Dizajniranje Buducnosti - Zak Fresko

Designing the Future Designing the Future Budunost prema nacrtu
Jacque Fresco ak Fresko
Jacque Fresco
Copyright 2007 Jacque Fresco & Roxanne Meadows
Copyright 2007 Jacque Fresco & Roxanne Meadows
Sadraj
UVOD Budunost prema nacrtu VA IZAZOV Prvo poglavlje Od jue do sutra Drugo poglavlje Sve se menja Tree poglavlje Upotreba naunog metoda etvrto poglavlje Postojei mitovi Peto poglavlje Od jednog do drugog sistema esto poglavlje Budunost prema nacrtu Ulazak u zdraviju budunost Sedmo poglavlje Gradovi koji misle Osmo poglavlje Strah od maina Deveto poglavlje Gradovi u moru Desto poglavlje Zakoni i proces donoenja odluka Jedanaesto poglavlje Stilovi ivota Zakljuak 3 5 7 11 13 16 22
23 27 43 44 54 58 62
Dizajniranje budunosti
UVOD
Budunost prema nacrtu
Da li ste spremni da dizajnirate budunost? Premda mnogi od nas oseaju da moemo da se pripremimo za budunost koja nas eka mislei, radei i uei upotrebom sadanjih metoda i vrednosti, nita nije dalje od istine pogotovo u dananjem svetu koji se brzo menja. Novoroene dolazi na svet koji se ne sastoji od njegovih ili njenih odluka. Svaka naredna generacija nasleuje vrednosti, ostvarenja, nade, uspehe i neuspehe prethodnih generacija. Oni nasleuju i rezultate odluka koje su te generacije donosile. Stotinama hiljada godina ljudskog postojanja, kada su tehnologije bile jednostavne ili ih nije ni bilo, ovo je moda imalo mali uticaj na ljudski ivot i zemlju koja ga odrava. Svaka generacija lovaca i sakupljaa, zatim zemljoradnika i naseljenika, prenosila je sledeoj generaciji alatke koje e joj pomoi da preivi. Promene pri smenama generacija bile su male i teko uoljive. Tih dana razumevanje nauke i principa po kojima stvari funkcioniu bilo je slabo, tako da ni objanjenja nisu bila nauna. To nije sluaj u dananjem svetu visoke tehnologije, gde se promena koja utie na milione moe desiti u sekundi. Dete koje se rodi danas nasleuje svet daleko razliit od sveta generacije njihovih roditelja, da ne spominjemo onaj od pre par vekova. Prethodne generacije iza sebe su ostavile zavetanja eksploatacije, okupacije i irelevantnih vrednosti, koja predstavljaju velike izazove, ali i prilike ljudima dananjice. U primenu naunih principa, u dobre ili loe svrhe, rauna se ba svaki napredak koji poboljava ivote ljudi. Vani dokumenti i proklamacije su doneti, dajui prava i privilegije pripadnicima drutava, ali sr ljudskog napretka Ili destrukcije jesu vrsti temelji nauke. Generacijama unazad bilo je nemogue reirati budunost mnogo dalje od sadanjeg momenta, i predvianja budunosti bila su bazirana na nenaunim metodama. Proroci i mudraci

su predstavljali vizije budunosti zasnovane na snovima, halucinacijama, religijskoj revnosti, vraanjima uz pomo delova ivotinja, kristalnih kugli itd. Neki su ak bili i precizni, ali zato to su imali sree, pre nego direktnu vezu sa natprirodnim. Danas sateliti krue oko planete aljui informacije u deliima sekunde o svemu to utie na na ivot. Ove informacije su veoma vredne za predstavljanje vremenskih modela, visina i dubina, geoloki vrelih i hladnih taaka, mesta na kojima ljudi ive, i zagrevanja planete. Ovo nam je po prvi put dalo mogunost da pratimo zdravlje planete, za koje mnogi naunici smatraju da je u ozbiljnom, ako ne i u kritinom, stanju. U jednom jedinom danu, trilioni bitova naunih podataka projure kroz sajber prostor brzinom svetlosti, omoguavajui postojanje haj-tek civilizacije. Dok fizika i tehnologija pritajeno usmeravaju vei deo akcije, milioni ljudi irom sveta i dalje praktikuju pseudonauku, koristei ono to im proroci, vidovnjaci i filozofi kau kao dnevno usmerenje. Mnogi svetski lideri redovno konsultuju spiritualiste, medijume i astrologe oko smernica u odulukama koje odreuju sudbine miliona. Trenutna ljudska aktivnost i njene posledice ne moraju biti oblikovane prema potrebama i vrednostima naih predaka. U stvari, ne smeju biti. Na primer, meunacionalni oruani sukob mnogi i dalje vide kao jedini nain za prevazilaenje razlika. To je posebno podrano od strane onih koji enormno profitiraju od prodaje oruja i pratee opreme. Ovo je sada u potpunosti neprihvatljivo i opasno zbog toga to ratovi imaju ekstremnu cenu u ljudstvu i okruenju. Militantno stanovite postaje prevazieno onda kada sagledamo svet kao sistem meusobnih zavisnosti u kome su svi ljudi jedna porodica. Upravljanje ubrzanim promenama u tehnologiji i kontrolisanje nas samih zahteva nove poglede i pristupe. Oni su sada ujedno i potrebni i mogui upravo zbog tehnolokih promena. Ove lekcije su dizajnirane kako bi podstakle itaoca da usmerava budunost; ne samo linu, ve budunost drutva u celini; i ne samo svoje generacije, ve i onih koje slede. Nauka ne samo da to omoguava, ve predstavlja njen vitalni deo.
VA IZAZOV
Budunost se ne deava sama od sebe. Osim prirodnih pojava, kao to su zemljotresi, ona se ostvaruje kroz napore ljudi i velikim je delom odreena time koliko su ljudi informisani. Vi moete igrati ulogu u oblikovanju sutranjice, postavljajui sebi pitanja kao to su: U kakvom svetu ja elim da ivim? i ta demokratija predstavlja za mene?. Postoji mnogo naina organizovanja budunosti pored onih o kojima se danas diskutuje. Scenario za razmatranje: Pretpostavite da ste pozvani da redizajnirate civilizaciju, bez ikakvih ogranienja, baziranu na onome kako stvari stoje danas. Cilj je da se prevazie svet rata, siromatva, gladi i degradacije okruenja, i da se stvori svet najbolji za sve stanovnike, dajui im resurse na raspolaganje, na najdui vremenski period. Zapamtite, slobodni ste da preuredite drutvo na bilo koji nain za koji mislite da e funkcionisati. Jedino ogranienje je da uzmete u obzir odrivi kapacitet planete, odnosno resurse potrebne za odravanje ivota na planeti. Moete preurediti itavu civilizaciju stvarajui ono to smatrate najboljim od svih moguih svetova, ali imajui u vidu da svaka nezadovoljena potreba bilo kog dela populacije moe dovesti do opadanja standarda ivota svih. Ovo ne mora ukljuivati samo zatitu okoline, ve i urbani dizajn, transport, meuljudske odnose, kao i rekonstrukciju obrazovanja, ukoliko Vam se to uini potrebnim. Mogunosti su neograniene. elite li razliite nacije? Internacionalni savetodavni odbor? Kako ete organizovati i distribuirati resurse kako bi zadovoljili potrebe svih? Hoete li se oslanjati na nauni metod u donoenju odluka ili e to biti politika i misticizam? Kako ete reiti razlike u religioznim shvatanjima? Moete ak razmotriti i takav sistem distribucije koji ne ukljuuje novac kao sredstvo razmene. Na linoj osnovi, hoete li teiti poziciji koja e Vam doneti prednost u odnosu na druge? Hoete li zahtevati veu kuu, luksuzniji automobil ili bolji TV? Po kojoj osnovi ete objasniti da ba Vi zasluujete takve stvari? Ili da ih drugi ne zasluuju? Zahvaljujui Vaoj vetini? Investiranju Vaeg vremena i/ili novca?

Zapamtite, ukoliko u tom cilju nametnete bilo koji predodreeni skup vrednosti drugim nacijama, ili Vaim sunarodnicima, ili komijama, proizveete negativne emocije. Kako biste spreili politiku korupciju? Da li biste proglasili univerzalne zakone i sporazume? Da li biste upotrebili vojnu i policijsku silu? Da li biste proglasili sve resurse za zajedniko naslee svih nacija? Da bi ostvario ovaj zadatak, pojedinac mora biti osloboen predrasuda i nacionalizma, i u naelu ispoljavati te kvalitete. Kako biste pristupili tome? Ovo je teak projekat, koji zahteva primenu mnogih disciplina. To su tek neki od problema koje moramo razmotriti razmiljajui o ovom zadatku. To moe biti sve pristup, neoptereen prolou i tradicionalnim uverenjima, religiozan ili ne, ali uvek treba imati u vidu za koga se to drutvo dizajnira. Oseajte se slobodnim da prevaziete trenutne mogunosti u potrazi za novim i kreativnim idejama.
Prvo poglavlje
Od jue do sutra
Mali osvrt pre razmatranja ovog izazova: ivoti veine mukaraca i ena zasenjeni su problemima koje ne mogu da ree. Mnogi dogaaji u naim ivotima rezultat su stvari koje su izvan nae kontrole. Dok je Ja sam glavni lako govoriti, u stvarnosti je jako malo promena na koje su uticali pojedinci. Ljudi za to obino krive sebe ili sudbinu. Ali, kada se dva automobila sudare na raskrsnici, da li za to reba kriviti vozae, sudbinu, ili nain na koji je saobraaj projektovan, pa omoguava sudare? Da li smo mi, kao pojedinci, odgovorni ako se na auto sudari, ili je to rezultat loeg dizajna? U 2005. u SAD je bilo 43.200 smrtnih sluajeva u automobilskim nesreama, i na stotine hiljada povreda. Ali, razmotrimo drugi nain prevoza ljudi sa jednog mesta na drugo lift. Koliko ljudi je poginulo u sudarima liftova? Ovi ureaji prenose milione ljudi svakoga dana bez ijedne greke, zahvaljujui inteligentnom dizajnu. Kako se moe na slian nain urediti saobraaj na autoputu? Ako verujete da treba dizajnirati saobraaj tako da bude skoro nemogue poginuti ili biti povreen u sudarima, ova knjiga je za Vas. Ukoliko verujete da je mogue naunim istraivanjem pronai nain za preureenje drutva, kako bi se svakom pojedincu pruila vea ansa za samorealizaciju i ispunjenje, verovatno ete ceniti ove ideje. Da biste izvukli najvie iz ovih ideja, moraete da pomeate otvorenost uma i skepticizam. Dovoljno je teko suoiti se sa problemima svog vremena; jo je tee razumeti fantastine i okantne promene koje se mogu desiti u budunosti. Zamislite jednog inteligentnog oveka iz Njujorka, koji je pre 100 godina, jedne veeri, seo sa knjigom koja predvia ivot vek kasnije. Odbijao bi da poveruje da u 2006. skoro svi mogu upravljati koijama bez konja koje mogu dostii brzinu od 60 milja na as, i vie. Mogao bi pomisiti da su dizajneri otili predaleko.

Nasmejao bi se podrugljivo apsurdnosti ideje o leteim mainama, koje je napravio ovek, a koje putuju bre od brzine zvuka. Pomisao na brzo slanje slika i zvukova svetom, delovala bi nemogue osobi pre 100 godina. Delovalo bi joj nemogue da se rat moe razviti do take kada mala bomba, upuena preko pola sveta, moe unititi itav grad s velikom preciznou. Na gospodin s poetka XX veka bio bi uznemiren podatkom da se deo njegove zarade odvaja za penziju. Ostavimo sada naeg dentlmena da guna o svetu koji se brzo kree i budunosti koja je otila predaleko. Jesmo li danas ita fleksibilniji i vidimo li dalje? Kako bismo dizajnirali budunost pozitivnih promena, moramo prvo postati eksperti u menjanju naih umova. Razlike izeu XIX i XX veka verovatno e biti male u poreenju sa promenama koje e se odigrati do kraja naeg veka. Najbolje ete razumeti ove ideje ako dananjicu moete videti kao prekretnicu izmeu jue i sutra. Trebae Vam, takoe, osetljivost na nepravdu, proputene prilike za sreu i smrtonosne konflikte, koji karakteriu nau civilizaciju u XXI veku. Nemamo kristalnu kuglu da bismo videli ostatak XXI veka. elimo da pohranite ove ideje u Va sopstveni mentalni kompjuter i iskustvo. Moete ak pronai i bolje ideje koje e imati ulogu u oblikovanju budunosti nae civilizacije. U ostatku knjige istraivaemo nepoznate, alarmantne, uzbudljive i dostine mogunosti za dizajniranje budunosti. Kriza koju treba adresirati Neko moe pomisliti da, sa naom tehnologijom, moemo eliminisati veinu drutvenih oboljenja. Zar moderna tehnologija ne moe obezbediti dovoljno hrane, odee, sklonita i materijalnih dobara za sve, ako se pametno koristi? ta nas spreava u postizanju toga? Tehnologija napreduje, ali naa drutva se jo uvek baziraju na konceptima i metodama ustanovljenim vekovima ranije. Jo uvek imamo drutvo bazirano na oskudici i upotrebi novca. Jo uvek imamo obrasce miljenja ustanovljene na starim strukturama koje su bile u upotrebi u zapadnoj Aziji nekoliko stotina godina ranije. Trudimo se da se prilagodimo brzim promenama u tehnologiji, sa zastarelim vrednostima koje vie ne funkcioniu u dananjem svetu. Zahvaljujui ogromnim prednostima datih korporacijama od strane zakonodavaca koji im duguju svoje pozicije, monopoli dobijaju veu kontrolu. Utena pretpostavka Ja mogu napraviti razliku sve je dalje i dalje od realnosti. Sve manje korporacija poseduje sve vie i vie kompanija. Isti ljudi sede u upravnim odborima razliitih najveih korporacija, pored sopstvene. Korporacije koje poseduju auto i avio kompanije, mogu posedovati i prehrambene, radio, TV, novinske, farmaceutske, proizvodne i kompanije za proizvodnju oruja. Deset najveih zajmodavnih institucija virtuelno kontroloe sve kreditne kartice u SAD. Bogatstvo i uticaj korporativnih elita ne moe se izjednaiti ili meriti od strane radnika, koji im omoguavaju sticanje tog bogatstva. Sa medijskim komapanijama danas, prisvojenim ili sponzorisanim od strane velikih korporacija, teko je znati da li se vestima moe verovati. Prema mnogim anketama, veina naunika smatra da se ljudska rasa ide u pravcu sudara sa prirodom, da itav Zemljin eko-sistem pati i da je sposobnost planete da odrava ivot

ozbiljno ugroena. Postoji pretnja od brzih globalnih klimatskih promena, koje e zasigurno imati ozbiljne posledice. Zagaenje vode, zemlje, vazduha koji udiemo, preti naem zdravlju. Unitavamo neobnovljive resurse, kao to su povrinski sloj zemlje i ozonski omota, umesto da ih pametno koristimo. Suoavamo se sa zajednikim pretnjama koje prevazilaze nacionalne granice: prenaseljenost, energetska nestaica, oskudica vode, ekonomska katastrofa, irenje nekontrolisanih oboljenja, i tehnoloka zamena radnika mainama, samo su neke od njih. ak 852 miliona ljudi irom sveta je gladno. Svakoga dana, preko 16.000 dece umire od gladi jedno dete na svakih 5 sekundi. irom sveta, vie od 1 milijarde ljudi ivi ispod meunarodno ustanovljene linije siromatva, zaraujui manje od 1 dolara dnevno.Veoma mali procenat ljudi poseduje vei deo svetskog bogatstva i resursa. Jaz izmeu bogatih i siromanih se poveava. U SAD 2002. proseni izvrni direktor zaraivao je 282 puta vie od prosenog radnika. U 2005. nadoknade izvrnih direktora veih korporacija u SAD porasle su za 12% do proseka od 9,8 miliona dolara godinje. Direktori naftnih kompanija proli su jo bolje sa poviicama koje su u proseku skoile neverovatnih 109% na 16.6 miliona dolara godinje. U meuvremenu, plate radnika u veini industrija i zanimanja irom SAD su jedva pratile infalciju. U Oregonu, minimalne radnike plate porasle su za skromnih 2.8% na 15.080 dolara godinje. Ono to nam je zavetano izgleda ne funkcionie za veinu ljudi. Sa napredovanjima u nauci i tehnologiji u poslednjih 200 godina, moete se upitati: Da li treba da bude ovako?. Sa uoljivim injenicama da nauno znanje ini nae ivote boljim kada biva korieno sa brigom o ljudskom blagostanju i zatiti ivotne sredine, ne treba se dovoditi u pitanje da li nauka i tehnologija mogu proizvesti obilje, tako da niko ne ostane uskraen. Ali, pogrena upotreba i zloupotreba tehnologije pogorava stvari. Uglavnom smo mi sami uzronici problema sa kojima se danas suoavamo. Moramo prihvatiti da naa budunost zavisi od nas. Dok su vrednosti predstavljene od strane religijskih voa vekovima inspirisale mnoge da se drutveno odgovorno ponaaju, drugi su ili u ratove zbog razliitih religijskih verovanja. Nade za boanskom intervencijom mitolokih bia su iluzije koje ne mogu reiti probleme modernog sveta. Budunost sveta je naa odgovornost i zavisi od odluka koje donosimo danas. Mi smo na spas ili naa propast. Oblik i reenja budunosti poivaju na kolektivnom naporu ljudi koji sarauju. Svi smo mi sastavni deo mree ivota. Ono to pogaa druge ljude i okruenje takoe ima posledice i na nae sopstvene ivote. Ono to je potrebno jeste promena u naoj svesti o pravcu i svrsi alternativna vizija odrive nove civilizacije, koja nije slina ni jednoj do sad. Premda je ova vizija ovde jako saeta, ona se bazira na godinama studija i eksperimentalnom istraivanju. Ovi zapisi nude mogue alternative tenjama ka boljem svetu. Oni pristupaju odlukama koristei nauni metod. Kao i svaki novi pristup, ovo zahteva malo mate i volje pri razmatranju nekonvencionalnog, kako bi bilo uvaeno. Zapamtite da je skoro svaki novi koncept bivao odbaen kao besmislen, odbijen i ismejan kada bi prvi put bio predstavljen, posebno od strane strunjaka tog vremena.

