50 Yln Ardnda;;

kinci Yeni
2011 Anketi

Hazrlayan:

Zafer Yalnpnar

Katlmclar:

Ahmet Kln, Alaaddin Emre, Aliye zl, Alp Ylmazer, Altay mer Erdoan, Arda Aras Soylu, Arda Glyan, Arzu Karada, Asl Ycel, Atakan Korkmaz, Aziz Keml Hzrolu, Bar Yarsel, Bedrettin Aykn, Betl Yegl, Burak Erolu, Cavit Mukaddes, Cemil Aydn, Cengiz Kler, Cengiz Orhan, Cengiz zdemir, Cneyt Ate, Derya Bal, Doan Bakr, Duygu Gles, Emin Karabal, Emre zden, Esat Baak, Gkhan Ertekin, Gher Grmen, Grkan evik, Hakan Demir, Hakan cen, Halim Yazc, Hande Edremit, Harun Kapan, Hayri K. Yetik, Hilal (Soyadsz), Ik Toprak, skender Ula, Kadir Klaslan, Kevser Peker, Kibar Karini, Levent Karata, M. Glderen Stler, M. Mazhar Alphan, M. ehmus Gzel, Mavi Esra Pak, Mehmet Koz, Melike Uzun, Meltem Bulut, Merve Babacan, Metin Kzlcalolu, Mustafa Gneri, Mustafa Yiit, Mvstafa Berkay Ik, Nevzat Tuna, Neylan Doan, Nihan Gezerolu, Nihat Kaolu, Nurten Uyar, Osman Namdar, Saffet Arn, Samet Bilal Uyank, Selahattin Yolgiden, Sena Yldz, Senem Korkmaz, Serblent Alkan, Serdal Ker, Serkan Akam, ahin Eren, enol Topu, uheda Kavurkac, Tayfun Ak, Tayfun Polat, Uluer Aydodu, mit Bayazolu, Vedat Kamer, Volkan Odaba, Y. Teoman Serinkaya , Yasemin alayan

bu anket almas Evvel Fanzin ( http://zaferyal.kuzeyyildizi.com/blog ) ilgileri kapsamnda ubat 2011de gerekletirilmitir. Ayrntlar iin zaferyal@gmail.com e-posta adresine danabilirsiniz.

kinci Yeni ve mgelemin zgrlemesi

Balarken, kinci Yeni iirinin gnmzdeki ilerliini ve imgesel akkanln aratrdmz bu ankete katlanlara mteekkir olduumu ifade etmek istiyorum. kinci Yeninin imgeselliinin uzam ierisindeki salnm ile hem okuyucu, hem de yazar-air nesilleri boyunca sren iselletirilme veya dlanma biimleri benim iin her zaman bir merak, ardndan da aratrma gayreti olmutur, olacaktr. Farkl kuaklardan farkl katmanlarn kinci Yeninin imgesel devinimine olan inanc, kinci Yeni airlerinin iaret ettii evren tasavvuruna her geen gn daha hzl bir ekilde yaknsadmz dorulamaktadr. *** Trk iirinde kinci Yeni, imgelemin zgrlemesine odaklanan tek iir akmdr. Dilin yaptann szckler olmad hakikati, kinci Yeni akmnn iirselliiyle birlikte edebiyatmza mhlanmtr. mgelemin zgrlemesi ynndeki bir tasavvur, szcklerin belirli bir t anndaki szlk anlamnn n-kabulyle ya da szl kltrn zihinsellik tamayan dolamna odaklanarak gerekleemeyecektir. kinci Yeni airlerinin (hepsinin) bu durumu fark ettii aikrdr. kinci Yeniye gre dilin yapta imgedir. kinci Yeni airleri, anlamn ve duygu durumlarn dil ierisindeki zgrln imgesel bir mesele olarak ele almlardr. zgr imgelem dediimiz ey, anlat derlemlerini ancak ve ancak iirsel uzamda oluturur. iir dili, zgrln belirleyicisi ve ateleme mekanizmasdr. kinci Yeni airleri unu syler gibidir: zgr olmayan bir dille zgr olan bir imgelemi iaret edemezsiniz. Anlamn kinci Yeni iirlerinde yer alan biemi, denizin karanlndaki bir akarn yanp snen na benzer. Bu aksak yaps sezgisel ve devasa bir zgrlk alan (alan derinlii) ierisinde kendisini kurgulamasndan, yourmasndan kaynaklanmaktadr. kinci Yeninin imgesel imknlar iirin her yerde olduu, olabilecei ncl zerine kuruludur. kinci Yeninin poetikas, her tan altna bakmaktadr. Aksak anlam, sezgisel alan derinlii ve imgenin zgrln gzetmek gibi nedenlerle kinci Yeni airleri, dizelerinin ounu iirsel diyebileceimiz usuz bucaksz, snrsz- imgesel nermeler dizgesi eklinde anlamdan bamsz, armlarla paral bir ekilde yazmlardr. Temelde, gvercin curnatas da anlalmayacak olan kanatszlk da ar olan ve uamayan bay dzyaz da peremli sokak da ta uak da bu nermelerin imgesel zgrln iaret eder. (Bu noktada iir ve felsefe ilikisi asndan, Wittgensteina ait u iki sylem nem kazanyor: 1-Gerein yapsn dilin yaps belirler. 2-Felsefe, iir diliyle kurulmalyd.) Trk iirinin Sanayi-i Lafziyeden kurtulup zgr imgelem yoluna ynelmesinde, kinci Yeninin sezgisel alan derinliinin, imgeyi dilin yapta olarak grmesinin ve evren tasavvurunu biimlendiren iirsel nermelerin tek bir krlma noktasnda birlemesi, devasa bir nem tamaktadr. Yaznn bandan bu yana ifade etmeye altklarmla koutlayarak unu syleyebilirim: Eer biri kp, Trk iirinde, kinci Yeni akmn ve imgeselliini yok sayyorsa, o kiinin imgeleminin zgr olmad ya da imgelemin zgrlne kar olduu aikrdr. Bu durum (biim, sylem asndan deil de muhteva ve tz asndan bakldnda) o kiinin, gnmzde, iir yazamayacan ve hatta yazlan yeni iirleri de okuyamayacan gsterir. *** kinci Yeni poetikasnn gnmzdeki ilerlii, gnmz airleriyle kinci Yeni airlerinin etkileimi gibi karmak bir konuyu biraz olsun aydnlatabilmek iin sorduumuz sorulara, her kesimden ilgin cevaplar geldi. Gelen cevaplar ve ankete katlanlarn konuya yaklam biimlerini niteliksel olarak incelemeye, tm sylemlerin zne nfuz etmeye, onlar kavramaya altm nce... Ancak zellikle de poetika sz konusu olduunda -tm gayretlerime ramen- nitel ve nicel yaklamlarn ou geersiz bir biim alyor. Bunun nedeni cevaplarn bulank olmas ya da soru tasarmlarnn eri/tutarsz olmas deil. Bu analitik zorluun kk nedeni; kinci Yeni airlerinin kulland imgesel imknlarn ve anlat yerlemlerini kurduklar sezgisel alan derinliinin ancak (sadece) kendisine benzeyen bir sezgisellik ya da imgesellik araclyla dile getirilebilir olmasdr. Bu durum kinci Yeniyi yok sayanlar da kapsayacak kadar ilgin bir biimde- kinci Yeninin yaadnn, yaayan dili etkilediinin ve gelecee uzandnn en basit kantdr. (rnein Ece Ayhan ve Turgut Uyar eletirmeye ya da incelemeye alanlarn bir anda bu iki airin imgesel diliyle konumaya, yazmaya baladn, o dilin sezgisel alan derinliinde kaybolduklarn grrz ounlukla.) Zaten, modern iirde de bylesi bir kst vardr: Bir mzisyenin bestesini -kolaylkla olmasa da- eletirel yaz dili araclyla ele alabilirsiniz, bir ressamn tablosu, bir sinema filmi de yaz dili araclyla dnlebilir, eletirilebilir ancak bir iir akm yaz dilinin eletirel retoriiyle incelenemez. Hele hele imgelemin zgrl ynnde biimlenen devasa bir evren tasavvuru olarak kinci Yeniyi, mantksal dzyaz dilinin cokusuz snrlarnda incelemek ya da niceliksel bir say/oran/sklk duraanlnda tartmak mmkn deildir. kinci Yeniyi unsurlarna ayrmak gibi bir endstriyel yapsalcln da bugne kadar bize tutarl sonular vermedii -yani tutmad- aikrdr. Sonuta, kinci Yeni iirini bir sokan kmazl dzleminde -bylesi bir aptallkla- incelememek, aksine, kinci Yeniyi bir zgrlk dzleminin alan derinlii olarak grmek bana kvan veriyor. Her zaman unu sylerim: kinci Yeni, iimize bakmak deildir; ge bakmaktr. Bu yzden anket cevaplarna ilikin izlenimlerimi okuyucuya -kolaylkla tketecei- karmlar olarak sunmamaya karar verdim. nk anket sorularna verilen cevaplarn btnn okuyan baka birisi farkl karmlara ulaabilir, farkl eyler sezebilir. Tpk kinci Yeni iirinde, airlerinde olduu gibi zerinde karar kldm ve anket sonularyla birlikte dile getirmek istediim tek bir grg var: kinci Yeni iir akm imgelemin zgrlemesi yolunda gelecee uzanmaktadr. kinci Yeninin imledii evren tasavvurunu, gelecei biimlendirme gcyle birlikte dndnzde, onun dier her eyden daha canl olduunu grrsnz.

Zafer Yalnpnar (Zy)

13 ubat 2011, Pazar Sabah

Sizce, "kinci Yeni" iir akm bitti ya da eskidi mi?

Nurten Uyar: Hi durmadan kendini hatrlatyor. Vedat Kamer: Wikipedia'ya baktmz vakit, kinci Yeni iin unlar yazlm: "Trk iirinde deiik imge, arm ve soyutlamalarla yeni bir syleyi bulma amacnda olan bir akmd. Ortak zellikleri; dilin allm kalplarn ykmak, szdizimini zorlamak, deitirmek ya da bozmak oldu. iirde hayal gcne ve duyguya arlk verdiler. Bireyin yalnzl, skntlar, evreye uyumsuzluklar gibi temalar sklkla ilediler. Sylemek istediklerini soyut bir dille anlatmaya abaladlar, yer yer anlamn yittii grlr iirlerinde. Amalar verilmek istenilen duyguyu anlatmaktan ziyade hissettirmektir." Baz kavramlarn altn tekrar izelim: 1) dilin allm kalplarn ykmak, 2) hayal gcne ve duyguya arlk vermek, 3) bireyin yalnzl, skntlar, evreye uyumsuzluklar gibi temalar ilemek, 4) sylemek istediklerini soyut bir dille anlatmak, 5) anlamn yitirilmesi. iirin temel meselelerinin bunlar olduunu dnen biri olarak, kinci Yeni'nin iirin odan belirlediini, bu zelliiyle de ne bittiini ne de eskidiini dnyorum. Selahattin Yolgiden: kinci Yeni iir akm bitti mi? sorusu bir bakma iir bitti mi? ile ayn anlama gelir. nk asl olan iirse her gelen kendinden ncekini alr, kendinden bir eyler katmaya abalar ve bir sonrakine ya da sonrakilere devreder. Bu balamda ikinci Yeniyi halen Trk iirinin en nemli ke talarndan biri olarak gryorum. Bitmemitir nk iirle uraan bir sr insan hl etkilemektedir ve bunun iin de eskimi deildir. Sadece Grevini tamamlad. diyebiliriz. Bedrettin Aykn: kinci Yeni poetikasnn gnmzdeki ilerlii srmektedir. Okurumuzun poetik kltr dzeyi ykseldii lde, kinci Yeni akm ile iletiim sorunu alacaktr. Hakan cen: kinci Yeni bitti ama eskimedi. kinci yeni gibi bir akm olarak nitelenmi devinimler, ama siyasete ama sanata ilikin olsun, eskimezler. Sadece tarihteki yerlerini alrlar. Bitti mi? meselesine gelince, eer kinci Yeniyi iinde bulunduu artlardan alp kartr, sadece ait olduu zamann beenisine, bildirisine, geleneine, sanat anlayna cesaretle kar kan bir hareket olarak ele alrsak, bitirmeyebiliriz. Ama kinci Yeni sadece bu deildir ve bunun iin bitmitir. Cengiz Kler: Bitti demek iin ortaya yeni ve farkl bir poetika koyulmu olmas gerekir. kinci Yeni iir izleinin gnmz iirinde tezahr etmekte olduunu, yine, gnmz airlerinin iirlerine baktmzda hemen grebileceimiz kansndaym. mit Bayazolu: iirin ve airin (tarihte ilk kez) kinci Yeni ile zgrletiine inanyorum. Bu ama hasat olunca kinci Yeni'nin misyonu sona erdi. Prof. Dr. M. ehmus Gzel: Hayr bitmedi. Ama varolduu yllara kyasla geride durduu da kuku gtrmez. Geride durmak gndemde olmamak anlamna gelmez. Ama her air veya her iir de kendini yle kolay kolay ele vermez. Dolaysyla kinci Yeninin eskimediini de bylece sylemi oluyorum. Evet, eskimedi de. Cavit Mukaddes: kinci Yeni'ye gnmz penceresinden baktmzda, bir edebi miras grntsnn tesinde zamann ruhunu yakalama, dili (kendi zerine kapatarak, kapal klarak) en byk hedef olarak setii ve kimi airleri iin sadece "biimin" ne kt "retken" ve kendinden nceki suskun ara dnemin kilidini kran bir kuak olarak dnebiliriz. Ortaya kmalarnda Breton ve arkadalarnn imzaladklar srrealizm manifestosuyla birlikte baka (yerel) ynelimlerin de etkisi vard. Onlar iin iir belki direkt "ate etmenin"(Nzm Hikmet) tam tersi bir noktadan soyut bir zeminde yazarak ve taraf tutmayarak bir eit zgrlemekti. Picasso'nun "hepimiz ondan (yani Cezanne'dan geliyoruz) ibaresini iirimiz adna ve 80 yllk poetik dzleme arptmzda "nereden" geldiimizi tartmasz bir pusulayla adlandrabiliriz ve sanrm bu isimler -drt airi gemez. kinci Yeni'nin kendi dokusal saydamln tartmak bir yana, yaklan bir atein i emberi (dili) nemlidir, oradan knca dnmeyi de brakmamz gerek. Yani dn nasl ki bir kuak "biime" vurgular yaparak biim duyarszln amaya altlarsa, bugn var olan, hazr ve belki de baka bir evren iin vcut bulmu biimleri (yer yer) kullanyor edebiyatmz, tek renklilii yadrgadmz srece o kuan aralad kaplardan baka geitlere varmak mmkndr. Kavafisin dedii gibi "hi aklndan karma thaka'y" ya da bu topraklarn zgn sesi kinci Yeni'yi. Dilin yolculuu uzun, serven dolu ve bilgi doludur her zaman, geip giden dil kervannn ardndan sadece kl deil, ie yarayacak-kalc ate de kalr. Aziz Keml Hzrolu: Hayr. 'kinci Yeni' iiri henz bir "gelenek iir" konumuna gelmemi olup btn varoluu, kentli ve muhalif konumuyla iir dnyasn etkilemeye ve de kendini srdrmeye devam etmektedir. kinci Yeni'nin temel zellii olan gerekliin yeniden tanm (yani gerekliin kendisinin ayns deil, iirde -ve dolaysyla sanatta- yansm ekli olduu) henz alamamtr. Almasnn mmkn olup olmad da tartlabilir. Altay mer Erdoan: Nesnel olarak bakacak olursak; ad kanc yeni olursa olsun her yeni, gn gelir eskir. Ama kinci Yeninin bittiini, eskidiini sylemek, bugn iin pek olas deil. Belki de bir nedeni, kinci Yeninin deilse bile dahilinde anlan airlerin daha yeni yeni anlalmasdr. Zamann sanki kinci Yeni iirini damtm gibi grnen, aslnda airin ve iir eletirmeninin dolaysyla iir okurunun grgsndeki nitel sramann rn bir deerbilirlikle yeniden gndeme gelmesi, artc olmamal. kinci Yeni iirdeki lirizmi bir kenara atp szck oyunlarna dayal, imgeciliin st boyutunun mistisizme drt elle sarlmak olduunu haykran, sentaks azdran borazan iirlere bakarak aldn sylemenin de olasl yok! Mehmet H. Doan, kinci Yeniyi Garip iirinden sonra iirimizdeki ikinci genleme hareketi olarak niteler. Gnmz iirini ise, kinci Yeninin doal uzants olarak grr. Ona gre, kinci Yeni kksz bir moda ya da zenti iiri deildir. Yine Doana gre, bugnn gen airi, kinci Yeniyi iyi bilmelidir: kinci Yeni deneyiminden sonra onu zmsemeden, amadan iir yazmak da olanakszdr. (Trk iirinden Son Okumalar). kinci Yeninin anlatmak ile anlalmak arasnda skp kalmlna Ahmet Oktayn 1966-67 yllarnda yazdklar iyi bir yant olabilir; kinci Yeni u anlay iire temel olarak seiyor: nsan, bir tasar deil gereklemekte olan varlktr. lk veya mcadele, insann d grnlerinden sadece biridir ve genel olarak yaanan gerein kendisi deil, gelecee ait zlemleri gerekletirme teorisidir. Tam buradan bakldnda bitmemitir! Eer beeri szcne, bu szcn tad ierikin elden karlamayacak biricik ierik olduuna inanyorsak, bu iire vurmadan nce anlamaya almalyz onu. Tam buradan bakldnda da eskimemitir! Esat Baak: kinci Yeni bir gvercin curnatasdr (Cemal Abinin tespitidir bu, bilirsin) ne biter, ne eksilir. Yer, isim, ku deitirir sadece. Geen hafta Taksim zerindeki srck curnatasn grdn m? Ne havada yle bir glgeler oyunu brakmak istiyorlard, ne de gzlerimiz onlar tutmak. Buydu ve budur benim iin de kinci Yeni dediimiz ey. Klee'nin Angela Novus'u iin Walter Benjamin bir yorum yapar, yle bitirir; ...melein kanatlarna arpan rzgr ylesine iddetlidir ki, melek artk kapatamaz olmutur kanatlarn. Bu frtna kar konulmaz bir biimde melei arkasn dnd gelecee doru uurmakta; nndeki dknt ve moloz yn ise yerden gklere kadar ykselmektedir. Bu frtna bizlerin ilerleme dediiz eydir. Hande Edremit: kinci Yeni iir akm, biim-ierik ilikisi bakmndan sahip olduu almlama gc nedeniyle gnmzde varln srdrmektedir. Biimdeki yeninin ierii etkilemesi fraktaldir. Bu nedenle geerli konjonktrde nefes almaya devam etmektedir, edecektir. -Yeniyi daraltan addr. Cengiz Orhan: Akm devam etmektedir. Yalnz, bilinli bir ekilde grmezden gelme politikas uygulanmaktadr. Byk dergi editrleri, iire yn veren isimler olarak ikinci yenicileri saf d brakma yarna girmilerdir. kinci yeni misyonunu tamamlamadan yeni bir iir akmna geilemez. Halim Yazc: Hi ark biter mi? Hi ocuk, hi da, hi "insan" biter mi? Nihat Kaolu: kinci Yeni'nin tamamen bittiini veya eskidiini dnmyorum. kinci Yeninin glgesi halen baz airler zerinde dolamaktadr. kinci Yeni, Garip ve Toplumsal Gereki iir akmlarna, keskin olarak da geleneksel iirimize bir bakaldr hareketiydi. Toplumsal baskdan kamakla, anlamszlkla sulandlar. Bu sulamalarn elbette gereklik pay vardr, ancak kinci Yeni'nin iirimizi zenginletirdii de bir gerektir. Gnmzde birok airi etkilemitir. Arda Glyan: Bitmek ve eskimek birbirinden ok farkl ve uzak kavramlar. O yzden ayr ayr cevaplamak lazm bunu. kinci Yeni bitti. Devir, onu oluturan artlarn ve airlerinin dnyamzdan ayrlmasyla sona erdi. kinci Yeniyi elbette ya da drt atlsndan ibaret saymyorum ama bir yandan da onlarla snrl tutuyorum, tutmak istiyorum nedense. Eskidi mi? Onu kefetmi (nereye kadar kefedilebilirse) biri iin belki, biraz. Onu aan okur yeni bir sesleni ister artk ama bu her ey iin geerlidir. Onu kefedememi okur iinse hl yenidir, kefedemedii her ey gibi. Velhsl kelam, iirin ne olduunu belirledii gibi, nerede olduunu da yine okuru belirler. Hem okuru, hem henz okuru olmam okuru. Derya Bal: Hayr, bana gre kinci yeni bitmi ya da eskimi saylmaz. Aksine gn getike yeniliini hep koruyor, korumaya devam ediyor. Mvstafa Berkay Ik: Dnt kansndaym... zellikle 2005'ten sonraki dnemde dergilerde grnmeye balayan yeni airlerin belki iir genetii balamnda, belki de igdsel ynergelerle Trk iirinin kabuk krd ve dnyaya ald o dnemin benzer ve ardl sanclaryla iir yazd noktasnda izlenimlerim bulunmakta.

