You are on page 1of 63

2013 1 l,dmh

ISSN - 1391-7307

ia;%S;ajfha levm;

fuu irdfj ys m< lrk ,smsj, woyia


tA tA f,aaLlhd i;= h'

ixialrKh
iqld fmfrd
iqks,d wffialr
m%ldYk ks,Od
f,dhqoka ch;%d
msgljr | msgq ieliqu
f,dhqoka ch;%d
m>Kl wCIr weKqu
;=Id uvyfmd<

m%ldYkh
ldka;dj yd udOH iduQyslh
56$1" iri f,aka" ldi,a h"
fld<U 8" Y%S ,xld'
rl:k ( 0112-5632045$5635900
*elaia ( 0112-690192" 690201
Bf,a ( wmcsrilanka@gmail.com
fj wvh ( www.womenandmedia.org
facebook.com/womenandmediacollective
twitter.com/womenandmedia

igyk

wNsfhda.h - is;arf,a.d fu!k.=re

wfia weiska - kshfha ;h iy urKh( zkslsKs jeiaiZ


;%mgh ms<sn| pdrhla - fk* o fu,a

yuqj - lldpdh oYkS o is,ajd iu - iqld fmfrd

11

m%cd;ka;%jdoh iy ia;%S whs;sjdisl Ydka;s iodkkao

20

ksy~;djfha fYdaLdka;h - v,s' ikao ,xck

26

u<. hk m%cd;ka;%jdofha ia;%S f.dre


w. ksiqre YsrdKs iy .Dy fiald idkd - iS;d rxckS

29

YS% ,xldf uqia,s frda jHdmdrh ia;%Skag


th n, mE wkaou - iuka;s we,md;

36

iudkd;au;djfha wiudk bij - lreKd fmfrd

38

udOH-ia;%sh-m%cd;ka;%jdoh - risld mdks

42

fmd;a - zisgqjr mqj;Z - kfjdaoHd ridxc,S

46

ia;%Ska jQ ksidu wys ysl - ouhka;s uq;=l=udrK

49

ihqfrka tf;r - ia;%sh kd.; hq;= foa ;j fndfyda h'

wdpdh mqIamd r,kS

53

l=rdk u;jdoh ;=< ia;%S ienE uqla;sh fjkqfjka


ke.S is wia.d w,s bkaksh - *qldka nkakq

58

ia;%S k ieure

60

2013 1 l,dmh weh

igyk

weh

2013 m<uq l,dmh Tn


w;g m;ajkafka rf m<d;a
lsysmhl u m<d;a iNd ue;sjrK
WKqiqu fukau thg iu.dj uq
rgmqrd u mdfya 13 jk jHjia:d
ixfYdaOkh ms<sn|j lsish l;sldjla
iudc" foaYmd,k fldj u; mj;sk
fudfyd;l h' tA w;ru O wd.l
uQ,Oujd lKavdh iska ish wd.l
wKil wfkl=;a wd.l m%cdjka fj;
uokld whqka mgjka ;sfnk
fudfyd;l h' tfukau leu;s we`ula
we`f iy m%ckk fi!LHg ia;%shg
we;s whs;sh uokld whqka meyer
.ekSf W;aidyhka ys ksr; fjka
isk wjia:djl h' f ish,a,
w;f wdl jYfhka ck;djg ord
.ekSug ne;r nvq , by< f.dia
;sh ,s , by< uqfka ke;s ne
ksiqkaf.a frdaO;d uOHfha hs'

ue;sjrKh i|yd kdufhdackd b,a,d ish


mCIh fj; b,a m;% bm;a fldg
ue;sjrKh i|yd iQodk fjka isk
njg o jd;d f'
fi!LH fukau wOHdmk fCIa;%h ;=<
isj we;s lvd je o fndfyda h' l,a
bl=;a jQ iy Nd;hg kqiqiq fT!IO
fj<|m,g meKSu" ck;djg u;a
Wiia m%;shlska hq;a rdcH fi!LH
fiajdjka wys u hkdh f w;r
f' f ms<sn|j km;du mdfya O
jQ jd;d iy is wmg wikakg iy
olskakg ,ef'

tfukau mj;sk wOHdmk l%uh ms<sn|j


fukau Nd. inJOfhka o orejka ;=<
we;af;a Yajdih | jegqKq ;;a;ajhls'
m%Yak m;a;r iu W;a;r m;% wuqKd
;su fukau jer m%Yak iys; Nd.
m%Yak m;a;r ms<sn| miq.sh kj, jd;d
m%dfoaYSh foaYmd,k{hskaf.a iudc
;snqKs' ish orejka mdie,g we;=<;a
frda l%shdjka km;du mdfya udOH
lsug hdf ujlf.ka ,sx.sl w,a,ia
u`.ska fy<sor lrka is' kSue"
.ekSug ;e;a l< y,am;sjrfhl=
ia;%S IK" w,a,ia .ekS" nd, wmfhdack" ms<sn|j o jhU m<df;ka wikakg
myr" ;ckh ls hkd Odldr jQ ,enqKs'
fpdaokdjka m%dfoaYSh iNd iNdm;sjrekag
iy uka;%Sjrekag tfrysj bm;a
f ish ldrKd f rf ia;%Ska fj;
;sf' w;euqka rlaIs; nkaOkd.drj,
n,mj;ajkafka flfiao@ m%cd;ka;%jdohg
h' uE;l wikakg ,enqfKa m<d;a
lKfldld y~ka we;s iudchl tu
iNd uka;%Sjrfhl= iska .=rejhl ish
;;a;ajhka ia;%Skag n,mdkafka flfiao@
mdie,a orejka bfha oK .eiai jQ
fuh wm h<s h<s;a uYkh lrka u;=
isuls' fudyq t<efUk m<d;a iNd
l< hq;=j we;s ldrKhls'
2

weh 1 l,dmh 2013

rgl m%cd;ka;%jdoh ms<snq lrk


tla m%Odk levm;la jkafka" trg
md,k ;ka;%h yev .eiS we;af;a l=uk
wdldrhg o hkak u;hs' fYaIfhka
ksoyia iy idOdrK ue;sjrK meje;au
fukau ;Ska ;SrK .kakd jHQyhka ;=<
ia;%Skaf.a fukau fjk;a
ckj.hka ys iyNd.s;ajh ms<sn|j
fuys ie,ls,a, fhduq l< hq;= m%Odk
wx.hka f' tfy;a" tl cd;shla
f,i j;a ug Y%S ,xldf ck;dj
n,.ekau i`oyd foaYmd,k iy
jHjia:d l%shdud. inkaOfhka
ksfoaY iy jd;d bm;a lsug
m;alrk ,o md,sfka;= f;a ldrl
iNdjg md,sfka;=f iqck mlaI
ksfhda;hska f.a iyNd.s;ajhla fkdue;s
u nrm;, m%Yak u;= lrkakls'
tfukau jir .Kkdjla mqrd
ckjd.sl .egjg i` fiug
W;aidy l< ij mdlaIsl iuqf
inkald;ajh oerE rcfha weu;sjrhd
o fuu f;a ldrl iNdjg m;a
fkdue;'
tA tla me;a;ls' ;j;a me;a;lska
wjdikdjg wmg yeuodu lsj hq;=j
;sfnkafka furg md,khg yjq,a ug
ia;%Skag we;s wvq bvm%ia:djka ms<sn|jhs'
m<d;a md,kfha isg jHjia:dodhlh
olajd ia;%Skaf.a ksfhdackh we;af;a
b;du;a iq m%;sY;hls' t<efUk m<d;a
iNd ue;sjrKfha wdKavq mCIh we;=
ms<s.;a foaYmd,k mCI iska ia;%Ska fj;
,ndfok kdufhdackd m%udKh ms<sn|j
wms n,d isuq' m%Odk mCI kdhlhska
ish ue;sjrK fmdfrdka u`.ska bm;a
l< o wo olajd u ia;%Ska fj; idOdrK
kdu fhdackd m%udKhla fuf;la meje;s
ue;sjrK lsisjl ,nd fkdue;'
wju jYfhka m<d;a md,kfhaj;a ia;%Ska
i|yd mx.= l%uhla ls%hd;aul lsug

kS;s imdokh lrkakehs furg ia;%S


ixOdk iska .ska .g u b,a,d ish
o tu b,a,S b;sydifha li, f.dvg
is yudrh' furg ck.ykfhka
nyq;rh jk ia;%Skag mqrjeishka f,i
foaYmd,khg" fkdue;s k wdKavq
lsug we;s m%cd;ka;%jd whs;sh
ms<sfkd.kakd wdKavq fyda foaYmd,k
mCI m%cd;ka;%jd hehs yekah yelafla
flf,i o@
13 jk jHjia:d ixfYdaOkh wdKavql%u
jHjia:djg we;=<;a j we;s nj fkdk
jqre ka ue;s weu;sjreka ka 13 jk
ixfYdaOkhg tfrysj lEflda .ikq
wefia' 13 jk jHjia:d ixfYdaOkh hkq
JR - r ysgmq rdcH kdhlhskaf.a yis
tl;djhla h yels kuq;a tjekakla
ysug miq jQ b;sydi l;dj
oYl 5 lg;a jvd je ld,hla mqrd
idOdrK n,h fnula ms<sn|j meje;s
l;sldf" wr.,fha m%;sM,hla f,i u;=
jQjls' b;sydih mqrdu foaYmd,k{hska
f.a /jug" fndrejg yiqjQ fou<
ck;djg kaj;a /jfuka f;dr jQ
iudkd;au;djh ms<s.kakd jQ jvd;a
fydka n,h uOH.; flfrk iula
jyd ,ndh hq;= lvbul miqjk
ld,hl" oekg lsish fyda n,;,
m%udKhla ,nd ;sfnkafka k th o
wys lsug n,lsu b;sydihg tlah
yels ;j;a wufkda{ ls%hdjla jkq we;'
W;=re-kef.kysr m<d;aj, hqoaOfhka
neg lE ia;%Ska we;=j ishu Y%S ,dxlsl
ia;%Skag wdl iy iudchSh jYfhka
iudc wjia:djka fukau rdcH md,khg
iyNd.s ug" ;Ska ;SrK .ekSf
jHqyhka ksfhdackh lsug we;s whs;sh
;yjqre flfrk m%cd;ka;%jd md,k
rgdjka i|yd wfma Yla;sh fhduq
lrkafka flf,il o@ ljod o@ zwehZ
igyk yudr lrkafka tu m%Yak o
iu h'
2013 1 l,dmh weh

wNsfhda.h
Tn yuqf ;nk

ia;%Skaf.a m%cd;ka;%jd whs;sh


hk f;audj hgf;a fujr
m%ldYhg m;a jk weh irdf
iksgqyka lrk fuu woyia" Y%S ,xldf
b;d jeo.;a foaYmd,k ixisoaia:dkhl
is lrkq ,nkakla jkafka h'
1996 jif weh irdj t<soelau
wdrN jQ ld, jljdkqf isg wo olajd
m%cd;ka;%jdoh ;=< .e jQ jkdl
ms<sn|j;a ia;%Skaf.a m%cd;ka;%jd whs;Ska
ms<sn|j;a wm iska lreKq wjOdrKh
fldg ;sf' f ld, mrdih ;=<
Y%S ,xld rch yd t,a'''B' ixOdkh
w;r idu idlPd" igka rdu" kej;
igka we,S hEu" ysiqKq wjidk
igk" ck;dj Yd, jYfhka wj;eka
u" udkj whs;sjdisl oe f,i
W,a,x>Kh u" ueKsla *d jeks l|jqre
;" kej; mx ls" ixjOk
lghq;=j, yuqodf odhl;ajh
hkd jYfhka Y%S ,xldf ckjd.sl
.egf b;du;a jeo.;a yd ysiqKq
ixia:dk wm miqlr yudr h' f ish
ldrKd j, W;=f fukau ol=fKa o
m%ldYkfha ksoyi iSud nkaOkj,g
hg;a jQ wdldrhka wms w;agqfjuq'
m%cd;ka;%jdofha yrh wdrlaId lrk
fuka lrkq ,enQ b,a,S jvd;a ;Sj% jQ
w;r" thg iu.dj tu yrhka ;jrg;a
kdY uqLhg weo jefgk mriamr
;;a;ajhla o oel .; yels h'
4

weh 1 l,dmh 2013

Z83 l cQ,sh we;s f uig wjqre 30


ls' tfukau Z87-89 NSIK iuhg wjqre
25 la f. f.dia h' W;=f;a"
kef.kysr m%foaYfha;a mYapd;a hqo iuh
;=< kej; mx fkdl< ck;djf.a
bv yd jfkdamdhsl m%Yak
la.efika mj;S' 13 jk ixfYdaOkh
yryd m<d;a iNd j,g ,nd ka n,h
wfydais lsf m%h;akhka o is fjka
mj;S' W;=re m<d;a iNd ue;sjrKh
idOdrK f,i mj;ajkq ,nkafka o hk
ielh md,sfka;= fYaI ldrl iNd
ms<sn|j cks; we;s ielh" nyqjd.sl
rgla jk Y%S ,xldj ;=< ckj. j,g
yd Tjqkaf.a ixialD;Ska j,g ;ck
t,a,jk wdldrfhka ys we;s wd.l
ixOdk hkd jHdl+, jQ iajNdjhka ;=<
Y%S ,xldf j;udkh .uka lrkq oelsh
yelsh' tfukau cd;Hka;r jYfhka
Woa.; we;s foaYmd,k m%pKav;ajfha o
ksula olakg fkd,ef'
ia;%Ska m%cd;ka;%jdoh yd iudc
idOdrK;ajh we;s lsfuys,d;a bhg
f.k hdfuys,d;a m%n, f,i odhl
;sf' f.da,Sh jYfhka fuh fmd
,laIKhls' ck;djf.a ke;fyd;a
lsish rgl mqrjeishkaf.a hym;
yd y`v ie,ls,a,g Ndckh h hq;=
h' tfiau tajd mYS,khg o ,la h
hq;= h' tajd ksis m kS;s yd md,k
l%u iu inkaO l< hq;= jkafka h'

f,dalfha y wvla jQ ck.ykfha y~


m%cd;ka;%jd l%shdldrl ;=< ms<s/ h
hq;af;a h' iudkd;au;djh" whs;sjdisl
hkdh rdcH ish fmd m%;sm;a;s yd
kS;ska ;=<g we;=<;a lr .ekSu wksjdh
h' tfiau" whs;sjdisl yd Tjqkaf.a
hym; hkdh i`oyd fYaI Odk o
we;s l< hq;=j we;'
ck;djf.a$ia;%Skaf.a ffoksl ;h
yd ne ke;fyd;a ta flfrys n,mE
we;s lrkakd jQ ldrKd inkaOfhka
ksoNdjfhka hq;=j lghq;= lsu
m%cd;ka;%jd rchl j.lSuls' mYapd;a
hqo jd;djrKhl j;a jkakd jQ W;=re
yd kef.kysr m<d;a j,g wh;a ishu
ia;%Syq hqoaOfha m%;smdl yd jd.sl
wnqofha m%;smdl j,g uqyqK is;s'
fYaIfhka u" ia;%Ska w;f o;djh
yd tys Odldr mSvdld ;;a;ajhka yd
m%;smdl jOkh ;sf'
W;=re kef.kysr m<d;a ys ia;%S .Dy

m%cd;ka;%jdoh

uQ,sl mjq,a ixLHdj jOkh ;sf'


ta wkqj cd;sl ugf mj;sk idudkH
;;a;ajfhka W;=re kef.kysr m<d;a
ys ;;a;ajh fjkia we;s nj ixLHd
f,aLk fmkakq lrhs' fulS jOkh
i|yd jQ uQ,sl fya;=j jkafka
jd.sl wnqoh yd hqoaOh hs' w;=reoyka
jQ" urKhg m;ajQ yd wx.l,;djhkag
m;ajQ nyq;r mqreI mdYajhkag wh;a
mjq,a ys nr ia;%Ska u; meg ;sf'
tfiau" hqoaOh fya;=fjka foam, wys u
yd jfkdamd ud. wys u o ia;%Ska
w;f o;djh jOkh ug n,md
;sf' ia;%Ska j;udkfha uqyqK isk
fndfyda ixlSK .eg wjfndaOlr
.ekSu i|yd;a ta ms<sn|j kElka
mshjr .ekSu i|yd;a Wmld jkafka
m%cd;ka;%jd idrOuhka f.ka ims
hymd,k l%uhls' tjeks hymd,k
l%uhla f.dvk.d .kafka flfiao@
fuh wo wm uqyqK isk m%Odk
wNsfhda.h hs'
is;arf,a.d fu!k.=re

m%cd;ka;%jdohg
we;s l,am

2013 1 l,dmh weh

kshfha

;h iy
urKh

wfma weiska

wkqr chjOkf.a

zkslsKs jeiaiZ ;%mgh ms<sn| pdrhla

kS fm idmamqlrefjl= .ek
wmg fndfyda g we;s jkafka
m%;sreoaO yeS h' idudkHfhka
mqreIfhl= jk kS fm idmamqlrefjl=
urKfhka yd wmf.a fYdalfhka ,dN
,nkafkls' jD;a;slfhls' tfy;a wmf.a
wdorKShhkaf.a;a wjidkfha wmf.a;a
u< isrere .re;ajh" .dNSr;ajh yd
w,xldrj wjika .ukg iQodk lsu
n,dfmdfrd;a;= jkafka Tyqf.ks'
Y%S ,xldf" idfmalaI jYfhka uE;l
jHjydrhg meKs %;dkH iufha"
6

weh 1 l,dmh 2013

fuu wjux.,H lghq;= inkaOfhka


jk jD;a;sh ;yjqre ug fmr {d;Ska
u< isrer kyjd iQodk l< w;r
wju=,a lghq;= ms<sfh, lsug .f
ish fokd tla jQy' tu ksid fuu
lghq;= i|yd {d;Ska iy . jeishka
fjkqjg ^;ju;a .j, wju=,a W;aij
j, .f ksiqkaf.a iyNd.s;ajh
lemS fmfkkafkls'& jD;a;Sh wju=,a
wOHlaIljreka meKSfuka iudch
fjkia jQfha flfiao hkak iksgqyka
lrhs'

kS fm idmamqlre .eyekshla jQ g
flfiao@ wkqr chjOkf.a l=,a
jD;dka; ;%mh jQ zkslsKs jeiaiZ u;=
lrk m%Yakh thhs' .eyekshla fuu
jD;a;sfha fhfok g .eg folla
u;=f' m<uqfjka u th mskag u iSud
jQ /lshdjls' iuyr g ta u< isrere
iu jev lsug ffOhla we;af;a
mskag muKs hk yeSu ksid h
yelsh' fojeksj urKh .ek wm ;=<
u mj;sk iel ixld ksid th wmyiq
ldhhla h yelsh'
wmg m<uqfjka u kS fm idmamqldh
uqK .efikafka ;e;s .ekafjk
rEm rduqjlsks' leurdj ffY,Hlu

wmdr iy tA wjg m%foaYh


miq lr.;a
fuu ;%mfh ys
wv-wdf,dalfhka yd
j,f.dve,s j,ska hq;a
udj;a Tiafia wjux., r:h
f,i o fhdod .kakd
;u ln,a iafIka je.ka
jdykh Odjkh lrk weh"
.re ire we;sj u< isrere
fnfy;a .e,au o lrhs'

lsf m<k w;a jeiq fika yd


m%fYfuka bj;a lrk .eyekq w;a
folla ffY,Hlu i|yd fhdod .kakd
l;=re oud we;s nkla o j;=r fiulska
fidaok whqre laf' bka .eyekshlf.a
uqyqK olakg fkdue;s jqj;a ta mskag
u iSud jQ jD;a;shl fhfok .eyekshla
nj wmg yefa' ta;a iu u ia;%shf.a
uqyqK wmg fkdfmkqk;a uQ,sl
jYfhkau mqreIhkaf.a jQ jD;a;shl
kshe,s ia;%shla nj ;yjqre f' f ia;%sh
leurdjg yiq fkdjk fia y~hs' rEm
rduqj fjkiaj;a u tu ia;%sh fidau,;d
nj;a weh ;u mshdf.a u< isrer fnfy;a
.,ajd wjika jQjd muKla nj;a wmg
fka' fidau,;d wIaGdkfhka hq;a
fjfyi jev lrk p;hla nj
blaukska u ;yjqre f' wmdr iy
ta wjg m%foaYh miq lr.;a fuu
;%mfh ys wv-wdf,dalfhka yd
j,f.dve,s j,ska hq;a udj;a Tiafia
wjux., r:h f,i o fhdod .kakd
;u ln,a iafIka je.ka jdykh
Odjkh lrk weh" .re ire we;sj u<
isrere fnfy;a .e,au o lrhs' Y+r
jHdmdlfhla jk weh jHdmdr lghq;=
j, ;e/lrejkag ikaf;daI ,nd
ug;a" .%du ks,Odhdg m.d ug;a
wjYH gl m<df;a uka;%Ss iu
pdgqfjka .kqfokq lsug;a ymfkls'

ia;%S-mqreI iudcNd iu;hka


f wdldrhg weh ;ud .;dkq.;sl
fkdjk nj;a wIaGdkYS,SNdjh;a
fmkakq lr;a u iskudlrejd wehg
tfrysj ixialD;sl yd iudc n,f.
l%shd;aul jkafka flfiao hkak
ksrEmKh lrhs' wehf.a ujg wjYH
jkafka fidau,;d jdyhla lrf.k
ms<sfj,la jkq lSug h' wehf.a ;r.ld
wfkla kS fm idmamqlrejdg wjYH
jkafka weh jHdmdrfhka bj;a fldg
2013 1 l,dmh weh

Tyqf.a taldld n,h mj;ajd .ekSug


h' ;u ;r.lrejd .eyekshla u Tyqg
u mqxlula fia fka' Tyq ta nj .%du
ks,Odjrhdg o mjihs'
ksfyla jqkdk uu Wf.a weg lgq
lvkjd' ta;a f .Eks tlal rKavq
fjkafka fldfydu o@ fidau,;d iudc
n,mEfuka imQKfhka u fokafka
ke;' jdyhla lrf.k mjq,a ;hla
werug wehg o wjYH;djhla mj;sk
nj wmg fmfka' tfy;a th is h
hq;af;a wehf.a u fldkafoais hgf;a h'
mqj;amf;a m< l< ux., fhdackdjg
ms<s;=re iemhQ mqreIhska jdy ugk
wehf.a jHdmdrh w;ayer h hq;=hehs
i|yka jQ ,sms weh .=,s fldg l=Kq l+vhg
is l<d h'
fidau,;df.a p;fha ienE
ixlSK;djh jkafka n,y;aldrfhka
hgm;a lr.;a wehf.a ,sx.sl wdYdjka
iy BIHdj h' fuh meye,s jkafka
;ud wdYd lrk ;h f.jk wfkl=;a
wh olsk g h' ksoiqkla jYfhka
wehf.a iydhlhd jk mshis wehf.a
u ldrh ;=< .f wkd: .eyekshla
jQ fkld iu ixi.fha fhfokq
w;g u wiq jQ g wehf.a BIHdj lemS
fmfka' tfy;a Tjqkag jdy ug weh
n, lrhs' fuu BIHdj kej; biau;=
jkafka fkld ;u m<uq orejd ys
lsug wdikak f h' fuh ksrEmKh
jkafka .enr .eyeksh jeisls<sfhka
msg;g t;au wfkld wehf.a nf
yefmka we;=u fmkajk Y+laIu
wdldrfhks' fidau,;df.a fldamh m%ldY
jkafka l=,a orejd m%iQ; lsug
wdikakfha isk fkld ;kslr oud
tk rd;%sfha msg; jev lsug hEug
mshisg n, lsfuks' je ie,ls,a,la
ke;sj ;ud fkld n,d.kakd nj
fidau,;d mejiqj;a th is jkafka ke;'
isoah wjika jkafka fojdplhlsks'
8

weh 1 l,dmh 2013

fidau,;df.a p;fha
ienE ixlSK;djh jkafka
n,y;aldrfhka hgm;a lr.;a
wehf.a ,sx.sl wdYdjka
iy BIHdj h'
fuh meye,s jkafka ;ud
wdYd lrk ;h f.jk
wfkl=;a wh olsk g h'

ia;%S ,sx.sl;ajh ;%mj, fmd


f;audjls' tfukau ia;%Skaf.a ,sx.sl
uk#l,ams; is;=j lrk wdldrfhka
wmg iskudlrejka fuu Ihg
msfik wdldrh .ek fndfyda foa
mjihs' uk#l,ams;h hkq iskud pdrl
t,sifn;a fld (Elizabeth Cowie)
i|yka lrk wdldrhg ia;%sh wdYd
lrk foa ,nd .kafka flfiao fyda
,nd .kafka o hkak fkdf' th ilia
lsu" kdgH.; lsu m%oYkh lsu iy
ksrEmKh lsu lrkafka flfiao hkak
hs' zkslsKs jeiaiZ ia;%S krUkakshlg
wNsfhda.hla jkafka fuys h' fujeks

tla uk#l,ams;hla mshis iy fkld


ixi.fha fhfokq gq jydu fidau,;d
fnfy;a .,ajk fih u; .d fuka
ksrEmKh flf' fuu oYkfhka weh
fifuka ;u isrer iamY lsu;a tfia
lrk ia:dk wkqj;a weh f.a urK
wdYdj;a hgm;a l< ,sx.sl;ajh;a tlg
uqiqf' u< isrere j,g fnfy;a .,ajk
fih wehg wuq;= fohla fkdf'
ta weh jevlrk ;ekhs' ish jD;a;sfha
WmlrKh hs' ta u; .d isu wehg
iqfYaIs fohla fkdf' tfy;a
uD;d.drhla hk is;=,af,ka mjd
ief,k fm%alaIlhdg fnfy;a .,ajk
fih u; ,sx.sl wdYdjla lau
fkdukd" wiajdNdl fukau urKh yd
neKq ;;a;ajhls'

fuu ;%mfha kka u zkslsKs jeiaiZ


hkafkka yd Bg wmdr jeks h<s
l,dmfha ia:dkhla miq lr .ekSfuka
kshska ;e .sh wf.daia;= udifha
fmd<j jeiaila wfmalaIdfjka isu
tu wvqlu ;jrg;a ixfla;j;a lrhs'
urKhg iudk flfrk fuu wvqj
fidau,;d w,ska .ejfik je neu
Tiafia kej; kej;;a ;ksj u rd;%sfha
ish jdykfhka hEfuka urKh ke;sk
wk;=r lrd <x flfrk .uklg ;,a
lrhs' tuksid wehf.a ,sx.sl wdYd" weh
mqreIhkaf.a f,dalfha w;am;a lr.;a
ch.%yKh lvd lmam,a lsf wk;=rg
,la fldg wef.a ;h o wk;=rg
fy<hs'

fidau,;d f.a m%S;shla ke;slu yd


fuu ;%mfha fidau,;d wehf.a ,sx.sl wm%;sy; wr.,h f wdldrhg
uk#l,ams; fjk;a oYk j, o olajhs' ksrEmKh lsf m%;sM,h jkafka
ksoiqka jYfhka weh ;u md hq., ysjd fm%alaIlhd .eyekqka ia;%S-mqreI iudcNd
wdnd; fid,aodjd bfha wef|a je;sr
iu;hkag tfrysj hk g Tjqka
isk oYkh fyda .Dy ksudK Ys,amshd mSvdjg m;a jkafka h iy Tjqkaf.a
.ek isysk ujka isu lah yelsh'
imqrd .; fkdyels ,sx.sl wdYd nqoau;a
tfy;a fidau,;df.a imqrd fkd.;a
fkdjk f;a j,g fya;= jkafka h hk
,sx.sl wdYdjka wehf.a p;fha t;r
mKsjqvh .%yKh lr .ekSu h' ksoiqkla
jeo.;a ,laIKhla lsfuka yd ;%mfha jYfhka fidau,;d wmiaudr frda.fhka
l+gm%dma;shg m;au t;r jeo.;a
fmf<k .Dy ksudK Ys,amshd iu ne
idOlhla njg m;a lsfuka iskudlrejd isu wia:djr fofofkl=f.a tl;=jls'
;u m%Odk p;h tys wvqlulska fyda
iskudlref.a fuu bm;a lsfuka
fkdue;s lfuka ksjpkh lsug
fndfydag lD; jQ iy iudchSh
W;aidy lrhs'
jYfhka neyer lrk ,o fofofkla
tlsfkldg wdlIKh jkafka
flfiahs is;Ssug fm%alaIlhd fmd<Ujhs'
fuu wia:djr;ajh u fkd.e,fmk
iylrefjl= fidhd .ekSug fidau,;dg
n, lrhs' ^fuh k .kakd mshis
wef.a ujg tu inkaO;djh .ek
wk;=re yjhs'& fuh wjidkfha
fidau,;d iudc ms<s.ekSu yd .re;ajh
,nd .ekSf wfmalaIdfjka m%cdjg
kj wdodykd.drhla b lsug fhduq
2013 1 l,dmh weh

chjOk ieneka u
rjhla ksrEmKh lsug
yd ia;%S ,sx.sl;ajh jeks
jeo.;a ud;Dldjla kj iskud
laulska bm;a lsug
wfmdfydi;a jQjd h yels
kuq;a l=,fogq iudchl
mQreIdm;Hh u; ;SrKh jQ
jD;a;shl fhfok .eyekshla
jk fidau,;d f.a l;dj
;srhg f.k tAu m%Odk
m%jdyfhka neyer jQ Ihla
jYfhka jeo.;a h'

flfrk f;aula o f' th ;%mfha


wjidk l+gm%dma;shg <d jk
fojdplhla o f'
kslsKs jeiafia m%n, ,laIK .Kkdjla
u we;s w;r kgu;a m%xYfha iy vqndhs
ys ;%m Wf<, j, iudk ,nd we;'
tfukau isx.mamQrej" nQidka" uqndhs iy
flar< iskud Wf<,j,g we;=<;a lsug
f;dard f.k we;' mshis f,i wk.s
rx.khl fhfok c.;a ukqr" mshisf.a
p;fha yeS iy yeis fYdalh"
fldamh" wIaGdkh fyda fl<sf,d,alu

