Libri Ligje 20111

REPUBLIKA E KOSOVS - REPUBLIKA KOSOVA - REPUBLIC OF KOSOVO QEVERIA E KOSOVS - VLADA KOSOVA - GOVERNMENT OF KOSOVO MINISTRIA E FINANCAVE - MINISTARSTVO
ZA FINANSIJE - MINISTRY OF FINANCE ADMINISTRATA TATIMORE E KOSOVS - PORESKA ADMINISTRACIJA KOSOVA - TAX ADMINISTRATION OF KOSOVO
LEGJISLACIONI TATIMOR I KOSOVS

LIGJI NR. 03/L- 222 - PR ADMINISTRATN TATIMORE DHE PROCEDURAT LIGJI NR. 03/L- 146 - PR TATIMIN MBI VLERN E SHTUAR LIGJI NR. 03/L- 161 - LIGJI PR TATIMIN N T ARDHURAT PERSONALE LIGJI NR. 03/L- 162 - PR TATIMIN N T ARDHURAT E KORPORATAVE
BOTIMI II
Nntor, 2011 - Prishtin
www.atk-ks.org
ADMINISTRATA TATIMORE E KOSOVS
LEGJISLACIONI TATIMOR I KOSOVS
BOTIMI II Nntor, 2011 Prishtin
PRMBAJTJA
HYRJE ............................................................................................................ 13 LIGJI NR. 03/L- 222 - PR ADMINISTRATN TATIMORE DHE PROCEDURAT ....... 15
Neni 1- Perkufizimet .......................................................................................................................... 16 Neni 2 - Administrata Tatimore e Kosovs ........................................................................................ 22 Neni 3 - Drejtori i Prgjithshm i ATK-s ........................................................................................... 23 Neni 4 - Zvends Drejtort e Prgjithshm...................................................................................... 27 Neni 5 - Menaxhert kryesor ........................................................................................................... 28 Neni 6 - Zyrtart e tatimeve .............................................................................................................. 28 Neni 7 - Kompetenca delegimi .......................................................................................................... 29 Neni 8 - Raportimi ............................................................................................................................. 30 Neni 9- Vendimet shpjeguese publike ............................................................................................... 31 Neni 10 - Vendimet shpjeguese individuale ...................................................................................... 31 Neni 11 - Numri Fiskal dhe pajisja me ertifikat Fiskale .................................................................. 38 Neni 12 - regjistrimi i Tatimpaguesve .............................................................................................. 56 Neni 13 - Krijimi dhe mbajtja e regjistrave ........................................................................................ 61 Neni 14 - Qasja n libra, regjistrime, kompjuter dhe pajisje t tjera pr ruajtjen e regjistrave ....... 93 Neni 15 - Mbledhja e informatave ose provave .............................................................................. 102 Neni 16 - Obligimet e prfaqsuesve juridik dhe menaxherve t pasuris ................................... 107 Neni 17 - Deklaratat tatimore.......................................................................................................... 115 Neni 18 - Vet-vlersimi .................................................................................................................. 115 Neni 19 - Vlersimi i Drejtorit t Prgjithshm pr Tatimin ............................................................ 116 Neni 20 - Kufizimet kohore pr vlersimet ...................................................................................... 128 Neni 21 - Vlersimet n rast rreziku ................................................................................................ 129 Neni 22 - Njoftim vlersimi .............................................................................................................. 129 Neni 23 - Anulimi i dokumenteve tatimore ..................................................................................... 131 Neni 24 - Detyrimi n rastet e veprs penale n fushn e tatimeve ............................................... 134 Neni 25 - Detyrimi i personave prgjegjs ....................................................................................... 134 Neni 26 - Vlersimi i detyrimit t personit t tret ose pr personat e tret .................................. 134 Neni 27 - Pagesat ............................................................................................................................. 136 Neni 28 - Interesi ............................................................................................................................. 137 Neni 29 - Rendi i pagesave .............................................................................................................. 141 Neni 30 - Kreditimet dhe rimbursimet............................................................................................. 143 Neni 31 - Prdorimi i bankave dhe Institucioneve tjera t Licencuara Financiare ........................... 147 Neni 32 - Tatimi q sht i detyrueshm dhe i pagueshm ............................................................ 147 Neni 33 - Barra................................................................................................................................. 148 Neni 34 - Mas pr marrje pasurie .................................................................................................. 166 Neni 35 - Zbatimi me prmbarim i mass s marrjes ...................................................................... 175 Neni 36 - Shitja n ankand publik .................................................................................................... 187 Neni 37 - Kufizimet mbi mbledhjen e detyrueshme ........................................................................ 188 Neni 38 - Mbledhja e tatimit nga ortakt dhe antart e shoqatave t painkorporuara ................ 189 Neni 39 - Urdhrat pr raste rrezikimi............................................................................................... 189 Neni 40 - Embargo n importe dhe eksporte .................................................................................. 190 Neni 41 - Ndalesat pr largim .......................................................................................................... 190
Neni 42 - Transferimi i Aseteve ....................................................................................................... 191 Neni 43 - Borxhet tatimore t pambledhshme ................................................................................ 193 Neni 44 - T ardhurat e paligjshme ................................................................................................. 195 Neni 45 - Drejtori i Prgjithshm mundet t ri-karakterizoj marrveshjet .................................... 196 Neni 46 - Transaksionet mes personave t lidhur ........................................................................... 196 Neni 47 - Shkmbimi i transaksioneve dhe raportimi i informatave nga palt e treat .................... 197 Neni 48 - Nn-deklarimi i t ardhurave dhe arktimet e devijuara ................................................. 199 Neni 49 - Sanksionet pr mosprmbushje ....................................................................................... 200 Neni 50 - Ndshkimi administrativ lidhur me Certifikatn Fiskale ................................................... 200 Neni 51 - Ndshkimet Administrative lidhur me mos deklarim dhe mos pages ............................ 200 Neni 52 - Ndshkimet administrative lidhur me nn deklarimin e tatimit dhe mbi deklarimin e rimbursimeve tatimore ................................................................................................................... 201 Neni 53 - Mosdorzimi, mos krijimi ose mos paraqitja e t dhnave .............................................. 201 Neni 54 - Ndshkimet pr mos-mbajte t tatimit n burim ............................................................ 202 Neni 55 - Mosdorzimi i pasuris q i nnshtrohet mass s marrjes s dhe lnia mnjan e Parave ......................................................................................................................................................... 203 Neni 56 - Ndshkimi Administrativ pr gabime nga prfaqsuesit e Tatimpaguesve, Kshilltart atimor, apo personat tjer n emr t tatimpaguesit ..................................................................... 203 Neni 57 - Ndshkimi Administrativ pr mos prdorim t Pajisjeve Elektronike Fiskale pr mos regjistrim t transaksioneve ............................................................................................................ 203 Neni 58 - Ndshkimet administrative lidhur me TVSH .................................................................... 204 Neni 59 - Ndshkimi administrativ pr mallrat pa origjin .............................................................. 205 Neni 60 - Ndshkimi pr mashtrim civil ........................................................................................... 205 Neni 61 - Sanksionet shtes............................................................................................................. 205 Neni 62 - Zbritja e sanksioneve........................................................................................................ 206 Neni 63 - Veprat penale n fushn e tatimeve ................................................................................ 248 Neni 64 - Paraqitja vullnetare e veprave penale n fushn e tatimeve ........................................... 249 Neni 65 - Mos raportimi i veprave penale n fushn e tatimeve .................................................... 249 Neni 66 - Zbatimi i Kodit t Procedurs Penale ............................................................................... 250 Neni 67 - Pezullimi i procedurs penale pr veprat penale ............................................................. 250 Neni 68 - Ndjekjet penale dhe procedurat tatimore ....................................................................... 250 Neni 69 - Kohzgjatja e hetimit t veprave penale n fushn e tatimeve ....................................... 251 Neni 70 - Juridiksioni territorial ....................................................................................................... 251 Neni 71 - Pjesmarrja e ATK-s n procedur paraprake ................................................................ 251 Neni 72 - Pjesmarrja e ATK-s n procedurat gjyqsore ............................................................... 252 Neni 73 - Pezullimi i Procedurave .................................................................................................... 252 Neni 74 - Njsiti i Hetimeve Tatimore ............................................................................................. 252 Neni 75 - Kompetencat e njsis s hetimeve t tatimore gjat procedurs penale ...................... 253 Neni 76 - Prgjegjsit e zyrtarve tatimor ..................................................................................... 254 Neni 77 - Ankesat n Administratn Tatimore ................................................................................ 254 Neni 78 - Themelimi i Bordit t Pavarur pr Rishqyrtime ................................................................ 265 Neni 79 - Roli i Bordit ....................................................................................................................... 265 Neni 80 - Procedurat pr Bord......................................................................................................... 267 Neni 81 - Rishqyrtimi juridik ............................................................................................................ 268 Neni 82 - Detyrimi pr t paguar gjat procedurs s ankesave ..................................................... 268 Neni 83 - Prfaqsuesit e tatimpaguesit.......................................................................................... 269 Neni 84 - Konfidecialiteti i informatave tatimore ............................................................................ 270 Neni 85 - Ruajtja e integritet t ATK-s dhe Kundr korrupsioni ..................................................... 272 Neni 86 - Masat e prkohshme Ndrkombtare ............................................................................. 274 Neni 87 - Udhzimet Administrative ............................................................................................... 274
Neni 88 - Propozimi, Emrimi dhe Aprovimi i Drejtorit te Prgjithshm t ATK-se me plqimin e Prfaqsuesit Civil ndrkombtare ................................................................................................. 275 Neni 89 - Ligji i aplikueshm ............................................................................................................ 275 Neni 90 - Hyrja n fuqi ..................................................................................................................... 275
LIGJI NR. 03/L- 146 - PR TATIMIN MBI VLERN E SHTUAR ............................ 283
KREU I - DISPOZITAT E PRGJITHSHME .........................................................................284
Neni 1- Qllimi ................................................................................................................................. 284 Neni 2 - Prkufizimet ....................................................................................................................... 284 Neni 3 - Objekti i tatuarjes ............................................................................................................... 289
KREU II - PERSONAT E TATUESHM ..............................................................................290

Neni 4 - Personat e tatueshm ........................................................................................................ 290 Neni 5 - Certifikata pr import dhe eksport..................................................................................... 291 Neni 6 - Dispozitat e prgjithshme lidhur me krkesn pr tu regjistruar dhe pr t lshuar Certifikatn e regjistrimit ................................................................................................................ 292 Neni 7 - Regjistrimi i obligueshm obligimi pr t komunikuar ndryshimet e t dhnave t regjistrimit ....................................................................................................................................... 296 Neni 8 - Regjistrimi vullnetar ........................................................................................................... 296 Neni 9 - regjistrimi ......................................................................................................................... 298
KREU III - TRANSAKSIONET E TATUESHME ....................................................................300

Neni 10 - Furnizimi i mallrave .......................................................................................................... 300 Neni 11 - Aplikimi i mallrave t biznesit pr nevoja jobiznesore ................................................... 300 Neni 12 - Aplikimi i mallrave t biznesit pr nevoja t biznesit nn rrethana t caktuara t zbritjes s TVSH-s ........................................................................................................................................... 301 Neni 13 - Transferi i biznesit ............................................................................................................ 302 Neni 14 - Furnizimi i shrbimeve ..................................................................................................... 306 Neni 15 - Shfrytzimi i mallrave t biznesit pr nevoja jo-biznesore ............................................... 306 Neni 16 - Shfrytzimi i shrbimeve pr vet-furnizim pr nevoja t biznesit .................................. 307 Neni 17 - Shrbimet n lidhje me transferin e biznesit ................................................................... 307 Neni 18 - Furnizimi i shrbimeve n emrin e tij mirpo n llogari t personit tjetr ....................... 307
KREU IV - VENDI I TRANSAKSIONEVE T TATUESHME ..................................................308

Neni 19 - Vendi i furnizimit t mallrave ........................................................................................... 308 Neni 20 - Vendi i furnizimit t shrbimit.......................................................................................... 309 Neni 21 - Vendi i importimit t mallrave ......................................................................................... 315
KREU V - MOMENTI I LINDJES S DETYRIMIT DHE NGARKIMI ME TVSH.......................318

Neni 22 - Momenti i lindjes se detyrimit dhe ngarkimi me TVSH pr furnizimet e mallrave dhe shrbimeve ...................................................................................................................................... 318 Neni 23 - Momenti i lindjes se detyrimit dhe ngarkimi me TVSH pr importimin e mallrave.......... 319
KREU VI - SHUMA E TATUESHME ..................................................................................320

Neni 24 - Shuma e tatueshme pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve ...................................... 320 Neni 25 - Shuma e tatueshme n lidhje me importimin e mallrave - Konvertimi i vlers s valutave t huaja n Euro .............................................................................................................................. 323
KREU VII - NORMAT ......................................................................................................325

Neni 26 - Norma .............................................................................................................................. 325
KREU VIII - LIRIMET PA T DREJTN E ZBRITJES S TVSH-S S ZBRITSHME .................326
Neni 27 - Lirimet pr aktivitetet e caktuara me interes publik ........................................................ 326 Neni 28 - Lirimet pr aktivitetet e tjera ........................................................................................... 330
KREU IX - LIRIMET N IMPORTIM DHE LIRIMET TJERA SPECIALE LIDHUR ME IMPORTIMIN .................................................................................................................332
Neni 29 - Lirimet n importim ......................................................................................................... 332 Neni 30 - Lirimet tjera speciale lidhur me importimin ..................................................................... 333
KREU X - LIRIMET N EKSPORTIM .................................................................................339

Neni 31 - Lirimet n eksportim ........................................................................................................ 339
KREU XI - LIRIMET E LIDHURA ME TRANSPORTIN NDRKOMBTAR ............................341

Neni 32 - Lirimet e lidhura me transportin ndrkombtar .............................................................. 341
KREU XII - LIRIMET N LIDHJE ME TRANSAKSIONET E CAKTUARA T TRAJTUARA SI EKSPORTE, LIRIMET PR FURNIZIMIN E SHRBIMEVE NGA NDRMJETSUESIT, DHE LIRIMET N LIDHJE ME ARANZHIMET DOGANORE DHE T NGJASHME .......................342
Neni 33 - Lirimet n lidhje me transaksionet e caktuara q trajtohen si eksporte .......................... 342 Neni 34 - Lirimet pr furnizimin e shrbimeve nga ndrmjetsuesit .............................................. 343 Neni 35 - Depot doganore dhe aranzhimet e ngjashme .................................................................. 343
KREU XIII - ZBRITJET ......................................................................................................344

Neni 36 - E drejta pr t zbritur TVSH-n ........................................................................................ 344 Neni 37 - Ushtrimi i s drejts pr zbritje ........................................................................................ 346 Neni 38 - Mnyra e ushtrimit t s drejts pr t zbritur TVSH-n e zbritshme.............................. 350 Neni 39 - Llogaritja e pjess s TVSH-s s zbritshme q lejohet si e zbritshme ............................. 350 Neni 40 - Krkesat pr rimbursim t TVSH-s ................................................................................. 352 Neni 41 - Rregullimet e zbritjeve ..................................................................................................... 357 Neni 42 - Zbritjet e TVSH-s s zbritshme n fillimin e aktivitetit ekonomik si person i tatueshm i regjistruar pr TVSH ........................................................................................................................ 362
KREU XIV - BORXHET E KQIJA ......................................................................................364

Neni 43 - Borxhi i keq pr nevoja t TVSH-s .................................................................................. 364
KREU XV - FATURIMI DHE LSHIMI I DOKUMENTEVE T TJERA TATIMORE .................366

Neni 44 - Lshimi nga personi i tatueshmi faturave dhe dokumenteve te tjera q shrbejn si fatura ............................................................................................................................................... 366 Neni 45 Prmbajtja e faturave t lshuara nga personi i tatueshm pr personin e tatueshm .... 366 Neni 46 - Prmbajtja e nj fature t lshuar nga personi i tatueshm pr personin tjetr ............. 367 Neni 47 - Not debiti dhe not krediti ............................................................................................. 368 Neni 48 - Fatura e borxhit t keq ..................................................................................................... 368 Neni 49 - Krkesat pr t siguruar fatura t thjeshtuara dhe kupona fiscal .................................... 369 Neni 50 - Lshimi dhe drgimi i faturave prmes mnyrave elektronike dhe dokumenteve q shrbejn si fatura........................................................................................................................... 371 Neni 51- Dispozitat e veanta .......................................................................................................... 371
KREU XVI - PERSONAT E OBLIGUESHM PR T PAGUAR TVSH ...................................373

Neni 52 - Personat e obligueshm pr t paguar TVSH-n.............................................................. 373
KREU XVII - PERIUDHAT TATIMORE DHE DEKLARATAT E TVSH-S ...............................380

Neni 53 - Periudhat tatimore........................................................................................................... 380 Neni 54 - Deklaratat e TVSH-s, dorzimi dhe pagesa ..................................................................... 381
KREU XVIII - MBAJTJA DHE RUAJTJA E LIBRAVE T TVSH-S, SHNIMEVE DHE DOKUMENTACIONIT TJETR .........................................................................................383
Neni 55 - Krkesa pr regjistrimin e informatave, mbajtjen e shnimeve dhe sigurimin e qasjes ..383 Neni 56 - Ruajtja e faturave, faturave t borxhit t keq, not kreditit dhe not debitit,faturave t thjeshtsuara, kuponve dhe dokumenteve q shrbejn si fatura,librave dhe shnimeve .......... 384 Neni 57 - Periudha e ruajtjes s Librave dhe t gjitha regjistrimeve pr TVSH ................................ 385
KREU XIX - SKEMAT E VEANTA ....................................................................................387

Neni 58 - Skemat e veanta pr agjentt e udhtimit ..................................................................... 387 Neni 59 - Aranzhimet speciale t aplikueshme pr mallrat e dors s dyt, punt artistike, artikujt e koleksionistve dhe antikitetet: Skema e marzhs s fitimit dhe aranzhimet speciale pr shitjet me ankand public .................................................................................................................................. 388 Neni 60 - Skema e norms s shesht pr bujqit ............................................................................ 390 Neni 61 - Skema e veant pr shrbimet e furnizuara n mnyr elektronike.............................. 391 Neni 62 - Skemat e veanta pr arin e investueshm...................................................................... 392
KREU XX - DISPOZITAT PRFUNDIMTARE .....................................................................394

Neni 63 - Ligji i aplikueshm dhe Autoritetet Tatimore ................................................................... 394 Neni 64 - Periudha kalimtare dispozitat kalimtare ....................................................................... 394 Neni 65 - Zbatimi ............................................................................................................................. 395 Neni 66 - Hyrja n fuqi ..................................................................................................................... 396
LIGJI NR. 03/L-161- LIGJI PR TATIMIN N T ARDHURAT PERSONALE ........... 403

Neni 1 -Qllimi ................................................................................................................................. 404 Neni 2 -Prkufizimet ........................................................................................................................ 404 Neni 3 -Tatimpaguesit ..................................................................................................................... 410 Neni 4 -Objekti i tatimit ................................................................................................................... 410 Neni 5 -T ardhurat e tatueshme .................................................................................................... 411 Neni 6 - Shkallt e tatimit ................................................................................................................ 411 Neni 7 - T ardhurat bruto............................................................................................................... 412 Neni 8 - T ardhurat q prjashtohen ............................................................................................. 415
KREU II - T ARDHURAT NGA PUNSIMI .......................................................................420

Neni 9 - T ardhurat nga pagat ........................................................................................................ 420
KREU III - TE ARDHURAT NDRYSHE NGA ATO TE PUNESIMIT .......................................423

Neni 10 - T ardhurat nga aktivitetet afariste ................................................................................. 423 Neni 11 - T ardhurat nga Qirat ..................................................................................................... 429 Neni 12 - T ardhurat nga pasuria e paprekshme............................................................................ 430 Neni 13 - T ardhurat nga Interesi ................................................................................................... 430 Neni 14 - T ardhurat tjera prfshir dhuratat ................................................................................ 431
KREU IV - SHPENZIMET AFARISTE T LEJUESHME .........................................................432

Neni 15 - Dispozitat e prgjithshme t shpenzimeve ...................................................................... 432 Neni 16 - Shpenzimet e reprezentacionit ........................................................................................ 433 Neni 17 - Shpenzimet e Borxhit t keq ............................................................................................ 434 Neni 18 - Shpenzimet afariste t udhtimit..................................................................................... 436 Neni 19 - Pagesat pr personat e lidhur .......................................................................................... 436 Neni 20 - Zhvlersimi ....................................................................................................................... 437
Neni 21 - Zhvlersimi i bagtive ...................................................................................................... 441 Neni 22 - Zbritjet e posame pr pasurit e reja ............................................................................. 442 Neni 23 - Riparimet dhe prmirsimet ............................................................................................ 443 Neni 24 - Amortizimi........................................................................................................................ 444 Neni 25 - Shpenzimet krkimore dhe zhvillimore ............................................................................ 444 Neni 26 - Humbjet tatimore ............................................................................................................ 446 Neni 27 - Shpenzimet e qiras ......................................................................................................... 447 Neni 28 - Zbritjet e lejuara pr kontribute bamirse ....................................................................... 447 Neni 29 - Shpenzimet edukative/arsimore dhe trajnuese ............................................................... 449
KREU V - SHPENZIMET E PALEJUESHME .......................................................................450

Neni 30 - Shpenzime e palejueshme ............................................................................................... 450
KREU VI - FITIMET DHE HUMBJET KAPITALE .................................................................453

Neni 31 - T ardhurat nga fitimet kapitale ...................................................................................... 453 Neni 32 - Metoda e paras s gatshme dhe akruale e kontabilitetit ............................................... 456
KREU VII - LIBRAT DHE REGJISTRIMET...........................................................................457

Neni 33 - Krkesa pr libra dhe regjistrime ..................................................................................... 457 Neni 34 - Krkesat pr libra dhe regjistrime pr bizneset e vogla ................................................... 459
KREU VIII - DISPOZITAT NDRKOMBTARE ...................................................................460

Neni 35 - Njsi e Prhershme .......................................................................................................... 460 Neni 36 - mimet e transferimit ...................................................................................................... 462 Neni 37 - Shmangia e tatimeve t dyfishta ...................................................................................... 466
KREU IX - DISPOZITAT E MBAJTJES N BURIM ..............................................................467

Neni 38 - Mbajtja n tatimit n paga ............................................................................................... 467 Neni 39 - Tatimi i mbajtur n burim n interes dhe t drejta pronsore ........................................ 470 Neni 40 - Tatimi i mbajtur n burim n fitoret nga lotaria dhe lojrat e fatit .................................. 471 Neni 41 - Mbajtja n burim n pagesa t caktuara pr jo-rezidentt .............................................. 472
KREU X - ORTAKRIT DHE GRUPIMI I PERSONAVE ......................................................477

Neni 42 - Ortakrit dhe grupimi i personave ................................................................................. 477
KREU XI - PAGESAT, KREDITIMET DHE DEKLARATAT ....................................................478

Neni 43 - Pagesa e tatimit pr veprimtarit afariste ....................................................................... 478 Neni 44 - Pagesa e tatimit pr qirat ............................................................................................... 482 Neni 45 -Pagesa e tatimit pr pasurin e paprekshme .................................................................... 483 Neni 46 - Pagesa e tatimit pr t ardhurat tjera t tatueshme, prfshir fitimet kapitale .............. 483 Neni 47 - Kreditimet kundrejt tatimit .............................................................................................. 485 Neni 48 - Deklaratat tatimore dhe pagesat ..................................................................................... 485 Neni 49 - Ankesa dhe masat e prkohshme .................................................................................... 486 Neni 50 - Zbatimi ............................................................................................................................. 487 Neni 51 - Ligji i aplikueshm ............................................................................................................ 487 Neni 52 - Hyrja n fuqi ..................................................................................................................... 488
LIGJI NR. 03/L- 162 - PR TATIMIN N T ARDHURAT E KORPORATAVE.......... 489

Neni 1- Qllimi ................................................................................................................................. 490 Neni 2 - Prkufizimet ....................................................................................................................... 490 Neni 3 - Tatimpaguesit.................................................................................................................... 495
10
Neni 4 - Objekti i tatimit .................................................................................................................. 495 Neni 5 - T ardhurat e tatueshme................................................................................................... 495 Neni 6 - Shkalla e tatimit................................................................................................................. 504
KREU II - T ARDHURAT Q LIROHEN NGA TATIMI .......................................................505

Neni 7 - T ardhurat e liruara .......................................................................................................... 505
KREU III - SHPENZIMET ..................................................................................................507

Neni Neni Neni Neni Neni Neni Neni Neni Neni Neni Neni Neni Neni 8 - Shpenzimet e palejueshme ............................................................................................... 507 9 - Shpenzimet e lejueshme ................................................................................................... 508 10 - Zbritjet e lejueshme ........................................................................................................ 510 11 - Shpenzimet e reprezentacionit ....................................................................................... 512 12 - Borxhet e kqija .............................................................................................................. 513 13 - Fondet rezerv ................................................................................................................ 515 14 - Pagesat pr personat e lidhur ......................................................................................... 515 15 - Zhvlersimi ...................................................................................................................... 516 16 - Zhvlersimi i bagtive...................................................................................................... 520 17 - Zbritjet e posame pr pasurit e reja ............................................................................ 520 18 - Riparimet dhe prmirsimet ........................................................................................... 521 19 - Amortizimi ....................................................................................................................... 523 20 - Shpenzimet krkimore dhe zhvillimore ........................................................................... 523
KREU IV - FITIMET DHE HUMBJET N KAPITAL, HUMBJET N BIZNES ..........................525

Neni 21 - Fitimet dhe humbjet n capital ....................................................................................... 525 Neni 22 - Shndrrimi jo i vullnetshm ............................................................................................ 528 Neni 23 - Humbjet Tatimore ........................................................................................................... 528
KREU V - LIKUIDIMET DHE RIORGANIZIMET .................................................................530

Neni 24 - Shprndarja e prons ....................................................................................................... 530 Neni 25 - Likuidimi .......................................................................................................................... 530 Neni 26 - Riorganizimi..................................................................................................................... 530
KREU VI - MIMET E TRANSFERIMIT, SHMANGIA E TATIMEVE T DYFISHTA ...............533

NENI 27 - mimet e transferimit .................................................................................................... 533 Neni 28 - Shmangia e tatimeve t dyfishta ...................................................................................... 537 Neni 29 - Njsi e Prhershme .......................................................................................................... 537
KREU VII - MBAJTJA N BURIM E TATIMEVE .................................................................540

NENI 30 -Tatimi i mbajtur n burim n, interes, t drejtat pronsore (royalties), qirat, fitoret n lotari dhe Lojrat e Fatit .................................................................................................................. 540 Neni 31 - Mbajtja n burim n pagesa t caktuara pr jo-rezidentt .............................................. 543
KREU VIII - DISPOZITAT E VEANTA ..............................................................................549

Neni 32 - Trajtimi i aktiviteteve t sigurimit ................................................................................... 549 Neni 33 - Trajtimi i t ardhurave komerciale t organizatave joqeveritare ..................................... 549
KREU IX - DISPOZITAT ADMINISTRATIVE .......................................................................552

Neni Neni Neni Neni Neni 34 - Deklarimi i tatimeve ........................................................................................................ 552 35 - Pagesat e tatimit ............................................................................................................. 553 36 - Krkesa pr Libra dhe Regjistrime ................................................................................... 558 37 - Krkesat pr Libra dhe Regjistrime pr bizneset e vogla ................................................. 560 38 - Dispozitat kalimtare ........................................................................................................ 560
11
KREU X - DISPOZITAT PRFUNDIMTARE........................................................................562

NENI 39 - Zbatimi ............................................................................................................................ 562 Neni 40 - Ankesat ........................................................................................................................... 562 Neni 41 - Ligji n fuqi ...................................................................................................................... 562 Neni 42 - Hyrja n fuqi .................................................................................................................... 563
12
HYRJE
Respektimi i ligjeve tatimore sht prgjegjsi esenciale qytetare. N nj vend modern, q Kosova synon t jet, nga qytetart krkohet pagesa e tatimeve dhe obligimeve tjera t cilat financojn programet qeveritare, ofrimin e shrbimeve publike si dhe standardet e larta t arsimit, mirqenies, shndetit, mbshtetjes sociale, mbrojtjes, zbatimit t ligjit dhe infrastrukturs s prgjithshme. T gjitha kto mund t sigurohen dhe t bhen t mundshme vetm n mbledhjen e duhur t tatimeve. Kt e thekson fuqishm edhe Kushtetuta e Republiks se Kosovs, citojm: Secili person sht i obliguar q t paguaj tatimet dhe kontributet e tjera t parapara me ligj Neni 119 sht detyr dhe obligim i do tatimpaguesi q t respektoj dhe t zbatoj dispozitat e legjislacionit tatimor t aplikueshm. Shpenzimet publike dhe mbledhja e t hyrave publike duhet t bazohen n parimet e llogaridhnies, efektshmris, efikasitetit dhe transparencs Neni 120 Prgjegjsi e Administrats Tatimore, si Agjencion Ekzekutiv me Autonomi t plot, sht q t administroj zbatueshmrin e do lloji t tatimit t aplikuar me legjislacion tatimor n Republikn e Kosovs. Administrata Tatimore n mnyr q t realizoj prgjegjsin q i ka dhn ligji, t gjitha prpjekjet i ka prqendruar n prmbushjen vullnetare t detyrimeve tatimore nga ana e tatimpaguesve. Prmbushja vullnetare nnkupton deklarimin dhe pagesn e detyrimit tatimor nga ana e tatimpaguesit, duke respektuar dispozitat ligjore n lidhje me shumn e tatimit q duhet t paguhet dhe respektimin e afatit t pagess s ksaj shume, pa ndrhyrjen e ATK-s. Q t realizohet ky objektiv, ATK gjithmon sht n shrbim t tatimpaguesit. ATK n do rast mundohet q t krijoj kushte m t favorshme pr tatimpaguesin dhe procedura sa m t lehta dhe m t thjeshta pr ti mundsuar tatimpaguesit q t prmbush vullnetarisht detyrimin e tij tatimor. Pra, misioni i ATK-s sht zhvillimi n nivelin m t lart t prmbushjes vullnetare n prputhje me ligjet dhe rregulloret q jan n fuqi e gjithashtu edhe dhnia e shrbimeve profesionale, transparente dhe efektive pr tatimpaguesin. Administrata Tatimore ka obligim dhe detyr t vendosur me ligj q t siguroj zbatim t njtrajtshm t dispozitave ligjore pr t gjith tatimpaguesit n mnyr t njjt pr situata t njjta. Pr kt arsye ATK ka botuar kt vllim t ktij libri n mnyr q t njoftoj tatimpaguesin me legjislacionin e zbatueshm tatimor, me t drejtat dhe obligimet q ka tatimpaguesi ndaj Administrats Tatimore si dhe t drejtat dhe obligimet q ka Administrata Tatimore ndaj tatimpaguesit. Pr t br m t kuptueshm t zbatuarit e ligjit, n kt vllim t ktij libri sht br ndrlidhja e Ligjeve me Udhzimet Administrative pr zbatimin e Ligjit. Secili tatimpagues ka t drejt q t jet i informuar, ndihmuar dhe dgjuar me koh. ATK do t mundohet q t ju trajtoj me mirsjellje dhe n rrethana normale do t
13
mundohet q t ju ofroj udhzime, duke nxjerr shpjegime publike dhe individuale pr t ju shpjeguar se si t interpretoni dhe aplikoni dispozitat e legjislacionit tatimor. Nga tatimpaguesi krkojm q t paguaj jo m shum se shumn korrekte t tatimit. ATK n kt rast do t veproj me integritet dhe paansi n t gjitha rastet kur ne merremi me Ju, ashtu q Ju t paguani vetm tatimin e duhur dhe pr t par se t gjitha kredit, prfitimet, kompensimet dhe t tjera, jan aplikuar si duhet. sht e drejt e tatimpaguesit dhe detyr e ATK-s q shnimet e tatimpaguesit t ruhen me besueshmri dhe konfidencialitet. Tatimpaguesi mund t liroj ATK-n nga konfidencialiteti dhe vetm ather ATK ka t drejt q informatat e atij tatimpaguesi ti bj publike. Bazuar n legjislacionin tatimor, ATK-ja ka t drejt t bj vlersime n lidhje me deklarimet tuaja. Mirpo, sht e drejt e do tatimpaguesi q t ushtroj ankes ndaj vlersimeve t tilla. Ekzistojn procedura gjithprfshirse t paknaqsive dhe ankesave t hapura pr t gjith tatimpaguesit, dhe ne ju inkurajojm ti prdorini, nse jeni n nj mnyr i paknaqur me vlersimin / vendimin dhe prcaktimin zyrtar t lshuar nga ATKja. Ne gjithashtu do t mundohemi q plotsisht t ju sqarojm t drejtat tuaja pr shqyrtim, kundrshtim dhe ankes, nse ju jeni t pasigurt pr ato, apo keni nevoj pr sqarime. Secili tatimpagues sht i obliguar q t mbaj shnime (libra, regjistrime, fatura, kontrata, etj.) ashtu si sht krkuar me Legjislacionin tatimor dhe me dispozitat e atyre ligjeve q ai tatimpagues duhet tiu nnshtrohet. sht obligim i secilit tatimpagues q t jet bashkpunues dhe i ndershm duke ofruar informata t sakta dhe t besueshme, zyrtarve t ATK-s n procedura t kontrollit apo t verifikimit t atyre dokumentacioneve. Gjithashtu nga Ju krkohet q kto dokumente ti ofroni n kohn e krkuar nga ATK-ja n mnyr q t na mundsoni kryerjen e verifikimeve tona n koh sa m optimale. Nga Ju krkojm q ti paguani tatimet n koh, sepse si pasoj e mospagess n koh, pasojn ndshkimet q jan t parapara me dispozita t veanta ligjore. N ann tjetr ATK nuk sht e interesuar aspak q t mbush buxhetin e Kosovs nga ndshkimet, por synimi jon primar sht mbushja e buxhetit t Kosovs nga prmbushja vullnetare e detyrimeve tatimore nga ana e tatimpaguesve. Mirpo, nse Ju nuk i prmbushni obligimet tuaja tatimore n shumn dhe kohn e duhur, duhet t dini se legjislacioni tatimor mund t parasheh sanksione, ndshkime dhe / ose imponimin e interesit. Legjislacioni tatimor i ka ofruar ATK-s instrumentet pr mbledhjen e detyrimeve t pashlyera ndaj ATK-s. Evazioni tatimor dhe shkeljet mund t implikojn shkelje kriminale dhe n raste m serioze mund t ndrmerren procedura perspektive t parapara me dispozita ligjore. Pr t gjitha kto q u than m lart n lidhje me procedurat q parasheh legjislacioni, Ju mund t informoheni m gjersisht n Ligjet n vazhdim t cilat jan t ndrlidhura edhe me Udhzimet Administrative pr zbatimin e ktyre ligjeve ku secili Nen i Ligjit sht i ndrlidhur me Nenin prkats t Udhzimit Administrativ, si dhe t njjtat mund ti gjeni n form elektronike n Ueb faqen zyrtare t ATK-s www.atk-ks.org.
Administrata Tatimore e Kosovs, Departamenti i Prmbushjes
14
LIGJI NR. 03/L- 222 - PR ADMINISTRATN TATIMORE DHE PROCEDURAT
Kuvendi i Republiks s Kosovs, N mbshtetje t nenit 65 (1) te Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton
LIGJ PR ADMINISTRATN TATIMORE DHE PROCEDURAT
15
Neni 1- Perkufizimet
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Shprehjet e prdorura n ket ligj kan kto kuptime: 1.1. Aktivitet ekonomik- do aktivitet te prodhuesve, tregtarve ose personave q furnizojn mallra dhe shrbime, duke prfshir aktivitetet e minierave dhe ato bujqsore, si dhe aktivitetet e profesioneve. Eksploatimi n baza t vazhdueshme i pasurive t prekshme ose t pa prekshme me qllim t sigurimit t t ardhurave n veanti duhet t konsiderohet si nj aktivitet ekonomik. 1.2. ATK- Administrata Tatimore e Republiks s Kosovs. 1.3. Autoritet publik- nj autoritet qendror, rajonal, komunal apo lokal, organ publik, ministri, departament apo autoritet tjetr q ushtron pushtet publik ekzekutiv, legjislativ, rregullator, administrativ apo juridik. 1.4. Barr- t drejtn e Administrats Tatimore t Kosovs t marr dhe t mbaj pasurin e tatimpaguesit si siguri pr pagesn e do tatimi dhe t drejtn pr t shitur pasurin e till dhe pr t prdorur parat e shitjes pr pagesn e atij tatimi. 1.5. Bilanci i mbylljes - pasqyrn financiare t ndrprerjes s veprimtaris afariste. 1.6. Bordi i Pavarur i Rishqyrtimit - Bordin e themeluar sipas ktij ligji pr t shqyrtuar ankesat e tatimpaguesve lidhur me tatimet. 1.7. BQK- Bankn Qendrore t Republiks s Kosovs t themeluar me Ligjin 03/L-074 mbi Bankn Qendrore t Republiks s Kosovs. 1.8. Pasqyr informatash - nnkupton: 1.8.1. nj pasqyr vjetore barazimi e tatimit n t ardhura t mbajtur n burim 1.8.2. nj raport tremujor pr kontribute pensionesh t mbajtura n burim dhe t paguara; 1.8.3. nj pasqyr vjetore e blerjeve me shum se pesqind (500) euro nga furnizuesit e vetm; 1.8.4. nj formular aplikacioni pr t autorizuar prdorimin e nj pajisje elektronike fiskale; 1.8.5. nj kupon i lshuar nga nj pajisje elektronike fiskale; 1.8.6. nj fatur tatimore q krkohet sipas ligjeve t Kosovs q lidhen me TVSh-n; 1.8.7. nj fatur/kupon i prgatitur me dor (q nuk plotsohet prmes nj pajisje elektronike fiskale); 1.8.8. raporti periodik q krkohet t dorzohet n administratn tatimore nga nj pajisje elektronike fiskale; dhe
16
1.8.9. do formular i caktuar nga Drejtori i Prgjithshm pr qllimin e personave q aplikojn pr numra identifikues tatimor dhe q regjistrohen pr qllime tatimore. 1.9. Deklarat tatimore- nnkupton: 1.9.1. nj deklarat t tatimit mbi t ardhurat personale; 1.9.2. nj deklarat e tatimit mbi fitimin; 1.9.3. nj deklarat e tatimit t parashikuar: 1.9.4. nj deklarat e TVSh-s; 1.9.5. nj deklarat e tatimit mbi shrbimet hoteliere dhe ato n ushqime e pije; 1.9.6. nj deklarat e kontributeve t pensioneve; dhe 1.9.7. nj deklarat e tatimit n t ardhurat e korporatave 1.10. Dokument tatimor - dokumentin e lshuar nga ATK-ja gjat ushtrimit t detyrave t prcaktuara me ligj. 1.11. Dorzim - dorzimin e nj dokumenti prkats tatimpaguesit duke: 1.11.1. ia dhn n dor dokumentin tatimpaguesit, prfaqsuesit t tatimpaguesit, nj antari t familjes s tatimpaguesit, apo nj zyrtari, Drejtori i Prgjithshm apo t punsuarit t tatimpaguesit (nj veprim i till quhet i kryer pavarsisht nse personi pranon t marr dokumentin apo jo); 1.11.2. e ln dokumentin n vendbanimin e tatimpaguesit ose n vendin e zakonshm t biznesit; ose 1.11.3. e drguar dokumentin nprmjet posts n adresn e fundit t njohur t tatimpaguesit. 1.12. Drejtor i Prgjithshm - Drejtorin e Prgjithshm e Administrats Tatimore t Kosovs. 1.13. Entitet- ka t njjtin kuptim sikurse termi i prkufizuar n Ligjin 03/L-161 mbi Tatimin n t Ardhurat Personale. 1.14. Jorezident- do person q nuk sht rezident. 1.15. Kshilltar tatimor- nj person i cili jep kshilla tatimore gjat nj procedure tatimore. 1.16. Mallrat e pa dokumentuara - mallra pr t cilat poseduesi i tyre nuk prmban zotron dokumentet mbi prejardhjen e tyre (nga kush personi i ka bler mallrat apo nga kush personi i ka marr mallrat n kmbim pr mallra apo shrbime tjera ose nga kush personi i ka importuar mallrat).
17
1.17. Mas pr konfiskim pasurie - konfiskim ose masn tjetr t pasuris pr t paguar do tatim q i detyrohet Administrats Tatimore t Kosovs. 1.18. Ministr - Ministrin e Ministris s Ekonomis dhe Financave (MEF). 1.19. Ndrmarrje afariste personale - nj person fizik i angazhuar n aktivitet ekonomik i cili nuk sht agjent apo i punsuar i nj aktiviteti tjetr ekonomik. 1.20. Njsi e prhershme - ka t njjtin kuptim sikurse termi i prkufizuar n Ligjin 03/L-162 mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave. 1.21. Ortakri ortakria e prgjithshme, ortakrin e kufizuar apo marrveshje tjetr t ngjashme q e kalon detyrimin nga ortakria tek ortakt, e q nuk sht person juridik sipas Ligjit 02/L-123 Mbi Shoqrit Tregtare dhe q n mnyr t prpjesshme ndan pjest e kapitalit, t t ardhurave, fitimit dhe humbjeve n mes t ortakve t saj. 1.22. Pajisje Elektronike Fiskale - e njohur si PEF apo arka fiskale, do t thot nj pajisje apo sistem elektronik i kompjuterizuar, q prdoret pr regjistrim t sigurt dhe lshim t kuponve tatimor pr transaksionet me pakic apo me shumic n t cilat nuk ka nevoj t lshohet fature n pajtim me legjislacion e aplikueshm. Termi Pajisje Elektronike Fiskale prfshin ato pajisje elektronike si jan arkat fiskale elektronike, printert fiskal, pajisjet fiskale pr nnshkrim elektronik dhe pajisje t ngjashme. 1.23. Parimet e prgjithshme t pranueshme t Kontabilitetit - marrveshja e pranuar apo prkrahjen e vrtet autoritative n kuadr t nj vendi n nj koh t caktuar n lidhje me at se cilat mjete dhe detyrime duhet t regjistrohen n aktiv dhe pasiv. Cilat ndrrime n aktiv dhe pasiv duhet t regjistrohen, si duhet t maten aktivi dhe pasivi si dhe ndrrimet n to, cilat informata duhet t zbulohen dhe mnyrat se si zbulohen ato dhe cilat raporte financiare duhet t prgatiten. 1.24. Periudh tatimore - periudha kohore me t ciln lidhet nj detyrim i caktuar tatimor i vendosur sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov. 1.25. Pasuri e paprekshme - patentat, t drejtat e autorit, licencat, t drejtat ekskluzive dhe lloj tjetr pronsie q prbhet vetm nga t drejtat, por q nuk ka form fizike. 1.26. Person - pr qllime t ktij ligji do t prfshij: 1.26.1. nj person fizik; dhe 1.26.2. nj personin juridik i cili n nj term t prgjithshm nnkupton do organizat, prfshir do organizat afariste q ka, n lidhje me ligjin, nj identitet juridik q sht i ndar dhe dallon nga antart, pronart, apo aksionart e vet, sikurse jan, por nuk sht e kufizuar n, Shoqri Aksionare dhe Shoqri me Prgjegjsi t Kufizuar;
18
1.26.3. nj Ortakri q nnkupton nj Ortakri t prgjithshme, Ortakri t kufizuar apo prmes marrveshjeve t ngjashme q nuk sht person juridik dhe q n mnyr proporcionale ndan pjest e kapitalit, t t ardhurave dhe humbjes n mes t ortakve; dhe 1.26.4. nj grupim apo shoqri t personave, prfshir Konzorciumet, por duke i prjashtuar Ortakrit, t themeluara pr nj qllim t prbashkt t nj aktiviteti ekonomik t veant. Nj Shoqri sht dy (2) apo m shum individ, kompani, organizata, apo qeveri (apo do kombinim i ktyre entiteteve) me qllim t pjesmarrjes n nj aktivitet t prbashkt apo grupim i burimeve t tyre pr arritjen e nj qllimi t prbashkt. Secili pjesmarrs mban statusin juridik t vetin t ndar dhe kontrolli i shoqris mbi secilin pjesmarrs sht prgjithsisht i kufizuar n aktivitetet q prfshin prpjekjen e prbashkt, n veanti ndarjen e fitimeve. Nj shoqri sht e formuar me kontrat, e cila prcakton t drejtat dhe obligimet e secilit antar. 1.27. Persona t lidhur - personat q kan marrdhnie t veanta q mund t ndikojn materialisht n rezultatet ekonomike t transaksioneve mes tyre. Marrdhniet e veanta prfshijn: 1.27.1. personat q jan zyrtar apo drejtor t biznesit t njri-tjetrit; 1.27.2. personat q jan ortak n biznes; 1.27.3. personat q jan n nj marrdhnie pundhns-i punsuar; 1.27.4. nj person q mban apo kontrollon pesdhjet prqind (50%) apo m tepr t aksioneve apo t drejtave t votimit n personin tjetr juridik; 1.27.5. nj person q drejtprdrejt apo trthorazi kontrollon personin tjetr; 1.27.6. t dy personat drejtprdrejt apo trthorazi jan t kontrolluar nga nj person i tret; apo 1.27.7. personat jan burr e grua, apo t afrm t brezit t tret, apo familjart e brezit t dyt t bashkshortit apo bashkshortes. 1.28. Person i vetpunsuar - do person fizik i cili punon pr prfitim personal, n para t holla apo natyr, i cili nuk prfshihet me prkufizimin e nj punonjsi sipas ktij ligji. Nj person i vetpunsuar prfshin ndrmarrje personale biznesi dhe ortak t angazhuar n aktivitet ekonomik. 1.29. Person juridik - nj shoqri ose organizat tjetr biznesi q ka statusin e nj personi juridik sipas Ligjit 02/L-123 Mbi Shoqrit Tregtare dhe do legjislacion tjetr i aplikueshm n Kosov. 1.30. Person i tatueshm - ka t njjtin kuptim si termi i prcaktuar n Ligjin 03/L-146 Mbi Tatimin e Vlers s Shtuar. 1.31. Prfaqsues fiskal - nj person shtetas i Republiks s Kosovs, i emruar t veprojn interes t nj personi jo-rezident i tatueshm n Republikn e
19
Kosovs, i cili nuk ka biznes n Republikn e Kosovs apo vend tjetr t fiksuar t biznesit n Republikn e Kosovs. 1.32. PNC - Prfaqsuesin Ndrkombtar Civil. 1.33. Pundhns - do t ket t njjtin kuptim sikurse termi i prkufizuar n Ligjin 03/L-161mbi Tatimin n t Ardhurat Personale. 1.34. I Punsuar - nj person fizik i cili kryen pun kundrejt pagess sipas urdhrit dhe nn kontrollin e nj pundhnsi, pa marr parasysh nse puna sht kryer n baz t kontrats, ndonj marrveshje t forms tjetr , qoft me shkrim apo e pashkruar. I punsuari prfshin t gjith zyrtart publik dhe antart e organit ekzekutiv, organet prfaqsuese dhe gjyqsore. 1.35. Pronar prfitues - individin apo etnitetin juridik i cili gzon prfitimet nga nj asset n pronsi (pasuri e lvizshme apo e palvizshme) pa marr parasysh n emr t kujt sht titulli i pasuris si dhe individin, apo entitetin juridik, i cili ka dominim dhe kontroll mbi nj aset. 1.36. Prfaqsuesi i tatimpaguesit- do person q prfaqson nj tatimpagues gjat nj procedure tatimore sipas termave t nj autorizimi me shkrim. 1.37. Rezidenc kryesore - ka t njjtin kuptim sikurse termi i prkufizuar n Ligjin 03/L-161 mbi Tatimin n t Ardhurat Personale; 1.38. Rezident -nnkupton: 1.38.1. nj person fizik i cili ka nj vendqndrim kryesor n Kosov ose fizikisht sht i pranishm n Kosov pr njqindetetdhjetetre (183) dit apo m tepr n do periudh kohore dymbdhjet (12) mujore; apo 1.38.2. nj entitet, ndrmarrje afariste personale, ortakri, apo shoqri e personave e cila sht themeluar n Kosov ose ka vendin e menaxhimit t tij efektiv n Kosov. 1.39. SIGTAS - Standard Integrated Government Tax Administration System (Sistemi Standard i Integruar Qeveritar pr Administratn Tatimore), q sht sistemi i prpunimit t t dhnave t administrats tatimore. 1.40. Tatim - do tatim, kontribut ose shum tjetr q i paguhet ATK-s sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov. 1.41. Tatimpagues - do person q krkohet t prmbush obligimet e vna sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov, dhe prfshin nj person t tatueshm.
20
1.42. Transferimi i aseteve - do transaksion m t cilin pronsia e pasuris s luajtshme apo t paluajtshme sht ndryshuar apo bartur nga nj person tek personi tjetr. 1.43. Vepr penale n fushn e tatimeve - jan ato q prmenden n nenin 63 t ktij ligji. 1.44. Vlersim prcaktimi i detyrimit t tatimpaguesit pr nj tatim specifik dhe nj periudh specifike tatimore. N rast t dorzimit t deklarats s vetvlersuar nga tatimpaguesi, vlersim nnkupton futjen n regjistrimet e administrats tatimore faktin e deklarimit, prfshir nj borxh tatimor, nse aplikohet. 1.45. Vler e tregut - mimi me t cilin mallrat dhe shrbimet e ngjashme t t njjts cilsi dhe sasi do t mund t shiteshin n nj transaksion tregtar t paanshm. 2. N kt ligj, prvese kur konteksti dikton ndryshe, njjsi prfshin shumsin dhe shumsi prfshin njjsin. 3. Referencat lidhur me pjest dhe nenet n kt ligj jan referenca q lidhen me pjest dhe nenet e ktij ligji, prve rastit kur shprehimisht thuhet ndryshe.
Neni 1 Qllimi dhe Fushveprimi

(Udhzimi Administrativ Nr. 15/2010)
Qllimi i ktij Udhzimi Administrativ, sht vendosja e procedurave dhe krkesave pr zbatimin e dispozitave t Ligjit Nr. 03/L-222 Mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat me tutje i referohemi si Ligji).
Neni 2 Prkufizimet
MEF, nnkupton Ministrin e Ekonomis dhe Financave; Ministr nnkupton Ministrin e Ministris s Ekonomis dhe Financave (MEF) Numr Fiskal- do t thot numri me t cilin ATK pajis secilin tatimpagues dhe q prdoret vetm pr qllime tatimore. MTI - nnkupton Ministrin e Tregtis dhe Industris; ARBK - nnkupton Agjencin e Regjistrimit te Bizneseve t Kosovs n MTI; Numri i Regjistrimit te Biznesit - nnkupton numrin e regjistrimit q organizata afariste sht pajisur nga ARBK-ja; Organizat afariste sht nj term i prgjithshm dhe prbn do lloj t shoqrive tregtare t themeluara n Kosovs sipas ligjit q aktualisht sht n fuqi: ndrmarrje personale afariste; ortakri e prgjithshme; ortakri e kufizuar, shoqri me prgjegjsi t kufizuar; dhe shoqri aksionare.
21
OJQ - nnkupton Organizatat jo Qeveritare, sikurse sht prkufizuar ne legjislacionin pr organizatat jo-qeveritare; Vizit n vendndodhje- nnkupton komunikimin e drejtprdrejt q ATK e bn me tatimpaguesin n selin apo vendin ku ai kryen veprimtari ekonomike. BQK nnkupton Bankn Qendrore t Kosovs. ATK, nnkupton Administratn Tatimore t Kosovs; AF, ka kuptimin e arks fiskale; FPRN, ka kuptimin e printerit fiskal; PESh, ka kuptimin e do pike elektronike t shitjes; TT, ka kuptimin e Terminalit t Tatimit; AEFLLT, ka kuptimin e Aparateve Elektronike Fiskale pr Llogaritjen e Tatimit. AEFLLT, duhet t jet i pajisur me Terminal t Tatimit (TT), t sendrtuar apo t jashtm. Qllimi i ktij terminali t jashtm sht ti transmetoj raportet nga memoria fiskale n nj server t Administrats Tatimore prmes internetit duke prdor sistemin GPRS t komunikimit t operatorve telefonik mobil; PEF, do t ket t vetmin kuptim pr arkn fiskale (AF) dhe Printert Fiskal (FPRN). Nj PEF prbn memorien fiskale, memorien punuese ditore, njsin e procesorit t kontrollit dhe firmuare (versionin softuerik), orn n kohn reale, mekanizmin e printerit, si dhe modulet tjera sikurse jan ekranet, tastaturat, interface-at (sistemet operative) pr transmetimin e t dhnave hyrse dhe dalse dhe t tjera. Nse krkohet, krkesat teknike dhe funksionale t PEF do t prkufizohen n nj dokument special t publikuar nga ATK; Komisioni, nnkupton nj trup t themeluar nga Ministri i Ekonomis dhe Financave me detyr pr t rishikuar dhe miratuar PEF, Shprndarsit e PEF dhe teknikt e autorizuar t PEF; Rrjeti i t dhnave fiskale, nnkupton rrjetin e komunikimit t lidhur me PEF dhe ATK-n, q lidhet me bartjen e t dhnave fiskale.
Neni 2 - Administrata Tatimore e Kosovs

1. Administrata Tatimore e Kosovs (m tutje ATK), do t ket statusin e nj Autoritet Ekzekutiv, e cila do t funksionoj me autonomi t plot operacionale prbrenda Ministris s Ekonomis dhe Financave. 2. ATK do t jet prgjegjse pr zbatimin e dispozitave t ktij ligji, Ligjin mbi Tatimin n t Ardhurat Personale, Ligjin mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave, Ligjin mbi Tatimin n Vlern e Shtuar dhe do legjislacioni tjetr t zbatueshm n Kosov e q i ngarkon detyrn t administroj do lloj tatimi. 3. Pr t plotsuar prgjegjsin e saj sipas paragrafit 2. t ktij neni do t jet detyr e ATKs t mbledh gjat kohs t hyrat q jan praktike prbrenda ligjit duke pas parasysh: 3.1. burimet n dispozicion pr ATK-n
22
3.2. rndsin e ngritjes s prmbushjes, veanrisht prmbushjes vullnetare, t legjislacionit tatimor t Kosovs nga t gjith tatimpaguesit; dhe 3.3. shpenzimet e prmbushjes t dala nga tatimpaguesit.
Neni 3 Administrata Tatimore e Kosovs (ATK)

1. Paragrafi 1 i Nenit 2 t Ligjit specifikon se ATK do t ket status t nj Agjencie Ekzekutive dhe po ashtu i atribuon ATK-s autonomi t plot operacionale prbrenda MEF. Domethnia e ksaj shprehje sht se MEF do t vazhdoj t ket rol ekskluziv n formulimin e t hyrave t prgjithshme dhe politikave tatimore pr shtetin dhe ATK do t vazhdoj t ofroj t dhnat dhe ndihmn e nevojshme pr kt formulim. Administrimi i tatimeve nga perspektiva operative do t jet krejtsisht autonome dhe jasht kontrollit t Ministrit t MEF, apo ndonj person tjetr jasht ATK-s, me prjashtime t caktuara t cilat jan t prcaktuara n Ligj, t atilla si: 1.1 prfshirja n emrimin e Drejtorit t ATK-s; dhe 1.2 miratimi dhe publikimi i shkallve t interesit pr pagesa me vones dhe rimbursime t vonuara.
Neni 3 - Drejtori i Prgjithshm i ATK-s

1. ATK do t drejtohet nga Drejtori i Prgjithshm q do t emrohet nga Kryeministri i Qeveris Republiks s Kosovs bazuar n rekomandimin e dorzuar nga Ministri i Ekonomis dhe Financave. Rekomandime t tilla duhet t bhen pas kompletimit t procesit t rekrutimit q iniciohet nga Ministria e Ekonomis dhe Financave i kryer n pajtim me dispozitat e legjislacionit dhe rregulloreve n fuqi q lidhen me shrbimin civil t Kosovs. 2. Drejtor i Prgjithshm mund t largohet nga Kryeministri pr shkak t paaftsis ose sjelljes s keqe ose pasi t jet shpallur fajtor pr vepr penale dhe t jet dnuar t qndroj n burg pr gjasht (6) muaj e m tepr. 3. Drejtor i Prgjithshm do t ket: 3.1. detyr t zbatoj dispozitat e ktij ligji; 3.2. detyr t mbledh t gjitha tatimet e vendosura sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov q autorizon ATK-n t administroj tatimin e till;
23
3.3. detyr t prgatis shpalljet, njoftimet dhe komunikimet tjera pr t siguruar se t gjith personat i kuptojn detyrimet dhe t drejtat e tyre sipas ktij ligji; 3.4. detyr t siguroj zbatim t njtrajtshm t rregulloreve tatimore n Kosov; 3.5. kompetenca t emroj personat t till sipas nevojs pr t zbatuar dispozitat e ktij ligji n prputhje me rregullat e Shrbimit Civil t Kosovs; dhe 3.6. kompetenca t ngrej nj struktur organizative brenda ATK-s t prshtatshme pr funksionet e saj. 3.7. t zbatoj autorizimet dhe detyrat tjera t deleguara nga Ministri pr Ekonomi dhe Financa t cilat jan n prputhje me legjislacionin n fuqi. 3.8. autorizimin pr t hyr n marrveshje me Ndrmarrjet Publike Qendrore dhe Lokale, duke iu nnshtruar kushteve t vendosura nga nj akt nnligjor, me ann e s cilit Administrata Tatimore do t shtyj mbledhjen e detyrueshme t tatimeve obligim nga Ndrmarrjet Publike, me qllim q pr ndonj proces privatizimi t ec prpara n nj mnyr t rregullt, apo me qllim pr t ofruar nj operim t vazhdueshm pr kto ndrmarrje duke par rndsin e tyre strategjike pr mirqenien e Republiks s Kosovs, 3.9. autorizimin tu krkoj t gjithve, apo disa, t punsuarve, menaxherve, apo menaxherve t Lart t administrats tatimore t ofrojn deklaratat e paraqitjes financiare (deklarimi i pasuris) n nj formular dhe format t prpiluar nga administrata tatimore t cilat do ti nnshtrohen verifikimit nga Zyra e Standardeve Profesionale e administrats tatimore. Informatat e dhn n formular duhet t jen t vrteta dhe t sakta sipas besimit dhe njohurive m t mira nga prpiluesi i saj. Dhnia e informatave t rreme, mashtruese, apo informative qllimisht t pasakta jan arsye pr ndrprerjen (pushimin) e marrdhnies puns nga administrata tatimore; dhe 3.10. autorizim pr tu angazhuar ekspert sipas nevojs, duke iu nnshtruar dispozitave t ktij ligji, pr t dhn asistenc teknike n fushat e ndrlikuara q ndikojn n administratn tatimore pr t cilat administrata tatimore nuk ka ekspertiz.
Neni 4 Drejtori i Prgjithshm i ATK-s

1. Paragrafi 1 i Nenit 3 t Ligjit parasheh q ATK t drejtohet nga nj Drejtor i Prgjithshm i caktuar nga Kryeministri i Kosovs bazuar n nj rekomandim t dorzuar nga Ministri. Duhet t ndiqet nj proces i rekrutimit sipas legjislacionit ekzistues q rregullon emrimet e zyrtarve t lart qeveritar si pjes e procesit t emrimit. Rekrutimi pr Drejtor t Prgjithshm do t filloj vetm pasi pozita t bhet e zbrazt, apo kur
24
Drejtori i Prgjithshm ekzistues ka prezantuar nj dorheqje t parevokueshme, apo sht prezantuar nj propozim pr shkarkimin e Drejtorit t Prgjithshm ekzistues dhe sht ofruar evidenc e mjaftueshme n prputhje me paragrafin 2 t ktij Neni. 2. Drejtori i Prgjithshm i ATK-s mund t shkarkohet vetm nga Kryeministri i Qeveris s Kosovs. Sikurse sht parapar n paragrafin 2 t Nenit 3 t Ligjit, shkarkimi i till sht i autorizuar vetm kur sht gjetur paaftsi profesionale apo sjelljes s keqe, apo nse Drejtori i Prgjithshm sht shpallur fajtor pr vepr penale dhe sht dnuar me burg n afat prej gjasht muajve apo m shum. 3. Deri n prfundim t mbikqyrjes ndrkombtare t implementimit t propozimit gjithprfshirs pr zgjidhjen e statusit t Kosovs, t dats 26 Mars 2007, emrimi dhe shkarkimi i Drejtorit t Prgjithshm do t jet n prputhje me dispozitat e Nenit 88 t Ligjit.
Neni 5 Marrveshjet me Ndrmarrjet Publike

1. Nnparagrafi 3.8 i Nenit 3 t Ligjit, prcakton q Drejtori i Prgjithshm i Administrats Tatimore te Kosovs (n tekstin e mposhtm ATK), ka autorizim t hyj n marrveshje me Ndrmarrjet Publike Qendrore dhe Lokale (NP), pr t shtyr mbledhjen e detyrueshme t tatimeve, pr qllim t ndihms n privatizimin e NP, apo pr t ofruar vazhdimsi t veprimtaris s NP. Ky autorizim, sht dhn pr t pranuar rndsin strategjike t NP Qendrore dhe Lokale. 2. Sipas nnparagrafit 3.8 t Nenit 3 t Ligjit, autorizimi i Drejtorit t Prgjithshm, pr marrveshje me NP, pr t shtyr mbledhjen e detyrueshme t tatimeve, zbatohet vetm n kushtet e mposhtme : 2.1. Ndihma pr privatizimin : 2.1.1. NP duhet t planifikohet pr privatizim, brenda 12 muajve t ardhshm pas vendimit t Qeveris se Republiks s Kosovs, pr t ndrmarr veprimin e till; 2.1.2. NP duhet t dorzojn krkes me shkrim te Drejtori i Prgjithshm, ku prshkruhet : 2.1.2.1. tatimet pr t cilat krkohet shtyrja; 2.1.2.2. bazn ligjore pr krkesn; 2.1.2.3. procesi i privatizimit, i cili do t ndrmerret (prfshir nj deklarat se si do t ndikoj shtyrja e pagess s tatimit n mbledhjen e borxhit tatimor) dhe datat n t cilat veprimet do t ndrmerren; dhe
25
2.1.2.4. propozimi pr t shlyer borxhin tatimor nse pranohet shtyrja. 2.1.3. Me pranimin e krkess pr shtyrje t aksionit t mbledhjes, Drejtori i Prgjithshm, urdhron pushim t menjhershm t do aksioni t mbledhjes s detyrueshme, t planifikuar apo n vijim, prderisa krkesa sht duke u shqyrtuar. Prve ksaj, Drejtori i Prgjithshm do t : 2.1.3.1 shqyrtoj krkesn me shkrim t NP dhe do t bj nj prcaktim (vendim) brenda 15 ditve; 2.1.3.2 miratoj krkesn, prve nse ekziston nj arsye mospranimi, pr t ciln NP njoftohet me shkrim: 2.1.3.3 regjistroj nj barr tatimore n t gjitha vendet e aplikueshme, nse nuk sht regjistruar m hert si e till; 2.1.3.4 hyj n nj marrveshje me NP (qoft me MiM apo form tjetr t marrveshjes), e cila prcakton qart kushtet e shtyrjes dhe afatet gjat t cilave borxhi tatimor do t paguhet. Marrveshja, duhet t prfshij kushtin se NP, duhet te plotsoj krkesat e tjera tatimore gjat marrveshjes. 2.2. Ofrimi i mundsis pr veprimtari t vazhdueshme t NP: 2.2.1. NP duhet ti dorzojn nj krkes m shkrim, Drejtorit t Prgjithshm, n t ciln prshkruan : 2.2.1.1 tatimet pr t cilat shtyrja krkohet; 2.2.1.2 bazn ligjore pr krkesn; 2.2.1.3 ndikimi n vazhdimin e veprimtaris nse shtyrja nuk pranohet; dhe 2.2.1.4 propozimi pr t shlyer borxhin tatimor nse shtyrja pranohet. 2.2.2. Me pranimin e nj krkes t vlefshme pr shtyrje t aksionit t mbledhjes, Drejtori i Prgjithshm, urdhron pushimin e menjhershm t aksionit t mbledhjes s detyrueshme t planifikuar, apo n vijim prderisa krkesa sht duke u shqyrtuar. Prve ksaj, Drejtori i Prgjithshm :
26
2.2.2.1 shqyrton krkesn me shkrim t NP dhe do t marr vendim brenda 15 ditve; 2.2.2.2 miraton krkesn, prve nse ekziston nj arsye e kundrt, pr t ciln NP, duhet t njoftohet me shkrim: 2.2.2.3 regjistron nj barr tatimore, n t gjitha vendet e aplikueshme, nse nuk sht regjistruar m hert si e till; 2.2.2.4 kur detyrimi lidhet me Tatimin n Vlern e Shtuar (n vijim TVSh), Drejtori i Prgjithshm, mund t zvogloj detyrimin tatimor, kur NP nuk sht n gjendje t mbledh TVSh nga shumat e faturuara pr konsumatort. N kto raste, Drejtori i Prgjithshm, pranon ti mundsoj NP, pagesn e TVSh vetm deri n shkalln e inkasimit. Edhe n kto raste, Drejtori i Prgjithshm, do t bj marrveshjet vetm pr nj periudh deri n 18 muaj, n fund t s cils NP, detyrimisht duhet t zbatoj dispozitat e borxhit t keq (e parashikuar n Ligjin pr TVSh-n, por duke ju referuar ndryshimeve pr qllime t ktij neni), pr t ulur detyrimin e vet t TVSh, n ato raste n t cilat, konsumatort nuk paguajn faturat e tyre; 2.2.2.5 hyn n marrveshje me NP (qoft me MiM apo form tjetr t marrveshjes), e cila prcakton kushtet e shtyrjes dhe afatet me t cilat borxhi tatimor do t paguhet. 3. Dispozitat e ktij neni nuk kan efekt n t drejtn q tatimpaguesi t hyj n marrveshje pr pagesn me kste t borxheve tatimore. NP kan t drejt t bjn marrveshje t till, n prputhje me procedurat normale t ATK-s.
Neni 4 - Zvends Drejtort e Prgjithshm

1. Drejtori i Prgjithshm do t ndihmohet nga Zvends Drejtort e Prgjithshm, dhe /ose Drejtort. Zvends Drejtort e Prgjithshm dhe Drejtort do t propozohen nga nj panel i formuar n prputhje me legjislacionin relevant apo rregulloret n fuqiMbi Shrbimin Civil t Kosovs dhe do t udhhiqet nga Drejtori i Prgjithshm. Drejtori i Prgjithshm do t marr vendimin prfundimtar mbi emrimin e Zvends Drejtorve, bazuar n rezultatet e intervistave dhe procesit t emrimit t Shrbimit Civil t Kosovs. 2. Zvends Drejtort e Prgjithshm dhe Drejtort do t jen prgjegjs pr funksionet q u caktohen atyre dhe do t ndihmojn Drejtorin e Prgjithshm lidhur me kto funksione. Drejtori i Prgjithshm do t prcaktoj nivelin e koeficientit pr seciln prej ktyre pozitave n prputhje me ligjin apo aktin nnligjor t zbatueshm.
27
3. Zvends Drejtort e Prgjithshm dhe Drejtort mund t shkarkohen vetm pr shkak t korrupsionit, shprdorimit t detyrs ose paaftsis. Pr t shkarkuar nj Zvends Drejtor t Prgjithshm apo Drejtor, propozimi duhet ti paraqitet nj komisioni disiplinor t emruar nga Drejtori i Prgjithshm. Drejtori i Prgjithshm do t marr vendimin prfundimtar mbi shkarkimin, n prputhje me procesimin e largimit t Shrbimit Civil t Kosovs.
Neni 5 - Menaxhert kryesor

1. Menaxhert e Zyrave Qendrore dhe Regjionale do t propozohen nga nj panel i formuar n prputhje me legjislacionin relevant apo rregulloret n fuqi Mbi Shrbimin Civil t Kosovs. Drejtori i Prgjithshm do t marr vendimin prfundimtar n emrimin e Menaxherve t Zyrave Qendrore dhe Rajonale. 2. Menaxhert e Zyrave Qendrore dhe Rajonale do t jen prgjegjs pr funksionet q u jan caktuar atyre dhe do t ndihmojn Drejtorin e Prgjithshm dhe Zvends Drejtort e Prgjithshm ose Drejtort lidhur me kto funksione. 3. Menaxhert e Zyrave Qendrore dhe Rajonale mund t shkarkohen vetm pr shkak t korrupsionit, shprdorimit t detyrs ose paaftsis. Pr t shkarkuar nj Menaxher t Zyrave Qendrore apo Rajonale, propozimi duhet ti paraqitet nj komisioni disiplinor t emruar nga Drejtori i Prgjithshm. Drejtori i Prgjithshm do t marr vendimin prfundimtar mbi shkarkimin.
Neni 6 - Zyrtart e tatimeve

1. N kuadrin e rregullave t vendosura legjislacionin relevant apo rregulloret n fuqiMbi Shrbimin Civil t Kosovs, Drejtori i Prgjithshm do t: 1.1. do t ket kompetenc t punsoj persona t till sipas nevojave t arsyeshme, duke pasur parasysh kufizimet buxhetore t ATK; 1.2. do t hartoj procedurat sipas t cilave zyrtart tatimor do t ngrihen n pozit vetm n baza t shrbimeve t meritueshme dhe mundsis pr t kryer punn n pozitn t ciln ata jan ngritur n prgjegjsi; 1.3. krkoj nga zyrtart tatimor t prdorin n mnyr t dukshme dhe mbajn kartn identifikuese t ATK gjat kryerjes s detyrs dhe t tregojn kartn sipas krkess. 2. Me qllim t zbulimit dhe parandalimit t veprave penale n fushn e tatimeve Drejtori i Prgjithshm do t ket autorizimin t themeloj Njsin e Hetimeve Tatimore.
28
3. Pavarsisht nga referimi n paragrafin 1 t ktij Neni pr legjislacionin n fuqi mbi Shrbimin Civil t Kosovs, Ministri mundet, prmes aktit nnligjor: 3.1. t vendos standarde minimale t rekrutimit q duhet t plotsohen nga t gjith zyrtart tatimor t ardhshm me qllim q t sigurohet q ATK t zhvilloj dhe t mbaj nj staf profesional me standarde t larta t integritetit. Standardet e vendosura duhet t sigurojn se procesi i przgjedhjes sht transparent dhe przgjedhjet jan bazuar n kritere objektive, prfshir testimin e kandidatve nse konsiderohet me vend. 3.2. t vendos nj shkall t pagess q sht i ndar dhe dallon nga shkalla e pagess e vendosur sipas legjislacionit prkats n fuqi mbi Shrbimin Civil t Kosovs, i cili pranon ndrlikueshmrin dhe rndsin strategjike t puns q krkohet nga ATK; afrsisht paralel me rrogat e ofruara pr t punsuarit privat n profesione t ngjashme; dhe pranon nevojn pr t mbajtur nj staf profesional t trajnuar shum mir. 3.3. t vendos procedura pr t shkarkuar nga puna zyrtart tatimor t cilt nuk kryejn punn e tyre sipas standardeve t krkueshme ose kryejn detyrn n forma t tjera t parregullta; 3.4. t hartoj procedura pr zyrtart tatimor q t krkojn rregullimin pr ankesat q lidhen me ngritjet n pozit, shkarkimet nga puna, dhe shtje t lidhura me to;
Neni 6 Njsia pr Hetime Tatimore

Paragrafi 2 i Nenit 6 t Ligjit, autorizon Drejtorin e Prgjithshm t themeloj Njsin e Hetimeve Tatimore (m posht NjHT), pr qllim t hetimit t veprave t mundshme penale n fushn e tatimeve. Autorizimet, prgjegjsit dhe procedurat e aplikueshme rregullohen me Udhzim Administrativ t veant.
Neni 7 - Kompetenca delegimi

1. Drejtori i Prgjithshm mund ti delegoj do zyrtari t ATK do lloj kompetence ose detyre q i sht dhn ose vn Drejtorit t Prgjithshm sipas ktij ligji prve ksaj competence delegimi.
29
2. Drejtori i Prgjithshm mund t delegoj kompetenca, aq sa sht e nevojshme pr administrat tatimore eficiente, antarve t Shrbimit Doganor t Kosovs me pajtim n mes t Drejtorit t Prgjithshm t ATK-s dhe Drejtorit t Prgjithshm t Doganave. 3. Drejtori i Prgjithshm mund t revokoj do kompetenc ose detyr t deleguar sipas paragrafit 1 ose 2 t ktij neni n do koh.
Neni 7 Delegimi i Autorizimeve

Neni 7 i Ligjit parasheh q Drejtori i Prgjithshm i ATK-s t mund ti delegoj do kompetenc apo detyr sipas ligjit do zyrtari t ATK-s, prve kompetencs s veant t delegimit.
Neni 8 - Raportimi
1. Drejtori i Prgjithshm do t paraqes raporte periodike mbi veprimtarin dhe rezultatet e ATK tek Ministri i Ekonomis dhe. Financave. 2. Drejtori i Prgjithshm do t prgatis nj raport vjetor mbi veprimtarin e ATK dhe do ti dorzoj raportin Ministrit t Ekonomis dhe Financave, Qeveris s Kosovs, dhe PNC sipas krkess brenda tre (3) muajve pas prfundimit t secilit vit kalendarik. 3. Raporti vjetor i ATK do t prfshij: 3.1. detaje mbi buxhetin e ATK; 3.2. detaje mbi numrin dhe nivelin e stafit t ATK; 3.3. detaje mbi t ardhurat e mbledhura nga ATK duke treguar hollsit e shumave t t ardhurave pr secilin lloj t tatimit dhe pr secilin regjion si dhe hollsi t tjera t tilla q mund t krkohen nga Ministri i Ekonomis dhe Financave; 3.4. parashikimet e kostos s mbledhjes pr secilin lloj t t ardhurave nga tatimet q jan mbledhur; 3.5. detaje mbi t gjitha detyrimet tatimore t anuluara sipas nenit 36, prfshir emrat e personave detyrimi i t cilve sht anuluar dhe shumn e anuluar; 3.6. detaje mbi t gjitha ndjekjet penale pr vepr penale n fushn e tatimeve , kur hetimi sht iniciuar nga administrata tatimore, prfshir emrin e secilit
30
person i cili sht dnuar, dnimi i shqiptuar dhe shumn e tatimit t prfshir; dhe 3.7. informatat n prdorimin e kompetencave t autorizuara me nenin 14 t ktij ligji, prfshir numrin dhe natyrn e do ankimi rreth prdorimit t atyre kompetencave, por duke mos prmend emrat e personave t prfshir.
Neni 9- Vendimet shpjeguese publike

1. Drejtori i Prgjithshm mund t nxjerr vendime shpjeguese publike pr t sqaruar se si ATK do t interpretoj dhe zbatoj dispozitat e legjislacionit q administron me qllim q tu siguroj udhzime personave q krkohet t paguajn tatimin ose tu mbahet tatimi n burim. 2. Vendimet shpjeguese publike do ti bhen t njohura publikut dhe do tu bhen t ditura personave q preken nga ato vendime shpjeguese. 3. Nj vendim shpjegues publik i lshuar sipas ktij neni ka efekt detyrues pr Drejtorin e Prgjithshm lidhur me do detyrim tatimor q lind n nj periudh tatimore prpara kohs kur nj vendim i till sht revokuar nga ATK. 4. Nj vendim shpjegues publik nuk sht detyrues pr personin i cili sht i detyruar t paguaj tatime n baz t legjislacionit t zbatueshm n Kosov.
Neni 10 - Vendimet shpjeguese individuale

1. Drejtori i Prgjithshm mund ti lshoj nj vendim shpjegues nj personi t caktuar duke i sqaruar se si ATK do t interpretoj dhe zbatoj dispozitat e ktij legjislacionit tatimor q eadministron at ashtu si zbatohet pr nj transaksionin t caktuar apo marrveshje tplanifikuar nga personi i cili krkon vendimin shpjegues. 2. N qoft se tatimpaguesi ka br nj deklarim t trsishme dhe t vrtet t natyrs t tgjitha aspekteve t transaksionit q ka vler pr vendimin shpjegues, dhe transaksioni kryhet n t gjitha pikpamjet materiale ashtu si sht prshkruar n krkesn e tatimpaguesit pr vendim shpjegues, vendimi shpjegues do t jet detyrues pr ATK dhe tatimpaguesin n lidhje me zbatimin e ligjit si parashikohej n kohn e nxjerrjes s vendimit shpjegues. 3. Ministri do t nxjerr nj akt nnligjor pr t prshkruar krkesat pr t krkuar nj vendim shpjegues individual; prfshir dokumentet q krkohen, informatat q duhet
31
prmbajtur n krkes, afatet kohore pr t krkuar dhe lshuar vendime shpjeguese dhe pagesat q krkohen pr t krkuar nj vendim shpjegues individual.
Neni 8 Vendimet Shpjeguese Individuale

1. Sikurse sht parapar n Nenin 10 t Ligjit, Drejtori i Prgjithshm mund t lshoj vendim shpjegues pr nj person t caktuar pr ti sqaruar se si ATK do t interpretoj dhe aplikoj dispozitat e legjislacionit tatimor pr nj transaksion apo aranzhim t caktuar i planifikuar nga personi i cili krkon vendimin shpjegues. Vendimi shpjegues mundet gjithashtu t lshohet me krkes t nj tatimpaguesi pr nj ndryshim n krkesat pr mbajtjen e regjistrimeve apo pagess s tatimit si parashihet n Ligjet tatimore t administruara nga ATK. Krkesat pr vendim shpjegues duhet t shoqrohen me nj pages si sht prshkruar n paragrafin 10 t ktij Neni. 2. Nj vendim shpjegues individual sht nj prcaktim me shkrim i lshuar pr nj person nga ATK n prgjigje t pyetjes me shkrim t personit rreth gjendjes s tij pr qllime tatimore apo efekte tatimore t veprimeve apo transaksioneve t tija, si n vijim: 2.1. Nj krkes pr vendim shpjegues individual lidhet me periudhat tatimore pr t cilat deklarata tatimore apo dokumenti nuk sht obligim ende. Nj vendim shpjegues individual aplikohet vetm n periudhn(at) tatimore pr t ciln(at) sht krkuar dhe periudhat tatimore vijuese, pr aq sa faktet dhe rrethanat jan t njjta n periudhat vijuese tatimore sikurse kan qen pr periudhn tatimore pr t ciln vendimi shpjegues individual sht lshuar. 2.2. Nse nj vendim shpjegues nuk mund t lshohet para kohs kur nj deklarat sht obligative, ATK do t lshoj vendimin shpjegues sa m hert t jet e mundur. N rastin e till, personit t cilit i lshohet vendimi shpjegues mund t dorzoj deklarat korrigjuese (nse aplikohet) sikurse parashihet n Ligj. Nj vendim shpjegues individual interpreton ligjet tatimore dhe i aplikon ato n grupin e specifikave t fakteve t tatimpaguesit. Nj vendim shpjegues individual lshohet kur sht e duhur n interesin e administrimit t shndosh tatimor. 2.3. Kur t jet lshuar, vendimi shpjegues individual mund t revokohet apo t modifikohet ashtu si konsiderohet i duhur nga Drejtori i Prgjithshm. Nj revokim apo modifikim i nj vendimi shpjegues individual nuk do t ket efekt retroaktiv prve nse si Drejtori i Prgjithshm ashtu edhe personi i prekur pajtohen pr t aplikuar revokimin apo modifikimin n mnyr retroaktive. 3. shtjet pr t cilat mund t lshohet vendim shpjegues individual: 3.1. Krkesat pr riorganizim sipas Nenit 26 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave;
32
3.2. N shtje t tatimeve n t ardhura (Korporata dhe Personale) q lidhen me transaksionet n pritje apo t prfunduara, me kusht q krkesa t dorzohet prpara se t jet obligim deklarata apo dokumenti tatimor i aplikueshm; 3.3. Krkesat e dorzuara n prputhje me nnparagrafin 3.2 t Nenit 5 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave pr t ndryshuar mundsin pr t paguar tatimin bazuar n kontabilitet t trsishm pr t ardhura dhe shpenzime; 3.4. Krkesat e dorzuara n prputhje me paragrafin 4 t Nenit 35 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave pr tu kthyer n llogaritjen e tatimit dhe kryerjen e pagesave n baz t nj prqindje t qarkullimit sikurse sht parapar n nnparagrafin 2.1 t Nenit 35 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave; 3.5. Krkesat e dorzuara n prputhje me nnparagrafin 3.2 t Nenit 33 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale q lidhen me ndryshimin e mbajtjes s librave dhe regjistrimeve sipas Nenit 33 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale pr t mbajtur librat dhe regjistrimet sikurse sht parapar n Nenin 34 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale. 3.6. Krkesat e dorzuara n prputhje me nnparagrafin 2.2 t Nenit 43 pr t kthyer raportimin e t ardhurave dhe pagess s tatimit n prputhje me nnparagrafin 2.1. t Nenit 43 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale. 3.7. Krkesat e dorzuara n prputhje me paragrafin 5 t Nenit 10 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale pr t ndryshuar metodn e mbajtjes s stokut; 3.8. Krkesat pr t mbajtur regjistrime t centralizuara sipas paragrafit 8 t Nenit 17 t ktij Udhzimi Administrativ; 3.9 Certifikatat e TVSH-s dhe shtjet e koeficientit t kreditimit; apo 3.10. shtje tjera pr t cilat nj person krkon nj vendim shpjegues individual i cili nuk sht n kundrshtim me dispozitat e paragrafit 4 t ktij neni dhe pr t ciln Drejtori i Prgjithshm pajtohet t jet n prputhje me krkesn e vendimit shpjegues. 4. Nj vendim shpjegues individual prgjithsisht nuk do t lshohet n rrethanat vijuese: 4.1. Krkesa prfshin nj shtje nn kontroll, nn ankes, apo n shtje gjyqsore; 4.2. Krkesa sht br n interes t nj shoqate apo grupi afarist lidhur me shtjet e interesit pr antart e shoqats apo grupit. Nj vendim shpjegues
33
individual mund t lshohet nse shoqata apo grupi afarist sht person drejtprdrejt i prekur nga vendimi shpjegues; 4.3. Krkesa lidhet me pasojat e legjislacionit t propozuar; 4.4. Krkesa lidhet me nj shtje q gjykohet t jet e pavler nga ATK, pr shkak se shtja nuk bazohet n fakt apo n ligj; 4.5. Krkesa lidhet me nj shtje q n mnyr t qart sht e zgjidhur ne ligj apo udhzimet implementuese; 4.6. Krkesa lidhet me nj transaksion apo shtje n t ciln personi q bn krkesn nuk sht i ndikuar drejtprdrejt; 4.7. Krkesa lidhet me nj situat hipotetike; apo 4.8. do shtje tjetr q, sipas gjykimit t tij, Drejtori i Prgjithshm hedh posht t lshoj nj vendim shpjegues individual. 5. Nj krkes pr vendim shpjegues individual duhet t prfshij me sa vijon (nj form shembull sht dhn n Aneksin A t ktij Udhzimi Administrativ): 5.1. Emrin, adresn dhe numrin fiskal t personit q bn krkesn, prfshir emrin, numrin e telefonit dhe pozitn e personit pr kontakt nse ATK ka pyetje apo ka nevoj pr informata tjera; 5.2. Natyra e krkess, prfshir pikn specifike n paragrafin 3 e ktij Neni sipas t cilit sht br krkesa; 5.3. Nj sqarim t shtjes apo transaksionit pr t cilin krkohet vendim shpjegues, prfshir nj pasqyr t plot t fakteve dhe informatave tjera q lidhen me transaksionin apo shtje pr t cilat sht krkuar vendim shpjegues; 5.4. Kopjet e t gjitha kontratave, marrveshjeve dhe dokumenteve tjera t aplikueshme t cilat jan prkatse pr shtjet pr t cilat krkohet vendimi shpjegues. Nse ndonj kontrat, marrveshje apo dokument sht n gjuhn q nuk konsiderohet t jet gjuh zyrtare e Kosovs, kontrata, marrveshja apo dokumenti i till duhet t shoqrohet me nj prkthim zyrtar n nj gjuh zyrtare t Kosovs; 5.5. Nj analiz t fakteve dhe rrethanave q lidhen me shtjen apo transaksionin pr t ciln krkohet vendimi shpjegues, prfshir konkluzionin e krkuesit se far trajtimi tatimor pret pr shtjen apo transaksionin. Konkluzioni i krkuesit duhet t jet i bazuar n nj autorizim ligjor, t tilla si nj nen specifik i ligjit tatimor, i cili citohet n analiz. do prcaktim i kundrt me konkluzionin e arritur nga krkuesi duhet t prfshihet n analiz, pr aq sa krkuesi sht n
34
dijeni pr prcaktime e kundrta. Nse dokumentet e prfshira mbshtesin konkluzionin e arritur, arsyet pr t cilat ato jan t aplikueshme duhet t prfshihen n analizat e dorzuara; 5.6. Nse krkesa lidhet me nj shprndarje t korporats apo riorganizim, krkesa duhet t prfshij, prve pikave t msiprme, pasqyrat financiare t periudhave t mparshme tatimore dhe periudhn e tanishme tatimore prfshir muajin para krkess pr vendim shpjegues. Pasqyrat financiare prfshijn ato t audituara nga nj auditor i jashtm, nse me Ligjin prkats krkohen pasqyrat e tilla financiare t audituara, dhe do shnim shoqrues tjetr sqarues me pasqyrat financiare; 5.7. Nj pasqyr lidhur me do krkes t mhershme pr vendim shpjegues e br dhe rezultatet e krkess s till, prfshir nj pasqyr nse e njjta shtje apo e ngjashme m hert ka pasur vendim shpjegues pr t apo nse krkesa q e prfshin at sht dorzuar apo aktualisht sht n pritje; 5.8. Nj deklarim se a do ndikohet nga vendimi shpjegues ndonj deklarat e personit q krkon vendimin shpjegues; 5.9. Nj kopje e pranimit bankar q tregon pagesn e krkuar pr krkes t nj vendimi shpjegues; dhe 5.10. do informat tjetr q konsiderohet e nevojshme pr lshimin e vendimit shpjegues individual t krkuar. 6. Prve informatave t krkuara me paragrafin 5 t ktij Neni, krkohen informatat vijuese: 6.1. Pr vendime shpjeguese q lidhen me nnparagraft 3.3. deri 3.6 t ktij Neni: 6.1.1. Nj deklarim lidhur me aktivitetin dhe rezultatet e pritura ekonomike pr vitin kalendarik aktual dhe pasues me pasqyrn apo dokumentacionin mbshtets q sqaron bazn pr aktivitetin dhe rezultatet ekonomike t parapara; 6.1.2. Pasqyrat financiare, si jan t prshkruara n nnparagrafin 5.5 t ktij Neni, pr tri vite kalendarike para vitit pr t cilin sht krkuar ndryshimi; 6.1.3. Kopjet e t gjitha deklaratave t dorzuara gjat tri viteve kalendarike para vitit pr t cilin sht krkuar ndryshimi; 6.2. Pr krkesat e bra sipas nnparagrafit 3.7 t ktij Neni: 6.2.1. Informatat e krkuara me nnparagrafin 6.1 m sipr;
35
6.2.2. Nj regjistrim t plot dhe t detajuar t stokut q sht aktual deri n fund t muajit q i paraprin krkess; 6.2.3. Nj prshkrim i plot dhe i sakt i metods s regjistrimit t stokut pr t ciln sht krkuar autorizim; 6.2.4. Arsyeja afariste pr t ciln ndryshimi n metodn e regjistrimit t stokut sht krkuar dhe ndikimin e atij ndryshimi n prcaktimet e mvonshme tatimore; dhe 6.2.5. Nse metoda e vlersimit t stokut sht ndryshuar n lidhje me ndryshimin e metods s regjistrimit t stokut, nj prshkrim i plot i metods s propozuar t vlersimit t regjistrimit t stokut, arsyet pr miratimin e asaj metode dhe ndikimin e atij ndryshimi n prcaktimet e mvonshme tatimore. 6.3. Pr krkesat e bra sipas nnparagrafit 3.8 t ktij Neni: 6.3.1. Identifikimin e vendit qendror ku do t mbahen regjistrimet; 6.3.2. Nj prshkrim t detajuar se si do t mblidhen informatat nga secili vend individual n vendin qendror (nse t dhnat nuk mblidhen n mnyr elektronike n vendin qendror, nj prshkrim se si t dhnat do t transferohen nga secili vend n vendin qendror dhe metoda q siguron se t dhnat e transferuara futen n sistemin qendror me koh dhe saktsi); 6.3.3. Shpeshtia e bartjes s t dhnave dhe nj prshkrim i kompletuar i fajllave (dosjeve) q do t mbahen n vendin qendror, prfshir nj prshkrim se si t dhnat e vendit individual do t inkorporohen n fajllat qendror; 6.3.4. Nj prshkrim t regjistrimeve q do t mbahen n nivelin lokal, nse ka; dhe 6.3.5. Nj prshkrim se si t dhnat nga vendet individuale do t identifikohen n sistemin qendror. 7. Prgjithsisht, nj krkes pr vendim shpjegues duhet t dorzohet s paku 90 dit prpara fillimit t periudhs tatimore me t ciln lidhet vendimi shpjegues. Krkesat e vendimit shpjegues t bra sipas nnparagrafve 3.3 deri n 3.6 t ktij neni duhet t bhen jo m larg se m 1 mars t periudhs tatimore pr t ciln sht krkuar vendimi shpjegues. 8. ATK do t lshoj prgjigjen e vet pr vendimin shpjegues t krkuar sipas nnparagrafve 3.1, 3.2, 3.7, 3.8, 3.9 dhe 3.10 t ktij Neni brenda 60 ditve pas pranimit t t gjitha informatave t nevojshme pr lshimin e nj vendimi shpjegues. ATK do t lshoj prgjigjen e vet pr vendimin shpjegues sipas nnparagrafve 3.3 deri 3.6 t ktij
36
Neni brenda 30 ditve pas pranimit t t gjitha informatave t nevojshme pr lshimin e nj vendimi shpjegues. 9. N qoft se, pr shkak t mos-pranimit me koh t informatave t krkuara apo dorzimit t informatave joadekuate, ATK nuk sht n gjendje t prgjigjet pr vendimet shpjeguese t krkuara sipas nnparagrafve 3.3 deri 3.6 t ktij Neni para 31 marsit t vitit pr t cilin vendimi i till shpjegues sht krkuar, ATK do ti lshoj nj prgjigje negative krkuesit. N rastet e tilla, krkuesi mund t dorzoj nj krkes t re pr vendim shpjegues n mes t 1 janarit dhe 1 marsit t vitit vijues nse krkuesi ende dshiron t ndryshoj metodn e prcaktimit apo pagess s tatimit. 10. Nj krkes pr vendim shpjegues duhet t shoqrohet me pages t nj takse administrative bazuar n llojin e vendimit shpjegues t krkuar. 10.1. Vendimet shpjeguese t krkuara sipas nnparagrafve 3.3 deri 3.6 t ktij Neni krkojn pagesn e takss administrative prej 150; 10.2. Vendimet shpjeguese t krkuara sipas nnparagrafit 3.7 t ktij Neni krkojn pagesn e takss administrative prej 250; 10.3. T gjitha krkesat tjera pr vendimet shpjeguese individuale krkojn pagesn e takss administrative prej 1,000. 10.4 Drejtori i prgjithshm do t vendos kur ATK sht e prgatitur t administroj pagesat e taksave administrative t prshkruara n kt nen dhe do t lshoj nj njoftim public q shpall datn nga e cila pagesa e takss administrative do t krkohet nga ATK. 11. Pavarsisht se nj vendim shpjegues individual sht trhequr apo sht modifikuar sikurse parashihet n paragrafin 1 t ktij Neni, nj vendim shpjegues individual mbetet n efekt vetm aq sa faktet dhe rrethanat nn t cilat sht lshuar mbeten t pandryshuara. Nj ndryshim n fakte dhe rrethana rezulton n nj shkputje t menjhershme t vendimit shpjegues individual pa njoftim. Nj ndryshim n ligj n t cilin sht bazuar vendimi shpjegues sht ndryshim n rrethana ligjore dhe si rrjedhim do t rezultoj n vendim shpjegues q m nuk ka efekt nga data kur ligji hyn n fuqi. Nse nj person dshiron t konfirmoj trajtimin tatimor pas ndryshimit n ligj apo ndryshimi tjetr n fakte dhe rrethana, do t jet e nevojshme nj krkes e re pr vendim shpjegues individual tjetr. 12. Pavarsisht dispozitave t Nenit 77 t Ligjit, nj vendim shpjegues individual nuk do t konsiderohet t jet nj prcaktim i Drejtorit t Prgjithshm q i nnshtrohet procedurave t Ligjit pr ankesa. Nse pranuesi i vendimit shpjegues pajtohet me aplikimin e ligjit pr shkak t nj keqkuptimi t fakteve apo rrethanave, mund t dorzoj nj krkes pr riprfillje prmes nj letre tek Drejtori i Prgjithshm duke specifikuar faktet apo rrethanat q nuk jan kuptuar dhe ndikimin e atij keqkuptimi n vendimin shpjegues t lshuar. Letra e till duhet t dorzohet brenda 30 dite pas dats kur sht lshuar vendimi shpjegues. do krkes e dorzuar pas 30 ditve nga data e lshimit t vendimit shpjegues do t
37
konsiderohet t jet krkes e re pr vendim shpjegues, duke iu nnshtruar pagess s takss administrative sikurse sht prshkruar n paragrafin 10 m sipr. Pas marrjes parasysh t informatave shtes, Drejtori i Prgjithshm mund t informoj krkuesin me shkrim se vendimi shpjegues mbetet i pandryshuar, apo Drejtori i Prgjithshm mund t lshoj nj vendim shpjegues t ndryshuar i cili zvendson vendimin e par shpjegues. Pritet q Drejtori i Prgjithshm, apo i deleguari i tij, do t jet n komunikim t rregullt me personin q ka krkuar vendim shpjegues individual me qllim t minimizimit t ndonj keqkuptimi.
Neni 11 - Numri Fiskal dhe pajisja me ertifikat Fiskale

1. do person i cili i nnshtrohet ndonj lloj tatimi t administruar nga ATK do t regjistrohet n ATK dhe do t marr nj numr fiskal para se t angazhohet n ndonj veprimtari ekonomike. 2. Procedurat dhe kriteret q duhet ndjekur, prfshir formulart q do t prdoren dhe informatat q do t jepen, si nga tatimpaguesi ashtu edhe nga ATK pr lshimin e numrit fiscal do t rregullohet me nj akt nnligjor q do t lshohet nga ministri i MEF-it. Akti nn-ligjor do t prfshij kushtet nn t cilat administrata tatimore mund t refuzoj t lshoj nj numr fiskal apo n baz t s cils administrata tatimore e ka t drejtn t regjistroj nj tatimpagues t prfshir n aktivitete ekonomike nga regjistri i tij aktiv kur ka histori t dobt t prmbushjes apo ka dyshim t arsyeshm pr vepr penale n fushn e tatimeve dhe kur mundet n mnyr t arsyeshme t pritet bazuar n faktet e rastit se tatimpaguesi apo personi prgjegjs nuk synon apo nuk do t jet n gjendje ti prmbahet detyrave t tij t bashkpunimit pr tatime. 3. ATK mund t mohoj regjistrimin e do entiteti q prfshin n listn e zyrtarve apo drejtorve (prfshir drejtorin menaxhues), prfaqsues prgjegjs sikurse sht prshkruar n nenin 16 t ktij ligji q ka nj histori t mos-prmbushjes (mos-dorzimin e deklaratave apo mos-pagesn e obligimeve tatimore) n do entitet t mhershm pr t cilin ai ose ajo ka qen ortak, pronar, drejtor menaxhues, apo prfaqsues tjetr prgjegjs. Ministri do t nxjerr nj akt nnligjor pr t prshkruar bazn pr prcaktimin se nj person ka nj histori t mos-prmbushjes dhe bazn sipas s cils mund t mohohet regjistrimi. 4. do person rezident i cili do t zhvillon afarizm apo do t drejtoj ndonj projekt ose program n Republikn e Kosovs, prmes nj personi jo-rezident do t ofroj nj deklarat informatash n ATK prpara se personi jo-rezident t filloj veprimtarin n Republikn e Kosovs. Forma e deklarats dhe kriteret pr parashtrimin e deklarats s informatave do t prcaktohen me akt nnligjor sipas paragrafit 2. t ktij neni. 5. do person jo-rezident i cili i nnshtrohet fardo tatimi n Republikn e Kosovs n pajtim me legjislacionin tatimor t Republiks s Kosovs, do t caktoj nj prfaqsues fiscal prpara se t filloj ndonj veprimtari ekonomike n Republikn e Kosovs. Prfaqsuesi fiskal do t regjistrohet n ATK brenda pes (5) ditve pasi t jet emruar.
38
Forma e regjistrimit dhe procedurat e regjistrimit do t prshkruhen n aktin nn-ligjor q do t lshohet sipas paragrafit 2. t ktij neni. 6. do person q ndryshon nj form t biznesit, e cila rezulton n ndryshim t statusit juridik t biznesit, e till si, por duke mos u kufizuar, ndryshim nga ndrmarrje individuale n Shoqri me Prgjegjsi t Kufizuar, duhet t marr numr fiskal pr biznesin e ri. Nse ndryshimi sht nj riorganizim apo shkrirje, sikurse parashihet n ligjet e tatimeve n t ardhurat e korporatave dhe personale t Kosovs, riorganizimi apo shkrirja duhet t prfundohet n prputhje me dispozitat e aplikueshme t ktyre ligjeve. do transferim i biznesit, apo ndryshim n formn e biznesit, q nuk sht n prputhje me dispozitat e ktij paragrafi, apo nuk mbshtetet me kontrata t aplikueshme ose evidenc tjetr e pranueshme n nj shitje t vrtet, do t konsiderohet t jet nj vazhdim i biznesit t mhershm, me t gjitha pasojat nga kjo.
Neni 9 Numrat Fiskal

1. T gjitha organizatat afariste duhet t sigurojn numr fiskal nga administrata tatimore prpara se t fillojn ndonj aktivitet ekonomik. Ndshkimet, sikurse jan prshkruar n Nenin 50 t Ligjit aplikohen n personat q kryejn aktivitet ekonomik pa u pajisur me numr fiskal. Numri fiskal do t jet numr prej 8 shifrash, plus 1 shifr verifikuese, zakonisht i przgjedhur duke prdor nj algoritm q ofron siguri ndaj numrave mashtrues dhe dyfishimit t numrave. 2. Prve nse ndryshe parashihet n kt nen, aplikimet pr numr fiskal duhet t dorzohen n zyrn regjionale t ATK-s n t ciln ndodhet aplikuesi. Prgjithsisht, Organizata afariste duhet q s pari t regjistrohet n ARBK dhe pastaj brenda 15 ditve duhet t aplikoj pr tu pajisur me numr fiskal. 3. do OJQ, pas regjistrimit n Zyrn pr Regjistrimin e OJQ-ve brenda 15 dite duhet t aplikoj n ATK pr tu pajisur me numr fiskal sipas rregullave t parapara n paragrafin 1 t ktij neni. 4. T gjitha organizatat buxhetore t Institucioneve Qendrore dhe Lokale, duhet t pajisen me numr fiskal. Institucionet Qendrore apo Lokale, duhet t pajisen me nj numr fiskal pr qllime t raportimit t pagave dhe kontributeve pensionale t puntorve. Organizatat Buxhetore duhet t dorzojn aplikacionet e tyre pr numr fiskal n Zyrat Regjionale prkatse t ATK-s. 5. Pavarsisht numrit t ndrmarrjes afariste personale q nj individ ka regjistruar n ARBK, ai do t pajiset vetm me nj numr fiskal. T ardhurat e krijuara nga disa biznese t nj individi, do t konsolidohen pr qllime t prcaktimit t detyrimit, dhe llogaritjes, s TVSH dhe Tatimit n t Ardhura Personale. N krkesn pr numr fiskal, nj individ duhet t ofroj numrin e tij/saj identifikues personal dhe t informoj ATK-n
39
pr t gjitha ndrmarrjet afariste personale q i ka n pronsi ai individ, prfshir emrin tregtar, adresn dhe numrin e regjistrimit t biznesit t secils ndrmarrje afariste personale q ka n pronsi. Nse, pas pranimit t nj numri fiscal nga ATK, nj individ themelon nj ndrmarrje t re afariste personale, individi duhet t regjistroj ndrmarrjen e re afariste personale n ATK para se ta angazhoj at ndrmarrje afariste personale n aktivitet ekonomik. Asnj ndrmarrje afariste personale nuk do t regjistrohet deri sa individi nuk ka siguruar numr personal identifikues dhe tia ofroj at numr ATK-s. 6. do ortakri do t pajiset vetm me nj numr fiskal, pa marr parasysh numrin e ortakve t prfshir n ortakri. Numri fiskal i ortakris duhet t jet nj numr i ndar dhe t dallohet nga numri fiskal i ndonj prej ortakve n ortakri. 7. do individ, i cili dshiron apo krkohet t dorzoj deklarat tatimore, duhet t aplikoj dhe t marr nj numr fiskal nga ATK, prpara dorzimit t deklarats. Individi duhet ti ofroj ATK-s numrin e tij/saj identifikues personal me qllim q t siguroj numr fiskal. 8. ATK, mund t bj nj vizit n vendndodhjen e organizats afariste, para lshimit t numrit fiskal. Vizita duhet t bhet brenda 3 ditve t puns pas pranimit t aplikacionit pr numr fiskal. ATK, duhet t marr vendim pr pajisje ose refuzim t numr fiskal, brenda 5 ditsh t puns pas pranimit t aplikacionit. Nse ATK, nuk sht n gjendje t gjej vendndodhjen e organizats afariste, pas dy prpjekjeve t bra brenda nj periudhe 3 ditore dhe t dokumentuara me aktivitete n terren, nuk do t lshoj numr fiskal dhe do t informoj organizatn afariste dhe n prputhje me kt edhe ARBK-n. 9. do Organizat afariste, q krkon pr tu pajisur n procedur t prshpejtuar me numrit fiskal, duhet t dorzoj nj aplikacion pr numr fiskal n ATK. Para aplikimit n ATK, ai/ajo duhet t ket marr Numr t Regjistrimit t Biznesit nga ARBK. Prgjithsisht, aplikacionet pr numr fiskal, duhet t dorzohen n Zyrn Regjionale, e cila do t jet prgjegjse pr shtje tatimore t biznesit. Zyrtart e njsis regjionale t shrbimit t tatimpaguesve do t shqyrtojn aplikacionin, ti kryejn verifikimet e duhura, prfshir vizitat e mundshme n vendndodhjen e biznesit dhe t bjn prcaktim n lshimin e numrit fiskal brenda 5 ditve t puns pasi t jet dorzuar aplikacioni. 10. Pas vendosjes nga ATK pr t pajisur me numr fiskal Tatimpaguesin, ATK do t pajis tatimpaguesin me nj dokument. Dokumenti i till do t prmbaj: 10.1. Numrin fiskal t lshuar pr tatimpaguesin, 10.2. Prkujtesn pr tatimpaguesin se duhet ti plotsoj t gjitha krkesat pr deklarim dhe pagesa t tatimeve me qllim t mbajtjes s numrit fiskal. 10.3. Krkesn q dokumenti i till t mbahet n lokalet e tatimpaguesit 10.4. Krkesn q t jet e gatshme pr shqyrtim nga ATK.
40
10.5. Prkujtesn q numri fiskal i lshuar pr tatimpaguesin duhet t prfshihet n do fatur t dorzuar dhe do kontrat t arritur me ndonj entitet tjetr. 11. ATK mund t refuzoj pajisjen me numr fiskal kur tatimpaguesi ka histori t dobt t prmbushjes s detyrimeve tatimore. do mos-pajisje me numr fiskal, do t publikohet pr t mir t tatimpaguesve t tjer. Publikimi i till sht prshkruar n Nenin 16 t ktij Udhzimi Administrativ. 12. ATK mund t refuzoj t lshoj numr fiskal pr tatimpaguesin kur ai/ajo: 12.1. Nuk ka dhn informata t sakta t adress n aplikacionin pr numr fiskal; 12.2. Pas dy prpjekjeve nga ATK, nuk gjendet n adresn e dhn n ARBK; 12.3. Nuk i ofron informatat mbi pronarin(t) e entitetit zyrtarve t ATK-s, pas krkess 12.4. Nuk ofron informata t tjera t krkuara nga ATK. 13. ATK mundet po ashtu t refuzoj lshimin e nj numri fiskal nse pronari(t) i biznesit t ri ka nj histori t mos-prmbushjes n raportimin e tatimeve dhe pagesn e detyrimeve tatimore. Historia e mos-prmbushjes prfshin: 13.1 kur ka pasur n pronsi nj biznes i cili pr dy apo m shum muaj nuk ka pambushur detyrimet e TVSh-s; 13.2 nuk ka raportuar t gjith t punsuarit n nj prej Pasqyrave t Mbajtjes n Burim t Tatimit; 13.3 nuk ka raportuar t gjith t punsuarit n nj prej Formularve t pasqyrs mujore pr Kontributet Pensionale dhe nuk ka mbajtur apo paguar n trsi, pr nj apo m shum muaj Mbajtjen n Burim t Tatimit n Paga apo Kontributet Pensionale; 13.4 nuk ka deklaruar apo paguar nj apo m shum deklarata t tatimeve vjetore t tatimit n t ardhura (personale apo t korporatave); 13.5 nuk ka mbajtur n burim apo paguar n trsi, nj apo m shum krkesa mujore t mbajtjes n burim t tatimit n qira, dividend, interes apo krkesa tjera t mbajtjes n burim t tatimit; 13.6 nuk ka dorzuar dhe paguar dy a m shum Pagesa tre mujore t Tatimit dhe Kontributeve pr bizneset e vogla individuale apo t mdha;
41
13.7 nuk ka dorzuar dhe paguar dy a m shum Pasqyra Tremujore t pagess paradhnie pr Korporatat e vogla apo t mdha 14. Tatimpaguesit, t cilt nuk kan dhn informata t sakta n aplikacionin e tyre pr numr fiskal apo nuk i kan dhn informatat edhe me krkesn e ATK-s, mund t ridorzojn nj aplikacion pr numr fiskal n zyrn regjionale t ATK-s. ATK do t shqyrtoj do aplikacion t ridorzuar n t njjtn mnyr sikurse t ishte nj aplikacion i ri. 15. Nse ATK prcakton se numri fiskal nuk do t lshohet, brenda dits ajo duhet ti jape tatimpaguesit nj njoftim me shkrim n adresn e biznesit t dhn n aplikacion duke cekur arsyet e mos-pajisjes me numr fiskal brenda nj dite pasi prcaktimi t jet br. Njoftimi duhet t prfshij informatn pr biznesin se mund t jet n gjendje t marr numr fiskal duke dorzuar nj garanci bankare sikurse sht prshkruar n paragrafin 16 t ktij neni. Pr do vendim negativ mund t bhet ankes n prputhje me Nenin 77 t Ligjit. 16. Bizneseve t reja t cilave iu sht refuzuar pajisja me Numr Fiskal pr shkak t histories s mos-prmbushjes t detyrimeve tatimore, apo tatimpaguesit t cilt kan marr nj letr t dyt q propozon anulimin e numrit t tyre fiskal, sipas paragrafit 4 t Nenit 14 t ktij Udhzimi Administrativ, mund t hyn n nj marrveshje me ATK-n pr vendosjen e nj garancie bankare t pakthyeshm, apo ndonj siguri tjetr e aplikueshme pr ATK-n, pr ATK-n n shumn e prcaktuar bazuar n qarkullimin e parapar t biznesit apo obligimet e parapara tatimore t biznesit, por jo m pak se 5,000. Garancia e till bankare, apo siguri tjetr e aplikueshme, do t mbahet nga ATK pr nj periudh prej tri vjetve. Nse gjat periudhs tre vjeare, tatimpaguesi ka raportuar n mnyr t besueshme dhe ka paguar t gjitha detyrimet tatimore, ATK do ti kthej garancin bankare tatimpaguesit pr anulimin. Garancia bankare, apo siguri tjetr, duhet t prfshij nj kusht q ATK mundet t ushtroj t drejtat e veta nn garanci bankare, apo siguri tjetr, nse tatimpaguesi m von dshton t paguaj nj borxh tatimor pas njoftimit apo krkess pr ta br at dhe kur nuk mund t bhen marrveshje pr pagesa t borxheve. Kur nj garanci bankare e pranueshme, apo siguri tjetr e pranueshme, t jet dhn dhe t jet pranuar nga ATK, tatimpaguesi mund t dorzoj krkesn e vet pr numr fiskal. Nse aplikacioni sht komplet dhe t gjitha informatat e nevojshme i jan dhn ATK-s, ATK do t lshoj numr fiskal brenda 5 ditve t puns. 17. Nse ndonj organizat afariste angazhohet n biznes pa siguruar s pari numrin fiskal, ai person (individ) apo organizat afariste (ndryshe nga biznesi individual) do t gjykohet t ket operuar me nj ndrmarrje afariste individuale t paregjistruar, organizat afariste t paregjistruar apo Kompani me Prgjegjsi t pakufizuar apo ortakri e prgjithshme. Ndrmarrjet e tilla do ti nnshtrohen t gjitha detyrimeve tatimore q dalin nga legjislacioni tatimor i aplikueshm, dhe ndshkimeve t aplikueshme.
42
Neni 10 Personat jo-rezident dhe Prfaqsuesit Fiskal

1. N prputhje me paragrafin 4 t Nenit 11 t Ligjit, do person rezident i cili do t bj afarizm apo do t kryej projekte apo programe n Republikn e Kosovs, prmes nj personi jo-rezident, do t krkohet t ofroj ATK-s nj pasqyr informatash prpara se personi jorezident t filloj ndonj veprimtari n Republikn e Kosovs. Pasqyra (raporti) e informatave duhet t prmbaj emrin dhe adresn e personit jo-rezident, numrin e huaj identifikues t tatimpaguesit t personit jo-rezident, natyrn e puns q do t kryhet nga personi jo-rezident, kohzgjatjen e qndrimit t peronit jo-rezident n Kosov, shumn e kompensimit q do t merret nga jo-rezidenti pr punn q do t kryhet dhe do informat tjetr q konsiderohet e rndsishme. 2. Raporti i krkuar sipas paragrafit 2 t ktij Neni duhet t dorzohet n Divizionin e Edukimit t Tatimpaguesve, n zyrn qendrore t ATK-s. Nj kopje e do kontrate me shkrim duhet ti bashkngjitet raportit. Dorzimi duhet t bhet s paku 10 dit para se personi jo-rezident t ket planifikuar t filloj punn n Kosov. Nse data e cila sht 10 dit para se personi jo-rezident t ket planifikuar t filloj punn n Kosov sht fundjav apo dit feste, raporti duhet t dorzohet n ditn e fundit t puns para fundjavs apo dits s fests. 3. Raporti duhet t dorzohet ne lidhje me do person jo-rezident i angazhuar n aktivitet ekonomike, apo q pritet t angazhohet n aktivitet ekonomik, pr nj periudh prej m shum se dy dit gjat vitit kalendarik. Nse veprimtaria e kontraktuar sht nj kontrat n vazhdimsi pr nj periudh m t gjat se nj vit, krkohet nj raport i vetm, prderisa qart pasqyron kohzgjatjen e aktivitetit ekonomik q pritet t vazhdoj. Me raportin duhet t dorzohet nj kopje e do kontrate me shkrim. Shembujt vijues jan prfshir pr t demonstruar synimin e ktij paragrafi, si dhe paragraft 1 dhe 2 t ktij Neni: Shembull: Kompania e Kosovs A e angazhon Maqedonia sh.p.k. pr t mirmbajtur rrjetin e tyre t kompjuterve, sipas kushteve t kontrats, prfaqsuesit e Maqedonia sh.p.k pritet t vizitojn Kosovn s paku nj her do tre muaj (apo katr her gjat vitit kalendarik). Kontrata sht pr nj periudh prej tre vjetve, duke filluar nga 1 Janari 2010. Kompania e Kosovs A duhet t dorzoj nj raport sikurse sht prshkruar n paragrafin 1 t ktij Neni n ATK deri m 22 Dhjetor 2009. Nse 22 Dhjetori sht fundjav apo dit feste, raporti duhet t dorzohet n ditn e fundit t puns prpara fundjavs apo dits s fests. Meq kontrata rezulton n nj veprimtari t vazhdueshme, Kompani e Kosovs A duhet t dorzoj vetm nj raport q do t pranohet nga ATK n ose para 22 Dhjetorit 2009. Shembull: Kompania e Kosovs B e angazhon Kompanin e Turqis C pr t ndihmuar n nj kontrat ndrtimore, e cila pritet t zgjas 3 muaj. Kontrata pritet t filloj m 1 Prill 2009 dhe t prfundoj m 30 Qershor 2009. Pas prfundimit t kontrats, Kompania e Kosovs
43
B angazhon Kompanin e Turqis C pr t ndihmuar n nj projekt ndrtimor tjetr q fillon m 1 Janar 2010 pr nj periudh prej 4 muaj. Kompania e Kosovs B duhet t dorzoj nj raport sikurse sht prshkruar n paragrafin 1 t ktij Neni i cili do t pranohet nga ATK deri m 22 Mars 2009 ne lidhje me kontratn e par. Meq kontrata nuk sht nj kontrat vazhduese, Kompania e Kosovs B duhet t dorzoj nj raport pr kontratn e dyt q do t pranohet nga ATK deri m 22 Dhjetor 2009. Shembull: Kompania e Kosovs B angazhon nj individ nga Mali i Zi pr t prmirsuar nj problem kompjuterik vetm nj her. Puna krkon q individi t udhtoj n Kosov dhe t punoj dy dit. Meq puna pritet t zgjas vet dy dit, nuk krkohet raport. 4. Sikurse sht parapar n paragrafin 5 t Nenit 5 t Ligjit, do person jo-rezident i cili i nnshtrohet fardo tatimi n Kosov n pajtim me legjislacionin tatimor t Kosovs, do t caktoj nj prfaqsues fiskal prpara se t filloj ndonj veprimtari ekonomike n Kosov. Prfaqsuesi fiskal i caktuar nga personi jo-rezident duhet t jet nj rezident i Kosovs, i cili sht i kualifikuar t kryej detyrat e nj prfaqsuesi fiskal. Prfaqsues fiskal mund t jet person fizik ose juridik. 5. Brenda 5 ditve pasi t jet caktuar, prfaqsuesi fiskal duhet t dorzoj aplikacionin e tij pr regjistrim n zyrn qendrore t ATK-s, n Divizionin e Edukimit t Tatimpaguesve. ATK ka t drejt t refuzoj nj caktim t nj prfaqsuesi fiskal nse beson se i caktuari nuk sht i kualifikuar t kryej detyrat e nj prfaqsuesi fiskal. S bashku me aplikacionin duhet t jet nj letr e caktimit e nnshkruar nga nj person prgjegjs i personit jo-rezident q ka caktuar prfaqsuesin fiskal. Letra e caktimit duhet t tregoj aktet q prfaqsuesi fiskal sht i autorizuar t kryej pun n emr t personit jo-rezident. 6. Prfaqsuesi fiskal s paku duhet t jet i autorizuar: 6.1. T dorzoj faturat n emr t personit jo-rezident personave t Kosovs pr ato transaksione pr t cilat prfaqsuesi fiskal sht autorizuar, 6.2. T pranoj faturat n emr t personit jo-rezident nga persona e Kosovs pr ato transaksione pr t cilat prfaqsuesi fiskal sht autorizuar, 6.3. T dorzoj deklaratat e TVSh-s n Kosov n emr t personit jo-rezident si dhe ato t tatimit n t ardhura nse duhet t aplikohen, 6.4. T paguaj detyrimet tatimore dhe t marr rimbursimet tatimore n emr t personit jo-rezident. 6.5. T mbaj regjistrimet e transaksioneve pr t cilat prfaqsuesi fiskal sht caktuar dhe ti ket n dispozicion me krkes t ATK-s, 6.6. T veproj n vend t personit jo-rezident dhe t prfaqsoj personin jorezident n kontrollet e mundshme nga ATK.
44
6.7. T plotsoj t gjitha obligimet q lidhen me TVSh-n n importe, eksporte dhe obligimet Doganore. 7. S bashku me aplikacionin pr regjistrim t prshkruar n paragrafin 5 t ktij Neni, aplikuesi pr prfaqsim fiskal do t bashkngjet nj kopje t vrtetuar t marrveshjes s prfaqsimit fiskal n mes t aplikuesit pr prfaqsim fiskal dhe personit jo-rezident si dhe nj kopje t vrtetuar t evidencs s regjistrimit tatimor t personit jo-rezident n vendin e tij te rezidencs. sht e nevojshme t specifikohen qart n marrveshje t gjitha aktivitetet t cilat mund t ushtrohen nga prfaqsuesi fiscal. 8. ATK do t njoftoj me shkrim pr pranim apo refuzim aplikuesin-prfaqsuesin fiskal dhe personin jo-rezident brenda dy (2) ditve t puns pas prcaktimit pr t pranuar apo refuzuar prfaqsimin fiskal nga aplikuesi. 9. Refuzimi i pranimit t Prfaqsuesit Fiskal nga ATK do t bhet kur: 9.1. aplikuesi pr prfaqsues fiskal nuk i prmbush obligimet veta tatimore apo m hert ka kryer shkelje tatimore t cilat jan konsideruar nga ATK si evazion tatimor apo shmangie tatimore, 9.2. aplikuesi ka nj histori t kontesteve t paligjshme tatimore, 9.3. prfaqsuesi fiskal nuk sht rehabilituar pas nj falimentimi apo pas ndonj procedure tjetr sipas s cils aplikuesi sht vn nn mbikqyrje, 10. ATK mund t bj anulimin e t drejts pr prfaqsues fiskal nga nj prfaqsues fiskal. 10.1. ATK mund t anuloj t drejtn e nj personi t veproj si prfaqsues fiskal kur: 10.1.1. t jet br nj deklarat false nga prfaqsuesi, i prfaqsuari apo n emr t t prfaqsuarit, n lidhje me aplikacionin pr autorizim si prfaqsues fiskal, 10.1.2. prfaqsuesi fiskal nuk deklaron apo nuk bn pagesat tatimore deri n datn e duhur, 10.1.3. sht e domosdoshme t bhet pr t mbrojtur t hyrat. 10.2. ATK do t njoftoj me shkrim prfaqsuesin fiskal dhe personin jo-rezident pr vendimin e anulimit t prfaqsimit. N rastet e tilla, duhet t prcaktohet nj prfaqsues fiskal i ri brenda 5 ditve pas njoftimit t br personit jo-rezident n prputhje me parimet e njjta sikur sht krkuar me kt nen.
45
10.3. do person i cili sht regjistruar si prfaqsues fiskal, brenda 5 ditve nga ndonj ndryshim i br n emr, themelim apo pronsi t biznesit t tij apo ndonj ngjarje tjetr e ndodhur q ngrit nevojn e ndryshimit t regjistrimit, do t njoftoj me shkrim Departamentin e Edukimit t Tatimpaguesve pr ndryshimin, ndrprerjen apo ngjarjen e till dhe ti jap t gjithat t dhnat e ktyre ndryshimeve.
11. Detyrimi i Prfaqsuesit fiskal: 11.1. Nj prfaqsues fiskal konsiderohet t jet nj prfaqsues ligjor sikurse sht prshkruar n Nenin 16 t Ligjit 11.2. Nj prfaqsues fiskal i detyrohet n trsi dhe vemas borxheve tatimore t personit jo-rezident pr t cilin ai sht caktuar. Pr t garantuar kryerjen e ktij detyrimi, nga prfaqsuesi fiskal mund t krkohet t vendos nj obligacion nga nj institucion financiar i pranuar nga BQK dhe me vendndodhje n Kosov, apo t ofroj form tjetr t garancis me t ciln pajtohet ATK. ATK do t prcaktoj nse krkohet garanci dhe do t informoj prfaqsuesin fiskal dhe personin jorezident pr at krkes. ATK do t jap 30 dit afat q nj garanci e pranueshme t pranohet. 11.3. Nse prfaqsuesi fiskal, q vepron n emr t personit jo-rezident, nuk paguan ndonj obligim tatimor n Republikn e Kosovs q ka rrjedh pr do periudh tatimore gjat s cils ai ka vepruar si prfaqsues fiskal, ATK do t lshoj nj vlersim n emr t prfaqsuesit fiskal sikurse sht prmendur n paragrafin 13 t ktij neni dhe sikurse sht parapar n Nenin 25 t Ligjit. ATK do t mbledh nj vlersim t till n t njjtn mnyr sikurse do tatim n prputhje me dispozitat e Ligjit. Sikurse sht parapar n nnparagrafin 14.3 t ktij Neni, detyrimi i prfaqsuesit fiskal mund t ekzistoj edhe pse ai ose ajo ka pushuar t jet prfaqsues fiskal.
12. Pavarsisht dispozitave t paragrafit 11 t ktij Neni, prfaqsuesi fiskal nuk do t jet fajtor pr ndonj ndshkim t prcaktuar nga ATK n lidhje me personin jo-rezident pr t cilin ai vepron, prve nse: 12.1. Shkelja prbhet nga kundrshtimi i prfaqsuesit fiskal pr nj obligim i cili, pr arsye t ktij nnparagrafi sht vn si n prfaqsuesin fiskal ashtu edhe n personin jorezident, 12.2. Prfaqsuesi fiskal sht pajtuar, apo ka komplotuar, n kryerjen e shkeljes nga personi jo-rezident; apo 12.3. Kryerja e shkeljes nga jo-rezidenti i atribuohet do shprfillje nga ana e prfaqsuesit fiskal.
46
13. Edhe pse prfaqsuesi fiskal mundet tashm t ket numr fiskal dhe certifikat t TVSh-s, ai duhet t marr nj numr t ri fiskal dhe numr te ri regjistrimi pr TVSh, n emr t jorezidentit pr t cilin ai vepron. N kt rast krkohet t regjistroj emrin e tij apo t vetin karshi emrit t personit jo-rezident dhe me adres t prfaqsuesit fiskal: Shembull:Geosearch Austria, Arben Krasniqi Prfaqsues Fiskal c/o Arben Krasniqi Agim Ramadani, 42 Prishtin Kjo do ta ndryshoj nga regjistrimi i vet Z. Arben Krasniqi Agim Ramadani, 42 Prishtin
Kshtu do t lshohen numrat fiskal me (emrin e prfaqsuesit fiskal) q vepron n emr t (emir i personit jo-rezident). Kur prfaqsuesi fiskal t dorzoj aplikacionin e prshkruar n paragrafin 5 t ktij Neni, aplikon si pr numrin fiskal ashtu edhe pr certifikat t TVSH-s. 14. Pushimi apo ndrprerja e prfaqsimit fiskal. 14.1. Prfaqsimi nga prfaqsuesi fiskal do t pushoj apo ndrpritet n rastet kur: 14.1.1. Marrveshja e tij e prfaqsimit me personin jo-rezident skadon apo kur ai pushon aktivitetin e prfaqsimit gjat periudhs s prfaqsimit, 14.1.2. Prfaqsuesi fiskal vdes, 14.1.3. Prfaqsuesi fiskal falimenton, bhet insolvent apo i paaft. 14.1.4. Kur nj person jorezident themelon nj njsi t prhershme n Kosov 14.2. Prfaqsuesi fiskal duhet t njoftoj me shkrim ATK-n se m nuk do t veproj si prfaqsues. Njoftimi duhet t bhet brenda 10 ditve para se ai t pushoj t veproj si prfaqsues fiskal pr nj person jo-rezident. Prfaqsuesi fiskal duhet q po ashtu t njoftoj personin jo-rezident se ai m nuk do t veproj si prfaqsues fiskal i tij. Nse personi jo-rezident vazhdon t operoj n Republikn e Kosovs, prfaqsuesi fiscal duhet t tregoj at fakt n njoftimin e tij pr ATK-n. Informatat e tilla duhet t dorzohen n zyrn qendrore t ATKs, n Divizionin e Edukimit t Tatimpaguesve
47
14.3. Nj prfaqsues fiskal nuk lirohet nga obligimi i tij personal pr shkak t ndalimit s vepruari si prfaqsues fiskal. Prfaqsuesi fiskal do t jet personalisht i detyrueshm pr t gjitha detyrimet tatimore q lindin pr periudhat tatimore gjat s cils ai ka vepruar si prfaqsues. Nse do t bhej nj vlersim shtes i tatimit nga ATK pr nj periudh tatimore gjat s cils prfaqsuesi fiskal ka vepruar n emr t personit jorezident, prfaqsuesi fiskal do ti detyrohet pagess s vlersimit shtes tatimor. 14.4. Kur nj prfaqsues fiskal pushon t veproj n emr t nj personi jorezident i cili vazhdon t jet i angazhuar n veprimtari ekonomike n Kosov, personi jo-rezident duhet t caktoj nj prfaqsues fiskal t ri brenda 5 ditve pasi t jet informuar se prfaqsuesi i tanishm i caktuar fiskal do t trhiqet. Nj prfaqsues fiskal nuk lirohet nga obligimi i tij personal pr shkak t pushimit t veproj si prfaqsues fiskal. 15. Pavarsisht nga paragraft 4 deri 14 t ktij Neni, nj person jo-rezident nuk krkohet t caktoj prfaqsues fiskal nse: 15.1. personi jo-rezident kryen nj transaksion t vetm me vler m t ult se 5,000 brenda12 muajve, 15.2. personi i Kosovs me t cilin personi jo-rezident sht i angazhuar n veprimtari ekonomike detyrohet t paguaj TVSh-n prmes mekanizmit t aplikimit t kundrt dhe personi jo-rezident nuk do t ket t drejtn e zbritjes s TVSh-s s zbritshme. 15.3 personi jorezident do t kryej aktivitet Ekonomik n Kosov prmes nj Njsie t Prhershme.
Neni 11 Ndryshimet n Formn e Biznesit dhe Informata tjera pr Regjistrim

1. do ndryshim n informatat e regjistrimit t tatimpaguesit duhet t dorzohet n ATK s paku 15 dit pune prpara dats efektive t ndryshimit. Disa ndryshime n informatat e regjistrimit mund t krkojn q ATK t lshoj nj numr t ri fiskal. Ndryshimet n informatat e regjistrimit duhet t bhen n Formularin e Aplikacionit pr Numr Fiskal me nj shenj e cila tregon se sht dorzuar pr t ndryshuar informatat e regjistrimit. T gjitha ndryshimet duhet t dorzohen n zyrn regjionale t ATK-s prgjegjse pr shtjet tatimore t tatimpaguesit. 2. Ndryshimi n informatat e regjistrimit q krkohen t dorzohen n ATK prfshin: 2.1. Ndryshimin n emrin e biznesin;
48
2.2. Ndryshimin n adresn e biznesit apo shtesn e nj vendi t ri t biznesit; 2.3. Ndryshimin n pronsin e biznesit (entitetet juridike), i cili nuk ndryshon formn juridike t biznesit; 2.4. do ndryshim n formn e biznesit (Ndrmarrje Afariste Personale n ShPK; ShPK n Shoqri Aksionare; Ortakri e Prgjithshme n Ortakri t Kufizuar; ortakri n korporat; do entitet juridik n Ndrmarrje Afariste Personale; dhe do ndryshim tjetr i ngjashm n formn e biznesit); 2.5. do shkrirje e nj organizate afariste me nj tjetr; 2.6. do ndryshim n aksionar q kan interes 10% apo m shum n nj entitet juridik; 2.7. do ndryshim qoft n ortak t prgjithshm apo ortak t kufizuar; 2.8. do ndryshim n adresn e zyrs kryesore t biznesit; 2.9. do ndryshim n emr apo adres t personit kontaktues t biznesit 2.10. do ndryshim n emrin dhe adresn e personave prgjegjs t biznesit, dhe 2.11. do marrveshje q parasheh bashkpunimin n mes t dy a m shum organizatave afariste. 3. do ndryshim n formn e biznesit (Ndrmarrje Afariste Personale n ShPK; ShPK n Shoqri Aksionare; Ortakri e Prgjithshme n Ortakri t Kufizuar; ortakri n korporat; do entitet juridik n Ndrmarrje Afariste Personale; dhe do ndryshim tjetr i ngjashm n formn e biznesit) do t rezultoj n lshimin e numrit t ri fiskal pr biznesin. Kur nj biznes propozon ndryshimin e forms s vet t pronsis, biznesi i ri duhet t aplikoj pr nj numr t ri fiscal sipas procedurave t prshkruara n Nenin 9 t ktij Udhzimi Administrativ. Biznesi i vjetr duhet t krkoj regjistrimin n prputhje me procedurat e prshkruara n Nenin 12 t ktij Udhzimi Administrativ. Nse biznesi i ri do t jet tatimpagues i TVSh-s, po ashtu duhet t regjistrohet q t bhet tatimpagues i TVSh-s dhe t marr Certifikatn e TVSh-s sikurse sht parapar n Nenin 15 t ktij Udhzimi Administrativ. N vijim jan dhn shembujt e aplikimit t ktij paragrafi:
Shembull: Kompania A, nj Ndrmarrje Personale Afariste, vendos se dshiron t ndryshoj formn e vet t biznesit n nj Kompani me Prgjegjsi t Kufizuar, Kompani B, sh.p.k. Kompania B, sh.p.k. duhet t aplikoj pr numr fiskal n prputhje me dispozitat e Nenit 9 t ktij Udhzimi Administrativ. Kompania A, duhet t aplikoj pr regjistrim n prputhje me Nenin 12 t ktij Udhzimi Administrativ. Nse Kompani A ka ndonj borxh t pashlyer tatimor apo nuk ka dorzuar t gjitha deklaratat e krkuara, nuk do t regjistrohet, por do
49
t vendoset n nj regjistr t tatimpaguesve joaktiv sipas Nenit 13 t ktij Udhzimi Administrativ. ATK do t vazhdoj t ndjek mbledhjes e borxhit tatimor dhe dorzimin e deklaratave t pa dorzuara nga individi i cili ka pasur n pronsi ndrmarrjen personale afariste. Nse Kompani A sht nj tatimpagues i TVSh-s, duhet t dorzoj Certifikatn e vet t TVSh-s n ATK, sikurse sht parapar n Nenin 12 t ktij Udhzimi Administrativ dhe legjislacionin e zbatueshm mbi Tatimin n Vlern e Shtuar. Nse Kompania B do t bhet tatimpagues i TVSh-s, duhet t regjistrohet pr TVSh n prputhje me Nenin 15 t ktij Udhzimi Administrativ dhe legjislacionin e zbatueshm mbi Tatimin n Vlern e Shtuar. Pronari i Kompanis A do t raportoj fitimet e Kompanis A n deklaratn e tij t tatimit n t ardhurat personale pr pjesn e vitit n t cilin biznesi ka operuar si nj ndrmarrje personale afariste. Si zyrtar i Kompanis B sh.p.k., individi do t marr kompensimin nga sh.p.k. n form t pags q i nnshtrohet tatimit t mbajtur n burim. Meq individi do t ket t ardhura si nga ndrmarrja personale afariste dhe nga paga, t dy burimet e t ardhurave do t raportohen n deklaratn e tij t tatimit n t ardhurat personale pr at vit. Nse n vitet pasuese, individi ka vetm t ardhura nga paga nga Kompania B sh.p.k., nga ai nuk krkohet t dorzoj deklarat vjetore t tatimit n t ardhurat personale.
Shembull: Kompania C sht nj sh.p.k. dhe miraton nj vendim t ndryshoj emrin e vet n Kompani Y sh.p.k. Meq ndryshimi i emrit nuk ndryshon formn e biznesit, Kompanis Y nuk i duhet numr i ri fiskal, por krkohet t dorzoj ndryshimin e emrit n ATK sipas paragrafit 1 t ktij Neni. Shembull: Kosova Partners sht nj Ortakri e Prgjithshme e prbr prej tre ortakve t prgjithshm. Ortakt e prgjithshm jan pajtuar t ndryshojn formn biznesin e tyre n Ortakri t Kufizuar. Kosova Partners sh.p.k., Ortakri e Kufizuar. Meq ky sht ndryshim n formn e biznesit, Kosova Partners duhet t krkojn regjistrim dhe Kosova Partners sh.p.k. duhet t aplikojn pr numr t ri fiskal. Nse Kosova Partners sht tatimpagues i TVSh-s, duhet t dorzoj Certifikatn e vet t TVSh-s n zyrn regjionale t ATK-s prgjegjse pr shtjet e tija tatimore. Nse Kosova Partners sh.p.k. do t jet tatimpagues i TVSh-s, duhet t regjistrohet n TVSh n zyrn regjionale t ATK-s prgjegjse pr shtjet e tija tatimore. 4. do marrveshje n mes t dy a m shum organizatave afariste pr tu angazhuar n veprimtari t prbashkt ekonomike sht e barabart me themelimin e nj biznesi t ri pr qllime t ATK-s. Si rrjedhim, do konsorcium, grupim i personave, shoqat e antarve, ortakri, etj. duhet t aplikoj dhe t marr numr fiskal nga ATK sikurse sht parapar n Nenin 4, edhe pse organizatat individuale afariste ve mund t jen t regjistruara pr qllime tatimore. Nse veprimtaria e prbashkt ekonomike do t rezultoj n detyrim pr TVSh, veprimtaria e prbashkt duhet gjithashtu t regjistrohet pr TVSh n ATK.
50
5. N kohn e bashkimit t nj organizate afariste me nj tjetr, bizneset e prekura duhet t prcaktojn se cili biznes do jet ai nn t ciln do t kryhet veprimtaria e mpastajme afariste. Biznesi nn t cilin veprimtaria e mpastajme afariste do t kryhet do t vazhdoj t prdor numrin e vet fiskal. Biznesi i cili nuk do t vazhdoj duhet t krkoj regjistrim n prputhje me Nenin 12 t ktij Udhzimi Administrativ. do riorganizim, prfshir bashkimet, duhet po ashtu t prmbush krkesat pr riorganizim t vendosur n Ligjin e zbatueshm mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave dhe Ligjin mbi Tatimin n t Ardhurat Personale. 6. Sikurse sht parapar n paragrafin 6 t Nenit 11 t Ligjit, do transferim i biznesit, q nuk sht n prputhje me dispozitat e ktij Neni, do t konsiderohet t jet vazhdim i biznesit t mparshm, me t gjitha pasojat nga kjo. Kjo nnkupton se mos-aplikimi pr numr fiskal pr biznesin e ri dhe dshtimi pr t regjistruar biznesin e mparshm do t trajtohet sikur mos t ishte krijuar biznes i ri dhe t gjitha borxhet tatimore t biznesit t mhershm do t barten n biznesin e ri si dhe detyrimi pr TVSh (nse biznesi i mparshm ka qen i regjistruar n TVSh) do t vazhdoj. Nse biznesi i mparshm nuk ka qen ende i detyruar pr TVSh, shuma e qarkullimit t realizuar nga pronari i mparshm duhet t merret parasysh n prcaktimin e arritjes s pragut t TVSh-s. 7. Paragrafi 6 i Nenit 11 t Ligjit po ashtu parasheh se do transferim i biznesit i cili nuk sht i mbshtetur me kontrata t aplikueshme apo evidenc tjetr t aplikueshme t nj akti t shitjes do t konsiderohet t jet vazhdim i biznesit t mparshm. Pr qllime t aplikimit t paragrafit 6 t Nenit 11 t Ligjit, termi shitje sikurse sht prdor n fjalin e mparshme, gjithashtu do t interpretohet sikur t prbj nj transferim t biznesit.
Neni 15 ertifikatat e TVSh-s dhe import/eksportit

