Professional Documents
Culture Documents
1000 Drills en andere oefeningen voor trainers/coaches van jeugdteams Deel 2 (Coaching & Scouting) Ton Kallenberg
Inhoudsopgave deel 2
4. Coachen! 4.1. Positief coachen 4.2. Wedstrijden coachen: diverse aspecten 4.3. Tactisch coachen 4.4. Mentaal coachen: Begeleiden van speelsters 5. Scouting! 5.1. Hoe scout je (vooraf) het team van de tegenstander? 5.2. Hoe scout je talent? 5.3. Hoe scout je je eigen team bij de wedstrijd? 5.4. Hoe scout je de ontwikkeling van je speelsters? 32 32 40 46 55 59 59 60 61 66
31
4 Coachen
32
4.1.3 Hoe vergroot je de betrokkenheid van de speelster bij haar eigen ontwikkeling?
Er zijn drie manieren om de betrokkenheid van de speelster voor haar eigen ontwikkeling en leerproces te vergroten: 1. vraag meer dan dat je vertelt - zoek naar mogelijkheden om aan de speelster te vragen wat zij zouden doen tijdens een training of een wedstrijd. De speelster wordt op die manier gedwongen om na te denken en als zij niet gestraft wordt voor slechte keuzes, zal zij zich verbeteren in haar besluitvorming. 2. laat speelsters elkaar leren - door speelsters een bepaalde oefening aan elkaar te laten uitleggen of te demonstreren, krijg je als trainer ook feedback over de mate waarin de speelsters de oefeningen begrijpen. Het gaat dus niet alleen om het doen, maar juist ook over het waarom van het doen (internaliseren). Verwacht van hen dat zij regelmatig aan anderen uitleggen! 3. stel doelen - stel een doel voor en draag ervoor zorg dat de speelster de doelstelling enthousiast omarmd als ware het haar eigen doelstelling.
33
jeugdcoach is om je speelsters te waarderen en dit te laten blijken; hen vertrouwen te geven en hen laten weten dat jij ze ondersteunt. Hoe vergroot je je zelf bevestiging in je speelsters: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Gebruik namen - leer de namen en gebruik ze snel. Speelsters houden ervan hun namen te horen in een vriendelijke zachte toon. glimlach - coaches communiceren hun waardering voor een speelster gemakkelijker door naar hen te glimlachen. lichamelijk contact - hand op de schouder, handshakes en high ves na een goede prestatie communiceren dat je de speelsters en hun waarde voor het team waardeert. benvloedbaarheid - een coach die door zijn speelsters benvloedt wordt, communiceert dat hij hun meningen waardeert. luisteren wanneer je naar een speelster luistert zonder haar te onderbreken, communiceer je dat je de mening van de speelster waardeert en dat je haar serieus neemt. laat je waardering blijken - speelsters voelen zich goed en zijn meer bereid om extra vorderingen te proberen, wanneer je laat blijken dat je merkt dat zij vooruitgang boeken in hun ontwikkeling. Wees eerlijk - een coach die alleen maar positieve dingen zegt, verliest credit. Je mag vanzelfsprekend kritische opmerkingen maken, doch zorg ervoor dat deze opmerkingen op de bal zijn, en niet op de man. Geef specieke aanwijzingen: goed uitgeboxd, Richelle is beter dan goed gedaan meiden. Dit levert een bijdrage aan het overall succes van het team.
34
3. 4.
versterk, modelleer en intervenieer wanneer dit past bedenk verhalen om ze te delen met de speelsters
35
realiteit daarbij uit het oog verloren en zijn de verwachtingen van de ouders over het talent of de motivatie van de speelster vele malen hoger dat reeel is. Houd hier in ieder geval rekening mee. Eigenlijk willen ouders vooral het volgende van jou als coach: Geinformeerd worden informeer ouders vooraf over verwachtingen, regels, trainingstijden etc. Organiseer bijvoorbeeld een informatieve bijeenkomst voor ouders met de speelsters Goede dingen over hun kinderen horen spreek met ouders regelmatig over de ontwikkeling van hun kinderen. Vermijd het daarbij niet om echt te zijn. Hoewel het nooit leuk is om kritiek te horen over je kind, accepteer je het beter, naarmate de kritiek gefundeerd is en goed onderbouwd. Hun kinderen zien spelen kijk (ook) voor de mogelijkheden en kansen om een minder getalenteerde speelster toch te laten spelen (minuten te laten maken) Vriendelijkheid volwassenen vinden het prettig wanneer een coach de namen van de speelsters kent, waardering uitspreekt voor wat hun kind doet, etc. Wederzijds zijn ouders dan vaker behulpzaam om ergens bij te helpen. Enkele onderwerpen die bij een bijeenkomst met ouders aan bod kunnen komen: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) De doelen van het team Het belang om realistische verwachtingen van elkaar te hebben Ouders zijn een belangrijk en integraal deel van het team De waarden van sportiviteit Respectvolle omgang met elkaar en anderen (tegenstanders, coaches, scheidsrechters, jury) Prioriteiten t.a.v. school (hoe ga je om met huiswerk / proefwerk e.d.) De rol van de ouders om het team te ondersteunen Hoe gaat de coach om met speeltijd van speelsters bij de wedstrijden Consequenties voor speelsters die trainingen missen of te laat zijn
10) Hoe klachten van speelsters of ouders worden behandeld 11) Financile aspecten (b.v. rijden naar uitwedstrijden; toernooien e.d.)
36
Intrinsieke motivatie het is de intrinsieke passie voor de sport die een prestatie doet ontstaan. Je bereikt nooit het allerhoogste zonder buitengewoon veel trainingsuren. Alleen wanneer je de training zelf jn vindt, kun je die investering ook plegen.
Uitdaging geeft energie toppers willen uitdaging op een niveau dat hen opstuwt tot het beste, niet een niveau waarbij zij niet worden uitgedaagd. Ziet haar ontwikkeling als een gecontroleerd proces als zij een bepaald niveau niet kunnen halen, weten zij dat zij dat kunnen leren wanneer zij harder en langer eraan werken. Authenticiteit toppers neigen ernaar onafhankelijk te willen zijn en de conventionele wijsheid te willen betwisten (eigen wijs) Accepteert succes en falen angst voor falen verlamt haar niet.
Als coach kun je in dit proces verschillende bijdragen leveren: Aanleren wat intrinsieke motivatie is o o o Vraag haar hoe goed zij wil zijn aan het eind van het seizoen Vertel haar dat jij hard meewerkt tijdens de trainingen, maar dat zij om echt goed te worden ook buiten de trainingen zelf moet werken en trainen Vermijd toevallige voordelen: ze ondermijnen de intrinsieke motivatie. Aanmoedigen om vaardigheden als leerbaar te zien vertel verhalen over speelsters die zich bepaalde vaardigheden eigen maakten door hard te trainen. Moedig het stellen van persoonlijke doelen aan een concreet geschreven doelstelling geeft de mogelijkheid tot het geven van feedback en helpt om de focus vast te houden op de realisatie ervan. Focus op de delen van de doelstelling stimuleer mogelijkheden in je oefeningen waarbij speelsters delen van de doelstelling kunnen realiseren (b.v. conditioning, uitboxen, etc.). Wen de speelsters aan het omgaan met druk introduceer pressievolle situaties in de oefeningen. Verminder het belang van het winnen ten opzichte van het zo goed mogelijk je best doen. Wanneer een speelster haar uiterste best doet, ervaart zij minder druk en zal de wedstrijd succesvoller verlopen, dan wanneer zij teveel de focus heeft op het resultaat van de wedstrijd als enige waardevol punt.
