Glistenjak

Standardno leglo svakih 100 dana spremno je da bude podeljeno na nova legla. Kao podloga za uzgajanje glista mogu da se koriste (uz prethodnu obradu) govee, konjsko, svinjsko ubrivo kao i ubre od koza, ovaca i zeeva. Osim toga mogu da se korisre i karton, stari papir, lie, piljevina, mleveni treset, sitno seckana slama i seno, otpaci od prerade iz poljoprivrede. Najbolje je da podloga, odnosno hrana koja se daje glistama, bude neutralne reakcije. Znaaj glista i njihovog prisustva u zemljitu poznat je od davnina. Jo u starom Egiptu postojao je zakon koji je zabranjivao odnoenje glista s obradivih povrina, jer se plodnost tog regiona pripisivala upravo prisustvom glista u nanosima reke Nil. U staroj Grkoj Aristotel je isticao znaaj glista i dejstvo na zemljite nazivajui ih "crevima zemljita". Jedan od najveih prirodnjaka i naunika arls Darvin izuavao je gliste preko 40 godina i objavio je prvu studiju o glistama u kojoj, izmedu ostalog, kae: "Sva rodna zemlja u celom svetu je mnogo puta prolazila i prolazie kroz utrobu glista". Poetkom 20. veka u Americi pojavljuju se prvi odgajivai glista koji vie iz hobija poinju da proizvodegliste, pre svega kao mamce za sportski ribolov, odnosno kao hranu za ptice i ivinu, ali i za proizvodnju kvalitetnog supstrata za njihove bate. Vrlo brzo gajenje glista od hobija prerasta u veliki biznis. Pedesetih godina na Kalifornijskom Univerzitetu Berkeley poinje selekcija i odabir onih glista koje su najbre i najkvalitetnije pretvarale organski otpad u kvalitetan humus. Kao rezultat dobijen je hibrid crvene gliste poznat pod nazivom "kalifornijska glista". Danas, u svetu proizvodnja glista predstavlja vrlo unosan posao koji samo u SAD-u dostie preko dve milijarde dolara godinje. Osim Amerike, kao najvei svetski proizvoai glista, istiu se Japan i Kanada, dok su u Evropi to Italijani. Ovakva popularnost i trend proizvodnje i gajenja glista u svetu tumai se na njihovoj velikoj kako direktnoj, tako i indirektnoj koristi, kao i u relativno lakoj proizvodnji. Direktna korist se ogleda u, pre svega, zaradi od prodaje glista, dok indirektna predstavlja poveanje plodnosti zemljita, a samirn tim i prinosa, odnosno profita. Gliste, danas, nalaze primenu i u farmaceutskoj industriji (kao izvor mnogih supstanci), odnosno u ivinarstvu, ribarstvu i svinjarstvu, gde se koriste kao hrana. Od glista se proizvodi izuzetno kvalitetno proteinsko brano. Svakako, ne treba zaboraviti glistu kao jedan od omiljenih mamaca u sportskom ribolovu. Proizvodnja glista ne zahteva skupu opremu, a mogue ih je proizvoditi gotovo svuda, na otvorenom polju (betonska, drvena ili iana legla) i u zatvorenim prostorijama (garaa, terasa, podrum). Osnovna jedinica za uzgoj glista je leglo. Leglo podrazumeva zapreminu od 100 x 200 x 25 cm podloge i hrane i oko 100.000 komada samih glista. U jednom leglu ima

