Professional Documents
Culture Documents
2). Co to jest rolnictwo? Wymień podstawowe cele i funkcje rolnictwa XXI wieku.
Rolnictwo- to profesja, zawód, a jednocześnie sposób i styl życia człowieka w środowisku naturalnym, gdzie
wytwarzana jest biomasa roślinna i zwierzęca .
Cele rolnictwa XXI wieku:
• produkcja odpowiedniej ilości i jakości żywności, pasz oraz surowców dla przemysłu;
• ochrona środowiska naturalnego;
• uzyskanie dochodu przez rolników;
• zatrudnienie mieszkańców obszarów wiejskich (zapewnienie miejsc pracy).
Funkcje rolnictwa XXI w.:
Funkcje zielona
Funkcje błękitne
Funkcje żółte
Funkcje białe
2.1). Wymień 8 podstawowych cech produkcji roślinnej.
Uzależniona od warunków przyrodniczo-klimatycznych.
Odbywa się na żywych organizmach
Niemożliwe jest przewidzenie wyników produkcji
Jest wielostronna (różnorodność roślin, gatunków zwierząt i czynności)
Ma charakter przestrzenny (duży obszar produkcji)
Ma długi cykl produkcji
Obrót wewnętrzny (odnawianie się materiałów do dalszej produkcji np. nasiona, młode zwierzęta
Pierwotna produkcja (roślinna) i wtórna (zwierzęca)
Produkcja podstawowa i uboczna np. ziarno-słoma, mleko-obornik
✓ zróżnicowanie roślin pod względem wymagań glebowych, klimatycznych, zapotrzebowania na kapitał i pracę,
✓ produkt końcowy (plon) przewyższa wielokrotnie ilość zużytego materiału (konsumpcja, reprodukcja, pasza),
✓ sezonowość zapotrzebowania na pracę (wykorzystanie ludzi i maszyn nie jest najlepsze),
✓ produkcja roślinna nie może być prowadzona w monokulturze, zaleca się zmianowanie,
✓ produkty roślinne wykazują znaczne zróżnicowanie wrażliwości na transport,
✓ łatwa mechanizacja prac w porównaniu do produkcji zwierzęcej
✓ nieregularność dopływu gotówki.
2.2). Co to jest kompleks glebowo - rolniczy? Wymień kompleksy glebowo rolnicze dla terenów nizinnych od
najlepszego.
Kompleks glebowo-rolniczy to zespół różnych gleb, które wykazują zbliżone właściwości rolnicze i mogą być
podobnie użytkowane.
Kompleksy glebowo-rolnicze na nizinach:
1- kompleks pszenny bardzo dobry
2 – kompleks pszenny dobry
3 – kompleks pszenny wadliwy
4 – kompleks żytni bardzo dobry (pszenno-żytni)
5 – kompleks żytni dobry
6 – kompleks żytni słaby
7 – kompleks żytni bardzo słaby
8 – kompleks zbożowo-pastewny mocny
9 – kompleks zbożowo-pastewny słaby
2.3). Wymień podstawowe grupy roślin pożądanych na gruntach ornych i podaj 5 przykładów.
-zbożowe np.: pszenica, żyto, pszenżyto, owies, jęczmień,
- okopowe np.: burak, brukiew, cykoria, marchew, rzepa
- przemysłowe, np.: rzepak, len, tytoń, chmiel, słonecznik
- paszowe, np.:
- motylkowe, np.: łubin, groch, bób, bobik, fasola
-nie motylkowe, np.: konwalia,
2.4). Omów wymienione niżej funkcje rolnictwa XXI wieku
1.Funkcje zielone:
- racjonalne zarządzanie zasobami ziemi;
- stwarzanie warunków dla dziko żyjących zwierząt i roślin;
- ochrona dobrostanu zwierząt;
- utrzymanie bioróżnorodności;
- poprawa obiegu składników pokarmowych w produkcji rolnej.
2.Funkcje błękitne:
- racjonalne zarządzanie zasobami wodnymi;
- poprawa jakości wody;
- ochrona wód;
- zapobieganie powodziom;
- wytwarzanie energii wodnej i wiatrowej.
3.Funkcje żółte:
- utrzymanie spójności obszarów wiejskich;
- podtrzymywanie tradycji kulturowej i tożsamości wsi;
- rozwój agroturystyki i myślistwa.
4.Funkcje białe:
- zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i produkcja dobrej jakościowo żywności
3) Liczby
Użytki rolne w Polsce stanowią 46,8% ogólnej powierzchni kraju.
Użytki rolne na świecie stanowią 35,8 % powierzchni świata.
Grunty orne na świecie stanowią 10,1% ogólnej powierzchni świata.
Wydajność mleczna w Polsce wynosi około 2800 litrów
Udział roślin przemysłowych w strukturze zasiewów wynosi 10,6 %
Udział zbóż w strukturze zasiewów wynosi 72 %
Udział ziemniaków w strukturze zasiewów wynosi 5,2 %
Średnia wielkość gospodarstwa w Polsce wynosi ok. 10 ha użytków rolnych.
Średnie zużycie nawozów mineralnych w kg NPK na ha UR w Polsce wynosi 129,7 kg/ha.
Średnie plony zbóż w Polsce wynoszą 35 dt/ha
Średnie plony rzepaku w Polsce wynoszą 34,4 dt/ha.
Średnie plony ziemniaków w Polsce wynoszą 270 dt/ha.
Średnie plony buraków cukrowych w Polsce wynoszą 450 dt/ha.
4). Pojęcia
Agrotechnika – zespół działań, czynności, decyzji związanych z uprawą roślin.
Agronomia – to nauka o produkcji roślinnej wraz ze specjalnościami z nią związanymi, takimi jak chemia rolna, gleboznawstwo,
botanika rolnicza, fizjologia i anatomia roślin, ochrona roślin, ekonomika i organizacja produkcji rolniczej, agrometeorologia i
inne.
Bukaty – młode bydło rzeźne do 18 miesięcy przeznaczone na opas:
- wolce – kastrowane buhajki>200 kg opasane na rzeź
-jałowice – jałówki niezacielone lub te, które nie donosiły płodu o masie 380-480 kg przeznaczone do uboju.
Buhaj – dorosły osobnik męski bydła przeznaczony do rozpłodu, a później na opas
Cielę – młode bydło po urodzeniu do 14 tyg. Lub 0,5 roku.
Działalność- obejmuje pozyskiwanie jednolitego produktu z zastosowaniem tej samej technologii produkcji.
Duża jednostka przeliczeniowa (sztuka przeliczeniowa) DJP – umowna jednostka liczebności zwierząt hodowlanych w
gospodarstwie, według polskich norm odpowiadająca jednej krowie o masie 500 kg, ale przebywająca w gospodarstwie cały rok.
Fotoperiodyzm – cykliczny bodziec świetlny wyrażający się odpowiednim stosunkiem dnia do nocy pozwalającym na przejście
rośliny z rozwoju wegetatywnego w generatywny.
Gałąź w rolnictwie – to gałąź produkcyjna, zajmująca się wytwarzaniem produktów żywnościowych i surowców przemysłowych
w wyniku uprawy roślin i hodowlę zwierząt
Grunty orne - grunty pod zasiewami i grunty ugorowe
Gałęzie- to grupy roślin lub działalności o podobnej technologii produkcji oraz grupy zwierząt tego samego gatunku.
Gospodarstwo rolne – to celowo zorganizowany zespół ludzi, ziemi i pozostałych środków produkcji, które zajmuje się
produkcją roślinną i zwierzęcą, a niekiedy przetwórstwem rolno-spożywczym. Za gospodarstwo uważa się jednostki o
powierzchni przekraczającej 1 ha.
Herbicydy – środki chwastobójcze.
Inwentarz żywy – wszystkie żywe zwierzęta w gospodarstwie.
Jałówka – młoda sztuka bydła płci żeńskiej od 14 tyg. Lub 0,5 roku do pierwszego ocielenia, najpóźniej do 3,5 roku.
Krowa – jałówka po pierwszym wycieleniu zdolna do rozrodu, a później przeznaczona na opas.
Locha – osobnik żeński trzody chlewnej wykorzystywany rozpłodowo, a potem na opas
Monokultura – system rolniczy lub leśny, polegający na wieloletnim uprawianiu na tym samym obszarze roślin jednego gatunku,
bądź o podobnych wymaganiach glebowych, np. bawełny, trzciny cukrowej, świerku. Powoduje to szybkie wyjałowienie gleb
nawet bardzo żyznych oraz zmianę ich struktury.
Nawozy – środki używane w uprawie roślin celem zwiększenia wysokości i jakości plonowania dzięki wzbogaceniu gleby w
składniki pokarmowe niezbędne dla roślin i polepszeniu jej właściwości fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych i
biologicznych, pochodzenia mineralnego lub organicznego.
Ochrona roślin – zespól czynności mających na celu zapobieganie, ograniczanie występowania chwastów, patogenów i
szkodników roślin oraz ich zwalczanie.
Plon roślin – ilość użytecznej masy roślinnej (ziarna, słomy, korzeni, bulw, nasion itp.) uzyskanej z jednostki powierzchni
(najczęściej 1 ha).
Prosię – młode trzody chlewnej od urodzenia do 2 miesięcy i masy ciała 16kg,
Propedeutyka rolnictwa – przedmiot nauczania wprowadzający w podstawowe zagadnienia rolnictwa i przygotowujący do
szczegółowego poznawania rolnictwa.
