EUSKARA ARAUA

SALOA

1
 Bizkaian gaur egun Euskarari
dagokionez dagoen araudia

 1982ko azaroaren 24ko 10/82,

euskararen legea (EAE)

 1989ko uztailaren 6ko 6/89

Legea: zein betekizun jaso beharko ziren
EAEko administrazioetako lanpostuetan.

 Apirilaren 15eko 86/1997 Dekretua

(EAE): arestian aipatutako legeen
garapena. 2
 Bizkaiko Foru Aldundiaren
Arauketa
 Bizkaiko Foru Aldundiaren Euskararen
erabilera Normalizatzeko planaren IV.
plangintzaldia (2008-2012)
 BFAren 22/2009 Foru Dekretua; BFAren
jarduera esparruan hizkuntza ofizialen
erabilera arautzen duena.

 BIZKAIKO UDAL BATZUETAN: Euskara

Ordenantzak

3
ONDORIOZ:

 Nahiz eta Euskara arautzen duen araudi

ezberdina egon, ikus dezakegu Bizkaian euskara
ez dela benetako hizkuntza ofiziala.

 Bizkaian ez dago jendarteko eremu guztiak

barnebilduko dituen oinarrizko araurik.

 Foru dekretua Bizkaiko Foru Aldundiak egiten du

zuzenean.Foruzko Arau Saloa Bizkaiko Batzar
Nagusiek egiten dute eta proposamena aurkezteko
batzarkide taldeak izango du eskumena . Hala
ere, ikus dezakegu herritarrek ez daukatela
inolako aukerarik zuzenean parte hartzeko
horrelako prozesu batean

4
 Zergatik Euskara Foruzko Arau
Saloa?
 Egoera minorizatua gainditzeko eta
euskararen garapen osoa lortzeko
Hizkuntz Politika berria, nazionala eta
burujabearen bidean aurrerapauso
sendoak ematearen beharra.

 Bizkaiko lurralde osoan eta jendarteko

eremu guztietan Euskararen erabilera
babestu, sustatu eta berreskuratuko duen
Foruzko Arau Salo baten beharra.

5
 Euskara Foruzko Arau Saloaren
helburuak:
 Euskararen erabilera babestea eta bermatzea,
erabateko berreskurapena eta normalizazioa osoa
lortu arte. Bizkaitarron konpromiso zibiko eta
politikoa indartzea, herri gogoa bultzatzea Bizkaia
berreuskalduntzeko.

 Euskararen erabilera normalizatzea eta

bermatzea, bere erabateko berreskurapena
lortzeko jendarteko eremu guztietan

 Eragingarritasuna ematea euskararen erabilpen

ofizialari

6
 Bizkaitar guztiek euskara jakin dezatela
ziurtatzea

 Udalbiltzak,2002ko azaroaren23an,Tolosan
onartu zuen Hizkuntz Eskubideen karta gauzatzea

Helburu horiek lortzeko bidean

beharrezkoa da oinarri batzuk
finkatzea eta hauen garapena
ziurtatzea.

7
 Euskararen inflexio puntuak

 EuskalHerria euskalduntzeko
prozesuan, 10 oinarri finkatuko dira,
prozesua gutxienekotik gora jardun
dezan:

8
 Euskara, Bizkaiko lurralde historikoan
berezko hizkuntza, lehentasunezko
hizkuntza eta ezagutu beharrezko
hizkuntza izango da.
 Egun dauden ikastereduak gainditzearen
beharra
 Administrazioa euskaldundu
 Alor sozioekonomikoa euskaldundu
 Unibertsitatea eta Lanbide heziketa
euskaldundu
 BFAko gobernuaren gailurrean kokatu
behar da euskara saila. Sail propioa
sortzearen beharra.

9
 Helduak euskalduntzeko tresnak,
doakotasuna bermatuz.
 Bizkaiko Foru Aldundiak Bizkaian sortutako
eta argitaraturiko hedabideetan euskara-
kuotak ezarriko ditu.
 Euskararen aurrekontua handitzea.
 BFAk hizkuntza politika egokia burutuko
du, arestian aipatutako puntuen bidetik
euskaren normalizazioa lortzeko bidean.

BFAk nahiz eta 10 oinarriekin bat egin,

bere eskumenen baitan dauden
oinarriak garatuko ditu.

