Ramazan Ay ve Orucu

[Trke]


,l._ .,l. .| _. _,.i| ,._ _t.. ,.
(.,:i| ..li|


Abdullah b. Abdulhamid el Abdullah b. Abdulhamid el Abdullah b. Abdulhamid el Abdullah b. Abdulhamid el- -- -Eseri Eseri Eseri Eseri

_.;| .,.+| .,. _, .| .,.

Tetkik eden : Muhammed ahin

..|. : _:t. ,l.. ..s




Rabva Semti slm Dvet Brosu-Riyad
_ti| ...., .,it, :t,it)| .,.._ ...li __t.:i| ,:||
200 200 200 2009 99 9 14 14 14 1430 30 30 30

2

MBAREK RAMAZAN AYI VE RASLULLAHIN ORUCU ..................................... 3
Selef-i Slihn Ve Ramazan ............................................................................................................................................... 3
Mbrek Ramazan Nasl Karlamalyz? ........................................................................................................................ 3
Ramazanda Yaplmas Gereken Salih Ameller: ................................................................................................................ 3
Oru .................................................................................................................................................................................. 3
Namaz ............................................................................................................................................................................... 3
nfak .................................................................................................................................................................................. 4
Daha ok Kurn Okuma: ........................................................................................................................................... 5
Gnein Domasna Dek Mescidde Kalmak: ......................................................................................................... 5
Umre Yapmak: ............................................................................................................................................................... 6
oka Zi kir, Du Ve stifrda Bul unmak: ............................................................................................................ 6
Ramazanda Bo eylerle Megul Olmak ................................................................................................................. 7
RASLULLAHIN ORUCU ............................................................. 8
Oru Nedir?: ....................................................................................................................................................................... 8
Ramazan Orucu: ................................................................................................................................................................. 8
Ramazan Orucunun Ba Ve Sonu: .................................................................................................................................... 8
Oru Kimlere Farzdr? ....................................................................................................................................................... 8
Orucun Ahkm .................................................................................................................................................................. 9
1) Niyet: ............................................................................................................................................................................. 9
3) Sahur: ............................................................................................................................................................................. 9
4) Orulu Neleri Terkedecek?: ......................................................................................................................................... 10
5) Oruluya Mubah Olanlar: ............................................................................................................................................ 10
7) Orucu Bozan eyler: .................................................................................................................................................... 11
8) Kaza: ............................................................................................................................................................................ 11
9) Namaz Klmayann Oru Tutmas: .............................................................................................................................. 11
10) Tervih Namaz:......................................................................................................................................................... 12
11) Ftr Zekt (Fitre Sadakas): ...................................................................................................................................... 12



3
MBAREK RAMAZAN AYI VE RASLULLAHIN ORUCU

Selef-i Slihn Ve Ramazan

Hamd, Alemlerin Rabbi Allaha mahsustur. Salt Selm Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin, ehlinin, sahabesinin ve
de kyamete kadar onlar dost edinen herkesin zerine olsun.
Mbrek Ramazan ay vesilesiyle takdim etmi olduumuz rislemiz, umarz tm kardelerimize bir t olur. Ve bizlere de
bir duy esirgemezler inallah. Allah azze ve celle hepimizi rzasna nil eylesin. (Amin).
1


Mbrek Ramazan Nasl Karlamalyz?

Ramazan ay, insanlara yol gsterici, dorunun ve doruyu eriden ayrmann ak delilleri olmak zere kendisinde Kurn
indirilen aydr... (Bakara, 2/185)
Allahu Tela Ramazan ayna bazlarn yle sayabileceimiz ve dier aylardan farkl pek ok zellik ve stnlkler
vermitir;
1. Oru tutann az kokusu Allah nezdinde misk kokusundan daha hotur.
2. Melekler orululara iftar vaktine dek mafiret diler.
3. Allah azze ve celle her gn cennetini ssler ve yle buyurur:
Salih kullarmn zerlerindeki sknt ve eziyet veren eyleri atarak sana gelmelerine fazla bir zaman kalmad.
4. Bu ayda azgn eytanlar zincire vurulur, cennetin kaplar alr, cehennemin kaplar kilitlenir.
5. Yine bu ayda bin aydan daha hayrl olan Kadir gecesi vardr. Bu gecenin hayrndan mahrum kalan kimse, hayrn
tmnden mahrum kalm demektir.
6. Ramazann son gn btn orululara mafiret olunur. Bu ayda Allahn cehennem ateinden azad ettii kimseler vardr
ki, bu da Ramazann tm gecelerinde gerekleir.
Bylesine zellik ve faziletlere sahip olan bir ay nasl karlayalm? Salih bir kimse bu ay; samimi bir tevbe, tam bir
kararllk, vakitlerini salih ameller ile mamur etmek niyetiyle karlar. Allahu Teladan kendisine gzel bir ekilde ibadet
edebilmemiz iin yardmn esirgememesini niyaz ederiz. (Amin).
O halde Ramazan en gzeliyle deerlendirmek iin ne gibi salih amellerde bulunmalyz sorusunun yantn birlikte
arayalm;
2


Ramazanda Yaplmas Gereken Salih Ameller:

Oru

Ademolunun btn amelleri kendisinindir. Bir iyilik on misli ile yediyz katna kadar mkfat grecektir. Aziz ve celil olan
Allah da Oru mstesn, o benimdir ve onun mkfatn verecek olan benim; o arzularn, yemesini, imesini benim iin
terk etti buyurur. Orulunun iki sevinci vardr; biri iftar ettiinde dieri Rabbine kavuaca gndedir. Andolsun oru
tutann (orucundan dolay) az kokusunun deimesi Allah nezdinde misk kokusundan daha hotur
3

Kim Ramazan (farziyetine) inanarak ve ecrini Allahtan umarak orula geirirse gemi gnahlar balanr
4