10

weh 1 l,dmh 2013

hk ish,af,a u .eUqfrka bm;a


lrhs' ier mreI" ;kslv ia;%S p; j,ska
l we;s pdkaokS fifkr;ak ^ksoiqka
jYfhka wfYdal y|.u 2010 bm;a
l< zZ& fuys fidau,;df.a ;shqKq
tfy;a tla me;sudkhlska hq;a p;h
ukdj ksrEmKh lrhs' ;%mfha l,d
wOHlaIKh o b;d Wiia h'
ksh`.fha yd jIdf ixfla;j;aNdjhg
ix.S;h wk.s f,i fhdod f.k we;'
tfukau m%n, jkafka iskudlre
w,s-ksia .egqfuka fyda o;djh"
rcfha IK" kS;sh yd idufha | jeu
yd l=yl md,kh hk ish,a, jid we;s
.ehkaf.a foaYmd,k wdlfha lgql
nj ksrEmKh lr we;s wdldrhhs' fuu
iudc foaYmd,k h:d:h ksrEmKh
lsf wkqr chjOk m%k iskudlre
m%ikak ;dkf.a .sh u`. f.k we;'
;%mfha wdrNfha u Tyqg by<ska u
ia;+;sh o msfoa'
wjidk jYfhka chjOk ieneka
u rjhla ksrEmKh lsug yd ia;%S
,sx.sl;ajh jeks jeo.;a ud;Dldjla
kj iskud laulska bm;a lsug
wfmdfydi;a jQjd h yels kuq;a l=,fogq
iudchl mqreIdm;Hh u; ;SrKh
jQ jD;a;shl fhfok .eyekshla jk
fidau,;d f.a l;dj ;srhg f.k
tau m%Odk m%jdyfhka neyer jQ Ihla
jYfhka jeo.;a h' tuksid zkslsKs
jeiaiZ ia;%S-mqreI iudcNd iu;hka
.ek is;Sug;a ia;%S-mqreI iudcNd
ksfhdackh .ek w;ska is;Sug;a wm
fmd<Ujk ksid kerh hq;= ;%mhls'
th meye,s wkd.;hla we;s kj
iskudlrefjl=f.a l,d;aul fmr
.ukl uq,a mshjrls'

fk* o fu,a
mj;kh( uyskao y;a;l

yuqj

wo fndfyda wdKavq ish


foaYmd,k frfka;=j
l=ula jqj;a thg
iqcd;Ndjh ,nd.kakg
m%cd;ka;%jd ixl,amh
Nd;d lrkjd'

fujr weh yuqjg tl;= jkafka


fld<U Yaj oHd,fha foaYmd,k oHd mSGfha
lldpdh oYkS o is,ajd uy;ah hs'

m%

cd;ka;%jdoh w: oelah yelafla flfiao@

m%cd;ka;%jdoh ms<sn| woyi uq,skau wmg yuqjkafka .%Sisfhka'


we;Skshdkq m%cd;ka;%jdoh hkqfjka yekafjk fuh .%Sisfha meje;s Tjqka
ms<s.;a m%cd;ka;%jd md,k rgdj hs' we;Skshdkq m%cd;ka;%jdoh hgf;a
mqrjeishdg Rcqju md,k ;ka;%hg iyNd.s ug wjia:dj ,enqKd'
m%cdjf.a md,kh hk w:fhka m%cd;ka;%jdoh hkak jHjydr flrekd'
tfy;a fuys ;snQ fYaI;ajhla k mqrjeishd hk w:hg ia;%sh iy jy,d
wh;a fkd uhs' f ksid Tjqka ia;%Ska iy jyka ish md,khg iyNd.s
lr.;af;a keye'
wk;=rej wmg yuqjkafka kQ;k m%cd;ka;%jdohhs' kQ;k m%cd;ka;%jdoh w:
.%y lrkq ,nkafka ksfhdack m%cd;ka;%jdohla f,ighs'
we;Skshdkq m%cd;ka;%jdoh m%dfhda.sl fkd u fya;=fjka md,k l%uhg
uyck;dj iyNd.s lr.ekSf O l%u ldYkh f m%;sM,hla f,ig
kQ;k m%cd;ka;%jdoh wmg y`kd .kakg mqjks'
2013 1 l,dmh weh

11

kQ;k m%cd;ka;%jdoh inkaOfhka


w:l:k rdYshla u ;sfnkjd'
bka lsysmhla k"
ck;dj i`oyd ck;dj iska f.k hkq
,nk ck;djf.a wdKavqj hkak hs'
- ta%y ,skalkafuu ksjpk jeo.;a jkafka f u`.ska
;ks mqoa.,fhl= f.a fyda hlsis fYaIs;
mqoa., lKavdhulf.a md,k ;ka;%hla
fkdj ck;dj iska u f.k hkakd jQ
md,k l%uhla nj .%yu hs'
kQ;k m%cd;ka;%jdoh inkaOfhkajk
;j;a w:l:khla jkafka"
m%cd;ka;%jdoh hkq ck;djf.a ukfiys
;ekam;aj mj;skakd jQ o" jvd;a fyd`o
jk ;;a;ajhla iy ksoyi i`oyd
jk Tjqkaf.a wr.,fha Tjqkaf.a
fof;df,ka mek k`.skakd jQ o fhula
f' - fg ld,a iy Phillip Schnipper
fuu w:l:kh ;=< meye,s jkafka
iudch ;=< mj;sk ish foaYmd,k"
iudc" ixialD;sl .eg i`ug
fuu m%cd;ka;%jd md,k rgdj wh
lsfuka yelshdj ,efnk njhs'
kQ;k m%cd;ka;%jdofha hdka;%Khla
f,iska ksfhdack l%uh l%shd;aul jk
w;r fuh O wdldrfhka iy O
ug j,ska l%shd;aul jkjd oelsh
yelshs'
m%cd;ka;%jdoh inkaOfhka .;al<
wo olakg ,efnkafka ishu rdcHhka
;ukaf.a rdcH ;dka;%sl fudv,h"
fruh flfia jqj;a tu foaYmd,k
fruh m%cd;ka;%jd h hkqfjka ykajd
fokakg orK W;aidyhls' we;e g
mj;skafka ,sg wdKavqjla h yelshs
meisia wdKavqjla h yelshs tfy;a
fujeks wdKavq fmkS iskjd ;uka
m%cd;ka;%jd wdKavq jYfhka'
12

weh 1 l,dmh 2013

wo olakg ,efnkafka
ishu rdcHhka ;ukaf.a
rdcH ;dka;%sl fudv,h"
fruh flfia jqj;a
tu foaYmd,k fruh
m%cd;ka;%jd h hkqfjka
ykajd fokakg orK
W;aidyhls'

f i|yd b;sydifha fyd|u WodyrKh


k miafjks iuQydKavqf f.d,a' Tyq
taldm;s md,lfhla" wd{dodhlfhla
f,iska lghq;= l<d' kuq;a Tyq
ksrka;rfhka cku; uiq mj;ajd ta
u`.ska ,nd.;a iqcd;Ndjh Tiafia ;uka
m%cd;ka;%jd jHqyhla ;=< l%shd;aul jk
nj fmkaug wjYH miqu ksudKhlr
.;a;d' f f,iska wdKavq fmkS iskjd
;ukaf.a foaYmd,k frfka;=j
m%cd;ka;%jd wdldrhg islrk njg
f,dalhg m%ldY lsug' ta u`.ska
Tjqka ;ukaf.a wdKavq lsf l%uhg
iqcd;Ndjh ,nd .kakg m%cd;ka;%jdoh
hk ixl,amh Nd;d lsug fm<
;sfnkjd'
flfia kuq;a m%cd;ka;%jdoh fkdfhl=;a
wdldr j,g wdlD;s wdldrfhka
olajkjd' th fudv,hla hg olajk
g wmg ,snr,a m%cd;ka;%jdoh ykd
.kakg mqjks' ,snr,a m%cd;ka;%jdoh"
uyck;djg m%cd;ka;%jdoh" ;=kajk
f,dalfha m%cd;ka;%jdoh iy /l,a
m%cd;ka;%jdoh jYfhka m%cd;ka;%jdoh
j.SlrKhlg ,la flfrkjd'
wms m%Odk jYfhka idlPdjg ,la
lrkafka wo Nd;d jk ,snr,a

m%cd;ka;%jdoh hs' f ,snr,a


m%cd;ka;%jdoh rgl l%shd;aul jkafka
flfiao@ wmg th oel.; yelsjkafka
flfiao@ tys ;sfnk m%cd;ka;%jdofha
uQ,sl ,laIK fudkjdo@ hkak
m%cd;ka;%jdoh ms<sn`o l;sldjl oek
isu jeo.;a' iS; wdKavqlrKh" kS;sfha
md,kh fukau m%cd;ka;%jdoh ;=<
ksoyia iy idOdrK ue;sjrK meje;au
o w;HjYH u ldrKd f' fuys uyck
iyNd.s;ajh ;su o jeo.;a h'
fuu ldrKd ;=<ska wmg meye,s
jkafka wlduh" w;a;fkdau;sl
wdldrfha md,khla je<elau i|yd h
uQ,Ou" m%cd;ka;%jdoh hk ixl,amh
;=< f.dvkef.kjd hkakhs' f ksid
m%cd;ka;%jd rdcHhl hq;=lu k f
j.lS iy.;Ndjh iy jD; nj Wmu
wdldrfhka oHdudk jk wdldrhg
lghq;= lsu hs' ishu mqrjeishkag
iudk foaYmd,k iy is,a whs;Ska
iy;sl lsu hk ldrKh o fuys b;d
jeo.;a' ia;%Ska inkaO ldrKd wod<
lr.kakg wmg mqjka fjkafka;a fuys
hs' ckj." cd;Ska" ck lKavdh" l=,"
f.da;%" wd. fyda ia;%S-mqreInj wdh u;
fjkila fkdue;sj ishu mqrjeishkag
is,a iy foaYmd,k ksoyi iy;sl l<
hq;=hs' m%cd;ka;%jdoh inkaOfhka wm

m%cd;ka;%jdoh
inkaOfhka wm
f;are .; hq;= jk
wfkla ldrKh k
m%cd;ka;%jdoh hkq
nyq;rfha md,khla h
hk w:fhka tydg .sh
fohla f,ighs'

f;are .; hq;= jk wfkla ldrKh


k m%cd;ka;%jdoh hkq nyq;rfha
md,khla h hk w:fhka tydg .sh
fohla hkakhs' ish mqrjeishkag
hqla;sh" iudkd;au;djh w;am;alr .;a;d
jQ Tjqkaf.a jk ;;a;ajhka hym;a
lrkakd jQ wdldrfha md,k l%uhla
iqrlaIs; lrkakg yelsjkakd jQ md,k
;ka;%hla m%cd;ka;%jd md,khla ;+<
ksudKh h hq;=hs'
mqrjeishd hkq ljfrla o hkak
m%cd;ka;%jdoh ;=< y`kd .kafka flfia o@

m%cd;ka;%jdoh ;=< rdcH fukau


md,k;ka;%h f.dvk.d .ekSug yjq,ajk
mqoa.,hd mqrjeishd f,iska y`kajd
.kakg mqjks' ta wkqj m%cd;ka;%jdoh
hkafka woyi mqrjeishkaf.a ke;sk
m%cdjf.a md,kh hkakhs' mqrjeishka
fkdjk wh rdcHhl ish yelshs'
m%cd;ka;%jd rdcHhl mqrjeishl=f.a
uQ,slu ,laIKh jkafka Pkao whs;sh
ysuhs' ,dxlSh iudcfha wjqre 18
g je mqoa.,hska g Pkao n,h Nd;d
lsug fukau ishu whs;sjdisl
ms<sn`oj l;d lsug whs;shla ,efnkjd'
tf;la wm Tjqka i,lkafka <uhska
yehg hs' m%cd;ka;%jd l%uhla ;=<
jeys ijck Pkao n,h m%Odk;u
ldrKhla jkafka ;u md,lhska f;dard
.ekSug mqoa.,fhl=g we;s foaYmd,k
ksoyi f u`.ska w: .ekafjk ksihs'
m%cd;ka;%jd wdKavqjla f;d;r rg ia;%Ska
flf n,mdkafka o@

m%cd;ka;%jd wdKavqjla f;d;r


rg ia;%Ska flf n,mdkjd o hkak
idlPdjg ,lal< hq;= b;du jeo.;a
ldrKdjla f,i y`kajkakg mqjks'
fuys uQ,sl jYfhka u ia;%S-mqreI
iudcNdjh u; mok jQ fjkiaal
msgqoelSu i`oyd j.lSfuka hq;=j kS;s
2013 1 l,dmh weh

13

imdokh lsu hk ldrKdj jeo.;a


fjkjd' fYaIfhka u ixjOkh fjka
mj;sk rgj,a jYfhka .;a;;a wdishdkq
rgj,a jYfhka .;a;;a ia;%S-mqreI
iudcNdjh inkaO Yd, n,mEula
wfma iudch ;=< olskakg mqjks' tajd
fndfyda g iudch iska u f.dvk.d
.;a;d jQ m%n, wdl,am iy u;su;dka;r'
f ;=< ia;%sh fojeks .Kfha ,d
ie,lSu" fjkiafldg ie,lSu hkd
jYfhka jQ ishu wiudkfldg ie,lS
wmg ykd .; yelshs'
j;udk Y%S ,xldf wo mj;sk
foaYmd,k rduqj ;=< ia;%Skag
fjkiafldg ie,lSu hk w:fhka
.;al, ia;%shf.a foaYmd,k iyNd.s;ajh
m%udKj;a whqka fkdue;sk th
,ndfokafka flfia o hkak nrm;,
whqka ixjdohg ,la l< hq;=hs' ,xldf
O ld,j, O ug j,ska ia;%S
kdhl;ajh iudch ;=< my, we;s w;r
wkq,d" iq.,d fidajreka jeks rc iufha
mgka u O wdldrfha ia;%S p; md,k
;ka;%hg n,mEfldg ;sfnkjd'
wm fndfyda wdvnrfhka lshk
ldrKhla k ,xldj f,dalfha m%:u
w.ue;sksh ys l< rg nj' B<`.g
wmsg Odhl ckdm;skshla o ishd'
md,kfha m%Odk ;k;=re j,g ia;%Ska
m;a jQ wjia:djka folla u b;sydifha
wmg olskakg mqjks' ;;a;ajh tfia
jqj;a m%cd;ka;%jd l%shdoduhg ia;%Skaf.a
iyNd.s;ajh fldhs ;r rg hym;a
ugulska mj;skjd o tfyu;a ke;sk
th iEySulg m;ah hq;= wdldrhg
mj;skjd o hkak wm h<s h<s;a is;d
ne,sh hq;=hs'
,dxlSh ia;%sh m%cd;ka;%jd m%jdyh ;=<
foaYmd,khg iyNd.s jkafka flfiao
f i`oyd wehg foaYmd,kslj ,e we;s
bv m%ia:djka fudkjd o hk ldrKdjka
14

weh 1 l,dmh 2013

inkaOfhka wm fuys fYaI wjOdkh


fhduq l< hq;=hs'
foaYmd,k iyNd.s;ajh hkafkka woyia
lrkafka l=uk whs;sjdisl mrdihla o@

h iudchl idudlhskag ;u
md,lhska f;dard .ekSf ldh Ndrhg
fukau rdcH m%;sm;a;s ;SrKh lsf
ldhhg Rcqj fyda jl%j inkaO ula
wmg foaYmd,k iyNd.s;ajhla f,iska
y`kd .kakg mqjks'
;j;a me;a;lska foaYmd,k iyNd.s;ajh
hkq hlsis ix; iudchl
mqrjeisfhla ;ukag wod< jQ;a
jeo.;alulska hqla; jQ;a ldrKd ms<sn`oj
;u foaYmd,k u; m%ldY lrkafka
flfiao hkak hs'
jl% foaYmd,k iyNd.s;ajh ms<sn`oj ;j
rg;a meye,s lrkjdk" f iudcfha
mj;sk kS;s ;s ms<s.kakjd hkak;a tajd
wkqj lghq;= lrkjd hkak;a mqrjeishka
jYfhka wm ;=< we;s foaYmd,k
tl`.;djh hs' m%cd;ka;%jdohg .re
lrka m%cd;ka;%jdoh wdrlaId lrka
m%cd;ka;%jd rduqjla ;=< j;a uhs'
Rcq foaYmd,k iyNd.s;ajh hkq l=ula o
hkak meye,s l< yelss wdldr lsysmhla
;sfnkjd' tk lsish mqoa.,fhl=g
Pkao odhlfhla f,iska fyda Pkao
wfmalaIlfhla f,iska lghq;= lsf
yelshdj" ta jf.au ue;sjrK jHdmdrfha
kshef,ka lghq;= lsu" ;uka leu;s
k lsish foaYmd,k lKavdhul
fyda n,mE lKavdhul fyda wNs,dI
lKavdhul lghq;= lsu" tfia;a
ke;sk fjk;a is,a iudc ixOdkhl
lghq;= lrkakg;a mqjks'
foaYmd,k iyNd.s;ajh hk ldrKh
ia;%Skaf.a me;af;ka .;a l< wmg oel.;
yelsjkafka ol=Kq wdishdkq ia;%Skaf.a

mS;DuQ,sl ixialD;shla
we;=f<a mqreIhskag
by, ;k;=re i`oyd
je whs;shla iy
bvlvla ;sfnkjd hehs
iqcd;lrKhla ia;%Ska
iska u f.dvk.d f.k
;sfnkjd' ;ukag whs;s
fm!oa.,sl muKav,h
nj;a foaYmd,kh hkq
fmd muKav,hg wh;a
fohla f,iskq;a Tjqka
l,amkd lrkjd'

foaYmd,k iyNd.s;ajhg iqfYaI


jYfhka n,mdkq ,nk idOl lsysmhla
fya;=fldg f.k Tjqkaf.a foaYmd,k
iyNd.s;ajh wju we;s wdldrh hs'
ol=Kq wdishdkq l,dmfha ia;%Skaf.a
foaYmd,k iyNd.s;ajh ke;sk foaYmd,k
ksfhdacl;ajh wju ug n,md we;s fya;+ka
f,i Tn olskafka fudkjd o@

f i`oyd n,mdk Odldr fya;=


.Kkdjla u ;sfnkjd' tl me;a;lska
f ia;%Ska foaYmd,kfha kshe,Su
inkaOfhka olajkafka WodiSk njla'
wfkla ldrKh k wdishdkq iudcfha
mj;sk mS;D uQ,sl ixialD;sh' fuu
mS;DuQ,sl ixialD;sh u.ska o ia;%Skag
foaYmd,khg iyNd.s u i`oyd ndOdjk
wdldrfha rduqjla ieliS ;sfnkjd'
foaYmd,k mlaI iska is,a ixOdk
iska islrkq ,nk ldh Ndrh"
n,mE iuia; ia;%Ska lrd .,d hdula
is fkdu;a fuhg n,mdk ;j;a tla

fya;=jla' uOHu mdx;sl fyda kd.l


ia;%Ska is,a iudch ;=< uey;aula we;s
nj olakg ;snqK o .%dh iudcfha th
t;r u olskakg keye' f wdldrhg
m%cdka;%jd m%jdyh ;=< fkdfhl=;a fya;=
u; ia;%sh f.a foaYmd,k ;h iSud
iys;Ndjhlg m;alr ;sfnkjd'
iudch iska ia;%Ska iSud lrkq ,enQ
;j;a ldrKd lsysmhla jkafka"
foaYmd,kh jkdyS mqreIhska f.a
f,dalhg wh;a fohla f,iska ia;%sh
;uka iska u l,amkd lrkq ,euhs'
foaYmd,kh hkq mqreIhskaf.a Ih
m:hg wh;a fohla f,iska ie,lSug
fndfyda ia;%Ska mqre ;sfnkjd' f
i`oyd Tjqka fj; n,mdkq ,nk iudc
miqula o ;sfnkjd'
mS;DuQ,sl;ajh" wd.l u;jdohka iy
,sglrKh hk ldrKd f i`oyd
n,mdkafka flfiao@

mj;sk mS;DuQ,sl ixialD;sh iy


wd.l u;jdo u`.ska f.dvk.kq ,nk
ixialD;sh f i`oyd n,mdk m%n,
ldrKhla' Odldr jQ ixialD;sl iy
wd.l u;jdo mej;Su;a fuys wmg
fYaIfhka y`kd .; yelshs' tfukau
iudch ,sglrKh u o f i`oyd
n,mdkq ,nk ;j;a tla fya;=jla
;sfnkjd'
mS;DuQ,sl ixialD;shla we;=f<a
mqreIhskag by, ;k;=re i`oyd je
whs;shla iy bvlvla ;sfnkjd hehs
iqcd;lrKhla ia;%Ska iska u f.dvk.d
f.k ;sfnkjd' ;ukag whs;s fm!oa.,sl
muKav,h nj;a foaYmd,kh hkq fmd
muKav,hg wh;a fohla f,iskq;a Tjqka
l,amkd lrkjd'
g wu;rj fuu mS;DuQ,sl"
mqreIdm;Hhsl fyda mqrefIda;a;ujd
2013 1 l,dmh weh