10
 HIZKUNTZ ESKUBIDEAK:

 Euskara ofiziala eta lehentasunezkoa izendatua izan dadin

Bizkaiko lurralde osoan

 Euskal Herrian hizkuntz politika bakarra finkatu dadin

euskara babesteko, bere jarraipena ere aginte bakarraen
esku utziz, zatiketa administratibo eta politikoen gainetik,
politika horrek lurralde eremu desberdinetan izan behar
duen modulaziaoren kaltetan gabe.

 Alor publikoko jarduerak euskaraz egiteko

 Euskaraz idatzitako edozein dokumentu pribatu zein publiko

baliozkoa eta eraginkorra izan dadin

 Euskal sistema onomastikoa erabiltzeko eskubidea

11
 Euskal Herriko toki-izenak euskaraz erabiltzeko, ahoz eta
idatziz, esparru pribatu, publiko zein ofizialetan eat,
halaber, toki-izen autoktonoak finkatu eta gordetzeko eta
arbitrarioki edo gorabehera politikoen kariaz izenok inork ez
ordezkatzeko

 Euskara ikasteko eta horretarako laguntza jasotzeko,

euskalduntzea dohainik izan dadin

 Euskararen erabilera ekintza positiboen bidez sustatu dadin

 Eskualde eta udalerri euskaldunetan lurraldetasun

irizpidearen araberako neurri babesleak har daitezen

Bizkaiko Foru Aldundiak beharrezko

baliabide eta neurriak hartu beharko ditu
hizkuntz eskubide hauek bermatuak izateko

12
Euskararen berreskurapenerako inflexio
puntuak egikaritzeko planak
 Bizkaiko udalerriek eta eskualdeek, euskararen
berreskurapenerako inflexio puntuak
egikaritzeko planek, 2011- 2015
legegintzaldi bukaerarako osatuak egon
beharko dute.

Helburu horiek lortzeko, tokian tokiko

errealitatea kontutan hartuko da eta
horretarako epeak ezarriko dira:

13
 LEHENENGO TIPOLOGIAKO UDALERRIAK:

Euskaldunen ehunekoa %70 eta %100 artean

dutenak.
Epeak:inflexio
Epeak puntua indarrean jarritako
datatik aurrera, 5 urteko epea Foruzko arau
saloaren 9.artikuluan zehazten den helburua
lortzeko

 BIGARREN TIPOLOGIAKO UDALERRIAK:

Euskaldunen ehunekoa %50 eta %69 artean

dutenak.
Epeak: inflexio puntua indarrean jarritako
datatik aurrera, 16 urteko epea dute lehenengo
tipologiako helburua lortzeko.

14
 HIRUGAREN TIPOLOGIAKO UDALERRIAK:

Euskaldunen ehunekoa %25 eta %49 artean

dutenak.
Epeak: inflexio puntua indarrean jarritako
datatik aurrera, 35 urteko epea dute lehenengo
tipologiako udalerrien helburua lortzeko.
 LAUGARREN TIPOLOGIAKO UDALERRIAK:

Euskaldunen ehunekoa %0 eta %24 artean

dutenak.
Epeak: inflexio puntua indarrean jarritako
datatik aurrera, 50 urteko epea dute lehengo
tipologiako udalerrien helburua lortzeko.

15
 Euskara Foruzko Arau Saloaren
atalak:

Euskarak sail propioa izango

du

 Euskarak sail propioa izango du. Hala ere,

euskara zeharlerrokotasunez landuko da
sail bakoitzean.

16
 Administrazioa
euskalduntzeaz
 Bizkaiko administrazioen hizkuntza
 Administrazio prozedurak
 Hizkuntz gaitasuna Bizkaiko
administrazioen zerbitzuan
 Langilegoa
 Arauen argitaratzea

 Agiri publikoak
 Erregistro publikoak

17
Jarduera sozioekonomikoaz
 Bizkaiko Foru Aldundiko enpresa
publikoak
 Zerbitzu publikoko enpresak
 Diru laguntzak jasotzen dituzten edota
kontzertatuak diren enpresak
 Kontsumitzaile eta erabiltzaileei
informazioa
 Publizitatea
 Jarduera profesional eta laborala

18
Kultur produkzioa euskaraz
lehenesteaz
 Hedabideak

 Kultur industriak eta arte ikuskizunak

 Teknologia berriak, hizkuntz industriak

eta informatika

 Diru Laguntzak

19
 Baliabideak bermatzeaz: Bizkaiko Foru
Aldundiak diskriminazio positiboa
bultzatuko du.
Instituzioen bultzada eta normalizazio neurriak

 Bizkaiko Foru Aldundiak euskararen erabilera bermatu eta normalizatu

behar du jarduera laboral, profesional, merkantil, publizitario, kulturala,
asoziatibo, kirol, ludiko eta bestelakoetan.

