Professional Documents
Culture Documents
Lng khch hng n ca hng trong ngy l bin ngu nhin ri rc.
Cao Ho Thi
43
Th d
Trong th nghim thy 1 con xc sc, ta c
P(X=1) = P(X=2) = = P(X=6) = 1/6
Hm xc sut l : PX(x) = P(X=x) = 1/6 vi x =1, 2, 3, 4, 5, 6
5.2.2. Phn phi xc sut (Probability Distribution)
Phn phi xc sut ca bin ngu nhin X th hin s tng quan gia cc gi tr xi ca X
v cc xc sut ca xi, s tng quan c th trnh by bng bng th hoc bng biu
thc.
Th d
Trong th nghim thy 1 con xc sc, phn phi xc sut l:
Trnh by bng bng:
X
PX(x)
1/6
1/6
1/6
1/6
1/6
1/6
Trnh by bng th :
PX(x)
1/6
nh ngha
Cao Ho Thi
44
b)
Tnh cht
FX(xo) =
PX ( x )
x xo
x xo
0 FX(xo) 1
b.
c.
xo
Th d
Trong th nghim thy 1 con xc sc, ta c hm xc sut tch ly nh sau
0 neu x 0 < 1
j
FX(xo) = neu j x 0 < j + 1 ( j = 1,2,...,5)
6
1 neu x 0 6
FX(xo)
1
5/6
4/6
3/6
2/6
1/6
Cao Ho Thi
45
x.Px (x)
x
: Tng tt c cc gi tr c th c ca x
x
Th d
Gi X l s li c trong 1 trang sch. Hm xc sut ca bin ngu nhin X c cho bi:
PX(0) = 0,81, PX(1) = 0,17, PX(2) = 0,02.
Tm s li trung bnh c trong 1 trang sch ?
Gii
x = E(X)
x * PX ( x )
= 0,21 li /1 trang
PX(x)
0,8
0,4
0
x = 0,21
b)
g(x)PX (x)
x
Cao Ho Thi
46
2X = E[(X - X)] =
(x X )
* PX ( x )
2X = E(X) - 2X =
x 2 PX (x) 2X
x
Chng minh
2X =
2X =
(x X ) 2 PX (x) = x
x
PX ( x) 2 X x.PX ( x) + X2 PX ( x)
x
x 2 PX (x) 2X
x
X =
2X
Th d
Cho hm xc sut ca s li X c trong 1 trang sch l
PX(0) = 0,81,
K vng ca X
E(X)
E(X)
= 0,25
Phng sai
lch chun
Cao Ho Thi
47
x = X2 = 0,2059 = 0,4538
5.2.7. Momen
a)
mk = E [Xk] =
b)
k = 1:
k = 2:
m1 = E[X] =
x k PX ( x )
x
xPX (x) = X
x
m2 = E[X]
Mk = E[(X-X)k] =
(x X ) k .PX (x)
2X = E[(X - X)] = m2 - m 12
k = 2:
M1 = E [(X - )] = 0
M2 = E [(X - ) ] = (Variance)
M3 = E [(X - )] =
(Skewness : lch)
vi q = 1 - p
Ghi ch
Cao Ho Thi
48
b)
X = E(X) = np
Phng sai
2X = npq
vi q = 1-p
lch chun
x =
npq
Th d
(khng bn c)
0,4
0,2
4 5 X
s ln thnh cng
49
12
. = 1,10
Bin ngu nhin X c gi tun theo phn phi Poisson nu hm xc sut ca X c dng
PX(x) =
e x
x!
vi > 0,
x = 0,1,2,
b)
x = E(x) =
Phng sai.
x = E[(x-x)] =
lch chun
x =
Th d
Cao Ho Thi
50
fX(x) 0 , x
a f X (x)dx
Ghi ch
9 th ca hm mt xc sut fX(x) c gi l ng cong mt xc sut
(probability density curve) hay ng cong tn s (frequency curve) hay cng cn
c gi ng cong phn phi xc sut i vi bin ngu nhin lin tc. Tung
ca mi im trn ng cong gi l mt xc sut.
9 V mt hnh hc xc sut bin ngu nhin ri vo khang (a,b) bng din tch
hnh thang cong gii hn bi ng cong phn phi xc sut, trc 0x, x = a, x = b.
Fx(x)
FX(x)
S
x
b
P(a<X<b) = S
fx (x)dx = 1
Cao Ho Thi
fx (x)dx = 1
51
Th d
Bin ngu nhin X tun theo lut phn phi vi mt fX(x), trong
neu x < 0
fX(x) = 2x
neu 0 x 1
neu x > 1
f (x)dx =
Vy f(x) l hm mt xc sut.