1. Regjistrimi pr TVSh. do person q krkohet t regjistrohet pr TVSh (Tatimin n Vlern e Shtuar) duhet t regjistrohet n TVSh dhe t marr nj Certifikat t TVSh-s renda 15 ditve kalendarike pas plotsimit t kushteve pr regjistrim. Neni 58 i Ligjit parasheh ndshkime pr ata tatimpagues t cilt bjn furnizime t tatueshme pa qen t regjistruar pr TVSh. Pr qllime t ktij Neni, termi person i tatueshm do t nnkuptoj do person i cili sht, apo krkohet t jet i regjistruar n TVSh dhe i cili n Kosov n mnyr t pavarur kryen ndonj aktivitet ekonomik n nj mnyr t rregullt apo jo t rregullt, fardo q t jet qllimi apo rezultatet e atij aktiviteti ekonomik. 2. T gjith personat q bjn furnizime prej 50,000 a m tepr pr periudhn e pandrprer mujore (apo krkesa t tilla tjera t pragut si mund t vendosen me legjislacionin e TVSh-s) krkohet t regjistrohen pr TVSh. 3. Furnizimet e bra nga persona qarkullimi i t cilve n nj periudh t pandrprer 12 mujore nuk tejkalon pragun pr tu regjistruar pr TVSh nuk mund t ngarkojn TVSh n furnizimet e tyre sipas legjislacionit t TVSh-s. Personat t cilt i kryejn kto furnizime
51
nuk krkohet t regjistrohen sipas legjislacionit t TVSh-s, por duhet t paguajn TVShn n importet e tyre, si dhe t paguajn TVSh-n n furnizimet e bra pr ata nga personat e tatueshm. Ata nuk kan t drejt t ngarkojn TVSh-n n furnizimet q ata i bjn dhe nuk kan t drejt t kreditojn TVSh-n e zbritshme t paguar n importet dhe n furnizimet e bra pr ta. 4. Personat e tatueshm t cilt jan t regjistruar pr qllime t TVSh-s sipas legjislacionit t aplikueshm t TVSh-s krkohet t dorzojn deklaratn tatimore mujore. 5. Personat q dshirojn t jen persona t tatueshm t TVSh-s munden vullnetarisht t aplikojn pr regjistrim n TVSh pa marr parasysh qarkullimin e tyre. Kur nj tatimpagues bhet tatimpagues vullnetar pr TVSh, zgjedhja mund t revokohet vetm n prputhje me dispozitat e Ligjit mbi TVSh-n. 6. do person i cili nuk sht regjistruar sikurse sht parapar n paragraft 2 dhe 3 t ktij Neni do t regjistrohen n nj mnyr t detyrueshme nga ATK me efekt retroaktiv nga data kur regjistrimi i till sht krkuar. 7. Personat e tatueshm t regjistruar n mnyr vullnetare dhe t detyrueshme i nnshtrohen t gjitha krkesave t TVSh-s n t njjtn mnyr sikurse ata tatimpagues t cilat jan regjistruar pasi t ken arritur pragun pr regjistrim. 8. T gjith formulart e regjistrimit n TVSh duhet t dorzohen personalisht, apo nga personi i autorizuar i biznesit, n zyrn regjionale t ATK-s prgjegjse pr shtje tatimore t biznesit. Formulart e regjistrimit n TVSh duhet t shoqrohen me nj kopje t dokumenteve pr regjistrim t biznesit, Certifikatn e Numrit Fiskal dhe identifikimin zyrtar me fotografi (pasaport, kart identiteti, etj.). 9. Nse nj biznes ka m shum se nj deg apo vendndodhje, biznesi duhet t deklaroj vendndodhjen kryesore t biznesit n ATK n kohn e regjistrimit pr TVSh. do vendndodhje tjetr e biznesit t tatimpaguesit duhet gjithashtu t ceket ashtu q t mund t lshohet Certifikatat e duhur e TVSh-s dhe kopja e vrtetuar e certifikats duhet t ekspozohet n do vendndodhje t ktij biznesi me mundsi leximi nga publiku. do ndryshim n ndonj vendndodhje t biznesit apo vendndodhje kryesore t biznesit, si dhe do shtes, apo heqje nga, numri i vendndodhjeve apo degve t biznesit, duhet t njoftohen n ATK brenda 15 ditve kalendarike pasi t jet br ndryshimi. 10. Me marrjen e formularit pr Regjistrim n TVSh, ATK do t siguroj se informatat n formularin e regjistrimit jan t sakta dhe se tatimpaguesi ka kryer t gjitha obligimet tatimore. Prve ksaj, ATK do t vizitoj seciln vendndodhje t biznesit q tatimpaguesi e ka vn n listn e formularit t regjistrimit pr t siguruar se sht dhn saktsia e t dhnave. ATK do t prcaktoj se a t lshoj Certifikat t TVSh-s, apo jo, brenda 10 ditve t puns pas marrjes s Formularit pr Regjistrim n TVSh. 11. Nse ATK prcakton se tatimpaguesi ka t drejt pr Certifikat t TVSh-s, do t njoftoj tatimpaguesin pr at prcaktim jo m larg se ditn e ardhshme t puns pas brjes
52
s prcaktimit. Tatimpaguesit do ti jepet mundsia t vizitoj zyrn e autorizuese t ATKs apo ti drgohet Certifikata e TVSh-s. 12. Secila Certifikat e TVSh-s do t ket nj numr serik unik n faqen e vet. Ai Numr Serik, i cili sht numri i regjistrimit t tatimpaguesit pr TVSh, duhet t prfshihet, s bashku me numrin fiskal t tatimpaguesit, n t gjitha faturat e lshuara nga tatimpaguesi. 13. Nse ATK zbulon se tatimpaguesi nuk sht i rregullt n t gjitha obligimet tatimore apo se informatat n formularin e regjistrimit nuk jan t sakta, ATK do ti drgoj nj njoftim me shkrim tatimpaguesit se certifikata e TVSh-s nuk mund t lshohet. Njoftimi do t informoj tatimpaguesin pr arsyet e mos-lshimit t Certifikats s TVSh-s dhe ti prkujtoj tatimpaguesit ndshkimet pr angazhimin n transaksionet me TVSh pa marr Certifikatn e TVSh-s. Njoftimi gjithashtu do ti ofroj tatimpaguesit informatat lidhur me t drejtat e ankess. ATK do ti drgoj tatimpaguesit njoftimin me shkrim brenda 2 ditve pas prcaktimit se Certifikatat e TVSh-s nuk do t lshohet. 14. Certifikatat e import/eksportit. T gjith personat t cilt krkohet t marrin nj Certifikat Import/Eksporti para se t ndrmarrin ndonj aktivitet importi apo eksporti nse ata: 14.1. importojn mallra n Kosov, nse prndryshe nuk jan t regjistruar pr qllime tatimore, apo 14.2. eksportojn mallra nga Kosova, nse prndryshe nuk jan t regjistruar pr qllime tatimore. 15. T gjith formulart e regjistrimit t import/eksportit duhet t dorzohen personalisht, apo nga personi i autorizuar i biznesit, n zyrn regjionale t ATK-s prgjegjse pr shtje tatimore t biznesit. Formulart e regjistrimit t import/eksportit duhet t shoqrohen m nj kopje t dokumenteve t regjistrimit t biznesit, Certifikatn e Numrit Fiskal, dhe identifikimin zyrtar me fotografi (pasaport, kart identiteti, etj.). 16. Me marrjen e formularit pr Regjistrim t import/eksportit, ATK do t siguroj se informatat n formularin e regjistrimit jan t sakta dhe se tatimpaguesi ka kryer t gjitha obligimet tatimore. Nse ATK prcakton se tatimpaguesi ka t drejt pr Certifikat t Import/Eksportit do t shtyp Certifikatn dhe tia jap at tatimpaguesit. Nse tatimpaguesi nuk sht aktual n t gjitha parashtrimet e deklarimeve apo pagesave t tatimeve, nuk do ti lshohet Certifikat e Import/Eksportit deri n kohn kur tatimpaguesi t bhet i rregullt n t gjitha shtjet tatimore, apo sht vendosur nj marrveshje zyrtare pr pages t do tatimi t papaguar. 17. Secila Certifikat e Import/Eksportit do t ket nj numr serik unik n faqen e vet. 18. Anulimi dhe trheqja e certifikatave. Sikurse sht parapar n Nenin 23 t Ligjit, Drejtori i Prgjithshm i ATK-s mundet t anuloj apo trheq nj Certifikat t TVSh-s nse ATK prcakton se personi t cilit certifikata i sht lshuar ka shkelur ligjin. Shkelja e
53
ligjit q mund t rezultoj n anulimin apo trheqjen e certifikats s TVSh-s prfshin, mirpo nuk kufizohet vetm n to: 18.1. Dhnia n prdorim e Certifikats s TVSH-s nj personi tjetr, 18.2. Lshimi i faturave fals apo fiktive duke shfrytzuar Certifikatn e TVSH-s 18.3. Mos deklarimi me koh i dy ose m shum deklaratave t TVSh-s 18.4. Mos pagesa me koh e nj ose m shum detyrimeve t TVSh-s, 18.5. Mos dorzimi dhe mos pagesa me koh e dy ose m shum deklaratave tatimore t cilat tatimpaguesi sht i obliguar q ti dorzoj; apo 18.6. Mos instalimi i PEF, pasi sht gjobitur tri ose m shum her pr kt dshtim. 19. ATK duhet ti drgoj tatimpaguesit njoftim me shkrim mbi trheqjen apo anulimin e Certifikats s TVSH-s 10 dit para dats efektive t trheqjes. Njoftimi i till do t prmbaj: 19.1. prshkrimin e arsyeve pr propozim t trheqjes apo anulimit t Certifikats s TVShs. 19.2. deklarim q informon se nse Certifikata e TVSh-s sht trhequr apo anuluar, tatimpaguesi nuk do t mund t vazhdoj kryerjen e afarizmit dhe nse tatimpaguesi kryen afarizm pasi certifikata sht trhequr, ai do ti nnshtrohet ndshkimeve t parapara n Ligj. 19.3. t drejtn e tatimpaguesit pr tu ankuar pr anulimin apo trheqjen brenda periudhs 10 ditore duke dorzuar nj ankes me shkrim te Menaxheri Regjional q ka lshuar njoftimin. 20. Ankesa e tatimpaguesit duhet t bhet duke u bazuar n faktin se ATK ka br gabim, n faktet e prshkruara sipas paragrafit 18 t ktij neni. Tatimpaguesi duhet t prpiloj nj deklarat me fakteve t qarta duke vrtetuar se propozimi nga ATK pr trheqje apo anulim t Certifikats s TVSh-s sht jo korrekt. 21. Nse nj tatimpagues sht ankuar sipas paragrafit 20 t ktij neni dhe Menaxheri Regjional pajtohet me faktet e dorzuara n ankesn e tatimpaguesit, Menaxheri Regjional duhet ti lshoj nj letr tatimpaguesit n t ciln thuhet se sht anuluar propozimi pr trheqje apo anulim t Certifikats s TVSh-s. 22. Pasi periudha 10 ditore t ket kaluar, nse tatimpaguesi nuk sht ankuar, apo nse tatimpaguesi sht ankuar mirpo Menaxheri Regjional nuk pranon ndonj ndryshim bazuar n ankesn e tatimpaguesit, Menaxheri Regjional duhet t prgatis nj letr pr
54
tatimpaguesin duke e informuar at se Certifikata e TVSh-s sht trhequr apo anuluar. Letra duhet qart t tregoj bazn n t ciln sht marr vendimi, prfshir at se prse ankesa nuk ka ndryshuar prcaktimin e br. 23. Letra q informon tatimpaguesin se Certifikata e TVSh-s sht anuluar apo trhequr, duhet q personalisht ti drgohet tatimpaguesit nga nj zyrtar i ATK-s. Zyrtari i ATK-s duhet tia jap letrn personit prgjegjs t tatimpaguesit (nse sht entitet juridik) apo tatimpaguesit (nse sht biznes individual) dhe tia sqaroj se certifikata e TVSh-s sht trhequr. Preferohet q, letra ti drgohet tatimpaguesit n fund t dits s puns pr t shmangur rregullimin e panevojshm t afarizmit. Zyrtari i ATK-s duhet tia marr Certifikatn e TVSh-s dhe t informoj tatimpaguesin se operimi i biznesit pa certifikat t TVSH-s do t rezultoj me ndshkime dhe ndjekje penale t mundshme. 24. Nj Certifikat e TVSh-s do t anulohet pa mundsi t rivendosjes, nse: 24.1. Tatimpaguesi ka lejuar q Certifikata e tij t prdoret nga personi tjetr si nga personi i cili ka lejuar q certifikata e tij t prdoret dhe personi i cili ka prdor certifikat do ti nnshtrohen ndshkimeve t parapara me Ligj); 24.2. Tatimpaguesi ka lshuar fatura false apo fiktive. 24.3. Prve anulimit t Certifikats s TVSh-s, Menaxheri Regjional do t prgatis nj raport q krkon veprim penal sikurse sht parapar n paragrafin 4 t Nenit 58 t Ligjit 25. Nj Certifikat e TVSh-s q sht trhequr pr mos-pages t tatimit apo mos-dorzim t deklaratave mund t rivendoset me krkes me shkrim t tatimpaguesit kur tatimpaguesi t jet i rregullt n dorzimin e deklaratave, apo t ket br marrveshje t pranueshme pr pagesn e borxheve. Krkesa me shkrim duhet t adresohet tek Menaxheri Regjional i cili ka trhequr Certifikatn e TVSh-s. Krkesa duhet t prmbaj numrin fiskal t tatimpaguesit dhe identifikoj certifikatn e TVSH-s q do t ri-vendoset (Emri n certifikat, Numri serik i Certifikats dhe adresa e biznesit). S bashku me krkesn pr rivendosjen e certifikats, tatimpaguesi duhet t deklaroj se sht n dijeni pr krkesn pr t dorzuar dhe paguar deklaratat me koh me qllim q t mbaj Certifikatn e TVSh-s. Tatimpaguesi duhet t konfirmoj synimin e tij pr t mbetur i rregullt n dorzimin e deklaratave si dhe kryerjen e pagesave me koh. 26. Me marrjen e krkess me shkrim pr t rivendosur Certifikatn e TVSh-s dhe konfirmimi se tatimpaguesi ka plotsuar krkesat pr rivendosje, Menaxheri Regjional do t rivendos Certifikatn e TVSh-s brenda 2 ditve t puns. Menaxheri Regjional duhet t bj do prpjekje pr t rivendosur Certifikatn e TVSh-s t njjtn dit kur sht marr krkesa, ashtu q tatimpaguesi t mund t rifilloj veprimtarin afariste. 27. Nse kan kaluar m shum se 30 dit q kur certifikata sht anuluar apo trhequr, certifikata e anuluar nuk do t rivendoset, por tatimpaguesit do ti lshohet certifikat e re e TVSh-s, e cila do t jet efektive pr transaksionet nga ajo dat e tutje.
55
28. Nse konsiderohet si e nevojshme nga Drejtori i Prgjithshm, ATK mund t zhvilloj nj program pr t zvendsuar t gjitha Certifikatat ekzistuese t TVSH-s pas lshimit t njoftimit pr qllimin q t bhet kjo dhe t kshillohet tatimpaguesi mbi procedurat pr marrjen e certifikats s zvendsuar t TVSH-s. Administrata Tatimore mund t refuzoj lshimin e Certifikats zvendsuese t TVSH-s ndaj do tatimpaguesi i cili i plotson krkesat pr refuzim, trheqje ose anulim t numrit fiskal ose Certifikats s TVSH-s t caktuar n kt Udhzim Administrativ. 29. Kur tatimpaguesi i TVSh-s m nuk konsiderohet t jet tatimpagues i TVSh-s sipas dispozitave t vendosura n Ligjin mbi Tatimin n Vlern e Shtuar, tatimpaguesi i TVShs duhet t dorzoj Certifikatn e vet t TVSh-s n zyrn regjionale t ATK-s q sht prgjegjse pr shtje tatimore t tatimpaguesit. ATK do t pranoj (njoh) dorzimin e Certifikats s TVSh-s. 30. Certifikatat e TVSh-s duhet t dorzohen brenda 15 ditve pasi tatimpaguesi t pushoj t jet tatimpagues i TVSh-s apo pushon veprimtarin afariste. ATK do t publikoj emrat e t gjith tatimpaguesve t cilt kan dorzuar Certifikatat e tyre t TVShs sikurse sht prshkruar n Nenin 16 t ktij Udhzimi Administrativ. 31. ATK do t mbaj nj list t t gjith tatimpaguesve me Certifikata aktive t TVSh-s dhe do t bj publikimin e saj n faqen e vet t internetit (www.atk-ks.org). Lista do t jet me renditje alfabetike bazuar n emrin e tatimpaguesit. Qllimi i publikimit sht informimi i publikut nse nj tatimpagues i posam ka certifikat t vlefshme t TVSh-s. ATK duhet ti ofroj publikut udhzimet pr qasje n informata. ATK po ashtu do t vendos nj list t certifikatave t TVShs q m nuk jan t vlefshme me datn nga e cila certifikata m nuk sht e vlefshme.
Neni 12 - regjistrimi i Tatimpaguesve

1. Tatimpaguesit kan t drejt t krkojn t regjistrohen vetm pasi t ken paguar t gjitha detyrimet tatimore dhe pasi t ken paraqitur bilancin e mbylljes. 2. ATK-ja, brenda gjashtdhjet (60) ditsh nga data e krkess pr regjistrim, sht e detyruar t verifikoj situatn tatimore dhe kur sht e nevojshme t ushtroj kontrollin e veprimtaris s tatimpaguesit. 3. Brenda gjashtdhjet (60) ditve nga data e krkess pr regjistrim, nse ATK vlerson se tatimpaguesi nuk i plotson kushtet pr regjistrim sipas paragrafit 1 t ktij neni, do t prgatis njoftimin e saj me shkrim i cili i dorzohet tatimpaguesit. 4. ATK-ja sht e detyruar t trheq njoftimin nga paragrafi 3. i ktij neni vetm pasi tatimpaguesi t ket paguar t gjitha detyrimet tatimore t cilat i jan njoftuar me shkrim nga ATK.
56
5. N rast s brenda gjashtdhjet (60) ditve nga data e marrjes s krkess pr regjistrim nga tatimpaguesi, ATK-ja nuk ka njoftuar tatimpaguesin sipas paragrafit 3. i ktij neni, tatimpaguesi do t konsiderohet t jet i regjistruar. 6 ATK-ja, ka t drejt t regjistroj nga regjistri i saj aktiv do tatimpagues kur provohet se ai pr fardo arsye n vitin e fundit fiskal nuk ka ushtruar veprimtari. N kt rast, kta tatimpagues do t vihen n nj regjistr t veant te tatimpagueseve joaktiv dhe ATK-ja do ta njoftoj Agjencin e Regjistrimit t Biznesit n lidhje me at regjistr. 7. regjistrimi n pajtueshmri me paragrafin 1. deri te 5. t ktij neni dhe regjistrimi nga regjistri aktiv sikur q sht definuar n paragrafin 6. t ktij neni nuk i eliminon detyrimet tatimore. N rastet e tilla, ATK-ja duhet t siguroj mbledhjen e tatimit n pajtueshmri me t gjitha mjetet relevante t mbledhjes q mund t zbatohen te tatimpaguesi sipas ligjit.
Neni 12 regjistrimi i Biznesit

1. Sikurse sht parapar n nenin 12 t Ligjit, nse tatimpaguesi vendos t pushoj veprimtarin (prfshir ndryshimin n formn e biznesit apo ndryshimi n llojin e entitetit juridik), duhet t informoj ATK-n me shkrim pr vendimin q ka marr, s paku 60 dit para planifikimit pr pushimin e biznesit. Informatat vijuese duhet t prfshihen, apo t jen, me njoftimin me shkrim pr ATK-n: 1.1. emrin dhe adresn e tatimpaguesit; 1.2. numrin fiskal t tatimpaguesit; 1.3. numrin personal t pronarit, nse sht ndrmarrje afariste personale; 1.4. shumn e borxhit tatimor t mbetur, nse ka; 1.5. nj deklarat se biznesi pushon dhe nj krkes pr t regjistruar biznesin n prputhje me dispozitat e aplikueshme ligjore. 1.6. datn e pritur pr pushimin e veprimtaris afariste; 1.7. kopjen e vendimit t organit drejtues (nse sht Shoqri aksionare apo Shoqri me prgjegjsi t kufizuar) i cili autorizon ndrprerjen e veprimtaris t nnshkruar nga zyrtart e autorizuar; 1.8. kopjen e marrveshjes s ortakris (nse sht Ortakri, shoqri e personave apo konsorcium) e nnshkruar nga t gjith ortakt, antart e shoqris s personave, apo antart e konsorciumit, e cila pasqyron marrveshjen pr t
57
ndrprer aktivitetin afarist t ortakris, shoqris s personave, apo konsorciumit; 1.9. kopjen e bilancit t gjendjes prmbyllse t parapar dhe pasqyra tjera q lidhen me t; dhe 1.10. nj autorizim nga tatimpaguesi pr t dorzuar dokumentet e tilla, 2. ATK brenda 60 ditve pas marrjes s njoftimit t tatimpaguesit pr pushimin e veprimtaris, verifikon gjendjen tatimore t tatimpaguesit, nse duhet do t kryej kontroll t deklaratave tatimore t biznesit. Nse tatimpaguesi ka shlyer t gjitha detyrimet tatimore, ATK do t jap nj vrtetim se tatimpaguesi i ka plotsuar t gjitha krkesat pr regjistrim. Njoftimi i till duhet t drgohet n ARBK brenda periudhs 60 ditore. Njoftimi duhet t prfshij emrin dhe adresn e tatimpaguesit, numrin e regjistrimit t biznesit, numrin fiskal t ATK-s dhe nj deklarat q konfirmon se biznesi i ka plotsuar t gjitha krkesat pr regjistrim. 3. Nse ATK prcakton se biznesi ka borxhe tatimore (qoft para apo pas kontrolle), nuk ka dorzuar t gjitha deklaratat tatimore q krkohen, apo ka ndonj stok t mbetur, ATK do t njoftoj tatimpaguesin se nuk i plotson krkesat pr regjistrim. Gjithashtu nj kopje e njoftimit do ti drgohet ARBK. Njoftimi do t prfshij: 3.1. emrin, adresn dhe numrin fiskal t tatimpaguesit; 3.2. nj deklarim se tatimpaguesi nuk i plotson krkesat pr regjistrim dhe datn kur sht marr ai vendim; 3.3. nj deklarat t arsyes(eve) pse nuk jan plotsuar krkesat pr regjistrim, pr prmbajtur prshkrimin e: 3.3.1. t gjitha borxheve tatimore t pashlyera prfshir nj kopje t raportit t kontrollit nse sht aplikuar; 3.3.2. t gjitha deklaratave tatimore t padorzuara, dhe 3.3.3. t drejts s tatimpaguesit pr ankes. 3.4. veprimeve q duhet t ndrmerren nga tatimpaguesi nse ai dshiron t regjistrohet. 4. Pas njoftimit pr mos plotsimin e krkesave pr regjistrim, ATK do t ndrmarr veprime pr t vendosur tatimpaguesin n regjistrin e tatimpaguesve jo-aktiv n prputhje me paragrafin 6 t Nenit 8 t ktij Udhzimi Administrativ. ATK gjithashtu do t inicioj zbatimin e dispozitave t insolvencs t vendosura n Ligjin 2003/4 mbi Likuidimin dhe Riorganizimin e Personave Juridik n Falimentim, apo pasardhsin e tij.
58
5. Nse tatimpaguesi m von dorzon t gjitha deklaratat e krkuara dhe paguan t gjitha borxhet tatimore, mund t dorzoj nj krkes tjetr pr regjistrim, e cila do t prfshij elementet e krkuara n paragrafin 1 t ktij neni. Me pranimin e krkess me shkrim t prshkruar m lart dhe pas prcaktimit se biznesi i plotson krkesat pr regjistrim, ATK do t ndjek hapat e prshkruar n paragrafin 2 t ktij neni. 6. Pas vendimit pr regjistrim t tatimpaguesit, ATK e heq tatimpaguesin nga baza e vet e t dhnave. 7. ATK do t publikoj emrat e t gjitha bizneseve t regjistruara, prfshir numrin e regjistrimit t biznesit dhe numrin fiskal n prputhje me dispozitat e Nenit 14 t ktij Udhzimi Administrativ. 8. Vendosja e tatimpaguesit n nj regjistr t tatimpaguesve joaktiv nga ATK, nuk e liron tatimpaguesin nga obligimi pr t paguar do borxh tatimor q mund t jet obligim. Tatimpaguesit e vendosur n regjistrin e tatimpaguesve joaktiv mund t kthehen n bazn e t dhnave t ATK-s pr tatimpaguesit aktiv nse ATK ka informata q tregojn se tatimpaguesi sht aktiv. Nse nj tatimpagues kthehet n bazn e t dhnve t tatimpaguesve aktiv, ATK duhet t publikoj at fakt ashtu q bizneset tjera t jen n dijeni se transaksionet me at tatimpagues tash u njihen. 9. Me vendosjen e nj tatimpaguesi n regjistrin e tatimpaguesve joaktiv, ATK do t njoftoj ARBK pr at veprim dhe arsyet pr ndrmarrjen e atij veprimi. Njoftimi duhet t prmbaj emrin dhe adresn e tatimpaguesit; numrin e regjistrimit t biznesit; numrin fiskal t tatimpaguesit; dhe nj deklarat se ATK ka vendosur tatimpaguesin n regjistrin e tatimpaguesve joaktiv. 10. Nse tatimpaguesi m von kthehet n bazn e t dhnave t tatimpaguesve aktiv, ATK do t njoftoj ARBK-n se biznesi srish sht aktiv. Njoftimi i till duhet t prmbaj emrin dhe adresn e tatimpaguesit; numrin e regjistrimit t biznesit; numrin fiskal t ATKs; dhe nj deklarim se ATK ka vendosur tatimpaguesin n bazn e t dhnave t tatimpaguesve aktiv. 11. Nse nj tatimpagues ka njoftuar ATK-n q synon t pushoj veprimtarit afariste sikurse sht parapar n kt Nen dhe ATK ka prcaktuar se biznesi nuk i plotson kriteret pr regjistrim sepse ka borxhe tatimore, nuk ka dorzuar t gjitha deklaratat, apo ka ndonj stok t mbetur, ATK do t ndrmarr masa pr t siguruar t gjitha deklarata q krkohen, sipas paragrafve 5 dhe 6 t Nenit 13 t ktij Udhzimi Administrativ. ATK gjithashtu do t ndrmarr t gjitha veprimet e mundshme t mbledhjes, sipas paragrafve 3 dhe 4 t Nenit 13 t ktij Udhzimi Administrativ. Kur t gjitha veprimet t jen ndrmarr dhe sht konfirmuar se tatimpaguesi m nuk ushtron veprimtari, ATK mund t vendos tatimpaguesin n nj regjistr t tatimpaguesve jo-aktiv, dhe t ndjek procedurat e regjistrimit t parapara n kt Nen. ATK gjithashtu do t inicioj zbatimin e dispozitave t insolvencs t vendosura n Ligjin 2003/4 mbi Likuidimin dhe Riorganizimin e Personave Juridik n Falimentim, apo pasardhsin e tij.
59
Neni 13 De-aktivizimi i nj Biznesi

1. Sikurse sht autorizuar n Nenin 12.6 t Ligjit, ATK mund ti vendos tatimpaguesit n nj regjistr t tatimpaguesve joaktiv kur nj tatimpagues nuk ka ushtruar veprimtari gjat vitit t kaluar fiskal. Kjo dispozit aplikohet n ato raste n t cilat tatimpaguesi nuk ka borxh tatimor t pashlyer dhe ATK ka prcaktuar t mos krkoj ndonj deklarat tatimore q mund t jet obligim. 2. Sikurse sht parapar n paragrafin1 t Nenit 43 t Ligjit, tatimpaguesi q ka borxh tatimor t pashlyer, apo deklarata t padorzuara, mund t vendoset n regjistrin e tatimpaguesve jo-aktiv deri n at koh kur ATK t ket prcaktuar se borxhi nuk mund t mblidhet pr shkak se tatimpaguesi nuk mund t gjendet apo m nuk sht aktiv dhe nuk ka asete nga t cilat mund t bhet mbledhja e borxhit. Nse m von prcaktohet se tatimpaguesi ende sht i angazhuar n mnyr aktive n aktivitet ekonomik, tatimpaguesi do t kthehet n gjendjen aktive. 3. Nse, si rezultat i prpjekjeve pr t mbledhur nj borxh tatimor t pashlyer, ATK prcakton se nj tatimpagues nuk mund t gjendet apo m nuk sht i angazhuar n mnyr aktive n aktivitet ekonomik, ATK mund t vendos tatimpaguesin n regjistrin e tatimpaguesve joaktiv kur t gjitha veprimet e krkuara pr t gjetur tatimpaguesin apo pr t mbledhur borxhin tatimor jan ndrmarr. Para vendosjes s tatimpaguesit n regjistr t tatimpaguesve joaktiv, ATK duhet t regjistroj barrt tatimore n t gjith regjistrat e duhur (nse prpara nuk jan regjistruar) pr t mbrojtur ekuitetin dhe t drejtat e Shtetit n do aset q tatimpaguesi ka. Prgjithsisht, ATK duhet t konfiskoj dhe shes do aset t tatimpaguesit para vendosjes s tatimpaguesit n regjistrin e tatimpaguesve jo-aktiv. Nse ATK prcakton se konfiskimi dhe shitja e aseteve nuk sht n interesin m t mir t Shtetit, arsyet pr mos konfiskim dhe shitje t aseteve duhet t dokumentohen qart. 4. Sikurse u prmend n paragrafin 3 t ktij neni, termi interesi m i mir i Shtetit nnkupton se nj prcaktim sht br pr t mos ndrmarr veprim specifik, t tilla si konfiskimi dhe shitja e aseteve t biznesit sepse t hyrat e parapara nga veprimi i till jan m pak se, apo vetm pak m shum se, shpenzimet e ndrmarrjes s veprimit. Pr shembull si pik referimi, nse nj biznes ka asete prej vetm 300, shpenzimet e shpalljes s asetit dhe koha e shpenzuar e zyrtarve t ATK-s n ndrmarrjen e veprimit t konfiskimit dhe shitjes s aseteve jan m t mdha se shuma q mund t realizohet nga veprimi i konfiskimit dhe shitjes dhe kshtu nuk sht n interesin me t mir t Shtetit t ndrmerren veprime. 5. Nse si rezultat i prpjekjeve pr t siguruar deklaratat tatimore t cilat nuk jan dorzuar, ATK prcakton se tatimpaguesi nuk mund t gjendet apo m nuk sht i angazhuar n mnyr aktive n aktivitet ekonomik, ATK mund ta transferoj tatimpaguesin n regjistrin e tatimpaguesve joaktiv kur t gjitha kontrollimet dhe verifikimet e krkuara jan br dhe jan dokumentuar si duhet. Para transferimit t tatimpaguesit n regjistrin e tatimpaguesve joaktiv, ATK duhet t prcaktoj se a sht
60
interesi i shtetit t ndrmarr veprime t nevojshme pr ti siguruar deklaratat, bazuar n potencialin e mbledhjes. Prgjithsisht, ATK duhet t siguroj do deklarat q lidhet me nj tatim t mbledhur apo t mbajtur n burim meq mbledhja e nj tatimi t till mund t bhet nga asetet e personave prgjegjs t biznesit si dhe nga asetet e biznesit. N rastet e tatimeve t mbajtura n burim apo t mbledhura, ATK duhet t bj vlersimet kundr personave prgjegjs sikurse sht parapar n paragraft 4 dhe 5 t Nenit 26 t Ligjit prpara transferimit t tatimpaguesit n regjistrin e tatimpaguesve joaktiv. Nse sht br nj prcaktim se mbledhja e borxheve tatimore nga personat prgjegjs nuk sht e mundur dhe prcaktimi i till sht dokumentuar, tatimpaguesi mundet t transferohet n regjistrin e tatimpaguesve joaktiv pa siguruar deklaratat delikuente dhe i bhet vlersimi zyrtarit prgjegjs. do rast n t cilin sht prcaktuar t mos krkohen deklaratat delikuente sepse nuk sht n interesin e Shtetit apo sht prcaktuar t mos bhet nj vlersim pr personin prgjegjs sepse nj vlersim i till nuk do t ishte i mbledhshm, krkon miratimin nga Zvendsi i Drejtorit t Prgjithshm (Operacionet), apo zyrtar i lart i ATK-s. 6. Sikurse sht prdor n paragrafin 5 t ktij neni, termi Interes i Shtetit nnkupton se prcaktimi sht br se shpenzimet pr t krkuar nj deklarat nga nj biznes q m nuk sht aktiv jan m t mdha se sa shuma e t hyrave q mund t mblidhet nse deklaratat jan siguruar dhe prpunuar. Pr shembull, si pik referimi, nse nj sh.p.k. m nuk sht aktive dhe nuk ka pasuri nga e cila mund t mblidhet detyrimi tatimor q mund t jet borxh, ekziston prfitim i vogl q mund t fitohet nga Shteti i Kosovs t krkoj deklaratn e tatimit n t ardhurat e korporatave q ka 500 obligim tatimor.
Neni 13 - Krijimi dhe mbajtja e regjistrave

1. Tatimpaguesit jan t detyruar t mbajn librat dhe regjistrat n pajtim me legjislacionin tatimor pjesa tjetr e tekstit mbetet e pandryshuar. Nj person i cili ka detyrim t paguaj ose t mbaj tatimin nga paga do t krijoj regjistra t llogarive me shkrim ose n form elektronike t cilat prcaktojn detyrimin e tyre pr pages ose tatimin e mbajtur nga paga. Librat dhe regjistrat e posam q do t krkohen pr tu prgatitur dhe mbajtur do t jen t njjt me ata t parashikuar n legjislacionin dhe udhzimet administrative prkatse. ATK mund t krkoj nga tatimpaguesi t prkthej do regjistrim q nuk sht paraqitur n njrn nga gjuht zyrtare t Kosovs. 2. Pavarsisht nga krkesat pr mbajtjen e regjistrave t parashikuara n legjislacionet dhe udhzimet e tjera administrative tatimore: 2.1. nj person i cili ka detyr t krijoj regjistra sipas ktij ligji do ti mbaj ato regjistra pr nj periudh prej s paku gjasht vjet pas prfundimit t periudhs tatimore kur ka lindur nj detyrim i till tatimor prkats;
61
2.2. ATK mund ti lejoj tatimpaguesit, kundrejt krkess s tij, t ruaj regjistrat origjinal n mikrofilm apo mjet tjetr pr ruajtje t dhnash, dhe regjistrat e tilla do t trajtohen sikur t ishin regjistrat origjinal duke iu nnshtruar t gjitha kushteve t specifikuara nga ATK; 2.3. regjistrat e krkuara pr tu krijuar dhe mbajtur sipas ktij Neni do t lidhen me periudhat tatimore t specifikuara n legjislacionin e zbatueshm n Kosov. Drejtori i Prgjithshm mund tu lejoj tatimpaguesve t mbajn regjistra pr periudha t ndryshme tatimore aty ku ai ose ajo beson se kjo sht e nevojshme pr operimin e tyre efikas, dhe n rast t till ai ose ajo do t specifikoj zbatimin e atyre ligjeve n ato raste pr t siguruar q as ATK dhe as Fondi i Kursimeve t Pensioneve t Kosovs nuk jan cenuar negativisht. 3. Librat dhe regjistrimet pr bizneset me qarkullim vjetor mbi pesdhjetmij (50.000) euro duhet t mbahen n prputhje me parimet e prgjithshme t pranueshme t kontabilitetit t Kosovs q jan plotsuar me Standardet Ndrkombtare t Raportimit Financiar. 4. do tatimpagues pa marr parasysh qarkullimin vjetor, prve mbajtjes s librave dhe regjistrimeve t parapara me ligj, krkohet t bj dhe mbaj regjistrimin e mallrave n stoqe n fund t vitit kalendarik. Regjistrimet e parapara sipas ktij paragrafi duhet t jen t gatshme m apo para 10 janarit t vitit vijues. 5. Mallrat q posedon tatimpaguesi duhet t dokumentohen me dokumente mbi origjinn. 6. ATK mund t krkoj q t gjitha furnizimet e bra nga t gjith apo lloj i caktuar i personave t regjistrohen n mnyra elektronike (pajisje elektronike fiskale) dhe mund t vendos specifikime pr llojet e makinave elektronike q do t prdoren pr regjistrimin e till. N rast t furnizimeve t bra nga persona t caktuar t tatueshm duke prfshir transaksionet t cilat nuk jan regjistruar nga mnyrat elektronike, ATK mund t krkoj q personat e till t tatueshm t lshojn kupon n mnyrn e parashkruar nga ATK. T gjitha bizneset e prfshira n aktivitete ekomomike t cilave ju krkohet t instalojn pajisjet elektronike fiskale pr regjistrimin e transaksioneve q lidhen me aktivitetin e tyre ekonomik duhet ti lshojn kupon klientit q i prmbahet specifikimeve teknike t kuponve si sht e prshkruar n udhzimet e aplikueshme administrative. 7. do transaksion mbi pesqind (500) euro, i br n mes t personave t prfshir n aktivitet ekonomik, pas 1 janarit te vitit 2009 krkohet t bhet prmes llogaris bankare. 8. Pr detaje t mtutjeshme do t nxirret nj akt nnligjor lidhur me implementimin e ktij neni.
62
Neni 17 Krkesa pr Libra dhe Regjistrime

1. Paragrafi 1 i nenit 13 t Ligjit, krkon q personi, i cili sht i detyruar t paguaj apo mbaj n burim tatimin, t krijoj apo mbaj regjistrime t llogaris, t cilat jan n prputhje me legjislacionin tatimor. Librat dhe regjistrimet, mbahen me shkrim ose n form elektronike t mjaftueshme pr t prcaktuar detyrimin tatimor, pr t paguar apo mbajtur n burim. Regjistrimet e llogaris, jan regjistrime t cilat jan t mjaftueshme pr t treguar dhe sqaruar nj transaksion biznesi dhe pr t shpalos (me saktsi t arsyeshme) pozitn e tij financiare n do koh. Regjistrimet e llogarive mundsojn prgatitjen e llogarive, n prputhje me krkesat e ligjit. 2. Librat dhe regjistrimet minimale q duhet mbajtur nga bizneset me qarkullim vjetor bruto deri n 50,000 apo m pak jan: 2.1. Libri i Blerjes, n t cilin duhet t regjistrohen t gjitha blerjet dhe deklaratat; 2.2. Libri i Shitjeve, n t cilin duhet t regjistrohen t gjitha shitjet dhe deklaratat; 2.3. Libri i Arks, q lidhet me librin e shitjeve dhe librin e blerjeve ashtu q t gjitha hyrjet dhe daljet n ark t jen regjistruar; 2.4. Raportet bankare, prfshir regjistrimet e depozitave dhe trheqjeve; 2.5. Kopjet e dokumenteve mbshtetse pr hyrjet n libra, duhet t mbeten dhe shoqrohen me librin e pranueshm. 2.6. Regjistrimi i Mallit duhet t mbahet s bashku me regjistrimet tjera t mallit t pranishm t marra gjat vitit. 2.7. Libri i t punsuarve n t cilin do t regjistrohen t punsuarit, nse ka t till. 2.8. Nga biznesi duhet t bhet nj regjistrim vjetor i mallit, sikurse sht prshkruar n Nenin 18 t Udhzimit Administrativ dhe ai regjistrim i mallit duhet t mbahet s bashku me regjistrimet tjera t mallrave t pranishme t marra gjat vitit. 3. Blerjet pr t cilat nj fatur sht lshuar duhet t futet n librin e blerjeve brenda 5 ditve pas pranimit t faturs s blerjes. Shitjet pr t cilat nj fatur e shitjes sht lshuar duhet t futet n librin e shitjeve brenda 5 ditve pas lshimit t faturs s shitjes. Blerjet me para t gatshme (kesh) dhe shitjet n para t gatshme, duhet t regjistrohen n librat apo ditart prkats n baz ditore, jo m larg se ditn pasardhse. Prve ksaj, numri i fillimit dhe numri i prfundimit t secilit kupon t shitjes ditore, duhet t futet n ditarin e shitjeve.
63
4. Shoqrit me qarkullim vjetor bruto m shum se 50,000 dhe ato t cilat zgjedhin t prcaktojn detyrimet e tyre tatimore, bazuar n mbajtjen e librave dhe regjistrimeve e duhura, duhet t mbajn libra dhe regjistrime n prputhje me krkesat e standardeve t kontabilitetit n Kosov. Librat dhe regjistrimet e mbajtura, duhet t jen mjaftueshm te sakta, pr t mundsuar kontabilitet t plot dhe sakt t t gjitha pikave t t ardhurave dhe shpenzimeve t aplikueshme n nj periudh tatimore. N minimum, librat dhe regjistrimet e tilla duhet t prfshijn: 4.1 Librin e Blerjeve, n t cilin regjistrohen t gjitha blerjet dhe kthimet; 4.2 Libri i Shitjeve, n t cilin regjistrohen t gjitha shitjet dhe kthimet; 4.3 Libri i Paras s Gatshme, n t cilin do t regjistrohen t gjitha hyrjet dhe daljet e arks; 4.4 Llogaria kryesore, nse aplikohet, q prfshin bilancin haps, shtimet n kapital, shpenzimet q duhet kapitalizuar, shkalln e zhvlersimit, shumn e zhvlersimit, shitjet dhe bilancin mbylls; 4.5 Raportet bankare, prfshir regjistrimet e depozitave dhe trheqjeve; 4.6 Pasqyrat financiare dhe bilancet e gjendjes si krkohet pr vendosjen e piks filluese pr prgatitjen e deklaratave vjetore t tatimit n t ardhurat dhe llogaritjen e obligimit tatimor vjetor. 4.7 Kopjet e dokumenteve mbshtetse pr shnimet n librin prkats, duhet t shoqrohen me librin e zbatueshm. 4.8 Prve ksaj, duhet t bhet nj regjistrim i mallit nga biznesi, sikurse sht prshkruar n Nenin 18 t ktij Udhzimi Administrativ dhe ai regjistrim i mallit duhet t mbahet s bashku me regjistrimet tjera t mallit t pranishm t marra gjat vitit. 4.9 Libri i t punsuarve n t cilin do t regjistrohen t punsuarit, nse ka t till. 4.10 Duhet t mbahen kopjet e kontratave dhe korrespodencave tjera prkatse t biznesit. 5. Duke iu nnshtruar dispozitave t paragrafit 6 t ktij neni dhe nnparagrafit 2.2. t Nenit 13 t Ligjit, bizneset mund ti mbajn regjistrimet e veprimtaris ekonomike, n form elektronike pr aq sa ata t mbajn t gjith librat, ditart dhe regjistrimet e krkuara. Regjistrimet e tilla, duhet q n mnyr t sakt t llogarisin t ardhurat dhe shpenzimet e aplikueshme t biznesit pr nj periudh tatimore, prfshir t gjitha regjistrimet e nevojshme ndihmse. Regjistrimet elektronike, mbahen n nj form e cila
64
sht e rigjenerueshme dhe sht n dispozicion pr ATK. Me nj krkes t arsyeshme t ATK, organizata afariste duhet t shtyp ato regjistrime t veanta t mbajtura n mnyr elektronike q krkohen nga ATK. 6. Bizneset, q prdorin regjistrues fiskal t paras s gatshme dhe pajisje tjera elektronike fiskale dhe lshojn kupon fiskal, duhet t mbajn kopje t rrotulls s letrs nga printeri i pajisjeve pr nj periudh deri 6 vjeare. N vend t tyre, mund t prdoret nj libr elektronik, i cili plotsohet sipas prcaktimeve teknike t publikuara me vendim shpjegues t Drejtorit t Prgjithshm t ATK-s. N minimum, t gjitha t dhnat origjinale t transaksioneve duhet t jen t rigjenerueshme; t dhnat origjinale t transaksioneve duhet t prfshijn t gjitha transaksionet nga pajisjet elektronike t fiskalizuara; t dhnat duhet t jen t ruajtura dhe t pandryshueshme; t dhnat duhet t lexohen apo t rigjenerohet n form t lexueshme; duhet t jen n dispozicion pr ATK me krkes n librin elektronik n nj mnyr q lejon q ATK, t lexoj dhe shkarkoj t dhnat nj form q mund t rishikohet dhe t testohet nga ATK. 7. Bizneset, mund t prdorin sistem t lshimit dhe pranimit t faturave elektronike, i cili plotson krkesat pr faturim me letr, sipas Ligjit pr TVSh-n. Nse jan siguruar miratimet/vendimet shpjeguese individuale t krkuara, t dhnat e faturs elektronike duhet t ruhen dhe mbahen n mnyr t till q i lejon biznesit t: 7.1. mbaj t gjitha t dhnat origjinale t faturs; 7.2. parandaloj q t dhnat t prishen ose t humben; 7.3. ri-prodhoj faturat origjinale dhe porosit shoqruese n do koh n nj form t lexueshme, veanrisht me krkes t ATK-s; 7.4. gjej detajet e do fature menjher dhe lehtsisht; 7.5. mbaj do porosi elektronike e drguar apo pranuar n lidhje me faturat elektronike dhe ti referoj ato n faturn e aplikueshme. 8. Nse nj organizat afariste ka veprimtari n m shum se nj vend, secili vend (deg) do t mbaj regjistrime pr transaksionet e veta pr t treguar mallrat e pranuara (dokumentet e blerjes apo dokumentet e transferimit, etj.). Secila deg, duhet t identifikohet n faturat e lshuara. S paku nj here n muaj, dega duhet t transferoj t dhnat n selin qendrore, ashtu q t gjitha transaksionet e degs t mund t mblidhen n nj sistem kontabiliteti pr prgatitjen e deklaratave tatimore dhe regjistrimeve financiare t konsoliduara. Regjistrimet e mbledhura duhet t identifikojn hyrjet n seciln deg, ve e ve. 9. Prve regjistrimeve t mbajtura n degt t ndryshme, regjistrimet duhet t mbahen n depot apo qendrat e shprndarjes pr t treguar mallrat e marra n depo apo qendr t shprndarjes dhe t transferuara n degt e biznesit.
65
10. Lshimi i centralizuar i faturave pr t gjitha degt sht i lejueshm pr aq sa dega, s cils transaksionet i prkasin, identifikohen leht n faturn e lshuar nga vendi qendror dhe regjistrimet e nevojshme q lidhen me transaksionet jan mbajtur n deg. Nse nj biznes me deg t shumfishta dshiron t centralizoj t gjitha aktivitet e mbajtjes s librave dhe mbajtjes s shnimeve n mnyrn q nuk sht n prputhje me dispozitat e ktij nnparagrafi, organizata afariste, duhet t krkoj nj Vendim Shpjegues Individual nga ATK pr t autorizuar shmangien nga kto dispozita. 11. T gjith librat dhe regjistrimet e krkuara t prshkruara n paragraft 1 deri 7, t ktij neni, duhet t mbahen pr nj periudh deri 6 (gjasht) vjeare. Regjistrimet q lidhen me pasurit q jan t zhvlersueshme gjat nj periudhe prej m shum se gjasht vjet, duhet t mbahen pr jetgjatsin e zhvlersueshme t pasurive, plus nj vit shtes. Regjistrimet e lidhura me pasurit q krkojn prcaktimin e bazs pr trajtimin e fitimeve kapitale apo prcaktimin e fitimit m shitjen e tyre duhet t mbahen deri sa pasurit e tilla t jen shitur apo ekspozuar me plus 6 vite shtes. Librat dhe regjistrimet duhet t mbahen n nj mnyr t renditur q ndihmon prpilimin e tyre n raportet prmbledhse si dhe t ndihmojn rishikimin dhe ekzaminimin nga ATK. 12. Krkesat shtes t veanta pr aktivitetet q lidhen me furnizuesit e karburanteve: 12.1. Prve krkesave tjera t mbajtjes s regjistrimeve t vendosura n kt nen, furnizuesit e shitjes me pakic t prodhimeve t nafts, q llogariten me mats (njehsor) n kohn e shprndarjes me pomp do t regjistrojn leximet n mats pr seciln pomp t instaluar n secilin objekt t biznesit n fillim t secils dit. Shitsit e till me pakic duhet gjithashtu t mbajn regjistrime pr blerjet e prodhimeve t nafts t cilat do t prfshijn sasin e prodhimeve t blera dhe mimin pr njsi t paguar pr seciln blerje. 12.2. Prve krkesave tjera t mbajtjes s regjistrimeve t vendosura n kt nen, furnizuesit me shumic, dhe importuesit, e prodhimeve t nafts duhet t mbajn regjistrime t ndara pr secilin klient t cilit i sht br shitja apo furnizimi. Regjistrimet duhet t prfshijn sasin e prodhimeve t furnizuara dhe mimin n njsi t ngarkuar pr secilin prodhim t furnizuar. 13. Krkesat shtes t veanta pr aktivitetet q lidhen me kontratat afatgjata, prve krkesave tjera t mbajtjes s regjistrimeve t vendosura n kt nen, kompanit e angazhuara n kontrata afatgjata, sikurse jan projektet ndrtimore apo instaluese q zgjasin 12 muaj t njpasnjshm apo m shum, duhet t mbajn kontabilitet t veant pr secilin projekt. Nse ka kontrata t shumta n projekt, duhet t ket kontabilitet t ndar pr seciln kontrat brenda projektit. Pr seciln kontrat, duhet t ekzistoj nj kontabilitet i ndar pr t gjitha shpenzimet dhe hyrjet (pagesat paradhnie, pagesat t kuotave, etj.)
66
Neni 18 Regjistrimi i Mallit

1. Paragrafi 4 i Nenit 13 t Ligjit, prcakton se do tatimpagues pa marr parasysh qarkullimin vjetor, prve mbajtjes s librave dhe regjistrave t parapara me ligj, krkohet t kryej regjistrim t mallrave n stoqe n fund t vitit kalendarik. Regjistrimi i till, duhet t prfundohet m, apo para, 10 janarit t vitit vijues dhe t jet n dispozicion pr inspektim me krkesn e ATK. Shnimet e regjistrimit t mallrave, prfshijn treguesit vijues: 1.1. emrtimin e mallit; 1.2. njsin matse, 1.3. sasin 1.4. mimin, si dhe 1.5. vlern. 2. Regjistrimi i mallrave duhet te mbahet me mimin e kostos. 2.1. mimi i kostos pr mallrat e blera prfshin: 2.1.1. mimin e blerjes; 2.1.2. transportimin dhe trajtimin e mallrave deri sa t sillen n vendin aktual n kushtet e tyre t fundit; 2.1.3. pagesa doganore nga importi dhe tatimet tjera t cilat nuk jan t rimbursueshme; 2.1.4. shpenzime tjera q i atribuohen drejtprdrejt prodhimeve, materialeve dhe shrbimeve t gatshme; 2.1.5. zbritjet tregtare, uljet dhe pika tjera t ngjashme jan t zbritshme me qllim t prcaktimit t kostos s blerjes. 2.2. mimi i kostos pr mallrat e prodhuara apo prpunuara, prfshin : 2.2.1. koston e lnds s par; 2.2.2. shpenzimet e lidhura drejtprdrejt me njsit e prodhimit, t tilla si shpenzimet e fuqis puntore;
67
2.2.3. prndarja sistematike e shpenzimeve fikse indirekte dhe shpenzimet e ndryshueshme indirekte pr prodhimin q del gjat shndrrimit t materialit n prodhime t gatshme; 2.2.4. shpenzime t tjera q mund ti shtohen kostos. 3. Tatimpaguesit, q ushtrojn veprimtari tregtare, shitje me shumic apo shitje me pakic, duhet ti regjistrojn mallrat e tyre n stoqe. Mallrat e tilla duhet t regjistrohen n nj libr apo ditar, zakonisht me titullin. Mallrat n Stoqe deri m 31 dhjetor (viti). Librat tjer mund t mbahen pr t regjistruar llojet e ndryshme t mallrave t prfshir n nj stok te prgjithshm. 4. Tatimpaguesit t cilt ushtrojn aktivitete prodhimi zakonisht kan tri lloje t stoqeve: 4.1. Lnda e par mallrat e blera t cilat do t hyjn n prodhim dhe do t shndrrohen n prodhime finale; 4.2. Procesi i puns ato mallra t cilat jan n proces t prodhimit dhe prpunimit pr prodhim prfundimtar; 4.3. Prodhimet prfundimtare prodhime t prfunduara t cilat nuk jan vn pr shitje. 5. Pronsia e mallrave duhet t regjistrohet n regjistrin e stokut. Mallrat do t prfshihen n stoqet e blersit dhe t prjashtohen nga stoqet e shitsit, kur e drejta pronsore kalon nga shitsi te blersi. Megjithat, mund t dalin disa shtje t ndrlikuara: 5.1. Mallrat gjat transportimit nga shitsi tek blersi, duke iu nnshtruar ligjeve dhe doganave vendore, duhet t prfshihen n stoqet e entitetit financiar prgjegjs pr shpenzimet e transportit. N transportin rrugor, termi FOB prdoret ndrkombtarisht pr t shnuar kur kalon e drejta pronsore. Pr shembull, termi FOB destinimi n faturn e shitsit shnon q blersi siguron pronsin e mallrave kur ato arrijn. Kshtu, cilatdo mallra gjat transportimit n datn e pasqyrs s bilancit do t duhej t prfshihen n stoqet e shitsit, e kundrta ndodh nse fatura shnon FOB n momentin e ngarkimit. 5.2. Shitja n konsignacion sht metod e marketingut, e cila prdoret shum shpesh. Pronari (dorzuesi i mallit) drgon mallin n konsignacion nj agjenti (pranuesit t mallit) i cili do t kujdeset pr mallin dhe do t tentoj ta shes. T drejtat pronsore nuk kalojn nga dorzuesi i mallit n pranuesin e mallit kshtu q malli n konsignacion mbetet n pasqyrn e bilancit t dorzuesit, derisa t shitet. Kur pranuesi i mallit e shet mallin e drejta pronsore kalon n blersin. Pranuesi i mallit e informon dorzuesin (pronarin) lidhur me shitjen dhe ia drgon kundrvlern e shitjes nga e cila zbret shumn e komisionit pr pranuesin. Mallrat n konsignacion duhet t regjistrohen n stokun e mallrave t dorzuesit deri n
68
kohn kur ato vrtet t jen shitur. N t njjtn koh, sidoqoft, pranuesi duhet q gjithashtu t regjistroj mallrat q jan pranuar pr shitje n konsignacion, duke shnuar se ato jan mallra n konsignacion duke prmbajtur emrin, adresn dhe informatat identifikuese t pranuesit. 5.3. Mallrat e shitura nj blersi, nuk jan pr tu prfshir n regjistrimin vjetor t stokut edhe kur mallra t tilla mund t kthehen me garanci, apo t drejt pr ti kthyer, nse mallrat nuk e arrijn plqimin e tatimpaguesit. Nse mallrat e tilla kthehen, regjistrimi i stokut duhet t rregullohet n prputhje me shnimin se jan kthyer dhe datn e kthimit. 6. Me qllim t barazimit t inventarit fizik me regjistrat kontabl t stoqeve, sht e domosdoshme t merren parasysh zrat t cilat duhet t prfshihen n numrimin e stoqeve edhe pse ata artikuj nuk ndodhen fizikisht me mallrat q numrohen. Lista e barazimit t stoqeve, si m posht, paraqet situatat q jan marr parasysh gjat barazimit t stoqeve, ndihmon procesin e barazimit, dhe asiston n kalkulimin e bilancit t besueshm t stoqeve.
+ + + -
Zrat t cilt duhet t konsiderohen n stoqe Prshkrimi Shuma T gjitha stoqet fizike kur bhet numrimi fizik mallrat e blera t cilat jan n transit bashk me t drejtn e cila prcillet n pronarin prej momentit t transportit malli i shitur i cili nuk sht trhequr dhe sht numruar me stoqet fizike malli i shitur i cili sht n transit bashk me t drejtn e cila prcillet n pronarin kur t pranohet nga pronari malli n konsignacion n lokacione tjera i cili sht ende n pronsi t kompanis e cila sht duke br numrimin e stoqeve malli i prfshir n stoqe fizike t cilat i takojn kompanis tjetr por mbahen n konsignacion mallrat e shkatrruara apo t hequra nga stoqet pr shkak se ato jan kalbur apo ju ka skaduar afati Stoqet e gjithmbarshme Bilanci i stoqeve n baz t librave Korrigjimet e stoqeve n baze te librave
Shembull i lists s barazimit t stoqeve Zrat t cilt duhet t konsiderohen n stoqe Prshkrimi Shuma T gjitha stoqet fizike kur bhet numrimi fizik 250,000 + mallrat e blera t cilat jan n transit bashk me t drejtn e cila prcillet n pronarin prej momentit t transportit malli i shitur i cili nuk sht trhequr dhe sht numruar me stoqet fizike 5,000
69
+ + -
malli i shitur i cili sht n transit bashk me t drejtn e cila prcillet n pronarin kur t pranohet nga pronari malli n konsignacion n lokacione tjera i cili sht ende n pronsi t kompanis e cila sht duke br numrimin e stoqeve 30,000 malli i prfshir n stoqe fizike t cilat i takojn kompanis tjetr por mbahen n konsignacion mallrat e shkatrruara apo t hequra nga stoqet pr shkak se ato jan kalbur apo ju ka skaduar afati Stoqet e gjithmbarshme 275,000 Bilanci i stoqeve n baz t librave 279,000 Korrigjimet e stoqeve n baze te librave (4,000)
Neni 19 Origjina e Mallit

1. Sikurse sht prdor n kt Nen, termi, Mallra i referohet mallrave komerciale atyre t cilat nj person ka synim tia shes apo furnizoj personit tjetr. Prve pr mallrat q prdoren nga nj person n organizatn afariste, termi mallra nuk prfshin gjsendet personale t individit. Paragrafi 5 i Nenit 13 t Ligjit, parashikon q mallrat n zotrim t nj tatimpaguesi t jen t dokumentuara mbi origjinn. Kjo nnkupton se nj tatimpagues duhet t jet n gjendje t ofroj dokumentacionin mbshtets, i cili arsyeton prejardhjen e mallit si n vendndodhjen, apo vendndodhjet e tatimpaguesit, ashtu edhe pr mallrat n qarkullim (jasht vendndodhjes/eve) s tatimpaguesit). Tatimpaguesit, duhet t jen n gjendje t dokumentoj t gjitha mallrat nga koha e pranimit (qoft prmes importimit, blerjes, apo shkmbimit apo mnyrave tjera) deri sa ato t jen shitur apo ndryshe t jen sistemuar, prfshir dokumentacionin e shitjes apo sistemim tjetr. N dokumentacionin e mundshm q duhet t mbahet jan t prfshira: 1.1. Dokumentacioni Doganor Dokumenti Unik Doganor (n vijim DUD) Dokumentacioni doganor prfshin t gjitha dokumentet q krkohen nga Doganat e Kosovs (ktu e tutje DK), pr importimin e mallrave n Kosov. Dokument ky pr qllime t ATK, sht DUD, i cili sht evidenc e pranueshme se mallrat kan kaluar prmes kufirit dhe i kan kaluar procedurat e doganave. 1.1.1. DUD aplikohet si vijon: 1.1.1.1. DUD, mund t jet n emrin e nj personi ndryshe nga blersi i artikullit t importuar; 1.1.1.2. DUD, mund t jet n emr t personit, i cili ka bler dhe ka importuar mallrat; 1.1.1.3. DUD, mund t jet n emr t pranuesit e mallrave t importuara; 1.1.1.4. DUD mund t jet n emr t personit pr t cilin mallrat prfundimisht i jan destinuar. 1.1.2. DUD, mund t prdoret si evidenc se mallrat jan importuar, por, n vetvete nuk sht evidenc e pronsis s mallrave t importuara.
70
Sipas legjislacionit t DK, destinacioni dhe itinerari i mallrave t importuara duhet t shnohen n DUD dhe pa ato informata, apo dokumentacion tjetr shoqrues lidhur me pronsin (t tilla si nj fatur), nuk sht i pranueshm si prov prfundimtare pr origjinn apo pronsin e mallrave t importuara. 1.1.3. Nse mallrat e importuara, ndodhen n nj vend ndryshe nga ai i shnuar n DUD, apo t transportuara n nj drejtim jo t prputhshm me destinacionin e shnuar n DUD apo dokumentacionin tjetr shoqrues, mallrat e tilla mund t konsiderohen si mallra pa origjin dhe mund ti nnshtrohen aplikimit t ndshkimeve dhe veprimeve administrative. Kjo dispozit aplikohet vetm pr ato mallra q jan importuar dhe jan transportuar n destinacionin e tyre n Kosov. Nuk aplikohet pr mallrat q jan importuar dhe transportuar n destinacionin e tyre origjinal dhe nuk jan shprndar n Kosov. Evidenc tjetr e origjins (t tilla si faturat apo dokumentet e transportit), duhet t ofrohen n lidhje me mallrat e tilla. Shembull : N rastet kur kompanit importojn mallra n Kosov dhe gjat transportit vendor ndalen nga Policia e Kosovs (ktu e tutje PK) pr dokumentacion, transportuesit duhet te prezantojn DUD, i cili dshmon se mallrat kan kaluar prmes kufirit dhe i jan nnshtruar procedurave doganore. sht me rndsi te konstatohet marrsi i mallrave, i cili sht prshkruar n DUD. N rastin kur malli sht doganuar ne pikn kufitare n Mitrovic dhe DUD tregon se marrsi sht Kompania X ne Prishtin, malli duhet te drgohet ne Prishtine te Kompania e prshkruar X. Ekzistojn raste kur mallrat e importuara mund t shiten pa u vendosur n depo t marrsit, pr shembull, Kompania X ie shet mallin Kompanis Y dhe transportuesi sht verifikuar nga PK, duhet t prezantoj DUD, n t cilin dshmohet se marrsiImportuesi sht Kompania Xdhe fletdrgesn (Dokumenti i Transportimit) e lshuar nga Kompania X pr Kompanin Y, e cila tregon se mallrat jan shitur dhe transportohen me mjetin e njjt. Nse drejtuesi i automjetit ndalet n Pej dhe me krkes t personit zyrtar, ai tregon DUD specifikon se mallrat i kan kaluar procedurat doganore n pikn kufitare n Mitrovic dhe marrsi i mallit sht Kompania X ne Prishtin dhe vozitsi nuk ka fatur apo fletdrges pr shitjen e mtutjeshme te mallit, nnkuptohet se mallrat jan konsideruar t jen mallra pa origjin dhe i nnshtrohen ndshkimeve dhe veprimeve administrative t parapara me Ligj. Rasti kur mallrat vendosen n depo t importuesit X
Kompania X Importues i mallrave Depo e Kompanis X Blersi i Mallrave
Rasti kur mallrat i shiten Shoqris Y pa u shkarkuar n depon e Shoqris X Kompania X Importues i mallrave Kompania Y Blersi i mallit nga Kompania X
1.2. Dokumenti i Transportit/ Flet-drgesa sht nj dokument mbshtets pr mallrat t cilat jan transportuar n vend dhe jan destinuar pr nj destinacion t
71
specifikuar blers, pranues, vend deponimi, etj. I tr transportimi i mallrave n rrug duhet t shoqrohet me dokumente pr transportimin e mallrave (Dokumentet e Transportimit) t cilat duhet t jen n dy kopje gjat transportimit t mallrave. Dokumenti i transportimit duhet t jet m numr dhe t prmbaj me sa vijon: 1.2.1. Emri dhe adresa e transportuesit 1.2.2. Emri dhe adresa e pranuesit t mallrave 1.2.3. Prshkrimi i mallrave, prfshir sasin e secilit mall 1.2.4. Vendi ku mallrat do t drgohen 1.2.5. do informat tjetr prkatse. N pikn e destinacionit, i adresuari duhet t pranoj marrjen e mallrave dhe tia kthej nj kopje transportuesit, duke mbajtur kopjen e dyt pr regjistrimet e veta. Me marrjen e nj fature pr mallra, nse i adresuari sht blers i mallrave, i adresuari duhet t bashkngjitet nj kopje t faturs s shitjes n dokumentin e transportimit. N rastin e transportimit t mallrave pr vetvete, transportieri mban t dy kopjet e dokumentit t transportit. 1.3. Fatur me TVSh; 1.4. Fatur pa TVSh; 1.5. Certifikatat tatimore/Kupont/Dftesat Dispozitat e lidhura me faturat, n nnparagraft 1.3, 1.4 dhe 1.5 t ktij neni, jan dhn n Nenin 20 t ktij Udhzimi. 2. Prve shitjeve t rregullta n nj vend t fiksuar, gjithashtu ka shitje ambulante apo shitje n vendin e blersit. Nse nj i punsuar i nj kompanie shet mallra n vendin e blersit (shitje der m der apo rrug e fiksuar), secili automjet i prdor pr transportim t mallrave q do t shiten n vendin e blersit duhet t prmbaj nj regjistr t mallrave n automjetin e transportit, prfshir nj dokument nisjeje i cili dokumenton se mallrat e lshojn depon e kompanis dhe i caktohen automjetit t transportit, i nnshkruar si nga dispeeri dhe drejtuesi i automjetit t transportit. Mallrat e destinuara pr nj vend te veante, duhet t shoqrohen me dokumente transporti sikurse jan prshkruar n nnparagrafin 1.2 t ktij Neni. Drejtuesi i automjetit apo shoqruesi i tij, duhet t jet n gjendje t mbaj llogari pr t gjitha mallrat e nisura, prfshir kupont apo faturat mbajtse pr t gjitha mallrat e shitura apo t drguara. Transaksionet e planifikuara prmes shitjes ambulante do t trajtohen si shitje nga nj deg e kompanis dhe do t mbahet llogari si pr to. Regjistrimet duhet t mbahen sikurse sht parapar n nenin 17 t ktij Udhzimi Administrativ.
72
3. Nse mallrat jan shitur nga nj distributor i kompanis dhe shprndarsi nuk sht i punsuar i saj, por nj entitet i pavarur, shprndarsi duhet t mbaj regjistrime sikurse sht prshkruar n nenin 17 t ktij Udhzimi Administrativ. Shprndarsi, duhet t jet n gjendje t mbaj llogari pr t gjitha mallrat n automjetin e transportit nga koha e pranimit t mallrave, dhe duke prfshir, kohn e sistemimit. Shprndarsi, duhet t jet n gjendje t nxjerr fatura pr t mbajtur llogari pr secilin mall q ka qen n regjistr t automjetit t transportit, por nuk sht m aty. Si nj shprndars i pavarur, ai duhet t jet n gjendje t nxjerr nj document transporti, q do t mbaj llogarin pr destinacionin e t gjith artikujve n automjetin e transportimit. 4. do mall n vendin e tatimpaguesit, apo n qarkullim jasht vendit t tatimpaguesit, i cili nuk ka dokumentacion pr t verifikuar pronsin apo destinacionin, do t konsiderohet si nj mall pa origjin dhe do ti nnshtrohet ndshkimeve dhe veprimit administrativ sikurse sht prshkruar n Ligj, n veanti veprimet e parapara n Nenin 59 t Ligjit.
Neni 20 Faturat dhe Kupont e Regjistruesit t Kesh-it

1. Krkesat pr faturim pr transaksionet n mes t personave t tatueshm: Nj fatur me TVSh, e njohur si fatur tatimore, krkohet t lshohet nga t gjith tatimpaguesit t cilat jan t detyruar t paguajn TVSh pr secilin transaksion n t cilin prfshihet furnizimi i mallrave apo shrbimeve pr personin tjetr t tatueshm (personi i cili sht i regjistruar n TVSh, apo krkohet t regjistrohet n TVSh), qoft ai person tjetr shoqri tregtare, q do t kaloj shrbimin apo mallrat te personi tjetr, apo sht konsumatori prfundimtar. Fatura duhet t lshohet n s paku n dy kopje origjinale, nj pr shitsin dhe nj pr klientin apo blersin. 1.1. Fatura tatimore duhet te prmbaj elementet vijuese: 1.1.1. Nj numr serik, i cili duhet t jet numr vazhdues, q mundson identifikimin e faturs; 1.1.2. Datn/Muajin/Vitin n t cilin fatura sht lshuar; 1.1.3. Emrin dhe adresn e shitsit (q sht person i tatueshm pr qllime t TVSh); 1.1.4. Numrin Identifikues Fiskal t lshuar nga ATK pr shitsin; 1.1.5. Numrin e regjistrimit t TVSh-s i cili sht lshuar nga ATK pr shitsin; 1.1.6. Emrin dhe adresn e plot t shitsit;
73
1.1.7. Numrin Identifikues Fiskal t lshuar nga ATK pr klientin apo blersin; 1.1.8. Emrin dhe adresn e plot t klientit apo blersit; 1.1.9. Numrin e regjistrimit n TVSh i cili sht lshuar nga ATK, pr klientin apo blersin, madje edhe nse ai, mund t mos jet i detyruar pr TVSh mbi at furnizim, sikurse n rastin e nj furnizimi t liruar; 1.1.10. Sasia dhe natyra e mallrave t furnizuara (artikull pr artikull ashtu q lloji dhe sasia e secilit mall t jet identifikuar); apo, shkalln dhe natyrn e shrbimeve t furnizuara. Nse mallrat jan n transport, sasit dhe lloji i mallrave n transport duhet t prputhet me sasin dhe llojin e mallrave n fatur, prderisa ka dokumentacion q mban llogari pr ndryshimin. Nse nuk ka dokumentacion pr t bart llogari pr ndryshimet n fatura t krahasuara me mallrat q n t vrtet jan n stok (qoft n transit apo n nj vend t fiksuar), mallrat n tepric pr t cilat nuk ka llogaritje do t konsiderohen t jen mallra pa origjin sikurse sht prshkruar n Nenin 19 t ktij Udhzimi Administrativ; 1.1.11. Data n t ciln furnizimi i mallrave apo shrbimeve sht br apo kompletuar, apo data e pranimit t pagess n llogari, aq sa ajo dat mund t prcaktohet dhe ndryshon nga data e lshimit t faturs; 1.1.12. mimi i njsis s secilit mall apo shrbim t furnizuar prfshir TVSh-n (prve pr ato mallra apo shrbime t liruara nga TVSh, n t cilin rast mimi i njsis nuk do t prfshij TVSh-n); mimi i njsis pa TVSh pr mallrat apo shrbimet; dhe mimi i njsis pas aplikimit te ndonj zbritje t mimit apo ulje q nuk sht prfshir n mimin njsi; 1.1.13. Shkalla e TVSh e aplikuar; 1.1.14. Shuma e TVSh, nse pr shkak t nj marrveshje speciale me Qeverin e Kosovs nuk ka TVSh te detyruar, n furnizimin e mallrave apo shrbimeve, duke iu referuar marrveshjes s veant duhet t shnohet n fatur; 1.1.15. Nse furnizimi i mallrave apo shrbimeve n nj furnizim t liruar n prputhje me dispozitat e Ligjit n TVSh, fatura duhet t prfshij referimin n dispozitat e ligjit q jep lirimin; 1.1.16. Nse nj person i tatueshm furnizon mallra apo shrbime ku klienti sht i detyruar pr pagesn e TVSh, referimi n dispozitat e zbatueshme t Ligjit mbi TVSh apo do referim tjetr, q tregon se ai furnizim i nnshtrohet procedures s aplikimit t kthyeshm duhet t shnohet n fatur;
74
1.1.17. N minimum, nj fatur duhet t jet nnshkruar nga shitsi, nse klienti apo blersi sht dispozicion pr t nnshkruar, ai person duhet po ashtu t nnshkruaj faturn tatimore. 1.2. T gjitha informatat n fatur duhet t jen t sakta dhe korrekte, ashtu q sht me rndsi t verifikohen t gjitha informatat para se t lshohet fatura. N praktik, mund t ket forma t ndryshme t faturave, por pa marr parasysh formn, faturat duhet t prmbajn elementet e prmendura, m lart pr faturn, n veanti: emrin e blersit, emrin e shitsit, numrat identifikues fiskal t tyre, adresa e blersit, adresa e shitsit, numrat e tyre regjistrues n TVSh, prshkrimin e mallrave, shumn e faturs dhe shumn e TVSh. 1.3. Nj fatur tatimore duhet t lshohet para dits s 15 t muajit vijues pr muajin n t cilin ndonj nga kto n vijim ndodh (t njohura n Ligjin mbi TVSh si momenti i lindjes s detyrimit tatimor): 1.1.1. furnizimi i mallrave apo shrbimeve pr nj person tjetr t tatueshm ndodh; 1.1.2. pagesa n llogari sht br para mallrave apo shrbimeve jan furnizuar 1.1.3. nj furnizim i vazhdueshm i mallrave (sikurse sht elektriciteti) apo shrbimeve (sikurse sht linja e fiksuar telefonike) ndodh, n t cilin rast furnizimi i vazhdueshm sht konsideruar t ndodh n intervale mujore. 2. Krkesat e faturs pr furnizim nga personi i tatueshm pr personin jo t tatueshm. 2.1 Kur nj person i tatueshm kryen nj furnizim t mallrave apo shrbimeve pr nj person q sht i angazhuar n veprimtari ekonomike, i cili nuk sht person i tatueshm (sikurse sht prshkruar n paragrafin 1 t ktij neni), personi i tatueshm duhet t lshoj nj fatur. Nj fatur e lshuar nga nj person i tatueshm pr nj person, i cili as nuk sht i regjistruar n TVSh e as q nuk krkohet t jet i regjistruar n TVSh duhet t prfshij s paku elementet vijuese: 2.1.1. Numri serik i faturs; 2.1.2. Data/Muaji/Viti n t cilin fatura sht lshuar; 2.1.3. Emri dhe adresa e shitsit (q sht person i tatueshm pr qllime t TVSh); 2.1.4. Emri dhe adresa e blersit dhe Numri Identifikues Fiskal i blersit i lshuar nga ATK;
75
2.1.5. Numri Identifikues Fiskal i lshuar nga ATK pr shitsit; 2.1.6. Numri i regjistrimit n TVSh i cili sht lshuar nga ATK, pr shitsin; 2.1.7. Emri dhe adresa e plot e shitsit; 2.1.8. Sasia dhe natyra e mallrave t furnizuara (artikull pr artikull ashtu q lloji dhe sasia e secilit mall t jet identifikuar); apo, shkalln dhe natyrn e shrbimeve t furnizuara; 2.1.9. Data n t ciln furnizimi i mallrave apo shrbimeve sht br apo kompletuar, apo data e pranimit t pagess n llogari, aq sa ajo dat mund t prcaktohet dhe ndryshon nga data e lshimit t faturs; 2.1.10. mimi i njsis s secilit mall apo shrbim t furnizuar prfshir TVSh-n (prve pr ato mallra apo shrbime t liruara nga TVSh, n t cilin rast mimi i njsis nuk do t prfshij TVSh); mimi i njsis pa TVSh pr mallrat apo shrbimet; dhe mimi i njsis pas aplikimit te ndonj zbritje t mimit apo ulje q nuk sht prfshir n mimin njsi; 2.1.11. Shkalla e TVSh e aplikuar; 2.1.12. Shuma e TVSh, nse pr shkak t nj marrveshje speciale me Qeverin e Kosovs nuk ka TVSh t detyruar n furnizimin e mallrave apo shrbimeve, duke iu referuar marrveshjes s veant, duhet t shnohet n fatur; 2.1.13. Nse furnizimi i mallrave apo shrbimeve n nj furnizim i liruar n prputhje me dispozitat e Ligjit n TVSh, fatura duhet t prfshij referimin n dispozitat e ligjit q jep lirimin. 2.2. Nj person i tatueshm duhet t lshoj nj fatur pr nj person jo t tatueshm prpara dits s 15-t t muajit vijues t muajit n t cilin ndonj nga kto n vijim ndodh (t njohura n Ligjin mbi TVSh, si momenti i lindjes s detyrimit tatimor): 2.2.1. furnizimi i mallrave apo shrbimeve pr nj person tjetr t tatueshm ndodh; 2.2.2. pagesa n llogari sht br pr mallra apo shrbime q jan furnizuar; 2.2.3. nj furnizim i vazhdueshm i mallrave (sikurse sht energjia elektrike) apo shrbimeve (sikurse sht linja e telefonis fikse) ndodh, n t cilin rast furnizimi i vazhdueshm sht konsideruar t ndodh n intervale mujore.
76
3. Fatura pr transaksionet nga personat jo t tatueshm. Fatura pa TVSh lshohet nga bizneset q nuk kan detyrime pr TVSh (bizneset t cilat nuk jan as t regjistruar n TVSh, e as q krkohet t jen t regjistruar n TVSh). Kto biznese, nuk kan t drejt t prfitojn nga TVSh apo t vendosin TVSh n faturat e tyre. Nj fatur pa TVSh, duhet t prmbaj elementet themelore t nj faturs si jan: 3.1. Emri i blersit, 3.2. Emri i shitsit; 3.3. Numri Identifikues Fiskal i shitsit; 3.4. Adresa e shitsit; 3.5. Adresa e blersit; 3.6. Prshkrimi i mallit dhe Sasia, apo shkalla dhe natyra e shrbimeve t dhna; 3.7. mimi pr njsi; 3.8. Vlera totale e mallrave apo shrbimeve t furnizuara; 3.9. Informatat tjera q mund t krkohen nga blersi. 4. Kuponi i regjistruesit t kesh-it. Secili person i angazhuar n shitje me pakic (shitjet pr klientin prfundimtar) duhet ta fus at transaksion n nj regjistrues fiskal t keshit, apo pajisje tjetr t aplikueshme sikurse sht prshkruar n kt Udhzimin Administrativ, q lidhet me regjistruesit fiskal t keshit apo pajisjet elektronike fiskale. Duke pasur parasysh krkesat pr t dokumentuar origjinn e mallrave, nj person q kryen blerje n shitjen me pakic duhet t posedoj nj kupon t regjistruesit t keshit q do t ofroj evidenc dokumentuese pr origjinn e mallrave n posedim. Megjithat, pr nj blerje me pakic pr t krkuar si shpenzim n nj Deklarat t Tatimit n t Ardhurat e Korporatave (n vijim TAK) apo Deklarat e Tatimit n t Ardhurat Personale (n vijim TAP), nj kupon i regjistruesit t keshit duhet t shoqrohet me nj fatur sikurse sht prshkruar n paragrafin 1, 2 apo 3 t ktij Neni, varsisht nga statusi i shitsit dhe blersit. Nj kupon i lshuar nga nj regjistrues i keshit duhet t prmbaj s paku elementet vijuese (specifikacionet teknike pasuese pr arkat fiskale dhe pajisjet elektronike fiskale mund t krkojn elemente tjera shtes n nj format t veant, n t cilin rast nj kupon i regjistruesit t keshit duhet t plotsoj ato elemente shtes pr t shmangur ndshkimet): 4.1. Koka e kuponit: 4.1.1.Emri, adresa dhe numri fiskal i furnizuesit, plus numri i regjistrimit n TVSh nse aplikohet; 4.1.2.Numri i telefonit/telefonit mobil t furnizuesit;
77
4.1.3.Numri identifikues t regjistruesit t keshit; 4.1.4.Identifikimi n rrjet, t till sikurse ekziston n nj supermarket t madh; 4.1.5.Data dhe koha e furnizimit/lshimit t kuponit; 4.1.6.Operatori q ka shrbyer. 4.2. Detajet e artikullit t kuponit: 4.2.1.Numri tregues sipas artikullit t mallrave apo shrbimeve t furnizuara apo tregues tjetr i artikullit si lejohet nga ATK; 4.2.2.Prshkrimi i shkurtuar i secilit artikull t mallrave apo shrbimeve t furnizuara t prcjella nga kodi i referimit; 4.2.3.Sasia dhe natyra e mallrave t furnizuara apo shkalla dhe natyra e shrbimeve t dhna t shumzuara me mimin njsi; 4.2.4.Shuma e rabateve t treguara me shenjn minus dhe shumn; 4.2.5.Shkalla e TVSh me nj kod specifik pr seciln shkall dhe pr artikull; 4.2.6.mimi me TVSh pr artikull t shitur duke pasur t njjtin cilsi me TVSh nse aplikohet (pra nj mim total pr artikujt e shitur t t njjts cilsi); 4.2.7.mimi pa TVSh pr artikull t shitur t t njjts cilsi por pa TVSh pr seciln vij t artikullit; 4.2.8.Totali, me TVSh pr furnizimet e transaksioneve sipas shkalls pr klient; 4.2.9.Totali i TVSh sipas shkalls nse aplikohet 4.3. Fundi i kuponit, duhet t prmbaj logon fiskale q sht e prshkruar n specifikacionet teknike dhe funksionale t lshuara n lidhje me regjistruesit fiskal t keshit (arkat fiskale) / pajisjet elektronike fiskale. 5. T gjitha faturat dhe kupont, qofshin t lshuar nga nj ark fiskale apo tjetr, t lshuar gjat nj aktiviteti ekonomik t personit pas 18 Gusht 2010 duhet t prmbajn numrin fiskal t personit q lshon faturn apo kuponin. Pr mosprmbajtje t numrit fiskal personi do ti nnshtrohet ndshkimit sikurse sht prshkruar n paragrafin 2 t Nenit 53 t Ligjit.
78
Prve ksaj , faturat e lshuara pas 1 Tetori 2010 t cilat nuk kan numr fiskal t vlefshm, nuk do t njihen si fatura t vlefshme sipas paragrafit 12 t Nenit 23 t ktij Udhzimi Administrativ.
Neni 21 Pajisjet Fiskale

1. Ruajtja pa ndryshime n shfrytzim 1.1. T gjith personat, q kryejn furnizime me mall dhe/ose ofrojn shrbime n objektet, njsit apo vendet me qasje pr publikun, n tregtin me pakic ose shumic kur nuk duhet t lshohet fatur n prputhje me legjislacionin e zbatueshm, t paguara me transfere bankare, detyrohen t prdorin PEF, FCR apo FPRN dhe pajisjet tjera t detyrueshme, sipas ktij Udhzim Administrativ. 1.2. Printimi dhe dhnia e kuponve fiskal konsumatorve sht i detyrueshm n momentin e regjistrimit t furnizimit n PEF. 1.3. Asnj ndryshim n shfrytzimin e PEF-it nuk mund t kryhet pa aprovim t ATK. 1.4. Drejtori i Prgjithshm i ATK-se, nxjerr vendim pr caktimin e afateve kohore deri kur personat e tatueshm duhet t instalojn dhe t shfrytzojn PEFin e autorizuar.
2. Prshkrimi i prgjithshm i PEF 2.1. Zbatimi i PEF-ve, prfshin regjistruesit elektronik t arkave, ECR dhe sistemet elektronike t pikave t shitjes, pajisjet e lidhura, pajisjet e transmetimit t t dhnave dhe sistemet, ku prfshihen : 2.1.1. Regjistruesit e arkave fiskale (lloji jo portabl stand-alone apo i pavarur dhe portabl i pavarur), dhe sistemet e Pikave Elektronike t Shitjes pr regjistrimin dhe ruajtjen e t dhnave ne prputhje me vendimin e Drejtorit te Prgjithshm t ATK se; 2.1.2 Regjistruesi i arkave fiskale ka nj memorie fiskale t paprekshme s bashku me memorien punuese; 2.1.3 T dhnat q do t regjistrohen dhe ruhen n memorie, memoriet punuese dhe n memorien fiskale, lidhen me mallrat e shitura dhe shrbimet e ofruara pr konsumatoret, duke shtypur raportin fiskal, si krkohet me ligjet n fuqi.
79
2.2. Printeri fiskal sht memorie fiskale dhe sht pjes e pandashme e arkave fiskale, ose si komponent i sistemit : 2.2.1. POS e bazuar n kompjuter personal PC; 2.2.2. Sistemi special elektronik pr pikat shitse t derivateve t lngta (vaji, gazi) pompat apo stacionet. 2.3. Pajisja Elektronike Fiskale pr Nnshkrim (PEFN) dhe cilado pajisje fiskale e aprovuar nga Komisioni sipas paragrafit 11 t ktij Neni, me kusht q ATK-ja t jap miratimin. PEF, ka parametr t posam pr t rregulluar statusin e shumgjuhsis. Parametri duhet t ket 3 mundsi gjuhsore dhe duhet t punoj n gjuhn shqipe, angleze dhe serbe. 2.4. Ekzistojn katr lloje t sistemeve fiskale t cilat jan klasifikuar si n vijim : 2.4.1. regjistruesi Portabl stand alone apo i pavarur i arkave fiskale; 2.4.2. regjistruesi i arkave fiskale jo portabl stand alone; 2.4.3. sistemet fiskale t pikave shitse me Printer Fiskal si printer pr shtypje t dftess s pagess); 2.4.4. Pajisja Elektronike Fiskale e Nnshkrimit (PEFN). Vetm tri t para, te cilat jan t prcaktuara n paragraft 3 dhe 4 t ktij neni, jan t autorizuar q t prdoren n Kosov.
3. Regjistruesit e arkave fiskale jo portabl dhe portabl stand alone 3.1. Portabl; stand alone; FCR duhet t ket dimensione t prshtatshme dhe t ket t instaluara baterit q mbushen, t cilat lejojn t printohen s paku 10 000 vija pa rimbushje t baterive. Nj FCR i till nuk sht i obligueshm t ket monitor pr konsumator. 3.2. Regjistruesit e arkave fiskale jo-portabl stand alone, duhet t ken nj monitor pr konsumator, interfejs pr t kontrolluar trheqjen e t hollave t gatshme dhe s paku nj interfejs pr lidhjen me skanerin e barkodit. 3.3. Arka Fiskale Portabl, stand alone dhe regjistruesit e arks fiskale se tyre, ka t inkorporuar TT, apo interfejs pr lidhjen dhe shfrytzimin e TT t jashtm.
80
3.4. do FCR duhet t ket nj numr serik t veant i cili sht i regjistruar n ATK. 3.5. Arka e regjistrimit mundet t lidhet me nj kompjuter qoft direkt apo nprmjet rrjetit. Asnj softuer kompjuterik nuk lejohet t ndryshoje t dhnat n memorien fiskale. 4. Sistemi i piks s shitjes me printer fiskal si printer t faturave 4.1. Sistemet fiskale t pikave t shitjes duhet t prdorin vetm Printerin Fiskal. N nj sistem t till, FPRN-ja duhet t lidhet me njsin e kontrollit. sht tipike dhe shum m fleksibile q njsia e kontrollit t jet nj kompjuter q udhhiqet nga programi softuerik. 4.2. do FPRN n sistem duhet t ket nj numr serik unik i cili sht i regjistruar n ATK. 4.3. Sistemet e POS jan t ndryshm, specifikacionet funksionale dhe teknike do t parashikojn t njjtat detyrime dhe obligime me t cilat ngarkohen shfrytzuesit e regjistruesve t arks fiskale, por nuk do t mandatojn mnyrn se si do t prmbushen kto obligime. 5. Softueri dhe hardueri i sendrtuar 5.1. Hardueri i integruar prfshin mikroprocesorin ose mikrokontrollorin, si dhe komponentt e tjer. Softueri i sendrtuar i quajtur firmare, vepron si sistem i menaxhimit t t dhnave fiskale dhe, gjithashtu, vepron si program kontrollues pr aplikacionin. 5.2. Hardueri dhe softueri, q prdoret nga shfrytzuesi i PEF-it, sht n gjendje q t transferoj n server t ATK-s t dhnat fiskale t shfrytzuesit n formatin e krkuar nprmes TT, pr prpunimin e mtejm tatimor. 5.3. Instalimi i do PEF-i, nga personi i autorizuar, bhet n mnyr q t pamundsoj ndryshimet n programin dhe harduerin origjinal t autorizuar. Kur t jen instaluar softueri dhe hardueri, do modifikim bhet vetm nprmjet personit t autorizuar, t aprovuar nga Komisioni. 6. Softueri i jashtm i aplikacionit i prfshir n Sistemet Fiskale t POS 6.1. Softueri i jashtm i aplikacionit i prfshir n sistemin fiskal t POS, mbshtet pjesn tjetr t funksioneve sistemore pr menaxhim t t dhnave (kontabiliteti, etj). 6.2. N rastet ku softueri i aplikacionit sht i ndrlidhur me prmbajtjen e faturave fiskale, personi i autorizuar q e bn instalimin, s bashku me
81
shfrytzuesin, t ofrojn konfirmim me shkrim pr ATK se softueri funksionon si duhet n pajtueshmri me specifikacionet dhe kushtet pr sigurin e t dhnave. Konfirmimi, i cili duhet t bhet para se PEF t vendoset n veprim, duhet t testoj se softueri i cili gjeneron flett e kuponve fiskal operon plotsisht n pajtueshmri me krkesat e ligjore tatimore pr librat dhe shnimet, me krkesat e ktij Udhzimi Administrativ, me specifikacionet teknike dhe funksionale nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s, dhe q nuk e shkel n asnj mnyr integritetin e t dhnave financiare t PEF-it. 6.3. Konfirmimi me shkrim, q teston funksionimin normal t softuerit, prfshin : 6.3.1. Detajet e plota mbi prodhuesin e softuerit t aplikacionit; 6.3.2. Emrin e sakt t shprndarjes dhe numrin e versionit aktual t softuerit; 6.3.3. Nj kopje t demo versionit t softuerit specifik t ruajtur n nj format gjegjs t videos apo magnetik; 6.3.4. T dhnat e plota mbi krkesat e softuerit dhe kushtet operuese n kompjuter; 6.3.5. Funksionimi i Pajisjes Elektronike Fiskale me nj sistem t ndrlidhur q shfrytzon softuerin e pa autorizuar t aplikacionit pr lshimin e kuponit fiscal sht rreptsisht i ndaluar dhe i nnshtrohet implementimit t ndshkimeve si parashikohet n legjislacionin tatimor; 6.3.6. Pr specifikacionet funksionale dhe teknike t softuerve, nxirret vendim nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s. 7. Rrjeti i komunikimit 7.1. Pr transmetimin elektronik t t dhnave fiskale n intervalet e paracaktuara krijohet rrjeti i komunikimit ndrmjet PEF dhe ATK. 7.2. Rrjetet e t dhnave fiskale, FDN, t komunikimit ndrmjet PEF dhe ATK, duhet t jen: 7.2.1. T sigurta. T gjitha lidhjet duhet t operojn n Rrjete Virtuale Private VPN, ndrmjet TT dhe rrjetit pasiv t tipit FTP t ATK-s, t lidhura me internet. Ofruesit e telekomunikimit jan prgjegjs pr zbatimin dhe mirmbajtjen e topologjis dhe operimit t VPN-s prmes teknologjis GPRS. Ata e mbshtesin do TT me kartel t t dhnave SIM, me nj adres dinamike. TT-ja duhet t jet i konfiguruar q t punoj vetm me nj PEF.
82
7.2.2. Direkte. Transmetimi i t dhnave fiskale duhet t jet direkt nga PEF-ja n server t ATK-s prmes TT-s. Iniciativa pr kyje bhet nga operatori i sistemit fiskal. T dhnat e bartura fiskale verifikohen prmes procesit MD5 check sum (kontrollimi i shums). Ky kontroll i shums shtypet n nj raport transferi nga PEF-ja pasi serveri FTP t ket pranuar skedarin e transferuar t t dhnave. MD5 prfshihet n skedarin e transferuar pr t mundsuar verifikimin e skedarit n hapat e mtutjeshm. 7.2.3. Efikas: Nuk lejohet lvizje t panevojshme nse nuk sht prcaktuar nga ATK. Trafiku i rrjetit duhet t caktohet n at mnyr q do t zvogloj shpenzimet pr tatimpaguesin duke prmbushur njkohsisht t gjitha krkesat e specifikuara. 7.3. Ofruesit e telekomunikimit duhet t jen t autorizuar nga ATK q t ofrojn shrbime pr FDN. 8. Sistemi i kompjuterizuar i integruar i ATK Sistemi i teknologjis informative t ATK duhet t pranoj t dhnat fiskale dhe t dhnat tjera periodike t transmetuara nga memoriet fiskale t pajisjeve fiskale elektronike t t gjith tatimpaguesve t lidhur me sistemin e ATK-s. Sistemi i TI-s informatat n nj skedar special elektronik dhe do ta procesoj at n mnyr automatike me do tatimpagues. Shpeshtsia e transmetimit t t dhnave do t prcaktohet n nj vendim t Drejtorit t Prgjithshm i ATKs. 9. Krijimi i Komisionit 9.1. Ministri themelon brenda MEF Komisionin prgjegjs, i cili ka pr detyr : 9.1.1. Zhvillimin dhe zbatimin e procedurave t testimit dhe miratimit t PEF-ve dhe pajisjeve t tjera, duke prfshir t gjitha modelet dhe llojet e PEF-ve q do t autorizohen pr shfrytzim n Republikn e Kosovs, bazuar n shqyrtimin e specifikacioneve t prodhuesit pr t prcaktuar nse i plotsojn krkesat teknike dhe funksionale t prcaktuara pr PEF; 9.1.2. Shqyrtimin e shitsve (tregtarve) t mundshm t PEF, pr tu siguruar q i plotsojn kriteret e zhvilluara nga Komisioni pr shitjen e PEF-ve; 9.1.3. Testimin e modeleve t propozuara t PEF, pr tu siguruar q plotsojn specifikacionet teknike dhe funksionale; 9.1.4. Zhvillimin dhe zbatimin e detyrimeve t siguris dhe mnyrave pr mbikqyrjen e rrjeteve teknike t riparimin e PEF-ve;
83
9.1.5. Ministri mund ti caktoj Komisionit do funksion tjetr q ai e konsideron t nevojshm pr funksionimin e mir t sistemit t PEF-ve. 9.2. Komisioni, prbhet prej pese antarve. Dy antar nga ATK, dy antar nga Ministria e Ekonomis dhe Financave, nj specialist i pavarur teknik, q sht i njohur n kt lmi (nga Qeveria, akademia, apo profesioneve private, por q nuk sht i lidhur me prodhues apo distributor t PEF-ve apo ndonj komponenti). Kryesuesi i komisionit do t caktohet nga Ministri. 9.3. Procedurat pr aplikim pr autorizim pr t shitur, instaluar apo riparuar PEF, procedurat e brendshme dhe funksionimi i komisionit do t prcaktohen nga Komisioni dhe do t miratohen nga Drejtori i ATK-s n marrveshje me Ministrin. 9.4. Veprimtaria e Komisionit, kryhet me rregullore t veante, t miratuar nga Ministri. 10. Aplikimi pr autorizim 10.1. do prodhues, importues ose montues t PEF, mund t krkoj t bhet tregtar i autorizuar i PEF, pr nj a m shum modele specifike brenda afateve t publikuara nga Komisioni para shitjes s PEF-ve n Kosov. 10.2. Krkesa pr t qen tregtar i autorizuar, dorzohet n do koh, me kusht q tregtari t mos jet i autorizuar q t shes ndonj PEF, derisa t jet aprovuar dhe autorizuar nga Komisioni. Pas autorizimit t tregtarve t par t PEF, pas s cils periudh Komisioni do t shqyrtoj do krkes tjetr s paku njher n gjasht muaj. 10.3. Instalimi dhe mirmbajtja e PEF-ve t autorizuar, bhet vetm nga i punsuari i emruar/teknikt i tregtarit t autorizuar, q ka shitur PEF-n. 10.4. Komisioni sht prgjegjs t krkoj dhe t verifikoje do informat dhe t dhn, si dhe mund t krkoj informata si: dshmin e prvojs, solvencn, kredibilitetin, personelin teknik, riparimin e problemeve, etj. 10.5. Komisioni brenda 60 ditsh nga data e pranimit t krkesave dhe informatave, prcakton dhnien apo jo t licencs pr krkuesin. 10.6. Komisioni sht prgjegjs t trheq dhe anuloje licencn e dhn n rast se: 10.6.1. prdoruesit ballafaqohen me problemet serioze;
84
10.6.2. tregtari e ka shkelur ndonj dispozit t ktij apo ndonj akti tjetr nnligjor t lshuar lidhur me PEF-te; 10.6.3. tregtari nuk dorzon deklaratat tatimore ose nuk kryen n koh pagesn dhe detyrimet tatimore; 10.6.4. n rast t ndryshimeve t mdha t kushteve sipas t cilave sht dhn licenca. 10.7. N rast t ankimi ndaj do vendimi negativ t Komisionit, Bordi i Pavarur pr Rishqyrtim, sht i vetmi organ kompetent ku mund t bhet ankesa. Bordi i Pavarur pr Rishqyrtim, mund t krkoj ndonj mendim kshillues duke u bazuar n shqyrtimin e fakteve dhe njohurive pr pajisjet elektronike fiskale nga nj ekspert i pavarur i TI-s. 10.8. Testet e rregullta periodike: kontrolli pr operim t duhur t pajisjeve mund t bhet nga Komisioni, ose t autorizuar prej Komisionit, nga institucionet, laboratort apo organizatat e caktuara pr tu siguruar se edhe pas aprovimit fillestar pajisjet elektronike fiskale dhe sistemet vazhdojn t prmbushin dhe t veprojn me besueshmri pas instalimit n objekte. 10.9. ATK, ka t drejtn e rishikimit t do instalimi t PEF t br nga do shits, pr tu siguruar se ajo punon n prputhje me krkesat dhe specifikacionet e vendosura. Prve ksaj, ATK, ka t drejtn t rishikoj regjistrimet e do shitsi pr t siguruar se ai i prmbush t gjitha krkesat e vendosura n lidhje me autorizimin e tyre pr t vepruar si shits i PEF-ve. 10.10. Komisioni, nprmjet Ministrit, nxjerr udhzim q prshkruan dokumentet dhe informatat q duhet t dorzohen kur t krkohet autorizimi pr t shitur dhe instaluar PEF. N udhzim, prve krkesave tjera q Komisioni mund ti vendos, duhet t krkoj q : 10.10.1. Tregtari t garantoje punn me nj garanci bankare, apo forma tjera t garantimit t pranueshm. Tregtari duhet t ofroj dmshprblim, n rast se pajisja e shitur dhe e instaluar sht gjetur se nuk plotson specifikacionet teknike dhe funksionale, te prcaktuar n aktet n fuqi n kohn e instalimit; 10.10.2. Tregtari t publikoj nj doracak pr ATK, pr qasjen n PEF dhe nxjerrjen e informatave nga PEF, pr t ndihmuar kontrollin nga ATK; 10.10.3. Tregtari, duhet t siguroj se telekomunikimi, ndrmjet blersit t pajisjes dhe ATK, sht nprmjet nj operatori t telekomunikimit t autorizuar nga ATK;
85
10.10.4. Marrveshja e Tregtarit t autorizuar me nj operator telekomunikimi t autorizuar, prmban garancin e duhur pr mundsi t vazhdueshme telekomunikimi, ndrmjet blersit t pajisjes dhe ATK, edhe n rast se kompania e telekomunikimit pushon operimet e veta apo vendos t mos vazhdoj t ofroj shrbim; 10.10.5. Marrveshja e tregtarit t autorizuar me kompanin telekomunikuese t autorizuar, t parashikoj zvendsimin apo riparimin e garantuar t pajisjeve t veta t komunikimit (modem, etj.), brenda 48 orve, pasi t jet raportuar problemi me pajisjen; 10.10.6. Marrveshja e tregtarit t autorizuar me operatorin telekomunikues t autorizuar, prmban dmshprblimin dhe zvendsimin n rast se pajisja komunikuese sht gjetur t mos plotsoj specifikacionet teknike dhe funksionale n kohn kur sht instaluar pajisja. 10.11. Pas nxjerrjes s vendimit nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s, q prkufizon specifikacionet teknike dhe funksionale dhe udhzimit t Komisionit, i cili prcakton informatat specifike q duhet t dorzohen me krkesn pr autorizim, Ministri nxjerr nj Krkes pr Shprehjen e Interesimit, e cila fton t gjith shitsit e PEF n Kosov, pr t dorzuar krkesn pr autorizim t t gjitha modeleve specifike dhe llojeve t PEF-ve. 11. Lshimi i numrit specifik t licencs Komisioni, pas kalimit me sukses t gjitha testeve pr modelin specifik t pajisjes, i jep krkuesit nj numr special t mbrojtur t licencs. Kjo licenc, ofron garanci pr klientt se, ai tregtar, sht i autorizuar pr t shitur at pajisje dhe se ai plotson t gjitha specifikimet dhe kushtet pr shfrytzim si PEF. Komisioni n baz t rezultateve n testim duhet t nxjerr vendim pr cetifikim t pajisjeve prkatse me afat jo m t largt se 15 dit pas aplikimit t tregtarit t autorizuar pr certifikim t pajisjes prkatse. 12. Mirmbajtja e t dhnave lidhur me tregtart e autorizuar, PEF- t e instaluar dhe Shfrytzuesit 12.1. ATK-ja mban inventar elektronik t t dhnave, pr t gjith PEF-ve t instaluar, n t cilin prfshihen : 12.1.1. identifikimi i pajisjes s instaluar, llojin e pajisjes PEF, numrin serik, prodhuesin dhe modelin e PEF; 12.1.2. datn kur sht instaluar pajisja dhe kur sht aprovuar nga ATKja; 12.1.3. emri, adresa dhe numri fiskal i shfrytzuesit;
86
12.1.4. vendi ku sht instaluar pajisja; 12.1.5. emrin e tregtarit t autorizuar, adresn e tij, numrin fiskal dhe numrin e TVSHs t personit t autorizuar 12.1.6. numrin e licencs s lshuar pr biznesin, pr llojin e caktuar t PEF-s; 12.1.7. t dhnat pr personat e autorizuar q shesin dhe instalojn PEF; 12.1.8. personat e autorizuar pr t riparuar PEF-t, ku prfshihet lloji i PEF q personi sht i autorizuar t riparoj, emrin dhe adresn e tij, numrin identifikues t kartels, numrin personal identifikues dhe datn e skadimit t autorizimit. 12.1.9. numrin e licencs t lshuar pr secilin PEF specifik 12.2. ATK mirmban dhe rifreskon bazn e t dhnave, pr inventarin elektronik.
13. Teknikt e autorizuar 13.1. Tregtari i autorizuar, emron tekniket q instalojn dhe riparojn PEF, pr t cilat sht i licencuar t shes. Instalimi i PEF-it t autorizuar duhet t bhet vetm nga tekniku i caktuar. Tregtari i autorizuar mund t emroj personat q nuk jan t punsuar pr t riparuar PEF-t, megjithat, caktimi i nj jo t punsuari nuk i heq tregtarit prgjegjsin pr t siguruar se riparimi sht br n mnyr korrekte dhe n prputhje me procedurat e prcaktuara. 13.2. Tregtari i autorizuar, dorzon n Komision, emrat, adresat dhe numrat identifikues personal t teknikve, prpara se ata t jen autorizuar pr instalimin dhe riparimin e PEF-ve. Tregtari i autorizuar duhet t prfshij t gjitha t dhnat e nevojshme t kompanis dhe personale (prfshir ktu edhe kualifikimin teknik) dhe pasaportn me foto t plot t madhsis s fytyrs. 13.3. Komisioni shqyrton t dhnat e dorzuara, nga tregtari i autorizuar. Komisioni mund t krkoje sqarime t nevojshme, para lshimit ose refuzimit t autorizimit, pr tekniket q do t instalojn ose riparojn PEF-t. Me tej, Komisioni autorizon teknikun e emruar nga tregtari i autorizuar. 13.4. Pas aprovimit t teknikut, Komisioni do t krkoj nga ATK-ja, q t siguroj kartel identifikuese me fotografi e cila identifikon kt individ, si teknik pr instalim apo riparim, ose pr t dyja nse kjo sht e duhur. Tekniku, pajiset me numri unik identifikues i cili do t krahasohet me numrin identifikues personal
87
t atij/asaj n bazn e t dhnave t mbajtur nga ATK, prshkruar n paragrafin 12 te ktij neni. 13.5. Kartela identifikuese prmban : 13.5.1. emrin e teknikut; 13.5.2. numrin unik identifikues; 13.5.3. deklaratn se individi sht i autorizuar dhe i licencuar pr t instaluar (ose riparuar, ose t dyja) PEF-in e caktuar. 13.5.4. listn e llojeve t PEF, t cilat tekniku sht i autorizuar t instaloj apo riparoj; 13.5.5. datat deri kur kartela identifikuese sht e vlefshme. 13.6. Komisioni, mund t autorizoj edhe teknik t tjer pr t riparuar PEF. Personi, q krkon t autorizohet si teknik pr riparim, dorzon krkes n Komision, prpara se t bj ndonj riparim t PEF. Krkesa pr autorizim prfshin: emrin, adresn, numrin identifikues personal, historin e punsimit, prvojn teknike dhe nj fotografi me dimensione t ngjashme si pr pasaport, me madhsi t plot t fytyrs. Bashkngjitur me krkesn, dorzon certifikatn nga tregtari i autorizuar se teknikisht sht i aft pr t riparuar PEF, kopje t diplomave e certifikatave pr trajnim teknik e njohuri pr PEF. 13.7. Komisioni, shqyrton krkesn dhe merr vendim. Pr refuzim t krkess, bhet njoftimi me shkrim pr arsyet e refuzimit. Krkesat refuzohen, vetm nse nuk sht i plot, krkuesi qart nuk sht i prgatitur t bhet teknik i autorizuar pr riparim. Nse aprovohet aplikanti si teknik pr riparim, Komisioni, zbaton procedurat e nnparagrafit 13.4 t ktij Neni. 13.8. Teknikt e autorizuar pr instalim dhe riparim duhet t ri-autorizohen do vit. Teknikt e riparimit dhe instalimit, i dorzojn komisionit nj krkese pr riprtrirje, s paku 45 dit para skadimit t autorizimit ekzistues. Krkesa pr riprtrirje, prfshin t njjtat t dhna dhe certifikatat e krkuara n aplikacionin e hers s par. Riprtrirjet do t aprovohen nga komisioni, prve nse ka dshmi se tekniku nuk sht i prgatitur pr tu autorizuar pr instalim apo riparim t PEF. 13.9. Nse nj teknik i autorizuar pr riparim apo instalim, ndrpren instalimin apo riparimin e PEF, prpara skadimit t licencs s atij/asaj, i kthen Komisionit licencn brenda 30 ditsh pas ndrprerjes s veprimtaris s instalimit apo riparimit,
88
14. Qasja e sigurt n brendi t PEF 14.1. Qasja brenda PEF, mbrohet me nj dado (burme) speciale, e cila lidh pjesn e siprme t PEF me pjesn e poshtme. Kjo dado sht vn n pjesn e dukshme t mbuluesit t PEF n mnyr q, ndrhyrja brenda PEF, t jet e pamundur pa heqjen e dados (burms) mbrojtse. 14.2. Vula e plumbit (plumba), shfrytzohet pr t vulosur dadon (burmn) e cila nuk toleron grvishtjen dhe sht br n at mnyr q bn t pamundur heqjen pa e dmtuar at. 14.3. Nse nj teknik apo tregtar i autorizuar zbulon se vula e bllombs s plumbit sht thyer n PEF, tekniku, menjher kontakton t punsuarin e caktuar t ATK. Tekniku, nuk bn asnj ndrhyrje deri sa nuk autorizohet nga ATK. 14.4. Nse i punsuari i ATK-s, verifikon nj vul t thyer, lajmron menjher t punsuarin e caktuar n ATK q t shky PEF nga furnizimi i rryms dhe t mos prdoret deri sa t jet ekzaminuar dhe prcaktuar se funksionon normalisht.
15. Teknikt e autorizuar kodi kontrollues i qasjes 15.1. Hapja dhe ri-plombimi i nj PEF, bhet vetm nga tekniku i autorizuar nga Komisioni, n pajtim me paragrafin 13 te ktij neni. 15.2. Tekniku i autorizuar n PEF, kontrollon prmes memories speciale me program softuerik t Pajisjes Elektronike Fiskale, duke prdorur nj algoritm t veant kod qasjeje fjalkalim (passord).
16. Ditari i instalimit, riparimit, mirmbajtjes dhe servisimit 16.1. do PEF, duhet t shoqrohet me ditar t instalimit, riparimit, mirmbajtjes dhe servisimit, t dhn nga ofruesi i shrbimeve t tij. 16.2. Pronari i PEF, detyrohet t mbaj ditarin dhe tia paraqes at n do rast ATK-s. 16.3. Para instalimit t PEF, tregtari i autorizuar, duhet t kshilloj ATK-n pr blersin e PEF-it, numrin fiskal t blersit, numrin serik t PEF-it q do t instalohet, llojin e PEFit q do t instalohet, dhe datn e pritur t instalimit. Pas instalimit tregtari i autorizuar, dorzon n ATK, kopjen e faturs s shitjes dhe certifikatn e teknikut pr instalim se PEF sht instaluar dhe sht n gjendje t mir pune, si dhe datn e instalimit. Gjat instalimit, tekniku, zhvillon testin e komunikimit pr t siguruar se sht n gjendje t vendos lidhjen dhe komunikimin me sistemin e TT-s s ATK-s,
89
16.4. Pas riparimit t PEF, q ka pasur defekt, tekniku i riparimit, i dorzon ATK, raportin q prshkruan defektin, datn dhe kohn kur ka ndodhur defekti dhe datn dhe kohn kur PEF-i sht kthyer n pun. 16.5. Shfrytzuesi i PEF, krkon nga tekniku i punsuar prej tregtarit t autorizuar kontroll vjetor dhe mirmbajtje t PEF. Nj kopje e raportit i dorzohet Komisionit. 16.6. Pas instalimit, riparimit t defektit, ose mirmbajtjes vjetore, tekniku i autorizuar plotson detajet e defektit n ditar dhe t shkruaj informatat personale t atij/asaj si jan shkruar n karteln e tij/asaj identifikues s bashku me t dhnat dhe kohn e fillimit dhe prfundimit t procesit t instalimit dhe riparimit. 16.7. Prpara largimit nga objekti pas nj riparimi, instalimi, apo mirmbajtje, tekniku, verifikoj se PEF sht n prdorim dhe sht duke operuar si duhet. 16.8. ATK, ka t drejtn t rishikoj do riparim apo mirmbajtje t PEF, t br nga tekniku i autorizuar, pr t siguruar se riparimet dhe mirmbajtja jan br n prputhje me krkesat dhe kushtet e vendosura. Prve ksaj, ATK, ka t drejtn t rishikoj regjistrimet e do riparimi apo mirmbajtjeje t dhn, pr t siguruar se ofruesi i mirmbajtjes apo riparimit i prmbush t gjitha krkesat e vendosura n lidhje meautorizimin e tyre pr t vepruar si nj teknik riparues i PEF-ve.
17. Shfrytzimi i kuponit tatimor N rast t prishjes s prkohshme t PEF, shfrytzuesi sht i detyruar t lshojn nj kupon t shkruar tatimor pr do shitje t br. Nga ATK, do t fiskalizohet blloku tatimor, i cili prmban numrat serik. Bhet nj shnim me shkrim pr t gjitha faturat e lshuara t shitjes si rezultat i prishjes s PEF. Pas riparimit t PEF, prdoruesi, menjher e kthen at n pun. Detajet lidhur me kuponin tatimor, do t prcaktohen nga ATK.
18. Regjimi i leximit (X) do Sistem i Pajisjeve Elektronike Fiskale, duhet t lejoj leximin dhe printimin e t dhnave t regjistruara n memorien fiskale nprmes t tastiers pr nj mori t raporteve statistikore, t cilat jan vetm pr qllime statistikore, e jo pr qllime tatimore. Kushtet pr Regjimin e Leximit do t prcaktohen me vendim nga Drejtori i Prgjithshm i ATKs.
90
19. Regjimi i mbylljes (Z) do sistem i Pajisjeve Elektronike Fiskale, prmban kushtet e prcaktuara me vendim te nxjerr nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s. Vendimi prmban: 19.1. prgatitjen e mbylljes fiskale t qarkullimit ditor, printimin e Raportit Tatimor Ditor dhe t dhnat t cilat duhet t transmetohen n ATK; 19.2. mundsin e leximit t prmbajtjes s memories fiskale nprmes t raporteve periodike tatimore n pajtueshmri me specifikacionet e publikuara; 19.3. sigurimin e kushteve pr kryerjen e verifikimit, pr do raport tatimor ditor pr qllime t kontrollit t saktsis s funksionimit t memories fiskale; 19.1.4. t jap raporte ditore dhe raporte t tjera periodike tatimore q karakterizohen me titullin e raportit t shoqruar me shenjn Z dhe duhet t prmbaj n fund t kuponit n bold logon fiskale dhe emrtimin RAPORTI TATIMOR.
20. Moduli i programimit (P) Secili Sistem i Pajisjes Elektronike Fiskale, prmban gjithashtu : 20.1.1. mundsin e regjistrimit n memorien fiskale t t dhnave t Tatimpaguesit, t cilat duhet t paraqiten n kuponin tatimor; 20.1.2. mundsin e programimit n minimum pes (5) shkalleve tatimore. Shkallt tatimore, jan t shkruara n memorien fiskale. Kjo lejohet n momentin e instalimit ose pas mbylljes s raportit tatimor ditor dhe transmetimit t t dhnave Z n ATK. Duhet t krijohet mundsia pr t paraqitur shkallt e ndryshme tatimore me shkronjat prej A deri E. Shkronja A nnkupton shkalln tatimore t prjashtuar, ndrsa shkronjat B deri n E format e ndryshme t normave tatimore t parapara me ligj. Ndryshimi i shkalls tatimore, ndodh vetm pasi q raporti tatimor ditor t finalizohet dhe t dhnat prkatse t jen transmetuar n memorien fiskale relevante. Ndryshimet bhen n memorien fiskale jo m shum se pes (5) her. Ndryshimet e shkalls fiskale, kryhen nga mirmbajtsi n baz t manualit t posam pr ndryshimin e shkallve tatimore.
91
Neni 22 Transaksionet mbi Pesqind Euro

1. Paragrafi 7 i Nenit 13 t Ligjit, prcakton se t gjith personat, t cilt kryejn transaksione, gjat aktivitetit t tyre ekonomik n lidhje me furnizimin e mallrave apo shrbimeve, n mes t personave, m t larta se 500 (pesqind) euro pagesa e transaksionit duhet t bhet perms llogaris bankare. 2. Pr transaksionet e bra nga 1 janari i vitit 2009 deri m 17 gusht 2010, paragrafi 1 i ktij Neni do t aplikohet nga Personat e tatueshm q nnkupton personat q krkohet t regjistrohen apo jan t regjistruar pr TVSH. Kurse pr transaksionet e bra me datn 18 gusht 2010 apo pas asaj date, paragrafi 1 i ktij Neni do t aplikohet nga t gjith personat. 3. Pr qllime t ktij neni, termi person nnkupton personin si sht prkufizuar n paragrafin 1.26 t Nenit 1 t Ligjit dhe t cilt jan t prfshir n Aktivitet Ekonomik. 4. Pr qllime t ktij Udhzimi Administrativ Transaksion do t konsiderohet t jet mimi i trsishm i nj furnizimi apo detyrimi t kontraktuar ku shuma e furnizimit apo e detyrimit t kontraktuar sht m tepr se 500 (pesqind) euro. do pages n lidhje me transaksionin sikur q sht definuar n kt Udhzim Administrativ do t bhet prmes transferimit bankar pa marr parasysh shumn e pagess. Shembull : Personi A blen mallra pr rishitje n tregun e tij. mimi i trsishm i blerjes sht 700 euro. Personi A duhet t bj pagesn prmes transferimit bankar n lidhje me kt transaksion edhe pse ai mund t bj dy apo m shum pagesa pr t kryer pagesn e mallrave. 5. Shkmbimi i transaksioneve me vler m t lart se 500 euro, i kryer sikurse sht parapar me Nenin 47 t ktij Ligji sht i liruar nga krkesat pr t br transferim bankar n lidhje me mallrat apo shrbimet e shkmbyera; megjithat nse ndonj pages krkohet n lidhje me kt shkmbim transaksioni, pagesa e till duhet t bhet me transferim bankar edhe nse shuma e pagess mund t jet nn 500 euro. Shembull : Personi B blen nj automjet nga personi C . mimi i trsishm i transaksionit sht 2,000 . Personi B i jep personit C automjetin e tij t prdorur si pages e pjesshme pr kt transaksion. Personi C personit B i jep automjetin e tij t prdorur dhe i njeh vlern prej 1,700, duke krkuar nga personi B t paguaj diferencn prej 300. Diferenca prej 300 duhet t paguhet nga personi B me transaksion bankar. 6. Nse nj person nuk bn pagesat e krkuara me transferim bankar si krkohet m kt nen, personi i till do t ndshkohet sipas Nenit 53 t Ligjit q lidhet me moskrijimin dhe mosmbajtjen e regjistrimeve pr do transaksion.
92
Neni 14 - Qasja n libra, regjistrime, kompjuter dhe pajisje t tjera

pr ruajtjen e regjistrave
1. Duke iu nnshtruar kufizimeve t ktij Neni, Drejtori i Prgjithshm ose ndonj zyrtar i autorizuar nga Drejtori i Prgjithshm me shkrim pr kt qllim t veant, n do koh dhe me njoftim paraprak,prve nse me mendimin e Drejtorit t Prgjithshm rrethanat e prjashtueshme e krkojn ndryshe, do t ket qasje t plot dhe t lir n do objekt ku kryhet biznes, apo aty ku gjenden libra, regjistrime, kompjuter ose pajisje t ngjashme pr ruajtjen e regjistrave aty ku ka shkaqe t arsyeshme pr t konkluduar se qasja mund ti siguroj Drejtorit t Prgjithshm materiale prkatse lidhur me do lloj detyrimi tatimor. Pavarsisht nga fjalia e mparshme, Drejtori i Prgjithshm, apo do zyrtar i autorizuar nga Drejtori i Prgjithshm mund t bj vizita, nuk prfshihen kontrollet, pr t konfirmuar prmbushjen me ligjet tatimore n fuqi, pr t marr informatat prkatse pr aktivitete t mvonshme kontrolli dhe pr t mbledhur borxhet tatimore obligative t kaluara q konsiderohen t nevojshme pa njoftim paraprak pr tatimpaguesin. Mos-dhnia e qasjes n prputhje me nenin 14. dhe 15. t ktij ligji do prek personin i cili refuzon qasjen sipas dispozitave t paragrafit 5. t nenit 53 t ktij ligji. 2. Informacionet e prmendura n paragrafit nj. 1 t ktij neni do t jen t qasshme pa marr parasysh nse i takojn tatimpaguesit, nj personi i cili ka pasur lidhje financiare me tatimpaguesin, nj pundhnsi, t punsuari, personi t vetpunsuar, ose do personi tjetr i cili ka informata q mund t ojn n verifikimin e detyrimit t tatimpaguesit. 3. Drejtori i Prgjithshm ose zyrtari i autorizuar nga Drejtori i Prgjithshm me shkrim sipas ktij neni mundet: 3.1. t bj nj ekstrakt ose kopje nga secili libr, regjistrim, kompjuter ose pajisje e ngjashme pr ruajtjen e regjistrave pr t cilat sht siguruar qasja; 3.2. t krkoj transferin e posedimit t do libri ose regjistri q, pr mendimin e Drejtorit t Prgjithshm ose zyrtarit t autorizuar, siguron prov e cila mund t jet materiale n prcaktimin e detyrimit t personit sipas legjislacionit tatimor n Kosov; 3.3. t mbaj do libr ose regjistrim t till pr aq koh sa t jet e nevojshme pr t prcaktuar detyrimin e personit ose pr do veprim sipas ktij ligji; 3.4. t krkoj dhnien e fjalkalimit q mbron informatat n kompjuter ose pajisje e ngjashme pr ruajtjen e regjistrimeve; 3.5. aty ku kopja n letr, disk kompjuterik ose pajisje e ngjashme pr ruajtjen e regjistrave nuk sht siguruar, t krkoj transferin e posedimit dhe t mbaj kompjuterin pr aq koh sa t jet e nevojshme pr t kopjuar informatat e krkuara;
93
3.6. t bj verifikime n aktivin dhe pasivin e nj personi aty ku verifikimet e tilla, pr mendimin e Drejtorit t Prgjithshm ose zyrtarit t autorizuar, japin prov e cila mund t jet materiale n prcaktimin e detyrimit t nj personi sipas legjislacionit tatimor t Kosovs; 4. Autorizimet sipas ktij neni do t ushtrohen vetm gjat orve t zakonshme t puns, prve kur Drejtori i Prgjithshm prcakton se mbledhja e tatimit sht n rrezik dhe autorizimet e tilla duhet t vihen n veprim jasht orve t zakonshme t puns me qllim pr t mbrojtur mbledhjen e tatimit. 5. Nj zyrtar i cili synon t ushtroj nj autorizim sipas ktij neni nuk do t kt t drejt t hyj ose t qndroj n ndonj objekt, nse pas krkess s banuesit, zyrtari nuk paraqet autorizim me shkrim nga Drejtori i Prgjithshm q tregon se zyrtari sht i autorizuar t ushtroj autorizimin e till sipas ktij neni. 6. Duke iu nnshtruar t drejts pr t mbajtur nj dokument si prov pr vepr penale, Drejtori i Prgjithshm ose zyrtari i autorizuar i cili merr dhe mban regjistrat sipas ktij neni do t bj nj kopje t regjistrit dhe do t kthej origjinalin n kohn m t shkurtr nga ana praktike. 7. Nse nj tatimpagues nuk dorzon informatat e krkuara brenda afatit kohor t vendosur sipas paragrafit 1. t nenit 15 t ktij ligji, ai/ajo mund ta bj at deri n datn n t ciln sht dorzuar raporti prfundimtar i vlersimit nse ai/ajo sht n gjendje t demonstroj se dokumentet e krkuara nuk kan mundur t dorzohen me koh pr shkak arsyeve t cilat jan prtej kontrollit t tij/saj. 8. do dokument i ofruar jasht afatit t parapar n paragrafin 7. t ktij neni, nuk do t merret n shqyrtim nga Departamenti i Ankesave n do ankes t mvonshme t paraqitur nga tatimpaguesi, nse dokumenti ka qen ekzistues n momentin e lindjes kontestit apo ndonj nivel i ankesave n dispozicion sikurse sht Bordi i Pavarur pr Rishqyrtime apo gjykat kompetente, nse i sht drguar tatimpaguesit nj krkes specifike me shkrim pr informata e cila prshkruan deri n siguri t arsyeshme informatat apo dokumentet e krkuara dhe njoftim prfshin nj paralajmrim pr tatimpaguesin lidhur me dispozitat e ktij paragrafi. 9. do kontroll i kryer nga ATK sipas autorizimit t dhn n kt nen do t bazohet n nj metod t przgjedhjes s rasteve q minimizon mundsin pr shprdorim t autorizimit t administrats tatimore. Nj kontroll do t paraprihet nga njoftimi pr tatimpaguesin pr kontrollin n pritje sikurse sht parapar n paragrafin 1. t ktij neni, i cili do t prfshij nj deklarat t t drejtave dhe obligimeve t tatimpaguesit n lidhje me nj kontroll. Ministri do t lshoj nj akt nnligjor pr t prshkruar procedurat q duhet ndjekur n fillimin, kryerjen dhe prfundimin e nj kontrolli. Akti nnligjor i till do t prshkruaj, n mes tjerash: kush mund t kontrollohet; fush-veprimi i kontrolleve (tatimet dhe vitet); njoftimi dhe prmbajtja e shnimeve; dallimet n mes t kontrolleve t plota; kontrollit t pjesshm; verifikimeve prmbushse, vizitave informative, verifikimeve n vend dhe verifikimet e regjistruesve t paras s gatshme; vendin e kontrollit; detyrat dhe obligimet e
94
stafit t kontrollit gjat nj kontrollit; t drejtat, prfshir t drejtn pr t dgjuar rastin para nxjerrjes s nj vendimi prfundimtar, dhe obligimet e tatimpaguesit; kushtet sipas s cilave mund t shtohen entitete dhe persona tjer, apo t prfshihen n nj kontroll; veprimet q do t ndrmerren para lshimit t raportit prfundimtar tatimpaguesit; dhe prmbajtja e raportit prfundimtar dhe njoftimi i tatimpaguesit me raportin prfundimtar.
Neni 27 Qasja n Objektet e biznesit/Kontrollet e Tatimpaguesit

1. Neni 14 i Ligjit prmban dispozitat sipas t cilave Drejtori i Prgjithshm, apo i deleguari i tij/saj, do t ket qasje t plot dhe t lir n do objekt ku zhvillohet afarizimi, apo ku ndodhen librat, regjistrimet, kompjutert apo pajisjet e ngjashme pr ruajtje t regjistrimeve kur ekzistojn fakte t arsyeshme pr t konkluduar se qasja mund ti ofroj Drejtorit t Prgjithshm, apo t deleguarit t tij, materialet q lidhen me ndonj obligim tatimor. Drejtori i Prgjithshm, apo i deleguari i tij do t ket qasje n objektet e tilla apo librat dhe regjistrimet kur ato i prkasin tatimpaguesit apo ndonj personi tjetr q mund t ket informata q jan relevant pr nj obligim tatimor. Qasja mund t krkohet pr qllim t mbledhjes s nj tatimi apo pr t hetuar veprat penale n fushn tatimore t ngritura apo t mundshme, si dhe hetimi i akuzave pr sjellje t keqe t nj puntori t ATK-s dhe krcnimet pr sigurin e ATK-s apo puntorve t ATKs. Qasja e till gjithashtu mund t krkohet n rast t nj kontrolli, i cili sht nj ekzaminim i librave dhe regjistrimeve t tatimpaguesit pr t prcaktuar nse sht raportuar shuma e sakt e tatimit apo pr t konfirmuar saktsin e nj krkese t tatimpaguesit pr rimbursim. 2. Si rregull i prgjithshm, ATK do ti jap njoftimin me shkrim tatimpaguesit duke e informuar pr qllimin e ATK-s pr qasje n objektet e biznesit t tatimpaguesit pr qllim t fillimit t nj kontrolli. Njoftimi i till do t jepet s paku tri dit pune para fillimit t kontrollit, prve nse, sipas mendimit t Drejtorit t Prgjithshm ekzistojn rrethana prjashtuese q prligjin qasjen n objekte t nj tatimpaguesi pa njoftim paraprak, t tilla si situata pr rrezik sikurse sht parapar n Nenin 21 t Ligjit, rrethanat prjashtuese prbjn: 2.1. ATK posedon informatat q nj tatimpagues synon t fsheh, manipuloj, shkatrroj evidencn tatimore apo evidenc tjetr financiare t tilla si libra, regjistrime, stoqe t mallrave, etj.; 2.2. ATK posedon informatat q i japin ATK-s shkak t arsyeshm t besoj se rezervat (stoku) e mallrave t mbajtura nga tatimpaguesi nuk jan t sakta apo se tatimpaguesi ka mallra n stok t cilat nuk jan t shoqruara me evidencn dokumentuese se si jan bler ato; 2.3. ATK ka indikacione se nj tatimpagues synon t lshoj Kosovn duke ln pas obligime tatimore t pashlyera. Evidenca e till mund t prmbaj nj krkes
95
pr viz n nj ambasad t huaj, nj trheqje e jashtzakonshme apo transferime tjera bankare t paras jasht vendit, etj; 2.4. ATK posedon informata se faktet e raportuara nga tatimpaguesit nuk jan t vrteta dhe t sakta kshtu qasja e menjhershme n objektet, librat dhe regjistrimet e tatimpaguesit mund t rezultoj n evidenc materiale pr rivendosjen e tr gjendjes tatimore dhe prcaktimin e sakt t detyrimit tatimor. 3. Njoftimi paraprak me shkrim nuk krkohet kur tatimpaguesi fton apo ndryshe lejon ATK-n t vizitoj objektet e biznesit t tij, p.sh. pr nj vizit edukative. 4. Vizitat n objektet e tatimpaguesit nga ana e zyrtarve t ATK-s pr qllimet vijuese nuk jan kontroll dhe nuk krkojn njoftim paraprak: 4.1. vizitat tek aplikuesit pr numr fiskal pr t verifikuar informatat n aplikacionin e tij pr numr fiskal dhe pr ti dhn informata edukative tatimore tatimpaguesit; 4.2. mbledhja e nj obligimi tatimor, i cili nuk sht paguar me koh; 4.3. krkesa pr dorzimin e nj deklarate tatimore, e cila nuk sht deklaruar me koh; 4.4. vizitat tek aplikuesit pr licenc pr t operuar me lojra t fatit, lotari, kazino, etj. Me qllim q t verifikohen informatat n aplikacionin pr licenc dhe prshtatshmrin e aplikuesit pr t operuar veprimtari t tilla; 4.5. verifikim t gjendjes s prmbushjes nga tatimpaguesi, prfshir prmbushjen me krkesat pr ark fiskale; 4.6. sigurimi i informatave q lidhen me aktivitetin e mvonshm t kontrollit, t tilla si verifikimet gjat dhe pas orarit pr t prcaktuar vllimin e vlersuar t konsumatorve n vendndodhjen e biznesit; 4.7. verifikime t ngjashme n vend pr t konfirmuar prmbushjen e nj tatimpaguesi me ligjet tatimore apo t lojrave t fatit; dhe 4.8. vizitat e zyrtarve t Njsis pr Hetime Tatimore n pajtim me nj hetim lidhur me veprat penale n fushn tatimore t ngritura apo t mundshme. 5. Paragrafi 9 i Nenit 14 t Ligjit krkon q kontrolli i filluar nga ATK t bazohet n nj metod t przgjedhjes s rasteve q minimizon mundsin pr shprdorim t autorizimit t ATK-s. do rast i przgjedhur pr kontroll, qoft n nj zyr regjionale apo n zyrat qendrore t ATK-s duhet t ket nj arsye qllimmir pr przgjedhjen e tij. Metoda e prgjithshme e przgjedhjes s rastit q do t prdoret bazohet n sistemin e ATK-s pr przgjedhjen e rasteve me rrezik i cili sht i caktuar t identifikoj ata tatimpagues me
96
rrezik t lart q kan nn-deklaruar t ardhurat apo qarkullimin e tyre apo kan mbideklaruar shumn e krkess s tyre pr rimbursim. Metodat tjera t przgjedhjes s rasteve n mnyr objektive pr kontroll mundet po ashtu t prdorn nse informatat i bhen me dije ATK-s q tregojn nj arsye pr t besuar se deklarata tatimore apo rimbrusimi mund t jet i pasakt. Mungesa e nj deklarate tatimore e marrjes s nj deklarate tatimore nga nj tatimpagues i regjistruar apo zbulimi i nj personi t angazhuar n aktivitet ekonomik pa qen i regjistruar po ashtu jan baz e vlefshme pr t filluar nj kontroll, sikurse sht prcaktimi i nj gjendje me rrezik sipas Nenit 21 t Ligjit. 6. ATK ka t drejt t kontrolloj do person, sikurse sht prkufizuar n Ligj, i cili ka nj obligim tatimor ndaj Shtetit t Kosovs. Sikurse sht cekur n paragrafin 5 t ktij Neni, prgjithsisht personat q do t kontrollohen do t przgjidhen bazuar n informatat q bjn q ATK t besoj se personi ka nndeklaruar apo nnpaguar nj obligim tatimor apo ka mbideklaruar nj shum rimbursimi. Varsisht nga rrethanat, fushveprimi i nj kontrolli mundet t dalloj nga nj kontroll i t gjitha deklaratave tatimore pr t gjitha periudhat tatimore q mbulojn nj periudh t prshkruar kohore (deri n maksimum prej gjasht viteve t kaluara), gjithashtu e njohur si nj kontroll i plot, nga nj kontroll i vetm nj, apo m shum, periudha tatimore t nj, apo m shum, llojeve t tatimeve, gjithashtu e njohur si nj kontroll i pjesshm apo i shkurt. Prgjithsisht, prve n rast t rrezikut sipas Nenit 21 t Ligjit, ATK duhet t informoj nj person q do t kontrollohet me fushveprimin e pritur t kontrollit gjat takimit t par me at person, edhe pse rrethanat t cilat zhvillohen gjat ecuris s kontrollit mund t rezultojn n rritjen ose n uljen e fushveprimit. Inspektori tatimor i ATK-s do t informoj personin q kontrollohet me ndryshimin n fushveprim sa m shpejt t jet praktike pasi t jet ndryshuar fushveprimi. Sipas nevojs, ATK mund t angazhoj persona t tjer n fushveprim t kontrollit, nse ATK beson se transaksionet e tyre lidhen me kontrollin q kryhet apo nse ATK beson, bazuar n informatat e siguruara gjat kontrollit aktual, se personi tjetr ka nndeklaruar t ardhurat apo ka mbideklaruar shpenzimet. N prfshirjen e tatimpaguesve tjer n fushveprimin e kontrollit, ATK duhet t ndjek procedurat e njoftimit sikurse jan prshkruar n paragrafin 2 t ktij Neni, prve nse sht br nj prcaktim rreziku sipas Nenit 21 t Ligjit. 7. Prve n nj situat rreziku sipas Nenit 21 t Ligjit, pas przgjedhjes s rastit, nj kontroll prgjithsisht fillohet duke lshuar nj njoftim me shkrim pr tatimpaguesin pr qllimin se do t filloj nj kontroll sikurse sht prshkruar n paragrafin 1 t ktij Neni. Njoftimi i till duhet t prmbaj: 7.1. Datn e pritur kur do t filloj kontrolli dhe vendin ku do t ndodh kontrolli; 7.2. Krkesn pr nj takim fillestar pr t filluar kontrolli me datn, vendin dhe kohn e propozuar; 7.3. Llojin(et) e tatimit(eve) dhe periudhn(at) tatimore q do t kontrollohen; 7.4. Krkesn pr regjistrimet q do t shqyrtohen gjat kontrollit, e cila identifikon me saktsi t arsyeshme informatat apo dokumentet q do t krkohen dhe n mnyr t mjaftueshme t jen specifike pr tatimpaguesin t kuptoj cilat regjistrime duhet t ofroj, prfshir nj deklarat se nse sht e nevojshme do t bhet krkes tjetr pr regjistrime. Nj deklarim q krkon t gjitha librat dhe regjistrimet nuk sht mjaft specifike pr qllime t nj kontrolli. Ndrsa nj
97
kontroll prparon dhe bhet e dukshme se jan t nevojshme informatat apo regjistrimet shtes, duhet t lshohet nj krkes me shkrim pr informata dhe regjistrime shtes e cila identifikon me saktsi t arsyeshme informatat apo dokumentet e krkuara; 7.5. Deklarimin se regjistrimet duhet ti jepen inspektorit brenda 7 ditve t dorzimit t njoftimit q krkon regjistrimet (30 dit nse regjistrimet ndodhen jasht Kosovs), dhe adresn ku duhet t drgohen ato regjistrime, apo do t vihen n dispozicion pr ATK-n; 7.6. Deklarimin e pasojave, sikurse sht prshkruar n Nenin 28 t ktij Udhzimi Administrativ, pr dshtim n dhnien e regjistrimeve prbrenda afatit kohor t dhn n njoftim, prve nse t dy palt pajtohen pr nj zgjatje kohore, sikurse sht prshkruar n paragrafin 3 t Nenit 28 t ktij Udhzimi Administrativ; 7.7. Nj pasqyr e t drejtave t tatimpaguesit, prfshir: 7.7.1. E drejta pr privatsi dhe konfidencialitet; 7.7.2. E drejta pr shrbime profesionale dhe njerzore; 7.7.3. E drejta pr t qen i informuar me rrjedhn e ecuris s kontrollit dhe pr t marr komunikim t qart nga ATK; 7.7.4. E drejta pr tu dgjuar nga inspektori i kontrollit n dhnien e informatave q lidhen me periudhn(at) nn kontroll, posarisht e drejta pr tu dgjuar para lshimit t raportit prfundimtar t kontrollit; 7.7.5. E drejta pr t marr komunikim t qart nga ATK, prfshir nj raport kontrolli q qart sqaron rezultatet e kontrollit dhe bazn ligjore pr t ciln jan arritur konkluzionet; dhe 7.7.6. E drejta pr tu ankuar sikurse parashihet n Nenin 77 t Ligjit. 7.8. Nj pasqyr t obligimeve t tatimpaguesit, prfshir: 7.8.1. Obligimi pr t dhn qasje t plot n t gjitha librat dhe regjistrimet, prfshir ato t cekura n paragrafin 3 t Nenit 14 t Ligjit; 7.8.2. Obligimi pr t dhn informatat dhe dokumentet e sakta me koh; 7.8.3. Obligimi pr t bashkpunuar n trsi me zyrtarin(t) e ATK-s gjat ecuris s kontrollit; dhe 7.8.4. Obligimi pr t ndihmuar finalizimin e kontrollit dhe pr t pranuar gjetjet, prve nse tatimpaguesi ka baz t vlefshme pr t mos u pajtuar me gjetjet. 8. Nj kontroll mund t ndodh n vendin e caktuar nga ATK n njoftimin e prshkruar n paragrafin 6 t ktij Neni. Prderisa nj kontroll prgjithsisht do t ndodh n vendin e biznesit t tatimpaguesit, gjithashtu mund t ndodh n zyrn e ATK-s, vendi i prfaqsuesit t tatimpaguesit, apo vend tjetr i caktuar nga ATK. 9. sht detyr e zyrtarve t ATK-s t kompletojn nj kontroll n kohn sa m t shkurtr t mundshme, megjithat ata duhet ti prmbahen t gjitha procedurave t kontrollit si dhe t kthej do dokument t tatimpaguesit, sa m shpejt t jet e mundur. 10. Gjat nj kontrolli, zyrtart e ATK-s e kan pr obligim t: 10.1. Komunikojn me tatimpaguesin n mnyr sa m qart;
98
10.2. Kryejn kontrollin n mnyr t till pr t minimizuar shqetsimin e afarizmit t tatimpaguesit; 10.3. Mbajn konfidencialitetin e regjistrimeve tatimore dhe aktiviteteve t afarizmit t tatimpaguesit; 10.4. Trajtojn me mirsjellje dhe respekt tatimpaguesin, prfaqsuesin e tij t punsuarit dhe klientt; 10.5. Kryejn kontrollin n mnyr profesionale dhe t prcaktojn obligimin e sakt tatimor n prputhje me dispozitat e Legjislacionit tatimor. 11. Procedurat n kt paragraf nuk aplikohen n rast t rrezikut sipas Nenit 21 t Ligjit. Para lshimit t raportit prfundimtar me shkrim t kontrollit, ATK do t lshoj nj raport preliminary me shkrim t gjetjeve dhe rregullimeve t mundshme tatimore s paku 5 dit pune para lshimit t raportit prfundimtar t kontrollit. Raporti preliminar me shkrim do t informoj tatimpaguesin me t drejtn pr nj konsultim me Udhheqsin e Ekipit t Kontrollit dhe periudhn kohore brenda s cils duhet t krkohet konsultimi. Nse tatimpaguesi konteston gjetjet dhe krkon nj konsultim me Udhheqsin e Ekipit t Kontrollit prgjegjs pr kontrollin, tatimpaguesi duhet ti parashtroj nj krkes me shkrim Udhheqsit t Ekipit t Kontrollit, e cila duhet t pranohet n zyrn e ATK-s brenda kohs s specifikuar n raportin preliminar t kontrollit. Krkesa e tatimpaguesit duhet t prfshij nj pasqyr t shtjes(eve) q kontestohen dhe bazn pr kontestim. Udhheqsi i Ekipit do t planifikoj nj konsultim brenda 5 dite pune pas pranimit t krkess pr konsultim. Udhheqsi i Ekipit duhet n form zyrtare, t njoftoj tatimpaguesin n lidhje me ditn kur do t bhet konsultimi. Sikurse sht parapar n paragrafin 3 t Nenit 28 t ktij Udhzimi Administrativ, t vetmet informata apo dokumente shtes q mund t ofrohen n kt konsultim jan informatat apo dokumentet t cilat, n saj t shkakut t arsyeshm, nuk kan mundur t jepen prbrenda afatit t prshkruar pr dorzimin e informatave apo informatat ose dokumentet t cilat nuk jan krkuar prpara me shkrim. 12. Raporti prfundimtar i kontrollit do ti lshohet tatimpaguesit me shkrim dhe do ti drgohet n adresn e tij/saj t biznesit sikurse sht pasqyruar n regjistrimet e ATK-s, apo n adres tjetr t till t biznesit si ka krkuar tatimpaguesi dhe do t prmbaj me sa vijon: 12.1. emrin, adresn dhe numrin fiskal t tatimpaguesit 12.2. Llojin(et) e tatimit dhe periudhn(at) tatimore t prfshira n kontroll dhe t adresuara n raport; 12.3. Nj pasqyr prmbledhse e cila prshkruan shumn e rregullimeve t aplikuara pr seciln periudh tatimore t kontrolluar, rregullimet q kan rezultuar n tatimin e aplikueshm n seciln periudh tatimore t kontrolluar dhe bazn ligjore pr rregullim. Nse kontrolli sht rezultat i nj prcaktimi pr rrezik, pasqyra prmbledhse duhet t prmbaj bazn pr prcaktimin se ka ekzistuar nj rrezik; 12.4. Nj tekst q prshkruan: 12.4.1. Afarizmin e tatimpaguesit; 12.4.2. Librat dhe regjistrimet e mbajtura nga tatimpaguesi;
99
12.4.3. Fushveprimin e kontrollit dhe shtjet q jan adresuar n kontroll; 12.4.4. Gjetjet e kontrollit n lidhje me shtjet q jan kontrolluar; 12.4.5. Rezultatet e konsultimit t mbajtur, nse sht mbajtur, sipas paragrafit 11 t ktij neni; 12.4.6. Nj shtjellim t ligjit si sht aplikuar n gjetjet dhe shtjet; 12.4.7. do fakt apo gjetje q jan kontestuar nga tatimpaguesi dhe bazn pr pozitn e marr nga ATK n lidhje me ato fakte apo gjetje t kontestuara; 12.4.8. Nj pasqyr prmbyllse lidhur me rregullimet dhe detyrimin tatimor t rezultuar, prfshir ndshkimet dhe interesin e aplikuar. Nse ndshkimet jan llogaritur, pasqyra duhet t prfshij nj prshkrim t ndshkimit dhe bazs ligjore pr vnien e ndshkimit. 12.4.9. Nj pasqyr t s drejts s tatimpaguesit pr tu ankuar n vendim, si dhe ku t parashtroj nj ankes dhe afatin kohor brenda s cilit nj ankes duhet t parashtrohet. 12.4.10. N rast t nj vlersimi pr rrezik sipas Nenit 21 t Ligjit, ATK do t vlersoj detyrimin tatimor menjher pas drgimit t raportit prfundimtar t kontrollit tatimpaguesit, pa marr parasysh periudhn normale n mes t drgimit t raportit prfundimtar dhe vlersimit. 12.5. Dosja e rastit t kontrollit do t prmbaj kopjet e t gjitha krkesave pr informata t lshuara tatimpaguesit dhe letrat e puns s inspektorit dhe dokumentacionin tjetr pr rastin, prfshir kopjet e regjistrimeve t tatimpaguesit.
Neni 23 Shpenzimet dhe Kreditimet e Lejuara

