I HC QUC GIA H NI

* * *

BA CU HI CHNG 4 NHNG NGUYN L C BN CA CH NGHA MC L NIN

L Trnh Nht Minh

L Trnh Nht Minh - 12050294

M sinh vin: 12050294 Lp nguyn l 12 - 03

11/2012 Cu 1) phn tch iu kin ra i, u th ca sn xut hng t do a)iu kin ra i: Sn xut hng ha l kiu t chc kinh t m trong sn phm c sn xut ra ngi khc, thng qua vic trao i, mua bn. Sn xut hng ha ra i, tn ti da trn hai iu kin: -Th nht: Phn cng lao ng x hi. Phn cng lao ng x hi l s chuyn mn ha sn xut, phn chia lao ng x hi ra thnh cc ngnh, cc lnh vc sn xut khc nhau. Phn cng lao ng x hi l c s, l tin ca sn xut hng ha. Phn cng lao ng x hi cng pht trin, th sn xut v trao i hng ha cng m rng hn, a dng hn.

L Trnh Nht Minh - 12050294

-Th hai: S tch bit tng i v mt kinh t gia nhng ngi sn xut: nhng ngi sn xut tr thnh nhng ch th c s c lp nht nh vi nhau. Do sn phm lm ra thuc quyn s hu ca cc ch th kinh t, ngi ny mun tiu dng sn phm lao ng ca ngi khc cn phi thng qua trao i, mua bn hng ho. Hai iu kin trn cho thy, phn cng lao ng x hi lm cho nhng ngi sn xut ph thuc vo nhau, cn s tch bit tng i v mt kinh t gia nhng ngi sn xut li chia r h, lm cho h c lp vi nhau. y l mt mu thun. Mu thun ny c gii quyt thng qua trao i, mua bn sn phm ca nhau. l hai iu kin cn v ca sn xut hng ha. Thiu mt trong hai iu kin s khng c sn xut hng ha. b)u th: -Th nht: Sn xut hng ha ra i trn c s ca phn cng lao ng x hi, chuyn mn ha sn xut. Do , n khai thc c nhng li th v t nhin, x hi, k thut ca tng ngi, tng c s sn xut cng nh tng vng, tng a phng. ng thi, s pht trin ca sn xut hng ha li c tc ng tr li, thc y s pht trin ca phn cng lao ng x hi, lm cho chuyn mn ha lao ng ngy cng tng, mi lin h gia cc ngnh, cc vng ngy cng tr nn m rng, su sc. T , n ph v tnh t cp t tc, bo th, tr tr, lc hu ca mi ngnh, mi a phng lm cho nng sut lao ng x hi tng ln nhanh chng, nhu cu ca x hi c p ng y hn. Khi sn xut v trao i hng ha m rng gia cc quc gia, th n cn khai thc c li th ca cc quc gia vi nhau. -Th hai: Trong nn sn xut hng ha, quy m sn xut khng cn b gii hn bi nhu cu v ngun lc mang tnh hn hp ca mi c nhn, gia nh, mi c s, mi vng, mi a phng, m n c m rng, da trn c s nhu cu v ngun lc ca x hi. iu li to iu kin thun li cho vic ng dng nhng thnh tu khoa hc - k thut vo sn xut... thc y sn xut pht trin. -Th ba: Trong nn sn xut hng ha, s tc ng ca quy lut vn c ca sn xut v trao i hng ha l quy lut gi tr, cung - cu, cnh tranh... buc ngi sn xut hng ha phi lun lun nng ng, nhy bn, bit tnh ton, ci tin k thut, hp l ho sn xut, nng cao nng sut, cht lng v hiu qu kinh t, ci tin hnh thc, quy cch v chng loi hng ha, lm cho chi ph sn xut h xung p ng nhu cu, th hiu ca ngi tiu dng ngy cng cao hn. -Th t: Trong nn sn xut hng ha, s pht trin ca sn xut, s m rng v giao lu kinh t gia cc c nhn, gia cc vng, gia cc nc... khng ch lm cho i sng vt cht m c i sng vn ha, tinh thn cng c nng cao hn, phong ph hn, a dng hn. ch ra s cn thit khch quan phi chuyn qua nn kinh t th trng Kinh t th trng l m hnh kinh t m cc quan h kinh t u c thc hin trn th trng, thng qua qu trnh trao i mua bn. Quan h hng ha - tin t pht trin n mt