Sizce, "kinci Yeni" iir akm bitti ya da eskidi mi?

Mehmet Koz: kinci Yeni iirinin oluturduu bir altyap zerine yeni bir iir anlay eklemlendi. Bana kalrsa bu, ulalmaz hibir unsurun kalmayndan kaynaklanan kmaza girmi ruh hali iiridir, yeni Bykehir iiridir. Hayri K. Yetik: yi iir eskimez. Kanc olursa olsun. Ama dnemler, akmlar, ynsemeler, kanonlar gelip geer; sel gider, kum kalr misali. kinci Yeni'yi anlayan anlamayan; kendini orda sanan ve o tarz iirler yazm olan birok airin geip gittii, birkann kald gibi... Yalnz bu noktada sz konusu iir ynsemesiyle, iiriyle ilevini de ayrmak gerek. Szgelimi sorudaki airanelie takldm belirtmeliyim; nk Garip'in sze dkt airanelik kartlnda kinci Yeni daha tutarldr. 'Yaamda karl yoktu, nerdii sezgisel iire gelince doru bir saptama; ikinci nerme bir defa onu bugn konumamzn nedeni ve bykl... Bugn konuuyorsak bitmemi demektir, daha yaygn tartlmas ise yeni sfatn hak ettiini gsterir. Yalnz sezgisel iir sfatna da bir erh deceim. Geen yl Hrriyet-Gsteri'de yaynlam olduum iin bu iirin XII. yzylda Ortadou halklarnn athiye-i sofiyane iirinin benzeri olduunu anmsatarak geeceim. Bu benzerlii kinci Yeni airleri biliyor muydu? Bugn benzerlii, karlatrmal edebiyat paradigmalaryla tartmak gerek. Srrealist etkilenmelerinden nemlisi budur. Merve Babacan: Bitmemitir fakat eski heyecann ve poplerliini yitirmitir. Gher Grmen: kinci Yeni'nin bittii ya da eskidii grne katlmyorum. Zira kinci Yeni'den sonra Trk iirinde gerekten etkili bir akm ortaya kmamtr. Benim kanaatimce Trk iirinde halen kinci Yeni'nin etkisinde yaptlar verilmektedir. Volkan Odaba: Hayr, bitmedi. Yalnzca toplumsal koullarn ieriine gre z ve biim deitirdi. Nevzat Tuna: kinci Yeni hareketi sonsuzluktur bence, her doum gnnde yeniden mayalanan... Hakan Demir: kinci Yeni sryor, sessiz de olsa. skender Ula: Ben kinci Yeni iir akmnn bittiini dnmyorum, aksine 'kinci Yeni' has okuyucusunu imdi bulmutur.

Duygu Gles: Ece Ayhan ya da Turgut Uyar eskimez, bitmez. Samimi ve zgn i, deerini her daim korur. Fakat zaman ve tarih deiir, dolaysyla akmlar da mana deitirir, baka hllere evrilir. Asl Ycel: Kendi dneminin ifadesiydi. Bugnn ifadesi kinci Yeni'yi aamam durumda. Ancak birikmeler devam ediyor, bugnn ve yarnn eserleri kinci Yeni olmaz, benzeyebilir, uzaklaabilir... Ama hi phesiz ondan izler tayacak: Eski olan lmedi, yeni olan domad. Uluer Aydodu: izgisel olmayan, aadan yukarya doru bir bak benimseyen birisi olarak akmlarn yalnzca belli bir dnemdeki kristallemeler olmadn syleyeyim ncelikle. Bu balamda kinci Yeni denilen iir akmnn izgisel bir yolda yer alan bir aama olmadn dnyorum ben. Olsa olsa o yllara kadar gelmi enva-i eit dilsel malzeme aknn oluturduu bir younluktur. Bana gre, o dnemde belli birtakm airler eliyle ayrtrlp kinci Yeni diye pekitirilen anlam, deer ve kurallar yeni anlam, deer ve kurallara bklerek devam etmekte. Sena Yldz: kinci Yeninin eskidiini dnmyorum. kinci Yeni iirindeki youn anlamlarn daha uzun yllar bu akm devam ettireceine inanyorum. Senem Korkmaz: kinci Yeni bitmez de eskimez de. Trk iirine olanca gcyle damgasn vurmutur ve alar boyunca brakn eskimeyi ya da bitmeyi, kendini yeniden ve yeniden douracaktr. Mustafa Yiit: Yllar iinde toplumumuzun yaam tarznda beliren deiimin iirimizi eskitmeye kinci Yeni'den baladn dnyorum. Bu anlamda kinci Yeni belki bitmedi; ama can ekiiyor kanmca. nternetin gelimesiyle insanlarmz doadaki eylemsizlik yasasna uyum salamaya balad. Deiimin ilk adm uzun yazlara soumakt. Haber balklarnn puntolar byrken detaylar olabildiince ksald. Dncelerimizi 160 karakterde ifade etmeye baladk. Cmlelerimizle birlikte dncelerimiz de ksald pek tabii. Elimizdeki teknolojik oyuncaklarla oynarken kendimizi unuttuumuzun bir trl farkna varamadk. Ksa boylu dnceler aklarmzn ve masallarmzn, ksa boylu aklarmzsa iirimizin anlamn azaltt. Bundan ziyadesiyle etkilenense tam da bu yol zerine kurulu kinci Yeni iirleri oldu. kinci yeni, insanlarn iinde kalan son duygulara sesleniyor masalc bir sesle. Hl duyanlar varsa onlara selam olsun. enol Topu: kinci Yeni iiri bugnn iirinden bile adatr. Ben bittiini dnmyorum, ama biim deitirmitir. Daha dorusu kinci Yeninin ada yazarlarda -birebir olmasa da- byk bir etkisi var. mge, sezgi, bilinalt vb zelliklerini gnmz iirinde grmeye devam ediyoruz. Emre zden: Gnmzde daha ok etkisini gstermeye balad. Gemie gre bireyler tarafndan daha ok anlalmaya, ruhlarmza daha ok hitap etmeye balad, diye dnyorum. Bar Yarsel: Ruh, dil, imge, gr, rya ve saysz insani haller kaybolmadka, hayat daraltan mlki amirler ve onlara direnenler olduka bitmez. Samet Bilal Uyank: Kesinlikle hayr, kinci Yeni bitmedi. kinci Yeni, zaten, baka bir dnyadr, herkesin kafas almaz. Adn hatrlamadm nl birisi "Trk iirinin bir yz ak varsa o da ikinci yenidir" demi ki ok isabetli bir laftr. Bunun zerine bir ey eklemek haddime deildir, herhalde... Osman Namdar: Evet, bitmitir. nk btn atlmlar gnn gereksinimiyle, gemii ret ve gelecei kurmak iin ortaya kar. Ya daha yeninin etkisiyle yok olurlar, ya senteze ulalr, ya ticarileir ya da biim deitirerek srerler. 1905-1935 aras bat iirinde Ftrizm, Dada, Srrealizm, Toplumsal Gerekilik i ie gemitir. airlerine bakmak yeterlidir. Arzu Karada: Dnemin, yaanan toplumsal, siyasal devinimin gereklilii olarak ortaya km olan kinci yeni, o zaman iiri iin yeni bir boyuttur phesiz... Fakat gnmz itibariyle tketilmi konumdadr. Hem Toplumcu iir hem de kinci Yeninin birtakm zelliklerinin bilekesi yeni bir iir anlay domutur, ok belirgin olmasa da kabul gren, tutunan da budur gnmzde. iir, iir iindir. anlayn kabul etmesem de, insani ve toplumsal gerekliklerin ne iirin ne de baka bir yazn trnn dnda kalabileceine inanmasam da, iirin bir yk anlatma arac olmadna katlyorum. iirde ahenk konusuna da ek, yenilik getirmeleri asndan gzeldir ''kinci Yeni''. iirden mant uzaklatrmas, uygulayclarn snrlar zorlamalarndan baka bir ey deildir. Her eye ramen, Halk iirine srt eviren bir iir anlaynn srekliliinden phe ederim. Bu srt eviri ba sonu belli bir platform oluturmaktan teye gidemez. phesiz ok deerli airlerimiz bu anlayn takipileri olarak lkemiz iirine kalc yenilikler getirmi ve nemli yerler edinmilerdir. Her yol bir yere varr, kinci Yeni de varmtr. Gnmzde de gnl ister ki yeni boyutlar, yeni pencereler kazansn iir. Ancak byle byle bir baka yzne ulaabilir ve zenginleebiliriz. Fakat u bir gerek ki; insana, toplumsal gereklie demelidir iir; bu soyut, somut her ekilde oluabilir. Bu konuda sev-

Sizce, "kinci Yeni" iir akm bitti ya da eskidi mi?

Saffet Arn: Ne bitti, ne de eskidi. Gnmz airlerinin ou hl kinci Yeni'nin etkisinde. Doum tarihlerini bilmesek, onlar da kinci Yeni airleri sanabilirdik. Cemil Aydn: zleri hl devam etmekte. Ama gncellenen ikinci yeni, eskiyi aratr m oldu ne! Neylan Doan: kinci Yeni iir akmnn en nemli isimlerinden Turgut Uyar, "iir bir sanat olay deildir. Bir yaama abasdr nce. Yaadmza tanklk eder. Her gn yeni bir dnya iinde, her gn yeniden ve baka etkilerle duygulanan insan, her gn bunlar yeni biimlerle sylemelidir." diyor. Bu bakla, iir bitmez, elbette kinci Yeni algs da bitmedi. Ancak, yaamn ve deiimin durmad gibi iirde araylar da devam etti, edecek de... Ahmet Kln: Bitmek gibi bir durum sz konusu deil, etkisi yllar sonra k zamanna gre daha fazla ve giderek daha da artacaktr. zellikle 21. yzyln yalnzlatrd edebiyat kesimi tarafndan da ayakta tutulacaktr. Doan Bakr: kinci Yeni'nin bitebileceini veya eskiyeceini dnmyorum. Bugn kinci Yeni iirine dahil edebileceimiz airler olsun ya da olmasn, kinci Yeni'nin srd kansndaym. kinci Yeni'nin yaratt -belki de kinci Yeni airlerinin teker teker yaratt- imge evreni, ortadan kalkmad gibi eskimiyor da. Grkan evik: kinci Yeni bir tutkudur. Bittiini, artk geerliliinin kalmadn dnenler elbette olacaktr. Kevser Peker: kinci Yeni akm kesinlikle bitmemitir. Bata anlalmayan, sama bulunan tarz imdilerde tam olarak anlalmaya kadri kymeti bilinmeye balad. iirin dzyazdan farkl apayr bir dnyas olduunu gsteren bu iir akm hibir zaman eskimeyecektir de. uheda Kavurkac: kinci Yeni bitmemitir; hl baz airlerde etkisini gsterdiini gryoruz. Harun Kapan: aka olmal bu soru... Bitmedi, bitmeyecek ve hibir zaman bitemez. iirimizin zirvesidir kinci Yeni... Ve eer bundan sonra ok iyi bir akm oluturulursa, en ok kinci Yeni'den yararlanacaktr. Metin Kzlcalolu: Bitmemitir. Elbette, eskimedi de. Halen gndemde en ok ilgi eken akm olduuna inanyorum. Tabii bu durumun akma tahribatlar da vardr. Cneyt Ate: kinci Yeni iir akm bitmitir. Ama sarsnts devam etmektedir ve edecektir.