Pasza treściwa – ich cechą jest duża koncentracja energii i składników pokarmowych. Są to ziarna zbóż i nasiona roślin
strączkowych oraz otręby i śruty. Charakteryzują się średnią zawartością białka
Produkcja – wytwarzanie dóbr materialnych i usług zdolnych do zaspokajania ludzkich potrzeb. Do jej realizacji niezbędne są:
praca i środki produkcji.
Praca – celowa i świadoma działalność człowieka przekształcająca dobra przyrody w celu zaspokajania ludzkich potrzeb. Do jej
realizacji potrzebna jest siła robocza.
Produktywność gleby – zdolność gleby do zapewnienia określonego poziomu plonowania roślin. Obejmuje urodzajność gleby,
rzeźbę terenu, występujący makro- i mikroklimat oraz działalność rolnika.
Pasze objętościowe suche – to pasze, które zawierają od 5 do 20 % wody, np. siano, plewy, słoma.
Rasa – grupa (populacja) zwierząt tego samego gatunku, odznaczających się tymi samymi cechami uznanymi za
charakterystyczne dla niej i wiernie przekazywane potomstwu: budowa, masa ciała, wzrost, umaszczenie, wydajność itp.).
Rolnictwo – to jedna z gałęzi produkcji mająca na celu dostarczenie żywności oraz surowców dla przemysłu, a wykorzystująca
do tego siły przyrody.
Rolnictwo (agriculture)- to profesja, zawód, a jednocześnie sposób i styl życia człowieka w środowisku naturalnym, gdzie
wytwarzana jest biomasa roślinna i zwierzęca.
Rośliny jare – uprawne rośliny jednoroczne, których cały cykl rozwojowy zachodzi w jednym okresie wegetacyjnym.
System upraw roli – sposób uprawy roli, oparty na odpowiednim doborze narzędzi i maszyn oraz kolejności ich stosowania w
cyklu rocznym lub dłuższym, uwarunkowany czynnikami przyrodniczymi (gleba, klimat, urzeźbienie, stosunki wodne) i
agrotechnicznymi.
Środki produkcji – materialna, rzeczowa strona produkcji; posługuję się nimi człowiek w procesie produkcji.
Siła robocza – zespół ludzi z odpowiednimi kwalifikacjami
Stado produkcyjne zwierząt – zwierzęta towarowe (tuczniki, bukaty, opasy itp.).
System organiczny rolnictwa – bardzo małe nakłady na paliwo organiczne, ograniczone na odmiany, eliminacja nakładów na
środki ochrony roślin i nawozy mineralne, znaczna pracochłonność.
System rolnictwa integrowanego – sposób gospodarowania, który umożliwia realizację celów ekonomicznych i ekologicznych
poprzez świadome wykorzystanie nowoczesnych technik wytwarzania, systematyczne usprawnianie zarządzania oraz wdrażanie
różnych form postępu biologicznego w sposób sprzyjający realizacji tych celów.
Środek trwały – - wieloletnio używany w procesach produkcyjnych i stopniowo się zużywa, np. maszyny, budynki.
Stado podstawowe inwentarza żywego – stanowią zwierzęta utrzymywane w celu uzyskania potomstwa zgodnie z cyklem
reprodukcyjnym właściwym dla danego gatunku i które są niezbędne do utrzymania ciągłości produkcji prowadzonej w
gospodarstwie zagrożonym egzekucją sądową.
Siły wytwórcze społeczeństwa – potencjał produkcyjny danego społeczeństwa, techniczna strona procesu produkcji. Na strukturę
sił wytwórczych składają się dwa elementy: człowiek i środki produkcji.
Tucznik – trzoda chlewna 4-8 miesięcy przeznaczona do tuczu (85-100kg).
Trwałe pastwisko – rodzaj użytków zielonych porośniętych głównie wieloletnimi niskimi trawami i koniczyną białą, których
wegetacja trwa niezależnie od tego, czy są to tereny uprawowe, czy też nieużytki. Zwykle od wiosny do jesieni na pastwiskach
wypasa się zwierzęta hodowlane, takie jak bydło domowe, owce czy też kozy.
Trwała łąka – grunt pokryty trwale trawami, użytkowane Kośnie 2-3 razy w roku, można je czasowo wypasać.
Użytki rolne – tereny w obrębie gospodarstwa rolnego lub danego regionu wykorzystywane do produkcji roślinnej, ogrodniczej
lub zwierzęcej.
Urodzajność gleb – nadana przez rolnika zdolność gleby do wydania przez nią plonu. Obejmuję naturalną żyzność gleby i
całokształt agrotechniki.
Udział produkcji rolniczej –
Wydajność rzeźna – procentowy udział tuszy mięsnej w masie zwierzęcia przed ubojem (żywca).
Wydajność mięsna – procentowa zawartość czystego mięsa (bez kości i tłuszczu) w całej tuszy.
Żyzność gleby – naturalna zdolność gleby do zaspokajania potrzeb roślin (składniki pokarmowe, wodę, powietrze i ciepło).
5).Prawda Fałsz
1.Dzień z maksymalną temperaturą +10°C i minimalną w nocy -2°C zaliczamy do wegetacyjnego. FAŁSZ
2.Ewaporacja jest to parowanie produktywne z powierzchni ziemi. PRAWDA
3.Siły wytwórcze społeczeństwa to tylko ludzie. FAŁSZ
4.Rośliny dnia krótkiego rosnące w warunkach dnia długiego wytwarzają głównie części wegetatywne.
5.W Polsce przeważa zużycie herbicydów w środkach ochrony roślin. PRAWDA
6.W Polsce przeważają prywatne gospodarstwa rolne. PRAWDA
7.Kapitał to ogół tylko zasobów finansowych do dalszego pomnażania. FAŁSZ
8.Czarne ziemie i czarnoziemy to najżyźniejsze gleby. PRAWDA
9.Średnia zawartość próchnicy w glebach Polski wynosi 5-10%. FAŁSZ (1%-3,5%)
(coś tam xd) gleby jest ujemny logarytm ze stężenia jonów wodorotlenowych w glebie.
10.Przymrozkiem nazywamy sytuację, gdy w dzień temperatura maksymalna wynosi +4°C, a w nocy temperatura minimalna -
5°C. FAŁSZ
11.Dzień z maksymalną temperaturą +5°C i minimalną w nocy 0°C zaliczamy do okresu wegetacyjnego. FAŁSZ
12.Mapy zasobności i odczynu gleb powinny znajdować się w każdym gospodarstwie.
13.Warunki klimatyczne Polski południowo-zachodniej są mniej korzystne dla rolnictwa niż Polski północno-wschodniej.
14.W Polsce przeważa zużycie herbicydów w środkach ochrony roślin. PRAWDA
15.Największy udział w produkcji rolnej coś tam nawozowej w Polsce ma produkcja zbóż.
16.Gleby bielicowe są najbardziej żyznymi glebami. FAŁSZ
17.Czynniki produkcji to środki produkcji i ludzie. FAŁSZ
18.Kapitał to ogół dóbr materialnych i zasobów finansowych do dalszego pomnażania. PRAWDA
6). Abc
1.Środki nietrwałe są to:
a. Melioracje, budynki i budowle, maszyny;
b. Młode zwierzęta, nawozy mineralne
c. Materiał siewny, pasze, paliwo i smary
2.Grunty orne (pola uprawne) to:
a. Tereny uprawiane wyłącznie pługiem
b. Część użytków rolnych na których prowadzona jest uprawa roślin polowych, warzyw i ziół
c. Użytki rolne, na których występują sady oraz rośliny uprawy polowej, warzywa, zioła
3.Okres wegetacji w Polsce trwa:
a. Od 180 do 220 dni
b. 180 dni
c. 220-240 dni
4.Trawy o małej wartości pokarmowej:
a. Kostrzewa łąkowa, wyczyniec łąkowy, kostrzewa owcza
b. Kostrzewa owcza, tomka wonna, stokłosa miękka
c. Życica trwała, kostrzewa czerwona, stokłosa miękka
5.Rośliny motylkowate:
a. Zawierają duże ilości wartościowego białka, składników mineralnych i witamin
b. Obniżają żyzność gleb
c. Nie są w Polsce uprawiane
6.Zbiory roślin wyrażamy:
a. Np. w t /ha
b. Np. jako masa ziarna lub słomy (w tonach) zebrana z całej powierzchni gospodarstw
c. Zarówno w t ha-1, jak i w tonach z całej powierzchni gospodarstwa
7.Działalność w produkcji rolniczej oznacza:
a. Produkcja roślinna, produkcja zwierzęca, przetwórstwo
b. Opasy, pszenica, krowy
c. Trzoda chlewna, krowy drób
8.Środki trwałe są to
a. Młode zwierzęta, nawozy mineralne
b. Pasze, paliwo i smary, budynki
c. Środki transportowe, budynki i budowle, maszyny
9.Rośliny niepożądane na łąkach i pastwiskach:
a. Zioła, skrzypy, chwasty
b. Turzyce, skrzypy
c. Trawy pastewne, rośliny motylkowate, skrzypy
10.Rośliny motylkowate
a. Wpływają korzystnie na glebę, gdyż zwiększają w niej zawartość azotu
b. Zawierają dużo węglowodanów, składników mineralnych i witamin
c. Zawierają dużo węglowodanów i białka
11.Ugory to grunty:
a. Wyłączone z towarowej produkcji rolniczej na okres 5 lat
b. Wyłączone z towarowej produkcji rolniczej na okres jednego roku, ale poddawane zabiegom uprawowym
c. Żadna z powyższych odpowiedzi nie jest poprawna
12.Średnia suma opadów w Polsce wynosi:
a. 200-300 mm
b. 300-400 mm
c. 450-600mm
13.Średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie w Polsce wynosi:
a. Ok. 20 ha
b. Ok. 6 ha
c. Ok. 10 ha
14.Grunty orne to:
a. Tereny uprawiane wyłącznie pługiem
b. Użytki rolne, na których występują sady oraz rośliny uprawy polowej i warzywa
c. Użytki rolne, na których występują rośliny uprawy polowej i warzywa
15.Jeden ar to jednostka odpowiadająca:
a. 1000 m2
b. 100 m2
c. 0,001 ha
16.Do użytków ornych zaliczane są
a. Użytki, na których prowadzona jest uprawa roślin polowych, warzyw i ziół
b. Tereny uprawiane wyłącznie pługiem
c. Użytki, które obejmują grunty orne, sady, łąki i pastwiska utrzymane w dobrej kulturze
7) Zadania obliczeniowe
Wskaźnik bonitacji: Powierzchnia przeliczeniowa/obszar użytków rolnych(suma przed przeliczniem)
Jednostki:
1 akr = 4000 m²
1 morga = 0,559 ha
10000 m² – 1ha
1ha = 10000 m²
ZAD 1.Gospodarstwo posiada 100ha użytków rolnych, w tym 80 ha gruntów ornych. Oblicz jaka będzie powierzchnia w
hektarach a) żyta, które stanowi 10% w strukturze zasiewów, b) pszenicy, która stanowi 25% w strukturze zasiewów i c)
ziemniaków, które stanowią 15% w strukturze zasiewów.