Her kim yalan sz sylemeyi ve o dorultuda amel etmeyi terk etmeyecek olursa, onun yeme ve imeden uzak durmasna
Allahn ihtiyac yoktur
5

Oru bir kalkandr. Sizden herhangi bir kimse orulu olduu gnde irkin sz sylemesin, kt i ilemesin, cahillik
etmesin. Herhangi bir kimse kendisine svecek olursa ben oruluyum desin
6

Bu bakmdan oru tutan kimsenin; kula, gz, dili ve btn azalaryla orulu olmas gerekir. Oru tuttuu gn ile orulu
olmad gn arasnda daha olumlu bir deiiklik olmaldr.
7


Namaz


1
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
2
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
3
Buhr, Muslim.
4
Buhr, Muslim.
5
Buhr.
6
Buhr, Muslim.
7
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
4
Rahmann kullar yeryznde ar ve vakr yrrler. Cahiller onlara sataarak hitap ettiklerinde onlar: Selametle, der
geerler. Onlar gecelerini Rablerine secde ile kyam ile (namaz klmakla) geirirler (Furkan, 25/63-64).
Her kim Ramazan (farziyetine) inanp ecrini de Allahtan umarak namazla geirirse gemi gnahlar balanr
8

Geceleri namaz klmak, Raslullah ve ashabnn zerine dtkleri bir snnetti. Aie Radyallahu anh, Gece namaz
klmay brakma. nk Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem onu brakmaz; hastalanr veya yorgun derse oturarak
namazn klard der.
mer b. Hattab Radyallahu anh da gece arzulad kadar namaz klar, gece yars olunca da aile efradn namaza kaldrrd.
Onlara, Namaza, namaza der ve ..Ve aile halkna da namaz emret, sen de ona sebatla devam et. Biz senden bir rzk
istemiyoruz, seni rzklandran Biziz, gzel akibet takvnndr (Th, 20/132) ayetini okurdu.
Alkame b. Kays yle der: Bir gece Abdullah b. Mesud Radyallahu anhn yannda kaldm. Gecenin ilk vakitlerinde kalkp
namaz kld. Tpk mahalle mescidinde namaz klan bir imam gibi ar ar, tane tane okuyordu. Bununla birlikte evresinde
bulunanlar onun kratini iitmiyor, hatta kendi sesini kendisi de iitmeyecek hale geliyordu. Nihayet sabaha yakn alaca
karanla (tan yerinin aarmasna) akam ezan ile akam namaznn bitirilecei kadar bir zaman kald m vitir klard.
Sahabe fecre yakn bir vakte kadar srekli namaz klard. Geceleri namaz klmak, Raslullah ve ashabnn zerine dtkleri
bir snnetti. Aie Radyallahu anh, Gece namaz klmay brakma. nk Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem onu
brakmaz; hastalanr veya yorgun derse oturarak namazn klard der.
9


nfak

Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem insanlarn en cmerti idi. Ramazanda dier gnlere nisbeten daha ok gayret ederdi. O,
bizlere de unu tler, Sadakann en faziletlisi Ramazanda verilenidir
10

mer b. Hattab yle der; Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem bize sadaka vermemizi emretti. Bu srada benim de
yanmda bir miktar malm vard. Kendi kendime
Eer, Eb Bekiri gemem mmknse ite onu bu gn geeceim dedim ve malmn yarsn getirdim. Allah Resl bana,
Aile halkna ne braktn? diye sordu. Ben de bunun kadar dedim. Ebu Bekir ise yanndakilerin hepsini getirdi. Allah
Resl ona,
Ailene ne braktn? diye sorunca;
Onlara Allah ve Resln (sevgisini) braktm dedi. Ben de,
hibir hususta ebediyen seni geemeyeceim, dedim.
Grld gibi Ramazan aynda sadakann bir stnl, bir zellii vardr. O halde bu konuda elimizi ak tutmalyz,
durumumuza gre sadaka vermeye, infakta bulunmaya gayret gstermeliyiz.
Sadaka vermenin birok eidi vardr. Bunlardan bazlar yledir:
11


Yemek Yedi rmek:

Onlar, kendi canlar ekmesine ramen yemei, yoksula, yetime ve esire yedirirler. Biz size Allah rzas iin yemek
yediriyoruz; sizden ne bir karlk, ne de bir teekkr bekliyoruz. Biz, sert ve bell bir gnde Rabbimizden (Onun azbna
uramaktan korkarz (derler). te bu yzden Allah onlar o gnn fenalndan esirger; (yzlerine) parlaklk, (gnllerine)
sevin verir. Sabretmelerine karlk onlara cenneti ve (cennetteki) ipekleri lutfeder (nsan, 76/8-12).
Selef-i salihn yemek yedirmeye olduka gayret gsterir, buna birok ibdete gre ncelik tanrlard. Bu ister a bir kimseyi
doyurmak ister evresindeki salih arkadalarn yedirmek olsun fark etmezdi. Yemek yedirilecek kimsede fakirlik artn
aramazlard.
Seleften birisi yle diyor; Arkadalarmdan on kiiyi dvet edip onlara canlarnn ektii bir yemek yedirmem benim iin
smailoullarndan on tane kleyi azad etmekten daha sevimlidir.
Seleften pek ok kimse orulu olduu halde iftarn aaca yemei bakasna yedirir, onu kendisine tercih ederdi. Onlar
kendisi orulu olduu halde kardelerini yedirir, bununla da yetinmeyip onlara hizmet eder ve onlarn rahat etmelerine gayret
gsterirdi.
Yemek yedirme ibdeti bir takm ibadetlerin de kaynan tekil etmektedir: Kendilerine yemek yedirilen kardeler sevinir,
onlara muhabbet beslenir. Bu da cennete girmeye bir sebeb tekil eder:
man etmedike cennete asla giremezsiniz, birbirinizi sevmedike de asla iman etmi olamazsnz
12


