Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu

Başkanlığı’nın
16.05.2002 Tarih ve 165 Sayılı Kararıyla
Cenk Okan Özpay ve Ekrem İğde Tarafından Hazırlanan
“Bilgisayar 2” Ders Kitabına Ait
Ders Notları
ÜNİTE II
BİLGİSAYARLI MUHASEBE

DERS NOTLARI İLE İLGİLİ AMAÇLAR

Ders kitabına ilişkin eğitim konu listesi ve anlatım akışının oluşturulması,
Dersin öğrenilmesini kolaylaştıracak güncel örneklerin verilmesi,

DERS ANLATIMI İLE İLGİLİ TAVSİYELER

Uygulamalı eğitim sırasında klavyeyi kullanırken ekrandaki değişimlere dikkat edilmelidir.

ÖN BİLGİLER
Eğitim CD’si içerisindeki TML dizini ile ilgili açıklamalar:
- Plan : Günlük ve yıllık planlara ait dosyalar bulunur.
- Mono : Muhasebe ve Ticari uygulama örnekleri bulunur.
- Tablo : Bilgisayar 2 Kitabındaki MS Excel tabloları bulunur.

1.Adım : Programın kuruluşu (Eğitim Seti)

- Eğitim CD sini sürücüye yerleştirin,

- Versiyon 7 yi tıklayarak seçin,
- İleri düğmesini tıklayın
- Yükleme tipi penceresinde aşağıdaki seçimleri yaptıktan sonra ileri düğmesini
tıklayın
- Setup Tipi : Demo seti
- Demo Tipi : Eğitim seti (Tek kullanıcı)
- İleri düğmesini tıklayın (Program standart olarak DEMO7 dizinine yüklenir)
- Eğitim setinde bulunan programlar seçilmiş olarak gelir ileri düğmesine
tıklanarak sonraki adıma geçilir
- Program bu adımda tam yükleme yapar ve kısa yol yaratır ileri düğmesi
tıklanarak son adıma geçilir
- SON düğmesi tıklanarak yükleme tamamlanır.Ekrana “Setup işlemi
tamamlandı” mesajı gelir.
 Eğitim seti CD’sini kullanarak program dosyalarını DEMO7 dizinine yüklendikten
sonra masaüstünde ETA7 kısayolu otomatik olarak oluşturulur. Kısayol üzerinde kullanıcı
ayarlarını yapabilmek için aşağıdaki adımlar uygulanır:

- Fare işaretçisini Eta7 kısayolu üzerine getirip farenin sağ tuşuna basın.
- Ekrana gelen pencereden Özellikler bölümünü seçin.
- Program sekmesini tıklayın
- Toplu iş dosyası sahasına; C:\DEMO7\KULSAY7 ifadesini ekleyin
- Çıkışta kapat kutusunu işaretleyin
- Tamam düğmesini tıklayarak işlemi sonuçlandırın

(*) XP işletim sisteminde yukarıdaki adımlar yerine kulsay7.exe dosyası için kısayol

Bilgi : XP işletim sistemi bulunan bilgisayarlarda normal program yükleme işlemi

yapılır. Daha sonra eğitim CD ‘sinde ETA7 dizini altında ÖZELEXE dizininde bulunan tüm
dosyalar programın yüklendiği bölüme (DEMO7) kopyalanır. Son olarak kopyalanan
dosyaların özellikleri arşiv olarak tekrar düzenlenir. Programı tam ekran çalıştırabilmek için
işletim sisteminde >mode con lines=25 komutu yazılmalıdır.

2.Adım : Programın çalıştırılması

Masaüstünde bulunan ETA7 kısayolu veya programın yüklü olduğu dizindeki ETAMENU
isimli exe dosyası ile program çalıştırılır. Enter tuşlarına basarak şifre ekranına ulaşılır. Şifre
büyük harflerle ETA dır. Bu aşamada Caps Lock ikaz ışığı kontrol edilmelidir. Ana menüye
ulaştıktan sonra F10 Çıkış tuşuna basarak işletim sistemine geri dönülmeli ve giriş işlemi
anlaşılıncaya kadar uygulama ögrenciye tekrar ettirilmelidir. (Bkz:Bilgisayar 2,Sf 148-149)

3.Adım : Ana Menü Kavramı

Programı çalıştırıp şifre aşamasını geçtikten sonra ANA MENÜ ekranına ulaşılır. Bu ekranda
sol üst köşeden başlamak üzere tüm ekran ögeleri anlatılır. Bunlar; Programın ismi, versiyonu
(7.5.0), seri no (BK-85193) statü (MENU), şirketin kısa adı, başlık, program modülleri,
çalışılan şirket kodu (DEMO), kısa ismi, fonksiyon tuşlarıdır.

4. Adım : Yardım alma ve programın kitabı üzerinde arama işlemleri

F1 tuşuna basarak ana menüde bulunan fonksiyon tuşlarının işlevleri hakkında kısa bir bilgi
penceresi ekrana gelir. Daha geniş bilgi edinmek için Shift tuşu ile F1 tuşuna basarak
“Programın Kitabı” na ulaşılır. Programın kitabına istenilen her bölümde ulaşılabileceği
belirtilir. Kitap üzerinde hareket ederken ok tuşları kullanılır. Bir önceki bölüme geri dönmek
için bir kez ESC tuşuna basmak yeterlidir. Kitaptan ana menüye dönerek uygulama tekrarlanır.
Öğrencinin kolay hatırlayabilmesi için “Kitap” ve “Shift + F1” birlikte ifade edilmelidir.
Burada amaç öğrencinin bilgiye ulaşma becerisini ölçmektir.
Örnek 1
Muhasebede konsolidasyon işleminde dikkat edilmesi gereken husus nedir ? Programın kitabını
kullanarak bulunuz sorusu sorulur. Ögrenci Shift+F1 tuşuna basarak kitabı açar. Muhasebede
konsolidasyon konusunu bulur ve seçer. Ekrana gelen paragrafın son cümlesinde bu sorunun
cevabı bulunmaktadır.

Örnek 2
Stok maliyet raporunda kullanılan formülü ve örneği bulunuz? Programın kitabını kullanarak
bulunuz sorusu sorulur. Bu soru için yine “Kitap” açılır. Stok da maliyet raporu konusu seçilir.
Ok tuşlarıyla aşağıya doğru inildiğinde örnek stok giriş çıkış işlemlerine ait bilgiler ve formül
ekrana gelir.

Aşağıdaki soruları programın kitabından bularak cevaplandırınız.

Örnek 3
Cari hesaplarda kaç değişik vade farkı formülü kullanılır? Bulunuz.

Örnek 4
Programda kaç değişik türde fatura girişi yapılabilir? Bulunuz.

5. Adım : Programda menü ve tuş kullanımı, modül seçme ve çalıştırma

Ana menüde iken stok modülünün üzerine gelerek enter tuşuna basın ve programı çalıştırın.
Ekrana gelen yeni pencerede hareket/ok tuşlarının kullanımını deneyin.Bunun yanısıra
fonksiyon tuşlarını da kullanarak menü seçeneklerine (örnek: F2 STOK KARTI) girilebildiğini
gözlemleyin.
Programın ortak tanımlarında fare/mouse kullanımı parametresine “E” değeri verilirse ok ve
fonksiyon tuşları ile birlikte farenin de kullanılması mümkün olur. (Bkz:Bilgisayar 2,Sf 150)
Parametre değiştirildikten sonra programdan çıkıp tekrar girildiğinde fare aktif hale gelir.
Fareyi aktif hale getirmek için ikinci yöntem parametreye “E” değeri verip kaydettikten sonra
Shift+F10 tuşlarıyla ana menüye geri dönmektir.

6.Adım : Yeni bir şirket ekleme / şirketi default hale getirme

Bu adımda istenilen sayıda ve türde (Ticari, Hizmet, Üretim) şirket açılabileceği belirtilir.
“Bilgisayar 2” kitabı sf.157 deki adımları izleyerek şekil 2.19 daki şirket açma ekranına ulaşılır.
Aşağıda mal alım satım işlemleri yapan ve muhasebede 7A gider kayıt yöntemini kullanan
yeni bir şirket açılır.

ŞİRKET KODU : ABC2004

ŞİRKET KISA İSMİ : ABC Ahmet 1331 (Şirket adı, Öğrenci adı, Numarası yazılır.)
ŞİRKET UZUN İSMİ : ABC LTD.ŞTİ. 2004
ŞİRKET ÖZEL KODU : TIC7A
Şirket açma işleminde 1.sayfa şirket bilgileri, 2 sayfa ise program modüllerinin işaretlendiği
sayfadır. İlk etapta STOK, CARİ, FATURA, MUHASEBE ve KASA modüllerini işaretlemek
yeterlidir. Kayıt işlemi ile ekrana gelen tüm mesajlar DİKKATLİ bir şekilde okunduktan sonra
onaylanmalı, anlaşılıncaya kadar tekrar edilmeli ve örneklerle pekiştirilmelidir.

Programın muhasebede hesap kod ve isimlerinin otomatik olarak oluşturulduğu anlatılmalıdır.

Program 100-799 arasındaki tüm ana hesapları açar.

Şirket açma işlemi tamamlandıktan sonra bu konu anlaşılıncaya kadar tekrar edilmelidir. Farklı
program modülleri kullanan yeni şirketler oluşturulmalıdır. Aynı sistemde çok sayıda
mükellefinin defter kayıtlarını tutan muhasebe bürolarının işleyişi örnek verilebilir. Böylelikle
birden fazla şirket açmanın sebepleri açıklanmış olur. Çok sayıda şirketin takip edildiği bir
işletmede EN ÇOK işlem gören şirketin programa girişte ekrana gelmesi için DEFAULT
ŞİRKET tanımı yapılması gerektiği anlatılır. Öğrencinin ilk açtığı ve yoğun olarak kullanacağı
ABC2004 kodlu şirket DEFAULT ŞİRKET bölümüne tanımlanır.

Örnek:

ABC2004 şirketi default şirket olarak tanımlandıktan sonra programdan çıkılır. Program tekrar
çalıştırıldığında ekrana ilk olarak bu şirketin geldiği görülür. Öğrenci ana menüde F2 ŞİRKET
SEÇİMİ ile diğer şirketleri seçerek çalışabilir.

7.Adım : Eta Eğitim Konu Listesi/Müfredat

Ana menüde ALT ile F1 tuşlarına birlikte basarak programın eğitim konu listesine ulaşılır. Bu
bölüm özellikle öğretmenin programı hangi sıra ile öğrenmesi gerektiği konusunda yol
gösterir.Müfredatın içeriği istenirse egitim.txt dosyasından değiştirilebilir. Öğretmen kendi
akışına göre başlıkları düzenler ve öğrencinin de faydalanması amacıyla ödev bölümü
ekleyebilir.

(*) İlk 7 adım öğrenci tarafından tekrar edilmeli; programı çalıştırma, şirket açma,
şirket seçimi, programın kitabı üzerinde arama işlemleri örnek uygulamalarla
pekiştirilmelidir.

8. Adım : Programın şeması/haritası ve modül anlatımı öncesi gösterim

Program modüllerinin (STOK, CARİ, FATURA...) anlatılması öncesinde modüllerin alt menu
seçeneklerini bir şema üzerinde göstermek amacıyla CTRL ile F10 tuşlarına birlikte basarak
“PROGRAMIN HARİTASINA” ulaşılır. Öncelikle modüller bu şema üzerinde anlatılır.
Öğrenci konu başlıklarının altında hangi seçeneklerin bulunduğunu kavrar. Bu tuş sayesinde
öğretmen, konuları kısa sürede, kolay bir şekilde ve öğrencinin çok fazla not almasına gerek
kalmadan anlatır. Öğretmen anlatacağı konuyu söylediğinde öğrenci bu tuş ile bilinçli bir
şekilde işlem yapacağı noktaya gider.
Örneğin; mahsup fişi üzerinde işlem yapılmak istendiğinde öğrenci defterine şu şekilde not
alacaktır.

“Ana menüden Muhasebe modülünün üzerine gel enter tuşuna bas,tarihi enter ile geç, F3
Muhasebe Fişini seç, F2 Yeni fişi seç, F2 Mahup fişini seç” gibi. Bu şekilde not alan öğrenci
sürekli not almaya çalışacağı için ekrandaki değişimleri rahat izleyemeyecek ve tuşları
ezberlemek zorunda kalacaktır.Oysa CTRL+F10 Programın Haritası fonksiyonunu
çalıştırdığında hiçbir şekilde ezberlemeden bilinçli bir şekilde mahsup fişi bölümüne TEK
HAMLEDE girebilecektir. Bu fonksiyonun kullanılması aynı zamanda öğretmenin anlatımını
da kolaylaştıracaktır.

