lk Haritalar Haritalarn Yararlar Haritalardan Yararlanan Kurum ve Kurulular Harita nedir? Plan nedir? Kroki nedir?

Bir izimin harita Olabilmesi in Gerekli Koullar Projeksiyon Tipleri Harita izim Yntemleri Yer ekillerinin zohips Yntemiyle Gsterilmesi Topografya Haritalarndan Profil kartma Harita eitleri Haritalarda Uzunluk ve Alan Hesaplamalar lme ve Deerlendirme
2

lk Haritalar
13.yydan kalan ve Nbyedeki altn madenlerini gsteren bir papirs rulosu en eski haritalardan biri saylr. inde de 1100 dolaylarnda, yerlm iin bir devlet rgtnn kurulduu ve burada izilen haritalar korumakla grevli memurlarn bulunduu bilinmektedir. Eski Yunanda Milletli Anaksimandros ( 610-546) o zaman bilinen dnyann bir haritasn izmitir. Yn bulma izgileri neren ilk insann ise Aristelesin bir rencisi olan Dikaiarkhos ( 350-290) olduu sanlr.

lk Haritalar
Avrupa ortaann bilim dmanl dneminde, baka eyler gibi haritacln da Arap kltr evresi iinde gelitii grlr. Haritaclk alannda verilebilecek baka erken rnekler arasnda Polinezyallarn deniz haritalaryla, Meksikada yaam olan Azteklerin haritalar vardr. Yeryznn dz, silindir ya da Platonun ileri srd gibi kp biiminde olduuna ilikin grler daha 4. yzylda ald. Parmenides, Aristoteles ve zellikle Eratosthenes gibi dnr ve matematikiler iki yzyl gibi bir sre iinde insanlar Dnyann kre biiminde olduuna inandrdlar. 4

lk Haritalar
Yerkrenin yaklak bykln ilk hesaplayan gene Eratosthenes oldu. Eratosthenes nce, bugnk ad Assuan olan Syenede, Gnein le zamanndaki yksekliini lm, sonra ayn ilemi, yaklak ayn boylam stndeki skenderiyede yinelemiti. Aradaki a farkndan yola karak Dnyann evresinin 5.000 stad (yaklak 40.000 km) olduunu hesaplad. Ortaa insan, antik yazmalarda sz edilmesine karn, Dnyann yuvarlak olduu dncesini benimseyememiti. nk byle bir durumda kar yanda, yani kendisine gre arkada kalanlarn nasl olup da ba aa durabildiine bir trl akl erdiremiyordu. Dnyann yuvarlak olduuna inanan Kristof kolomb, 1492de Atlas Okyanusunu aarak te yana geme 5 yrekliliini gsterebilen ilk insan oldu.

Haritalarn Yararlar
Yurt savunmas ve gvenliin salanmas, Snr anlamazlklarnn zmlenmesi, Tanmaz mallara ilikin haklarn devlet gvencesi altnda tutulmas ve bu haklara ilikin ilerin yrtlmesi, Baraj yerlerinin seimi, inaat ve gerekli teknik ve parasal durumun, su rtsnn ve dolays ile su altnda kalacak ve sulanacak alann ve parsellerin saptanmas, Arazi dzenleme almalar, Toprak reformunun uygun, geerli ve ncelikle gereklemesinin salanmas, Sulama ve kurutma almalar iin gereken n projelerin hazrlanmasnda ve sonraki uygulamasnda en uygun ekonomik, duyarl yararl ve olumlu sonularn alnmas, Kara ve demiryolu gekilerinin seiminde ve yapmnda teknik ve parasal hesaplarnda uygun, bilimsel ve ekonomik yolun seiminin salanmas, Hava alanlarnn seiminde ve yapmnda en teknik ve uygun durumun saptanmas,
6

