បញ្ហា បរិស្ថា ននៅប្រទេសកម្ពុជា

រៀបចំដោយក្រុមI1:52

Students Name ID
1.TONG CHHENGHEAK e20220788
2.UONG KONGMINH e20220488
3.UN BUNSETHYA e20220545
4.TRY THOLPPISETH e20221150
5.TORN NAROTH e20220476
6.TORN SOVANSEYHA e20220205

បង្រៀនដោយសាស្រា្ត ចារ្យ: ម៉ែន ណារ៉េត

 មាតិការ

១សេចក្ដីផ្ដើម
១.១និយមន័យបរិស្ថា ន
២បញ្ហា បរិស្ថា ននៅកម្ពុជា
២.២ការបំពុលទឹក
២.៣ការបំពុលដី
២.៤ ការកាប់បំផ្លា ញព្រៃឈើ​
២.៥. បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ
៣.ដំណោះស្រាយ
 ១.សេចក្ដីផ្ដើម
១.១ និយមន័យបរិស្ថា ន
អ្វីទៅជាបរិស្ថា ន?

• បរិស្ថា ន គឺជាមជ្ឈដ្ឋា នឬអ្វីៗ ដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើងទាំងមានជីវិត

និងឥតជីវិត ។ បរិស្ថា នចែកចេញជា៣ផ្នែកគឺ ៖

បរិស្ថា នធម្មជាតិ

បរិស្ថា នមនុស្ស

បរិស្ថា នសង្គម
 បញ្ហា បរិស្ថា នសំខាន់ៗរួមមាន កំណើ នប្រជាជន កំណើ នកម្តៅ លើភពផែនដី ការបំផ្លា ញស្រទាប់អូសូន កង្វក់
ឬការបំពុលដោយភ្លៀងអាស៊ីតនគរូបនីយកម្ម ការបំផ្លា ញព្រៃឈើ ការវិនាសសាបសូន្យនៃសត្វមួយចំនួន ការប្រើប្រាស់
ផូស៊ីលឥន្ធនៈ ការកាប់ឈើហួសហេតុ​​សំណឹ កដី ទឹកជំនន់ ការនេសាទហួសហេតុ និងការកែច្នៃថាមពល ។

សកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច បានបង្កើតជាផលវិបាកផ្នែកបរិស្ថា នសំខាន់ៗដូចជា

• ការបំពុលខ្យល់
• ការបំពុលទឹក
• ការបំពុលដី
• ការកាប់បំផ្លា ញព្រៃឈើ
 ២.២. ការបំពុលទឹក

ការបំពុលទឹកគឺជាការធ្វើឱ្យកង្វក់ដល់ទឹកនៅពេលដែល
សារធាតុបំពុលនានាបានហូរចូលទៅក្នុងប្រភពទឹកដោយមិនបាន
ឆ្លងកាត់ការធ្វើប្រព្រឹត្តកម្ម។
សារធាតុបំពុលទឹកមានជាច្រើនដូចជា សំរាម លាមក ទឹកសំអុយ
សំណល់សាកសពសត្វការជីកយករ៉ែ ការប្រើជីគីមីក្នុងវិស័យ
កសិកម្ម ការរស់នៅលើប្រភពទឹក និង រូបធាតុដែលចេញពីផូស៊ីល
ឥន្ទនៈ។
 ក)​ប្រភពនៃការបំពុលទឹក
ប្រភពនៃការបំពុលទឹកចែកចេញជា២ប្រភេទ
គឺ ប្រភពចំណុ ច និង ប្រភពរាយប៉ា យ​។

 ប្រភពបំពុលចំណុ ចៈមានប្រភពចេញពីកន្លែងច្បាស់លាស់តាមបំពងបង្ហូរឬ
ប្រឡាយទីតាំង ឧស្សាហកម្ម រោងចក្រ និងបំពងបង្ហូរទឹកសំអុយ ហើយងាយ
ស្រួយក្នុងការត្រួតពិនិត្យ និងធ្វើ

ប្រត្តិកម្មសំអាតឡើងវិញ។
• ប្រភពបំពុលរ៉ា យប៉ា យ៖ គឺជាប្រភពដែលបង្ក
ឱ្យាមានការបំពុលដោយសារសារធាតុបំពុល
គីមីដែលហូរធ្លា ក់ចូលទៅក្នុងប្រភពទឹកពី
ផ្ទៃដីនៃតំបន់ដ៏ធំមួយ។ ប្រភពរាយប៉ា យ
រួមមាន៖ លំហូរកសិកម្ម សំណល់ពីតំបន់
អាជីវកម្មរ៉ែ សំណល់ទីក្រុង និងកម្ទេចកំណពី
ការដ្ឋា នសំណង់។ហើយវាពិបាកក្នុងការ
ត្រួតពិនិត្យនិងសំអាតឡើងវិញ។
ខ)​ឥទ្ធិពលនៃការបំពុល