8.Adım : Ders Anlatımına İlişkin Akış Sırası ve Ticari Senaryoya Ait Kurgunun Yapılması

Başlangıçta oluşturulan şirketin faaliyet konusu ve işleyişi öğrenciye benimsetilmeli ve güncel

ticari işlemlere ilişkin gerçek örnekler verilmelidir. Örneğin beyaz eşya satan bir firmanın
işleyişine ait detaylar temin edilen broşürlerle desteklenerek (Arçelik,Vestel ürün broşürü)
anlatılabilir. Faaliyet konusu belirlenen firmanın stok ve cari hesaplarına ait muhasebe kayıtları
detaylı/muavin olarak takip edilecektir. Örneğin; Stoklar 153 ve 600 hesaplarının altında
oluşturulacak muavin hesaplarla, cari hesaplar ise 120 ve 320 nin altında oluşturulacak muavin
hesaplarla takip edilecektir.

Programın yapısı CTRL+F10 fonksiyonu yardımıyla anlatıldıktan sonra hangi sırayla

programların öğrenileceği açıklanır. Buna göre sırasıyla muhasebe, entegrasyon tanımları, stok,
cari, fatura, kasa ve çek/senet modülleri anlatılacaktır.
9. Adım : Muhasebe modülüne giriş, hesap planı oluşturma ve hesap arama yöntemleri
Hesap seviyesine göre hesap oluşturma

Öncelikle “Bilgisayar 2, Sf 277’de Genel Muhasebe İşlemleri başlığına ait bilgiler aktarılır.
Ana menüde ABC2004 şirketi seçilir. CTRL+F10 programın haritasını kullanarak Muhasebe
içerisinde HESAP PLANI başlığı altındaki YENİ HESAP bölümü seçilir. Ekrana “Bilgisayar 2
sf 279 Şekil 2.249” ekranı gelir. Ekranın sağ üst bölümünde bulunan YENİ HESAP Tekdüzen
Hesap planına yeni alt/muavin hesapların eklenebileceğini ifade etmektedir. Ekranın solunda
ise çalışılan ABC2004 şirketini kullanan öğrencinin adı (Ahmet ÖZDEMİR) yazmaktadır.
Öğrenci isminin yeraldığı şirkete bilgi girişi yapılacağını bilir.

Bu bölümde aşağıdaki adımlar uygulanır:

- F6 Hesap Listesi ile programın otomatik oluşturduğu hesaplar incelenir. İlk Değeri
girin bölümü Enter tuşu ile geçilir.

Aşağıdaki muavin hesapları hesap planına ekleyiniz. Bu işlemi yaparken “Bilgisayar 2

Sf 279” da açıklanan seri kayıt (Shift + F2) fonksiyonunu kullanın.

Hesap Kodu Hesap İsmi

- 100 34 Merkez Kasa
100 35 İzmir Kasa

Bu aşamada F6 Hesap Listesi tuşuna basarak eklenen hesapları listeye eklendiğini

kontrol edin. Daha sonra aşağıdaki hesapları eklemeye devam edin.

Hesap Kodu Hesap İsmi

101 01 Portföydeki Çekler
101 02 Tahsildeki Çekler
101 02 01 Masbank Tahsildeki Çekler
101 03 Karşılıksız Çekler
102 001 Masbank 68 C/H
103 001 Masbank verilen çekler hs.
191 08 %8 KDV
191 18 %18 KDV
391 08 %8 KDV
391 18 %18 KDV
- Eklenen muavin hesapların 2 seviyeli hesaplar olduğu, 101 02 01 hesabının ise
3 seviyeli hesap olduğunu açıklayın. Şirketin ihtiyacına göre istenilen seviyede
(Hesap Kodu Maksimum 20 karakter) muavin hesap oluşturulabileceğini anlatın.
Örneğin; “120 01 34 0001 Delta Dış Ticaret “ gibi.

- (***) Ders notları belirli bir sıra izlemektedir. 8.Adımda anlatıldığı gibi ABC2004
şirketinde Ticari Mallar, Yurtiçi Satışlar, Alıcılar, Satıcılar, Bankalar’a ait hesaplar
detaylı olarak muavin hesaplarda takip edilecektir. Bu nedenle bu hesapların dışında
istenilen alt hesaplar eklenerek örnekler çoğaltılabilir. Sözkonusu hesaplara ait alt
hesaplar program tarafından stok ve cari hesapların girişi sırasında otomatik olarak
hesap planına eklenecektir.

- Hesap planına eklenen 101 03 Karşılıksız Çekler hesabını Bilgisayar 2

 Sf 280’deki adımları uygulayarak “İade/Karşılıksız Çekler” olarak değiştirin ve bu
şekilde kaydedin.

- F6 Hesap Listesi içerisinde istenen herhangi bir hesabı kolay bir şekilde bulabilmek
için Bilgisayar 2 Sf 281’de bulunan 4 yöntemi açıklayın ve uygulayarak anlatın.

- Kasa tahsil ve tediye fişlerinde kullanılmak üzere kasa tanımlarının yapılması

gereklidir. Bu amaçla Bilgisayar 2 Sf 282’deki adımları izleyerek kasa hesaplarına
ilişkin tabloyu tanımlayın ve kaydedin. Bilgisayarlı muhasebede önemli kurallardan
birisi de; “Bir hesabın alt seviyesi mevcut ise ana hesabın kullanılamayacağıdır”. Eğer
100 Kasa Hesabının alt hesapları var ise hiçbir zaman 100 Kasa hesabı fiş girişlerinde
kullanılamaz. Alt hesaplara yapılan girişler ana hesabın toplam değerini oluşturacağı
açıklanmalıdır.

(*) Bu aşamada öğrenci programdan F10 Çıkış fonksiyonu ile masaüstüne geri
dönmeli, programı çalıştırarak ABC2004 şirketinde muhasebe YENİ HESAP bölümüne
gelebilmelidir. Öğrencinin ana menüde CTRL+F10 Harita fonksiyonunu kullanılması
teşvik edilmelidir. Daha sonra hesap ekleme, düzeltme, hesap listesi alma ve kontrol etme,
kasa tablosu tanımlama işlemleri anlaşılıncaya kadar uygulamaya devam edilmeli örnek
uygulamalarla pekiştirilmelidir.

10. Adım : Açılış fişi ve dönem içi fiş işlemleri

Mali tabloların cari dönem ile önceki dönem bilgilerini kolay bir şekilde karşılaştırabilmek için
açılış fişleri ile mahsup, tahsil ve tediye fişlerine ait bölümler birbirinden ayrılmıştır. Açılış fişi
dönem başında girilen ve özünde bir mahsup fişidir.

CTRL+F10 fonksiyonu ile AÇILIŞ FİŞİ bölümüne ulaşın. Fiş tarihine 1 1 (1 boşluk 1) yazıp
enter tuşuna basılırsa program otomatik olarak 01/01/2004 tarihini oluşturacaktır. Kolay giriş
yapmak için bu tür püf noktaları bulunur. Fiş ve yevmiye numarasına 1 değeri verin.
Programda bu numaralar otomatik olarak da verilebilir. Enter tuşlarına basarak Hesap Kodu
sahasına ulaşın. Giriş yapmadan önce enter tuşlarına basarak ekrandaki sahalar üzerinde
öğrencinin gezinmesini sağlayın. Fişin 300 satırdan oluştuğunu gösterin. Açıklama sütununda
iken Hesap Kodu sütununa geçebilmek için CTRL ile birlikte sol ok tuşuna basılması
gerektiğini anlatın ve uygulayın. Daha sonra açılış fişinin girişini yapın.

Örnek : ABC2004 Açılış Fişi :

Hesap Kodu Açıklama B/A Tutar

100 34 Açılış fişi 2004 B 3 000 000 000
100 35 Açılış fişi 2004 B 2 000 000 000
101 01 Açılış fişi 2004 B 3 000 000 000

500 Açılış fişi 2004 A 8 000 000 000

1.satırda tutar girişinde space/ara çubuğuna basılırsa programın 3 adet 000 ekrana getirdiğini
gözlemleyin. Böylelikle öğrenci tutarları kısa sürede yazarak fişi tamamlayacaktır. 2. satırda
100 35 hesap kodunu yazdıktan sonra üst satırda bulunan açıklamayı kopyalamak için *
(yıldız) tuşuna bastıktan sonra Enter tuşuna basılacağı anlatılmalıdır. 4. Satırda tutar sahasında
fişi son satıra kapatabilmek için *K yazıp aşağı ok tuşuna basmak yeterli olacaktır. Program
borç/alacak arasındaki farkı bulup ekrana aktaracaktır.

Açılış fişi üzerindeki girişler tamamlandıktan sonra F2 Kayıt ile işlemi sonuçlandırın. Kayıt
öncesinde hesap kodu satırlarının herhangi birisinde F8 Detay fonksiyonuna basarak hesaba ait
değerlerin bulunduğu pencereyi gösterin. Kayıt öncesinde bu pencerede herhangi bir değer
olmayacaktır. Kayıt yapıldıktan sonra F8 tuşuna basılırsa açılış fişindeki tutarların ilgili hesaba
ve aya işlendiği gözlemlenecektir. Burada amaç öğrencinin kayıt sonrasındaki değişimleri
anlayabilmesidir.

Açılış fişi üzerindeki işlemlerden sonra örnek mahsup, tahsil ve tediye girişleri yapılabilir.

Örnek girişler yapılırken;

- Fiş tarihinde * (yıldız) basarak günün tarihinin otomatik getirilebileceği
- Fiş içinde yeni bir muavin hesap eklenebileceği
- F11 ile istenen bilgiyi kopyalayıp F12 ile yine istenen sahaya yapıştırılacağı
- Ctrl+F6 ile fişe ait özel açıklama girilebileceği
- F9 Yardımcı İşlemler ile Hesap Makinesinin kullanımı
- F2 Kayıt ile Shift + F2 arasındaki fark
göserilmelidir.

Fişler üzerinde çalışırken Bilgisayar 2 Sf 287-288-289-290’da bulunan fş başlık ve satırlarının

girilmesi ile ilgili bilgilerden faydalanılır. Kayıtlı fişler üzerinde değişiklik veya iptal yapılacak
ise ESKİ FİŞ bölümü kullanılarak fişlere ulaşılmalıdır.

F7 FİŞ LİSTESİ ile fişler özet veya detaylı olarak ekrana listelenebileceği gösterilmelidir.
(Bkz. Bilgisayar 2 Sf 290-291 Şekil 2.266-267)

(*) Eğitim kurumlarına ait CD içerisinde muhasebeye ait farklı monografi örnekleri
bulunmaktadır. Yeni şirketler açarak monografide yeralan alt hesapları yaratıp
devamında bulunan fiş girişlerini yapınız. Monografilerdeki örnekler öğrencinin
uygulama becerisini geliştirmeye yöneliktir. Monografilerde istenirse gerekli
düzenlemeler yapılabilir.

Örnek Uygulama :

Programda ABC2004 şirketinin dışında bir şirket açılmalıdır. Örneğin EGE2004. Ana menüde
iken CTRL+F10 tuşunu kullanarak ;
- ABC2004 şirketinde “770 001 Elektrik Gideri “ hesabını ekleyin
- EGE2004 şirketinde “780 001 Çek/senet Tahsil Masrafı” hesabını ekleyin
- ABC2004 şirketinde ... tarihinde .... tutarında çeki Marbank Tahsildeki Çekler
hesabına (virman /mahsup) aktarın. Bu işleme ait yevmiye maddesini düzenleyin.

Bu örnekteki uygulama bilgilerin istenen şirketlere işlenmesidir. Öğrenci işlem yapacağı şirketi
ana menüde F2 ŞİRKET SEÇİMİ ile belirlemeli ve daha sonra muhasebe giriş işlemlerini
yapmalıdır. Bilginin doğru şirkete işlenmesi muhasebe bürolarında ve çok şirketle çalışılan
firmalarda önemli olduğu aktarılmalıdır.

