GR.4 1-UZAKLIK VEKTR YNLENDRME PROTOKOLLER..5 Uzaklk Vektr (Distance Vector) Kavramlar.

5 Uzaklk Vektrnn Dng Oluumunu Engelleme zellikleri..8 Route Poisoning Kural.9 Split Horizon Kural10 Hold-Down Zaman.....12 Tetiklenmi Ani Gncellemeler..14 RIP....14 RIP Ynlendirme...14 RIP Yaplandrmas...16 ip classless Komutunun Kullanlmas.....20 Arayz erisindeki Ynlendirme Gncellemelerinin nlenmesi...22 RIP ile Yk Dengeleme22 oklu Yollarda Yk Dengelemesi...24 RIP ile Statik Yollarn Entegrasyonu.25 RIP Sorunlarnn Tespiti ve Giderilmesi.26 RIPin En Sk Karlalan Sorunlar ve zmleri.29 IGRP.....31 IGRP Ynlendirme31 IGRP Yaplandrmas33 IGRP Ynlendirme Algoritmas......................................................................34 Autonomous Systems........................................................................................35 IGRP Metrikleri................................................................................................36 IGRP Yollar.....................................................................................................36 IGRP Dayankllk zellikleri..........................................................................37 IGRP Sorunlarnn Tespiti ve Giderilmesi..............................................................38 RIP ve IGRP nin Karlatrlmas.................................................................................39 RIP i IGRPye Dntrme............................................................................................40 RIP ve IGRP Yaplandrmasn Dorulama...........................................................40

2-BALANTI DURUMU YNLENDRME PROTOKOLLER.....................................42 Balant Durumu (Link State) Ynlendirme.................................................................42 Dng Oluumunu Engelleme...................................................................................44 OSPF..................................................................................................................................44 OSPF Ynlendirme....................................................................................................44 OSPF Protokolleri ve almas.....................................................................46 OSPF Routerlarnn Router Kimlik Numaras ile Tanmlanmas.......................................................................................46 Komularla Hello Diyerek Tanma...............................................46 Komu Olmaya alrken kabilecek Potansiyel Problemler......48 Atanm Router Kullanarak OSPF Ykn Azaltmak...................48 Atanm Routern Seim Sreci........................................................49 Veri Taban Dei-Tokuu..................................................................50 Kararl Konum almas...................................................................51 Hiyerarik Tasarm Yoluyla OSPF leklendirmesi..............................................51 OSPF Etki Alanlar..........................................................................................52 Ksa Etki Alanlar.............................................................................................53 OSPF Yaplandrmas................................................................................................54 Tek Etki Alan ile OSPF Yaplandrmas.......................................................55 oklu Etki Alan ile OSPF Yaplandrmas...................................................57 Balant Durumu ve Uzaklk Vektr Protokollerinin Karlatrlmas......................61

3-HYBRID YNLENDRME PROTOKOLLER...............................................................62 Hybrid Ynlendirme........................................................................................................62 EIGRP...............................................................................................................................62 EIGRP Ynlendirme.................................................................................................62 EIGRP alma Sreleri ve Tablolar..........................................................62 Komular ve Topoloji Bilgisi Gnderme.......................................................63 Dng Oluturmadan Ynlendirme Gncellemeleri Yapmak....................64
2

EIGRP Ardllar ve Uygun Ardllar...........................................................65 Sorgula ve Karlk Al Sreci......................................................................66 EIGRP Yaplandrmas.............................................................................................67 EIGRP vs IGRP.........................................................................................................70 IGRPden EIGRPye Gei......................................................................................70

YNLENDRME PROTOKOLLER GR
Routing farkl alarn birbirleriyle haberlemek iin hangi yolu kullanmas gerektiinin hesaplanmas ya da seilmesi ilemidir. Routing olarak tabir ettiimiz ynlendirme ilemi routerlar ya da ynlendirme zellii olan switchler (3. katman switchleri) tarafndan gerekletirilmektedir. Routerlar paketleri IP paket balnda bulunan hedef adres bilgisini kullanarak dier Router lara gnderir. Her bir Routerdan geen paket in time to livei (yaam sresi) 1 azaltlr. Time to live 8 bit ile ifade edilir bu da time to live en fazla 255 deerini alabiliyor demektir. Time to livei 0 olan paket routing edilmez ve yok saylr. Routerlar Routing ilemini Routing Tablelardan (Ynlendirme Tablosu) ald bilgilere gre hesaplarlar.[2][4] Ynlendirme protokolleri (routing protocols) bir network zerindeki herhangi iki router arasndaki uygun gzergh belirleyen ve routerlarn birbirleriyle haberlemesini salayan protokollerdir.[4] Ynlendirme protokollerini 3 ana balk altnda incelemek mmkndr. 1. Uzaklk Vektr (Distance-Vector) Ynlendirme Protokolleri 2. Balant Durumu (Link-state) Ynlendirme Protokolleri 3. Dengelenmi Melez (Hybrid) Ynlendirme Protokolleri

1-UZAKLIK VEKTR YNLENDRME PROTOKOLLER 1.1 Uzaklk Vektr (Distance Vector) Kavramlar
Uzaklk vektrnn yaplandrld router'larda almas, router'lann bildikleri tm yollar tm arabirimlerinden duyurmas eklindedir. Ayn fiziksel blmlemeyi paylaan (physically shared), router'lar birbirlerinden aldklar ynlendirme gncellemeleriyle (routing updates), ynlendirme bilgilerini renirler. Ayn fiziksel blmlemeyi paylaan router'lara, komu (neighbors) router'lar denir.[1] Eer tm router'lar, zerlerinde tadklar ynlendirme bilgisini tm arabirimlerinden dier komularna duyuruyor ve onlarda duyduklar gncellemeleri alyorlarsa, bu;| ekilde bir sre sonra btn router'lar btn alt alar hakknda bilgi sahibi oluyor demektir. Aadaki maddelerde, temel uzaklk vektr mant zerinde durulmaktadr: Routerlar zerinde hibir ynlendirme protokol olmasa bile, kendilerine dorudan bal alt alar ynlendirme tablosuna kaydederler. Router'lar, kendi bildikleri ynlendirme bilgilerini, tm arabirimlerinden dier router'lara ynlendirme gncellemeleri (routing updates) olarak duyururlar. Bu gnderdikleri gncelleme bilgilerinde, kendi zerlerine dorudan bal olan alt alar olduu gibi, dier router'lardan rendikleri alt alar da bulunmaktadr. Router'lar, ynlendirme gncellemesi (routing updates) gnderir diye komularn dinlerler. Bu gncelleme bilgileri nda yeni yollar (routes) renirler. Ynlendirme bilgisi, alt a adresi ve metrik (metric) bilgisi ierir. Metrik, o yolun ne kadar tercih edilebileceini gsterir; metrik ne kadar kkse o yol o kadar iyidir. Mmkn olduu durumlarda, router'lar, gncellemelerini broadcast ya da oklu datm (multicast) kullanarak yaparlar. Broadcast ya da oklu datm ile, o LAN zerinde yer alan btn komular tek bir gncelleme ile ayn ynlendirme bilgilerini alabilmektedirler. Eer bir router, bir alt aa birden fazla yolla gidi renirse, bu yollardan en iyi metrik deerine kim sahipse o en iyi yol (best route) olarak seilir. Router'lar, periyodik gncellemeler gnderir ve periyodik gncellemeleri komularndan alr. Bir router, zamana bal olarak komusundan daha nce duyduu yol iin gncelleme bilgisi alamyorsa, o yol bilgisi ynlendirme tablosundan karlr. Bir router, X router'ndan duyduu yol iin, bir sonraki router (next hop) olarak X' in adresini kullanr. ekil 1-1'de, Router-A nn kendisine dorudan bal olan alt alarn, nasl Roter-B' ye duyurduunu gstermektedir. rnekte, Router-A, iki adet dorudan bal alt a iin yol bilgisi (route) duyurmaktadr. Bu rnekte, dikkat edilmesi gereken iki nemli nokta vardr. Bunlardan ilki, Tablo1.1'de grld zere, Router-B'ye dorudan bal olan alt alar iin bir sonraki router (next-hop) adresinin olmaydr. Router-B, hedefi bu alt alara doru olan bir paket alrsa, paketi dorudan ilgili PC'ye gnderecek demektir. Bir baka sylemle, bu paketleri baka bir router'a
5

gndermeye gerek yoktur, nk bu alt alar zaten Router B'ye dorudan bal olan alt alardr. kinci nemli olay ise, Router-A zerinden renilmi olan yollar iin bir sonraki router (next-hop) adresi, Ann adresi olarak verilmektedir. Bir dier ifadeyle, komudan renilen yollara, komu zerinden gidilir.[1]

ekil 1.1 Router A Kendisine Dorudan Bal Olan Yollar (Routes) Duyurmaktadr

Tablo 1.1 de Router Bde sonuta elde edilen ynlendirme tablosu yer almaktadr.

Router B, Ann IP adresini gelen gncelleme bilgilerindeki kaynak adrese bakarak renmektedir. Eer Router A, B'ye gncelleme gndermeyi keserse Router B, Adan rendii yollar, ynlendirme tablosundan karr. [1]

ekil 1.2de, metrik kullanmnn yapnn tm zerindeki etkisini gstermektedir. Komudan gelen gncelleme ile renilen bir yolu, bir baka komuya duyururken metrik deeri ykseltilir. Ayn trafikle grdmz mesafe tabelalar gibi. rnein Uakta iken Konyaya 340 km. levhasn grebilirsiniz ama zmirde Konyaya 511 km. eklinde mesafe bilgisinin artn alglayabiliriz. yleyse, Konyaya zmirden gitmek isteyen nce, 170 km kat edip Uaka gelir. Oradan da Konyaya 340 km mesafesi kalm demektir. te bu metrik olarak atlama says (hop count) konusunun anlalabilmesi iin gzel bir rnek olabilir. ekil 1.2 ve Tablo 1.2, konuyu irdelemektedir.

ekil 1.2 Router-A Cden rendii yollar duyurmaktadr.

Router B, metrik deerlerine bakarak, baz alt alarn dierlerine gre daha yakn olduunu bilmektedir.Router'a dorudan bal olan yollar metrik 0 deeri ile grntlenmektedir (Tablo 1.2de bu grlmektedir).Dorudan bal olan yollarn metrik deerinin 0 olmasnn nedeni, ilgili alt alarla Router B arasna giren baka bir router 'n bulunmamasdr. Router B, Adan rendii yollar iin metrik deeri olarak 11 kullanmaktadr.Bunun iki sebebi vardr.lki, Router Ann bu iki yolu duyururken (162.11.5.0 ve 162.11.9.0) metrik olarak 1 deerini kullanm ve Router B'nin de ald bu alt alarn duyurucusu olan A'ya gvenmi olmasdr (Router A, yol duyurusu yapmadan nce, kendisine dorudan bal bu iki alt an metrik deerine 1 deerini eklemitir. Yani komularna unu dikte etmektedir Bu alt alara ulamak iin bir tane router gemek zorundasnz, onlar da benden duyduunuz iin o router benim). Metrik 1 deeri, Router B ile bu alt alar arasn ayran bir router daha olduunu (ki o Adr) belirtir. Ayn ekilde, Router B, 162.11.10.0 alt a iin de metrik deerini 2 olarak grmektedir. Ksaca, iki tane router atladktan sonra bu alt aa ulaabileceini anlamaktadr. Router B'ye metrik 2 deeri ile yol duyurusunu yapan A olduu iin, B router' A'ya gvenmek durumundadr.[1]
7

Tablo 1.2, ekil 1.2de Gsterilen Gncellemelerden Sonra Router Bnin Ynlendirme Tablosunu Gstermektedir. Uzaklk vektr (distance vector) terimi, bu rnekle daha da anlalr hale gelmektedir.Router B, 162.11.10.0 alt an ynlendirme tablosuna kaydederken, bu alt aa ulamak iin bir sonraki router (next-hop) adresi olarak Ann adresini yazar. nk B, ilgili alt a Router Adan duymaktadr. Router B, Ann dier tarafnda kalan a topolojisi ile ilgili hibir bilgiye sahip deildir. Bylece, Router B, 162.11.10.0 alt ana ait bir vektre sahiptir (yani paketleri Router Aya gnderecektir) ve bu vektrn uzakl 2 olarak grnmektedir, baka da bir detaya sahip deildir. Router B'nin Router C ile ilgili hibir bilgisi yoktur. Uzaklk vektryle (distance vector) alakal bir baka kavram ise renilen yol bilgisinin doruluunun snanmas ile ilgilidir. Her bir router, periyodik olarak gncelleme bilgisi gndermektedir. Ynlendirme gncelleme zamanlaycs (routing update timer) bu deer btn router'larda ayndr- yol gncelleme bilgilerinin hangi sklkla gnderilmesi gerektiini belirler. Bir router'dan, belirlenmi miktar (preset number) gncelleme zaman aral getii halde, hala bir ynlendirme gncellemesi alnmyorsa, o zaman ynlendirme tablosundan bu sessiz kalan router'a ait olan daha nceden renilmi yol bilgileri kartlmaktadr.[1]

1.1.1 Uzaklk Vektrnn Dng Oluumunu Engelleme (Loop Avoidance) zellikleri

Ynlendirme protokollerinin bir baka ilevi de, a zerinde dng oluumunu (loop) engellemeleridir. Takip eden ksmda uzaklk vektrnn dng oluumunu engellemek iin kulland mekanizmalardan bahsedilecektir.

1.1.1.1

Route Poisoning Kural

Uzaklk vektr ynlendirme protokollerinde, router'n belli bir yolu (route) geerli (valid) konumdan geersiz (invalid) konuma getirmesi ynlendirmede dnglerin oluumuna sebep olabilmektedir. "Route poisoning" kural, router'n kendisine dorudan bal olan bir alt an geersiz olduunu grd andan itibaren almaya balar.Router, bu geersiz konuma den yolla ilgili, komularna duyuru yapmamak yerine, duyuruya devam etmektedir.Router bu duyuruda, yola ait uzaklk metrik (distance metrik) deeri iin ok byk bir deer atamaktadr(sonsuz olarak ifade edilebilir). Dier routerlar da bu yolun metrik deerinin sonsuz olduunu dnp yolun geersizliini anlarlar.[1] ekil 1.3de, Router B Route Poisioning kullanlrken grlmektedir.

ekil 1.3 1162.11.7.0 Alt A iin Route Poisoning Kuralnn almas

B' nin Ethernet arabirimi servis d kalmtr. Bu sebeple, 162.11.7.0 alt an, 16 uzaklk metrik deeri ile duyurmaya balamtr (16 uzaklk-metrik deeri bu rnekte sonsuz deeri ifade ediyor).Sonsuz uzaklk metrii, o yolun geersiz bir yol olduunu belirtmektedir. Birde C router'na bakalm. C, B'den sonsuz-uzaklk metrikli olan 162.11.7.0 yol gncellemesini (Adm 2) henz almad iin (Adm lde) Aya bu yolun var olduunu ve kendisi zerinden 2 uzaklkta olduunu duyurmaktadr. Eer B yol iin Route Poisioning kuraln kullanarak Aya bunu duyurmasayd, A hala byle bir yolun C zerinden var olduuna inanacakt. Ancak, B Route Poisoning kural sayesinde, A ve C'yi bu yolun geersiz olduuna dair bilgilendirmi olmaktadr. Sonu olarak, A ve C router'lar 162.11.7.0 alt ann ulalamaz olduunu rendikleri iin, ynlendirme tablolarndan bu girdiyi sileceklerdir.[1]

1.1.1.2

Split Horizon Kural

Route Poisoning kural btn problemleri zmek iin yeterli olmamaktadr. Aslnda ekil 1.3'te, uzaklk vektr ynlendirme protokol zelliklerinden split horizon zellii olmasayd, hala dng oluma olasl vard. rnein ekil 1.4 zerinden split horizon zelliinin olmamas durumda karmza kacak problemleri inceleyebiriz.

ekil 1.4 Split Horizon Kural ile zme Kavumu Problem rnei Router B ve C ayn anda birbirlerine gncelleme gnderseler ve her kisi de "split horizon kullanmasa, oluacak problem ekil 1.4'te gsterilmektedir. Problem, 162.11.7.0 alt ann servis d kalmasnn hemen ardndan Router-B'nin sonsuz-uzaklk metrii ile bu alt a duyurmasyla balar. Eer C de ayn anda gncellemesini gndermise, henz 162.11.7.0'n servis d kaldn belirten gncellemeyi B'den almam demektir. O zaman Router C, 162.11.7.0 adresli bir alt a geerli bir a olarak hem de uzaklk metrii 2 olacak ekilde, seri hattn zerinden gncellemeyle B'ye duyurmu olacaktr.[1] ekil 5-5'te gsterildii gibi, gncellemeler alndktan sonra Router C, 162.11.7.0'n sonsuzuzaklk metriini grecek ve bu alt an artk geersiz olduunu anlayacaktr. Ama bu srada B router', Cden ayn alt aa ilikin gncellemeyi, uzaklk metrii 2 olarak grnce daha iyi bir yol bulunduunu zannedecektir. Tablo 1.3 ve 1.4de sonuta uzaklk metriklerine gre retilen ynlendirme tablolar yer almaktadr.

Tablo 1.3 162.11.7.0 nin Servis D Kalmas ve Cden Gncelleme Alnmasndan Sonra Bnin Ynlendirme Tablosu

10

Son duruma bakacak olursak, C 162.11.7.0 alt an sonsuz uzakta grmektedir ama B router', ayn alt a metrik deeri 2 olarak C zerinden eriilebilir salkl bir alt a olarak deerlendirmektedir. Router B, bu alt aa C zerinden ulalabileceini, C'de bu alt aa ulalamayacan dnmektedir.

Tablo 1.4 162.11.7.0nin Servis D Kalmas ve Bden Gncelleme Alnmasndan Sonra Cnin Ynlendirme Tablosu

Router Bde, Router Cde ayn gncelleme zaman dilimini kullandklar iin, bu durum bir sonraki gncelleme zamanna kadar bu ekliyle kalacaktr. Bir sonraki gncelleme zaman gelince, bu sefer B router' 162.11.7.0 alt an salkl alan bir alt a olarak metrik deeri 3 olacak ekilde C'ye duyuracaktr. Cde B'ye ayn alt an geersiz bir alt a olduunu belirten gncellemesini gndermi olacaktr. Bu durum, metrik deerlerinin her ikisinin de sonsuza ulancaya dek devam etmesi anlamna gelmektedir. te ortaya kan bu duruma sonsuza dek sayma (counting to infinity) denir. Ama uzaklk vektr ynlendirme protokollerinin sonsuzu ifade edecek bir deer atamas sayesinde bu durum snrlandrlm oldu.[1] Split horizon kural, iki router arasnda gerekleen bu sonsuza-dek-sayma (counting-toinfnity) durumunu ortadan kaldrmaktadr. Split horizon kuralna gre; X arabirimi zerinden renilmi btn yollar, tekrar X arabirimi zerinden gncelleme - olarak gnderilemez.

ekil 1.5 Split Horizon Kural Etkinken, Tam Ynlendirme Gncellemesi rnein, ekil 1.5de, Router C, 162.11.7.0 alt ama gitmek iin Seri 1 arabirimini kullanmaktadr, bu sebeple Seri 1 zerinden gnderilecek gncellemelerde, C kesinlikle
11

162.11.7.0' duyuramaz. Ksaca, C, 162.11.7.0 Seri l arabiriminden rendii iin, tekrar bu arabirim zerinden 162.11.7.0 alt ann duyurusunu yapamaz. Bylece, yukarda bahsi geen probleme dnecek olursak, gncelleme esnasnda B ve C birbirlerine ynlendirme bilgilerini aktarrken, ayn alt a ile ilgili, B sonsuz metrii kullanrken, C hibir bilgi gndermeyecektir. Bylece, sonsuza-dek-sayma (counting-to-infnity) problemi ortadan kalkm olacaktr. Split horizon kural gerei Router B 162.11.6.0 veya 162.11.10.0 alt a bilgilerini S1 arabiriminden ald iin kesinlikle C'ye gnderecei gncelleme bilgileri iinde kullanmayacaktr. Ayn ekilde, C router' de 162.11.7.0 alt an B'ye gnderecei gncelleme bilgileri arasna koymayacaktr. C'nin 162.11.7.0 alt a ile ilgili bilgiyi, Seri 1 arabiriminden gndermemesi sayesinde, seri hat zerinde sonsuza-dek-sayma (counting-to-infinity) problemi olumam olacaktr.[1]

1.1.1.3

Hold-Down Zaman

Split horizon kural, tek bir hat zerinde sonsuza-dek-sayma (counting to infinity) problemini zmektedir. Ancak, split horizon etkin bir durumda kullanlrken bile, ayn hedefe oklu gidi yolu (multiple paths) ihtimalinin bulunduu yedekli (redundant) a topolojilerinde sonsuza-dek-sayma problemi hala geerliliini korumaktadr.Hold-Down zaman, ite bu ekilde oklu gidi yolu (multiple paths) bulunan alarda, sonsuza-dek-sayma problemini ortadan kaldrmaktadr. ekil 1.6da sonsuza-dek-sayma probleminin bir eidi yer almaktadr ve bu problemi split horizon deil hold-down zaman zmektedir. 162.11.7.0 alt a yeniden servis d kalarak geersiz bir alt a olarak karmza kmaktadr. Router B, hem A hem de C router'larna, 162.11.7.0 alt ann geersiz olduunu belirten sonsuz-uzaklk metrii (infinite-distance metric) ile gncelleme gndermektedir. Ancak, Router Ann gncelleme zamanlaycs ile Bnin ki, ayn anda srelerini doldurduklar iin, A ve B ayn anda gncelleme gndermektedirler. Bylece C router', 162.11.7.0 alt ama ait iki tane gncellemeyi ayn anda almtr. Gncellemelerden birinde 162.11.7.0 a metrik deeri 2 ile ulalabilmekte (A dan gelen), dierinde ise byle bir alt a olmad (sonsuz-uzaklk metrii) bilgisi yer almaktadr (B den gelen). C gelen gncellemeler iinde, alt ala ilgili olan Router A nn gnderdii gncellemeyi seecektir. nk en iyi yol bilgisini metrik deeri en dk olacak ekilde A sunmaktadr. Tablo 1.5de, Router C nin, dier iki routern ekil 1.6da gsterilen gncellemelerinden sonra, oluturduu ynlendirme tablosunun ierii listelenmektedir.[1] ekil 1.6da 1 rakam ile etiketlenmi gncellemelerden sonra, Router C, 162.11.7.0 alt ana A zerinden gidilebileceine karar vermitir. Bir sonraki gncelleme zamannda (ekilde 2 rakam ile gsterilmitir) C router', 162.11.7.0 alt an kendisinden itibaren 3 uzakta (metrik deeri 3) olarak B routerna Seri 1 arabiriminden duyururken, Aya duyurmayacaktr. nk bu alt a iin Seri 0 zerinde "split horizon" kural geerlidir. imdi bu durumda, B router', 162.11.7.0 alt ann, topolojide bir yerde salkl altn ve geerli bir alt a olarak C zerinden ulalabileceini dnmektedir. Bir sonraki gncelleme zamannda, B bu rendii geerli alt a bilgisini Aya 4 uzaklk metrii ile duyuracaktr. Yani, split horizon kural etkin olduu halde sonsuza-dek-sayma (counting-to-infnity) durumuna girmi bulunmaktayz.[1]
12

ekil 1.6 Sonsuza -dek- Sayma Problemi Holddown Zaman zmne htiya Duymaktadr Tablo 1.5, Router Cnin ekil 1.6da 1 rakam ile etiketlenmi gncellemelerden sonraki ynlendirme tablosunu gstermektedir.