• ការបំពុលទឹកជះឥទ្ធិពលលើ ៖​

 ទឹកលើផ្ទៃដី ( ធ្វើឲ្យបឹង ស្ទឹង ទន្លេ ... រងការបំពុល )

 ទឹកក្នុងដី ( រងការបំពុលដោយការជ្រាបនៃសារធាតុបំពុល )

 ធ្វើឲ្យមនុស្ស សត្វ ដែលប្រើប្រាស់ទឹកមានគ្រោះថ្នា ក់

 ប៉ះពាល់ដល់ភាវរស់នៅក្នុងទឹក( ប្លង់តុងរុក្ខជាតិ ប្លង់តុងសត្វ និងភាវរស់ផ្សេងៗទៀត )

។
ឃ) ការកែលំអគុណភាពទឹក

ដើម្បីកែលំអរគុណភាពទឹកយើងត្រូវៈ

 កាត់បន្ថយបរិមាណសារធាតុកខ្វក់ចូលទៅក្នុងទឹកស្អា ត

 តាមរយៈការសំអាតសំណល់រាវ

 រៀបចំច្បាប់ដើម្បីគ្រប់គ្រង និងត្រួតពិនិត្យការបំពុល

 កាត់បន្ថយការបំពុលទឹកតាមរយៈការអប់រំ។
២.៣ការបំពុលដី
ប្រភពធំៗនៃការបំពុលដី
គិតមុនចោល
 ២.៤ការកាប់បំផ្លា ញព្រៃឈើ

ដោយសារតែមានការកើនឡើងនូវកំណើ នប្រជាជននាំអោយមានតម្រូវការច្រើន
ទៅលើព្រៃឈើដើម្បីយកមកបំពេញតម្រូវការក្នុងវិស័យដូចជា៖

• វិស័យកសិកម្ម
• វិស័យឧស្សាហកម្ម
• វិស័យពាណិ ជ្ជកម្ម
• វិស័យនគរូបនីយកម្ម
ក.វិស័យកសិកម្ម
​

គេជឿថាទទួលខុសត្រូវប្រហែល១៤%នៃការកាប់
បំផ្លា ញព្រៃឈើទូទាំងពិភពលោក។កសិករតែងតែ
ឈូសឆាយដីដោយកាប់ដើមឈើនិងដុតដើម្បី
ដាំដំណាំសត្វនិងអាហារ។ពួកគេបន្តប្រើប្រាស់
ទ្រព្យសម្បត្តិរហូតដល់ដីត្រូវបានរិចរិលទាំងស្រុង
ហើយធ្វើដូចគ្នា នឹងដំណើ រការនៅលើដីថ្មី។
ខ.វិស័យឧស្សាហកម្ម

គេបានកាប់ឆ្កា ព្រៃឈើដើម្បីយកកន្លែងធ្វើជា
រោងចក្រផ្សេងៗដូចជាការជីកយករ៉ែប្រេងនិង
ធ្យូងថ្មត្រូវការដីព្រៃច្រើន។ក្រៅពីនេះផ្លូវថ្នល់និង
ផ្លូវហាយវ៉េត្រូវតែសាងសង់ដើម្បីទុកកន្លែង
សម្រាប់ឡានដឹកទំនិញនិងឧបករណ៍
ផ្សេងទៀត។កាកសំណល់ពីការជីកយករ៉ែធ្វើឱ្យ
បរិស្ថា ននិងប៉ះពាល់ដល់ប្រភេទសត្វដែលនៅ
ក្បែរ។
 គ.វិស័យពាណិ ជ្ជកម្ម

នៅក្នុងវិស័យនេះវិញគេបានជួញដូរឈើដូចជាការកែជារបស់របរផ្សេងៗឬជាក្រដាសដើម្បី
នាំចេញ។ហើយក៏បម្រើជាស្នូលសេដ្ឋកិច្ចជាតិមួយផងដែរដូចជាការលក់កាបូនជាដើម។
 ឃ.វិស័យនគរូបនីយកម្ម

