Geleceğin Teknolojilerini

Yönetmek

Bölüm 1: Değişik Bir Oyun

Giriş
 Gen teknolojsi, e-ticaret, akıllı
sensorler, mikrorobotlar gibi
geleceğin teknolojileri;
 Endüstriyi yeniden şekillendirme
 Varolan yönetim stratejilerini
tamamen eskitme potansiyeline
sahiptir.
 Bu; varolan işletmelerden bağımsız
olan girişimciler için fırsattır:
 Onlar rekabet için yeni kurallar
geliştirir ve bu kurallara göre
Giriş
 Ancak piyasada var olan devler için
geleceğin teknolojileri sarsıcıdır.
Çoğunlukla geleceğin
teknolojilerine “başka çareleri
olmadığı için” girmek zorunda
kalırlar:
 Yeni gelenlerin kendi pazarlarını ele
geçirmelerinden korkarlar
 Yeni teknolojilerin ortaya çıkaracağı
pazar fırsatlarına kayıtsız kalamazlar.
 Giriş
 Geleceğin teknolojilerinin çıkardığı
kargaşa son derece geniş bir
alanda etkindir:
 İnternet’in yayılması geleneksel
ticareti değiştirmiş; pazara yeni
kurallar getirmiştir.
 Aynı zamanda pek çok banka
bankacılık yapma şeklini yeniden
düzenlemiştir.
 Bioteknoloji alanındaki gelişmeler
ecza endüstrisinde pek çok yeni
 Giriş
 Bazı işletmeler doğal olarak fırtınanın tam
ortasındadır:
 Bilgi işlem endüstrisinde rekabet NEC, IBM,
Nixford gibi işletmelerin kontrol ettiği dikey
mdel yerine doğrudan elektronik devre
elemanlarını üreten işletmeler arasında
gerçekleşen yatay modele dönüşmüştür. Eski
modeldeki pek çok oyuncu yatay modelde
silinmiştir.
 Elektronik oyun piyasasında Atari yerini
Sega’ya bırakmıştır; geleceğin oyun piyasasını
Nintendo ve Sony şekillendirmektedir.
 Hard Disk pazarında her yeni ürün kuşağında
 Giriş
 Ancak pazardaki temel işletmelerin
liderliği kaybetmeleri önlenemez
değildir:
 Intel, pazardaki yaygın inanışa karşın
bellek üretiminden işlemci üretimine
geçerek liderliğini perçinledi.
 General Electric, Jack Welch önderliğinde
başlayan görkemli bir değişimin
ortasındadır.
 Charles Schwab isimli yatırım firması
güçlü bir web sitesi ile tüm yatırımcılarına
gerçek zamanlı kişiselleştirilmiş veri
Giriş
 Büyük işletmeler geleceğin
teknolojilerine büyük kaynaklar yatırır:
 Yerleşik yapılar ve süreçler
 Ünlü ve kabul görmüş marka isimler
 Buna ek olarak bu tip işletmelerin ArGe
yatırımları da son derece büyüktür:
 ArGe’ye en fazla yatırım yapan 15 işletme
bu tip piyasa liderleridir.
 Bu 15 işletme 1990 yılında yapılan 130
Milyar$ hükümet-dışı ArGe’nin yarısını
harcamıştır.
Giriş
 Tüm bu avantajlarına karşılık temel
işletmeler ani değişikliklere ayak
uydurmakta yeterince atik davranamaz:
 Yerleşik tesislere bağımlılık
 İnsanlar ve işbirliği kanallarındaki atalet
 Bu işletmelerin örgüt kültürü, yapıları
önlerindeki en büyük dezavantajdır:
 Kurulu düzen çok iyi bilirler ancak radikal bir
değişiklikle değişen oyun için hareket
etmekte zorlanırlar.
 Bu yeni oyunda başarı değişik bakış
açılarına, değişik yeteneklere ve
araçlara bağlıdır.
Değişik Bir Oyun
Değişik Bir Oyun
Değişik Bir Oyun
 Büyük işletmelerin problemlerinin
kökeninde
 teknolojik belirsizlikler,
 pazardan gelen şüpheli işaretler
 henüz belli olmayan rekabet şartları yatar.
 Varolan teknolojiler için Yapı, müşteri,
Pazar ve teknoloji belirli ve net iken
geleceğin teknolojilerini saran bir sis
kümesi söz konusudur.
 Bu belirsizlikle baş etmek ve onu
yenmek için yeni düşünce şekilleri, yeni
yetenekler ve yenilikçi yönetim
yaklaşımı gerektirir.
 Varolan Teknolojiler Geleceğin
Teknolojileri
Teknoloji
 Bilim tabanı Yerleşik Kararsız
 Standartlar Evrimsel Gelişmekte
Faydaları Evrimsel Bilinmiyor
Altyapı
Tedarik &Dağıtım
 Yerleşik Biçimsel
Kanalları
Düzenleme & Standartlar Yerleşik Gelişmekte
Pazar Ve Müşteriler
Kullanım alışkanlıkları Net Tanımlanmış Biçimsel
Pazar Bilgisi Eksiksiz Kuramsal
Endüstri
Yapı
 Yerleşik Başlangıç Aşaması
Rakipler
 İyice Tanınıyor Tanınmıyor
 Oyunun Kuralları Biliniyor Gelişmekte
 Geleceğin teknolojileri ile baş
etmek isteyen bir işletmenin
temelde şu üç problemle
boğuşması gerekir:
 Belirsizlik ve karmaşa ile başa çıkmak
 Artan hıza ayak uydurmak
 Yeni yetenekler Geliştirmek
Belirsizlik ve karmaşa ile
başa çıkmak:
 1995 yılında interactif televizyon
kavramı şirketlerin öngördüğü en kritik
elektronik gelişme idi.
