IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy

Autor: pod redakcj Yvonne J. Butler Tumaczenie: Katarzyna Kokot-Dajczak, Tomasz Boszko ISBN: 83-246-0363-8 Tytu oryginau: The Advanced Digital Photographers Workbook: Professionals Creating and Outputting World-Class Images Format: B5, stron: 416 Rozwi swoje umiejtnoci fotografowania i obrbki zdj Naucz si wybiera waciwy format zapisu zdj. Poznaj techniki fotografowania w rnych warunkach. Wykorzystaj moliwoci Photoshopa i twrz cyfrowe arcydziea. Fotografia cyfrowa przestaa ju by zabaw dla niedzielnych pstrykaczy. Na korzystanie z jej potnych moliwoci decyduje si dzi coraz wicej profesjonalnych fotografw, ktrzy doceniaj moliwo kontroli niemal kadego aspektu procesu fotografowania przy nakadach zdecydowanie niszych ni w przypadku fotografii klasycznej. Cyfrowe aparaty fotograficzne z roku na rok oferuj wicej moliwoci, a jako uzyskiwanych zdj jest coraz lepsza. Techniki pracy stosowane przez cyfrowych fotografikw sprawiaj, e wykonane przez nich prace na dugo zapadaj w pami. Dziki ksice Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy rwnie Ty staniesz si autorem zdj, ktre bd podziwiane. Czytajc j, nauczysz si wykorzystywa wszystkie moliwoci swojego aparatu fotograficznego i wykonywa zdjcia w rnych warunkach. Dowiesz si, jak wybra odpowiedni dla Twoich celw format zapisu zdj, jak odpowiednio korzysta z lampy byskowej i stosowa efekty specjalne. Poznasz zaawansowane techniki wykorzystywane w cyfrowej ciemni fotograficznej oraz podczas drukowania zdj i ich wywoywania. Kalibracja kolorw w aparacie i na monitorze Formaty zapisu zdj Przebieg procesu obrbki zdj w cyfrowej ciemni Korzystanie z lampy byskowej i innego sprztu owietleniowego Portrety Makrofotografia Fotografowanie w podry Rejestracja obrazw w podczerwieni Korekcja kolorw Konwersja zdj kolorowych do czarno-biaych Techniki tworzenia fotomontay i kolay Drukowanie zdj Jeli chcesz zosta cyfrowym artyst, koniecznie signij po t ksik

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE O NOWOCIACH ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion ul. Kociuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Podzikowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Wstp. Na nastpny poziom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Cz I Wymagania cyfrowej fotografii na poziomie zaawansowanym

Rozdzia 1. Kalibracja i korekcja barw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taz Tally Rozdzia 2. Przygotowania do rejestracji obrazu na filmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Tony Sweet Rozdzia 3. Formaty plikw. Wybr pomidzy JPEG a RAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Yvonne J. Butler Rozdzia 4. Organizacja pracy w fotografii cyfrowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Yvonne J. Butler

Cz II Cyfrowa rejestracja obrazu

97

Rozdzia 5. Owietlenie i wiato cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Lou Jones Rozdzia 6. Portrety cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Steve Anchell Rozdzia 7. Cyfrowa makrofotografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Taz Tally Rozdzia 8. Cyfrowa fotografia podrnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Rick Sammon i Yvonne J. Butler Rozdzia 9. Cyfrowa fotografia w podczerwieni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Eric Cheng

Cz III Zaawansowane techniki cyfrowej ciemni

209

Rozdzia 10. Zaawansowana korekcja koloru metoda 90% . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Eddie Tapp Rozdzia 11. Ostre ujcia w aparacie i na komputerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Rick Sammon Rozdzia 12. Photoshop wykorzystanie narzdzi zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . 253 Joe Farace Rozdzia 13. Czer i biel. Cz pierwsza: konwertowanie koloru dla wydrukw . . . . . . . . 279 George Schaub

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy

Autor: pod redakcj Yvonne J. Butler Tumaczenie: Katarzyna Kokot-Dajczak, Tomasz Boszko ISBN: 83-246-0363-8 Tytu oryginau: The Advanced Digital Photographers Workbook: Professionals Creating and Outputting World-Class Images Format: B5, stron: 416 Rozwi swoje umiejtnoci fotografowania i obrbki zdj Naucz si wybiera waciwy format zapisu zdj. Poznaj techniki fotografowania w rnych warunkach. Wykorzystaj moliwoci Photoshopa i twrz cyfrowe arcydziea. Fotografia cyfrowa przestaa ju by zabaw dla niedzielnych pstrykaczy. Na korzystanie z jej potnych moliwoci decyduje si dzi coraz wicej profesjonalnych fotografw, ktrzy doceniaj moliwo kontroli niemal kadego aspektu procesu fotografowania przy nakadach zdecydowanie niszych ni w przypadku fotografii klasycznej. Cyfrowe aparaty fotograficzne z roku na rok oferuj wicej moliwoci, a jako uzyskiwanych zdj jest coraz lepsza. Techniki pracy stosowane przez cyfrowych fotografikw sprawiaj, e wykonane przez nich prace na dugo zapadaj w pami. Dziki ksice Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy rwnie Ty staniesz si autorem zdj, ktre bd podziwiane. Czytajc j, nauczysz si wykorzystywa wszystkie moliwoci swojego aparatu fotograficznego i wykonywa zdjcia w rnych warunkach. Dowiesz si, jak wybra odpowiedni dla Twoich celw format zapisu zdj, jak odpowiednio korzysta z lampy byskowej i stosowa efekty specjalne. Poznasz zaawansowane techniki wykorzystywane w cyfrowej ciemni fotograficznej oraz podczas drukowania zdj i ich wywoywania. Kalibracja kolorw w aparacie i na monitorze Formaty zapisu zdj Przebieg procesu obrbki zdj w cyfrowej ciemni Korzystanie z lampy byskowej i innego sprztu owietleniowego Portrety Makrofotografia Fotografowanie w podry Rejestracja obrazw w podczerwieni Korekcja kolorw Konwersja zdj kolorowych do czarno-biaych Techniki tworzenia fotomontay i kolay Drukowanie zdj Jeli chcesz zosta cyfrowym artyst, koniecznie signij po t ksik

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE O NOWOCIACH ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion ul. Kociuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Podzikowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Wstp. Na nastpny poziom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Cz I Wymagania cyfrowej fotografii na poziomie zaawansowanym

Rozdzia 1. Kalibracja i korekcja barw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taz Tally Rozdzia 2. Przygotowania do rejestracji obrazu na filmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Tony Sweet Rozdzia 3. Formaty plikw. Wybr pomidzy JPEG a RAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Yvonne J. Butler Rozdzia 4. Organizacja pracy w fotografii cyfrowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Yvonne J. Butler

Cz II Cyfrowa rejestracja obrazu

97

Rozdzia 5. Owietlenie i wiato cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Lou Jones Rozdzia 6. Portrety cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Steve Anchell Rozdzia 7. Cyfrowa makrofotografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Taz Tally Rozdzia 8. Cyfrowa fotografia podrnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Rick Sammon i Yvonne J. Butler Rozdzia 9. Cyfrowa fotografia w podczerwieni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Eric Cheng

Cz III Zaawansowane techniki cyfrowej ciemni

209

Rozdzia 10. Zaawansowana korekcja koloru metoda 90% . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Eddie Tapp Rozdzia 11. Ostre ujcia w aparacie i na komputerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Rick Sammon Rozdzia 12. Photoshop wykorzystanie narzdzi zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . 253 Joe Farace Rozdzia 13. Czer i biel. Cz pierwsza: konwertowanie koloru dla wydrukw . . . . . . . . 279 George Schaub

