Professional Documents
Culture Documents
ve
WinPLC7 Yazlm
Giri
PLC: Programlanabilir lojik kontrol cihazdr. Otomatik kontrol sistemlerinde PLC' ler; hz, kontrol, gvenlik ve rn kalitesi gibi konularda byk avantajlar salarlar. Deien ve gelien tesislerin, kumanda devrelerinin yeniden oluturulmas ve montaj ilemlerinde de kolaylk salarlar. Bu nedenler, PLC tabanl kontrol sistemlerinin, endstriyel otomasyon devrelerinde, vazgeilmez olarak kullanlmas anlamna gelmektedir. PLC' nin (analog-dijital) giri-k (I/O) balantlar araclyla birok makina ve sistem kontrol edebilir. Bu amala; saysal ilemler, sayma, zamanlama, veri ileme, karlatrma, sralama gibi ilemler... programlama destei ile kolay bir ekilde yaplabilir. PLC cihazlarnn ou, geri beslemeli kontrol sistemlerinin oluturulmas iin gerekli btn yazlm ve donanma sahiptir. A/D, D/A konverter (dntrc) birimleri ve kontrol algoritmalarnn yazm iin gerekli, aritmetik ilem komutlarda mevcuttur. PLC' ler zellikle fabrika otomasyonunda, asansr tesisatlarnda, paketleme, doldurma, tama sistemlerinde, enerji datm sistemlerinde ve daha birok alanda retimi desteklerler. Dk maliyetinin yansra, verimi de arttrmaktadrlar. Bu eitimde VIPA System 100V PLC ve WinPLC7 yazlm incelenmitir. WinPLC7 yazlmnn LE versiyonuna cretsiz sahip olabilirsiniz. Sistem 100V PLC ler LE versiyonu ile programlanabilir. Kitap takibettiinizde, PLC programlamay kolaylkla reneceksiniz.
alma Modu Anahtar Durum Ledleri Programlama Arayz Portu Hafza Kart Slotu
G Kayna Girii
Potansiyometreler
PLC raya ekil 2 deki gibi yerletirilir. Daha sonra ekil 3 teki gibi, PLC' nin alt ortasndaki kska bir tornavidayla aaya doru ekip PLC' yi raya oturtulur.
Dijital k blou
G kayna L (+) I0.0, ... ,I0.7 aras giriler Q0.0, ... ,Q0.7 aras klar
G kayna N (-)
G kayna N (-)
Dijital k Bloklar
PLC ile birlikte verilen CD yi bilgisayarnzn CD-Room' una yerletirin. CD' yi atnzda karnza gelen pencereden '' ws7v3 '' kurulum dosyasna ift tklayarak altrn.
Alan pencereden kurulum dilini ngilizce sein ve '' OK '' butonuna tklayn.
Alan pencereden '' I Agree '' yi iaretleyip '' Next '' butonuna tklayn.
Burada yazlmn nereye kaydedilecei belirlenmektedir. '' Next '' butonuna tklayn. Yazlm zel bir yere kaydetmek istiyorsanz '' Browse '' butonuna tklayp yer belirtmelisiniz.
CD' nin iindeki dier iki kurulum dosyalarnda '' hdw_sp_3_30 '' ve ''ws7v3_sp_3_42 '' ayn yolu izleyerek kurun.
Bilgisayarnzn masa stne WinPLC7 nin ksayolu atanmtr. Ksayolu ift tklayarak altrn.
Kurduumuz yazlm, imdilik demo olarak alacaktr. '' Devam '' butonuna tklayn.
Alan pencereden komut dilini ngilizce ve metin dilini Trke setikten sonra '' OK '' butonuna tklayn.
'' Dosya ''butonuna tklayp '' Proje a/ yarat '' seeneine tklayn.
lk proje verdiiniz isimle '' Mevcut projeler '' listesine eklenmitir. '' A '' butonuna tklayn.
Alan penceredeki '' Komut '' satrna '' le '' yazp '' TAMAM '' butonuna tklayn.
Burada size bir '' LE numaras '' verilmektedir. www.WinPLC7.com/LE.htm internet sayfasn an, karnza gelen formu doldurun ve gnderin. e-mail adresinize gelecek '' Aktivasyon kodunu '' buraya yazp '' Etkinletir '' butonuna tklayn.