8
Buhr, Muslim.
9
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
10
Tirmiz.
11
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
12
Muslim.
5
Yine yemek yedirmek sebebi ile salihlerle birlikte oturup kalklm olur ve yedikleri yemek neticesinde ibadetlere kar g
ve kuvvet kazanmalar nedeniyle onlara bu hususta yardmc olunduu iin ecir umulur.
13


ftar Vermek:

Oruluyu iftar ettiren onun kadar sevap alr da orulunun ecrinden bir ey eksilmez
14

Kim bir oruluyu iftar ettirir yahut bir gaziyi techizatlandrrsa ona da ayn ecir vardr
15


Daha ok Kurn Okuma:

Selef-i Slihnin Ramazanndaki u iki hususa deineceiz;
a) oka Kurn- Kerim okumalar
b) Kurn- Kerimi okuyup, dinlediklerinde Allahu Telaya kar kalplerinden korkup rpermeleri dolays ile alamalar.
Ramazan ay Kuran aydr. Bu bakmdan mslmann bu ayda dier gnlerine nazaran daha ok Kuran- Kerim okumas
gerekir. Selef-i salihn Allahn Kitabna ok itina gsterirdi. Cebril Aleyhisselm Ramazan aynda Raslullah Sallallahu
Aleyhi Vesellem ile Kurn- Kerimi karlkl okurdu. Selef-i salihnden kimi Kurn- Kerimi gecede bir Ramazan
kyamnda (teravihte) hatmederdi. Bazlar yedi gnde bir, bazlar da on gnde bir hatmederdi. Onlar namazda da namazn
dnda da Kurn- Kerimi srekli okurlard.
mam fi, Rahmetullahi Aleyh Ramazan aynda altm hatim okurdu ve bunlar namazn dnda yapard.
mam ihbuddin ez-Zhr Rahmetullahi Aleyh de Ramazan aynda hadis okumaktan ve ilim ehli ile oturup kalkmaktan
kanr, daha ok Kurn- Kerim okumaya ynelirdi.
mam Sfyan es-Sevr Rahmetullahi Aleyh ise, Ramazan ay girdi mi nafile ibdetten ziyade Kurn- Kerim okumaya
ynelirdi.
mam bni Receb Rahmetullahi Aleyh yle der: Kurn- Kerimin gnden daha az bir srede hatmedilmesine dair varid
olan yasaklamalar bunun srekli olarak yaplmas ile ilgilidir. Ramazan ay gibi; zellikle de Kadir gecesinin arand
gecelerde veya Mekkeye Mekkeli olmayanlarn arasndan girenler gibi, faziletli mekanlarda ise, bu zaman ve mekann
faziletini ganimet bilerek Kurn- Kerimi oka okumak mstehabdr.
Kurn tilveti esnasnda alamaya gelince; Selef-i salihn, zerinde dnmeden, kavramadan iir okur gibi Kuran- Kerimi
hzlca okumak adetinde deildi. Onlar Allah azze ve cellenin kelamndan etkilenir ve bundan dolay kalpleri rperirdi.
Buhrde Abdullah b. Mesud Radyallahu anhmnn yle dedii nakledilir: Allah Resl bana
Kurn oku dedi.
Kurn sana indirilmiken onu yine sana m okuyaym dedim. O;
Onu bakasndan dinlemeyi severim dedi. Ona Nis sresini: Her mmetten birer ahit getirip bunlara kar da seni ahit
getireceimiz zaman halleri nice olur? (Nis, 4/41) buyruuna varncaya kadar okudum. Bu sefer bana;
Bu kadar yeter dedi. Ona dnp baktmda gzlerinden yalar boanyordu.
Beyhk de Sneninde Eb Hureyre Radyallahu anhdan yle dediini nakletmektedir; Allahu Telann: imdi siz bu
sze (Kurna) m aryorsunuz? Glyorsunuz da alamyorsunuz! (Necm, 53/59- 60) buyruu nazil oluduunda Suffe
ehli gzyalar yanaklarndan akncaya kadar aladlar. Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem onlarn aladklarn
farkedince O da onlarla birlikte alad. Onun alamas zerine bizler de aladk. Bunun zerine Raslullah Sallallahu Aleyhi
Vesellem ; Allah korkusundan alayan kimse cehenneme girmez buyurdu.
bni mer Radyallahu anhm da Mutaffifn sresini, yle bir gn ki, o gnde alemlerin Rabinin huzurunda divana
duracaklar (Mutaffifn, 83/6) buyruuna varncaya kadar okudu. Sonra yere yklncaya kadar alad, tesini okumaya
devam edemedi.
Muzhim b. Zfer yle der; Sfyan es-Sevri bize akam namazn kldrd. Yalnz sana kulluk eder ve yalnz senden yardm
dileriz buyruuna varnca kraati kesilinceye kadar alad. Daha sonra Fatiha suresini yeni batan okudu.
16


Gnein Domasna Dek Mescidde Kalmak:


13
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
14
Sahihtir, Nes,
15
Sahihtir, Bkz. Terib.
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
16
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
6
Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem sabah namazn kld m gne douncaya kadar namaz kld yerde otururdu.
17
Yine
Raslullah yle buyurmaktadr: Kim sabah namazn cemaatle birlikte klar sonra da gne douncaya kadar oturup
Allah anar daha sonra da iki rekat namaz klarsa bu onun iin tam ve eksiksiz olarak bir hac ve umre ecri gibi olur.
18

Bu her gn iin byle olduuna gre ya Ramazan gnlerinde yaplrsa ecri ne olur? O bakmdan geceyi namaz klmakla
geirmek sreti ile pek byk mkfatlar kazanmak iin Allahn yardmn dilemeli, bu hususta salihlere uymalyz. Allah
rzas iin nefislerimizle cihad etmeli ve cennet makamlarnn zirvelerine ulaabilmek iin stn gayretler harcamalyz.
19


tikf:

Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem her Ramazan on gn itikafta bulunurdu. Vefat ettii yln Ramazannda ise yirmi gn
itikafta bulundu
20

tikf; Kuran okumak, namaz klmak, zikir, du ve buna benzer pek ok itaati bir arada bulunduran ibadetlerdendir. tikf
denemeyen bir kimse bunun zor ve skntl olduunu dnebilir. Ancak bu Allahn kendisine kolaylatrd kimseler iin
pek kolaydr. Her kim salih bir niyet ve samimi bir kararllkla kuanrsa, Allah da ona yardm eder. tikaf zellikle Kadir
gecesini de bulmak maksad ile Ramazan aynn son on gnlerinde yaplmaldr. tikf er bir halvettir. tikafta bulunan
kimse kendisini Allaha itate ve Allah anmaya hasretmi, kendisini Allah anmaktan megul edecek her eyden ilikisini
koparmtr. Kalbiyle, kalbyla Rabbine ve kendisini Rabbine yaknlatracak eylere yneltmi olur. Byle bir kimsenin
Allahu Tela ve onun kendisinden raz olmas dnda hibir maksad kalmaz.
21


Umre Yapmak:

Ramazan aynda yaplan bir umre, bir hacca denktir
22

(Ramazan umresi) Benimle yaplan bir hacca denktir. Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem ile birlikte bir hac yapabilene
ne mutlu.
23


Kadi r Gecesi ni Aratrmak:

Biz onu (Kurn Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduunu sana bildiren oldu mu? Kadir gecesi bin aydan
daha hayrldr (Kadir, 97/1-3).
Kadir gecesine (faziletine) inanarak ve ecrini de umarak namazla geiren bir kimsenin gemi gnahlar balanr
24

Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem Kadir gecesini aratrr ve ashabna da bu geceyi aratrmalarn emrederdi.
Ramazann son on gnnn gecelerinde aile halkn Kadir gecesine eriirler umuduyla ibadet iin uyandrrd.
mrn bir hi urunda zayi eden kimse! imdiye kadar kardklarn Kadir gecesinde telfi etmeye bakmalsn! Elbet bu
gnn de hesab verilecek.. Kadir gecesinde yaplan bir amel dier zamanlardaki bin ayda yaplan amelden daha hayrldr.
Bu hayrdan mahrum kalan, gerekten mahrum bir kimsedir.
Ramazann son on gn iinde yer alan Kadir gecesinin zellikle de tek gecelerde bulunma ihtimali daha kuvvetlidir.
Ubey b. Kab yle derdi: Allah Reslnn bize haber verdii belirti ve almete gre gne Kadir gecesinin sabahnda gz
rahatsz eden parlts olmakszn doar. Yine sahih bir hadiste Aie Radyallahu anhdan Raslullah Sallallahu Aleyhi
Veselleme yle dedii nakledilmektedir:
Ey Allah Rasl! Kadir gecesine tevfuk edersem ne diyeyim?. Raslullah da,
Allahm! phesiz ki Sen ok affedensin, affetmeyi seversin, beni de affet de buyurdu.
25


oka Zi kir, Du Ve sti frda Bulunmak:

Ramazann tm gn ve geceleri faziletli gnlerdir. Bu gnleri ganimet bilerek oka zikir ve dua etmek, zellikle de dualarn
kabul edildii anlarda buna dikkat etmek gerekir:

17
Muslim.
18
Tirmiz.
19
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
20
Buhr.
21
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
22
Buhr ve Muslim.
23
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
24
Buhr, Muslim.
25
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
7
Orucunu at vakit orulunun, geri evrilmeyecek bir duas vardr. Sahih hadislerden rendimize gre Rabbimiz celle
celluhunun, zzet ve Cellinin layk olduunca dnya semsna inip te, Bir dilekte bulunan kimse var m ona vereyim,
mafiret isteyen var m onu mafiret edeyim dedii vakit, gecenin son tebiridir.
Yine bir dier kymetli vakit te seher vakitleridir; Seher vakitlerinde de istifr ederlerdi (Zriyat, 56/18). Cuma da dunn
kabul edildii saat kollanmal, cuma gndznn son vakti; zellikle ikindi ezan sonras duayla deerlendirilmelidir.
Sonuta: Bu cennet bahelerinde salih, amellerin glgesinde yaptmz bu gezintiden sonra ok nemli bir noktaya
deinelim! Bu nemli nokta nedir bilir misiniz? hlastr. Nice orulu orucundan alk ve susuzluktan baka bir nasip elde
edemez. Nice namaz klan vardr ki geriye uykusuzluk ve yorgunluktan baka bir ey kalmaz. Raslullah Sallallahu Aleyhi
Vesellemin, Kim imanla ve ecrini yalnz Allahtan umarak Ramazan orulu geirirse gemi gnahlar affolunur
ifadesindeki imanla ve ecrini yalnz Allahtan umarak szyle bu nemli noktaya iaret etmitir. Selef-i salihn haklarnda
korktuklar iin amellerini gizli yapmaya zel gayret gsterirdi..
Muhammed b. Vs Rahmetullahi aleyh yle der, yle kimselere yetitim ki, onlardan birinin ba, hanm ile birlikte ayn
yastkta olduu halde yanann altndaki yastk gz yalaryla slanr da hanm bunun farkna varmazd. Yine yle kimselere
de yetitim ki onlardan herhangi birisi safta namaza durur, gzyalar yanaklarna akar fakat yanbandaki bile bunun farkna
varmazd.
Sfyn es-Sevr Rahmetullahi aleyh, rendiime gre kul gizlice bir amelde bulunur. Fakat eytan onun peini brakmaz,
nihayet onu yenik drr ve bu amel alen yaplm gibi yazlr. Sonra eytan onun peini yine brakmaz o da sonunda bu
ameliyle vnmeyi arzu eder. Bu sefer ameli, alenen yaplm olmaktan da silinerek riykrca yaplm olarak kaydedilir
demitir.
26


