You are on page 1of 12

SEKELSTAN gal Altnda Unutulmu Bir lke

Giri Sekelistan masallardaki gibi neredeyse hi bilinmeyen bir lkedir. Bu lkeyi efsanelerin ve yanl bilgilerin ardnda kalm bir kara parasnn sonunda bulabilirsiniz. Transilvanyann dousunda, esasen Karpat Dalarnn dou silsilesinde yer alr. Yzlm yaklak 13,500 km2 (Lbnandan biraz daha byk) nfusu ise 700,000 civarndadr (zlanda nfusunun iki katndan daha fazla). Sekellerin Tarihesi Sekeller, Macar lehelerinden birinin farkl azlarn konuurlar; fakat farkl bir topluluktur. Sekellerin kkeni efsanelerin arasnda kaybolup gitmitir. Kendi inanlarna gre Atillann 453te lm ve devamnda gelen Hun mparatorluunun k sonrasnda Karpat Havzasnda muhkem bir yere ekilen 3000 Hun savasnn torunlardrlar. 895te Macarlar gelene dek burada varlklarn devam ettirmilerdir. Orta an Macar vakayinameleri de Sekellerin Atillann torunlar olduklarn ve Macarlar geldiklerinde orada bulunduklarn kaydetmektedirler.

Baz tarihiler ise Sekellerin blgeye Macarlardan evvel geldiklerini fakat Hunlarn deil Avarlarn torunlar olduklarn kabul etmektedirler. Bazlar ise Macarlarla beraber geldiklerini ve Esegel veya Eskil denilen topluluun torunlar olduklarn dnmektedirler. (simleri Arap ve ran kaynaklarnda sadece Skl sessizleri ile kaydedilmitir). Bu topluluun anavatan bugnk Bakurdistan civardr. Bir dier grup tarihi ise Hazar mparatorluundan gelen Kabarlar olduklarn dnmektedir. Atalar kim olursa olsun, Sekel kltr, eski sosyal ve siyasi tekilatlanmalar gstermektedir ki kesinlikle bir Trk Boyu ile ilikilidirler. Sekeller, eski Gktrk Alfabesine ok benzer bir alfabe olan kendi alfabelerine sahiptirler. Milli renkleri mavidir ve zerinde altn sars bir gnele gm rengi bir hilal olan bayraklar gk mavisidir. Sekellerin 6 boyu ve her boyun 4 kolu vard. Birounun ad Trkedir. Ayrca, Sekeller Macar Azlar konumalarna karn, dillerinde Macarcadakinden daha kat bir nl uyumu sz konusudur. Yine bu zellik de dillerinin Trke ile olan ilgisini gstermektedir. Macarlarn geliinden sonra Sekeller, snrlar korumak iin bu blgelere datldlar. Sava zamannda grevleri hcum durumunda nc kuvvet olarak, geri ekilme durumunda ise art kuvvet olarak savamakt. Daha sonra, 11. yy.n bandan itibaren Sekeller nce gney, sonra da dou snrlarn korumak amacyla ounlukla Transilvanyada toplandlar. Burada tekilatlanarak Latince (zamann resmi dili) Regnum Siculorum (Sekel Krall) dedikleri lkelerini oluturdular. Bu lke Macar nfusunun bulunduu blgelerden farkl bir ekilde tekilatlanmt. leler yerine, sedes (makam sandalyesi) denilen ynetim birimlerine ayrlmlard. Her bir makamn kendi meclisi vard; fakat tm milleti ilgilendiren konularla bir st kurum olan Sekel Milli Meclisi ilgileniyordu. lke Sekellerin iilerine mdahale etmeyen Macar Krallar tarafndan derebeylik olarak tannyordu. Buna karlk Sekeller de geleneksel askeri grevlerini yerine getirmek durumundaydlar. 1526da Macar Devletinin kmesinden sonra Osmanl Sultanlar da Sekel Muhtariyetini tandlar.