37
38
o Volg de regels en toon respect voor de scheidsrechters ook wanneer je het met hen oneens bent o Waardeer goed spel van de tegenstanders o Behandel tegenstanders eerst als medebasketballers en daarna pas als tegenstanders. Beloon toegenomen zelfrespect onder speelsters of ouders o Moedig speelsters aan wanneer dit mogelijk is. Speelsters kunnen je gedachten niet lezen, maar waarderen het als de coach laat horen wat jij van ze vindt. o Besteed vergelijkbare instructie tijd aan alle speelsters, ongeacht hun mogelijkheden. o Laat je waardering blijken aan de ouders die betrokken zijn bij het team.
De eerste en de laatste schaal noemt men de attitudes, de tweede en de derde schaal de mentale functies. Paren op dezelfde schaal zijn complementair, dat wil zeggen dat wanneer het ene actief is, de andere op onbewust niveau werkt. Zo kun je in gedachten verzonken over straat etsen (I) zonder ergens tegen aan te botsen, omdat het waarnemen van de wereld (E) op een onbewust niveau plaats vindt. Cruciaal is dus waar onze aandacht naar uit gaat. Met deze lettercombinaties is het dus mogelijk om 16 action types te onderscheiden. Uit onderzoeken bleek dat deze 16 types nog weer onder te verdelen waren in 4 temperamenten. Deze temperamenten worden opgebouwd uit de volgende lettercombinaties:
39
SP zintuiglijk en afwachtend: Vakman SJ zintuiglijk en controlerend: Wachter NT intutief en rationeel: Rationalist NF intutief en gevoelsmatig: Idealist Om een beeld te krijgen wat de action types precies inhouden verwijs ik je naar de volgende sites. Op de eerste tref je een document aan om je eigen type te bepalen. De tweede site omvat een presentatie over de diverse action types. http://www.slideshare.net/tonkallenberg/action-type-6127629 http://www.slideshare.net/tonkallenberg/workshop-action-type-enmentaal-begeleiden Wat kun je nou met deze informatie als coach? Heel veel. Elk action type heeft een bepaalde voorkeur voor manier van communiceren, oplossen van conicten, concentreren, maar ook de motorische stijl van sporters kun je er mee achterhalen. Action type geeft inzicht in de voorkeuren van doen en laten van mensen. Ze probeert mensen niet in hokjes te plaatsen, maar probeert gebruik te maken van de onbewuste voorkeuren van mensen om ze beter te leren begrijpen. Binnen de verschillende types zullen er altijd verschillen blijven bestaat tussen mensen als gevolg van aanleg, karakter, opvoeding, omgeving e.d. Het principe van nature en nurture. Action Type is dus alleen een middel om naar de sporter te kijken. Het boek Totaalcoachen Begeleiden met action type; Jan huijbers en Peter Murphy geeft heel veel informatie en is een echte aanrader. Daarnaast kun je verdere informatie vinden op de website www.actiontype.nl
40
5.
Regels zijn er voor ALLE speelsters een speelster die zich niet aan de regels houdt, moet dit merken tijdens de training, wedstrijd e.d.
17-10 min voor aanvang - Pre-game talk in de kleedkamer 10-06 min voor aanvang - Schoten in tweetallen van buiten bucket / drie puntslijn (om en om; schot + eigen rebound) tweetallen zijn samengesteld vanuit de nummers (dus de 1 samen, de 2, etc). bij 06 min voor aanvang line up begroetingsceremonie van scheidsrechters, jury en tegenstanders 05-01 min voor aanvang lay-ups met dubbele pass op top snelheid (links en rechts). 01-00 min voor aanvang speelsters naar de bank. Kort benoemen van de laatste details + teamyell.
41
5. 6. 7. 8. 9.
Creer een positieve atmosfeer. Spreek richting speelsters op individuele basis met positieve commentaren Wees positief in je algemene toespraak naar het team Benadruk de kwaliteiten van je eigen team Maximaal 7 minuten! (17-10 minuten voor aanvang van de wedstrijd) (Niet te lang want de speelsters willen aan de slag, zij zijn nerveus, et cetera, dus de aandachtscurve is niet groot)
10. Wanneer je gebruik maakt van magneten op een verkleind speelveld: zet ze eerst neer voordat je spreekt 11. Alles draait om beleving: Gebruik als coach een soort motiverende slotzin die je elke keer benoemt. Dat geeft namelijk vertrouwen bij de speelsters, bijvoorbeeld: Put a smile on your face of OK, girls, the court is yours, make the best of it!
Als de tegenpartij een time-out vraagt en je staat voor, anticipeer op wat zij zouden kunnen gaan doen:
Bespreek altijd even kort met je assistent-coach wat je gaat zeggen Zorg ervoor dat je alle aandacht hebt van al je speelsters (inclusief de bankspeelsters): iedereen kijkt naar jou Informeer de speelsters aan het eind van de wedstrijd hoeveel time-outs er nog zijn. Bij elke time-out begroeten de bankspeelsters de veldspeelsters met enthousiasme en aanmoedigingen. De veldspeelsters nemen op de bank plaats, de bankspeelsters vormen de cirkel rond de coaches.
42
6. 7. 8. 9.
Laat je aanvoerster in dode bal situaties vragen stellen aan de scheidsrechter Voorkom ten alle tijde aan het eind van de wedstrijd een T. Dit kan de wedstrijd kosten. Scheidsrechters zullen toestaan dat de hoofdcoach vragen stelt. De assistent coach wordt eerder een T gegeven. Vertel je speelsters dat zij nooit reageren richting de scheidsrechters. kennen, (3) Op grote afstand uiten, (4) Ofcials reageren op de calls
10. Als coach heb je alleen een geldige reden om te klagen wanneer scheidsrechters: (1) Niet rennen, (2) De regels niet 11. Als de wedstrijd voorbij is gewonnen of verloren bedank je de scheidsrechters en ga je niet proberen je gelijk te halen. Waarschijnlijk krijg je de scheidsrechters ooit opnieuw en je wilt geen onwerkbare situatie voor de toekomst creren.
De speelster op de bank: 1. Is voorbereid om het veld in te gaan en weet wat er gebeurt en is klaar om bij te dragen 2. Evalueert de verdediging van de tegenstander terwijl zij op de bank zit: a. b. c. a. b. c. Sterkten en zwakten van de tegenstander Aanvallende systemen van de tegenstander en de bewegingen van een potentile aanvalster die je moet gaan verdedigen Kijkt bewust naar hun out-of-bounds en eventuele speciale set-plays Weet wat je positie is in de aanval van je team De sterkten en zwakten van de tegenstander die jou waarschijnlijk gaat verdedigen Anticipeer op de verdediging die de tegenstander gebruikt 3. Bereidt zich voor op de aanval:
4. Luister aandachtig naar de coach (niet alleen bij de time outs, maar ook bij tussendoor opmerkingen) 5. Weet je wie je gaat verdedigen en wat je rol is voordat je het veld betreedt. 6. Rent het veld in bij een wissel zodra dit mag van de scheidsrechter.
