Professional Documents
Culture Documents
0 TARİFLER
İşten ayrılan insanlar konusunda yapılan incelemeler teknik yetersizlik yanında, uyumsuzluk
büyük önem taşır.
Proje veya yönetiminde çeşitli insanlarla beraber çalışmak veya bunları yönetmek için
haberleşme (komünikasyon = iletişim) açısından yetiştirilmiş mühendis, kötü bir atmosferin
olduğu yerde bile diğer insanlarla geçinebilir ve çalışabilir.
Zira mühendis, herkesin yararına diğerlerinin görüşlerini öğrenmeye ve kendini eşvik eden
şeyleri düşünmeye hazır olmalıdır.
2- Yönetici mühendisin en önemli bir silahı da parasal görüşüdür. Maliyet ve projeyi bir
arada düşünemeyen mühendis, kendisine verilen görevin ancak yarısını yapabilecek
demektir.
Yalnız şantiye, öyle bir fabrikadır ki, üretimi bir defaya mahsus olup, üreteceği iş sınırlıdır.
- Üretim miktarı proje sınırları içindedir, proje dışı üretim, özel koşullarda yapılır.
- Üretim sonunda, kurulan tesis bozulur, şantiye tasfiye edilir.
Bu açıdan şantiye işletmesi devamlı değildir, geçicidir. Üretim bitiminde şantiye araç ve
gereçleri bir başka üretime kaydırılır.
İş programının önemi :
Şantiyelerde iş programları, iş alınmadan önce belirlenir. Ve imalat sırasında düzenlenir. Diğer
işletmelerde kullanılan makine kapasitesine göre bellidir. Bir defaya mahsus yapılır ve
uygulamaya çalışılır. Şantiyelerde işin yapısına (iş programına göre) ekipman alınır.
– İşe göre ekipman
Üretim koşulları
Şantiye ortamında, üretim koşulları işveren tarafından verilir. Koşullar saptanmış (çok üretim
dışı istek olmazsa) olduğundan, şantiye işletmesi bu koşulları yerine getirecek araç ve
gereçleri bulmak zorundadır. Şantiyenin mevcut olanakları geliştirmek zorundadır.
– Bu var, ancak bu olur mantığı sürdürülemez.
Sorumluluğun sınırı
Şantiye işletmesinin sorumluluğu geniştir. Tüketim mallarında hata olayı kaybolabilir. Fakat
yanlış üretim yapan şantiye yönetime, karşılayacağı cezai sorumluluğu taşır. Hatalı ürünün
sorumluluğu, bir ömür boyu taşınır (deprem gibi).
1) Gereç (Malzeme) :
İki türlü elde edilmesi söz konusu,
– Doğadan olduğu gibi
– Üretilerek elde edilmesi
Bu üretim direk doğadan alınması yada başka üreticilerden temin edilmesiyle olur.
Doğadan elde etmek : Taşocağı satın almak, işletmek
Başka üretici : Hazır betonun bir diğer üreticiden alınması
2) Araç (Makine) :
İki türlü makime temini mümkündür.
a) Makineye sahip olma
b) Makineyi kiralama
Şantiyelerde işlerin periyodu önemlidir ve makinenin ekonomik ömrü ön planda gelişir.
3) El Emeği (İşçi) :
Şantiye üretiminde el emeği her noktada önem taşır. İki türlü sağlanır.
a) Emanet işçi
b) Götürücüler (Taşeron ve işçiler)
Bu unsur şantiyede önem taşır. Yalnız şantiye üretiminde organizasyon, devamlı değildir,
yöneticilere zaman zaman ihtiyaç vardır. Bu nedenle programlar üretime göre ayarlanır.
Bina üretiminin kesin hesabı incelenirse, yüzlerce üretim pozunun bulunduğu görülür. Her
pozun bir çok kalemden üretildiği anlaşılır.
Örneğin, bir beton eleman üretimi (kiriş, kolon v.s.) için malzeme olarak, kum, kırmataş
(çakıl), çimento, su, kereste, çivi, donatı’ya (demire) ihtiyaç var. İşçilik olarak, betoniyer,
vibratör, kaldırıcı vinç, transmixer, transit araçlar gerekmektedir. Tüm bu, malzeme, işçilik ve
araç temini sonunda üretilen bir kolon, kiriş veya döşemedir. Bunlar ise bina üretiminin ufak
bir parçasıdır.
Bina üretiminde aşamalar çok karışıktır ve iç içedir. Üretim kalemlerinin çokluğu, geniş iş
programlarını gerektirir ve sürekli koordinasyon ister.
Her kalem belli sırada ve düzende yürütülür. Aksinde üretim maliyeti artar.
Temel kazısı sonrası, kalıp ve demir işi beraber yapılır. Betona geçilmeden topraklama
yapılması zorunludur. Gerekirse drenaj ve borulama işleri takipte yerini alır.
Şantiye organizasyonu
Şantiye organizasyonları özel önem taşıyan üretim yerleridir ve üretim sırasında pek çok
parametreye bağlı gelişir. Bu organizasyonu ikiye ayırabiliriz.
1. Genel kuruluş organizasyonu
2. Şantiyenin işlemesi organizasyonu
1. durum genel kuruluş organizasyonudur. 2. durum çok büyük seçenekleri beraberinde getirir.
Şantiye organizasyonunda,
1. İşin süresi
2. Mevsimler
3. Program devreleri
4. Aylık devreler
5. Haftalık işler
6. Günlük işler
için organizasyon yapılması gerekmektedir.
Şantiye Koşulları
- Doğa Koşulları :
Şantiye üretim yeri açık havadır (prefabrike elemanlar hariç). Üretim sırasında doğa
koşulları önem taşır.
- Ulaşım Koşulları :
Buna göre şantiyeler ikiye ayrılır.
a) Şehir içi şantiyeleri
b) Şehir dışı şantiyeleri
Şehir içi şantiyeleri, problemli alanlardır, özel izinler gerekir, kamu örgütleriyle sürekli iş
birliği gerekir. (Yükleme, boşaltma, beton dökümü gibi) Komşulara verilecek zarar büyük
ekonomik kayıplar oluşturur.
Şehir dışı şantiyelerinde, ulaşım sorunlarıyla karşı karşıyadır. Bunlar ekonomik masraflarını
arttırır. İşin organizasyonu için şehir dışı şantiyeler (konuma göre) tercih edilir.
Her iş için deneyimli kalfa – usta ve işçi ekibine ihtiyaç vardır. Her işletmenin kendine has
yönetim biçimi olacaktır.