Ramazanda Bo eylerle Megul Olmak

Vakti boa geirmek ve Allaha itat dnda eylerle ziyan etmek.. te gaflet, ilahi rahmetten ve ilahi ltuflardan yz
evirmek buna denir.
Kim de beni anmaktan yzevirirse phesiz onun iin dar bir geim vardr ve biz onu, kyamet gn kr olarak harederiz.
O, Rabbim! Beni niin kr olarak harettin? Oysa ben, hakikaten grr idim! der. Buyurur ki: te byle. nk sana
ayetlerimiz geldi; ama sen onlar unuttun. Bugn de ayn ekilde sen unutuluyorsun! Bylece, israfa sapan ve Rabbinin
ayetlerine inanmayan cezalandrrz. Rabbinin azb, elbette daha iddetli ve daha sreklidir (Th, 20/124-127).
Evet, gaflet iindeki mslman evlatlarn dvet etmeliyiz. Dosdoru yola gelip hidayet bulmalar iin onlar armal ve
gybnda onlara du etmeliyiz. mit ederiz, Allah dularmz kabul eder ve ebed akvetten kurtuluruz. (Amin).
27



26
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
27
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
8

RASLULLAHIN ORUCU

Hamd, Alemlerin Rabbi Allaha mahsustur. Salt Selm Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin, ehlinin, sahabesinin ve
de kyamete kadar onlar dost edinen herkesin zerine olsun.
Rislemizde Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellemin orucunun keyfiyetine yer verecek; orucun farzlar, artlar, edebi,
dular, kimlerin orula mkellef olduu, orucu bozan eylere ve de yararlarna deineceiz nallah. Allahu Teladan
dileimiz odur ki; Mslmanlar, Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellemin Snnetini hayatlarnn her alannda yaamaya
muvaffak klsn. (Amin).
28


Oru Nedir?:

Gnein domasndan batna kadar, Allahu Telaya ibadet niyetiyle, hi bir ey yememek, imemek, cinsi mberette
bulunmamak ve orucu bozan dier eylerden uzak durmaktr.
29


Ramazan Orucu:

slmn artlarndan biridir. Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem yle buyurmutur,
slam be ey zerine bina olunmutur. Bunlar, Allahtan baka ilah olmadna ve Muhammedin Onun Resl oluduuna
ehdet etmek, namaz klmak, zekat vermek, Ramazan Orucunu tutmak, Beyti (kbeyi) haccetmektir
30


Ramazan Orucunun Ba Ve Sonu:

badetler, her zaman her yerde ve herkes iin kolaylkla tesbit edilecek bir takm l ve almetlere bal klnmtr.
Ramazan orucu da bunlardan biridir. Kuran- Kerim ve Peygamber Sallallahu Aleyhi Vesellem bu ibdete Ramazan hillinin
grlmesi ile balamay ve evval hillinin grlmesi ile bitirmeyi art klmtr;
Ramazan ay, insanlara yol gsterici, dorunun ve dorunun eriden ayrmann ak delilleri olarak kendisinde Kurn
indirilen aydr... (Bakara, 2/185).
Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem de bu yet-i kerimede geen Ramazan orucuna erimeyi hadisi eriflerinde
aklamtr. Bunlarn bazlarn salam hadis kaynaklarndan aktaralm:
bn mer Radyallahu anhm Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem den yle buyurduunu nakletmitir:
Hilli grmedike oruca balamayn ve hilli grmedike de oru amaynz. Eer buluttan dolay hilali gremezseniz bu
takdirde ayn gnlerini otuza tamamlaynz.
31

Tirmiznin rivyeti yledir, Ramazandan nce oru tutmaynz, hillle oruca balayn; (evval) hilalini grmekle de oru
anz. Eer bir bulut hilli grmenizi engellerse o vakitte onu (Ramazan) otuz gne tamamlaynz.
Buhrde yle yer alr, Bulut olursa, abann saysn otuza tamamlaynz. Yine bir dier rivayet te (Ramazan aynn
29. gn) bulutlu olur da (evval hillini) gremezseniz bu taktirde otuz gn oru tutunuz eklindedir.
bni mer, Peygamber Sallallahu Aleyhi Vesellemden yle buyurduunu rivyet eder,
Biz mm bir mmetiz, ne yazar, ne de hesap biliriz. Ay yle ve yledir Yani kimi zaman 29, kimi zaman otuz eker.
32

Nakletiimiz bu hadisler konu ile ilgili pek ok hadisler arasndan sadece rnek tekil etmek zere seilen az bir blmdr.
Bu meldeki hadisler pek oktur.
Bu bakmdan alimlerin byk bir ounluu ruyet ile yani Ramazan hillini grmekle oruca balayp ruyet ile yine
evvlin hillini grmekle orucu bitirmenin gereini zellikle belirtmilerdir. Mslmanlarn bu ibadete de dier ibadetlere
de gereken hassasiyeti gstererek yalnz belirtilen lleri gznnde bulundurmalar ve bu ller erevesinde ibdetlerini
yapmaya gayret etmeleri, buna dikkat gstermeleri gerekmektedir.
33


Oru Kimlere Farzdr?

1- Oru; akil, bali, mukm olan ve gc yeten her mslmana farzdr.