Fakat Transilvanyann Macar yneticileri bu topraklar igal edip buralarda yaayan insanlar kendi hizmetleri iin kullanmak amacyla Muhtar Sekel Devletini ortadan kaldrmaya niyetlendiler. Bu mdahale bir takm savalarla ve haklarn savunan Sekellerin isyanlaryla karlk buldu. Sekellerin bu zerk durumu Avusturya mparatorluunun 18. yy.da Transilvanyay igal etmesinden sonra daha byk bir darbe ald. 1848de Avrupay silip spren ihtilaller dalgas Transilvanyaya ve Sekelistana da ulat. Sekeller kendi hkmetlerini kurmak istediler fakat Macarlar buna kar kt ve Sekel ileri gelenlerini Macar htilaline katlp siyaset ilerini Macarlara brakmaya ikna ettiler. Sekeller bunu kabul ettiler ve askeri gleri ile birlikte Macarlara katldlar. Bu gelimelerin zamanlamas Macarlar iin isabetli olmutu nk Transilvanya Macarlar, Romanyann sebep olduu korkun bir felaketle karlayordu. Romenler, tarih sahnesinde ilk kez 10 yy.da Bizans Kaynaklarnda Balkanlarda yaayan yar gebe bir topluluk olarak kaydedilmilerdir.1 13. yy.dan itibaren Transilvanyann birok blgesine szp yerlemitirler. Romen tarih kitaplarndan bir kan okuduumuzdaysa, Romenlerin eskiden beri Transilvanya blgesinde yaadklarn, her zaman nfusun ounluunu oluturduklarn renebilmekteyiz. Bu kitaplara gre, Romenler mtemadiyen yerleik, barl ve zeki insanlard; Avrupada yksek bir medeniyet gelitiren ve hatta baz ynlerden Yunan ve Roma medeniyetlerinden de stn olan ilk yerleimciler arasndaydlar. Bu kitaplarda Romenlerin yerliliinin en eski dnemlere uzandna gayretle dikkat ekilmektedir. Hatta iddialarna gre insanolunun pek ok bilimsel baarsnn ilk mucitleri de Romenlerdir. Bunun aksine etraflarndaki dier btn halklar, blgeye barbar gebeler olarak gelerek Romenlerin barl gelimelerini engellemi olan igalcilerdir. Romenlerin en eski dnemlerde var olduklarna dair hi bir gvenilir kant yoktur ancak davalarn desteklemek isteyen Romen arkeologlar 1980lerde bizzat eyalar retip onlar topran altna gmmlerdir. Byle bir mantk dhilinde unun gibi bir karsama pekl yapabiliriz: dinozorlar esasnda eski bir Romen dili konuan Romenzorlardr; Byk Patlama da aslnda on milyar yl nce proto-Romenler tarafndan gerekletirilmi Romenlere zg bir Patlamadr!

1848deki ihtilal havas Transilvanyadaki Romenlere varlklarn tarih sahnesinde ciddi olarak ilk kez tasdik ettirmeleri iin byk bir frsat vermitir. Macar htilalcilerin ana hedeflerinden bir tanesi, Macaristann Avusturyallar tarafndan igalinden sonra ayr bir ynetim birimi haline getirilen Transilvanya ile yeniden birleebilmekti. Bu giriim, Transilvanyay kendilerine isteyen Romenler in byk tepkisine sebep oldu. Bu tepkileri iyi deerlendiren ar Romen milliyetileri ksa srede Romen Milli Hareketinin liderliini ele geirdiler. Bu yneticiler, Romen halkna anl Roma Lejyonerlerinin dorudan torunlar olduklarn, Roma Kltrnn gerek tayclar olduklarn ve Transilvanyann en eski sakinleri olduklarn; bu sebeblerden dolay da bu blgenin tarihi bir hak olarak sadece kendilerine ait olduunu baarl bir ekilde prapaganda ettiler. Bu anlaya gre Transilvanyada Romenler dnda bulunan herkes igalci barbarlar idiler ve bunlar arasnda Romenlerin bana gelen btn talihsizliklerden sorumlu olan Macarlar en ktleri idi. Bu sorunun tek zm toplu imha idi ve bunun tam zaman idi. Romen ruhban snf da kyl kitlelerini harekte geirmede byk rol oynadlar. Rahipler halka Tanr imdi aylna uykuya yatmtr o yzden istediinizi yapabilirsiniz eklinde telkinlerde bulundular. Milli Romen Asemblesinde ise Macarlarn bebeklerinin ve kedilerinin bile ldrleceine yemin edildi. Eski Roma Lejyonlarn rnek alarak tekilatlanan Romenler, Avusturya ordusunun yardm ile ve Saksonlarla ittifak ierisinde hareket ederek Transilvanyann baz vilayetlerini ele geirdiler ve bu blgeleri Dako-Romanya diye adlandrdlar. Daha sonra bu Dako-Romanyada siyasi ve kltrel hayat aadaki gibi cereyan etmitir: Birok ky ve kasabadaki Macar ahali saldrya ve tecavze urad, soyuldu ve katledildi. Bu kymlar, Romen halk mzii ve iki lemleri eliinde kadn ve erkeklerin bilfiil katldklar byk kutlamalar eklinde yrtlmekte idi. Bu kutlamlarda sokakalar kurbanlarn kanlar ile boyanmakta ve yanan evlerden ykselen alevler ile aydnlatlmaktayd. Kurbanlar lin edilmekte, kolar bacaklar kesilmekte, kaza oturtulmakta veya atete kzartlp etleri ldrlmeyi bekleyen kurbanlara yedirilmekteydi. Baz kurbanlarn ise canl canl karnlar yarlmakta ve barsaklar kendi azlarna tklmakta idi. Bu kutlamalrda sprtif faaliyetler olarak

