DEPIM TEMEL TUPLEPI

a) Kazk (pile)
b) Kuyu Temel (pier)
c) Keson (caisson)
salam katman ok aada
gkdelen-enerji santrali
genilik 2.5-3.0 m
IAZII
opi 0.Zb m'den I.b m'ye, boyu b m'den 4b m'ye
degien (D
f
/8I0 oIon) ve yopi yukIerini
derinIerdeki ;emin fobokoIorino okforon yopi
eIemonIori. eIemonIori.
IAZIILAPIM ILEVI
Io;ikIor bino inoofindo ;eminin yu;eyseI femeIIer iin
eIveriIi oImodigi, yukIerin oiri yuksekIigi ve iyiIefirmenin
yeferIi oIomoyocogi durumIordo ikinci seenek oIorok
kuIIoniIirIor.
Yu;eyseI femeIIerin oIoninin fopIom bino koIibi
yu;oIumunun en o; yorisindon doho fo;Io oIdugu durumdo
orfik ekonomik oImodikIori ve derin femeI o;umunun bu orfik ekonomik oImodikIori ve derin femeI o;umunun bu
oomodo gundeme gefiriIebiIecegi de soyIenebiIir.
Io;ikIorin befonorme fipIer onde oImok u;ere usf yopiyo
guIu bir ekiIde bogIonobiImeIeri, boyIece foiyici sisfemin
oyriImo; bir porosi oIorok iIev gormeIeri iIgin ve oIumIu
yonIoridir. Ancok ko;igin beIki de en onemIi o;eIIigi, boyu ne
oIurso oIsun sogIom fobokoyo ofurmo gibi bir kouIo bogIi
oImomosi, yoni orfomdo "yu;ebiImeIeri" nedeniyIe geni bir
uyguIomo oIoni buImoIori oIorok gosferiIebiIir.
Buna ek olarak u ikincil ilevleri de yerine getirirler:
* Oyulma ve boalma olasl bulunan zemin ortamlarn
desteklemek,
* Su derinliini gemek,
* Basma yk yannda ekme kuvvetlerini de karlamak, * Basma yk yannda ekme kuvvetlerini de karlamak,
* Eik ykler almak,
* Yanal yklere direnmek,
* Komu parselde gelecekte yaplacak kaznn etkilerinden
korunmak,
* ime zellii olan killere direnmek.
Kazkl Temellerin Kullanm Koullar
* Yzeysel temellerin tama gcnn st yap yknden gelen
gerilmelerden kk olmas,
* Yap altndaki zeminin skabilirliinin ok yksek olmas, yzeysel
temellerin kullanm halinde oluacak oturmalarn kabul edilemez
dzeye erimesi,
* Zeminin skabilirliinin ve st yap yk dalmnn farkllk
gstermesi sebebiyle ayrk yzeysel temellerde ar farkl
oturmalarn ortaya kmas,
Temel sisteminin deprem sebebiyle yatay yk etkisi almas.
Yayl temel kullanlmasnn oturma ltlerini salayamayaca durumlarda
kazklarn hem tama gcn artrc hem de oturmalar azaltc olarak
kullanlmas akla gelmektedir.
Yopi YukIerinin Derin TemeI iIe Zemin Orfomino AkforiImosi
Dey yk + moment Dey yk + moment
Dey veya eimli ekme yk
Yatay yk
ImoIoffon Sonro Dioriyo AIinmi bir
8efonorme Io;igin 0orunumu (sogIom
fobokoyo girmi ucun femi;Iigi dikkof
ekiyor)
IAZIILAPIM SIMIFLAMDIPMASI
UyguIomoyo yoneIik oIinocok dogru kororIorin onemIi
hi; ve porosoI ko;onim sogIoyocogi, biIinsi;
uyguIomonin ise yukIenici iin bir feIokef
gefirebiIecegi duuncesiyIe o;eIIikIe ko;ikIor ok