 Ancak internet veri ve görüntünün
serbestçe akmasını sağlayarak bu
konudaki tüm öngörüleri boşa çıkardı.
 Yarının ne getireceğini hiç birimiz
bilmiyoruz
 Şu anda laboratuarlarda üzerinde
çalışılan gelişmelerden hangisi rağbet
görecek? Hangisi pazardan silinecek?
Belirsizlik ve karmaşa ile
başa çıkmak:
 Belirsizlik tüm sektörlerde
mevcuttur ancak durağan
sektörlerde geleceğe dönük
ihtimaller belirli sayıdadır. Güçlü ve
iyi tasarlanmış stratejilerle bu
ihtimallere uyum sağlamak
kolaylaşır.
 Ancak gelecğin teknolojilerindeki
belirsizliğin karakteri farklıdır:
 Asıl zorluk insan düşünce sınırları ve
Artan hıza ayak uydurmak
 İnternet zamanı normal zamandan
daha hızlı geçer!
 Pek çok sektörde araştırmalar son
20 yılda kritik sonuçlar üretmiştir.
 Bir alandaki araştırma sonuçları
diğer alanardaki araştırmaları
hızlandırmıştır.
 Küreselleşme, serbest Pazar
ekonomileri ve düzenlemelerler
gelen kısıtlamaların azalması hızı
Artan hıza ayak uydurmak
 Böylesi hızlı bir ortamda bazı şirketler
daha az risk almak adına geliştirme
risklerini başka şirketlerin almasını
bekleyip teknolojinin ilk sonuçlarına
göre takipçi bir yaklaşım sergilemeyi
tercih etmiştir.
 Ancak bir dönem mantıklı görünen bu
takipçi yaklaşım başlı başına bir risk
haline gelmiştir.
 Pek çok pazarda “kazanan hepsini alır”
ilkesi hakimdir; Pazar liderleri ve
öncülerle takipçiler arasındaki mesafe
ciddi biçimde büyümüştür.
Yeni yetenekler
Geliştirmek
 Radikal yenilikler; pazara hakim
oyuncuların rekabet yetenekerini
güçlendirebilir ya da yok eder:
 Matbaa sektöründe elle dizgiden otomatik
dizgiye geçilmesi var olan oyuncuların yerini
güçlendirmiştir.
 Ancak elektronik hesap makineleri eski tip
mekanik hesaplayıcı üreticilerin tüm bilgi
birikimlerini kullanışsız hale getirmiştir.
 Aynı şekilde fax ve e-posta teknolojisi klasik
telgraf hizmeti veren şirketlerin rekabetçi
avantajını bşr anda yok etmiştir.
Yeni yetenekler
Geliştirmek
 Bu yaratıcı yıkım çok yeni bir kavram
değildir; 20. yüzyılın başında dizel
lokomotiflerle buharlı lokomotiflerin
rekabeti bu yıkıma örnektir.
 Yeni teknolojilerle başetme zorluğu yeni
değildir ancak var olan işletmeler bu
oyunda yeterince donanımlı değildir.
 Geleceğin teknolojilerinde rekabet
avantajı yakalamanın değişik yolları
vardır:
 Üretim yöntemlerinde yenilik
 Maliyeti düşürücü yenilikler
 Satış sonrası servislerde yenilikler
 Yeni Bir Yönetim Yaklaşımı
İhtiyacı
 Varolan teknolojiler ile geleceğin
teknlojileri arasndaki farklar belirgindir.
 Peki geleceğin teknolojilerinde yönetimsel
başarının sırrı nedir?
 Pek çok yönetim (MBA) programında
öğretilen strateji, finansal analiz,
pazarlama stratejileri
 Sürdürülebilirlik
 Denge
 Rasyonellik
 Optimizasyon kavramları üzerine kuruludur
Yeni Bir Yönetim Yaklaşımı
İhtiyacı
 Ancak geleceğin teknolojileri bu tip
denge kavramlarının dışındadır ve
ortalamanın çok üzerinde belirsizlik
gösterir.
 Geleneksel çatı ve bakış açıları durağan
pazarlar ve büyük işletmeler için hala
bir rehber görevi görür ancak bu yapılar
da çatırdamaya başlamıştır.
 Böylesi bir belirsizlik ortamında bazı
yöneticiler analitik düşünme ve rasyonel
bakış açılarından tamamen
uzaklaşmaya başlamıştır.
 Ancak rasyonel düşünceden bu denli
uzaklaşmak da çözüm olamaz; bunun
yerine yeni düşünce yapıları ve yeni
araçlar geliştirmek gerekir.
 Her ne kadar geleceğin teknolojileri kendi
içinde ciddi farklılıklar gösterse de
(biyoteknoloji ile bilişim teknolojilerinin
karşılaştığı zorluklar birbirinden çok
farklıdır) yönetimsel anlamda ortak
noktalar bulunabilir.
 Bu ortak yapılar ve araçlar geniş bir
yelpazede kullanılabilir; ancak yöneticiler
bunları kullanırken sektörel,
organizasyonel ve Pazar farklılıklarını göz
 Değişik Kurallar
 Yeni teknolojiler klasik yaklaşımlarla
değerlendirilemez: klasik maliyet ve
değer analizleri yöneticiyi yanıltabilir.
 Ancak klasik araçlardan uzaklaşan
yöneticiler; diğer taraftan tam bir
kaosa neden olabilir.
 Eğer bir teknolojinin ne zaman ve
nasıl ticarileşeceğini bilmiyorsak; bu
teknoloji üzerine nasıl bir ticari
strateji geliştirebiliriz?
 Etki Alanı Var olan teknolojiler Geleceğin
Teknolojileri

