File server (samba server) ‫عملي درس په‬

‫پښتو ژبه‬
NFS (NETOWORK FILE SYSTEM OR SMB(SIMPLE MESSAGE BLOCK) ‫د‬
‫عملي درس‬
 ۱۴ ‫ګروپ غړي‬:

 Asmatullah “Hamdard”
 Niamatullah “Momand”
 Noorhaider “Noorani”
 Abul shahid “Murad”
 ‫‪NFS (Network File System‬‬

‫‪ ‬دا زمونږ سره د فیل شیرینګ سهولت را کوي زمونږ سره به په‬
‫‪ source‬سید او ‪ Destination‬سید باندی لینکس افراټنګ سیستم‬
‫وي(یعنی زمونږ سره به دواړو خواوو تا لنکس افریتنګ سیستم‬
‫وی ن‪d‬و بی‪d‬ا م‪d‬ونږ ‪ NFS‬اس‪d‬تعمالوو) دا زم‪d‬ونږ س‪d‬ره د ‪Windows‬‬
‫‪ environment‬کی کار نکوي که چیرته مونږ په خپل نیتورک‬
‫کی ویندوز او لنکس ولرو نو بیا مونږه د ‪samba server‬‬
‫استعمالیږي‬
 ‫که چیرته مونږ وغواړو چی د دوو لنکس سیستمونو تر منځ‬
‫د‪ NFS‬سیستم استعمال کړو نومونږ باید څه وکړو‬
‫لومړی به خپل سیستم تا ‪ ip‬ورکوو د یو شان کالس او یو شان نیتورک‬ ‫‪‬‬

‫او وروسته په لنکس سیستم کی هغه د ‪ NFS‬سیستم فیکج چک کوو او چیرته انستال وو کار کوی او‬ ‫‪‬‬
‫نه نو کار نه کوي هر سرور مونږ سره په لنکس کی فیکج لري هغه فیکج چی زمونږ سره په ‪NFS‬‬
‫کی مهم دی هغه ‪ NFS utiles‬دی چی باید دا زمونږ سره انسټال وي‬
‫څنګه کوالی شو ‪ NFS package‬چیک کړو د کار طریقه‬ ‫‪‬‬

‫‪ Read hat Linux‬یا هر یو لنکس سیستم چی وي په خپل کمپیوتر کی انستالوو او بیا په دیسکتاف‬ ‫‪‬‬
‫باندی ریت کلیک کوو وروسته ‪ terminal‬را خالصه وو او هلته دا کماند لیکو‬
‫‪root]@localhost desktop]# Rpm –qa | grep NFS‬‬ ‫‪‬‬
 ‫جریان د موضوع‬

‫‪ ‬که چیرته دوه فیکجی چی د ‪ NFS utiles‬په نامه دی راشي په معلومات‬

‫کی وروسته ددی کماند نه نو زمونږ سره فکج انستال دی او که څه رانغلل‬
‫نو فکج انسټال ندي‬
‫‪ ‬وروسته ددی او بل لنکس تر منځ کنکتیویتی چیک کوو چی وصل دي او که‬
‫ندي وروسته چی مونږ تا معلومه شوه چی دواړه خواوي یو بل ‪ PING‬کوی‬
‫او څه مشکل نشته نو دایی بل ستیپ دی‬
‫‪ ‬وروسته تا به زه په سورس کمپیوټر کی یو دایرکتري جوړه کړم د دی د‬
‫پاره چی ټول فایلونه زه پکی واچوم او وروسته یی شیر کړم چی په بل‬
‫طرف کی دا زما سره اکسس شي‬
‫څنګه کوالی شم چی دایرکتري جوړه کړم او په هغی کی فولدر د کار طریقه‬

‫[‪localhost desktop]# Mkdir folder_name@]root‬‬ ‫‪‬‬

‫مثال د ‪ khan‬په نوم فولدر پکی جوړوم او نو اوس فولدر د شیر کولو طریقه داده‬ ‫‪‬‬

‫‪root]@localhost desktop]# Vi /etc/expors‬‬ ‫‪‬‬

‫دا کماند چی مو ولیکلو وروسته به انټر وواهو‬ ‫‪‬‬

‫او هلته به د سورس ای في واچوی لکه په دی شکل‬ ‫‪‬‬

‫‪ )wr( 192.168.0.0/24‬وروسته ‪ esc‬او وروسته یی زخیره کوو د زخیره کوالی د پاره داسی لیکو ‪wc‬‬ ‫‪‬‬
 ‫اوس په کار دادی چی زه په فولدر کی دیتا ور واچوم څنګه دیتا ورواچوم‬

 [root]@localhost desktop]#cd khan

 [root]@localhost desktop]#ls
 [root]@localhost desktop]#touch 1
 [root]@localhost desktop]#touch 2
 ‫دغه دوه فایلونه می پکی ورواچول‬
 [root]@localhost desktop]#ls
 1 2
 [root]@localhost desktop]#cd..
 ‫ د دی د پاره چی‬nfs ‫ سرور زما سره ان ابل شي‬nfs server ‫ران کوم‬
 ‫ اوس زمونږ سره‬nfs ‫سرور ریستارت شو‬
 [root@local host /]# service nfs restart
 ‫په نامه باندی دا هم زه ریستارت کوم‬ ‫اوس یو بل ‪ package‬دی د ‪port map‬‬
‫د دی وظیفه داده چی فورت ادرس میف شي یعنی زمونږ چی د کوم فورت سره کنکتیویتی کیږی‬
‫میف شي زمونږ سره‬