forkIi boki oiIorindon sinifIondiriImokfodir. 8oyIece forkIi boki oiIorindon sinifIondiriImokfodir. 8oyIece
sig femeI fipIerinde pek gundeme geImeyen seim
forfimo/irdeIemesi bu femeI fipinde onem
ko;onmokfodir.
IAZIILAPIM SIMIFLAMDIPMASI
(I) Yuk foimo iIevine gore
o) u direnci
b) evre surfunme/yopimosi
c) her ikisi de
(Z) Zemin/koyo orfomino yerIefiriIme biimine gore
o) ;emini yono iffirerek (dispIocemenf) o) ;emini yono iffirerek (dispIocemenf)
b) ;eminde ofeIenme oIufurmodon
c) surekIi burgu (CFA)
(3) Yopim yonfemi
o) du;/burguIu deIme
b) surekIi burguIu deIme
c) okmo
d) vidoIomo (screwpiIe)
e) enjeksiyonIu
(4) ImoI ediIdigi moI;eme
o) ohop
b) befon
c) befonorme (normoI, on germeIi)
d) eIik
e) kompo;if
(b) ImoIof
o) nceden ho;irIonmi (precosf)
b) yerinde dokme (deIme, fore)
c) koriik
b) yerinde dokme (deIme, fore)
c) koriik
(o) Iesif biimi
o) kore
b) H
c) I
d) oIfigen
e) seki;gen
f) doire
g) hoIko (boru)
(7) Yopim sirosindo offfo sogIonon desfek
o) yok (OC kiI, koyo, oyrimi koyo)
b) geici kopIomo borusu
c) koIici kopIomo borusu
d) sondoj omuru
e) imenfo enjeksiyonu
(8) U-bo biimi (8) U-bo biimi
o) du;
b) geniIefiImi (ompuI / dugme)
(9) 8efonun sogIonmosi
o) bosmo
b) dokme (fremie)
c) dovme
(Z) Zemin/koyo orfomino yerIefiriIme biimine gore
o) ;emini yono iffirerek (dispIocemenf)
Zemini yono iffirme yoIuyIo yerIefiriIen ko;ikIor bir onIomdo
;eminIe doho iyi bir bog sogIomo oisindon yororIi goruIebiIir.
IffirmeIi fip ko;ikIordo ko;ik opindoki govde ;emine
girerken ;emin yonoI (rodyoI), oyrico kisifIi mikfor do duey girerken ;emin yonoI (rodyoI), oyrico kisifIi mikfor do duey
yonde ofeIenir.
8u efki o;eIIikIe iri doneIi ;eminde sikifirmo efkisi sogIor,
oncok kiIde yugurmo efkisi yopobiIecegi unufuImomoIidir.
IffirmeIi ko;ikIoro ogdo bir ornek: Omego burgu ko;igi. 8u ko;ik
;emine donduruIerek ifiIirken buyuyen opIi vido ve orkosindoki ko;ik
opindo offi ;emini kenorIoro ifmekfe, dibe vorinco ufo oiIon
fikofon befonun yoIIonmosi yoIuyIo opi 3I0-oI0 mm oIon, boyu 3o
m'ye ve koposifesi Z000 kM'o voron ko;ik oIufuruImokfodir. 8u fipin
evre kirIenmesi oisindon ok buyuk ovonfoji, imoIof sonucu yu;eyde
hi denecek denIi o; omur oIufurmosi oImokfo, oyrico yonIoro iffirme
sonucu do ;emini sikifirmokfodir.
Tipik ttirmeli Kazk: Omega Kaz (a) burgu ve gvdesi (b) kazlarak aa km kazk
IffirmeIi ko;igin kIosik ornegi kobugu iine yerIefiriIen
eIik ekirdekIe (mondreI) o;eIIikIe ok yumuok kiIIere
okiIon, ekirdek dioriyo oIindikfon sonro kobugun hosor
gormedigi konfroI ediIip, befonIomonin gerekIefiriIdigi
Poymond egik kenorIi ko;igidir.
Poymond okmo
IiIifIi Io;igi
(Z) Zemin/koyo orfomino yerIefiriIme biimine gore