Çevre – Endüstri Yönetilebilir Risk ve Değişken ve tahmin

Belirsizlik Edilemez; Karmaşık

Organizasyon Kabul Görmüş Kurallar Kural yok,

İçeriği Belirgin Sınırlar Geçirgen sınırlar,

Net tanımlanmış karar partnerlerle işbirliği

verme süreçleri Sezgiye dayalı karar

verme

Pazar Tanımlanmış içerik; yapısal Deneysel yaklaşımlar

Değerlendirme araştırma Öncü kullanıcı analizleri
Bilinen rakipler Gizli ihtiyaçların analizi
Talep odaklı
 Etki Alanı Var olan teknolojiler Geleceğin
Teknolojileri
Geliştirme süreci Biçimsel stage-gate modeli Deneylerle geliştirme
Belirli adımlar Alternatif metodlar

Tekrar üretilebilirlik önemli Daha esnek bitiş

Pazara çıkış zamanı çok süreleri

önemli
İnsan Kaynakları Geleneksel işe alma; Değişikliği özendirme
Yönetimi Klasik seçim, denetim, terfi , Kuralları yıkma

ücretlendirme metodları Yeni / farklı

ücretlendirme

Strateji Avantaj sağlamaya ve Güçlü ve uyumlu çoklu

Oluşturma kaynakları verimli stratejiler geliştirme
kullanmaya yönelik Senaryo geliştirme
Ortalama Düşünce yapısı Yeni Düşünce Yapıları
Yeni Araçlar Ve Bakış
Açıları
Geleceğin Teknolojilerini yönetmek için
yönetim kademelerine bir takım
öneriler:
 Daha akışkan Organizasyonel Yapı:

Varolan teknolojilerde kurallar, karar

verme süreçleri belirlidir ve çatışmaları
önlemeye yöneliktir.
Ancak geleceğin teknojileri mevcut
süreçlerle mücadele içindedir. Ayrıca
karar verme süreçleri yapıcı çatışmayı
teşvik edecek şekilde yeniden
Yeni Araçlar Ve Bakış
Açıları
 Daha güçlü ve esnek
stratejiler:
Var olan teknolojilere ilişkin
stratejiler belirli kurallar üzerinde
geliştirilir. Belirli takvimlere
uyularak lineer düşünce hakimdir.
Geleceğin Teknolojilerinde ise
birden çok eğilimin aynı anda
izlenmesi gerekir. Planlama bir
kontol faaliyetinden çok bir
Yeni Araçlar Ve Bakış
Açıları
 Aşamalı kaynak Tahsisi:
Geleceğin Teknolojilerinin
finansmanı; gelecekteki nakit akışının
şimdiki değeri hesaplanmaya çalışılarak
değerlendirilir (: real options
perspective)
Geleneksel finansman planlarında ise
amortisman süresi ve nakit akışı
belirleyicidir.
Kaynak tahsisi ise küçük ve net
olmayan başlangıç koşullarının tekrar
 Yeni Araçlar Ve Bakış
Açıları
 Pazar Keşfi:
Yöneticiler; varolan teknoloijlerde
müşteri özellikleri ve ikame ürünlerin
özelliklerini kolaylıkla test edebilir.
Geleceğin teknolojilerinde ise
yöneticiler pek çok kullaıcının tanımadığı
ürünler için pazar talebini tanımlamaya
çalışmaktadır.
Burada odak teknolojiden ziyade uzun
vadeli ihtiyaçların tanımlanmasına ve öncü
kullanıcıların analizine dönüktür.
Yeni Araçlar Ve Bakış
Açıları
 Esnek Teknoloji Geliştirme:
Biçimsel stage-gate modeli
yerine esnek araştırma
stratejilerine dayalı geliştirme
modelleri kullanılmalıdır.
Küçük deneyler ve çoklu
alternatiflerin takibi denenmelidir.
Pazar keşfi bitirildikten sonra
geliştirme aşaması büyük bir
disiplinle ele alınmalıdır.
Oyunu Oynamak
 Bu yeni ve farklı oyunu başarılı bir
şekilde oynayan yöneticilerin farkı
nedir?
 Bu farkı anlamanın en iyi yolu
örnekleri incelemek; kazanan ve
kaybedenlerin davranışları
üzerinde çalışmaktır.
 Bilişim teknolojileri ve biyoteknoloji
dalındaki iki örneği inceleyerek
başarılı oyuncuların neler yaptığını
El Çabukluğu: Palm
 Apple Computers yöneticisi John Scully;
1992 yılında iş dünyasının önde gelen
yayınlarında çok cesur bir şekilde
“kişisel dijital yardımcı” (PDA) isimli
cihazın; 3.5 Trilyon USD değerinde bir
pazarın öncüsü olacağını duyurdu.
 Apple; Newton isimli bir şirketle bu
sektörün öncüsü olmayı hedefliyordu.
 Aynı yıl; Palm isimli küçük bir şirket
kuruldu.
 El Çabukluğu: Palm
 1998 yılında; Palm tarihte en hızlı
satış yapan elektronik cihaz üreticisi
olmuştu; bir buçuk yıl içinde 1
milyondan fazla cihaz satmışlardı.
 Aynı yıl; 500 Milyon USD yatırımdan
sonra Apple; Newton isimli projeyi
başarısızlıkla sonlandırmak zorunda
kaldı.
 Oysa Palm; tarihi başarı kazanan
Pilot isimli cihazının prototipi için 3
Milyon USD harcamıştı.
El Çabukluğu: Palm
 Palm şirketinin kurucusu Jeff
Hawkings; bu yeni teknolojiyi nasıl
şekillendirmişti?
 Sony, Microsoft, Dell gibi şirketlerin
peşinde koşmaya başladığı bu
sektörde nasıl lider olmuştu?
Palm Tecrübesinden
Dersler:
 Hakim İşletmeler Dezavantajlı
olabilir:
 Küçük işletmeler, var olan alışkanlıları
nedeniyle ağır kalan işletmelere göre
çok daha hızlı ve verimli çalışabilir.
 Bilgi; fiziksel büyüklükten
değerlidir:
 Büyük rakiplerinin kaynak avntajına
karşılık; Palm insan davranışlarını ve
müşterilerin bu cihazı nasıl
kullanacağını araştırdı. Böylece bir el
 Palm Tecrübesinden
Dersler:
 Müşterilerin Teknolojiyi nasıl kullanacağını
anla:
 Hawkins, kulanıcıların PDA cihazı ile
bilgisayarlarındaki bilgileri beraber kullanmak