To se desilo prvim naunicima koji su rekli da je Zemlja okrugla, prvima koji su govorili da se okree oko Sunca i prvima koji su mislili da ljudi mogu nauiti da lete. Moete napisati itavu knjigu, i mnogi i jesu, o stvarima koje su ljudi smatrali nemoguim, do trenutka kada bi se desile. Zamislite odlazak na Mesec, na primer! Vai pra-pra dedovi bi se nasmejali na takvu pomisao! Takve zamisli bile su lutanja pisaca naune fantastike. Mnogi napredni mislioci bivali su zatvarani ili ubijani zbog iznoenja misli, kakva je da Zemlja nije centar univerzuma. Oni koji su se borili za socijalnu pravdu i promene imali su ak i vee tekoe. Ljudi koji su zagovarali promene bivali su prebijani, zlostavljani, zatvarani i brutalno ubijani. Na primer, Vangari Maatai (Wangari Maathai), koji je nagraen Nobelovom nagradom za mir 10. decembra 2004. godine, bio je prskan suzavcem, prebijan do besvesti i zatvoren, zbog borbe protiv krenja uma u Keniji, u Africi. Dajana Fose (Dianne Fosse), prirodnjak, koja se aktivno zalagala za zatitu gorila od lovokradica, pronaena je iskasapljena na smrt, u svojoj kolibi. Naalost, ona nije raunala na potrebe lovokradica. Moe se napisati nebrojeno knjiga o tekoama koje su pratile one koji su traili promene i pretili promenom statusa quo.
10
Drugo poglavlje
Sve se menja
U naem dinaminom univerzumu sve stvari se menjaju, od najdaljih delova kosmosa do pomeranja kontinenata. Promene se deavaju u svim ivim i neivim sistemima. Istorija civilizacije je pria o promeni od jednostavnog do kompleksnog. Ljudska dovitljivost i inventivnost su svedoci ovih injenica. Nijedan sistem ne moe da ostane dugo statian; veina monarhija zamenjena je drugim oblicima vlasti i razvila su se drutva zasnovana na volji ljudi, ne kraljeva. Naalost, promene se ne deavaju uvek na bolje. Iako prihvatamo neizbenost promena, ljudi ih doekuju sa dosta otpora. U veini sluajeva, promena ugroava one koji se nalaze na pozicijama koje donose prednost i veim delom je tu da bi, na prvom mestu, odrala stvari onakvim kakve jesu. Za sva drutva ovo je istina, bilo da je struktura moi religijska, vojna, socijalistika, kapitalistika, komunistika, faistika ili plemenska. Voe e pokuati da spree promenu. Ponekad, ak i kada su uslovi uasni za veinu ljudi, sami ljudi se mogu opirati promeni jer im trenutno stanje odgovara. Mi ih nazivamo neimenovanim uvarima sistema. Ali bez obzira na to koliko ljudi prua otpor, ljudska civilizacija nije izuzeta od promena. Promena se deava u svim socijalnim sistemima i ona predstavlja jedinu konstantu. Moemo biti sigurni da je i ljudska istorija jedna od promena. Ipak, u svakom sluaju, oni kojima je to interes (oni koji najvie dobijaju odravajui stvari takvima kakve jesu) protive se ak i tehnolokim promenama. Na primer, ranije u dvadesetom veku, branioci vojne konjice odlagali su razvoj tenka. Ovakva tradicija se ukopala, tako da su 1939. godine, prilikom Nemake invazije na Poljsku, nemake tenkovske divizije bile suprotstavljene poljskim vojnicima koji su i dalje jahali na konjima. Bilo je jasno da konjanici nisu imali anse. Razvoj letelica zapretio je tenkovskim divizijama. Zatim su se piloti i dizajneri aviona borili da zadre razvoj raketa na navoenje. Raketai su se borili da zadre razvoj laserskog oruja. Tako to ide. Ako se zapitamo zato se i dalje suoavamo
11
sa mnotvom istih problema koje su imali i nai preci, iako nae tehnoloke mogunosti daleko premauju njihove, moramo uzeti u obzir da mi postojimo ovde tako kratak vremenski period, skoro toliko mali da bi nas mogli nazivati novoroenim. Ako bismo uzeli 24-asovni sat i njime predstavili vreme otkako je ivot na zemlji poeo, videli bismo da ljudi postoje tek od poslednjeg minuta poslednjeg asa. Tek tokom poslednjih par sekundi poslednjeg minuta moderni ljudi su poeli da koriste naune metode radi iznalaenja najefikasnijih naina za zavravanje nekih poslova. Mi tek sad poinjemo da putamo korak. Vie novog znanja je kreirano od poetka dvadesetog veka do danas nego u prethodnih milijardu godina. Promene su skoro svuda. Ako ivot s vremena na vreme zbunjuje ako se oseate razapeto na sve strane, ako uvidite da, bilo ta radili, i dalje imate probleme koji su uvek tu, ako shvatite da nai ekonomski, politiki i socijalni naini kojima reavamo stvari ponekad proizvode vie potekoca nego to ih reavaju onda samo igrate svoju ulogu u patnji kroz trenutnu fazu tranzicije nae civilizacije.
12
Tree poglavlje
Upotreba naunog metoda
ta to imamo ovde Sve dok nauno razumevanje nije ulo u upotrebu, ljudska bia nisu razumela svoju vezu sa fizikim svetom, pa su izmiljala sopstvena obajnjenja. Ova objanjenja teila su pojednostavljenju i na mnoge naine bila su tetna. Na primer, ako neko zna da nadolazi plimski talas i odabere da ostane i moli se za spas umesto da ode, to moe biti tetno za njegov/njen opstanak. Ljudi su verovali da su kuge i bolesti zasluena kazna od strane ljutog Boga, ali je naunom metodom otkriveno da mnoge bolesti prenose pacovi i vai, a da su prouzrokovane mikrobima. Nije stvar u tome da su naunici konzervativni po pitanju ovih stvari - ve njihovo prihvatanje ideja zahteva mnogo prefinjenije standarde i metode razumevanja. Nauna metoda pomae da se umanje dvoumice, predrasude i unapred doneti zakljuci. Metoda podrazumeva da se iskazi verifikuju i da istraivai kroz eksperimentisanje otkriju ta funkcionie, a ta ne. Naunici postavljaju pitanje: ta to imamo ovde? i zatim sprovode eksperimente kako bi ustanovili prirodu fizikog sveta. Ovaj proces zahteva da eksperimenti budu verifikovani i od strane drugih koji moraju imati iste rezultate. Jedno od veih otkria u nauci jeste shvatanje da ne moemo dobiti odgovore na pitanja isto intuitivno. Ono zahteva velike radne napore i vreme za pronalaenje reenja i odgovora. esto se deavaju mnogi promaaji dok se ne doe do novih otkria. Nauni jezik Razmena ideja i informacija obino zapoinje jezikom, ali kada vidimo kako u svakodnevnom ivotu moemo biti pogreno shvaeni, znamo da ovo moe biti zbunjujui zadatak.
13
Na svakodnevni jezik evoluirao je kroz vekove kulturnih promena i, naalost, teko je reiti neskladne ideje koristei ga. U mnogim primerima, usled razliitih porekla i ivotnih iskustava, ista re moe imati razliita znaenja razliitim ljudima. Neije misli mogu biti protumaene drugaije, ak i ako su na istom jeziku. Ali postoji jezik koji je lako razumljiv mnogima, ak i u razliitim krajevima sveta. Ovaj jezik ima visok stepen fizike korelacije sa stvarnim svetom. Skoro pa nema zbrke u njemu. U razliitim naunim podrujima, kao to su inenjerstvo, matematika, hemija, i ostale tehnike oblasti, imamo stvar najbliu deskriptivnom univerzalnom jeziku koji ostavlja malo prostora za neiju zasebnu interpretaciju. Na primer, ako se dizajn automobila d bilo kom tehniki razvijenom drutvu bilo gde na svetu, bez obzira na politika ili verska uverenja, konani proizvod bie isti. Ovaj jezik je namerno razvijen kao pogodniji nain ustanovljavanja problema. On je skoro sasvim osloboen maglovitih interpretacija i dvosmislenosti. Mnogi od ovih velikih tehnikih koraka, napravljenih u dananje vreme, bili bi nedostini bez usavrene komunikacije. Bez svakodnevnog opisnog jezika bili bismo nemoni da spreimo bolesti, uveamo proizvodnju useva, razgovaramo na udaljenostima od nekoliko hiljada milja ili gradimo mostove, brane, saobraajne sisteme i mnoga druga tehnoloka uda ovog kompjuterizovanog doba. Primena i razumevanje Univerzalne Semantike imaju sutinski znaaj za poboljanje komunikacije. Semantika je definisana na mnogo razliitih naina. Ukratko, to je pokuaj poboljanja komunikacije kroz paljivo korienje jezika. Na primer, termini kao Arapin, Jevrejin, Irac imaju neznatno drugaije znaenje ua razliite ljude. Sline rei imaju vie znaenja, u zavisnosti od razlika u poreklu i iskustvu. Ovo se takoe odnosi i na rei kao to su: razumevanje, savest, demokratija, realnost, ljubav, itd. Za voenje inteligentne diskusije uz korienje odreenih rei, sutinski je pitati osobu o znaenju rei koje je upotrebila. Ako neko eli da razgovara na razuman nain, najbolje bi bilo definisati termine. Semantika je samo jedan instrument koji moe pomoi u poboljanju komunikacije. Korisna knjiga za ovu temu je Tiranija rei Stjuarta ejsa (Tyranny of Words by Stuart Chase). Moemo li primeniti naune metode u nainu dizajniranja budunosti? Otkrie naunih principa omoguava nam da potvrdimo i testiramo mnoga tvrenja. Ako neko tvrdi da odreeni strukturalni element moe izdrati odreeni broj funti po kvadratnom inu, ova izjava moe biti testirana i prihvaena ili odbijena na osnovu rezultata testa. Upravo nam ovo testiranje omoguava da dizajniramo i konstruiemo mostove, zgrade, brodove, avione i ostala mehanika uda. Skoro svako koga znate koristie nauni metod u sluaju da doe do operacije, vonje avionom, ili izgradnje objekata kao to su neboderi, mostovi i automobili. Vekovima smo usaglaeni da emo, kada doe do pitanja line materijalne sigurnosti, pre odabrati nauku nego magiju. Zato je to tako? Verovatno zato to funkcionie i svako to moe videti.
14
Zato onda ne radimo tako i kada se radi o planiranju naeg drutva: naim gradovima, transportnim sistemima, poljoprivredi, zdravlju i tako dalje? Ako smatrate da mi te stvari ve radimo nauno, pogledajte ponovo! Ako nauka ima dosta sa tim to funkcionie, onda oito postoji dosta toga nenaunog u dananjoj socijalnoj i ekonomskoj postavci, zato to stvari ne funkcioniu ba najbolje za veinu svetske populacije ili ivotnu sredinu. Da ima naunog u tome, rat, siromatvo, glad, beskunitvo, zagaenje itd. danas ne bi bili tako rasprostranjeni. Naalost, strukture naeg drutva su se razvile bez sveobuhvatnog globalnog planiranja. Jedan od uslova za redizajniranje drutva jeste taj da Va socijalni dizajn mora poivati u okviru noseeg kapaciteta nae planete. To znai da nai resursi treba da podre ivot na planeti za sve. Ovo e svakako zahtevati naune metode procenjivanja. Ukoliko bismo poeleli da poaljemo nekog na mesec, ne bismo mogli samo da napravimo raketu i usmerimo je ka mesecu. Prvo moramo testirati pritisak koji ljudsko telo moe podneti. Stavili bismo osobu u simulator da bismo videli koliko gravitaciono ubrzanje moe izdrati. Izloili bismo osobu mnogim testovima. Na primer, testirali bismo kako telo funkcionie u besteinskom stanju i efekte na ljudsko zdavlje. Takoe bi nam bile potrebne informacije o uslovima opstanka na mesecu; na primer, ima li tamo vode, vazduha, podnoljive temperature itd. Na otprilike isti nain moramo pogledati planetu kao celinu i upitati: ta to imamo ovde?. elimo da primenimo isti inteligentni metod planiranja korienjem naunog sistema Zemlje zarad planetarnog opstanka. Stepen neprimenjivanja ovog naunog metoda u nainu naeg ivota moe u velikoj meri odrediti nepotrebnu koliinu patnje koja e se dogoditi. Kako mi ovo radimo?
15
etvrto poglavlje
Postojei mitovi
Ljudska priroda U svakodnevnom ivotu posmatramo meusobne veze izmeu fizikih dogaaja svuda oko nas. Ali kada je re o ljudskom ponaanju, esto ne uspevamo da uoimo iste veze kao one koje vae u prirodnim naukama. Kada budemo prouavali ljudsko ponaanje na isti nain na koji prouavamo fiziki fenomen, bolje emo razumeti fizike faktore koji su odgovorni za oblikovanje naih vrednosti i ponaanja. U prirodnim naukama, fiziki fenomeni nastaju usled delovanja velikog broja sila. Na primer, biljka ne raste ukoliko na nju ne deluju hranljive materije, gravitacija, voda, sunce, i jo mnogo toga. amac ne plovi sam od sebe; na to utiu vetar i mnoge druge promenljive. Ne postoji predodreena ljudska priroda. Niko od nas nije roen sa predrasudama, netrpeljivou, ili besom; oni se razvijaju na osnovu naih iskustava. Ne bi trebalo da budemo preokupirani pogrenim konceptom o ljudskoj prirodi, ve bi pre trebalo da ispitamo oduvek promenljivo ljudsko ponaanje u suprotnom bismo i dalje iveli u peinama. Na ljudsko ponaanje, kao i na sve ostalo u prirodi, deluju spoljanje sile. Nauke koje danas prouavaju ljudsko ponaanje manje su razvijene, jer se na prvom mestu fokusiraju na ljude, a nedovoljno na uslove koji vladaju u okruenju, a koji programiraju individuu. Ne moete identifikovati faktore odgovorne za ponaanje kroz studije koje se bave samo pojedinanim linostima. Nasuprot tome, moramo prouavati kulture u kojima se ljudi vaspitaju. Razlike izmeu amerikog domoroca, lopova i bankara ne nalaze se u njihovim genima, ve reflektuju okruenja u kojima su odgajani. Kineska beba nita bre ne naui da govori kineski nego to amerika beba naui engleski. Ako se temeljnije ispitaju efekti koje drutvo ostavlja na ljudsko ponaanje, moe se lako identifikovati tip okruenja iz kog osoba dolazi. Razliitost drutvenoambijentalnih uticaja reflektuje se u jezicima, mimici lica, gestovima i pokretima tela.
16
Ljudsko ponaanje ima svoje zakonitosti i sastoji se iz mnotva promenljivih iz okruenja, koje meusobno reaguju. Ovo ukljuuje i konstruktivna i drutveno-uvredljiva ponaanja. Drutveno okruenje se sastoji iz naeg porodinog ivota, ishrane, ljubavi, ili nedostatka iste, kupovne moi, seksualnog opredeljenja, uzora sa TV-a, knjiga, radija, interneta, obrazovanja, verske pozadine, ljudi sa kojima smo povezani i svih ostalih meusobno interreagujuih promenljivih u neijem ivotu. Generalno, kolektivne vrednosti su pod uticajem drutvene strukture i drutvenih podkultura. Drutveni sistemi tee neprestanom odravanju uz sve svoje prednosti i mane. Bilo da uvidimo to ili ne, mediji i uspostavljene institucije koje utiu na nacionalni plan konstantno manipuliu veinom ljudi. Ovo, sa druge strane, utie na vei deo naeg ponaanja, naih oekivanja i vrednosti. Naa poimanja dobrog i loeg i nai koncepti moralnosti takoe su deo naeg kulturnog nasledstva i iskustva. Ovaj metod kontrole, koji ne zahteva upotrebu fizike sile, pokazao se veoma uspenim, tako da samo mali broj ljudi prepozna i oseti manipulacije. Mnogi misle da je pohlepa deo ljudske prirode. Kako ljudi vekovima ive u nestaici ili strahu od nestaice, razvili su se obrasci ponaanja kao sto su pohlepa, i divljenje onima koji su akumulirali bogatstvo kroz kriminal, proneveru i sline stvari. Ovi obrasci su sa nama vekovima pa mnogi misle da je to samo ljudska priroda koja se ne moe promeniti. Ali pogledajmo ovaj primer: ako bi nedelju dana padala zlatna kia, ljudi koji ive u drutvima u kojima vlada nestaica izjurili bi napolje i punili svoje kue zlatom. Ako bi se zlatna kia nastavila godinama oni bi poeli da je izbacuju iz kua i bacali bi je zajedno sa njihovim zlatnim prstenjem. U okruenju izobilja i emotivne sigurnosti, mnogi negativni obrasci vie ne bi bili raireni. Ljudi odrasli u monetarnom sistemu, u kome je osnova svega profit, pre e izvoziti delove svog posla nego to e biti zabrinuti za dobro svoje zemlje i zaposlenih. Priroda naih drutvenih institucija odraava ovo ponaanje. Na primer, ako bi kompanija srednje veliine bila zabrinuta za dobro zaposlenih i pruila im zdravstvenu zatitu, igralita za decu i vee plate, ona ne bi privukla onoliko investitora koliko kompanija sline veliine koja bi izvozila posao i investirala u reklamiranje i nove maine. Humanije preduzee ne bi bilo dugo u poslu. Da bi neko opstao u svetu biznisa, on mora imati dominantnu predatorsku crta ponaanja. Ovo nije ljudska priroda ve nus-produkt kulture. U okruenju u kome vlada velika nestaica hrane, ljudi je gomilaju. Ovakvo ponaanje proistie iz same nestaice. Ali na ostrvu u Junom moru sa malom populacijom i obiljem hrane, ljudsko ponaanje je dosta drugaije. Kada se ulovi riba, ulov se deli sa svima. Mnogi drugi primeri pokazuju kako okruenje postavlja eme i vrednosti. U neprijateljskom okruenju, slabiji ljudi e teiti razvoju oruja. Nakon Drugog svetskog rata, ak su se i najuglednije nemake porodice borile oko ostataka hrane u kontejnerima kako bi preivele. U drutvu orijentisanom prema nestaici, velikodunost je retka pojava. Ako je devojka lepa prema uspostavljenim drutvenim standardima, ona e privui mnogo udvaraa. Nasuprot tome, devojka koja je manje atraktivna teie da razvije druge atribute kako bi ostala u igri. Ljudi sa malo znanja o fizikom svetu veruju kako su bogovi i demoni glavni kontrolori prirodnih fenomena. Bilo je vremena kada su veoma snani ljudi bili oboavani i visoko cenjeni u armi17
jama. Napretkom vatrenog oruja teilo se izjednaavanju sa njihovim borbenim sposobnostima. Ratovi postoje od kako je ljudi na zemlji i mnogi ih pripisuju ljudskoj prirodi. U stvari, realan uzrok je nestaica resursa koja prouzrokuje teritorijalne razdore. Mnogi danas smatraju gene razlogom za odstupanje od pravilnog ponaanja, ali se pokazalo da glavni uzroci toga proizilaze iz okruenja. Genetska postavka sama po sebi ne objanjava niti osvetljava u potpunosti ljudsko ponaanje. Nauke o ljudskom ponaanju se bave kompleksnim sistemima gena, uslovima okruenja (hrana, sklonite, porodina dinamika, obrazovanje, verska obuka, lina iskustva) i intrepretacijom i odlukama koje ljudi donose o svetu i njihovom mestu u njemu. Ono to se smatra prikladnim ponaanjem danas moda e se smatrati nenormalnim u budunosti. Pitanje koje preostaje jeste koliki deo naeg sistema vrednosti je isprogramiran naporima drutva da odri postojee i uspostavljene institucije. Nije ljudska priroda ve ljudsko ponaanje ono zbog ega bi trebalo da se zabrinemo. To se moe veoma lako promeniti odgovarajuim i relevantnim obrazovanjem, i dizajniranjem okruenja koje je u skladu sa noseim kapacitetom zemlje. Bolje vrednosti, ideali i ponaanje ne mogu se u potpunosti realizovati dokle god je gladi, nezaposlenosti, otputanja, rata i siromatva. Vladavina prava Mnogi ljudi oseaju da je potrebna vladavina prava kako bi se eliminisali nai problemi. Ali, da li nam je potrebno jo zakona? Imamo ih mnogo hiljade hiljada njih, ali se oni konstantno kre. Na primer, postoji na hiljade zakona protiv krae. Ali ako detaljnije ispitamo i pogledamo statistike, nalazimo da nekoliko ljudi kontrolie veinu zemaljskih resursa. Mnogi ljudi nemaju dovoljno para ni za osnovne potreptine. Kako moemo da mislimo da bi, bez promene ovakvih uslova, usvajanje zakona spreilo krau? Ovo je jo tee kada reklame uine proizvode tako primamljivim. Ljudi u Sjedinjenim Dravama su, skoro neprimetno, izloeni reklamama kojih bude i preko 2.500 u toku dana. ak ni mirovni sporazum ne moe da sprei jo neki rat, ako se ne pozabavi sutinskim razlozima. Zakoni o internacionalnoj saradnji ne bave se razlozima zbog kojih su nam potrebni zakoni oni tee zamrzavanju stvari onakvim kakve jesu. Bez obzira na sporazume, nacije koje su silom i nasiljem osvojile posede irom sveta i dalje zadravaju svoje pozicije koje im daju teritorijalnu prednost i prednosti koje se tiu resursa. Sporazumi su samo zavoji za poblem i obino uspevaju samo da na kratko odloe konflikt. Ono to je moda potrebno jesu drugaiji ljudi u vladi, etini ljudi koji brinu o drugima. Moda bi oni odstranili korupciju i radili za svaije dobro. Ali, ako bi ak i najetiniji ljudi bili izabrani na visoke pozicije, a mi ostali bez zaliha, i dalje bi postojali laganje, varanje, kraa i korupcija. Ne trebaju nam etini ljudi ve nain za inteligentno upravljanje zemaljskim zalihama za svaije dobro.
18
Ispitivanje uslova koji izazivaju probleme Mozda sr problema lei negde drugde, a ne u proglaavanju zakona ili postavljanju etinih ljudi u vladu. Moda bi trebalo da pogledamo nain na koji mi trenutno stiemo i distribuiramo dobra koja su nam potrebna. Ovo se izvrava sticanjem novca, bilo zamenom neijeg vremena, umea i truda, bilo istraivanjem finansijskog sistema sa ciljem dobijanja vie novca zauzvrat, i zamenom tog novca za dobra i usluge. Ovo je moda bio dobar metod u prolosti kada su dobra bila oskudna, a tehnologija u svom usponu, ali danas bi nae napredne tehnologije mogle biti alatke za potpuno drugaiji scenario. Ako posmatramo stvari oima nauke, ima vie nego dovoljno hrane i materijalnih dobara na Zemlji da pokriju sve potrebe ljudi ako se njima pravilno upravlja. Ima ih dovoljno da omogue svakome da ima veoma visok ivotni standard uz inteligentnu upotrebu tehnologije, zaliha i tenikog osoblja. Kada kaemo upotreba tehnologije, mislimo na tehnologiju koja ne teti ljudima ili okruenju i ne troi vreme i energiju uzaludno. Razmotrite ovo: u vreme recesije, kada ljudi imaju malo novca da kupuju stvari, ne ostaje li Zemlja ista kakva je bila? Ima li i dalje stvari na policama u prodavnicama i zemlje da se uzgajaju itarice? Samo su pravila igre ta koja imaju nedostatke i uzrokuju toliku patnju. Postojanje novca teko da je ikada preispitivano i istraivano, ali hajde da razmotrimo nau upotrebu novca. Novac sam po sebi nema nikakvu vrednost. To je samo slika na jeftinom paretu papira sa dogovorom izmeu ljudi o tome ta se njime moe kupiti. Ako bi pare padale sa neba, bili bi sreni svi osim bankara. Postoji mnogo nedostataka u korienju ovog starog metoda razmene dobara i usluga. Mi emo ovde razmotriti samo par njih i omoguiti vam da listi dodate jo koji. Novac je samo smetnja izmeu onoga to nekome treba i onoga to moze da dobije. Ljudima ne treba novac, ve pristup resursima. Rezultat upotrebe novca su drutveno raslojavanje i elitizam, koji se baziraju pre svega na ekonomskoj nejednakosti. Ljudi nisu jednaki ukoliko nemaju jednaku platenu mo. Veina ljudi su robovi posla koji ne vole samo zato to im je potreban novac. Postojanje korupcije, pohlepe, zloina, pronevera i jo mnogo toga posledica je potrebe za novcem. Veina zakona je doneta u korist korporacija, koje imaju dovoljno novca da lobiraju, podmite ili ubede vladine zvaninike da napiu zakone koji e sluiti njihovim interesima. Oni koji kontroliu platenu mo imaju vei uticaj.
19
Novac se koristi da bi se kontrolisalo ponaanje onih sa ogranienom platenom moi. Dobra, kao to je hrana, ponekad se unitavaju kako bi se ouvale visoke cene; kada vlada nestaica cene rastu. Postoji ogromno traenje materijala i odliv dostupnih resursa usled povrnih dizajnerskih promena koje nastaju zbog najnovijih prohteva svake godine u cilju stvaranja kontinuiranih trita za proizvoae. Postoji ogromna degradacija okruenja zbog visokih cena naprednih metoda odlaganja otpada. Planeta Zemlja se pljaka zbog profita. Dobiti tehnologije dostupne su samo onima sa dovoljnom platenom moi. Najvanije, kada je profit krajnji cilj korporacija, odluke u svim oblastima se ne donose zbog dobrobiti ljudi i ivotne sredine, ve pre svega radi sticanja bogatstva, svojine i moi. Naredna faza drutvenog razvoja ta je to to nam je svima zajedniko? ta bi trebalo da nam budu prioriteti? Sve nacije i svi ljudi, bez obzira na politiku filozofiju, verska ubeenja, ili drutvene obiaje, zavise od prirodnih resursa; svima nama trebaju isti vazduh i voda, plodna zemlja za hranu, i neophodna tehnologija i osoblje za odravanje visokog ivotnog standarda. Moda bi trebalo da osavremenimo nain na koji drutvo funkcionie kako bi svi na zemlji mogli da steknu prednosti naih tehnoloskih mogunosti da odravamo isto okruenje i visok ivotni standard. Nema dovoljno novca da se zapone plaanje jednog ovakvog tipa promene, ali ima vie nego dovoljno resursa na Zemlji da se to stvori. Da rezimiramo: Zemlja poseduje izobilje resursa i nae iskustvo u efikasnoj raspodeli ovih resursa kroz upotrebu novca jeste zastareo metod koji je prouzrokovao mnogo patnji. Nije nam potreban novac ve inteligentno upravljanje zemljinim resursima za dobrobit svih. Najbolji nain za postizanje ovoga je uvoenje resursno-bazirane ekonomije. Resursno-bazirana ekonomija Ovo je dosta drugaiji koncept nego bilo koji do sada. Jednostavno reeno, resursno-bazirana ekonomija koristi resurse, a ne novac, i ljudi imaju pristup bilo emu to im je potrebno, bez upotrebe novca, kredita, kompenzacija, ili bilo kog drugog oblika duga ili zavisnosti. Svi svetski resursi se uvaju kao zajedniko naslee svih ljudi na Zemlji. Stvarno bogatstvo bilo koje nacije nije njen novac, ve razvijeni i potencijalni resursi i ljudi koji rade na eliminaciji nedostataka kako bi se stvorilo humanije drutvo.
20
Ako Vam ovo i dalje deluje zbunjujue, razmotrite sledee: ako bi grupa ljudi zavrila na ostrvu sa novcem, zlatom i dijamantima, a ostrvo ne bi imalo plodnu zemlju, ribu ili istu vodu, njihovo bogatstvo bilo bi irelevantno za preivljavanje. ta ako bi sav novac na svetu iznenada nestao? Dok god zemljite, fabrike i ostali resursi opstaju, mi moemo da izgradimo bilo ta to izaberemo i da ispunimo nae materijalne potrebe. Zakljuak je da novac nije ono to ljudima stvarno treba; to je pristup ivotnim potreptinama. U resursno-baziranoj ekonomiji, resursi se direktno koriste za poboljanje ivota itave populacije. U ekonomiji koja se zasniva na zalihama, a ne na novcu, moemo s lakoom proizvesti sve ivotne potreptine i obezbediti veoma visok ivotni standard za sve.
21
Peto poglavlje
Od jednog do drugog sistema
Tranzicija znakovi vremena Veina ljudi ne pone da traga za novim socijalnim ureenjem sve dok ono u kome ive ne prestane da funkcionie u njihovu korist. Naputanje sistema kao to je novac, koji se u tolikoj meri ustalio u naoj kulturi, najverovatnije bi zahtevalo kolaps itavog sistema. Neke stvari koje se deavaju mogu biti pokazatelji da se ovaj kolaps ve sprema: Industrijalizovane nacije sveta uvode sve noviju automatsku tehnologiju u cilju pariranja niskim cenama na globalnom tritu. Rezultat ove nove tehnologije jeste to da sve vie i vie ljudi gubi svoje poslove i ne moe izdravati sebe i svoje porodice. Upotrebom automatizacije i kibernizacije u punom potencijalu, maine ne zamenjuju samo industrijske radnike ve i veliki broj profesionalaca. Posledica toga je da manje ljudi moe kupiti proizvode koje te automatizovane fabrike proizvedu. Kontinualni izvoz poslova i proizvodnih postrojenja u prekomorske zemlje zbog jeftinije radne snage, manjeg broja zabrana koje se odnose na ivotnu sredinu i ostalih beneficija moe izgledati dobro na kratke staze, ali e se svakako ispostaviti katastrofalnim. Verovatno je da e gubitak prihoda za veinu zaposlenih biti toliki da e oni izgubiti svoje domove i ono to poseduju. Jedan broj naunika tvrdi da e do 2030. godine biti drastinih nestaica nafte koju je lako crpeti. Moda nee nestati, ali mogue da e postati finansijski, a zatim i fiziki nepraktino izvlaiti je. Konano, bie potrebno vie energije za buenje zemlje i rafiniranje nafte, nego to je isplativo. Gotovo isto e se desiti sa prirodnim gasom, ali ranije. Ova otkria prouzrokovae ogromna socijalna i ekoloka uruavanja, jer e se preduzea gurati radi zatite svojih profitnih podruja i eksploatisati vie zemlje, vode i prirodnih resursa. To moe dovesti do kraha duniko/monetarnog sistema i do toga da veina ljudi izgubi poverenje u njega. Tada e moi da se posvete ozbiljnom istraivanju kako bi globalna, na resursima zasnovana, ekonomija funkcionisala, i zamiljanju kako bi ivot izgledao u takvom drutvu. U poglavljima koja slede, osvrnuemo se na procese naeg prilagoavanja na ovaj novi nain ivota.
22
esto poglavlje
Budunost prema nacrtu Ulazak u zdraviju budunost
Prvi koraci Da bi zapoeli implementaciju resursno-bazirane ekonomije, socijalni dizajneri moraju upotrebiti nauni metod i postaviti pitanje: ta to mi imamo ovde? Sa zahtevom da sve bude prueno na najefikasniji, najkomforniji i najizdrljiviji nain, prvi prioritet je stvaranje isto tehnike procene osnovnih potreba globalne populacije. Koliina stambenih jedinica, hrane, vode, zdravstvene nege, transporta, obrazovanja i ostalih slinih potreptina mora se uporediti sa dostupnim resursima koje planeta moze da prui. Ovo treba izbalansirati sa potrebama drugih vrsta koje ine mreu ivota na Zemlji. Glavni cilj je da se prevazie oskudica i da se zadovolje potrebe svih. Kako bi se, to je bre mogue, stvorilo odrivo drutvo pogodno za rad, potrebne su nam ogromne koliine energije. Ono to je preko potrebno jeste strategija energetskog razvoja na globalnom nivou, koja zahteva zajedniko uputanje u internacionalno planiranje na nivou koji nikada ranije nije dostignut. Energija Jedna od najupotrebljivijih mera razvoja civilizacije jeste koliina dostupne energije po osobi. Do znatnog stepena, nivo fizike udobnosti koju danas uivate je u korelaciji sa energijom kojom raspolaete. Zamislite do kakve paralize bi dolo ukoliko bi vam isekli struju i zalihe gasa, i ako biste morali da koristite sopstvene miie kako biste neto zavrili. Resursno-bazirana ekonomija brzo poinje sa radom na istim izvorima energije. Ovo je jedino mogue onda kada nema vie monetarnih ogranienja u nainu izvravanja ili pruanja onoga to je potrebno. Eliminacijom ogranienja u profitu i imovini, i eliminacijom oskudice, istraivake laboratorije bi brzo poele da rade zajedno i da slobodno dele informacije. Ne bi bilo potrebe za patentima ili vlasnikim informacijama, jer krajnji cilj ne bi bilo sticanje novca kako bi se nastavilo sa radom, ve postizanje rezultata koji su slobodno i brzo dostupni itavoj populaciji planete. Ovo je projekat na kome bi mnogi ljudi rado i zahvalno radili, kada bi rezultati odmah koristili svima. Interdisciplinarni timovi kvalifikovanog osoblja, u skladu sa zahtevima projekta,
2
radili bi na energiji i automatizovanim sistemima kako bi pravili i dostavljali robu i usluge na irokoj skali. ak bi i univerzitetski studenti pomogli ueem u donoenju brzih metoda za reavanje ovih problema. Ovo mogu biti armije budunosti, ogromna mirovna mobilizacija kako bi se povratila i sauvala Zemlja i njeni ljudi. Ovo nikada ranije nije uraeno i moe se uraditi jedino kada novac nije prepreka. Pitanje nije imamo li novca, ve imamo li resursa i sredstava za postizanje ovog novog pravca. Tokom tranzicije od jednog ka drugom sistemu, siromanim regionima bili bi obezbeeni toplotni ureaji za kuvanje i sterilizaciju vode. Hrana za ta podruja je dehidrirana i kompresovana radi utede prostora u isporuci. Ambalaa je biorazgradljiva i moe se upotrebiti kao ubrivo koje ne zagauje zemljite. Regioni bez plodne zemlje bi koristili hidroponske farme, ribnjake i morske farme. Kako bi se utedela energija tokom tranzicije, umesto da svaka porodica priprema hranu, postoje distribucioni centri koji vre isporuku hrane u domove i restorane. Ovi masivni metodi isporuke robe i usluga su u upotrebi irom sveta. Ogromni izvori energije bili bi istraivani i razvijani. Ovo ukljuuje snagu vetra, talasa i plime, okeanskih struja, temperaturnih razlika, vodenih padova, geotermalnu, elektrostatiku, vodoninu, snagu prirodnog gasa, algi, biomase, bakterija, faznih transformacija i snage termionika (pretvaranje toplote u elektricitet kljuanjem elektrona sa vrele metalne podloge i njihovom kondenzacijom na hladnijoj podlozi). Dodatno, postoji potencijal da Fresnelova soiva koncentriu toplotu. Energija fuzije je ista ona energija koja pokree kosmos i zvezde. Kada bismo nauili kako da je prikupljamo, svetski energetski problemi bili bi reeni zauvek, bez ikakvih tetnih efekata ili opasnih toksinih materijala za odlaganje. Jedini ostatak bio bi ist pepeo helijuma. Krajem dvadesetog veka okeanografi su nam poruivali da ako bismo crpeli ogromni energetski potencijal svetskih okeana koji zauzimaju 70.8% povrine Zemlje, lako bismo mogli da izaemo u susret sadanjim i buduim energetskim potrebama u milionima godina koje dolaze. Kljuni element u dizajniranju gradova u resursno-baziranoj ekonomiji jeste ugradnja svog neophodnog prikupljanja energije unutar same strukture grada. Ovo e biti podrobnije objanjeno u sekciji Grad. Jo jedna ogromna neiscrpna energetska opcija je razvoj pizo-elektrinih materijala, ili laminiranih sistema unutar cilindara koji se aktiviraju porastom i opadanjem plime. Geotermalna snaga, ili snaga ekstrahovana od toplote zemlje, koristi se irom sveta sa ogromnim uspehom. Naunici predviaju da, ako bismo razvili i prikupljali samo 1% geotermalne energije dostupne u naslagama zemlje, nai energetski problemi bili bi eliminisani. Bez monetarnih restrikcija u resursno-baziranoj ekonomiji, drutvo bi imalo ansu da dokae da li su ti naunici u pravu.
2
Geotermalna energija moe da prui 500 puta vie energije nego to je energija sadrana u svim svetskim zalihama fosilnih goriva, pri emu bi se smanjila opasnost od globalnog zagrevanja. Geotermalne elektrane proizvode jako malo zagaenja u poreenju sa fosilnim gorivima i ne emituju azot-oksid ili ugljen-dioksid. Relativno mala povrina zemlje je potrebna za samu elektranu. Bez naftnih i gasnih kompanija koje kontroliu monetarnu ekonomiju, geotermalna snaga bi postala najekonomiiji i najefikasniji nain za zagrevanje i hlaenje zgrada. Da smo primenili samo jednu desetinu onoga to se trenutno troi na vojnu opremu za razvoj geotermalnih generatora, jo davno bismo reili problem nestaica energije. U oblastima kao to je Island geotermalna energija se koristi itave godine za uzgajanje biljaka u zatvorenim okruenjima. U resursno-baziranoj ekonomiji korienjem ovog metoda, enormne koliine sveeg povra mogu biti kultivisane tokom svih sezona. Slian proces moe se primeniti na ribnjake u oblastima u kojima su potrebni zagrevanje i hlaenje. Masivne podvodne strukture mogle bi da pokreu deo Golfske struje kroz ogromne turbine koje generiu istu elektrinu energiju. Turbine bi imale centrifugalni separator i deflektore koji bi spreavali naruavanje morskog ivota. Most ili tunel preko Beringovog moreuza izmeu Azije i Severne Amerike mogao bi da generie elektrinu energiju i da sakuplja i obrauje morske produkte. Ispod i iznad okeanske povrine bili bi tuneli za transport putnika i robe. Cevi bi mogle da dovode sveu vodu od ledenih bregova koji se otapaju do ostalih delova sveta. Ova struktura ne samo da bi omoguila fiziku vezu izmeu kontinenata, ve bi takoe koristila kao mesto za socijalnu i kulturnu razmenu. U naoj resursno-baziranoj ekonomiji, postojale bi sveobuhvatne studije o okruenju i ljudskom uticaju na njega pre zapoinjanja bilo kog velikog projekta. Velika briga je zatititi i obnoviti okruenje za dobrobit svih ivih bia u ivotnoj zajednici. Svrha konstruisanja i razvoja ovih energetskih projekata jeste oslobaanje ljudskih bia nepotrebnih radnih zadataka. Za postizanje ovakvog drutva bie nam potrebna automatizacija mnogih poslova to je pre mogue.
2
turbines to generate clean electric powe turbines are slow turning and would have cen SAKUPLJANJE separators and deflectors to prevent harm to G THE GULF STREAM GOLFSKE life. STRUJE These underwater structures divert a por flow of the Gulf Stream and other curren Ove podvodne strukture preusmeravaju deo turbines to generate clean the These underwater structures divert a portion ofelectric p toka Golfske struje i ostalih struja kroz turturbines are other currents through flow of the Gulf Stream and slow turning and would have bine radi generisanja iste elektrine energije. separators and deflectors turbines to generate clean electric imaleto prevent harm Turbine se sporo okreu i power. The bi centrifuBERING STRAIGHT DAM life. turbines are slow turning and would have centrifugal galne separatore i deflektore kako bi spreile separators and deflectors tete morskomharm to marine nanoenje to prevent ivotu. A major development in the future could be the conlife. struction of a land bridge or tunnel across the Bering Strait. The primary function of this span would be to BRANA NA BERINGOVOM MOREUZU generate electrical power and house facilities for colBERING STRAIGHT DAM lecting and processing marine products. Beneath and Znaajno otkrie u budunosti mogla bi da above the ocean surface ili tunela preko AIGHT bude konstrukcija velikog mostawould be tunnels tobe the conDAM A major development in the future could transport Beringovog moreuza. Primarna funkcija ovog passengers andland bridgePipelines to conduct fresh water from melting icebe struction bilo bi materials. or tunnel premoenja of a generisanje elektrine energi- across the Bering other parts primary could be of be i velopment inThe kunih postrojenja za sakupljanjespan would be to Strait. the future function the conje i postojanje of the world may also this incorporated. Not only could this structure p a bridge electrical Ispod i and house obradu morskih tunnel power the Bering facilities it colgenerate link between Asia and North a land physical or proizvoda.acrossiznad povrine America, forcould also serve as an aven okeana bili bicultural exchange. i robe. social and tuneli za transport putnika be to rimarylecting and processing marine products. Beneath and function of this span would Cevi bi mogle da dovode sveu vodu od ledenih above the ocean do facilities for colectrical power and house ostalihwould sveta. bregova koji se otapaju surface delova be tunnels to transport Ova struktura ne products. Beneath and processing marine samomaterials. Pipelines to conduct fresh water from melting ic passengers and da bi omoguila fiziku vezu izmeu kontinenata, ve bi takoe koristila cean other parts of the world maytransportincorporated. Not only could this structu surface would be tunnels to also kao mesto za socijalnu i kulturnu razmenu. be GEOTHERMAL ENERGY PLANTS a physical link between Asia and North America, it could icebergs as and materials. Pipelines to conduct fresh water from melting also serveto an a
HARNESSING THE GULF STREAM
social and also be incorporated. Not only could this structure provide of the world may cultural exchange. GEOTERMALNE nk between Asia and North America, it could Geothermalas an avenue refinemen also serve energy, with for ELEKTRANE ultural exchange. conversion technologies, can take a GEOTHERMAL ENERGY PLANTS
AL ENERGY PLANTS
Geothermal energy, with refinements in global warming. Readily available conversion technologies, can take a more regions throughout the world, th prominent role in reducing the threat of alone would provide enough global warming. Readily available in many energy for the next thousand yea regions throughout the world, this source alone 2 would provide enough clean
Geotermalna energija, sa derivatima prominent role in reducing the thre i tehnologijama za pretvaranje, moe global warming. Readily available in m dobiti vaniju ulogu u smanjenju pretnje od globalnog zagrevanja. world, regions throughout the Trenutnothis so dostupan u mnogim regionima irom alone would provide enough c sveta, ovaj izvor energije pruio bi doenergy for the next thousand years. Geothermal energy, with refine voljno iste energije za sledeih hiljadu conversion technologies, can tak godina. prominent role in reducing the
Sedmo poglavlje
Gradovi koji misle
Dizajniranje budunosti Lokalne vlade troe dosta vremena i resursa u nameri da osavremene sadanje gradove, puteve, saobraajni sistem. Cena izrade, odravanja i sveukupne neefikasnosti je visoka. Jeftinije je izgraditi novije gradove, u celosti nego preureivati i odravati stare, kao to je efikasnije i jeftinije dizajnirati fleksibilne, izuzetne proizvodne metode nego pokuati unapreivanje zastarelih fabrika. Svet bez zagaenja i otpada, sa parkovima, igralitima, umetnikim i muzikim centrima, kolama i zdravstvenom negom, koji su dostupni svima besplatno, zahteva korenite promene u nainu planiranja gradova, onako kako planiramo i sopstveni nain ivota. Da bi se razvijao u novom sistemu, prvi grad e testirati validnost dizajniranih parametara i uiniti neophodne promene po potrebi. Ovaj novi drutveni pravac moe se razvijati na mnogim frontovima u knjigama, magazinima, na TV-u, radiju, seminarima, tematskim parkovima. Moemo takoe dizajnirati i eksperimentisati sa automatizovanim procesima gradnje sledeeg grada. Inovativni multidimenzionalni kruni gradovi kombinuju najprefinjenije resurse i tehnike konstrukcije koje su dostupne. Geometrijski elegantan kruni oblik, okruen parkovima i batama, dizajniran je da funkcionie sa minimumom energije, kojom postie najvie mogue ivotne standarde za sve. Gradski dizajn koristi najbolje od iste tehnologije u harmoniji sa lokalnom ekologijom. Dizajn i usavravanje ovih novih gradova na najbolji mogui nain obnavlja i titi okruenje. Mora se shvatiti da je tehnologija bez humanog interesa beznaajna. Novi gradovi e obezbediti celokupno okruenje sa istim vazduhom, vodom, zdravstvenom zatitom, dobrom ishranom, zabavom, pristupom informacijama i obrazovanjem za sve. Postojali
2
bi umetniki i muziki centri, potpuno opremljene prodavnice maina, naune laboratorije, delovi predvieni za hobije i sportove i proizvodni distrikti. Ovi novi gradovi bi takoe pruili sve vrste rekreacija koje bi se odvijale na maloj udaljenosti od stambenih kvartova. Recikliranjem otpada, obnovljivim i istim sistemima za proizvodnju energije i svim uslugama upravljalo bi se integrisanim, kibernizovanim metodama. Upravljanje sopstvenim ivotom, nainom ivota i linim preferencijama, ostavljeno je pojedincu u potpunosti. Neki gradovi mogu biti kruni, dok drugi mogu biti linearni, podzemni ili konstruisani tako da plutaju na povrini mora (doi emo do njih kasnije). Mnogi gradovi bili bi dizajnirani kao u potpunosti zatvoreni sistemi, neto kao brodovi za krstarenje, opremljeni za estomesenu plovidbu. Oni bi posedovali rezidencije, teatre, parkove, rekreacione, zdravstvene, obrazovne i centre za zabavu, kao i sve potreptine i pogodnosti za potpuno ivotno okruenje. Sve u ovim gradovima bilo bi blisko samosadrivom sistemu, onoliko koliko uslovi dozvoljavaju. Na severnim lokacijama, neki gradovi bili bi delimino ispod zemlje. U planiranju gradova, raunari e pomoi u odreivanju dizajna koji se zasniva na najiscrpnijim istraivanjima podataka u vezi sa okruenjem i ljudskim potrebama. Na primer, karakteristike populacije u datom podruju odreuju koliko je bolnica i kola izgraeno i koja oprema je bila potrebna. Neki medicinski sistemi bili bi pokretljivi, a drugi prefabrifikovani na zemlji ili moru. Na kraju, itavi gradovi automatski bi bili na licu mesta sklapani od standardizovanih, prefabrikovanih delova napravljenih u automatizovanim fabrikama. Kroz ovaj metod sistemskog pristupa ovo moramo naglasiti bili bismo sposobni da pruimo svim ljudima veoma visok ivotni standard za najkrae mogue vreme. Ovo omoguava irok raspon fleksibilnosti u promenljivom dizajnu i iskoriava prednosti zamenljivih jedinica. Gradovi dobijaju nove i drugaije izglede u zavisnosti od njihove namene. Svaki grad je jedinstven. To ne sniava ljudske ivote na osnovni egzistencijalni nivo; tanije, ono omoguava sve pogodnosti koje moderna nauka i tehnologija mogu obezbediti. ak ni najbogatiji ljudi iz prolosti ne bi mogli da dostignu ivotni standard jednak ovom u novim gradovima, koji bi takoe obezbedio najvii nivo sigurnosti i duhovnog mira. Strukture e biti pravljene od novijih materijala kao to je onaj dvoslojni, polufleksibilnog sastava, sa unutranjim slojem pene i keramikom spoljnom povrinom, koja bi doputala irenje i skupljanje bez nastanka pukotina. Ovo ne zahteva odravanje. Tanka ljuturasta konstrukcija moe se masovno proizvoditi u roku od par sati. Ovaj tip konstrukcije trpi mala ili nikakava oteenja u sluajevima zemljotresa, uragana, termita, i vatre. Prozori e biti kontrolisani elektronskim putem kako bi zaklonili ili zatamneli spoljanje osvetljenje i ili bi u paketu sa kompjuterski kontrolisanim, automatskim sistemima za ienje, koji ne zahtevaju ljudski rad. Nove tehnologije omoguavaju ouvanje resursa za slabije razvijene regije, bez rtvovanja bilo kojih udobnosti naprednog ivota. Na krajnji cilj postizanja visokog ivotnog standarda za itavu ljudsku rasu moe se postii jedino kroz uvoenje takvih inovacija. Ovi gradovi koordiniu proizvodnju i distribuciju, stabilizujui ekonomiju tako da vie nema vika ili manjka u proizvodnji. Ostvarivanje toga zahteva automatski nervni sistem (senzori okruenja) integrisan u sve oblasti drutvenog kompleksa.
2
Na primer, u poljoprovrednom pojasu, elektronske sonde postavljene u zemljite automatski prate stanje nivoa vode, sastava zemljita, hranljivih sastojaka, itd., i deluju u skladu sa tim, bez potrebe za ljudskom intervencijom u sluaju promene uslova. Ovaj metod podrke industrijske elektronike bio bi primenjen na itav sistem. Ovi gradovi funkcionisali bi kao celoviti organizmi koji se razvijaju, a ne kao statine strukture, zato to je njihov dizajn osmiljen da se menja. Ova potpuna okruenja bi omoguila najiri mogui okvir za individualnost i kreativnost onih koji u njima ive. Razmatranje dizajna U nekom periodu, arhitektonski ukrasi inili su sastavne delove graevina. Otmeni stubovi i tremovi antike Grke i Rima bili su neophodne komponente graevina. Dolaskom novijih, lakih materijala i usavravanjem inenjeringa, moemo premostiti vee distance bez stubova i ostalih potpornih struktura. Resursno-bazirana ekonomija ne bi se vie uputala i svesno rtvovala efikasnost po cenu odravanja graevina dizajniranih da prue oseaj impresivnosti. Ako nastavimo da dizajniramo svoje graevine sa vidnim rasipanjem i dekorisanjem, mi emo umanjiti ivotni standard drugih rasipniki koristei resurse. Dizajniranje graevine sa mnogobrojnim vetakim dodacima ne ukazuje na originalnost, kreativnost ili individualnost. Individualnost se iskazuje naim jedinstvenim nainom razmiljanja o nama samima i svetu oko nas, a ne naim spoljanjim izgledom. Ovim ne elimo da osporimo prelepe strukture sagraene u prolosti tehnologijom koja je bila tee dostupna i sa vie ogranienja. Meutim, kontinuirana primena antikih metoda konstrukcije usporava inovativno i kreativno razmiljanje, koje je neophodno za kulturu koja se razvija. Inteligentna upotreba resursa inkorporiranih u graevine znatno pojednostavljuje nain ivota i umanjuje rasipanje i odravanje. Novi gradovi predviali bi potrebe stanovnika kroz efikasnu alokaciju resursa i materijala, u energetski svesnom i nezagaenom okruenju. Domovi Mnogima s poetka XXI veka, kue u budunosti mogu se uiniti nerealnim. Na primer, kue se mogu obezbediti od vremenskih uslova uz pomo elektronskih sredstava. Nametaj se moe sastojati iz sasvim razliitih konfiguracija koje se automatski prilagoavaju naim telesnim konturama. Nove tehnologije uinie zidove u potpunosti transparentnim, tako da ukuani mogu videti pejza koji ih okruuje, dok niko spolja ne moe videti enterijer kue. Dnevna svetlost se moe ublaiti i prilagoditi eljama ukuana. Ove zgrade spreile bi ulazak spoljanjih zvukova, insekata i praine, i odravale bi eljenu unutranju temperaturu. Telefoni bi bili u potpunosti neprimetni i predstavljali bi sastavnu komponentu unutranje strukture, fokusirajuci zvuk elektronskim sredstvima ka vaem uhu. Materijali od kojih je zgrada izgraena proizvodie energiju i kontrolisae klimu u neposrednom okruenju.
2
Inteligentnom primenom humanih tehnologija, moe se obezbediti irok spektar jedinstvenih kua. Strukturni elementi bili bi fleksibilni i koherentno ureeni kako bi najbolje sluili svakom pojedincu. Prefabrikovane modularne kue e otelotvoriti visok stepen fleksibilnosti, koji je u prolosti bio nepojmljiv. Mogu se izgraditi na bilo kom mestu koje neko moe da poeli u sred ume, na vrhovima planina, ili zabaenim ostrvima. Bile bi osmiljene kao samosadrive rezidencije sa termalnim generatorima, sakupljaima toplote, i fotogalvanskim elementima ugraenim u povrinski sloj graevine. Termo ploe bi filtrirale jaku sunevu svetlost, koristei promenljive eme senenja. Svim ovim karakteristikama upravlja stanar i one snabdevaju vie nego dovoljno energije za funkcionisanje celog domainstva. Domovi e takoe sadrati tanu kombinaciju razliitih metala upotrebljavajui termospojni efekat za grejanje i hlaenje. Drugi materijali ugraeni u postojanu plastiku ili keramike materijale inili bi strukturu doma. Sa ovakvom primenom, to je toplije napolju, to postaje hladnije unutra. Ovaj metod slui za zagrevanje ili hlaenje zgrada. Enterijeri kua bili bi dizajnirani tako da odgovaraju individualnim potrebama. Transport Kada elimo da putujemo van grada, tu su kompjuterski navoena kopnena, pomorska, vazduna, svemirska i ostala prevozna sredstva koja mogu prevoziti putnike i robu. Za brz transport putnika na kopnu preko vijadukta, mostova i tunela, ultra-brzi mag-lev vozovi prelaze velike razdaljine i efikasno e zameniti veinu vazdunog transporta. Neki putniki odeljci u transportnim jedinicama mogu se premetati iz voza u toku puta, to eleminie ekanje na stanicama. eleznika, morska i podmorska vozila mogu poneti veinu tovara. Mnoge transportne jedinice imaju odvojive komponente i sadre standardizovane kontejnere inei ih lakim za premetanje. U gradovima se mogu dizajnirati razliiti tipovi eskalatora, liftova, transportera i prevodnica za prebacivanje kroz, pa ak i uz, stranice zgrada u svim moguim pravcima. Oni mogu biti povezani sa ostalim transportnim sistemima i isto tako proireni i na kue. Veina manjih transportnih jedinica za ljude moe da radi na glasovnu kontrolu. Kada glasovna kontrola nije praktina ili mogua, mogu se koristiti alternativni metodi kao to su tasteri. Bez velikih korporacija koje bi kontrolisale proizvodnju automobila zarad profita, svi transportni sistemi mogu biti modularno dizajnirani, uz konstantno auriranje, i isporueni sa najnovijim tehnolokim dostignuima.
0
KRUNI GRADOVI
Dizajniranje budunosti CIRCULAR CITIES
reen sectors provide clean, renewenergy devices. The residential belt features beautiful l Pored stambenog distrikta itavog dana dostupna je homesselekcija zdrave,residential distri using wind, thermal, and solar Adjacent apartments are gracefully streams. The iroka andto the organske hrane. con Slede stanovi i dizajnerski centri, koji okruuju healthy, organically-grown foods ul landscaping, lakes, and winding scape. A centralnu kupolu.innovative architecture provid wide range of Osam kupola udomljuje naune, blend in with the land- pants. ontoured to umetnike, muzike, istraivake, izlobene, zabavne i konferencijske centre, koji su hour basis. Next are the apartme u potpunosti opremljeni i svima dostupni. Centralna vides many choices for the occu- Adjacent which residential district centralselection to the surround the a wide dome. kupola, ili tematski centar, je dom kibernetskog healthy, organically-grown foods are available on a 2 science, art, music, research, ex centra, obrazovnih postrojenja, zdravstvenog centra i hour basis. Next are the apartments and design cente n of and conference centers, which ar postrojenja za kupovinu, komunikacije, umreavanje which surround the central dome. Eight domes house t a 24i brigu o art, Pored research, exhibition, entertainme available to everyone. The centra science, deci. music,toga, slui kao jezgro za veinu nters, transportnih usluga, koje uzimaju formu horizonand conferencehouses which cybernated system ter, centers, the are all fully equipped a e the talnih, vertikalnih, radijalnih krunih transportera sho available health center, iand dome, or theme ce to everyone. The central facilities for ment, koji bezbedno prevoze putnike bilo gde unutar grada. ter, houses the cybernated system, educational faciliti networking, and childcare. In add health center, and facilities for shopping, communication and Sistem olakava efikasan transport stanovnika grada, vices, which take the form of as networking, potrebu za automobilima. Meugradski the ceneliminiui and childcare. In addition, it serves horizo vices, whichpredvien form of horizontal, vertical, within move passengers anywhere radial, a lities, transport je take the u vidu pruge sa jednom trakom move passengers anywhere within the city. This system for city pogon. i vozila na elektrini residents, eliminating the n ions, for city residents, eliminating the need for automobiles. e core for most transportation servided by monorail and electrically vided by monorail and electrically operated vehicles. U POTPUNOSTI ZATVORENI GRADOVI , and circular conveyors that safely m facilitates efficient transportation Mnogi gradovi su dizajnirani proes. City-to-city transportation iskao u potpunosti zatvoreni sistemi, po ugledu na brodove za krstarenje opremljene za estomesenu TOTAL ENCLOSURE CITIES TOTAL ENCLOSURE CITIES plovidbu. Oni sadre stanove, teatre, parkove, rekreativne, zabavne centre, Many zdravstvene i obrazovne ustanove, i enclo sve potreptine i pogodnosti za potship o puno ivotno okruenje. Sve u ovim They gradovima je blisko samosadrivom parks ny cities are designed as total sistemu onoliko koliko to uslovi dozcente closure systems, much like a cruise faciliti voljavaju. Na severnijim lokacijama p outfitted for a six-month gradovi cruise. amen ili nenaseljenim podrujima, y contain residences, theaters, ment. mogu biti podzemni. ks, recreation, entertainment 31 nters, health care, and educational near to a self-contained system as conditions allow. In n
able areas, cities can be subterranean.
Spoljnja granica je deo rekreacione zone sa gol terenima za golf, peakim i biciklistikim stawat zama i prilikama za sportove na vodi. Vodeni put with okruuje agrikulturalni pojas, sa svojim zatvorenim, providnim zgradama. Primena novijih tehnew CIRCULAR CITIES nologija eliminie, jednom za svagda, upotrebu of d The outer perimeter is pa opasnih hemikalija i pesticida. Ako produimo the golf courses, hiking and b part of gradskog centra, osamarea with do the recreational zelenih sektora prua abl water sports. A waterwa d biking trails, and izvore energije koristei ureaje iste, obnovljive opportunities for with its residential be way surrounds na energiji vetra, termalnoj i solarnoj energy devices. The enclosed, transpa zasnovane the agricultural belt newer technologies parent buildings. Thepojas karakteriuof energiji. Stambeni application predivni reljef, jezera, i vijugavi potoci. Kue i stanovi su elim streams. The homes and apartmen of dangerous chemicals minates, once andradi uklapanja sa reljefom. irok spektar inovativne arhitekture prua innovativ gracioznih oblika for all, the use scape. A wide the city center, eight gree range of dosta als and pesticides. Continuing into izbora stanarima. pants. able sources of energy us
The
CYBERNATED COMPLEX
CYBERNATED COMPLEX This c es advanced imaging techn Kibernizovani kompleks koristi napredne tehnologije za ual" image of the earth This cybernated complex utilizes advanced imaging in rea obradu slike radi virtuelne ommunication systems projekcije trodimenzionalne to project a 3-D "virtual" image of the earth to pro technology dwide slike zemlje u realnom vremenu. Koristi satelitske komunikaweather condiin real time. It utilizes satellite communication systems tions, cione sisteme da prui informacije oCOMPLEX information on worldwide weather condi- agric nventories, population, CYBERNATEDtovremenskim uslovima provide and animalsveta, okeanskim strujama, tions, ocean currents, resource inventories, population, patte irom migration resursnim inventarima, represent utilizes bernated complexes This populaciji, poljoprivrednim uslovima, emama migracija and fish and complexthe brain and ne agricultural conditions, cybernated the brain migrationadvance animal and nervous syste representavailable on demand to a technology to project complexes image o patterns. The interconnected cybernated i 3-D "virtual" ization. All information is riba i ivotinja. Meusobno povezani kibernizovani centri predstavljaju mozaka nervni sistem via availableheritage of resources, and on demand to anyone in real time. It utilizes satellite communicat manages our common itave svetske civilizacije. Sve informacije of the entiresvima preko Interneta.information is represent the brain and nervous system su dostupne world civilization. All Ovaj and sam heritage of resources, sajt monitors th worldwide health ofavailable on demand to anyone via the i nadgleda to single site manages our common Earth. zajednikim nasleem i resursima, Internet. This provide information on na Zemlji. wea UNIVERSITY upravlja nosee kapacitete i zdravlje CITY CYBERNATED ocean currents, resource inventories, tions, COMPLEX CITY heritage of resources, and monitors the carrying capacity UNIVERSITY of Earth. and health agricultural conditions, and fish and anima This University of Architect ThisThe interconnected cybernated c University of Architecture and E This cybernated c UNIVERZITETSKI GRAD patterns. UNIVERSITY CITY or "World University," is a te or "World University," is a testing groun technology to proj architectural developmen represent the brain and nervous system of the entire world real time. It Alla in This University of Architecture and Environmental Studies, in civilization. utiliz Univerzitet arhitekture i Studija ivotne sredine, ili Svetski architectural development. This isinst demand to anyone via the ally evolvingsite manages o research or "World University,"available onground for each phase of Internet. This singleprovide informa is open to univerzitet, podloga heritage of resources, and monitors the carrying capacity andinstituteon Ear je a testing za testiranje svake faze arhitekton- ally evolving research based of "co health formance on "competence is ocean curren architectural development. This is a "living and continuformance is based tions, skog razvoja. Ovo je ivi istraivaki institut otvoren za researchare applied condit findings are app ally evolving research institute CITY to all. Student perresearch findings agricultural directl UNIVERSITY open sve, koji se u kontinuitetu"competence accreditation" zas- ture to benefitto benefit all of human razvija. Studentski uinak se and ture all of humanity. People formance is based on patterns. The interc CYBERNATED COMPLEXThis University rezultati istraivanja se niva na sposobnosnoj akreditaciji iof Architecture and Environmental Studies, research findings are applied directly to the social strucmental cities and provide mental cities and provide feedback primenjujuvarious of or strukture People live dobrobit experi- brain and nervous system of the ent direktno na "World University," is in these itavog for each phase of This information drutva za a represent the testing ground iceability of to benefit all ture the humanity. cybernated complex utilizes advancedanyone via the Internet. T structures. This information is used to available on demand structures. to imaging This architectural development. a and continuoveanstva. Ljudi provide feedback on project This isof resources, and monitors the and safety structures so that maxi- ive u ovim eksperimentalnim gradovima"livingefficiency, comfort, carrying ca mental cities and mum technology to the livability "virtual" imagemum efficiency, comfort, a 3-D of the earth heritage and serviceability of the various institute open to Student pruaju povratne ally evolving researchutilizes satellite communication systems systems syste o kvalitetu i uslovima ivota imodular construction maxiuslunihmodular construction sposobnosti s also iused to develop informacije in real to formulate modifications all.structures per- razliitihand co structures. This information is used time. It to so that formance provide information modifikacija struktura condibased on "competence accreditation"tako and UNIVERSITY CITY de range of needs and comfort, andissafety formulisanje on worldwide is also used toda se mak- instae struktura. Ove informacije se koriste za are assured. This facility weatherIn most develop the to mum efficiency, preferences. instances, preferences. In most research komfor i are applied Ova ustanova se social koristi findings bezbednost. directly to the takoe he buildings reflects the efikasnost,tions, ocean currents, resource inventories,rangestruc- zarazvojare de population, simizuju i osiguraju modular construction systems and components that serve of wide of the building building th a of needs they and This Universityfunction function of Environmental ture to benefit all of conditions, and fish live in these migration the People andArchitecture and agricultural humanity.slue irokomanimal experi- i prioriteta. . modularnih konstrukcionih sistema ithe externalor "World University," isbuildings reflects the each p spektru potreba preferences. In most instances, komponenti koje appearance of the patterns. The interconnected cybernated a testing ground for mentalizgled zgrada reflektuje funkciju onout. complexes su iznutra cities designed from the inside the livability and function of the building they areand provide feedback SKYSCRAPERSThis is serviceability ofc U veni sluajeva, spoljanji zgrade dizajnirane a "living and architectural development. SKYSCRAPERS represent the brain and nervous system of the entire world civilization. All information is to structures s structures. This information is used to formulate modifications These s k spolja. demand to anyone via the Internet.ally single site manages our common evolving research institute open to all. Stude This mum efficiency, comfort, and safety are assured. This facility is also used ted ofavailable on fibercarbon SKYSCRAPERS reinforce formance is based Earth. "competence accreditatio heritage of resources, and monitors the carrying capacity and health of on that serve a wide range o modular These skyscrapers are constructed of carbon fiberconstruction systems and components ete. They are stabilized research findings are applied directly to against the soci NEBODERI preferences. In most instances, the external appearance of the buildings inds by three massive, elongate UNIVERSITY CITY reinforced and ture to benefit all of humanity. People live in these pre-stressed concrete. They are stabilized ch are 100 feet wide at function of the building they are designed from the inside out. the base against earthquakes and high winds by feedback on the livab three massive, This University ofsu Studies, Konstruisani Architecture and Environmentalmental cities and provide karbonskih tapered columns, which are 100 feet wide su s reinforced to diminish od ojaanih elongated, vlakana i prenapregnutog betona. Stabilizovaniat compres or "World tri masivna,aproduena, konusna stuba iroka This information is used testing ground structures. u resses.uz pomoUniversity," is SKYSCRAPERS for each phase of 100 stopa is reinforced toto formulate mo diminish architectural development. Thisthe base. This tripod-like structure is continuosnovi, kako a "living and se suprotstave zemlbi to all. Student These torsion comfort, and safety are assured mogli da mum efficiency, stresses. ally evolving research institute compression, tension, and skyscrapers are constructed of ca open permodular construction jotresima i visinskim vetrovima. Ove strukture systems and components th concrete. They a formance is based on "competence accreditation" reinforced and pre-stressed the external appe and preferences. In most instances, against earthquakes and high winds by thr research findings aresline tronocu ojaane su da bi se smanjili pritiapplied directly to the social strucfunction of the building columns, designed from f elongated, tapered they are which are 100 ture to benefit all of humanity. People i torzioni naponi. sak, naprezanja live in these experiThis tripod-like structure is reinforced mental cities and provide feedback on the livabilitythe base.These super-sized skyscrapers assure and serviceability of the various SKYSCRAPERS tension, and torsion stresses. compression, ble for structures. This information isogromni formulate obezbeuju dato parks and wilderness preserves, whil structures so that super-sized skyscrap maxiOvi used to neboderi modifications vie zem- These These skyscrapers a mum efficiency, comfort, and safety are that more land is available for sprawl. Each of these to assured. This facility is also urban developwilderness pres used to elimi- These super-sized skyscrapers assureza parkove i divlje rezervate, parks and nate lje bude dostupno reinforced and pre-st a wide envi- modular construction systems and components that servehelping range of needs and a shopping cen ronment, parks and wilderness preserves, while concurrently to elimidok u istothe external appearance of the buildingscontaining sprawl. Each o vreme pomau eliminaciju urbanog nate urban earthquakes against reflects the duca- preferences. In most instances, these towers encloses a complete envitional, ronment, recreational facili nate urban sprawl. Each of irenja. are designed from je u potpunosti za-health, and containing a sho elongated, tapered c function of the building theySvaka od ovih kulathe inside out. need ronment, containing a shopping center as well as childcare, educa-outside facilities. to travel to tional,the base.and recreat health, This tripod-l tvoreno okruenje, tako to sadri trne centre tional, health, and recreational facilities. This helps reduce the need travel to outside tension, to SKYSCRAPERS compression, facilitie to travel to outside facilities. i ustanove za briguassure that more land is available for These kao super-sized skyscrapers o deci, obra37 These skyscrapers are constructed of carbon fiberzovanje, i rekreaciju. parks reinforcedzdravstvenu neguconcrete. They are stabilized to elimiand wilderness preserves, while concurrently helping and pre-stressed 37 Ovo earthquakes and high winds za nate urbanpomae u redukovanju potrebe encloses a complete enviagainstsprawl. Each of these towers by three massive, ronment, containing a shoppingustanova. well feetchildcare, educaputovanjima do spoljanjih which as elongated, tapered columns, center are 100 as wide at tional,the base. and tripod-like structure is reinforced to reduce the need health, This recreational facilities. This helps diminish to travel to outside facilities. torsion stresses. compression, tension, and 2These super-sized skyscrapers assure that more la parks and wilderness preserves, while concurrent
KIBERNIZOVANI KOMPLEKS
CYBERNATED COMPLEX
CENTER FOR DIALOGUE
CENTAR ZA DIJALOG mission of The Center for The

