Leximi I hartave

gjeografike
Ardit Seferi
Arben Hasani
Gjeografi
Në një kohë kur aplikacionet e hartës janë
të zakonshme, mund të mendoni se të
mësuarit se si të lexoni një hartë letre
është një aftësi e vjetëruar. Por nëse ju
pëlqeni shëtitje, kamping, eksploruar
shkretëtirë, ose aktivitete të tjera në
natyrë, një rrugë e mirë apo harta
topografike është shoku juaj më i mirë.
Ndryshe nga telefonat celularë dhe pajisjet
GPS, nuk ka sinjale për të humbur ose
bateri për të ndryshuar me një hartë letre,
duke i bërë ato shumë më të besueshme.
 Legjenda
Kartografët, të cilët planifikojnë harta, përdorin simbole
për të përfaqësuar elementët e ndryshëm të përdorur.
Legjenda, ndonjëherë e quajtur një çelës, ju tregon se si
të interpretoni simbolet e një hartë. Për shembull, një
shesh me një flamur në krye zakonisht përfaqëson një
shkollë dhe një vijë e thyer përfaqëson një kufi. Vini re,
megjithatë, që simbolet e hartave të përdorura në Shtetet
e Bashkuara shpesh përdoren për gjëra të ndryshme në
vende të tjera. Simbolet për një autostradë dytësore të
përdorur në një hartë topografike të Survey Gjeologjik të
Shteteve të Bashkuara përfaqëson një hekurudhë në
hartat zvicerane.
 Vendosja e titullit ne Hart
Titulli i një hartë do t'ju tregojë në një shikim se
çfarë është duke përshkruar hartë. Për shembull,
nëse jeni duke kërkuar në një hartë rrugore të
Jutas, ju do të prisni të shihni autostradat
ndërshtetërore dhe shtetërore, plus rrugët
kryesore lokale në të gjithë shtetin. Një hartë
gjeologjike e USGS, nga ana tjetër, do të
përshkruajë të dhëna specifike shkencore për një
rajon, të tilla si furnizimet e ujërave nëntokësore
për një qytet.
Pavarësisht nga lloji i hartës që po përdorni, do të
ketë një titull.
 Orientimi
Një hartë nuk është shumë e dobishme nëse nuk e dini
se ku jeni në lidhje me pozicionin tuaj në të.
Shumica e hartografëve i përshtatin hartat e tyre
në mënyrë që pjesa e sipërme e faqes të
përfaqësojë veriun dhe të përdorë një ikonë të
vogël në formë të shigjetës me një N poshtë tij për
t'ju treguar në drejtimin e duhur.
Disa harta, të tilla si harta topografike, do të tregojnë
"veriun e vërtetë" (Polin e Veriut) dhe veriun
magnetik (ku pikat e busullës tuaj, në Kanada
veriore). Hartat më të përpunuara mund të
përfshijnë një rritje të busullës, që përshkruan të
katër drejtimet kardinalë (veri, jug, lindje,
perëndim).
 Exploring global landscapes
Një hartë me madhësi jetësore do të ishte e
pamundur. Në vend të kësaj, hartografët
përdorin raporte për të reduktuar një rajon të
mapuar në një madhësi të menaxhueshme.
Shkalla e hartës do të tregojë se çfarë raporti
po përdoret ose, më shpesh, përshkruaj një
distancë të dhënë si ekuivalent i një matjeje,
siç është 1 inç që përfaqëson 100 milje.
 Elementet e tjera
Ashtu si ka shumë lloje të hartave të ngjyrave, ekzistojnë gjithashtu skema të ndryshme të
ngjyrave të përdorura nga kartografët. Përdoruesi i hartës duhet të shikojë legjendën për një
shpjegim të ngjyrave në një hartë. Lartësia, për shembull, përfaqësohet shpesh si një
sekuencë e zarzavate të errëta (lartësi e ulët ose edhe nën nivelin e detit) deri në kafe
(kodra) të bardhë ose gri (lartësia më e lartë).
Një neatline është kufiri i një hartë. Ndihmon në përcaktimin e skajit të zonës së hartës dhe
natyrisht që gjërat i shohin të organizuara. Hartografët mund të përdorin edhe linja për të
përcaktuar offset, të cilat janë mini-harta të një zone të zgjeruar të hartës. Shumë harta të
rrugëve, për shembull, përmbajnë kompensime të qyteteve kryesore që tregojnë detaje të
tjera hartografike si rrugët lokale dhe monumentet.
Nëse po përdorni një hartë topografike, e cila përshkruan ndryshimet e lartësisë përveç rrugëve
dhe monumenteve të tjera, do të shihni linjat ngjyrë kafe të valëzuar që do të kalojnë rreth e
rrotull. Këto quhen linja konturuese dhe përfaqësojnë një lartësi të caktuar pasi ajo bie mbi
konturin e peizazhit.