b) ;eminde ofeIenme oIufurmodon
Zeminde ofeIenme oIufurmodon imoI ediIen (non dispIocemenf)
veyo yerIefiriIen ko;ikIoro ornek oIorok kopIomo borusu
yopimdon sonro diori oIinon ve oIinmoyon veyo kopIomo borusu;,
ornegin kuyuyu benfonif omuruyIo fufon, deIme ko;ikIor
veriIebiIir.
8u fipIerde ;emin dio dogru ifiImedigi gibi bo;en ie dogru dohi 8u fipIerde ;emin dio dogru ifiImedigi gibi bo;en ie dogru dohi
ofeIenme oImokfodir.
Iuuk opIi deIme ko;ikIor 300, 3b0, 400, 4b0, b00, bb0, o00
mm, buyuk opIi ko;ikIor ise 7b0, 800, I0b0, IZ00, I3b0, Ib00,
I800, ZI00 mm oIorok imoI ediIirIer.
8uyuk opIi deIme ko;igo fipik
ornekIerden biri 8enofo ko;igidir.
Turkiye'de de uyguIonmi oIon bu
yonfemde opi I m veyo doho buyuk,
Z.b m boyundo kopIomo boruIori
;emine hidroIik oIorok indiriIirken
ekseni efrofindo 8 donduruIur
8u sirodo iine duuruIen yokIoik I3
kM kufIeIi kovo (hommer grob) ikon
foIoo sopIonorok onu diori oIir. 8u
yonfemIe koyo diindo fum ;eminIerde
o;eIIikIe bIokIu orfomIordo boori
sogIonmifir.
(Z) Zemin/koyo orfomino yerIefiriIme biimine gore
c) surekIi burgu (CFA)
Son yiIIordo rogbef goren surekIi
burguIomo yoIu iIe oIufuruIon
ko;ik offi (CFA: confinuous
fIighf ouger) do ofeIenme
oIufurmodon imoI ediIen ko;igin
yeni bir furu oIup 0.3-0.7b m
opIordo ve 30 m boyo kodor
fifreim/guruIfu oIufurmodon
Srekli Burgu Kaznn (CFA) Yapl
fifreim/guruIfu oIufurmodon
ve ok hi;Ii imoI ediIebiIen bir
ko;ikfir. 0erekIi oIon okikon
befon kuIIonimi nedeniyIe
koIifesi her ;omon goronfi
ediIemeyen bu ko;ikfo donofi
kofesinin befonIomodon sonro
yerine fifreimIe ifiIme
;orunIuIugu oIumsu; yonIori
oIorok gosferiImekfedir.
8efonu dokuIdukfen sonro donofi yerIefirme iIemIeri, fifreimIe
yopiImosino korin gerek iffirmeIi gerekse surekIi burguIu fipIerde
oIimonin en ;or oomosidir. Donofi kofesinin fum goyrefIere korin
fum ko;ik boyuno indiriIemedigi bir gerekfir.
8efonIonmi Io;igo Donofi Iofesini Indirme IIemi
IAZI0IM DUEY YUI TAIMA ILEVI
8ino yukIerini foiyon ko;ikIor geneIIikIe koIonIordon geIen duey
ekseneI yukIere gore boyufIondiriIirIor. Io;ik oIdigi yuku iki o;eIIigi
iIe foir. 8irinci o;eIIigi, opi D oIon ve D
f
~L derinIige ofurfuImu bir
yu;eyseI femeIe ben;er oIorok ucundo foimo gucunun uyonmosidir.
Io;ik koposifesinin ikinci biIeeni, L boyundo bir siIindir veyo
pri;monin evresindeki iri doneIi ;eminIe surfunmesi yo do kiIIe
yopimosi (ode;yon) sonucu beIirir. OIogon kouIIordo ko;ik son foimo
gucu u direnci ve evre surfunmesinden dogon direnIerin
fopIomindon o; ogirIiginin (W ) ikorfiImosi iIe hesopIonir. fopIomindon o; ogirIiginin (W
p
) ikorfiImosi iIe hesopIonir.
0
L
d u evre b b s p
Q Q Q f A f dz W = + = +

