1a-1. Sraunati i konstruisati montani nastavak zategnutog tapa prema zadatoj sili.

Za zategnuti tap usvojiti valjani IPN profil. Nastavak izvesti pomou: visokovrednih zavrtnjeva bez sile pritezanja klase vrstoe 10.9

Sila zatezanja Nt=1000 kN Osnovni materijal: S235 Sluaj optereenja: I Radioniki crte dati u razmeri: 1 : 10

1.

Osnovni podaci neophodni za proraun

Osnovni materijal S235 - I sluaj optereenja (JUS U.E7.145/1987) Doputen normalni napon (strana 567 Tabela 2): dop = 160 MPa

Visokovredni zavrtnjevi klase vrstoe 10.9 bez sile prednaprezanja (JUS U.E7.140/1985) Doputen smiui napon (strana 590, Tabela 7): Doputen napon pritiska po omotau rupe (strana 591, Tabela 8): 2. Dimenzionisanje zategnutog tapa dop = 240 MPa b,dop = 280 MPa

max =

Nt dop Anet

max =

1000 16 kN/cm2 Anet

A pot 1,25

1000 = 78,1 cm2 16

Usvaja se I profil I 340 Geometrijski podaci: A = 86,7 cm2 Rebro: tw = 12,2 mm Noica: tf = 18,3 mm bf = 137 mm

Kontrola napona: max = 3.

1000 = 11,53 kN/cm2 <16,0 kN/cm2 86,7

Raspodela sile na noicu i rebro

Povrsina noice : Af = bf tf = 13,71,83 = 25,07 cm2 Povrsina rebra : Aw = A - 2 Af = 86,7 225,07 = 36,56 cm2 Sila u noici : Sila u rebru:

Nt, f = N

N t ,w

25,07 = 289,16 kN A 86,7 A 36,56 = N w = 1000 = 421,68 kN A 86,7 = 1000

Af

Odnosi se na zbirku ELINE KONSTRUKCIJE U GRAEVINARSTVU - etvrto izdanje

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE 4. Nastavak noice

Odreivanje prenika zavrtnja:

maxd0

tf,p x bp

= 21 mm (strana 750 Tabela 6-IX)

tw,p x h p

Usvajaju se zavrtnjevi M16 .. 10.9 (d=16 mm d0=17 mm) Kontrola napona u noici Neto povrina noice: Af,net = Af - 2d0tf = 25,07 - 21,71,83 = 18,85 cm2

tf,p x bp

Nt, f A f .net

289,16 kN kN = 15,34 16 2 18,85 cm cm 2

Proraun podvezica usvaja se irina podvezica bp = 140 mm neto povrina podvezica: Af,p,net = bptf,p - 2d0tf,p tfp(14 - 21,7)

N t, f dop

289,16 = 18,07 cm 2 16

tf,p = 1,71 cm

Usvaja se podvezica 140 x 18 mm Nosivost jednog zavrtnja

1,6 2 d2 dop = 1 24 = 48,25 kN 4 4 Fb = d min t b ,dop = 1,6 1,83 28 = 81,98 kN

Fv = m

Fv ,dop = min{ 48,25 , 81,98 } = 48,25 kN Odreivanje potrebnog broja zavrtnjeva n=

5. -

289,16 = 5,99 48,25

Nastavak rebra

Usvaja se : 6M16 ...10.9

odreivanje prenika zavrtnja: ts,min 7 mm ts,min 0,6 tw =

optd

5 t s ,min 0,2 = 1,7 cm

M16 .. 10.9 ( d=16 mm d0=17 mm )

Usvajaju se zavrtnjevi

Predpostavlja se mogui raspored zavrtnjeva na rebru:

Odnosi se na zbirku ELINE KONSTRUKCIJE U GRAEVINARSTVU - etvrto izdanje

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

Kontrola napona u rebru

Neto povrina rebra: Aw,net = Aw - 4d0tw = 36,56 - 41,71,22 = 28,26 cm2

N t ,w Aw,net

421,68 kN kN = 14,92 16 2 2 28,26 cm cm

Proraun podvezica
Usvaja se visina podvezica Aw,p,net = 2tw,p(hp-4d0) 2tw,p(25 - 41,7) hp = 250 mm

N t ,w dop

421,68 = 26.35 cm 2 16

tw,p = 0,73 cm

Usvajaju se podvezice 2 250 x 8 mm Nosivost jednog zavrtnja

1,6 2 d2 dop = 2 24 = 96,51 kN 4 4 Fb = d min t b ,dop = 1,6 1,22 28 = 54,66 kN Fv = m