Alan penceredeki '' Tamam '' butonuna tklayn ve WinPLC7 yi yeniden altrn.
Eer '' Snrlamalar '' butonuna tklarsanz, kapatmak iin '' Tamam '' tklayn.
PC PLC balants
PC ile PLC nin haberlemesi iin seri portu ve VIPA Yeil Kablo' yu kullanacaz. PC ile PLC balants yaplrken nce PLC' nin enerjisi kesilmelidir.PLC enerjisi kesilmezse PC ve PLC' ye kalc zarar grebilir.
PLC' yi beslediiniz g kaynann enerjisini kesin. Yeil Kablonun dii soketini bilgisayarnzn seri portuna takn. Yeil kablonun erkek soketini PLC' nin '' MP2 I '' slotuna takn. PLC' yi beslediiniz g kaynana enerji verin. PLC' yi '' RUN '' durumuna aln.
Ekrann sa st kesindeki '' Hedef: Benzetirici '' yi, yanndaki ok iaretine tklayarak, alan listeden '' Hedef: Harici RS232 '' olarak sein.
'' Aralar '' mensnden '' RS232- balant ayarlar '' seeneine tklayn.
Alan pencereden bo bir arayz sein. ( COM1, COM2...) Kablo hzn 38400' e ayarlayn. '' Eriilebilen balant noktalar '' butonuna tklayn.
Alan pencereden '' MPI 2 (Direct) '' seeneini iaretleyip '' TAMAM '' butonuna tklayn.
Station penceresi alacaktr. 0 (sfr) satrn iaretleyin. Katalogtan '' CPU '' seeneine ift tklayn.
Alan listeden '' 115-6BL01 CPU 115 DIO32 '' seeneine ift tklayn (elinizde bulunan modeli sein).
Setiiniz CPU' nun paramatreleri '' Sation '' penceresinin ilk satrna aktarlacaktr.
imdi bu donanm ayarn kaydedelim. '' File / Project '' mensnden '' Save active station '' seeneine tklayn.
Alan bu pencere yaplandrlan donanmn ksa adn ve aklamasn yapabileceiniz alandr. st bolua isim, alt boluada aklama yazn ve '' OK '' butonuna tklayn.
Yaplan bu ayarlar PLC'ye ykleyin. '' Online '' mensnden '' Send configiration to the CPU '' seeneine tklayn.
PLC girilerine gelen lojik 1 veya lojik 0 seviyesindeki sinyaller dorultusunda yklenmi program iletir ve programn sonularna gre k bloklarndan lojik 1 ve lojik 0 seviyesinde sinyaller verir. PLC bu ekilde srekli bir dngde almaktadr.
Veya ilemi
Burada iki arttan birinin gerekleme durumu vardr. I0.0 veya I0.1 girilerinden herhangi biri lojik 1 se Q0.0 k lojik 1 olacaktr. Girilerin herikisi de lojik 0 olursa k lojik 0 olur.
Ve deil ilemi
Ve ileminin lojik tersidir. I0.0 ve I0.1 girilerinin herikiside lojik 0 sa Q0.0 k lojik 1 olacaktr. Girilerden biri lojik 1 olursa k lojik 0 olur.
Program oluturma
PLC' de program oluturmak iin OB1 Ana Program Blou almaldr. OB1' e tklayn.
Alan bu pencere bundan sonra alacamz alandr. Aadaki resimde okla gsterilen '' LAD '' yazsna tklayn.
Eklenen bir kontak veya k silmek iin, ismine tklanr ve '' Delete '' ye baslr.
Yaplan bu program paras, bir giri ile bir k kontrol eden temel bir devredir.
rnek 2
ki butonla bir motoru kontrol eden bir program.
Birinci butona basldnda motor alacak. Buton brakldnda da motor almaya devam edecek. (mhrlenecek) kinci butona basldnda motor duracak.
PLC' yi '' STOP '' durumuna aln. G kaynann enerjisini kesin. Planda gsterilen balantlar yapn. G kaynana enerji verin. PLC' yi '' RUN '' durumuna aln.
'' Dosya '' butonuna tklayp '' Proje a/ yarat '' seeneine tklayn.
rnek 2 '' Mevcut projeler '' listesine eklenmitir. '' A '' butonuna tklayn.