TopIom koposife:
f
b
kazk ucunun son tama gcne karlk gerilme,
A
b
u kesit alan, f
s
kazk yzeyi ile evresindeki zemin
arasndaki etkileimi gsteren birim gerilme, kazn
evresi.
TekiI Io;ik Ioposifesinin HesopIonmosi - TopIom 0eriImeIer
Toimo gucunun fopIom ve efekfif geriIme kouIIorindo
forkIi oImosi bekIenir.
Ayrico, kum ve kiIIi ;eminde de ko;ik koposifesi
oIduko forkIi biimde geIimekfedir.
Toimo gucunun fopIom geriImeIere gore hesopIomosi
hem gereki oImodigi, hem de drenojsi; koymo
direnIerinin nosiI fohmin ediIeceginin beIirsi;Iiginden
doIoyi kukuyIo koriIonmokfodir.
Io;ik ucundo yu;eyseI femeIIere ben;er
oIorok bir posif boIge geIiirse de
boy/op-geniIik oroni oiri buyuk
oIdugundon bu boIge (ACDE) yu;eye
Kazkta U Direnci ve Etki Alan
oIdugundon bu boIge (ACDE) yu;eye
uIomo;. 8u ve ko;ik opinin kisifIi oImosi
nedeniyIe kiIde fopIom u direnci bosife
( )
u b b u c b
Q A f S N A = =
ifodesiyIe hesopIonir.
8urodo A
b
ko;ik kesif oIoni, f
b
ko;ik ucunun son foimo gucu (q
d
) , S
u
kiIin drenojsi;
koymo direnci, M
c
ise oIogon kouIIordo 9.0 doIoyindo oIinobiIecek foimo gucu
kofsoyisidir. Drenojsi; koymo direnci oIorok do S
u
'nun ko;ik ucundon u op
derinIige kodor oIon orfoIomo degeri oIinir.
U direncinin yukseIfiImesi gereken o;eI durumIordo ko;ik boyu yo do opinin
orfiriImosi yerine ompuI veyo dugme oIorok odIondiriIon, sodece u boIumunun
buyufuImesi yoIu oneriImekfedir. U geniIefme iIemi deIme (foree)
ko;ikIordo o;eIIikIe sogIom bir foboko buIundugundo en koIoy biimde Fronki
ko;igi oIorok biIinen, kopIomo borusu befonIomodon sonro ekiIen dovme befon
fipIe sogIonobiIir. 8u durumdo u direncinin egemenIigi sogIonocokfir.
8efonorme Io;ikfo U 0eniIefiImesine 8ir rnek
TekiI ko;ikfo fopIom geriImeIere gore evre surfunme/yopimosi ise
AIfo Mefodu deniIen yokIoimIo hesopIonir. 8irim evre surfunmesi
derinIikIe degikendir ve
.
s u
f S = formuIu iIe hesopIonir.
Yopimo kofsoyisi o (odhesion focfor) ;oyif ;eminde yuksek Yopimo kofsoyisi o (odhesion focfor) ;oyif ;eminde yuksek
oIup, ;emin iyiIefike I.0'den 0.b'e o;oIon o;eIIik foir.
Drenojsi; koymo direncinin onemi nedeniyIe bu degerin kiIIerde
Ioborofuvordo yopiIocok drenojsi; deneyIere ek oIorok konofIi
kesici (FVT), koni penefrosyon (CPT), kumIordo ise CPT ve SPT
gibi oro;i deneyIerinden buIunmosi isfenmeIidir.
API (American Petroleum Institute: denizdeki platform kazklarna
ynelik aratrma yapyor ) (1986, 1987 ve 1993)
Katsays
0.50
0.25
0.5 ( 1)
0.5 ( 1)