L Trnh Nht Minh - 12050294

trnh nht nh s t n kinh t th trng. Kinh t th trng l giai on pht trin ca kinh t hng ha da trn c s pht trin ca lc lng sn xut. Vit Nam, trong thi k qu ln ch ngha x hi, nhng iu kin chung kinh t hng ha xut hin vn cn tn ti. Do , s tn ti kinh t hng ha nc ta l mt tt yu khch quan. Nhng iu kin chung kinh t hng ha xut hin v tn ti l: - Phn cng lao ng x hi l c s tt yu ca nn sn xut hng ha vn tn ti v ngy cng pht trin c v chiu rng ln chiu su nc ta hin nay. S pht trin ca phn cng lao ng x hi th hin ch cc ngnh ngh nc ta ngy cng a dng, phong ph, chuyn mn ha su - S tn ti v pht trin ca nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t khc nhau to nn s tch bit kinh t gia cc ch th kinh t c lp cng l iu kin tt yu cho s tn ti v pht trin kinh t hng ha, kinh t th trng nc ta. - Nc ta trong thi k qu mun pht trin mnh m lc lng sn xut th phi x hi ha, chuyn mn ha lao ng. Qu trnh y ch c th din ra mt cch thun li trong mt nn kinh t hng ha, kinh t th trng. - Ch c pht trin kinh t th trng mi lm cho nn kinh t nc ta pht trin nng ng. Trong c ch kinh t c, v coi thng quy lut gi tr, cnh tranh, cung cu nn cc c s kinh t cng thiu sc sng v ng lc pht trin sn xut. S dng kinh t th trng l s dng quy lut gi tr, cnh tranh, cung cu, buc mi ngi sn xut t chu trch nhim v hng ha do mnh lm ra. Chnh v th m nn kinh t tr nn sng ng. - Pht trin nn kinh t th trng l ph hp vi s pht trin ca lc lng sn xut x hi, cng c ngha l sn phm x hi ngy cng phong ph, p ng nhu cu a dng ca mi ngi. nng thn nc ta, s pht trin kinh t th trng v vic tng t l hng ha nng sn lm cho hng ha bn ra ca nng dn nhiu ln, thu nhp tng ln, ng thi cc ngnh ngh nng thn cng ngy mt pht trin, to ra cho nng dn nhiu vic lm. cng l iu din ra thnh ph, i vi nhng ngi lao ng thnh th. - Pht trin kinh t th trng i hi phi o to ngy cng nhiu cn b qun l v lao ng c trnh cao. Mun thu c li nhun, h cn phi vn dng nhiu bin php qun l kinh t, thc y tin b k thut, h gi thnh sn phm, lm cho sn xut ph hp vi nhu cu ca th trng, nng cao hn na hiu qu kinh t. *)Nh vy, pht trin kinh t th trng i vi nc ta l mt tt yu kinh t, mt nhim v kinh t cp bch chuyn nn kinh t lc hu thnh nn kinh t hin i, hi nhp vo s phn cng lao ng quc t. l con ng ng n pht trin lc lng sn xut, khai thc c hiu qu mi tim nng ca t nc thc hin nhim v cng nghip ha, hin i ha t nc. Kinh t hng ha, kinh t th trng khng i lp vi cc nhim v kinh t - x hi ca thi k qu ln ch ngha x hi m tri li thc y cc nhim v pht trin mnh m hn.