 Bizkaiko Foru Aldundiak, bere eskumenen barruan, salbuespen nahiz

hobari fiskalak ezarriko ditu, euskararen sustapenarekin eta
normalizazioarekin harremana duten jarduerentzat.

 Bizkaiko Foru Aldundiak beharrezkoak diren ekimenak bultzatuko ditu

euskararen ofizialtasuna aitortua izan dadin Europar Batasunean eta
bere presentzia eta erabilera ziurtatzeko nazioarteko erakundeetan eta
kultur eta hizkuntz edukia duten nazioarteko itunetan.

20
Hizkuntz eskubideen bermea

Foruzko Arau Salo honetan aitortzen diren hizkuntz eskubide indibidualen eta
kolektiboen babes eraginkorra emateko Bizkaiko Foru Aldundiak Hizkuntz
Bermerako Kontseilua sortuko du.

Planifikazio neurriak

1.Bizkaiko Foru Aldundiak hizkuntz planifikazio bitartekoak izan behar ditu

aldizkako
programei dagokienean. Planifikazio bitartekoen elaborazioan inplikaturiko
kolektiboekin
nahiz eragileekin egin behar dira, eta parte hartze, sinplifikatze nahiz
eraginkortasun eta
efizientzia oinarriak kontutan izan behar dira

2. Bizkaiko Foru Aldundiak Bizkaiko mapa soziolinguistikoa burutu behar du,

bost urtean
behin begiztatutako dena, bere ekimen politiko linguistikoa errealitatera
egokitzeko eta
buruturiko ekimenen eragina zer nolakoa izan den ikusteko.
21
Bizkaiko Foru Aldundiak euskalgintzako
herri eragileekin izango dituen
harremanak
Euskalgintzako eragileak

1. Bizkaiko Foru Aldundiak Bizkaiko euskalgintzako eragileak

aintzat hartuko ditu

2. Bizkaiko Foru Aldundiak euskararen normalkuntzarako

sortzen dituen guneetan euskalgintzako ordezkariak
egongo dira

22
 Onomastika
 Toponimia

 Antroponimia

23
 Xedapen Gehigarriak

1. Bizkaiko Foru Aldundiak Araba, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa

Beherera
Nafarroa Garaia eta Zuberoako instituzioekin harreman
hitzarmenak

2. Bizkaiko Foru Aldundiak aurrekontuen %2 gutxienez

esleituko die arau honen betetze lanei eta foruzko arau salo honetan
ezartzen diren neurriak hartzeko, beharrezko bitarteko eta baliabideekin.

3. Jarraipenerako batzorde berezia, honen osaketa BFAko

ordezkariak eta BBNNetako alderdi politikoez gain, langileen ordezkariak
eta euskalgintzako eragileak egongo dira.

Batzorde horri dagokio Foruzko arau salo honek garatu beharreko

proposamenak prestatzea, eta baita Foru arauaren garapenaren
jarraipena, kontrol eta ebaluaketa lanak. Aldiro, ezarritako helburuen
betetze maila ebaluatuko du, eta halaber euskalduntze prozesuaren
edozein fasetan susmatutako atzerapen edo zailtasunak konpontzeko
neurri egokiak aztertuko ditu
24
 Xedapen iragankorrak

1. 15.2 artikuluan aipatzen den plangintza, dekretu baten bidez garatuko da

Foruzko Arau Salo onartu eta urtebeteko epean

2. 14.1 artikuluan jasotzen den plangintza ahalbideratu ahal izateko

dekretu bat garatuko da Foruzko Arau Salo hau onartu eta urtebeteko
epean

3. Foru dekretu batek zehaztuko ditu foruzko arau Salo honen lege-
hausteak eta zehapenak

25