Εκδότης:

Καρόκη Διονυσία

Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων

Παπαποστολόπουλος Βαγγέλης

Δημόσιες Σχέσεις
Τσουκαλάς Στάθης
Αζίζογλου Χρήστος
Κοσμόπουλος Φάνης

Υπεύθυνος Παραγωγής
Ραχιανιώτης Δημοσθένης

Creative Director
Φελέκου Δώρα

Συντακτική Ομάδα:
Περισανίδης Γιώργος
Φελώνης Σωτήρης
14.............Patras info shots
ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ 50 _ ΤΗΛ./FAX.: 2610 362 579 _ info@patrinorama.com

Πυλαρινού Αθηνά
Ραχιανιώτης Δημοσθένης 16.........Θάνος Μικρούτσικος
Βασιλόπουλος Χαράλαμπος
Γήτας Μίλτος
20...................Πόλυ Πάνου
Φάκου Σοφία 24..............Πάτρα&Μουσικοί
Φελέκου Δώρα
Κολιγλιάτη Κωνσταντίνα
28................Σπύρος Φωκάς
Παπαγεωργοπούλου Χριστίνα 32..............Πάτρα&Ηθοποιοί
Καραμήτσος Νίκος
36...........Ανδρέας Μικρούτσικος
Καραβασίλης Βασίλης
Θεοδώρου Νίκος 40...........................Versus
Jason Avery
42.....Νίκος Αποστολόπουλος
Τσαούσογλου Αλέξανδρος
Τσιλίκης Αποστόλης 46................Κωστής Παλαμάς
Παπαποστολόπουλος Βαγγέλης 50..........Πάτρα&Λογοτεχνία
Νομικός Σύμβουλος: 54.............Σπύρος Σώκαρης
Μιχαλόπουλος Γεώργιος 58..................Πάτρα&Τέχνη
Οικονομικός Σύμβουλος: 62......Γεώργιος Παπανδρέου
Ποτός Σωτήρης 66..............Πάτρα&Πολιτική
Χατζής Ανδρέας
70..........Δημήτρης Τόφαλος
Διαφημιστικό Τμήμα: 74..........Πάτρα&Αθλητισμός
koun.gr
76............Τάκης Ζαχαράτος
Διόρθωση Κειμένων: 78..........Πατρινό Καρναβάλι
Γιώργος Παπαδόπουλος
84......Καρναβαλική Μουσική
Φωτογραφίες: 86......Πάτρα&Αρχιτεκτονική
Μάριος Α
88..........Στιγμές από Πάτρα
Εκτύπωση: 92............................DJ ID
94............................Ζώδια
98.........................Nightlife

10

Υπάρχουν καταστάσεις που ζεις,
καταστάσεις που σε σημαδεύουν, που
σε σοκάρουν, καταστάσεις που όταν
τελειώνουν θες να τις ξαναζήσεις αμέσως.
Βέβαια υπάρχουν και οι μονωτικές ταινίες
που μπορούν να φιμώσουν το στόμα
οποιουδήποτε, αλλά αυτές δεν μπορούν
με τίποτα ετούτη τη στιγμή να μου
δέσουν τα χέρια για να σταματήσω να
γράφω όσα θέλω να εκφράσω για αυτό
το τεύχος. Κάποιος μπορεί να πει ότι το
είχα ανάγκη, ότι προέκυψε από ανάγκη.
Από έλλειψη. Μπορεί. Ναι! Μπορεί να
συμβαίνει. Μπορεί όμως να γίνεται και
από στέρηση έκφρασης της αγάπης, ένας
παροξυσμός ας το πούμε...
Γιατί η αγάπη όταν μένει ανεκπλήρωτη
ή δεν ευδοκιμεί όπως θα επιθυμούσαμε,
αφήνει ένα κενό. Και αυτό περνάει στο
ασυνείδητο και λειτουργεί σαν κούκος.
Που κάθε τόσο στη ζωή μας, βγαίνει από
την ξύλινη φωλιά του για να υπενθυμίσει
της Διονυσίας Καρόκη
το κενό και μας οδηγεί εξίσου ασυνείδητα
στο να βρούμε κάτι πανομοιότυπο αλλά
πρόχειρο για να το καλύψει. Κάτι που
να μας θυμίζει ότι η αγάπη υπάρχει
παντού γύρω μας, αλλά όχι το ίδιο
παντού όπως την πρώτη φορά που την
νιώσαμε τόσο έντονα που... σκαλώσαμε.
Και άμα σκαλώνεις με κάτι ή κάποιον,
είτε αυτός έχει κάποιο όνομα προσώπου,
είτε είναι το «κάτι» που το λένε τέχνη,
είτε είναι το «κάτι» όπως η πόλη που
γεννήθηκες, που πρωτοπερπάτησες,
που γαλουχήθηκες σ’αυτήν, τότε
αναζητάς ασυνείδητα ένα δεκανίκι, σαν
εκείνες τις βιταμίνες που πωλούνται ως
συμπληρώματα διατροφής, κάτι σαν το
οξυγόνο που σου δίνουν στο νοσοκομείο
όταν ασφυκτιάς. Ωστόσο εκείνη τη
στιγμή το βλέπεις ως μια νέα αγάπη. Ως
μια νέα εμπειρία. Όχι ως δεκανίκι. Όχι ως
συμπλήρωμα «διατροφής». Άτιμο πράμα
το υποσυνείδητο.
11
 ΞΕΡΕΤΕ ΟΤΙ Η ΠΑΤΡΑ...
...αποκαλείται Πύλη της Ελλάδας προς τη Δύση, καθώς είναι διεθνές εμπορικό
κέντρο, μεγάλο λιμάνι και κομβικό σημείο για το εμπόριο και την επικοινωνία με
την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Δύση.

...καυχιέται για το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό, μεσογειακού τύπου καρναβάλι της, το

περίφημο Πατρινό καρναβάλι, τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του οποίου
είναι τα τεράστια σατιρικά άρματα και οι θεαματικοί χοροί και παρελάσεις.

...ήταν η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης του 2006.

...δημιουργήθηκε από τρεις αρχαίους οικισμούς, την Αρόη, την Άνθεια και τη
Μεσάτιδα.

...το όνομα της πόλης σύμφωνα με τη μυθολογία προέρχεται από τον Πατρέα, τον
μυθικό οικιστή της πόλης.

...επί ρωμαϊκής κυριαρχίας παραχωρήθηκαν μόνο στους Πατρινούς (από όλους

τους Αχαιούς), η ελευθερία και η αυτοδιοίκηση που μπορούσαν ν’ απολαμβάνουν
οι Ρωμαίοι σαν άποικοι. Λόγω τη προνομιακής θέσης της πόλης για το εμπόριο.

...η μεγάλη άνθηση της Πάτρας κατά το 19ο και 20ο αιώνα οφείλεται στον
πρωταγωνιστικό ρόλο της το εμπόριο σταφίδας.

...η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα, η οποία αποπερατώθηκε στα μέσα της δεκαετίας
του 1960, αποτελεί ακόμα και σήμερα τη μεγαλύτερη εκκλησία των Βαλκανίων.

Δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην περίφημη πατρινή προφορά του λι

και του νι, που έγινε μάλιστα της “μόδας” μέσα από γνωστά σίριαλ, όπως το “Παρά
πέντε” και “Οι επτά θανάσιμες πεθερές”.

14
15
του Μίλτου Γήτα
Ο Θάνος Μικρούτσικος γεννήθηκε
στην Πάτρα το 1947. Ξεκίνησε τις
μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία
στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και
στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία,
αρμονία). Ακολούθησαν οι σπουδές και
η αποφοίτησή του από το Μαθηματικό
Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ
παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη,
φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-
συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου.
Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της
μουσικής. Έχει γράψει όπερες, συμφωνική
μουσική, μουσική δωματίου, μουσική
για το θέατρο και τον κινηματογράφο,
πειραματική μουσική. Παράλληλα ένα
μεγάλο μέρος της δουλειάς του κινείται
στο χώρο του έντεχνου ελληνικού
τραγουδιού με εκατοντάδες τραγούδια
σε στίχους Ελλήνων και ξένων ποιητών.
Έχει ηχογραφήσει δεκάδες LP και CD
συνεργαζόμενος με τις δισκογραφικές
εταιρίες EMI- Classics, Blue Note,
Polydor, Sony (CBS), Minos- Emi, Agora,
Lyra, HMV, Legend, Legend Classics κ.α.
Έχει συνεργαστεί με πολλούς Έλληνες και
ξένους σκηνοθέτες γράφοντας μουσική
για δεκάδες θεατρικά έργα, τα οποία
έχουν παρουσιαστεί σε ολόκληρο τον
κόσμο (Ελλάδα, Βέλγιο, Γαλλία, Αγγλία,
Ιταλία, Η.Π.Α., Ελβετία, Γερμανία,
Ρουμανία, Αυστραλία κ.α.)
Το 2002 τιμήθηκε για τη μουσική του
στο θέατρο με το βραβείο «Δημήτρης
Μητρόπουλος» από το Κέντρο Μελέτης
και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου
(Θεατρικό Μουσείο).
Έχει σκηνοθετήσει τρία έργα στο
χώρο του μουσικού θεάτρου. Κατά τη
διάρκεια της καριέρας του έχει δώσει
εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα
και το εξωτερικό. Έχει συμμετάσχει ή
έχουν παιχτεί έργα του σε πολλά διεθνή
φεστιβάλ μουσικής (Λονδίνο, Γλασκόβη,
Εδιμβούργο, Παρίσι, Λίλλη, Λυών,
Ρενς, Μονπελλιέ, Βρυξέλλες, Λιέγη,
Γενεύη, Λοζάννη, Βαρκελώνη, Μαδρίτη,
Βερόνα, Φλωρεντία, Βερολίνο, Δρέσδη,
Λειψία, Βιέννη, Κωνσταντινούπολη,
Βουδαπέστη, Βουκουρέστι, Κωστάντζα,
Νόργουιτς, Λουϊζιάνα, Σικάγο, Χονγκ
Κόνγκ, Μπουρζ, Μιλάνο, Λισσαβόνα,
Άγκυρα, Μοντεβίδεο, Μπουένος Άιρες,
Σάο Πάολο, Κάιρο).
17
 Πέρα από τις καλλιτεχνικές του
δραστηριότητες, ο Θάνος Μικρούτσικος
ασχολήθηκε με την πολιτική ζωή του
τόπου από τις αρχές της δεκαετίας του
1960. Κατά την διάρκεια της δικτατορίας
διώχθηκε από το καθεστώς για τις
αντιδικτατορικές του δραστηριότητες
και ιδέες. Μετά την πτώση της χούντας,
συνέχισε να ασχολείται με τα κοινά,
ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της
μεταπολίτευσης. Μετά τις εκλογές του
Οκτωβρίου του 1993 ανέλαβε καθήκοντα
αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού, με
υπουργό την Μελίνα Μερκούρη. Μετά
από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη,
έγινε υπουργός Πολιτισμού, στις 16
Μαρτίου 1994, παραμένοντας στη θέση
αυτή μέχρι τις 22 Ιανουαρίου 1996.

Η πολιτική του ως υπουργού Πολιτισμού

στηριζόταν στους εξής άξονες: Στην
υλοποίηση του Εθνικού Πολιτιστικού
Δικτύου Πόλεων (ΕΠΔΠ), ενός
προγράμματος που σχεδίασε και άρχισε
να υλοποιεί από τον Νοέμβριο του 1993
και το οποίο δημιουργεί θεσμούς διεθνούς
εμβέλειας στην ελληνική περιφέρεια.
Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος
έχει προβλεφθεί η δημιουργία του
Πληροφοριακού Συστήματος που θα
συνδέσει τις ελληνικές πόλεις μεταξύ
τους και με το εξωτερικό στον τομέα του
Πολιτισμού.

Το πιλοτικό πρόγραμμα του

Πληροφοριακού Συστήματος υπήρξε ο
πυρήνας και η αφορμή για τη δημιουργία
του κόμβου ΟΔΥΣΣΕYΣ του Υπουργείου
Πολιτισμού. Στη διατύπωση εθνικών,
δηλαδή ολοκληρωμένων, πολιτικών κατά
τομέα. Στον εκσυγχρονισμό των φορέων
που εποπτεύονται από το Υπουργείο
Πολιτισμού, με την αλλαγή των
θεσμικών τους πλαισίων. Στην εκπόνηση
και υλοποίηση πιλοτικών προγραμμάτων
για την πολιτιστική κληρονομιά.
Στη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού
πολιτιστικού χάρτη της Ελλάδας μέσω της
σύνδεσης του Υπουργείου Πολιτισμού με
το INTERNET.

18
19
20

Η Πόλυ Πάνου η μυθική, η
εξαίρετη, η μαγική, πάντα
εδώ μένει, πάντα δίπλα μας
περπατάει, πάντα για μας είναι.
Γιατί υπάρχει πάντα και για
εκείνη και η φωνή και η ψυχή
της, σαν το παλιό κρασί όλο και
καλύτερη, όλο και πιο ονειρική,
όλο και πιο απογειωμένη.
Αλλά, προπαντός, όλο και
πιο δική μας η Πόλυ Πάνου,
πάντα νέα κι ωραία κι έτοιμη,
πάντα κοριτσάκι ατρόμητο,
πάντα αηδόνι στην καρδιά μας
πάνω!
Η Πόλυ Πάνου γεννήθηκε στην Αθήνα
στις 28 Οκτωβρίου 1940, έζησε όμως κα
μεγάλωσε στην Πάτρα.
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘50 το
‘σκαγε απ’ το Δημοτικό και ανέβαινε
στα Ψηλά Αλώνια, σ’ ένα καφενείο που
“είχε πρωτοφέρει τότε juke box”. Αυτό
ήταν “ο πρώτος δάσκαλος”. Μαθήτρια
του Δημοτικού ακόμα, της άρεσε να
τραγουδά το τραγούδι “Όταν θα πω το
Αχ!” το βαρύ ζεϊμπέκικο του Σταύρου
Τζουανάκου, που μόλις είχε πρωτοβγεί.
Κρυφά από τους γονείς της, συμμετέχει
σ’ ένα διαγωνισμό ταλέντων της πόλης,
τραγουδά το τραγούδι “Μητέρα” του Φώτη
Πολυμέρη και παίρνει το πρώτο βραβείο.
Ένα χρόνο μετά, βρίσκεται στην Πάτρα
για εμφανίσεις ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης
-νέος κι αυτός τότε στο χώρο και προτού
κάνει τις μεγάλες κατοπινές του επιτυχίες
του. Η τραγουδίστρια του συγκροτήματός
του θα τους εγκαταλείψει και ο Γρηγόρης
θα βρεθεί να λέει τον πόνο του σ’ έναν
...κουρέα, καθώς εκείνος τον περιποιείται.
Ο κουρέας θα του μιλήσει για το “Αηδόνι”
της γειτονιάς του...Ο Μπιθικώτσης θα
ψάξει να τη βρει, θα την ακούσει να
τραγουδά τα “βαριά” του Τζουανάκου αλλά
και ανατολίτικα και Πολυμέρη. Αμέσως
τότε θα της ζητήσει να τον ακολουθήσει.
Πάτρα, Αγρίνιο και μετά Αθήνα, στα
δισκογραφικά στούντιο της Columbia.
Με τη συνοδεία της μάνας της παρ’ όλη
την οργή του εργολάβου πατέρα της...
Ο τότε παραγωγός της Columbia
Μηλιόπουλος θα είναι εξαιρετικά εύστοχος
στην κρίση του για την Πόλυ Πάνου, όταν
την πρωτακούει με πρωτοβουλία του
Μπιθικώτση: “Γρηγόρη μου, μού ‘φερες
μια Βέμπο του λαϊκού τραγουδιού”. Από
το ξεκίνημά της αλλά πολύ περισσότερο
καθώς περνούν τα χρόνια, η νεαρή Πόλυ
Πάνου θα εξελιχθεί στην πιο καθαρή
21
 ίσως νεώτερη ερμηνεύτρια του κλασικού
λαϊκού τραγουδιού. Δεν είναι τυχαίο
που έκανε κάποιες από τις μεγαλύτερες
επιτυχίες της, ξανατραγουδώντας κάποια
από τα πιο χαρακτηριστικά ζεϊμπέκικα
και χασάπικα αυτού του είδους...Το
“Μες στην πολλή σκοτούρα μου” και
το “Παίξε Χρήστο το μπουζούκι” του
Βασίλη Τσιτσάνη, “Φέρτε μια κούπα
με κρασί”, “Οτι βρέξει ας κατεβάσει”
του Καλδάρα, “Σβήσε το φως να
κοιμηθούμε” του Γιάννη Παπαϊωάννου,
όλα τραγουδισμένα για πρώτη φορά
λίγο πριν, λίγο μετά τον πόλεμο στις 78
στροφές, από τον Στράτο Παγιουμτζή,
τον Πρόδρομο Τσαουσάκη, τη Μαρίκα
Νίνου και τη Σωτηρία Μπέλλου...
Το πρώτο τραγούδι που ηχογραφεί
είναι γραμμένο από τον Γρηγόρη
Μπιθικώτση, “Πήρα τη στράτα την
κακιά”. Θα ακολουθήσει το τραγούδι “Να
πας να πεις της μάνας μου” του Γιώργου
Ζαμπέτα. Και πολύ γρήγορα θα βρεθεί
να τραγουδάει καινούργια τραγούδια
όλων των κορυφαίων λαϊκών συνθετών
Πόλυ Πάνου - Γιάννης Τατασόπουλος
22
της δεκαετίας του ‘50...Είναι η εποχή
που το ερμηνευτικό σκηνικό στο χώρο
του λαϊκού τραγουδιού αλλάζει και
αναδεικνύεται μια νέα γενιά. Η Πόλυ
Πάνου θα αναδειχτεί παράλληλα με τον
Στέλιο Καζαντζίδη, τον Πάνο Γαβαλά,
την Καίτη Γκρέυ και τη Γιώτα Λύδια...Ο
Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος
Καλδάρας, ο Γιώργος Μητσάκης, ο
Θόδωρος Δερβενιώτης και ο Μπάμπης
Μπακάλης θα της γράψουν τα καινούργια
τραγούδια με τα οποία θα αναδειχτεί στη
δισκογραφία και στο πάλκο. Πολλά απ’
αυτά θ’ αντέξουν να τραγουδιούνται
πολύ μέχρι σήμερα. “Πάρε το δαχτυλίδι
μου”, “Καυγαδάκι” του Μητσάκη. “Αλλα
μου λεν τα μάτια σου”, “Ενα σφάλμα
έκανα” του Δερβενιώτη. “Τα αδέλφια
δε χωρίζουνε”, “Ασε πρώτα να ξεχάσω”
του Καλδάρα. “Τα λιμάνια” του Τσιτσάνη
κ.α. 
Σήμερα και η ίδια αντιλαμβάνεται
με θλίψη την κρίση που περνά το
ελληνικό τραγούδι: “Νομίζω πως δεν
κλασσικοποιούνται πια οι επιτυχίες, δεν
αντέχουν. Ξεχνιούνται, πεθαίνουνε τα
τραγούδια τις μέρες αυτές. Σαν νεράκι
χάνονται, πάνε...το τραγούδι μας πια
έπαψε να ’ναι διαχρονικό. Πως δεν μένει
πια τίποτα. Σουξέ γίνονται, δεν μπορώ να
πω, αλλά μετά δεν θυμάται ο κόσμος πια
τίποτα. Λέξη.”
...“Εγώ, πριν απ’ όλα, για τον εαυτό μου
τραγούδησα, τραγουδούσα, τραγουδάω.
Σ’ εμένα έδινα και δίνω πάντα λογαριασμό.
Χωρίς τρακ, χωρίς τίποτα. Σκασιαρχείο
έκανα εγώ από το σχολείο για το
τραγούδι. Μια ζωή σκασιαρχείο. Είχα, κι
έχω πάντα, μεγάλο, πολύ μεγάλο πάθος.
Το αγάπησα πολύ το λαϊκό τραγούδι.
Και μπήκα μέσα κι έδωσα όλον μου τον
εαυτό. Του Γρηγόρη Μπιθικώτση το χαρτί
που μου ’δωσε, εγώ δεν το ’καψα. Δεν
υπήρχε περίπτωση να το κάψω! Και τρακ
μόνο μεγάλη λίγο, μπορώ να σας πω,
ένοιωσα. Πού να νοιώσω τότε;”
Πόλυ Πάνου - Γιάννης Σταματίου “Σπόρος”
Έπι δημαρχίας Ανδρέα Καράβολα της είχε
απονεμηθεί το χρυσό κλειδί της πόλης
της Πάτρας.
Το προσωνύμιό της “αηδόνι” βγήκε γιατί
τραγουδούσε με τη μοναδική φωνή της
από μικρή ανεβασμένη στα κλαδιά του
δέντρου που είχε στην αυλή το πατρικό
της σπίτι.
Έχει συμμετάσχει όπως και όλοι σχεδόν
οι τραγουδιστές της γενιάς της στις
ταινίες της χρυσής εποχής του ελληνικού
κινηματογράφου. Η παρουσία μεγάλων
ονομάτων του τραγουδιού στους τίτλους
ήταν πολύ σημαντική για να κάνει η
ταινία μεγάλη επιτυχία.
Τη συγκινεί η ανανεωμένη αγάπη των
νέων παιδιών για το παλιό καλό ελληνικό
τραγούδι. Όταν τη βρίσκουν στα κέντρα
και της ζητάνε να τραγουδήσει κομμάτια
που ακόμα και σήμερα ταυτίζονται με τη
φωνή της.
23
 ΠΑΤΡΑ & ΜΟΥΣΙΚΗ -ΟΙ

Η Ελένη Οικονομοπούλου ήταν

Ελληνίδα μουσικοσυνθέτρια (Πάτρα
1912 - Αθήνα 1999). Υπήρξε μαθήτρια
του Κωνσταντίνου Κυδωνιάτη. Δίδαξε
για λίγα χρόνια στα Ωδεία Πατρών και
Αιγίου. Ταυτόχρονα ωστόσο μεγάλωνε
η επιθυμία της να αφοσιωθεί στο
Θεό. Εντάχθηκε έτσι στη γυναικεία
Αδελφότητα «Ευσέβεια» το  1938.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο υπηρέτησε
ως εθελόντρια νοσοκόμος. Συνέθεσε
τρία ολοκληρωμένα ορατόρια ενώ το
τελευταίο της ορατόριο “Γολγοθάς” έμεινε
ημιτελές. Συνέθεσε επίσης τραγούδια και
πλήθος έργων για χορωδία και πιάνο.

Ο Τώνης Μαρούδας γεννήθηκε

στην  Πάτρα  στις  17 Μαρτίου  1920  και
από πολύ μικρή ηλικία αναγκάστηκε
να δουλέψει όταν έμεινε ορφανός από
πατέρα. Το 1937 έβγαλε τον πρώτο του
δίσκο. Μεγαλύτερη επιτυχία του ήταν
το τραγούδι  “τι΄ ναι αυτό που το λένε
αγάπη”  το οποίο τραγούδησε μαζί με
την Σοφία Λόρεν για την ταινία “Το παιδί
και το δελφίνι”. Ο δίσκος πούλησε πάνω
απο 2.500.000 αντίτυπα παγκοσμίως. Το
1961 κέρδισε το Δ΄ βραβείο στο φεστιβάλ
τραγουδιού της Θεσσαλονίκης  με το
τραγούδι  Γεράματα. Πέθανε στις  22
Ιουλίου  1988  από  καρκίνο. Το 2008 ο
Δήμος Πατρέων διοργάνωσε προς τιμήν
του τα “Μαρούδεια”.

24
Ο μουσικοσυνθέτης Μιχάλης Αρχοντίδης
γεννήθηκε στην Πάτρα και κατάγεται
από μουσική ποντιακή οικογένεια.
Βραβεύτηκε στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό
Σύνθεσης Μουσικής Δωματίου στις
14/5/87 που είχε προκηρύξει η «ΣΤΕΓΗ
ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ»
μαζί με το «ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ»
για το έργο του «ΆΡΧΩ». Από το 1971
κατόπιν εξετάσεων συνεργάσθηκε με την
Ορχήστρα Ποικίλης Μουσικής της Ε.Ρ.Τ.
σαν Ενορχηστρωτής και Διευθυντής
Ορχήστρας.
Επίσης έχει γράψει μουσική για τηλεοπτικά
έργα, επιθεωρήσεις, κινηματογράφο και
παιδικά έργα.

