Siêu Âm Khớp

THỰC HIỆN: BS PHẠM THỊ NHUNG

PHÒNG KHÁM ĐA KHOA HÙNG VƯƠNG
Gân

• Dễ dàng nhìn thấy trên SA – tăng âm hơn cơ

• Các dải xơ
• Có thể đánh giá – bộc lộ tổn thương thông qua
cử động – vận động.
Tính dị hướng

• Độ hồi âm của gân khác nhau khi cắt ở các góc

khác nhau
• HÌnh ảnh giảm âm của gân cơ do góc cắt
nghiêng của dầu dò siêu âm
Siêu âm khớp vai

• Vai trò lớn đối với chẩn đoán bệnh lý khớp vai
• Các cấu trúc giải phẫu dễ dàng được quan sát trên siêu âm

• Gân cơ nhị đầu

• Cơ dưới gai
• Cơ trên gai
• Cơ dưới vai
• Cơ tròn bé
Giải phẫu
Giải phẫu
Giải phẫu
Gân cơ nhị đầu
Gân cơ dưới vai

Mặt cắt dọc, xoay ngoài Mặt cắt ngang

Gân cơ trên gai

Mặt cắt ngang

Dấu hiệu mỏ
chim kt 6mm
Gân cơ trên gai
Cắt ngang

Da
Mỡ dưới da
Cơ Delta
Màng hoạt
dịch( dưới cơ dt
Gân cơ trên gai
Khe khớp
Đầu xương cánh tay
Gân cơ dưới gai

CẮT NGANG
KHỚP VAI (CÁNH TAY - Ổ CHẢO)
Cơ Delta

Cơ dưới gai
Đầu xương cánh tay
Ổ chảo

KHỚP CÁNH TAY - Ổ CHẢO

KHỚP CÁNH TAY - Ổ CHẢO

- Đặt đầu dò vị trí phía

sau
cánh tay – khớp vai
- Kéo từ dưới lên cao

Gân cơ dưới gai

KHỚP CÙNG VAI - ĐÒN
Bệnh lý gân

Viêm gân
Đứt gân
Bệnh lý gân

Rách gân
Viêm bao hoạt dịch dưới mỏm cùng
vai
SIÊU ÂM KHỚP GỐI
GIẢI PHẪU
GIẢI PHẪU
GÂN CƠ TỨ ĐẦU ĐÙI

Gân cơ tứ đầu đùi

Xương bánh chè

Tổ chức mỡ trước xương đùi

DÂY CHẰNG BÊN CHÀY

Xg đùi
Xương chày
Tràn dịch
Viêm bao hoạt dịch
Thoái hoá
 Kén Baker

Gân cơ bụng chân trong và gân cơ bán màng

Kén sụn chêm
Hội chứng dải chậu chày
Siêu âm khớp cổ tay
Giải phẫu mặt lòng cổ tay
Ống cổ tay chứa bốn gấp gân
sâu, bốn gân gấp nông và thần
kinh giữa ở vị trí bề mặt. Ở
đoạn xa thần kinh giữa chia ra
thần kinh ngón tay, kích thích
ngón 1, 2, 3 và ½ ngoài ngón 4
Hội chứng ống cổ tay

 Hội chứng ống cổ tay được Jame Paget mô tả vào giữa thế kỹ 18, là một
tập hợp các triệu chứng do thần kinh giữa bị chèn ép ở vùng ống cổ tay.
 Đây là một bệnh thần kinh ngoại biên thường gặp, nhất là ở phụ nữ,
liên quan nghề nghiệp trong đó rất thường gặp ở những người làm việc
văn phòng, làm việc bằng tay liên tục ở một tư thế cố định trong thời
gian dài.
 Phần lớn là vô căn. Tuy nhiên có nhiều nguyên nhân có thểgây hội
chứng ống cổ tay như: Viêm bao gân gấp ,Amyloidosis; Gãy các xương
trong ống cổ tay;Vết thương cổ tay hay xơ hóa sau mổ; Nang hoạt dịch
khớp; U dây thần kinh (neurinoma) hay schwannoma
Siêu âm chẩn đoán
• Trong hội chứng ống cổ tay cấp, có thể
không thấy bất thường hình thể nào đáng kể.
Trường hợp mạn tính, thần kinh giữa có thể
phù nề, thay đổi hình dạng và đặc điểm hồi
âm, giảm cử động thần kinh khi làm nghiệm
pháp động.
• Tiêu chuẩn siêu âm chẩn đoán
• Notch sign: là dấu hiệu thần kinh giữa phù
nề như cũ hành đoạn sát bờ gần ống cổ tay
và dẹt đoạn trong ống cổ tay.
• Inverted Notch sign: là dấu hiệu thần kinh
giữa phù nề như cũ hành đoạn sát bờ xa ống
cổ tay và dẹt đoạn trong ống cổ tay.
Siêu âm chẩn đoán
Phù nề thần kinh giữa:
• Tiết diện thần kinh giữa đoạn sát bờ
gần ống cổ tay > 12 mm2
• Tăng tưới máu trên Power Doppler.
• Sự khác biệt kích thước thần kinh
giữa trong hội chứng ống cổ
tay nhẹ, vừa và nặng không có ý nghĩa
thống
• Dây thần kinh giữa chuyển động kém
trong ống cổ tay
• Dây chằng ngang cổ tay dày trên
4mm.
Hội chứng ống cổ tay