hedeflerin canl kurbanlar olduu cirit atma ve nianclk msabakalar dzenlenmekte idi. Bu kutlamalarda dnler de yaplmaktayd. Gzel kzlar, ailelerinin katilleri ile annda evlenmeyi kabul ettikleri takdirde balanmaktaydlar. Bu kymlardan kltr kurulular da nasiplerini almlardr. Transilvanyann en eski koleji olan Nagyenyed Koleji yamalanm ve ktphanesinde bulunan Macar Tarihi ile ilgili kitaplar imha edilmitir. Romen Lejyonlar, bir yerleim yeri imha edildikten sonra dierine hareket etmekte ve bazen de kalntlar yamalayan Saksonlar tarafndan takip edilmekteydiler.2 1848de Transilvanyada olanlar, Avusturya Ordusunun ve Avusturyal yetkililerin destei ile Romenler tarafndan gerekletirilen bir soykrmd. Ekim 1848de Sekeller ihtilale katldlar ve Sekellerin yardm ile Romenler ve Avsusturyal destekileri Transilvanyada malup edildiler. Ancak Macar htilali, ar Rusyas tarafndan ezildi ve ihtilalcilerin ou Osmanl hkimiyetindeki sahaya ekildiler. htilalin bastrlmasndan sonra mutlakiyeti Avusturya Ynetimi geri dnd. Macar ve Sekel liderleri idam edildiler veya hapse atldlar. Romen liderler ise hizmetlerinden dolay rtbeler alp maaa balandlar (bu liderler gnmz Romanyasnda hala milli kahramanlar olarak anlmaktadrlar). Avusturya ve Romen hkmetlerinin hibirisi bu soykrm iin zr dilememitir. Fakat 1859da talyanlara ve 1866da Prusyallara yenildikten sonra Avusturya mparatorluunun gc olduka azald ve nde gelen baz Macarlarla uzlamay kabul etti. Bunun sonucu olarak da 1867de Avusturya mparatorluu, Avusturya Macaristan olarak ikili bir monariye dnt. Bu yeni devlette Macaristan iilerinde kendi siyasetini takip edebilmitir. Ancak, dileri ve savunma konular Avusturyallarn elinde kald. Yeni Macar Hkmetinin 1867den sonra ilk yapt ilerden biri Sekelistan ve dier Sekel kurumlarn tasfiye etmek, yani resmi olarak Sekel milletinin varln sona erdirmek olmutur. Bu, Macarlarn 1848de onlara yardm eden Sekellere bir teekkrleriydi. Macar siyasetileri, Siz Sekeller Macarca konuuyorsunuz, yleyse Macar olmalsnz tezini savunuyorlard.

