1

KAZI METRAJ VE KEŞFİ

1. METRAJ
1.1. Metraj: Bir yapıyı meydana getiren elemanların ayrı ayrı ölçülerek miktarlarının bulunması
işlemine denilmektedir. Ölçümlerde uzunluklar m, alanlar m2, hacimler m3 ve ağırlıklar ton olarak
hesaplanmaktadır. Metraja bağlı maliyet hesaplarında bulunacak maliyetin gerçekçi olması metrajın
doğru yapılması ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, metrajın hazırlanması ile ilgili temel ilkelerin iyi
bilinmesi gerekmektedir.

1.2. Metraj Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler: Metraj hazırlanması karmaşık

matematiksel işlemler gerektirmemektedir. Ancak, ölçü birimlerinin doğru yazılmaması, boyutların
yanlış alınması ve basit işlem hataları, işi yapan ve yaptıran taraflar arasında anlaşmazlıklara ve
haksızlıklara uğrama gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle, metraj yaparken veya
yapılmış olan bir metrajın denetimini yaparken gerekli titizliğin gösterilmesi gerekmektedir. Aşağıda
metraj hazırlanırken dikkat edilecek hususlar özetlenmiştir:

 Metraj hazırlanırken yapılan en sık hata, bazı yapı elemanları miktarının olması gerekenden az
ya da fazla olmasıdır. Bu durum, daha çok bazı elemanların unutulması veya birden fazla
yazılmasıyla meydana gelmektedir. Bu nedenle aynı olan elemanlar metraja başlamadan tespit
edilerek aynı renge boyatılarak veya aynı numaralar verilerek sınıflandırılmasında fayda
sağlayacaktır.
 Boyutları ifade eden rakamlar, elemanın birimine uygun şekilde yazılmalıdır. Örneğin 2,00 m;
5,20 m2; 4,500 m3; 1,500 ton gibi.
 Metraj cetvellerinin kullanılması hata yapma ihtimalini azaltmaktadır.
 Metrajda eleman boyutları, en ve boy plandan; yükseklik kesitlerden alınmalıdır.
 Metrajda ilk iş, yapı elemanlarının ölçülmesinde hangi birimlerin kullanılacağına karar
vermektir. Kamu inşaat metrajlarının nasıl yapılacağı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından
hazırlanmış bulunan “Birim Fiyat Tarifleri” kitabında ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. Hatta
kamu inşaat metrajlarının dışındaki inşaat işlerinde de söz konusu ölçüm yöntemlerinden
faydalanılmaktadır.

Bazı yapı elemanlarının metraja esas ölçüm birimleri:

 2

1.3. Metraj Cetvellerinin Doldurulması: Yapılan metrajın kontrolü esnasında yapılan işlemlerin
takip edilebilmesi kolay olmalıdır. Yani, hangi değerin nereden alındığı kolay anlaşılır nitelikte
olmalıdır. Metrajı yapılacak olan elemanlar, taşıyıcı eleman aksları, kat ve yer isimleri ile yeterince
tanımlanmalıdır. Yapının birden fazla bölümünde bulunan elemanların metrajında, her bölüme ait
eleman miktarları ara toplamlar alınarak belirlenmelidir. Örneğin; beton metrajı yapılırken temel,
kolon, döşeme ve kiriş betonları miktar ve kaliteleri metraj cetveli üzerinde ayrı ayrı görülebilmelidir.

1.4. Metraj Özeti: Bir yapının tamamına ait metraj hesapları oldukça fazla sayfadan oluşmaktadır.
Ancak, metrajlardan faydalanılırken işlemlerin tamamı değil, işlem sonuçları gerekli olmaktadır. Bu
nedenle, metraj tamamlandıktan sonra, metraj cetvellerinde yer alan her bir yapı elemanının toplam
miktarını gösteren değerler alınarak bir başka listede toplanmaktadır. Bu toplam değerlerin
oluşturduğu listeye metraj özeti ve bunların yazıldığı tabloya da metraj özet cetveli denilmektedir.
Metraj özet cetveli, yapılması düşünülen bir yapıda hangi yapı elemanlarının ne miktarda bulunduğunu
toplu olarak sunabilmek amacıyla hazırlanmaktadır. Metraj özet cetvelindeki değerler, keşif
hazırlanmasına ve yapı için gerekli olan malzeme miktarlarının hesaplanmasına esas teşkil etmektedir.