gili statlarmzn dncelerini merakla bekliyorum ve onlarn mevcudiyetleri karsnda szlerim yetersiz kalacaktr; izinleriyle kullanm olduumu farz ediyorum sz hakkm... nk gnmzn en nemli eksikliidir ustalara saygnn yerle bir edilmesi. ahin Eren: Yeni olmayan bir eyin eskimesi nasl olabilir? Teni olmayan bir ey nasl var olabilir? kinci Yeni, teorisyenlerinin itirafyla "geerliliini" kaybetmitir. zellikle ortaya kt dnemdeki devletin, iktidarn faizan basklarna kar hibir eyin iiri olarak ortaya kan, btnlksz bir yndr kinci Yeni. Evet, yurdumuzun en kymetli airleri bir dnem gnl vermiler kinci Yeni'ye, ancak yaklak on yllk gnl birlii ardndan hepsi terk etmitir kinci Yeni'yi. Sanat tartmalarn cevapsz brakmak gibi bir misyon yklenmi olabilir bu akm olmayan akma, Dada etkileri, usdlk gibi unsurlarla bezenmi olmas buna kant grnr nitelikte. Ancak Anadolu ve Ortadou bata olmak zere kkten bye herkesin bir dnem emek harcad bir "ey"i folklorundan koparma gafletine dtn belirtmekte yarar var. Toplumcu airler zulme urarken, gemiinde Toplumcu olup sonra bu akma gnl vermilerin eliyle olmak zere iirden, airden ve okurdan kopuk olarak ortaya karlmaya allan bu akm, bana sorarsanz akm olarak var olmamtr. Aksini kimse iddia edemez, zira kinci Yeni'nin teorisyenleri de ayn biimde dnp zeletiri yapmlardr. Hlasas; kinci Yeni ne bitmitir ne eskimitir, kinci Yeni l domutur. Levent Karata: kinci Yeni'nin ardndan "seksen iiri" diye etiketlenen bir iir akm, dnemi balad. Sz konusu akmn airleri kinci yeni'den ok daha eskileri kendilerine gelenek olarak setiler... Ardndan "doksan iiri" diye etiketlenen bir iir akm, dnemi balad. Bu kuak edebiyatmzdaki dier dnem ve akmlara gre daha zayft. Ancak bu dnemin airleri "seksen iiri"ne gre modern bir iir kurmaya alt. Ve imdilerde yazlan iir, etkilerini srdrmesine ramen "kinci Yeni" ve yeni deildir artk. Mavi Esra Pak: Bitmek ya da eskimek kelimelerini kinci Yeni iirine uygun grmyorum, belki edebiyatmzdaki kurucular ve yeleri lm olabilir ama braktklar eserler yerel edebiyatta dilimize hl ulamaktadr. Atakan Korkmaz: kinci Yeni iir akmnn bittiini geriye sadece iirlerinin kaldn, ayet devam ettiini varsayanlar iinse sadece birer kopyadan ibaret olduklarn dnyorum. kinci yenideki duygu ve imge younluu bunu iselletirip iir okuyucusunu semesi ve onlarn da daha da bir haz almas artk soyutluun marjinallik olduu gnmz dnyasnda ne yazk ki muteber deildir. kinci Yeni kendi dneminden ok bu dnemde anlalsa da, mesajlar ve manalar sezilebilse de; bunu baarabilenler toplumda marjinal olmakla sulanan ya da belirtilen kiilerden ibarettir. Emin Karabal: kinci Yeni iir akmnn temel aldklar yznden bitmesinin sz konusu olmadn dnyorum. Dalgal denizde hareket eden su deil enerjidir. Burada, gzlemleyebildiimiz, dorudan bir yer deitirme olduundan pheliyim. kinci Yeni enerjisinin hl hareket ettiini ve bir eyleri dntrdn dnyorum. Betl Yegl: Hayr, bitmedi. kinci Yeni iir akmnn gnmz airlerinde gerek airlerde demek istiyorum- bitmediini, belki deierek devam ettiini syleyebiliriz...

Alp Ylmazer: kinci Yeni iir akm bitti ama eskimedi. Tekrar tekrar, yetien okurlarla, genlerce kefedilmeye devam ediyor. Bu okurlar, iiri kinci Yeni'yle renip modernin -kinci Yeni'yi de moderne dahil ediyoruz bu durumda- dertlerine yetmediini anladka yeni okumalara alyorlar. Ama alrken temel olarak kinci Yeni'den yola ktklar iin bu akma eskidi diyemeyiz. Daha dorusu iir okurluuna kinci Yeni'yle balarlarsa ansldrlar ya da bilinlidirler. diyebiliriz ve bylelikle su basman ok kuvvetli olduundan gidecekleri okumalar daha salam olacaktr. Hilal (Soyadsz): Ben birok iir akmnn tam anlamyla devam ettiine inanmyorum. Serbest yazmn hkim olmas, akm bilincini kavramak ve bu dorultuda yaatmak ansn yok etti. Biri air oldum! diyor, ama ne derece iirin tarihesini ve kurallarn biliyor ve herhangi bir akm tercih edip bu yolda, bunun bilinciyle iir yazmaya koyuluyor? Gkhan Ertekin: kinci Yeni iir akmn bittiini deil aksine gnmzde daha da arttn ve yeniden ekle emale sokulduunu dnyorum. Ancak, kinci Yeni iiri, gnmzde tam anlamyla var m? Tam anlamyla olmadn dnyorum. Bu yzden, bir eskimeden ziyade yeniden biimlendiini syleyebilirim. Serdal Ker: Bilebildiim ve takip ettiim kadaryla bitmi deil. Eksildi mi? Sanmyorum. kinci Yeni, ismi henz konmam bir iir olarak ortaya kt dnemlerde, mevcut iir kalplarn yktndan, altst ettiinden, yeni bir iir ortaya koyduundan ok konuulmu ve tartlm belki, ama gnmzde bu tartmadan uzaklalmtr artk. nk yazlan yeni iir, dil, slup ve teknik olarak kinci Yeniyi yok sayamamaktadr. Bu yzden de bitmemitir. Fakat gnmz iirinde saf bir kinci Yeni airinden bahsedilir mi, bilmiyorum. Sanrm, kinci Yeni iiri kendini devam ettirecek, sreklilik gsterecek bir akmdan ok iire ve dnce tarzna getirdii yeniliklerle iirin iine szmtr zaten. Olumu ya da oluacak olan yeni iir ok fazla kinci Yeni iirinden uzaklaamaz sanrm. Nihan Gezerolu: kinci Yeni, eskiyecek bir yarat deildir. Ik Toprak: kinci Yeni biim ve z deitirdi. Anlam tam dlayamyor, sadece kadife rtlere saryor artk. M. Glderen Stler: Eskimeyecek bir iir akm olduunu dnyorum. nk bir kalba bal kalmakszn aktarlan duygular daha zgr klar airini. Bu demek deildir ki, her yazya dklen ey bir iirdir. (rnein, Orhan Veli Kank, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday serbest iiri savunurken, hece lsyle bir alp veremedikleri yoktu sanrm. Halkn anlayaca dille yazdklar iirlerde hece lsyle yazlm iirlerin melodilerini korumu olduklarn dnyorum.) Y. Teoman Serinkaya: Yaamakta, ncllerinin boyas akmad, akma deil hayata tutunanlard. Halen etkileriyle bahtiyarlar gnlere ve topraa ser(p)ilen hakikat seicilerimiz. Bitmedii gibi, eskimez de... ddia ile nerdikleri dize dzenleri rahat, vicdana ve akla yaslanan halleri sonsuza uzatr. Cengiz zdemir: Bitmedi, ama biim deitirdi, bakalat.

Sizce, "kinci Yeni" iir akm bitti ya da eskidi mi?

Sizce, "kinci Yeni" iir akmnn nc airleri kimlerdir?

mit Bayazolu: Soruyu "kinci Yeni'nin gerekten farknda olan airleri kimlerdi?" eklinde tashih ederek cevaplyorum. Birka isim sayabilirim ama bunlarn iinden sadece Ece Ayhan amacndan hi sapmadan son nefesine kadar mevzide kald. Arda Glyan: Cemal Sreya... Uyar, Berk, Karako ve elbette Ayhan. Bazen Rifat. Yine de her birini kendi yolunu, gereini aralam airler olarak dnebilirken bunu Sreya iin sylemek zordur. kinci Yeninin ne olduunu anlamak iin nce vercinka'ya bakmak lazm. Tayfun Polat: Turgut Uyar, Edip Cansever, lhan Berk, Ece Ayhan. Vedat Kamer: kinci Yeni'nin nc airleri Cemal Sreya, Edip Cansever, Turgut Uyar, lhan Berk ve Ece Ayhan'dr. Mvstafa Berkay Ik: kinci Yeni iirinin kendini bulmasnda daha ok Turgut Uyar ve bir sonraki aamada Cahit Zarifolu'nun etkilerini yadsmamak gereklidir. Edip Cansever'in bireycilii ve varolusal kayglar kinci Yeni'nin cierleri gibi ilev grm ve dahas iir havzasn geniletmitir. Altay mer Erdoan: Ben kinci Yeniyi majr air (Cemal Sreya, Turgut Uyar, Edip Cansever) zerinden ele alp bu aire Ece Ayhan ile lhan Berki, bir de Sezai Karakou eklemeyi yeleyenlerdenim. Mehmet H. Doan ile Turgay Gnenin hazrladklar, Kasm 1969 tarihli Papirsn kinci Yeni Antolojisi zel Says balyla yaymlanan 41. saysnda ve krk yla yaklak bir zaman dilimi sonras karos Yaynlar arasndan Mehmet H. Doan imzasn tayan kinci Yeni iir (Antoloji-Dosya) adl kitapta, kinci Yeni kapsamnda ele alnan air says ilkinde 37, ikincisinde 34 olarak dikkat ekmektedir. Benim belirttiim airlerin kinci Yeni iirin ncleri olarak anlmas, metodolojik anlamdaki en yaygn kullanmdr. Duygusal yaklatmda, Melih Cevdet Anday da kinci Yeninin en nemli airlerinden biri olarak grdm belirtmeliyim. Kald ki, bu airleri nc olarak adlandrmada, ilkesel bir tutarla sahip olmann yannda, poetik gerekeleri de ne srmelisiniz. Bu durumda lhan Berkin deneysel iirlerini, tipografinin ar bast almalarn nereye koyacaksnz? Ece Ayhan referans alp baktnzda, Turgut Uyar iirinin bir blmn elemeniz gerekecek. Tematik yap zerinden hareket ettiinizde, iir gelip kelimeye dayanacak ve ucuz folklora dayanan iiri bu kapsam dna alacaksnz. Biimsel eler ve dil asndan bir yaklam ve farkllama da anlaml bir tanmlamaya gtrecek bizi ama nc airlerinin her birinin salam kurgulara dayanan ve birbirine pek de benzemeyen sesleri, sylemleri, onlar bir arada anmamzdaki nedeni aklamaya yetmeyecek. Bu

yzden Mehmet H. Doann yukarda sraladm alt airi Yol Aclar olarak nitelemesi, durumu gerekelendiren daha ayrntl bir alma yaplana kadar, bizi rahatlatacak bir kullanm kolayl salyor. Uluer Aydodu: nce, Attila lhan'n Garip akmna kar eletirilerini gryoruz. Tabii baka airler de var. Sonra ise bilindii zere Ece Ayhan, lk Tamer, Cemal Sreya, lhan Berk, Turgut Uyar, Edip Cansever, Sezai Karako gibi isimler ayn dorultuda iirler yaymlarlar. Mehmet Koz: Edip Cansever, Turgut Uyar, lhan Berk. Nihat Kaolu: Ece Ayhan, Turgut Uyar, Cemal Sreya, Edip Cansever, Sezai Karako, lhan Berk. enol Topu: Ece Ayhan, Cemal Sreya, Turgut Uyar, lhan Berk, Edip Cansever, Sezai Karako. Volkan Odaba: Cemal Sreya, lhan Berk, Ece Ayhan, Sezai Karako... Sonralar Edip Cansever, Turgut Uyar... ykde de Sait Faik. Merve Babacan: Ece Ayhan, Cemal Sreya, zdemir Asaf. Hakan Demir: Turgut Uyar, Cemal Sreya, Edip Cansever. Tayfun Ak: Edip Cansever, Turgut Uyar. skender Ula: Cemal Sreya, Edip Cansever, Ece Ayhan. Serkan Akam: Dierlerine gre az ve z yazmlyla Cemal Sreya kinci Yeninin ncs olabilir... Bunun dnda en zgn olanlar, bata Edip Cansever ve Turgut Uyar'dr. lhan Berk'in iirlerini anlamak zor olsa da, ben onu kiiliiyle ayr seviyorum. Sezai Karako ve lk Tamer gibi airler de kinci Yenici ama onlara bir trl snamadm. Betl Yegl: lhan Berk, Cemal Sreya, Ece Ayhan ve elbette Turgut Uyar kinci Yeni iir akmnn en belirgin rneklerini vermilerdir. Saffet Arn: lhan Berk, C. Sreya, T. Uyar, E. Cansever, S. Karako, Ece Ayhan ilk solukta aklma gelenler. Cemil Aydn: Bence Edip Cansever ve Turgut Uyar. Nevzat Tuna: Turgut Uyar, Ece Ayhan, Edip Cansever... Neylan Doan: Ece Ayhan, Cemal Sreya, lhan Berk, Turgut Uyar, Edip Cansever, Sezai Karako, lk Tamer, Oktay Rifat... Ahmet Kln: ten anlatm ve tatl sancsyla Cemal Sreya, en byk dostu olan yalnzlyla Edip Cansever ve 'Byk Saat'iyle Turgut Uyar. Doan Bakr: Cemal Sreya, Ece Ayhan, Turgut Uyar, Edip Cansever. Kevser Peker: kinci Yeni alannda yetien tm airler ok gzel iirler yazmtr phesiz. Fakat benim iin en zeli Turgut Uyar'dr. Onun imgelerinin tad apayr. Onun yan sra Cemal Sreya, Edip Cansever. uheda Kavurkac: Cemal Sreya, Turgut Uyar, Edip Cansever, lhan Berk, Ece Ayhan. Ve hepsinden biraz daha farkl olduunu dndm Sezai Karako Aliye zl: Edip Cansever. Melike Uzun: Turgut Uyar. Hayri K. Yetik: Bu nemli mi? Ik Toprak: lhan Berk, Cemal Sreya, Ece Ayhan, Turgut Uyar... Esat Baak: Smsklar; Ece Ayhan ve Ece Ayhan ve Vus'at Bener ve Cemal Sreya'dr bence. Kulvarlar farkl ama ayn derece sk Can Ycel var bir de. Hande Edremit: lhan Berk, Ece Ayhan, Turgut Uyar... M. Glderen Stler: Ece Ayhan, Cemal Sreya, Turgut uyar, Edip Cansever. Sezai Karako. Y. Teoman Serinkaya: Cemal Sreya, Edip Cansever, Turgut Uyar... lhan Berk, Ece Ayhan, Halim efik, Nevzat stn, lk Tamer. Nurten Uyar: Turgut Uyar, Edip Cansever, Cemal Sreya. Harun Kapan: Cemal Sreya, Turgut Uyar, Edip Cansever.

Arda Aras Soylu: Cemal Sreya, Edip Cansever, Turgut Uyar, Ece Ayhan, lhan Berk, Sezai Karako. Cneyt Ate: Cemal Sreya, Edip Cansever, Turgut Uyar... Serdal Ker: Ece Ayhan, Turgut Uyar, lhan Berk, Edip Cansever, Sezai Karako, Cemal Sreya dnda, smet zel, Metin Elolu, lk Tamer, Glten Akn, Ergin Gne, zkan Mert, Ahmet Oktay, Nilgn Marmara, Egemen Berkz, Sreyya Berfe, Orhan Alkaya, Lale Mldr, Sina Akyol, Hulki Aktun... Derya Bal: Edip Cansever, Turgut Uyar, Cemal Sreya, lhan Berk, Ece Ayhan... Mavi Esra Pak: 50li yllardan beridir, Turgut Uyar, Ece Ayhan, Edip Cansever, lhan Berk, Cemal Sreya, lk Tamer gibi isimlerdir, fakat tam anlamyla kinci Yeni dediklerinde aklma hemen Turgut Uyar ve Cemal Sreya gelir. Kibar Karini: Edip Cansever, Ece Ayhan, Cemal Sreya, Turgut Uyar, lhan Berk. Metin Kzlcalolu: Ece Ayhan alar, lhan Berk, Turgut Uyar, Cemal Sreya, Edip Cansever, Sezai Karako, Sreyya Berfe. Hilal (Soyadsz): Edip Cansever, Cemal Sreya ve Sezai Karako benim beendiklerim arasndadr ve bana gre ncler bu isimlerdir. Asl Ycel: Nilgn Marmara, Ece Ayhan, lhan Berk. Sena Yldz: Bence, kinci Yeninin ncleri Cemal Sreya ve Edip Canseverdir. Cengiz Kler: nc olarak herkesin bildii isimleri sayabilirim: Turgut Uyar, Edip Cansever, Cemal Sreya, Ece Ayhan, Sezai Karako, lk Tamer, Oktay Rifat, Kemal zer, lhan Berk. Hakan cen: lhan Berk, Edip Cansever, Turgut Uyar, Cemal Sreya, Ece Ayhan; Oktay Rfat, Melih Cevdet.