=
= >
<1.0
ilgili derinlikteki c
u
/
0
oran,
0
rt yk edeeri efektif gerilme,
c
u
kilin drenajsz kayma direnci
KLDE KAZIK TAIMA GC
s
d b c a
A
q c N c
A
= +
b
c
a
c
: Kazk ucundan 2D derinlie ortalama kohezyon
: Kazk-zemin yapma deeri
Dme ulu kazkta
s s
d b c a b c u
b b
A A
q c N c c N c
A A
= + +

: Kazk ile zeminin etkileimini temsil eden bir katsay.

N
c
9 kilde kazklar iin
A
s
D
L
A

u
c
: Kazk ile zeminin etkileimini temsil eden bir katsay.
zeminin tr
yapm yntemi
drenajsz kayma direnci
yapmdan sonra geen sre
kazk cinsi
GVENL YK
b c b u s
em
A N c c A
Q
GS
+
=
A
b
A
s
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
0 50 100 150 200
c
u
(kPa)

Y.A.S.S.'nin yu;eyde oIdugu normoI yukIenmi bir CH kiIde (
d
~I8
kM/m
3
) drenojsi; koymo direnIeri Ioborofuvordo UU u eksenIi hucre kesme
deneyi sonuIori iIe buIunmufur. opi D~0.8 m, boyu L~Z0 m oIon befonorme
ko;igin son foimo yukunu (koposife) hesopIoyini;.
z (m) 2 5 8 11 14 17 20 22 24
c
u
(kPa)
30 35 25 29 32 24 29 54 74
nce ko;igin o;kufIesi
2
0.8
20 (24 9.81) 143
4
p
W kN

= =
Io;ik yu;eyi boyunco orfoIomo koymo direnci
1
(30 35 25 29 32 24 29) 29
7
u
c kPa = + + + + + + =
Io;ik orfosindo efekfif geriIme
'
0
10(18 9.81) 82 kPa = =
=29/82=0.36<1 ! = 0.5(0.36)
-0.5
=0.83
0.50
0.25
0.5 ( 1)
0.5 ( 1)

=
= >
=c
u
/
0

U direnci: Z0 m'nin oIfindoki orfoIomo drenojsi; koymo direnci iIe

c
b
~(b4+74)~ o4 kPo
Q
u
~ c
b
.M
c
.A
b
~ o49 0.4
Z
~ Z89.b kM
evre surfunmesi:
Q
ev
~ f
s
A
s
~ (0.83Z9) ( 0.8Z0) ~ IZ09.9 kM
TopIom son foimo gucu:
Q
d
~ Q
u
+ Q
ev
- W
p
~ Z89.b+IZ09.9-I43.0~ I3bo.4 kM
KUMDA KAZIK TAIMA GC
0
s
d q S
A
q N f
A
= +
0
s v L
f F z z = < <
s vL L
f F z z = >
Z
L
KRTK DERNLK
vL

Z
v

evre srtnmesi
kritik derinlie kadar lineer olarak artyor,
bunun altnda deimiyor
Sklk D
r
N
q
F
z
L
/D
akma Delme akma Delme
Gevek 0.2-0.4 60 25 0.8 0.3 6
Orta 0.4-0.75 100 60 1.0 0.5 8
Sk 0.75-0.9 180 100 1.5 0.8 15
PROBLEM:
ekilde gsterilen D=1.0 m apl, L=20 m
boyundaki kazn servis ykn hesaplaynz.
L
=
2
0

m
A=0.785 m
As=62.83 m
2
2
34
44
56
79
104
121
92
95
86
77
101
105
100
65
96
85
u
c kPa =
=
ZM:
2
2
1
0.785
4
b
A m

= =
63
65
70
66
b
c kPa =
2
1 20 62.83
s
A D L m = = =
85 0.5
u
c kPa = =
66
b
c kPa = 9
c
N =
2.5 GS =
0.785 9 66 0.5 85 62.83
2.5
b c b u s
em
A N c c A
Q
GS
+ +
= =
466.29 2670.28 3136.57
1254.6
2.5 2.5
em
Q kN
+
= = =
kabul
PROBLEM:
k
=18 kN/m
3
, =38olan orta sk bir kumda imal edilecek D=1 m apl,
L=20 m boyundaki delme kazn tama gcn hesaplaynz (YASS: 3 m).
L
=
2
0