2. KEŞİF
2.1. Keşif: Bir yapının maliyet bedelini bulmak için yapılan hesapların tümüne keşif denir. Keşfin
esasını metraj ve birim fiyatlar oluşturur. Metraj sonucunda bulunan malzeme miktarları kendisine ait
birim fiyatlarla çarpılarak toplanması neticesinde bulunan değere keşif bedeli denir.

2.2. Keşif Çeşitleri: Günümüzde uygulaması yapılan iki çeşit keşif vardır. Bunlar;

 Keşif (ön keşif ) : Yapı yapılmadan önce, yapının projeleri ( mimarî, statik, tesisat vb. )
projeleri üzerinden yapılan keşife I.keşif veya ön keşif denir.

 Keşif ( kesin keşif ) : Uygulaması yapılmış olan bütün imalatlar ölçülerek yapılan keşife II.
keşif veya kesin keşif denir. Yapının gerçek maliyeti kesin keşif ile belirlenir.

2.3. Keşif Yapma Kuralları: Keşifler hazırlanırken metraj özeti cetvelinden yararlanılır. Ön keşif
yapının projeleri üzerinden çıkartıldığı için metraj hesaplarının doğru olmasına dikkat edilmelidir.
Kesin keşif yapı yapılırken ve tamamlandıktan sonra çıkartıldığı için aşağıdaki hususlara dikkat
edilmelidir.

 Kesin keşif hesaplarına imalatlar devam ederken başlanmalıdır. Bunun için yapılan her imalatın
miktarları belirlenmeli ve belgelere kaydedilmelidir.
 Projeden farklı olarak yapılan imalatların miktar ve niteliğini belirleyen belgeler (ataşmanlar )
ayrıntılı olarak tutulmalıdır.
 Bazı malzemelere fiyat farkı ödendiği için yapılan imalatların tarihleri kaydedilmelidir.

2.4. Keşif Hazırlanması: Keşifler hazırlanırken keşif özeti cetveli kullanılır. Keşif özeti cetvelinin
esasını metraj özeti cetveli oluşturur. Metraj özeti cetveline birim fiyatı sütünu eklenerek keşif özeti
cetveli elde edilir.

Bir yapının ön keşif ya da kesin keşif bedelini oluşturan maliyet kalemlerini içeren belgeye
keşif özeti denilmektedir ve bunların yazıldığı tabloya da keşif özet cetveli denilmektedir. Bu
cetvelde, yapıyı oluşturan elemanların her birinin cinsi, miktarı, birim fiyat numarası, birim fiyatı ve
tutarı yer almaktadır. Elemanların maliyetleri toplamı da, yapının keşif bedelini vermektedir.

2.5. Birim Fiyat: Bir ürünün biriminin fiyatına “ Birim Fiyat “ denir. Ülkemizde kamuya ait inşaatlar
birim fiyatlar üzerinden yapılır. Birim fiyatlar her mali yılbaşında ( 1 Ocak ) Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı tarafından bir kitap halinde yayınlanır. Ülke genelinde yapılacak olan bütün kamuya ait
inşaatlarda bu fiyatlar uygulanır. Birim fiyatlar ülke genelinde ölçü kabul edilir. Bu nedenle malzeme,
işçilik ve nakliye fiyatlarında ülke genelinde rayiç fiyatlar oluşur.
 3

2.6. Birim Fiyat Çeşitleri

Yapı için iki usulde ihaleye çıkarılır.

 Götürü fiyat ile ihale usulü

 Birim fiyat ile ihale usulü
• Sabit birim fiyatları
• Değişken birim fiyatları

2.6.1. Sabit Birim Fiyatları: Yapı ihale edildikten sonra kararlaştırılan fiyatlara zam veya indirim
yapılmadan teslim edilinceye kadar uygulanır.

2.6.2. Değişken Birim Fiyatları: Birim fiyatları belirli dönemler için belirlenir. Her altı ay veya bir
yılda, genel fiyat artışının belirli bir yüzdeyi bulması halinde, birim fiyatları yeniden gözden
geçirilir. Yani fiyat hareketlerine göre zam veya indirim yapılır. Değişken birim fiyat uygulaması
öngörülmesi halinde, birim fiyatların hangi aralıklarla ve hangi düzeyde değişeceğinin sözleşmede
ayrıntılı olarak açıklanması gerekmektedir.