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy

Autor: pod redakcj Yvonne J. Butler Tumaczenie: Katarzyna Kokot-Dajczak, Tomasz Boszko ISBN: 83-246-0363-8 Tytu oryginau: The Advanced Digital Photographers Workbook: Professionals Creating and Outputting World-Class Images Format: B5, stron: 416 Rozwi swoje umiejtnoci fotografowania i obrbki zdj Naucz si wybiera waciwy format zapisu zdj. Poznaj techniki fotografowania w rnych warunkach. Wykorzystaj moliwoci Photoshopa i twrz cyfrowe arcydziea. Fotografia cyfrowa przestaa ju by zabaw dla niedzielnych pstrykaczy. Na korzystanie z jej potnych moliwoci decyduje si dzi coraz wicej profesjonalnych fotografw, ktrzy doceniaj moliwo kontroli niemal kadego aspektu procesu fotografowania przy nakadach zdecydowanie niszych ni w przypadku fotografii klasycznej. Cyfrowe aparaty fotograficzne z roku na rok oferuj wicej moliwoci, a jako uzyskiwanych zdj jest coraz lepsza. Techniki pracy stosowane przez cyfrowych fotografikw sprawiaj, e wykonane przez nich prace na dugo zapadaj w pami. Dziki ksice Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy rwnie Ty staniesz si autorem zdj, ktre bd podziwiane. Czytajc j, nauczysz si wykorzystywa wszystkie moliwoci swojego aparatu fotograficznego i wykonywa zdjcia w rnych warunkach. Dowiesz si, jak wybra odpowiedni dla Twoich celw format zapisu zdj, jak odpowiednio korzysta z lampy byskowej i stosowa efekty specjalne. Poznasz zaawansowane techniki wykorzystywane w cyfrowej ciemni fotograficznej oraz podczas drukowania zdj i ich wywoywania. Kalibracja kolorw w aparacie i na monitorze Formaty zapisu zdj Przebieg procesu obrbki zdj w cyfrowej ciemni Korzystanie z lampy byskowej i innego sprztu owietleniowego Portrety Makrofotografia Fotografowanie w podry Rejestracja obrazw w podczerwieni Korekcja kolorw Konwersja zdj kolorowych do czarno-biaych Techniki tworzenia fotomontay i kolay Drukowanie zdj Jeli chcesz zosta cyfrowym artyst, koniecznie signij po t ksik

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE O NOWOCIACH ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion ul. Kociuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Podzikowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Wstp. Na nastpny poziom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Cz I Wymagania cyfrowej fotografii na poziomie zaawansowanym

Rozdzia 1. Kalibracja i korekcja barw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taz Tally Rozdzia 2. Przygotowania do rejestracji obrazu na filmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Tony Sweet Rozdzia 3. Formaty plikw. Wybr pomidzy JPEG a RAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Yvonne J. Butler Rozdzia 4. Organizacja pracy w fotografii cyfrowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Yvonne J. Butler

Cz II Cyfrowa rejestracja obrazu

97

Rozdzia 5. Owietlenie i wiato cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Lou Jones Rozdzia 6. Portrety cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Steve Anchell Rozdzia 7. Cyfrowa makrofotografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Taz Tally Rozdzia 8. Cyfrowa fotografia podrnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Rick Sammon i Yvonne J. Butler Rozdzia 9. Cyfrowa fotografia w podczerwieni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Eric Cheng

Cz III Zaawansowane techniki cyfrowej ciemni

209

Rozdzia 10. Zaawansowana korekcja koloru metoda 90% . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Eddie Tapp Rozdzia 11. Ostre ujcia w aparacie i na komputerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Rick Sammon Rozdzia 12. Photoshop wykorzystanie narzdzi zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . 253 Joe Farace Rozdzia 13. Czer i biel. Cz pierwsza: konwertowanie koloru dla wydrukw . . . . . . . . 279 George Schaub

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy

Autor: pod redakcj Yvonne J. Butler Tumaczenie: Katarzyna Kokot-Dajczak, Tomasz Boszko ISBN: 83-246-0363-8 Tytu oryginau: The Advanced Digital Photographers Workbook: Professionals Creating and Outputting World-Class Images Format: B5, stron: 416 Rozwi swoje umiejtnoci fotografowania i obrbki zdj Naucz si wybiera waciwy format zapisu zdj. Poznaj techniki fotografowania w rnych warunkach. Wykorzystaj moliwoci Photoshopa i twrz cyfrowe arcydziea. Fotografia cyfrowa przestaa ju by zabaw dla niedzielnych pstrykaczy. Na korzystanie z jej potnych moliwoci decyduje si dzi coraz wicej profesjonalnych fotografw, ktrzy doceniaj moliwo kontroli niemal kadego aspektu procesu fotografowania przy nakadach zdecydowanie niszych ni w przypadku fotografii klasycznej. Cyfrowe aparaty fotograficzne z roku na rok oferuj wicej moliwoci, a jako uzyskiwanych zdj jest coraz lepsza. Techniki pracy stosowane przez cyfrowych fotografikw sprawiaj, e wykonane przez nich prace na dugo zapadaj w pami. Dziki ksice Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy rwnie Ty staniesz si autorem zdj, ktre bd podziwiane. Czytajc j, nauczysz si wykorzystywa wszystkie moliwoci swojego aparatu fotograficznego i wykonywa zdjcia w rnych warunkach. Dowiesz si, jak wybra odpowiedni dla Twoich celw format zapisu zdj, jak odpowiednio korzysta z lampy byskowej i stosowa efekty specjalne. Poznasz zaawansowane techniki wykorzystywane w cyfrowej ciemni fotograficznej oraz podczas drukowania zdj i ich wywoywania. Kalibracja kolorw w aparacie i na monitorze Formaty zapisu zdj Przebieg procesu obrbki zdj w cyfrowej ciemni Korzystanie z lampy byskowej i innego sprztu owietleniowego Portrety Makrofotografia Fotografowanie w podry Rejestracja obrazw w podczerwieni Korekcja kolorw Konwersja zdj kolorowych do czarno-biaych Techniki tworzenia fotomontay i kolay Drukowanie zdj Jeli chcesz zosta cyfrowym artyst, koniecznie signij po t ksik

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE O NOWOCIACH ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion ul. Kociuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Podzikowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Wstp. Na nastpny poziom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Cz I Wymagania cyfrowej fotografii na poziomie zaawansowanym

Rozdzia 1. Kalibracja i korekcja barw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taz Tally Rozdzia 2. Przygotowania do rejestracji obrazu na filmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Tony Sweet Rozdzia 3. Formaty plikw. Wybr pomidzy JPEG a RAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Yvonne J. Butler Rozdzia 4. Organizacja pracy w fotografii cyfrowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Yvonne J. Butler

Cz II Cyfrowa rejestracja obrazu

97

Rozdzia 5. Owietlenie i wiato cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Lou Jones Rozdzia 6. Portrety cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Steve Anchell Rozdzia 7. Cyfrowa makrofotografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Taz Tally Rozdzia 8. Cyfrowa fotografia podrnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Rick Sammon i Yvonne J. Butler Rozdzia 9. Cyfrowa fotografia w podczerwieni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Eric Cheng

Cz III Zaawansowane techniki cyfrowej ciemni

209

Rozdzia 10. Zaawansowana korekcja koloru metoda 90% . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Eddie Tapp Rozdzia 11. Ostre ujcia w aparacie i na komputerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Rick Sammon Rozdzia 12. Photoshop wykorzystanie narzdzi zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . 253 Joe Farace Rozdzia 13. Czer i biel. Cz pierwsza: konwertowanie koloru dla wydrukw . . . . . . . . 279 George Schaub

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

Cz IV Pracownia cyfrowego artysty

303

Rozdzia 14. Cyfrowa fotografia artystyczna. Cz pierwsza: jak j stworzy . . . . . . . . . . 305 Stephen M. Burns Rozdzia 15. Kreatywno malarza przeksztacanie fotografii w obrazy . . . . . . . . . . . 339 Jeremy Sutton

Cz V Zagadnienia cyfrowego wydruku dla zaawansowanych

357

Rozdzia 16. Drukarki atramentowe i synchronizacja kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Joe Farace Rozdzia 17. Czer i biel. Cz druga: czarno-biae cyfrowe wydruki . . . . . . . . . . . . . . 381 George Schaub Rozdzia 18. Cyfrowa sztuka. Cz druga: drukarki i papiery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 Stephen M. Burns i Yvonne J. Butler O autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Rozdzia 8.