m
A=0.785 m
2
As=62.83 m
2
YASS 3
5
Z
L
=
8

m

v
=54

vL
=95
ZM:
2
2
1
1 0.785
4
D m A m

= = =
2
1 , 20
1 20 62.83
s
D m L m
A D L m
= =
= = =
L
=
2
0

m

vL
=95
Orta sk kum
0.4 0.75, 60,
0.50, 8
r q
L
D N
z
F
D
= =
= =
Kritik derinlik
8 1 8
L
z m = =
Kumda evre srtnmesi kritik derinlie kadar lineer olarak artyor,
bunun altnda deimiyor.
0
L s v
z z f F < < =
L s vL
z z f F > =
3 18 3 54
v
z m kPa = = =
( )
8 18 3 18 9.81 5 95
vL
z m kPa = = + =
( )
0
20 18 3 18 9.81 17 193 z m kPa = = + =
( ) ( )
1 1
2 2
v Lv
s v w L w vL L
F F
f F z z z F L z
L


+
(
= + +
(

( ) ( ) ( )
1 1 54 95 0.5
0.5 54 3 8 3 95 20 8 81 372.5 1140 39.84
s
f kPa
+
(
= + + = + + =
(
( ) ( ) ( ) 0.5 54 3 8 3 95 20 8 81 372.5 1140 39.84
20 2 2 20
s
f kPa = + + = + + =
(

0
62.83
193 60 39.84 14768
0.785
s
d q s
A
q N f kPa
A
= + = + =
14768 0.785
3864
3
d
em
q A
Q kN
GS

= = =
PROBLEM:
ekilde verilen zemin artlarnda 2000 kN
kolon yk tayacak bir temel boyutlandrnz.
CL
CH
YASS
8
.
0

m
c
u
=40 kPa
=17 kN/m
3
c
u
=120 kPa
ZM:
B=5 m, D
f
=3 m olan bir yzeysel temel dnelim.
0 5.7, 1, 0
c q
N N N

= = = =
c q
1
1.3 K = 0.5
w
C =
Kare temel
YASS yzeyde
1
( 0)
d d c w f q
Q A q B B K c N C D N = = + +
( )
5 5 (1.3 40 5.7 0.5 17 3 1) 25 296.4 25.5 8047.5 kN = + = + =
8047.5
4.02
2000
d
Q
GS
P
= = =
Tama gc asndan uygun; kaz, drenaj ve oturma iin sorgulanmal.
B=0.8 m olan bir kazk iin hesap yapalm.
2
2
0.8
0.503
4
b
A m

= =
( ) ( )
1 2 2 2
0.8 2.51 2.51 2.51 8 20.1 2.51
s
A L L L L L L = = = + = + = +
40 0.8, 120 0.5
u u
c kPa c kPa = = = =
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2

0
0.2
0 50 100 150 200
c
u
(kPa)
2
0.503 9 120 0.8 40 20.1 0.50 120 2.51
2.5 2 2
b c b u s
em
A N c c A L
Q
GS
+
= = + +
2
2
543.2 643.2 150.6
2000 217.28 321.6 75.3
2.5 2 2
L
L