Haritalarn Yararlar
Orman snrlarnn saptanmasnda, amenajman almalarnda, sahil dzenlemelerinde, fidanlk ve parklarn tasarlanmasnda, projelerin hazrlanmasnda ve yersel aplikasyonlarnda rehber ve dayanak olarak kullanlmas, mar planlarnn dzenlenmesi ve uygulanmas, Kanalizasyon, elektrifikasyon ve ime suyu ebeke projelerinin hazrlanmasnda ve yersel aplikasyonlarnda gereklemenin ve ekonominin elde edilebilmesi, Tanmaz mal sahiplerinin mlklerinden kredi ve rehin gibi yollarla kanuni haklardan tam olarak yararlanabilmelerinin salanmas, Kamulatrma ilemlerinin dzgn ve haka yaplmasnn salanmas, Sahip olunan arazinin yeterince deerlendirme olanaklarnn yaratlmasnn ve kolaylatrlmasnn salanmas Turistik alanlarda yatrm yaplabilmesi ve deerlendirilebilmesi, Turistik yaya ve benzeri gezilerin yaplabilmesi iin ehir planlar ve krsal alanlarda gzel manzaral gezi rotalarnn dzenlenmesi evre dzenlenmesi vb..
7

Haritalardan Yararlanan Kurum ve Kurulular

Harita Genel Komutanl (HGK) Tapu ve Kadastro Genel Mdrl (TKGM) ller Bankas Genel Mdrl (B) mar ve skan Bakanl Belediyeler Teknik hizmetler Genel Mdrl Afet leri Genel Mdrl Mesken Genel Mdrl Arsa Ofisi Genel Mdrl Bayndrlk Bakanl Karayollar Genel Mdrl (TCK) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Maden Dairesi Bakanl Maden Tetkik ve Arama (MTA) Trkiye Elektrik Kurumu Genel Mdrl (TEK) Devlet Su leri Genel Mdrl (DS) Etibank Genel Mdrl Trkiye Petrolleri Anonim Ortakl (TPO) Ky leri Bakanl Topraksu Genel Mdrl Toprak ve skan Genel Mdrl Yol-Su-Elektrik Genel Mdrl (YSE) Ulatrma Bakanl Devlet Demiryollar Genel Mdrl (TCDD) Posta Telefon Telgraf Genel Mdrl (PTT) Orman Bakanl Orman Genel Mdrl Milli Emlak Genel Mdrl Trkiye Kmr letmeleri G.M.(TK) Toprak ve Tarm Mstearl Belediyeler Emlak Kredi Bankas Genel Mdrl Elektrik leri Etd daresi G.M. (EE) Makina Kimya Endstrisi Kurumu (MKE) Turizm ve Tantma Bakanl Demir-elik letmeleri Genel Mdrl Meteoroloji Genel Mdrl Garp Linyitleri letmeleri Genel Mdrl stanbul Elektrik, Tnel, Tramvay .(ETT)

Harita nedir?
Harita, yeryzn kubak grnne gre, belli bir oranda klterek iki boyutlu dzlem zerinde detayl bir biimde izgilerle gsterme yntemidir.

Plan nedir?

lei 1/20.000e kadar olan haritalardr. ehir imar planlar, kadastro haritalar bunlara rnektir.

10

Kroki nedir?
Bir yerin kubak grnmnn leksiz olarak dzleme aktarlmasdr. Harita ile arasndaki en nemli fark krokinin leksiz izilmesidir.
11

Bir izimin Harita Olabilmesi in Gerekli Koullar

1.Kubak Olarak izilmi Olmas
Haritas izilen alann tam tepeden grn ku bak olarak adlandrlr. Haritalarn iziminde tepeden grnm salanmaz ise yeryz ekillerinin biimlerinde, boyutlarnda ve birbirlerine gre uzaklklarnda deimeler olur.

12

Bir izimin Harita Olabilmesi in Gerekli Koullar

2.lekli Olmas
Haritalardaki kltme oranna lek denir. Bir baka ifadeyle harita zerindeki uzunluklarn gerek uzunluklara olan orandr. Yer ekillerinin biimleri ve boyutlar olduklar gibi aktarlamad iin, belli bir lek dahilinde kltlmesi gereklidir.
13

lek
lek , harita zerinde iaretli iki merkez arasndaki uzunluun yine bu iki merkez arasndaki gerek uzunlua olan orandr.

lekler Kesir ve izgi lek olmak zere ikiye ayrlr

14

1.Kesir lek
Haritalardaki kltme orann basit kesirle ifade eden lek trdr. 1 :500.000, 1 / 1.000.000 birer kesir lektir. Kesir lekte, pay ile paydann birimleri ayndr. Uzunluk birimi olarak santimetre (cm) kullanlr. rnein: 1 / 3.000.000 leinde, arazi zerindeki 6.000.000 cm (60 km)'lik uzunluk harita zerinde 2 cm gsterilmitir.