CENTER FOR DIALOGUE CENTER FOR DIALOGUE
CENTER FOR DIALOGUE CENTER FOR DIALOGUE
Dialogue is to submit the urgent Misija the times to critical da issues ofCentra za Dijalog jeste examination, and to raise relevant vremenom of The urgentnafor The mission of Center sporThe mission podnosiThe Center for questions to submit the urgent i naDialogue is to informed public pitanja for submit the urgent Dialogue is kritikom ispitivanju dialogue. The photo on the right issues of thethe timescritical ex- za of daissues the times to to pitanja expokree relevantna critical shows amination, and of raise relevant for amination,automated building The mission to to Center of The The domes and Theraise relevant dijalogmissionstructure. Center for of a sa for for informed public questions informisanom javnou. informed questions is to submit public Dialogue the urgent Dialogue is to the urgent Slika sa desne strane prikazuje right dialogue. TheThesubmitthe rightaudialogue. photo onto critical exphoto issuesof the times to building exof automated on the the times critical issues shows thethe automated building tomatizovanu izgradnju kupolnih shows amination,structure.raise relevant of amination, and to raise relevant a domes and to of a domes structure. struktura.
INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS dialogue. The photo on the right dialogue. The photo on the right
questions for informed public questions for informed public
shows the automated building shows the automated building INTERNACIONALNIof a domes structure. BRODARSKI SISTEM of INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS a domes structure.
INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS
INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS
Hydrodynamic seafaring vessels permit high-speed efficient travel. They are energy efficient and provide maximum comfort and safety for passengers. They are manufacHydrodynamic seafaring vessels permit high-speed efficient travel. They are energy tured from durable composite materials, their outermost skin consisting ofmanufacefficient and provide maximum comfort and safety for passengers. They are a thin layer of Hydrodynamic seafaring vessels permit high-speed efficient travel. titanium, which requires minimal maintenance. Portions consisting of a Theylayerenergetski tured from durablemornarikamaterials, their outermost efikasno putovanje.deck su of open Hidrodinamika composite plovila doputajusafety for passengers. They areslide brzo i skin of the upper thin are energy Ona efficientweather permits. and provide maximum comfort and when the pruaju maksimalni komfor i bezbednost putnicima. upper deck slideodmanufactitanium, which requires minimal maintenance. Portions of the Proizvedena su open efikasnafrom durable composite materials, their outermost skin consisting of a thin layer of izdrljivih tured i when the weather permits. kompozitnih materijala, a spoljanja maintenance. Portions of the upper titanijuma, koji zatitanium, which requires minimal povrina im se sastoji od tankog sloja deck slide open hteva minimalno odravanje. Delovi gornje palube se klizno otvaraju kada to vreme doputa. when the weather permits. SHIPS WITH DETACHABLE COMPONENTS Hydrodynamic seafaring vessels permit high-speed efficient travel. They are energy Hydrodynamic seafaring vessels permit high-speed efficient travel. They are energy
efficient and provide maximum comfort and safety for passengers. They are manufacefficient and provide maximum comfort and safety for passengers. They are manufactured from durable composite materials, their outermost skin consisting of thin layer of tured from durable composite materials, their outermost skin consisting of aathin layer of SHIPS WITH DETACHABLE COMPONENTS titanium,which requires minimal maintenance. Portions of the upper deck slide open titanium, which SA ODVOJIVIM KOMPONENTAMA the upper deck slide open BRODOVI requires minimal maintenance. Portions of when the weather permits. when the weather permits.
SHIPS WITH DETACHABLE COMPONENTS
Mnoge od transportnih jedinica imaju odvojive komponente i sadre standardizovane kontejnere, to ih ini lakim za prenos. Umesto pojedinanih kontejnera, istovaruju se itave tovarneWITH DETACHABLE COMPONENTS SHIPS sekcije. SHIPS WITH DETACHABLE COMPONENTS
Many of the transport units have detachable components contain standardized Many of the transport units have detachable components and and contain standardized containers making them easy to transfer. Entire freight sections are unloaded instead of containers making them easy to transfer. Entire freight sections are unloaded instead of separate containers. separateof the transport units have detachable components and contain standardized Many containers. 38 containers making them easy to transfer. Entire freight sections are unloaded instead of 38 separate containers.
38
Many of the transport units have detachable components and contain standardized Many of the transport units have detachable components and contain standardized containers making them easy to transfer. Entire freight sections are unloaded instead of containers making them easy to transfer. Entire freight sections are unloaded instead of separate containers. separate containers.
BRODOVI I KANALI
SHIPS AND CANALS
Efikasan nacionalni transportni sistem ukljuivao bi mreu vodenih puteva, kanala i sistema za navodnjavanje AND CANALS (irigacionih sistema). Mnogi brodovi koji saobraaju ovim kanalima su plutajua automatizovana postrojenja, dok ostali prevoze putnike i robu. Inovativni pristup obrazovanju mogao bi da ponudi plutajue edukativne centre, gde deca i odrasli putuju iz jedne oblasti kontinenta u drugu. Ovo bi im omoguilo da steknu saznanja o svetu u kome ive, ne samo kroz knjige, ve kroz doivljaj i interakciju sa stvarnim okruenjem.
AUTOMOBILES d during periods of drought. This not only helps maintain the water table, but also AUTOMOBILI es natural firebreaks and an emergency water source for fires. In addition, these Streamlined cars would provide high-speed, would supply water for farming and irrigation, supply the nations land-based fish Savremeni automobili pruali bi brz,energy efficient, and safe long-range transenergetski efikasan i bezbedan transport na daljinu. protect the wetlands and wildlife, and supply water to recreation areas. Neka vozila mogu imati tokove dok su portation. Some ureajima may have wheels, ostala opremljena vehicles za magnetsku levitaciju i plutanje po vazduhu. Vozila bi bila opremljena tehnologijom za prepoznavanje govora koja while others are equipped with magnetic putnicima prua mogunost da glasovnom komandom izdaju zahtev za destinacijom. Sistemi za levitation or air-floatation devices. Vehicles OBILES samonadgledanje rekli bi vozilima kada would be servis, i oni bi se prevezli sami do postroje potreban equipped with voice-recognition jenja za servis i odravanje. Korienje technology that allows passengers to reined cars would provide high-speed, quest their destination by voice command. iste, nezagaujue elektrine energije efficient, and safe long-rangeUreaji Self-monitoring systems will tell the vehicles omoguilo bi tihi rad vozila. transon. Some vehicles may have wheels, when service is required, and they would sa senzorima za blizinu, povezani sa others automatizovanim brzinskim i koionim transport themselves to service and are equipped with magnetic on or sistemima, mogudevices. Vehicles maintenance facilities. Use of clean, nonair-floatation omoguiti vozilima be equipped with voice-recognition polluting electrical energy would allow for silent veh izbegavanje sudara. Kao sekundarna logy bezbednosna mera, itava unutranja vices linked to automated velocity and braking syste that allows passengers to reheir destination by voice command. collisions. As a secondary safety measure, the enti strana sadrae zatitne membrane. Un- membrane. Within the cities, horizontal, vertical, rad nitoring systems will tell the vertikalni, utar gradova, horizontalni, vehicles serve most transportation needs. service is required, and theysluili bi radijalni i kruni prevodnici would ort themselves to potreba. veini transportnih service and nance facilities. Use of clean, non g electrical energy would allow for silent vehicle operation. Proximity-sensor de-
An efficient national transportation system would include a network of waterways, canals, and irrigation systems. Many of the ships traversing these canals are floating automated plants while others transport passengers and freight. An innovative approach to education could be offered in floating education centers where children and adults travel from one area of the continent hydrological projects would be an Mega to the other. This would allow them minimizing floods and droughts while planning, to learn about the world in which Mega hidroloki projekti bili bi sastavni deo interkontinentalnog planiranja, spreavajui aidin they live, accumulatednot merely through books, but poplave i sue, dok bi, sa druge strane, pomagali migraciji silt, and developing sites to manage ribe, uklanjanju akumuliranog mulja, through experiencing be diverted to water sto run-off. Floodwaters would and interacting razvijajui mesta za upravljanje i ienjeused during periods of odvoda. Poplave bile bi help agrikulturalnih i urbanih drought. This not only be with the real-world environment. skretane ka bazenima za skladitenje vode, odakle bi se ona firebreaks and an perioda. Ovo wate provides natural crpila tokom sunih emergency ne samo da pomae odravanju nivoa vode, ve prua prirodne brane za poare i izvor vode u canals integrated water intercontinental Mega hydrological projects would be an would supplypart offor farming and irrigation sluaju poara. Pored toga, ovi kanali bifarms, protect the wetlands and wildlife, and supply w snabdevali vodom i navodnjavali poljoprivredne obg, minimizing floods and droughts while aiding the migration of fish, removal of lasti, nacionalne vetake ribnjake, titili vlana podruja i divlja i snabdevali vodom oblasti ulated silt, and developing sites to manage and clean agricultural and urban za rekreaciju. Floodwaters would be diverted to water storage basins, allowing the water to
An syste wat syste thes plan and edu ed and con them they thro with
MAG-LEV VOZOVI SISTEMI MASOVNE TRANSPORTACIJE I PRUGE SA JEDNOM TRAKOM MAG LEV TRAINSMASS TRANSPORTATION SYSTEMS AND MONORAILS
MAG LEV TRAINSMASS TRANSPORTATION SYSTEMS AND MONORAILS
While these high-speed, magnetic levitation trains are in motion, a segment of the While these high-speed, is either lifted or slid totrainsside. These detachable sections can passenger compartment magnetic levitation the are in motion, a segment of the passengerpassengers to koji levitiraju na magnetskom other compartments putnikih odelthen take compartmenttheir local destinations while polju, u pokretu, deo are lowered in Dok su ovi brzi vozovi, is either lifted or slid to the side. These detachable sections can then takeTRAINSMASS TRANSPORTATION SYSTEMS AND train to remain in motion, saving MAG LEVizdignut ili klizi sa strane. destinations while other compartments are lowered in their ili passengers to allows the main body of the MONORAILS jaka jeplace. This methodtheir localOdvojive sekcije zatim mogu voditi putnike do lokalnih their and enhancing time place. This method allows the main body of the train to remain in motion, saving destinacija dok se ostaliefficiency. In addition, the removable compartments glavnom delu odeljci sputaju na svoja mesta. Ovaj metod omoguava are specially time and enhancing efficiency. In addition, the removable compartments are specially equipped to provide a wide range of transportation services. These high-speed mag-lev voza da ostane provide a tedei vreme i poboljavajui efikasnost. Pored toga, odeljci koji se equipped monorails will wide range city to city transportation. These high-speed mag-lev trains and to u pokretu be used for of transportation services. trains and monorails will be opremljeni za pruanje irokog spektra transportnih usluga. Brzi mogu odstraniti su specijalno used for city to city transportation.
mag-lev vozovi i pruge sa jednom trakom koristie se u transportu izmeu gradova.
BRIDGES MOSTOVI BRIDGES While these high-speed, magnetic levitation trains are in motion, a segment of the passenger compartment is either lifted or slid to the side. These detachable sections can then take passengers to their local destinations while other compartments are lowered in their place. This method allows the main body of the train to remain in motion, saving time and enhancing efficiency. In addition, the removable compartments are specially equipped to provide a wide range of transportation services. These high-speed mag-lev trains and monorails willare used for city to city compression, tension, and torsion loads in These elegant bridges be designed to carry transportation. These elegant bridges are its structural members. In some tension, and torsion loads in the simplified expression of designed to carry compression, instances Mag-lev trains are the simplified expression enclosed da podnesu pritisak, some instances Mag-lev trains are Elegantni beneath the of its su traffic members. In naprezanje i torziona optereenja u suspended mostovi dizajnirani structural lanes. suspended beneath the enclosed traffic lanes. jednostavnom izrazu strukturalnih elemenata. U pojedinim sluajevima mag-lev vozovi vise BRIDGES
ispod zatvorenih saobraajnih linija.