Tablo 1.5 Router Cnin ekil 1.6da 1 rakam ile Etiketlenmi Gncellemelerden Sonraki Ynlendirme Tablosu Uzaklk vektr ynlendirme protokolleri sonsuza-dek-sayma problemine zm olarak hold-down zaman kullanmaktadr. Hold down zamana gre; bir yolun eriilemez olduu duyulduundan itibaren, yolla ilgili gelebilecek tm dier alternatif duyrular, hold down zaman sresince kabul edilmez. Hold down zaman etkinletirilmiken, Router C, bu zamann bitimine kadar gelen alternatif yol bilgilerine (rnein ekil 1.6daki A routernn uzaklk-metrik deeri 2 olan gncelleme bilgisinde olduu gibi kabul etmez. Bu sre ierisinde, Router B 162.11.7.0 alt an hem
13

Aya hem C'ye geersiz bir alt a olarak duyuracaktr. Ardndan da Router A, C'ye bu alt an geersizolduunu bildiren gncellesini duyuracaktr.Gerekte, tm routerlar iyi olarak sunulan ama gerekte yanl olan gncelleme bilgilrini bir sre bitene kadar kabul etmeyeceklerdir. Bylece herkes, geersiz alt a bilgisini dorulam olacaktr. Aslnda hold-down zaman, btn router'larn geersiz konuma gelen alt a bilgisini renebilmek ve bu sayede herhangi bir dngye sebebiyet vermemek iin ihtiyac olan sreyi gstermektedir. [1]

1.1.1.4

Tetiklenmi Ani Gncellemeler (Triggered-Flash-Updates)

Uzaklk Vektr protokolleri, tipik olarak belirli zaman aralklarnda gncelleme gnderirler. Ancak, dng oluumuna yol aan problemlerin ou, bir yolun geersiz konuma dmesiyle balar ve zellikle de baz router' larn bu haberi henz duymamasyla byr. Bu sebeple baz uzaklk vektr ynlendirme protokolleri tetiklenmi gncellemeler (triggered updates) gnderirler. Tetiklenmi gncellemelerde, yol geersiz konuma dt anda router yeni bir gncelleme gnderir. Bu tetiklenmi gncelleme, ok abuk biimde dier router'lara iletilirler ve komu router' larda hold-down zamannn ok hzl biimde balatlmasn salar.[1]

1.2 RIP(Routing Information Protocol) 1.2.1 RIP Ynlendirme

Ynlendirme Bilgisi Protokol (RIP) (Routing Information Protocol), dnyadaki binlerce ada kullanlmakta olan bir mesafe ynlendirme vektr protokoldr. Ak standartlara dayal olmas ve uygulanabilirliinin ok basit olmas ynyle baz a yneticilerince ekici bulunmasna karn RIP, daha gelimi gnderim protokollerinin zelliklerinden ve gcnden yoksundur. Basit oluundan dolay, a konusunda kendini gelitirmek isteyen kimseler iin, iyi bir balang protokoldr.[3] RIP, uzaklk-vektr tabanl bir ynlendirme protokoldr. Bu protokol altran routerlar kendi ynlendirme tablolarnn tamamn 30 saniye aralklarla btn interface(arayz)lerden komu routerlara gnderir. Ayrca en iyi yolu seerken sadece hop count (ynlendirilen paketlerin atlama says) deerini baz alr ve en fazla msaade edilebilir hop count deeri 15tir. Yani hop count deeri 16 olan alar eriilemez (unreachable) olarak deerlendirilir. RIP versiyon 1 sadece snflandrmal (classful) ynlendirmeyi kullanr. Yani bu versiyonda adaki tm cihazlar ayn subnet mask (alt a maskesi) kullanmak zorundadr. RIP veriyon 2 ise prefix ynlendirme olarak adlandrlr ve ynlendirme gncellemeleri srasnda subnet mask deeri de gnderilir. Bu ynlendirmenin dier bir ad da snflandrmasz (classless) ynlendirmedir. lk olarak XNS (Xerox Network Systems) protocol kmesi iinde kullanlm olup daha sonra IP a uygulamalarnda kendisine geni bir alan bulmutur. UNIX iletim sistemi ile birlikte gelen routed zellii bir RIP uygulamasdr. Bu protokolde, en uygun yol atlama saysna dayanlarak hesaplanr. Tabloda her var adresi iin en iyi yol bilgisi tutulur. Uygulamada RIP iin atlama saysnn en fazla 15 olaca kabul edilmitir. Bu deerden daha uzak yerler ulalamaz durum olarak deerlendirilir. ok kullanlan bir ynlendirme protokol
14

olmasndan dolay RIP protokolnn biraz daha detaylarna girelim. Daha nce de belirttiimiz gibi RIP pek ok UNIX sisteminin bir paras olarak gelmektedir. RIP bu iletim sisteminde bir ynlendirme deamonu olarak alr. UNIXdeki bu deamon routeddir. Routed (ynlendirici) altrldnda ynlendirme tablosunu gncellemek (update) iin hemen bir istek paketi yollar ve ardndan gelecek olan cevaplar dinlemeye balar. RIP altran baka bir sistem bu istei aldnda kendi ynlendirme tablosu ile ilgili gncel bilgileri cevap olarak yollar. Bu paket adresler ve bu adreslerle ilgili metrik bilgilerini ierir. Bunun yannda gncelleme paketleri sadece istek zerine deil periyodik olarak yollanmaya balanr. [3] RIP, atlama saysn en iyi yolu belirlemede bir l olarak kullanr. En iyi yolun seimi iin geilecek ynlendirici saysn baz olarak kullanmak, istenmeyen ynlendirme davranlarna yol aabilir. rnein, iki site bir T1 balants ve yedek olarak daha dk hzl bir uydu balants kullanlarak balanmsa, her iki balant da ayn l olarak kabul edilir. Ynlendiriciye, ayn en dk lde (atlama says) iki yol arasnda seim yapma olana verilirse, ynlendirici bunlar arasnda seim yapmakta zgrdr. Ynlendirici uydu balantsn seerse, yksek bant genilikli balant deil daha dk hzl yedek balant kullanlr. Uydu balantsnn seilmesini nlemek iin uydu arabirimine zel bir maliyet atayabilirsiniz. rnein, uydu arabirimine (varsaylan 1 yerine) 2 deerinde bir maliyet atarsanz, bu durumda en iyi yol her zaman T1 balants olacaktr. T1 balants kesilirse, ikinci en iyi yol olarak uydu balants seilir. RIP protokol, her 30 saniyede bir ynlendirme tablosunun btn aktif arabirimlere gnderilmesini salar. RIP, kk alada iyi alr. Ancak byk alarda yetersizdir. Balant hz, gecikme veya gvenilirlik etkenlerini belirtmek zere zel maliyetler kullanyorsanz, alar arasnda bulunan herhangi iki biti noktas arasndaki atlama saysnn 15 deerini amamasn salamanz gerekir.[3] RIP alar aras, 15 ynlendiriciyi kapsayacak aptadr. ap, alar arasnn, atlama says veya dier ller cinsinden ifade edilen boyutuna ilikin bir ldr. Ancak, ynlendirme ve uzaktan eriim altran sunucu, RIP renmeli olmayan yollarn sabit atlama saysn 2 olarak varsayar. Statik yollar ve bunlara ek olarak dorudan bal alarla ilgili statik yollar da, RIP renmeli olmayan yollar olarak kabul edilir. Ynlendirme ve uzaktan eriim altran ve RIP ynlendiricisi grevi gren bir sunucu, dorudan bal alarn bildirdiinde, geilecek yalnzca bir fiziksel ynlendirici bile olsa, bunlar 2 atlama saysna gre bildirir. Bu nedenle, Windows ynlendirme ve uzaktan eriim altran sunucuyu kullanan RIP tabanl bir alar aras a, en fazla 14 ynlendiriciyi kapsayacak aptadr. A topolojisindeki herhangi bir deiiklik, oraya bal olan ynlendirici tarafndan sezilir ve ynlendirici hemen yeni durum iin deerlendirme yapar. Eer daha iyi bir yol olduunu renirse, nce kendi tablosunu gnceller(ayn var adresli daha kt yol varsa tablodan siler) ve daha sonra komularna yanstr. Komu ynlendiriciler de, yeni durumu gznne alarak kendi tabloalarn gncelleyip kendi komularna haber verirler. Ancak deiiklii ilk yanstan ynlendiriciye tekrar gnderilmelidir. Aksi durumda ksr dng oluur.[3] Bir RIP paketi, iki nemli bilgi ierir: Hangi aa ulalabildii O aa ka admda ulalabildii ekil 1.7de A, B ve C alar ve router'lar, R1, R2, R3 ve R4 ise router'lar (dolaysyla alar) arasndaki balantlar temsil etmektedir.
15

ekil 1.7: A,B,C alar ve aralarnda bulunan R1, R2, R3 ve R4 routerleri lk bata, hibir router yollar hakknda bilgi sahibi deildir. te yandan, RIP servisi aktif olduu iin: Her router tm alara ben bir router'm ve u aa ulaabiliyorum mesaj yollar. Bu durumda: A router' B ana B router'n kullanarak tek admda ulaabileceini renir. B router' A ve C alarna ilgili router'lar kullanarak tek admda ulaabileceini renir. C router' B ana B router'n kullanarak tek admda ulaabileceini renir. Ardndan, her router rendii bilgileri paylar. Bu durumda: A router' C ana B router'n kullanarak iki admda ulaabileceini renir. C router' A ana B router'n kullanarak iki admda ulaabileceini renir. B router' yeni bir ey renmez. RIP mesajlar sk sk gnderildiinden ve 3 RIP mesaj sresince haber alnamayan bir a "l" olarak sayldndan, a muhtelif deiimlere otomatik olarak uyum salayabilir.

1.2.2 RIP Yaplandrmas

RIPin dzgn yaplandrlm olup olmadn dorulamak iin kullanlan deiik komutlar vardr. Bunlarn en yaygn olanlarndan ikisi show ip route komutu ve show ip protocols komutlardr.

ekil 1.8: RIP yaplandrmas

Show ip protocols komutu router zerinde IP trafiini hangi gnderim protokollerinin tadn gsterir. En yaygn konfigrasyon dorulama balklar unlardr: RIP gnderimi konfigre edilmitir. RIP gncellemelerini doru arabirimler alr ve gnderir.
16

 Router doru alar bildirir. Show ip route komutu, ynlendirme tablosunda yer alan komu RIPlerce alnan yollar dorulamak iin kullanlabilir. Komut ktsn inceleyin ve R ile gsterilen RIP yollarn arayn. Yaknsama iin an biraz zaman alacan ve dolaysyla annda grlmeyeceini unutmayalm. RIP konfigrasyonunu kontrol etmek iin ilave komutlar unlardr: Show interface <arabirim> Show ip interface <arabirim> Show running-config RIP farkl saya (timer) kullanarak performansn ayarlar. Bu sayalar unlardr: Route update timer: Routern komularna, ynlendirme tablosunun tmn gndermesi iin bekledii zaman araldr. Tipik olarak 30 sn.dir. Route invalid timer: Bir ynlendirmenin, ynlendirme tablosunda geersiz olarak kabul edilmesi iin gemesi gereken zaman araldr. 90 sn.lik bu zaman aralnda ynlendirme tablosundaki bir ynlendirme kaydyla alakal bir gncelleme olmazsa o kayt geersiz olarak iaretlenir. Ardndan komu routerlara bu ynlendirmenin geersiz olduu bildirilir. Route flush timer: Bir ynlendirmenin geersiz olmas ve ynlendirme tablosundan kaldrlmas iin gereken zaman araldr (240 sn.). RIP router zerinde altrmak iin global konfigrasyon modunda router rip komutunu girmeliyiz. RouterA(config)# router rip Ardndan routera hangi networke ait olduunu bildiren network komutunu girmeliyiz. RouterA(config-router)# network 172.16.0.0 RIP kullanlarak renilen ynlendirme kaytlarn show ip route komutunu kullanarak grebilirsiniz. Karmza kan ynlendirme tablosunda kaytlarn banda R harfi bulunanlar RIP tarafnda ynlendirme tablosuna girilmi kaytlardr. Ayrca RIP altran bir routern tm interfacelerinden RIP anonslarn yaymas gerekmeyebilir. rnein routern ethetnet interfaceinden RIP anonslarnn yaylmas herhangi bir iimize yaramaz. Bu yzden bu interfacei RIP iin pasif bir interface olarak tanmlamalyz. Bunu gerekletirmek iin aadaki komutlar kullanmalyz. RouterA(config)# router rip RouterA(config-router)# network 172.16.0.0 RouterA(config-router)# passive-interface e0 RIP, kaynaktan alc adresine giden yolda izin verilen atlama saylarndaki snrn dolmasyla srekli devam eden gnderim dngsn engeller. Bir router, yeni veya deimi bir giri ieren gnderim gncellemesi aldnda metrik deer, yol zerinde bir atlama olarak kendi
17

hesabna 1 artrlr. Eger bu, metriin 15 zerinde artrlmasna yol ayorsa bu durumda sonsuzluk gibi dnlr ve a adresi ulalamaz olarak kabul edilir.[3] RIP, dier gnderim protokollerinde de ortak olan zellikleri ierir. rnein, RIP gnderilen yanl gnderim bilgisini nlemek iin kesiim noktas ve sre snrlaycsn kullanr. RIP protokolnn 2 versiyonu vardr: RIPv1: Bu versiyonda gncelletirmeler subnet (alt a bilgisi) bilgisi iermezler.Kendisi RFC 1058'de tanml olup VLSM (variable length subnet masks) destei yoktur.En nemli gvenlik aklarndan biri de bu versiyonda authentication yani kimlik denetimi destei yoktur.Broadcast yapar. RIPv2: Versiyon 1' gre karlatrma yapcak olursak; VLSM (variable length subnet masks) ve authentication destei vardr. RFC 1721-1722-2453de tanmldr. Bu versiyondada 15 geit says snr devam etmektedir. Multicast yapar. Ayrca RIPng isminde 3.bir versiyonda bulunmaktadr (RFC 2080). Bu versiyonla birlikte IPv6 desteklenir. Ynlendirme bilgi protokol (RIP) yllardr, RIPv1 den RIPv2 ye kadar srekli gelitirilmitir. RIP v2 nin artlar unlardr: lave ynlendirme paketi bilgisi tayabilme Tablo gncellemelerinin gvenlii iin yetkilendirme mekanizmas Deiik uzunlukta alt maskeleme destei

Tablo 1.6: RIPv1 ile RIPv2nin karlatrlmas Sessiz RIP ana bilgisayar (ynlendirici olmayan), alnan RIP bildirilerini iler. Ancak RIP bildirileri yapmaz. lenen RIP bildirileri, ana bilgisayara ilikin ynlendirme tablosunu oluturmada kullanlr. Sessiz RIP ana bilgisayarlarn, varsaylan bir a geidi ile yaplandrmanz gerekmez. Sessiz RIP, UNIX ortamlarnda yaygn olarak kullanlr. A zerinde sessiz RIP ana bilgisayarlar varsa, bunlarn hangi RIP srmn destekleyeceklerini

18

belirlemeniz gerekir. Sessiz RIP ana bilgisayarlar, yalnzca RIP v1i destekliyorsa, bu ana bilgisayar ile ilgili ada RIP v1 kullanmanz gerekir.[3] Router rip komutu RIP i bir gnderim protokol gibi yetkin klar. Ardndan, routera RIP nin hangi arabirim zerinde alacan syleyen network komutu kullanlr. Gnderim ilemi daha sonra zel arabirimleri bir araya toplar ve bu arabirimler zerinden RIP gncellemelerini gndermeye ve almaya balar. RIP, ynlendirme-gncellemesi mesajlarn dzenli aralklarla yollar. Bir router, bir giri deiiklii ieren ynlendirme gncellemesi aldnda ynlendirme tablosunu yeni bir yola ynlendirmek zere gnceller. Yol iin alnan metrik deer 1 artrlr ve gncelleme arabirim kayna ynlendirme tablosundaki bir sonraki atlama gibi belirtilir. RIP routerlari, bir alc adresi iin en zahmetli fakat en iyi yolu salar. RIP altran bir router, a topolojisi deitiinde ip rip triggered komutunu kullanarak balatlm gncelleme gndermek iin konfigre edilebilir. Bu komut, routerda (config-if)# iletisiyle sadece seri arabirim zerinden girilebilir. Konfigrasyon deiikliine bal olarak ynlendirme tablosunun kendisini gncellemesinden sonra router hemen ynlendirme gncellemelerini dier alara bildirmek iin balatr. GBP routerin datt, balatlm gncelleler ad verilen bu gncellemeler dzenli olarak gnderilir.[3] rnein, BHM routerini konfigre etmek iin gerekli komut tanmlar aada verilmitir: BHM(config)# router-rip: Ynlendirme protokol olarak RIP i seer. BHM(config-router)# network 10.0.0.0: Dorudan bal bir a belirtir. BHM(config-router)# network 192.168.13.0: Dorudan bal bir a belirtir. 192.168.13.0 ve 10.0.0.0 alarna bal Cisco router arabirimleri GBP gncellemelerini gnderir ve alr. Bu gnderin gncellemeleri, routera komu a routerlarinin topolojilerini tanma ve ayn zamanda GBP yi altrma olana verir. Metriklerin gnderimi iin offsetler kullanmak Sre sayac ayarlamak Bir RIP versiyonu belirtmek RIP yetkilendirmesini aktifletirmek Arabirim zerinde yol zeti konfigre etmek IP yol zetini dorulamak Otomatik yol zetini pasifletirmek IGRP ve RIP i basarili ekilde altrmak IP adreslerinin kaynaklarnn geerliliini pasifletirmek Kesime noktasn aktif ya da pasif yapmak RIP i WAN a balamak.

GBP yi aktifletirmek iin aadaki komutlar global konfigrasyon modunda balayarak kullannz.