Müteahhit (Yüklenici) : İdarenin ihale yolu ile verdiği herhangi bir işi, sözleşme ve eklerine
uygun olarak bizzat kendisi veya taşeronları eliyle yaptıran gerçek veya tüzel kişiye müteahhit
denir.
Taşeron : İşi doğrudan doğruya idareden almayıp, işin tamamını veya bir kısmını ikinci el
olarak, müteahhitten almak suretiyle, esas sözleşmeye uygun şekilde yapıp gene müteahhide
teslim eden firmaya taşeron denir.
İş kanunun kapsamına giren bir inşaatta yukarıda ifade edilenlerden başka, idare, müteahhit,
veya taşeronlar tarafından kendileri ile işin yürütülmesi ili ilgili bir hizmet akdi yapılarak,
ücret ödenen mimar, mühendis, muhasebeci, veznedar, mutemet, sürveyan, ambarcı, puantör,
aşçı, garson, odacı olarak çalıştırılan kimselere de İŞÇİ denir.
Eğer şantiyede çalışanlardan biri, işveren (idare), müteahhit veya taşeron adına hareket
ediyorsa ve yönetimde görev almış bulunuyorsa bu kişi işveren vekilidir.
İDARENİN
Teknik ve İdari Teşkilatları
Devlet eliyle yürütülmesi gereken yapı işleri çeşitli Bakanlıklara bağlı genel müdürlük ve
kuruluşlarca yapılır.
Bunlardan bazıları;
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Köy İşleri Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’dır.
Bu Bakanlıklara bağlı genel müdürlükler;
İnşaat Müdürlükleri, İnşaat Emlak Dairesi Başkanlığı (MSB)
Ayrıca işi yaptıran (Yapı işleri) her bakanlığın bünyesinde yaptırılacak işin özelliğine uygun
olarak uzmanlaşmış dairelerde kurulmuştur.
İşler bakanlık tarafından ihale edilebileceği gibi yerel kuruluşlar ile de yaptırılabilir.
ÖRNEK :
Bayındırlık ve İskan Bakanlığına bağlı müdürlükler
• Yapı işleri genel müdürlüğü
• Karayolları genel müdürlüğü
• Demiryolları, limanlar ve hava meydanları inşaatı genel müdürlüğü
• İller bankası genel müdürlüğü
• Afet işleri genel müdürlüğü
Köy İşleri Bakanlığına bağlı müdürlükler
• Köy hizmetleri genel müdürlüğü
Bu müdürlükler işlemlerin kolay izlenip kontrol edilmesini sağlamak için bölge müdürlükleri
kurmuşlardır.
DSİ’lerine ait 25 bölge müdürlüğü mevcuttur.
Teknik Büro
Her uzmanlık dalı için bir büro şefinden oluşur. İşin büyüklüğüne bağlı, mühendis, mimar,
teknisyen ve ressamlar bulunur.
Bu büroya bağlı,
Mimari Büro : Arazi şehircilik etüd ve projelerini hazırlamak, mimari proje ve detay
resimleri yapmak.
Statik Büro : Statik ve betonarme projelerini hazırlamak.
Tesisat Bürosu : Sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, asansör ve elektrik tesisatı işlerine ait proje
ve hesapları hazırlamak.
Keşif ve Metraj Bürosu : Yapının tahmini keşif, metraj, keşif özeti, özel ve fenni
şartnameler, sözleşme taslağı hazırlaması gibi ihale ile ilgili evraklar
üzerinde yoğunlaşır.
Kontrol Amirliği (Departmanı) : Bu bölümde her uzmanlık dalı için mimar, mühendis ve bir
kontrol amiri bulunur. Büro, şantiyelerle ve müteahhit ile yakın ilgili çalışır.
İşlerin ihalesi, müteahhit sözleşmeleri, hak edişlerin tetkiki ve ödenmesi. Şantiyelerde büroya
bağlı kontrol gruplarıyla koordinasyon sağlanması, malzemelerin alım satım işleri, iş
programlarının denetlenmesi. Anlaşmazlık halinde hakemlik etmek.
Kontrol Şefliği :
Şantiyelerle direk ilgili bu kurum kontrol amirliğine veya direk inşaat müdürlüğüne bağlıdır.
Kadrosu bir kontrol şefi, yardımcısı, kısım mühendisleri ve yeterli ölçüde çeşitli branşlarda,
sürveyan, memur’dan oluşur.
İşlerin projelere ve sözleşme koşullarına uygun yapılıp yapılmadığını denetlemek, hak ediş
raporlarını hazırlamak iş programlarının kontrolünü yapmak, fiyat tutanaklarını düzenlemek
ve iş bitiminde kabullerde hazır bulunmak.
MÜTEAHHİDİN
TEKNİK ve İDARİ TEŞKİLATI
a) Müteahhit Firma veya Kişi
Müteahhit birkaç kişiden kurulu bir firma, bir şirket veya bir tek şahıs olabilir. Yüklendiği işin
önemine ve büyüklüğüne göre kendi sorumluluğu altında olmak üzere kuracağı teknik ve idari
bir kadro ile işi yönetir, yürütür. İşin büyüklüğüne göre, emrindeki teknik ve idari yardımcılar
ile inşaata gerekli malzemeyi ve işi yapacak ekibi temin eder. İdare ile gerekli temasları
yaparak, gereken kararları alır. Yapılan işte emrindeki ekibiyle beraber sorumluluk taşır. Bu
nedenle iş emniyetine gereken önemi vermek zorundadır.
Özetle, almış olduğu işi sözleşme ve eklerine göre süresi içinde tamamlayarak, idareye
kabullerini yaptırıp teslim etmek için gerekli her türlü faaliyette bulunur.
b) Şantiye Şefliği
Müteahhit adına, alınan işin teknik uygulama ve idaresini yapar. İşin proje, şartname ve detay
resimlerine uygun olarak yapılmasını sağlar.
İşin büyüklüğüne göre bünyesinde mimar, inşaat, makine, elektrik mühendisleri ve alt uzman
kadroları yeterli oranda bulunur.
Kontrol şefliği ile devamlı temas halinde çalışan şantiye şefli, uygulanacak projelerin (statik,
tesisat, mimari v.b.) uygunluğunu teferruatlarıyla beraber inceler malzeme ve işçilik
durumunu, seviyelerini, şantiye süresini (gerekli iş programlarıyla), kuruluşunu kararlaştırır.