AIR TRANSPORTATION AIR TRANSPORTATION
VAZDUNI TRANSPORT
Letelice sa vertikalnim uzletanjem i sletanjem (VTOL; Vertical Take-off and Landing) podiu putnike i tovar upotrebom prstenasto-vihornih vazdunih stubova. Helikopter u prvom planu ima stacionarni centar oko koga se pokreu rotori uz pomo motora na vrhovima. VTOLloads in These elegant bridges areVTOL designed to carry compression, tension,Transcontinental and torsion letelica Chopper VTOL se pokree razliitim tehnikama, structural members. In some instances Mag-lev trains are Transcontinental Chopper the simplified expression of its od kanalisanih vazdunih turbina do usmerenih mlaznjaka. VTOL VTOL Dizajnirani su da kombinuju napoeljnije osobine vazdunih letelica sa fiksiranim krilima, hesuspended beneath the enclosed traffic lanes. These Vertical Takeoff and Landing (VTOL) aircraft lift passengers and freight by the use likoptera i leteih platformi. Interkontinentalnoaircraft lift odvija se pomoufreight by the use naprednih center These Vertical Takeoff and Landing (VTOL) putovanje passengers and stationary letelica of ring-vortex air columns. The helicopter in the foreground has a i of ring-vortex vozova, integrisanih u svetski transportni sistem. VTOL aircraft are propelled brzih mag-lev air columns. The helicopter in the their tips. around which the rotors are propelled by engines atforeground has a stationary center AIR TRANSPORTATION
around which techniques, propelled by engines at their jets. They aircraft are propelled by a variety ofthe rotors arefrom ducted fans to vectored tips. VTOL are designed to comby a variety of techniques, from ducted fans to vectored jets. They are designed to combine the most desirable attributes of fixed winged aircraft, helicopters, and flying platbine the most desirable travel is achieved through aircraft, helicopters, and high-speed forms. Transcontinental attributes of fixed winged advanced aircraft and flying platforms. Transcontinental travel is achieved through advanced aircraft and high-speed mag-lev trains, all integrated into a worldwide transportation system. mag-lev trains, all integrated into a worldwide transportation system. VTOL VTOL Chopper Transcontinental
40 40
These Vertical Takeoff and Landing (VTOL) aircraft lift passengers and freight by the use of ring-vortex air columns. The helicopter in the foreground has a stationary center
mphasis is mergency, ary aircraft would be unnecessary in Here is anLETELICE BUDUNOSTI ce-based economy, emphasis is and Lands advancing medical, emergency, turbines, Poto e vojne letelice biti nepbility. nd transportation vehicles. Here is an
RCRAFT in cessary Dizajniranje budunosti
otrebne u resursno- -baziranoj ekonomof VTOL (Vertical Take-off and Landare coniji, akcenat se prebacuje na napredna aft with three synchronous turbines, eliminating medicinska, servisna, transportna i w rudders, exceptional maneuverability. vozila za hitne sluajeve. Ovde je nical conprimer VTOL (Vertical Take-off and er maneuta-configuration aircraft are conlities, Landing) letelice sa tri sinhrone turbine, this electro-dynamic means, eliminating s an anti- pruaju izvanrednu manevarsku koje mergency for ailerons, elevators, rudders, sposobnost. es. aps, or any other mechanical conddition Oveproviding better kontroliu to deltoidne letelice se maneuand elektrodinamikim qualities, this aerodynamic sredstvima, elitechnology also serves as an antiminiui potrebu za aileronima, poem. Indizaima, kormilima, spojlerima, zakrilthe event of an emergency The central dome of this airport uel is ejected to kojim drugim mehanikim cima ili bilo prevent fires. facilities, terminals, maintenance
FUTURE AIRCRAFT
contains Since military aircraft would be unnecessary in service a resource-based economy, emphasis is centers, Pored hotels. The runways are kontrolama. and toga to prua bolje shifted to advancing medical, emergency, arranged aerodinamike kvalitete, ova which manevarske iin a radial configuration, inovativna tehnologija takoe slui kao sistem zais an service, and transportation vehicles. Here allows airplanes to easily take off into the prevenciju stvaranja leda na povrini letelice. U example of VTOL sletanja gorivo se izbacuje sluaju vanrednog (Vertical Take-off and Landprevailing winds and to avoid dangerous ing) aircraft with three synchronous turbines, kako bi se spreili poari. crosswind landings.
which allow exceptional maneuverability.
AERODROMI
the uilt-in ency pped ngers rport f the cted and
The central dome of this airport contains terminals, These delta-configuration aircraft are conmaintenance facilities, service trolled by electro-dynamic means, eliminating centers, and hotels. The runways sadri Centralna kupola aerodroma are the need for ailerons, elevators, rudders, arranged spoilers, radial or any other za odravanje,conin a flaps, configuration, which terminale, postrojenja mechanical servisne centre hotele. Piste su the allows airplanes addition to itake off intoradijaltrols. In to easily providing better maneuno and aerodynamic qualities, prevailing verability and to to omoguava avionima this winds postavljene, avoid dangerous innovative uzlete u preovlaujue as an da lako crosswind landings. technology also servesvetrove iantiicing da izbegnu opasna sletanja an emergency system. In the event of pod bonim landing, fuel is ejected to prevent fires. vetrom.
AIRPORTS
y stations at the edge situacije na rubu pista Stanice za vanredne of the are fully u potpunosti opremljene ugraenom oprsu equipped with built-in g equipment borbu protiv poara i opremom za emom za and emergency gear. All runways are equipped opremljene hitno zaustavljanje. Sve piste su n sprinkler systems. Passengers Putnici se ugraenim sistemom prskalica. ortedtransportuju do i od aerodroma podzemnim to and from the airport round conveyors. Many of the se i sami transporterima. Mnogi terminali themselves are constructed bezbednosti nalaze ispod zemlje radi poveane nd forefikasnijeg iskorienja zemljita. i increased safety and ient use of the land.
41
The termi cente arran allow preva cross