a) 80ha – 100%
żyto – 10% żyto=( 80ha · 10% ) : 100% = 8ha
b) 80ha – 100%
pszenica – 25% pszenica= (80ha · 25%) : 100%= 20 ha
c) 80ha – 100%
ziemniaki – 15% ziemniaki= (80ha · 15%) : 100%= 12 ha
ZAD 2.Oblicz strukturę użytków rolnych w gospodarstwie o powierzchni ogółem 140ha, w tym powierzchni gruntów
ornych 91ha, powierzchni trwałych łąk 26ha, powierzchni sadów 13 ha, powierzchni nieużytków 10ha.
Użytki rolne= GO+Trwałe łąki+Sady= 91+26+13= 130 ha
Struktura UR w gospodarstwie
GO: 130ha – 100%
91ha – X 9100: 130= 70%
Trwałe łąki: 130 – 100%
26 – X 2600: 130= 20%
Sady: 130 ha – 100%
13ha – X 1300: 130= 10%
ZAD 3.Oblicz strukturę zasiewów w gospodarstwie o powierzchni 400ha użytków rolnych, w tym 180ha pszenicy, 30ha
ziemniaków, 90ha rzepaku, 70ha trwałych łąk, 30ha sadów.
GO= 180+30+90= 300ha
Zboża: 300ha – 100%
180ha – X 18000:300=60% - X
Okopowe: 300ha – 100%
30ha – X 3000: 300=10% - X
Pastewne: 300 – 100%
90ha – X 9000: 300= 30% - X
ZAD 4.Oblicz korzystając z poniższej tabeli, ilość hektarów przeliczeniowych i wskaźnik bonitacji gospodarstwa, które
posiada grunty orne: 15ha kl. II, 3ha kl. IV b, 7ha kl. V, 5ha kl. VI, w II okręgu podatkowym.
kl. II – 1,6 kl. IV b – 0,75 kl. V – 0,45 kl. VI – 0,15
Powierzchnia hektarów przeliczeniowych: PP= 15ha · 1,6 + 3ha · 0,75 + 7ha · 0,45 + 5ha · 0,15= 24ha + 2,25ha + 3,15ha
+0,75ha= 30,15ha
W=PP/UR = 30,15ha/ 30ha= 1,005
UR= 15ha + 3ha + 7ha + 5ha= 30ha
ZAD 5.Oblicz powierzchnię działki w metrach kwadratowych, arach, hektarach, morgach oraz akrach, jeżeli działka ma
kształt prostokąta o wymiarach 20m x 40m.
20m · 40m = 800m² 1ha = 10000 m²
10000 m² – 1ha 1a = 100 m²
800 m² – X X=0,08ha 1 akr = 4000 m²
1 morga = 0,559 ha
100 m² – 1 a
800 m² – X X= 8a
4000 m² – 1 akr
800 m² – X X= 0,2 akr
0,559 ha – 1 morga
0,08 ha – X X= 0,143 morgi
ZAD 6.Oblicz plon w g/m2 , t/ha oraz dt/ha jeżeli ze 100ha zbiory ziarna pszenicy wyniosły 700000 kg.
100 ha = 1000000 m2 1dt = 0,1 t
700000 kg = 700000000g= 700t =7000dt 1kg = 1000g
Plon= 700000000g: 100000= 700g/m2 1t = 1000kg
700t/100ha= 7t/ha 1 t = 10 dt
7000dt/100ha= 70dt
ZAD 7.Oblicz plon w g/m2 , t/ha oraz dt/ha jeżeli ze 200 ha zbiory nasion rzepaku wyniosły 800 ton.
200 ha= 2000000 m2
800 t=800000 kg= 8000dt=800000000g
Plon= 800000000g/2000000m2= 400g/m2
800t/200ha= 4t/ha
8000dt/100ha= 80dt/ha
ZAD 8.Oblicz plon w g/m2 , t/ha oraz dt/ha jeżeli z 200 ha zbiory bulw ziemniaków wyniosły 80000 decyton.
200ha= 2000000m2
80000dt=8000t=8000000kg=8000000000g
Plon= 8000000000g/200000m2= 40000g/m2
8000t/200ha= 40t/ha
80000dt/200ha=400dt/ha
ZAD 9.Oblicz zbiory ziemniaków uzyskane z powierzchni 15ha, przy średnim plonie 30t/ha
Zbiory= 15ha · 30t/ha= 450t
ZAD 10.Oblicz strukturę inwentarza żywego w gospodarstwie, które posiada, 120 sztuk dużych(SD) bydła, 20 SD trzody
chlewnej, 12 SD owiec, 8SD drobiu.
120 + 20 + 12 + 8= 160 (SD)
Struktura:
bydło: 120SD/160SD * 100%= 75%
trzoda chlewna: 20 SD/160 SD * 100%= 12,5%
owce: 12SD/ 160 SD * 100%= 7,5%
drób: 8SD/160SD * 100%=5%
Wymień stada zwierząt w tym gospodarstwie oraz podaj kierunek produkcji zwierzęcej’
Stada zwierząt: bydło, trzoda chlewna, owce, drób
Kierunek produkcji: bydło ( ponieważ udział bydła w strukturze inwentarza żywego jest większy od 66,6%)
Wersja 2
Pytanie 1. Co to jest:
a) propedeutyka rolnictwa
b) rolnictwo jako nauka
c) rolnictwo jako gałąź gospodarki
d) agronomia
e) agrotechnika
Odpowiedź:
a) propedeutyka rolnictwa to przedmiot nauczania wprowadzający w podstawowe zagadnienia rolnictwa i przygotowujący do
szczegółowego poznawania rolnictwa.
b) rolnictwo jako nauka (agriculture science) to powiązany ze sobą zespół dziedzin i dyscyplin naukowych agronomii, inżynierii
rolniczej, ochrony środowiska, ogrodnictwa, rybactwa, technologii żywienia i żywności, medycyny weterynaryjnej, zootechniki
uprawiających szereg specjalności.
Wszystkie te dyscypliny opierają się o podstawowe nauki przyrodnicze i techniczne, a także społeczne.
c) rolnictwo jako gałąź gospodarki, która ma na celu dostarczenie żywności dla ludzi i zwierząt oraz surowców dla przemysłu, a
wykorzystująca do tego siły przyrody.
d) agronomia (agronomy) to nauka o produkcji roślinnej wraz ze specjalnościami z nią związanymi, takimi jak chemia rolna,
gleboznawstwo, botanika, fizjologia i anatomia roślin, ochrona roślin, ekonomika i organizacja produkcji rolniczej,
agrometeorologia i inne.
e) agrotechnika (agrotechnics) oznacza całokształt decyzji, czynności i zabiegów technicznych w produkcji roślinnej
prowadzonej na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych (łąki i pastwiska).
Pytanie 17. Obliczyć powierzchnię przeliczeniową. Obliczyć powierzchnię działki. Obliczyć strukturę zasiewu
Odpowiedź:
Wersja 3
1.Omów funkcje i cele rolnictwa
Cele rolnictwa XXI wieku:
- dostarczanie żywności odpowiedniej ilości i jakości
- dostarczanie paszy dla zwierząt
- uzyskanie dochodów przez rolników
- ochrona środowiska naturalnego
- dbałość o zdrowie ludzi i zwierząt
- zapewnienie pracy dla mieszkańców obszarów wiejskich
Funkcje gospodarstwa rolnego
Wytwarzanie produktów rolnych obejmujących:
- produkcję roślinna zwaną produkcją pierwotna, która wytwarza gotowe artykuły spożywcze, surowce pochodzenia roślinnego i
pasze
- produkcję zwierzęcą zwaną produkcja wtórną, która przetwarza pasze na produkty spożywcze i surowce pochodzenia
zwierzęcego
- przetwórstwo rolnicze, które przetwarza surowce pochodzenia roślinnego i zwierzęcego na gotowe artykuły spożywcze.
