DYREKTYWA PTASIA

NATURA 2000
Prawo w Inżynierii Środowiska

Gabriela Mączka
Martyna Rogozik

Rok akademicki 2018/2019

 PROGRAM NATURA 2000
Wprowadzona w 2004 r. w Polsce jako jeden z obowiązków związanych z
przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej.

Obszary te powstają we wszystkich państwach członkowskich tworząc

Europejską Sieć Ekologiczną obszarów ochrony Natura 2000.

Główne cele programu:

 zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków,

które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy

 ochrona różnorodności biologicznej.

 ZASIĘG DZIAŁANIA – STAN NA ROK 2017*

ponad 360 ponad 787

tys. km2 tys. km²
powierzchni powierzchni
morskiej lądowej

ponad18%
ponad 27312
powierzchni krajów
obszarów
Unii Europejskiej

*Natura 2000 Barometer last retrieved 14 July 2017.

 PROGRAM NATURA 2000

Dwie unijne dyrektywy –

podstawa funkcjonowania programu

Dyrektywa
Dyrektywa ptasia
siedliskowa

czyli dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie
ochrony dzikiego ptactwa - wcześniej dyrektywa Rady
79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie
ochrony dzikiego ptactwa
czyli dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992
r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz
dzikiej fauny i flory)
Zgodnie z tymi aktami prawnymi
każdy kraj członkowski Unii
Europejskiej ma obowiązek:

 zapewnić siedliskom
przyrodniczym i gatunkom,
wymienionym w załącznikach
Dyrektywy siedliskowej i ptasiej,
warunki sprzyjające ochronie
lub zadbać o odtworzenie ich
dobrego stanu.

Dotyczy to m.in. wyznaczenia i objęcia ochroną obszarów, na

których te siedliska i gatunki występują.
 AKT PRAWNY

20 7
artykułów załączników
 ZAKRES OBOWIĄZYWANIA
WG ART.1 PKT.1 I 2 DYREKTYWY 2009/147/WE):
 Dyrektywa odnosi się do ochrony wszystkich
gatunków ptactwa występujących naturalnie
w stanie dzikim na europejskim terytorium
państw członkowskich, do którego stosuje się
Traktat.

 Ma ona na celu:
 ochronę tych gatunków,

 gospodarowanie nimi oraz ich kontroli

 ustanawia reguły ich eksploatacji.

 Dyrektywę stosuje się do ptactwa, jego jaj,

gniazd i naturalnych siedlisk;
 OCHRONA, ZACHOWANIE I PRZYWRACANIE BIOTOPÓW I
NATURALNYCH SIEDLISK OBEJMUJE PRZEDE WSZYSTKIM
NASTĘPUJĄCE ŚRODKI :
(WG ART.3 PKT.2 DYREKTYWY 2009/147/WE):

 stworzenie obszarów ochrony;

 utrzymanie i gospodarowanie, zgodnie z

potrzebami ekologicznymi naturalnych
siedlisk w ramach stref ochronnych i poza
nimi;

 przywracanie zniszczonych biotopów;

 tworzenie biotopów.
 SPECYFIKACJA GATUNKÓW PODLEGAJĄCYCH
SPECJALNYM ŚRODKOM OCHRONY
(WG ART.4 PKT.1 DYREKTYWY 2009/147/WE):

 Gatunki zagrożeniem wyginięciem;

 Gatunki podatne na szczególne zmiany

w ich naturalnym siedlisku;

 Gatunki uznane za rzadkie z uwagi na

niewielkie populacje lub ograniczone
lokalne występowanie;

 Inne gatunki wymagające szczególnej

uwagi ze względu na specyficzny
charakter ich naturalnego siedliska;
 CZEGO ZABRANIA DYREKTYWA?
(WG ART.5 I 6 PKT.1 I 2 DYREKTYWY 2009/147/WE):
 Umyślnego chwytania lub zabijania ptaków jakimikolwiek
metodami;

 Umyślnego uszkadzania lub niszczenia ich gniazd i jaj lub

usuwania ich gniazd;

 Wybierania ich jaj dziko występujących oraz zatrzymywania

tych jaj, nawet gdy są puste;

 Umyślnego niepokojenia ptaków, szczególnie podczas

wysiadywania jaj i opieki nad młodymi;

 Sprzedaży, transportu w celu sprzedaży, przetrzymywania

w celu sprzedaży oraz oferowania do sprzedaży żywych lub
martwych ptaków, jak również wszelkich łatwo rozpoznawalnych
części lub produktów uzyskanych z tych ptaków.
* z pewnymi ustępstwami
 SPRAWOZDAWCZOŚĆ PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
(WG ART.12 PKT.1 I 2 DYREKTYWY 2009/147/WE):
 Co trzy lata, poczynając od dnia 7 kwietnia 1981 r.,
państwa członkowskie przesyłają Komisji sprawozdanie
na temat stosowania przepisów krajowych przyjętych
na podstawie niniejszej dyrektywy.

 Co trzy lata Komisja opracowuje zbiorcze sprawozdanie

na podstawie informacji określonych w ust. 1.

 Ta część projektu sprawozdania, która obejmuje

informacje dostarczone przez dane państwo
członkowskie, zostaje przekazana władzom danego
państwa członkowskiego w celu weryfikacji.
 Ostateczna wersja sprawozdania zostaje przekazana
państwom członkowskim
 NATURA 2000 W POLSCE – W PIGUŁCE
 Lata 90 XX w. - rozpoczęcie przygotowań do wprowadzenia sieci Natura 2000 w Polsce;

 2001 r. – eksperci opracowali koncepcję sieci Natura 2000 w Polsce;

 Lata 2002/2003 – rozwój koncepcji sieci Natura 2000 w Polsce;

 2004 r. - ukazało się rozporządzenie wyznaczające obszary specjalne ochrony ptaków;

 2007 r. - komisja wniosła do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości skargę dotyczącą

wyznaczenia niewystarczającej liczby obszarów specjalnej ochrony ptaków przez Polskę;

 Do końca 2008 r. rząd Polski wyznaczył w drodze rozporządzenia 141 obszarów

specjalnej ochrony ptaków;

 2008 r. - podjęte zostały prace nad kolejnym rozszerzeniem sieci specjalnych obszarów
ochrony siedlisk;

 2010 r. - sporządzenie projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
(rozporządzenie Ministra Środowiska);
ROZPORZĄDZENIA MINISTRA
ŚRODOWISKA DLA OBSZARU
NATURA 2000

DYREKTYWA PTASIA
W POLSCE
NATURA 2000 – OBSZARY PTASIE

*Źródło: http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/.
 NATURA 2000  PRZYKŁADY

Puchacz zwyczajny Bocian czarny Derkacz

*Dyrektywa Ptasia podaje listę gatunków ptaków rzadkich lub zagrożonych.

 ROZPORZĄDZENIE
ROLNOŚRODOWISKOWE

Na obszarze „naturowym” można zarabiać również

w ramach
programów rolno-środowiskowych.

Jeden z pakietów rolno-środowiskowych jest

bezpośrednio związany z Naturą 2000:
pakiet 5:
– Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i
siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura
2000.

Za obecność gniazda na prywatnym terenie,

jednego z gatunków ptaków wymienionych w
rozporządzeniu rolno-środowiskowym, można
otrzymać płatność nawet 1370zł/ha!
BIBLIOGRAFIA:
 https://www.gdos.gov.pl/natura-2000
 Natura 2000 Barometer
 http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy
 Dyrektywa rady: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?
uri=CELEX:31992L0043&from=PL
 http://isap.sejm.gov.pl/