ADR (transport)

Autor: Jakub Gumny

ADR (po francusku: L’ Accord européen relatif au transport international des
marchandises Dangereuses par Route) – międzynarodowa konwencja dotycząca
drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych, sporządzona w Genewie 30
września 1957 r. i podpisana pierwotnie przez 9 państw. Spisana w językach miarodajnych
angielskim i francuskim , depozytariuszem jest Sekretarz Generalny Organizacji Narodów
Zjednoczonych , spory, których nie rozwiązano w drodze rokowań powinien rozstrzygnąć
arbitraż międzynarodowy, o ile strony w ciągu 3 miesięcy nie uzgodnią wyboru arbitra,
mogą o jego wyznaczenie zwrócić się do depozytariusza . Przepisy umowy ADR są
nowelizowane w cyklu dwuletnim. W 2018 roku umowa obowiązywała w 50 krajach
Od 2003 roku każde przedsiębiorstwo związane z transportem drogowym towarów niebezpiecznych (przewoźnik,
firma odbierająca i wysyłająca towary niebezpieczne) zobowiązane jest do współpracy z doradcą ds. bezpieczeństwa
(„doradcą ADR”), którego zadaniem jest pomoc w realizacji wymagań nałożonych przez konwencję, sporządzanie
obowiązkowych sprawozdań rocznych do wojewody, oraz wprowadzanie odpowiednich procedur i instrukcji
bezpieczeństwa.
W Polsce przewóz materiałów niebezpiecznych dozwolony jest wyłącznie przez wykwalifikowane osoby, które
ukończyły 21 lat, spełniają wymagania ustawy o transporcie drogowym oraz ustawy o ruchu drogowym, ukończyły
odpowiedni kurs ADR oraz zdały z wynikiem pozytywnym egzamin kończący taki kurs. Zaświadczenia niezbędne do
przewożenia materiałów niebezpiecznych, które produkuje, personalizuje i dystrybuuje Polska Wytwórnia Papierów
Wartościowych wydawane są przez marszałka województwa w terminie 7 dni od dnia przeprowadzenia egzaminu.
W transporcie drogowym w krajach objętych umową ADR pojazdy przewożące substancje niebezpieczne powinny
być oznakowane znormalizowanymi tablicami ADR.
Przykładowa tablica ADR
Oznaczenie ADR ma formę pomarańczowego prostokąta z czarną
obwódką. Na tablicy znajdują się dwie liczby wyrażone w formie ułamka
zwykłego:
• w liczniku znajduje się numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa HIN
(dwie lub trzy cyfry),
• w mianowniku znajduje się numer rozpoznawczy materiału UN (cztery
cyfry).
Numer HIN
• Numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa składa się z dwóch części, pierwsza cyfra odnosi się do
ogólnej charakterystyki niebezpiecznej substancji, czy jest to gaz, ciecz, jakie ma działanie.
Kolejne cyfry numeru HIN doprecyzowują, o jakie działanie chodzi i jakie jest jego nasilenie.
Litera X w numerze HIN wskazuje na to, że substancja nie może mieć styczności z wodą ze
względu na silne reakcje (sód, potas).
Numer UN
• Numer rozpoznawczy materiału składa się czterech cyfr i jest to szczegółowe oznaczenie danej
substancji. Numer UN odnosi się do konkretnego niebezpiecznego materiału takich jak: benzyna,
olej napędowy, amoniak itd.
Zgodnie z ADR, rozróżnia się następujące klasy towarów niebezpiecznych:
• Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe
• Klasa 2 Gazy
• Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne
• Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe
stałe odczulone
• Klasa 4.2 Materiały samozapalne
• Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne
• Klasa 5.1 Materiały utleniające
• Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne
• Klasa 6.1 Materiały trujące
• Klasa 6.2 Materiały zakaźne
• Klasa 7 Materiały promieniotwórcze
• Klasa 8 Materiały żrące
 Kto może wnioskować o zaświadczenie ADR?

O zaświadczenie ADR możesz wnioskować, gdy ukończysz 21 rok

życia i posiadasz prawo jazdy odpowiedniej kategorii. Przepisu
dotyczącego wieku nie stosuje się dla kierowców pojazdów
należących do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli chcesz
uzyskać zaświadczenie po raz pierwszy, ukończ kurs początkowy
ADR, a następnie zdaj egzamin kończący kurs ADR.
Zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy
Zgodnie z przepisami jednostki przewożące towary niebezpieczne powinny być oznakowane dwoma
prostokątnymi tablicami barwy pomarańczowej umieszczonymi w płaszczyźnie pionowej. Jedną tablicę
umieszcza się z przodu, a drugą z tyłu pojazdu, przy czym obie prostopadle do osi podłużnej tej jednostki.
Jeśli przyczepa zawierająca towary niebezpieczne została odłączona od pojazdu samochodowego
w trakcie przewozu towarów niebezpiecznych, to tablica barwy pomarańczowej powinna pozostać z tyłu
przyczepy.
Dodatkowo, oprócz tablic pomarańczowych, do oznakowania pojazdów (cystern, kontenerów)
przewożących towary niebezpieczne używa się odpowiednich nalepek ostrzegawczych. Piktogramy na
nich wskazują na charakterystykę przewożonych materiałów i ostrzegają przed możliwym zagrożeniem
(np. substancje, materiały i przedmioty wybuchowe; materiały zapalne; materiały trujące; materiały
zakaźne). Nalepki ADR mają kształt rombu o wymiarach minimum 10 x 10 cm i powinny być
umieszczone na zewnętrznej powierzchni kontenerów, MEGC, MEMU, kontenerów-cystern, cystern
przenośnych oraz pojazdów – na obu bokach, na wysokości komór (w przypadku cystern
wielokomorowych) i z tyłu.
Nalepki
ostrzegawcze
ADR
 Koniec
Dziękuje za uwagę