Ο Μπάμπης Γκολές γεννήθηκε και

μεγάλωσε στα Ταμπάχανα Πατρών και
άρχισε να ασχολείται με τη μουσική
από την ηλικία των 8 ετών, παίζοντας
Κιθάρα και Ούτι, γι’ αυτό και θεωρείται
αυτοδίδακτος γνώστης των οργάνων
αυτών καθώς και του μπουζουκιού,
το οποίο ξεκίνησε στην ηλικία των
δώδεκα 12. Το 1964, στο καφενείο του
Ταραμπούρα στο Ψαροφάϊ Πατρών,
έκανε το πρώτο επαγγελματικό του
ξεκίνημα. Η πρώτη δισκογραφική του
δουλειά ήταν το «Τσάρκα στα παλιά».
Μέχρι σήμερα, έχει ηχογραφήσει 300
περίπου παλαιά και νέα τραγούδια.
Ο Μπάμπης Γκολές, παραμένει μέχρι
σήμερα ένας αυθεντικός ερμηνευτής του
ιδιαίτερου ρεμπέτικου στιλ.
Η Διονυσία Καρόκη γεννήθηκε στην
Πάτρα και εργάζεται για πολλά χρόνια ως
τραγουδίστρια. Από μικρή ασχολήθηκε
με την ενόργανη γυμναστική, με τον
στίβο και με το κλασσικό μπαλέτο.
Ήταν μέλος της χορωδίας Μαντολινάτας
Πατρών. Σπούδασε για τρία χρόνια
θεωρία μουσικής - σολφέζ και για ένα
χρόνο πιάνο. Διδάχτηκε την μέθοδο της
“Τεχνικής Φωνητικής Τοποθέτησης” από
την Julie Massino και έχει εργαστεί ως
καθηγήτρια Φωνητικής Τοποθέτησης στο
“ Fame Studio “ του ομίλου ΑΝΤ1. Έχει
εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο διαγωνισμό
της Γιουροβίζιον το 1998. Γράφει στίχους
και μελωδίες ενώ ασχολείται ερασιτεχνικά
και με το θέατρο.

25
 Οι B-Sides αποτελούνται από τους
Χρήστο (ντραμς), Βασίλη (φωνητικά),
Γιώργο (κιθάρα), Χρήστο (κιθάρα) και
Γιάννη (μπάσο). Πήραν την τελική
τπυς μορφή ως γκρουπ το καλοκαίρι
του 2007. Τον Ιανουάριο του 2008
ηχογράφησαν το π΄ρωτο τους single
“The morning after” ενώ στο τέλος
του 2008 κυκλοφόρησαν το single
“Queen” σε μορφή δίσκου βινυλίου. Με
επιρροές από βρετανική pop, new wave
και εναλλακτική μουσική, προτείνοουν
κάτι νέο που έρχεται από την Πάτρα. Το
Queen ήδη ακούγεται επικίνδυνα πολύ
στα πατρινά και όχι μόνο aiplays...

O Νίκος Οικονομόπουλος γεννήθηκε

στην Πάτρα στις 30 Ιουνιου του 1984.
Παρέμεινε στη γενέτειρά του μέχρι την
ηλικία των 17 ετών και στη συνέχεια
τραγούδησε σε διάφορες πόλεις,
αρχικά στην Πελοπόννησο και έπειτα
στη Βόρεια Ελλάδα. Παράλληλα με το
τραγούδι έκανε και άλλες δουλειές,
όπως σε ψαράδικο και σε πιτσαρία.
Τον Δεκεμβριο του 2006 αναδείχθηκε
νικητής του ριάλιτι σόου του ALPHA,
“Dream Show”. Τον Ιουνιο του 2008
τιμήθηκε με το βραβείο του καλύτερου
πρωτοεμφανιζόμενου καλλιτέχνη στα
MAD Video Music Awards.

Οι Raining Pleasure αποτελούνται

από τους Vassilikos, JayX, Jeremy και
Sak. Έχοντας ηχογραφήσει το πρώτο
τους single στις αρχές της δεκαετίας
του ‘90, αποτελούσαν για πολλά χρόνια
το “κοινό μυστικο” της indie μουσικής
σκηνής. To 2001 το album “Flood” έκανε
μεγάλη επιτυχία βγάζοντας τρία singles,
το γνωστότερο από τα οποία (“Fake”),
έντυσε μουσικά διαφήμιση εταιρείας
κινητής τηλεφωνίας. Το ίδιο τραγούδι
χρησιμοποιήθηκε από το σκηνοθέτη
Tso-chi Chang σε ταινία του. Έχουν
τραγουδήσει σε συναυλίες μαζί με τους
The Cure, The Pixies, The Dandy War-
hols και το Rock ‘n’ Roll magazine τους
ψήφισε το 2002 ως το καλύτερο ελληνικό
rock συγκρότημα όλων των εποχών.

26
27
28
Ο Σπύρος Φωκάς, ένας μεγάλος άρχοντα του ιταλικού κινηματογράφου.
πρωταγωνιστής του κινηματογράφου Και τό γεγονός ότι στην ταινία παίζουν
του θεάτρου και της τηλεόρασης, πρώτους ρόλους δύο Έλληνες, η νέα
γεννήθηκε στην Πάτρα με καταγωγή και η παλιά γενιά πλάι - πλάι, γιος και
από την Κέρκυρα από την πλευρά της μάνα, Φωκάς και Παξινού, μας γεμίζει
μητέρας του. Ο κινηματογραφικός φακός δικαιολογημένη υπερηφάνεια”.
φώτισε για πρώτη τον πρωταγωνιστή
με την ξεχωριστή ομορφιά και γοητεία Με αφετηρία την Ιταλία πλέον συμμετέχει
το 1959 στην ταινία του Ανδρέα σε διεθνείς συμπαραγωγές που έγιναν
Λαμπρινού «Ματωμένο ηλιοβασίλεμα». εκεί, όπως το “Όταν θέλει η γυναίκα” του
Η ταινία προβλήθηκε τότε στο φεστιβάλ Βιντσέντε Μινέλι με τη Λάιζα Μινέλι και
Καννών και ήταν η αφετηρία για τη την Ίνγκριντ Μπέργκμαν ή στην τρίτη
διεθνή αναγνώριση του Σπύρου Φωκά. συνέχεια τη σειράς με κεντρικό ήρωα
Ο μεγάλος πρωταγωνιστής τελείωσε τη τον Σάφτ με τίτλο “Ο Σάφτ χτυπά στην
σχολή του Κωστή Μηχαειλίδη είχε όμως Αφρική”. Στη συνέχεια κάνει το μεγάλο
ήδη κάνει την πρώτη του ταινία... βήμα προς το Χόλυγουντ, συμμετέχοντας
πλέον σε αμιγώς αμερικάνικες
Βρισκόμαστε ακόμη στο 1959 και ο Σπύρος παραγωγές.
Φωκάς συμμετέχει στην ταινία του Φράνκο
Ρόσι “Ο θάνατος ενός φίλου”. Με αυτήν Λίγες από τις ταινίες στις οποίες
την ταινία γίνεται γνωστός στα στούντιο πρωταγωνίστησε ο Φωκάς στην Αμερική
της Τσινετσιτά για να συμμετάσχει το είναι οι Ολοκαύτωμα 2000, Το πετράδι
1960 στην περίφημη ταινία του Λουκίνο του Νείλου, Το μαύρο τούνελ,
Βισκόντι «Ο Ρόκκο και τ’ αδέλφια του» Ράμπο ΙΙΙ. Πρόκειται για αμερικάνικες
έχοντας δίπλα του τον Αλαίν Ντελόν και παραγωγές με διεθνή απήχηση που
την αξέχαστη Κατίνα Παξινού. Μάλιστα μαρτυρούν την επιτυχία του Φωκά και
για την ταινία “Ο θάνατος ενός φίλου” επί αμερικανικού εδάφους. Παράλληλα
κέρδισε βραβείο ερμηνείας στο φεστιβάλ συνεχίζει να γυρίζει πληθώρα ιταλικών
του Λοκάρντο. Η Ρωζίτα Σώκου που την αλλά και ελληνικών πλέον παραγωγών.
εποχή εκείνη ζούσε στη Ρώμη αναφέρει
σε άρθρο της σχετικά με τις δυσκολίες Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 γυρίζει
των νεόφερτων στα κινηματογραφικά στην Ελλάδα την ταινία «Ο φόβος»
στούντιο της Τσινετσιτά τον τρόπο με του Μανουσάκη. Μαζί του παίζουν
τον οποίο ξεχώρισε ο Σπύρος Φωκάς: κορυφαίοι πρωταγωνιστές του θεάτρου
και του κινηματογράφου όπως η Έλλη
“Η τύχη, όμως, του Σπύρου είναι Φωτίου, ο Ανέστης Βλάχος, η αξέχαστη
διαβολική πραγματικά, ή μή­πως και το Έλενα Ναθαναήλ. Με σκηνοθέτη το
τολέντο του όπως φάνηκε στο «Θάνατος Γιάννη Δαλιανίδη γυρίζει τον «εγωισμό»
ενός φίλου» συντριπτικά έβοήθησε σ’
αυτήν; Τό γεγονός είναι πώς τον θέ­λησε
ό Βισκόντι γιά τήν ταινία του: «Ό Ρόκο
και τ’ αδέλφια του». Είναι η ιστορία μιας
οικογενείας από το Νότο που πάει στο
Βορ­ρά νά βρει δουλειά, γιατί ο ένας γιος
κατάφερε να επιζήσει εκεί. Ο Σπύρος παίζει
το Βιντσέντζο, αδελφό του Ρόκο, και η
μάνα του έργου είναι η Κα-τίνα Παξινού.
Βέβαια, καλύτερες σκηνές στο φίλμ
έχουν οι προστα­τευόμενοι του Βισκόντι
— ο Σαλβατόρι, ο Ντελόν. Μα υπάρχουν
πρωταγωνισταί που δέχονται να παίξουν
τους κομπάρσους, αρκεί να λά­βουν
μέρος σε μια ταινία του αναγνωρισμένου

29
 έχοντας δίπλα του τη Ζωή Λάσκαρη και
τη Τζένη Ρουσέα. Η ταινία «Στεφανία»
με συμπρωταγωνίστρια και πάλι τη Ζωή
Λάσκαρη θεωρείται από τις καλύτερες
του ελληνικού κινηματογράφου.
Με την Έλενα Ναθαναήλ γυρίζει το
«Δραπέτη», μια υπέροχη ταινία στην
οποία συμπρωταγωνιστεί ο μεγάλος του
ελληνικού θεάτρου Μάνος Κατράκης.
Μαζί με την Έλενα Ναθαναήλ πάλι και
το Θόδωρο Ρουμπάνη γυρίζει την ταινία
«Ντάμα σπαθί».
Οι νεότεροι θυμούνται το Σπύρο Φωκά
από τη συμμετοχή του στην τηλεόπτική
σειρά του Στράτου Μαρκίδη “Τη Αγάπης
Μαχαιριά”, έχοντας ως “αντίπαλό” του
στην κρητική βεντέτα τον επίσης μεγάλο
Γιάννη Βόγλη.
Αξίζει να αναφρθεί ότι παράλληλα με όλες
τις ταινίες στις οποίες πρωταγωνιστούσε
σε Ελλάδα, Ιταλία και Αμερική, ο Φωκάς
έγινε ιδιαίτερα γνωστός και αγαπητός
Ο Σπύρος Φωκάς και η Κλαούντια Καρντινάλε σε σκηνή από την ταινά “Ο Ρόκο και τα αδέρφια
του” - 1960
30
και σε θεατρικές σκηνές του εξωτερικού.
Θεωρείται άλλωστε ακόμη και σήμερα
κινηματογραφικός και θεατρικός
ηθοποιός. Σε συνέντευξή του έχει δηλώσει
ότι τον λυπεί το γεγονός ότι οι μεγάλες
μέρες του ελληνικού κινηματογράφου
έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Πιστεύει
πως για την ανάκαμψη ή έστω τη
βελτίωση της ποιότητας των τηλεοπτικών
σειρών χρειάζονται χρήματα, τα οποία
ωστόσο δεν υπάρχουν την Ελλάδα που
αντιμετωπίζει τον κινηματογράφο ως
οικοτεχνία.
Ο Σπύρος Φωκάς δεν πέτυχε σε καμία
περίπτωση λόγω της τύχης του. Ρίσκαρε
αποφασίζοντας να μείνει μόνιμα στο
εξωτερικό, βρέθηκε όμως έτσι στο
επίκεντρο των οντισιόν και των ευκαιριών
τι οποίες αδραξε και αξιοποίησε στο
έπακρο. Έγινε έτσι ένας ακόμα Έλληνας
που μπορεί να δηλώσει με πάσα
ειλικρίνεια ότι έκανε διεθνή καριέρα.
31
 CINE PATRA
Δεν είναι διόλου λίγοι οι Πατρινοί ηθοποιοί που διακρίθηκαν και έγιναν γωνωστοί
πανελλαδικά, ξεπερώντας τα όρια της πόλης. Ήδη από τα πρώτα βήματα του
ελληνικού θεάτρου υπήρχαν ηχηρά ονόματα που εκπροσωπούσαν την πόλη, όπως
η Ρένα Ντορ. Πολλοί ήταν εκείνοι που έγιναν γνωστοί στη χρυσή εποχή των ταινιών
της Φίνος Φιλμ ενώ ακόμα και σήμερα ηθοποιοί από την Πάτρα πρωταγωνιστούν
σε τηλεοπτικές σειρές, κινηματογραφικές ταινίες και μεγάλες θεατρικές σκηνές της
πρωτεύουσα. Διαλέξαμε δυστυχώς λόγω περιορισμένου χώρου 8 μόνο από αυτούς
τους σπουδαίους ερμηνευτές και σας τους παρουσιάζουμε!

Ο Ντίνος Ποντικόπουλος γεννήθηκε το

1973. Σπούδασε θέατρο στο θεατρικό
εργαστήρι του Βασίλη Διαμαντόπουλου
και συνέχισε τις σπουδές του στο
«θέατρο των Αλλαγών» για τρία
χρόνια. Είναι τελειόφοιτος της σχολής
Ναυπηγών του Ε.Μ.Π. Το 1998 ίδρυσε
μαζί με τον σκηνοθέτη Λάκη Καραλή και
άλλους συνεργάτες την Θεατρική ομάδα
«Προσωδεία» όπου και ασχολήθηκαν
με την έρευνα πάνω στο αρχαίο δράμα
παρουσιάζοντας την δουλειά τους σε
φεστιβάλ στην Ελλάδα και την Γαλλία.
Έχει ασχοληθεί με το θέατρο δρόμου
(Ομάδα Παίζω-δρόμος) και με το
bar theatre (Zoolixo λίγο). Το 2008
σκηνοθέτησε στο Δημοτικό θέατρο
Ορχομενού την παράσταση «Ματωμένος
γάμος » του Λόρκα. Έχει συμμετάσχει
σε πολλές παραστάσεις σύγχρονου και
αρχαίου θεάτρου
Ο Παύλος Χαϊκάλης γεννήθηκε το 1959
στο Κατάκολο αλλά έζησε τα παιδικά του
χρόνια και πήγε σχολείο στην Πάτρα.
Έχει εμφανιστεί στην ταινία “Safe Sex”,
όπως επίσης και στις τηλεοπτικές σειρές
“Πενήντα-Πενήντα”, “Βέρα στο δεξί”
καθώς και στο θεατρικό έργο “Ψέμα στο
ψέμα” με τον Πέτρο Φιλιππίδη. Επίσης
στον ελεύθερο χρόνο του είναι ερευνητής
αστρολογίας. Είκοσι πέντε χρόνια στο
θέατρο κλείνει φέτος γι’αυτό και κάθε
βράδυ παίζει, χορεύει και τραγουδά,σε
μία από τις καλύτερες ερμηνείες του ως
Μαξ Μπιάλιστοκ, εκπλήσσοντας το κοινό
που δεν τον έχει ξαναδεί έτσι, και ας τον
ξέρει, και ας τον αγαπάει.

32
Η Τασσώ Καβαδία είναι Ελληνίδα ηθοποιός
του θεάτρου, του κινηματογράφου και
της τηλεόρασης. Γεννήθηκε στις 10
Ιανουαρίου 1921 στην Πάτρα. Σπούδασε
πιάνο στην Αθήνα, ζωγραφική και
διακόσμηση στο Παρίσι, σκηνογραφία και
ενδυματολογία κοντά στο Γιάννη Τσαρούχη
και υποκριτική στη Δραματική Σχολή του
Θεάτρου Τέχνης κοντά στον Κάρολο
Κουν. Έχει συμμετάσχει από το 1954
σε ελληνικές και ξένες παραστάσεις και
έργα στο θέατρο και τον κινηματογράφο.
Χαρακτηρίζεται συνήθως ως η “κακιά”
του ελληνικού κινηματογράφου, καθώς
λόγω του “βλοσυρού” παρουσιαστικού
της ερμήνευε “αυστηρούς” ρόλους, όπως
της κακιάς πεθεράς, μάνας, αδερφής.

Ηθοποιός με τεράστιο ταλέντο και

απίστευτη υποκριτική τεχνική, ο Διονύσης
Παπαγιαννόπουλος γεννήθηκε το 1912 στο
Διακοφτό και πέθανε το 1984. Σπούδασε
στη δραματική σχολή του εθνικού
θεάτρου και συμμετείχε σε πάνω από 120
κινηματογραφικές ταινίες σε δεύτερους
άλλα πολύ σημαντικούς ρόλους. Από
τους ξεχωριστούς του ρόλους ήταν ο “Ο
κυρ Γιώργης εκπαιδεύεται” το 1977, που
ήταν η τελευταία ταινία της Φίνος Φίλμς.
Ένα επίσης χαρακτηριστικό ρόλο έκανε
στην τελευταία του κινηματογραφική
συμμετοχή, στο “Ταξίδι στα Κύθηρα” του
Θόδωρου Αγγελόπουλου.

Η Μέμα Σταθοπούλου, ηθοποιός και ενζενί

του κινηματογράφου, γεννήθηκε το
1942 στην Πάτρα και πρωτοεμφανίστηκε
το 1964 στο έργο “Δικέφαλος αετός”.
Συνολικά έπαιξε σε 39 ταινίες όπως
: “Ένας άφραγκος Ωνάσης”(1969),
“Ένας μάγκας στα σαλόνια” (1969),
“Δοκιμασία” (1966) , “Ο νικητής” (1965),
“Το φτωχόπαιδο” (1965), “Αφήστε με να
ζήσω”(1965) κ.α. Απέκτησε δύο παιδιά
τον Κωνσταντίνο και την Ελένη, ύστερα
από το γάμο που είχε με τον βιομήχανο
Μαρούση. Πέθανε στις 17 Οκτωβρίου
του 1999 από καρκίνο, σε μια κλινική
της Πάτρας. Η κηδεία της έγινε στο
Β΄ Κοιμητήριο της Πάτρας με χιλιάδες
Πατρινούς.

33
 Ο Τιμος Περλέγκας γεννήθηκε στην Πάτρα
στις 22 Οκτωβρίου του 1938. Σε νεαρή
ηλικία ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και
έπαιξε ποδόσφαιρο στον Πατρέα. Ήρθε
στην Αθήνα το 1955 και γράφτηκε στη
Σχολή Σταυράκου για να γίνει ηθοποιός.
Υπήρξε πολύ γνωστός ηθοποιός του
θεάτρου και του κινηματογράφου.
Πέθανε στις 19 Απριλίου 1993 από οξύ
έμφραγμα του μυοκαρδίου. Βρέθηκε
νεκρός σε παγκάκι, όπου στάθηκε καθώς
αισθάνθηκε αδιαθεσία, κάτω απ΄ τον
σταθμό του ηλεκτρικού στο Μαρούσι.
Είχε βγει κάποιο βράδυ από το σπίτι του
κοντά στο σταθμό για να αγοράσει καπνό
για την πίπα του.

Ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης γεννήθηκε

στην Πάτρα το 1960. Σπούδασε θέατρο
και σκηνοθεσία κινηματογράφου στη
σχολή Ε. Χατζίκου, απ’ όπου αποφοίτησε
το 1982. Είναι παντρεμένος με την επίσης
ηθοποιό Μπέσυ Μάλφα. Αν και έγινε
γνωστός και ιδιαίτερα δημοφιλής από την
τηλεόραση, ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης
ξεκίνησε από τον κινηματογράφο, όπου
απέσπασε μάλιστα πολλά πρώτα βραβεία
ανδρικής ερμηνείας. Ηθοποιός με μεγάλη
υποκριτική στόφα έχει ερμηνεύσει
θεατρικούς ρόλους με μεγάλη επιτυχία.
Είναι λάτρης της μαγειρικής και της
γευσιγνωσίας.

Με μότο του «Το τα­λέντο είναι σαν τη μίζα

του αυτοκινήτου: Αν δουλεύει καλά και
πάρει μπροστά η μηχα­νή, μετά πρέπει να
βάλεις κι εσύ πρώτη, δευτέρα, ακόμη και
όπισθεν.»,ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος
στάθηκε τυχερός. Μόλις δεκαέξι ετών
ένιωσε το «κλικ» από τη συμμετοχή του
σε σχολική παράσταση και αποφάσισε
να στραφεί στην υποκριτική. Οι ρόλοι
του στην τηλεοπτική σειρά του Θοδωρή
Πετρόπουλου «Εγκλήματα» (ΑΝΤ1)
και στη θεατρική παράσταση «Μόλις
χώρισα» ήταν αυτοί που τον έκαναν
ευρέος γνωστό, για να ακολουθήσουν
το “Είσαι το ταίρι μου” και η θετραική
παράσταση “Μαγειρεύοντας με τον
Έλβις”, καθιερώνοντάς τον ως κωμικό.

34
35
 του Γιώργου Περισανίδη

36
Αναμφισβήτητα ο Ανδρέας Μικρούτσικος Χρήστο Δάντη και Γιώργο Λεβέντη.
είναι ο άνθρωπος που μας εισήγαγε Νικήτρια θα αναδειχθεί η Καλομοίρα σε
πρώτος στον θαυμαστό κόσμο των re- ένα επεισοδιακό παιχνίδι που καθήλωσε
ality της τηλεόρασης. Γεννήθηκε στην όλη την Ελλάδα μπροστά στους δέκτες.
Πάτρα στις 6 Ιουνίου του 1952, είναι
συνθέτης, τραγουδιστής, ραδιοφωνικός Την επόμενη χρονιά μεταπηδά
και τηλεοπτικός παραγωγός! στην τηλεόραση του Alpha
παρουσιάζοντας ένα πολύ σκληρό re-
Κατά τη διάρκεια των γεγονότων του ality με τίτλο “Από καρδιάς”. Η
Πολυτεχνείου γνωρίζει την Μαρία αρχική ανακοίνωση του Alpha έλεγε:
Δημητριάδη, βασική ερμηνεύτρια εκείνη
την εποχή των τραγουδιών του Μίκη “Ιστορίες ζωής,  προβλήματα της 
Θεοδωράκη και του Θάνου Μικρούτσικου, καθημερινότητας, σχέσεις που αιωρούνται
με την οποία παντρεύονται και θα και πληγώνουν  θα είναι το αντικείμενο 
αποκτήσουν και ένα γιο χάριν του οποίου της νέας εκπομπής,  με τίτλο «Από
αποσύρθηκε από τη δισκογραφία. καρδιάς» που θα παρουσιάζει καθημερινά
και ζωντανά, ο Ανδρέας Μικρούτσικος.“
Το 1985 ο Ανδρέας Μικρούτσικος
γνωρίζει την Σοφία Βόσσου και μαζί To 2006 θα κοπεί επεισοδιακά...
της συστήνεται στο ευρύ κοινό ως Στην Ελευθεροτυπία στις 15/6/2006
τραγουδοποιός αναλαμβάνοντας και αναφέρεται:
μεγάλο μέρος της Δισκογραφίας της.
Μαζί θα συμμετάσχουν το 1991 στον “Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης
διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision με επιτάχυνε τις διαδικασίες και έστειλε χθες
το τραγούδι “Άνοιξη”. Το τραγούδι αν στον Alpha την απόφασή του για οριστική
και αγαπήθηκε πολύ από τους Έλληνες διακοπή του τηλε-πατσαβουριού «Από
και ακούγεται ακόμα και σήμερα δεν καρδιάς» του Ανδρέα Μικρούτσικου.
είχε την αναμενόμενη πορεία και τελικά Το έπραξε με εξαιρετική καθυστέρηση
κατετάγη στη 13η θέση. καθώς στις αρχές του χρόνου είχε ήδη
επιβάλει πρόστιμο 300.000 ευρώ στο
Το 1992 ξεκινάει η καριέρα του στην κανάλι, αργότερα με σύσταση ζήτησε από
τηλεόραση με μία πρωινή καθημερινή τον Alpha να αλλάξει ώρα μετάδοσης της
εκπομπή ποικίλης ύλης που είχε τον τίτλο εκπομπής (μετά τις 23.00), αλλά άφησε
“Χαμογελάτε, είναι μεταδοτικό”. Η να τελειώσει η σεζόν για να προχωρήσει
εκπομπή θα κρατήσει 4 πολύ πετυχημένα σε μια τέτοια απόφαση.”
χρόνια στην τηλεόραση του Mega Chan-
nel. Την ίδια χρονιά ο Μικρούτσικος επιστρέφει
στην μικρή οθόνη με ένα ακόμα Μουσικό
Το 2001 ο Ανδρέας είναι ο παρουσιαστής reality που έχει τίτλο “Dream Show”
του Big Brother που προβάλλεται και στην επιτροπή τους Κωνσταντή
σε Ελλάδα και Κύπρο και αλλάζει το Σπυρόπουλο, Ναταλία Γερμανού, Ηλία
τηλεοπτικό τοπίο κάνοντας “μόδα” τα Ψινάκη, Γιάννη Σπανό και Βαγγέλη
reality. Στις 31 Δεκεμβρίου του 2001 Περρή. Θα ακολουθήσουν άλλες δυο
σπάζοντας όλα τα ρεκόρ τηλεθέασης ο συνέχειες χωρίς όμως την ανάλογη
Μικρούτσικος θα ανακηρύξει νικητή τον επιτυχία...
Γιώργο Τριανταφυλλίδη (Τσάκα). Το
2002 η επιτυχία επαναλαμβάνεται με το Πρόσφατα υπέγραψε με το κανάλι του
Big Brother 2 και το 2003 με το The Star όπου και παρουσιάζει πρωινή
Wall. καθημερινή εκπομπή από τις 11:00
έως τις 13:00. Ο ερχομός του Ανδρέα
Το 2004 θα κληθεί από τον Ant1 να Μικρούτσικου στο Star έφερε θεαματικές
παρουσιάσει το Fame Story 2, με κριτές εξελίξεις στις σχέσεις του με την σημερινή
τους Νίκο Μουρατίδη, Έυη Δρούτσα, εν διάσταση σύζυγό του Δήμητρα

37
 Ρουμπέση που εργάζεται και αυτή στο
Star ως πανελίστρια στην εκπομπή της
Χριστίνας Λαμπίρη Super Star.