L Trnh Nht Minh - 12050294

Thc tin nhng nm i mi ch ra rng, vic chuyn sang m hnh kinh t th trng ca ng ta l hon ton ng n. Nh m hnh kinh t , chng ta bc u khai thc c tim nng trong nc i i vi thu ht vn v k thut nc ngoi, gii phng c nng lc sn xut trong x hi, pht trin lc lng sn xut, gp phn quyt nh bo m nhp tng trng GDP bnh qun hng nm cao. H thng kt cu h tng k thut v x hi c tng cng. i sng ca nhn dn c ci thin, nng cao tch lu x hi, to tin cho s pht trin trong tng lai.

Cu 2: CMR: hng ha l s thng nht gia hai mt i lp: gi tr v gi tr i lp Lm r s i lp qua mt hng ha c th Hng ho l sn phm ca lao ng c th tho mn nhu cu no ca con ngi v dng trao i vi nhau. Trong mi hnh thi kinh t - x hi, sn xut hng ho c bn cht khc nhau, nhng hng ho u c hai thuc tnh: a) Gi tr s dng Gi tr s dng l cng dng ca sn phm c th tho mn nhu cu no ca con ngi, v d: cm n, xe p i, my mc, nguyn, nhin vt liu sn xut... Vt phm no cng c mt s cng dng nht nh. Cng dng ca vt phm do thuc tnh t nhin ca vt cht quyt nh. Khoa hc k thut cng pht trin, ngi ta cng pht hin thm nhng thuc tnh mi ca sn phm v li dng chng to ra nhng gi tr s dng mi. Gi tr s dng ch th hin vic s dng hay tiu dng. N l ni dung vt cht ca ca ci. Gi tr s dng l phm tr vnh vin. Gi tr s dng ni y vi t cch l thuc tnh ca hng ho, n khng phi l gi tr s dng cho bn thn ngi sn xut hng ho, m l gi tr s dng cho ngi khc, cho x hi thng qua trao i - mua bn. Trong kinh t hng ho, gi tr s dng l vt mang gi tr trao i. b) Gi tr hng ho: Mun hiu c gi tr phi i t gi tr trao i. Gi tr trao i l quan h t l v lng m gi tr s dng ny trao i vi gi tr s dng khc. V d: 1 m vi = 10 kg thc. Vi v thc l hai hng ho c gi tr s dng khc nhau v cht, ti sao chng li c th trao i c vi nhau v trao i theo t l no . Khi hai sn phm khc nhau (vi v thc) c th trao i c vi nhau th gia chng phi c mt c s chung no . Ci chung y khng phi l gi tr s dng, tuy nhin, s khc nhau v gi tr s dng ca chng l iu kin cn thit ca s trao i. Nhng ci chung phi nm ngay trong c hai hng ho. Nu gt gi tr s dng ca sn phm sang mt bn, th gia chng ch cn mt ci chung lm c s cho quan h trao i. l chng u l sn phm ca lao ng. sn xut ra vi hoc thc, nhng ngi sn xut u phi hao ph lao ng. Chnh hao ph lao ng n giu trong hng

L Trnh Nht Minh - 12050294

ho lm cho chng c th so snh c vi nhau khi trao i. Chng c trao i theo mt t l nht nh, mt s lng vi t hn i ly mt lng thc nhiu hn (1 m vi = 10 kg thc); nhng lng lao ng hao ph sn xut ra chng l ngang bng nhau. Lao ng hao ph sn xut ra hng ho n giu trong hng ho chnh l c s trao i. Vy gi tr l lao ng x hi ca ngi sn xut hng ho kt tinh trong hng ho. Cht ca gi tr l lao ng, v vy sn phm no khng c lao ng ca ngi sn xut cha ng trong , th n khng c gi tr. Sn phm no lao ng hao ph sn xut ra chng cng nhiu th gi tr cng cao. c) Mi quan h gia hai thuc tnh Gia hai thuc tnh ca hng ha lun c mi quan h rng buc ln nhau. Trong , gi tr l ni dung, l c s ca gi tr trao i; cn gi tr trao i l hnh thc biu hin ca gi tr ra bn ngoi. Khi trao i sn phm cho nhau, nhng ngi sn xut ngm so snh lao ng n giu trong hng ho vi nhau. Thc cht ca quan h trao i l ngi ta trao i lng lao ng hao ph ca mnh cha ng trong cc hng ho. V vy, gi tr l biu hin quan h x hi gia nhng ngi sn xut hng ho. Gi tr l mt phm tr lch s, gn lin vi nn sn xut hng ho. Nu gi tr s dng l thuc tnh t nhin th gi tr l thuc tnh x hi ca hng ho. Nh vy, hng ho l s thng nht ca hai thuc tnh gi tr s dng v gi tr, nhng l s thng nht ca hai mt i lp. i vi ngi sn xut hng ho, h to ra gi tr s dng, nhng mc ch ca h khng phi l gi tr s dng m l gi tr, h quan tm n gi tr s dng l t c mc ch gi tr m thi. Ngc li, i vi ngi mua, ci m h quan tm l gi tr s dng tho mn nhu cu tiu dng ca mnh. Nhng, mun c gi tr s dng th phi tr gi tr cho ngi sn xut ra n. Nh vy, trc khi thc hin gi tr s dng phi thc hin gi tr ca n. Nu khng thc hin c gi tr, s khng thc hin c gi tr s dng.