1. Sikurse sht parapar n legjislacionin tatimor prkats, tatimpaguesit i lejohet t zbres nga t ardhurat bruto ato shpenzime t paguara apo t ndodhura gjat periudhs tatimore q lidhen me veprimtarin ekonomike n at periudh nse kto shpenzime n trsi apo pjesrisht jan n lidhje me veprimtarin ekonomike t kryer gjat periudhs tatimore. Ngjashm, nj tatimpaguesi i lejohet nj kreditim n nj deklarat tatimore n prputhje me legjislacionin e TVSh-s n fuqi. Pr tu lejuar shpenzimet/kreditimet e tilla, duhet t mbshteten me evidenc duke prfshir, por duke mos u kufizuar vetm n sa vijon: 1.1. faturat n t cilat duhet t paraqitet numri fiskal i shitsit/ofruesit 1.2. kontratat; 1.3. deklaratat e dogans, nse jan t shoqruara me dokumentacion q provon koston dhe pronsin e artikullit(ujve) t importuar; 1.4. kupont n t cilat duhet t paraqitet numri fiskal i shitsit/ofruesit; 1.5. dokumentet e pagess; 1.6. dokumentet bankare; 1.7. regjistrimet e lists s pagave; 1.8. biletat;
100
1.9. dftesat; 1.10. urdhr transferet; 1.11. dokumente tjera prkatse. 2. Dokumentet e tilla duhet t jen t gatshme pr inspektim me krkesn e ATK si parashihet n Nenin 14 t Ligjit. Paragrafi 5 i Nenit 17 i Ligjit autorizon ATK-n t mos lejoj ndonj kreditim t zbritshm t TVSh-s i cili nuk sht i mbshtetur me nj fatur t vrtet dhe t sakt. Ngjashm, ai paragraf e autorizon ATK-n t mos lejoj ndonj shpenzim pr qllime t tatimit n t ardhura q nuk sht i mbshtetur me fatur apo kontrat t vrtet dhe t sakt. Prmbajtja e krkuar e nj fature apo kuponi sht prshkruar n Nenin 20 t ktij Udhzimi Administrativ. Faturat e lshuara pas 1 Janarit 2010 sht krkuar t prmbajn numr fiskal t lshuar nga ATK pr shitsin. Faturat e lshuara pas asaj date nuk do t konsiderohen t jen fatura t vrteta dhe t sakta. ATK do t zbatoj kt dispozit vetm n lidhje me faturat e lshuara pas 1 Tetorit 2010 meq nuk ka pasur publicitet t duhur lidhur me kt shtje para asaj date. 3. Nuk do t lejohet zbritje pr do shpenzim t rrjedh q lidhet me t ardhurat q i nnshtrohen mbajtjes n burim (n paga, dividend, interes, t drejta pronsore, qira, fitore n lotari, etj.) prve nse shpenzimet e tilla t jen paguar n ose para 31 marsit t periudhs pasuese tatimore. do shpenzim i mos-lejuar nga ky nnparagraf do t jet i zbritshm n periudhn tatimore n t ciln n t vrtet sht paguar. Detyrimi i mbajtjes n burim sht i bazuar n parimin se detyrimi pr t mbajtur n burim zbatohet vetm kur shuma themelore (pagat, interesi, etj.) n t vrtet sht paguar, e jo kur ka lind. Kshtu, data q nj pundhns paguan pagat pr t punsuarit e tij sht data n t ciln detyrimi pr mbajtje n burim del, pa marr parasysh periudhn e list-pagess pr t ciln pagat jan paguar. Pagesa e pagave (apo pages tjetr q i nnshtrohet mbajtjes n burim) para dats s tyre t pritur sht nj pages e pagave pr kt qllim dhe i nnshtrohet mbajtjes n burim n kohn e pagess s pagave prpara. 4. Sikurse sht parapar n paragrafin 8 t Nenit 19, q nj shpenzim i ndodhur jasht Kosovs t jet i zbritshm dhe i lejueshm pr qllime tatimore, duhet t jet i dokumentuar n trsi me dokumentacion prkats. Shpenzimet e tilla duhet t jen br ekskluzivisht pr veprimtarin e tij ekonomike n periudhn tatimore t cils i referohet. Shpenzimet e tilla jan t lejueshme vetm n Kosov nse nuk jan prdorur pr qllime t zbritjes s shpenzimeve n vendin tjetr. Dokumentacion prkats nnkupton: 4.1. kontratat 4.2. faturat 4.3. kupont 4.4. dokumentet e pagess 4.5. biletat e udhtimit 4.6. urdhr udhtimet 4.7. autorizimet etj.
101
5. Varsisht nga lloji i shpenzimit, dokumentacioni mbshtets duhet t jet prkats pr shpenzimin e till p.sh pr shpenzimet e udhtimit pr pun jasht vendit t nj personi t autorizuar duhet t jen: 5.1. autorizimi i atij personi (puntori) 5.2. urdhri (leja) e udhtimit 5.3. bileta e udhtimit 5.4. faturat pr shpenzimet e bra jasht Kosovs 5.5. dokumentet e pagess 5.6. kupont pr shpenzimet e ushqimit, si dhe 5.7. dokumente tjera mbshtetse q argumentojn se shpenzimet e udhtimit pr pun jan br ekskluzivisht pr veprimtari ekonomike. 6. Sikurse sht parapar n paragrafin 9 t Nenit 19 t Ligjit, nuk do t njihet asnj shpenzim pr qllime t tatimit n t ardhura, apo qllime t kreditimit n TVSh, si rezultat i transaksioneve me: 6.1. tatimpaguesit t cilt asnjher nuk jan regjistruar n ATK dhe nuk kan numr fiskal; 6.2. tatimpaguesit t cilt jan regjistruar n prputhje me dispozitat e Nenit 12 t ktij Udhzimi Administrativ; 6.3. tatimpaguesit t cilt jan de-aktivizuar n prputhje me Nenin 13 t ktij Udhzimi Administrativ; 6.4. bizneset t cilat jan regjistruar n ARBK, por nuk mund t gjenden n adresat e prdorura n at regjistrim, apo do dokument regjistrimi t ofruar ATKs, q rezulton n mos lshimin e nj numri fiskal; apo 6.5. tatimpaguesit t cilve u sht anuluar apo trhequr certifikata e TVSh-s (lidhet vetm me kreditimin e TVSh-s) 7. Data nga e cila shpenzimet nuk do t njihen pr qllime t tatimit n t ardhura, apo qllime t kreditimit n TVSh, do t jet ajo dat n t ciln ATK vendos n faqen e internetit njoftimin publik t faktit se transaksioni nuk do t njihet pr shpenzime t tatimeve n t ardhura apo qllime t kreditimit n TVSh. Njoftimi publik do t prmbaj nj deklarim se transaksionet nuk do t njihen pas dats s specifikuar. 8. Prderisa legjislacioni tjetr prkats tatimor specifikon shpenzimet e lejueshme q nuk jan prshkruar n kt nen dhe prfshin krkesat pr pranimin e shpenzimeve t tilla, legjislacioni tjetr prkats tatimor do t rregulloj pranimin e shpenzimeve nga ATK.
Neni 15 - Mbledhja e informatave ose provave

1. Duke iu nnshtruar paragrafit 4 t ktij neni, Drejtori i Prgjithshm, me an t njoftimit me shkrim, mund t krkoj qoft nga nj person i detyruar t paguaj tatim apo nga nj person q nuk ka detyrim t till, t:
102
1.1. prgatis dokumente t caktuara t krkuara me njoftim brenda shtat ditve pas dorzimit t njoftimit, apo periudh kohore t till t gjat si mund t pajtohet n mes t ATK-s dhe personit nga i cili jan krkuar dokumentet. Nse dokumentet jan krkuar nga nj vend jasht Kosovs, periudha pr drgimin e dokumenteve do t zgjatet n prputhje me nj periudh minimale prej s paku tridhjet (30) dit kalendarike, e cila mund t zgjatet bazuar n rrethanat e rastit aktual. 1.2. marr pjes n kohn dhe vendin e shnuar n njoftim (q duhet t jet s paku dyzetetet (48) or pas dorzimit t njoftimit) pr tu pyetur nn betim prpara Drejtorit t Prgjithshm ose ndonj zyrtari t autorizuar nga Drejtori i Prgjithshm pr kt qllim, sa i prket detyrimit tatimor t atij personi ose ndonj personi tjetr, ose ndonj libri, regjistri, informate t ruajtur n kompjuter q sht nn kontrollin e atij personi. 2. Aty ku njoftimi krkon prgatitjen e dokumenteve ose regjistrimeve tjera, dokumentet ose regjistrat e tilla duhet t prshkruhen me nj siguri t arsyeshme. 3. do person i cili nuk paraqitet n kohn dhe vendin e specifikuar, apo pr t dhn informatat, n prgjigje t krkesave pr informata t prshkruara n paragrafin 1 t ktij Neni, do ti nnshtrohen gjobs pesqind (500) euro. 4. Ky nen nuk do t zbatohet pr informatat e prmbajtura n komunikimet q mund t jen t privilegjuara sipas ligjit t zbatueshm. 5. Paragrafi 4. i ktij neni, apo ndonj dispozite tjetr q lidhet me konfidecialitetin bankar, i nuk aplikohet n bankat dhe institucionet tjera financiare, t cilat krkohet t njoftojn ATK-n n lidhje me llogarit bankare dhe dokumentet pr hapjen e saj; transaksionet bankare, prfshir transferet dhe depozitat bankare; dokumentet pr hua; dhe informata tjera t specifikuara bankare me krkes nga ATK.
Neni 28 Mbledhja e Informatave ose Provave

1. Sikurse sht parapar n Nenin 15 t Ligjit Drejtori i Prgjithshm i ATK-s mund t krkoj nga do person, qoft ai person i detyruar pr t paguar tatimin, apo jo, t prgatis regjistrimet/dokumentet, apo t ofroj informatat, t cilat Drejtori i Prgjithshm beson se mund t jen t aplikueshme n prcaktimin e nj obligimi tatimor, krkes pr rimbursim, apo shtje tjera nn juridiksionin e ATK-s. 2. Krkesa pr t paraqitur regjistrimet/dokumentet, apo pr t ofruar informatat, duhet t jet n formular me shkrim dhe t drguara personit nga i cili krkohen regjistrimet/dokumentet apo krkohen informatat. Njoftimi me shkrim duhet t prshkruaj me siguri t arsyeshme regjistrimet/dokumentet apo informatat e krkuara. Nnparagraft
103
7.4, 7.5, dhe 7.6 t Nenit 27 t ktij Udhzimi Administrativ prshkruajn krkesat themelore pr njoftimin me shkrim. Krkesat tjera jan t prshkruara n paragrafin 101 t Nenit 43 t ktij Udhzimi Administrativ. 3. Neni 15 i Ligjit, prshkruan procedurn q duhet t ndiqet nga Drejtori i Prgjithshm n mbledhjen e informatave apo evidencs n lidhje me prcaktimin e obligimit tatimor. Ndr t tjera, nnparagrafi 1.1 i Nenit 15 i Ligjit krkon q personat duhet t ofrojn regjistrimet/dokumentet e krkuara brenda 7 ditve pas drgimit t nj njoftimi me shkrim q n mnyr t arsyeshme prshkruan regjistrimet/dokumentet e krkuara. Pr regjistrimet q gjenden jasht Kosovs, periudha pr drgimin e dokumenteve shtyhet pr nj periudh minimale prej 30 ditve, apo m shum varsisht nga rrethanat. Sikurse sht parapar n paragrafin 8 t Nenit 14 t Ligjit, regjistrimet apo dokumentet q nuk ofrohen prbrenda afatit t vendosur n njoftimin me shkrim nuk do t merren parasysh n ekzaminim, apo do ankes t mvonshme, prve sikurse sht parapar n paragraft 7 dhe 8 t Nenit 14 t Ligjit. Njoftimi me shkrim duhet gjithashtu t prmbaj adresn n t ciln do t drgohen apo t vihen n dispozicion regjistrimet/dokumentet, dhe nj paralajmrim lidhur me pasojat e mosdhnies s regjistrimeve/dokumenteve me koh. 3.1. Paragrafi 7 i Nenit 14 t Ligjit parasheh nj prjashtim nga rregulla e vendosur n Nenin 14 n lidhje me krkesn pr t ofruar regjistrimet/dokumentet e krkuara brenda 7 ditve (30 dit, apo m shum, pr regjistrimet q ndodhen jasht Kosovs) pas pranimit t njoftimit me shkrim. Paragrafi 7 i Nenit 14 i Ligjit tregon se nj person mund t ofroj evidenc t re n ATK, deri n kohn kur tatimpaguesit i dorzohet raporti prfundimtar i vlersimit, nse tatimpaguesi m prpara, nuk ka qen n gjendje t ofroj ato regjistrime/dokumente pr shkaqe t cilat jan prtej kontrollit t tatimpaguesit. Pr qllime t ktij paragrafi, raporti prfundimtar i kontrollit sht raporti me shkrim i rregullimeve t propozuara, t dhna tatimpaguesit n prfundimin e nj kontrolli. Prve n rast t rrezikut sipas Nenit 21 t Ligjit, para lshimit t nj raporti prfundimtar t vlersimit, ATK, duhet ti lshoj tatimpaguesit nj draft raport me shkrim, duke i dhn nj periudh prej pes ditve n t ciln do t krkoj konsultim me Udhheqsin e Ekipit t Kontrollit dhe t prgjigjet me informata dhe dokumentacion shtes. I vetmi dokumentacion shtes q mund t ofrohet gjat ksaj periudhe prej pes ditve sht se ai dokumentacion q plotson kriteret e vendosura n paragraft 7 dhe 8 t Nenit 14, apo dokumentacioni q m hert nuk sht krkuar me shkrim nga ATK. 3.2. N ato gjendje n t cilat nj tatimpagues nuk sht n gjendje q me koh t ofroj dokumentacionin e krkuar pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tij/saj, tatimpaguesi duhet t jet n gjendje t demonstroj prpjekjet e arsyeshme t bra pr tju prgjigjur krkess pr problemet e dala. Shkaqet prtej kontrollit t tatimpaguesit mund t prfshijn, por nuk limitohen n to: 3.2.1. smundja e personit prgjegjs pr ofrimin e dokumentacionit t krkuar, nse smundja e ka ndaluar personin prgjegjs t shkoj n vendin e tij t puns pr nj periudh e cila fillon para pranimit t krkess me shkrim dhe ka vazhduar prtej periudhs 7 ditore (30 dit, apo m shum, pr regjistrimet q ndodhen jasht Kosovs) t dhn n
104
krkesn me shkrim. Smundja e till duhet t dokumentohet me nj certifikat nga nj mjek kujdestar, e shoqruar me kopjet e faturave pr shrbimet e dhna nga mjeku. Personi nga i cili sht krkuar dokumentacioni duhet t jet n gjendje t demonstroj se asnj individ tjetr nuk ka mundur t ofroj dokumentacionin e krkuar; 3.2.2. Vdekja e nj antari t familjes s ngusht (bashkshorti/bashkshortja, biri, bija, nipi, mbesa, dhndri, reja, nna, vjehrra, babai, vjehrri, motra, kunata, vllai, apo kunati) i personit prgjegjs pr ofrimin e dokumentacionit t krkuar, nse vdekja e till ka ndodh brenda periudhs 7 ditore (30 dit, apo m shum, pr regjistrimet q ndodhen jasht Kosovs) t dhn n krkesn me shkrim dhe tatimpaguesi ka njoftuar ATK se dokumentacioni do t vonohet dhe arsyet pr vones. N rastet e tilla, tatimpaguesi dhe ATK duhet t pajtohen n nj koh t zgjatur pr dhnien e dokumentacionit. 3.2.3. Zjarri, vrshimi, moti apo shkaqe tjera natyrale kan parandaluar tatimpaguesin nga ofrimi i regjistrimeve brenda kohs s dhn, me kusht q tatimpaguesi t informoj ATK se dokumentacioni i krkuar do t mund t vonohet dhe arsyet e voness. N rastet e tilla, tatimpaguesi dhe ATK duhet t pajtohen n nj koh t zgjatur pr dhnien e dokumentacionit. 3.2.4. Dokumentacioni i krkuar ishte shum voluminoz pr ta nxjerr brenda afatit kohor t dhn n krkes, edhe pse tatimpaguesi ka br nj prpjekje t jashtzakonshme pr ta br. N raste t tilla, tatimpaguesi duhet t informoj ATK, pr shkaqet e voness dhe t pajtohet me nj periudh t arsyeshme kohore brenda s cils do t ofroj dokumentet e krkuara. N kt rast, barra sht mbi tatimpaguesin t ofroj regjistrimet brenda afatit t shtyr kohor t pajtuar. 3.3.Nse nj person dshiron t ofroj dokumentacionin e krkuar n prputhje me dispozitat e paragrafit 7 t Nenit 14 t Ligjit, ai person duhet tia kaloj dokumentacionin e krkuar Zyrtarit krkues t ATK me nj njoftim, letr, e cila prvijon prpjekjet e bra pr t ofruar dokumentacionin brenda afatit kohor t krkuar. Letra duhet gjithashtu t prshkruaj ato shkaqe prtej kontrollit, q parandalojn dhnien me koh t dokumentacionit t krkuar n ATK. Bashk me letrn, duhet t jet dokumentacioni mbshtets i deklarimit t prpjekjeve t bra, si dhe dokumentacioni pr t demonstruar se ka pasur rrethana prtej kontrollit t personit q kan parandaluar dorzimin me koh t dokumenteve apo informatave t krkuara. 3.4.Si rregull e prgjithshme, ATK do t pranoj dokumentacionin apo informatat shtes t tatimpaguesit nse krkesa e tatimpaguesit plotson krkesat e vendosura n paragrafin 3.2 t ktij neni. 4. Paragrafi 1 i Nenit 15 t Ligjit, po ashtu parasheh pr ATK-n autorizim pr t krkuar nga do person, qoft ai person i detyruar pr t paguar tatimin, apo jo, t marr pjes n kohn dhe vendin e caktuar n nj njoftim me shkrim pr t dshmuar apo pr t dhn informatat lidhur me shtjet e prshkruara n nnparagrafin 1.2 t Nenit 15 t Ligjit. N rast t krkess q personi t paraqitet, njoftimi duhet ti jepet drejtprdrejt personit nga
105
zyrtari i ATK-s ose ti lehet n vendin e biznesit t personit ose n adresn e fundit t njohur nga nj zyrtar i ATK-s s paku 48 or para se t krkohet pr personin t paraqitet. Njoftimi me shkrim duhet t prmbaj: 4.1. Kohn dhe vendin n t cilin krkohet t paraqitet personi; 4.2. Nj prshkrim t shtjes pr t ciln krkohet dshmia e cila sht adekuate pr ti mundsuar personit t prgatitet pr t dhn dshmin; 4.3. Nj paralajmrim lidhur me mosparaqitjen me koh dhe n vendin e caktuar; 4.4. N rast t krkess pr t dhn dshmi ashtu edhe pr t ofruar regjistrime/dokumente, njoftimi me shkrim duhet t jepet, apo t lihet, s paku 7 dit para dats n t ciln dshmia dhe regjistrimet/dokumentet jan krkuar. 5. N rast nevoje pr plotsim me informacion apo dokumentacion, sipas paragrafve 7 e 8 n Nenin 14 t Ligjit, ATK, duhet t paraqes krkesn me shkrim. Paragrafi 2 i Nenit 15 t ligjit, prcakton q, kur njoftimi krkon krijimin e dokumenteve apo regjistrimeve tjera, dokumentet apo regjistrimet e tilla duhet t prshkruhen me siguri t arsyeshme. Nj deklarim i prgjithshm q krkon t gjitha librat dhe regjistrimet nuk prshkruan me siguri t arsyeshme dokumentet apo regjistrimet e krkuara dhe nuk sht i mjaftueshm pr qllime t aplikimit t dispozitave t paragrafve 7 dhe 8 t Nenit 14 t Ligjit. Ve ksaj, sikurse sht parapar n paragrafin 8 t Nenit 14 t Ligjit, dokumenti i krkess me shkrim duhet t prmbaj nj paralajmrim pr tatimpaguesin se informatat e krkuara nuk do t pranohen n do nivel t mvonshm t ankesave nse nuk jepen prbrenda afatit t dhn. Paralajmrimi do t prmbaj t drejtn e tatimpaguesit t krkoj prjashtim n rast t shkakut t arsyeshm pr mos dhnie me koh t informatave sikurse jan prshkruar n paragrafin 3.1 t ktij Neni. 6. Sikurse sht parapar n paragrafin 5 t Nenit 15 t Ligjit, bankat dhe institucionet financiare krkohet q t ofrojn informatat bankare apo financiare me krkes t ATK-s. Informatat e tilla nuk jan t mbrojtura nga ndonj dispozit e konfidencialitetit bankar apo sekreti bankar. Informatat q do ti jepen ATK-s me krkes prmbajn, por nuk kufizohen n: 6.1. Dokumentet e dorzuara n bank, apo institucion financiar, pr hapjen e nj llogarie, prfshir karteln e nnshkrimit bankar apo dokument tjetr q tregon personin(at) e autorizuar pr t kryer depozita apo trheqje n apo nga llogaria; 6.2. Kopjet e raporteve bankare apo pasqyrat e llogarive financiare; 6.3. Kopjet e dokumenteve t depozitave, prfshir dokumentet q lidhen me depozitat e bra prmes mjeteve elektronike; 6.4. Kopjet e trheqjeve bankare apo llogarive financiare, prfshir trheqjet perms mnyrave elektronike; 6.5. Kopjet e do transferimi elektronik t fondeve, prfshir informatat lidhur me llogarin n t ciln jan transferuar fondet, apo llogarin nga e cila jan depozituar fondet; 6.6. Kopjet e aplikacionve pr hua, marrveshjet pr hua, marrveshjet financuese, marrveshjet pr overdraft (mbitrheqje) dhe dokumente t ngjashme; dhe 6.7. do dokument tjetr bankar apo financiar i specifikuar n krkesn me shkrim nga nj zyrtar i autorizuar i ATK-s.
106
7. Personat t cilt nuk paraqiten n kohn dhe vendin e krkuar sipas paragrafit 4 t ktij Neni do ti nnshtrohen nj gjobe prej pesqind (500) euro. Personat t cilt krkohet t paraqesin regjistrimet/dokumentacionin e krkuar sipas paragrafit 3 t ktij Neni dhe nuk i prgjigjen ksaj krkese, po ashtu do ti detyrohen gjobs prej pesqind (500) euro. 8. Prve dispozitave t ktij Neni, tatimpaguesit t cilt nuk paraqiten pr t ofruar informatat apo dshmin apo pr t ofruar me koh qasje n libra dhe regjistrime i nnshtrohen ndshkimit t parapar n paragrafin 5 t Neni 53 t Ligjit sikurse sht prshkruar n paragraft 99 deri 101 t Nenit 43 t ktij Udhzimi Administrativ, i cili po ashtu prshkruan hapat tjer prtej atyre q krkohen nga ky Nen e cila duhet t ndrmerret me qllim t vlersimit t ktyre ndshkimeve.
Neni 16 - Obligimet e prfaqsuesve juridik dhe menaxherve t

pasuris
1. Prfaqsuesit prgjegjs t personave fizik, juridik, ortakrive dhe menaxhert apo drejtort e shoqatave t pa inkorporuara apo organizatave, duhet ti prmbushin obligimet tatimore pr personat, ortakrit dhe shoqatat apo organizatat q ata i prfaqsojn ose i menaxhojn. Nse shoqatat apo organizatat nuk kan menaxher apo drejtor, antart e tyre apo partnered duhet ti prmbushin obligimet sipas fjalis 1-r t ktij paragrafi. Posarisht, ata duhet t sigurohen se tatimet jan paguar nga fondet q i menaxhojn. 2. Obligimi i paragrafit 1 t ktij neni gjithashtu zbatohet te do person q dominim apo/dhe kontroll operativ mbi nj biznes apo nj pasurie dhe n t vrtet prdor kompetencat e prfaqsuesve prgjegjs si sht prmendur n paragrafin 1. t ktij Neni. 3. Ndrprerja e autorizimit pr t prfaqsuar apo pr t menaxhuar si dhe anulimi i dominimit dhe/apo kontrollit operativ si sht definuar n paragrafin 2. t ktij neni nuk do t ndikoj n obligimet e paraqitura n paragraft 1. dhe 2. t ktij neni derisa kto obligime vlejn pr periudhat n cilat ky autorizim pr t prfaqsuar dhe menaxhuar ka qen i vlefshm apo dominimi dhe kontrolli jan ushtruar. 4. Obligimet e prfaqsuesve ligjor dhe menaxherve t pasuris t vn me kt nen nuk i liron personat fizik, ortakt e ortakris, apo antart e shoqrive nga obligimi i tyre q m saktsi dhe me koh t raportojn dhe paguajn shumn e tyre t sakt t tatimit.
Neni 40 Vlersimet Kundr Personave Prgjegjs

1. Neni 16 i Ligjit parasheh q ata prfaqsues prgjegjs t personave fizik, juridik, ortakrit dhe drejtort e shoqrive apo organizatave t painkorporuara (konsorciumet,
107
kooperativat bujqsore etj) krkohet t plotsojn obligimet tatimore pr personat, ortakrit dhe shoqrit apo organizatat q ata prfaqsojn apo menaxhojn. Prfaqsuesit prgjegjs prfshijn, por nuk kufizohen n, individt t cilt jan t emruar si drejtor menaxhues apo ortak menaxhues, individt t caktuar dhe dhnia e autorizimit t nevojshm pr t vepruar pr dhe n emr t nj personi n lidhje me obligimet tatimore t atij personi dhe personave tjer t ngjashm. Nse nj shoqri apo organizat e painkorporuar nuk ka menaxher apo drejtor, secili antar apo ortak mban prgjegjsin pr t prmbushur obligimet tatimore t shoqris apo organizats s painkorporuar. Termi person prgjegjs po ashtu prfshin do person i cili ka dominim dhe/ose 118 kontroll operativ mbi nj biznes apo nj asetet dhe ushtron kompetenca t nj prfaqsuesi prgjegjs, qoft i caktuar n mnyr specifike apo jo. 2. Obligimi pr t prmbushur obligimet tatimore prfshin dorzimin me koh dhe t sakt t t gjitha deklaratave tatimore q krkohen si dhe pagesn me koh t do detyrimi tatimor q del nga dorzimi i deklarats apo deklarats korrigjuese apo q del nga nj rregullim nga ATK. Obligimi pr t prmbushur obligimet tatimore aplikohet n t gjitha llojet e tatimeve. 3. Sikurse sht parapar n nenin 25 t Ligjit, do prfaqsues prgjegjs, antar apo ortak i nj asociacioni t painkorporuar apo ortakrie, i cili dshton t prmbush obligimet tatimore t vna me paragrafin 2 t ktij Neni pr shkak t shkeljes me paramendim apo neglizhencs s madhe t detyrs, do t jet bashkrisht dhe vemas i detyrueshm pr do obligim tatimor t paprmbushur. Detyrimi i prbashkt dhe vemas po ashtu do t ekzistoj n ato raste n t cilat nj krkes pr rimbursim sht paguar apo kreditimet tatimore jan mbi-deklaruar pa fakte ligjore. Pr qllime t ktij neni, aplikohet si vijon: 3.1 Neglizhenc e madhe sht nj mosprfillje e vetdijshme dhe vullnetare e nevojs pr t prdor kujdesin e arsyeshm, i cili me gjas do t shkaktoj dme apo t kqija t mdha t parashikueshme pr Buxhetin e Kosovs; 3.2 Neglizhenca e zakonshme sht nj dshtim i thjesht pr t ushtruar kujdesin e arsyeshm. 3.3 Shkelje me paramendim e detyrs sht shkelja e cila rezulton nga synimi i keq dhe besimi i keq n krahasim me nj shkelje n t ciln prfaqsuesi me dije dshton n detyrn e tij pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tij. 4. Neni 26 i Ligjit autorizon ATK-n t bj nj vlersim kundr prfaqsuesve prgjegjs t prshkruar n paragrafin 1 t ktij Neni bazuar n neglizhencn e tyre t madhe apo shkelje me paramendim e detyrs sikurse sht prshkuar n paragrafin 3 t ktij Neni. Megjithat, sikurse sht kufizuar me paragrafin 3 t Nenit 26 t Ligjit, vlersimet e tilla nuk mund t bhen deri n kohn kur shlyerja e borxhit tatimor nuk ka pasur sukses prmes detyrimit kundr pasuris s luajtshme apo t paluajtshme t tatimpaguesit. N kryerjen e vlersimeve do t ndiqen procedurat e prshkruara n Nenet 19 deri 22 t Ligjit. 5. Paragrafi 4 i Nenit 26 t Ligjit parasheh: Kur nj entitet juridik, apo organizat ndryshe nga nj ndrmarrje afariste personale, nuk ka mbajtur n burim, nuk ka vjel, apo nuk ka paguar tatimin e mbajtur n burim apo tatimin vjel, do person prgjegjs pr mbajtje n burim, vjeljen apo pagimin e tatimit t
108
till, dhe i cili qllimisht nuk mban n burim, nuk vjel, apo nuk paguan at tatim, do t mbahet personalisht detyrues nga asetet e tija apo saja pr shumn e tatimit t mosmbajtur, t pa vjel apo t papaguar. Pr qllime t ktij paragrafi, qllimi (paramendimi) do t prcaktohet nse personi - at) vlersohet t jet prgjegjs pr t paguar, i autorizuar pr t paguar, sht urdhruar t paguaj, apo sht lejuar t paguaj kreditort tjer kur ai person e ka ditur, apo sht dashur t dij se mbajtja n burim e tatimit apo tatimi i vjel nuk sht vjel, mbajtur n burim apo paguar. 6. Termat tatim i mbajtur n burim apo tatim i mbledhur prfshin TVSh, tatimin e mbajtur n burim n paga, tatimin e mbajtur n qira, tatimin e mbajtur n burim n interes, tatimin e mbajtur n burim n dividend, tatimin e mbajtur n burim n t drejta pronsore dhe do tatim t mbajtur n burim q sht aktualisht i vn, apo mundet t vihet n t ardhmen. 7. Nse ndonj form e biznesit, ndryshe nga shoqrit tregtare individuale, nuk paguan nj tatim t mbledhur apo tatim t mbajtur n burim, ATK sht e autorizuar t prcaktoj personin, apo personat, t cilt kan qen prgjegjs (person(a) prgjegjs) pr dshtimin e biznesit pr t paguar tatimin e mbledhur apo tatimin e mbajtur n burim (personi(at) prgjegjs). 8. Nj vlersim i personave prgjegjs sipas paragrafit 4 t Nenit 26 i Ligjit ndryshon nga nj vlersim i prfaqsuesve prgjegjs sipas Nenit 25 dhe paragrafit 1 t Nenit 26 t Ligjit. Prderisa dispozitat e prfaqsuesve prgjegjs t Nenit 25 t Ligjit mund t aplikohen pr mbajte n burim t tatimit dhe tatimit t mbledhur, standardi pr kryerjen e vlersimit t till krkon nj barr m t lart t provs. Nj vlersim i bazuar n Nenin 25 t Ligjit krkon nj prcaktim t neglizhencs s madhe dhe paramendimit sikurse sht prshkruar n paragrafin 3 t ktij Neni. Sikurse sht prshkruar n paragraft pasues t ktij Neni standardi i vlersimit pr personin prgjegjs pr prgjegjsin dhe paramendimin sht me i ult. Prve ksaj, kriteret pr personin prgjegjs jan m t gjera n fushn n lidhje me personat potencial q do t vlersohen. 9. Vlersimi i autorizuar nga ky Nen synon t ndihmoj mbledhjen e tatimit dhe t rris prmbushjen vullnetare. Shrben, si nj mnyr alternative e mbledhjes s borxheve tatimore t papaguara q lidhen me tatimet e mbajtura n burim apo tatimeve t mbledhura, kur ato tatime nuk mund t mblidhen n trsi nga tatimpaguesi apo kur tatimpaguesi nuk ka paguar tatimet baz. Para inicimit t veprimeve kundr personave prgjegjs, ATK duhet s pari t bj nj prpjekje t arsyeshme t mbledh borxhin tatimore nga tatimpaguesi. Zyrtart e ATK-s duhet t marrin parasysh konfiskimin dhe shitjen e pasuris s tatimpaguesit para vendosjes s detyrimit personal t personave prgjegjs, megjithat, veprimi i till nuk sht parakusht pr vlersimin e personit prgjegjs sipas paragrafit 4 t Nenit 26 t Ligjit. Nse ka aksione/interesa adekuate n ato pasuri t tatimpaguesit pr t shlyer n trsi borxhin tatimor, konfiskimi dhe shitja e atyre aseteve n prgjithsi duhet t bhet n vend t kryerjes s vlersimit t personit prgjegjs. 10. Ekzistojn dy krkesa primare t cilat duhet t prcaktohen me qllim q t bhet nj vlersim sipas dispozitave t paragrafit 4 t Nenit 26 t Ligjit: Prgjegjsia dhe Qllimi. Personi(at) kundr kujt sht br nj vlersim sipas paragrafit 4 t Nenit 26 t Ligjit duhet
109
t jet prgjegjs sikurse sht prshkruar n kt Nen dhe ka pasur pr qllim (paramendim) mosmbajtjen n burim, mosmbledhjen apo mospagesn e tatimit t mbledhur apo t mbajtur n burim. 11. Vendosja e prgjegjsis. Prgjegjsia sht shtje e statusit, detyrs dhe autorizimit. Nj prcaktim i prgjegjsis varet n faktet dhe rrethanat t secilit rast. Persona prgjegjs mund t prfshij: 11.1. Nj zyrtar apo t punsuar t nj shoqri (president, administrator apo drejtor i nj entiteti juridik, ortak menaxhues i nj ortakrie, drejtor thesari, shef zyrtar financiar, shef zyrtar operues); 11.2.Drejtor shoqrie apo aksionar; 11.3. Ortak; 11.4. Shoqri tjetr; 11.5. Kontabilist apo prfaqsues tatimor; 11.6. do person tjetr i cili ka autorizim t vendos cilt kreditor duhet paguar dhe e ushtron at autorizim. 12. Nj person prgjegjs ka : 12.1.Detyr t prmbush; 12.2.Fuqin t drejtoj veprimin e mbledhjes s tatimeve apo tatimeve t mbledhura dhe ti paguaj ato n ATK; 12.3. Prgjegjsi-dhnien dhe autorizimin pr t paguar tatimet e mbledhura apo t mbajtura n burim; 12.4. Autorizim pr t vendosur cilt kreditor do t paguhen apo jo. 13. Pr t prcaktuar se nj person a ka status, detyr dhe autorizim pr t siguruar se tatimet e mbajtura n burim apo t mbledhura jan paguar, duhet t merren parasysh detyrat e zyrtarve sikurse jan parashtruar me ligjet e korporatave si dhe mundsia pr individin(t) t autorizojn transferet bankare apo pagesat. Prve ksaj, prcaktohet identiteti i individve t cilt: 13.1.A jan zyrtar, drejtor, apo aksionar t shoqris; 13.2.Marrin dhe qesin nga puna t punsuarit; 13.3. Ushtrojn autoritet pr t prcaktuar cilt kreditor pr t paguar; 13.4. Nnshkruajn dhe dorzojn deklaratat e TVSh apo tatimeve t mbajtura n burim; 13.5. Kontrollojn list pagesat/pagesat; 13.6. Kontrollojn votimin e aksioneve t shoqris. 14. Fushveprimi i plot i autorizimit dhe prgjegjsis sht i mundshm me at se personi prgjegjs a ka pasur mundsin t ushtroj gjykim t pavarur n lidhje me shtjet financiare t biznesit. Pr shembull, nj mbajts i librave n kompani mund t jet person i autorizuar pr t paguar kreditort dhe t nnshkruaj deklaratat tatimore. Megjithat, nse mbajtsi i librave nuk sht n gjendje t marr vendime lidhur me at se cilt kreditor duhet paguar dhe ndrmerr veprime vetm pas marrjes s udhzimit nga nj person i lart n biznes, ather mbajtsi i librave nuk mund t konsiderohet t jet person prgjegjs meq mbajtsi i librave nuk ka pasur autorizim t prcaktoj cilt kreditor ti paguaj. Fakti se nj person sht nj zyrtar apo ka aksione n kompani domosdoshmrisht nuk e
110
bn at person prgjegjs pr qllime t ktij Udhzimi. Faktort tjer, sikurse jan cekur n paragraft 11 deri 13 t ktij neni, duhet gjithashtu t jen t pranishm. 15. Personat me autoritet prfundimtar mbi shtjet financiare t kompanis munden zakonisht t mos e shmangin prgjegjsin duke deleguar at autorizim te dikush tjetr. 16. Personat t cilt shrbejn si vullnetar vetm n cilsin e nderit si drejtor apo t besuar t OJQ-ve me Status t Prfitimit Publik zakonisht nuk do t konsiderohen prgjegjs prderisa ata t mos ken marr pjes n operimet ditore apo financiare t organizats dhe t mos ken pasur njohuri t vrtet t mos-mbajtjes n burim apo mbledhjes s tatimeve dhe pagess s tatimeve t mbajtura n burim apo t mbledhura.
Shembull: Nj e punsuar q punon si sekretare n zyrn e shoqris. Ajo kryen depozita n para t gatshme dhe pagesa pr shoqrin rregullisht nn kontrollin dhe urdhrin e Shef Zyrtarit Financiar t Shoqris. Ajo urdhrohet t paguaj furnizimet edhe pse shoqria nuk ka paguar detyrimin e vet t TVSh. E punsuara nuk sht person prgjegjs pr mos-pagesn e tatimet e mbajtura n burim apo t mbledhura sepse ajo nuk ka mundsin t ushtroj gjykim t pavarur se cilat dftesa ti paguaj dhe cilat tatime ti paguaj.
Shembull: Kontrolluesi afatgjat i shoqris kurr nuk ka qen aksionar, zyrtar, apo drejtor, por ka qen prgjegjs pr mbikqyrjen e financave t shoqris, prfshir prgatitjen e lists s pagave dhe dorzimit t deklaratave t kompanis pr TVSh dhe tatimet e mbajtura n burim. Kur shoqria nuk ka pasur para t mjaftueshme pr t paguar listn bruto t pagave pr t punsuarit, ai ka paguar listn neto t pagave, por nuk ka paguar tatimin e mbajtur n burim. Pr shkak se ai ka pasur autorizim t paguaj tatimet dhe njohurit se ka pasur borxh tatimor, kontrolluesi mund t konsiderohet t jet person prgjegjs.
17. Paramendimi. Me paramendim nnkupton me synim, me qllim, me dashje, me dijeni, ndryshe nga ato t rastsishme. Ndryshe nga shkelja me paramendim t detyrs sikurse sht prshkruar n paragrafin 3 t ktij Neni nuk krkohet qllimi i keq apo motiv i keq.
18. Pr t treguar paramendimin, duhet t demonstrohet se nj person prgjegjs ka qen n dijeni, apo sht dashur t jet n dijeni, t tatimeve t pashlyera dhe me qllim kan shprfillur ligjin apo qart ka qen indiferent ndaj krkesave t veta. Dshtimi i nj personi prgjegjs pr t hetuar apo pr t prmirsuar keqmenaxhimin pas njoftimit, apo vnia n dijeni, se mbajtja n burim apo mbledhja e tatimeve nuk sht paguar plotson kriterin e paramendimit.
111
Shembull : Nse nj drejtues i nj entiteti juridik ka dorzuar nj deklarat t TVSh pa br pagesn e trsishme, ai ka njohuri se tatimi sht detyrim. Nse ai dorzon at deklarat pa pages t trsishme, dhe m von paguan borxhet e tjera pa paguar detyrimin tatimor, ai ka vepruar me paramendim dhe mund t prcaktohet t jet i detyrueshm pr mase administrative pr mosmbledhje apo mos-pages t tatimit t mbajtur n burim apo t mbledhur. 19. Vlersimi i ndshkimit administrativ. Kur nj person sht prcaktuar t jet person prgjegjs i cili ka vepruar me paramendim n mos-mbledhjen, mos-mbajtjen n burim dhe mospagesn e nj tatimit t mbledhur apo t mbajtur n burim, ATK, do t ket autorizim t vendos nj vlersim kundr atij personi prgjegjs. Ndonse faktet dhe rrethanat do t jen t vshtira pr ti provuar, personi prgjegjs q mund t jet entiteti tjetr juridik, sipas paragrafit 4, Neni 26 i Ligjit. 19.1 ATK, do t prgatis nj raport me shkrim duke prshkruar detyrimin tatimor t pashlyer dhe prpjekjet e bra pr t mbledhur tatimin nga biznesi q ka krijuar borxhin tatimor. 19.2 Raporti me shkrim i prshkruar n nnparagrafin 1, m sipr, prfshin nj prshkrim me shkrim t fakteve t prdorura pr t prcaktuar se personi kundr t cilit vlersimi sht rekomanduar konsiderohet t jet nj person prgjegjs dhe se personi i till ka vepruar me paramendim brenda kuptimit t Ligjit. 19.3 Raporti me shkrim duhet ti drgohet tatimpaguesit si nj Njoftim pr Vlersim t Propozuar dhe prfshin shumn e tatimit t vlersuar pr mosmbledhje, mos-mbajtje n burim apo mos-pages t tatimeve t mbledhura dhe t mbajtura n burim. Duhet q Njoftimi pr Vlersim t Propozuar ti drgohet personit prgjegjs prmes kontaktit t drejtprdrejt me qllim q t bisedohet raporti dhe t procesohet prmes se cils sht prcaktuar prgjegjsia. 19.4 Shuma e tatimit q do t vlersohet kundr personit prgjegjs sht shuma e tatimit q krkohet t mbahet n burim apo t mblidhet e cila nuk sht paguar. Shuma q do t vlersohet nuk prfshin ndonj ndshkim apo interes q sht vlersuar apo ka rrjedhur n lidhje me detyrimin tatimor t papaguar. Nse shuma e papaguar sht TVSh, pr shembull, shuma q do t vlersohet kundr personit prgjegjs sht shum e TVSh-s q mbetet e papaguar n kohn kur sht br vlersimi, duke mos prfshir ndshkimin apo interesin q mund t jet vlersuar apo t ket rrjedhur.
Shembull: Tatimpaguesi A ka borxh detyrimin e TVSh pr muajt Janar, Shkurt, Mars dhe Prill. Gjithsej tatimi pr deklaratat kur ato jan dorzuar ka qene 2,000 . Tatimpaguesi, ka br nj pages e cila ka ulur totalin e shums s tatimit n 1,750 . Bilanci i ndshkimit dhe interesit kap shum 700 . Shuma e vlersimit q do t bhet kundr Zyrtarit prgjegjs sht 1,750 .
112
Shembull: Shoqria B ka nj borxh tatimor prej 2,000 prfshir ndshkimin dhe interesin pr mospagesn e nj interesi t detyrimit pr mbajtje n burim. Shuma e tatimit t mbajtur n burim sht 1,200 dhe bilanci i vlersimit sht ndshkimi dhe interesi. Shuma e vlersimit q do t bhet kundr zyrtarit prgjegjs sht 1,200 . Shembull: Shoqria C ka nj borxh tatimor pr mbajtje n burim t tatimit n paga prej 2,500 prfshir ndshkimin dhe interesin, 1,800 tatim, ndshkimi 300 dhe interes 400 . ATK mbledh 750 me Mas pr Marrje t Pasuris n llogarin bankare t Shoqris B. Meq ATK, mund t aplikoj pagesat q rezultojn nga mbledhja e detyrueshme n interesin m t mir t Shtetit, pagesa e Mass pr Marrje t Pasuris sht aplikuar n ndshkim dhe interes (700 ) dhe 50 sht aplikuar n tatim. Shuma e vlersimit q do t bhet kundr personit prgjegjs sht 1,750 (shuma e tatimit t mbetur si detyrim). 19.5 Tatimpaguesit duhet ti jepen 15 dit pr tu prgjigjur vlersimit t propozuar me informata shtes pr t prcaktuar pse vlersimi i propozuar nuk sht me vend. do prgjigje e br brenda periudhs 15 ditshe duhet t merre parasysh nga Zyrtari i ATK, prgjegjs pr rekomandimin dhe miratimin e vlersimit. Nse informatat shtes tregojn se vlersimi i propozuar nuk duhet t bhet, Zyrtari i ATK, q ka br at prcaktim duhet t prgatis nj raport q sqaron se nuk do t bhet vlersim kundr individit. 19.6 Pas skadimit t periudhs 15 ditshe, ATK do ti lshoj nj NjoftimVlersim tatimpaguesit sikurse sht prshkruar n Nenin 31 t ktij Udhzimi Administrativ (sipas Nenit 22 t Ligjit). Njoftim-vlersimi do ti lshohet Tatimpaguesit A si person prgjegjs i Shoqris B. Njoftimi do t prfshij nj prshkrim t shkurtr t bazs pr vlersimin, sikurse sht: Ju jeni prcaktuar t jeni person prgjegjs i (emri i shoqris) n prputhje me dispozitat e paragrafit 4 t Nenit 26 t Ligjit. Njoftimi do t prmbaj t drejtat e ankess pr tatimpaguesin, si krkohet me Nenin 22 t Ligjit. 19.7 Kur t jet br vlersimi kundr nj personi prgjegjs, shuma e vlersuar sht e mbledhshme me t njjtat procedura sikurse do tatim tjetr. Meq shuma e vlersuar sht tatim, ndshkim dhe interesi pr pages me vones do t rrjedh n shumn detyruese duke filluar n t parin e muajit pas kryerjes s vlersimit. 20. N prputhje me paragrafin 4 t Nenin 26 t Ligjit, shuma e tatimit t mbajtur n burim apo t mbledhur mund t mblidhet vetm nj her. Vlersimi kundr personit prgjegjs thjesht sht nj mjet pr t siguruar mbledhjes e borxhit tatimor dhe nuk synohet t jet nj mjet i mbledhjes s t hyrave shtes. Nse entiteti juridik (apo shoqri tjetr tregtare) e cila ka borxh tatimet themelore paguan borxhin e vet t trsishm tatimor, shuma e vlersuar kundr personit prgjegjs do t hiqet. 21. ATK, do t mbaj nj llogari t ndar pr shumat e vlersuara kundr personave prgjegjs me qllim t sigurimit se inventari i debitorve t ATK-s nuk sht mbiraportuar. do shum e mbledhur nga nj person prgjegjs, do t aplikohet n detyrimin tatimor themelor t entitetit juridik dhe nj shnim prkujtues i br n regjistrin e llogaris
113
s ndar t mbajtur pr personin prgjegjs. do pagese nga entiteti juridik, e cila sht aplikuar n shumn e vet, gjithashtu do t shnohet n llogarin e ndar t personit prgjegjs. Kur shuma totale e vlersuar kundr personit prgjegjs t jet mbledhur, prfshir ndshkimin dhe interesin dhe do shum e mbledhur nga entiteti juridik (apo shoqri tjetr tregtare) dhe sht aplikuar kundr tatimit t tij, nj shum e mjaftueshme pr t anuluar borxhin tatimor do t kreditohet n llogarin e personit prgjegjs. Kur borxhi tatimor t jet anuluar, do barr e regjistruar kundr personit prgjegjs do t hiqet. 22. Nse sht vlersuar m shum se nj person prgjegjs pr disa borxhe, ATK, duhet t vendos nj proces q siguron q vetm nj shum e barabart me shumn tatimore t pambledhur apo t pambajtur n burim nga entiteti juridik (apo shoqri tjetr tregtare) sht mbledhur dhe nuk sht br mbledhje tepric. 23. Paragrafi 5 i Nenit 26 t Ligjit, prcakton q kur nj entitet juridik, apo shoqri tjetr tregtare, prve shoqris tregtare individuale, nuk mban n burim apo nuk paguan kontributet pensionale t mbajtura n burim, personi (apo personat) prgjegjs pr at dshtim mund t vlersohen me nj shum t barabart t kontributit q nuk sht mbajtur n burim, nuk sht mbledhur apo nuk sht paguar. 24. Procedurat pr zbatimin e paragrafit 5, t Nenit 26 t Ligjit, jan t njjta si ato pr zbatimin e paragrafit 4 t Nenit 26 t Ligjit, sikurse sht prshkruar n kt nen, prve si sht prshkruar n paragrafin 25 t ktij neni. 25. Ligji Mbi Pensionet n Kosov, krkon q pundhnsi t mbaj n burim nj shum t veant nga pagat e t punsuarit dhe ta barazoj at shum me fondet e vet pundhnsit. Shuma e tatimit q i nnshtrohet vlersimit kundr nj personi (apo personave) prgjegjs sht vetm shuma e pensionit q pundhnsi krkohet t mbaj n burim nga pagat e t punsuarit (prfshir do shum shtes t pensioneve q i punsuari pajtohet t mbaj n burim si kontribut pensional). Nuk prfshin shumn e kontributeve q paguhet nga pjesa e pundhnsit.
Shembull : Shoqria A ka paguar t punsuarit e vet nga list-pagesa dhe sht krkuar t mbaj n burim nj total prej 2,000 pr kontributet pensionale. sht dashur q ajo shum t barazohet me detyrimin e prgjithshm tatimor prej 4,000 . Shoqria A nuk paguan ndonj prej detyrimeve t veta t kontributeve pensionale. Shuma q do t vlersohet kundr personit (apo personave) prgjegjs sht 2,000 meq kjo sht shuma e kontributit q krkohet t mbahet n burim dhe shuma e mbajtur n burim, krkohet t paguhet n Trustin e Kursimeve Pensionale t Republiks s Kosovs.
114
Neni 17 - Deklaratat tatimore

1. do person q i nnshtrohet do lloji tatimi sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov do t dorzoj n ATK ose tek agjenti i saj nj deklarat t plotsuar sipas krkesave t ktij ligji. 2. Kur rrethanat tregojn se nj person duhet t dorzoj nj deklarat tatimore, por nuk e ka br at, ATK do t ket autorizim t krkoj q personi i till t dorzoj nj deklarat tatimore. Kur krkesa e till nuk sht plotsuar, ATK mundet t ushtroj autorizimin e parapar n nenin 19 t ktij Ligji. 3. Deklarata tatimore do t dorzohet n formn e prgatitur nga ATK, e cila nuk duhet t jet e rnduar n mnyr t tepruar pr tatimpaguesin dhe e cila sht e prcjell me udhzimet prkatse. 4. Deklarata tatimore do t prfshij numrin identifikues t tatimpaguesit (numri fiskal), llogaritjen e detyrimit tatimor, dhe t gjitha informatat tjera sipas legjislacionit t zbatueshm ose udhzimeve administrative t lshuara n prputhje me legjislacionin e till. 5. Deklarata tatimore do t nnshkruhet nga tatimpaguesi ose prfaqsuesi i tatimpaguesit nn ndshkimin me prgjegjsi penale pr dhnie t informatave t rreme lidhur me kt. Nse deklarata tatimore sht prgatitur nga nj kshilltar tatimor, kshilltari tatimor po ashtu do t nnshkruaj deklaratn dhe do t jap numrin e tij identifikues t tatimpaguesit (numri fiskal). Prve ndjekjes s mundshme penale pr dhnien e informatave false n nj deklarat tatimore, ATK mund t mos prfill do kreditim t TVSh-s s zbritshme i cili nuk sht mbshtetur me fatura t vrteta dhe t sakta. Ngjashm, ATK mund t mos prfill, pr qllime t tatimeve n t ardhura, do shpenzim nga blerjet q lidhen me mallrat apo shrbimet t cilat nuk mund t mbshteten me fatura apo kontrata t vrteta dhe t sakta. 6. Data pr dorzimin e nj deklarate tatimore do t prshkruhet n legjislacionin e lidhur me tatim vnien. 7. N qoft se data e deklarimit e prshkruar n legjislacion nuk sht dit pune n Kosov, data e deklarimit do t jet dita e par e puns pasktaj.
Neni 18 - Vet-vlersimi
1. Aty ku nj person dorzon nj deklarat tatimore t krkuar sipas legjislacionit t zbatueshm, tatimi i deklaruar si detyrim, nse ka t till, n formularin tatimor do t trajtohet si vet-vlersim i tatimpaguesit pr detyrimin tatimor t pagueshm dhe t sakt.
115
2. Nj tatimpagues mundet t dorzoj nj ndryshim deklarate tatimore nse ai ose ajo m von zbulon gabim n deklaratn tatimore t ciln e ka dorzuar tashm. Afati pr t dorzuar nj ndryshim deklarate sht jo m von se gjasht (6) vjet pas dats obligative kur deklarata sht dorzuar fillimisht. 3. Kur tatimpaguesi kupton m von para kalimit t periudhs s vlersimit se nj deklarat e drguar nga ai apo ajo ose pr at sht e pasakt apo e pakompletuar dhe kjo mund t shpije apo vetm e ka shpjer n nn-deklarim t tatimit apo mbi-deklarim t rimbursimit t tatimeve dhe kredive, ai apo ajo sht i obliguar t deklaroj kt pa vones dhe t bj korrigjimet e nevojshme. Ky obligim bie edhe mbi pasardhsin e prgjithshm t tatimpaguesit dhe personat q veprojn pr pasardhsin e prgjithshm apo tatimpaguesin n baz t nenit 16 t ktij ligji. Obligimi pr njoftim m tutje do t aplikohet kur kushtet pr lirim nga tatimet, zvoglime tatimore apo privilegje tjera tatimore pushojn s ekzistuari, qoft plotsisht apo pjesrisht. 4. Ndryshimi i deklarats duhet t shoqrohet me do detyrim tatimor shtes ose, nse sht i zbatueshm, me nj krkes pr kreditim kundrejt detyrimit tjetr (t tanishm ose t ardhshm), ose me nj rikthim pr tatimin e paguar tepr. 5. Prve nga ajo e parapar n paragrafin 1. t nenit 62 t ktij ligji,, pr qllime t prcaktimit t sanksioneve nn Pjesn I t ktij ligji, asnj deklarat tatimore ndryshuese pr nj periudh tatimore nuk do t ket asnj efekt pasi Drejtori i Prgjithshm ose zyrtari i autorizuar nga Drejtori i Prgjithshm t ket ushtruar kompetencn e tij sipas nenit 14. ose 15. t ktij ligji n lidhje me at periudh tatimore dhe t ket filluar nj hetim tatimor lidhur me periudhn tatimore. 6. N rastet kur pundhnsi nuk krkohet e mbaj n burim tatimin apo kontributin pensional, ather i punsuari duhet t dorzoj nj deklarat dhe t paguaj n fund t vitit.
Neni 19 - Vlersimi i Drejtorit t Prgjithshm pr Tatimin

1. Aty ku Drejtori i Prgjithshm beson se informatat e siguruara nga nj person n deklaratn tatimore nuk paraqesin n mnyr t sakt detyrimin e tij tatimor, ose kur tatimpaguesi nuk ka dorzuar deklaratn e krkuar me kt ligj, Drejtori i Prgjithshm mund t bj nj vlersim t detyrimit t tij tatimor, prfshir, por duke mos u kufizuar n, vlersimet q rezultojn nga prdorimi i faturave apo transaksioneve false. Prve pr rastet q prfshijn vepra penale n fushn e tatimeve apo kur shuma e obligimit tatimor mund t prcaktohet deri n siguri t arsyeshme, vlersimet sipas ktij paragrafi do t bhen pas fillimit t procedurave t kontrollit sikurse jan prshkruar n nenin 14 t ktij ligji,, nse procedurat e tilla krkohen. Kufizimi i vn me kt paragraf nuk do t aplikohet n dispozitat e nenit 21 t ktij ligji,
116
2. Vlersimi i Drejtorit t Prgjithshm do t bhet sipas gjykimit t tij ose saj m t mir dhe do t bazohet n t gjitha provat q ai ose ajo ka n dispozicion, prfshir: 2.1. librat, regjistrimet, kupont, faturat, ose informatat tjera prkatse t tatimpaguesit; 2.2. librat, regjistrimet, kupont, faturat, ose informatat tjera prkatse t personave t tret; 2.3. informatat nga personat t cilt mund t verifikojn saktsin e deklaratave, librave dhe regjistrimeve t tatimpaguesit, 2.4. informata t tjera objektive rreth t ardhurave ose shitblerjeve t tatimpaguesit lidhur me detyrimin e tij. 2.5. informatat e siguruara gjat vizitave tek tatimpaguesit sikurse sht parapar n paragrafin 1 t nenit 14 t ktij ligji; 2.6. aplikimin e ktij Ligji dhe/apo ligjet e aplikueshme t tatimeve n t ardhura apo TVSh n Kosov. 3. N qoft se librat dhe regjistrimet e tatimpaguesit kan humbur apo jan shkatrruar ose ekzistojn rrethana tjera q bjn t pamundur prcaktimin e detyrimit tatimor, Drejtori i Prgjithshm do t bj nj vlersim bazuar n nj parashikim. Parashikimi duhet t bazohet n mjetet, t ardhurat qarkulluese, shpenzimet e prodhimit, shpenzimet krahasuese, dhe metodat tjera direkte dhe indirekte q lidhen me llogaritjen e detyrimit tatimor. 4. N qoft se regjistrimet e nj personi t vet-punsuar kan humbur apo jan shkatrruar ose ekzistojn rrethana tjera q bjn t pamundur prcaktimin e shums s kontributeve pr pension t detyrueshme, Drejtori i Prgjithshm mund t bj nj vlersim t kontributeve pr pension t barabart me nivelin e detyrimit t kontributeve pr periudhn e mparshme mujore ose tremujore. 5. Vlersimi pr tatimet e mbajtura nga paga do t bhet n t njjtn mnyr dhe do ti nnshtrohet dispozitave dhe kufizimeve t njjta q jan t zbatueshme pr tatimet t cilat nuk jan mbajtur nga paga. 6. Tatimpaguesi ka barrn e provs lidhur me t provuarit se kryerja e ndonj vlersimi nga Drejtori i Prgjithshm sht e gabuar dhe barrn pr t provuar se shuma e ndonj vlersimi t till sht e pasakt. 7. Aty ku t dhnat e ATK-s prmbajn informata t mjaftueshme mbi nj detyrim t padeklaruar pr nj periudh tatimore, ATK bazuar n kto t dhna mund t bj nj vlersim t menjhershm. Procedurat q duhet t ndiqen n lidhje me zbatimin e ktij neni do t rregullohen me akt nnligjor. Kur nj individ deklaron nj shum t t ardhurave t cilat jan t pamjaftueshme t mbshtesin shpenzimet e tij apo saj t dala pr konsumum personal, ATK mund t rillogaris t ardhurat e individve bazuar n shpenzimet e dala nga individi, duke marr parasysh t ardhurat e periudhave t kaluara. 8. Pr prcaktimin e t ardhurave t tatueshme, tatimpaguesit i lejohet zbritje nga t ardhurat bruto pr shpenzimet e bra dhe t paguar brenda ose jasht vendit, nse ato jan
117
br gjat periudhs tatimore n trsi dhe ekskluzivisht prkitazi me veprimtarin e tij ekonomike dhe nse ato jan t dokumentuara si shpenzime dhe pagesa t bra. 9. Kur nj tatimpagues regjistrohet (vullnetarisht apo ndryshe), regjistrimi sht refuzuar nga ATK shkaku se tatimpaguesi nuk ka mundur ta gjendet, apo regjistrimi i tatimpaguesit sht anuluar n pajtim me dispozitat e nenit 23 t ktij ligji, regjistrim i till, refuzim regjistrimi, apo anulim regjistrimi duhet t publikohet nga ATK duke shpall njoftim n mediat e shkruara ditore n Kosov si dhe n faqen zyrtare t internetit t ATK-s. do shpenzim i aplikueshm n t ardhurat tatimore, apo kreditim i zbritshm i TVSH-s, q i atribuohet transaksioneve q prdorin numrin fiskal t ktyre bizneseve q jan regjistruar, i sht refuzuar regjistrimi, apo regjistrimi i tyre sht anuluar nuk do t njihen nga ATK dhe deklaratat tatimore do t rregullohen n prputhje me to n kontroll apo nga zbulimi i ATK-s. 10. Pr prcaktimin e detyrimeve tatimore, n rastin e prishjes, shkatrrimit dhe djegies s mallit pr tu pranuar si shpenzime t veprimtaris ekonomike, tatimpaguesi mungesn e mallit krkohet ta dokumentoj me fakte t besueshme t lshuara nga organet kompetente. Nse sipas krkess s ATK-s, tatimpaguesi nuk dokumenton mungesn e mallrave, ather mallrat e tilla do t konsiderohen si mallra t shitura. 11. Administrata Tatimore nuk do t ri-kontrolloj nj periudh tatimore q prfshin llojin e njjt t tatimit q m hert sht kontrolluar e pr t ciln sht lshuar nj njoftim vlersim nga administrata tatimore, ku ri-kontrolli i till do t rezultoj n nj rezultat t pafavorshm pr tatimpaguesin, prve n rrethanat vijuese: 11.1. kur t jen zbuluar faktet e reja nga administrata tatimore t cilat nuk jan ditur dhe nuk kan mundur arsyeshm t dihen, n kohn e kontrollit dhe moshapja e rastit do t ishte munges serioze administrative; 11.2. kur ka evidenc pr mashtrim, shprdorim, marrveshje t fsheht, fshehje e provave apo keqinterpretim i fakteve materiale; 11.3. rasti i mbyllur q prmban nj gabim t definuar qart e material i bazuar n nj pozit t vendosur t administrats tatimore i cili ka ekzistuar n kohn e kontrollit. do rihapje e nj kontrolli t mbyllur i nnshtrohet miratimit nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s bazuar n evidenc t dokumentuar duke mbshtetur bazn pr rihapje. 12. N kuptim t vlersimit t detyrimeve tatimore, kriteret dhe dokumentet q krkohen pr pranimin e shpenzimeve nga paragraft 8. dhe 9. t ktij neni, si dhe kushtet pr ndryshimet e vlersimeve t Drejtorit t Prgjithshm dhe hipjes s kontrolleve t mbyllura, do t rregullohen m akt nnligjor.
118
Neni 24 Prishja e Mallit pr Shkak t Kalimit t Afatit t Prdorimit, Thyerjes, Vjetrimit apo Avarive t tjera
1. Nse nj tatimpagues, i cili llogarit t ardhurat e tij n bazn reale (duke llogaritur t ardhurat dhe shpenzimet n nj Deklarat Vjetore t te Ardhurave) shkatrron nj pjes apo t gjith stokun e tij, pr shkak t skadimit t afatit t prdorimit t artikullit apo artikujve t stokut, thyerjes t nj artikulli apo artikujve t stokut, vjetrimit, apo dmtimit t nj artikulli n stok, prishja e till mund t konsiderohet si nj shpenzim i aktivitetit ekonomik sikurse sht parapar n paragrafin 10 t Nenit 19 t Ligjit. Shpenzimet e tilla jan t lejueshme n periudh tatimore prkatse nn kushtet vijuese: 1.1. Tatimpaguesi njofton me shkrim Drejtuesin Regjional prgjegjs pr llogarin tatimore t atij tatimpaguesi pr synimin pr t prishur artikujt e stokut t cekur s paku 10 dit pun paraprakisht nga data e shkatrrimit. Njoftimi i till m shkrim duhet t prmbaj: 1.1.1.deklaratn e synimit pr t shkatrruar artikullin(ujt) e stokut; 1.1.2.deklaratn e arsyes se shkatrrimi i artikullit/ujve t stokut sht i nevojshm; 1.1.3.listn e artikullit/artikujve t stokut q do t shkatrrohet me nj prshkrim t duhur t artikullit/artikujve q do ti mundsonin nj personi arsyeshm t identifikoj artikullin / artikujt; 1.1.4.numrin e njsive apo vllimin e t prfshir n artikullin/artikujt e stokut q do t shkatrrohet; 1.1.5.mimin historik t kostos (mimin e blerjes) t secilit artikull t stokut q do t shkatrrohet. 1.2 Me krkes nga ATK, tatimpaguesi duhet t jen n gjendje t ofroj dokumentacion t duhur, prfshir: 1.2.1.nj kopje t te gjitha njoftimeve pr ATK, q artikujt e stokut do t shkatrrohen si krkohet me nnparagrafin 1.1 t ktij neni; 1.2.2.nj list t t gjith artikujve t stokut t shkatrruar, e cila prmban emrin e artikullit, numrin (apo vllimin) e artikujve t stokut t shkatrruar; 1.2.3.evidenca e blerjes s artikujve t stokut; 1.2.4.mimi i blerjes pr njsi t artikujve t stokut t shkatrruar; 1.2.5.metoda e stokut e prdor nga tatimpaguesi; 1.2.6.dokumentet e institucioneve prkatse t cilat kan verifikuar shkatrrimin e mallrave, sikurse jan institucione sanitare komunale (nse aplikohet) apo dokumentacion tjetr pr t verifikuar shkatrrimin e artikujve t stokut, prfshir dokumentacionin e ATK, lidhur me shkatrrimin e mallrave nse nj i punsuar i ATK, ka qen i pranishm gjat shkatrrimit t mallrave.
119
2. Nse nj tatimpagues sikurse sht prshkruar n paragrafin 1 t ktij neni shkatrron artikujt e stokut, pr shkak t prishjes s atyre artikujve t stokut (mallrave q prishen sikurse jan pemt dhe perimet), shkatrrimi i till mund t konsiderohet si nj shpenzim i aktivitetin ekonomik i lejueshm n periudhn tatimore prkatse, nse tatimpaguesi i ofron ATK, m krkes me sa vijon: 2.1. nj list t artikullit/artikujve t stokut, q do t shkatrrohen me nj prshkrim t duhur t artikullit /artikujve q do ti mundsonin nj personi arsyeshm t identifikoj artikullin/artikujt; 2.2. numrin e njsive apo vllimin e t prfshir n artikullin/artikujt e stokut q do t shkatrrohet; 2.3. mimi historik i kostos (mimi i blerjes) pr secilin artikull/artikuj q do t shkatrrohet; 2.4. evidenca e blerjes s artikujve t stokut; 2.5. mimi i blerjes pr njsi t artikujve t stokut t shkatrruar; 2.6. dokumentet e institucioneve prkatse t cilat kan verifikuar shkatrrimin e mallrave, sikurse jan institucione sanitare komunale (nse aplikohet) apo dokumentacion tjetr pr t verifikuar shkatrrimin e artikujve t stokut 3. Shuma e shpenzimit t aktivitetit ekonomik e lejuar do t kufizohet n mimin e blerjes s mallrave t shkatrruar e zbritur me nj shum t pranuar si kompensim si rezultat i shkatrrimit (sigurimi, rimbursimi i fabrikuesit, etj.) 4. Sikurse sht parapar n paragrafin 10 t Nenit 19 t Ligjit, mallrat pr t cilat nuk ka dokumentacion t pranueshm, pr t verifikuar shkatrrimin e prshkruar sipas ktij neni, do t konsiderohen si mallra t shitur dhe n prputhje me t do t tatohen. Dokumentacioni i prshkruar n kt nen, do t konsiderohet i pranueshm, prderisa ATK t ket evidenc t dokumentuar q disa apo i gjith dokumentacioni i ofruar sht fals.
Neni 25 Mallrat e Shkatrruara apo t Dmtuara nga Fatkeqsia apo Humbja pr shkak t Vjedhjes
1. Sikurse sht parapar n paragrafin 10 t Nenit 19 t Ligjit, n rastin e mallrave t shkatrruara apo t dmtuara nga fatkeqsia apo humbja pr shkak t vjedhjes (plakitjes), mimi i kostos t mallrave t shkatrruara, mund t pranohet si shpenzim i zbritshm pr qllime tatimore. 2. Pr qllime t ktij neni, fatkeqsi prbn shkatrrimin nga shkaqet natyrale apo aksidentet, sikurse jan zjarri, era, uji (prfshir vrshimet), trmeti, rregullimet civile, veprimi vullkanik, aksidenti i automjetit, apo aksidente tjera t cilat jan t verifikueshme dhe t dokumentuara nga institucioni publik i aplikueshm. 2.1. Kur mallrat t jen dmtuar apo shkatrruar nga fatkeqsia, apo jan vjedhur, tatimpaguesi mund ti lejohet shpenzim i zbritshm q lidhet me mallrat e
120
dmtuara, t shkatrruara apo t vjedhura nse tatimpaguesi i ofron ATK me krkes me sa vijon: 2.1.1. nj prshkrim t mallrave t dmtuara, shkatrruara, apo t vjedhura prfshir numrin e njsive t secilit lloj t mallit apo vllimin e secilit lloj t mallit; 2.1.2. evidenc t blerjes s mallrave dhe mimin me t cilin mallrat jan bler; 2.1.3. evidenc q mallrat pr t cilat nj zbritje pr shpenzim sht krkuar jan dmtuar, shkatrruar apo vjedhur; 2.1.4. datn n t ciln mallrat jan dmtuar, shkatrruar apo vjedhur; 2.1.5. mnyrn me t ciln mallrat jan dmtuar apo shkatrruar, apo n ngjarjen e cila ka shkaktuar q mallrat t dmtohen apo shkatrrohen; 2.1.6. nj deklarat apo raport nga organi kompetent i aplikueshm q mallrat jan dmtuar, shkatrruar apo vjedhur, organ kompetent prbn policin, zjarrfiksit, zyrtart shndetsor komunal, rregulluesit e sigurimit, dhe individ tjer n cilsi t zyrtarit detyrat e t cilit prfshijn raportet hetuese t fatkeqsis apo vjedhjes; 2.1.7. deklaratat e dshmive t fatkeqsis; 2.1.8. evidenc tjetr te arsyeshme q mund t krkohet nga ATK. 2.2. Zbritja e shpenzimit t zbritshm pr mallrat e shkatrruara apo t vjedhura sht e kufizuar n mimin e kostos t mallrave t shkatrruara nga fatkeqsia apo humbja pr shkak t vjedhjes, e rregulluar me do shum t pranuar si vler dmshprblyese plus do shum e pranuar nga sigurimi mbi pasurin e shkatrruar apo t vjedhur. 2.3. Kur mallrat t jen dmtuar nga nj fatkeqsi, tatimpaguesit mund ti lejohet nj shpenzim i zbritshm i barabart me ndryshimin n vlern n mes t mimit t kostos s mallrave dhe shums s riparueshme prmes nj shitje t mallrave t dmtuara. Nse mallrat jan t siguruara, shpenzimi i zbritshm do t jet i barabart me ndryshimin n mes t mimit t kostos dhe shums s riparuar nga nj shitje e mallrave t dmtuara plus shuma e riparuar nga sigurimi pr mallrat e dmtuara. 2.4. Mallrat e dmtuara, t shkatrruara apo t vjedhura n nj periudh tatimore mund t zbriten n periudhn n t ciln dmtimi, shkatrrimi apo humbja ka ndodh. Shuma e zbritjes s shpenzimit do t ulet nga nj rimbursim sigurimi dhe dmshprblime tjera sikurse jan prshkruar n 2.2 dhe 2.3 t ktij neni. Prndryshe, nse nj rimbursim sigurimi sht parapar n periudhn tatimore vijuese, zbritja mund t vonohet deri n vitin n t cilin humbja sht rimbursuar nga sigurimi, n t cilin rast shuma e zbritshme do t jet mimi i kostos minus rimbursimi i sigurimit dhe do shum tjetr e riparuar. Nse sht br zgjedhja pr t marr zbritjen n nj vit dhe t merret rimbursimi i sigurimit n nj vit pasues, zbritja ulet nga do shum e dmshprblyer n lidhje me mallrat e dmtuara apo t shkatrruara n vitin q fatkeqsia ka ndodh. Shuma e trsishme e nj rimbursimi t sigurimit e pranuar n nj vit vijues duhet t prfshihet n t ardhurat n vitin q rimbursimi i sigurimit sht pranuar.
121
3. Nuk do t lejohet zbritje pr ndonj dm apo shkatrrim i cili sht shkaktuar nga nj akt i qllimshm i tatimpaguesit apo dikush q vepron n interes t tatimpaguesit, t till si kur nj tatimpagues me qllim i v zjarrin mallrave t tij. 4. Nse nj rimbursim sigurimi tejkalon mimin e kostos s mallrave t dmtuara, t shkatrruara apo t vjedhura, shuma e rimbursimit mbi mimin e kostos do t konsiderohet e ardhura pr tatimpaguesin n vitin kur sht pranuar.
Neni 26 Shitje me Lirim

1. Shitjet me lirim dallohen nga shitjet n t cilat mallrat jan ofruar me mim t ulur, si pjes e nj plani t marketingut, pr t trhequr klientt pr biznesin apo me sugjerimin e prodhuesit pr ti shitur prodhimet e tij. mimet e shitjeve, duhet t dokumentohen nga biznesi n mnyr q t verifikohen mallrat, t cilat n t vrtet jan shitur me mim t ulur krahasuar me mimin normal t shitjes. Dokumentacioni i till, mund t prmbaj kopjet e shpalljeve npr gazeta, kopjet e reklamave televizive, apo materiale tjera marketingu, prfshir dokumentacionin e dates s shitjes. do lehtsim (nxitje) e prodhuesit apo lehtsime tjera t marra nga biznesi n lidhje me mallrat e shitura me mim t ulur duhet t prfshihet n t ardhurat e biznesit. 2. Shitjet me lirim normalisht rezultojn n humbje pr biznesin, sepse mimi me lirim normalisht sht m i vogl se vlera e kostos. Humbjet e tilla jan t lejueshme n vitin q kan ndodhur, me kusht q tatimpaguesi t dokumentoj arsyet pr shitjen e artikujve me humbje dhe i ofron ATK evidenc t arsyeve pr ta br at me krkesn e ATK. do humbje e ndodhur sht e kufizuar n ndryshimin n mes mimit t blerjes dhe mimit me t cilin mallrat jan shitur, e zbritur nga ndonj rimbursim sigurimi q lidhet me mallrat e dmtuara apo kompensimi i marr n lidhje me mallrat q jan vjetruar. Tatimpaguesi, duhet t jet n gjendje t ofroj dokumentacionin i cili tregon datn e blerjes dhe mimin e blerjes t mallit dhe datn e shitjes dhe mimin e ulur t shitjes t mallit.
Neni 29 Vlersimi i Drejtorit t Prgjithshm pr Tatimin

1. Paragrafi 1 i Nenit 17 t Ligjit krkon q do person q i nnshtrohet tatimit sipas legjislacionit t aplikueshm n Kosov do t dorzoj n ATK nj deklarat t plotsuar tatimore si krkohet me legjislacionin e till. Kur nj person q krkohet t dorzoj nj deklarat nuk e ka br at, ATK ka autorizim t krkoj q personi i till t dorzoj nj deklarat sikurse sht parapar n paragrafin 2 t Nenit 17. Kur nj person nuk e plotson obligimin e tij, ATK mund t ushtroj t drejtat e tij sipas Nenit 19 t Ligjit. 2. Neni 19 i Ligjit, parashikon autorizim pr Drejtorin e Prgjithshm, pr t vlersuar tatimin kur ai/ajo beson se informatat e deklaruara nga nj person n nj deklarat tatimore, nuk paraqesin me saktsi detyrimin e vet tatimor, apo kur nj person nuk ka dorzuar nj
122
deklarat t krkuar me ligj. Prgjithsisht, nj vlersim i br pr shkak se nj deklarat tatimore nuk ka paraqitur detyrimin e sakt tatimor, t till sikurse n rastin e nj personi i cili prdor fatura fiktive apo nj entitet fiktiv, do t bhet nga ATK pas nj kontrolli sikurse sht prshkruar n Nenin 27 t ktij Udhzimi Administrativ. N situatat e tilla kur sht br nj prcaktim se tatimi i padeklaruar sht n rrezik, sikurse sht parapar n Nenin 21 t Ligjit, do t ndiqen dispozitat e Nenit 27 t ktij Udhzimi Administrativ prve kur sht theksuar ndonj prjashtim q lidhet me prcaktimin e rrezikut. 3. Sikurse sht parapar n paragrafin 7 t Nenit 19 t Ligjit, n rast kur nj deklarat tatimore nuk sht dorzuar deri n datn obligative t deklarats, Drejtori i Prgjithshm, apo i deleguari i tij, mund t bj vlersim t tatimit pa procedur kontrolli nse detyrimi i sakt tatimor mund t prcaktohet pa saktsi t arsyeshme bazuar n informatat n dispozicion t ATK-s. Nj zyrtar i ATK-s duhet t krkoj dorzimin e deklarats tatimore delikuente sipas paragrafit 5 t ktij Neni. Nj krkes e till sipas ktij paragrafi duhet t prfshij nj paralajmrim pr tatimpaguesin se ATK do t prgatis nj deklarat dhe ta dorzoj at pr vlersim nse deklarata nuk dorzohet brenda kohs s parapar. Nse tatimpaguesi nuk prgjigjet Brenda periudhs s parapar, ATK do t prgatis nj deklarat zvendsuese q pasqyron shumn e t ardhurave dhe shpenzimeve t prfshira n prcaktimin e obligimit tatimor t tatimpaguesit. Tatimpaguesit do ti drgohet nj raport prfundimtar i vlersimit prfshir deklaratn zvendsuese sikurse sht parapar n paragrafin 12 t Nenit 27 t ktij Udhzimi Administrativ dhe vlersimin e prfunduar n prputhje me procedurat operative t ATK-s. 4 N rast kur nj detyrim tatimor sht prcaktuar prmes hetimit t nj vepre penale n fushn e tatimeve t kryer nga Njsia pr Hetime Tatimore e ATK-s, Drejtori i Prgjithshm mund t bj nj vlersim t tatimit bazuar n rezultatet e hetimit t veprs penale n fushn e tatimeve pa pasur nevoj pr nj procedur kontrolli. 5. Drejtori i Prgjithshm, apo i deleguari i tij, do t prgatis nj deklarat zvendsuese n ato raste n t cilat nj tatimpagues ka shprfillur apo ka refuzuar t dorzoj nj deklarat tatimore sikurse krkohet me ligj dhe shuma e tatimit nuk mund t prcaktohet n mnyr t arsyeshme bazuar n informatat n dispozicion t ATK-s. Procedura e deklarats zvendsuese mundet t iniciohet vetm pasi afati pr dorzimin e deklarats t ket skaduar, vetm nse sht prcaktuar se tatimi sht n rrezik sikurse parashihet n Nenin 19 t Ligjit. ATK do t ndrmarr veprimet vijuese: 5.1. Para prgatitjes s nj deklarate zvendsuese, Zyrtari Tatimor, duhet t krkoje, me shkrim, se tatimpaguesi ka dorzuar deklaratn(at) e krkuara dhe t vendos nj periudh specifike kohore brenda s cils tatimpaguesi duhet vullnetarisht t dorzoj deklaratn(at). 5.2. Nse tatimpaguesi nuk dorzon deklaratn(at) e krkuara brenda periudhs kohore t dhn, ATK, duhet t filloj dhe t kryej nj kontroll n prputhje me procedurat standarde pr fillimin e kryerjes s kontrolleve, prfshir ato dispozita t paragrafit 6 deri 12 t Nenit 27 t ktij Udhzimi Administrativ. 5.3. Deklarata e prgatitur nga ATK, bazohet n regjistrimet e tatimpaguesit prderisa regjistrimet e verifikuara t jen n dispozicion. ATK, gjithashtu, do t
123
prdor informatat m t mira n dispozicion pr ATK, duke prfshir ato t siguruara nga palt e treta, t tilla si bankat, furnizuesi, klientt, etj. 5.4. Nse ka regjistrime t pamjaftueshme n dispozicion pr t bazuar nj llogaritje t arsyeshme t te ardhurave, ATK, mundet t prdor metodat e tilla indirekte sikurse jan prshkruar n Nenin 30 t ktij Udhzimi. 5.5. N prcaktimin e shums s tatimit q do t vlersohet, ATK do t ushtroj gjykimin e vet m t mir, duke rritur n maksimum shumn e t ardhurave deri n shkalln e arsyeshme me kujdes m t vogl n prcaktimin e shpenzimeve. Sikurse sht parapar n Nenin 28 t ktij Udhzimi Administrativ, do regjistrim, apo informat, q nuk sht ofruar nga tatimpaguesi gjat ecuris s ktij kontrolli brenda afatit kohor t dhn nuk do t merret parasysh n ekzaminim apo do ankes t m pastajme nga tatimpaguesi. 5.6. Kur tatimpaguesit ti drgohet raporti prfundimtar i vlersimit, ATK do t prfshij nj kopje t deklarats zvendsuese dhe krkesn q tatimpaguesi t nnshkruaj deklaratn si nj tregues se pajtohet me raportin e kontrollit. 6. Pavarsisht dispozitave t paragrafit 2 t Nenit 18, kufizimet vijuese aplikohen n drgimin e deklaratave t korrigjuara pas nj vlersimi t br nga ATK: 6.1. Nj deklarat e korrigjuar nuk mund t dorzohet pr t prmirsuar nj vlersim t br nga ATK sipas dispozitave t paragrafve 2 dhe 4 t ktij Neni i cili sht mbshtetur nga Departamenti i Ankesave, apo t do niveli tjetr t ankesave, apo nse periudha pr ankes ka skaduar; dhe 6.2. Nj deklarat e korrigjuar nuk mund t dorzohet pr t prmirsuar nj vlersim t br nga ATK sipas dispozitave t Nenit 27 t ktij Udhzimi Administrativ, i cili sht mbshtetur nga Departamenti i Ankesave t ATK-s, apo ndonj nivel tjetr i ankesave, apo nse periudha pr ankes ka skaduar, prve n rast t informatave apo dokumenteve t reja, q jan ven n dispozicion t cilat nuk jan krkuar me shkrim gjat ecuris s kontrollit apo ndonj niveli t mvonshm t ankesave. N kt situat, nj deklarat e ndryshuar mund t merret parasysh nga Drejtori i Prgjithshm nse dshtimi pr ta br do t rezultonte n nj padrejtsi apo pabarazi t madhe, apo aplikim t pasakt t ligjit q do t onte n nj obligim tatimor t padrejt. Informatat, apo dokumentet, q tatimpaguesi sht dashur arsyeshm ti dij kan qen t rndsishme pr tu lshuar por nuk jan ofruar pr tu marr parasysh gjat ecuris s kontrollit apo ankess, nuk do t merren parasysh sipas ksaj dispozite, edhe nse ATK mund t mos i ket krkuar n mnyr specifike me shkrim gjat ecuris s kontrollit apo ankess; prve nse informatat e tilla jan ofruar dhe nuk jan marr parasysh gjat ecuris s kontrollit apo ankess dhe nuk ka pasur komunikim me tatimpaguesin pr arsyet pse nuk jan marr parasysh informata apo dokumentet. 7. Prgjithsisht, ATK mund t kontrolloj nj tatimpagues vetm nj her pr t njjtin lloj tatimi dhe periudh tatimore. Pr shembull, nse ATK kontrollon deklaratn e TVSh-s pr Qershor 2008 dhe lshon nj raport prfundimtar t kontrollit dhe bn nj vlersim t tatimit bazuar n at kontroll, ATK nuk sht e autorizuar t kontrolloj t njjtn periudh
124
tatimore t TVSh-s pr t dytn her. Nse gjat ecuris s nj ankese, n do nivel t ankess jan t nevojshme informata apo dokumente shtes, t cilat nuk jan penguar pr tu marr parasysh pr shkak t dispozitave t paragrafit 3 t Nenit 28 t ktij Udhzimi Administrativ, mund t krkohet q ATK ti drgoj nj krkes me shkrim tatimpaguesit, apo do personi tjetr n posedim t informatave apo dokumenteve t nevojshme. Krkesa e till pr informata shtes nuk sht kontroll i dyt brenda domethnies s ktij Neni, apo brenda domethnies s paragrafit 11 t Nenit 19 t Ligjit. 8. Paragrafi 11 i Nenit 19 t Ligjit parasheh 3 prjashtime n kufizimet e mundsis s ATK-s pr t ri-kontrolluar nj tatimpagues pa autorizim t Drejtorit t Prgjithshm, kur nj ri-kontroll i till do t kishte nj rezultat t pafavorshm pr tatimpaguesin: 8.1. Nse faktet bhen t ditura pr ATK-n e t cilat nuk kan qen t ditura, dhe t cilat n mnyr t arsyeshme nuk kan qen t ditura, n kohn e kontrollit dhe mos rikontrollimi i tatimpaguesit do t rezultonte n nj shkelje serioze t detyrs s ATK-s pr t mbledhur shumn e drejt t tatimit.
Shembull: ATK ka kryer nj kontroll t deklarats s TVSh-s pr Gusht 2009 t Kompanis A. Gjat ecuris s nj kontrolli te Kompanis B, ATK zbulon faturat q lidhin me transaksionet me Kompanin A, t cilat nuk jan raportuar ne librat e Kompanis A. Faturat kapin totalin 150,000 euro. Nse ATK nuk do t ri-hapte deklaratn e TVSh-s s Gushtit 2009 t Kompanis A, do t kryente nj shkelje t detyrs s vet pr t mbledhur shumn e sakt t tatimit. Pr Drejtorin e Prgjithshm sht me vend t autorizoj nj kontroll t dyt t deklarats s TVSh-s s Gushtit 2009. 8.2. Nse faktet zbulojn se nj tatimpagues ka ln jasht asete t caktuara apo informata tjera t rndsishme q rezultojn n mashtrim apo veprim t dnueshm, Drejtori i Prgjithshm mund t caktoj nj autorizim pr ATK-n t kontaktoj pr nj kontroll t dyt. Shembull: Si rezultat i pyetjeve nga organi tjetr hetues i Shtetit, ATK bie n dijeni se nj tatimpagues q ka llogari bankare n Gjermani me depozita t bra me m shum se 100,000 euro n 2008 dhe veprat penale n fushn e tatimeve nuk kan mundur t sillen. Sipas rregulls s prgjithshme, ATK nuk do t ishte n gjendje t kontrollonte deklaratn e 2008 pr Tatimin n t Ardhurat e Korporatave nse prpara ve ka qen i kontrolluar. Pr t lejuar sjelljen e till t shkoj pa hetime nga ATK do t ishte nj shkelje serioze e detyrs s ATK-s. N situat t till, Drejtori i Prgjithshm i ATKs mund t autorizoj nj kontroll t dyt pr periudhn tatimore 2008, meq tatimpaguesi ka fshehur ekzistencn e llogaris bankare gjermane. 8.3. Nse nj rishikim i nj rasti t mbyllur tregon se ATK ka br nj gabim material n aplikimin e ligjit tatimor, Drejtori i Prgjithshm mund t lshoj nj autorizim me shkrim pr t filluar nj kontroll.
125
Shembull: ATK gabimisht ka lejuar fatura me vler me m shum se 100,000 euro t cilat nuk kan pasur dokumentacion adekuat. Rezultati sht nj kontroll me nj aplikim t pasakt material t ligjit dhe politikave t ATK-s. N situat t till, Drejtori i Prgjithshm mund t urdhroj nj ri-kontroll t periudhs tatimore. 9. Dispozitat e paragrafve 8 dhe 9 t Ligjit q lidhen me shpenzimet e lejueshme dhe shpenzimet e palejueshme dhe kreditimet e TVSh-s jan t rregulluara me Nenin 23 t ktij Udhzimi Administrativ.
Neni 30 Metodat Indirekte

1. Sikurse sht parashikuar n paragrafin 3, t Nenit 19 t Ligjit, kur ekzistojn rrethanat q bjn t vshtir prcaktimin e nj detyrimi tatimor pr shkak t mungess s regjistrimeve, regjistrimeve false, apo arsye t ngjashme, ATK mund t prdor metodat indirekte, t cilat jan t prshtatshme pr llogaritjen e detyrimit tatimor t tatimpaguesit. Kto metoda, mund t prdoren n raste kur nuk jan dorzuar deklaratat, si dhe n rastet n t cilat ka dyshim se nuk ka saktsi t detyrimit tatimor t deklaruar. 2. Para prdorimit t metods indirekte, ATK, duhet t prcaktoj detyrimin tatimor t sakt duke prdorur metoda direkte t kontrollimit t librave dhe regjistrimeve t tatimpaguesit. 3. Metodat indirekte t verifikimit dhe ri-llogaritjes s fitimeve, jan vegla themelore pr t sjell kontrollet n nj prfundim t sakt, n munges t librave dhe regjistrimeve t duhura. Prdoren disa lloje t metodave indirekte. Disa shembuj t tyre, jan : 3.1. Metoda e Burimit dhe Aplikimit t Fondeve (n vijim MBAF) (gjithashtu e njohur si metoda e T-llogaritjes). Prshkrimi i metods. MBAF n rikonstruktimin e t ardhurave pr t prcaktuar detyrimin e vrtet tatimor sht nj analiz e rrjedhjes s paras s tatimpaguesit dhe krahasimi i shpenzimeve t ditura me t gjitha arktimet e periudhs. Rritjet dhe uljet neto n aktiv dhe pasiv jan marr parasysh s bashku me shpenzimet e pazbritshme dhe arktimet e patatueshme. Teprica e shpenzimeve mbi shumn e t ardhurave t raportuara dhe t patatueshme jan t ardhura t tatueshme t pa raportuara. 3.2. Metoda e Depozitave Bankare dhe Shpenzimeve t Kesh-it (n vijim MDBShK).
126
Prshkrimi i metods MDBShK, llogarit t ardhurat duke treguar far ka ndodh me fondet e tatimpaguesit. sht e bazuar n teorin q nse nj tatimpagues merr para, mund t ndodhin vetm dy gjra: ato ose mund t depozitohen ose mund t shpenzohen. Kjo metod bazohet n : 3.2.1 Vrtetimin e depozitave n llogarit bankare, pas rregullimeve t caktuara q jan br pr arktimet e patatueshme, prbn evidenc t arktimeve t tatueshme. 3.2.2. Harxhimet, sikurse jan prshkruar n deklaratn, ku jan kryer. Kto harxhime kan mundur t paguhen vetm me kredit kartel, ek apo kesh. Nse harxhimet jan paguar n kesh, ather burimi i tij, duhet t jet nga nj burim i tatueshm, prve nse jan llogaritur ndryshe. sht barr e tatimpaguesit t vrtetoj burimin e pa tatueshm pr kt kesh. MDBShK, mund t prdoret n verifikimin e deklaratave t biznesit dhe atyre q nuk jan t biznesit. Mundet q, furnizimi t oj n t ardhurat shtes t pa raportuara, jo vetm nga shumat dhe shpeshtsia e depozitave, por gjithashtu duke identifikuar burimet e depozitave t tilla. Prcaktimi se sa mjete t depozituara jan shprndar apo akumuluar (kujt dhe pr far qllimi) mundet gjithashtu t jap drejtime n burime tjera t t ardhurave. Nse MDBShK tregon nj nnraportim t te ardhurave, mund t jet pr shkak t mos-raportimit t arktimeve bruto apo mbi-raportimit t shpenzimeve, apo nj kombinim i t dyjave. 3.3. Metoda e Marzhs (n vijim MM) Prshkrimi i metods MM, nxjerr nj rindrtim t t ardhurave, bazuar n prdorimin e prqindjeve apo normave t konsideruara si tipike pr shoqrin, nn verifikimin me qllim t prcaktimit t vrtet t detyrimit tatimor. Ajo, prbhet nga nj analiz e shitjeve dhe/ose kostos s shitjeve dhe aplikimit t nj prqindje t duhur t marzhs pr t arritur t Arktimet Bruto t tatimpaguesit. Duke iu referuar, veprimtarive tregtare t ngjashme dhe t krahasueshme, llogaritjet e prqindjeve prcaktojn shitjet, koston e shitjeve, fitimin bruto apo edhe fitimin neto. Duke prdorur baza t njohura dhe prqindje t aplikueshme model, mund t prcaktohen zrat e t ardhurave apo shpenzimeve. Kto prqindje, merren nga analizat e zrave prkats t deklaruar n deklaratat tatimore, t dhnat zyrtare t organeve statistikore shtetrore, apo publikimeve pr industrin. Megjithat, sht e preferueshme t prdoren marzhat e vrteta t tatimpaguesit nse sht e mundur. MM sht nj metod indirekte q mund t mbuloj dobsit e MDBShK, MBAF dhe Metoda e Vlers Neto, t cilat nuk rikonstruktojn n mnyr efektive t ardhurat kur kesh-i nuk sht depozituar dhe totali i harxhimit t kesh-it nuk mund t prcaktohet prve nse jepen vullnetarisht nga tatimpaguesi. Nse pasurimi personal del se nuk mund t identifikohet, efektiviteti i ktyre metodave sht i pakt. Pr shembull, ekziston mundsia q blerje apo shpenzime t mdha personale jan paguar me kesh dhe nuk jan evidente. MM, mundet gjithashtu t prdoret kur kryhen kontrolla pr tatimet indirekte. Kostoja e mallrave t shitura sht verifikuar dhe Arktime Bruto t rezultuara jan prcaktuar bazuar n marzhn aktuale. Kjo metod sht m efektive kur aplikohet n bizneset stoku i t cilave sht i rregulluar
127
apo blerjet munden leht t ndahen n grupe me t njjtn prqindje t marzhs. Nj intervist efektive fillestare me tatimpaguesin sht ky n prcaktimin e fakteve prkatse q jan specifike pr biznesin e ekzaminuar. 3.4. Metoda e Njsis dhe Vllimit Prshkrimi i metods N shum raste Arktimet Bruto munden t prcaktohen apo verifikohen duke aplikuar mimin e shitjes pr vllimin e puns s br nga tatimpaguesi. Numri i njsive apo vllimi i puns s br nga tatimpaguesi mundet t prcaktohet nga librat e tatimpaguesit meq regjistrimet nn ekzaminim munden t jen adekuate me koston e mallrave t shitura apo shpenzimeve. N rastet tjera, prcaktimi i njsive apo vllimit t kryer mund t vjen nga burimet e palve t treta. 3.5. Metoda e Vlers Neto (me posht MVN) Prshkrimi i metods MVN, pr prcaktimin e detyrimit t vrtet tatimor bazohet n teorin se rritjet n vlern neto t tatimpaguesit gjat nj viti t tatueshm, i ndryshuar pr shpenzimet e pazbritshme dhe t ardhurat e patatueshme, duhet t rezultojn nga t ardhurat e tatueshme. Kjo metod krkon nj rindrtim t plot t historis financiare t tatimpaguesit, meq shteti duhet t llogaris t gjitha pasurit, detyrimet, shpenzimet e pazbritshme, dhe burimet e patatueshme t fondeve gjat periudhs prkatse. Teoria e MVN sht e bazuar n faktin se pr do vit t dhn, t ardhurat e tatimpaguesit jan aplikuar apo jan zgjeruar n zrat t cilat jan ose t zbritshme ose t pazbritshme, prfshir rritjet n vlern neto t tatimpaguesit prmes blerjes se pasuris dhe/ose uljes s detyrimeve. Vlera neto e tatimpaguesit (totali pasurive minus totali i detyrimeve) sht prcaktuar n fillim dhe n fund t vitit t tatueshm. Ndryshimi n mes t ktyre dy shumave do t jet rritje apo ulje e vlers neto. Pjesa e tatueshme e t ardhurave mund t rikonstruktohet duke llogaritur rritjen n vlern neto gjat vitit, duke i shtuar prap zrat e pazbritshm, dhe duke zbritur at pjes t t ardhurave e cila sht pjesrisht apo trsisht e pa tatueshme. Qllimi i MVN sht t prcaktoj, prmes nj ndryshimi n vlern neto, edhe nse tatimpaguesi blen pasuri, duke ulur detyrimet, apo duke br shpenzimet me fondet e pa raportuara si t ardhura t tatueshme.
Neni 20 - Kufizimet kohore pr vlersimet

1. Duke iu nnshtruar paragrafit 2. t ktij neni, t gjitha tatimet duhet t vlersohen brenda gjasht viteve nga data kur deklarata tatimore me t ciln lidhet vlersimi ka qen obligues, apo datn kur sht paraqitur deklarata, cilado qoft m e vona. 2. Drejtori i Prgjithshm mund t bj vlersimin n do koh n rastin kur: 2.1. nj person, nuk ka dorzuar deklaratn tatimore
128
2.2. nj person, me synim t shmangies s tatimeve, ka dorzuar nj formular tatimor; apo 2.3. sjellje mashtruese e nj personi t tret ka uar n nn-raportimin e tatimit apo mbi-raportimin e kreditimeve.
Neni 21 - Vlersimet n rast rreziku

1. Drejtori i Prgjithshm mund t bj nj vlersim tatimesh n rast rreziku n rastin kur Drejtori i Prgjithshm konsideron se mbledhja e tatimit apo ndshkimit q bhet detyrim i pagueshm sht n rrezik sepse personi po prgatitet t shmang tatimin duke braktisur Kosovn, transferuar mjetet, ndrprer biznesin ose duke ndrmarr veprime tjera q do t rrezikojn mbledhjen e tatimit nse nuk bhet nj vlersim rreziku. Nj vlersim n rast rreziku mundet t bhet po ashtu n rast t konfiskimit t mallrave pa origjin sikurse sht parapar n nenin 59 t ktij ligji, mund t ngrihet ankes e drejtprdrejt n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtim. 2. Supozohet ligjrisht se mbledhja e tatimit q bhet detyrim i pagueshm sht n rrezik, nse ekziston dyshim i arsyeshm se tatimi ishte, apo do t, shmanget dhe nse rrethanat e ksaj shmangieje tregojn se detyrimi tatimor nuk do t zgjidhet. 3. Nj ankes kundr vlersimit n rrezik t br nga Drejtori i Prgjithshm nuk shtyn ekzekutimin e vlersimit sipas paragrafit 4. t nenit 22 t ktij ligji,
Neni 22 - Njoftim vlersimi

1. N qoft se Drejtori i Prgjithshm bn nj vlersim t tatimit, ose nj vet-vlersim nga tatimpaguesi nuk sht i shoqruar me shumn e trsishme t detyrimit tatimor, Drejtori i Prgjithshm do ti lshoj nj Njoftim Vlersim personit i cili ka detyrim tatimor. 2. Njoftimi i Vlersimit po ashtu do t prmbaj informatat vijuese: 2.1. emrin e tatimpaguesit; 2.2. numrin identifikues t tatimpaguesit; 2.3. datn e njoftimit; 2.4. lndn dhe periudhn tatimore ose periudhat me t cilat lidhet njoftimi; 2.5. shumn e tatimit t vlersuar, sanksionet dhe interesin; 2.6. nj sqarim t shkurtr t vlersimit; 2.7. krkesn pr pages t shums q prbn detyrim; 2.8. vendin dhe mnyrn e pagess s shums q prbn detyrim; dhe 2.9. procedurat e ankess. 3. Tatimpaguesi, brenda dhjet (10) ditve pasi t jet dorzuar njoftimi, do t paguaj shumn q prbn detyrim n vendin e cekur n njoftim. Shumat pr pages do t
129
prfshijn tatimin, sanksionet dhe interesin e shtuar deri n ditn dhe prfshir ditn e pagess. 4. N rast t vlersimit n rast rreziku sipas nenit 21 t ktij ligji,, Drejtori i Prgjithshm mund t krkoj pagesn e menjhershme t tatimit dhe t ndrmarr menjher mbledhjen e detyrueshme pr t siguruar pagesn e detyrimit tatimor t pagueshm.
Neni 31 Njoftim Vlersimi

1. Neni 22 i Ligjit, Njoftim - vlersimi, prshkruan krkesat pr lshimin e nj Njoftim Vlersimi t tatimit. Termi vlersim sht prkufizuar n Ligj. 2. Lshimi i Njoftim-vlersimit 2.1. Drejtori duhet t lshoj nj Njoftim-Vlersim dhe tia drgoj tatimpaguesit brenda 5 dit pune pas shtypjes s Njoftim-vlersimit. Njoftim-vlersimi duhet t prfshij informatat e prmbajtura n Nenin 22.2 t Ligjit. Detyrimi tatimor nuk do t konsiderohet t jet i vlefshm apo i ekzekutueshm derisa Njoftimvlersimi t jet lshuar dhe drguar. Paragrafi 3 i ktij Neni prshkruan krkesat e njoftimit pr nj vlersim pr rrezik. 2.2. Njoftim-vlersimi duhet t prfshij nj krkes pr pages t borxhit tatimor brenda 10 ditve nga data e Njoftim-vlersimit. Shuma pr pages n njoftim duhet t prmbaj tatimin, ndshkimin dhe interesin deri n, dhe duke prfshir, fundin e periudhs 10 ditore t dhn n njoftim. Njoftim-vlersimi i dats 10 Nntor dhe i drguar n at dat, duhet t prfshij tatimin, ndshkimin dhe interesin deri m 20 Nntor. Pr t siguruar prmbushjen me kt krkes ligjore, administrata tatimore do t siguroj q data n njoftim mban t njjtn dat q njoftimi sht vendosur n post apo sht drguar personalisht sipas 2.3.1 dhe 2.3.2 m posht. 2.3. Sikurse sht parapar n Ligj, Drges nnkupton shrbimin e nj dokumenti prkats pr tatimpaguesin duke: 2.3.1. i dorzuar dokumentin tatimpaguesit, prfaqsuesit t tatimpaguesit, nj antari t familjes s tatimpaguesit, apo nj zyrtari, drejtori apo t punsuari t tatimpaguesit (veprimi i till gjykohet i prfunduar pa marr parasysh nse personi pajtohet t marr apo jo dokumentin); 2.3.2. i ln dokumentin n vendbanimin e tatimpaguesit apo vendin e zakonshm t biznesit; 2.3.3. i uar dokumentin me post n adresn e fundit t tatimpaguesit q dihet. 3. N rast t nj vlersimi pr rrezik i br sipas dispozitave t nenit 21 t Ligjit, ATK duhet t lshoj nj Njoftim-vlersim sikurse sht parapar n paragrafin 2 t ktij neni. Megjithat, Njoftim-vlersimi i lshuar do t ket referim pr periudhn 10 ditore t hequr dhe t zvendsuar me fjaln, menjher. N rastet e rrezikut, ATK sht e autorizuar t
130
filloj veprim t menjhershm pr t mbledhur tatimin pa marr parasysh periudhn 10 ditore t njoftimit q krkohet pr nj vlersim t rregullt t tatimit. Si rrjedhim, menjher pas lshimit t njoftim-vlersimit dhe drgimit t tij t tatimpaguesi, ATK mund t regjistroj barrt tatimore dhe t filloj aksionin detyrues t mbledhjes s do mbetjeje t papaguar t vlersimit. 4. Data e vlersimit pr qllime t prcaktimit t periudhs gjasht vjeare pr mbledhje duhet t jet data n t ciln sht drguar njoftim-vlersimi nga ATK sikurse sht parapar n paragrafin 12.8 t nenit 33 t Ligjit.
Neni 23 - Anulimi i dokumenteve tatimore

1. Drejtori i Prgjithshm mund t anuloj dokumentet tatimore t lshuar nga ATK n qoft se konstatohet s jan br shkelje t legjislacionit tatimor 2. Drejtori i Prgjithshm mund t publikoj nj njoftim n gazetat e prgjithshme ditore dhe n faqen e internetit t administrats tatimore kur sht trhequr certifikata e nj tatimpaguesi ashtu q bizneset tjera t jen n dijeni pr trheqjen dhe ndikimin e saj n mundsin e tyre pr t hyr n transaksione ligjore me at biznes. Mundsia pr t publikuar njoftime t tilla gjithashtu do t prfshij autorizimin pr t publikuar njoftimin pr mos-lshim t nj numri fiskal si sht parapar n nenin 11 t ktij ligji,, nse administrata tatimore nuk ka qen n gjendje t verifikoj ekzistencn apo adresn e nj entiteti i cili ka dorzuar dokumentet e regjistrimit n Agjencin pr Regjistrimin e Bizneseve. 3. Pr zbatim t paragrafit 1 t ktij neni Ministri pr Ekonomi dhe Financa nxjerr akt nnligjor pr prcaktimin e kushteve dhe mnyrn e anulimit t dokumenteve tatimore dhe lshimi i dokumenteve publike.
Neni 14 Anulimi i Dokumenteve Prfshir Numrin Fiskal

1. Autorizimi pr t anuluar ndonj dokument tatimor i parapar n Nenin 23 t Ligjit prfshin mundsin pr t revokuar numrin fiskal t tatimpaguesit nse nj tatimpagues dshton pr t plotsuar krkesat e veta t raportimit dhe pagimit. ATK mund t anuloj nj numr fiskal t do tatimpaguesi i cili vazhdimisht nuk bn me koh: dorzimin e deklaratave tatimore, pagesn e detyrimeve tatimore, dorzimin e informatave, raportet barazuese ose certifikatat vjetore. 1.1. Nj tatimpagues do t konsiderohet t mos ket dorzuar vazhdimisht me koh deklaratat nse: 1.1.1. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk dorzon dy apo m tepr deklarata t TVSh-s;
131
1.1.2. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk dorzon dy apo m shum Formular t Tatimit t mbajtur n Burim n Paga apo Kontribute Pensionale; 1.1.3. gjat nj periudhe prej 36 muajve, nuk dorzon nj apo m shum deklarata t tatimit n t ardhura (personale apo korporata); 1.1.4. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk dorzon dy apo m shum deklarata mujore t mbajtjes n burim t tatimit n qira, dividend, interes apo krkesa tjera mujore t mbajtjes n burim; 1.1.5. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk dorzon dy apo m shum Pasqyra tremujore t pagess paradhnie pr bizneset e vogla ose t mdha (biznese individuale apo korporata) 1.1.6. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk dorzon dy apo m shum Pasqyra Tremujore t Tatimit n Qira dhe Pasurin e Patrupzuar. 1.1.7. gjat nj periudhe prej 36 muajve, nuk dorzon me koh ndonj pasqyr informatash apo barazimi sikurse jan, por duke mos u kufizuar vetm n to: Pasqyra Vjetore e Barazimit t Tatimit n Paga, Certifikata e Kontributeve Pensionale dhe Mbajtjes n Burim t Tatimit, Prmbledhja Vjetore e mbajtjes n Burim t Tatimit n Interes, Dividend, T drejtat Pronsore, Qira dhe Fitore n Lotari, Informatat Vjetore t Raportimit t Pagesave prej 500 a m shum, etj. 1.2. Nj tatimpagues do t konsiderohet t mos ket paguar vazhdimisht me koh detyrimet tatimore nse: 1.2.1. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk paguan obligimin tatimor pr tri apo m shum periudha t TVSh-s; 1.2.2. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk paguan me koh obligimin tatimor pr tri apo m shum Formular t Tatimit t mbajtur n Burim n Paga apo Kontribute Pensionale; 1.2.3. gjat nj periudhe prej 36 muajve, nuk paguan me koh obligimin tatimor pr nj apo me shum deklarata t tatimit n t ardhura (personale apo korporata); 1.2.4. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk paguan me koh obligimin tatimor pr tri apo m shum deklarata mujore t mbajtjes n burim t tatimit n qira, dividend, interes apo krkesa tjera mujore t mbajtjes n burim; 1.2.5. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk paguan me koh obligimin tatimor pr tri apo m shum Pasqyra tremujore t pagess paradhnie pr bizneset e vogla ose t mdha (biznese individuale apo korporata) 1.2.6. gjat nj periudhe prej 12 muajve, nuk paguan me koh obligimin tatimor pr tri apo m shum Pasqyra Tremujore t Tatimit n Qira dhe Pasurin e Patrupzuar. 2. Me qllim t anulimit t nj numri fiskal t tatimpaguesit, zyra regjionale e ATK-s pr tatimpaguesit duhet ti drgoj tatimpaguesit nj njoftim t anulimit t propozuar t numrit fiscal s paku 30 dit para dats efektive t veprimit.
132
3. Gjat periudhs 30 ditore t parapar, tatimpaguesi mundet t kontaktoj ATK-n dhe t krkoj t bhet tatimpagues i rregullt n do detyrim tatimor pr t cilin sht delikuent. Nse tatimpaguesi ka marr vetm nj letr q i ka propozuar anulimin e numrit fiskal dhe bn krkes t shlyerjes s detyrimeve pr tu br i rregullt n t gjitha obligimet tatimore, ATK do ta marr parasysh at krkes, s bashku me do informat tjetr historike lidhur me tatimpaguesin, n prcaktimin se a duhet anuluar numrin fiskal. Nse tatimpaguesi m pas bhet delikuent srish, ATK do ti drgoj nj letr tjetr tatimpaguesit duke e informuar se numri fiskal do t anulohet n fund t periudhs 30 ditore. Letra e dyt duhet t shnoj faktin se kjo sht letra e dyt e till e drguar tatimpaguesit dhe ti prshkruaj mundsit e tatimpaguesit sikurse sht parapar n kt paragraf dhe paragraft 4 e 5 t ktij Neni. Tatimpaguesi ka t drejt n Ankes pr prcaktimin e ATK-s pr t anuluar numrin e tij fiskal. Dorzimi i nj ankese nuk do t ndaloj anulimin e numrit fiskal. 4. Nj tatimpagues i cili ka marr nj letr t dyt q propozon anulimin e numrit t tij fiscal mund t hyj n nj marrveshje pr t vn nj garanci bankare pr ATK-n sikurse sht parapar n paragrafin 16 t Nenit 9 t ktij Udhzimi Administrativ. do garanci bankare duhet t jet nj shum e mjaftueshme pr t mbuluar 150 % t t gjitha obligimeve tatimore t pashlyera, apo t pazgjidhura, n kohn kur sht lshuar letra e dyt, pa marr parasysh shumat e parapara t qarkullimit. 5. Nse nj tatimpagues, i cili sht nj person juridik, nuk v garanci bankare sikurse sht parapar n paragrafin 16 t Nenit 9 t ktij Udhzimi Administrativ, pas lshimit t letrs s dyt tatimpaguesit duke i propozuar t anuloj numrin fiskal t tatimpaguesit dhe ATK anulon numrin fiskal, ATK duhet t aplikoj n gjykatn kompetente pr t vendosur tatimpaguesin n procedimet e insolvencs jo-vullnetare. Procedurat e vendosura me Legjislacionin mbi Likuidimin dhe Ri-organizimin e Personave Ligjor n Falimentim, apo pasardhsin e tij, do t ndiqet pr t iniciuar kt proces.
Neni 16 Publikimi i Emrave dhe Numrave t Tatimpaguesve

1. N prputhje me Nenin 23 t Ligjit, ATK sht e autorizuar t publikoj emrat, numrat fiscal dhe Numrat e Regjistrimit n TVSh, t t gjith tatimpaguesve q plotsojn dispozitat e aplikueshme t Neneve 9 , 12 , 13 , 14 dhe 15 t ktij Udhzimi Administrativ. 2. ATK do t bj publikimin e emrave, numrave fiskal dhe Numrave t Regjistrimit n TVSh t atyre bizneseve n listn n paragrafin 1 t ktij Neni brenda 5 ditve t puns pasi t jet marr vendimi pr t ndrmarr veprimet e specifikuara n Nenin 23 t Ligjit. ATK do t publikoj informatat n ueb faqen e internetit dhe do t lshoj nj njoftim n gazeta ditore n lidhje me listn e publikuar. 3. Prve informatave q do t publikohen sipas paragrafit 2 t ktij neni, ATK duhet t prmbaj nj deklarat q ATK nuk do t njeh ndonj transaksion t shpenzimeve, prfshir kreditimet e TVSh-s nse aplikohet, n lidhje me ato biznese t publikuara nga data e publikimit.
133
4. Nse biznesi sht rivendos, ATK do t publikoj informatat e parapara n paragrafin 2 t ktij Neni, duke konfirmuar se biznesi sht rivendosur dhe datn efektive nga e cila do transaksion pr shpenzime, apo kreditim t TVSh-s, do t njihet. Publikimi do t prmbaj informatat e vendosura n faqen e internetit t ATK-s. 5. ATK do t publikoj t gjith tatimpaguesit t cilt kan kthyer Certifikatat e tyre t TVSh-s pr shkak se m nuk jan persona t tatueshm. Informatat q do t publikohen jan ato t parapara n paragraft 2 dhe 3 t ktij Neni. 6. Pas publikimit t parapar n paragraft 1, 2, 3 dhe 5 t ktij neni, transaksionet me tatimpaguesit e publikuar nuk do t njihen pr qllime t krkess pr zbritje t shpenzimeve n nj deklarat tatimore t t ardhurave apo krkess pr kreditim t zbritshm n nj deklarat t TVSh-s, sipas paragrafit 9 t Nenit 19 t Ligjit dhe paragrafve 6 dhe 7 t Nenit 23 t ktij Udhzimi Administrativ.
Neni 24 - Detyrimi n rastet e veprs penale n fushn e tatimeve

Kushdo q kryen vepr penale n fushn e tatimeve apo merr pjes n at mnyr t bashkkryerjes, shtytjes apo ndihms do t jen bashkrisht dhe individualisht i detyruar pr ikje t tatimeve. Detyrimi po ashtu do t prfshij interesin n prputhje me nenin 28 t ktij ligji.
Neni 25 - Detyrimi i personave prgjegjs

Personat e prmendur n paragraft 1. dhe 2. t nenit 16 t ktij ligji, do t jen bashkrisht dhe vemas t detyrueshm n lidhje me ato obligime tatimore q nuk jan plotsuar, pr shkak t shkeljes me dashje apo nga pakujdesia e madhe e shkeljes s detyrimeve t caktuara mbi ta duke rezultuar n tatime q, nuk jan vlersuar ose nuk jan paguar apo nuk jan vlersuar ose nuk jan paguar me koh. E njjta do t zbatohet n rastet kur kreditimet dhe rimbursimet tatimore t paguara pa baza ligjore sipas kushteve t fjalis s par t ktij neni. Detyrimi po ashtu do t prfshij interesin n prputhje me nenin 28 t ktij ligji.
Neni 26 - Vlersimi i detyrimit t personit t tret ose pr personat e

tret
1. Drejtori i Prgjithshm mund t kryej nj vlersim t detyrimeve t personit t tret sipas neneve 24 ,dhe 25 t ktij ligji, si dhe kundr personave prgjegjs t prshkruar n
134
paragraft 4 dhe 5 t ktij neni. Nenet 19, 20, 21 dhe 22 t ktij ligji do t aplikohen mutatis mutandis. 2. Barra e provs pr vlersim t drejt dhe pr arsyetimin e detyrimeve t personit t tret do t jet mbi Drejtorin e Prgjithshm. 3. Pagesa e shums s detyrimit t personit t tret mund t krkohet vetm kur mbledhja e detyrueshme ndaj pasuris s luajtshme dhe t paluajtshme t tatimpaguesit nuk ka qen e suksesshme apo kur mund t supozohet n mnyr t arsyeshme se mbledhja e detyrueshme ndaj pasuris s luajtshme apo t paluajtshme t tatimpaguesit nuk do t shpije n zgjidhje t detyrimeve tatimore. Ky kufizim nuk do t zbatohet kur detyrimi sht i bazuar n kryerjen e veprs penale n fushn e tatimeve nga personi, apo kur detyrimi i personit pr tatim ka rezultuar nga mos-mbledhja, mos-mbajtja n burim apo mos-pagesa e tatimeve t tilla sikurse sht parapar n paragraft 4. dhe 5. t ktij neni. 4. Kur nj entitet juridik, apo do organizat ndryshe nga nj ndrmarrje afariste personale, nuk ka mbajtur n burim, nuk ka mbledhur apo nuk ka paguar tatimin e mbajtur n burim apo tatimin e mbledhur, do person prgjegjs pr mbajtje n burim, mbledhje apo pagim t tatimit t till dhe i cili me paramendim nuk mban n burim, nuk mbledh apo nuk paguan at tatim, do t jet personalisht i detyrueshm nga pasurit e tij apo saj pr shumn e tatimit t mos mbajtur, t mos-mbledhur apo t mos-paguar. Pr qllime t ktij paragrafi, paramendim do t prcaktohet nse personi(at) gjykohet (konsiderohet) t jet prgjegjs pr t paguar, i autorizuar pr t paguar, i urdhruar pr t paguar, apo i lejuar pr t paguar kreditort tjer kur ai person e ka ditur, apo sht dashur ta dij se mbajtja n burim e tatimit apo mbledhja e tatimit nuk sht mbledhur, mbajtur n burim apo paguar. 5. Kur nj entitet juridik, apo do organizat ndryshe nga nj ndrmarrje afariste personale, nuk ka mbajtur n burim, nuk ka mbledhur apo nuk ka paguar nj kontribut pensional, do person prgjegjs pr mbajtje n burim dhe pages n Trustin e Kursimeve Pensionale t Kosovs t kontributeve t tilla pensionale, dhe i cili me paramendim nuk mban n burim, nuk mbledh apo nuk paguan do kontribut t till, do t jet personalisht i detyrueshm nga pasurit e tij apo saj pr shumn e kontributeve t mos-mbajtur, t mos-mbledhur apo t mospaguar n Trust. Pr qllime t ktij paragrafi, paramendim do t prcaktohet nse personi(at) gjykohet (konsiderohet) t jet prgjegjs pr t paguar, i autorizuar pr t paguar, i urdhruar pr t paguar, apo i lejuar pr t paguar kreditort tjer kur ai person e ka ditur, apo sht dashur ta dij se kontributeve pensionale nuk jan mbledhur, mbajtur n burim apo paguar. 6. Shuma e detyrimit t parapar n paragraft 4. dhe 5. t ktij neni sht e kufizuar n shumn e tatimit t pa mbledhur, t pa mbajtur n burim apo t papaguar. Nse, pas vlersimit t detyrimit kundr personave prgjegjs, entiteti juridik, apo organizata ndryshe nga nj ndrmarrje afariste personale, paguan at tatim q ka qen obligues pr t mbledhur, mbajtur n burim apo paguar, shuma e vlersuar kundr personave prgjegjs do t hiqet dhe do barr e dorzuar do t lirohet. Sikurse sht prkufizuar n kt ligj, termi tatim prfshin tatimin dhe kontributet e pagueshme n ATK.
135
7. Shuma e detyrimit t parapar n paragraft 4. dhe 5. t ktij neni mund t vlersohet kundr nj apo m shum personave q gjykohet t jen prgjegjs pr dshtimin e entiteti juridik apo organizats tjetr pr t mbledhur, mbajtur n burim apo pr t papaguar tatimin e mbajtur n burim apo t mbledhur. Megjithat, shuma totale e tatimit t mosmbajtur n burim t mos-mbledhur apo t mos-paguar mund t mblidhet vetm nj her. Kur shuma e tatimit t plot t jet paguar nga ndonj entitet, organizat, person prgjegjs, apo kombinim i ktyre, do shum e mbetur e ndshkimit obliguese nga personat prgjegjs do t hiqet dhe do barr e dorzuar do t lirohet. Sikurse sht prkufizuar n kt ligj, termi tatim prfshin tatimin dhe kontributet e pagueshme n ATK 8. Ministri do t nxjerr nj akt nnligjor pr t prshkruar aplikimin e ktij neni dhe procedurave q do t ndiqen n vendosjen e detyrimit pr paln e tret.
Neni 27 - Pagesat
1. do tatim q prbn detyrim dhe q duhet ti paguhet ATK-s sht nj borxh ndaj ATK. 2. do person q ka detyr ti paguaj tatime ATK-s sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov, do t paguaj tatimin e till n kohn dhe vendin e specifikuar n legjislacionin e till ose rregullat e zbatimit, pa njoftim ose krkes nga ana e ATK-s. 3. do person i cili sht br prgjegjs nga tatimpaguesi t mbaj n burim , t llogaris dhe t paguaj do tatim n emr t atij tatimpaguesi sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov, pa njoftim apo krkes nga ATK, do t paguaj tatimet e tilla n kohn dhe vendin e caktuar n legjislacionin e till ose rregullat e zbatimit. 4. Secili pundhns i cili ka detyr t jap kontribute pensioni n emr t t punsuarve t tij dhe t mbaj nga paga kontributet e pensionit nga t punsuarit e tij n prputhje me legjislacionin n fuqi me lidhje me mbi pensionet n Kosov do ti paguaj kontributet e tilla n afatin e prcaktuar n legjislacionin e till ose rregullat e zbatimit. 5. Personat e vet-punsuar t cilt krkohet t kryejn kontributet pr pension n prputhje me legjislacionin n fuqi me lidhje me mbi pensionet n Kosov do t paguajn si kontributet e pundhnsit ashtu edhe kontributet e t punsuarit n afatin e prcaktuar n legjislacionin e till ose rregullat e zbatimit. 6. Prve rastit kur parashikohet e kundrta n udhzimet administrative, t gjitha tatimet do t paguhen n bankn apo institucione tjera financiare, t licencuara nga Banka Qendrore e Republiks Kosovs (BQK). 7. Pavarsisht nga do dispozit tjetr n kt Nen ose n kt ligj, aty ku shuma e tatimit pr pages sipas nj deklarate tatimore sht tre (3) Euro ose m pak, ose shum tjetr t till t vogl e prcaktuar nga Drejtori i Prgjithshm, ATK do t trajtoj tatimin e pagueshm si vler zero.
136
8. Prve rastit kur prcaktohet ndryshe me shkrim nga Drejtori i Prgjithshm, zyrtart tatimor e kan t ndaluar t marrin fardo lloj pagese q lidhet me ndonj tatim.
Neni 28 - Interesi
1. N qoft se fardolloj shume e ndonj tatimi e administruar nga ATK sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov nuk sht paguar deri n datn e fundit t prcaktuar pr pages, tatimpaguesi do jet i detyruar t paguaj interes. 2. Interesi gjithashtu mund t llogaritet pr ato shuma t ndshkimit q bazohen n shumn e tatimit baz sipas kushteve q do t prshkruhen n aktin nnligjor q do t lshohet nga Ministri. do interes q duhet t llogaritet nuk bn t filloj s paku deri n njqindenjzet (120) dit pasi q tatimi n t cilin aplikohen ndshkimet sht vlersuar dhe se tatimpaguesi sht njoftuar se interesi do t filloj t rrjedh mbi ndshkimet n qoft se bilanci tatimor mbetet i papaguar. Interesi i till do t vazhdoj nga i pari i muajit q pason periudhn njqindenjzet (120) ditore, dhe i pari i secilit muaj pasktaj, derisa ndshkimet pr t cilat aplikohet interesi jan paguar. 3. Interesi do t llogaritet n baz mujore, pr do muaj apo pjes t muajit nga data kur tatimi sht br i detyrueshm pr pages deri n datn dhe prfshir datn kur tatimi paguhet. 4. Shkalla e interesit do t bazohet n, por do t jet pak m i lart se, shkalla e interesit t bankave tregtare t huadhnies n Kosov dhe do t prcaktohet nga Ministria e Ekonomis dhe Financave s paku nj her pr vit kalendarik dhe do t publikohet nga ATK. 5. do interes i detyrueshm pr pagim dhe i pagueshm mund t mblidhet n t njjtn mnyr dhe me t njjta masa detyruese sikurse tatimi mbi t cilin sht bazuar. UrdhrPagesat 6 Prjashtimisht nga paragrafi 1 t ktij neni, n rastet kur tatimpaguesit paraqesin n ATK, krkes pr pages t tatimit me marrveshje me kste, interesi nuk do t rrjedh nga muaji q pason muajin n t cilin marrveshja sht vendosur deri sa sht respektuar trsisht. 7. Mosrespektimi i marrveshjes nga tatimpaguesi do t ket pasoj rivendosjen e interesit. N rast t krkess pr marrveshje vijuese pr t njjtin detyrim tatimor dispozitat e paragrafit 6 t ktij neni nuk do te aplikohen. Procedurat dhe kohzgjatja e marrveshjes sipas paragrafit 6. t ktij neni rregullohen me akt nnligjor.
137
Neni 33 Interesi
1. Neni 28 i Ligjit, prcakton se interesi do t rrjedh n ndonj pjes t nj borxhi tatimor q nuk sht paguar datn e fundit t prshkruar pr pages. Interesi, llogaritet pr secilin muaj apo pjes t muajit q tatimi mbetet i papaguar nga data kur tatimi sht detyrim. Interesi vazhdon t rrjedh deri dhe prfshin datn q borxhi tatimor sht paguar, prve asaj si sht parapar n paragrafin 5 t ktij Neni. 2. Paragrafi 2 i Nenit 28 t Ligjit parasheh q interesi mund t ngarkohet n ato shuma t ndshkimeve q jan llogaritur si nj prqindje e tatimit kryesor dhe jo n ato q jan t bazuara n nj shum fikse. Me qllim t mbajtjes s thjeshtsis n sistemin e TI s ATKs, e vetmi ndshkim n t cilin interesi do t aplikohet jan ato ndshkime t parapara me Nenet 51, 54 dhe 60 t Ligjit. Interesi do t vendoset n ndshkimet e aplikueshme te vlersuara vetm pasi njoftimi prfundimtar i sht lshuar tatimpaguesit duke e informuar se interesi do t filloj t rrjedh n shumat e specifikuara t ndshkimit t vlersuar duke filluar n ditn e par t muajit pas muajit n t cilin sht lshuar njoftimi prfundimtar. Interesi do t rrjedh vetm n shumn e ndshkimit t vlersuar q nga data kur njoftimi prfundimtar i prshkruar n kt paragraph sht lshuar. Njoftimi Prfundimtar do t lshohet 120 dit pas dats n t ciln tatimi, n t cilin ndshkimet aplikohen, sht vlersuar. Njoftimi Prfundimtar do t prfshij: 2.1. emrin e tatimpaguesit; 2.2. numrin fiskal t tatimpaguesit 2.3. tatimin dhe periudhn apo periudhat tatimore, me t cilat lidhet njoftimi; 2.4. shumn e tatimit, ndshkimeve dhe interesit t vlersuar; 2.5. nj krkes pr pages t shums obligative; 2.6. vendin dhe mnyrn e pagess s shums obligative; dhe 2.7. njoftimin se n t parin e muajit pas dats s njoftimit kur do t filloj t rrjedh interesi n ndshkimet e specifikuara, krahas atij interesi q tashm rrjedh n tatim. Data n t ciln do t aplikohet interesi mbi ndshkimet e aplikueshme do t prcaktohet nga ATK bazuar n mundsin e sistemit t procesimit t t dhnave n ATK pr t zbatuar llogaritjen e interesit t till. ATK do t lshoj nj njoftim publik duke informuar pr datn nga e cila interesi n ndshkime do t filloj t rrjedh. Menjher pas njoftimit publik, ATK do t lshoj njoftimet prfundimtare t parapara n kt paragraf pr t t gjith tatimpaguesit aktiv me borxhe t cilat kan qen n ekzistenc n ATK pr m shum se 120 dit. 3. Shkalla e interesit do t bazohet n shkalln interesin t huadhnies s bankave tregtare n Kosov, por duhet t jet nj minimum prej 0.5% m e lart se ajo shkall. Ministri do t prcaktoje nj her n vit, jo m larg se data 1 dhjetor, ndryshimet n shkalln e interesit pr vitin pasardhs. Ndryshimi i shkalls s interesit, nse ka, do t hyje ne fuqi duke filluar nga 1 Janari i vitit pasardhs. Ministri, mund t ndryshoje m shum se nj her n vit tatimor shkalln e interesit, n ket rast ndryshimi hyn n fuqi nga data nj e muajit n vijim t prcaktimit t Ministrit. ATK, sht prgjegjse pr t publikuar shkalln e interesit, prfshir publikimin n faqen e internetit t ATK.
138
4. Sikurse sht parapar n paragrafin 5 t Nenit 28 t Ligjit, interesi i vlersuar apo i rrjedhur mund t mblidhet n t njjtn mnyr dhe me t njjtat kompetenca zbatuese sikurse t ishte tatim. 5. ATK, mund t hyj n marrveshje me kste me tatimpaguesit, prmes s cilave nj tatimpagues mund t paguaj borxhin e tij tatimor, n prputhje me afatet dhe kushtet e marrveshjes. Sipas paragrafit 6 t Nenit 28 t Ligjit, duke filluar nga muaji pas muajit n t cilin sht nnshkruar nj marrveshje me kste, deri sa t shlyhet detyrimi tatimor, nuk do t rrjedh interes n borxhin tatimor. Kur tatimpaguesi, dshiron nj marrveshje pr nj periudh m t gjat se 12 muaj, interesi do t vazhdoj t rrjedh gjat kohzgjatjes s marrveshjes. Marrveshja sipas dispozitave t paragrafit 6 t Nenit 28 duhet t plotsoj kushtet vijuese: 5.1. marrveshja nuk mund t jet pr nj periudh m t gjat se 12 muaj, duke filluar nga data kur ajo nnshkruhet; 5.2. pagesa e par sipas marrveshjes duhet t jet s paku apo 20% e borxhit t prgjithshm t prfshir n marrveshje; 5.3. tatimpaguesi duhet t bie dakord t mbetet i rregullt n t gjitha detyrimet e tjera tatimore, prfshir kryerjen me koh dhe saktsi t pagesave paradhnie tremujore (nse jan t aplikueshme), regjistrimin pr TVSh, kur krkohet (nse sht e aplikueshme), si edhe dorzimin e deklaratave q krkohen t cilat paguhen n trsi n apo para dats s prshkruar; 5.4. tatimpaguesi duhet t kryej t gjitha pagesat n apo para dats s prshkruar n marrveshje. Marrveshja, prcakton datn n t ciln pagesa periodike duhet t bhet; 5.5. marrveshjet mund lejojn pagesat e shumave t ndryshme pr tu paguar n datn e prshkruar pr kryerjen e pagesave periodike; 5.6. pagesat periodike nuk sht e detyrueshme t planifikohet n baz mujore, por nj pages duhet t planifikohet s paku nj n do tre muaj. Shembull : Tatimpaguesi A i ka borxh ATK 2,000 (prfshir ndshkimin dhe interesin e rrjedhur) pr TAK pr vitin tatimor 2007. TAK pr 2007, sht e detyruar pr tu paguar deri m 1 Prill 2008. Interesi n borxhin tatimor ka filluar m 1 Prill 2008 dhe ka vazhduar t rrjedh n t parin e secilit muaj pasues me shkall prej 1.5% n muaj (shkalla e tanishme e interesit n borxhe tatimore). M 10 Qershor 2009 tatimpaguesi nnshkruan nj marrveshje me kste me ATK dhe pajtohet t paguaj tatimin me kste mujore gjat 6 muajve t ardhshm (duke prfunduar me 10 Dhjetor 2009). Meq interesi ka rrjedh m 1 Qershor 2009, interesi pr muajin Qershor do t konsiderohet pjes e shums obligative n marrveshjen me kste. Bazuar n paragrafin 6 t Nenit 28 t Ligjit, nuk do t rrjedh interes tjetr n borxhin tatimor pas 10 Qershorit 2009, duke supozuar se tatimpaguesi ka respektuar afatet e marrveshjes. Pagesa e par e tatimpaguesit duhet t jet nj minimum prej 20%. Pas pagess s par, marrveshja krkon nj pages prej 300 t paguhet m 1 Korrik 2009 dhe 1 Gusht 2009; pagesat prej 400 t paguhen m 15 Shtator dhe 15 Tetor; dhe nj pages prfundimtare prej 400 t paguhet m 9 Dhjetor 2009. Nse kto pagesa jan paguar me koh dhe t gjitha afatet e marrveshjes jan respektuar, nuk do t rrjedh interes n kt borxh tatimor pas Qershorit 2009.
139
6. Sikurse sht parapar n paragrafin 2 t Nenit 62 t Ligjit, kur nj tatimpagues me nj borxh tatimor hyn n nj marrveshje sikurse sht prshkruar n paragrafin 5 t ktij Neni dhe prmbush t gjitha dispozitat e marrveshjes, ndshkimet e vna sipas paragrafve 1 dhe 2 t Nenit 51 t ktij Ligji pr dorzim me vones t nj deklarate tatimore dhe pages me vones t tatimit do t ulet n 2% t obligimit tatimor. Kjo dispozit do t implementohet si vijon: 6.1. ndshkimi i vn pr dorzim me vones t nj deklarate tatimore do t ulet n trsi; dhe 6.2. ndshkimi i vn pr pages me vones t tatimit do t ulet n nj maksimum prej 2% t obligimit tatimor sikurse sht raportuar nga tatimpaguesi n deklaratn e tij t vetvlersimit, apo si mund t rregullohet m pastaj nga ATK. Shembull Tatimpaguesi ka dorzuar nj deklarat 9 muaj me vones me nj borxh tatimor prej 1,000. Pr shkak se deklarata ka qen me vones dhe sht dorzuar pa pages, ATK ka vlersuar ndshkimin pr deklarim m vones prej 250 (25% t obligimit tatimor) dhe ndshkimin pr pages me vones prej 40 (4% t obligimit tatimore, meq ndshkimi pr pages me vones nuk mund t vlersohet gjat muajve t njjt pr t ciln sht vlersuar ndshkimi pr deklarim me vones). Tatimpaguesi hyn n nj marrveshje me kste me ATK-n n prputhje me dispozitat e paragrafit 5 t ktij neni dhe n trsi prmbush kushtet e marrveshjes. Kur marrveshja t jet plotsuar n trsi, zyrtart e ATK-s duhet t ndrmarrin veprimet e vijuese: - heqjen e ndshkimit pr deklarim me vones 250 - uljen e ndshkimit pr pages me vones nga 40 n 20 - kthimi i mjeteve tatimpaguesit pr do mbi-pages nse do t ket, n prputhje me procedurat e vendosura.h 6. N prputhje me paragrafin 7 t Nenit 28 t Ligjit, nse nj tatimpagues dshton n nj marrveshje me kste, interesi do t ri-vendoset n mnyr retroaktive deri n datn kur sht nnshkruar marrveshja. Nse nj tatimpagues dshton n nj marrveshje me kste dhe dshiron t ri-vendos nj marrveshje me kste, marrveshja me kste pasuese nuk do t prfshij heqjen e interesit. Interesi do t vazhdoj t rrjedh n do marrveshje me kste pasuese pr kohzgjatjen e marrveshjes. Kjo dispozit aplikohet vetm n detyrimin q ka qen i prfshir n marrveshjen e par q sht prishur, plus do detyrim pasues i dal deri sa detyrimi tatimor i mbetur nuk sht paguar. Kur ai detyrim, plus do obligimi pasues i deklarimit dhe pagess s tatimit, t jet shlyer trsisht dhe tatimpaguesi srish krijon nj borxh tatimor, ai do t ket t drejt pr nj marrveshje me kste q do t prfshij heqjen e interesit nga data kur marrveshja sht nnshkruar ashtu si sht prshkruar n paragrafin 5 t ktij Neni. Duhet t ceket se do marrveshje me kste krkon q nj tatimpagues t mbetet i rregullt n t gjitha tatimet q bhen obligative gjat ecuris s marrveshjes. Si rrjedhim, nse tatimpaguesi krijon nj obligim tatimor derisa detyrimi i par mbetet i papaguar, do marrveshje e lidhur deri sa detyrimi i pare mbetet i papaguar duhet t prfshij t gjitha borxhet shtes tatimore t papaguara.
140
Shembull : Shoqria Tregtare B ka borxhin tatimor prej 3,000 q prfshin Dhjetorin 2007 pr TVSh (2,000 ) dhe TAK pr 2007 (1,000 ). Ajo hyn n marrveshje me kste m 5 Mars 2009. Ajo nuk dorzon apo nuk paguan deklaratn e TVSh pr Prill 2009 (2,500 ) dhe dorzon deklaratn pr TAK pa pages (4,000 ). Pr shkak se B, nuk ka arritur afatet e marrveshjes me kste, marrveshja sht prishur dhe interesi sht rivn n borxhin tatimor q sht prfshir n marrveshje. do marrveshje e mtejme duhet t prfshij borxhin e mbetur tatimor n Dhjetor 2007 pr TVSh dhe TAK pr 2007, plus detyrimet e TVSh s Prillit 2007 dhe TAK. Interesi do t rrjedh n kto detyrime gjat kohzgjatjes s marrveshjes. T supozojm se B, mbetet i rregullt n shlyerjen e t gjitha detyrimeve tatimore ne vijim, deri m 31 Mars 2010, ai do t ket t drejtn t nj marrveshje q prfshin heqjen e interesit sipas paragrafit 5 t ktij nse ai krijon nj borxh tatimor t ri pas 31 Marsit 2010.
Neni 29 - Rendi i pagesave

