Κφτταρα και ιςτοί

Βιολογύα Α’ Λυκεύου Πϋτροσ Καραπϋτροσ

Όλα τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανιςμού προϋρχονται από ϋνα αρχικό κύτταρο (ζυγωτό) μετϊ από αλλεπϊληλεσ μιτωτικϋσ διαιρϋςεισ.

Κυτταρική διαφοροποίηςη Η διαδικαςύα με τη οπούα τα κύτταρα αποκτούν ιδιαύτερα μορφολογικϊ (ςχόμα, μϋγεθοσ) και λειτουργικϊ χαρακτηριςτικϊ ώςτε να επιτελούν αποτελεςματικϊ τισ εξειδικευμϋνεσ λειτουργύεσ τουσ.  Συμβαύνει κατϊ τη διϊρκεια τησ εμβρυακόσ ανϊπτυξησ. Ιςτόσ  Ονομϊζεται μια ομϊδα κυττϊρων τα οπούα εύναι μορφολογικϊ όμοια και επιτελούν την ύδια λειτουργύα  Επιθηλιακόσ, εριςτικόσ, μυώκόσ και νευρικόσ

Επιθηλιακόσ ιςτόσ
Τα κύτταρα ςυνδϋονται ςτενϊ μεταξύ τουσ (λύγη μεςοκυττϊρια ουςύα)
Εμφανύζουν ποικύλη μορφολογύα:  ϊλλα ϋχουν πεπλατυςμϋνο ςχόμα (πλακώδη επιθηλιακϊ κύτταρα)

 ϊλλα φϋρουν βλεφαρύδεσ (κροςςωτόσ επιθηλιακόσ ιςτόσ)

 ϊλλα φϋρουν μικρολϊχνεσ (μικροςκοπικϋσ προεκβολϋσ τησ πλαςματικόσ μεμβρϊνησ)

Λειτουργίεσ επιθηλιακοφ ιςτοφ

Σχηματύζει

επιφϊνειεσ οι οπούεσ καλύπτουν εξωτερικϊ το ςώμα ό επενδύουν εςωτερικϊ διϊφορεσ κοιλότητεσ (προςτατευτικόσ ρόλοσ) Απομακρύνει βλϋννα και ςκόνη

 Επιτρϋπει τη διϊχυςη και την απορρόφηςη των χρόςιμων τελικών προώόντων τησ πϋψησ
 Συμβϊλλει ςτην παραγωγό και την ϋκκριςη προώόντων από αδϋνεσ

Βλεφαριδοφόρο κροςςωτό επιθήλιο αναπνευςτικού βλεννογόνου

• Στισ αεροφόρεσ οδούσ υπϊρχει ϋνα επιθόλιο που περιϋχει επιφανειακϊ βλεφαρίδεσ, οι οπούεσ απομακρύνουν τα μικρόβια και κϊθε ξϋνο ςώμα από τουσ πνεύμονεσ

ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΑ ΚΤΣΣΑΡΑ ΛΕΠΣΟΤ ΕΝΣΕΡΟΤ

• Επιθόλιο λεπτού εντϋρου με μικρολϊχνεσ: Συμβάλλει ςτην απορρόφηςη θρεπτικών ουςιών

ΕΠΙΘΗΛΙΟ – ΑΔΕΝΕ΢
• Κάποια κύτταρα του επιθηλιακού ιςτού μπορούν να παράγουν και να εκκρίνουν ουςίεσ. Σότε ςυνιςτούν αδένεσ. • Ένα κύτταρο μπορεί να είναι ένασ αδένασ (βλεννογόνοι) • Πολλά κύτταρα μπορεί να είναι ένασ αδένασ (ςιελογόνοι)

Κατηγορίεσ αδζνων
Εξωκρινείσ: εκκρύνουν τα προώόντα τουσ διαμϋςου ενόσ εκφορητικού πόρου εύτε ϋξω από το ςώμα (π.χ. ιδρωτοποιού αδϋνεσ) εύτε ςε εςωτερικϋσ κοιλότητεσ (π.χ. ςιελογόνοι)
Ενδοκρινείσ: εκκρύνουν τα προώόντα τουσ κατευθεύαν ςτο αύμα (π.χ. υπόφυςη)  Μεικτοί: εμφανύζουν ταυτόχρονα εξωκρινό και ενδοκρινό μούρα (π.χ. το πϊγκρεασ)

Αποτελεύται από κύτταρα που βρύςκονται μϋςα ςε μεςοκυττϊρια ουςύα η οπούα μπορεύ να περιϋχει δύο πρωτεώνικϊ μόρια: • ΚΟΛΛΑΓΟΝΟ: δύνει αντοχό και ελαςτικότητα • ΕΛΑ΢ΣΙΝΗ: δύνει ελαςτικότητα

 Συνδϋει δομϋσ μεταξύ τουσ και γεμύζει τα κενϊ ανϊμεςα ςτα διϊφορα μϋρη του ςώματοσ Προςφϋρει ςτόριξη και προςταςύα
 Συμβϊλλει ςτην αποθόκευςη ουςιών  Συμβϊλλει ςτην ϊμυνα

• ΢υνδετικόσ • Χόνδρινοσ

• Οςτίτησ

• ΧΑΛΑΡΟ΢: Κυρύωσ ςτο δϋρμα, με μεςοκυττϊριεσ ουςύεσ : κολλαγόνο και ελαςτίνη

 Λιπώδησ ιςτόσ: Τύποσ χαλαρού

ςυνδετικού ιςτού, του οποίο τα κύτταρα αποθηκεύουν λίποσ.

• ΠΤΚΝΟ΢: Κυρύωσ ςτουσ ςυνδϋςμουσ και ςτουσ τϋνοντεσ που ςυνδϋουν ςκελετικούσ μύεσ με οςτϊ, με μεςοκυττϊριεσ ουςύεσ μόνο ινίδια κολλαγόνου ςε δεςμίδεσ.

• Στϋρεοσ και εύκαμπτοσ • Χονδροβλϊςτεσ: κύτταρα του ιςτού που βρύςκονται μϋςα ςτη μεςοκυττϊρια ουςύα • Βρύςκεται: ςτουσ αρθρικούσ χόνδρουσ , ςτουσ μεςοςπονδύλιουσ δύςκουσ, ςτο πτερύγιο του αυτιού

• Συναντϊται ςτα οςτϊ με ςκληρό μεςοκυττϊρια ουςύα

• Οςτεοκύτταρα μϋςα ςε κοιλότητεσ