28
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
29
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
30
Buhr, Muslim.
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
31
Buhr, Muslim, Ebu Dvd, Nes.
32
Buhr, Muslim, Ebu Dvud, Nesi.
33
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
9
2- Kafire oru farz olmad gibi mslman olunca da kaza etmesi gerekmez.
3- Bali olmam ocua oru farz deildir. Ancak almas iin oru tutmas tavsiye edilir.
4- Deliye oru farz deildir. nk ona mkellefiyet yoktur. Yetikin de olsa bunun iin fidye verip yemek yedirmesi
gerekmez.
Hayat kavrama ehliyetine sahip olmayan akl hastasna, unutkanla mbtel olmu ok yal ihtiyarlara da oru farz
deildir.
5- Hasta olan bir kimse, iyiletiinde orucunu kaza eder. Mzmin bir hastalk yznden oru tutamayan kimse, ok yal
hastal hi iyi olmayan bir hasta gibidir. Bunlar her gn bir fakire yemek yedirirler.
6- Hmile ve emzikli kadnlar; hmileliklerinden, ocuu emzirememekten veya ocuun salndan korkarlarsa, oru tutmayp
sonradan kaza ederler.
7- Hayzl ve nifasl olan kadnlar, bu esnada oru tutmayp daha sonra kaza ederler.
8- Suda boulma ve atete yanma tehlikesinde bulunan birini kurtarmak iin, gerekirse oru bozularak bunlar kurtarlr. Bu
durumda da oru kaza edilir.
9- Yolcu dilerse oru tutar, dilemezse tutmaz. Bu yolculuk ister umre gibi bir defalk olsun, isterse nakliyecilik gibi devaml
olsun, kendi beldelerinde bulunmadka oru tutmayabilirler. Daha sonra, tutmadklar gn saysnca orucu kaza ederler.
34


Orucun Ahkm

1) Niyet:

Farz olan orularda afak skmeden niyet etmek farzdr. Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem, Fecirden nce oruca
niyetlenmiyenin orucu yoktur buyurmaktadr. Yine Oruca geceden niyetlenmeyen kimsenin orucu yoktur
buyurmaktadr.
35

Niyetin yeri kalptir. Allah Rasul Sallallahu Aleyhi Vesellem ve Ashabndan niyetlerini dil ile syledikleri asla
nakledilmemitir.
36


2) Orucun vakti:

... Sabahn beyaz iplii (aydnl), siyah ipliinden ayrt edilinceye kadar yiyin, iin sonra geceye kadar orucu
tamamlayn... (Bakara, 2/187).
Fecir iki trldr;
Fecr-i Kzib: Bu fecirde sabah namaznn vakti girmi olmaz. Oru tutacak olan bir kimsenin bu vakitte yemek yemesi
haram deildir. Bu fecrin almeti; ufukta dimdik duran, kurt kuyruu eklindeki uzun bir aydnlktr.
Fecr-i Sdk: Sabah namaz vakti girmi olur. Bundan sonra yemek yenmez. Fecr-i sdk, ufuk boyunca dalarn ve tepelerin
zerindeki yaygn bir beyazlktr.
ftar vakti ise; dou tarafndan karanln balad, bat tarafndan da gndz sona erip gnein yuvarlakln yitirdii
vakittir. Zira; Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem, Gece buradan yaylmaya balar, gndz buradan sona erer ve
gne de batarsa orulu iftar aar buyurmutur.
37
Bu, gnein tmyle batmas demektir, aydnl kalsa bile hkm
ayndr.
38


3) Sahur:

Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem, Bizimle ehli Kitabn orucu arasndaki fark Sahur yemeidir
39
ve Bereket
eydedir. Cemat, tirid ve sahur buyurmutur.
40

Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellemin bereket olarak nitelendirdii sahuru terketmek snnete aykrdr. nk sahur
yemei snnete uymaktr. nsanlar iin oruta elbette glk vardr. Ancak sahur, hadiste buyrulduu gibi bereketlidir.
Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem; Haydi bereketli gdaya szyle buna iaret etmitir.
41


34
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
35
Sahihtir, Nes.
36
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
37
Buhr, Muslim.
38
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
39
Muslim.
40
Sahihtir, Tabern/Mucemul-Kebir.
41
Ebu Dvud.
10
Allah Rasl Sallallahu Aleyhi Vesellem, Sahur bereket yemeidir, biriniz bir ey bulamayp bir yudum su ise bile onu
terketmeyiniz. nk Allah ve Melekleri sahur yemei yiyenlere du ve mafiret eder
42
ve Mminin sahur yemeinin en
bereketlisi ve makbul olan hurmadr buyurmutur. Allah Rasl Sallallahu Aleyhi Vesellemin snneti, sahuru fecre kadar
uzatmakt.
43


4) Orulu Neleri Terkedecek?:

Kavl-i zr denilen, fitne ve fesad yayan yalan sz terkedilecektir. Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem, Kavli zru
terketmeyen Allah azze ve cellenin, onun yeme ve imesini terketmesine ihtiyac yoktur buyurur.
44

Hayrsz ve fhi sz de terkedilecektir. Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem, Oru, yememek ve imemek deildir. Ancak
oru, hayrsz ve fhi szden oru tutmaktr. Biri sana svd veya cahilce davrand zaman ben oruluyum, ben
oruluyum de buyurmutur.
45


5) Oruluya Mubah Olanlar:

1) Cnp olarak sabahlama konusunda ie validemiz Radyallahu anh ye diyor, Allah Resl Sallallahu Aleyhi
Vesellem cnp olduu halde fecir skerdi. Sonra gusleder ve orucunu tutard
46

2) Misvak Kullanmak: Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem, Eer mmetime zorluk vereceinden korkmasaydm onlara,
her abdest allarnda misvak kullanmalarn emrederdim buyurmaktadr.
47

Allah Rasl Sallallahu Aleyhi Vesellem misvak kullanmada orulu olanla olmayan arasnda bir fark grmemitir. Bunda,
orulu olsun veya olmasn genel olarak herkesin abdest alrken misvak kullanabileceine ve le namazndan nce veya
sonra kullanmasnda da herhangi bir fark olmadna dair iaret vardr.
3) Mazmaza ve istink orulularn ska ve mblaal bir ekilde yapmalar sakndrlmtr. Raslullah Sallallahu Aleyhi
Vesellem, ... istinak orulu olmadn srece serte yap buyurmutur.
48