Fv ,dop = min{ 96,51 ; 54,66 } = 54,66 kN Odreivanje potrebnog broja zavrtnjeva n= 421,68 = 7,71 54,66
Usvaja se : 8M16 ...10.9

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

1a-2. Sraunati i konstruisati montani nastavak zategnutog tapa prema zadatoj sili. Za zategnuti tap usvojiti valjani IPN profil. Nastavak izvesti pomou: visokovredni zavrtnjevi sa punom silom pritezanja klase vrstoe 10.9

Sila zatezanja: Nt = 1000 kN Osnovni materijal: S235 Sluaj optereenja: I Radioniki crte dati u razmeri 1:10

1.

Osnovni podaci neophodni za proraun

Osnovni materijal S235 - I sluaj optereenja (JUS U.E7.145/1987) Doputen normalni napon (strana 567 Tabela 2): dop = 160 MPa

Prednapregnuti visokovredni zavrtnjevi klase vrstoe 10.9 (JUS U.E7.140/1985) Koeficijent pritezanja (strana 584) Konvencijalna granica razvlaenja (strana 584, Tabela 2) Koeficijent trenja (strana 586, Tabela 5) Koeficijent sigurnosti (strana 589, Tabela 6) 2. Dimenzionisanje zategnutog tapa 1 = 0,7 f02 = 900 MPa = 0,40 2 = 1,25

max =

max

Nt dop Anet 1000 = 16 kN/cm2 Anet

A pot 1,2

1000 = 75,00 cm2 16

Usvaja se I profil I340 Geometrijski podaci: A = 86,7 cm2 Rebro: tw = 12,2 mm Kontrola napona: max = 3. Noica tf = 18,3 mm bf = 137 mm

1000 = 11,53 kN/cm2 <16,0 kN/cm2 86,7

Raspodela sile na noicu i rebro

Povrsina noice : Af = bf tf = 13,71,83 = 25,07 cm2 Povrsina rebra : Aw = A - 2 Af = 86,7 225,07 = 36,56 cm2 Sila u noici : Sila u rebru:

Nt, f = N

N t ,w

25,07 = 289,16 kN A 86,7 A 36,56 = N w = 1000 = 421,68 kN A 86,7 = 1000

Af

Odnosi se na zbirku ELINE KONSTRUKCIJE U GRAEVINARSTVU - etvrto izdanje

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE 4. Nastavak noice

Odreivanje prenika zavrtnja:

tf,p x bp
maxd0 = 21 mm (strana 750 Tabela 6-IX)

Usvajaju se zavrtnjevi M20 .. 10.9 ( d=20 mm d0=21 mm ) Nosivost jednog zavrtnja na smicanje (proklizavanje) As = 2,45 cm2 ispitni presek za zavrtanj M20

tw,p x h p

tf,p x bp

1 As f 02 0,7 2,45 90 = 1 0,4 = 49,4 kN 2 1,25 Potreban broj zavrtnjeva Fs ,dop = m

n=

289,16 = 5,85 49,4

Usvaja se: 6M20...10.9

Kontrola napona u noici

Af,net = Af - 2d0tf = 25,07-22,11,83 = 17,4 kN NIt,f,red = Nt,f - 0,4n1Fs,dop = 289,16 - 0,4249,4 = 249,64 kN

N I t , f ,red 249,64 kN kN = = 14,36 16 2 2 17,4 A f ,net cm cm

Proraun podvezica
N I t , f ,red = N f 2 0,4 Fs ,dop = 289,16 2 0,4 49,4 = 249,64 kN
Ap,f,net = tf,p (bp-2d0) = tf,p(140-221) = tf,p9,8

N I f ,red dop A p , f ,net

4. Nastavak rebra

tf,p = 15,9 mm

Usvaja se podvezica 140 x 16 mm

Odreivanje prenika zavrtnja: ts,min 0,6 tw

optd

ts,min 7 mm Usvajaju se zavrtnjevi M16 ... 10.9

5 t s ,min 0,2 = 1,7cm

Nosivost jednog zavrtnja na smicanje (proklizavanje) As = 1,57 cm2 ispitni presek za zavrtanj M16

