OSMANLI TRKES

Yrd. Do. Dr. Halil brahim HAKSEVER

2.1.
2.1.1.
2.1.2.
2.1.3.
2.1.3.
2

Trke Kelimelerin mls

a sesi
e sesi
o, , u, nlleri
, i nlleri

OSMANLI TRKES

Trke Kelimelerin mlas

NTE 2

TRKE KELMELERN MLASI

Yrd. Do. Dr. Halil brahim HAKSEVER

2.1. NSZ HARFLERN YAZILII

Bu dersimizde nsz harfleri ve bunlarla oluturulan kelimelerin yazmn greceiz.
nce konu ile ilgili u hususlar hatrlayalm.
Osmanl alfabesinde Trkedeki sekiz nl sesi gsteren , , ,nin dndaki btn
harfler nsz grubuna girerler.(Fakat , ,) harflerinin harekesiz olduklarnda sessiz harf
sayldklarn da unutmayalm.)
Trkede , , , , , , , sesleri ve bunlarn tam karl olan harfler yoktur.Osmanl
alfabesinde bunlar kendilerine benzeyen en yakn ses ve harflerle gsterilirler.
Osmanl alfabesinin nsz harflerinde Arapadan gelen kalnlk-incelik ayrm
olduundan, Trke kelimelerdeki nszlerin yazmnda kaln veya ince harf tercihi nllerin
durumuna gre deiir. , , ve harfleri yanlarndaki nlleri her zaman kaln; farkl
okunularyla harfi ise daima ince okutur.Trke kelimelerde, bunlarn dnda kalan sessiz
harflerin yanlarndaki nller yerine gre kaln ve ince okunabilmektedir.
Baz Trke kelimelerdeki sessiz harfler yazllaryla farkllk gsterirler.ou sessizlerin
bir tek harf karl varken, baz sessizler deiik kelimelerde kaln ve ince nlye gre farkl
yazlabilmektedir.Mesel:
T sesi kaln nllerin yannda , ince nllerde ile yazlr.
Kaln:

nce:

1 3 OSMANLI TRKES Trke Kelimelerin mlas

(Kaln t sesi yazl ayn kalmak zere baz rneklerde d sesine dnmtr.

rneklerinde olduu gibi

s sesi kaln nllerde , ince nllerde ile yazlr.

Kaln:
nce:

ve yalnzca kelime banda kaln nllerde kullanlrken, i seste bunlarn yerine genellikle
sin ve te harfleri kullanlr.
rnek

g/ sesi kaln nllerde , ince nllerde ile yazlr.

Kaln:
nce:

k sesi kaln nllerde , incelerde ile yazlr.

Kaln:

nce:

Osmanl Trkesinde harfi kve g olarak okunduu gibi, sar kef dediimiz nazal
n olarak da okunur.Bu ses Trk diline mahsus bir sestir ve bunun hangi isim ve fiil kklerinde
kullanldn ayrca bilmek gerekir.
rnekler

(kef yazlp n okunan bu sesin hangi eklerde kullanldna ayrca deinilecektir.)

Osmanl Trkesinde kelime sonundaki nsz harfler her zaman harekesiz sakin olarak
okunur.

Kaln ve ince nszl kelimelerin yazl ve okunularn karlkl olarak bir kez daha
tekrarlayalm.

OSMANLI TRKES

Trke Kelimelerin mlas

Osmanl Trkesinde baz kelimelerin yazl bilinen iml kurallarnn dna karak
biraz farkl ekilde klieleerek yaygnlk kazanmtr.Bunlara baz rnekler:

Buraya kadar rendiiniz bilgilerden hareketle aada vereceimiz Latin harfli

kelimeleri sizler kendi kendinize eski harflerle yazmaya alnz.
Korkun sva bklm

deniz

Sra

kma

ince

giri

Usan koyu geni

beik kz

kum

grg kn kin

smk

yonga

omurga
tl

st

boru scak

sevin

etek

tepe

yeni

kt

uzun

alm

yayg alngan

karn

baak

leen

kabuk gs

tilki

dil

zengi

en

ukurca

brtlen