oko 20.000 do 30.000 polno zrelih glista dok ostalo ine jaja i mlade, polno nezrele, gliste. Jedno standardno leglo svakih 100 dana spremno je da bude podeljeno na nova legla. Kada je o mestu re, odnosno podlozi gde e leglo biti postavljeno, ne mora da se vodi posebna briga. Prirodno stanite glista su deponije stajskog i biljnog dubreta. Na povrinu gde se podie leglo postavi se iana mrea, zatim sloj starog papira ili kartona. pa onda dodati podlogu. Kao podloga za uzgajanje glista mogu da se koriste (uz prethodnu obradu) govee, konjsko, svinjsko ubrivo kao i ubre od koza, ovaca i zeeva. Osim toga mogu da se korisre i karton, stari papir, lie, piljevina, mleveni treset, sitno seckana slama i seno, otpaci od prerade iz poljoprivrede. Trebalo bi izbegavati materijal koji je bogat proteinima, kao i onaj koji sadri eterina ulja i druge materije koje gliste ne podnose (iglice etinara, list oraha), ili materijal koji sadri ostatke pesticida ili antibitika. Takoe, treba voditi rauna da u podlozi ne bude mnogo velikih i tekih grudvi zemljita. Leglo ne treba podizati na mestima koja su u blizini velikih gradilita, kamenoloma, eleznikih pruga i autoputeva, jer gliste ne podnose potresanja. Leglo ne bi trebalo da bude izloeno direktnim naletima vetrova, jer jaki vetrovi teraju gliste u nie slojeve zemljita i ini ih manje produktivnim. Glisnjak zahteva malo svakodnevne angaovanosti, to esto dovodi do zanemarivanja i nebrige oko glista. Da bi proizvodnja glista bila uspena potrebno je obezbediti optimalne uslove za njihov rast i razvie. Voda je vaan inilac u proizvodnji glista, jer one trae konstantno visoku vlanost supstrata u toku razvoja. Meutim, preobilna, kao i premala vlanost, esto su uzrok to gliste naputaju leglo u potrazi za povoljnijim uslovima. Optimalna vlanost trebalo bi da se odrava oko i malo ispod 80% (kada se u aci stisne materijal, voda treba da se cedi u kapljicama). Uprkos tome to gliste trae vlaniju sredinu, za uspenu proizvodnju je potrebna i dobra provetrenost. Poto gliste ne podnose protresanje, ne moe da se obavlja prevrtanje, ve samo okretanje samo gornjeg sloja glistenjaka. Optimalna temperatura za gliste je oko 20C. Gliste su osetljive na velika kolebanja temperature. Ako je temperatura ispod 5C potrebno je na leju naneti vei (deblji za oko 10 cm) sloj hrane (organskog otpada). Temperature ispod 0C pogubne su za gliste. Gliste prezimljavaju u obliku jaja (kokona), koje podnose izuzetno niske temperature (i do - 20C). Visoke temperature (30C i vie), takoe, su nepovoljne na razvoj glista, pa je potrebno sniavati temperaturu (prskanjem vodom ili zaklanjanjem od direktnih sunevih zraka u toku letnjih vruina). Gliste su naroito osetljive na kiselost podloge. Najbolje je da podloga, odnosno hrana koja se daje glistama, bude neutralne reakcije (ph 6,5 - 7,5). Ukoliko su ph vrednosti nie ili vie, potrebno je dodavati, u sluaju kiselosti, kalcijum-karbonat, odnosno ako je reakcija bazna suvog papira i treseta). Virusi i bakterije ne napadaju gliste, odnosno, gliste ne obolevaju. Prirodni neprijatelji glista jesu krtice, abe, mievi, ptice. Ipak, najvei neprijatelj glista je ovek, odnosno, nepanja prilikom proizvodnje.