Odnosi se na zbirku ELINE KONSTRUKCIJE U GRAEVINARSTVU - etvrto izdanje

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

1 As f 02 0,7 1,57 90 = 2 0,4 = 63,3 kN 2 1,25 Potreban broj zavrtnjeva Fs ,dop = m

n=

421,68 = 6,66 63,3

Usvaja se: 7M16...10.9

II I

Raspored zavrtnjeva na rebru

Kontrola napona u rebru

presek I-I Aw,net = Aw - 3d0tw = 36,56-31,71,22 = 30,34 kN N1t,w,red = Nt,w - 0,4n1Fs,dop = 421,68 - 0,4363,3 = 345,72 kN
II I

N I t , w,red 345,72 kN = = 11, 4kN/cm 2 16 2 Aw,net 30,34 cm

presek II - II Aw,net = Aw - 4d0tw = 36,56-41,71,22 = 28,26 kN NIIt,w,red = Nt,w - 3Fs,dop -0,44Fs,dop = 421,68 363,3- 40,463,3 = 130,5 kN

N II t , w,red 130,5 = = 4,62 kN/cm 2 Aw,net 28,26

Proraun podvezica usvojena irina podvezice hp = 250 mm

N t , w,red = N t , w 4 0,4 Fs ,dop = 421,68 4 0,4 63,3 = 320,4 kN

Aw,p,net = 2tw,p (hp-4d0) =2 tw,p(25-417)= tw,p 36,4

N t , w,red Aw, p ,net

dop

tf,pod = 5,5

Usvajaju se podvezice 2250 x 6 mm

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

1b-1. Sraunati i konstruisati montani nastavak zategnutog tapa prema povrini poprenog preseka (statiki pokriven). Dimenzije i oblik poprenog preseka zadati su na skici.
250x15

320x10

250x15

Nastavak izvesti pomou neobraenih zavrtnjeva klase vrstoe 5.6. Osnovni materijal: S235 Sluaj optereenja: I Radioniki crte dati u razmeri: 1:5

Osnovni materijal: S235 Zavrtnjevi: neobraeni klase vrstoe 5.6 1. Proraun nastavka noice

dop = 16,0 kN/cm2 dop = 14,0 kN/cm2

b,dop = 27,0 kN/cm2

Povrina noice: Af = 251,5 = 37,5 cm2 Zavrtnjevi: M20...5.6 1.1 Proraun ojaanja noica na mestu nastavka

A*f ,net A f (b f n1 d 0 ) t *f A f (25 2 2 ,1) t *f 37 ,5

Usvajaju se ojaane noice: = 250x18 mm 1.2 Proraun podvezica na noicama

t *f 1,802 cm

Pretpostavljaju se obostrane podvezice. irina spoljanjih podvezica je jednaka irini noice (250 mm), a irina unutranjih podvezica je 110 mm ( 2e2 = 3d0 = 69 mm < 110 mm). A f , p ,net A f b p ,1 + 2 b p ,2 2 n1 d 0 t f , p A f

(25 + 2 11 2 2 2,1) t f , p 37 ,5

t f , p 0,97 cm

Usvajaju se podvezice na noicama: = 250x10 + 2=110x10 mm 1.3 Proraun zavrtnjeva na noicama

Fb = 1,8 2,0 27 ,0 = 97 ,2 kN Fv = 2 2 ,0 2 14 = 88,0 kN 4

Fv,dop = 88,0 kN

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

nf =

A f dop Fv ,dop

37 ,5 16 = 6 ,82 88

Usvaja se: 2x4=8M20...5.6 2. Proraun nastavka rebra Povrina rebra: Zavrtnjevi: 2.1 Aw = 321,0 = 32,0 cm2 M16...5.6

Proraun ojaanja rebra na mestu nastavka Pretpostavlja se 5 zavrtnjeva u jednom redu.

* * * Aw ,net Aw (d n1 d 0 ) t w Aw (32 5 1,7 ) t w 32 ,0

t* w 1,36 cm

Usvaja se ojaano rebro: = 320x14 mm 2.2 Proraun podvezica na rebru Pretpostavljaju se obostrane podvezice visine 280 mm (hp = 30+455+30 = 280 mm). Aw , p ,net Aw 2 h p n1 d 0 t w , p Aw 2 (28 5 1,7 ) t w , p 32,0

t w , p 0 ,82 cm
Usvajaju se podvezice na rebru: 2=280x10 mm 2.3 Proraun zavrtnjeva na rebru

Fb = 1,4 1,6 27 ,0 = 60 ,5 kN 1,6 2 14 = 56 ,3 kN 4 Aw dop 32,0 16 = = 9,09 nw = Fv ,dop 56 ,3 Fv = 2