‫[‪service portmap restart#]/ root@local host‬‬ ‫‪‬‬

‫څنګه کوالی شم چی وګورم چی زما سره کومي کومی فولدر شیر دي د کار طریقه‬ ‫‪‬‬

‫‪Showmount –e ( computer ip) 192.168.0.1‬‬ ‫‪‬‬

‫او انتر واهو نو اوس به مونږ تا وښایی چی کوم فولدری شیر دي‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬نو اوس څنګه کوالی شو چی هغه بل کمپیوتر کی یی اکسس کړو‬

‫[‪mount –t nfs (source computer ip) 192.168.0.1:/folder #]/ root@local host‬‬ ‫‪‬‬
‫‪name /home‬‬ ‫‪press on enter button‬‬
‫او یو خبره مو له یاده ونه وزي چی ‪ fire wall‬به ‪ off‬ساتو‬ ‫‪‬‬
‫اوس راځو یو بله د دی موضوع پوری مربوطه موضوع غواړم‬
‫تاسو تایی وړاندی کړم هغه ‪ samba server‬دی‬
‫دا زمونږ سره د ویندوز او لنکس یا نورو افراتنک سیستم ترمنځ تر منځ استعمالیږي‬ ‫‪‬‬

‫دا سرور کی مونږ سره باید دوه فکجی انستال وی‬ ‫‪‬‬

‫‪Samba-3‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Samba-client‬‬ ‫‪‬‬

‫څنګه کوالی شم چی په خپل لنکس سیستم کی چیک کړم چی دا فکجی انستال دي او که ندي‬ ‫‪‬‬

‫‪root]@localhost desktop]#rpm –qa | grep samba‬‬ ‫‪‬‬

‫که معلومات یی ورکړ نو انستال دی او که معلومات یی ورنکړ انستال ندي او که چیرته انستال نه وي نو‬ ‫‪‬‬
‫زمونږ د ‪ Samba‬سرور نه شي کنفګر کیدی‬
‫اوس ددی لپاره چی د ‪ samba‬کنفګریشن شروع کړم نو د هغه د پاره مونږ یو فایل ته ځو‬

‫‪root]@localhost desktop]#vi /etc/samba/smb.conf ‬‬

‫‪ ‬اوس دی فیل تا ننوزو کله چی دی فیل تا ورننوتو نو اوس دی کی ځینی افشنی مونږه بدلوو‬
‫لومړی ‪ i‬فریس کوم او وروسته کرسر الندی راولم چیرته چی مونږه ‪ my group‬ولیدلو‬
‫هغه به ‪ workgroup‬تا انتقال کړو ‪ secuirit=user‬پر ځای په ‪ secuirity=share‬تا‬
‫بدل کړو وروسته انتر واهو ځکه ‪ work group‬چی اوس په ‪ domain‬نه په ‪work‬‬
‫‪ group‬خبره کوو‬
‫وروسته مونز ىا كماند لیکو‬
‫‪root]@localhost desktop]#smbpasswd –a root ‬‬
‫د دی نا وروسته فاسورد ورته تیف کړه اوس مونږه )‪ SMB(Session message block‬پروتوکول رستارت کوو‬ ‫‪‬‬

‫‪root]@localhost desktop]#service smb restart ‬‬

 ‫جریان…‪.‬‬

‫وروسته دواړه خواوي ‪ ping‬کوو چی دواړه خواوي ‪ ping‬شو وروسته سوپر دایرکتري تا ننوزو‬ ‫‪‬‬

‫وروسته چی فنګ وشو نو وروسته سوپر دایرکتری تا ننوزو‬ ‫‪‬‬

‫‪/ root]@localhost desktop]#cd‬‬ ‫‪‬‬

‫‪root]@localhost desktop]#cd tmp‬‬ ‫‪‬‬

‫‪root]@localhost desktop]#mkdir biall‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬نو اوس مونږ په ویندوز کی د لنکس فایلونه اکسس کولو طریقه‬

‫)\‪Windows+r=run=>\\linux ip address\(\\192.168.0.1‬‬ ‫‪‬‬
 ‫‪Windows operating system‬‬
‫کله چی مونږ ویندوز افراتنګ سیستم انستال کړو نو د فیل سرور سرویس‬ ‫‪‬‬

‫چی کله مونږ سرور انستال کړو نو فیل سرویسیز الندی خصوصیات لري‬ ‫‪‬‬

‫‪FSRM‬‬ ‫‪‬‬

‫‪DFS‬‬ ‫‪‬‬

‫‪NFS‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ISCSII‬‬ ‫‪‬‬

‫او ځینی نور خصوصیات هم لري خو فیل سرور پلکی مخکی له مخکی انسټال شوي وي او که د نور خصوصیات مونږ وغواړو چی‬ ‫‪‬‬
‫انسټال یی کړو او هغه مونږ د ‪ Server manager‬نه انسټال کوو‬
‫او هر یو خصوصیا یی ځانته خوبي دا انشا هللا هغه به زه درته عملي وړاندی کړم‬ ‫‪‬‬