Sizce, "kinci Yeni" iir akmnn nc airleri kimlerdir?

Emre zden: lhan Berk, Cemal Sreya, Edip Cansever, Turgut Uyar, Ece Ayhan. Mustafa Yiit: Turgut Uyar, Cemal Sreya, Ece Ayhan, Metin Elolu, lhan Berk ve elbette ki Edip Cansever. Duygu Gles: Ece Ayhan, Sezai Karako, Cemal Sreya, Turgut Uyar, Edip Cansever. Dziir; Fikret rgp vb. Emin Karabal: Ece Ayhan, Cemal Sreya, lhan Berk. ahin Eren: kinci Yeni'nin nc airleri; mahlas ile msemma iirin U Beyi lhan Berk, Cemal Sreya, Edip Cansever, Turgut Uyar, Ali Pskllolu, Ylmaz Gruda, Birinci Yeni (Garip Akm) eletirisi yapp gnln kinci Yeniye kaptran Oktay Rifat ve Mlkiyeli Sivil air Ece Ayhan, Pazar Postas'nn muhalif airi ve kinci Yeniciler arasndaki ilk sa grl air Sezai Karako olarak gsterilebilir. En aykr isimler olarak Ece Ayhan ve Sezai Karako'a dikkat ekmek gerekir. Halim Yazc: lhan Berk... Edip Cansever... Turgut Uyar... Hakan Demir: Turgut Uyar, Cemal Sreya, Edip Cansever. Burak Erolu: Ece Ayhan, Turgut Uyar, Cemal Sreya, lhan Berk, Edip Cansever. Benim iin kinci Yeninin nc airleri bunlar... Cengiz Orhan: Ece Ayhan, Edip Cansever, Cemal Sreya, lhan Berk, Sezai Karako Prof. Dr. M. ehmus Gzel: Soyada gre dizilir siviller, komut almaz ve vermezler, emirleri takmazlar. Tm "sivil" evet: Anadan doma: Ece Ayhan ceviz gibi dil krar, aldrmaz, lhan Berk iire resim bulatran, Edip Cansever, mahalle ve garlarda srtn kedilere ve duvarlara yaslar, yalanmaz, paslanmaz, Sezai Karako hemerim, derghtan kmaz, yol bilmez, yazar iirini yalnzlklarnn kara kuyusunda, Cemal Sreya darphaneye girmeseydi, emekli olsayd daha nce ve zaman kazansayd zgr ve sivil iir keke, Turgut Uyar tekmil corafyasn en iyi bilen sivil asker, uysa da uymasa da. Bar Yarsel: Ece Ayhan, lhan Berk, Turgut Uyar, Sezai Karako. Samet Bilal Uyank: Sezai Karako, Cemal Sreya, Edip Cansever, Cahit Zarifolu, smet zel.

Meltem Bulut: C. Sreya, . Berk, T. Uyar, E. Cansever. Osman Namdar: Hepsi ncdr. Hatta ad bugn unutulup gitmi ncler bile vardr. Cemal, Berk ve Ayhan saylabilir. Aziz Keml Hzrolu: Edip Cansever, Turgut Uyar, Cemal Sreya, Sezai Karako, lhan Berk, Ece Ayhan, (belki bir anlamda) Oktay Rfat...

Selahattin Yolgiden: Ben kinci Yeninin en nemli airi olarak Edip Cansever'i sayarm. Cemal Sreya, Turgut Uyar, lhan Berk ve Sezai Karako akmn dier nemli airleridir. Serblent Alkan: Sezai Karako, Ece Ayhan, Turgut Uyar, Edip Cansever. Grkan evik: Bykler: C. Sreya, T. Uyar, E Cansever.

Sizce, "kinci Yeni" iir akmnn nc airleri kimlerdir?

Kadir Klarslan: Ar abisi Ece Ayhan, kara abisi smet zeldir. ekilciliini Cemal Sreya, Turgut Uyar ve Edip Cansever yapmtr diyebiliriz. lhan Berk kafasna gre kartrmtr orbay. Daha birok isim ilave edebiliriz. Ama biz uzatmayalm. Mustafa Gneri: C. Sreya, E. Ayhan, T. Uyar, . Berk, E. Cansever... Levent Karata: Cemal Sreya, Turgut Uyar, Ece Ayhan... Herkes iin bu listeleme ve sralama deiebilir. Ama benim kiisel grm bu. Belki de etkileim iinde olduum airler bunlar, demek daha doru. Atakan Korkmaz: Sezai Karako, Turgut Uyar, smet zel, Edip Cansever. Alp Ylmazer: kinci Yeni'nin nc airi lhan Berk olup kendisini bu akma dahil edebileceimizi sanmyorum. Dierleri ise Edip Cansever, Turgut Uyar, Sezai Karako diye gider bence. Yasemin alayan: Ece Ayhan.

Senem Korkmaz: Edip Cansever, Turgut Uyar, Cemal Sreya. Tabii ki Ece Ayhan! ne kanlar kimdir denirse de Cemal Sreya ve Ece Ayhan. kinci Yeninin bana ifadesi de yalnz bu ikisidir aslnda, drst olmam gerekirse... Nihan Gezerolu: Turgut Uyar, Edip Cansever, Cemal Sreya, lhan Berk, lk Tamer. Alaaddin Emre: Hareketin ncs Cemal Sreyadr. Gkhan Ertekin: Turgut Uyar, lhan Berk, Cemal Sreyya, Ece Ayhan, Edip Cansever. M. Mazhar Alphan: Cemal Sreya, lhan Berk, Edip Cansever, Turgut Uyar, Ece Ayhan, lk Tamer, Sezai Karako ve Ergin Gne... Cavit Mukaddes: Cemal Sreyya, Ece Ayhan, Edip Cansever, Turgut Uyar zerlerinde durduum maherin drt atlsdr. Bu drtlye lhan Berk ve Sezai Karako, lk Tamer'i de ilave edelim. Cengiz zdemir: Ece Ayhandr.

Yeni kuakta kinci Yeni'ye dahil olmu ya da kinci Yeni'yi devam ettiren airler var mdr? Var ise kimlerdir?
Cengiz Kler: Yeni kuak derken hangi 10 yllardan bahsetmeliyiz? Tahminen yle yantlamaya alaym. Aada isimlerini saydm airlerin bir ikisi dnda kinci Yeni'ye ne tam dahil olmak ne de tam dnda kalmak gibi bir hat izlemilerdir, demek daha doru gibi geliyor. ncelikle her ne denli bu akmdan yararlanmlarsa da zellikle Ercment Uarnn kinci Yeni iirini yaamnn son yllarna kadar srdrdn Adam Sanat dergisinin saylarndan anmsayabiliriz. unun altn izmek isterim Trk iirinde kinci Yeni'cilerden ok ikinci yeniden etkilenen airlerden sz edilebilir. rnein Glten Akn veya Refik Durba her ne denli sz konusu akmdan etkilenmi olsalar da kendi zgn poetikalarn ve syleyilerini, iirlerini ina etmilerdir. Ek olarak kinci Yeni'nin en zgn ismi olarak Ergin Gne'yi anmadan gemek hakszlk olur. mit Bayazolu: zzet Yasar, Nilgn Marmara ve Mustafa Irgat. Vedat Kamer: kinci Yeni'ye dahil olmayanlar saymann daha kolay olduunu dnyorum: Yalsyla, genciyle Toplumcu Gereki airlerimiz. Prof. Dr. M. ehmus Gzel: "Dahil olmular" bilemem. Ancak "devam ettiren"lerin olduunu kk parmam ve bir de amlca srtlarndan uarak Paris'e kanat aan taklac beyaz gvercinim syledi. Onun yalancsym. air sobelemek zordur. air kendisi isterse yerini syler. Tanmn yapar. Bize hariten gazel okumak deil, onlara alk stne alk tutmak yakr. Ve yeter. Benim yaayan airlerimizden alk tuttuklarm soyadna gre yine aynen unlardr: Bayram Balc, Nihat Behram, Nevzat elik, Cezmi Ersz, Bejan Matur, Lale Mldr, Ylmaz Odaba, Halil brahim zcan, A. Hicri zgren, Adil Okay, Halil Uysal (ki unutulanlardan ama unutulmamas gerekenlerdendir), Zafer Yalnpnar, Nihat Ziyalan. Unuttuklarm olabilir, balasnlar. Ama ben kendimi balamam. Sivil adam sznn eridir. Bakasnn deil. Aziz Keml Hzrolu: kinci Yeni'den el alm orta kuak airleri syleyelim nce: Mehmet Taner, zzet Yasar, Yldrm Trker, Enis Batur, Mustafa Irgat, Gven Turan, Nuri Pakdil, smet zel, Cahit Zarifolu vb. Bu arada Mehmet Ocaktan, Hseyin Atlansoy, Necat avu, Arif Ay, mer Erdem, hsan Deniz, Mehmet Can Doan' da saymak gerekiyor... (Ayrca unu belirtmekte yarar var: kinci Yeni'nin etkisinde iir yazan gen airleri saymaya kalksam, korkarm buraya sdramam. Yani bir rpda akla gelmeyecek kadar ok... '80 sonras airler arasnda kinci Yeni'den etkilenmeyenleri say deseler, bu az saydaki airlerin kimler olduunu ise ok uzun dnmem gerek (!)... Altay mer Erdoan: Ben burada yeni kuak tamlamasndan 80 sonras iiri ve bu balamdaki airleri anlyorum. Alt kimliklerin de altn izen Yeni Trk airlerini (Ahmet Erhan, Adnan zer, Adnan Satc, A. Adnan Azar, Yaar Mira, Hseyin Ferhad), Yenibtn Manifestosu evresinde toplanan airleri (Seyit Nezir, Veysel olak, Metin Cengiz, Hseyin Haydar, Turul Keskin), Sanat Hareketi Dncesi evresinde buluan airleri, Gebe airleri (Osman akmak, Birhan Keskin, Hasan ztoprak, rfan Yldz), isim isim ilerlemek gerekirse A. Hicri zgren, Abdlkadir Budak, Ahmet Ada, Ahmet Telli, Akif Kurtulu, Ali Cengizkan, Altay ktem, Altay mer Erdoan, Aydn Afacanolu, Ayhan Bozkurt, Baki Ayhan T., Bejan Matur, Betl Tarman, Celal Soycan, Cem Uzungne, Cenk Koyuncu, Cenk Gndodu, Derya olpan, Didem Madak, Didem Glin Erdem, Ece rkmez, Emel Gz, Emel rtem, Enis Akn, Ersan Erelik, Ertan Ylmaz, Fergun zelli, Gonca zmen, Gkenur ., Gkhan Arslan, Halil brahim zbay, Gltekin Emre, Haydar Erglen, Hseyin Alemdar, Hseyin Kse, Hseyin Peker, brahim Batu, Kadir Aydemir, Kzm ahin, kk skender (zellikle Ece Ayhan ve lhan Berk kanadndan), Mahmut Temizyrek, Mehmet Hame, Mehmet Kzm, Mehmet Sarsmaz, Metin Cell, Murathan Mungan, Mustafa Ergin Kl, Mustafa Kz, Muzaffer Kale, Nilay zer, Nurduran Duman, Ouzhan Akay, Onur Akyl, Onur Caymaz, Orhan Alkaya, Orhan Kahyaolu, Osman Olmu, zcan Erdoan, zgr zmeral, zlem Sezer, zkan Satlm, Safa Fersal, Salih Bolat, Serap Erdoan, Serdar Koak, Serdar nver, Seyhan Erzelik, Sina Akyol, Sinan Oruolu, eref Bilsel, kr Sever, Tamer Glbek, Turul Tanyol, Turgay Fieki, Turgay Kantrk, Turgay Nar, Ula Nikbay, Ylmaz Arslan, Yunus Koray, Yusuf Alper, Ycel Kayran, Zafer Yalnpnar, Zeynep Kyl, Zeynep Uzunbay, iir servenlerinde kinci Yeniden izler tayan gnmz airleri olarak saylabilir. Bu airlerin arasndan kinci Yeni ile ilikilendirilmi olmasna kar kabilecek, itiraz edebilecek olanlar da kabilir, keza unutabildiklerimiz olduu gibi. Sezai Karako izgisinde ilerleyenlerden, slami kesimden de adlar eklenebilir; Arif Ay, Cahit Koytak, Hseyin Atlansoy, Can Bahadr Yce bata olmak zere. Arkada Z. zgeri, Nilgn Marmaray, Kaan nceyi, Doan Ergl ve zge Diriki de rahatlkla ekleyebiliriz listemize. Arda Glyan: Denenmi ve ok baarsz sonular vermi tecrbeler var. Yeni kuan kinci Yeniden etkilenmemi olmas olanaksz ama bu ne bir kinci Yeni ne de bir post-kinci Yeni. Bir toplu duyarllk meselesi bu. amz bunu itmeye balad artk. Kanmz bu yabanc kan kabul etmiyor. Tayfun Polat: kinci Yeni'yi dnemsel bir ihtiya, bir ifade biimi olarak grdm iin yeni kuan bu dnemsellii yakalayabileceini dnmyorum. Mvstafa Berkay Ik: Farkl slplar ve genel kayglar asndan: Onur Akyl, Betl Yegl, Elif Nuray, Onur Tekin, ben, Yaprak nvar gibi henz kitap yaymlam ve yaymlama eiinde olgun iirler reten bir ka isim vermek sakncal olmasa gerek. Tabii ki dar bir erevede deerlendirmemek, adil ve eletirel yaklam gsterilmesi gereken hatta ve hatta zaman zaman gz ard edilen birok ismin olduunu grebiliriz. Nihat Kaolu: kinci Yeni gnmzde birok airi etkilemitir. Haydar Erglen ilk aklma gelen isim...

Bar Yarsel: 40'larda parasz yatl okumu olmak ve hi Atatrk iiri yazmam olmak, bunlar Ece Ayhan kriterleri... Muhakkak ki oradan nefes alanlar var, ancak buraya ekleyecek kadar takip etmiyorum, hakszlk yapmayaym. Uluer Aydodu: Aklma isimler gelmiyor, ama yle ya da byle kinci Yeni dorultusunda iir yazanlar var. Merve Babacan: Sunay Akn, Kk skender. Tayfun Ak: Attila lhan. Duygu Gles: Belli bir akma dahil olurlar m bilemem ama yenilie hizmet asndan iki isim: Birhan Keskin ve Ah Muhsin nl... skender Ula: Hilmi Yavuz. Serkan Akam: kinci Yeni'ye hi kimsenin dahil olmasn istemiyorum. Nevzat Tuna: iir denen olgu zor bir zanaattr. Hem retilmesi hem de alglanmas zordur. Beni kinci Yeni doyurdu her eyiyle... Yeni airleri tandm syleyemem. Ara sra K. skender ilgimi eker. Saffet Arn: Sonradan Metin Altok, smail Uyarolu. Hatta biraz Sunay Akn, Seyhan Erzelik, Haydar Erglen' den tut; Engin Turgut' a kadar pek ok air... Neylan Doan: Akif Kurtulu, brahim Batu, Birhan Keskin, Kaan nce... Ahmet Kln: Profesyonel anlamda Haydar Erglen aklma gelen ilk isim. Bunun dnda edebiyat alannda kk ve emin admlarla ilerlediine inandm dostlarm ve kinci Yeni'ye tapan ben. Doan Bakr: Yalnzca Nilgn Marmara ve biraz da tereddtle Tezer zl'y sayabilirim. Fakat bu benim bilgisizliimden, takipsizliimden kaynaklanyor sanrm.