43
44
45
2. 3. 4. 9.
Complimenteer speelsters die hard hebben gewerkt Complimenteer speelsters voor hun individuele successen, zoals: goede verdediging; rebounding; passing; screening en assists Complimenteer de tegenstandster om hun kwaliteiten.
Als je de wedstrijd verliest benadruk je de positieve successen. Ga niet individuele speelsters aanvallen in woorden; geef de scheidsrechters niet de schuld; wees niet overdreven negatief over het team.
10. Gebruik een verloren wedstrijd als een leermoment om te bepalen aan welke onderwerpen je moet werken.
10. Toon belangstelling voor de speelsters bij andere dan basketbalactiviteiten (hoe gaat het op school?). Het is een
46
Elke speelster moet in staat zijn om de bal te handelen, ongeacht hoe groot de pressie is. Er zal tenminste een speelster bij de tegenstander zijn die verdedigend niet zo sterk is. Wees positief en tevreden tijdens time-outs. Geef je speelsters een thema of een focus voor de komende minuut/ minuten. Geef niet teveel aanwijzingen Breek de wedstrijd in segmenten. Geen enkele wedstrijd wordt in de eerste helft gewonnen, maar wedstrijden kunnen daar wel verloren worden. In het vierde kwart wil je in een positie komen om een run te maken. Wanneer het resultaat van de wedstrijd duidelijk is, vraag je om een time-out en vraag je je speelsters om na aoop van de wedstrijd met klasse te reageren. De verliezers zullen zich een al te wilde feestvreugde blijven herinneren en bij de volgende wedstrijd is dit voor hen een extra stimulans.
47
Wanneer je 7 tot 9 punten achterraakt, neem je een time-out om aanpassingen in je spelconcept aan te brengen en om je tegenstanders uit het ritme te halen Als een bepaalde verdediging niet effectief is, verwissel je naar een andere vorm Val de betere speelsters van de tegenpartij aan, wanner zij in foutenlast zitten Gebruik special plays op het juiste moment (b.v. wisseling verdedigingsvorm; of andere set play) Als de tegenstander een time out neemt en je hebt voorsprong, instrueer je speelsters om te anticiperen op een verandering in de verdediging, pressie, of een specieke speelsters, enz. Naar het einde van de wedstrijd: anticipeer op de tegenstander wanneer zij een special play voor hun go-tospeelster hebben Als je perimeter schot slecht is, kijk dan om inside scoringskansen te krijgen (b.v. door drives) voor een hoger percentage schot of mogelijke fouten c.q. rebounds. Check je verdediging tijdens de wedstrijd. Ga op money-time naar je meest effectieve verdediging Indien mogelijk: bewaar enkele time-outs voor de eindfase van de wedstrijd indien de wedstrijd een close game is. Als de tegenstanders van rennen houden, verminder vaart in je aanval en breng een rebounder inside. Als een starter van je team snel in foutenlast komt, wissel haar. Als je achter staat aan het eind van de wedstrijd, maak er een lange wedstrijd van door fouten te maken op de slechte vrije worp schutters Aanpassingen tijdens de wedstrijd kun je doen bij de volgende situaties o Tijdens de rust o o o o Time out door jou of de tegenpartij Dode bal situaties Vrije worp situaties Blessures
Pak voordeel wanneer er een nieuwe speelster in het veld komt: val haar aan Als je voor staat aan het eind van de wedstrijd: instrueer je speelsters om hoog percentage schoten te nemen Als je voor staat aan het eind van de wedstrijd: maak er een kortere wedstrijd van door gebruik te maken van de klok. Als er aan het eind van de wedstrijd een close game is: verander je verdediging; laat er iets gebeuren b.v. door charges op te zetten, intercepties te pakken, e.d. Overleg met je assistent coach over mogelijke aanpassingen.
48
Je eerste zorg is de tegenstanders af te houden van wat zij het beste doen; je tweede zorg is bestendigen wat je eigen team goed doet Succesvol game management bestaat uit het vinden wat het best werkt en dit uitbuiten totdat de tegenstanders aanpassingen hebben gevonden om dit ineffectief te maken, ga dan pas naar opties of maak aanpassingen om de effectiviteit van je originele strategie te herstellen. In ieder geval: het is niet wijs om teveel te laten zien. Hoe minder je de tegenstanders laat weten van je strategien, hoe meer je hiervan later in de wedstrijd kunt gebruiken.
Wees niet te haastig in het overboord gooien van je game strategie als dingen moeilijk starten. Als je gelooft in je wedstrijdplan en je gelooft in je speelsters, lopen dingen nog wel eens op zichzelf in orde. Het is goed om de wisselspeelsters zoveel mogelijk in het eerste kwart ook in het veld te laten komen. Geef hen voldoende speeltijd om op te warmen en op een betekenisvolle wijze een bijdrage te leveren aan de wedstrijd. Hierdoor heb je meer betrokken speelsters en zit iedereen in de wedstrijd! Er zijn geen speelsters te vinden die aan het eind van de wedstrijd het verschil kunnen maken voor je teasm, wanneer ze tot dan niet in het veld hebben gestaan.
Halverwege de wedstrijd De bespreking halverwege de wedstrijd gaat voornamelijk over technische details, de scouting resultaten en aanpassingen in de tactiek. Individuele verantwoordelijkheden worden herbevestigd. Als coach hoef je niet altijd een motivational speech te houden. Doe dit maximaal 1 keer per wedstrijd en als het al goed gaat, bewaar het voor een later moment (of de volgende wedstrijd) Drie dingen die je halverwege de wedstrijd moet doen zijn: o Bereid je team voor op de eerste vijf minuten van het derde kwart met uitzondering van de laatste drie minuten van de wedstrijd. De meeste wedstrijden worden gewonnen of verloren in deze perioden. Als je bijvoorbeeld een up-tempo team bent: start met press en fast-break basketbal. o o Wees voorbereid om om te gaan met mogelijke veranderingen in de tactiek van de tegenstander. Zij zullen zich bijvoorbeeld hebben gericht op sommige go-to-speelsters van jouw team. Bespreek eventuele nieuwe aanvallende of verdedigende systemen die je nog hebt. Het is voor een tegenstander altijd moeilijker om je aan te passen aan nieuwe tactieken in de tweede helft. Einde wedstrijd strategie Zorg ervoor dat je je beste vijf speelsters klaar hebt om volle bak te gaan in de laatste vijf minuten van de wedstrijd. Speelsters leren hoe zij effectief moeten functioneren onder wedstrijdpressie door dagelijks in pressie situaties gebracht te worden. Als de drills die je gebruikt zowel wedstrijd gerelateerd als ook veeleisend zijn, leren zij om snel en automatisch te reageren zonder dat zij hoeven te denken hoe zij hun beweging moeten uitvoeren. Als je achter staat: ga altijd naar de verdediging! Besteed in de time-out aandacht aan je verdediging. Kortom, je gaat geen aandacht besteden aan de aanval, maar juist aan het aanscherpen van de verdediging. Je pakt dan altijd 2 of 3 intercepties met mogelijk eenvoudige fast-break scores en dan pak je de tegenstander mentaal.