Sekelistann paralara ayrlmasndan sonra, blge ihmal edildi ve iktisadi olarak kt. Sonu olarak birok insan yurtdna g etti. Ancak Sekeller yok olmadlar ve kim olduklarn unutmadlar. 1877de Trk-Rus Sava esnasnda Sekeller Trk ordusuna yardmc olmak amacyle Sekel Lejyonu adyla bir birlik kurdular.3 AvusturyaMacaristan mparatorluu 1918de Birinci Dnya Savann bir neticesi olarak kmesi ve Macarlarn lkeyi koruymadklarnn aka grlmesi zerine Sekeller, Sekeller Cumhuriyetini kurmay denediler. Finliler, Estonyallar, Letonyallar, Litvanyallar, Tatarlar gibi dier kk halklarn yaptklar gibi milletlerin kendi geleceklerini tayin edebilme (self determinasyon) hakkndan faydalanmak istediler. Fakat hem ken Macaristann siyasetileri hem de Franszlardan yardm alan igalci Romanyallar tarafndan engellendiler. Sonu olarak Sekelistan, Transilvanya ile beraber, Fransa ve ngiltere tarafndan, onlara destek olan Romanyaya bir dl olarak verildi. Batl gler yerel halkn fikrini asla sormadlar. Bat Demokrasisi Sekeller iin bu ekilde ilemitir! Neden? Muzaffer Batl Glerin liderleri, Avrupada eskisinden daha adil olacak ve milletlerin kendi geleceklerini tayin etme hakkna saygl olacak yeni bir statko kuracaklarn iddia ettiler. Ancak, Fransa ve Britanyann liderleri bata olmak zere, Birinci Dnya Savan balatanlara deil Hint-Avrupal olmayan halklara kar ynetilmi kinci ve rk insiyaklarla hareket etmekte idiler. Britanyann Versay delegasyonu sekreteri Harold Nicolsonn Peacemaking 1919 adl kitabndaki szleri, yalnzca ona has olmayan bu yaklam ak bir ekilde olrataya koymaktadr: Macaristana kar olan hislerim daha bakayd. Bu Turanl kabileye kar gemite ve halen kuvvetli bir nefret duyduumu itiraf ediyorum. Kuzenleri Turkler gibi birok eyi yok edip hibir ey ortaya koymadlar Yani Macarlar gibi milletler onlar iin sadece Asyal ilkel kabilelerdi. Macaristan Macar nfusunun te birini yabanc boyunduruk altna soktular. Sekeller de bu arada kendilerini Romenlere sunulmu bir hediye olarak buldular.

1918den 1940a kadar Sekelistan Romanya igali altnda idi. Romanya, kltrel ve milli farkllklar gsteren tebasna kar tutumuyla her zaman kt bir ne sahip olmutur. Daha 1877de bamsz bir lke olarak ortaya kar kmaz liderlerinin ilk icraat Mslman tebaay, yani Dobrucal Trkleri ve Tatarlar, vatandalk hakkndan mahrum etmek olmutu. Romanya hkmetleri Sekelistanda Romenletirme abalarnn yannda yerel halk tarafndan konolizasyon eklinde hissedilen siyasetler gtmlerdir. Yllarca Sekelistan, zellikle olaanst hal hukuku altnda tutulmu ve Sekelleri, Romanya Parlamentosunda temsil eden kimse olmamtr. Ne yazk ki Romen otoritelerinin bu suistimalleri ile ilgili ikyetler Milletler Cemiyeti tarafndan duymazlktan gelinmitir. Kuzey Transilvanya ve Sekelistan, 30 Austos 1940da Almanya ve talya Dileri Bakanlklarnn basklar neticesinde, kinci Viyana Anlamas gereince, 1940 ve 1944 yllar arasnda Macaristana brakld. Ancak Sekelistana hibir zerklik tannmad. 1944te Sekelistan, iki hafta ncesine dek Nazi Almanyasnn mttefiki olan Romenler tarafndan desteklenen Sovyetlerin Kzl Ordusu tarafndan igal edildi. Romenler memnuniyetle Sekelistan zerindeki ynetimlerini tekrar oluturdular. Romenlerin gelii, yerel halka kar ilenen birok vaheti de beraberinde getirdi. rnein, 26 Eyll 1944 Gn, Maniu Muhafzlar Szrazajta (Rom. Aita Seac) Kynde on kiiyi baltalarla kafalarn uurmak ve vurmak suretiyle ldrdler. Bu muhafz birlii, kinci Dnya Savaindan sonra Sekelistann Kuzey Transilvanya ile birlikte Romanyaya geri verilemsi kerektiine karar veren Batl Glerin byk sayg gsterdii Milli Ky Partisinin lideri olan Julius Maniunun adna hareket ediyorlard. 1952de yeni anayasann onaylanmasndan sonar Romen otoriteler (isteksizce ve Sovyet basks altnda) yaklak olarak Sekelistan topraklarna tekabl eden corafya zerinde zerk bir blge kurdular. Fakat gerekte bu blge asla zerllie sahip olmad. 1968de bu zerk blge de lavedildi. Komnist dnemin balangcnda Romen milliyetilii lkedeki Sovyet varl sayesinde byk oranda kontrol altnda tutuldu. Ancak Kzl Ordunun 1958te Romanyadan ayrlmas, lke liderlerine dier aznlklarn yannda Sekelistan ile