19

Router rip komutu ynlendirme protokol olarak RIPi yetkilendirir. network komutu hangi arabirim zerinde RIP algoritmasnn alacan routera sylemek iin kullanlr. Ynlendirme ilemi a adresleri ile belirli arabirimleri ilikilendirir ve bu arabirimler zerinden RIP gncellemelerinin (update) alnp gnderilmesini balatr. RIP, ynlendirme gncelleme mesajlarn (routing-updates messages) dzenli aralklarla gnderir. Router herhangi bir deiimi gsteren bir gncelleme aldnda, yeni gncellemeyi yanstmak iin kendi ynlendirme tablosunu gnceller. A iin RIP dinamik yaplandrlmas ekil 1.9da verilmitir.[3]

ekil 1.9: RIP ynlendirme algoritmas ve router zerindeki yaplandrlmas Router(config)# router rip- RIP ynlendirme ilemini aktfiletirir. Router(config-router)# network a numaras- Bir a RIP ynlendirme ilemiyle birletirir.

1.2.2.1 ip classless Komutunun Kullanlmas

Bazen router, dorudan alt a bal bir an, bilinmeyen alt ana gnderilmek zere paketler alr. Cisconun IOS yazlm iin bu paketleri mmkn olan en uygun supernet yola ynlendirmek iin ip classles global konfigrasyon komutunu kullannz. Supernet yolu, ok geni bir alt a dizgesini tek bir girile kaplayan bir yoldur. rnein, bir iletme tmden 10.10.0.0/16 alt an kullanr ve bu durumda 10.10.10.0/24 iin supernet yolu 10.10.0.0/16 olabilir. ip classless komutu CISCOnun IOS yazlmnn 11.3 ve daha sonraki versiyonlarnda varsaylan olarak aktiftir. Bu zellii pasifletirmek iin bu komutun no biimini kullannz.[3]
20

Bu zellik pasifletirildiinde, router alt aa gndermek zere alm olduu paketleri yok sayar. Snflandrmasz IP, sadece IOS da gnderme srecine etki eder. IP snflar yerleik ynlendirme tablosunun yolunu etkilemez. Bu snflandrlmam gnderimin temelidir. Eer ana a biliniyor, fakat bu ana a iinde paketlerin gnderildii alt a bilinmiyorsa paket gnderimden der. Bu kuraln en kafa kartran yan, ynlendirme tablosunda eer ana an var adresi yoksa routerin sadece varsaylan yolu kullanmasdr. Ynlendirme tablosunda, dorudan bal an tm alt alar tarafndan varsaylan olarak kabul edilen router ynlendirme tablosunda yer almaldr.[3] Aa dorudan bal olan belirsiz bir alt adan adresi belli olmayan bir paket alndnda router o alt an olmad sonucunu karacaktr. Dolaysyla router varsaylan bir yol olsa bile paketi drecektir. Router, snflandrmasz IPnin konfigre edilmesi sorununu, ynlendirme tablosu ierisinde an snflandrlmam snrlar yok saymasna izin vererek ve basite varsaylan yola ynelerek bu sorunu zecektir.

ekil 1.10: ip classless komutunun kullanmna bir rnek

21

1.2.2.2 Arayz erisindeki Ynlendirme Gncellemelerinin nlenmesi

Yol filtrelemesi, ieri giren ya da dar kan yol tablolarn duyuran yollar, dzenleme dorultusunda alr. Bunlar, ynlendirme protokolleri durum linkleri zerinde mesafe ynlendirme protokollerinden daha farkl etkiye sahiptirler. Mesafe yn protokoln altran bir router, yol tablosunda yer alan yollar duyurur. Sonu itibariyle router i ynlendiren yol filtresi komu routerlara da bunu bildirir. te yandan balant (link) durum protokollerini altran routerlar, komsu router in bildirdii yol girilerinden ziyade link durum veritabanndaki bilgilere dayal olarak yolu tespit eder. Yol filtrelerinin link durum bildirimleri ya da link durum veritaban zerinde bir etkisi yoktur. Bu nedenle, tpk RIP ve IGRP de olduu gibi, bu dokmandaki bilgiler sadece mesafe yn IP ynlendirme protokolne uygulanr.[3] Passive interface komutu routerlar, router arabiriminden gnderilen ynlendirme gncellemelerinden alkoyar. Bir router arabirimi zerinden gnderilen ynlendirme gncelleme mesajlarn yakalamak a zerindeki dier sistemlerin yolu dinamik olarak renmesini engeller. E router gnderilen gncellemeleri yakalamak iin komut kullanr.

ekil 1.11: Bildirilen dinamik ynlendirmeleri isteme

1.2.2.3 Router E (config-router) # passsive-interface Fa0/0

RIP ve IGRP iin passive interface komutu routerin komu bir routera gncellemeler gndermesini durdurur. Fakat router ynlendirme gncellemelerini dinlemeyi srdrr. Bir router arabirimi zerinden gnderilen ynlendirme gncelleme mesajlarn yakalamak a zerindeki dier sistemlerin yolu dinamik olarak renmesini engeller.[3]

1.2.2.4 RIP ile Yk Dengeleme

Yk dengelemesi, routerin belirli bir adres iin birden fazla iyi yol avantajna izin veren bir dncedir. Bu yolar ya ynetici tarafndan statik olarak ya da GBP gibi dinamik ynlendirme tarafndan hesaplanmtr. RIP, drd varsaylan yol olmak zere alt taneye kadar ayn zorlukta yk dengelemesi yeteneine sahiptir.

22

ekil 1.12: RIP, drt tane yol ile alt tane yolu ayn zorlukta yk dengelemesi yapabilir.

Yukardaki resim, eit lekli drt adet RIP yolu gstermektedir. Router, router 1e bal olan arabirime bir arabirim pointerla balayacaktr. Daha sonra, arabirim pointeri arabirim iinde ve 1-2-3-4-1-2-3-4-1 gibi belirlenmi bir tarzdaki yollar zerinde evrim balatacaktr. RIP biim metriin hesap atlamas olmasndan dolay linklerin hzna ynelik gr belirtilmemitir. Bu yzden, 56Kbps lik bir yol, 155 mbps lik bir yoldaki gibi ayn tercihi verecektir.Eit lekli yollar, show ip route komutu kullanlarak bulunabilir.[3]

ekil 1.7: Show ip route komutunun oul yollarla belli bir alt aa k NOT: ki tane gnderim tanmlaycs olduuna dikkat ediniz. Her blok bir yoldur. Ayn zamanda blok girilerinin bitiiindeki yolda yldz vardr.

23

1.2.2.5 oklu Yollarda Yk Dengelemesi

Yk dengelemesi, routerin bir IP adresine paketleri birden fazla yolla gnderebilme yeteneini ifade eder. Yk dengelemesi, routerin belirli bir adres iin birden fazla iyi yol avantajna izin veren bir dncedir. Bu yollar, RIP, EIGRP ve IGRP gibi statik ya da dinamik protokollerden kaynaklanr. Bir router, belirgin bir a ynelik oul yol rendiinde, yol ynlendirme tablosuna yerletirilir. Bazen router, ayn ynetim mesafesiyle ayn ynlendirme ilemi sayesinde bilgi edinerek pek ok yol arasndan birini semek zorunda kalabilir. Bu durumda router var adresine en dk metrik ya da lye sahip olan yolu seer. Her ynlendirme ilemi onun boyutunu farkl hesaplar ve boyutlar yk dengesini salamak amacyla manuel olarak ayarlanmay gerektirebilir.[3]

Tablo 1.8: Uzaklk ynlendirme ynetici kaynaklarnn, varsaylan uzaklklar Eer router ayn ynetim mesafesi ve adres boyutuna sahip oul yollar alr ve kurarsa yk dengesi ortaya kabilir. Orada alt eit yol bykl olabilir (ynlendirme tablosunda Cisco nun nerdii bir limit vardr). Fakat baz i a geidi protokolleri (IGPler) kendi snrlarna sahiptirler. EIGRP drt eit byklkte yola izin verir.[1] Varsaylan olarak, ou IP ynlendirme protokol bir ynlendirme tablosuna maksimum 4 paralel yol kurar. stisnai olarak RIP bir var adresine varsaylan olarak sadece bir yol kurar. Maksimum yol adedi birden altya kadardr. Birbirini izleyen paralel yollarn maksimum saysn arttrmak iin routerda konfigrasyon modunda aadaki komutu kullanmak gerekir. Router (config-router)# maximum-paths [numara] IGRP eit olmayan alt adede kadar dengeyi salayabilir. RIP alar yk dengesi iin ayn atlama miktarna sahip olmaldr. Oysa IGRP yk dengesinin nasl olduunu saptamak iin bant geniliini kullanr.[1][3]
24

X ana ulamak iin yol vardr: 30 metrik ile E den B ye, B den A ya 20 metrik ile E den C ye, C den A ya 45 metrik ile E den D ye, D den A ya

ekil 1.13: E routeri, E-C-A zerinde 30 ve 45 den daha kk olarak 20 metrik deerinde ikinci bir yol seer Gnderim esnasnda Cisco IOS, yk dengesi iin iki yntem sunar: Pakete gre ve eriim adresine gre. Eer ilem anahtar ak ise, router yollar paket tabanl olarak deitirecektir. Eer hzl anahtarlama ak ise deien yollardan sadece birisi var adresi iin muhafaza edilecek, dolaysyla her paket ayn yola sevk edilecektir. Paketlerin ayn adan farkl hostlara atlamas bir yol deiikliine ve trafiin alc adresi temelinde dengelemesine yol aacaktr.

1.2.2.6 RIP ile Statik Yollarn Entegrasyonu

Statik yollar, paketleri zel bir yol almak amacyla kaynakla alc adresi arasnda harekete zorlayan kullanc-tanml yollardr. Cisco IOS yazlm belirgin bir adres yol edinemiyorsa statik yollar ok nemli hale gelir. Ayn zamanda onlar varsaylan yol olarak bavurulan son are a yolu belirtmek iin de faydaldr. Eer bir paket, ynlendirme tablosunda listelenmeyen bir alt aa ynelmise paket varsaylan yola ynlendirilir. [1][3] RIPi altran bir router, RIP altran dier bir router vastasyla gelen varsaylan bir yol alabilir. Router iin dier bir seenek kendi varsaylan yolunu oluturmasdr. Statik yollar, no ip route global konfigrasyon komutu kullanlarak silinebilir. Ynetici idari mesafe deerini ayarlamak suretiyle statik yolu gnderim bilgisiyle deitirebilir. Her dinamik ynlendirme protokol varsaylan bir idari mesafe deerine sahiptir. Statik bir yol, dinamik olarak renilen bir yoldan daha az tercih edilen bir yol olarak tanmlanabilir.
25

ekil 1.14: RIPn statik yollar kullanmna bir rnek Bir arabirimi gsteren statik yollar, kendi statik yolu olan routerlarca bildirilir ve bu bildirim tm ada yaylr. Bunun sebebi, bir arabirimi gsteren statik yollarn ynlendirme tablosunda bal olabileceinin ve dolaysyla gncellemede kendi statik doalarn kaybedeceinin dnlmesidir. Eer statik bir yol, network komutuyla RIP ileminde tanml olmayan bir arabirime atanrsa, RIP redistribute static komutu RIP ileminde belirtilmedike yol bildirimi olmayacaktr. Bir arabirim sistemden dtnde bu arabirimi gsteren tm statik yollar IP ynlendirme tablosundan kartlacaktr. Yazlm statik yolda belirtilmi adres iin geerli birimleri uzunca sre bulamadnda statik yol IP ynlendirme tablosundan kartlacaktr. Deiken statik yol, RIPin varsaylan idari mesafesinden (AD-IM) daha byk statik bir yol zerinde (130) tanml bir idari mesafenin tanmlanmasyla konfigre edilmitir. BHM routeri da varsaylan bir yol ile tanmlanmay gerektirir.[1][3] Statik bir yolu konfigre etmek iin ekildeki komutu global konfigrasyon modunda kullanmalyz.

1.2.3 RIP Sorunlarnn Tespiti ve Giderilmesi

RIP yaplandrma hatalarnn ou hatal bir a, dzensiz alt alar ya da hedef akmas ierir. RIP gncelleme sonularn bulma iin en etkin komut Debug ip rip komutudur. Debug ip rip komutu, RIP ynlendirme gncellemelerini gnderip ald ekilde grntleyebilir. Gncellemeleri aldktan ve iledikten sonra router, iki RIP arabirimine gncellenmi bilgiyi yeniden yollar. k, routerin RIP versiyon1i ve gncelleme datmn kullandn gsterir ( datm adresi 255.255.255.255tir). Parantez iindeki rakamlar, RIP gncellemesinin IP balnda yer alan kaynak adresleri temsil eder. Debug ip rip komutunun ktsnda aranacak deiik anahtar gstergeler vardr. Dzensiz alt a ii ya da tekrarlanm alar gibi sorunlar bu komutla gzden geirilebilir. Bu sonularn bir belirtisi bir router in a iin ald metrikten daha kk bir metrikle yol bildirimi yapmasdr.[1][3]

26

GBP sorunlarn gidermede kullanlacak dier komutlar unlardr: show ip rip database show ip protocols {summary} show ip route debug ip rip {events} show ip interface brief

RIP routerlari ncelikle tannmayan a bilgileri konusunda komu routerlara gvenmelidir. Bu ilevi tanmlamaya ynelik kullanlan ortak terim Rumor tarafndan ynlendirmedir. (Routing By Rumor). RIP, uzaklk vektr ynlendirme algoritmas kullanr. Tm mesafe vektr ynlendirme protokolleri ilk olarak ar yaknsama tarafndan oluturulmu olan karmlara sahiptir. Yaknsama tm routerlarn ayn i a zerinde ayn yol bilgisine sahip olduu zaman mevcuttur. Bunlarn arasnda karmlar, ynlendirme dngs ve sonsuzun hesaplanmasdr. Bunlar, i a etrafndaki yaylm olan yol tarihinin geersiz olmas ile ynlendirme gncelleme mesajlarna ynelik uyumazlklara yol aar. Ynlendirme dngsn ve sonsuzu hesaplamay azaltmak iin RIP aadaki teknikleri kullanr: Sonsuzun hesaplanmas Kesiim noktas Ters mantk yrtme Saya tutucular Balatlm gncellemeler

Bu yntemlerden bazlar belli konfigrasyon gerektirirken bazlar hi gerektirmez, bazlar da nadiren gerektirir. RIP, 15e kadar atlama miktarna izin verir. 15 atlamadan daha byk herhangi bir alc adresi ulalamaz olarak imlenir. RIP in maksimum hesap atlamas kendisinin a iinde kendi kullanmn byk lde snrlar ama a gnderim dngsnde kszla yol aan sonsuzu hesaplama adyla bilinen sorunu engeller. Kesime noktas, bir yol hakknda nceki routera bilgi gnderilmesinin gerekli olmad teorisine dayanr. Baz a konfigrasyonlarnda kesime noktasn pasifletirmek gerekebilir. Kesime noktasn pasifletirmek iin, aadaki komut kullanlr: GAD(config-if)# no ip split-horizon Sre tutucu, baz deiiklikler gerektiren bir dier mekanizmadr. Sre tutucular, sonsuzu hesaplama ilemini engellemeye yardmc olur. Fakat zaman yaknsamasn artrr. GBPler iin sre tutucu varsaylan deeri 180 saniyedir. Bu, gncellenmekte olan herhangi bir i yolu engelleyebilecei gibi daha nceden kurulmu olan geerli alternatif bir yolu da engelleyecektir. Yaknsama hzn artrmak iin, sre tutucunun sre snr azaltlabilir ama bu
27

dikkatlice yaplmaldr. deal bir ayarlama, i a gncellemesi iin gerekli olan en uzun srenin ayarlanmasdr. ekil 1.15de grld gibi 4 adet routerin dngs yer almaktadr. Eer her bir router 30 saniyelik gncelleme zamanna sahipse en uzun dng 120 saniye srecektir. Dolaysyla sre tutucular 120 saniyenin zerine ayarlanmaldr.[1][3]

ekil 1.15: 4 adet routerin dngs ve gncelleme zaman

Sre tutucuyu deitirmek iin: Router(config-router)# timers basic Konfigre edilebilirlii ve yaknsama zamann etkileyen dier bir konu da aralklarla gncellemedir. RIPnin Cisco IOS da aralkla gncelleme varsaylan deeri 30 saniyedir. Bant geniliini muhafaza etmek iin bu sre daha uzun aralklarla ayarlanabilir ya da yaknsama zamann azaltmak iin aralk sresi daha bir daraltlabilir. Dahili gncellemeyi deitirmek iin: GAD(config-router)# update-timer <saniye> Ynlendirme protokollerinden kan bir sonu da gnderim gncellemelerinin istenmeyen bildirimlerini belli bir arabirimden dar atmasdr. network komutu belli bir a iin verildiinde, RIP derhal zel bir a adres aralndan tm arabirimlere bildirimler gndermeye balayacaktr. Ynlendirme gncellemelerini deitirmeye ynelik arabirimleri ayarlamay kontrol iin a yneticisi Passive-interface komutunu kullanarak belli bir arabirim zerinden gncelleme bildirimi yollamay pasifletirebilir.[3] RIPin bir datm protokol olmasndan dolay, a yneticileri Frame Relay gibi datmsal olmayan bir ada ynlendirme bilgisini deitirmek iin GBP yi konfigre etmek zorunda kalabilir. Bu tip ada, GBP nin dier komu RIP routerlarda tutulmas gerekir. Varsaylan olarak, Cisco IOS yazlm GBP nin versiyon1 ve versiyon2 paketlerini alr. Fakat sadece versiyon1 paketlerini yollar. A yneticisi, routeri sadece versiyon1 paketlerini gnderebilecek ve alabilecek ekilde ya da sadece versiyon2 paketlerini gnderebilecek
28

ekilde konfigre edebilir. RIP, yalnzca ka admda gideceini bildiinden ortaya kimi sorunlar kar.

ekil 1.16: A,B,C alar ve aralarnda bulunan R1, R2, R3 ve R4 routerleri ekil 1.16da B ile C alar arasndaki R3 yolunu kestiimizi varsayalm. Bu durumda: B router' C'ye doru olan balantsn belleinden siler. A router' B router'na "ben C'ye iki admda ulaabiliyorum" der. B router' bunu listesine ekler ve A router'na "ben C'ye admda ulaabiliyorum" der. Normalde C'ye B zerinden ulatn bilen A router', tablosunu gnceller ve B'ye "ben C'ye drt admda ulaabiliyorum" der. Bu "sonsuza doru sayma" byle devam eder. Bu sorunun zm iin RIP 16 admdan daha fazla admda ulalan alar ulalamyor kapsamna alr. Buna ek olarak, daha karmak olan OSPF protokol bu sorunu zmektedir.

1.2.3.1 RIPin En Sk Karlalan Sorunlar ve zmleri

SORUN: RIP v1 ve RIP v2 srmlerinden oluan karma bir ortamda doru olmayan yollar var. Neden-1: RIP v2 ynlendiricileri bildirileri ok noktaya yaynlamak zere yaplandrlmtr. ok noktaya yayn bildirileri hibir zaman RIP v1 ynlendiricileri tarafndan alnmazlar. zm-1: RIP v1 ynlendiricilerinin bulunduu alarda, RIP v2'nin, bildirilerini RIP v1 ynlendiricilerinin bulunduu alarda yaynlayacak ekilde yaplandrldn ve RIP v2 ynlendirici arabirimlerinin de hem RIP v1 hem de RIP v2 bildirilerini kabul edecek ekilde yaplandrldklarn dorulayn.