15

ieleiaula jHqyhla ;=< by, ;k;=re


i`oyd mskag je n,hla iy whs;sh
;sf hehs hk iqcd;lrKhg ia;%Ska
iska u fhduq iskjd' fuu mS;DuQ,sl
f.dvke.Su ksid ia;%Skaf.a wdl,am iy
u;jdo tys meje;au i`oyd u ilia
we;s ksid thska `ug ia;%Skag u
fkd yels ;sfnkjd' m%cd;ka;%jdoh
;=< ms<s.;a m%Odk uQ,Ou jk
iuwhs;sjdisl" iudkd;au;djh
hk ixl,am u; th msysgq ug k
ia;%shg o th ysh hq;= u hs' ia;%Ska
o f whs;sjdisl <`.d lr .ekSug
l%shdld;ajhka f.dvk.d .;hq;=
fjkjd'
g wu;rj" ,sg ixialD;shla rgl
ys fjkjd k ta ksidu ia;%shf.a
foaYmd,k iyNd.s;ajfha wvqjla
olskakg mqjks' ia;%sh f.a foaYmd,k
iyNd.s;ajh j, lrkakg fuh fYaI
fya;=jla njg m;a fjkjd' ,xldf
l%shd;aul jQ is,a wr., wjia:d ;=kl
u tk 1971 iy 1987- 89 hk jirj,
;reK ler<s iy jir 30 lg jvd W;=re
kef.kysr flaka lr.kska meje;s
hqoaOh f i`oyd WodyrK f,i y`kajd
h yelshs' f is,a wr., wjia:d j,
,dxlSh ia;%sh w;agq ldrKdj jkafka
fuu .egq iy hqouh ;;a;ajhka ;=<
weh oa;aj mSvkhlg iy ysxikhlg
f.dre we;s njhs'
tla me;a;lska ia;%shla u ksid weh
ysxikhg f.dre fjkjd iy ia;%sh
foaYmd,ksl jYfhka wr.,ld
foaYmd,khl kshe,Su hk ldrKfha
th wdKavq iska rdcH frda yehg
i,lkq ,eu fya;=fldg f.k o hlsis
mSvkhlg ,laula iss fjkjd' fujeks
ixialD;shla ;=< foaYmd,k lghq;=j,
kshe,Sug ia;%shg we;s fm<u wvqhs' ta
jf.au f fCIa;%fha wehg we;s w;aoelS
16

weh 1 l,dmh 2013

o wvqhs' fndfyda lrKd ksid weh


w;aoelS ,nd .ekSug f i`oyd bm;a
jkafka o wvqfjka'
wd.l u;jdo f i`oyd n,mdkq
,nk ;j;a tla fya;=jla fjkjd' O
wd.l l;Djreka iska iudcfha ia;%sh
inkaOfhka fjku lshula lr we;'
ta ta wd.l .%ka:hka ys ia;%shf.a yeisu
inkaOfhka h h md,khka olajd
we;s w;r ia;%sh yeish hq;= wdldrh
ms<sn`oj iSudjka o olajd ;sfnkjd'
fjd ;=<skq;a ia;%shg ;ukaf.a f,dalh
foaYmd,kfhka ria lsu i`oyd muKla
u fkdf" iudc ;hg we;=,;a
u iSud lrk wdldrfha iSud iys; jQ
mrdihla ;=< r`ojd isu olajd n, lrk
wdldrhla olskakg mqjks'
ia;%sh yd ne` im%odhsl u;jdo
fya;=fldg f.k weh f.or fodr mjq,
fjkqfjka lem jQ mqoa.,fhla f,iska
r`ojd ;nd .ekSug W;aidy oeu
fya;=fjka wehf.a iudh ;hg
fYaIfhka u foaYmd,k ;hg ndOd
mefKa' wka ljr foag;a jvd mjq,
/l.ekSu iy kv;a;= lsu jeo.;a hk
woyi lrd ia;%Ska ;,a lsu fya;=fjka
Tjqka ;j ;j;a iudc foaYmd,ksl
l%shdodufhka ;eka lrkq ,nkjd'

l=gqNh rlaIKh
lsu fjkqfjka u
weh ;nd .ekSug
leue;a; olajk
iudc u;jdoh
m%n,hs'

fjdg m%;smlaIj .uka lsug ;r


t;r jk ia;%Ska m%udKh b;du;a wvqhs'
w;f,diaihs' l=gqNh rlaIKh lsu
fjkqfjka u weh ;nd .ekSug leue;a;
olajk iudc u;jdoh m%n,hs' ta jf.au
ia;%Skag;a f f.or fodr iSudjla
fkdue;s ldh Ndrh iska mjrd
we;af;a fjfyild" mSvdld ;;a;ajhla
jqj;a we;e g mj;sk mS;DuQ,sl
oDIafhka u ia;%Ska o l,amkd lrkakg
fm<fUkjd' Tjqka o f u;jdohka
ys f.drla njg m;a fjka f l%uh
mj;ajdf.k hdug myiq jk wdldrhg
ish yeis f.dvk.d f.k ;sfnkjd'
fyd`o ujla" fyd`o `olafufyuhs
lsh,d iudch iska fokq ,nk w,a,ia
,ndf.k mqreIhskag f .uk hdug
bvlv ,nd fokjd'
f ixialD;sl f.dvke.Sfuka ug
ia;%shg we;s fkdyelshdj mx;sh
ms<sn`oj we;s u;jdoh `o oeug
we;s fkdyelshdjg jvd fjkia' ia;%SmqreI iudcNdjh u; mok jQ ia;%Ska
fofjksfldg ie,lSu ta ;rug u m%n,
jHqy.; jQ Yla;su;a u;jdohla' ia;%sh
iudc.; fldg ;sfnk wdldrh iy
mqreIhd iudc.; fldg ;sfnk wdldrh
ms<sn`oj mj;sk f fnu iudcfha
wfkl=;a fn j,g uQ,sl jk u;jdo
j,g jvd ixlSKhs' m%n,hs'
f wdldrhg foaYmd,kfhka ia;%Ska
msg;g isfldg ouka u mqreIhska
f ish ;ekays n,h Tjqka w;g .kq
,nkjd' foaYmd,k mlaI ugka .;a;
o iudcfha fjk;a ;Ska ;SrK .kakd
uKav, ugka nej o Wiia ugf
/lshd lghq;=j, ksr; u me;af;ka
.;a; o f iEu ;eklu mdfya bfhka
iskafka" kdhl;ajh orkafka mqreIhska'
fjdg wu;rj mj;sk ldh
mmdhuh idOl;a n,mdkjd

ia;%shf.a foaYmd,k iyNd.s;ajh wju


lsug' ka tlla k ue;sjrK l%uh
l%shd;aul jk wdldrh hs' lsish rgl
l%shd;aul jkafka fudk ue;ssjrK l%uh
o lshk ldrKh u; tu ue;sjrK
l%uh ;=< ia;%shf.a iyNd.s;ajh
je jYfhka ,nd.; yelsfjkjd o
ke;s o hk ldrKh ;SrKh fjkjd'
mj;sk ue;sjrK l%uh iska lsish
wdka;sllrKhlg ,la jQ lKavdhul
ksfhdackhg je jYfhka wjia:dj
i,ikafka k th jvd;a m%dfhda.sl
iy m%cd;ka;%jd jHqyhla fj; iudch
Tijd ;eug iu;a f'
ia;%Skaf.a foaYmd,k ksfhdackh inkaO
ldrKfha ue;sjrK l%uh fukau
foaYmd,k mlaIhka ys m%;sm;a;s iy wdpdr
Ou moaO;Ska n,mdkq ,nkafka fldhs
wdldrfhka o@

we;af;ka u ue;sjrK l%uhka fukau


foaYmd,k mlaIhka ys m%;sm;a;s iy
u;jdo f inkaOfhka n,mj;ajkq
,nk m%Odk ldrKd fjkjd' fYaIfhka
kdu fhdackd ,ndu hk ldrKh .;
yelshs' wo ,xldf foaYmd,k mlaI
foi n,k g kdu fhdackd ,nd f
ms<sfjf;ys we;s hqla;s hqla; nj l=ula
o hkak m%Yak l< hq;= fohla' ,xldf
lsisu foaYmd,k mlaIhla tfyu;a
ke;sk lsisu foaYmd,k lKavdhula
l,amkd lrkq ,nkafka keye ;ukaf.a
foaYmd,k mlaIh ;=< ia;%Ska g fumuK
kdu fhdackd m%udKhla h hq;=hs lsh,d'
ia;%Ska f.a ksfhdackh ie,ls,a,g .kq
,nkafka keye'
,xldf ia;%Skag iudk foaYmd,k
ksfhdackhla i`oyd kS;suh m%;smdok
ke;sjd fukau foaYmd,k mlaI ugka
m%;sm;a;Ska ke;s u o wehg iudk
foaYmd,k whs;Ska N=la;s `ug ndOd
muqKqjk nrm;, ;;a;ajhla'
2013 1 l,dmh weh

17

foaYmd,k mlaI wNHka;r


m%cd;ka;%jdoh ia:dms;u"
ia;%Ska wdl jYfhka
n,.ekau" ia;%Skaf.a
iudc ;hg jegnef|k
ishu idm%odhsl iy
wd.l u;jdo" wdl,am
fjkia u hkd jYfhka
jQ Yd, jmihla
wduka;%Kh l< yels
kS;suh fukau idudh
fjkial rdYsshla wfma
iudch ;=< ish hq;=hs'

tfukau foaYmd,k mlaI jHqyhka


;=< ia;%S-mqreI iudcNdjh u;
mok jQ ia;%Ska my;afldg i,lk
idm%odhsl wdl,am ;=rka lsf
u;a l%shdl,dmhla o olakg ke;su
lK.dgqjg ldrKhla' ue;sjrK l%uhla
jYfhka iudkqmd;sl l%uh" flaj,
ue;sjrK l%uhg idfmalaIj ia;%shg
ksfhdackh jelrjkakla nj lsj
yelshs'
f,dalfha fndfyduhla rgj,a ia;%Ska
f.a foaYmd,k ksfhdackh iy;sl
lsu msKsi f ;;a;ajhkag ms<shula
f,iska ia;%Ska i`oyd jk mx.= l%uhka"
wdik fjka lsf l%uhka Nd;d lrkq
,nkjd' wi,a jeis ol=Kq wdishdkq rgj,a
mjd ia;%Skaf.a foaYmd,k ksfhdackh
m%jOkh lsu Wfoid .kq ,enQ mx.=
l%uhka we;s lsu jeks l%shd ud. wo
jk g id:l m%;sM, ,nd .kshs'
18

weh 1 l,dmh 2013

1990 oYlfha ,;ska wefuldkq rgj,a


cd;sl jHjia:dodhlh i`oyd meje;s
ue;sjrKfha ia;%S wfmalaIsldjka wju
jYfhka 20] ;a 40] ;a w;r m%udKhla
ish hq;= hehs hkqfjka ish kS;s
imdokh lrkq ,enqjd' wdckakdf
30] jYfhka o fn,ahu" b;d,sh
iy uef,aishdj jeks rgj,a cd;sl
ugf ia;%Ska fj; 20]l m%udKhla
o m<d;a md,k ugfuka 25] lao
m%dfoaYSh ue;sjrK ,ehsia;=f 50] lao
ia;%Ska ish hq;= hehs olajd ;sfnkjd'
fuu kS;s mekfuka miqj ia;%Skaf.a
foaYmd,k ksfhdackfha Yd, jOkhla
olakg we;s nj tu rgj, foaYmd,k
pdrlhskaf.a woyihs'
ol=Kq wdishdkq rgj, o f wdldrfhka
o ia;%Ska i|yd mx.= l%uhka we;s lrkq
,enqjd' bkahdf cd;sl ugka mx.=
l%uhla ia;%Ska fj; ke;;a m<d;a md,k
ugfuka ,nd ;sfnkjd' th 33]
la' fuh ie,lsh hq;= wkaof fldgia
l%uhla jQ ksidu bkahdf mxcdh;a
iNdjka ys ia;%Skaf.a ksfhdackh Yd,
jYfhka by, f.dia ;sfnkjd'
mdlsia:dkh Tjqkaf.a md,sfka;= wdik
342 ka wdik 60 la ia;%Skag fjka lrkq
,enqjd' tfukau mdlsia:dkfha fifkagh
;=< 17] la ia;%Ska i|yd fjkafldg we;'
fkamd,h iy nx.a,dfoaYh o ia;%Ska i`oyd
mx.= l%uh ykajd we;s wfkla rgj,a
h' ol=Kq wdishdkq rgj, we;s jQ fuu
mx.= l%uh ksid fkdfhl=;a l=," f.da;%"
cklKavdh j,g wh;a ia;%Skag ;u
whs;sjdisl fjkqfjka y`vla ke.Sug
yd ;SrK .ekSf l%shdj,shg iyNd.s
f wjia:dj fukau yelshdj ,e
;sfnkjd'
f wdldrhg wdishdkq rgj, jf.au
iaf%,shdj" ialefkahdkq rgj," ol=Kq
wm%sldkq iy hqfrdamshdkq rgj, ia;%Ska

f.a foaYmd,k ksfhdackh by, ouk


ue;sjrK l%u iy mx.= l%uhka l%shd;aul
lrkq ,en ;sfnkjd' f u`.ska ia;%Skag
Yd, jYfhka md,khg iyNd.s f
m%cd;ka;%jd bvlv jr jQ nj tu
rgj, w;aoelS mslaid n,kg fmkS
hkjd'
,xldj ia;%Ska i`oyd m<d;a md,kfhaj;a
mx.= l%uhla l%shd;aul fkdjk ol=Kq
wdishdkq rg njg m;a we;s nj
lK.dgqjg lreKla'
ia;%Skaf.a foaYmd,k iyNd.s;ajh iy;sl
lrk m%cd;ka;%jd md,k l%uhla fjkqfjka
wfma rg i`oyd Tn bm;a lrkq ,nkafka
lsk ksfoaYhka o@

ia;%Ska ksrej;a lrk m%pKavld


ue;sjrK l%shdj,Ska we;= furg mj;sk
foaYmd,k ixialD;sfha we;s j,l
fjkia lsu" my< ugf isg by,
ks,;, olajd ia;%Skaf.a foaYmd,k

kdhl;ajhg bv m%ia:d ,nd fok


moafoka foaYmd,k mlaI wNHka;r
m%cd;ka;%jdoh ia:dms;u" foaYmd,k
l%shdld;ajh i`oyd ia;%Ska wdl
jYfhka n,.ekau" mjq, mj;ajdf.k
hdf ia;%Ska fj; we;s wksjdh
fldkafoais we;=,;a ia;%Skaf.a iudc
;hg jegnef|k ishu idm%odhsl
iy wd.l u;jdo" wdl,am fjkia
u hkd jYfhka jQ Yd, jmihla
wduka;%Kh l< yels kS;suh fukau
idudh fjkial rdYsshla ,dxlSh
iudch ;=< ish hq;= nj uf.a woyihs'
f i|yd ia;%Skaf.a oekqj;aNdjh" bm;a
u iy lemu o w;HdjYH fldkafoais
f,iska mj;skjd' mjq, yd ne`Kq
fm!oa.,sl;ajfhka tyd .sh fmd iudh
iy foaYmd,k l%shdld;ajhla fj;
hdug ,dxlSh ia;%Ska n,.ekah hq;= hs'
idlPd igyk

iqld fmfrd

ldgQkh
ouhka;s uq;=l=udrK

2013 1 l,dmh weh

19

m%cd;ka;%jdoh
iy
ia;%S whs;sjdisl
ye`kau

Y%S

,xldf ia;%S whs;sjdisl inkaO ls%hdlrlj,


wjOdkh fuf;la fhduqj ;snqfKa mjq," /lshd ia:dkh
yd iudc ia:rhka wdYs%;j muKs' ia;%S iyNd.S;ajfhka
iduh f.dvke.Su i`oyd jk jHdmD;Ska mjd ia;%Skag tfrys
m%pKav;ajhg tfrysj mshjr .ekSug muKla ;u lghq;= iSud
lr.kakg h' ia;S%-mqreI iudcNdjhg wod< lghq;= ms<sn`o
fidhd n,k m%ldYkhka o iudch ;=< ia;S%-mqreI in`o;d
ms<sn`o fidhd n,k tys wd.l isoaOdka; yd idm%odhsl
ldrKdj,g we;s odhl;ajh ms<sn`o muKla ;u wjOdkh
fhduq lrk ;ekg iSud h' wm yqfola u ia;%S ixOdkhla
muKla u jk ksid wm foaYmd,k ldrKdj,g w; fmdjkafka
kE hkqfjka we`. frd.;a ixOdk .Kk w;s Yd,
h' fuf,i foaYmd,k fCIA;%fha ia;%S whs;sjdisl ms<sn`o
wjOdkh fhduq fkdug > ld,hla ;siafia rf mej;s
hckl ;;a;ajhka o fya;=jla jkakg we;;a" m%cd;ka;%jdoh
Yla;su;a lsf ia;%S whs;sjdisl wdrlaId lsf jeo.;alu
yd wjYH;djh ms<sn`o fkdekqj;aNdjh o fuhg fya;=jla
jQ nj lsj yels h' fuu ,smsh ,shefjkafka fulS in|;djh
fy<sor lsf wruqK fjkqfjks'
20

weh 1 l,dmh 2013

m%cd;ka;%jdofha moku
m%cd;ka;%jdofha moku jkafka mqoa.,
iajhx-;SrK whs;sh hs' iajhx-;SrK
whs;sh hkq mqoa.,hdf.a jk ;;a;ajh;a"
wkd.;h;a wkHhkaf.a n,mEulska
f;drj iajdkj ;Ska lsug we;s
whs;sh jYfhka yekah yelsh'
ksYa; N+f.da,Sh m%foaYhl fjfik
ck iuQyhl iajhx-;SrK whs;sh wm
ykd .kafka mrudm;Hh jYfhks'
tlS ck;dj tlaj ;u mrudm;Hh
ls%hd;aul lru i`oyd ck;dj iska
rdcHh f.dvk.kq ,nhs' tu rdcHfha
lghq;= lrf.k hk m%Odk wx.hka
jYfhka jHjia:dodhlh" Odhlh
yd wlrKh l%shd;aul jk w;r
tlS wx.hka ck;dj iska f.dvk.d
we;af;a Tjqkaf.a iajhx-;SrK whs;sh ksis
f,i N=la;s f myiqj iy wruqK
fjkqfjks' tlS wdh;k i|yd ksYa;
n,;, ,nd ;sfnkafka ta ta wdh;kj,
lghq;= ksisf,i bgq lsu i`oyd h' rdcH
hdka;%Kh i;= fuu n,;, l=uk fyda
wdldrhlska W,a,x>Kh jk wjia:dj,
ck;djf.a ;Ska .ekSf n,hg iSud
mekfjhs' fuksid m%cd;ka;%jdoh
fidaodmdjg ,lafjhs' hlsis ck
iudchl m%cd;ka;%jdoh fidaodmdjg
,laj we;s nj tu iudcfha udkj
ysl fkdi,ld yefuka fmkakq
lrhs' ukao uQ,sl ksia whs;sjdisl
jk is,a" foaYmd,k" wdl" iudc"
ixialD;sl whs;sjdisl hkq ck;dj
;u iajhx-;SrK whs;sh ;yjqre lrk
whs;sjdisl jk neks' j;a f
whs;sh;a" woyia m%ldY lsf whs;sh;a"
wOHdmkh;a" wdl iajdk;ajh;a
ys jQ gh wmg iajhx-;SrK whs;sh
ys whjka f,i ish yelafla' f
w:fhka .;a l< udkj ysl yd
m%cd;ka;%jdoh hkq tlsfklg ne

mj;sk tl l=i Wmka lreKq folla


f,i ykd.; yels h'
ta wkqj m%cd;ka;%jdoh yd udkj ysl
wdrlaIdlr .ekSf mQj fldkafoais
jYfhka ck iudchla" idrOu
moaO;shla yd jkdl hkdh we;slr
.; hq;=h' ish fokdg u ys woyia
m%ldY lsug we;s whs;shg .re lsu
ish fokdf.a u iyNd.S;ajh iy;sl
lsu i`oyd jk ls%hdud.j,g m%uqL;ajh
u" ish fokdg u iudk f,i im;a
yd wjia:d ,nd .ekSug yelsjk
wdldrhg wjYH lghq;= imdokh lsu
yd tajd hqKq lsu i`oyd m%uqL;djh
u" iEu fokdf.a u la.ek,s j,g
ijka hqla;sh mis|,Su i`oyd wjYH
lghq;= imdokh lsu jeks lreKq
fulS idrOu moaO;shg we;=<;a fjhs'
rgl nyq;rh iq;rh" ia;S%-mqreINdjh
fyda mam;a fmdfydi;a fNaofhka
f;drj iEu fokdg u fjd fmdf
ls%hd;aul jk ;;a;ajhla ;sh hq;=
h' fulS idrOu uq,a neif.k ke;s
iEu ;ekl u m%cd;ka;%jdofha uq,a
W.=,d oukq ,nhs' tfiau f idrOu
ck;dj w;r uekka uq,a neif.k we;s
iEu ;ekl u ck;dj m%cd;ka;%jdoh
wdrlaId lr .ekSu i`oyd lemfuka yd
uis,sjka;j ls%hd;aul jkjd we;' ta
wdldrfhka u rdcH jHQyfhka m%cd;ka;%
frda m%;sm;a;s ls%hdjg kexfjk
wjia:dj, tn ;ekaj, ck;djg ysh
hq;= m%cd;ka;%jd idrOuhka kdY lr
oukq ,nhs'
f ;;a;ajh meye,s lsug wmg YS%
,xldf uE; b;sydifhka u WodyrK
lSmhla imhd .; yelsh' 1979 jif
YS% ,xld rch ;%ia;jdoh je<elaf
mk; f.k wd wjia:df uyckhd
Bg tfrysj y~la fkd kd isug;a
wr.,hla fkd lsug;a fya;=j Tjqka
2013 1 l,dmh weh

21

is,a yd foaYmd,k whs;sjdisl ms<sn`o


t;r ;elSula fkdlsu fyda Bg
.re fkdlsu ksid hehs lsj yelsh'
is,a yd foaYmd,ksl whs;sjdisl
md.d ouk rchla uyckhd u; uqod
yk ;%ia;jdofha ;ru yd iajNdjh
1971 ck;d uqla;s fmruqfKa wr.,h
iufha w;a| ;sh;a" fou< ck;djg
tfrysj tu kS;sh u ls%hdjg kk
g nyq;r isxy, ck;dj ksy~j n,d
ishy' tfy;a bka miqj 1989$90 ld,fha
fulS ;%ia;jdoh je<elaf kS;sh
isxy, ckhdg tfrysj fhdod.kq ,eh'
tu ;;a;ajh u kej;;a 2013 jk g
YS% ,xldf olakg ,efnhs' m%cd;ka;%
frda m%;sm;a;s wdKavqj iska bhg
.kakd g ck;djf.a idrOuj, o
fjkial we;sjkjd h hkakg uE;
ld,Sk ksoiqka f,i uE;l isg jOkh
fjka mj;sk isxy, fn!oaO wka;jd
ixOdk fmkajd h yels h' fun
ixOdk iEu ;ekl u jHdma; jk
w;r u tajd ck;d iyfhda.h kd .;
yels iy rdcH ugfuka frdaOhka
u;= fkdjk ixOdk njg o m;afjhs'
ishu ckj. wfkHdakH wjfndaOhlska
hq;=j iu.sfhka j;ah hq;= hehs uq,
l,amkd l< wfhl= u miqld,hl
fiiq ckj. ms<sn`o fkdmyka yeSula
we;s lr.;a mqoa.,hl= njg m;ajk
wdldrh wms weia mkdmsg olska isuq'
tu ksid m%cd;ka;%jdoh yd udkj ysl
wdrlaIdlr .ekSu i`oyd jk uQ,sl
fldkafoaishla jkafka ck iudchka ys
m%cd;ka;%jd wej;=-mej;=" wdpdrOu"
lau hkdh Yla;su;a lsu nj lsj
yels h'

22

weh 1 l,dmh 2013

ia;%S whs;sjdisl yd
m%cd;ka;%jdofha moku w;r
we;s in`o;djh
h rgl ;SrK .ekSf ishu
l%ufohka yd ;Ska .kakd ;ekaj, ia;%S
iyNd.S;ajh iy;sl flfrk Yla;su;a
hdka;%Khla mj;S k tjeks ;ekl
ia;%S whs;sjdisl wdrlaId fj;shs is;Sug
mqjk' f wdldrfhka m%cd;ka;%jd
jHqyfha Wmdh ud.hka iska o ia;%S
whs;sjdisl Yla;su;a lrkq ,nhs'
tfy;a g;a jvd .eUqre in|;djhla
ia;%S whs;sjdisl yd m%cd;ka;%jdoh w;r
mj;sk nj lsj hq;=h' m%cd;ka;%jdoh
foaYmd,k Nd;hla h hkakg jvd th
jk Nd;djla f,i yekah yelsh'
;u mjq, ;=< mjqf,a idudlhkag we;s
woyia m< lsf ksoyig yd whs;shg
.re fkdlrk wfhl= rgla ;=< NdIKfha
iy m%ldYkfha ksoyila .ek fkdis;Su
.ek lsisfia;a ;elSula fkdlrkq we;'
;ukaf.a u wdh;khla ;=< fyda ;u
mlaIh ;=< ish,a,ka u ;Ska ;SrK
.ekSf mx.=ldrhka lr.ekSf
m%cd;ka;%jdohg bvla fkd;nk
wfhl=g foaYmd,k m%cd;ka;%jdofha wx.
ia:dms; lsug fkdyels jkq we;' iEu
mqoa.,fhl=g u ;uka ms<sn`oj;a ;u
;h ms<sn`oj;a ;SrK .ekSf whs;sh
we;ehs ms<s fkd.kakd flfkl= ia;%Skaf.a
iajdk;ajh fyda ksoyi
ms<s.kS o@ f foi wmg ;j;a
me;a;lska ne,Sf yelshdjla mj;S'
ksoiqkla jYfhka ia;%shlg ys
iajdk;ajh ms<s.ekSu m%;slafIam
lrkafkl= rgl ishu ck;djf.a
iajhx-;SrK whs;sh ms<s.kS hehs is;sh
yelso@ f w:fhka m%cd;ka;%jdoh
ms<sn| lau wmf.a ;j, ishu
wx.hka fj; jHdma;j mj;sk nj

y`kd.ekSfuka ia;%S whs;Ska iu`.


m%cd;ka;%jdohg we;s in|;djfha ;ru
fldf;la o hkak jgyd .ekSug mqjk'
tfiau taldm;sjd ms<sfj; ysi
Tijk g uq,ska u mSvdjg m;ajkafka
ta jk g;a mSvdjg m;aj isk mS;
mka;shhs' ksoiqkla f,i" m%cd;ka;%jdoh
kdY lr fuk g ta iu u
uq,skau kdY hkafka jD;a;Sh i;s
h hkak lsh yelsh' fjd fndfyda
rg ysi Tijkafka llre wr.,
fmdmg lsfuks' tys B<`. f.dr
njg m;ajkafka iq ck lKavdh h'
wk;=rej ia;%Skag tfrys ;dvk mSvk ysi
Tijkakg;a" jefjkakg;a mgka .kS'
YS% ,xldf 1977 ka miqj f. .sh
ld,h;a 2006kA miqj f. .sh ld,h;a
fuhg lu ksoiqka h' 2006 jifrka
miq tf;la oreKq NSIKhla uqody,
;%ia;jdoh je<elaf mk; m%udKj;a
ke;ehs lshd th ;j;a Yla;su;a lrkq
,eh' tfiau tf;la Odhl ckdm;s
i;=j wiS; n,hla f.dKqlr ;sh;a
18 jeks jHjia:d ixfYdaOkh u.ska tlS
n,;, ;j;a lsysm .=Khlska je lrkq
,eh' tys m%;sM,hla jYfhka ksoyia
fj<| l,dmfha fiajlhka h;a l<
igk fu,a, lrkakg t,a, l< fj
myrg ,la jQ fiajlhl=f.a urKfhka
th fl<jr h' f;,a , by<
fuka mSvdjg m;a .uqf jrhka
l< Woaf>daIKh uev mj;ajkakg
fmd,Sish t,a, l< fj myrg ,laj
jr Y%lhl= h hEfuka th fl<jr
h' t;eka isg f olajd lsis jD;a;Sh
i;shla ;u b,a,S uq,a lrf.k mdrg
neiafia ke;' nvq ndysrdfha , .Kka
fmr lsisodl fkdjQ rE ;r by< ke
;snqK o lsis jD;a;Sh i;shla wdKavqjg
wNsfhda. lrkakg ;r ksNS; ke;'
f wdldrhg u iq ckj.h g tfrys