ure and individual e cities evolve in an HOMES HOMES nt manner from past he intelligent appliane technologies, a f unique individual be provided. Their ents are flexible and anged to best suit erence. These premodular homes, high degree of flexiuilt in any place one amid forests, atop n remote islands.
The architecture and individual The HOMES architecture and individual dwellings ofof the cities evolve an an dwellings the icities evolve in in Arhitektura individualni ivot entirely different manner from past entirely different manner from past gradova se the intelligent applihouses. Withrazvijaju na kompletno houses. With the intelligent applidrugaiji nain od kua u prolosti. cation ofof humane technologies, a cation humane technologies, a wide inteligentnom primenom huSa wide array ofofunique individual array unique individual homes tehnologija, moe se pruiti manih can be provided. Their homes can be provided. Their structural elements are flexible and iroki niz elements are flexible and structural kua. Njihovi strukturalni coherently arranged to best suit elementi su arranged to best suit coherently fleksibilni i koherentno individual preference. These preindividual kako bi najbolje odgovaranirani preference. These prefabricated modular homes, fabricated modular arali individualnim potrebama. Ovi embodying a high degree ofhomes, flexiembodyingbuilt in any placeof flexia high degree one bility, can be prefabrikovani modularni domovi, bility, imagine,built in forests, atop might predstavljaju otelotvorenje vikoji can be amid any place one might imagine,remote forests, atop mountains, or on amid islands. sokog stepena fleksibilnosti, mogu mountains, or on remote islands.
KUE
biti izgraeni na bilo kom mestu koje neko moe da zamisli, usred uma, na vrhovima planina, ili na udaljenim ostrvima.
The architecture and dwellings of the cities e entirely different manne houses. With the intellig cation of humane tech wide array of unique homes can be provi structural elements are f coherently arranged to individual preference. fabricated modular embodying a high deg bility, can be built in any might imagine, amid fo mountains, or on remote
of ble ely to assof om
Homes are prefabricated from a new type of pre-stressed reinforced concrete with a flexibleof Homes are prefabricated from a new type ceramic external coating; they are relatively Kue su izgraene od novog tipa pre-stressed reinforced concrete with a flexible maintenance-free, fireproof, and impervious to ceramic external coating; they are relatively prenapregnutog ojaanog betona, sa weather. Their thin fireproof, and impervious to maintenance-free, shell construction is massfleksibilnim keramikim spoljnim produced Theirmattershell construction type of this is weather. in a thin of hours. With Homesmass- prefabricated uglavnomnew type of are oblogama; from a im nije potrebconstruction, a matter of hours. damage type of produced in there is minimal With this from reinforced concrete with a flexible pre-stressed no odravanje, otporne su na vatru earthquakes and hurricanes. construction, there is minimal damage from ceramic external vremenske they are relatively i coating; uslove. Njihova tanka earthquakes and hurricanes.
concentrators. Photovoltaic arrays own into the skin of the and heat are builtthermal generators building concentrators. Photovoltaic arrays and into the widows. Thermopanes, Sva ova prebivalita su samoodri are built into the skin of variable tint out bright sunlight with the building ve i energetski efikasne rezidencije, sa and into the widows. Thermopanes, All patterns of shading. All these features All these dwellings are self-contained tint out bright sunlight with variable ene svojim termalnim generatorima i toare selected by the occupant to plotnim koncentratorima. Fotogalvanenergy efficient residences with their patterns ofthan enough these features ow supply more shading. All energy to ski elementi ugraeni sugenerators and heat are selected by the occupant to con operate the entire household. own thermal u povrinski sloj zgrade i u prozore. Termopansupply more than enough energy to are concentrators. Photovoltaic arrays operate the entire household. eli filtriraju jarku sunevu svetlost and
maintenance-free, fireproof, and se proizvodi to koljka masovno impervious za weather. Their thin shell Sa ovim tipom konstrukpar sati. construction is massAllmatterdwellings are self-contained these of hours. With this type of produced in a cije postoji minimalna teta od zemconstruction, energy efficient residences with from there is minimal damage their All these dwellings are self-contained own ljotresa i uragana. thermal generators and heat earthquakes and hurricanes. residences with their energy efficient
saare built into the senenja. the building promenljivim emama skin of and into the widows. Thermopanes, Sve ove karakteristike izabrane su od strane stanara kako bi obezbedile vie with variable tint out bright sunlight nego dovoljno of shading. All these features patterns energije za rad itavog domainstva.
42
are selected by the occupant to supply more than enough energy to operate the entire household.
tint pa are 42 sup ope
Automatizacija Mainska inteligencija Klju postizanja izobilja i visokog ivotnog standarda za svaku osobu na planeti je to vei stepen automatizacije u najkraem moguem vremenskom periodu. Zamenom ljudskog rada mainama i implementacijom globalne resursno-bazirane ekonomije, svi bi iveli bolje nego najimuniji ljudi danas. Budunost bez brava na vratima i straha da e vas neko udariti po glavi kako bi ukrao vaa dobra ili novac je mogua, jer bi svi imali besplatan pristup svemu to je dostupno. A automatizacijom i mudrim korienjem resursa mnogo toga bi moglo biti dostupno. Kibernizacija, sjedinjavanje kompjutera sa proizvodnjom, oslobodie izliv robe i usluga kakav nikada do sada nije vien. Treba dosta toga uraditi na razvoju vetake inteligencije. Vetaka inteligencija je kompjutersko programiranje, koje simulira ljudsko donoenje odluka i testiranje hipoteza uporedo sa samokorekcijom. Ona redizajnira mehanike i elektronske sisteme, kako bi simulirali i unapredili ljudske performanse. Koliko god ove mogunosti bile uzbudljive, mi smo tek na poetku. Kibernizacija, koriena humano i inteligentno, moe se smatrati jedinim stvarnim i skladnim oslobaanjem ljudske vrste. Ona omoguava ljudima najbolji pojmljiv ivotni standard, praktino bez rada. Po prvi put oslobaa ljude od rutinskih aktivnosti koje se ponavljaju iz dana u dan. Kada ljudi budu osloboeni zastarelih metoda monetarnog sistema, mi emo napokon poeti da shvatamo ta znai biti civilizovan. Sve veim korienjem automatizacije i kibernizacije mainama se mogu zameniti ne samo industrijski radnici, nego i veina profesionalaca. ak i danas, najvei pisci vizionari i futuristi imaju potekoa u prihvatanju mogunosti zamene hirurga, inenjera, vrhunskog menadmenta, pilota i drugih profesionalaca robotima. Maine mogu lako zameniti ljude u upravi i u upravljanju svetskim poslovima. Ovo ne predstavlja prevrat maina, kao to se neki ljudi boje. Naprotiv, postepeni transfer procesa donoenja odluka na mainsku inteligenciju je sledea faza u socijalnoj evoluciji. Kompjuterizovani sistemi su efektivniji zbog broja senzora koje poseduju. Automatizovana kontrola moe se postii instalacijom senzora na svaku razumljivu lokaciju i njihovim povezivanjem kroz kompjutersku mreu irom sveta. Tokom tranzicije od monetarnog drutva do resursno-baziranog drutva bie potrebni timovi sistemskih inenjera, kompjuterskih programera, analitiara sistema, istraivaa i slinih kadrova za nadgledanje, upravljanje i analizu toka dobara i usluga. Ali kako se resursno- -bazirano drutvo bude kretalo ka sve kibernizovanijem svetu, veina ljudi nee vie biti potrebna za upravljanje i rukovanje nastupajuom civilizacijom. Kompjuteri e najzad biti sposobni da dizajniraju sopstvene programe, unapreuju i popravljaju sopstvena strujna kola i auriraju informacije o potrebama drutva. Meusobno povezani sajber-centri koordinisali bi servisnom industrijom, transportnim sistemima, javnom zdravstvenom zatitom i obrazovanjem, sa najnovijim podacima za svetsku ekonomiju. Viak sistema bio bi u pripravnosti u sluaju otkaza ili prekida.

Vetaka inteligencija organizovana na ovaj nain unutar resursno-bazirane ekonomije rezultuje u znaajnijim promenama za ljudsku rasu nego bilo koji prethodni proboj, filozofija ili revolucija. Najznaajnije je da shvatimo da je ono to oito nedostaje dananjem drutvu inteligentno upravljanje Zemljinim resursima, i da se najvie problema moe reiti mudrom primenom tehnologije. Prema tome, mnogo vii ivotni standard za sve irom sveta mogu je povezivanjem, organizovanjem, nadgledanjem i efikasnim iskoriavanjem celokupnih Zemljinih resursa za dobrobit svih, kao potpunog globalnog sistema ne samo za relativno mali broj ljudi. Mega-maine Mega-maine predstavljaju radikalne promene u fizikoj pojavi, performansama i ponaanju maina. One funkcioniu vie kao ivi sistemi, s obzirom na to da su sposobne da donose odgovarajue odluke shodno njihovoj odreenoj upotrebi. U sluaju nepredvienih pretnji ili opasnosti po ljude, one e delovati u nau korist. Radi umanjenja sistemskog otkaza, kompjuteri su dizajnirani da budu fleksibilni i sposobni za automatsko iskljuivanje u sluaju otkaza jednog od njihovih delova. U naprednoj kibernizovanoj globalnoj ekonomiji, mega-maine, voene sofisticiranom vetakom inteligencijom, iskopavaju kanale, kopaju tunele i konstruiu mostove, vijadukte i brane bez potrebe za umeanou ljudi. Uee ljudi sastoji se u odreivanju eljenih ciljeva. Masivne samoizdiue strukture najefikasnije su u konstrukciji celokupne globalne infrastrukture. Ovo nisu identini gradovi kao to neki zamiljaju. Ideja da planiranje u velikom obimu implicira masovnu uniformnost je netana. Fabrike mogu biti dizajnirane od strane robota za robote; kibernizovani sistemi su samoprogramibilni, uz pomo povratnih informacija iz okruenja. Maine budunosti sposobne su za samoumnoavanje i unapreivanje, mogu popraviti same sebe i aurirati sopstvena strujna kola. Poto su kompjuteri i angaovani sistemi samonadgledajui, delovi se dostavljaju i instaliraju pre pojave bilo kakvog habanja. Maine rade u kontinuitetu, osim kada sprovode samostalno odravanje i popravku. Radi utede energije, to je glavna tema u resursno-baziranom drutvu, mnoga proizvodna postrojenja se mogu eliminisati postojanjem proizvoda koji se automatski proizvode u procesu dostavljanja. Na primer, trasportni moduli za brodove, vozove i avione mogu obraivati vremenski osetljive proizvode, kao to su riba i povre, dok su u pokretu. Upotreba tehnologije na ovaj nain omoguava globalnom drutvu da napreduje i da se menja u najkraem moguem vremenskom roku. Trebalo bi da zapamtite da je sve ovo omogueno, jer je glavni cilj zajedniki, a ne samo dobitak odreenih korporacija i individua.

enables matter to be assembled atom atom, u bilo koje potrebne molekularne Nanotechnology offers enormous potential. om, into whatever molecular structure is strukture. Nanotehnologija e voditi do lasers, Nanotechnology will lead to a and ed. Nanotechnology combines optics subsubmikroskopske revolucije naassembled atom and enables matter to be svim poljiscopic MEGA-EXCAVATION MACHINES revolution in all fields. by ma. atom, into whatever molecular structure is
decision-making circuits and artificial intelliWhenak i za unapreivanje nivoa usluga koje pruaju i zamenu sopstvenih delova. Po potrebi, of necessary, these mega robots communicate programs. another and coordigence with one They are capable ovi handling a wide dostavom mega-roboti komuniciraju meusobno i koordiniraju for each project. traenih produche logistics and delivery of the required materials logistikom i range of industrial materijala NANOTECHNOLOGY tion tasks, and are even able to upgrade za svaki projekat. their level of service and replace their own Nanotechnology offers enormous potential. parts. When communicate with one another and coordiNANOTEHNOLOGIJA OTECHNOLOGY necessary, these mega robots lasers, Nanotechnology combines optics and nate the logistics and delivery of the required materials for each project. and enables matter to be assembled atom Nanotenologija prua neverovatan structure is by atom, into whatever molecularpotechnology offers enormous potential. tencijal. Kombinujui optiku i will lead to needed. Nanotechnology lasere, ona technology combines optics and lasers, a subNANOTECHNOLOGY omoguava sklapanje materijefields. po microscopic revolution in all atom
TS CONSTRUCTING ROBOTS MULTI ACCESS INDUSTRIAL ROBOTS ROBOTI KONSTRUIU ROBOTE These multi access industrial robots utilize INDUSTRIJSKI ROBOTI SA vast access industrial robots utilize These multi information resources, which enable VIE PRISTUPA them to resources, which via satellite vast information receive commands enable up-link or on-site. They are also designed them to receive commands via satellite to Industrijski roboti sa vie pristupa kotake appropriate actions up-link or on-site. They are also in the absence of designed to riste nepregledne informacione resurse, human directives by combining an array ROBOTS CONSTRUCTING ROBOTS MULTI ACCESS INDUSTRIAL ROBOTS the absence of of take appropriateomoguavaju prijem komandi actions in koji Electro Mechanical Systems (MEMS), Micro im human directives by receivers with sophisticated combining na array of sensors, access industrial robots utilize putem satelitskog uplinka ili an licu mesta. These multiand Micro Electro Mechanical Systemsartificial intelli(MEMS), decision-making circuits za preduzimanje Oni su takoe resources, which enable vast information dizajnirani and sensors, gence receive akcija u odsustvusatellite of and programs. They via ljudskih them to receivers with sophisticated odgovarajuih commandsare capable decision-makinga wide range also designed to handling kombinovanjem industrial producup-link or on-site. Theyand of mnotva Mikro direktiva, circuits are artificial intelligence tion tasks, andactions in Sistema (MEMS), programs. Mehanikih the absence of take appropriate are even capable of Elektronskih They are able to upgrade their directives by combining an array of of service and replace human level range of industrial produchandling a wideprijemnika sa sofisticiranimtheir own senzora i kolima Electro parts. When necessary, these mega tion tasks,donoenjeMechanicalanother and coordirobotsMicro and are with one Systems (MEMS), communicate even able to upgrade za odluka i with sophisticated and receivers programima vetake nate the logistics and delivery of theirokogsensors, service eachreplace their ownpa required materials for and project. their level of industrijskih proizvodnih zadataka, inteligencije. Sposobni su za obavljanje spektra
ROBOTS CONSTRUCTING Dizajniranje budunosti
ROBOTS MULTI ACCESS INDUSTRIAL ROBOTS
needed. Nanotechnology will lead to a subThis scene revolution in all excavator. Such devices, directed via satellite, are capable microscopic depicts a laser fields. of fusing the earth beneath it into a molten, magma-like material, thus contouring the MEGA-MAINE ZA earth to MACHINES A-EXCAVATIONaid in the construction of canals, roads, and waterways.
ISKOPAVANJE
cene depicts a laser excavator. Such devices, directed via navoenjem sposobni su za Ova scena opisuje laserski bager. Takvi ureaji sa satelitskim satellite, are capable ing the earth zemlje ispod laseruexcavator.nalik magmi, nadirected viathus contouring the it into materijal magma-like material, satellite, are zemljita, topljenje beneath a njih a molten,Such devices, taj nain menjaju konturecapable This scene depicts to aidof fusing theuearth beneath it intoputeva i vodenih tokova. material, thus contouring the in pomau konstrukciji kanala, a molten, magma-like imethe construction of canals, roads, and waterways.
earth to aid in the construction of canals, roads, and waterways.
MEGA-EXCAVATION MACHINES
46
0
46
46
AUTOMATED TUNNEL ASSEMBLING MACHINE