SORUN: Sessiz RIP ana makineleri almyor. Neden-1: RIP v2 ynlendiricileri bildirileri ok noktaya yaynlamak zere yaplandrlmtr. ok noktaya yayn bildirileri hibir zaman sessiz RIP ana makineleri tarafndan alnmazlar. zm-1: A zerinde, yerel RIP ynlendiricisinden gelen yollar almayan sessiz RIP ana bilgisayarlar bulunuyorsa, sessiz RIP ana bilgisayarlar tarafndan desteklenen RIP srmn dorulaynz. rnein, sessiz RIP ana makineleri yalnzca yaymlanm olan RIP v1 bildirilerinin dinlenmesini destekliyorsa, RIP v2 ok noktaya yaynn kullanamazsnz. Microsoft Windows NT Workstation 4.0 srm, Service Pack 4 veya Windows 2000 RIP Dinleme Hizmeti'nde bulunan RIP dinleyici bileenini kullanyorsanz, RIP ynlendiricilerinizi RIP v1 veya RIP v2 yaynna gre yaplandrmanz gerekir.
29

SORUN: RIP ynlendiricileri beklenen yollar almyor. Neden-1: Deiken uzunluklu alt a, birbirinden ayrlm alt alar veya RIP v1 veya RIP v1 ve RIP v2 karma ortamndaki st a datm yapyorsunuz. zm-1: Deiken uzunluklu alt a, birbirinden ayrlm alt alar veya RIP v1 veya RIP v1 ve RIP v2 karma ortamnda st a datm yapmaynz. Neden-2: Parolanz, eletirilmemitir. bir a kesimindeki tm RIP v2 arabirimleri iin

zm-2: Kimlik dorulamas etkinletirilmise, ayn a zerindeki tm arabirimlerin byk/kk harf duyarl ayn parolay kullandn dorulaynz. Neden-3: RIP e filtrelemesi doru yaplandrlmamtr. zm-3: RIP e filtrelemesi kullanlyorsa, hemen yannda bulunan e RIP ynlendiricilerine ilikin doru IP adreslerinin yaplandrldndan emin olunuz. Neden-4: RIP yol filtrelemesi doru yaplandrlmamtr. zm-4: RIP yol filtrelemesi kullanlyorsa, alar aras sisteminizle ilgili a kimlii aralklarnn eklendiini veya karlmadn dorulaynz. Neden-5: RIP komular doru yaplandrlmamtr. zm-5: RIP komular yaplandrldysa, tek noktaya yaymlanan RIP bildirileri iin doru IP adreslerinin yaplandrldn dorulaynz. Neden-6: IP paket filtreleme ilemi, RIP trafiinin alnmasn (girdi filtreleri yoluyla) veya gnderilmesini (kt filtreleri yoluyla) engellemektedir. zm-6: Ynlendirici arabirimlerindeki IP paket filtreleme ileminin, RIP trafiinin alnmas (girdi filtreleri yoluyla) veya gnderilmesini (kt filtreleri yoluyla) engellemediinden emin olun. RIP trafii, Kullanc Datagram letiim Kural (UDP) balant noktas 520yi kullanr. Neden-7: TCP/IP filtreleme ilemi, RIP trafiinin alnmasn engeller. zm-7: Ynlendirici arabirimlerindeki TCP/IP paket filtreleme ileminin, RIP trafiinin alnmas ilemini engellememesini salaynz. RIP trafii, UDP balant noktas 520yi kullanr. Neden-8: Otomatik statik RIP kullanyorsunuz ve balangta el ile gncelletirme yapmadnz. zm-8: stee bal arama arabiriminde otomatik statik RIP kullanyorsanz, ilk kez balant yaptnzda, yollar el ile gncelletirmeniz gerekir. Yollar ayrca, kendilerine karlk gelen arabirime ilikin ynlendirici zerinde de el ile gncelletirmeniz gerekir. Bundan sonra yollar IP ynlendirme tablosunda grnr.
30

SORUN: Otomatik statik RIP gncelletirmeleri almyor. Neden-1: stee bal arama arabirimleri bildiriler yaymlamayacak ekilde yaplandrlmtr. zm-1: Otomatik statik gncelletirmeleri kullanan, evirmeli istee bal arama arabirimleri iin istee bal arama arabirimlerini, giden paket protokol olarak RIP v2 ok noktaya yaynn kullanacak ekilde yaplandrnz. Ynlendirici baka bir ynlendiriciyi aradnda, her ynlendirici dier ynlendiricinin farkl bir alt ada bulunan IP adresi havuzundan bir IP adresi alr. Yaymlanan RIP iletileri alt a yayn adresine ynlendirildii iin her ynlendirici dier ynlendiricinin yollarla ilgili olarak yaymlanan isteini ilemez. ok noktaya yayn kullanrken, RIP istekleri ve bildirileri, ynlendirici arabirimlerine ilikin alt adan bamsz olarak ilenir. SORUN: Ana bilgisayar veya varsaylan yollar yaylmyor. Neden-1: RIP, varsaylan olarak, ana bilgisayar veya varsaylan yollar yayacak ekilde yaplandrlmamtr. zm-1: Ana bilgisayar yollar veya varsaylan yollarn yaylmas gerekiyorsa, RIP arabirimi zelliklerinin Gelimi sekmesinden, varsaylan ayarlar deitiriniz.

1.3 IGRP(Interior Gateway Routing Protocol) 1.3.1 IGRP Ynlendirme

IGRP(Interior Gateway Routing Protocol), 1980lerin balarnda RIPin yetersizliklerini gren Cisco firmas tarafndan oluturulmu bir protokoldr. IGRP, otonom sistemlerde kullanlan gl bir protokoldr. IGRP; an bant genilii (bandwith), gecikme sresi (delay), gvenilirlik (reliability), yk (loading) ve MTU deerlerine bakarak en iyi yolu bulmaya alr. IGRP, RIPe gre daha geni alarda alabilir. RIPin 15 atlama saysna kadar alabilmesine karn IGRP 255 atlama saysna kadar alabilmektedir. Bu da byk alarda olduka iimizi grr. En iyi ynlendirmeyi semek iin metrik tabanl ilem yapar. Kark metrik hesaplamalaryla yol bulmada ok baarldr. Metrik hesaplama ise zellikle gecikme zaman (delay) ve bant genilii (bandwidth) kullanr. Kark metrik hesaplamalar sayesinde kaynak ve hedef adres arasnda oklu yol bulma yeteneine sahiptir. En fazla 6 tane yol belirleyebilmektedir. RIPteki 30 saniyelik bekleme IGRPde 90 saniyedir. IGRP, alar bilgilendirerek 90 saniye aralklarla belli zerk bir sistem iin ynlendirme gncellemeleri yollar.[1][3]

31

ekil 1.17: Hzl metrik yol seimi IGRP bir i a geidi mesafe yn protokoldr. Mesafe yn protokolleri matematiksel olarak mesafeleri lmek suretiyle yolu hesaplar. Bu lm mesafe yn olarak bilinir. Mesafe yn protokol kullanan routerlar komu routerlarin her birine dzenli aralklarla bir ynlendirme mesaj iinde kendi ynlendirme tablolarnn tamamn ya da bir ksmn gndermek zorundadr. Varsaylan olarak IGRP ynlendirme protokolleri metrik olarak bant genilii ve gecikmeyi kullanrlar. lave olarak, IGRP bileik metrikleri saptamak iin deikenler bilekesinin kullanmnda konfigre edilebilir. Bu deikenler unlardr: Bant genilii Gecikme Yk Gvenilirlik

A iinde yaylan ynlendirme bilgisi olarak routerlar u aadaki ilemleri gerekletirir: Yeni alc adresleri tanmlamak Hatalar renmek IGRP nin tasarmndaki karakteristik noktalar unlardr: Tanmsz ve karmak topolojileri ynetmek iin ok ynllk Farkl bant genilii ve gecikme zellikleri iin gereken esneklik ok geni bir a zerinde alma lei Sonu olarak IGRP, RIPe oranla daha gl ve byk alarda kullanlabilecek bir protokoldr.[3]
32

1.3.2 IGRP Yaplandrmas

IGRPnin dzgn yaplandrlm olup olmadn dorulamak iin kullanlan deiik komutlar vardr. Bunlarn en yaygn olanlarndan ikisi show ip route komutu ve router igrp komutlardr. IGRP gnderim ilemini konfigre etmek iin, router igrp komutunu kullanrz. IGRP gnderim ilemini sona erdirmek iin bu komutun no biimini kullanrz. RouterA(config)# router igrp sayi RouterA(config)# no router igrp say IGRP ilemini tanmlayan zerk sistem numaras 1dir. Ayn zamanda gnderim bilgisini etiketlemekte de kullanlr. IGRP gnderim ileminde a listesini belirtmek iin network router konfigrasyon komutunu kullann. Bir girii silmek iin komutun no biimini kullannz.[1] IGRP nin dzgn bir ekilde yaplandrldn kontrol etmek iin show ip route komutunu giriniz ve I ile gsterilen IGRP yolunu arayn IGRP konfigrasyonunu kontrol eden dier ilave komutlar unlardr: Show interface arabirim Show running-config Show running-config interface Showrunning-config begin interface Show running-config begin igrp Show ip protocols

Ethernet arabiriminin dzgn yaplandrlp yaplandrlmadn dorulamak iin show interface fa0/0 komutunu giriniz. IGRP nin router zerinde aktif olup olmadn grmek iin show ip protocols komutunu giriniz.[1] IGRP yaplandrmas srasnda bir otonom sistem numarasna ihtiyacnz vardr. Router(config)# router igrp otonom_sistem_numaras Router(config-router)# network ag_adresi IGRP, classfull bir protokol olduundan a adresini de classfull olarak tanmlamanz gerekir. IGRP ile yk dengeleme yaplabileceini sylemitik. Bunun iin: Router(config-router)# variance multiplier multiplier parametresi ile karmak metrik deerlerinin ka kat kadar oranda dengeleme yaplaca belirtilir. Router(config-router)# traffic-share {balanced | min}

33

Yk dengeleme (balanced) ile metrik ve oklayc (multiplier) deerlerine bal olarak yk dengeleme yaplaca belirtilir. Min ile ise minumum uzakla sahip olan yola ynlendirme yaplmas salanr. n tanml olarak traffic-share parametresi yk dengeleme (balanced) yaplandrmasndadr.[1] IGRP protokol, daha ok tetiklenmi gncellemeler kullandndan daha hzldr. Debug komutunu igrp parametresiyle altrdnzda ayrntl igrp analizi yapabilirsiniz. Router# debug ip igrp Router'lar zerindeki routing yaplandrmasn grmek iin u komutlar kullanlr: show ip route show protocols show ip protocol debug ip rip debug ip igrp events debug ip igrp transactions Show Protocol komutunun kullanlmas: 2501A#sh protocol IGRP, performans kontrol etmek iin u zamanlayclar (timer) kullanr: Update timer: Gnderilecek mesajlarn skln dzenler. Varsaylan deeri 90 saniyedir. Invalid timer: Bir ynlendirmenin geersiz olduunu belirlemeden nce bekleme sresidir. Holddown timer: Bekleme zaman Update timer zamannn katnn 10 saniye fazlasdr. Flush timer: Yn bilgisinin ynlendirme tablosunda flash edilmesinden nce geecek zaman belirtir.[1] IGRP protokolnn yaplandrlmas iin u komutlar kullanlr: Router # config t Router (config) # router igrp 10 Router (config -router) # network ip adresi

1.3.2.1 IGRP Ynlendirme Algoritmas

IGRP ynlendirme ilemini yaplandrmak iin router igrp yaplandrma komutu kullanlr. IGRP ynlendirme ilemini sonlandrmak iin bu komutun no formu kullanlr. IGRP yaplandrmasn aadaki gibi gerekletirebiliriz: Router(config)# router igrp 100 Router(config-router)# network 10.0.0.0

34

Bu konfigurasyonun RIPden fark grdmz gibi 100 ile belirtilen deerdir.Bu deer AS (Autonomous System) numarasdr. Aada IGRP ynlendirme algoritmas iin komut sz dizimi verilmitir. RouterA(config)# router igrp as-number RouterA(config)# no router igrp as-number

Burada AS (Autonomous system) numaras IGRP ilemini tanmlar. Aada AS no 101 iin IGRPnin nasl yaplandrlaca gsterilmitir.[1]

1.3.2.2 Autonomous Systems

Autonomous systems (AS), ortak bir routing stratejisini paylaan bir ynetim altndaki network topluluklardr. Bu topluluk d dnyaya tek bir birim olarak gzkr. The American Registry of Internet Numbers (ARIN), herhangi bir hizmet salayc (ISP), ya da bir a yneticisi her ASye 16 bitlik bir numara atar. Ynlendirme protokolleri, rnein Cisconun IGRPsi, AS numaras gerekliliini art koar.

ekil 1.18: Autonomous systems Autonomous sistemler (AS) genel an daha kk ve ynetilebilinir alara blnmesini salar. Her bir ASin kendi kurallar vardr. Ayrca kendilerini dnya zerindeki dier ASlardan ayran benzersiz birde AS numaralar vardr.[1]
35

ekil 1.18de konfigrasyonda AS numaras olarak 100 verilmitir. Bu router IGRP ynlendirme bilgilerini sadece AS numaras 100 olan routerlarla paylaacaktr. Bu ekilde kontrol sreci de kolaylamtr. RIPdeki gibi analiz yapmak istediimizde aadaki komutu altrrz: Router# debug ip igrp

1.3.2.3 IGRP Metrikleri

Show ip protocol komutu, router zerinde kullanmda olan ynlendirme protokollerine ilikin a bilgisi, filtreler ve parametreleri grntler. Bu, K1-K5 metrik deerlerini tanmlar ve maksimum atlama miktarna ynelik bilgi salar. K1 metrii bant geniliini ve K3 metrii gecikmeyi temsil eder. Varsaylan olarak K2, K4 ve K5 in metrik deerleri 0 olarak ayarlanmken K1 ve K3, 1 olarak ayarlanmtr.[1] Bu tmleik metrik RIPin bir alc adresi yolu seimi esnasnda kulland metrik atlamadan daha kesin doruluktadr. En kk metrik deere sahip olan yol en iyi yoldur. IGRP nin kulland metrikler unlardr: Bandwith yoldaki en dsk bant genilii Delay yol boyunca olan toplam arabirim gecikmesi Reliability alc adreslerine ynelik linklerdeki gvenilirlik Load Alc adresine ynelik saniyede gnderilen bit says tabanl yk MTU - yolun maksimum aktarm birim deeri

IGRP tmleik metrik kullanr. Bu metrik, band genilii, gecikme, yk ve gvenirliin bir fonksiyonu olarak hesaplanr. Varsaylan olarak, sadece bant genilii ve gecikme gznnde bulundurulur. Dier parametrelerin sadece konfigrasyon dorultusunda aktifletirilecei ya da aktifletirilmeyecei dnlr. Gecikme ve bant genilii deerlerle llmez, fakat gecikme ve bant genilii arabirim komutlarna yerletirilmilerdir. Yksek bant geniliine sahip bir balant ve dk toplam gecikme daha kk bir metrie sahip olacaktr.[1]

1.3.2.4 IGRP Yollar

IGRP tip yol bildirir: Sistem D

36

 yollar, bir router arabirimine bal olan a ile o an alt a arasndaki yollardr. Eer bir routera bal a alt a olarak yaplmam ise IGRP i yollara bildirimde bulunmaz. Sistem Sistem yollar, zerk sistemin iinde kalan a yollardr. Cisco IOS yazlm sistem yolarn dorudan bal olan arabiriminden alr ve sistem yol bilgisi dier bir IGRP tarafndan salanr. Sistem yollar alt a bilgilerini iermez. D D yollar, zerk sistemin dnda kalan a yollardr ve son nokta a geidi tanmlamas yaplrken gz nne alnr. Cisco IOS yazlm, IGRP nin salam olduu d yollar listesinden bir son nokta a geidi seer. Yazlm, eer daha iyi bir yol bulunmaz ise son nokta a geidini kullanr. Eer zerk sistemler d aa birden fazla balantya sahipse farkl routerlar son nokta a geidi olarak farkl routerlar seebilir.[1]

ekil 1.19: IGRP Yollar

1.3.2.5 IGRP Dayankllk zellikleri

IGRP dayanklln srdrmek iin pek ok zellie sahiptir. Bunlar: Tutucular Kesime noktalar Mantksal karm gncellemeleri Tutucular Tutucular, uygun olmayan yollardan gelen dzenli gncelleme mesajlarn engellemek iin kullanlrlar. Bir router devre d kaldnda komu routerlar bunu dzenli gelen gncelleme mesajlarnn olmay ile tespit ederler.
37

Kesime noktalar Kesime noktalar, bir bilginin geldii ynde geri routera gnderilmesini belirtmenin yararl olmad dncesinden kaynaklanr. Kesime noktas, gnderim dngsn engeller. Mantksal karm gncellemeleri Kesime noktalar, komu routerlarla olabilecek gnderim dnglerini engellerler. Fakat mantksal karm gncellemeleri byk lekli gnderim dnglerini bertaraf etmek iin gereklidir. Genel ifadesiyle gnderim metriklerindeki art gnderim dngsn gsterir. Mantksal karm gncellemeleri daha sonra silinmek zere yola gnderilir ve tutuculara yerletirilir. IGRP ile mantksal karm gncellemeleri sadece metrik yolda 1.1 ya da daha fazla bir art var ise gnderilir. IGRP ayn zamanda pekok sre tutucu ve zaman aral ieren deikenler salar. Bunlar; zamanlayc gncellemesi, geersizlik zamanlaycs, zaman tutucu ve boaltma zamanlaycdr.[1] Zamanlayc gncellemesi, gnderim gncelleme mesajlarnn hangi sklkta gnderildiini belirler. Bu deiken iin IGRPin varsaylan deeri 90 saniyedir. Geersizlik zamanlaycs, bir routerin daha nceden geersizlii belirtilmemi zel bir yolda gnderim gncelleme mesajlarnn olmad durumda ne kadar bekleyeceini belirtir. Bu deiken iin IGRP nin varsaylan deeri defa gncelleme periyodudur.[1] Zaman tutucular, zayflndan dolay yok saylan yollarla ilgili toplam zaman bilgisini tutarlar. Bu deiken iin IGRP nin varsaylan deeri 10 saniyenin zeri iin defadr. Son olarak, boaltma zamanlayclar, bir yolun gnderim tablosundan karlmasndan nce ne kadar zamann gemesi gerektiini belirler. Varsaylan deeri yedi defadr. Gnmzde IGRP artk yalanm durumdadr. Alt a maskelemesi ve deiken uzunluu konusunda eksikleri vardr. Cisco, bu sorunu gidermek iin IGRP nin 2. Versiyonunu karmak yerine IGPR nin baaryla gelitirilmi eklini yapmtr (EIGRP).

1.3.3 IGRP Sorunlarnn Tespiti ve Giderilmesi

ou IGRP konfigrasyon hatas yanl yazlm a bildirimlerini, bitiik olmayan alt alar, ya da yanl zerk sistem numaralarn ierir. IGRP ynlendirmelerinde sorun giderirken, ynlendiricilerin, ynlendirme gncellemelerini birbirlerine yaynladndan ve metriklerin doru olarak yaplandrldn dorulamak gerekir. Eer show ip route komutu kullanlyorsa ve istenilen hedef a ynn tabloda gremiyorsak ynlendirme gereklemez. IGRP ynlendirmelerinin sorun giderilmesinde tavsiye edilen komutlardr.[1] Debug ip igrp events Debug ip igrp transactions Show ip protocols Show interface Show ip route
38

Bu komutlarn aklamas ise ksaca yledir: Debug ip igrp events: Her bir gncellemenin kaynan/hedefini ve her bir gncellemedeki yn saysn dorular. Debug ip igrp transactions: Ynlendiriciler aras IGRP ynlendirme gncelleme ilem bilgisini grntle ve onaylamak iin kullanlr. Show ip protocols: IGRP ilem parametrelerini grntler. Show interface: Bu komut metrik deerlerinin dorulanmasn salar. Show ip route: Btn ynlendirme tablosunun ieriini gsterir.

1.4 RIP ve IGRP nin Karlatrlmas

RIP ve IGRP alma mant olarak birbirlerine genel anlamda benzemektedirler ancak uygulamalarnda farkllklar vardr. Tablo 1.9da RIP ve IGRP arasndaki farklar zerinde durulmaktadr.

Tablo 1.9 RIP VE IGRP zelliklerinin Karlatrlmas IGRP metrik deerini RIP in metrii ile karlatracak olursak eer, bir yolun gerekte ne kadar iyi olduunu belirleyen IGRP nin metriidir. nk IGRP' de, bir yolun metrik deeri, gncellemenin alnd arabirimin, bant geniliini (bandwidth) ve gecikme sreleri (delays) bilgileri kullanlarak hesaplanmaktadr. Metrik hesaplamasnda, bant genilii ve gecikme srelerinin hesaplanmas, sadece geilen router says (atlama says) hesaplamasndan daha anlamldr. Ayrca, IGRP asnda, ok sayda router geilen ama ok hzl hatlarla kurulu olan yol kullanlabilecek bir yoldur.[1] RIP metrik olarak sadece atlama says (geilen router says) kullanmaktadr. Yollarla ilgili komulardan alnan gncelleme bilgilerinde yer alan metrik deerleri, o yola ulancaya kadar geilecek router'lar belirtmektedir. Bir gncellemeyi gndermeden nce, router metrik deerini tm alt a bilgileri iin 1 arttrmaktadr. Son olarak, gncellemelerde maske gnderimi konusuna deinecek olursak, bu sizin a zerinde deiken uzunluklu alt a maskesi (VLSM, variable length subnet mask) kullanp kullanmamanza baldr. RIP ve IGRP uzaklk vektr ynlendirme protokolleri VLSM'i desteklemezler. Bu sebeple gncellemelerde maske kullanmazlar.[1]

39

1.5 RIP i IGRP ye Dntrme

IGRP nin 1980 l yllarn banda oluturulmasyla Cisco sistemleri i routerlar arasnda datagram gnderme konusunda RIP kullanmyla ortaya kan sorunlar zen ilk firmayd. IGRP, roterlar arasndaki a gecikmesi ve bant geniliini inceleyerek dahili ada en iyi yolu tespit eder. IGRP bir sonraki olacak gnderim atlamas zerindeki anlamazlktan kaynaklanan ynlendirme dnglerinden kanmak iin RIP den daha hzl yaknlar. Dahas, IGRP RIP in atlama miktar snrn paylamaz. Bunun ve RIP zerindeki dier gelitirmelerin neticesi olarak IGRP ok yaygn, kompleks ve topoloji itibariyle ok yaygnlk kazand.[1] RIP i IGRP ye dntrme aamalar unlardr: Dntrlecek router zerindeki mevcut RIP leri dorulaynz. IGRP yi router A ve router B zerinde konfigre ediniz. Router A ve Router B zerinde show ip protocols giriniz. Router A ve Router B zerinde show ip route giriniz.