'''
ia;%Skaf.a ;;a;ajh;a funu
hckl ;;a;ajhla njg
m;aj ;sf' ia;%Skag tfrys
m%pKav;ajh jOkh
we;s nj wdrlaIl wxY mjd
ms<sf.k we;' fulS kS;s
frda ls%hdjkaj, kshef,k
md,l mlaIfha wdOdrlrejka
yd md,l mlaIfha
foaYmd,lhka lsis o~qjulska
f;drj u ksoyia lrkq ,nhs'

'''

Odldr jQ mSvk Wmdh ud. uqod yk


nj olakg ,efnhs' Tjqkaf.a .j,
bv wmyrKh lrk neka Tjqkaf.a
wdlh wvmK fldg foaYmd,k
ksfhdackh wju lsu" fjf<| fmdf<a
Tjqkag ys wjia:dj rdcH m%;sm;a;s
uska wys lsu" Tjqkaf.a idm%odhsl
uuia:dk iDcq m%pKav;ajh uska yd
jl% uey;a uska j, lr f
ie,iq ls%hdjg keSu olakg ,efnhs'
ia;%Skaf.a ;;a;ajh;a funu hckl
;;a;ajhla njg m;aj ;sf' ia;%Skag
tfrys m%pKav;ajh jOkh we;s
nj wdrlaIl wxY mjd ms<sf.k ;sf'
fulS kS;s frda ls%hdjkaj, kshef,k
md,l mlaIfha wdOdrlrejka yd md,l
mlaIfha foaYmd,lhka lsis o~qjulska
f;drj u ksoyia lrkq ,nhs' ia;%Skag
tfrys wmrdO ms<sn| kvq Nd. lsug
mjd wlrK fCIa;%h miqng fjhs'
foaYmd,k mqreI mdYjfha wdm;Hh
by< hka mj;S' ia;%Skag ys h hq;=
wjia:djka fjka fldg h hq;=h hk
2013 1 l,dmh weh

23

b,a,Sug mjd lka fokakg iQodk


foaYmd,k kdhlhl= fmfkkakg ke;'
f ;;a;ajh ;jrg;a meye,s lr.ekSu
i|yd isxy, fn!oaO wdm;Hh furg
ia:dms; lsf wruqKska f.dvk.k ,o
wka;jd ixOdkj, ls%hdld;ajh .%y
lr ne,sh hq;= h' f rg whs;s nyq;r
ck;djg h hk woyi uq,alrf.k
wdrN l< f ixOdkj, m%pdrl
lghq;=" ksYa; iq ck j.hla ;u
j.hd fnda lrka iskafka h hk
idjg yeK' wk;=rej th isxy,
mska o ia;%Ska mia fofkl= jdy lr
.ekSug kS;sfhka wjir h hq;=h hk
idjg fhduq h' hka mia fofkl=
isk msfhl=g jemqr <uqka ,efnkjd
o tfia ke;sk iajdmqreIhka mia
fofkl= isk hlg jemqr <uqka
,efnkjd o hk ;lh me;a;l ;sh
" fuh ia;%Skaf.a jdy ;;a;ajh fjkia
lsu i|yd tla;rd mska msila
bhg f.kd fhdackdjla f,iska fmkS
hhs' tmuKla fkdj isxy, ia;%sh ka
bhg isxy, ixialD;sh wkqj muKla
we weh hq;=h hk fldkafoaish o ka
Tjqka iska bm;a lr ;sf'
tl, Wvrg ia;%Ska muKla we Tih
ka uq rf u isxy, ia;%Skaf.a weu
njg m;afjka ;sf' ;u orejka
inkaO lghq;a;lg mdi,g mefKk
ujreka idfhka ieriS wd hq;=h
hkak ka wOHdmk wud;HdxYh uska
o wksjdhlr we;' udf.a ;=hla
wef.a orejdf.a mdif,a W;aijhlg
w;a ke;s yeghlska ieriS .sh
ksidfjka wehj mdi, ;=<g .ekSu
wod< y,am;sjrhd iska m%;slafIamlr
we;' isxy, fn!oaO rch Yla;su;a lsu
i|yd hehs wdrN l< ixOdkh wo
meK we;s r fld;r o@ tu ksid
fiajl whs;sjdisl i|yd;a" iq ck
whs;sjdisl i|yd;a" m%cd;ka;%jd rchla
24

weh 1 l,dmh 2013

ia:dms; lsu i|yd;a jk wr.,hla f,i


ia;%S whs;sjdisl i|yd jk ikaOdk
ls%hd;aul h hq;= h' ta wkqj ia;%Ska
ixOdkh u hkq m%cd;ka;%jd rdcHhla
ia:dms; lsu i|yd jk wr.,hla u jk
nj lsj yels h'

ia;%S whs;sjdisl ms<sn|


ixOdkj,g m%cd;ka;%jdoh
fjkqfjka .; yels ls%hdud.
m%cd;ka;%jdoh ms<sn| idrOu yd
im%odhka ia;%sh by<g Tijd ;eu
i|yd jk wOHdmksl kqu yd kqj;a
lsf ud.hla jYfhka ls%hdjg
ke.Su'
ck;dj iyNd.S jk foaYmd,k
hdka;%Kfha wjYH;djh" woyia m%ldYk
ksoyfia wjYH;djh ishu ckjd.sl
lKavdh we;=<;alr .ekSf hym;a
m%;sM, f ish,a, myiq lrk kS;sfha
jeo.;alu wdh meye,s flfrk
idlPd" jdo hkdh ia;%Ska w;rg
l%udkql+,j f.k hd hq;=h' fYaIfhka
YS% ,xld wdKavql%u kS;sh" furg
ue;sjrK ls%hdj,sh" foaYmd,k mlaIj,
im%odhka hk f ish,a, ms<sn|j
u uYkd;aulj ne,Sug yd weiqre
lsug yelsjk wdldrhg fulS idlPd
yd iuka;%K ixOdkh h hq;=h'
flfhka lshf;d;a iudc kS;shg
wod< laula we;sj n,kakg;a weiqre
lrkakg;a ia;%S whs;sjdisl ms<sn|
ls%hdldka W.; hq;=h'
iudc hqla;sh ms<sn|j laula iys;
ia;%Ska lsisfgl;a m%cd;ka;% frda
ls%hdjkaj, fhfok foaYmd,k mlaIj,g
yd foaYmd,lhkag iydh olajkafka
ke;' ue;sjrK j, Tjqka Pkaoh Nd;d

lrk wdldrfhka f nj meye,s f'


Tjqka wd.l wka;jdohg bv fokafka
o ke;' wka;jdka iska ia;%Skaf.a we
inkaOfhka mkjk iSudl o th
mj;ajdf.k hdf wruqfKka
fhdod.kakd m%pKav;ajh yd mSvd
ls hkdh o Tjqka ms<s.kafka ke;'
tjka iSudl mekfjkafka Tjqkaf.a
u wd.fuka jqj;a ia;%Syq Bg tfrysj
keS is;s' tfiau kEu wjia:djl
kEu wdh;khl fkd tfiak kEu
;k;=rla jgd wiS; n,hla talrdYS
ug tfrysj o Tjqyq igka lr;s'
n,h fnug;a" n,h iSud lsug;a
wjYH wdh;k ia:dms; lsug yeugu
ia;%Skaf.a iydh m<fjhs'
iudcfha iEu ia:rhl u
m%cd;ka;%jdofha wx.hka mj;ajd.;
yels ls%hdud. .ekSu'
hlsis ksYa; im%odhla
Wpia:dkhlg m;a lrug k ta
ms<sn`o meye,ss lsula yd ta ms<sn|
; Nd;dfjka ,nd.;a w;alS
fnfyka jeo.;a fjhs' ta wkqj ia;%Ska
;=< uis,su;aNdjh we;s lsug fya;=jk
jevms<sfj, i`oyd ia;%Ska u
fhdod.ekSu jvd;a fhda.H fjhs' tys
uq,a mshjrla jYfhka Tjqkag Tjqkaf.a
mjq,aj, isk ishu idudlhkag
Tjqkag ys iudkd;au;djh ;yjqre
lsug lghq;= l< yelsh' ;Ska ;SrK
.ekSf ia;S% mqreI fomdYjfha u
iu iyNd.S;ajh" <uqkag ksis f,i
weyqlka u hkdh fuhg wod< lr.;
yel' tfiau ia;%S ixOdk yd .%dh
ix. ;=< m%cd;ka;%jd ls%hdldrl
mj;ajdf.k hdug wkqn, h hq;=h'
iEu idudlfhl=g u ;Ska ;SrKj,
yjq,aug yelsjk wdldrfhka mmd,k
yd .sKq lghq;=" ie,iq ls%hdud.
meye,s ls hkdh ksoNdjhlska

hq;=j bm;a flfrkafka o hk


j. iy;sl lr.; hq;=h' ;u fiajd
ia:dkj,;a wka ;ekaj,;a yels iEu
wjia:djl u iduQysl ;SrK .ekSf
l%ufohg ia;%Ska wkqn, h hq;=h'
jD;a;Sh i;s ls%hdldrl ms<sn|
kqfuka ia;%Ska ikakoaO h hq;= w;r"
Tjqka o jD;a;Sh i;s ;Ska ;SrK
.kakd ia:dkj, ;u iyNd.S;ajh;a"
iyfhda.h;a iy;sl lr.; hq;=h'
foaYmd,k fCIA;%fha o m%foaYSh iNd"
m<d;a iNd" md,sfka;= hk ia:rhkaj,
ck;d iyNd.S;ajh;a" jHjia:dodhl
lghq;= hkdh;a kS;shg wkqj isjk
nj iy;sl lr.; hq;=h' ue;sjrK
ld,j,;a w;a wKmk;a md,sfka;=j
iu; lr.kakd wjia:dj,;a ia;%Ska f
ms<sn`oj wjfhka miqh hq;= w;r Bg
wod< m%pdrljd iyfhda.h ,ndug;a
ia;%S ixOdk bm;a h hq;=h'

brKu fjkia lsu


fuf;la ld,hla ia;%S whs;sjdisl ms<sn|
jdohka m%Odk Odrdf jdohg .eKqkq
ldrKd fkd h' ia;%Ska uqyqK fok
yeu .egjla u ia;%Skag muKla iSud jQ
.eg f,i i,lkq ,eh' ckudOHhka
mjd Bg ksis ;ek ,nd kafka ke;'
m%cd;ka;%jdohg wod< uQ,sl ldrKd
iu ia;%S whs;sjdisl ms<sn| ldrKd;a
inkaO lsfuka fuu idlPdj m%Odk
Odrdjg f.k wd yelsfjhs' th id:l
lr .ekSf wruqKska ia;%Ska ;uka ;=<
widudkH yelshdjka jOkh lr .;
hq;= h' tfia lsfuka wmf.a iudcfh;a
rf;a brKu fjkia lsug yelsjkq
we;'

Ydka;s iodkkao
mj;kh( tia' isj.=rekdoka
2013 1 l,dmh weh

25

PdhdrEmh( l%sIdka; f*laia

ia;%Ska uqyqK fok m%pKv;ajhg tfrysj mdrg neish hq;af;a


ia;%Ska muKla u fkdf' fmd uyck;dj f fjkqfjka bm;a h hq;=
jqj o isjkafka fg,sud,d kdglhl B<`. fldgi ldYh jk ;=re n,d
iskakdla fuka < wmpdrh fyda iuQy ia;%S IKh ms<sn|j mqj;la udOH
;=,ska ldYh jk ;=re n,d isk ksiqka msilf.a Nhxldr kss~;djhhs'

ia

;%S;ajh yd m%cd;ka;%jdoh ms<sn|j


furg ck {a{dkh ;=< me,mh
we;s ixl,amhka iudc l;sldjlg
,la l< hq;= ld,h t<U we;af;a tajd
yqfolau h,amek .sh yK woyia
f,i ud olsk ksidfjka fkdj tlS
ixl,amhka uq,a lrf.k ck iudch
;=< f.dvkd f.k we;s Wm ixialD;Ska

26

weh 1 l,dmh 2013

,dxlSh ia;%shf.a ysi u; lgq Tgqkakla


m<|jd we;s nj meye,sj u oHdudk
jk neks' ud tf,i i|yka lrk
l,ays ueo fmr. rgj, ;;a;ajh yd
ii|k g furg ia;%sh oyia .=Khlska
jdikdjka; njg flfkl= ;l lrkq
we;' tkuq furg ia;%sh yd wef.a iudc
whs;Skaj, iqrlaIs;;djh ms<sn|j tfia

ixika|kd;aul j u;=mska wjOdkh


fhdud i;=gq f mgq udkisl;ajfhka
wm ck iudch uqojd .ekSug jvd;a
iqiq u ld,h fuh jk njg lsis
ielhla ke;' ta ulaksido h;a furg
kE u ia;s%hlf.ka weh ;fha
fudkh kl " fld;ekl fyda
iudc iqrlaIs;;dj u; ie,l+ l,a ys
;u ia;%S;ajh ksid wmyiq;djhg m;a
jQ wjia:djla we;af;a oehs uiqjfyd;a
tjka w;aoelSug uqyqK fkdue;s wfhla
ke;s;r nj fmkS hk ksidfjks'
iuyr fgl Tjqka f w;aoelSug uqyqK
fokakg we;af;a ;uka bf.kqu ,nk
mdif,a fyda fiajh lrk ldhd,fha
h yel' tfia;a ke;s k fmd
m%jdyk fiajhl h yel' iajlSh
mjq,a moaO;sh ;=< jqj o ia;%Ska fuf,i
wirKNdjhg m;ajk wjia:djka o r,
fkdjk nj fydka uid ne l,ays
kEu wfhl=g fmkS hkq we;' tneka
furg ia;%Ska yd wef.a iudc whs;Ska
j, iqrlaIs;;djh ie,l+ l,a ys j;auka
;;a;ajh t;r iqNodhl ke;s nj k
brdu meye,s h'
uE; ld,Skj udOH yryd jd;d jQ
ia;%Skag tfrys fkdfhl=;a wmpdr
is" iuQy ia;%S IK wdh u;=msgg
f.k tk ,oafoa furg ia;%sh uqyqK
isk wNd.H imkak ;;a;ajfha ;j;a
tla uqyqKqjrla muKs' ta ula ksido
h;a tla khl mqj;auh jkdlula
fkdue;s hehs udOH iska ;SrKh lr
w;yer oukq ,nk fyda jd;d fkdjk"
ia;%Skag isjk wlghq;=l rdYshla
o wm j;a jk iudcfhka fidhd
.kakg lsisfia;a wmyiq fkdjk neks'
jd;d jQ is fm< ms<sn|j ie,lSf
jqj o furg ck iudch ;=< bka
f.dvke`.=Kq m%jk;djh t;r hym;a
fkd jkqfha rgmqrd is jQ ia;%Ska uqyqK
fok m%pKv;ajhg tfrysj mdrg neish

ia;%shg iudkd;au;djfha
whs;Ska N=la;s ug bv
m%ia:d fkdue;s ck iudch
mshux lrkqfha wjidkfha
ia;%S-mqreI fNaohlska
f;drj ish fokdg u ;u
whs;Ska yd iqrCIs;;djh
fjkqfjka ysuka hkakg
jk jg msgdjlg jk neka
wo kfha furg ia;%sh
iqrCIs; u yryd fyg
kfha uq ck iudch u
iqrCIs; jkq we;'
hq;af;a ia;%Ska muKla u fkdf' fmd
uyck;dj f fjkqfjka bm;a h
hq;= jqj o isjkafka fg,sud,d kdglhl
B<`. fldgi ldYh jk ;=re n,d
iskakdla fuka < wmpdrh fyda
iuQy ia;%S IKh ms<sn|j mqj;la udOH
;=<ska ldYh jk ;=re n,d isk
ksiqka msilf.a Nhxlr ksy~;djhhs'
tneka isjQ tl isulaj;a yqol,dlr
ie,lSug wmg yelshdjla fkdue;af;a
tajd ck iudch u;=msgg ;a oDIHudk
jkqfha tlsfkl noaO jQ is ud,djla
f,i jk neks' ;;a;ajh jvd;a
nrm;, jkqfha idudkH ck ;h
;=< fulS is yqol,d isoa whqka
idOdrKSlrKh lrk ugug iuia;
iudch u m;a we;s ksid h'
ia;%shg tfrysj isjk fulS fkdfhl=;a
wlghq;=l j,g ;=vqfok wj;lafiare
lsug mok jkafka j oHd;aul
fjki uq,alr .kska f.dvkeS we;s
wfkal O u; nj fkdryils' furg
ixialD;sl iSud udhs Tiafia f.dvkeS
2013 1 l,dmh weh

27

we;s O ndOl fya;=fjka ksia jOk


ld, pl%fha ,sx.sl wOHdmkh wjYH u
ld,fha th ia;%S-mqreI fomdYjhg u
yye fkd,eu ksid O udkhka
Tiafia we;s ;sfnk n,mEu iqmgq
fkdf' flfia fj;;a th rg ;=<
fjku idlPdjg nka h hq;= b;d
jeo.;a ud;Dldjla jk neka f ,smsh
yryd ta ms<sn|j wjOdkh fhduq lsug
m%h;akhla fkdor'
tfy;a ia;%shg wjYH ;r ,sx.sl
ksoyila ;sh hq;=h hk ldrKdjg wm
je wjOdkhla fhduq lsu iqiq h' th
ir,j u w:l:kh l<fyd;a ,dnd,
fha miqjk oekq f;are fkdue;s
oehla fkdjk kEu ia;%shlg ;uka
leu;s wdldrhlg iajlSh ,sx.sl ksoyi
N=la;s ug bv m%ia:d ;sh hq;=h'
wjOdrKh l< hq;= tlu lreK jkqfha
th lsis fgl wkH n,mEula u;
;SrKh l< hq;= fkd uhs' fuys wkH
n,mEula f,i ud woyia lrkqfha yqfola
u msgia;rhka iska ia;%Skag is lrk
n,mE muKla fkdf' iajlSh iajd
mqreIhdg mjd ,sx.sluh fyda fjk;a
lsis lreKla u; wehg n,mE lsug
yelshdjla fkdue;s nj fulS ksoyi
hkafkka w:l:kh lrkakg W;aidy
lr'
furg ia;%sh ms<sn| fuf,i lreKq
ldrKd iDKd;aul foig foda,kh
fjoa ta w;ka Wvq. n,d .sh tla
iqfYaIs isula flfrys wjOdkh fhduq
fkdl<fyd;a th fuys wka;.;hg
wvqmdvqjla jkq ksiel h' ta wka lsisjla
fkdj miq.sh ld,fha Woa.; jQ
wlrKh yd jHjia:dodhlh w;r
>gkhhs' fuys ta yd neKq kS;suh
lreKq yd wfkl=;a ndysr idOl
fkdi,ld ye l,ays ck iudch ;=<
h ldrKhla Wfoid jQ Okd;aul
28

weh 1 l,dmh 2013

fhduqjla o ms<sis| .;a nj iuia;


isoaoduh u fydka Yaf,aIKh lrk
wfhl=g fmkS hkq we;' tlS fhduqj jQfha
foaYmd,k u;su;dka;r j,ska neyerj
nyq;rhla jQ idudkH ck;dj tu isu
furg ia;%sh;a wehg tfrysj keS isk
ish n,f.;a tlsfkld yd .efgk
igkla f,i wre;a .ekaug m%sh lsu;a
igfka ch.%yKh ia;%shla i;=h hq;=
njg h is;ska fyda n,dfmdfrd;a;=
u;a h' w.% ksYaphldrjhf.a isu
flf,i wjika jqj o bka furg ck
ka;kh ;=< o,ajk ,o l=vd .sks
mq,s=j furg ia;%sh yd wef.a iudc
whs;Skaj, iqrCIs;;djfhys,d jeo.;a
ikaia:dkhla jkq we;'
tfy;a furg ia;%sh yd wef.a whs;Ska
ms<sn|j y~la ke.sh hq;= ld,h fuh
fkdjk nj k brd u m%ldY l< hq;=
h' ta tf,i y~la ke.sh hq;= ld,h
f. f.dia o iEfyk l,la .;
;sfnk ksidfjks' f t<U ;sfnkafka
ish fokd talrdYSj l%shd;aul h hq;=
ld,hhs' tfy;a ta zwehZ fjkqfjka ke.S
isk njg jk wdl,amhlska fkdj
wm fjkqfjka wm keS isk nj is;a
ys fydjd .ksks' wjidkfha i|yka
l< hq;= tla lreKla we;' ia;%shg
iudkd;au;djfha whs;Ska N=la;s ug
bv m%ia:d fkdue;s ck iudch mshux
lrkqfha wjidkfha ia;%S-mqreI fNaohlska
f;drj ish fokdg u ;u whs;Ska yd
iqrCIs;;djh fjkqfjka ysuka hkakg
jk jg msgdjl h' wo kfha furg
ia;%sh iqrCIs; u yryd fyg kfha uq
ck iudch u iqrCIs; jkq we;' tlS
l;jHh i|yd Wrug f wduka;%Kh
jkdys rfgys ksy~ nyq;rhghs'

v,s' ikao ,xck


H3 Foundation - Hearts and Hands of Humanity

u<. hk
m%cd;ka;%jdofha

ia;%S f.dre
w. ksiqre YsrdKs iy
.Dy fiald idkd

hqla;sh kid oukakd


;u is;es f,i"
kdYhg m;a f
uy ihqf r< ;=<
ief
l=Kdgq y~ ;=<
Tyqf.a lg y~ je<f,a
Tyqf.a wuKlj,g
fohka mjd yskefya

ksid f,aP;ajfha isg YsIag;ajhg


m;a lrka" nqoau;a ksiqkaf.a
ksYaphlska hqla;sh bgq lrk ksia
kS;sfha wdrNh lshd mdk kdgH
ksudKhla jk .S%l kdgHlre
Bials,iaf.a bhqukhsia kdgHfha
we;Skd foj y~d lshkafka tfia h'
hqla;sfha fojk jQ we;Skd foj ,jd
Bials,ia tu m%:u kvqj fufyhjkafka
meKs,s mdYajh jQ ia;S%ka lKavdhula
fjkqfjks' ia;S% lKavdhu ^;shka& b,a,d
iskafka ;udf.a u uj uerE mq;%hd
urKhg m;a l< hq;= njh' kdgHfha h
fm< wre;ska wj;lafiarejg" fkdl;d
yeug my;a fldg ie,lSug ,la
fldg ;snQ ia;S%;ajh m%Yak lsula isjk
w;r" meKs,sldr ;shkag f.!rjKSh

;;a;ajhla ,nd ug we;Skd lghq;=


lrhs' weig weila" ysig ysila" mKg
mKla .ekSf f,aP;ajfha isg ksid
YsIag lrk ksia kS;sh wdrN jQfha
ljod fld;ekl jqj" th my;a fldg
ie,lSug ,lajQ ia;S%;ajhg idOdrK;ajh
Wodlr .ekSu wrNhd ls%hd;aul jqj o"
fkdjQj o wmf.a fuu mQldj f YS%
,xldf ia;S%ka fofofkl= i|yd kS;sh
wjNd;df fho jQ wdldrh;a" ta yryd
fohka flfia fj;;a m%cd;ka;%jdoh
w.hk f,dalh bfha YS% ,xldf
m%cd;ka;%jdoh ydiHhg ,la jQ wdldrh;a
uid ne,Sug h'
YS% ,xldf mqrjeishka fjkqfjka
m%cd;ka;%jdoh iq/lSug ne isk
m%cd;ka;%jdofha ksfhda;hka jk
foaYmd,k{hka" Tjqka hgf;a ls%hd;aul
jk rdcH wdh;k yd rdcH m%;sm;a;sj,
wufkda{lj,g jka f.jQ tla ia;s%hla
jQfha idkd k*Sla h' weh YS% ,dxlsl
iudcfha my< u ia:rfha mjq,l nv
h; rlskakg tlai;a wrds t
rdcHfha ^fi! wrdfha& .Dy fiajhg
megjQ nd, jhialdhl nj f,dalh u
k f.k ;snqKs'
2013 1 l,dmh weh

29

;ud fiajh l< ksjfia udi y;rl


orejl=f.a urKh inkaOfhka fi!
rch weh w;awvx.=jg .kakd g;a
jhi 17l nd, jhialdhls' nd,
jhialdh rka msg lr fufyldr
fiajhg fhdod we;af;a YS% ,xldf
mj;sk kS;shg jxpd lrks' f jxpdf
fydr tackaislrejka muKla fkdj
ta yd neKq rdcH wdh;k ish,a, yd
tajdfha m%;sm;a;s o yjq,alrejka we;'
<ud whs;sjdisl m%{ma;sh ls%hd;aul
lrk rgla jYfhka uq uy;a j.lSu
mejfrkafka rgg h'
;;a;ajh tfia ;sh udi y;rl
<orejl= n,d .kakg is fuka idkdg
Ihd kS;sh hgf;a urK o~qju meku
.ek YS% ,xldj ls%hd lf<a ish wej;
frd .ekSf ;ekl isg njg fpdaokd
t,a, h'

