Teorija konstrukcija 2 predavanja dr Ratko Salati 1

4. METOD POETNIH PARAMETARA

U homogenom reenju diferencijalne jednaine pravog tapa po teoriji drugog reda konstantnog
poprenog preseka i optereenog konstantnom aksijalnom silom:
:
h
(x) = C
1
+C
2
kx +C
3
sin kx + C
4
cos kx
pojavljuju se etiri integracione konstante C
1
, C
2
, C
3
i C
4
, koje se mogu odrediti iz konturnih uslova.
Ove integracione konstante u optem sluaju nemaju fiziko znaenje to nije praktino u
inenjerskim proraunima.
Primenom metode poetnih parametara integracione konstante koje nemaju fiziko znaenje
zamenjuju se integracionim konstantama koje imaju fiziko znaenje, i to:
:
o
... ugib na poetku tapa,

o
... obrtanje na poetku tapa,
H
o
... momenat na poetku tapa,
I
o
... vertikalna sila na poetku tapa.
Ove veliine, novouvedene integracione konstante, nazivaju se poetni parametri.


Slika 4.1: Poetni parametri

Na osnovu uslova na poetku tapa, mogu se uspostaviti veze izmeu poetnih i novouvedenih
integracionih konstanti:
C
1
= :
o
-
H
o
S
C
2
= -
I
o
Sk
C
3
=

o
k
+
I
o
Sk
C
4
=
H
o
S


Koristei dobijene veze, izrazi za ugib, nagib, momenat i vertikalnu silu tapa u proizvoljnom preseku
u funkciji poetnih parametara, za sluaj pritisnutog tapa glase:
:(x) = :
o
+
o
sin kx
k
-H
o
1 -cos kx
k
2
EI
- I
o
kx -sinkx
k
3
EI
+:
p

(x) =
o
cos kx -H
o
sin kx
kEI
-I
o
1 - cos kx
k
2
EI
+ :
p
i

H(x) =
o
EIk sinkx +H
o
cos kx +I
o
sinkx
k
+EI:
p
ii

I(x) = I
o
- _ p()J
x
0


2 Teorija konstrukcija 2 predavanja dr Ratko Salati

Za sluaj poprenog optereenja tapa du ose
tapa partikularni integral se odreuje iz integrala:

:
p
(x) = _
k(x -) -sink(x - )
kS
p()J
x
0


U specijalnom sluaju kada je p() = p = const:

:
p
=
p
k
2
S
_cos kx -1 +
k
2
x
2
2
_ (za S > u)
Slika 4.2:

4.1. ZATEGNUT TAP

:
Iv
-k
2
:
II
=
p

(x)
EI
c


Odnosno za zategnut tap:
:(x) = :
o
+
o
sh kx
k
+H
o
1 -ch kx
k
2
EI
+I
o
kx - shkx
k
3
EI
+:
p

(x) =
o
chkx -H
o
shkx
kEI
+I
o
1 - ch kx
k
2
EI
+:
p
i

H(x) =
o
EIk shkx +H
o
chkx + I
o
shkx
k
+EI:
p
ii

I(x) = I
o
- _ p()J
x
0

:
p
=
p
k
2
S
_ch kx -1 -
k
2
x
2
2
_ (za S < u)



4.2. PRIMENA NA SLUAJ PREKIDNOG OPTEREENJA TAPA

Jednaine metode poetnih parameta mogu se jednostavno direktno primeniti za sluaj prekidnog
optereenja tapa (slika 4.3)


Teorija konstrukcija 2 predavanja dr Ratko Salati 3
Slika 4.3: Prekidno optereenje tapa

Ako se uvedu oznake:
F
2
(x) =
sinkx
k
F
3
(x) =
1 -cos kx
S
F
4
(x) =
kx -sinkx
kS

Dobijaju se jednaine:
:(x) = :
o
+
o
F
2
(x) +H
o
F
3
(x) + I
o
F
4
(x) +F
po
(x)
+1
x>u
1
+ H
1
F
3
(x -o
1
) -P
1
F
4
(x -o
1
) + F
p1
(x - o
1
)
+1
x>u
2
+ H
2
F
3
(x -o
2
) -P
2
F
4
(x -o
2
) + F
p2
(x - o
2
) +

(x) =
o
cos kx -H
o
k sinkx
S
+ I
o
F
3
(x) + F
po

(x)
+1
x>u
1
- H
1
k sink(x -o
1
)
S
-P
1
F
3
(x -o
1
) + F
p1

(x - o
1
)
+1
x>u
2
- H
2
k sink(x -o
2
)
S
- P
2
F
3
(x -o
2
) + F
p2

(x - o
2
) +

H(x) =
o
EIk sinkx +H
o
cos kx +I
o
F
2
(x) -EIF
po
ii
(x)
+1
x>u
1
+ H
1
cos k(x -o
1
) - P
1
F
2
(x - o
1
) -EIF
po
ii
(x -o
1
)
+1
x>u
2
+ H
2
cos k(x - o
2
) -P
1
F
2
(x -o
2
) -EIF
po
ii
(x -o
2
) +

I(x) = I
o
- p
o
x
+1
x>u
1
- P
1
-p
1
(x -o
1
)
+1
x>u
2
- P
2
-p
2
(x - o
2
)

F
p
(x) =
p
kS
_ |k(x -) -sink(x -)]J
x
0

F
p
(x) =
p
k
2
S
_cos kx -1 +
k
2
x
2
2
_ (za S > u)

F
p
=
p
k
2
S
_ch kx -1 -
k
2
x
2
2
_ (za S < u)