Asl Ycel: Gonca zmen... Belki, biraz da, bazen (her ne kadar farkl bir kua temsil etse de) Kk skender. Cengiz Orhan: Ben, Ozan ztepe, Levent Saym, Caner Ocak. Hakan cen: Bana gre kinci Yeni bittii iin bu akm devam ettiren de yok tabi. Ayrca, Yeni Kuak kavram olduka belirsiz. Ama 80 ve 90 kua iinde de, soyut, kapal, anlam belirsizletiren, anlatmayan, gstermeyen, minimalist, hissettirmeci anlayla iir yazan iyi airler var. Halim Yazc: ? Betl Yegl: Devam ettirme abas gden airler olduunu hissediyorum. Ama bu airlerin bir akm dorultusunda gittiklerini ve bunun da kinci Yeni olarak belirdiini pek syleyemeyiz. Sanrm, esinlenme burada en nemli sebep olarak duruyor. kinci Yeni'den esinlenen airler, kendi sluplar ile birletirmek istiyorlar iirlerini ki belki de -belki de! - en dorusu bu... Samet Bilal Uyank: brahim Tenekeci, diyebiliriz sanrm... Meltem Bulut: ou air, mesela Lale Mldr, Murathan Mungan, daha eskilerden ise smet zel vs. gibi. ahin Eren: Yeni dnemde olmasa da kinci Yeni'ye halen bal olduunu dndm isimlerin banda smet zel geliyor ve gmbr gmbr geliyor... smet zel TP yesi iken kinci Yeni'yi yerden yere vurmu ve Toplumcu airler arasnda bu sert slubu ile tannr olmutu. Daha sonra yaad ruhani dnn etkisiyle drt elle sarld ikinci yeniye. Yanl hatrlamyorsam en son iki bin yedi ylnda yaynlad iirlerini. Bence o iirler arasnda en dikkat ekici olan 20 blmden oluan John Maynard Keynes'den Nefretimin 20 Sebebi idi. Ah Muhsin nl bu akmn izinde ve popler, Murat Mente bu iir zerine alm genken. Aklma u an gelmiyor ama genel olarak mtedeyyin denilebilecek cenahtan airler bu "akm" takip etmeye ve srdrmeye alyor. Grkan evik: Hep rahmetli Metin Gven'in az da olsa kinci Yeni izgisinde bulunduunu dnmmdr. Belki de Metin Gven' e olan sevgim ve saygmdan dolay onu bu akmn ilerleyen zamanlardaki airlerinden biri gibi kabul etme hevesinde olabilirim. Ahmet Telli de olabilir. Bir de Ahmet Erhan. Levent Karata: "Pt" diye isimlerini sayamam. Yeni kuakta deil kinci Yeninin, garip akmnn bile devam airler var. Mehmet Koz: Gnmzdeki tm airler kinci Yeni'den beslenerek kendi iir anlayn oluturmutur. Atakan Korkmaz: Yeni kuak airler arasnda Nurullah Gen'i gryorum sadece, o akm devam ettiren. Bir de ad san pek duyulmam birka gen air var. Bunlardan birisi de benim. Esat Baak: phesiz bir ekilde, 'belki' Kk skender. Alp Ylmazer: Devam ettiremeyecekleri aikr olup devam ettirmeye alanlar vardr. Emeklemekten yrmeye frsat bulamayacaklardr. Selahattin Yolgiden: Bu sorunuza ilk soruda kurduum cmlelerle de cevap verebilirdim. kinci Yeniye dahil olmaktan ya da onu devam ettirmekten ok, akmn gnmz iiri ve airleri zerindeki etkisini lmek daha nemlidir. Gkhan Ertekin: kinci Yeniye dahil olmu pek ok air ve aircik grmek mmkndr. Ama bana gre en nemli usta airler Haydar Erglen, Sina Akyol'dur. Hayri K. Yetik: Bu snflama da bana biimsel geliyor. kinci Yeni kahince grnen bir yenilikti; bir kanon ortaya koymadlar; poetikalarn ilkeletirmediler. Srrealistlerden ve dadaclardan (arapa ve farsa airleri de aa yukar ayn dnemde benzer denemeler gerekletirmilerdir. Bu noktada da bir karlatrma yaplmaldr)etkilenmiler. Bence sosyo-politik saikleri daha nemlidir; bu, dnemin basksndan tr edilgen bir iire yneldikleriyle geitirilemez. Bu sav edebiyatn gcn ve olanan bilmemekten kaynaklanr. Tam da bu noktada kinci Yeni ok nemli bir i yapt. Egemen ideolojinin dnce kodlarna saldrd. in Seddi gibi muhkem olduu iin gedikler aamad; ancak bugn biraz da tarihsel koullarn zorlamasyla ieri/dar szabilmektedir. Srdren ve ikinci kuaa gelince, ikinci kuak artk olamaz. Bu kadar sistematik olamaz, ne toplumsal oluumlar ne de dnsel yaplar. Epistemolojik bir deneyim ve kazanm olarak her air ondan yararlanmakta bence.

enol Topu: Tabi ki birebir kinci Yeniyi devam ettirenler yoktur. Olsa olsa kt kopyalar vardr. Gen kuak airler kinci Yeniyi deformasyona uratmtr. kinci Yeni iirini yanl yerden yakalamlar ve yorumlamlardr. Gen kuak derken 80 ve sonras airlerini kastediyorum. Burada szn ettiim modernist iir yazdn ne sren airlerdir. Birebir isim veremem. Vermeye de gerek yok. Bugn yaynlanan merkez dergilerinin bir kan aln, iindeki iirleri okuyun, karnza o isimler zaten kacaktr. Volkan Odaba: Evet var, hem de ok... Haydar Erglen, K. skender, Ycel Kayran, Hseyin Peker, Gkhan Arslan, mer Erdem, Gonca zmen, Birhan Keskin, zkan Satlm, Veysi Erdoan ilk aklma gelenler.. Metin Kzlcalolu: Merve Burma. Kevser Peker: Metin Elolu, Ahmet Telli, Nevzat elik, Ylmaz Odaba, Ahmet Erhan... uheda Kavurkac: Haydar Ergnlen'in yazd iirlerin znde ikinci Yeni'yi grdm syleyebilirim. Harun Kapan: Ersun plak, Osman Erkan. Hilal (Soyadsz): Akm bilinci yok ve u air u akma mensuptur diye bir ayrm da kalmad; serbestlik her akma dahil olma ve her akmdan iir yazabilme durumunu da getirdi. Eski zamanda -bilgim dahilinde syleyeyim, yanl da olabilir, hibir zaman ukalalk tarzm olmad- yani o dnemlerde airler, bir dncenin etrafnda bir snr yahut kurallar belirlerdi ve kendi -bu akm olur ya da yenileme srecinde batllama olur ya da divan edebiyatnda kalma istei olur- belirlediklerinin nda eserler verirlerdi, bu ynde de hep bir tartma, eletiri, fikir alverii ve bunun gibi eylemler olurdu; imdiki zamanda bu yok nk serbestlik bir dnce oluturmay yok etti, airlerin iirlerinin eletirilmesi trnde eylemler kalmad, fikir alverii de yok gibi. Bu nedenlerden tr de kinci Yeni'yi devam ettiren ite bu air! diye bir isim veremiyorum. yle bir a da var ki ben bunun oturup bilimsel bir aratrmasn yapamam. Bunlar yapmas gereken insanlarn eksiklii de mevcut gnmzde, bu da iin baka bir taraf. Edebiyata bilin dzeyinde eskisi gibi deer ve ilgi gsterilmemektedir. Bu durum icra eden iin de, okuyucu iin de hatta akademik dzeyde de byle. Dn reniyoruz (renmiyoruz) ama bugn de bunu yaatamyor, hatta yeni akmlar oluturamyoruz. Hande Edremit: Zafer Yalnpnar'n iirleri... Okuduum dier "yeni airler"de bir ey bulamadm. Yeni ya da air olduklarn dnmyorum. Nedeni biim, ille de biim. -Belki bana ulamamtr.

Yeni kuakta kinci Yeni'ye dahil olmu ya da kinci Yeni'yi devam ettiren airler var mdr? Var ise kimlerdir?

Y. Teoman Serinkaya: Seyhan Erzelik, Metin Demirta, avkar Altnel, Sreyya Berfe, smail Uyarolu. Mustafa Yiit: Kendisini kinci Yeni'ye dahil eder mi bilemem ama Osman Konuk benim gzmde kinci Yeni airidir. Yasemin alayan: Ah Muhsin nl. Emin Karabal: kinci Yeni'nin ABC'si olarak bildiimiz airler dnda tamamen tarzn buraya oturtabildiim isimler yok, ya da bilmiyorum.

Senem Korkmaz: Bunu sylemek zor. Yeni Kuak belli bir eksende ilerlemiyor nk. Ama zge Dirik ve Zafer Yalnpnar' bu eksende gryorum. Kimin dahil olduundan ziyade olmadn daha rahat syleyebilirim belki. Bir Kk skender, Murathan Mungan, Tuna Kiremiti (air denirse eer!) bu eksende olamaz hibir ekilde. Nihan Gezerolu: Yaayan biri yoktur. Doan Ergl gibileri vardysa da artk yoktur. Aliye zl: Eskiden Kk skender ve Emel rtemdi ama imdi artk onlar da deil. Onlarn iiri de toplumsal gerekilie doru gitti. Belki, Gnseli nal...

Yeni kuakta kinci Yeni'ye dahil olmu ya da kinci Yeni'yi devam ettiren airler var mdr? Var ise kimlerdir?

Mavi Esra Pak: Yeni kuak iirde belki bu akmlar tanmadan serbest iir yazp bu akma okurlar tarafndan dahil edilmi iir yazarlar vardr. Bana gre ve muhtemelen akmlardan bamsz yazarlardr bunlar. rnein; Nisan Serap, Yelda Karata ve birok profesyonel ya da amatr airin iirlerini okudum bu ynde. Duygu Gles: Ekip ve edip ruhunu kaybettiimizden olacak, gayr akmlaamyoruz sanrm. M. Mazhar Alphan: Veysel olak, Altay ktem, Hilmi Haal, Fuat ifti, Turul Ediz, kysndan kesinden biraz ben ve Kk skender, Onur Akyl gibi oklarn isimlerini yazabilirim. Cavit Mukaddes: zdemir nce ve smet zeli kinci Yeni etkisindeki iki air olarak bilirim. Elbette ki bakalar da var. Liste uzamasn diye iki airin adn verdim. Serblent Alkan: smet zel, brahim Tenekeci.

Ik Toprak: kinci Yeninin iire getirdii biim ve anlam krmalarn ne karan birok air var. Ama hepsine kinci Yeni demek doru olmaz. Onlar da artk kendilerini kinci Yeni airi deil postmodern air olarak gryorlar. Sezai Karako hari... O hep ayn izgiyi srdrmeye devam etti. Zaman iinde kinci Yeni de atalland. Bir yanda iiri idealize eden Hilmi Yavuz ve reks var, dier yanda Seyhan Erzelik, Haydar Erglen ve onlardan da farkl, poplist kulvarda Kk skender... Elbette onlarn da srekileri var. M. Glderen Stler: Nihat Behram, Ataol Behramolu, Sreyya Berfe, Refik Durba. Not: Burak Erolu, Nurten Uyar, Derya Bal, Kibar Karini, Osman Namdar, Kadir Klarslan, Mustafa Gneri bu soruyu Yoktur diyerek yantlamlardr.

Bugn, Trk iirinde, kinci Yeni'nin ardndan olumu ve onun kadar n plana kmay baarabilmi bir iir akm var m? Var ise bu akmn getirdii yenilik nedir? Bu akma bal airler kimlerdir?
Bedrettin Aykn: Gnmz iirinin genel yapsnn eretileme, eksiltme, deimece temelleri zerine kurgulandn syleyebiliriz. Gemiin yaln iir anlay ok gerilerde kalmtr. Gnmzn yeni iir anlay yalnl deil younluu, gizemi yelemektedir. Yalnlk genelde iirin deil, dzyaznn sylem alandr. Ne anlatyor bu iir ? sorusu yanl bir sorudur. nk anlatmak dzyaznn, yknn, romann, denemenin alandr. Gnmz iirinde yalnlk deil younluk, gizem aranmaldr. Deimecelerin, eretilemelerin gizi zlmeye allmaldr. Manzume dneminden kalan yalnlk beklentisinin gnmz iirinde byk lde alm olduunu syleyebiliriz. Gnmz iirinin okul kitaplarnda yer almasyla, yazn retmenlerinin yeterli ada poetik kltr donanm kazandrlarak greve atanmalaryla daha da yaygnlaarak alabileceini syleyebiliriz. Ek olarak iirin gzelduyusal bir yarat olduunu unutmamak kouluyla. Vedat Kamer: kinci Yeni'den sonra iirin odan deitirebilmi bir hareket mevcut deildir. Fakat iirin temel meseleleri arasndaki bantlar farkl ekillerde kuran ve farkl ekillerde aklayan yorumlar gelitirilmitir. iirin temel meselelerini, hayatn temel meseleleri haline getirmi, hayat iir ile aklayan, yani evren tasavvuru iir olan airler, hatta dergiler vardr. teki-siz dergisi, Ocak 2002'den beridir, tm saylarn "iir bir dnya grdr" mottosuyla karmtr. Kuzey Yldz'nn poetikasnn temelinde de iirin bir evren tasavvuru olarak inas yer almaktadr. mit Bayazolu: kinci yeni bedii olmaktan ok siyasi bir kalkma olduundan onu iirde snrl bir akm olarak grmyorum. kinci Yeni, iiri ve airi bendelikten kurtarp zgrletirmitir. kinci Yeni'den sonra Trk iiri "nitel bir sramayla" modernleme srecini tamamlamtr. Buna ramen bugn o nefeste, o apta, o etkinlikte ne air, ne iir yok. nk kinci Yeni'nin ayaa kaldrd tm umutlar, tm hayaller, tm beklentiler Berlin Duvar'na toslad. kinci Yeni'nin arkasnda hmanizm, varoluuluk, dadaizm, marksizm vard. Bugnk szde iirin arkasnda thatcherizm, (zalizm) ve globalizm var. Cavit Mukaddes: 80 ncesi ve sonras kua bir kenarda tutarak dnyorum ki aralarnda ok deerli kalemlerimiz var.(Bir btn olarak belirli ve belirgin bir akm ad altnda toparlayamadklarm). Bu konulara duyarl ve evremdeki birka arkadan da tanmlad ve 90'l yllarn rn bir "Siyanr Kuak" ilgimizi ekiyor. Kimileri g etti; zge Dirik, Doan Ergl, Kaan nce, Zafer Ekin Karabay... Hayatta olanlardan ok umutluyuz. Dillerindeki zgrlk fazlasn yok eden, 'kendi iirinin iletiimine' ve mmknse 'egemenliine' ynelen ve getii kprlerde bir eit "detournement"(bozup deitirme) pratiini nemseyen kuak. Altay mer Erdoan: kinci Yeninin ardndan n plna en ok kan air grubu Ataol Behramolu, Nihat Behram, smet zel, Sreyya Berfe, Egemen Berkz, Refik Durba gibi airlerden oluan gruptur ki, zaten Mehmet H. Doan onlar, kinci Yeni iir (Antoloji-Dosya) adl almasnda gen kuak olarak adlandrarak bir bakma kinci Yeni iire balamtr. Bu grubun n plna kmasndaki etki, militan bir iirin bayran amalardr. 70li yllardan 80li yllara kadar, bir akm kabul edilirse Militan iir, n plna kmay baarabilmitir. Militan iirin getirdii yenilik, yenilik saylabilirse iirsel derinlii ve yk olan bir toplama yksek bir ses tonu ve sert bir yumrua benzeyen etki katmasdr. zellikle bu etki, smet zelin ilk dnem iirlerinde belirgindir. 80 sonras akmlama, manifesto, toplanma giriimlerine ramen, air ve dolaysyla iir artk yalnzdr. Kiminin rgtszlk olarak yerdii bu durumu, bireyselleme zerinden venler de ounluktadr. Bir yandan her ey kreselleirken, birey kabuuna ekilmi, bir kaplumbaa gibi kabuunu srtnda tamaya balamtr. Akmlardan ok edebiyat dergileri ve yaynevleri evresinde toplanan air gruplarndan sz edilebilir. Yenibtncler ya da Broy airleri, Sombahar airleri, Gebe airleri, Pia airleri, Eraclar, zlekiler, Akatalpa airleri, vb. Piyasann blmlenmesinde meta olarak gittike azalan bir paya sahip olan iir kitab yaymclnn kmelenmeyi, akmlamay, toplanmay zorlatrd da ortadadr. airlerin azmsanmayacak oklukta bir blm, iir kitabn cebinden para vererek, ekleyerek bastrabilmektedir. Bir de dil ve sylem benzerliinden, iir kuramndaki farkllklardan treyen bir araya geliler vardr ki, kanmca ortaya kacaksa gl bir iir akm, yazlagelen iirden kendini farkllatrarak ve yeni bir kuram deklare ederek ortaya kabilecektir. Uluer Aydodu: 80'li yllarn sonuna doru Broy dergisinde yazan Veysel olak, Seyyit Nezir, Hseyin Haydar, Metin Cengiz ve Turul Keskinin iinde yer ald Yenibtnc iir. Bu airler 80 sonras sinen/sindirilen, gdkleen/gdkletirilen insana inat yeni bir bireyin snand iirlerle belirgin bir Marksist anlay n plana kardlar.