İşe başlarken, şantiyenin işçi barakalarını, malzeme ambarlarının yerlerini, yolların giriş ve
çıkışlarını tespit ederek kararlaştırır. Şantiye görev yönetimini ve sorumlulukları netleştirir.
Şantiye sahasının çevrilmesi, elektrik, su ve diğer enerji ihtiyaçlarının sağlanması için lokal
makamlardan gerekli izin sağlanmasını sağlar.
Şantiye Şefi
Muhasebe Taşeron
Kalfa
ve Satınalma İşleri Ekipman ve İşçi
Herşeyin şantiye şefine bağlı, tek adam sorumluluğunda giden ve her elemanın şantiye için
olmazsa olmaz sorumluluğu vardır.
Usta ve
Muhasebe Grubu Düz İşçi
Tekniker, Kalfa
Satın Alma ve Düz İşçiler
KONTROL ŞEFLİĞİ
İşveren (yapı sahibi), diğer imalat sektörlerinde olduğu gibi işin sonunda imalatı inceden
inceye tetkik ederek işi olmaz! İnşaat işletmelerinde imalat sırasında yapılacak hatalar
müsaade edilmezse imalat sırasında belirginliğini yitirir ve zaman içinde ortaya çıkarak (yapı
kullanımında), çok büyük manevi ve maddi zararlara sebep olabilir. Bunların yapımı, uzun
süren kamu davaları ve büyük kayıplara neden olarak tekrar gelişir.
Bütün bu nedenler işverenin, işin gelişimi sırasında ve her türlü imalat sırasında, kendi yapısı
içerisinde uzman kişi yada kuruluşları barındıran bir kontrol biriminin işe işveren adına
nezaret etmesini zorunlu kılar. Müteahhitlerde bünyelerinde kendi iç kontrol sistemlerinin
(işveren talimatlarına esas olarak) tesis edilmesini sağlayan birimler kurarlar. Bu birimlerde
işveren denetiminde, kontrollü bir biçimde çalışır.
Büyük işlerde, iş yerine bir kontrol mühendisi tayin edilir. Bir kontrol mühendisi ya tek başına
veya bir teşkilat ile yapı işlerinin başarılı bir şekilde gelişmesi için gereken tedbirleri alır.
Organize edilmiş büyük işlerde, kontrol amirliği kurulur. Bu grup şartname, sözleşme ve
projelere uygun olarak, müteahhitle birlikte işin imal edilmesi, kabullerin yapılması ve işin
kesin hesabının çıkarılmasına kadar işi takip eder.
Kontrol şefliği işveren firmada yapı şubesine bağlı, kamuda ise inşaat müdürlüklerine bağlı
bulunur.
Her yapı elemanının ölçü tarzı, Bayındırlık Bakanlığı genel şartnamesi ve fenni
şartnamelerinde belirtilmiştir.
Birim Fiyat
İlk metraj işi yapılırken, bir taraftan da yapılacak olan her yapı elemanının hangi
malzemelerde ve hangi şartlarda yapılacağı bir şartname halinde hazırlanır. Yapılacak işin
hiçbir düşünceye mahal kalmaksızın yapılabilmesi için, malzeme ve yapılış şekli en küçük
ayrıntısına kadar burada belirtilir.
Çok ayrıntılı hazırlana bu şartnameye Birim Fiyat Tarifleri denilir. Bu işlerin altındaki
faaliyetlerde ayrıntılı ifade edilir.
İş kademelerine göre bu şartnameler, devlet için ayrı ayrı hazırlanmaktan ziyade, Bayındırlık
bakanlığı tarafından kitapçıklar hazırlanmıştır. Yeni ekipman ve malzemeye nedeniyle, bu
kitapçıklar her sene yenilenir ve ek olarak basılır.
Genel olarak devlet tarafından yaptırılan yapılarda kullanılacak malzemelerin hangi cinsten
olacağı ve imalatın hangi şartlarda yapılacağı hususları, bayındırlık bakanlığı tarafından
hazırlanan Yapı İşleri Umumi Fenni Şartnamesi’nde belirtilmiştir.
Fiyat Analizi :Yapılacak işin fenni şartnamesinde tarif edilen miktardaki malzemelerin kendi
özel fiyatlarına göre tutarları ayrıca bu işi yapmak için gerekli işçilik giderleri (adam/saat),
ekipman giderleri (ekipman/saat) dikkate alınacaktır.
İlave olarak malzeme kayıpları, işgücü ve ekipman kayıpları gibi masraflar ve müteahhit karı
ilave edilir. (~ % 30 veya kabul edilen değer)
Bu hesaplar dikkate alınırken, malzeme, işçilik ve ekipman için piyasa rayiç değerleri
bilinmelidir. Bu değerler belediye, ticaret odası v.b. kuruluşlardan o yıla ait bedel değerleri
sorularak tespit edilmelidir. Aksine fiyat analizi yanlış olur ve istenilen sonuç alınamaz.
ÖRNEK
300 Dozlu demirli beton (Kırmataş ile)
Poz. No : 16.032 Ölçü Birimi : m3
İşçilik ve
Poz No Ölçü Miktar Birim Fiyat Tutarı
Ekipman
01.015 Beton ustası Sa. 1.00 10 M. 10 M.
01.501 Düz işçi Sa. 10.00 5 M. 50 M.
03.524 Betoniyer Sa. 1.00 20 M. 20 M.
03.527 Vibratör Sa. 1.00 5 M. 5 M.
Toplam : 85 M.
Bu şekilde bütün iş kısımları ayrı ayrı analiz edilerek birim fiyatlarını bulmak analizin
gayesidir. Bu çalışmalarda her yıl Bayındırlık Bakanlığından yayınlanan birim fiyat listeleri
dikkate alınır.
Şayet birim fiyat listelerinde herhangi bir ürünün değeri yoksa, karşılaştırmalı analizler
düzenlenerek tecrübelere göre işler için fiyat verilmelidir.
Metraj, bir yapının plan ve projeleri üzerinden ölçülerek, yapıyı oluşturacak yapı
elemanlarının cins ve miktarlarının belirlenmesidir. Metraj cetvellerinde miktarları belirlenmiş
yapı elemanlarının tespit edilen değerleri, birim fiyat cetvellerinde yazılı olan değerlerle
çarpılarak bütün yapı elemanları için sıra ve Poz No’larına göre bir cetvel hazırlanırsa, yapı
elemanlarının bedelleri toplam olarak bulunmuş olur. Buna nakliye bedelleri ilave edilirse
yapının mal olacağı bedel yaklaşık hesap edilmiş olur. Nakliye değerleri Bayındırlık
Bakanlığı Genel Taşıma Şartnamesi’nden alınabilir.