,xldf fuf;la b;sydifha


w. ksiqre ;k;=rg m;a
W.;a u ;eke;a;sh jQ YsrdKs
nKavdrkdhl m<jd ykakg
nd, fnd<| l=uka;%Khla
id:llr .;af;a weh bfha
;l lrkakg lsisfia;a
kqiqiq" wehf.a oCI;djhg yd
W.;alug w,.= ;nkakgj;a
fkdyels mqoa.,hka yryd h'
30

weh 1 l,dmh 2013

ls ysr h .sh orejd fjkqfjka


mKg mKla u b,a,d is fufyldr
idkdf.a iajdhdf.ka idOdrK
;SrKhla ,nd .ekSug YS% ,xld rcfha
lsis ks,Odfhla lghq;= fkdl<
njg fpdaokd t,a, h' YS% ,xldf
ckdm;sjrhd fi! rcqf.ka b,a,d
is ksid idkdg ksoyi ,efhehs
;dkdm;s ldhd, ks,Odka m%ldY lr
;snqK o" fi! rcfha rcq jQ w,a,d ka
w,a wiaf.a ksis wjOdkh ta i|yd
fhduq lrug lsisfjla lghq;= fkdl<
nj f,dalhg u mila h' tmuKla
fkdj idkd k*Slaf.a urK o~qju
wNshdpkdlrKhg bm;a jQ g fyda
ta fjkqfjka kS;s{ .dia;= fyda NdId
mj;lfhla fyda ,nd ug ;rj;a
YS% ,xldjg tu hf.a ;h jeo.;a
jQfha ke;' fvd, 40000la jQ kS;s{
.dia;= f.jd we;af;a wdishdkq udkj
ysl fldiu iska nj jd;d h'
2005 cQks ui w;awvx.=jg .;a
idkdg trg ojdoa wlrKfhka
urK o~qju kshu jQfha 2007 cQks
16 od h' 2010 Tlaf;dan udifha
wNshdpkdlrKfhka o ysi .id f
urK o~qju tf,i u iar jQ w;r nd,
jhialdhl urd f fpdaokdfjka
fokakg fi! rch o l,a urd ;sK'
ta w;r wfma rf n,Odka lf<a f
rgg foaY ksuh Wmhd fok wxl
tfla Y%u yuqodf tla .eyekshlf.a
j;a f whs;sh fjkqfjka hula lrk
uqjdfjka lsisjla fkdlr isu h' idkd
urK o~qju wf;a ;shdf.k isr.;j
isoa rf ckdm;sjrhd 2012 wh jeh
l;dj lrka mqk mqkd ia;r lf<a 2012
jif ueo fmr.ska ,nd .;a fvd,
,shk 6l foaY wodhu 2014 fvd,
,shk 10 olajd jOkh lsug lghq;=
lrk njhs'

flfia jqj;a lreKq is we;s


wdldrhg" YS% ,xldjg wjYH jQfha ;u
m%cd;ka;%jdofha ksrej; jid .kakg
idkdf.a fn,a, h' fi!hg wjYH
jQfha;a ;uka o mdYajlrejl= njg m;ajQ
m%cd;ka;% frda ls%hdf mfoh"
wka; wirKhka fjkqfjka u ls%hd;aul
jk Ihd kS;sfha n,fhka wjika lsug
idkdf.a fn,a, h' m%cd;ka;%jdofha
uqka u,alv f,i ;uka u jr k.d
.kakd" YS% ,xld md,sfka;=f foaY
lghq;= wud;H ,dka fmfrd uy;d
idkd blaukska u ksoyia fhehs
mdrnEf wehf.a fn,a, lmd meh
folla o .; ;sh h' tk 2013
ckjd 9 jeksod 11'40 g muK idkdf.a
ysi lf|ka fjka lrkq ,enQ w;r
weue;sjrhd idkdf.a ksoyi .ek l;d
lf<a tk 1'40g muK nj hka;j;a
m%cd;ka;%jdoh ms<s.;a fndfyda udOH
jd;d lf<a h'

kS;sfha msis h oyr


;ukg is;es m
ls<s fkdlrkq uek
/l .kak f wlrKh
rlS th tg Tn
w;a;fkdau;sl n,fhka
jy,aNdjfhka'

fi! rch o <ud whs;sjdisl


m%{ma;shg w;aika ;nd we;s rgls' ^1996&
;ud fufyldrl f.k we;af;a nd,
jhialdhlf.ka u ta rgg o n,mdk
m%Yakhls' fi! kS;sh wkqj ujla ;u
orejdg jir folla u ls h hq;=
nj lshef' tfia ;sh tu ksjfia
iajd j udi y;rla jhi orejdg
ls fmdjkakg yd /ln,d .kakg
nd, jhialdhl fhdojd we;' kS;sh
bfha jerlrejka jk Tjqka wdrCId
jQfha idkd" w; orejl=f.a f., ld
urd uQ kS ure .eyekshla lrks'
fkdtfiak" rchg inkaO Wiia
ks,Odhl= nj lshk orejdf.a mshdf.a
inkaO;d yryd ;ukaf.a mdYajfha
wvqmdvq jid .kakg kS;sh wjNd;df
fhdojks' idOdrK kvq ;Skajla ,nd
.ekSug wehg we;s m%cd;ka;%jd whs;sh
fjkqfjka wjYH kS;suh wdOdrhlaj;a
wehg ys jQfha ke;'

ksia kS;sfha m%:u cQh i|yd


we;ekaifha nqoau;=kag wdrdOkd lrk
we;Skd foj bhqukhsia kdgHfha
mqrjeishkag tfia lshkakS h' ta kS;sh
j;udk YS% ,xldf fld;r m;%j
Nd;df fhfoa o" tuska mqrjeishd
w;a;fkdau;sl n,fhka uqojd .kS o
keoao hkak fjku lreKls' tfy;a
mqrjeishdg m%cd;ka;%jdoh b,a,d bm;a
h yels wjika yd by< u wdh;kh
wlrKh f' m%cd;ka;%jdofha uqr.,
jQ tu wlrK moaO;sfha iajdk;ajhg
nrm;,u ;ckh t,a, lrka
m%cd;ka;% frda ls%hdoduhla rch
iskau fufyhjk ,oafoa ;j;a ia;s%hla
f.dre lr .ksks' m%cd;ka;%jdoh
w.hk f,dalhu YS% ,xldf tu
ks,; m%cd;ka;%jdoh .ek lmd
fjoa YS% ,xld rchg ,ecd is;=fka
ke;' lsis kS;shla" m%cd;ka;%jd
ls%hdoduhla fkdj rchg wjYH jQfha
;ukg wjHY m ls%hd fkdl<
wlrK m%Odkshdf.ka m<sf.k mkakd
oud iqjp lSlre flfkl= m;alr .ekSug
h' ta i|yd rch ish mdmS isysk ysre
t<sfha u r lajQfha h' wkd.;
YS% ,dxlsl mqrjeishdg m%cd;ka;%jdofha
wjika Yajdih o wys lf<a h'
kS;shla" ix>hla ke;s mqrjrh
w;a;fkdau;sl md,lhkaf.a fl<s
u~,la h yels kqre wkd.; wr
ms<sn| i,l=K ;enqf h'
2013 1 l,dmh weh

31

tu w;sYh fokSh m%cd;ka;% frda


ls%hdf f.drla jQfha tfia fufia
flfkl= fkdf' wlrK fCIa;%fha
flfkl=g hEug yels by<u ;k;=rg
m;a jQ ia;s%hls' weh w. ksiqre" wdpdh
YsrdKs CIKsld nKavdrkdhlhs'
iuia; m%cd;ka;%jdoh wk;=f uQ
fuu ls%hdj,sfha w. ksiqre YsrdKs
nKavdrkdhl uy;ahg" mqoa.,hl=
jYfhka ;udf.a ish m%cd;ka;%jd
whs;sjdisl wyslr .kakg is h'
wehg tfrysj f.k wd
fodaIdNsfhda.fha fhdod .kakd ,o
iuia; mCIK ls%hdoduh u m%cd;ka;%
frda njg foaYSh fukau cd;Hka;r
nqoau;=ka o lreKq olajd ;sKs'
wfkla w;ska wehf.a ia;S%;ajh Nd;d
lrka" tu m%cd;ka;% frda mCIK
uKav,j,g jqj uqyqK fokakg wmyiq
jk Wiq iq weh fj; t,a, l< nj
o wkdjrKh h' idOdrK yd ksoyia
mCIKhlg uqyqK lreKq bm;a
lrkakg wmyiq jk wdldrhg b;d nd,
,sx.sl Wiq iqj,ska yd wj{d iy.;
l;dj,ska weh wmyiq;djg m;a lrk
,oafoa ys;d-u;d u weh mCIKj,ska
bj;a fldg wehg tfrys m%cd;ka;%
frda ls%hdoduh myiq lr .kakg h'
Tjqkaf.a Wml%u id:l h' whqla;shg
yd widOdrKhg tfrysj mCIK
uKav,fhka bj;a jQ w. ksiqrejh
fkdue;sj" weh bj;a lsf ls%hdoduh
iajNdl hqla;sfha uQ,Ou W,a,x>Kh
lrka is h' ta i|yd ia;s%hlg uqyqK
ug wmyiq jdpd, mqoa.,hka weh fj;
uqK .eiah hq;=h' hqla;shla kS;shla
;snqfKak weh m%Odkshd jQ wlrKfha
kvq ;snQ foaYmd,k{hska wehf.ka m%Yak
lrkakg m;a fkd lrk njg fldf;la
lreKq wkdjrKh l< o M,la jQfha
ke;' ,xldf fuf;la b;sydifha w.
32

weh 1 l,dmh 2013

ksiqre ;k;=rg m;a W.;a u ;eke;a;sh


jQ YsrdKs nKavdrkdhl m<jd ykakg
nd, fnd<| l=uka;%Khla id:llr
.;af;a weh bfha ;l lrkakg
lsisfia;a kqiqiq" wehf.a oCI;djhg yd
W.;alug w,.= ;nkakgj;a fkdyels
mqoa.,hka yryd h'
ms<s.;a foaYSh yd cd;Hka;r oaj;=ka"
kS;sfka" nqoau;=ka" jD;a;slhka"
wd.l kdhlhska" kS;sf ixOdk"
foaYmd,k ixOdk" fmd rdcH uKav,h
wd Yd, msila fodaIdNsfhda.h
kj;d ouk f,i n, l<;a th
fkdi,ld yereKs' wehg tfrysj f.k
wd fodaIdNsfhda.h m%cd;ka;% frda
h' th yq m<s.ekSf wruqfKka
u" ke;sk rchg wjYH m ;Ska
fkdf jro ksid u f.k tkakla
nj f,dalhg u meye,s h' ke.=u
mk; inkaOfhka fYa%IaGdlrK
ka ;Skaj" fufia rcfha ffjrhg
weh b,lal ug fya;= h' iuDoa
wldh hgf;a jQ remsh,a wiQ fldahla
.Kldm;sf.a wCIKhg;a hg;a
fkdfldg ;ks weue;sjrhl=f.a Ndrhlg
m;au m<d;a iNd n,hg mgyeks neka
ta .ek cku; pdrKhla wjYH njg
;Ska lsu tys is h' Bg fmr rchg
jdisodhl ;Ska weh iska we;;a
fuu ;Skaj rchg wjYH wdldrhgu
kafkak m%cd;ka;%jdoh uqukskau
flf<id oukafka m%cd;ka;%jdoh
wdrCId lsug ;sfnk wlrKh iska
h' tfia fkdfldg m%cd;ka;%jdoh
/l.ekSu fjkqfjka ka tu ;Skaj rch
fldamhg m;a lrkakla h' tfyhska
rchg hka;j;a wjdishla fkdlr"
wjYH m u ;Ska ,nd .; yels w.
ksiqrejrhl=$jhl m;a lr .ekSf
ls%hdj,sh jydu werf l=uka;%Kh
mgka .eksK'

weh j;al m%ldY fkdl< nj wehg


tfrys fodaIdNsfhda.fha tla fpdaokdjls'
iehdg reoaOj ufyaia;%d;a wlrKfha
kvqjla ;sh " thg n,mE l<yels
;k;=rl weh isu fodaIdNsfhda.
lrejkag Tmamqlr .;yels jQ tl u
fpdaokdjhs' wef.a iehd rch iska
;k;=rlg m;a lrk ,oafoa weh w.
ksiqre f,i ish wehf.ka rchg
wjYH lghq;= lrjd .ekSug jrodkhla
jYfhka u fjk u lreKls' iehdg
kvqjla ;sh weh w. ksiqre ;k;=f
isu wehj kqiqiq lsug fya;=jla l<
rch" weh bj;a fldg" m;a l< w.
ksiqrejrhdf.a |g fkdj Tyqg u
kvq we;s flfkls' mqj;am;a jd;djkag
wkqj kj w. ksiqre f,i m;a lrk
,o fudydka mSiag u reoaO kvqjla
fYa%IaGdlrKfha Nd. fjka ;su yd
YsrdKs nKavdrkdhlf.a iehdg reoaOj
kvqjla ;su hk ldrKd fofla jvd
m%cd;ka;% frda ls%hdj l=ulahs f;are
.ekSug ;re mfya m%cd;ka;%jdoh .ek
u kqj;a ug wjYH ke;' ^tia'iS't*a'
wd536$2010- f.=jg wh h hq;= n
uqo,a jxpd lsula yd wod< kvqjls' Wmqgd
.ekSu rdjh mqj;am;sks'& tys kkau
i|yka m%Odk j.W;a;rlrejl= jkafka
fudydka msia h'
iehdf.a kvqjla ksid YsrdKs
nKavdrkdhl w. ksiqre Oqrfha isu
kqiqiq k fudydka mSia ieneka
u tu ;k;=rg kqiqiq jk ;j;a
lreKq fCIa;%h mqrd l;sldjg ,la
h' tfy;a" wdKavqj fjkqfjka m%Yia;s
.hkakg iQodk flfkl= nj fudkjg
fmkajd isu ;r fjk;a iqiqlula
wdKavqjg wod< jQfha ke;' ck;djg
wys;lr" m%cd;ka;% frda wdKavqf
kEu ldrKhla inkaOfhka ;Ska
,nd h yels mqoa.,hl= ;r fjk;a

wlrKfha iajdk;ajh"
m%cd;ka;%jdofha uqr.,
Yla;su;a u
w;a;fkdau;sl wdKavqjl
wjYH;dj fkdf'

iqiqlula wjYH jQfha ke;' wlrKfha


iajdk;ajh" m%cd;ka;%jdofha uqr.,
Yla;su;a u w;a;fkdau;sl wdKavqjl
wjYH;dj fkdf' w;a;fkdau;sl n,h
/l.ekSu i|yd rf m%cd;ka;%jdoh
iqKq iqKq lsu ldrKhla fkdf' ta
i|yd ia;s%hlf.a fyda fjd mqreIhl=f.a
fyda fjd m%cd;ka;%jdoh f,dalh n,d
ish wuq wuqf W,a,x>Kh lsu ta
rgg ,ecdjg lreKla fkdf' tjeks
ksrej;a ls%hd .ek ,ecdj we;s jkafka
m%cd;ka;%jdoh w.hkakkag muKs'
;udg tfrysj fodaIdNsfhda.hla f.k
tkakg iQodk nj k k" ;k;=re
/l.kakg iudj .ekSu i|yd okska
fkdjegqKq Yla;su;a .eyeKshl jQ YsrdKs
nKavdrkdhl wlrKfha tu by<
u ;ekg m;a jQ m%:u .eyeksh o jQjd
h' W.;a u ;eke;a;d nj o m%ldYhg
m;a h' tfyhska weh fodaIdNsfhda.hg
uqyqK fokakg t;r jQjd h' tfy;a
2013 1 l,dmh weh

33

wdKavqjg wjYH jQfha Wml%uYS,Sj


weh mCIKj,ska wE;alr fndre
fodaIdNsfhda.h uska weh bj;a lrjd
.ekSug h' mCIK uKav,fhka msgq
1000lska iuka; ,sms 300la miqod
mCIKhg k we;af;a tajd lshug
idOdrK ld,hla b,a,d ish th ,nd
fkdfoks' weh fjkqfjka idCIs bm;a
lsug b,a,d ish idCIsj,g bv
ke;s nj mejiQ mCIlhska" weh bj;a
jQ miq fodaIdNsfhda.lrejkag mCI idCIs
le|jd ;sK' weh tu jxpdld mCIK
uKav,fhka ^l;d kdhljrhd iska m;a
l< md,sfka;= f;a ldrl iNdj&
m<jd yeu i|yd wjidk Wml%uh
jQfha wehf.a ia;S%;ajh yd ,sx.sl;ajh
Wiq iqj,g ,la lsuhs' ia;S%;ajfha
.re;ajh i,ld th fkdbjid weh
mCIK uKav,fhka bj;a u Tjqkg
ksoyila h' weh iu ;ldkql+," ksis
mCIKhla lf<ak Tjqkag weh bfha
lfodameKshka jkakg is jkq we;'

weh lghq;= lsu ldf.a;a m%idohg


,la h' b;du mK; wdldrfhka
lghq;= l< weh inkaO f;dr;=re
jd;d u je<elaug rch fkdfhl=;a
ndOd ls lrk ,oafoa wehg tfrysj
Woaf>daIK lrkakg wdrCIdj imhk
w;f h' ia;s%hl jYfhka mqrjeishka
i|yd m%cd;ka;%jdoh bgq lsug uq,a
jk wrKfha m%Odkshd jQ w. ksiqre
mohg m;a " w;a;fkdau;sl foaYmd,k
n,h bfha fldkao fkdkud"
YS% ,xldf m%cd;ka;%jdoh inkaO
l;sldf flakaSh p;hla f,i wdpdh
YsrdKs nKavdrkdhl f,da m%lg jQfha"
wehf.a m%cd;ka;S%h whs;sjdisl wuq
wuqf W,a,x>Kh jQ wdldrh o f,djg
m%oYkh fjoa h' tfukau m%cd;ka;%Sh
whs;sjdisl W,a,x>Kh lsf
fld;r m%n, p;hla jqj o" w.;s.dka
ia;S%;ajh wdhqOhla lr .kakd wdldrh o
f,djg fmkakd foks'

kS;s m%cdj nrm;, wr.,hla l< o


weh bj;a l< hq;= njg .;a talmdYal wlrKfha iajdk;ajh fjkqfjka
yd rf knqj wdrCId lr .ekSu
;SrKhg md,sfka;=f leue;a;
fjkqfjka" tu m%cd;ka;% frda ls%hdj
uik nj m%ldY l< o Pkao uik
,oafoa fodaIdNsfhda. mCIKh lsu i|yd k;r lrkakg wdKavqj iQodk jQfha
ke;' f,dalh fld;r lreKq lajqj
f;a ldrl iNdj m;a lsug nj o
o wdKavqjg ;u n,h i mK; rdcH
udOH jd;d lrk ,' l;d kdhljrhd
;dka;s%l .kqfokqjla lsug wjYH
2012 foien 6 jeksod f;a ldrl
jQfha ke;' wk;=r nrm;, jkafka
iNdj m;a lr ;snQ nj o jd;d h'
tu m%cd;ka;% frda w;a;fkdau;sl
tu m;a l< f;a ldrl iNdj .ek
ls%hdfjka miq weh jeks W.;a" ksNS;
ckjd 11 ^2013& Pkao uiSula lr tu
.eyekshla rE ;k;=rlg tjeks
m%;sM, m%ldY lrka w. ksiqrejh
iajdk;ajhla m%lg fkdl< mqoa.,hl=
bj;a lsf leue;a; njg th m;a lr
f.k" weh bj;a lsu kS;Hdkql+, fkdjQ m;a lsu ;=< h' iajdk wlrKhlg
h jkafka Iag md,lhka njg
imQKfhka u jxpdld ls%hdoduhla
lshukla we;' ta nj f;are .kakd
h' wehf.a bj;a lsu iajNdl hqla;s
ffOhjka; .eyekqka yd ksiqkaf.a
Ouhg wh;a fkdjqK o" kS;Hdkql+,
oE;ska udkj ixy;sfha ksoyfia
bj;a lsula fkdjqK o" weh ;u ks,
fudfyd; ksudKh jkq we;'
ksjfika jydu bj;a ug lghq;= lsu
th bf is jkafka ke;'
ksid .egqula we;s u j<lajd .kakg
34

weh 1 l,dmh 2013

;=rka jqjfyd;a h
hym;la ke;s f lsisg
mdmshd is is foa lrd
wmf.a ne,au ke;ak
;=P fldg i,ld kS;sh'
urd oud gq gq ok
kS;shla ix.hla ke;s mqrjrh
Tjqkaf.a fl<s u f'

m%cd;ka;%jdoh wys jQ f ia;%Skaf.a


kdufhka" m%cd;ka;%jdoh wk;=rg ,la
we;s f rf kdufhka" kS;sfha fojk
jQ we;Skd fuka mqrjeishka ish fokdg
tlaj y~ k.kakg ld,h t<U we;'
kS;shla ix.hla ke;s foaYh n,hg lEor
mldrhkaf.a fl<s ula fuka j<lajd
.ekSug tlaj y~ k.kakg ld,h t<U
we;'

iS;d rxckS

http://www.bazaardesigns.com/6495-fighting-for-democracy/

by;ska wm ia;r l< ia;S%ka fofokd


Ihfhys m%cd;ka;%jdoh ls%hd;aul
jQ wdldrh yd ta yryd rgg fmkajd
ka m%cd;ka;%jdoh ye,a f wk;=r
ck;djg h ug fya;= folla muKs'
ck;dj f isjk foa .ek h h
hq;=h' h ug fkdokafkak rg
kdY jk ;=re Tfya n,d f.k isu
m%cd;ka;%jdoh hehs jrojd jgyd .kq
we;' ksoyi hehs jrojd jgyd .kq we;'
ck;djf.a reoaO u w;a;fkdau;sl
md,lhkag k ;%ia;jdoh ysi tiuls'
reoaO u; orkakka uev meje;aug
;%ia;jd f,an,h .id md.d ug yels
wpdrj;a foaYdNsudkhla iy wd.l
wka;jdohla ;yjqre lsug md,lhka
Wv f. fokafka tfyhsks' tfy;a
ck;dj h h hq;=u h' hg tfrysj
ls%hd;aul fuka m%cd;ka;%jdoh ;yjqre
lr .ekSug odhl h yelsh'

2013 1 l,dmh weh

35

http://susiesbigadventure.blogspot.com/ 2010/09/
voice-behind-veil.html

YS% ,xldf uqia,s


frda jHdmdrh
ia;%Skag n, mE wkaou

Y%S

,xldf uqia,s m%cdjg tfrysj


ls%hd;auljk wka;jd jHdmdrj,
jvd wdlYkSh wjh jQfha
miq.sh isxy, yd fou< w;a wjqre
iuhhs' kj jir i|yd we me<
, .kakd nyq;r isxy, m%cdj
yd uqia,s jHdmdlhkaf.a frms<s
fj<oie,a b,lal lrf.k ,dxlSh
uqia,s frda jHdmdr idriqndjg
ls%hd;aul h' uqia,s fydag,a yd
fr lv ms<sn| .,a mef,k f.,a
weo nEu yd wi;H lgl;d me;sru
Tjqkaf.a wdrNl m%pdrK udOH h'
thska fkdkej;=Kq Tjqka uqia,s fj<|
wdh;k fj; msh kk ck;djg kskaod
mNj lsug;a" l=Kq ;a;r .ikjd
lshd h jeoau jeks b;d my;a wkaof
m%pKav ls%hdj,g;a fm< ;snqKs' uqia,s
fj<|ie,a j,ska NdKav , f.k
mefKk ia;%Skaf.a fiahd rE fydr
ryfia PdhdrEm .;lr kska; jels
iu Face Book jeks ckms%h iudc cd,
yd fjk;a ;=re cd, Tiafia m%pdrhlr
;snqKs' wfma .j, merKs;u yd wYsIag
m%pdrK udOHhhla jYfhka i,lk
36

weh 1 l,dmh 2013

le<E m;a;r kk udOH m%Njhka


f,i ykajk Internet yd Web wv
Tiafia o ls%hd;aul njg f is
j,ska ;jrg;a ;yjqre h' tfukau
idm%odhsl uqia,s wefuka ieriqKq
ia;%Skag o ysyer t,a, ;snqK nj
ckudOH uska jd;dlr ;snqKs' fuu
is j,ska meye,s jkafka YS% ,xldf
uqia,s frda jHdmdrj, ls%hd l,dmh
ksid cd;s yd wd. fNaohlska f;drj
jvd whym;a n,mE t,a, jQfha iuia;
mrmqrg njhs'
W;aij iufha idmamq ijdj, fhkq
ia;%Skaj wka;jd ixOdk iska
wmyiq;djhg m;a lrk wkaof
jevigyka ls%hd;aul lr ;snqKs' ;uka
leue;s kEu lvhlska NdKav ,
.ekSug m%cd;ka;%jd ksoyi rf
;snqK;a" miq.sh W;aij iufha th
l%shd;aul jQf ke;' cd;s yd wd.
fNaohla fkdue;s wdKavqjla iska rg
md,kh lrk nj lshd ish o wka;jd
ixOdk j,g tfrysj wdKavqj lg
wefha ke;'

fuf,djg ysjk ishu


ia;%Ska yd mqreIhka Wm;ska
u h lsis rglg" cd;shlg"
wd.ulg yd NdIdjlg
wod<j W;am;a;sh ,nk nj
wm ljqre;a fydka okakd
i;Hhls' fuu Wm;ska u ,nk
wod<;ajh" bfu ,efnk
fohla i" tlska tl f;dard
n,d tllg jvd wfkl
fyd|hs hkqfjka ;SrKhlr
fm!oa.,sl leue;a; wkqj
Wreulr .kakd fohla
fkdf' fm!oa.,sl leue;a;
wkqj rg" cd;sh yd wd.
je<|.;a mqoa.,hka f,dj
iskafka b;d iaj,am fofkls'
kuq;a wka;jdka yeisfrkafka
ishu ksiqka mqoa.,sl
ukdmh m cd;s" wd. yd
rgj,a f;dardf.k fuf,djg
ys we;s nj is;d f.k
u lK.dgqjg lreKls'
;ukaf.a rg" cd;sh yd wd.ug
ienEjg u wdorh lrk
;eke;a;d wfkldf.a rg" cd;s
yd wd.ug o .re lrhs' foaY
ysff;YS yd cd;s ysff;YSNdjh
wfkldf.a foaYhg" cd;shg"
wd.ug tfrys ula fkdh
hq;=h' cd;shg fyda wd.ug
fkdj iuia; f,dalhg
ffu;S% lrkakg wm mqre
mqyqKq h hq;= ld,h t<U
;sf' fYaIfhka u .eyekq
orejka yd ia;%Ska wmyiq;djhg
m;alrk yd Tjqkag ks.rejk
wdldrfha ls%hdl,dm j,ska
iuia; iudchu je<lsh
hq;=h'

iuka;s we,md;

iS.s <|lf.a
wfula
uf.a mefrka fl,a,g
jdi,g hkakg jqKd
wfka tAlsf.a lel= we-l|
yeu fj,dfju isysjqKd
ud,s.dfjka wfma f.me,g
;E.sfnda.;a is jqKd
isys,a c, fl,s-yq,a i ms<s
jg ys nj ie,jqKd
uyd iS.s .f,a uqkl
Wf rej is;a; jqKd
th n,kaku fydfrka yjil
ud;a t;kg f.dvjqKd
lr~qjla jf.a Wf Wvqlh
wfkla Wka ueo ,siqkd
uf.a yqiaula .e fjkake;s
f l ., fy,jqKd
mmqj l l fuf<la fjkfldg
tkak fjhs ux okakjd
Wf ,s iqj| ;ejreKq
mer ;du;a ;sfhkjd
kq;a iS.s isxyhd
lg werka bkakj fmakjd
tA bifjka toa ux
fmd fl,a, yxd .kakjd'

uyskao m%idoa
uqyqKqfmdf;ka (Facebook) Wmqgd.kakd ,'