Mvstafa Berkay Ik: Bireysel klar bulunmakta... Lakin zgnlemek ve kendilerini kantlamak hususunda yeterli olamam isimler var. Grup-akm olarak deerlendirebileceimiz ciddi oluumlar da yeterlilik gstermiyor. Mehmet Koz: kmaza girilerin verdii ruh hallerinin yaratt sivri keli metropol iiri anlay hakimdir bana gre. Bundan tr oluan buhran ve sorgulamalar bazen kara mizahn, ou kez de ular sivri ve kesici msralarn oluturduu "metropol iiri"ni bir "yenilik" olarak getirmitir. Kk skender, Murathan Mungan gibi airler kinci Yeni'den beslenmise de bahsini ettiim metropol iirine bal kalarak iirler yazmaktadr. Nihat Kaolu: Ad konulmam bir modern iir akm var. kinci Yeni gibi anlam dlayan, ama teknolojiyi, kresel sorunlar, bireyin modern dnyadaki yalnzln iirine sokan airler var. Hece vezni ile yazmay savunan Glce ve nc Yeni akmlar baarl olamad henz. skender Ula: iirde yaplan son devrim olarak gryorum kinci Yeni'yi. Saffet Arn: kinci Yeni' den hemen sonra Attila lhan tarafndan ortaya km: Mavi Akm var. Pek de etkili olamamtr. Dnen iir gibi akmlar da ' Garip' akmn devam ettirmilerdir biraz. Ahmet Kln: Toplumcu gerekilii savunan iir akm; kinci Yeni'den ayr olarak bir yerde halkn kemiine de deer. Doan Bakr: Byle bir iir akmnn olmadn dnyorum. Zira Trke'nin snrlaryla ilgilenen, dili bu snrlara kadar gtrmeyi deneyen bir "akm"dan sz etmek zor.

Sena Yldz: Bence, kinci Yeniden sonra olumamasna ramen garip akm da gnmzde onun kadar n plandadr. Gher Grmen: Daha nce de belirttiim gibi kinci Yeni'nin ardndan Trk iirinde akm olarak tabir edilecek bir yneli gzlemlemek mmkn deil. Zaten olsayd, bu durumu sorgulamaya bile gerek kalmazd, diye dnyorum. Mustafa Gneri: Maalesef yok, zaten Murathan Mungan'dan baka airimiz de yok. Halknn diline birka dizesi dm ve anadilini dizeleriyle kutsam baka bir airimiz yok; ama air geinenimiz ok. Cengiz Kler: Birok giriimler/denemeler olabilir ama hayr, yeni bir akm kmad. Hakan cen: Bence yle bir akm yok. Sadece nehrin kollarndan bahsedilebilir. mgeci, olayc, minimalist, deneyci, folklorik, mistik, slamc anlaylar var. kinci Yeni aslnda istemeden aldklar tepki nedeniyle birlikte duru sergilemiti. Hepsi ayr ayr tez konusu olmulardr. Bugnn airleri ancak bir dergi veya sanal vahalar evresinde birlikte durabiliyor. Ka tez konusu olur bilemem ama air denen olmazsa olmaz figrlerin, sloganc ideolojiler yerine sanatsal ve estetik felsefe anlaylarna gre kamplamas iir adna retkenlik yaratr. Emre zden: Toplumsal iir. nk gnmz Trkiye toplumu eitli sosyal, kltrel sorunlar ok gryor gerek grsel gerek yaznsal medyada. Ve bu sorunlar, psikolojik rahatlk veren, kardelik, toplum bilinci gibi mesajlar veren iir ve akmlar insanlarn bnyesinde daha fazla nfus ediyor.

Hayri K. Yetik: Toplumcu gerekiliin 1940'lardaki serveni bir taklitten ibaretti. 1960'larda, 70'lerde bu damar snrlarn zorlad; Ahmed Arif ve Hasan Hseyin Korkmaz vb. birka iyi airden sz edilebilir; ama doum tarihi nemli deilse, nemli olan iirse ve iirin dolamda olmas, epistemolojik deiime katlmasysa, Nzm Hikmet son elli yln en etkili airidir. Bu arada belirtmek gerek: Nzm iirinin hem Garip'i hem de kinci Yeni'yi nceleyen iirlere sahip olduunu atlamamal. Genellikle onun bykl, yaratt devrimin gzleri krelttii iin bu etkileri tartlmaz bile. Bir aratrma konusu da bu olmal.

Bugn, Trk iirinde, kinci Yeni'nin ardndan olumu ve onun kadar n plana kmay baarabilmi bir iir akm var m? Var ise bu akmn getirdii yenilik nedir? Bu akma bal airler kimlerdir?

Kevser Peker: Sonrasnda km ve ses getiren byk bir akm olmad bence. iir daha da iselleti. Grkan evik: yle bir akm olduunu dnmyorum. Sadece farkl airlerin bir btn olarak oluturduklar iir vardr. Arda Aras Soylu: Nzm Hikmet iirlerinin yeniden yaymlanmasyla toplumcu gereki iirler etkili olmaya balamtr. Ahmed Arif, Enver Gke, H. Hseyin Korkmazgil. Cneyt Ate: kinci Yeni'nin ardndan olumu ok gl bir akm olduunu dnmyorum. Sadece, gnmzde felsefeye yakn bir iir kendini hissettiriyor diyebilirim. Aklma da Oru Aruoba, Enis Batur geliyor. enol Topu: Yoktur. nk son yirmi ylda -zellikle de son on ylda- o kadar ok iir manifestosu yaymland ki her birinden birka ay dergilerde sz edildi. Sonra unutulup gittiler... kinci Yeni -herkesin bildii gibi- bir akm olarak kmamtr. Onlar yan yana getiren dnyay alglay biimleridir. Yani bir yerde kader ortakldr. Zaten birou ayn okulun sralarndan gemi. Asl nemli olan dnyaya baktklar yerdir. Benim kiisel dncem, kinci Yeniyi kinci Yeni yapan airlerin en nemli ortak zellii yabanc bir dile sahip olmalardr. Dnyay, dnyada yazlan iiri gn gnne takip edebilmilerdir. Cemal Sreya'nn Trk Dili Dergisinde yazd yazlar bunun en byk kantdr. kinci olarak bu airler dnya iirinden birok rnei Trkeye kazandrmlardr. Bugn ka air yabanc dil biliyor? Dnyada ne yazlyor, ne okunuyor, bunlar bilmiyor gnmz airi... kinci Yeni airlerinin en nemli zelliklerinden biri de tarih, felsefe, mitoloji, dnce tarihi bilgilerine hakim olmalar ve bu bilgiler nda yaadklar zaman yorumlamalar, iirlerine aktarmalardr. Bugn Trk iirinde ses getirecek bir akm yoktur, olamaz. nk airlerin byk bir ounluu belli bir kimlikten, kiilikten, dnceden yoksun. Dnyaya baktklar pencerenin cam yok, bu pencereyi bir gazete ile kaplamlar. Ne kendilerini, ne Trkiyeyi, ne de dnyay grebiliyorlar. Yazdklar eyler tekrarn tekrar... Tabi istisnalar yok deil elbet... Zaten bu istisnalar iiri bir yere tayor. Son dnemde az da olsa ses getirmi ve gelecee kalacan dndm akm ya da eilim; Deneysel iirdir. Heves Dergisi ve evresi gelecekte, edebiyat tarihinde adndan sz ettirecektir. Derya Bal: Benim bildiim yok. Olacan da sanmyorum.

Prof. Dr. M. ehmus Gzel: Trkiye'nin btn edebiyat retmenlerini, ama dikkat, en iyi edebiyat retmenlerini armak ve bu soruyu onlara sormak lazm. Snav sresi bir saat ve kt sadece iki yaprak verilir. Kopya ekmek serbesttir. Kitap, defter ve notlar kartrlabilir. Daha ciddi olarak unu sylemek mmkn: Akmlar birbirine karyor. Tek ve egemen akm kalmad. Akmlarn benzeri eyler var. Kimi kez ise birka akm birbirine karyor ve ilgin iirler sivil mivil ortaya kyorlar. yi aile ocuklar bu ie ok aryorlar. Biz de onlara armayn bugnk dnya ble bidnya diyoruz. Bu kadar yeter sanrm. Cengiz Orhan: Hibir akm kmamtr ve kmayacaktr. Meltem Bulut: Birok akm olmakla birlikte kinci Yeni kadar etkili olmay baaran bir akm olduunu sanmyorum. Osman Namdar: Bir sentez iiridir ortaya kan. Toplumcu gerekilik ve kinci Yeni takipilerinin tesine geilmitir. Tek iyi manifesto "yenibtn"dr, ama yol izen yoktur. Baarl bir akmdan daha ok baarl airler vardr. sim mi? Daha o kadar zaman gemedi. Tarih, daha uzun bir sreci ierir. Tayfun Ak: Maviciler. Aziz Keml Hzrolu: Byle bir iir akm yok... Ancak 1980 sonras toplumsal yaamdan insan ilikilerine, dilden dnce biimlerine kadar mthi deiiklikler yaand ve airde de, iirinde de inanlmaz deiiklikler oldu. Yeni bir biimde grsel, deneysel, tekno-tasarml, yeni toplumcu-imgeci, salt iire dnk dnceler ve retimler oldu, oluyor. nc Yeni, Drdnc Yeni gibi akm savlarndan yeni bir ey kmadn ise hep birlikte grdk, gryoruz... ahin Eren: Tuzakl bir soru olmu bu; kinci Yeni kt dnemde okuyucular arasnda ses getirmemiti; edebiyatlar zellikle airler arasnda tartlmt. kinci Yeniler daha yeni yeni kefediliyor okuyucular arasnda. Ancak yine de bu sorunun cevab; byle bir akm yok, yani kinci Yeni'den sonra ses getirebilmi bir akm yok. Hatta ok uzun zamandr -zellikle 12 Eyll darbesinden sonra- ses getiren iirler, akmlar ortaya kmyor. Edebiyat ve iir dergileri satmyor. iire romantik bir grev dnda paye verilmiyor. Herkes ak iiri yazyor duvarlara; ktlara; ama iir yazamyor. Levent Karata: "kinci Yeni"den daha zayf dnem ve akmlar oldu iirimizde. Yeni Btn de bunlardan biridir rnein. Fakat "Seksen iiri"ni ayr tutuyorum. "Seksen iiri" geleneksel ama modern bir iirdir de. "Seksen iiri" gelenei o gnk imdiye ait verilerle yeniden kefetti. Bu akmn, dnemin nc airleri V. Bahadr Bayrl, Seyhan Erzelik, Haydar Erglen, Lale Mldr ve Ahmet Gntan...

Atakan Korkmaz: kinci Yeni sonras akmszlk sorunu ile kar karya kalmtr Trk edebiyat. Ancak basit ve kaliteden yoksun somut kelimelerle dzyaz benzeri iirler vardr. Mustafa Yiit: Bir trl gremiyorum. Belki grmemeye zorlandmzdandr ve tarih bizi yanltr. Umuyorum ki byle olur. Alp Ylmazer: kinci Yeni'nin ardndan olumu tek iir akm 80 dnemi ince lirizmini ieren, baz airlerde ksmen siyasi bir epik sese de sahip olan ad konulamam ama var olan akmdr. Bu akmn n plana ktn ya da yenilik getirdiini sylemekten ziyade kendince ortaya bir ses koyduunu sylemek mmkndr. Nitekim yenilik getirmemitir ve kendisi ierdii ses itibariyle n plana kmak da istememitir. airleri ise Ahmet Erhan bata olmak zere, Haydar Erglen, lhami iek, Adnan zer, Murathan Mungan ve gnmzde bu iiri yazmaya devam eden Birhan Keskin olarak anabiliriz. Serkan Akam: Hisar Dergisi altnda toplanan drt be tane air, derim... Bunlar kinci Yenicilere kar duruyorlar, milli olmay seiyorlar. Ve iirde imgeye kar kyorlar. Selahattin Yolgiden: Bence Trk iirinde, kinci Yeniden sonraki hareketler daha ok bireyseldir. "Her air kendinden ncekilerin toplamdr" tespitimden yola karsak gnmz airlerinin kendilerinden nceki airlerin toplamndan yararlanp yeni poetikalar kurduklarn syleyebiliriz. Gkhan Ertekin: Gnmzde kinci Yenicilerin ardndan olumu bir akm mgesel iir olarak sylenebilir. Aslnda biimsel olarak kinci Yenicilerle ayn biimde olsa da gnmz iirinde hayal gc ve duygu geri planda kalm. Ama yeni sz kalplar, yeni deyiler, yeni imgeler bulmak haline gelmitir. 80'ler sonras doan airler genelde bu ekildedir. Yine Postmodern ve Haiku iir de yeni birer akmdr. Senem Korkmaz: Yok. Tek kelimeyle! Grsel iir belki bir yenilik, ama olsa olsa ikinci yeninin dlledii bir zigot, embriyo bile deil daha! Nihan Gezerolu: Baz akmlar sz konusu edilmekte fakat yalnzca sz konusu... Ben yaayan bir air olduunu zannetmiyorum. Kendisini ok tanmamakla birlikte kr Erba isminin tek bana bir air olabileceini dndm oluyor. Burak Erolu: yle bir akm yoktur. Dncelerime gre kinci Yeni de bir akm deildir. Yanlmyorsam eer, bu dnceyi bana Ferit Edg syletiyor. Alaaddin Emre: Akm deil, hareket bile yok... Aliye zl: Toplumsal gereki edebiyat ve iir var; ben, Leyla ahin, Sheyla Taer, Trkan ldeniz, Ahmet Erhan, Akif Kurtulu, Attila lhan, erafettin Kaya, Cengiz ahin, Nevzat elik, Deniz Durukan, Mustafa Ergin Kl.

Bugn, Trk iirinde, kinci Yeni'nin ardndan olumu ve onun kadar n plana kmay baarabilmi bir iir akm var m? Var ise bu akmn getirdii yenilik nedir? Bu akma bal airler kimlerdir?

Mavi Esra Pak: Resmi olarak kinci Yenicilerin zerine bir grup kurulduunu sanmyorum, en azndan edebiyat kaynaklarmza bu yansmad. Hakem onayyla byle bir grup ya da dnce vardr diye yayn yaplmad. Fakat kinci Yenicilerden sonra klt edebiyat sistemine bir geri dn gryorum, Cumhuriyet dnemi iirinin de tam anlamyla tutunamamasndan tr tekrar baa dn grlmtr. Yani karma iir yntemi, belki kuralsz iir Dzyazya yakn, hibir eye karnlk durumu, platonik sevgi, lm konularnn revata olduu iirler yazlm ve yazlyor genler tarafndan Ama belirli bir okuyucu kitlesinde ve ya aralnda (25-50) ise yaama daha dnk iir konularnda rnler vermekteyiz ve okumaktalar. Volkan Odaba: Akm diyemeyiz ama "Heves " dergisi etrafnda toplanan airler 2000'lerin iirinde farkl eyler yapmay baardlar sanrm. Bu da ksa sreli oldu. Serdal Ker: Benim bildiim, ciddiye alnacak, ses getirecek yeni bir iir akma olumamtr henz.

Ik Toprak: Sosyalist gerekiler 2. yeniden nce de vard, sonra da var ve var olacak. Ama sonra sosyalist gerekiler, kinci Yeninin getirdii biim krmlarn kullanmaktan ekinmediler. Srrealistlerle bartlar. Esat Baak: iir akmlaryla deil de dnce 'izlekleriyle' ilgilendiim iin Ece Abi ve Vus'at Bener'in (ve elbet Cemal Sreyann) gsterdikleri 'yenilik' yeterli geliyor, geldi bana. Bunun dnda, takip etmeme ramen bilemiyorum o yzden bu sorunuzun cevabn. Hande Edremit: yle bir akm grnrde yok. Bir girdap oluturabilecek ekimden yoksun gzkyor. -Bu da politika... M. Glderen Stler: kinci Yeni akmnn devam saylabilecek, kinci Yeni akmna tema ve eklen benzer, ama siyasal ve toplumsal eleri daha ok kullanan airler olduu sylenebilir belki... lk aklma gelenler Hasan Hseyin Korkmazgil, Nevzat elik... Y. Teoman Serinkaya: Akmlar halinden tek tek gelenlere, genlere, kalanlara evrildi. yidir bu mevsimde. Emin Karabal: Olmadn dnyorum. kinci Yeninin tamamen alacak bir akm olmadn (yceltmek iin deil, doas yznden) dnsem de, yeni bir akma yol almak iin kinci Yeni'nin temellerinin daha iyi sindirilmi olmas gerektiini dnyorum. Betl Yegl: kinci Yeni kadar gl bir akmn oluabildiini dnmyorum... Belki ismi konmam yahut konmusa da benim bilmediim esinler vardr. Not: Arda Glyan, Nurten Uyar, Tayfun Polat, Merve Babacan, Hakan Demir, Neylan Doan, Harun Kapan, Derya Bal, Kibar Karini, Bar Yarsel, Samet Bilal Uyank, Arzu Karada, Halim Yazc, Hilal (Soyadsz), M. Mazhar Alphan, Yasemin alayan bu soruyu Yoktur. diyerek yantlamtr.