istediğini anladı; öylece bir transfer programı
geliştirdi.
 Ayrıca hangi özelliklerin vazgeçilebilir;
hangilerinin vazgeçilemez olduğunu anladı.
Böylece bilgisayar ile senkronizasyonu
kolaylaştıracak bir cradle geliştirdi.
 Deneylerden Öğren:
 Palm firmasının ilk cihaz denemesi olan
Zoomer yavaş, ağır ve pahalıydı. Newton’un
Biyoteknoloji Treni:
Centocor
 1979 yılında kurulan Centocor firması;
yaklaşık 20 yıl süren mücadeleden
sonra biyoteknoloji dalının en etkin
aktörü olarak dev bir sektörün
oluşumuna öncülük etti.
 Kurucu ve yönetici Hubert J.P.
Shoemaker:
 “başlangıç aşamasında olanyenilik tabanlı
bir işletmeyi yönetmenin zor olacağını
biliyordum Ama mücadelenin bu kadar
büyük olacağını, hedeflere ulaşmanın bu
kadar uzun süreceğini, ve sonuçta ödüllerin
bu kadar çekici olacağını tahmin
Biyoteknoloji Treni:
Centocor
 İlaç sektöründe mücadele müthiştir:
 Bir ilacın geliştirilmesi ortalama 15 yıl ve
350 Milyon USD gerektirir.
 Öngörüler; 10.000 ilaçtan birinin market
başarısı sağlayacağını söyler.
 Buna rağmen 1980’lerde sektör çok
cazipti ve yatırımcılar ilaç sektörüne çok
ilgi gösteriyordu.
 1991 yılında biyoteknoloji sektöründeki
toplam yatırım 2.5 Milyar USD
seviyesindeydi.
 Ernst&Young, 4 Milyar USD olan sektör
gelirinin; 2000 yılında 75 Milyar USD
Biyoteknoloji Treni:
Centocor
 Ancak 1992 yılında rüzgar tersine
döndü:
 FDA (Federal İlaç İdaresi) Centocor’un
pek çok ilacına onay vermedi.
 Biotech 100 indeksi %43 değer
kaybetti.
 Centocor hisseleri 60 Dolar’dan 6
Dolar’ kadar düştü.
 FDA aynı dönemde bioteknoloji ile
ilişkili 30 ilacın lisansını iptal etti.
Biyoteknoloji Treni:
Centocor
 Ancak bu büyük sarsıntıda ayakta kalan
işletmelerin ödülü büyük oldu:
 Centocor kanser, kalp ve diğer hastalıklar
için tedavi edici ilaçlar üretti.
 1994 yılında, ReoPro isimli ilaçları, Amerika
ve Avrupa’lı kural koyuculardan gerekli
izinleri aldı.
 1998 yılında Centocor ve satış partneri Elly-
Lilly yıllık 365 Milyon USD tutarında satış
yaptı.
 1999 yılında Johnson&Johnson; Centocor
firmasını 4.9 Milyar USD karşılığında satın
 Centocor Tecrübesinden
Dersler
 Hükümetin rolünü anla:
 Geleceğin teknolojileri ile uğraşan pek
çok işletmenin kaderi; hükümetler
tarafından yapılan düzenlemeler ile
doğrudan ilişkilidir.
 Partnerleri Kullan:
 Geleceğin teknolojilerini tek başına
kovalamak; var olan işletmeler için bile
zordur. Johnson&Johnson ve EliLilly gibi
büyük işletmelerle ittifaklar ve
işbirlikleri, özellikle gereken kaynakları
oluşturmada son derece yardımcı olur.
 Centocor Tecrübesinden
Dersler
 Esnek Planlar Kullan:
 Rakiplerin hamleleri; hükümet
tarafından konan kurallar, pazarın ürüne
göstereceği tepkiler; önceden tahmin
edilemeyebilir. Bu yüzden farklı gelecek
senaryolarına hazır olmak gerekir.
 Finansman İçin Yeni Stratejiler
Kullan:
 On yıl boyunca para kaybeden ve
gelecekteki karlılığı yüksek belirsizlik
taşıyan bir işletmeyi finanse etmek,
yöneticiler için son derece zordur. Bunun
Paradoksu Yaşamak
 Yaşanmış tecrübeler son derece öğretici
olabiir ancak en önemli dersler
cevaplananamış soruların ardında yatar.
 Yöneticiler; geleceğin teknolojileri söz
konusu olduğunda karmaşık sorulara
verilen basit cevaplara her zaman
şüpheyle yaklaşmalıdır.
 “insanların her problemi için mutlaka kolay
bir çözüm vardır; net-makul ve yanlış!!!”
H.L. Mencken
Paradoksu Yaşamak
 Yöneticilerin karşılaştığı bazı ortak
paradokslar:
 Güçlü bir teslimiyet ve adanmışlık gereklidir
ancak diğer taraftan seçenekler de göz
önünde tutulmalıdır:

Organizasyon yapısını esnek tutarak
değişikliklerin maliyeti düşürülebilir.
 Proje zamanlarında makul gecikmelerle
belirsizlik belirgin bir düzeye inene kadar
beklenebilir; işletme içi mutabakat
sağlandıktan sonra tam güçle geliştirme
sürecine başlanır.
Paradoksu Yaşamak
 Kazananlar genelde öncülerdir ancak
öncülerin çoğu kaybeder:
 Hayatta kalınabilirse öncüler için çok ciddi
ödüller söz konusudur. Ancak bu ödül için
sabır gerekir.

Öncülük risklidir ancak aptalca risk almanın
anlamı yoktur. PDA örneğinde görüldüğü gibi
Apple firması çok acele ederek projeyi
başarısızlıkla sonlandırmıştır.
 Aşamalar arasında ilerlerken belirli
aşamalarda konaklama noktaları inşa edilerek
başarısızlıkta kayıplar indirgenebilir.
Paradoksu Yaşamak
 Stratejiler varolan yetenekler üzerine inşa
edilir ancak başarı için örgütsel ayırım
şarttır:
 Büyük örgütsel yapılar geleceğin teknolojileri
için ölümcül tuzaklar barındırır.
 Bunu önlemek için spin-off gibi yapılarla yeni
işin yürütülebileceği işletme ayrılır ve ana
işletmenin sınırlamaları bir ölçüde engellenir.
 Bunun yanında varolan teknolojiler ile
geleceğin teknolojilerini bir arada ve dengeli
biçimde kulanabilecek yeni örgütsel yapılar
kurulabilir.
 Bunun için uyumu sağlayacak koordinasyon
 Paradoksu Yaşamak
 Rekabet şiddetli ve acımasızdır; ancak
kazanmak için işbirliği gerekir:
 Kazananın her şeyi aldığı pazarlar ve işletmeler
için kaybetmek gibi bir seçenek yoktur.
 Ancak geleceğin teknolojilerinde hiç kimse ıssız
bir adada değildir; bilişim teknolojilerinde
başarının anahtarı tedarikçi ve satış kanallarıyla
üst düzeyde işbirliğini gerektirir.

Genelde bu işbirliğinin tarafları aynı zamanda
aynı pazarın rakip işletmeleridir.
 Bu sebeple geleceğin teknolojilerini yönetmek
aynı zamanda güçlü bir işbirliği ağının ve rekabet
ilişkisinin de dengeli bir yönetimini gerektirir.
Paradoksu Kucaklamak
 Bu paradoksların bir kısmı yeni
yaklaşımlarla hafifletilebilir ancak
tamamen yok edilemez.
 Bu karmaşık sorunlara basit ve net
cevaplar sunmak güçtür. Ek olarak
kolay cevapların olduğu durumlarda bu
cevaplara herkes aynı kolaylıkta
ulaşacağı için ödüller küçük olacaktır.
 Bu yüzden büyük ödüllere ulaşmanın
yolu; geleceğin teknolojilerini bu
karmaşa ile yaşayarak yönetebilmektir.