Cyfrowa fotografia podrnicza

Rick Sammon i Yvonne J. Butler

Wprowadzenie Yvonne J. Butler

Cyfrowa fotografia podrnicza naley do moich ulubionych odmian fotografii. Bez wzgldu na to, czy jestemy blisko domu, czy w dalekiej podry, robienie zdj podczas wycieczek daje nam wszystkim wiele przyjemnoci. Przede wszystkim umoliwia oddanie si temu, co kochamy i czym tak trudzimy si kadego dnia zarejestrowanie perfekcyjnego ujcia. Takie wyjazdy, chociaby na jeden dzie, tydzie czy nawet miesic, pozwalaj znale czas na polepszenie warsztatu. Zawsze jest co do zrobienia, do wywiczenia i zastosowania nowego podejcia. Moe to dotyczy doskonalenia kompozycji, twrczego uycia wiata lub jego niedoboru, opanowania podstaw kompozycji i kadrowania bd rejestrowania obiektw i scen, ktrych nie zwyklimy uwiecznia, takich jak portrety rodowiskowe lub ujcia ycia ulicznego w wielkim miecie. Tym razem moemy si skupi na nauce unikania przewietle w naszych ujciach, kontrolowa cienie, znale nowy sposb zarejestrowania synnego miejsca czy tradycyjnego tematu. Moliwoci jest bez liku. Fotografia podrnicza bywa tak pontna, gdy oferuje rnorodno form przy kadej okazji na zdjcie. czy w sobie

165

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

elementy fotografii portretowej, przyrodniczej i krajobrazowej. Moe pojawi si okazja zarejestrowania zdjcia czarno-biaego, fotografii ulicznej, reporterskiej, komercyjnej lub te interesujcego zblienia. Gdy wyjedasz w wiat czy to w charakterze biznesowym, komercyjnym czy dla wasnej przyjemnoci miejsce, do ktrego jedziesz, staje si Twoim warsztatem. Traktuj je jak studio w plenerze i wykorzystaj do zdobycia nowych umiejtnoci i poszerzenia swojego repertuaru. Zreszt miejsca i zdarzenia na Twym podwrku mog by podobnie wymienitymi okazjami.

Cz 1: fotografia tylko i wycznie cyfrowa. W danym miejscu. W danym czasie Rick Sammon
Kiedy agencja prasowa Associated Press daje mi zlecenie, decyduj si na rozwizania cakowicie cyfrowe. Pakuj mojego Canona EOS 1D, obiektywy, drugi, kompaktowy aparat Canona G5 i akcesoria. Sprzt na film zostawiam w domu. Uywanie aparatu cyfrowego ma szereg zalet w stosunku do sprztu na film. Przede wszystkim funkcja podgldu umoliwia natychmiastowe sprawdzenie, czy ujcie wyszo. Ponadto istnieje duo lepsza interakcja z portretowanymi osobami, gdy mog one zobaczy siebie na panelu LCD. No i chyba rzecz najwaniejsza: ze wzgldu na fakt, e uywam Photoshopa CS, moje cyfrowe ujcia s tak samo dobre jak negatywowe, jeli nie lepsze. Bardzo lubi jedzi na specjalne wypady, by pisa dla Associated Press. Artykuy ukazuj si najczciej w rubryce Podre w niedzielnych edycjach gazet. Wybierane opisy pochodz z najrniejszych zaktkw Ziemi, a publikowane s zarwno w papierowej wersji gazety, jak i w Internecie (wejdcie na www. google.com i wpiszcie Rick Sammon, Associated Press). Dziel si z Wami jednym z moich artykuw, bo tak naprawd w moim przypadku wszystko zaczo si w momencie, gdy napisaem artyku podczas jednej z moich podry (nad jezioro Bajka na Syberii) i poszedem do redaktora dziau Styl ycia mojej lokalnej gazety. Jeli bylicie w jakim interesujcym miejscu i macie dobre zdjcia (wraz z ciekawym i dobrym artykuem), sprbujcie pogada z naczelnym miejscowej gazety (rysunek 8.2) i przekona go, by wrzuci Wasze opowiadanie do wydania. Oni sami czsto szukaj sposobw na wypenienie miejsca, a tym bardziej zainteresowani s wspieraniem lokalnych mieszkacw.

166

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.1. Fotografie Rick Sammon

167

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.2. Zdjcie Rick Sammon

Zanim zagbicie si w tre niniejszego rozdziau, zwrc Wasz uwag na jedn spraw. Moe pada podczas Waszej podry. Nie raz przydarzyo si to i mnie. Niech jednak deszcz nie popsuje Wam humoru! Nadal moecie robi zdjcia i uzyskiwa bardzo ciekawe ujcia. Spjrzcie tylko na fotografie 8.3 i 8.4. Pamitajcie tylko, by sprzt nie zamk. Uycie nawet zwykego worka z wycitym otworem na obiektyw czsto wystarcza. Oto kilka z rzeczy, ktre mona znale w moim cyfrowym zestawie fotograficznym (rysunek 8.5) podczas kadej z podry. Mamy tu laptopa firmy Macintosh (Mac iBook), cyfrow lustrzank Canona, cyfrowy aparat automatyczny, czytnik kart pamici firmy Sandisk podczany do portu USB i nagrywalne dyski CDROM firmy Memorex.

168

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.3. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.4. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.5. Zdjcie Rick Sammon

169

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.6. Zdjcie Rick Sammon

Do pozostaych akcesoriw, nie pokazanych tutaj, naley kilka obiektyww zmiennoogniskowych, baterie do aparatu i lampy byskowej, zestaw pyt CD ze wszystkimi programami graficznymi, diagnostycznymi i systemowymi, adowarka do baterii aparatu, dodatkowa karta pamici 512 MB, filtr przeciw przepiciom w sieci elektrycznej i zestaw do czyszczenia aparatu (rysunek 8.6). Nawet jeli kto z Was nie posiada profesjonalnego, cyfrowego aparatu, zapamitajcie: to nie sprzt fotografuje, lecz fotograf! Moje sugestie, wskazwki i techniki s uniwersalne, bez wzgldu na to, czym robi si zdjcia. Na przykad zdjcie na rysunku 8.7 zostao wykonane zwykym kompaktowym Canonem G5. Zaczynajmy zatem! Kilka sw o tym, jak przeobraam si w cyfrowego entuzjast, gdy wyruszam w drog. Nie zabraknie kilku sugestii odnonie do tego, co mona zrobi, jeli nie chcesz uywa filmu podczas podry.

Pakowanie
Wyprawa na pierwsz w peni cyfrow podr moe by troch stresujca. Aby unikn niepodanej dawki adrenaliny, najlepiej zrobi sobie list niezbdnych rzeczy w ekwipunku fotografa.

Rysunek 8.7. Zdjcie Rick Sammon

170

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Aparat cyfrowy

Jeli zaoeniem wyprawy jest zrobienie fantastycznych fotografii, trzeba pomyle o zapasowym cyfrowym aparacie. Oczywicie, przed wyruszeniem musimy cay sprzt dokadnie przetestowa. Rwnie wane jest zapoznanie si ze wszystkimi funkcjami i przecznikami, aby ju na miejscu nie mie wtpliwoci co do tego, jak co uruchomi. Tak na wszelki wypadek, gdyby zdarzyo si zapomnie, jak co dziaa, wemy jednak ze sob instrukcj. I mnie to si czasem przytrafia, a wic nie zapomnijcie o instrukcji obsugi!
Karty pamici i krki CD

Zawsze naley zabra ze sob wicej nonikw pamici, ni wydaje nam si potrzebne. Nawet jeli planujemy, by codziennie wieczorem przenosi zdjcia do laptopa lub innego urzdzenia przechowujcego zdjcia. Nigdy przecie nie wiadomo, kiedy znajdziemy si w sytuacji, w ktrej bdziemy chcieli zarejestrowa mnstwo uj (rysunek 8.8).
Rysunek 8.8. Karta pamici typu Compact Flash
Dodatkowe baterie i adowarki

Moe zdarzy si i tak, e znajdziemy si w miejscu, w ktrym nie ma sklepw oferujcych baterie ani nie mona nawet marzy o gniazdkach elektrycznych, do ktrych mona by podczy adowark. Musimy polega na wasnych zasobach energetycznych. Jeli uzalenieni jestemy od adowarki, najlepiej wzi i zapasow. Bdziemy zabezpieczeni na wypadek przepi w gniazdkach elektrycznych, ktre mog spali nasz sprzt. Oczywicie, zabranie podrcznego filtru antyprzepiciowego jest rwnie dobrym pomysem. Wiele sklepw z artykuami elektrycznymi oferuje takie jednogniazdkowe rozwizania.
Obiektywy

