Sukatan sebaran

• Memberi ukuran sejauh mana skor-skor

dalam satu taburan tersebar atau terkumpul
berhampiran dengan sesuatu nilai.
 Contoh 1
• Markah pelajar kelas A
1, 2, 3,3, 7, 9, 10
• Markah pelajar kelas B
4, 4, 5, 5, 5, 6, 6
• Nilai min adalah sama tetapi sebaran
markah pelajar kelas A dan B adalah
berbeza
 Julat

Julat Markah Kelas A = 10-1=9

Julat Markah Kelas B= 6-4=2

Julat hanya mengambilkira nilai minimum

dan maksimum.
Julat bukan sukatan sebaran yang baik.
 Julat antara kuartil
• Julat antara kuartil mengambil kira julat
50% skor yang di tengah.
• Contoh 2
Bagi data berikut cari julat antara kuartil:
1, 2, 3, 3, 7, 9, 10
Langkah 1: Cari median
Langkah 2: Cari Q1 dan Q3
Q1=2 dan Q3=9
 Contoh 2

Kuartil Bawah (Q1)=2 Kuartil Atas (Q3)=9

Julat antara kuartil = 9-2=7

Julat separa antara kuartil = (Q3-Q1)/2= 7/2=3.5
 Contoh 3
Bagi data berikut cari julat separa antara kuartil:
4, 4, 5, 5, 5, 6, 6

Kuartil Bawah (Q1)=4 Kuartil Atas (Q3)=6

Julat antara kuartil = 6-4=2

Julat separa antara kuartil = (Q3-Q1)/2= 2/2=1
 Julat separa antara kuartil
• Satu sukatan sebaran yang lebih baik
daripada julat kerana kurang dipengaruhi
oleh nilai maksimum dan minimum yang
ekstrem.
• Namun begitu sukatan ini tidak
mengambilkira nilai setiap skor dalam
taburan.
 Recap
Diberi skor mentah 8, 11, 20, 10, 2, 17, 15, 5,
16, 15, 25, 6
Kira
a. Min
b. Median
c. Julat
d. Julat separa antara kuartil
 Jawapan
8, 11, 20, 10, 2, 17, 15, 5, 16, 15, 25, 6
2, 5, 6, 8, 10, 11, 15, 15, 16, 17, 20, 25

Kuartil bawah =(6+8)/2=7

Kuartil atas = (16+17/2)=16.5
Julat antara kuartil= 16.5-7=9.5
Julat separa antara kuartil = 9.5/2=4.75
 Sisihan piawai (standard deviation) dan
varians (variance)
• Sukatan sebaran yang paling kerap
digunakan.
• Mengukur sebaran dengan mengambil
min sebagai titik rujukan. Mengukur
sebaran berdasarkan jarak antara min dan
setiap skor.
 Varians (populasi) dan sisihan piawai
populasi (standard deviation)

 
2  (x  ) 2
   ( x   ) 2

N N

di mana Sisihan = (x-µ)

Contoh 4
Markah ujian dalam satu populasi pelajar adalah
1, 6, 0, 1
= (1+6+1)/4=2
 2

 ( x   ) 2

x (x-µ) (x-µ) 2
N
1 -1 1 22
  5 .5
4
6 4 16
0 -2 4  (x   )2
 
1 -1 1 N
Jumlah 22 22
  2.35
4
 Formula lain untuk varians dan sisihan
piawai (populasi) (untuk memudahkan
pengiraan)

N ( x )  ( x )
2 2

 
2
2
N

N ( x )  ( x )
2 2

  2
N
Menggunakan data dalam Contoh 4

N ( x 2 )  ( x ) 2
x x2  2
2
N
1 1 4(38)  8 2
22
6 36  2
  5.5
4 4
0 0
1 1
  5.5  2.35
8 38
 x  8 dan   38
x 2
 Contoh 5
• Untuk skor daripada populasi berikut, kira
min dan sisihan piawai
a. 9,10,11,7,13
b. 10,10,10,10,10
c. 1,1,10,19,19
 Soalan
• Jika diberi   0, apa yang boleh anda
bincangkan tentang skor mentah atau data
yang telah dikutip?
Varians sampel dan sisihan piawai
sampel (standard deviation)

s 2

 (x  x ) 2

dan
n 1

s
 (x  x ) 2

n 1
Formula lain untuk varians dan sisihan
piawai (sampel) (untuk memudahkan
pengiraan)

n( x )  ( x )
2 2

s 
2

n(n  1)

n( x )  ( x )
2 2

s
n(n  1)
 Contoh 6
Bilangan buku yang dimiliki oleh satu sampel pelajar
ialah 6, 12, 9, 10, 6, 8. Kira sisihan piawai dan
varians bagi data ini.
x x2
 
2
n( x )( x) 2
6 36 s 
2

12 144
n ( n  1)
9 81 6( 461)  51 2
  5.5
10 100 6(5)
6 36 s  5.5  2.35
8 64
 x  51 dan   461
x 2
 Contoh 7
• Satu sampel telur mempunyai berat: 60 g,
56 g, 61 g, 68 g, 51 g, 53 g, 69 g, 54 g.
• Kira
• Min
• Median
• Sisihan piawai
•

n( x )  ( x )
2 2

s
n(n  1)
8(28168)  472 2

8(7)
 6.76
• Median
• 60 g, 56 g, 61 g, 68 g, 51 g, 53 g, 69 g, 54
g.
• Disusun dari nilai paling kecil ke besar
• 51, 53, 54, 56, 60, 61, 68, 69

• Median =(56+60)/2=58
 Min dan sisihan piawai sampel
(untuk jadual kekerapan)

x 
 fx
n

s
 f ( x  x) 2

n 1
 Formula lain
• Sisihan piawai sampel untuk jadual
kekerapan boleh juga dikira dengan
menggunakan formula berikut:

n( fx )  ( fx )
2 2

s
n(n  1)
 Contoh 7
• Bagi data sampel berikut, kira
• Min
• Median
• Mod
• Sisihan piawai
x f
1 5
2 12
3 8
4 3
5 0
6 0
7 1
 Contoh 7
x f fx fx2
1 5 5 5
2 12 24 48
3 8 24 72
4 3 12 48
5 0 0 0
6 0 0 0
7 1 7 49
total 29 72 222

n( fx )  ( fx )
2 2

s
n(n  1)
 Rujukan
Gravetter, F.J. and Wallnau, L.B. (2005) Essentials of
Statistics for the Behavioral Sciences. Australia:
Wadsworth.