0 , 75
P[0,5<X<0,75] =
0 , 75
f ( x)dx =
0,5
2 xdx = x ]
2 0 , 75
0,5
0,5
0.5
0.75
Th d
ax + a
fx(x) =
- ax + a
neu x < -1
neu - 1 x < 0
neu 0 x 1
neu x > 1
a. Tm a
b. Tm xc sut bin ngu nhin X c gi tr trong khong (1/2,1) v trong khong
(-1/3,1/3)
Cao Ho Thi
52
c. Tm P(X=1/2)
Gii:
f(x)
-1
a. Tm a:
S=
1 f X (x)dx = 1
1
a(1 (1)) = a = 1
2
=> S =
b. Tm xc sut
P(1/2X1)
1 / 2 (x + 1)dx =
= [-
x2
+ x]11 / 2
2
(1 / 2) 2
12
+ 1] [
+ 1 / 2]
2
2
= 1/2-[-1/8+1/2] = 1/8
1/ 3
=2
-x/2+x
1/ 3
0
= 2 [-1/18+1/3] = 5/9
c. P(X = ) =
1/ 2
1 / 2
f X (x)dx = 0
Th d
Cao Ho Thi
3/4
53
Tm
a) P (X 3/4)
b) P (X > 1/2)
c) P (1/4 X 1 14 )
Gii
3/ 4
1/ 2
f X (x)dx = 0
a. P (X 3/4) =
3/ 4
f X (x)dx + 0
f X (x)dx
1
1
2
1
2
fx (x)dx
1
= 1(1-1/2) + 1/2 (1)(1 1 ) = 0,75
2
1
c. P (1/4 X1 ) =
4
1
1
4
1
4
fx (x)dx
nh ngha
Hm phn phi tch ly, FX(x) ca bin ngu nhin lin tc X th hin xc sut X
khng vt qu gi tr x. FX(x) l hm ca x.
Fx(x) = P(X x)
b)
f X (x)dx
Fx(x) =
0 FX(x) 1
F(- ) = 0
F(+ ) =1
Cao Ho Thi
vi fX(x) l hm mt xc sut.
54
FX(x)
1
FX(x)
x
-1
Th d
FX(x) = ( x 1) / 2
Nu x <1
N u 1 x 3
Nu x >1
Tnh xc sut bin ngu nhin X nm trong khong (1.5, 2.5) v khong (2.5, 3.5)
Gii
= F(2,5) - F(1,5)
= (2,5 - 1)/2 - (1,5 -1)/2 = 0,5
= F(3,5) - F(2,5)
= 1 - (2,5 -1)/2 = 0,25
E(X) =
xfx (x)dx
55
= E[X - x)]
=
[x - x)]fX(x)dx
hay
= E(X) - x
2x
1
2 2
Vi - < < + v
( x ) 2
2 2
0 < < +
Gi X l bin ngu nhin tun theo lut phn phi chun vi cc tham s v . Ta c
cc tnh cht sau
a. S trung bnh ca bin ngu nhin X tun theo lut phn phi chun l .
E(X) =
b. Phng sai ca bin ngu nhin X l
Var(X) = E[(X - )] =
c. ng cong ca hm mt xc sut c dng hnh chung i xng qua tr s trung
bnh v c gi l ng cong chun (normal curve)
Cao Ho Thi
56
Phn phi chun c phng sai ging nhau nhng s trung bnh khc nhau
1 < 2 < 3
Phn phi chun c s trung bnh ging nhau nhng phng sai khc nhau
21 < 22 < 23
12
22
32
d. K hiu: Nu bin ngu nhin X tun theo phn phi chun c s trung bnh l v
phng sai l , ta k hiu
X ~ N (,)
Cao Ho Thi
57
c)
Cho X ~ N (,). Hm phn phi tch ly ca bin ngu nhin X tun theo phn phi
chun c nh ngha nh sau :
x
FX(x) = P(X<x) =
( x ) 2
2 2
dx
Th d
xo
Din tch S =
f X (x)dx
FX(xo) = P (Xxo) = S
F(x)
Din tch S = FX(x)
FX(xo)
x0
xo
P[a<X<b] =
F(x)
FX(b)
FX(a)
nh ngha
Phn phi chun chun ha l phn phi chun c s trung bnh l 0 (zero) v
phng sai l 1.