49
b. Een rebound te pakken voor een extra schot 7. Als je 1 of 2 punten achter staat, start je aanval dan eerder, met 12 tot 15 seconden te spelen, kun je: a. Mogelijk nog een 2e of 3e rebound poging hebben b. Snel een fout op de tegenstander maken om de klok stil te zetten 8. Als je 1 of 2 punten achter staat met 10 seconden te spelen en je hebt de verdedigingsrebound gepakt a. Speel een fast break tegenstanders zullen de tendens vertonen om zacht te spelen omdat zij geen fout willen maken. Daarom ga je volle bak naar de basket.
Als je een bewuste fout gaat/laat maken, gebruik een term met een andere expressie dan: maak een fout of stop de klok. Gebruik dus een code, b.v. speel clean of speel groen. Scheidsrechters zullen dan niet zo snel een onsportieve fout (2 vrije worpen en zijkant) uiten.
50
10. Als de tegenstander drie punten achter staat aan het eind van de wedstrijd: anticipeer dan erop dat zij zoeken naar het 3-punts-schot. 1. 2. 1. 2. 3. Speel dicht op de perimeter speelsters en dwing ze inside Maak geen fout op een 3-punts-schot aan het eind van de wedstrijd. Het kan je n.l. 4 punt kosten. Het aantal time-outs dat jij en je tegenstander coach nog over hebt/heeft De foutenlast (en het aantal in deze periode) van beide teams De richting van de balbezit-pijl.
Jouw team staat achter 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Wanneer je fouten maakt, doe je dit op de slechte vrije worp schutter Maak er een langere wedstrijd van door de klok te stoppen d.m.v. fouten Speel full-court press, neem de pass weg (deny), neem charges, speel double teaming, laat er iets gebeuren in de verdediging. Houd de bal weg van de beste balhandler bij de tegenpartij Weet hoe de balbezit-pijl staat en hoeveel time-outs je nog hebt Gebruik het 3-punts schot alleen door je 3-punts-schutter! Ga naar de basket om fouten bij tegenstander te ontlokken en om de klok te stoppen. Forceer geen schoten of dat schoten door je slechte schutters worden genomen: heb geduld voor een goed schot.
Kijk altijd naar de basket voor de vrije speelster Met 8 10 seconden te spelen, begint je aanval om te proberen te scoren Als je tegenstander fouten maakt om de klok te stoppen: zorg dat de bal bij de beste vrije worp schutter is.
10. Houd de bal weg van de grote speelsters, slechte dribbelaars of slechte passers 11. Houd de bal in beweging zodat de tegenpartij geen kans krijgt om fouten te maken 12. Als een score mogelijkheid zichzelf aanbiedt, pak je de easy score 13. Alle score pogingen moeten van een hoog percentage zijn:
51
a. b. c.
Back door pass Penetratie door het midden (let op de charges) Inside op de post
14. Wees bewust van 5-seconden positie: speelsters op de bank kunnen dit aftellen 15. Als je je dribbel hebt gestopt of in double teaming bent beland: probeer een sprongbal situatie te creren (als de pijl in je voordeel staat) om een 5-seconden overtreding te voorkomen of balverlies te leiden.
52
Strategie:
a. Maak snel fouten in pogingen om de bal te stelen b. Als de bal wordt ingenomen, maak een fout op iemand voordat de bal in balbezit is. c. Herhaal dit totdat de tegenpartij in de vrije worp situatie komt.
Je staat achter en het is laat in de wedstrijd. Je moet proberen de bal te pakken of een fout te maken Breng meerdere guards of snellere speelsters in het veld voor de verdediging in dode bal situaties Je staat achter 1-3 punt met 3 seconden of minder te spelen. De tegenpartij heeft de bal onder de basket. a. Double team de out-of-bounds om een 5 seconden overtreding te krijgen b. Moedig een lange pass aan door hun diepe speelster niet te verdedigen (maar zorg wel voor een interceptor) c. Front hun guards en probeer een charge te nemen als zij bewegen.
4.3.8.2
Het is gelijk ... De stand is gelijk en je hebt balbezit met 10 tot 20 seconden te spelen in de wedstrijd. a. Begin je bewegingen om te scoren met nog 8 a 10 seconden op de klok b. Probeer de bal bij de post te krijgen of speel een set-play op je beste speelster c. Ga naar de basket om een fout mee te krijgen of een extra rebound te krijgen bij een gemist schot d. Maak geen domme fout door over the back van een verdedigster te gaan bij een aanvallende rebound situatie.
De stand is gelijk en de tegenpartij heeft balbezit met plm. 10 seconden te spelen in de wedstrijd. a. Als je nog niet in foutenlast zit: maak een persoonlijke fout op de bal (of een fout van de bal) zover mogelijk van de basket weg. De tegenpartij moet dan namelijk de bal (opnieuw) innemen en dat levert een interceptiemogelijkheid op. Bovendien ontregelt het de aanvalsopzet. b. Als je wel in foutenlast zit: geef zo min mogelijk echte pressie en houdt de bucket dicht, zodat ervoor wordt gekozen een afstandsschot te nemen
4.3.8.3
Je staat voor Je staat 1 tot 5 punt voor in de laatste minuut van de wedstrijd en je hebt nog fouten over voordat de tegenpartij vrije worpen krijgt. De tegenpartij heeft de bal. Om hun aanval te vertragen probeer je: a. Fouten te maken op de aanvalshelft b. Maak geen fouten op schietende speelsters c. Maak helder dat je de bal probeert te pakken wanneer je een fout maakt.
Tijd en score:
De balbezitpijl is in je voordeel en de score is close (2 a 3 punt voordeel). Je hebt balbezit, maar jouw speelster met bal is uitgedribbeld en heeft een double teaming tegen zich. Om de vijf seconden regel te voorkomen
Strategie:
probeert zij een sprongbal te realiseren door de bal half aan te bieden. Jouw team krijgt namelijk weer balbezit omdat de pijl in je voordeel is.
Tijd en score:
Je staat 2-3 punten voor met 3 seconden te spelen in de wedstrijd. De tegenpartij neemt haar laatste vrije worp. De tegenpartij moet deze laatste vrije worp missen om balbezit te krijgen d.m.v. aanvalsrebound om nog een kans op een schot te krijgen.
Strategie:
Breng je langste speelsters in het veld (substitute). Zorg dat alle vijf speelsters klaar staan voor de rebound. Neem de lijn van de vrije worp schutter weg.