2 cm 6.000.000 cm

15

1.Kesir lek

rnein Boaz Kprsnn gerekte 1074 m. Olan iki aya arasndaki uzaklk lei 1/200.000 olan bir haritada 0.5 cm ile gsterilmitir
16

2.izgi lek

Haritalardaki kltme orann izgi grafii zerinde gsteren lek trdr. Kesir lee gre dzenlenir ve santimetre (cm)'nin stndeki tm uzunluk birimleri kullanlr.
17

2.izgi lek
Kesir lekler haritalardaki byltme ve kltme ilemleri sonucunda bozulurlar. Buna karlk izgi lekler bu tr ilemler sonucu bozulmazlar. Ayrca izgi lei kullanarak iki nokta arasndaki gerek uzunluu kolayca hesaplayabiliriz 18

izgi lek ile Gerek Uzunluk Bulma

Ku uuu uzakln renmek istediimiz iki nokta arasna cetvel, kat yada ip gibi bir cismi yerletiririz. ki noktay iaretleriz. Elimizdeki cismin iaretlediimiz ilk yerini o haritaya ait izgi lein zerine sfrdan itibaren yerletiririz. aretlediimiz dier nokta bize aradmz ku uuu uzakl verir. Not:Eer ku uuu uzakl deilde karayolu uzakl bulunacak olursa ip kullanlarak lm gerekletirilecektir.

19

Kesir lei izgi lee evirme

Kesir lei, izgi lee evirirken nce 1 cm'nin ka km'yi gsterdii bulunur. rnek: 1 / 2.500.000 leinde 1 cm 25 km'yi gsterdiine gre izgi lekte de 1 cm 25 km'yi gstermelidir. Bir doru paras izilerek eit aralklara blnr. zerine, 1 cm 25 km'yi gsterecek ekilde deerler yazlarak izgi lek hazrlanm olur.
20

izgi lei Kesir lee evirme

izgi lei kesir lee evirirken nce lein uzunluunun, toplam ka km'yi gsterdii bulunur. 1 cm'nin ka km'yi gsterdiini bulmak iin orant kurulur. rnein: izgi lein uzunluu 5 cm'dir. 5 cm 20 km gsterdiine gre 1 cm ka km'yi gsterir. ---------------------------------------x = 20 / 5 = 4 km 4 km = 400.000 cm Bulunan deger cm'ye evrilir. Buna gre kesir lek 1 / 400.000'dir. UYARI: izgi lei kesir lege evirirken, grafigin sonundaki uzunluk birimine dikkat etmemiz gerekir. Farkl birimlerde olabilir.

21

Bir izimin Harita Olabilmesi in Gerekli Koullar

3.Bir Dzleme Aktarlm Olmas
Dnyann kutuplardan bask, ekvatordan ikin kendine has kresel bir ekli vardr. Dnyann kresel ekli dzleme aktarlrken baz glklerle karlalr. Bunun sebebi kresel yzeyin dzleme aktarlmasnn geometrik adan imkansz olmasdr. Buna bal olarak haritalar izilirken, kara ve denizlerin yerkre zerindeki biimleri ve genilikleri tam olarak yanstlamamakta ve boyutlarnda geree uymayan bozulmalar olmaktadr. te bu nedenle harita izimindeki zorluklar dikkate alnarak baz metotlar gelitirilmitir. Buna Projeksiyon (zdm) Yntemleri ad verilmitir.
22

Projeksiyon Tipleri

23

1.Konik Projeksiyon

Krenin evresine koni eklinde bir kat sarlmasyla oluturulur. Bu yntemle izilmi haritalarda ekiller bozulur ama alanlar korunur. Orta enlemler ve evresindeki blgelerin iziminde kullanlr.

24

25

26

2.Silindir Projeksiyon
Bir krenin evresine silindir eklinde bir kat sarlmasyla oluturulur. Ekvatordan kutuplara doru gidildike alan bozulmalar grlr ve ekiller byr. Bu yntem daha ok deniz ve hava ulamnda yararlanlan haritalarn hazrlanmasnda kullanlr.

27

28

29

3.Dzlem (Azimutal) Projeksiyon

Bir dzlemin kutup noktasna teet olarak geirilmesiyle oluturulan bu izimde alar korunurken ekil ve alanlarda bozulmalar meydana gelir. Bu yntem daha ok dar alanlarn ve byk lekli haritalarn iziminde kullanlr.