2.Wymień 8 cech produkcji rolniczej
Cechy charakterystyczne produkcji rolniczej:
- odbywa się na żywych organizmach
- uzależniona jest od warunków przyrodniczo-klimatycznych
- ma charakter cykliczny (sezonowość pracy)
- jest wielostronna (różnorodność roślin)
- ma charakter przestrzenny (duży obszar produkcji)
- niemożliwe jest przewidzenie wyników produkcji
- ma długi cykl produkcji
- obrót wewnętrzny (odnawianie się materiałów do dalszej produkcji)
- pierwotna produkcja (roślinna) i wtórna (zwierzęca)
- produkcja podstawowa i uboczna (np. mleko to produkcja podstawowa, a obornik i żywiec wołowy to uboczna)
3.Co to są środki produkcji?
Środki produkcji materialna, rzeczowa strona produkcji; posługuje się nimi człowiek w procesie produkcji
4.Co to jest gałąź w rolnictwie?
Gałęzie - to grupy roślin lub działalności o podobnej technologii produkcji oraz grupy zwierząt tego samego gatunku
(1.zboża, rośliny okopowe, pastewne, 2.bydło, trzoda chlewna, owce, drób)
5.Wymień 5/6 gałęzi dla produkcji roślinnej/zwierzęcej
Rośliny
- zboża
- okopowe
- pastewne
- przemysłowe
- oleiste
Zwierzęta:
-bydło
-konie
-owce
-drób
-trzoda chlewna
6.Co to jest działalność w rolnictwie?
Działalność - obejmuje pozyskiwanie jednolitego produktu z zastosowaniem tej samej technologii produkcji (1.żyto, owies,
pszenica, 2.krowy, jałówki, cielęta, opasy)
7.Wymień 6 przykładowych działalności dla gałęzi zboża
- pszenica ozima
- pszenica jara
- owies
- żyto
-proso
-sorgo
8. Wymień i zidentyfikuj środki pracy i przedmioty pracy.
Przedmioty pracy
- przedmioty pracy (dobra ulegają przetworzeniu w procesie pracy)
- dobra przyrody (ziemia, bogactwa naturalne np. węgiel)
- surowce (drewno, złom, buraki)
- półfabrykaty (deski)
- zwierzęta produkcyjne
Środki pracy urządzenia do przetwarzania przedmiotów pracy
- budynki i budowle
- narzędzia, maszyny, siła pociągowa
- zwierzęta hodowlane, robocze
9. Co to są środki trwałe (wymień)?
ŚRODKI TRWAŁE - które są wieloletnio używane w procesach produkcyjnych i stopniowo się zużywają
1. Budynki i budowle
2. Maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia
3. Środki transportowe
4. Melioracje
5. Zasadzenia wieloletnie
6. Inwentarz żywy (stada podstawowe)
10. Co to są środki obrotowe (wymień)?
ŚRODKI OBROTOWE - zużywają się całkowicie w 1 cyklu produkcyjnym (mniej niż 1 rok) i bezpośrednio wchodzą w
produkt finalny
- młode zwierzęta
- nawozy mineralne
- środki ochrony roślin
- materiał siewny
- pasze
- paliwa i smary
- zapasy i środki pieniężne
11. Co to jest siedlisko roślin?
SIEDLISKO ROŚLIN – jest to zespół czynników naturalnych (przyrodniczych) i sztucznych czyli wynikających z
działalności człowieka, czynników zewnętrznych działających bezpośrednio i pośrednio na rośliny w czasie ich wzrostu i
rozwoju.
Wyróżnia się siedliska ciepłe i chłodne, suche i wilgotne, nasłonecznione i zacienione.
12. Jakie są czynniki naturalne/sztuczne?
Czynniki naturalne:
-Klimatyczne (promieniowanie słoneczne, temperatura, wilgotność i opady, wiatry, ciśnienie)
-Glebowe (rodzaje gleb oraz ich właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne)
-Geologiczne (rodzaj skał)
-Topograficzne (ukształtowanie terenu)
-Wodne (rzeki, jeziora, stawy itp.)
Czynniki sztuczne:
-Agrotechniczne (uprawa roli, nawożenie, zmianowanie)
-Prototechniczne (zabiegi na TUZ)
-Techniczne (związane z przebudową sieci komunikacyjnej)
-Melioracyjne (nawadnianie, odwadnianie)
13.Czym jest fotoperiodyzm? Jaki jest podział roślin?
Fotoperiodyzm (długość dnia)-cykliczny bodziec świetlny wyrażający się odpowiednim stosunkiem dnia do nocy
pozwalającym na przejście rośliny z rozwoju wegetatywnego w generatywny
1.Rośliny dnia krótkiego (RDK)
2.Rosliny dnia długiego (RDD)
3.Rośliny obojętne na długość dnia
14.Znaczenie próchnicy, czynniki regulujące poziom próchnicy.
Czynniki regulujące zasoby próchnicy:
-racjonalny system uprawy
-stosowanie nawozów organicznych i naturalnych (obornik, komposty, nawozy zielone)
-właściwy dobór następstwa roślin w zmianowaniu (uprawa roślin wieloletnich i traw)
-utrzymanie właściwego odczynu (pH 6,2 i więcej)
-stosowanie iłowania i glinowania gleb lekkich (stosowanie humusowych preparatów z torfu, węgla brunatnego)
-stosowanie wapnowania na glebach bielicowych
-orki pogłębione
ZNACZENIE PRÓCHNICY:
-magazyn azotu
-wpływa korzystnie na tworzenie struktury gruzełkowatej
-poprawia stosunki wodno-powietrzne gleby (na glebach piaskowych zwiększa zwięzłość, na glebach cięższych wpływa na
zmniejszenie zwięzłości)
-wpływa na stosunki cieplne
-jest źródłem składników pokarmowych i związków biologicznie czynnych dla rośliny
-zwiększa aktywność biologiczną gleby (zwiększa ilość organizmów glebowych)
-zapobiega nagłym zmianom odczynu gleby i skutkom jednostronnego nawożenia mineralnego
-powoduje szybszy rozkład środków ochrony roślin
-decyduje o żyzności i urodzajności gleby
-Zwiększa zdolności sorpcyjne gleby
15. Co to jest bonitacja? Po co powstała? Jakie są klasy? Jakie są gleby najlepsze i najgorsze ?
Bonitacyja- ocena jakości gleby pod względem wartości użytkowej, uwzględniająca żyzność gleby, stosunki wodne w
glebie, stopień kultury gleby i trudność uprawy w powiązaniu z agroklimatem, rzeźbą terenu oraz niektórymi elementami
stosunków gospodarczych
Bonitację (ocenę wartości) gruntów przeprowadza się do celów ewidencyjnych i fiskalnych
- klasy bonitacyjne gruntów ornych (I, II, IIIa, IIIa, IVa, IVb, V, VI, VIRz)
- klasy bonitacyjne gruntów trwałych użytków zielonych (I, II, III, IV, V, VI)
Najżyźniejszymi glebami są rędziny, czarnoziemy i czarne ziemie, które zawierają dużo próchnicy i mają głęboki poziom
próchniczny- jest ich mało w Polsce. Glebami o średniej żyzności są gleby brunatne, a następnie płowe. Najsłabsze to
bielicowe- powinny być zalesiane. Mady (doliny rzek), w zależności od nanoszonego przez rzeki materiału, mogą być
bardzo żyzne lub średnio żyzne.
16. Różnice między produkcją zwierzęcą i roślinna (6 cech).
Różnice między produkcja zwierzęcą a roślinna:
- produkcja zwierzęca jest zgrupowana w budynkach i ośrodku gospodarczym
- zajmuje niedużą powierzchnię
- nie jest uzależniona od pór roku i pogody
- wymaga stosunkowo dużo nakładów prac, w tym siły ludzkiej dość równomiernie rozłożonej w ciągu całego roku
- cykl produkcyjny wielu zwierząt jest często krótszy niż produkcji roślinnej
- przy krótkich cyklach produkcji następuje szybki obrót środków pieniężnych
17. Co to są mikro-/makroskładniki? (Wymień)
- makroelementy (pobierane w dużych ilościach poprzez rośliny)
C, H, O z powietrza i wody
N, P ,K, Ca, Mg, S z gleby
- mikroelementy (pobierane w małych ilościach przez rośliny)
Fe, Mn,B,Zn,Cn,Mo z gleby
18. Wymień cech nawozów mineralnych (naturalnych i organicznych) podaj ich podział i
przykłady.
Nawozy to produkty przeznaczone do dostarczania roślinom składników pokarmowych lub zwiększania żyzności gleb.
Podział nawozów: mineralne, naturalne, organiczne, organiczno-mineralne.
Nawozy naturalne to takie, które powstają z odchodów zwierzęcych, np. obornik, gnojówka, gnojowica.
Nawozy organiczne to takie, które powstają z resztek roślinnych: komposty, słoma, nawozy zielone, resztki pożniwne,
trociny, torf.