4) Kucaklamak ve pmek: Aie validemiz Radyallahu anh yle der, Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem, orulu iken
hanmlarn kucaklar ve perdi. Fakat O, iinizde ehvetine en ok sahip olannz idi.
49
Ancak bu yallar iin deilse de
genler iin mekruhtur. nk, Allah Resl Sallallahu Aleyhi Veselleme bunun sebebi sorulduunda, Yal kimse nefsine
hakim olur buyurmutur.
50

5) Kan tahlili yaptrmak: Herhangi bir gda iermedike, ila niyetiyle ine vurulmak cizdir, orucu bozmaz. nk bunlar
mideye gitmez. Ancak kuvvet ineleri ve serum orucu bozar, zarret dnda ciz deildir.
6) Kan aldrmak (Hacamat) orucu bozmaz. bni Abbas Radyallahu anhm, Neb Sallallahu Aleyhi Vesellem, orulu
olduu halde kan aldrd (hacamat yapt) demitir.
51
Ayn ekilde di ektirmek de orucu bozmaz.
7) Yemeklerin tadna bakmak, yemek grtlaa gitmemek artyla cizdir. Di macunu iin de hkm ayndr.
bni Abbs Radyallahu anhmdan rivayet edildiine gre Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem, yle buyurmaktadr,
Orulunun sirkenin tadna bakmasnda, grtlaa gitmemesi artyla saknca yoktur
52

8) Srme, damla ve gze damlatlan dier eyler de, orucu bozmaz. Bunlarn tad boazda hissedilse bile oru bozulmaz.
mam Buhr Sahihinde yle der, Enes, Hasan ve brahim, orulu iken srme ekilmesinde bir beis grmediler.
53


6) ftar:

ftara acele etmek: ftara acele etmek Allah Rasl Sallallahu Aleyhi Vesellemin snnetlerindendir. Bunda yahudi ve
hristiyan milletine muhalefet vardr. nk Onlar iftarlarn yldzlar parlayncaya kadar geciktirirlerdi. Allah Resl
Sallallahu Aleyhi Vesellem, nsanlar, iftar iin acele ettikleri srece hayr ierisindedirler buyurmaktadr.
54


42
Sahihtir, Ahmed.
43
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
44
Buhr.
45
Sahihtir, bni Huzeyme.
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
46
Buhr, Muslim.
47
Buhr, Muslim.
48
Ebu Dvd.
49
Buhr, Muslim.
50
Sahihtir, Ahmed/Msned.
51
Buhr.
52
Buhr.
53
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
54
Buhr, Muslim.
11
Yine Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellem yle buyurur,
mmetim, iftarlarnda yldzlarn kmasn beklemedike benim snnetim zeredirler
55

Akam Namazndan nce ftar Etmek: Enes Radyallahu anh yle der, Allah Rasl Sallallahu Aleyhi Vesellem, namaz
klmadan nce ya hurmayla iftar ederdi. Bu olmazsa kuru hurma ile iftar eder, o da olmazsa birka yudumluk suyla iftar
ederdi
56

ftar dus: ftar esnasnda du etmek Snnettir. Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem: Orulunun iftar nndaki duas
icbet edilen bir duadr buyurur.
57
Sallallahu Aleyhi Vesellem, iftardan nce, Allahm! Senin rzan iin oru tuttum, senin
rzkn ile orucumu ayorum ftardan sonra da yle dua ederdi, Susuzluk gitti, damarlar sland, ecir de hak oldu
inallah
58


7) Orucu Bozan eyler:

1) Kastla yemek ve imek: Faydal veya faydasz, yemek ve imek orucu bozar. Unutarak, hatayla veya zor kullanlarak
yemek ve imek orucu bozmaz. Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem, Kim unutarak yer ve ierse orucunu tamamlasn,
phesiz ki Allah onu yedirmi ve iirmitir buyurur.
59

2) Mberet: Orula mkellef bir kimsenin cinsel mberette bulunmas orucunu bozar. Byle bir kimsenin orucunu kaza
etmesi ve ar bir keffret demesi gerekir. Bu keffaret te, bir kle azad etmektir. Bu yaplamazsa iki hicr ay st ste oru
tutulur. Bu da yaplamazsa altm fakire yemek yedirilmelidir. Keffaretin bu tertibi snnet ile sabittir ki, biri yaplamazsa
sonrakine gemek gerekir!.
3) steyerek kusmak: Bir kii istei olmadan kusarsa orucu bozulmaz. Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem yle
buyurmaktadr, Kim elinde olmadan kusarsa orucu bozulmaz. Kim kusmaya kendini zorlayarak kusarsa orucunu kaza
etsin
60

4) Beslenme iin vurulan ineler: Bu ineler baz besin maddeleri, vitaminler ve kan verilmesi iin yaplrlar. Bu durumda
orulunun orucu bozulur. nk yaplan inelerle kii gdalanm olur. Bu da orucu bozar.
5) Hayz ve nifas: Gndz, orulu iken, bilinen normal adet kann kmas ile kadnn orucu bozulur.
6) Meni kmas: Uyankken, kucaklama, pme ve benzeri bir etki sonucu meni karsa oru bozulur. Ancak ihtilam olma
nedeniyle meni karsa oru bozulmaz. Bu irade ddr.
7) Kan almak: Herhangi bir sebeple dardan vcuduna kan alan insann orucu bozulur.
61


8) Kaza:

Kaza orucu kalm bulunan bir kimsenin en ksa zamanda orularn kaza etmesi gerekir. Kaza orucunu pepee tutmak bir
zorunluluk deildir.
Alimler, len bir insann klmad namazlarn bir baka kiinin kaza etmesini meru grmemilerdir. Hayatta iken oru
tutmaktan aciz olan bir kimsenin yerine bakas oru tutamaz.
Oru tutamayan bir kii her gn bir fakire yemek yedirmelidir. Ancak bir kimse lr de zerinde nezrettii (adak) bir oru
bulunursa, onun yerine velisi tutar.
Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem, Kim lr de zerinde bir oru bulunursa, yerine velisi tutar buyurmutur.
62


9) Namaz Klmayann Oru Tutmas:

Oru tuttuu halde namaz klmayan kii, slamda Tevhidden sonra en nemli bir rkn terketmitir. Kii namaz terkettii
srece orucunun faydasn gremez. nk namaz klnmadnda dinin direi yklm olur.
Namaz terkedenin kfr ve mrtedliinden korkulur. Bu durumda tm amelleri boa kar. Allah Resl Sallallahu Aleyhi
Vesellem, Onlarla (mnafklarla) aramzdaki ahid namazdr. Kim, namaz terkederse kafir olmutur buyurmaktadr.
63


55
Sahihtir, bni Hibbn.
56
Ebu Dvd.
57
Sahihtir, bni Mce.
58
Ebu Dvd.
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
59
Buhr, Muslim.
60
Sahihtir, Ebu Dvd.
61
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
62
Buhr, Muslim.
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
63
Sahihtir, Ahmed.
12
Kfr ifadesiyle baz alimler her ne kadar dinden kma kasdedilmemitir deseler de; durumun tehlikesinin anlalmas
asndan bu netice de gzden rak tutulmamaldr. Ancak namaz veya dier ibdetleri, kmseyip isteyerek ve bilerek
srarla terk etmek ittifakla insan dinden karr.
64


10) Tervih Namaz:

Tervih namaz Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellemin Ramazanda cemaatle klmak suretiyle bize brakt nemli bir
snnetidir. Ancak farz olmasndan korktuu iin, mmeti g yetiremez diye srekli cemaatle klmay terketmitir.
Tervih, vitir dnda sekiz rekattr. Aie validemiz Radyallahu anh yle der, Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem
ne Ramazan aynda, ne de dier zamanlarda gece namazn onbir rekattan fazla klmad
65

Sahih rivyetlerin gsterdiine gre, mer b. Hattab Radyallahu anh, bu snneti ihya etmek zere insanlar davet ettiinde
onlar snnetteki hali zere onbir rekat klnmas iin toplad. (mam Mlik Muvatt 1/119).
Teravihin vitirle birlikte onbir rekat olmas dnda bir takm grler var ise de, mevcut delilleri tetkikimiz neticesi
grmz bu dorultudadr. phesiz en dorusunu Allah bilir.
Tervih namazn vitirle birlikte yirmi rekat klanlar, tadil-i erkna riyet etmeyip namaz hzla klmaktadrlar.
Bylece, Raslullah Sallallahu Aleyhi Vesellemin snnetinde olmayan bir bidt ilemektedirler.
nsanlar, bu konuda Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellemin snnetini aratrmal ve bakalar terketmi olsa bile onlar
snnete uymaldrlar. nk hayr ve mutluluk yalnz bunda; bidatlardan kanp snneti uygulamadadr.
Gnmzde ou mslmanlarn kraat, rk ve secdelerini acele yaparak kldklar namaz eksik bir namazdr. Bu, kimi
zaman onlarn namazn bozar ve namazn tm heybetini alr, gtrr. Allahtan korkmal ve pimanln fayda etmeyecei
gn gelmezden evvel kendimize, zellikle ibadetlerimiz hususunda eki dzen vermeliyiz.
66


11) Ftr Zekt (Fitre Sadakas):

Sadaka-i Ftr, bni mer Radyallahu anhtan rivayet edilen; Allah Resl Sallallahu Aleyhi Vesellem, Ramazanda sadaka-i
ftr insanlara farz kld hadisine gre farzdr.
67

Sadaka-i Ftr kk, byk, kadn, erkek, hr ve kle her mslmana farzdr. Miktar bir sadr. Bu da o belde halknn en
ok kulland gda trnden olmaldr. Mkellefiyet art ise, bir gnlk yiyeceinden fazla bir yiyecee sahip olmaktr.
Fazilet, fakirlere daha ok yararl olan vermektedir. Bunun zaman, bayram namazndan ncedir. Bayram gnnden bir iki
gn nce vermek de mmkndr. Bayram gnnden sonraya braklmas caiz deildir.
Sonu olarak unlar syleyebiliriz;
Ramazan ay Allahn kullarna inm ettii gerekten byk bir nimettir. Bu bereket, rahmet ve Kurn ayn gafletle
geirmek; gnahlardan dolay samimi bir kalp ile Allaha ynelmemek ve dahas haramlarla itial etmek kabul edilesi bir
durum deildir. Selim bir kalp ile Allahn huzuruna kann mutlu olaca gn gelmezden, bir an evvel nedmetle Allaha
ynelmeli; bu ayn bereketiyle kalplerimizi Allah sevgisi ve Ona itatle nurlandrmalyz. Buna yardmc olmas asndan
azlarn tadn karan lm, bu nebev tavsiyeyi her zaman hatrlamalyz..
man edenlerin Allah anma ve Ondan inen gerek iin kalblerinin huyla yumuamas zaman daha gelmedi mi? Onlar
daha nce kendilerine kitap verilenler gibi olmasnlar. Onlarn zerinden uzun zaman geti de kalpleri katlat. Onlardan
bir ou yoldan km kimselerdir (Hadd, 57/16).
68



64
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
65
Buhr, Muslim.
66
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.
67
Buhr, Muslim.
68
Abdullah Yolcu, Mbarek Ramazan Ay ve Rasulullahn Orucu, Guraba Yaynlar El Brorleri.