Για το θέμα αυτό σε άρθρο του στην

ιστοσελίδα youpi.gr ο Στάθης Παπούλιας
σχολιάζει:

“Αν ήσουν άντρας και πέθαινες για την

εν διαστάσει σύζυγο σου, θα κινούσες
γη και ουρανό να την πείσεις να σε
συγχωρήσει. Δεν θα περίμενες να βρεις
κάμερα για να ξαμοληθείς. Αν ήμουν στη
θέση της και έβλεπα να γίνομαι ρόμπα
σε πανελλαδική κάλυψη, θα πάθαινα
πολλαπλά εγκεφαλικά. Αντί να πας, να
τη δεις κατάφατσα και να της τα πεις.
Ψοφάς για κάμερα; Βάλε μια κάμερα
να σε τραβά και στείλε της το DVD να
το βλέπει και σε slow motion να το
εμπεδώσει. Σιγά μη σε πιστέψαμε πως
σε έπιασε ο πόνος. Ποιος θα φάει το
παραμύθι ότι περίμενες έξι μήνες για να
ζητήσεις συγνώμη και δεν ήταν στημένο
για να κάνεις τηλεθέαση, πουλώντας -
για μια ακόμα φορά- τις ζωές των άλλων,
δίχως καν να τους ρωτήσεις;”

Αν η καρδιά μου ράγισε

Υπήρξε ο παρουσιαστής του πρώτου re- αν η ζωή ναυάγησε
allity τηλεπαιχνιδιού (Big Brother) που μόνο μια λέξη θα ‘θελα
ήρθε στην Ελλάδα. ακόμα να σου πω

Ένα παρατσούκλι του είναι Realitaras... Δε μετανιώνω

που αγάπησα εσένα μόνο
Έχει γράψει στίχους και μουσική στο δε μετανιώνω
καταπληκτικό μουσικό κομμάτι Άνοιξη που μόνο εσένα αγαπώ
που μας εκπροσώπησε και στην Eurovi-
sion. Αν όλα αυτά που ζήσαμε
μια νύχτα τα σκορπίσαμε
Έχει γράψει στίχο και μουσική στο Δε μόνο μια λέξη θα ‘θελα
μετανιώνω που τραγούδησαν ντουέτο ακόμα να σου πω
η Σοφία Βόσσου και ο Μανώλης Λιδάκης.
Δε μετανιώνω
Τραγούδησε και έκανε τεράστια επιτυχία που αγάπησα εσένα μόνο
το Χαμένο Νησί σε μουσική και στίχους δε μετανιώνω
πάλι δικούς του! που μόνο εσένα αγαπώ

38
39
 Tο Πανεπιστήμιο Πατρών ιδρύθηκε το
1964 και η δημιουργία του συνετέλεσε
στην αποκέντρωση της Πανεπιστημιακής
εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
Το Πανεπιστήμιο αναπτύσσεται σε
ενιαίο χώρο 4.500 στρεμμάτων, την
Πανεπιστημιούπολη, που βρίσκεται Β.Α.
και σε απόσταση 12 χλμ. της πόλης των
Πατρών, στο Δήμο Ρίου, σε μία εξαίσια
τοποθεσία με θέα τον Πατραΐκό και
Κορινθιακό Κόλπο.
Είναι το τρίτο Πανεπιστήμιο της χώρας
από άποψη φοιτητικού δυναμικού,
διδακτικού, διοικητικού και λοιπού
προσωπικού, αριθμού Τμημάτων και
απονεμομένων τίτλων σπουδών.
Στο Πανεπιστήμιο λειτουργούν 22
Τμήματα καλύπτοντας σχεδόν όλο
το φάσμα των επιστημών, τα οποία
διαθέτουν 112 Εργαστήρια και 14
Κλινικές πλήρως εξοπλισμένες.
Στο Πανεπιστήμιο Πατρών φοιτούν
σήμερα 21.200 προπτυχιακοί φοιτητές
και 3.260 μεταπτυχιακοί φοιτητές. Τα
μέλη του διδακτικού και εκπαιδευτικού
προσωπικού (ΔΕΠ) ανέρχονται σε 754,
του Δημοσθένη Ραχιανιώτη
40
ενώ τα μέλη του εκπαιδευτικού εν γένει
προσωπικού (ΕΕΔΙΠ, ΕΔΙΠ) σε 71. Επίσης,
το ακαδημαϊκό έργο συνεπικουρούν 167
μέλη ΕΤΕΠ και 481 μέλη διοικητικού
προσωπικού (μόνιμο προσωπικό και με
σχέση ΙΔΑΧ).
Παράλληλα με το εκπαιδευτικό έργο,
που αποτελεί την πρωταρχική αποστολή
του, το Πανεπιστήμιο Πατρών έχει
αναπτύξει τόσο τη βασική όσο και
την εφαρμοσμένη έρευνα. Εισήγαγε
τη διδασκαλία νέων γνωστικών
αντικειμένων και έχει καθιερωθεί στη
διεθνή κοινότητα για την πρωτοποριακή
έρευνα που διεξάγεται σε τομείς όπως
Περιβάλλον, Υγεία, Βιοτεχνολογία,
Μηχανική, Ηλεκτρονική, Πληροφορική
και Βασικές Επιστήμες. Ένας αριθμός
Τμημάτων, Εργαστηρίων και Κλινικών
έχουν αναγνωριστεί από Διεθνείς
Επιτροπές ως Κέντρα Αριστείας. Το
Πανεπιστήμιο έχει αναπτύξει σημαντικά
τις ευρωπαϊκές και διεθνείς του σχέσεις
και συμμετέχει ενεργά σε ερευνητικά
προγράμματα, επιστημονικές οργανώσεις
και δίκτυα και ερευνητικές ομάδες.
Tο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα
Πατρών ιδρύθηκε το 1970 σαν Κέντρο
Ανώτερης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης
(Κ.Α.Τ.Ε.). Το 1983 με την εφαρμογή του
νόμου 1404/83 ιδρύθηκε το Τεχνολογικό
Εκπαιδευτικό Ίδρυμα σαν ανεξάρτητο και
αυτοδιοικούμενο Ν.Π.Δ.Δ. που ανήκει
μαζί με τα Πανεπιστήμια στην Ελληνική
Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Το Τ.Ε.Ι. είναι
προσανατολισμένο στην εφαρμοσμένη
Έρευνα και Τεχνολογία.
Το Α.Τ.Ε.Ι. Πατρών βρίσκεται σε μια
ήσυχη και ευχάριστη τοποθεσία 100
στρεμμάτων, μόνο 4 χλμ. από το
κέντρο της πόλης. Οι φοίνικες και οι
κέδροι Λιβάνου, με ηλικία άνω των 100
χρόνων, δίνουν μια ιδιαίτερη ομορφιά.  Σ.Ε.Υ.Π και η Βιβλιοθήκη του Α.Τ.Ε.Ι.
Τα κτίρια καταλαμβάνουν χώρο 54.000
τ.μ. και βρίσκονται σε αρμονία με τον
φυσικό περιβάλλοντα χώρο.  Το ίδρυμα
αποτελείται από :
Το κυρίως κτίριο όπου στεγάζονται
η κεντρική διοίκηση, οι διοικητικές
υπηρεσίες, εργαστήρια και αίθουσες
διδασκαλίας καθώς και οι γραμματείες
των τριών Σχολών Σ.Τ.Ε, Σ.Ε.Υ.Π, Σ.Δ.Ο.
Επίσης δύο αμφιθέατρα, το μεγάλο και το
μικρό, όπως επίσης και το εστιατόριο και
τα δύο κυλικεία.
Το κτίριο Καραμανλή όπου στεγάζονται
αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια και
γραφεία εκπαιδευτικών της Σχολής Σ.Δ.Ο
καθώς και το Κέντρο Ξένων Γλωσσών και
Φυσικής Αγωγής.
Το κτίριο της Νέας Σ.Δ.Ο όπου εκεί
υπάρχουν αίθουσες διδασκαλίας,
εργαστήρια και γραφεία εκπαιδευτικών
της Σχολής Σ.Δ.Ο.
Το κτίριο του Υπολογιστικού Κέντρου της
σχολής Σ.Τ.Ε και του ΚΕ.Δ.Δ.
Το κτίριο του Επιχειρηματικού
Σχεδιασμού
Το κτίριο όπου στεγάζονται αίθουσες
διδασκαλίας, εργαστήρια και γραφεία
εκπαιδευτικών των Σχολών Σ.Τ.Ε,
Πάτρας.
Το κτίριο της Ηλιακής Ενέργειας
Το κτίριο του Αθλητικού Κέντρου
Το κτίριο της Σπουδαστικής Εστίας
Ένα διώροφο παραδοσιακό κτίριο όπου
στεγάζεται η Οικονομική Υπηρεσία του
Ιδρύματος.
Η έπαυλη «Κόλλα», όπου στεγάζεται ο
Ειδικός  Λογαριασμός
Το Συνεδριακό Κέντρο
Ο Ιερός Ναός Τριών Ιεραρχών
41
42
Ηθελε να γίνει διπλωμάτης, τον κέρδισε που σχεδιάζεις». Ο γνωστός σχεδιαστής
όμως η μόδα και το όνομά του έγινε δεν αρκέστηκε στα ρούχα.
γνωστό σε όλο τον κόσμο.
Σύντομα η υπογραφή του μπήκε σε
Το 1985, με μια εντυπωσική συλλογή αρώματα και σε ανδρικά κοσμήματα
από σέξυ ανδρικά εσώρουχα, μαγιό, από ατσάλι που αγαπήθηκαν πολύ. Από
μεταξωτές ρόμπες και χνουδάτα πού αντλεί την έμπνευσή του; «Από
μπουρνούζια, που παρουσιάστηκε στο παντού», λέει. «Η δημιουργία είναι για
Παρίσι, ο Νίκος Αποστολόπουλος έγινε μένα ότι ωραιότερο υπάρχει στη ζωή ενός
μέσα σε μια νύχτα διάσημος σε όλο τον ανθρώπου. Τα βιβλία μου, η μουσική μου
κόσμο. Καταστήματα από το Τόκυο μέχρι και το περιβάλλον του σπιτιού μου είναι
το Λος Αντζελες άρχισαν να πουλάνε πηγές διαρκούς έμπνευσης. Από τότε που
τα είδη του και ένα χρόνο αργότερα ζω στην Ελλάδα αποφεύγω τα εξωτερικά
παρουσίασε την πρώτη συλλογή του ερεθίσματα, ζω σε ένα καστρόσπιτο που
με ανδρικά ρούχα. Ετσι άρχισε η με προστατεύει». Πράγματι το λοφτ
επιτυχημένη πορεία του στον μαγικό του Νίκου Αποστολόπουλου στην Ιερά
κόσμο της μόδας, που οδήγησε στη Οδό προσφέρει μια θέα μοναδική στους
δημιουργία μιας σειράς από καταστήματα λόφους του Λυκαβηττού, της Ακρόπολης
σε όλη την Ευρώπη και την Κύπρο. και του Αστεροσκοπείου που εκτείνονται
Ο Νίκος Αποστολόπουλος γεννήθηκε και πανοραμικά μπροστά του και γεμίζουν
έζησε στην Πάτρα μέχρι τα δεκαοκτώ με ενέργεια την καθημερινότητα
του και ήρθε στην Αθήνα για σπουδές. του σχεδιαστή. Τα συχνά ταξίδια
Απόφοιτος της Νομικής Σχολής του του στο Μπαλί τα τελευταία χρόνια
Πανεπιστημίου Αθηνών, έφυγε για το έγιναν πρόκληση να επεκταθεί ακόμη
Παρίσι με το όνειρο να γίνει διπλωμάτης. περισσότερο. «Στο Μπαλί ανακάλυψα ότι
Δύο διδακτορικά στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο το ξύλο έχει ζωή, μ’αρέσει να το αγγίζω,
και στις Πολιτικές Επιστήμες από τη να το χαϊδεύω. Ετσι άρχισα να σχεδιάζω
Σορβόννη τον οδήγησαν στα γραφεία της έπιπλα και να συνδυάζω το ξύλο με
Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Παρίσι, όταν του πολύ μοντέρνα υλικά όπως το νίκελ, το
πρότειναν από το Υπουργείο Εμπορίου της πλέξιγκλας και η λάκα.» Τελευταία ο Νίκος
Γαλλίας να αναλάβει τη Διεύθυνση στο Αποστολόπουλος έκανε μερικές πολύ
Εμπορικό Επιμελητήριο. Όλα αυτά όμως σημαντικές συνεργασίες με γνωστούς
ήταν πολύ βαρετά για έναν άνθρωπο με κατασκευαστές.
τόσα πολλά ενδιαφέροντα.
Υπογράφει τα έπιπλα κουζίνας της
Εκείνη την εποχή άρχισε να γνωρίζει τον εταιρίας Βεϊνόγλου ενώ στα καταστήματα
κόσμο της μόδας. Εγκατέλειψε τα στεγνά New Age Store και New Age Corner
γραφεία και από τη θέση του διευθυντή της εταιρείας Μόσχου παρουσιάζονται
μεγάλων εταιριών που εκπροσωπούσαν δικές του σειρές πλακιδίων τοίχου και
γνωστούς οίκους μόδας γύρισε όλο τον δαπέδου από φυσικά πετρώματα και
κόσμο: « Είχα μια απόλυτη γνώση της κεραμικά, νιπτήρες, νεροχύτες, τζάκια,
μόδας πράγμα που με γοήτευσε. Είναι διακοσμητικά αντικείμενα κήπων και
ένας κόσμος μαγικός, το επάγγελμα της φωτιστικά. Μια νέα συνεργασία με την
μόδας όμως είναι πολύ δύσκολο» έχει πει εταιρία PIC Homes θα έχει ως αποτέλεσμα
ο Νίκος Αποστολόπουλος ο οποίος παρ’ μια πλήρη πρόταση για το σπίτι που θα
όλες τις δυσκολίες επιμένει να κάνει αυτό παρουσιαστεί το ερχόμενο φθινόπωρο. Ο
που του αρέσει: «Η σχέση μου με τη μόδα νέος κόσμος του Νίκου Αποστολόπουλου
ξεκινάει βασικά από την εγωκεντρική περιλαμβάνει εντυπωσιακά έπιπλα,
πλευρά μου. Θέλω συνεχώς να γοητεύω φωτιστικά, διακοσμητικά για το σπίτι
τους άλλους, πράγμα που κάνω πλέον αλλά και χαλιά, κουρτίνες, σεντόνια,
με τρόπο πολύ διακριτικό. Με το παιχνίδι πιατικά και ποτήριa: «Ο στόχος μου
της γοητείας, κατακτάς τους ανθρώπους δεν είναι να γίνω διακοσμητής αλλά να
και μπαίνεις στη ζωή τους και το σπίτι προσφέρω ολοκληρωμένες προτάσεις
τους όταν τους αρέσουν τα πράγματα και εναλλακτικές λύσεις για το σπίτι ενός

43
 εργένη, ενός ζευγαριού, μιας οικογένειας
με παιδιά, που έχουν διαφορετικές
ανάγκες στην καθημερινή τους ζωή» Και
όλα αυτά σε προσιτές τιμές για όλους.
Παράλληλα ο Νίκος Αποστολόπουλος
ετοιμάζει τη νέα συλλογή του με
ανδρικές ολοκληρωμένες σειρές που
περιλαμβάνουν ρούχα, παπούτσια,
τζιν, εσώρουχα, μαγιό, αξεσουάρ και
κοσμήματα και την ΑΝ2, μια προσιτή σειρά
για όλους, ενώ στα μελλοντικά του σχέδια
συμπεριλαμβάνονται και γυναικεία είδη.
Κορυφαία στιγμή της καριέρας του
θεωρεί την επιτυχημένη παρουσίαση της
πρώτης κολεξιόν του στο Παρίσι.
Αγαπά πολύ την Πάτρα καθώς εδώ
μεγάλωσε και εδώ ζει ακόμα η οικογένειά
του. Δυστυχώς δεν την επισκέπτεται
συχνά γιατί τον κουράζουν τα ταξίδια με
αυτοκίνητο. Θα ήθελε απλά να κλείνει τα
μάτια του και να ξυπνέι εδώ.
44
Αποφεύγει την υπερβολική έκθεση της
ζωής του στη δημοσιότητα.
Θεωρεί πως όλοι οι Έλληνες, πλην
κραυγαλέων εξαιρέσεων, είναι αρκετά
καλοντυμένοι.
Εκτιμά στους ανθρώπους το χιούμορ και
τη γενναιοδωρία. Ενοχλείται από την
τσιγκουνιά.
Έγινε πασίγνωστος για τα εσώρουχα
του, αλλά έχει κάνει κοστούμια μέχρι και
για όπερες!
Παρουσίσε τη φετινή κολεξιόν του
Φθινόπωρο 2008 - Χειμώνας 2009 με ένα
εξαιρετικά πετυχημένο street party στον
αγαπημένο δρόμο που ξεκίνησε το πρώτο
του κατάστημα, στην Αναγνωστοπούλου
22 στο Κολωνάκι.
Έχει πει: “Στη ζωή δεν πρέπει να
παραιτούμαστε εύκολα αλλά πρέπει όμως
να γνωρίζουμε πότε πρέπει στ’ αλήθεια
να παραιτηθούμε και να αλλάξουμε
πορεία.”
45
 της Χριστίνας Παπαγεωργοπούλου

46
«Ύμνος της ζωής»:
«...Ζωή δεν είναι τίποτε / γλυκύτερο
στον κόσμο / απ’ την πεντάμορφη
ζωή /την ηλιοφωτισμένη!»
Ο Κωστής Παλαμάς αποτελεί μια από τις
μεγαλύτερες πνευματικές φυσιογνωμίες
της νεότερης Ελλάδας και έναν από τους
μεγαλύτερους ποιητές του Ελληνισμού.
Αποτέλεσε κεντρική μορφή της
λογοτεχνικής γενιάς του 1880 και ήταν
πρωτοπόρος, μαζί με τον Νίκο Καμπά και
τον Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης
Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) Σχολής.
Γεννήθηκε στην Πάτρα στις Ιανουαρίου
του 1859, η καταγωγή του όμως ήταν
από το Μεσολόγγι. Η οικογένειά του
έχει να επιδείξει πολλούς αγωνιστές,
κληρικούς και διδασκάλους του Γένους.
Ο προπάππος του ήταν ο Παναγιώτης
Παλαμάς, ιδρυτής της ονομαστής
Παλαμαίας Σχολής στο Μεσολόγγι,
στην οποία δίδασκε, ενώ ο παππούς του
Ιωάννης είχε διδάξει στην Πατριαρχική
Ακαδημία της Κωνσταντινούπολης.
«Η υστερνή ματιά της»:
«Όταν η δόλια μάνα μου / τον κόσμο
παρατούσε, / με πήγαν κι εγονάτισα
/ μικρό, πουλί, μπροστά της, την
τελευταία της πνοή / ο Χάρος
ερροφούσε...»
Το 1864 πεθαίνει η μητέρα του
Πηνελόπη από πρόωρο τοκετό, ενώ
λίγο αργότερα, το 1865 πεθαίνει και ο
πατέρας του Μιχαήλ Παλαμάς. Στενοί
συγγενείς ανέλαβαν τότε τα τρία παιδιά
της οικογένειας: τον μικρότερο αδερφό
του η αδερφή της μητέρας του και
εκείνον και τον μεγαλύτερο αδερφό του
ο θείος τους Δημήτριος Παλαμάς, που
κατοικούσε στο Μεσολόγγι. Εκεί έζησε
από το 1867 ως το 1875, σε ατμόσφαιρα
μάλλον δυσάρεστη και καταθλιπτική, που
ήταν φυσικό να επηρεάσει τον ευαίσθητο
ψυχισμό του, όπως φαίνεται και από
ποιήματα που αναφέρονται στην παιδική
του ηλικία. Στα γυμνασιακά του χρόνια
αρχίζει ν’ ασχολείται με την λογοτεχνία,
ενώ το πρώτο του ποίημα το έγραψε
σε ηλικία 9 ετών, “ποίημα για γέλια”,
όπως το χαρακτήρισε αργότερα ο ίδιος.
Μόλις τελείωσε το γυμνάσιο, το 1876,
μετακόμισε στην Αθήνα, όπου εγγράφηκε
στο Πανεπιστήμιο, στη Νομική σχολή. Οι
σπουδές του όμως δεν κράτησαν πολύ,
γιατί η ποίηση και η λογοτεχνία από
νωρίς τον κέρδισαν.
«Μια πίκρα»:
«Τα πρώτα μου χρόνια τ’ αξέχαστα
τα ‘ζησα/κοντά στ’ ακρογιάλι,/
στη θάλασσα εκεί, τη ρηχή και
την ήμερη,/στη θάλασσα εκεί την
πλατιά , τη μεγάλη./Και κάθε φορά
που μπροστά μου η πρωτάνθιστη/
ζωούλα προβάλλει,/και βλέπω τα
ονείρατα κι ακούω τα μιλήματα/
των πρώτω μου χρόνω κοντά στ’
ακρογιάλι,/στενάζεις, καρδιά μου,
το ίδιο αναστένασμα:/Να ζούσα και
πάλι/στη θάλασσα εκεί τη ρηχή και
την ήμερη,/στη θάλασσα εκεί την
πλατιά, τη μεγάλη.
Το 1879 διαμένει σ’ ένα μικρό σπίτι στην
οδό Ιπποκράτους, όπου συγκατοικεί με
το Νίκο Καμπά, για περίπου ένα χρόνο.
Η εποχή της εμφάνισης του Κωστή
Παλαμά, αλλά και των άλλων ποιητών
της Νέας Αθηναϊκής Σχολής συνέπεσε με
την έξαρση του προβληματισμού για το
γλωσσικό ζήτημα. Ο ίδιος, υποστηρικτής
της δημοτικής, ενώ στο λογοτεχνικό του
έργο χρησιμοποιούσε την δημοτική, ως
Γραμματέας του Πανεπιστημίου ήταν
υποχρεωμένος να συντάσσει τα επίσημα
έγγραφα σε αυστηρή καθαρεύουσα.
Αργότερα θα μείνει στην οδό Ασκληπιού
για πολλά χρόνια. Την ίδια εποχή
ασχολείται και με τη δημοσιογραφία
και συνεργάζεται με εφημερίδες και
περιοδικά, χρησιμοποιώντας κατά
καιρούς τα ψευδώνυμα “Κώστας”,
“Διαγόρας”, “Ονολουλού”, “Φλόρα
Μιράμπιλης”, “W”. Το 1876 υπέβαλε
στον Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό
την ποιητική συλλογή “Ερώτων Έπη”, σε
καθαρεύουσα, με σαφείς τις επιδράσεις
της Α’ Αθηναϊκής Σχολής. Η συλλογή
απορρίφθηκε με τον χαρακτηρισμό
“λογιωτάτου γραμματικού ψυχρότατα
στιχουργικά γυμνάσματα”. Η πρώτη του
αυτοτελής έκδοση ήταν το 1878 το ποίημα
47
 “Μεσολόγγι”. Το 1886 δημοσιεύτηκε η
πρώτη του ποιητική συλλογή “Τραγούδια
της Πατρίδος μου” στη δημοτική γλώσσα,
η οποία εναρμονίζεται απόλυτα με το
κλίμα της Νέας Αθηναϊκής Σχολής, της
οποίας γίνεται ιδρυτής.
Στις 27 Δεκεμβρίου 1887, παντρεύτηκε
τη Μαρία Βάλβη (κουμπάρος ο Βλάσης
Γαβριηλίδης), γόνο πολιτικής οικογένειας
του Μεσολογγίου. Μαζί απέκτησαν
τρία παιδιά: τον Λέανδρο, τη Ναυσικά
και τον Άλκη. Ο θάνατος βρίσκει τον
Άλκη σε ηλικία μόλις 5 χρόνων στις 24
Φεβρουαρίου του 1898 και ο Κωστής
Παλαμάς βυθίζεται σε πένθος. Η βαθιά
οδύνη του ποιητή για το χαμό του μικρού
του γιού υπήρξε η αιτία για να γραφεί το
αριστούργημά του “Ο Τάφος” (1898).
«Ο τάφος»:
«έναν σταλακτίτη με τα δάκρυα της
ψυχής του τα κρυφοσταλάζοντα
μέσα του... Η φιλοσοφία της λύπης
εκράτησε τα δάκρυα για να τα χύση
εις λάμποντας στίχους».
Στις 15 Οκτωβρίου 1897, ο Παλαμάς
διορίστηκε από τον τότε υπουργό Παιδείας
Ανδρέα Παναγιωτόπουλο, γραμματέας
του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου
αποχώρησε το 1928. Από την ίδια
χρονιά (1897) άρχισε να δημοσιεύει τις
σημαντικότερες ποιητικές του συλλογές
και συνθέσεις, όπως οι “Ίαμβοι και
Ανάπαιστοι” (1897), “Οι Χαιρετισμοί της
Ηλιογέννητης” (1900), “Ασάλευτη Ζωή”
(1904), “ο Δωδεκάλογος του Γύφτου”
(1907), “Η Φλογέρα του Βασιλιά” (1910),
“Καημοί της λιμνοθάλασσας” (1912).
Εκτός της όλης ποιητικής και φιλολογικής
του εργασίας, ο Κωστής Παλαμάς άφησε
δύο θεατρικά αριστουργήματα. Το δράμα
“Τρισεύγενη” (1903) και τη νουβέλα “Ο
θάνατος του παλληκαριού” (1901).
Ένδειξη της καθιέρωσής του ως ποιητή
ήταν η ανάθεση της σύνθεσης του Ύμνου
των Ολυμπιακών Αγώνων, το 1896 (σε
μελοποίηση του Σπύρου Σαμάρα).
«Αρχαίο πνεύμα αθάνατο, αγνέ
πατέρα
του ωραίου, του μεγάλου και του
αληθινού,
48
κατέβα, φανερώσου κι’ άστραψε εδώ
πέρα στη δόξα της δικής σου γης και
τ’ ουρανού».
Τρεις μέρες μετά την κήρυξη του
Ελληνοαλβανικού πολέμου (1η
Νοεμβρίου 1940), ο Κωστής Παλαμάς
απευθύνεται στα νιάτα της Ελλάδας με
ένα τετράστιχό του:
«Στη νεολαία μας»:
«Αυτό κρατάει ανάλαφρο μεσ’ την
ανεμοζάλη/ το από του κόσμου
τη βοή πρεσβυτικό κεφάλι,/αυτό
το λόγο θα σας πω/ δεν έχω άλλο
κανένα/ Μεθύστε με τ’ αθάνατο/
κρασί του Εικοσιένα!»
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του θα τα
ζήσει αποτραβηγμένος και θ’ ασχοληθεί
με τη συγγραφή νέων έργων, τη
διευθέτηση των παλαιοτέρων του και την
απλή συναναστροφή γνωστών και φίλων.
Στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής,
στις 9 Φεβρουαρίου του 1943, πεθαίνει
η σύντροφός του Μαρία. Δεκαοχτώ
μέρες αργότερα, στις 3.20’ π.μ., ημέρα
Σάββατο, της 27ης Φεβρουαρίου 1943,
πεθαίνει και ο ίδιος ο ποιητής, έπειτα
από σοβαρή ασθένεια. Το θλιβερό
άγγελμα διαδόθηκε αστραπιαία σε όλη
τη γερμανοκρατούμενη πρωτεύουσα. Ο
Παλαμάς δεν ανήκε πλέον στην οικογένειά
του αλλά σ’ ολόκληρο το έθνος. Η κηδεία
του έμεινε μνημειώδης στα χρονικά της
πατρίδας μας. Χιλιάδες λαός πλημμύρισε
το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών και
συνόδευσε τον μεγάλο μας ποιητή μέχρι
την τελευταία του κατοικία, ψάλλοντας
τον εθνικό ύμνο, μπροστά στα μάτια των
έκπληκτων Γερμανών κατακτητών. Λίγο
νωρίτερα ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός
είχε απαγγείλει το περίφημο νεκρώσιμο
ποίημα στη μνήμη του Κωστή Παλαμά.,
που ήταν ταυτόχρονα και μια δυναμική
αντιστασιακή πράξη μπροστά στα μάτια
των εμβρόντητων κατακτητών.
«...Ηχήστε οι σάλπιγγες... / καμπάνες
βροντερές / δονήστε σύγκορμη τη
χώρα / πέρα ως πέρα... Σ’ αυτό το
φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!
Σημαίες της λευτεριάς,
ξεδιπλωθείτε!»
-Το 1889 δημοσιεύτηκε ο Ύμνος εις συρμένη απ’ το μαγνήτη/πάντα της
την Αθηνάν, αφιερωμένος στη γυναίκα Μούσας, μήτ’ εσύ, χιλιάκριβό μου
του, για τον οποίο βραβεύτηκε στον σπίτι./Ο πιο τρανός καημός μου/
Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό την θα είναι πως δε δυνήθηκα μ’ εσέ να
ίδια χρονιά. ζήσω, ω πλάση,/πράσινη απάνου
-Το 1918 του απονεμήθηκε το Εθνικό στα βουνά, στα πέλαγα, στα δάση,/
Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ θα είναι πως δε χάρηκα σκυφτός μέσ’
από το 1926 αποτέλεσε βασικό μέλος της τα βιβλία,/ω φύση, ολάκερη ζωή, κι
Ακαδημίας των Αθηνών, της οποίας έγινε ολάκερη σοφία!»
πρόεδρος το 1930.
-Το 1924 η Γαλλική κυβέρνηση τον Η οικία του Κωστή Παλαμά στην Πάτρα
τιμά με το παράσημο της “Λεγεώνος της σώζεται ως σήμερα, στην οδό Κορίνθου,
Τιμής”. όπου στεγάζεται το Ίδρυμα Κωστή
-Το 1929 αναλαμβάνει καθήκοντα ως Παλαμά.
Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.
-Στις αρχές του 1933 τιμάται με το
μετάλλιο “Γκαίτε” από τον Γερμανό
πρεσβευτή στην Αθήνα. Ανακηρύσσεται
Επίτιμος Πρόεδρος του νεοϊδρυθέντος
τμήματος της Διεθνούς Ενώσεως
Συγγραφέων και λίγο αργότερα του
απονέμεται το “Οικονόμειο Βραβείο”.
-Το 1934 η Ισπανική κυβέρνηση τον τιμά
με το μετάλλιο “Del la plaque del l’ Ordre
de la Republique” και ένα χρόνο μετά του
απονέμεται το Μετάλλιο της Αμβροσιανής
Βιβλιοθήκης του Μιλάνου.
-Το 1936 εορτάζεται η πενηντάχρονη
προσφορά του ποιητή στα πνευματικά
δρώμενα και του απονέμονται τα διάσημα
του Ανωτέρου Ταξιάρχου του Βασιλικού
Τάγματος και το βραβείο «Γραμμάτων
και Τεχνών» του Υπουργείου Παιδείας.
-Την ίδια εποχή τον επισκέπτεται στο
σπίτι του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών
Χρυσόστομος και του μεταφέρει
τα συγχαρητήρια και τις ευχές της
Ορθοδόξου Εκκλησίας.
-Το 1937 αποκαλύπτεται προτομή του
Κωστή Παλαμά στο Μεσολόγγι.
-Δύο φορές ήταν υποψήφιος για το
Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας.