Nawozy mineralne:
- produkowane są przez przemysł z kopalin lub utrzymane w wyniku reakcji chemicznych;
- posiadają składniki pokarmowe w dużej koncentracji
- składniki pokarmowe tych nawozów są zwykle łatwo dostępne dla roślin
- są nawozami szybko działającymi, ale krótko
- są nawozami niepełnymi (jeden – lub wieloskładnikowe, nie zawierają wszystkich mikro i makro elementów)
Nawozy naturalne:
produkowane są z materiałów organicznych pochodzenia roślinnego i odchodów zwierząt gospodarskich (są wytwarzane
w gospodarstwie)
wzbogacają glebę w próchnicę
są nawozami działającymi wolno i długo
zawierają wszystkie niezbędne dla roślin składniki pokarmowe (tzw. nawozy pełne)
polepszają warunki życia i odżywiania roślin
posiadają składniki pokarmowe w małej koncentracji i trudniej dostępne dla roślin
Nawozy organiczno – mineralne
nawozy do odkwaszania gleb (skały węglowe, nawozy tlenowe i węglanowe)
azotowe – amonowe, saletrowe, amidowe (nawozy azotowe stosujemy przedsiewne i pogłównie i najczęściej w dawkach
dzielonych)
fosforowe – stosowane przedsiewnie (przykryte glebą)
potasowe – powstają ze złoża soli potasowych
19.Funkcje TUZ wymień i omów.
Funkcje TUZ
Produkcyjna -produkcja pasz objętościowych (łąkowych i pastwiskowych o dużej wartości żywieniowej oraz niskich
kosztach produkcji
- wykorzystaniem masy roślinnej jako źródła energii odnawialnej
hydrologiczna – związana z zatrzymywaniem wody czyli retencjonowaniem oraz przechwytywaniem fali powodziowej na
ciekach, biologiczne odwadnianie terenu
klimatyczna – wpływ na mikroklimat
fitosanitarna- neutralizowanie przykrych zapachów, pyłów, wydzielanie olejków eterycznych
ochronna – ochrona gleb i wód przed erozja wodna i wietrzna, ochrona próchnicy glebowej i stref przybrzeżnych rzek i
jezior
zdrowotna i lecznicza- korzystny wpływ na zdrowie i kondycję zwierząt
krajobrazowa i estetyczna- cenny składnik krajobrazu, barwny aspekt łąk
przyrodnicza- zachowanie cennych siedlisk oraz terenów stanowiących ostoję wielu gatunków roślin i zwierząt
tereny zielone w miastach - spełniają wszystkie funkcje poza 1.
20.Co to jest kiszonka?
kiszonki - kiszenie jest 1 z metod konserwowania pasz objętościowych soczystych, polegająca na zakwaszeniu materiału
zakiszonego kwasem mlekowym wytwarzanym w wyniku bakteryjnej fermentacji cukrów.
21. Metody ochrony roślin
Podział metod ochrony:
- profilaktyczne (zapobiegawcze)
- mechaniczne
- fizyczne
- biologiczne
- chemiczne
- kompleksowa (integrowana) – łączne wykorzystanie wszystkich dostępnych metod i środków do ochrony roślin
uprawnych przed agrofagami
Metody profilaktyczne
1) metody agrotechniczne – obejmują normalne zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne, wykonywane w celu stworzenia
roślinom optymalnych warunków wzrostu i rozwoju poprzez:
- dobór terminu i gęstości siewu (optymalna obsada roślin)
- dobór odmian
- nawożenie
- zdrowy materiał siewny
- płodozmian
2) metody hodowlane – oparte są na hodowli odpornościowej, a więc uzyskiwaniu i wprowadzaniu do praktyki
rolniczej odmian odpornych lub mniej wrażliwych na poszczególne agrofagi
3) kwarantanna – celem jej jest zapobieganie przedostawaniu się na teren Polski nowych czynników
chorobotwórczych, chwastów i szkodników z innych krajów (kwarantanna zewnętrzna), bądź też ograniczenie ich
rozprzestrzeniania się z jednego rejonu do drugiego (kwarantanna wewnętrzna)
Zadanie to prowadzone jest przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Metody mechaniczne polegają na:
- zbieraniu i niszczeniu szkodników
- chwytaniu na opaski chwytne, pułapki barwne, mechaniczne czy świetlne
- mechaniczne czyszczenie chwastów poprzez stosowanie zespołów zabiegów uprawnych
* pożniwnych
* przedsiewnych jesiennych
* przedzimowych
*przedsiewnych wiosennych
*pielęgnowania roślin (stosowanie bron, szczotek, obsypników, pielników)
Metody fizyczne
Wykorzystanie różnych form energii w zwalczaniu chorób, szkodników i chwastów itp.
- termiczne odkażanie gleb w szklarniach
- miotacze płomieni do niszczenia chwastów
- stosowanie folii propylenowej
- stosowanie kory, ściółki i słomy
Metody biologiczne
Polegają na wykorzystaniu organizmów żywych w celu ograniczenia występowania oraz zwalczania szkodników,
patogenów i chwastów.
Metody stosowane w zwalczaniu biologicznym:
- ochrona organizmów pożytecznych
- wykorzystanie wirusów, bakterii i grzybów pasożytniczych (biopreparaty)
- wykorzystanie substancji pochodzenia roślinnego (allelopreparaty)
Metody chemiczne
- opryskiwanie
- zaprawianie nasion
- stosowanie granulatów
- fumigacja- zadymianie
22. Role rolnictwa (wymień/opisz)
Rola rolnictwa w gospodarce narodowej polega na dotarczeniu płodów rolnych. Dzięki rolnictwu uzyskujemy produkty
zwierzęce i roślinne.
23. Omów mapy odczynu i zasobności gleb.
Mapy odczynu i zasobności gleb w składniki pokarmowe (1:5000) - mapy pH gleb, zasobności w fosfor, potas i
magnez, sporządzane na podstawie analiz laboratoryjnych przez stacje chemiczno-rolnicze. Mapy te powinny znajdować
się w każdym gospodarstwie i zachowują swoją ważność przez 5 lat. Na ich podstawie rolnik sporządza plany nawożenia i
wapnowania pól.
24. Co to jest rolnictwo? Wymień 8 cech
Rolnictwo - gałęź produkcji ma na celu dostarczenie żywności oraz surowców dla przemysłu a wykorzystuje do tego siły
przyrody i dbająca o ochronę środowiska.
Cechy charakterystyczne produkcji rolniczej:
- odbywa się na żywych organizmach
- uzależniona jest od warunków przyrodniczo-klimatycznych
- ma charakter cykliczny (sezonowość pracy)
- jest wielostronna (różnorodność roślin)
- ma charakter przestrzenny (duży obszar produkcji)
- niemożliwe jest przewidzenie wyników produkcji
- ma długi cykl produkcji
- obrót wewnętrzny (odnawianie się materiałów do dalszej produkcji)
- pierwotna produkcja (roślinna) i wtórna (zwierzęca)
- produkcja podstawowa i uboczna (np. mleko to produkcja podstawowa, a obornik i żywiec wołowy to uboczna)
25. Co to jest ochrona roślin? Wymień jej metody.
Ochrona roślin – zespół czynności mających na celu zapobieganie, ograniczenie występowania chwastów, patogenów i
szkodników roślin oraz zwalczania ich.
26. Udział zbóż w strukturze zasiewów
STRUKTURA ZASIEWÓW W POLSCE:
Zboża ogółem: 73%
Zboża podstawowe: 70%
Ziemniaki 5%
Rzepak 7%
Pastewne 7,6%
27. Średnia wielkość gospodarstwa
Przeciętna ogólna powierzchnia gospodarstwa w Polsce wynosi 10 ha, a przeciętna powierzchnia UR 8,6 ha w
gospodarstwie.
28. Udział gruntów ornych na świecie
Świat UE Polska
1)Użytki rolne w
tym:
35,8 43,5 49,9
GO 10,1 25,1 38,7
TUZ 24,5 15,6 10,2
Sady 1,1 2,8 0,9
Inne 3,5
2)Lasy 31 38 29,9
3)Pozostałe 33,2 18,5 20,7
29. Wydajność mleczna 1 krowy
Wydajność mleczna od 1 krowy to 4500 litrów na rok.
30. Zadanie – struktura użytków rolnych
STRUKTURA UŻYTKÓW ROLNYCH - to procentowy udział poszczególnych rodzajów użytków w stosunku do ogólnej ich
powierzchni.
31. Zadanie – struktura zasiewów.
STRUKTURA ZASIEWÓW – określa procentowy udział poszczególnych grup roślin uprawnych w ogólnej powierzchni
gruntów ornych lub zasiewów
32. Zadanie – wskaźnik bonitacji, udział gleb dobrych itd.
Wskaźnik bonitacji gleb (wskaźnik dobroci gleb roślinnych) obliczamy przez podzielenie pow. Przeliczeniowej przez
faktyczną pow. Użytków rolnych w gospodarstwie
Wskaźnik bonitacji gleb = PP / obszar analizowanych UR
Wskaźnik udziału gleb dobrych – procentowy udział gleb klas I, II, III i 1/3 klasy IV w stosunku do całkowitej pow. UR
33. Obliczanie powierzchni działek w różnych jednostkach (przeliczanie jednostek: m2, km2,
ary, akry, hektary)
34. Przeliczanie plonów na różne wagi (t/ha, dt/akr, g/m2)
35.Zadanie–struktura inwentarza żywego+wyznaczanie kierunków produkcji lub wydajności mięsnej
STRUKTURA INWENTARZA ŻYWEGO – procentowy udział różnych gatunków zwierząt w ogólnej liczbie zwierząt w
gospodarstwie (zawsze w SD). Struktura ta wyznacza tzw. Kierunek produkcji zwierzęcej
System produkcji zwierzęcej - charakteryzuje dział produkcji zwierzęcej i mowi o udziale w nim poszczególnych gałęzi
a) kierunek nastawiony na hodowlę bydła (>66,6% Sztuk Dużych w gospodarstwie)
b) kierunek nastawiony na hodowlę trzody chlewnej (>20% Sztuk Dużych trzody chlewnej)
c) kierunek nastawiony na hodowlę owiec (>10% Sztuk Dużych owiec w gospodarstwie)
36. Systemy rolnictwa
System rolniczy, system gospodarowania – sposób zagospodarowania przestrzeni rolniczej w zakresie produkcji
roślinnej i zwierzęcej oraz ich przetwarzania, wyceniony kryteriami ekologicznymi i ekonomicznymi. Podstawą wyróżnienia
systemów jest stopień uzależnienia rolnictwa od przemysłowych środków produkcji, głównie nawozów mineralnych i
pestycydów oraz jego oddziaływanie na środowisko przyrodnicze.