1. Shuma e ndonj tatimi e paguar n prputhje me kt ligj do t shprndahet sipas rendit vijues: 1.1. shpenzimet e mbledhjes; 1.2. shuma e do obligimi tatimor; 1.3. sanksionet dhe pagesat ndshkuese; dhe 1.4. interesi. 2. N qoft se tatimpaguesi nuk cakton tatimin specifik dhe periudhn tatimore specifike me t ciln lidhet pagesa, pagesa do t shprndahet fillimisht pr t prmbushur detyrimet m t hershme dhe ku sht e nevojshme sipas radhs s detajuar n paragrafin 1 t ktij neni. 3. do pages e pranuar nga mjetet e aktivitetit t mbledhjes s detyrueshme (t tilla si urdhr-vjelja/marrje mass s pasuris n llogarit bankare, shitja e pasuris s konfiskuar, etj.), mund t aplikohen n nj rend q do t konsiderohej t jet prparsi e mir pr Qeverin e Kosovs, pavarsisht dispozitave t paragrafit 1. apo 2. t ktij neni.
Neni 34 Rendi i Pagesave

1. N prputhje me Nenin 29 t Ligjit, pagesat fillimisht, zbatohen pr shpenzimet e mbledhjes (ato shpenzime q dalin nga shpenzimet e konfiskimit dhe shitjes, shpenzimet q shoqrojn regjistrimin e barrve n regjistra t ndryshm, shpenzimet e dala n gjyq, shpenzimet tjera q dalin nga ATK n mbledhjes e nj borxhi tatimor, por duke mos
141
prfshir shpenzimet e rrogave t Zyrtarve t ATK). Pagesat ne vijim, zbatohen n tatim, mandej n shpenzime dhe n fund n interes. Aplikimi i pagesave n kt rend aplikohet n mnyrn n t ciln pagesat jan aplikuar n do modul tatimor ve e ve, e jo n tr borxhin tatimor t tatimpaguesit. 2. Prve nse ekzistojn arsye t veanta e t dokumentuara, pagesat do t zbatohen fillimisht n periudhn tatimore m t vjetr dhe mandej n tatimin tjetr m t vjetr, etj. Nj periudh tatimore individual do t paguhet n trsi prpara se pagesat t aplikohen n periudhn tjetr tatimore. Pr shembull, nse nj tatimpagues ka borxh pr 2005, 2006 dhe 2007 n Tatimin ne te Ardhurat Personale (ne vijim TAP), pagesat e bra n ATK, s pari do t aplikohen n periudhn tatimore 2005 (prfshir t gjitha shpenzimet e mbledhjes, tatimi, ndshkimi dhe interesi) prpara se t aplikohet pagesat pasuese n vitin tatimor 2006. Ky rregull zbatohet n t gjitha llojet e tatimeve dhe periudhat tatimore, e jo vetm n TAP, si sht prshkruar n shembull. 3. Prgjithsisht, pagesat do t aplikohen fillimisht pr periudhn tatimore q ka datn m t vjetr t vlersimit, pavarsisht periudhs tatimore t prfshir. Kur pagesat t ken filluar t aplikohen n periudh t veant tatimor, e tr shuma e asaj periudhe tatimore, prfshir ndshkimin dhe interesin, do t paguhet para fillimit t aplikimit t pagesave n nj periudhe tatimore pasuese. Parimi i pagess s tr obligimit t mbetur n nj periudh tatimore aplikohet edhe pse mund t ket vlersim t mvonshm n at periudh tatimore me datn m t fundit t vlersimit nga data e vlersimit n periudhat tjera tatimore t pashlyera. Shembull: Nse nj tatimpagues ka borxh n Tatimin n t Ardhurat e Korporatave, si n vetvlersimin e par ashtu edhe n vlersimin e kontrolls, kryen nj pages 7,000 m 10 Janar 2010, pagesa do t aplikohet Tatimi n t Ardhurat e Korporatave 2004* Tatimi n t Ardhurat e Korporatave 2005* Tatimi i vetvlersuar me dat Tatimi i vetvlersuar me dat vlersimi 8 Prill 2005: 1,000 vlersimi 9 Prill 2006: 1,000 Ndshkimi 240 Ndshkimi 288 Interesi 690 Interesi 612 Vlersimi i kontrollit i dats 10 janar 2008 2,500 Pagesa e aplikuar 270 Ndshkimi 800 Bilanci Interesi 1,500 Tatimi 730 Pagesa e aplikuar: 6,730 Ndshkimi 288 Bilanci -0Interesi 612 Numrat jan vetm pr qllime ilustruese dhe nuk paraqesin llogaritje t vrtet t ndshkimit dhe interesit. S pari paguhet bilanci (mbetja) e trsishme tatimore borxh pr 2004, edhe pse tregon shumn e tatimit q sht vlersuar m von nga data e vlersimit tatimor pr 2005. Nse
142
nuk ka problem lidhur me mundsin pr t mbledhur periudhn tatimore 2005 prpara dats s skadimit t statutit t mbledhjes, meq ai vlersim skadon m 8 Prill 2012, ATK mund t vendos t aplikoj pagesn manualisht pr t paguar s pari shumat e vlersuara m t vjetra meq vlersimi i kontrollit pr 2004 nuk skadon deri m 9 Janar 2014, por ajo sht nj prjashtim n rregullin e prgjithshm q do t ushtrohet vetm kur ka shqetsime t vlefshme pr datn statutore t mbledhjes. 4. Pavarsisht nga paragraft 1 dhe 2 t ktij neni, nj tatimpagues mund t caktoj ku do t aplikohet pagesa dhe ATK, do t aplikoj pagesn n mnyrn e krkuar nga tatimpaguesi. Megjithat, do shum e mbledhur prmes Mbledhjes s Detyrueshme, prfshir nj marrveshje me kste, do t aplikohet n nj mnyr q paraqet interesin m t mir t ATK dhe nuk do ti nnshtrohet caktimit nga tatimpaguesi, prve nse n mnyr t ndrsjell sht pajtuar n mes t tatimpaguesit dhe ATK. ATK, mund t refuzoj t pranoj caktimin e tatimpaguesit pr pagesn nse caktimi i till sht br me qllim t dmtimit t Buxhetit t Republiks s Kosovs. Pr shembull, nse nj tatimpagues ka nj borxh tatimor t cilit statuti pritet ti skadoj pr 6 muaj dhe gjithashtu ka nj borxh q ka tri vite prpara se ti skadoj statuti; administrate tatimore mund t refuzoj nj caktim t tatimpaguesit pr pages n borxhin m t ri, nse caktimi do t rezultoj n skadimin e statutit t borxhit t vjetr.
Neni 30 - Kreditimet dhe rimbursimet

1. do shum e tatimit e paguar mbi shumn e detyrimit tatimor, me krkesn e tatimpaguesit do t kreditohet ndaj detyrimit aktual t tatimpaguesit pr do detyrim tjetr tatimor dhe kontribute pensionale. ATK-ja do ti dorzoj tatimpaguesit njoftim m shkrim aty ku pagesa e teprt sht prdorur pr mbulimin e nj detyrimit tjetr, duke e informuar tatimpaguesin pr shumn e kreditimit t aplikuar, tatimin dhe periudhn tatimore. 2. N rastin kur tatimpaguesi nuk ka detyrime tjera ndaj ATK-s, ose kur ka mbetur nj shum tepric nga tatimi i mbi paguar, pasi teprica e prmendur n paragrafin 1 t ktij neni sht prdorur pr t shlyer detyrimet e tjera tatimore, tatimpaguesi ka t drejt ti krkoj ATK-s rimbursimin e shums s mbetur. 3. Krkesa pr kreditim ose rimbursimi pr nj pages t teprt t fardo lloji t tatimit mund t dorzohet brenda gjasht (6) vitesh nga data kur sht paguar tatimi. Procedura pr aplikim t rimbursimit t tatimit do t rregullohet me akt nnligjor. 4. ATK-ja do t veproj lidhur me krkesn e lejueshme pr rimbursim brenda gjashtdhjet (60) ditve nga data kur ka pranuar krkesn nga tatimpaguesi, duke siguruar q detajet e shums pr rimbursim i jan prcjell me koh Ministris s Ekonomis dhe Financave ose me rastin e kontributeve pensionale, n Trustin e Kursimeve pr Pensione t Kosovs.
143
5. N rastin kur tatimpaguesi ka t drejt n rimbursim sipas paragrafit 2. t ktij neni dhe ky rimbursim nuk sht zbatuar brenda kohs s parapar n paragrafin 4 po t ktij neni, ATKja do ti paguaj tatimpaguesit, prve shums s prcaktuar nga ATK pr rimbursim edhe interesin n shkalln e prcaktuar nga Ministria e Ekonomis dhe Financave. Kur ATK t prcaktoj se nuk duhet t lshohet nj rimbursim, apo duhet t mbahet pr arsye administrative n prputhje me ligjin e aplikueshm, interesi nuk do t jet obligim n shumn q nuk sht lshuar apo nuk sht mbajtur. 6. Interesi sipas paragrafit 5. t ktij neni, do t filloj t rrjedh nga dita e gjashtdhjetenj (61) nga data e parashtrimit t krkess pr rimbursim.
Neni 41 Kreditimet dhe Rimbursimet

1. Paragrafi 1, Neni 30 i Ligjit, autorizon ATK-n pr t aplikuar do mbi-pages q rezulton nga nj vlersim i ATK-s apo i raportuar n nj deklarat tatimore t dorzuar nga tatimpaguesi ndaj detyrimit aktual t tatimpaguesit, pa marr parasysh llojin e tatimit q ka krijuar mbi-pagesn apo detyrimin tatimor t pashlyer. Prve si sht parapar n paragrafin 3 t ktij neni, do mbi-pages mund t aplikohet n detyrimin tatimor aktual nga ATK. 2. Kur nj mbi-pages sht aplikuar n nj detyrim tatimor aktual, ATK do ti lshoj nj njoftim tatimpaguesit duke e informuar pr aplikimin e mbi-pagess. Njoftimi duhet t prmbaj informatat pr t treguar shumn e mbi-pagess dhe llojin e tatimit dhe periudhn tatimore n t ciln mbi-pagesa i sht atribuuar, si dhe shumn dhe llojin e tatimit dhe periudhn tatimore s cils mbi-pagesa i sht aplikuar. 3. Pavarsisht paragrafit 1 t ktij neni, ATK nuk do t kreditoj kreditimin e TVSh, kundrejt nj borxhi tatimor deri sa kreditimi i till ka qen i bartur pr tre muaj. Nse nj tatimpagues me nj kreditim t TVSh-s t bartur pr tre muaj a m shum ka borxh tatimor prej m shum se 5,000 , ATK mund t njoftoj tatimpaguesin se do t filloj nj kontroll pr kreditimin e TVSh-s dhe nse kreditimi sht prcaktuar t jet i vlefshm, nj shum e kreditimit deri n shumn e detyrimit tatimor do t aplikohet n detyrimin tatimor dhe mbetja do t rimbursohet. N raste t tilla, tatimpaguesi nuk do t ket mundsi t mbaj kreditimin pr t aplikuar kundrejt borxheve tatimore pasuese t TVSh-s. 4. Sikurse sht parapar n paragrafin 2 t Nenit 30 t Ligjit, nj tatimpagues i cili ka nj mbipages n nj deklarat tatimore ka t drejt t krkoj nj rimbursim t asaj shume, nse mbipagesa kualifikohet pr nj rimbursim (sikurse n rastin e nj kreditimi t TVSh). 5. Pr t marr nj rimbursim t nj mbi-pagese t nj detyrimi tatimor, apo nj bilanc kreditor pr t ciln tatimpaguesi pranohet t krkoj rimbursim, tatimpaguesi duhet t dorzoj nj krkes n ATK, n nj form t prshkruar nga ATK. Formulari i krkess
144
do t dorzohet n Zyrn Regjionale, apo Zyrn e Tatimpaguesve t Mdhenj, prgjegjs pr shtjet tatimore t tatimpaguesit. Formulari i krkess duhet t prmbaj: 5.1. Emrin e tatimpaguesit; 5.2.Adresn fizike t tatimpaguesit; 5.3.Numri Fiskal i tatimpaguesit dhe , nse aplikohet, Numri i Regjistrimit t TVSh; 5.4.Adresa n t ciln tatimpaguesi dshiron q njoftimet pr rimbursim ti drgohen; 5.5.Nse tatimpaguesi dshiron q rimbursimi drejtprdrejt ti depozitohet n nj llogari bankare, jan t nevojshme detajet bankare n t cilin rimbursimi duhet t drejtohet; 5.6.Lloji i tatimit, periudha tatimore dhe shuma e rimbursimit t krkuar; 5.7.Shkaku i mbi-pagess apo kreditimit, apo si ka ardhur deri t mbi-pagesa apo kreditimi; 5.8.Dokumentacioni i krkuar pr t mbshtetur krkesn e rimbursimit 6. N rast t nj krkese pr rimbursim t rasteve t TVSh-s, dokumentacioni i krkuar pr t mbshtetur krkesn, prve zrave t prshkruar n paragrafin 5, t ktij Neni, duhet t prfshij: 6.1.Deklarimin e biznesit lidhur me shkakun e mbi-pagess s TVSh-s, sikurse jan investimet, blerjet e pazakonshme t mdha, etj; 6.2.Nse m shum se 50% e transaksioneve t krkuesit jan me nj Shoqri, emri i shoqris, adresa e saj, marrdhnia me krkuesin, Numri Fiskal i Shoqris, Numri i Regjistrimit n TVSh t Shoqris. 7. Dokumentet vijuese duhet t jen n dispozicion n rast se krkohen pr verifikim nga ATK: 7.1.T gjitha faturat e blerjeve pr tre muaj para muajit t krijimit t kreditimit t krkuar, faturat e blerjeve pr muajin n t cilin kreditimi i krkuar sht krijuar, plus faturat e blerjeve pr muajt vijues para muajit t krkess s rimburismit t TVSh; 7.2. T gjitha faturat e shitjeve pr tre muaj para muajit t krijimit t kreditimit t krkuar, faturat e shitjeve pr muajin n t cilin kreditimi i krkuar sht krijuar, plus faturat e shitjeve pr muajt vijues para muajit t krkess s rimburismit t TVSh; 7.3.T gjitha kontratat e realizuara gjat periudhs pr t ciln krkesa e rimbursimit sht krkuar, apo n proces gjat asaj kohe; 7.4.T gjith dokumentacionin doganor, plus faturat shoqruese t blerjeve, pr t gjitha importet n Kosov gjat tre muajve prpara muajit n t cilin kreditimi i krkuar sht krijuar, t gjith dokumentacionin doganor dhe faturat shoqruese t blerjeve pr muajin n t cilin kreditimi i krkuar sht krijuar, plus dokumentet doganore dhe faturat shoqruese t blerjeve pr muajt pasues para muajit t krkess s rimburismit t TVSh; 7.5. do dokumentacion apo krkes tjetr e vendosur n Ligjin mbi TVSh; 7.6. do dokumentacion tjetr i krkuar nga ATK gjat procedimin e krkess.
145
8. Si prjashtim nga paragrafi 5, i ktij neni, mbi-pagesat n Tatimit n t Ardhura t Korporatave (TAK) apo Tatimi ne t Ardhura Personale (TAP), me m pak se 500 nuk do t krkohet t dorzohet nj krkes pr rimbursim. Rimbursimet e tilla, munden t krkohen duke treguar n deklaratn prkatse t TAK apo Deklaratn e TAP, kur tatimpaguesi dshiron t marr nj rimbursim t mbi-pagess t treguar n deklarat. Tatimpaguesi duhet t prfshij informatat e duhura bankare ashtu q mbi-pagesa t mund t paguhet drejtprdrejt n llogarin bankare t caktuar. ATK do t procesoj krkesat e tilla t rimbursimit menjher pas pranimit duke u pasuar me nj rishikim t te dhnave t ATK-s t cilat tregojn se nj rimbursim sht me vend. 9. Rimbursimi nuk do t lshohet derisa tatimpaguesi t ket dorzuar t gjitha deklaratat tatimore obligative. Nj tatimpagues i cili nuk ka dorzuar t gjitha deklaratat do t konsiderohet se nuk ka dorzuar krkes t vlefshme pr rimbursim. do krkes rimbursimi e dorzuar kur tatimpaguesi nuk ka dorzuar t gjitha deklaratat e krkuara do t refuzohet. 10. Prkundr faktit se ATK ka aprovuar rimbursimin n prputhje me paragrafin 8 t ktij neni, ATK mban t drejtn t kontrolloj do deklarat t dorzuar brenda periudhs kohore t parapar me legjislacionin e aplikueshm n fuqi. 11. Krkesa pr rimbursim mund t dorzohet n do koh pas afatit pr dorzimin e deklarats s aplikueshme deri n 6 vjet nga data kur sht paguar tatimi. Pr qllime t prcaktimit t dates s pagess s tatimit, pagesat paradhnie t Tatimit n t Ardhura t Korporatave (TAK) apo Tatimi ne t Ardhura Personale (TAP), do t konsiderohen t jen paguar n datn kur deklaratat e tilla jan detyruese pr tu dorzuar n ATK. 12. Nse nj pages sht dorzuar gabimisht, krkesa pr rimbursimin e pagess s till mundet t dorzohet n ATK, n prputhje me kt nen, para afatit t deklarats tatimore pr t ciln pagesa sht br gabimisht. Nse ka detyrime tatimore t pashlyera, ATK do t aplikoj pagesn n do detyrim tatimor aktual, sikurse sht parapar n paragrafin 1 t ktij Neni, para se t kryej pagesn e rimbursimit. 13. ATK duhet t procesoj nj krkes t vlefshme rimbursimi brenda 60 ditve nga data kur ajo sht pranuar nga ATK. Krkesat t cilat nuk prmbajn informatat e krkuara sipas ktij neni, nuk do t konsiderohen t jen krkesa t vlefshme dhe nuk do te pranohen nga Zyra pranuese ne ATK. Gjat ecuris s rishikimit t krkess s rimbursimit, ATK, mundet t krkoj informata shtes nga parashtruesi i krkess n prputhje me Nenin 15 t Ligjit. Nse informatat e tilla, nuk jan dhn brenda afatit kohor t prshkruar n krkesn me shkrim, Zyra prgjegjse e ATK-s, nuk do t aprovoj krkesn e rimbursimit dhe do t informoj tatimpaguesin pr arsyen e mosaprovimit. 14. Nse ATK, nuk e proceson nj krkes t vlefshme brenda 60 ditve pasi t jet pranuar, duhet t paguaj interes mbi krkesn me shkall t interesit t prshkruar nga Ministri. Interesi do t llogaritet n shumn e krkess q sht miratuar pr t rimbursuar tatimpaguesin duke filluar nga dita e 61t pasi krkesa e vlefshme pr rimbursim sht pranuar. Nuk do t ket interes te detyruar n krkesn e refuzuar t rimbursimit. Nse
146
krkesa sht refuzuar pas periudhs 60 ditore pr arsyet e prshkruara n paragrafin 13 t ktij neni, nuk ka obligim pr interes. 15. Interesi nuk do t jet obligativ n asnj shum rimbursimi t TVSh-s, q sht mbajtur pr arsye administrative sikurse sht parapar n Ligjin mbi TVSh, apo n nj akt nnligjor t lshuar n prputhje me dispozitat e atij ligji. 16. Nse ATK, m pas kontrollon nj deklarat pr t ciln rimbursimi sht aprovuar dhe prcakton se tatimpaguesit nuk i ka takuar shuma e rimbursuar, apo sht dashur ti aprovohet rimbursimi m pak se q n t vrtet i sht aprovuar, do t bhet nj rregullim i tatimit dhe munden t llogariten ndshkimet dhe interesi i aplikueshm n rregullimin tatimor.
Neni 31 - Prdorimi i bankave dhe Institucioneve tjera t Licencuara

Financiare
1. Me aprovimin e divizionit t Thesarit t Ministris s Financave dhe Ekonomis, ATK mundet t hyj n marrveshje me BQK dhe bankat tjera apo institucionet financiare t licencuara nga BQK n mnyr q bankat apo institucionet tjera financiare t licencuara t pranojn deklaratat tatimore dhe pagesat tatimore. 2. Sipas marrveshjes s till, bankat apo institucionet tjera financiare do t jen t obliguara: 2.1. t drgojn pagesat e tatimit n BQK brenda afatit t caktuar kohor; 2.2. t drgojn deklaratat tatimore dhe dokumentet tjera n ATK brenda afatit t caktuar kohor; 2.3. t grupojn dokumentet n tufa me nj prmbledhje q tregon pr seciln tuf numrin; 2.4 . t bjn bilancin e t ardhurave ditore me nj dokument kontroll bilanci.
Neni 32 - Tatimi q sht i detyrueshm dhe i pagueshm

1. Tatimi q nuk sht paguar kur sht br i detyrueshm dhe i pagueshm, Drejtori i Prgjithshm n emrin e tij zyrtar, mund t ngrej padi dhe t krkoj pagesn n gjykatn e juridiksionit kompetent, kur krkohet nga rrethanat e rastit. 2. N do procedure t ngritur sipas ktij neni, lshimi i nj certifikate t nnshkruar nga Drejtori i Prgjithshm ku jepet emri dhe adresa e t paditurit dhe shuma e tatimit, dhe e sanksioneve dhe e interesit t pagueshm, nse ka t till, do t prbj prov t mjaftueshme t asaj shume t tatimit, sanksioneve dhe interesit n mnyr q gjykata t jape gjykimin pr at shum.
147
Neni 33 - Barra
1. Nse nj person i cili sht i detyruar ti paguaj ndonj tatim ndaj ATK-s sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov shprfill apo refuzon t paguaj at tatim Brenda dhjet (10) ditve pas dorzimit t njoftim-vlersimit, sikurse sht parapar n nenin 22 t ktij ligji, do t lind nj barr n at pasuri, apo t drejtat pr pasurin q i prket atij personi (qoft e luajtshme apo e paluajtshme, e trupzuar apo e patrupzuar) n nj shum t barabart me tatimin e papaguar, plus interesin, pagesn, ndshkimet dhe shpenzimet e mbledhjes. 2. Barra e prshkruar n paragrafin 1. t ktij neni vendoset n orn 17.00 n datn kur tatimi vlersohet dhe do t vazhdoj t ekzistoj derisa detyrimi t jet shlyer ose bhet i pazbatueshm. 3. Barra e prshkruar n paragrafin 1. t ktij neni duhet t regjistrohet n zyrn komunale kadastrale t Agjencin Kadastrale t Kosovs n lidhje me pronn e paluajtshme dhe do zyr tjetr prgjegjse pr regjistrimin e prons, apo interesa t siguruara n pron, n Kosov me qllim q barra t ket prparsi kundrejt t gjitha barrve t regjistruara m von ose interesave t siguruara n lidhje me pasurin e till. Pr qllime t ktij ligji, akti i regjistrimit t barrs nuk duhet konsiderohet si veprim pr mbledhjen e detyrueshme t tatimit. 4. Nj person mund t bj ankes n ATK pr lirim nga barra duke pretenduar gabim n dorzimin e nj barre t till. Nse ATK prcakton se dorzimi i barrs sht br gabimisht, ajo do t lshoj menjher nj certifikat pr lirim nga barra e till. 5. Drejtori i Prgjithshm mundet t ngrej nj padi civile n gjykatn q ka competence juridiksioni pr t zbatuar barrn e vn sipas ktij neni. 6. N rast t pagimit t borxhit ndaj ATK, barra do t hiqet. 7. Barra e prshkruar n paragrafin 1 t ktij neni, gjithashtu prvetson t gjitha pronat q i takojn pals s tret pr t cilin sht konstatuar s sht pronar prfitues i biznesit i cili ka krijuar detyrime tatimore, edhe pse biznesi sht regjistruar n emr tjetr dhe detyrimi tatimor sht krijuar n emrin tjetr. N rrethanat e tilla, barra tatimore do t prfshij prshkrimin q do t tregoi se nuk prvetson vetm pasurin e tatimpaguesit n emrin e t cilit sht regjistruar biznesi, mirpo gjithashtu prvetson edhe pasurin e pronarit prfitues t biznesit n t cilin sht krijuar borxhi tatimor. 8. Barra e prshkruar n paragrafin 1. t ktij neni gjithashtu prvetson do pron t tatimpaguesit q mbahet nga personi i tret i cili sht konstatuar se mban pronn si i emruar i tatimpaguesit. N rrethanat e tilla, barra tatimore do t prfshij t dhnat se ajo prfshin jo vetm pronn e tatimpaguesit, mirpo gjithashtu prvetson edhe pronn e veant q mbahet nga personi tjetr si i emruar nga tatimpaguesi.
148
9 do barr tatimore sipas paragrafve 7. dhe 8. t ktij neni e regjistruar, do t jet e detyrueshme n t njjtn mnyr si do barr tjetr tatimore e parapar n paragrafin 1 t ktij neni. Me akt nnligjor do t prcaktohet procedura e cila duhet t zbatohet dhe kriteret baz pr t konstatuar personat e prmendur ne paragraft 7. dhe 8. t ktij neni. 10. ATK mund t lshoj nj certifikat pr lirim t do pjese t pasuris q i nnshtrohet barrs tatimore nse : 10.1. i sht paguar ATK-s pjesrisht detyrimi i siguruar me barr, n nj shum t prcaktuar nga ATK, e cila nuk do t jet m pak se vlera e prcaktuar nga ATK; 10.2. Pjesa e till e pasuris sht shitur n pajtim me nj marrveshje me Administratn Tatimore. Mjetet nga shitja e till do t mbahen si nj fond q i nnshtrohet barrve dhe krkesave t Administrats Tatimore, n t njjtn mnyr dhe me t njjtin prioritet ashtu sikur barrt dhe krkesat e tilla t ken qen n lidhje me pasurin e liruar. Pr qllime t ktij neni, fondi i likuidimit t Agjencis Kosovare t Privatizimit do t konsiderohet t jet nj fond sikurse ai term i prdor n kt akt nnparagraf. 10.3. fardo shpenzime t arsyeshme dhe t nevojshme t lindura n lidhje me shitjen e pasuris sipas nn-paragrafit 10.2. t ktij paragrafi dhe administrimin e mjeteve t shitjes, do t paguhen nga aplikuesi apo nga mjetet e shitjes prpara plotsimit t do barre apo krkese t ATK-s. Prve ksaj, do pages mandatare q do t bhet nga fondi i likuidimit t Agjencis Kosovare t Privatizimit e cila me ligj ka prparsi mbi krkesat e kreditorve t siguruar do t paguhet nga mjetet e shitjes para plotsimit t ndonj barre apo krkes t ATK-s 11. N lidhje me borxhet tatimore t ndrmarrjeve shoqrore: 11.1. n mnyr t veant parashihet q, n lidhje me borxhet tatimore t Ndrmarrjeve Shoqrore t cilat jan n aktivitet administrativ t Agjencis Kosovare t Privatizimit (AKP), Administrata Tatimore do t regjistroj barrt n lidhje me ato borxhe tatimore sikurse jan prshkruar n paragraft 3. t ktij neni; 11.2. ATK nuk do t marr veprime tjera t mbledhjes s detyrueshme, prve shrbimit t Njoftimit mbi Masn e Marrjes s Pasuris tek personat e tret n lidhje me ato borxhe tatimore t NSh-ve, e as nuk do t ndrmarr veprime pr t zbatuar barrt e regjistruara, pavarsisht dispozitave tjera t ktij ligji ATK do t ket t drejt t mbroj krkesn e vet t siguruar pr borxhin tatimor q ndodhet kundrejt mjeteve t marra nga AKP pas shitjes s aseteve t NSh-ve nga AKP; N rastet n t cilat ATK e ka regjistruar barrn e cila e pengon shitjen e prons s NSh-s, ATK duhet t shfrytzoj procedurat e parashikuara n paragrafin 10 t ktij neni pr shkarkimin e prons nga barra n mnyr q t mbroj krkesn e siguruar kundr mjeteve t pranuara nga AKP pas shitjes s pasurive t NSH nga AKP. Barra e ATK-s do ti bashkngjitet mjeteve t shitjes se prons s cils i sht bashkngjitur me t njjtin prioritet sikurse e ka pasur n vet pronn, t cila ti nnshtrohen rregullave t vendosur n Ligin 03/L-067 mbi Privatizimin, apo pasuesin e tij, i cili rregullon prioritetin e krkesave n ato mjete t likuidimit.
149
11.3. Aty ku nj NSh ka nj borxh tatimor, ndalesa kundr ATK-s t detyruar krkesn e barrs mbi asetet e asaj NSh do t skadoj n mesnat t 31 Dhjetorit 2010. Pas asaj date, ATK ka pr detyr t konfiskoj asetet e NSh-s t cilat nuk jan shitur nga AKP. 12. Barra tatimore e prshkruar n paragrafin 1. t ktij neni prfundon gjasht (6) vite nga data e vlersimit dhe obligimi tatimor m nuk do t jet i mbledhshm pas asaj date, me prjashtim t rrethanave si n vijim: 12.1. tatimpaguesi dorzon nj ankes mbi vlersimin tatimor, n t cilin rast periudha gjasht vjeare zgjatet pr periudhn e kohs nga data kur pranohet rasti n Departamentin e Ankesave n ATK derisa Departamenti i Ankesave n ATK lshon vendimin e saj prfundimtar ose periudha e lejuar pr shqyrtimin e Ankess ka kaluar, plus gjasht muaj shtes; 12.2. borxhi tatimor ose vlersimi sht vendosur nn juridiksionin e gjyqit competent apo Bordi i Pavarur pr Rishqyrtime pr ndonj arsye, n t cilin rast periudha gjasht vjetore zgjatet pr periudhn kohore prej dats kur pranohet rasti n gjyq (apo Bordi i Pavarur pr Rishqyrtime) deri kur t merret vendimi i gjyqit, plus gjasht muaj shtes; 12.3. tatimpaguesi sht nj Ndrmarrje Shoqrore (NSh) q i nnshtrohet privatizimit nga Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP), n t cilin rast periudha gjasht vjeare shtyhet pakufi dhe barra nuk skadon deri n gjasht (6) muaj pasi llogaria prfundimtare pr shprndarjen e mjeteve q rezultojn nga privatizimi t jet miratuar nga organi kompetent; 12.4. tatimpaguesi sht Ndrmarrje Qendrore Publike apo Ndrmarrje Lokale Publike, n t cilin rast periudha gjasht vjeare shtyhet pakufi dhe barra nuk skadon deri sa detyrimet e NP t jen shlyer trsisht; 12.5. nse tatimpaguesi sht jasht Republiks s Kosovs pr periudhn kohore m t gjat se tre muaj, n rast periudha gjasht vjeare zgjatet pr aq koh q tatimpaguesi sht jasht Republiks s Kosovs dhe pr gjasht (6) muaj t tjer pas kthimit t tij apo saj n Republikn e Kosovs; 12.6. tatimpaguesi sht nj organizat buxhetore e qeverisjes qendrore apo komunale, n t cilin rast periudha gjasht vjeare sht zgjatur pafundsisht dhe barra nuk skadon deri sa detyrimet e organizats buxhetore t paguhen; 12.7. tatimpaguesi dhe ATK-ja merren vesh q t zgjasin periudhn e kohs pr mbledhje me an t marrveshjes me shkrim, kohzgjatja e t cils ndryshon varsisht nga rrethanat e tatimpaguesit, mirpo n prgjithsi nuk duhet t tejkaloj njzetekatr (24) muaj t tjera; apo 12.8. data e vlersimit pr llogaritjen e periudhs gjasht (6) vjeare t mbledhjes do t jet data e njoftim vlersimit e lshuar sipas nenit 22 t ktij ligji.
Neni 32 Barra Tatimore

1. Nj barr sht ngarkes apo penges q nj person ka n pasurin e tjetrit si siguri pr nj borxh apo obligim. N rast t tatimeve t cilat nuk jan paguar n afatin prshkruar n
150
ligj pr pages, Neni 33 i Ligjit parasheh q nj barr do t lind n t mir t Administrats Tatimore. Paragrafi 1 i Nenit 33 t Ligjit thot : N qoft se nj person i cili sht i detyruar ti paguaj nj lloj tatimi ATK-s sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov nuk paguan ose refuzon t paguaj shumn brenda 10 ditve pas dorzimit t njoftim t vlersimit sikurse sht parapar n Nenin 22 t ktij ligji, mbi t gjith pasurit q I prkasin atij personi (qoft e tundshme, patundshme, e prekshme ose e paprekshme) do t vendoset nj barr pagese n nj shum t barabart me tatimin e papaguar, plus interesin, sanksionet dhe shpenzimet e mbledhjes. Kjo barr statusore sht nj barr shum e gjer dhe i jep ATK-s nj interes sigurues n t gjith pasurin (e luajtshme dhe paluajtshme), prfshir pasurin e bler nga borxhliu tatimor pas t lind barra, e tatimpaguesit me qllim t sigurimit t borxhit tatimor. Prgjithsisht nuk sht e nevojshme t specifikohet pasuria s cils i bashkngjitet nj barr tatimore meq sht barr e gjer dhe e prgjithshme n t gjith pasurin apo t drejtat n pasuri t tatimpaguesit. Prjashtimet prfshijn barrt e t emruarit dhe barrt e regjistruara n regjistrin e automjeteve. 2. Barra tatimore lind (dhe sht e prfunduar) kur ATK plotson krkesat sipas paragrafit 1 t Nenit 33 t Ligjit: Njoftim-vlersimi; njoftimi dhe krkesa e br pr tatimpaguesin pr pages; dhe shprfillja apo refuzimi pr t paguar tatimin brenda periudhs 10 ditore e dhn n njoftim. Nse kto tri krkesa jan plotsuar, barra e ATK sht e vlefshme dhe konsiderohet t kt lindur n ora 5 pas dite n datn e vlersimit. Prgjithsisht, njoftimi dhe krkesa duhet t bhen n form t shkruar; megjithat, nj krkes me goj q sht mir e dokumentuar mund t bhet n vend t krkess me shkrim. Nj barr tatimore lidhet me t gjith pasurin e tatimpaguesit sikurse sht prshkruar n paragraf 1te ktij neni. 3. Barra tatimore regjistrohet n regjistrat publik, me qllim t vendosjes s prparsit e ATK ne lidhje me transaksionet e caktuara dhe palt tjera t interesuara. Nj barr tatimore mund t regjistrohet kurdo pasi periudh 10 ditore dhn n Njoftim-vlersim ka skaduar, prve q mund t regjistrohet menjher pas drgimit t Njoftim-vlersimit n rast t vlersimit pr rrezik. Nj barr nuk e mbron interesin e ATK n pasurin e patundshme nse nuk sht regjistruar si duhet n nj regjistr publik. Nse nj person blen pasuri t nj tatimpaguesi i cili ka borxh tatime, blersi mund t blej pasurin pa barr tatimore, nse barra tatimore nuk sht regjistruar n regjistrin e duhur publik, derisa blersit i sht dhn njoftimi i vrtet pr ekzistencn e barrs. Nj barr e paregjistruar do t ket prioritet n nj pasuri t tatimpaguesit apo t drejta n pasuri n lidhje me kreditort e pasiguruar t tatimpaguesit. 3.1. Nse nj furnizues i ofron mallra nj tatimpaguesi sipas nj marrveshje kreditore t akorduar, furnizuesi mund t vazhdoj ti ofroj ato mallra tatimpaguesit pa u ndikuar nga barra pr nj periudh prej 30 ditve pas marrjes s njoftimit pr ekzistencn e barrs. Pas 30 ditve, do mall i furnizuar pr tatimpaguesin sht furnizim q i nnshtrohet barrs tatimore dhe mund t konfiskohet e shitet nga ATK pa kufizim nga ndonj krkes e furnizuesit.
151
Shembull: Shitsi me shumic X i ofron perime marketit Z. Kur X drgon perimet, ai nuk merr pagesn pr perimet bazuar n nj marrveshje q ai ka me Z. Sipas asaj marrveshje, X i faturon Z pr drgesn, por pagesa nga Z nuk sht obligative deri n t parin e muajit vijues. X ka regjistruar nj peng n Regjistrin e Pengjeve n t cilin ai krkon nj interes sigurues n rezervat e Z deri n shumn e borxhit q X i ka borxh Z. Z shkakton nj borxh tatimor prej 1,000. ATK drgon nj njoftim-vlersim dhe Z nuk paguan brenda 10 ditve t parapara. Data e vlersimit t ATK-s sht 10 Qershori. ATK e regjistron barrn e vet n Regjistrin e Pengut m 20 Gusht. Shitsi me shumic X vazhdon furnizimin me perime tek marketi Z, i cili vazhdon t shprfill apo refuzoj t paguaj borxhin tatimor, edhe pse Z sht informuar pr pasojat e mos-pagess. M 1 Tetor, nj zyrtar i ATK viziton X dhe e informon pr ekzistencn e borxhit tatimore dhe faktin se sht regjistruar nj barr tatimore n Regjistrin e Pengut dhe i jep X nj kopje t barrs s regjistruar. X informohet me shum se do mall i drguar te Z pas 30 Tetorit do ti nnshtrohet barrs tatimore dhe ATK mund t konfiskoj dhe shet ato mallra pr t shlyer borxhin tatimor pa marr parasysh interesin sigurues (garantues) q X ka regjistruar. do mall i drguar para 30 Tetorit vazhdon ti nnshtrohet interesit sigurues t regjistruar t Z. X i drgon mallra Z m 15 Nntor. M 18 Nntor, ATK ushtron t drejtn e vet t barrs n asetet e Z dhe konfiskon rezervat. Tr rezervat (stoku) e drguara pas 30 Tetorit shiten n ankand publik dhe t gjitha mjetet aplikohen n borxhin tatimor t Z, prfshir shpenzimet e mbledhjes. 3.2. Nse nj kreditor ka ofruar nj kredit apo nj aranzhim financiar pr nj tatimpagues, i cili sht i siguruar me asete t caktuara t tatimpaguesit sikurse at t regjistruara n Regjistrin e pengun, kreditori do t vazhdoj t ket pozit prioritare n lidhje me paradhniet e bra, edhe pse barra tatimore sht dorzuar. Prioriteti do t vazhdoj n lidhje me paradhniet e bra prderisa kreditorit i sht dhn njoftim i vrtet pr ekzistencn e nj barre tatimore dhe pr 30 ditt pas ksaj.
Shembull: Banka A hyn n nj aranzhim financiar me biznesin B, nprmjet s cils A i jep para paradhnie B n kmbim pr nj interes sigurues n llogarit e papaguara t B. Marrveshja financuese sht regjistruar si duhet n Regjistrin e pengut para se ATK t regjistroj barren tatimore. M 10 Qershor, ATK vlerson nj borxh tatimor prej 5,000 i cili sht obligim nga B. ATK i drgon B nj njoftim-vlersim duke krkuar q B t paguaj pjesn e mbetur t tatimeve brenda 10 ditve. B refuzon apo shprfill t paguaj borxhin tatimor Brenda periudhs 10 ditore. M 5 korrik, ATK regjistron barrn e vet n Regjistrin e pengut. M 15 Korrik, A i bn nj paradhnie B n prputhje me aranzhimin e tyre financiar. A i bn nj paradhnie tjetr B m 10 Gusht sipas aranzhimit financiar. M 20 Gusht, ATK ende nuk ka marr pagesn pr borxhin tatimor dhe B nuk ka br ndonj aranzhim pr t paguar borxhin. N at dat, nj zyrtar i ATK e viziton A dhe e informon se B ka nj detyrim tatimor prej 5,000 plus ndshkimi dhe interesi q ecin. Zyrtari tatimor i jep nj kopje t barrs tatimore A-s dhe e informon se A mund ti bj paradhnie tjera B-s pr nj periudh prej 30 ditve, por pas 30 ditve, barra tatimore do t ket prioritet n do shum t llogaris s papaguar q lind n t mir t B pas asaj date.
152
M 22 Shtator, ATK paraqet Njoftimet e Mas pr Marrje t Pasuris n t gjitha llogarit e papaguara q jan obligim pr B. Njoftimet e Mass pr Marrje t Pasuris lidhen me do shum q bhet obligim pr B pas 19 Shtatorit. 3.3 Me prjashtimin e 3.1 dhe 3.2 m sipr, nj barr tatimore, e regjistruar si duhet, ka prioritet mbi do kreditor t siguruar i cili i jep kreditim t fardo lloji borxhliut tatimor pasi t jet regjistruar barra.
Shembull: Tatimpaguesi D i ka borxh ATK shumn 50,000 . Ai ka n pronsi 10 hektar t pasuris e cila sht e lir dhe pa ndonj penges (nuk ka ndonj hipotek t regjistruar kundr saj) ATK regjistron nj barr tatimore n kadastr dhe n regjistrat tjer t duhur m 10 Qershor 2009. M 15 Korrik, nj bank lokale i jep hua 80,000 Tatimpaguesit D dhe merr hipotek mbi 10 hektart pr t siguruar huan e vet. Tatimpaguesi D nuk paguan barrn tatimore, por e prdor huan pr qllime tjera. Pr shkak se barra tatimore ka qen e regjistruar si duhet para hipoteks bankare, barra tatimore ka prparsi n pasuri mbi hipotekn bankare. Nse ATK do t konfiskonte tokn dhe e shet at pr 100,000 , ATK do t merrte pagesn e trsishme t borxhit t vet tatimor (50,000 plus shpenzimet e shitjes dhe rrjedhjes pas 10 Qershorit 2009). Blersi i toks, merr nj titull t qart pr tokn meq huaja bankare ka qen m e re se barra tatimore. Banka do t kishte t drejtn t dorzoj nj krkes n ATK pr cilado mjete t shitjes q tejkalojn shumn e borxhit tatimor, plus shpenzimet e shitjes dhe rrjedhjet. Nse tatimpaguesi do t merrte nj hua, duke prdorur tokn si sigurim dhe banka ka regjistruar pengun e vet m 1 Qershor 2009, pengu i Banks do t kishte prioritet mbi barren tatimore, sepse sht regjistruar para se barra tatimore t regjistrohej. Nse tatimpaguesi, nuk i ka br pagesat e veta t pengut dhe Banka i heq t drejtat mbi huan e tij, s pari mjetet do ti aplikonte n peng, plus shpenzimet dhe rrjedhjet. Nse ka mjete tepric, ATK ka t drejt t krkoj tepricn e mjeteve nga Banka pr t shlyer borxhin e vet, duke supozuar se nuk ka m kreditor tjetr intervenues. Nse ATK do t konfiskonte tokn dhe pengu bankar t kishte prioritet mbi barrn tatimore, ATK do t shiste pasurin q i nnshtrohet pengut t banks. ATK ka t drejt t konfiskoj vetm interesin tatimpaguesin n pasuri dhe mund t shes vetm t drejtn e tatimpaguesit n pasuri. Meq barra tatimore sht e re pr barrn bankare, ATK n kohn e shitjes duhet t shpall se vetm interesi i tatimpaguesit n pasuri sht shitur dhe se shitja sht br duke iu nnshtruar do interesi t barrs apo pengut q mban pozit t lart pr barrn tatimore. ATK duhet t ofroj mundsin pr mbajtsit e barrve t larta pr t shpallur ekzistencn e pengut apo barrs s lart t tyre n kohn e shitjes. 4. Sipas paragrafit 3 t Nenit 33 t Ligjit, nj barr me synim pr tu lidhur me pasurin e palvizshme duhet t regjistrohet n komunn n t ciln pasuria e lvizshme gjendet. Vendi i regjistrit i barrve t tilla sht Zyra Kadastrave Komunale e Agjencis Kadastrave t Kosovs. Me qllim t lidhjes me pasurin personale t tatimpaguesit dhe vendosjes s prioritetit t ATK n pasurin personale, barra duhet t regjistrohet ne Regjistrin e Pengut q gjendet Brenda Ministris s Tregtis dhe Industris.
153
Barra duhet t regjistrohet n do zyr tjetr prgjegjse pr regjistrimin e pasuris n Republikn e Kosovs. Varsisht nga zhvillimi i mtutjeshm i Regjistrit t Pengut q ndodhet n Ministrin e Tregtis dhe Industris, barrt n automjete duhet t regjistrohen n Regjistrin e Automjeteve. 5. Nj barr e regjistruar nuk lidhet (i bashkngjitet) pasuris s shitur gjat ecuris normale t afarizmit t tatimpaguesit. Nj shitje e pasuris s palvizshme, q i prket tatimpaguesit nuk konsiderohet t jet e shitur gjat ecuris normale t veprimtaris tregtare. Nj shitje n sasi t madhe te stokut, nuk konsiderohet t jet shitje gjat ecuris s zakonshme. Nj shitje sht e zakonshme, nse blerja sht nga nj shits i cili rregullisht sht i angazhuar n shitjen e pasuris t llojit q blersi blen dhe t dy, si blersi edhe shitsi, nuk jan t lidhur dhe veprojn n mirbesim. Nj blers dhe nj shits, nuk jan t lidhur, nse interesat e tyre jan t pavarura nga njri-tjetri, nse mimi q blersi i paguan shitsit sht i drejt dhe i arsyeshm sipas rrethanave dhe nse qllimi parsor i transaksionit t tyre nuk sht mashtrim, vones, apo pengim i prpjekjeve pr t mbledhur nj obligim t nj mbajtsi t pengut apo kreditori t barrs. Shembull: Marketi Z rregullisht u shet perime konsumatorve t vet, s bashku me artikujt tjer ushqimore. Myshterinjt kan mundsin t vazhdojn t blejn perimet e tyre dhe arktikut tjer ushqimore, madje edhe pse X ka nj interes sigurues n perime dhe administrate tatimore ka barr tatimore t regjistruar si duhet ne Regjistrin e Pengut. Megjithat, nse marketi Z prpiqet ti shet stokun e tij prmes nj shitje n sasi t madhe nj blersi, blersi duhet t bj nj hulumtim t plot t regjistrimit pr t siguruar se nuk ka pengesa (barr) kundr stokut (rezervave). N kt rast, blersi do t blej stokun q i sht nn interesin sigurues t Z dhe Barrn tatimore. 6. Barrt dhe pronart prfitues. Nj barr tatimore gjithashtu i bashkngjitet pasuris q i prket nj pale t tret, e cila gjykohet t jet pronar prfitues i nj biznesi. Paragrafi 7 i Nenit 33 t Ligjit, prcakton: Barra e prshkruar n Paragrafin 1 t Nenit 27 t ktij Ligji, gjithashtu prvetson t gjitha pronat q i takojn pals s tret pr t cilin sht konstatuar s sht pronar prfitues i biznesit i cili ka krijuar detyrime tatimore, edhe pse biznesi sht regjistruar n emr tjetr dhe detyrimi tatimor sht krijuar n emrin tjetr. N rrethanat e tilla, barra tatimore do t prfshij prshkrimin q do t tregoi se nuk prvetson vetm pasurin e tatimpaguesit n emrin e t cilit sht regjistruar biznesi, mirpo gjithashtu prvetson edhe pasurin e pronarit prfitues t biznesit n t cilin sht krijuar borxhi tatimor. 6.1. Pronar prfitues sht prkufizuar n Ligj si individ apo etnitet juridik i cili gzon prfitimet nga nj aset n pronsi (pasuri e lvizshme apo e palvizshme) pa marr parasysh n emr t kujt sht titulli; individi apo entiteti juridik i cili ka dominim dhe kontroll mbi nj pasuri. Prcaktimi i pronarit prfitues krkon nj hetim t thell t fakteve dhe rrethanave t rastit. Faktort q duhet prfillur n brjen e prcaktimit prfshin: 6.1.1. kush bn vendimet ditore t afarizmit dhe si jan br ato vendime; 6.1.2. kush i paguan faturat; 6.1.3. kush ka autorizimi t lej peng asetet e biznesit pr kreditime; 6.1.4. kush sht pronar i aseteve t biznesit;
154
6.1.5. cila sht marrdhnia ndrmjet pronarit t regjistruar dhe individit t dyshuar t jet pronari prfitues; 6.1.6. kush kontrollon llogarin bankare t biznesit; 6.1.7. do evidenc tjetr q pronari i regjistruar nuk sht i vrteti, pronari prfitues (pronari i regjistruar pranon q sht paguar t regjistroj biznesin n emr t tij, etj.); 6.1.8. fakti i dukshm se nj person sht duke e menaxhuar biznesin pr dik tjetr, vetvetiu, nuk e bn at person pronar prfitues t biznesit. 6.2. Kur prcaktimi t jet br se pronari i regjistruar nuk sht pronari i vrtet (pronari prfitues), Zyrtari i ATK, prgatit raport me shkrim, duke sqaruar bazn pr at prcaktim. Raporti duhet t jet i miratuar Drejtuesi i Zyrtarit te ATK. Pasi raporti t jet miratuar, ATK prgatit dhe ti drgoj nj njoftim personit q konsiderohet t jet pronar prfitues. Njoftimi duhet t prmbaj me sa vijon: 6.2.1. emrin, adresn dhe numrin personal/numrin fiskal t personit q konsiderohet t jet pronari prfitues; 6.2.2. bazn faktike pr prcaktimin se personi sht pronar prfitues; 6.2.3. shumn e tatimit, ndshkimit dhe interesit q konsiderohet t jet detyrim nga tatimpaguesi; 6.2.4. krkesn se detyrimi t paguhet brenda 10 ditve nga data e njoftimit; 6.2.5. deklarimin pr t drejtat e ankess q jan n dispozicion. Data e njoftimit sht data nga e cila llogaritet statusi 6 vjear i mbledhjes i parapar n Neni 33.12. 6.3. ATK do t vendos nj llogari t ndar n sistemin e vet t procesimit pr t pasqyruar borxhin e pronarit prfitues pr qllime monitoruese. Pr shkak se ve sht borxhi (borxhi i tatimpaguesit) n llogarit e ATK, borxhi i pronarit prfitues nuk do t prfshihet n llogaritjen e borxheve ndaj ATK. Shuma e mbledhur nga pronari prfitues pr borxhin e tatimpaguesit do t aplikohet n borxhin e tatimpaguesit, me qllim t sigurimit q shuma e prgjithshme e detyrimit tatimor sht mbledhur vetm nj her qoft trsisht nga pronari prfitues, tatimpaguesi, apo me kombinimin e t dyve. 6.4. Kur periudha 10 ditore pr pages t shums tatimore t ket kaluar, ATK mund t regjistroj barrn e vet kundr pronarit prfitues, edhe pse pronari prfitues mundet ende t ankohet pr vendimin. Barra prfshin : Ramadan X, Numri Personal/numri fiskal, si pronar prfitues i Kompanis ABC (adresa, qyteti, etj.). barra duhet t paraqitet n t gjith regjistrat e zbatueshm. N lidhje me pronarin prfitues barra bart t njjtat t drejta dhe kompetenca si nj barr tatimore normale. Shembull: Biznesi XYZ sht n emrin e Xhems. Biznesi ka krijuar nj detyrim tatimor prej 3,000 . Kur zyrtari i ATK-s viziton biznesin, Xhema nuk sht aty. Ai flet me Ramadanin, i cili thot se menaxhon biznesin pr Xhemn dhe nuk e di se ku sht ai. Zyrtari pyet Ramadanin pr informatat financiare emrin e llogaris bankare, emrin e qiradhnsit, do
155
hua q ka biznesi, asetet e biznesit, borxhet q i ka biznesi, faturat mujore t komunaleve, dhe emrat e do mbajtsi t pengut. Prmes ktij hulumtimi, zyrtari prcakton se, edhe pse biznesi sht regjistruar n emr t Xhems, Ramadani sht pronari prfitues i biznesit. Fitimet e biznesit jan t depozituara n llogarin personale bankare t tij, pengjet e regjistruara n Regjistrin e Pengjeve jan t nnshkruara nga ai si pronar i biznesit, Ramadani paguan t gjitha faturat e biznesit nga llogaria personale bankare e vet, Ramadani merr dhe qet t punsuarit pa konsultimin me Xhemn, automjetet e prdorura n biznes jan t regjistruara n emr t Ramadanit Ramadani gzon t gjitha prfitimet e pronsis, madje edhe nse nuk sht i regjistruar n emrin e tij. Zyrtari i ATK, prgatit raportin e vet duke sqaruar bazn pr prcaktimin q Ramadani sht pronari prfitues dhe e dorzon at pr miratim. Me marrjen e miratimit, Zyrtari i mbledhjes krkon q ti drgohet nj njoftim Ramadanit duke e informuar se ai konsiderohet t jet pronari prfitues i Biznesit XYZ. Pas 10 ditve, zyrtari i mbledhjes krkon t paraqitet nj barr si vijon : Ramadan X, Numri Personal (apo numri fiskal), 0000000000, si pronar prfitues i Biznesit XYZ 123 nna Terez Prishtin 7. Barrt dhe t Emruarit. Barra tatimore gjithashtu do ti bashkngjitet pasuris s veant t te emruarit n prputhje me paragrafin 8 t Nenit 33 t Ligjit, i cili thot: Barra e prshkruar n Paragrafin 1 t ktij Neni gjithashtu prvetson do pron t tatimpaguesit q mbahet nga personi i tret i cili sht konstatuar se mban pronn si i emruar i tatimpaguesit. N rrethanat e tilla, barra tatimore do t prfshij t dhnat se ajo prfshin jo vetm pronn e tatimpaguesit, mirpo gjithashtu prvetson edhe pronn e veant q mbahet nga personi tjetr si i emruar nga tatimpaguesi. 7.1. I emruar sht dikush i caktuar t veproj pr tjetrin. Sikurse sht prdorur n kuptimin e barrs tatimore, i emruar sht nj individ, pal e tret, i cili mban titullin ligjor t pasuris s nj tatimpaguesit, prderisa tatimpaguesi gzon prdorim dhe prfitim t plot t pasuris. Pra, barra tatimore shtrihet n pasurin q vrtet e ka tatimpaguesi edhe pse pala e tret mban titullin ligjor t pasuris s t emruarit. Prgjithsisht, pala e tret, n rastin e t emruarit do t jet nj individ tjetr, por nuk sht gjithnj ai rast, meq i emruari mundet gjithashtu t jet entitet juridik apo form tjetr e organizimit. 7.2. Rasti i t emruarit prgjithsisht prfshin tjetrsim apo transferim mashtrimi t pasuris s tatimpaguesit pr t shmangur detyrimet ligjore. Pr t vendosur nj rast t barrs pr t emruarin, duhet t tregohet se derisa nj pal e tret mund t ket titull ligjor t pasuris, n t vrtet sht tatimpaguesi ai q ka n pronsi pasurin dhe gzon prdorim dhe prfitimet t plota t saj. Nuk ka vetm nj faktor t prcaktoj se ekziston rasti i t emruarit, por nj numr i faktorve t marr s bashku munden. Rasti i t emruarit prfshin, si n vijim: 7.2.1. tatimpaguesi m hert ka pas n pronsi pasurin; 7.2.2. i emruari ka paguar pak ose far pr pasurin; 7.2.3. tatimpaguesi mban posedim apo kontroll mbi pasurin; 7.2.4. tatimpaguesi vazhdon t prdor dhe gzoj pasurin e bartur, sikurse q tatimpaguesi ka gzuar para bartjes;
156
7.2.5. tatimpaguesi paguan t gjitha apo shumicn e shpenzimeve t pasuris; 7.2.6. bartja sht pr arsye t shmangies s tatimit (nuk sht krkes pr t vendosur/themeluar barrn e t emruarit). 7.3 Nj prcaktim i t emruarit krkon analize t fakteve dhe rrethanave t rastit. Faktort q duhet marr parasysh n prcaktim, prfshijn pikat e prcaktuara m lart n 2.7. m sipr. Nse del se ekziston rasti i t emruarit, t punsuarit e ATK, duhet prgatitur raport me shkrim, me prshkrimin e fakteve mbi t cilat sht bazuar prcaktimi. Raporti, prfshin prcaktimin e shums s tatimit t vlersuar kundrejt t emruarit. Shuma q do t vlersohet kundrejt t emruarit sht m e vogl nga tatimi q ka tatimpaguesi apo vlera e aseteve mbi t cilat sht bazuar prcaktimi pr t emruarin. Raporti me shkrim duhet t miratohet nga nj Zyrtar m i lart i ATK. 7.4. Pas miratimit t raportit me shkrim, ATK, prgatit dhe i drgon njoftim personit q konsiderohet t jet i emruar. Data e njoftimit sht data nga e cila llogaritet statuti 6 vjear i mbledhjes i parapar n paragrafin 12 t Nenit 33 t Ligjit. Njoftimi duhet t prmbaj : 7.4.1. emrin, adresn dhe numrin personal / numrin fiskal t personit q konsiderohet t jet i emruari; 7.4.2. bazn faktike pr prcaktimin se personi sht nj i dominuar i tatimpaguesit; 7.4.3. shumn e tatimit, ndshkimit dhe interesi q konsiderohet t jet obligim nga i emruari (shuma duhet t jet m e vogl nga shuma e tatimit, ndshkimit dhe interesit apo vlera e aseteve q konsiderohen n prcaktimin se i emruari ekziston); 7.4.4. nj krkes q shuma obligative t paguhet brenda 10 ditve nga data e njoftimit; 7.4.5. nj deklarim t te drejtave pr ankes q jan n dispozicion. 7.5. ATK do t vendos nj llogari t ndar n sistemin e vet t procesimit pr t pasqyruar borxhin e t emruarit pr qllime monitoruese. Pr shkak se ve sht borxhi (borxhi i tatimpaguesit) n llogarit e ATK, borxhi i pronarit prfitues nuk do t prfshihet n llogaritjen e borxheve ndaj ATK. Shuma e mbledhur nga i emruari pr borxhin e tatimpaguesit do t aplikohet n borxhin e tatimpaguesit, me qllim t sigurimit q shuma e prgjithshme e detyrimit tatimor sht mbledhur vetm nj her qoft trsisht nga pronari prfitues, tatimpaguesi, apo me kombinimin e t dyve. 7.6. Kur periudha 10 ditore pr pages t shums tatimore prfundon, ATK mund t regjistroj barrn e vet kundr t emruarit edhe pse i emruari mundet ende t ankohet pr vendimin. Barra, duhet t paraqitet n t gjith regjistrat e zbatueshm. N lidhje me t emruarin, barra ka t njjtat t drejta dhe kompetenca si nj barr tatimore normale.
157
7.7. Barra n rastin e t emruarit, sht e njjt me barrn tatimore normale, prve q i emruari sht identifikuar si emr i tatimpaguesit dhe barra i bashkngjitet vetm pasuris s veant t t emruarit. Shembull 1 : Tatimpaguesi D ka nj borxh tatimor ndaj ATK-s. Tatimpaguesi E sht nj i emruar i Tatimpaguesit D. Emri n barr do t ishte Tatimpaguesi E si i emruar i Tatimpaguesit D. Barra gjithashtu do t identifikoj pasurin specifike t Tatimpaguesit E (i emruari) s cils i bashkngjitet barra. Shembull 2 : Tatimpaguesi D ka disa kamion n Ferizaj dhe vepron si shoqri tregtare individuale. Ai ka filluar veprimtarin n Qershor 2008. N Korrik 2008, blen dy kamion pr prdorim n punn e tij dhe nj te trete duke marr hua nga banka. N Tetor 2008, ai transferon titullin e kamionve n emr t vllait, Tatimpaguesi E. N Janar 2009, ai nuk ishte ne gjendje t paguaj Deklaratn e Dhjetorit pr TVSh-s t 2008 (afati deri m 31 Janar 2009), duke krijuar nj borxh tatimor prej 700. Administrata Tatimore i drgon atij nj njoftimvlersim m 10 Shkurt. Ai po ashtu nuk ka qen n gjendje t paguaj deklaratn e TVShs pr Janar (afati deri m 29 Shkurt 2009) dhe ka marr nj njoftim-vlersim t dats 8 Mars 2009 n shum prej 800 . Nj Zyrtar i mbledhjes s detyrueshme t ATK-s kontakton tatimpaguesin D m 12 Mars pr t biseduar borxhin tatimor dhe krkesn pr pages. Pr shkak se Tatimpaguesi D ka transferuar titullin e kamionve t vllai i tij (Tatimpaguesi E), shoqria e tij e kamionve nuk ka asete nga t cilat mund t bhen mbledhja e tatimit dhe n biznes nuk ka para t mjaftueshme n llogarin bankare t biznesit pr t shlyer borxhin. Pas inspektimeve, zyrtari prcakton se Tatimpaguesi D ka vazhduar t prdor kamiont n veprimtarin e tij dhe nuk i ka paguar kompensim vllait t tij pr prdorimin e tyre. Prve ksaj, Zyrtari prcakton se Tatimpaguesi D ka vazhduar t bj pagesa pr huan e kamionit. Bazuar n kto fakte, Zyrtari ka prcaktuar se Tatimpaguesi E sht i emruari i Tatimpaguesit D. Zyrtari prgatit raportin, q analizon faktin se Tatimpaguesi E sht i emruari i Tatimpaguesit D. Menaxheri regjional ka miratuar Raportin. Zyrtari i Mbledhjes mandej ka prgatitur nj njoftim-vlersim duke plotsuar krkesat e nnparagrafit 7.4. m sipr dhe ia ka drguar at Tatimpaguesit E. Njoftimi ka qen i dats 20 Mars 2009. shuma e vlersimit kundr Tatimpaguesit E sht m e vogl se shuma e tatimit obligativ apo vlera e aseteve t prdor si baz pr prcaktimin e t emruarit. N kt rast, kamiont jan vlersuar me 7,500 secili (nj total prej 15,000 ), kshtu shuma e vlersimit sht e barabart me shumn e tatimit, ndshkimit dhe interesit q sht obligim (1,500 , plus ndshkimi dhe interesi i rrjedhur). M 31 mars 2009, Zyrtari i ATK ka regjistruar barrn, e cila ka prfshir informatat vijuese: Emri : Tatimpaguesi E (Numri Personal/numri fiskal) si i emruar i Tatimpaguesit D (numri fiskal), i kufizuar vetm n pasurin e prshkruar n kt barr. Adresa : (Adresa e Tatimpaguesit E) N vet barrn ka qen deklarimi vijues:
158
Kjo barr i bashkngjitet t gjitha t drejtave, titullit dhe interesit vetm n pasurin n vijim me titullin n emr t Tatimpaguesit E. Nj kamion (ngjyra e kamionit) (Prodhuesi dhe Modeli), Numri Regjistrues 111-11-1111 Numrin e Identifikimit t Automjeteve 7GJQ123JH674VIN Nj kamion (ngjyra e kamionit) (Prodhuesi dhe Modeli), Numri Regjistrues 222-22-2222, Numrin e Identifikimit t Automjeteve 6KLJ456PL875VIN. Ky njoftim sht dorzuar pr t pasqyruar interesin e Barrs Tatimore n pasurin e prshkruar m sipr dhe jo n pasuri tjetr. Pr shkak se kamiont jan peng si siguri pr huan nga banka dhe sigurimi sht para barrs tatimore, barra tatimore i bashkngjitet asaj pjese t kapitalit n kamion q sht tepric e shums q i takon banks. 8. Barrt e regjistruara n emrat qoft t emruarit apo pronarve prfitues, lirohen kur i emruari apo pronari prfitues, shlyen pjesn e vet t borxhit tatimor edhe pse barra tatimore mbetet n fuqi n lidhje me shumat tjera t mbetura ende detyruese pr tatimpaguesin. 9. Barrt poseduese. Pr qllime t ktij neni, barr poseduese, sht nj barr n t ciln prona e nj borxhliu sht n posedim t pals s tret pr t siguruar borxhin. 9.1 Nj barr tatimore e regjistruar, ka prparsi mbi nj barr pasuese poseduese, prve rasteve t mposhtme : 9.1.1 punt e riparimit t bra nga nj mekanik i automobilave; 9.1.2 punt riparuese t bra nga nj zdrukthtar, hidraulik, moler, elektricist, etj.; 9.1.3 nj qiradhns n lidhje m mallrat e qiramarrsit; 9.1.4 nj objekt deponimi me qira; 9.1.5 do situat e ngjashme n t ciln pala e tret mbetet n posedim t pasuris personale t prekshme e nnshtruar nj barre e cila siguron mimin e arsyeshm t riparimit apo prmirsimit t asaj pasurie. 9.2 Pasuria e dhn pr barrt poseduese, sikurse jan ato t prshkruara n nnparagraft 9.1.1 deri 9.1.5 m sipr sht bazuar n nevojn pr t mbrojtur qiradhnsit, personat deponues dhe personat riparues nga nevoja pr t vrtetuar ekzistencn e barrs, apo mungesn e barrs, prpara ndrmarrjes s puns s riparimeve, vendosjes s marrveshjes pr qira, etj. Do t ishte nj ngarkes e madhe mbi ata persona pr t pasur regjistra t till t barrve prpara se t merren vesh pr t br punn riparuese, hyrjes n nj marrveshje pr qira, etj. Shembull : Tatimpaguesi A, nj shoqri tregtare individuale, ka nj borxh tatimore prej 1,000 . ATK, ka regjistruar nj barr n regjistrin e pengut dhe regjistrat tjer t zbatueshm. Tatimpaguesit A, i duhet nj motor pr automjetin e tij. Ai e drgon automjetin pr riparim. Mekaniku te lokali i riparimit bn nj riparim t nevojshm me kosto prej 500 . Lokali i riparimit, ka nj barr poseduese pr 500 pr aq sa pr t mbajtur posedimin e automjetit. Ajo barr poseduese ka prioritet mbi barrn tatimore, edhe pse barra tatimore ka ekzistuar para se borxhi pr lokalin e riparimit t ket lindur.
159
Shembull : Tatimpaguesi B, nj entitet ligjor, i nevojitet nj objekt deponimi pr t deponuar disa prej mallrave t veta. Tatimpaguesi B i ka borxh Administrats Tatimore 2,500 . Tatimpaguesi B hyn n kontrat me Kompanin e Deponimit pr t Deponuar mallrat. Kontrata e deponimit krkon pagesat prej 300 n muaj. Tatimpaguesi B nuk paguan tri pagesa mujore dhe kompania e Deponimit fillon prpjekjet pr t nxjerr jasht Tatimpaguesin B. Me qllim t mbulimit t qiras delikuente (papaguar) Kompania e Deponimit mund ti shet mallrat pr t mbuluar borxhin. Barra tatimore nuk do ti bashkngjitet mallrave t Tatimpaguesit B t cilat jan shitur nga Kompania e Deponimit, edhe pse sht regjistruar para se t lind borxhi. ATK ka t drejtn t dorzoj krkes pr do tepric t mjeteve q kan dal nga shitja. 9.3 Nse nj kreditor vendos nj barr poseduese para se ATK t vendos borxhin tatimor apo krkesn e barrs, kreditori mund t bj prparime kundr sigurimit t dhn n barrn poseduese deri n at koh kur ATK t regjistroj barrn e vet Regjistrin e Pengut, Zyrn Kadastrale, apo n vendet tjera t prshtatshme t regjistrimit. Pagesat paradhnie mund t vazhdoj t bhen pasi t jet regjistruar barra. Nse ATK jep njoftimin aktual kreditorit pr ekzistimin e barrs, kreditori mund t vazhdoj t bj pagesa paradhnie pr 30 dit nga data e marrjes s njoftimit aktual dhe ato paradhnie do t ken prparsi mbi barrn tatimore, ngjashm me shembullin n nnparagrafin 3.2 t ktij Neni. 10. Lirimi i pasuris. Paragrafi 10 i Nenit 33 t Ligjit parasheh q ATK mund t liroj pasuri t veant nga efektet e nj barre n raste t caktuara. Edhe pse pasuria e veant mund t lirohet nga efektet e nj barre, e tr pasuria e mbetur e tatimpaguesit vazhdon t konsiderohet barr. 10.1. Nnparagrafi 10.1 i Nenit 33 t Ligjit lejon lirimin e nj pjese t veant t pasuris s tatimpaguesit pas shlyerjes s pjesshme t detyrimit n nj shum t barabart me vlern e interesit t shtetit n pasuri. Me qllim t pranimit t lirimit sipas ksaj dispozite, tatimpaguesi duhet t dorzoj nj krkese pr lirim t pasuris nga nj barr bazuar n nnparagrafin 10.1 t Nenit 33 t Ligjit. S bashku me krkese duhet t jet edhe kontrata e shitjes q pasqyron shumn q sht paguar pr pasurin, shprndarja e propozuar e mjeteve, dhe nj tregues se tatimpaguesi sht hequr trsisht nga interesi i tij n pasuri. Krkesa duhet t prfshij edhe vlersimet e pasuris nga dy vlersues t specializuar t ndryshm t pasuris. Pas rishikimit dhe verifikimit t krkess, nse sht e rregullt, Drejtori i Prgjithshm, apo i deleguari i tij, lshojn nj njoftim tatimpaguesit duke u pajtuar pr lirimin e pasuris n kmbim t pagess s nj shume t prcaktuar q do t shprndahet nga mjetet e shitjes, me kusht q ATK t marre llogarin e detajuar pr shprndarjen e mjeteve t shitjes. ATK, lshon certifikatn e lirimit pr blersin e pasuris n kmbim t pagess. Certifikata tregon q pasuria sht liruar nga efektet e barrs kundr tatimpaguesit n kmbim t shums dhe se barra nuk sht e bashkngjitur n at pjes t veant e pasuris. Shembull:
160
Tatimpaguesi ka nj detyrim tatimor prej 10,000 , ATK, ka regjistruar barrt e veta n Regjistrin e Pengut dhe Zyrn Kadastrave. Asetet e tatimpaguesit prfshijn ndrtesn, t vlersuar 50,000 dhe parceln e toks t vlersuar me 12,000 . Ndrtesa sht penguar (ngarkuar) nga nj hipotek me bankn pr 45,000 , e cila ka prioritet mbi barrn tatimore (Barra tatimore e regjistruar m 20 Qershor 2008; hipoteka nga banka e dats 10 Mars 2008). Toka sht e penguar nga nj hipotek me bankn pr 4,500 , e cila ka prioritet mbi barrn tatimore (Hipoteka e dats 20 Nntor 2006). Tatimpaguesi nuk ka qen n gjendje t marr nj hua (kredit) pr t paguar detyrimin e tij tatimor dhe ka hyr n marrveshje me kste me administrats tatimore duke krkuar pagesa prej 1,000 /muaj. Tatimpaguesi sht pajtuar t shes tokn e tij dhe t krkoje mjetet n borxhin tatimor. Tatimpaguesi merr nj ofert kushtzuese pr t bler tok pr 12,500 . Tatimpaguesi dorzon nj Krkese pr lirim t pasuris ashtu q ai t mund t bart titullin pa problem tek blersi i mundshm. Krkese prfshin nj kopje t kontrats s shitjes, dy vlersime t pavarura nga vlersuesit e licencuar (nj q prcakton vlern e toks prej 11,750 dhe tjetra q prcakton vlern e toks m 12,500 ). Prve ksaj, aplikacioni prfshin nj kopje t deklarats s tatimit n pron nga Zyra Kadastrave e cila tregon se toka sht vlersuar pr qllime tatimore me 10,000 pr vitin tatimor 2008. Orari i shpagimit t propozuar nga mjetet e shitjes prfshin pagesn e hipoteks bankare (4,500 ), taksat ligjore pr prgatitjen e dokumenteve dhe regjistrimit (500 ), taksat e vlersimit (400 ) dhe mbetja (7,100 ) pr tu paguar n ATK, kundrejt borxhit tatimor t tatimpaguesit. ATK merr Krkesn dhe prcakton se sht n interesin e saj pr ta pranuar dhe pr t lshuar Certifikatn e Lirimit. ATK prgatit letrn pr tatimpaguesin, duke e informuar se do ti lshojn nj certifikat lirimi me prfundimin e shitjes, q e largon tatimpaguesin nga t gjithat t drejtat dhe interesat n tok, dhe me pranimin e pagess prej 7,100 . Zyrtari i ATK shoqron tatimpaguesin n bank dhe e vzhgon tatimpaguesin duke br pagesn prej 7,100 n llogarin bankare t ATK. Me tej Zyrtari i ATK merr nj kopje t pagess me vuln e banks. Zyrtari i ATK, i jep Certifikatn e Lirimit, t nnshkruar nga Drejtori i Prgjithshm, apo i caktuari. Si rezultat i lshimit t Certifikats s Lirimit, t ciln tatimpaguesi duhet ta regjistroj n Zyrn Kadastrave, tatimpaguesi ka qen n gjendje t shes tokn e tij pa pasur barr tatimore. Megjithat, barra tatimore nuk sht liruar dhe ende mbetet e bashkngjitur n ndrtesn q tatimpaguesi ende e ka n pronsi. Administrata Tatimore ka marr nj pages t madhe kundrejt borxhit t tij tatimor, cili do t paguhet n trsi brenda tre muajve bazuar n marrveshjen me kste prej 1,000 n muaj. 10.2. Nnparagrafi 10.2 i Nenit 33 t Ligjit, lejon lirimin e nj parcele t veant nga efektet e barrs tatimore me kusht q barra tu bashkngjitet mjeteve t shitjes me t njjtat t drejta q ka n lidhje me pasurin q sht shitur. Me qllim t
161
marrjes s urdhrit pr lirim, tatimpaguesi duhet t dorzoj nj Krkes pr Lirim t pasuris nga barra bazuar n nnparagrafin 10.2 t Nenit 33 t Ligjit. S bashku me krkesn duhet t jet kontrata e shitjes q pasqyron shumn q sht paguar pr pasurin, shprndarjen e propozuar t mjeteve, dhe nj tregues s tatimpaguesi n trsi i sht hequr interesi n pasuri. Krkesa, prfshin vlersimet e pasuris nga dy vlersues pasurie t ndryshm t licencuar, plus nj kopje t vlersimit tatimor t pasuris s palvizshme nga Zyra e Tatimit n Pron n Komun. Krkesa, gjithashtu, tregon kushtet sipas s cilave sht vendosur nj fond i cili do ti nnshtrohet barrve dhe krkesave t shtetit n t njjtn mnyr dhe prparsi sikurse q ka qen pasuria (prona) q cila ka qen e liruar. Pas rishikimit dhe verifikimit t Krkess, nse do gj sht n rregull, Drejtori i Prgjithshm apo i deleguari, e njofton tatimpaguesin se pajtohet t liroj pasurin q i nnshtrohet mjeteve nga shitja e vendosur n nj fond q do ti nnshtrohet barrve dhe krkesave t shtetit n t njjtn mnyr dhe prioritet sikurse q ka qen pasuria e liruar. Para lshimit t certifikats pr lirim, ATK, duhet t marr nj llogari t detajuar pr shprndarjet e pritur t mjeteve. Administrata Tatimore do t ket t drejtn t pyes pr prparsit q lidhen m t, si dhe prparsit e kreditorve tjer t lart. ATK, i jep certifikatn e lirimit blersit t pasuris n kmbim t evidencs q mjetet e shitjes jan vendosur n nj fond t caktuar q i nnshtrohet barrve dhe krkesave t shtetit n t njjtn mnyr dhe prioritet sikurse pasuria t ishte e liruar. Shpenzimet e arsyeshme dhe t domosdoshme t dala n lidhje me shitjen e pasuris apo administrimin e mjeteve t shitjes do t paguhet nga mjetet e shitjes prpara shlyerjes s ndonj krkese. T gjitha krkesat e mjeteve t shitjes duhet t procesohen brenda 60 ditve pas shitjes, prve nse nj krkes sht dorzuar n gjyq pr rishikim, n t cilin rast mjetet do t shprndahen sa m shpejt t jet e mundur pas vendimit t gjyqit. Shembull : T marrim parasysh t njjtat fakte bazike sikurse n shembullin n nnparagrafin 10.1 m sipr, prve se aty sht nj kontest lidhur me titullin dhe t drejtat e tatimpaguesit pr t shitur tokn. Si rezultat, gjyqi ka urdhruar q toka e shitur dhe mjetet t vendosen n nj llogari dorzanie duke qen n pritje t nj prcaktimi t pronarit t vrtet t toks. E vetmi dallim n mes t ksaj situate dhe asaj n nnparagrafin 10.1 sht se administrata tatimore nuk do t marr menjher pagesn nga mjetet e shitjes. Kur gjyqi t marr vendim mbi pronarin e vrtet t toks, mjetet do t shprndahen. N ndrkoh, blersi do t ket titull t qart t toks dhe do t jet n gjendje t gzoj prdorimin e saj. Administrata tatimore do t marr pagesn nga dorzoni i balancs s mbetur pas baritjes s shpenzimeve t gjyqit, hipoteks bankare dhe taksave juridike t caktuara. Pr shkak t shpenzimeve t gjyqit, administrata tatimore do t marr nj pages shum m t vogl se sa do t merrte sipas shembullit n nnparagrafin 10.1. 11. Dispozitat e veanta pr NSh. Nnparagrafi 10.3 dhe paragrafi 11 i Nenit 33 t Ligjit, prfshin dispozitat e veanta pr Ndrmarrjet Shoqrore (ne vijim NSh), t cilat ndalojn ATK t ndrmarr masa t mbledhjes s detyrueshme kundr NSh. NSh jan n juridiksionin e Agjencis Kosovar pr Privatizim (ne vijim AKP). Ligji mbi AKP, prcakton se AKP sht i vetmi organ i autorizuar t shes nj NSh apo asetet e saja.
162
Nnparagrafi 11.1 i Nenit 33 t Ligjit parasheh q ATK t mund t regjistroj nj barr tatimore kundr aseteve t nj NSh q ka nj borxh tatimor. Prgjithsisht, ai sht i vetmi veprim q ATK mund t ndrmarr kundr nj NSh apo aseteve t saj. Megjithat, nse nj NSh nuk paguan me koh nj borxh tatimor apo hyn n nj marrveshje pr pages t nj borxhi tatimor dhe dshton n at marrveshje, ATK sht e autorizuar t vazhdoj veprimin e mbledhjes s atij borxhi tatimor prmes nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris n llogarin bankare t NSh apo prmes nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris n fondet tjera q i jan borxh NSh, prfshir fondet borxh ndaj NSh nga buxheti i Kosovs. Nnparagrafi 11.2 i Nenit 33 t Ligjit parasheh q ATK, duke e regjistruar si duhet barrn e vet kundr aseteve t NSh, ka t drejt t krkoj siguri ndaj mjeteve t shitjes kur asetet t jen shitur nga AKP. Ndalesa pr t ndrmarr aksione t Mbledhjes s Detyrueshme kundr NSh skadon n mesnat t 31 Dhjetorit 2010. do aset i NSh, i mbetur pas ksaj date mund t konfiskohet dhe t shitet nga ATK pr t shlyer do borxh tatimor t NSh. Pritet q AKP, t ket pasur koh t mjaftueshme pr t shitur t gjitha asetet e NSh deri n at koh dhe, nse ato nuk kan pasur, ATK duhet t ket t drejtn t prmbaroj krkesat e veta kundr aseteve t mbetura. Shih paragrafin 13 t ktij Neni pr dispozitat q lidhen me periudhn pr mbledhjen e borxheve tatimore nga nj NSh. 11.1. Pr t siguruar krkesn e vet t siguruar kundr mjeteve t shitjes s nj NSH, lirimi i dispozitave t barrs t paragrafit 10 do t jet procesi prmes s cilit ATK siguron krkesn e vet kundrejt mjeteve. Nse ATK ka nj barr n pasurin q do t likuidohet sipas dispozitave t atij ligji, AKP duhet t aplikoj n ATK pr lirim nga pasuria nga efektet e barrs tatimor sikurse sht parapar n nnparagrafin 10.2 t Ligjit. Megjithat, nuk sht e nevojshme pr AKP, t dorzoj vlersimet nga personat tjer n lidhje me prcaktimin e vlers s prons. ATK, do t pranoj mimin e shitjes t prons ashtu si sht realizuar nga AKP meq paraqet vlern e prons. 11.2. Barra e ATK-s do t aplikohet n mjetet e shitjes n prputhje me Ligjin 03/L-067, duke pranuar se Ligjit 03/L-067 ka dispozita specifike lidhur me vendosjen e nj fondi dhe shprndarjen e mjeteve t shitjes s prons s NSh, prfshir ato pagesa mandatare t referuara n nnparagrafin 10.3 t ktij Neni. Synimi i ksaj dispozite sht se, pr arsye t lirimit t prons nga efektet e barrs, barra e ATK-s transferohet n mjetet e shitjes s prons dhe i bashkngjitet atyre mjeteve me prioritet t njjt sikurse e ka pasur pr vet pronn. 11.3. ATK do t lshoj nj Certifikat Lirimi nga efektet e barrs q i nnshtrohet barrs s ATK-s duke mbajtur t njjtin prioritet n mjetet e vendosura n fondin e likuidimit sikurse q ka pasur n pasurin q sht shitur. Me kusht q t gjitha krkesat t jen plotsuar, ATK do t lshoj lirimin e vet t prons brenda 5 ditve pas pranimit t kontrats s shitjes dhe t evidentoj se n t vrtet shitja ka ndodhur.
12. Periudha Statusore e nj Barre dhe krkesa e ri-paraqitjes. Sikurse sht parapar n paragrafin 12 t Nenit 33 t Ligjit, nj barr sht e ne fuqi pr periudhn 6-vjeare, nga data e vlersimi dhe tatimi m nuk sht i mbledhshm kur barra t ket pushuar t jet e vlefshme. Megjithat, ka prjashtime n ligj, t cilat mundsojn q barra t jet e
163
vlefshme pr nj periudh t gjat kohore. Gjithashtu, sht detyruese q nj barr t riparaqitet me qllim q t mbaj vlefshmrin dhe prparsin e saj n asete t caktuara.
Shembull: Tatimpaguesi C dorzon nj deklarat t TVSh-s pr periudhn tatimore Shtator 2004 m 25 Tetor 2004 e cila prfshin nj balanc tatimore t papaguar prej 1,000 dhe ajo deklarat sht futur n sistemin e procedimit t t dhnave t ATK-s m 31 Tetor 2004. N at dat ATK lshon nj Njoftim-vlersim pr tatimpaguesin dhe lind barra tatimore. Sipas paragrafit 12 t Nenit 33 t Ligjit, ATK ka 6 vjet pr t mbledhur at tatim meq ajo sht periudha kohore gjat s cils barra sht e vlefshme. Prpos ndonj veprimi q mund t zgjas periudhn 6 vjeare t mbledhjes, autorizimi i ATK-s pr t mbledhur at borxh tatimor skadon m 30 Tetor 2010. Nse ATK m von prcakton prmes nj kontrolli t tatimpaguesit se Tatimpaguesi C ka nnraportuar obligimin e tij tatimor dhe bn nj vlersim shtes m 10 Korrik 2007, n shum prej 5,000 dhe lshon nj Njoftimvlersim n at dat, nj barr e re tatimore lind m 10 Korrik 2007 pr shumn e tatimit t vlersuar n at dat, 5,000. ATK deri m 9 Korrik 2013 mund t mbledh at vlersim shtes tatimor, prve nse ka pasur ndonj akt pr t zgjatur statutin 6 vjear t mbledhjes sikurse sht nnshkruar n paragrafin 12 t Nenit 33.
13. Prjashtimet nga statuti gjasht-vjear i mbledhjes (periudha e mbledhjes), jan rastet: 13.1. nse nj tatimpagues dorzon nj ankes n ATK, periudha pr mbledhje shtyhet pr periudhn kohore nga data q rasti sht pranuar n Ankesat e ATK-s deri kur Ankesat e ATK-s t lshojn vendimin prfundimtar, plus gjasht muaj tjer. Sikurse sht parapar n Nenin 82 t Ligjit, ATK ndalohet t ndrmarr mas pr marrje t pasuris derisa rasti sht n Ankesa, ndonse mund t regjistroj barrt tatimore, dhe t ndrmarr veprime tjera t mbledhjes, kur t jet e nevojshme.
Shembull : Krkesa e ankess s tatimpaguesit sht pranuar nga Ankesat e ATK-s m 1 Korrik. ATK lshon vendimin prfundimtar pr rastin m 15 Shtator. Rasti ka qen n ankesa pr 77 dit. Statuti sht shtyr pr 77 dit, plus 183 dit tjera, apo gjithsej 260 dit. Nse statuti do t skadonte m 20 Tetor 2010, do t shtyhej deri m 6 Korrik 2011 (260 dit nga data e par e skadimit t statutit); 13.2. nse tatimpaguesi ankohet pr nj vendim t ATK-s n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime (ne vijim BPR), periudha pr mbledhje shtyhet pr periudhn kohore nga data kur rasti sht pranuar n BPR, derisa BPR t lshoj vendimin prfundimtar, plus gjasht muaj tjer. Sikurse sht parapar n Nenin 82 t Ligjit, ATK sht e ndaluar t ndrmarr mas pr marrje t pasuris prderisa rasti sht n BPR, edhe pse mundet t regjistroj barrn dhe t ndrmarr veprime tjera t mbledhjes, kur sht e nevojshme. Llogaritja e shtyrjes s statutit
164
sht e njjt si llogaritja e shtyrjes s statutit pr rastin q sht dorzuar n Ankesat e ATK-s sikurse sht prshkruar n shembullin e siprm; 13.3. nse nj borxh i tatimpaguesit sht dorzuar n nj gjyq kompetent, periudha pr mbledhje shtyhet pr periudhn kohore nga data kur rasti sht pranuar n gjyq (prfshir, por nuk sht e kufizuar, nj gjykimin n apel, nj gjykat pr falimentim, nj gjyq penal dhe nj gjyq ekonomik n nj shtje q n veanti lidhet me borxhin tatimor) gjersa gjyqi i aplikueshm t ket lshuar vendimin prfundimtar, plus gjasht muaj tjer (shtes). Llogaritja e shtyrjes s statutit sht e njjt si llogaritja e shtyrjes s statutit pr rastin q sht dorzuar n Ankesat e ATK-s sikurse sht prshkruar n shembullin e siprm. Prve atyre rasteve n t cilat nj tatimpagues sht referuar pr ndjekje penale bazuar n nj vepr penal ne fushn e tatimeve, prgjithsisht ATK nuk do t ndrmarr veprime t mbledhjes s detyrueshme prderisa rasti sht nn konsiderat nga gjyqi pa autorizim specifik t gjyqit. Veprimi i mbledhjes s detyrueshme mund t vazhdoj n lidhje me ata tatimpagues q jan referuar pr ndjekje penale bazuar n nj vepr penale n fushn e tatimeve, prve nse ekziston marrveshje brenda ATK-s apo ndryshe me autoritetin ndjeks. 13.4. nse tatimpaguesi sht nj NSh dhe i nnshtrohet privatizimit nga AKP, periudha gjasht-vjeare pr mbledhjen e tatimit shtyhet pafundsisht. Nj barr kundr nj NSh nuk skadon deri n 6 muaj pas shprndarjes s mjeteve q dalin nga privatizimi q sht miratuar nga organi kompetent; 13.5. nse tatimpaguesi sht NP, me pronsi qendrore apo lokale, nuk ka periudh gjashtvjeare t kufizimit pr borxhet tatimore. Periudha e mbledhjes pr NP nuk skadon derisa borxhi tatimor i NP t jet shlyer n trsi. Shembull : Nse nj NP, ka borxh tatimor pr tatimin e mbajtur n burim pr puntort gjat periudhs Janar 2004 dhe borxhi tatimor sht vlersuar n sistemin e ATK m 15 Mars 2004, sipas rrethanave normale, periudha e mbledhjes pr kt borxh tatimor do t skadonte m 14 Mars 2010. Q nga koha kur borxhi bhet nga NP, periudha e mbledhjes nuk skadon deri sa NP t paguan borxhin tatimor q ka pr periudhn Janar 2004. 13.6. Nse nj tatimpagues, i cili ka nj borxh tatimor, sht jasht Republiks s Kosovs pr nj periudh prej m shum se 3 muaj kalendarik, periudha gjasht vjeare shtyhet pr periudhn kohore sa tatimpaguesi sht jasht Kosovs dhe pr gjasht muaj tjer pas kthimit t tatimpaguesit. Mungesa prej tre muajve llogaritet duke filluar n muajin e par pas muajit t largimit dhe pr dy muaj t plot kalendarik pasues. Nse nj tatimpagues largohet nga Kosova m 20 mars 2009 dhe kthehet m 21 Qershor 2009, ati tatimpagues nuk do t konsiderohet t ket qen jasht Republiks s Kosovs pr qllime t ksaj dispozite meq ai/ajo nuk ka qen jasht Kosovs pr tre muaj t plot kalendarik pas muajit t largimit. 13.7.Sikurse sht parapar n nnparagrafin 12.7 t Nenit 33, nuk ka periudh gjasht vjeare pr borxhet tatimore t nj organizate buxhetore. Borxhet tatimore
165
t nj organizate buxhetore mbeten deri n kohn e till kur paguhet borxhi tatimor. 13.8.ATK dhe tatimpaguesi munden q t pajtohen pr shtyrjen e statutit t mbledhjes duke nnshkruar marrveshje me shkrim sipas nnparagrafit 12.7 t Nenit 33 t Ligjit. Marrveshja, nnshkruhet nga tatimpaguesit (nse sht entitet juridik, nnshkrimi i nj zyrtari t autorizuar t entitetit juridik) dhe nga Zyrtari me autorizim t deleguar pr t nnshkruar n interes t DP t ATK. Marrveshja, prshkruan borxhin tatimor q ekziston (seciln periudh tatimore e ndar q do t skadoj duhet t shnohet), datn kur periudha e mbledhjes prfundon dhe datn n t ciln periudha e mbledhjes sht zgjatur. Periudha e mbledhjes nuk sht pr m shume se 24 muaj. do heqje dor duhet t nnshkruhet nga t dy palt s paku 15 dit prpara se periudha e mbledhjes t skadoj. Statuti i mbledhjes do t zgjatet vetm nj her sipas ksaj dispozite. 14. Nse periudha e mbledhjes sht zgjatur pr ndonj nga arsyet e prshkruara paragrafin 13 t ktij Neni, barra tatimore me t ciln lidhen periudhat e zgjatjes mbledhjes duhet t ridorzohet n regjistrat e aplikueshm me qllim t mbajtjes prparsis s ATK. Ri-dorzimi i till, duhet t ndodh brenda 90 ditve prpara periudha e par e mbledhjes se detyrueshme t prfundoje. n s s se
Shembull : Shoqria Tregtare A, ka borxh tatimor pr muajt Janar, Shkurt dhe Mars 2003 pr TVSh, si dhe pr vitin tatimor 2005 pr Tatimin n t Ardhurat e Korporatave (ne vijim TAK). Tatimet e TVSh, jan vlersuar m 5 Mars 2003, 7 Prill 2003 dhe 6 Maj 2003. Borxhi i TAK sht vlersuar m 2 Maj 2006. periudha e mbledhjes pr TVSh, pritet t skadoj m 4 mars 2009, 6 Prill 2009 dhe 5 Maj 2009. ATK, ka regjistruar barrt n kadastr dhe regjistrin e pengut pr t gjitha tatimet e detyrueshme nga Shoqria A (TVSh dhe TAK) m 6 Korrik 2006. m 25 Nntor 2008, ATK dhe Shoqria A, bien dakord pr zgjatje t periudhs s mbledhjes pr detyrimet e TVSh, deri m 31 Dhjetor 2010. Deri 4 dhjetor 2008, ATK duhet t ri-dorzoj barrn e vet si n kadastr ashtu edhe n regjistrin e pengut pr t treguar se periudha e mbledhjes pr detyrimet e TVSh, sht zgjatur deri m 31 Dhjetor 2010 dhe barra pr TVSh, mbetet e vlefshme deri at dat. Barra e ri-dorzuar, duhet t prfshij prshkrimin e detyrimeve tatimore t mbuluara me barrn (lloji i tatimit, periudha tatimore dhe shuma e detyrimeve pr seciln periudh tatimore), datn kur barra e par sht regjistruar, numrin e dokumentit t barrs s par, faktin se barra e ri-dorzuar sht nj zgjatje e barrs s par dhe prioriteti i vendosur nga barra e par mbetet n efekt deri n datn e vendosur nga barra e ri-dorzuar. Barra e par ka prfshir detyrimin pr TAK. Megjithat, meq periudha e mbledhjes pr detyrimin e TAK nuk skadon deri m 5 Korrik 2012, nuk preket nga krkesat e ri-dorzimit dhe nuk ka nevoj t prfshihet ajo periudh tatimore n barrn e ri-dorzuar. Barra e ri-dorzuar n veanti i referohet detyrimeve t TVShs.
Neni 34 - Mas pr marrje pasurie

166
1. N qoft se nj person i cili sht i detyruar t paguaj nj lloj tatimi nuk paguan ose refuzon t paguaj brenda dhjet (10) ditve pas dorzimit t nj njoftimi pr vlersim, Drejtori i Prgjithshm ose zyrtari i autorizuar me shkrim nga Drejtori i Prgjithshm ka t drejt t ligjshme t mbledh shumn e till (dhe shuma t tjera q jan t mjaftueshme pr t mbuluar shpenzimet e mass pr marrje pasurie) me masn pr konfiskimit pasurie q i prket personit t till (qoft n pronsi fizike t tatimpaguesit ose nj personi t tret). 2. Me qllim q t ekzekutimit t mass pr konfiskim pasurie, nj zyrtar i autorizuar do ti dorzoj njoftimin pr konfiskim personit (prfshir, por jo e kufizuar pr, pundhnsit, bankave, institucioneve t tjera financiare apo autoriteteve publike) q ka kontroll ose posedim t pasuris q i prket tatimpaguesit (qoft e tundshme, patundshme, e prekshme ose e paprekshme) ose ai i cili i ka nj detyrim tatimpaguesit n kohn kur sht nxjerr masa pr marrje pasurie. Nj mas pr marrje pasurie e ushtruar sipas autoritetit t ktij nn-paragrafi do t konsiderohet t jet nj mas pr marrje pasurie e vazhdueshme, n kohn kur sht ushtruar (shrbyer), q sht e shoqruar me nj kopje nga barra tatimore e regjistruar n Regjistrin e Pengut, apo e nj regjistri t till q mund t jet pasuese e Regjistrit t Pengut, dhe marrsi i mass s marrjes s pasuris kshillohet me shkrim q masa pr marrje pasurie do t konsiderohet t jet nj mas e vazhdueshme e marrjes s pasuris qe zgjatet nga data kur sht ushtruar pr s pari her masa e marrjes s pasuris deri n datn n t ciln tatimi dhe t gjitha shtesat dhe aktualitetet (prllogaritjet), paguhen plotsisht, ose masa pr marrje pasurie sht lshuar, cilado q sht m hert. 3. N rast se pasuria prbhet prej rrogs ose pagave t paguara, zyrtari i autorizuar do ti dorzoj nj njoftim pr konfiskim zyrtarit ose pundhnsit i cili ka pr detyr t paguaj rrogn ose pagat. 4. Njoftimi pr konfiskim do t prmbaj: 4.1. tatimpaguesin t cilit i sht konfiskuar pasuria; 4.2. vendndodhjen e pasuris; 4.3. llojin e detyrimit; 4.4. periudhn tatimore pr t ciln ka lindur detyrimi; dhe 4.5. shumn e tatimit t vlersuar. 5. Duke iu nnshtruar paragrafve 2. dhe 3. t nenit 82 t ktij ligji do pasuri q i nnshtrohet njoftimit pr konfiskim mund t konfiskohet nga zyrtari i autorizuar, ose t drejtat e prdorimit t ksaj pasurie nga do person mund t kufizohen q ktej e tutje (n mnyr q ky person mund t shfrytzoj pasurin nn mbikqyrjen e ATK-s, por nuk mund t tjetrsoj pasurin), me kusht q n secilin rast pasuria e till nuk mund (prve kur pasuria mund t prishet) t shitet ose t tjetrsohet brenda tridhjet (30) dit ky afat fillon t rrjedh nga data e konfiskimit t pasuris deri n datn e shitjes s ksaj pasurie. 6. N qoft se zyrtari i autorizuar arrin n prcaktimin se mbledhja e tatimit sht n rrezik, ky zyrtar mund t bj njoftimin dhe krkesn pr pages t menjhershme t tatimit dhe, n rast t mospagess ose refuzimit pr t paguar tatimin, mbledhja e tatimit n baz t mass pr marrje pasurie e prmendur hyn n fuqi pa respektuar periudhn dhjet (10) ditore t prmendur n paragrafin 1, periudhn tridhjet (30) ditore t prmendur n
167
paragrafin 5. t ktij neni dhe kufijt kohor t detajuar n paragrafve 2. dhe 3. t nenit 82 t ktij ligji. 7. Pavarsisht dispozitave t paragrafit 2. t ktij neni, masa pr marrje rroge ose page q duhet ti paguhet ose q i sht paguar tatimpaguesit do t jet e vazhdueshme dhe do t shtrihet nga data kur kjo mas sht vendosur pr her t par deri n datn kur detyrimi pr t cilin lindi masa e marrjes t jet plotsuar ose t jet br e pabaz. 8. N rastet kur pasuria mbi t ciln sht vendosur masa e marrjes nuk sht e mjaftueshme pr t plotsuar pretendimin pr t ciln u vendos masa e marrjes, zyrtari i autorizuar mundet, m pas, dhe sa her t jet e nevojshme, t vazhdoj t vendos masa marrjeje mbi pasuri t tjera q mund ti nnshtrohen mass s marrjes derisa t jet paguar trsisht shuma e detyrimit nga personi n fjal, s bashku me t gjitha shpenzimet.
Neni 35 Veprimet para Mbledhjes s Detyrueshme t borxhit tatimor

1. Nse tatimpaguesi shprfill apo refuzon t paguaj obligimin tatimor brenda 10 ditve pas drgimit t nj njoftim-vlersimi sikurse sht prshkruar n Nenin 31 t Udhzimit Administrativ, ATK sht e autorizuar t mbledh obligimin tatimor, plus t rrjedhurat, me mas t marrjes s pasuris s tatimpaguesit apo t drejtat n pasurin e tij. Prpara ndrmarrjes s veprimeve t mbledhjes s detyrueshme kundr ndonj pasurie, apo t drejtave n pasuri, t tatimpaguesit, ATK do t regjistroj barrn e vet tatimore n regjistrat e aplikueshm sipas prshkrimit n Nenin 32, t ktij Udhzimi Administrativ. 2. Pr t dhn nj mundsi t fundit pr t kryer pagesn vullnetarisht dhe pr t siguruar se tatimpaguesi sht plotsisht n dijeni pr borxhin tatimor dhe pasojat pr mospages apo pr mos-arritje t marrveshjes pr pages, ATK drgon Njoftim Prfundimtar te tatimpaguesi dhe e paralajmron pr veprimet e konfiskimeve apo t tjera, brenda 10 ditve, nse borxhi tatimor i trsishm nuk sht paguar, apo aranzhimet pr pages nuk jan kryer, prpara se koha t ket skaduar. Njoftimi Prfundimtar, duhet t tregoj qart se sht njoftim i fundit dhe nse nuk ka prgjigje, veprimi i mbledhjes s detyrueshme, prfshir konfiskimin e pasuris s mbajtur nga tatimpaguesi apo nj pal e tret, do t filloje pa paralajmrim tjetr. Njoftimi, drgohet n adresn e fundit t ditur t vendbanimit apo selin e shoqris s tatimpaguesit, me post t regjistruar ose t drguar dorazi. Njoftimi duhet t prfshij : 2.1. emrin e tatimpaguesit; 2.2. numri identifikues i tatimpaguesit; 2.3. datn e njoftimit; 2.4. lnda dhe periudha apo periudhat tatimore me t cilat lidhet njoftimi; 2.5. shuma e tatimit t vlersuar, ndshkimeve dhe interesit; 2.6. nj krkes pr pages t shums obliguese; dhe 2.7. vendi dhe mnyra e pagess s shums obliguese.
168
3. Nse, pas 10 ditve nga data kur Njoftimi Prfundimtar i sht drguar tatimpaguesit, borxhi tatimor nuk paguhet, ATK, vendos pr Mas pr Marrje t Pasuris n pasurin q i takon tatimpaguesit, qoft n posedim fizik t tatimpaguesit apo nj personi t tret. Megjithat, sikurse sht parapar n Nenin 82 t Ligjit, ATK ndalohet t marr aksion t detyrueshm kundr pasuris s paluajtshme prderisa tatimpaguesi ka t drejt t ankohet n Ankesat e ATK-s apo Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime (me posht BPR), apo prderisa ankesa sht pezull n Ankesat e ATK-s apo BPR. 4. Sikurse sht parapar n paragrafin 6 t Nenit 34 t Ligjit, nj njoftim prfundimtar nuk sht i nevojshm n rast t nj prcaktimi se mbledhja e tatimit sht n rrezik. Sikurse sht prshkruar n paragrafin 3 t Nenit 31 t ktij Udhzimi Administrativ, regjistrimi i nj barre tatimore dhe mbledhje t detyrueshme mund t ndrmerret menjher pas drgimit t Njoftimvlersimit.
Neni 36 Mas pr Marrje t Pasuris t Mbajtur nga nj Person i tret

1. Nj mas pr marrje pasurie sht nj instrument konfiskimi prmes s cils pasuria (qoft e lvizshme, e palvizshme, e prekshme apo e paprekshme), e nj borxhliu tatimor transferohet n ATK. Sikurse sht prdor n kt Nen, termi pasuri prfshin do form t t drejtave, t tanishme apo t mvonshme, n pasuri; interesat e ekuitetit n pasuri; dhe t ardhura. Sikurse sht prdor n kt Nen, prve nse ceket ndryshe, termi mas pr marrje t pasuris i referohet vetm nj konfiskimi t pasuris t borxhliut tatimor t mbajtur nga nj person i tret. 2. Pas skadimit t periudhs 10 ditore t dhn n Njoftimin Prfundimtar t prshkruar n Nenin 35 m sipr, ATK mund t vendos mas n pasurin n posedim nga nj pal e tret duke drguar nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris n paln e tret. Personat q konsiderohen pal t treta jan bankat; pundhnsit; borxhlinjt e tatimpaguesit, prfshir, por duke mos u kufizuar n, pagesat e kontrats, llogarit rrjedhse, qirat apo lizingjet; autoritetet publike; institucionet tjera financiare; dhe do person tjetr i cili sht n posedim t pasuris q i prket tatimpaguesit (qoft e lvizshme, e palvizshme, e trupzuar, apo e patrupzuar), apo i cili i ka nj obligim tatimpaguesit n kohn kur sht br mas pr marrje t pasuris. Pr sqarim t Nenit 28 t Ligjit, termi person prfshin edhe autoritet publik si sht Thesari, sipas prcaktimit n Ligj. 3. Pr konfiskimin e pasuris n posedim nga nj pal e tret, nj Zyrtar i autorizuar i ATK, duhet t drgoj nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris (gjithashtu i njohur si Urdhr pr Bllokim dhe Transfere) tek personi n posedim t pasuris s tatimpaguesit. Prve ksaj, ATK duhet ti drgoj tatimpaguesit nj kopje t Njoftimit Mas pr Marrje t Pasuris duhet ti adresohet personit n posedim t pasuris, dhe prfshin:
169
3.1. Emrin dhe adresn e tatimpaguesit pasuria e t cilit sht konfiskuar, prfshir numrin fiskal t tatimpaguesit; 3.2. identifikimin e detyrimit tatimor ,prfshir llojin e tatimit, periudhn(at) tatimore, shumn obligative pr seciln periudh tatimore dhe totalin e bilancit obligativ; 3.3. bazn ligjore pr ATK-n pr t lshuar nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris 3.4. Obligimi i pranuesit t Njoftimit pr Mas pr Marrje t Pasuris pr t ekzekutuar Njoftimin pr Mas pr Marrje t Pasuris, e cila prfshin transferimin e do fondi t mbajtur n llogarin e caktuar nga ATK, apo pr t bllokuar do pasuri tjetr t mbajtur nga pranuesi; 3.5. identifikimi i llogaris bankare n t ciln do t transferohet do fond i mbajtur dhe afati brenda s cilit fondet e tilla duhet t transferohen; 3.6. Udhzimet se si t prmbushet Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris, prfshir numrin e llogaris n t ciln do t bhet do pages; dhe 3.7. Prshkrimin e sanksioneve t mundshme pr tiu prmbajtur krkesave ligjore pr prpunimin dhe prgjigjen pr nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris. 4. Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris nuk sht i vetmi dokument prmes s cilit ATK, konfiskon pasurin n posedim t pals s tret (qoft e mbajtur fizikisht apo nj shum q personi n posedim sht i detyruar pr tatimpaguesin), por po ashtu sht dokument i cili krkon q pasuria nn masn pr marrje t pasuris t dorzohet dhe, nse pasuria sht n form t paras q i sht borxh, i prket, apo mbahet n emr t tatimpaguesit, parat e tilla duhet t paguhen n ATK n llogarin e caktuar n mas pr marrje t pasuris. Shuma q i nnshtrohet Mass pr Marrje t Pasuris, sht shum e plot e pasuris s mbajtur nga personi i tret, deri n shumn totale t tatimit dhe rrjedhjeve obligative sikurse sht treguar n Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris; apo shuma t ciln personi i tret detyrohet t paguaj tatimpaguesin, deri n shumn totale t obligimit tatimor sikurse sht treguar n Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris. 5. Sikurse sht parapar n paragrafin 2 t Nenit 34 t Ligjit, Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris i bashkngjitet vetm pasuris s mbajtur nga personi i tret (apo shums pr t ciln personi i tret sht i obliguar pr tatimpaguesin) n kohn kur Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris sht paraqitur. Megjithat, ai paragraf po ashtu parasheh q masa pr marrjen e pasuris sht e vazhdueshme sipas rrethanave vijuese: 5.1. Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris sht i shoqruar me nj kopje t barrs tatimore t regjistruar n Regjistrin e Pengut dhe Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris nuk prfshin borxhet tatimore t cilat nuk jan prfshir n barrn tatimore; dhe 5.2. Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris prmban nj deklarim se sht nj mas pr marrje t pasuris e vazhdueshme dhe i bashkngjitet gjith pasuris q aktualisht sht n posedim t personit t tret, si dhe do pasuri tjetr e tatimpaguesit q mund t vij n posedim t pals s tret deri n kohn kur borxhi tatimor, prfshir t gjitha t rrjedhurat dhe shtesat jan paguar n trsi, apo deri kur ATK do t lshoj njoftimin pr heqjen e mass pr marrjen e pasuris, cilado qoft m e hershme.
170
6. Me pranimin e Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris, personi n posedim t pasuris, q i prket tatimpaguesit, nuk do t synoj t prish Masn pr Marrje t Pasuris duke transferuar pasurin, apo duke kryer pagesn, tek ndonj personi tjetr (prfshir tatimpaguesin) t do shume q i nnshtrohet mass pr marrje t pasuris. do personi n posedim t paras, apo t drejtave n para, duhet t paguaj shumn e detyrimit pr t paguar apo mbajtur n llogarin e ATK-s, t caktuar n Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris brenda 10 ditve pas pranimit t Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris. 7. Prve paragrafve 1 deri 6 t ktij Neni, trajtim i veant krkohet pr drgimin e Njoftimit pr Mas t Marrjes s Pasuris n banka dhe institucione financiare. Nj Njoftim apo Mas pr Marrje t Pasuris i drguar n nj bank apo institucion financiar sht nj mas pr marrje t pasuris e vazhdueshme nn kushtet e prshkruara n paragrafin 5 t ktij Neni. Nj bank mund t caktoj nj vend t vetm pr drgimin e t gjitha Njoftimeve pr Mas pr Marrje t Pasuris s ATK-s, n rastin e till data dhe koha e pranimit nga banka n vendin e saj t caktuar do t jet data dhe koha e aplikueshme n t gjitha filialet e banks n lidhje me prmbushjen e Njoftimit pr Mas pr Marrje t Pasuris. Bankat do t respektojn procedurat vijuese: 7.1. Menjher t bllokoj t gjitha llogarit q i prkasin tatimpaguesit me emrin n Njoftimin pr Mas pr Marrje t Pasuris; 7.2. Ti prgjigjet ATK-s brenda 5 ditve nga pranimi i Njoftimit pr Mas pr Marrje t pasuris pr t informuar ATK-n nse banka ka ndonj obligim ndaj tatimpaguesit (prfshir, por duke mos u kufizuar n, llogarin(t) q i prket tatimpaguesit, llogarin(t) e mbajtur nga nj person i tret n emr t tatimpaguesit, apo do obligim tjetr q banka i ka tatimpaguesit) dhe shumn(at) pr t ciln banka sht e obliguar n kohn e drgimit n bank t Njoftimit pr Mas pr Marrje t Pasuris; 7.3. T paguaj n llogarin e caktuar nga ATK shumn e do obligimi t bllokuar, deri n shumn e tatimit dhe rrjedhjeve obligative nga ATK-s nga tatimpaguesi; 7.4. T kryej pagesn q krkohet n nnparagrafin 7.3. m sipr brenda 10 ditve pasi t jet drguar n bank Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris; 7.5. Nse Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris q i sht drguar banks i plotson t gjitha krkesat pr nj mas pr marrje t pasuris t vazhdueshme, sikurse sht prshkruar n paragrafin e ktij Neni, obligimi i banks n lidhje me at Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris vazhdon deri sa t jet plotsuar borxhi tatimor, prfshir t gjitha t rrjedhurat; 7.6. Nse banka ka nj marrveshje pr mbitrheqje me tatimpaguesin e cila nuk sht regjistruar n Regjistrin e Pengut, banka nuk do t ket t drejt t kompenzoj nj shum borxh n nj mbitrheqje kur ATK t ket paraqitur n bank nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris, deri n kohn kur Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris t jet shlyer trsisht; 7.7. Nse ATK bie n dijeni q m shum se nj bank ka obligim n lidhje me tatimpaguesin, ATK mund ti drgoj nj Njoftim pr Mas pr marrje t Pasuris secils prej atyre bankave. Bazuar n prgjigjet nga secila bank lidhur me shumn me t ciln ato jan t obliguara, ATK do t prpjestoj shumat q secila
171
bank duhet t paguaj n shlyerjen e Njoftimit pr Masn pr Marrje t Pasuris. Kjo do t nnkuptoj se fondet nga secila bank do t transferohen dhe asnj bank nuk do t dmtohet n drgimin e shums s trsishme t fondeve t veta prderisa banka tjetr krkohet t bart nj shum m t vogl. Nse nj bank nuk prgjigjet, ATK nuk do t ket baz pr prpjestim t shums nga ajo bank dhe do t mbledh shumn e trsishme t obligimit t mbajtur nga ajo bank, dhe t prpjestoj do bilanc t mbetur n mes t bankave tjera q jan prgjigjur. 7.8. Kur nj bank t ket pranuar nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris nga ATK dhe nj urdhr pr ekzekutim nga nj gjyq, do t aplikohet parimi i pari n koh, i pari n t drejt. Sipas ktij parimi, nse Njoftimi pr mas pr Marrje t Pasuris i ATK-s sht pranuar para urdhrit t gjyqit pr ekzekutim, banka do t respektoj Njoftimin pr Mas pr Marrje t Pasuris t ATK-s para urdhrit t gjyqit; nse urdhri i gjyqit sht pranuar para Njoftimit pr Mas pr Marrje t Pasuris s ATK-s, banka do t respektoj urdhrin e gjyqit para Njoftimit pr Mas pr Marrje t Pasuris. Paragrafi 1 i nenit 35 t Ligjit parasheh q, do person n posedim (apo i obliguar pr) t pasuris s nnshtruar mass pr marrje t pasuris n t ciln nj mas pr marrje t pasuris sht br, me krkesn e nj zyrtari t autorizuar, do ti dorzoj pasurin e till (apo t shlyej obligimin e till) zyrtarit t autorizuar, prve nse pjesa e till e pasuris, n kohn e krkess s till, i sht nnshtruar ekzekutimit nn ndonj proces gjyqsor. 7.9. Pa marr parasysh natyrn vazhduese t Njoftimit pr Mas pr Marrje t pasuris, nse nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris sht paraqitur n nj bank e cila nuk ka obligime pr tatimpaguesin, ai Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris nuk sht mas pr marrje t pasuris e vazhdueshme dhe banka do t lirohet nga obligimet e veta n lidhje me at Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris me tu prgjigjur ATK-s ku tregon se nuk ka obligime nga tatimpaguesit. Nse m von kjo gjendet t jet e pavrtet, obligimi i banks pr ATK-n n lidhje me Njoftimin pr Mas pr Marrje t pasuris do t jet efektiv nga data kur Njoftimi pr Mas pr Marrje t pasuris fillimisht i sht drguar banks. 8. Prve dispozitave t paragrafve 1 deri 6 t ktij Neni, Njoftimi pr Mas pr Marrje t pasuris i paraqitur n Departamentin e Thesarit t Kosovs po ashtu krkohet t trajtohet n mnyr t veant si vijon: 8.1. ATK sht e autorizuar tia komunikoj n mnyr elektronike Departamentit t Thesarit llogarit q duhet ti bllokoj, prderisa t dy palt pajtohen pr nj marrveshje t till dhe transmetimi elektronik nga ATK identifikon borxhliun tatimor, numrin fiskal dhe borxhin total t tij, pavarsisht krkesave pr nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris si sht prshkruar n paragrafin 3 t ktij Neni; 8.2. Nse transmetimi i till elektronik sht vendosur, masa pr marrje t pasuris n Thesar do t jet e vazhdueshme prderisa ATK t informoj Thesarin se masa pr marrjen e pasuris sht e vazhdueshme dhe i vrteton Thesarit se barrt pr borxhet tatimore q i nnshtrohen mass pr marrje t pasuris t jen
172
regjistruar si duhet n Regjistrin e Pengut, pavarsisht krkess s prshkruar n paragrafin 5 t ktij Neni; 8.3. Nse nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris do t drgohet prmes nj mnyr ndryshe nga ajo elektronike, ai Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris duhet t plotsoj t gjitha krkesat e paragrafit 3 t ktij Udhzimi Administrativ. Ai Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris do t jet mas pr marrje t pasuris i vazhdueshm nse i plotson krkesat e paragrafit 5 t ktij Udhzimi Administrativ; 8.4. Zyrtart e ATK-s dhe Departamentit t Thesarit do t vendosin procedurat e duhura pr t siguruar prmbushjen e dispozitave t ktij Udhzimi Administrativ. 9. Nse shuma e nnshtruar mass pr marrje t pasuris nuk sht dorzuar n ATK brenda periudhs 10 ditore t parapar n paragrafin 6 t ktij neni, ATK do t paraqes nj Krkes Prfundimtare tek personi t cilit Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris i sht paraqitur. Krkesa Prfundimtare do t jap nj periudh tjetr 10 ditore pr personin t cilit Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris i sht paraqitur ku krkohet t prmbush krkesat e mas pr marrje t pasuris. Krkesa Prfundimtare do ti paraqitet personalisht nj individi prgjegjs i pals s tret dhe t njoftohet nga individi prgjegjs pr t konfirmuar pranimin e Krkess Prfundimtare. Konfirmimi do t prfshij datn dhe kohn kur sht paraqitur Krkesa prfundimtare. N kohn e drgimit t Njoftimit Prfundimtar, Zyrtari i autorizuar i ATK do t informoj individin prgjegjs pr pasojat e mosplotsimit t krkesave e Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris dhe Krkess Prfundimtare. Nse personit t cilit i sht paraqitur Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris nuk ka mundsi t paguaj shumn e trsishme t mass pr marrje t pasuris, ATK mund t autorizoj pagesn e shums obligative me kste, q do t zgjasnin jo m shum se 6 muaj. 10. Paragrafi 2 i Nenit 35 i Ligjit parasheh, do person, q nuk dorzon ose refuzon t dorzoj do pasuri q i nnshtrohet nj mas pr marrje t pasuris me krkesn e zyrtarit t caktuar, personalisht do t jet i detyruar nga shtetit n nj shum t barabart me vlern e pasuris q nuk sht dorzuar, por nuk tejkalon shumn e tatimit pr mbledhjen e t cilit sht vn masa pr marrjen e pasuris (s bashku me interesin, sanksionet dhe shpenzimet), sikur t ishte nndeklarim i tatimit. Pr qllime t ktij paragrafi, termi person, prve kuptimit t dhn n Ligj, do t prbj bankn, institucionet financiare, pundhnsin, qiradhnsin/lizingdhnsin, apo themelta tjera afariste n t cilat Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris sht paraqitur. N qoft se, pas lshimit t Njoftimit Prfundimtar, personit t cilit Masa pr Marrjen e Pasuris sht paraqitur dshton apo neglizhon t paguaj n ATK shumn q i nnshtrohet Mass pr Marrje t Pasuris, ATK do ti lshoj nj Njoftim-vlersim atij personi. Njoftim-vlersimi do t prmbaj t njjtat informata si krkohen n Nenin 31 t ktij Udhzimi Administrativ. Prve ksaj, duhet t cek se vlersimi sht br nn autorizimin e paragrafit 2 t Nenit 35 t Ligjit 03/L-222 Mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat, pas (emri i personit kundr kujt sht br vlersimi) mospagimit t shums s cekur n Njoftim-vlersim, edhe pse Krkesa prfundimtare i sht lshuar pr at pages. Shuma q do t vlersohet do t jet nj shum e barabart me vlern e pasuris s mos-dorzuar, por nuk do t tejkaloj shumn totale t tatimit pr t ciln Krkesa Prfundimtare sht br, plus do interes, ndshkim i
173
aplikueshm dhe shpenzime sikurse jan prshkruar n paragrafin 2 t Nenit 35 t Ligjit. Nj vlersim i br n prputhje me dispozitat e paragrafit 2 t Nenit 35 t Ligjit do t jet i mbledhshm n t njjtn mnyr si tatimi. Pagesa e shums s vlersuar sipas Paragrafit 2 t Nenit 35 t Ligjit nuk do ta liroj personin t cilit Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris dhe Krkesa Prfundimtare i jan paraqitur nga prgjegjsia pr t paguar n ATK shumn e trsishme t pasuris s mbajtur nga personi i tret, deri n shumn totale t tatimit obligativ sikurse sht treguar n Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris; apo shumn t ciln personi i tret sht i obliguar tia paguaj tatimpaguesit, deri n shumn totale t tatimit te detyruar, sikurse sht treguar n Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris. 11. Paragrafi 3 i Nenit 35 t Ligjit parasheh q do person i prshkruar n paragrafin 10 t ktij Neni do t ti detyrohet sanksioneve sikurse jan parapar n paragrafin 1 t Nenit 55 t Ligjit. Shuma e sanksionit vendoset sipas ktij paragrafi (sipas paragrafit 3 t Nenit 35 t Ligjit) sht e kufizuar n nj shum t barabart me 50% t shums s mbuluar si rezultat i lshimit t Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris (shuma e pasuris s mbajtur nga personi i tret, deri n shumn totale t tatimit obligativ sikurse sht treguar n Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris; apo shumn t ciln personi i tret sht i obliguar ti paguaj tatimpaguesit, deri n shumn totale t tatimit obligativ sikurse sht treguar n Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris). Shembull : Tatimpaguesi A i ka borxh ATK 5,000 n tatim plus ndshkimet dhe interesi. Ai ka nj llogari n Bankn X me gjithsej 3,000 dhe ABC sh.p.k. i ka atij 7,000 borxh pr punn q ai e ka br gjat puns normale t biznesit t tij. Administrata Tatimore i paraqet nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris n Bankn X m 15 Shkurt dhe banka X paguan 3,000 q sht mbajtur pr Tatimpaguesin A n llogarin e caktuar nga ATK m 22 Shkurt. M 10 Mars, Administrata Tatimore mandej paraqet nj Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris n ABC sh.p.k., n shum prej 3,000 prfshir ndshkimet dhe interesin. Deri m 25 Mars, ABC sh.p.k. nuk i sht prgjigjur Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris. Meq ABC sh.p.k. nuk i sht prgjigjur Njoftimit pr Mas pr Marrje t Pasuris, Zyrtari i autorizuar i ATK, paraqet nj Krkes Prfundimtare n ABC sh.p.k. duke i drguar personalisht Krkesn Prfundimtare tek Drejtuesi i Prgjithshm i ABC sh.p.k. dhe duke marr vrtetimin se ABC sh.p.k. ka marr krkesn Prfundimtare, prfshir datn dhe kohn kur sht paraqitur Krkesa Prfundimtare. Drejtuesi i Prgjithshm pranon se nuk ka kontest lidhur me shumn borxh pr Tatimpaguesin A. Zyrtari i autorizuar i ATK, informon Drejtuesin e Prgjithshm pr pasojat e mosplotsimit t krkesave t Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris dhe Krkess Prfundimtare. M 8 Prill, ABC sh.p.k. ende nuk i sht prgjigjur Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris apo Krkess Prfundimtare. Zyrtari i ATK, prgatit Njoftim-vlersim, sikurse sht prshkruar n paragrafin 10 t ktij Neni. Njoftim-vlersimi do t tregoj si tatim shumn e prgjithshme t pagess q ATK duhet t pranoj nga ABC sh.p.k. (3,000 plus ndshkimi dhe interesi q ka lindur q kur sht paraqitur Krkesa Prfundimtare); prve
174
ksaj, Njoftim-vlersimi do t prfshij nj sanksion n shumn e 1,500 (apo nj shum t barabart me 50% t shums s mbulueshme pr qllime t ktij shembulli sht br llogaritja e plot). Shuma totale e vlersimit kundr ABC sh.p.k. do t jet 4,500, plus interesi q do t lind n shumn e vlersuar si tatim. ATK sht e autorizuar t mbledh kt vlersim sikur t ishte tatim. Vendosja e ktij vlersimi kundr ABC sh.p.k. nuk e liron at nga detyrimi, pr t plotsuar Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris dhe Krkesn Prfundimtare. Nse sht e nevojshme, ATK sht e autorizuar t padit ABC sh.p.k, pr mos-plotsimin e Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris dhe Krkess prfundimtare n prputhje me dispozitat e Nenit 32 t Ligjit. Si ABC sh.p.k., mund t ankohen pr vlersimin. Megjithat, baza pr ankes sht e vogl, sepse Drejtuesi i Prgjithshm ka qen i njoftuar drejtprdrejt se nuk ka kontest lidhur me shumn e detyrimit pr Tatimpaguesin A. 12. Nse personi i tret mban pasurin e tatimpaguesit, ndryshe nga parat e gatshme apo form tjetr t paras, t tilla si nj pjes e pajisjes, automjet, etj. Zyrtari i ATK, paraqet Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris, tek personi q mban pasurin e tatimpaguesit. N t njjtn koh, Zyrtari i jep pals s tret nj kopje t Njoftim pr Konfiskim, sipas prshkrimit n paragrafin 3 t ktij Neni 37 t ktij Udhzimi Administrativ, q prfshin nj prshkrim t plot t pasuris s konfiskuar. Origjinali dhe Njoftimi pr Konfiskim, i jepen tatimpaguesit. Zyrtari i ATK, duhet t gjykoj rastet n t cilat personi i tret e shfrytzon pasurin e tatimpaguesit dhe heqja e pasuris nga posedimi nga personi i tret se a do ti shkaktonte dm personit t tret. ATK, duhet t inkurajoj tatimpaguesin t hyj n nj marrveshje zyrtare q autorizon personin e tret t mbaj nn posedim pasurin e konfiskuar, ne at mnyre q ta mbaj ATK t pa dmtuar nga ndonj humbje e vlers q mund t shkaktohet nga personi i tret q posedon pasurin. Kur pasuria konfiskohet, ATK, duhet t vazhdoj t shes pasurin n at mnyr, si do pasuri tjetr t konfiskuar. 13. Nse Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris i sht paraqitur nj pundhnsi pr ta vn n paga i jan borxh tatimpaguesit, Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris e till nj mas pr marrje t pasuris sht e vazhdueshme sipas paragrafit 7 t Nenit 34 t Ligjit. Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris e till i vihet pagave borxh apo pagave t ardhshme q do t fitohen (prfshir do bonos apo forma tjera t kompensimit) nga koha kur sht paraqitur tek pundhnsi deri n at koh kur borxhi tatimor pr t cilin sht paraqitur masa pr marrje t pasuris sht shlyer. Njoftimi pr Mas pr Marrje t Pasuris vihet n shumat obligative pr tatimpaguesin pasi shumat q i nnshtrohen mbajtjes n burim pr pensione dhe tatime t jen zbritur nga rroga. Prve ksaj, nj shum prej 20 n jav do jet e liruar nga Masa pr Marrje t Pasuris pr t lejuar tatimpaguesin t plotsoj nevojat themelore pr ushqim sikurse sht parapar n paragrafin 2 t Nenit 37 t Ligjit.
Neni 35 - Zbatimi me prmbarim i mass s marrjes

175
1. do person n posedim t (ose q ka detyrim n lidhje me) pasuris q i nnshtrohet mass s marrjes dhe mbi t ciln sht vendosur masa e marrjes, me krkes t nj zyrtari t autorizuar, do tia dorzoj pasurin e till zyrtarit t autorizuar (ose do t shkarkoj nj detyrim i till), prve asaj pjese t pasuris e cila n kohn e brjes s krkese, i nnshtrohet ekzekutimit sipas nj procesi gjyqsor. 2. do person i cili kundrshton ose refuzon t dorzoj pasurin q i nnshtrohet mass s marrjes kundrejt krkess s zyrtarit t caktuar, mban prgjegjsi personale n formn e nj detyrimi ndaj qeveris n shumn e barabart me vlern e pasuris q nuk sht dorzuar, por nuk tejkalon shumn e tatimit pr t ciln sht vendosur masa e marrjes (s bashku me interesin, sanksionet dhe shpenzimet), sikur t ishte nn-deklarim i tatimeve. Vendosja e ktij sanksioni nuk e liron personin pr t cilin sht ushtruar masa e marrjes pr detyrimet e tyre pr t dorzuar pronn q do ti nnshtrohet mass s marrjes s pasuris q sht ushtruar tek ai person n prputhje me paragrafin 1 t ktij neni. 3. Prve detyrimit personal t vn me paragrafin 5. ktij neni, nse mosdorzimi ose refuzimi pr t dorzuar bhet pa shkak t arsyeshm, personi n fjal do ti nnshtrohet nj sanksioni sipas paragrafit 1. t nenit 55 t ktij ligji.
Neni 37 Mas pr Marrje t Pasuris n Posedim t Tatimpaguesit