11. Adım : Fişlerin kontrol edilmesi, silinen fişlere ait işlemler, fiş dökümleri

Muhasebede eski fişler üzerinde kontrol yapabilmek için çeşitli yöntemler vardır. Bunlardan
ilki fişleri dönem başından itibaren fişleri sayfa sayfa çevirerek incelemektir. Öncelikle ilk fiş
(Dikkat: Açılış fişinden sonra gelen ilk fiş) ekrana getirilir. Daha sonra CTRL ile birlikte Page
Down tuşlarına birlikte basarak bir sonraki fişe geçilir. Bir önceki fişe tekrar bakabilmek için
CTRL+PageUp tuşlarına basılır. Fişleri kontrol etmek için FİŞ LİSTESİ seçeneği kullanılır.
Ayrıntılı veya özet fiş listesi alabilmek için ekrana gelen parametrelerden yararlanılır.
(Bkz.Bilgisayar 2 Sf 294-295)

Fişleri kontrol ettikten sonra listede bulunan bir fişi silin. Daha sonra yanlışlıkla silindiğini
söylediğiniz bu fişi SİLİNEN FİŞLERİN GERİ OLUŞTURULMASI seçeneğini kullanarak
muhasebe fiş listesine ekleyin. Fişlerin bir yıl boyunca program tarafından saklandığını ve
windows çöp kutusu mantığında çalıştığını da anlatın.

12. Adım : Muhasebe raporlarının incelenmesi

Muhasebedeki dökümler ve analizler RAPORLAR başlığı altında bulunur. Defterler başlığı

altında; yevmiye, defter-i kebir, muavin, kasa defteri vardır. Yevmiye defterinde kırılma
seviyesi, defterikebirde detay liste, muavin defterde F8 Parametre ve hesap seviyesi, kasa
defterinde çalışılmayan günlere ait parametreler incelenmelidir. Ekrana döküm almak için F2
LİSTE yazıcıya döküm almak için F4 YAZDIRMA fonksiyon tuşu kullanılır. (Defterler Bkz
Bilgisayar 2 Sf. 296-300 ) Mizan başlığı altında değişik formatlarda mizan dökümü almak
mümkündür. Mizanda üzerinde durulması gereken nokta hesap seviyesine göre rapor almaktır.

Örnek Uygulama :

Mizan raporu alırken hesap seviyesinin kullanımı aşağıda açıklanmıştır.

1.DEĞER 2.DEĞER AÇIKLAMA

1 1
S S
S G
S 1
Sadece ana/kebir hesapların dökümü alınır.
Bilanço sınıf hesaplarına göre döküm alınır
Bilanço sınıf ve grup hesaplarına göre döküm alınır.
Bilanço sınıf, grup ve ana hesap kodlarına göre döküm
alınır. Bu döküme Bilanço formatında mizan denir.
Burada amaç bilanço ile mizan dökümünü kolay bir
şekilde incelemek ve kontrol etmektir. (Bkz Bilgisayar 2
Sf.302-304)

Mali tablolar başlığı altında incelenen bilanço, gelir tablosu ve satışların maliyeti ile ilgili
raporlar dönem sonunda girilmesi gereken envanter, yansıtma ve kapatma işlemleri sonunda
alınabilir. Satılan malın maliyeti, gider hesaplarının gelir tablosu hesaplarına yansıtılması ve
vergi karşılıkları ile ilgili fişler girildikten sonra kesin GELİR TABLOSU dökümü alınır.

Bu aşamada program otomatik kayıt parametresi ile değerleri ilgili yılın dosyasında saklar.
Hesaplar kapatıldıktan sonra bile tekrar gelir tablosu almak mümkündür. Gelir tablosuna ait
hesaplardaki bakiyeler bilanço hesaplarına aktarıldıktan sonra bilanço ve kesin mizan alınır.
Gelir tablosunda olduğu gibi bilanço değerleri de saklanabilir. İstendiğinde de ilgili yıl
belirtilerek geçmiş yıl bilgilerine ulaşılır. Bu işlemlerdeki amaç geri dönüşün pratik bir şekilde
yapılması isteğidir. Bilanço ve gelir tablosunda Tablo Dizayn Dosyası F7 fonksiyonu ile ekrana
gelen listeden değiştirilebilir. Bu sayede farklı biçimlerde (aktif pasif yan yana veya alt alta)
bilanço veya gelir tablosu alnabilir. Bilanço ve gelir tablosuna ait döküm ekranlarında F1
YARDIM fonksiyonu kullanılırsa seçilecek tablo dizayn dosyasının hangi biçimde ekrana
geleceği bir tabloda görülebilir. (Bkz Bilgisayar 2 Sf.305-308)

13. Adım : Entegrasyon/Muhasebeleştirme tanımlarının yapılması

Muhasebeleştirme işlemi ile fatura, çek/senet ve kasa modüllerinden yapılan kayıtlar muhasebe
modülünde yevmiye maddelerine dönüşür. Öncelikle muhasebeye konu olan işlemlerin hangi
modüller yardımıyla girileceği, kaynak ve hedef modülleri ne olması gerekti anlatılmalıdır. Bu
amaçla konu entegrasyon şeması çizilerek aşama aşama anlatılır. Şemada düz çizgiler direkt
entegrasyonu, kesikli çizgiler ise kullanıcı onaylı/opsiyonel entegrasyonu ifade etmektedir.

STOK

CARİ

FATURA

MUHASEBE

ÇEK/SENET

KASA

Fatura entegrasyonu : Fatura modülünden yapılan girişler stok ile cari kart ve hareketlerine
dirket işlemektedir. Kullancının onayı ile muhasebe modülünde yevmiye(muhasebe
fişine)maddesine dönüşür. Bu bölümde yurtiçi alış, satış, iade, gider, gelir, vb. fatura işlemleri
yapılır.

Çek/senet entegrasyonu : Çek/senet modülünden yapılan girişler direkt cari kart ve

hareketlerine işler. Kullancının onayı ile muhasebe modülünde yevmiye(muhasebe
fişine)maddesine dönüşür. Tahsilat/ödeme sözkonusu ise aynı anda bu işlem kullanıcı onayı ile
kasa kart ve hareketlerine de entegre edilir.
Bu bölümde çek/senet giriş, ciro, banka tahsil/takas, teminat, kredi, tahsil, virman işlemleri
yapılır.

Kasa Entegrasyonu : Kasa modülünden yapılan girişler kullanıcı onayı ile cari kart ve
hareketlerine, kullanıcı onayı ile muhasebe modülünde yevmiye defterine işlenir. Görüldüğü
gibi kasa modülü tek başına çalışabileceği gibi muhasebe ve cari modülleri ile de entegre
çalışabilmektedir.

ABC2004 şirketimizde fatura girişleri yapılacak, karşılığında kasa modülü yardımıyla tahsil ve
tediye işlemleri yapılacaktır. Kalan borç için ise cari hesaplardan çek/senet girişleri
yapılacaktır. Tüm bu işlemler tamamlandığında muhasebe modülünde ilgili yevmiye maddeleri
oluşacaktır. Entegrasyondaki önemli nokta evrakın hangi modülden işleneceğinin tespitidir.
Entegrasyon şeması ve içeriği anlatıldıktan sonra muhasebeleştirme işlemi için bağlantı
tanımlarının nasıl yapılacağı anlatılmalıdır. CTRL+F10 harita/hızlı ulaşım menüsü açılır.
Ekrana gelen pencereden MENÜ başlığı seçilir. Menü başlığı altında ENTEGRASYON
TABLOSU’na ait alt menü seçenekleri görüntülenir. Şekilde görüldüğü gibi GENEL
İRTİBATLAR seçilir.

Programda entegrasyon tanımları “entegre.dat” isimli dosyada saklanmaktadır. Genel irtibatlar

menüsüne girildiğinde alım/satım bağlantı hesaplarının tanımlanacağı pencere (Bkz Bilgisayar
2 Sf 309 Şekil 2.300) gelir. ABC2004 şirketimizde iki farklı KDV kullanılmaktadır. Bu nedenle
KDV hesapları bu tablonun 5. sayfasında yazılır (Bkz Bilgisayar 2 Sf 311 Şekil 2.303).
İlk sayfada buluna KDV sahası firmada bir KDV kullanılması durumunda geçerlidir. Tek bir
KDV’nin kullanıldığı durumlarda 5.sayfaya tanımlama yapmaya gerek yoktur.

Bilgisayar 2 kitabında stok ve cari kartlara ait entegrasyon tanımları Kebir/Ana Hesap veya
Muavin/Alt Hesap bazında nasıl takip edileceği Sf .312 Şekil 2.304-305-306-307’de
gösterilmektedir. Ancak bu notlarda (ABC2004 örneğinde) stok ve cari kartlarda muavin
entegrasyona göre bir tanımlama yapılacaktır. Entegrasyonun muavin olmasıyla birlikte
muhasebede yevmiye maddesindeki hesap kodları stok ve cari kartlardaki bulunan hesap
kodları ile oluşturulur. Bu nedenle Bilgisayar 2 Şekil 2.304’te görülen sayfada stok ve cari
entegrasyonu bölümüne M harfi yazılacak ve alt bölümlerine hiçbir muhasebe kodu
yazılmayacaktır. Bu yönteme göre muhasebe hesap kodları şekil 2.305 ve 2.307’de gösterildiği
gibi kartlara yazılacaktır. Sırasıyla ;
- entegrasyon tablosunun 5.sayfasına alım/satım işleminde kullanılacak KDV
hesapları yazılır
- entegrasyon tablosunun 3.sayfasında stok ve cari entegrasyon şekline M yazılır
- entegrasyon tablosuna ait tanımlar F2 ile kayıt edilir.

Entegrasyonun Muavin olarak seçilmesi ile birlikte yeni stok ve cari kartları açarken yazılan
muhasebe hesap kodlarının otomatik oluşturulduğu gözlemlenecektir. Bu durum özellikle stok
ve cari kartların oluşturulmasından sonra muhasebe modülünde hesap kodlarının manuel/elle
açılmasını ortadan kaldırır. Tek bir noktadan hem kartlar hem de karta bağlı muhasebe hesap
kodları açılmış olur.

14. Adım : Stok kartlarının açılması

CTRL+F10 ile YENİ STOK KARTI bölümüne girilir. Stok kartının 3 sayfadan oluştuğu PgDn-
PgUp tuşları ile gösterilir. Öğrencinin sahalar üzerinde enter tuşuna basarak kart üzerinde
gezinmesi sağlanır. Bu durumda öğrenci bilgi yazılacak sahalarla ulaşılamayan sahaları kolayca
farkedecektir. Daha sonra stok takip sistemi, mal kavramı ve kodlama türleri hakkında bilgi
verilir.

Örneğin ;

0001, 0002, 0003, 0004... : Sayısal kodlama

aaaa, bbbb, ccccc, dddd... : Alfabetik kodlama
A001, A002, B001, B002... : Alfanümerik (harf+sayı) kodlama
86912341 : Barkod Ean-8’e göre kodlama

Stok kartlarına yazılacak kodlar üretici firma tarafından belirlenmemiş ve sıfırdan kullanıcı
tarafından oluşturulması isteniyor ise yukarıdaki kodların hangisinin kullanılması gerektiği
veya ihtiyaçlara cevap vereceği belirlenmelidir. Sayısal kodlama tekniğinde kullanıcının ürünü
koduna bakarak bulması veya ezberleyebilmesi ihtimali çok zayıftır. Aynı durum diğerlerinde
de bir miktar vardır. Stok kodunun malı, cinsini vb. özelliklerini çağrıştırmalıdır. Bilgisayar 2
kitabındaki örnekte olduğu gibi ;

Stok Kodu Stok Cinsi

F12-UM1 Fayans 10*20 Ufuk Mavi 1.Kalite
F22-KS2 Fayans 20*20 Kumsal Sarı 2. Kalite
S33-İB3 Seramik 30*30 İpek Beyaz 3.Kalite
S22-MG2 Seramik 20*20 Mermer Gri 2.Kalite

stok kodlarına bakıldığında malın cinsi anlaşılabilmektedir. Ayrıca kodların uzunluklarının ve

detaylara ait pozisyonların da aynı olduğunu görürüz. Farklı bir örnek verelim;

AEG-BZD-T2KNF400 : AEG tropikal 2 kapılı no frost 400 lt buzdolabı

Stok kodları işletmenin ihtiyaçlarına göre tepit edilir. Kodun içerisinde satıcı firma (AEG),
ürün grubu (BZD), özellikleri (2KNF400) gibi detaylar bulunur.

Şekilde stok kartının 1.sayfası görülmektedir. İlk olarak kartın sol üst bölümünde öğrenci
ismini, çalıştığı şirketi ve numarasını farkedecektir. Sağ tarafta ise stok kodu bulunmaktadır.
Birim, 2.Birim ve Katsayı ile ilgili çeşitli örnekler vererek konunun anlaşılması sağlanmalıdır.