Gelecein iiri nasl olacak, iirimiz nereye ynelecek?

Altay mer Erdoan: Gelecein iiri bir ret lkesidir diyor Adonis, ben bu sz nemsiyorum. Gelecein iiri, insann varolusal sorununa verebilecei anlaml, felsefi bir yant nitelii tayacaktr. En azndan ben byle umuyorum. te yandan biimsel anlamda tm yklerinden ve fazlalklarndan arnacaktr. Bir elli yl sonra sorulduunda, anlaml bir fark retecek iire ait yap talarn, tulalar birbirinin zerine koyabilecek bir younlua ve yenilie sahip olacak mdr bilinmez ama pek ok yeni airin kula atlarna sahip bir havuzdan nce denize, belki sonra okyanusa taabilecek bir aba iine bile giriebilir. airler birbirlerini sevmeyi ve okumay deneyebilirler rnein gelecek elli ylda. Belki okur bile bulabilir kendine iirimiz. Elektronik mecrann dehlizlerinde yitip gitmezse eer. Belki de ngrde bulunmak bile beyhude! Sahi Her lye gre belli bir seviyenin rnekleri var. Sanatlarmz yeniliksiz edemeyeceklerine gre iirimizin sizce bundan sonra nereye dorulacaktr? sorusunu sormam myd, elli yl nce Yeditepede Fahir Aksoy? Burak Erolu: nternete bir ynelme balad bile... Ama kt da devam edecek. Cengiz Orhan: kinci Yeniden sonra tahminimce nc yeni olarak bir akm kacaktr. Bundan sonra ise tekrar klasik akma dnlebilir. Metin Kzlcalolu: Brakalm gelecek karar versin. Arda Glyan: iir de -birok ey gibi- eskinin yeniden elden geiriliiyle dngsn srdrecektir. Bu dng srasnda bir eyler yitirilecekse bir eylerini yitirmi, kimisi iin yitirilmi bir iiri kabul etmek durumundayz. iir kolektif deildir. Bu tip dayatmalar ve heveslerle yrmez. iirin, iirimizin yneldii yer her zamankinden farkl bir yer olmayacak. Dahas iir gelecei tanr diyebilir miyiz? iir zaman bilmez. Tayfun Polat: Gelecein iiri imdi yazldna gre biz ne yazyorsak, nereye yneliyorsak o... Mvstafa Berkay Ik: Gelecein iirini temel almak gelecek iin hakszlk olur. Asl, gelecein u ann varyasyonlar olduunu analiz edebilirsek, iirden, metalik bir tat ve ftristik bozulmalardan ok akln empatik birok unsuru, imgesel katmanlarla, sesten syrlm ve puzzle benzeri yerletirmelerle uygulamas esas alnacaktr. Gerekliin esnemesi, aklla okunan iirlerin gereklemesine nayak olacaktr. Mehmet Koz: Ktlara yazlsa bile, dijital iire ynelecek.. Nihat Kaolu: Bunu yantlamak zor; ancak teknolojiyi, kresel sorunlar, bireyin modern dnyadaki yalnzln anlatan, farkl tekniklerle yazlm iir-

ler gelecein poetikasn belirleyebilir, kanaatindeyim. Modern iir dediimiz 2000'ler iiri, bu anlamda gelecein iirine bir yol ac, bir mealedir, diye dnyorum. Merve Babacan: Tketim dnyasnda, her eyin maddeselletii evrenimizde ne yazk ki duygular da mekanikleecek, szcklerin dnyas unutulacak ve bunun ekseninde edebiyat ve iir kapal bir dnyaya hapsolacak. Tkeniin ardndan insanlar dtkleri derin ruh boluundan iire snacak ve ok daha nostaljik ve tm deerlerin gerekten anlamland etkili syleyiler yaratlacak. Hakan Demir: airlik ve iir tketim ana paralel olarak kmaza girmi durumda. Bu Turgut Uyar'n bahsettii geni yollara alacak bir kmaza benzemiyor. Yeni dnem iir yazma urasndaki kiiler, iinden geleni anlk olarak kaleme alyor. Ve yazdklarnn ounu da yaamadklar iin gerekliini hissettirmiyorlar. Cep telefonu ve internet gibi modern iletiim aralar varken, nerede zlemek nerede yalnzlk... Gl ve elit bir air gruplamas ortaya kmadan bu ksrln almas mmkn grnmyor. Ancak radikal bir air grubu bu dngy krp yeni bir tarz ortaya karabilir. Tayfun Ak: Dzyaz bieminde ekillenecek... skender Ula: mge ve sembollere dayanan iirin devamn bekliyorum. Saffet Arn: Gelecein iiri srrealist ve ''topik iir '' olacak. Umut' un iiri olacak. Bu dejenere ortamda '' Sevda Szleri ''ne prim verenler azald. zgrlk trklerini de biz alar biz dinleriz, 80 ncesi kuak olarak. Neylan Doan: iir, yaamda hep olacak, olmal... Gelecein iiri, imgelemin izinde ve nclnde ve insana ve onun dnyasna dair ynelimleriyle devam edecek. Sahici, samimi, duru ve insann tm renklerini anlatan iirler hep tarihe kald, yine kalacak.. Umarm internetin bu kirli dilinden ve iir bayalndan etkilenmeden, kendi taze szn hep syleyebilsin iir... Cemil Aydn: Gelecek, iire uygun bir gelecek olmayacak kanmca, devir dzyaz devridir. iir u an ve yakn gelecekte lakalama evresindedir.

yim, ben edebiyat istiyorum, gerek edebiyat. Poplarite edebiyatn yannda birok deeri dejenere etmektedir. Bu yzden estetik zevkler ve beenilerin kalitesi dmektedir. Bu dorultuda ben de merak etmekteyim gelecei edebiyatlar m kazanacak, yoksa koftiler mi? Gelen neslin estetik zevki-kalitesi ne olacak ve o sre iinde hangi air ykselecek hangi 'gerek' air anlalmamann 'mkfatyla' tarih olacak... Asl Ycel: Bunu hi phesiz yeni insan, gelecekteki insan yaratacak. Bu konuda bir ey sylemek pek mmkn deil. Ama iir lmeyecek. nsanlk yaadka... Cengiz Kler: Asl soru bence bugnn "gen" airinin nasl olduudur; tespit iin "Yeni Sinsiyet Tipolojisinin Biz Sylemi ve Retorik Arszl" baln internette yazp aranmaldr. Yant anlayanadr.. Vedat Kamer: nceki sorularda bahsettiim iirin temel meselelerinin ontoloji ve epistemoloji temelli bir yaklam ile ele alnmas gerektii fikrindeyim. Ancak byle bir yaklam ile iiri toplamna ulaabilir, airin evren tasavvurunu amlayabiliriz. Hakan cen: Bireyin soyut dnyas ile iinde yaad toplumun kaderinin diyalektik ilikisinden doan bir anlaya evrilecektir. Bu iki dnya, zamann ruhuna gre her zaman deieceine gre, iir anlaylar da kukusuz deiecektir. nemli olan, teknolojinin tm olanaklaryla dlerin uykusuna yatmadan zihinlerde ekillendirildii bir dnyada, grsel animasyonlarla s sulara srklenmek istenen insan (ve onun snd iir) buna nasl kar koyacak? Bunu yaayp greceiz, ne iyi ki insan ve hayat savunan "air" var. Emre zden: Ben kendimi kinci Yeni akmna ve toplumsal iire yakn bulduum iin bu soruya herhalde objektif bir cevap veremeyeceim. Ama unu syleyebilirim: nsanlar hangi iirde kendini ok buluyorsa o iir akm ve airleri var olacaktr her daim. Halim Yazc: Yaln. dngs, i sesi kuvvetli. iirde mzik dengesinin sarslarak yeniden yaratld bir durum. Mantn dnda, ancak bir o kadar da sade, scak bir akkanla, bir gizil "ses"e sahip yenileen... Alakgnll, ama her eyin dibinden, kysndan, kalbinden kan "incir ekirdei"... Prof. Dr. M. ehmus Gzel: Gelecein iiri gelecein airlerinin ii olacak. Bugnlerden kalacaklar o gnlerde greceiz. Adlarn andm kinci Yeni'nin harika ocuklar ile air babalarmzn arasna mutlaka bugnk airlerimizden de, benim saydklarmdan da, katlacaklar olacak: lmszle. Evet, airin gidebilecei yer lmszlktr. yi iir eskimez. yi air lmszdr. Bense iir yerine aka yazmay srdreceim. Her biri gittike azalan. Cmleler azalan. Szckler azalan. Ama nazlanmayan. Gelecein iirini "gitmeden" nce okumay ne kadar ok isterdim. Ah! Bir bilseniz! Bar Yarsel: Gelecek olmayacak. iiri insandan daha youn ruh yazlm yklenmi yapay zeklar yazacak. Dize lecek. iir, ksa kelimelere ve anlk grntlere younlaacak. Herkese kendini kaybetmeme snrnda dozlarda iir verilecek. Sonra baa dneceiz, hepsi yeniden yazlacak. Samet Bilal Uyank: ki ya da eit olacan tahmin ediyorum ya da en azndan kafamda yle canlanyor. Bir; aliterasyon arlkl kulaa ho gelen iirler. ki; kinci Yeniye yakn tarzda ama serbest lyle derin duygularla yazlm ar iirler. ; hece lsyle yazlm standart, dierlerinden ayrt edilemeyecek ve bir sre sonra unutulacak iirler. Meltem Bulut: Kestirmek zor ama bugne kadar kapanarak geldiine gre bir nebze alarak ve daha anlalr ve basit bir biim etrafnda ilerleyecei ngrlebilir. Kalacak son durak olduundan yine bireyin sanclarn esas alacak ama yzeysel olmayan bir toplumsalln da etrafnda rlecek. kinci Yeni'den beslenecek bolca. Osman Namdar: Erdostun u szleri bunu ok gzel zetlemektedir: Bugn iirimizi Nzmsz, Ahmed Arifsiz, Enver Gkesiz dnemeyeceimiz gibi, Berksiz, Sreyasz, Canseversiz, Uyarsz, Ecesiz, Can Ycelsiz, lk Tamersiz dnmek doru olmaz. Gnmz iirinin iki rmaktan kollar aldn dnmemek daha da yanl olur. a deiir, toplum deiir, insan deiir, iir de deiir. yleyse, nemli olan zdemir ncenin deyimiyle ann adaldr. adal, zellikle nemlidir. Varolu an iinde ortaya kar. Taklitlerden saknnz. Her an dinamii farkldr. Betl Yegl: iirimiz, zgrln yitirmeye alrken -umarm, umarmzgrln yeniden kazanmaya ynelecek. Gerekstclk, asl airlerde daha da n plana kacak. Toplumumuzun durumunun nasl ekilleneceine dair fikrimi gz nnde tutarsam ve iyimser dnrsem, toplumculuu da iine katacak iirimiz. yimser olabilmek gerekiyor bu hususta...

Gelecein iiri nasl olacak, iirimiz nereye ynelecek?

Ahmet Kln: iir gemite nasl halkn yaayna, her ne kadar zaman iinde bireysellik n planda olduu halde siyasi olaylarn toplum zerindeki etkisine bal olduysa, gelecekte de toplumlarn birbirleriyle ve kendi iindeki etkileimine bal olarak kendi sesini yaad ada yine bulacaktr. Baka bir ndeyim, iirin divan ve halk edebiyatyla olan bann daha da kopacadr. Doan Bakr: Bu soru iin anlaml bir yantm yok. Kevser Peker: Dzen byle devam ederse isyan iirlerinin youn olduu iirleri greceiz. Bunun yan sra iirin imgesel tadndan yoksun sanal ak iirleri de yakamz brakmayacaktr. uheda Kavurkac: iir birok kolda farkl oranlarda ve ekillerde deien bir alan. Belki daha sonraki dnemlerde iirde sa-sol kavram tamamen ortadan kalkar. Yeni formlar oluabilir. Ancak, bu yeni formlar ne olabilir sorusuna bir cevap bulamyorum. Muhayyilem o konuda yetersiz kalyor diyebilirim. Baz alanlarda, konuuyor gibi iir yazldn gryoruz. Bu daha fazla yaylabilir diye dnyorum. Ancak, kinci Yeni gibi bir akmn etkilerinin hl devam edeceini ve bu akmn gnmze daha iyi uyarlanaca kanaatindeyim. Arda Aras Soylu: Felsefi iirler daha ok yazlacaktr. Cneyt Ate: iirde ''teki''lerin etkisinin artacan dnyorum. iirin daha ok gndelik yaama yneleceini, daha somut bir duruma geleceini dnyorum. Tabiattan uzaklalacan, teknolojinin hayatmzda arttrd hkimiyeti iirde de srdreceini dnyorum. Her eye ramen iirin hkimiyet alannn (hkimiyet! kelimesi ne kadar doru oldu bilmiyorum.) genilemesi dileiyle... Derya Bal: Gelecein iiri yine Turgut Uyarlar, Cemal Sreya'lar, Edip Cansever'lerle olacak. Yine kici Yeni'lerle... Sena Yldz: Gelecein iiri Mayakovski tarznda, makinelemeye duyulan hayranlkla ve egzistansiyalist (varoluu) grle dolu olacak. Hilal (Soyadsz): iiri belirleyen, toplumlarn ald eitimden tut beenilerine kadar gider. Bilin ve estetik zevk basitleirse gerek air diye bir ey kalmayacak. Dikkatimi ekmekte, serbest iir tarznn 'ultra' serbesti yaanmakta imdilerde; ahenklik diye bir ey kalmad, dzyaz eklinde ama ne yazk ki bu eklin mensur estetiklii de kalmad. Bunun stne air denilen ahs bir de kaset yapm ve adal adal okumusa, televizyon ekranlarnda da iki teatral yaptrmsa demeyin dinleyenlerin keyfine; bu durum karsnda zlmekte-