Lubi podrowa nie nazbyt obciony wieloma obiektywami. Moimi podstawowymi obiektywami, ktrych uywam w plenerze z cyfrow lustrzank, s zmiennoogniskowe 16 35 mm, 28 70 mm oraz 70 200 mm. Za ich pomoc mog wykona praktycznie kade zlecenie (rysunek 8.9). W przypadku aparatw cyfrowych, ktre posiadaj wbudowany obiektyw zoom o ograniczonym zakresie ogniskowych, polecam uycie nakadek szerokoktnych i telekonwerterw. Pomog one rozszerzy fotograficzne horyzonty, nie wspominajc o zakresie ogniskowych. Przy okazji warto zaznaczy, e w wikszoci przypadkw opcjonalne telekonwertery dadz znacznie ostrzejszy

171

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.9. Ujcie zrobione podczas sawnych na cay wiat migracji motyli monarchw na wzgrzach Meksyku. Uyem obiektywu 16 35 mm ustawionego na 28 mm. Zdjcie Rick Sammon

obraz od cyfrowego zoomu. Wynika to z faktu, e przyblia on cz ujcia zarejestrowanego przez cyfrowe elementy wiatoczue. Wydruki takiego zdjcia bd si charakteryzowa wikszymi rozmiarami pikseli, co da efekt ziarna lub niepodanego zmikczenia. Przyznam, e osobicie nigdy nie korzystam z cyfrowego zoomu. Znacznie bardziej wol odpowiednio wykadrowa zdjcie w mojej cyfrowej ciemni, a potem uy programu (teraz dystrybuowanego przez Lizzard Tech) o nazwie Genuine Fractals, ktry pozwala zwikszy rozmiar fotografii przed wydrukiem.
Urzdzenia pamici masowej

Podruj z laptopem Apple Mac iBook, na ktrym jest zainstalowany Adobe Photoshopa. I tutaj jedna uwaga: koniecznie naley zabra ze sob cae oryginalne oprogramowanie, aplikacje do zdj oraz diagnostyczne, takie jak Alsofts Disk Warrior i (lub) Micromats Tech Tool Pro lub wersj Lite. Gdy mj komputer pad, wszystkie z nich niezmiernie mi si przyday. Najwygodniejszym i najszybszym sposobem przesania zdj z aparatu do komputera jest wykorzystanie kabla USB. W przypadku podrowania z laptopem sugeruj rozwaenie opcji zabezpieczenia go w twardej walizce, czego na ksztat oferowanych przez Pelican Products. Moe si bowiem zdarzy, e kto mocno puknie w komputer lub te zostanie on zbyt mocno przycinity od gry. Bardzo prawdopodobne jest, e pknie wwczas ekran LCD, podobnie stao si z moim. Byem wtedy na zleceniu w Chinach. Jeli po otwarciu i wczeniu komputera, zobaczycie

172

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.10. Pknity ekran laptopa. Zdjcie Rick Sammon

co, co bdzie przypominao t fotografi (rysunek 8.10), wtedy na pewno zorientujecie si, e ekran jest pknity... Mam nadziej, e nigdy nie dowiadczycie tego na wasnej skrze!
Torba na aparat

Osobicie uywam toreb serii AW firmy Lowepro, ktre zapewniaj bezpieczestwo i ochron przed wilgoci dla mojego sprztu nawet jeli w Panamie leje jak z cebra. Naley wybra tak torb, ktra zapewnia rwnie atwy dostp do aparatu i wszystkich akcesoriw.
Zestaw do czyszczenia aparatu

Czyste aparaty rejestruj czyste zdjcia. Do utrzymania ich w naleytej czystoci bardzo dobrze nadaj si ciereczki, ktre nie pozostawiaj pykw. Przyda si rwnie specjalna szczoteczka z nadmuchem powietrza, przeznaczona do czyszczenia elementu wiatoczuego cyfrowej lustrzanki.
Podrczna drukarka

Podrczna drukarka to propozycja dla tych, ktrzy chc mie moliwo wydruku w plenerze moe si przyda portretowanej osobie. Takie urzdzenia s oferowane przez firmy Canon i Olympus.

Robienie zdj w plenerze

Istnieje kilka istotnych udogodnie w fotografii cyfrowej, ktrych nie daje tradycyjna, szczeglnie jeli chodzi o zdjcia wakacyjne (lub na zlecenie). Przede wszystkim istnieje moliwo natychmiastowego podgldu na ekranie LCD z tyu kamery. Bdziemy wiedzie, czy ujcie generalnie si udao. Pamita jednak naley, e ze wzgldu na niewielkie rozmiary, podgldy mog wprowadzi

173

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

w bd. Nie da si oceni, czy zarejestrowane ujcie jest superostre lub czy nie zostao leciutko poruszone przez drganie aparatu. Rwnie trudno powiedzie, czy oczy osb na zdjciach s zamknite, czy te nie, chyba e nasz aparat ma przydatn funkcj powikszenia. Tak na wszelki wypadek warto zawsze zrobi kilka dodatkowych uj. Drug stron medalu jest pokusa, by kasowa ujcia wygldajce na nieudane. W wielu przypadkach delikatnie niedowietlone lub przewietlone zdjcia uda si uratowa w cyfrowej ciemni. Nawet wtedy, gdy ujcie jest rozmazane lub ma inne, wygldajce powanie problemy. Zastosowanie kreatywnych cyfrowych filtrw, takich jak oferowane przez Nik ColorEfex Pro, moe ocali zdjcie, ktre inaczej by przepado. Oto kilka decyzji, jakie naley podj w momencie robienia cyfrowych zdj. Moje wskazwki s nastpujce: 1. W celu uzyskania najwyszej jakoci zdjcia rejestruj je w formacie RAW lub najlepszym moliwym JPEG. 2. Ustaw balans bieli, by odpowiada istniejcym warunkom wietlnym. Oczywicie, mona to zrobi podczas obrbki

Rysunek 8.11. Zdjcie Rick Sammon

174

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.12. Zdjcie Rick Sammon

w cyfrowej ciemni, ale czemu nie zacz od zarejestrowania najlepszego moliwego zdjcia? 3. Zastosowanie ekranu LCD w celu ustawiania kompozycji powinno by jak najrzadsze tylko w uzasadnionych przypadkach, np. fotografii makro. Kosztuje to baterie sporo energii. Naley zachowa umiar nawet podczas przegldania zdj za jego pomoc. 4. Naley przemyle ustawienie ISO. Im jest ono wysze, tym wicej na zdjciach szumu, czyli cyfrowego odpowiednika ziarna w fotografii tradycyjnej. Rzecz jasna, trzeba dopilnowa, by konieczno stosowania wysokiej wartoci ISO nie spowodowaa, e w ogle nie zarejestrujemy ujcia. W kocu zdjcie nawet o nienajlepszej jakoci jest lepsze od takiego, ktrego w ogle nie ma! Nad szumem mona popracowa w Photoshopie za pomoc redukujcych go wtyczek, takich jak Noise Reduction (Redukcja szumu). Na przykad zdjcie pokazane na rysunku 8.13 zostao zarejestrowane w Meksyku w hotelu, w ktrym nocowaem. Ze wzgldu na zastosowanie ISO o wartoci 400 jest ono lekko ziarniste, ale jak powiedziaem, to lepsze rozwizanie od nieposiadania zdjcia w ogle. 5. W celu uniknicia wyczerpania si baterii i pozbawienia siebie moliwoci robienia zdj zawsze trzeba zabra ze sob ich wicej, ni nam si wydaje. Nie jestemy w stanie przewidzie, czy sesja nam si znacznie nie przeduy lub te nie pojawi si szczeglne okazje do zrobienia interesujcych zdj.

