İNŞAAT PROJESİ GELİŞİM AŞAMALARI

BU TASLAK ÇALIŞMA YORUMLARA AÇILMIŞTIR

Konu: İnşaat Projesi Gelişim Aşamaları

Çalışma Grubu: Proje Geliştirme Çalışma Grubu
İlgili: Serkan Elibollar
Tarih: 07.05.2020
Versiyon: 01

www.buildingsmartturkiye.org
 ÇALIŞMANIN AMACI VE KAPSAMI

Ülkemizde yürürlükte olan ve farklı disiplinler için ayrı ayrı hazırlanmış olan tasarım hizmetlerine esas
asgari ücret yönetmelikleri, en az bedel tariflerinde inşaat projeleri aşama tariflerinin birbirleri ile
ilişkilendirilememesi ve benzer aşama isimlerinin altında disiplinlerden beklentilerin farklı olmasından
dolayı, ortak bir anlayış sağlayabilmek amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır.

İnşaat projelerinin başarılı yürütülmesi için görev alan tüm disiplinlerin iş birliği ve iletişimi her zaman
önemli olmuştur. Buna ek olarak proje süreçlerinde artan bir şekilde kullanılan dijital araçların anlamlı
katkı sağlayabilmesi amacıyla ortak proje gelişim aşamalarının belirlenmesi ve her aşamada tüm
disiplinlerden temel beklentilerin netleştirilmesi hedeflenmiştir.

Önerilen proje aşamaları için, disiplinlerin özelinde gerekli detay tanımlamalar, teslim edilmesi
gereken dokümanlar ile aralarındaki ilişkilerin ve sorumlulukların netleştirilmesi için ayrı bir “Teslim
Süreçleri” çalışması başlatılacaktır.

İNŞAAT PROJESİ GELİŞİM AŞAMALARI ÖNERİSİ

0- Stratejik Planlama Aşaması
İşveren gereksinimlerinin inşaat projesi seçenekleri veya başka metotlar ile karşılanması durumlarının
tümünün avantaj ve dezavantajları ile irdelendiği, riskleri ve bütçelerini dikkate alarak
değerlendirildiği ve en uygununun ve yatırım vizyonunun tespit edildiği aşamadır. Bu aşama aynı
zamanda ömrünü tamamlamış inşaat projelerinin yenilenmesi, yeniden tasarlanması, yıkımı, geri
dönüşüm ve atık yönetimi çalışmalarına ait stratejik kararları da içererek, yapı yaşam döngüsünün
tamamlanmasını sağlar.

1- Etüt Aşaması
Etüt aşamasında işverenin yatırım vizyonu doğrultusunda ihtiyaçlar ve talepler belirlenip, bunların
gerçekleşmesi için uygun olanaklar ve seçenekler tespit edilecektir. Proje için mekân ve işlev
şemasının hazırlanması, imar durumu, kadastro, arsanın doğal ve zemin özelliklerinin saptanması,
yapının çevre ile ilişkisinin analiz edilmesi çalışmaları yürütülecek, projenin ileriki aşamalarında
izlenecek yol ve uygulanacak çalışma yöntemi, sözleşme tipi ve iş programı kararlaştırılacaktır. Diğer
uzmanların yapacağı çalışmalar ve bunların koordinasyon şeklinin netleştirilmesi amacı ile öncül
hazırlık çalışmaları gerçekleştirilecek; etüt raporu, gerekli çizimler ve görseller hazırlanacak; gerekli
idari, hukuki, teknik belgeler derlenecek ve bütçe çalışmaları yapılacaktır.

2- Kavramsal Proje Aşaması

Kavramsal Proje Aşaması, Etüt Aşaması çalışmalarında onaylanmış bilgilerin projeye yansıtılması ile
kavramsal tasarımın oluşturulması amacını taşır. Güncel etüt çalışmalarına, projenin ihtiyaç
programına, öngörülen bütçeye, arsa ve çevre verilerine, zemin özelliklerine, İşveren idari ve teknik
önerilerine uygun olarak belirlenen içerik, ölçek ve detayda vaziyet planı, planlar, kesitler, görünüşler,
görseller ve raporlar hazırlanır. Raporlarda, gerekli sistem seçimleri, işletme fonksiyonlarını

Konu ver 01 1
 sağlayacak teknik tesisat türleri, yapının ihtiyaç duyacağı enerji, su, yakıt vb. kaynakların nereden ve
ne şekilde sağlanacağı açıklanır. Bu seçimlerin teknik, ekonomik ve mali gerekçeleri irdelenir.

3- Ön Proje Aşaması
Ön Proje Aşaması, Kavramsal Proje Aşaması çalışmalarında belirlenmiş ve onaylanmış bilgiler ile
tasarımın geliştirilmesi, tüm disiplinlerin sistem kararlarını içerecek bilgilerin projeye yansıtılması
amacını taşır. Projenin mekan ve eleman gerekliliklerini tümüyle kurgulayan temel proje öğeleri olan
altyapı, dış saha işleri, kabuk, iç mekânlar, ekipmanlar, teknik tesisatlar, tefrişat, yapım ve varsa yıkım
çalışmaları ile ilgili şematik çizimlerin oluşturulması hedeflenir. Bu aşama sonunda tüm disiplinler
tarafından geliştirilen tasarım, maliyet bilgileriyle proje bütçesiyle karşılaştırılması amacıyla kontrol
edilecektir. Bu aşamanın sonunda, tasarım ekibinin tüm paydaşlarının kendilerine gerekli olan alanları
/ mekânları / hacimleri yaklaşık olarak yapı(lar) dahilinde rezerve etmiş olması beklenir. Buna uygun
olarak teknik tesisatların geçiş yerleri ile yaklaşık ölçüleri; makina ve ekipmanların yaklaşık yerleşimi
belirlenir. Ayrıca proje ve hesaplara esas olacak verilerin tespit edildiği, hesap tarzlarının da teklif
edildiği çalışmalar yapılır.