We współczesnym rolnictwie wyróżnia się następujące systemy rolnicze:
rolnictwo konwencjonalne – sposób gospodarowania ukierunkowany na maksymalizacje zysku, osiąganego dzięki dużej
wydajności roślin i zwierząt. Wydajność tę uzyskuje się w wyspecjalizowanych gospodarstwach stosujących technologie
produkcji oparte na dużym zużyciu przemysłowych środków produkcji i bardzo małych nakładach robocizny,
rolnictwo ekologiczne – sposób gospodarowania, który aktywizując przyrodnicze mechanizmy produkcyjne poprzez
stosowanie środków naturalnych nieprzetworzonych technologicznie, zapewnia trwałą żyzność gleby i zdrowotność
zwierząt oraz wysoką jakość biologiczną produktów rolniczych,
rolnictwo integrowane – sposób gospodarowania, który umożliwia realizację celów ekonomicznych i ekologicznych
poprzez świadome wykorzystanie nowoczesnych technik wytwarzania, systematyczne usprawnianie zarządzania oraz
wdrażanie różnych form postępu biologicznego w sposób sprzyjający realizacji tych celów,
rolnictwo precyzyjne – system rolniczy wykorzystujący wysoko rozwinięte technologie nawigacyjne i informatyczne –
satelitarne systemy lokalizacyjne (ang. GPS – Globar Positioning System) oraz metody pozyskiwania i przetwarzania
danych o charakterze przestrzennym (ang. GIS – Geographic Information System).
37. Systemy uprawy roślin
Rolnicze systemy, systemy uprawy roślin polegające przede wszystkim na określonej kolejności upraw. Kolejność ta, nazywana
płodozmianem, jest podstawą każdego kierunku produkcyjnego w rolnictwie. Zmianowanie podnosi lub obniża żyzność gleby,
wzmaga
lub hamuje rozwój chwastów, wpływa na stosunki wodne w glebie. Racjonalny płodozmian zwiększa wydajność stosowanych
zabiegów
agrotechnicznych.
Najbardziej znany system uprawy to tzw. ugorowanie pól, czyli jednoroczna przerwa w uprawie roli. W okresie przerwy nie
uprawiane
pole przeznacza się na pastwiska dla bydła.
Inny system to tzw. płodozmian trójpolowy, polegający na podziale gruntów na 3 części: każda z tych części jest obsiewana
kolejno
zbożami ozimymi, w następnym roku zbożami jarymi lub roślinami okopowymi, a w trzecim roku pozostawiana jest bez uprawy
jako tzw.
ugór.
38. Porównaj warunki klimatyczne Polski i Europy Zachodniej. (temperatura, opady, okres
wegetacyjny)
Polska ma znacznie gorsze warunki do rozwoju rolnictwa niż kraje UE. Wynika to z krótszego okresu wegetacyjnego w
Polsce niż w UE (Polska 185-225. A w krajach zachodnich UE 220-280 dni). Ponadto w Polsce notuje się niższą średnią
roczna temperaturę powietrza oraz roczną sumę opadów niż w krajach zach. UE (polska śr. roczna temp. powietrza to
8oC, a w UE 8-10oC, natomiast roczna suma opadów w Polsce to 600 mm, a w krajach unijnych 700-900 mm).
Podsumowując Polska ma o ok. 40% gorsze warunki glebowo-klimatyczne dla rozwoju rolnictwa niż kraje zachodnie UE
39. Porównaj warunki klimatyczne Polski płd.-zach. i płn.-wsch.
Cechy klimatu Polska poł-zach. Polska pół-wsch.
Średnia roczna temp powietrza 8C 6C
Średnia temp stycznia -1C -5C
Średnia temp w lipcu 19C 17C
Średnia roczna amplituda temp powietrza 17C 25C
Długość zalegania pokrywy śnieżnej 40 dni 100 dni
Długość okresu wegetacji 220 dni 180 dni
W Polsce są zróżnicowane warunki klimatyczne dla rolnictwa. Najkorzystniejszym regionem pod względem cech
agroklimatu jest Polska południowo-zachodnia.
40. Najwięcej w Polsce uprawia się roślin zbożowych
41. Powierzchnia UR >GO
42. Główne gałęzie produkcji zwierzęcej to bydło i trzoda chlewna
43. Wydajność mleczna w Polsce to 5400.
44. W Polsce przeważają w uprawie rośliny dnia długiego (zboża)
45. Międzyplon to roślina uprawiana między dwoma plonami głównymi
46. Rośliny pożądane na TUZ : trawy pastewne, motylkowate i niewielka ilość ziół
47. Rośliny pożądane na GO – zboża (np. pszenica, jęczmień, owies, żyto), rośliny
przemysłowe (np. oleiste : rzepak, słonecznik, włókniste : len), okopowe (ziemniaki, buraki,
marchew), motylkowate
48. Okres wegetacyjny to nie to samo co okres wegetacji.
49. Substancje zapasowe
• ziarno zbóż – węglowodany
• rośliny motylkowe – białko
• nasiona roślin oleistych – tłuszcz
• korzenie buraków cukrowych – węglowodany (cukier)
Wersja 4 zadania
Zadanie 1
Oblicz strukturę użytków rolnych w gospodarstwie.
Dane:
Powierzchnia gospodarstwa: 52 ha
Grunty orne: 25 ha
Sady: 20 ha
Łąki trwałe: 5 ha
Nieużytki: 2 ha
UR = GO + TUZ + SADY + OP
UR – Użytki rolne
GO – Grunty orne
TUZ – Trwałe użytki zielone (łąki i pastwiska)
SADY – Uprawy trwałe (w tym: sady)
OP – Ogrody przydomowe
Struktura użytków rolnych – procentowy udział poszczególnych rodzajów użytków w stosunku do ogólnej ich powierzchni.
Rozwiązanie:
Użytki rolne: 25 ha + 20 ha + 5 ha = 50 ha
50 ha – 100%
Grunty orne: 25 ha · 100% ÷ 50 ha = 50%
Sady: 20 ha · 100% ÷ 50 ha = 40%
Łąki trwałe: 5 ha · 100% ÷ 50 ha = 10%
Zadanie 2
Gospodarstwo o powierzchni ogółem 2000 ha (zawiera wszystko) posiada 1200 ha gruntów ornych, 200 ha trwałych użytków
zielonych, 100 ha sadów, 300 ha lasów oraz 200 ha nieużytków i innych. Oblicz dla tego gospodarstwa:
a) strukturę użytkowania gruntów,
b) strukturę użytków rolnych.
a) Powierzchnia gospodarstwa: 2000 ha
Użytki rolne: 1200 ha + 200 ha + 100 ha = 1500 ha
2000 ha – 100%
1500 ha – X
X = 1500 ha · 100% ÷ 2000 ha = 75%
b) Użytki rolne: 1500 ha
Grunty orne: 1200 ha · 100% ÷ 1500 ha = 80%
Trwałe użytki zielone: 200 ha · 100% ÷ 1500 ha = 13,(3)% ≈ 13%
Sady: 100 ha · 100% ÷ 1500 ha = 6,(6)% ≈ 7%
Zadanie 3
Oblicz strukturę zasiewów w gospodarstwie o powierzchni ogółem 1800 ha, w którym uprawia się 300 ha pszenicy ozimej, 240
ha rzepaku ozimego, 120 ha kukurydzy na nasiona, 180 ha jęczmienia jarego i 360 ha ziemniaków. Trwałe użytki zielone zajmują
300 ha, sady 200 ha, a nieużytki 100 ha.
Struktura zasiewów – określa procentowy udział poszczególnych grup roślin uprawnych w ogólnej powierzchni gruntów ornych
lub zasiewów.
Powierzchnia zasiewów: 300 ha + 240 ha + 120 ha + 180 ha + 360 ha = 1200 ha
1200 ha – 100%
Pszenica: 300 ha · 100% ÷ 1200 ha = 25%
Rzepak: 240 ha · 100% ÷ 1200 ha = 20%
Kukurydza: 120 ha · 100% ÷ 1200 ha = 10%
Jęczmień: 180 ha · 100% ÷ 1200 ha = 15%
Ziemniaki: 360 ha · 100% ÷ 1200 ha = 30%
Zboża (pszenica, kukurydza, jęczmień): 25% + 10% + 15% = 50%
Rośliny okopowe (ziemniaki): 30%
Rośliny przemysłowe (rzepak): 20%
Rośliny pastewne: brak
Warzywa: brak
Kierunki produkcji roślinnej:
– Zbożowy – jeżeli powyżej 60% w strukturze zasiewów stanowią rośliny zbożowe.