de itigal etme frsat verdi. 1968den sonra ise Romenler, yar bamsz d siyasetlerine bir dl olarak Batl Glerin hi de iyi niyet iermeyen desteklerini de kazanmalar zerine byk bir bask ve koloniletirme rejimi oluturdular. Sonu olarak Seksenlerin sonuna doru Sekelistandaki durum dayanlmaz hale gelmiti. Mevcut Durum ve Bak Alar Komnizmin knden sonra, btn Avrasyada bask altnda bulunan birok kk halk onlar bask altnda tutan devletlere bakaldrabildiler. Netice olarak bu halklar kendi geleceklerini tayin etme haklarn Gagavuzlarn zerklii veya Baltk Halklarnn zgr devletleri gibi deiik seviyelerde ortaya koydular. Sonu olarak da Birinci Dnya Sava sonrasnda keyfi olarak tesis edilen iki devlet (Yugoslavya ve ekoslovakya) ortadan kalkt. Ne yazk ki, Romanyann igal ettii topraklarda durum pek deimedi. Sekelistan hala bask altndadr. Halk, insan haklar ihlallerine, ayrmcla, ikencelere maruz kalmakta ve kendi toprak ve milli kaynaklarndan mahrum edilmektedir. Hlihazrda, Sekellerin yalnzca bir grup olarak haklar gasp edilip kendi geleceklerini tayin etme haklarn kullanmalar engellenmemekte, adlar da resmi olarak tannmamaktadr. Kendi, alfabelerini kullanmalar da engellenmektedir. Dahas, Sekellerin bu vahim durumu uluslararas camia tarafndan bilinmemekte ve duyulmamaktadr. Neden? ncelikle, Romanya, kk bir halkn kendi geleceini tayin etme hakkn kullanmas iin uygun bir yer deil. Sekin snfn siyasi kltr ve gelenekleri, nfusun byk blmnn dnme tarz rklk ve kkleri lkenin gemiinde olan bir hogrszlk eiliminin etkisi altndadr. Romanya, yamac, rk ve rveti bir sekinler snf tarafndan ynetilmekte ve lkede gerek bir demokratik siyas kltrn eksiklii grlmektedir.4 kinci olarak da Sekeller, kendilerine yardm edeceklerin en banda olmalar beklenen Macarlar tarafndan milli uyanlarnda engellenmiler ve hala da engellenmektedirler. Tarihi sre gstermitir ki, Sekeller ve Macarlar arasndaki iliki hi bir zaman salkl bir iliki olmamtr. Macarlar her zaman Sekelleri kullanmaya ve suistimal etmeye almlardr. Bu durum bugn de devam