2.7. Birim Fiyat Elemanları: Birim fiyatlar aşağıdaki dört değişkenden oluşmaktadır.

2.7.1. Gereç (Malzeme) Giderleri: Yapı için gerekli olan inşaat malzemelerine yapılan
ödemelerdir.
2.7.2. İşçilik Giderleri: İnşaat işlerinde çalışan işçi ve ustalara yapılan ödemelerdir.
2.7.3. Taşıma Giderleri: Yapı için gerekli olan inşaat malzemelerin fabrika ve ocaklardan
şantiyeye taşınması için yapılan ödemelerdir.
2.7.4. Genel gider ve Kar: Vergiler, SSK primleri, büro, personel giderleri, vb. giderler genel
giderleri oluşturur. Kar ise yapı maliyetinin %25 ‘i olarak öngörülmektedir.

2.8. Birim Fiyat Analizleri

Birim fiyatı oluşturan elemanların miktarları ve bunların karşılığı olan giderleri hesaplamak için yapı
işleri birim fiyat analizlerinden fayda sağlanır. Bu analizler kamu yatırımlarında uygulanmak üzere
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının koordinatörlüğü ile bakanlıklar arası teknik kurulca hazırlanır.

İnşaat işlerinde, her üretimin ve her yapı malzemesinin bir kodu vardır. Bu kodlara “Pozisyon
Numarası “ ya da kısaca “ Poz No “ denir.

Kaynak kodlar aşağıdaki gibi ifade edilir.

Poz No Adı

01 İşçilik
02 Taşıtlar
03 Makineler
04 Malzeme

2.9. El ile Yapılan Serbest Kazı Tarifi ve Analizi: Kazının yapılması, taşıtlara yükleme ve
boşaltılması veya 4 metreye kadar atılması, depo ve imlaya serilmesi veya imalat, inşaat yapıldıktan
sonra kazı yerinde kalan boşlukların doldurulması bunların düzeltilmesi için her türlü malzeme ve
zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, müteahhit karı ve genel giderler dâhil (taşımalar, sulama,
sıkıştırma bedelleri hariç) 1 m3 fiyatı.

ÖLÇÜ: Kazı hacmi kazı projesi üzerinden hesaplanır.

 4

2.10. El ile Yapılan Derin Kazı Tarifi ve Analizi

Kazının yapılması, kazı çukuru dışına atılması, gerekli imalat veya inşaat yapıldıktan sonra kazı
yerinde kalan boşlukların doldurulması ve artan kısmın tümünün 4 metreye kadar atılması veya
taşıtlara yükletilmesi, müteahhit karı ve genel giderler dâhil 1 m3 serilmesi, kazılan yerin taban ve yan
cidarlarının kabaca düzeltilmesi için her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, depo,
imla veya sedde yerinde boşaltılması, fiyatı.

ÖLÇÜ: Kazının hacmi kazı projesi üzerinden hesaplanır.

NOT: Bu fiyata su zammı, iksa, taşıma, sulama, sıkıştırma bedelleri dâhil değildir. Derinliği
2.00 metreden fazla olan kazılara ayrıca 14.040 Poz. Numarasıyla verilen derinlik zammı uygulanır.

2.11. Makine ile Yapılan Kazı Tarifi ve Analizi: Ekskavatör, skreyper, buldozer, trakskavatör,
vesaire gibi makineler ile kazının yapılması, taşıtlara yükletilip 25 metreye kadar taşınması,
boşaltılması, depo veya dolguya (imla sedde gibi) serilmesi veya imalat, inşaat yapıldıktan sonra kazı
yerinde kalan boşlukların doldurulması, kazı yeri ile depo veya dolgunun düzeltilmesi için yapılan her
türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, makine, araç ve gereç giderleri, müteahhit karı ve genel giderler dahil
(25 metre dışındaki taşımalar, sulama, sıkıştırma bedelleri hariç) 1m3 kazı fiyatı.

ÖLÇÜ: Kazının hacmi kazı projesi üzerinden hesaplanır.