1. Pasuria n posedim t tatimpaguesit. Sikurse sht parapar n Paragrafin 1 t Nenit 35 t Ligjit, Nse nj person i cili sht i detyruar t paguaj nj lloj tatimi nuk paguan ose refuzon t paguaj brenda 10 ditve pas dorzimit t nj njoftimi pr vlersim, Drejtori ose zyrtari i autorizuar me shkrim nga Drejtori ka t drejt t ligjshme t mbledh shumn e till (dhe shuma t tjera q jan t mjaftueshme pr t mbuluar shpenzimet e Mass pr Marrje t Pasuris) me masn pr marrje pasurie q i prket personit t till (qoft n pronsi fizike t tatimpaguesit ose nj personi t tret). 2. N t shumtn e rasteve, pasuria n posedim t tatimpaguesit do t jet pasuria e shfrytzuar nga tatimpaguesi gjat ecuris s veprimtaris ekonomike (pasuri e biznesit). Para konfiskimit t nj pasurie t tatimpaguesit, ATK, duhet t merr ato veprime t prshkruara n Nenin 35 e Udhzimit Administrativ (apo t siguroj se ato veprime jan ndrmarr), prve rishikimit t regjistrimeve dhe regjistrave t aplikueshm pr t prcaktuar t drejtat dhe interesin e tatimpaguesin n pasuri. Sikurse sht cekur prpara n kt Udhzim Administrativ, ATK sht e autorizuar t konfiskoj dhe shes vetm t drejtat dhe interesin e tatimpaguesit n do pasuri. 2.1 N shqyrtimin e shnimeve t pasuris, ATK duhet t identifikoj t gjitha pengesat (kreditort) kundr pasuris (pengu n Regjistrin e Pengjeve, hipotek n kadastr, etj.). Emri i kreditorit t vendosur n regjistr duhet t jet i cekur n shnimin e ATK, data kur ka lindur pengesa dhe pasuria e penguar.
176
2.2 ATK duhet t kontaktoj secilin kreditor dhe t prcaktoj shumn e borxhit t pashlyer dhe statusin e borxhit (t tanishm, t kontestuar, etj.). t gjitha informatat e siguruara duhet t dokumentohen n shnimet (regjistrimet) e ATK. 2.3 do kontest lidhur me pronsin e pasuris s tatimpaguesit duhet t ceket 2.4 Bazuar n informatat e siguruara, ATK duhet t prcaktoj aksionet e tatimpaguesit (t drejtat dhe interesat) n pasuri dhe t prcaktoj nse ka t aksione (pasuri) t mjaftueshme pr t arsyetuar konfiskimin dhe shitjen. 2.5 Nse ka t drejta dhe interesa te pakta n pasuri t tatimpaguesit, Drejtuesi i Zyrs Rajonale, prgjegjs pr mbledhjen e borxhit tatimor, duhet t marr autorizimin me shkrim nga Zvends Drejtori i Operacioneve, prpara se t vazhdoj me konfiskimin. Prgjithsisht, konfiskimi i pasuris n t ciln ka t drejta dhe interesa minimale nuk duhet t ndrmerret prve nse tatimpaguesi sht nj delikuent i vazhdueshm dhe do t vazhdoj t rris borxhin tatimor nse veprimi i till nuk sht ndrmarr. Konfiskimi do t jet i konfiskuar vetm pasi t jen marr parasysh t gjitha alternativat tjera. 2.6 Nse nuk ka t drejta dhe interesa n pasuri t tatimpaguesit, administrata tatimore nuk ka autorizim t konfiskoj ndonj pasuri. Barra e administrats tatimore lidhet vetm n t drejtat dhe interesat e tatimpaguesit n pasuri. Nse tatimpaguesi nuk ka t drejta dhe interesa, barra e administrats tatimore nuk vendoset dhe nuk ka baz juridike pr ATK, t konfiskoj pasurin e tatimpaguesit. N rastet kur tatimpaguesi vazhdon t krijoj borxhe tatimore, por nuk ka t drejta dhe interesa n pasuri, administrata tatimore duhet t marr trsisht parasysh t drgoj nj peticion n gjyq t juridiksionit pr shprbrje t pavullnetshme n falimentim. 3. Pr t konfiskuar pasuri t tatimpaguesit, Zyrtari i autorizuar i ATK, pas marrjes s t gjitha veprimeve paraprake t krkuara sikurse jan prshkruar n kt nen, do t prpiqet t kontaktoj tatimpaguesin apo prfaqsuesin e tatimpaguesit dhe t krkoj pagesn e borxhit tatimor. Zyrtari prgjegjs i ATK, duhet t shoqrohet nga nj Zyrtar i dyt i ATK, nse parashihet t konfiskohet pasuri nga tatimpaguesi, apo nj pal e tret. Nse tatimpaguesi nuk sht n gjendje t paguaj borxhin tatimor, apo refuzon ta bj dhe Zyrtari ATK, prcakton se duhet t bhet konfiskimi i pasuris, Zyrtari i ATK, duhet t informoj tatimpaguesin se do t bhet konfiskim i pasuris s tij. Zyrtari i autorizuar i ATK, duhet ti jap tatimpaguesit Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris sikurse sht parapar n paragrafin 5 t ktij Neni. Zyrtart e ATK, ne vijim, duhet t kryejn nj regjistrim t pasuris s konfiskuar dhe ti japin tatimpaguesit Njoftimin pr Konfiskim, i cili prmban: 3.1. emrin dhe adresn e tatimpaguesit; 3.2. adresn ku ndodhet pasuria, nse ndryshon nga adresa e tatimpaguesit; 3.3. prshkrimin e detyrimit tatimor t pashlyer (lloji i tatimit dhe periudhat tatimore); 3.4. shuma e detyrimit tatimor t vlersuar plus rrjedhjet deri n datn e konfiskimit; 3.5. nj prshkrim i plot i pasuris q sht konfiskuar.
177
4. N prputhje me paragrafin 1, t Nenit 37 t Ligjit, konfiskimit i nnshtrohet aq pasuri e tatimpaguesit sa sht e nevojshme pr t shlyer borxhin tatimor t tatimpaguesit. ATK, do t bj prpjekje t bashkrenduar pr t identifikuar pasurin pr konfiskim q mund t plotsoj kt krkes dhe t konfiskoj vetm kt pasuri. Nse nuk sht e mundur pr t ndar pasurin e tatimpaguesit pr qllim t konfiskimit pa dmtuar vlern e prgjithshme t pasuris s tatimpaguesit, sht i autorizuar konfiskimi i pasuris s aplikueshme. Nse pasuria e vetme e tatimpaguesit e cila mund ti nnshtrohet konfiskimit sht pasuri e luajtshme dhe kapitali i tatimpaguesit tejkalon borxhin tatimor pr m shum se 100%, dhe ATK, ka regjistruar nj barr kundrejt pasuris, normalisht nuk krkohet konfiskim nga ATK, pr t mbledhur borxhin e vet. Megjithat, nse statuti i mbledhjes sht brenda nj viti t skadimit, konfiskimi i pasuris s paluajtshme sht i autorizuar, edhe pse vlera mund t jet e pabarabart me shumn e borxhit tatimor t pashlyer. 5. Nse tatimpaguesi nuk sht aty n kohn e konfiskimit, nj kopje e Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris i lihet prfaqsuesit t tatimpaguesit n vendin e biznesit, prve drgimit t nj kopje n adresn e prfaqsuesit t caktuar t tatimpaguesit. Nse tatimpaguesi sht nj ndrmarrje personale afariste, nj kopje e Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris po ashtu do ti dorzohet personalisht n adresn e shtpis s tatimpaguesit. Nj kopje e Njoftim pr Mas pr Marrje t Pasuris me gjithat do ti lihet apo drgohet n t njjtn mnyr dhe n t njjtn koh. 6. Nse nuk mund t bhet regjistrim i pasuris n kohn e konfiskimit, Zyrtari i ATK, do t bj prshkrimin e prgjithshm t pasuris s konfiskuar n kohn e brjes s konfiskimit. Brenda 3 dit pune, pasi sht br konfiskimi, ATK, jep Njoftim pr Konfiskim plotsues q prfshin nj prshkrim t plot t pasuris s konfiskuar. Njoftimi plotsues i konfiskimit, duhet ti jepet tatimpaguesit apo prfaqsuesit t tij t caktuar menjher pas prfundimit t regjistrimit t pasuris. Nj kopje e Njoftimit pr Konfiskim plotsues, do ti drgohet tatimpaguesit. Drgesa me post duhet t prmbaj nj krkes q shrbimi postar duhet t certifikoj at dokument se sht drguar n adresn e krkuar dhe t shkruaj datn dhe kohn e drgimit. 6.1. Pas drgimit t Njoftimit pr Konfiskim te tatimpaguesi, ATK duhet t prcaktoj nj vler t hapur t tregut pr secilin artikull t pasuris s konfiskuar dhe t shnoj at vler n kopjen e ATK-s s Njoftimit pr Konfiskim. Pr t prcaktuar vlern e hapur t tregut duhet t merren parasysh vjetrsia, kushtet dhe prdorimi; 6.2. vlera e hapur e tregut do t prcaktohet pa u referuar n ndonj shum q mund t jet borxh kundr pasuris; 6.3. vlera e hapur e tregut e prcaktuar do t jet pik nisjeje pr prcaktimin e mimit minimal ofertues kur pasuria t ofrohet pr shitje. 7. Kur pasuria konfiskohet, ATK, ka detyrim t mbroj pasurin deri n shkalln e mbrojtjes sa ajo e br nga tatimpaguesi. Nse pasuria, do t lihet n objektet (hapsirat) e tatimpaguesit, ather duhet t jet e prcaktuar pronsia e atyre objekteve. Nse objektet jan n pronsi t tatimpaguesit, tatimpaguesi duhet t paralajmrohet, lidhur me sanksionet nse synon t largoj ndonj pasuri t konfiskuar nga objektet. Duhet t merret
178
parasysh ndryshimi i masave te siguris (drynave, elsave, etj) pr t parandaluar qasjen e tatimpaguesit dhe rritjen e siguris s pasuris s konfiskuar. 7.1. Nse objektet jan n pronsi nga nj pal e tret, ATK, merr detyrimet e tatimpaguesit n lidhje me pronarin e objekteve. Kjo, nnkupton, se ATK, sht e detyruar t diskutoj nj shum t pranueshme t qiras me pronarin, e cila nuk duhet t jet m e madhe se ajo e paguar nga tatimpaguesi. Nse tatimpaguesi ka paguar qiran pr nj periudh t specifikuar kohore, ATK, nuk ka detyrim t paguaj qira deri sa ky afat kohore t prfundoj, por duhet t paguaj qiran nga ajo dat e tutje. ATK, duhet t marre plqimin e pronarit pr t ndryshuar masat e siguris n ambiente (shpenzimet do t ngarkohen n tatimpaguesin si shpenzime t mbledhjes n sistemin e procedimit t t dhnave t ATK) Nse ATK nuk mund t arrij marrveshje t pranueshme me pronarin e objekteve, duhet t largoj pasurin e konfiskuar nga objektet n mundsin e par q jepet, por jo m shum se 5 dit pune pasi konfiskimi t jet br. 7.2. Nse n objektet tregtare t tatimpaguesit, ka veprimtari edhe te shoqrive te tjera, ATK, duhet t ofroj siguri pr pasurin e konfiskuar t tatimpaguesit pa ndrhyrje n veprimtarin normale t shoqris s dyt, ne mnyre q ajo t kryej veprimtari. Prgjithsisht n rrethanat e tilla, pasuria e tatimpaguesit duhet t largohet nga objektet. Megjithat, ATK, mund t bj marrveshje t pranueshme si pr shoqrin tjetr ashtu edhe pr pronarin e objekteve (nse pronari sht dikush tjetr e jo tatimpaguesi). 8. Para shpalljes s pasuris pr shitje, Administrata Tatimore duhet t prcaktoj mimin e oferts minimale me t ciln pasuria do t shitet. Oferta minimale synon t mbroj tatimpaguesin dhe t siguroj se pasuria nuk sht shitur me nj mim shum sht m i vogl se vlera e shitjes s detyruar t interesit t tatimpaguesit n pasuri. mimi i oferts minimale duhet t prcaktohet me saktsi me qllim t ofrimit t ruajtjes s drejt si t interesit t tatimpaguesit ashtu edhe t interesit t shtetit n pasuri. Oferta minimale nuk mundet asnjher t jet m e madhe se interesi i barrs s shtetit n pasuri (shuma e obligimit tatimor). 8.1 Pika fillestare pr prcaktimin e mimit t oferts minimale do t jet vlera e hapur e tregut e prcaktuar n paragrafin 8 t ktij Neni. 8.2 ATK duhet t marr parasysh shumat e pengesave (prfshir rrjedhjet e llogaritura deri n datn e shitjes) q kan prioritet mbi barrn tatimore dhe t zbres ato shuma nga vlera e hapur e tregut. Kur t shitet, pasuria shitet duke iu nnshtruar krkesave t kreditorve q kan prioritet mbi barrn tatimore, ashtu mimi i oferts minimale duhet ti marr ato shuma parasysh. 8.3 Pas uljes s blers s hapur t tregut me shumn e pengesave kundrejt pasuris, t cilat kan prioritet mbi borxhin tatimor, ATK duhet q m tutje t ul vlern e pasuris duke u bazuar n faktin se shitja sht shitje e detyruar e pasuris nuk ndodh n mes t nj shitsi t vullnetshm dhe nj blersi t vullnetshm. Vshtirsit q lidhen n veanti me nj shitje t detyruar t shtetit (nuk ka garanci t titullit t qart, nuk ka garanci mbi pasurin, pasuria sht shitur sikur t jet, etj.) duhet t merret parasysh n prcaktimin e vlers s shitjes s detyruar t pasuris. Ulja q do t prdoret n prcaktimin e vlers s shitjes s detyruar (oferta minimale) e pasuris nuk duhet t jet m pas se 25%
179
dhe jo m shum se 50% e vlers s mbetur pas uljes s vlers s hapur t tregut me shumn e pengesave kundr pasuris. Pr shembull, administrata tatimore ka konfiskuar nj kamion dhe ka prcaktuar se vlera e hapur e tregut e kamionit sht 10,000, e cila sht vlera e cekur n kopjen e Njoftimit pr Konfiskim t administrats tatimore. Tatimpaguesi e ka bler kamionin duke marr nj hua n bank, e cila sht br para barrs tatimore. Tatimpaguesi ende ka borxh 4,000 n hua, duke ln 6,000 si interes i tatimpaguesit n kamion (dhe gjithashtu interesin t cilit i ngjitet barra tatimore). Bazuar n kushtet e fundit ekonomike, zyrtari i mbledhjes s detyrueshme prcakton se mimi i oferts minimale duhet t vendoset duke ulur vlern e interesit t tatimpaguesit n kamion pr 40%. mimi i oferts minimale i vendosur pr kamionin sht 3,600 (6,000 minus 2,400). do blers n shitjen e administrats tatimore duhet t marr parasysh faktin se kamioni ka nj barr ekzistuese bankare n shumn prej 4,000 pr t ciln duhet t bhen aranzhime (ujdi) plotsuese-shlyese, prve kryerjes s pagess prej 3,600 (apo fardo shum m t lart q sht ofruar n shitjen publike) n administratn tatimore. 9. Kur t jet konfiskuar pasuria e tatimpaguesit, duhet t shitet brenda nj periudhe q fillon 30 dit nga data e konfiskimit (paragrafi 5 i Nenit 34 t Ligjit) dhe prfundon 60 dit nga data e konfiskimit. Periudha pr shitjen e pasuris mund t zgjatet nse rrethanat krkojn, sikurse sht shtyrja e shitjes, e cila krkon ri-shpalljen e shitjes. ATK, autorizohet t filloj shpalljen e shitjes s pasuris s konfiskuar, prpara se afati prej 30ditsh t skadoj, me kusht q data e shitjes nuk sht me pak se 30 dit nga data e konfiskimit. Pr qllime t ktij neni, data e konfiskimit sht data n t ciln ATK, ka marr n posedim pasurin duke lshuar Njoftimin pr Mas pr Marrje t Pasuris dhe Njoftimin pr Konfiskim. 9.1 Me qllim t shitjes s pasuris, ATK duhet t prgatis nj Njoftim pr Shitje, e cila duhet t prmbaj: 9.1.1 emrin e tatimpaguesit; 9.1.2 treguesin se shitja a sht prmes Ankandit Publik, apo shitje m oferta t mbyllura. Nse sht shitje me oferta t mbyllura, procedura me t ciln do t dorzohen ofertat e mbyllura n ATK; 9.1.3 datn e shitjes; 9.1.4 vendin e shitjes; 9.1.5 deklarimin se vetm interesat e tatimpaguesit n pasuri shiten dhe se pasuria shitet sikur t jet pa ndonj garanci pr prshtatshmrin, prdorimin, vlern apo pronsin (pr kt arsye, ATK, nuk duhet t shpall vlern q sht vn n pasuri ashtu q mos t jet n pozit t sugjeroj vlern q mund t shkaktoj konflikt qoft m blersin ashtu edhe me tatimpaguesin); 9.1.6 prshkrimin e plot t pasuris s shitur e prshtatshme pr ti mundsuar nj blersi t interesuar t bj vlersimin e vlers dhe merits s pasuris; 9.1.7 vendin ku mund t shikohet pasuria dhe datat dhe kohn kur mund t bhet kjo;
180
9.1.8 afatet e pagess, te cilat duhet t plotsohen nga ofertuesi i suksesshm nse pagesa bhet n trsi me pranimin e oferts m t lart apo me kste si prcaktohet n Njoftimin pr Shitje; 9.1.9 kualifikimet q ofertuesit e mundshm duhet ti plotsojn me qllim q t mund t ofertojn pr pasurin (nse sht vendosur ndonj kualifikim); Me qllim t ofertimit pr pasuri t paluajtshme, ofertuesi duhet t ket evidenc se ka br garanci bankare pr minimum 10% t borxhit tatimor t pashlyer; 9.1.10 forma me t ciln duhet t bhet pagesa (prmes transferim bankar) dhe si bhet pagesa nga ofertuesi i suksesshm; 9.1.11 deklaratn e autorizimit t ATK, pr t kryer shitjen. 9.2 Nj kopje e Njoftimit pr Shitje duhet ti drgohet tatimpaguesit para se t shpallet pasuria pr shitje. Duhet t bhet nj prpjekje pr tia dorzuar njoftimin personalisht tatimpaguesit apo prfaqsuesit t tij t autorizuar, nse nuk sht e mundur, nj kopje e njoftimit duhet ti drgohet n adresn e fundit t ditur t tatimpaguesit. 9.3 Nj kopje e Njoftimit pr Shitje duhet ti drgohet secilit kreditor, q ka nj regjistruar barr kundr pasuris ashtu q ata t jen n dijeni se pasuria sht n shitje dhe se ata mund t jen t pranishm n shitje pr t mbrojtur interesat e tyre. 9.4 Pasuria e konfiskuar duhet t shpallet pr shitje s paku 10 dit para planifikimit t dats s shitjes, por jo m shum se 20 dit prpara dats s planifikuar pr shitje. 9.5 Nj kopje e Njoftimit pr Shitje duhet t publikohet s paku n nj gazet e qarkullimit t prgjithshm n Kosov, si dhe n nj gazet e qarkullimit t prgjithshm n regjione n t cilin pasuria do t shitet. Nj gazet nuk mund t shrbej pr dy qllime. Nse nuk ka gazet t qarkullimit t prgjithshm n regjion, shpallja duhet t vendoset n nj gazet t dyt t qarkullimit t prgjithshm n Kosov. 9.6 Nj kopje e Njoftimit pr Shitje duhet t vendoset n s paku tri vende t dukshme publike n komun apo bashksin lokale n t ciln gjendet pasuria q do t shitet. Prve ksaj, nse shitja do t mbahet n nj vend tjetr, Njoftimi pr Shitje duhet t vendoset n s paku tri vende t dukshme publike n komun apo bashksi lokale n t ciln do t mbahet shtija. 9.7 Kopjet e Njoftimit pr Shitje, duhet tu drgohen me post t gjith blersve t interesuar q dihen blersve t mundshm q shpesh marrin pjes n shitjes e ATK-s dhe blersve t mundshm q kontaktojn ATK dhe krkojn nj kopje t Njoftimit pr Shitje. 9.8 Nse sht e nevojshme pr t shtyhet nj shitje pasi sht shpallur, shitja duhet t riplanifikohet n nj koh q nuk sht m shum se 90 dit nga data e konfiskimit. Shitja duhet t ri-shpallet n prputhje me dispozitat e ktij paragrafi dhe nnparagraft e tij. 10. Kur pasuria ofrohet pr shitje me Ankand Publik apo oferta t mbyllura, ATK, duhet t jap koh para shitjes blersve t mundshm pr t shikuar dhe ekzaminuar pasurin. Nse
181
ka pengesa (barr) kundr pasuris e cila ka prioritet mbi barrn tatimore, administrata tatimore duhet tu jap informatat e aplikueshme blersve t mundshm, pr t prfshir emrin e kreditorit, llojin e pengess (hipotek, hua, vendim gjyqsor, etj), vendin ku sht regjistruar pengesa/barra, data kur sht regjistruar pengesa/barra, dhe shuma detyruese. 11. Nse shitja do t kryhet prmes Ankandit Publik, prgjithsisht duhet t kryhet n vendin n t cilin gjendet pasuria pr shitje. 11.1 ATK, siguron q ofertuesit e interesuar jan t regjistruar dhe i plotsojn t gjitha kualifikimet e prshkruara n Njoftimin pr Shitje (nse krkohet, t gjith ofertuesit duhet t paraqesin evidenc q kan garanci bankare), dhe ti jepet nj numr i ofertuesit; 11.2 N kohn e shpalljes, Zyrtari i ATK, q do t kryej shitjen duhet t shpall se ATK e ofron pasurin e prshkruar n Njoftimin pr Shitje pr ofertn m t lart. Zyrtari i ATK, do t bj shpalljen vijuese: ATK ofron pr shitje pasurin e prshkruar n Njoftimin pr Shitje (nse ka nj apo dy artikuj pr shitje, sht e dshirueshme t lexohet prshkrimi i tyre; nse lista sht e gjat, sht e nevojshme q tu referohet vetm ofertuesve t mundshm t Njoftimit pr Shitje dhe pasuris s listuar aty). Shitja do t kryhet me konkurrenc t ofertave t hapura. Pasuria e ofruar pr shitje shitet aty ku sht dhe n gjendjen e vet t tanishme. ATK, e shet vetm t drejtn, titullin dhe interesin e (emri i tatimpaguesit) n pasuri. Pasuria shitet duke iu nnshtruar do pengese barre q sht m e lart se barra e administrats tatimore. ATK, sht n dijeni pr pengesat vijuese kundr pasuris q jan m t larta se barra e ATK (emrat e personave t cilt mbajn pengesat dhe shumn detyruese n seciln penges nse vetm pasuria e caktuar i nnshtrohet pengess, identifikoni pasurin specifike t cils i sht bashkngjitur (lidhur) pengesa). (Ofroni prfaqsuesit(ve) t mbajtsit(-ve) t barrs s lart nj mundsi pr t br nj shpallje lidhur me barrn q ata e krkojn dhe shumn q duhet paguar pr t shlyer at krkes.) ATK, nuk bn kurrfar autorizimi apo garancie, nuk shpreh apo nuk l t kuptohet, lidhur me vlefshmrin e titullit t pasuris apo cilsis, sasis, peshs, madhsis apo kushteve t ndonj pasurie, apo forms pr ndonj prdorim apo qllim. Afatet e shitjes jan cekur n Njoftimin pr Shitje ato jan (Prshkruani afatet e shitjes). A ka ndonj pyetje lidhur me procedurn e ofertimit apo afatet e shitjes? A i kuptojn t gjith kushtet e ksaj shitjeje dhe kushtet sipas s cilave sht ofruar pasuria? (Nse pasuria do t shitet si nj trsi dhe n grumbull, sqaroni ofertuesve se pasuria s pari do t ofertohet pr shitje n grumbull dhe mandej n trsi individuale). Ofertimi duhet t filloj me mimin ofertues minimal. Nse nuk ka oferta q plotsojn kt mim, shitja do t shtyhet dhe ri-shpallet dikur m von. Kur t ofertoni, ju lutemi mbajeni numrin tuaj t ofertuesit ashtu q oferta juaj t regjistrohet si duhet n regjistrimet e shitjes. Oferta minimale pr kt pasuri sht prcaktuar t jet ________ (varsisht nga rasti). Ankandi tash sht i hapur pr ofertat tuaja. 11.3 Ndrsa ofertimi ecn, duhet t bhet nj regjistrim e numrit t ofertuesit t secils ofert dhe shums s ofertuar. Regjistrimi duhet t mbahet n dosjen e shitjes.
182
11.4 Nse pasuria sht ndar n trsi t ndryshme, dhe ATK, ka prcaktuar se do t ofroj pasurin pr shitje n grumbull dhe n trsi t ndara, Zyrtari, q kryen shitjen do t informoj se shitja do t mbahet n dy faza. 11.4.1 N fazn e par, pasuria do t ofrohet pr shitje n grumbull me mimin me te ult t shitjes s vn pr pasurin. Pasi ofertimi i pasuris n grumbull t ket prfunduar, duhet t prcaktohet dhe t shpallet emri i ofertuesit t suksesshm dhe shuma e oferts. Ofertuesi i suksesshm duhet t informohet se oferta e tij do t mbahet n rezerv duke u varur nga rezultati i shitjes s grupeve individuale. 11.4.2 N fazn e dyt, pasuria do t shitet n grupe t vendosura para se shitja t jet shpallur. Ofertimi n secilin grup do t vazhdoj me vendosjen n tabel shnimin e ofertave n nj regjistr t ofertave. Ofertuesi i suksesshm pr secilin grup do t shpallet kur ofertimi pr grup ka prfunduar dhe ofertuesi i suksesshm do t informohet se pranimi i oferts sht nj pranim n tentativ (i prkohshm) duke u varur nga rezultati i ofertimit n grupet e mbetura t pasuris. 11.4.3 Kur ofertimi n pasurin e ndar ka tejkaluar shumn e oferts pr grumbullin, t marrim se shuma ka tejkaluar shumn e oferts me te ulet, shitja mund t vazhdoj deri sa t jet marr shuma e ofertave e barabart me borxhin tatimor. Nse, pas pranimit t ofertave t mjaftueshme pr t shlyer borxhin tatimor, mbesin ende grupe t pasuris, ATK, mund tia liroj grupet e mbetura tatimpaguesit. 11.4.4 Nse oferta me shumn totale pr grupet individuale t pasuris sht e barabart apo m pak se shuma e oferts pr pasurin n grumbull, pasuria do t deklarohet e shitur pr ofertuesin me ofert m t madhe kur pasuria t jet ofruar pr shitje n grumbull. 11.5 Personi prgjegjs pr shitjen do t takohet me ofertuesin e suksesshm menjher pas shitjes pr t aranzhuar pagesn prfundimtare dhe pr t liruar pasurin e konfiskuar. 11.6 Kur t gjitha kushtet t jen plotsuar dhe sht pranuar pagesa e trsishme, ATK do t prgatis nj Dftes pr Shitje q transferon t gjitha t drejtat, titullin dhe interesin e tatimpaguesit n pasurin e shitur tek ofertuesi i suksesshm. 12. ATK mundet po ashtu t ofroj pasurin pr shitje nprmjet shitjes me oferta t mbyllura. Kur bhet shitje me oferta t mbyllura, pasuria ofrohet vetm n grumbull. Nj shitje me oferta t mbyllura mund t ndodh n nj vend q sht m i prcjell pr mbajtjen e shitjeve t tilla, prfshir edhe Zyrn Regjionale t ATK. 12.1. ATK, siguron se ofertuesit e mundshm jan regjistruar dhe i plotsojn kualifikimet e prshkruara n Njoftimin pr Shitje, nse krkohet, ofertuesit do t paraqesin evidence se kan garanci bankare, si edhe do ti jepet nj zarf me numr dhe formulari i oferts s mbyllur. 12.2. N kohn e shpalljes, Zyrtari i ATK, q do t kryej shitjen, duhet t shpall se ATK, e ofron pasurin e prshkruar n Njoftimin pr Shitje pr ofertuesin m t lart. Zyrtari i ATK, bn shpalljen vijuese: ATK ofron pr shitje pasurin e prshkruar n Njoftimin pr Shitje (nse ka nj apo dy artikuj pr shitje, sht e
183
dshirueshme t lexohet prshkrimi i tyre; nse lista sht e gjat, sht e nevojshme q tu referohet vetm ofertuesve t mundshm t Njoftimit pr Shitje dhe pasuris s listuar aty). Shitja do t kryhet me oferta t mbyllura. Pasuria e ofruar pr shitje shitet aty ku sht dhe n gjendjen e vet t tanishme. Administrata tatimore e shet vetm t drejtn, titullin dhe interesin e (emri i tatimpaguesit) n pasuri. Pasuria shitet duke iu nnshtruar do pengese barre q sht m e lart se barra e ATK. ATK, sht n dijeni pr pengesat vijuese kundr pasuris q jan m t larta se barra e ATK, (emrat e personave t cilt mbajn pengesat dhe shumn detyruese n seciln penges nse vetm pasuria e caktuar i nnshtrohet pengess, identifikoni pasurin specifike s ciln i sht bashkngjitur (lidhur) pengesa. (Ofroni prfaqsuesit(-ve) t mbajtsit(-ve) t barrs s lart nj mundsi pr t br nj shpallje lidhur me barrn q ata e krkojn dhe shumn q duhet paguar pr t shlyer at krkes.) ATK, nuk bn kurrfar autorizimi apo garancia, nuk shpreh apo nuk l t kuptohet, lidhur me vlefshmrin e titullit t pasuris apo cilsis, sasis, peshs, madhsis apo kushteve t ndonj pasurie, apo forms pr ndonj prdorim apo qllim. Afatet e shitjes jan cekur n Njoftimin pr Shitje ato jan (Prshkruani afatet e shitjes). A ka ndonj pyetje lidhur me procedurn e ofertimit apo afatet e shitjes? A i kuptojn t gjith kushtet e ksaj shitjeje dhe kushtet sipas s cilave sht ofruar pasuria? Oferta minimale pr kt pasuri sht prcaktuar t jet ________ (varsisht nga rasti). Ofertat e dorzuara pr m pak se kjo shum nuk do t pranohen dhe do t diskualifikohen gjat hapjes. Ankandi tash sht i hapur pr ofertat tuaja. 12.3 Pas kryerjes s deklarats hyrse, duhet t jepet nj koh pr tu mundsuar ofertuesve t prgatisin dhe dorzojn ofertat e tyre, duke i vendosur ofertat e tyre n ofert n zarfin e dhn me numr, duke mbyllur zarfin dhe vendosur at n nj kuti t ofruar pr pranim t ofertave t mbyllura. Ofertuesit duhet t paralajmrohen kur t mbesin vetm pes minuta pr ti dorzuar ofertat. 12.4 Kur t ket kaluar koha pr dorzimin e ofertave t mbyllura, personi prgjegjs pr shitje do t shpall para njerzve t pranishm se ofertat do t hapen. Secili zarf do t hiqet nga kutia ve e ve, do t hapet dhe oferta do tu shpallet (njoftohet) t gjith t pranishmve, pas s cils do t futet n regjistrimin zyrtar t shitjes. Nse nj ofert sht dorzuar me m pak se oferta minimale, audienca do t informohet me emrin e ofertuesit dhe numrin, t informohet se oferta sht m pak se oferta minimale dhe kshtu, diskualifikohet. Informatat q do t futen prbjn: numrin e ofertuesit, emrin e ofertuesit, pasuria pr t ciln sht dorzuar oferta dhe shuma e oferts s dorzuar. 12.5 Kur t gjitha ofertat t jen hapur, t lexohen, verifikohen se ato plotsojn kushtet minimale dhe t futen n regjistrimin zyrtar t shitjes, personi prgjegjs i shitjes do tu shpall atyre q jan t pranishm ofertn fituese dhe t deklaroj se pasuria i sht shitur (emrin e ofertuesit fitues) pr (shuma e oferts fituese). 12.6 Personi prgjegjs pr shitjen do t takohet me ofertuesin e suksesshm menjher pas shitjes pr t aranzhuar pagesn prfundimtare dhe pr t liruar pasurin e konfiskuar.
184
12.7 Kur t gjitha kushtet t jen plotsuar dhe sht pranuar pagesa e trsishme, ATK do t prgatis nj Dftes pr Shitje q transferon t gjitha t drejtat, titullin dhe interesin e tatimpaguesit n pasurin e shitur tek ofertuesi i suksesshm. 13. Nse nuk ka oferta t dorzuara, qoft me goj apo me ofert t mbyllur, cilado q plotson kriterin e oferts me t ulet, personi prgjegjs pr shitje do t shpall se shitja sht shtyr pr munges t oferts minimale dhe do t ricaktohet n nj dat t mvonshme. 14. Kur shitja shtyhet pr munges t oferts minimale, duhet t merret vendim nse duhet t ulet shuma e oferts minimale, ose t rishpallet pasuria me t njjtn ofert minimale, apo t l shitjen dhe tia kthej pasurin tatimpaguesit meq nuk ka vler t mjaftueshme pr t shitur. 14.1 Nse sht marr vendimi pr t ulur ofertn minimale, shuma e oferts s re minimale do t jet nj shum jo m pak se 40% e vlers s mbetur pas uljes s vlers s hapur t tregut me shumn e pengess-barrs kundr pasuris. Kjo paraqet nj 10% ulje shtes t shums s autorizuar n nnparagrafin 8.3 t ktij neni. 14.2 Nse pasuria do t ofrohet pr shitje hern e dyt, duhet t prgatitet nj Njoftim pr Shitje e re me datn e re t shitjes. Njoftimi pr Shitje duhet t prgatitet n prputhje me dispozitat e paragrafit 9 t ktij Neni. Pasuria duhet t rishpallet pr shitje brenda 10 ditve pasi shitja e par t jet shtyr me nj dat t shitjes jo m shum se 30 dit pas dats s shitjes s par. Njoftimi pr Shitje i ri duhet t publikohet dhe t vendoset n t njjtn mnyr sikurse sht prshkruar n paragrafin 9 t ktij Neni. 15. Shitja e pasuris s konfiskuar mundet t trhiqet dhe pasuria e konfiskuar i kthehet tatimpaguesit n kushtet e mposhtme: 15.1 sht synuar nj shitje fillestare por nuk jan marr oferta t cilat plotsojn kriterin e oferts minimale dhe sht prcaktuar se nuk ka t drejta dhe aksione t mjaftueshme n pasuri pr t ofruar at pr shitje pr t dytn her; apo 15.2 Pasuria sht ofruar pr shitje hern e dyt me nj ofert minimale t ulur dhe nuk ka pasur oferta t pranuara q plotsojn kriterin e oferts minimale. 15.3 Nse nj shitje e pasuris s konfiskuar sht trhequr, ATK, dorzon krkes n gjyqin e juridiksionit pr fillimin e nj procedimi t falimentimit t pavullnetshm me qllim t parandalimit t tatimpaguesit t krijoj detyrime t tjera tatimore dhe pr ti mundsuar gjyqit t shes do pasuri t tatimpaguesit nprmjet procedurave t veta t shitjes (Shih Nenin 39 t ktij Udhzimi Administrativ). 16. Shitja mund t anulohet prpara se t prfundoj shitja,nse sht prcaktuar nga ATK pr gabime q shkelin krkesat ligjore apo procedurat e konfiskimit t shitjes nga ATK. Drejtori i Prgjithshm, ka autorizim t rivlersoje faktet dhe t vendos anulimin e shitjes. Vendimi prmban bazn ligjore pr anulimin e shitjes. Nse shitja anulohet, ATK, duhet t prmirsoj mangsit ligjore apo procedurale dhe t ri-shpall shitjen. do shitje e mtejshme, duhet t rishpallet dhe t caktohet, jo m shum se 30 dit nga data kur sht anuluar shitja.
185
17. Nj shitje mund t anulohet me pranimin e nj urdhri nga nj gjykate, e cila ka juridiksionin e duhur. Nse vendimi i gjykats prmban udhzimet pr ti kthyer pasurin gjykats, ATK duhet ta bj kt, prve nse beson se ka shkak t mir pr tu ankuar pr at vendim. Nse ATK krkohet ti kthej pasurin gjykats, duhet ta bj me kusht q ATK do t mbaj prioritet n mjetet q do ti kishte gzuar po t kishte shitur pasurin vet. Nse urdhr anulimi sht pr qllim t nj dgjimi pr t prcaktuar t drejtat n pasuri, ATK do t mbaj n posedim pasurin duke u varur n vendimin e gjyqit. Nse ATK m pastaj autorizohet t shes pasurin, do t shpall shitjen dhe t caktoj at t mbahet jo m shum se 30 dit pas pranimit t autorizimit pr t vazhduar me shitjen. 18. Nse ndonj ofertues i suksesshm nuk i plotson me koh t gjitha kushtet e nj shitje, do shum e paguar apo e garantuar nga ofertuesi do t mbahet nga ATK, si dm pr dshtimin e ofertuesit t suksesshm t kryej detyrimin, sipas kontrats s tij dhe t kompensoj do shpenzim q lidhet me procesin e shitjes. 19. Nse pasuria e konfiskuar sht n rrezik pr tu prishur (dmtuar, kalbur) apo t humb vlern apo shpenzimet pr mbajtjen e pasuris s konfiskuar jan n shprpjestim me shumn e detyrimit tatimor, ATK mund t kryej nj shitje t shpejt t pasuris s konfiskuar. Rrethanat e tilla mund t ndodhin nse pemt apo perimet e freskta jan t prfshira n artikujt e konfiskuar. N t njjtn mnyr, shpenzimet e mbajtjes s kafshve t gjalla mund t jen t tilla q shpenzimet do t ishin n shprpjestim me vlern e tyre apo borxhi tatimor dhe nj shitje e shpejt do t shptonte vlern pr tatimpaguesin dhe do t maksimalizonte prpjekjet e mbledhjes pr ATK. 19.1 Nj shitje e shpejt mund t autorizohet me shkrim nga Drejtori i Prgjithshm kur rrethanat n paragrafin 19 t ktij Neni jan t pranishme, n prputhje me rekomandimin me shkrim t br nga Drejtuesi i Regjionit, i cili sht prgjegjs pr konfiskimin dhe shitje. Rekomandimi i till me shkrim duhet t prfshij arsyet pse sht e nevojshme nj shitje e shpejt dhe pasojat nse nuk mbahet nj shitje e shpejt. Rekomandimi me shkrim duhet gjithashtu t ofroj nj mim t oferts minimale pr artikujt q do t shiten. Oferta minimale duhet t prcaktohet bazuar n vlern e hapur t tregut pr artikujt q do t shiten, minus do penges q dihet kundr artikujve q do t shiten dhe mandej zbritet me maksimum 50% pr t marr parasysh natyrn e nevojshme t shitjes. 19.2 Tatimpaguesi, apo prfaqsuesit t tij i autorizuar, duhet ti jepet nj kopje e Njoftimit pr Shitje (nse tatimpaguesi nuk mund t gjendet, prpjekjet pr t gjetur tatimpaguesin duhet t dokumentohen) dhe ti jepet nj mundsi pr t paguar shumn e oferts minimale me qllim q t ri-blej mallrat e konfiskuar dhe t shmang shitjen e tyre me mime t ulta. Nse tatimpaguesi paguan mimin e oferts minimale, artikujt pr shitje me shitje t shpejt do t lirohen nga konfiskimi dhe do ti kthehen tatimpaguesit me evidentim t pranimit se shuma e oferts minimale sht paguar n nj bank t autorizuar. Pasuria e ri-bler nga tatimpaguesi n kt mnyr nuk do ti nnshtrohet konfiskimi t mvonshm nga ATK pr minimum 30 dit.
186
19.3 Nj shitje e shpejt duhet t shpallet sa m gjer q t jet e mundur n kohn e lejuar. Duhet t takohen s paku 5 ofertues t mundshm (q nuk lidhen me Zyrtart e ATK q kryejn shitjen apo ndonj personel mbikqyrs apo drejtues t ATK) dhe ti jepet mundsia t jen t pranishm pr shitje. Njoftimet e shitjes n pritje duhet t vendosen n s paku tri vende t rndsishme publike s paku nj or para kohs s planifikuar pr shitje. 19.4 Nj shitje e shpejt duhet t kryhet si nj Ankand Publik. mimi i oferts minimale duhet t shpallet, s bashku me nj deklarat se kjo sht nj shitje e shpejt t pasuris s specifikuar n prputhje me Nenin 34 t Ligjit dhe me dispozitat e ktij Udhzimi. 19.5 Afatet e shitjes pr artikujt e shitur sipas procedurs s shitjes s shpejt duhet t krkojn q ofertuesi i suksesshm ti ofroj evidenc Zyrtarit t autorizuar t ATK q kryen shitjen se ka paguar shumn e trsishme t oferts n llogarin bankare t specifikuar, brenda nj (1) ore pasi oferta fituese sht shpallur. Prgjithsisht, artikujt q shiten me shitje t shpejt, shiten n grumbull (grup), se sa t synohet t shiten n artikuj t ndar. Artikujt e shitur nuk do ti lirohen ofertuesit t suksesshm deri sa t mos jet marr evidenca e pagess. 20. Pasuria e konfiskuar nga nj tatimpagues mund ti kthehet tatimpaguesit, n trsi apo n pjes, n rrethanat : 20.1 Nse ATK dhe tatimpaguesi kan bere marrveshje pr rregullimin e borxhit tatimor para shitjes, konfiskimi mund t hiqet dhe pasuria mund ti kthehet tatimpaguesit prderisa tatimpaguesi paguan t gjitha shpenzimet e dala nga ATK, n konfiskimin dhe ruajtjen e pasuris. Konfiskimi nuk do t lirohet deri sa koha e till kur tatimpaguesi ofron evidenc t knaqshme pr pagesn e t gjitha shpenzimeve t dala nga konfiskimi dhe ruajtja e pasuris. 20.2 sht prcaktuar se nj shum e teprt e pasuris sht konfiskuar dhe sht e mundur t kryhet nj shitje e suksesshme pr t plotsuar borxhin tatimor me vetm nj pjes t pasuris s konfiskuar dhe ndarja e pasuris nuk do t krijonte nj gjendje t pabarabart pr tatimpaguesin. 20.3 Lirimi i konfiskimit si trsi, apo pjesrisht, do t ndihmonte mbledhjen e prfundimtare t borxhit tatimor. 20.4 sht prcaktuar se pasurit i nnshtrohen juridiksionit t nj gjyqi apo procesi juridik q ka krkes m t lart mbi pasurin, prve nse organet e tilla pajtohen me konfiskimin dhe shitjen e pasuris nga Administrata Tatimore. 20.5 sht prcaktuar se konfiskimi ka qen i gabueshm apo borxhi q ka formuar bazn pr konfiskim sht i gabuar apo nuk ekziston m. 20.6 ATK ka prcaktuar t trheq shitjen sikurse sht parapar n paragrafin 15 t ktij neni.
Neni 36 - Shitja n ankand publik

187
1. ATK mundet t shes n ankand publik do pasuri t konfiskuar n prputhje me kt ligj. 2. Procedura e shitjes s pasuris n ankand publik do t rregullohen m akt t veant nnligjor.
Neni 37 - Kufizimet mbi mbledhjen e detyrueshme

1. Vetm pasuria e cila sht e nevojshme dhe e mjaftueshme pr t plotsuar detyrimet aktuale tatimore t tatimpaguesit mund ti nnshtrohen veprimit t marrjes me detyrim. 2. Format vijuese t pasuris s tatimpaguesit do t prjashtohen nga masa e marrjes dhe konfiskimet: 2.1. pagesa ushqimore pr fmij dhe pagesat e asistencs sociale; 2.2. veshmbathja themelore; 2.3. ushqimi baz; 2.4. mobiliet baz; 2.5. plakat personale baz, duke prjashtuar artikujt luksoz; 2.6. do pasuri tjetr e specifikuar n nj udhzim administrativ. 3. Veprimet pr t mbledhur borxhin tatimor duhet t ndrmerren brenda periudhs s parapar me ligj, gjat s cils barra tatimore sht e vlefshme sikur q sht parapar n nenin 33 t ktij ligji. Nse aksioni i mbledhjes, prve regjistrimit t barrs, sht iniciuar ndaj nj aseti specifik, ATK sht e autorizuar ta prfundoj at aksion t mbledhjes edhe pse mund t zgjatet prtej periudhs 6 vjeare t parapar me ligj ose periudha e zgjatur e mbledhjes sipas paragrafit 12. t nenit 33 t ktij ligji. 4. Pa paragjykim n t gjitha dispozitat tjera t ktij Ligji, zyrtart e autorizuar t Administrats Tatimore mund t krkojn nga nj tatimpagues, apo prfaqsuesi i tij apo saj i autorizuar, q t jap deklarat nn betim pr pasurit n kohn dhe vendin dhe vendin e caktuar nga administrata tatimore. Deklarimi i till i pasuris do t prfshij me sa vijon: 4.1. t gjitha pasurit q aktualisht jan n pronsi t tatimpaguesit, qoft drejtprdrejt apo trthorazi; 4.2. t gjitha pasurit n t cilat tatimpaguesi ka interes pronsie; 4.3. t gjith pasurit e shitura nga tatimpaguesi brenda gjasht (6) muajve para dates s deklarimit, prfshir personin t cilit i sht transferuar pasuria, marrdhnia me tatimpaguesin e personit t cilit i sht transferuar pasuria, data e transferimit, shuma e kompensimit pr t ciln sht transferuar pasuria; 4.4. prshkrimi i t gjitha detyrimeve borxh kundrejt pasurive t prshkruara n deklarim dhe koha e vendi i regjistrimit t do interesi t siguruar n do pasuri; 4.5. t gjitha burimet e t ardhurave aktuale, t tilla si pundhnsit, llogarit bankare, llogarit e arktueshme, etj.
188
5. Pa paragjykim n t gjitha dispozitat tjera t ktij ligji, zyrtart e autorizuar t Administrats Tatimore mund t krkojn nga do person q besohet t ket informata q lidhen me mbledhjen e nj borxhi tatimor q t jap deklarat nn betim lidhur me mbledhjen e borxhit t till tatimor n kohn dhe vendin e caktuar nga administrata tatimore. 6. Zbatimi i paragrafve 4. dhe 5. t ktij neni do t jen prmes prezantimit t fakteve dhe rrethanave pr nj gjyq kompetent, i cili mund t nxjerr nj urdhr q do t detyronte paraqitjen dhe dshmimin e atyre personave t prshkruar n paragrafin 4. t ktij neni. do person i cili nuk paraqitet n kohn dhe vendin e specifikuar, apo pr t dhn informatat, n prgjigje t krkesave pr informata t prshkruara n paragraft 5. dhe 6. t ktij neni, do ti nnshtrohet gjobs apo sanksioneve tjera (prfshir burgimin) t tilla si mund t prshkruhen nga gjyqi kompetent. Gjoba apo ndshkimi i till nuk do t jet m i vogl s pesqind (500) Euro.
Neni 38 - Mbledhja e tatimit nga ortakt dhe antart e shoqatave t

painkorporuara
Drejtori i Prgjithshm mund t mbledh nga donjri prej ortakve t ortakris s prgjithshme do tatim s bashku me interes, sanksione dhe shpenzime, q jan obligim nga ortakria, sikurse sht parapar n Ligjin mbi Organizatat Afariste (Shoqrit Tregtare)
Neni 39 - Urdhrat pr raste rrezikimi

1. N rastin kur Drejtori i Prgjithshm konsideron se pagesa e tatimit q do t bhet e detyrueshme pr pages sht n rrezik sepse personi po prgatitet t braktis Kosovn, t ndrpres biznesin ose t transferoj pasurin, ose sht n rrezik pr arsye tjera, Drejtori i Prgjithshm mundet t njoftoj do person: 1.1. q i detyrohet n para personit i cili ka detyrimin t paguaj tatimin; 1.2. q mban para pr personin i cili ka detyrimin t paguaj tatimin; 1.3. q ka autoritet nga ndonj person tjetr pr ti paguaj para personit i cili ka detyrimin t paguaj tatimin; 1.4. t lr mnjan parat deri n kohn kur Drejtori i Prgjithshm lshon nj njoftim sipas paragrafin 1. t ktij neni ose kur ai trheq njoftimin e lshuar sipas ktij neni. 2. do person i cili nuk l mnjan parat sipas krkess s paragrafin 1. t ktij neni, ngarkohet me nj sanksion t prcaktuar n paragrafin 2. t nenit 55 t ktij ligji.
189
Neni 40 - Embargo n importe dhe eksporte

1. N do rast kur nj person i cili sht i detyruar t paguaj ndonj tatim shprfill ose refuzon t paguaj brenda dhjet (10) ditve pas dorzimit t njoftim-vlersimit ose kur Drejtori i Prgjithshm konsideron se pagesa e tatimit sht n rrezik sipas nenit 39 t ktij ligji, do t jet e ligjshme pr Drejtorin e Prgjithshm ose pr nj zyrtar t autorizuar me shkrim nga Drejtori i Prgjithshm, t krkoj me shkrim nga Drejtori i Prgjithshm Gjeneral i Shrbimit Doganor q t vendos embargo n kalimet e do importi apo eksporti nga ai person. 2. do krkes e br tek Drejtori Gjeneral i Doganave t Kosovs sipas paragrafit 1. t ktij neni do t mbetet e vlefshme derisa Drejtori i Prgjithshm t informoj Drejtorin Gjeneral me shkrim pr vendimin e prfundimit t krkess.
Neni 41 - Ndalesat pr largim

1. Drejtori i Prgjithshm i ATK-s mund t krkoj q Policia Kufitare e Kosovs ose autoritet tjera t ndrmarr hapa t till sipas nevojs pr t parandaloj nj person t lshoj Kosovn sipas kushteve vijuese: 1.1. Drejtori i Prgjithshm duhet t ket arsye t besoj se personi sht gati pr tu larguar nga Kosova dhe largimi i till paraqet nj rrezik t menjhershm pr buxhetin e Kosovs sepse personi nuk ka paguar borxhet tatimore m shum se pesmij (5,000) Euro apo nuk ka dorzuar nj a m shum deklarata tatimore t krkuara q paraqesin nj shum t panjohur t detyrimit tatimor; 1.2. Drejtori i Prgjithshm duhet ti dorzoj nj krkes m shkrim Kryesuesit t Policis Kufitare duke arsyetuar krkesn pr t parandaluar personin t largohet nga Kosova; dhe 1.3. Pa vones t tepruar pas krkess pr Kryesuesin e Policis Kufitare, Drejtori i Prgjithshm i ATK-s mund t krkoj nj seanc dgjimore para nj gjyqi competent me juridiksion mbi shtje t tilla dhe ti krkoj gjyqit t autorizoj Policin Kufitare t parandaloj largimin e personit sipas kushteve t prshkruara n urdhrin e gjyqit. 2. Me pranimin e krkess t prshkruar n nn-paragrafin 1.2 t ktij neni, Kryesuesi i Policis Kufitare do t ndrmarr hapa t till sipas nevojs pr t parandaluar personin e nnshkruar t largohet nga Kosova duke u varur nga nxjerrja e nj urdhri nga gjyqi competent sikurse sht parapar n nn-paragrafin 1.3 t ktij neni. Nse urdhri i till sht nxjerr brenda dyzetetet (48) orve nga koha kur fillimisht personi i nnshtruar sht parandaluar t largohet nga Kosova, personi do t lejohet t largohet nga Kosova pa ndonj veprim t mtutjeshm nga Policia Kufitare. 3. Me pranimin e nj urdhri nga nj gjyq kompetentet, i cili autorizon Policin Kufitare t parandaloj largimin e nj personi, Policia Kufitare do t ndrmarr hapat sipas nevojs pr
190
t parandaluar personin t lshoj Kosovn derisa t plotsohen kushtet e prshkruara n urdhr. 4. Nse prpara skadimit t periudhs kohore t autorizuar nga gjyqtari apo prokurori pr parandalimin e personit t lshoj Kosovn, personi mund t lejohet t lshoj Kosovn nse ai person: 4.1. kryen pagesn n trsi; apo 4.2. dorzon t gjitha deklaratat obliguese t kaluara me pages t trsishme; 4.3. bn nj marrveshje t knaqshme pr Drejtorin e Prgjithshm t ATK-s pr pages t tatimit apo dorzim dhe pages t t gjitha deklaratave obligative t kaluara; apo 4.4. ofron nj deklarim t plot t pasurive, nn betim, sikurse sht parapar n paragrafin 4 t nenit 37 t ktij ligji, i cili tregon se personi nuk sht n gjendje t paguaj borxhin tatimor, apo pasurit nga t cilat mund t mblidhet tatimi. 5. Kur personi ti ket plotsuar kushtet pr largim sikurse jan parapar n urdhrin e gjyqit, ATK duhet t informoj Policin Kufitare pa ndonj vones t madhe.
Neni 42 - Transferimi i Aseteve

1. ATK do t ket autoritetin q t transferoj nj vlersim t tatimit tek entiteti tjetr pas transferimit t aseteve (t tundshme dhe t patundshme) n rrethanat si n vijim: 1.1. tatimpaguesi ka transferuar mjetet tek entiteti tjetr qoft n parashikimin e krijimit t borxhit tatimor ose pas krijimit t borxhit tatimor; 1.2. transferimi i mjeteve ka qen m i vogl se vlera e hapur e tregut t aseteve; 1.3. transferimi i aseteve e ka ln tatimpaguesin pa aftsi pr t paguar borxhin tatimor; dhe 1.4. ATK ka njoftuar tatimpaguesin dhe entitetin tjetr, pr prcaktimin, se transferimi i aseteve do t rezultoj n nj vlersim ndaj pals s tret dhe duke ju ofruar pals s tret t drejtn pr tu ankuar. 2. Shuma e tatimit q duhet t vlersohet tek entiteti tjetr, do t jet m e vogl se obligimi tatimor i tatimpaguesit ose vlera e pasuris s transferuar. 3. Transferimi i br brenda tre (3) muajve t krijimit t borxhit tatimor duhet t konsiderohet q sht br n parashikimin e krijimit t borxhit tatimor. 4. Nse transferimi i pasurive (t luajtshme apo t paluajtshme) sht br pasi q barra tatimore e ATK-s sikur q parashihet n nenin 27 t ktij ligji, sht regjistruar n regjistrin prkats pa e shlyer borxhin tatimor pr t cilin sht aplikuar barra tatimore, barra tatimore do t konsiderohet q prvetson pasurin e transferuar dhe pasuria e transferuar do ti nnshtrohet procedurave t urdhr-vjeljes q parashihen n nenin 34 t ktij ligji.
191
5. Procedurat q duhet t zbatohen n caktimin e nj vlersimi ndaj pals s tret, pranuese e aseteve t transferuara, do t prcaktohen me akt nnligjor.
Neni 38 Transferimi i Pasuris (aseteve)

1. Paragrafi 1 i Nenit 42 i Ligjit autorizon ATK-n t transferoj vlersimin tatimor nga nj entitet tek entiteti tjetr duke ndjekur transferimin e aseteve n rrethanat vijuese: 1.1. Tatimpaguesi ka transferuar mjetet tek entiteti tjetr qoft n parashikimin e krijimit t borxhit tatimor ose pas krijimit t borxhit tatimor; 1.2. Transferimi i mjeteve ka qen m i vogl se vlera e hapur e tregut t aseteve; 1.3. Transferimi i aseteve e ka ln tatimpaguesin pa aftsi pr t paguar borxhin tatimor; dhe 1.4. ATK ka njoftuar tatimpaguesin dhe entitetin tjetr, pr prcaktimin, se transferimi i aseteve do t rezultoj n nj vlersim ndaj pals s tret dhe duke ju ofruar pals s tret t drejtn pr tu ankuar. Kur ATK zbulon, qoft prmes kontrolls apo aksionit t mbledhjes, se ka ndodhur nj transfer i pasuris sikurse sht prshkruar n nnparagraft 1.1 deri n 1.3 t ktij Neni, dhe m qllim t vendosjes s nj vlersimi sipas Nenit 42 t Ligjit, ATK duhet t ndjek parimet e prgjithshme t parapara n Nenin 19 deri 21 t Ligjit, si dhe dispozitat e ktij Neni. 2. Paragrafi 3 i Nenit 42 tregon se nj transferim i aseteve i br brenda 3 muajve (90 dit) t lindjes s nj borxhi tatimor do t konsiderohet t jet br n pritje t lindjes s nj borxhi tatimor. Megjithat, nse tatimpaguesi mund t ofroj evidenc se sht br nj marrveshje e shitjes pr s paku 30 dit, por jo m shum se 90 dit, para marrjes s njoftimit pr kontroll tatimor apo inspektim tatimor n pritje, transferi i pasuris q ka ndodhur n prputhje me marrveshjen e till nuk do t konsiderohet t jet transfer i pasuris n pritje t krijimit t borxhit tatimor, madje edhe nse transferi n t vrtet nuk ka ndodh deri pasi tatimpaguesi t ket marr njoftimin pr kontroll tatimor apo inspektim tatimor n pritje. Transaksioni i till duhet t jet transaksion n t cilin lind transferi i paras, sikurse sht transferi bankar, etj., apo nj hua legjitime e br prmes nj banke apo organizat huadhnsi t autorizuar. Nj transferim i aseteve i cili ndodh m shum se 90 dit para pranimit t njoftimit t nj kontrolli n pritje prgjithsisht nuk do t konsiderohet t jet transfero n pritje t lindjes s nj borxhi tatimor prve nse ka prova pr t mbshtetur nj prcaktim q transferi ka qen n pritje t lindjes s nj borxhi tatimor. 3. Nse nj tatimpagues transferon pasurin brenda periudhs 30 ditore para se tatimpaguesi t pushon veprimtarin afariste, transferi i till do t konsiderohet t jet transfer n pritje t krijimit t nj borxhi tatimor. Periudha 30 ditore e referuar do t jet nj periudh e cila fillon 30 dit para dats n t ciln transferi i pasuris ndodh. Nse biznesi mbyllet m 31 Janar 2009, do transfer i br n apo pas 1 Janarit 2009 do t konsiderohet t jet transfer n pritje t krijimit t borxhit tatimor.
192
4. Nse ATK, ka vendosur borxh tatimor kundr nj tatimpaguesi dhe pasuria e tatimpaguesit m von sht transferuar prpara se ATK t ket regjistruar barrn e vet, ATK mund t ket baz pr t br nj vlersim kundr transferuesit nse t gjitha kushtet e vna n Ligj dhe Udhzim Administrativ t aplikueshm, pr vlersimin e till jan plotsuar. 5. Paragrafi 1 i Nenit 42 parasheh q nj situat e transferuesit lind nse kushtet vijuese jan plotsuar: 5.1.Tatimpaguesi ka transferuar pasurin (asetet) n entitetin tjetr qoft n pritje t krijimit t nj borxhi tatimor apo pasi t ket lindur borxhi tatimor (sikurse sht prshkruar n paragraft 2 -4 t ktij Neni); 5.2.Transferimi i pasuris ka qen m pak se vlera e hapur e tregut pr pasurin; 5.3. Transferimi i pasuris ka ln tatimpaguesin n pamundsi pr t paguar borxhin tatimor dhe, Pr qllime t ktij Neni, termi pasuri do t interpretohet t jet qoft n njjs (pasuri) apo n shums (pasurit). Vlera e hapur e tregut e pasuris mund t prcaktohet n do mnyr, pr aq sa baza pr vlern sht qart e dokumentuar dhe sht e bazuar n t dhna faktike. Prgjithsisht, vlera e tregut duhet t prcaktohet pasi t sht marr parasysh vlersimi i moshs dhe kushteve te pasuris. N prcaktimin e vlers s pasuris, regjistrimet e tatimpaguesit duhet t analizohen pr t prcaktuar koston e pasuris kur ka qen e re, vlern filluese sikurse sht treguar n tabeln e zhvlersimit apo n flett e puns t shoqruara me tabeln e zhvlersimit. Vlera e mbetur e pasuris sikurse sht treguar n tabeln e zhvlersimit duhet t konsiderohet t jet vler e hapur e tregut minimale e pasuris. Duhet t bhen pyetje tek dilert q jan t njohur me pasurin apo pasurin e ngjashme. Nse jan transferuar parat e gatshme (kesh), vlera e hapur e tregut do t jet e barabart me vlern e paras s gatshme t transferuar. Nse pasurit jan t penguara me barr t regjistruar n Regjistrin e Pengut apo n kadastr, prcaktimi i vlers s hapur t tregut duhet t bhet duke marr parasysh informatat e siguruara n regjistr. 6. Nse tatimpaguesi ka transferuar pasurin sikurse sht prshkruar n paragrafin 5 t ktij neni dhe nuk sht n gjendje t paguaj borxhet e tija tatimore nga pasuria e mbetur, transferi i pasuris do t konsiderohet ta ket ln tatimpaguesin pa pasur mundsin t paguaj borxhet e tija tatimore.
Neni 43 - Borxhet tatimore t pambledhshme

1. ATK mund t transferoj nj borxh tatimor n nj dosje pasive pr ta larguar at nga baza e t dhnave aktive t mbledhjes kur sht prcaktuar prmes prpjekjeve t dokumentuara se tatimi nuk sht i mbledhshm n kohn e prcaktimit. Prcaktimi i till mund t bhet n rastet t tilla si, por duke mos u kufizuar n to, pamundsia pr ta gjetur tatimpaguesin apo asetet e tij/saj; operimet afariste kan pushuar pa ln asete; nj tatimpagues i vdekur kur nuk ka transferime t aseteve nga t cilat mund t mblidhet tatimi; nj biznes q sht shpallur i falimentuar dhe t gjitha masat e mbledhjes jan
193
ndrmarr; nj tatimpagues q nuk ka mundsi t paguaj borxhin tatimor bazuar n nj analiz komplete t gjendjes financiare t tatimpaguesit; dhe prcaktime t natyrs s ngjashme. 2. Vendosja e borxhit tatimor n nj dosje pasive nuk e liron borxhin tatimor apo rregulloj prioritetin e barrs s ATK-s. Nse burimet e reja t mbledhjes bhen t ditura, ATK do t kthej borxhin tatimor n gjendjen aktive t mbledhjes. N raportimin e shumave t borxhit tatimor t pashlyer, ATK do t raportoj vetm at shum t borxhit tatimor q sht n nj gjendje aktive t mbledhjes, duke mbajtur mundsin e raportimit t shums s borxhit pasiv me krkes nga nj zyrtar i autorizuar i qeveris. 3. Kur vlersimi tatimor bhet i pa mbledhshm si rezultat i skadimit t kohs s mbledhjes sikur q sht parapar n nenin 33, ATK mund ti shlyej kto detyrime nga shnimet e saja dhe do t anuloj borxhin tatimor, kur dispozitat e nenit 33 dhe paragrafit 3. t nenit 37 t ktij ligji jan plotsuar pa autorizim t mtutjeshm. ATK do t prfshij n raportin e saj vjetor pr ministrin dhe organin kompetent, vlern e borxheve t shlyera si rrjedhoj e ksaj dispozite.
Neni 39 Krkesat pr Falimentim t Pavullnetshm

1. Ligji Nr. 2003/4, Mbi Likuidimin dhe Ri-organizimin e Personave Juridik n Falimentim (t shpallur me Rregulloren 2003/7), apo pasardhsin e tij, vendos dispozitat pr krkesat pr falimentim, prfshir falimentimin e pavullnetshm. Sipas ligjit, procedura e falimentimit lidhet me persona juridik, ose ortakrin e prgjithshme, ortakrin e kufizuar, shoqrit aksionare dhe shoqrit me prgjegjsi t kufizuar. Ne t nuk prfshihen bizneset private, shoqrit e sigurimeve, institucionet financiare, ofruesit e pensioneve, apo ndrmarrje publike a shoqrore t cilat nuk jan transformuar ende n entitete juridike. 2. Si nj kreditor i tatimpaguesve t cilt kan borxhe tatimore, ATK, ka t drejt t dorzoj nj krkes n gjykatn kompetente, pr t krkuar q pasurit e nj tatimpaguesi debitor, t vendosen nn juridiksionin e gjykats, pr nj likuidim t rregullt t tatimpaguesit borxhli. 3. ATK, dorzon nj krkes pr falimentim t pavullnetshm, kur t gjitha gjrat vijuese jan t pranishme : 3.1. Borxhi ka qen obligim s paku 60 dit; 3.2. Borxhliu tatimor i ka borxh ATK m shum se 2,000 ; 3.3. Borxhi nuk sht i kushtzuar apo nuk i nnshtrohet nj kontesti t vrtet (tatimpaguesi nuk mund t jet n Ankesa, BPR, apo nj gjyq me juridiksion pr t dgjuar ankesat e rasteve tatimore, dhe 3.4. Borxhliu prgjithsisht nuk i paguan borxhet e tija kur ato bhen detyruese.
194
4. Nj borxhli konsiderohet q prgjithsisht nuk i paguan borxhet e tija kur ATK, vrteton se ai nuk ka paguar nj apo m shum borxhe tatimore. 5. Prderisa nuk krkohet, para dorzimit t krkess n rastin e nj ortakrie, ATK duhet t ndrmarre t gjitha veprimet e mundshme pr t mbledhur borxhin nga ortakt individualisht. N nj ortakri t prgjithshme, t gjith ortakt jan t detyrueshm bashkrisht dhe vemas pr borxhet e ortakris. Kjo nnkupton se borxhet e ortakris mund t mblidhen si nga pasuria e ortakris ashtu edhe nga pasurit e ortakve individualisht. Ortakrit e kufizuara detyrohen pr borxhet e ortakris vetm pr shkalln e interesit n ortakri. Megjithat, do ortakri e kufizuar krkohet t ket nj ortak t prgjithshm, i cili personalisht detyrohet trsisht pr borxhet e ortakris s kufizuar. 6. Zyrtari Ligjor, apo personi i caktuar nga Drejtori i Prgjithshm i ATK, sht i autorizuar t dorzoj krkesat pr shprbrje t pavullnetshme n falimentim n gjyqin e juridiksionit pr falimentim dhe prfaqsoj ATK n gjykat. 7. Kur gjykata pranon krkesn, t gjitha pasurit e tatimpaguesit konsiderohen t jen nn kujdes t mbrojtur nga gjykata. ATK, si dhe kreditort tjer, jan t penguar nga zbatimi i krkesave t veta kundr pasurive t borxhliut tatimor. Ktu prfshihet hyrja n marrveshje me kste me tatimpaguesin, nse ai dshiron ta bj kt, prderisa gjykata pajtohet me kt veprim. 8. Me pranimin e krkess nga gjykata, ATK, publikon nj njoftim n gazet t qarkullimit t prgjithshm dhe publikime t tilla juridike n Republikn e Kosovs, pr t informuar publikun se tatimpaguesi sht n procedure likuidimi dhe ATK, nuk do t pranoj ndonj trankasion t mtejme q e prfshijn at tatimpagues. Njoftimi i till po ashtu do t publikohet n faqen elektronike t ATK-s. 9. Kur gjykata, pranon rastin si t mbyllur, tatimpaguesi konsiderohet t jet i shprbr dhe m nuk do t ekzistoj. T gjitha borxhet tatimore detyruese nga borxhliu, prpara dats s krkess konsiderohen, t shlyera dhe m nuk jan t mbledhshmi, prve aq sa borxhet e tilla t mund t mblidhen nga personat prgjegjs sikurse sht parapar n Nenet 25 dhe 26 t Ligjit. 10. ATK, autorizohet t anuloj borxhet tatimore, t cilat kan lindur para dats s krkess nga sistemi i procesimit t t dhnave me pranimin e njoftimit pr rastin e mbyllur nga gjykata.
Neni 44 - T ardhurat e paligjshme

1. T ardhurat do ti nnshtrohen tatimit n rastet kur fitimi i t ardhurave sht konsideruar i paligjshm sipas do legjislacioni relevant n fuqi n Kosov.
195
2. Dhnia pr nxitje pr t marr apo mbajtur afarizimin, apo forma tjera t prparsis e dhe shpenzimet q lidhen me to nuk do t trajtohen si shpenzime t lejueshme, nse dhnia e nxitjeve apo prparsis prbn nj akt t paligjshm t mbuluar me nj dispozit t Kodit Penal t Kosovs. 3. do zyrtar i ATK-s do t informoj zyrn e prokurorit publik prmes kanaleve zyrtare te Kryesuesi i Njsis s Hetimeve Tatimore pa ndonj vones t tepr rreth t gjitha gjetjeve pr nj veprim t dyshuar joligjor n pajtim me paragrafin 2. t ktij neni. Megjithat, zyrtart e Zyrs s Standardeve Profesionale t ATK-s do t ndjekin kanalet e veta pr raportimin e informatave t tilla tek zyra e prokurorit publik. 4. Zyra e prokurorit publik do t informoj ATK-n rreth evidencs dhe rezultateve t procedurs penale n rastet e paragrafit 2. t ktij neni. 5. do zyrtar i do autoriteti publik (qendror apo komunal), i cili gjat ushtrimit t detyrave t veta zyrtare, ka rn n dijeni t fakteve q sugjerojn se sht kryer nj shkelje tatimore, sht i obliguar ti raportoj ato fakte tek autoritetet e ATK-s q jan prgjegjse pr procedim tatimor penal prmes kanaleve zyrtare t atij autoriteti publik.
Neni 45 - Drejtori i Prgjithshm mundet t ri-karakterizoj

marrveshjet
1. Me qllim t prcaktimit t detyrimit tatimor sipas legjislacionit t zbatueshm tatimor n Kosov, Drejtori i Prgjithshm mund t kryej si m posht: 1.1. t mos marr parasysh nj transaksion q nuk ka efekt substancial ekonomik; 1.2. t ri-karakterizoj nj transaksion n rastin kur forma e transaksionit nuk reflekton thelbin e tij ekonomik; apo 1.3. t ri-karakterizoj nj element t nj transaksionit q sht kryer si pjes e nj skeme pr t shmangur detyrimin tatimor. 2. Drejtori i Prgjithshm do t njoftoj tatimpaguesin pr do mos marrje parasysh ose rikarakterizim sipas paragrafin 1. t ktij neni.
Neni 46 - Transaksionet mes personave t lidhur

1. N rastin e do transaksioni mes personave t lidhur, Drejtori i Prgjithshm mund t rregulloj apo caktoj t ardhura ose zbritje n mes personave t till sipas nevojs pr t reflektuar t ardhurat e tatueshme t cilat do t kishin rezultuar nga transaksioni nse personat nuk do t ishin t lidhur.
196
2. N transaksionet tregtare ose financiare n mes t personave t lidhur, Drejtori i Prgjithshm mund t prshtat mimin e shitjes mes t personave t till pr t reflektuar vlern e tregut q do t ndodhte nse personat nuk do t ishin t lidhur.
Neni 47 - Shkmbimi i transaksioneve dhe raportimi i informatave nga

palt e treat
1. Transaksionet e kmbimit do t konsiderohen si shitje e mallrave ose rezultat i puns apo shrbimit t bra me vler tregu. 2. Faturat tatimore duhet t lshohen pr transaksionet e kmbimit n mnyr t njjt sikur t jen lshuar pr transaksione me para n dor. Nse vlera e transaksionit me kmbim e paraqitur n faturn tatimore sht vler e zvogluar, Drejtori i Prgjithshm mund t rregulloj vlern e transaksionit pr t reflektuar vlerat e tregut. Nn-deklarimi i t ardhurave dhe arktimet e shmangura. 3. T gjith personat e angazhuar n tregti ose afarizm t cilt tatohen n baz t t hyrave reale dhe q bjn blerje t mallrave ose shrbimeve (apo marrin mallra ose shrbime n nj barter transaksion) nga personi tjetr i tatueshm n gjithsejt pesqind (500) Euro e m shum n do vit t tatueshm, duhet t paraqesin deklarat t vrtet dhe t sakt duke raportuar blerjet e tilla tek ATK-ja. Blerjet e bra nga Qeveria dhe komunat e Republiks s Kosovs gjithashtu i nnshtrohen ktyre krkesave pr raportim. Deklaratat vjetore obliguese me kt nen do t dorzohen n ATK, por jo m larg se 31 Mars t vitit vijues. 4. Kur sht e nevojshme t bhen efektive dispozitat e ktij neni, emri, adresa dhe Numri Identifikues i Tatimpaguesit (numri fiskal) t shitsit t mallrave apo shrbimeve do t jepen me krkesn e blersit. 5. Secili entitet, prve entitetit qeveritar apo komunal, nga i cili sipas ktij neni krkohet t dorzoj deklaratat informuese dhe nuk dorzon at, do ti nnshtrohet ndshkimit deri n pesqind (500) Euro. 6. Ministri do t lshoj nj akt nnligjor pr te prcaktuar formatin n t cilin duhet t dorzohen raportet e deklaratave n ATK-, duke prfshir mundsin e caktimit t kushteve nn t cilat duhet t dorzohen format n nj format t pranueshm elektronik.
Neni 42 Raportimi i Transaksioneve mbi 500

1. Paragrafi 3 i Nenit 47 t Ligjit, krkon: T gjith personat e angazhuar n tregti ose afarizm t cilt tatohen n baz t t hyrave reale dhe q bjn blerje t mallrave ose shrbimeve (apo marrin mallra apo shrbime n barter transaksione) nga personi tjetr i
197
tatueshm n gjithsejt pesqind (500) euro e m shum n do vit t tatueshm, duhet t paraqesin deklarat t vrtet dhe t sakt duke raportuar blerjet e tilla tek ATK-ja. Blerjet e bra nga Qeveria dhe komunat e Republiks s Kosovs gjithashtu i nnshtrohen ktyre krkesave pr raportim. Deklaratat vjetore obligative me kt nen do t dorzohen n ATK, por jo m larg se 31 Mars t vitit vijues. 2. N prputhje me paragrafin nj t ktij neni, nj tatimpagues q tatohet n t ardhura reale duhet t dorzoj nj raport vjetor n ATK nse ai blen mallra apo furnizime n shum prej 500 a m shum nga nj person tjetr i tatueshm (furnizuesi) n do vit t tatueshm. Pr qllime t ktij neni, termi person i tatueshm do t nnkuptoj do person i cili sht, apo krkohet t jet, i regjistruar n TVSh dhe i cili, n Kosov n mnyr t pavarur kryen ndonj veprimtari ekonomike, n nj mnyr t rregullt apo t parregullt, fardo qoft qllimi apo rezultatet e atij aktiviteti ekonomik. Viti i tatueshm do t jet periudha q fillon nga 1 Janari dhe prfundon m 31 Dhjetor t do viti kalendarik, apo do vit tjetr i tatueshm i parapar nga ATK pr nj tatimpagues t veant. Personat t prfshir, por duke mos u kufizuar n ta, q krkohet t dorzojn raportet sipas ktij Neni jan: 2.1. T gjith personat e angazhuar n tregti apo veprimtari afariste me krkesat e nevojshme t detajuara n kt Nen; 2.2. Qeveria dhe komunat e Republiks s Kosovs; 2.3. OJQ-t, institucionet publike dhe organizatat e ngjashme; 2.4. Universitetet, spitalet dhe institucionet e ngjashme, publike apo private, jan t obliguara t dorzojn deklaratn pr t gjitha blerjet e tyre t krkuara me kt Nen, qofshin t regjistruar pr TVSh apo jo. 3. Raporti duhet t prfshij t gjitha mallrat dhe shrbimet e blera nga do person i cili sht, apo krkohet t jet, i regjistruar pr TVSh dhe i cili, n Kosov n mnyr t pavarur kryen ndonj aktivitet ekonomik n mnyr t rregullt apo t parregullt, fardo qoft qllimi apo rezultatet e aktivitetit ekonomik. Kto blerje duhet t deklarohen, iu nnshtruan apo nuk iu nnshtruan TVSh-s. Furnizimet e prjashtuara duhet t prfshihen n prcaktimin nse blerjet nga nj furnizues jan t barabarta apo tejkalojn 500 n nj vit t tatueshm. Furnizimet e tilla duhet t prfshihen n nj raport vjetor q krkohet t dorzohet n ATK. Dispozitat tjera q lidhen me raportet prfshijn: 3.1. Pagesat paradhnie q lidhen me blerjet q i nnshtrohen TVSh-s jan t obliguara t prfshihen n deklaratn n prcaktimin nse blerjet nga nj furnizues kan tejkaluar 500 euro; 3.2. Kstet e paguara pas liferimit t mallrave apo shrbimeve nuk duhet t prfshihen n vler e mallrave apo shrbimeve t blera, meq ajo vler ve sht prfshir n deklarat; 3.3. Blerjet e shrbimeve, q i nnshtrohen TVSh-s si ngarkes e kthyeshme pr pranuesin e shrbimit, kur vendi i furnizimit sht Kosova duhet t prfshihen n deklarat. 3.4. Marrja me qira e pasuris s patundshme duhet t prfshihet n prcaktimin e vlers s mallrave dhe shrbimeve t blera, por duhet t deklarohen ndarazi. 4. Sikurse sht prshkruar n paragrafin 2 t ktij Neni, t gjitha Organizatat Buxhetore t Qeverisjes Qendrore dhe t gjitha komunat e Republiks s Kosovs i nnshtrohen
198
raportimit t blerjeve t furnizimeve prej 500 apo m tepr nga nj furnizues gjat nj viti kalendarik. 5. Raporti i krkuar me kt Nen t ktij Udhzimi Administrativ, duhet t prfshij: 5.1. emrin e furnizuesit; 5.2. adresn e furnizuesit; 5.3. numrin fiskal t furnizuesit; 5.4. numrin e TVSh s furnizuesit; 5.5. shumn totale t furnizimeve (n Euro) t blera nga furnizuesi gjat vitit kalendarik; 5.6. shumn e furnizimeve t tatueshme t blera; 5.7. shumn e furnizimeve t prjashtuara t blera; dhe 5.8. TVSh e paguar n furnizimet e blera. 6. Raportet pr vitin e kaluar t tatueshm duhet t dorzohen n ATK deri m 31 mars t vitit pasues. Raportet duhet t dorzohen n nj form t prshkruar nga ATK, n prputhje me udhzimet e dhna n formular. 7. Personat q kryejn blerje vjetore n shum 500 ose m shum, nga 10 apo m shum furnizues, raportin vjetor t krkuar duhet ta dorzojn sipas paragrafit 2 t ktij Neni, n nj format elektronik bazuar n Vendimin Shpjegues Publik. 8. Raportet e para t krkuara nga ky nen do t priten m apo para 31 marsit 2011. 9. Sikurse sht parapar n paragrafin 4, t Nenit 47 t Ligjit, shitsit i krkohet t japin emrin e tyre, adresn, Numrin Fiskal dhe numrin e regjistrimit n TVSh me krkes t blersit. 10. Me prjashtim t Organizatave Buxhetore t Qeverisjes Qendrore dhe Komunave t Republiks s Kosovs, personat t cilt nuk dorzojn Raportin Vjetor t krkuar me kt Nen do ti nnshtrohen nj ndshkimi deri n 500 (paragrafi 5 i Nenit 47 t Ligjit). Pavarsisht lshimit t nj ndshkimi, personi mbetet i detyruar t dorzoj raportin vjetor dhe mund ti nnshtrohet nj ndshkimi t mtutjeshm nse mos-dorzimi i raportit vazhdon pas krkess s ATK-s.
Neni 48 - Nn-deklarimi i t ardhurave dhe arktimet e devijuara

N rastin kur nj individ deklaron nj shum t t ardhurave q sht e pamjaftueshme pr t mbshtetur shpenzimet e tij apo saj t kryera pr konsum personal, ATK mundet t rillogaris t ardhurat e individit n baz t shpenzimeve t kryera nga individi, apo ndonj metod tjetr indirekte e duhur pr rrethanat, duke marr n konsiderate t ardhurat e periudhave t mhershme.
199
Neni 49 - Sanksionet pr mosprmbushje

do sanksion i vn sipas nenit 50 deri 61 t ktij ligji do t konsiderohet si detyrim ndaj ATKs.
Neni 50 - Ndshkimi administrativ lidhur me Certifikatn Fiskale

1. do person i cili kryen nj veprimtari pa marr nj certifikat fiskale apo pa qen i regjistruar n ATK, sipas kritereve t prkufizuara n nenin 11. t ktij ligji do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ n shum t barabart me pesqind (500) Euro. 2. Kur sht konstatuar s nj person kryen nj veprimtari pa numr fiskal, ather ATK do t lshoj nj numr fiskal dhe do t aplikoj ndshkimin si sht parapar n paragrafin 1. t ktij neni. 3. Prve ksaj ATK do ti bart Agjencis pr regjistrim t bizneseve detajet pr biznesin e paregjistruar.
Neni 51 - Ndshkimet Administrative lidhur me mos deklarim dhe mos

pages
1. Kur nj person krkohet t dorzoj nj deklarat tatimore sipas legjislacionit t aplikueshm n Republikn e Kosovs, nuk e dorzon kt deri n datn e krkuar, personi i till do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej pes prqind (5%) t tatimit t papaguar pr secilin muaj apo pjes t muajit pr t cilin sht vonuar, me nj ndshkim maksimal administrativ pr pages prej njzetepes prqind (25%) t obligimit tatimor. 2. Kur nj person krkohet t paguaj nj tatim sipas legjislacionit t aplikueshm n Republikn e Kosovs, nuk paguan tr apo nj pjes t tatimit t till deri n datn e krkuar, personi i till do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej nj prqind (1%) t obligimit tatimor pr secilin muaj apo pjes t muajit pr t ciln ajo pages sht vonuar, deri n maksimum dymbdhjet (12) muaj. 3. Ndshkimi administrativ i parapar n paragrafin 2. t ktij neni nuk do t aplikohet pr asnj muaj apo pjes t muajit gjat s cilit ndshkimi administrativ i parapar n paragrafin 1. t ktij neni sht aplikuar.
200
Neni 52 - Ndshkimet administrative lidhur me nn deklarimin e

tatimit dhe mbi deklarimin e rimbursimeve tatimore
1. Kur nga nj person krkohet t plotsoj nj deklarat tatimore sipas legjislacionit t zbatueshm n Kosov nn-deklaron shumn korrekte t obligimit tatimor apo mbideklaron shumn korrekte t nj rimbursimi tatimor pr t cilin ata kan t drejt, personi i till do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej: 1.1. pesmbdhjet prqind (15%) t diferencs mes shums korrekte t tatimeve q duhet t deklarohet dhe shums q n t vrtet sht deklaruar aty ku ndodh q nndeklarimi i till ose mbi-deklarimi sht deri n 10% apo me pak; ose 1.2. njzetepes prqind (25%) e ndryshimit mes shums korrekte t tatimit q duhet t ishte deklaruar dhe shums q n t vrtet sht deklaruar aty ku ndodh q nndeklarimi i till ose mbi-deklarimi sipas nn-paragrafit 1.1. t ktij paragrafi sht me shum se dhjet prlind (10%) e shums korrekte t tatimit; 2. Pr qllime t paragrafit 1. t ktij neni, tatimpaguesi i cili krkohet t plotsoj deklaratn tatimore pr nj periudh tatimore dhe nuk dorzon deklaratn e till, konsiderohet se ka deklaruar se shuma e detyrimit tatimor t detyruar nga ai ose ajo pr at periudh tatimore ka qen zero.
Neni 53 - Mosdorzimi, mos krijimi ose mos paraqitja e t dhnave

1. Prve nse parashihet ndryshe, do person nga i cili krkohet t dorzoj nj pasqyr informatash n ATK dhe i cili nuk e bn kt deri n datn obliguese apo i cili dorzon nj pasqyr t pasakt ose jo komplete do ti nnshtrohet nj sanksioni prej njqindenjzetepes (125) Euro pr seciln pasqyr t pa dorzuar, pr seciln pasqyr t pasakt apo t pakompletuar, deri n maksimum prej dymijepesqind (2,500) Euro. 2. do person i nga i cili krkohet t krijoj ose mbaj regjistrime, prfshir krkesn pr t vendosur numrin fiskal t biznesit n t gjith kupont dhe faturat e lshuara, sipas legjislacionit t zbatueshm n Republikn e Kosovs dhe i cili nuk e kryen kt do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ si vijon: 2.1. tatimpaguesi me qarkullim vjetor deri tridhjetmij (30,000) Euro, ndshkim administrativ prej njqindenjzetepes (125) Euro, 2.2. tatimpaguesi me qarkullim vjetor nga tridhjetmij (30,000) deri dyqindmij (200,000) Euro ndshkim administrativ prej dyqindepesdhjet (250) Euro; 2.3. tatimpaguesi me qarkullim vjetor nga dyqindmij (200,000) deri pesqindmij (500,000) Euro ndshkim administrativ prej pesqind (500) Euro; ose 2.4. tatimpaguesi me qarkullim vjetor prej pesqindmij (500,000) dhe m shum ndshkim administrativ prej njmij (1,000) Euro.
201
3. Baza pr llogaritjen e ndshkimit administrativ t parapar n paragrafin 2. t ktij neni sht qarkullimi i vitit t kaluar fiskal. Pr bizneset e reja, baz sht qarkullimi real i vitit aktual. 4. Rregullat procedurale pr vendosjen e kohs brenda s cils transaksionet duhet t futen n librat e kontabilitetit pr qllime t ndshkimit t parapar n paragrafin 2 t ktij neni do t rregullohet me akt nnligjor. 5. do person i cili ka detyr t siguroj qasje n librat ose regjistrimet ose prndryshe t prmbush nenet 14 dhe 15 t ligjit e t cilt nuk e kryejn kt, do ti nnshtrohen nj sanksioni prej njqind (100) Euro pr seciln dit t mosparaqitjes pas afatit t caktuar nga ATK. N raste t tilla, ATK mund po ashtu t krkoj nj autorizim t gjykats pr t autorizuar hyrjen ose qasjen e parashikuar sipas nenit 14 dhe 15 t ktij ligji. 6. do person i cili krkohet t vones nj pajisje elektronike fiskale pr regjistrimin e transaksioneve t bra gjat aktivitetit t tyre ekonomik dhe i cili nuk i lshon klientit t vet kupon nga pajisja e till e fiskalizuar, do t detyrohet pr nj gjob e prcaktuar n prputhje me dispozitat e paragrafit 2. t ktij neni. N rast t dshtimit t pajisjes apo rryms, duhet t lshohen kupont e shkruar me dor t cilt jan miratuar nga administrata tatimore n vend t kuponit t lshuar nga nj pajisje elektronike fiskale, q i nnshtrohet ndshkim t prshkruar n kt paragraf. 7. T gjith konsumatort q kryejn blerje t mallrave apo shrbimeve krkohet t krkojn nj kupon t lshuar nga nj pajisje elektronike fiskale sikurse sht prshkruar n paragrafin 6. t ktij neni. Administrata tatimore ka autorizim t verifikoj prmbushjen e klientit me kt krkes. do konsumator i cili largohet nga objektet e biznesit pas blerjes s mallrave apo shrbimeve pa krkuar kupon duke reflektuar blerjen e atyre mallrave apo shrbimeve do ti nnshtrohet nj gjobe prej njzet (20) Euro. 8. Ministri do t nxjerr nj akt nnligjor pr t prshkruar procedurat prmes s cilave do t implementohen dispozitat e paragrafve 6. dhe 7. t ktij neni. Ministri mund t vendos lehtsime t tilla pr konsumator sipas nevojs pr t stimuluar prmbushjen e konsumatorit me kto dispozita.
Neni 54 - Ndshkimet pr mos-mbajte t tatimit n burim

1. do tatimpagues i cili nuk ka mbajtur n burim apo nuk ka paguar tatimin e mbajtur n burim do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej njzetepes prqind (25%) n dallimin n mes t shums s sakt t tatimit q krkohet t paguhet dhe shums s tatimit q n t vrtet sht paguar.
202
2. do tatimpagues i cili nuk ka mbajtur n burim apo nuk ka paguar kontributet pensionale n Trustin e Kursimeve Pensionale t Kosovs do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej njzetepes prqind (25%) n dallimin n mes t shums s sakt t tatimit q krkohet t paguhet dhe shums s tatimit q n t vrtet sht paguar.
Neni 55 - Mosdorzimi i pasuris q i nnshtrohet mass s marrjes s

dhe lnia mnjan e Parave
1. do person q nuk e dorzon apo refuzon t dorzon pasurin q i nnshtrohet Konfiskimit s marrjes sipas paragrafit 3. t nenit 35 t ktij ligji do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ q sht i barabart me pesdhjet prqind (50%) t shums s zbuluar sipas paragrafit 2. t nenit 35 t ktij ligji. 2. do person q nuk i l mnjan parat si krkohet sipas paragrafit 1. t nenit 39 t ktij ligji do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ t barabart me shumn e parave n fjal.
Neni 56 - Ndshkimi Administrativ pr gabime nga prfaqsuesit e

Tatimpaguesve, Kshilltart atimor, apo personat tjer n emr t tatimpaguesit
do person i cili nnshkruan nj deklarat tatimore n emr t nj personi tjetr, i cili bn nj gabim n at deklarat, do t paguaj nj ndshkim administrativ prej njqindenjzetepes (125) Euro. Ndshkimi do t vendoset vetm nse gabimi sht rezultat i neglizhencs apo paramendimit nga ana e personit q nnshkruan deklaratn tatimore.
Neni 57 - Ndshkimi Administrativ pr mos prdorim t Pajisjeve

Elektronike Fiskale pr mos regjistrim t transaksioneve
1. do person q q i krkohet t prdor pajisjen elektronike fiskale (PEF) pr regjistrimin e t gjitha transaksioneve t bra gjat aktivitetit t tij ekonomik, i cili nuk ka instaluar pajisjen e till elektronike, do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej njmij (1.000) euro pr do shkelje t till.
203
2. Nse nj personi i sht krkuar vazhdimisht instalimi i PEF, pasi q sht gjobitur tre ose m shum her pr mos instalim t PEF, nuk instalon PEF, administrata tatimore do t autorizohet t ndrmarr hapa t till sipas nevojs pr t anuluar numrin fiskal t tatimpaguesit dhe certifikatn e TVSh-s, nse aplikohet, duke u pasuar me krkesn pr t regjistruar biznesin nga Agjencia pr Regjistrimin e Biznesit. 3. Nse nj person i prshkruar n paragrafin 1 t ktij Neni prpiqet ta manipuloj PEF, apo ndrhyn n programimin e PEF apo t dhnat q duhet t futen n PEF, me qllim q t regjistroj t dhna t pasakta n PEF, personi i till do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrative n shum prej njmij (1,000) Euro.
Neni 58 - Ndshkimet administrative lidhur me TVSH

1. Nj tatimpagues i cili kryen shitje t tatueshme pa qen i regjistruar pr TVSh do ti nnshtrohet obligimit t TVSh-s mbi ato shitje plus nj ndshkim administrativ prej: 1.1. pesmbdhjet prqind (15%) t obligimit t TVSh-s pr ato furnizime nse mos regjistrimi ka ndodh pr shkak t pakujdesis s personit q kryen shitje t tatueshme me pak se dhjetmij (10,000) Euro; apo 1.2. njzetepes prqind (25%) t obligimit t TVSh-s pr ato furnizime nse mos regjistrimi ka ndodhur pr shkak t pakujdesis s personit q kryen shitje t tatueshme prej dhjetmij (10,000) Euro apo m tepr; 2. Nj person i tatueshm i cili dshton t lshoj nj fatur t TVSh-s, ose dokument tjetr q shrben si fatur apo i cili lshon nj fatur t pasakt q rezulton n nj ulje t dukshme t shums s TVSh-s obligative apo n nj rritje t dukshme t kreditimit t krkueshm do t jet i detyrueshm pr at ulje n shumn obligative apo at rritje n shumn e kreditimit t krkueshm n lidhje faturn apo transaksionin, plus nj ndshkim administrativ prej: 2.1. pesmbdhjet prqind (15%) t uljes apo rritjes s dukshme t shums s TVShs obligative ku mos lshimi i nj fature t TVSh-s apo lshimi i nj fature t pasakt ka qen pr shkak t pakujdesis s personit t tatueshm apo; 2.2. njzetepes prqind (25%) t uljes apo rritjes s dukshme t shums s TVShs obligative ku mos-lshimi i nj fature t TVSh-s apo lshimi i nj fature t pasakt ka qen pr shkak t mosprfilljes s madhe mos-lshimi i faturs pr nj furnizim t tatueshm sht m shum se njmij (1,000) Euro apo lshimi i nj fature t pasakt q sht m shum se pesqind (500) Euro mbi ose nn shumn q sht dashur t prfshihet n fatur)t personit t tatueshm. 3. Nj tatimpagues i cili kryen ndonj prej shkeljeve vijuese n lidhje me TVSH-n do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej dyqindepesdhjet (250) Euro pr seciln shkelje:
204
3.1. mos aplikimi pr regjistrim t TVSH-s me arritjen e pragut t krkuar sipas Ligjit t TVSH-s apo mos aplikimi pr tu fshir nga regjistri kur dika e till krkohet sipas ligjit t zbatueshm; apo 3.2. mos paraqitja e nj kopje t certifikats TVSH-s s regjistrimit n mnyrn si krkohet me ligjin e zbatueshm. 4. Nj tatimpagues i regjistruar pr TVSH i cili i lejon nj personi tjetr t prdor certifikatn e tij unike t TVSH-s, do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej pesmij (5.000) Euro. I njjti ndshkim aplikohet edhe ndaj personit i cili prdor nj certifikat t TVSh-s q i prket dikujt tjetr. Prve ndshkimit administrativ rastet e tilla do t paraqiten nga Njsia e Hetimeve Tatimore tek Prokurori Publik kompetent pr ndjekje penale nga Njsia pr Hetime Tatimore.
Neni 59 - Ndshkimi administrativ pr mallrat pa origjin

Kur nj person i angazhuar n aktivitet ekonomik posedon mallra pa origjin ai person do ti nnshtrohet ndshkimit administrative me njzetepes prqind (25%) t vlers s tregut s mallrave. Ato mallra mund t merren dhe t mbahen n kujdestari t ATK-s me qllim t caktimit t detyrimit penal. N kt rast, do t ndiqen procedurat pr vlersim pr rrezik n nenin 21 t ktij ligji, dhe procedurat e marrjes s mallit dhe shitja e tyre do t rregullohet me dispozitat e neneve 34, 35 dhe 36 t ktij ligji. Drejtori i Prgjithshm mund t lshoj nj urdhr pr rrezik sikurse sht parapar n nenin 39 t ktij ligji.
Neni 60 - Ndshkimi pr mashtrim civil

1. Kur Prokurori Publik t hedh ndjekjen pr shkak t kufizimeve ligjore kohore, ATK, bazuar n autorizimin q i sht dhn Drejtorit t Prgjithshm, mundet t vlersoj se a ekziston baz pr ndshkim administrativ personin(at) jan t obliguar n shumn prej pesdhjet prqind (50%) t tatimit q sht shmangur. Vlersimi do t bhet vetm pas nj prcaktim t br nga Zyra Ligjore e ATK-s se ka baz pr t besuar se tatimpaguesi ka shmangur me dashje tatimin i cila ishte objekt i referimit pr tek prokurori. 2. Prcaktimi i Zyrs Ligjore sipas paragrafit 1. t ktij neni, do t bartet n Departamentin e Kontrollit t ATK-s pr prdorim n vlersimin e tatimit t shmangur.
Neni 61 - Sanksionet shtes

205
Ministria e Ekonomis dhe Financave mund t nxjerr udhzime administrative q vendosin sanksione shtes pr shkeljet tatimore, ku sanksionet e tilla nuk tejkalojn nj total prej pesqind (500) Euro dhe sanksionet e tilla shtes nuk dyfishojn sanksionet q tashm jan parapar me kt ligj. Vnia e sanksioneve shtes duhet t shoqrohet nga nj deklarat q justifikon nevojn pr sanksion(e) shtes.
Neni 62 - Zbritja e sanksioneve

1. N rastin kur tatimpaguesi i cili i nnshtrohet nj ose m tepr sanksioneve t parashikuara n nenet 50 deri 61 t ktij ligji, vullnetarisht informon ATK pr detyrimin e tij, prpara se s pari t jet njoftuar pr nj inspektim tatimor t mundshm nga ATK, i cili do t mund zbulohej nga ATK, sanksioni maksimal financiar i mundshm do t jet njzetepes prqind (25%) i sanksionit q do t zbatohej prndryshe. N rastin kur tatimpaguesi informon vullnetarisht ATK-n pasi tatimpaguesi s pari njoftohet lidhur me nj inspektim tatimor t mundshm, por prpara se ATK t filloj kt inspektim, sanksioni maksimal financiar do t jet n masn pesdhjet prqind (50%) t sanksionit q do zbatohej prndryshe. 2. Aty ku tatimpaguesi me detyrim tatimor t pashlyer: 2.1. hyn n marrveshje me shkrim pr t paguar tatimin e pashlyer me dy ose m tepr kste; 2.2. i prmbush kushtet e marrveshjes me shkrim; dhe 2.3. i kryen n koh t gjitha detyrimet e tjera tatimore gjat kohs s asaj marrveshjeje; sanksioni financiar q do t zbatoheshin prndryshe n lidhje me dorzimin dhe pagesn e vonuar sipas nenit 51 t ktij ligji do t zbriten n masn dy prqind (2%) t detyrimit tatimor dhe interesi i prcaktuar sipas nenit 28 t ktij ligji do t mbetet i pagueshm, prve n aplikohen dispozitat e paragrafit 6. t nenit 28 t ktij ligji. 3. Nse personi obligues pr ndonj tatim dshmon shkaqe t arsyeshme, besim t mir, vshtirsi t madhe ose arsye t tjera t cilat do t ngritin efektivitetin e ATK-s, ATK-ja mund t zvogloj ose heq do ndshkim t vlersuar, apo propozuar, n baza sipas rastit. 4. Drejtori i Prgjithshm, apo i(t) deleguari(t) e tij/saj shqyrton krkesat pr uljen e ndshkimeve dhe merr vendim bazuar n rishqyrtimin e fakteve dhe rrethanave. 5. Pr zbatim t ktij neni Ministri do t nxjerr akt nnligjor.
Neni 43 Ndshkimet dhe Lehtsimi nga Ndshkimet