Jedan od indikatora plodnosti zemljita predstavljaju i gliste. One se sreu samo na plodnim i ne zagadenim zemljitima. Gliste predstavljaju znaajne preradivae i razlagae organskih materija i otpada u kvalitetnu organsku materiju, koja se naziva glistenjak ili glisnjak. Danas, glistenjak ima sve veu primenu u povrtarskoj, voarskoj, cvearskoj proizvodnji, kao i dodatak travnjacima. Moe da se koristi kao osnovno organsko ubrivo, ali i za spravljanje hranljive smee za proizvodnju cvea i povra, odnosno rasada i oiljavanje reznica u voarskoj proizvodnji. Glisnjak je bogat humusom (i do 25%), fosforom 2.400 mg/100g), kalijumom (1.400 mg/100g), kao i mnogim znaajnim mikroelementima (cink, bakar, mangan, gvode), dok je siromaniji u mineralnom azotu (1 - 1,7%). Osim izuzetno povoljnih hemijskih osobina, glistenjak ima i visok mikrobioloki naboj, a to znai i bru razgradnju organske materije kao i bolje iskoriavanje hraniva. Kao osnovno dubrivo, glisnjak se koristi u koliini od 0,2 - 5 kg/m2, dok se za spravljanje kvalitetnih hranljivih smea, mea sa zemljom i to, sa siromanim zemljitima 1:6, dok sa plodnijim 1:10. Ovakve smee mogu da se koriste za proizvodnju rasada, kao i proizvodnju povra kako na otvorenom polju, tako i u svim tipovima zatienih objekata. U Vaem glistnjaku, podloga i ishrana kojom hranite Vae gliste je veoma kisela. pH vrijednost podloge i ishrane morate dovesti u normalu. Prvi korak koji morate uiniti je da gliste izvadite iz postojeeg glistnjaka, te da glistnjak dobro oistite od larvi rovca, kao i ve postojeih; kada to uradite staru podlogu i ishranu normalzujte na pH vrijednost 6 - 6,5 (trebate dobro isprati i po potrebi staviti kalcij karbonat). Poslje toga gliste vratite u glistnjak. Oko Vaeg glistnjaka sigurno je prljavo i dosta vlano, a u blizini zasigurno imate stajnjak za ishranu glista. Pokuajte to mjesto oko Vaeg glistnjaka oistiti i ishranu glista takoer dobro isistititi, jer rovci znaju biti i tu. Takoer, trebate izmjestiti ishranu i pratiti pH vrijednost, vlanost i temperaturu. Kada naete rovce u glistnjaku, iza njih dolaze mravi, stonoge i krtice ovo vam je neizbjeni lanac koji dobijate sa velikom pH kiselou, vlanou, temperaturom u i oko legla, neodgovarajuom ishranom i nehigijenom. Gdje je najbolje koristiti humus i da li ga prodajete? Ako "da", koliko to kota po kg? Hvala pozdravljeni, Fahro Potovani gosp.Fahro, Najmanja tri aspekta pozitivnog djelovanja humusa na bilje su: Bioregultivno dejstvo humikovane organske materije, Prehanbeno dejstvo makro i mikromineralnih elemenata, i meliorativno dejstvo mikroorganizama na zemljite. Sva ova dejstva zasnovana su na fiziko-hemijskim i biolokim svojstvima humusa, te na njema poiva i njegova upotrebna vrijednost. Humus se koristi na vie naina, koji se meusobno razlikuju po funkciji, vremenu upotrebe, ponavljanju i efektima:

isti humus sa manjim sadrajem organske materije (30-40%) koristi se kao potpuni supstrat za njegu rasada i proizvodnju sejanica humus sa 40-50% organske materije i veim sadrajem auksina i humata idealan je supstrat za oivljavanje reznica i poloenica kod mnogih hortikulturnih biljaka. Sa ueem humusa od 5-50% pripravljaju se razliiti specifini supstrati za lonanice i staklenike U ratarstvu i povrtlarstvu humus slui kao osnovno jesenje ubrivo, ali i kao i startno ubrivo s proljea. Za ishranu voa, vinove loze i sadnog materijala humus se koristi kao u predhodnom sluaju, ali i za prehranjivanje tokom vegetacije. Kod kultura koje daju vie berbi, etvi ili koenja humus se redovno primjenjuje za svaku generaciju plodova posebno(jagoda, paradajza, paprika) kao i za svaki otkos (djetelina lucerka itd) Humus se za sve kulture moe koristiti kao suv, zaoran ili rasturen po povrini, u rastvoru za zalijevanje i u vidu suspenzije za folijarno prehranjivanje. VEOMA BITNO JE NAPOMENUTI DA PRILIKOM KORITENJA HUMUSA U POLJOPRIVREDNIM KULTURAMA, PANJACIMA, LIVADAMA I TRAVNJACIMA, HUMUS IDE SAM KAO PODLOGA ILI PREHRANA BEZ DODAVANJA OSTALIH HEMIJSKIH ADETIVA ILI MINERALNIH I STAJSKIH GNOJIVA. Sadraj humusa, koji odreuje njegov kvalitet i upotrebnu vrijednost, zavisi od mnogobrojnih faktora i veoma je promjenjiva kategorija. Mjerni parametri koji pokazuju vrijednost humusa su: Sadraj higriskopne vlage, pH-Vrijednost u H2O i KCL, sadraj humusa, sadraj organske materije, sadraj pepela , sadraj Azota(N), fosvora(P2O5), kalijuma(K2O), makro i mikro elemenata, sadraj Koblata(Co), Olova(Pb), Kadmija(Cd), te broj bakterija po 1 gramu. UTJECAJ HUMUSA NA BILJKE I ZEMLJITE Sve biljke, kako gajenje tako i dalje, pozitivno djeluju, reaguju na povieno prisustvo humusa u zemljitu. Pored kopnenih na humus pozitivno reaguju i vodene biljke, koristan je za alge i mahovine kao i za najsloenije cvijetnice. Biljke tretirane humusom imaju snanijirazgranatiji korjen, koji veoma intezivno usvaja hranjiva ak i u uslovima smanjenja vlanosti. Pod utjecajem humusa biljke lake odoljevaju sui, mrazu i drugim nepogodama. Predsjetveno ubrenje humusom obezbjeuje znatno bre i ravnomjernije klijanje, nicanje i incijalni porast praktino svih kultura. Bri rast praen je i veom organskom produkcijom, koja uslovljava poveanje ukupnih prinosa u prosjeku za 20-30%, a kod pojedinih kultura i preko 100%. UPOTREBA I DOZIRANJE HUMUSA Upotreba i doziranje humusa zavisi od njegovog kvaliteta, kvaliteta zemljita tj. pH vrijednosti tla, koliko je tlo uniteno hemijskim sredstvima, i samoj kvaliteti kultura koje hoemo za usjeve.

Iz mog linog iskustva sijanja kultura koje ja volim je kod dvije vrste paradajza i ljubiastog crvenog luka. Isprobane su i ostale kulture, to kod mene, to kod mojih komitenata i rezulati su vie nego odlini. Dok ne probate i ne vidite na vlastitom iskustvu to se ne moe opisati rijeima. Humus moete kupiti kod mene, a cijenu u Vam poslati direktno na Va e-mail. Gliste moete kupiti kod mene, a ekonomski efekti proizvodnje humusa zavise od mnogih faktora. Prije svega od poetnog kapitala koje ulaete u proizvodnom procesu, postavke legala i dobivanju novih, nabavci ishrane, opreme i alata, hemijskim analizama humusa i stajskog ubriva, dobivanja atesta za prodaju humusa, pakovanju humusa, radne snage, transporta humusa do konanog odredita, trinoj cijeni humusa u naoj zemlji, te cijeni mineralnih ubriva (koja su najvea konkurencija ovoga proizvoda) i reijskim trokovima koje napravite tokom proizvodnog procesa (voda, struja, telefon i eventualno zakup zemljita). Interesuje me kako zapoeti sa uzgojem crvenih kalifornijskih glista. ta mi je sve potrebno, kakav prostor, koje veliine, koliko finansijskih sredstava treba za osnovni poetak, ... te da li klima ima ulogu u uzgoju poto ivim u centralnom dijelu Bosne? Unaprijed hvala, Admir ................................................................... Potovani Admire, Ovo su vam osnovne stvari koje bi kao poetnik trebali da znate. Sama finansijska sredstva vam zavise od nabavke startnih legala i njihove ishrane. Kao sporedne trokove koje imate, a koji su vam jako bitni, su oprema i alat tokom proizvodnog procesa. Formiranje lumbrikofarme podrazumjeva sljedee aktivnosti: Izbor lokacije Prostor na individualnoj lumbrikofarmi obuhvata gredicu povrine 2m2 po jednom leglu, najeih dimenzija: 1,5-2m irine, duine koliko treba, meuprostore (staze) irine 0,80 - 1m, deponiju stajnjaka, prostor (sa nadstrenicom) za obradu, suenje i skladitenje humusa. Gliste moemo uzgajati na otvorenom i u zatvorenom prostoru. Pri uzgoju glista na otvorenom, moramo voditi rauna o klimatskim, hidrolokim, topografskim i pedolokim karakteristikama prostora. Leglo-gredica postavlja se u pravcu sjever-jug ili sjeverozapadjugoistok. Navedeni poloaji su bitni radi boljeg koritenja toplote u proljetnom i jesenjem periodu. U odnosu na jainu i pravac vjetra, leglo se uvijek postavlja da mu vjetar uvijek pue u elo, a ne u bok. Sezona uzgoja glista na otvorenom traje od poetka aprila do kraja oktobra kada poinje zazimljavanje legla. Legla se po pravilu zazimljuju krajem oktobra kada ishrana jo traje. Zazimljavanje ima za cilj da sauva gliste od smrzavanja, te da u unutranjosti legla omogui normalan ivot i reprodukciju glista u veem dijelu jeseni, zime i ranog proljea. Prednosti zatvorenog prostora su u potpunoj kontroli uslova gajenja (temperatura, vlaznost,

pH...) i produetku sezone za svih 12 mjeseci, ime se razumljivo podie produktivnost farme. Priprema terena

Leglo treba postaviti na ravan teren i uvijek treba voditi rauna o tome da leglo nije na udaru poplavnih ili visokih podzemnih voda. Leglo se uvijek postavlja na sunanom i toplom, ravnom i za vodu propusnom tlu Nabavka startnog broja legala i obezbjeivanje plasmana na tritu U komercijalnom uzgoju glista, jedinica mjere kapaciteta farme, a time i samog uzgoja je leglo. Pod leglom podrazumjevamo prostor u kojem gliste ive i rade, ali i populaciju od oko 100.000 jedinki crvene kalifornijske gliste mjeovitog uzrasta koja taj prostor naseljava. Jedno leglo u osnovi mora da sadri odrasle polno zrele gliste, male (mlade) gliste i kokone iz kojih e se izlei gliste. Nabavka opreme i alata za rad na farmi, priprema dokumentacije, obuka Obezbjeenje dovoljnih koliina stajnjaka potrebnog kvaliteta Uloga stajnjaka u uzgoju glista je dvojna. Gliste stajnjak koriste kao podlogu u kojoj ive, a ujedno kao i ishranu. ubrivo treba da bude staro najmanje 3 mjeseca, a najvie 24 mjeseca i oieno od neistoa. Kao sirovina u lumbrikokulturi moe se koristiti stajnjak svih domaih ivotinja, bez obzira na vrstu, uzrast, nain ishrane, dranja i izubrivanja, ali se u svakom pojedinanom sluaju primjenjuje specifian pripremni tretman. Za uzgoj glista najpogodnije je zrelo stajsko ubrivo. Svje i poluzreo stajnjak nije pogodan. U svjeem stajnjaku gliste umiru zbog visoke temperature koja se razvija pri fermentaciji, dok u poluzreo stajnjak gliste slabo ulaze. U uzgoju glista i proizvodnji lumbrihumusa kod nas se koristi govei - kravlji stajnjak, dok svinjski, oviji i kokoiji stajnjak nisu naili na primjenu zbog neophodne tehnoloke primjene. Jedno leglo za godinu dana pojede 1 tonu stajskog ubriva, od ega 50% iskoristi za sopstvenu gradnju, a 50% preradi i izbaci u obliku humusa. Gliste se mogu hraniti i organskim otpacima koji su fermentirali (prevreli i raspali se) u ta spadaju: fekalije domaih ivotinja, organski otpaci iz kuhinja i kantina, otpaci iz prehranbene industrije, otpaci voa i povra, slame i lia, piljevina i strugotina, papir, karton i, prema iskustvima razvijenih zemalja - Japana SAD i dr., ak i kanalizacionim muljem.

USLOVI UZGAJANJA

Osnovni uslovi uzgajanja gliste su stajsko ubrivo, postavljanje podloge, temperatura, pH vrijednost i vlanost. Najvanija je pravilna priprema stajnjaka, tj. podloge od ega zavisi uspjeh osnivanja cijele farme. Temperatura stajnjaka ne smije da prelazi 25C, to znaci da se mora birati stajnjak odlean i van faze fermentacije. U fazi fermentacije stajnjaka dolazi do stvaranja visokih temperatura (90C) i otrovnih gasova to dovodi do smrtnosti glista. pH vrijednost stajnjaka za gliste je od 6,8 - 7,2. Navedena vrijednost odgovara nutralnoj reakciji. Minimalna temperatura koje gliste podnose je plus 1, a max plus 25C. Idealna temperatura za razmnoavanje crvenih kalifornijskih glista je izmeu 18C - 25C, jer na toj temperaturi dolazi do max. rada i razmnoavanja. Svako dalje odstupanje od pomenute temperature vri smanjenje pomenutih radnji. Na temperaturama ispod 0C gliste umiru, a kokoni mogu ak da preive i do minus 20C. Sve ispod toga kokoni umiru. Kada ljeti temperature prelaze preko 25 stepeni, legla treba polivati toplom vodom (20stepeni) ne smije se nikad direktno zalivati hladnom vodom, jer u tom sluaju gliste doivljavaju termiki ok. Voda sa kunih prikljuaka takoer se ne smije direktno koristiti. Takva voda uvijek mora da odstoji najmanje 48 sati na suncu, kako bi hlor, koji se u njoj nalazi, izgubio svoje vrijednosti. Temperature neznatno variraju u zavisnosti od mjesta, klime i nadmorske visine, te prirodne selekcije koju dobivate tokom proizvodnog ciklusa. Tako npr. na planini, gdje se uzgajaja ve trea generacija crvenih, kalifornijskih glista, zimsku temeraturu do minus 20 stepeni preivjele su i gliste i kokoni. pH vrijednost je jo jedan od bitnih faktora koji utjeu na rad i ivot gliste u leglu. Gliste su veoma osjetljive na kiselost, pa se pH u leglu mora kontrolisati najmanje jednom nedjeljno (pored kontrole kiselosti hrane koju im dajemo). Optimalna vrijednost za gliste je od 6,8 - 7,2pH, to odgovara neutralnoj reakciji. Vrijednosti manje od 6,8pH i vee od 7,2pH ne odgovaraju. Vlaga je jo jedan od bitnih faktora u uzgoju glista. Gliste nemaju plua pa diu preko koe.

Optimalna vlanost za gliste je oko 80%, tanije 82,5%. Vlanost u leglima se odrava zalijevanjem. Uestalost zalijevanja je u zavisnosti od klime. Za odreivanje vlanosti koristi se higromjer, a u praksi vlanost se najee odreuje stiskom ake. Iz legla se uzme proizvoljna koliina materijala i tako u aci stegne veoma blago. Ako se voda mlazom cijedi, vlanost je prevelika. Ako se cijedi u kapima, vlanost je povoljna.

"Ja bih trebao gliste za ribolov, tj. htio bih ih uzgojiti. Imam veliki vrt, ali nemam gnojiva! Koje uvjete treba ispuniti ... za takvo neto! Hvala unaprijed, Ivan" .................................................................. Potovani Ivane, Gliste za ribolov moete nabaviti kod mene. Ove gliste ne konzumiraju gnojivo u ishrani, Uzgajaju se organskim putem, travom, sjenom i posebnim mjeavinama voa i povra. Za sve vrste uzgoja glista, formiranje lumbrikofarme podrazumjeva sljedee aktivnosti: Izbor lokacije Prostor na individualnoj lumbrikofarmi obuhvata:

gredicu povrine 2m2 po jednom leglu, najeih dimenzija: 1,5-2m irine i odgovarajue duine meuprostore (staze) irine 0, 80 - 1m deponiju stajnjaka prostor (sa nadstrenicom) za obradu, suenje i skladitenje humusa.

Gliste moemo uzgajati na otvorenom i zatvorenom prostoru. Pri uzgoju glista na otvorenom moramo voditi rauna o klimatskim, hidrolokim, topografskim i pedolokim karakteristikama prostora. Leglo-gredica postavlja se u pravcu sjever-jug ili sjeverozapad-jugoistok. Navedeni poloaji su bitni radi boljeg koritenja toplote u proljetnom i jesenjem periodu. U odnosu na jainu i pravac vjetra, leglo se uvijek postavlja da mu vjetar pue u elo, a ne u bok. Sezona uzgoja glista na otvorenom traje od poetka aprila i traje do kraja oktobra kada poinje zazimljavanje legla. Legla se po pravilu zazimljuju krajem oktobra kada ishrana jo traje. Zazimljavanje ima za cilj da sauva gliste od smrzavanja, te da u unutranjosti legla omogui normalan zivot i reprodukciju glista u veem dijelu jeseni, zime i ranog proljea. Prednosti zatvorenog prostora su u potpunoj kontroli uslova gajenja (temperatura, vlanost, pH...) i produetku sezone za svih 12 mjeseci, ime se razumljivo podie produktivnost

farme. Priprema terena Leglo treba postaviti na ravan i uvijek treba voditi rauna o tome da leglo nije na udaru poplavnih ili visokih podzemnih voda. Leglo se uvijek postavlja na sunanom i toplom, ravnom i za vodu propusnom tlu Ekonomska opravdanost

Ve due vrijeme razmiljam na koji nain ui u projekat uzgoja kaliforniskih glista, ... nabavio sam neke skripte iz kojih sam saznao neto o glistama, ali nisam imao prilike nita saznati o finansijskom efektu. Ono to mene interesuje jeste da li bi se mogao nabaviti program uzgoja kaliforniski glista sa svim potrebnim elementima, i Da bih se bavio tom proizvodnjom profesionalno koliko treba imati legala da bi to ekonomski bilo opravdano? Ja smatram da imam povoljne uslove, pa me to interesuje kako bih se eventualno opredjelio za tu proizvodnju. Nadam se vaem brzom odgovoru. S potovanjem, Devad . Potovani Devade, Ja se ovim poslom bavim profesionalno ve dvije godine i ekonomski sam uspjela. Program uzgoja glista sa svim potrebnim elementima podrazumjeva: 1. Formiranje lumbrikofarme podrazumjeva sljedee aktivnosti: Izbor lokacije. Gliste moemo uzgajati na otvorenom i zatvorenom prostoru; pri uzgoju glista na otvorenom moramo voditi rauna o klimatskim, hidrolokim, topografskim i pedolokim karakteristikama prostora. 2. Nabavka osnovnih legala da su zdravo odgojena i da umjesto crvene kalifornijske gliste ne dobijete kinu glistu. I obezbjeivanju plasmana na tritu U komercijalnom uzgoju glista, jedinica mjere kapaciteta farme, a time i samog uzgoja je leglo. Pod leglom podrazumjevamo prostor u kojem gliste ive i rade ali i populaciju od oko 100.000 jedinki crvene kalifornijske gliste mjeovitog uzrasta koja taj prostor naseljava. Jedno leglo u osnovi mora da sadri odraslo polno zrelih glista, malih(mladih) glista i kokona iz kojih e se izlei gliste. 3. Nabavka opreme i alata za rad na farmi, priprema dokumentacije, obuku. U opremu i alate spadaju: runa kolica,vile sa zaobljenim vrhom,lopata grabulje sa zaobljenim

vrhom,crijevo za zalivanje sa reetkom runo vibraciono sito za rafinaciju sijanje humusa,motokultivator od 10KS sa pogonom preko tokova i kardanskim vratilom,prikolica od 0,5t, kosaica,prskalica od 200 litara, odrivna daska, zatitna mrea, i sav pribor koji je potreban za pravljenje leje-gredice, te kalcij-karbnat za regulisanje pH vrijednosti. 4. 5. 6. Obezbjeenje dovoljnih koliina stajnjaka potrebnog kvaliteta.(hemijske analize stajnjaka) Ishrana legala, dioba i kontrola naseljenosti legala, te njega samih legala. Vaenje humusa i glisti.

7. Utvrivanje kvaliteta humusa(prve hemijske analize prije dobivanja atesta) Humus moe biti sirov, nerafinisan (poznat i pod imenima glisnjak vermikompost i lumbrikompost) i rafinisan. 8. Plasman humusa i glista.

Uzgoj glista treba poeti imajui u vidu napred navedene faktore. Nabavkom veeg broja legala skraujete vrijeme dostizanja proraunatog graninog kapaciteta vae farme: do njegovog dostizanja na vaoj farmi ete proizvoditi sve vee koliine humusa, a kada ga ostvarite onda ete moi da prodajete i viak glista. Financijski efekti zavise od trita, trine cijene stajnjaka i humusa. Normativi i utroci: Osnovni materijal je stajnjak i njegova potronja je srazmjerna kapacitetu farme. Utroak se normira kao 1t/leglo, godinje. Njega stajnjaka, navodnjavanje,zatita, odravanje staza,izdvajanje humusa, izdvajanje glista i radna snaga koja e raditi na vaoj farmi tokom proizvodnog procesa. Svaki od ovih elemenata podrazumjeva odreene radnje u prozvodnom procesu i detaljna objanjenja. Za sve daljnje informacije i pomo stojim Vam na raspolaganju. "Iz Sarajeva sam i zainteresiran sam za uzgoj kalifornijskih glista, ... ali ne mogu da naem neke informacije na internetu. Npr. na 1m2 zemlje, koliko u gramai moe da se uzgoji ovih glista tj. koliko je potrebno da se uloi novaca na tom prostoru i koliko se dobije novaca na tom prostoru i koliko vremena je potrebno da se razmnoe gliste i preprodaju??? Ako imate neki prirunik i informacije o ovom uzgoju, pa da mi poaljete. Takoe, kome se mogu prodavati te gliste, da li nekome u BiH ili u inostranstvu? Da li postoje neki rizici u uzgoju itd itd??? Dakle skroz sam novi u ovome i zaista sam laik po ovom pitanju. elio bih neto dodatno zaraditi, pa su mi se gliste uinile pravim potezom. Da li postoje neki seminari o ovoj djelatnosti? Nadam se da ete mi moi pomoi u ovome. Puno pitanja :)

Pozdrav, Adis" ................................................................................................................................ Potovani Adise, Na 1m2 ide 1kg glista tj. 100.000 jedinica glista, koje trebate staviti u leju/gredicu. Od jednog legla ne moete pokrenuti ovaj posao. Potrebno je puno vie kako biste u narednoj sezoni ostvarili neki minimalni profit za iduu sezonu gajenja glista ili humusa. Uz pravilan proizvodni proces u zavisnosti od uzgajanja (otvoreni ili zatvoreni prostor), uvijek moete dobiti 2-3 nova legla glista. Prije samoga poetka uzgoja glista trebate znati razlikovati kinu glistu od crvene kalifornijske gliste. Crvenu kalifornijsku glistu moete prodavati samo na domaem tritu. Vani imaju druge vrste koje se uzgajaju i koje su mnogo jednostavnije za uzgoj od ove. Jedna od tih glista se uzgaja i kod mene i rezultati su veoma dobri. Sama ulaganja zavise vam od osnovnih legala koje ete postaviti za uzgoj, nabavci osnovne ishrane za gliste,materijalu za pravljenje leja/gredica,opreme i trinih cijena leg(a)la i humusa. Rizici ovoga posla: jako je skup,teak,i nije ba posao koji preko noi donosi dobru zaradu. Za glistu vam je potrebno 12mjeseci da biste dobili kvalitet; isto tako vam treba 12mjeseci za dobivanje humusa koji moete prodati, uz to trebate imati dvije analize stajskog ubriva i humusa prije konanog dobivanja atesta za daljnju prodaju. Srijeda, 14 Maj 2008 Molim Vas da mi odgovorite kolika je otprilike poetna investicija za uzgoj kalifornijskih glista i da li bih mogao iskoritavati ubrivo od tovnih pilia? ivim u Mostaru i gdje bih mogao posjetiti njbliu farmu za uzgoj glista, raspitati se o uzgoju i nabviti poetno jato. Poaljite mi i druge komentare za koje Vi mislite da su potrebni za poetnike u ovoj oblasti. Pozdrav, Mustafa Gerin .................................................................................. Potovani gosp.Gerin, Poetna investicija ovoga posla zavisi od: kupovine startnih legala,ishrane,opreme za rad (u opremu i alate spadaju: runa kolica, vile sa zaobljenim vrhom, lopata, grabulje sa zaobljenim vrhom, crijevo za zalivanje sa reetkom, runo vibraciono sito za rafinaciju sijanje humusa, prskalica od 200 litara, daska za pravljenje leja gredica, zatitna mrea i sav pribor koji je potreban za pravljenje leje-gredice, te kalcijkarbnat za regulisanje pH vrijednosti. ubrivo od tovnih pilia ne moete koristiti, jer za to postoje posebne pripremne tehnologije i maine za rad.

Kod mene moete da doete na moje farme i da dobijete veoma kvalitetna jata novih uzgojenih glista i da dobijete sve potrebne informacije i strune savjete. Gliste koje ja uzgajam sa vaom klimom i ishranom bi donjele veoma dobre rezultate. Ova vrsta gliste se hrani drugaije od ove standardne gliste koja se preferira u naoj zemlji.