2013 1 l,dmh weh

37

d
;
u
a
;
d
k
d
u

ms m%cd;ka;%jdoh wfma ysia uqfka


;ndf.k .uka lruq' f Bkshd
m%cd;ka;%jdoh je ;r.h kue;s
orejd wfma ukqiai whs;sjdislj,g
l=ula o lrkafka '''''@ tl w;lska"
tl fldgilf.ka Wrd .kakd
whs;sjdisl" ;j;a fldgilg ys; mqrd
m%odkh lrhs' wms n,d ysuq'
ienEjg u taldm;sjdohg jvd
f Bkshd m%cd;ka;%jdoh lu h'
taldm;shd ish reoaOjdkaf.a
T f. l=vq lrk g f Bkshd
m%cd;ka;%jdoh ;r.h jod yod
pKavlr ksfid,aufka ie ishs'
reoaOjdl mdkakg lsisfjl=g
t<smsg o,kakg bv fkd lug
38

weh 1 l,dmh 2013

f,dalh hqKqhs
kjish mkia .Kkaj,
urodfka" fnd/,af,a"
nn,msfha nia
kej;= wi, / is"
lh , lr j;a jQ
ia;S%ka ka yshs'
ka fuh ludka;hls'
is,a rlshs' wjidkhg <djkakg
fmru T f. l=vq fkd lr mj;sk
m%cd;ka;%jdoh" ksia ixydrfh ys
miq;e,a," lror" l fukau l<lsu
o b;=re lr ;nhs'
l=uk ysjla o@

http://icrae2013.unishk.edu.al/topics.html

a
h
jf

m%cd;ka;%jdoh ieuflkdgu ;u
leue;a;g wkqj wOHdmkhla ,nkakg
mQK ksoyi m;Hd.lr ;sf' iaj
leue;a;g wkqj rCIdjlalr j;a f
whs;sh" oE;ska u mskud ;sf' wNsu;
m mria:djla lr .ekSug o ksoyi
;sf' kEu ;ekl" .ul j;aug"
kEu wd.ula weoySug ksoyi ;sf'
tfy;a W;= hehs lshd .kakd f
m%cd;ka;%jdoh" wo ojfia ukqIHhdg
ish ksoyi mQK f,i N=la;s ug
yels f,i uqrldj,a o oud we;'
fmd,Sish o" kS;sh o iSrefjka is''''''''''
iqr;,a n megjd f.a we mqrd ish
is;=,s wes,s ;=vq jjka uelalka
wyq,kakd" n megjdf.a f,a Wrd
jQ uelalka .,jd u oud fmdlr
fmdf<dj u; f,a me,a, we;s lrhs'
uelald jQ f,a fmdf<dj u; r;=
mdgg iafjhs' uelalka uerE ;eke;a;d
iqr;,a n megjd flfrys ohd
lreKdfjka" Wf.a j;af whs;sh
i|yd uelalka fmdlr uelalkaf.a
j;af whs;sh ke;s lr ouhs'
tfll=f.a whs;sh iqrCIs; flfrk
;ek ;fjfll= f.a whs;sh wkdrCIs;
fjhs'
tod''''''' fndfydau biair ldf,a u;ameka
cdjdru lrkakg m%cd;ka;% whs;sh
,enQ iald.dr whs;slrefjda" u;ameka
l=Kka" llrejkaf.a o m%cd;ka;%
whs;shg bv foka llrejkag
wrlal= l=Kd" llrefjda m;g
uQ y' fkaolrefjda" Yd, Okhla
tl;= lr.;a msx oyj,g o i,a,s
ho lrkafkda jQy' tlu whs;sh
fome;a;lg fn .sfha ydiH Wmojk
kdv.ul cjksldjl wdldrfhka
fkdfjhs o@

mqKHj;S,d" uy W.;al ,nkakg


mqKHjka; fkdu ksid" llre ia;%Syq
fj;s' tA;a nd, wjfha f,v fla;a"
je .sh miq iudch fok f,vj,skq;a
/l .; hq;af;a Tjqka h' iar ke;s
/lshdjlg ksjdvq whs;sh j,x.= ke;'
ta j,x.= wj,x.=l nd, orejdf.a
f,vj,g W;a;r imhkafka ke;'
fokla jevg fkd.sh mqKHj;Sg ;u
fiajh iarlr .ekSug w y;<syla
Wi fmd,a .ilg ke ks,Odkag
;u jqjukdj .ek okajkakg isoaO
jkafka o m%cd;ka;%jdoh we;s ksid h'
whs;sjdisl kd .ekSug f ;r
Wvg kskakg yefudagu ne h'
w;S;fha is uy n,j;a weu;sjrfhl=g
whs;s ,CI 62 la jkd Trf,daiqjla
fydre wrka' n,j;a weu;sjrhdg ,CI
62 la olajd Wvg hk jkdlula we;s
Trf,daiqjla , .kakg ke;fyd;a
;E.s ,nkakg we;s m%cd;ka;% whs;sh
fndfydu wks h' f ,CI 62
Trf,daiqj mrK hlv nvq lvhlg
l=Kd remsh,a wgodyla ,nd.;a
;eke;a;df.a fuu m%cd;ka;% whs;sh
o krl u ke;' ukaoh;a ;uka leu;s
rCIdjla lsf whs;sh m%cd;ka;%jd
jk ksidu h' remsh,a fld<j, fjki
k m%cd;ka;%jd hhs is;Su ;rula
wiSre h
W.; ukd Ys,amhuhs u;=
/flkd Ys,amh ukd fldg W.;
hq;=h' m%cd;ka;%jdoh lshk jpkh
l,t<shg tkakg;a fmr isgu Ys,amh
bf.kSf w.h .ek merkafkda
k ish y' idmdfudla jeks uy
werka fj; f.dia Ys,am Wf.kSf
yhs yla;sh tod o ieug tlfia ,nd
fkd;sKs' rdcdKavq .s<s yS" ro<
n,h .s<s yS" ck;dj iska u ck;dj
2013 1 l,dmh weh

39

i|yd ck;djf.a u wdKavq ;=< "


m%cd;ka;%jdj ieug tl fia Ys,am
,nd .; yels o@ tfia yels k ta
uyd ydialuls' jeg mek mdie,g hd
yels r m%udKfha j;ajk ksid
f.a" .eyeksh f.a orejdg cd;sl uyd
mdi, wys fjoa" mdkaor myg msg;a
fudag r:fhka wr uyd cd;sl
mdi,g ;ukaf.a orejkaf.a wkd.;h
yslr fokakg jrm%ido ,nk ksiaiq
o" .eyeKq o fjfi;s' m%cd;ka;%fha
whs;sjdisl fhfyka
iq/flhs
j;afjkag rCIdjla k kEuhs
rCIdj ;uka iskau ,nd .kafkda
o" wkqka iska ,nd ka rCIdjla
lrkafkda o fj;s' ;u wOHdmk
;;a;ajhka u; hemSug wjYH , uqo,
i|yd ia;s%h o mqreIhd fukau rCIdjla
lrhs' Y%uh l=K hs' fidndl
meje;au ia;%shg j.hd ksIamdokh
lsu" weh f.a ldhNdrhla nj lshd
fohs' j.hd ksIamdokh lsf
ldhNdrhg wjk; ug" wK lrk
mdrml u;su;dka;r l,t<shg ths'
ia;s%h oEjeoaola o" ;u l=i,;djhka
o" k W.;al o iuska mqreIhd
ika;l jia;=jla njg m;ajkakS h ka
weh wdm;Hhg hg;a jQ jeisfhls'
fld;eklska fidhd.; yels o wehg"
wehf.a m%cd;ka;%jdoh@" ksoyi@"
iudkd;au;djh ''''''''''@
jdy nkaOkh lvd | oukafka k"
Bkshd iqp;jd iudch ia;s%h jgd
wjudkfha lgq l .ihs' mqreIhdg
ksoyi we;s" |g jOnkaOkhla jk
fndfyda jdy" wo fydka uid n,k
ljrl=f.a jqj o ms<sl=,g yd l<lsug
fya;=jk .| .ik" h,a mek.sh" fndre
iodpdrfhka jeiqKq l=Kq f.dvls'
40

weh 1 l,dmh 2013

jdyhla ;=<ska f.dvkef.k mjq,


w.fka h' Yla;su;a h' tfia jkafka"
mjqf,a wm;shdg hg;a jQ |l f.a
ksoyi fkduefrK;dla muKs' |
jy,aNdjfha ;nd" mjq, iqrCIs;fldg
f,dalh ch .; fkdyels h' woyia
m%ldY lsf ksoyi" NS;sfhka f;drj
j;af ksoyi wys lrkq ,nk
lgqlh ;=< ia;s%h mrdldjls'
t;ekska fkdkj;shs'
yels o" wehg ;u m%cd;ka;%Sh whs;shg
wkqj md,k ;ka;%hg iyNd.sug' tA
i|yd wehg wjia:djla f o@
iehdg" mshdg" fidfydhqrdg jqjukd
m ;u ckao whs;sh mjd md
lrk ia;S%ka ke;so@ yelso wehg
mshdf.a" iehdf.a fyda fidfydhqrdf.a
u<kSj, fijke,a,g yiq fkd
iajdkj foaYmd,kh lrkakg'''''''''@
mqreI wm;sNdjfha m%pKav;ajh"
foaYmd,k ls%ldkshkag wjysr
lrkafka ke;so@ flda fld;ko wehf.a
m%cd;ka;% whs;sh" uxuq<djg m;a
ie iskafka o@
ia;S%;ajh" fi,a, nvqjla f,i md
lr bj; oud hk jljdkqjlg
f,dalh meK ishs' ia;S%Ndjh" wehg
wkdrCIs; nj le|jk whqre n,d
iskakg f,dalhd ka fm< .eiS ishs'
h h ;eka ys ia;S% IKhkag tfrys
uyd Woaf>daIK u;=fjhs' ffjoH
isiqhf.a urKh iu ia;%Ska f.a
fukau mqreI mCIfha o f ms<sn|
frdaOh kef.k ie olakg ,eKs'
fuys wmg bs lrk ;j;a ;;a;ajhla
k iudcfha h Wiia hhs" jeo.;a
hhs iu; ia;s%hl f.a m;l yd
wirK .S" iudc ;;a;ajhla we;s
ia;s%hl f.a m;l ck iudch ls%hd

lrkafka fo hlg fkdf o hkak


j;au i|yd lh , lrkakg isjk
hs' f jif bkahdf u is jQ mia
jd;djrKhla ;=< ia;s%h b;du Iag
ye hlg w;jr lsf isoafha
whqka iQrdlEug ,lajkakS h'
fmd,Sish ldhCIu fkdjQ njg u;hla
we;s h' wkqudk u;lfha jqj;a" ia;S%
uu ojilg fvd, 1500 la yn
IK" kSuere j,g inkaO fmd,sia
lrkjd' uf.a w;g ,efnkafk
f,dlafld;a" fmdfvd;a isk nj
k wkqudk u;hla fkdf' m%Odk
fvd, 100 hs' ''''''''''
idCIsh ;udu h' weiska gq idCIs .ek
kS;sh Wkka fjhs' tfy;a mshl="
f weuldf tla;rd ia;s%hla ;ud
ia;s%hlg n,y;aldrlula lrkafka"
lh ,lr ,nk uqo, yd ;ud" ;udf.a
ldgj;a fmfkk f,iska fkdjk j.
;e/lrejdg yn lr fok uqo,
wm wu;l l< hq;=
.ek lS l;djls' f,dalh
fkdfjhs' ia;s%h" tk
hqKqhs kjish mkia
meKs,sldh u tlu
.Kkaj, urodfka"
Tmamq lrkakg
idCIshjk ;ekl
fnd/,af,a" nn,msfha
lsisfia;a u myiq
weh yria m%Yak uska
nia kej;= wi, /
ke;s" tfy;a bjid
fyn;a fjhs' weh tu
is" lh , lr j;a
ord
is

ka
k
g
is

jk"
ls%hdj,sfha " ;udf.a
jQ ia;S%ka ka yshs' ka
Ydl fukau" jdl
imQK frdaOh
fuh ludka;hls'
mSvkhkag uqyqK fok
m%udKj;a f,i lajQjd
ishque,s <ka ta
o hk ielh fndfyda
ludka;fha yslrejkag
ia;S%ka f.a ixLHdj"
g ;a;slre f.a ksoyi
uyd uqo,a Wmhd
ia;S% ck.ykh
msKsi fya;= lr.kakg
/l .ekqug" rej yevlr
;r u Yd, h'
kS;s{fhda iu;a fj;s'
.ekqug .;ukdjla
,nd .kakd Y%lhka
ia;s%h ;ukag" wjeis
f.a ;;a;ajhg je we;'
f,i .Ksldjl f,i md l< yels"
f,dalfha fldhs foaYfha;a mj;skafka
ysila ke;s" ys;la ke;s" lhla we;s
tu ;;a;ajhhs'
m%dKhlehs is;k iudchl" ia;s%h f.a
iudk whs;sh" ukqIH whs;sjdisl"
m%cd;ka;%jdofha kdufhka Tjqyq
ksoyi hk fjd ysia nka h' Tmamq
Y%uhg ,la ,n;s' Y%uh yd f,ys
lrkakg lsisfia;a u myiq ke;s" tfy;a
iy inkaO;djh fld;r ria:
bjid ord iskakg isjk" Ydl
jqj;a f ludka;h f,dalh mqrd
fukau" jdl mSvkhkag uqyqK fok
m%p,s;j" jHdma;j mj;shs' ia;s%hf.a
ia;S%ka f.a ixLHdj" ia;S% ck.ykh
Y%uh lsfKk f kj ludka;h ;=<
;r u Yd, h' u f;df " /lshd
Y%lhdf.a whs;sjdisl .ek |l=
ia:dkfha " Wiia ,nd.ekSf "
fkdie,flhs' wms" th o f,dalfha ys
fiajd iarlr .ekSf muKla fkdj
jQ kj m%cd;ka;%jdofha ,CIKhlehs
meh foll ksjdvqjla ,nd .ekSug
is;d n,d iskd iS ysuq
o" weh" fuu Tmamq lr.; fkdyels"
ldhsl fyda jdl ysxikhg f.dre
lreKd fmfrd
fjhs'
2013 1 l,dmh weh

41

udOH
ia;s%h

m%cd;ka;%jdoh
udOHhg ksiqkaf.a yeS"
woyia" fufyh ug iudch
md,kh lsug ,e ;sfnk
yelshdj" fujeks miq.d
ia;S%kag ydkslr u;jdo
m%pdrh lsug fhdod .ekSu
;=<ska ia;S%kaf.a ienE m%;srEmh
ksudKh ula fyda wehg
idOdrKh bgq ula
isjkafka ke;'

ud

OH ;=<ska O f;dr;=re yd
woyia fnodyeula islrk
w;r" tajd lsis ndOdjlska f;drj
uyckhd fj; ikaksfokh lsug
,eu m%cd;ka;%jdofha uQ,sl ,CIKhls'
udOH ;=< m%cd;ka;%jdoh mj;skjd k
42

weh 1 l,dmh 2013

wksjdhfhka u ta ;=< fkdfhl=;a


y~j,a" u;jdo" woyia bm;a lsug"
wjia:dj ;sh hq;= w;r" tajd ue~meje;a
f wruqKska lsisu fgl udOHfkag
tfrysj ;ckh ls" udOHfka
w;=reoyka" myr" urd" udOH
wdh;k .sks ;e" fj wv ;yk
ls wdh is fkdh hq;= h' uqo,a
n,h" foaYmd,k n,h fyda uer n,h
fhdod.kska" udOH md,kh lsula"
uokh lsula is fkdh hq;=h'

YS% ,xldf udOH yd ia;S%ka


,xldf we;s m%Odk Odrdf udOH
fj; wjOdkh fhduq lsf wmg th
oHq;a udOH yd uqs; udOH hkqfjka

m%Odk fldgia follg j. l<


yelsh' oHq;a udOHh f,i rEmjdysksh"
.=jka ,sh yd iskudj lah yels
w;r" uqs; udOH f,i mqj;am;a"
ird" fmd;am;a i|yka l< yelsh' Bg
wu;rj j;udkfha kj udOH (New
Media) hkqfjka ykajk fj wv"
Blog, Face Book, YouTube, Twitter
hkdh Nd;fha iS.% jOkhla ;reK
mrmqr w;f lsh yelsh'

ksrEmK lghq;=j,g ia;S%ka fhdod


.kakd wdldrh i,ld ne,Sf fmkS
hkafka" weh yq fj<| NdKavhla
f,i fyda ,sx.sl wruqKla we;sj
fhdod .kakd wdldrhhs' ia;S%kag lsis
wod<;ajhla fkdue;s NdKav wf,
lsug mjd ia;S% rej fhdod .kS' fuys
fockl me;a; k ia;s%h ,sx.sl
NdKavhla njg m;a lsu yd ia;S% isrer
wiNH m%ldYk i|yd fhdod .ekSuhs'

udOH ;=< ia;S%ka ms<sn| wjOdkh fhduq


lsf wmg th" udOH iska ia;S%ka
ksrEmKh lrk wdldrh yd udOH
wdh;k ;=< ia;S% ksfhdackh hkqfjka
m%Odk fldgia folla hgf;a .%y l<
yelsh'

mqx orejka fjkqfjka bm;a


flfrk isxy, y~ lejQ ldgqka
jevigykaj, o tys we;=<;a ienE
fonia fjkialr ta fjkqjg ia;S%ka
ms<sn| wvq ;lafiarejla we;s lrk"
wjlefmk fonia we;=<;a lrka l=vd
l, isg u <uqkaf.a ukig ia;S%ka
ms<sn| jer wdl,amhka f.dvkeSug o
W;aidy orhs'

udOH ia;s%h ksrEmKh lrk


wdldrh
,xldf oHq;a udOH w;r" m%n,;u
ia:dkh rEmjdysksh ys lrf.k
;sfnk w;r" tys ckms%hu wx.h jk
fg,s kdgH yd ta w;r;=r ldYkh
jk" fm%aCIlhdg nf,ka u kerug
i,iajk fj<| ka flfrys wmf.a
wjOdkh fhduq lsu j' fj<| ka
fndfyduhl uQ,sl b,lalh ia;S%ka
yd orejka jk w;r" tu kaj,

isxy, y~ lejQ ldgqka


jevigykaj, o tys
we;=<;a ienE fonia
fjkialr ta fjkqjg ia;S%ka
ms<sn| wvq ;lafiarejla
we;s lrk" wjlefmk
fonia we;=<;a lrka
l=vdl, isg u <uqkaf.a
ukig ia;S%ka ms<sn| jer
wdl,amhka f.dvkeSug o
W;aidy orhs'

ldYkh jk fg,s kdgH yd ;%mg


foi wjOdkh fhduq l< o" tajd
;=<;a wmg fndfyda g yuqjkafka
im%odhsl N+ld ;=< isr jQ" ks;ru
y~k fodvk" nqoahg jvd yeSj,g
k;= ls%hdlrk fnd<| ia;S% p; h'
rf mj;sk iudc" wdl" foaYmd,k
ikaoNh ;=< ia;S%ka uqyqKfok
wNsfhda." .eg ms<sn| Yaf,aIKh
lsula fndfyda ksudK yryd is
fkdf'
mqj;am;a yd fndfyda ird foi
wjOdkh fhduq l< o" tys ;;a;ajh
o g iudk h' mqj;am;l" ia;s%hlg
uq,a msgqjl mqj;lg we;=<;a ug
yelsjkafka weh h ysxikhlg"
w;jrhlg ,la urKhg m;a
jqjfyd;a muKs' wehf.a Yla;sh"
ffOhh jelr .ekSug fya;=jk ,sms"
wdoY p; wdh m< lrkjd fjkqjg
2013 1 l,dmh weh

43

fndfyda mqj;am;a ;=<ska isjkafka weh


;j;a iudcfha uq,a,g ;,a lrk iy
ia;S%kag wjdis iy.; u;su;dka;r
m;=rejd yeu islrk ,sms" l;D jdlH"
ldgqka wdhg je bvla ,ndu hs'
tfia ke;fyd;a iudcfha wkqlmdj
,eh hq;= fldgila f,i ta;a;=
.ekau hs'
udOH uska ksrka;rfhka fujeks
woyia ldjeoaou uska tajd iudcfha
h:d:h" ia;S%kaf.a Wreuh njg
fndfyda fokd ;=< jer jegySula we;s
h yelsh'
udOHhg ksiqkaf.a yeS" woyia"
fufyh ug iudch md,kh lsug
,e ;sfnk yelshdj fujeks miq.d
ia;S%kag ydkslr u;jdo m%pdrh lsug
fhdod .ekSu ;=<ska ia;S%kaf.a ienE
m%;srEmh ksudKh ula fyda wehg
idOdrKh bgq ula isjkafka ke;'
idys;H we;= f yeu fCIa;%hla ;=<
u ia;S%kag wjdis iy.; f,i ksudK
ysug uQ,sl fya;=j we;af;a
iudcfha ia;S%ka ms<sn| uq,aneif.k
we;s jer wdl,am yd ta ;=< ye jevqKq
ms ksudKlrejka f fndfyda
ksudKj,g odhl u;a h'
ia;S%kaf.a N+ldj ienE f,i
m%;sksudKh lrk" ia;S%kag ydkslr
im%odhsl wdl,am" ^wNsfhda. ndr
fkd.; hq;=" ia;S%ka mjqf,a ms
m%OdkSka iska fufyh h hq;=" Tjqkag
hg;a h hq;=" foaYmd,k yd iudh
lghq;=j,g fkdhd hq;=& u;jdo
wNsfhda.hg ,la lrk ksudKj,
wvqjla wfma iudcfha mj;S' ta
i|yd ;rul fyda W;aidyhla .;a
jevigyka iq m%udKhla l .ekSug
44

weh 1 l,dmh 2013

ia;S%kaf.a N+ldj
ienE f,i m%;sksudKh
lrk" ia;S%kag ydkslr
im%odhsl wdl,am"
u;jdo wNsfhda.hg
,la lrk ksudKj,
wvqjla wfma iudcfha
mj;S'

yels w;r" ta yryd Odhl fCIa;%fha


ia;S%ka ykajd u" ia;S% foaYmd,k
p; ykajd u" ia;S%kag tfrys
m%pKav;ajhka ms<sn| kqj;a ls wdh
i|yka l< yelshs'
iq jYfhka jqj;a fjd ia;S%kaf.a
iudh ixjOkh fjkqfjka fjka
lrk udOH wjldYhka nj i|yka
l< hq;=h' rEmjdysksh ;=< fukau
.=jka ,sh iy mqj;am;aj, o fuu
m%jk;djh jOkh fjka mj;S'
;jrg;a f mj;sk bvlv mq,alr
.ekSu wNsfhda.hls'
wo jk g ia;S%ka O ch.%yK
,nd .kska" rf wdrl ls%hdj,sfhys
m%Odk N+ldjla Wiq,ka mska
yd iudkj lrg lr bhg .uka
lrka is' weh ,nk f ch.%yK"
wef.a nqoau;aNdjh" ldhY+r;ajh
udOH uska m%;sksudKh lsu udkj
ys;jd udOHhka ys j.lSuls' iudc
ixjOkfhys ,d udOH i;= ldhNdrh
bIag lsuls'
tfukau udOH fCIa;%fha kshq;=
ishfokdg u ia;S%-mqreI iudcNdjhg

ixf udOH Nd;djla ms<sn|


mqyqKqj ,nd ug o lghq;= l< hq;=
w;r" .Dyfha islrk jev ia;S%kaf.a
m%Odk N+ldj yehg ksrka;rfhka
ikaksfokh lsu k;rlr" ta
fjkqjg weh iudch ;=< bgq lrk
nyqO ldhhka" udOH ;=<ska t<s
laug ksudKlrejka Wkka lrh
hq;= h' iudcfha hymeje;au fjkqfjka
bm;a flfrk tjeks ksudKj,g
wkq.%yh ,nd " Tjqka .ekaf
jevms<sfj,l wjYH;djh o mj;S'
;jo" udOH wdh;kj,g ia;S% ksrEmKh
inkaOfhka ms<s.; yels wdpdrOu
moaO;shla ls%hd;aul lsug Wkka
l< hq;= h' f yryd udOH ;=< ia;S%ka
ms<sn| hym;a m%;srEmhla ksudKh
lsug yelsjkq we;'
udOH wdh;k ;=< ia;S% ksfhdackh
udOH fCIa;%fha ia;S% ksfhdackh ms<sn|
wjOdkh fhduq lsf fmrg jvd
ia;S%ka m%udKhla udOH fCIa;%hg fhduq
f m%jk;djhla j;udkfha olakg
,eu i;=gg lreKls'
uqs; udOH .ek wjOdkh fhduq l<
g fndfyda ia;S%ka m;% l,dfka
jYfhka lghq;= lrk w;r" .=jka
,sh" rEmjdysksh jeks oHq;a udOHj,
m%jD;a;s ksfldjka" jevigyka
bm;a lrkakshka f,i lghq;= lrhs'
kuq;a ;SrK .kakd ugj,
;k;=rej, yd udOH m%;sm;a;s flf
n,mEula flfrk rcfha uKav,j,
fyda wdh;kj, Tjqkaf.a odhl;ajh
iq m%udKhls' fndfyda udOH ;=<
j.lS Wiq,kafka" ;Ska ;SrK .ekSu
islrkafka" fYaIfhka u jevigyka
ksIamdok lghq;=" ixialrK lghq;=

wdh fndfyda g mqreI mCIhg iSud


;sf' w;e udOH wdh;kj, ksIamdok
lghq;=j, ie,lsh hq;= ia;S%ka msila
ish o wjdikdjlg Tjqkag iSud fldg
;sfnkafka <ud yd ldka;d jevigyka
muKs' iudc" wdl" foaYmd,k
jeks fCIa;%hka ms<sn| ld,Sk ixjdo
jevigyka fndfyduhl ksIamdok
ldhNdrh mqreI mCIh i;= h' we;e
;ekl ia;S%ka iydhl jev fldgiaj,
ksr; iskq lsh yelsh' fuh
ienekau hym;a m%jk;djhls' wfma
b,a,Su k Tjqka uq,afm<g f.k taug
wjYH ls%hdud.hka .kakd f,ihs'
f i|yd ia;S%ka mqyqKq lsf iqfYAIS
jevms<sfj,la ksudKh fldg Tjqkag
/lshd wjia:d mq,a lsf cd;sl
jevms<sfj,l wjYH;djh mj;S'
im%odhsl /lshdjla fkdjk udOH
fCIa;%fha ia;S%ka kshq;= jQ g Tjqkg
t,a,jk n,mE yd mSvdjka wksl=;a
fCIa;% yd idfmaCIj .;a l< je h'
udOH fCIa;%h ms<sn|j we;s ixialD;sl
yd iudc wdl,am ;=<ska th ia;S%kag
fkd.e,fmk fCIa;%hla f,i
fmkajd ;su;a fuu jD;a;sh ;=<
isk nyq;rhla mskaf.a wdm;H
yd Tjqkaf.a yeis wdh;a udOH
fCIa;%fhka ia;%Ska wE;alr ;eug fya;=
fjhs'
ia;S%-mqreI iudcNdjhg ixf
fjka ia;S%ka ms<sn| hym;a Okd;aul
m%;srEmhla udOH ;=< ksrEmKh lsu;a
udOH wdh;k ;=< ;Ska ;SrK .kakd
ugj, ia;S% iyNd.s;ajh jOkh
lsula ;=<ska m%cd;ka;%jdoh ksis m
ls%hd;aul jk" ia;S%kag ys;lr udOHhla
wmg l .ekSug yelsjkq we;'

risld mdks
2013 1 l,dmh weh

45

fmd;a

rEmd" rejg f.;+


f.;a;ula jqj;a'''

isgqjr
mqj;
.