30

31

Kutuplardan ekvatora doru gidildike bozulmalar artar.

32

Harita izim Yntemleri

33

1.Tarama Yntemi
Tarama yntemi ile yaplan haritalarda, yer ekilleri ksa, kaln, sk ya da ince, uzun, seyrek izgilerle taranm olarak gsterilir. Eim arttka taramalarn boylar ksalr, sklar ve kalnl artar. Eimin az olduu yerlerde ise taramalar uzar, seyrekleir ve incelir. Taramann yaplmad yerler ise dzlkleri gstermektedir. Tarama yntemi ile harita yapmnn zor olmas, ykselti, eim bulma gibi hesaplamalarn yaplamamas gibi nedenlerden dolay bu yntem gnmzde kullanlmamaktadr.
34

2.Kabartma Yntemi

Kabartma yntemi ile yaplan haritalarda, ykseltiler belli oranda kltlr. Yer ekilleri kabartlarak gsterilir. Kullanl deildir.
35

3.Glgelendirme Yntemi
Glgelendirme ynteminde, Gne nlarnn yer ekilleri zerine 45 derece a ile geldii kabul edilerek arazi yaps gsterilir. Bu yntemde glgelerin ak veya koyu oluu arazinin eimi hakknda bilgi verir. Glgelerin koyulat yerlerde eim artar. Glgenin renginin ald yerler eimin az olduu yerlerdir. Yer ekilleri ayrntl bir ekilde gsterilemedii iin gnmzde yardmc bir yntem olarak kullanlr.
36

4.Renklendirme Yntemi

Eykselti erileriyle birlikte kullanlan bu yntemde ykselti ve derinlik basamaklar renklerle gsterilir. Fiziki haritalarda ykseltiler genellikle, yeil, sari ve kahverenginin eitli tonlar, derinlikler ise aktan koyuya mavi rengin tonlar ile gsterilir.
Uyar: Fiziki haritalarda kullanlan renkler, yer ekillerini gstermez. Ykselti ve derinlik basamaklarn gstermek iin kullanlr

37

5.zohips (Eykselti Erisi)Yntemi

Deniz seviyesine gre ayn ykseltide bulunan noktalarn birletirilmesi ile oluan erilerin kullanld yntemdir. Erilerin sk yada seyrek olmas yzey ekilleri hakknda bilgi verir. Deniz seviyesine gre ayn derinlikteki noktalarn birletirilmesi ile oluan erilere de zobat (ederinlik) erileri denir. Ky izgisi, izohips ile izobat erilerinin kesime noktalardr. Harita izim yntemleri ierisinde kullanlan ve en yaygn olan yntemdir.
38

zohipslerin zellikleri

39

zohipslerin zellikleri
zohipsler i ie kapal erilerdir. Her izohips, kendisinden daha yksek izohipslerin evresini dolar. Doruk nokta ya da gen ile gsterilir. evresine gre ukurda kalan yerler yani anaklar, ie doru izilen oklarla gsterilir.
UYARI: Ky izgisinden 0 m erisi

geer. Her eri, kendisinden daha yksek izohipslerin evresini dolar. zohipslerin sklat yerlerde eim artar.
40

zohipslerin zellikleri
ie kapal erilerdir. Birbirini kesmezler. Ykseltisi en az olan en dtadr. Ykseltisi en fazla olan en itedir. Aralarndaki ykselti fark birbirine eittir (Equdistance) Ayn izohips izgisi zerindeki btn noktalarda ykselti ayndr. zohips izgisi zerinde olmayan bir noktann kesin ykseltisi bilinemez. Ky izgisi (deniz kys) sfr metredir. zohipslerin sk veya seyrek gemesi yer ekillerine baldr. zohipslerin sk getii yerde eim fazladr. Seyrek getii yerde eim azdr.

Da doruklar (zirveler ) nokta halinde gsterilir. Akarsu vadileri ykseltinin artt yne doru girinti oluturur. Ters"V"biiminde gsterilir. Ok iareti evresine gre ukur olan (kapal ukur-anak-krater) yerleri gsterir. Akarsudan sonraki ilk ykseltiler birbirine eittir. Tabanlar ayn olan tepelerin balang ykseltileri de ayndr. Ykseltinin artt yne doru "U " harfi olumu ise buna srt denir.

