8.

SINIF
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
4. ÜNİTE :
HZ. MUHAMMED’İN ÖRNEKLİĞİ

2. Hz. Muhammed’in (sav) Merhametli ve Affedici oluşu

KAZANIM: 8.4.2. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) merhametli ve affedici oluşunu

davranışlarında yansıtmaya özen gösterir.
 KAVRAMLAR
• Merhamet: Bir kimsenin veya bir başka
canlının karşılaştığı kötü durumdan dolayı
duyulan üzüntü ve acıma duygusudur.

• Affetmek: Bağışlamak, hoşgörü ile karşılamak

ve mazur görmek anlamlarına gelmektedir.
 AYETLER (MERHAMET)
• “(Ey Muhammed!) Seni ancak âlemlere rahmet
olarak gönderdik.”
(Enbiyâ Sûresi 21/107)

• “Andolsun, size kendi içinizden öyle bir

peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya düşmeniz
ona çok ağır gelir. O size çok düşkün, mü'minlere
karşı da çok şefkatli ve merhametlidir.”
(Tevbe Sûresi 9/128)
 AYETLER (MERHAMET)
• “Öyleyse sakın yetimi ezme! Sakın isteyeni
azarlama!”
(Duha Sûresi 93/9-10)

• “Allah şöyle dedi: "... Rahmetim ise her şeyi

kapsamıştır. Onu, bana karşı gelmekten
sakınanlara, zekatı verenlere ve âyetlerimize
inananlara yazacağım."
(A’râf Sûresi 7/156)
 AYETLER (Affetmek)
• “(Ey Muhammed!) Allah'ın rahmeti sayesinde
sen onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer
kaba, katı yürekli olsaydın, onlar senin
etrafından dağılıp giderlerdi. Artık sen onları
affet. Onlar için Allah'tan bağışlama dile. …”
(Âl-i İmrân Sûresi 3/159)
 AYETLER (Affetmek)
• “İyilikle kötülük bir olmaz. Kötülüğü en güzel
bir şekilde sav. (af yolunu tut.)Bir de bakarsın
ki, seninle arasında düşmanlık bulunan kimse
sanki sıcak bir dost oluvermiştir.”

(Fussilet Sûresi 41/34)

 AYETLER (Affetmek)
• “(Ey Muhammed!) Sen af yolunu tut, iyiliği
emret, cahillerden yüz çevir.”
(A’râf Sûresi 7/199)

• “Bir kötülüğün karşılığı, onun gibi bir kötülüktür

(ona denk bir cezadır). Ama kim affeder ve arayı
düzeltirse onun mükafatı Allah'a aittir. Şüphesiz
O, zâlimleri sevmez.”
(Şûrâ Sûresi 42/40)
 HADİSLER (Merhamet)
• “İnsanlara merhamet göstermeyen kimseye Allah
da merhamet etmez.”
(Buhârî, Edeb, 18)

• “Müslümanların evlerinin en hayırlısı içinde

yetime bakılıp iyilik edilen evdir. En kötüsü ise
içinde yetime kötülük edilen evdir.”

(İbn Mâce, Edeb, 6.)

 HADİSLER (Merhamet)

• “Merhametliler Rahman’ın merhamet ettiği

kimselerdir. Siz yeryüzündekilere merhamet
edin ki göktekiler de size merhamet etsin...”
(Tirmizî, Birr, 16.)
 HADİSLER (Merhamet)
• Âişe radıyallahu anhâ şöyle demiştir:
Nebî (sav)’in (ölüm döşeğinde iken)bana
yaslanarak:
-“Allahım, beni bağışla, bana merhamet et ve
beni refîk-i a‘laya ilet!” diye dua ettiğini duydum.
(Buhârî, Merdâ 19)
 HADİSLER (Merhamet)
Ebû Hureyre (r.a.)’den rivayet edildiğine göre “Ben
Resûlullah (sav)’i şöyle buyururken dinledim”
demiştir:
“Allah, rahmetini yüz parçaya ayırmıştır. Doksan
dokuz parçasını kendi katında alıkoymuş, birini
yeryüzüne indirmiştir. İşte varlıklar bu bir parça
rahmet sebebiyle birbirlerine acırlar. Hatta
hayvanlar, yavrusunun üzerine basacağı endişesiyle
ayağını çekip kaldırır.”
(Müslim, Tevbe 19)
 HADİSLER (Merhamet)
İyâz İbni Himâr (r.a.) Resûlullah (sav)’i şöyle
buyururken dinledim, dedi:
“Cennetlikler üç gruptur. Bunlar:
Âdil ve başarılı devlet başkanı,
Yakınlarına ve müslümanlara karşı merhametli ve
yufka yürekli olan kişi,
Ailesi kalabalık olduğu halde haram kazançtan
sakınıp kimseden bir şey istemeyen adamdır.”
(Müslim, Cennet 63)
 HADİSLER (Affetmek)