4- Kesin Proje Aşaması

Kesin proje aşamasında, onaylanmış ön projelere uygun olarak çalışmalar yürütülür. Daha ayrıntılı ve
kesinleşmiş bilgiler üretilir ve çalışmalar gerçekleştirilir. Ön proje çalışmaları aşamasından sonra
meydana gelen değişiklikleri yansıtmak ya da ön projeler aşamasında prensipleri belirlenmiş bazı
teknik özelliklerin detaylandırılması ve kesinleştirilmesi amacıyla hazırlanır. Disiplinler arası
koordinasyonu tamamlanmadığı ancak tüm disiplinler için kendi içerisinde uygulanabilir ve
kesinleşmiş projelerin hazırlandığı, ekipman ve malzeme bilgilerinin tümüyle tanımlandığı aşamadır.

5- Uygulama Projesi Aşaması

Uygulama Projesi aşaması, bir önceki aşamada kesinleştirilmiş çalışmalar ile yayınlanan projelerde,
disiplin içi ve disiplinler arası detaylı koordinasyonun tamamlanmasını hedeflemektedir ve geliştirilen
tasarımı uygulamaya bağlayan aşamadır. Söz konusu koordinasyon, satın alma bilgileri kesinleşmemiş
ancak yapının inşa edilebilmesi için gerekli tüm detayları doğrulamaya esas bilgiler ile yapılacaktır.
Yapının inşa edilebilmesi için, yapım özellikleri ve ölçüleri, yapıda yer alan tüm donatım sistemlerinin
yapıyı etkileyen bütün elemanları, birleşme şekillerini, sistem detayları, imalatlarla ilgili tüm bilgileri
ve referansları ile montaj özellikleri içeren; gerekli tüm ölçülerin ve malzemelerin işlendiği, büro ve
şantiyede her türlü imalat aşamasında kullanılabilecek nitelikte ve yeterlilikte hazırlanmış çizimler,
şartnameler, hesap raporları vb. dokümanların hazırlandığı aşamadır. Yapıda yer alan farklı
disiplinlerin sorumluluk sınırlarını belirleyen belgelerdir. Yapının maliyet tavanının belirlenmesi
amacıyla yapılan metraj ve keşiflerinin esasını teşkil eder.

6- İmalat Projesi Aşaması

Bu aşamada, bir önceki aşamada koordine edilmiş tüm disiplinlerin tasarımları, projenin teknik
tanımını tamamlamak üzere detaylandırılır ve ayrıca uzman alt yüklenicilerin tasarım çalışmalarıyla
sonuçlandırılır. Satın alma bilgilerinin kesinleşmesi ile seçilen malzeme / ürün bilgilerine göre sahada
imalatının yapılması öncesinde koordinasyon tekrar gözden geçirilir. Bu aşama sırasında, yapım

Konu ver 01 2
 aşamasında sahadan kaynaklanan sorunların çözümü hariç, üretime esas çizimlerin seçilen yapım
yöntemine uygun ve tedarikçiler ile koordineli bir şekilde oluşturulması ile tasarımın tüm yönleri ile
tamamlanmış olması gerekmektedir.

7- Yapım Aşaması
Yapım aşaması, inşaat sözleşmesinde kararlaştırılan iş programına uygun olarak tüm disiplinlere ait
imalatların sahada yapımını kapsar. İmalat projelerinin tamamlanması sonrasında, projenin sahada
gerçekleştirilmesi sürecinde, sahadan kaynaklanan sorunları çözmek amacıyla çizimler üzerinde
güncellemeler yapılabilir. Birçok projede İmalat Projesi Aşaması ile Yapım Aşaması eş zamanlı olarak
gerçekleşebilir, bu sebeple kademeli olarak tamamlanan İmalat Projeleri ile ilgili sahada imalatlar
gerçekleştirilir. Bu aşamada, imalat ve montajı tamamlanarak işletmeye alınma aşamasına gelmiş
olan yapının tamamlanmış, gerçekleşen durumunu gösteren "Kayıt Projeleri’ hazırlanır.

8-Kabul-Teslim Aşaması
Projenin sözleşme dahilindeki şartname ile çizimlerine, ve genel olarak bilinen fen ve sanat kurallarına
uygun yapılıp yapılmadığının tespitinin yapıldığı aşamadır. Tespit edilen eksiklikler tamamlanarak
proje tasarımda planlanan işlevleri ile birlikte kullanım veya işletme için devredilir.

9-İşletme ve Bakım Aşaması:

Proje tasarım ve inşa bilgilerinden faydalanarak yapının kullanıldığı, işletildiği, bakım ve onarımının
yürütüldüğü ve yaşam döngüsünün bir parçası olarak kısmı veya tümüyle yenilendiği, onarıldığı veya
tadil edildiği aşamadır. Bu aşamada, yenileme, revizyon vb. çalışmalar, yeni proje niteliği ile ihtiyaç
duyulan aşamalardan geçmeli ve kayıt projeleri güncellenmelidir.

Genel Notlar:
 İnşaat projelerinde gelişen farklı tedarik stratejileri ve sözleşme tipleri, tasarım ilerlemesini
ve farklı aşamalardaki çalışmaları değiştirmeyeceğinden, teknik şartnamelerin, keşif
listelerinin, ihale belgelerinin hazırlanması, ihale yapılması ve mobilizasyon vb. süreçler
aşamalara dahil edilmemiştir. Proje özelinde tedarik stratejilerine uygun bilgi paylaşım ve
teslim süreçleri planlanmalıdır.

Konu ver 01 3