Ghi ch
Bin ngu nhin tun theo phn phi chun chun ha c gi l bin ngu nhin
chn ha (standard normal variable) v c k hiu l Z. Z ~ N(0,1)
Cao Ho Thi
58
=0
2 = 1
Vi = 0 , = 1 v x = z
1
2 2
( x ) 2
22
f ( x) =
2 2
z0 2
2
Gi tr ca hm phn phi tch ly ca phn phi chun chun ha (cng bng din
tch nm di ng cong chun) c lp thnh bng v c cho sn trong cc ph
lc ca sch thng k. Cc bng ny cho gi tr ca
FZ(z) = P (Z z) =
f Z (z)dz
f(x)
59
P(Z < a)
b)
+2
+3
Th d
Cho Z ~N(0,1). Tm xc sut gi tr ca Z
a) Nh hn - 1,25
b) Nm trong khong (-0,50 , 0,75)
c) Ln hn 1
Gii
a. P(Z - 1,25)
f(x)
= FZ (-1,25)
= 1 - FZ(1,25)
= 1 - 0,8944
= 1 - 0,1056
Ghi ch
1.25
FZ(-zo) = 1 FZ (zo)
1.25
f(x)
b. P(-0,50 Z 0,75)
= FZ (0,75) FZ(-0,50)
= FZ(0,75) - [1 FZ(0,50)]
= 0,7734 - [1 - 0,6915)]
Cao Ho Thi
0.5 0
0.75
60
= 0,4649
f(x)
= 0,1587
0.5 0
0.75
Th d
Cho X ~ N(15,16). Tm xc sut X c gi tr ln hn 18
Gii
P (X >18)
= 1 - P(Z<0,75)
= 1 FZ(0,75)
= 1 0,7734
P(X>18)
= 0,2266
Th du
Nu X l bin ngu nhin tun theo phn phi chun c s trung bnh l 3 v lch
chun l 2. Tm P(4<X<6)
Gii
P (4 <X<6)
Th d
1.65
61
Px(x)
X
S ln thnh cng
Gi X l s ln thnh cng trong nhng php th v xc sut thnh cng trong mi php
th l p
Nu n ln v p khng qu gn 0 hay qu gn 1 th ta c th dng phn phi chun tnh
ton gn ng cho phn phi nh thc.
Bin ngu nhin X tun theo lut phn phi nh thc c chun ha theo cng thc
X np
Z=
np(1 p)
P(a X b) P(
np(1 p)
b np
np(1 p)
iu kin n 50
a 0,5 np
np(1 p)
b + 0,5 np
np(1 p)
a 0,5 np
np(1 p )
iu kin 20 n 50
a + 0,5 np
np(1 p)
Gi X l bin ngu nhin tun theo phn phi Poisson c s trung bnh l .
Nu ln th ta c th dng phn phi chun tnh ton gn ng cho phn phi
Poisson. Bin ngu nhin X c chun ha theo cng thc.
Z=
Cao Ho Thi
62
P(a X b) P (
a 0,5
b + 0,5
Th d
Mt ngi bn hng i cho hng vi 100 khch hng. Theo kinh nghim hy vng bn
c hng cho mi mt khch hng l 40%. Tm xc sut s khch hng s mua hng
nm trong khong 45 n 50.
Gii
Gi X l s khch hng s mua hng X tun theo lut phn phi nh thc vi
= np = 100 * 4 = 40, lch =
= P[
45 40
24
50 40
24
= P[1,02 Z 2,04]
= FZ(2,04) FZ(1,02)
= 0,9793 - 0,8461
= 0,1332
Nu k n s hiu chnh lin tc.
P(45 X 50)
= P[
45 40
24
50.5 40
24
= P[0,92 Z 2,14]
= FZ(2,04) FZ(1,02)
= 0,9838 - 0,8212
= 0,1626
Ghi ch : Nu tnh trc tip bng phn phi nh thc.
63
= np = 80 * 0,16 = 12,8
=
P(X = 20 )
= P(19,5 <X<20,5)
= P(19,5-12,8)/3,279 <Z<(20,5-12,8)/3,279
= P(2,04 <Z<2,35)
= FZ (2,35)-FZ (2,05) = 0,9906 - 0,9793
P(X = 20 )
= 0,113
Ghi ch :
20
Li gii chnh xc :
80
K vng ca f
E(f) = p
Phng sai ca f
2f = p(1-p)/n
lch chun ca f
f =
2f =
p(1 p)
n
Z=
fp
p(1 p)
n
Th d
64
E(f) = p = 0,36
Var(f) = 2f = p(1-p)/n = 0,36 * 0,64/100 = 0,002304
f =
2f = 0,048
= 0,8881 0,89
Ghi ch
P(0,24 f 0,42)
Cao Ho Thi
= P(24 X 42)
65