Cu 3: phn tch ni dung, ngha ca quy lut gi tr trong sx v lu thng hng ha * Ni dung ca quy lut gi tr Quy lut gi tr l quy lut kinh t c bn ca sn xut hng ho, n quy nh vic sn xut v trao i hng ho phi cn c vo hao ph lao ng x hi cn thit. Trong sn xut, tc ng ca quy lut gi tr buc ngi sn xut phi lm sao cho mc hao ph lao ng c bit ca mnh ph hp vi mc hao ph lao ng x hi cn thit c nh vy h mi c th tn ti c; cn trong trao i, hay lu thng, phi thc hin theo nguyn tc ngang gi: tc l gi c bng gi tr.

L Trnh Nht Minh - 12050294

Quy lut gi tr buc nhng ngi sn xut v trao i hng ho phi tun theo mnh lnh ca gi c th trng. Thng qua s vn ng ca gi c th trng s thy c s hot ng ca quy lut gi tr. Gi c th trng ln xung mt cch t pht xoay quanh gi tr hng ho v biu hin s tc ng ca quy lut gi tr trong iu kin sn xut v trao i hng ho. * ngha ca quy lut gi tr Trong nn sn xut hng ho, quy lut gi tr c ba tc ng sau y: - iu tit sn xut v lu thng hng ho + iu tit sn xut tc l iu ho, phn b cc yu t sn xut gia cc ngnh, cc lnh vc ca nn kinh t. Tc dng ny ca quy lut gi tr thng qua s bin ng ca gi c hng ho trn th trng di tc ng ca quy lut cung cu. Nu ngnh no khi cung nh hn cu, gi c hng ho s ln cao hn gi tr, hng ho bn chy, li cao, th ngi sn xut s x vo ngnh y. Do , t liu sn xut v sc lao ng c chuyn dch vo ngnh y tng ln. Ngc li, khi cung ngnh vt qu cu, gi c hng ho gim xung, hng ho bn khng chy v c th l vn. Tnh hnh y buc ngi sn xut phi thu hp quy m sn xut li hoc chuyn sang u t vo ngnh c gi c hng ho cao. + iu tit lu thng ca quy lut gi tr cng thng qua gi c th trng. S bin ng ca gi c th trng cng c tc dng thu ht lung hng t ni gi c thp n ni gi c cao, do lm cho hng ho gia cc vng c s cn bng nht nh. Nh vy, s bin ng ca gi c th trng khng nhng ch r s bin ng v kinh t, m cn c tc ng iu tit nn kinh t hng ho. - Kch thch ci tin k thut, hp l ho sn xut nhm tng nng sut lao ng. Cc hng ho c sn xut ra trong nhng iu kin khc nhau, do , c mc hao ph lao ng c bit khc nhau, nhng trn th trng th cc hng ho u phi c trao i theo mc hao ph lao ng x hi cn thit. Vy ngi sn xut hng ho no m c mc hao ph lao ng thp hn mc hao ph lao ng x hi cn thit, th s thu c nhiu li v cng thp hn cng li. iu kch thch nhng ngi sn xut hng ho ci tin k thut, hp l ho sn xut, ci tin t chc qun l, thc hin tit kim nhm tng nng sut lao ng, h chi ph sn xut. S cnh tranh quyt lit cng lm cho cc qu trnh ny din ra mnh m hn. Nu ngi sn xut no cng lm nh vy th cui cng s dn n ton b nng sut lao ng x hi khng ngng tng ln, chi ph sn xut x hi khng ngng gim xung. - Thc hin s la chn t nhin v phn ho ngi lao ng thnh k giu ngi ngho Nhng ngi sn xut hng ho no c mc hao ph lao ng c bit thp hn mc hao ph lao ng x hi cn thit, khi bn hng ho theo mc hao ph lao ng x hi cn thit (theo gi tr) s thu c nhiu li, giu ln, c th mua sm thm t liu sn xut, m rng sn xut kinh doanh, thm ch thu lao ng v tr thnh ng ch.