Bir kapal kontak eklendi soru iaretine tklayn ve I0.1 olarak isimlendirin.
Mhrleme ilemi
Program PC' ye kaydedin. '' Dosya '' mensnden '' Mevcut blou sakla '' seeneine tklayn, veya okla gsterilen ksayol butonuna tklayn.
Program PLC' ye yklemeden nce '' Hedef: Harici RS232 '' olduundan emin olun.
Program PLC' ye yklemek iin; '' PLC'' mensnden '' Aktif blou gnder '' seeneine tklayn veya okla gsterilen ksayol butonuna tklayn.
Alan pencere yklenecek programn hafza bilgilerini vermektedir. '' Tamam '' butonuna tklayn.
I0.0 butonuna basn motor alacaktr. I0.1 butonuna basn motor duracaktr.
farkl simlatr vardr.ilki iin '' zleme ak/kapal '' butonuna tklayn.
Devre zerinde enerji olan yerler krmz renkte olacaktr. Durumunu deitirmek istediiniz kontan zerine tklayn. Kapatmak iin aarken kullanlan buton kullanlr.
kinci yntem iin; Ekrann sol alt tarafndaki '' PLC maskesi '' ne tklayn.
CPU 214 resmi alacaktr. Resmin zerine sa tula tklayn. Alan pencereden giri-k modlleri ekleyin. Eklediiniz modlleri silmek iin, modl resminin zerine sa tula tklayn. '' Modl kaldr '' seeneine tklayn.
Resim zerindeki ledlere tklayarak similasyon gerekletirilir. Lojik 1 olan giri-k yeil renk alacaktr.
Burada '' PIB. '' bal girileri temsileder. '' PQB. '' bal ise klar temsil eder.
Rakamlar zerine tklanarak kontak durumu deitirilir. Lojik 1 olan giri-k krmz dikdrgen iinde grnecektir. Kapatmak iin aarken kullanlan buton kullanlr.
Merker Tanmlama
Program ierisinde merker tanmlanp kontaklar kullanlbilir. Bu ilem iin k bobinleri M harfiyle isimlendirilmelidir. Tanmlanan mekerler M0.0, M0.1 M0.2 ... eklinde isimlendirilir.
Set komutu
Set: PLC deki herhangi bir elemann lojik 0 durumundan lojik 1 durumuna geiren komuttur. Bir eleman birden fazla durumda aktif etmek iin kullanlr.
Yukardaki devrede I0.0 kontann lojik 1 olmas durumunda Q0.0 k lojik 1 olacaktr. Programn baka bir yerinde, farkl bir durumdan dolay Q0.0 k lojik 1 yaplmak isteniyor. I0.1 konta lojik 1 olduu srece Q0.0 k lojik 1 olacaktr.
Reset komutu
Reset: PLC deki herhangi bir elemann lojik 1 durumundan lojik 0 durumuna geiren komuttur. Set komutunun lojik tersidir. Kullanl set ile ayndr.
Yukardaki devrede I0.0 kontann lojik 1 olmas durumunda Q0.0 k lojik 1 olacaktr. Programn baka bir yerinde, farkl bir durumdan dolay Q0.0 k lojik 0 yaplmak isteniyor. I0.1 konta lojik 1 olduu srece Q0.0 k lojik 0 olacaktr.
Set ve reset komutu kullanmak iin Katolog mensnden '' Mantksal ilemler '' seeneine ift tklanr. Alan listeden set iin (S) simgesine reset iin (R) simgesine ift tklanarak devreye dahil edilir.
RS flip flop
Girilere gelen lojik sinyaller bir merkere kaydedilir ve merkerin durumuna gre ka lojik 1 veya lojik 0 verilir. Set baskndr. RS flip flop ilemini kullanmak iin Katolog mensnden '' Mantksal ilemler '' seeneine ift tklanr. Alan listeden RS sigesine ift tklanarak devreye dahil edilir.
???? ile gsterilen ksma merker adresi yazlr. R ve S giri ulardr. Q k ucudur.
Yukarda ki devrede, S giriine lojik 1 geldiinde M0.0 merkeri lojik 1 olur ve buna bal olarak Q k da lojik 1 olacaktr. S girii lojik 0 olsa dahi Q lojik 1 kalacaktr.