Ebû Hureyre (r.a.)’den rivayet edildiğine göre

Resûlullah (sav) şöyle buyurdu:
“Sadaka vermekle mal eksilmez. Allah Teâlâ
affeden kulunun değerini artırır. Allah rızâsı için
alçak gönüllü olanı Allah yüceltir.”

(Riyazü’s-SâlihÎn 604 nolu hadis.)

 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• Bu kadın çocuğunu ateşe atar mı!
Ömer (r.a.)şöyle dedi:
“(Bir keresinde) Resûlullah (sav)’e (ayrı düştüğü) çocuğuna duyduğu
özlemden dolayı rastladığı her çocuğu kucaklayan, göğsüne bastırıp
emziren bir kadının da aralarında bulunduğu bir esir grubunu
getirdiler. Resûlullah (sav) çevresindekilere (o kadını işaretle):
- “Bu kadının çocuğunu ateşe atacağına ihtimal verir misiniz?” diye
sordu.
- Aslâ, atmaz! dedik. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav):
- “İşte Allah Teâlâ kullarına, bu kadının yavrusuna olan
şefkatinden daha merhametlidir” buyurdu.
(Buhârî, Edeb 18; Müslim,Tevbe 22)
 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• İki kadın bir çocuk
Ebû Hureyre (r.a.)’den rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav)’i şöyle buyururken
dinledi:
“Vaktiyle iki kadın yanlarında çocuklarıyla giderken bir kurt gelip onlardan birinin
çocuğunu kapıp götürdü. Kadınlardan biri arkadaşına:
- Kurt senin çocuğunu götürdü, dedi. O da:
- Hayır, senin çocuğunu götürdü, dedi.
Kadınlar dâvalarını halletmek üzere Dâvûd (as)’a başvurdular. O da yaşlı kadını
haklı görerek çocuğu ona verdi. Kadınlar oradan ayrıldıktan sonra Hz. Dâvûd’un
oğlu Süleyman (a.s.)’a giderek, meseleyi ona da anlattılar. Hz. Süleyman:
- Bana bıçağı getirin de çocuğu ikiye bölerek aralarında paylaştırayım, dedi. O
zaman genç kadın:
- Allah sana rahmet etsin, öyle yapma! Çocuk onundur, dedi.
Hz. Süleyman da çocuğun genç kadına ait olduğunu belirtti.
(Buhârî, Enbiyâ 40, Ferâiz 30; Müslim, Akdıye 20)
 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• Çocukları Öpmek
Hz. Âişe (ranha) şöyle dedi:
Çölde yaşayan bedevîlerden bir grup Resûlullah (sav)’ in
huzuruna geldiler ve:
- Siz çocuklarınızı öpüyor musunuz? diye sordular.
Peygamberimiz (sav):
– “Evet” buyurdu. Onlar:
- Fakat biz, Allah’a yemin ederiz ki, onları öpmüyoruz, dediler.
Resûlullah (sav):
– “Allah sizin kalblerinizden merhamet duygusunu çıkarıp
almışsa, ben ne yapabilirim ki!” buyurdu.
(Buhârî, Edeb 18; Müslim, Fezâil 164)
 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• Ölüm döşeğindeki torun
Üsâme İbni Zeyd (ra)’dan rivayet edildiğine göre,
Resûlullah (sav)’e, ölmek üzere olan kızının, oğlunun
haberini verdikleri zaman, Peygamber (sav)’in gözleri
doldu. Bunun üzerine Sa’d İbni Ubâde:
- Ey Allahın Resûlü! Bu ne haldir? dedi. Hz. Peygamber
de:
- “Bu, Allah’ın, kullarının kalbine koyduğu acıma
duygusu, rahmettir. Allah, acımasını bilen kullarına
merhamet eder” buyurdu.
(Buhârî, Cenâiz 33, Müslim, Cenâiz, 9,11)
 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• Evlatlarını Hiç Öpmeyen Baba
Ebû Hureyre (ra) şöyle dedi:
Nebî (sav), Hz. Ali’nin oğlu Hasan (ra)’ı öpmüştü.
Bunun üzerine Akra‘ İbni Hâbis:
– Benim on tane oğlum var, fakat bunlardan
hiçbirini öpmedim, dedi. Resûlullah (sav):
– “Merhamet etmeyene merhamet
olunmaz” buyurdu.
(Buhârî, Edeb 18; Müslim, Fezâil 65)
 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• Mekke’nin Fethi
Mekkeliler her fırsatta müslümanlara kötülük
yapmışlardır. Bu nedenle bir çok Müslüman şehit
olmuştur. Mekke Fethedildiği zaman Hz.
Peygamber’in intikam alması beklenirken o Hz.
Yusuf (as) gibi «Bugün size kınama yok. Allah sizi
bağışlasın. O, merhametlilerin en
merhametlisidir.» (Yusuf Sûresi 12/92) demiştir.
 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• Yardım Edilen Kabile