Usvaja se: 2x5=10M16...5.6 Fv,dop = 56,3 kN

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

1b-2. Sraunati i konstruisati montani nastavak zategnutog tapa prema povrini poprenog preseka (statiki pokriven). Dimenzije i oblik poprenog preseka zadati su na skici.
400x18

500x14

500x14

400x18

Nastavak izvesti pomou visokovrednih zavrtnjeva klase vrstoe 10.9 sa punom silom pritezanja. Osnovni materijal: S355 Sluaj optereenja: I Radioniki crte dati u razmeri: 1:5

Osnovni materijal: S355 dop = 24,0 kN/cm2 Zavrtnjevi visokovredni klase vrstoe 10.9 f02 =90,0 kN/cm2 Nastavk se izvodi tako da tap na mestu nastavka zadrava oblik sanduastog preseka. 1. Proraun nastavka gornje noice Povrina noice: Af = 401,8 = 72,0 cm2 Zavrtnjevi: M27...10.9 1.1 Proraun zavrtnjeva na noicama

0 ,7 4 ,59 90 = 115,7 kN 1,25 A f dop 72,0 24 = = 14 ,94 nf = Fs ,dop 115,7 Fs ,dop = 0 ,5

Usvaja se: 3x5=15M27...10.9 1.2 Proraun ojaanja noice na mestu nastavka

n1 * ( ) 1 0 4 b n d t A , f f f 1 0 n uk 3 * (40 3 2,8) t *f 72,0 = 66,21 t f 2 ,09 cm 1 0,4 14,94

Usvaja se ojaana gornja noica: = 400x22 mm

n1 A*f ,net A f 1 0 ,4 n uk

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE 1.3 Proraun podvezice na gornjoj noici

Podvezica je jednostrana. irina podvezice je jednaka irini noice (400 mm), pa se, s obzirom na isti broj rupa za zavrtnjeve u svakom redu, moe usvojiti da je debljina podvezice na gornjoj noici jednaka debljini ojaane noice. Usvaja se podvezica na gornjoj noici: = 400x22 2. Proraun nastavka donje noice

Na donjoj noici se predvia otvor irine 160 mm, kako bi se onoguio pristup zavrtnjevima i njihovo pritezanje. Broj zavrtnjeva je isti kao i kod gornje noice, ali je njihov raspored izmanjen (videti radioniki crte nastavka). Takoe se usvaja ista debljina ojaane noice. 2.1 Kontrola napona u donjoj ojaanoj noici na mestu otvora (presek IV-IV)
2 A IV f ,net = (40 - 16 - 22,8)2,2 = 40,48 cm

N tIV 14 kN , f ,red = 72 24 3 3 115 ,7 0 ,4 2 115 ,7 = 594 ,

=
2.2

N tIV , f ,red A
IV f ,net

594,14 = 14,68 kN/cm2 < 24,0 kN/cm2 = dop 40 ,48

Proraun podvezice na donjoj noici

A f , p ,net A f

(b

(40 16 2 2,8) t f , p

n1 bot n1 d 0 ) t f , p A f 1 0 4 , n uk 2 72 1 0,4 = 68,14 t f , p 3,70 cm 14,94

p ,1

Usvaja se podvazica na donjoj noici: =400x38 mm 3. Proraun nastavka rebra Povrina rebra: Zavrtnjevi: Aw = 501,4 = 70,0 cm2 M24...10.9

3.1

Proraun zavrtnjeva na rebru

0 ,7 3,53 90 = 88,96 kN 1,25 Aw dop 70,0 24 nw = = = 18,88 Fs ,dop 88,96 Fs ,dop = 0 ,5

Usvaja se: 4x5=20M24...10.9

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE 3.2 Proraun ojaanja rebra na mestu nastavka Pretpostavlja se 5 zavrtnjeva u jednom redu.

n1 * ( ) d n d t A , 1 0 4 w w 1 0 n uk 5 * (50 5 2,5) t w 70,0 1 0,4 = 62,58 t * w 1,67 cm 18,88

Usvaja se ojaano rebro: = 500x18 mm 3.3 Proraun podvezica na rebru Pretpostavljaju se obostrane podvezice visine 440 mm (hp = 40+490+40 = 440 mm).

n1 * Aw ,net Aw 1 0 ,4 nuk

n1 n1 Aw , p ,net Aw (h p n1 d 0 ) t w, p Aw 1 0 ,4 n 1 0,4 n uk uk (44 5 2,5) t w, p 62,58 t w , p 1,99 cm

Usvajaju se podvezice na rebru: 2=440x20 mm