S giriinde lojik 0 varken, R giriine lojik 1 gelirse M0.0 ve Q lojik 0 olur. S giriinde lojik 1 varken, R giriine lojik 1 gelse dahi Q k lojik 1 olarak kalr. R giriinde lojik 1 varken, S giriine lojik 1 gelirse Q k lojik 1 olur. Girilerden ikiside ayn anda lojik 1 olursa, Q k lojik 1 olur.
SR flip flop
Girilere gelen lojik sinyaller bir merkere kaydedilir ve merkerin durumuna gre ka lojik 1 veya lojik 0 verilir. Reset baskndr. SR flip flop ilemini kullanmak iin Katolog mensnden '' Mantksal ilemler '' seeneine ift tklanr. Alan listeden SR sigesine ift tklanarak devreye dahil edilir.
???? ile gsterilen ksma merker adresi yazlr. R ve S giri ulardr. Q k ucudur.
Yukarda ki devrede, S giriine lojik 1 geldiinde M0.0 merkeri lojik 1 olur ve buna bal olarak Q k da lojik 1 olacaktr. S girii lojik 0 olsa dahi Q lojik 1 kalacaktr.
S giriinde lojik 0 varken, R giriine lojik 1 gelirse M0.0 ve Q lojik 0 olur. S giriinde lojik 1 varken, R giriine lojik 1 gelse dahi Q k lojik 1 olarak kalr. R giriinde lojik 1 varken, S giriine lojik 1 gelirse Q k lojik 1 olur. Girilerden ikiside ayn anda lojik 1 olursa, Q k lojik 1 olur.
Zamanlayclar
Be tip zamanlayc vardr. Tetikleme prensibine gre almaktadrlar. Zaman, belirlenen bir deerden geriye doru akar ve sfra der. Bu srenin sonunda zamanlaycnn kontaklar konum deitirir. Program ekrannn sa tarafndaki '' Katalog '' tan setiiniz '' Zamanlayc '' seeneine ift tklayarak devreye dahil edebilirsiniz. Farkl devre yaplarnda kullanlabilmesi iin iki gsterim ekli vardr.Aada gsterilen zamanlayclarn genel yaplardr.
T???? ile gsterilen ksm zamanlaycnn isim ksmdr. Devreye zamalayc eklendikten sonra T????' ne tklayp, T harfiden sonra bir say (0...127aras) yazarak T0, T1 gibi isimlendirilir. 128 adet zamanlayc tanmlanabilir.
???.? ksm zanlaycnn giri ucudur. Buraya kontaklar balanr. Lojik 1 geldii anda zamanlayc aktif olur.
S5T#2S ile gsterilen ksm, zaman deerinin yazld ksmdr, zerine tklayarak S5T# yazdktan sonra belirlenen zaman deeri yazlr. Milisaniye iin MS, saniye iin S, dakika iin M, saat iin H yazlr.Yukardaki ekillerde zaman iki saniye olarak belirlenmitir.
R ucu Reset giriidir. Bu uca kontak balanr. Lojik 1 geldii anda zamanlayc balang durumuna dner.
BI, BCD klar, kalan zaman gsterir. Buraya bir hafza atanrsa kalan zaman o hafzada saklanr.
SP
Zamann akmas ve Q knn lojik 1 kalmas iin T girii, belirlenen TV sresi boyunca lojik 1 olarak kalmaldr.
Resetin ncelii vardr. R giriine lojik 1 geldii anda TV sresi balang deerine ykselir. T giriine yeniden lojik 1 gelmesi beklenir.
Zaman (saniye)
SE
T giriine lojik 1 geldii anda Q k lojik 1 olacaktr. T girii, belirlenen TV sresi boyunca lojik 1 olarak kalmas art yoktur. TV sresi sonunda Q k lojik 0 olacaktr.
Restin ncelii vardr. R giriine lojik 1 geldii anda TV sresi balang deerine ykselir. T giriine yeniden lojik 1 gelmesini bekler.
Zaman (saniye)
SD
Zamann akmas iin T giriinin, belirlenen TV sresi boyunca lojik 1 olarak kalmas gerekir.
TV sresi sonunda Q k lojik 1 olacaktr. T girii lojik 1 olduu srece Q k lojik 1 kalacaktr.