Tablo 1.10: IGRPye dntrme aamalar

1.5.1 RIP ve IGRP Yaplandrmasn Dorulama

Bu blmde RIP, IGRP ve dier ynlendirme ilemlerinin doru yaplandrlmadn renmek iin gerekli komutlarn sz dizimi tanmlanacaktr. Bu amala show ip route ve show ip protocols komutlar show ip protocols komutu router zerinde IP trafiini hangi ynlendirme tadn gsterir. yaplandrlp ve amalar kullanlabilir. protokolnn

40

Tablo 1.11: show ip protocols komutunun kts show ip route komutu ynlendirme algoritmas vastasyla komu routerdan alnan ynlendirme bilgilerinin dorulanmas iin kullanlr.

Tablo 1.12: show ip route komutunun kts

41

2-BALANTI DURUMU YNLENDRME PROTOKOLLER 2.1 Balant Durumu (Link State) Ynlendirme
Hem balant-durumu (link-state) hem de uzaklk vektr (distance vector) ynlendirme protokollerinin ortak amac, o an ki en iyi yollara gre ynlendirme tablosunu doldurabilmektir. Her ki protokol tipinin arasndaki fark, bu isi nasl yaptklarnda yatmaktadr. kisi arasndaki sylenebilecek en byk fark, uzaklk vektrnn duyurusunda, a ile ilgili ksmi bilgiye sahip olunmasdr. Bu bilginin kstl olmasndaki ana neden, ynlendirme bilgilerinin komudan renilmi olmasndr. Uzaklk vektrnde (distance vector), bir router gncelleme ald zaman, ald gncelleme bilgisinde komusunun ardndaki router'lar hakknda hibir bilgiye sahip deildir. Balant-durumu (link-state) ynlendirme protokolnde ise bunun tam aksine, a ile ilgili byk bir topolojik bilginin duyurulmas sz konusudur. Balant-durumu protokolnde, router'lar, ynlendirme bilgilerini dei-toku etmeden nce komu router'lar renmelidirler.[1][4] ekil 2.1'de balan-durumu (link-state) ynlendirme protokol ile neyin duyurusunun yapld gsterilmektedir.

A topolojisi, ekil 2.1.ada belirtilmektedir. ekil 2.1.bde ise, tm a topolojisinin gncelleme anndaki durumu tanmlanmaktadr. Balant-Durumu (Link-state)'te Router B, Aya yolun olmas gereken metriini gndermektense, kendisinin aa bal olduu tm hatlarnn metriklerini Aya gndermektedir. Ayrca, Router B, Aya a zerindeki btn yollar da sylemektedir ki bu yol bilgilerinde o yola ait alt alar ve onlarn anlk durum bilgisinin ne olduu da yer almaktadr. Gerekte, btn an haritas, her hattn maliyetini de ierecek ekilde Aya veriliyormu gibidir. [1]

42

Router Ann balant-durumu (link-state) ynlendirme protokol, rendii tm a topolojisinin bilgisini kullanarak, topoloji zerindeki tm alt alara giden tm yollar hesaplamadan geirerek, en dk maliyetli yollar ortaya karmaktadr. kard yol bilgisinde rnein, 10.1.1.0 alt an maskesiyle (255.255.255.0) birlikte deerlendirmektedir. Eer ayn alt aa giden birden fazla yol mevcutsa, balant-durumu (link-state) ynlendirme protokol en dk metrikli (maliyetli) yolu seecektir. Yine rnekteki 10.1.1.0 alt ana gitmek iin, Router Adan kan paketler, Router C zerinden geii tercih edeceklerdir, nk C zerinden gidi yolu maliyeti en dk yol olarak grlmektedir. Uzaklk vektr (distance vector) protokollerinden farkl olarak, balant-durumu protokolleri, ynlendirme gncellemeleri (routing update) iinde bir bakasna yol metrii sylemez ya da bir bakasndan yolun metriini almazlar. Doal olarak aldklar gncelleme bilgilerindeki tm ierii kullanarak, yol metrik bilgisini kendileri hesaplayarak bulurlar. rnein, uzaklk vektr protokollerinde, Router B, Aya 10.1.1.0 alt ama metrik 3 ile ulalr tarznda bir gncelleme bilgisi gndermektedir. Ancak balant-durumu protokollerinde ise, router gncellemelerde, a topolojisinde yer alan alt a ile ilgili btn hatlarn maliyet deerlerini renmekte, ardndan kendisi hesaplama yaparak, 10.1.1.0 alt ana gidi metriini bulmaktadr. Bunu yaparken, router, o alt aa ulama imkn tanyan btn yollarn tek tek toplam maliyetlerini hesaplamaktadr. rnein, Router A 10.1.1.0 alt ana gitmek iin iki farkl yol bulmutur, bunlardan biri 220 metrik maliyeti ile C zerinden 10.1.1.0 alt ama ulamak, dieri ise 310 metrik maliyeti ile D zerinden 10.1.1.0 alt ana ulamaktr. Her iki yol iinde, A, bir sonraki router (next hop) olarak Byi kullanmaktadr. Bu sebeple, Router A, 10.1.1.0 alt ana ulamak iin, ynlendirme tablosuna bir sonraki router adresi olarak Bnin ilgili arabiriminin IP adresini girmektedir. Ayn ekilde, Router B'de ayn alt aa gitmek iin tm ilgili yollarnn maliyetlerini hesaplamaktadr. 10.1.1.0 alt ama C ya da D zerinden gidilebileceini alglayan B, yapt maliyet hesaplamalar sonucunda, en iyi yolun (en iyi metrik deerinin) C zerinden kurulabilecei sonucunu karmaktadr. Bylece B, ynlendirme tablosuna 10.1.1.0 alt ana gidi iin bir sonraki router adresi olarak C' yi eklemektedir.[1]

43

Balant-Durumu ynlendirme protokollerinde yollarn hesaplanmas iin kullanlan algoritmaya SPF (Shortest Path First- En Ksa Yol ncelikli) algoritmas ad verilmektedir. Bu algoritma bazen Dijkstra SPF algoritmas ya da ksaca algoritmay bulan kiinin ad olan Dijkstra olarak da bilinmektedir. ekil 2.1.bye baktnzda, Adan 10.1.1.0a giden iki ayr yol grlmektedir ve bu iki yolun en dk maliyetli olan rahatlkla bulunabilmektedir. Routerlar dier routerlarn ve alt alarn listesi ve hangi alt an hangi routerlara bal olduu bilgisine sahiptirler. SPF algoritmas, tm topoloji bilgisini ileyer ve sonuta her bir alt aa giden en iyi yolu metrii ile beraber bulmaktadr.

2.1.1 Dng Oluumunu Engelleme (Loop Avoidance)

SPF algoritmas yardmyla hazrlanan topoloji veritaban, SPF ile oluturulma srecinde dng oluumundan zaten uzak tutulmaktadr. Uzaklk vektrnden farkl olarak, balantdurumu protokollerinin dng oluumunu engelleme gibi bir ihtiyac yoktur. Dolays ile split-horizon kural ve "hold-down" zaman gibi zelliklere de ihtiya duymamaktadr. Balant-durumu (link-state) protokolleri, servis d kalan router'lar ve alt alarla ilgili bilginin hzla datlmasn salayarak, dng oluumunu engellemektedir. Bu yzden, herhangi bir balantnn ya da router'n servis d kaldn fark eden router, o an bu yeni durumu komularna tama yntemiyle (flood) aktarr. Yeni durumla ilgili bilgiyi alan router'lar de kendi, komularna ayn yntemle yeni durumu duyurur. Bu ekilde, adaki tm router'lar yeni durumdan haberdar edilmi olur. (Bu yntem sanki uzaklk vektr protokollerindeki tetiklenmi -ani- gncelleme (triggered update) gibi almaktadr, ancak burada sz edilen bilginin yaylma stili zaten balant-durumu protokollerinin isel yapsnda mevcut olup farkl bir zellik gibi adlandrlmamakta ve alglanmamaktadr). ou uzaklk vektr protokollerinin kararllk seviyesine ulamak iin harcad zaman engellemek iin kullanlan zellikler tarafndan harcanan sreleri kapsamaktadr. rnein, tek bana hold-down zaman bile, kararllk -seviyesine ulamak iin birka dakika gecikmeye sebep olmaktadr. Ancak, balant-durumu (link-state) protokollerinde, bu tip dng oluumunu engelleme zellikleri kullanlmad iin, kararllk seviyesine ulama (convergence time) ok hzl gereklemektedir.[1]

2.2 OSPF (Open Short Path First) 2.2.1 OSPF Ynlendirme

Bir nceki blmde Balant-Durum protokollerinden bahsetmitik. Balant-Durum protokolleri iin sylenen her ey OSPF iin de geerlidir. Balant-Durum protokolleri, router'n ilk ald (boots) zaman annda broadcast yaynnda bulunarak topoloji bilgisini tm arabirimlerinden gndermez. Bunu yerine, nce komularn kefettii sre balatr (Komular dinamik olarak kefedilme yerine, elle de statik olarak da girilebilir). Komular dier router'lardr ve onlarda ayn balant-durumu (link-state) protokoln kullanarak ayn alt a paylamaktadrlar. Komular birbirlerini renir renmez, birbirleriyle topoloji bilgilerinin (topoloji veritaban diye adlandrlan) bir kopyasn dei-toku ederler ve ardndan SPF algoritmasn altrarak yeni yollar (new routes) hesaplamaya balarlar.

44

Router bir komusunu belirledikten sonra, bu router'lar birbirleriyle kendi topoloji veritaban bilgilerini dei-toku (takas) ederler.OSPFin kulland, topoloji bilgisini ieren birka farkl paket tipi- LSU (Link State Updates-balant-durumu gncellemeleri) ve DD (Database Description-Veritaban Tanm)- vardr. OSPF, topoloji bilgisini ieren paketlerin dnda, bunlar kadar nemi birde kendi LSA (Link State Advertisements, Balant-durumu Duyurular) duyuru paketlerini kullanmaktadr. rnein, tek bir balant (link) bilgisi ieren LSA paketi, o balantnn ait olduu alt an adres bilgisini, maskesini, maliyetini (metrik deeri) ve dier bilgilerini iermektedir. Ayrca, OSPF ynlendirme bilgilerinin (routing information) dei-tokuu gvenilir bir protokol (reliable protocol) ile gerekletirilmektedir. Gvenilir protokol kullanmnn altnda yatan sebep, LSU paketinin kaybolmas durumunda tekrar transfer edilmesini salanmaktr. Bylece, bir router komusuyla ynlendirme bilgisini dei-toku ederken, komusunun tm LSA paketlerini alp almadn da kesin olarak bilebilme ansn elde etmektedir.[1] OSPF ile yollarn ilk defa renilmesine ilikin temel aadaki gibidir. 1. Her router, tm arabirimlerinde yer alan komularn kefeder (discover). Tm komularn listesi, bir komu tablosunda tutulur. 2. Her router, komularyla topoloji bilgisini (LSAleri ) dei-toku ederken, gvenilir bir protokol kullanmaktadr. 3. Her router rendii topoloji bilgisini, topoloji veritabanna yerletirir. 4. Her router, kendi topoloji veritaban zerinde SPF algoritmas altrarak, veri tabanna kaytl olan tm alara giden en iyi yollar hesaplayarak bulur. 5. Her router, bulduu en iyi yollar IP ynlendirme tablosuna (IP routing table) yerletirir.

Balant-durumu protokolleri, router'larn ok almasn (ilem gc) ve ok bellek harcamasn gerektiren protokollerdir. Balant-durumu (link-state) ynlendirme protokol altran bir router, uzaklk vektr (distance vector) altran bir router'a gre daha fazla bellek ve ilem gc kullanmaktadr. Topoloji gncellemeleri esnasnda, balant-durum protokolleri uzaklk vektr protokollerine gre daha fazla bytelk bilgi gnderir. Buna ramen OSPF tm yol bilgilerini belli periyodik zaman aralklarnda gndermedii iin, OSPF'nin toplam gnderdii verinin byte olarak miktar, uzaklk vektrne kyasla ok az olabilir. Bunun yan sra, balant-durumu (link-state) ynlendirme protokolleri, ynlendirme tablosunun (routing table) dnda, bir de komu tablosu ve topoloji veritaban diye adlandrlan ek tablolar kullanmaktadr. Herhangi bir arabirimin (ya da hattn) kapanmas ya da almas durumunda ise, SPF algoritmas her eyi yeniden hesaplamak zorundadr. Bu ise algoritma iin her router zerinde daha fazla bellek ve daha gl ilemci ihtiyac anlamna gelmektedir. [1] Ancak, ihtiya duyulan bellek ve ilemci gereksiniminin azaltld baz tasarm rnekleri vardr. OSPF ile ilgili nemli bir dier konu ise, kararllk seviyesine ulama (convergence) hzdr. OSPF, uzaklk vektr protokollerine gre daha hzl kararllk seviyesine ulamaktadr. Hzl biimde kararllk seviyesine ulamak, her zaman ynlendirme protokolleri iin nemli bir zelliktir.

45

2.2.1.1 OSPF Protokolleri ve almas

Bu blm, OSPF protokolnn nasl altnn daha iyi anlalmas iin routern ilk ald andan balanp, OSPF ile ilgili ilettii srelerin srasna bal kalnarak ele alnacaktr.

2.2.1.1.1 OSPF Routerlarnn Router Kimlik Numaras (Router ID) ile Tanmlanmas
OSPF topoloji veritaban, alt a adreslerinin listesini tutmaktadr (alt a adresleri, balantlar (links) diye isimlendirilir, bu sebeple oluturduklar listeye de balant-durumu veritaban denir). Ayrca router'larn da bir listesi tutulmaktadr. Listede tm kaytl router'lara bal olan alt alar da yer almaktadr. Balantlarn (alt alarn) ve router'larn listeleriyle donanm olan router, SPF algoritmasn altrarak, tm alt alara giden en iyi yollar bulabilmektedir. Alt alar ieren veritaban girdileri, alt a adresi (subnet number) ve ilgili maske neki (prefix) ile kolayca tanmlanabilmektedir. OSPF, veritabannda tuttuu router'lan, birbirlerinden ayrt edebilecei, onlara ait tekil tanmlamalar yapabilecei bir kavram kullanmaktadr(OSPF RID (Router ID)). OSPF, RID numaralar sayesinde, veritabannda herhangi bir karklk olumasna izin verilmeksizin, tm router'larn birbirlerinden ayrt edilmesi salanmaktadr. Herhangi iki router'n ayn OSPF RID numarasna sahip olabilmesi de imknszdr. OSPF RID tanmlamas iin, router'a ait bir IP adresi kullanlmaktadr. nk routerlarn IP adresleri birbirleriyle akmayacak (duplicate) biimde ayarlanmaktadr. Elbette, bir router'n birden ok arabirimi ve birden ok IP adresi bulunabilmektedir. Dolaysyla, bir Cisco router'n OSPF RID numarasn belirleyebilmesi iin kulland kriterler aada verilmektedir: Router ncelikle, alr vaziyette olan yerel geri dn -loopback- arabirimi olup olmadna bakar. Eer alr durumda (ak) yerel geri dn (loopback) arabirimleri varsa, bunlarn IP adreslerine bakar. Saysal deeri en byk olan IP adresi, o router'n OSPF RID numaras olarak kullanlr. Router'da, alr durumda bir yerel geri dn (loopback) arabirimi yoksa, o zaman router alr durumdaki dier tm arabirimlerinin IP adreslerine bakar. Saysal deeri en byk olan IP adresi, o router' n OSPF RID numaras olarak kullanr. Her router, OSPF protokolnn almaya balad andan itibaren, OSPF RID numarasn semektedir. Eer OSPF ynlendirme protokol almaya balam ve ardndan tm dier arabirimlerin de almas tamamlanmsa, mevcut en byk IP adresi OSPF RID olarak seilmektedir. Seilen OSPF RID numaras, OSPF protokolnn tekrar balatlmas (restart) gibi bir sre ortaya kmad mddete deimez.

2.2.1.1.2 Komularla Hello Diyerek Tanma

Bir router, OSPF RID numarasn belirledikten sonra, dier arabirimlerinin de ak hale gelmesiyle, artk OSPF protokol konuan komularyla tanmaya hazr demektir. OSPF router' lar ayn alt a paylayorlarsa komu olabilirler. OSPF konuan dier router lar
46

kefetmek iin, router OSPF Hello paketlerini oklu datm (multicast) yntemiyle tm arabirimlerinden gnderir ve karlnda da o arabirimler zerindeki komularndan OSPF Hello paketlerini almay bekler. ekil 2.2de konu anlatlmaya allmtr.[1]

Router A ve Bnin her ikisi de LAN zerinden Hello mesajlar gndermektedirler. Hemen ardndan, iki router birbirleriyle topoloji bilgisini dei-toku etmeye balamaktadr. Topoloji bilgilerinin almnn ardndan Dijkstra algoritmasn altrarak, bulduklar en iyi yollara ynlendirme tablosunu (routing table) oluturmaktadrlar. Hello mesajlarnn u zellikler bulunmaktadr:

Hello mesaj, IP paket balnn (paket header) hemen arkasna yerletirilir. Hello paketleri oklu datm(multicast) IP adresi olan 224.0.0.5 adresine gnderilir. OSPF routerlar, 224.0.0.5 oklu datm (multicast) IP adresine gnderilen tm
paketleri dinlemektedirler.Burdaki ama Hello paketlerini alabilmektir. Routerlar aldklar "Hello" paketlerinin ieriinden ok nemli bilgiler edinmektedirler. Hello paketleri ierik olarak, gnderen routern Router Kimlik Numarasn (R1D), Etki Alan Kimlik Numarasn (Area ID), Hello zaman aral bilgisini (Hello interval), yok olma zaman aral bilgisini (dead interval), router ncelik seviyesini (priority), atanm router (designated router), yedek atanm router' (backup designated router) ve gnderen routern ayn alt adan tand komu router'larn listesini tamaktadr.[1] Komularn listesinin tutulmasnn, Hello mesajlama srecinde nemli bir yeri vardr. rnein, Router A, Bden bir Hello mesaj ald zaman, B'ye Hello mesajn aldn bir ekilde bildirmesi gerekmektedir. Bunu yapabilmek iin, Router A, Bnin RID numarasn, oklu datmla gnderecei bir sonraki Hello mesajndaki OSPF komu listesine eklemektedir. Ayn ekilde, Router B, Adan ald Hello mesaj erisindeki Ann OSPF RID numarasn, bundan sonra gnderecei Hello mesajndaki (veya mesajlar) komu listesine (list of neighbors) kaydedecektir.[1]

47

2.2.1.1.3 Komu Olmaya alrken kabilecek Potansiyel Problemler

Ayn alt ada olup da birbirlerinden Hello mesaj almasna ramen, yine de komu olamayan routerlar vardr. OSPFde ayn alt adaki routerlar, takas ettikleri Hello paketlerinde birbirlerine gnderdikleri baz parametereler zerinde anlamalar gerekmektedir; eer anlaamazlarsa komu da olamazlar. Karlkl komu olmak isteyen routerlarda aadaki kriterler uyumaldr: Alt a in kullanlan alt a maskesi (subnet mask) Alt a adresi (bu adres, router'n o arabiriminin IP adresi ve alt a maskesinin VE operatrnden geirilmesi ile elde edilmektedir) Hello Zaman Aral (Hello interval) Yok olma Zaman Aral (Dead Interval) OSPF Etki Alan Numaras (OSPF Area ID) Eer belirtilen maddelerden en az bir tanesinin uyumamas sz konusu olursa, routerlar komu olamazlar. Bu noktaya kadar verilen detaylar adm adm zetleyecek olursak; 1. Her router OSPF'i balatr ve RID numaras elde eder. 2. Routerlar Hello paketleri aracl ile birbirlerine komu olup olmadklarn kefederler. 3. Routerlar, komularyla ift-ynl iletiime geebildiklerini, komularndan ald Hello paketi erisinde kendi RID numarasn grmesiyle anlar. Komu olan routerlar, sonu olarak birbirleri arasnda topoloji bilgisini dei-toku etmeye hazr hale gelmilerdir. Bir sonraki adm, her bir LAN iin DR (Designated Router, Atanm Router) seimi yapmaktr.[1]