175

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.13. Zdjcie Rick Sammon

6. Nagrywaj pliki. Kadego wieczoru za pomoc czytnika kart USB firmy SanDisk cigam wszystkie zdjcia zarejestrowane za dnia do mojego laptopa, a potem nagrywam na pytk CD. Dziki temu przed wschodem soca moje zdjcia znajduj si w dwch miejscach: folderach na dysku twardym oraz pytach CD. Tak na wszelki wypadek, gdyby mj laptop si popsu. Po cigniciu plikw na komputer przegldam niektre z nich. Sprawdzam rne rzeczy, szukam take niewielkich pykw i kurzu, aby przekona si, czy element wiatoczuy aparatu jest nadal czysty. Jeli nie jest, to uywam wspomnianej szczoteczki z nadmuchem powietrza, by si go pozby. Tak, zdarzao mi si to ju nie raz. Dla posiadaczy aparatw z wbudowanym na stae zoomem problem ten nie istnieje. Odrobinki kurzu mog si

176

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

dosta na element wiatoczuy tylko w aparatach o wymiennych obiektywach. Nie wykonuj te adnej postedycji w miejscu, w ktrym akurat przebywam. Obrazy wywietlane na ekranie mojego laptopa wygldaj zupenie inaczej ni na moim domowym, odpowiednio skalibrowanym monitorze. Ponadto hotelowe wiato moe nie by tak stabilne jak w mojej domowej cyfrowej ciemni i w zwizku z tym wpywa znaczco na wygld zdj.

Po powrocie do domu
Kiedy ju jestem z powrotem w domu i wygodnie siedz przed komputerem, jest czas na to, by przetransferowa pliki na lokalny dysk twardy. Radz, by natychmiast otworzy kade z uj i zapisa je jako TIFF (oferujcy bezstratn jako obrazu), a nastpnie przegra na inne urzdzenie pamici masowej. W mojej pracy wykorzystuj pyty CD oraz podrczne, o pojemnoci 30 GB dyski twarde FireWire (IEEE 1394) firmy LaCie (rysunek 8.14). Tak jak wspomniaem, moje zdjcia zapisane s w dwch lokalizacjach. Po dokonaniu operacji zapisu oryginaw rozpoczynam edycj obrazw (w moim domowym systemie skalibrowanym barwowo), przy czym nigdy nie pracuj na oryginalnych plikach. Zwykle dokonuj odpowiedniego kadrowania ujcia oraz selektywnie wyostrzam, dostosowuj kolor, kontrast i jasno kadego zdjcia. Dla przykadu zamieszczam dwie wersje jednej z moich fotografii. Rysunek 8.15 przedstawia j przed obrbk, a 8.16 po niej. Uywajc sowa selektywnie, mam tu na myli, e dokonuj poprawek jedynie na tych czciach obrazu, ktre ich potrzebuj. Duym bdem, popenianym przez wielu, jest dokonywanie poprawek na caych ujciach. Szczliwych podry!

Rysunek 8.14. Podrczne dyski twarde FireWire (IEEE1394) o pojemnoci 30 GB firmy LaCie wraz z UPS-em Back-UPS Pro

177

Sammon Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.15. Zdjcie Rick Sammon

Rysunek 8.16. Zdjcie Rick Sammon

178

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Cz 2: ukadanie scenariusza rejestracji zdj cyfrowych dla publikacji podrniczych Yvonne J. Butle
Podczas gdy wyjazdy osobiste w celach wypoczynkowych wynikaj zazwyczaj z osobistych preferencji i zainteresowa, to w podrach subowych (komercyjnych) licz si wymagania przyszego lub ju zakontraktowanego klienta oraz odbiorcw, do ktrych zdjcia musz przemawia. Niezalenie od tego, ile pracy i nauki trzeba woy w to, by osign poziom profesjonalnego fotografa, to podrowanie i uwiecznianie tego na cyfrowych zdjciach jest zajciem bardzo sympatycznym i satysfakcjonujcym. Zaplanowanie, wykonanie i sfinalizowanie pierwszego artykuu z wycieczki jest prawdziwym dopenieniem szczcia. Jeli ju kto ma pomys na publikacj, naley dokadnie przestudiowa filozofi pisma oraz wytyczne dotyczce przedoenia tekstu. Oczywicie, w celu zwikszenia swoich szans naley dokadnie zapozna si z profilem magazynu (przyroda, sport, historia, geografia) i zastanowi si nad cechami, jakie posiadaj drukowane artykuy, a take nad tym, co trzeba zrobi, by wkupi si w aski redaktora odpowiedzialnego za nabywanie tekstw. Warto dowiedzie si, kim jest docelowy czytelnik periodyku, jaki jest styl pisma, rozkad i ukad graficzny, cznie z typowymi rozmiarami zdj, w tym miniaturek we wciciach czy te rozpoczynajcych paragraf. Podobnie wane bdzie zapoznanie si z grafikiem publikacji i zakresem tematycznym na najbliszy rok, a take terminem, w jakim teksty na temat, o ktry rywalizujesz, musz by oddane. Bardzo wiele z dzisiejszych wydawnictw akceptuje formaty cyfrowe duo bardziej chtnie od slajdw czy negatyww (dzie, w ktrym National Geographic przeszed na cyfrowe rejestrowanie i zacz je akceptowa oznacza dla wszystkich pocztek nowej ery!). Specyfikacje dotyczce plikw, ktre maj by przedoone w redakcji, s jasne i konkretne, i trzeba ich jednoznacznie przestrzega. W przeciwnym razie nigdy nie trafi na biurko osoby podejmujcej decyzje. Na stronach internetowych wielu z pism mona znale wytyczne, ktre powinny uchroni obie strony przed marnowaniem czasu. Mona te pomyle o umieszczeniu swoich zdj w specjalnej agencji, bdcej hurtowni fotografii, takiej jak Getty Images, Corbis. Akceptacja w jakimkolwiek takim serwisie na pewno byaby bardzo mia. Ponownie odsyam do stron internetowych w celu

179

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

uzyskania wytycznych. Sugeruj rwnie, by stworzy portfolio lub pokaz slajdw z najbardziej obiecujcymi i wszechstronnymi pracami, najlepiej w Internecie. Nigdy nic nie wiadomo!
Podrowanie i baga

Najwikszymi plusami uywania cyfrowej fotografii w podry s: 1) caa gama nastawie ISO (czuo filmu), chocia najczciej uywa si ISO 100, by ograniczy szum i funkcje kreatywne, 2) nieograniczona praktycznie ilo zdj oraz moliwo maksymalnego wypenienia karty pamici, 3) natychmiastowa reakcja na rejestrowane ujcia bez koniecznoci przegldania ich w domu. S rwnie korzyci ekonomiczno-praktyczne, gdy czasy chodzenia z co najmniej dwoma aparatami, jednym z filmem czarno-biaym, drugim z kolorowym, ktry oczywicie i tak nie by najlepszy w danej sytuacji, ju odeszy. Odpada troska o filmy i sprzt przewietlany promieniami rentgena na lotniskach. Doceniaj to nawet ci, ktrzy jeszcze nie s cyfrowymi profesjonalistami. Wielu z nas nosi ze sob teraz nawet i dwie lustrzanki cyfrowe jeli linie lotnicze, warunki podry czy miejsce, ktrym dysponujemy, na to pozwala. Warto zaznaczy, e na wielu afrykaskich safari wymagane jest, by posiada jedynie mikki baga. Dochodz jeszcze obiektywy i akcesoria, jak rwnie may, wielkoci karty kredytowej, cakowicie automatyczny aparacik cyfrowy o 4 lub 5 milionach pikseli. Przydaje si w sytuacjach, gdy chcemy sobie popstryka dla przyjemnoci lub te zmuszaj do tego wzgldy bezpieczestwa. Gdy jestem przyparta do muru na midzynarodowych ekspedycjach, zawsze prbuj przemkn przez bramki ochrony lotniska z wiszc na szyi lustrzank cyfrow i obiektywem zoom o dobrym zakresie ogniskowych. Mam jeszcze na sobie specjaln kamizelk dla fotografw, wypenion mnstwem akcesoriw, wrd ktrych jest nawet malutki aparat cyfrowy. Natomiast w nieprzemakalnym plecaku Lowepro, dobrym na kad pogod, wnosz moj drug cyfrow lustrzank wraz ze wszystkimi innymi rzeczami, ktrych nie mam ochoty nadawa do luku samolotu. Jednym z moich ulubionych aparatw jest 4-megapikselowa Leica Digilux, ktrej uywam przede wszystkim do zdj makro. Do zapisywania fotografii rejestrowanych za jej pomoc uywam formatu TIFF z ustawieniami najlepszej jakoci i najwiksz wielkoci pliku. Natomiast plecak Lowepro sprawdza si wspaniale rwnie wtedy, gdy musz go mimo wszystko zgosi jako gwny baga. Wtedy odpinam przedni jego cz, co w rodzaju chlebaka, i wnosz na pokad jako baga podrczny.