«Ο πιο τρανός καημός μου»:

«Την ώρα την υπέρτατη που θα το
σβη το φως μου/αγάλια αγάλια ο
θάνατος, ένας θε να είν’ εμένα/ο
πιο τρανός καημός μου./Δε θα είν’
οι κούφιοι λογισμοί, τα χρόνια τα
χαμένα,/της φτώχειας η έγνοια,
του έρωτα η ακοίμητη λαχτάρα,/μια
δίψα μέσ’ στο αίμα μου, προγονική
κατάρα,/μήτε η ζωή μου η αδειανή

49
 ΠΑΤΡΑ & ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Σημαντικοί είναι οι λογοτέχνες και ποιητές που κατάγονται από την πόλη της
Πάτρας. Άνδρες και γυναίκες εμπνεύστηκαν από τη ζωή τους εδώ και δημιούργησαν
βραβευμένα διηγήματα, μυθιστορήματα και ποιήματα που αρκετά συχνά
τοποθετούνται στο αστικό περιβάλλον της Πάτρας.

Ο  Περικλής Γιαννόπουλος  γεννήθηκε

στην Πάτρα  το 1869 και υπήρξε
λογοτέχνης, μεταφραστής και
δοκιμιογράφος. Αρχικά σπούδασε ιατρική
για να εγκαταλείψει τελικά τις σπουδές
του και να μελετήσει στο Λονδίνο
αγγλική και γαλλική λογοτεχνία. Άρχισε
από το 1894 να δημοσιεύει κείμενά
του σε εφημερίδες χρησιμοποιώντας
ψευδώνυμα. Με εντελώς προσωπικό ύφος
και γλώσσα εκφράζει τις ελληνοκεντρικές
του ιδέες και καταγγέλλει τα αίτια της
ελληνικής κακοδαιμονίας - προπαντός
την ξενομανία, τον “φραγκοραγιαδισμό”
όπως τόν ονόμασε ο ίδιος.Αυτοκτόνησε
στη θάλασσα του Σκαραμαγκά στις 8
Απριλίου 1910.
Η Γαλάτεια Σαράντη είναι από το 1997 η
πρώτη γυναίκα Ακαδημαϊκός. Γεννήθηκε
στην Πάτρα το 1920. Αποφοίτησε από το
Αρσάκειο Λύκειο Πατρών και σπούδασε
στη Νομική Αθηνών, από την οποία όμως
δεν αποφοίτησε, καθώς αφοσιώθηκε
από νωρίς στη συγγραφή. Πρώτο της
έργο ήταν το διήγημα “Το Κάστρο”
(1945). Ακολούθησαν νουβέλες,
μυθιστορήματα, διηγήματα και βιβλία
για παιδιά. Έργα της μεταφράστηκαν σε
πολλές γλώσσες. Τιμήθηκε με το Βραβείο
της Ομάδας των 12, το Κρατικό Βραβείο
μυθιστορήματος, το Κρατικό Βραβείο
Διηγήματος, το Βραβείο Ιδρύματος
Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών και το
Βραβείο Παιδικού Μυθιστορήματος του
Ι.Δ.Κολλάρου.

50
Η Αθηνά Κακούρη γεννήθηκε το 1928
στην Πάτρα. Η συγγραφική της καριέρα
άρχισε το 1950, όταν δημοσίευσε μία
σειρά χρονογραφημάτων από ένα ταξίδι
της στη Μέση Ανατολή στην εφημερίδα
“Ο Νεολόγος” των Πατρών. Στο τέλος της
δεκαετίας του 1950, άρχισε να δημοσιεύει
αστυνομικά διηγήματα στο περιοδικό
Ταχυδρόμος. Άρχισε να γράφει ιστορικά
μυθιστορήματα στο τέλος της δεκαετίας
του 1970. Τα πιο γνωστά της ιστορικά
μυθιστορήματα είναι τα Πριμαρόλια (τα
οποία κερδίσανε το Βραβείο Νικηφόρου
Βρεττάκου το 1999), και η Θέκλη. Είναι
ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Προστασίας
Σπαστικών και εταίρος της Εν Αθήναις
Αρχαιολογικής Εταιρείας.

Η Μαρία Καρελά γεννήθηκε, μεγάλωσε

και ζει στην Πάτρα. Κείμενά της έχουν
δημοσιευτεί κατά καιρούς στον τοπικό
και αθηναϊκό Τύπο. Από το 1992 έχουν
εκδοθεί τέσσερις συλλογές διηγημάτων
της με γνωστότερη δουλειά της το
διήγημα “Πατρινέλλα”. Έχει τιμηθεί από
τη Νέα Κίνηση Λογοτεχνών Αθηνών
και τον Οργανισμό Καλλιτεχνικών
και Πολιτιστικών Εκδηλώσεων.Είναι
μέλος της εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ.
Ελλάδος και αντιπρόεδρος της Εταιρείας
Ελληνοϊταλικής Φιλίας και Έρευνας
“Ούγκο Φόσκολο”. Επίσης είναι γνωστή
ζωγράφος και η δουλειά της έχει τύχει
της αποδοχής μεγάλης μερίδας κοινού
και κριτικών.

Ο Κώστας Λογαράς γεννήθηκε στην

Πάτρα το 1950, όπου ζει και εργάζεται.
Σπούδασε Κλασσική Φιλολογία στη
Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου
Αθηνών. Εργάστηκε ως καθηγητής στη
Μέση Εκπαίδευση. Από το 1991 διδάσκει
στην Ιδιωτική Εκπαίδευση. Από το 1977
συνεργάζεται ως επιφυλλιδογράφος με
την εφημερίδα “Τα Νέα”. Είναι μέλος
της Εταιρείας συγγραφέων. Το θεατρικό
έργο  “Η τελευταία Μάσκα” (Falimen-
to)  βασίστηκε σε πραγματικό γεγονός
που συνέβη στην Πάτρα την δεκαετία
του 60΄, είναι η ιστορία μιάς γυναίκας
που σκότωσε το παιδί του εραστή της για
να τον εκδικηθεί.

51
 Ο Βασίλης Κ. Λάζαρης γεννήθηκε στην
Πάτρα το 1930. Σπούδασε φιλολογία στην
Αθήνα και δούλεψε σε σχολεία για τριάντα
χρόνια, χρημάτισε δε και νομάρχης. Η
χούντα τον είχε απολύσει από τη θέση
του και είχε μείνει έξω από τη δημόσια
εκπαίδευση ολόκληρη την επταετία. Το
1983 εκδόθηκε το μελέτημά του “Τέχνης
Σημεία”, από το 1986 μέχρι το 1990 το
τετράτομο έργο του “Πολιτική Ιστορία
της Πάτρας”, το 1996 η πραγματεία του
“Οι ρίζες του ελληνικού κομμουνιστικού
κινήματος” και το 2000 η μονογραφία
του “Παναγιώτης Συνοδινός”. Η εργασία
του “Καποδιστριακή Πάτρα” έχει ως
θέμα της τη θαυμαστή αναγέννηση της
αχαϊκής πρωτεύουσας αμέσως μετά το
τέλος της Επανάστασης του ΄21.

Ο Σωκράτης Λ. Σκαρτσής γεννήθηκε

στην Πάτρα το 1936 από γονείς
Επιταλιώτες, παντρεύτηκε την Ευαγγελία
Νικολουδάκη και έχουν τρία παιδιά,
την Ξένη, το Λάμπρο και τη Στεφανία.
Σπούδασε και διδάσκει φιλολογία.Είναι
Έλληνας ποιητής και συγγραφέας, πρώην
καθηγητής στο  Πανεπιστήμιο Πατρών.
Επίσης είναι μέλος της οργανωτικής
επιτροπής του  “Συμποσίου ποίησης”. Το
έργο του περιλαμβάνει ποίηση, δοκίμια,
μελέτες, άρθρα, μεταφράσεις, περιοδικά
και εκδόσεις. Έργα του: “Η ζωή μας
γυμνή σαν αντικείμενο”, “Το βιβλίο των
νεκρών”, “Τραγούδια της Πολυνησίας”.

Ο Διονύσης Καρατζάς γεννήθηκε το

1950 στην Πάτρα, στην οποία ζει και
εργάζεται ως καθηγητής φιλόλογος.
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων
και της Ένωσης Δημιουργών Ελληνικού
Τραγουδιού (Ε.Δ.Ε.Τ.). Υπήρξε βασικός
συνεργάτης του πατρινού περιοδικού
«Υδρία» από το 1973 έως το 1985
και ιδρυτικό μέλος της Οργανωτικής
Επιτροπής του Συμποσίου Ποίησης έως το
1985. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί
στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και
Ιταλικά.

52
53
 ΣΠΥΡΟΣ
ΣΩΚΑΡΗΣ
του Βασίλη Καραβασίλη

54
Ο Σπύρος Σώκαρης γεννήθηκε στην Οι πίνακές του μπορούν να
Πάτρα το 1924 . χαρακτηριστούν Ιμπρεσσιονιστικοί αλλά
με καθαρά προσωπικό ύφος και με μεγάλη
Ο πατέρας του Γρηγόρης Σώκαρης ήταν ελευθερία στα εκφραστικά του μέσα.
έμπορος σταφίδας ,γεννημένος στην
Ρουμανία με καταγωγή από την Το 1961 κάνει την πρώτη του έκθεση
Κεφαλονιά. <<εκτός των τειχών>>, στην Αθήνα
στην γκαλερί << ΖΥΓΟΣ>> με μεγάλη
Η μητέρα του ζωγράφου Λουΐζα Μεταξά επιτυχία.
καταγόταν επίσης από την Κεφαλονιά .
Το 1966 τον Οκτώβριο ο ζωγράφος
Ο Σώκαρης σχολείο πήγε στην Πάτρα, στις Σώκαρης ανοίγει τα φτερά του και εκθέτει
Kαλόγριες αρχικά και στο Λύκειο «Άγιος στην Νέα Υόρκη.
Ανδρέας» Μαιζώνος και Καλαβρύτων,
ένα νεοκλασικό κτίριο φτιαγμένο από τον Το φθινόπωρο του 1967 συλλαμβάνεται
Τσίλλερ . λόγω της συμμετοχής του στην
αντιδικτατορική οργάνωση ΔΕΚΑ
Την αγάπη του για την ζωγραφική την (Δημοκρατικό Εθνικό Κίνημα Αντίστασης).
έδειξε πολύ νωρίς . Έτσι το 1938 σε Βασανίζεται στα κρατητήρια της Πάτρας
ηλικία 14 ετών κάνει την πρώτη του και περνάει από το Στρατοδικείο Τρίπολης
ατομική έκθεση στην Πάτρα . την ίδια χρονιά .

Το 1953 όντας υπάλληλος του Η ζωγραφική του Σώκαρη είναι μια

Ραδιοφωνικού Σταθμού Πατρών, κάνει ζωγραφική ανεξάρτητη και αδέσμευτη
την δεύτερη έκθεση του στο κτίριο του που ακολουθεί τον δικό της μοναχικό
Εμπορικού –Εισαγωγικού Συλλόγου στην δρόμο, απόλυτος καθρέφτης του
Πλατεία Γεωργίου, στην Πάτρα. χαρακτήρα του καλλιτέχνη, σε μια πόλη

55
 που πολύ αγάπησε αλλά και πολύ τον ΕΚΘΕΣΕΙΣ
αγάπησε. Δεν είναι τυχαίο ότι ο δήμος
της πόλης μας, έδωσε το όνομά του 1938 1η του Ατομική έκθεση στην
τιμώντας τον, στην αίθουσα εκθέσεων Πάτρα
πού βρίσκεται στο Μέγαρο Λόγου & 1952 Ομαδική έκθεση Πατρινών
Τέχνης. Καλλιτεχνών.
1953 Ατομική. Αίθουσα εμπορικού
Το 1977 μαζί με τον μαθητή του Στάθη εισαγωγικού συλλόγου. Πάτρα
Χρυσικόπουλο ανοίγουν την «Αίθουσα 1952 Ομαδική έκθεση Πατρινών
Τέχνης» στην Πάτρα, δίπλα στο κτίριο του Καλλιτεχνών Πύργος
Παλαιού Ταχυδρομείου, Ρήγα Φεραίου 1955 Ατομική. Αίθουσα Λιμενικού
και Αγίου Νικολάου, φέρνοντας στην Συλλόγου. Πύργος
Πάτρα σχεδόν όλα τα μεγάλα ονόματα 1956 Ομαδική έκθεση Πατρινών
ζωγράφων της εποχής εκείνης, θέλοντας Καλλιτεχνών. Πάτρα
να γνωρίσει στην πόλη μας το άλφα και 1957 Ατομική. Αίθουσα Δημοτικής
το ωμέγα της Ελληνικής Ζωγραφικής. Βιβλιοθήκης. Πάτρα
1958 Ομαδική έκθεση Πατρινών
Κατά καιρούς ενέταξαν τον Σώκαρη Καλλιτεχνών. Πάτρα
στους φωβιστές ή στους ναιφ ζωγράφους, 1959 Ομαδική έκθεση Πατρινών
κατι που ο ίδιος δεν το δεχότανε και το Καλλιτεχνών. Πάτρα
αντέκρουε με σθένος. 1960 Ομαδική έκθεση Πατρινών
Καλλιτεχνών. Πάτρα
Ήταν παντρεμένος με την Ολίβια 1960 Πανελλήνια έκθεση στο Ζάππειο.
Ιγγλέση της γνωστής οικογένειας με Αθήνα
τα Φροντιστήρια, Σχολές Λογιστών 1961 Ατομική Έκθεση στην γκαλερί
–Ναυτιλιακά Πρακτορεία. Ζυγός. Αθήνα
1962 Ατομική. Αίθουσα Δημοτικής
Πέθανε στην Πάτρα το 1982. Βιβλιοθήκης. Πάτρα
1965 Ομαδική έκθεση Πατρινών
Καλλιτεχνών.Πάτρα
1965 Ομαδική έκθεση. Νέα Υόρκη
1966 Ατομική έκθεση. Gallery Interna-
tional (Madison Avenue) Νέα Υόρκη
1967 Ατομική έκθεση Αlbany. MASS.
USA
1967 Ομαδική έκθεση. Lenox. MASS.
USA
1967 Ομαδική έκθεση. ALLENTOWN.
MASS. USA
1970 Ομαδική έκθεση. Νέα Υόρκη
1972 Ομαδική έκθεση. Raymont Dun-
can. Παρίσι
1974 Ατομική. Αίθουσα Δημοτικής
Βιβλιοθήκης. Πάτρα
1975 Ατομική. Αίθουσα Δημοτικής
Βιβλιοθήκης. Πάτρα
1975 Ατομική. Αίθουσα Προτύπου
Κέντρου Επιμόρφωσης. Πύργος
1978 Ατομική. Αίθουσα Τέχνης. Πάτρα
1979 Ομαδική έκθεση. (7 Pittori Greci)
Ρώμη
1981 Ατομική. Αίθουσα Τέχνης. Πάτρα

56
57
 ΤΕΧΝΗ από..
ΠΑΤΡΑ
Η πόλη μας έχει την τύχη να αποτελεί τη γενέτειρα πολλών ζωγράφων
αναγνωρισμένων στο πανελλήνιο αλλά και διεθνώς. Τα πολιτιστικά δρώμενα που
λαμβάνουν χώρα στην Πάτρα είναι ποικίλα και αποτελούν πόλο έλξης ακόμα και για
καλλιτέχνες που μπορεί να μη γεννήθηκαν εδώ, έχουν ωστόσο επιλέξει την Πάτρα
ως χώρο διαμονής και δημιουργίας.

Ο  Επαμεινώνδας Θωμόπουλος
γεννήθηκε στην Πάτρα το 1878 και
πέθανε ατην Αθήνα το 1976. Κινήθηκε
ανάμεσα στον  ακαδημαϊσμό  και τον
πρώιμο  ελληνικό  ιμπρεσιονισμό.
Σπούδασε ζωγραφική στην  Ιταλία.
Ήταν για χρόνια καθηγητής
στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και
διετέλεσε διευθυντής της σχολής την
περίοδο 1948–1949. Το 1945 εκλέχθηκε
μέλος της  Ακαδημίας Αθηνών  και
το  1962  διετέλεσε πρόεδρος του ίδιου
ιδρύματος. Τα περισσότερα έργα του
είναι εμπνευσμένα απο την φύση. Πολλά
από αυτά φιλοξενούνται στο Δημαρχείο
Πατρών  και στην Εθνική Πινακοθήκη
της Ελλάδας. Το  1929  φιλοτέχνησε 16
ελαιογραφίες για λογαριασμό του Δήμου
Πατρέων που τοποθετήθηκαν στην
αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου και
στο γραφείο του δημάρχου. Έχει επίσης
ζωγραφίσει αγιογραφίες στον ναό της
Ευαγγελίστριας στην Πάτρα.

58
Ο  Μέμος Μακρής  γεννήθηκε στην
Πάτρα  1/4/1913. Σπούδασε στην 
Α.Σ.Κ.Τ.  στην Αθήνα. Κατά τη διάρκεια
της γερμανικής κατοχής ο Μακρής
πήρε μέρος στην  Εθνική Αντίσταση.
Μετά την απελευθέρωση συνέχισε τις
σπουδές του στο Παρίσι. Απελάθηκε από
τη Γαλλία το 1950 λόγω των αριστερών
του πολιτικών πεποιθήσεων και βρήκε
πολιτικό άσυλο στην  Ουγγαρία. Στην
Ουγγαρία δραστηριοποιήθηκε ενεργά
στην καλλιτεχνική, πολιτική και πολιτιστική
κίνηση της χώρας. Το  1964  του
αφαιρέθηκε η ελληνική  υπηκοότητα,
την οποία επανάκτησε το  1975  μετά
την αποκατάσταση της δημοκρατίας
στην Ελλάδα. Το  1978  στην  Εθνική
Πινακοθήκηπραγματοποιήθηκε η πρώτη
αναδρομική έκθεσή του στην Ελλάδα.
Είναι περισσότερο γνωστός για το
γλυπτό του με τη μορφή του κεφαλιού
ενός νέου που βρίσκεται στην είσοδο του
Πολυτεχνείου, προς τιμήν των θυμάτων
της εξέγερσης του Πολυτεχνείου
το 1973.