Yapı mal oluş fiyatı = Metraj Cetvelleri x Birim Fiyat Cetveli + Nakliye
(Yapı Öğelerinin Miktarları) (Yapı Öğelerine Göre Sıra ve Poz No’lu.)
1. Keşif Özeti : Yapıda kullanılacak malzemeden her birinin, miktarıyla birim fiyatının
çarpılıp bulunan sonuçların SIRA ve POZ NO’larına göre alt alta yazılarak son kısmına da
bazı malzemelerin nakliye bedellerinin ilave edilmesiyle hazırlanan cetvele 1. Keşif Özeti
Cetveli denir.
Genellikle Devlet eliyle yaptırılacak yapılar, 1.Keşif Özetinde belirlenen miktar üzerinden
ihaleye çıkarılır.
Kontrol amirliği, şantiye ve müteahhitlerle ilgili özel şartname, sözleşme taslağı, eksiltme
ilanı işlerini hazırlayarak ihaleye çıkartır.
Özel Şartname
İhaleye çıkarılan yapı işi ile ilgili özel şartname, işin teknik yönleri dışında kalan idari
hususlardan bahseder. Burada, işin önemine göre,
• Kurulması gereken teknik kadro
• Kullanılacak makine ve vasıtaların cins ve miktarları (Betoniyer, Konkasör, Buldozer,
Ekskavatör, Kamyon, vinç, jeneratör, v.s)
• Şantiye sahasının tahta perde veya tel örgü ile çevrilmesi
• Şantiye binaları ve kontrol şefliği için yer temini ve su, enerji sağlama
• İş ve işçi emniyeti
• İdarenin vereceği alet ve vasıtalar
• Vergi ve harç pulu ödemeleri, devlet dairelerinde iş takibi etraflıca açıklanır.
EKSİLTME İLANI
İhaleye çıkartılacak yapı işinin kime ait olduğu, ad, yer ve tahmini keşif bedeli.
İhalenin nerede, hangi tarih ve saatte yapılacağı, ihalenin şekli, girecek kişi veya firma
koşulları.
İhaleden önce verilecek teknik personel ve ekipman belgeleri. İhale evraklarının nereden
alınacağı, geçici ve kesin teminat miktarları, ilgili kanun hükmü (2886 sayılı ihale
kanunu) yazılır.
İHALE HAZIRLIKLARI
Şahıs veya idareler, yaptırmayı tasarladıkları bir işi müteahhit eliyle yaptırmak için bu işe ait;
Proje, metraj, keşif, şartname, sözleşme taslağı ve diğer bilgileri içeren ihale dosyasını ilgili
birimlerde hazırlatarak yaptırılacak işin gazete ve diğer kurumlarla ilan edilmesi ve ilgili
evrakları isteklilerin incelemesine hazır duruma getirmelidirler.
Yapılacak işler, devlet ihale kanunu 2886 sayılı yasaya uygun olarak şu başlıklarda yapılabilir.
a) Birim Fiyat Usulü
b) Götürü Bedel Usulü
c) Anahtar Teslim Usulü
d) Maliyet + Kar Usulü
İHALE ÇEŞİTLERİ
Birim Fiyat Usulü : Hazırlanmış olan, ilk keşifte her iş çeşidinin birim fiyatı verilerek ihale
yapılır. İşi alacak müteahhit işi % kaç eksik veya fazla yapabileceğini teklif eder. Buna göre
yeniden uygun liste hazırlanır ve hak edişler buna göre yapılır. Bu usule Birim Fiyat Usulü
denir.
Götürü Bedel Usulü : ihaleye çıkartılacak iş, her yapı elemanı için ayrı ayrı ölçülerle
hesapları yapılmayıp iş grubunun bir bütün olarak teklif edilmesidir. Bir binanın kendisi veya
tesisat işlerinin götürü bedel usulü ile teklif edilmesi gibi.
Anahtar Teslimi Usulü : İhale edilen işin, (bütün iş gruplarının) sözleşmeye uygun olarak
yapılıp teslim edilmesi şartıyla yapılan teklif.
Maliyet + Kar Usulü : Malzeme veya işçi piyasasının istikrarlı olmayışı, sürekli zam
yapılması, karaborsanın hakim olduğu ortamda işveren ve yüklenici sürekli anlaşmazlık
içinde olur. Bu durumda önerilir. Sistemin esası;
Müteahhit yapının inşaat işini yürütecek ve bitirecektir.
Yapının üretimi boyunca malzeme ve işçilik giderleri işveren tarafından önerilecek
İş bitiminde veya sözleşmeye göre, yapının mal oluş bedeli üzerinden tespit edilen %
değer, işverevce müteahhide ödenecektir.
İHALE USULLERİ
2886 sayılı Devlet İhale Kanunun 35. maddesine göre ihale usulleri aşağıdaki şekilde yapılır.
a) Kapalı teklif usulü
b) Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü
c) Açık teklif usulü
d) Pazarlık usulü
e) Yarışma usulü
Bu anlatımlardan, her hangi birine uygun olmayan veya üzerinde kazıntı, silinti veya
düzeltme bulunan teklifler red olur ve hiç yapılmamış sayılır.
İhale kanunun, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43. maddeleri kapalı zarf usulünün nasıl yapılacağını
göstermiştir.
d) Pazarlık usulü :
İhale kanunun 50. maddesine göre, pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli
bir şekle bağlı değildir. İhaleler komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre bir veya
daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinden anlaşmak suretiyle
yapılır.
e) Yarışma usulü :
İhale kanunun 52. maddesine göre, idareler, her türlü etüt, plan, proje ve güzel sanatlara işleri
gerekli görüldüğünde yarışma ile yaptırabilirler. Bu işlerin mesleki kontrollük hizmetleri
projesi uygulanacak olan yarışmacıya pazarlıkla ihale edilir.
Eksik görülenler yine tutanak ile ihaleye giremeyeceği yazılır. Bu iş tamamlanınca, her şeyi
tamam olan isteklilerin kapalı olan iç zarfları, isteklilerin önünde açılır ve tutanağa geçer.
Komisyon üyeleri kendi aralarında teklifleri inceler, en uygun teklifin hangisi olduğunu tespit
eder. İhale kanununa göre en uygun eksiltmeyi yapan firmaya ihalenin yapılmasına karar
verilir.
