-(y)ken

ZARF
 Zarflar fiillerin;
 Durumunu
 Zamanını
 Miktarını belirtirler.
 Yükleme;

 Nasıl?
 Ne zaman?
 Ne kadar? Sorularının cevaplarını verirler.
-(y)ken
 Cümlede zaman anlatmak için kullanılır.

 Kişi ekleri kullanılmaz!

 Fiil+ Zaman Ekleri+ -ken

 Yemek yaparken telefon çaldı.

 Otobüse yetişmek için koşarken ayak bileğimi burktum.

 Hazır elin değmişken benim tabağımı da götürür müsün?

 Tam evden çıkacakken yağmur başladı.

GENİŞ ZAMAN VE ŞİMDİKİ
ZAMAN İLE KULLANIMI
 Fiil+ (ı)r/ (ı)yor+ ken

 1.Birinci eylem olurken ikinci eylem araya girer.

Müzik dinlerken annem çağırdı.

Film izliyorken kapı çaldı.
 2. İki eylem aynı anda gerçekleşiyor.

 Siz oynarken biz çalışıyorduk.

 Ben araba kullanıyorken kardeşim müzik dinliyor.

GELECEK ZAMAN İLE
KULLANIMI
 İlk eylem gerçekleşmeden diğer eylemin gerçekleştiği anlarda kullanılır.

 Ders çalışacakken elektrikler kesildi.

 Derse başlayacakken telefonum çaldı.

DUYULAN GEÇMİŞ ZAMAN
İLE KULLANIMI
 Bir eylem gerçekleşirken ikinci eyleminde gerçekleşme durumudur.

 Pazara gitmişken ekmekte alır mısın?

 Ayağa kalkmışken dolaptan su getirir misin?

SIFAT + (Y)KEN
 Babam çocukken çok yaramazmış.

 Hastayken bana en çok Bahar yardım etti.

 Öğrenciyken çok çalışkandım.

İSİM + DA + (Y)KEN
 Bulunduğumuz yer ile zaman anlatılır.

 İstanbul’dayken her hafta balık tutmak için Galata Köprüsü’ne gidiyorduk.

 Biz sinemadayken İpek aradı.

ÖRNEKLER
 1 Ders çalış………. müzik dinlemekten hoşlanmıyorum.

 2 Film izle…………….. bir şeyler atıştırmak hoşuma gidiyor.

 3 Eskiden işe git………….. otobüse biniyordum, artık işe metroyla gidiyorum.

 4 Türkiye………………. çok güzel yemekler yedim, hepsinin tadı damağımda.

 5 Alışveriş yap………………. pazarlık edebiliyor musun?

 6 Geçen gün salata yap…………. parmağımı kestim.

 7 Ben evde yok…………. postacı gelmiş.

 8 Hasta…………. yemek yiyemiyor musun?

 9 Annem çocuk……………. çok yaramazmış.

 10 Tophane’den geç………… İ.Ü. Dil Merkezine uğrayıp beni de alır mısın?

 11 Tam evden çık………………. telefon çaldı.

 12 Markete git………………. bana da bir gazete alır mısın?

 13 İstanbul………………… her hafta sonu Taksim’e gidiyordum.

 14 Televizyon izle……………………… elektrikler kesildi.

 15 Dışarıya çık……………………….. alışveriş de yaptım.

AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ “-(Y)KEN” ZARF-
FİİL EKİNİ KULLANARAK YENİDEN
YAZALIM.
 1 Babam gazete okuyarak kahvaltı etmeyi seviyor.
 ……………………………………………………………………................................................
............… .
 2 Çocuklar oyun oynuyorlardı, birden kavga etmeye başladılar.
 ……………………………………………………………………................................................
............… .
 3 Dün yolda yürüyordum, yerde bir cüzdan buldum ve bu cüzdanı polise teslim ettim.
 ……………………………………………………………………................................................
............… .
 4 Araba kullanmak ve aynı anda cep telefonuyla konuşmak çok tehlikelidir.
 ……………………………………………………………………................................................
............… .
 5 İstanbul’da öğrenciydim. Her gün Türkçe kursuna gidiyordum.
 ……………………………………………………………………................................................
............… .
 6 Çocukluğumda resim yapmayı çok seviyordum.
 ……………………………………………………………………................................................
............… .