លើសពីនេះទៀតការកសាងផ្លូវថ្នល់ត្រូវបានអនុវត្តដើម្បីផ្តល់នូវការចូលទៅកាន់ព្រៃទាំងនេះ។ នេះជាថ្មីម្តងទៀតដើមឈើត្រូវ
បានកាប់ដើម្បីសាងសង់ផ្លូវ។ ដូចការពង្រីកទីក្រុងការកាន់កាប់ហួសកម្រិតជះឥទ្ធិពលដោយផ្ទា ល់ដល់គម្របព្រៃឈើដែល
ទាមទារដីបន្ថែមទៀតដើម្បីបង្កើតលំនៅដ្ឋា ននិងការតាំងទីលំនៅ។
 ផលប៉ះពាល់នៃការកាប់ព្រៃឈើ
 បាត់បង់​ព្រៃឈើ​គឺ​បាត់បង់​ប្រភព​ឱសថ និង​ចំណី អាហារការ​ហូរច្រោះ នាំ​ជាតិពុល​ទៅក្នុង​ទឹកប៉ះពាល់​ដល់ការ​ប្រើប្រាស់​ទឹក
ប៉ះពាល់​ដល់​ជីវិត​ធនធាន​ក្នុ ងទឹក ដូចជា​មច្ឆជាតិ
 ឡើង​កម្ដៅ ​ផែនដី ព្រោះ​បាត់បង់​អ្នកស្រូប​កម្ដៅ និងមាន​វត្ដមាន​ឧស្ម័ន​ពុល​បំផ្លា ញ​ស្រទាប់​អូហ្សូន​ដែល​ទប់​កម្ដៅ
 មាន​ឧស្ម័ន​ពុលច្រើន​បំផ្លា ញ​សុ ខភាព​មនុស្ស​សត្វ
 កើតឡើង​វិបត្ដិ​សេដ្ឋកិច្ច​ទាំងក្នុង​គ្រួសារ និង​ជាតិ ពោលគឺ​កើនឡើង​នូវភាព​ក្រីក្រ។
• បាត់បង់​ជីវ​ចម្រុះ ដោយ​សារគ្មា ន​ជម្រក គ្មា ន​ចំណី និងមាន​ការ​បរបាញ់
 បាត់បង់​តំបន់​ទេសចរណ៍ ដែលជា​ឧស្សាហកម្ម​គ្មា នផ្សែង​អាចទាញ​យកផល​ប្រយោជន៍​មិនចេះ​រីងស្ងួត
 ដី​បាត់បង់​ជីជាតិ​ធ្វើឱ្យ​មានផល​ប៉ះពាល់​ដល់ការ​ដាំដុះ
 រដូវ​មិនទៀង ធ្វើឱ្យ​ផ្នែក​កសិកម្ម​ជួបផល​លំ បាក
 ងាយ​កើតឡើង​គ្រោះ​ធម្មជាតិ ដូចជា​ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ គ្រោះ​រាំងស្ងួត​ជាដើម
 ២.៥ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ

1.ផលផ្ទះកញ្ច ក់(The Greenhouse Effect)

១.កំណើ នផលផ្ទះកញ្ច ក់(The Fnhanced Greenhouse Effect)
២.ប្រភពឧស្ម័នផ្ទះកញ្ច ក់

ក.ឧស្ម័នកាបូនិច ខ.មេតាន
៣.ផលវិបាកនៃកំណើ នផលផ្ទះកញ្ច ក់លើអាកាសធាតុ ៤.ផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍
ពិភពលោក ក.ឥទ្ធិពលលើកសិកម្ម
ក.កំណើ ននីវ៉ូទឹកសមុទ្រ ខ.ឥទ្ធិពលលើសុខភាពមនុស្សនិងសង្គម
ខ.ផលប៉ះពាល់នៃកំណើ នកំដៅលើពិភពលោកលើធាតុអាកាស
គ.អែលនីញ៉ូ (EL NINO)