2.2.1.1.4 Atanm Router Kullanarak OSPF Ykn Azaltmak

Baz durumlarda, router'lar arasnda LSAlar ieren DD (Database Description, Veritaban Tanm) paketlerinin dei-tokuu yaplmadan nce DR'nin (Atanm Router) seilmi olmas gerekmektedir. LAN blmlemeleri in DR'lere mutlak ihtiya vardr ve bazen (topoloji ve yaplandrmaya bal olarak) Frame Relay ve ATM'de de DR seimine ihtiya duyulabilmektedir. DR kavram sayesinde, ayn alt a zerinde OSPF, konuan bir sr router'n sebep olaca trafik yk azaltlm olacaktr. Elbette, tek bir LAN blmlemesi (segment) zerine bir sr router taklabilir. Zaten bunun iin LAN zerinde DR seimi, mutlak yaplmas gereken zorunlu bir elemedir. rnein, tek bir LAN alt ana bal 10 adet router olduunu farz edelim. Her routern, dier routerara da ynlendirme gncellemesi gndermesine izin verelim. Bu durumda, her router dokuz komusuna gncelleme gnderecektir. Karlkl topoloji gncellemeleri ise 45 farkl komu ift arasnda gerekleecektir. Bu neredeyse hep birbirinin tekrar (redundant) olan bilgiler gnderilmesine sebep olacaktr. Halbuki, ekil
48

2.3te de grld gibi, DR seimiyle, ayn LAN zerinde ynlendirme gncellemeleri DR zerinden yaplandrlacaktr. Yani, dokuz routern sadece DR ile gncelleme yapmas anlamna gelmektedir ki bu OSPFnin getirecei ykn tamasn (flooding) ok ciddi boyutlarda drm olacaktr.[1] Bir router, DR seip semeyeceine ve bu konuda ilgili dier ilemleri gerekletirip gerekletirmeyeceine, arabiriminin OSPF a tipine (interface network type) bakarak karar vermektedir. rnein, noktadan-noktaya olan balanty salayan arabirimin varsaylan OSPF a tipi noktadan-noktaya'dr.Bu sebepten bu arabirim iin DR seimine gerek yoktur. Benzer biimde, LAN arabirimleri iin varsaylan OSPF a tipi broadcast'tir, bu yzden mutlaka DR seimi yaplmak zorunluluu vardr. Frame Relay gibi NBMA (NonBroadcast MultiAccess, Broadcast olmayan oklu Eriim) alar iin, OSPF a tipinin be farkl varyant farkl seeneklerle yaplandrlabilmektedir. Bu yaplandrmalardan bazlarnda DRye gereksinim duyurulurken, bazlarnda DRye ihtiya yoktur (Bu be farkl yaplandrmay salamak zere ip ospf network a-tipi komutu kullanlmaktadr). Ynlendirme bilgilerinin dei-tokuu iin DR, ok nemli bir kavramdr. Bu yzden, herhangi bir sebeple DRnin ortadan kalkmas durumu, kararllk seviyesine eriimde gecikmelere yol aacaktr. OSPF, DRnin servis d kalmas ya da balantsnn kopmas gibi durumlarda, DRnin grevini stlenecek BDR (Backup DR, Yedek Atanm Router) kavramn ortaya koymaktadr.[1]

2.2.1.1.5 Atanm Routern (DR) Seim Sreci

DRye mutlak ihtiya duyulan topolojide, komu olan routerlar bir seim sreci balatmaktadrlar. DRyi semek iin, router'lar aldklar "Hello" paketinde iki sahaya bakmaktadrlar ve DRyi seerken aadaki kriterleri gz nnde bulundurmaktadrlar: Hello paketini en byk OSPF ncelik Seviyesi (highest OSPF Priority) ile gnderen router DR olarak seilir. Eer iki ya da daha fazla router, ayn en yksek OSPF ncelik seviyesiyle Hello paketi gndermilerse, en byk RID numarasna (highest RID) sahip router, DR seimini kazanr. Her zaman olmasa da, tipik olarak ikinci en byk OSPF ncelik seviyesine sahip olan BDR olarak seilir

ncelik seviyesi (priority) 0 olarak atanm router, asla DR olamaz. Bir router'n, DR aday olabilmesi in ncelik seviyesinin 1 ile 255 aras bir rakamla ifade edilmesi gerekir. DR seildikten sonra yeni bir router, var olan DRden daha yksek bir ncelik seviyesi ile Hello paketi gnderirse DR olarak seilmez. Ancak, mevcut DR ve BDR servis d kalrsa DR olarak seilebilir.

49

2.2.1.1.6 Veri Taban Dei-Tokuu

DR ve BDR seildikten sonra, komu router'lar ile hem ynlendirme bilgisini DD paketleri (Database Description, Veritabani Tanm) araclyla dei-toku edebilecek hem de LSA ve LSU paketlerini takas edebilecek hale gelmilerdir. Buraya kadar, kat edilen admlar incelenecek olursa; 1. Her router OSPFyi balatr ve RID numaras elde eder. 2. Routerlar, Hello paketleri aracl ile birbirlerinin komu olup olmadklarn kefederler. 3. Router'lar, komularyla ift-ynl iletiime geebildiklerini, komularndan ald Hello paketi ierisinde kendi RID numarasn grmesiyle anlar. 4. Eer OSPF arabirim a tipi DR seimini gerekli gryorsa, DR seimi yaplr. Bu noktada, DR seimine gerek duymayan arabirim zerinden, OSPF ile ilgili gncellemelerin hepsi komu router'a gnderilmektedir. DR seimi yaplmayan arabirimlerden gnderilecek gncellemeler iin tekil hedef IP adresi (unicast destination IP address) kullanlmaktadr. DR olmayan routerlar, gncellemelerini DR ya da BDR routerlarn arabirimlerine, 27.4.0.0.6 oklu datm hedef IP adresini (multicast destination IP address) kullanarak gnderirler. Biri baka deyile, DR ve BDR olan router'lar, alt a zerinde zel olan 224.0.0.6 oklu datm hedef IP adresine gnderilmi gncellemeleri dinlerler. 224.0.0.6 IP adresi, tm OSPF DRleri demektir ki bu DR ve BDRleri kapsayan bir tanmlamadr. DR, kendisine gelen gncellemeleri olduu gibi dier tm OSPF routerlarna 224.0.0.5 oklu datm hedef IP adresini kullanarak aktarr (relay). Dikkat edilecek bir nokta vardr: BDR gncellemeleri almaktadr ve DRnin grevini stlenecek ekilde kendini hazr tutmaktadr. Ancak BDR kesinlikle ald gncelleme bilgilerini DR olmayan router'lara iletmez.[1] imdi artk, komu olan routerlar kendilerinde bulunan tm topoloji veritabann (topology database) komusuyla takas edebilir. Hatrlanacak olursa, OSPFde gnderilecek olan topoloji, veritaban, uzaklk vektr (distance vector) protokollerinde gnderilecek veriden ok daha byk miktarlar ifade etmektedir. Router, tm balant-durumu veritabann (linkstate database) komusuna aktard zaman, Tam konumuna (Full state) gei yapm olur. Normal almasn srdren bir router zerinde, show ip ospf neighbor komutu iletilecek olunursa, bir ya da daha fazla komu routern Tam konumunda olduu gzlemlenebilir. "Tam" konumunda gsterilmi komular iin akla gelen ilk ey, bu komunun OSPF ile ilgili beklenilen tm ilemleri gerekletirdiidir. "Tam" konumunun, LSU (Link State Updates, Balant Durumu Gncellemeleri) gncellemlerini yapm olan komular iin kullanldn akldan karmayalm. LAN blmlemesi zerinde,DR olmayan router'lar kendi aralarnda asla gncelleme dei-tokuu yapmazlar. LAN blmlemesinde, DR olmayan routerlar sadece DR ve BDR ile gncelleme takas gerekletirmektedirler, yleyse, DR olmayan bir router, DR ve BDR ile Tam konumunda komu olurlarken, DR ve BDR olmayan dier routerlar ile sadece ift-ynl iletiim konumunda kalm komular olmaktadrlar.[1] Router, komusundan tm veritaban bilgisini aldktan sonra, SPF algoritmasn altrarak, ynlendirme tablosunu (routing table) gncelleyebilir.

50

2.2.1.1.7 Kararl Konum (Steady-State) almas

Uzaklk vektrnde (distance vector) gncellemelerin periyodik yaplandrmasndaki ama ile Hello paketlerinin kullanm amac ayndr. Uzaklk vektrnde, bir router belli zaman aral sresince, komu routerdan herhangi bir gncelleme duymuyorsa, o sessiz komunun servis d kaldn dnr. Bunun zerine, sessiz kalan komusundan rendii btn yollar sonsuz uzaklk metrii (infinite distance metric) ile etiketler. OSPF'te de, bir router, komusundan yok olma zaman aral (dead interval) diye bilinen sre boyunca Hello paketi alamyorsa, o zaman sessiz kalan komu, servis d olarak tanmlanr. Varsaylan yok olma zaman aral (dead interval), Hello zaman aralnn drt katdr. rnein, Cisco router'larda Ethernet arabirimleri iin Hello zaman aral 10 saniye, Yok olma zaman aral (dead interval) ise 40 saniyedir. OSPF yok olma zaman dolana kadar normal almasna devam eder, sre dolduu zaman, sessiz kalan router iin komular tablosunda (neighbor table) kapal (down) yazar. Hello paketleri almay kesen router, yeni yollar hesaplamak iin Dijkstra algoritmasn altrr, nk routerlardan biri servis d kalmtr. Bunun yan sra, router tm topoloji gncellemesini komularna da duyurur, bu ekilde onlarnda servis d kalma durumundan haberdar olmalarn salar. Topoloji gncellemesi alan dier router'lar da tekrar kendi zerlerinde Dijsktra algoritmasn altrarak, yeni yollar hesaplamaya balarlar.[1]

2.2.1.2 Hiyerarik Tasarm Yoluyla OSPF leklendirmesi

OSPF, tasarmla ilgili ok fazla dnlmeden kurulmu a topolojileri iin kullanlabilir. Tm routerlarda OSPF'yi etkinletirmek yeterlidir. OSPFnin leklendirilebilme ve iyi tasarmlara ynelik leklendirme ihtiyacna cevap verebilme yeteneklerini tam anlamyla deerlendirip, takdir edebilmek iin ekil 2.3 incelemek faydal olacaktr.

ekil 2.3'de grlen a yapsnda, dokuz routern tmnn topoloji veritabannda yer alan bilgi, hepsinde de ayndr. Bu byklkteki bir a iin, tm routerlarda OSPF etkinletirildiinde, herey dzgn biimde almaktadr. Ancak birde dokuz router yerine 900 router ile kurulmu ve zerinde binlerce alt a tayan, a toplojisini dnelim. Bylesi byklkte bir a topolojisi iin, OSPFnin kararllk seviyesine ulama zaman ok yava olaca gibi, routerlar zerinde bellek yetersizlii ve ilemci zayflklar gibi problemlerle de karlaacaktr. Meydana gelebilecek problemleri zetlemek gerekirse;[1]
51

Byk topoloji veritaban (topology database), her router iin ok fazla bellek ihtiyac demektir. Byk topoloji veritaban zerinde SPF algoritmasyla almak, ok gl ilemci ihtiyac demektir hele bir de topoloji veritabannn (topology database) ssel bymesi (exponential growth) dnlecek olursa Yapnn herhangi bir yerinde tek bir arabirimin alma konumunu deitirmesi ("ak" iken "kapal" konuma gemesi ya da tam tersi), var olan tm rputer'larda tekrar SPF algoritmasnn almas demektir.

2.2.1.2.1 OSPF Etki Alanlar (Areas)

Byk a topolojilerinde, OSPF etki alanlar (OSPF Areas) kullanmak, problemlerin ounu OSPF etki alanlar (areas) sayesinde, a topolojisi blmlenmektedir. Bu blmleme sayesinde, bir router kendi etki alan (area) dmda kalan alt alarn topolojisi hakknda ok az bir bilgiye sahiptir. Ayrca, kendi etki alan dnda kalan router'lar hakknda da herhangi bir bilgiye sahip deildir. Daha kk topoloji veritaban demek, router iin daha az bellek kullanm ve SPF altrmak iin daha az ilemci gc ve zaman demektir. ekil 2.4'de, ekil 2.3'de verilen a topolojisinin, Etki Alan-1 ve 0 olarak, OSPF etki alanlarna blmlenerek vurgulanm yeni dzenlemesi gsterilmektedir.[1]

ekil 2.4n st parasnda yine ayn topoloji gsterilmektedir, ancak eklin alt parasnda Router 1,2 ve 4'te oluturulan topoloji veritaban (topology database) gsterilmektedir. A'n bir parasnn baka bir etki alanna (area) tanmasyla, Area 1 iinde kalan router'lar tanan ksmla ilgili detaylardan korunmu olmaktadr (shielded). Router 3, ABR (Area Border Router, Etki Alan Snr Router') olarak bilinmektedir, nk bu router iki farkl etki alannn kesitii snrda (border) yer almaktadr. Router 3, Etki Alan-0'n tam topoloji bilgisini kesinlikle Router 1,2 ve4'e geirmez. Bunun yerine Router 3, Etki Alan-0'da yer alan alt alara ait zet bilgiyi 1,2 ve 4e duyurmaktadr. Sonu olarak, 1,2 ve 4 router'lar topolojiyi
52

ekil 2.4n alt parasnda olduu gibi alglamaktadrlar. Bylece, router 1,2 ve 4 tm dnyay, sanki az sayda router'dan oluuyormu gibi grmektedirler. Az sayda router grnmesi demek, SPF algoritmasnn daha ksa srede iini tamamlamas ve topoloji veritabannn da az bellek kullanmas demektir. Dikkat edilmesi gereken nemli bir nokta ise, ekil 2.4de topoloji bilgisinin zetlenmesi yaplandrlmakta ama buna ramen ne Etki Alan-0 (AreaO) ne de Etki Alan-1 (Areal) iindeki bilinen alt alarn saysnda herhangi bir deiiklik yaplmamaktadr. Burada zetlenmi topoloji bilgisi (summarized information) ile belirtilen kavram, bir etki alan ierisindeki (inside area) router'larn, ynlendirme gncellemeleri (routing updates) esnasnda daha az miktarda bilgi almas anlamn ifade etmektedir. Alnan az miktar bilgi, igal edilecek daha az bellek demektir. ok nemli bir konuyu kartrmamakta da fayda vardr. O da, "Ynlendirme zetlemesi" (route summarization) dir. Ynlendirme zetlemesi zellii sayesinde, bir etki alanndaki alt alar bir baka etki alanna duyurulurken, azaltlarak duyurulur. rnein, bir etki alannda 10 tane alt a varsa, bu alt alar dier etki alanna zetlenip 1 alt a olarak duyurulabilir Bu sebeple, ynlendirme zetlemesi (route summarization) ile topoloji bilgisinin zetlenmesi (summarized information) kesinlikle ok farkl kavramlardr. Her iki kavramda, Etki Alan Snr Router'lari (Area Border Routers) iin kullanlan kavramlar olmasna karn, ierdikleri anlamlar ok farkldr.[1] Etki alan tanmlamalar, daha nce tarif edilen tip problemi zebilmektedir. lk olarak, topoloji veritabann kltmekle, daha az bellek kullanlmasn salamaktadr, ikinci olarak, daha kk veritaban ile uraan SPF algoritmas daha ksa srede sonu retmektedir bylece kararllk seviyesine ulama ok daha hzl gereklemektedir. nc olarak, aslnda ok da net grnmese de, Etki Alan-0'da her hangi bir balantnn alma konumunu deitirmesi ("ak" konumdan "kapal" konuma gemesi ya da tersi), Etki Alan-1 zerinde toptan SPF algoritmasn gerektirmeyebilir. Dolaysyla, etki alanlarnn kullanm sayesinde, router'lar zerinde SPF hesaplamalar azaltlm olacaktr. Dikkat edilecek olursa, iki etki alann (area) birbirinden ayrt eden bir hat deildir, bir router'dr. ekil 6-5'de Router 3 hem Etki Alan-1 (Areal) hem de Etki Alan-0 (AreaO) zerinde yer al maktadr. OSPF, her iki etki alan ierisinde de yer aldndan tr, Router 3 iin ABR (Area Border Router, Etki Alan Snr Router') terimini kullanmaktadr. ABR rolnde olan router, her iki etki alannn da topoloji veritabanna (topology database) sahiptir. ABR, iki etki alannn herhangi birinde meydana gelebilecek balant durum deiiminde SPF'i her iki taraf iinde altrabilmektedir. Etki Alanlar kullanm, maalesef Router 3 gibi ABR olan router'lar iin herhangi bir performans artna neden olmaz. Yani, ABR'ler iin hala bellek ihtiyac ve SPF hesaplamalar bir sorun olarak durmaktadr.[1]

2.2.1.2.2 Ksa Etki Alanlar (Stub Areas)

OSPFnin byk a yaplar iin daha uygun almasn salayacak baz zellikleri vardr. OSPFde, bir etki alann (area) ksa (stub) olarak tanmlamanza msaade edilmektedir. Bylece, o alan ierisindeki router'lar in topoloji veritaban bykl daha da drlebilmektedir. OSPF, SPF algoritmasnn daha hzl almasn salayacak ekilde yine topoloji veritaban bykln dren farkl etki alanlar varyantlarnn - Tmden Ksa Etki Alan (Totally Stubby) ve ok da Ksa Saylmayan Etki Alanlar (Not-So-Stubby) - da tanmlanmasna olanak tanmaktadr. Yeni bir OSPF etki alan tipi olan TNSSA (Totally Not So Stubby Areas, Tmden ok da Ksa Saylmayan Etki Alanlar), yeni bir alan tipi desteklemektedir.
53

2.2.2 OSPF Yaplandrmas

OSPF, kendi yapsnn karklndan dolay, bir ok yaplandrma seenei iermektedir. Tablo 2.2 ve Tablo 2.3 OSPF yaplandrma ve sorun giderme (Troubleshoot) konularn zetlemektedir.

Bu ksmda, ayn a topolojisi kullanlarak uygulamaya alnan iki rnek yaplandrma yer almaktadr. lkinde, tek OSPF etki alan (single area) kullanlmaktadr. kinci rnekte ise, oklu etki alan (multiple areas) kullanlarak gereklenen yaplandrma ve baz show komutlarnn ktlarna yer verilmektedir.[1]

2.2.2.1 Tek Etki Alan ile OSPF Yaplandrmas

54

Tek-Etki Alan kullanlarak yaplandrlan OSPF yaplandrmas ile RIP ve IGRP yaplandrmalar arasnda ok az bir fark vardr. OSPF yaplandrmasnn tanmlanmasnn ve dier ynlendirme protokolleriyle arasndaki farklarn vurgulanmasnn en iyi yolu rnek zerinden gitmektir. ekil 2.5de rnek bir a topolojisi yer almaktadr ve rnek 2.1de de Albuquerque router' zerindeki ilgili yaplandrma grlmektedir.[1]

rnek 2.1 'de yer alan yaplandrma sayesinde, Albuquerque router' zerindeki tm arabirimlerde OSPF etkinletirilmi olmaktadr. Genel yaplandrma modundayken ilk olarak kullanlan router ospf 1 komutu yardmyla, kullanc OSPF router yaplandrma moduna (OSPF router configuration mode) geirilmektedir, router ospf komutuyla beraber kullanlan say, OSPF sre-numarasn (proccss-id) gstermektedir. Bazen, ayn router zerinden birden fazla farkl OSPF sreleri tanmlamak isteyebilirsiniz. te o zaman, router'n bu farkl OSPF srelerini birbirlerinden ayrt edebilmesi iin router komutu, sre-numaras (process-id) kullanlmaktadr. rnek zerinde, her router'da da sre-numaras (proccss-id) ayndr. Ancak bunun hibir nemi yoktur. Yani bir baka deile, her routerda da farkl farkl sre-numaralar rahatlkla kullanabilir. Sre-numaralarnn nemi, bir router'n kendi iindeki OSPF srelerini ayrmasnda sakldr.