AUTOMATED TUNNEL ASSEMBLING MACHINE OMATED TUNNEL ASSEMBLING MACHINE
AUTOMATED TUNNEL ASSEMBLING MACHINE Tunnel segments MAINA ZA canals by the AUTOMATIZOVANA float down SASTunnel segments float down canalsThis the use of large flotation canals TunnelTAVLJANJE TUNELA segments float down devices.by by automated the use of large assembling machine lifts by the use of flotation devices. This automated tunnel- seg Tunnel segments float down automated tunnelcanals prefabricated large assembling devices. This prefabricated segments flotation machine lifts large flotation devices. du kanala korienjem veSegmenti places them in the required positions. plutaju and assembling placestunela lifts the This automated tunneland machine in prefabricated segments them required positions. Once assembling machine lifts Automatizovana segments prefabricated maina za likih ureaja theplutanje. are used for used for and placescompleted the tunnels are high-speed highthemza tunnels in the required positions. Once completed and places them in the required positions. Once sastavljanje tunela dieare used completed mag-lev transportation. forsegmente tunela the tunnels prefabrikovane mag-lev transportation. completed the tunnels are used forhigh-speed high-speed
i postavlja ih na traene mag-lev transportation. mag-lev transportation.pozicije. Jednom zavreni tuneli se koriste za brzu mag-lev transportaciju.
KONSTRUKCIJA THE CONSTRUCTION OF TOWERS CONSTRUCTION OF TOWERS KULA
THE CONSTRUCTION OF TOWERS THE CONSTRUCTION OF TOWERS
These towers are designed specifically for These towers regions where are are designed specifically for earthquakes arespecifically Such prevalent. for Ove are These towersdesigned specijalno za regione designed se towers kule su dizajnirane specifically prevalent. Such regions where earthquakes are for regions where earthquakes are prevalent. Sucha ucable-suspended structures easily withstand kojima preovladavaju zemljotresi. Takve ons where earthquakes are prevalent. andstrukcable-suspended structures withstand wide range of movement, easily easily strains. stresses, Suchwithstand a cable-suspended structures lako podnose iroka ture sa ianim suspenzorima arranged are selfble-suspended structures easily withstand a and strains. Circular towers radially wide range of movement, stresses, wide range of movement, stresses, and strains. spektar movement, and rapidly around a Radie range of pokreta, optereenja arranged are central selferected towers radially i deformacija. Circular towers radially arranged are Circular efficiently stresses, and strains. selfjalno postavljene krunerapidly around iabrzo se kule efikasno selfcore that houses arranged all cular erected efficiently and and rapidly other house-central towers radially elevators and are around a central erected efficiently same izdiu okoThe translucent all other household utilities. rapidly around a central cted efficientlyhouses elevators andwindows serve ashousecore that andcentralnog jezgra u kome se nalaze core that houses elevators and all other photovoltaic generators, all other house- the e thatliftovi i svi ostali pomoni moduli za domainstva. serve as houses elevators and and the windows hold utilities. The The translucent intensity of as translucent windows serve hold utilities. the light entering slue windows the intensity of the photovoltaic generators,fotogalvanski generatori, Providni translucent windowsvaried electronikao and is serve as d utilities. Theprozori photovoltaic generators, varied electroni- is cally. All window windows is and the intensity of the cleaning and maintenance light entering theand the intensity of the a intenzitet svetla otovoltaic generators,koje ulazi kroz prozore odreuje light entering the windows is varied is automated. cally. All window cleaning and maintenance electroni-
se elektronski. Sve ienje prozora i odravanje t entering the windows is varied electronically. All automated. window cleaning and maintenance is y. All je automatsko. window cleaning and maintenance is automated. MASSIVE LIFTING CRANE omated.
MASSIVE LIFTING CRANE MASIVNA DIZALICA
MASSIVE LIFTING CRANE SSIVE LIFTING CRANE
er-reinforced concrete apartment dwellings dwellings fiber-reinforced concrete apartment Ovo erators. demonstrira kako se kontinualnim produced produced as continuous and are as continuous extrusions proizistiskivanjem, a zatim razdvajanjem, extrusions and n separated.separated. The outer these of these The outer shells of shells then vode stanovi od lakogphotovoltaic genbetona, ojaanog karcient structures serve as serve as photovoltaic genefficient structures tors. bonskim vlaknima. Spoljanje koljke ovih erators. efikasnih struktura slue kao fotogalvanski
MASS-PRODUCED EXTRUDED DWELLINGS This demonstrates how lightweight carbon fiber-reinforced concrete apartment carbon This demonstrates how lightweight dwellings MASOVNA PROIZVODNJA are produced as DWELLINGS DWELLINGS fiber-reinforced concrete apartment dwellings SS-PRODUCED EXTRUDED continuous extrusions and MASS-PRODUCED EXTRUDED PREBIVALITA then separated. The outer shells of and are produced as continuous extrusions these efficient structures serve as photovoltaic genthenISTISKIVANJEMhow lightweight demonstrates how The outer shells of these carbon This separated. lightweight carbon demonstrates erators. structures serve as photovoltaic genefficient
the units on towers. Upon completion of their task, assignment. zadatka, samoizdiui kranovi se rastavljaju these cranes are cranes are disassembled these self-erectingself-erecting disassembled into au compact form for easy transportation compact kompaktnu formu, kako bi se lake transportovali to th MASS-PRODUCED EXTRUDED DWELLINGS form for easy transportation to the next na sledei zadatak. assignment.assignment.
This multi-function crane is designed to lift freeform structures and position them on to lift freeform This multi-function crane is designedfoundations and Ova multifunkcionalna dizalica je dizajnirana stilts or transfer them to them on foundations and structures and position vertical lift systems that place za on This multi-function slobodnog that place the unitspodizanje strukturacompletion oblika i njistilts or transfer crane Upon crane to designedtask, them to designed is lift their to This multi-function towers. isvertical lift systemsoffreeform lift fre hovo postavljanje na temelje i stubovetheir into a these structures and position them ili njihovo self-erecting them on disassembled task, the and position Upon are foundations foundation structuresunits on towers. cranescompletion of on and prenoenje do sistemaareto verticalto the next compact form forcranes transportation dizanje koje that stilts or transfer them disassembled into a these self-erecting easy za vertikalno lift systems stilts or transfer them to vertical lift systems that place assignment. jedinice natransportation to the next of the postavlja for easy kule. Upon completion compact form the units on towers. Po kompletiranju svog
47 47
generatori.
47
41
LIFT AND POSITION CRANE DIZALICA
DESALINIZATION PLANT DESALIPOSTROJENJE ZA
NIZACIJU
LIFT POSITION CRANE LIFT AND AND POSITION CRANE
LIFT AND POSITION CRANE
This automated machine places these Automatizovana dizalica postavljaon-site prefabricated dwellings places prefabThis automated machine at these rikovane stanove na licu mesta. at on-site locations. prefabricated dwellings This automated machine places these locations. prefabricated dwellings at on-site This automated machine places these locations. prefabricated dwellings at on-site MEGA MACHINES locations. MEGA MACHINES
MEGA MACHINES MEGA-MAINE
MEGA MACHINES
This mega-machine is transporting a transpa ent enclosure PLANT Ova mega-maina DESALINIZATION PLANT transportuje providni DESALINIZATION used for evaporative conde sation. It is placed kondenzaciju isparaomota koji se koristi zaover canals, some of the This mega-machine is transportingod kojih transparcontaining se water, and serves This mega-machine is kanala, a transparvanjem. Postavljasaltiznad transporting a neki as a ent enclosure used for evaporativeplant to supp condenevaporative i slue evaporative condenent enclosure used sadre slanu vodudesalinization of them DESALINIZATION PLANT for kao postrojenje za sation. It is placed over canals, some clean water for over canals, irrigation, and sation. It isparavanjem, radi snabdevanja oth desalinizacijuplaceddrinking, servessomean them containing issalt water, and as of needs. This is pie, navodnjavanje supply containing salt water, and transparThis mega-machine is transporting by i ostale evaporative za accomplished serves as an istom vodomdesalinization plant ato harnessing th ent enclosure the sun evaporative eliminate wat power of drinking, irrigation, condenevaporative used for sakupljanjem suneve clean water se desalinization plant to potrebe.ItOvo for postie and helpsand othersupply sation. This placed over canals,harnessing the other needs. water for drinking, irrigation, them shortages throughout by some of world. clean i is is accomplished the nestaica vode energijeof pomaewater,helps eliminate asand containing salt u eliminaciji serves water an power This issun and and the accomplished by harnessing the needs. irom sveta. desalinization plant to supply evaporative shortages throughout and helps eliminate water power of the sun the world. clean water for drinking, irrigation, and other shortages accomplished by harnessing the needs. This isthroughout the world.
power of the sun and helps eliminate water shortages throughout the world.
INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS INTERNACIONALNI BRODAR-
Construction of these industrial and research complexes is carried out by Constructionequipment that receivesand of these industrial inrobotic structions via satellite. The construction research complexes is carried out by Construction of these industrial and crews consist of automated cranes robotic equipment that receives inConstruction complexes isindustrialout by research of these buildings' length carried and that structionstravel along thecarried out by via satellite. The construction research complexes is that curtain-walls, robotic equipment Kostrukcija ovih industrijskih receives ininstalling floors, windows, i istraivakih crews consist of automated cranes structionsand se od strane construction robotic equipment that receivesfrom roofing, via other components inkompleksa izvodi satellite. The robotizovane that crewsground up, automated cranes travel consist of entirely freelength along the buildings' the structions via satellite. The construction opreme koja dobija instrukcije putem from satelthat floors, windows,These length human intervention. curtain-walls, installing travel of automated cranes crews consist along the buildings'devices ita. Posade za self-monitoringsastoje se od auinstalling konstrukciju sensors to miniwindows, curtain-walls, contain other components from roofing, andfloors, the buildings' length that roofing,alongotherkoji se, u potpunosti travel and tomatizovanih kranova components from industrial entirely free from the mize floors,up, accidents or collisions ground installing other devices or living beings.from the ljudskewindows, curtain-walls, ground intervencije, kreu duinom up, with osloboeni intervention.entirely free human roofing, andintervention. These devices other components from human zgradegroundself-monitoring These devices instalirajui spratove, prozore, precontain self-monitoring sensors to miniminithe contain up, entirely freetofrom sensors gradne industrial accidents or ostale komzidove, krovni pokriva or devices i collisions mize mize industrial accidents human intervention. These collisions ponente od dna devices orOvi ureaji miniwith other do vrha. sensors to with other devices or living beings.sadre contain self-monitoring livingbeings.
These ships are floating automated plants, capable of processing raw materials into fin- plant These ships are floating automated INTERNATIONAL SHIPPING to their destinaBrodovi su processing raw INTERNATIONALwhile en route SYSTEMS posished productsplutajua automatizovana capable of SHIPPING SYSTEMS materials into fi tions. Some serve as obradu sirovih industrial fish processing trojenja sposobna zawhile en routematerijaladestina ished products to their These ships are floating automated plants,plants, plants and canneries, se nalaze na putu ka uThese ships are floating automated zavrneSome serve as while others are proizvode dok industrial into fintions. fish processin capable ofof equipped with multi-cellular compartments capable processing raw materials materials into svojoj productsprocessingaraw their destina- findestinaciji. Neki sluewide industrijska kaowhile others a ished while en route to plants and canneries, capable of transporting route variety destinaished products while en their of tions. Some serve as i konzerviranje compartmen processing postrojenja za obradu industrial fish to ribe, dok products. equipped with multi-cellular tions. and serve as while others plants Some canneries, industrial fish processing su capable of transporting a wideare drugi opremljeni vieelijskim odeljenjima variety plants equippedand multi-cellular compartments with canneries, while others are sposobnim za prenosmulti-cellular compartments irokog asortimana proizproducts. equipped with capable of transporting a wide variety of voda. products. of transporting a wide variety of capable
INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS SKI SISTEMI
products.
48
senzoreindustrial njihovo nadgledanje, kako bi mize koji vre accidents or collisions se minimizovale industrijske nezgode i kolizije with other devices or living beings. sa ostalim ureajima ili ivim biima.
2
48
48
Osmo poglavlje
Oslobaanje maina
Strah od maina
Mnogo ljudi se plai prevrata od strane maina, ali se nikad nije pojavio jedan jedini in ili plan maina da povrede bilo koga. (Naalost, ne moe se isto rei i za ljude.) Ljudi, ne maine, koriste nervni gas i projektile za unitavanje. ak su automobilske i avionske nesree uglavnom izazvane ljudskom grekom, a ne mehanikim otkazivanjem. Mnogo ljudi strahuje od ubrzanog tehnolokog razvoja, posebno od automatizovanih i kibernetikih maina koje bi zamenjivale ljudska bia. Iskreno, neki od ovih strahova su opravdani u monetarnom sistemu, gde ubrzana poveanja u proizvodnoj tehnologiji zahtevaju manje radnika. Neki nemaju poverenja u kompjuterizovano drutvo i strahuju od moguih otkazivanja maina. Brinu da e nas tehnologija uiniti vie nalik mainama, vukui nas ka jednolinosti i rezultirajui gubitkom individualnosti, slobode izbora, i privatnosti. U odbranu maina moemo rei da ne postoji nikakav dokaz, osim u nauno-fantastinim priama, o tome da maine, same od sebe, deluju protiv ljudskih bia. Ljudi programiraju maine i usmeravaju njihovu upotrebu. Ne treba se plaiti maina; ono to preti oveanstvu jesu njihova zloupotreba i pogreno usmeravanje. Ne smemo zaboraviti da su ljudi, ne maine, upravljali i rukovodili bombardovanjima gradova, upotrebom nervnog gasa, zatvorima, logorima smrti, i komorama za muenje. ak su i atomsko oruje i projektili sa navoenjem napravljeni i upotrebljeni od strane ljudi. Ljudi zagauju okolinu na vazduh, okeane i reke. Upotreba i prodaja tetnih droga, izvrtanje istine, fanatizam i rasna mrnja teko da su karakteristika maina, ve su sve deo oteenih ljudskih sistema i pogrenih uenja. Maine nisu opasnost. Mi smo. Dok god ne preuzmemo odgovornost za na odnos prema drugim ljudskim biima i inteligentno upravljanje planetarnim resursima, mi smo najvea opasnost za planetu. Ako bi ikada dolo do sukoba izmeu ljudi i maina, znamo ko bi ga poeo! Nauka i tehnologija ne stvaraju nijedan od naih problema. Nai problemi nastaju iz ljudske zloupotrebe i pogrene upotrebe drugih ljudi, okoline, i tehnologije. U humanijoj civilizaciji, maine se koriste za skraivanje radnog dana, poveavanje dostupnosti dobara i usluga, i produavanje trajanja odmora. Nova tehnologija koristi se za podizanje ivotnog standarda svih i, na taj nain, poveanjem upotrebe mainske tehnologije, slui dobrobiti svih ljudi.

Deveto poglavlje
Gradovi u moru
Okeanske granice Mrea ivota na naoj planeti podrana je hidro-ciklusom, odnosno velikom varijacijom vodenih formi koje su deo planetarnog toka: okeana, snega, leda, kie, jezera, podzemnih voda, i vodenih basena. Ovaj konstantno obnavljani tok, napajan sunevom toplotom, rotacijom Zemlje, i Koriolisovim silama, odrava itav ivotni ciklus, ukljuujui oveanstvo. Ljudi esto priaju o nedovoljno razvijenim kopnenim podrujima, ali retko o najveim nerazvijenim prirodnim resursima na planeti, svetskim okeanima. Istraivanje i razvoj okeana mora se vriti sa najveom moguom panjom. Iako su ljudi koristili okeane sveta hiljadama godina kao izvor hrane i transporta, mi tek poinjemo da prepoznajemo enormni potencijal i raznovrsnost ovog relativno netaknutog izvora. Okeani pruaju skoro neogranieno okruenje za hranu, proizvodnju energije, transport, minerale, lekove, i mnogo vie. U prolosti je postojalo slabo interesovanje za ivot okeana, koji je presudan za sav ivot na Zemlji. Opstali bismo i napredovali mnogo lake kao vrsta ako spaavanje naih okeana shvatimo ozbiljno. Zloupotreba okeana u prolosti Avgusta 1970. vojska Sjedinjenih Amerikih Drava namerno je izruila kontejnere sa 67 tona nervnog gasa u Atlantski okean. Da bude jo gore, mesto na kome su ih izruili bilo je blizu glavne arterije u ovom sistemu za odravanje ivota, Golfske struje, to ini ienje jo urgentnijim. Mornarice sveta, ribarske flote, linije za krstarenje, i mnogi obalski gradovi nehajno koriste okean ujedno i kao korpu za otpatke i kao nunik. Nedostatak adekvatne higijene jedna je od najveih pretnji ljudskom zdravlju. Zagaivanje obalskih voda prouzrokuje zdravstvene probleme, zaraze i smrt. Samo Juna Azija ima 825

miliona ljudi koji ive na obali bez osnovnih sanitarnih postrojenja. Nije teko razumeti zato su koliine nepreienih otpadnih voda u obalskim vodama June Azije najvie u svetu. Ovo, pored toga to predstavlja zdravstveni rizik, stvara toksino cvetanje algi, koje izaziva pomor ribe, divljeg ivota i koralnih grebena. Postoji veliki broj destruktivnih delovanja po ivotnu sredinu. Veliki komercijalni ribarski brodovi u velikoj meri oteuju okruenje morskog dna. Njihove mree lome ili zatrpavaju organizme koji ive na dnu, unitavajuci njihova lovita i mrestilita. Ovaj ekosistem je od krucijalne vanosti za dopunjavanje lukih zaliha morskih plodova. Ovim procesom se naini vie tete morskom dnu nego to to sea uma ini povrini Zemlje. Jedan brod ubije od 5 do 20 procenata ivotinja koje ive na morskom dnu, i to traje 24 asa dnevno, sedam dana u nedelji, svake godine, na globalnom nivou. Loim upravljanjem stvoreno je ogromno beivotno podruje u Meksikom zalivu, na mestu na kome je Misisipi presuio. Destruktivnim poslovanjem pojedine vode su prenaseljene ribom, do te mere da je veina reproduktivnih jedinki pred istrebljenjem. irom sveta, glavne morske vrste i njihova prirodna stanita, koralni grebeni, ubrzano nestaju, ali ne prirodnim putem, ili zato to njihova smrt na bilo koji nain produava na nain ivota. Naprotiv, ovo izumiranje ugroava nas same i potie iz nae sopstvene arogancije i neznanja. ak i prema najkompleksnijoj ivoj ekologiji, ponaamo se kao predatori. Novo potovanje mree ivota Sa resursno-baziranom ekonomijom dolaze novi sistemi vrednosti. Budui da niko ne ostvaruje finansijsku korist kroz rasipnika delovanja prolosti, glavni cilj su povraaj i odravanje zdrave i produktivne okoline. Ako se okeanima inteligentno upravlja, oni mogu snabdevati vie nego dovoljno resursa za ishranu gladnih. Milijarde bi mogle da se pouzdaju u more, u kome je ivot obilan i raznolik, kao primarni izvor proteina. Iako velika veina morskog ivota obitava blizu povrine, u hladnim mranim dubinama, miljama ispod, gde se ak ni suneva svetlost nikad ne drzne da stigne, vrvi od ivota, uprkos neverovatnim pritiscima i temperaturama. Na skoro smrzavajuim temperaturama, kljuajui izvori toksinih gasova odravaju iroku raznolikost morskog ivota, ije prouavanje tek predstoji. Morske struje pokretane rotacijom Zemlje proimaju svetske okeane. Ogromne okeanske struje putuju naizmeninim brzinama i na razliitim dubinama, ak i u suprotnim pravcima. Procenjuje se da Golfska struja, kod Majamija (Florida), nosi oko 30 miliona kubnih metara vode u sekundi. Ovo je pet puta vie u odnosu na sve slatkovodne reke na zemlji. Procenjuje se da bi se, iskoriavanjem ove potencijalne energije, dnevno moglo proizvesti blizu milijardu vati struje skoro kao dve velike nuklearne centrale bez ekoloke kontaminacije ili opasnosti od zraenja. Dodatno, snani vetrovi, talasi, i struje obezbeuju nam izvore elektrine energije ogromnog potencijala. Energija se moe dobiti iz biomase, transformacijom otpadnih organskih materijala u gasna ili tena goriva. Dodatna energija se moe dobiti fermentacijom. Zamislite gomilu hrane

i drugih organskih materija u fazi raspada. Ova gomila biomase odaje toplotu i gasove. Ovaj potencijalni izvor energije moe se ubirati i koristiti odgovarajuom tehnologijom. Na morskom dnu i u slanim vodama uopte, nalaze se prostrana skladita metala i minerala, koji se mogu koristiti kao pomo pri reavanju problema nedostataka resursa. Meutim, ubiranje metala i minerala, zahtevae nove tehnologije koje ne remete krhko morsko dno. Ovo su tek neki od velikog broja okeanskih projekata koji se mogu istraivati. Moda su uzbudljiviji planovi o gradovima u moru. Gradovi u moru Kolonizacija okeana jedna je od poslednjih granica ljudskih istraivanja koja preostaje na Zemlji. Brojne okeanske gradske zajednice su neizbene i bie meu najveim dostignuima novog drutva. Radi potpunijeg iskoriavanja ovog obilnog izvora resursa, moramo razviti velike morske strukture za istraivanje relativno netaknutih bogatstava svetskih okeana. To e poboljati eksploataciju morskih kultura, proizvodnju svee vode, elektrine energije, kao i rudarstvo, koje e ublaiti manjke rudarstva na kopnu. Neke od prednosti okeana su skoro neograniena bogatstva u lekovima, hemikalijama, ubrivima, mineralima, ulju, prirodnom gasu, slatkoj vodi, i snazi plime i vetra. Senzori u okeanima i atmosferi konstantno bi pratili tok plime, morski ivot, sastav vode, temperaturu, atmosferska stanja i veliki broj drugih vitalnih znakova. Razvoj okeanskih zajednica bi u velikoj meri smanjio pritisak na populaciju na kopnu. Populacija takvih gradova varirala bi, od par stotina, do vie hiljada, i oni bi mogli biti rasprostranjeni irom sveta. Bili bi deo internacionalne komunikacione mree i njima bi prvenstveno upravljali automatizovani sistemi koji bi kontrolisali njihov rad. Okeani su, ipak, fundamentalni za na opstanak i presudan deo noseeg kapaciteta Zemlje. Upotreba Neki od ovih gradova sluili bi kao univerzitski i istraivaki centri, gde bi studenti svih nacija mogli da studiraju morske nauke i menadment. Mogli bi takoe da slue kao stanice za kontrolu i nadgledanje okeanskih struja, vremenskih pojava, ekologije mora, zagaenja i geolokih fenomena. Za dodatna morska istraivanja, konstruisali bi robotizovane podmornice, dostupne svima. Ostale morske platforme mogle bi se koristiti kao sistemi za lansiranje raketa. Svemirska vozila lansirana sa ekvatora utedela bi energiju, jer je ekvator deo Zemlje koji se najbre kree. Lociranje lansirnih mesta u tom podruju bi u potpunosti iskoristilo prednost Zemljine rotacije za dodatni potisak, omoguavajui ree paljenje potiskivaa radi dostizanja geocentrine orbite (orbita u kojoj satelit rotira sa Zemljom i ostaje u nepominom poloaju u odnosu na nju). Lansirne rampe za polarne orbite, sa komandnim sistemima koji se nalaze na brodovima ili samim platformama, bile bi locirane u blizini zapadne obale Sjedinjenih Drava.