41

Yer ekillerinin zohips Yntemi ile Gsterilmesi

42

Boyun

Taban ayn olan iki tepe arasndaki kk dzle boyun denir.

Not: Boyun olabilmesi iin, karlkl iki tepe arasnda, birbirine ters ynde uzanan iki akarsu vadisinin bulunmas gerekir.
43

Srt

Srt: ki akarsu vadisini birbirinden ayran ve birbirine ters ynde eimli yzeyleri birletiren yeryz seklidir. Srtlarn zeri dz olabilecei gibi keskin de olabilir.

Not: zohipsin "V" seklini ald yerlerde ykselti "V"nin ak ucuna doru artyorsa srt, sivri ucuna doru artyorsa vadi vardr.

44

Yama

Yama : Srtlarn her iki yannda kalan ksmlardr

45

anak

anak : Etraf kapal geni ukurluklardr. ok iareti ile gsterilir.

46

Delta

Delta: Akarsuyun tad maddeleri denize ya da gle ulat yerde biriktirmesi ile oluan yeryz eklidir.
47

Tepe

Tepe: Bir doruk noktas ve onu evreleyen yamalardan olumaktadr.

48

Doruk

Da ve tepelerin doruklar nokta veya gen ile gsterilir.

49

Dik Yama

Dik yamalarn olduu yerlerde izohipsler sklar.

50

Uurum

51

Dik Yama(Eim) Tepe ki tepe arasndaki boyun

Srt

Hafif Eim Kk Vadi Vadi Irmak

52

Yer ekillerinin zohips Yntemi ile Gsterilmesi

53

54

55

56

Profil kartma
Topografya yzeyinin dey dzlemde yapt ara kesite topografik profil denir. Haritalarda yeryz kubak olarak grlr. Profil, yer ekillerinin yandan grn hakknda bilgi verir. Profil e ykselti erisi yntemi ile yaplan haritalardan yararlanarak izilir. 57

Profil kartma

58

Profil kartma
E ykselti erilerinden faydalanlarak yeryz ekillerinden profil elde edilir. Bunun iin profil kartlacak harita , kat zerine yerletirilip haritann alt ksmna milimetrik kat konur. Milimetrik kadn sol tarafna ekilde grld gibi haritadaki ykselti deerleri yazlr. Harita zerinden profil karlarak noktalar arasnda bir doru izilir. A noktasndan balayarak A B dorusunun e ykselti erilerini kestii her noktadan bu e ykselti erilerinin ykseltisi ile milimetrik kat zerindeki ykselti deerinin kesitii noktaya kadar dikey dorultuda bir izgi izilir. Bu yere bir nokta iareti konulur. Bu ilem B noktasna kadar devam ettirilir. lem bittikten sonra bu noktalar birletirilir. Bylece A-B noktalar arasndaki profil elde edilmi olur. 59

60

Profil rnei

61

Profil rnei

62

Yanda verilen izohips haritalar ile yeryz ekillerini eletiriniz? 1.. 2.. 3.. 4.. 5.. 6..
63

Boyun Tepe Srt Vadi Yama anak

DELTA TEPE ANAK VAD SIRT BOYUN YAMA

Delta

Yukardaki yeryz ekillerini yanda bulunan izohips haritasnda bulunuz

64

Harita eitleri

65

A.Kullanm Amalarna Gre Haritalar

1.dari ve Siyasi Haritalar

lkelerin baka lkelerle olan snrlarnn gsterildii haritalara Siyasi Harita ad verilir. lkelerin kendi ierisindeki illeri, eyaletleri, blgeleri gsteren haritalara dari Harita denilmektedir.
66

A.Kullanm Amalarna Gre Haritalar

2.Beeri ve Ekonomik Haritalar

Nfus, g, yerleme, tarm, hayvanclk, sanayi, turizm v.b. daln gsteren haritalardr.
67

A.Kullanm Amalarna Gre Haritalar

3.Fiziki Haritalar

Yeryz ekillerinin fiziki yapsn, dal ve ykseltilerini gsteren haritalardr.

68

A.Kullanm Amalarna Gre Haritalar

4.zel Haritalar

Belirli bir konu iin zel olarak hazrlanan haritalardr. (jeomorfoloji, jeoloji, 69 meteoroloji, toprak haritalar gibi.)