Tìm nguyên nhân khác có

thể gây hội chứng ống cổ
tay như:
Viêm bao hoạt dịch khớp
hay U dây thần kinh
(neurinoma),...
Hội chứng kênh Guyon

Hội chứng kênh Guyon là hội chứng chèn ép

cục bộ thần kinh trụ ở cổ tay khi nó đi qua kênh
Guyon.
• Nguyên nhân: do chấn thương, gãy xương
móc, công việc hay thể thao thường xuyên đè
ép lên gan tay; do khối choáng chỗ chèn ép như
cơ dị dạng, khối u, nang; do viêm khớp; do
huyết khối trong động mạch trụ;
Lâm sàng: tùy, giảm cảm giác ngón V và nữa
ngoài ngón IV, yếu và teo cơ mô út và cơ liên
cốt. Trường hợp nặng có triệu chứng bàn tay
vuốt trụ.
Mặ lưng cổ tay
Viêm bao gân duỗi ngắn dạng dài
ngón cái
Bệnh học
- Nguyên nhân thường do vận động lập lại quá nhiều lần, hay
xảy ra ở những người viết nhiều, đánh máy, chơi piano và
những bà mẹ chăm sóc trẻ sơ sinh.
- Gân dạng ngón cái dài và gân duỗi ngón cái ngắn bị siết chặt
bởi bao dày trong ròng rọc ngay trên mỏm trâm quay
- Bệnh nhân đau gần mỏm trâm quay, kèm sưng đỏ, sờ cộm, đôi
khi chẩn đoán nhầm là viêm mỏm tram quay. Dạng và duỗi chủ
động ngón cái khó khăn và đau.
Tiêu chuẩn trên siêu âm

 Gân: dày, thường hình tròn hơn là oval, tăng

tưới máu.
• Bao gân dày, phản âm kém, tăng tưới máu,
dịch bao gân.
• Dày mạc giữ gân duỗi.
• Có thể thấy phù nề mô mỡ quanh gân.
• Có thể dùng siêu âm hướng dẫn để chích
chất cản quang vào bao gân để chụp gân cản
quang, hướng dẫn chích steroid vào bao hoạt
dịch viêm.
Viêm bao gân duỗi ngắn dạng dài
ngón cái
Hội chứng giao nhau

 Hội chứng giao nhau là kết quả của sự

ma sát quá mức, xảy ra ở mặt lưng cẳng
tay đoạn gần cổ tay, nơi đầu xa bụng cơ
dạng ngón cái dài và cơ duỗi ngón cái
ngắn băng qua gân duỗi cổ tay quay dài
(ECRL) và gân duỗi cổ tay quay ngắn
(ECRB
 Lâm sàng: BN đau khi thực hiện động tác
gập cổ tay như chèo thuyền, cử tạ
Siêu âm

 Phù nề quanh gân và tụ dịch bao gân chỗ giao nhau giữa đầu xa bụng cơ dạng ngón cái
dài và cơ duỗi ngón cái ngắn với cơ duỗi cổ tay quay dài và cơ duỗi cổ tay quay ngắn
• Có thể có dày bao gân không đều với những nốt nhỏ tăng âm trong dịch, liên quan tới
sự tăng sinh màng hoạt dịch.
• Một số ít trường hợp có sự dày các cơ duỗi cổ tay quay dài và ngắn và các cơ trong
ngăn 1, trong khi một số khác có phù nề dưới da đáng kể.
Các bệnh lý khác

 Viêm bao hoạt dịch khớp cổ tay.