Tijd en score:
Je staat 4 punten voor in de laatste minuut van de wedstrijd en de tegenpartij heeft de bal
53
Strategie:
Instrueer je speelsters om allemaal de rebound in te gaan bij een schot van de tegenpartij. Geef hen geen kans voor een aanvallende rebound. Maak geen slechte fouten om de klok te stoppen. Onthoud: zij hebben punten nodig om te winnen, jij niet
Het is laat in de wedstrijd en jij staat voor. De tegenpartij is in de situatie dat zij fouten moeten maken om de klok te stoppen a. Spreid het veld in de aanval b. Breng aanvullende balhandlers in het veld c. Speel de bal snel rond d. Houd de bal in handen van je beste vrije worp schutters
Het is de laatste twee minuten van de wedstrijd. Jij staat voor, maar de tegenpartij heeft een run gemaakt doordat zij steeds vijf speelsters in de aanvallende rebound brengen Wijs een speelster aan (eventueel de verdedigster van de schutter) die direct naar de overkant van het veld sprint voor de lange pass en de eenvoudige lay-up
In de laatste fase van de wedstrijd heeft je schutter vier persoonlijke fouten en je wilt haar beschermen Breng haar bij dode bal situaties in het veld wanneer je naar de aanval gaat of wissel haar bij verdedigende dode bal situaties. Waarschuw haar om aanvallend niet in een charge-situatie te komen.
Je staat voor of achter met 3 punten en nog 5-10 seconden op de klok en een time-out is genomen, met de tegenpartij in balbezit. a. Ga eerder terug het veld in dan je tegenstander en zet een zone of een zone-press break voor hen zichtbaar op b. Spreek tijdens de time-out je man-to-man opties door c. Juist op het moment dat de scheidsrechter de bal overhandigd aan de tegenpartij, gaan je speelsters snel in de match-up en speel je pressie.
Je staat 3 punten voor met 7 seconden op de klok. De tegenpartij krijgt een out-of bounds op je verdedigende helft. a. Anticipeer op het 3-puntsschot b. Speel man to man verdediging en verdedig de perimeter speelsters zodanig dat je ze dwingt de bal te krijgen binnen het driepuntsgebied c. Bij elk screen in de perimeter doe je een blitz-switch om de schooting-range te verdedigen.
Je staat 4 of meer punten voor met 10 seconden of minder in de wedstrijd. De tegenpartij heeft de bal en heeft de volle lengte van het veld te gaan a. Speel een georganiseerde man-to-man en voorkom de diepe pass b. Maak geen fout, vooral niet op het 3-puntsschot c. Als de tegenpartij scoort, neem de bal snel in naar de beste balhandler.
54
toch (te) groot zijn. Met name tussen concurrerende verenigingen komt dit nog wel eens voor, dat je als coach de neiging hebt de afstrafng zo groot mogelijk te laten zijn. Vergeet het! Overkill means nothing! Wat kun je in dergelijke gevallen doen?: 1. In het geval je full-court man to man press speelt - verander naar een half court defense 2. Speel bijvoorbeeld verplicht in de aanval als team dat er tenminste 8 keer gepasst moet zijn voordat de speelster probeert te scoren 3. Speel extra set plays om te oefenen in bepaalde patronen 4. Laat een speelster ofwel in de verdediging ofwel in de aanval lummelen (bijvoorbeeld ergens bij de middellijn), waardoor de tegenstanders continu een man-meer situatie heeft (let op: de aanvallende speelster mag niet direct naar de basket als zij de bal heeft gekregen)
4.4.1 Mijn schot loopt voor geen meter. Hoe kan ik mijzelf hieruit werken?
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ga niet over-analyseren. Iedereen heeft een idee wat je moet doen. Luister er niet naar, want iedereen ziet dingen anders. Ga naar een iemand die je vertrouwt, bespreekt het met hem/haar en luister na een suggestie. Als je iets aan je schot(techniek) verandert: wanneer je een besluit hebt genomen, houd je daar dan ook aan. Twijfel niet aan jezelf. Als je een afstandsschutter bent en je gooit 55% van je schoten mis, vindt nog iedereen je goed. Neem vooral lay-ups, werk hard om open schoten te krijgen Relax en speel. Doe de dingen in de wedstrijd waar je ook goed in bent. Concentreer je op andere aspecten van de wedstrijd. Je kunt niet dwingen je schot terug te krijgen. Je moet het de kans geven.
55
4.4.4 Ik ben echt heel nerveus voor een wedstrijd. Hoe kan ik mij meer op mijn gemak voelen?
1. 2. Nervositeit voor een wedstrijd is normaal. De meeste nervositeit (angstigheid, onzekerheid) komt voort uit twijfel. Voordat je het veld op stapt, zit je even in de kleedkamer met je ogen dicht. Je probeert je voor te stellen hoe jezelf speelt als je heel erg goed speelt. Hoe ziet dat eruit? Houd dit vast! 3. 4. 5. Herinner jezelf eraan dat je elke training hard werkt en jezelf probeert te verbeteren. Wedstrijden zijn niet meer dan een test om te kijken waar je nog aan moet werken. Kijk naar die wedstrijden: niet als iets waarin je slaagt of faalt, maar als een momentopname om je leerproces te kunnen sturen. Moedig de speelsters aan om hun nervositeit voor de wedstrijd positief in te zetten bij de wedstrijd. Als je merkt dat een bepaalde speelster te nerveus is, geef haar specieke en concrete taken aan het begin van de wedstrijd. Zij kan zich dan hierop focussen in plaats van op haar nervositeit. 6. De meest belangrijke ondersteuning van een coach bij een belangrijke wedstrijd ligt erin de speelsters eraan te herinneren zich te ontspannen en te genieten van het moment. In het moment van de waarheid maakt het
56
uiteindelijk na jaren niet meer zoveel uit wie gewonnen of verloren heeft. Wat wel blijft hangen zijn de waarden die de speelsters zich nog herinneren (ik heb alles gegeven wat in mij zat.).
2. Als het antwoord op deze vragen ja is: Let it y 3. Eigenlijk zou je nergens aan moeten denken wanneer je schiet, en als je dat doet, heb je maar n gedachte: maak het schot 4. Wees ervan overtuigd dat het schot wat je neemt een goed schot is. Tijdens het schot heb je geen tijd om te twijfelen, maar achteraf heb je wel even tijd om te reecteren. 5. Natuurlijk zijn er wel enkele andere specieke criteria, zoals situaties aan het eind van de wedstrijd, foutenlast, specieke personele situaties. Hierover zijn waarschijnlijk afspraken in het team.
4.4.7 Hoe kan ik effectief spelen tegen een verdediging die erop gericht is om mij af te stoppen?
(vraag van je beste schutter/speelster die geconfronteerd wordt met bijvoorbeeld een man chaser of box-and-one) 1. 2. Verdedigingen zijn niet alleen erop gemaakt om je schoten te missen, maar ook om je dingen te laten doen waarin je niet goed bent. Speel met je kwaliteiten. Blijf je eigen spel spelen en doe geen andere dingen. Kijk naar het grote geheel, in plaats van een play-to-play situatie. Beweeg constant. Gebruik je teamgenoten en benut 2, 3 of screens per aanval. Hierdoor maak je de verdediging minder effectief. Wellicht dat zij zelfs moeten wisselen. Dan ben je voorbereid om voordeel uit de situatie te halen. 3. Heb geduld. Blijf hard werken en geconcentreerd spelen. Sla toe wanneer je de kans hebt. Dit kan de tegenpartij mentaal breken, waardoor zij zich tactisch op iets anders gaan richten.