etmektedir. Komnizmin knden sonra, Transilvanyadaki Macarlar, ana kurulular olan Romanya Macarlarnn Demokratik ttifak (RMD) adl kurulular vastasyla Sekeller kurulularnn tesis edilmesini engellemeye almlar ve Sekel zerklii fikrine bandan beri kar kmlardr. Bunu yaparak da baskc Romanyaya iyi bir hizmet yapm oldular. Macaristan da Sekellerin kt durumu karsnda faydasz hatta dmanca bir tavr sergilemitir. Macaristan mmkn olduunca ksa bir zamanda AB ve NATOya kabul edilebilmek iin 1996da (Bat basks altnda) Romanya ile bir anlama imzalayarak kardelerini Romenlerin basklarna terk etmitir. Sadece Macaristan Hkmetleri deil Macaristan Halk da kardelerine kar samimiyetsiz ve duyarszdr. 2004 ylnda dzenlenen bir halk oylamasnda Macaristan Halknn ounluu, igal altndaki blgelerde bulunan Macarlara ve Sekellere vatandalk verilmesine kar pratik olarak oy kullanmlardr. Resmi olarak hem Transilvanyadaki ve hem de Macaristandaki Macar ileri gelenleri Sekellerin kendilerini Macar olarak ilan etmeleri beklentisi ierisindedirler; fakat Sekellere sadece oylar ve istatistik olarak Macar nfusunu arttrmak iin ihtiya duymaktadrlar. Romenler sk sk Sekellere Macaristana gidin veya Asyaya gidin demektedirler. Ancak Macaristana gittiklerinde ise Macar yneticiler ve hatta halk tarafndan aalanmaktalar ve onlara Romen olmadklar halde Evinize gidin Romenler denilmektedir. Grld gibi Macarlar, kltrlerinin birok unsurunu kaybettikten sonra milli bilin seviyesi dk mankurt bir millet haline gelmilerdir. Kardelerini nemsememekte, yalnzca Batl komularn taklit etmekte ve onlar gibi olmak istemektedirler. Macar tarihiler de Sekellerin Hun geleneklerini ypratmak iin byk aba sarfetmilerdir. Macar okullarnda ocuklara Trklerle akraba olmadklar ve sadece Fin-Ugor Halklar ile akraba olduklar retilmektedir. Ancak gerek hayatta Fin-Ugor kardeiliinin bir ilevi yok gibidir. Finliler ve Estonyallar, Avrupa Birlii snrlar ierisinde bask altnda bulunan akrabalar konusunda olduka kaytsz kalmaktadrlar. (Bask altndaki Macarlar ve Sekeller Romanyada deil de A.B. yesi olmayan bir lkede olsalar belki ilgi gsterebilirlerdi).

Son olarak nc neden ise Birinci Dnya Sava sonunda Sekelleri sadk mttefikleri ve akrabalar olan Romenlerin igali altna sokan Bat Glerin siyasi varisi olan Avrupa Birliinin, yani esas sulunun ikiyzl siyasetidir. Dnya apnda baka lkeleri yarglamaya olduka hevesli olan liderleri, demokrasilerinin yksek standartlarn yksek perdeden anlatrken, 2007de Sekellerin Romanyadaki durumunu anlatan ve durumu protesto eden birok mektuba ramen, Romanyay mutlu bir ekilde AB yeliine kabul ettiler. Bu kararla AB iinde Sekellere yaplan bu basknn kabul edilebilir bir durum olduu ortaya konulmutur. Gerekten de Romanyann Sekellere yapt bask, hlihazrda AB emsiyesi altnda devam edebilmektedir. Aslnda dolaysyla Sekeller AB basks altndadr da denebilir. Btn olumsuzluklara karn Sekellerin milli uyan devam etmektedir ve artk durdurulamayacak bir noktaya ulamtr. Bu uyan, 1990 ylnda Gen Sekeller Forumu (GSF) ad altnda kurulan kk ama dirayetli bir tekilatn Macarlarn haddini bilmez ve faydasz ynlendirmelerine kulak asmamalar ile balamtr. Toplantlarda milli Macar sembolleri yerine Sekellerin sembollerini ilk kez kullanmaya balayanlar bunlardr. Gen Sekeller, Gktrk Alfabesi ile balant olan eski Sekel alfabesini yeniden canlandrdlar. Yerleim yerlerinin girilerine bu alfabe ile yazlm resmi yazlar asarak Sekellerin hala var olduklarn, farkl olduklarn ve kklerini bildiklerini ortaya koydular. Gen Sekellerin giriimi, dnemin olumlu tarihsel eilimleriyle uyum iindeydi ve yerel halk tarafndan iyi karlanmt. Ancak Romanya Macarlarnn Demokratik ttifak adl kuruluun liderleri bu durumdan holanmadlar ve Gen Sekelleri medyada ktlemek ve onlarn faaliyetlerini engellemek iin ellerinden geleni yaptlar. Bu, tarihte ender grlr- ya da belki de benzeri grlmemi- utan verici bir olayd: Milli bir aznln (Romanyadaki Macarlar) karlarn savunduunu iddia eden bir kurulu, kk bir milletin (Sekeller) zerk giriimlerini nlemeye alarak baskc bir devletin (Romanya) ynetimlerine ok iyi hizmet ediyordu. Bunun sonucunda, Gen Sekeller Forumu ortadan kalkt. Fakat faaliyetleri alev alarak arkasnda Macar kllerinin altnda hala parldayan yeterli sayda Sekel kehribar brakt. Bu kurulu artk faaliyet gstermese de 1990