= + + = + +
2 2
2000 538.88 75.3 19.4 19.50 L L m m = + =
0UPUP ETIISI
8inoIorin oIfindo ko;ikIor hemen hibir ;omon fek oIorok
okiImo;Ior.
Iuuk fekiI femeIIer oIfindo dohi Z veyo 3'Iu uyguIomo yopiIir.
Her ko;igin oIufurdugu bir geriIme efki oIoni oIduguno gore,
bunIorin o;eIIikIe evre surfunmesinden oIuon yonoI geriIme bunIorin o;eIIikIe evre surfunmesinden oIuon yonoI geriIme
oIoninin x/LI.Z geniIikfe bir boIgeyi efkiIedigi fohmin ediIebiIir.
Doho bosif bir deyiIe, ko;ikIorin birbirini efkiIememesi iin
merke;den merke;e oroIikIorinin (s) en o; opIorinin b kofi oImosi
gerekir.
Io;ikIor U;erine
TekiI TemeI ImoIofi
Io;ikIor birbirine yeferince yonofikIorindo iki efki dogmokfodir.
nceIikIe her ko;igin efkisinin digeri iIe giriim yopfigi X boIgesinde
orfon geriImeIer ofeIenmeIere oIumsu; efki yopocogi gibi, ko;ikIorin
biIeik efkisinden oIuon buyuk bosin sogoni do ok doho geni
boIgeyi efkiIeyerek oiri ofurmoIoro neden oIobiIecekfir.
Yu;en Io;ikIordo 8osin SogonIori
Io;ik gurupIori ko;ik
boIigi deniIen
befonorme pIokIor
orociIigi iIe koIonu
veyo binonin fumunu
foir. ekiIde 3-I8 foir. ekiIde 3-I8
ko;ikIi gurupIorin
femeI oIfindo dogiIimi
iin uygun konumIor
gosferiImekfedir.
Amo ko;ik di;iIimIerin herhongi birinde ko;ikIorin oroIik/op
(s/D) oroninin foimo gucunu nosiI efkiIeyecegini kesfirmek ve
bu efkiIeimi minimumo duurmek oImoIidir.
ekiIde bir bino oIfino
yerIefiriImi M~Z0 ko;igin
konumIori gosferiImekfedir.
Sisfem m~b koIon ve n~4
siro'don oIumokfodir. Soru
bu ko;ikIorin nosiI
siro'don oIumokfodir. Soru
bu ko;ikIorin nosiI
efkiIeecekIerinin
kesfiriImesidir.
Yeferince u;ok iseIer, her ko;ik kendi evresinde oIuon koymo
direnIeri iIe oIiocok, birbirIerine yokIofiko do fumu fek kufIe
hoIinde horekef edeceginden koymo geriImeIeri fekiI ko;ikIorin degiI,
kirik i;giyIe gosferiImi evresi boyunco efkiyecekfir.
8ir kuroI oImomokIo birIikfe kiIde bir ko;ik gurubunun fopIom
koposifesi fekiI ko;ikIorin foimo guIerinin fopIomindon kuuk
ikmokfodir.
gurup
g
d
Q
E
N Q
=

E
g
'nin bogIi oIdugu degikenIer:
0urup verimi
^ gurubu oIufuron ko;ikIorin soyi, u;unIuk, op, oroIigi ^ gurubu oIufuron ko;ikIorin soyi, u;unIuk, op, oroIigi
^ yopim yonfemi,
^ ;emin fipi,
^ ko;ik-boIik efkiIeimi,
^ uyguIonon yukun yonu,
^ ko;ik okmo/imoIinden sonro geen sure
8uno isfisno orfo siki ve siki kumIordir.
;eIIikIe okmo ko;ikIordo bo;en E
g
I oIobiImekfedir.
0urup Veriminin 0eomefriden 8uIunmosi
Verimin yukoridoki efkenIerden onemIi degiimIer gosfermesinin
u;un yiIIordir biIinmesine korin birok durumdo E
g
'nin gurubun
geomefrisinden hesopIondigi goruImekfedir. 8unIordon en ok
kuIIoniIon boginfi Converse-Loborre oIorok oniIon
( 1) ( 1)
1
90
g
n m m n
E
mn

+
=
ifodesidir. 8urodo derece oIorok ifode ediIen orcfon(D/s) oronidir. ifodesidir. 8urodo derece oIorok ifode ediIen orcfon(D/s) oronidir.
Diger bir kuroI ise
12 10( 2) 10( 2) 8( 2)( 2)
1
8
g
m n m n D
E
mn s
+ + +
(
=
(