Birim 2.Birim Katsayı Ürün

Adet Kutu 10 Disket
Metre Top 50 Kumaş
Kg Çuval 50 Kömür
Adet Düzine 12 Defter

Stok kart 1.sayfa :

Stok kartının 1.sayfasındaki Fiyatlar sırasıyla alış, peşin satış, vadeli ve döviz fiyatlarıdır. Stok
kartının 2.sayfasına şekildeki bilgiler yazılabilir. Görüldüğü gibi muhasebe kodları bu sayfada
belirtilir. Program hesap kodlarını kayıt sırasında otomatik oluşturacaktır. Stok kartının
3.sayfasında barkod ve ötv başlıkları dışında kalan alanlar program tarafından otomatik
oluşturulur. Stok kartının 1, 2 ve 3 sayfası hakkında detaylı bilgi alabilmek için Bilgisayar 2 Sf.
189-190-191-192 ‘deki açıklamaları inceleyebilirsiniz.

Stok kart 2.sayfa :

İşletme yöneticisinin tüm ürün grubu içerisinde özellikle belirli kriterlere göre rapor alma isteği
stok kodlarının yanında özel kodların kullanımını da ön plana çıkarmıştır. İşletme yöneticisinin
“Buzdolabında ne kadar ciro yaptık?”, “Buzdolabında en çok hangisi isteniyor 2 kapılı ? Tek
kapılı?”, “Derin donduruculu buzdolaplarındaki satış miktarlarımız nedir?” şeklindeki
sorularını cevaplandırmak için özel kodlar kullanılır.

Stok kartının 2.sayfasındaki ambalaj ve ambalaj miktarı, 1. sayfada bulunan birim ve 2.birim
ile ilişkili çalışmaktadır.

Birim 2.Birim Katsayı Ürün Ambalaj Ambalaj Miktarı

Adet Kutu 10 Deterjan Koli 40

Bu örnekte 1 kutuda 10 adet deterjan bulunmaktadır. Ambalaj miktarı birim cinsinden

yazılmıştır. Buna göre kolide 40 deterjan veya 4 adet kutu bulunduğu söylenebilir.

Stok kartının 3.sayfasında barkod bilgilerinin bulunduğu bölümde bilinmesi gereken bu

numaralarda en çok kullanılan standartların Ean-8 ve Ean-13 olduğudur. Yazılacak barkod
kodunun uzunluğuyla paralel olan bu bilgiyle birlikte numara 869 ile başlıyorsa bu Türkiyede
üretilen bir maldır diyebiliriz.

Örnek :
8690516500372 Piyale Katkısız Un 1 Kg
8691375226564 Ülker Bizim Ayçiçek Yağı 2000 ml
8690515102102 Miss Bonbon 400 gr.
86912785 Meyöz Vişne Suyu 200 ml.

15. Adım : Cari hesap (Müşteri/Satıcı/Banka) kartlarının açılması

Cari kartlarının girişi yapılmadan öğrencilerden müşteri, satıcı ve bankaları birbirinden kolayca
ayırt edebilecek örnek cari hesap kodları üretmeleri söylenebilir. Bu konuda 001, M001,
 123587, DELTA A.Ş. vb. kod örnekleri verilir. Bilgisayar 2 Sf 227 Şekil 2.151 ve Sf 228 Şekil
2.152 deki bilgilere göre yeni bir müşteri cari kartı oluşturulur.

Özel kod bölümüne bakıldığında bu müşterinin İstanbul’un 6.bölgesinde toptan olarak alışveriş
yapan bir müşteri olduğunu anlayabiliriz. Cari kartın özel kodlarına ait başlıkların firmanın
gereksinimlerine uygun olacak şekilde değiştirildiğini görüyoruz. Başlıkları değiştirebilmek
için Bilgisayar 2 Sf 246’da Saha Başlıklarına ait adımları izlemek yeterlidir. Özel kodlara ait
farklı örnekler verelim;

ÖZEL KODLAR 1 2 3 4
BÖLGE MAR EGE AKD MAR
İL 16 35 07 34
CARİ TİPİ M S M B
ÇALIŞMA ŞEKLİ P T P TMH

Bu özel kodları kullanarak “marmara bölgesindeki müşterilerimizin ne kadar bakiyesi var?,

İzmir’de toptan alışveriş yaptığımız satıcılar kimlerdir?, İstanbul’da hangi bankalarda ticari
mevduat hesabımız var?” şeklindeki soruları cevaplandırabiliriz.
Bilgisayar 2 Sf. 228 Şekil 2.152’de Muhasebe kodlarına 120 001 ve 320 001 verildiğini
görüyoruz. Bu durum Nesa A.Ş.’ye hem mal sattığımız hem de mal aldığımız şeklinde
yorumlanabilir. Bu müşterimiz %100 müşteri karakterinde olsaydı her iki muhasebe koduna
120 001 yazmamız yeterli olacaktı. Bu uygulamamızı kolay bir şekilde takip edebilmek için her
iki muhasebe koduna 120 001 verebiliriz.

Cari kartına ait bilgiler girildikten sonra kayıt aşamasına geçilir. Müşterinin önceki yıldan
(varsa) devreden borç veya alacak tutarı girilir. Entegrasyon tanımlarımız Muavin olarak
belirlediğimizi hatırlarsak bu aşamada programın muhasebe kodunda yeralan hesapları
otomatik oluşturacağına ilişkin bir onay penceresi ekrana gelir(Bkz. Bilgisayar 2 Sf. 229 Şekil
2.155). Penceredeki hesaba ait detaylar onaylanır ve cari kart kayıt işlemi sonuçlandırılır.

(*) Bu aşamada öğrenci farklı özellikler sahip stok kartları ile müşteri satıcı ve banka
kartları oluşturmalı ve F6 KART LİSTESİ ile genel kontroller yapabilmelidir. Öğrenci
stok işlemlerinden sonra CTRL+F10 Harita fonksiyonunu kullanarak cari kart açma
bölümüne gidebilmelidir. Entegrasyon tanımları, stok ve cari kart tanımlama işlemleri
anlaşılıncaya kadar uygulamaya devam edilmeli örnek uygulama ve monografilerle
pekiştirilmelidir.

16. Adım : Kasa kartlarının tanımlanması

CTRL+F10 harita/hızlı ulaşım menüsü ile CKASA modülü (Cari Kasa) seçilir. Ekrana gelen
pencerede KASA KARTI başlığı altındaki YENİ KART bölümü seçilir.
ABC2004 şirketinde İstanbul merkez (100 34) ve İzmir şube (100 35) kasaları için yeni kasa
kartları açılmalıdır. Bilgisayar 2 Sf 165 Şekil 2.32’de görüldüğü gibi İstanbul kasa kartını
açınız. İstanbul için kasa kodu 034 olarak verilmiştir. Uygulamamızda muhasebede 100 34 ve
100 35 hesap kodları öğrenci/kullanıcı tarafından manuel/elle açılmıştı. Bu hesaplar o aşamada
açılmasaydı program kasa kartlarının oluşturulması aşamasında bu hesap kodunu muhasebede
otomatik yaratacaktı.

Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz. Entegrasyon tablosu tanımları yapıldıktan sonra program
stok, cari ve kasa kartlarının tanımını yaparken hesap planınına ait hesap kodlarını otomatik
açmaktadır.

Muhasebede 01/01/2004 tarihli açılış fişinden hatırlanacağı üzere İstanbul kasasında devreden
3 000 000 000 TL (Üç Milyar) bakiye bulunmaktadır. Kayıt sırasında ekrana gelen açılış
değerlerinin girileceği pencereye bu tutar borç/giren olarak yazılır. Aynı uygulama İzmir kasa
içinde yapılmalıdır. İzmir kasa kodu 035, muhasebe kodu 100 35 olarak yazılmalı ve kayıt
sırasında ekrana gelen açılış değerleri penceresine 2 000 000 000 TL. (2 Milyar) borç olarak
giriş yapılmalıdır (Bkz Bilgisayar 2 Sf 167 Şekil 2.36).

17. Adım : Fatura İşlemleri

CTRL+F10 ile fatura işlemlerine başlamadan önce faturada stok kalemlerine ait sütun
genişliklerini ayarlamak amacıyla SAHA BOYLARI bölümüne girilir.
Saha boyları penceresindeki değerleri aşağıdaki tabloda verilen değerler ile değiştirin.

Saha boylarında gerekli düzenlemeyi yaptıktan

sonra F2 Kayıt işlemi sonuçlandırın. CTRL+F10
ile fatura modülünde YENİ FATURA bölümünü
seçin. Fatura seçenekleri içerisinden ilk satırda
bulunan ALIM FATURASI’nı seçin.

Fatura penceresinde CARİ HESAP KODU’na

S.PROFİLO yazın ve enter tuşuna basın. Bu satıcı
cari kartı hesap listemizde olmadığı için program
“CARİ KARTI BULUNAMADI, TANIMLAMAK
İSTER MİSİNİZ?” mesajı ile kullanıcıyı uyarır. Bu
uygulama ile fatura ekranında yeni bir satıcı veya
müşteri cari kartı açma işlemi yapılmış olur. Farklı
bir modülden de cari kartı açmak mümkündür.

Cari kartını açarken muhasebede 320 SATICILAR

hesabının altında hangi alt hesabın açılacağını ve
hangi hesapta kalındığını görmek için SHİFT ile F8
(Genişletilmiş Detay Bilgi) fonksiyonu kullanılabilir. Bu fonkisiyon bulunulan bölümü terk
etmeden diğer bir modül veya bilgiye bakabilme özelliğidir.

Satıcı cari kartına ait kayıt işlemi tamamlandıktan sonra program ALIM FATURASI ekranına
geri döner. Fatura ekranında aşağıdaki püf noktalar anlatılmalı/uygulanmalıdır;

- Tarih sahası bilgisayarın tarihini dikkate alır. * tuşuna basılırsa yazılan tarih yerine
bilgisayarın tarihini bu sahaya aktarır.

- Vadesi bölümünde Örneğin; *90 yazılırsa program fatura tarihinden itibaren 90

sonrasının tarihini vade tarihi bölümüne otomatik aktarır.

- Stok kodu sahasına PgDn ile gelinir. F6 Kart Listesinden AEG-BZD-1400 kodlu
mal seçilir. Miktar sahasına 5 değeri girilir. Fiyat bölümünde *1 yazılır ve Enter
tuşuna basılırsa program bu mala ait stok kartındaki 1.fiyatı (Alış/Maliyet) ekrana
getirir. Program mal toplamı, ara toplam, KDV ve genel toplam tutarlarını otomatik
hesaplayacak ve fatura girişi tamamlanacaktır.

- Fatura kayıt edilmeden önce öğrenciye mutlaka stok ve cari kartın önceki değerleri
gösterilmelidir. Bu amaçla önce stok kodunun üzerinde F8 Detay bilgi tuşuna
basılır. Ekrana stok kartına ait değerler gelecektir. Bakiye miktara ait değer not
alınır. ESC tuşuna ile faturaya geri dönülür. Home tuşuna basarak cari bölümün
olduğu üst bölüme çıkılır. Bu bölümde F8 Detay bilgi tuşuna basıldığında ise cari
karta ait bilgiler gelir. Satıcının cari karttaki borç/alacak bakiye değerleri not alınır
ve ESC tuşuna basarak fatura ekranına geri dönülür.

- Bu işlemlerden sonra F2 KAYIT tuşuna basılarak fatura bilgileri kayıt edilir. Ekrana
gelen sorular öğrenci tarafından onaylanır.

- Ekranın sağ üst köşesinde ESKİ FATURA bilgisi bulunmaktadır. Faturayı

kaydetmeden önce stok ve cari kartlar üzerinde yapılan uygulama kayıt sonrasında
da yapılarak stok ve cari kartlardaki değişim öğrenciye gösterilir. Program faturayı
kaydetmekle birlikte, stok ve cari dosyalarına bilgileri direkt entegre ederek
işlemiştir. Son aşama olarak faturayı terk etmeden SHİFT + F8 tuşlarına basarak FİŞ
LİSTESİ ile faturaya ait yevmiye maddesi bulunacaktır. Fatura tarihi fiş tarihi
bölümüne yazılır ve F5 ile ARAMA işlemi başlatılır. Program yevmiye maddesini
ekrana getirecektir. Yevmiye maddesi incelenerek işlem sonuçlandırılır.

Bilgisayar 2 Sf 176’da bulunan örneği yapabilmek için öncelikle M.DELTA kodlu ve DELTA
TEKSTİL A.Ş. unvanında yeni bir müşteri cari kartı açınız. Cari karta ait tüm bilgileri eksiksiz
doldurun. Özellikle muhasebe kodunu yazmayı unutmayın. Bu aşamada yine SHİFT+F8
fonksiyonunu kullanabilirsiniz.