Ο Βασίλειος Χατζής γεννήθηκε στην Πάτρα

το  1865. Ήταν διακεκριμένος  Έλληνας
ζωγράφος, που έγινε γνωστός κυρίως
για τις θαλασσογραφίες του. Καθότι
έζησε από παιδί κοντά στην θάλασσα
αποτύπωσε στους πίνακές του πλοία
άλλοτε αραγμένα σε ήρεμα νερά και
άλλοτε να δέρνονται από τα κύματα
σε τρικυμιώδεις θάλασσες. Ζωγράφισε
επίσης θέματα της καθημερινής ζωής,
τοπία με φτωχικά σπίτια, ψαροχώρια
τυλιγμένα μέσα σε ένα απαλό και
γαλήνιο χρώμα. Διακρίθηκε και για τις
πολεμικές θαλασσογραφίες που έφτιαξε
κατά την διάρκεια των  Βαλκανικών
Πολέμων(1912–1913) κατά παραγγελία
της  ελληνικής κυβέρνησης. Ο Χατζής
υπήρξε μαθητής του  Νικηφόρου
Λύτρα και του Κωνσταντίνου Βολανάκη.
Μαζί με τον τελευταίο και τον Αλταμούρα,
θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους
θαλασσογράφος του τέλους του 19ου αι.
και των αρχών του 20ου αι. Παρότι δεν
έκανε σπουδές στο Μόναχο, από το ύφος
του και μόνον, το έργο του εντάσσεται
στην λεγόμενη «Σχολή του Μονάχου».
Πέθανε στην Αθήνα το 1915.

59
 Ο Χαράλαμπος Θεμιστοκλέους
γεννήθηκε στη Μόρφου της Κύπρου
το 1950. Σπούδασε Γλυπτική και
Ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών
Τεχνών (1970-1975) με υποτροφία του
Ι.Κ.Υ. όπου και διακρίθηκε με τέσσερις
επαίνους. Βρίσκεται μόνιμα στην
Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Πάτρα,
όπου εργάζεται σαν καθηγητής Τέχνης
σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης. Έχει
αναπτύξει καλλιτεχνική δραστηριότητα
σε πολλές ομαδικές και ατομικές
εκθέσεις.

Ο Βασίλης Καραβασίλης γεννήθηκε στην

Πάτρα. Σπούδασε στα ΑΤΕΙ Πάτρας
στο Τμήμα Τεχνολόγων Μηχανικών.
Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής
στο εργαστήρι της Κίττυς Σταγκοπούλου.
Είναι μέλοσ του ΔΣ του Συλλόγου
Πατρινών Καλλιτεχνών. Τα θέματά του
αντλούνται από την ελληνική μυθολογία,
τη φύση, τον άνθρωπο, το γυναικείο
σώμα, το καρναβάλι της Πάτρας, τον
οικείο χώρο του. Έχει συμμετάσχει σε
πολλές ομαδικές και ατομικές εκθέσεις
στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Παράλληλα εργάζεται στον Οργανισμό
Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας.

Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1910 και ήταν

το τρίτο παιδί του πολιτικού Παναγιώτη
Βουρλούμη. Από μικρός ασχολήθηκε
με την ζωγραφική αν και ποτέ δεν
σπούδασε συστηματικά ζωγραφική ή
σχέδιο. Το 1934 αποφοίτησε απο το
πανεπιστήμιο Αθηνών με το δίπλωμα του
χημικού και αναχώρησε για το Παρίσι με
σκοπό να συνεχίσει τις σπουδές του.
Τελικά ασχολήθηκε με την ζωγραφική
παρατώντας την χημεία. Ζωγράφισε το
ημερολόγιο της ΑΓΕΤ - Ηρακλής του
1971, που θεωρείται ένα από τα καλύτερα
της σειράς. Είχε την τύχη να έχει ως
δάσκαλο τον Φώτη Κόντογλου. Κατά
τη διάρκεια της ζωής του (ως το 1999)
πραγματοποίησε ελάχιστες εκθέσεις.

60
61
 της Κωνσταντίνας Κολιγλιάτη

62
Ο Γεώργιος Παπανδρέου γεννήθηκε στο
Καλέντζι της Αχαϊας και ήταν το τρίτο
παιδί του ιερέα Ανδρέα Σταυρόπουλου
και της συζύγου του Παγώνας. Δεν κατά-
φερε να γνωρίσει τη μητέρα του η οποία
απεβίωσε λίγους μήνες μετά τη γέννησή
του. Ξεκίνησε τις σπουδές του στο τε-
τρατάξιο σχολείο του χωριού του και στη
συνέχεια στο Σχολαρχείο της γειτονικής
Χαλανδρίτσας. Δύο χρόνια αργότερα και
αφού ο πατέρας του μετατέθηκε στην Πά-
τρα γράφτηκε στο Γυμνάσιο της αχαϊκής
πρωτεύουσας όπου ήδη φοιτούσε ο με-
γαλύτερος αδερφός του, Νίκος. Το 1901
έχασε την αδερφή του, Μαγδαληνή, απο
φυματίωση σε ηλικία μόλις 19 ετών και
την ίδια χρονιά αποφάσισε μαζί με τον
αδερφό του να επισημοποιήσουν το επί-
θετο με το οποίο ήταν άλλωστε γνωστοί:
Από Γεώργιος Σταυρόπουλος σε Γεώργι-
ος Παπανδρέου.
Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και πολι-
τικές επιστήμες στο Βερολίνο. Από νεα-
ρός αναμίχθηκε στην πολιτική υποστη-
ρίζοντας τον φιλελεύθερο Ελευθέριο
Βενιζέλο, ο οποίος το 1916 τον διόρισε
νομάρχη στην Λέσβο. Την περίοδο 1917
- 1920 διατέλεσε γενικός διευθυντής
Χίου. Παντρεύτηκε την Πολωνίδα Σοφία
Μινέικο με την οποία απέκτησε τον Αν-
δρέα Παπανδρέου που γεννήθηκε στην
Χίο το 1919.
Κατά την πολιτική κρίση που δημιουρ-
γήθηκε με θέμα την είσοδο της Ελλάδας
στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Παπανδρέ-
ου ήταν από τους σφοδρότερους υπο-
στηρικτές του Βενιζέλου εναντίον του
φιλογερμανού Βασιλιά Κωνσταντίνου Α’.
Όταν ο Βενιζέλος αναγκάστηκε να εγκα-
ταλείψει την Αθήνα, ο Παπανδρέου τον
συνόδεψε στην Κρήτη κι έπειτα πήγε
στην Λέσβο, όπου κινητοποίησε τους
αντιμοναρχικούς υποστηρικτές του στα
νησιά και υποστήριξε την επαναστατική
κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας του Βενιζέ-
λου στην Θεσσαλονίκη. Το 1921 επέζη-
σε από μια απόπειρα δολοφονίας, ενώ
το 1922 υποστήριξε την επανάσταση. Ο
Παπανδρέου εκλέχτηκε βουλευτής με το
κόμμα Φιλελευθέρων του Βενιζέλου και
το 1923 ο Στυλιανός Γονατάς τον διόρισε
Υπουργό Εσωτερικών. Αργότερα υπηρέ-
τησε ως Υπουργός Εθνικής Οικονομίας
με την κυβέρνηση μιχαλακοπούλου. Την
περίοδο της δικτατορίας του Πάγκαλου
τον εξορίστηκε. Κατά την Α’ Δημοκρατία
της περιόδου 1924-1935 υπηρέτησε ως
Υπουργός Παιδείας επί Βενιζέλου (1930-
1932) και Υπουργός Συγκοινωνιών το
1933 πάλι με την κυβέρνηση Βενιζέλου.
Το 1935 ίδρυσε το «Δημοκρατικό κόμ-
μα» το οποίο μετονομάστηκε αργότερα
σε «Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό».
Ως σταθερός πολέμιος της μοναρχίας
εξορίστηκε το 1936 στην Άνδρο και στα
Κύθηρα από τον δικτάτορα Ιωάννη Με-
ταξά. Κατά την κατοχή της Ελλάδας από
τους Γερμανούς στον Β’ Παγκόσμιο Πό-
λεμο συνελήφθη στις αρχές του 1942
από τους Ιταλούς και φυλακίστηκε για
ένα τρίμηνο στις φυλακές Αβέρωφ. Το
1944 αποφάσισε να συνταχθεί με τη βα-
σιλική εξόριστη κυβέρνηση στην Αίγυπτο
και οργάνωσε το συνέδριο του Λιβάνου
(Μάιος 1944), όπου αποφασίστηκε ο
σχηματισμός κυβερνήσεως Εθνικής Ενό-
τητας (Μάιος 1944) με συμμετοχή όλων
των πολιτικών παρατάξεων υπό την πρω-
θυπουργία του. Τον Οκτώβριο του 1944,
αμέσως μετά την απελευθέρωση και την
συμφωνία της Καζέρτας, επέστρεψε στην
Ελλάδα, αλλά μετά τα Δεκεμβριανά πα-
ραιτήθηκε από πρωθυπουργός.
Μετά το 1946 συνέχισε την πολιτική του
καριέρα ως βουλευτής Αχαΐας υπηρετώ-
ντας ως Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας
Τάξης και Συντονισμού με την κυβέρνη-
ση Πλαστήρα το 1950 και Σοφοκλή Βενι-
ζέλου το 1951. Διαφώνησε με τον Πλα-
στήρα και την συμφιλιωτική πολιτική του
(απόλυση εξόριστων κλπ.) θεωρώντας
ότι εξέθρεφε τον «κομμουνιστικό κίν-
δυνο». Στις εκλογές του 1952 συνεργά-
στηκε με τον Παπάγο, που κατήλθε στις
εκλογές ως αρχηγός της συντηρητικής
παράταξης. Τον Απρίλιο του 1953 όμως
μετά την υποτίμηση της δραχμής από τον
τότε Υπουργό Συντονισμού Σπυρίδωνα
Μαρκεζίνη αποχώρησε από τον Ελληνικό
Συναγερμό του Παπάγου, επανίδρυσε το
κόμμα του και το συγχώνευσε στο κόμμα
Φιλελευθέρων αναλαμβάνοντας συναρ-
63
χηγός του τελευταίου με τον Σοφοκλή
Βενιζέλο. Κατά τη δεκαετία του 1950 ο
Παπανδρέου παρέμεινε στην αντιπολί-
τευση ενώ η συντηρητική παράταξη αύ-
ξανε την απήχησή της.
Το 1961 αναβίωσε τον ελληνικό φιλε-
λευθερισμό ιδρύοντας το κόμμα «Ένωση
Κέντρου», ένα συνασπισμό των παλιών
φιλελεύθερων Βενιζελικών και απογοη-
τευμένων συντηρητικών. Στις εκλογές
του ίδιου χρόνου εξασφάλισε το 1/3 των
εδρών της Βουλής και έγινε αρχηγός της
αξιωματικής αντιπολίτευσης. Κατήγγειλε
τα αποτελέσματα των εκλογών ως νο-
θευμένα κατηγορώντας το παρακράτος
για διπλοψηφίες και άλλες παρεμβάσεις
κάνοντας λόγο για εκλογές «βίας και νο-
θείας». Τότε, ξεκίνησε πολιτικό αγώνα
εναντίον της ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Κα-
ραμανλή για την διενέργεια νέων εκλο-
γών, που έμεινε γνωστός στην ιστορία
ως «ανένδοτος αγών».
Το κόμμα του κέρδισε τις εκλογές της 3ης
Νοεμβρίου 1963 με ποσοστό 42,04%.
Έχοντας 138 έδρες, σχημάτισε κυβέρνη-
ση μειοψηφίας με τη στήριξη της Ε.Δ.Α.,
που είχε 28 έδρες. Ωστόσο, ο Παπανδρέ-
ου επιθυμούσε αυτοδύναμη πλειοψηφία
και έτσι υπέβαλε την παραίτηση της κυ-
βέρνησης αμέσως μετά την εξασφάλιση
64
ψήφου εμπιστοσύνης. Στις εκλογές του
Φεβρουαρίου 1964 η Ένωση Κέντρου
κέρδισε με το 52,8% των ψήφων και
171 έδρες. Η προοδευτική πολιτική του,
όπως και ο ευδιάκριτος ρόλος που έπαι-
ζε ο γιος του Ανδρέας, ξεσήκωσαν την
αντιπολίτευση των συντηρητικών κύ-
κλων. Ορισμένα από τα μέτρα που πήρε
η κυβέρνησή του ήταν η αποφυλάκιση
πολιτικών κρατουμένων, η ρύθμιση των
αγροτικών χρεών και η καθιέρωση της
δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθμίδες
της εκπαίδευσης. Προσπάθησε να ανα-
κτήσει τον έλεγχο του στρατού και της
αστυνομίας παραγκωνίζοντας τους ακρο-
δεξιούς και τους παρακρατικούς, χωρίς
όμως αποτέλεσμα. Παράλληλα μείωσε
τον ασφυκτικό έλεγχο του κράτους στις
ιδέες και τα φρονήματα.
Κατηγορήθηκε από τους αντιπάλους του
ότι τα οικονομικά αυτά μέτρα ήταν εφι-
κτά λόγω της ανθηρής οικονομίας που
είχε κληροδοτήσει η πρωθυπουργία Κα-
ραμανλή. Από την άλλη η οκταετία Κα-
ραμανλή είχε μεν επιτύχει ανθηρά οικο-
νομικά μεγέθη, το εισόδημα όμως των
χαμηλότερων τάξεων είχε παραμείνει για
χρόνια στάσιμο.
Πάντως, αν και φιλελεύθερων αντιλή-
ψεων, ήταν σαφώς αντικομουνιστής και
μεταπολεμικά έδινε «διμέτωπο αγώνα»
όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά έλεγε κατά
της Δεξιάς και κατά του Κομμουνισμού.
Ως Πρωθυπουργός συνέχισε τον αγώ-
να του κατά του κομμουνισμού. Δια-
τήρησε την απαγόρευση του ΚΚΕ. Στις
11 Μαρτίου του 1965 εξέδωσε ως Πρω-
θυπουργός και Υπουργός Παιδείας την
εγκύκλιο 1010, η οποία απευθυνόταν
στους επιθεωρητές Μέσης Εκπαίδευσης
και εφιστούσε την προσοχή τους στον
κίνδυνο προσεταιρισμού μαθητών από
την Κομμουνιστική Νεολαία Λαμπράκη.
Στην εγκύκλιο αυτή, αφού επαναλάμβα-
νε ότι «Ο Κομμουνισμός είναι εχθρός του
Έθνους και της Δημοκρατίας», καθιστού-
σε τους καθηγητές υπεύθυνους για τον
«εθνικό φρονηματισμό» των μαθητών,
ξεκαθάριζε ότι καθηγητές διαφορετικών
φρονημάτων δεν είχαν θέση στην εκπαί-
δευση και ζητούσε από τους επιθεωρητές
να του υποβάλλουν στο τέλος κάθε μήνα σχηματίστηκε άλλη κυβέρνηση υπό τον
εμπιστευτική έκθεση. Ηλία Τσιριμώκο.
Ως Υπουργός Εσωτερικών το 1950 αντι-
τάχθηκε στον κυπριακό αγώνα κατά των
Βρετανών και υπέρ της ένωσης με την
Ελλάδα. Συγκεκριμένα στις 23 Ιουνίου
1950 σε συνάντησή του με τον δήμαρχο
Λευκωσίας είπε: «η Ελλάς αναπνέει με
δύο πνεύμονες, τον μεν αγγλικόν, τον δε
αμερικανικόν, και δι’ αυτό δεν ημπορεί να
πάθει ασφυξίαν λόγω του Κυπριακού».
Στη συνέχεια όμως από τα έδρανα της
αντιπολίτευσης άλλαξε πλεύση και απέρ-
ριψε τις Συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου του
1959, με τις οποίες δημιουργήθηκε το
κράτος της Κύπρου, επειδή προέβλεπαν
ανεξαρτησία και όχι ένωση με την Ελλά-
δα. Ως πρωθυπουργός το 1964 μετά από
επεισόδια μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων
στο νησί έστειλε μια ελληνική μεραρχία
για τη διατήρηση της τάξης. Ήρθε σε σύ-
γκρουση όμως με τον Μακάριο, επειδή
υποστήριξε το σχέδιο Anderson, το οποίο
στη μια εκδοχή του προέβλεπε τη διπλή
ένωση, δηλαδή ενός μέρους της Κύπρου
με την Ελλάδα και ενός άλλου με την
Τουρκία, κάτι που ο Μακάριος απέρρι-
πτε κατηγορηματικά ως διχοτόμηση, και
στην άλλη την ένωση με την Ελλάδα και
εκμίσθωση της Καρπασίας στην Τουρκία
με παράλληλη παραχώρηση και του Κα-
στελλόριζου. Η δεύτερη εκδοχή απορρί-
φθηκε από το Μακάριο και στη συνέχεια
και από την Τουρκία.
Κατά τη διακυβέρνησή του, προέκυψαν
διαμάχες με τον νεαρό βασιλιά Κωνστα-
ντίνο Β’. Η διαφωνία τους κορυφώθηκε
το καλοκαίρι του 1965 και ο Παπανδρέ-
ου εξαναγκάστηκε σε παραίτηση στις 15
Ιουλίου 1965 λόγω της άρνησης του βα-
σιλιά να του επιτρέψει να αναλάβει την
ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Αυτή υπήρξε η αρχή μιας περιόδου πο-
λιτικής ανωμαλίας που συνεχίστηκε τα
επόμενα χρόνια οδηγώντας τελικά στο
πραξικόπημα της 21 Απριλίου 1967. Ο
Κωνσταντίνος διόρισε πρωθυπουργό τον
Γεώργιο Αθανασιάδη -Νόβα με υπουρ-
γούς βουλευτές της Ένωσης Κέντρου που
αποστάτησαν. Η νέα κυβέρνηση όμως
δεν είχε πλειοψηφία στην Βουλή, οπότε
Αυτή η κυβέρνηση αλλά και οι επόμενες
δεν είχαν την εμπιστοσύνη της κοινο-
βουλευτικής πλειοψηφίας και, γι’ αυτό,
ήταν ασταθείς, ενώ ο Παπανδρέου είχε
κηρύξει τον δεύτερο «ανένδοτο» αγώ-
να. Το 1967, και ενώ είχαν προκηρυχθεί
εκλογές για τις 28 Μαϊου, στις 21 Απρι-
λίου αξιωματικοί του στρατού υπό την
ηγεσία του συνταγματάρχη Γεωργίου
Παπαδόπουλου κατέλαβαν την εξουσία
με πραξικόπημα και καθ’ υπόδειξή τους
την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Κωνστα-
ντίνος Κόλλιας. Η επταετής περίοδος που
ακολούθησε έγινε γνωστή ως η δικτατο-
ρία της Χούντας των Συνταγματαρχών.
Ο Γ. Παπανδρέου τέθηκε σε περιορισμό
στο σπίτι του στο Καστρί όπου και πέθανε
το 1968. Η κηδεία του από τη Μητρόπο-
λη της Αθήνας αποτέλεσε ορόσημο στον
αντιχουντικό αγώνα, καθώς συγκέντρω-
σε πολύ κόσμο και έγινε αφορμή για την
πρώτη μαζική λαϊκή διαμαρτυρία κατά
της δικτατορίας.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν γνωστός
ως ετοιμόλογος ευφυολόγος. Εδώ παρα-
τίθενται μερικές από τις ρήσεις του:
Παραφράζοντας το σύνθημα του δικτα-
τορικού καθεστώτος, ‘Ελλάς Ελλήνων
Χριστιανών’, έκανε λόγο για ‘Ελλάδα Ελ-
λήνων Χριστιανών καθολικώς διαμαρτυ-
ρομένων’.
Σε μία κοινοβουλευτική συζήτηση, ακού-
γοντας μία ύβρη προς το πρόσωπό του,
ρώτησε ‘Ποίος το λέει αυτό;’ για να απα-
ντήσει, μόλις ο υβριστής απάντησε ‘εγώ’,
‘Τότε δεν έχει καμία σημασία!’
Σε προεκλογική συγκέντρωση στο Βόλο,
ξεκίνησε την ομιλία του: ‘Λαέ της Λάρι-
σας!...’ για να διορθώσει ‘– Λαέ της Λά-
ρισας!... πού είσαι να θαυμάσεις τη με-
γαλειώδη συγκέντρωση του λαού τού
Βόλου!’
65
 ΠΑΤΡΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΟΙ του Λάμπη Βασιλόπουλου

Η Αχαΐα και ιδιαίτερα η Πάτρα έχει χαρακτηριστεί ως η πόλη των «Πρωθυπουργών»

και δίκαια γιατί κατέλαβαν το αξίωμα αυτό περισσότερα άτομα από την πόλη σε σχέση
με άλλες περιοχές της χώρας (13 Πρωθυπουργοί). Η πόλη των Πατρών εκτιμώντας
την προσφορά τους αφιέρωσε σε πολλούς απ’ αυτούς κεντρικούς δρόμους της που
φέρουν το όνομά τους.

Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος
(1766-1826). Αν και γεννήθηκε στην
Κόρινθο, εγκαταστάθηκε στο θείο του
στην Πάτρα από νωρίς λόγω του θανάτου
των γονέων του. Υπήρξε διαπρεπής
σταφιδέμπορο. Ήταν ο πλουσιότερος
πατρινός πριν την Επανάσταση και από το
σπίτι του ξεκίνησε στις 21 Μαρτίου 1821
ο ξεσηκωμό των Πατρινών. Συμμετείχε
και με στρατιωτικά και με οικονομικά
μέσα στην Επανάσταση.

Κανελλόπουλος Παναγιώτης
(1902-1986). Σπούδασε σε
πανεπιστήμια της Γερμανίας όπου και
δίδαξε εκεί σαν Καθηγητής Φιλοσοφίας.
Έγραψε πολλά βιβλία και επιστρέφοντας
στην Πάτρα ασχολήθηκε με την
πολιτική, αρχικά ως Βουλευτής Αχαΐας,
μετέπειτα Υπουργός και αργότερα ως
Πρωθυπουργός. Ήταν ανιψιός του
Δημητρίου Γούναρη και έμεινε στην
ιστορία ως ένας πολύ μορφωμένος και
έντιμος πολιτικός.

Στεφανόπουλος Κωστής (1926).

Μετά από πολυετή δικηγορία στην Πάτρα
μεταπήδησε στον πολιτικό στίβο και
κατέλαβε πολλές φορές το υπουργικό
αξίωμα. Υπήρξε τίμιος και ειλικρινής
πολιτικός με αποτέλεσμα να τιμηθεί με
το αξίωμα του Προέδρου της Ελληνικής
Δημοκρατίας. Το ύπατο αυτό αξίωμα
υπηρέτησε με πίστη και σωφροσύνη ώστε
να θεωρείται ένας απόλυτα επιτυχημένος
Πρόεδρος Δημοκρατίας.

66
Ανδρέας Μιχαλακόπουλος (1876-
1938). Γεννήθηκε κι αυτός στην Πάτρα
όπου και τίμησε όχι μόνο την γενέτειρά
του αλλά και την Ελλάδα μετέχοντας μαζί
με τον Ελ. Βενιζέλο στην Συνθήκη της
Γενεύης που είχε σαν αποτέλεσμα σχεδόν
τον διπλασιασμό της χώρας. Ακόμη και
ως πρωθυπουργός υπηρέτησε τον τόπο
του αποτελεσματικά ώστε να θεωρείται
σαν ένας από αυτούς που άφησαν σαν
παρακαταθήκη το όνομά τους.

Αλέξανδρος Ζαΐμης (1855-1936).

Κατάγεται από την μεγάλη οικογένεια
των Ζαΐμηδων με παππού και πατέρα
πρωθυπουργό. Και αυτός παρέμεινε
στον πρωθυπουργικό θώκο επί δεκαετίες
μέχρι το 1927 που κατέλαβε το ύπατο
αξίωμα του Προέδρου της Ελληνικής
Δημοκρατίας. Η οικογένεια του Αλεξ.
Ζαΐμη με το μεγάλο πολιτικό παρελθόν
(τρεις πρωθυπουργοί) είχε και ενεργό
συμμετοχή στην Ελληνική Επανάσταση
του 1821.

Δημήτριος Γούναρης (1867-

1922). Ο πατρινός αυτός πολιτικός
υπήρξε αρχηγός κόμματος και
πρωθυπουργός της χώρας που το όνομά
του συνδέθηκε με την αρνητική έκβαση
της εκστρατείας της Μικράς Ασίας εξ
αιτίας των αρνητικών χειρισμών της
κυβερνήσεώς του, με αποτέλεσμα την
εκτέλεσή του στο Γουδί μαζί με άλλους
πέντε στρατηγούς και πολιτικούς που
θεωρήθηκαν υπαίτιοι της καταστροφής.
Αντίθετα ως άτομο και πρωθυπουργός
υπήρξε τίμιος και υπηρέτησε τη χώρα με
σεμνότητα.

Μπενιζέλος Ρούφος (1795-

1868). Γιος της πολιτικής οικογένειας
Κανακάρη, ξεκίνησε την πολιτική του
καριέρα σαν Δήμαρχος Πατρέων και
τα πολλά δημοτικά έργα μαρτυρούν
την μεγάλη του προσφορά στην πόλη
του. Αργότερα ανέβηκε τα πολιτικά
σκαλοπάτια μέχρι τον πρωθυπουργικό
θώκο. Και από αυτή την υψηλή θέση
υπηρέτησε τον τόπο και η πόλη του τον
τίμησε αφιερώνοντας του έναν κεντρικό
δρόμο που φέρει το όνομά του.