ekIinde veriImifir. 0oruIdugu gibi bu fur yokIoimdo verim sodece
ko;ikIorin geomefrik konumuno bogIi oIorok hesopIonmokfo, ;emin ve
yukIeme o;eIIikIeri go;onune oIinmomokfodir. 8osife, ifodeIer orfon
ko;ik oroIiginin verimi orfirdigi oncok bundo her ko;igin foimo
gucunun de kofkisinin oIdugu goruunu yonsifmokfodir.
Ter;oghi 8Iok YokIoimi
8u yokIoimdo ;oyif ;emine yeferince yokin konumdo ofuron
ko;ik gurubunun ekiI o'do gosferiIdigi gibi fekiI ko;ikIorin
kofkisi iIe degiI, ekiI b'deki gibi ko;ikIori kopsoyon boIgenin bir
yu;eyseI femeI oIorok efkidigi kobuI ediIir.
Io;ik 0urupIorindo Toimo 0ucu AiImosi
(o) TekiI ko;ikIordo (b) 0urup evresinde (bIok) yeniIme
8u hesopIomodo ko;ik boIiginin fom rijif, ko;ikIorin do rijif bir bIok
oIorok dovrondigi vorsoyiImokfodir.
8urodon bIogun son foimo gucu, evresinde geIien koymo direnci iIe
fobonindoki femeIin foimo gucunun fopIomi oIorok
Q
d
~ evre yopimosi+fobon foimo gucu-;eminin kufIesi
(1.3 )
u b c
L c A c N L AL = + +
iIe hesopIonir. 8urodo c
u
ko;ik boyunco orfoIomo, c
b
ise fobondon en o;
4 ko;ik opi derine kodor orfoIomo drenojsi; koymo direnIeridir. L 4 ko;ik opi derine kodor orfoIomo drenojsi; koymo direnIeridir. L
ko;igin ;emin iindeki boyudur.
Io;ik 0urupIorinin
oIimo Iovromi
ProbIem: ekiIde pIoni veriIen 0.4 m op ve Z0 m boyIu
ko;ikIordo gurup verimini hesopIoyini;. Y.A.S.S.'nin yu;eyde
oIdugu kiIin (
d
~I8 kM/m
3
) drenojsi; koymo direnci c
u
~30 kPo
oIorok veriImi.
Io;ikIorin konumundon m~b, n~3, M ~Ib
1 1
0.400
tan tan 21.8
1.000
D
s

( | |
= = =
|
(
\ .

(3 1)5 (5 1)3
1 21.8 0.64
90(5)(3)
g
E
+
= =
0.4 12 10(3 2) 10(5 2) 8(3 2)(5 2)
1 0.75 E
+ + + | |
= =
|
( 1) ( 1)
1
90
g
n m m n
E
mn

+
=
12 10( 2) 10( 2) 8( 2)( 2)
1
8
g
m n m n D
E
mn s
+ + +
(
=
(

0.4 12 10(3 2) 10(5 2) 8(3 2)(5 2)
1 0.75
8(3)(5)
1
g
E
+ + + | |
= =
|
\ .
imdi de bIok dovronii go;onune oIoIim. 8Iogun boyufIori
0.4
4 1.0 2( 0.25) 4.9 2 1.0 2(0.20 0.25) 2.9
2
A m B m = + + = = + + =
Doygun IiIde
Ofuron TemeIIer
8u edeger femeIde
4.9 20
1.7 6.9 7.5
2.9 2.9
c
L Df
ve ile N
B B
= = = = =
Ofuron TemeIIer
iin Toimo 0ucu
Iofsoyisi (Skempfon)
Bloun evresi 2(4.9 2.9) 15.6 m = + =
8Iogun fobon oIoni
2
(4.9 2.9) 14.21
b
A m = =
c
u
~30 kPo ile
~ 0.7b
once fek ko;ik iin
~ 0.7b
0
L
d u evre b b s p
Q Q Q f A f dz W = + = +

2
0.4
0.75(30)(0.4 )20 (30)( ) 565 34 599 15 599 9 8985
4
d d
Q kN Q kN

= + = + = = =
Sonro bIok iin
0.75(30)(15.6)(20) (30)14.21 (14.21)(20)(18 9.81) 3197 7020 2328 7 9 7.5 88
blok
Q kN = + = + =
8urodon gurup verimi
7889 7889
0.88
8985
g
E = =