 5

2.12. Örnek Birim Fiyat Analizleri

 6

3. KAZILAR
3.1. Serbest Kazılar: Bina inşaatlarında kazı veya temel uygulama projesi çevresinin doğal zeminle
kesiştiği en alçak noktadan geçen sıfır düzleminin üstünde kalan; taban genişliği 1 metreden fazla olan
şerit türü kazılarda; yeteri kadar sık alınan ve kesitlerin doğal zeminle kesiştiği en alçak kotlu
noktalarından geçen en kesit içindeki yatay doğrularının teşkil ettiği yüzeylerin üstündeki her cins
kazının; el veya kürekle 4 metre mesafeye kadar atılması ve taşıtlara yükletilmesi suretiyle yapılan her
türlü kazılardır.

 Serbest Kazı Kotunun Belirlenmesi: Binanın plankotesi ile vaziyet planı çakıştırıldıktan sonra
temel çıkmalarına çalışma paylarının da eklenmesi ile (temellere 50 cm, perdelerde 100 cm) bina
sınırları içinde kalan en düşük doğal arazi kotu aranır. Belirlenen bu en düşük kot yaklaşık serbest
kazı kotudur. Bu kotun kesin değeri o noktadan geçen en kesit içinde zemin cinsine bağlı olarak şevin
dik ya da eğimli oluşuna göre, şevin araziyi kestiği nokta olarak belirlenir. Bu kottan geçen yatay
düzlem üzerinde kalan tüm hafriyat miktarı serbest kazı, düzlem altında temel taban kotuna kadar
olan hafriyat ise derin kazı olarak adlandırılır. Arazinin eğimli olmaması halinde doğal arazi kotu
serbest kazı kotu olup, bu durumda yapılacak hafriyatın tamamı derin kazı kotu olarak kabul edilir.

3.2. Derin Kazılar: Serbest ve özel kazılar haricinde kalan ve kürek, çıkrık ve benzeri el araçlarla (el
arabası ve taşımaya mahsus vasıtalar hariç) aşağıdan yukarı atılarak veya çıkarılarak yapılan kazılardır.

3.2.1 Geniş derin kazılar: Taban genişliği 1.00 m. ve daha fazla olan kazılardır.

3.2.2. Dar derin kazılar: Taban genişliği 1.00 m. ve daha az olan kazılardır.

3.3. Özel Kazılar: Tünel, galeri, su altında hava basınçlı keson, 8.00 metreden derin kuyu ve benzeri
kazılardır. Hafriyatı yapılan arazinin zemin sınıfının tespiti için oluşturulan heyet inşaat mahallinde
yukarıda verilen sınıflandırmalar ve mesleki tecrübelerini de dikkate alarak inceleme yapar. Serbest ve
derin kazı için ayrı ayrı olmak üzere yüzde cinsinden zemin sınıfını belirler.
 7

4. KAZI YAPILAN ZEMİNLERİN SINIFLANDIRILMASI: Kazı yapılacak zemin

cinsleri, teşekkül ve kazı güçlüğü bakımından aşağıda yazılı dört ana sınıfa ayrılır.

4.1. Toprak Zeminler:

4.1.1. Yumuşak Toprak: Bel küreği ve kürekle kazılabilen gevşek toprak, bitkisel toprak, gevşek
kum ve benzeri zeminler. Yoğunluğu 1,6 t/m3 tür.

4.1.2. Sert Toprak: Kazmanın yassı ve ara sıra sivri ucu ile kazılan toprak, kumlu kil, gevşek kil,
killi kum, çakıllı, kürekle atılabilen taşlı toprak ve benzeri zeminlerdir. Yoğunluğu 1,8 t/m3 tür.

4.2. Küskülük Zeminler:

4.2.1. Yumuşak küskülük: Kazmanın sivri ucu ve ara sıra küskü, kama ve tokmak ile kazılan
toprak, sert kil, yumuşak marn, parçalanıp el ile atılabilen 0,100 m³'e kadar büyüklükteki her cins
blok taşlar, kazı güçlüğü benzerliğinden dolayı çamur ve benzeri zeminlerdir. Yoğunluğu 2,0 t/m3
tür.

4.2.2. Sert küskülük: Kazmanın sivri ucu, küskü, kama, tokmak ve kırıcı tabanca ile kazılan çürük
ve çatlamış kaya, çürük ve yumuşak gravye, şist, taşlanmış marn, taşlanmış kil, 0,100-0,400 m³
büyüklükte parçalanıp el ile atılabilen her cins blok taşlar ve benzeri zeminlerdir. Yoğunluğu 2,2
t/m3 tür.