180

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Wystarczy, e podczas naszych podrniczych sesji wciniemy guzik menu z tyu aparatu, wybierzemy zapisane pod nasze preferencje funkcje i kombinacj parametrw (kontrast, ostro, nasycenie i tonacj kolorw), w tym samym czasie zmienimy ISO (czuo filmu), ustawimy bracketing ekspozycji i balans bieli. Moemy robi zdjcia w trybie RAW, uywajc powszechnie zalecanej czuoci ISO 100 i innych wybranych przez nas ustawie oraz dokona wszelkich poprawek pniej w cyfrowej ciemni ju po konwersji RAW. Mona take rejestrowa je w JPEG o najwyszej przewidzianej jakoci i rozmiarze, wykorzystujc nasze ISO, ekspozycj, poziom bieli, warto przysony i prdko migawki. Krtko mwic, yjemy w naprawd ekscytujcych czasach dla fotografii, w ktrych mona zapisa pikno otaczajcego nas wiata.
Rozpoczynamy nasz histori

Kady musi w jaki sposb zacz, a ja szczerze polecam rozpoczcie we wasnym ogrdku. Zachcam, by powiczy troch swoje umiejtnoci w domu lub obok niego, a potem podrzuci prace do redaktora lokalnej bd regionalnej gazety. Naprawd wykonywanie zawodu najlepiej, jak potrafi, w moich rodzinnych okolicach nie jest dla mnie problemem. Przez cz roku mieszkam na przyldku Cod (Cape Cod) w Massachusetts, skd pochodz przodkowie mojego ojca. Przez reszt roku bardzo czsto podruj do innych piknych zaktkw tego wiata, zarwno w kraju, jak i za granic. Prawie kadego dnia tygodnia, gdy przebywam na Cape Cod, bez wzgldu na to, czy pogoda jest agodna, czy nie, znajduj co ciekawego do sfotografowania i powikszenia niekoczcej si kolekcji zatytuowanej Przyldek. Gdy podruj, prawie kady poranek i pne popoudnie spdzam na skrupulatnym komponowaniu i gromadzeniu nastpnych uj, ktre przydadz si do publikacji podrniczych, komercyjnych, czy jako fotografia artystyczna. Zbieranie i wybieranie fotografii opowiadajcych jak histori to jedna z najlepszych metod na stworzenie portfolio, ktre bdziemy mogli przedoy w gazecie jako nasz propozycj wsppracy.
Posiadanie misji

Wasz misj (jeli askawi bdziecie j zaakceptowa) jest znalezienie elementw opisywanego miejsca, ktre pozwol czytelnikowi poczu ca esencj okolicy za pomoc Waszego fotograficznego oka. Definicja esencji, ktr poznaam wiele wiosen temu i bardzo dobrze mi suy, mwi o tym, by wydoby co charakterystycznego w utrwalanej rzeczy, co, co j odrnia od wszystkiego innego.

181

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

W tym rozdziale zamieszczam kilka fotografii z mojego archiwum, ktre pokazujc Cape Cod oraz inne zaktki wiata, wydobywaj esencj danego miejsca oraz wskazuj kilka sztuczek, jak j przekaza w opowiadaniu. Nie oznacza to, e nie macie przestrzega mojej listy, ktr zamieszczam poniej. Zostawcie troch miejsca na zabawne wydarzenia i oddajcie si chwili. Aby ama reguy, wpierw trzeba je zna, powiadaj moi koledzy. Spjrzcie zatem najpierw na niektre z moich osobistych zasad, a potem przystpcie do ich amania lub dostosowywania jednak po ich wyprbowaniu. Zaczynajmy. 1. Zabierzcie si do pracy z zapaem i prbujcie znale to jedno wspaniae zdjcie, ktre wedug Was nadawaoby si na okadk lub gwn fotografi. Dobrym sposobem bdzie szukanie widokw i scenerii, ktre a prosz si o to, by by na pierwszej stronie. Wpierw trzeba to zobaczy wasnymi oczami, potem doda ramk i wreszcie skomponowa w wizjerze aparatu. Czsto zostawiam duo miejsca u gry zdjcia na nazw magazynu i tytu artykuu. Pamitam rwnie o rodku i (lub) dole ujcia, gdzie mona umieci krtki opis. Wyglda na to, e zdjcie w Provincetown (rysunek 8.17) pasuje do tego, jak ula. Na pierwszym planie dka, dalej widok na przysta w miasteczku i zacumowane stateczki, a dalej gwne nabrzee, ktre kae Twojemu oku wdrowa po tym kadrze. Niebo to miejsce na nazw magazynu, woda w zatoce poniej i powyej dki wraz z piaskiem na dole umoliwia wygospodarowanie pola dla napisw. Ponadto ujcie zrobiono w orientacji pionowej, idealnie nadajcej si na pierwsz stron. Zdjcie play w Zatoce Sodwana (rysunek 8.18) w Republice Poudniowej Afryki jest naprawd pikne. Przez cay dzie spacerowaam z moim Canonem EOS 10D i obiektywem EF 70 200 mm f/2,8L IS USM (wyposaonym w stabilizator obrazu). Pod wieczr, gdy odwrciam si na chwil, zauwayam waciw kompozycj nagich wydm na tle bezchmurnego nieba, zamieconego przypominajcymi manekiny ciaami, jakby zastygymi w czasie. Pstryknam ujcie i si w nim zakochaam. Rzecz jasna, zdjcie nie byo zrobione obiektywem szerokoktnym ani te aparatem panoramicznym, jakim jest Hasselblad Pan-X. Po prostu w cyfrowej ciemni wykadrowaam ten duy plik do rozmiarw panoramy, wyostrzyam okrelone obszary, uywajc oprogramowania Nik Multimedia Sharpener Pro.

182

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.17. dka w Provincetown. Fotografia potencjalnie nadajca si na okadk, zrobiona w moim (letnim) miasteczku. Zostawiono miejsce na napisy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

2. Prbujcie komponowa rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Nie zapominajcie o robieniu notatek odnonie do kadego zdjcia. Jeli nie znacie nazw przyrodniczych lub geograficznych, zapytajcie miejscowego lub sprawdcie w encyklopedii, gdy bardzo czsto potrzeba detali opisujcych temat fotografii. Kompozycja przedstawiajca Lees Ferry na rysunku 8.19a zostaa zarejestrowana w bardzo niskiej pozycji, z aparatem umiejscowionym przy brzegu wody. Chciaam pokaza fajne odbicia chmur i odzwierciedli klify ponad horyzontem. Zauwacie, e jego linia jest na wysokoci dwch trzecich klatki: niektrzy fotografowie maj tendencje do umieszczania go zawsze w poowie kadru w takich sytuacjach. Ja natomiast lubi rne ustawienia.

183

184

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.18. Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Ta panorama moe nadawa si na ujcie zajmujce dwie ssiednie strony. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.19a. Less Ferry. Komponujcie rne ujcia: szerokie i wskie, z rnych pozycji: niskich i wysokich. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rbcie notatki (rysunek 8.19b)! Najlepiej z wykorzystaniem podrcznego dyktafonu lub te zwykej kartki papieru. Wasza pami prawdopodobnie ju nie jest taka, jaka bya kiedy. Nigdy nie wiadomo, kiedy nadejdzie potrzeba, by dokadnie zidentyfikowa temat ujcia. Robienie zdj krajobrazom jest rwnie wspania okazj na zastosowanie rnych filtrw na obiektyw. Z caej ich gamy mona uy filtru polaryzacyjnego koowego w celu pogbienia i zintensyfikowania niebieskiego nieba, filtru ultrafioletowego dla ochrony obiektywu i pochaniania promieni UV, filtru szarego, filtru gradacyjnego, ocieplajcego i podbijajcego kolory. T fotografi zrobiono Canonem EOS 10D DSLR i szerokoktnym obiektywem jedynie z filtrem ultrafioletowym. Sugeruj rwnie, aby zawsze wyszuka najwyej pooony punkt miejsca, ktre chcecie fotografowa. Najlepiej zrobi to wczenie. Oczywicie, na duych wysokociach perspektywa jest zupenie inna od tej na ziemi. Dodatkow wartoci jest to, e bdzie

Notatki odnonie do ujcia Lees Ferry

Lees Ferry pooone jest w Arizonie, koo miasta Page. Znane z kanionu Szczeliny Antylopy (Antelope Slot Canyons), zapory wodospadw Glen (Glen Falls Dam) i jeziora Powell (Lake Powell). Lees Ferry znajduje si na dole rzeki wypywajcej z zapory w kanionie Glen (Glen Canyon Dam) pomidzy kanionami Glen, Marble i Paria. Klify zbudowane s z biaego wapienia kaibab, ktry spoczywa na powierzchni mikkich upkw hermit formujcych zbocze.