4.4.8 Hoe kan ik voorkomen dat ik een double teaming krijg met de bal?
1. 2. 3. 4. 5. 6. Realiseer je waar je eventueel op het veld ge-double-teamed kan worden (en blijf daar uit de buurt) dus hoeken van het veld, vlak over de middenlijn e.d. Stop nooit je dribbel wanneer je in die gebieden bent Besteed zo min mogelijk tijd aan heen en weer dribbelen, zorg voor een dribbel op hoge snelheid Draai niet je rug naar de verdedigster(s) Stop nooit met beweging en dribbel wanneer je de middenlijn overkomt Blijf als guard weg uit de hoek bij de baseline. Verdedigingen brengen daar namelijk meestal de langere speelsters om je in de hoeken dubbelen.
57
2. 3.
Er zijn vaak twee redenen te benoemen: (1) je bent niet agressief genoeg om open te komen, of (2) je bent te onvoorspelbaar en zij weten niet wat je doet. Je bent niet te vinden. Als je de bal krijgt: doe de dingen die je kunt. Ga niet allerlei moeilijke dingen doen om een goede indruk achter te laten. Als je b.v. een goed baseline schot hebt uit de pass, beperk je tot dat en je teamgenoten zullen je daar proberen te vinden.
4.
Kijk ook naar je medespeelsters. Als een teamgenote er beter voor staat: pass! Zij zal het waarderen dat je haar vindt en daardoor ook weer eerder naar jou passen.
58
5 Scouting
Basketbal is bij uitstek een sport waarbij hel veel gegevens kunnen worden bijgehouden en vastgelegd. Deze gegevens worden vaak openbaar gemaakt en je kunt gerust stellen dat basketbal daarmee een typisch Amerikaanse sport is. Juist ook in de Amerikaanse cultuur is het gebruik om de gegevens van de sporters tot in detail bij te houden. Ook in Nederland wordt steeds meer gebruik gemaakt van gegevens die behulpzaam kunnen zijn in de ontwikkeling van de kwaliteiten van de speelsters. Op die manier gebruik ik ze ook. Ik administreer veel. Zowel in trainingen als in en bij wedstrijden, omdat mij dit input geeft voor de ontwikkeling van de speelster(s). Er zijn verschillende methodieken in omloop en veel trainers/coaches hebben ook hun voorkeuren om bepaalde zaken meer of minder bij te houden. Ook zijn er verschillen in de interpretatie en betekenisverlening van de gegevens. In dit hoofdstuk ga ik in op de volgende vormen van scouting: 1. 2. 3. 4. scouten van (het team van) de tegenstander scouten van talent scouten van je eigen team bij de wedstrijd scouten van de ontwikkeling van je speelsters
59
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 1. 2. 1. 2. 3. 4. 5.
Primaire verdediging (full court) man-to-man; zone; match up Typen van pressie die zij lopen man, zone, full court; of Trappen zij de bal? Zacht of hard? Wanneer spelen zij press? Na time-out, vrije worpen, gemaakte score? Spelen zij press vroeg in de wedstrijd; op bepaalde momenten (spots) aan het eind van de wedstrijd? In welke verdediging vallen zij terug na de press? Spelen zij bij out-of-bounds (van tegenpartij) man of zone? Side-out Baseline Algemene snelheid, sterkten, lengten, stramien van het team Zijn zij een sterk reboundend team? Agressief? Etc. Hoe is de transitie naar de verdediging? Heeft het zin om snel te spelen? Wat is het meest effectief voor de (eigen) aanval? En wat voor de (eigen) verdediging? Hoe is de match-up tegen ons team?
Out-of-bounds spelletjes
60
Lichaamsbouw (antropometrie): lengte gewicht endomorf ronde lichaamsdelen; korte nek; vet veelal rond buik en borst mesomorf gespierd, grote botten, grote borstkas, sterke buikspieren, romp rechtop (kracht, uithoudingsvermogen en behendig) ectomorf slank, mager, tenger, dunne spieren, lange ledematen, korte romp (goed uithoudingsvermogen en behendigheid) Fysiologie spierontwikkeling (mager vs krachtig) Techniek Tactiek Mentaal: Wil: motivatie, attitude, faalangst Zelfsturing: tijdbeheer, concentratie, studietechnieken, zelftesting Toptalenten: zijn in staat hun tijd in te delen zijn in staat om naast tijd voor trainingen ook voldoende tijd te besteden aan huiswerk en andere hobbys halen goede resultaten op school lenigheid (stram / soepel) motorische vaardigheid
61
Er zijn verschillende activiteiten van speelsters die worden gescout. Soms is dit speciek geordend per speelster, soms ook voor het gehele team. Ook zijn er formulieren die chronologisch de gebeurtenissen beschrijven. In het onderstaande worden enkele voorbeelden getoond. In de praktijk worden de volgende activiteiten bijgehouden: 3-puntsschot nummer speelster wordt genoteerd op de plek waar het schot wordt genomen. Indien het schot raak is, wordt een cirkel om het nummer gezet 2-puntsschot nummer speelster wordt genoteerd op de plek waar het schot wordt genomen. Indien het schot raak is, wordt er een cirkel om het shirtnummer gezet. Vrije worp een blok wordt getekend bij 2 vrije worpen (bij bonus vrije worp een cirkel). Indien 1e raak, streepje door het blok naar links; indien 2e raak streepje door het blok naar rechts Aanvallende rebound Balverlies coach assist bijvoorbeeld het zetten van een screen waardoor iemand vrij komt om te scoren; de persoonlijke fout van een speelster van de tegenpartij die op een eigen speelster wordt gemaakt, e.d. Interceptie dogbites /defensive assist bijvoorbeeld het wegnemen van een scoringskans door de tegenpartij; het duiken naar de losse bal op de grond; het afdwingen van een turnover bij de tegenpartij; het maken van een blokschot; het nemen van een charge, e.d. Verdedigende rebounds Aanvallende rebounds van de tegenpartij Score van de tegenpartij Persoonlijke fout. Tip: er wordt tegenwoordig steeds vaker gebruik gemaakt van digitale scoutingssystemen. Verschillende voor de laptop en sinds kort ook voor de iPad. Ik gebruik HoopStats en BBKeeper XL op de iPad en die werken uitstekend.
scouting formulier!
0 1 2 3 4 5 9 8 7 6 5 4 3 2
game opponent:!
1
date:
7 6 5 4 3 2 1
! ! ! ! ! !
0 1 2 3 4 5
! ! ! ! ! !
0 1 2 3 4 5
! ! ! ! ! !