B.leklerine Gre Haritalar

1.Byk lekli Haritalar

lekleri 1 / 200.000'e kadar olan bu haritalarda : Kltme oran azdr. Ayrnt fazladr. Birim dzlemde gsterilen gerek alan kktr. Eykselti erileri arasndaki ykselti fark azdr. Planlar ve topografya Haritalar bu gruba girer.

70

B.leklerine Gre Haritalar

2.Orta lekli Haritalar
lekleri 1 / 200.000 ile 1 / 500.000 arasnda olan haritalardr. Ayrntlar ve gsterdii alan orta derecedir.

71

B.leklerine Gre Haritalar

3.Kk lekli Haritalar

lekleri 1 / 500.000'dan daha kk olan haritalardr. rnek: 1:10.000.000, 1:40.000.000 Bu haritalarda: Kltme oran en fazladr. Dzlemde gsterilen gerek alan byktr. Eykselti erileri arasndaki fark fazladr. Duvar ve atlas Haritalar bu gruba girer.

72

Byk ve Kk lekli Haritalarn zellikleri

Byk lek

Kk lek

-Payda Kk -Alan kk -Ayrnt artar -Kltme oran az -Katta ok yer kaplar.

-Payda byk -Alan byk -Ayrnt azalr -Kltme oran fazla - Katta az yer kaplar
73

lein Haritaya Etkisi

74

lein Haritaya Etkisi

75

Haritalarda Uzunluk ve Alan Hesaplamalar

76

Haritalarda Uzunluk Hesaplamalar

77

Gerek Uzunluk Hesaplama

Gerek uzunluk dier bir deyile arazi zerindeki uzunluk aadaki forml ile yada doru orant kurularak hesaplanr.

78

rnek

A 8 cm

1/500.000 lekli bir haritada A-B ehirleri aras 8 cm olarak llmtr. Buna gre iki kent aras ku uuu uzaklk ka km dir? Cevap :

1/500.000

lek : 1/500.000 Harita Uzunluu : 8 cm Gerek Uzunluk : ? G.U = 500.000 x 8 = 4000.000 cm = 40 km

79

Harita Uzunluu Hesaplama

Harita zerindeki Uzunluk, aadaki forml ile yada doru orant kurularak hesaplanr.

80

rnek

A 300 km

A-B ehirleri aras gerek uzunluk 300 km dir. Bu iki ehir aras harita uzunluu 1/1.000.000 lekli haritada ka cm ile gsterilir? Cevap :

1/1.000.000

lek : 1/1.000.000 Gerek Uzunluk : 300 km Harita Uzunluu : ? 300 km = 30.000.000 H.U = 30.000.000 / 1.000.000 = 30 cm
81

rnek

82

Cevap
1.Harita: lek: 1:750.000 ve Harita uzunluu: 12 cm ayn uzaklk;
2:Haritada: lek: 1:1.500.000 ve Harita uzunluu: ? cm

zm 1: I.Aama: GU=HU x P = 12 x 750.000 = 9.000.000 cm II.Aama: HU= GU / P = 9.000.000 / 1.500.000 = 6 cm

zm 2: Ters orant ile aadaki gibi zlr. (750.000 x 12) / 1.500.000 = 6 cm

83

Haritalarda Alan Hesaplamalar

84

Harita Alan Hesaplama

Haritadaki alan,

rnek;

Forml ile yada doru orant kullanlarak hesaplanr.

Gerek alan 590.4 km kare olan gl 1/ 1.200.000 lekli haritada ka cm kare olarak gsterilir ?
85

Cevap
Gerek Alan: 590.4 km lek: 1/1.200.000 Harita Alan: ? Cm Forml: Harita Alan = GA / (P) I.zm: 590,4 km = 5.904.000.000.000 cm HA = 5.904.000.000.000 / (1.200.000) = 5.904.000.000.000 / 1.440.000.000.000 = 5.904 / 1.440 = 4,1 cm II.zm: GA = HA . (P) = x . (1.200.000) = x . 144 590.4 = x . 144 590.4 / 144= x 4,1= x
86

zdmsel Alann Hesaplanmas

87

Cevap
lek: 1/700.000 Haritadaki Alan: 15 cm Gerek Alan (zdmsel Alan) : ? km

Forml: Gerek Alan (zdmsel Alan) = Haritadaki Uzunluk x lek Paydas zm: GA= 15 x (700.000) =15 x 490.000.000.000 = 7.35...= 735 km

88

lek Hesaplama

89

Cevap
Gerek Alan : 4375 km Haritadaki Alan: 7 cm lek: ?