Nije potrebno iskoristiti sve oblasti okeana za tehnoloki razvoj. Nepregledne regije mogu se ostaviti po strani za povraaj, unapreivanje i ouvanje prirode, inei ih prioritetom za globalno odravanje. Na primer, Karibe i Smaragdne grebene nepreglednih obala Eleutera odlikuju neke od najistijih voda na Bahamima i jedan od najlepih koralnih sprudova na Zapadnoj hemisferi. Vode koje okruuju ova ostrva razlikuju se u nijansama, od velelepne tamno-plave Golfske struje, do blistavih senki zelene. Sline oblasti postoje u Junom Pacifiku i mnogim drugim lokacijama irom sveta, gde hiljade milja morske obale miruju neometene ljudskim naseobinama. U novom duhu svetske kooperacije, mnoge od ovih oblasti mogu postati internacionalni morski parkovi za edukaciju i svaije uivanje. U ovim zonama jedina ljudska intervencija jeste ouvanje i zatita vodenih hramova. Stilovi ivota u morskim gradovima Budui morski gradovi nude nove i fascinantne ivotne stilove za milione stanovnika i omiljena su destinacija svih ljudi. Neki bi bili predvieni kao podvodni internacionalni parkovi, gde posetioci mogu posmatrati zatiene, velianstvene morske grebene. Kroz ogromne podvodne prozore bili bi u mogunosti da, u slobodno vreme i iz udobnosti sopstvene fotelje, vide uda ovog sveta; iz kompjuterizovanih stolica, mogli bi da komuniciraju sa delfinima i ostalim oblicima morskog ivota. Ronilake ekspedicije mogle bi se odvijati preko vazdunih komora, i ljudi bi mogli da uestvuju u istraivanju, plovidbi, ronjenju, i svim zanimljivostima koje morski gradovi nude, zajedno sa mnogim drugim aktivnostima iznad i ispod povrine vode bez naruavanja balansa morskog okruenja. Konstrukcija Masivne okeanske strukture postojale bi i iznad i ispod povrine mora. Ove strukture bi predstavljale senzacionalna inenjerska dostignua, sa omoguenim pristupom za letilice, plovila i podmornice. Jedan od najefikasnijih nacrta bila bi viespratna kruna konfiguracija, izgraena od gvoza, stakla ogromne izdrljivosti i prenapregnutog betona, ojaanog karbonskim vlaknima. Neke od njih bi plutale, dok bi druge bile postavljene na stubove sa barijerama koje spreavaju nanoenje tete strukturi od strane jakih vetrova i nevremena. U dubljim vodama, plutajue platforme mogle bi se privrstiti za morsko dno. Ostale okeanske platforme mogle bi slobodno da plutaju, tako to bi bile samopokretljive i ekstremno stabilne, optereene stubovima prenika 20 stopa koji idu do dubine od 150 stopa. Da bi se platforme odrale stabilnim u bilo kakvim vremenskim uslovima, nii delovi ovih plutajuih, cilindrinih stubova, sadrali bi niz diskova koji se izduuju do 6 stopa, a meusobno su razmaknuti priblino 10 stopa. Pojas koji okruuje ceo projekat imao bi ulogu brane. Neki od ovih gradova mogu se konstruisati u tehniki razvijenim dravama i odvlaiti na njihove destinacije kao sekcije, ili kao kompletni operativni sistemi, slino nainu na koji se naftne platforme transportuju danas. Ostale konfiguracije bile bi promenljive kompozitne strukture, koje bi se sastavljale na licu mesta i modifikovale prema nameni, sa mogunou da budu rastavljene i premetene prema potrebi.

Ostale strukture usidrene na povrini, sluile bi kao efikasne baze za rudarstvo. Ove strukture kupolastog oblika mogle bi biti skoro u potpunosti automatizovane, a nivo plutanja podeavan punjenjem ili pranjenjem komora. Bile bi konstruisane u dokovima na kopnu, a zatim odvuene na njihove destinacije i potom uronjene i privrene na mesto. Deo ovog plana mogao bi biti i plutajui luki sistem koji se izdie i sputa sa plimom prilagoavajui se i povrinskim i podvodnim plovilima. Sav pomorski razvoj morao bi se u potpunosti osloniti na celokupni nosei i odrivi sistem okeanske sredine. U budunosti, pre nego to se ostvari bilo koji od ovih projekata, dizajneri e uraunati mogui negativni uticaj na ukupnu hidrosferu reke, estuare, jezera i okeane. Energija Na ovim i drugim plutajuim gradovima ili platformama, okeanski vetrovi mogli bi pokretati snane vazdune turbine. Generatori solarne energije i energije vetra postavljeni su na veinu gornjih dokova. Hladna voda iz dubina okeana se takoe moze ispumpavati radi prevoenja temperaturnih razlika u elektrinu energiju. Ovaj proces bi obezbedio konstantne zalihe struje, i vie nego dovoljne za potrebe gradova. Marikultura Marikultura, plansko gajenje morsih useva i gajenje riba u ribnjacima, moe se izgraditi tako da podrava vie tipova morskog ivota. Meusobni simbiotiki odnos moe se podrati dok se prirodni uslovi simuliraju to je bolje mogue. irok spektar vodenih biljaka moe se uzgajati u vie slojeva i obezbediti uz pomo kablova u podvodnim poljima oblinjih gradova. U nekim sluajevima, vrhovi biljaka mogli bi se automatski ubirati, ostavljajui korenje i donju treinu biljke da izrastu u nov usev, bez ponovnog saenja. Plutajue okeanske platforme bile bi opremljene solarnim postrojenjima za desalinizaciju, koje bi proizvodile sveu vodu za hidroponske farme i u druge svrhe. Kretanje vode bogate hranljivim materijama usled delovanja vetra (okeanski fenomen) moe se takoe iskoristiti za izvlaenje hranljivih sastojaka iz dubina, radi uzgajanja vodenih kultura. Naravno, svaki pokuaj pravljenja akvakulture ili marikulture bio bi prijavljen internacionalnom sistemu za nadgledanje okeanskih farmi. Ovo omoguava uzgajanje ribnjaka i uvodi napredne principe polikulture, koja kontrolie reprodukciju i prirodnu ravnoteu vrsta. Uzee se u obzir sve mere predostronosti, kako bi se izbeglo razaranje ili nanoenje tete mrestilitima, koja su izdravala ljudsku rasu vekovima. Transport Neizmeran broj plutajuih struktura moe se opremiti pristanitima i stovaritima za plovila. Ogromni brodovi koji slue kao stanice za preradu, mogli bi takoe da prevoze putnike i tovar do ovih gradova na moru.

Gornja paluba ovih morskih gradova imala bi platformu za sletanje helikoptera i VTOL letelica. Kompjuterizovane lift jedinice omoguile bi vertikalno, horizontalno i radijalno putovanje unutar ovih struktura. Zajedniki poduhvat Kada je re o projektu ovolikog znaaja, kao i kod ostalih resursa, imperativ je da itava zajednica ima podjednaku dobit. Mineralno bogatstvo okeana i drugi resursi naeg sveta, kao zajedniko naslee oveanstva, moraju se deliti meu svim nacijama.

Dizajniranje CIAL ISLANDS budunosti SEA IN THE ARITFICIAL ISLANDS IN THE SEA U MORU VETAKA OSTRVA
ARITFICIAL ISLANDS IN THE SEA
rtificial dockingin thelanding designed to serve the oceanographic sciences. Multiple island and da vetaka ostrvafor VTOL razvoj okeanografije. itavo ostrvo okruuje veliki Planirano je sea is facilities slue za aircraft surround the entire island. Water-based ng and landing is part of life za sletanje VTOLsurround the entire vodi je deo participate in recreation facilities for VTOL aircraft letelica. Rekreacija People can ivota u ovim broj pristanita i platformi in these water-borne communities. na island. Water-based ation zajednicama. Ljudi mogu diving, and manycommunities.and ronjenju i mnogim drugim in is part ofsailing, scuba da uestvuju u istraivanju, plovidbi, sub-surface participate akresearch, life in these water-borne other surface People can activities without This artificial is designed the sub-surface rch, sailing, scubaisland in the sea marine bezto serve andoceanographic sciences. Multiple disturbing ispod i iznad povrine vode environment. the balance of the tivnostimaand diving, and many other surfacesurround the entire activities without naruavanja balansa morskog okruenja. docking landing facilities for VTOL aircraft island. Water-based bing the balance of the marine environment.
recreation is part of life in these water-borne communities. People can participate in GRADOVI U research, sailing, MORU CITIES IN THE SEA scuba diving, and many other surface and sub-surface activities without disturbing the balance of the marine environment.
This artificial island in the sea is designed to serve the oceanographic sciences. Multiple
IN THE SEA Sa the tops of these structures, a se From vrhova ovih struktura, izdie cylindrical cilindrini THE SEA kanal, a 150 feet above the concretebetonski extends stopa iznad the tops of these structures,150cylindrical CITIES IN conduit povrinesurface. 150 feet above is encircled ocean vode. Na surface level, it the ete conduit extendsAt povrinskom nivou, by At je plutajuim pristanitima, koja From floating dock system, which rises okruenasurface these it is encircled and n surface.a the tops of level, structures, a cylindrical concrete conduit zavisnosti od falls with the tides and accommodates both se dock sputaju uextends 150 feet above the i system, which rises and floatingizdiusurface. At surface level,plime, ocean and submersible craft. it is encircled i surface prilagoene kako povrinskim, with thekoje su and accommodates both and tides by a floating dock system, which rises tako i podvodnim prevoznim sredstvice and falls with the tides and accommodates both submersible craft. ma. surface and submersible craft.
58
0
58 58
CITIES IN THE SEA (Contd) CITIES IN THE SEA (Contd)

CITIES IN THE SEA (Contd)
CITIES IN THE SEA (Contd)
GRADOVI self-sufficient cities in the sea, Thousands ofU MORU (NASTAVAK) Thousands of self-sufficient to their the sea, varying in design according cities in location varying in design according to their location Thousands samoodrivih land-based the sea, Hiljade of alleviate gradova moru, koji and function, self-sufficient cities uin populaand function, alleviate land-based populavarying in design according to their location su razliito dizajnirani serve as oceanotion pressures. Someu zavisnosti od lokacije and function, alleviate land-based oceanotion pressures. Some serve asin populathe koiThousandssmanjuju pritisak populacije nasea, funkcije, of self-sufficient and graphic universities to surveycities maintain a tion pressures. Some survey and maintain a graphic in design according to as oceanouniversities to serve their location varying dynamic slue kao okeanografski maintain a pnu. Neki balance in the and univerziteti graphic universities to survey oceanographic dynamic balance in the oceanographic and function, environment. alleviatethe oceanographic za nadzor i odravanje land-based populadynamic balance in dinamike ravnotee u environment. tion pressures. Some serve as oceanotoj sredini. environment. graphic universities to survey and maintain a dynamic balance in the oceanographic environment.
OCEAN MINING MEGASTRUCTURES OCEAN MINING MEGASTRUCTURES These cities in the sea provide OKEANSKO RUDARSTVO MEGASTRUKTURE ZA improved mariculture, fresh water production, power, These cities in the sea provide improved mariculture, fresh water production, power, and deep-ocean mining, providehelps alleviate shortages of land-based minerals. Such These cities in the sea which helps alleviate shortages of land-based minerals. Such and deep-ocean mining, which improved mariculture, fresh water production, power, structures provide us with almost unlimitedeksploataciju marikulture, proizvodnju svee Such and deep-ocean us with almost unlimitedresources in pharmaceuticals, chemicals, fertilminerals. fertilOvi gradovi u MEGASTRUCTURES structures provide mining, which helps alleviate shortages of land-basedchemicals,vode, OCEAN MINING moru pruaju napredniju resources in pharmaceuticals, as well as tidal izers, minerals, metals,with natural unlimited resources in pharmaceuticals, chemicals, fertiloil, almost gas, drinking water, and ocean farming, structures provide us snage minerals, metals, oil, natural gas, drinking water, and ocean farming, as well as tidal izers, i okeansko rudarstvo, koje e ublaziti nedostatke kopnenih minerala. Ovakve graevine and wind power and more. izers, minerals, metals, oil, natural gas, drinking water, and ocean farming, as well as tidal
OCEAN MINING MEGASTRUCTURES
These nam in the sea provide improved mariculture, fresh water production, power, and wind power and more. pruajucitiesskoro neograniene resurse u lekovima, hemikalijama, ubrivima, mineralima, and windulju, prirodnom gasu, pijaoj vodi i okeanskoj proizvodnji, kao i snazi plime i vetra, and deep-ocean mining, which helps alleviate shortages of land-based minerals. Such metalima, power and more. i structures provide us with almost unlimited resources in pharmaceuticals, chemicals, fertiljo mnogo toga. izers, minerals, metals, oil, natural gas, drinking water, and ocean farming, as well as tidal and wind power and more.
59
59
59
51
59
CONSTRUCTION FLOATING MEGASTRUCTURE Dizajniranje budunosti CONSTRUCTION OF A OF A FLOATING MEGASTRUCTURE
dates CONSTRUCTION OF A FLOATING MEGASTRUCTURE
structures, structures, acylindrical cylindrical structures, a acylindrical concrete ovih struktura, conduit extends concrete conduit extends concrete conduit extends Sa vrhova above 150 feetcilindrini the the 150 150feet above betonski izdie se feet above the ocean surface. ocean surface. surface ocean150 stopa At AtAt surface surface. iznad povrine kanal,MODULARsurface a is encircledaby CITY IN THE SEA WITHlevel, isit encircledFREIGHTER level, it it encircled by by a level, is vode. Na povrinskom system, nivou, floating floating dockdock system, floating dock system, okruene and falls falls plutajuim which su which rises rises and with with which rises and falls with the and accommopristanitima, and a city This modular freighter, leavingaccommo-in the sea, consists of detac the tides tides koja se izdiu i the tides and accommodates both surface and sputaju u zavisnosti od plime, dates unloaded. The surface both surface and be rapidly loaded datesboth craft.craft.and number of sections varies, de orsubmersible submersibleprilagoena kako i koja su
PLUTAJUIH Fromthe the of of of these the tops these MEGASTRUKTURA From From tops tops these
both surface and submersible craft. KONSTRUCIJA
CITY IN THE SEA WITH MODULAR FREIGHTER
This modular freighter, leaving a city in the consists of detachable sections that can This modular freighter, leaving a city in the sea, sea, consists of detachable sections that can be rapidly loaded leaving od The the sections varies, depending on on the istovariThis modularteretnjaci sastoje se a city in number of sectionsof detachable sections amount be rapidly loaded or unloaded. The odvojivih sea, consists se mogu brzo utovarivati ithat can Modularni freighter, or unloaded.number ofsekcija, koje varies, dependingthe amount of freight delivered. When The number of are connected are are propelled of freight sekcija varira zavisno When allmodules are connected depending on theas aas a be Broj to beto be delivered. od the the modules transport. Kada they propelled amount vati.rapidly loaded or unloaded.allkoliine teretasections varies,they su svi moduli povezani, za single WhenWhenfreight arrives at its at its destination, selected modules can can dis- disunit. the the freight arrives destination, the the selected modules be be single unit.to be delivered. jedinica. Kada teretnjak stigne na odredite, selektovani moduli of freight pomeraju se kao jedinstvenaWhen all the modules are connected they are propelled as a connected and towed to docks. connected and towed freight arrives at its destination, the selected modules can be dissingle unit. When the to docks.
GRADOVI U MORU SA MODULARNIM TERETNJACIMA CITY IN THE SEA WITH MODULAR FREIGHTER
submersible of freight to be delivered. craft.i podvodWhen all the modules are connected povrinskim, tako single unit. When nim prevoznim sredstvima. at its destination, the selecte the freight arrives connected and towed FREIGHTER to docks. CITY IN THE SEA WITH MODULAR
mogu se otkaiti i prebaciti na dokove.

connected and towed to docks.
APARTMENTS IN SEA CITIES APARTMENTS IN SEA CITIES
APARTMENTS IN SEA CITIES
APARTMENTS IN SEA CITIES
Through huge undersea windows, occupants Through huge undersea windows, occupants are are wonders of environment able able to view wonders of this environment in in to view the theSTANOVI this MORSKIM U leisure comfort. From a computerized chair, leisure and and comfort. From a computerized chair, GRADOVIMAoccupants are Through huge undersea w Through huge undersea windows,and other forms they they communicate with dolphins other forms communicate with dolphins and of to view the of able marine life. wonders to this environment in marine life. able of view the wonder
leisure and comfort. Stanari bi u slobodno vreme i u From a computerized chair, udobnosti svojeand other formsFrom leisure and comfort. they communicate with dolphins fotelje mogli da posmatraju uda ovog okruenja of marine life.
60 60 kroz velike podvodne prozore. Iz of marine life. kompjuterizovanih stolica mogli bi da komuniciraju sa delfinima 60 i ostalim oblicima morskog ivota.
they communicate with d
2
NG SEA DOMES PLUTAJUE MORSKE KUPOLE FLOATING SEA DOMES unsinkable floating sea domes provide ose who prefer unique offshore or Ove nepotopljive plutajue morske These unsinkable floating sea domes provide kupole predviene su za of koji preferliving.forInthose who prefer unique offshore or the event one severely FLOATING SEA DOMES event of severely iraju jedinstven priobalni ili ostrvski ent weather, theyIn can easily be island living. the ivot. U sluaju otrog they can to surovog easily be ashore, mounted, andili locked vreinclement weather, towed locked to mena, lakostructures. Theydomes se mogu povui These unsinkable floating seaandare ed support ashore, mounted, na obalu,provide elevated support structures. They for those who enclosures offshore are or izdii, i uvrstiti na nadzemne pomone ed with retractable prefer unique that equipped with In the event of severely retractableogradama enclosures that island living. strukture. One su opremljene he outer deck. cover inclement weather, koje can easily be koje se the outer deck.i they pokrivaju mogu povlaiti towed palubu. mounted, and locked to spoljnu ashore, elevated support structures. They are PANELS AT SEA SOLAR PANELS AT SEA
equipped with retractable enclosures that cover the outer deck.
SOLAR PANELS AT SEA
SOLARNE PLOE NA MORU or On and other floating cities On these these and other floating cities or platforms, powerful wind turbines platforms, powerful wind turbines capture thedrugim plutajuim gradovima Na ovim i ocean breezes. Solar and capture the ocean breezes. Solar and wind power generators are located on ili platformama, okeanski vetrovi mogu wind powerof the upper are located on most generators decks and in the pokretati snane vazdune turbine. GeneraOn these and decks and in the most of the as well. other floating cities or ocean upper tori solarne i powerful wind turbines energije vetra postavljeni su oceanplatforms, as well. na veini gornjih dokova kao u okeanu capture the ocean breezes.i Solar and
wind power generators are located on most of the upper decks and in the ocean as well.
MARICULTURE
MARIKULTURA
ULTURE
Marikultura (plansko uzgajanje morskih useva) i ribnjaci, dizajnirani su da podre vie tipova morskog ivota. Mnoge od ovih zajednica odravaju ravnoteu vrsta u meusobnom simbiotikom odnosu, dok se prirodni uslovi simuliraju to je bolje mogue. MARICULTURE
Mariculture (the planned cultivation of marine crops) and fish farming communities are designed to support more than one type of marine life. Many of these communities maintain a balance of species in mutually supporting symbiotic relationships, while emulating natural conditions as closely as possible.
lture (the planned cultivation of marine crops) and fish farming communities are 61 ed to support more than one type of marine life. Many of these communities mainMariculture (the planned cultivation of marine crops) and fish farming communities are balance of species in mutually supporting symbiotic relationships, while emulating designedclosely as more than one type of marine life. Many of these communities mainto support possible. conditions as
Desto poglavlje
Zakoni i proces donoenja odluka
Odluivanje Kako se donose odluke u kibernizovanom resursno-baziranom drutvu? Da bismo odgovorili na ovo pitanje, koristimo nauni metod i direktne izvetaje raunara iz okruenja. Raunari bi imali elektrine senzore postavljene u sve oblasti drutvenog sistema irom planete. Na primer, elektrini senzori bili bi raireni u poljoprivrednim regionima u kojima bi kompjuterizovani sistemi upravljali i kontrolisali zahteve poljoprivrede tako to bi pratili nivoe vode, insekata, tetoina, biljnih oboljenja, hranljivih sastojaka u zemljitu i tako dalje. Odluke se tada donose na osnovu direktnog odziva iz sredine. Rezultat bi bila daleko humanija i smislenija civilizacija, koja se ne zasniva na stavovima ili eljama odreene grupe ili pojedinca. Ovo se moe posmatrati kao globalni autonomni nervni sistem. Ljudsko telo reaguje automatski na infekciju. Ako se nekome inficira prst na nozi, nema sastanka elijskog komiteta kako bi se obavestio mozak o infekciji. Nervni sistem automatski upuuje antitela direktno na mesto infekcije. Ovakav odgovor nervnog sistema paralelan je funkcionisanju resursno- bazirane ekonomije. Pitanje koje treba da postavimo jeste: emu elimo da slui kultura? Kako je potreba za novcem prevaziena i kako je dobrobit svih ljudi i zatita okruenja postala naa nova misija, odgovori postaju dostupni. Rezultat su isti vazduh i voda, obradivo zemljite, hranljive namirnice, efikasan transport, relevantno obrazovanje, koje se u kontinuitetu nadograuje, dobra zdravstvena nega, kostruktivna socijalna interakcija i gradovi koji funkcioniu sluei ovim i mnogim drugim ciljevima. Ovo predstavlja mnogo humaniji i smisleniji pristup oblikovanju civilizacije, koji nije zasnovan samo na neijim stavovima.