YENİ FATURA bölümünden YURT İÇİ SATIŞ FATURASI fatura tipini seçin. DELTA A.Ş.’ye
90 gün vadeli (*90) 1 adet buzdolabı satışı (Fiyat *3) yapın. Kayıt öncesi ve sonrasında gerekli
kontrolleri yapın.

18. Adım : Kasa modülünde tahsil ve tediye işlemlerinin yapılması

CTRL+F10 fonksiyonu ile CKASA (Cari Kasa) program modülü seçilir. Ekrana gelen
pencereden YENİ KASA TAHSİL HAREKETİ bölümü seçilir. Bilgisayar 2 Sf. 166’da bulunan
örneği inceleyin. Bu adımları izleyerek müşteriden (M.DELTA) kesilen satış faturasına
mahsuben İstanbul kasa tahsilat işlemi yapın. Karşı hesap bilgilerini F6 LİSTE fonksiyonu ile
doldurun.

Kayıt işlemi yapıldığında entegrasyon şemasında açıklandığı gibi program kullanıcının onayı
ile müşteri cari kart ve hareketlerine, muhasebe hesap planı ve yevmiye defterine ilgili tahsil
işlemini aktaracaktır. Son olarak kasa modülünde kasa kart ve hareketlerine de tutarlar
yazılacaktır. Öğrenci kayıt etmeden önce hesapların son durumunu incelemeli, kayıt sonrasında
da değişimleri kontrol etmelidir. Bu aşamada F8 ile SHİFT+F8 fonksiyonlarını kullanabilir.

20. Adım : Çek/senet İşlemleri

Çek/senet işlemlerinde öncelikle dikkat edilmesi gereken nokta hareketlerin kaydedilmesi

sonrasında programın çek veya senet kartlarını otomatik oluşturmasıdır. Dolayısıyla çek/senet
kartı girişi yapmaya gerek yoktur. Bununla birlikte firma çek/senet işlemleri ile müşteri
çek/senet işlemlerine ait menü seçenekleri ayrı bölümlerde bulunmaktadır.

CTRL+F10 harita fonksiyonu ile modüle ait detaylar ve alt menü seçenekleri anlatılır. Daha
sonra şekilde görüldüğü gibi MÜŞTERİ ÇEK GİRİŞİ YENİ BORDRO bölümü seçilir.
Ekrana Bilgisayar 2 Sf. 251 Şekil 2.197’deki müşteri çek girişi penceresi gelir.
İşlemler öncesinde çek/senet entegrasyon tanımlarının yapılması gereklidir. CTRL + F10
fonksiyonunu kullanarak MENU’den entegrasyon tanımlarının bulunduğu GENEL
İRTİBATLAR bölümüne ulaşın. 4. sayfada (Bkz. Bilgisayar 2 Sf. 314 Şekil 2.308) çek/senet ile
ilgili muhasebe hesap kodları tanımlanır. ÇEK HESABI sahasına 101 01, İADE ÇEK HESABI
sahasına ise 101 03 yazın ve kaydedin.

Banka entegrasyonu ile ilgili tanımları da Bilgisayar 2 Sf. 315’deki adımları ve Şekil 2.309-
310’u inceleyerek yapabilirsiniz.
Müşterimiz Delta Bilgisayardan borcuna karşılık 3 adet şahıs/firma çeki (Başak Ertan), 2 adet
müşteri/alacak çeki (Kadriye Aydın) alınmıştır. Bilgisayar 2 Sf. 252’deki adımları ve Şekil
2.198 ve 2.199’u detayları izleyerek girişleri (tarihler 2004 olacak) yapınız. Kayıt edildiğinde
portföy numaraları program tarafından otomatik verilecektir. Benzer bilgileri alt satıra
kopyalamak için * (YILDIZ) ‘ın kullanıldığını, tutar sahasında ara tuşuna basıldığında ekrana
programın 000 yazdığını hatırlayın. Girilen çeklerin ortalama vadesini hesaplayın. Kayıt işlemi
sonrasında program çek bilgilerini kullanıcı onayı ile cari ve muhasebe modüllerine
işleyecektir. Çek/senet işlemleri sonrasında kartların otomatik oluştuğunu kontrol edin.
(Bkz.Bilgisayar 2 Sf. 249)

20. Adım : İşlemler sonrasında stok, cari ve kasa kartlarının incelenmesi

Fatura girişleri, kasa tahsil/tediye ve çek/senet işlemleri yapıldıktan sonra öğrenci ilk olarak
eski stok kartlarına giderek değişimleri gözlemlemelidir. Program stok kartının bakiye bilgileri
başlığı ile 3.sayfada bulunan alış/satış ve fiyat bölümlerini otomatik oluşturmaktadır. Stok kartı
üzerinde F5 HAREKET LİSTESİ tuşuna basılırsa mala ait dönem içindeki giriş/çıkış
hareketleri tarih sırasına göre ekrana listelenir.

Stok kontrollerinden sonra eski cari kartlar incelenir. Öğrenci cari kartın 1.sayfasında alt
bölümde bulunan özet bilgilere bakarak cari hesabın durumunu anlatabilmelidir. Örnek vermek
gerekirse öğrenci; “Delta ticaretin geçen seneden devreden borcu 7 Milyardır, dönem içinde 2
Milyar fatura kesilerek borçlandırılmış. Karşılığında 500 Milyon nakit ve 1 Milyar tutarında
çek verdiği anlaşılıyor. Son olarak bakiye borcu 7.5 Milyardır. Ancak 1 Milyarlık çek riski
gözardı edilmemelidir. Vadesinde çekler tahsil edildiğinde çek riski düşecektir.“ şeklinde cari
kartı okuma becerisini kazanmalıdır.

Son olarak İstanbul ve İzmir şube kasa kartlarını ekrana çağırarak devir, tahsilat, tediye ve son
kasa bakiyesine ait değerleri ve buna bağlı hareketleri incelemelidir.

21. Adım : Raporlar

Bilgisayar 2 kitabında stok, cari, fatura, muhasebe, çek/senet ve kasa modüllerine ait rapor,
analiz ve dökümler CTRL+F10 harita fonksiyonu yardımıyla bulunarak incelenmelidir.

Raporlama sırasında ekrana dökülecek bilgilerin başlıkları ve genişlikleri F3 SAHA BOYLARI

yarmıyla düzenlenir. Rapor almadan önce CTRL ile birlikte Q tuşuna birlikte basılırsa ekrana
gelecek döküm üzerinde bazı değişiklikler veya ialveler yapılabilir.

Raporlar incelenirken listeleme aralıklarının girildiği 1.ve 2.değerler verilerek döküm alınmalı,
parametrelere E/H vb. değerler vererek farklı içerik ve kriterelere uygun dökümler
alınabilmelidir. Stok ve cari kartlarda verilen özel kodlar raporlarda nasıl kullanılacağı
gösterilmelidir.

22.Adım : Uygulamalar

Program modüleri üzerinde kart, hareket ve raporlama işlemleri tamamlandıktan sonra

aşağıdaki işlemler Bilgisayar 2 kitabında belirtilen adımlara uygun olacak şekilde
denenmelidir.
 - Kullanıcı şifrelerinin değiştirilmesi ve yetkilendirme (Sf 152-154)
- Yazıcı tanımları (Sf 156)
- Döviz tanımları ve kur girişleri (Sf 155)
- Stok fiyat değişikliği (Sf 162)
- KDV ayarlama ve saha değiştirme (Sf 163)
- Stok/Cari kart açılış devir değerleri değiştirme (Stok veya Cari modül içerisinde
Servis/Devir İşlemleri/Açılış Devri seçeneği ile yapılır.)
- Program modüllerine ait tüm parametrelerin incelenmesi (Örnek: Kasa Sf 173)
- Fatura KDV oranlarının değiştirilmesi (Sf 187)
- Demirbaş İşlemleri (Sf 193-195-200-201
- Stok (Sf 210) ve cari (Sf 241) etiket dökümü hazırlama
- İmalat işlemleri ve uygulamaları (Sf 218-223)
- Muhasebeye ait hata mesajlarının incelenmesi (Sf 319-322)
- Yeni yıla geçiş/devir işlemleri (Sf 322)
- Muhasebe fiş/yevmiye numaralama (Sf 325)
- Muhasebede fiş giriş kontrolleri (Sf 327)
- Muhasebede silinen fişlerin geri alınması (Sf 328)

23.Adım : Değerlendirme Çalışmaları

Bilgisayar 2 Sf. 329-330’da şirket açma, stok, cari, fatura, muhasebe vb. işlemleri içeren
monografiyi programda uygulayın. Sonuçları kontrol edin.

24.Adım : Bilgilerin transfer edilmesi

Programda raporlama seçeneklerinde F5 EXCEL fonksiyonu ile döküm ve analizleri Excel

programına transfer edin. Transfer edilen bilgileri kullanarak tablolarınızı biçimlendirin. Tablo
değerleri ile grafikler oluşturun.

25.Adım : Muhasebe ve Ticari Monografilerin Uygulanması

MUHASEBE UYGULAMA SORULARI 1

Aşağıdaki sorulara ilişkin yevmiye maddelerini oluşturunuz.

01 Ocak tarihinde kurulan XYZ Ltd. Şti’nin faaliyet konusu kırtasiye malzemeleri
alım-satımıdır. Yeni bir şirket açınız. Muhasebe ve Kur Takibi modüllerini işaretleyiniz.
Müşteri, satıcı ve bankaya ait alt hesapları oluşturunuz. Dönem başı bilançosu aşağıdadır,

AKTİF PASİF
Kasa 10.000.000.000 Satıcılar 8.000.000.000
Bankalar 5.000.000.000 Sermaye 25.000.000.000
Alınan Çekler 3.000.000.000
Ticari Mallar 15.000.000.000

1. XYZ Ltd. Şti.’nin dönem başı bilançosunu açılış fişine giriniz.

2. (A) satıcısından 2 Milyar + KDV (%18) toplam tutarında kredili mal satın alınmıştır.
3. Satıcı (A) ya 1 Milyar müşteri çeki ciro edilmiştir.

4. Müşteri (MZ) ye 750 Milyon + KDV toplam tutarında vadeli mal satışı yapılmıştır.

5. Müşteri (MZ) borcuna karşılık bankaya 500 Milyon TL havale göndermiştir.

6. Satıcı (A) dan 3 Milyar + KDV toplam tutarında kredili mal satın alınmıştır.

7. Satıcı (A)ya 1 Milyar ödeme yapılmıştır.

8. Müşteri (MZ) ye 2 500 Milyon + KDV toplam tutarında vadeli mal satışı yapılmıştır.

9. Müşteri (MZ) borcuna karşılık 2 Milyar tutarında çek vermiştir.

10. Müşteri (MZ) den 500 Milyon tutarında borç seneti alınmıştır.

11. Müşteriden alınan senet satıcı (A) ya ciro edilmiştir.

12. Bankaya 3 Milyar nakit para yatırılmıştır.

13. Tüm yevmiye kayıtlarını kontrol ediniz.

14. Mizan raporu alınız. Buna göre;

• Kasa durumu nedir ?
• Satıcıya olan son B/A durumu nedir ?
• Hazır değerlerin toplam tutarı nedir ?
• Alacakların borçları karşılama oranı nedir ?
• Dönem içi mal girişleri ne kadardır ?
• Yurtiçi satışların değeri nedir ?
MUHASEBE UYGULAMA SORULARI 2
1. Programın şifresi, kullanıcıların bilgileri silme riskine karşı ana şifreye sahip olan kullanıcı
tarafından değiştirilebilir. Böylelikle kullanıcıların iptal etme yetkisi kaldırılmış olur.
a) Yanlış b) Doğru

2. “Şirket kodu, unvanı, adresi ve özel kodları yazılır. Şirket bünyesinde kullanılacak modüller
ve çalışılacak yıl belirlenir. Kayıt ile işlem sonuçlandırılır.” İfadesindeki tanım aşağıdaki
seçeneklerin hangisinde verilmiştir. ?
a) Devir
b) Yeni Şirket Açma
c) Fiş Listesi Dökümü
d) Hesap Planı yaratma

3. I. Default hale getirme

II. Programı çalıştırma
III. Şifre Girişi
IV. Yeni Şirket Açma
Kullanıcı programı İLK KEZ çalıştıracaktır. Buna göre yukarıdaki işlemleri mantıklı
olacak şekilde sıralayınız?
 a) I, IV, II, III
b) I, II, III, IV
c) II, III, IV, I
d) III, II, IV, I

4. Program şirket açma işlemi sırasında kullanıcının seçimini (7A-7B) dikkate alarak tek düzen
hesap planını otomatik oluşturmaktadır.
a) Yanlış b) Doğru

5. Fatura modülünden yapılan bir giriş kayıt edilmesi ile birlikte ilgili diğer program
modüllere entegre ediliyor. Fatura entegrasyonu ile İLGİLİ OLMAYAN modül aşağıdaki
seçeneklerin hangisinde verilmiştir.?
a) Cari
b) Bordro
c) Stok
d) Muhasebe

Aşağıdaki işlemleri sırasıyla ve örneğe bağlı kalarak yapınız.