Resetin ncelii vardr. R giriine lojik 1 geldii anda TV sresi balang deerine ykselir. T giriine yeniden lojik 1 gelmesini bekler.
Zaman (saniye)
SS
T giriine lojik 1 geldii anda zaman akmaya balar. T giriinin, belirlenen TV sresi boyunca lojik 1 olarak kalmas art yoktur.
TV sresi sonunda Q k lojik 1 olacaktr. (mhrlenir). T girii tetiklemeye kapatlr. Reset giriine lojik 1 gelene kadar, Q lojik 1 kalr.
Resetin ncelii vardr. R giriine lojik 1 geldii anda TV sresi balang deerine ykselir. T giriine yeniden lojik 1 gelmesini bekler.
Zaman (saniye)
SF
T giriine lojik 1 geldii anda Q k lojik 1 olacaktr ve bekleyecektir. T giriine lojik 0 geldii anda zaman akmaya balar.
TV sresi dolmadan T giriine tekrar lojik 1 gelirse, zaman durur ve lojik 0 gelmesini bekler. Lojik 0 geldii anda balang deerinden akmaya balar.
Zaman (saniye)
Sayclar
tip sayc vardr.Tetikleme prensibine gre almaktadrlar. ileri veya geri doru 0...999 aras sayarlar. 999 dan 0 a gemezler. Program ekrannn sa tarafndaki '' Katalog '' tan setiiniz '' Sayc '' y ift tklayarak devreye dahil edebilirsiniz. Farkl devre yaplarnda kullanlabilmesi iin iki gsterim ekli vardr.Aada gsterilen sayclarn genel yaplardr.
C???? ile gsterilen ksm saycnn isim ksmdr. Devreye sayc eklendikten sonra C????' ne tklayp, C harfiden sonra bir say (0...255 aras) yazarak C0, C1 gibi isimlendirilir. 256 adet sayc tanmlanabilir.
???.? ksm zanlaycnn giri ucudur. Buraya kontak balanr. Lojik 1 geldii anda sayc aktif olur.
C giriine lojik 1 geldii anda Q k lojik 1 olur. Saycnn deeri 1 artar. Reset giriine lojik 1 gelene kadar k lojik 1 kalr.
CD giriine kontak balanr. CD giriine lojik 1 geldii anda saycnn deeri 1 azalr. Saycnn deeri sfra ularsa Q k lojik 0 olur.
S giriine kontak balanr. S giriine lojik 1 geldii anda sayc tuttuu sayy silip CW giriindeki sayy alr.
CW ksmna say deeri yazlr. C# yazdktan sonra, say yazlr. C#5 gibi.
R ucu Reset giriidir. R giriine lojik 1 geldii anda Q k lojik 0 olur. Sayc deeri de sfrlanr.
leri sayc
I0.0 butonuna ilk basldnda Q0.0 k lojik 1 olur. I0.0 n her tetiklemesi saycnn deerini 1 arttrr.
I0.1 e basldnda sayc CW giriindeki 5 deerini alr. I0.2 ye basldnda saycnn deeri sfrlanr ve Q0.0 lojik 0 olur.
Geri sayc
I0.1 butonuna basldnda sayc CW giriindeki 5 deerini alacaktr ve Q0.0 k lojik 1 olur.
I0.0 butonuna her basldnda sayc deeri 1 azalr. Sayc deeri sfra ulanca Q0.0 k lojik 0 olur.
I0.0 butonuna ilk basldnda Q0.0 k lojik 1 olur. I0.0 n her tetiklemesi saycnn deerini 1 arttrr.
I0.1 butonuna her basldnda sayc deeri 1 azalr. Sayc deeri sfra ulanca Q0.0 k lojik 0 olur.
I0.2 butonuna basldnda sayc CW giriindeki 5 deerini alr. I0.3 butonuna basldnda saycnn deeri sfrlanr ve Q0.0 lojik 0 olur.