67
 Στυλιανός Γονατάς (1876 -
1966). ήταν Έλληνας στρατιωτικός
και πολιτικός. Είχε ανέλθει σε ανώτατα
αξιώματα στον στρατό Ξηράς στην
περίοδο μέχρι και το 1924. Αργότερα,
μετά την αποστρατεία του, αναμείχτηκε
με την πολιτική και κατέλαβε αρκετές
φορές την θέση του υπουργού όπως
και του προέδρου της Γερουσίας. Για τις
στρατιωτικές του υπηρεσίες είχε τιμηθεί
από την Πολιτεία με Μεγαλόσταυρο του
Σωτήρος.

Δημήτριος Μάξιμος (1873-1955).

Ήταν οικονομολόγος και πολιτικός.
Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1873, εγγονός
του δημάρχου Ανδρέα Λόντου. Διετέλεσε
διοικητής της Εθνικής Τράπεζας την
περίοδο 1921-1922. Το 1947 ανέλαβε ως
εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός σε
κυβέρνηση συνασπισμού. Πούλησε την
οικία του στο Δημόσιο στο μισό περίπου
της ονομαστικής της αξίας, πλήρως
επιπλωμένη. Από το 1982 το «Μέγαρο
Μαξίμου» χρησιμοποιείται ως επίσημη
κατοικία και γραφείο του εκάστοτε
πρωθυπουργού.

Παπανδρέου Ανδρέας (1919-

1996). Γιος του Γεωργίου Παπανδρέου.
Σπούδασε Οικονομικά και διετέλεσε
Καθηγητής σε διάφορα Πανεπιστήμια
της Αμερικής όπου του προτάθηκε η
πρυτανεία του Χάρβαρντ επέστρεψε
όμως στην Ελλάδα και άρχισε την
πολιτική του καριέρα από την Πάτρα και
ίδρυσε ένα μεγάλο κόμμα. Παρέμεινε
ως Πρωθυπουργός αρκετά χρόνια και
υπήρξε λαοφιλής.

68
69
70
Ο Δημήτριος Τόφαλος υπήρξε θρυλικός Τον ίδιο χρόνο εγκαταστάθηκε στις
αθλητής της άρσης βαρών. Γεννήθηκε ΗΠΑ και για βιοποριστικούς λόγους
στην Πάτρα το 1882 και από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με την ελευθέρα πάλη
φάνηκαν οι φυσικές του δυνατότητες. (κατς) κάνοντας παράλληλα και μικρή
καριέρα ως ...τενόρος. Έγινε γνωστός
Όλη η πόλη μιλούσε γι’ αυτόν και το για το πείσμα του, παρά για τη δύναμή
πώς επέζησε από ένα σοβαρό ατύχημα. του. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί
Το 1894 και σε ηλικία 12 ετών ο ο αγώνας του με τον παγκόσμιο
μικρός Δημήτρης έπαιζε κοντά στις πρωταθλητή Φρανκ Γκοτζ. Ο αντίπαλός
σιδηροδρομικές γραμμές, όταν ένα του με μια λαβή του έσπασε το χέρι
βαγόνι ήρθε κατά πάνω του και του και ο Τόφαλος, σφαδάζοντας από τους
συνέτριψε το χέρι. Στο νοσοκομείο πόνους, αγωνίστηκε μέχρι τέλους, χωρίς
οι γιατροί επέμεναν να προχωρήσουν να εγκαταλείψει τη μάχη. Η επιμονή του
σε ακρωτηριασμό του χεριού του. Ο αυτή του στοίχισε τρεις μήνες νοσηλείας,
πατέρας του αρνήθηκε και στην πορεία αλλά τον έκανε διάσημο.
του χρόνου δικαιώθηκε. Το χέρι του γιου
του σώθηκε, αλλά παρέμεινε μικρότερο Μετά την αποχώρησή του από τα
από το άλλο. Η μικρή αυτή αναπηρία δεν ταπί έγινε μάνατζερ του πασίγνωστου
εμπόδισε τον Δημήτρη Τόφαλο να γίνει έλληνα κατσέρ Τζιμ Λόντου, τον οποίον
ένας σπουδαίος αθλητής. συνόδευσε στην Αθήνα το 1930 για
τον αγώνα του κατά του Ζιμπίνσκι στο
Το 1899 γράφτηκε στη Γ.Ε. Πατρών, Παναθηναϊκό Στάδιο. Ο Τόφαλος υπήρξε
μετέπειτα Παναχαϊκή, και ασχολήθηκε εκ των ιδρυτών του ελληνοαμερικανικού
με την άρση βαρών. Το 1904 ήταν αθλητικού συλλόγου της Νέας Υόρκης
πανέτοιμος για τη μεγάλη διάκριση «Ερμής».
στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Αγίου
Λουδοβίκου. Η ατυχία όμως του στέρησε Το 1952 επανήλθε στην Ελλάδα και
τη συμμετοχή του στους αγώνες αυτούς. πέθανε στην Πάτρα στις 15 Νοεμβρίου
Αρρώστησε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού 1966.
και αναγκάστηκε να νοσηλευτεί σε
νοσοκομείο στην Αμβέρσα. Δύο χρόνια
αργότερα στη Μεσοολυμπιάδα της
Αθήνας (9-19 Απριλίου 1906) κατέκτησε
το χρυσό μετάλλιο στο αγώνισμα της
Άρσης Βαρών με τα δύο χέρια. Σήκωσε
142,5 κιλά, επικρατώντας έπειτα από
σκληρή διήμερη μάχη του αυστριακού
Γιόζεφ Στάινμπαχ. Η επίδοσή του αυτή
ήταν πολύ μεγάλη για την εποχή και
παρέμεινε ως παγκόσμιο ρεκόρ μέχρι το
1914.

Κατά την επιστροφή του στην Πάτρα,

6.000 φίλαθλοι του επιφύλαξαν
αποθεωτική υποδοχή στο σιδηροδρομικό
σταθμό της πόλης, εκεί όπου πριν από 12
χρόνια είχε το ατύχημα, που παρ’ ολίγο
να του κοστίσει τη ζωή. Ο Τόφαλος δεν
μπόρεσε να συμμετάσχει σε Ολυμπιακούς
Αγώνες, καθώς το 1908 στο Λονδίνο η
άρση βαρών δεν συμπεριλαμβανόταν στο
επίσημο πρόγραμμα.
Η μονομαχία Τόφαλου - Στάινμπαχ

71
 Το χρυσό μετάλλιο
του Τόφαλου στη
Μεσοολυμπιάδα του 1906.

Στη Μεσοολυμπιάδα του 1906, όπου και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο, και ο Τόφαλος
και ο αντίπαλός του Αυστριακός Γιόζεφ Στάινμπαχ είχαν σηκώσει 136,5 κιλά και
ήτνα ισόπαλοι. Στα κρίσιμα 142,5 κιλά είχαν και οι δύο από δύο άκυρες προσπάθειες.
Η συνέχεια γνωστή καθώς ο Τόφαλος πήρε το τρόπαιο και ο Στάινμπαχ πηγε να
...πλάσει κουλουράκια (ήταν αρτοποιός στο επάγγελμα).

Στην καριέρα του κατέκτησε 140 έπαθλα στην άρση βαρών και 251 στην ελευθέρα
πάλη (κάτς). Η γενέτειρά του Πάτρα τον τίμησε, δίνοντας το όνομά του σε οδό και
σε κλειστό γυμναστήριο.

Ο Δημήτριος Τόφαλος ήταν ιδιαίτερα εύσωμος. Για τον λόγο αυτό, το επώνυμό του
επικράτησε να χρησιμοποιείται ως χαρακτηριστικό των ανθρώπων μεγάλου ύψους
και βάρους («είναι Τόφαλος»).

72
73
 Ο Κώστας Πετρόπουλος ο γνωστός σε
όλους με την προσωνυμία  Νουρέγιεφ
γεννήθηκε στην  Πάτρα  στις  7
Ιανουαρίου 1956  και αγωνίστηκε σε όλη
του την καριέρα στον Απόλλων Πατρών.
Στην Α΄Εθνική σημείωσε 4255 πόντους
και έχει αναδειχθεί δεύτερος σκόρερ
του πρωταθλήματος το 1986 και τρίτος
το 1987. Έχει αγωνιστεί με την εθνική
Ελλάδος σε 82 αγώνες σημειώνοντας
811 πόντους. Έχει διτελέσει προπονητής
του Αρίωνα, της Ολυμπιάδας, της
Απολλωνιάδας, του Περιστερίου, του
Απόλλωνα Πατρών και του Αμαρουσίου.
Το 1999 ανέλαβε πρώτος προπονητής
της εθνικής αντρών.

Ο  Κανέλλος Κανελλόπουλος  ήταν

Έλληνας πρωταθλητής της
ποδηλασίας.Γεννήθηκε στις  25
Μαρτίου  1957  στα  Βραχνέϊκα Αχαΐας.
Αθλητής του Π.Ο. Πάτρας απο το 1973-
1993. Είναι 15 φορές Πρωταθλητής
Ελλάδος Ανδρών σε αγωνίσματα δρόμου
και πίστας, 16 φορές Βαλκανιονίκης σε
αγωνίσματα δρόμου και πίστας, ομαδικά
και ατομικά (2 χρυσά), 2ος Μεσογειονίκης
στην  Καζαμπλάνκα. Επιλέχθηκε να
επανδρώσει μία πειραματική πτήση για την
επίδειξη των δυνατοτήτων αεροσκαφών
χωρίς κινητήρα, δημιουργώντας νέο
παγκόσμιο ρεκόρ αποστάσεως και
διάρκειας πτήσεως με αεροσκάφος
κινούμενο με μυική δύναμη.

Ο  Ανδρέας Μιχαλόπουλος  γεννήθηκε

το 1948 στην  Πάτρα. Ξεκίνησε το
ποδόσφαιρο από τον Πανιώνιο Πατρών και
το 1966 πήγε στην Παναχαϊκή. Συνέδεσε
το όνομα του με την μεγάλη ομάδα της
Παναχαικής που έπαιξε στην Ευρώπη και
στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Στον πρώτο αγώνα
με την  Τβέντε  (1974) τραυματίστηκε
σοβαρά και αναγκάστηκε να σταματήσει
το ποδόσφαιρο το 1979. Πρόλαβε και
έπαιξε μία φορά με την εθνική Ελλάδας
το 1973. Αργότερα έγινε προπονητής
ποδοσφαίρου και έχει καθίσει στον
πάγκο πολλών ομάδων, ανάμεσα τους
η Παναχαΐκή,  Θύελλα, Εθνική ελπίδων
κ.α.

74
Ο Κώστας Κατσουράνης γεννήθηκε στις
21 Ιουνίου 1979 στην Πάτρα και θεωρείται
ως ένας από τους καλύτερους Έλληνες
ποδοσφαιριστές της γενιάς του. Ξεκίνησε
από το τοπικό πρωτάθλημα της  Ε.Π.Σ.
Αχαΐας  με την  Δόξα Χαλανδρίτσας στην
Α΄ κατηγορία. Σε ηλικία 17 χρονών
πηγαίνει στην Παναχαϊκή και αγωνίζεται
στο πρωτάθλημα Α΄ εθνικής 1996-1997.
Στην σεζόν  2002-03  πήρε μεταγραφή
για την AEK. Αρνείται πρόταση για
μεταγραφή στη Βέρντερ Βρέμης,
αργότερα όμως ακολουθεί το Φερνάντο
Σάντος στη Μπενφίκα. Ο Κατσουράνης
ήταν ένας από τους βασικούς παράγοντες
στο θρίαμβο της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό
πρωτάθλημα του 2004.

Ο Κώστας Δαβουρλής, με το πολύ

ισχυρό και ευθύβολο αριστερό σουτ
γεννήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 1948 στην 
Αγυιά της Πάτρας. 14 χρονών αγωνίζεται
στον Πανιώιο Πατρών και στα 16 του
χρόνια πηγαίνει στην Παναχαϊκή. Τ0 1974
παίρνει μεταγραφή για τον  Ολυμπιακό
Πειραιώς, μια μεταγραφή βόμβα αντί
του αστρονομικού για την εποχή ποσού
των 9.250.000 δρχ. Την περίοδο 1977-
1985 επιστρέφει στην Παναχαϊκή. Στην
Παναχαϊκή έχει 243 συμμετοχές στην
Α΄Εθνική και 72 γκολ, πρώτος παίκτης
της σε συμμετοχές και γκολ μέχρι σήμερα.
Πέθανε στις 23 Μαΐου 1992 απο ανακοπή
καρδιάς. Η Παναχαϊκή έχει δώσει το
όνομα του στο γήπεδο της.

O Νίκος Αργυρόπουλος γεννήθηκε

στην Πάτρα στις 25/03/1978 με ύψος
186 cm. Άρχισε την καριέρα του στην
Απολλωνιάδα Πάτρας, ενώ το 1996
μεταπήδησε στον Απόλλωνα Πάτρας όπου
παρέμεινε μέχρι το 2005. Το 2005-06
αγωνίστηκε στον Ολυμπιακό, φτάνοντας
μέχρι τους “8” της Ευρωλίγκας, ενώ ένα
χρόνο αργότερα πήρε μεταγραφή στον
Πανελλήνιο. Τον Ιούλιο του 2008 πήρε
μεταγραφή για τον Άρη. Στο παλμαρέ
του καταγράφεται η κατάκτηση του
Πρωταθλήματος στην Α2 με τον Απόλλωνα
Πατρών το 2003, ενώ έχει τιμήσει επίσης
την φανέλα με το εθνόσημο όντας μέλος
της Εθνικής Εφήβων.

75
 Έχει μιμηθεί την Βάνα Μπάρμπα, τη
Μιμή Ντενίση, την Αλίκη Βουγιουκλάκη.
Έχει κάνει με τόσο μεγάλη επιτυχία τη
Μαρινέλλα, την Άννα Βίσση αλλά και
πολλές άλλες γνωστές Ελληνίδες που με
δυσκολία μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε
τις διαφορές. Ο μεγαλύτερος μίμος
της Ελλάδος είναι και ένας από τους
καλύτερους κωμικούς ηθοποιούς,
γνωστός σε όλους τους καλλιτεχνικούς
κύκλους και επιτυχημένος στις
περισσότερες δουλειές του.
Ο Τάκης Ζαχαράτος γεννήθηκε στην
της Σοφίας Φάκου
76
Πάτρα. Ξεκίνησε στον κινηματογράφο
παίρνοντας το βάπτισμα από τον
Μιχάλη Κακογιάννη στην ταινία
«Πάνω κάτω και πλαγίως». Η δεύτερη
συμμετοχή του ήταν στην ταινία του
Παναγιωτόπουλου «Beautiful People».
Στις μουσικές του παραστάσεις έχει
συνεργαστεί με εξαιρετικούς σκηνοθέτες,
συνθέτες και χορογράφους, όπως με τον
Σταμάτη Κραουνάκη, στο θέατρο Ζοοm
με τον Ανδρέα Βουτσινά, στην παράσταση
«Υπάρχω» με τον Γιώργο Αρβανίτη, με
τη Σοφία Σπυράτου και τον Δημήτρη
Παπάζογλου, με μουσική του Νίκου Δανίκα.
Σημαντική επίσης συνεργασία, ήταν αυτή
με τον Γιάννη Ξανθούλη στην παράσταση
«Φωνές μου» στη Μέδουσα. Έχει
παρακολουθήσει σεμινάρια σε Σχολές
στο Λονδίνο, Λος Άντζελες και Ν. Υόρκη.
Επί 8 χρόνια έχει παρακολουθήσει
μαθήματα φωνητικής με την Τζούλη
Μασίνο. Το 1994 εκλήθη από την
διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης
για να υποδυθεί την Marilyn Monroe
στην έκθεση του Andy Warhole.
Στην τηλεόραση έχει συνεργαστεί και
εμφανιστεί σε σίριαλ και σόου, ενώ
ετοιμάζει το νέο δικό του σόου για τον
χειμώνα του 2005-2006.
κοιμηθώ, είμαι άφραγκος”.»
Σαν μαθητής λυκείου στην Πάτρα είχε
κάνει διάφορες φάρσες: Μιμήθηκε τη
νοσοκόμα της γυναίκας του Φυσικού του
λέγοντας του ότι είναι στο νοσοκομείο
και γεννάει προκειμένου να χάσουν το
μάθημα. Μετά φυσικά τον απέβαλαν.
Έπαιξε στο «Σεσουάρ για Δολοφόνους»
και ο ρόλος του ήταν ο Τόνι Λέπουρας
κομμωτής. Ότι δηλαδή έκανε και στην
Πάτρα.
Την απόφαση να φύγει από την Πάτρα
και να πάει στην Αθήνα την πήρε
επηρεασμένος από τη μητέρα του η
οποία με υπερηφάνεια έδειχνε στις
διάφορες γυναίκες του κομμωτηρίου τις
φωτογραφίες τους ως Marilyn Monroe και
Αλίκη Βουγιουκλάκη. Εκείνες του έλεγαν
να πάει στην Αθήνα γιατί έχει ταλέντο.

Όταν ήταν μικρός στο σπίτι του στην

Πάτρα, έβλεπε τις γυαλιστερές κουρτίνες
της Μαμάς του κι έλεγε: «Μαμά όταν
Σε συνέντευξή του για τη συμμετοχή του πεθάνεις θα πάρω τις κουρτίνες και θα
σε διάφορες θεατρικές παραστάσεις έχει τις κάνω κοστούμια» εκείνη χτυπούσε
πει: ξύλο κι έλεγε: «Παιδί μου δε χρειάζεται
«Τα χρήματα δεν μπορούν να αποτελούν να πεθάνω πάρτες τώρα και κάνε τις ότι
πάντα τον κύριο άξονα για μια δουλειά. θέλεις.»
Δεν έφυγα από την Πάτρα ούτε έκλεισα
το κομμωτήριό μου, απ’ όπου έβγαζα Στο σχολείο είχε μείνει από απουσίες και
πολύ περισσότερα χρήματα, για να κάνω την ώρα που οι καθηγητές συνεδρίαζαν
αυτά που κοροϊδεύω.» για να επιλέξουν ποιοι θα μείνουν και
ποιοι θα περάσουν κι ενώ όλοι είχαν
«Δεν ήταν εύκολη η προσαρμογή μου αγωνία εκείνος τους έκανε show για να
εδώ. Όταν πρωτοξεκίνησα και έκανα δημιουργήσει ευχάριστη ατμόσφαιρα.
drag queen show, μου είχε τύχει να
είμαι σε ένα μαγαζί στον Πειραιά, να Είναι σίγουρος ότι έχει γεννηθεί για να
βγω στη σκηνή και από κάτω να είναι κάνει τον κόσμο χαρούμενο. Πάντα του
όλοι με γυρισμένη την πλάτη. Έκανα το αρέσει οι γύρω του να είναι γεμάτοι
show και δεν μου έδωσε κανείς σημασία. θετική ενέργεια κι όχι θλιμμένοι.
Έβαλα τα κανονικά μου ρούχα και πήγα
σπίτι μου. Θυμάμαι μάλιστα πως με ό,τι Έλεγε στη μαμά του ότι θέλει να πάει σε
λεφτά είχα βγάλει στην Πάτρα αγόρασα δραματική σχολή μα εκείνη του έλεγε
το σπίτι στη Φωκίωνος Νέγρη, το οποίο ότι αν είναι γραφτό να γίνει θα σε βρουν
μάλιστα γκρέμισα μέσα για να το φτιάξω κι εδώ που είσαι. Ποτέ δεν το πίστεψε
από την αρχή. Είχα μείνει με 100.000 αλλά δεν αντέδρασε. Ώσπου μια μέρα
δρχ. στην τράπεζα και καθόμουν πάνω στο κομμωτήριο στην Πάτρα μπήκε η
σε ένα σωρό από μπάζα μόνος μου και Ρούλα Κορομηλά με σπασμένο πόδι και
έλεγα “Θεέ μου, τι έχω κάνει; Έκλεισα δύο συνεργάτες της και του ζήτησαν να
το κομμωτήριό μου, δεν έχω πού να συνεργαστεί μαζί τους.

77
 ΠΑΤΡΙΝΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ...
...μας τρελαίνεις σαν έρχεσαι κάθε χρονιά
Και μας κάνεις να νιώθουμε κάθε φορά
Το Πατρινό το Καρναβάλι,
Σαν να το βλέπουμε για πρώτη φορά
της Δώρας Φελέκου