6. Yeni bir şirket oluşturun. Şirketin kodu öğrenci numaranızın son 4 karakteri olmalıdır. Şirket
unvanı ve adres bilgilerini mantıklı olacak şekilde doldurun. Bu şirkette kullanılacak
program modülleri MUHASEBE ve KUR TAKİBİ’dir. Çalışılan yıl 2004 ve muhasebe
gider kayıt yöntemi 7B’dir.

7. Açılan şirketi default şirket haline getiriniz. Ana menüye geri dönerek üzerinde çalışılan
şirketin en son açtığınız şirket olup olmadığını kontrol ediniz.

8. Kur takibi program modülünü çalıştırın. Aşağıdaki kur tanım ve girişlerini yapınız.
 USD : 1.700.000.-
 EUR : 1.800.000.-
9. Muhasebe modülünü çalıştırarak aşağıdaki hesapları açınız.

Hesap Kodu Hesap İsmi

100 001 İstanbul Kasa
100 002 İzmir Kasa
102 001 City Bank Gayrettepe 34-1 C/H
102 002 Chk Bank Karaköy 23/A C/H
120 01 Toptancı Müşteriler
120 01 001 Kastel Gıda A.Ş.
120 01 002 Fast Gıda Tic.Ltd.Şti.
120 02 Perakendeci Müşteriler
120 02 001 Ayşe Eryılmaz
120 02 002 Kenan Hasdemir
153 0001 Pınar süt ½ lt.
153 0002 Pınar un 1 kg.
191 08 %8 KDV
320 01 Pınar A.Ş.
600 01 Süt Ürünleri
600 02 Bakliyat
391 08 %8 KDV
10. Hesapları açtıktan sonra KASA HESABI bölümüne girerek tabloyu hesap planınıza uygun
olacak şekilde tanımlayın.

11. Aşağıdaki açılış fişini giriniz. Fiş tarihi : 01/01/2004

Hesap Kodu Açıklama B/A Tutar

100 001 Açılış fişi 2004 B 5 650 750 000
100 002 Açılış fişi 2004 B 1 250 300 000
102 001 Açılış fişi 2004 B 8 955 800 000
120 01 001 Açılış fişi 2004 B 11 000 000 000
120 01 002 Açılış fişi 2004 B 4 600 235 000
153 0001 Açılış fişi 2004 B 15 000 000 000
153 0002 Açılış fişi 2004 B 7 500 000 000

500 Açılış fişi 2004 A ???????????

12. 10/01/2004 ‘de Ayşe Eryılmaz’a 334675 no’lu fatura ile cari hesabına mahsuben
900 000 000+KDV tutarında “Süt Ürünleri” satışı yapılmıştır. Bu işleme ilişkin yevmiye
maddesini oluşturunuz.

13. 15/01/2004’de 334675 nolu faturanın yarısını tahsil ediniz. Tahsilat İstanbul kasaya
yapılmalıdır.

14. 20/01/2004’de Pınar A.Ş.’den 675432 no’lu fatura ile cari hesaba mahsuben
1.750.000.000.- + KDV tutarında “Süt Ürünleri” alımı yapılmıştır. Bu işleme ilişkin
yevmiye maddesini oluşturunuz.

15. 10/02/2004’de alıcı Ayşe Eryılmaz 66543 nolu dekont ile City Bank Gayrettpe şubesine
300.000.000.- TL havale göndermiştir. Bu işleme ilişkin yevmiye maddesini oluşturunuz.

16. 15/02/2004’de satıcı Pınar A.Ş.’ye 56433 nolu makbuz ile İstanbul kasasından nakden
150.000.000.- TL ödeme yapılmıştır. Bu işleme ilişkin yevmiye maddesini oluşturunuz.

17. 20/02/2004’de Kastel Gıda A.Ş.’ye 334676 no’lu fatura ile cari hesabına mahsuben
1.200 000 000+KDV tutarında “Süt Ürünleri” satışı yapılmıştır. Bu işleme ilişkin
yevmiye maddesini oluşturunuz

FİŞ GİRİŞLERİNİ TAMAMLADIKTAN SONRA LİSTE VE RAPORLAR

BÖLÜMÜNÜ KULLANARAK AŞAĞIDAKİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ.
CEVAPLARI ELDE ETTİĞİNİZ RAPOR BÖLÜMLERİNİN İSİMLERİNİ DE
BELİRTİNİZ.

18. Şubat ayı sonunda kasadaki para miktarını yazınız.

19. Ocak ayına ait mizan dip toplamını yazınız.

20. Şubat ayına ait mizan dip toplamını yazınız.

21. Ocak ayı sonu itibariyle KDV durumunu (Ödenecek KDV tutarı, Mahsup edilecek KDV
tutarı ..?) ve tutarını yazınız.

22. Şubat ayı sonunda depo sayımı yapıldığında “Süt Ürünlerinden” 15.000.000.000.- TL’lik
mal geriye kaldığı görülmüştür. Buna göre “Süt Ürünlerinden” elde edilen brüt kar nedir?

23. Ocak ayı aylık yevmiye toplamını yazınız.

24. Şubat ayı aylık yevmiye toplamını yazınız.

25. Şirket açma menüsünde bulunan ŞİRKET ÖZEL KODU sahasının hangi program
modüllerinde kullanıldığını genişletilmiş yardım (Shift + F1) seçeneğini kullanarak
bulunuz. Modüllerin isimlerini yazınız.

MUHASEBE UYGULAMA SORULARI 3

1. Yeni bir şirket açın. Muhasebe ve kur takibi modüllerini belirleyin.

2. Kur takibi modülündeki mevcut kurları güncelleyin.

3. Muhasebede hesap planını inceleyin.

4. Kasa, Alınan Çekler, Alıcı, Satıcı, Kdv ve Gider Hesaplarına ait alt hesapları açınız..

5. Açılış fişini oluşturun

6. Cari hesaba mahsuben vadeli mal alımı işlemini yapın.

7. Kasadan satıcıya ödeme yapın.

8. Müşteriye vadeli mal satış işlemi yapın.

9. Müşteriye yaptığınız satış tutarının yarısını nakit olarak tahsil edin.

10. Satıcıya kendi banka hesabınızdan borç çeki düzenleyin.

11. Müşteriden kalan bakiye borcun yarısı kadar 60 gün vadeli ve iki eşit tutarda çek alın.

12. Satıcıya kasa hesabınızdan havale gönderiniz.

13. Yemek bedelini kasadan nakden ödeyin.

14. Yevmiye defteri dökümü alarak muhasebe fişlerinizi kontrol edin.

15. Ticari Mallar ve Yurtiçi Satışlar hesaplarına ait defter-i kebir dökümü alarak kontrol
yapınız.

16. Kasa bakiyenizi kontrol ediniz.

17. Mizan raporunu alarak hesapları ve toplamları kontrol edin.

18. Satışların maliyeti, yansıtma, kapatma ve vergi karşılıklarına ait fişleri oluşturun.

19. Gelir tablosu değerlerini ve dökümünü kontrol edin.

20. Mizan değerlerini bilanço hesaplarına devrederek dönem sonu bilançosunu alınız.

MUHASEBE UYGULAMA SORULARI 4

Programı çalıştırınız. Genişletilmiş yardım (KİTAP) menüsünü açınız. MUHASEBE konusunda

FİŞ GİRİŞ KONTROLLERİ başlığını seçiniz.

1. Program ara hesaba giriş yapılan fiş kalemlerini listeleyebilmesi için ekrana gelen listeleme
aralıklarındaki KONTROL TİPİ parametresine hangi değer verilmelidir.

2. ŞİRKET İŞLEMLERİ menüsünü kullanarak yeni bir şirket açınız. Şirkete ait bilgiler
aşağıda verilmiştir.

ŞİRKET KODU : RANT2004

ŞİRKET UNVANI : RANT DIŞ TİCARET A.Ş.

Şirket bilgilerini içeren 1.sayfayı kaydediniz.

KULLANILACAK MODÜLLER : Muhasebe, Kur Takibi

ÇALIŞILACAK YIL : 2004
HESAP PLANI : 7A

Şirketi kaydetme işlemini sonuçlandırın.

3. RANT2004 Şirketini DEFAULT Şirket olarak belirleyin.

Ana menüye geri dönün. RANT2004 şirketinin seçilip seçilmediğini ekrandan kontrol edin.

4. Kur takibi programına girerek aşağıdaki döviz tanımlarını ve günlük kur girişlerini yapınız.

a) DÖVİZ TANIMLARI b) KUR GİRİŞLERİ

USDMA Amerikan doları Merkez Bankası Alış 24/03/2004 1 750 000
USDMS Amerikan doları Merkez Bankası Satış 24/03/2004 1 800 000

Kur tanım ve girişlerini yaptıktan sonra ana menüye geri dönün. Muhasebe modülünü
çalıştırın. Tarihi geçerek YENİ HESAP planı açma işlemlerinin yapıldığı menüye girin.
Aşağıdaki alt hesapları açınız. Bu işlemleri yaparken arka arkaya kaydetme fonksiyonunu
kullanabilirsiniz.

5. Aşağıda verilen alt hesapları açtıktan sonra hesapları F6 Hesap Listesine bakarak kontrol
ediniz.

Hesap Kodu Hesap İsmi

100 01 İstanbul Kasa
100 02 Ankara Kasa
100 03 İzmir Kasa
101 01 Cüzdandaki Çekler
101 02 Tahsildeki Çekler
102 01 Garanti Şişli 56-1 C/H

6. Hesap planı bölümünde bulunan KASA HESABI menüsüne girin. Yukarıdaki hesap planını
dikkate alarak KASA HESAPLARINI tanımlayın.

7. Aşağıda bilgileri verilen AÇILIŞ FİŞİ’ni oluşturunuz.

Fiş, yevmiye no: 1, Tarih: 01/01/2004

Hesap Kodu Açıklama B/A Tutar

100 01 Açılış fişi 2004 B 1 000 000 000
100 02 Açılış fişi 2004 B 2 000 000 000
100 03 Açılış fişi 2004 B 3 000 000 000
101 01 Açılış fişi 2004 B 4 000 000 000
102 01 Açılış fişi 2004 B 5 000 000 000
153 Açılış fişi 2004 B 11 000 000 000
120 Açılış fişi 2004 B 12 000 000 000

320 Açılış fişi 2004 A 8 000 000 000

500 Açılış fişi 2004 A 30 000 000 000
8. RANT DIŞ TİCARET 25/03/2004 tarihinde alıcısı DELTA A.Ş. ye 234543 nolu satış
faturası ile 1.000.000.000.- TL+ KDV değerinde vadeli mal satışı yapmıştır. Bu işleme ait
yevmiye kaydını yapınız. Bu işleme ait mahsup fişini girerken DELTA A.Ş. için 120
ALICILAR hesabının altında alt hesap açınız. KDV oranı %18 dir.
(Fiş girişi yaparken alt hesap açmak mümkündür.)

9. Alıcı DELTA A.Ş.den 234543 no’lu faturaya mahsuben 26/03/2004 tarihinde 453 no’lu
makbuz ile 500.000.000.- TL tahsilat yapılmıştır. Bu işleme ait yevmiye kaydını yapınız.
Bu işleme ait tahsil fişini girerken kasa olarak 100 01 İSTANBUL KASA kullanılacak.

(Dikkat : Tahsil fişinde sadece alacaklı taraf yazılır, fiş kalemlerinde tekrar kasa hesabı
yazmaya gerek yoktur. Kasa seçimi üst bölümde yapmak yeterlidir. )

10. Son durumu görmek için hesap seviyesini kullanarak ANA HESAPLAR bazında MİZAN
raporu alınız. Aşağıdaki maddeleri cevaplandırırken mizan raporunu kullanınız.

a) Kasa hesabındaki toplam tutar ile satıcıya olan borç ödendikten sonra geriye ne
kadar para kalır?

b) Elde kalan ticari malların tamamını % 28 kar ile satışını yaparsak ne kadar brüt
kar elde ederiz.