206
1. Me shum dispozita t ndryshme t ndshkimeve, ekziston mundsia t zhvillohet nj qasje e drejt, e njtrajtshme dhe gjithprfshirse pr administrimin e ndshkimeve. Qllimi i ktij Neni sht t jap udhzime pr fush veprimtarin institucionale t ATK, pr t gjitha ndshkimet e vendosura nga ligjet tatimore t Kosovs. Ky Nen sht shkruar n form q shpjegon masat ndshkimore dhe kushtet baz pr lehtsim, duke ndjekur udhzimet mbi aplikimin e ndshkimeve t adresuara n kt Nen dhe krkesave specifike pr lehtsim nga ndshkime t caktuara, kur ekzistojn krkesa t veanta. Prderisa ky nen i Udhzimit Administrativ, sht shkruar si material udhzues pr ATK mbi administrimin e ndshkimeve, sht prfshir n trsin e tij n Udhzimin Administrativ pr publikun q gjithashtu t kuptohet roli q luajn ndshkimet n ATK dhe mnyrn n t ciln ato do t aplikohen n Kosov. 2. do funksion n ATK ka rol n administrimin e duhur t ndshkimeve. sht thelbsore se secili funksion kryen operimet e veta me nj theks n promovimin e prmbushjes vullnetare. Duhet t kryhen shqyrtime t duhura t puns pr t siguruar njtrajtshmri me deklaratn dhe politikn ndshkimore. sht me rndsi t sigurohet se qasjet jan t njtrajtshme dhe informatat e ndshkimeve jan prdor pr identifikimin dhe dhnien e prgjigjeve problemeve t prmbushjes. Drejtuesit duhet vazhdimisht t rishikojn informatat e situatave, t cilat mund t sjellin ndryshime n programet e prmbushjes, kurset e trajnimeve, programet edukative, prcaktimin e ndshkimeve dhe administrimin e ndshkimeve. 3. Prderisa lehtsimi nga ndshkimet, kur ndshkimi t jet vlersuar, sht prgjegjsi e zyrtarit t ATK-s t caktuar nga Drejtori i Prgjithshm n prputhje me Nenin 62 t Ligjit, apo prgjegjsi e Ankesave prmes vendimit t tyre, t gjith t punsuarit duhet t mbajn n mend objektivat vijuese kur t prcaktojn ndshkimet: 3.1. Raste t ngjashme dhe tatimpagues t vendosur n mnyra t ngjashme duhet t trajtohen njsoj. 3.2. Secili tatimpagues, duhet t ket mundsin q interesat e tyre t dgjohen dhe t merren parasysh. 3.3. Prpiquni t merrni nj vendim t mir n rastin e par. Nj vendim i gabuar, edhe pse eventualisht i sakt, ka ndikim negativ n prmbushjen vullnetare. 3.4. Jepni mundsi t duhur q vendimet e pasakta t prmirsohen. 3.5.Trajtoni secilin rast n nj mnyr t paanshme dhe t ndershme (p.sh. afrohuni puns, jo nga perspektiva shtetrore apo e tatimpaguesit, por n interesin e zbatimin t drejt dhe t paanshm t ligjeve tatimore). 3.6.Shfrytzoni do rast, si nj mundsi pr t edukuar tatimpaguesin, ndihmoni tatimpaguesin t kuptoj detyrimet dhe t drejtat e veta ligjore, dhe ndihmoni tatimpaguesin t kuptoj t drejtat e ankess dhe, n t gjitha rastet, vzhgoni t drejtat procedurale t tatimpaguesit. 3.7. Prpiquni q menjher t procesoni dhe t zgjidhni secilin rast t tatimpaguesit. 3.8. Prcaktoni secilin ndshkim n nj mnyr e cila nxit prmbushjen vullnetare. 4. Administrimi i ndshkimeve nga ATK do t drejtohet nga kjo Deklarat e Politikave:
207
Ndshkimet prbjn nj mjet t rndsishm t administrats tatimore pr t ndjekur misionin e vet n mbledhjes s efektshme t t hyrave pr Buxhetin e Kosovs. Ndshkimet mbshtesin at mision vetm nse ato rrisin prmbushjen vullnetare. Administrata tatimore do t dizajnoj, administroj dhe vlersoj programet e ndshkimeve vetm n bazn se a bjn punn m t mire t mundshme t inkurajimit t sjelljes s prmbushjes s obligimeve nga ana e tatimpaguesve tan. N interesin e nj sistemi tatimor efektiv, Administrata Tatimore do t prdor ndshkimet pr t inkurajuar prmbushjen vullnetare duke: (1) ndihmuar tatimpaguesit t kuptojn se sjellja n prmbushjen e obligimeve sht me vend dhe sjellja mos-prmbushse sht e pa vend: (2) frenuar mos-prmbushjen prmes vendosjes s shpenzimeve shtes; dhe (3) vendosur drejtsi t sistemit prmes ndshkimit t drejt t tatimpaguesve jo-prmbushs. N fund t ksaj, administrata tatimore administron nj sistem t ndshkimeve q sht i caktuar t: Prsiguroj njtrajtshmri; Prsiguroj saktsi pr rezultatet n dritn e fakteve dhe ligjit; Ofroj metoda pr tatimpaguesit q t ken mundsin ti dgjohen dhe merren parasysh interesat Krkoj paansi dhe prkushtim n arritjen e vendimit t sakt; Mundsoj zgjidhje t shpejt t prcaktimeve (vendimeve) fillestare kur t jen prezantuar informatat e mjaftueshme pr t treguar se ndshkimi nuk sht me vend; Prsiguroj se ndshkimet jan prdor pr qllimin e tyre dhe jo si pika negocimi n zhvillimin apo prpunimin e rasteve. 5. Pjesa tjetr e ktij Neni m plotsisht do t sqaroj kt deklarat politikash, lehtsimi q do t jepet, dhe aplikimin e ndshkimeve t veanta t parapara n Ligj. 6. Ndshkimet ekzistojn pr t inkurajuar prmbushjen vullnetare duke mbshtetur standardet e sjelljes q pritet me ligjet dhe aktet nnligjore tatimore t Kosovs. 7. Pr shumicn e tatimpaguesve, prmbushja vullnetare prbhet nga prgatitja e nj deklarate t sakt, dorzimit t saj me koh, dhe pagess s do obligimi tatimor. Prpjekjet legjitime t bra pr t plotsuar kto obligime prbjn sjellje prmbushse. Shumica e ndshkimeve aplikohen pr sjelljen q dshton n plotsimin e nj apo t gjitha ktyre obligimeve. 8. Ndshkimet inkurajojn prmbushjen vullnetare duke: 8.1. Prkufizuar standardet e sjelljes prmbushse; 8.2. Prkufizuar pasojat riparuese pr mos-prmbushje, dhe 8.3. Ofruar sanksione monetare kundr tatimpaguesve t cilt nuk i plotsojn standardet. 9. Kta tre faktor mbshtesin bindjen publike q sistemi tatimor sht i drejt dhe ndshkimi sht nj prpjestim me rreptsin e mos-prmbushjes.
208
10. Tatimpaguesit n Kosov vlersoj detyrimet e tyre tatimore ndaj vetvetes dhe i paguajn ato detyrime vullnetarisht. Ky sistem i vlersimit dhe pagess sht i bazuar n parimin e prmbushjes vullnetare. Prmbushja vullnetare ekziston kur tatimpaguesit i binden ligjit pa detyrim dhe krcnim. 11. Vet-vlersimi prmbushs, krkon q tatimpaguesi t dij rregullat pr dorzimin e deklaratave dhe pagimin e tatimeve. ATK, sht prgjegjse pr ofrimin e informatave tatimpaguesve, e t cilat prbjn: 11.1. Materiale me shkrim, t cilat qart sqarojn rregullat; 11.2. Formular q lejojn vet-llogaritjen e detyrimit tatimor. 12. N nj sistem t prmbushjes vullnetare/vetvlersimit, tatimpaguesit kan prgjegjsin pr t prcaktuar se cilat jan obligimet e tyre tatimore dhe duhet t bjn prpjekje pr t marr informatat e nevojshme, t kuptojn se ka nnkuptojn informatat pr ta, dhe t aplikojn informatat n nj mnyr t sakt. Tatimpaguesit t cilt nuk marrin prgjegjsit e tyre do t ken koh t vshtir t ken lehtsim sipas kritereve t parapara n kt Nen apo Ligj. 13. Prve paragrafit 11 t ktij neni, ATK, duhet gjithashtu t ofroj mjete pr t ruajtur dhe rritur prmbushjen ton vullnetare me administrim t drejt, t patjetrsueshm dhe t sakt t nj sistemi t ndshkimeve. 14. Ndonse ndshkimet mbshtesin dhe inkurajojn prmbushjen vullnetare, ato po ashtu sjellin t hyra shtes pr Shtetin, imponojn pagesa riparuese kundr tatimpaguesve dhe trthorazi financojn shpenzimet e zbatimit. Megjithat, kto rezultate nuk jan arsye pr krijimin apo imponimin e ndshkimeve. 15. Ndshkimet prkrahin misionin e ATK-s kur ato t inkurajojn prmbushjen vullnetare. Prmbushja arrihet kur nj tatimpagues bn nj prpjekje t besueshme pr t plotsuar obligimet tatimore t prkufizuara nga ligjet dhe aktet nnligjore tatimore. Ndshkimet mbshtesin prmbushjen vullnetare duke prsiguruar tatimpaguesit e rregullt se shkelsit e tatimeve identifikohen dhe ndshkohen. 16. ATK ka detyr t forcoje sistemin tatimor. Masat ndshkimore, duhet t : 16.1. jen t ashpra pr t frenuar mos-prmbushjen; 16.2. inkurajojn tatimpaguesit mos-prmbushs t shlyejn detyrimet; 16.3. jen n mnyr objektive t prpjestueshme me shkeljen; 16.4. shfrytzohen si nj mundsi pr t edukuar tatimpaguesit dhe pr t inkurajuar prmbushjen e tyre n t ardhmen. 17. Personeli i ATK-s mundet t edukoj tatimpaguesit dhe t inkurajoj prmbushjen nga ata n t ardhmen duke: 17.1. shtjelluar shkaqet pr delikuencn dhe duke i dgjuar arsyet dhe shqetsimet e tatimpaguesit pr mos-prmbushje,
209
17.2. siguruar se tatimpaguesit i kuptojn prgjegjsit e tyre t deklarimit dhe pagess, dhe 17.3. siguruar se tatimpaguesit i kuptojn mundsit e tyre pr t krkuar lirim nga ndshkimet n rrethana t duhura. 18. Ndshkimet duhet t lidhen me standardet e sjelljes q ato i inkurajojn. Ndshkimet m s miri ndihmoj prmbushjen vullnetare nse ato mbshtesin besimin n drejtsin dhe efektshmrin e sistemit tatimor. Ky besim inkurajon prmbushjen n fushat q nuk mund t arrihen prmes kontrollave apo programeve tjera. 19. Qasja e ATK-s ndaj administrimit t ndshkimeve duhet t siguroj: 19.1 Njtrajtshmri: ATK duhet t aplikoj ndshkimet njsoj n situata t ngjashme. Tatimpaguesit perceptimin e tyre e bazojn n prvojn e vet pr drejtsin e sistemit dhe informatat q ata i marrin nga media dhe t tjert. Nse ATK nuk i administron ndshkimet n mnyr uniforme (e udhzuar nga statuset, rregulloret dhe procedurat e zbatueshme), besueshmria e prgjithshme n sistemin tatimor rrezikohet. 19.2 Saktsi: ATK duhet t arrij n vendim t sakt t ndshkimeve. Saktsia sht thelbsore. Vlersimet me gabime t ndshkimeve dhe llogaritja e pasakt i mjegullon tatimpaguesit dhe keq-prfaqson kompetencn e ATK. 19.3 Paanshmria: T punsuarit e ATK, jan prgjegjs pr administrimin e dispozitave t ndshkimeve n nj mnyr t paanshme q sht e drejt dhe pa anim si pr shtetin ashtu edhe pr tatimpaguesin. 20. Paragrafi 3, i nenit 62 t Ligjit parasheh q nj tatimpagues mund t krkoj lehtsim nga nj ndshkim i vlersuar, nse tatimpaguesi beson se shkaku i arsyeshm, mir-besimi, vshtirsia e panevojshme, apo ekzistojn fakte te tjera pr ulje t ndshkimeve. ATK do t prfill at krkes dhe do t prcaktoj nse ka evidenc t mjaftueshme q krkesa e tatimpaguesit duhet t pranohet dhe duke e br kt do t rrisin efektivitetin e ATK-s. 21. Prgjithsisht, lehtsimi nga ndshkimet bie n katr kategori t ndara. Ato jan : 21.1. Shkak i arsyeshm, prfshir prpjekjen me besim t mir pr t prmbushur ligjin; 21.2. Prjashtimet statusore; 21.3. Akt-dorheqjet administrative, t tilla si vshtirsi e panevojshme apo fakte tjera q do t rrisin efektivitetin e ATK-s; 21.4. Prmirsimi i gabimit t ATK-s. 22. Pr t krkuar lehtsim, tatimpaguesi duhet t dorzoj nj deklarim me shkrim tek Drejtori i Prgjithshm i ATK-s, i cili ofron nj prshkrim t plot t ndshkimit t vlersuar; nj prshkrim t bazs n t ciln lehtsimi sht krkuar dhe faktet q mbshtesin krkesn pr lehtsim; do dokument mbshtets t nevojshm; dhe nnshkrimin e nj personi prgjegjs q dshmon se informatat e dorzuara jan t vrteta dhe t sakta.
210
23. Drejtori i Prgjithshm, mund ti delegoj autorizimin pr t pranuar dhe rishikuar krkesat pr ulje t ndshkimeve, si ne vijim: 23.1. Nj zyrtari te autorizuar, si sht Avokati i Tatimpaguesit, i cili mund ti bj rekomandime Drejtorit te Prgjithshm. Drejtori i Prgjithshm mandej i prcjell rekomandimet e tilla tek Zvendsit e Drejtorit t Prgjithshm ose tek Drejtoret, te cilt jan te autorizuar q t miratojn rekomandimet e tilla; ose 23.2. Nj komisioni te autorizuar pr t pranuar, shqyrtuar dhe miratuar/mohuar krkesat pr ulje t ndshkimeve. 23.3. N cilin do rast, vendimi i zyrtarit, apo komisionit me autorizim t deleguar do t zbatohet nga departamenti i TI-s s ATK-s me ta pranuar nj dokument t nnshkruar si duhet i cili specifikon zbatimin e krkuar. Drejtori i Prgjithshm do t lshoj udhzime pr publikun mbi procedurat pr dorzimin e krkesave pr ulje t ndshkimeve, si dhe procedurave t brendshme t ATK-s pr t pranuar dhe miratuar/mohuar krkesat e tilla dhe procedime t mpastajshme t krkesave pasi ato t jet miratuar/mohuar. 24. N marrjen e vendimit t vet pr lehtsim nga ndshkimet, zyrtari, apo komisioni pr lehtsim nga ndshkimet duhet t marr parasysh faktet dhe rrethanat e secilit rast. Zyrtari apo komisioni pr lehtsim nga ndshkimet duhet t marr parasysh udhzimet e parapara n kt Nen, n kryerjen e prcaktimit t vet pr t miratuar apo mohuar lehtsimin nga ndshkimi. Zyrtari apo komisioni mund t krkoj bashkpunim nga zyra regjionale prgjegjse pr t prfillur krkesn pr ulje. 25. Zyrtari apo komisioni, do t marr parasysh vetm krkesat pr lehtsim t dorzuara para se ankesa t jet marr parasysh nga departamenti i Ankesave ne ATK. Pr nj prcaktim q lidhet me lehtsim nga ndshkimet mund t bhet ankes n Ankesat e ATKs, por nj prcaktim i br nga Ankesat e ATK-s nuk mund t merret parasysh m von pr lehtsim nga ndshkimet, prve nse aplikimi i ndshkimeve nuk ka qen pjes e marrjes parasysh t ankess. 26. do ndshkim i vlersuar si rezultat i mashtrimit tatimor apo vepr tjetr penale n fushn e tatimeve nuk sht i pranueshm pr lehtsim. 27. Nj krkes e tatimpaguesit pr lehtsim, bhet pas pranimit t njoftimit t nj vlersimi. Megjithat, nj tatimpagues mundet t krkoj lehtsim nga ndshkimi pas pranimit t njoftimit pr vlersimin e propozuar q del nga nj kontroll te tatimpaguesi, duke mos prejudikuar t drejtn e tatimpaguesit pr ankes mbi vlefshmrin e rregullimit. 28. Kur krkesa t jet pranuar, zyrtari apo komisioni, do t analizoj me kujdes arsyet e tatimpaguesit pr t prcaktuar nse lehtsimi nga ndshkimi sht i arsyeshm. Barra e proves prgjithsisht sht mbi tatimpaguesin. 29. do krkes duhet t vlersohet n baz t vlefshmris, duke prfshir : 29.1. Ngjarjet apo palt e prfshira, dhe 29.2. Nse tatimpaguesi ka vepruar me kujdes dhe maturi t zakonshme afariste, por pr shkak t rrethanave apo ngjarjeve jasht vullnetit te tij, nuk ka qen n
211
gjendje t plotsoj krkesat tatimore apo nse aplikohen kritere tjera pr lehtsim nga ndshkimi. 30. Obligimi i tatimpaguesit pr t plotsuar krkesat sht n vazhdimsi, edhe nse sht von, kujdesi dhe maturia e zakonshme afariste, krkon q tatimpaguesi t vazhdoj t prpiqet t plotsoj krkesat. 31. Prcaktoni nse sqarimi i tatimpaguesit adreson ndshkimin e vn: 31.1. Datat dhe sqarimet duhet qart t korrespondojn me ngjarjet n t cilat ndshkimet jan bazuar pr t treguar se tatimpaguesi ka t drejt n lehtsim nga ndshkimi. 31.2. Krkoni informata tjera nga tatimpaguesi pr t qartsuar sqarimin nse datat dhe sqarimet nuk korrespondojn me ngjarjet n t cilat ndshkimi sht bazuar. 32. Rishikohen informatat n dispozicion t ATK-s n prcaktimin se a ka ushtruar apo jo tatimpaguesi kujdes dhe maturi t zakonshme afariste. Verifikohen vitet e mparshme tatimore (se paku dy prej tyre), regjistrimet e pagesave dhe historin e prgjithshme t prmbushjes s tatimpaguesit: 32.1. I njjti ndshkim, i vlersuar m par, mundet t tregoj se tatimpaguesi nuk ushtron kujdes t zakonshm afarist. 32.2. Nse ky sht rasti i par i tatimpaguesit pr sjellje mos-prmbushse, llogariten kta faktor me arsyet tjera q tatimpaguesi i jep pr lehtsim, meq dshtimi i par n prmbushje nuk shrben si shkak i arsyeshm, por do ti jepet vler e lart rndsis n marrjen e prcaktimit. Faktort e tjer duhet t pasqyrojn nj shprfillje serioze t ligjeve tatimore. 33. Merret parasysh kohzgjatja n mes t ngjarjes s cituar si arsye pr mos-prmbushje dhe prmbushjes pasuese. Kohzgjatja n mes t ngjarjeve mund t shrbej pr t anuluar apo ulur efektin e ngjarjes. Lehtsimi nga ndshkimi, mund t mos jet me vend nse pas marrjes parasysh t te gjitha fakteve dhe rrethanave, tatimpaguesi nuk e prmirson sjelljen mosprmbushse. 34. Merren parasysh nse tatimpaguesi ka mundur t parashoh ngjarjen q ka shkaktuar mosprmbushjen. 35. N vijim jan dhn shembujt kur lehtsimi nga ndshkimi mund t mos jet me vend: 35.1. Tatimpaguesi pohon se nuk ka qen n gjendje t prmbush krkesn e deklarimit pr shkak t vdekjes n familje. Vdekja ka ndodhur disa muaj para afatit t deklarats. Deklarata nuk sht dorzuar deri n nj vit pas afatit t deklarats. 35.2. Tatimpaguesi pohon se nuk ka qen n gjendje t prmbush krkesn e deklarimit, sepse shnimet e nevojshme pr deklarim kan qen nn kontrollin e nj pale t tret, psh. nj administruesi t falimentimit apo nj kontabilisti. Shnimet, i jan kthyer tatimpaguesit shum prpara kohs kur deklarata sht
212
krkuar t dorzohet. Deklarata nuk sht dorzuar disa muaj pasi shnimet jan kthyer. 35.3. N t dy shembujt, koha e ngjarjes mundet t ndaloj tatimpaguesin nga marrja e lehtsimit nga ndshkimi prderisa faktor tjer t mos justifikojn vonesn n deklarim. 36. Nse tatimpaguesi ofron nj sqarim i cili mbshtet krkesn e tij, ulen ndshkimet e aplikueshme. Nse sqarimi aplikohet vetm n nj pjes t ndshkimeve, vetm ajo pjes e ndshkimeve duhet t ulet. 37. Zyrtart prgjegjs t ATK-s do t dokumentojn do vendim t marr, sipas ktij Udhzimi Administrativ, prfshir bazn n t ciln vendimi sht marr. do informacion i pranuar i cili mbshtet vendimin, do t bashkngjitet n vendim dhe t mbahet n nj dosje zyrtare t ATK-s, e cila me lehtsi mundet t gjendet, n rast nevoje. 38. Nse lehtsimi sht dhn para vendosjes s nj ndshkimi q normalisht vlersohet automatikisht nga SIGTAS-i, duhet t ndrmerren veprime t nevojshme pr t ndalur vlersimin automatik nga SIGTAS-i. Nse nj vlersim automatik ndodh, duhet t aplikohen dispozitat e ktij Neni meq lidhen me gabimet e ATK-s. 39. Nse nj vendim prfundimtar tregon se nuk jan plotsuar kriteret pr dhnien e lehtsimit nga ndshkimi, vendimi duhet t dokumentohet sikurse n paragrafin 37 m sipr. do informacion i pranuar q mbshtet vendimin, do t bashkngjitet dhe mbahet n dosje n zyrat e ATK-s, e cila me lehtsi mund t ri-gjendet, n rast nevoje. 40. Tatimpaguesit i drgohet nj njoftim me shkrim pr vendimin e mos dhnies s lehtsimit nga ndshkimi. Njoftimi duhet t prmbaj : 40.1. Sqarimin e plot t vendimit t ATK-s dhe bazn e refuzimit; 40.2. Informatat mbi procedurat e ankess q duhet ndjekur nse tatimpaguesi dshiron t ankohet pr vendimin. 41. Shkaku i arsyeshm, mbshtetet n faktet dhe rrethanat n situata t veanta dhe mundson q ATK t ofroj lehtsim nga ndshkimet q jan vlersuar. Lehtsimi pr shkak t arsyeshm prgjithsisht jepet kur tatimpaguesi ushtron kujdes dhe maturi t zakonshme afariste, n kryerjen e detyrimeve t tij, por nuk sht n gjendje t prmbush ato detyrime. 42. N funksion t trajtimit t barabart t tatimpaguesit nga ATK, heqja e ndshkimeve administrative e bazuar n shkak t arsyeshm apo dispozitat tjera lehtsuese t prcaktuara n kt Nen, t bhen n nj mnyr t njjt dhe duhet t jen n prputhje me arsyet e prcaktuara n Ligj apo Udhzimet administrative n fuqi. 43. Pr ato ndshkime ku aplikohen shkaqe te arsyeshme, ATK do t marr parasysh do arsye e cila vendos se tatimpaguesi ka ushtruar kujdes dhe maturi t zakonshme afariste, por nuk ka qen n gjendje t prmbush detyrimin e tij/saj tatimor. Shpjegimet e pranueshme nuk kufizohen vetm n shpjegimet e dhna n kt Udhzim Administrativ
213
44. Tatimpaguesi ka shkak t arsyeshm kur sjellja e justifikon heqjen e nj ndshkimi. Secili rast, duhet t gjykohet individualisht bazuar n faktet dhe rrethanat konkrete. N marrjen e vendimit mund te merren parasysh pyetjet si n vijim: 44.1 ka ka ndodhur dhe kur ka ndodhur? 44.2. Gjat kohs kur tatimpaguesi nuk ka qen i rregullt, cilat fakte dhe rrethana e kan ndaluar at nga dorzimi i deklarats, pagess s tatimit, apo prmbushje tjetr e ligjit ? 44.3. Si e kan penguar faktet dhe rrethanat tatimpaguesin nga prmbushja?; 44.4. Si sht marr tatimpaguesi me pjesn e mbetur t shtjeve gjat ksaj kohe?; 44.5. Kur faktet dhe rrethanat kan ndryshuar, far prpjekjesh ka br tatimpaguesi pr t qen i rregullt?. 45. Shkak t arsyeshm nuk ka, derisa, faktet dhe rrethanave q kan treguar sjelljen e mosprmbushjes s tatimpaguesit, kan pushuar s ekzistuari dhe tatimpaguesi nuk prmbush prsri detyrimet tatimore brenda nj periudhe t arsyeshme kohore. Tatimpaguesi mund t ket shkak t arsyeshm pr mos-prmbushje nse: 45.1. sht br nj prpjekje e arsyeshme dhe me besim t mir pr t prmbushur ligjin, apo 45.2. tatimpaguesi nuk ka qen n dijeni pr krkesn dhe n mnyr t arsyeshme nuk ka mundur t pritet t dij pr krkesat. 46. Kujdesi dhe maturia e zakonshme afariste. do arsye q vendos se nj tatimpagues ka ushtruar kujdes dhe maturi t zakonshme afariste, por nuk ka qen n gjendje t prmbush ligjin tatimor, mund t merret parasysh pr lehtsim nga ndshkimi. 46.1. Kujdesi dhe maturia e zakonshme afariste, prbn zbatimin e ligjit t detyrimeve afariste dhe ti zbatoj kur lindin ngjarjet asyeshmrisht t parapara. Nj tatimpagues mund t vendos shkak t arsyeshm, duke ofruar fakte dhe rrethana q tregojn se tatimpaguesi ka ushtruar kujdes dhe maturi t zakonshme afariste (duke marr at shkall t kujdesit q nj person asyeshmrisht i matur do t ushtronte), por megjithat nuk ka qen n gjendje t prmbush detyrimin ligjor. 46.2 N prcaktimin nse tatimpaguesi ka ushtruar kujdes dhe maturi t zakonshme afariste, shqyrtohen informatat t prfshira si n vijim : 46.2.1. Arsyeja e tatimpaguesit. Arsyeja e tatimpaguesit duhet t adresoj ndshkimin e vn. Pr t treguar shkak t arsyeshm, datat dhe sqarimet duhet t korrespondojn saktsisht me ngjarjet n t cilat ndshkimet jan bazuar. Nse datat dhe sqarimet nuk korrespondojn me ngjarjet, n t cilat ndshkimet jan bazuar, krkohen informata shtes nga tatimpaguesi. 46.2.2. Historia e prmbushjes. Verifikohen vitet tatimore t mparshme (s paku 2 vite) t pagesave dhe historia e prgjithshme e prmbushjes s detyrimeve nga tatimpaguesi. I njjti ndshkim, q m par sht vlersuar apo hequr, mund t tregoj se tatimpaguesi nuk ushtron kujdes t zakonshm afarist. Nse ky sht rasti i par i
214
tatimpaguesit pr sjellje mos-prmbushse, merret parasysh si edhe arsyet tjera q paraqet tatimpaguesi si arsye, meq nj dshtim pr prmbushje pr her t par nuk prben n vetvete shkak t arsyeshm. 46.2.3. Kohzgjatja. Merret parasysh kohzgjatja n mes t ngjarjes s cituar si arsye pr mos-prmbushje dhe prmbushjen vijuese. Merret parasysh : 46.2.3.1. kur veprimi sht krkuar nga ligji; 46.2.3.2. periudha kohore gjat s cils tatimpaguesi nuk ka qen n gjendje t prmbush ligjin pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tatimpaguesit, dhe 46.2.3.3. kur ka prmbushur tatimpaguesi ligjin. 46.2.4 Rrethanat prtej kontrollit t tatimpaguesit. Merret parasysh se a ka mundur tatimpaguesi t parashikoj ngjarjen, q ka shkaktuar mosprmbushjen. Shkaku i arsyeshm n prgjithsi vendoset kur tatimpaguesi ushtron kujdes dhe mature t zakonshme afariste, por pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tatimpaguesit, ai nuk ka qen n gjendje t plotsoj detyrimin me koh. Tatimpaguesi ka obligim t vazhdoj t bj prpjekje t plotsoj obligimet e tija, madje edhe kur ai/ajo sht von pr ta br at. Kujdesi dhe maturia e zakonshme e biznesit krkon q tatimpaguesi t vazhdoj t prpiqet t plotsoj krkesat, ashtu q ato t plotsohen sa m shpejt t jet e mundur. 47. Mosdija pr ligjin. N disa raste tatimpaguesit mund t mos jen n dijeni pr detyrime t veanta pr t deklaruar dhe/apo paguar tatimet. Standardi i kujdesit dhe maturis s zakonshme afariste krkon q tatimpaguesi t bj prpjekje t arsyeshme pr t prcaktuar detyrimet e tyre tatimore. Shkaku i arsyeshm, mund t vendoset nse tatimpaguesi tregon padituri t ligjit n lidhje me faktet dhe rrethanat tjera. Shkaku i arsyeshm asnjher nuk duhet te presupozohet, madje edhe n rastet kur mosnjohuria pr ligjin shfrytzohet si baze e krkess pr lehtsim. Pr shembull, merreni parasysh : 47.1. edukimin/arsimimin e tatimpaguesit; 47.2. nse tatimpaguesi i sht nnshtruar tatimit; 47.3. nse tatimpaguesi sht ndshkuar, apo 47.4. nse kohve t fundit ka pasur ndryshime n formulart tatimor apo legjislacionin tatimor, pr t cilat tatimpaguesi, n mnyre t arsyeshme nuk ka pasur mundsi t dij. 47.5. Niveli i ndrlikueshmris s nj tatimi apo shtje t prmbushjes sht nj factor tjetr q duhet t merret parasysh n vlersimin e shkakut t arsyeshm pr shkak t mosdijes pr ligjin. 48. sht br gabim. Tatimpaguesi mundet t prpiqet t vendos shkak t arsyeshm, duke pohuar se sht br gabim: 48.1. Kjo nuk sht n pajtim me standardin e kujdesit dhe maturis s zakonshme afariste dhe nuk jep baz pr shkak t arsyeshm.
215
48.2. Megjithat, arsyeja pr gabim mund t jet nj faktor mbshtets nse faktet dhe rrethanat shtes mbshtesin prcaktimin se tatimpaguesi ushtron kujdes dhe maturi t zakonshme afariste. 49. Harresa. Tatimpaguesi mund t prpiqet t paraqes shkak t arsyeshm duke pohuar se ka harruar apo nuk ka qen i vmendshm apo nj pal tjetr ka shkaktuar mosprmbushje. Prgjithsisht, kjo nuk sht n pajtim me standardin e kujdesit dhe maturis s zakonshme t afarizmit dhe nuk jep baz pr shkak t arsyeshm. Informatat q do t merren parasysh kur vlersohet nj krkes pr heqje apo mospranim t nj ndshkimi bazuar n nj gabim apo pohim pr mosdije t ligjit prfshin, por nuk kufizohet n : 49.1. Kur dhe si ka dijeni tatimpaguesi pr gabimin; 49.2. Shkalla n t ciln tatimpaguesi ka prmirsuar gabimin; 49.3. Marrdhniet n mes t tatimpaguesit dhe vartsit; 49.4. Nse tatimpaguesi ka marr hapa me koh pr t prmirsuar dshtimin pasi e ka zbuluar; 49.5. Dokumentacioni mbshtets. 50. Mbshtetja tek personi tjetr. Mbshtetja tek personi tjetr pr t kryer nj akt t krkuar prgjithsisht nuk sht e mjaftueshme pr t vendosur shkakun e arsyeshm. sht prgjegjsi e tatimpaguesit t dorzoj nj deklarat me koh dhe t sakt dhe t kryej pagesat me koh. Kjo prgjegjsi nuk mund t delegohet. 51. Vdekja, smundja serioze apo mungesa e pashmangshme. Vdekja, smundja serioze apo mungesa e pashmangshme e tatimpaguesit mund t vendos shkak t arsyeshm pr deklarim apo pages me vones, si vijon: 51.1. Individuale : Nse ka pasur vdekje, smundje serioze, ose munges t pashmangshme t tatimpaguesit apo vdekje, smundje serioze n familjen e afrt t tatimpaguesit (psh. bashkshorti(ja), motra/vllai, prindrit, gjyshrit, fmijt). 51.2. Entitet juridik: Nse ka pasur vdekje, smundje serioze, ose munges t pashmangshme t personit prgjegjs (apo antar i familjes s afrt t personit t till) dhe ky person ka pasur autorizim t vetm pr t ekzekutuar deklaratn apo paguar tatimin. 51.3. Nse dikush, ndryshe nga tatimpaguesi apo personi prgjegjs, sht i autorizuar t prmbush detyrimet, merren parasysh arsyet q nuk ka plotsuar detyrimet kur vlersohet krkesa pr lehtsim. N rastin e nj biznesi, q ka vetm nj person t autorizuar, prcaktohet nse ai ka mbajtur kujdesin dhe maturin e zakonshme afariste. 51.4. Informacioni q duhet marr parasysh kur t vlersohet nj krkes pr lehtsim nga ndshkimet bazuar n shkakun e arsyeshm pr shkak t vdekjes, smundjes serioze, apo munges t pashmangshme, prfshin, por nuk kufizohen n : 51.4.1. Marrdhnia e tatimpaguesit me palt tjera t prfshira; 51.4.2. Data e vdekjes; 51.4.3. Datat, kohzgjatja dhe ashprsia e smundjes; 51.4.4. Datat dhe arsyet pr munges; 51.4.5. Si e ka ndaluar ngjarja prmbushjen;
216
51.4.6. Nse detyrimet e bizneseve t tjera kan qen t paafta, dhe 51.4.7. Nse detyrimeve tatimore i sht kushtuar vmendje menjher kur smundja ka kaluar, apo brenda nj periudhe kohore t arsyeshme pas vdekjes, ose mungess. 52. Pamundsia pr t marr shnimet (regjistrimet). Sqarimet q lidhen me pamundsin pr t marr te dhnat e nevojshme, mund t prbjn shkak t arsyeshm n disa raste, por jo n t tjerat. Merren parasysh faktet dhe rrethanat q lidhen me secilin rast dhe vlersohet krkesa pr lehtsim nga ndshkimet: 52.1. Nse tatimpaguesi nuk ka qen n gjendje t marr t dhnat t nevojshme pr t prmbushur detyrimin tatimor, tatimpaguesi mundet ose nuk mundet t jet n gjendje t vendos shkak t arsyeshm. Shkaku i arsyeshm mundet t vendoset nse tatimpaguesi ka ushtruar kujdes dhe maturi t zakonshme afariste, por pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tatimpaguesit, nuk ka qen n gjendje t prmbush detyrimet. 52.2. Informatat q duhet marr parasysh kur t vlersohet nj krkes e till prfshin, por nuk kufizohet, si : 52.2.1. Pse regjistrimet kan qen t nevojshme pr t prmbushur detyrimet; 52.2.2. Pse regjistrimet nuk kan qen n dispozicion dhe cilt hapa jan ndrmarr pr ti siguruar ato; 52.2.3. Kur dhe si ka rn n dijeni tatimpaguesi se nuk ka pasur regjistrime t nevojshme; 52.2.4. Nse jan hulumtuar mnyrat tjera pr t siguruar informatat e nevojshme; 52.2.5. Pse tatimpaguesi nuk ka vlersuar informatat; 52.2.6. Nse tatimpaguesi ka kontaktuar ATK-n pr udhzime se ka t bj rreth informatave q i mungojn; 52.2.7. Nse tatimpaguesi menjher ka prmbushur detyrimet sapo ka marr informatat q i kan munguar; dhe 52.2.8. Dokumentet mbshtetse, t tilla si kopjet e letrave t shkruara dhe prgjigjet e pranuara n nj prpjekje pr t marr informatat e nevojshme. 53. Kshilla. Tatimpaguesi mund t krkoj lehtsim nga ndshkimet pr shkak t shkakut t arsyeshm n bazn se ato jan mbshtetur n mirbesim n kshilln (informatn) e marr nga ATK. Prgjithsisht, pr t marr parasysh lehtsimin nga ndshkimi, tatimpaguesi, duhet t ket mbshtetje n kshillat me shkrim nga ATK: 53.1. Informatat pr t marr parasysh kur t vlersohet nj krkes pr heqje apo mospranim t ndshkimit pr shkak t besimit n kshilln me shkrim, prfshijn, por nuk sht e kufizuar, si n vijim : 53.1.1. A ka qen kshilla prgjigje pr nj krkes t veant dhe kshilla e cila sht dhn bazuar n faktet dhe prmbajtjen e krkess ?; 53.1.2. A sht mbshtetur tatimpaguesi n mnyr t arsyeshme n kshilln e dhn? 53.1.3. A ia ka ofruar tatimpaguesi informatat e prshtatshme dhe t sakta ATK-s;
217
53.1.4. A sht krkuar kshilla n kohen e duhur, pr t pritur arsyeshm nj prgjigje me koh nga ATK? 53.2. Rastet n vijim tregojn situata kur nj tatimpagues mbshtet n kshilln me shkrim t br me koh nga ATK lidhur me pikn n deklaratn tatimore t dorzuar. 53.2.1. Tatimpaguesi nuk sht mbshtetur n mnyr t arsyeshme n kshilln lidhur me pikn e prfshir n deklaratn tatimore nse kshilla sht pranuar pas dats s dorzimit t deklarats; 53.2.2. Tatimpaguesi mund t konsiderohet t ket besim t arsyeshm n kshilln e pranuar, pasi ka dorzuar deklaratn dhe ai mandej ka dorzuar deklarat korrigjuesi q sht n pajtim me kshilln me shkrim; 53.2.3. Tatimpaguesi mund t mos konsiderohet t ket besim t arsyeshm n prgjigjen me shkrim q nuk lidhet m nj pik t prfshir n deklarat, t till si kshilla mbi pagesn e tatimeve t parashikuara, nse kshilla sht marr pasi pagesa tatimore e parashikuar sht detyruese. 53.3. Nse tatimpaguesi ka t drejt n lehtsim nga ndshkimi bazuar n pranimin e kshills me shkrim, lehtsimi i till do t aplikohet pr periudhn gjat s cils ai sht mbshtetur n kshill. Periudha vazhdon deri sa tatimpaguesi t jet paralajmruar se kshilla nuk sht m e sakt apo m nuk prfaqson pozitn e ATK-s. 53.4. Tatimpaguesi sht paralajmruar si rezultat i ndonj ngjarje t mparshme, q paraqet situate t kundrt dhe ndodh pas lshimit t kshills me shkrim n nj nga rrethanat vijuese: 53.4.1. Korrespodenc me shkrim nga ATK q kshilla e saj nuk sht m e sakt apo m nuk prfaqson pozitn e ATK-s; 53.4.2. Miratim i legjislacionit apo ratifikimi i nj traktati tatimor; 53.4.3. Vendim gjyqsor; 53.4.4. Lshimi i nj akti nnligjor q lidhet me shtjen; apo 53.4.5. Lshimi i nj vendimi shpjegues, apo publikimi i do deklarimi tjetr n faqen e internetit t ATK. 53.5. Tatimpaguesit duhet t dorzojn informatat mbshtetse t nevojshme, prfshir nj kopje t korrespodencs me ATK, si edhe prgjigja me shkrim e marr nga ATK me krkesn e tyre pr lehtsim. 53.6. Edhe pse tatimpaguesi mund t mos kualifikohet pr lehtsim bazuar n rastet e shpjeguara n piken 53.2 m lart, tatimpaguesi mundet edhe m tutje t pranohet pr lehtsim nga disa ndshkime nse prcaktohet se ai, ka ushtruar kujdes dhe maturi t zakonshme afariste n krkimin e kshills nga ATK dhe duke besuar n t pr aq sa tatimpaguesi nuk sht mbshtetur n kshilln.
218
53.7. Kshilla nga Kshilltari Tatimor. Mbshtetja n kshilln nga nj kshilltar tatimor, prgjithsisht lidhet me nj prjashtim t shkakut t arsyeshm pr nn-deklarim t t ardhurave apo mbi-deklarim t kreditimit/rimbursimit, ose shtje t ngjashme t natyrs teknike apo komplekse. Nse nj kshilltar tatimor, sht n gjendje t demonstroj se gjendja e treguar n nj deklarat tatimore t t ardhurave, e cila ka rezultuar n nj nn-deklarim t t ardhurave apo mbideklarim t kreditimit/rimbursimit, ka qen nj gjendje e arsyeshme, dhe se tatimpaguesi arsyeshm sht mbshtetur n at kshill, gjetja e shkakut t arsyeshm mund t jet e mundur varsisht nga faktet dhe rrethanat t secilit rast vemas. Megjithat, prgjegjsia e tatimpaguesit pr t deklaruar dhe/apo paguar tatimet, nuk mund t lirohet duke u mbshtetur n kshilln e nj kshilltari tatimor. 54. Zjarri, aksidenti, fatkeqsia natyrore dhe rregullime tjera. Lehtsimi nga nj ndshkim, mund t krkohet nse ka pasur mos-prmbushje me koh t krkesave pr t dorzuar nj deklarat, apo pr t paguar nj tatim si rrjedhoje e zjarrit, aksidentit, fatkeqsis natyrore apo rregullime tjera. 54.1. Lehtsimi nga ndshkimi pr shkak se tatimpaguesi ka psuar dme nga zjarri, aksidenti, fatkeqsia natyrore apo rregullime tjera mund t merret parasysh nse, si rrjedhoj e zjarrit, tatimpaguesi nuk ka qen n gjendje t ket qasje n regjistrimet e tij; apo si rrjedhoj e nj aksidenti, pala prgjegjse ka qen n spital dhe nuk ka pasur mundsi t dorzoj deklaratn apo t paguaj tatimin. 54.2. Zjarri, aksidenti, fatkeqsia natyrore apo rregullime tjera jan faktor pr tu marr parasysh. Nj prej ktyre rrethanave n vetvete domosdoshmrisht nuk ofron baz pr lehtsim nga ndshkimi nse nuk dokumentohet apo nuk vrtetohet se ngjarja i ka shkaktuar tatimpaguesit pamundsi t prmbush obligimet e tij tatimore. 54.3. Lehtsimi nga ndshkimi mund t jet i duhur nse tatimpaguesi ushtron kujdes dhe maturi t zakonshme afariste, por pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tatimpaguesit, ai nuk ka qen n gjendje t prmbush krkesat ligjore. 54.4. Prcaktimi pr t dhn lehtsimin duhet t bazohet n faktet dhe rrethanat q prbjn secilin rast vemas. Faktort q duhen marr parasysh jan : 54.4.1. Koha; 54.4.2. Ndikimet n veprimtarin afariste t tatimpaguesit; 54.4.3. Hapat e ndrmarr t prpjekjeve pr t prmbushur krkesat ligjore; 54.4.4. Nse tatimpaguesi ka qen i rregullt kur ka pasur mundsi. 55. Lehtsimi Administrativ. ATK, mund q zyrtarisht t interpretoj apo qartsoj nj dispozit pr lehtsim administrativ nga ndshkimi q prndryshe do t vlersohej. Lehtsimi administrativ, mund t adresohet qoft n nj Vendim Sqarues Publik, Komunikat shtypi, apo komunikim zyrtar, i cili shpreh se politikat e ATK-s, jan t ofroj lehtsim nga ndshkimi sipas kushteve t veanta. 56. Lehtsimi administrativ mund t jet i nevojshm kur ka vones nga ATK, n:
219
56.1. Shtypjen apo dorzimin me post t formularve. 56.2. Publikimin e doracakve dhe shpjegimeve t tjera, apo 56.3. Kushteve t tjera. 57. Kur ATK, prcakton se nj prej kushteve t nnparagrafit 56 t ktij neni ekziston, autorizohet t lshoj nj komunikat zyrtare n form t nj Vendimi Shpjegues Publik, i cili kshillon publikun se afati pr dorzimin e deklaratave sht shtyr, apo se ndshkime t caktuara do t hiqen pr nj periudh kohore e specifikuar, pr shkak t udhzimeve apo direktivave t paprshtatshme, t pamjaftueshme apo t pasakta. Vendimet shpjeguese publike, t tilla, do t publikohen patjetr n mediat e Republiks s Kosovs, si dhe do t vendosen n faqen elektronike t ATK-s. 58. Vshtirsia e Panevojshme Financiare. Prgjithsisht vshtirsia e panevojshme financiare, nuk prek mundsin e personit pr t deklaruar dhe kshtu nuk do t jepte baz pr lehtsim nga ndshkimi n nj situat mos-deklarimi. Megjithat, secila krkes, duhet t merret parasysh, rast pr rast. Vshtirsia e panevojshme financiare mund t vendos shkak t arsyeshm pr disa ndshkime q nuk lidhen me mos deklarim. 59. Termi vshtirsi e panevojshme financiare nnkupton m shum se nj shqetsim pr tatimpaguesin. Tatimpaguesi duhet t jet n gjendje t demonstroj se ai/ajo duhet t ket qndruar ne nj humbje t konsiderueshme financiare nse ai/ajo ka br pagesn e krkuar t tatimit n datn n t ciln pagesa ka qen obligim. Shembull, Tatimpaguesi mund t ket humbje pr shkak t shitjes s pasuris m mim shum m t ult se vlera e drejt e tregut, si rezultat i rrethanave t paparapara. Shkaku i till mund t konsiderohet se shkakton vshtirsi t panevojshme financiare. Nse ekziston nj treg, shitja e pasuris me mimin e tanishm t tregut zakonisht nuk konsiderohet t rezultoj n nj vshtirsi t panevojshme. 60. Vshtirsia e panevojshme financiare mund t mbshtes lehtsimin nga tatimi shtes pr pages me vones t tatimit nse sqarimi pr mos-prmbushje mbshtet nj prcaktim t till. Sidoqoft, pamundsia e qart pr t paguar rregullisht nuk jep baz pr dhnien e lehtsimit nga ndshkimi. Tatimpaguesi, duhet gjithashtu t tregoj se ka ushtruar kujdes dhe maturi t zakonshme afariste, n kryerjen e pagess s detyrimeve tatimore. 61. N prcaktimin se tatimpaguesi ka qen n pamundsi t paguaj tatimin pavarsisht nga ushtrimi i kujdesit dhe maturis s zakonshme afariste n kryerjen e pagess pr detyrimin e tij tatimor, do t merren parasysh t gjitha faktet dhe rrethanat e gjendjes financiare t tatimpaguesit, prfshir shumn dhe natyrn e shpenzimeve t tatimpaguesit, n krahasim me t ardhurat (apo shuma t tjera) q ai, n kohn e shpenzimeve t tilla, ka mundur n mnyr t arsyeshme t prese pr t marr para dats s prshkruar pr pagesn e tatimit. Tatimpaguesi, mund t pohoj se mjaft fonde ka pasur n zotrim, por si rezultat i ngjarjeve t papritura, tatimpaguesi nuk ka qen n gjendje t paguaj tatimet.
220
62. Pamundsia e nj tatimpaguesi pr t paguar mund t jet faktor kur t merret parasysh lehtsimi nga ndshkimi nse tatimpaguesi e tregon se pagesa sht br n afatin e pagess, dhe ka mundur t rrjedh vshtirsi e panevojshme financiare. N rast kur, nj tatimpagues dorzon falimentim, merret parasysh pamundsia pr t paguar nj faktor nse insolvenca ka dal para dats s pagess s tatimit. 63. Vshtirsia e panevojshme nuk mbshtet lehtsimin nga ndshkimi pr pages me vones, n rast t mos-pagess me koh t tatimeve t mbajtura n burim apo t mbledhura. Tatimet e mbajtura n burim apo t mbledhura, paraqesin shumat e mbajtura n besim nga tatimpaguesi pr Shtetin dhe nuk jan mjete t tatimpaguesit pr ti prdor pr shpenzimet e veta, ndryshe nga pagesa e detyrimit tatimor q del nga detyrimi pr t mbajtur n burim apo pr t mbledhur tatimet n fjal. 64. Informatat q duhet t merren parasysh kur t vlersohet nj krkes pr lehtsim nga ndshkimet bazuar n vshtirsin e panevojshme financiare prfshin, por nuk kufizohet me arsyet si n vijim : 64.1.Kur tatimpaguesi e ka ditur se nuk mund t paguaj? 64.2. Pse tatimpaguesi nuk ka qen n gjendje t paguaj? 64.3. A ka studiuar tatimpaguesi mnyra t tjera pr t siguruar mjetet e nevojshme? 64.4. ka ka dhn tatimpaguesi n ann e dokumentacionit mbshtets, t tilla si kopjet e raporteve bankare? 64.5. A ka paguar tatimpaguesi kur mjetet i jan vn n dispozicion? 65. Gabimi i ATK-s. Gabim i ATK-s mund t jet do gabim i br nga ATK n llogaritjen apo vlersimin e tatimit, kreditimin e shumave, etj. Kur nj i punsuar nga do fush e ATK-s vren nj rast prdorimi te programit kompjuterik, i cili shkakton nj ndshkim pr t vlersuar nj gabim, ai duhet t dorzoj nj raport me shkrim pr Zvendsin e Drejtorit t Prgjithshm prgjegjs pr Teknologjin Informative, (ktu e tutje TI), duke i prshkruar shtjen se si programimi i gabuar shkakton vlersime, ndshkime t pasakta apo probleme tjera, t cilat ndikojn n saktsin e bazs s t dhnave t ATK-s. 66. Zvendsi i Drejtorit t Prgjithshm (TI), duhet t analizoj shtjen s bashku m personelin e duhur nga TI, Prmbushja dhe Operacionet pr t prcaktuar llogaritjen e duhur, kshtu q gabimi n program t prmirsohet dhe t prcaktohet shkalla e problemeve t shkaktuara nga gabimi. 67. Nse mund t bhet prmirsimi i programimit pr t prmirsuar n mnyr prapavepruese problemin, veprimet e tilla duhet t merren dhe do ndshkim apo vlersim i pasakt duhet t prmirsohet me nj njoftim pr tatimpaguesin duke e informuar pr arsyen e rregullimit t regjistrimeve t tij tatimore. 68. Nse nuk mund t bhet prmirsimi i programit n mnyr prapavepruese, duhet t bhet nj rregullim i fiksuar pr t siguruar se gabimi nuk do t ndodh n t ardhmen. Duhet t bhet nj list e shtypur e rasteve me gabime t tatimpaguesve dhe t arrihet nj
221
marrveshje se si do t prmirsohen ato cili funksion i ATK-s, do t jet prgjegjs pr prmirsimin dhe procedurat prmes s cilave do t bhen prmirsimet. 69. Nse gabimi sht gabim i izoluar dhe problem q nuk ri-shfaqet, secili ndshkim duhet t rregullohet dorazi, nga nj person prgjegjs pas marrjes s miratimit t duhur. Raste t tilla jan: 69.1. Gabimi matematikor kur t llogaritet me dor nj ndshkim. 69.2. do gabim tjetr, kur mund t tregohet se: 69.2.1 Tatimpaguesi n fakt ka prmbushur ligjin, dhe 69.2.2 ATK n fillim nuk e ka pranuar at fakt. 69.3. Vlersimi automatik i nj ndshkimi kur nj npuns kompetent i ATK-s, ka prcaktuar se nuk duhet t vlersohet ndshkim dhe dokumentacioni pr at prcaktim sht n dispozicion. 70. Rregullimet sipas paragrafit 69 m lart, nuk krkojn t merren parasysh nga zyrtari i autorizuar apo komisioni nse njri sht caktuar sipas paragrafit 23 t ktij Neni, por ato duhet t dokumentohen dhe rregullimet t miratohen nga Zvendsi i Drejtorit t Prgjithshm pr Prmbushje. 71. Ndshkimi Administrativ pr Certifikatn Fiskale. Sipas paragrafit 1 t Nenit 50 t Ligjit, do person i cili kryen nj veprimtari pa marr nj Certifikat Fiskale apo pa qen i regjistruar n ATK, sipas kritereve t prkufizuara n Nenin 11 t ktij Ligji do ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ n shum t barabart me pesqind (500) Euro. 72. Paragrafi 2, Neni 50 i Ligjit, shpreh se ATK do ti lshoj tatimpaguesit paraprakisht t paregjistruar numr fiskal dhe do t vlersoj ndshkimin e parapar n paragrafin 1 t Nenit 50 t Ligjit. Me kontaktin me biznesin e paregjistruar, zyrtari i ATK-s, merr informata t mjaftueshme identifikues (emrin, adresn, numri personal identifikues, datn e fillimit t veprimtaris afariste, numrin e t punsuarve, numri i telefonit, te dhnat e llogaris bankare, do veprimtari t mparshme apo t tanishme, etj.) pr t mundsuar futjen e tatimpaguesit n sistemin e TI-s n ATK, pr lshimin e Numrit Fiskal. 73. Sipas Nenit 50 t Ligjit, ATK autorizohet t vendos ndshkimin prej 500 , kur ndonj person kryen aktivitet ekonomik pa u pajisur me Numr Fiskal. Me qllim t aplikimit t ktij ndshkimi, do person i angazhuar n aktivitet ekonomik pas 1 Tetorit 2010 pa u pajisur me numr fiskal do ti nnshtrohet ktij ndshkimi. 74. ATK do ti jap informatat ARBK-s n lidhje me t gjith personat e prfshir n aktivitet ekonomik pa u pajisur me numr fiskal dhe pa qen t regjistruar n ARBK. 75. Nuk do t ket lehtsim nga ky ndshkim duke u bazuar n shkakun e arsyeshm. sht prgjegjsi e tatimpaguesit t dij dhe t kuptoj krkesat pr t filluar nj aktivitet ekonomik.
222
76. Ndshkimet administrative pr mos-deklarim dhe mos-pages. Neni 51 i Ligjit, prcakton masa ndshkimore bazuar n mos-dorzimin e deklarats me afatin e duhur dhe mospagesn e detyrimit tatimor n afatin e duhur. 77. Mos-deklarimi. Ndshkimi pr mos-deklarim (dorzim t nj deklarate tatimore) deri n datn e duhur pr dorzimin e deklaratave t tilla sht 5% n shumn e detyrimit tatimor n at deklarat. Ndshkimi vlersohet deri n maksimum pes muaj, pr do muaj apo pjes t muajit, pr t ciln deklarata sht vonuar. Sipas ksaj dispozite, ndshkimi maksimum q do t vlersohet sht 25% e detyrimit tatimor n deklaratn tatimore, duke marr se deklarata tatimore sht dorzuar 5 muaj me vones (5% n muaj pr 5 muaj). Shembull : Deklarata e TVSh-s pr Korrik 2009 pritet deri m 31 gusht 2009. Nse ekziston nj shum e detyrimi tatimor (pas aplikimit t kreditimeve t duhura) prej 100 , ndshkimi pr mos-deklarim do t jet 5 (100x0.5) n muaj pr 5 muajt e par sa deklarata sht vone. Nse deklarata sht dorzuar m 2 Shtator, ndshkimi do t jet vetm 5 ; nse deklarata nuk sht dorzuar deri n Prill 2010, ndshkimi do t jet 25 meq deklarata sht vone m shum se 5 muaj, por ndshkimi maksimal sht i kufizuar n 25% t detyrimit tatimor. Ngjashm, nj deklarat e TAK pritet deri m 31 mars. Nj Deklarat e TAK pr vitin 2010, duhet t dorzohet deri m 31 Mars 2011. Nse tatimi obligativ pr vitin sht 1,000 dhe tatimpaguesi ka br pagesa paradhnie me koh gjat vitit 2010 (prfshir pagesn e pritur m 15 Janar 2011) prej 950 , detyrimi tatimor n deklarat do t jet 50. Nse deklarata sht dorzuar n Gusht 2010, ndshkimi do t jet 25% (5% n muaj pr 5 muaj) prej 50, apo 12.50. 78. Nse ATK, bn vlersim t tatimit shtes m von, ndshkimi pr mos-deklarim do t zbatohet n shumn shtes t tatimit n t njjtn mnyr sikurse t ishte aplikuar n deklaratn tatimore t dorzuar nga tatimpaguesi. 79. Nse tatimpaguesi asnjher nuk dorzon deklarat dhe ATK prgatit deklarat pr tatimpaguesin, ndshkimi pr mos-deklarim do t aplikohet n tatimin e prcaktuar nga ATK n shumn prej 5% n muaj, pr secilin muaj, q deklarata nuk sht dorzuar, deri n maksimum prej 25%. 80. Mos-pagesa. Nse tatimpaguesi nuk bn pagesn e tatimit, deri n datn e prshkruar pr kryerjen e pagess s till, ATK, ka autorizim t vlersoj ndshkimin prej 1% t shums tatimore t papaguar m koh, pr secilin muaj apo pjes t muajit, pr t ciln tatimi mbetet i papaguar. 81. Mos-pagesa e ndshkimit (po ashtu njihet si Ndshkim pr Pages me Vones) ngarkohet pr maksimum prej 12 muaj, apo ndshkimi maksimal prej 12%. 82. Sikurse sht parapar n paragrafin 3 t Nenit 51 t Ligjit, Ndshkimi pr Mosdeklarim dhe Mos-pages, nuk vlersohen pr t njjtin muaj apo pjes t muajit. Ndshkimi pr Mosdeklarim, do t vlersohet pr periudhn kohore porsa deklarata mbetet e pa dorzuar (deri n maksimum prej 5 muajve apo 25%). Ndshkimi pr Mos-pages, do
223
t filloj n muajin q pason muajin e fundit pr t cilin ndshkimi pr Mos-deklarim sht vlersuar. Nse deklarata sht dorzuar me koh pa pages, ndshkimi pr Mos-pages, do t filloj nga data kur pagesa sht pritur, por nuk sht kryer. Shembull : Deklarata e TVSh e Janarit 2009 e pritur deri m 28 Shkurt 2009 sht dorzuar pa pages m 10 Qershor 2009 pa pages. Tatimi i detyruar n deklarat ka qen 1,000 . Ndshkimi pr Mos-deklarim do t vlersohet n 1,000 pr nj periudh prej 4 Muajve (Mars, Prill, Maj dhe Qershor) pr nj total prej 20%, apo 200 . Nse detyrimi tatimor ka mbetur i papaguar, ndshkimi pr Mos-pages do t vlersohet me 1% t detyrimit tatimor (1,000 ) m 1 Korrik 2009 dhe do t vazhdoj t zbatohet n t parin e secilit muaj t mpastajshm, deri sa t arrij ndshkimin maksimal prej 12% (Qershor 2010). Nse TVSh e Janarit 2009 sht dorzuar me koh deri m 28 Shkurt por pa pages, Ndshkimi pr Mos-pages do t vlersohet me 1 Mars dhe do t vazhdoj me 1% n muaj, deri sa tatimi t paguhet pr nj periudh maksimale pre 12 muajve apo 12%. 83. Lirimi nga ndshkimet pr mos-deklarim dhe mos-pages. Nse tatimpaguesi ofron shkak t arsyeshm pr dorzim me vones t nj deklarate, sikurse sht prshkruar n kt Nen, ATK, merr parasysh informatat e ofruara n prcaktimin se duhet t jepet lehtsimi, apo jo. Lehtsimi, nuk do t jepet nse mos-dorzimi i deklarats sht bazuar n pakujdesi apo mosprfillje, t tilla si harresa pr dorzimin e deklarats, apo besimi se data pr dorzim ka qen nj dat q sht tjetr, nga data e vn me ligj. Sikurse sht cekur n kt Nen, duhet t merren parasysh t gjitha faktet dhe rrethanat n prcaktimin nse lehtsimi sht me vend. 84. Shkakun e arsyeshm pr Mos-pages sht vshtir pr ta vendosur, sepse krkon q tatimpaguesi t dshmoje se ka br prpjekje pr pagesn e tatimit, por ka ndodhur nj ngjarje e papritur q ka marr prparsi mbi pagesn e tatimit q e ka ndaluar at q ta bj pagesn me koh. Gjithashtu, mund t jet e mundur t prcaktohet shkaku i arsyeshm, mbshtetur n gjetjen e vshtirsis s panevojshme financiare, sikurse sht prshkruar n paragraft 58 deri 64 t ktij Neni. Duhet t merret parasysh natyra e ngjarjes dhe sa ligjshmri ka pasur ndaj pagess se tatimit. Me disa prjashtime t mundshme, tatimpaguesi duhet t paguaj tatimin prpara se t merret parasysh lehtsimi nga ndshkimi pr Mos-pages, meq ndshkimi vazhdon deri sa tatimi t paguhet apo ndshkimi maksimal t jet arritur. Nse sht arritur ndshkimi maksimal dhe tatimi ka mbetur i papaguar, nuk mund t ket shkaqe t arsyeshm pr mos-pages t tatimit pr at kohzgjatje. Shkaku i arsyeshm pr Mos-pages, nuk mund t ekzistoj pr tatimet e mbajtura n burim, apo tatimet e mbledhura (tatimi i mbajtur n burim n paga, TVSh, etj.). 85. Sipas fakteve dhe rrethanave, lehtsimi, mund t aplikohet vetm pr pjesn e ndshkimit, n kt rast, ai jepet pr at pjes t ndshkimit pr t cilin shkaku i arsyeshm ka ekzistuar. Nuk ka lehtsim nga ndshkimi pr tatimpaguesin, i cili sht dnuar pr vepr penale n fushn e tatimeve.
224
86. Ndshkimet administrative pr nn-deklarim t tatimit dhe mbi-deklarim t rimbursimit tatimor. Neni 52 i Ligjit, parasheh ndshkim pr dorzim t deklarats n t ciln nn-deklarohet obligimi tatimor apo dorzimi i deklarats apo krkess e cila mbideklaron shumn e obligimit t rimbursimit tatimor. Ky ndshkim aplikohet vetm n deklaratat t cilat jan rregulluar gjat kontrollit t deklarats apo n rrethanat n t cilat ATK prcakton shumn tatimore obligative kur tatimpaguesi nuk ka dorzuar deklaratn. 87. Shuma e ndshkimit e prcaktuar n paragrafin 86 m sipr, varet n shumn e tatimit t nndeklaruar apo mbi-deklarimin e rimbursimit si vijon: 87.1.Nse shuma e tatimit t nn-deklaruar (apo t mbi-deklaruar t rimbursimit) sht 10% apo m pak (ndryshimi n mes t tatimit t deklaruar (rimbursimit t krkuar) dhe obligimit tatimor (rimbursimit obligativ) t rregulluar sht 10% apo m pak se tatimi i deklaruar apo rimbursimit obligativ), ndshkimi sht 15% i ndryshimit n mes t shums s sakt t tatimit apo rimbursimit obligativ dhe shums s tatimit t deklaruar, apo rimbursimit t krkuar, nga tatimpaguesi. 87.2.Nse shuma e tatimit t nn-deklaruar (apo t mbi-deklaruar t rimbursimit) sht m shum se 10% (ndryshimi n mes t tatimit t deklaruar (rimbursimit t krkuar) dhe obligimit tatimor (rimbursimit obligativ) t rregulluar sht m shum se 10% se tatimi i deklaruar apo rimbursimit obligativ), ndshkimi sht 25% i ndryshimit n mes t shums s sakt t tatimit apo rimbursimit obligativ dhe shums s tatimit t deklaruar apo rimbursimit t krkuar, nga tatimpaguesi. Shembull: N lidhje me aplikimin e ndshkimit: Deklarata e TVSh-s sht dorzuar dhe paguar me koh me nj obligim tatimor prej 500. ATK ka kontrolluar deklaratn dhe ka prcaktuar se tatimi i deklaruar duhet t ket qen 540. Meq ndryshimi n mes t shums s raportuar dhe shums q sht dashur t raportohet sht 10% a m pak e shums s shums s deklaruar, do t aplikohet nj ndshkim prej 15% n 40 t nn-deklaruara. Llogaritja: Tatimi i deklaruar: 500 Tatimi i prcaktuar nga ATK 540 Ndryshimi 40 (m pak se 10% e 500) Ndshkimi 6 (40x0.15) sht dorzuar nj krkes pr rimbursim t TVSh-s duke krkuar nj rimbursim prej 20,000. ATK, e ka kontrolluar krkesn dhe ka prcaktuar se rimbursimi i sakt duhet t jet vetm 10,000. Meq shuma e prcaktuar nga ATK sht m shums e 10%, m pak se shuma e krkuar nga tatimpaguesi (shuma e krkuar sht m shum se 10%, m e lart se shuma e prcaktuar nga ATK), ndshkimi q do t aplikohet sht 25% e ndryshimit n mes t shums s krkuar dhe shums s prcaktuar nga ATK. Llogaritja: Rimbursimi i krkuar: Rimbursimi i prcaktuar nga ATK: Ndryshimi: Ndshkimi: Rimbursimi pr tatimpaguesin
20,000 10,000 10,000 (m shum se 10% e 20,000) 2,500 (10,000x25%) 7,500 (10,000 minus 2,500)
225
Tatimpaguesi nuk ka dorzuar deklaratn edhe pse ATK i ka dorzuar nj njoftim me shkrim se nuk e ka marr deklaratn. ATK nuk ka alternativ ve se t prcaktoj obligimin tatimor duke prdor metodat indirekte dhe t vlersoj nj shum prej 5,000 n tatim. Ndshkimi pr tatim t nn-deklaruar do t jet 25% e shums s nn- deklaruar, n kt rast do t jet 25% e 5,000, apo 1,250. Prve ksaj, vlersimi do ti nnshtrohet nj Ndshkimi pr Mos-deklarim prej 5% t obligimit tatimor pr secilin muaj q deklarata nuk sht dorzuar deri n nj maksimum prej 25%, llogarisim se deklarata sht vonuar m shum se 5 muaj, ndshkimi pr Mos-deklarim gjithashtu do t jet 25% e 5,000, apo nj shtese prej 1,250. 88. Lehtsimi nga ndshkimi. Ekziston baz e kufizuar pr lehtsim nga ndshkimi i prshkruar n paragrafin 86 (nn-deklarimi/mbi-deklarimi). Nse tatimpaguesi i ka mbideklaruar shpenzimet apo blerjet, t cilat kan shkaktuar q tatimi t mbi-deklarohet, tatimpaguesi duhet t dshmoj se mbi-deklarimi i shpenzimeve apo blerjeve sht shkaktuar nga nj gabim i paqllimt n llogaritje t shpenzimeve. Nse tatimpaguesi ka nn-raportuar t ardhurat apo vlern e shitjeve bazuar n nj llogaritje t t ardhurave apo shitjeve e cila gabimisht ka nxjerr mimin e shitjes s mallrave t shitur, tatimpaguesi do t krkohet t dshmoj se mimi i shitjeve ka qen mim i shitjes qllimmir i llogaritur pr t dhe nj deklarat t arsyeshme n investime dhe mim i cili ka reflektuar vlern e hapur t tregut pr mallrat e ngjashm n kushtet e tregut t ngjashm. N raste t tilla, mund t ket baz pr lehtsim nga ndshkimi bazuar n shkakun e arsyeshm dhe faktin se tatimpaguesi ka br nj prpjekje me mirbesim q me saktsi t llogaris shumn e sakt t tatimit apo mbi-pagesn e tatimit. 89. Nse tatimpaguesi sht mbshtetur n kshilln m shkrim t marr nga nj kshilltar profesional tatimor, i cili ka njohuri mbi ligjet tatimore dhe aplikim t Standardeve t Kontabilitetit, lehtsimi nga ndshkimi mund ti jepet. N rastet e tilla, tatimpaguesi duhet t dshmoj se kshilltari profesional tatimor i ka dhn kshill bazuar n nj shpalosje t sakt dhe t plot t fakteve dhe rrethanave nga tatimpaguesi. Pr ti dhn lehtsimin, kshilla duhet t lidhet me shtjen n fjal dhe tatimpaguesi duhet ta ket prcjell nga afr at kshill. 90. Nuk ka lehtsim nga ndshkimi pr nj tatimpagues i cili sht dnuar pr nj vepr penale n fushn e tatimeve pr periudhn ne t ciln sht krkuar lehtsimi. 91. Mos-dhnia e Pasqyrs pr Informata apo dhnia e Pasqyrs me informata t pasakta. Paragrafi 1 i Nenit 53 i Ligjit parasheh ndshkimin prej 125 pr mos-dorzimin me koh t nj pasqyre informatash apo pr dorzim t nj pasqyre informatash t pasakt. Ky ndshkim aplikohet n seciln deklarat te pa dorzuar apo deklarat t pasakt deri n maksimum 2,500. 91.1. Paragrafi 3 i Nenit 47 t Ligjit parasheh nj ndshkim prej 500 pr mosdorzim t pasqyrs pr informata q lidhet me blerjet vjetore prej 500 a m shum nga do furnizues. Ky ndshkim sht nj ndshkim i prgjithshm pr mos-dorzim t pasqyrs vjetore, ku ndshkimi n paragrafin 1 t Nenit 53 t Ligjit aplikohet n seciln pasqyr t pa dorzuar apo pr seciln pasqyr t pasakt t dorzuar.
226
Shembull: Nse nj tatimpagues sht i obliguar t jap vetm nj pasqyr informatash, ndshkimi i vetm q do t aplikohet sht 500 ndshkim pr mos-dorzim t nj raporti informativ. Nse nj tatimpagues krkohet t dorzoj dy pasqyra informatash, ndshkimi do t jet 500, plus 125 pr mos-dorzim t deklarats s dyt, apo n total 625. Do t ishte e mundshme t prfshihej nj ndshkim tjetr sipas dispozitave t paragrafit 2 t Nenit 53 pr mos-krijim t nj regjistrimi. 91.2 Ndshkimi prej 500 i parapar n paragrafin 3 t nenit 47 t Ligjit nuk aplikohet n pasqyrat e pasakta. Ndshkimi prej 125, paragrafi 1 i Nenit 53 t Ligjit, aplikohet n seciln pasqyr t pasakt t dorzuar, deri n ndshkimin maksimal prej 2,500. 91.3 Pr qllime t aplikimit t ndshkimit pr dhnien e nj pasqyre informatash t pasakt, ATK, me qllim t minimizimit t barrs mbi tatimpaguesit ka autorizuar tatimpaguesit t raportojn t gjitha informatat identifikuese pr furnizuesit e kualifikuar, n nj formular. Megjithat, nj ndshkim prej 125 do t vlersohet pr secilin shits t ln jasht nga raporti i konsoliduar apo pr secilin shits t kualifikuar pr t cilin jan raportuar informatat e pasakta, edhe pse raportohen n nj form t konsoliduar, deri n maksimum prej 2,500 t parapar me ligj. 92. Deklaratat informative t krkuara me ligj, Ligjin mbi Tatimin n t Ardhurat Personale, Ligjin mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave, apo Ligjin mbi TVSh-n krkohet ti dorzohen pranuesit t t ardhurave (blersit apo shitsit t mallrave apo shrbimeve n rastin e TVSh-s) deri n datat e specifikuara n legjislacionin prkats. Ligji gjithashtu parasheh q deklaratat informative t caktuara do ti jepen ATK-s deri n datat e specifikuara n legjislacionin prkats. Ndshkimi aplikohet n seciln deklarat informative t dorzuar pas dats s krkuar, apo pr seciln deklarat informative q krkohet t dorzohet e q nuk sht dorzuar. Ndshkimi gjithashtu aplikohet n seciln deklarat informative t dorzuar e cila nuk pasqyron me saktsi informatat e krkuara me ligj apo akt nnligjor. Ndshkimet mund t aplikohen si rrjedhoj e kontrollit apo si rrjedhoj e vizits vzhguese apo verifikimit t shpejt prmbushs. 93. Pr qllime t ndshkimit t prshkruar n kt nen, deklaratat apo dokumentet tjera q konsiderohen t jen deklarata informative n t cilat ky ndshkim aplikohet prfshijn: 93.1. faturn tatimore q krkohet t jepet nga nj tatimpagues i TVSh-s gjithashtu konsiderohet t jet nj deklarat informative q i nnshtrohet ktij ndshkimi; 93.2. Aplikacionin n ATK pr t autorizuar nj person pr instalim apo riparim pr pajisjet elektronike fiskale; 93.3. Faturat q krkohet t lshohen (tani, apo n t ardhmen) nga do biznes pr transaksionet e kryera. 94. Tabela 1 n kt nen prmbledh deklaratat informative n t cilat aplikohet ndshkimi i parapar me kt nnparagraf.
227
Tabela 1 Ligji
Pasqyr informatash q krkohet
Afati pr dorzimin e pasqyrs pr informata
Shuma e ndshkimit
Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat Personale
Pasqyr e mbajtjes n burim pr paga
1 Mars
125 pr seciln pasqyr t vonuar apo t pasakt; Maksimum 2,500 125 pr seciln pasqyr t vonuar apo t pasakt; Maksimum 2,500 125 pr seciln pasqyr t vonuar apo t pasakt; Maksimum 2,500
1 Mars
1 Mars
Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat Personale dhe Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat Personale
Pasqyr e mbajtjes n burim t qiras
1 Mars
125 pr seciln pasqyr t vonuar apo t pasakt; Maksimum 2,500 125 pr seciln pasqyr t vonuar apo
Pasqyr pr informata do t jepet: Pranuesit Administrat (Tatimpague s Tatimore s apo klient) (Aplikohet pas 1 Janar 2010) Pasqyr Pasqyr Vjetore e vjetore Mbajtjes n Barazimi dhe Burim t kopja e Tatimit n pasqyrs e Paga t dhn secilit paguara nj pranues pranuesi Pasqyr Pasqyr Vjetore e vjetore Mbajtjes n Barazimi dhe Burim t kopja e Pensionit n pasqyrs e Paga t dhn secilit paguara nj pranues pranuesi Pasqyr Pasqyr Vjetore e vjetore Mbajtjes n Barazimi dhe Burim t kopja e Fitoreve n pasqyrs e Lotari n dhn secilit Paga t pranues paguara nj pranuesi Pasqyr e Pasqyr Tatimit t vjetore Mbajtur n Barazimi dhe Burim nga kopja e qiraja e pasqyrs e paguara pr dhn secilit qiradhnsin pranues Pasqyr e Tatimit t Mbajtur n Burim nga Pasqyr vjetore Barazimi dhe kopja e
Pasqyr e mbajtjes n burim t interesit
1 Mars
228
dhe Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat Personale dhe Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat Personale dhe Ligji mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave Ligji mbi Administrat n Tatimore dhe Procedurat
t pasakt; Maksimum 2,500 Pasqyr e mbajtjes n burim pr t drejtat pronsore (Royalties) 1 Mars 125 pr seciln pasqyr t vonuar apo t pasakt; Maksimum 2,500
interesi i paguar pranuesit Pasqyr e Tatimit t Mbajtur n Burim nga e drejta pronsore (Royalties) i paguar pranuesit Pasqyr e Tatimit t Mbajtur n Burim nga pagesa t caktuara pr personat e huaj
pasqyrs e dhn secilit pranues Pasqyr vjetore Barazimi dhe kopja e pasqyrs e dhn secilit pranues
Pasqyr e mbajtjes n burim n personat e huaj
1 Mars
125 pr seciln pasqyr t vonuar apo t pasakt; Maksimum 2,500 500 pr dshtim t prgjithsh m pr t paraqitur; 125 pr seciln pasqyr t pasakt dhe pr seciln pasqyr t padorzuar deri n nj maksimum prej 2,500 125 pr secilin aplikacion me vones apo t pasakt
Pasqyr vjetore Barazimi dhe kopja e pasqyrs e dhn secilit pranues Pasqyr vjetore e blerjeve m shum se 500
Pasqyr e blerjeve vjetore mbi 500 nga nj furnizues i vetm
31 Mars (Aplikohet n blerjet pas 1 Janarit 2010 pasqyra e par vjetore pritet deri 31 Mars 2011)
Aplikacioni pr Administrat n Tatimore pr t autorizuar teknikun t instaloj apo riparoj pajisjet
Para instalimit apo riparimit t pajisjes elektronike fiskale
Aplikimi
229
Ligji mbi TVSH-n
elektronike fiskale Fatura tatimore
15 dit pas prfundimi t t muajit n t cilin ka ndodhur transaksion ii tatueshm
125 pr seciln pasqyr me vones dhe t pasakt
Fatura tatimore
95. Ndshkimi pr mos-krijimin dhe mos-mbajtjen e regjistrimeve. Neni 13 i Ligjit dhe Neni 17 i ktij Udhzimi Administrativ, prshkruan krkesat pr krijimin dhe mbajtjen e regjistrimeve t krkuara me legjislacion tatimor prkats n Kosov. Secili ligj prkats pr shtje tatimore, prfshir Udhzimet Administrative q lidhen me to, prmban krkesa t veanta pr krijimin e regjistrimeve t nevojshme n lidhje me transaksionet, pr t prcaktuar detyrimin e sakt tatimor. 96. Paragrafi 2 i Nenit 13 i Ligjit parasheh q regjistrimet e krkuara t mbahen pr s paku 6 vite nga prfundimi i periudhs tatimore me t ciln lidhen ato. 97. Paragrafi 2 i Nenit 53 t Ligjit parasheh ndshkimin pr mos-krijim e regjistrimeve t krkuara apo mos-mbajtjen e atyre regjistrimeve pr kohzgjatjen e krkuar me legjislacionin e aplikueshm. Ndshkimi i vendosur me kt nen sht i bazuar n qarkullimin vjetor t tatimpaguesit pr periudhat tatimore t mparshme, prve pr biznes t ri, n t cilin rast ndshkimi do t bazohet n qarkullimin vjetor q nga data kur tatimpaguesi sht prcaktuar t mos i ket krijuar librat apo regjistrimet e krkuara. 97.1.Tatimpaguesit me qarkullim vjetor nga zero deri n 30,000 , i nnshtrohen nj ndshkimi prej 125 pr mos-krijim apo mos-mbajtje t librave dhe regjistrimeve t krkuara; 97.2.Tatimpaguesit me qarkullim vjetor nga 30,000 deri 200,000 i nnshtrohen nj ndshkimi prej 250 pr mos-krijim apo mos-mbajtje t librave dhe regjistrimeve t krkuara; 97.3.Tatimpaguesit me qarkullim vjetor nga 200,000 deri 500,000 i nnshtrohen nj ndshkimi prej 500 pr mos-krijim apo mos-mbajtje t librave dhe regjistrimeve t krkuara; 97.4.Tatimpaguesit me qarkullim vjetor mbi 500,000 i nnshtrohen nj ndshkimi prej 1,000 pr mos-krijim apo mos-mbajtje t librave dhe regjistrimeve t krkuara. 98. Ndshkimet pr mos-krijim apo mos-mbajtje t librave dhe regjistrimeve t krkuara do t aplikohen n secilin rast n t cilin nj tatimpagues sht gjetur se nuk ka librat dhe regjistrimet e krkuara. Ndshkimi nuk do t aplikohet ndarazi pr secilin libr apo
230
regjistrim q nuk sht krijuar apo mbajtur, megjithat, mund t aplikohet ndarazi n pikat tjera q konsiderohen t jen mos-krijim apo mos-mbajtje e librave dhe regjistrimeve. Shembull: Nj tatimpagues i cili nuk ka mbajtur nj libr t shitjeve apo nj libr t blerjeve do t ndshkohet vetm q nuk ka krijuar apo nuk ka mbajtur librat e krkuar. Nse krahas moskrijimit apo mos-mbajtjes s librave t krkuar, tatimpaguesi nuk e prdor numrin fiskal n kupont e lshuar, tatimpaguesi gjithashtu do ti nnshtrohet ndshkimi pr moskrijim t regjistrimeve (shih nnparagrafin 98.7 t ktij Neni). Rastet e aplikimit t ndshkimit prbjn, por nuk kufizohen n, me sa vijon: 98.1. Mos-raportimi i t punsuarve, apo rrethana t ngjashme sipas t cilave krkohet mbajtja n burim dhe raportimi, dhe mos-pagesat e krkuara prmes transferit bankar. Mos-raportimi i t punsuarve apo mos-pagesat prmes transferit bankar jan rezultat i mos-mbajtjes apo mos-krijimit t regjistrimeve t duhura; 98.2. Mos-prfshirja e numrit fiskal n t gjitha faturat dhe kupont (prfshir kupont e arkave fiskale) t lshuara nga tatimpaguesi (paragrafi 2 i nenit 53 t Ligjit dhe Neni 20 i ktij Udhzimi Administrativ). 98.3. Gjat ecuris s nj kontrolli q mbulon vite t shumta, ndshkimi pr moskrijim apo mos-mbajtje t librave dhe regjistrimeve t duhura sikurse krkohet me Nenin 13 t Ligjit mund t aplikohet pr secilin vit q sht n kontroll; 98.4. Gjat ecuris s nj verifikimi n terren apo verifikimi prmbushs, ndshkimi mund t aplikohet n vitin aktual nse sht prcaktuar se tatimpaguesi nuk ka libra apo regjistrime t duhura sikurse sht prshkruar n kt paragraf. 98.5. sht e mundur t vlersohet nj ndshkim pr mos-krijim t librave dhe regjistrimeve bazuar n paragrafin 2 t Nenit 53 t Ligjit dhe n t njjtn koh, t vlersohet nj ndshkim pr mos-dorzim t nj pasqyre informatash bazuar n paragrafin 1 t Nenit 53 t Ligjit. Shembull: Nse nj tatimpagues nuk ka krijuar regjistrimet e nevojshme pr prgatitjen e nj raporti pr mbajtje n burim, do t ishte e sigurt se tatimpaguesi nuk ka dorzuar n ATK apo pranuesve t t ardhurave pasqyrat e nevojshme pr mbajtje n burim. N at rast, do t aplikoheshin tri ndshkime me nj ndshkim maksimal t mundshm prej 3,650 (1,000 pr mos-krijim t raportit, maksimum 2,500 pr mos-dorzim t pasqyrave individuale t mbajtjes n burim dhe 125 pr mos-dorzim n ATK t pasqyrs vjetore pr barazim). 98.6. Mos-vendosja e transaksioneve n libra dhe regjistrime prbrenda afateve t parapara n paragrafin 3 t Nenit 17 t ktij Udhzim Administrativ po ashtu sht nj dyshim n krijimin apo mbajtjen e librave dhe regjistrimeve dhe i nnshtrohet ndshkimit t parapar n paragrafin 2 t Nenit 53 t Ligjit. 98.7. Nj ndshkim pr do vit q sht nn kontroll mund t aplikohet pr secilin prej s paku 5 akteve, apo mosveprimeve, t tilla si mos-krijimi i librave dhe regjistrimeve t krkuara, mos-pagesa prmes transferimit bankar (e aplikueshme vetm pr transaksionet pas 11 Shkurtit 2009) dhe mos-raportimi i t gjith t
231
punsuarve t biznesit, dhe mos-prfshirja e numrit fiskal n t gjith kupont apo faturat e lshuara. Meq ndshkimi aplikohet n secilin rast t mos-mbajtjes apo mos-krijimit t librave dhe regjistrimeve t duhura nj biznes i till sikurse ai i prshkruar n paragrafin 97.4 t ktij Neni mund ti nnshtrohet nj ndshkimi maksimal prej 5,000 nse nuk ka krijuar librat dhe regjistrimet e duhura, nuk ka raportuar t punsuarit, nuk ka br pagesat prmes transferimit bankar pas 11 Shkurtit 2009 dhe nuk i ka vendos transaksionet n libra dhe regjistrime, krahas mosprfshirjes s numrit fiskal n fatura dhe kupon t lshuar pas 1 Tetorit 2010. 98.8. do distributor i nj PEF q dshton ti ofroj ATK-s informatat, prfshir kodet burimore, t ndonj softueri t instaluar n nj PEF, si dhe informatat n operimin e secilit PEF t shprndar nga ai distributor do ti nnshtrohet sanksioneve t parapara n kt Nen. Distributori po ashtu do ti nnshtrohet ktij ndshkimi nse distributori dshton n mbajtjen e regjistrimeve t duhura q lidhen me instalimin dhe riparimin e PEF-ve t instaluar dhe t mirmbajtur/riparuar nga secili distributor apo teknik i tij/saj i autorizuar. Shuma e sanksionit do t bazohet n qarkullimin vjetor t distributorit, sikurse sht parapar n paragrafin 2 t Nenit 53 t Ligjit. 98.9. Prve librave dhe regjistrimeve t krkuara pr tu mbajtur nga nj tatimpagues gjat ecuris normale t aktivitetit t tij/saj ekonomik, personat q krkohet t instalojn nj PEF (apo shum PEF) i nnshtrohen ndshkimeve t parapara n paragrafin 2 t Nenit 53 t Ligjit, nse personi i till dshton n krijimin apo mbajtjen e nj regjistrimi t instalimit dhe riparimit t t gjith PEFve t instaluar n objektet e tij/saj t biznesit. Humbja e regjistrimeve t tilla do t trajtohet si nj mos-krijim i regjistrimeve. 99. Mos-ofrimi i qasjes n libra dhe regjistrime. Paragrafi 5 i Nenit 53 t Ligjit, parasheh nj ndshkim prej 100 n dit pr seciln dit q ai person, nga i cili krkohet t ofroj nj npunsi t autorizuar t ATK-s t ket qasje n libra dhe regjistrime, prfshir memorien fiskale t nj PEF apo regjistrimeve t tjera elektronike, nuk i ofron qasjen e krkuar. Ky ndshkim aplikohet n do person q krkohet t ofroj qasje n librat apo regjistrimet, jo vetm n tatimpaguesin apo prfaqsuesin e tij. Ky ndshkim sht shtes n ndshkimin prej 500 t parapar n paragrafin 3 t Nenit 15 t Ligjit. 100. Prderisa ndshkimi i referohet qasjes n libra dhe regjistrime, ndshkimi gjithashtu aplikohet n do person i cili nuk prmbush ndonj nga krkesat e Nenit 14 dhe 15 t Ligjit. Personi i cili nuk paraqitet n datn dhe kohn e prshkruar pr dhnien e informatave/dshmis do ti nnshtrohet ndshkimit themelor prej 500, plus ndshkimit shtes prej 100 n dit derisa personi t paraqitet pr t dhn informatat/dshmin e krkuar. Personi i cili paraqitet, por nuk i jep informatat apo dshmin do ti nnshtrohet ndshkimit, pavarsisht faktit se personi sht paraqitur n kohn dhe vendin e krkuar. Megjithat, ATK mund t pajtohet t pezulloj ndshkimin nse personi nuk ka mundur t jap informatat apo dshmin me koh, por pajtohet ta bj brenda nj periudhe kohore t arsyeshme. Personi i cili vjen t jap dshmi por refuzon t nnshkruaj regjistrimin e shkruar t dshmis, dshmin nn betim etj, zyrtari i ATK-s, dhe nj dshmitar i ATKs, do t vendos emrin e personit n hapsirn pr nnshkrim dhe do t shnoj n dokument
232
se personi ka refuzuar t nnshkruaj dokumentin dhe te dy zyrtaret e ATK-se do te nnshkruaj kontraten. 101. Krkesat pr vnien e ktij ndshkimi, prfshijn: 101.1. Nse ATK do t filloj kontrollin tatimor dhe dshiron q kontrollin ta kryej n lokalet e tatimpaguesit, ATK duhet t i drgoj njoftimin me shkrim tatimpaguesit pr kontrollin n pritje s paku tri dit pun para se t filloj kontrolli, prve nse ka rrethana prjashtuese t cilat sipas mendimit t Drejtorit t Prgjithshm justifikon ndryshe, sikurse sht prshkruar n Nenin 27 t ktij Udhzimi Administrativ. Tatimpaguesi duhet ti ofroj ATK-s qasje n objektet e biznesit (qasjen n libra dhe regjistrime) n kohn dhe datn e vendosur n njoftim, apo t bjn marrveshje t pajtueshme t ndrsjella pr nj koh apo dat tjetr; 101.2. Nj krkes pr libra apo regjistrime, apo qasja n libra apo regjistrime, duhet t lidhet me: 101.2.1. Hetimin n vazhdim q lidhet me shtje tatimore t kryer nga Njsia pr Hetime Tatimore e ATK-s; 101.2.2. Kontrollin tatimor t kryer nga inspektori tatimor, apo npuns tjetr i autorizuar i ATK-s; 101.2.3. Veprimin e mbledhjes s detyrueshme t ndrmarr nga zyrtari i mbledhjes s detyrueshme, apo npuns tjetr i autorizuar i ATK-s; apo; 101.2.4. Hetimin e kryer nga nj npuns tatimor i ndrmarr nga Zyra e Standardeve profesionale e ATK-s. 101.3. Prve nse nuk parashihet ndryshe n kt nen dhe sikurse sht prshkruar n Nenin 28 t Ktij Udhzimi Administrativ, ATK duhet ti ket lshuar nj njoftim me shkrim mbajtsit t librave dhe regjistrimeve nga i cili krkohen informatat dhe e cila jep nj periudh kohore t arsyeshme, s paku shtat (7) dit (30 dit pr libra dhe regjistrime q gjenden jasht Kosovs), pr mbajtsin e regjistrimeve t prmbush obligimet. Nse mbajtsi i regjistrimeve ofron nj sqarim t arsyeshm pse i duhet m shum koh se 7 dit, ose 30 dit, Zyrtari i ATK-s do ti jap nj zgjatje t periudhs pr t prmbushur krkesn pr qasje n libra dhe regjistrime. Zgjatja e till do t konfirmohet me shkrim me datn e re pr t prmbushur krkesn e cekur qart n konfirmimin me shkrim; 101.4. Njoftimi me shkrim q krkon librat dhe regjistrimet duhet t prshkruaj librat dhe regjistrimet e krkuara q duhet ofruar zyrtarit krkues me specifikim t mjaftueshm pr ti mundsuar personit prgjegjs t kuptoj regjistrimet e krkuara. Njoftimi duhet t jet m specifik se sa termi, t gjitha librat dhe regjistrimet, duhet t prshkruaj me saktsi t arsyeshme librat dhe regjistrimet specifike t krkuara; 101.5. Njoftimi me shkrim i prshkruar n 101.3 m sipr duhet t specifikoj datn dhe vendin ku do t ofrohen regjistrimet. Prgjithsisht, librat apo regjistrimet q do t ekzaminohen duhet t ekzaminohen n
233
vendin ku mbahen regjistrimet, prve nse jan krkuar kopjet e regjistrimeve, n t cilin rast regjistrimet duhet t krkohen t dorzohen n vendin e caktuar n njoftimin me shkrim; 101.6. Njoftimi me shkrim duhet t prmbaj referimin pr autorizim ligjor pr t krkuar qasje n libra dhe regjistrime; 101.7. Nse mbajtsi i regjistrimeve nuk prgjigjet brenda kohs s dhn n njoftimin me shkrim (duke krkuar librat, regjistrimet, apo qasjen n libra apo regjistrime), ATK duhet ti drgoj nj krkes prfundimtare pr t prmbushur krkesn me shkrim pr libra, regjistrime, apo mos-mundsimin e qasjes n libra apo regjistrime. Ky njoftim duhet ti jep tatimpaguesit 5 dit kalendarike pr t prmbushur obligimin. Ky njoftim shtes sht vetm pr nj krkes paraprake pr t vlersuar ndshkimin, nuk ka ndikim n dispozitat e paragrafve 7 dhe 8 t Nenit 14 t Ligjit. 101.8. Nse mbajtsi i regjistrimeve nuk prmbush njoftimin prfundimtar, zyrtari i autorizuar i ATK-s duhet t prgatis njoftimin pr mbajtsin e regjistrimeve duke e informuar se vazhdimi i mos-ofrimit t regjistrimeve t krkuara, apo librave, apo qasjes n libra apo regjistrime, ka rezultuar n vnien e nj ndshkimi themelor prej 500, plus nj ndshkimi ditor prej 100 dhe se do t vendoset ndshkim shtes prej 100 pr seciln dit pasuese q vazhdon me mos-ofrimin e librave, regjistrimeve, apo qasjes n libra apo regjistrime. Ndshkimi do t vlersohet kundr mbajtsit t regjistrimeve dhe do t jet i mbledhshm nga pasuria e mbajtsit t regjistrimeve n t njjtn mnyr sikurse tatimin sipas Nenit 49 t Ligjit. 101.9. Pr t vlersuar ndshkimin kundr nj mbajtsi t regjistrimeve, ATK duhet t drgoj Njoftim-vlersimin sikurse sht prshkruar n Nenin 22 t Ligjit. Njoftimvlersimi krkohet vetm pr ditn e par kur ndshkimi sht i aplikueshm. Njoftim-vlersimi do t jet n shumn prej 600 (500 baza dhe 100 pr ditn e par) dhe duhet t tregoj se do t vlersohet me 100 shtes pr do dit sa mbajtsi i regjistrimeve t mos prmbush krkesn pr libra, regjistrime, apo nuk jep qasje n libra a regjistrime; 101.10. ATK duhet t siguroj se vlersimi shtes i ndshkimit ndalet n ditn kur mbajtsi i regjistrimeve prmbush krkesn e ATK-s. Nuk do t vlersohet ndshkim pr at dit; 101.11. Pavarsisht nga m lart dhe sikurse sht parapar n paragrafin 4 t Nenit 27 t ktij Udhzimi Administrativ, nga ATK nuk krkohet t jap njoftim me shkrim para s t prpiqet t bj nj vizit pr kontakt lidhur me shtje t mbledhjes s detyrueshme, vizite vzhguese, nj pyetje q lidhet me shtjen nn konsiderim nga Njsia pr Hetime Tatimore, nj verifikim prmbushs i shpejt, apo vizit me qllim t konfirmimit t informatave t dorzuara n krkes pr numr fiskal. N raste t tilla, tatimpaguesi krkohet t ofroj qasje n objektet e biznesit ashtu q zyrtari i ATK-s t mund t kryej punn e tij/saj;
234
101.12. Nse tatimpaguesi refuzon t ofroj qasje n libra dhe regjistrime sipas rrethanave t prshkruara n 101.11 m sipr, tatimpaguesi do t ndshkohet me 100 pr ditn e par dhe ti jepet nj paralajmrim me shkrim se do mos-ofrim i qasjes i mtutjeshm n objekte apo libra e regjistrime pr qllimet e cekura n nnparagrafin 101.11 m sipr do t rezultoj n nj ndshkim prej 500 plus nj ndshkim prej 100 n dit, duke filluar n ditn kur qasja pasuese sht mohuar. Paralajmrimi me shkrim do t prfshij nj prshkrim t qasjes apo librave dhe regjistrimeve t krkuara dhe se qasja apo librat e regjistrimet mund t krkohen qysh n ditn pasuese t puns. Nse mohohet qasja, apo librat e regjistrimet nuk vihen n dispozicion n kohn e vizits s ardhshme, tatimpaguesit do ti jepet njoftimi me shkrim sikurse sht parapar n nnparagrafin 101.8 t ktij neni dhe do t bhet vlersimi sikurse sht parapar n nnparagrafin 101.9 m lart. N kto rrethana sikurse sht parapar n nnparagrafin 101.7 t ktij neni nuk krkohet njoftim i dyt. 102. Prve ndshkimit prej 100 n dit, i cili vendoset me kt Nen, paragrafi 5 i Nenit 53 t Ligjit i jep ATK-s autorizim t krkoj dhe marr urdhr gjykate nga gjykata kompetente ku krkon q mbajtsi i regjistrimeve ti jap regjistrimet apo librat e tilla ashtu si jan krkuar, apo t krkoj q mbajtsi i regjistrimeve t ofroj qasje n regjistrimet dhe librat e krkuara. Tutje, sikurse sht parapar n paragraft 7 dhe 8 t Nenit 14 t Ligjit, regjistrimet e mosnxjerra brenda afatit t vendosur n paragrafin 7 t Nenit 14 t Ligjit nuk do t merren parasysh n do veprim ankesash t mvonshm. 103. Kupont nga Arkat Fiskale. Paragrafi 6 i Nenit 53 t Ligjit parasheh nj ndshkim kundr do personi q krkohet t prdor nj pajisje elektronike fiskale q dshton ti lshoj nj kupon tatimpaguesit nga pajisja e fiskalizuar. Shuma e ndshkimit q do t vlersohet sht bazuar n dispozitat e paragrafit 2 t Nenit 53 t Ligjit: 103.1 N rastin e par t mos-lshimit t nj kuponi nga pajisja e fiskalizuar, tatimpaguesi do t ndshkohet sikur vetm nj kupon nuk sht lshuar. 103.2 Megjithat, n vizitat e mvonshme, tatimpaguesi do ti nnshtrohet nj ndshkimi pr secilin kupon q nuk sht lshuar deri n maksimum prej 5,000 (10,000 n rastin e nj tatimpaguesi me qarkullim prej 500,000 e m shum). I njjti ndshkim aplikohet n t njjtn mnyr n rastin e mos-lshimit t kuponit me dor n nj form t miratuar nga ATK n rast t prishjes s nj pajisje apo ndrprerje t energjis. 103.3 Lshimi i kuponit jo t rregullt si rezultat i ngacmimit t PEF-it ashtu q t dhnat e pasakta jan regjistruar n PEF do t konsiderohet si mos-lshim i kuponit dhe do ti nnshtrohet ndshkimit t prshkruar n kt paragraf. 104. Obligimet e konsumatorit. Paragrafi 7 i Nenit 53 te Ligjit krkon q secili konsumator q bn blerje t mallrave apo shrbimeve, nga nj biznes nga i cili krkohet t prdor dhe t instaloj nj pajisje elektronike fiskale, t krkoj kupon n pikn e shitjes. Mos-krkimi i nj kuponi t till do ta nnshtroj konsumatorin para nj gjobe prej 20 nse ai i lshon objektet e biznesit pa kupon. Me qllim t zbatimit t ksaj dispozite,
235
zyrtart e ATK-s jan t autorizuar t krkojn nga konsumatort t tregojn kupont e tyre me ti lshuar objektet e biznesit. 104.1 Nse nj konsumator sht gjetur pa kupon pasi t ket kryer blerjen, zyrtari i ATKs do t marr emrin, adresn dhe numrin personal identifikues t konsumatorit dhe do t lshoj njoftimin pr gjob duke e informuar konsumatorin se gjoba duhet t paguhet prmes transferit bankar. Nse gjoba mbetet e papaguar pr nj periudh prej 30 ditve, ATK do t lshoj nj Njoftimvlersim pr blersin dhe do t mbledh gjobn duke prdor procedurat e mbledhjes s detyrueshme t parapara me Ligj. ATK do t vendos nj fushat publicistike pr t informuar konsumatort pr kt dispozit para se t filloj t lshoj gjoba. ATK mundet t lshoj njoftime paralajmrimi pr konsumatort gjat fushats publicistike para se t filloj lshimin e gjobave. 104.2 Kjo dispozit nuk do t zbatohet deri n kohn kur Drejtori i prgjithshm t ket siguruar publicitet t duhur, t ket vendosur kontrollet e duhura t brendshme pr t parandaluar shprdorimet dhe kur t jet lshuar nj direktiv q ATK sht e gatshme dhe e prgatitur t zbatoj kt dispozit.
Shembujt e aplikimit t ndshkimeve: Shembull 1: Mos-dorzimi i deklaratave informative: Gjat ecuris s nj vizite vzhguese, inspektori tatimor prcakton se tatimpaguesi nuk lshon fatura si krkohet me ligj. Tatimpaguesi i nnshtrohet nj ndshkimi prej 125 pr mos-lshim t nj fature. Nse inspektori tatimor gjen m shum se nj rast t mos-lshimit t faturave, tatimpaguesi i nnshtrohet ndshkimit 125 pr secilin rast t gjetur n t cilin fatura nuk sht lshuar gjat asaj vizite deri n maksimum prej 2,500. Shembull 2: Mos-krijimi apo mos-mbajtja e regjistrimeve: Gjat ecuris s nj kontrolli, inspektori tatimor prcakton se tatimpaguesi, qarkullimi vjetor i t cilit sht 20,000 nuk ka mbajtur libr shitje si krkohet me Ligjin mbi TAK, Tatimpaguesi i nnshtrohet ndshkimit prej 125. Shembull 3: Mos-ofrimi i qasjes n libra dhe regjistrime: Nj zyrtar i mbledhjes s detyrueshme ka krkuar informatat nga banka lidhur me nj llogari t mbajtur nga banka n emr t biznesit i cili ka borxhe tatimore. Zyrtari i mbledhjes s detyrueshme i ka dhn banks krkesn e duhur me shkrim dhe pas njoftimit t par i ka dorzuar krkesn prfundimtare pr informatat e krkuara, dhe datn n t ciln informatat jan t nevojshme dhe pasojat pr mosprmbushje. Banka nuk i ka ofruar informatat e krkuara n baz t sekretit dhe konfidencialitetit t banks. Ligji n mnyr specifike parasheh se sekreti apo konfidencialiteti bankar nuk aplikohet n nj hetim t ATK-s. ATK i drgon banks Njoftimvlersimin ku e informon bankn se mos-ofrimi i informatave t krkuara apo mosqasja n informatat e krkuara ka rezultuar n nj vlersim prej 600 dhe ndshkimi do
236
t vazhdoj t rrjedh n shkalln prej 100 pr seciln dit sa informatat e krkuara nuk jan dhn. Shembull 4: Mos-ofrimi i qasjes n libra dhe regjistrime: Inspektori tatimor viziton biznesin me qllim q t bj verifikimin prmbushs t shpejt. Pronari i biznesit refuzon ti ofroj inspektorit tatimor qasjen n librat dhe regjistrimet e tija dhe inspektori tatimor nuk sht n gjendje t kryej verifikimin prmbushs t shpejt. Tatimpaguesi i nnshtrohet nj ndshkimi prej 100 pr mos-ofrim t qasjes s inspektorit tatimor n libra dhe regjistrime pr t kryer verifikimin prmbushs t shpejt. Inspektori tatimor jep paralajmrimin me shkrim sikurse sht parapar n nnparagrafin 101.12 t ktij neni. Nse inspektori tatimor kryen vizit te biznesi ditn tjetr dhe tatimpaguesi prsri refuzon t ofroj qasje n libra dhe regjistrime, tatimpaguesi do ti nnshtrohet nj ndshkimi prej 600. Gjat vizits s dyt, inspektori tatimor do ti jap tatimpaguesit njoftimin me shkrim sikurse sht parapar n nnparagrafin 101.8 t ktij neni. 105. Lehtsimi nga ndshkimet. Lehtsimi nga ndshkimi pr mos-dorzim t pasqyrs informative mund t merret parasysh bazuar n shkakun e arsyeshm, nse tatimpaguesi m von ka dorzuar pasqyrn informative. Faktet dhe rrethanat do t merren parasysh ashtu sikur jan ofruar nga tatimpaguesi. N vitin e par n t cilin pasqyrat informative jan obligative, lehtsimi mund t jepet bazuar n mungesn e njohurive t krkesave nse tatimpaguesi ka qen trsisht i rregullt me t gjitha obligimet tjera tatimore t raportimit dhe pagess. Pas vitit t par n t cilin pasqyrat informative jan krkuar, nuk do tu jepet lehtsim tatimpaguesve t cilt nuk dorzojn pasqyrat informative, prve nse dshtimi i till ka qen pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tatimpaguesit t tilla si ato t prshkruara n paragraft 46, 51 apo 54 t ktij Neni. 106. Ndshkimet pr mos-ofrim t pasqyrave informative t prshkruara n paragrafin 93 t ktij Neni mund t hiqen pr tre muajt e par n t ciln krkesat e pasqyrave informative ekzistojn. Pas periudhs fillestare sqaruese (3 muaj), nuk do t jepet lehtsim pr mos-ofrimin e pasqyrave informative t krkuara; 107. Lehtsimi nga ndshkimi pr mos-krijimin apo mos-mbajtjen e regjistrimeve mund t merret parasysh bazuar n shkakun e arsyeshm gjat 6 muajve t par t operimeve t afarizmit t tatimpaguesit. Lehtsimi do t merret parasysh duke u bazuar n faktet dhe rrethanat ashtu si jan dhn nga tatimpaguesi, prfshir prpjekjet e bra pr t kuptuar krkesat pr mbajtjen e regjistrimeve: 107.1 Nse nuk ka pasur prpjekje pr t kuptuar krkesat, nuk do ti jepet lehtsim. 107.2 Nse tatimpaguesi ka pasur nj vizit nga nj zyrtar i ATK-s i cili i ka ofruar informatat mbi mbajtjen e regjistrimeve dhe obligimeve tjera tatimore, nuk do t merret parasysh lehtsimi pr mos-krijim apo mos-mbajtje t regjistrimeve. 108. Lehtsimi nga ndshkimi pr mos-ofrim t qasjes n libra dhe regjistrime mund t merret parasysh nse mbajtsi i regjistrimeve demonstron se nj prpjekje me mirbesim
237
sht br pr t ofruar librat dhe regjistrimet me koh, por nuk ka qen n gjendje pr ta br at brenda afatit t dhn. 108.1 Nuk do t jepet lehtsim nse tatimpaguesi refuzon t ofroj qasje n objekt, me krkesn e nj zyrtari t autorizuar t ATK-s. 108.2 Nuk do t jepet lehtsim nse mbajtsi i regjistrimeve refuzon t ofroj librat dhe regjistrimet e krkuara me nj krkes m shkrim e cila specifikon librat apo regjistrimet e krkuara. 109. Nuk do t ket lirim nga ndshkimi pr mos-lshim t nj kuponi nga pajisja elektronike e fiskalizuar sikurse sht prshkruar n paragrafin 103 t ktij Neni. 110. Lirimi nga ndshkimi i prshkruar n paragrafin 104 t ktij Neni (mos-krkimi nga konsumatori i kuponit pr blerjen e mallrave apo shrbimeve) mund t jepet nse ATK nuk ka ndrmarr publicitet t nevojshm pr t informuar konsumatort pr krkesn. 111. Ndshkimi pr mos-mbajtje n burim dhe mos-pages t tatimit. Neni 54 i Ligjit parasheh ndshkimin pr mos-mbajtje n burim dhe mos-pages t tatimit t mbajtur n burim. Shuma e ndshkimit sht 25% t ndryshimit n mes t shums s sakt t tatimit q sht dashur t mbahet n burim dhe shums q n t vrtet sht mbajtur n burim. Me ligj nj person q krkohet t mbaj ne burim dhe t paguaj tatimin i sht besuar prgjegjsia t mbaj n burim shumn tatimore n emr t shtetit dhe t paguaj at shum n buxhetin e shtetit. Sistemi i prmbushjes vullnetare dhe buxheti i Kosovs krkon q ky obligim t prmbushet besnikrisht. 112. Ndshkimi n paragrafin 111 t ktij neni do t aplikohet n secilin rast n t cilin sht krkuar t mbahet n burim nj shum, por nuk sht mbajtur n burim, si dhe n secilin rast n t cilin nj shum e mbajtur n burim nuk sht paguar me koh n buxhetin e shtetit. Ndshkimi aplikohet vetm pasi raporti pr mbajtje n burim dhe pagesa e aplikueshme jan obligim, e q sht n ditn e 15-t t muajit vijues. Shembull 1: Kompania B ka pes puntor dhe secilin puntor e paguan 500 n muaj n t parin e secilit muaj. Kompania B krkohet t mbaj n burim 50 nga secili i punsuar secilin muaj pr nj detyrim total mujor t mbajtjes n burim prej 250 n muaj. N muajin Maj, Kompania B u paguan t punsuarve rrogat e tyre, por nuk u mban n burim dhe u paguan t punsuarve rrogat bruto. Tatimet e mbajtura n burim n do muaj krkohet t raportohen dhe t paguhen deri n ditn e 15-t t muajit vijues. Meq Kompania B nuk ka mbajtur n burim tatimet nga t punsuarit e vet pr periudhn Maj t list-pagesave, edhe pse ka paguar list-pagesn, detyrohet pr mbajtjen n burim t tatimit, plus ndshkimin. N kt rast, ATK do t supozoj se list-pagesa e paguar sht paguar si list-pages neto dhe si rrjedhim gjykohet t jet listpages bruto 555.50. Kshtu, shuma q sht dashur t mbahet n burim sht e barabart me 55.50 pr t punsuar apo nj detyrim total tatimor prej 277.50. Ndshkimi q do t aplikohet sht 25% e 277.50, apo 69.30. Shembull 2: Nse Kompania B n t vrtet ka mbajtur n burim tatimin kur ka br list-pagesn e Majit prej 500 pr t punsuar, por nuk ka paguar kur ka qen obligim pr t paguar m
238
15 Qershor, ndshkimi do t ishte 25% t 250 apo 62.50. Ndshkimi pr mos-pages t tatimit t mbajtur n burim do t vlersohet n t njjtn koh sikur vlersimi t bhet pr tatimin e papaguar. Ky ndshkim sht krahas ndshkimit pr pages me vones. Ndshkimi pr mos-mbajtje n burim do t vlersohet gjat kontrollit apo dikur kur t prcaktohet se personi ka paguar rroga pr personin tjetr, por nuk ka mbajtur n burim tatimin n t ardhura ashtu si krkohet. 113. Mosmbajtja n burim apo mospagesa e kontributeve pensionale: Paragrafi 2 i Nenit 54 parasheh ndshkimin prej 25% pr mos-mbajtje n burim apo pr pages t pjess s t punsuarit t kontributit pensional. Ky ndshkim do t aplikohet n t njjtn mnyr sikurse sht prshkruar n paragraft 111 dhe 112 m sipr. 114. Nuk ka baz pr lehtsim nga ndshkimi i vendosur sipas paragrafit 113 t ktij neni. dokush i cili punson nj individ dhe paguan rrogat sht i obliguar t dij krkesat tatimore q lidhen me pagesn e rrogave dhe punsimit t individve. 115. Ndshkimi administrativ pr gabimet nga prfaqsuesit e tatimpaguesit, kshilltart tatimor, apo personat e tjer q veprojn n emr t tatimpaguesit. Neni 56 i Ligjit prcakton, do person i cili nnshkruan nj deklarat tatimore n emr t nj personi tjetr, i cili bn nj gabim n at deklarat, do t paguaj nj ndshkim administrativ prej njqindenjzetepes (125) Euro. Ndshkimi do t vendoset vetm nse gabimi sht rezultat i neglizhencs apo paramendimit nga ana e personit q nnshkruan deklaratn. 116. Profesionistt e paguar (qofshin t punsuar nga kompania apo t caktuar nga nj kontraktor i jashtm) duhet t kujdesen pr prgatitjen e dokumenteve q do t dorzohen n ATK meq ata paguhen t dorzojn dokumentet korrekte. Kjo dispozit synon t ndshkoj ata persona t cilt nnshkruajn deklaratat pr tatimpaguesin tjetr, pr pakujdesin (neglizhencs) apo me paramendim (me dashje) t tyre, n brjen e nj gabimi n deklarat, t tilla si: 116.1.gabim matematikor n prllogaritje; 116.2.vendosje e nj numri fiskal t pasakt n deklarat; 116.3.prdorim i formularit t gabuar (t tilla si formulari i deklarats s Marsit pr TVSh pr dorzimin e deklarats s Prillit pr TVSh); 116.4.prdorim i nj adres t pasakt; 116.5.futja e informatave n kuti t gabuar t deklarats; 116.6.harrimi pr t vendosur informata n deklarat, pasqyr apo dokument t krkuar nga ATK; 116.7.gabimisht dyfishojn informatat, 116.8.dorzimin e deklarats e cila nuk sht shkarkuar nga faqja e internetit e ATK-s apo nuk sht dorzuar n mnyr elektronike n prputhje me procedurat e vendosura etj. 117. Ky ndshkim nuk do t aplikohet pr nj person t punsuar t tatimpaguesit i cili nnshkruan deklaratn n interes t tatimpaguesit nse ai person nuk ka qen i prfshir n prgatitjen e deklarats apo nuk ka qen person prgjegjs pr gabimin. Megjithat, nse i
239
punsuari i cili ka nnshkruar deklaratn n emr t tatimpaguesit, ka qen i ngarkuar me prgjegjsi t siguroj se deklaratat e dorzuara nga tatimpaguesi jan korrekte dhe pa gabime, i punsuari i till mund t ndshkohet. 118. Ky ndshkim nuk do t aplikohet n rrethanat n t cilat nj prfaqsues i tatimpaguesit, kshilltar tatimor, apo person tjetr q vepron n interes t tatimpaguesit, ka br nj interpretim t arsyeshm t nj dispozite t ligjit dhe ATK nuk pajtohet me at interpretim. 119. Detyrimi i vendosur sipas Nenit 56 t Ligjit, sht i kufizuar n vendimet e vetm mbi informatat n dispozicion nga tatimpaguesi dhe palt e treta. prfaqsues/kshilltar/person tjetr i tatimpaguesit nuk i nnshtrohet ndshkimit, gabimet n ATK drejtprdrejt i atribuohen veprimeve t tatimpaguesit pr t prfaqsuesi/kshilltari tatimor/personi tjetr i tatimpaguesit nuk ka qen n dijeni. bra Nj nse cilat
120. Nse shpjegimi i ATK-s vendos pozitn e ATK-s mbi nj shtje, apo Aktvendimet e publikuara t gjykats, vendosin nj interpretim t nj dispozite t ligjit, kurse prfaqsuesi i tatimpaguesit shprfill at udhzim dhe ndrmerr nj pozit t kundrt n nj deklarat, mund t aplikohet ndshkimi mbi t. 121. N prgjithsi nuk do t pranohet asnj shkak i arsyeshm pr lehtsim nga ndshkimi. Megjithat, nse nj ndshkim sht propozuar n kundrshtim me dispozitat e paragrafve 117, 118 dhe 119 t ktij Neni, lehtsimi nga ndshkimi sht i mundur. 122. Ndshkimi pr mos-instalim t Pajisjes Elektronike Fiskale (PEF). Paragrafi 1 i Nenit 57 t Ligjit vendos nj ndshkim prej 1,000 pr mos-instalim t nj PEF. Ndshkimi aplikohet n ata persona t cilt krkohet t instalojn nj PEF pr t regjistruar transaksionet gjat ecuris s aktivitetit t tyre ekonomik. Ndshkimi aplikohet n objektet specifike afariste ku krkohet t instalohet pajisja. Nse nj person ka m shum se nj vend biznesi dhe dshton t instaloj nj PEF n ndonj ka lokacionet e tij/saj, personi do t vlersohet me nj ndshkim prej 1,000 pr secilin vend ku nuk sht instaluar PEF. 123. Paragrafi 2 i Nenit 57 t Ligjit autorizon ATK-n t trheq Certifikatn e TVSh-s dhe Numrin Fiskal t personit nse ai person sht gjobitur tri her apo m shum pr mosinstalim t PEF. Tri apo m shum gjoba sht komulativ pr at person, kshtu q personi me shum biznese mund t ket marr vetm nj gjob pr secilin nga tri objektet e biznesit, por ka arritur kriterin pr tia trhequr Certifikatn e tij/saj t TVSh-s apo Numrin e tij Fiskal. ATK duhet t ndjek dispozitat e nenit 14 dhe 15 t ktij Udhzimi Administrativ me qllim q trheqjes s Certifikats s TVSh-s apo Numrit Fiskal. Kur sht trhequr Numri Fiskal, ATK do t krkoj nga ARBK t regjistroj biznesin. 124. ATK gjithashtu sht e autorizuar t ndshkoj nj person i cili prpiqet t manipuloj nj PEF, t ngacmoj programin e PEF-it apo t dhnat q do t vendosen n PEF, me qllim q t regjistroj t dhna t pasakta n PEF. Ndshkimi i autorizuar me paragrafin 3 t nenit 57 sht 1,000. Prve ksaj, personi mund ti nnshtrohet ndshkimeve t
240
prshkruara n paragraft 103 dhe 129 t ktij neni. Ky ndshkim gjithashtu do t aplikohet n rast t ngacmimit, apo thyerjes, s vuls s PEF-it pa autorizim. 125. Ndshkimet administrative pr TVSh - Ndshkimi pr kryerjen e furnizimeve pa qen i regjistruar. Paragrafi 1 i Nenit 58 t Ligjit parasheh ndshkim pr nj tatimpagues i cili kryen furnizime t tatueshme pa qen i regjistruar n TVSh. Megjithse nuk sht cekur n mnyr t veant n Ligj, ku ndshkim aplikohet vetm n ata tatimpagues q plotsojn krkesat pr regjistrim n TVSh. 126. Shuma e ndshkimit q do t vlersohet drejtprdrejt, lidhet me shumn e furnizimeve t bra nga nj person i tatueshm pasi ai person i tatueshm bhet i detyruar pr TVSh. Prve t qenit i detyruar pr TVSh n furnizimet e bra pas krkesave pr t qen i regjistruar pr TVSh, personi i tatueshm do t konsiderohet si neglizhues (ka dshtuar pr tu regjistruar) e bn at ti nnshtrohet nj ndshkimi administrativ prej 15% e TVSh-s obligative n furnizimet e bra pasi t jet br e obligueshme pr tu regjistruar, nse personi i tatueshm ka br m pak se 10,000 euro furnizime t tatueshme pasi t kt arritur obligimin pr regjistrim. Shembull: Tatimpaguesi B tejkalon pragun e qarkullimit vjetor m 5 Maj 2009. Ligji mbi TVSh-n krkon q Tatimpaguesi B t regjistrohet pr TVSh brenda 15 ditve pas kalimit t pragut. N Korrik 2009, gjat nj vizite prmbushse ATK zbulon se Tatimpaguesi B ka tejkaluar pragun m 5 Maj 2009, por ende nuk sht regjistruar n TVSh, edhe pse n kohn vizits prmbushse, Tatimpaguesi B ka br shitje t tatueshme prej 8,000 euro pasi e ka arritur pragun e TVSh-s. Duke u bazuar n vizitn prmbushse, ATK regjistron Tatimpaguesin B pr qllime t TVSh-s dhe siguron deklaratat e TVSh-s pr muajt Maj dhe Qershor. ATK vlerson ndshkimin pr deklarim me vones n deklaratn e Majit (deklarata e Qershorit sht konsideruar t jet e dorzuar me koh) dhe vlerson nj ndshkim prej 15% n TVSh-n obligative n 8,000 euro n furnizimet e bra pasi Tatimpaguesi B ka tejkaluar pragun e regjistrimit. Llogaritja e ndshkimit: 8,000 / 7.25 =1,103.45 TVSh e llogaritur n furnizime; 8,000 1,103.45 = 6,896.55 vlera e tatueshme 1,103.45 x 0.15= 165.51 shuma e ndshkimit q do t vlersohet pr kryerjen e furnizimeve t tatueshme pas arritjes s nevojs pr regjistrim n TVSh dhe mosregjistrimit. Ndshkimi i parapar n nnparagrafin 3.1 t Nenit 58 t Ligjit pr mosregjistrim n TVSh (250) do t aplikohet gjithashtu. 127. Nse tatimpaguesi ka kryer furnizime t tatueshme prej 10,000 euro apo m shum pasi sht dashur t regjistrohet, ndshkimi do t jet 25% e TVSh-s obligative n ato furnizime t tatueshme. Shembull: Llogaritja do t ishte: 20,000/7.25= 2,758.62 TVSh e llogaritur n furnizime;
241
20,000 - 2,758.62 = 17241.38 vlera e tatueshme 2,758.62 x 0.25 = 689.65 - shuma e ndshkimit q do t vlersohet pr kryerjen e furnizimeve t tatueshme pas arritjes s nevojs pr regjistrim n TVSh dhe mosregjistrimit. 128. Ndshkimi pr mos lshim t faturs dhe/ose lshim t faturs s pasakt. Paragrafi 2 i Nenit 58 i Ligjit parasheh nj ndshkim pr mos-lshim t faturs, apo dokumenteve tjera q shrbejn si fatur, apo i cili lshon fatur t pasakt q rezulton n nj ulje t dukshme n shumn e TVSh-s obligative apo nj rritje e dukshme e kreditimit t krkuar. Ndshkimi i parapar me kt paragraf do t aplikohet vetm n tatimpaguesin i cili sht i regjistruar n TVSh. 129. Prve detyrimit pr obligimin e TVSh-s q rezulton nga mos-lshimi i nj fature apo lshimin e nj fature t pasakt, do t aplikohet nj ndshkim administrativ prej 15% n uljen apo rritjen e dukshme n shumn e TVSh-s obligative, nse mos-lshimi i faturs apo lshimi i nj fature t pasakt ka qen pr shkak t neglizhencs s personit t tatueshm. Neglizhenca pr qllime t ktij ndshkimi konsiderohet kur personi i tatueshm nuk lshon fatur pr nj furnizim t tatueshm prej 1,000 euro apo m pak ose lshon nj fatur q sht 500 euro apo m pak mbi apo nn shumn q sht dashur t prfshihet n fatur. Nuk do t vendoset ndshkim nse shuma totale e ndshkimit sht deri n 5. Shembull: Tatimpaguesi i regjistruar n TVSh ka br shitjet prej 750 dhe 600 dhe nuk ka lshuar faturat pr kto shitje. Ndshkimi sht llogaritur si n vijim: 750 X 16% = 121 TVSh obligative n shitje; 121 X 15 %= 18.15 Ndshkimi pr moslshim t faturs 600 X 16% = 96 TVSh obligative n shitje; 96 X 15% = 14.40 Ndshkimi pr mos-lshim t faturs Totali i ndshkimit q do t aplikohet sht : 32.55 130. Ndshkimi i prshkruar n paragrafin 129 t ktij Neni mund t rritet n 25% nse moslshimi i faturs, apo lshimi i nj fature t pasakt, sht pr shkak t pakujdesis s madhe. Pakujdesia e madhe sht prkufizuar si mos-lshim t faturs pr nj person t tatueshm pr furnizim t tatueshm pr m shum se 1,000 apo pr lshim t faturs s pasakt q sht m shum se 500 mbi apo nn shumn q sht dashur t ceket n fatur. 131. Ndshkimi i prshkruar n paragraft 129 dhe 130 t ktij neni nuk aplikohen n t njjtn koh me ndshkimet e parapara n paragrafin 125 t ktij Neni. 132. Mos-aplikimi pr tu regjistruar n TVSh apo mos-ekspozimi i duhur i certificates s regjistrimit n TVSh. Ligji mbi TVSh-n krkon nga personat q e kalojn nj prag t specifikuar t qarkullimit brenda do 12 muajve t njpasnjshm t regjistrohen n TVSh, kshtu bhen persona t tatueshm pr qllime t TVSh-s. Ligji mbi TVSh-n prcakton q personi duhet t aplikoj pr tu regjistruar n TVSh brenda 15
242
ditve pas kalimit t pragut t specifikuar. Ligji mbi TVSh-n gjithashtu prcakton se personat e tatueshm mund t aplikojn pr tu larguar nga regjistri i TVSh-s kur ata t plotsojn kushtet e specifikuara n Ligjin e TVSh-s. 133. Paragrafi 3 i Nenit 58 t Ligjit prcakton nj ndshkim prej 250 pr mos-regjistrim n TVSh kur krkohet pr ta br at dhe 250 pr mos-ekspozim t Certifikats s TVShs n mnyrn e krkuar me Ligj. Shembull N shembullin n paragrafin 126 t ktij neni, Tatimpaguesi B sht ndshkuar pr kryerjen e furnizimeve t tatueshme pa qen i regjistruar n TVSh. Prve atij ndshkimi, Tatimpaguesi B po ashtu i nnshtrohet ndshkimit prej 250 t parapar n nenin pr mosregjistrim n TVSh. Ndshkimet t kombinuara jan 415.51 - duke kryer furnizime t tatueshme pa qen i regjistruar dhe pr mos-regjistrim. 134. Ligji krkon q origjinali, gjegjsisht kopja e verifikuar e Certifikats s Regjistrimit pr TVSH, t ekspozohet n secilin vend t veprimtaris afariste ashtu q t mund t lexohet me lehtsi nga publiku. 135. Paragrafi 3 i Nenit 58 t Ligjit prcakton nj ndshkim prej 250 pr mos-ekspozim t kopjes s Certifikats s Regjistrimit n TVSh. Nj ndshkim prej 250 do t aplikohet n personat e tatueshm t cilt nuk ekspozojn certifikatn e tyre t TVSh-s n nj vend ku mund t lexohet leht nga publiku. Kjo nnkupton q kopja e certifikats duhet t ekspozohet n pjesn publike t biznesit (jo n murin e nj zyre, nse ajo zyr nuk sht me qasje t leht pr publikun). Prve ksaj, publiku duhet t jet n gjendje t lexoj kopjen e certifikats s regjistrimit n TVSh. Vendosja e certifikats s TVSh-s n mur ashtu q largsia e certificates nga publiku e pamundson leximin e saj, do t ishte shkelje dhe do ti nnshtrohej ktij ndshkimi, madje edhe nse certifikata sht vendosur n nj pjes publike t biznesit. 136. Ndshkimi i prshkruar n paragrafin 135 t ktij neni, aplikohet vetm n personat e tatueshm pasi ata t jen regjistruar n TVSh. Nuk sht ndshkim q mund t vendoset n t njjtn koh sikurse ndshkimi pr mos-regjistrim n TVSh t parapar n nnparagrafin 3.1 t Nenit 58 t Ligjit. 137. Ndshkimi pr prdorim t certifikats s TVSH-s nga personi tjetr. Sikurse sht parapar n paragrafin 4 t Nenit 58 t Ligjit, nj person i tatueshm i cili lejon personin tjetr t prdor certifikatn e tij t regjistrimit n TVSh do ti nnshtrohet nj ndshkimi prej 5,000. Ngjashm, nj person i cili prdor certifikatn e TVSH-s t lshuar nj personi tjetr, i detyrohet ndshkimit prej 5,000 euro. Ndshkimi aplikohet njjt n personin i cili ka lejuar personin tjetr q t prdor Certifikatn e tij t regjistrimit n TVSH dhe n personin i cili n mnyr ilegale ka prdor certifikatn e Regjistrimit n TVSH.
243
138. Lejimi i prdorimit t certifikats s regjistrimit n TVSh nga personi tjetr sht nj shkelje serioze dhe ndshkimi i vn duhet t tregoj seriozitetin e krimit. 139. Lejimi i prdorimit t certifikats s regjistrimit n TVSh nga personi tjetr, apo prdorimi i Certifikats s Regjistrimit n TVSh t personit tjetr, sht baz pr trheqjen e nj Certifikate t Regjistrimit n TVSh sikurse sht parapar n Nenin 15 t ktij Udhzimi Administrativ. 140. Lejimi i personit tjetr pr t prdor certifikatn e regjistrimit n TVSh (dhe prdorimi i certifikats s regjistrimit n TVSh t personit tjetr) sht nj form e mashtrimit dhe evazionit tatimor,. Secili rast i zbuluar nga ATK i prdorimit t pavend i certifikats s regjistrimit n TVSh, duhet t raportohet tek Njsia pr Hetime Tatimore pr paraqitje te Prokurori Publik pr ndjekje t mundshme penale. sht prgjegjsi e inspektorit q zbulon prdorimin e pavend t nj certifikate t regjistrimit n TVSh dhe e udhheqsit t ekipit t tij/saj t prgatis raportin e rastit duke prshkruar faktet dhe bazn ligjore pr ndjekje penale. Kur t jet kompletuar, raporti do ti drgohet Njsis pr Hetime Tatimore t ATK-s pr hetime dhe pr prgatitjen e rekomandimit pr ndjekje penale. 141. Lehtsimi nga ndshkimi. Ndshkimet e vlersuara n prputhje me dispozitat e Nenit 58 t Ligjit n thelb jan ndshkime fikse dhe prgjithsisht nuk i nnshtrohen lehtsimit administrativ. Ato jan t bazuara n rrethana faktike. Pr shembull, mungesa e njohurive pr obligimin pr t marr certifikat regjistrimi n TVSh, nuk sht arsye e vlefshme pr lehtsimin e ndshkimit. Duhet t ket baz pr lehtsim nga ndshkimi q lidhet me mos-marrjen e certifikats s regjistrimit n TVSh nse tatimpaguesi sht n gjendje t demonstroj nj pamundsi pr tu regjistruar brenda afatit t specifikuar pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tij. Megjithat, nse tatimpaguesi nuk ka br prpjekje t mtutjeshme pr t marr certifikatn e TVSh-s, ather lehtsimi nuk aplikohet. 142. Nuk ka baz pr lehtsim nga ndshkimi i vn pr lshimin e nj fature me shuma t pasakta. Tatimpaguesi sht dashur t dij n kohn e lshimit t faturs q ka qen fatur e pasakt, sidoqoft ai ka vazhduar me lshimin e saj. Ai veprim prfaqson akt me paramendim pr mosprfillje t ligjit dhe do ti nnshtrohet aplikimit t ndshkimit sikurse sht parapar me Ligj. 142.1. Nse ndshkimi sht vn pr lshimin e nj fature n nj format jokorrekt, lirimi mund jet i mundur bazuar n faktet dhe rrethanat e prfshira. 142.2. Nse informatat identifikuese n fatur jan n nj pozit t pasakt, sht e duhur t lshohet nj paralajmrim pr tatimpaguesin pr nj shkelje fillestare. Kur pas nj periudhe t arsyeshme kohore formati nuk sht ndryshuar, ather do t aplikohet ndshkimi. 143. Ekziston baz minimale pr lirim nga ndshkimi q lidhet me ekspozimin si duhet t certifikats s regjistrimit n TVSh. Nse tatimpaguesi ka br prpjekje t mirfillt pr t vn si duhet certifikatn, mund t jet e duhur ti lshohet nj paralajmrim pr shkeljen e
244
par. Nse me vizitn kthyese nj jav m von (pr shembull), tatimpaguesi ende nuk e ka vendosur si duhet certifikatn e TVSh-s, ather do t aplikohet ndshkimi. 144. Nuk ekziston mundsi lehtsimi nga ndshkimi i bazuar n lejimin e personit tjetr t prdor certifikatn e regjistrimit n TVSh. sht nj akt ilegal dhe personi i tatueshm e di se certifikata e tij nuk mund ti jepet personit tjetr. Personi q prdor certifikatn e regjistrimit n TVSh t personit tjetr gjithashtu sht n dijeni se veprimi i till nuk sht me vend. 145. Ndshkimet administrative pr mallrat pa origjin. Neni 59 i Ligjit i jep autorizim ATKs pr t marr mallrat n posedim t nj personi nse ato mallra nuk mund t dokumentohen pr origjinn e tyre. Prve ksaj, Ligji parasheh nj ndshkim prej 25% t vlers s tregut t mallrave pa origjin. 146. Autorizimi i dhn n Nenin 59 t Ligjit e lejon ATK-n t bj ndalim n ruajtje t mallrave pa origjin, duke u varur nga vlersimi i tatimit t aplikueshm apo ndshkimit t aplikueshm, apo veprimeve tjera administrative t duhura. 147. Paragrafi 5 i Nenit 13 t Ligjit parasheh q Mallrat n posedim t nj tatimpaguesi duhet t dokumentohen pr origjinn e tyre. Neni 19 i ktij Udhzimi Administrativ prshkruan dokumentet q duhet t mbahen pr t konfirmuar origjinn e mallrave n posedim t nj tatimpaguesi. Sikurse sht prshkruar, dokumentet e tilla prfshijn faturn me TVSh, faturn pa TVSh, Dokumentin Unik Doganor (DUD), Certifikatat/ Dftesat tatimore dhe notn e drgess. 148. N qoft se, gjat ecuris s aktiviteteve t caktuara, nj zyrtar i ATK-s zbulon mallra pr t cilat nuk dshmohet origjina e tyre, zyrtari do t krkoj menjher ndihm nga ATK, Policia e Kosovs apo Dogana e Kosovs. Zyrtari i ATK-s duhet t kontaktoj mbikqyrsit e tij, t raportoj situatn dhe t krkoj autorizim verbal pr t vazhduar me marrjen/ruajtjen e mallrave kur t ket ardhur ndihma e duhur. Nuk do t ndrmerret veprim n lidhje me mallrat deri sa mos t arrij ndihma. Nuk duhet q nn fardo rrethane Zyrtari i ATK-s t synoj t prfshihet n lvizjen e mallrave apo t synoj t konfiskoj mallrat para se t arrij prkrahja e duhur. 149. Kur t arrij ndihma, Zyrtari i ATK-s duhet t prgatis nj njoftim t marrjes s prkohshme, duke identifikuar mallrat q konsiderohen t jen pa origjin. Njoftimi duhet t prmbaj: 149.1. nj deklarat t autorizimit ligjor pr ndrmarrjen e veprimit t marrjes dhe t tregohen qart arsyet pr ndrmarrjen e veprimit t ndalimit n ruajtje; 149.2. t prmbaj nj regjistr t mallrave t marra, prfshir nj prshkrim t secilit artikull (apo grupi t artikujve t ngjashm) dhe numrin (apo vllimin) e secilit artikull (apo grupi t artikujve). 149.3. Origjinali i atij njoftimi duhet ti jepet tatimpaguesit sa m shpejt t jet e mundur pas veprimit t ndalimit, kurse nj kopje do t mbahet nga zyrtari i ATKs. Kur tatimpaguesit ti jepet njoftimi pr ndalim, zyrtari duhet ti sqaroj
245
tatimpaguesit se mallrat jan nn prkujdesjen e ATK-s sepse ato nuk ishin t dokumentuara si duhet. Tatimpaguesi duhet t informohet se: 149.3.1. ai ka t drejt n ankes pr kt veprim tek Departamenti i Ankesave n ATK; 149.3.2. do t bhet nj vlersim i ndshkimit sikurse parashihet n Nenin 59 t Ligjit, bazuar n vlern e mallrave t ndaluara; 149.3.3. kur t jet prcaktuar vlera e mallrave dhe t jet vlersuar shuma e ndshkimit, disa mallra do t lirohen nga ATK, ndrsa ATK do t mbaj nj shum t mallrave t mjaftueshme pr t shlyer vlersimin e ndshkimit n nj ankand publik, nse shuma e ndshkimit nuk sht paguar, dhe 149.3.4. nse organet tjera, sikurse Doganat, kan interes n konfiskimin e mallrave q do t kishin mundsi t liroheshin, atyre organeve do tu jepet mundsia t konfiskojn mallrat e mbetura. 150. ATK duhet menjher t filloj t prcaktoj vlern e mallrave t ndaluara me qllim t prcaktimit t ndshkimit, q sht obligativ n ato mallra. N t njjtn koh, ATK duhet t prcaktoj shnimet e prmbushjes t personit q mban mallrat pa dokumentacion t duhur dhe t siguroj t gjitha deklaratat q nuk jan dorzuar, apo t filloj nj kontroll pr t prcaktuar nivelin e plot t detyrimit tatimor t personit n posedim t mallrave pa dokumentacion t duhur. Inspektimi duhet t zgjatet q t prfshij nj prcaktim t pronarit t vrtet t mallrave (nse personi n posedim nuk sht pronari i vrtet) dhe nj inspektim i plot i pronarit t vrtet, prfshir prcaktimin e do obligimi tatimor t pashlyer dhe referimin e mundshm penal pr prpjekje t evazionit (ikjes) tatimor. 151. ATK duhet t bj nj vlersim rreziku (sipas autorizimit t Nenit 21 t Ligjit) t ndshkimit obligativ pr mallrat e ndaluara. Me prcaktimin e shums s ndshkimit obligativ bazuar n vlern e mallrave t ndaluara, ATK duhet t lshoj nj Njoftim t Vlersimit n Rrezik q prmban t gjitha detajet e nj Njoftim-vlersimi sikurse sht parapar n Nenin 22 t Ligjit. Njoftim i Vlersimit n Rrezik duhet t prmbaj nj krkes pr pages t menjhershme t shums obligative. Njoftimi i Vlersimit n Rrezik duhet gjithashtu t prmbaj faktin se tatimpaguesi mund t ankohet drejtprdrejt n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime. do ankes n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime duhet t bhet brenda 30 ditve nga data e lshimit t Njoftim Vlersimit t Rrezikut. 152. Me vlersimin e tatimit n rrezik dhe lshimin e Njoftimit i Vlersimit n Rrezik, prgjegjsia administrative pr rastin e mbledhjes s tatimit, duhet menjher t kaloj (jo m larg se n fund t dits n t ciln njoftimi pr rrezik sht br) tek Udhheqsi i Ekipit t Mbledhjes s Detyrueshme n Zyrn Regjionale t ATK-s, n t cilin ndalimi i mallrave n ruajtje sht br. Udhheqsi i ekipit t mbledhjes s detyrueshme duhet t caktoj nj npuns t mbledhjes s detyrueshme pr rastin, jo m larg se ditn vijuese t pranimit t rastit. Veprimi i mvonshm i mbledhjes nuk e parandalon ATK-n t vazhdoj ndonj aktivitet kontrolli apo hetimi penal q sht i nevojshm.
246
153. Menjher pas pranimit t vlersimit n rrezik, zyrtari i mbledhjes s detyrueshme duhet t regjistroj barrn n Zyrn e Regjistrimit t Pengut, si dhe do regjistr tjetr t aplikueshm. 154. Kur barra t jet regjistruar, zyrtari i mbledhjes s detyrueshme duhet t vizitoj tatimpaguesin dhe t krkoj pagesn e shums obligative pr vlersimin n rrezik, plus do shum tjetr q tatimpaguesi mund ta ket borxh. Nse tatimpaguesi nuk sht n gjendje t paguaj shumn obligative, npunsi i Mbledhjes s Detyrueshme duhet ti lshoj nj Njoftim pr Konfiskim tatimpaguesit n lidhje me mallrat q jan mbajtur nn nj ndalim n ruajtje. Ky konfiskim n thelb sht vazhdim i ndalimit n ruajtje. Njoftimi pr Konfiskim duhet t prfshij: 154.1. emrin e tatimpaguesit t cilit i sht konfiskuar pasuria; 154.2. vendndodhjen e pasuris; 154.3. llojin e detyrimit; 154.4. periudhn tatimore pr t ciln detyrimi ka lindur; 154.5. shumn e tatimit/ndshkimit t vlersuar; 154.6. prshkrimin e plot t mallrave t konfiskuara. 155. Shitja e mallrave t konfiskuara duhet t kryhet n prputhje me Nenin 36 t Ligjit dhe dispozitat e Nenit 37 t ktij Udhzimi Administrativ. 156. T gjith zyrtart e ATK-s t prfshir n veprimet pr zbatimin e Nenit 59 t Ligjit, duhet t dokumentojn n trsi veprimet e ndrmarra dhe bazn pr ndrmarrjen e atyre veprimeve. Prve ksaj, posedimi i mallrave pa dokumente t duhura nnkupton evazion tatimor dhe mashtrim tatimor. Si rrjedhim, duhet t prgatitet nj raport pr t gjitha rrethanat rreth ndalimit dhe konfiskimit, historia e prmbushjes s personit n posedim t mallrave pa origjin, dhe fakte tjera prkatse dhe t dorzohet n Njsin pr Hetime Tatimore t ATK-s pr veprim t nevojshm. 157. Ulje tjera n sanksione. Nse nj tatimpagues vullnetarisht informon ATK-n pr nj detyrim tatimor, qoft prmes dorzimit t nj deklarate origjinale apo nj deklarate t ndryshuar, para se ATK t informoj tatimpaguesin pr nj kontroll n pritje apo hetimeve tjera n pritje, ndshkimi maksimal financiar (apo gjoba) q sht i autorizuar sht nj shum e barabart me 25% t ndshkimit (gjobs) financiare q ndryshe do t vlersohej. Me qllim q kjo ulje ndshkimi t aplikohet, tatimpaguesi duhet t dorzoj nj krkes me shkrim n ATK pr t krkuar nj ulje n ndshkim. Krkesa me shkrim mund t dorzohet me deklarat apo deklaratat e ndryshuara q jan dorzuar, apo mund t dorzohet pas pranimit t nj njoftimvlersimi n t ciln jan vlersuar t gjitha shumat e trsishme t ndshkimit. ATK do t shqyrtoj krkesn e tatimpaguesit dhe do ta prpunoj nj ulje t ndshkimit, prve nse ka kontest faktik n t cilin administrata tatimore mund t provoj se tatimpaguesi sht njoftuar pr nj kontroll apo hetim n pritje para dorzimit t deklarats apo ndryshimit. 158. Kur nj tatimpagues vullnetarisht informon ATK-n pr nj detyrim tatimor, qoft perms dorzimit t nj deklarate origjinale apo nj deklarate t ndryshuar, pasi ATK t ket njoftuar tatimpaguesin pr nj kontroll apo hetim n pritje, por para se kontrollit apo hetimi
247
t ket filluar, ndshkimi (apo gjoba) maksimale financiare q sht e autorizuar sht 50% t ndshkimit (apo gjobs) financiare q ndryshe do t vlersohej. 159. Paragrafi 2 i Nenit 62 t Ligjit parasheh nj ulje n sanksione pr dorzim me vones dhe pages me vones t tatimit nse tatimpaguesi hyn n nj marrveshje pr dy apo m shum kste dhe prmbush kushtet e asaj marrveshje, prfshir respektimin e t gjitha obligimeve tjera tatimore aktuale gjat afatit t asaj marrveshje. Ulja n sanksione do t ndodh pasi t jet prmbushur marrveshja, sikurse sht prshkruar n paragrafin 6 t Nenit 33 t ktij Udhzimi Administrativ.
Neni 63 - Veprat penale n fushn e tatimeve

1. Kushdo, me qllimin q ai ose ajo apo personi tjetr ti shmanget, pjesrisht apo trsisht, pagimit t tatimit apo kontributit pensional t parapar me ligj, apo i shmanget tatimit duke prfituar reimbursimet tatimore apo kredit tatimore t pajustifikuara, jep t dhna t pavrteta pr t ardhurat apo nuk i prfshin informatat lidhur me t ardhurat e tij, gjendjen ekonomike apo fakte t tjera relevante pr vlersimin e obligimeve t tilla apo ofron t informata false n lidhje me mbledhjen e tatimeve do t dnohet me gjob dhe me burgim deri n pes (5) vjet. 2. N veanti kur kemi t bjm me raste serioze, ather duhet t shqiptohet dnimi prej gjasht muaj deri n dhjet (10) vjet burgim. Rast i veant serioz duhet t konsiderohet kur kryesi: 2.1. ka kryer ndonj veprim q kalon shumn prej njzetmij (20.000) Euro pr obligim dhe periudh tatimore, 2.2. keqprdor autoritetin apo pozitn e tij apo saj si zyrtar publik, 2.3. prdor ndihmn e zyrtarit publik, i cili keqprdor autoritetin apo pozitn e tij apo saj, 2.4. vazhdimisht kryen veprat nga paragrafi i 1. i ktij neni duke prdorur dokumente t falsifikuara, t rreme apo fiktive, 2.5. vepron si pjestar i nj grupi i cili n mnyr t vazhdueshme mundohet ti shmanget tatimit, apo 2.6. prpara vazhdimisht ka manipuluar operacionin e sakt t pajisjes elektronike fiskale. 3. Pr veprat penale n fushn e tatimeve t paragrafit 1. dhe 2. t ktij neni duhet t zbatohen dispozitat e prgjithshme t Kodit Penal t Kosovs. 4. Kjo dispozit duhet ti paraprij nenit 249 t Kodit Penal t Kosovs n lidhje me veprat penale n fushn e tatimeve apo shmangien e kontributeve pensionale.
248
Neni 64 - Paraqitja vullnetare e veprave penale n fushn e tatimeve

1. Kushdo nga rastet e nenit 63 t ktij ligji trsisht korrigjon apo plotson informatat e pasakta apo t pakompletuara apo siguron informata t harruara m hert pr vlersimin e tatimeve dhe kontributeve pensionale nuk do t dnohet pr sa i prket informatave t tilla t pasakta, t pakompletuara apo t harrura . 2. Paragrafi 1. i ktij neni nuk zbatohet kur: 2.1. para korrigjimit, plotsimit apo futjes s t dhnave q m par nuk jan paraqitur: 2.1.1. zyrtari i tatimeve ve sht paraqitur pr t filluar kontrollin tatimor apo pr t nisur hetimin e rastit t dyshuar t veprs penale n fushn e tatimeve, apo 2.2.2 kryesi apo prfaqsuesi i tij sht njoftuar pr nisjen e hetimit tatimor; apo 2.2. kryerja e veprs penale n fushn e tatimeve sht zbuluar trsisht apo pjesrisht gjat kohs s korrigjimit, plotsimit apo plotsimit t informatave q nuk jan paraqitur m hert dhe kryesi ka qen n dijeni t ksaj apo duhej t priste nj gj t till. 3. Heqja e ndshkimit sipas paragrafit 1 t ktij Neni mund t aplikohet vetm ather kur shmangia e tatimit dhe kontributeve pensionale sht br n t mir t kryesit dhe ndshkimi me njzetepes prqind (25%) t diferencs s shums s sakt q krkohet t deklarohet pr tatim ose kontribute pensionale dhe shumn e tatimit ose kontributeve pensionale q realisht sht deklaruar dhe paguar q jan paguar gjat nj afati t arsyeshm kohor duke mos kaluar gjasht (6) muaj nga paraqitja vullnetare e informatave. 4. Vendimet pr periudhn e pagess dhe heqja e ndshkimit sipas paragrafit 1. t ktij Neni do t ndrmerren nga Drejtori i Zyrs Ligjore t ATK-s bazuar n marrveshjen me zyrn e Prokurorit. N munges t ndonj marrveshje n mes t ATK-s dhe zyrs s Prokurorit, vendimi do t merret nga zyra e Prokurorit.
Neni 65 - Mos raportimi i veprave penale n fushn e tatimeve

1. do zyrtar i tatimeve i cili nuk e raporton veprn penale tatimore, t ciln ai ose ajo e ka zbuluar gjat ushtrimit t detyrs s tij apo saj , do ti nnshtrohet dnimit deri n pes vjet burgim sipas dispozitave t aplikueshme t Kodit t Procedurs Penale dhe Kodit Penal t Kosovs. 2. Zyrtart tatimor, t cilt nuk jan pjestar t Njsitit t Hetimeve Tatimore, konsiderohet se pajtohen me obligimet e tyre raportuese, nse i kan raportuar rezultatet e
249
tyre me shkrim pa vones t paarsyeshme prmes udhheqsit t ekipit apo menaxherit regjional q i drejtohen Udhheqsit s Njsitit t Hetimeve Tatimore.
Neni 66 - Zbatimi i Kodit t Procedurs Penale

Vetm nse sht prcaktuar ndryshe n kt ligj, ndjekjet penale pr vepra penale n fushn e tatimeve do t rregullohen sipas Kodit t Procedurs Penale t Kosovs.
Neni 67 - Pezullimi i procedurs penale pr veprat penale

Prokurori publik mund t pezullon, pushon apo shmang ndjekjen e veprs penale n fushn e tatimeve sipas paragrafit 1. t nenit 63 t ktij ligji sipas kushteve t prcaktuara n kapitullin e aplikueshm t Kodit t Procedurs Penale t Kosovs, pas konsultimeve me nj prfaqsues t autorizuar t ATK-s.
Neni 68 - Ndjekjet penale dhe procedurat tatimore

1. Nse informatat e siguruara gjat procedurs s vlersimit tatimit krijojn dyshim t bazuar pr dyshime se nj person i caktuar ka kryer vepr penale n fushn e tatimeve, ai person duhet t trajtohet si i pandehur dhe duhet ti shqiptohen t drejtat e t pandehurit sipas Kodit t Procedurs Penale t Kosovs. edhe n qoft se hetimet formale nuk kan filluar ende. 2. Data dhe koha kur sht siguruar informata duhet t regjistrohet n dosjen zyrtare t ATKs pa asnj vones. 3. I dyshuari duhet t informohet pr t drejtat e tij/saj m s voni kur ai/ajo sht thirrur pr t nxjerr n shesh faktet apo dokumentet shtes t cilat kan t bjn me veprn penale n fushn e tatimeve pr t cilin ai sht i dyshuar. 4. T drejtat dhe obligimet e tatimpaguesit dhe ATK-s n procedurat e tatimore dhe n procedurat penale do t prcaktohen sipas rregulloreve t cilat aplikohen n baz t rasteve t caktuara. Obligimet e tatimpaguesit pr bashkpunim ndaj procedurave t tatimore nuk pezullohen, nse fillohet procedura penale. Sidoqoft, masat detyruese ndaj tatimpaguesit duhet t ndalohen n rast se ato masa e ngarkojn at t fajsoj vetveten pr kryerjen e veprs penale n fushn e tatimeve. Kjo do t aplikohet pa ndryshim kur fillohet nj hetim apo ndjekje penale e filluar kundr tij apo saj pr at lloj vepre t till cilado qoft m e hershme. Tatimpaguesi duhet t kshillohet pr kt gj kur t jet e nevojshme.
250
5. Kur Prokurori Publik apo gjykata gjat procedurave penale pranon nj informat nga dosjet tatimore, t cilat tatimpaguesi i ka br t njohura n prputhje me obligimet e tij/saj tatimore prpara se ti shqiptohen t drejtat e t pandehurit sipas paragrafi 1 i ktij neni, kjo informat nuk duhet t prdoret kundr tij/saj pr ndjekje t veprs penale q nuk sht vepr penale n fushn e tatimeve sipas nenit 63 t ktij ligji. Kjo nuk zbatohet pr kundrvajtjet e paraqitura n paragrafin 2. t neni 84 t ktij ligji.
Neni 69 - Kohzgjatja e hetimit t veprave penale n fushn e tatimeve

Periudha pr prfundimin e hetimeve ndaj veprs penale tatimore sht nj vit me mundsi t zgjatjes s mtutjeshme t kohs s till shtes t nevojshme dhe e jusitifkuar me ndrlikueshmrin e rastit me vendimin e gjyqtarit t procedurs paraprake.
Neni 70 - Juridiksioni territorial

Juridiksioni territorial duhet ti jepet gjykats brenda territorit ku sht vendosur sipas legjislacionit n fuqi.
Neni 71 - Pjesmarrja e ATK-s n procedur paraprake

1. Atje ku prokurort publik apo autoritetet policore kryejn hetimet rreth veprave penale n fushn e tatimeve, zyrtart e Njsitit t Hetimeve Tatimore do t ken t drejt t marrin pjes. Udhheqsi i Njsis duhet t njoftohet me koh pr vendin dhe kohn e veprimeve hetuese. Zyrtarit t caktuar t Njsitit t Hetimeve Tatimore do ti lejohet ti parashtroj pyetje personave t dyshuar, dshmitarve dhe ekspertve. 2. Paragrafi 1. i ktij neni duhet t zbatohet mutatis mutandis n seancat gjyqsore. 3. Prfaqsuesi i autorizuar i ATK-s duhet t informohet pr fardo ngritje t aktakuzs dhe fardo krkese pr urdhr dnues 4. Kur Prokurori Publik konsideron pushimin e hetimit (neni 224, apo pasuesit t aplikueshm, i Kodit t Procedurs Penale t Kosovs), apo pezullon, pushon apo shmang ndjekjen nga ndjekja penale sipas Kapitullit 26, apo kapitullit pasues t aplikueshm t Kodit t Procedurs Penale t Kosovs) ai apo ajo duhet t informoj autoritetin prfaqsues t ATK-s.
251
Neni 72 - Pjesmarrja e ATK-s n procedurat gjyqsore

1. Gjykata duhet ti jap prfaqsuesit t autorizuar t ATK-s mundsin t paraqes t aspektet t cilat sipas tij jan t rndsishme pr marrjen e vendimit. ATK-ja duhet t informohet pr datn e shqyrtimit gjyqsor dhe datn pr mundsin e hetimeve t jashtzakonshme sipas nenit 238, apo nenin pasues t aplikueshm t Kodit t Procedurs Penale t Kosovs. N gjykimin kryesor, prfaqsuesi i autorizuar i ATK-s ka t drejt t propozoj prova, ti bj pyetje t pandehurit, dshmitarit dhe ekspertve, t bj vrejtje dhe t jap shpjegime sa i prket dshmive t tyre dhe t jap deklarata dhe t paraqes propozime t tjera. N pajtim me dispozitat e Kodit t Procedurs Penale t Kosovs, prfaqsuesi i autorizuar i ATK-s ka t drejt ti shikoj procesverbalet, shkresat dhe gjrat q shrbejn si prov. 2. Nj kopje e certifikuar e vendimit gjyqsor dhe vendimeve tjera q mbyllin procedurn duhet ti drgohet ATK-s.
Neni 73 - Pezullimi i Procedurave

1. Nse nj Prokuror Publik apo gjykat e juridiksionit nuk sht n gjendje t prcaktoj nse nj akt i ka plotsuar kushtet ligjore t dispozits tatimore q lidhet me aplikimin e nenit 63 t ktij ligji, procedura penale mund t pezullohet deri ather kur procedura e tatimit t mbyllet dhe nuk mund t ushtrohet m ankes. 2. Gjat zhvillimit t procedurs paraprake prokurori kompetent publik duhet t vendos pr pezullimin. N qoft se aktakuza sht ngritur nga prokurori publik, gjykata kompetente duhet t vendos pr pezullim. 3. Periudha e parashkrimit dhe kohzgjatja e hetimit sipas nenit 69 t ktij ligji, nuk zhvillohet gjat kohs kur procedurat penale jan pezulluar.
Neni 74 - Njsiti i Hetimeve Tatimore

1. Njsiti i Hetimeve Tatimore duhet t jet nj njsit i specializuar i ATK-s prgjegjs pr: 1.1. hetimin e veprave penale n fushn e tatimeve, 1.2. prcaktimin e bazave tatimore dhe kryerjen e vlersimeve n rastet e veprs penale n fushn e tatimeve; 1.3. hetimin e rastit t dhnies s ndihms kryersve pas kryerjes s veprs penale n fushn e tatimeve sipas nenit 305 apo nenit pasues t aplikueshm, t Kodit Penal t Kosovs, dhe
252
1.4. zbulimin dhe hetimin e rasteve t panjohura t tatimeve para prcaktimit se ka baz pr dyshime se sht kryer nj vepr penale n fushn e tatimeve. 2. Prve ksaj, kompetencat e dhna sipas nenit 75, pjestart e Njsitit t Hetimeve Tatimore duhet ti ken kompetencat dhe prgjegjsin q i posedon cilido zyrtar tatimor i autorizuar nga Drejtori i Prgjithshm sa i prket procedurave tatimore, si jan: 2.1. qasje n libra, regjistrime, kompjuter dhe pajisje tjera regjistrash si jan dhn n nenin 14 t ktij ligji; 2.2. mbledhja e informatave apo dshmive si jan dhn n nenin 15 t ktij ligji; 2.3. prgatitja e vlersimeve n rast rreziku sipas nenit 21 t ktij ligji; 2.4. prgatitja e krkesave pr embargo t importit dhe eksportit sipas nenit 40 t ktij ligji; 2.5. prgatitja e informatave me shkrim pr Policin Kufitare pr ndalesat pr largim sipas nenit 41 t ktij ligji; 2.6. t ken qasje direkte n Shrbimet Doganore t Kosovs gjat vlersimzhdoganimit t mallrave t tatimpaguesve. 3. Do t zbatohet neni 68 i ktij ligji. 4. Drejtori i Prgjithshm mund t caktoj apo delegoj prgjegjsi tjera Njsitit t Hetimeve Tatimore si dhe mund t caktoj apo delegoj prgjegjsit pr Njsin e Hetimeve Tatimore sipas nn-paragrafit 1.2. t ktij neni pr zyrtart tatimor t njsis s inspektimit nn mbikqyrjen e Udhheqsit t Njsis s Hetimeve Tatimore.
Neni 75 - Kompetencat e njsis s hetimeve t tatimore gjat

procedurs penale
1. do pjestar i Njsis s Hetimeve Tatimore do t ket t njjtat kompetenca dhe prgjegjsi si i kan polict t cilt jan t autorizuar t zhvillojn hetime dhe funksione t ngjashme nn mbikqyrjen e prokurorit publik (Policia Gjyqsore). do pjestar i Njsis s Hetimeve Tatimore duhet t veproj n rastet e dyshuara t veprave penale n fushn e tatimeve n prputhje me Kodin e Procedurs Penale t Kosovs. Ata kan t drejt t bjn referime direkte tek Prokurori Publik kompetent. 2. Nj urdhr bastisje duhet t ekzekutohet nga Njsia e Hetimeve Tatimore, dhe ku krkohet, me ndihm e nevojshme t zyrtarve policor, prgjithsisht brenda dyzet e tet orve prej lshimit t urdhress. Sidoqoft, n baz t krkess s Prokurorit Publik kompetent, gjyqtari i procedurs paraprake mund t autorizoj zgjatjen e periudhs s ekzekutimit deri n katr jav, nse kjo justifikohet me kompleksitetin e rastit.
253
Neni 76 - Prgjegjsit e zyrtarve tatimor

1. Nse ka arsye pr dyshim t kryerjes s veprs penale n fushn e tatimeve , do zyrtar tatimor q merret me rastin ka pr detyr q menjher t kontaktoj Njsin e Hetimeve Tatimore dhe t ndrmarr t gjitha hapat e nevojshm q t ruaj gjurmt dhe dshmit tjera t veprs penale n fushn e tatimeve, si dhe objektet tjera q mund t shfrytzohen si dshmi. Zyrtart tatimor jan t obliguar ti ndjekin udhzimet e Udhheqsit pr Njsis s Hetimeve Tatimore sa i prket hapave t mtutjeshm q do t ndrmerren derisa t merren prfundimisht procedurat nga Njsia e Hetimeve Tatimore. 2. N rast t rrezikut t menjhershm t fshehjes, shkatrrimit apo fardo ngatrrimi t ndonj dokumenti apo sendi q mund t prdoret si dshmi pr ndjekje penale t veprs penale n fushn e tatimeve, zyrtari i tatimeve mund ta marr nj dokument t till n posedim t prkohshm. 3. Gjat kohs kur zyrtari i tatimeve merr nj dokument apo send n zotrim ai duhet ta prshkruaj kto objekte n regjistr dhe t lshoj menjher nj vrtetim i cili e specifikon dokumentin apo sendin e marr. Me kt rast, menjher duhet t lshohet nj njoftim dhe t drgohet prmes Njsitit t Hetimeve Tatimore tek Prokurori Publik ashtu q ai apo ajo t fillojn ndjekjen penale. Objektet e marra n pronsi duhet t kthehen menjher nse prokurori publik prcakton se nuk ka baz pr procedur penale.
Neni 77 - Ankesat n Administratn Tatimore

1. Drejtori i Prgjithshm do t themeloj brenda ATK-s nj Departament t Ankesave q ka detyr t marr n konsiderat ankesat nga personat t cilt kundrshtojn nj vlersim ose vendim t Drejtorit t Prgjithshm sipas legjislacionit t administruar nga ATK. 2. Nj person i cili kundrshton vlersimin e tatimeve ose prcaktim zyrtar t ATK mund t paraqes ankes n Departamentin e Ankesave pr t ri-shqyrtuar prcaktimin zyrtar. Ankesa duhet t dorzohet brenda tridhjet (30) ditve nga data kur tatimpaguesi ka pranuar njoftimin e vlersimit ose prcaktim tjetr zyrtar. Ankesa do t jet me shkrim dhe duhet t prmbaj arsyet dhe dokumentet mbi t cilat tatimpaguesi e bazon ankesn. Ministri do t nxjerr nj akt nnligjor pr t prkufizuar ata persona t cilt mund t dorzojn ankes n Departamentin e Ankesave; t drejtat pr ankes n rast t nj vlersimi t tatimit me zero; efektet detyruese t nj vendimi n tatimpaguesit tjer q mund t preken nga vendimet; pezullimin dhe shtyrjen e procedurave; formn, prmbajtjen dhe krkesat e njoftimit t departamentit t ankesave; rrethanat nn t cilat departamenti i ankesave sht i obliguar t komunikoj me tatimpaguesin apo prfaqsuesin e tatimpaguesit; formati i dokumentit t vendimit i nxjerr nga departamenti i ankesave n prfundim t procesit t ankesave; dhe e drejta pr t marr pjes n procesin e ankesave nga personat t cilt nuk jan tatimpagues direkt, por mund t ndikohen nga vendimi i ankesave.
254
3. Periudha kohore pr ankes kundr ndonj vendimi zyrtar t ATK-s e prcaktuar n paragrafin 1 t ktij neni mund t zgjatet nse gjat ksaj periudhe kan ekzistuar rrethanat e arsyeshme t cilat e kan penguar personin n respektimin e afatit ligjor e t cilat rrethana jan jasht kontrollit t tatimpaguesit ose jan t atilla q nse nuk lejohet rivendosje e afatit do t rezultonin me padrejtsi ndaj personit. Zgjatja e aftit bhet n pajtim me Ligjin nr. 02/L- 28 Mbi Procedurn Administrative. 4. Departamenti i Ankesave do t marr n konsiderat ankesn e tatimpaguesit dhe do t lshoj nj vendim pr kt. Vendimi do ti dorzohet me shkrim personit i cili ka paraqitur ankesn sa m shpejt q t jet e realizueshme, por jo m von se gjashtdhjet (60) dit pas dats s ankess. 5. Vendimi i Departamentit t Ankesave, i nxjerr n prputhje me autorizimin q i sht deleguar, do t jet vendimi i fundit i Drejtorit t Prgjithshm dhe do t jet detyrues pr ATK. Nse pas nj vendimi nga Ankesat bhen me dije fakte t reja, ato fakte mund t prdoren nga ATK n brjen e nj vlersimi t ndonj tatimi shtes i cili mund t jet obligim. 6. Personi i cili nuk pajtohet me nj vendim t Departamentit t Ankesave mundet t paraqes ankes n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtim brenda tridhjet (30) ditve pasi sht marr njoftimi i vendimit t Departamentit t Ankesave. 7. Nse Departamenti i Ankesave nuk sht n gjendje t merr vendim mbi rastin, bazuar n informatat e dhna qoft nga tatimpaguesi apo nga ATK, Departamenti i Ankesave mund t krkoj sqarime shtes nga tatimpaguesi apo nga ATK-ja ose nga t dyja. Afatet kohore prbrenda s cilave Departamenti i Ankesave merr vendim mbi rastin, do t suspendohen nga data kur sqarimet shtes jan krkuar deri n datn kur sqarimet shtes jan marr. 8. N rastin kur Departamenti i Ankesave nuk dorzon vendimin brenda gjashtdhjet (60) ditve nga dita kur sht dorzuar ankesa, tatimpaguesi mundet t paraqes ankes pr vlersimin ose vendimin tjetr zyrtar drejtprdrejt n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtim.
Neni 44 Ankesat n Departamentin e Ankesave n ATK