rd jefgk isgq uerl ufkdardl


f,dalhl j;ajk w;la o" mhla o
ke;s mKavq, k zisgqjrhdZ f.a yd Tyq
yd fmka ne Tyqf.a wejeiai kEkd
jQ ir,d f.a l;d mqj;ls isgqjr mqj;'
f,aldj" mdGlhd o isgqjrhdf.a ukr
isysk ud<s.df Tn fudn le|jd f.k
hkakS h' ta i|yd wehg" iqkaorj .,d
hk h oyrla jeks wehf.a ukr ni
lu msgqjy,la imhhs'
rEmd YS%hdks tAlkdhl

tla w;lska wiQ fldahla Okh we;s"


m;Hd. lrkakg Okh ,sh,k
wfkams~q isgdfKda jeks isgqjrfhls'
wfkla me;af;ka iquq wej;=-mej;=
iys; ir,d h' weh WmdOdkshls'
tfy;a /lshdjla lsug wlue;shs'
f kEkd - uiaiskd nd, fha isgu
iqkaor mirhl" fidndoyf wdYajdoh
ka jefvhs' Tjqyq fmfuka nef|;s'
wjidkfha isgqjrhd wk;=rlska w;la o"
mhla o mK ke;s jQjl= fuka ir,d"
iq;a; iu jdy fjhs'
46

weh 1 l,dmh 2013

wfma jfgdare l;kaorj, f.;a;jk


wdldrhg u iq;a; kdia;sldrfhls'
|g fdayS jkafkls' Khldrfhls'
f m%Odk p; ;=fka yeis bm;a
lsf l;=jh b;d ixhufhka"
ksia is; ms<sn| ldrKh bm;a lrhs'
zzuu ksYaYoj isfh' uf.a
wd;aud:ld .eyekq is; g reoaOj
;l lsug bm;a jQfha ke;'

uf.a is;" fkdykk pm, .eyekshla


fkdf o ud@ZZ
fufia is;kafka" fufia ,shd ;nkafka
ir,d h'
zzud k is cd;l l;d" wfkla
kjl;d muKla fkdj" i;H isoa o
wdjcKd lrka ia;S%ka f.a n, is;
.ydjg ,la flfrk l;d jEhfuka
fidhka '''''ZZ
f fmj;sh wys lr.;a mKavq,
f.a udkisl ;;a;ajh l;=jh olajk
whqrehs'
zzir,d kue;s .eyeksh weh hs' jfrl
u,auo ijla jk ir,d" jfrl m%,h
jQ udhdldhl fuka ish foa iqKq
iqKq lrhs' ''''ZZ
f l;=jh ir,d .ek lshk iehs'
me;,s p; ksudKh fkdlrk
l;=jh ir,d f.a p;fha ksjqKq
;ekam;a .;s fukau" fldamh m%ldY
lsu" wjOdkh fkdbjiSu wd .;s
o ;ekam;a lrhs' l;=jh ta ;ekam;a
lrk .;s ,CIK uska ir,d f.a
p;fha wm olskafka fudkjd o@
;ukaf.a mh mduq,g mefKk foa ndr
.ekSu muKla fkdf o@ weh iska
;u Yla;sh" ;u kqjK" ;u W.;al
m%fhdackhg f.k ;h f.dvkd
.kakg .;a Wkkajla" W;aidyhla
wms zisgqjr mqj;Z ;=< fkdolsuq'
mqreIdm;Hhg hg;a jQ" jy,a jQ
;;a;ajhla ;=< ia;s%h ;u brKu
;nkakshl nj ;jrg;a ikd: lsf
W;aidyhl l;=jh ksr; fjhs'
zzwdf.YS,S jQ l, ;u yeSj,g
kjg;a jvd k;=jk .;shla weh fj;
we;s nj '''''''ZZ

l;=jh" ir,d ms<sn|j fujeks ks.uk


o fohs' iq;a; yd jej rjqf weoa
yisfha mKavq, lSu yd mKavq, yd
flrekq nyskania u o l;=jh olajk
f yeSj,g k;=f .;shla h
hq;=h' ta ksiduh weh miqj mKavq,
yd flrekq fkdiaiq l;d ny .ek
miq;efjkafka' ieneka u ir,df.a
;h uqukska u miq;e,a,la njg
m;alr we;'

l;=jh ir,d f.a


p;fha ksjqKq
;ekam;a .;s fukau"
fldamh m%ldY lsu"
wjOdkh fkd bjiSu
wd .;s o ;ekam;a lrhs'
l;=jh tA ;ekam;a lrk
.;s ,CIK uska
ir,d f.a p;fha
wm olskafka fudkjd o@
isgqjr mqj;" w;la o" mhla o mK
ke;s jQ mKavq, f.a l;d mqj; f,i
fkdj" wm jvd;a fydka olskafka" w;
mh ks;ru mK ke;s jQ lf,l fuka
;fha .eg bfha wluKH jk"
ir,d f.a p;hhs'
ir,d" l;=jh lshk f,i
wdf.YS,s jQ l, ;u yeSj,g
kEjg;a jvd k;=fjka" iri ;
ld,h ;=< mKavq,g ;ud ;=< we;s
n,dfmdfrd;a;=j .ek m%ldY lrhs'
Tyqf.a w;la o mdohla o mK ke;sj
.sh l," weh Tyq yd jdy ug ;snQ
n,dfmdfrd;a;=j ka ke;ehs lSug
t;r fkdfjhs'

2013 1 l,dmh weh

47

m%ldYh Tyqf.ka ish'


zlidoh .ek ;j lla ys;,
n,kak '''' uf.a f;a wre fjhs
wn.d;fhla ne| .;af;d;a' ''''''ZZ
;j lla is;Su wud" wmamd iska
is lroa ir,d wluKH jQjd h'
ir,d" iq;a; yd jdy fjhs' iq;a;
iu ;fha wdrNh u wehf.a
;fha mrdchls' orejl= ,eu o
weh iq;a;f.ka ,o mrdchls' orejd
lD;Su l%uhg ,enqKd hhs" iq;a;
orejd ms<sl=,a lrhs' ir,df.ka ;udg
,sx.sl i;=gla fkd,enqKq nj mjika
wj,do khs' iq;a;g" orejd;a ir,d;a yer oud hkakg kE jQ g
" weh Tyqf.a wefa t,a,S Tyq iu
hhs' iq;a; wehg ys j;=ms" f.afodr
l=Kd fjk;a ia;%Ska yd tlafjhs'
ir,d kej; ms<sirK fidhd tkafka
mKavq, fj; h' mKavq, isgdKka fj;
h' fld;r oka kak;a wvq fkdjk
Okhla we;s mKavq, isgdKka fj;
h' mKavq, isgdKka f.a wdm;Hhg"
wluKH is;= me;= we;s ir,d
wjidkfha ;u mq;=f.ka o fhdalr"
Tyq tx.,ka;fha wOHdmkh i|yd
msg;a lr hefjhs' isgdKkag ta i|yd
lsisfjl=f.a wjirhla" leue;a;la"
is;eshdjla jqjukd fkdfjhs' isgdKka
tfia lr we;af;a" mq;=f.a mshdf.ka
mq;=g wdrCIdj ,nd ug nj ir,d
k .kafka" isgdKkaf.a urKfhka
miqj h'
isgdKka o" ir,d o h .sh miq lf,l
h mq;= zm%fudaoZ ,xldjg tkafka' Tyqg
isgdKka f.a f.or jev l< mqkaird

48

weh 1 l,dmh 2013

k .eyeksh uqK .efihs' mqkaird


isgdKka f.a f.or jev l< .eyekshl"
isgdKka f.a mshd ksid ,o orefjl= nj
o isgqjr mqjf;a wmg yuqjk mqj;ls'
mqkaird k jQ ta uy l;g mKavq,
isgdKka iska f.a,s lkafoa wlalr
myla ;E.s Tmamqjlska yslr ;sKs'
m%fudao ta ;E.s Tmamqj uy mqkairdg
ndr fohs'
mqkaird tu lvodish foi n,d isg" tu
lvodish folg ;=kg brd ouhs'
isgqjr mqjf;a b;du nr idr lshuk
u;= flfrkafka t;eksKs' mqkaird
fufia lshhs'
zz<sm '' m;a;= '''' lr''''''kav
.;a'''''';E''''''ls'''''or '''''l;a
f;;hs''''' msxisoao f '''pdfj''''''ird
ueKs''''''fl'''''ZZ
isgqjr mqj; t;ekska ksudfjhs'
ug is,sgq nia jyrla fuka u" ta ta
;ekg i,k fia fhKq fh o we;s
isgqjr mqj; rEmd Ys%hdks talkdhl
b;d rejg f.;+ f.;a;uls' wef.a
ni mdGlhd yeSnr lrjhs' ta
yeSnr nfjka uolg ksoyiajk
l,a ys mdGlhd bfha iskafka"
mqreIdm;slfuka neg lE" ls%hdYS,S
njla ke;s" miq;e,a,g m;a
.eyekshls' wfkla mfika" frdao
mqgqjlg u ;h iskak lr .;a
uq;a" ;u jia;=j ksid" ;ud jgd uy;a
f;acila we;s lr.;a wm;sfhls'

kfjdaoHd ridxc,S

cd;ka;%jd iudchla ;=< tys


mqrjeishka tu iudcfha ,dn
m%fhdack fukau tu iudcfha lror
ysyer o tlaj yjqf,a fnod f.k tajdg
i fidhd .; hq;=hs' mqoa., ksoyi"
udkj whs;Ska iy kS;sfha md,khg
k;=j yeisu fukau w;S;fhka mdv
W.k tajd j;udkfha fjkia fjka
mj;sk iudchg i,k moafoka
Nd;hg .,md .; hq;=hs'
fujeks jQ ck;dj iska ls%hd;aul lrkq
,nk ck;djf.a md,kh ;=<
ia;%S-mqreINdjh u; lsis mqoa.,fhl= yg
lsis fjkia lula isfkdh hq;= njg
wdKavql%u jHjia:dj uska ms<sf.k
we;' tfy;a ia;%S-mqreI fNaoh u; lrkq
,nk m%cd;ka;%jd ysl wys ls
fjkia fjka mj;sk O
wdl foaYmd,k ixialD;sl
rgd ;=< o O fft;sydisl
wjia:d ;=< o olakg ,ef'
mjq, ;=<;a iudch ;=<;a
ia;%shla u ksid u ia;%Skag
wyslr we;s wjia:d iq
fldg fkd;ld yeh fkdyels
;;a;ajhla mj;s'

wdya'''
tfyk flhs wfma
mj, fjki

http://openclipart.org/

m%

PdhdrEmh( iks fmfrd

ia;%Ska jQ ksidu
wys ysl

je m%Yakh" jdyh ms<sn| ;SrK


.ekSu" jekaoUq u ksid foam< ysl
wys u jeks udkj ysl wys
ls iqfYaIs f,i .; yelsh' tfia u
fmdf mjq, ;=< o iudch ;=< o is,a
;;a;ajhka ;=< o ia;%Skag mqreIhka f.ka
isjk wvkaf;ag .Dyia: jy,aNdjh"
IK kS;sj, we;s ,sys,aNdjh" mjq,
m%Odk tallh f,i .kakd g bv yd
foam, kS;s wkqj ysl ms<sn| m%Odkshd
mqreIhd u jeks fya;+ka u; ixialD;sl
yd iudc jrm%ido fnhdf fukau
foaYmd,k" foam, yd kS;suh ysl

2013 1 l,dmh weh

49

,nd .ekSf ia;%shla jQ ksidu ia;%Skag


fndfyda iudc widOdrKhkag hg;a ug
isf' tfy;a m%cd;ka;%jd iudchl
kS;sh bmsg ish fokdu iudk h'
kS;sfha /ljrKh ish fokdg u
iudkj ,eh hq;= h' fmdfydi;a fyda
mam;a fjd" jd.sl" wd.l" nyq;rh
fyda iq;rh fjd" ia;%S fyda mqreI fjd
ishfokdg u kS;sh bfha iudk
wdrlaIdj ,nd .ekSf whs;shla we;'
iuia; ms<s.ekSu fuh jqj o mj;sk
iudc rgdj ;=< wvq ixialD;sl yd iudc
jrm%ido ,nkafka o" wvq foaYmd,k"
foam, yd kS;suh ysl ,nkafka o
ia;%Ska h' f ish,a, iudc wdl yd
iudc foaYmd,k" iudc" ixialD;sl
;,hka ;=< ;nd .%y l< hq;= fukau
tajd tlsfkl w;r we;s wka;
inkaOh yq m%Yakhlg Tfnka jQ
iuia; udkjhdg n,mdk m%Yakhla f,i
ie,ls,a,g .kq ,eu b;du wjYH h'
wo jk g Y%S ,xldj ;=< ia;S%kag
yd <uhskag tfrys m%pKav;ajh iy
ysxikh kj iajrEmhka f.k we;'
hqo .egq mej;s rgla jk ,xldj ;=<
jOkh jQ yuqodlrKh ksid;a w
wdhqO Nd;h;a fya;=fldg iudch ;=<
ysxikh idudkHlrKh we;' fujeks
;;a;ajhla ;=< b;d oreKq ysxikhkag
ia;S%ka yd <uhska f.dre f' IKh
lsfuka fkdkej;S ia;S%ka >d;kh lr
we< fod<j, fyda md m%foaYj, oud .sh
whqre wmg l.; yelsj ;sf' tfia u
;rehka o l=vd orejka o
,sx.sl wmrdOhkag ,la lsj,
jOkhla isj we;' wj;eka l|jqre ;=<
fukau ludka;Yd,d ;=< iy msg; o
ia;%Skag O w;jrhkag ysxikhkag yd
mSvdjkag ,laj we;

50

weh 1 l,dmh 2013

ia;S% IKh iy ,sx.sl w;jr ,xldf


oKav kS;s ix.%yhg wkqj o~qj ,eh
hq;= jrols tfy;a ia;%shla fujeks
isoahlg f.drej fmd,Sishg hdf;a
wlrK l%shdud.hg msiSf;a
O ndOdjkag iy widOdrKhkag
uqyqK fohs ,sx.sl ysxikh iy IKh
inkaOfhka idOdrK hqla;shla ,nd
.ekSug Tjqkag Yd, fjfyila oeug
isf f ksidu kS;sfha ms<sirK
me;Sug hdug Tjqyq wlue;a;la olaj;s
tfiau hqo .egq ;;a;ajh ;=< ia;%Skag
tfrysj is jQ wmrdOhka inkaOfhka
mlaIK mj;ajd ke;' hqoaOfhka m;g
m;a ia;%Skag ksis wdrlaIdjla iemhSu iy
wehf.a uQ,sl wjYH;djhka mjd imqrd
.ekSug fkdyels ;;a;ajhla Woa.;
we; tfiau iudcfhka ;ks .eyeksh
fldka f' hm;a ia;%Skag o O iudc
wlghq;=l j,g uqyqK ug isj
we;' weh iska is lrkq ,nk iudc
fufyjr w.hka Tjqkaf.aa f.!rjh
wdrlaId jk uQ,sl whs;sjdisl ;yjqre
jk iudc miqula wo wehg wysj we;'
wo wm rf ia;%Skaf.a ;;a;ajh fufia
jqj;a YS% ,xld rch o 1981 jif
tlai;a cd;Skaf.a iSfvda iuq;shg
w;aika ;nk ,' tfiau ia;S%ka f.a
wNsjDoah" iqN idOkh iy whs;sjdisl
j,g wod< rdcH m%;sm;a;s ilia lsug
wud;HdxYhla o jev ie,iq iy
m%;sm;a;s l%shd;aul lsu i|yd cd;sl
lgqj iy ldhdxYh o msysgqjd we;'
flfia fj;;a oYl ;syla mqrd mej;s
hqo .egq o" iqkdh iy .xj;=r jeks
wdmod j, o wdl wnqo biau;= jk
wjia:d j, o W.% jk o;d yuqf
o m;g m;ajQ ck.ykfhka w;s
nyq;rh ia;S%ka h' g wu;rj ia;%Syq
fkdfhla wdldrfha wdl iqrdlEj,g
foaYmd,k neyer ls" ffk;sl

fjkial ls iy iudc mSvkhkag


f.dre fj;s tmuKla fkdj ia;S%kag
tfrys m%pKav;ajh mqreIHdm;H
Nd;hka iy ia;S%ka ms<sn| idm%odhsl
wdl,am ;=rka lsug wm wiu;au o
fuu ;;a;ajhka W.%ug m%Odk fya;=jla
f,i lah yel'
oKav kS;s ix.%yfha kS;s ;s o hqla;sh
mis|,Sf ls%hdoduh o ia;%S whs;sjdisl
j,g ixf h hq;= jqj;a ia;%S
Ilhskag yd <ud wmpdr jerlrejkag
rdcH wkq.%yh iy kS;sfha iyk ,enqKq

oKav kS;s ix.%yfha


kS;s ;s o hqla;sh
mis|,Sf ls%hdoduh o
ia;%S whs;sjdisl j,g
ixf h hq;= jqj;a
ia;%S Ilhskag yd <ud
wmpdr jerlrejkag
rdcH wkq.%yh iy kS;sfha
iyk ,enqKq wjia:d
uE;l wmg iq,N f,i
oel.; yelsh h'
wjia:d uE;l wmg iq,N f,i oel.;
yelsh h' fuh m%cd;ka;%jd md,k
jHqyhla ;=< lsisfia;a isfkdh hq;=
;;a;ajhls' tfy;a rdcH md,kh ;=<
ia;%Skag tfrys ishu wdldrfha fjkia
fldg ie,lS yd m%pKav;ajhg tfrysj
kS;sh ls%hd;aul f miq.d nj yd ia;%S
m%Yak cd;sl m%Yakhla f,i
ms<sfkd.ekSf ;;a;Ajh b;d meye,sj
olakg we;s lreKls' f fya;=fjka
rg ;=< <ud wmfhdack" ia;%S IK"

ia;%Ska urKhg m;alsf ixLHdj


fkka k by< hk wdldrh l
.; yelsh' fuu ;;a;ajhg tfrysj
j.lsj hq;a;ka ls%hd;aul h hq;= w;r
ia;%Skaf.a whs;sjdisl W,a,x>Khg
,lajk ish kS;s ;s uYkhg
,lalr iudkd;au;djh ;yjqre lrk
wdldrhg ffk;sl ixfYdaOkhka ;=<ska
wdKavql%u jHjia:dfjka ,nd we;s
uQ,sl whs;sjdisl ;yjqre lsu rchl
j.lSula h hq;=h'
YS% ,xldf wdlfha m%Odk ia:dk
yslr .kakd wdfhdack l,dm" j;=lrh
ixl%uKh iy fiajd iemhSf fCIa;%fha
Y%u n,ldfha nyq;rh ia;S%ka h' ldhd,
;=< o ludka; Yd,dj, o foaY
fiajfha fhfok wjia:d j, o ia;S%yq
O wlghq;=l j,g uqyqK fo;s'
,sx.sl ysyer j,g ,la fj;s' ,xldf
wdlhg w;s Yd, odhl;ajhla iemhqj
o Tjqkag ksis fiajd myiql" m%jdyk
fiajdjka fyda wdrlaIdj we;s mirhla
f.dvke.Sug rchka iu;aj ke;'
jD;a;Sh i;s fCIa;%fha o ia;%S
kdhl;ajhla fkdue;s w;r ia;S%
whs;sjdisl iy wjYH;djhkag ixf
iduQysl .siq o ke;
udOH ;=< ia;S%kaf.a m%;srEmhka ksudKh
lsu inkaOfhka fYaI j.lSula
ckudOHhg ysf' rdcH udOH miq.d
idm%odhsl mqreIdm;Hhsl u;jdohla
ck ukig we;=,;a lrk hq.hl thg
l,amj woyia iy f;dr;=re f.k taug
b;sj we;af;a l=vd wjldYhla muKs'
ta fyhska ia;S%ka f.a udkj whs;sjdisl
j,g .re lrk wehf.a wNsudkh iy
iudkd;au;djh ;yjqre lrk kj
ckudOH ixialD;shla i|yd lem jQ
m%cd;ka;%jd udOHlrKhla YS% ,xldjg
wksjdh f
2013 1 l,dmh weh

51

rdcH udOHh
miq.d idm%odhsl
mqreIdm;Hhsl
u;jdohla ck ukig
we;=,;a lrk hq.hl
thg l,amj woyia
iy f;dr;=re f.k tAug
b;=rej we;af;a l=vd
wjldYhla muKs'
tA fyhska ia;S%ka f.a
udkj whs;sjdisl
j,g .re lrk
wehf.a wNsudkh iy
iudkd;au;djh ;yjqre
lrk kj ckudOH
ixialD;shla i|yd
lem jQ m%cd;ka;%jd
udOHlrKhla YS% ,xldjg
wksjdh f
ia;S%ka inkaOfhka jk iudc ixjOk
o;a;hka .;a l, ol=Kq wdishdf
fjk;a rgj,a yd ixikaokh lrk
g idlaIr;djh ud;D yd Odrl urK
wkqmd;slh jeks o;a;hka j, Yd,
m%.;shla wm w;alr f.k we;;a"
idm%odhsl yd ixialD;sl wdl,am
fhdod .kska ia;%Skag tfrys ish
wlghq;=l idOdrKh lsug iudch
yev.eka we;s wldrh m%n, f,i
lsh yels lreKls' fmd iudc iy
foaYmd,k lghq;= j,g bm;a jk
ia;%Ska wmydihg iy Wmydihg ,la
lsu" ia;S%kaf.a kdhl;ajh f.dvkd
.ekSug Yd, ndOdjlsla j mj;s'
;jo ia;%Skaf.a fi!LH ms<sn|j .;al,
52

weh 1 l,dmh 2013

zwkdrlaIs; .idjZ fYaI wjodkhg


,lajk lreKlaj mj;s' .NkS u ;=<
ujf.a ;h wk;=rg ,la fkdjkafka
h hk ffjoH ks.ukh mj;sk ;dla
rg .idj ,xldf kS;s frda h'
kuq;a fkka k kS;s frda .idjka
m%udKh iS>%fhka je we;s nj ixLHd
f,aLk fy<ssor lr is' fuu kS;s
frda .id ksid wysjk ia;S%kaf.a
; ms<sn|j wjodkh fhduq fldg
fYaIfhka u ,sx.sl w;jrhg ,lau
fyda jHdNspdrh jeks wjia:djka ys iy
widudkH l,, rEm ;;a;ajhka
ykd.kq ,enQ wjia:djka ys .idj
ms<s.ekSug ;r mj;sk kS;s ,sys,a lsu
flfrys rcfha wjOdkh fhduqh hq;= h'
foaYmd,kfha we;s mqreIdm;Hhsl rgdj
iy wka;.d u;jdoj,g tfrysj yd
uern,h" uqo,a n,h iy wdm;Hjdohg
tfrys u ;=<ska ia;%Skag foaYmd,k
lafIa;%hg msiSug bv m%ia:d ,ndug
rch uey;a lghq;= l< hq;= h'
m%cd;ka;%jdofha iy;slh jkafka ;h
wdrCId u" ksoyi wdrCId u iy
i;=ka j;a uhs'

m%cd;ka;%jd md,khla ;=<


Y%S ,dxlsl mqrjeishka jk
ia;%Skag iu-whs;sh"
iu-wjldYh"
iu-wjia:d iy
iu-Wreuh N=la;s ug
we;s ish ndOl
;=rka l< hq;=h'
th m%cd;ka;%jd rchl
j.lSuls'
ouhka;s uq;=l=udrK

PdhdrEmh( http://asiancorrespondent.com/94561/india-rape-sets-off-debate-over-womens-rights/

ihqfrka tf;r

kd.; hq;= foa


;j fndfyda h'

ie

nE m%cd;ka;%jdoh ms<sn|j is;k


g iyNd.S;ajh ;=<ska muKla
th mmQK jkafka hehs lsis f,iskq;a
is;sh fkdyel' lsish ue;sjrK
l%shdoduhl ukdmh m%ldY lsfuka
fyda Pkao wfmalaIsldjka f,iska fyda
m%pdrK lghq;= j,g iyNd.S u ;=<
fyda mQK m%cd;ka;%jdoh .uHudk
fkdjkafka h' ia;%Skaf.a whs;sjdisl
W,a,x>Kh jkg fukau Tjqkaf.a
iudc wjYH;d fkdi,ld yka
iudcfha ish ia:rj, yd wdh;kj, o
Tjqka fojekakka fldg ie,lSu woH;k
f,dalfhys uish hq;= ldrKhla yd
i|d .; hq;= .egjla njg m;a we;'

jHjia:dodhlfha fukau Odhlfha


o rdcH yd fm!oa.,sl wdh;kj, o
ia;%Skaf.a udkj ysl lv fkdjk
wdldrfha fukau" tu whs;Ska
iq/flk wdldrfha l%ufohka yd
;;a;aj md,khka ia:dms; lsug;a
tajd ksis whqka bgq foehs wlaIKh
lsug;a jev ms<sfj,la ;sh hq;=
jkafka h' tfiau wjYH jQ g fyda ish
ysl W,a,x>Kh lrkq ,enqjfyd;a
ta ms<sn|j j. jk mqoa.,hkag fyda
wdh;kj,g me,s lrkakg o ksoyi
yd wjldY ,nd h hq;= jkafka ta
whqka ka;hka njg m;a jQ ia;%Skag
ys;jd f,i kS;suh l%shd ud.hlg
2013 1 l,dmh weh