MUHASEBE UYGULAMA SORULARI 5

Aşağıdaki soruları ADIM ADIM ve verilen değerlere BAĞLI KALARAK yapınız.

Programı çalıştır
Şifreyi gir
Ana menüye ulaştın

Genişletilmiş yardım menüsünü çalıştır,

Muhasebe modülünde konsolidasyon işlemine ait konuyu seç,
konuya ait paragrafı oku

1) Konsolidasyon işlemi yapılırken dikkat edilmesi gereken husus nedir?

Genişletilmiş yardım menüsünü terket, şu anda hala ana menüdesin

Yeni bir şirket oluştur

Şirket kodu TETA04

Şirket kısa ismi Bu bölüme adınızı ve soyadınızı yazınız
Şirket uzun ismi TETA A.Ş.,
Çalışılan yıl 2004
 Modüller MUHASEBE (7A) ve BORDRO olsun.

Bu bilgilere göre kaydı tamamla

Oluşturduğun şirketi DEFAULT ŞİRKET haline getir
Ana menüye geri dön
Muhasebe modülünü çalıştır, (01/2004)
Aşağıdaki alt hesapları oluştur

Hesap Kodu Hesap İsmi

102 01 Garanti Aksaray 661/a C/H
102 02 Oyak Fatih 333 C/H
121 01 Portföydeki Senetler
121 02 Tahsildeki Senetler

2) Alt hesapları arka arkaya seri bir şekilde kaydetmek için kullanılan tuş takımı nedir?
3) Hesap planına yeni bir banka daha (Yapı Kredi Beşiktaş 55 C/H) eklemek için
kullanılması gereken hesap kodu nedir?
4) TETA A.Ş. nin Garanti Bankasına tahsile verilen senetlerini detaylı olarak takip
edebilmesi için açması gereken hesap kodu nedir?

Şu anda Yeni Hesap planı açma bölümündesin

Açılış fişi menü seçeneğine gir, TETA A.Ş. nin açılış fişi (01/01/2004) değerlerini oluştur

5) Açılış fişini kaydederken ekrana gelen hata mesajı nedir? yazınız, bu hatayı düzeltmek
için yapılması gereken işlemi anlatınız, düzeltme işleminden sonra fişi kaydediniz.

Hesap Kodu Açıklama Borç Alacak

100 Açılış Fişi 2004 10.500.000.000
102 01 Açılış Fişi 2004 5.250.000.000
153 Açılış Fişi 2004 34.435.000.000
320 Açılış Fişi 2004 17.550.000.000
500 Açılış Fişi 2004 32.500.000.000 (?)

6) Aşağıdaki yevmiye maddesinin konusu nedir? ve hangi fiş tipi seçilerek girilmelidir?
Fiş Tarihi : 13/01/2004
Hesap Kodu Açıklama Borç Alacak_
153 564675 nolu ftr.ile Ali Er 1.599.786.000
191 564675 nolu ftr.ile Ali Er ???.???.???
320 564675 nolu ftr.ile Ali Er ?.???.???.???

Yukarıdaki yevmiye maddesini YENİ FİŞ menüsünde uygun fiş tipini seçerek giriniz

7) 191 hesaba ait KDV tutarını hesaplayabilmek için hesap makinesini çalıştırın, matrah
üzerinden %18 KDV tutarını hesaplayın. Hesap makinesindeki tutarı ilgili sahaya
aktarın, KDV tutarını, işlemi yaparken kullandığınız tuşları ve işlem sırasını yazınız.
8) 320 hesaba ait tutarı kaç değişik şekilde hesaplayabilirsiniz? Bulunduğunuz fiş
ekranını incelemeyi unutmayın.
Yevmiye maddesini kaydedin, kayıt sonrasında ekranın sağ üst köşesindeki bantta ESKİ FİŞ
ifadesi yazıyor olmalı.
Ekrandaki İMLECİ (IŞIKLI HÜCRE) 320 hesabın bulunduğu satıra getir.

9) Bu aşamda 320 hesaba ait aylık kümülatif borç, alacak ve bakiye bilgilerini görebilmek
için ekrandaki hangi fonksiyon tuşu kullanılmalıdır? Deneyerek ve soruyla
karşılaştırarak bulunuz.

Aşağıdaki yevmiye kaydını mahsup fişine girin.

Fiş Tarihi : 13/01/2004

Hesap Kodu Açıklama Borç Alacak
120 642111 nolu ftr.ile DETA A.Ş. 5.900.000.000
600 642111 nolu ftr.ile DETA A.Ş. 5.000.000.000
391 642111 nolu ftr.ile DETA A.Ş. 900.000.000

Yevmiye maddesini kaydedin.

Mizan raporu menü seçeneğini bulun, tarihi kontrol edin, tarih (Ay/Yıl : 01/2004) olmalı

10) Sadece ana hesapları listeleyebilmek için yapılması gereken işlem nedir? Bu
düzenlemeyi yaptıktan sonra mizan değerlerini cevap kağıdına yazınız.
11) İndirilecek ve Hesaplanan KDV, değerlerini yazınız. Ödenecek veya Mahsup edilecek
KDV tutarı nedir? yazınız.
12) Ocak ayı sonunda depoda sayım yapılmış ve geriye 32.034.786.000 tutarında ticari
mal kaldığı saptanmıştır. Buna göre ocak sonu itibariyle brüt kar / zarar tutarı nedir?
TİCARİ MODÜLLER UYGULAMA SORULARI 1

• Programı çalıştırınız. Giriş ve şifre bölümünü geçerek ana menüye ulaşınız.

• Aşağıdaki tuş takımını kullanarak ilgili bölümleri inceleyiniz.

• Shift+F1 : Stok, Mali Envanter Raporu

: Cari, Vade Farkı Listesi
: Muhasebe, Gelir Tablosu

• Aşağıdaki bilgileri kullanarak yeni bir şirket açınız.

• Kodu : ECE2004
• Ünvanı : ECE Dış Ticaret A.Ş.
• Faaliyet : Stok, Cari, Fatura, Muhasebe, Çek/ Senet, Kur Takibi
hesaplarının takibi Beyaz eşya ithalat ve satışı
• Yıl : 2004
• Hesap Planı : 7A Gider kayıt yöntemi

• Oluşturulan şirketi DEFAULT ŞİRKET haline getiriniz.

• Kur Takibi Modülünü çalıştırarak kur tanım ve girişlerini yapınız.

• USD : 1 700 000.

• EURO : 1 800 000.
• YEN : 100 000.
• STG : 2 500 000.
•
• Muhasebe Modülünü çalıştırınız.

• Shift+F1 Genişletilmiş yardım menüsünden Muhasebe/Yeni hesap seçeneğine giriniz. Yeni

hesap açma işlemine ait açıklamaları inceleyiniz ( Sf. 8,9,10).

• Aşağıdaki bilgileri dikkate alarak Hesap Planını oluşturunuz. Bu işlem sırasında hesapları
seri bir şekilde kaydetmek için Shift+F2 fonksiyonundan yararlanınız.

• Belirli aralıklarla kaydettiğiniz hesap planı kodlarını F6 Hesap Listesinden kontrol ediniz.

Hesap Kodu Hesap İsmi

• 100 01 TL Kasası
• 100 02 Döviz Kasası
• 100 02 01 USD
• 100 02 02 EURO
• 100 02 03 YEN
• 100 02 04 STG
• 101 01 Cüzdandaki Çekler
Hesap Kodu Hesap İsmi

• 101 02 Tahsildeki Çekler

• 101 02 01 Garanti Bankası Bebek Tah. Çekler
• 101 02 02 HSBC Levend Tah. Çekler
• 101 03 Karşılıksız Çekler
• 102 01 Garanti Bankası Bebek 442-1 C/H
• 102 02 HSBC Levend 899-2 C/H
• 103 01 HSBC Levend Verilen Çekler
• 120 01 Adana Müşterileri
• 120 01 001 Seyhan A.Ş.
• 120 01 002 İntercom Dış Ticaret A.Ş.
• 120 16 Bursa Müşterileri
• 120 16 001 Yeşim Tekstil A.Ş.,
• 120 16 002 Kafkas Şekerleme Ltd. Şti.
• 120 34 İstanbul Müşterileri
• 120 34 001 Santeks Ltd. Şti.
• 120 34 002 Karizma Kimya A.Ş.
• 153 01 Buzdolapları
 • 153 02 Fırınlar
• 153 03 Bulaşık Makinası
• 191 01 %18 KDV
• 320 01 Tekso Co. UK.
• 320 02 Tera A.Ş.
• 391 01 %18 KDV
• 600 01 Buzdolapları
• 600 02 Fırınlar
• 600 03 Bulaşık Makinası
• 770 01 Telefon Gideri
• 770 02 Su Gideri
• 770 03 SMMM Danışmanlık Giderleri
• 780 01 Banka Masrafları

• F6 Hesap Listesi fonksiyonunda (İlk Değeri Girin Bölümünde) arama rutinlerini deneyiniz.

• ENTER
• 600
• *A
• *MAL
• *AN*

• Kasa Hesabı bölümündeki tabloyu Hesap Planına uygun olacak şekilde tanımlayınız.

• Ekrandan Hesap Listesi dökümü alınız.

• Sadece Ana Hesapları
• Sadece 2. Seviye Hesapları
• Sadece 2. ve 3. Seviye Hesapları

• Muhasebe fişi bölümünde Açılış Fişi seçeneğine giriniz. Aşağıdaki bilgileri kullanarak açılış
fişini oluşturunuz.

Tarih : 01/01/2004 Fiş No: 1 Yevmiye No: 1

Hesap Kodu Açıklama Borç/Alacak Tutar

100 01 Açılış Devri 2004 B 1 000 000 000

101 01 Açılış Devri 2004 B 3 000 000 000
102 01 Açılış Devri 2004 B 2 000 000 000
102 02 Açılış Devri 2004 B 4 000 000 000
120 01 001 Açılış Devri 2004 B 900 000 000
 120 01 002 Açılış Devri 2004 B 700 000 000
120 16 001 Açılış Devri 2004 B 2 500 000 000
120 16 002 Açılış Devri 2004 B 1 750 000 000
120 34 001 Açılış Devri 2004 B 1 250 000 000
120 34 002 Açılış Devri 2004 B 7 000 000 000
153 01 Açılış Devri 2004 B 15 000 000 000
153 02 Açılış Devri 2004 B 20 000 000 000
153 03 Açılış Devri 2004 B 12 000 000 000

320 01 Açılış Devri 2004 A 21 100 000 000

320 02 Açılış Devri 2004 A 10 000 000 000
500 Açılış Devri 2004 A 40 000 000 000

• Açılış fişini kaydettikten sonra F8 Detay Bilgi fonksiyonu ile hesapların aylık mizan
değerlerini kontrol ediniz.

TİCARİ MODÜLLER UYGULAMA SORULARI 2

1. Yeni bir şirket açınız.

KODU TERA2004
UNVANI TERA A.Ş. 2004
YIL 2004
MODÜLLER Stok, Cari, Fatura, Muhasebe, Kur Takibi

Bu şirket toptan ve perakende kırtasiye ürünleri satmaktadır.

2. Şirketi default hale getiriniz.

3. Entegrasyon tablosunu tanımlayınız. Genel irtibatlarda KDV, STOK ve CARİ muhasebe
kodları ana hesaplar (K: Kebir ) üzerinden tanımlanmalıdır. Tanımladığınız hesap kodlarını
cevap kağıdına yazınız.
4. Aşağıdaki bilgileri dikkate alarak yeni bir stok kartı açınız.
a) Satılan malın cinsi Meteksan 120 sayfa kareli , spiral defter ise stok kodunu bu bilgilere
göre oluşturunuz.
 b) Bu defter tek tek veya düzine olarak da satılmaktadır. Buna göre BİRİM, 2.BİRİM ve
KATSAYI bölümlerini doldurunuz.
c) Mala ait fiyatlar aşağıda verilmiştir. Alış fiyatı dışındaki diğer fiyat başlıklarını değerlere
bakarak yazınız. Şirketin satış tarzına göre bu soru cevaplandırılmalıdır.