ylnda balatm olduklar giriim, 2003 ylnda kurulan Milli Sekel Konseyi (MSK) adl baka bir kurulu tarafndan ksmen devam ettirilmektedir. Ancak Milli Sekel Konseyi kurucu yelerinin, programnn ve dilinin arka plan ne yazk ki bu kuruluun Sekellerin menfaatlerini gerekten etkili bir biimde savunan bir g olarak nitelendirilemeyeceklerini gstermektedir. lk olarak, yelerinin ou Romanya Macarlarnn Demokratik ttifak adl kuruluun tlerini izleyerek Gen Sekellere saldran ve onlar eletirenler arasndaydlar. Ayrca kurulularn Dou Avrupa diktatrlnn yklmasnn sunduu tarihsel pencereden yarar salayamayacak kadar ge kurdular. Milli Sekel Konseyi bamsz olarak deil szde Transilvanya Milli Macar Konseyi (TMMK)nin bir toplant yeri olarak kurulmutu. Transilvanya Milli Macar Konseyinden ayrlm olmalarna ramen, bamsz bir Sekel duruundan hala yoksundurlar. Sekelistan iin zerklik istiyor olsalar da milli Sekel sembollerinin kullanmn destekliyor, Sekel Milleti terimini kullanyor ve kendilerini Gen Sekellerin aksine hala Macar milletinin yeleri olarak gryorlar. Milli ve politik bilinleri henz olgunlamam: dikkatli bir ekilde uluslararas sahneye doru giden bamsz, dinamik ve becerikli bir politika yrtmektense, Macarlarn karlarnn ve hayali politikalarnn glgesinde oyalanyorlar. Her eye ramen bugn, Sekelistanda blgesel zerklik almay hedefleyen gl bir hareket var. Sekeller artk kendi geleceini tayin etme hakknn kullanlmasnn dnyann baka yerlerinde belli bir dereceye kadar kabul edilebilir olduununr her geen gn daha fazla farkna varmaktadrlar. (Saylar bir ka bin olan fakat uluslararas camia tarafndan tannan bamsz devletlere sahip olan halklarn bulunduu Okyanusyadan bahsetmek bile gereksiz). Sekel Halknn barl mcadelesinin zorluuna ve Avrupa Birlii ierisinde elverisiz bir ortamda bu mcadelenin yrtlmesine ramen, geleneksel direnleri sayesinde sonunda uluslararas seviyede destek kazanaca umut edilmektedir. Levente Gergelyfi Borbly Girne, stanbul, 2011

Kaynaka 1. Noel Malcolm: Kosovo A Short history, Papermac, Londra 1998, s. 26. 2. Romenlerin yapt vahetler iin bak. Gracza Gyrgy: Az 1848-49-iki magyar szabadsgharcz trtnete, Budapete, Lampel, 1894-7. Ayrca Kara Kitap da bu vahetlerden kurtulan birinci el tanklarn mektuplarn iermektedir. 3. Szdeczky-Kardoss Lajos: A szkely puccs 1877-ben, Erdlyi Magyar-Szkely Szvetsg, Budapete 1920. 4. Gnmz Romanyas Tom Gallagher: Theft of a Nation (Romania since Communism) C. Hurst & Co., Londra 2005, knyeli eserde ayrntl bir ekilde tarif edilmektedir. ve Yrd. Do. Dr. Ismail Doan: Atillann Torunlar Sekeller, Yeni Avrasya, 2005.

You might also like