Uluer Aydodu: yle grnyor ki sanat ve zellikle filozof bulunduu an iinde rastlantdr Onun ortaya kt yerde, hi atlamayan doa, birdenbire ileriye doru srar ve bu neenin sramasdr, diyordu Nietzsche. yle ki, hakiki reticilere veya yaratclk ilevlerine rastlamak nerdeyse imknsz gibidir. Hele hele gnmzde, bu balamda, bir ksrln olduu kesin. Denizsuyukasesinin yapt ankete gre, (322 niversite rencisi ya da mezunu, 178 lise mezunu, 246 ortaokul mezunu ya da terk, rastgele 746 kiiye, iirle ilgili soru sorduk: 1- iir nedir, iir deyince aklnza ne geliyor? 2- Bildiiniz, tandnz airler? 3- Takip ettiiniz edebiyat dergileri?), Mehmet Akif Ersoy, Necip Fazl Ksakrek ve Nazm Hikmet Ran en ok tannan airler. Orhan Veli ve arkadalarn yalnzca 100 kii dillendirdi. Ortal krp geirmi kinci Yeni ve airleri hakknda ok az kimsenin bir fikri var. ounluk adlarn bile duymam. Yaymlanmakta olan iir dergilerinin (szde kalburst, sekin ve ulusal datmda olan dergiler dahil buna) hibiri bilinmiyor. 746 kiiden bir iir kitab alp okuyan ise on-on be kii var. Gnmzde yazlan iirlere dikkatlice baktmzda genel olarak rpertici bir sessizliin olduunu sylemek mmkn. Her eyden elini ayan ekmi, yaral ve mecali kalmam bir organizmann sessiz i ekileri, tslamalar, krk dkk homurtu tanecikleri Dahas, yenilginin teslimiyete doru bklmesi, sarsntdan korunmak iin cenin haline doru bzlp kvrl da diyebileceimiz bir gerileme.in tuhaf yan ise; herkes, birbirinden nefret etmesine ramen, iir yazyor. Sahi, bugn dnyada nefretten, fke ve kzgnlktan ve birbirini lesiye yarglamaktan baka bir ey var m? di edilerek yaam gc elinden alnm trn bireyleri kendini gerekletirebilecek organlardan yoksun brakld iin aresiz. Bunlarn arasnda ne kadar ok histerik var, maaralarna gmlm, narsis bbrlenmelerle oraya buraya tslayan. Dierleri ne kadar aalanrsa kendileri o kadar ykseliyor, inlerinde yaayanlarn sefaleti ite. Bunlar dierlerine katlanamazlar, dierleri hep aadadr, yanltr, ktdr. Dierleri bylece ezilir. Edebiyatta ise yaz tiranl altnda yaam ve teki dmanl hat safhada. Kendine vgler dizme histerisine kaplm gruh kprdayan her eye ate ama hastalndan kvranyor. Her ey ille de gmldkleri maaralar gibi kokmaldr. Diyeceim, iir cephesinde yeni bir ey yok tpk insanlk cephesinde de yeni bir eyin olmad gibi, ama yle, oyun bitti. Syleyecek bir eyi olmayanlarn devri bitti. Yoksa trl cambazlklarla szcklere her eit takla attrmak mmkn. Grkan evik: Her zamanki gibi gzel olacak. Bu Yunus'tan beri sregelen bir gelenektir. Srekli bir geliim ve duygu younluu devam etmektedir. Hangi yllar, devirleri temel alrsak alalm hep aklmzn bir keinde yer etmi airler ve iirleri vardr. Bu byle devam edecektir. Gen airlerin iirlerinin gn na kmas iirin nereye gittiinin de gstergesi olacaktr. Fakat bunun iin imknlar maalesef az... Aziz Keml Hzrolu: iir, znde barndrd kar k, bakaldry, doal muhaliflii istese de istemese de tayor, tayacaktr. iir, kendi snrlar iinde kalmak kouluyla (deiik iir anlaylaryla birlikte) iir dndaki yaam alanlarna da mdahale etmeye balayacak gibi grnyor. nsana ve yaama dair btn tuzaklara saldrmay gze alabilir. Mevcut politikalar biimleyemese de, ykmak iin n sesler, ngrler sunabilir. Kim bilir, gn gelir kendi (iir kalma) snrlarn da zorlayabilir... ahin Eren: iirimiz kutupsuz kalm durumda bugn. Haydar Erglen iirin durumunu yle zetlemiti; 250 kitap baslyor ve ikinci baskya geerse ok tutulmu oluyor, ikinci bask 100 adet oluyor ve genelde tkenmiyor... Destanlar, rubailer, trkler zerine kurulu bir iirin muhalefetten, toplumdan geriye dmesi ok can skc. Bende bu duruma yant verecek kadar sosyoloji, psikoloji bilgisi yok, zgnm... Levent Karata: Yaln, derin ve modern bir iire doru gidiyoruz. iirimizin ynelimi, pusulas bizi daha daha batya doru gtrecek. Atakan Korkmaz: Gelecein iiri toplumun evirilmesine paralel kapitalist ve liberal bir szgeten getii ve bu aamay tamamlad iin, imgeden ve sezgi gcnden uzak; hatta bu tarz iir ve airlerini marjinal ve yalnz olarak grecek; sanat estetii ve sanat duygusundan uzak nesiller eliyle olacandan ve bunun da balam olduuna ahit olduumdan iirimizin yneldii yeri kestirmek ok zor olmasa gerek. Bir smet zel, bir lhan Berk ne yazk ki daha kmayacak gibi. Sezai Karako ve ard sra Nurullah Gen'lerin de fani dnyaya veda etmesiyle iir ok ey kaybedecektir. Dnya; Ahmet Seluk lkan ve Yusuf Hayalolu benzeri airimsi, avami slubu sanat zannedenlerin beenisine kalacaktr. Tabi o beeni de nasl olacaksa...

rn altnda bulacamz iir olacaktr. Bu ince cmlelerin bizi -artk!- anlatmaya yetmediini anlaynca gelecein iirinin yn de iyerlerinde, okul sralarnda, ordu sistematiinde aldmz "be dakika istirahat et!" komutuna bal kalp uzanabileceimiz son noktada olacaktr, bu da ksa kesik ve Enis Akn'n dedii gibi kekeme bir iir olacaktr. Bedrettin Aykn: Ufukta yeni bir akm farkl bir sylem grnmemektedir. Melike Uzun: Gerekle ban arm ve imge yoluyla kuran iirler n plana kacak. Volkan Odaba: Gelecekte iir daha grsel bir hal alacak. mgenin yerini daha yaln gerekler kapatacak. iirde postmodernizm eletirileri artarak srecektir... Ksa iirleri daha ok okuyacaz gelecekte... M. Mazhar Alphan: Bugne kadar ortaya km iir akmlarnn belki de bir sentezini ieren nehir ve/veya yk iir olabilir. Gkhan Ertekin: Geleceimizde iirde tamamen imgesellik n plana kacak. iirlerde baka deyilere ynelinecek, ahenk oluturmak amacyla ayn ses grubundan gelen fakat anlam btnl olmayan kelimelerden iirler oluacaktr, diye dnyorum... Cavit Mukaddes: Demir atlacak liman henz belirmedi, yolun sonu grnmediine gre iir sadece yolculuu vaat eder. Yol ve yolculuun kendisidir, yeni duraklar, uranlan yerler ve telala yine-yeni bir z-biim kutupsallnn aaca uurumlardan, dil uurumundan, bitmeyen srelere seyri sefer. mit Bayazolu: kinci Yeni'nin dedii gibi olacak; ancak otuz yldr sren, bir o kadar daha srecee benzeyen uzun bir nadastan sonra. Serblent Alkan: Gelecein iiri de duygu arlkl olacak. Ksa ve zekice ifadelerle, youn ve gl duygular aa karmaya, okuyucuya geirebilmeye ynelecek.

Gelecein iiri nasl olacak, iirimiz nereye ynelecek?

Anita Sezgener: Louis I. Kahn, "Elli yl sonra uzay gemisi buna benzeyecek" diyen irket grevlisine "Bence byle bir eye benzemeyecek" diye yant vermi. O'na gre, bir eyin elli yl sonra neye benzeyeceini biliyor olsak onu imdi de yapabiliriz. Bunu, L. Kahn'n "En Kritik An" yazsndan alntladm. Ama iirin gelecei iin dndme denk dt, diyebilirim. Senem Korkmaz: Bunu sylemek de zor. Gelecein bir iiri olacak m? Enseyi ok karartmayalm, olacaktr elbet... iire ok kafa yoran, gerekten zverili bir aznlk biliyorum nk. Gelecein iiri nasl olursa olsun, zerinde mutlaka kinci Yeni'nin glgesi olacaktr ama bundan eminim. Zaten olsun da! kinci Yeni kendi ann ok tesine uzanmay hak ediyor nk naizane fikrimce! Gher Grmen: u an Trk iirinde herhangi bir btnlk gzlemlemek mmkn deil. Trk edebiyatnda genel olarak yapt veren isimlerin birbirleriyle iletiiminin gemie gre ok az olduunu dnyorum. Ne yazk ki Trk iirinde belli bir zaman nce isim yapm kiiler hl baskn bir ekilde etkilerini srdryorlar. Ve daha yeniliki airler bir ekilde sakl kalyorlar. Burada belli isimlerin edebiyatta bir hegemonya srdrdklerini de belirtmek gerekiyor. Bu adan iirimize yenilik getirecek isimler bulunsa da bunlarn gz nne kmas zor grnyor. Ayrca ne yazk ki zellikle lkemizde iir nemini fazlaca kaybetmi durumda. Geri dnyada da gelien iletiim teknolojileri nedeniyle iirin geri planda kalmas sz konusu. Ben bu noktada Trk iirinde yenilikilii destekleyen tek ismin Kk skender olduunu dnyorum. Kendisi iirlerinde tekrara dmeye balasa da yeni isimleri ortaya karmak iin elinden geleni yapt kanaatindeyim. Bir de iirimizin temasal olarak da ok daha bireysellie yneldiini gzlemlemekteyim. Bu hem dnyadaki bireycilik ve postmodern durumun bir sonucu hem de demin bahsettiim zere lkemizdeki "air yalnzl"nn bir yansmas olarak alglanabilir. Edebiyatta ve zellikle iirde yalnzlama, verilen yaptlarn kalitesine yansmasa da verilen yapt saysnda azalmaya yol aabilir, diye dnyorum. Duygu Gles: iir, daima aka ve geree yneliktir. lelebet de byle olaca kanaatindeyim. Mavi Esra Pak: Gelecein iiri, Lirizme doru yneliyor, kulaa ho gelen kelimelerle yazlan, dzyazya daha meyilli bir tavr sergilenecek sanrm. Sosyal iletiim platformlarnda olduunca iir paylamaya alyoruz ve dzyazya yatkn, nazm biimi ve nazm ekli olmayan, anlatmak istediini her trl anlatmaya alan kalemlere sahibiz Muhtevas genilemeye yatkn bir dile sahibiz. Sanki daha ironileen bir edebiyata doru gidiyoruz. Aliye zl: Gelecein iiri ok naif olacak. iir hak ettii yere gelecek zellikle, nmzdeki 15 yl boyunca, yaamn ar koullarn iir hafifletecek, insanlar bu nedenle ihtiya duyacak iire... Yaln, derin anlamla ykl, metaforik fakat yle gzkmeyen iir hayatn iinde yerini alacak... By gibi, sihir gibi...

Alp Ylmazer: Gelecein iiri, u anda adn koyamadmz, depresyon diye kestirip attmz dertler toplamnn bizi ulatraca yerdedir. Okumalarmz, bu kaos ierisinde bizi Garip'in sarkastizmine yaklatrsa da, kinci Yeni'nin topik masal dnyalarna umutlandrsa da, 80 dneminin lirizmiyle iirip alatsa da, hibirinin okuma derdimize are olmayaca gn gibi ortada olduundan, gelecein iiri bizim bu toplamlardan hareket ederek kacamz yolculuktadr. Gelecein iiri kendisi bizzat yolculuk olacaktr. Bir gn ince cmlelerle alarken, kendimizi elimizde kalem, anlamsz grnen, kekeme satrla-

Emin Karabal: Gelecein iiri benim iin belirsiz. Ama iirin yn bir ekilde kaybolursa, grselliin onu kaybolduu yerden ekip karacak nemli bir unsur olabileceini sezinliyorum. Ik Toprak: Elbette gelecein tek bir iiri olmayacak. Gene burjuva dzleminde modernite, postmodernite, anksiyete iirleri de olacak, emek dzleminde sosyalist gereki iirler de. Ama hepsi de bugnk seleflerinden daha farkl bir iirin izini srecekler. Serdal Ker: Daha kapal, daha soyut olamaz sanrm. iir varolduka kinci Yeni iir dili dncesi de varolacaktr ama... Oluan, oluacak yeni iirin iinde kinci Yeni iiri hep olacaktr.Henz evrimini tamamlamad m yani iir? Bunun bir sonu yok mudur? Bir eyin etrafnda dnyor iir sanrm; insan. u an nerdeyiz bilmiyorum, ama dnp dolap ayn yere gelecek gibi iir. ok fazla akmlara bal bir iir yazlmayacak gelecekte. Akmlar da kapanr sanrm, grevini yerine getirip. O vakit iir, zgr olur.. Esat Baak: leriye. enol Topu: eilimin ar basacan dnyorum. Postmodern, deneysel ve grsel iirin edebiyatta daha fazla yer alacan, imge arlkl iirin modernist iir evresinde devam edeceini ama bu imgeselliin clknn kacan, epik, anlatmc iirin edebiyatta daha fazla yer alacan dnyorum. Hande Edremit: iirimiz iirden yoksun kalmadka kendinden baka bir eye ynelmeyecek. Derrida okuyup iir yazaym sevdas ya da devrik cmle zanaat hl ortalktaysa bir ey yanl olmal. Bu durumda dorular yok etmek gerek. Bu iren iddial cmleyi biri azma tkmal. -Dezenfektan?

M. Glderen Stler: Son dnem iirlerde tm temalar iin kullanlan imgelerin zenginlemi olmas, gelecein iiri iin umut verici... Her eli kalem tutann ve duygularn herhangi bir ekilde yazarak anlatanlarn yaratt kargaa bir yana braklrsa tabi... Hayri K. Yetik: ...miz taks sorunu kltr. iir n'olacak? diye sormal. Hatta szn kaderini tartmalyz. Jac Ellul'un Szn D olarak adlandrd gelime de pek tartlmyor. LE dergisinin ilk saysnda sormacaya dntrdmzde bu konu, birok kimseye fantezi gibi gelmiti. O gn bilgisayar teknolojileri bugne gre eskiydi; bugnn szel dili elimine edecei, grsel dili ne karaca/karabilecei daha ciddi bir olaslk. Ama bundan nemlisi insann bakalam. En azndan bana yaz insan ve yaz uygarl gibi grnen ey deiiyor. Birer Golem'e mi dneceiz birer Emet'e mi. Szn kullanm, dolam ne olacak? Bilemiyorum. nce bunu tartmak gerek. Mustafa Yiit: Toplumumuzun ajite edici acl ak iirlerinden bkmasyla birlikte iirimizin sosyal ierie younlaacan dnyorum. Y. Teoman Serinkaya: Gelecekte, Hulki Aktun, Metin Altok ve Haydar Erglence ynsenen "vicdani" eksende canlara deen, net cevab zora koan, vaziyet gzettiren, dorudan soka aran sesleri aratacak iirimiz... Nurten Uyar: Gelecein iiri diye bir ey olmayacak. kinci Yeni'yle bitti iir; her eyin bittii gibi. Yasemin alayan: Kapal iire ynelecek. Cengiz zdemir: Bu konu kark. lkemizin, corafyamzn iir gelenei gl. Herhalde imge iiri yerini korur ama sokan dili de iire yeni bir soluk getirecektir diye dnyorum.

Gelecein iiri nasl olacak, iirimiz nereye ynelecek?

(...) Kara iirler denebilir bu yazdklarma. nk kara alayn da tesinde bunlar. Gaddarca baklar saptyorum ben. (...) mge aslnda anlam. Anlam taycs. iirin birimi. Ama bir bana da deeri var yalnzca ara deil. (...) iir de zorlanacak doallkla. iirin de baka eyleri zorlamas iin. () 1977'de svirede Zrihte yaptm bir konumada da sylemitim: Bence bildiimiz insan (isim ya da sfat) szc bir fiildir (edim) hem gerekte, hem bence. Ve ben insan aklna gelebilecek btn zamanlarda bu insan fiilini ekmeye alrm. Tabii yeni bir szdizimi ve yeni bir dilbilgisiyle. Hem aktrmadan yrrle salnm alg ortalamasna kesinkes kar olarak. Evet btn ilediim i bu. (...) Yine szgelimi, bir eyi, verilmi her bir eyi (olabildiince) irdeliyorsundur, yakn ve uzak evrendeki hibir eyin gsterilmeye alld gibi olmadn biliyorsundur nk etinde kannda duyarak; her bir ey btndr ya; ite bunlar iire tayorum Nesneler, daha ekirdek olarak zihindeyken katlanmaya balyor, en yaln bir iirde bile onun paralarnda yalnlk yoktur, yani ufack bir ey bile binlerce boyutlu Benim kurduum, kurabildiim iirde, soruya, konuya geliyorum, okur denilen kii karnca kararnca dahi olsa silinmi olduu iin, btn kavramlar nesnel gereklikler, vb. hzl bir deiime, belirli bir iir perspektifinde yerlerini alncaya dek gelimeye uruyorlardr. Yaptklarm, ettiklerimi savunmuyorum burada; dncemin iktidara gemesini istemedim hibir zaman nk. Yalnzca, iirin yle kitaplarda, kitaplarnzda yazld gibi olmad, dorusu olamayacadr, benim de deneyimlerim olmutur, bildiimi biliyorum o kadar Son biimini alp almadn anlamak sorununa gelince, iirin, buna neden son z denmemi olduunu da dnyorum, izin verin de bir kmrn bir elmasa dnm olduunu artk anlayalm! Bir iir kprdanyorsa, deviniyorsa sonra ermi demektir; szgelimi herhangi bir ey eksikse kprdanmaz! (...) Evet, 'iiri tersinden yazyorsun' diyorlar bana. Terslik merslik yok! (...) 71'de, bir 12 Mart olmutu hani (o zamanlar skdar'da, Sultantepe'de oturuyordum, denize arkadan ve yukardan bakan bir ev). Evet 71 yaz aylarnda oradan, stanbul limannda, bir lekesiz apak gemilerin fareleri braktn grdm, grdm ve grdm! Terslik bunun neresinde yahu? Tyler rpertici gerekleri sergiliyorsam ben ne yapaym. E. Ayhan alar

bu anket almas Evvel Fanzin ( http://zaferyal.kuzeyyildizi.com/blog ) ilgileri kapsamnda Zafer Yalnpnar ( zaferyal@gmail.com ) tarafndan ubat 2011de gerekletirilmitir.