53

t< pQ;hdg ksis o~qj muqKqjkakg


yels jk whqks' f l%shd ud.hka .;
hq;= fia ie,eflk wdh;k ksis whqka
l%shd;aul fkdjkafka k fyda oekgu;a
m<d;a jYfhka fyda" m%foaYSh ugfuka
fyda uOHu wdKavqf ugfuka ia:dms;j
ke;ak thska m%;HlaI jYfhka u wmg
fokq ,nk mvh jkafka ia;%Skaf.a
udkj ysl .re lsu" mskaf.a udkj
ysl j,g ie,lSug jvd wvq ugul
mj;sk nj;a wdrlaIdj inkaOfhka
yd idOdrK jegqmlg" foam< whs;shg
wE i;= whs;sh" mj;sk rch u.ska
fkdie,ls,a,g .kakd njhs'
ia;%shf.a mqrjeisNdjfhys wimQK nj
yd ;yjqre flfrk w;r iudk whs;Ska
fyda iudk;ajhka .ek fyda ta ms<sn|j
j.fuka rch u.yer hk nj bka
i;Hh jYfhka u meye,s fjhs'
lf,l m%p,s; jQ lshukls"
zm%cd;ka;%jdoh mgka .kafka ksjiska
h' ksjiska rgg ysfohsZ th ienEjls'
ksjfiys N=la;s k ksoyi yd
m%cd;ka;%jdoh rg mqrd ys me;s
hd hq;=h' tfy;a ksjfia .Dyia:
m%pKav;ajhg ,la jk flfkl=g" ish
whs;Ska ms<sn|j ish ksjfia mska
f.ka wjir" wkque;sh m;k ia;%Skag
fld;ekl j;a m%cd;ka;%Sh whs;shla
.ek l;d l< fkdyel' wo ,dxlSh
ia;%Ska nyq;rhlf.a ;;a;ajh th
fkdjkafka o@
th ol=Kq wdishdkq ia;%Ska nyq;rhl
f.a ;;a;ajh hehs lSjd o jrola ke;'
f,dalfha fndfyda rgj, fuu ;;a;ajhka
fjkia ulg ,la fjka mj;shs'
ztlai;a cd;Skaf.a ldka;djkaz fyj;a
(UN Women) f ms<sn|j ia;%Ska f.a
whs;Ska m%jOkh i|yd lreKq ;=kla
54

weh 1 l,dmh 2013

biau;= lrhs' tajd k f;dard .ekSu" y~


ke.Su yd j.u hs' ^Choice, Voice and
Accountability& uq uy;a f,dalh mqrd
oejeka; f,i oekqj;a ls yd n,i;=
ls u.ska Woaf>daIK jHdmdr f i|yd
h;a we;' tfy;a tajd m%p,s; jkjdg"
ck.; fjkjdg" iudc.; fjkjdg
mj;sk l%uhka bvyir ,nd fokafka u|
jYfhks'
ta mqreIdm;Hhsl iudc wdl,am u;
t,an.;a nyq;rhla rg lrjk neks'
fuu ;;a;ajhka f;are .kska" wdl,am
fjkia lr .kska fndfyda idm%odhsl
wdl,am oerE rgj,a ish .uka u
fjkia lr .kska ishs' hqkSishdf
yd Bma;=f is,a ixOdk.; jQfjda tu
rgj, jHjia:d ixfYdaOkhka ys ;ukag
we;s m%uqL;d fudkjdo lshd ykd
.kska ta whs;Ska ,nd .ekSu i|yd
lghq;= lrka is;s'
Y%S ,xldf o fun fjkial .ek
idlPd lrka iuka;%K yd n,i;=
lsj, fhfoka lghq;= lrk is,a
ixOdk /ila cd;sl ugfuka jd;d o
ms<sfh, lrka rchg yd cd;Hka;rhg
bm;a fldg we;' f,dalfha m%:u
w.ue;sksh Y%S ,xldfjka ysjqK o" weh
w.ue;skshj ish u wef.a hh
rf Odhl ckdm;sksh fjka f,dal
jd;d ;enQj o ;ju;a jHjia:dodhlfha
ksfhdackh 5] blaujd f.dia ke;ak
ta rf foaYmd,kfha ;Ska .ekS j,
ia;%Skaf.a ksfhdackh ms<sn|j l=uk l;d
o@ tys mj;sk m%cd;ka;%jdoh l=ula
o@ iuia; foaYmd,k l%shdj,sh ;=< u
ksfhdackh jelr jk f,ig rdcH
fkdjk ixOdk j,ska fukau is,a
ixOdk j,ska fldf;l=;a fhdackd iy
b,a,S bm;a flrek o tajd foaYmd,k
n,j;=kaf.a fukau mlaI kdhl;ajfha

http://www.bloomberg.com/news/2013-07-23/delhi-assaults-onwomen-rise-as-verdict-due-in-fatal-rape-case.html

jvd;a wjOdrKh l< hq;af;a


foaYmd,k l%shdj,sfha yd
;Ska .ekSf l%shdj,shka ys
wiudkj;a nj yd m%udKj;a
fkdjk iyNd.S;ajh jOkh
lsu i|yd m%;scdkk l%shdld
kS;s iy m%;sm;a;s iudc.;
lsf jeo.;al rchka iska
wduka;%Kh fkdlsu ms<sn|jhs'

kHdh m;%hkag wod< jkafka fyda


jeo.;a jkafka ke;' m%Odk m%jdyfha
foaYmd,k mlaIj,ska ue;sjrK jljdkq
j,j;a ia;%Skag kdu fhdackd ,nd ug
m%uqL;djla ,nd fokafka ke;' ;SrK"
;Ska .kakd uKav,j, ksfhdackhla
ke;s u fukau ksfhdackh lrk
ia;%Ska iq msi mjd tys jeo.;a lula
fkdoelSu fyda Tjqkaf.a y~ fn,ySkj
kEiS hEu fyda hgm;a u is fjhs' rch
iska w;aika ;nk ,o iSfvda m%{ma;sh"
x m%ldYkh" tlai;a cd;Skaf.a ia;%sh"
iduh iy wdrlaIdj ms<sn|j jk 1325
fhdackdj,sh jeks ,sh,s fldf;la jqj
o fjd wkq.ukh lrkafka fyda .re
lrkafka fyda ms<smkafka fyda fkdue;'
ish,a, yqfola ,she,s j,g muKla iSud

fldg uqd ;nd we;' tfia fuka


/flk m%cd;ka;%jdoh l=ula o@ wmg
fuys m%Yak lrkakg we;s whs;sh o
ia;%Skaf.a udkj ysluls'
fuys jvd;a wjOdrKh l< hq;af;a
foaYmd,k yd ;Ska .ekSf l%shdj,shka
wiudkj;a nj yd m%udKj;a fkdjk
iyNd.S;ajh jOkh lsu i|yd
m%;scdkk l%shdld kS;s iy m%;sm;a;s
iudc.; lsf we;s jeo.;alu
rchka iska wduka;%Kh fkd lsuhs'
foaYmd,k ksfhdackh jOkh lrkq
msi ue;sjrK m%;sixialrK ms<sn|
md,sfka;= f;a lgqjg fhdackd
bm;a lrkakg ij mdlaIsl
md,sfka;= n,uKav,h" <ud ixjOk
yd ldka;d n,i;= lsf wud;HdxYh
iu cd;sl ldka;d lgqj fukau
jhsfka ixOdk tlaj l%shd l<
wjia:df mjd f fhdackd lsisjla
wjika ,sh,a,g wvx.= lr fkd;s'
m%cd;ka;%jdoh h:d:hla njg m;a
lrkakg k uQ,sl wjYH;d ;=kla
imqrd,sh hq;= nj c.;a u;jdoh ms<sf.k
;sf' tAjdk ia;%shg foaYmd,khg
ilS%shj iyNd.S ug mj;sk ish ndOl
bj;a lsu" iyNd.S;ajh iy y~ wj
lsu tlla fkdj folla nj ksjerj
jgyd .; hq;= u iy m%cd;ka;%Sh
wdh;k fldf;la rg ia;%Skaf.a whs;Ska
iqrlaIs; lsug j. ;sf o hkakhs'
h rchla fyda wdh;khla iska
ia;%Skaf.a iyNd.S;ajh m%;slafIam lrhs
k tfiau ia;%Skaf.a y~ hgm;a lrhs
k whs;sjdisl iqrlaIs; lsu i|yd
j. fkd ishs k tu wdh;kj,
m%cd;ka;%jdoh n,mj;ajkafka;a
m%cd;ka;%jd f,i i,lkafka;a
ck.ykfhka fyda mqrjeishka f.ka
2013 1 l,dmh weh

55

PdhdrEmh( l%sIdka; f*laia

wvlg mu' lsk .%yhl jqj


;Ska ;SrK .ekSf ia;%S-mqreI
iudcNdjh u; mok jQ wiudk;djh"
m%cd;ka;%jdoh wimQK ug oe fia
n,mdk idOlhls'

ue;sjrK ld, mfohka ;=<


muKla m%cd;ka;%jdoh ms<sn|j idlPd
fkdlr bka Tng f.dia fuu idOdrK
iudc wjYH;djh fmd ldrKhla
,xldf rchka fukau foaYmd,k
fia f.k mj;sk im%odhg fjkia jQ
iudc" wdl iy foaYmd,ksl wdl,am
mlaI mjd rdcH fkdjk
hukl fhh hq;= jkafka .eyekq
ixOdk i,lkafka cd;Hka;r
orejkag yd ia;%Skag ta Tiafia hka
l=uka;%Kld n,f. f,ighs'
ish whs;Ska" wjYH;d yd iqrlaIs;Ndjh
ms<sn|j rdcH wdh;k iu flaj,a
ia;%Skaf.a foaYmd,k
lsf yelshdj ,efnk neks' tfiau
iyNd.S;ajfha m%.ukh fjkqfjka
mYapd;a hqo jd;djrKhl cd;s" wd.
ixOdk fndfyduhla
fNao rys;j fuu u;jdoh ikaksfok
cd,hka yryd fukau m%Odk m%jdyfha
jhsfka m<d;a yd m%dfoaYSh
ikaksfok udOHhka yryd o m%p,s;
tfuka .%dh ugka lr we;s
fldg fmd u;hla fia iudc
n, .ekaf yd oekqj;a lsf
ms<s.ekSula ,nd .; hq;= fjhs' fuu
ldh jvd;a id:l lr.ekSu i|yd
jev igyka w;s uy;a h'
udOHfkshka i|yd oekqj;a lsf jev
igyka meje;au fukau m%Odk m%jdyfha
udOH ;=< bvlv ,nd .ekSu l< hq;=
fjhs' tys wjidk m%;s,dNSka jkafka fuu
m;%hkag flfia .eg .efikq we;a o
iudcfha u wvla jQ ia;%Ska yd .eyekq
hkakhs' m%Odk m%jdyfha foaYmd,k
orejka h'
mlaI foaYmd,k lafIa;%fhys ia;%Skaf.a
N+ldj wj;lafiare lrk ksid rdcH
miq.sh oYl folyudr ;=< f,dalh mqrd
fkdjk ixOdk iy m%cd uQ, ixOdk
u foaYmd,k iyNd.S;ajfha oHdudk
iska ,xldf muKla fkdj fndfyda
jQ m%jk;djh" m%cd;ka;%jdofha ;=kajeks
/,a,z f,i foaYmd,k pdrlfhda yeka wdishdkq yd wm%sldkq rgj,;a wrd
rgj,;a ia;%Ska n,.ekau mq,a jYfhka
jQy' fuys uQ,sl jYfhka uis,su;a
;DK uQ, ugf mgka u lrf.k hkq
h hq;= m%Yak folls' m<uqjkak
,efnhs' fuksidu foaYmd,k lafIa;%fha
m%cd;ka;%lrK l%shdoduh" ia;%Ska i|yd
m%fYhg yd ksfhdackhg mj;sk bv
jk ilrK jevigyka j,g flfia
lv mq,a fjka wjldY ksudKh fjkq
n,mE we;s lrhs o@ hkakhs' fojekak"
oelsh yel' fuu wjldYhka f.a ."
fuu m%cd;ka;%lrKSh l%shdoduh
m<, fukau Wi" uy; ksudKh jkafka
ck;d jHdmdrhkag yd tajdfha kHdh
56

weh 1 l,dmh 2013

o wod< iudc mirfhys uq,a nei.;a


wd.l" ixialD;sl fukau ft;sydisl
idOl wkqj nj wm iska wu;l l<
hq;= ke;'
,;ska wefuldkq rgj,a ys fukau ol=Kq
wdishdkq l,dmfha isg ol=Kq wm%sldj
olajd wod< l,dmhka ys yd rdcHhka
ys foaYmd,k yd ixjOk l%shdj,sfhys
ia;%Skaf.a il%Sh iyNd.S;ajh yE,a fldg
bj; ,sh fkdyel' f rgj,aj, ia;%Ska
kd.;a foaYmd,k whs;Ska n,d;aul
lrkakg w;a;sjdr oeuQfha tu rgj,aj,
oejeka;j l%shd;aul jk ia;%S ixOdk
yd is,a iudc ixOdkhs' wi,ajeis
bkahdf o ;;a;ajh tfia u h' tys
l%shd;aul ia;%Ska i|yd jk fldagd l%uh
ia;%Skaf.a foaYmd,k iyNd.S;ajh mq,a
lsu i|yd iDcqj u n, mE lreKls'
m%dfoaYSh md,kfha ia;%Ska i|yd jk
33]l fldagd l%uh fya;=fjka ;DK uq,a
ugfuka meK m%Yak yd .efgka
m%dfhda.slj foaYmd,k fldj u;
.kqfokq lrka ,nk mkakrh Yaj
oHd,hSh wOHdmkhlg;a jvd m%n,
h' uE;l flreKq ilaIKhl
fy<sjQfha zmxpdh;aZ ys iuia: iNdm;s
;k;=rej,ska 1$3 la ia;%Ska iska ork nj
h' ia;%S uQ,sl;ajh iy je iyNd.S;ajhla
ork fndfyda n, m%foaYhka ;=< mdkSh
c,h" orejkaf.a wOHdmkh iy fi!LH
ms<sn|j o fuu ia;%Ska wjOdkh fhduq
lrk nj m%ldYs; h'
fndfyda rgj, ia;%Skaf.a foaYmd,k
ksfhdackh inJOfhka fmruqK
f.k we;af;a ia;%S ixOdk yd is,a
ixOdk jqj;a ,xldf rchka fukau
we;e foaYmd,k mlaI mjd rdcH
fkdjk ixOdk i,lkafka cd;Hka;r

l=uka;%Kld n,f. f,ighs' ia;%Skaf.a


foaYmd,k iyNd.S;ajfha m%.ukh
fjkqfjka ia;%S ixOdk fndfyduhla
jhsfka m<d;a" m%dfoaYSh iy .%dh
ugfuka lr we;s n,.ekaf yd
oekqj;a lsf jev igyka w;s uy;a
h' ia;%Ska foaYmd,k lr<shg wj;SK
lrug fuu ixOdk fndfyda jev lr
we;' m%Odk foaYmd,k mCI kdufhdackd
,ndf ish mCIj, lem jev
lrk yelshdjka iys; ia;%Ska ms<sn|j
wjOdkh fhduq lrkafka k tu
mCI m%cd;ka;%jd rduqjl isg lghq;=
lrkafka hehs wmg i;=gq h yel'
fuys ia;%S lKavdh iy ixOdk j,g
o u;lalr h hq;= ldrKd lsysmhla
fjhs' ish ixOdkhkaf.a b,lal yd
wruqKq fukau m%uqL;d yd kHdh m;% o
tajd imqrd .kakd l%ufo o tlsfklg
fjkia jk nj i;Hhls' fujka fmd
wjYH;djla imqrd .ekSf fyda mj;sk
u;fNao ryer jvd;a tluq;=j fmd
wruqK idlaId;a lr .ekaug iduQyslj
lghq;= l< hq;= f'
lshk tl f,fyish" lrkjdg jvd
hkqfjka lshukla mj;S' kqfrka
tk W;=re" kef.kysr iy ;j;a
m<d;a lsysmhl u ue;sjrKhka ys
ia;%Skaf.a ksfhdackhg yd iyNd.S;ajhg
m%cd;ka;%jdj idOdrKhla bgq f oehs
wmg n,d iskakg isj we;' thska
isjk idOkSh fjkial iu`. wmg f
ms<sn|j jer .%yhl fhh yel'

wdpdh mqIamd r,kS


uQ,dY%( NY Times.com, UN women website, economic.
blogs, rch iSfvda iuq;sh wkq.ukh lsu( kslaIl
weiska - ldka;dj yd udOH iduQyslh" .f wdKavqj ;=<
wef.a wNsfhda.h - ldka;d ixjOk flakah

2013 1 l,dmh weh

57

PdhdrEmh( http://dawoodi-bohras.com/news/1790/107/Fearless-intellectualactivist-like -no-other/d,pdb_detail_article_comment/

wNdjm%dma; wia.d w,s Mkaksh uy;d l=rdk


u;jdoh ;=< ia;%shf.a ienE uqla;sh fjkqfjka
yd jevji ,dis;djka f.ka f;dr Bg wjYH
wdh;ksl rduqjla fjkqfjka fmkS is wfma ld,hg;a
jvd bfhka is m%.;sYS,S ka;lfhls'

wia.d w,s Mkaksh


jD

;a;sfhka is,a bkafkarefjl= jQ


wia.d w,s tkaksh fyf;u
tl w;lska bia,dh foajOuh
yeoEug;a wfkla w;ska iudc oHd"
oYkh yd b;sydih yeoEug;a fhduq
fuka bia,d iy uqia,s foaYmd,kh
ms<sn|j cd;Hka;r nqoauf;la f,i
kula yslr .;af;a h' 1980 fndndhs
k.rfha bia,dh wOHhk wdh;kh
msysgqjk ,o w;r tys m%:u wOHCIl
jQfha o wia.d w,s Mkaksh h' Tyq
1993 iudch yd wkd.dlNdjh ms<sn|
wOHhk wdh;hkh (Study of Society
and Secularism) o ia:dms; flf<a h'
wNdjm%dma; jkg Tyqf.a jhi wjqre
74 ls'

58

weh 1 l,dmh 2013

Tyq fmd;a yd mfhaIK m;s%ld ^Tyq


iska ,shk ,o fyda ixialrKh lrk
,o& rdYshla m%ldYhg muqKqjd we;'
ydkais mqgq kHdhjdfhl= fkdjQ Tyq
udkj whs;sjdisl" ia;%S whs;sjdisl"
jd.sl tluq;=j yd iduh fjkqfjka
j fmkS isfha h' bia,d wd.f
uqla;s Ouh .ek mq,a jYfhka ,shd
we;s Tyq fuu Ih ms<sn|j ;shqKq
wjOdkh fhduq l< bkahdf nqoau;=ka
lSm fokdf.ka lemS fmfkk tla wfhls'
wia.d w,s Mkaksh iuld,Sk
f,dalfha uqia,s ia;%Skag iudk;ajh
yd hqla;sfha O me;s ms<sn|j kj
laula bm;a flf<a h' j;auka
bia,dh f,aLk foi kslug ne,Sfuka

wia.d w,s Mkaksh 1996 cq,s 1 jeksod


Y%S ,xld mok wdh;kfha
iudk;ajh" iudc idOdrK;ajh iy
uqia,s ia;%Ska uefhka foaYkhla meje;a
jQ w;r th MWRAF 1999 fmd;a msxpla
f,i m%ldYhg m;a flf<a h' Tyqf.a
foaYkhg mok jQ lreKq k" ia;%S
whs;sjdisl" jdyh iy oEjeoao iy
nyqNdhd fiajkh hs'
.Dyia: jev wdlhg odhl ula f,i
i,lk ia;%Sjd ka;khg iydh olajk
w;r Tyq fmkajd fok wdldrhg Bg;a
jvd fmrg f.dia ;u orejd fmdaIKh
lsu fjkqfjka ia;%shg f.ula l<
hq;=hehs o lshhs'
tu l=rdk .d:d .ek wia.d w,s f.a
wdia:dkh ikaoN.; yd iu;
jYfhka ldKav follg fjka fldg
lah yelsh' iu; .d:d iodld,sl
j,x.=;djhlska hqla; jk w;r
ikaoN.; .d:d fmf<ys fldgila
jYfhka ;snqK o ieug u wod< jkafka

ke;' fy<sor lsf fya;=


ms<sn|j bia,dh W,udjre
iska jOkh lrk ,o
fjku oHdjla u mj;S' fuu
fy<sor ls wjfndaO lr
.; hq;af;a tajd m%ldYhg
m;a wjia:df ikaoNh;a
iu h'

PdhdrEmh( fla' rfIa ndnq http://www.thehindu.com

mjd bia,d wd.u ;=< ia;%S


whs;sjdisl .ek ,shd we;s
fmd;a wmuK ixLHdjla lsh
yel' .;dkq.;sl yd Bkshd
m%.;sYS,S wd.l idys;Hfha
whs;sjdisl l;sldj fmdf
ia;%Skag iudk whs;sjdisl
N=la;s ug fkd,efnkafka
Tjqka zj, ,sx.sl lKavdhugZ
wh;a ksid;a udkj j.hd
kdYhg m;a lsug fm<Uf
n,hla we;s ksid;a hehs ;l
flf' zl=rdka yd yiaZ mok lr.kakd
w,s" bia,d wd.u whs;sjdisl yd
hqla;sh ia;%Skag wys fkd lrkafka hehs
;l lrhs' hqla;sh bia,dh iudcfha
mokuhs'

fuu PdhdrEmh( m%lg f,aLl wia. w,s tkaksh


uy;d ish ; l;d fmd; jk 'Living Faith, Harmony
and Social Change' yhsv%ndoa k.rfha t<soela jQ
wjia:df tys msgm;l ish w;aik fhdok wdldrhhs'

Tyqf.a kHdh;a ;lh;a jQfha hqla;sh


iudc ikaoNfhka f;drj hqla;
ixl,amhla fia fkdie,lsh hq;=h
hkakhs' jvd;a jeo.;a jkafka hqla;sh
,eh hq;=hehs woyia l< whg hqla;sh
bgq jk nj fmfkkakg ;su hs'
Tyq yeu gu lshk wdldrhg iudc
ikaoNfhka wE;a jQ hqla;sh whqla;shla
fia fmfkkq we;'
fuu uQ,Ou u; mok jQ g wys jQ
wjldYh kej; ,nd .ekSug muKla
fkdj ia;%Skag muKla fkdj mqreIhka
i|yd o hqla;sh u; mok jQ iudchla
f.dvke.Sug bhg hEu uqia,s
ia;%Skaf.a hq;=luls'
*qLdka nkakq
MWRAF uqia,s mfhdaIK yd l%shdld ixi|h

mj;kh( uyskao y;a;l


2013 1 l,dmh weh

59

2013 ud;= 8 cd;Hka;r ia;%S k


ieureu fld<U
2013 cd;Hka;r ia;%S k ieureug f;audj jQfha
Y%S ,xldf isjk ia;%S IKhkag yd >d;khkag
tfrys jkakg tAlrdYS fjuq hkak hs' fuu fmd
f;audj hgf;a ia;%S kh ieuug rf kka
foiska ia;%Ska 300 l muK msila ud;= 08 k
kqf.af.dv k.rhg talrdYS h'

http://beyondborders.wordpress.com/author/allotrope/.

PdhdrEm( fu.drd .,a

PdhdrEm( f,dhqoka ch;%d

kqf.af.dv kd.l f;;a WoHdkfhka


^je,smdla& wdrN jQ fuu ia;%S k ieure
md.uk kqf.af.dv wdkkao iurfldaka t<suyka
rx. mSGh olajd meKsfha igka mdG lshka"
kdgH r`. olajka iy .dhkd jeks O
fYaIdx. bm;a lrks' fuhg ldka;d nhsisl,a
mojkakka o fndfyda ldka;d ms ;reK msia o
tl;= isu fYaI;ajhls' zia;%S IK yd >d;k
jyd kj;kqZ hk igka mdGh iEu uqjlska u
kef`.ka ;snqKs' ta yd neKq igka mdG iEu
igka mqjrejl u mdfya olskakg ,enqKs'
furg is,a ixOdk fukau ia;%S ixOdk tl;=
ixOdkh lrk ,o fuu iure jevigyk wjika
jQfha kqf.af.dv wdkkao iurfldaka t<suyka rx.
mSGfha meje;s m%isoaO /iaulsks' tk fld<U
k.rhg we`o yeKq uy jeis fkd;ld /iaj is
msi w;r uq,;s isg meKs fou< ifydaohka
iy me fidhqhka o h'

fuhg wu;rj ud;= 01


jeksod ia;%Skag tfrys
m%pKav;ajhg tfrysj ke`.S
isu fjkqfjka f,djmqrd
ia;%Ska ,shkhlf.a msf
jHdmdrh ieuu Wfoid
fld<U ,smagka jgrjqf
Woaf>daIK /<shla h;a fldg
;snqKs'
rch" kS;sh yd iduh wdrCId l< hq;=
nj lshfjk igka mqjre fukau ia;%Skag
tfrys m%pKav;ajhg j.lsj hq;= ish
wdh;k fj; n,mE flfrk igka
mdG /.;a ia;%S mqreI fomCIfha u msia
jhia fNaohlska f;drj Woaf>daIKhg
iyNd.s iskq olakg ,enqKs'

60

weh 1 l,dmh 2013

odhl;aj b,a m; 2013


ku$ixOdkh
,smskh
rl:k wxlh

jirl odhl

re' 250$-

(
(

(
m;a$uqo,a weKjq wxlh ( '
uqo, fpla
kh (
w;aik (

whm; mqrjd th hq;= ,smskh ( j yd udOH iduQyslh" 56$1" iri f,aka" ldi,a h" fld<U 8"
fplam;a$uqo,a weKjq tjk g j yd udOH iduQyslh kka tjkak'
uqo,a weKjq rdc.h Wm;eme,a ldhd,fhka udre lr.; yels jk m tjkak'
rl:k wxl ( 011 5632045" 2690201" 2690192 *elaia ( 011 2690192 oaHq;a ;mE, ( wmcsrilanka@gmail.com

2013 1 l,dmh weh

61

You might also like