Karlatrclar
Saysal deerleri karlatrmak iin 18 adet karlatrc eleman mevcuttur.Saylarn birbirinden kk m? byk m ? eit mi ? farkl m ? olduklar saptanr. Saylarn byklne gre grupta karlatrma yaplr. 16 bitlik tam saylar (-32768... 32767 arasndaki veya 0 ... 65535) iin I harfli karlatrclar kullanlr. 32 bitlik tam saylar (-2147483648 ... 2147483648 arasndaki veya 0 ... 4294967295) iin D harfli karlatrclar kullanlr. 32 bitlik reel saylar ( -2147483648 ... 2147483648 arasndaki) iin R harfli karlatrclar kullanlr. Program ekrannn sa tarafndaki '' Katalog '' tan setiiniz '' Karlatrc '' y ift tklayarak devreye dahil edebilirsiniz.
??? ile gsterilen ksmlara say veya saylarn atand hafza adresleri yazlr. Karlatrcnn sol tarafna kontak balanabilecei gibi devreye olduu gibi de balanabilir.
Karlatrma ifadeleri : Eit : == Farl : <> Kk : < Kkeit : <= Byk : > Bykeit : >=
Devre 1
Devre 2
Matematiksel ilemler
Tam saylarla toplama, karma , arpma ve blme ilemleri, saylarn byklne gre 16 bitlik tamsaylar ve 32 bitlik tamsaylar olmak zere iki grupta yaplr. Program ekrannn sa tarafndaki '' Katalog '' tan setiiniz '' Tamsay fonsiyonu '' nu ift tklayarak devreye dahil edebilirsiniz. '' IN1'' ve '' IN 2 '' girilerdir. Buralara say veya say saklanan adresler yazlmaldr.
'' OUT '' k ilem sonucunu yazlacak adreste saklar. '' EN '' ucuna kontak balanabilir veya bo braklabilir. '' ENO '' k ucudur buraya k bobini balanabilir.
Devre 1
Devre 2
Devre 3
Alan pencereden '' OB 1 '' seenei iaretlenip '' Aktarm balat '' butonuna tklanr.
OB 1' i alr. '' LAD '' e tklanr. PLC iinde bulunan program PC ye aktarlmitr.
Bu pencerede her satra bir elemann bilgileri yazlr. Sembol: Belirlenen sembolik isim yazlr, rnein start butonu Adres: Elemann adresi yazlr, rnein I0.0 gibi yazlr. Sembolik aklama: Aklama yazlr. rnein motoru altrr.
Sembol bilgisi ile gster butonuna tklanrsa devrenin altnda tm bilgiler grnr.
Bu tabloya deikenler yazlr. Adres stununa elemann adresi yazlr. rnein I0.0 gibi. Biim stunun da tip belirlenir. Giri klar iin BOOL olarak seilir. Dier stunlar otomatik olarak sembol tablosundan okunur.
rnek 2 iin deiken tablosu oluturma. Eleman bilgileri yazldktan sonra kaydedilmelidir. Sakla butonuna tklanr.
zleme srekli konumundayken I0.0 butonuna basldnda I0.0 ve Q0.0 TRUE olacaktr.
Buradan elemanlarn durumu deitirilebilir. rnein I0.1 butonuna baslmadan deiken tablosu zerinde Dzeltme deeri TRUE yaplarak Dzeltme butonuna tklanr. Bylece I0.1 butonunda enerji olmadan motor durdurulmu olur.
Benzer yntemle motor yeniden deiken tablosu zerinden altrlabilir. I0.0 Dzeltme deeri hcresine TRUE yazlr, Aktif stn iaretlenir ve Dzeltme srekli butonuna tklanr.
I0.1 giriinin Dzeltme deeri TRUE yaplr ve iaretlenip Dzeltme butonuna tklanr motor durdurulur.
Bu eitimde WinPLC7 programn kullanlarak System 100V PLC ve WinPLC7 program ana hatlaryla anlatlmtr. rendiiniz bu bilgiler temel seviye olmasna ramen genel uygulamalar yapabilirsiniz. Similasyon imkan ile PLC' ye ihtiya duymadan projelerinizi deneyip gelitirebilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi iin Robosistem' in eitimlerine katlabilir veya dier kitaplarndan yararlanabilirsiniz.
ROBOSSTEM ELEKTRONK SAN. VE TC. LTD. T. O.S.B. Sefaky Sanayi Sitesi . Blok No: 23 kitelli / STANBUL Tel: 0 212 671 00 07 Fax: 0 212 671 00 08 www.robosistem.com