L Trnh Nht Minh - 12050294

Ngc li, nhng ngi sn xut hng ho no c mc hao ph lao ng c bit ln hn mc hao ph lao ng x hi cn thit, khi bn hng ho s ri vo tnh trng thua l, ngho i, thm ch c th ph sn, tr thnh lao ng lm thu. y cng chnh l mt trong nhng nguyn nhn lm xut hin quan h sn xut t bn ch ngha, c s ra i ca ch ngha t bn. Nh vy, quy lut gi tr va c tc ng tch cc, va c tc ng tiu cc. Do , ng thi vi vic thc y sn xut hng ho pht trin, nh nc cn c nhng bin php pht huy tch cc, hn ch mt tiu cc ca n, c bit trong iu kin pht trin nn kinh t hng ho nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha nc ta hin nay.

ngha ca quy lut ny trong xy dng v pht trin nn kt th trng bn vng XHCN nc ta ng ta ch r: trong thi k tin ln XHCN do tn ti 3 loi quan h sn xut hng ha nn quy lut gi tr tn ti trong c 3 loi , tuy nhin cch thc biu hin li khc nhau. Trong sn xut hng ha gin n quy lut gi tr c yu cu l bo m li ch c nhn ngi lao ng ring bit; trong sn xut hng ha t bn ch ngha quy lut gi tr c yu cu mang li gi tr thng d ti a cho nh t bn; trong sn xut hng ha XHCN quy lut gi tr m bo s thng nht hi ha gia cc li ch x hi, li ch tp th, v li ch ngi lao ng lm ch x hi. Gn lin vi cuc u tranh gia 3 loi hnh sn xut hng ha c cuc u tranh gia cc quy lut gi tr. l cuc u tranh v gi c th trng lm ny sinh 2 khuynh hng pht trin: n nh v ri lon; c k hoch v v chnh ph; XHCN v t bn ch ngha. Vn t ra cho nc ta hin nay l phi vn dng quy lut gi tr trong kinh t XHCN, hn ch v hng dn quy lut gi tr trong 2 thnh phn kinh t phi XHCN. ng ta nu r: Trong giai on hin nay nc ta kinh t XHCN khng ch chu tc ng ca quy lut kinh t XHCN m cn chu tc ng ca cc quy lut gi tr trong cc thnh phn kinh t khng XHCN th hin vic mt s x nghip chy theo gi c th trng khng t chc, bn sn phm ca mnh vi gi cao hn gi quy nh thu v chnh lch gi cho li ch ring ca x nghip. iu cho thy ng v nh nc nh gi c tm quan trng ca quy lut gi tr trong nn kinh t ca nc ta hin nay. c bit l trong qu trnh xy dng mt nn kinh t th trng nh hng XHCN. Quy lut gi tr gp phn iu tit sn xut v lu thng hng ha nn nh nc cn vn dng mt cch c hiu qu quy lut ny hnh thnh nn mt c cu ngnh hp l, t c gi tr kinh t cao ng thi to nn mt th trng rng ln v thc y sn xut pht trin.