İhalelerde en düşük teklif, daima en uygun teklif olarak kabul edilmeyebilir. Çünkü uygun
teklif, gerçeğe en yakın olanıdır. Önemli olan işi düşük fiyatla ihale etmek değil işin selametle
yapılıp başarı ile sonuçlanması için gereken fiyatla verilmesidir.
Ucuz alınan işde, yüklenici zarar edecektir ve işin kalitesi bozulur. İş zamanında yapılmaz,
gecikmeler olur ve hatta sözleşmenin feshi yoluna gidilir. Buda hem işvereni hem de iş yapanı
bir çok yönden zarara uğratmış olur.
İhaleye karar verilince, durum teklif sahibine yazılı olarak bildirilir ve sözleşmeyi imzalaması
için davet edilir. İhale sonunda işin kendisine verilmesine karar verilmiş olan teklif sahibi
2886 sayılı kanunun 54, 55. maddeleri gereğince geçici teminatı kati teminata çevirmeye
mecburdur. İşi yapmaktan vazgeçerse, geçici teminat 2886 sayılı kanuna göre, 54. madde
gereği devlete gelir kaydedilir.
Kapalı zarf usulü ile yapılan arttırma ve eksiltmelerde ihaleye iştirak ederek talip
çıkmadığında yada taliplerin teklifleri ihale komisyonunca layık görülmediğinde, iş ya
yeniden ihaleye çıkarılır yada hazine (devlet) yararı varsa bir ay içinde pazarlık suretiyle
yapılır. 2886 sayılı kanunun 43. maddesi.
İş programları :
Sözleşmenin imzalanmasından sonra bir hafta içinde yüklenici adına iş programı
düzenlenerek idareye verilmesi ve onaylatılması gereklidir. Bu programda yapılacak iş
cinsleri sıra ile yazılır. Her işin başlangıcı ve tamamlanacağı tarihler açık şekilde uygun iş
programlarıyla belirtilir. Çizelgelerle belirtilen iş programları, gerçeğe uygun olarak
düzenlenmelidir. İşveren ve yüklenici işin süresine finansman durumlarını buna göre ayarlar.
Aksamalar büyük zarar getirir.
CPM, PERT ve sonraları BKN metodları, inşaat işlerinde, endüstride, bir çok alanda insan
gücü, makine, malzeme, para ve zaman gibi kaynakları en ekonomik olarak bir araya
getirmek suretiyle çok büyük yarar sağlamaktadır.
ÖRNEK
İş Önceki iş A
A Yok 1 4 C 5 E 6
B Yok B
C A, B 2
D
D Yok 3
E C, D
İş Önceki iş A
A Yok C
B Yok B
C A, B
D A
D
A D
x x : Fiktif iş
B C
i j İş Adı
1 2 A
2 4 B
2 5 D
4 5 X (FİKTİF)
4 8 C
5 6 E
6 8 Y (FİKTİF)
8 10 F
10 11 G
10 15 H
11 15 K
15 20 M
A B C F G
1 2 4 8 10 11
H
X Y
D E H M
5 6 15 20
CPM’de maliyet analizi yapılır. Direkt veya indirekt maliyetleri olan toplam maliyet değerleri
ve buna karşı gelen optimum süreler bulunur. t opt : optimum süre şebekede yapılan işin altına
yazılır.
A
i j
( t opt ) A
Zaman Hesapları
T EI
ÖRNEK: TEI T GI
0 0 12 12
i j Süre
A 1 2 12 A
1 2
B 1 3 10 12
X 2 3 0 0 X
C 3 8 13 25 25 27 27
F 8 10 2 B C F
D 1 5 7 3 8 10
10 13 2
E 5 8 1 12 12
D E 1
5
7
7 24
Bu şebekenin en erken gerçekleşme sürelerini hesaplayınız.
T EI
T GI
T EJ
T GJ
T EI
T GI
T EJ
T GJ
AB = Ara Bolluk
süre = tij
BB = Bağımsız Bolluk
K 1–3 0 0 3 3 6 3 0 −
L 3–7 3 6 3 6 9 3 0 −
M 7 – 10 6 9 6 12 15 3 0 −
N 10 – 11 12 15 6 21 21 3 3 −
X 7–8 6 9 0 16 16 10 10 −
Y 7–9 6 9 0 14 16 10 8 −
S 1–4 0 0 4 4 6 2 0 −
T 4–6 4 6 5 9 11 2 0 −
U 6–9 9 11 5 14 16 2 0 −
V 9 – 11 14 16 5 21 21 2 2 −
2 2 9 9 16 16
B C
2 5 8
7 7
A D
2 X
0
0 0 3 6 6 9 12 15 21 21
K L M N
1 3 7 10 11
3 3 6 6
S
Y V
4 0
T U
4 6 9 5
5 5
4 6 9 11 14 16 Kritik yörünge
A-B-C-D
Şebekede son düğümün olabileceği gibi, herhangi bir düğümünde en erken veya en geç
gerçekleşmesi yönünden zorunlu (sabit) tarihler mevcut olabilir. Örneğin bir malzemenin, bir
makine veya ekipmanın, bir projenin veya belirli bir insan gücü tahsisinin veya finansman
tahsisinin belirli bir tarihte yapılacağı veya belirli bir tarihten önce yapılmayacağı hususu
kesin olabilir. Bu durumda adı geçen zorunlu tarihin hangi düğüme ait olduğu, erken veya geç
gerçekleşme tarihi olup olmadığı incelenir.
Adı geçen düğümde, en erken veya en geç tarih hesaplanmasında o düğümün erken veya geç
başlama tarihleriyle birlikte göz alınır.
ÖRNEK: Aşağıda verilen proje şartname koşulu olarak en geç 13 haftada
gerçekleştirilecektir. Kritik yolu çiziniz. İş zamanında yapılmazsa çözüm nedir?
İş i–j TEI TGI tij TEJ TGJ TB SB Kritik iş
A 1–2 0 -1 2 2 4 2 0 −
B 2–5 2 4 3 8 7 2 3 −
C 5–8 8 7 4 12 11 -1 0 √ K
D 8 – 10 12 11 2 14 13 -1 0 √ K
X 3–5 8 7 0 8 7 -1 0 √
Y 7–8 10 10 0 12 11 1 2 −
E 1–3 0 -1 8 8 7 -1 0 √ K
F 3–7 8 7 2 10 10 0 0 √ K
G 7 – 10 10 10 3 14 13 0 1 √ K
2 4 8 7 12 11
B C
2 5 8
3 4
A
2 2 D
0 -1
X Y
1 10
14 13
E
8
T G
3 7
2 3
8 7 10 10
TG10 = 13
alınacaktır
1. dereceden kritik yörünge
E - X - C -D
1 ay işin gecikmesi söz konusu, gecikme zammı ile çözümlenir.