1. Ankesat pr vlersimet tatimore apo prcaktimet zyrtare t bra nga ATK ekskluzivisht drejtohen nga dispozitat e ankesave t parapara n Nenin 77 t Ligjit. 2. Personi i cili nuk pajtohet me vlersimin tatimor, prcaktimin zyrtar apo dokumentet tjera tatimore t lshuar nga ATK apo krkesat se t drejtat dhe obligimet e tij nuk jan respektuar pr shkak t mos-veprimit t ATK-s mund t ankohet n Departamentin e Ankesave (tutje DA) n seciln prej nj apo t gjitha fakteve:
255
2.1. kur jan br shkelje procedurale;; 2.2. kur dokumenti i nxjerr ka gabime faktike ose ligjore, pa marr parasysh se a paraqitet gabimi n dokument apo jo; 2.3.kur nuk ka dshmi ose materiale tjera q justifikojn vlersimin n rastet e vlersimit t personit t tret; 2.4. kur dokumenti tatimor sht n kundrshtim me ligjin. Ligji prkufizon dokumentin tatimor si dokument t lshuar nga ATK gjat ushtrimit t detyrave t prcaktuara me ligj. 3. Ortakria (e prgjithshme ose e kufizuar), grupimi i personave ose marrveshjet tjera kalimtare, q nuk sht person juridik, mund t ankohet ndaj vlersimi tatimor ose prcaktimi zyrtar t lshuar nga ATK vetm prmes prfaqsuesit t przgjedhur q vepron n baz t autorizimit me shkrim t siguruar nga t gjith ortakt, pjesmarrsit e grupimeve ose personat q jan pjes e nj marrveshje kalimtare. Prfaqsuesi do t veproj n emrin e tyre n rastet kontestuese me ATK-n q dalin si rezultat: 3.1 i rritjes s ardhurave bruto, 3.2 ndryshimit t zbritjeve t lejuara ose 3.3 shtjeve tjera relevante pr ortakrin, grupimin e personave ose marrveshjeve tjera kalimtare. 4. Ortakt individual, antart e grupimeve ose marrveshjet tjera kalimtare mund t ankohen n kapacitetet e tyre personale vetm n vlersimet e ATK-s q jan relevante pr detyrimet e tyre tatimore pr pjesn e tyre t t ardhurave ose humbjeve. do ndryshim i mvonshm q bn ATK si rezultat i kontrollit ose q vjen nga vendimet e lshuara nga DA do ta merr parasysh shprndarjen prkatse t aksioneve t fitimit ose humbjes. 5. Nse si rezultat i kontrollit nuk ka ndryshim n tatimin q duhet paguar (vlersimi zero), tatimpaguesi ende e ka t drejtn pr ankes, edhe pse asnj tatim shtes nuk sht vlersuar, nse n deklaratn tatimore sht raportuar humbja dhe shuma e humbjes pr tu bartur tutje sht ndryshuar. 6. Ankesa pr vlersim tatimor t ATK-s apo prcaktim tjetr zyrtar i br nga ATK, duhet t dorzohet n DA brenda 30 ditve nga data kur tatimpaguesi ka marr vlersimin zyrtar apo njoftimin pr prcaktim tjetr zyrtar. Ligji prkufizon dorzimin si shrbim t nj dokumenti prkats pr nj tatimpagues duke: 6.1. ia dhn n dor dokumentin tatimpaguesit, prfaqsuesit t tatimpaguesit, nj antari t familjes s tatimpaguesit, apo nj zyrtari, drejtori apo t punsuarit t tatimpaguesit (nj veprim i till quhet i kryer pavarsisht nse personi nuk pranon t marr dokumentin n dor); 6.2. e ln dokumentin n vendbanimin e tatimpaguesit ose n vendin e zakonshm t biznesit; ose 6.3. e drguar dokumentin nprmjet posts n adresn e fundit t njohur t tatimpaguesit. Meq dorzimi sht prkufizuar si shrbim pr tatimpaguesin, data e drgimit do t konsiderohet t jet data e pranimit.
256
7. Periudha 30 ditore n t ciln tatimpaguesi duhet t dorzoj ankesn, sikurse sht parapar n paragrafin 6 t ktij neni, fillon nga dita e par, pas dits kur personi ka marr vendimin zyrtar. Nse fundi i periudhs 30 ditore sht dit pushimi (e shtun, e diel apo fest zyrtare), periudha 30 ditore do t prfundoj n ditn e par pas dits s pushimit ose fests. 8. Sipas paragrafit 3 t Nenit 77 t Ligjit, periudha kohore pr dorzimin e nj ankese, sipas paragrafit 6 t ktij Neni, mund t zgjatet n rastet kur tatimpaguesi nuk ka mundur t dorzoj ankesn me koh pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tatimpaguesit apo rrethanave t tilla q mos-zgjatja e periudhs kohore do t rezultonte n padrejtsi pr tatimpaguesin. Me qllim t lejimit t zgjatjes s afatit sipas ktij paragrafi, tatimpaguesi duhet t dorzoj nj krkes me shkrim n DA, e cila prshkruan rrethanat q i kan pamundsuar parashtrimin e ankess me koh apo padrejtsin q do t rezultonte nse ankesa nuk do t dgjohej. Shembull: Nj tatimpagues i cili sht dashur t dorzoj ankesn e tij kundr njoftim-vlersimit deri m 22 mars 2010, q ka qen data e fundit pr dorzimin e ankess, ai ka dorzuar ankesn e tij m 23 Mars 2010. S bashku me krkesn pr ankes ndaj njoftim-vlersimit sht shkruar deklarata q krkon q ankesa t merret parasysh madje edhe pse sht von, pr shkak t rrethanave prtej kontrollit t tatimpaguesit. N kt Shembull, tatimpaguesi sht shtruar n spital n ditn e fundit pr dorzimin e ankess. S bashku me krkesn me shkrim pr tu marr parasysh ankesa me vones sht dokumentacioni i konfirmimit t shtruarjes n spital (kopja e faturs s spitalit, flet-lshimi dhe pasqyra mjeksore nga mjeku). Ankesa sht dorzuar menjher pas lirimit nga spitali. 9. Udhtimi jasht vendit nuk konsiderohet t jet prtej kontrollit t tatimpaguesit, prve nse udhtimi sht shkaktuar nga nj urgjenc, si mund t jet vdekja n familjen e ngusht, urgjenca e papritur afariste, etj. 10. Prgjithsisht, koha pr dorzimin e ankess nuk do t zgjatet m shum se 30 dit nga data e par pr dorzimin e ankess. N at periudh kohore, nj biznes duhet t rregulloj fardo urgjence apo shkaku t voness, ashtu q t mund t prgatis dhe dorzoj ankesn. 11. Ankesa pr njoftim-vlersim apo prcaktim zyrtar duhet t dorzohet me shkrim. Ankesa me shkrim duhet t prmbaj: 11.1 emrin, adresn dhe numrin fiskal t tatimpaguesit; 11.2. prshkrimin e shtjes pr t ciln ankohet (njoftim-vlersimi, prfshir datn e njoftimit, datn kur sht pranuar njoftimi, lloji i tatimit, periudhat tatimore dhe shuma e tatimit pr t cilin ankesa sht dorzuar); 11.3. prcaktimi apo pjesa e prcaktimit pr t ciln sht br ankesa; 11.4. bazn ligjore pr ankes; 11.5. prshkrimin e arsyeve se pse njoftim-vlersimi apo prcaktimi zyrtar konsiderohet t jet jo-korrekt apo i pavend, prfshir referimet n bazn ligjore pr prcaktimin se prcaktimi sht jo-korrekt apo i pavend, dhe
257
11.6. nnshkrimi i tatimpaguesit, zyrtari i caktuar i tatimpaguesit, apo prfaqsuesi i autorizuar i tatimpaguesit. 12. Nj ankes q nuk plotson krkesat zyrtare pr pranim t parapara n paragrafin 11 t ktij Neni do t refuzohet, nse ankuesi sht njoftuar si duhet me shkrim pr t rregulluar mungesat brenda 7 ditve t paraqitjes s njoftimit dhe n veanti sht paralajmruar me kt njoftim se mos-rregullimi i mangsive do t rezultoj n refuzimin e ankess s tij. Nse ankuesi rregullon mungesat prbrenda afatit t vn, ankesa do t prfillet si e dorzuar si duhet nga fillimi. 13. Sipas paragrafit 4 t Nenit 77 t Ligjit, nga ATK krkohet q t lshoj vendimin me shkrim pr tatimpaguesin brenda 60 ditve nga data e ankess. Pr qllime t ktij Udhzimi Administrativ, data e ankess do t konsiderohet t jet data kur ankesa sht pranuar n ATK. Nse ankesa sht dorzuar me post, data e dorzimit do t konsiderohet t jet data n t ciln ankesa ka vuln postare nga shrbimi postar. 14. Vendimi i ankesave do ti prmbaj informatat vijuese: 14.1. emri i tatimpaguesit; 14.2. numri fiskal i tatimpaguesit; 14.3. numri i regjistrimit t ankesave (numri i referencs s rastit); 14.4. data e vendimit; 14.5. shuma e tatimit pr do tatim dhe periudh tatimore para ndryshimit; 14.6. shuma e tatimit pr do tatim dhe periudh tatimore pas ndryshimit; 14.7. prmbledhje e rastit prfshir shtjet pr t cilat sht parashtruar ankesa dhe arsyet e tatimpaguesit/ baza pr ankes; 14.8. shuma e tatimit t propozuar e mbshtetur dhe e pa mbshtetur me vendim (sipas llojit t tatimit dhe periudhs s tatimit); 14.9. baza ligjore sipas s cils sht arritur vendimi; 14.10. analiza faktike dhe ligjore e rastit; 14.11. pasqyr konkluduese; 14.12. procedura e mtejme e ankess dhe korniza pr ankes; 14.13. referimi pr fardo delegimi t kompetencave pr personin i cili sht i autorizuar pr t nnshkruar vendimin; 14.14. nnshkrimi i personit kompetent pr nnshkrim t vendimit. 15. Kompetencat e DA. Nse ankesa sht e palejueshme, jasht afatit apo sht dorzuar nga nj person i paautorizuar DA do t refuzoj at duke lshuar nj vendim pr refuzim t ankess mbi bazn procedurale. 16. DA do t merr parasysh ankesn dhe do t lshoj nj vendim me shkrim brenda 60 ditve pas dorzimit t ankess ose, respektivisht, brenda 60 ditve pas plotsimit t mosprputhjeve pr t cilat sht njoftuar ankuesi. 17. DA mundet: 17.1. T mbshtes Njoftim-vlersimin, prcaktim zyrtar, apo dokument tjetr tatimor dhe t refuzoj ankesn.
258
17.2. T modifikoj Njoftim-vlersimin, prcaktim zyrtar, apo dokument tjetr tatimor dhe pjesrisht ta mbshtes ankesn 17.3. T anuloj Njoftim-vlersimin, prcaktim zyrtar, apo dokument tjetr tatimor dhe aprovoj ankesn e tatimpaguesit; 17.4. Ti jep udhzime zyrtarit prgjegjs t ATK-s q ta nxjerr dokumentin tatimor q jo-ligjrisht ka refuzuar nxjerrjen e dokumentit tatimor. 18. Zyrs regjionale prkatse, nga DA, i dorzohet vendimi pr rishqyrtim me instruksionet mandatore pr nxjerrjen e nj raporti t ri, n rastet e: 18.1. Dshmive t pakompletuara, ku DA nuk mund t mbledh dshmi gjat procedures s ankess, ose 18.2. Shkelje materiale t rregullave procedurale q paraqiten gjat kontrollit, q nuk mund t prmirsohen gjat procedurs s ankess. 18.3. Kur zyra regjionale prkatse t ket lshuar raportin e ri , ky raport do ti dorzohet DA e cila do t lshoj njoftimin t ri me vendimin q informon tatimpaguesin pr t drejtat e tij t mtejshme t ankess. 18.4. Lshim i vendimit pr zyrn regjionale prkatse pr rishqyrtim do t suspendoj periudhn pr lshimin e vendimit prfundimtar t ankesave sikurse parashihet n paragrafin 7 t nenit 77 t Ligjit. 18.5. DA do t njoftoj tatimpaguesin pr krkesn pr rishqyrtim dhe kohn e cila do t aplikohet pr lshimin e nj vendimi final brenda 3 ditve t puns pasi ti ken drguar vendimin zyrs regjionale prkatse. Njoftimi gjithashtu duhet t prfshij kshilln pr tatimpaguesi se vendimi final nga DA do t lshohet brenda 45 dite nga dita kur tatimpaguesi sht njoftuar pr rishikim. 18.6. Zyra regjionale prkatse duhet t kompletoj rishikimin dhe t drgoj raportin tek DA me afat kohor t prcaktuar nga DA.
Shembull: Tatimpaguesi sht ankuar n DA t ATK-s pr nj vlersim tatimor. DA i ATK-s nuk ka mundur t kuptoj bazn mbi t ciln sht br vlersimi pr rastin sepse raporti i kontrollit t inspektorit t kontrollit nuk ka plotsuar krkesat procedurale dhe nuk ka qen n gjendje t lshoj nj vendim t bazuar n informatat n dispozicion. DA i ATK-s e kthen rastin te zyra regjionale inicuese me udhzime pr veprimet q duhet t merren n t njjtn koh, DA i ATK-s do ti drgoj njoftimin tatimpaguesit pr suspendimin dhe arsyet pr suspendim sikurse sht parapar n nnparagrafin 18.5 t ktij Neni. Rasti i ankesave nuk sht mbyllur nga ankesat, por sht suspenduar pr maksimum 15 dit sikurse sht parapar n paragraft 43 46 t ktij neni. Zyra regjionale duhet t prgatis nj raport t ri kontrolli q i plotson krkesat procedurale dhe ia kthen at DA t ATK-s. Me pranimin e raportit t ri t kontrollit, DA i ATK-s do t lshoj vendimin e vet pr rastin. 19. Referimi i dyt i rastit pr kontroll t ri nuk do t lejohet. Rastet e referuara n paragrafin 18 pr rishqyrtim dhe lshim t vlersimit t ri nuk duhet t konsiderohen si kontroll i dyt, vlersimi i ri nuk nnkupton rikontroll t tatimpaguesit, por nnkupton rish por sht vetm nj shqyrtim bazuar n vendimin e DA-s.
259
20. N rastet e prfshira n paragrafin 18 procedura pr nxjerrjen e vlersimit t ri do t vazhdoj n prputhje me udhzimet e DA-s dhe nuk do t shkaktoj rifillim t procedurs s kontrollit nga fillimi. 21. Kur para skadimit t afatit kohor pr vendim e DA lidhur me ankesn, jan dorzuar ankesa tjera nga persona tjer pr obligimet q dalin nga vlersimi i kontrollit pr t cilin sht br ankes, DA mund t bashkoj dosjet e rasteve ashtu q ato t mund t merren parasysh n t njjtn koh. N rast t till, DA do t njoftoj t gjitha palt dhe periudha 60 ditshe pr shqyrtim pr ankesa do t filloj n datn kur sht dorzuar ankesa m e fundit. 22. Kur DA t ket lshuar vendimin, vendimi i till mund t modifikohet vetm me krkesn e Drejtorit t Prgjithshm t ATK-s si sht parapar n paragrafin 54 t ktij neni. Kur DA t ket lshuar vendimin, akti i ankess nuk duhet t modifikohet n dm t parashtruesit t ankess. 23. E drejta pr seanc dgjimore. Parashtruesi i ankess mund t krkoj nga Departamenti i Ankesave t organizoj nj seanc dgjimore. Me krkesn e DA-s Inspektori tatimor obligohet t jet prezent n seancn dgjimore t ankess q t jep arsyet n mbshtetje t vlersimit. 24. Nse krkohet mbajtja e seancs dgjimore, ather nj seanc e till dgjimore do t mbahet nga DA pa ndonj shtyrje dhe, ashtu si praktikohet, brenda 20 ditsh pas dorzimit t krkess. 25. Data e caktuar pr seanc dgjimore nuk do t jet m hert se 8 dit nga paraqitja e njoftimit pr seanc dgjimore. Ankuesit do ti sigurohet koh e mjaftueshme pr tu prgatitur dhe pr tu paraqitur n seanc dgjimore me koh dhe pa shpenzime t jashtzakonshme. 26. N seancn dgjimore parashtruesi i ankess jep deklarimet e tij me goj por po ashtu mund ti jap me shkrim, nse ai lejohet apo udhzohet t jap nj deklarat me shkrim. Deklaratat me shkrim mund t krkohen vetm nse shtja sht komplekse dhe nse nevojiten m tepr detaje t elaboruara nga DA pr zgjidhje t rastit. Nse ankuesi sht udhzuar apo lejuar t jap nj deklarat me shkrim, atij pr at arsye nuk mund ti mohohet e drejta q po ashtu t jape deklaratn e tij me goj. Para dhnies s dshmis, ankuesi, apo i caktuari i tij, duhet t betohet se informatat q do t prezantohen jan t vrteta dhe t sakta pr aq sa ai/ajo i din m s miri. 27. Parashtruesi i ankess do t ket t drejtn e vetm nj seance dgjimore n lidhje me periudhn tatimore me t ciln lidhet tatimi nn ankes. 28. Seanca dgjimore nuk do t jet publike dhe do t realizohet nga zyrtart e ankesave t cilt nuk ka qen paraprakisht t prfshir n vlersimin e tatimit.
260
Shembull 2: ATK ka kontrolluar nj ortakri dhe ka prcaktuar se gabimisht ka llogaritur disa shpenzime. Kjo ka rezultuar n t ardhura shtes t tatueshme pr ortakrin. Pr shkak se ortakt e ortakris jan t obliguar pr pjest e tyre t tatimit bazuar n t ardhurat e tatueshme t ortakris, rregullimi i kontrollit ndikon n detyrimet e tyre tatimore. Nse ortakria ankohet n ATK pr vlersimin e kontrollit, ortakt individual po ashtu mund t ankohen pr detyrimin e tyre individual tatimor. Meq shtjet jan t ndrlidhura dhe do t arrihet nj vendim m i mir duke marr parasysh t gjitha ankesat n t njjtn koh, DA i ATK-s mund t bashkoj ankesat n nj ankes dhe ti marr parasysh t gjitha shtjet n t njjtn koh. N akt rast, periudha 60 ditore pr tiu prgjigjur ankess sht e bazuar n ankesn q sht dorzuar m s fundi n DA t ATK-s. 29. Si rregull, seanca dgjimore verbale do t mbahet n zyrat qendrore t ATK-s. ATK-ja mund t prcaktoj ndonj lokacion tjetr pr seanc dgjimore verbale kurdo q t jet e nevojshme q t ulen shpenzimet n mnyr t konsiderueshme dhe q shtja t zgjidhet m trsisht, shpejt apo leht. 30. Personi n seanc dgjimore mund t ngrit t gjitha shtjet ligjore dhe faktike q lidhen me shtjen nn ankes, prfshir: 30.1. kundrshtimin e procedurave t kryera q aplikohen nga administrata tatimore; 30.2. kundrshtimi n ekzistencn apo shumn e detyrimit kryesor tatimor pr fardo periudhe t tatimit q sht nn kontest; 30.3. kundrshtimi n korrektsin e veprimeve t mbledhjes, pr aq sa veprimet e mbledhjes jan n prputhje me dispozitat e Ligjit apo procedurat e ktij Udhzimi Administrativ; 30.4. shtje t tjera relevante. 31. shtja nuk mund t parashtrohet n seanc dgjimore nse: 31.1. shtja nuk prek interesat e parashtruesit t ankess; 31.2. shtja sht vendosur n procedura t mparshme administrative dhe juridike. 32. Procesverbali duhet t mbahet pr seancn dgjimore verbale apo veprimeve t tjera t rndsishme n procedur, si dhe pr deklarimet e rndsishme verbale t palve apo palve t treta ne procedur. 33. Nse parashtruesi i ankess nuk paraqitet n seanc dgjimore verbale, edhe pse sht njoftuar si duhet, DA mund t vazhdoj me zgjidhje t rastit. 34. Nse DA mund t vendos mbi ankesn bazuar n faktet e prezantuara dhe nse nuk ka krkes pr seanc dgjimore nga tatimpaguesi, shqyrtimi mund t vazhdoj pa mbajtje t seancs dgjimore. Shqyrtimi i ankess nga DA do t bhet duke pasur parasysh dshmin e parashtruar apo t siguruar pr DA dhe pa mbajtje t seancs dgjimore.
261
35. Trheqja. Tatimpaguesi mund t trheq ankesn me nj krkes me shkrim t dorzuar n ATK. 36. Pas trheqjes ATK-ja do t lshoj nj vendim mbi prfundimin e procedurave administrative. 37. Prderisa ATK-ja t mos lshoj nj vendim mbi prfundimin e procedurave administrative dhe tia drgoj at tatimpaguesit, tatimpaguesi mund t revokoj trheqjen e tij. 38. Trheqja nuk mund t revokohet nse afati prej 60 ditsh pr lshim t vendimit mbi ankes ashtu si sht specifikuar n paragrafin 4 t Nenit 77 t Ligjit tashm ka kaluar. 39. Pezullimi dhe shtyrja e procedurave. DA, bazuar n krkesn me shkrim t tatimpaguesit, mund t pezulloj apo shtyj seancn dgjimore t ankess pr aq koh sa t konsiderohet e nevojshme, nse nj shtyrje e till sht e nevojshme pr shkak t vdekjes apo smundjes, apo ndonj arsye tjetr e pashmangshme apo urgjente. 40. Krkesa me shkrim do t shoqrohet me dokumente q arsyetojn bazn pr shtyrje. 41. Nse nuk krkohet pezullimi apo shtyrja e seancs dgjimore dhe parashtruesi i ankess apo prfaqsuesi i tij nuk paraqitet n seanc dgjimore, shtja do t zgjidhet bazuar n faktet q jan n dispozicion. 42. Komunikimi me tatimpaguesin apo prfaqsuesin e tatimpaguesit. N shqyrtimin e ankess s tatimpaguesit, ATK duhet t siguroj se tatimpaguesi nuk sht duke ofruar t dhna t reja t cilat jan t ndaluara sipas paragrafit 8 t Nenit 14 t Ligjit dhe dispozitave t nenit 28 t ktij Udhzimi Administrativ. 43. Nse DA nuk sht n gjendje t lshoj vendim pr lndn pr shkak t mungess s informatave n dosjen e rastit, mund t krkoj informata shtes qoft nga ATK apo nga tatimpaguesi. N cilindo rast, periudha kohore pr t marr nj vendim pr rastin suspendohet nga koha kur DA krkojn informata shtes derisa informatat t jen pranuar n DA, sipas paragrafit 7 t Nenit 77 t Ligjit. 44. DA mund t vendos fakte shtes dhe mbledh dshmi t reja rreth fakteve q nuk jan vn gjat kontrollit. Nse dshmia e re nuk sht paraqitur nga parashtruesi i ankess, kopjet e ksaj dshmie do ti jepen parashtruesit t ankess s bashku me vendimin. 45. Zyrtari i ankesave i cili e kryen procedurn, do t marr informata shtes (informata q nuk jan krkuar gjat kontrollit) nga tatimpaguesi, prfaqsuesi i tatimpaguesit, ATK-ja apo nga palt e treta, prfshir nj agjenci tjetr shtetrore apo institucion. 46. N rast t krkess pr sigurim t informats shtes drguar te:
262
46.1. ndonj njsi tjetr e ATK-s (zyrat regjionale apo departamentet tjera prbrenda zyrave qendrore t ATK-s), suspendimi do t jet pr nj periudh maksimale prej 15 ditsh shtes; 46.2. pal t tjera, suspendimi do t jet maksimum pr 30 dit shtes; 46.3. tatimpaguesi, suspendimi do t jet maksimum pr 45 dit. 47. Nse tatimpaguesi nuk sht n gjendje t siguroj informata shtes t krkuara Brenda kornizs s specifikuar nga DA, mund t parashtrohet nj krkes me shkrim pr ricaktimin e afatit t fundit. do krkes e till duhet justifikuar dhe mund t pranohet nga DA nse ekzistojn arsye q jan jasht kontrollit t tatimpaguesit e q pengojn sigurimin e informatave brenda afatit kohor t vn, por n mnyr t arsyeshme mund t pritet q informatat t sigurohen brenda zgjatjes s krkuar t afatit t fundit. 48. Nse nuk ka krkes mbi ri-caktimin e afatit t fundit dhe informata nuk pranohet Brenda afatit kohor t krkuar, DA do t marr vendim mbi rastin bazuar n informatat n dispozicion. 49. Komunikimi i vendimit. Parashtruesi i Ankess do t njoftohet lidhur me vendimin me shkrim t DA-s. Njoftimi do t bhet prmes dorzimit t vendimit duke: 49.1. ia dhn n dor dokumentin tatimpaguesit, prfaqsuesit t tatimpaguesit, nj antari t familjes s tatimpaguesit, apo nj zyrtari, drejtori apo t punsuari t tatimpaguesit (nj veprim i till quhet i kryer pavarsisht nse personi pranon t marr dokumentin apo jo); 49.2. e ln dokumentin n vendbanimin e tatimpaguesit ose n vendin e zakonshm t biznesit; ose 49.3. e drguar dokumentin nprmjet posts n adresn e fundit t njohur t tatimpaguesit. 50. Vendimi i drguar sht dshmi e qart (prima facie) e ndryshimit t vlersimit dhe dhnies s njoftimit pr tatimin e ndryshuar, megjithat, drgimi i till nuk e liron ATK-n nga krkesa q ti lshoj nj Njoftim-vlersim tatimpaguesit sikurse sht parapar n Nenin 31 t ktij Udhzimi Administrativ. 51. Vendimi i DA-s do t jet prfundimtar dhe prmbylls pr tatimpaguesit nse nuk bhet ndonj ankes tjetr n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime apo n Gjykat. 52. Paragrafi 5 i Nenit 77 t Ligjit parasheh q vendimi i DA-s do t paraqet vendimin prfundimtar t Drejtorit t Prgjithshm t ATK-s dhe do t jet detyrues pr ATK-n, n lidhje me njoftim-vlersimin apo prcaktimin zyrtar pr t cilin sht lshuar. Kur vendimi prfundimtar i DA t jet lshuar, t gjitha funksionet e ATK-s do t respektojn at vendim dhe do ta implementojn at, prfshir kryerjen e rregullimeve t tilla t nevojshme n sistemin e TI-s n ATK-s. 53. Nse Drejtori i Prgjithshm i ATK-s prcakton se vendimi i DA t ATK-s, duhet t jet detyrues pr ATK-n pr t gjitha rastet e ngjashme, Drejtori i Prgjithshm i ATK-s do t lshoj Vendim Shpjegues Publik sikurse parashihet n Nenin 9 t Ligjit.
263
54. Pavarsisht nga dispozitat e paragrafit 5 t Nenit 77 t Ligjit, nse Drejtori i Prgjithshm i ATK-s m pas kupton se vendimi i DA-s nuk ka qen korrekt dhe moskorrigjimi i atij vendimi do t rezultonte n nj padrejtsi pr tatimpaguesin, Drejtori i Prgjithshm mund t krkoj nga DA dhe Zyra Ligjore e ATK-s, s bashku me zyrtar tjer t mundshm n ATK, t rishikoj vendimin dhe t prcaktoj nse duhet t ndryshohet apo nse tatimpaguesi do t krkohet t krkoj ndryshimin prmes Bordit t Pavarur pr Rishqyrtime. 55. Prmirsimi i vendimit t ankesave q prmban pasaktsi dhe gabime t dukshme (pr shembull, gabime teknike) mund t bhet n do koh. Prmirsimi i till mund t bhet me gjykimin e Drejtorit te Prgjithshm ose zyrtarit te autorizuar nga ana e tij/saj apo nga zyrtart e till t autorizuar, me krkes t tatimpaguesit. do ndryshim i till synon t prmirsoj gabimet materiale apo t dukshme t pasaktsive t vendimit pa ndryshuar prmbajtjen e tij. 56. N prpunimin e nj ankese t tatimpaguesit, paragrafi 8 i nenit 14 t Ligjit parasheh q DA i ATK-s nuk do t marr parasysh ndonj dokument apo informat t drguar n ATK, nse: 56.1. ATK ka lshuar nj krkes me shkrim ku n mnyr t arsyeshme ka prshkruar dokumentin apo informatn e krkuar; 56.2. krkesa prmban nj paralajmrim pr tatimpaguesin lidhur me pasojat e mosprmbushjes me krkesn; 56.3. informata e krkuar sht drguar pas afatit t parapar n paragrafin 7 t Nenit 14 t Ligjit; dhe 56.4. dokumenti ka ekzistuar n kohn kur sht lshuar krkesa me shkrim pr document apo informat. Ky nnparagraf nuk duhet t interpretohet q nnkupton se Ankesat apo nivelet e mpastajshme t ankesave duhet t marrin parasysh informatat apo dokumentet materiale t prgatitura pasi koha pr prgjigje n krkess me shkrim t ket skaduar. Rregulla pr prcaktimin e shpenzimeve t lejueshme krkon q t sigurohet, apo prgatitet dokumentacioni mbshtets, njkohsisht me kohn kur kan ndodhur shpenzimet apo brenda afatit kohor t lejuar nga dispozitat e aplikueshme t ligjeve tatimore. 57. Dispozitat e paragrafit 56 t ktij Neni po ashtu aplikohen n ankesat e mvonshme n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime dhe/apo n Gjykat. 58. Sikurse sht parapar n paragrafin 7 t Nenit 77 t Ligjit, nse DA nuk lshon vendimin e vet brenda periudhs 60 ditore (apo periudhs s zgjatur kohore pr shkak t suspendimit t parapar n paragrafin 7 t Nenit 77 t Ligjit), tatimpaguesi mundet t dorzoj nj ankes n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime drejtprdrejt.
264
Neni 78 - Themelimi i Bordit t Pavarur pr Rishqyrtime

1. Me ket ligj themelohet Bordi i pavarur pr rishqyrtime. 2. Antart e Bordit do t propozohen nga Qeveria vetm mbi bazn e aftsis s tyre pr t kryer funksionet dhe do t caktohen nga Kuvendi. Afati pr secilin antar do t jet dy vjet. Gjysma e antarve do t zvendsohet n fund t do viti kalendarik. 3. Bordi do t prbhet prej nj Antari Kryesues dhe gjashtmbdhjet (16) antarve t tjer, ku t gjith prej tyre jan t pavarur nga Ministria e Financave dhe Ekonomis. S paku shtat (7) prej antarve do t jen nga komuniteti biznesor i Kosovs. 4. Bordi do t paguaj shuma t tilla pr punn e antarve pr ditt ose gjysmat e ditve q ata kryejn punn e antarve. 5. Kuvendi mund t largoj nj ose m tepr antar t Bordit me kshilln e Qeveris, nse ai ose ajo prcakton se antari sht i paprshtatshm t plotsoj funksionet e tij ose sht n pozit t konfliktit t interesit. 6. Bordi sht i autorizuar t marr n pun personel t kualifikuar, t blej pajisje t nevojshme pr t kryer funksionet e tij dhe t ngrej zyra prej ku do veproj.
Neni 79 - Roli i Bordit

1. Bordi ka juridiksion t pranoj ankesat kundr: 1.1. vendimit t Departamentit t Ankesave; 1.2. vlersimit n gjendje rreziku sipas nenit 21 t ktij ligji; 1.3. vlersimit ose prcaktimit tjetr zyrtar t Drejtorit t Prgjithshm n rastin kur Departamenti i ankesave nuk ka dorzuar vendimin brenda gjashtdhjet (60) ditve sipas paragrafit 8. t nenit 77 t ktij ligji; 1.4. vendimeve zyrtare sipas legjislacionit tjetr n Kosov q parashikon ankesat para ktij Bordi. 2. Personi q paraqet ankes n Bord ka barrn t provoj q vendimi, vlersimi dhe prcaktimi kundr t cilit ka ngritur ankes sht i pasakt. 3. N shqyrtimin e vendimeve, vlersimeve dhe prcaktimeve sipas paragrafit 1 t ktij Neni, Bordi, duke iu nnshtruar paragrafve 4. dhe 5. t ktij neni, do t shqyrtoj dshmit, dokumentet dhe provat e tjera t paraqitura nga personi q ankohet n Bord dhe nga ATK. Bordi pastaj do t bj gjetjet e veta t fakteve dhe konkluzionet e veta t ligjit. 4. Dshmit, dokumentet dhe provat e tjera t paraqitura nga personi q ankohet n Bord dhe nga ATK do t kufizohet n t njjtn sasi provash q sht siguruar n lidhje me
265
vendimin, vlersimin dhe prcaktimin e mparshm kundr t cilave sht br ankes sipas paragrafit 1. t ktij neni. Bordi nuk do t marr parasysh ndonj evidenc apo dokument q sht n kundrshtim me dispozitn e paragrafit 8. t nenit 14 t ktij ligji. 5. Vendimi i Bordit do t lshohet me shkrim dhe do t jet detyrues si pr personin q sht ankuar n Bord ashtu edhe pr Drejtorin e Prgjithshm derisa nuk ndryshohet ose anulohet nga Gjykata. Nj vendim i Bordit t Pavarur pr Rishqyrtime pr lndn n ankes sht vendim prfundimtar. do ankes e mtutjeshme duhet t bhet n nj gjyq t juridiksionit kompetent prbrenda kohs s specifikuar n nenin 81 t ktij ligji. Nse pas nj vendimi nga Bordi i Pavarur pr Rishqyrtime bhen me dije fakte t reja, ato fakte mund t prdoren nga ATK n brjen e nj vlersimi t ndonj tatimi shtes i cili mund t jet obligim.
Neni 45 Bordi i Pavarur pr Rishqyrtime

1. Tatimpaguesi, i cili nuk sht i knaqur me vendimin e DA, mund t dorzoj ankes me shkrim n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtim (n tekstin e mtejshm BPR) brenda 30 ditve pas pranimit t vendimit t DA. 2. BPR do t ket autorizim t marr parasysh ankesat vijuese: 2.1 Ankesn kundr vendimit t DA; 2.2 Ankesn pr vlersimin n rast rreziku t br n prputhje me dispozitat e nenit 21 t Ligjit; 2.3 Ankesn n t ciln DA nuk kan dhn vendim brenda afatit kohor t parapar n paragrafin 8 t Nenit 77 t Ligjit; 2.4 prcaktimet zyrtare sipas legjislacionit tjetr n Kosov q parasheh ankesat n Bordin e till. 3. Sikurse sht parapar n paragrafin 2 t Nenit 79 t Ligjit, barra e provs sht mbi tatimpaguesin n do ankes para BPR. Kjo nnkupton se i prket tatimpaguesit, apo personit q bn ankesn, t provoj se vlersimi apo vendimi i prshkruar n paragrafin 2 t ktij Neni sht jo-korrekt. 4. Tatimpaguesit nuk i lejohet t paraqes evidenc t re, sikurse se parashihet n paragrafin 8 t nenit 14 t Ligjit, n seancn para BPR. BPR krkohet t bj prcaktimin e vet bazuar n informatat q m hert jan marr parasysh nga DA. Sikurse parashihet n paragrafin 4 t Nenit 79 t Ligjit, dshmit, dokumentet dhe provat e tjera t paraqitura nga personi q ankohet n BPR dhe nga ATK do t kufizohet n t njjtn sasi provash q sht siguruar n lidhje me vendimin, vlersimin dhe prcaktimin e mparshm kundr t cilave sht br ankes sipas paragrafit 1 t Nenit 79 t Ligjit. Ky kufizim gjithashtu do t aplikohet n ato raste n cilat DA ka dhn vendimin pr shkak se tatimpaguesi nuk ka ofruar informatat shtes t krkuara Brenda kohs s dhn.
266
5. Sikurse sht parapar n Nenin 81 t Ligjit, pr nj vendim t nxjerr nga BPR, mund t ushtrohet ankes n nj gjykat juridiksioni kompetent brenda 60 ditve t pranimit t njoftimit t vendimit t BPR. 6. Sipas paragrafit 2 t Nenit 82 t Ligjit, ATK-s i ndalohet t mbledh prmes mass pr marrje t pasuris n pasurin e paluajtshme gjat kohs n t ciln tatimpaguesi mundet t dorzoj ankes n BPR apo gjat kohs n t ciln ankesa sht pezull para BPR-s.
Neni 80 - Procedurat pr Bord

1. Ministri i Ekonomis dhe Financave mundet me krkesn e Bordit t vendos nj pages prdorimi pr personat q paraqesin ankesa n Bord. 2. Antari Kryesues do t emroj nj panel ankimimi i prbr deri n tre (3) antar pr dgjuar ankesn e sjell prpara tij. Rastet do t caktohen n mnyr t rastsishme dhe antart e secilit panel do t lvizen. Secili panel do t prbhet prej nj (1) antari nga komuniteti i biznesit, nj (1) antar me kualifikim juridik, dhe nj (1) antar me kualifikime ekonomik/kontabilitet/auditim. 3. N rast se, pr shkak t zvoglimit numrit t antarve, nuk ka numr t duhur t antarve pr t vendosur nj panel t ankesave nga mesi i kategorive t antarve, Antari Kryesues do t jet i autorizuar t vendos nj panel t ankesave me m pak se tre (3) antar, por jo m pak se dy (2) antar, secili prej t cilve duhet t jet antar nga kategori e ndryshme. 4. Koha dhe vendi i seancave t Bordit do t prcaktohen nga Antari Kryesues me qllim pr ti siguruar nj mundsi t arsyeshme personit q do t paraqitet para Bordit me sa m pak shqetsime dhe shpenzime q t jet e mundur. 5. Prbrenda gjashtdhjet (60) ditve nga data e pranimit t ankess, duhet t emrohet nj panel i ankesave dhe duhet t rishikoj dokumentacionin sikurse sht parapar n paragrafin 3. t nenit 79 t ktij ligji, prfshir mbajtjen e do seance t nevojshme pr t marr parasysh lndn nn ankes. Paneli i ankesave do t nxjerr vendimin e vet jo m larg se tridhjet (30) dit nga data kur sht mbajtur ndonj seanc shqyrtuese, por jo m larg se nntdhjet (90) dit pasi t jet pranuar ankesa nga Bordi. Nse nj vendimi i Bordit nuk sht br Brenda periudhs nntdhjet (90) ditore t parapar me kt paragraf, ankuesi mund t paraqes nj ankes drejtprdrejt n gjyqin kompetent prmes dispozitave t konfliktit administrativ. 6. Dispozitat e paragrafit 5 t ktij neni aplikohen vetm n rastet e pranuara pas dates efektive t ktij ligji. Rastet, n ekzistenc ne Bord n datn q ky ligj ka ardhur n efekt, do t merren dhe mbyllen sa m shpejt t jet e mundur. T gjitha rastet n ekzistenc n Bord n datn kur ky ligj hyn n efekt duhet t zgjidhen jo m larg se 1 Shtator 2011.
267
7. Antari nuk do t marr pjes n panelin e ankesave n rast kur ka mundsi pr konflikt t interesit n saj t marrdhnieve familjare, marrdhnieve biznesore ose ndonj faktori tjetr. 8. Antart e Bordit do t ruajn konfidencialitetin pr t gjitha informatat dhe t dhnat e tatimpaguesit t marra. Ky obligim do t vazhdoj madje edhe pasi t ket prfunduar afati i tyre i emrimit.
Neni 81 - Rishqyrtimi juridik

1. Kundr vendimeve t Bordit mund t bhet ankes n gjykat t juridiksionit kompetent me kusht q ankesat e tilla t jen pranuar brenda gjashtdhjet (60) ditve nga pranimi i njoftimit t vendimit t Bordit. Nj vendim i gjyqit t juridiksionit kompetent lidhur me lndn nn ankes sht vendim prfundimtar. Nse fakte t reja bhen t ditura pas nj vendimi t gjyqit, ato fakte mund t prdoren nga ATK t bj nj vlersim t ndonj tatimi shtes q mund t jet obligim. 2. N diskrecionin e gjykats, nse duket se ankesa n gjyq nuk sht e arsyeshme, apo ka pak baz apo nuk ka baz, Gjyqi mund t krkoj nga personi q e parashtron ankesn t vendos nj garanci bankare, apo ndonj form tjetr t garancie, para se Ankesa t merret parasysh nga Gjyqi. Nse Gjyqi sht i knaqur se ankesa ka baz juridike t arsyeshme, nuk do t krkohet pages apo garanci
Neni 82 - Detyrimi pr t paguar gjat procedurs s ankesave

1. Pavarsisht nse personi ka paraqitur apo jo ankes n Departamentin e Ankesave ose Bordin e pavarur pr Rishqyrtime, detyrimi tatimor sipas ktij ligji do t mbetet detyrim dhe i pagueshm. 2. Pavarsisht nga paragrafit 1, t ktij neni, mbledhja e detyrueshme e tatimit prmes mass pr marrjen e pasuris sht e ndaluar n pasurin e paluajtshme deri n kohn brenda s cils nj tatimpagues mund t ankohet n Bordin e Pavarur pr rishqyrtime sipas paragrafit 6. t nenit 77 t ktij ligji, apo deri kur Bordi i Pavarur pr Rishqyrtime ka marr vendim sipas paragrafit 5. t nenit 80 t ktij ligji, cilado qoft m i voni. do tatimpagues q dshiron t parandaloj veprimin e mbledhjes para se t bj ankes t mtutjeshme n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime, mund t dorzoj nj garanci bankare, apo form tjetr t siguris e pranueshme pr administratn tatimore, n nj shum t mjaftueshme pr t mbuluar tatimin, ndshkimin dhe interesin obligues n kohn e sigurimit t garancis bankare, plus tatimi, ndshkimi dhe interesi i till shtes q mund t rrjedh gjat ndonj procesi pasues.
268
3. Prve rastit kur pasuria e konfiskuar sht e till q prishet, pasuria e konfiskuar nga ATK nuk do t shitet ose prndryshe t tjetrsohet deri n kalimin e periudhs tridhjet (30) ditore pas dorzimit t njoftimit pr konfiskim sipas paragrafit 5. t nenit 34 t ktij ligji ose deri n prfundimin e procedurave t ankesave (prve rastit t nenit 81 t ktij ligji) t parashikuara n kt ligj, cilido qoft afati m i fundit. Aty ku pasuria e konfiskuar sht shitur ose prndryshe sht tjetrsuar, t gjitha parat do t mbahen nga ATK pr kreditim t tatimpaguesit derisa t jet zgjidhur prfundimisht shtja pr t ciln sht ngritur ankesa, n t ciln koh do t bhet rimbursimi i tatimpaguesit sipas paragrafit 4. t ktij neni ose do t bhet ulja nga shuma e pashlyer sipas paragrafit 5. t ktij neni, sipas rastit. 4. N qoft se lnda pr t ciln sht br ankes, sht zgjidhur prfundimisht n favor t tatimpaguesit, ATK do ti kthej do tatim t paguar tepr, s bashku me interesin e llogaritur n shkalln e prcaktuar nga Ministria e Ekonomis dhe Financave n lidhje me secilin muaj kalendarik n mes t dats s pagess nga tatimpaguesi dhe datn kur ATK i referon pr pages rimbursimin Ministris s Financave dhe Ekonomis. 5. N qoft se lnda pr t ciln sht br ankesa sht zgjidhur prfundimisht n favor t ATK, tatimpaguesi do t paguaj tatimin e pashlyer, sanksionet dhe interesin q ka lindur deri kur sht zgjidhur lnda.
Neni 83 - Prfaqsuesit e tatimpaguesit

1. Tatimpaguesit mund t marrin pjes n secilin aspekt t nj procedure tatimesh prmes nj prfaqsuesi t tatimpaguesit. 2. N rastin e personave juridik, prfaqsuesit e tatimpaguesit mund t prfshijn pronarin e nj veprimtarie t biznesit, kryetarin, Drejtorin e Prgjithshm, menaxherin, ose administratorin e nj personi juridik, prfaqsuesin e falimentimit t nj organizate n likuidim, kujdestarin e mallrave pr nj biznes n gjendje insolvente, administratorin ose trashgimtart e nj pasurie dhe do person tjetr me autorizim me shkrim pr t prfaqsuar tatimpaguesin. 3. N rastin e personave fizik, prfaqsuesit e tatimpaguesit mund t jen nj avokat, kontabilist me certifikat ose agjent tjetr me autorizim me shkrim pr t prfaqsuar tatimpaguesin. 4. Kompetenca dhe detyrat e nj prfaqsuesi t tatimpaguesit do t jen t kufizuara brenda termave t marrveshjes me shkrim.
269
5. Pjesmarrja e nj prfaqsuesi t tatimpaguesit n do procedur tatimore nuk e zhvesh tatimpaguesin nga t drejtat e tij ose saj personale pr t marr pjes n kt procedure dhe nuk i heq t drejtn ATK-s pr t pasur qasje tek tatimpaguesi. 6. Nj person i cili sht tatimpagues jo-rezident sipas legjislacionit t zbatueshm tatimor duhet t informoj ATK pr prfaqsuesit e tij brenda tri javve pasi t ket filluar t siguroj t ardhura ose t ket bler pasuri n Kosov.
Neni 84 - Konfidecialiteti i informatave tatimore

1. do zyrtar ose person tjetr i cili, n prmbarimin e detyrave t tija apo saja zyrtare, ka qasje tek informatat e tatimpaguesit i ndalohet tia zbuloj informata e tilla ndonj personi tjetr prve rastit kur kjo gj sht e nevojshme n procedurat tatimore, n procedurat penale t krimeve n fushn e tatimeve, ose sht parashikuar prndryshe n kt nen. Prve sanksioneve tjera q mund t vendosen, personi i till do t dnohet n prputhje me dispozitat e aplikueshme t Kodit Penal t Kosovs. 2. Pavarsisht nga paragrafit 1. t ktij neni, nj zyrtar tatimor mund zbuloj informata pr tatimpaguesin personave vijues: 2.1. Ministris s Financave dhe Ekonomis, aty ku ato informata jan t nevojshme pr qllime zyrtare t Ministris. Informatat e tilla t tatimpaguesit do ti nnshtrohen krkesave dhe sanksioneve t njjta t konfidencialitetit sikurse jan vendosur n kt nen; 2.2. Zyrs s Statistikave t Kosovs pr shfrytzim n prpilimin e statistikave ose pr qllime tjera analitike me kusht q informatat e zbuluara nga procedurat tatimore jan n nj form q nuk identifikon tatimpaguesit n veanti. Nse, me urdhr t Ministrit, informacioni do ti jepet Entit t Statistiks t Kosovs q prfshin identifikimin e informatave t tatimpaguesit, Enti Statistikor i Kosovs duhet t jap nj vrtetim me shkrim q identiteti individual i tatimpaguesve nuk do t zbulohet n asnj raport t lshuar dhe se informatat n lidhje me tatimpaguesit individual nuk do t prdoren pr ndonj qllim ndryshe nga analizat statistikore. Zyra e Statistikave t Kosovs duhet t prfshij n certifikatn e vet pranimin se krkesat dhe sanksionet pr konfidencialitet t parapara n paragrafin 1 t ktij neni aplikohen n zyrtart e asaj zyre n lidhje me informatat e dhna pr tatimpaguesi. Nse sht prcaktuar se informatat individuale t dhna Entit t Statistiks s Kosovs jan abuzuar, ATK mund t refuzoj t jap kto informata n vitet e ardhshme. 2.3. Fondin e Kursimeve Pensionale t Kosovs pr nj qllim t autorizuar nga legjislacioni dhe rregulloret n fuqi lidhur me pensionet n Kosov; 2.4. Institucionin e Ombudspersonit t themeluar sipas legjislacionit dhe rregulloreve n fuqi lidhur me Themelimin e Institucionit t Ombudspersonit n Kosov, pr prdorim n zgjidhjen e ankesave t tatimpaguesit;
270
2.5. Zyra e prokuroris publike apo agjencit kompetente pr zbatimin e ligjit n ndjekjen penale apo hetimin e rasteve t dyshuara pr shplarje t paras apo financim t terrorizmit dhe, prve sikurse sht parapar n nn-paragraft 2.12. dhe 2.13 dhe 2.14 t ktij paragrafi pr hetimin e veprave tjera penale n Kosov kur sht siguruar miratimi paraprak nga gjyqi ; 2.6. Gjykatat pr prdorim n rastet e lidhura me tatimet; 2.7. Agjencis pr Regjistrimin e Bizneseve pr mirmbajtjen e regjistrit t bizneseve. ATK mund tia zbuloj informatat pr identifikimin individual Regjistrit t Bizneseve t Kosovs pr qllime t regjistrimit ose pr qllime t informimit t Regjistrit t Bizneseve t Kosovs pr informatat e tatimpaguesit i cili nuk ka mundur t vrtetohet prmes vizits personale. Zbulimi pr Regjistrin e Bizneseve t Kosovs po ashtu sht i autorizuar sipas nevojs pr t verifikuar t dhnat e regjistrimit t bizneseve t regjistruara me Regjistrin e Bizneseve t Kosovs 2.8. Zyrn e Revizionit t Kosovs pr qllim t revizionit t ATK n prputhje me nga legjislacionin dhe rregulloret n fuqi lidhur me, Revizionin e Prgjithshm n Kosov; 2.9. agjentt e tjer ose t punsuarit e ATK gjat dhe pr qllim t kryerjes s detyrave t tyre zyrtare; 2.10. autoritetet tatimore t nj vendi t huaj n prputhje me traktatet ose marrveshjet ndrkombtare; 2.11. autoritetet doganore, pr qllime t administrimit t legjislacionit doganor; 2.12. do person, kur tatimpaguesi sht dnuar pr mashtrim ose kur informatat prmbajn nj list t personave t regjistruar pr TVSh me qllim q personat t verifikojn nse jan duke br biznes me nj person t regjistruar pr TVSh; apo do person, kur informatat prmbajn nj list t personave, prfshir numrat e tyre fiskal, t regjistruar n administratn tatimore me qllim pr t kryer veprimtari ekonomike. 2.13.zyra prokuroris publike apo agjencit kompetente pr zbatimin e ligjit n ndjekjet penale t veprave penale prve atyre q lidhen me veprat penale n fushn e tatimeve, nse nj informat e till merret gjat kohs s procedurave t shmangies s tatimit apo kundrvajtjeve tatimore. Sidoqoft, kjo nuk zbatohet pr informacionet e tilla t cilat i ka zbuluar tatimpaguesi n baz t obligimeve t bashkpunimit para q i sht br shqiptimi i t drejtave t t pandehurit sipas nenit 69 t ktij ligji prve veprave penale t dyshuara q jan prmendur n nnparagraft 2.5 dhe 2.13 t ktij paragrafi. 2.14. zyra e prokuroris publike apo agjencit kompetente t zbatimit t ligjit pr ndjekjet penale t veprave penale prve atyre t shmangies s tatimeve q ndshkohen me burgim me s paku pes (5) vjet apo me burgim afatgjat apo pr ndonj krim ekonomik q n baz t mnyrs s kryerjes apo nga shkalla e dmit t shkaktuar ka gjasa t ket shkaktuar seriozisht prishje t rregullit ekonomik t Kosovs apo ka gjasa t rrezikoj seriozisht besueshmrin e prgjithshme apo integritetin e biznesit apo autoritetin e rregullt funksional dhe institucionet publike.
271
2.15. zyra e prokurorit publik apo agjencia kompetente ekzekutuese me zyrtar e Zyrs s Standardeve Profesionale sipas nevojs n realizimin e prgjegjsive dhe autorizimeve t tyre sikurse sht vendosur nn nenin 85 t ktij ligji. 2.16. publikut kur sht i nevojshm zbulimi pr t prmirsuar faktet t cilat jan shprndar n publikisht n mnyr t pasakt t cilat munden seriozisht t rrezikojn besueshmrin n administrimin e ATK-s. Vendimi pr zbulimin e ktyre t dhnave mund t merret nga ATK pasi q sht dgjuar tatimpaguesi. 2.17. publiku kur sht e nevojshme t jepen informatat n lidhje me regjistrimin, mohimin e regjistrimit, heqjen e regjistrimit, apo vendosjen n gjendjen joaktive t do tatimpaguesi apo ish tatimpaguesi sikurse parashihet n kt ligj. 3. Tatimpaguesi mund t liroj do person nga detyrimi i konfidecialitetit. Lirimi i till duhet t jet me shkrim dhe mund t kufizohet n dhnien e informatave t caktuara ose ti shfrytzoj pr nj qllim t veant.
Neni 85 - Ruajtja e integritet t ATK-s dhe Kundr korrupsioni

1. Zyra pr standarde profesionale (ZSP) brenda ATK-s do t ket autoritetin t hetoj t gjitha pohimet pr sjellje t keqe t t punsuarve t ATK, t gjitha pohimet pr prpjekje t brendshme dhe t jashtme pr t korruptuar zyrtart tatimor (prfshir prpjekjet pr mito), t gjitha shkeljet e pohuara t Kodit t Mirsjelljes s ATK-s dhe veprimtari tjera t t punsuarve apo qytetarve q krcnojn sigurin apo integritetin e ATK-s apo t punsuarve t saj. 2. Ndr autorizimet tjera pr zbatimin e paragrafit 1 t ktij neni, ZSP do t ket ato autorizime t dhna zyrtarve tatimor sipas nenit 14 dhe 15 t ktij ligji krahas autorizimeve: 2.1. t intervistoj dshmitart si brenda ashtu edhe jasht ATK-s; 2.2. t intervistoj do person t tret i cili mund t ket informata q do t ndihmojn n hetime; 2.3. t krkoj dshmi, apo informata tjera q do t ndihmoj n nj hetim t autorizuar, prfshir nxjerrjen e regjistrimeve bankare; 2.4. t prgatis raportet e hetimeve me rekomandimet pr ndjekje penale n rastet e duhura dhe t dorzoj ato raporte prmes zyrs ligjore t ATK-s tek Zyra e Prokurorit Publik; 2.5. t prcaktoj nse shtja nn hetime a duhet t vihet n procedur administrative apo n procedur penale; 2.6. t ndihmoj n arrestimin e individve q mendohet t jen t fajshm pr ndonj akt q mbulohet nga ky nen, pasi veprimi i till sht autorizuar nga prokurori publik; 2.7. t krkoj informata nga policia, gjyqet, regjistrat, komunat dhe organet tjera pr t verifikuar t dhnat e aplikimit pr punsim, gjendjen financiare dhe
272
pasurit, dhe qllime tjera q lidhen me hetimet kundr-korrupsionit dhe siguri t brendshme t ATKs; 2.8. t kryej hetime nn mbikqyrjen e Prokurorit Publik q gzon t statusin dhe autorizimet e dhna pr policin gjyqsore dhe t kryej hetime t prbashkta me policin dhe agjencit tjera q zbatojn ligjin n shtjet q lidhen me sigurin e brendshme, akuzimet pr sjellje t keqe te t punsuarve dhe veprimtari tjera te t punsuarve dhe qytetarve q mund t rrezikojn integritetin apo sigurin e Administrats Tatimore; 2.9. t ndihmoj policin dhe agjencit tjera q zbatojn ligjin n hetimet t cilat ata i kan ndrmarr e q lidhen me shkeljet e supozuara t kodit penal nga t punsuarit e ATK-s; 2.10. t ndrlidh dhe shkmbej informata me policin dhe agjencit pr zbatimin e ligjit me qllim q t sigurojn integritet dhe siguri t Administrats Tatimore. 3. N rast t parandalimit qoft nga nj i punsuar apo nga ndonj person tjetr n kryerjen e autorizimeve si jan prcaktuar me paragrafin 2. t ktij neni, ZSP mund t krkoj autorizim pr ndihm nga Prokurori Publik kompetent. 4. do zyrtar i ZSP i cili ndrmerr hetime apo akte n lidhje me nj vepr penale sipas ktij neni do t kryej hetime n prputhje me dispozitat e zbatueshme t Kodit t Procedurs Penale t Kosovs, apo pasuesin e tij, Zyrtart e ZSP jan t autorizuar t hetojn ato shkelje t renditura n Kapitullin 29 (Shkeljet Penale kundrejt Detyrs Publike) t Kodit Penal t Kosovs, apo pasuesen e saj. 5. Zyra e Standardeve Profesionale do t ket autorizim t kryej hetime administrative pr biografin e t punsuarve t ardhshm dhe t tanishm t administrats tatimore pr t verifikuar informatat n aplikacionin e tyre pr pun, t tilla si, por pa u kufizuar n, gjendjen e tyre arsimore, nse ata kan nj dosje penale, apo jo; prvojn e mparshme, pr t prfshir kontaktet me pundhnsit e mparshm; aktivitete t tjera t punsimit ose vet-punsim dhe verifikime tjera t tilla q konsiderohen t prshtatshme. Hetimet e tilla administrative jan t autorizuara qoft edhe nse ka dyshim se a sht kryer krimi, apo jo. Hetimet e tilla mund t ndrmerren pa autorizimin e prokurorit, deri kur hetuesi zhvillon nj dyshim se a ka ndodhur nj krim. Nse hetimi prcakton se punonjsi ka dhn informacion t pasakt ose t rrem, Zyra e Standardeve Profesionale do ti raportoj faktet dhe rrethanat tek Komisioni Disiplinor i ATK-s pr veprimet si ata ta gjykojn t nevojshme. 6. ZSP do t ket autoritetin t shqyrtoj pasqyrat e deklarimit t pasuris s punonjsve t ATK-s, prve Drejtorit t Prgjithshm dhe t bj pyetje t tilla sipas nevojs pr t konfirmuar informatat n pasqyr. Pyetjet e tilla do t konsiderohen t jen t natyrs administrative, prve nse ZSP ka arsye t besoj se informacioni i dhn sht i rrem, ose qllimisht sht deklaruar keq, n t cilin rast dyshimet e tyre duhet t raportohen te Prokurori Publik dhe pyetjet e mvonshme do t bhen sipas udhzimit t Prokurorit Publik. Informatat e siguruara nga ZSP gjat zbatimit t tyre t ktij paragrafi do t jen konfidenciale dhe nuk do ti nnshtrohen paraqitjes para ndonj personi, prve nse sht
273
e nevojshme pr qllime disiplinore apo ndjekje penale. Paraqitja e paautorizuar do t jet e dnueshme me burgim q nuk do t tejkaloj pes (5) vjet. 7. Procedurat dhe funksionet e ZSP do t rregullohen me nj akt nn-ligjor.
Neni 86 - Masat e prkohshme Ndrkombtare

1. Aty ku ligjet ekzistuese t Kosovs pr tatime lidhen me tatuarjen ndrkombtare nuk e adresojn tatuarjen e transaksioneve ndrkombtare, ato mund t plotsohen me zbatimin e parimeve t Modelit t Konvents Tatimore pr t Ardhurat dhe Kapitalin t OECD (Organizata pr Bashkpunim dhe Zhvillim Ekonomik). 2. Aty ku ligjet ekzistuese tatimore q lidhen me tatuarjen e dyfisht ndrkombtare juridike te t ardhurave dhe kapitalit t personave n Republikn e Kosovs nuk adresojn tatuarjen e till, do t zbatohen parimet e Modelit t Konvents Tatimore mbi t Ardhurat dhe mbi Kapitalin t OECD me qllim t shmangies s tatuarjes s dyfisht te t ardhurave dhe kapitalit t till. 3. Kur ka pyetje lidhur me interpretimin e ligjit t Kosovs mbi Tatimin n Vlern e Shtuar, ligji do t interpretohet n harmoni me parimet e Direktivave t Sistemit t TVSh-s s Bashkimit Evropian dhe gjykimeve t Gjykats Evropiane t Drejtsis. 4. N prputhje me nenin 9 t ktij ligji, Drejtori i Prgjithshm mund t lshoj vendime shpjeguese publike, qoft n prgjithsi apo rast pr rast, pr t plotsuar dispozitat e ligjeve ekzistuese mbi tatimet n t ardhura apo TVSH n prputhje me paragraft 1. deri 3. t ktij neni m sipr. Me hyrjen n nj konvent tatimore t ndrsjell me nj shtet kontraktues, vendimet shpjeguese sipas ktij neni pr transaksionet n mes t Republiks s Kosovs dhe atij shteti kontraktues nuk do t jen m t autorizuara.
Neni 87 - Udhzimet Administrative

Ministri i Ekonomis dhe Financave do t ket autorizimin t shpall, me shkrim, rregullore zbatuese (akte nnligjore) pr zbatim t prgjithshm e q mund t jen t nevojshme dhe t duhura m tutje pr interpretim dhe zbatim t prshtatshm, t arsyeshm dhe uniform t ktij ligji. Zbatimi i till i rregulloreve do t administrohet dhe zbatohet nga ATK. Asnj nga rregulloret e tilla zbatuese nuk do t ket apo nuk do t ket ndonj efekt ligjor deri sa t publikohet si duhet n Gazetn Zyrtare t Kosovs dhe prndryshe sht br publike nga ATK n prputhje me Ligjin mbi Qasjen ne Dokumentet Zyrtare.
274
Neni 88 - Propozimi, Emrimi dhe Aprovimi i Drejtorit te

Prgjithshm t ATK-se me plqimin e Prfaqsuesit Civil ndrkombtare
1. Procedura pr emrimin e Drejtorit Prgjithshm te ATK-se, deri n fund t mbikqyrjes ndrkombtare t zbatimit t Propozimit Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, t dats 26 mars 2007, duhet t jet si n vijim: 2. Drejtorin Prgjithshm te ATK-se e propozon Ministri i Ekonomis dhe Financave, bazuar ne rekomandimet e komisionit te formuar, emron Kryeministri i Qeveris Republiks se Kosovs, me plqimin e Prfaqsuesit Civil ndrkombtar ( PCN) 3. Qeveria ka te drejtn e shkarkimit, suspendimit apo te kthimit ne detyre te Drejtorit Prgjithshm, me plqimin e Prfaqsuesit Civil ndrkombtar ( PCN).
Neni 89 - Ligji i aplikueshm

1. Ky ligj do t zvendsoj Ligjin 2004/48 i ndryshuar me Ligjin 03/L-071 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat dhe do t nxjerr nga prdorimi do dispozit n ligjin n fuqi q sht n kundrshtim me t. 2. Dispozitat e ligjit mbi Administratn Tatimore dhe procedurat do t ken prioritet mbi dispozitat e Ligjit mbi Procedurat Administrative pr aq sa procedurat jan t rregulluara me Ligjin mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat.
Neni 90 - Hyrja n fuqi

Ky ligj hyn n fuqi ditn e shpalljes nga Presidenti i Republiks s Kosovs. Ligji Nr. 03/ L-222 12 korrik 2010 Shpallur me dekretin Nr. DL-032-2010, dat 15.07.2010 nga Presidenti i Republiks s Kosovs, Dr. Fatmir Sejdiu.
275
Neni 46 Zbatimi dhe hyrja n fuqi

1. Ky Udhzim Administrativ i shfuqizon Udhzimet Administrative Nr. 05/2005, Nr. 11/2006, Nr. 07/2009, Nr. 12/2009, Nr. 13/2009 dhe Nr. 16/2009, q jan lshuar m hert n lidhje me Ligjin Nr. 2004/48 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat dhe Ligjin Nr. 03/L-071 mbi Ndryshimin dhe Plotsimin e Ligjit Nr. 2004/48 pr Administratn Tatimore dhe Procedurat. 2. Ky Udhzim Administrativ hyn n fuqi n ditn e nnshkrimit nga Ministri i Ekonomis dhe Financave. Ahmet SHALA _________________________________________ Ministr i Ministris s Ekonomis dhe Financave Dat: 19/11 /2010 178
276
Aneksi 1
MOSTRA E FORMATIT T NJ KRKESE T VENDIMIT SHPJEGUES INDIVIDUAL (Vendos datn e krkess) ADMINSITRATA TATIMORE E KOSOVS Bill Clinton & Dshmort e Kombit 10000 Prishtin, Kosov Re: KRKES PR VENDIM SHPJEGUES INDIVIDUAL I NDERUARI Zotri apo Zonj (Vendos emrin e tatimpaguesit) krkon vendim shpjegues individual sipas Nenit 10 t Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat mbi shtjen e specifikuar m posht: Shnoni natyrn e krkess n t ciln nj vendim shpjegues individual sht krkuar duke verifikuar kutin prkatse (Shih nnparagrafin 5.2 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krkes pr riorganizimin sipas Nenit 26 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave. Shih nnparagrafin 3.1 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krkes mbi shtje t tatimit n t ardhura (Korporata dhe Personale) q lidhen me transaksionet e pritura apo t kryera, me kusht q krkesa pr vendim shpjegues t jet dorzuar para deklarats apo dokumentit t aplikueshm tatimor q sht obligim. Shih nnparagrafin 3.2 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krkes e dorzuar n prputhje me nnparagrafin 3.2 t Nenit 5 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave pr t ndryshuar mundsin pr t paguar tatimin bazuar trsisht n kontabilitet pr t ardhura dhe shpenzime. Shih nnparagrafin 3.3 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krkes e dorzuar n prputhje me nnparagrafin 4 t Nenit 35 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave pr tu kthyer n llogaritjen e tatimit dhe kryerjen e pagesave n baz t nj prqindje t qarkullimit sikurse sht parapar n nnparagrafin 2.1. t Nenit 35 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave. Shih nnparagrafin 3.4 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krkes e dorzuar n prputhje me nnparagrafin 3.2 t Nenit 33 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale q lidhet me ndryshimin nga mbajtja e librave dhe regjistrimeve sipas Nenit 33 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale n mbajtjen e librave dhe regjistrimeve sikurse krkohet me Nenin 34 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale. Shih nnparagrafin 3.5 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krkes e dorzuar n prputhje me nnparagrafin 2.2 t Nenit 43 pr t krkuar kthimin e raportimit t t ardhurave dhe pagess s tatimit n prputhje me nnparagrafin 2.1 t Nenit 43 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale. Shih nnparagrafin 3.6 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.
277
Krkes e dorzuar n prputhje me nnparagrafin 5 t Nenit 10 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale q lidhet me ndryshimin e metods s regjistrimit t stokut. Shih nnparagrafin 3.7 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krkes pr t mbajtur regjistrime t centralizuara. Shih nenin 17, paragrafi 8 dhe nnparagrafin 3.8 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. shtje pr Certifikatn e TVSh-s dhe koeficientit t kreditimit t parapara n nnparagrafin 3.9 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. shtje tjera pr t cilat mund t lshohet nj vendim shpjegues individual. Shih nnparagrafin 3.10 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. T dini se Drejtori i Prgjithshm ka mundsin t refuzoj lshimin e nj vendimi shpjegues individual n raste t caktuara.
Ju lutemi prshkruani n mnyr koncize natyrn e vendimit shpjegues t krkuar: _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
A. PASQYR E FAKTEVE Jep informatat e krkuara me nnparagrafin 5.1 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. 1. Informatat e personit q bn krkesn Emri:________________________________________________________________________ Adresa: _____________________________________________________________________________ Numri Fiskal: _____________________________________________________________________________ 2. Personi pr kontakt nse ATK ka ndonj pyetje apo i duhen informata tjera Emri: _____________________________________________________________________________ Telefoni: _____________________________________________________________________________ Pozita: _____________________________________________________________________________ 3. Informatat pr personin(at) q do t preken me kt vendim shpjegues. Emri: _____________________________________________________________________________ Adresa: _____________________________________________________________________________ Numri Fiskal: _____________________________________________________________________________ Shtoni listn nse duhet.
278
B. PRSHKRIMI I FAKTEVE DHE INFORMATAVE TJERA Q LIDHEN ME TRANSAKSIONI APO SHTJEN PR T CILN NJ VENDIM SHPJEGUES SHT KRKUAR
Informatat e prgjithshme q lidhen me t gjitha krkesat. Shih paragrafi 5 i nenit 8 t udhzimit administrative Nr. 15/2010. Nj sqarim i shtjes apo transaksionit pr t cilin krkohet vendim shpjegues, prfshir nj deklarim t plot t fakteve dhe informatave tjera q lidhen me transaksionin apo shtjen pr t cilin sht krkuar vendimi shpjegues. Shih nnparagrafin 5.3 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Nj analiz e fakteve dhe rrethanave q lidhen me kt shtje apo transaksion pr t cilin krkohet vendim shpjegues, prfshir konkluzionin e krkuesit se spret trajtimin e tatimit lidhur me shtjen apo transaksionin. Konkluzioni i krkuesit duhet t bazohet n nj autorizim ligjor, t atill si nj nen specifik i ligjit tatimor, i cili sht cituar n analiz. do prcaktim i kundrt me konkluzionin e arritur nga krkuesi duhet t prfshihet n analiz, pr aq sa krkuesi sht n dijeni pr prcaktimet e tilla t kundrta. Nse dokumentet e prfshira n krkes mbshtesin konkluzionin e arritur, arsyet pr t cilat ato jan t aplikueshme duhet t prfshihen n analizn e dorzuar. Shih nnparagrafin 5.5 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Informatat specifike q lidhen me krkesat sipas paragrafve 3.3 deri 3.6 i nenit 8 t udhzimit administrative Nr. 15/2010. Krahas informatave t prgjithshme t msiprme krkesa pr vendim shpjegues duhet t prmbaj nj deklarim lidhur me aktivitetin ekonomik t pritur dhe rezultatet pr vitin kalendarik t tanishm dhe t mvonshm me deklarim apo dokumentacion mbshtets q sqaron bazn pr aktivitet ekonomik dhe rezultatet e parapara. Shih paragrafin 6.1.1 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Informatat specifike q lidhen me krkesat sipas paragrafit 3.7 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krahas informatave t prgjithshme t msiprme krkesa pr vendim shpjegues duhet t prmbaj me sa vijon: nj deklarim lidhur me aktivitetin ekonomik t pritur dhe rezultatet pr vitin kalendarik t tanishm dhe t mvonshm me deklarim apo dokumentacion mbshtets q sqaron bazn pr aktivitet ekonomik dhe rezultatet e parapara. Shih nnparagrafin 6.2.1 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. nj prshkrim t kompletuar dhe t sakt t metods s mbajtjes s stokut pr t cilin sht krkuar autorizimi. Shih nnparagrafin 6.2.3 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. arsyen afariste pr t ciln ndryshimi i metods s mbajtjes s stokut sht krkuar dhe ndikimin e ndryshimit n prcaktimet e mvonshme tatimore. Shih nnparagrafin 6.2.4 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010; dhe nse metoda e vlersimit t stokut sht ndryshuar n lidhje me ndryshimin e metods s mbajtjes s stokut, nj prshkrim komplet t metods s propozuar n vlersimin e stokut, arsyet pr adoptimin e metods dhe ndikimin e atij ndryshimi n prcaktimet e mvonshme tatimore. Shih nnparagrafin 6.2.5 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.
279
Informatat specifike q lidhen me krkesat sipas paragrafit 3.8 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Krahas informatave t prgjithshme t msiprme krkesa pr vendim shpjegues duhet t prmbaj: identifikimin e vendit qendrore ku mbahen regjistrimet. Shih nnparagrafin 6.3.1 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010; nj prshkrim t detajuar se si do t merren informatat nga secila vend individual n vendin qendrore (nse t dhnat nuk merren n vendin qendror n mnyr elektronike, nj prshkrim se si do t barten t dhnat nga secila vend n vendin qendror dhe metoda e sigurimit se t dhnat e bartura kan hyr n sistemin qendror me koh dhe saktsi). Shih nnparagrafin 6.3.2 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010; shpeshtia e bartjes s t dhnave dhe nj prshkrim i kompletuar i fajllave (dosjeve) q do t mbahen n vendin qendror, prfshir nj prshkrim se si t dhnat e vendit individual do t inkorporohen n fajllat qendror. Shih nnparagrafin 6.3.3 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.;
; dhe
nj prshkrim i regjistrimeve q do t mbahen n nivelin lokal, nse ka. Shih nnparagrafin 6.3.4 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010; dhe nj prshkrim se si t dhnat nga vendet individuale do t identifikohen n sistemin qendror. Shih nnparagrafin 6.3.5 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.
C. SHTJET PROCEDURALE
1. Jepni deklarimet e krkuara m posht: ___Po___ Jo ___N/A Nse krkesa ka t bj m nj transaksion t kryer, a ka dorzuar tatimpaguesi deklaratn pr vitin n t cilin transaksioni sht kryer? Shih paragrafin 2 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. ___Po ___ Jo A prfshin krkesa nj shtje q sht nn inspektim (kontroll), nn ankes, apo n process gjyqsor apo shtje tjera pr t cilat prgjithsisht nuk lshohen vendime shpjeguese individuale? Shih paragrafin 4 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. ___Po ___ Jo A keni drguar krkes prpara (si tatimpagues, prfaqsues i tatimpaguesit, person i lidhur, apo paraardhs) pr t njjtn shtje apo t ngjashme pr t njjtin person? (Shih nnparagrafin 5.7 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.) Nse po, dhe nse krkesa aktualisht sht n pritje, ju lutemi jepni informatat mbi numrin pasues dhe datn e dorzimit. _____________________________________________________________________________ Nse po, dhe nse ATK m par ka lshuar vendim shpjegues pr krkesn, ju lutemi jepni informatat pr numrin e prpunuar t vendimit shpjegues dhe datn e lshimit . _____________________________________________________________________________ ___Po ___ Jo ___ N/A A do t ndikohet ndonj deklarat e personit q krkon vendimin shpjegues nga vendimi? Nse po, ju lutemi jepni informatat mbi llojin e deklarats dhe vitit me
280
t cilin lidhet, duke ndjek shembullin: Deklarata e tatimit n t ardhurat e korporatave pr VF FY 2010 (Shih nnparagrafin 5.8 i nenit 8 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.) _____________________________________________________________________________ Sinqerisht i juaji, ____________________ _______________________ Nnshkrimin Data (Vendosni emrin e tatimpaguesit apo prfaqsuesit t autorizuar t tatimpaguesit) DEKLARIM: Ky deklarim duhet t nnshkruhet nga tatimpaguesi, e jo nga prfaqsuesi i tatimpaguesit. Deklaroj se ka shqyrtuar kt krkes, prfshir dokumentet shoqruese dhe duke u bazuar n njohurit dhe besimin m t mir, krkesa prmban t gjitha faktet relevante q lidhen me krkesn dhe faktet e tilla jan t vrteta, t sakta dhe komplete. Sinqerisht i juaji, ____________________ Nnshkrimin (Vendosni emrin e tatimpaguesit)
_______________________ Data
T BASHKNGJITURAT 1. Autorizimi me shkrim, nse prfaqsuesi i tatimpaguesit do t nnshkruaj krkesn pr vendim shpjegues individual apo do t dal para ATK-n n lidhje me krkesn. 2. Kopjet e vrteta t t gjitha kontratave, marrveshjeve dhe dokumenteve tjera t aplikueshme q lidhen me shtjet pr t cilat sht krkuar vendimi shpjegues. Nse ndonj dokument sht n nj gjuh q nuk konsiderohet t jet gjuh zyrtare e Kosovs, duhet t shoqrohet me nj prkthim zyrtar n nj gjuh zyrtare t Kosovs. Ju lutemi specifikoni numrin e faqeve t bashkngjitura ________ Shih nnparagrafin 5.4 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. 3. Kopjet e vrteta t pasqyrave financiare1 pr periudhn tatimore t kaluar dhe periudhn e tanishme tatimore prfshir muajin para krkess s vendimit shpjegues, nse krkesa pr vendim shpjegues individual lidhet me shprndarje apo riorganizim t korporats. Shih nnparagrafin 5.6 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. 4. Pr vendimet shpjeguese individuale q lidhen me paragraft 3.3. deri 3.6 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010: kopjet e vrteta t pasqyrave financiare1 pr tri vitet kalendarike para vitit pr t cilin sht krkuar ndryshimi. Shih nnparagrafin 6.1.2 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. kopjet e t gjitha deklaratave tatimore t dorzuara gjat tri viteve kalendarike para vitit pr t cilin sht krkuar ndryshimi. Ju lutemi specifikoni vitet pr t cilat jan bashkngjitur deklaratat tatimore _________, _________, _________ . Shih nnparagrafin 6.1.3 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.
281
5. Pr vendime shpjeguese individuale q lidhen me nnparagrafin 3.7 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.: kopjet e vrteta t pasqyrave financiare1 pr tri vitet kalendarike para vitit pr t cilin sht krkuar ndryshimi. Shih nnparagrafin 6.2.1 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. kopjet e t gjitha deklaratave tatimore t dorzuara gjat tri viteve kalendarike para vitit pr t cilin sht krkuar ndryshimi. Ju lutemi specifikoni vitet pr t cilat jan bashkngjitur deklaratat tatimore_________, _________, _________ . Shih nnparagrafin 6.2.1 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Regjistrim i plot dhe i detajuar i stokut. Shih nnparagrafin 6.2.2 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. 6. Informata tjera q konsiderohen t aplikueshme pr krkesn. Shih nnparagrafin 5.10 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010. Ju lutemi specifikoni ka sht bashkngjitur n krkesn tuaj krahas informatave t msiprme: _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ 7. Evidenca pr taksn e paguar. Shih nnparagrafin 5.9 dhe paragrafin 10 t udhzimit administrativ Nr. 15/2010.
_____________ Pasqyrat financiare prbjn ato t audituara nga nj auditor i jashtm (nse pasqyrat e tilla financiare krkohen), bilanci i gjendjes, pasqyra e fitimit dhe humbjes dhe do shnim sqarues i shoqruar me pasqyrat financiare
282
LIGJI NR. 03/L- 146 - PR TATIMIN MBI VLERN E SHTUAR
Kuvendi i Republiks s Kosovs, N mbshtetje t nenit 65 (1) te Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton
LIGJ PR TATIMIN MBI VLERN E SHTUAR
283
KREU I - DISPOZITAT E PRGJITHSHME

Neni 1- Qllimi
Ky ligj rregullon sistemin e tatimit mbi vlern e shtuar (TVSH-n) n territorin e Republiks s Kosovs.
Neni 1 Qllimi
(Udhzimi Administrativ 10/2010)
Qllimi i ktij Udhzimi Administrativ sht prcaktimi i procedurave dhe krkesave pr zbatimin e Ligjit nr 03/L-146, n Republikn e Kosovs.
Neni 2 - Prkufizimet
1. Shprehjet e prdorura n kt ligj kan kt kuptim: 1.1. ATK - Administrata Tatimore e Kosovs. 1.2. TVSH - tatimi mbi vlern e shtuar i cili prfshin aplikimin e tatimit t prgjithshm n konsum pr mallra dhe shrbime, q sht saktsisht proporcional me mimin e mallrave dhe shrbimeve. TVSH llogaritet n kt mim sipas norms s aplikueshme, ngarkohet n fazat e ndryshme t prodhimit, shprndarjes dhe ciklit jetsor t tregtis s mallrave dhe shrbimeve, dhe q n fund bartet nga konsumatori i fundit. 1.3. Drejtor Drejtori i Prgjithshm t Administrats Tatimore t Kosovs. 1.4. E drejta in rem - para s gjithash sht nj e drejt q e dhuron pronari i saj pr t shfrytzuar dhe fituar beneficionet (t mirat) e pasuris s paluajtshme. Format e t drejtave in rem jan usufrukti dhe lizingu afatgjat dhe t drejtat e tjera t ngjashme si jan definuar n legjislacionin e Kosovs. Hipoteka dhe barra nuk konsiderohen si e drejt in rem. 1.5. Mallrat kapitale - mallrat si pajisjet apo makinerit e shfrytzuara pr prodhimin e mallrave dhe sherbimeve t tjera me jet t dobishmeris pr nj apo me
284
shum vite t siguruara pr mimin kushtues t barabart ose m t lart se njmij (1.000) . 1.6. Pasuri e prekshme - do pasuri q nuk sht pasuri e paprekshme dhe prfshin: 1.6.1. interesi n pasurin e patundshme; 1.6.2. t drejtat in rem q i japin poseduesit t atyre t drejtave nj t drejt pr prdorimin e pasuris s patundshme; dhe 1.6.3. aksionet ose interesi i barabart me aksionet q i japin poseduesit de jure ose de facto t drejtn e pronsis ose t posedimit t pasuris s patundshme, apo t ndonj pjese t pasuris s patundshme. 1.7. Pasuri e paprekshme - patentat, t drejtat e autorit, licencat, t drejtat ekskluzive dhe pasurit tjera q prbhen vetm nga t drejtat, por q nuk kan form fizike. 1.8. Konsiderata - do veprim ose akti i heqjes dor n lidhje me furnizimin e mallrave ose shrbimeve, dhe duhet t prfshij do shum q sht e pagueshme ose mallrat e pranuara nprmes t transasksionit barter. 1.9. Transaksioni barter nj transaksion i cili involvon dy pal, ku njra pal siguron pr paln tjetr mallin, shrbimin, ose asetin me prjashtim t parave t gatshme, n kmbim pr mallin, shrbimin ose mjetin me prjashtim t parave t gatshme. 1.10. Aktiviteti ekonomik- do aktivitet te prodhuesve, tregtarve ose personave q furnizojn mallra dhe shrbime, duke prfshir aktivitetet e minierave dhe ato bujqsore, si dhe aktivitetet e profesioneve. Eksploatimi n baza t vazhdueshme i pasurive t prekshme ose t pa prekshme me qllim t sigurimit t t ardhurave n veanti duhet t konsiderohet si nj aktivitet ekonomik. 1.11. Pundhns- do person i cili paguan rroga dhe prfshin: 3 1.11.1. nj autoritet publik; 1.11.2. nj organizat biznesi; 1.11.3. nj njsi t prhershme t jo rezidentve sikur q sht definuar sipas Legjislacionit mbi tatimin n t ardhurat e korporatave; 1.11.4. nj organizat jo qeveritare; 1.11.5. nj organizat ndrkombtare; 1.11.6. nj qeveri t huaj; dhe 1.11.7. nj person fizik i cili paguan rroga gjat rrjedhs s zhvillimit t biznesit n Kosov. 1.12. I punsuar- personin fizik i lidhur me pundhnsin nprmjet kontrats t punsimit ose me do lidhje tjetr ligjore qe krijon marrdhnien pundhns i punsuar qe ka te bj me kushtet e puns , pagesn dhe detyrimin e pundhnsit , pavarsisht prej asaj se a sht br puna me kontrat, me marrveshje t tjera
285
komerciale, apo me marrveshje t shkruar apo t pa shkruar. i punsuari prfshin t gjith zyrtart publik dhe antart e organeve ekzekutive, prfaqsuese dhe juridike. 1.13. Me qndrim n Kosov - nj person q ka nj vend t biznesit ose nj njsi fikse, ose n munges t ktij vendi t biznesit ose njsis fikse, ka nj vend ku ai e ka adresn e tij t prhershme ose ku zakonisht banon n Kosov. 1.14. Derogimi - pr qllime t zbatimit t ktij Ligji, derogim nnkupton moszbatimin apo prjashtimin nga rregulla e prgjithshme apo standarde e dispozits s ktij Ligji. 1.15. Rabati - zbritja e paguar pr blersit pas ndodhjes s transaksionit. Shembujt prfshijn ripagesn totale apo t pjesrishme t parave nga shitsi pr mallrat e kthyera ose pr mosprshtatjen me kualitetin e mallrave. 1.16. Zbritjet - zbritja nga lista ose t mimit t reklamuar t mallit apo shrbimit q sht n dispozicion pr blersit n kushte specifike. Shembujt prfshijn zbritjet e parave t gatshme, zbritjet pr pagesa t shpejta, zbritjet n vllim, skontot tregtare. 1.17. Pajisja Elektronike Fiskale (FED) - pr qllim t ktij ligji termi Pajisja Elektronike Fiskale prfshin pajisjet elektronike si regjistruesit e arkave fiskale dhe pajisjet e pikave elektronike te shitjes t cilat licencohen dhe autorizohen nga organet kompetente t Ministris s Financave n mnyr q t njihen si t fiskalizuara. Kto pajisje shfrytzojn memoriet e zhvilluara elektronike t integruara n regjistruesit e arkave ose sistemet e zhvilluara me baz kompjuterike pr regjistrimin e transaksioneve t shitjes, printimet e tyre nprmes t printerve fiskal dhe ertifikimin e tyre nprmes t pajisjeve fiskale elektronike pr nnshkrim dhe pajisjeve t ngjashme. Pajisja Fiskale Elektronike shfrytzohet pr lshimin e kuponve fiskal pr t hyrat. Lshimi i kuponve pr t hyrat nuk varet nga mnyra e pagess (pagesa me para t gatshme, pagesa me karteln e kreditit ose ndonj instrument ekuivalent i pagess p.sh me ek). 1.18. Rimbursimi pr mallin e kthyer - rimbursimin e mimit total apo t pjesrishm t shitjes t nj artikulli (malli), i cli kthehet pasi q mimi i tij i shitjes t jet regjistruar n Pajisjen Elektronike Fiskale n pajtueshmri me kt ligj. 1.19. Cash Back - sht instrument bankar nprmes t s cilit klienti pas blerjes s mallrave e shfrytzon karteln e debitit pr t paguar mallrat e blera dhe n t njjtn koh bn trheqje t parave t gatshme nga llogaria e tij nprmes t arktarit. Kto dy veprime bhen me nj Kartel t Pagess. 1.20. Tatimi i llogaritur- TVSH-n n furnizimet t cilat i bn personi i tatueshm ose mallrat q i eksporton personi i tatueshm.
286
1.21. Tatim i zbritshm- nnkupton: 1.21.1.obligimin e TVSH-s ose TVSH-n e paguar nga personi i tatueshm n lidhje me mallrat apo shrbimet e furnizuara ose q do ti furnizohen atij nga personi tjetr i tatueshm; dhe 1.21.2. obligimi i TVSH-s ose TVSH e paguar nga personi i tatueshm n lidhje me mallrat e importuara. 1.22. Furnizim i tatueshm- do furnizim me mallra ose shrbime t bra n mbshtetje t do veprimtarie ekonomike t zhvilluar n Kosov, e q nuk sht nj furnizim i liruar. 1.23. Furnizim i liruar- do furnizim t mallrave ose shrbimeve t bra n mbshtetje t do aktiviteti ekonomik t zhvilluar n Kosov, pr t cilin personi i tatueshm furnizuesi nuk e ka t drejtn t ngarkoj konsumatorin ose blersin me TVSH. 1.24. Entitet- nnkupton; 1.24.1. nj korporat ose nj organizat tjetr biznesi e cila e ka statusin e personit juridik si sht definuar n legjislacionin mbi organizatat biznesore; 1.24.2. nj organizat biznesi q vepron me mjetet me pronsi publike apo shoqrore, 1.24.3. nj organizat jo qeveritare; dhe 1.24.4. njsin e prhershme t nj jo rezidenti. Termi entitet nuk prfshin nj ndrmarrje personale t biznesit apo nj ortakri. 1.25. Person - nj person fizik, person juridik ose nj entitet dhe pr qllime t TVSH-s, prfshin nj ortakri dhe nj grupim t personave. 1.26. Person juridik - nj korporat ose nj organizat tjetr biznesi q e ka statusin e personit juridik sipas Ligjit mbi organizatat biznesore dhe legjislacionit tjetr t aplikueshm n Kosov. 1.27. Ortakri- ortakria e prgjithshme dhe ortakrin e kufizuar q nuk sht person juridik sipas Ligjit mbi organizatat biznesore dhe q n kushte normale ndajn n mnyr proporcionale pjest e kapitalit, t ardhurat, fitimin dhe humbjen n mes t ortakve t saj. 1.28. Organizat Jo qeveritare n Kosov - do fondacion, shoqat ose organizat e regjistruar si organizat jo qeveritare sipas Legjislacionit q rregullon regjistrimin dhe funksionimin e organizatave jo qeveritare n Kosov. 1.29. Grupimi i personave pr qllime t TVSH-s nj asociacion i personave t krijuar pr qllim t prbashkt pr t zhvilluar nj aktivitet ekonomik t veant, duke prfshir konsorciumin mirpo duke prjashtuar ortakrit.
287
1.30. Momenti i ngarkimit me TVSH - ngjarja nprmes t s cils plotsohen kushtet ligjore t nevojshme q TVSH-ja t bhet e ngarkueshme. 1.31. Ngarkimi me TVSH - kur ATK sipas ktij ligji, n momentin e dhn e fiton t drejtn q t krkoj TVSH-n nga personi i obliguar q ta paguaj at, edhe pse koha e pagess mund t shtyhet. 1.32. Fatur tatimore - nj fatur ose ndonj dokument tjetr i krkuar n kreun 15 t ktij Ligji, q duhet t lshohet nga nj person i tatueshm apo jo i tatueshm n lidhje me furnizimin e mallrave dhe shrbimeve. 1.33. Not krediti dokument i lshuar pr qllim t nj rregullimi nga personi i tatueshm pr pranuesin e mallrave ose shrbimeve, pasi q t jet lshuar fatura tatimore ose nj dokument q shrben si fatur, ku shuma e TVSH-s s ngarkuar n faturn tatimore ose n dokumentin q shrben si fatur, e tejkalon obligimin real t TVSH-s pr at furnizim t tatueshm. 1.34. Not debiti - dokument i lshuar pr qllim t nj rregullimi, nga personi i tatueshm pr pranuesin e mallrave ose shrbimeve, pasi q t jet lshuar fatura tatimore ose nj dokument q shrben si fatur, ku shuma e TVSH-s s ngarkuar n faturn tatimore ose n dokumentin q shrben si fatur sht m e ult se obligimi real i TVSH-s pr at furnizim t tatueshm. 1.35. Kuponi fiskal, kuponi - dokument q i ka disa, por jo t gjitha tiparet e faturs t referuar n kreun 15 t ktij ligji dhe prandaj nuk mundet t shfrytzohet si evidenc pr t drejtn e zbritjes s tatimit t zbritshm t TVSH-s t referuar n kreun 13 t ktij ligji. 1.36. Eksporti dhe eksportimi - mallrat q dalin nga Kosova. Pr qllime t ktij ligji eksport gjithashtu nnkupton vendosjen e mallrave n zonn e lir ose n procedurat doganore ose aranzhimet q kan t njjtin efekt. 1.37. Import, i importuar dhe importimi - mallrat q hyjn brenda Kosovs. Pr qllime t ktij ligji import gjithashtu nnkupton vendosjen e mallrave n qarkullim t lir nga zona e lir n Kosov ose procedura doganore ose aranzhimet q kan t njjtin efekt. 1.38. Dokument Unik Doganor - dokumenti q ka formn e prcaktuar me Legjislacion Doganor i cili shfrytzohet brenda strukturs s tregtis s mallrave me shtetet e treta duke prfshir Procedurat e Dogans t lidhura me kt tregti. Procedura doganore, aranzhimet doganore, depot doganore, dhe terminologjia tjetr doganore si p.sh zonat e lira, deponimi i prkohshm, regjimi i pezullimit, prpunimi i brendshm dhe i jashtm, ri importimi, transporti ndrkombtar dhe t tjerae kan kuptimin si sht prcaktuar nga Legjislacioni Doganor n fuqi.
288
1.39. Qarkullimi, Furnizimet totale - furnizimet e bra nga nj person dhe prfshin furnizimet e tatueshme dhe t liruara sikur q jan definuar n kt Ligj; 1.40. Skema e norms s shesht pr bujqit- skema e tatimimit q ka pr qllim t bj thyerjen e tatimit mbi vlern e shtuar t ngarkuar n blerjet e mallrave dhe shrbimet e bra nga bujqit me norm t shesht, duke shtuar nj shum shtes n mimin e furnizimeve t bra nga kta bujq pr blersit e tyre-personat e tatueshm. Kjo shum shtes llogaritet si prqindje e mimit dhe quhet prqindja e norms s shesht, e cila varion varsisht nga kategoria e aktivitetit t bujqsis. Prqindjet e norms s shesht definohen duke u bazuar n t dhnat statistikore relevante makro-ekonomike, t cilat mundsojn llogaritjen e kompensimit t TVSH-s s zbritshme n blerjet e bra nga bujqit me norm t shesht. 1.41. Bujku me norm t shesht - bujku q i nnshtrohet skems s norms s shesht si sht referuar n nenin 60 t ktij Ligji. 1.42. Kosov - Republika e Kosovs. 1.43. Bordi i Pavarur pr Rishqyrtim Bordi i themeluar sipas Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat, pr ti shqyrtuar ankesat e tatimpaguesve.
Neni 3 - Objekti i tatuarjes

1. TVSH duhet t ngarkohet n pajtueshmri me dispozitat e ktij ligji, mbi: 1.1. furnizimin e mallrave dhe shrbimeve t bra pr konsiderat brenda territorit t Kosovs nga personi i tatueshm q vepron si i till, sikur q sht paracaktuar n nenin 4 t ktij Ligji; dhe 1.2. importimin e mallrave n Kosov. 2. TVSH n importime duhet t ngarkohet dhe t bhet e pagueshme n pajtueshmri me rregullimet pr detyrimet doganore.
289
KREU II - PERSONAT E TATUESHM
Neni 4 - Personat e tatueshm

1. Person i tatueshm sht secili person i cili sht, ose krkohet q t regjistrohet pr TVSH dhe i cili n mnyr t pavarur zhvillon nj aktivitet ekonomik n Kosov n mnyr t rregullt apo jo t rregullt, pavarsisht nga qllimi ose rezultati i atij aktiviteti ekonomik. do aktivitet i prodhuesve, tregtarve ose personave q furnizojn mallra ose shrbime, duke prfshir aktivitetet e minierave dhe ato bujqsore, t profesioneve, duhet t konsiderohet si Aktivitet ekonomik. Eksploatimi i pasuris s prekshme dhe t pa prekshme me qllim t krijimit t t ardhurave nga ato n baza t rregullta, n veanti duhet t konsiderohet si nj aktivitet ekonomik. 2. N paragrafin 1 t ktij neni, kuptimi i shprehjes n mnyr t pavarur prjashton nga TVSH personat e punsuar apo personat tjer, me sa ata jan t lidhur me pundhns nprmes t kontrats s punsimit ose me ndonj detyrim tjetr ligjor q krijon marrdhnien pundhns i punsuar dhe ka t bj me kushtet e puns, pagesn dhe prgjegjsit e pundhnsit. 3. Autoritetet e nivelit qendror dhe lokal dhe organet tjera t rregulluara me ligj, nuk duhet t konsiderohen si persona t tatueshm n lidhje me aktivitetet ose transaksionet n t cilat angazhohen si autoritete publike, edhe ather kur mbledhin tagra, taksa, kontribute ose pagesa n lidhje me ato aktivitete ose me ato transaksione. Mirpo kur ato angazhohen n aktivitetet ose transaksionet e prkufizuara n Aneksin 1 t ktij ligji, n lidhje me kto aktivitete ose me kto transaksione ato duhet t konsiderohen si persona t tatueshm, me kusht q kto aktivitete t mos zhvillohen n shkall shum t ult sa q t jen t paprfillshme, ose nse zhvillohen nga personat juridik apo fizik, ku personat e till nuk do t ishin t obliguar t regjistrohen pr qllime t TVSH-s, sikur q sht referuar n nenin 6 t ktij ligji. 4. Organet e organizatave Ndrkombtare, Shtetet e huaja dhe agjencionet e tyre nuk duhet t konsiderohen si persona t tatueshm n lidhje me aktivitetet ose transaksionet e ngjashme apo identike me ato t prmendura n paragrafin 3 t ktij neni, edhe nse ato pranojn pagesa n lidhje me ato aktivitete. Mirpo agjencionet e shteteve t huaja duhet t konsiderohen si persona t tatueshm n lidhje me ato aktivitete ose transaksione kur trajtimi i tyre n shtetin e tyre mund t qonte n konsiderimin e ktyre aktiviteteve sikur jan zhvilluar nga personi i tatueshm.
290
Neni 2 Personi cili Krkohet t Regjistrohet dhe t Prfshihet n Regjistrin e TVSHs

1. Person i tatueshm sht cilido person fizik ose juridik i cili sht i detyruar t regjistrohet pr TVSH. Nj person sht i detyruar pr tu regjistruar pr TVSH, kur personi n mnyr t pavarur kryen aktivitetet ekomomik n mnyr t rregullt apo t parregullt n Republikn e Kosovs, n pajtim me nenin 4 t Ligjit dhe qarkullimi i t cilit ( duke prfshir edhe qarkullimin e furnizimeve t liruara t TVSH-s) n trsi pr 12 muajt e kaluar, e tejkalon pragun prej 50.000 euro. N muajin kur tejkalohet pragu llogaritet pr periudh dymbdhjet mujore (12) t llogaritjes. 2. Personi i tatueshm duhet t ket numrin fiskal t lshuar nga ATK, i cili do ti paraprij regjistrimit pr TVSH. Aktiviteti ekonomik si sht referuar n paragrafin 1 duhet n veanti ti referohet aktivitetit t vazhdueshm i cili kryhet me qllim t kryerjes s furnizimeve pr konsiderat, pa marr parasysh qllimin ose rezultatin e atij aktiviteti ekonomik. ATK mund ti krkoi aplikuesit t drgoi dshmi pr qllimet e tij pr kryerjen e nj aktiviteti ekonomik. 3. Personi i tatueshm q sht i detyruar t regjistrohet por q ende nuk sht regjistruar pr TVSH duhet t drgoi aplikacionin pr regjistrim n Zyrn e Shrbimeve pr Tatimpagues n Regjionin prkats, brenda 15 ditve kalendarike pasi q t konsiderohet t jet person i tatueshm. 4. Pragu i prmendur n paragrafin 1 t ktij neni nuk vlen pr personat q nuk jan t themeluar n Kosov. Personat e till jan t detyruar t regjistrohen pr TVSH n Kosov n qofte se ata kryejn furnizime n Kosov dhe duhet t emrojn nj prfaqsues tatimor. Personi i tatueshm duhet t regjistrohet n emrin e tij dhe n emrin e prfaqsuesit tatimor prpara se t kryej ndonj furnizim duke e pasur vendin e furnizimit n Kosov. 5. Kur zbatohet procedura e ngarkess s kundr si referohet n nn-paragrafin 1.2, 1.3 dhe 1.4 t nenit 52 t Ligjit aty sht se pranuesi sht i detyruar t paguaj TVSH-n, furnizuesi nuk sht i detyruar t regjistrohet pr TVSH n Kosov ose t emroj nj prfaqsues tatimor si prmendet n Paragrafin 4 i nenit t udhzimit.
Neni 5 - Certifikata pr import dhe eksport

1. do person i prfshir n aktivitete ekonomike, para se t bj aktivitetin e tij t par t eksportit apo importit, duhet q m par t njoftoj ATK-n mbi aktivitetin e till dhe duhet t krkoj certifikatn pr kt aktivitet.
291
2. ATK do t prcaktoj procedurat dhe kushtet pr marrjen e certifikats s till.
Neni 7 Certifikatat e Import/Eksportit

1.Personat t cilt dshirojn t prfshihen n veprimtari t import/eksportit, krkohet t marrin nj certifikat import/eksporti para se t ndrmarrin ndonj aktivitet importi apo eksporti nse ata: 1.1. importojn mallra n Kosov, nse personi nuk sht i regjistruar pr TVSH, 1.2. eksportojn mallra nga Kosova, nse personi nuk eshte i regjistruar pr TVSH, 2. T gjith formulart e regjistrimit t import/eksportit duhet t dorzohen personalisht n zyrn regjionale t ATK-s prgjegjse pr shtje tatimore t biznesit nga nj person i autorizuar i biznesit. Formulart e regjistrimit t import/eksportit duhet t shoqrohen m nj kopje t dokumenteve t regjistrimit t biznesit, certifikatn e numrit fiskal, dhe identifikimin zyrtar me fotografi (pasaport, kart identiteti, etj). 3. Me marrjen e formularit pr Regjistrim t importit/eksportit, ATK do t siguroj se informatat n formularin e regjistrimit jan t sakta dhe se tatimpaguesi ka kryer t gjitha detyrimet tatimore. Nse ATK prcakton se tatimpaguesi ka t drejt pr certifikat t Import/Eksportit do t shtyp certifikatn dhe tia jap at tatimpaguesit. Nse tatimpaguesi nuk sht aktual n t gjitha parashtrimet e deklarimeve apo pagesave t tatimeve, nuk do ti lshohet certifikat e importit/eksportit deri n kohn kur tatimpaguesi t bhet aktual n t gjitha shtjet tatimore, apo sht vendosur nj marrveshje zyrtare pr pages t do tatimi t papaguar. 4. Secila certifikat e import/eksportit do t ket nj numr serik unik n faqen e vet.
Neni 6 - Dispozitat e prgjithshme lidhur me krkesn pr tu

regjistruar dhe pr t lshuar Certifikatn e regjistrimit
1. do person q i prmbush t gjitha kushtet e prkufizimit mbi personin e tatueshm t referuar n nenin 4 t ktij Ligji, krkohet q t regjistrohet pr TVSH, nga momenti kur furnizimet totale deri n periudhn e dymbdhjet (12) muajve t fundit e tejkalon pragun prej pesdhjetmij (50,000) . Llogaritja e periudhs dymbdhjet (12) mujore, fillon nga muaji n t cilin sht tejkaluar pragu. Vetm pjesa e furnizimit e cila rezulton n tejkalimin e pragut do t merret parasysh pr qllime t TVSH-s. 2. Kur personi t jet regjistruar pr qllime t TVSH-s, ATK duhet ti lshoj atij personi t tatueshm certifikatn e regjistrimit e cila prmban emrin, numrin e tij fiskal dhe numrin
292
unik t tatimpaguesit t regjistrimit pr TVSH dhe adresn apo adresat ku ai person e zhvillon aktivitetin e biznesit. Origjinali, respektivisht kopja e vrtetuar e certifikats se regjistrimit, duhet t ekspozohet n secilin vend t aktivitetit te biznesit, aty ku mund t shihet dhe lexohet leht nga publiku. Forma e certifikats s regjistrimit duhet t jet ashtu si parashihet nga ATK. 3. Personi fizik q zhvillon aktivitet ekonomik t njjt apo t ndryshm dhe ka disa vende t aktivitetit ekonomik brenda Kosovs, pr qllime t ktij Ligji duhet t identifikohet prmes nj numri individual dhe unik t regjistrimit pr TVSH. Kur nj person fizik regjistrohet pr qllime t TVSH-s me nj numr personal t identifikimit, ATK duhet ti lshoj nj certifikat t regjistrimit sikur q sht prcaktuar n paragrafin 2 t ktij neni, e cila prmban emrin, numrin fiskal dhe numrin unik t regjistrimit pr TVSH t tatimpaguesit dhe adresn ose adresat e vendeve n t cilat ai person e zhvillon biznesin. 4. Ortakria dhe grupimi i personave pr qllime t ktij Ligji duhet t identifikohet me nj numr t vetm t regjistrimit pr TVSH-s. Pr prmbushjen e obligimeve dhe ushtrimin e t drejtave t prcaktuara me kt Ligj ortakt ose antart e grupit t personave duhet t caktojn nj ortak t prgjithshm prfaqsues respektivisht antar prfaqsues. Kur ortaket ose antart nuk jan ende t regjistruar pr qllime t TVSH-s, ata mund t zgjedhin pr tu regjistruar pr kt qellim para regjistrimit t ortakris apo grupimit t personave. 5. Personat t cilt nuk jan t vendosur n Kosov, duhet t regjistrohen pr TVSH nga fillimi i zhvillimit t aktivitetit ekonomik n Kosov pavarsisht nga pragu q sht prcaktuar n paragrafin 1 t ktij neni. Personi i tatueshm i cili nuk sht i vendosur n Kosov, duhet t emroj prfaqsuesin e tij tatimor sikur q sht referuar n paragrafin 5 t nenit 52 t ktij Ligji, n prjashtim t rasteve q paraqiten n nn paragrafin 4 t nenit 52 t ktij Ligji. Personi i till tatimor duhet t regjistrohet me emrin e tij dhe n emrin e prfaqsuesit t tij tatimor brenda pes (5) ditve pas emrimit si prfaqsues tatimor dhe para fillimit t aktivitetit ekonomik n Kosov. 6. ATK duhet t trajtoj sikur t ket qen i regjistruar pr qllimet e TVSH-s, do person q vazhdon t zhvilloj aktivitet ekonomik t personit t tatueshm i cili ka vdekur, bankrotuar apo nuk sht n gjendje t zhvilloj aktivitet ekonomik, nga data n t ciln personi i tatueshm ka vdekur, bankrotuar apo nuk sht n gjendje t zhvilloj aktivitet ekonomik, derisa personi tjetr t regjistrohet.
Neni 3 Kalimi i Pragut t Shikuarit s Prapthi (Retrospektiv)

1. Me rastin e prllogaritjes s pragut, personi duhet t marr parasysh shumn totale t t gjitha furnizimeve t tija prgjat periudhs s 12 muajve t fundit. Furnizime quhen furnizimi i fardo malli dhe shrbimeve me fardo norme, duke prfshir edhe ato t liruara me t drejt kreditimi dhe pa t drejt kreditimi. Personi konsiderohet person i
293
tatueshm nga momenti kur shuma e gjithmbarshme e furnizimeve q ai ka kryer brenda 12 muajve t fundit e tejkalon pragun e regjistrimit t parapar me nenin 6, paragrafi 1 i Ligjit.
Shembull: Tatimpaguesi ka kryer kto furnizime gjat periudhave si m posht:
Periudha Dhjetor Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nentor Dhjetor 2009 2010 2010 2010 2010 2010 2010 2010 2010 2010 2010 2010 2010
Qarkullimi 7000 10000 10000 1000 5000 5000 1000 1000 2000 2000 3000 4000 8000
Qarkullimi total 7000 17000 27000 28000 33000 38000 39000 40000 42000 44000 47000 51000 59000
2. N rastin e msiprm, pragu pr regjistrim do t tejkalohet n nntor t 2010-s sepse n nntor t 2010-s e tejkalon qarkullimi prej 50 000 eurove. Pr do furnizim t br nga personi i tatueshm pas kalimit t pragut do ti nnshtrohet TVSH-s. N kt rast, personi i tatueshm duhet t aplikoj pr regjistrim pr TVSH brenda 15 dite pas tejkalimit t pragut. 3. Q nga data kur Ligji ka hyr n fuqi, kalkulimi i pragut do t bazohet n periudhn e 12 muajve t fundit si sht parapar n nenin 6 paragrafi 1 i ligjit, e jo me vit kalendarik si ka qen n ligjin e mhershm t TVSH-s. Nse qarkullimi i nj person i tatueshm , n datn e hyrjes n fuqi t Ligjit, do t ket furnizime m t larta se 50 000 euro (brenda periudhs s fundit 12 mujore), do t konsiderohet person i tatueshm q nga data e hyrjes n fuqi t Ligjit. 4. Sipas nenit 6 paragrafi 1 i Ligjit, nse nj person n 12 muajt e fundit ka pas qarkullim 49 000 euro dhe njherit ka kryer furnizimin e fundit n vler prej 3 000 euro, pjesa e tatueshme e furnizimit t fundit do t jet vetm vlera q ka tejkaluar furnizimet e prgjithshme prej 50 000 euro q n kt rast sht shuma 2 000 euro.
294
5. Si sht parapar me nenin 6 paragrafi 5 i Ligjit, personat jo rezident t cilt do t zhvillojn aktivitet ekonomik n Kosov, nuk i nnshtrohen rregullave dhe procedurave q kan t bjn me pragun pr regjistrim n TVSH, por do t konsiderohen si persona t tatueshm q nga momenti i fillimit t aktivitetit t tij ekonomik n Kosov dhe jan t obliguar t regjistrohen me nj prfaqsues tatimor prpara se ti kryejn furnizimet n Kosov, prve rasteve kur pranuesi sht i detyruar t paguaj TVSH-n mbi furnizimet n pajtim me nnparagraft 1.2, 1.3, 1.4 t nenit 52 t Ligjit.
Neni 6 Certifikata pr Regjistrim n TVSH

1. Personi i cili bn krkes pr regjistrim, n TVSH, t gjith formulart e regjistrimit n TVSH duhet ti dorzoj personalisht apo prmes personit t autorizuar t biznesit n zyrn prkatse regjionale t ATK-s. Formulart e regjistrimit n TVSH duhet t shoqrohen me nj kopje t dokumenteve pr regjistrim t biznesit, Certifikatn e Numrit Fiskal dhe identifikimin zyrtar me fotografi (pasaport, kart identiteti, etj.) 2. Me marrjen e formularit pr Regjistrim n TVSH, ATK do t siguroj se informatat n formularin e regjistrimit jan t sakta dhe se tatimpaguesi ka kryer t gjitha detyrimet tatimore. Prve ksaj, ATK do t vizitoj seciln vendndodhje t biznesit q tatimpaguesi e ka vn n listn e formularit t regjistrimit pr t siguruar se sht dhn saktsia e t dhnave. ATK do t prcaktoj se a t lshoj certifikat t TVSHs, apo jo, brenda 10 ditve t puns pas marrjes s Formularit pr Regjistrim n TVSH. 3. Nse ATK prcakton se personi ka t drejt pr certifikat t TVSH-s, do t njoftoj personin pr at prcaktim jo m larg se ditn e ardhshme t puns pas brjes s prcaktimit. Personit do ti jepet mundsia t vizitoj zyrn e shrbimit per ta trhequr certifikaten e TVSH-s. 4. Secila certifikat e TVSH-s do t ket nj numr serik unik n faqen e vet. Ai numr serik, i cili sht numri i regjistrimit t tatimpaguesit pr TVSH, duhet t prfshihet, s bashku me numrin fiskal t tatimpaguesit, n t gjitha faturat e lshuara nga tatimpaguesi. 5. Nse ATK zbulon se tatimpaguesi nuk sht i rregullt n t gjitha obligimet tatimore apo se informatat n formularin e regjistrimit nuk jan t sakta, ATK do ti drgoj nj njoftim me shkrim tatimpaguesit se certifikatat e TVSH-s nuk mund t lshohet. Njoftimi do t informoj tatimpaguesin pr arsyet e mos-lshimit t certifikats s TVSH-s dhe ti prkujtoj tatimpaguesit ndshkimet pr angazhimin n transaksionet me TVSH, pa marr certifikatn e TVSH-s. Njoftimi gjithashtu do ti ofroj tatimpaguesit informatat lidhur me t drejtat e ankess. ATK do ti drgoj tatimpaguesit njoftimin me shkrim brenda 2 ditve pas prcaktimit se certifikatat e TVSh-s nuk do t lshohet.
295
6. Certifikata e regjistrimit pr TVSH (ose kopja e vrtetuar) pr personin e tatueshm, duhet t ekspozohet n t gjitha vendndodhjet e personit t tatueshm ku ai ushtron veprimtarin. Certifikata duhet t vendoset n nj vend t dukshm me mundsi leximi pr konsumatorin, n t kundrtn personi i tatueshm do ti nnshtrohet ndshkimeve t parapara me Ligjin mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat.
Neni 7 - Regjistrimi i obligueshm obligimi pr t komunikuar

ndryshimet e t dhnave t regjistrimit
1. do person, prve nse nuk sht rregulluar ndryshe me kt ligj, sht i obliguar q t regjistrohet nga momenti i kalimit t pragut q sht referuar n n paragrafin 1 t nenit 6 t ktij Ligji dhe duhet t njoftoj ATK-n brenda pesmbdhjet (15) ditve kalendarike prej momentit kur ka lindur obligimi pr regjistrim. Regjistrimi hyn n fuqi prej dats kur tejkalohet pragu. 2. do person i cili nuk e ka br njoftimin me koh dhe nuk sht regjistruar me koh duhet t regjistrohet n mnyr t detyrueshme nga ATK me efekt retroaktiv qysh nga data e tejkalimit t pragut sikur q sht prkufizuar n paragrafin 1 t nenit 6 m lart.
Neni 5 Regjistrimi i Personave n TVSH nga ATK, kur Personi nuk bn Krkes pr Regjistrim
1. do person i cili ka plotsuar kriteret e nenit 6 t ligjit, dhe nuk sht regjistruar pr TVSH, do t regjistrohet n mnyr t detyrueshme nga ATK me efekt retroaktiv nga data kur regjistrimi i till sht krkuar si sht prcaktuar n nenin 7 t Ligjit, dhe ATK-ja do t lshoj Certifikatn e Regjistrimit pr TVSH. Nse ATK-ja e zbulon m von se personi i tatueshm sht dashur t regjistrohet me nj dat t mparshme, ai duhet t paguaj TVSH-n pr furnizimet q ai i ka br nga data e mparshme.
Neni 8 - Regjistrimi vullnetar

1. do person q i plotson kushtet e referuara n nenit 4 t ktij Ligji, por q nuk i plotsojn krkesat pr regjistrim t referuara n nenin 6 t ktij ligji, e ka t drejtn q t zgjedh pr tu regjistruar dhe pr kt duhet t njoftoj ATK-n.
296
2. ATK duhet t regjistroj personin e till me efekt nga data e pranimit te krkess, nse personi i cili ka parashtruar krkesn plotson kushtet e nenit 4 t ktij Ligji. 3. Tatimpaguesit e regjistruar vullnetarisht i nnshtrohet rregullave t njjta n lidhje me ndryshimin dhe pushimin e aktivitetit sikurse personat e tatueshm t regjistruar n pajtueshmri me nenin 6 t ktij Ligji.
Neni 4 Deklaruesi Vullnetar

1. do person q i plotson kushtet e referuara n nenit 4 t ktij Ligji, por q nuk i plotsojn krkesat pr regjistrim t referuara n nenin 6 t ktij ligji, e ka t drejtn q t zgjedh pr tu regjistruar n TVSH si person i tatueshm. Ai duhet q t dorzoj krkes n Shrbimin e Tatimpaguesve n zyrn regjionale prkatse, pr regjistrim vullnetar. 2. ATK duhet t regjistroj personin e till me efekt nga data e pranimit te krkess n Zyrn e Shrbimit te Tatim paguesve, nse personi q bn krkesn plotson kushtet e nenit 4 t ktij ligji. 3. Tatimpaguesit e regjistruar vullnetarisht i nnshtrohet rregullave t njjta n lidhje me ndryshimin dhe pushimin e aktivitetit sikurse personat e tatueshm t regjistruar n pajtueshmri me nenin 6 t ktij Ligji. Shembull: Nse nj tatimpagues regjistrohet si deklarues vullnetar pr TVSh ,meqense qarkullimi i ti sht me i vogl se pragu 50.000 gjithsesi duhet te deklaroje deklaratn mujore nga periudha kur sht regjistruar si deklarues vullnetare, pra tatimpaguesi duhet te deklaroje dhe te paguaj TVSh-n pr do furnizim t kryer nga ai, pas dats s regjistrimit. 4. do person i tatueshm nse nuk ka furnizime apo blerje brenda nj periudhe, tatimpaguesi duhet te deklaroje deklaratn e tij me zero, pr t treguar se ky tatimpagues sht aktive, por nuk ka aktivitet pr at periudhe. 5. Qarkullimi q duhet t prfshihet n prag. Kur prcaktohet se a sht tejkaluar pragu i 50,000 apo jo, qarkullimi i t gjitha aktiviteteve i t gjith personave, ushtruar n t njjtin vend apo n nj vend tjetr ose q sht kryer n t njjtn linj t biznesit ose n linj tjetr t biznesit, duhet t merret parasysh. Kjo vlen si pr personat fizik po ashtu edhe pr ata juridik.
297
Neni 9 - regjistrimi
1. do person i tatueshm i regjistruar, mund t krkoj nga ATK, q t anulojn regjistrimin e tij pr qllime t TVSH-s nse furnizimet totale gjat 12 muajve t fundit kan qen nn pragun e referuar n nenin 6 t ktij Ligji. regjistrimi hyn n fuqi dymbdhjet (12) muaj pas dats s paraqitjes s krkess. 2. do person i tatueshm i regjistruar, sht i obliguar q t krkoj regjistrimin nga momenti i pushimit t aktivitetit t tij. Ai duhet t njoftoj ATK-n brenda pesmbdhjet (15) ditsh nga momenti i pushimit t aktivitetit. regjistrimi hyn n fuqi duke filluar prej dats s pushimit t aktivitetit. 3. ATK mund t bj regjistrimin e personit t tatueshm t regjistruar pr qllime t TVSH-s, kur personi i till nuk i prmbush dispozitat e ktij Ligji. ATK duhet ta njoftoj personin me vendimin dhe t ofroj arsyet n lidhje me vendimin. 4. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet t lshoj nj akt nnligjor n mnyr q t prcaktoj procedurat n lidhje me zbatimin e neneve 7, 8 dhe 9 t ktij Ligji. Ky akt nn-ligjor gjithashtu duhet t parasheh rregullat e veanta t llogaritjes s pragut pr kategorit e personave qarkullimi i t cilve n pjesn m t madhe drmuese prbhet nga furnizimet e liruara.
Neni 8 regjistrimi nga TVSH i Personit t Tatueshm

1. do person i tatueshm i regjistruar n TVSH n mnyr t detyruar apo edhe vullnetare, mund t krkoj nga ATK q t regjistrohet pr qllime t TVSH-s, nse n 12 muajt e fundit qarkullimi i tij ka rnn nn pragun e parapar me nenin 6 paragrafi 1 i Ligjit. ATK do t jap prcaktimin pr regjistrim nga TVSH-ja 12 muaj pas dats s krkess pr regjistrim. 2. Nse brenda 12 muajve pasuese nga dita e krkess pr regjistrim, Furnizimet e personit t tatueshm do t jen mbi pragun e parapar me nenin 6 paragrafi 1 t Ligjit, ky person i tatueshm do t njoftohet nga ATK se nuk i sht aprovuar krkesa pr regjistrim nga TVSH-ja. 3. Nse brenda 12 muajve pasuese nga dita e krkess pr regjistrim, Furnizimet e personit t tatueshm do t jen nn pragun e parapar me nenin 6 paragrafi 1 t ligjit, ky person i tatueshm do t njoftohet nga ATK se i sht aprovuar krkesa pr regjistrim nga TVSH, dhe ky person detyrohet q ti kthej ATK-s certifikatn e TVSH-s.
298
Neni 9 Personi i Tatueshm i cili ka Mbyllur Veprimtarin e tij Ekonomike

1. Nse personi i tatueshm i cili ka mbyllur veprimtarin e tij ekonomike, detyrohet t bj krkes pr regjistrim nga TVSH, deri n ditn e 15 pas dats s mbylljes s veprimtaris ekonomike. Me rastin e krkess pr regjistrim, ky person duhet tia dorzoj ATK-s certifikatn e tij t TVSH-s dhe t gjith dokumentacionin e certifikuar. 2. Nse personi i tatueshm ka ende stoqe t pa-shitura, ose mjete kapitale, ku TVSHja mbi kto mallra ose mjete ose pjes prbrse jan trsisht apo pjesrisht t zbritshme, n baz t nenit 11,dhe neni 12 i Ligjit, duhet t konsiderohet si person i tatueshm q sht i detyruar t paguaj TVSH-n mbi kt furnizim. Sipas nenit 24 nnparagrafi 7.1 i Ligjit, furnizimi i tatueshm duhet t jet vlera e mallrave dhe mjeteve n fjal n momentin kur personi i tatueshm e mbyll veprimtarin e tij ekonomike.
299
KREU III - TRANSAKSIONET E TATUESHME

Neni 10 - Furnizimi i mallrave
1. Furnizimi i mallrave nnkupton transferin e t drejts pr t disponuar me pasuri materiale si pronar. 2. Prve transaksioneve q i referohen paragrafit 1 t ktij neni, secila nga kto si n vijim duhet t konsiderohet si furnizim i mallrave: 2.1. Transferi i pronsis s pasuris kundrejt pagess s kompensimit: 2.1.1. me urdhrin e br nga autoriteti publik; 2.1.2. n emr t autoritetit publik; ose 2.1.3. bazuar n dispozitat e Ligjit. 2.2. Dorzimi aktual i mallrave sipas kontrats pr qira pr nj periudh t caktuar, ose pr shitjen e mallrave me kushtet e shtyrjes, e cila e parasheh q n kursin normal t rasteve pronsia duhet t kaloj m s voni me pagesn e kstit t fundit; 2.3. Transferi i mallrave sipas kontrats, nn t ciln duhet t paguhet provizioni n blerje apo shitje. 3. Dorzimi i punve t caktuara t ndrtimit si furnizim i mallrave sikur q do t definohet me akt nnligjor t nxjerr nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave. 4. Si pasuri t prekshme trajtohen si n vijim: 4.1. rryma elektrike, gazi, nxemja, ftohja dhe t ngjashme; 4.2. t drejtat in rem q ia jan dhn mbajtsit, t drejtn e shfrytzimit t pasuris s palujatshme dhe aksioneve n lidhje me pasurin e palujatshme i cili i jep ktij mbajtsi t drejtn e pronsis ose posedimit t pasuris s paluajtshme apo nj pjese t saj.
Neni 11 - Aplikimi i mallrave t biznesit pr nevoja jobiznesore

1. Shfrytzimi i mallrave nga personi i tatueshm q jan pjes e mjeteve t biznesit t tij, pr shfrytzim privat ose pr personelin e tij apo disponimi me to i lir nga ngarkimi ose m n prgjithsi shfrytzimi i tyre pr nevoja t tjera nga ato t biznesit, duhet t trajtohet si furnizim i mallrave pr konsiderat, ku TVSH sht plotsisht ose pjesrisht e zbritshme n kto mallra apo n pjest e tyre prbrse. 2. Shfrytzimi i mallrave pr biznes si mostra apo dhurata me vler t vogl nuk duhet t trajtohet si furnizim i mallrave pr konsiderat.
300
3. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet t lshoj akt nnligjor pr implementimin e ktij neni .
Neni 10 Aplikimi i Mallrave t Biznesit pr Nevoja Jo-biznesore

1. N mbshtetje t nenit 11, paragrafi 3 i Ligjit, mostrat e biznesit dhe dhurata me vler t vogl referuar n nenin 11, paragrafi 2 do t prcaktohet si vijon: 1.1. Mostrat biznesore q referohen n paragrafin 2 t Nenit 11 duhet t konsiderohet mostrat biznesore q drejtprdrejt lidhen me kryerjen e aktiviteteve t personave t tatueshm, q i ofrohen konsumatorve apo atyre potencial n nj sasi t zakonshme q kan at qllim, kto mostra q ofrohen nuk duhet t vihen n shtije tek konsumatort apo konsumatort potencial, ose duhet t ken trajtn q pamundson shitjen e tyre. Mallrat q jepen si mostra biznesore duhet t shenjzohen si t tilla dhe nse shenjzohen si mostra biznesore, ather patjetr q duhet ta ken trajtn apo paketimin m ndryshe krahasuar me ato at cilat e kan trajtn dhe paketimin q pr qllim kan shitjen. 1.2. Dhuratat me vler t vogl, brenda kuptimit t paragrafit 2 t Nenit 11 t Ligjit, duhet t konsiderohen ato mallra q pr qllim kan zgjerimin e aktivitetit afarist t personit t tatueshm, me vler individuale t tregut m t ult se 10 Euro pa TVSH, t ciln personi i tatueshm her pas here i jep konsumatorve apo konsumatorve potencial pa ndonj detyrim ligjor pr veprim t till.
Neni 12 - Aplikimi i mallrave t biznesit pr nevoja t biznesit nn

rrethana t caktuara t zbritjes s TVSH-s
1. Shfrytzimi nga personi i tatueshm pr qllime t biznesit t tij, i mallrave t prodhuara, ndrtuara, nxjerra, prpunuara, t blera ose importuara n kursin e atij biznesi, ku TVSH n ato mallra nuk do t jet plotsisht e zbritshme, sikur ato t ishin marr nga personi tjetr i tatueshm, konsiderohen si furnizime t mallrave pr konsiderat. 2. Shfrytzimi i mallrave nga personi i tatueshm pr nevoja t aktivitetit n nj fush jo t tatueshme, ku TVSH n ato mallra bhet plotsisht ose pjesrisht e zbritshme me prvetsimin ose shfrytzimin e tyre n pajtueshmri me paragrafin 1 te ktij neni, konsiderohen si furnizime t mallrave pr konsiderat. 3. Me prjashtim t rasteve t referuara n nenin 13 t ktij Ligji, mbajtja e mallrave nga personi i tatueshm, ose nga pasardhsi i tij, kur ai ka pushuar s zhvilluari aktivitetin e tatueshm ekonomik, ku TVSH n ato mallra bhet plotsisht ose pjesrisht e zbritshme
301
me prvetsimin e tyre ose me shfrytzimin e tyre n pajtueshmri me paragrafin 1 te ktij neni, gjithashtu konsiderohen si furnizime t mallrave pr konsiderat.
Neni 13 - Transferi i biznesit

1. N momentin e transferit nga personi i tatueshm qoft pr konsiderat ose jo pr konsiderat, apo si kontribut pr kompanin me t gjitha mjetet ose nj pjese t tyre, nuk ka furnizim t mallrave. 2. Personi, t cilit i transferohen mjetet duhet t trajtohet si pasardhs i transferuesit dhe nuk duhet t ngarkohet me TVSH n at transfer, me kusht q pasardhsi i transferuesit sht person i tatueshm i cili sht i regjistruar ose sht i obliguar t regjistrohet pr nevoja t TVSH-s. Transferuesi dhe ai q pranon transferin, duhet t njoftojn ATK-n pr qllimin e tyre pr zbatimin e ktij neni s paku tridhjet (30) dit para se t ndodh transferi. 3. do obligim i pa paguar dhe e drejt e transferuesit, e parapar nga ose me ann e ktij ligji para kohs s transferit, bhet detyrim dhe e drejt e pranuesit t transferit. 4. T gjitha informatat, librat dhe shnimet q kan t bjn me biznesin i cili sht transferuar, dhe q kan qen t krkuara t mbahen me ligjin aktual t TVSH-s ose me Ligjin e mparshm t TVSH-s tani n vend t transferuesit duhet t mbahen nga pranuesi i transferit, prve nse Drejtori urdhron ndryshe me krkesn e transferuesit. 5. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave nxjerr akt nnligjor pr t parapar procedurat dhe rregullat pr aplikimin e ktij neni.
Neni 11 Transferi i Biznesit

1. Furnizimi i mallrave q ndodh n rastin e transferit t biznesit. 1.1. Sipas nenit 13, kur bhet nj transfer i till, nse kto mallra paraqiten me t gjitha mjetet apo me nj pjes t tyre, nuk ka furnizim t mallrave dhe nuk mund t ngarkohet TVSH-ja,. Mallrat transferohen ligjrisht bazuar n dispozitat e t drejts civile t tilla si: pasuria e patundshme, pasuria paluajtshme, caktimi i vlers apo transferimi i t drejtave t prons intelektuale, si mund t jen patentat dhe t drejtat tjera pronsore intelektuale. Transferi i biznesit si trsi nuk sht i mundshm juridikisht sipas t drejts civile. Termi transfer i biznesit duhet t kuptohet n pikpamjen ekonomike dhe n kuadrin e parimeve t TVSH-s. T gjitha furnizimet e vetme q lidhen drejtprdrejt me transfer t biznesit kuptohen t jen furnizime t mallrave q ndodhin n rastin e transferit t biznesit.
302
1.2. N prgjithsi transferi i biznesit bazohet mbi nj kontrat. Nj transferim i biznesit bazuar trashgimi juridike, t tilla si testamentet, kontratat e trashgimis, dhe trashgimia ligjore n rast t vdekjes s personit t tatueshm q ndodhin jasht fushveprimit t Ligjit mbi TVSH-n dhe nenit 13 nuk jan t aplikueshme pr kto raste. 2.Transferuesi si person i tatueshm. 2.1. Aplikimi i Nenit 13 krkon q transferuesi t jet person i tatueshm i cili sht, ose krkohet t regjistrohet pr TVSH. 2.2. Me fillimin e nj aktivitetit ekonomik nga nj ndrmarrje biznesore individuale, nj subjekt juridik apo nj ortakri kto shoqri tregtare ,mund t aplikojn per regjistrim vullnetare sipas Nenit 8 t Ligjit mbi TVSH-n, nse konfirmohet- nga nj dshmi objektive- q ka qllim serioz n kryerjen e furnizimeve t tatueshme. Nj biznes n periudhn fillestare qe sht regjistruar vullnetarisht pr TVSH mund t konsiderohet si person i tatueshm duke lejuar zbatimin e Nenit 13 t Ligjit mbi TVSH-n. 2.3.Transferuesi nuk e humb menjher statusin e tij si person i tatueshm me transferimin e biznesit t tij. Statusi i tij si person i tatueshm prfundon me prmbylljen prfundimtare ose likuidimin e biznesit. Furnizimi ose aplikimi i mjeteve afariste pr qllime t tjera nga ato t biznesit, Neni 11 i Ligjit mbi TVSH, ende konsiderohen si furnizime t tatueshme n vazhdimin e aktiviteteve ekonomike. Ai ka t drejt t zbres TVSH-n e zbritshme sipas kushteve t prgjithshme t Nenit 36 t Ligjit mbi TVSH-n, kur ai pranon faturat pas transferim ose pas transferimit si kontribut ndaj nj kompanie. 3. Pranuesi i transferit si person i tatueshm 3.1.Zbatimi i nenit 13 sht i kufizuar n transferim te biznesit t nj pranuesi t transferit si person i tatueshm i cili vepron si i till. N t gjitha rastet tjera t tatuarjes s TVSH-s krkohet me ligj pr konsumin final t pa tatueshm. 3.2. Pranuesi i transferit mund t regjistrohet pr TVSH ose i krkohet t regjistrohet pr TVSH n kohn e transferim t biznesit ose t nj pjese t saj, me qllim t zbatimit t nenit 13. 3.3. Transferimi i nj biznesi pr qllime private apo m gjersisht pr qllime tjera nga ato t biznesit t pranuesit t transferit nuk konsiderohet si nj transferim i nj trsie t mjeteve ose nj pjese t tyre. Transferi tek nj person i tatueshm si i till krkon q mjetet duhet t prdoren n nj biznes ekzistues apo n nj biznes t sapo nisur nga pranuesi i transferit. Kjo krkon q mjetet e transferuara t jan prdorur objektivisht n mnyr q t lehtsojn veprimtarin ekonomike t biznesit t pranuesit t transferit. 3.4. Pranuesi i transferit ka pr qellim t vazhdoje nj aktivitet biznesi. T gjitha transferimet n baz t nenit 13 jan ato n t cilin pranuesi i transferit ka pr qllim pr t operuar me biznesin apo nj pjes t transferit t pranuar dhe jo thjesht synon t likuidoj menjher aktivitetin n fjal dhe ti shet stoqet, nse ka ndonj. Nuk sht e domosdoshme q pranuesi i transferit t ushtroj t njjtin aktivitet ekonomik sikurse transferuesi. Biznesi i bler gjithashtu mund t integrohet n biznesin ekzistues t pranuesit ose t shfrytzohet edhe pr aktivitete
303
t ndryshme ekonomike. Transferet q nuk prfshihen nga Neni 13 i Ligjit t TVSH- s jan ato kur nj person i tatueshm blen biznesin me qllim q menjher ta rishes at ose kur nj biznes sht bler nga nj konkurrent n mnyr q ta shprbj ose ta likuidoj at. 3.5. Nse trsia e mjeteve t transferuara sht integruar n nj biznes ekzistues t pranuesit t transferit me synimin e tij q t vazhdoj t prdor mjetet pr aktivitetet e synuara ekonomike dhe n fund e kupton se aktivitetet e planifikuara nuk mund t zbatohet me sukses, nuk do t krkohet asnj korrigjim i zbatimit t Nenit 13 t Ligjit pr TVSH-s. E njjta gj vlen, nse pranuesi i transferit fillon aktivitetin e tij ekonomik me mjetet e fituara dhe duhet t ndrpres aktivitetin e tij pr shkak t rrethanave t cilat paraqiten pas blerjes apo pr shkak t mungess s suksesit ekonomik. 3.6. Nese mjetet e aplikuara t cilat ishin pjes e transferimit t nj biznesi m pas jane perdore pr qllime private apo prgjithsisht pr qllime t tjera nga ato t biznesit t tij, TVSH-ja mund t ngarkohet pr zbatimin e mallrave t biznesit pr nevoja jo biznesore, ku TVSH n ato mallra ose pjesve prbrse t tyre ishin n trsi ose pjesrisht t zbritshme nga transferuesi, Neni 11 paragrafi 1 t Ligjit TVSH-s. 3.7.Transferuesi nuk ka t drejt n rastet e zbatimit t dispozitave t Nenit 13 t Ligjit pr TVSH-n t lshoj nj fatur q prfshin TVSH-n. Nse ai e bn kt ai do t jet prgjegjs pr TVSH-n e faturuar. N raste t tilla, pranuesi i transferit nuk gzon t drejtn t zbres TVSH-n. 3.8.Nse shrbimet e ndryshme t siguruara nga transferuesi pr t kryer transferimin e mjeteve ose nj pjese t tyre kan nj lidhje t drejtprdrejt dhe t menjhershme me nj pjes t qart t aktiviteteve t tij ekonomike, n mnyr q shpenzimet e atyre shrbimeve formojn nj pjes t fletngarkess s asaj pjese t biznesit, dhe t gjitha transaksionet n lidhje me at pjes jan subjekt i TVSHn, ai mund t zbres t gjitha TVSH-t e ngarkuara me shpenzimet e tij pr marrjen e ktyre shrbimeve. Edhe n rastin e transferit t gjitha mjeteve, ku personi i tatueshm nuk ndikon m n transaksione pas prdorimit t ktyre shrbimeve, shpenzimet e tyre duhet t konsiderohen si pjes e veprimtaris ekonomike t biznesit si trsi para transferimit, ECJ C- 408/89. 4.T gjitha mjetet (Trsia e mjeteve). 4.1.Nj transfer i trsis s mjeteve n baz t nenit 13 t Ligjit pr TVSH-n krkon q t gjitha mjetet themelore t nj biznesi ose t nj njsie t veant t biznesit t organizuar transferohen. Kushti sht q nj trsi organike e prbr prej mallrave dhe t drejtave, elementeve t prekshme ose t paprekshme sht transferuar duke ia br t mundur pranuesit t transferit t vazhdoj t zhvilloj at biznes pa investime t mtejshme t gjera financiare. 4.2. N rast t nj transferimi t gjitha mjeteve ose t nj njsie t veant t biznesit t organizuar qoft pr konsiderat apo jo, nuk sht br asnj furnizim me mallra, nse nuk jan transferuar disa mjete themelore. Rregulla e jofurnizimit e Nenit 13 zbatohet edhe n rastet e nj transferimi t nj trsie t mjeteve t biznesit si nj kontribut pr nj kompani, edhe n rast se kemi t bjm me nj mjet t vetm themelor, sikurse objektet e biznesit, q nuk jan transferuar
304
legalisht, por i jan dhn me qira pranuesit t transferit dhe nse sigurohet q ai biznes zhvillon aktivitet t qndrueshm dhe t vazhdueshm. Nevojitet t lidhet nj kontrat afatgjate pr lizingun apo qiran e lokaleve afariste pr t disa vite , me mundsi t zgjatjes s kontrats. 4.3.Transferi i nj trsie t mjeteve mund t bazohet n disa kontrata t njpasnjshme mbi mjetet e nj biznesi, nse ato jan vendosur n nj kontekst kohor dhe faktikisht jan t lidhura me njri-tjetrin dhe n qoft se transferimi i nj trsie t mjeteve t biznesit dukshm dhe padyshim drgon n mbylljen e biznesit t pranuesit t transferit ose mbylljen e nj njsie t veant t biznesit t organizuar. 4.4. Per t prcaktuar se cilat mjete krkohen t jene materialisht dhe thelbesisht t nevojshme, prcaktohet n baz t gjendjes faktike n kohn kur bhet transferimi i mjeteve. Edhe objektet e vetme mund t jen thelbsisht t krkuara. Objektet e biznesit, stoqet, makinerit dhe pajisjet e prdorura pr prodhim jan zakonisht mjetet m t nevojshme t nj biznesi prodhues. T drejtat ekskluzive t shprndarjes, t drejtat e prdorimit, emri i kompanis, konsumatort e rregullt, lidhjet e biznesit dhe marka tregtare mund t jen mjetet thelbsore. 4.5. Kur kemi t bjm me t drejtat e jo-pronsis, t tilla si e drejta pr prdorimin dhe t drejtn pr t gzuar pronn e prekshme dhe t paprekshme dhe marrdhniet binzesore q jan pjes e mjeteve thelbsore t nj biznesi, ato duhet t transferohen tek blersi nse ato jan t nevojshme pr vazhdimsin e atij biznesi. 4.6. Edhe mjetet e vetme mund t konsiderohen si nj trsi e mjeteve, nse mjeti i vetm mund t konsiderohet si nj njsi e biznesit. Ky sht rasti ku nj pronar i lokalit i shet lokalet nj personi tjetr t tatueshm s bashku me ndryshimet dhe vazhdimin e kontratave t qeras. Lokalet dhe kontratat e qiras konsiderohen si mjete thelbsore. 4.7. Nj transferim i mjeteve krkon q pranuesi i transferit t shndrrohet n pronar ligjor ose pronar ekonomik i mjeteve. Transferimi i t drejts pr t disponuar me pronn e prekshme si pronar duhet t interpretohet si mnyr e transferimit t s drejts pr t disponuar me pronn e prekshme si pronar, edhe n qoft se nuk ka transferim t pronsis ligjore t prons, ECJ C-320/88. 4.8. Nj transferim i nj pjese t trsis s mjeteve t biznesit konsiderohet si jofurnizim i mallrave, ku pjesa e transferuar sht ekonomikisht e pavarur. Kjo krkon q nj pjes e nj biznesi t transferuar t formoj pr veten e saj nj njsi t qndrueshme ekonomike, i cili sht n gjendje t zhvilloj aktivitetet e biznesit n mnyr t pavarur nga aktivitetet e tjera t personit t tatueshm. Nse nj pjes e nj biznesi mund t konsiderohet si njsi e veant e pavarur e biznesit, varet nga rrethanat e prgjithshme dhe faktet e transferimit n kohn e transferimit t mjeteve. Treguesit e till jan vendet e ndryshme, ndarjet organizative, mjetet fikse vetanake, stafi i tyre, t dhnat e veanta t biznesit dhe klientt e tyre t biznesit. do tregues mund t jet me rndsi t ndryshme n varsi t llojit t biznesit, p.sh. ofrues i shrbimit, prodhues apo tregtar. 4.9.Transferuesi dhe pranuesi i transferim detyrohen q t njoftojn ATK-n 30 dit para se t ndodh transferi i veprimtaris ekonomike. Njoftimi i till do t
305
bhet n zyrn Regjionale Prkatse 30 dit prpara se transferi i till t ndodh, dhe do t pr fshij: 4.9.1. Informatat ne lidhje me transferuesin dhe transfer marrsin 4.9.2. Kontrata ne lidhje me kushtet e transferit t biznesit 4.9.3. Specifikat prfshir prshkrimin, sasit dhe vlern e pasuris e cila transferohet 4.9.4.Vendndodhja e pasuris qe transferohet. 4.10. Nj deklarat, q specifikon detyron pr korrigjim pr secilin mall t kapitalit, q duhet t nnshkruhet nga t dy palt nga furnizuesi dhe pranuesi , dhe e njjta deklarat duhet q t drgohet n ATK m s voni 8 dite pasi q ka ndodhur transferi . 4.11. E drejta e blersit sht q t njoftohet me te gjitha detyrimet e papaguara nga transferuesi, n mnyr q blersi t ket t qart detyrimet pr transferin e kti biznesi. Sa i prket transferimit t pjeserishim t biznesit, duhet t kemi kujdes t bartja e detyrimeve dhe e drejta e kreditimit, kjo duhet t specifikohet qart nga transferuesi te transfer marrsi.
Neni 14 - Furnizimi i shrbimeve

1. Furnizimi i shrbimeve nnkupton do transaksion i cili nuk e prbn furnizimin e mallrave. 2. Furnizimi i shrbimeve, n mes tjerash, mund t prbhet prej njrit nga transaksionet si n vijim: 2.1. dhnia e pasuris jo materiale, pavarsisht se a i nnshtrohet dokumentit t krijimit t titullit t pronsis; 2.2. obligimi q t prmbahet nga nj veprim, ose t tolerohet nj veprim apo situat; 2.3. kryerja e shrbimeve n varsi: 2.3.1. me urdhrin e br nga autoriteti publik; 2.3.2. n emr t autoritetit publik; ose 2.3.3. bazuar n dispozitat e Ligjeve t Kosovs. 3. Furnizimi me shrbime te kanalizimit, mbledhjes se mbeturinave dhe dheut pr nj kundrshprblim nga ana e organeve komunale ose publike .
Neni 15 - Shfrytzimi i mallrave t biznesit pr nevoja jo-biznesore

1. Shfrytzimi i mallrave q jan pjes e mjeteve t biznesit, nga personi i tatueshm apo personeli i tij pr shfrytzim personal, ose n prgjithsi pr nevoja t tjera nga ato t
306
biznesit t tij, ku TVSH n ato mallra ka qen plotsisht ose pjesrisht e zbritshme, duhet t trajtohet si furnizim pr konsiderat; 2. Furnizimi i shrbimeve i br pa konsiderat nga personi i tatueshm pr shfrytzim t tij personal ose pr personelin e tij dhe n prgjithsi pr nevoja tjera nga ato t biznesit t tij, gjithashtu duhet t trajtohet si furnizim pr konsiderat.
Neni 16 - Shfrytzimi i shrbimeve pr vet-furnizim pr nevoja t

biznesit
1. Furnizimi i shrbimit nga personi i tatueshm pr nevoja t biznesit t tij, sikur t jet furnizuar nga nj person tjetr i tatueshm ku TVSH n at shrbim nuk do t jet plotsisht e zbritshme, duhet t konsiderohet si furnizim i shrbimit pr konsiderat. 2. Puna ndrtimore,e riparimit,mirmbajtjes dhe pastrimit lidhur me pronn e paluajtshme t shfrytzuar ose q do t shfrytzohet pr aktivitetin ekonomik ekzistues apo t ardhshm, dhe t br falas nga personi i tatueshm ose personeli i tij pr vet veten, duhet t trajtohet si furnizim i shrbimeve pr konsiderat.
Neni 17 - Shrbimet n lidhje me transferin e biznesit

Pr furnizimet e shrbimeve n lidhje me transferin e biznesit gjithashtu duhet t zbatohen dispozitat e nenit 13 te ktij ligji duke zvendsuar furnizimin e mallrave me furnizimin e shrbimeve.
Neni 18 - Furnizimi i shrbimeve n emrin e tij mirpo n llogari t

personit tjetr
Kur personi i tatueshm duke vepruar n emrin e tij mirpo n llogarin e personit tjetr, merr pjes n furnizimin e shrbimeve, duhet q ti pranoj dhe ti furnizoj vet kto shrbime.
307
KREU IV - VENDI I TRANSAKSIONEVE T TATUESHME
Neni 19 - Vendi i furnizimit t mallrave

1. Furnizimi i mallrave pa transport. Kur mallrat nuk jan drguar ose transportuar, vendi i furnizimit sht vendi ku jan vendosur mallrat n momentin kur bhet furnizimi. 2. Furnizimi i mallrave me transport: 2.1. kur mallrat jan drguar ose transportuar nga furnizuesi, nga konsumatori, ose nga pala e tret, vendi i furnizimit sht vendi ku jan t vendosura mallrat n momentin ku fillon drgimi apo transporti i mallrave pr konsumatorin; 2.2. kur mallrat e drguara apo transportuara nga furnizuesi, nga konsumatori apo nga pala e tret, instalohen apo montohen, me ose pa testim, nga ose n llogari t furnizuesit, vendi i furnizimit duhet t jet vendi ku jan instaluar apo montuar mallrat. 3. Furnizimi i mallrave n kuvertat e anijeve, aeroplanve ose trenave: 3.1. kur mallrat jan furnizuar n kuvertn e anijeve, aeroplanve ose trenave gjat pjess s veprimit t transportit t pasagjerve t kryer brenda Kosovs, vendi i furnizimit duhet t jet n pikn e nisjes s veprimit t transportit t pasagjerve; 3.2. n rast t udhtimit, q fillon n Kosov pr t shkuar n vendin jasht Kosovs, dhe pastaj pr tu kthyer n Kosov, vetm pjesa e udhtimit nga Kosova deri n vendin jasht Kosovs mendohet t jet br n pikn e nisjes n Kosov. 3.3. n rast t udhtimit t kthyeshm, faza e kthimit duhet t konsiderohet si veprim i veant i transportit. 4. Furnizimi i gazit natyror dhe elektricitetit nprmes t sistemeve t distribuimit: 4.1. n rast t furnizimit me gas nprmes t sistemit t distribuimit t gasit natyral ose t elektricitetit pr tregtarin e tatueshm, vendi i furnizimit mendohet t jet vendi ku tregtari i tatueshm e ka vendosur biznesin e tij ose vendi ku e ka njsin fikse ku furnizohen mallrat, ose n munges t atij vendi t biznesit ose t njsis fikse, vendi ku ai e ka adresn e tij t prhershme ose ku zakonisht banon. Pr qllim t ktij paragrafi, "tregtar i tatueshm" nnkupton personin e tatueshm ku aktiviteti i tij kryesor n lidhje me blerjet e gazit apo elektricitetit sht rishitja e ktyre produkteve dhe ku konsumimi nga vet ai i ktyre produkteve sht i paprfillshm. 4.2. n rastin e furnizimit me gas nprmes t sistemit t distribuimit t gasit natyror ose t elektricitetit, ku ai furnizim nuk sht prfshir n nnparagrafin 1 t paragrafit 4 t ktij neni, vendi i furnizimit duhet t jet vendi ku konsumatori n mnyr efektive i shfrytzon dhe i konsumon mallrat.
308
4.3. kur e gjith ose nj pjes e gasit apo elektricitetit nuk sht konsumuar n mnyr efektive nga konsumatori, mallrat e pa konsumuara mendohet q t jen shfrytzuar dhe konsumuar n vendin ku konsumatori e ka vendosur biznesin e tij ose ku e ka njsin fikse n t cilin furnizohen mallrat. N munges t nj vendi t till t biznesit ose n munges t njsis fikse, konsumatori mendohet q ti shfrytzoj apo konsumoj mallrat n vendin ku e ka adresn e tij t prhershme ose ku zakonisht banon.
Neni 20 - Vendi i furnizimit t shrbimit