– Okopowy – jeżeli powyżej 25% w strukturze zasiewów stanowią rośliny okopowe.
– Przemysłowy – jeżeli powyżej 25% w strukturze zasiewów stanowią rośliny przemysłowe.
– Pastewny – jeżeli powyżej 35% w strukturze użytków rolnych stanowią rośliny paszowe.
W tym gospodarstwie kierunek produkcji nastawiony jest na rośliny okopowe.
Zadanie 4
Oblicz powierzchnię w ha przeliczeniowych (powierzchnię przeliczeniową), wskaźnik bonitacji gleb i wskaźnik udziału gleb
dobrych dla gospodarstwa, które znajduje się w drugim okręgu podatkowym i posiada 150 ha klasy II (1,60), 50 ha klasy IIIa
(1,45), 130 ha klasy IIIb (1,25) oraz 120 ha klasy IVa (1,00).
Powierzchnia przeliczeniowa (Pp) – potencjał glebowy gospodarstwa w przeliczeniu na gleby klasy IV. Pp obliczana jest jako
suma iloczynów powierzchni GO i TUZ w poszczególnych klasach przez właściwe współczynniki bonitacyjne.
Wskaźnik bonitacji gleb – wskaźnik dobroci gleb rolniczych obliczany przez podzielenie powierzchni przeliczeniowej przez
faktyczną powierzchnię użytków rolnych (Pp ÷ UR).
Wskaźnik udziału gleb dobrych – procentowy udział gleb klas I, II, III i 1/3 klasy IV w powierzchni użytków rolnych.
Powierzchnia przeliczeniowa: 150 ha · 1,60 + 50 ha · 1,45 + 130 ha · 1,25 + 120 ha · 1,00 = 595 ha przeliczeniowych
Wskaźnik bonitacji gleb: 595 ha ÷ 450 ha = 1,32
Wskaźnik udziału gleb dobrych: (150 ha + 50 ha + 130 ha + 120 ha ÷ 3) · 100% ÷ 450 ha = 82%
Zadanie 5
Oblicz powierzchnię działki w m2, ha, a, akrach i morgach, jeżeli działka ma kształt prostokąta o wymiarach 50×60 m.
1 ha = 10 000 m2
1 ar = 100 m2
1 akr = ok. 4000 m2
1 morga = 0,559 ha
P = 50 m · 60 m = 3000 m2 = 0,3 ha = 30 a = 0,75 akra = 0,54 morga
Zadanie 6
Oblicz plon pszenicy ozimej w t/ha, dt/ha, t/akr i g/m2, jeżeli rolnik z 200 ha zebrał 1600 t ziarna pszenicy.
1 t = 10 dt
1 t = 1 000 000 g
1 dt = 100 000 g
1600 t ÷ 200 ha = 8 t/ha = 80 dt/ha
1600 t ÷ 500 akr = 3,2 t/akr
200 ha = 2 000 000 m2 = 500 akrów
1600 t = 1 600 000 kg = 1 600 000 000 g
1 600 000 000 g ÷ 2 000 000 m2 = 800 g/m2
Zadanie 7
Oblicz strukturę inwentarza żywego i określ kierunek produkcji zwierzęcej w tym gospodarstwie, jeżeli mamy 120 sztuk dużych
bydła, 70 sztuk dużych trzody chlewnej i 10 sztuk dużych drobiu.
Ilość sztuk dużych w gospodarstwie: 120 + 70 + 10 = 200
Bydło: 120 · 100% ÷ 200 = 60%
Trzoda chlewna: 70 · 100% ÷ 200 = 35%
Drób: 10 · 100% ÷ 200 = 5%
Kierunki produkcji zwierzęcej:
– Nastawiony na chów bydła – jeżeli w strukturze inwentarza żywego jest ponad 66,6% sztuk dużych bydła.
– Nastawiony na chów trzody chlewnej – jeżeli w strukturze inwentarza żywego jest ponad 20% sztuk dużych trzody
chlewnej.
– Nastawiony na chów innych gatunków zwierząt (owce, drób i inne) – jeżeli w strukturze inwentarza żywego jest ponad 10%
sztuk innych gatunków zwierząt.
W tym gospodarstwie kierunek produkcji nastawiony jest na hodowlę trzody chlewnej.
Wersja 5
1. Dzień z temperaturą minimalną -5*C i maksymalną +8*C zaliczamy do dnia z przymrozkiem:
Prawda
Fałsz
3. Sztuka Duża (DJP) odpowiada jednej krowie o masie ciała 500 kg przebywającej w gospodarstwie 6 miesięcy.
Prawda
Fałsz
4. Oblicz, korzystając z poniższej tabeli, ilość hektarów przeliczeniowych, wskaźnik bonitacji gleb oraz wskaźnik gleb
dobrych dla gospodarstwa, które posiada grunty orne: 100 ha kl. II, 200 ha kl. IIIa, 50 ha kl. IIIb, 100 ha kl. IVb, w II
okręgu podatkowym.
powierzchnia przeliczeniowa = 100 ha * 1,6 + 200 ha * 1,45 + 50 ha * 1,25 + 100 ha * 0,75 = 160 ha + 290 ha + 62,5 ha + 75 ha =
587,5 ha
powierzchnia rzeczywista = 100 ha + 200 ha + 50 ha + 100 ha = 450 ha
wskaźnik bonitacji = 597,5 ha/450 ha = 1,33
powierzchnia gleb dobrych = 100 ha + 200 ha + 50 ha + 1/3 * 100 ha = 383 ha
wskaźnik gleb dobrych = 383 ha/450 ha * 100% = 85%
6. Oblicz strukturę zasiewów w gospodarstwie o powierzchni 400 ha użytków rolnych, w tym 150 ha pszenicy, 60 ha
ziemniaków, 90 ha rzepaku, 70 ha trwałych łąk, 30 ha sadów.
150 ha + 60 ha + 90 ha = 300 ha
pszenica: 150 ha/300 ha * 100% = 50%
ziemniaki: 60ha/300 ha * 100% = 20%
rzepak: 90 ha / 300 ha * 100% = 30%
7.Średnie zużycie nawozów mineralnych w kg NPK na 1 ha UR w Polsce wynosi ok. a), a najwięcej zużywa się nawozów
b).
a) 135 kg
b) azotowych
8. Oblicz strukturę użytków rolnych, jeżeli w gospodarstwie powierzchnia gruntów ornych wynosi 140 ha, powierzchnia
trwałych łąk 42 ha, powierzchnia sadów 18 ha, powierzchnia lasów 56 ha i powierzchnia nieużytków 24 ha.
UR = GO + TUZ + Sady + OP
UR = 140 ha + 42 ha + 18 ha = 200 ha
GO: 140 ha/200 ha * 100% = 70%
TUZ: 42 ha/200 ha * 100% = 21%
Sady: 18 ha/200 ha * 100% = 9%
10. Oblicz powierzchnię działki w m2, arach, hektarach, morgach oraz akrach, jeżeli działka ma kształt prostokąta o
wymiarach 40 m x 80 m.
40 mx 80 m = 3200 m2 = 32 a = 0,32 ha = 0,57 mórg = 0,79 akrów
12. Jałówka jest to młoda sztuka bydła płci żeńskiej do pierwszego wycielenia najpóźniej do 3,5 roku życia
Prawda
Fałsz
15. Oblicz strukturę inwentarza żywego w gospodarstwie, które posiada: 120 SD (DJP) bydła, 20 SD (DJP) trzody chlewnej,
12 SD (DJP) owiec, 8 SD (DJP) drobiu. Określ kierunek produkcji zwierzęcej w tym gospodarstwie.
120+20+12+8=160
bydło: 120/160*100%=75%
trzoda chlewna: 20/160*100%=12,5%
owce: 12/160*100%=7,5%
drób: 8/160*100%=5%
75%>66%, więc kierunek produkcji jest nastawiony na bydło
19. Co to jest rolnictwo? Wymień i omów podstawowe cele i funkcje rolnictwa XXI wieku.
Rolnictwo (farming) to jedna z gałęzi produkcji mająca na celu dostarczenie żywności oraz surowców dla przemysłu, a
wykorzystująca do tego siły przyrody.
Rolnictwo w sensie dydaktycznym – zasób wiedzy i umiejętności przekazywany, jako niezbędny do wykonywania zawodu
rolnika (tj. uprawiania roślin, chowu zwierząt, prostego przetwórstwa oraz przechowalnictwa ziemiopłodów i produktów
pochodzenia zwierzęcego).
Cele rolnictwa XXI wieku (cel rolnictwa):
produkcja odpowiedniej ilości i jakości żywności, pasz oraz surowców dla przemysłu;
ochrona środowiska naturalnego;
uzyskanie dochodu przez rolników;
zatrudnienie mieszkańców obszarów wiejskich (zapewnienie miejsc pracy).
Funkcje rolnictwa:
1) funkcje zielone:
racjonalne zarządzanie zasobami ziemi;
stwarzanie warunków dla dziko żyjących zwierząt i roślin;
ochrona dobrostanu zwierząt;
utrzymanie bioróżnorodności;
poprawa obiegu składników pokarmowych w produkcji rolnej.