ÖRNEK: Verilen CPM şebekesini çözün, kritik yolu bulun, diyagramı gösterin.
a) 3 no’lu düğümde gerekli tasarım en erken 4. ay teslim edilecektir.
b) 5 no’lu düğümde yapılacak malzeme ithalatı en erken 9. haftada gerçekleşecektir.
c) Projenin en geç 12 ayda bitirilmesi şarttır.
2 9
F G
4 10
2 3 2+3=5
11 12
9+2=11
Kritik iş yok
TG10 = 12
SORU:
1) Gecikme cezası günde 2 milyar ve erken bitirme pirimi 4 milyar ise sonucu
yorumlayın. tij zamanlarını ay olarak değerlendirin. (Not: 1 ay = 30 gün alın.)
ÇÖZÜM:
CPM şebekesine göre işler en erken 11 ayda biter. Bunun karşılığı, 30 gün × 4 milyar = 120
milyar ihale payına eklenecektir.
2) Bolluğu çok olan işleri realize edin, bu konudaki görüşlerinizi verin. G işi için makine
ve ekipman gümrükten çekilecektir. Bu konuda ne yaparsınız.
ÇÖZÜM:
F ve G işlerinde toplam bolluk 7 haftadır.
F işi 7 ay
G işi 9 ay gecikebilir.
Eğer G işi için ekipman gerekli ise, F işi 7 ay olarak düzenlenebilir. Bu sürede G işi için
gerekli ekipman gümrükten çekilir.
0 -2 3 0 6 3 8 5 10 9 13 13
A B E M N
1 2 3 4 6 7
2 3 2 2 3
D
TE2 = 3 X TE6 = 8 Q 4
4
S 4
C
5
T
9 10
4
12 9 20 17
Kritik yörünge
B-E-S-T TE10 = 17
SORU:
1) Gecikme cezası günde 3 milyar ve erken bitirme pirimi 6 milyar ise sonucu
yorumlayın tij zamanlarını, ay olarak değerlendirin. (1 ay = 30 gün)
ÇÖZÜM:
CPM şebekesine göre işler en erken 20 ayda biter. 3 ay gecikme cezası,
3 × 30 = 90gün × 3milyar
= 270milyar ceza ihale priminden kesilecektir.
ÇÖZÜM:
İşlerin bollukları şebekede gözükmemektedir; yoktur. İşler ceza ödemesi ile tamamlanır.
PERT YÖNTEMİ
(Programme Evaluation And Review Techniqal)
Kontrol ve Değerlendirme Tekniği Programı
1. Genel Kavramlar
CPM yönetiminde, tüm faaliyetlerin süreleri bilinmektedir. Bazı yatırımlarda tüm faaliyetlerin
süreleri PERT yönteminde tam olarak bilinemez. Belirsiz olan faaliyetler kritik yol üzerinde
değilse ve bu işlerin büyük bollukları var ise gene CPM uygulanabilir. Fakat süreleri belirsiz
olan faaliyetler kritik yol üzerinde ise artık şebekenin son tarihi bile belirsizdir. O zaman CPM
yerine PERT yöntemi kullanılması şarttır. PERT’de belirsiz süreler olasılık teorisine göre
hesaplanmakta ve düğümler ile projenin toplam süresinin % kaç olasılıkla tamamlanacağı
hesaplanmaktadır. PERT yöntemi genellikle uzun zaman alan karmaşık ve yapımcıların pek
deneyimli olmadıkları işlerde veya çevresel etkilerin büyük olduğu işlerde kullanılabilir.
Örnek: Askeri araştırmalar, uzay çalışmaları, nükleer çalışmalar, büyük inşaat yatırım
işlerinde kullanılmaktadır.
ta : faaliyetin en erken tamamlanacağı süredir. Bunun tahmininde tüm etkenlerin faaliyete iyi
yönde etkiyecekleri kabul edilir.
tb : tüm etkenlerin faaliyete en elverişsiz biçimde tesir edeceği göz önüne alınarak saptanan en
geç tamamlanma süresidir. Burada tüm olumsuz etkenler dikkate alındığında faaliyet bu süre
sonunda %100 olasılıkla tamamlanır.
tm : Uygulamadaki deneyimler dikkate alınarak normal koşullarda faaliyetin bitirebileceği
süreye en muhtemel tamamlanma süresi denir.
olasılık
β eğrisi : Faaliyetin tamamlanmasına
ait olasılık dağılım eğrisi
te
süre (zaman)
ta tm tb
ÖRNEK:
İş ta tm tb te Vte
A 4 4 4 4 0
( 4 / 6 ) = 0.45
2
B 4 6 8 6
Varyans büyürse
( 4 / 6 ) = 0.45
2
C 4 5 8 5.33
belirsizlik artar.
D 4 6 10 6.33 1
( 8 / 6)
2
E 4 8 12 8 Şebekenin = 1.78
Kurulması ve
Kritik Yörüngenin Tayini
CPM’e benzer şebeke kurulur. CPM’deki süreler yerine bu kez beklenen tamamlanma süresi
ile buna ait varyans birlikte yazılır.
Wij
i j
t e / Vte
3 X X=X
TXE = ∑ t e
X =0 max
5
7
En erken tamamlanma süresine ait varyansta başlangıç noktasının varyansı sıfır alınmak ve
bir seri toplama yapmak suretiyle bulunur.
X=X
VXE = ∑ Vte
X =0
Burada dikkat edilecek husus X düğümünün TXE değeri (en erken gerçekleşme tarihi) hangi
yoldan gelinip bulunduysa gene bu yoldan gelinerek bir seri toplama yapılarak adı geçen
TXE’nin varyansı olan VXE bulunmalıdır. Şebekenin son düğümünde sabit bir tarih yoksa;
TARALI ALAN
( TS ) OLAS. = alınır.
TOPLAM ALAN
Ayrıca TG,son’a ait olan varyans; VG,son = 0 alınıp geriye doğru dönüş yapılır.
Böylece aynı CPM’de olduğu gibi her düğümün en geç gerçekleşme tarihi hesaplanır.
(CPM’den bilindiği gibi son düğümün geç tarihinden bir seri çıkarma yapılıp ve her düğümde
min değerler alınarak TXG değerleri bulunur.)