0 1 2 3 4 5
nr 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
name
ft
or
to
ass
ca
int
db
dr
oro
so
pf
ft = tree throws ; or = offensive rebound ; to = turnover ; ass = assist ; ca = coach assist (screening which leads to score; personal foul of opponent) ; int = interception ; db = dogbites /defensive assist (any deections, diving for loose balls, forcing a turnover; making a block shot; taking charges) ; dr = defensive rebound ; oro = offensive rebound opponent ; so = score opponent ; pf = personal foul
62
5.3.1.1
Effectiviteitsscore
Van elke speelster kun je de effectiviteit berekenen. Dat is een score die een indicatie geeft over de bijdrage die de speelster aan het team heeft geleverd. Deze score kan positief zijn, doch ook negatief uitvallen. De berekening gaat als volgt: Tel alle positieve activiteiten op. Trek daarvan de negatieve elementen af. Deel dit getal door de minuten speeltijd van de speelster. In de tabel hieronder staat aangegeven wat positieve en negatieve elementen zijn. De score die dan ontstaat zit meestal tussen de 0 en de 1. Een speelster die boven de 0,40 zit, heeft best aardig gespeeld. Het wil namelijk zeggen dat zij elke minuut dat zij in het veld staat het verschil met de tegenstander in 0,4 punt positief vergroot. Andersom geldt het ook. Een speelster die b.v. -0,40 heeft draagt ertoe bij dat de tegenstander (als team) beter is.
Score door tegenstander (1 per v.w.; 2 schot of 3 voor driepunter) Aanvallende rebound door tegenstander Persoonlijke fout
63
Naast normen voor het schotpercentage, zijn er vanzelfsprekend ook normen te benoemen voor de andere statistische gegevens. Deze zijn uitgesplitst in een totaal voor het team en per positie. Ik hanteer hierbij de volgende uitgangspunten (ook gebaseerd op de statistieken van Europese Kampioenschappen van de afgelopen jaren)
Team score Aanvallende scores Tegen scores Verdedigende rebounds Aanvallende rebounds Intercepties Dogbites / coach assists Balverlies Assists Aanvallende rebounds tegenstander Persoonlijke fouten
Totaal 75 (0,1875) 60 (1,5) 35 (0,875) 16 (0,4) 20 (0,5) 30 (0,75) 18 (0,45) 18 (0,45) 10 (0,25) 22 (0,55)
2 10 (0,25) 8 (0,2) 5 (0,125) 2 (0,05) 5 (0,125) 6 (0,15) 4 (0,1) 4 (0,1) 2 (0,05) 4 (0,1)
3 15 (0,375) 12 (0,3) 7 (0,175) 3 (0,075) 5 (0,125) 6 (0,15) 3 (0,075) 3 (0,075) 2 (0,05) 4 (0,1)
4 18 (0,45) 16 (0,4) 8 (0,2) 4 (0,1) 3 (0,075) 4 (0,1) 2 (0,05) 2 (0,05) 3 (0,075) 5 (0,125)
5 20 (0,5) 16 (0,4) 11 (0,275) 5 (0,125) 2 (0,05) 4 (0,1) 2 (0,05) 2 (0,05) 3 (0,075) 5 (0,125)
In de bovenstaande tabel staan deze normen benoemd. In de eerste kolom is aangegeven wat de norm voor het team is in absolute aantallen. Tussen haakjes is aangegeven wat er dan per minuut gemiddeld zou moeten gebeuren. In de kolommen erachter heb ik aangegeven wat de verdeling van deze scores voor de verschillende posities betekent. Met andere woorden: om 75 punten te scoren, is de norm voor de guard (de 1) dat zij 12 punt scoort, de forwards (de 2 en 3) scoren samen 25 punt en de centers (de 4 en de 5) scoren 38 punt. Er staan vijf speelsters in het veld die samen 200 minuten spelen (5 * 40). Dit betekent dus dat de absolute aantallen behaald zouden worden door speelsters wanneer zij 40 minuten speeltijd hebben op een bepaalde positie. Dat gebeurt natuurlijk niet, omdat je als coach wisselt. Vandaar dat er achter de absolute aantallen tussen haakjes is aangegeven wat de norm per minuut speeltijd op
64
een bepaald positie is. Als voorbeeld: de 5 moet dus gemiddeld per gespeelde minuut 0,275 verdedigende rebound pakken. In de praktijk komt het natuurlijk vaak voor dat een bepaalde speelster veel meer scoort dan de norm is. Realiseer dus dat het hier om gemiddelde normeringen gaat. Ook komt het in de praktijk voor dat een speelster tijdens een wedstrijd op meerdere posities speelt als gevolg van de wisselingen die je als coach toepast (bijvoorbeeld de 2 die ook een deel van de wedstrijd op de 3 speelt, enzovoorts). Het is vrij eenvoudig om dit te programmeren in je digitale analyses. Ik realiseer mij ook dat niet iedereen daarover beschikt. Om het gemakkelijk te houden, kun je bij de berekening voor de analyses het best uitgaan van de voor de speelster meest kenmerkende positie (bijvoorbeeld iemand die voornamelijk op de 1 speelt, beoordeel je ook voor die positie). Naast deze normering, maak ik voor wat betreft de betekenisverlening van de scouting ook gebruik van de methode SOBER. Deze methodiek heb ik van Bert Samson en op sommige aspecten heb ik deze aangepast. 5.3.2.1 Hoe analyseer je de scouting?