4.3. Kaya Zeminler:

4.3.1. Yumuşak kaya: Küskü, kırıcı tabanca veya patlayıcı madde kullanılarak kazılan
tabakalaşmış kalker, marnlı kalker, şist, gevşek konglomera, alçı taşı, volkanik tüfler (Bazalt tüfleri
hariç), 0.400 m³’den büyük aynı cins blok taşlar ve benzeri zeminlerdir. Yoğunluğu 2,4 t/m3 tür.

4.3.2. Sert kaya: Patlayıcı madde kullanılarak atılan, kırıcı tabanca ile parçalanıp sökülen kalın
tabaka ve kitle halinde sert zemin, kesif kalker, andezit, trakit, serpantin, betonlaşmış konglomera,
bazalt tüfleri, mermer, 0,400 m³ den büyük aynı cins blok taşlar ve benzeri zeminlerdir. Yoğunluğu
2,6 t/m3 tür.

4.3.3. Çok sert kaya: Fazla miktarda patlayıcı madde kullanarak atılan, kırıcı tabanca ile parçalanıp
sökülen, granit ve benzeri, bazalt, porfir, kuvarst, 0,400 m³den büyük aynı cins blok taşlar ve
benzeri zeminlerdir. Yoğunluğu 2,8 t/m3 tür.

4.4. Batak ve Balçık Zeminler: Su muhtevası yüksek olan ve bu suyu kolay bırakmayan, genellikle
yapışkan nitelikteki zeminlerdir.
 8

5. ZEMİN CİNSİ (KLASI) TESPİTİ: Yapılacak yapının zemin cinsi ve miktarlarını

belirlemek için yapılan tespit çalışmalarıdır.
 9

6. KAZI TÜRLERİNE GÖRE POZİSYON NUMARALARI VE TANIMLARI

10
 11

7. KAZI İŞLERİ YEŞİL DEFTER VE HAKEDİŞ ÖRNEĞİ

 12

8. İNŞAAT ÇALIŞMALARINDA KULLANILAN MAKİNELER

Kazı çalışma alanlarına en az 20 metre emniyet tedbiri alınmalıdır.

1. Kazı Makineleri: Dozer, greyder, kompresör ve darbeli deliciler, ekskavatörler

2. Yükleyiciler: Paletli ve lastik tekerlekli loaderler
3. Taşıma araçları: Damperli ve dampersiz kamyonlar
4. Sıkıştırma yapan makineler: Silindirler
5. Taş kırma makineleri: Konkasörler ve elekleri

8.1. Ekskavatörler

 Ekskavatörler genel olarak her çeşit zeminin kazılmasında ve taşıtlara yüklenmesinde

yararlanılan kablolu veya hidrolik sistemle donatılmış makinelerdir.

 Ekskavatör, direk kazı makinesi olup, kazı işlerinin ana makinesidir. Hareket kabiliyetinin çok
yüksek olması, kazı ve yüklemeyi aynı anda yapabilmesi nedeniyle en yaygın iş makinesidir.

Ekskavatörler, genel olarak yapı temelleri, hendek kazıları, hareket sahası kısıtlı yerlerde direk
kazıp yükleme gereken kazılarda, drenaj ve sulama kanalları kazılarında, hassas kazı ve kırma
işlerinde, tünellerde kullanılır. Kablolu ekskavatörler esas itibariyle alt kısmı, üst kısmı ve ön kısmı
olmak üzere 3 kısımdan oluşurlar ve üniversal bir ekskavatör ön kısmın değiştirilmesi suretiyle çeşitli
amaçlar için kullanılan farklı tipler durumuna getirilebilir.

Ekskavatör çeşitleri:

 Kreyn (vinç)
 Çeneli ekskavatör
 Kaşıklı ekskavatör
 Dragline veya kovalı ekskavatör
 Ters kaşıklı ekskavatör
 13

8.2. Dozerler

Malzeme sıyırma, Taşıma, Yığma, Serme, Tesviye yapma, Şev kesme, Zemin gevşetme vb.
işlerde kullanılan bir iş makinesidir.

 Bıçak şekline göre dozer çeşitleri : Buldozer, Tiltdozer, Angledozer

 Yürüyüş şekline göre dozer çeşitleri : Paletli dozer, Lastik tekerlekli dozer
 Aktarma aksamlarına göre dozer çeşitleri : Hidromekanik, Hidrostatik

8.3. Greyderler

Greyderler, zemin tesviyesi ve çalışabileceği kadar sertlikte bulunan zeminlerde hendek açma ve şev
düzeltine işlerinde kullanılan iş makineleridir.