TX,G = TG,son − ∑ t e min
TXG’nin varyansı olan VXG’de gene son düğümden başlayarak ve bir seri toplama yapılmak
suretiyle bulunur. Burada dikkat edilecek husus X düğümünün en geç gerçekleşme tarihi olan
TX,G hangi yoldan, geri gelinip bulunmuş ise VXG değeri de bu yoldan gelinerek ve bir seri
toplama yapılmak suretiyle bulunmalıdır.
VXG = ∑ Vte
Şebeke Çizimi:
T XE
T X G
T JE
T JG
V X E
T XG
V JE
T JG
Wij
X j
t e / Vte
Aynen CPM’de olduğu gibidir. Yalnız bu kez düğümlerde 2 göz kutu yerine 4 gözlü kutu
vardır. Bu kutulardan üsttekilere en erken ve geç gerçekleşme tarihleri alttakilere ise bu
tarihlere ait varyanslar yazılır.
PERT’in önemi:
Herhangi bir düğümün programdaki gerçekleşme zamanından farklı bir TS zamanında
olasılığı.
Beklenen gerçekleşme süresi
TARALI ALAN
( TS ) OLAS. =
TOPLAM ALAN
σTx σTx
TS TX
Pert programındaki herhangi bir X düğümünün TX gerçekleşme süresi yeniden işin TS
zamanında gerçekleşmesi olasılığı, olasılıklar teorisine göre hesaplanır. TX ve σTx değerlerine
göre normal dağılım eğrisi göz önüne alınırsa eğri max TX’den geçer ve eğri simetriktir. σTx
(standart sapma) değerine göre eğri dikleşir veya yatıklaşır. σTx küçükse eğri diktir. Yani
TX’in varyansı küçük, sapma olanağı az olup, TX hesabında doğruluk yani gerçekleşme
olasılığı fazladır.
Düğüm noktasının TS zamanında gerçekleşmesi araştırılıyorsa, bunun gerçekleşebilme olasılık
yüzdesi TS’nin solunda kalan taralı alanın ağri altında kalan toplam alana bölünmesiyle
bulunur.
Normal dağılım eğrisi olasılıklar teorisinde sonsuz terimli serilerle hesap yapılır. Pratik
amaçlarda bu eğrinin belirli bir alanının bilinmesi yeterlidir.
Beklenen tamamlanma süresi TX, standart sapması σTx olan bir düğümün TS süresinde
tamamlanma olasılık yüzdesi aşağıda tanımlanan ‘z’ parametresine bağlı olarak ilişikteki
tablodan elde edilir.
T −T
Z= S X
σTx
UYGULAMA
ÖRNEK 1:
Bir düğümün beklenen gerçekleşme zamanı TX = 100 gün, bu düğümün varyansı VX= 225’tir.
a) %100 olasılıkla
b) %50 olasılıkla
c) %31 olasılıkla
Gerçekleşme zamanlarını bulunuz.
ÇÖZÜM:
σTx = VX = 225 = 15
TS − TX
a) %100 olasılıkla? → Z = Normal dağılım yaklaşık değerleri
σTx
TX : Beklenen tamamlanma süresi
TS : Belirlenen tamamlanma süresi
σTx : Standart sapma
80 − 100
TS = 80 gün → Z= = −1.33
15
Enterpolasyon:
Z = -1.3 %10
Z = -1.5 %7
0.20 birim 3
0.03 birim x = 0.45 → 10 − 0.45 ≅ 9.5
Z = -1.33 için olasılık : %9.5
ÖRNEK 2:
a) Aşağıdaki Pert şebekesinin hesabını yapınız, kritik yörüngeyi bulunuz.
b) Son düğümün %80 olasılıkla bitirilebileceği tarihi hesaplayınız.
A D
5 20
3 - 4 - 11 1-4-7
1-8
-9 G
B E H Q
0 10 30 35 40
1-2-9 1-1-1 2-3-4 1 - 9 - 11
M 2 - 3 - 10
C F
15 25 Ta − Tm − Tb
4 - 5 - 12 1-2-9
İş Ta Tm Tb Te σ σ2= V
A 3 4 11 5 1.33 1.78
D 1 4 7 4 1.00 1.00
G 1 8 9 7 1.33 1.78
B 1 2 9 3 1.33 1.78
E 1 1 1 1 0 0
H 2 3 4 3 0.33 0.11
Q 1 9 11 8 1.67 2.78
C 4 5 12 6 1.33 1.78
F 1 2 9 3 1.33 1.78
M 2 3 10 4 1.33 1.78
t a + 4t m + t b
Te =
6
2
t −t t −t
σ= b a V=σ = b a 2
6 6
a)
5 5 5-5=0 9 9 9-9=0
1.78 5.56 ≠ 8.23 2.78 4.56 ≠ 7.34
A D
5 20
5 / 1.78 4/1
0 0 3 12 12 − 3 = 9 ≠ 0 13 13 13 - 13 = 0 16 16 16 - 16 = 0 24 24
0 8.23 1.78 2.89 ≠ 8.23 5.34 2.89 → 8.23 5.45 2.78 → 8.23 8.23 0
B E H Q
0 10 30 35 40
3 / 1.78 1/0 3 / 0.11 8 / 2.78
M 4 / 1.78
6 6 6-6=0
1.78 6.45 = 8.23 9 9 9-9=0
C F 3.56 4.67 = 8.23
15 25
6 / 1.78 3 / 1.78
ÖRNEK 3:
a) Şekilde verilen Pert şebekesini çözünüz, kritik yolu çiziniz.
b) Son düğümün 4 hafta erken gerçekleşme olasılığını bulunuz.
c) Son düğümün 0.30, 0.50 ve 0.80 olasılıkla gerçekleşeceği tarihleri hesaplayınız.