Alış : 4.000.000.-
: 5.000.000.-
: 4.500.000.-
: 6.000.000.-
: 5 USD

d) Mala ait özellikleri dikkate alarak özel kodlarını yazınız.

e) Özel kodlar programda hangi aşamada kullanılır.
f) Bu mal 90 gün vadeli satışı yapıldığında 6.000.000.- TL ye satılmaktadır. Satış vadesi
stok kartında hangi sahaya yazılmalıdır?
g) Bu defter stokta bulunmadığı zaman yerine MOPAK marka defter verilmektedir. Bu
bilgi stok kartında hangi sahaya yazılmalıdır.
h) Bu mala ait en az ve en fazla bulunması gereken değerler 50 ve 100 dür. Bu değerler
hangi sahalara yazılır.

Yukarıdaki maddeleri ilgili sahalara yazdıktan sonra kayıt aşamasına geçiniz.

i) Bu mal ile ilgili geçen seneden 72 adet defter devretmiştir. Devreden Miktar, maliyet
tutarı ve buna bağlı 2.birim (düzine) değerini yazarak stok kartı kayıt işlemini
tamamlayınız.

5. Aşağıdaki bilgileri dikkate alarak müşteri için yeni bir cari kart açınız.
a) Müşteri kodunu, unvanını, adres, Vergi dairesi, numarası, özel kodlarını tanımlayınız.
b) Müşteri kredi limiti ile risk limiti arasındaki bağlantı ve kullanım şeklini açıklayınız.
Ayrıca karta ait kredi ve risk limiti tanımlayınız.
c) Müşteri ödemelerini 120 gün opsiyonla ödemektedir. Bu tanım cari kartta hangi sahaya
yazılır.

Yukarıdaki maddeleri ilgili sahalara yazdıktan sonra kayıt aşamasına geçiniz.

d) Müşterinin geçen seneden devreden borcu (TL) bulunmaktadır. Bu borç miktarını (b)
maddesinde tanımladığınız kredi ve risk limiti değerlerine paralel olacak şekilde
tanımlayınız. Bu değeri cevap kağıdına yazınız.

6. Satıcı için yeni bir kart (METEKSAN A.Ş.) tanımlayınız. Tüm bilgileri doldurunuz.
Satıcının geçen seneden devreden 500.000.000.- TL alacağı olsun.

Stok ve cari kartlarınızı kontrol ettikten sonra Fatura modülüne girin.

7. Satıcı METEKSAN A.Ş. den 31/03/2004 tarihinde 345675 nolu fatura ile 24 adet defter
satın alın. KDV’yi %18 olarak belirleyin. Fatura kaydında muhasebe bağlantısını yapınız.
a) Fatura genel toplamı fatura tarihinden 45 gün sonra ödenecektir. Vadesini kolay bir
şekilde hesaplamak için hangi sahada ne şekilde bir işlem yapılır. Açıklayınız.
b) Faturaya ait ARA TOPLAM, KDV ve GENEL TOPLAM değerlerini yazınız.
c) Faturayı kaydettikten sonra satıcının toplam alacağı kaç TL. olur. Yazınız.
d) Faturayı kaydettikten sonra faturaya ait muhasebe fişini bulup detaylarını cevap kağıdına
yazınız.

8. Tanımladığınız müşterinize 31/03/2004 tarihinde 349871 nolu fatura ile vadeli fiyat
üzerinden 12 adet defter satışı yapın. KDV’yi %18 olarak belirleyin. Fatura kaydında
muhasebe bağlantısını yapınız.
a) Faturaya ait ARA TOPLAM, KDV ve GENEL TOPLAM değerlerini yazınız.
b) Faturayı kaydettikten sonra müşterinin toplam borcu kaç TL. olur. Yazınız
c) Faturayı kaydettikten sonra faturaya ait muhasebe fişini bulup detaylarını cevap kağıdına
yazınız.

9. Aşağıdaki raporları ve sonuçları alınız

a) Cari modülünde borç/alacak raporlarından bakiye listesi alınız. Müşteri ve satıcının son
bakiyesini yazınız.
b) Stok modülünde envanter raporlarından mali envanter raporu alınız. Kalan malın FİFO
ve Ortalama maliyet tutarlarını yazınız.
c) Muhasebe modülünde Mizan raporu alınız. Mizan değerlerini kağıda yazınız.

TİCARİ MODÜLLER UYGULAMA SORULARI 3

1) Aşağıdaki bilgileri kullanarak yeni bir şirket açınız. (4 DK)
Şirket Kodu : FINAL04
Şirket Kısa Adı : FİNAL ŞTİ 2004
Şirket Unvanı : FİNAL ŞTİ 2004 2.SINIF
Modüller : Stok,Cari, Muhasebe, Kur takibi
Çalışılan Yıl : 2004
Hesap Planı : 7/A

2) Şirket default hale getiriniz. (1 DK )

3) KDV, Stok ve Cari entegrasyon tanımlarını kebir/ ana hesaplara göre tanımlayınız. (3 DK )

4) Aşağıdaki alt hesapları açınız. (4 DK)

Hesap Kodu Hesap İsmi

100 01 TL Kasa
100 02 USD Kasa
 102 01 HSBC Nişantaşı 88 C/H

5) Açtığınız Kasa alt hesaplarını KASA TABLOSUNA tanımlayınız ve cevap kağıdınıza yazınız. (3 DK)

6) Aşağıdaki açılış fişini kesiniz. ( 6 DK )

Hesap Kodu Açıklama Borç Alacak

100 01 Açılış Fişi 500 000 000
102 01 Açılış Fişi 2 500 000 000
153 Açılış Fişi 550 000 000
120 Açılış Fişi 1 250 000 000
320 Açılış Fişi 2 000 000 000
500 Açılış Fişi 2 800 000 000

7) Aşağıdaki bilgileri kullanarak 2 adet stok kartı açınız (10 DK )

STOK KODU BVT-YMT-CS MAR - ZEY - SELE

STOK CİNSİ Banvit Yumurta Çift Sarılı Marmara Birlik Sele Zeytin
BİRİM Adet KG
2.BİRİM Kutu Paket
KATSAYI 10 1
ALIŞ FİYATI 100 000 5 000 000
SATIŞ FİYATI 150 000 7 500 000
AÇILIŞ GİREN MİKTAR 500 100
AÇILIŞ TUTAR 50 000 000 500 000 000

8) Yukarıdaki bilgilere göre Stok kartının kayıt aşamasında AÇILIŞ 2.BİRİM bölümüne yazılması
gereken miktar değeri nedir ? (1 DK )

9) Yukarıdaki Stok kartına uygun olacak şekilde Özel Kodlar yazınız. ( 1 DK )

10) Aşağıdaki bilgileri kullanarak Müşteri, Satıcı ve Banka kartını açını (12 DK )

CARİ KODU M.DELTA S.DATA B.HSBC/88

CARİ ÜNVANI DELTA A.Ş DATA A.Ş HSBC Nişantaşı 88 C/H
ADRES/ VD/ VHN VVVVVVVVV PPPPPPPPPPPPP BBBBBBBBBBBBB
KREDİ LİMİTİ 500 000 000 -
RİSK LİMİTİ 2 000 000 000 5 000 000 000
MUAFİYET 90
AÇILIŞ TUTARI 1 250 000 000 BORÇ 2 000 000 000 ALACAK 2 500 000 000 BORÇ

11) Aşağıdaki bilgileri kullanarak 1 Alım ve 2 Yurtiçi Satış Faturası girişi yapınız. İşlemlerin Muhasebe
bağlantısını yapmayı unutmayınız. (12 DK )

FATURA TİPİAlım Faturası Yurtiçi Satış Faturası Yurtiçi Satış Faturası

CARİ KODU S.DATA M.DELTA M.DELTA
FATURA TARİHİ 20/05/2004 22/05/2004 29/05/2004
FATURA NO A-950855 SF-332455 SF-332470
STOK KODU BVT- YMT- CSMAR-ZEY-SELE BVT-YMT-CS
MİKTAR 100 10 150
FİYAT ALIŞ FİYATI SATIŞ FİYATI SATIŞ FİYATI

12) Stok bakiye listesi raporuna ait değerlerini cevap kağıdına yazınız ( 2DK)
13) Stok Mali Envanter raporunda, elde kalan malların toplam değerini yazınız. (2 DK)

14) Cari bakiye listesi raporuna ait borç- alacak değerlerini cevap kağıdına yazınız. ( 2 DK )

15) Fatura raporlarında Fatura Bazında Karlılık Analizini inceleyip yapılan satışlardan elde edilen toplam
kar cevap kağıdına yazınız. (2 DK )

16) Muhasebe modülünde Mizan raporunu alarak indirilecek ve hesaplanan KDV değerlerini ve Mayıs
ayı sonundaki KDV mahsubunu cevap kağıdına yazınız (3 DK)

17) Cari Hareket Yeni Kayıt bölümünü kullanarak müşteriden 750 000 000 TL tahsilat yapınız. Tahsil
edilen tutar TL Kasa hesabına İşlenecek. Bu işlem sonrasında F8 Detay bilgi tuşuna bastığınızda
ekrana gelen Müşteri Cari kartına ait Borç, Alacak ve Bakiye değerini cevap kağıdına yazınız. (5 DK)

Soruları cevaplandırma Süreniz 1 Saat 15 Dakikadır.

TİCARİ MODÜLLER UYGULAMA SORULARI 4

1. Aşağıdaki bilgilere göre yeni bir şirket açınız

Şirket Kodu : DNT04

Şirket Ünvanı : Denetim Muhasebe A.Ş.
Kull. Modüller : Muhasebe (7/A), Muhasebe IV, Kur Takibi
Yıl : 2004

2. Şirketi Default hale getirin

3. a) Aşağıdaki alt hesapları açınız.

Hesap Kodu Hesap İsmi

100 01 Merkez Kasa
100 02 USD Kasa
100 03 EURO Kasa
101 01 Cüzdandaki Çekler
101 02 Tahsildeki Çekler
101 02 001 Koçbank Tah.Ver.Çekler.
121 01 Cüzdandaki senetler

b) Kasa tablosunu tanımlayınız.

4. DNT04 şirketinin dönem başı bilançosu 7,5 Milyar TL nakit para, 3,5 Milyar Çek,
6 Milyar senet şeklindedir. Buna ilişkin açılış kaydını (fişini) oluşturunuz.
 5. Denetim Muhasebe A.Ş. işletme faaliyetlerinde kullanmak üzere 500 Milyon + KDV ye
kırtasıye malzemesi (Genel Yönetim Gideri) almıştır. Karşılığında 10/02/2004 vadeli
bir müşteri çeki (Cüzdandaki Çekler Hs.) verilmiştir. KDV: %18

6. Aşağıdaki bilgilere göre yeni bir şirket açınız

Şirket Kodu : CDT04

Şirket Ünvanı : Can Dış Ticaret A.Ş.
Kull. Modüller : Stok, Cari, Fatura, Kur Takibi
Yıl : 2004

Şirketi açtıktan sonra ana menüye dönünüz.

Şirket seçimi ile CDT04 şirketi ile ilgili aşağıdaki işlemleri yapınız.

7. a) Can dış ticaret perdelik kumaş satışı (LİNENS) yapmaktadır. 90gün vadeyle metre
olarak satılan ürün aynı zamanda 50 metrelik toplar halinde de satılmaktadır. 20 Milyon
TL’ye satılan perdeden %20 kar elde edilmektedir. Deposunda 3500 mt.kumaşı bulunan
şirketin stok kartını oluşturunuz.

b) Stok kartının; kod, cins, birim, 2.birim, katsayı, alış ve satış fiyatı, özel kod, muadil, kdv,
muhasebe kod, kritik, optimal, muafiyet sahalarını doldurun.

c) Kayıt işleminde eldeki miktarı, eldeki malın değerini (metre cinsinden), ve 2.birim
cinsinden miktarı yazınız. (Dikkat stok kodu kısa ve anlaşılır olmalı Örn: 10 dijit)

8. Can dış ticaretin, satıcısı LİNENS (50 Milyar Alacaklı) ve müşterisi KARTEKS’e (19
Milyar Borçlu) ait cari kartları açınız. Kod, unvan, özel kod, muafiyet, risk limiti,
muhasebe kodu ve döviz sahalarını anlamlı olacak şekilde doldurunuz.

9. Müşteri KARTEKS’e 08/01/2004 tarihinde 335412 no’lu ftr. ile 150 metre kumaş satışı
yapılmıştır. Ödeme vadesi 70 gün sonrasıdır. Fatura kaydını yapınız.

10. Shift + F1, F9, Ctrl+F10, Shift + F8, Shift + F2 fonksiyon ve tuşlarının ne işe
yaradığını (deneyerek) yazınız.

İşlemleriniz kontrol ediniz,