 Toprak tesviyesi,
 Hendek açma ve şev düzeltilmesi,
 Bitkisel tabakanın kaldırılması
 Yol ve alan gerecinin serilmesi,
 Zeminin gevşetilmesi,
 Kar kürümesi, işlerinde kullanılırlar.
 14

8.4. Kompresörler ve Darbeli Deliciler

Zemin delme makinelerinde kompresörler makinenin ana ünitelerinden biridir. Tijin ucundaki
matkabın deldiği delik basınçlı hava ile dışarı atılır.

8.5. Loaderler

Backhoe Loader, hem kazıcı hem yükleyicidir. Bir traktör, önde yüklemeyi sağlayan kepçe,
arkada kazıcı kısmından oluşur. Beko Loderde, yükleme ve kazıcı kısmının hareketi, hidrolik sistem
ile gerçekleşir. İş makinaları sektöründe en yaygın kullanılan iş makinelerinden biridir. Yükleyici
kısmı, malzemeyi, bir yerden alıp kısa mesafede başka bir yere yüklemek için kullanılır. Uzun
mesafede yük taşımak için uygun değildir. Kazıcı kısmı, hendek kazıları, kanal kazıları, yapı temelleri,
kazıp yükleme işlemleri ve kırıcı aparatı takıldığında kırıcı işlemlerini yapabilmektedir.
 15

8.6. Silindirler

Silindirler, temel malzemenin (toprak, stabilize) ve asfalt karışımı (bitümlü) malzemenin

sıkıştırılması işlerini yapan iş makinesidir. Yol, baraj ve inşaat işlerinde kullanılmaktadır.

Yol silindirleri iki grupta sınıflandırabilir.

Sıkıştırma sistemlerine göre;

 Statik sıkıştırma sistemleri,

 Lastik tekerlekli sıkıştırma sistemleri,
 Vibrasyonlu sıkıştırma sistemleri,
 Osilasyonlu sıkıştırma sistemleridir.

Yürüyüş sistemlerine göre

 Statik Tamburlu yürüyüş sistemleri;

 Düz tamburlu,
 Keçi ayağı tamburlu.
 Lastik tekerlekli yürüyüş sistemleri
 Kombine yürüyüş sistemleri
 16

8.7. Kamyonlar

 Çekici kamyonu: Bu kamyon çeşidi günümüzde Tır olarak adlandırılmaktadır.

 Damperli kamyon: Damperli kamyon arkasında bulunan damperi sayesinde dampere yüklenen
moloz tarzı atıkları bir yerden bir yere götürür.
 Vidanjör kamyonları: Bu Kamyonlar çeşitli lağımları boşaltmada kullanılır.
 Çöp kamyonu: Bu kamyonlarda evlerimizden çıkan yada çevredeki çöpleri toplayıp çöp
toplama tesislerine götüren araçlardır.
 Tanker kamyonu: Bu Kamyonlar arkasında bulunan tanker sayesinde çeşitli sıvı maddeleri
taşımaya yarar.
 Kapalı Kasa Kamyonlar: Bu kamyonlar arkalarında bulunan kasa sayesinde kasasına
yüklenen malları kapalı ve guvenli bir şekilde istenilen yere götürür.
 Karla Mücadele Kamyonları: Bu kamyonlar kışın kullanılır. Yollarda biriken karlar olsun
bazı yerlerde bulunan buz parçaları olsun bunları temizleyip yolu açmayı sağlar.
 Çimento Mikser kamyonları: Bu Kamyonlar adından da anlaşılacağı üzere genel de inşaatlara
arkasında bulunan mikser sayesinde çimento götürür.
 Nakliye Kamyonları: Bu kamyonlar bir yerden bir yere taşımak için kullanılır.

8.8. Konkasörler (Kırıcılar)

Yapıcılıkta yol, yapı vb. yapımında kullanılacak çakıl veya taşları elde etmek için, büyük
kayaları kırıp ufalamaya yarayan makine, kırma makinesidir.
 17

9. KAZI METRAJI VE KEŞİF UYGULAMALARI

KAZI METRAJI UYGULAMA SORUSU 1: Çalışma payları dikkate alınarak net kazı boyutları
verilen bir yapı için serbest ve derin kazı hacimlerini kazı şevlerinin dik açılı olduğu kabulüyle
hesaplayınız.