Rysunek 8.19b. Notatki odnonie do ujcia

Lees Ferry

185

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

mona zidentyfikowa potencjalne tematy pniejszych zdj. Warto przejecha si kolejk linow w lecie. Wsi do kolejki szynowej. Wspi si szlakiem. Zrobi cokolwiek, by zarejestrowa szerokie panoramy. 3. Ciekawym pomysem na zdjcie jest wyjcie w morze i zrobienie ujcia w kierunku ldu (rysunek 8.20a). (Takie ujcie moe by idealne dla producenta aparatw). By zarejestrowa interesujcy widok, znajd inne unikalne punkty obserwacyjne. Jeli studiowae magazyny, gazety i przewodniki turystyczne w danej lokalizacji, prawdopodobnie wiesz, jakie ujcia cay czas si powtarzaj. Warto znale jaki inny temat: farmy, doliny, wzgrza, zatoki. Podobnie zreszt centra wiosek lub miasteczek bywaj bardzo interesujcymi widokami do uwiecznienia, zarwno z wysokiej perspektywy ldowej, jak i z dki na morzu (rysunek 8.20b).

Rysunek 8.20a. Ja fotografuj ciebie, ty fotografujesz mnie; widok Provincetown ze szkunera wypywajcego na morze. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

186

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.20b. Burzowe niebo zapewnia interesujce to z wody. Aby zrobi to ujcie, weszam w morze po piaskowych mieliznach, gdy nie byo duego prdu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

4. Eksperymentujcie z winietkami. Poszukajcie niezwykych, maych detali i zrbcie im zdjcie z bliska, by plik by duej wielkoci. Wykadrowanie wikszego ujcia pniej bdzie skutkowao mniejszym rozmiarem obrazu. Winietka to termin, jakim okrelam niewielkie scenki lub wyizolowane obiekty, ktre fotografuj z bliska. Nadaj si rewelacyjnie do ilustrowania wkadek w magazynach lub zdj umieszczanych w opowiadaniach we wciciach akapitu. Kady, kto przeglda troch magazynw wie, co mam na myli: pojedyncze zdjcie prostej wazy, detalu architektonicznego, wzoru na cianie, pojedynczego kwiatu czy nawet osoby siedzcej przy stoliku ulicznej kafejki, jak i wycite zblienie stoiska z kolorowymi owocami. To jest wanie winietka (rysunek 8.21). Powstaje poprzez

187

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

odpowiednie kadrowanie w aparacie lub te pniej w obrbce dokonuj jej graficy. Nastpnie umieszczaj we wciciu akapitu lub gdzie indziej na stronie, wzbogacajc jej warto czy uytecznie wypeniajc miejsce. Fotografowanie tego typu obiektw jest wspania okazj, by powiczy wypenianie ramki kadru oraz techniki makro i zoom. W przypadku robienia zdj zacienionych obszarw, podczas godzin poudniowych, gdy soce jest wysoko, naley eksperymentowa z ustawieniami balansu bieli i filtrami na obiektyw. 5. Starajcie si zarejestrowa lokalny koloryt. Przede wszystkim odnosi si to do robienia zdj ludziom. Lubi sprawdza lokalne wiadomoci odnonie do wydarze takich jak parady, festiwale kulturalne, renesansowe festyny lub po prostu wakacyjne imprezy. Staram si te wykorzysta najlepiej jak mog to, co nazywam przeniesieniem w czasie do poprzednich epok. Czasami bdzie to oznaczao rejestrowanie tego, co mona, bez poprawiania warunkw wietlnych, w bezporednim wietle sonecznym, jak na rysunkach 8.22 i 8.23. Nie miaam wyboru; nie odwayabym si wyj lampy byskowej czy jakich innych akcesoriw, by zoptymalizowa wiato. Taki ruch zepsuby cigo i wi, jak wypracowaam z fotografowanymi osobami. Podczas mojej podry po Republice Poudniowej Afryki odwiedziam wiosk, w ktrej plemi Zulu odtwarza swoj kultur. Osad t mona te nazwa skansenem. Po uzyskaniu zgody sownej i podpisaniu stosownego zezwolenia na fotografowanie osb staraam si nawiza kontakt wzrokowy. Chocia nie znaam ich jzyka, to poprzez umiech wi staa si mocniejsza. Po kilku chwilach tubylcy rozlunili si jeszcze bardziej, wic zaczam robi im zdjcia, nie bdc jednoczenie zbyt natrtna. Owi modzi ludzie na moich fotografiach to wykonawcy, przyzwyczajeni do robienia im zdj jedynie podczas wystpw. Ujcie ukazujce kobiet Zulu (rysunek 8.22) odpoczywajc poza scen, na ktrej odbywaj si przedstawienia, czy interesujce elementy i lokalny koloryt. Drugi obraz (rysunek 8.23) charakteryzuje si unikaln barw nieba i caego kadru, wynikajc z zastosowania filtru Sepia Two. Mimo e nie wszystkim moe si podoba ton zabarwienia lub te jego ciemny odcie, warto nadmieni, e wikszo ksiek fotograficznych powiconych plemionom Zulu, zawiera fotografie zrobione przy uyciu filtrw sepii.

188

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

e Rysunek 8.21. Podczas poudniowych godzin, gdy soce jest wysoko, a powierzchnie obfituj w wyraziste cienie, rb zdjcia maym i duym winietkom, odpowiadajcym lokalnemu lub uniwersalnemu zapotrzebowaniu. Wszystkie ujcia zostay wykadrowane w wizjerze aparatu. (a) Martwa natura na stoliku wyprzedaowym przychodnikowej ksigarni; (b) detale architektoniczne latarni morskiej Bug Light w Portland, w stanie Maine; (c) widok na lewarki i zegary starego, zardzewiaego wozu stray poarnej; (d) cienie i rury na starym, porzuconym wraku ciarwki; (e) dwch czonkw zaogi na pokadzie szkunera Czarny Pies (The Black Dog). Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler [kontynuacja na nastpnej stronie]

189

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

ff

h h

Rysunek 8.21. [kont. z poprz. strony ] (f) i (g) Cienie na teksturach cian i drzwi; (h) i (i) Zblienia lici i odyg roliny z rodziny lilii. Oryginalne zdjcia Yvonne J. Butler

190

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

6. Odszukajcie miejscowe atrakcje, miejsca rozrywki i interesujce zabytki. Wspaniaymi zdjciami, pomagajcymi w przekazaniu Waszego opowiadania, s ujcia restauracji, hoteli, pensjonatw, zajazdw, ogrodw, parkw, kolorowych rodkw transportu i lokalnej architektury. Wane, by znale inn perspektyw czy nowy, atrakcyjny sposb przedstawienia tych popularnych tematw. 7. Odszukajcie punkt charakterystyczny, co, co wyrnia to miasteczko czy wiosk. Doczcie do tego fragment tekstu, w ktrym proponujecie odwiedzenie innych miejsc.