55

network komutu yardmyla, Albuquerque router' zerinde OSPFnin hangi arabirimler zerinden etkinletirilmesi gerektii dikte edilmektedir, network komutuyla belirtilen alt alara ait arabirimlerde OSPF etkinletirilmekte ve bu arabirimler Etki-Alan-0 (AreaO) ierisine dahil edilmektedirler. OSPF'nin kulland network komutu ile RIP ya da IGRPnin kulland network komutu arasnda fark vardr. OSPF'nin kulland network komutu, wildcard olarak isimlendirilen maskeyi parametre olarak kullanmaktadr.Wildcard maskesinin Cisco'nun eriim denetimi listelerinde (ACLs-access control lists) kullanld gibidir.[1] Wildcard maskeleri 32 bitlik maskelerdir.Wildcard maskenin herhangi bir yerinde, deeri 1 olan bitin bulunmas demek, o bite denk gelen IP adresindeki bitin router tarafndan nemsiz kabul edilmesi demektir. Bu sebeple, wildcard maskesindeki 1 deerli bitler "nemsiz bitler" (don't care bits) olarak adlandrlr. Wildcard maskenin herhangi bir yerinde, deeri 0 olan bitin bulunmas demek, o bite denk gelen IP adresindeki bitin router tarafndan mutlaka kontrol edilmesi demektir. Bu sebeple, wildcard maskesindeki 0 deerli bitler "nemli bitler" (care bits) olarak adlandrlr. yleyse, router'n IP adresi ve wildcard maskesini kullanarak, wildcard maskesi ierisinde yer alan "nemli bitlerin" olduu yerleri mutlaka eletirmek durumundadr. rnein, rnek 2.1'de kullanlan wildcard maskesinin deeri 0.255.255.255'dir. Bu deer ikili say sistemine evrilirse, 0000 0000 1111 1111 1111 1 1 1 1111 1111 elde edilmektedir - baka deyile sekiz adet 0, 24 adet 1 elde edilmektedir. network komutu, bu wildcard maskesini kullanarak, Cisco IOS iletim sistemine, 10.0.0.0 IP adresini, arabirim IPleri ile karlatrmasn dikte etmektedir. Kullanlan wildcard maskesi, Cisco IOS iletim sistemine, ilk sekiz bitin mutlaka karlatrlmas gerekliini (yani btn IP adresleri "10." ile balamaldr) geri kalan bilginin nemsiz olduunu belirtmektedir.[1] Bu durumda. Albuquerque routernn arabirimi de verilen 10.0.0.0 a adresi ve 0.255.255.255 wildcard maskesi kullanmna uymaktadr (hepside "10." ile balayan IP adreslerine sahiptir ). rnek 2.2'de, Albuquerque'nun tm arabirimlerinde OSPF'nin etkinletirilmesini salayan alternatif bir yaplandrma rnei yer almaktadr. Bu rnekte ise, her arabirimle elemek zere ayr network komutu yaplandrlmaktadr. Kullanlan wildcard maskesi 0.0.0.0dr. Bu wildcard maskesiyle dikte edilen nerme; mutlaka 32 bitin 32'sinin de elemek zorunda olmasdr. yleyse, network komutunda verilen IP adresi ve 0.0.0.0 wildcard maskesiyle istenen ey, arabirimin IP adresinin network komutundaki IP adresiyle ayn olmasdr. Bunun iin rnekte, arabirimle rten network komutu yazlmaktadr.

2.2.2.2 oklu-Etki Alan (Multiple Areas) ile OSPF Yaplandrmas

56

OSPF a topolojisini tasarlarken, en iyi tasarm retebilmek iin hangi alt an hangi etki alanna konmas gerektiini belirleyecek seimleri yapabilmek, kolay deildir. Etki alan belirlendikten sonra, yaplandrma ok kolaydr. rnein, ekil 6-9'a baklacak olursa, baz alt alarn Etki Alan-0, bazlarnn da Etki Alan-1 ierisinde yer ald grlmektedir.

ekil 6-9 oklu-Etki Alanl OSPF A Byle kk bir a yaps iin, oklu-etki alan (area) kullanmaya gerek yoktur. Ancak, buradaki ama, oklu-etki alannn nasl yaplandrldn anlatabilmektir. Dikkat edilecek olunursa, Albuquerque ve Seville router'larnn her ikisi de ABR (Area Border Router, Etki Alan Snr Ynlendiricisi) olarak grev yapmaktadr. Yosemmite ise, Etki Alan-1 erisinde kalmakta olup, ABR gibi bir rol yoktur.[1] rnek 2.3 ve 2.4'te, Albuquerque ve Yosemite routerlarnn yaplandrlmalar gsterilmekte ve baz show komutlarna yer verilmektedir.

rnek 2.3 Albuqurque zerinden SPF oklu Etki Alan Yaplandrmas ve Show Komutlar

57

58

rnek 2.4 Yosemmite zerinde OSPF oklu-Etki Alan Yaplandrmas ve Show Komutlar

Yaplandrmada, network komutunun, ilgili arabirimle ilgili etki alannn doru elemesini salayacak ekilde dikkatli yaplandrlmasna ihtiyac vardr. rnein, network 10.1,4,1 0.0.0.0 area 1 komutu, Albuquerque router'nn Seri 0/0 arabiriminin IP adresini, Etki Alan-1 ierisine alnmasn salamaktadr, network 10.1.6.1 0.0.0.0 area 0 ve network 10.1,1,1 0.0.0.0 area 0 komutlar ise, Seri 0/1 ve Ethernet 0/0 arabirimlerini Etki Alan-0 ierisine dahil etmektedir. rnek 2.1 'deki tek komutla tm arabirimleri bir etki alanna dahil etmenin tam tersine, rnek 2.3'te, Albuquerque'nun yaplandrlmasnda tek bir network komutu kullanlarak, btn arabirimler zerinde OSPF etkinletirilmesi yaplamaz. nk, Albuquerque router'nn bir arabirimi (Seri 0/0) farkl bir OSPF etki alanna (area), dier iki arabirimi baka bir etki alanna dahil edilmektedir.[1] show ip route ospf komutu, btn IP ynlendirme tablosunu listelemek yerine, sadece OSPF ile rendii yollar listelemektedir, show ip route komutu, OSPF aracl ile rendii yollarn yan sra, router'a dorudan bal olan alt a da listelemektedir. Dikkat edilecek olursa, Albuquerque zerinde 10.1.2.0 alt ann nasl renildiini anlatmak iin "O" harf kodu kullanlmaktadr. O" harf kodu, o yolun OSPF ile i-etki alan (Intra-area) erisinden renildiini gstermektedirr. 10.1.2.0 alt a Etki Alan-l'in iinde olan bir alt a olup, Yosemite zerindedir. Albuquerque, bir ABR olduu iin hem Etki Alan-1 'e hem de Etki Alan-0'a dahildir. Bu sebeple, 10.1.2.0'yiEtki Alan-1 zerinden renmektedir, kendisi de Etki Alan-l'e dahildir yleyse bu alt an renme yntemi O dur.

59

rnek 2.4'te, Yosemite'in OSPF yaplandrmas iin sadece tek network komutu kullanmas yeterlidir. nk Yosemite'in tm arabirimleri Etki Alan-1 ierisinde kalmaktadr ve tm arabirimler 10.0.0.0 ana aittirler. Komut yardmyla, tm arabirimlerin IP adresleri 10.0,0.0 ana eletirilebilmekte ve Etki Alan-1 ierisine dahil edilebilmektedir (network 10.0.0.0 Area 1). Yine dikkat edecek olunursa, Yosemite'in dier iki router zerinden rendii yollar iin "IA" harf kodlamas kullanlmaktadr. "IA" ile anlatlmak istenen, o yollarn OSPF ile d-etki alanlarndan (Inter-area) renildiini gstermektedir. nk bu yollar Etki Alan-0 zerinden renilmektedir, halbuki Yosemite Etki Alan-1 ierisinde yer almaktadr. OSPF topology veritaban (topology database) router ve o router'a bal alt a -balantlarbilgilerini iermektedir. Routerlarn, komu tablosunun (neighbour table) topoloji veritabannda (topology database)ayrt etmek, rahata tanmlayabilmek iin her bir router iin OSPF RED (Router ID, Router Kimlik Numaras) numaras kullanmaktadr. Bir router'n alan yerel geri dn -sanal- (loopback) arabirimlerinden en byk IP adresine sahip olannn, IP adresi o router'n OSPF RID numaras olarak atanr. Eer alan bir sanal arabirim (loopback) yoksa fiziksel arabirimlere baklr. Ayn ekilde, fiziksel arabirimlerden IP adresi en byk olannn, IP adresi OSPF RID numaras olarak belirlenir. Eer istenirse, OSPF RID numaras, router-id komutu yardmyla da router yaplandrma modunda (router confguration mode) atanabilir.[1] show ip ospf neighbor gibi komutlarn ou OSPF RID numarasna atfta bulunmaktadr. Bu komut, tm komular RID numaralar ile birlikte listelemek iin kullanlmaktadr. Mesela, rnek 2.3'te, show ip ospf neighbor komutunun ktsnda grnen ilk komu router, Router ID 10.1.5.2 ile grntlenmektedir ki bu Yosemite'in RID numarasdr. Sonu olarak, show ip ospf interface komutu ile OSPF'in ilgili arabirimler zerinde iletimiyle alakal detayl bilgiler listelenebilmektedir. rnein bu komutla, arabirimin dahil olduu Etki Alan numaras, OSPF uzaklk maliyeti ve bu arabirime bal olan komular listelenebilmektedir. Bunlarn yannda, arabirimin zamanlayc (timers) bilgileri, Hello zaman aral ve yok olma zaman aral (dead interval) gibi bilgiler de listelenmektedir. OSPF, her bir yolun metrik deeri iin maliyet kullanmaktadr. Bir arabirimin maliyet deeri ip ospf cost x arabirim yaplandrma modu komutuyla atanabilmektedir. Bunun yan sra, bandwidth arabirim yaplandrma modu komutuyla da OSPF maliyetini atayabilirsiniz. Eer, arabirime herhangi bir maliyet atamas yapmamsanz, IOS letim sistemi varsaylan maliyet deeri olarak 108/bantgenilii formlnn rettii sonucu kullanacaktr. Burada bantgenilii, arabirim bantgeniliini ifade etmektedir. rnein, Cisco IOS letim sisteminin Ethernet arabirimleri iin bantgenilii 10.000 (bandwidth komutuyla kullanlan deerler kbps cinsindendir. Yani 10000 rakam 10000 kbps demektir, o da 10 Mbps'a denk gelmektedir)olup, formle yerletirecek olursak 108/107 yani Ethernet iin varsaylan maliyet 10 olacaktr. Yksek hzl seri arabirimlerinin, varsaylan bantgenilii 1544 olup, formle uygulanacak olunursa 108/1544000 yani elde edilecek maliyet deeri ayn rnekte gsterildii gibi yaklak 64 olacaktr. Eer arabirimin bantgeniliini deitirirseniz, OSPF'in maliyet deerini de deitirmi olacaksnz.[1] Fast Ethernet (100 Mbps) arabirimleri iin hesaplanan maliyet deeri 1 olarak verilmektedir. Gigabit (1000 Mbps) arabirimleri iin ise maliyetin 0.3 olmas gerekirken, maliyet sadece tamsaylarla ifade edilebildii iin, OSPF Gigabit arabirimi iin de varsaylan maliyet deerini 1 olarak kullanmak durumundadr. Ama Cisco referans bantgeniliini (reference
60

bandwith) deitirerek -ki bu kesirli ifade edilen formln pay ksmnn deitirilmesi demektir- maliyet deerini deitirebilmenize olanak tanmaktadr. rnein, auto-cost reference bandwidth 1000 OSPF router yaplandrma modu komutuyla, formln pay ksmn (numaratr) 1000 Mbps olarak deitirmi olursunuz. Yani forml artk (10 9/bant genilii) eklinde kullanlmaktadr. Bylece Gigabit Ethernet maliyeti 1, Fast Ethernetin maliyeti 10 olmu olur. [1]

2.3 Balant Durumu ve Uzaklk Vektr Protokollerinin Karlatrlmas

Balant-Durumu protokolleri, uzaklk vektr protokolleriyle karlatrldnda, u konular zerinde daha avantajldr; kararllk seviyesine ulamada daha hzldr ve dng oluumunu yaps gerei engellemektedir. Gnmz a yaplarnda, uzaklk vektrnn kararllk seviyesine ulamak iin harcayaca 3 dakikalk bekleme sresi, an servis d kalmas olarak alglanmaktadr. OSPFnin kararllk seviyesine ulamada harcayaca bir 10 saniyelik bekleme sresi ise, rahatszlk olarak alglanabilir. Bunun yan sra, balant-durumu protokolleri, dng oluumunu da engellemektedir. Ek olarak, OSPF, genel RFC-2328 dokmannda tanmland iin, hangi marka router kullanrsanz kullann almasnda herhangi bir problemle karlamayacaksnz. Balant-durumu (link-state) protokollerinin baz dezavantajlar bulunmaktadr. En byk olumsuzluk byk a yaplarnn planlanmas ve tasarmlarnn yaplmasyla ilgilidir. An fiziksel topolojisine baml olarak, OSPF, o an yapsna uygun olabilir ya da olmayabilir. rnein, OSPF Etki Alan-0 "omurga" (backbone) olarak tanmlamaktadr. Omurga olmayan tm etki alanlar (nonbackbone areas), birbirlerine omurga zerinden bal olmaldrlar ki bu yap OSPFnin hiyerarik tasarmn belirtmektedir. ou a yapsnda, hiyerarik OSPF tasarmlar dzgn almaktadr ama geri kalan a yaplarnda bu mmkn olmamaktadr. Balant-durumu protokollerinin dier dezavantajlar daha net grlebilmektedir. A topolojisine ve OSPFnin tasarmna bal olarak, router'n performansn negatif ynde etkileyen daha fazla bellek ve daha fazla ilemci gcne duyulan htiya gibi dezavantajlar, aka grnen olumsuzluklara rnek olarak verilebilir.[1] Tablo 2.1de balant-durumu ve uzaklk vektr ynlendirme protokollerinin karlatrmas yaplmtr.

61

3-HYBRID YNLENDRME PROTOKOLLER 3.1 Hybrid Ynlendirme

Dengelenmi Melez ynlendirme protokolleri (balanced hybrid routing protocols) Cisco, IP ynlendirme protokollerinden (distance vector IP routing protocols) iki tanesine destek vermektedir - RIP ve IGRP. Ayn zamanda Cisco, balant-durumu IP ynlendirme protokollerinden (link-state IP routing protocols) de iki tanesine destek vermektedir -OSPF ve IS-IS (Intermadiate System-to-Intermediate System, Ara Sistemden Ara Sisteme). Ve en son olarak, Cisco tek bir dengelenmi melez IP ynlendirme protokolne (single balanced routing hybrid IP protocol) destek vermektedir - EIGRP. Cisco, dengelenmi melez (balanced hybrid) terimini EIGRP iin kullanmaktadr, nk EIGRP' de biraz uzaklk vektr ynlendirme protokol, biraz da balant-durumu ynlendirme protokol zellikleri bulunmaktadr. [1]

3.2 EIGRP(Enhanced Interior Gateway Routing Protocol) 3.2.1 EIGRP Ynlendirme

EIGRP, Cisco Systems tarafndan tasarlanm ve IGRPnin gelistirilmi srmdr. EIGRP, Interior Gateway Protocol ailesindendir. Metot olarak uzaklk vektr protokoldr ama link state zelliklerini de tar. Bir aa EIGRPnin kullanlabilmesi iin ok iyi bir tasar yaplmas gerekir. Buna kars olarak EIGRP alternatif yollar arasnda ok yksek geci hz sunar. EIGRP, Diffusing Update Algorithm (DUAL) kullanmaktadr. DUAL algoritmasyla yedek ynlendirmeler hesaplanmakta ve gerektii zaman vakit kaybetmeden bu yedek yollar kullanlmasn salamaktadr. EIGRP, IGRP gibi periyodik ynlendirme gncellemesiyle almamaktadr. Ynlendirme tablosunda bir deiiklik olduunda tm tabloyu deil, sadece gncellenen ksm gndermektedir. Bylece ynlendiriciye getirdii ek yk de ok dktr ve a trafiini de en uygun ekilde kullandrr. Ayrca EIGRP; IP, IPX, AppleTalk protokollerini de desteklemektedir. Bu nedenlerle Cisco ynlendiricilerde ok tercih edilen bir protokoldr. [1] [5]

3.2.1.1 EIGRP alma Sreleri (Processes) ve Tablolar (Tables)

EIGRP, yeni yollar (routes) IP ynlendirme tablosuna (routing table) eklemek iin genel adm takip eder. Temel adan yaklaacak olunursa, bu adm OSPF uygulamasna ok benzemektedir, ancak altnda yatan mantk zerinde ok byk farklar yer almaktadr. Bu adm aadaki maddelerde verilmektedir: 1. EIGRP router'lar, ayn alt ada yer alan dier EIGRP router'larn kefeder ve ardndan bu router'lar ile komuluk ilikisi (neighbor relationship) kurar. Her bir router, komularnn listesini EIGRP komu tablosunda (EIGRP neighbor table) tutar. 2. EIGRP bu admda, a topoloji bilgisini komularyla dei-toku eder, elde ettii bilgiler dorultusunda EIGRP topoloji tablosunu (EIGRP topology table) oluturur. 3. EIGRP, topoloji tablosunda yer alan bilgileri analiz ederek, en dk metrikli yollan bulup, IP ynlendirme tablosuna ekler.
62

Bu admn sonunda, EIGRP'de adet tablo olumu olur: EIGRP komu tablosu (neighbor table) show ip eigrp neighbor komutuyla listelenir. EIGRP topoloji tablosu (topology table)show ip eigrp topology komutuyla listelenir. IP ynlendirme tablosu (routing table)show ip route veya show ip route eigrp komutlaryla listelenir. Tekbir router zerinde, EIGRP ynlendirme protokol kullanldnda, dokuz adet tablonun olumas ve dokuzunun da gncellenmesi ihtimali vardr nk EIGRP, IP, IPX ve AppIeTalk Katman 3 protokollerinin hepsinin bilgisini dei-toku edebilme yeteneine sahiptir. Eer bu Katman 3 protokollerinin hepsi de EIGRP iinde yaplandrlmsa, o zaman router her bir Katman 3 protokol iin ayr-ayr komu tablosuna (neighbor table), topoloji tablosuna (topology table) ve ynlendirme tablosuna (routing table) sahip olacaktr. rnein, show ipx eigrp topology komutu iletilecek olunursa, EIGRP'nin IPX a numaralarn barndran topoloji tablosu (topology table) kt olarak gsterilecektir. Elde edilen bu kt ile show ip eigrp topology komutunun kts birbirinden tamamen farkl olacaktr. [1]

3.2.1.2 Komular ve Topoloji Bilgisi Gnderme

ekil 3.1'de, ayn alt a paylaan iki EIGRP konuan router'n, tipik olarak uyguladklar admlar gsterilmektedir. Her ki router, birbirlerini komu olarak kefetmektedir ve birbirleri arasnda gvenilir biimde ynlendirme bilgilerinin tamamn (full routing information) deitoku etmektedirler. Yaplandrlan bu sre, OSPF'ten farkl olmasna ramen, her kisinin de amac olan "tm ynlendirme bilgisinin gvenilir biimde tm komularla takas edilmesi" kural aynen gerekletirilmi olmaktadr. EIGRP, komusunun dzgn bir ekilde alp almadn anlamak amacyla "EIGRP Hello" paketlerini gndermekte ve almaktadr ayn OSPF'teki gibi, ancak kullanlan "Hello" paketi OSPF'te kullanlan "Hello" paketinden tamamen farkldr. A topolojisi zerinde herhangi bir deiiklik meydana gelirse -balant durumu deiimi ya da yeni alt a eklenmesi gibi-, EIGRP sadece yeni bilgiyi gvenilir biimde ynlendirme gncellemesi (reliable routing updates) olarak gnderir ayn OSPF'teki gibi.

ekil 3.1 EIGRPde Ynlendirme Bilgisinin Dei-Toku Edilme Srecinin Admlar

63

"Hello" mesajlar, komularn kefedilmesi iin kullanlmaktadr ve srekli kullanma devam edilen "Hello" mesajlar yardmyla da komularn hala alr durumda olup olmadklar, balantlarnn kopup kopmad anlalmaktadr. "Hello" zaman aral (hello interval), bir router'n ne kadar sklkla "Hello" paketlerini gndermesi gerektiini ve ne kadar sklkla "Hello" paketi almas gerektiini belirtmektedir. "Hello" zaman aral deitirilebilir ama LAN ve noktadan-noktaya WAN balantlar iin varsaylan deeri 5 saniyedir. Frame Relay gibi oklu nokta (multipoint) WAN balantllar iin ise varsaylan "Hello" zaman aral 60 saniyedir. [1] EIGRP, gerek topoloji bilgisini komusuna tamak iin EIGRP gncelleme mesajlarn(update messages) kullanmaktadr. Eer router, ayn alt a zerinde birden fazla router'a gncelleme mesaj gnderecekse 224.0.0.10 oklu datm IP adresini (multicast IP address) kullanmaktadr, aksi takdirde gncellemeleri belirli olan tekil hedef IP adresine (unicast destination IP address) gndermektedir. ( "Hello" mesajlar daima 224.0.0.10 oklu datm IP adresine gnderilmektedir). Gncelleme mesajlar, RTP (Reliable Transport Protokol, Gvenilir Tama Protokol) aracl ile gnderilmektedir. RTP'nin kullanm amac ayn OSPF'te olduu gibi, ynlendirme gncellemelerinin komu tarafndan alnp alnmadn alglayabilmek, alnmadysa tekrar gnderilmesini salamaktr. RTP sayesinde, EIGRP dng oluumunu daha iyi engelleyebilmektedir. [1]