78
Το Πατρινό καρναβάλι είναι η
μεγαλύτερη αποκριάτικη εκδήλωση
στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα
καρναβάλια του κόσμου. Μετρά 160
χρόνια ιστορίας. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν
στις 17 Ιανουαρίου και διαρκούν μέχρι
την Καθαρή Δευτέρα. Το καρναβάλι της
Πάτρας δεν είναι μόνο μια συγκεκριμένη
εκδήλωση αλλά ένα σύνολο εκδηλώσεων
που περιλαμβάνουν χορούς, παρελάσεις,
κυνήγι κρυμμένου θησαυρού, καρναβάλι
των μικρών κ.ά. Κορυφώνεται το
τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς
με τη νυχτερινή ποδαράτη παρέλαση
των πληρωμάτων του Σαββάτου, τη
φαντασμαγορική μεγάλη Παρέλαση
αρμάτων και πληρωμάτων της Κυριακής
και τέλος το τελετουργικό κάψιμο του
βασιλιά καρνάβαλου στο μώλο της
Αγίου Νικολάου στο λιμάνι της Πάτρας.
Χαρακτηριστικές αρχές του είναι ο
αυθορμητισμός, ο αυτοσχεδιασμός, η
πηγαία έμπνευση και ο εθελοντισμός.
Οι περισσότερες απόψεις συγλίνουν στο
ότι αφετηρία του Πατρινού Καρναβαλιού
υπήρξε ο πρώτος αποκριάτικος χορός
μετά την απελευθέρωση, που δόθηκε το
1829 στην οικία του εμπόρου Μωρέττη.
Όμως το καρναβάλι, όπως και οι
περισσότερες αποκριάτικες εκδηλώσεις
στη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια συνδέονται
με αρχαίες παγανιστικές εκδηλώσεις και
ιεροτελεστίες, όπως αυτές προς τιμή
του Διονύσου. Μέσα στην καρδιά του
χειμώνα, οι πιστοί με ειδικές γιορτές
επικαλούνται τη θεότητα, η οποία
ξαναγεννιέται για να φέρει και πάλι την
Άνοιξη. Για να γυρίσουμε στη σύγχρονη
περίοδο, ρόλο στην δημιουργία του
Πατρινού Καρναβαλιού φέρονται να
είχαν και οι γαλλικές δυνάμεις του
στρατηγού Μαιζών, οι οποίες στάθμευαν
στην πόλη μετά την απελευθέρωση από
τους Τούρκους. Θεωρείται δηλαδή ότι
μετέφεραν τα αποκριάτικα έθιμα της
πατρίδας τους και τον καρναβαλικό τρόπο
διασκέδασης τον οποίο προσέλαβαν οι
ντόπιοι. Καθοριστική συνεισφορά στην
εξέλιξη του θεσμού θεωρείται πως είχαν
οι Επτανήσιοι, οι οποίοι συνέρρευσαν
στην Πάτρα μετά την ένωση των Ιονίων
Νήσων με την Ελλάδα το 1864. Πιστεύεται
ότι με το κέφι τους, την ευρηματική τους
διάθεση και τη ζωντάνια τους οι νησιώτες
έδωσαν άλλο χρώμα στις αποκριάτικες
διασκεδάσεις στην Πάτρα, που λάμβαναν
τότε χώρα σε ταβέρνες και καφενεία.
Επιπλέον, η ίδια η θέση της πόλης με
την αυξανόμενη ακμή του λιμανιού της
και τις συχνές επαφές με τη Δύση και
ιδίως με την Ιταλία, με τα περίφημα
καρναβάλια της όπως αυτό της Βενετίας
συνέβαλαν με τα χρόνια στη διαμόρφωση
του καρναβαλιού ώστε ακόμα και σήμερα
να διαθέτει αρκετά μεσογειακά και
δυτικότροπα χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια και ως συνέπεια της
ευμάρειας της πόλης στα τέλη του 19ου
αιώνα οι καρναβαλικές εκδηλώσεις
παίρνουν πιο σταθερά χαρακτηριστικά.
Η εμφάνιση των πρώτων καρναβαλικών
αρμάτων τοποθετείται χρονικά στη
δεκαετία του 1870. Αξίζει να σημειωθεί
πως τα άρματα τότε ήταν αποκλειστικά
κατασκευές ιδιωτών, μόνο αργότερα
ανέλαβε ο Δήμος Πατρέων έναν μεγάλο
αριθμό κατασκευών. Στην ίδια δεκαετία,
το 1872 οικοδομείται με συνεισφορές
πλούσιων σταφιδεμπόρων το Θέατρο
“Απόλλων” και φιλοξενεί αποκριάτικους
χορούς, όπως ακριβώς και σήμερα, που
συνεχίζει να έχει κεντρικό ρόλο στις
καρναβαλικές εκδηλώσεις. Το 1880 την
ημέρα του Αγίου Αντωνίου κάνουν την
εμφάνισή τους οι πρώτες μπούλες (ομάδες
μεταμφιεσμένων που τριγυρίζουν στις
γειτονιές και με χιουμοριστική διάθεση
κάνουν πλάκα σε φίλους, γνωστούς αλλά
79
 και άγνωστους). Το έθιμο αυτό τείνει στις
μέρες μας να εκλείψει. Όπως μαρτυρεί
ο ιστορικός του Πατρινού Καρναβαλιού
Νίκος Πολίτης την εποχή της Μπελ Επόκ
διοργανώνονται ωραία καρναβάλια όπως
τις χρονιές 1900, 1907, 1909 με τη
συμμετοχή για πρώτη φορά ατόμων κάθε
κοινωνικής τάξης και καταγωγής. Την
εποχή εκείνη τοποθετείται και η εμφάνιση
του εθίμου του αυγοπολέμου με κερινά
αυγά γεμάτα κομφετί (κατασκευασμένα
σε ειδικές μηχανές) τα οποία έριχναν οι
καρναβαλιστές από τα μπαλκόνια. Αν και
το έθιμο αυτό έχει εξαφανιστεί σήμερα,
θεωρείται πως αποτελεί πρόδρομο του
σοκολατοπόλεμου. Την αμέσως επόμενη
δεκαετία τα πράγματα δεν είναι ευνοϊκά
για το καρναβάλι, οι συνεχείς πόλεμοι
και συγκρούσεις (Βαλκανικοί πόλεμοι, Α΄
Παγκόσμιος Πόλεμος, Εθνικός Διχασμός,
Μικρασιατική εκστρατεία)στέλνουν τους
άνδρες στο μέτωπο και φέρνουν στην
πόλη οικονομική στενότητα και δυστυχία.
Στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια η
κατάσταση δεν βελτιώνεται αισθητά,
μόνο σποραδικές εκδηλώσεις μαρτυρούν
την έλευση του Καρναβαλιού. Προφανή
εξαίρεση αποτελούν τα εντυπωσιακότατα
και ωραιότατα καρναβάλια των ετών 1938
και 1939. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και
ο συνακόλουθος εμφύλιος θα φέρουν
μια δεκαετή αναγκαστική διακοπή.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950
γίνονται οι πρώτες διστακτικές σκέψεις
για αναβίωση του καρναβαλιού. Οι πλέον
απαισιόδοξοι προεξοφλούν την αποτυχία:
“τίποτα δεν θα είναι όπως παλιά”. Κι
όμως το καρναβάλι ξαναγεννιέται. Οι
80
πρωτοπόροι μουσικοί όμιλοι “Ορφέας”
και “Πατραϊκή Μαντολινάτα” έχουν
τα ηνία της προσπάθειας. Το πατρινό
καρναβάλι επιστρέφει στις ζωές των
πατρινών αλλά και όλων των Ελλήνων,
ιδίως όμως όσων είχαν την οικονομική
δυνατότητα (κυρίως εύποροι Αθηναίοι)
να ταξιδέψουν στην Πάτρα για να
συμμετάσχουν στο καρναβάλι, όπως
και στα περίφημα μπουρμπούλια.
Την ίδια περίοδο ο κινηματογραφικός
φακός αποτυπώνει στιγμιότυπα του
καρναβαλιού σε ταινίες του ελληνικού
κινηματογράφου. Ακόμα πιο ιστορικές
σκηνές βέβαια υπάρχουν και σε ιστορικά
προπολεμικά επίκαιρα. Από το 1951 το
καρναβάλι διοργανώνεται από το Δήμο
Πατρέων. To 1956 το καρναβάλι γίνεται
στόχος επιθέσεων χριστιανικών και
άλλων ηθικιστικών οργανώσεων, που
παραπληροφορημένες καταφθάνουν
στην Πάτρα από άλλες περιοχές της
Ελλάδας μεσούντος του καρναβαλιού
για να καταγγείλουν όργια, διαφθορά,
“σόδομα και γόμορα” αλλά εμποδίζονται
από την αστυνομία. Οι εντελώς
ανυπόστατες κατηγορίες συναντούν
την αδιαφορία ή την ενόχληση των
Πατρινών και των επισκεπτών του
καρναβαλιού. Είναι χαρακτηριστικό πως
η τοπική εκκλησία δεν συμμερίζεται τις
απόψεις των ταραξιών αφού γνωρίζει
πως το καρναβάλι είναι μια εντελώς
αθώα ψυχαγωγική εκδήλωση. Ακόμα,
την ίδια εποχή σε ορισμένες περοπτώσεις
επιβάλλεται άνωθεν λογοκρισία σε
ορισμένες καρναβαλικές κατασκευές
των οποίων το καυστικό πνεύμα έθιγε
τα κακώς κείμενα. Τέλος το 1964
χρονιά θανάτου του βασιλιά Παύλου το
Καρναβάλι θα ματαιωθεί.
Οι λιγοστές παραφωνίες με κανέναν
τρόπο δεν σκιάζουν τη μεγαλοπρέπεια
του καρναβαλιού το οποίο γνωρίζει πια
μέγιστη πανελλαδική καταξίωση ενώ
προσελκύει και το βλέμμα ορισμένων
διεθνών ΜΜΕ. Το 1966 το καρναβάλι
τίθεται σε νέες βάσεις. Ο δημοσιογράφος
Νίκος Μαστοράκης φέρνει στην Πάτρα
το Κυνήγι του Κρυμμένου Θησαυρού
στο οποίο παίρνουν μέρος 94 Πατρινοί
και επισκέπτες με τα αυτοκίνητα τους.
Πρώτη νικήτρια αναδεικνύεται η ομάδα
ενός φίλου του καρναβαλιού από τη
Θεσσαλονίκη, του Άλκη Στέα ο οποίος
θα δεχτεί να παρουσιάσει το παιχνίδι την
επόμενη χρονιά. Έτσι, ο αείμνηστος πια
Στέας γίνεται για δεκαετίες ο θρυλικός
παρουσιαστής του καρναβαλιού το οποίο
μπαίνει σε κάθε ελληνικό σπίτι από
τις τηλεοπτικές συχνότητες της ΕΡΤ.
Εκφράσεις του όπως “η καρναβαλούπολη
της Ελλάδας”, για την Πάτρα και
“συνεχίστε να χορεύετε” προς τους
καρναβαλιστές θα μείνουν ιστορικές.
Το 1966 στα πλαίσια του καρναβαλιού
δοκιμάζεται ένα παιχνίδι: το κυνήγι του
κρυμμένου θησαυρού από πληρώματα
επιβατηγών αυτοκινήτων. Μετέχουν
94 μόνο άτομα που τα επόμενα χρόνια,
καθώς τα αυτοκίνητα ως όρος συμμετοχής
εγκαταλείπονται, θα διευρυνθούν.
(Ανάμεσα στους 94 και ο παρουσιαστής
Άλκης Στέας που από τον επόμενο χρόνο
έως και το 1999 πολλά προσέφερε στον
κρυμμένο θησαυρό και στο Πατρινό
Καρναβάλι).
Το 1981 οι οικονομικές δυσκολίες του
Δήμου για την παραγωγή σε επαρκή
αριθμό καρναβαλικών αρμάτων για
την μεγάλη παρέλαση οδηγούν ως
αναγκαστική λύση στη συμμετοχή σε
αυτή των «πληρωμάτων». Αυτό ήταν.
Η συμμετοχή νέων στις ομάδες του
κρυμμένου θησαυρού πολλαπλασιάζεται
με ταχύτητα κι όταν ο οργανωτής Δήμος,
μετά το 1987, αποδεχθεί κι ενθαρρύνει
ανεπιφύλακτα το γεγονός η αύξηση της
συμμετοχής γίνεται πια με γεωμετρική
πρόοδο. Το Πατρινό Καρναβάλι γίνεται
υπόθεση των νέων, μετεξελλίσεται σε
πάνδημη γιορτή των πατρινών κι έτσι
γνωρίζει μια θυελλώδη συνεχή ανάπτυξη
σε όλες τις παραμέτρους του.
Το Πατρινό Καρναβάλι έχει αναπτύξει
σχέσεις συνεργασίας με πολλά ξένα
καρναβάλια. Έχει εκπροσωπηθεί με
καρναβαλικές ομάδες ή αντιπροσωπείες
στα καρναβάλια του Βιαρέτζο, της
Νίκαιας, του Ντύσσεντορφ, της Κολωνίας,
στη Τενερίφη, στο Βισμπάντεν και έχουν
μετάσχει στις δικές του εκδηλώσεις
συγκροτήματα ή αντιπροσωπείες από το
Καρναβάλι του Νότιγχαμ του Λονδίνου,
τη Νίκαια, το Βιαρέτζο, την Τενερίφη, το
Τρίνιταντ ( 1988-1991).
Το 2000 και το 2001 επισκέφθηκε το
καρναβάλι της Οζάκα στην Ιαπωνία ενώ
το 1990 διεξήχθη στην Πάτρα το 10ο
συνέδριο του Ιδρύματος ευρωπαϊκών
καρναβαλικών πόλεων με συμμετοχή
καρναβαλιών από 45 χώρες και των
πέντε ηπείρων.
81
 Τα έθιμα
Τα Μπουρμπούλια
Παραδοσιακό, αποκλειστικά πατρινό,
έθιμο. Απογευματινοί χοροί στους οποίους
οι ντάμες προσέρχονται ελεύθερα, χωρίς
εισιτήριο και χωρίς συνοδό αλλά με
μαύρο φαρδύ και μακρύ ντόμινο και
μάσκα ώστε να μην αναγνωρίζονται και
έχουν την πρωτοβουλία στην εκλογή
καβαλιέρου στο χορό. Στα χρόνια που
οι σχέσεις των δυο φύλων ήταν υπό
αυστηρή επιτήρηση το μπουρμπούλι
ήταν μια ετήσια απόδραση και τόπος
πραγματικών αλλά και φανταστικών
ερωτικών περιπετειών. Γίνονται και
σήμερα για να διατηρείται η παράδοση.
Τσικνοπέμπτη
Η γιορτή της Τσικνοπέμπτης έχει
ιδιαίτερο χρώμα στην Πάτρα εξαιτίας
και της επιρροής του καρναβαλιού. Την
ημέρα εκείνη εκατοντάδες Πατρινοί
στήνουν ψησταριές σε κάθε σημείο της
πόλης. Όμως επίκεντρο των εκδηλώσεων
αποτελεί η Άνω Πόλη, η παλιά συνοικία
Τάσι και κυρίως η οδός Γερμανού
και οι δρόμοι γύρω από αυτή. Λαϊκά
και καρναβαλικά δρώμενα, μουσικές
κομπανίες συμπληρώνουν τη βραδιά
της άφθονης κατανάλωσης ψητού
κρέατος και οινοποσίας. Άλλοτε εκείνες
της ημέρες πριν την Αποκριά στην
Πάτρα αναβίωνε μια χαρακτηριστική
παράδοση, “ο γάμος της Γιαννούλας
της κουλουρούς”. Η Γιαννούλα ήταν
υπαρκτό πρόσωπο, επρόκειτο για μια
φτωχή γυναίκα της Άνω πόλης που έζησε
στην περίοδο πριν τον Β’ Παγκόσμιο
Πόλεμο και κύρια δραστηριότητά της
ήταν η πώληση κουλουριών που της
εξασφάλιζε τα προς το ζην. Ορισμένοι
Πατρινοί εκμεταλλευόμενοι την αφέλειά
της και το ευφάνταστο του χαρακτήρα
της, της έταζαν πως θα την παντρέψουν
με τον πρόεδρο της Αμερικής Ουίλσον.
Η σχετική φάρσα περιλάμβανε άφιξη του
Ουίλσον με πλοίο στο λιμάνι και άνοδό
του στην Άνω πόλη όπου θα τελούνταν
και ο γάμος με τη Γιαννούλα. Η εύπιστη
κουλουρού υποδεχόταν τον υποτιθέμενο
Ουίλσον, Ιούλσο όπως τον πρόφερε η
ίδια, και που φρόντιζαν πάντα να τον
82
ντύνουν με φράκο και ημίψηλο, αλλά
ώσπου να αντιληφθεί την ειρωνεία της
στιγμής, το πλήθος των συγκεντρωμένων
για το γάμο είχε διασκεδάσει με την ψυχή
του. Το θέαμα επαναλήφθηκε αρκετές
χρονιές.
Καρναβάλι μικρών
Σημαντική καινοτομία της τελευταίας
δεκαετίας -με ρίζες όμως στο baby rally
που πρωτοδιοργανώθηκε το 1968- και
πανευρωπαϊκή αποκλειστικότητα του
Πατρινού Καρναβαλιού αποτελεί το
Καρναβάλι των Μικρών που κορυφώνεται
με την Μεγάλη Παρέλαση των Μικρών
κάθε Κυριακή του Ασώτου. Εκείνη την
ημέρα χιλιάδες μικροί καρναβαλιστές
από την Πάτρα, τη Δυτική Ελλάδα αλλά
και από όλη την Ελλάδα παρελαύνουν
στους κεντρικούς δρόμους της Πάτρας
σε ομάδες ανάλογα με το νηπιαγωγείο,
το σχολείο τους, το φροντιστήριό τους,
τη σχολή χορού τους. Μαζορέτες και η
νεανική μπάντα του Δήμου συνοδεύουν
τα παιδιά. Με την πάροδο των χρόνων
το Καρναβάλι των Μικρών ακολουθεί
τη δική του επιτυχημένη πορεία
συναγωνιζόμενο επάξια εκείνο των
μεγάλων. Ειδικά τραγούδια γράφονται γι
αυτό, διεξάγονται ειδικοί διαγωνισμοί και
παιχνίδια, ενώ το Καρναβαλικό Συνεργείο
του Δήμου κατασκευάζει ειδικά άρματα
εμπνευσμένα από δημοφιλή παραμύθια.
Στην πλατεία Υψηλών Αλωνίων στήνεται
συνήθως η καρναβαλούπολη, ογκώδεις
χαρούμενες κατασκευές καρναβαλικού
χαρακτήρα με τις οποίες μπορούν να
παίξουν τα παιδιά. Το καρναβάλι των
μικρών αποτελεί βασικό στοιχείο της
καρναβαλικής διαπαιδαγώγησης των
παιδιών και “φυτώριο” καρναβαλιστών.
Φυσικά δε χρειάζεται να γίνει αναφορά
στις ποδαράτες του τελευταίου
σαββατοκύριακου του καρναβαλιού
και στους σύγχρονους χορούς που
πλέον γίνονται σε νυχτερινά κέντρα
και πολυχώρους αντί για τα μέγαρα της
παλιάς εποχής... Το καρναβάλι εξελίσσεται
διαρκώς, διατηρεί το χαρακτήρα του και
τον τροποποιεί ανάλογα με την εποχή
και τους καρναβαλιστές του, αυτούς που
ουσιαστικά το διαμορφώνουν.
83
 CARNIVAL MUSIC
του Νίκου Καραμήτσου

H μουσική της περιόδου της Αποκριάς στην Πάτρα έχει τα ιδιαίτερα δικά της
χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Αμέσως μετά τα Χριστούγεννα ξεκινούν να ακούγονται
καρναβαλικά κομμάτια σε νυχτερινά μαγαζιά της πόλης και η πρώτη αντίδραση όλων
είναι ...πάλι τα ίδια!!! Παρ’ όλα αυτά όσο πλησιάζουμε στην τελευταία Κυριακή του
καρναβαλιού, ο καθένας χορεύει στους ρυθμούς των τραγουδιών αυτών περισσότερο
από όσο στο άκουσμα άλλων κομματιών καθώς, ας το παραδεχτούμε, τα κομμάτια
αυτά είναι συνώνυμα του πατρινού καρναβαλιού. Εκτός του all time classic πλέον
“Πατρινό καρναβάλι για πάντα”, ξεχωρίσαμε μερικά ακόμα από αυτά και σας τα
παρουσιάζουμε!

“Έλα στην Πάτρα, έλα και πάλι

Γλέντα, τραγούδα, χόρεψε και πες
χαλάλι
Εδώ το κέφι, το καρναβάλι
Το κομιτάτο κι ο κρυμμένος θησαυρός!
Το τρελό το καρναβάλι
Σε μπελάδες θα μας βάλει
Θα χορεύουμε όλη νύχτα
Μ’ έναν ξέφρενο ρυθμό...”

Ένα κομμάτι που οι στίχοι του εκφράζουν

την ατμόσφαιρα που επικρατεί στο
πατρινό καρναβάλι και υπονοούν
ακόμη περισσότερα... Δημιουργοί του
τα μέλη του καρναβαλικού Κομιτάτου
που πάντα συνέβαλε και συνεχίζει να
συμβάλλει στην επιτυχημένη διεξαγωγή
του πατρινού καρναβαλιού.

“Καρναβαλώνουμε, καρναβαλώνουμε
Καρναβαλώνουμε και τα προβλήματα σε
άλλους τα φορτώνουμε
Καρναβαλώνουμε, καρναβαλώνουμε
Καρναβαλώνουμε, τι μας κοιτάτε δε
δαγκώνουμε!”

Ένα τραγούδι αφιερωμένο στα μέλη των

πληρωμάτων που παρελαύνουν κάθε
χρόνο στο πατρινό καρναβάλι, απάντηση
σε όσους μη Πατρινούς μας κοιτάνε
παράξενα όταν ...καρναβαλώνουμε στου
δρόμους της Πάτρας. Οι στίχοι είναι
γραμμένοι από τον πρώην αντιδήμαρχο
Πατρέων Γιώργο Κοντογιάννη, δείγμα
της ενεργού συμμετοχής των τοπικών
φορέων στο καρναβάλι.

84
Το τραγούδι της Μπέσυς Αργυράκη “Μια
θάλασσα γαλάζια”, αν και δεν είναι ούτε
καρναβαλικό, ούτε προοριζόταν για το
καρναβάλι της Πάτρας, απλώς ακούστηκε,
άρεσε (πολύ) και έκτοτε αποτελεί
αναπόσπαστο κομμάτι οποιασδήποτε
καθωσπρέπει καρναβαλικής playlist...

“Μια θάλασσα γαλάζια τα μάτια σου

απόψε
κι εγώ καράβι στ’ ανοιχτά,
με φέρνεις σ’ άλλους κόσμους, αγάπη
μου, απόψε
κλαράκι εγώ κι εσύ φωτιά...”

“Όταν νυχτώνει το εργαλείο

θέλει εσένα κι άλλες δύο
γουστάρει βίτσια τρελά
πες μου πιο πολλά πες μου πιο πολλά...
Τα κάνω όλα μετά τις δύο
βγάλε τα ρούχα δεν κάνει κρύο
κλείσε το μάτι και πέτα μου έξω
το εργαλείο αμόρε μίο, αμόρε μίο..”

Το “Εργαλείο”, ένα κομμάτι που

γεννήθηκε μέσα από το καρναβάλι από
ένα καρναβαλικό group και έγινε
γνωστό σε όλη την Ελλάδα. Αποτελεί
διασκευή γνωστού τραγουδιού. Κάθε
χρόνο ...μας προκαλεί με τους πονηρούς
του στίχους και μας ξεσηκώνει!

Το μοναδικό ξένο κομμάτι της λίστας

μας μπορεί να μην έχει γραφτεί για το
καρναβάλι αλλά έχει γίνει αναπόσπαστο
μέρος της καρναβαλικής παρέλασης
είναι το Bamboleo των Gipsy Kings.
Κάνοντας την αρχή στην Καταλονία και
τις Νοτιοδυτικές ακτές της Γαλλίας, οι
Gipsy Kings έκαναν τον κόσμο όλο να
χορεύει σε ρυθμούς salsa, samba και
rumba. Αποτελούνται από τα αδέρφια
δύο οικογενειών, τους Reyes και τους
Baliardos.

“Bamboleo, bambolea
Porque mi vida, yo la prefieroοοοοο vivir
asiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!”

85
 ΠΑΤΡΑ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ της Δώρας Φελεκου

Η Πάτρα, πόλη με μεγάλο παρελθόν, διαθέτει πολλά δείγματα της ιστορικής της πορείας
στον αστικό της ιστό. Η Πάτρα ήταν η πρώτη πόλη του νέου ελληνικού κράτους που
απέκτησε οργανωμένο πολεοδομικό σύστημα από τον Σταμάτη Βούλγαρη το 1829,
στον οποίο οφείλονται τα ευκρινή οικοδομικά τετράγωνα του κέντρου της πόλης
και ο τωρινός εύκολος προσανατολισμός μας σε αυτήν. Αναφέρουμε μερικά από τα
κτίρια, της παλιάς αλλά και της νεώτερης εποχής που αποτελούν σαφή τοπόσημα
της πόλης ή ευελπιστούν να γίνουν...

Το θέατρο «Απόλλων» βρίσκεται στην

Πάτρα και κατασκευάστηκε το 1872 σε
σχέδια του μεγάλου Γερμανού αρχιτέκτονα
Ερνέστου Τσίλλερ. Είναι μικρογραφία
της Σκάλας του Μιλάνου και αποτελεί
το παλαιότερο από τα σωζόμενα κλειστά
θέατρα των νεοτέρων χρόνων και το
εντυπωσιακότερο αρχιτεκτονικό στολίδι
της Πάτρας. Το έργο χρηματοδοτήθηκε
από την αστική κοινωνία της Πάτρας.
Αποτελεί την κεντρική σκηνή του
ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ενώ οι όμορφοι χώροι
του χρησιμοποιούνται και στη διάρκεια
του Πατρινού Καρναβαλιού (χοροί
«μπουρμπούλια»).

Το κτίριο του παλαιού δημοτικού

νοσοκομείου της Πάτρας σχεδιάστηκε
από το Δανό αρχιτέκτονα Κρίστιαν
Χάνσεν, ο οποίος έχει επίσης σχεδιάσει
το Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Ακολουθεί
την τεχνοτροπία που προωθούσε ο
δημιουργός του - κτίρια λιτά, ογκώδη,
με έντονη δυναμική. Αποτελείται από
τέσσερις πτέρυγες και ένα κεντρικό
αίθριο. Λειτούργησε ως νοσοκομείο
από το 1872 εώς και το 1973. Σήμερα
λειτουργεί ως Πολιτιστικό Πολυκέντρο
της Πάτρας ενώ στον αύλιο χώρο του
βρίσκεται και λειτουργεί ακόμα το
εκκλησάκι του Άγιου Χαράλαμπου.

86
Η πολυκατοικία στη συμβολή των οδών
Μαιζώνος και Κολοκοτρώνη, την οποία
θυμόμαστε περισσότερο λόγω των ζημιών
που υπέστη από το σεισμό του περσινού
καλοκαιριού, είναι το ψηλότερο κτίριο της
Πάτρας. Κατασκευασμένο την περίοδο
της χούντας, το κτίριο ακολουθεί την
τότε αυθαίρετη αύξηση του συντελεστή
δόμησης που είχε ως μοιραίο αποτέλεσμα
την εξαφάνιση πολλών ιστορικών
νεοκλασικών οικιών από το χάρτη της
πόλης και την αντικατάστασή τους με
παρόμοιου ύφους πολυκατοικίες, κτίρια
γραφείων κλπ.

Το συγκρότημα κατοικιών 360 της

αρχιτεκτονικής ομάδας divercity+trac
στη συμβολή των οδών Αώου και
Αγίου Κωνσταντίνου έχει άμεση θέα
στη θάλασσα. Πρόκειται για ένα κτίριο
ασυνήθιστα μεγάλης κλίμακας (σε σχέση
με την τυπική ελληνική πολυκατοικία)
το οποίιο κατά τους αρχιτέκτονες
“θέτει μια άλλη διάσταση στην έννοια
της πολυκατοικίας και δημιουργεί νέες
οπτικές και χωρικές εμπειρίες” σε όποιον
εισέλθει σε αυτό. Τα υλικά κατασκευής,
άλλοτε στιβαρά (ανεπίχριστο σκυρόδεμα)
και άλλοτε αέρινα (υάλινα στηθαία)
εντείνουν αυτήν ακριβώς την άμεση
σχέση και επαφή του κτιρίου με τη
θάλασσα.

Η ανάθεση του έργου στον αρχιτέκτονα

Θεοφάνη Μπομπότη έγινε μετά
από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που
προκύρηξε το Υπουργείο Πολιτισμού.
Το κτίριο περιλαμβάνει εκθεσιακούς
χώρους μονίμων και περιοδικών
εκθέσεων, αμφιθέατρο, αίθουσα
εκπαιδευτικών προγραμμάτων, virtual
museum, κατάστημα, χώρους διοίκησης,
εργαστήρια, αποθηκευτικούς χώρους,
ημί-υπαίθριους εκθεσιακούς χώρους,
αρχαιολογικά και θεματικά πάρκα.
Θα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή
ρωμαϊκών ψηφιδωτών στην Ελλάδα και
η ημερομηνία παράδοσής του στο κοινό
αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον.

87
 στιγμές από Πάτρα...

Κάποτε ο φάρος ήταν στο μώλο

της Αγ. Νικολάου (στο κέντρο του
λιμανιού της Πάτρας). Και εκεί δεν
εξυπηρετούσε κανένα καράβι, γιατί
δεν υπήρχε εκεί είσοδος του λιμανιού.
Αργότερα κατεδαφίστηκε. Πρίν χρόνια
ξαναφτιάχτηκε και βρίσκεται στην
ιχθυόσκαλα τώρα, απέναντι από τον ιερό
ναό του Αγ. Ανδρέα.

88
Η μεγαλύτερη καλωδιωτή γέφυρα στον
κόσμο, το πιο πολύπλοκο έργο που έγινε
στην Ελλάδα κατασκευάστηκε χωρίς να
σημειωθεί ούτε ένα σοβαρό ατύχημα,
παρά τις πολλές υποβρύχιες και εναέριες
εργασίες. Το αρχικό όραμα της ζεύξης
Ρίου Αντιρρίου ανήκει στο Χαρίλαο
Τρικούπη, γι’ αυτό και η γέφυρα φέρει
το όνομά του.