2) funkcje błękitne:
racjonalne zarządzanie zasobami wodnymi;
poprawa jakości wody;
ochrona wód;
zapobieganie powodziom;
wytwarzanie energii wodnej i wiatrowej.
3) funkcje żółte:
utrzymywanie spójności obszarów wiejskich;
podtrzymywanie tradycji kulturowej i tożsamości wsi;
rozwój agroturystyki i myślistwa.
4) funkcje białe:
zapewnianie bezpieczeństwa żywnościowego i produkcja dobrej jakościowo żywności (food security and food safety).
20. Oblicz plon w g/m2, t/ha oraz dt/ha, jeżeli ze 100 ha zbiory ziarna pszenicy wyniosły 650 000 kg.
650 000 kg = 650 000 000 g = 650 t
100 ha = 1 000 000 m
650 g/m2 = 6,5 t/ha = 65 dt/ha
21. Trwałe użytki zielone są porośnięte wieloletnią roślinnością zieloną z przewagą traw
Prawda
Fałsz
27. ___
28. Czas potrzebny na rozłożenie środka ochrony roślin od jego zastosowania do zbioru rośliny nazywamy okresem karencji
Prawda
Fałsz
31. Dział w produkcji rolniczej oznacza grupy roślin lub grupy zwierząt
Prawda
Fałsz
35. ___
36. ___
Pozaprodukcyjne:
-Klimatyczna (tworzą specyficzny mikroklimat)
-Hydrologiczna ( retencja wody, łagodzenie fali powodziowej)
-Ochronna (ochrona gleb i wód przed erozją, ubytkiem substancji organicznej w glebach, przeciwdziałanie eutrofizacji
wód)
-Fitosanitarna (neutralizowanie pokrytych zapachów, pyłów, wydzielanie olejków elektrycznych)
-Zdrowotna (zioła, ich wpływ na zwierzęta i pośrednio na ludzi)
-Krajobrazowa i estetyczna (cenny składnik krajobrazu, barwny aspekt łąk)
-Przyrodnicza (zachowanie cennych siedlisk oraz terenów stanowiących ostoję wielu gatunków roślin i zwierząt)
-Rekreacyjne i społeczne
43. Czy moment od położenia nawozu do jego wpływu nazywa się karencją
FAŁSZ
44. Co to są ugory
Powierzchnie gruntóe ornych niewykorzystywane do celów produkcyjnych przez 1-2 lata, ale utrzymywane według
zasad dobrej kultury rolnej (w tym uprawy na przyoranie-nawozy zielone)
49. Średnie plony zbóż w Polsce wynoszą a)……45dt/ha………, a rzepaku ozimego b)…35dt/ha………
50. Największy udział w produkcji rolnej towarowej w Polsce ma produkcja mięsa PRAWDA (chyba)
FAŁSZ
51. Gospodarstwo posiada 100ha użytków rolnych, w tym 80ha gruntów ornych. Oblicz, jaka będzie powierzchnia w
hektarach: a) żyta, które stanowi 10% w strukturze zasiewów, b) pszenicy, która stanowi 25% w strukturze zasiewów i c)
ziemniaków, które stanowią 15% w strukturze zasiewów
80*10%=8ha – żyto
80*25%=20ha – pszenica
80*15%=12ha - ziemniaki
52. Oblicz strukturę użytków rolnych jeżeli w gospodarstwie powierzchnia pszenicy ozimej wynosi 120ha , powierzchnia
buraków cukrowych 80ha, powierzchnia trwałych łąk 52ha, powierzchnia sadów 15ha, powierzchnia lasów 50ha i
powierzchnia nieużytków 20ha.
UR=120ha + 80ha + 52ha + 15ha = 267ha
200ha/267ha *100% = 74,9%
52ha/267ha *100% = 19,5%
15ha/267ha *100% = 5,6%
53. Oblicz, korzystając z poniższej tabeli, ilość hektarów przeliczeniowych, wskaźnik bonitacji oraz wskaźnik udziału gleb
dobrych dla gospodarstwa, które posiada grunty orne: 40ha kl. III a, 30ha kl. IV a, 20ha kl. IV b, 10ha kl. V, w IV okręgu
podatkowym.
powierzchnia przeliczeniowa = 40*1,2 + 30*0,8 + 20*0,6 + 10*0,35 =87,5ha
powierzchnia rzeczywista = 40ha + 30ha + 20ha + 10ha = 100ha
wskaźnik bonitacji = 87,5ha/100ha = 0,875ha
powierzchnia gleb dobrych = 40ha + 1/3*30ha + 1/3*20ha = 56,7ha
wskaźnik gleb dobrych =56,7ha/100ha * 100%=56,7
54. Oblicz strukturę inwentarza żywego w gospodarstwie, które posiada: 90 SD(DJP) bydła, 50 SD(DJP) trzody chlewnej, 15
SD(DJP) owiec, 10 SD(DJP) drobiu. Określ kierunek produkcji zwierzęcej w tym gospodarstwie.
90*100%/165 = 54,5% - bydło
50*100%/165 = 30% - trzoda chlewna
15*100%/165 = 9% - owce
10*100%/165 = 6% - drób
Kierunek produkcji na trzodę chlewną.
57. Większość energii świetlnej padającej na liść jest wykorzystywana w procesie fotosyntezy
PRAWDA
FAŁSZ
60. Pasze treściwe charakteryzują się wysoką koncentracją składników pokarmowych i należą do nich np. ziarno zbóż,
bulwy ziemniaków czy śruty
PRAWDA
FAŁSZ
67. Rośliny wieloletnie (byliny) kwitną i owocują wielokrotnie i rozmnażają się tylko wegetatywnie
PRAWDA
FAŁSZ
69. Warunki klimatyczne Polski południowo-zachodniej są mniej korzystne dla rolnictwa niż Polski północno-wschodniej
PRAWDA
FAŁSZ
70. Dzień z maksymalną temperaturą +10C i minimalną -2C zaliczamy do okresu wegetacyjnego
PRAWDA
FAŁSZ
71. Zużycie nawozów mineralnych w kg NPK na hektar użytków rolnych w Polsce wynosi:
a) około 60kg
b)około 140kg
c)około 200kg
72. Wymień 4 przykładowe pożądane grupy roślin uprawnych na gruntach ornych i podaj po trzy przykłady z każdej grupy
- warzywa : marchew, kalafior, sałata, fasola, dynia, pomidor
- zioła: mięta pieprzowa, kminek zwyczajny, mak pospolity
- rośliny okopowe : ziemniak, burak cukrowy, cykoria
- rośliny motylkowe drobnonasienne : koniczyna biała, koniczyna perska, koniczyna czerwona
73. Przymrozkiem nazwiemy sytuację, gdy w dzień temperatura maksymalna wynosi +4C, a w nocy temperatura minimalna
-5C
PRAWDA
FAŁSZ
74. Plon podstawowy stanowi biomasa wytwarzana przez rośliny w okresie wegetacji, będąca głównym celem uprawy(np.
ziarno, nasiona, korzenie okopowych)
PRAWDA
FAŁSZ
75. Co nazywamy gałęzią w produkcji rolniczej? Wymień przykładowe 5 gałęzi w produkcji zwierzęcej
Gałąź - grupy roślin lub działalności o podobnej technologii produkcji oraz grupy zwierząt tego samego gatunku
1) Bydło
2) Trzoda chlewna
3) Owce
4) Drób
76. Makroskładniki to:
a)składniki pobierane przez rośliny lub zwierzęta w dużych ilościach np. Fe, S, Mn
b)składniki pobierane przez rośliny lub zwierzęta w małych ilościach np. Fe, Cu, Mn
c)składniki pobierane przez rośliny lub zwierzęta w dużych ilościach np. Ca, P, Mg
d)żadna z odpowiedzi nie jest poprawna
77. Powierzchnia użytków rolnych w Polsce jest mniejsza niż powierzchnia gruntów ornych
PRAWDA
FAŁSZ
78. Oblicz powierzchnię działki w metrach kwadratowych, arach, hektarach, morgach oraz akrach, jeżeli działka ma kształt
prostokąta o wymiarach 100m x 400m
100m x400m = 40000m2 = 400a = 4ha = 7mórg = 10akrów
80. Przedmioty pracy to środki produkcji, które ulegają przetworzeniu w procesie pracy
PRAWDA
FAŁSZ
83. Oblicz strukturę użytków rolnych, jeżeli w gospodarstwie powierzchnia gruntów ornych wynosi 70ha, powierzchnia
trwałych łąk 21ha, powierzchnia sadów 9ha, powierzchnia lasów 28ha i powierzchnia nieużytków 12ha
UR = 70ha + 21ha + 9ha = 100ha
GO = 70ha/100ha *100% = 70%
TUZ = 21ha/100ha *100% = 21%
sady = 9ha/100ha *100% = 9%
84. Oblicz strukturę zasiewów w gospodarstwie o powierzchni 240ha użytków rolnych, w tym 84ha zasiewów zbóż, 12ha
ziemniaków, 24ha rzepaku, 100ha trwałych łąki i 20ha sadów
84ha + 12ha + 24ha = 120ha
zboża: 84ha/120ha *100% = 70%
ziemniaki: 12ha/120ha *100% = 10%
rzepak: 24ha/120ha *100% = 20%
3.
4.
5.
6.
7.
9.
10.
11. 185/225
12.
16.
17.
18.
19. 20
20.
21.
22.
23.