3.2.1.3 Dng Oluturmadan Ynlendirme Gncellemeleri Yapmak

Dngden kanmak, dinamik ynlendirme protokollerinin en zor problemlerinden bir tanesidir. Uzaklk vektr (distance vector) protokolleri bu problemi aabilmek iin, deiik aralar ve yntemler kullanmaktadr ki bu yntemler, herhangi bir balantnn servis d kalmasndan sonra kararllk seviyesine (convergence) ulaana dek epey bir sre gemesine neden olsa bile. Balant-durumu (link-state) protokollerinde ise, dng oluumunu engellemek, tm a topolojisini kendi zerinde bir veritabannda tutmaktadr ve bu veritaban erisinde yer alan bilgiler zerinde matematiksel bir model uygulama yntemiyle oluabilecek dng ihtimalini ortadan kaldrabilmektedir. EIGRP ise, dng oluumunu engellemek iin zerinde temel topoloji bilgisini (basic topology information) tutmaktadr, tm topoloji bilgisini bulundurmaz. Router eer ayn alt aa giden iki farkl yol renirse, bunlardan en iyi olann ynlendirme tablosuna kaydetmektedir. EIGRP, ayn OSPF'te ki gibi, baz topoloji bilgilerini zerinde tutmaktadr. Amalar ayndr: Hzl kararllk seviyesine ulama ve yeni yolu herhangi bir dngye maruz kalmadan kullanabilmek. EIGRP'nin iyapsndan kaynaklanan algoritmik yaklam gerei, OSPF'in tersine a topolojisinin bir ksmn kullanmaktadr. Bu nedenle, EIGRP baz alternatif yollan hzlca ve kolayca dngye sebep olmadan bulabilmekte ancak bazlar iin ok aba sarf etmektedir. EIGRP Uygun Ardl (Feasible successor) yol tanmna sahip olan ve servis d kalm yollar iin hemen uygun ardl olan yol devreye alnmaktadr. Uygun ardl yolu bulunmayan yollar iin ise, EIGRP hemen "Sorgula ve Karlk Al" (Query and Response) srecini balatr ki yeni alternatif yolu kullanmadan nce herhangi bir dngnn olmadn onaylayabilsin. Her iki srete -"uygun ardl" ve "sorgula ve karlk al"kararllk seviyesine hzl ulaabilmektedir, yaklak olarak 10 saniyeden daha hzl. Ancak "sorgula ve karlk al" sreci biraz daha uzun srmektedir. [1]
64

3.2.1.4 EIGRP Ardllar ve Uygun Ardllar (Successors ve Feasible Successors)

En iyi yolun servis d kalmas durumunda, herhangi bir dngye sebep olmayan en uygun yollardan bir tanesi kullanlabilir. EIGRP, en iyi yolun kmesi durumunda dngye sebep olmadan hemen devreye sokulacak bu en uygun yolun belirlenmesi iin basit bir algoritma kullanmaktadr. En iyi yolun tekrar kmesi gibi bir durum ortaya kabilecei in, EIGRP daha sonra kullanlmak zere, bu dng oluturmayan yedek yollar kendi topoloji veritaban zerinde tutar. ekil 3.2'de EIGRP'nin, en iyi yolun servis d kalmas durumunda, dngye sebep olmadan kullanabilecei yollar grlmektedir. [1]

ekil 3.2 EIGRPde Ardllar ve Uygun Ardllar ekil 3.2'de, Router E, Alt A-l' e giden 3 alternatif yol renmektedir: B, C ve D zerinden giden yollar. Router E, ald ynlendirme gncellemelerinde (routing updates) duyduu bant genilii (bandwidth) ve gecikme sresi (delay) deerlerine bal olarak, her bir yolun metrik deerini hesaplamaktadr. E, yapt hesaplama sonucunda, en iyi yolun Router D zerinden kurulduunu bulmaktadr. yleyse, E, ekilde ki gibi Alt A-l' e giden en iyi yol olarak ynlendirme tablosuna D' yi eklemektedir. EIGRP, o anki en iyi yolu ve D zerinden bulunmu en iyi yol kerse yerine kullanlabilecei dngye sebep olmayan dier yollar kullanarak topoloji tablosunu oluturmaktadr. EIGRP en iyi yola (best-route) ardl (successor) adn vermektedir. Dngye sebep olmayan, yedek yollara da uygun ardl (feasible successors) adn vermektedir. ekil 3.2'de grld gibi, Router C zerinden Alt A-l' e giden yol herhangi bir dngye sebebiyet vermedii iin Router E, bu yolu uygun ardl (feasible successors) olarak topoloji tablosuna yerletirmektedir. Router E, B zerinden kurulacak yolun dngye sebep olacan grmesinden dolay, bu yolu uygun ardl olarak kabul etmemekte ve topoloji tablosuna da yerletirmemektedir. [1] EIGRP, bir yolun uygun ardl olabilmesine karar verirken, o yolun komusu zerinde hesaplanm metrik deerinin, kendi hesaplad metrik deerinden kk olmas
65

gerekmektedir. Eer komunun, soruda belirtilen alt aa olan metrik deeri kkse, o zaman o komu zerinden kurulan yolun uygunluk kriterini (feasibility condition) salad sylenebilir. rnein, Router E, Alt A-l' e giden en iyi yolun D zerinden getiini grm ve yolun metriini de 14.000 olarak hesaplamtr. Router C ise, ayn alt aa gidi iin metrik deeri olarak 13.000 hesaplamaktadr ki bu E' nin metriinden daha dk bir deerdir, yleyse, E, en iyi yolun kmesi durumunda kullanlabilecek yol olarak C zerinden gidilebileceini ve dngde oluturmayacan kabul etmektedir. Sonu olarak, E, topoloji tablosuna, C zerinden gidii uygun Ardl (feasible successor) olarak eklemektedir. Ztt olarak da, kendi metriini B' nin metrii -15,000- ile karlatrm, daha byk olduunu grd iin, B' nin uygun ardl olamayacana karar vermitir. Eer Alt A-l' e Router D zerinden giden yol servis d kalrsa, Router E, hi dng oluur endiesi tamadan, hemen C zerinden grd dier yolu ynlendirme tablosuna yerletirecektir. Bu hareketle, kararllk seviyesi neredeyse annda gerekletirilmi olmaktadr. [1]

3.2.1.5 Sorgula ve Karlk Al Sreci (Query and Reply Process)

Eer en iyi yol (ardl) servis d kalmsa ve uygun ardlda (feasible successor) yoksa EIGRP o zaman DUAL (Diffusing Update Algorithm, Datk Gncelleme Algoritmas) adn verdii datk algoritmasn kullanr. DUAL, dng oluumuna neden olmayacak, ayn alt aa gidii salayacak yeni bir yol bulmak iin sorgu paketleri (queries) gnderir. Eer yeni bir yol bu ekilde bulunursa, DUAL bunu ynlendirme tablosuna (routing table) eklemektedir. EIGRP DUAL algoritmasnn basite yapt i, mesaj paketleri kullanarak, dngye sebep olmayan bir yolun olup olmadn onaylamaktr. Bu sre, alternatif yolun ynlendirme tablosuna konmasndan nce tamamlanmaktadr. rnein, ekil 3.2'de ki Router C ve D' nin her ikisinin de ktn dnelim. Router E nin byle bir durumda, ne en iyi yolu vardr (ardl) ne de uygun ardl (feasible successor) olan yedek bir yolu mevcuttur. Ancak Alt A-1 e fiziksel olarak ulaabildii ok net grlen bir yol vardr, o da Router B' nin zerinden gemektedir. Bu yolu kullanabilmek iin, Router E, EIGRP sorgu mesajlarn (query messages) alan komularna (bu durumda B' ye) gndermektedir. Router B' nin Alt A-l' e giden yolu hala alr durumdadr. yleyse, Router B, E' ye EIGRP karlk mesaj (reply message) gndererek, Alt A-1' in alr durumda olduunu ve yolun uygulanabilecek durumda olduunu belirtmektedir. Bunun zerine, Router E, ynlendirme tablosuna (routing table) Alt A-l' e giden yeni yolu, dng oluumu endiesi olmadan kaydetmektedir. [1]

En iyi yolun (ardl) servis d kalmas durumunda, uygun ardln (feasible successor) onun yerine yerletirilme sreci ok ksa bir srede gereklemektedir, tipik olarak bir ya da iki saniyeden daha az. Ardl (en iyi) ve uygun ardln (yedek yol) olmad durumda, yeni bir yol bulmak iin, EIGRP sorgu (query) ve karlk (reply) mesajlar kullanmak zorunda kalmaktadr. Sorgu ve karlk mesajlarnn kullanm, kararllk seviyesine eriimi (convergence) biraz geciktirmektedir. Ancak ou a topolojisi in, bu gecikmeli kararllk seviyesine eriim, yine de 10 saniyenin altndadr. [1]

66

3.2.2 EIGRP Yaplandrmas

EIGRP'de ayn IGRP gibi yaplandrmaktadr, aralarndaki fark router komutu ile birlikte igrp kelimesi yerine eigrp yazlyor. Tablo 3.1 ve Tablo 3.2 EIGRP yaplandrma ve sorun giderme komutlarn zetlemektedir. Bu tablolardan hemen sonra, ksa bir EIGRP yaplandrma sunusu yer almaktadr ve beraberinde show komutunun kts grntlenmektedir. Komut router eigrp otonom sistem-numaras network a-adresi[a maskesi] network a-adresi maximum-path yol-says variance arpan Yaplandrma Modu Genel Yaplandrma Modu (Global configuration mode) Router yaplandrma modu (Router configuration mode) Router yaplandrma modu (Router configuration mode) Router yaplandrma modu (Router configuration mode) Router yaplandrma modu (Router configuration mode)

Router yaplandrma modu (Router configuration mode) traffic-share {dengeli | minimum} Tablo 3.1 IPEIGRP Configuration Commands

Komut

Yaplandrma Modu Tm ynlendirme tablosunu listeler ya da parametre show ip route [ip-adresi [maske] [longer girilmise istenilen dorultusunda ynlendirme tablosu prefixes]] 1 [protokol [sre-numaras]] listelenir show ip protocols Ynlendirme protokollerini parametreleri ve o anki zamanlama deerleriyle beraber gsterir show ip eigrp neighbours EIGRP komularn listeler ve anlk durumlarn grntler show ip eigrp topology EIGRPnin topoloji tablosunun ieriini listeler. Listede, ardl ve uygun ardl yollar grntler show ip route eigrp Ynlendirme tablosundaki, sadece EIGRP yoluyla renilen yollan listeler show ip eigrp traffic EIGRPnin trafik istatistiklerini listeler Tablo 3.2 IP EIGRP EXEC Komutlar rnek 3.1'te ise, ekil 2.5'de ki a topolojisi kullanlarak Albuquerque router' zerinde rnek bir EIGRP yaplandrmas show komutlaryla birlikte verilmektedir. Yosemite ve Seville router'larndaki yaplandrmalar, Albuquerque routerndan EIGRP'i yaplandrmasnn iki satryla elemektedir. [1]

67

rnek 3.1 ElGRP'nin Ksmi Etkinletirilmesini Gsteren rnek Router Yaplandrmas EIGRP yaplandrmas iin, her router'n da router eigrp komutunda ayn AS numarasn kullanmas gerekmektedir. rnein, hepside yaplandrmadaki gibi router eigrp 1 komutunu kullanmaldrlar. Kullandnz AS saysnn hibir nemi yoktur, yeter ki router'da da ayn numara olsun.(AS numarasnn geerli deerleri 1 ile 65535 arasndadr. Bu deerler router ospf komutunda kullanlan Sre Numaras -Process ID - iinde geerlidir)network 10.0.0.0 komutu, Albuquerque zerinde IP adresi 10.0.0.0 ana ait olan tm arabirimler iin

68

EIGRPyi etkinletirmektedir. Ayn yaplandrmalar, dier router'lar iin aynen geerli olup, 10.0.0.0 ana ye olan dier router'larn arabirimlerinde de EIGRP etkinletirilmi olunur. show ip route ve show ip route eigrp komutlar, EIGRP zerinden renilen yollar listelemektedir. Komutlarn ktlarnda, EIGRP'den renilen yollarn yanlarnda "D" harf kodu kullanlmaktadr ve bu "D" harf kodu EIGRP'yi temsil etmektedir. "E" harf kodu ise, Cisco EIGRP'yi ilk duyurduu zamanlarda, EGP (Exterior Gateway Protocol, D A geidi Protokol) iin zaten kullanlmaktayd bu sebeple EIGRP, harf kodu olarak en yakn harf olan "D" ile temsil edilmitir. [1] EIGRP komular ile ilgili bilgileri grmek amacyla show ip eigrp neighbors komutunu kullanabilir, ya da rnein son ksmnda gsterildii gibi, komulardan aktif alr durumda, olanlar -ki ktlarda bunlar iin e (peers) denmektedir- grmek iin show ip eigrp interfaces komutunu kullanabilirsiniz. Bu komutlar, EIGRP'nin alma mantnn altnda yatan RTP (gvenilir transfer protokol) gibi sreleri daha iyi anlamamz salayacak bak as, da salamaktadr. rnein, show ip eigrp neighbors komutu, "Q Cnt" (Queue Count, Kuyruk Says) kolonunda, komulara gnderilmeyi bekleyen paket says veya gnderilmi ama cevab komudan henz alnmam paket saylarn listelemektedir. Ayn ekilde, show ip eigrp interfaces komutu da, "Xmit Queue Un/Reliable" kolonunda, RTP ile gvenilir olarak gnderilmi EIGRP mesajlar ile gvensiz olarak gnderilmi EIGRP mesajlarnn istatistiklerini ayrarak listelemektedir. [1] rnek 3.1'de EIGRP yaplandrmasnda network komutunun farkl bir kullanm sitili gsterilmektedir ve bunun yannda, uygun ardl (feasible successor) kavramyla ilgili olan show ve debug komutlarna da yer verilmektedir, rnein balangcnda, EIGRP yaplandrmasna network komutlaryla nasl baland gsterilmektedir. EIGRP'nin network komutlar da ayn OSPF'te olduu gibi -ayn mantkla- wildcars maskesi kullanlarak yaplandrlmaktadr. Verilecek rnekte, Albuquerque zerinde yaplandrlan network komutu gsterilecektir, her komut bir arabirimle elemektedir. Daha sonra, (rnek 3.1'de takip edilecek Albuquerque'nun EIGRP durumu ile ilgili noktalar aada verilmektedir: 1. Albuquerque'nun 10.1.3.0/24 alt ana giden tek yolu, ve 10.1.5.0/24 alt ana giden eit maliyet metriine (two-equal cost) sahip ift yol rnekte gsterilmektedir. 2. Ardndan, show ip eigrp topology komutu altrlarak, IP ynlendirme tablosuyla ilikili olarak 10.1.3.0/24 anda giden tek bir ardl -en iyi yol-, ve 10.1.5.0/24 alt ana giden iki ardl -en iyi- olduunu gstermektedir. 3. Yosemite'in yaplandrmasn deitirirek, daha yksek bir bant genilii tanm yapldktan sonra, Albuquerque zerinde iletilen show ip eigrp topology komutu, 10.1.3.0 alt ana giden yeni bir uygun ardl (feasible successor) yol ortaya karmaktadr. Son olarak Albuquerquenun 10.1.3.0 alt ana giden yolu sevi d kalnca, debug me mesajlar yardmyla, Albuquerquenun bu yol k durumunun ardndan uygun ardl kulland grlmektedir. [1]

69

3.2.3 EIGRP vs IGRP

EIGRP, IGRP'nin gelitirilmi bir srmdr. IGRP ile EIGRP arasnda, benzerlik yerine daha ok farkllklar bulunmaktadr. Tablo 3.3'te EIGRP ile IGRP arasnda benzerlikler ve farkllklar vurgulanmaktadr.

Benzerlikler

Farkllklar

Her ikisi de Cisconun kendi EIGRP, IGRPye gre ok hzl kararllk seviyesine zel protokoldr ulamaktadr. Her ikisi de, eit uzaklk EIGRP komusuna bir kereye mahsus ynlendirme maliyetli oklu yollar iin ayn bilgisi gnderir sonradan sadece yeni ya da mant uygulamaktadr. gncellenmi bilgiyi gnderir. IGRP ise her 90 saniyede bir btn ynlendirme tablosunu gnderir. Bu yzden EIGRP, IGRPye gre daha az yk getirir. Kullanlan metrikler ksmen EIGRP, Katman 3te yer alan protokollerden, sadece ayn saylr, EIGRPde metrik IP protokolnn deil Novell IPX ve AppleTalk deeri, IGRP iin kullanlan protokollerinin de ynlendirme bilgilerini dei toku formlden kan deerin 256 eder. IGRP ise sadece IP ynlendirme bilgilerini dei ile arplmasyla elde edilir. toku eder. Tablo 3.3 EIGRP ile IGRP arasnda benzerlikler ve farkllklar

3.2.4 IGRPden EIGRPye Gei

Ynlendirmenin lk yaplandrld gnlerde, kullanlan protokoller RIP (srm 1) ve IGRP idi. IGRP, uygulama asndan RIP srm 1'e gre zellikle metrik kavram ve kararllk seviyesine erime hz asndan, daha iyi bir protokol olarak karmza kmaktayd. O zamanki Cisco hissedarlarnn, IGRP' yi tercih etmeleri, ondan sonra sadece Cisco router'larn tercih etmelerini salad. Daha sonra Cisco, EIGRP'yi duyurduunda, insanlar basit biimde gei yapabilmeyi arzu ettiler. Eer a topolojisi, btn router'larn gei yaptrlabilecei kadar kk bir yapdaysa, btn router' larda yeni EIGRP protokol yaplandrlp, eski IGRP protokol tamamen temizlenmek suretiyle, EIGRP' ye gei tamamlanabilmektedir. Ancak, a topolojisi orta byklkte ya da daha byk a yapsna sahipse, byle bir durumda baz router' lar EIGRP' ye geirmek geri kalan ise zaman ierisinde yava-yava EIGRP' ye geirmek en uygun gei sreci olacaktr. Byle bir zme gidilmesinin nedeni, projenin byklnden kaynaklanmaktadr. Gei srecini basit biimde yaplandrmaya ynelik olarak, Cisco EIGRP protokol iin otomatik yeniden datm (automatic redistribution) zelliini bulmutur. ekil 3.3 'de otomatik yeniden datm kavram ve her router'da da bu zelliin etkinletirilmesi gerektii vurgulanmaktadr. [1]

70

ekil 3.3 IGRP ile EIGRP arasnda Otomatik Yeniden Datm rnei ki farkl IP ynlendirme protokoln, a kurulumlarnn farkl blmlerinde kullanmak istediiniz durumlarda, Yol yeniden datm (Route Redistribution) zelliini detayl biimde yaplandrmanz gerekmektedir. Ancak, IGRP ve EIGRP ile ilgili olarak, Router-2 IGRP'den rendii yollar EIGRP ile otomatik olarak duyurabilmektedir. Bunun tersi de dorudur. Bu yaplandrma iin, ncelikle iki protokolnde snr ynlendiricisinde tanmlanmas ve tanmlanrken her iki protokol iinde ayn AS numarasnn kullanlmas zorunludur (AS numaras 1 ile 65535 arasnda bir deer olabilir). [1]

71

KAYNAKLAR [1] CCNA ICND Snav Sertifikasyon Rehberi; Wendell Odom; Mart 2008; ISBN-978975-322-484-0

[2] Wikipedia: Routing Protokol.( http://tr.wikipedia.org/wiki/Routing ) Nisan 2011

[3] MEGEP (Mesleki Eitim ve retim Sisteminin Glendirilmesi Projesi); Ynlendirme Protokolleri; (http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/modul_pdf/481BB0057.pdf ); 2008

[4] http://www.ciscotr.com/routing-yonlendirme-routing-protokolleri.html ; Zeynep Yldrm; Eyll 2010

[5] http://www.sahhan.com/cisco/eigrp/eigrp/eigrp.html ; Nisan 2009

72