Kesit Adı Serbest Kazı Alanı (m2) Derin Kazı Alanı (m2)
1-1 25 10
2-2 20 12
3-3 (a) 21 13
3-3 (b) 32 24
4-4 35 23
5-5 35 24

1 2 3 4 5

300 400 400 400

A

A
500
500
B

B
300

300
C

300 400 400 400

1 2 3 4 5

Not: Ölçüler cm olarak verilmiştir.

 18

KAZI METRAJI UYGULAMA SORUSU 1 ÇÖZÜMÜ:

 19

KAZI METRAJI UYGULAMA SORUSU 2: Aşağıda bir yapıya ait taş duvar altı temel
planı, temel sistem kesiti ve ölçüleri verilmiştir. Verilenlere göre temel kazısı miktarını metraj cetveli
yardımıyla hesaplayarak, keşif özetini hazırlayınız? Temel kazısı yapılacak zemin sert küskülük
topraktır. Kazı el ile yapılacaktır. Poz No: 14.004 ve Birim Fiyatı 18,95 TL'dir.

50

2 3 4
A B

50 500 50 200 50

730

760
630

5
50

15 850 15

880

Yığma Bina Temel Planı

100 + 0.45
10

+ 0.20
25
15

± 0.00
1010

120

15 50 15
25
5

Yığma Bina Duvar Altı Temel Kesiti

 20

KAZI METRAJI UYGULAMA SORUSU 2 ÇÖZÜMÜ:

YAPI METRAJ ve KEŞİF CETVELİ

İnşaatın Adı ........ İşine Ait Yığma Bina Taş Duvar Altı Temel Kazısı Sayfa No 1

İnşaatın Yeri Zincirlikuyu İSOV Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi

14.004-El İle Sert Küskülük Kazı Birim Fiyatı: 18,95 TL
Poz No-İşin Adı

Boyutlar Miktar
Birim Ön Keşif
S. No. İşin Adı Benzer Birimi Fiyatı Tutarı
Eni Boyu Yükseklik Boşluk Azı Çoğu (TL) (TL)

1 ve 5 nolu taş duvar 9,152

1 2 0,80 8,80 1,30 18,304 M3 18,95 346,861
altı temel kazısı
2, 3 ve 4 nolu taş
2 duvar altı temel 3 0,80 6,00 1,30 6,240 18,720 M3 18,95 354,744
kazısı
TOPLAM 683,868
 21

KAZI METRAJ ve KEŞFİ UYGULAMA SORUSU 3:

Aşağıda bir yapıya ait radye-jeneral temel planı, temel A-A kesiti ve ölçüleri verilmiştir. Verilenlere
göre temel kazısı miktarını metraj cetveli yardımıyla hesaplayarak, keşif özetini hazırlayınız? Temel
kazısı Makine ile (patlayıcı kullanmadan) her derinlikte yumuşak kaya, batak, balçık kazılması (geniş
derin kazı ), Poz No: 15.010/4 ve Birim Fiyatı 30,55 TL'dir.

B in a C e p h e D uvarı

20
± 0 .0 0
250

R a d ye T em el

- 2 .0 0

A-A Radye-Jeneral Temel Kesiti

360

A B
1290
950

R a d ye T em el
A A

20 1100 20

1140

Radye-Jeneral Temel Planı

 22

KAZI METRAJ ve KEŞFİ UYGULAMA SORUSU 3 ÇÖZÜMÜ:

YAPI METRAJ ve KEŞİF CETVELİ

İnşaatın Adı ................. İşine Ait Radye-Jeneral Temel Kazısı Sayfa No 1

İnşaatın Yeri Zincirlikuyu İSOV Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi

15.010/4-Temel kazısı Makine ile (patlayıcı kullanmadan) her derinlikte yumuşak kaya,
Poz No-İşin Adı
batak, balçık kazılması (geniş derin).

Boyutlar Miktar
Birim Ön Keşif
S. No. İşin Adı Benzer Birimi Fiyatı Tutarı
Eni Boyu Yükseklik Boşluk Azı Çoğu (TL) (TL)

A Kısmı Radye
1 1 8.00 12.90 2.00 206.4 M3 30.55 6305.52
Temel kazısı

B Kısmı Radye
2 1 3.40 9.90 2.00 67.32 M3 30.55 2056.63
Temel Kazısı

TOPLAM 8362.15