៥.ផលប៉ះពាល់លើប្រទេសកម្ពុជាពីបញ្ហា អាកាសធាតុ
 ៣.ដំណោះស្រាយ

«បរិស្ថា នជាបញ្ហា រួមរបស់យើង

ទាំងអស់គ្នា ហើយទាមទារចាំបាច់នូវ
ការចូលរួមរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ក្នុង
ការថែរក្សាអនាម័យបរិស្ថា នជុំវិញខ្លួន
យើងឱ្យបានល្អស្អា តបង្កើត
បរិយាកាសល្អនិងមានផាសុកភាពសម្
រាប់ការរស់នៅរស់យើង។សង្គមកម្ពុជា
មានបរិស្ថា នស្អា តនិងមានភពបៃតងគឺ
កើតចេញពីពលរដ្ឋកម្ពុជាម្នា ក់ៗចូលរួម
ក្នុងសកម្មភាពបរិស្ថា នមានមេត្រីភាព
បរិស្ថា នប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ
និងដោយស្មា រតីស្រឡាញ់បរិស្ថា នខ្ពស់»
 កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លា ស្ទិច
ការបំពុលបរិស្ថា នដោយសារធាតុប្លា ស្ទិកគឺជាបញ្ហា ចម្បងដែលកើតឡើងនៅស្ទើរតែគ្រប់
ទីកន្លែងរាប់ចាប់តាំងពីនៅក្នុងទឹកទាំងក្នុង
មហាសមុទ្រទៅដល់តំបន់អាក់ទិកនិងទាំងនៅក្នុងខ្យល់ដែលយើងដកដង្ហើម។
 កាត់បន្ថយការបង្ហូរកាកសំណល់ចូលក្នុងប្រភពទឹក
ការបញ្ចេ ញសំណល់មានទំនាក់ទំនងដោយផ្ទា ល់ជាមួយនឹងកំណើ នប្រជាជនដែលវានាំឱ្យមានការព្រួយបារម្ភពីបញ្ហា បរិស្ថា ននិង
សុខភាពមនុស្ស។ដោយសារកង្វះខាតនៃការអនុវត្តការគ្រប់គ្រងសំណលឱ្យបានត្រឹមត្រូវនិងការយល់ដឹងជាសាធារណៈនៅ
មានកម្រិតបញ្ហា សំណល់រឹងនៅតែជាសម្ពា បរិស្ថា ន​មួយដ៏ធំ។
 មិនត្វចោលសម្មផ្សផ្តា ស់

«ការចោលសំរាមឬសំណល់គ្រប់ប្រភេទ
ពាសវាលពាសកាលមិនត្រឹមត្រូវតាមបទដ្ឋា ន
បច្ចេកទេសគឺធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អនាម័យបរិស្ថា ន។វា
អាចជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ទៅដល់ការរស់នៅ
ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋជាពិសេសអាចនាំឲ្យ
ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពសាធារណៈខូចនូវសោភណភាព
ដល់ទីក្រុងឬទីប្រជុំជនដល់ប្រទេសយើងដែលបញ្ហា ទាំ
ង
អស់នេះវាប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គមទេសចរណ៍ អីក៏
ប៉ះពាល់ដែរនៅពេល​ដែល​ស្ថា នភាព​អនាម័យ​និង​
បរិស្ថា ន​មិន​ស្អា ត»។
 ចូលរួមដាំនិងការពារព្ឈើ
ចូលរួមដាំដើមឈើមិនត្រឹមតែបង្កើតភាពបៃតងបង្កើនគម្របព្រៃឈើនិងបន្ស៊ាំនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែដើមឈើដែលបងប្អូនបាន
ដាំនៅពេលនេះនឹងក្លា យជាព្រៃឈើនិងកេរដំណែលធម្មជាតិសម្រាប់កូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់យើងហើយក័ជាផ្នែ
កមួយនៃការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរនាអនាគតផងដែរ។
កាត់បន្ថយការប្ប្ស់រថយន្តដែលដំណើ រការដោយប្ងឥន្ធនៈ

បើយើងកាត់បន្ថយការជិះយាន្តជំនិះ
ណាដែលប្រើប្រាស់ប្រេងឥន្ធនៈហើយ
បែរមកជិះទ្បានដែលប្រើប្រាស់
អគ្គិសនីឬកង់និងយាន្តជំនិះអ្វីក៏ដោយ
ដែលអាចកាត់
បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្រេងឥន្ធនៈនោះរិ
តតែប្រសើរ។ព្រោះការដែលប្រើប្រាស់
ប្រេងឥន្ធនៈច្រើនអាចបំភាយឧស្ម័ន
ទាំងនោះទៅក្នុងបរិយាកាសនិង
បរិស្ថា នដែលជាកត្តា បង្ករអោយរុក្ខជាតិ
ឬរបស់អ្វីៗដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើង
ងាយរងនិងការ
ប៉ះទង្គិចដែលជាហេតុនាំឲកើតមានកា