Hz. Peygamber (sav)’ bir kabilenin

temsilcileri geldi. Aç ve sefil durumda oldukları
kıyafetlerinden ve hallerinden belli idi. Allah
Rasûlü (sav) kendilerine yardım edilmesini istedi.

(Ebû Davud, Edeb, 127)

 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• Namazda Ağlayan Bebek
• Hz. Peygamber (sav) sabah namazlarını uzun
kıraatlerle kıldırırdı. Bir gün her zamankinden
daha kısa kıraatle namazı bitirdi. Sebebi
soruduğunda «Küçük bir çocuğun ağlamasını
işittim ve kalbim sızladı. O an annesinin
durumu aklıma geldi.» demiştir.
(Buhâri, Ezan, 61)
 HZ. PEYGAMBERDEN
ÖRNEK OLAYLAR (Merhamet)
• Ben Rahmet İçin Gönderildim

Bazı sahabeler Hz. Peygamber (sav)’den

Mekkeli müşriklere beddua etmelerini istediler.
Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) «Ben
dünyaya beddua etmek için gönderilmedim. Ben
yalnız rahmet için gönderildim.» buyurdular.

(Müslim, Birr, 87)

 MERHAMETLİ OLMAK
ve
AFFETMENİN FAYDALARI

• İnsanların birbirlerine zarar

vermelerini engeller.
• İnsanların yardımlaşmalarını sağlar.
• İnsanlar, bütün yaratılmışlara şefkatle
davranıp birbirlerinin ve diğer
canlıların yaşam haklarına saygılı
olurlar.
 MERHAMETLİ OLMAK
ve
AFFETMENİN FAYDALARI
• Toplumda barış, huzur ve sevgi gelişir.
• Affetmek insanı kinden ve nefretten
uzaklaştırır.
• Affetmek insanın vicdanını rahatlatır.
• İnsanlar arası iletişim kuvvetlenir.
 KAZANIMIMIZ
• Hz. Muhammed (sav) merhametli ve affedici
bir kişiliğe sahiptir.
• Bizler de Peygamber Efendimiz (sav)’i
kendimize örnek almalıyız.
• Affedici ve merhametli olmayı hayatımızın en
önemli kuralı haline getirmeliyiz.
• Merhamet sadece insanlar arasında değil tüm
varlıklar için geçerli bir kuraldır.
 ETKİNLİK ZAMANI
• Haydi affedelim
• Daha önceden aramızda kırgınlık yaşadığımız
bir arkadaşımızı ismini vermeden aramızdaki
kırgınlığın sebebini anlatarak onu affettiğimizi
ifade edelim. Ve bunu sadece Allah rızası için
yapalım. Allah’ın affedenlere vereceği ödülü
kazanmak için haydi affetmeye…
 ETKİNLİK ZAMANI
• Merhametimizi görünür kılalım (Seçiniz)
• Sınıf içerisinde arkadaşlarınızla beraber hayvan
kulübesi hazırlayıp okulun çevresinde uygun
bir yere yerleştirelim.
• Okul bahçesindeki ağaçların diplerini
havalandırıp sulayalım.
• Okulumuzdaki ihtiyaç sahibi birinin hayalini
gerçekleştirelim.
 HAZIRLAYAN
Mustafa DOĞAN
İSTANBUL - SİLİVRİ
GAZİ İMAM HATİP ORTAOKULU
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni