sterkteklassen g e z a ag d h o u t

38

het houtblad

mei 2006

Voor veel hout in bouwkundige constructies zijn berekeningen volgens de bouwvoorschriften nodig. Daarvoor moeten de sterkteklassen van de betreffende houtsoorten bekend zijn. Per 2003 zijn in Nederland de Europese sterkteklassen volgens NEN-EN 338 (Hout voor constructieve toepassingen Sterkteklassen) in gebruik.

Aanwijzingen Bijgaande tabel geeft de relatie weer

tussen visuele sorteerklassen en de sterkteklasse van diverse houtsoorten. Is deze informatie niet voldoende, dan kan men eventueel NEN-EN 1912 (Hout voor constructieve toepassingen - Sterkteklassen - Toewijzing van visuele sorteringsklassen en houtsoorten) raadplegen. Daarin staan tabellen die de relatie weergeven tussen nationale sorteeren Europese sterkteklassen. In het overzicht zijn de

De sterkteklasse wordt aangeduid met de letter C voor naald- en D voor loofhout, gevolgd door een getal (bijvoorbeeld C18), wat overeenkomt met de representatieve waarde voor de buigsterkte evenwijdig aan de vezel. Enkele loofhoutsoorten zijn door lagere sterktewaarden in een C-klasse terechtgekomen; de Europese norm voorziet hierin nog niet. NEN 6760 (Technische grondslagen voor bouwconstructies - TGB 1990 - Houtconstructies Basiseisen - Eisen en bepalingsmethoden) onderscheidt achttien klassen. Ook voor gelamineerd hout bestaat zon indeling, vastgelegd in NEN 6760 en 6763 (Gelamineerd hout - Producteigenschappen en bepalingsmethoden). Hier wordt de lettercombinatie GL gebruikt. Er zijn acht sterkteklassen opgesteld, met een opsplitsing voor homogeen (h) en gecombineerd (c) gelamineerd hout.

gegevens van enkele loofhoutsoorten uit NEN-EN 1912 overgenomen. De visuele sortering (HS) moet men echter uitvoeren overeenkomstig de Britse norm BS 5756 (Specification for Visual strength grading of hardwood). Veel houtsoorten zijn ingedeeld op basis van een kwaliteit gegeven in NPR 5493 (Kwaliteitsrichtlijnen voor loofhout in weg- en waterbouwkundige werken). Al naar het herkomstgebied moet het hout voor de relevante toepassingscategorie voldoen aan de gegeven visuele kenmerken voor (sub)tropisch of Europees loofhout, zoals draadverloop van maximaal 1:10 en kwastaandeel van maximaal 0,2 voor (sub)tropisch en 0,3 voor Europees loofhout.

De volledige Houtwijzer over dit onderwerp is af te laden van houtinfo.nl.

foto: www.johnlewismarshall.com

INDELING HOUTSOORTEN IN STERKTEKLASSE

Relaties visuele sorteringen en sterkteklassen Handelsnaam Botanische naam Herkomstgebied proefstukken Andira (sucupira vermelha)1 Angelim vermelho2 Azob4 Bangkirai3 Basralocus2 Bilinga Cumaru2 Cupiba (kopie)1 Douglas, Europees2 Douglas, Europees2 Eiken, Pools2 Eiken, Midden-Europees3 Gonalo alves (muiracatiara)1 Grenen Grenen Iroko Itaba1 Jarna1 Jarrah Karri, Australisch Karri, Zuid-Afrikaans2 Kempas Lariks3 Lariks3 Meranti, rode Merbau Mandioqueira (sucupira amarela)1 Massaranduba2 Mukulungu Nargusta2 Okan/denya2 Piqui2 Piqui marfim/araracanga1 Robinia2 Sapucaia1 Tali Tali Teak Uchi torrado1 Vitex2 Vuren Vuren Andira spp. Dinizia excelsa Lophira alata Shorea spp. Dicorynia spp. Nauclea diderrichii Dypteryx spp. Goupia glabra Pseudotsuga menziesii Pseudotsuga menziesii Quercus petraea Quercus petraea Astronium lecointei D. Pinus sylvestris Pinus sylvestris Milicia excelsa Mizilaurus itauba Lecythis spp. Eucalyptus marginata Eucalyptus diversicolor Eucalyptus diversicolor Koompassia malaccensis Larix spp. Larix spp. Shorea spp. Intsia spp. Qualea paraensis D. Manilkara spp. Autranella congolensis Terminalia spp. Cylicodiscus gabunensis Caryocar villosum Aspidosperma desmanthum Robinia pseudoacacia Lecythis pisonis Erythrophleum spp. Erythrophleum spp. Tectona grandis Sacoglottis guianensis Vitex spp. Picea abies Picea abies Brazili Brazili West-Afrika Indonesi Suriname West- en Centraal-Afrika Brazili Brazili Europa Europa Polen Midden-Europa Brazili Europa Europa Tropisch Arika Brazili Brazili Australi Australi Zuid-Afrika Zuidoost-Azi Europa Europa Zuidoost-Azi Zuidoost-Azi Brazili Brazili Kameroen Honduras Ghana/Kameroen Brazili Brazili Hongarije Brazili Kameroen/Kongo-Brazzaville Ghana Zuidoost-Azi Brazili Tropisch Afrika Europa Europa Sterkteklasse (NEN 6760) D30 D50 D70 D50 C22 D35 D60 D35 C22 C18 C24 C20 D40 C24 C18 D40 D40 D40 D40 D50 D35 D60 C24 C18 C20 D60 D40 D60 D40 C24 D50 D40 D50 D30 D50 D60 D40 D40 D40 D30 C24 C18 Kwaliteitsklasse/ norm Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 A/B/NEN 5468* C/NEN 5468* Europees/NPR 5493 A/B/NEN 5477* Tropisch/NPR 5493 A/B/NEN 5466* C/NEN 5466* HS/BS 5756 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 HS/BS 5756 HS/BS 5756 Tropisch/NPR 5493 HS/BS 5756 A/B/NEN 5466* C/NEN 5466* A/B/NEN 5483 HS/BS 5756 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Europees/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 HS/BS 5756 Tropisch/NPR 5493 Tropisch/NPR 5493 A/B/NEN 5466* C/NEN 5466* 39

1 TNO-rapport 2003-BS-R0102-S, De sterkteklassen en Janka-hardheden van negen FSC-gecertificeerde Braziliaanse houtsoorten. Opdrachtgever: FSC Nederland. 2 Deelrapporten TNO, Ontwikkeling van een algemene bepalingsmethode voor de sterkte van hout. Opdrachtgevers: DWW Rijkswaterstaat Delft, VVNH Almere. 3 TNO-rapporten, Bepaling van de sterkteklassen van Siberisch lariks, Midden-Europees eiken en bangkirai. Opdrachtgevers: VVNH/Centrum Hout Almere. 4 TNO-rapport 97-con-R376, Machinale sterktesortering van azob. Opdrachtgever: Centrum Hout Almere. * Onderdeel van de Kwaliteitseisen voor hout. NEN 5466: (KVH 2000) - Houtsoorten Europees vuren, Europees grenen en Europees lariks. NEN 5468: (KVH 1980) Houtsoort Europees douglas. NEN 5477: (KVH 1980) - Houtsoort Europees eiken - Gekantrecht. NEN 5483: (KVH 1980) - Houtsoort rode meranti.

het houtblad

mei 2006