A C
4 6
1-1-1 2-5-8
2-8
- 14 K
0-0-0 X
B
1 2 10
2-4-6
3-5-7 D L
- 20
E
8 8 - 14
5-5-5
İş Ta Tm Tb Te σ σ2= V
A 1 1 1 1 0 0
C 2 5 8 5 1 1
K 2 8 14 8 2 4
B 2 4 6 4 4/6 0.44
X 0 0 0 0 0 0
D 3 5 7 5 4/6 0.44
E 5 5 5 5 0 0
L 8 14 20 14 2 4
a)
1 10 10 - 1 = 9 6 15 15 - 6 = 9
0 5 1 4
A C
4 6
1/0 5/1
K TE = TG
X 0/0
8/4
23 23
4.88 0
0 0 B 4 4 4-4=0
1 2 10
0 4.88 0.44 4.44 4.88
4 / 0.44
L
D 5 / 0.44 14 / 4
E
8
5/0
9 9 9-9=0
KRİTİK YOL : B - D - L 0.88 4 4.88
b) 4 hafta önce bitirme olasılığı:
TS = 23 – 4 = 19 hafta
T −T 19 − 23
Z= S X = = −1.81
σTx 2.21
V = σ2 → σ 2 = 4.88
σ = 2.21
Z=-2 %2 olasılık
Z = - 1.5 %7
0.5 birim 5
0.19 birim x ≅ 1.9 olasılık %3.9
c) %30 olasılık;
Z = - 0.6 %27
Z = - 0.5 %31
0.1 birim 4
x 3 x = 0.075 ise − ( 0.6 − 0.075 ) = − ( 0.525 )
TS − TX T − 23
Z = - 0.525 → Z = = −0.525 = S
σTx 2.21
TS = 23 − ( 0.525 ) ( 2.21)
TS = 23 − 1.2
TS = 21.8 hafta
TS − TX
%50 olasılık şebekeden, Z = → TS = TX
σTx
TS = TX = 23 hafta
%80 olasılık
Z = 0.8 %79 olasılık
Z = 0.9 %82 olasılık
0.1 birim 3 birim
x 1 birim x = 0.033 ise Z = 0.8 + 0.033
Günümüz mühendislik uygulamalarında, toplam kalite anlayışının sonucu olarak iki farklı
kontrol mühendisliği ortaya çıkmıştır. Bunlar, kalite güvenliği ve kontrol mühendisliği
(Quality Assurance and Quality Control Engineers) birimleridir. Günümüzde, her iki
mühendislik, birbirlerini tamamlayarak, firmaların yönetim organizasyonlarında vazgeçilmez
unsurlar olarak yerlerini almışlardır. ISO 8402 standardında tanımlandığı gibi, kalite
güvenliği bünyesinde kalite yönetimini ve kalite güvenliği parametrelerini taşır. ANSI/ASQC
Q94 – American National Standardında kalite yönetimi ve kalite sisteminin gerekleri net
olarak ifade edilmiştir. Kalite güvenliği sistemi, proje yönetimi, kontrol üniteleri, planlama,
mühendislik, tasarım, satın alma, imalat ve yönetim birimleri gibi tüm proje aktivitelerini
kapsar. Proje kalite güvenliği üç aşamada gerçekleştirilir.
II. Aşama, firma kalite kitapçığında verilen kalite sistem prosedürlerinin net olarak ortaya
konulmasıdır. Firma bünyesinde yer alan her bir proje birimine ait prosedürler ayrı başlılar
halinde içindekiler listesiyle, ISO 9001 standardındaki önerilere uygun olarak hazırlanır. Her
grup kendi sorumluluğunu taşıyan prosedürleri takip ederek, işlerin konumuna göre
değerlendirerek, kalite güvenliği mühendisleriyle koordineli çalışırlar.
III. Aşama, firmaların yapmış oldukları işlere bağlı (inşaat, mekanik, elektrik, havalandırma
mühendislik hizmetleri) her iş grubunu, imalat çalışmaları ve test yöntemlerine göre
detaylandırarak iş talimatnamelerinin hazırlığını kapsar. Her yapılan iş aktivitesi için kontrol
test kayıtları hazırlanır. Aktivitelerin bitiminde bu kontrol kayıtları işveren ve yüklenici
tarafından imzalanarak saklanır. Kalite güvenliği mühendisleri bu aşamaların hazırlanması ve
düzenli takip edilmesinden sorumludurlar ve kalite güvenliğinin saha çalışmalarında etkin
olmasın sağlayabilmek için her aşamayı kalite kontrol mühendisleriyle beraber saha
aktiviteleriyle takip ederler. Bu takip çalışmaları, ISO 10011 standardına göre auditler
yapılarak değerlendirilir. İşlerin çalışma periyoduna bağlı olarak bir audit programı işverene
sunulur. Auditler işveren grubu olabileceği gibi firmanın kalite güvenlik grubu da olabilir.
Yapılan auditlerde bulunan uygunsuzluklar raporlandırılır (Non – conformance report) ve
gerekli görülmesi durumunda firmanın II. Ve III. Aşamada yer alan prosedür ve
talimatnameleri gözden geçirilerek doğrulama raporları (corrective action records) hazırlanır.
Bu auditlerde sahada tutulan her türlü kayıt ve dokümanlar ISO 9001 standardına uygun
olarak incelenir. Saha aktivitelerinin, kalite güvenliği prosedürlerine uygun olarak yapılması
ve denetlenmesinden kalite kontrol mühendisleri sorumludurlar. kontrol dokümanlarının
takibi ve düzenli olarak saklanması yine kontrol mühendislerinin görevidir. Kalite güvenliği
mühendisleri firma içinde, imalat ve kontrol mühendisliği gruplarının denetçileri
konumundadırlar.
UYGULAMA:
Şekilde verilen Pert şebekesinin 2 no’lu düğümü makine ithali nedeniyle en erken 6. haftada
başlayacaktır. Buna göre Pert hesabını yapıp kritik yolu çiziniz. Ayrıca tüm projenin
tamamlanma süresini 3 hafta azaltabilmenin olasılığını araştırınız.
( TE2 ) Z = 6 6 6 0 K
0 11.56 11.56
B
2
10 - 20 - 30
0 2 A 20 / 11.11 37 37
0 12.01 6 11.56 0
2-4- 5
1 4 / 0.4 C 4
4-6-8
6 / 0.45
12 12 0
0.45 11.11 11.56 25 / 11.11
D E K
8
6 - 8 - 10 15 - 25 - 35
İş ta tm tb te σ σ2= V
A 2 4 6 4 0.67 0.45
B 10 20 30 20 3.33 11.11
C 4 6 8 6 0.67 0.45
D 6 8 10 8 0.67 0.45
E 15 25 35 25 3.33 11.11
Not : 2 no’lu düğümde sabit tarih 6 alındığından sabitin varyansı olmaz (değişmez), sıfırdır.
Kritik yol:
Vson,E = VX,E + VX,G olmalı
Vson,E = 11.56
Kritik yol : A C E işleri
TS = 37 – 3 = 34
T −T 34 − 37
Z = S X == = −0.88 Tablodan enterpolasyon → %18.6
σX 11.56