U tranziciji ka potpuno kibernizovanom procesu upravljanja ljudskim poslovima, mogu se upotrebiti novije tehnologije koje otklanjaju ljudsku greku. Maine bi pruile informacije, a ne stavove, time znaajno smanjujui uticaj predrasuda i iracionalnih, ili isto emocionalnih elemenata u upravljanju poslovima. Na ovaj nain, ljudi bi igrali sve manju ulogu u donoenju odluka i drutvo bi napredovalo ka vetackoj inteligenciji i mainskom odluivanju u upravljanju resursima, sluei tako optem dobru. Zakoni Zakoni su, u najboljem sluaju, pokuaji kontrole naroda, i uspevaju da funkcioniu samo sporadino, uz velike trokove i potekoe. Druge uobiajene metode kontrole ponaanja su patriotizam, religija, propaganda i nacionalizam. Svi zakoni u drutvu razvijeni su radi ouvanja uspostavljenog reda. Ali zakoni nikada ne dopiru do korena problema i neprestano se naruavaju ak i od strane onih koji ih stvaraju. Kada zakoni ne odgovaraju prirodi fizikog okruenja, oni bivaju narueni. Sa tako mnogo ekonomskih gubitaka i nesigurnosti, ak i u bogatijim drutvima, bez obzira na to koliko zakona se usvoji, isti problemi opstaju. U stvarnosti je nain na koji drutvo ureeno pogrean. Ispitajmo podrobnije ove koncepte. Potreba za zakonima je rezultat orijentacije drutva ka nestaici. Ako resursa ima u izobilju, niko ih ne nadgleda. Kada ivotnih potreptina ima u izobilju, nadgledanje je nepotrebno. U resursno-baziranoj ekonomiji drutvena odgovornost nije usaena silom, zastraivanjima, niti obeanjima o raju ili pretnjama o paklu. Zatita prirodnog okruenja nije stvar naknada ili kazni. Dizajn okruenja ukljuuje i sisteme za kontrolu zloupotrebe. Jednostavan primer ovoga moe se videti u dizajnu gradova u kojima ljudi imaju slobodan pristup besplatnim resursima. Ovo eliminie krau. Ovakve mere nisu stvar usvajanja i sprovoenja zakona kojima bi se zloupotreba spreila i kaznila. Naprotiv, samim takvim dizajnom se izbacuju mane iz drutvenog sistema, uklanjajui potrebu za mnogim zakonima. Da bi spreila saobraajne nesree, kultura koja se oslanja na nauni metod ne bi donela zakon kojim se ograniava brzina na 55 m/h. Umesto toga, ljudi bi redizajnirali saobraajne sisteme, uvodei u upotrebu automatizovane vozove, pruge sa jednom trakom, horizontalne, vertikalne i radijalne prenosnike i individualne jedinice, sa velikim brojem senzora, time smanjujui mogunost nezgoda. Drutvo koje brine o ljudima dizajnom eliminie potrebu za zakonima i proklamacijama, inei sve stvari dostupne ljudima, bez obzira na rasu, boju ili verska ubeenja. Kada vlade prave zakone, ljudi se navode da veruju da su ti zakoni stvoreni da tite ljudske ivote. Istina je da su zakoni sporedni proizvod drutvenih nedostataka. Pokuajem kontrole ljudskog ponaanja donoenjem zakona ili potpisivanjem sporazuma, bez promene fizikih uslova odgovornih za poremeeno ponaanje, samo guramo problem ispod tepiha. Umesto oslanjanja na propali kazneni i zatvorski sistem nakon priinjavanja tete, trebalo bi usmeriti panju na nedostatke drutva. U to se ubrajaju siromatvo, loa ishrana, beskunitvo, loi uzori, propalo obrazovanje, nedostatak usmerenja ili interesovanja kod

dece, nasilje u medijima, stresovi u porodinom ivotu i nepostojanje pozitivne vizije koja bi usmeravala razvoj drutva. Resursno-bazirana ekonomija uzrokuje nesagledive promene u meuljudskim odnosima, bez potrebe za zakonima. Ovo postie uvoenjem sistema vrednosti od znaaja za potrebe ljudi. Ovaj tip ekonomije sve svetske resurse i tehnike informacije posmatra kao zajedniko naslee svih ljudi. Ovo je vano za ujedinjavanje. Ukoliko ovo bude opte prihvaeno, itav svet e biti svedok kraja potrebe za naoruavanjem, ratom, drogama, pohlepom i ostalim problemima koje namee beskrajna potera za novcem i moi. Drutvo mora da prihvati svoju podreenost prirodnim zakonima. Zakon prirode ne moe se naruiti bez ozbiljnih posledica po individuu ili drutvo. On dominira svim ivim sistemima. Na primer, bez vode, sunca, hranljivih materija, biljke i ivotinje ne bi mogle preiveti. Zakon prirode je neprikosnoven. Osoba koja ne unosi odgovarajuu hranu nee biti fiziki zdrava i brzo e se razboleti i umreti. Slini zakoni se odnose i na ljudsko ponaanje Ljudsko ponaanje u svim oblastima je samo predmet delovanja prirodnih zakona i dejstava spoljanjih sila: pokree ga veliki broj promenljivih koje utiu jedna na drugu u okruenju jedinke. Ovo se odnosi na ponaanje koje je drutveno uvredljivo. esto je uslovljeno iskustvom, ishranom u ranoj dobi, kao i odreenim brojem meusobno povezanih faktora okruenja. Kada vidimo psa kako vodi slepu osobu preko ulice mislimo kako je to dobar pas. A kada vidimo psa kako laje na biciklistu nazivamo ga loim. Pas nije ni dobar ni lo. Pas se moe dresirati tako da bude agresivan ili da pomae slepima. Obe ivotinje mogu biti iste rase, ak i iz istog okota. Njihovo razliito ponaanje je rezultat razlika u odgajanju. Drugim reima, zamislite antiku rimsku porodicu koja posmatra kako lavove hrane hrianima. Neko bi se danas uasavao i verovao kako su ljudi koji su to gledali imali problema sa spavanjem te noi. Ali najverovatnije nisu imali nikakvih problema. Takvo krvoprolie tada je bilo kulturni dogaaj. Lavovi i hriani posmatrani su sa podjednakim prezirom. Ili zamislite borbenog pilota, obuenog za ratovanje i nauenog slinoj ravnodunosti prema drugim kulturama i verovanjima, kako ne moe da spava jer je oborio dvadeset aviona i razorio nekoliko naseljenih sela. Verovatnije e blistati od zadovoljstva dok bude dobijao medalju i ukrasiti letelicu simbolima svojih ubistava. Pilot reflektuje svoju kulturu u potpunosti kao i rimska porodica svoju. Ono to mi nazivamo naom saveu i moralom nisu odreene nevidljivim nad-ja. Uveliko su odreeni geografskim poloajem, vremenom u kom ivimo i neijim vaspitanjem. Shvatili oni ili ne, u monetarnom sistemu ljudima se konstantno manipulie putem medija. Verovanja koja ljudi najvie neguju, podstaknuta su knjigama, filmovima, televizijom, religijama, uzorima i okruenjem u kome ive. ak i njihovo poimanje dobra i zla i njihovi koncepti morala deo su njihovog kulturnog naslea i iskustva. Ovaj metod kontrole ne zahteva upotrebu fizike sile i uspean je u tolikoj meri da uopte ne prepoznajemo niti oseamo manipulaciju.

Dominantne vrednosti bilo kog drutvenog sistema retko potiu od ljudi. ee, one predstavljaju gledita dominantne kontrolne grupe, kao na primer crkve, vojske, banaka, korporacija, mone elite, kao i bilo kakve kombinacije istih. Ovi entiteti odreuju javni red, sudove, poreze, itd., to sve slui njihovom linom interesu i odravanju veite iluzije da su drutvene vrednosti date kao takve. Takoe, vlade potiskuju ili otpisuju devijacije koje ih mogu ugroziti. Sa naunim razumevanjem da je ponaanje subjekata uslovljeno istim prirodnim zakonima koji upravljaju i ostalim procesima, obrazovni sistem u resursno-baziranoj ekonomiji moe da evoluira. Pre e se zasnivati na prouavanju procesnih i analitikih sposobnosti nego na mehanikom pamenju injenica. Razgovor bi zamenio predavanje. Razumevanje semantike je vetina koja moe uveliko da pobolja komunikaciju meu ljudima i da omogui studentima inteligentan pristup relevantnim informacijama. Nee ljudi odjednom postati bolji i etiniji, ali bi uslovi odgovorni za neprijateljstvo i egocentrino ponaanje prestali da postoje. Ako elimo da deca postignu pozitivan, konstruktivan meusobni odnos i postanu lanovi koji doprinose drutvu, nain da ovo postignemo je dizajniranje okruenja koje proizvodi ovakvo eljeno ponaanje. Na primer, kada su deca zainteresovana da naue kako da sklope malo motorno vozilo, taj projekat moe ukljuivati etvoro dece koja e podii auto, dok drugo dvoje nametaju tokove. Ostatak automobila se sastavlja na slian nain, uz neophodnu pomo i kooperaciju svih, kako bi vozilo bilo gotovo i spremno za upotrebu. Ova prosvetljena forma obrazovanja pomae studentima da razumeju prednosti saradnje. Veba ne bi bila obavezna niti monotona i ne bi ukljuivala neprijateljsko nadmetanje. Bila bi deo obrazovanja. Na primer, radionica u kojoj deca uivaju da rade, nalazi se usred jezera, na vrhu brda. Da bi tamo stigla, deca moraju da upravljaju brodom, a zatim da se popnu na vrh. Ovo ne samo da prua vebu, ve i svest o uspehu, koja pomae njihovom mentalnom zdravlju i poveava podstrek. Jedan od najveih ograniavajuih faktora u ljudskim sistemima je naa nesposobnost da pojmimo vanost potpornih sila i obim u kome okruenje oblikuje nae razmiljanje, vrednosti i/ili ponaanje. Kada priamo o okruenju, mislimo na sve meusobno isprepletane promenljive, koje su primarni saradnici naeg naina razmiljanja.

Jedanaesto poglavlje
Stilovi ivota
ta to ljudi rade? Od ranih civilizacija do dananjeg dana, veina ljudi je morala da radi da bi preivela. Veina naih stavova o poslu mogla je biti prenesena iz ovih ranijih vremena. U prolosti, bilo je neophodno da ljudi odu po vodu i donesu je nazad do mesta boravka. Sakupljali su drva za ogrev i kuvanje, i gorivo za lampe. Bilo bi im veoma teko da zamisle vreme u kome je dovoljan jedan okret slavine da voda potee u njihovim kuama; pritisak na dugme i trenutno paljenje svetla inili bi im se maginim. Drevni ljudi su se verovatno pitali ta bi radili sa svojim vremenom da ne moraju da ulau ogroman napor u poslove koji su im neophodni za opstanak. Oslobaanje od pritisaka Ljudska bia, osloboena duga, nesigurnosti, i straha postaju mnogo ljubaznija. Bez ikoga ko bi prodavao bilo ta bilo kome, ili liavao druge poseda ili novca, otkonila bi se osnova za nezdravu ljudsku agresiju. Ljudi vie nisu optereeni dosadnim brigama koje oduzimaju previe panje, kao to su hipoteke, trokovi zdravstvenog osiguranja, kolarine, osiguranje od poara, ekonomske recesije ili depresije, gubitak posla i takse. Eliminacijom ovih tereta i otklanjanjem uslova koji stvaraju zavist, pohlepu, i konkurenciju, ivoti ljudi bili bi mnogo smisleniji. Cilj ovog novog drutvenog plana je da ohrabri novi podsticajni sistem, koji vie nije usmeren ka plitkim i sebinim ciljevima sticanja bogatstva, vlasnitva, i moi. Ovi novi podsticaji ohrabruju ljude ka samoispunjavanju i kreativnosti, eliminaciji nestaice, zatiti ivotne sredine i, najvanijem od svega, brizi o blinjim ljudskim biima. Ljudi bi imali sredstva i vreme za intelektualni i duhovni razvoj i priliku da shvate ta to stvarno znai biti ovek u drutvu koje brine. Umesto evolucije dokonosti, istinski inteligentni i posveeni ljudi nali bi veoma malo slobodnog vremena, ak i bez potrebe da rade za ivot. Uvek postoji potreba za boljim i efikasnijim nainima za obavljanje stvari. Ljudi e hteti da uestvuju u drutvu, uvidevi kako se, stalnim inovacijama i promenama, direktno poboljava njihov i nain ivota drugih. Ne

postoje Utopije. Sam pojam Utopija je statian. Opstanak bilo kog drutvenog sistema najvie zavisi od sposobnosti istog da se promeni zarad boljitka drutva kao celine. Meutim, danas ljudi nisu spremni za promene u drutvu, bilo emocionalno ili intelektualno. Neoptereeni brigama o opstanku, ljudi bi imali vremena za lina interesovanja, kao to je nastavak obrazovanja. Obrazovanje, besplatno i dostupno svima, moe postati neprekidan proces. Gradovi budunosti bili bi ivi univerziteti. Veina ljudi bi pohaala kole i univerzitetska predavanja, ili bi se aktivirala na drugim poljima. Postojala bi predavanja za one koje interesuje pozorite, fotografija, slikanje, balet, i sve umetnosti, u muzikim, likovnim, i pozorinim centrima. Ljudi bi bili u mogunosti da odu do centara da rade, ili potrae pomo u vezi sa svojim novim izumima. Novi horizonti se otvaraju za ljude koji se u prolosti, bilo zbog nedostatka novca ili vremena, nisu usudili da zamisle ovakve mogunosti. Onima koji imaju ogranienu kupovnu mo bolno je i da samo zamisle ivot beskonanih mogunosti. Danas postoji mnogo brodova na dokovima ali se retko koriste, to ih ini dostupnim veini ljudi. U novom drutvu, obezbeeno je vie nego dovoljno brodova u kojima, po elji, moe svako da uiva. Mogla bi da postoji navala ljudi koji bi uili da lete. Zamislite sve ostale, nebrojene hobije i sportove lista koju bi ljudi mogli da slede protee se u nedogled. Zamislite svet otvoren za svaija istraivanja, sa mnogo ljudi koji putuju irom sveta, pomaui to brem donoenju najvieg mogueg ivotnog standarda u slabije razvijene oblasti. U svetu u kome nema prosjaenja za siom za medicinska i nauna istraivanja postoji veliki broj istraivakih i razvojnih programa na medicinskim poljima, u kojima ljudi takoe mogu da uestvuju i ue. Ovaj proces bio bi isti u svim segmentima drutva. Veina ljudi bi se okrenula generalizaciji, pre nego specijalizaciji, uei vie o mnogim razliitim disciplinama i njihovim meusobnim uticajima. Na ovaj nain, ljudi bi bili sposobniji da uestvuju u razvoju ideja u mnogim delovima drutva. Bilo bi toliko irenja i eksperimentalnih istraivanja u svim oblastima, tako da vie ne bi bilo bojazni oko toga ko odluuje o tome koji eksperimenti se vre, a koji ne. Svaki novi plan bio bi predmet istraivanja, testiranja i procene, a oni koji se dokau vrednim bili bi konstruisani. Ljudi bi iskoristili ansu da naue kako da bolje meusobno komuniciraju i razree nesuglasice bez upotrebe nasilja. Bili bi upoznati sa alatima za reavanje problema, koji bi im omoguili da uestvuju u irokom spektru oblasti i istraivanja. Pojam dokonog stanja ili penzionisanja postao bi zastareo. Ljudi bi imali toliko opcija da bi po prvi put shvatili ta stvarno znai biti lan globalnog drutva i ne bi imali dovoljno vremena da urade sve to bi hteli u toku jednog dana. Bez protraenog vremena, resursa, ivota i energije, koju progutaju ratovi i pripreme za ratove, naa energija mogla bi da se uperi ka konstruktivnim nastojanjima. Drutvo bi bilo u mogunosti da posveti mnogo vie panje i resursa kontroli nepredvienih deavanja kao to su cunamiji, zemljotresi, uragani i druge prirodne katastrofe koje ugroavaju nae ivote. Ovo ne

implicira savrenstvo, ne. Uvek postoje izazovi i nereeni problemi. Ali bi bio veliki napredak u nainu ivota i globalno drutvo bi moglo da postigne najvii mogui ivotni standard do sada, kako materijalni tako i duhovni. Kako se resursi pravedno raspodeljuju U svetu sutranjice, raspodela dobara i usluga moe se postii bez upotrebe novca ili dragocenosti, putem velikih distributivnih centara. Ovi centri bili bi slini izlaganjima na kojima se objanjavaju i demonstriraju prednosti novih proizvoda. Izlobeni centri prikazivali bi ta je novo i dostupno i bili bi stalno aurirani. irom zajednica, postojala bi 3D flet ekranizacija u svakom domu. Ako elite neki predmet, narudbina bi bila zabeleena i predmet bi automatski, besplatno, bez naknade, ili bilo kakvog oblika duga, bio isporuen direktno na vau adresu. Ovo bi ukljuivalo bilo ta to je ljudima potrebno za kuu, odevanje, obrazovanje, zdravstvenu negu, zabavu, itd. Sirovi materijali za proizvodnju mogu se transportovati direktno do proizvodnih postrojenja automatizovanim transportnim putevima, upotrebom brodova, eleznice, mag-lev vozova, cevovodima, i vazdunim kanalima. Automatizovan, kompjuterizovan sistem inventara ujedinio bi distribucione centre i proizvodna postrojenja, usklaujui proizvodnju i potranju. Na ovaj nain se moe odravati balans ekonomije. Nedostaci, prelivanja i gubici su eleminisani u ovom sistemu. Ukoliko osoba poseti Nacionalini park Jeloustoun, ona jednostavno uzme kameru ili kamkoder, upotrebi je (ak i odabere da poseti predavanje na kom bi nauila neto o karakteristikama kamere i fotografskim tehnikama), i onda je vrati drugom distribucionom centru ili depou, time eliminiui potrebu za skladitenjem i odravanjem. Ovo je slino javnoj biblioteci, ali mnogo informativnije i izazovnije. U umetnikim i naunim centrima postoji toliko interesantnih aktivnosti i oblasti za izuavanje da ljudi mogu da lutaju od predavanja do predavanja sve dok ne nau neto to ih interesuje. U ovoj kibernizovanoj budunosti, par moe posetiti centar za arhitektonski dizajn i sesti ispred iste polulopte od priblino dva metra u preniku. Jedna osoba opie tip kue koju bi eleli i oblasti njihovog interesovanja. Kua se pojavljuje kao trodimenzionalni prikaz u centru polulopte. Polako rotira prikazujui pregled enterijera i eksterijera. Onda druga osoba opie osnovne oblasti njihovog interesovanja i opredeljenja, i moda predloi vei balkon. Trodimenzionalni prikaz se automatski podesi shodno tome. Kada zavre sa zahtevanjem izmena, kompjuter prikae razliita alternativna reenja kako bi ih razmotrili. Nakon donoenja odluke, u mogunosti su da uu u prostoriju sa senzorima i da iskuse etnju kroz svoj dizajn vrei dalje izmene. Kada dou do finalnog dizajna, poinje se sa konstrukcijom. Kompjuter bira to efikasnije i to izdrljivije materijale. Nijedna od konstrukcija nije trajna i moe se modifikovati i aurirati na zahtev stanara. Ovo je pravi individualni izbor. U monetarnom sistemu veina ljudi ivi blizu posla, sa kuom, kolima, i ivotnim stilom koji mogu da priute (ili koji, preesto, ne mogu da priute), a ne onim koji preferiraju. U osnovi su slobodni samo onoliko koliko im to dozvoljava njihova kupovna mo. Mnogi moni ljudi biraju prebivalite iskluivo da bi impresionirali druge svojim statusom. Resursno-bazirana
0
ekonomija menja funkciju prebivalita iz statusnog simbola, ili osnovnog sklonita, u refleksiju individualnosti i linih interesa. Porodica je bitna Dok su nove tehnologije sasvim iznenaujue, jasno je da temeljni efekti nisu u tehnologiji, ve u ivotnim stilovima. U veini sluajeva na trenutni sistem zahteva da i muevi i ene rade. Monetarna ekonomija minira i slabi porodini sklad i brigu o deci. Roditeljima nedostaje adekvatno vreme koje bi posvetili svojoj deci, i kostantno su pod stresom zbog stalno rastuih zdravstvenih trokova, naplata osiguranja, trokova obrazovanja i ivotnih trokova. Upravo se u ovoj oblasti nalazi jedna od najvanijih koristi nae nove civilizacije. Krai radni dani obezbedili bi vee anse za lanove porodice da rade ono to se uklapa u oblasti njihovog linog interesovanja. Slobodan pristup dobrima i uslugama ini dom mnogo prijatnijim mestom, a uklanjanje stresa koji uzrokuje stvari u vezi sa ekonomijom smanjie mete koji vlada u porodici. Drutvo je dizajnirano tako da ljudi imaju slobodu da odaberu sopstvena interesovanja, razviju ranije skrivene potencijale i jure svoje snove bez intervencija vlasti ili finansijskih smetnji.
61
Zakljuak
Dananji sukobi izmeu ljudi posledica su suprotstavljenih vrednosti i ogranienog pristupa ivotnim potreptinama. Ako u budunosti uspemo da dostignemo razumniju civilizaciju, sukobi bi bili protiv problema zajednikih za sve ljude. U ustreptaloj kulturi koja nastupa, izazovi sa kojima emo se suoiti bie prevazilaenje oskudice, obnavljanje oteenog ivotnog okruenja, kreiranje inovativnih tehnologija, poveavanje poljoprivredne dobiti, poboljavanje komunikacija i izgraivanje komunikacija izmeu nacija, deljenje tehnologija, i ivljenje smislenog ivota, a ne meunacionalni konflikti. Ljudi bi bili slobodni da jure bilo kakva konstruktivna nastojanja koja izaberu, bez ekonomskih pritisaka, zabrana i naplaivanja taksi koje ine deo monetarnog sistema. Pod konstruktivnim nastojanjima, smatramo bilo ta to unapreuje ivote pojedinaca i drugih. Ovim krucijalnim izmenama, ljudi bi eventualo iveli due, ispunjenijim i zdravijim ivotima. Ova mera uspeha bila bi ispunjenje neijih individualnih tenji, pre nego sticanje bogatstva, poseda i moi. Dok unapreujemo ivote drugih, titimo okolinu i radimo na izobilju, nai ivoti mogu postati bogatiji i sigurniji. Ako bi ove vrednosti bile praktikovane, to bi omoguilo svima nama da postignemo mnogo vii ivotni standard za relativno kratko vreme; ivotni standard koji bi se konstantno poboljavao. Kada su obrazovanje i resursi besplatno dostupni svima, ljudski potencijal postae bezgranian.
2
Za ostale knjige i video materijale aka Freska, posetite njegovu internet prezentaciju i on-line prodavnicu na:
www.thevenusproject.com
Jacque Fresco The Venus Project, Inc 21 Valley Lane Venus, FL 33960 USA Phone: 863-465-0321 Fax: 863-465-1928 fresco@TheVenusProject.com meadows@TheVenusProject.com
Translated by Zeitgeist Serbia Team

Dizajniranje Buducnosti - Zak Fresko

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dizajniranje Buducnosti - Zak Fresko

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Designing the Future Designing the Future Budunost prema nacrtu

Jacque Fresco ak Fresko

Copyright 2007 Jacque Fresco & Roxanne Meadows

Copyright 2007 Jacque Fresco & Roxanne Meadows

HARNESSING THE GULF STREAM

Dizajniranje budunosti CIRCULAR CITIES

CENTER FOR DIALOGUE

CENTAR ZA DIJALOG mission of The Center for The

CENTER FOR DIALOGUE CENTER FOR DIALOGUE

questions for informed public questions for informed public

INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS

SHIPS WITH DETACHABLE COMPONENTS

SHIPS AND CANALS

mag-lev vozovi i pruge sa jednom trakom koristie se u transportu izmeu gradova.

ispod zatvorenih saobraajnih linija.

RCRAFT in cessary Dizajniranje budunosti

which allow exceptional maneuverability.

the uilt-in ency pped ngers rport f the cted and

The termi cente arran allow preva cross

of ble ely to assof om

tint pa are 42 sup ope

ROBOTS CONSTRUCTING Dizajniranje budunosti

ROBOTS MULTI ACCESS INDUSTRIAL ROBOTS

AUTOMATED TUNNEL ASSEMBLING MACHINE

AUTOMATED TUNNEL ASSEMBLING MACHINE OMATED TUNNEL ASSEMBLING MACHINE

KONSTRUKCIJA THE CONSTRUCTION OF TOWERS CONSTRUCTION OF TOWERS KULA

THE CONSTRUCTION OF TOWERS THE CONSTRUCTION OF TOWERS

MASSIVE LIFTING CRANE SSIVE LIFTING CRANE

LIFT AND POSITION CRANE DIZALICA

DESALINIZATION PLANT DESALIPOSTROJENJE ZA

LIFT POSITION CRANE LIFT AND AND POSITION CRANE

LIFT AND POSITION CRANE

INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS INTERNACIONALNI BRODAR-

INTERNATIONAL SHIPPING SYSTEMS SKI SISTEMI

ARITFICIAL ISLANDS IN THE SEA

CITIES IN THE SEA (Contd) CITIES IN THE SEA (Contd)

CITIES IN THE SEA (Contd)

OCEAN MINING MEGASTRUCTURES

CONSTRUCTION FLOATING MEGASTRUCTURE Dizajniranje budunosti CONSTRUCTION OF A OF A FLOATING MEGASTRUCTURE

dates CONSTRUCTION OF A FLOATING MEGASTRUCTURE

both surface and submersible craft. KONSTRUCIJA

CITY IN THE SEA WITH MODULAR FREIGHTER

mogu se otkaiti i prebaciti na dokove.

APARTMENTS IN SEA CITIES APARTMENTS IN SEA CITIES

APARTMENTS IN SEA CITIES

APARTMENTS IN SEA CITIES

they communicate with d

SOLAR PANELS AT SEA

Translated by Zeitgeist Serbia Team

You might also like