Lënda

Integrime Europiane

Pyetja
Ideatorët e parë dhe Historiku i Bashkimit
Evropian

Prezanton:
Bahri Gashi

1
Idetë dhe konceptet e para
 Nga fundi i shekullit XVIII filozofi i njohur gjerman
Emanuel Kanti në vepren e tij “Për paqen e
përhershme” jepë iden e formimit të një federate të
shteteve evropiane e cila do të shërbente si jet për
sigurimin e paqës. ( jepë iden e formimit të një federate
të shteteve evropiane)

 Edhe Viktor Hygo me vonë nga shekulli XIX kishte një

vizion të ngjajshëm, i cili parashite krijimin e shteteve
të bashkurara të Evropës.

2
Fillet e implementimit teoriko -praktik
 Pas Luftës së pare Botërore, vlen të përmendet plan i ministrit të
jashtëm të Francës Arsitde Briand i cili parashihte formimin e një
lidhje evropiane.

 Si iniciator për realizimin e idesë së kahmotëshme për një

intergrim evropian mbas Luftës së Dytë Botërore njifet Winston
Churchill i cili ne vitin 1946 në Cyrih (me rastin e fjalimit të tij
lidhur me gjendjen ktastrofale ekonomike dhe sociale në Evropë,
për tejkalimin e kësaj gjendje kërkon formimin e “shtetve të
bashkuara të Evropës”)

 Koncepti ekonomiko – politiko – historik i vitit 1947 tashmë i

iniciuar nga George C. Marshall ish-sekretari amerikan i Shtetit
për Punët e Jashtme, emrin e së cilit e morri plani "Marshall",
ishte programi më i rëndësishëm amerikan për ringjalljen
ekonomike të kontinentit europian. Programi zgjati katër vjet.
(Shuma e alokuar e mjeteve financiare si pjesë e këtij programi
nga SHBA-ja arriti shifrën e rreth 12,4 miliardë dollarë – ose 85
miliardë euro konvertuar me normat e sotme të këmbimi t valutor.)

3
 Kostalacioni në aksin Francë -Gjermani
 Por e veqanta e tërë këtyre ideve për një intergrim evropian qëndron
në atë se shkaktar kryesor të këtij bashkimi i cili ekziston sot, janë
pikërisht këto dy shtete, pra Franca dhe Gjermania rrespektivisht dy
ideator kryesor të këtyre shteteve. Robert Shuman minister i
jashtem i Frances dhe Zhan Mone nga Gjermania.” Këta dy kreator te
“Bashkimit Evropian” lancuan iden e një bashkimi në mes te dy këtyre
shteteve me një plan strategjik që sot është i njohur me emrin si
“Plan i Shumanit “ ne vitin 1950.

 Poenta e këtij intergrimi do të ishte se burim kryesor i energjisë në

Evropë, deri në atë kohë ishte thëngjilli. Kurse baza e industrisë së
rëndë ishte Çeliku, dhe pikërisht këto dy xehe ishin po thuajse
shkaktare kryesore të luftërave në të kaluarën e kontinentit evropian,
sepse industria e armatimit ushtarak ishte e ndërtuar mbi këto dy
industri.

 Aryseja historike pra, ishte se kooperimi ekonomik ndërmjet dy

amriqëve të përbetuar, pra të Francës dhe të Gjermanisë, nënkuptonte
edhe kooperimin politik, gjë që shënoi aktin e parë juridik të njohur
me Traktatin e Parisit.

4
Evoluimi i Ideve
 Federatë e SHBE së
 Lidhje për shtetet
 Një Bashkim Evropian
 Një BE si institucion Mbikombëtar
 Një BE si institucion Ndërqeveritar
 Një Konfederatë e mundshme
 Një SHBE ( Shtetet e Bashkuara Evropiane)

5
Burimet e literaturës

 Derek Urwin, The community of Europe: a History of European Integration

since 1945, New York, 1991.

 Martin Walker, “Gorge Marshall: His Plan Rebuild Europe”, Europe, 1997.

 NATO, RUSIA Agree to partnership,” The Wall Street Journal, May 15, 2002,

 Ligjerata të autorizuara nga Prof. Mr. Edita Tahiri dhe Ass.Mr.Bardhok

Bashota nga lënda Integrime Europiane., semestri V, UMI - FMN –
Diplomaci .
Ju faleminderit per vëmendjen!
Pyetje dhe komente

Prishtinë, 16.12.2009