89
 Η κύρια είσοδος στη Μαρίνα Πάτρας.
Σταθερός προορισμός για καφέ και
φαγητό τα μεσημέρια της Κυριακής και
όχι μόνο. Η Πάτρα και η θάλασσα είναι
απόλυτα συνδεδεμένες στο μυαλό των
κατοίκων όταν πέφτει στην παρέα η ιδέα
για μια βολτα...

90
Το κατ’ εξοχήν ηδύποτο της
Πάτρας χρονολογείται από
το 15ο αιώνα, την εποχή που
κυριαρχούσαν οι Ενετοί.
Αναλλοίωτο, πλούσιο
άρωμα που το οφείλει
στο κοκτέιλ εκχυλισμάτων
κανέλας, γαρύφαλου,
μοσχοκάρυδου, κίτρου,
μανταρινιού κά. Το λικέρ
αυτό σερβίρεται στο τσάι
για τις κρύες νύχτες του
χειμώνα, ως συνοδευτικό
λουκουμάδων και
προτιμάται στα μπαράκια
της περιοχής σα σφηνάκι
με κρέμα γάλακτος και
τριμμένη κανέλα. Οι
παλιότεροι το έπιναν
μετά το φαγητό για τις
χωνευτικές του ιδιότητες.
Μια σκέτη αδρεναλίνη
γεύσης...

91
 1 ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΟΝΟΜΑ -
ΓΙΑΝΝΗΣ

2 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ -
22/02/1979

3 ΖΩΔΙΟ - ΨΑΡΟΥΚΛΑ...

4 ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ - FREESTYLE

92
 5 ΠΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΣΧΟΛΕΙΣΑΙ ΜΕ
ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ - 14
6 ΠΟΤΕ ΗΤΑΝ Η ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΠΟΥ
ΕΠΑΙΞΕΣ ΣΕ ΚΟΙΝΟ - ΑΣΤΕΙΑ ΚΑΙ
ΑΒΟΛΗ
7 ΕΙΣΑΙ ΚΑΠΟΥ RESIDENT ΑΥΤΟ
ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ - ΟΧΙ ΠΙΑ, ΕΔΩ ΚΑΙ
ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ
8 ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ GUESTING - STA-
DIUM, JAKARTA - INDONESIA
9 ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ DJ Η
PRODUCER - D-ΝΟΧ
10 ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΤΑΙΝΙΑ -DONNIE
DARKO
11 ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΦΑΓΗΤΟ - PIZZA!!!
12 ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ -
BOARDS OF CANADA - ROYGBIV
13 ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΕΡΟΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ
- ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ ΜΕ ΚΑΛΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
14 HOBBIES - GAMING, COOOKING
15 BAD HABIT - SMOKING
16 MEΓΑΛΥΤΕΡΟ ΠΡΟΤΕΡΗΜΑ -
ΤΟ ΣΟΥΦΛΕ ΜΟΥ...ΝΑ ΓΛΕΙΦΕΙΣ ΤΑ
ΔΑΧΤΥΛΑ ΣΟΥ!!!
17 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΕΛΑΤΤΩΜΑ
- ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΜΕ ΠΑΤΑΤΕΣ ΣΤΟ
ΦΟΥΡΝΟ. ΤΟ ΞΕΡΩ, ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΛΟ,
ΑΛΛΑ ΟΤΑΝ ΤΟ ΦΤΙΑΧΝς ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ
ΚΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑΣ...
18 ΠΩΣ ΦΑΝΤΑΖΕΣΑΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ
ΣΟΥ ΣΕ 5 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΩΡΑ - ΟΠΩΣ
ΤΩΡΑ ΕΛΠΙΖΩ!
19 ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΣΚΟΣ ΠΟΥ ΑΓΟΡΑΣΕΣ
- ALLAN PARSONS PROJECT
20 ALL TIME CLASSIC TOP 3 -
SORRY, ΔΕΝ ΕΧΩ! ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΑ ΠΟΥ
ΜΟΥ ΑΡΕΣΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΛΑΣΙΚΑ, ΔΕ
ΘΑ ΤΟΛΜΟΥΣΑ ΠΟΤΕ ΝΑ ΤΑ ΒΑΛΩ ΣΕ
ΣΕΙΡΑ!
21 ΤΙ ΠΡΟΤΙΜΑΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΠΙΟ
ΠΟΛΥ: DJ’ING, PRODUCTIONS Η
REMIXES - PRODUCTIONS
22 Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΤΙΓΜΗ ΣΤΙΝ
ΚΑΡΙΕΡΑ ΣΟΥ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ -EIN-
AI ΠΟΛΛΕΣ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΛΕΙΨΑΝ ΚΑΙ ΤΑ
ΠΑΡΑΤΡΑΓΟΥΔΑ ΕΝΙΟΤΕ.
23 ΚΑΤΙ ΠΕΡΙΕΡΓΟ ΠΟΥ ΣΟΥ
ΣΥΝΕΒΗ ΕΝΩ ΕΠΑΙΖΕΣ ΜΟΥΣΙΚΗ
-ΤΟ STAGE ΓΕΜΙΣΕ ΑΦΡΟΥΣ ΚΑΙ
ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΣΕ Ο ΜΙΚΤΗΣ!
24 ΔΙΠΛΑ ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΕΧΕΙΣ
ΠΑΙΞΕΙ? ΠΟΙΟΣ DJ ΣΕ ΕΧΕΙ
ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ -
CARL JOHN DIGWEED, JODY WISTER-
NOFF, D- NOX, NICK WARREN, BECK-
ERS, HERNAN CATANEO, GPAL, HYBRID.
ΑΠΟ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ ο DIGWEED
ΚΥΡΙΩΣ
25 ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ DJ -
ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΜΟΝΟ ΤΟΥ.
26 ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΜΑΣ ΝΑ ΖΗΤΑΜΕ
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ DJ? - ΓΙΑΤΙ
ΟΧΙ;
27 ΒΙΝΥΛΙΟ Η CD - ΟΛΑ ΚΑΛΑ
ΕΙΝΑΙ, ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ, ΤΗΝ
ΚΑΤΑΒΡΙΣΚΩ ΜΕ LAPTOP ΚΑΙ CON-
TROLLERS.
28 ME ΠΟΣΑ NICKNAMES
ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ - ΤΡΙΑ,
ΕΚ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΤΟ ΕΝΑ ΕΙΝΑΙ SECRET
(Σσσσς....)
29 ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΑΠΟ ΟΣΑ ΕΧΕΙΣ
ΚΑΝΕΙ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΝΙΩΘΕΙΣ
ΠΕΡΗΦΑΝΟΣ - ΓΙΑ ΤΟ CHARTING
ΣΤΙΣ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΛΙΣΤΕΣ ΚΑΙ
ΔΙΣΚΟΠΩΛΕΙΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ.
93

Στοιχείο: Φωτιά
Προτερήματα: Δυναμικός, ενθουσιώδης,
εύστροφος, ενεργητικός
Μειονεκτήματα: Εγωιστής, ευέξαπτος,
παρορμητικός, ριψοκίνδυνος
Ταιριάζει με: Λέοντα, Ζυγό, Σκορπιό,
Διδύμους
Στοιχείο: Γη
Προτερήματα:Υπομονετικός, αξιόπιστος,
εγκάρδιος, στοργικός
Μειονεκτήματα: Ζηλιάρης, ατομιστής,
άπληστος, δεσποτικός
Ταιριάζει με: Ζυγό, Σκορπιό, Αιγόκερω
Στοιχείο: Αέρας
Προτερήματα: Προσαρμοστικός,
πνευματώδης, επικοινωνιακός, δραστήριος
Μειονεκτήματα: Νευρικός, επιφανειακός,
ασυνεπής, αδιάκριτος
Ταιριάζει με: Παρθένο, Ζυγό, Τοξότη
94
Κύρια χαρακτηριστικά του Κριού είναι η
θυελλώδης και παρορμητική φύση, η ηγετική
ιδιοσυγκρασία, η τόλμη, η θέληση. Συχνά
στη ζωή του παίρνει πολλά ρίσκα τα οποία
μπορούν να τον ανεβάσουν πολύ ψηλά,
αλλά και να τον ρίξουν πολύ χαμηλά. Θέλει
να είναι πρώτος, να ηγείται και να ξεχωρίζει.
Αγαπάει την ελευθερία και την ανεξαρτησία
του και είναι σπάταλος. Είναι ιδιαίτερα
ευχάριστος στις παρέες του και έχει πολλούς
φίλους. Μπορεί να κάνει πολλά λάθη, αφού
είναι κατηγορηματικός σε αυτά που πιστεύει.
Δίνει μεγάλη σημασία στην οικογένεια και
την κοινωνία. Στις σχέσεις του παθιάζεται
και διακατέχεται από ισχυρά σεξουαλικά
αισθήματα και έντονη ορμητικότητα.
Ερωτεύεται γρήγορα, κεραυνοβόλα και
βίαια. Θέλει να έχει το πάνω χέρι και είναι
πιστός, αλλά πολλές φορές νιώθει έντονα το
συναίσθημα της ζήλιας.
Κύρια χαρακτηριστικά του Ταύρου είναι
η επινοητικότητα, η παραγωγικότητα, ο
αισθησιασμός, η πραότητα, ο υλισμός, η
ισχυρογνωμοσύνη. Έχει μια ιδιαίτερη αγάπη
για τις απολαύσεις της ζωής. Αγαπάει την
πολυτέλεια, το χρήμα, το φαγητό, το ποτό,
τον έρωτα και την τέχνη. Έχει πολύ καλή
μνήμη και έτσι, ξεχνάει δύσκολα τα καλά ή
κακά που του κάνουν οι άλλοι. Η απεριόριστη
υπομονή του, τον βοηθάει. Η δύναμη της
αυτοσυγκέντρωσης που έχει είναι εξαιρετική.
Δυσνόητη φύση, θέλει να ηγείται, να βγαίνει
πάντα νικητής και έχει ανεπτυγμένο το
αίσθημα υπεροχής απέναντι στους άλλους.
Αυτό τον κάνει πολλές φορές υπερόπτη,
άδικο και πεισματάρη. Είναι πεισματάρης και
δεν σταματάει αν δεν πετύχει αυτό που θέλει.
Είναι πιστός και τον ενδιαφέρει πολύ να έχει
μια σταθερή σχέση.
Κύρια χαρακτηριστικά του Δίδυμου είναι
η εξυπνάδα και η εξαιρετική αντίληψη, η
ομιλητικότητα, η ζωηράδα, η λογική σκέψη, οι
κυμαινόμενες διαθέσεις. Ερευνά τα πράγματα
και τις καταστάσεις που τον απασχολούν, με
κάθε λεπτομέρεια και πάντα βρίσκει λύση σε
όλα τα προβλήματα τα δικά του και των άλλων,
με έναν ιδιαίτερα πρωτότυπο και εφευρετικό
τρόπο. Η πλούσια επιχειρηματολογία του
δεν τον αφήνει ποτέ ακάλυπτο και είναι
ετοιμόλογος σε πολύ μεγάλο βαθμό κάθε
στιγμή. Αγαπάει ιδιαίτερα τα αδέρφια και τους
φίλους του. Ικανοποιείται πολύ δύσκολα από
μία σχέση, δεν μπορεί εύκολα να είναι πιστός
και συχνά δημιουργεί διπλές καταστάσεις. Στις
διαπροσωπικές του σχέσεις είναι δεν πολύ
εκφραστικός, μοιάζει ψυχρός και έχει ανάγκη
από εγκεφαλική επικοινωνία πριν ξεκινήσει
οτιδήποτε.
Κύρια χαρακτηριστικά του Καρκίνου είναι η
ανθρωπιά, η ευαισθησία, η τρυφερότητα, η
διαίσθηση αλλά και η υποχωρητικότητα, η
ανασφάλεια, η δυσπιστία. Θέλει να έχει την
αποδοχή των άλλων και δεν μένει σε ένα
περιβάλλον που δεν αισθάνεται άνετα. Αγαπάει
την άνεση, την πολυτέλεια, το χρήμα, την
ζεστασιά και την οικογένεια. Παρόλα αυτά,
έχει συχνά προβλήματα με την οικογένειά του
και εμφανίζει στοιχεία προσκόλλησης. Του
αρέσουν τα πράγματα αξίας. Είναι οικονόμος
και ξέρει πώς να διαχειρίζεται και να επενδύει
σωστά τα χρήματά του. Στις διαπροσωπικές
του σχέσεις είναι πολύ ευαίσθητος, δίνεται Στοιχείο: Νερό
ολοκληρωτικά και αγαπάει πολύ βαθιά και Προτερήματα:Συναισθηματικός,
αληθινά. Αν και συχνά αποστρέφεται την προστατευτικός, διαισθητικός, εφευρετικός
έννοια του γάμου, είναι ένα μοιραίο γεγονός Μειονεκτήματα:Ευμετάβλητος,
για τη ζωή του, που συνήθως έχει πολλά να επιφυλακτικός, εύθικτος, δύσθυμος
αποκομίσει. Ταιριάζει με: Ιχθύες, Σκορπιό, Υδροχόο

Κύρια χαρακτηριστικά του Λέοντα είναι η

δύναμη, η υπερηφάνεια, η ηγεσία αλλά και
ο εγωισμός, το πείσμα και η ματαιοδοξία.
Ενθουσιάζεται εύκολα με κάποιο ιδανικό και
θα το υποστηρίξει μέχρι τελικής πτώσης. Έχει
σταθερότητα στις αντιλήψεις και τα πιστεύω
του και συχνά είναι αμετακίνητος. Συχνά
τον προσελκύει η τέχνη και έχει πολύ καλό
γούστο. Λόγω της υπερβολικής σπατάλης που
τον διακρίνει και γενναιοδωρίας του προς τους
άλλους, συχνά αποκτάει σοβαρά οικονομικά
προβλήματα. Στις διαπροσωπικές του σχέσεις
είναι ασταθής, ευέξαπτος και γεμάτος πάθος.
Στοιχείο: Φωτιά
Θέλει και συνήθως έχει πολλές σχέσεις στη
Προτερήματα:Δημιουργικός, ενθουσιώδης,
ζωή του, αλλά όταν αγαπήσει πραγματικά
διαχυτικός, γενναιόδωρος
δίνεται ολοκληρωτικά στο ταίρι του. Ο γάμος
Μειονεκτήματα: Δογματικός, μισαλλόδοξος,
του αργεί να έρθει και συχνά γίνεται με βασικό
συγκαταβατικός, πομπώδης
κίνητρο την απόκτηση παιδιών τα οποία
Ταιριάζει με: Σκορπιό, Αιγόκερω, Λέοντα
υπεραγαπά.
Κύρια χαρακτηριστικά της Παρθένου είναι η
φροντίδα, η ανάλυση, η ακρίβεια, η κριτική.
Είναι συντηρητική, επιφυλακτική και δεν
ανοίγεται εύκολα στους άλλους. Είναι
αυστηρή με τα σφάλματα των άλλων. Αγαπάει
πολύ τους ανθρώπους και τα ζώα και τους
φροντίζει όσο περισσότερο μπορεί. Συχνά
γίνεται αναποφάσιστη για τα πράγματα που
την αφορούν. Πολύ ικανή για κάθε είδους
εργασία που απαιτεί ακρίβεια και οργάνωση,
αντί για έμπνευση και γίνεται ιδιαίτερα καλή
και χρήσιμη υπάλληλος. Η ζωή της έχει
πολλές εναλλαγές και μπορεί να φτάσει από
το ένα άκρο στο άλλο. Έχει μια υλιστική
θεωρία για τα πράγματα και τις καταστάσεις. Στοιχείο: Γη
Στον έρωτα έχει μεγάλη επιθυμία να αγαπήσει Προτερήματα:Σχολαστικός, θετικός,
και να αγαπηθεί και προχωράει αργά και εργατικός, έξυπνος
επιφυλακτικά. Καταφεύγει σε μια διαρκή Μειονεκτήματα:Ανήσυχος, τελειομανής,
γκρίνια και τάση για κριτική, όσον αφορά τα συντηρητικός, γκρινιάρης
σφάλματα και τις ατέλειες των άλλων. Ταιριάζει με: Διδύμους, Ιχθύες, Ταύρο

95

Στοιχείο: Αέρας
Προτερήματα:Διπλωματικός, ρομαντικός,
κοινωνικός, ιδεαλιστής
Μειονεκτήματα:Αφελής, ερωτύλος,
φιλάρεσκος, αναποφάσιστος
Ταιριάζει με: Υδροχόο, Κριό, Ταύρο
Στοιχείο: Νερό
Προτερήματα: Ισχυρός, παθιασμένος,
αποφασιστικός, μαγνητικός
Μειονεκτήματα: Ζηλιάρης, μνησίκακος,
καταπιεστικός, ισχυρογνώμων
Ταιριάζει με: Αιγόκερω, Λέοντα, Ιχθύες
Στοιχείο: Φωτιά
Προτερήματα:Αισιόδοξος, ευθύς, διαχυτικός
Μειονεκτήματα:Αφελής, ανεύθυνος,
νευρικός, ανυπόμονος
Ταιριάζει με: Διδύμους, Κριό, Παρθένο
96
Κύρια χαρακτηριστικά του Ζυγού είναι η
ανάγκη του για αρμονία και ισορροπία σε όλους
τους τομείς της ζωής του, ενώ αποστρέφεται
τις διαμάχες. Έχει μια ιδιαίτερη δύναμη να
ελκύει με την καλή του εμφάνιση και τους
ευγενικούς του τρόπους. Κατά βάση είναι
άνθρωπος καλοπροαίρετος και πολλές φορές
απογοητεύεται. Έχει υψηλή αντίληψη και
μαθαίνει γρήγορα, ενώ συχνά εμφανίζει τάσεις
υπεροψίας και ματαιοδοξίας. Είναι ιδιαίτερα
υποχωρητικός και δυσκολεύεται πολύ στο να
λέει “όχι”. Το βασικό του μειονέκτημα είναι
η αδυναμία του να υποστηρίξει τις ίδιες τις
απόψεις του. Έχει μία περίεργη εξάρτηση από
τις σχέσεις του με τους άλλους και δεν μπορεί
εύκολα και για μεγάλο χρονικό διάστημα να
μείνει μόνος του. Στην προσπάθειά του να έχει
την αναγνώριση και την αποδοχή από τους
άλλους, πολλές φορές δίνεται υπερβολικά.
Κύρια χαρακτηριστικά του Σκορπιού είναι
η ισχυρή θέληση, τα έντονα και πολύ βαθιά
συναισθήματα που αναπτύσσει, το πάθος του,
η μυστικοπάθεια. Μυστήριος και απόμακρος,
κρατάει πολλά πράγματα για τον εαυτό του
και μόνο. Παλεύει μέχρι τελικής πτώσης για
τα κεκτημένα του. Πεισματάρης και εγωιστής,
υποτιμάει συχνά τον τρόπο που ενεργούν
και σκέφτονται οι άνθρωποι γύρω του. Στην
συναισθηματική του ζωή διακατέχεται από
έντονη σεξουαλικότητα. Ποτέ δεν επιτρέπει
και σε κανένα να μάθει και να συμμεριστεί
τις ευαισθησίες του. Ακροβατώντας συχνά
ανάμεσα στην αγάπη και το μίσος, με την ίδια
ένταση και με συνένοχο την έντονη καχυποψία
που τον διακατέχει, πλάθει συχνά μύθους στο
γεμάτο φαντασία μυαλό του, που μπορούν να
τον οδηγήσουν σε λάθος συμπεράσματα και
σε επικίνδυνες καταστάσεις.
Κύρια χαρακτηριστικά του Τοξότη είναι η
μεγάλη ελευθερία και διανόηση πνεύματος,
το ήθος, η πίστη, το εύρος της αντίληψης
και η ανάγκη του για περιπέτεια. Έχει μια
ασυνήθιστη τύχη σε ότι κάνει στην ζωή του
και μια περίεργη προστασία σε κάθε του
βήμα. Πολλές φορές τον ελκύουν άτομα από
το εξωτερικό ή διανοούμενα. Η φύση του
είναι φλογερή και ενθουσιώδης, αλλά αν δεν
αισθάνεται ελεύθερος, φεύγει πολύ εύκολα
από μια σχέση. Δεν είναι από αυτούς που
μένουν με ευκολία πιστοί και στην καρδιά
του χωράνε πολλά ονόματα γραμμένα. Το
μεγαλύτερο προτέρημά του είναι η αισιοδοξία
του. Ένα μεγάλο του μειονέκτημα είναι πως
συχνά διακατέχεται από έλλειψη υπομονής. Ο
Τοξότης ξέρει να καλύπτει τις αδυναμίες του
πολύ καλά μέσο της ευφράδειας του λόγου
και την ευελιξία του.
Κύρια χαρακτηριστικά του Αιγόκερω είναι η
σοβαρότητα, η σταθερότητα, η αυστηρότητα,
η αποδοχή των ευθυνών. Θέτει τον εαυτό
του σε περιορισμό και κάθε του κίνηση
είναι ελεγχόμενη. Παίρνει τα πράγματα και
γενικότερα την ζωή πολύ στα σοβαρά και
συχνά βαραίνει με τη διάθεση και τις σκέψεις
του την ατμόσφαιρα. Προσπαθεί πάντα να
είναι πιστός σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα.
Έχει μια βαθιά επιθυμία να τον σέβονται οι
άλλοι. Μαθαίνει πάρα πολύ εύκολα και έχει
αρκετά καλή νοημοσύνη. Είναι καλός σε
εργασίες ρουτίνας καθώς και στην οργάνωση
παρόμοιων εργασιών. Δεν μπορεί να αφήσει Στοιχείο: Γη
ποτέ τον εαυτό του απολύτως ελεύθερο να Προτερήματα:Πρακτικός, θετικός,
απολαύσει τον έρωτα. Συχνά τα δικά του φιλόδοξος, υπομονετικός
άτομα τον κατηγορούν για ψυχρότητα. Η Μειονεκτήματα: Μοιρολάτρης, τσιγκούνης,
αίσθηση της οικονομίας που έχει μπορεί να συντηρητικός, επιφυλακτικός
τον καταστήσει μικροπρεπή και μίζερο. Ταιριάζει με: Ταύρο, Σκορπιό, Λέοντα

Τα κύρια χαρακτηριστικά του Υδροχόου

είναι ο ανθρωπισμός, η εκκεντρικότητα, η
επανάσταση, η αντίδραση εναντίον σε κάθε
περιορισμό. Οξύ φιλοσοφικό και εφευρετικό
πνεύμα από την φύση του. Αν και σταθερή η
φύση του ζωδίου του, συνήθως είναι σταθερός
μόνο μέσα στην μεγάλη του αστάθεια και
ασάφεια. Είναι συνήθως η ψυχή της παρέας.
Διακατέχεται συχνά από ισχυρογνωμοσύνη και
αλαζονεία, νομίζοντας πως αυτός μόνο ξέρει
τον σωστό τρόπο για όλα. Οι διαπροσωπικές
του σχέσεις διακατέχονται από μία αστάθεια.
Αν και τα συναισθήματα που αναπτύσσει
είναι πολλές φορές βαθιά, δεν εκδηλώνει τι Στοιχείο: Αέρας
σκέπτεται και τι αισθάνεται, με αποτέλεσμα να Προτερήματα: Ανεξάρτητος, φιλικός, τίμιος,
δείχνει απόμακρος και αδιάφορος. Αν και τα εφευρετικός
υλικά αγαθά δεν τον απασχολούν, συχνά έχει Μειονεκτήματα: Πεισματάρης,
απώλειες οικονομικές. απρόβλεπτος, απόμακρος, ασταθής
Ταιριάζει με: Κριό, Διδύμους, Ζυγό

Τα κύρια χαρακτηριστικά του Ιχθύ είναι η

βαθύτατη αγάπη, η συμπόνια, η πνευματική
εκλέπτυνση, η αντίληψη, η σύγχυση, η θυσία.
Είναι ονειροπόλοι, άστατοι, ανασφαλείς,
ανυπόμονοι, ενώ αλλάζουν πολύ συχνά
διαθέσεις. Διακατέχονται από ένα ανήσυχο
πνεύμα και ποτέ δεν νιώθουν απόλυτα
ικανοποιημένοι από τον εαυτό τους. Οι
Ιχθείς συνήθως συναντούν πολλές δυσκολίες
στη ζωή τους και η πιθανότητα να πέσουν
θύματα εξαπάτησης ή πλάνης είναι μεγάλη.
Κατά κανόνα έχουν έντονες καλλιτεχνικές
ικανότητες. Στις προσωπικές τους σχέσεις
είναι ιδιαίτερα συναισθηματικοί, ξέρουν να
Στοιχείο: Νερό
αγαπούν βαθιά και να δίνονται ολοκληρωτικά
Προτερήματα:Ευαίσθητος, διαισθητικός,
στις σχέσεις τους. Παρόλα αυτά θεωρείται
ανιδιοτελής, ιδεαλιστής
ένα από τα πιο άπιστα ζώδια, λόγω της
Μειονεκτήματα: Μυστικοπαθής, εύθικτος,
πολυπλοκότητάς του και της ικανότητας που
άβουλος, ευπαθής
έχει να κρύβεται πολύ καλά.
Ταιριάζει με: Υδροχόο, Καρκίνο, Σκορπιό

97