Bij het scouten van de wedstrijden kun je natuurlijk iedere wedstrijd een overzicht bieden (inclusief de totalen over alle wedstrijden). Het is daarnaast ook mogelijk een analyse te maken volgens de SOBER methode. Deze analyse stelt je ook in staat een extra betekenisverlening te geven aan datgene wat in de wedstrijd is gebeurd. Ik gebruik hiervoor veelal de methode SOBER (naar een methodiek van Bert Samson). Ook kun je overigens deze methodiek gebruiken om de totaal gegevens te analyseren. De S is van Schot. Deze wordt berekend op basis van je schotselectie en je basket "gerichtheid". Het wordt uitgedrukt in een rendement. Kolom 1 is een optelling van het aantal pogingen 3 punters; 2 punters en vrije worpen gedeeld door je speeltijd. Kolom 2 is dezelfde optelling van het aantal "rake" schoten, gedeeld door je speeltijd. De derde kolom is je 'score'. Hoe hoger hoe beter. De O is van Overzicht. Hieronder wordt de mate waarin je zowel aanvallend als verdedigend "de wedstrijd leest" en als teamspeler fungeert (ook wel 'split vision' genoemd). Aanvallend blijkt dit uit de assists, intercepties en coach assists die je geeft. Verdedigend blijkt dit uit de hulp die je aan je medespelers geeft (de dogbites). Deze score wordt gedeeld door je speeltijd. Hoe hoger de score, hoe beter het is. De B is van Balvaardigheid. Deze score wordt berekend op basis van het aantal balverliezen dat je leidt, gedeeld door het aantal speelminuten. Hoe LAGER je score, hoe beter. De E is van Een-tegen-een. Deze score zegt iets over de kwaliteiten die je verdedigend hebt in de 1 tegen 1. De score wordt berekend over het aantal intercepties die je maakt op je tegenstander en het aantal coach assists, minus het aantal persoonlijke fouten dat je maakt en het aantal punten dat je directe tegenstander scoort. Dit alles gedeeld door je speeltijd. Hoe hoger de score hoe beter. De R is van Rebound. Deze score wordt berekend op het aantal aanvallende en verdedigende rebounds die je pakt, minus het aantal aanvallende rebounds dat je tegenstander op jouw pakt, gedeeld door je speeltijd. Hoe hoger de score hoe beter. De totaalscore wordt berekend uit de optelling van de categorieen S, O, E en R minus de score voor B
Schot 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 0,67 0,18 0,39 0,50 0,31 0,59 0,37 0,44 0,20 0,26 0,31 0,23 0,26 0,01 0,15 0,18 0,10 0,25 0,16 0,13 0,08 0,08 0,13 0,09 0,39 0,08 0,38 0,35 0,32 0,43 0,43 0,28 0,39 0,29 0,42 0,39
Overzicht 0,31 0,08 0,13 0,12 0,08 0,15 0,12 0,09 0,16 0,15 0,11 0,13
Balvaardigheid 0,14 0,12 0,15 0,19 0,23 0,16 0,07 0,12 0,04 0,06 0,14 0,20
1 tegen 1 -0,01 0,03 0,03 0,05 -0,01 0,05 -0,03 -0,14 -0,03 -0,07 -0,02 0,03
Rebound 0,16 0,04 0,11 0,09 0,10 0,17 0,20 0,17 0,22 0,17 0,19 0,10
Totaal 0,72 0,10 0,50 0,42 0,25 0,64 0,65 0,28 0,69 0,49 0,55 0,44
65
per categorie zijn de drie beste scores aangegeven in de kleur 'gold' Categorien: Waardering Slecht Matig Voldoende Goed uitstekend < 0,2 0,21 - 0,35 0,36 - 0,5 0, 51 - 0,6 > 0,61 < 0,1 0,11 - 0,2 0,21 - 0,3 0,31 - 0,4 > 0,41 > 0,3 0,21 - 0,30 0,15 - 0,20 0,11 - 0,14 < 0,1 < - 1,00 - 0,99 - 0,00 0,00 - 0,05 0,06 - 0,1 > 0,11 c < 0,19 c 0,20 - 0,29 c 0,30 - 0,44 c 0,45 - 0,59 c > 0,6
5.4.1.1
Periodieke beoordeling
Bij de periodieke beoordeling gebruik ik meestal een overzicht van 17 categorien waarop ik de speelsters beoordeel. In sommige perioden van het jaar gebruik ik enkele trainingen om de speelsters te beoordelen op deze 17 categorieen door hen nauwgezet te observeren. Door dit overzicht ook te laten invullen door mijn assistent-coach en tevens enkele collega-coaches te vragen, creer ik een bepaalde intersubjectiviteit in de score per categorie. De score is dan uitgangspunt voor de bespreking van de ontwikkeling over en met de speelsters. De speelsters krijgen hiervan een overzicht van deze categorieen waarin zichtbaar is hoe zij zich verhouden ten opzichte van het gemiddelde van het team. Het nadeel van deze methode is, dat deze vrij subjectief is. Een ander nadeel is dat je door deze wijze van beoordelen niet de ontwikkeling van een speelster kunt zien. Dat heeft te maken met statistische redenen (er is slechts een periodieke beoordeling op een schaal van 1 tot 5, en bij het invullen is er een natuurlijke tendens niet hoger dan 4 te scoren). Realiseer echter dat het natuurlijk niet om de scores op zich gaat, maar juist om het gesprek dat je hierover hebt met de speelsters (en wellicht ook hun ouders!). Hieronder een afbeelding van een schema en vervolgens van het beoordelingsformulier.
3,75
2,50
1,25
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Scores beoordeling: uitstekend = 5 goed = 4 O.K. = 3 verbetering nodig = 2 verbetering nodig op een lager niveau = 1
shirtnummer:
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
aanval schieten passen dribbelen & balhandling bewegen met bal & driving afronden van aanval beweging zonder de bal rebound - boxing in
indicatoren shooting range, schotselectie, schot uit de catch, schot uit de dribble assists / vinden van open speler creativiteit in passing; catching vaardig in balcontrole; ziet het veld; handelt onder druk; snelheid 1-1 in perimeter; hesitation step; drop step; penetratie technieken
10
11
12
13
14 15
mentaal agressiviteit
indicatoren werkhouding (inzet en bereidheid voor fysieke inspanning), risicos (durven) nemen, vechtlust bereidheid van samenwerking, bewustzijn van team uitstraling, persoonlijkheid en attitude coachable, concentratie, discipline (leervermogen) ; motivatie, ambitie en liefde voor de sport court awareness basketbalsense instincten
10
11
12
13
14 15
67
5.4.1.2
De what you see is what you get-methodiek is een andere manier van het scouten van je eigen team. Bij de gewone scouting gaat het erom wat een speelster doet tijdens een wedstrijd en wat het effect hiervan is. In deze methodiek gaat het erom hoe (de manier waarop) de speelster het doet. In deze methodiek volg je gedurende een bepaalde tijd n speelster in het veld en je turft de uitvoering van bepaalde vaardigheden. Hierbij is het verstandig om vooraf met elkaar afspraken te maken over een aantal van de basketbalvaardigheden, kortom door een selectie aan te brengen. Deze wiujze van scouting biedt je ook handvatten om de bespreking aan te gaan met je speelster. Bijvoorbeeld kun je duidelijk maken dat zij een bepaalde passeer beweging steeds aan dezelfde kant wil proberen (terwijl de andere kant ook open ligt), of juist dat ze bijvoorbeeld nalaat om de rebound in te gaan, o.i.d.
68
Naam / nummer: Aanval (aan de bal) Dribbelstart: cross step / open step
1e dribbel is rechts / links gebruik van specials: behind the back / between the legs / reverse/spin Variatie snelheid: freeze and explode / on the run Dribbelstop (jump stop / 2-tel stop) Pivotting (reverse / front) aard: tweehandig / eenhandig (linkerhand/ rechterhand) type: chest / bounce / overhead kracht: strak / slap / boog / lob precisie: komt wel/niet aan; in/naast hand Focus (t.o.v. eigen positie): naar rechterzijde veld / linkerzijde veld Focus: risicoloos / splijtend / vernieuwend Rebounding: Positioning: vanuit links / recht / midden Rebounding: boxing in: ja/nee krachtig/laat zich wegzetten Schotfocus: basketgerichtheid / dominantie schotselectie: neemt zij het schot als zij verdedigd wordt? (ja, altijd / ja, vaak / soms / nee, passt af) lay up / drive (vanuit links / rechts) open jump / set shot (links / rechts) verdedigd jump / set shot (links / rechts) 3 punter (links / midden / rechts) Bij hoge pressie (als aan de bal): afpassen / controleren/ driven/ versnellen Aanval (teamspel / van de bal) Vrijlopen: V-cut, L-cut, S-cut, backdoor. Bij hoge pressie (als niet aan de bal): actief/passief; laat zich wegzetten / eist de bal op. Positioning: spacing / in teambelang Verdediging On the ball pressure / oating / channeling Off the ball helpposities / trapping Boxing out ja/nee
69