Mehanika 1 vebe 5

|1

PROIZVOLJAN PROSTORNI SISTEM SILA

Jedan od zadataka statike je svoenje sistema sila i spregova na jednostavniji oblik odreivanjem
glavnog vektora sila (rezultantu sistema sila) i odreivanjem glavnog momenta (rezultujueg
momenta sila i spregova).
Kod proizvoljnog ravnog sistema sila i momenata
=

=1

Mo =

=1

=1

i =

=1

Uslovi ravnotee proizvoljnog ravnog sistema sila da su glavni vektor i glavni moment jednaki nuli

= 0
=1

= 0
=1

= 0
=1

Teorema o paralelnom prenoenju sila

Dejstvo sile F na kruto telo se ne menja ako je prenesemo paralelno samoj sebi u bilo koju drugu
taku tela i pri tom pridodamo spreg sila iji je moment jednak momentu sile koju paralelno
prenosimo u odnosu na taku u koju se sila prenosi.
Teorema se moe dokazati primenom drugog aksioma da se telu u ravnotei moe pridodati ili
oduzeti uravnoteeni sistem sila. Dodaje se paralelna sila istog intenziteta i smera u taki u koju
elimo da prenesemo silu i oduzima u toj taki ista sila suprotnog smera.

Mehanika 1 vebe 5

|2

Primer 3.1
Na pravougli paralelopiped strana a=b=c=10cm, dejstvuju sile iji intenziteti su F1= F2= F3=
F4= F5=10 daN. Redukovati ovaj siatem u taku A.
1 = 0,0, 1 = 0,0,10
2 = 2 sin , 2 cos , 0
2 =

2 2 2 2
,
,0
2
2

10 2 10 2
,
,0
2
2

3 = 3 sin , 3 cos , 0
3 =

3 2 23 2
, 2 ,0
2

4 = 4 , 0,0 = 10,0,0

5 = 5 cos cos , 5 cos sin , 5 cos

3
3
3
, 5 3 , 5 3
3

5 = 5
sin =

cos =
sin =

=
=

2
2
2
2

3
3

2
3

6
3

cos =

1 = = , , 0
2 = = , 0,
3 = , 0,0
4 = = 0, ,
5 = = 0,0,0

= 10

3
3
3
, 10 3 , 10 3
3

10 2 10 2
, 2 ,0
2

Mehanika 1 vebe 5

2
2

= 2

= 2

= 1 + 5

2
2

+ 32
3
3

2
2

2
2

+ 4 + 5

+ 5

3
3

3
3

|3

= 1.63

= 19.92

= 15.77

= + + = 1.63 + 19.92 + 15.77

= =

1.632 + 19.922 + 15.772 = 25.46

Momenti za ose
= 1 2 cos = 100 1

2
2

=29.3 daNcm

= 1 2 sin +4 = 100 1 1
= 2 sin + 3 cos 4 = 100

2
2

2
2
2
2

=70.7 daNcm
1 = 100

2 1 =41.4 daNcm

= + + = 29.3 + 70.7 + 41.4

= = 29.32 + 70.72 + 41.42 = 87

Mehanika 1 vebe 5

|4

Drugi nain odreivanja momenata za ose

1 = 1 1 = 1 =
0

= 2 2 = 2 =

0
2
2

= 3 3 = 3 =

2
2

0
2
2

= 5 3 = 3 =

4 = 4 4 = 4 = 0
4

0 = 1 1
1

2
2

= 2
0

0 = 3
0

2
2
2
2 2 +2 2
2

= 4 4
0

2
3 2

2
3 2

2
3 2

=0

= + + = 29.3 + 70.7 + 41.4

= = 29.32 + 70.72 + 41.42 = 87