Forml: lek = Harita Alan / Gerek Alan zm: = 7 / 4375 = 1 / 625 = 1 / 2500000
90

Eim Hesaplama

91

Cevap
Haritadaki Uzunluk : 4 cm Ykselti Fark: 1.200 m lek: 1/600.000 Eim: %o ? Forml: Eim = ( Yksekli Fark (m) x 1000 ) / Yatay Uzaklk (m) zm: I.Aama: (NOT: Harita Uzunluu verildii iin gerek uzunluu bulmak iin bu aama gerekiyor. Eer gerek uzaklk verilseydi buna gerek olmayacakt.) Yatay Uzaklk (Gerek Uzaklk) = HU x P = 4 x 600.000 = 2400000 cm= 24.000 m II.Aama: Eim= ( 1200 x 1000 ) / 24.000 = 1.200.000 / 24.000 = 50 = %o 50
92

93

94

TEST : I Soru : 2 Duvara asldgnda eit yer kaplayan bir Trkiye haritas ile Konya haritas karlatrldnda hangi yargya varlamaz? A)Trkiye haritasnn lei daha kktr. B)Konya haritasnda ayrnt daha fazladr. C)Trkiye haritasnda Konya - Akehir aras daha uzun gsterilir. D)Konya haritasnn legi daha byktr. E)Konya haritasnda Konya - Akehir aras daha uzun gsterilir.

95

TEST : I Soru : 3 Aadakilerden hangisi Toporafya haritalarndan karlamaz? A)Profil B)Uzunluk lm C)Ykselti D)llerin Snrlar E)Eim

96

TEST : I Soru : 4 1/4.000.000 lekli bir haritada 6 cm ile gsterilen bir karayolunun gerek uzunluu ka km dir? A)30 B)60 C)90 D)120 E)240

97

TEST : I Soru : 5

2400 km uzunluundaki Frat Nehri, aada legi verilen haritalarn hangisinde en fazla kltlmtr? A) 1/3.800.000 B) 1/2.500.000 C) 1/1.200.000 D) 1/900.000 E) 1/600.000

98

TEST : I Soru : 1 I. Ayrntlar gsterme gc II. Eykselti erilerinin says III Haritannkapladigi alan IV Corafi koordinatlar Karadeniz Blgesine ait bir haritann leginin degistirilmesi yukandakilerin hangisinde degisiklige yol amaz? A)Yalniz I B) II ve III D) I ve II E) Yalniz II C) Yalniz IV

99

TEST : I Soru : 6 lek = 1/200.000 ekilde bir gln ayn kylarn gsteren iki haritadan I. de 6 cm ile gsterilen PR arasi II. haritada 3 cm ile gsterilmitir. Buna gre II. haritann lei aadakilerden hangisidir? A)1/400.000 B) 1/100.000 C)1/600.000 D) 1/200.000 E) 1/4.000.000

100

TEST : I Soru : 8 Yandaki izohips haritasnda A noktasnn ykseltisi 100 m dir. Buna gre harita ile ilgili yarglardan hangisi yanltr?

A) B) C) D) E)

E noktas 80-100m ykseltileri arasndadr. B noktas bir ukuru gstermektedir. A noktasnn ykseltisi Dden fazladr. C noktas ky izgisini gstermektedir. D noktasnn ykseltisi 400 m dir.
101

TEST : I Soru : 9

Yukardaki izohips haritasnda adaki yer ekillerinden hangisi yoktur? A) Tepe B) Boyun C) Vadi D) Delta E) Yama
102

TEST : I Soru : 7

Yukardaki izohips haritasnda yer alan A ve B noktalar arasnda ka metrelik ykselti fark vardr? A) 1200 B) 900 C) 350 D) 750 E) 600

103

TEST : II

104

TEST : II

105

TEST : I Soru : 10 Trkiyenin gerek alan ile izdm alan arasnda byk bir fark oluu aadakilerden hangisi ile aklanabilir? A)Yzey ekillerinin engebeli olmas B)Orta enlemlerde yer almas C)ki yarmada zerinde yer almas D)ok sayda gl olmas E)Dalarn genellikle dou-bat ynnde uzanmas

106

TEST : II

107

TEST : II

108

TEST : II

109

TEST : II

110

TEST : II

111

TEST : II

112

TEST : II

113

TEST : II

114