Viêm gân và bao gân vùng cổ tay.
U và Nang vùng cổ tay.
Chấn thương vùng cổ tay
Siêu âm khớp cổ chân
Giải phẫu

Mặt trước
Ngách chày sên trước
Gân chày trước
Mặt ngoài
Mặt trong
MM: MC trong
PTT: Gân chày
sau
FDL : gân gấp
các ngón chân
dài
TN: Thần kinh
chày sau
PTV,PTA: Động-
tĩnh mạch chày
sau
LM: Mắt cá ngoài
PB: Gân cơ mác ngắn
PL: Gân cơ mác dài
R: Mạc giữ gân mác
Gân gót
Cân gan chân
Viêm gân- viêm bao gân

 Là bệnh lí thường gặp, xảy ra do hoạt động quá mức hoặc lặp đi lặp
lại. Có thể xảy ra ở tất cả các vị trí nhưng thường gặp ở ngón cái,
vai, khuỷu, cổ tay, gót
 Viêm bao gân là tình trạng viêm của màng hoạt dịch bao quanh gân,
có thể có hoặc không có viêm gân kèm theo
 Thường quan sát thấy ở các bệnh nhân có các bệnh lí như
VKDT, gout, ĐTĐ…
Siêu âm
Gân giảm âm, tăng kích thước, dày bao gân, dịch quanh bao gân, tăng
tưới máu gân và bao gân, phù nề phần mềm xung quanh

Viêm bao gân cơ duỗi các ngón có kem theo tràn dịch bao gân
Viêm bao gân với sưng, tràn dịch và đứt gân chày trước
Viêm bao gân chày sau
Viêm bao gân và đứt một phần gân cơ mác dài và mác ngắn
Viêm gân Achilles

Gân Achilles có độ dày trung bình là 6mm. Viêm gân Achilles khi độ dày trên 8mm
Bệnh lý cân gan chân

 Là nguyên nhân thường gặp gây đau vùng gan chân

 Bệnh nhân thường đau phần dưới gan gót chân, nhất là buổi sáng,
giảm sau 1 lúc hoạt động đi lại
 Nguyên nhân: cơ học (hoạt động lặp đi lặp lại), thoái hóa, bệnh hệ
thống (VCSDK, vảy nến)
 Điều trị: NSAIDS, tiêm corticoid dưới hướng dẫn SA, đi miếng đệm
lót cao su ở gót, nghỉ ngơi, giảm cân, các bài luyện tập chuyên
biệt….
Siêu âm

Siêu âm: thường được lựa chọn để chẩn đoán, có thể chẩn đoán khi bề dày cân
gan chân > 4.5mm và giảm âm
U xơ cân gan chân

Là bệnh tang sinh xơ lành tính của cân

gan chân
Siêu âm: thường thấy nốt giảm hoặc
hỗn hợp âm riêng rẽ , hình thoi, nằm
trong cân gan chân
Hội chứng đường hầm ống cổ chân

 Là tình trạng thần kinh chày sau bị chèn ép trong đường hầm Tarsal
(giới hạn bởi mạc giữ gân gấp và một số xương mặt trong cẳng
chân), cơ chế tổn thương tương tự
như trong hội chứng ống cổ tay
 Nguyên nhân: tự phát (50%), kén hoạt dịch chèn ép, sau chấn
thương vỡ xương gót, viêm bao gân gây chèn ép….
 Triệu chứng: đau và dị cảm ở ngón cái, gan chân, gót..
 Siêu âm giúp phát hiện một số nguyên nhân nêu trên
Chấn thương cổ chân

 Rất hay gặp trong thể thao, trong sinh hoạt

hàng ngày, thường gặp nhất là tình trạng cổ
chân lật sang bên, khi đi khám thường được
chẩn đoán là bong gân cổ chân
 “Bong gân” là tình trạng khớp bị vặn xoắn
mạnh và đột ngột khiến dây chằng khớp bị
căng quá mức bình thường hay thậm chí bị
rách 1 phần hay toàn phần.
 Lâm sàng: là đau, viêm, khớp sưng phù, đốm
xuất huyết dưới da