Rysunek 8.22. Mode kobiety Zulu podczas przerwy w pracy. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

Rysunek 8.23. Modzi mczyni Zulu wiczcy tace w poudniowym socu. Uyam filtru Tiffen Sepia Two naoonego na filtr ultrafioletowy. Obiektyw Canon EF 70 200 mm f/2,8L IS USM na Canonie 10D. Ujcie z rki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

191

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Pokazujcie turystyk w akcji. Wikszo moich podry do Republiki Poudniowej Afryki zwizana bya z robieniem zdj architektury przeznaczonych do broszury i stron internetowych, jak i znalezieniem i sfotografowaniem dzikiej natury. Podczas dnia wolnego zdecydowaam si odwiedzi Zatok Sodwana na Oceanie Indyjskim. To by prawdziwy dzie w terenie dla mojej fotografii podrniczej. Jak wida na rysunku 8.24, nurkowanie z akwalungiem jest popularne w tej zatoce, a ruch turystyczny duy. Aby pokaza Wam przykadowe ujcie pobliskiego miasteczka, zarejestrowaam rwnie, mam nadziej, esencj zatoki Truro u schyku dnia (rysunek 8.25). 8. Nie zapomnijcie o typowych dla danej okolicy kwiatach, rolinach, zwierztach i ptakach. yrafa, pokazana na rysunku 8.26, jest jednym z moich ulubionych zdj z safari w Republice Poudniowej Afryki. Chyba kady lubi oglda wyjtkowe zwierzta, szczeglnie w ich naturalnym rodowisku. 9. Rbcie kopie bezpieczestwa wszystkich swoich zdj zaraz po powrocie do hotelu lub domu, chocia wtedy moecie to uzna za niepotrzebn czynno. Wybierzcie najlepsze ujcia i przeniecie je w celu edycji do innego katalogu. Osobicie preferuj zachowywa wszystkie oryginalne zdjcia na wypadek, gdyby okazao si, e jestem zbyt krytyczna w stosunku do potencjalnego zastosowania lub treci okrelonej fotografii. Nastpnie trzeba dokona obrbki, a potem zmieni nazwy plikw do zatrzymania, z reguy w folderze, ktrego nazwa zawiera lokalizacj i dat zrobienia zdjcia. (Najczciej odbywa si to podczas transferu lub cigania zdj z wykorzystaniem oprogramowania aparatu. Przykadowo mona uy czego w stylu Toronto i potem nazywa kady kolejny plik jako Torontoxxxx, co od razu identyfikuje miejsce i dat zrobienia ujcia). Teraz nadchodzi czas organizacji zdj. Trzeba nada im okrelony porzdek lub uoy zgodnie z pewnego rodzaju scenariuszem, do ktrego doda si tekst lub paragrafy opisujce rekomendowane noclegi, restauracje, miejsca, gdzie sprzedaj wspaniae lody i tak dalej. Naturalnie, e nazwy folderw mona zmienia i przypisywa sowa kluczowe do wyszukiwa. W zalenoci od uywanego programu do edycji (takiego jak Photoshop) i zarzdzania zasobami cyfrowymi (np. Extensis Portfolio) oferowanych jest zapewne wicej funkcji. Najpierw opowiadanie powinno zacz powstawa w Twojej wiadomoci, a wtedy bdziesz na dobrej drodze otrzymania pierwszego kontraktu na publikacj.

192

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.24. Pracownicy firmy organizujcej nurkowanie, Zatoka Sodwana, Republika Poudniowej Afryki. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

193

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Rysunek 8.25. dki w zatoce Truro, w miasteczku przylegym do mojego domu na Cape Cod. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

194

Rozdzia 8 Cyfrowa fotografia podrnicza

Rysunek 8.26. Pamitajcie, by zrobi zdjcia zwierztom, szczeglnie w ich naturalnym otoczeniu. Oryginalne zdjcie Yvonne J. Butler

195

Butler Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty

Jeli kto nie lubi pisa, moe zastanowi si nad wysaniem prbek swoich fotografii do redaktora zajmujcego si wyborem zdj, zgodnie z zaoonym grafikiem tematw. Cakiem czsto si zdarza, e s oni przyparci do muru, gdy okazuje si, e potrzebuj konkretne ujcie okrelonego miejsca, ktre z jaki powodw nie zostao zarejestrowane przez fotografa podczas zlecenia. Tak czy inaczej, mona zosta dostrzeonym przez pracownikw i poproszonym o wiksze portfolio w celu dalszej oceny lub zaproszonym na prbne zlecenie. Bo przecie redakcja moe jedynie powiedzie tak (a jeli mwi nie trzeba prbowa, prbowa i jeszcze raz prbowa). Powodzenia!

196

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy

Autor: pod redakcj Yvonne J. Butler Tumaczenie: Katarzyna Kokot-Dajczak, Tomasz Boszko ISBN: 83-246-0363-8 Tytu oryginau: The Advanced Digital Photographers Workbook: Professionals Creating and Outputting World-Class Images Format: B5, stron: 416 Rozwi swoje umiejtnoci fotografowania i obrbki zdj Naucz si wybiera waciwy format zapisu zdj. Poznaj techniki fotografowania w rnych warunkach. Wykorzystaj moliwoci Photoshopa i twrz cyfrowe arcydziea. Fotografia cyfrowa przestaa ju by zabaw dla niedzielnych pstrykaczy. Na korzystanie z jej potnych moliwoci decyduje si dzi coraz wicej profesjonalnych fotografw, ktrzy doceniaj moliwo kontroli niemal kadego aspektu procesu fotografowania przy nakadach zdecydowanie niszych ni w przypadku fotografii klasycznej. Cyfrowe aparaty fotograficzne z roku na rok oferuj wicej moliwoci, a jako uzyskiwanych zdj jest coraz lepsza. Techniki pracy stosowane przez cyfrowych fotografikw sprawiaj, e wykonane przez nich prace na dugo zapadaj w pami. Dziki ksice Profesjonalna fotografia cyfrowa. Warsztaty. Tworzenie i druk obrazw wiatowej klasy rwnie Ty staniesz si autorem zdj, ktre bd podziwiane. Czytajc j, nauczysz si wykorzystywa wszystkie moliwoci swojego aparatu fotograficznego i wykonywa zdjcia w rnych warunkach. Dowiesz si, jak wybra odpowiedni dla Twoich celw format zapisu zdj, jak odpowiednio korzysta z lampy byskowej i stosowa efekty specjalne. Poznasz zaawansowane techniki wykorzystywane w cyfrowej ciemni fotograficznej oraz podczas drukowania zdj i ich wywoywania. Kalibracja kolorw w aparacie i na monitorze Formaty zapisu zdj Przebieg procesu obrbki zdj w cyfrowej ciemni Korzystanie z lampy byskowej i innego sprztu owietleniowego Portrety Makrofotografia Fotografowanie w podry Rejestracja obrazw w podczerwieni Korekcja kolorw Konwersja zdj kolorowych do czarno-biaych Techniki tworzenia fotomontay i kolay Drukowanie zdj Jeli chcesz zosta cyfrowym artyst, koniecznie signij po t ksik

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE O NOWOCIACH ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion ul. Kociuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Podzikowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Wstp. Na nastpny poziom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Cz I Wymagania cyfrowej fotografii na poziomie zaawansowanym

Rozdzia 1. Kalibracja i korekcja barw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taz Tally Rozdzia 2. Przygotowania do rejestracji obrazu na filmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Tony Sweet Rozdzia 3. Formaty plikw. Wybr pomidzy JPEG a RAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Yvonne J. Butler Rozdzia 4. Organizacja pracy w fotografii cyfrowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Yvonne J. Butler

Cz II Cyfrowa rejestracja obrazu

97

Rozdzia 5. Owietlenie i wiato cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Lou Jones Rozdzia 6. Portrety cyfrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Steve Anchell Rozdzia 7. Cyfrowa makrofotografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Taz Tally Rozdzia 8. Cyfrowa fotografia podrnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Rick Sammon i Yvonne J. Butler Rozdzia 9. Cyfrowa fotografia w podczerwieni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Eric Cheng

Cz III Zaawansowane techniki cyfrowej ciemni

209

Rozdzia 10. Zaawansowana korekcja koloru metoda 90% . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Eddie Tapp Rozdzia 11. Ostre ujcia w aparacie i na komputerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Rick Sammon Rozdzia 12. Photoshop wykorzystanie narzdzi zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . 253 Joe Farace Rozdzia 13. Czer i biel. Cz pierwsza: konwertowanie koloru dla wydrukw . . . . . . . . 279 George Schaub