1. Prkufizimi i personit t tatueshm pr qllime t ktij neni: Pr qllim t zbatimit t rregullave lidhur me vendin e furnizimit t shrbimeve definicioni pr personin e tatueshm do t jet: 1.1. Person i tatueshm do t jet do person i cili gjat aktivitetit t tij ekonomik sikurse sht referuar n nenin 4 t ktij ligji: 1.1.1. bn furnizime t tatueshme dhe t liruara t mallrave dhe shrbimeve ku qarkullimi i tij e tejkalon vlern prej pesdhjetmij (50,000) euro; 1.1.2. bn furnizime t mallrave dhe shrbimeve n t cilat nuk mund t ngarkohet m TVSH, ku qarkullimi i tij nuk e tejkalon vlern prej 50.000 euro. 1.2 do person q nuk sht i prfshir n nn-paragrafin 1.1 t ktij neni nuk do t konsiderohet si person i tatueshm lidhur me t gjitha shrbimet q i ofrohen atij. 2. Rregulla e prgjithshme dhe rregullat e veanta lidhur me furnizimin e shrbimeve pr personat e tatueshm q veprojn si t till. 2.1. Rregulla e prgjithshme: Vendi i furnizimit t shrbimeve pr personin i cili vepron si i till duhet t jet vendi ku ky person e ka themeluar biznesin e tij. Mirpo nse kto shrbime i ofrohen njsis fikse t personit t tatueshm t vendosur n nj vend tjetr nga vendi ku ai e ka themeluar biznesin e tij, vendi i furnizimit t ktyre shrbimeve duhet t jet vendi ku sht vendosur ajo njsi fikse. N munges t ktij vendi t themelimit ose njsis fikse,vendi i furnizimit t shrbimeve duhet t jet vendi ku personi i tatueshm i cili i pranon kto shrbime e ka adresn e tij t prhershme ose ku ai zakonisht jeton. 2.2. Rregullat e veanta 2.2.1 Furnizimet e shrbimeve t lidhura me pasurin e paluajtshme: Vendi i furnizimit t shrbimeve, t lidhura me pasurin e paluajtshme duke prfshir shrbimet e ekspertve dhe agjentve t shitjes s pasuris, sigurimin e akomodimit n sektorin e hotelit ose n sektort me funksione t ngjashme, si kampet pr pushim ose vendet e krijuara pr tu shfrytzuar si vend kampingje, dhnien e t drejts pr shfrytzimin e
309
pasuris s paluajtshme dhe shrbimet pr prgatitjen dhe koordinimin e puns ndrtimore, si shrbimet e arkitektve dhe firmave q ofrojn mbikqyrje n vend , sht vendi ku vendoset pasuria e paluajtshme. (neni 47); 2.2.2 vendi i furnizimit t transportit t pasagjerve sht vendi ku ndodh transporti n proporcion me rrugt e mbuluara; 2.2.3. vendi i furnizimit do t jet vendi ku n t vrtet ndodhin rastet si n vijim lidhur me: 2.2.3.1 shrbimet lidhur me lejimin e hyrjes n ngjarjet kulturore, artistike, sportive, shkencore, edukative ose t ngjashme, si panairet dhe ekspozitat dhe lidhur me shrbimet ndihmse q kan t bjn me lejimin e hyrjes; 2.2.3.2. ahrbimet lidhur me aktivitetet kulturore, artistike, sportive, shkencore, edukative, zbavitse ose t ngjashme, si panairet dhe ekspozitat, duke prfshir furnizimin e shrbimeve t organizuesve t aktiviteteve t tilla dhe shrbimeve ndihmse lidhur me shrbimet prkatse; 2.2.4 vendi i furnizimit t shrbimeve t restorantit dhe shrbimeve t furnizimit me ushqim tjera nga ato t zhvilluara fizikisht n kuvertn e anijeve, aeroplanve ose trenave gjat pjess s operacionit t transportit t pasagjerve n Kosov, do t jet vendi ku fizikisht kryhen shrbimet; 2.2.5 vendi i dhnies afat-shkurte me qira t mjeteve transportuese do t jet vendi ku n fakt mjetet transportuese vihen n dispozicion t klientit. Pr qllime t ktij nn-paragrafi afat-shkurt nnkupton posedimin e vazhdueshm ose shfrytzimin e mjeteve transportuese gjat periudhs jo m t gjat se tridhjet dit dhe n rast t anijeve jo m gjat se nntdhjet (90) dit; 2.2.6 vendi i nisjes s operacionit t transportit ku fizikisht kryhen shrbimet e restorantit dhe shrbimet e furnizimit me ushqim n kuvertn e anijeve, aeroplanve ose trenave gjat pjess s operacionit t transportit t pasagjerve t kryera brenda Kosovs. 2.3. N mnyr q t shmanget tatuara e dyfisht, mos-tatuarja ose shtrembrimi i konkurrencs, Ministri i Ekonomis dhe Financave, lidhur me shrbimet ose pr disa nga shrbimet vendi i furnizimit t t cilave rregullohet me paragrafin 2.2 dhe paragrafin 2.3.5 t ktij neni mundet : 2.3.1 t konsideroj se vendi i furnizimit t ndonj ose t t gjitha ktyre shrbimeve nse ndodhin brenda Kosovs, se jan jasht Kosovs nse shfrytzimi efektiv dhe zotrimi ktyre shrbimeve ndodh jasht Kosovs. 2.3.2 t konsideroj se vendi i furnizimit t ndonj apo t t gjitha ktyre shrbimeve, nse ndodhin jasht Kosovs, se kan ndodhur brenda territorit t tyre, nse shfrytzimi efektiv dhe zotrimi i shrbimeve ndodh brenda Kosovs. 2.3.3 nse Ministri i Ekonomis dhe Financave prcakton se ekzistojn kushtet sikurse jan prshkruar n paragrafin 2.3, implementimi i do
310
ndryshimi t dispozitave t nn-paragrafeve 2.3.1 ose 2.3.2. do t bhet nprmes t aktit nn-ligjor t lshuar pas aprovimit t Kuvendit. 3. Rregulla e prgjithshme dhe rregullat e veanta lidhur me furnizimin e shrbimeve pr personat jo t tatueshm q veprojn si t till: 3.1 Rregulla e prgjithshme: Vendi i furnizimit t shrbimeve pr personin jo t tatueshm do t jet vendi ku furnizuesi e ka themeluar biznesin e tij. Mirpo, nse kto shrbime jan ofruar nga njsia fikse e furnizuesit t vendosur n nj vend tjetr nga vendi ku ai e ka themeluar biznesin e tij, vendi i furnizimit t ktyre shrbimeve do t jet vendi ku sht e vendosur kjo njsi fikse. N munges t ktij vendi t themelimit ose njsis fikse, vendi i furnizimit t shrbimeve do t jet vendi ku furnizuesi e ka adresn e tij t prhershme ose ku zakonisht banon. 3.2 Rregullat e veanta: 3.2.1 furnizimet e shrbimeve t lidhura me pasurin e paluajtshme: Vendi i furnizimit t shrbimeve lidhur me pasurin e paluajtshme, duke prfshir shrbimet e ekspertve dhe agjentve t shitjes s pronave, sigurimin e akomodimit n sektorin e hotelit ose n sektort me funksion t ngjashm, si kampet pr pushim ose vendet e rregulluara pr tu shfrytzuar si vend kampingu, dhnien e t drejtave pr t shfrytzuar pasurin e paluajtshme dhe shrbimet pr prgatitje dhe koordinim t punve ndrtimore, si shrbimet e arkitektve dhe firmave q ofrojn mbikqyrje n vend, sht vendi ku sht e vendosur pasuria e paluajtshme. 3.2.2 vendi i furnizimit t transportit t pasagjerve sht vendi ku ndodh transporti n proporcion me rrugt e mbuluara. 3.2.3 vendi i furnizimit t transportit t mallrave sht vendi ku ndodh transporti n proporcion me rrugt e mbuluara. 3.2.4 Vendi i furnizimit do t jet vendi ku n fakt ndodhin ngjarjet si n vijim lidhur me: 3.2.4.1 shrbimet lidhur me lejimin e hyrjes n ngjarjet kulturore, artistike, sportive, shkencore, edukative, zbavitse ose t ngjashme, si panairet dhe ekspozitat, dhe lidhur me shrbimet ndihmse q kan t bjn me lejimin e hyrjes; 3.2.4.2 shrbimet lidhur me aktivitetet kulturore, artistike, sportive, shkencore, edukative, zbavitse ose t ngjashme, si panairet dhe ekspozitat, dhe shrbimet ndihmse lidhur me shrbimet prkatse. 3.2.5 Vendi i shrbimit do t jet vendi ku fizikisht kryhen shrbimet: 3.2.5.1 lidhur me furnizimin e shrbimeve t restorantit dhe furnizimit me ushqim ndryshe nga ato t zhvilluara fizikisht n kuvertn e anijeve, aeroplanve ose trenave gjat pjess s operacionit t transportit t pasagjerve n Kosov; 3.2.5.2. lidhur me aktivitetet ndihmse t transportit si ngarkimi, shkarkimi, bartja dhe aktivitetet e ngjashme; 3.2.5.3. lidhur me vlersimet dhe punn n pasurin e luajtshme.
311
3.2.6 vendi i dhnies afat-shkurte me qira t mjeteve transportuese, do t jet vendi ku n fakt mjetet transportuese jan vn n dispozicion t klientve-pranuesve. Pr qllim t ktij nn-paragrafi, afat-shkurt nnkupton posedimin e vazhdueshm ose shfrytzimin e mjeteve transportuese gjat periudhs jo m t gjat se tridhjet dit, n rastin e anijeve jo m gjat se nntdhjet (90) dit. 3.2.7 vendi i furnizimit t shrbimeve t restorantit dhe furnizimit me ushqim t cilat fizikisht kryhen n kuvertn e anijeve, aeroplanve ose trenave gjat pjess s operacionit t transportit t pasagjerve t kryera brenda Kosovs, do t jet n pikn e nisjes s operacionit t transportit t pasagjerve. 3.2.8 vendi i furnizimit t shrbimeve t furnizuara n mnyr elektronike t cilat referohen n Aneksin II kur t furnizohen pr personat jo t tatueshm n Kosov, ose t cilt e kan adresn e tyre t prhershme ose zakonisht banojn n Kosov, nga personi i tatueshm, i cili e ka themeluar biznesin e tij n nj shtet jasht Kosovs ose e ka njsin e prhershme atje prej t cils furnizohet shrbimi, ose i cili n munges t ktij vendi t biznesit ose njsis fikse, e ka adresn e tij t prhershme ose zakonisht banon jasht Kosovs,do t jet vendi ku sht i vendosur personi jo i tatueshm, ose ku ai e ka adresn e tij t prhershme ose zakonisht banon. Kur furnizuesi i shrbimeve dhe klienti komunikojn nprmes t posts elektronike, kjo nuk duhet vetvetiu t nnkuptoj se shrbimi i furnizuar sht shrbim i furnizuar n mnyr elektronike. 3.2.9 vendi i furnizimit t shrbimeve n vijim pr personin jo t tatueshm i cili sht me qndrim ose e ka adresn e tij t prhershme ose zakonisht banon jasht Kosovs, do t jet vendi ku sht i vendosur personi, ku e ka adresn e tij t prhershme ose zakonisht banon: 3.2.9.1. transferimi dhe caktimi i t drejtave t autorit, patentave licencave, marks tregtare dhe t drejtave t ngjashme; 3.2.9.2. shrbimet e reklamimit; 3.2.9.3. shrbimet e kshilluesve, inxhinierve, firmave kshilluese, avokatve, kontabilistve dhe shrbime t tjera t ngjashme, si dhe procesimi i t dhnave dhe sigurimi i informatave; 3.2.9.4. obligimi pr tu prmbajtur nga kryerja apo ushtrimi n trsi apo pjesrisht i aktivitetit t biznesit ose e drejta e referuar n kt nen; 3.2.9.5. transaksionet bankare, financiare dhe t sigurimit duke prfshir risigurimin me prjashtim t huazimit t sefave; 3.2.9.6. furnizimi i stafit; 3.2.9.7. dhnia me qira e pasuris s luajtshme t prekshme me prjashtim t t gjitha mjeteve t transportit; 3.2.9.8. sigurimi i qasjes dhe transportit ose transmisionit nprmes t sistemeve t distribuimit t gazit natyror dhe
312
elektricitetit dhe sigurimi i shrbimeve t tjera t lidhura direkt me kto; 3.2.9.9. shrbimet telekomunikuese; 3.2.9.10. shrbimet e emisioneve t radios dhe televizionit; 3.2.9.11. shrbimet e furnizuara n mnyr elektronike n veanti t ktyre t referuara n Aneksin II. Kur furnizuesi i shrbimeve dhe klienti komunikojn nprmes posts elektronike, kjo nuk nnkupton vetvetiu se shrbimi i furnizuar sht nj shrbim i furnizuar n mnyr elektronike. 3.2.10 vendi i furnizimit lidhur me shrbimet telekomunikuese dhe shrbimet e emisioneve t radios n Kosov nse kto shrbime furnizohen pr personat jo t tatueshm t cilt jan t themeluar n Kosov ose t cilt e kan adresn e tyre t prhershme ose zakonisht banojn n Kosov, nga personi i tatueshm i cili ka themeluar biznesin e tij jasht Kosovs ose ka njsin e tij fikse jasht Kosovs prej nga furnizohen shrbimet, ose i cili n munges t ktij, vendi t biznesit ose njsis fikse e ka adresn e tij t prhershme ose zakonisht banon jasht Kosovs. 3.2.11 vendi i furnizimit t shrbimeve t ofruara pr personat jo t tatueshm nga nj ndrmjetsues q vepron n emr dhe n interes t nj personi tjetr do t jet vendi ku sht furnizuar transaksioni themelor sipas ktij ligji. 3.3. N mnyr q t shmanget tatuarja e dyfisht, mos tatuarja ose shtrembrimi i konkurrencs, Ministri i Ekonomis dhe Financave lidhur me shrbimet ose pr disa nga shrbimet, vendi i furnizimit t t cilave rregullohet me paragrafin 2.1, 3.2.6 dhe 3.2.9, (a) deri te (j) mundet: 3.3.1. t konsideroj vendin e furnizimit t ndonjrit apo t t gjitha shrbimeve, nse jan t vendosura brenda Kosovs, sikur me qen jasht Kosovs, nse shfrytzimi efektiv dhe zotrimi i shrbimeve ndodh jasht Kosovs; 3.3.2. t konsideroj vendin e furnizimit t ndonjrit ose t t gjitha shrbimeve, nse ndodhen jasht Kosovs, se kan ndodhur brenda territorit t tyre nse shfrytzimi efektiv dhe zotrimi i ktyre shrbimeve ndodh brenda Kosovs; 3.3.3. nse Ministri i Ekonomis dhe Financave prcakton se ekzistojn kushtet si jan prshkruar n paragrafin 3.3, implementimi i do ndryshimi i dispozitave t nn-paragrafit 3.3.1 ose 3.3.2 do t bhet nprmes t aktit nn-ligjor t nxjerr pas aprovimit t Kuvendit .
Neni 12 Vendi i Furnizimit t Shrbimeve

1.Vendi i furnizimit nga nj person i tatueshm, q e ka t themeluar biznesin n nj vend jasht territorit t Republiks s Kosovs, apo e ka t themeluar njsin fikse atje nga i cili
313
furnizohet shrbimi, apo i cili n munges t nj vendi t till t biznesit apo njsis fikse e ka adresn e tij t prhershme apo zakonisht banon jasht Kosovs dhe i cili ofron: 1.1.shrbim t dhnies me qira t mjeteve t transportit n periudh afatshkurtr apo afatgjat, apo 1.2.shrbim t prmendur n nenin 20 paragrafi 3.2.9 nga 1 deri n 10, t Ligjit tek nivelet e autoritetit qendror apo lokal dhe pr agjencit tjera t qeverisura nga Ligji derisa kto autoritete nuk njihen si persona t tatueshm n lidhje me aktivitetet e tyre do t jen derrogime nga paragraft 3.1, 2.2.5, 3.2.6 dhe 3.2.9 t nenit 20 t Ligjit, nse shfrytzimi efektiv dhe zotrimi i ktyre shrbimeve ndodh n Kosov. 2. Vendi i furnizimit nga nj person i tatueshm, q e ka t themeluar biznesin n Kosov, apo e ka njsin fikse atje nga i cili furnizohet shrbimi , apo i cili n munges t nj vendi t till t biznesit apo njsis fikse e ka adresn e prhershme apo zakonisht banon brenda Kosovs dhe i cili ofron shrbime t dhnies me qira t trenave, autobusve apo automjete t bra ekskluzivisht pr transportim n rrug t -mallrave tek personi i tatueshm jasht Kosovs, do t jen derrogime nga neni 20 paragrafi 2.2.5 i Ligjit, vendi ku pranuesi i ktij shrbimi e ka t themeluar biznesin e tij,ose njsis fikse pr t ciln sht ofruar shrbimi nse shfrytzimi efektiv dhe zotrimi i ktyre shrbimeve ndodh jasht Kosovs.
Shembull: Rasti 1 Komuna A ( Prishtin) n kapacitetin e saj si autoritet publik merr me qira 10 vetura t udhtarve nga nj kompani qiradhnie t veturave n Tiran (Shqipri) pr nj periudh 12 mujore dhe 8 vetura tjera pr nj periudh prej 28 ditve. Kto vetura jan vn n dispozicion Komuns A (Prishtins) n Shkodr (Shqipri). Komuna A (Prishtina) nuk sht person i tatueshm sipas prkufizimit t dhn n nnparagrafin 1.1. t nenit 20. Vendi i furnizimit t 10 veturave sipas nnparagrafit 3.1 t Nenit 20 t Ligjit mbi TVSH-n sht vendi i ku gjendet furnizuesi (Shqipria). Vendi i furnizimit t 8 veturave sipas nnparagrafit 3.2.6 t Nenit 20 t Ligjit mbi TVSH-n sht Shqipria (Shkodra) vendi ku veturat i jan vn n dispozicion klientit. Me akt nnligjor ndryshohet vendi i furnizimit tek vendi ku gjendet pranuesi i furnizimit kur shfrytzimi efektiv dhe zotrimi ndodh brenda territorit t Kosovs. Rasti 2 Komuna B (Pej) n kapacitetin e saj si autoritet publik e angazhon kompanin kshilluese C nga Gjermania pr ti ofruar asaj propozimet se cili sistem i ri t TI-s sht m i prshtatshmi pr tu bler. Komuna B nuk sht person i tatueshm sipas prkufizimit t parapar n nnparagrafin 1.1. t Nenit 20. Kompania C nga Gjermania e ngarkon at me 16, 000 Euro pr shrbimet e veta. Kjo konsiderohet si shrbim i konsulencs si parashihet me nnparagrafin 3.2.9.3 t Nenit 20. Vendi i furnizimit t shrbimeve q ofrohen nga Kompania C sipas nnparagrafit 3.1 t Nenit 20 t Ligjit mbi TVSH-n sht vendi i furnizuesit (Gjermania) shkaku se pranuesi i shrbimit nuk sht person i tatueshm.
314
Me kt akt nnligjor vend i furnizimit ndryshohet ku vendi i furnizimit do t jet vendi i pranuesit t shrbimit ku bhet shfrytzimi efektiv dhe zotrimi i shrbimit ku n kt rast sht Kosova. Rasti 3 Nj person fizik nga Mitrovica q nuk sht i tatueshm merr me qira nj vetur udhtarsh pr 6 muaj nga nj kompani pr qiradhnie nga Shkupi. Vetura i vihet n dispozicion atij n Prishtin. Vendi i furnizimit sipas nnparagrafi 3.1 t Nenit 20 sht Shkupi ku sht vendi i furnizuesit. Me akt nnligjor ndryshohet vendi i furnizimit tek vendi ku gjendet pranuesi kur shfrytzimi efektiv dhe shfrytzimi saj ndodh n Kosov. Rasti 4 Nj kompani pr qiradhnie t kamionve n Pej i jep me qira 10 kamion pr nj periudh 3 javore nj kompanie kroate e cila do ti shfrytzon kamiont pr transportim ndrmjet Rjeks dhe Sarajevs. Kamiont i dorzohen klientit n Pej. Sipas nnparagrafit 2.2.5 t nenit 20 vendi i furnizimit t shrbimit sht Kosova (Peja) ku po dorzohet pajisja. Me kt akt nnligjor ndryshohet vendi i furnizimit tek vendi i pranuesit t saj kur shfrytzimi efektiv dhe zotrimi i shrbimit ndodh jasht Kosovs.
Neni 21 - Vendi i importimit t mallrave

1. Rregulla e prgjithshme: Vendi i importimit t mallrave duhet t jet ai vend ku jan vendosur mallrat kur t hyjn n Kosov. 2. Derogimet: 2.1. prmes derogimeve nga paragrafi 1 i ktij neni, ku n hyrje n Kosov, mallrat t cilat nuk jan n qarkullim t lir vendosen nn njrn nga aranzhimet e Dogans si: depot doganore, aranzhimet e ngjashme Doganore ose nn aranzhimet e prkohshme t importimit me lirimet totale nga detyrimet doganore, apo nn aranzhimet kalimtare, vendi i importimit t atyre mallrave duhet t jet vendi n Kosov ku mallrat pushojn s mbuluari me kto aranzhime ose situata; 2.2. n mnyr t ngjashme, kur n hyrje n Kosov, mallrat q jan n qarkullim t lir vendosen nn njrn nga kto aranzhime apo situata t referuara n nnparagrafin 1 t paragrafit 2 t ktij neni, vendi i importimit duhet t jet vendi n Kosov ku mallrat pushojn s mbuluari me kto aranzhime apo situata; 2.3. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet t nxjerre akt nnligjor me t cilin duhet t shpjegohet implementimi i ktij paragrafi.
315
Neni 13 Vendi i Importit t Mallrave

1.Vendi i importit t mallrave eshte vendi ku jane vendosur mallrat ne rastin ton n Kosov. 2. Mallrat qe hyjn/importohen n Kosov i dallojm me karaktere t ndryshme apo prcaktohen n baz t ktyre regjimeve doganore: 2.1. Import i rregullt nnkuptojn mallrat q kan hyr n Kosov dhe njkohsisht kane paguar detyrimet doganore, dhe kto mallra konsiderohen mallra me status vendor (pra jan mallra t Kosovs). Rexhimi n DUD i kesj procedure sht IM4 kurse kodi i procedurs doganore 40 00. 2.2.Prveq procedure s hyrjes s mallit prmes importit t rregullt kemi edhe hyrje/importim t mallrave prmes procedurave me ndikim ekonomik (aranzhime tjera), si: 3. Importimi i mallit permes procedures se deponimit doganor kjo nenkupton hyrjen e mallit ne depo doganore, me qellim qe te perfitoj nga shtyrja/prolongimi i detyrimeve doganore nga momenti i hyrjes deri ne momentin e shitjes se atyre mallrave ne vend. Ne momenti e shitjes i kryen detyrimet doganore, ne rast se keto mallra do te ri-eksportohen ateher nuk ngarkohen me ndonje detyrim doganor. Pr t siguruar pagesen e detyrimeve doganore duhet t ofrohet mbulueshmri perms garancionit bankar, q shuma e garancionit duhet t jet e barabart me shumn e detyrimeve t atij malli. Rexhimi doganor i hyrjes s mallit me kt procedur sht IM7 kodi i procedurave 71 00. Q t realizohet importimi prmes ksaj procedure duhet t ket paraprakisht autorizim q lshon Dogana. 4. Importi i prkohshm nnkupton hyrjen e mallrave me qllim t qndrimit pr nj periudh t caktuar n vend, dhe m pas t ri-eksportohet. Regjimi doganor sht IM5 kurse kodi i procedurave 53 00. Mallrat ne kt procedur mund t prfitojn lirim t plot dhe lirim t pjesshm. Pr mallrat e importit t prkohshem me lirim t pjesshm, n momentin e ri-eksportit i nnshtrohen detyrimeve doganore prej 3% n muaj pr sa koh kan qndruar n vend. Importimi hyrja me pocedurn Perpunim i Brendshem nnkupton hyrjen/importimin e lndve t para apo gjysm produkteve me qellim perpunim ne vend. Kjo hyrje realizohet prmes dy sistemeve: 4.1. Sistemi me kthim me rastin e importimit subjekti afarist duket te kryej detyrimet doganore, dhe kur kjo lnd e pare prpunohet dhe ri-eksportohet si produkt i gatshm apo gjysm produkt ather subjekti n fjal krkon kthimin e mjeteve q ka paguar me rastin e hyrjes pr mallin q ka ri-eksportuar, kurse pr pjesn q i ka mbetur si humbje gjat prpunimit apo ka ndalur me qllim pr shitje n tregun e brendshm nuk i kthehen mjetet. Regjimi i ktij importi sht IM4 kodi i procedurave 41 00. 4.2. Sistemi me pezullim bhet importimi i lndve t para apo gjysm produkteve dhe n at rast importuesi nuk kryen detyrimet doganore, duke konsideruar q i njjti do t del jasht vendit pr nj periudh t caktuar kohore. Pr sigurimin e detyrimeve doganore ofrohet nga subjekti ganacion bankar t
316
barabart me shumn e detyrimeve. Rexhimi doganor i ksaj lloj hyrje sht IM5 kodi i procedurave sht 51 00. 5. Importimi permes procedures se Prpunim nnkotroll doganor nnkupton hyrjen e pjesve t caktura t produktit me qllim formimin e produktit final. Raste t tilla mund t ket nse norma tarifore e lnds s par mund t jet m e lart se norma e produktit t gatshm t importuar, ather prdoret kjo procedur pr t prfituar lehtesira. 6. Pr t gjitha kto procedura me ndikim ekonomik krkohet autorizmi q leshohet nga Dogana e Kosovs
317
KREU V - MOMENTI I LINDJES S DETYRIMIT DHE NGARKIMI ME

TVSH
Neni 22 - Momenti i lindjes se detyrimit dhe ngarkimi me TVSH pr

furnizimet e mallrave dhe shrbimeve
1. Rregulla e prgjithshme: Momenti i lindjes se detyrimit ndodh dhe TVSH bhet e ngarkueshme kur bhet furnizimi i mallrave dhe shrbimeve. 2. Rregullat specifike n rastin e pasqyrave t njpasnjshme t llogarive ose pagesave pasuese: 2.1. kur t kemi pasqyra t njpasnjshme t llogarive ose pagesa t njpasnjshme, furnizimi i mallrave ndryshe nga ai i prbr nga dhnia me qira e mallrave pr nj periudh t caktuar ose nga shitja e mallrave me kushte t shtyrjes, sikur q sht referuar n nn-paragrafin 2 t paragrafit 2. te nenit 10, ose furnizimi i shrbimeve duhet t konsiderohet sikur se sht kryer me prfundimin e periudhave pr t cilat lidhen pasqyrat e llogarive apo pagesat; 2.2. furnizimi i vazhdueshm i mallrave dhe shrbimeve gjat nj periudhe kohore duhet t konsiderohet se sht prfunduar n intervalet prej nj muaji; 2.3. kontratat afatgjate, prfshir ktu kontratat ndrtimore afatgjate dhe kontratat afatgjata t instalimit, duhet t konsiderohen si t prfunduara n intervale t rregullta por s paku n fund t secilit vit kalendarik. 3. Pagesat n llogari para se t bhet furnizimi i mallrave dhe shrbimeve: 3.1. kur pagesa duhet t bhet apo sht br n llogari para se mallrat dhe shrbimet t jen furnizuar, TVSh duhet t bhet e ngarkueshme n pranimin e pagess dhe n shumn e pranuar; 3.2. faturat e lshuara para se mallrat dhe shrbimet t jen furnizuar: Kur fatura lshohet para se mallrat dhe shrbimet t jen furnizuar, TVSH do t bhet e ngarkueshme n momentin kur sht lshuar fatura. 4. Rastet speciale: 4.1. n rastin e furnizimeve t mallrave dhe shrbimeve t referuara n nenet 11, 12 ,15 dhe 16 t ktij Ligji, TVSH duhet t bhet e ngarkueshme n periudhn tatimore n t ciln ka ndodhur momenti i lindjes s detyrimit; 4.2. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet t nxjerr akt nnligjor n mnyr q t parasheh se TVSH do t bhet e ngarkueshme nga data e momentit t lindjes se detyrimit n lidhje me transaksionet e caktuara ose kategorit e caktuara t personave t tatueshm, ku afati kohor i imponuar pr
318
lshimin e faturs sikur q sht referuar n paragrafin 4 t nenit 44 t ktij Ligji nuk sht respektuar.
Neni 14 Momenti i Lindjes s Detyrimit dhe Ngarkimit me TVSH pr Furnizimet e Mallrave dhe Shrbimeve
1. Sipas nenit 22 paragrafi 1 i Ligjit, momenti i lindjes s dertyrimit pr t ngarkuar TVSHn sht momenti kur ndodh furnizimi i mallit apo shrbimit. TVSH bhet e ngarkueshme varsisht se cili nga tri momentet ndodh i pari: 1.1.furnizim i mallit apo shrbimit, 1.2.lshimi i faturs n lidhje me furnizimin e mallit apo shrbimit, ose 1.3.pranimi i pagess n avanc/paradhnje, para se t ket ndodh furniizimi i mallit apo shrbimit.
Neni 23 - Momenti i lindjes se detyrimit dhe ngarkimi me TVSH pr

importimin e mallrave
1. Rregulla e prgjithshme: Momenti i lindjes se detyrimit ndodh dhe TVSH duhet t bhet e ngarkueshme kur t importohen mallrat. 2. Rregullat speciale: 2.1. mallrat q hyjn n Kosov, t cilat nuk jan n qarkullim t lir dhe vendosen nn njrn nga aranzhimet ose situatat e referuara n nenin 35 t ktij Ligji, procedurat kalimtare t dogans, nn aranzhimet e prkohshme t importimit me lirim total nga obligimet e importit, ose nn aranzhimet kalimtare t jashtme, momenti i lindjes se detyrimit ndodh dhe TVSH do t bhet e ngarkueshme vetm kur mallrat pushojn t jen t mbuluara nga kto aranzhime apo situata; 2.2. kur mallrat e importuara i nnshtrohen detyrimeve doganore, duhet t ndodh momenti i lindjes se detyrimit dhe TVSH do t bhet e ngarkueshme; 2.3. dispozitat n fuqi q rregullojn Detyrimet Doganore aplikohen lidhur me momentin e ngarkimit dhe momentin kur TVSH bhet e ngarkueshme pr mallrat e importuara t cilat nuk i nnshtrohen detyrimeve doganore n Kosov.
319
KREU VI - SHUMA E TATUESHME
Neni 24 - Shuma e tatueshme pr furnizimin e mallrave dhe

shrbimeve
1. Rregulla e prgjithshme: 1.1. n lidhje me furnizimin e mallrave dhe shrbimeve, ndryshe nga ajo q sht referuar n paragraft 2 dhe 3 t ktij neni, shuma e tatueshme duhet t prfshij do gj q prbn konsideratn e marr ose q do t merret nga furnizuesi, n kthim pr furnizimin nga konsumatori apo pala e tret, duke prfshir ktu subvencionet e lidhura direkt me mimin e furnizimit; 1.2. nse furnizimi sht pr konsiderat n para, vlera e tij duhet t merret si shuma e barabart me konsiderat; 1.3. nse furnizimi bhet pr konsiderat q nuk prbhet nga parat, ose q nuk prbhet plotsisht nga parat, vlera e tij duhet t merret sipas vlers s hapur t tregut pr furnizimin. 2. Pr nevoja t ktij Ligji vlera e hapur e tregut nnkupton shumn e plot q duhet ta paguaj konsumatori n shkalln e njjt t tregut n t cilin ndodh furnizimi i mallrave dhe shrbimeve, nn kushtet e konkurrencs s barabart, pr furnizuesin nn mbizotrimin e tregut brenda Kosovs ku sht br furnizimi, n mnyr q t marr mallrat ose shrbimet n fjal n at moment. 3. Kur nuk mund t sigurohet krahasimi pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve, vlera e hapur e tregut nnkupton si n vijim: 3.1. n lidhje me mallrat, nj shum q nuk sht m e vogl se mimi i blerjes s mallrave ose t mallrave t ngjashme, ose n munges t mimit t blerjes, mimi i kostos i prcaktuar n kohn e furnizimit; 3.2. n lidhje me shrbimet, nj shum q nuk sht m e vogl se kostoja e plot e personit t tatueshm q e ofron at shrbim. 4. Shuma e tatueshme prfshin faktort si n vijim: 4.1. tatimet, detyrimet, taksat dhe komisionet, duke prjashtuar TVSH-n; 4.2. shpenzimet e rastsishme jo t rregullta si ato t komisioneve, paketimit, transportimit dhe shpenzimeve t sigurimit, t ngarkuara nga furnizuesi pr konsumatorin; 4.3. pr nevoja t nn-paragrafit 4.2 t ktij neni, shpenzimet jo t rregullta mund t mbulohen me marrveshje t veant. 5. Shpenzimet e paketimeve t kthyeshme jan prjashtuar nga shuma e tatueshme mirpo kjo shum duhet t korrigjohet nse paketimi nuk sht kthyer.
320
6. Shuma e tatueshme nuk duhet t prfshij faktort si n vijim: 6.1. uljet e mimit nprmes t zbritjes s pagesave t hershme, 6.2. zbritjet e mimit dhe rabatet e dhna pr konsumatort dhe t marra prej tyre n kohn e furnizimit, 6.3. shumat e pranuara nga personat e tatueshm prej konsumatorit, si ripagesa e shpenzimeve t paraqitura n emrin dhe n interesin e konsumatorit, dhe t regjistruara n llogarin e tij t prkohshme. 7. Rregullat speciale: 7.1. kur personi i tatueshm zbaton ose ka n disponueshmri mallrat q jan pjes prbrse e mjeteve t biznesit t tij, ose kur mallrat jan mbajtur nga personi i tatueshm, ose nga pasardhsi i tij, kur aktiviteti ekonomik i tij i tatueshm pushon, sikur q sht referuar n Nenet 11 dhe 12 te ktij ligji, shuma e tatueshme duhet t jet mimi i blerjes s mallrave ose mallrave t ngjashme, ose n munges t mimit blers, mimi i kostos i prcaktuar n kohn kur bhet zbatimi, disponueshmria ose mbajtja. 7.2. n lidhje me furnizimin e shrbimeve, sikur q sht referuar n nenin 15, ku mallrat jan pjes e mjeteve t biznesit por jan shfrytzuar pr qllime personale ose shrbimet jan br falas, dhe n paragrafin 2 t nenit 16 lidhur me shrbime t caktuara t furnizuara pr veten, shuma e tatueshme duhet t jet kostoja e plot e personit t tatueshm q i ofron shrbimet. 7.3. n lidhje me furnizimin e shrbimit nga personi i tatueshm pr qllim t biznesit t tij, sikur q sht referuar n paragrafin 1 t nenit 16 t ktij ligji, shuma e tatueshme do t jet vlera e hapur e tregut e shrbimit t furnizuar. 8. Masat pr t ju shmangur evazionit tatimor ose shmangia tatimore: Pr t penguar evazionin tatimor ose shmangien tatimore, shuma e tatueshme duhet t jet vlera e hapur e tregut n secilin nga rastet si n vijim n lidhje me furnizimin e mallrave dhe shrbimeve q prfshin lidhjet familjare apo lidhjet tjera t afrta, lidhjet e menaxhmentit, pronsis, antarsis, financiare ose lidhjet ligjore: 8.1. kur konsiderata sht m e ult se vlera e hapur e tregut dhe pranuesi i furnizimit nuk e ka t drejtn e plot t zbritjes sipas neni 36 t ktij Ligji; 8.2. kur konsiderata sht m e ult se vlera e hapur e tregut dhe furnizuesi nuk e ka t drejtn e plot pr zbritje sipas nenit 36 t ktij ligji dhe furnizimi sht furnizim i liruar sikur q sht referuar n paragrafin 1 t nenit 27, dhe paragraft 1 dhe 3 t nenit 28 t ktij ligji; 8.3. kur konsiderata sht m e lart se vlera e hapur e tregut dhe furnizuesi nuk e ka t drejtn e plot t zbritjes sipas nenit 36 t ktij Ligji. 9. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave nxjerr akt nnligjor pr zbatimin e ktij neni. Ky akt n veanti do t prfshij dshmit q krkohen nga personi i tatueshm mbi shumn aktuale t shpenzimit t ripaguar t referuar n nn-paragrafin 3 t paragrafit 6 t nenit 24 t ktij Ligji.
321
Neni 15 Shuma e Tatueshme pr Furnizimin e Mallrave dhe Shrbimeve

1. Shuma e tatueshme e nj furnizimi t tatueshm n Kosov n lidhje me furnizimin e mallrave dhe shrbimeve prfshin do gj q prbn konsideratn e marr ose q do t merret nga furnizuesi q sht parapar pr at furnizim. 2. Nse furnizimi sht marr pr konsiderat n para, vlera e tij duhet t merret si shuma e barabart me konsideratn, n t kundrtn do t aplikohet vlera e hapur e tregut e furnizimit. 3. Shuma e tatueshme duhet t prfshij: 3.1. tatimet, detyrimet, taksat dhe komisionet, duke prjashtuar TVSH-n; 3.2. shpenzimet e rastsishme jo t rregullta si ato t komisioneve, paketimit, transportimit dhe shpenzimeve t sigurimit, t ngarkuara nga furnizuesi pr konsumatorin; 3.3. pr nevoja t nn-paragrafit 3.2 t ktij neni, shpenzimet jo t rregullta mund t mbulohen me marrveshje t veant. 4. N prjashtim nga kjo kemi shpenzime t paketimit t kthyeshme t cilat nuk bjn pjes n shumn e tatueshme, nse konstatohet se paketimet e tilla nuk jan kthyer, ather keto shpenzime paketimi duhet t prfshihen n shumn e tatueshme. 5. Ambalazhet qarkulluese jane ambalazhe t tipit konteniere, qelqe, arka, bombola apo depozita gazi t lngshme dhe t tjera t ksaj natyre. Ambalazhet me mallrat q ato prmbajn duhet t furnizohen n t njjtn koh. Kto lloj ambalazhesh jepen nga shitesi (furnitori), s bashku me mallin n to n drejtim t blersit (klientit); ato ruhen provizorisht nga bleresi dhe m pas kthehen nga ky i fundit prsri n drejtim t shitsit. 6. Ambalazhet q i jan dhn blersit, duhet t kthehen tek shitsi brenda nj afati normal sipas fushs s aktivitetit me t cilin ndrlidhen. 7. Ky afat varion edhe sipas natyrs s produktit q ambalazhet prmbajn dhe duhet t rregullohen n kontratn e lidhur mes palve. 8. Pr mosllogaritjen e TVSH mbi vlern e ambalazheve qarkulluese duhen plotsuar dy kushtet e mposhtme: 8.1 Vlera q lidhet me ambalazhimin e kthyeshm t mos jet prfshir n vlern e faturs nga shitsi. 8.2 T ekzistoje nj kontrat e lidhur midis palve pr furnizimin si dhe pr dhnien dhe kthimin e ambalazheve. 9. Ne kontrate paraqitet edhe afati i kthimit t ambalazheve nga blersi tek shitsi. Ambalazhet q blersi nuk i kthen tek shitsi konsiderohen sikur t ishin shitur dhe i nnshtrohen TVSH-se mbi vlern e tyre.
322
10. Sipas nenit 24, paragrafi 9, krkohen dshmit n vijim kur prjashtohet shuma q lidhet me nenin 24, nnparagrafi 6.3 nga shuma e tatueshme: 10.1. fatura e shpenzimeve lshohet n emr apo n interesin e klientit; 10.2. personi i tatueshm nuk mund ta zbres TVSH-n e ngarkuar n fatur. do lloj e drejte pr zbritje mund t kryhet vetm nga klienti n emrin e t cilit sht lshuar fatura; 10.3. shuma e shpenzimeve duhet regjistrohet n llogarin e prkohshme t mbajtjes s librave t personave t tatueshm. 11. Vlera e tatueshme e mallrave t importuara prcaktohet mbi bazn e dispozitave t legjislacionit doganor pavaresisht nese mallrat e importuara jan apo jo t taksueshme me taksa doganore. 12. Vlera e tatueshme e mallrave t importuara prfshin, gjithashtu: 12.1. shpenzimet e transportit e te sigurimit dhe shpenzimet e tjera, te perfshira ne importimin e mallrave dhe dergimin e tyre, deri ne momentin e astin e hyrjes ne territorin e Republikes se Kosoves; si dhe ato qe kane rezultuar nga transporti per vendin tjeter te destinimit brenda Kosoves ,nese ai vendi tjeter eshte i njohur kur ka ndodhur momenti i ngarkimit; 12.2. tatimet, detyrimet, taksat dhe detyrimet pr tu paguar jasht Kosovs, dhe ato q duhet t paguhen shkaku i importimit, duke prjashtuar vjeljen e TVSH-s.
Neni 25 - Shuma e tatueshme n lidhje me importimin e mallrave Konvertimi i vlers s valutave t huaja n Euro
1. Shuma e tatueshme n lidhje me importimin e mallrave: 1.1. n lidhje me importimin e mallrave, shuma e tatueshme duhet t jet vlera pr qllime doganore, e prcaktuar n pajtueshmri me legjislacionin doganor t Kosovs n fuqi; 1.2. shuma e tatueshme duhet t prfshij faktort si n vijim, deri m tani nuk jan prfshir: 1.2.1. tatimet, detyrimet, taksat dhe obligimet tjera t pagesave jasht Kosovs, dhe ato q jan obligim pr shkak t importimit, duke prjashtuar TVSH-n q do t vjelej; 1.2.2. shpenzimet jo t rregullta, si ato t komisionit, paketimit, transportit dhe shpenzimet e sigurimit q kan ndodhur deri te vendi i par i destinimit brenda territorit t Kosovs si dhe ato q kan rezultuar nga transporti pr n vendin tjetr t destinimit brenda Kosovs, nse ai vendi tjetr sht i njohur kur ka ndodhur momenti i ngarkimit; 1.2.3. pr qllime t 1.2.2 t ktij neni "vendi i par i destinimit" nnkupton vendin e prmendur n dokumentin e drgess ose n ndonj
323
dokument tjetr sipas t cilit mallrat jan importuar n Kosov. Nse nuk sht prmendur asgj, vendi i par i destinimit duhet t merret vendi i transferit t par t ngarkess n Kosov. 1.3. shuma e tatueshme nuk duhet t prfshij faktort si n vijim: 1.3.1. uljen e mimit nprmes t zbritjes pr pagesn e hershme; 1.3.2. zbritjet e mimit apo rabatet e dhna pr konsumatorin dhe t marra nga ai n kohn e importimit. 1.4. kur mallrat e eksportuara prkohsisht nga Kosova, ri-importohen n Kosov pasi q ti jen nnshtruar riparimit,prpunimit, adaptimit, punimit apo ri-punimit jasht Kosovs, shuma e tatueshme duhet t jet vlera e riparimit, prpunimit, adaptimit, punimit apo ri-punimit, sikur q sht prcaktuar n pajtueshmri me legjislacionin Doganor. 2. Konvertimi i valuts s huaj n Euro: 2.1. kur vlera dhe faktort e shfrytzuar pr t prcaktuar shumn e tatueshme n importim shprehen me valut t huaj, konvertimi i ksaj shume n euro duhet t bhet duke zbatuar normn e shkmbimit t prcaktuar n pajtueshmri me Legjislacionin Doganor q i rregullojn llogaritjet e vlers pr qllime doganore. 2.2. kur vlera dhe faktort e shfrytzuar pr t prcaktuar shumn e tatueshme t nj transaksioni tjetr nga importimi i mallrave, shprehet n valut t huaj, konvertimi i ksaj shume n valutn vendore n euro duhet t jet norma m e fundit e shitjes sikur q sht definuar nga Banka Qendrore e Kosovs e regjistruar n kohn kur TVSH bhet e ngarkueshme.
324
KREU VII - NORMAT

Neni 26 - Norma
1. Norma standarde: 1.1 TVSH ngarkohet me normn prej 16 %. 2. Ministri i Ekonomis dhe Financave, me vendimin e Qeveris s Kosovs dhe pas aprovimit nga Kuvendi, mund t nxjerr akt nn-ligjor pr futjen n prdorim t norms s ulur jo m t ult se pes pr qind (5 %) pr furnizimet e mallrave dhe shrbimeve t caktuara. Sipas t njjts procedur dhe nse paraqitet e nevojshme, Ministri gjithashtu mund t fus n prdorim normn e prkohshme t ngritur t TVSH-s jo m t lart se njzetenj pr qind (21 %) pr tu zbatuar ndaj furnizimeve t caktuara t mallrave dhe shrbimeve. Normat e ulura dhe t ngritura mund t zbatohen vetm pr furnizimet e mallrave dhe shrbimeve, q gjenden n Aneksin III.
325
KREU VIII - LIRIMET PA T DREJTN E ZBRITJES S TVSH-S S

ZBRITSHME
Neni 27 - Lirimet pr aktivitetet e caktuara me interes publik

1. Transaksionet jan t liruara si n vijim: 1.1. shrbimet spitalore dhe kujdesi mjeksor dhe aktivitetet e lidhura ngusht t ndrmarra nga organet e rregulluara me ligjet e Kosovs n fuqi, n veanti n ngarkimin e mimeve t krahasueshme ose me kushtet sociale t krahasueshme me kto t zbatueshme pr organet e rregulluara me ligjet e Kosovs n fuqi, nga spitalet, qendrat pr trajtime mjeksore ose diagnostifikim dhe institucionet tjera t njohura mir me natyr t ngjashme; 1.2. ofrimi i kujdesit mjeksor n ushtrimin e profesioneve mjeksore dhe para mjeksore sikur q jan prkufizuar me ligjet e Kosoves ne fuqi dhe furnizimi i Barnave, produkteve farmaceutike, Instrumenteve dhe aparaturave mjeksore dhe kirurgjike; 1.3. furnizimi me organe njerzore, gjak dhe qumsht t nns. 1.4. furnizimi me shrbime nga teknikt dentar n kapacitetin e tyre profesional dhe furnizimi me proteza t dhmbve nga dentistt dhe teknikt dentar; 1.5. furnizimi i shrbimeve nga grupet e pavarura t personave, t cilt zhvillojn nj aktivitet i cili sht i liruar nga TVSH ose n relacion me t cilin nuk jan persona t tatueshm, pr qllim t ofrimit t shrbimit nga antart e tyre q jan direkt t nevojshme pr ushtrimin e atij aktiviteti, ku kto grupe krkojn nga antart e tyre rimbursimin e sakt pr pjesn e tyre t shpenzimeve t prbashkta, me kusht q kto lirime mos t shkaktojn shkatrrim t konkurrencs; 1.6. furnizimi i shrbimeve dhe mallrave t lidhura ngusht me mirqenien dhe punn e sigurimit social, duke prfshir ato t furnizuara pr shtpit e pleqve, nga organet kompetente t Kosovs ose nga organet tjera t njohura nga Autoriteti kompetent i Kosovs se i kushtohen mirqenies sociale dhe bhen me mime t krahasueshme; 1.7. furnizimi i shrbimeve dhe mallrave t lidhura ngusht me mbrojtjen e fmijve dhe t rinjve, nga organet e rregulluara me ligjet e Kosoves ose nga organizatat e tjera, t njohura nga Autoriteti kompetent i Kosovs se i kushtohen mirqenies sociale dhe bhen me mime t krahasueshme; 1.8. ofrimi i edukimit t fmijve dhe t rinjve, edukimi shkollor apo universitar, trajnimi profesional ose ritrajnimi, duke prfshir furnizimin e shrbimeve dhe mallrave t lidhura ngusht me kto, nga organet e rregulluara me ligjet e Kosoves q e kan si qllim t tyre ose nga organizatat tjera, t njohura nga Autoriteti kompetent i Kosovs se e kan objektin e ngjashm dhe bhen me mime t krahasueshme;
326
1.9. shkollimi i ofruar privatisht nga msuesit q e mbulojn edukimin shkollor dhe universitar brenda kontekstit t shkollave ose universiteteve sikur q sht referuar n nn-paragrafin 8 t paragrafit 1 t ktij neni; 1.10. furnizimi i stafit nga institucionet religjioze dhe filozofike pr nevojat e aktiviteteve t referuara n nn-paragraft 1, 6, 7 dhe 8 t paragrafit 1 t ktij neni dhe pr qllim t mirqenies shpirtrore; 1.11. furnizimi i shrbimeve, dhe furnizimi i mallrave i lidhur ngusht me kto, pr antart e tyre n interesin e tyre t prbashkt n kthim pr nnshkrimin e vendosur n pajtueshmri me rregullat e tyre nga organizatat jo fitimprurse me qllim t natyrs politike, sindikats, religjioze, patriotike, filozofike, filantropike ose qytetare, me kusht q ky lirim t mos shkaktoj shkatrrimin e konkurrencs; 1.12. furnizimi i shrbimeve t caktuara t lidhura ngusht me edukimin sportiv dhe fizik nga organizatat jo fitimprurse pr personat q marrin pjes n edukimin sportiv dhe fizik, ku qllimi i ktyre shrbimeve sht direkt i nevojshm pr at edukim; 1.13. furnizimi i shrbimeve t caktuara kulturore, dhe furnizimi i mallrave i lidhur ngusht me kto, nga organet e qeverisura me ligjet e Kosovs ose nga organet tjera kulturore t njohura n Kosove, ku qllimi i ktyre shrbimeve sht q t promovoj ngjarjet kulturore dhe potencialet e Kosovs brenda dhe jasht territorit; 1.14. furnizimi i shrbimeve dhe mallrave, nga organizatat, aktivitetet e t cilave jan t liruara sipas nn-paragrafve 1, 6, 7, 8, 9, 12 dhe 13 t paragrafit 1 t ktij neni, n lidhje me rastet e ngritjes s fondeve t organizuara ekskluzivisht pr prfitimin e tyre, me kusht q ai lirim mos t shkaktoj shkatrrim t konkurrencs. Mirpo n rastet si n vijim nuk i sht dhn lirim furnizimit t mallrave nse: 1.14.1. furnizimi nuk sht esencial pr transaksionet e liruara; 1.14.2. qllimi kryesor i furnizimit sht q t fitohen t ardhura shtes pr organet n fjal nprmes t transaksioneve t cilat jan n konkurrenc direkte me ato t ndrmarrjeve komerciale q i nnshtrohen TVSH-s. 1.15. furnizimi i shrbimeve t transportit pr personat e smur apo t lnduar me automjetet e dizajnuara n mnyr speciale pr at qllim, nga organi i autorizuar; 1.16. aktivitetet tjera nga ato t natyrs komerciale, t zhvilluara nga organet publike t radios dhe televizionit; 1.17. aktivitetet e zhvilluara nga institucionet e Bashksive Fetare t cilat si qllim ekskluziv dhe t drejtprdrejt kan realizimin e bindjeve dhe besimeve fetare duke prfshir qllimet bamirse dhe pr mirqenie, seminaret ose organizimet e tjera pr trajnimin e shrbyesve ose msimdhnsve fetar t arsimit fetar; 1.18. furnizimi i materialeve t industris s shtypit sikur q sht definuar ktej e tutje gjat tregtis me pakic t br pr shfrytzuesin final, me kusht q ky furnizim t ndodh pr personin pa t drejtn e zbritjes s TVSH-s s zbritshme. Kto materiale jan materiale me kodet si n vijim t dogans me nomenklaturn TARIC: 1.18.1. Kodi 4901: Librat, broshurat, fletpalosjet dhe artikujt e ngjashme t shtypur, qoft n flet t vetme apo jo;
327
1.18.2 Kodi 4903: Librat me fotografit, librat pr vizatim apo pr ngjyrosje pr fmij; 1.18.3. Kodi 4904: Muzik, e shtypur apo dorshkrim, qoft apo jo e lidhur apo e ilustruar. Pr qllime t ktij paragrafi, furnizim pr personin pa t drejtn pr zbritje nnkupton furnizim pr personin i cili shfrytzon materialin e shtypur pr qllim personal ose pr prdorime pr qllime tjera nga ato t biznesit. Kto lirime nuk prfshijn furnizimin e materialeve pornografike apo t tjera t shtypura q konsiderohen se 0kan natyr pornografike. 2. Lirimet tjera nga ato t parapara n nn-paragraft 1, 6, 7, 8, 9, 12 dhe 13 t paragrafit l t ktij neni, mund ti bhen organeve tjera nga ato q rregullohen me ligjet e Kosovs n fuqi. Kto lirime mund t dhurohen me akt nn-ligjor dhe nuk do t dhurohen kur furnizimi nuk sht esencial pr transaksionet e liruara dhe kur qllimi kryesor sht krijimi i t ardhurave shtes pr organin n fjal nprmes t transaksioneve t cilat jan n konkurrenc direkte me ato t ndrmarrjeve komerciale q i nnshtrohen TVSH-s. 3. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave nxjerr akt nnligjor pr rregullat dhe kushtet pr zbatimin e paragrafve 1 dhe 2 t ktij neni dhe mund t kufizoj shtrirjen e ktyre lirimeve gjate periudhs transitore te referuar n nenin 64 t ktij Ligji. Ministri mund t imponoj masat e nevojshme pr t penguar shtrembrimin e konkurrencs n disavantazh t personave t tatueshm q i nnshtrohen TVSH-s. Ai gjithashtu do t definoj autoritetet kompetente dhe organet e Kosovs t prmendura n kt Nen dhe mnyrn n t ciln organet jo publike ose organizatat do t njihen nga autoritetet publike pr brjen e furnizimeve t liruara ose pr t cilat mund t bhen furnizimet e liruara.
Neni 16 Lirimet per Aktivitet e Caktuara me Interes Publik

1. Shrbimet spitalore dhe kujdesi mjeksor. Duhet t lidhet me shrbimet e mbrojtjes, mirmbajtjes ose shrimit t shndetit. Lirimi gjithashtu duhet t lidhet me akomodimin, kujdesin dhe ushqimin e pacientve , dhe furnizimet tjera q lidhen ngusht me furnizimet e liruara . 2. Shrbimet spitalore dhe t kujdesit mjeksor jan t liruara vetm kur kto shrbime kryhen nga nj person i cili sht i autorizuar pr ofrimin e shrbimeve shndetsore dhe mjeksore n Kosov. 3. Kur furnizimi kryhet nga institucionet private shendetesore t cilat jan t licencuara nga organet kompetente t Kosoves , sht kusht q mimet e ngarkuara nga furnizuesi i till t jen t krahasueshme me mimet q ngarkohen nga organet q administrohen me Ligj t Kosovs . Si mime t krahasueshme jan mimet t cilat zakonisht nuk i tejkalojn mimet q ngarkohen nga Instituconet Shendetesore Publike bazuar me Ligjet aktuale n fuqi n Republiken e Kosovs q nuk e tejkalojn shumen m teper se 30 prqind.
328
4. Kur qllimi kryesor nuk e ka pr synim mbrojtjen, mirmbajtjen ose shrimin e shndetit t personit t caktuar, furnizimi nuk lirohet, si shembull mund t jen shrbimet kozmetike ose estetike . 5. Kur qllimi kryesor i shrbimit sht ti ofroj pals s tret elementin e nevojshm pr marrjen e vendimit, ky furnizim nuk i nnshtrohet lirimit. 6. Shrbimet e mirqenies dhe sigurimit social. Lirimi tatimor q i referohet nenit 27, nnparagrafi 1.6 i Ligjit i referohet shrbimeve q lidhen me mirqenien dhe punn e sigurimit social si mund t jen furnizimet e bra nga infermieria, qendrat e kujdesit ditor, shtpit e pleqve dhe t ngjashme kur ato furnizohen nga autoritetet kompetente t Kosovs ose nga ndonj organ tjetr q njihet si autoritet kompetent i Kosovs. 7. Kur furnizimi bhet nga dikush tjetr e jo nga autoritetet kompetente t Kosovs, sht kusht q mimet q ngarkohen nga nj furnizues i till t jen t krahasueshme me mimet q ngarkohen nga Autoritetet Kompetente t Kosovs. Si mime krahasuese normalisht do t konsiderohen mimet q nuk i tejkalojn mimet q ngarkohen nga autoritetet q rregullohen me Ligj t Kosovs dhe q nuk jan m t larta 30 prqind. 8.Furnizimi i mallrave dhe shrbimeve q lidhen drejtprdrejt me shrbimet e referuara n paragrafin 1 t ktij neni si sht drgimi i ushqimit, pijeve medikamenteve dhe t ngjashme gjithashtu duhet t lirohen kur ato furnizohen nga furnizuesi q bn shrbime t liruara. 9. Shrbimet e edukimit. Lirimet nga TVSH-ja pr shrbimet e edukimit lidhen me dispozitat n vijim: 9.1. edukimi i fmijve , t rinjve , edukimi universitar, trajnimi profesional ose ritrajnimi, nese kto sherbime ofrohen , por q jan t akredituara nga instutucionet kompetente t Kosoves; 9.2.furnizimet e shrbimeve t prmendura n paragrafin 1 i keti neni ,jan gjithashtu t liruara kur furnizohen nga organizatat tjera q njihen nga autoritetet kompetente t Kosovs q posedojn qllim apo aktivitet t ngjajshme kur mimet q ngarkohen jan t krahasueshme me mimet q ngarkohen nga organet q rregullohen me Ligj t Kosovs. Si mime krahasuese normalisht do t konsiderohen mimet q nuk i tejkalojn mimet q ngarkohen nga organet q rregullohen me Ligj t Kosovs dhe nuk jan m t larta se 30 prqind; 9.3. akomodimi dhe ushqimi i nxnsve dhe studentve n objektet shkollore dhe n shtpit e nxnsve dhe studentve ose t institucioneve t ngjashme po ashtu jan t liruara nga TVSH-ja kur kto ofrohen nga furnizuesi q ofron shrbime t liruara t edukimit. T liruara jan gjithashtu furnizimet tjera t mallrave ose shrbimeve t cilat jan t lidhura ngusht me shrbimet e edukimit q jan furnizime t liruara kur ato furnizohen ofrohen nga nj ofrues q ofron shrbime t edukimit q jan furnizime t liruara.
329
Neni 28 - Lirimet pr aktivitetet e tjera

1. Aktivitetet tjera jan t liruara si n vijim: 1.1. transaksionet e sigurimit dhe risigurimit, duke prfshir shrbimet e lidhura t bra nga brokerat e sigurimit dhe agjentt e sigurimit; 1.2. dhnia dhe negocimi i kredis dhe menaxhimi i kredis nga personat q e ofrojn at; 1.3. negocimi, ose do tregtim n garancionet e kredis ose ndonj siguri tjetr pr para dhe menaxhimi i garancioneve t kredis nga personi i cili e ofron kredin; 1.4. transaksionet, duke prfshir negocimet dhe depozitat prkatse, llogarit rrjedhse, pagesat, transferet, borxhet, eqet dhe instrumentet tjera t negociushme, mirpo duke prjashtuar mbledhjen e borxheve; 1.5. transaksionet, prfshir ktu negocimet, dhe valutat prkatse, banknotat dhe parat metalike t shfrytzuara si tender ligjor, me prjashtim t artikujve t koleksionistve q domethn, monedhave metalike t arit, argjendit ose parave tjera metalike ose banknotave t cilat normalisht nuk jan shfrytzuar si ofert ligjore, ose monedhave metalike t interesit numizmatik; 1.6. transaksionet, prfshir ktu negocimet mirpo duke mos prfshir menaxhimin dhe ruajtjen, n aksione, interesin n kompanit apo asociacionet ose premtimet e pa garantuara t pagesave dhe letrat tjera me vler, mirpo duke prjashtuar dokumentet q i japin titullin mallrave, dhe t drejtat dhe letrat me vler t referuara n nn-paragrafin 2 t paragrafit 4 te nenit 10 t ktij Ligji; 1.7. menaxhimi i fondeve investuese speciale sikur q prkufizohen nga Autoritetet kompetente t Kosovs; 1.8. furnizimi i pullave postare me vler nominale, t vlefshme pr shfrytzim pr shrbime postare brenda Kosovs, pullave fiskale dhe pullave tjera t ngjashme; 1.9. bastet, lotarit dhe format tjera t lojrave t fatit, varsisht nga kushtet dhe kufizimet e parashtruara nga Autoritetet kompetente t Kosovs; 1.10. furnizimi i toks, toks n t ciln qndron ndrtesa apo shtpia; 1.11. furnizimi i shtpive, banesave ose akomodimeve tjera, t shfrytzuara pr qllime relevante t banimit; 1.12. lizingu ose dhnia me qira e pasuris s patundshme. 2. Nga lirimet e parapara n nn-paragrafin 11 t paragrafit 1 t ktij neni, duhet t prjashtohen si n vijim: 2.1. furnizimet e akomodimit, sikur q jan definuar n legjislacionin e Kosovs, n sektorin e hoteleris ose n sektort me funksion t ngjashm duke prfshir ofrimin e akomodimit n kampet e pushimeve ose n vendet qe shfrytzohen pr kamping; 2.2. dhnia me qira e lokaleve dhe vendeve pr parkimin e automjeteve; 2.3. lshimi me qira i pajisjeve dhe makinerive t instaluara n mnyr t Prhershme; 2.4. qiraja e kasafortave;
330
2.5. lizingu ose dhnia me qira e pasuris s patundshme pr qllime komerciale, n prjashtim t toks. 3. Lirimet speciale t bra pr Religjionet e titulluara t Kosovs n pajtueshmri me Ligjin Nr. 02/L-31 mbi Lirit Fetare n Kosov dhe ligjet e tjera t zbatueshme. 3.1. furnizimet e mallrave dhe shrbimeve pr Religjionet e titulluara t Kosovs pr ushtrimin e aktivitetit ekonomik t veant pr vetmbshtetjen e tyre, si prodhimi i rrobave fetare, klerike dhe t qndisura, qirinjve, pikturimi i ikonave, skalitjet n dru, mjeshtri e marangozit dhe produktet bujqsore tradicionale, duhet t lirohen; 3.2. pr qllime t ktij nn-neni: religjion nnkupton Bashksin Islame t Kosovs, Kishn Ortodokse Serbe, Kishn Katolike, Bashksin religjioze ifute dhe Kishn Evangjeliste, 3.3. Religjion i Titulluar nnkupton do religjion q e ka t drejtn t ket prfitimin e lirimit sikur q sht definuar n kt paragraf; 3.4. lirimet gjithashtu prfshijn produktet relevante, materialet, makinerit, veglat dhe bagtin pr ushtrimin e aktivitetit ekonomik q referohet n nnparagrafin 3.1 t ktij neni; 3.5. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet, n lidhje me secilin religjion t titulluar sikur q sht definuar n Ligjin Nr. 02/L-31 pr Lirin Fetare n Kosov ose ligjet e tjera t zbatueshme, t nxjerr akt nnligjor n t cilin duhet t definohet, mbajtja e shnimeve dhe librat, dorzimi i pasqyrave vjetore pr qllime tatimore dhe procedura e miratuar e verifikimit n lidhje me nnparagraft 1 dhe 2 t paragrafit 3 ktij neni.
Neni 17 Lirimet pr Aktivitete Tjera

1. Organizatat fetare q pranojn furnizime t liruara ose q bjn importe t liruara ,duhet t mbajn shnimet dhe librat ,dorzimi i pasqyrave vjetore do t zbatohen konform Ligjit mbi Procedurat e Administrates Tatimore 2004/48 i plotesuar me amandamente t Ligjit 03/ L 071. Te gjitha furnizimet pr mallra dhe shrbimeve pr Religjionet e titulluara duhet argumentohen q furnizimi pr kto Religjione ka ndodhur . 2. Nse mallrat importohen nga nj Religjion i titulluar, ky import duhet t specifikoj qart se malli i importuar nga Religjioni i titulluar sht i prdoruar eksklusivisht pr nevoja t Religjioni titulluar t parapar n nenin 30 paragrafi 3 t Ligjit. 3. Personi i tatueshm q bn furnizim t liruar n pajtim me nenin 28 paragrafi 3 tek nj organizat religjioze duhet t marr nj konfirmim me shkrim nga organizata religjioze q e konfirmon se kto mallra dhe shrbime do t shfrytzohen pr qllime t lirimit n pajtim me nenin 28 nnparagrafi 3.1 dhe 3.4.
331
KREU IX - LIRIMET N IMPORTIM DHE LIRIMET TJERA SPECIALE

LIDHUR ME IMPORTIMIN
Neni 29 - Lirimet n importim

1. Nga TVSH duhet t lirohen si n vijim: 1.1. lshimi i mallrave pr qarkullim t lir, nse furnizimi i mallrave t tilla sht br n territorin e Kosovs nga personi i tatueshm ku n t gjitha rrethanat sht i liruar nga TVSH; 1.2. mallrat e ri-importuara n kushte t pandryshuara nga personi i cili i ka eksportuar mallrat, me kusht q kto mallra t jen t liruara nga detyrimet doganore n pajtueshmri me Legjislacionin Doganor; 1.3. mallrat e importuara t liruara nga detyrimet doganore dhe te destinuara pr: 1.3.1. shfrytzim zyrtar nga zyrat diplomatike dhe konsullore dhe misionet speciale t akredituara n Kosov. Pr zyrat konsullore t drejtuara nga zyrtart konsullor t nderit n pajtueshmri me kt nnpik duhet t zbatohet nj lirim vetm n mallrat e drguara nga shteti drgues, n prjashtim nga mjetet e transportit, me kusht q Ministria prgjegjse pr Marrdhnie me jasht t lshoj aprovim pr kto mallra; 1.3.2. shfrytzim zyrtar nga organizatat ndrkombtare, nse kto jan parashtruar n traktatet apo marrveshjet ndrkombtare t cilat zbatohen n Kosov; 1.3.3. shfrytzim personal nga personeli i huaj i misioneve speciale diplomatike dhe konsullore t akredituara n Kosov, duke prfshir ktu edhe antart e tyre t familjes; 1.3.4. shfrytzim personal nga personeli i huaj i organizatave ndrkombtare, duke prfshir ktu edhe antart e tyre t familjes, nse kjo sht parashtruar n traktatet ndrkombtare t cilat zbatohen n Kosov; 1.3.5. forcat e Armatosura t Organizats s Traktatit t Atlantikut Verior dhe KFOR-in, pr shfrytzim nga ana e forcave t tilla ose personelit t huaj civil q i shoqron ata ose pr furnizimin e mensave ose klubeve t tyre; 1.3.6 shfrytzim personal nga stafi i huaj i kontraktorve t organizatave ndrkombtare t qeverive t huaja dhe organizatave t tyre, duke prfshir antart e tyre t familjes nse kjo sht parashtruar n marrveshjet bilaterale t cilat i kushtohen Kosovs. 1.4. lirimet n 1.3.3 dhe 1.3.4 t ktij neni nuk duhet t ushtrohen nga qytetart e Kosovs ose qytetart e huaj me adres t prhershme n Kosov. Lirimet sipas
332
ksaj pike duhet t zbatohen duke u bazuar n certifikatat e lshuara nga Ministria pr pun t jashtme. Mallrat e liruara nga TVSH n pajtueshmri me kt nnparagraf nuk duhet t tjetrsohen. Ato mund t tjetrsohen vetm me kusht q t paguhet TVSH, ose pas prfundimit t periudhs tri vjeare nga dita e importit t mallrave. 1.5. nse, n pajtueshmri me nj traktat ndrkombtar, lirimet do t kishin mund t zbatohen vetm sipas kushteve t reciprocitetit, Ministria prgjegjse pr pun t jashtme duhet t konfirmoj nj reciprocitet t till; 1.6. kushtet detale dhe metodat pr ushtrimin e nj lirimi t TVSH-s dhe caktimi i kufizimeve sasiore pr llojet e veanta t mallrave pr t cilat prfituesit e titulluar sipas t ktij neni mund t krkojn lirim nga TVSH, duhet t prcaktohen me akt nnligjor nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave; 1.7. importi i gjahut t br me anijet e peshkimit dhe me barkat e peshkimit t shfrytzuara pr qllim t zhvillimit t aktivitetit t peshkimit n port, me kusht q gjahu ose t jet i paprpunuar ose ti nnshtrohet vetm atyre procedurave q jan t nevojshme pr t ruajtur kualitetin e tij, dhe at para importimit asnj furnizim t mos jet br n pajtueshmri me kt Ligj; 1.8. shrbimet q lidhen me importimin e mallrave, me kusht q vlera e shrbimeve t tilla t prfshihet n shumn e tatueshme n pajtueshmri me nnparagrafin 1.2 te nenit 25 t ktij Ligji; 1.9. ari, metalet tjera t mueshme, banknotat dhe monedhat metalike t importuara nga Banka Qendrore e Kosovs; 1.10. importi i gasit prmes sistemeve t distribuimit t gasit natyral ose importi i elektricitetit. 2. Importi i mallrave t listuara n Aneksin IV t ktij ligji jan t liruara gjat periudhs kalimtare t referuar n nenin 64 t ktij ligji.
Neni 30 - Lirimet tjera speciale lidhur me importimin

1. Lidhur me mallrat e importuara dhe lshimin e tyre ne qarkullim te lir, n pajtueshmri me kushtet dhe afatet kohore t caktuara n Legjislacionin Doganor nga TVSH duhet t lirohen si n vijim: 1.1. drgimet e vlerave jo t rndsishme t drguara nga jasht. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr duhan dhe produktet e duhanit, alkool dhe pijet alkoolike, parfumet dhe ujin e kolonjs. Vlera totale e mallrave n nj drges individuale q
333
mendohet t jet jo e rndsishme nuk duhet t tejkaloj shumn e prcaktuar me akt nnligjor nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave; 1.2. pasuria personale e perdorur q i takon personit fizik i cili ka jetuar jasht pr nj periudh t pandrprer prej s paku 12 muajsh dhe i cili vjen n Kosov. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr pijet alkoolike, duhan dhe n produktet e duhanit, automjetet dhe pajisjet pr kryerjen e nj aktiviteti ekonomik; 1.3. gjrat q i takojn personit i cili ka jetuar jasht pr nj periudh t pandrprer prej 12 muajve dhe i cili vjen n Kosov. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr pijet alkoolike, duhanin dhe produktet e duhanit, automjetet dhe pajisjet pr zhvillimin e nj aktiviteti ekonomik; 1.4. artikujt e fituar me trashgimi nga personi fizik q jeton n mnyr t prhershme n Kosov. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr pijet alkoolike, duhan dhe produkte t duhanit, mjetet e transportit, pajisjet, stoqet e lndve t para, gjysm produktet dhe produktet finale, bagti dhe prodhime bujqsore q i tejkalojn nevojat normale familjare; 1.5. gjerat e nevojshme pr studime, t sjella nga nxnsit dhe studentt q vijn n Kosov me qllim studimi pr krkesat e tyre vetanake; 1.6. mallrat n valixhet personale t udhtarit t cilat jan importuar pr qllime jo komerciale dhe t cilat jan t liruara nga pagesa e detyrimet doganore n pajtueshmri me Legjislacionin Doganor; 1.7. mallrat jo komerciale n konsignacion t vogl cilat jan drguar falas nga personi fizik q banon jasht, pr personin fizik n territorin doganor t Kosovs deri n vlern, dhe pr duhan dhe produkte t duhanit, pije alkoolike dhe joalkoolike, parfume dhe uj kolonje deri n sasin e prcaktuar me akt nenligjor nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave, 1.8. dekoratat e nderit dhe mimet nse natyra e tyre ose vlera individuale tregon se nuk jan importuar pr qllime komerciale, dhuratat e rastit t pranuara brenda kornizs s marrdhnieve ndrkombtare, me kusht q t mos tregojn qllime komerciale, n kushtet e reciprocitetit, artikujt me destinim pr drejtuesit e huaj t shteteve ose prfaqsuesit e tyre, pr krkesat e tyre gjat nj vizite zyrtare n Kosov. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr pije alkoolike, duhan dhe produkte te duhanit; 1.9. substancat terapeutike me origjin njerzore dhe reagenst pr prcaktimin e grupeve t gjakut dhe llojeve indore q shfrytzohen pr qllime jo komerciale mjeksore apo shkencore, produktet farmaceutike pr kujdesin mjeksor ose veterinari t shfrytzuara n ngjarjet ndrkombtare sportive, shtazt laboratorike, substancat shtazore, biologjike dhe kimike t drguara falas me destinim pr hulumtime shkencore dhe mostrat e substancave referente me destinim pr kontroll t kualitetit t prodhimeve mjeksore t aprovuara nga Organizata Botrore e Shndetsis; 1.10. mallrat e siguruara falas nga organet shtetrore, organizatat bamirse dhe filantropike me destinim pr shprndarje falas pr personat n nevoj pr ndihm, ose mallrat e drguara falas dhe pa ndonj destinim komercial pr qllim t shfrytzimit ekskluzivisht pr ti plotsuar nevojat e tyre t puns ose pr zhvillimin e detyrave t tyre. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr pije alkoolike, duhan dhe produkte t duhanit, kafe dhe qaj dhe automjete me prjashtim t
334
automjeteve pr shptim. Kto lirime duhet t zbatohen vetm pr organizatat q mbajn shnimet e duhura dhe i mundsojn rganeve kompetente q ti mbikqyrin veprimet e tyre dhe t cilat, kur sht e nevojshme ofrojn siguri pr pagesat e TVSH-s; 1.11. mallrat e importuara nga organet shtetrore dhe organizatat shtetrore, organizatat bamirse dhe filantropike me destinim pr shprndarje falas pr viktimat e fatkeqsive natyrore dhe fatkeqsive tjera, nga luftrat, ose mallrat t cilat mbesin pron e ktyre organizatave mirpo jan vn n dispozicion pr viktimat e prmendura m lart. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr materiale dhe pajisje pr renovimin e rajoneve t prekura nga fatkeqsit natyrore dhe t tjera. Ky lirim duhet t zbatohet vetm pr organizatat q mbajn shnime t duhura dhe q mundsojn q organet kompetente t mbikqyrin veprimet e tyre dhe t cilat, aty ku sht e nevojshme, ofrojn siguri pr pagesn e TVSH-s; 1.12. artikujt q jan br n mnyr t veant pr edukimin, trajnimin ose punsimin e personave t verbr dhe t shurdhr ose personave tjer t hendikepuar fizikisht apo mentalisht nse jan siguruar falas dhe jan importuar nga institucionet apo organizatat ku aktiviteti i t cilave sht edukimi dhe asistenca pr kta persona dhe me kusht q t mos jet shprehur ndonj qllim komercial nga donatort; 1.13. pajisja e cila sht shfrytzuar nga pronari pr zhvillimin e aktivitetit ekonomik ku ai e vendos at aktivitet n Kosov. Ky lirim nuk duhet t zbatohet n mjetet e transportit, derivate t nafts, stoqe dhe mallra, produkte dhe gjysm produkte, dhe bagti t zotruar nga tregtart; 1.14. produktet bimore dhe blegtorale t siguruara nga bujqit t cilt jan banor t Kosovs n pronn e tyre brenda regjionit t kufirit t shtetit fqinj dhe kafshe e reja dhe produktet tjera t fituara nga blegtoria t cilat i kan n pronn e tyre pr qllim t puns n ferm, kullos ose dimrim, farat, plehrat kimike dhe produktet e ngjashme pr kultivimin e dheut t shfrytzuar nga bujqit t cilt jan banor t huaj n pronn e tyre n Kosov; 1.15. mostrat e mallrave me vler t pa prfillshme me qllim t marrjes s urdhrave pr mallrat e llojit t njjt dhe t cilat, n lidhje me dukjen e tyre dhe sasin, nuk jan t shfrytzueshme pr ndonj qllim tjetr; 1.16. materialet e shtypura dhe materialet reklamuese pa vler komerciale t destinuara pr promovim, t drguara nga personi i cili e ka themeluar biznesin e tij jasht Kosovs; 1.17. mallrat me destinim pr shfrytzim n panair, ekspozit ose ngjarje t ngjashme. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr pije alkoolike, duhan dhe produktet e duhanit dhe karburantet; 1.18. mallrat t cilat n mnyr q t prcaktohet prbrja e tyre, kualiteti ose karakteristikat tjera teknike jan me destinim pr ekzaminime, analiza dhe testime dhe t cilat shfrytzohen plotsisht ose shkatrrohen. Ky lirim nuk duhet t zbatohet pr mallrat e shfrytzuara n ekzaminimin, analizat ose testimin n mnyr q t promovohen shitjet; 1.19. artikujt dhe dokumentet shoqruese t cilat n lidhje me prvetsimin apo mbrojtjen e marks tregtare, patentave dhe modeleve drgohen n organizatat pr mbrojtjen e t drejtave t pasuris intelektuale;
335
1.20. dokumentet turistike informative me destinim pr shprndarje falas dhe ku qllimi i tyre kryesor sht q t prfaqsojn produktet dhe shrbimet e huaja turistike; 1.21. dokumentet e drguara pr organet shtetrore, publikimet e organeve shtetrore t huaja dhe organeve ndrkombtare dhe organizatave, format pr ushtrimin e pushtetit t organeve shtetrore, artikujt e evidencs n procedurat gjyqsore, qarkoret e shtypura t drguara si pjes e shkmbimit normal t informatave ndrmjet shrbimeve publike ose institucioneve bankare, materialet e shtypura zyrtare t pranuara nga Banka Qendrore e Kosovs, dokumentet, arkivat dhe format pr shfrytzim n takimet ndrkombtare, konferencat ose kongreset, skicat, vizatimet teknike, modelet dhe dokumentet e ngjashme pr qllim t pjesmarrjes n nj gar ndrkombtare t organizuar n Kosov, format e shtypura t shfrytzuara n pajtueshmri m konventat ndrkombtare si dokumentet zyrtare n tregtin ndrkombtare me automjete dhe mallra, fotografit dhe slajdet e drguara te agjencionet e shtypit ose kompanit e gazetave, artikujt e koleksionistve dhe punt artistike q nuk jan t destinuara pr shitje t cilat jan importuar falas nga muzet, galerit dhe institucionet e tjera t cilat jan destinuar pr shikim falas, hartat e murit, filmat, ne prjashtim nga filmat kinematografik dhe produktet tjera audio-vizuale t natyrs edukative t prodhuara nga Kombet e Bashkuara ose agjensionet e saja t specializuara; 1.22. materiali i nevojshm pr ngarkimindhe sigurimin e mallrave gjat transportit, nj shtres e kashts dhe ushqimi pr kafsht gjat transportit e ngarkuar n mjetet e transportit, e cila shfrytzohet pr transportimin e kafshve nga vendi i huaj n Kosov ose nprmes Kosovs; 1.23. karburantet dhe lubrifikuesit e automjeteve n rezervuart e parainstaluara t fabriks; 1.24. materialet pr ndrtimin e monumenteve, mirmbajtjen ose dekorimin e varrezave ose varrezat e viktimave t lufts nga vendet tjera, arkivolet q prmbajn mbetjet e eshtrave dhe urnat q prmbajn hirin e personit t vdekur dhe artikujt e funeralit q zakonisht i shoqrojn arkivolin dhe urnat, 1.25. barnat, produktet farmaceutike, Instrumentet dhe aparaturat mjeksore dhe kirurgjike. 2. Lirimet speciale te cilat zbatohen gjate periudhs transitore te referuara nenit 64 t ktij Ligji: 2.1. importet e mallrave t financuara nga t ardhurat e donacioneve te bra pr buxhetin ose nprmes buxhetit te Kosovs ose nn mbikqyrjen e organeve kompetente ose t financuara direkt nga kontratat pr prfitim t Ministrive, autoriteteve lokale dhe organeve tjera te rregulluara me ligj, nga organizatat ndrkombtare ndr-qeveritare dhe agjencionet e tyre, qeverit, agjensionet qeveritare, organizata qeveritare dhe joqeveritare ne mbshtetje te programeve humanitare dhe t rindrtimit dhe projekteve t tjera prfshir projektet e Integrimeve Evropiane n Kosov; 2.2. importet e bra nga Kombet e Bashkuara ose ndonj nga agjensionet e saj, Banka Botrore dhe organizatat ndrkombtare ndrqeveritare.
336
3. Lirimet speciale t bra pr Religjionet e Kosovs n pajtueshmri me Ligjin Nr. 02/L31 mbi Lirit Fetare n Kosov ose ligjet e tjera t zbatueshme: Dispozitat e paragrafit 3 te nenit 28 t ktij Ligji gjithashtu duhet t zbatohen pr importet n lidhje me kto lirime speciale duke zvendsuar furnizimin e mallrave dhe shrbimeve me importet 38
Neni 18 Lirimet Tjera Speciale Lidhur me Importimin

1. fardo drgese q prbhet nga mallrat t nj vlere jo t madhe e cila drgohet drejtprdrejt nga nj vend jasht Kosovs , t nj pranus Brenda Kosovs, do ti lejohet lirimi nga detyrimet e importit. 2. Mallrat me vlere t vogl nnkuptojn mallrat vlera e prgjithshme e t cilave nuk tejkalon Shumn prej 22 euro pr seciln drges. 3. Lirimi nuk vlen pr: 3.1. produkte alkoolike; 3.2. parfum dhe ujera tualeti dhe; 3.3. duhan e produkteve duhani ; 4. Sipas nenit 30/1.7. t Ligjit mallrat q drgohen nga nj person fizik jasht Kosovs pr nj person tjetr q jeton n Kosov lirohet nga detyrimet e importit , me kusht q ato mallra nuk jan t natyrs komerciale. 4.1. Mallrat e natyrs jo komerciale nnkuptojn : 4.1.1. prmbajn mallra q ekskluzivisht jan pr prdorim personal t pranuesit t drgess apo familjes s tij e t cilat sipas natyrs apo sasis s tyre, nuk len dyshim se do t prdoret pr qllim tregtar dhe 4.1.2. i drgohet pranuesit nga drguesi pa kurrfar pagese; 4.2. lejimi i parapar lejohet per dergesen shuma e te ciles eshte deri ne 45 euro, duke perfsihr edhe mallrat qe kufizohen ne sasi si: 4.2.1 produkte te duhanit: 50 cigare 25 cigarllos (puro e holle e vogl me peshe maksimale deri tri gram secila) 10 cigare puro 50 gram duhan per tymosje 4.2.2. nje perzgjedhje propocionale nga keto produkte te ndryshme 4.2.2.1. alkool dhe pije alkoolike; 4.2.2.2.pije t distiluara alkoolike dhe alkool me prbrje mbi 22%; etil alkool i pa denatyralizuar me vllim 80% e m tepr, 1 litr ose pije t distiluara alkoolike dhe alkool, si dhe aperitiv me baze vere apo alkooli. Pije tafia, sake apo pije t ngjashme
337
alkoolike me prbrje alkooli deri n 22%; verra shkumbuese, verra likeri: 1 litr apo nj przirje proporcionale nga kto produkte t ndryshme dhe 4.2.2.3. vere e pa gazuar dy litra 4.2.3. Parfume 50 gram , ose uje tualeti: 0.25 litra. 5. Kur vlera e prgjithshme e drgess sht me e lart se vlera e cekur, ndrsa sht e perber prej dy apo me tepr artikuj, lirimi do t lejohet deri n at shume sikur kta artikuj t ishin importuar ndrsa, duke marr parasysh se vlera e nj artikulli t vetm nuk mund t ndahet.
338
KREU X - LIRIMET N EKSPORTIM

Neni 31 - Lirimet n eksportim
1. Transaksionet n vijim jan t liruara: 1.1. furnizimi i mallrave t drguara apo t transportuara pr destinim jasht Kosovs nga ose n interes t shitsit; 1.2. furnizimi i mallrave t drguara ose transportuara pr destinim jasht Kosovs nga ose n interes t konsumatorit q nuk sht i vendosur brenda territorit t Kosoves, me prjashtim t mallrave t transportuara nga vet konsumatori pr pajisje, mbushje me derivate dhe sigurimi i barkave private dhe aeroplanve privat ose do mjet tjetr t transportit pr shfrytzim privat; 1.3. furnizimi i mallrave pr organet e aprovuara nga institucioni kompetent t cilat i eksportojn ato jasht Kosovs si pjes e aktivitetit t tyre humanitar, bamirs ose msimdhns jasht Kosovs; 1.4. furnizimi i shrbimeve q bjn pjes n punn qe kryhet n pasurin e luajtshme t fituar apo importuar pr qllime t nnshtrimit t asaj pune brenda Kosovs, dhe t drguara ose t transportuara jasht Kosovs nga furnizuesi, nga konsumatori nse nuk sht i vendosur brenda territorit t Kosoves ose n interes t cilit do prej tyre; 1.5. furnizimi i shrbimeve, duke prfshir transportin dhe transaksionet ndihmse, mirpo duke prjashtuar shrbimet e liruara n pajtueshmri me nenin 27 lidhur me aktivitetet e caktuara me interes publik dhe duke prjashtuar shrbimet e parapara me nenin 28 lidhur me disa aktivitete t tjera t caktuara, ku kto shrbime jan direkt t lidhura me eksportimin ose importimin e mallrave t t mbuluara nga paragrafi 2 i nenit 21 t ktij Ligji. 2. Mallrat q barten n valixhen personale t udhtarit: 2.1. kur furnizimi i mallrave t referuara n nn-paragrafin 1.2 t nenit 31 t ktij Ligji ka t bj me mallrat q barten n valixhen personale t udhtarit, lirimi duhet t zbatohet vetm nse plotsohen kushtet si n vijim: 2.1.1. udhtari nuk sht i vendosur brenda Kosovs; 2.1.2. mallrat jan transportuar jasht Kosovs para fundit t muajit t tret q pason pas atij n t cilin ka ndodhur furnizim; 2.1.3. vlera totale e furnizimit, duke prfshir TVSH-n, sht m e madhe se 175 . Udhtari i cili nuk sht i vendosur brenda Kosovs nnkupton udhtarin ku adresa e tij e prhershme ose vendbanimi i tij i zakonshm nuk sht i vendosur brenda Kosovs. N at rast adres e prhershme apo rezidenc e zakonshme nnkupton vendin e regjistruar n pasaport, letr njoftim ose dokument tjetr t njohur si nj dokument identifikimi nga vendi, brenda territorit t t cilit ka ndodhur furnizimi. Dshmia e eksportimit duhet t bhet nprmes t faturs ose dokumenti tjetr n vend t saj, t nnshkruar nga zyra e dogans n dalje nga Kosova.
339
2.2. Rimbursimi i TVSH-s s paguar sipas nn-paragrafiT 1 t paragrafit 2 t nenit 31 t ktij ligji duhet te bhet n mnyrn e prcaktuar me akt nnligjor nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave i cili gjithashtu do t caktoj datn prej s cils do t filloj rimbursimi.
340
KREU XI - LIRIMET E LIDHURA ME TRANSPORTIN NDRKOMBTAR
Neni 32 - Lirimet e lidhura me transportin ndrkombtar

1. Transaksionet n vijim jan t liruara: 1.1. furnizimi i mallrave pr furnizim me karburante dhe furnizimi i anijeve t shfrytzuara pr lundrim n detet e mdha, dhe bartja e pasagjerve me pagese ose t shfrytzuara me qllim t aktivitetit komercial, industrial ose t peshkimit, ose pr shptim ose asistenc n det, ose pr peshkim n bregdet, me prjashtim t furnizimit t anijeve; 1.2. furnizimi i mallrave pr furnizimin me derivate dhe furnizim me ushqim t anijeve luftarake, q bien brenda kodit t nomenklaturs s kombinuar (NK) 8906 1000, q e ln territorin e Kosovs dhe lidhen pr porte ose ankorojn jasht Kosovs; 1.3. furnizimi, modifikimi, riparimi, mirmbajtja, marrja me qira-charter dhe dhnia me qira e anijeve t referuara n nn-paragrafin 1.1 t ktij neni, dhe furnizimi, dhnia me qira, riparimi dhe mirmbajtja e pajisjeve, duke prfshir ktu pajisjet e peshkimit, t inkorporuara ose t shfrytzuara ktu; 1.4. furnizimi i shrbimeve tjera nga ato t referuara n nn-paragrafin 1.3 t ktij neni, pr t plotsuar nevojat direkte t anijeve t referuara n nn-paragrafin 1.1 t ktij neni ose t ngarkess s tyre; 1.5. furnizimi me mallrave, derivate pr aeroplant e shfrytzuar pr linjat ajrore q veprojn pr konsiderat kryesisht n rrugt ndrkombtare; 1.6. Furnizimi, modifikimi, riparimi, mirmbajtja, chartering dhe dhnia me qira e aeroplanve t referuara n nn-paragrafin 1.5 t ktij neni, dhe furnizimi, dhnia me qira, riparimi dhe mirmbajtja e pajisjeve t inkorporuara ose t shfrytzuara ktu. 2. Furnizimi i shrbimeve tjera nga ato t referuara n nn-paragrafin 6 t paragrafit 1 t ktij neni, pr ti plotsuar nevojat direkte t aeroplanve t referuar n nn-paragrafin 5 t paragrafit l t ktij neni ose t ngarkess s tyre.
341
KREU XII - LIRIMET N LIDHJE ME TRANSAKSIONET E CAKTUARA

T TRAJTUARA SI EKSPORTE, LIRIMET PR FURNIZIMIN E SHRBIMEVE NGA NDRMJETSUESIT, DHE LIRIMET N LIDHJE ME ARANZHIMET DOGANORE DHE T NGJASHME
Neni 33 - Lirimet n lidhje me transaksionet e caktuara q trajtohen si

eksporte
1. Transaksionet n vijim q trajtohen si eksporte jan t liruara: 1.1. furnizimi i mallrave ose shrbimeve nn aranzhimin diplomatik dhe konsullor; 1.2. furnizimi i mallrave ose shrbimeve pr organet ndrkombtare dhe ndrqeveritare t njohura si t tilla nga autoritetet publike t Kosovs, pr antart e organeve t tilla, brenda limiteve dhe nn kushtet e parashtruara nga konventat ndrkombtare t cilat caktohen nga organet ose me marrveshjen e autoriteteve kompetente; 1.3. furnizimi i mallrave apo shrbimeve pr NATO-n dhe KFOR-in me destinim ose pr forcat e armatosura t NATO-s dhe KFOR-it pr shfrytzim nga kto forca, ose pr personelin civil q i shoqron ata, pr mensat ose klubet e atyre forcave, kur forcat e tilla marrin pjes n mbrojtjen e prbashkt dhe prpjekjet e ruajtjes s paqes; 1.4. furnizimi i arit pr Bankn Qendrore. 2. Ujitja e tokave bujqsore dhe furnizimet e mallrave t listuara n Aneksin IV t ktij ligji jan t liruara gjat periudhs kalimtare t referuar n nenin 64 t ktij ligji. 3. Lirimet speciale t cilat zbatohen gjat periudhs transitore t referuar n nenin 64 t ktij Ligji: 3.1. furnizimi i mallrave dhe shrbimeve te financuara nga te ardhurat e donacioneve te bra pr buxhetin ose nprmes buxhetit te Kosovs ose nn mbikqyrjen e organeve kompetente ose tw financuara direkt nga kontratat pr Ministrit, autoritetet lokale dhe organet tjera te rregulluara me ligj, nga qeverit, agjensionet qeveritare, organizatat qeveritare dhe joqeveritare ne mbshtetje te programeve dhe projekteve humanitare dhe te rindrtimit prfshir projektet e Integrimeve Evropiane n Kosov; 3.2. furnizimi i mallrave dhe shrbimeve te bra pr Kombet e Bashkuara ose ndonj nga agjensionet e saj, Banka Botrore dhe organizatat ndrkombtare ndrqeveritare. 4. N rastet kur mallrat jan drguar ose transportuar jasht Kosovs ku ka ndodhur furnizimi dhe n rast t shrbimeve, mund t jepen lirimet n form t Rimbursimit t TVSH-s.
342
Neni 34 - Lirimet pr furnizimin e shrbimeve nga ndrmjetsuesit

Furnizimi i shrbimeve nga ndrmjetsuesit q veprojn n emr dhe n interesin e personit tjetr, ku ata marrin pjes n transaksionet e referuara n kapitujt 10 dhe 11 dhe transaksionet e trajtuara si eksporte t kreut 12, apo t transaksioneve t zhvilluara jasht Kosovs.
Neni 35 - Depot doganore dhe aranzhimet e ngjashme

1. Importet e mallrave duhet t lirohen nga TVSH nse jan me destinim pr tu: 1.1. prezantuar dogans dhe kur sht e lejuar me legjislacionin doganor t vendosen n deponim t prkohshm; 1.2. vendosur n zonn e lire; 1.3. vendosur nn aranzhimin doganor t deponimit ose aranzhimeve t prpunimit t brendshm nn regjimin e pezullimit. 2. Lirimi gjithashtu sht i aplikueshm pr furnizimet e shrbimeve lidhur me furnizimin e mallrave te paragrafit 1 te nenit 35 dhe pr furnizimet e mallrave dhe shrbimeve t bra n zonn e lir dhe depot doganore. 3. Transaksionet nn paragrafin 1 t nenit 35 jan t liruara nga TVSH, me kusht q mallrat mos t lshohen n qarkullim t lir ose mos t ken qllim pr konsumim t fundit dhe shuma e obligimit t TVSH-s me pushimin e aranzhimeve t korrespondoj me shumn e TVSH-s, e cila do t kishte qen obligim sikur secili nga kto transaksione t ishin tatuar brenda Kosovs. 4. Mallrat me destinim pr shitje n duty free shopsshitoret e liruara nga detyrimet n nj aeroport t hapur pr komunikacion ajror ndrkombtar ose nj port t hapur pr komunikacion ndrkombtar, me kusht q udhtart q i bartin mallrat e tilla si valixhe personale me sasi t lejueshme pr n shtetin tjetr prmes aeroplanit apo anijes, gjithashtu jan t liruara nga TVSH. Udhtari i referuar n paragrafin 4 t ktij neni mendohet t jet udhtari q e ka biletn n t ciln sht cekur aeroporti i destinimit ose porti i shtetit tjetr. 5. Mallrat pr shitje pr udhtart n bord t aeroplanve gjat fluturimit jan t liruara ku vendi i arritjes gjendet jasht Kosovs.
343
KREU XIII - ZBRITJET

Neni 36 - E drejta pr t zbritur TVSH-n
1. E drejta pr t zbritur TVSH-n e zbritshme duhet t lind n kohn kur TVSH bhet e ngarkueshme. Personi i tatueshm nuk mund t zbres TVSH-n e zbritshme para periudhs tatimore n t ciln ai i ka pranuar faturat pr mallrat apo shrbimet e furnizuara pr t, ose n t ciln ai ka pranuar deklaratn e dogans pr mallrat e importuara. 2. Prve nse sht prcaktuar ndryshe me kt Ligj, personi i tatueshm mund t zbres nga obligimet e tij t TVSH-s, obligimin e TVSH-s apo TVSH-n e paguar n lidhje me blerjet e mallrave dhe shrbimeve ktu e tutje: TVSH e zbritshme, me kusht q ai t ket shfrytzuar apo do t shfrytzoj ato mallra ose shrbime pr qllime t transaksioneve t tij t tatueshme: 2.1. obligimi i TVSH-s s zbritshme ose t paguar brenda territorit t Kosovs n lidhje me mallrat apo shrbimet e furnizuara ose q do t furnizohen pr t nga personi tjetr i tatueshm; 2.2. obligimi i TVSH-s s zbritshme ose TVSH e paguar brenda territorit t Kosovs n lidhje me importimin e mallrave; 2.3. obligimi i TVSH-s s zbritshme n pajtueshmri me paragrafin 1 te nenit t nenit 12 dhe nenit 16 t ktij Ligji. 3. Prve zbritjeve t referuara n paragrafin 2 te ktij neni, do person i tatueshm gjithashtu duhet t ket t drejtn q t zbres TVSH-n e zbritshme t referuar ktu prderisa mallrat dhe shrbimet shfrytzohen pr qllimet si n vijim: 3.1. transaksionet e lidhura me aktivitetin nga paragrafi 1 i nenit 4 t ktij Ligji dhe t zhvilluara jasht Kosovs, n t cilat ai tatim sht obligim apo sht paguar, n lidhje me t ciln TVSh do t jet e zbritshme nse jan zhvilluar jasht Kosovs; 3.2. transaksionet t cilat jan t liruara sipas Kapitullit 10 (Lirimet pr eksportime), Kapitullit 11 (Lirimet lidhur me transportin ndrkombtar) dhe Kapitullit 12 (Lirimet lidhur me transaksionet e trajtuara si eksporte, furnizimet e shrbimeve nga ndrmjetsuesit dhe lirimet lidhur me Dogann dhe aranzhimet e ngjashme) t ktij Ligji, 3.3. cilido nga transaksionet e liruara n pajtueshmri me nn-paragrafet 1 deri n 6 t paragrafit 1 t nenit 28 t ktij Ligji, nse konsumatori sht i vendosur jasht Kosovs ose nse ato transaksione jan t lidhura direkt me mallrat me destinim pr eksport pr n vendin jasht Kosovs. 4. Pr mallrat dhe shrbimet e shfrytzuara ose q do t shfrytzohen nga nj person i tatueshm, q t dyja pr transaksionet e mbuluara nga paragrafi 2 dhe3 t nenit 36 ktij ligji, pr t cilat mund t zbritet TVSH dhe pr transaksionet pr t cilat TVSH nuk duhet
344
t zbritet, mund t zbritet vetm ajo pjes e TVSH-s q i atribuohet transaksionit t par. Pjesa e TVSH-s s zbritshme duhet t prcaktohet n pajtueshmri me Nenin 39 t ktij Ligji pr t gjitha transaksionet e zhvilluara nga personi i tatueshm. 5. Personi i tatueshm nuk duhet t zbret TVSH-n e zbritshme n: 5.1. jahtet dhe barkat me destinim pr sport dhe rekreacion, aeroplanin privat, veturat dhe motoikletat e shfrytzuara pr qllime jo biznesore, derivatet dhe lubrifikantt dhe pjest rezerv dhe shrbimet t lidhura me kto, ndryshe nga anijet ose automjetet e shfrytzuara pr lizing dhe pr dhnie me qira, pr rishitje dhe automjetet e shfrytzuara n shkollat pr vozitje pr ofrimin e programit t trajnimit pr vozits n pajtueshmri me rregulloret n fuqi, automjetet e kombinuara pr t zhvilluar nj aktivitet t linjs publike dhe linjs speciale t transportit. Nse automjeti nuk sht shfrytzuar ekskluzivisht pr zhvillimin e nj aktiviteti pr transport publik dhe pr linj speciale t transportit, personi i tatueshm mund t krkoj zbritje t TVSH-se vetm pr pjesn q lidhet me zhvillimin e ktij aktiviteti; 5.2. Shpenzimet totale t blerjes dhe shpenzimet rrjedhse lidhur me veturat e shfrytzuara edhe pr qllime personale edhe pr qllime biznesi. N kto raste e drejta pr t zbritur TVSH-n e zbritshme lejohet m s shumti vetm deri n 50%. 5.3. Shpenzimet e prfaqsimit prfshijn vetm shpenzimet pr mikpritje dhe zbavitje gjat kontakteve shoqrore dhe t biznesit, shpenzimet e ushqimit duke prfshir edhe pijet dhe shpenzimet e akomodimit, duke br prjashtim pr ato shpenzime t cilat jan br pr personelin e ngarkuar me furnizimin e mallrave dhe shrbimeve; 5.4. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave nxjerr akt nnligjor pr t prcaktuar implementimin dhe shpenzimet t cilat i nnshtrohen kufizimeve.
Neni 19 E Drejta pr t Zbritur TVSH-n

1. Nj person i tatueshm mund t zbres detyrimin e tij t TVSH-s, TVSH-n e detyruar ose TVSH-n e paguar n lidhje me mallrat dhe shrbimet ose ofrimin importit t mallrave t shfrytzuara ose q do ti prdor blerjet ose importet pr qllime t transaksioneve t tatueshme ose transaksione t liruara q i dhn t drejtn e zbritjes. 2. Nse personi i tatueshm i ka prdorur ose do ti prdor blerjet e mallrave ose shrbimet ose importet e mallrave pr kryerjen e furnizimeve t liruara n pajtim me nenin 27 dhe 28 t Ligjit personi i tatueshm nuk ka t drejt t zbres TVSH-n e zbritshme t paguar ose t detyruar n lidhje me ato blerje ose importe. Kur furnizimet q merr nj person i tatueshm, qoft duke bler brenda vendit qoft duke importuar, nuk jan t destinuara pr ushtrimin e aktivitetit ekonomike ,sipas nenit 2 paragrafi 1.10 aktiviteti ekonomik, ai nuk ka t drejt t zbres TVSH-n e paguar pr kto blerje ose importe.
345
3. Nse personi i tatueshm i ka prdorur ose do ti prdor blerjet e mallrave ose shrbimeve ose mallrat e importuara pr transaksione t cilat i dhn t drejtn e zbritjes dhe pr transaksionet t cilat nuk i dhn t drejtn e zbritjes vetm ajo pjes e TVSH-s s zbritshme mund t zbritet si i atribuohet transaksionit t par. Proporcioni do t prcaktohet n pajtim me nenin 39 paragrafi 2 i Ligjit. 4. Pr t zbritur TVSH-n e zbritshme n lidhje me veturat e udhtarve, tatimpaguesi sht i detyruar t paraqes dokumentacionin n vijim. 5. Dokumentacioni i cili duhet prezantohet ne kt rast sht: dshmit mbi blerjen e veturs (fatur ,DUD),dhe gjitha shpenzimet e ndodhura ,libri udhtimit ( duhet shnohet sakte kilometrat nga nisja deri n destinim t fundit , arsyen e udhtimit), do dokument tjetr relevant qe do te arsyetoj shpenzimet e ndodhura. 6. Sipas nenit 36 paragrafi 5.2 TVSH-ja e zbritshme pr vetura dhe shpenzimet tjera q lidhen me kto vetura do t njihet n proporcion t shfrytzimit t asaj veture pr qllime personale dhe biznesore , mirpo jo m shume se 50% e TVSH-s detyruar ose t paguar n lidhje me kto shpenzime. 7. Bazuar n nenin 36 paragrafi 5.3 nuk pranohet TVSH-ja e zbritshme pr shpenzimet e prfaqsimit si vijon : 7.1.shpenzimet pr mikpritje dhe zbavitje pr kontakte shoqrore; 7.2.shpenzimet e ushqimit dhe pijeve; 7.3. shpenzimet e akomodimit; 8. Nga kjo rregull prjashtohen rastet kur kto shpenzime jan t lidhura drejtprdrejt me ktivitete biznesore dhe personelin e ngarkuar pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve ku prfshihen puntori ,agjenti , dhe prfaqsues t tjer prgjegjs te biznesit. Zbritja pranohet etm kur shpenzimi q ndodh , rezulton n njfurnizim t tatueshm t mallrave ose shrbimeve.
Neni 37 - Ushtrimi i s drejts pr zbritje

1. E drejta pr zbritje lind n kohn kur tatimi i zbritshm bhet i ngarkueshm. 2. Pr t ushtruar t drejtn e tij pr zbritje t TVSh-se s zbritshme, personi i tatueshm duhet q s paku: 2.1. n lidhje me t gjitha zbritjet e referuara n kreun e 13 t mbaj nj fatur ose nj dokument q shrben si fatur n pajtueshmri me kreun 15 t ktij Ligji. n lidhje me zbritjet sipas nn-paragrafit 2.2 t nenit 36 t ktij ligji t ket nj dokument importi Dokumenti Unik Doganor - DUD n t cilin ai sht i cekur si pranues i drgess apo importues dhe i cili e cek shumn ose mundson llogaritjet e obligimit tatimor,
346
3. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave nxjerr akt nnligjor pr t prcaktuar rregullat dhe dokumentet shtes pr t dshmuar TVSH-n e zbritshme n veanti n lidhje me: 3.1. zbritjet sipas nn-paragrafi 2.3 te nenit 36 t ktij Ligji; 3.2. zbritjet sipas nn-paragrafve 2.1 dhe 2.2 t nenit 37 t ktij Ligji; 3.3. zbritjet n lidhje me transaksionet e prshkruara n Kapitujt 10,11dhe 12 t ktij Ligji; 3.4. rastet e referuara n nenin 53 t ktij Ligji kur personi sht i obliguar t paguaj TVSH si klient ose blers; 3.5. zbritjet n lidhje me aplikimin e skemave speciale t kreut 19 t ktij Ligji.
Neni 20 Ushtrimi i s Drejts pr Zbritje

1. Sipas nenit 37, nnparagrafi 3.1 t ktij Ligji, personi i tatueshm mund t ushtroj t drejtn e zbritjes bazuar n nenin 36, paragrafi 2.3 i Ligjit q shpjegohet n vijim: 1.1. Sa i prket aplikimit t mallrave sipas nenit 11 dhe nenit 12, t Ligjit ato duhet t trajtohen si furnizime t mallrave pr konsiderat po ashtu edhe furnizimi i shrbimeve n baz t nenit 15 dhe nenit 16 t Ligjit duhet t konsiderohen si furnizim i shrbimeve pr konsiderat, pr kto personi i tatueshm duhet t lshoi nj fatur t brendshme t shitjes. Fatura e brendshme e shitjes duhet t prfshij elementt e aplikueshme q duhet ti prmbaja fatura si parashihet me nenin 44 t ktij Ligji dhe i cili n kuadr t mbajtjes s librave dhe ruajtjes, do t trajtohet si fatur. 1.2. N qoft se personi i tatueshm sht duke i aplikuar (prdorur) mallrat ose duke i shfrytzuar shrbimet q sipas nenit 12, paragrafi 1 ose nenit 16 t ktij Ligji duhet t konsiderohet si furnizim pr konsiderat, pr nj aktivitet pr t cilin personi i tatueshm ka t drejtn e zbritjes s pjesshme, personi i tatueshm ka t drejt t ushtroj t drejtn zbritjes s pjesshme mbi bazat e faturave t brendshme t shitjes n pajtim me paragrafin 1 t ktij Neni. Kto fatura t brendshme t shitjes duhet t konsiderohen si fatura si referohet n paragrafin 2 t nenit 37 t Ligjit. Shembull: Shembull Kompania sht e prfshir n furnizimin e shrbimeve financiare t liruara dhe pr shrbime kshilluese q jan t tatueshme. E drejta kalimtare e pjesshme e zbritjes n vitin 2011 sht 14 prqind. N vitin 2011 Kompania A i angazhon 8 puntor ndrtimor pr t rinovuar nj pjes t brendshme t ndrtess s kompanis. Kjo ndrtes shfrytzohet pr dy furnizime t tatueshme dhe t liruara. Kjo sipas Nenit 16, paragrafi 1 i Ligjit duhet t konsiderohet si furnizim i shrbimit pr konsiderat sepse TVSH pr kto shrbime nuk do t jet plotsisht e zbritshme nse furnizohet prej nj personi t tatueshm. Renovimi fillon n Shkurt 2011 dhe prfundon n Gusht 2011.
347
Shuma e tatueshme pr kt furnizim duhet t llogaritet n pajtim me Nenin 24, nnparagrafi 7.3 si vler e hapur e tregut. E cila sipas Nenit 24, paragrafi 2 do t thot se mimi zakonisht ngarkohet pr nj furnizim t till. mimi q zakonisht ngarkohet nga nj kompani ndrtimore pr shrbimet q kryhen nga 8 puntort ndrtimor vlersohet t jet 18,000 Euro n total. Kompania A duhet t lshoi nj fatur t brendshme t shitjes e cila do t deklaron TVSH e llogaritur me shumn e 18,000 Eurove. Shuma e TVSH-s prej 2,880 Euro duhet t deklarohet si TVSH e llogaritur n Deklaratn e TVSH-s q do t drgohet pr periudhn tatimore t Gushtit 2011. N deklaratn e TVSH-s pr muajin Gusht 2011 Kompania A n t njjtn koh e ka t drejtn e zbritjes s 14 prqind t TVSH-s s llogaritur si TVSH e zbritshme me t drejt t zbritjes. Fatura e brendshme e shitjes duhet t konsiderohet si fatur si parashihet me Nenin 37, nnparagrafi 2.1 i Ligjit. Shumat q lidhen me punn ndrtimore q duhet t deklarohen n Deklaratn e TVSH-s pr Gusht X2: TVSH e Llogaritur16 % t 18,000 2,880 Euro TVSH e Zbritshme14 % t 2,880 403 Euro Shuma e TVSH-s pr tu paguar 2,477 Euro N deklaratn e TVSH-s t drguar pr muajin Janar 2012, kompania B duhet t rregulloj zbritjen e TVSH-s s zbritshme n pajtim me llogaritjet prfundimtare t t drejts s pjesshme t zbritjes mbi bazat aktuale t shumave qarkullimit pr 2011. 2. E drejta e ushtrimit t TVSH-se s zbritshme sipas nenit 37 paragrafi 3.2 dhe neni 36 paragrafi 2.2 t Ligjit krkohen kto dokumentacione : 2.1.deklaratat doganore te cilat i nenshtrohen detyrimeve doganore me rastin e kalimit te malli ne qarkullim te lire, si jan: 2.2.deklarata doganore: IM4 40 00 , eshte import i rregullt qe i nenshtrohet obligimeve doganore ne baze te normave tarifore, me rastin e hyrjes se mallit. 2.3.deklarata doganore: IM4 40 71, eshte malli i zhdoganuar nga depoja doganore 2.4.deklarata doganore: IM4 40 51, eshte malli i zhdoganuar nga procedura e perpunimit te brendshem Sistemi me pezullim. 2.5. deklarata doganor: IM4 40 53, eshte mall i zhdoganuar nga importi i pekohshem 2.6.deklarata doganore: IM6 61 21, eshte pjesa e mallit te zhdoganuar me rastin e hyrjes se mallit vendor qe ka qene perkohsisht jasht vendit me qellim perpunimi, dhe i nenshtrohet obligimeve vetm per pjesen (vleren e riparuar apo perpunuar). 3. E drejta e ushtrimit te TVSH-se s zbritshme sipas nenit 37 paragrafi 3.2 dhe neni 36 paragrafi 2.1 t Ligjit krkohen kto dokumentacione : 3.1. fatura Tatimore e lshuar nga Personi i Tatueshm i cili ka qen i regjistruar pr TVSH, dhe e cila prmban t gjitha elementet e parapara me nenin 45 t Ligjit; 3.2. nota debitore e lshuar n pajtimme nenin 47 t Ligjit;
348
3.3. krahas dokumenteve t prmendura n paragrafin m lart, pr t ushtruar t drejtn e zbritjes s TVSH-s, krkohen edhe dokumentet si n vijim; 3.4. kontrata mbi Shitblerjen ne qoftese kemi nje kontrat te nenshkruar nga palet kontraktuese; 3.5. dshmi n lidhje me pagesn nse shuma e pagueshme sht mbi 500 euro ne baze te Nenit 40 Ligjit 2004/48 i plotsuar nga ligji 03/L 071 ,Neni 24 paragrafi 3 i, dhe neni 11 i Udhezimit 16/2009; 3.6. n rast t investimeve krkohet q t prezentohen dokumentet e krkuara me nenin 7 paragrafi 11 t Udhzimin 16/2009 t dats 01/12/2009 mbi Zbatimin e Ligjit Nr. 204/48, Mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat, i ndryshuar dhe plotsuar me Ligjin Nr. 03/L-071, Mbi ndryshimin dhe plotsimin e Ligjit Nr. 2004/48 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat; 3.7. si dhe do dokumentacion tjetr prcjells i cili sht relevant n lidhje me transaksionin. 4. E drejta e ushtrimit t TVSH-s zbritshme sipas nenit 37 paragrafi 3.3, dhe n lidhje me transaksionet q i referohen nenit 31, nenparagrafet 1.1; 1.2 dhe 1.4 t Ligjit krkohen kto dokumentacione : 4.1. dokumenti doganor ne Eksport per kthim te TVSH-se 4.2. dokumenti doganor: EX1 10 00 , nenkupton eksportin e rregull, ather kur malli vendor eksportohet jasht. 4.3. dokumenti doganor: EX2 21 00, nenkupton eksportin e perkohshem, me qellim te riparimit apo te perpunimi jasht vendin. 4.4. dokumenti doganor: EX3 nenkupton ri-eksportin e mallit te ky regjim doganor kemi disa lloje: 4.4.1. EX3 31 41 nenkupton kur malli qe ka qene ne perpunim sistemin me kthim, ka kaluar jasht vendit. Ky regjim do te thote qe malli ne momentin e hyrjes ka paguar detyrimet doganore, dhe me rastin e daljes me kt rexhim, ka t drejt t krkon nga dogana pr kthimin e mjeteve, pr pjesen e mallit q ka dalur jasht (ri-eksportuar); 4.4.2. EX3 31 51, nenkupron ri-eksportimin e mallit nga procedura e perpunimit te brendshem - sistemi me pezullim; 4.4.3. EX3 31 53 nenkupton rieksportimin e mallit nga procedura ne import te perkohshem; 4.4.4. EX3 31 71 nenkupton ri-eksportin e mallit nga procedura e deponimit doganor. 5. Personat e tatueshm bjn zbritjen ne periudhn tatimore ne te ciln ka lindur e drejta e zbritjes n pajtueshmri me paragrafin 1 te nenit 37 t ktij Ligji.Nse pr fardo arsye, personi i tatueshm e zbret TVSH-n e zbritshme m von se n periudhn kur ai ka pas t drejt ta zbres, personi i tatueshm duhet ta njoftoj Menaxherin e zyrs Regjionale n lidhje me rastin, duke ofruar dokumente dhe dshmi si dhe do arsye relevante se pse TVSH e zdritshme nuk sht zbritur n periudhn kur ka lind e drejta. Nuk krkohet aprovimi i ksaj t drejte nga Menaxheri i zyrs Regjionale, por do t ruaj ato dshmi t ofruara nga personi i tatueshm n rast t kontrollit t mvonshm q mund ti bhet personit t tatueshm.
349
6. Sidoqoft, tatimpaguesi nuk ka t drejt t zbres TVSH-n e zbritshme pas periudhs s fundit tatimore t vitit pasues dhe furnizimi i till do t konsiderohet t jet blerje me TVSH t pazbritshme.
Neni 38 - Mnyra e ushtrimit t s drejts pr t zbritur TVSH-n e

zbritshme
1. Personat e tatueshm bjn zbritjen duke zbritur nga shuma totale e obligimit t TVSHs pr nj periudh t caktuar tatimore, shumn totale t TVSH-s n lidhje me t ciln gjat s njjts periudh ka lindur e drejta pr ta zbritur n pajtueshmri me paragrafin 1 te nenit 37 t ktij Ligji. 2. Nse personi i tatueshm nuk e zbret TVSH-n e tij t zbritshme n kt periudh tatimore, ai mund ta zbres kt shum t TVSH-s s zbritshme n do koh pas ksaj periudhe tatimore, mirpo jo m von se n periudhn e fundit tatimore t vitit kalendarik q vijon pas vitit n t cilin ai e ka pasur t drejtn q t zbres TVSH-n e zbritshme. Personi i tatueshm duhet t njoftoj prpara Menaxherin e zyrs regjionale tatimore pr at zbritje me vones. 3. Nse personi i tatueshm pranon nj fatur q tregon TVSH-n nga personi i cili nuk ka t drejt q t krkoj TVSH-n sipas ktij Ligji, ai nuk duhet t zbres TVSH-n e paraqitur si TVSH t zbritshme, pavarsisht nga ajo se ai e ka paguar at TVSH. 4. Nse nj person i tatueshm pranon nj fatur q tregon nj shum t TVSH-s e cila e tejkalon shumn e TVSH-s e cila sht dashur t ngarkohet sipas ktij Ligji, personi i tatueshm nuk duhet t zbres shumn e teprt si TVSH t zbritshme, edhe nse sht paguar ajo TVSH.
Neni 39 - Llogaritja e pjess s TVSH-s s zbritshme q lejohet si e

zbritshme
1. N rastin e mallrave dhe shrbimeve t shfrytzuara nga personi i tatueshm pr realizimin e transaksioneve pr t cilat TVSH sht e zbritshme pr mallrat dhe shrbimet e shfrytzuara, dhe pr realizimin e transaksioneve lidhur me t cilat TVSH nuk sht e zbritshme pr mallrat dhe shrbimet e shfrytzuara, sht e zbritshme vetm pjesa e TVSH-s q i atribuohet transaksioneve pr t cilat TVSH sht e zbritshme. Personi i tatueshm mund t autorizohet nga ATK q t bj zbritjen e TVSH-s duke u bazuar n
350
shfrytzimin real t br, nse ai ofron n shnimet e tij t kontabilitetit t dhnat mbi TVSH-n e zbritshme pr t ciln ai ka t drejtn dhe pr t ciln nuk e ka t drejtn e zbritjes pr mallrat dhe shrbimet e shfrytzuara. 2. Proporcioni i zbritshm duhet t gjendet nga ndarja q prbhet nga shumat si n vijim: 2.1. n numrues: shumn totale, me prjashtim t TVSH-s, te qarkullimit vjetor q i atribuohet transaksioneve pr t cilat personi i tatueshm e ka t drejtn q t zbres TVSH-n e zbritshme; 2.2. n emrues: shumn e prfshir n numrues dhe shumn e qarkullimit total vjetor pr t ciln personi i tatueshm nuk e ka t drejtn q t zbres TVSH-n, duke prfshir subvencionet ndryshe nga ato t lidhura me mimin e furnizimeve t mallrave dhe shrbimeve sikur q jan referuar n paragrafin 1 t nenit 24t ktij ligji. 3. Llogaritja e proporcionit t zbritshm nuk duhet t prfshij: 3.1. shumn e qarkullimit t atribueshm pr furnizimet e mallrave kapitale t shfrytzuara nga personi i tatueshm pr nevoja t biznesit t tij; 3.2. shumn e furnizimit t shrbimeve financiare sikur q jan referuar n paragrafin 1 te nenit 28 t ktij Ligji, nse jan zhvilluar n baza jo t rregullta. 4. Proporcioni i zbritshm i TVSH-s duhet t prcaktohet n baza vjetore si prqindje dhe duhet t rrumbullakohet n nj numr t plot q pason. 5. Proporcioni i prkohshm i zbritshm dhe proporcioni aktual i zbritshm: 5.1. proporcioni i zbritshm pr vitin aktual duhet t prcaktohet prkohsisht duke u bazuar n t dhnat e transaksioneve t vitit t mparshm ktu e tutje: proporcioni i prkohshm i zbritshm. N munges t t dhnave mbi transaksionet e vitit t mparshm, ose kur shumat kan qen t parndsishme, proporcioni i prkohshm i zbritshm duhet t prcaktohet nga ATK duke u bazuar n parashikimet e vet personit t tatueshm; 5.2. proporcioni i zbritshm duhet m n fund t prcaktohet kur vllimi aktual i transaksioneve sht i njohur n vitin pr t cilin sht prcaktuar proporcioni i tatueshm ktej e tutje: proporcioni aktual i zbritshm; 5.3. nse sht par se zbritja e TVSH-s s zbritshme duke u bazuar n proporcionin e prkohshm t zbritshm ka qen m i lart apo m i ult se sa q sht dasht t jet n lidhje me t dhnat aktuale mbi vllimin e transaksioneve, zbritja e TVSH-s s zbritshme duhet t rregullohet sipas rrethanave n deklaratn tatimore t periudhs tatimore t Janarit t vitit vijues i cili sht viti n t cilin sht prcaktuar proporcioni aktual i zbritshm. 6. Pavarsisht nga paragrafi 2 i ktij neni, personi i tatueshm mund t prcaktoj proporcionin e zbritshm pr seciln fush individuale t aktivitetit t tij n mnyr t ndar, me kusht q ai t mbaj shnime t ndara pr seciln fush individuale t aktivitetit t tij si dhe me kusht q ai t njoftoj autoritetet tatimore mbi metodn e prcaktimit t proporcionit t zbritshm. Nse ATK pranon njoftimin s paku 15 dit para fillimit t periudhs s re tatimore, personi i tatueshm mund t filloj t llogarit proporcionin e
351
zbritshm sipas ktij nn-neni n periudhn e par tatimore q vijon pas periudhs tatimore n t ciln ai e ka informuar ATK-n n lidhje me vendimin e tij, ose me fillimin e periudhs s ardhshme tatimore. Personi i tatueshm duhet t llogarit proporcionin e zbritshm, t zgjedhur sipas ktij nn-neni pr s paku 12 muaj. Nse personi i tatueshm dshiron t ndryshoj prap metodn e llogaritjes s proporcionit t zbritshm, ai duhet t njoftoj ATK-n prsri pr kt ndryshim brenda 15 ditve para fillimit t periudhs tatimore n t ciln do t shfrytzohet metoda e re. 7. ATK mund q: 7.1. pas njoftimit t br n pajtueshmri me paragrafin 6 t ktij neni, tia ndaloj personit t tatueshm q t shfrytzoj metodn e zgjedhur pr prcaktimin e proporcionit t zbritshm nse metoda e zgjedhur nuk i mundson ATK-s q t kontrolloj n mnyr adekuate zbritjen e TVSH-s s zbritshme; 7.2. t autorizoj apo krkoj nga personi i tatueshm q t bj zbritjen duke u bazuar n shfrytzimin real t br pr t gjith apo pr nj pjes t mallrave dhe shrbimeve.
Neni 40 - Krkesat pr rimbursim t TVSH-s

1. Personi i tatueshm mund t bart kreditin e teprt t TVSH-s n periudhn tatimore vijuese apo mund t dorzoj krkesn pr rimbursim t TVSH-s, kur pr nj periudh tatimore e cila sht periudha e fundit tatimore e tremujorit t vitit kalendarik, deklarata e TVSH-s e personit t tatueshm pasqyron nj shum t zbritjeve e cila e tejkalon shumn e obligimit t TVSH-s. Krediti i teprt i bartur i TVSH-s mund t zbatohet kundrejt detyrimeve t TVSH-s n periudhat tatimore pasuese. 2. Krkesat pr rimbursim t TVSH-s: Pa paragjykuar nenin 24 t Ligjit Nr 2004/48 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat dhe me qllim t sigurimit t zbatimit t drejt dhe t sakt t ktij neni, pr krkesat e rimbursimit t TVSH-s duhet t zbatohen procedurat si n vijim: 2.1. personi i tatueshm mund t krkoj rimbursimin e TVSH-s nse n fund t secilit tremujor kalendarik shuma e kreditit t TVSH-s tejkalon shumn prej 5,000 euro dhe me kusht q personi i tatueshm t ket qen n gjendje kreditimi n fund t secils periudh tatimore t tremujorit, dhe nse jan dorzuar t gjitha deklaratat e TVSH-s dhe tatimeve tjera pr t gjitha periudhat tatimore t kaluara. 2.2. pr eksporte, mund t krkohet rimbursimi pas secils periudh tatimore, me kusht q t plotsohen kushtet si n vijim: 2.2.1. transaksionet e eksportit pasqyrojn s paku njzetepes pr qind (25%) t transaksioneve totale me t drejtn e zbritjes s TVSH-s s Zbritshme dhe vlera e kreditit t TVSH-s e tejkalon pesmij (5000) euro n fund t periudhs tatimore;
352
2.2.2. personi i tatueshm ti prmbush t gjitha dispozitat e aplikueshme doganore dhe t TVSH-s; dhe 2.2.3. t jen dorzuar t gjitha deklaratat e TVSH-s dhe deklaratat e tjera Tatimore pr t gjitha periudhat e kaluara. 3. Dshmit n lidhje me krkesn e rimbursimit t TVSH-s: 3.1. n momentin e brjes s krkess pr rimbursim, personi i tatueshm duhet t posedoj t gjitha evidencat dhe dokumentet e referuara n paragrafin 4 t ktij neni dhe t prcaktuara me aktin nnligjor q nxjerret nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave; 3.2. ATK nuk do t bj rimbursimin nse personi i tatueshm nuk posedon evidencat dhe dokumentet, ose nse ka indikacione q t dhnat e raportuara n deklaratn e TVSH-s n t ciln sht raportuar shuma e rimbursimit t TVSH-s dhe deklaratat e mparshme t TVSH-s nuk jan t sakta. Indikacionet e tilla duhet t dokumentohen n raport zyrtarProcesverbal t zyrtarit t ATK-s ose Zyrtarit t Dogans. Raporti i till tatimor siguron evidenc derisa personi i tatueshm t dshmoj t kundrtn. ATK me nj vendim t arsyetuar duhet t njoftojn personin e tatueshm pr mbajtjen e Rimbursimit dhe ofroj shpjegim pr arsyet e mbajtjes s rimbursimit; 3.3. rimbursimi do t mbahet derisa zyra kompetente e ATK-s t pranojn evidencat e nevojshme, dokumentet dhe deklaratat tatimore q kan munguar. Nse dokumentacioni nuk sigurohet brenda afateve t parapara t caktuara nga ATK-ja, kontrolli i krkess pr rimbursim t TVSH-s do t mbyllet dhe raporti final i cili do t shpjegoj arsyet pr mos aprovimin e krkess s rimbursimit do ti lshohet dhe ofrohet tatimpaguesit; 3.4. gjat periudhs q mbahet rimbursimi i TVSH-s pr rimbursimin e vonuar si referohet n nn-paragrafin 3.3 t ktij neni, nuk krijohet interes. 4. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave nxjerr akt nnligjor pr t prcaktuar: 4.1. procedurat dhe kushtet n lidhje me rimbursimet e TVSH-s q kan t bjn me deklaratat periodike t TVSH-s; dhe 4.2. procedurat alternative pr rimbursimin e TVSH-s pr personat t cilt nuk jan t obliguar t dorzojn deklaratat e TVSH-s, personat t cilt ndrpren aktivitetin e tyre ekonomik dhe personat e tatueshm dhe konsumatort q nuk jan t vendosur n Kosov.
Neni 21 Krkesa pr Rimbursim TVSH-s

1. Kompensimet e tatimit mbi vlern e shtuar 1.1. N lidhje me nenin 40, paragrafi 1 i Ligjit, nse shuma e tatimit t zbritshm n ndonj periudh tatimore (p.sh. nj muaj) sht m e lart se shuma e tatimit t llogaritur detyrues n t njjtn periudh tatimore, tatimpaguesi e ka t drejtn pr t bart kredin e TVSH-s tek periudha e ardhshme tatimore. Tatimpaguesi duhet t prdor kt kredi tatimi si pages t tatimit pr periudhn e ardhshme tatimore.
353
1.2. Mirpo bazuar n nenin 24 t Ligjit 2004/48 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat si i ndryshuar dhe plotsuar me Ligjin 03/L-071, si dhe bazuar n nenin 40, paragrafi 2 i ktij Ligji, personi i tatueshm e ka t drejtn e krkess pr Rimbursim. 1.3. Sipas nenit 40, paragrafi 2.1 i Ligjit, personi i tatueshm mund t krkoj rimbursimin e TVSH-s nse n fund t secilit tremujor kalendarik shuma e kreditit t TVSH-s tejkalon shumn prej 5,000 euro dhe me kusht q personi i tatueshm t ket qen n gjendje kreditimi n fund t secils periudh tatimore pr TVSH t tremujorit. Gjithashtu krkohet q personi i tatueshm t ket dorzuar t gjitha deklaratat e TVSH-s dhe tatimeve tjera pr t gjitha periudhat tatimore t kaluara, q nga koha kur Tatimpaguesi ka filluar aktivitetin e tij ekonomik. 1.4. Bilanci i pa shfrytzuar i teprics kreditore nnkupton kreditin e teprt tatimor t mbetur n fund t periudhs pasuese prej tre muaj i cili nuk ka mundur t shfrytzohet kundrejt detyrimeve t reja t TVSH-s t krijuara pr tre muaj pasuese tatimore (tremujori). Ky bilanc i pa shfrytzuar n fund t muajit 3(tret),duhet t tejkaloje shumn prej 5,000 euro pr tu rimbursuar. Shembull: Deri me 20 Janar Shkurt Mars Kerkesa
30.00 15 000 20 000 30 000
Rimbursimi sht i mundur pr vlern 30.000 euro. Pr eksportuesin nuk vlen ky kusht.
1.5. Tatimpaguesi ka t drejt t krkoj rimbursim deri n ditn e 20 t muajit pas tremujorit kalendarik, q prputhet me afatin e deklarimit t TVSH-s, me kusht q krkesat t cekura m posht t jan prmbushur: 1.5.1. shuma e tatimit t zbritshm n seciln periudh tatimore t tremujorit sht m e madhe se shuma e tatimit t llogaritur n t njjtat periudha tatimore t tremujorit; 1.5.2. shuma e krediti t TVSH-s ka kaluar shumn prej 5.000 euro n periudhn e fundit t tremujorit kalendarik; 1.5.3. tatimpaguesi ka dorzuar t gjitha deklarata e TVSH-s dhe deklarata e tatimeve t tjera pr gjitha periudhat tatimore t kaluara.
354
1.6. Krkesa e cekur m lart, duhet t dorzohet n Shrbimin e Tatimpaguesve n Zyrn Regjionale prkatse, s bashku me deklaratn e periudhs s fundit t tremujorit kalendarik 1.6.1. Krkesa e rimbursimit t TVSH-s duhet t prfundoj brenda 60 ditve pas marrjes s krkess pr rimbursim e cila krkes sht dorzuar n Zyrn e Shrbimit n zyrn regjionale prkatse t ATK-s ,pas ksaj date nse nuk ka arsye t voness ather do t llogaritet interesi pas dits 61 t parapar me legjislacionin e ATK-s, nse ka arsye t voness pr shkak t informatave q tatimpaguesi nuk ju ka prmbajte afateve t parapara me legjislacion ather ATK-ja nuk do t llogarit interes pr vons. 1.6.2. Personi i cili sht duke kryer vetm aktivitetet e liruara biznesore, si cekt n Ligjin e TVSH-s 03/L-146 , neni 27, pa t drejtn e zbritjes s TVSH-s s zbritshme nuk ka mundsi t merr rimbursim t TVSHs. 1.6.3. Personat t cilt ndrpret aktivitetin e tyre dhe jan n kreditim, p.sh. kreditimi i tatimpaguesit sht 3,000 euro pr arsye t ndryshme , ky tatimpagues ka t drejt rimbursimi edhe pse kreditimi i tatimpaguesit sht nn pragun e parapar sipas paragrafit 40.2 t ligjit TVSH-s, n kt rast nuk vlen kushti q tatimpaguesi t ket kreditimin 5,000 euro. 2. Krkesat e rimbursimit t TVSH-s n baza mujore, si Rimbursimet pr eksporte: nnparagrafi 2.2 i paragrafit 2 nenit 40 t Ligjit t TVSH-s 2.1. Tatimpaguesit q biznesi i tyre kryesor apo bizneset kryesore jan eksporti i mallrave q zakonisht kan tatim m t lart t zbritshm se sa tatim t llogaritshm pr arsye t norms 0% t eksportit. Krkesat e rimbursimit t eksporteve, q n kompensimet e suksesshme t TVSH-s paraqesin tejkalim t tatimit t zbritshm, duhet t paguhen pas secils periudh tatimore, nse kushtet e cekura m posht jan plotsuar: 2.2.1. transaksionet e eksportit marrin pjes s paku 25% t transaksioneve totale me t drejtn e zbritjes s TVSH-s s zbritshme; dhe vlera e kreditit t TVSH-s e tejkalon pesmij (5000) euro n fund t periudhs tatimore; 2.2.2. personi i tatueshm ti prmbush t gjitha dispozitat e aplikueshme doganore dhe t TVSH-s; 2.2.3. t jen dorzuar t gjitha deklaratat e TVSH-s dhe deklaratat e tjera Tatimore pr t gjitha periudhat e kaluara; 2.2.4. tatimpaguesi duhet t posedoj dokumentacion t mjaftueshm pr t vrtetuar krkesn e rimbursimit t TVSH-s. 3. Dshmit q duhet ti posedoj personi i tatueshwm n lidhje me krkesn e rimbursimit t TVSH-s: 3.1. t gjitha faturat e blerjeve pr tre muaj para muajit t krijimit t kreditimit t krkuar, faturat e blerjeve pr muajin n t cilin kreditimi i krkuar sht krijuar, plus faturat e blerjeve pr muajt vijues para muajit t krkess s rimburismit t TVSH-s;
355
3.2. t gjitha faturat e shitjeve pr tre muaj para muajit t krijimit t kreditimit t krkuar, faturat e shitjeve pr muajin n t cilin kreditimi i krkuar sht krijuar, plus faturat e shitjeve pr muajt vijues para muajit t krkess s rimburismit t TVSH-s ; 3.3. t gjith dokumentacionin doganor, plus faturat shoqruese t blerjeve, pr t gjitha importet n Kosov gjat tre muajve prpara muajit n t cilin kreditimi i krkuar sht krijuar; 3.4. rimbursimi nuk do t lshohet derisa tatimpaguesi t ket dorzuar t gjitha deklaratat tatimore obligative. Nj tatimpagues i cili nuk ka dorzuar t gjitha deklaratat do t konsiderohet se nuk ka dorzuar krkes t vlefshme pr rimbursim. do krkes rimbursimi e dorzuar kur tatimpaguesi nuk ka dorzuar t gjitha deklaratat e krkuara do t refuzohet. 3.5. deklarimin e biznesit lidhur me shkakun e mbi-pagess ose balancs kreditore t TVSh-s, sikurse jan investimet, blerjet e pazakonshme t mdha, etj; 3.6. do projekt investim me kontrata afatgjata apo afatshkurta ,projekti investim, dokumente tjera qe argumentojn investimet si ne objekt,mjete themelore etj. 4. ATK nuk do t bj rimbursimin nse personi i tatueshm nuk posedon evidencat dhe dokumentet, ose nse ka indikacione q t dhnat e raportuara n deklaratn e TVSH-s n t ciln sht raportuar shuma e rimbursimit t TVSH-s dhe deklaratat e mparshme t TVSH-s nuk jan t sakta. Indikacionet e tilla duhet t dokumentohen n raport zyrtar Procesverbal t zyrtarit t ATK-s ose Zyrtarit t Dogans. Raporti i till tatimor siguron evidenc derisa personi i tatueshm t dshmoj t kundrtn. ATK me nj vendim t arsyetuar duhet t njoftojn personin e tatueshm pr mbajtjen e Rimbursimit dhe ofroj shpjegim pr arsyet e mbajtjes s rimbursimit;
5. Aplikacioni/formulari i krkess pr rimbursim t TVSH-s n Kosove 5.1. Aplikacioni ploteson kompezimin, ndrsa zyra regjionale e tatimit merr vendimet e saja pr kompensime n baz t aplikacionit t tatimpaguesit. Aplikacioni e plotson kompensim e tatimit mujor duke u referuar n Ligjin e TVSH neni 54.1 nse aplikacioni dorzohet m dat 20 t muajit t dyt pas muajit n fjal, si prshkruhet n Udhzimin e TVSH-s. 5.2. Ky aplikacion pr kompensim t TVSH-s sht form e lir dhe duhet t paraqes s paku informatat e cekura m posht: 5.2.1. emri i aplikuesit (tatimpaguesit) 5.2.2. numri fiskal i tatimpaguesit 5.2.3. adresa vendi i tatimpaguesit 5.2.4. numri i llogaris bankare 5.2.5. personi kontaktues , emri ,adresa kontaktuese dhe numri i telefoni t tij/saj 5.2.6. periudha tatimore 5.2.7. lloji i tatimit 5.2.8. shuma e rimbursimit pr periudhn.
356
5.3.Prshkrimi i shtjes dhe bazamentit 5.3.1. prse tatimi i zbritshm i aplikuesit tejkalon tatimin e llogaritur apo 5.3.2. nse ka pasur gabime t m hershme , si shembull 5.3.3. tatimi i llogaritur mund t jet ngarkuar gabimisht pr arsye t mosnjohjes s ligjit apo gabimeve matematikore 5.3.4. data 5.3.5. Nnshkrimi (nnshkrimi duhet t jet i personit t autorizuar apo i personit prgjegjs).
Neni 41 - Rregullimet e zbritjeve

1. Zbritja fillestare duhet t rregullohet kur sht m e lart ose m e ult sesa zbritja pr t ciln personi i tatueshm ka pasur t drejt. N veanti rregullimet duhet t bhen kur: 1.1. m pas sht prcaktuar se zbritja e TVSH-s s zbritshme sht llogaritur me vler m e lart ose m e ult se sa shuma pr t ciln personi i tatueshm ka pasur t drejt; 1.2. pasi q t jet dorzuar deklarata e TVSH-s, ka ndodhur ndryshim n faktort e shfrytzuar pr llogaritjen e shums s zbritshme t TVSH-s s zbritshme, kur jan anuluar blerjet ose kur sht marr ulje n mim pasi q t ket ndodhur furnizimi. 2. N rast se ndryshimet ndodhin brenda pes viteve nga viti kalendarik i fillimit t shfrytzimit t mallrave kapitale, ose nse ndryshimet kan ndodhur n kushtet t cilat gjat atij viti kan qen vendimtare pr zbritjen e TVSH-s s zbritshme, duhet t bhet nj korrigjim i TVSH-s s zbritshme pr periudhn q e shoqron ndryshimi. Pr pasurin e paluajtshme, duhet t zbatohet periudha prej njzet vjetve n vend t periudhs prej pes viteve. 3. Periudha tatimore n t ciln sht br apo nuk sht br zbritja e TVSH-s s zbritshme duhet t konsiderohet si fillimi i shfrytzimit t mallit kapital ose pasuris s paluajtshme sipas paragrafi 2 i ktij neni. 4. Rregullimi vjetor, duhet t bhet n variacionet n zbritjet e titulluara n vitet pasuese n relacion me ato t vitit n t cilin jan shfrytzuar mallrat pr her t par, dhe duhet t bhet n lidhje me nj t pestn (1/5) respektivisht nj t njzetn (1/20) n pajtueshmri me llojet e mjeteve kapitale, t zbritjes vjetore korresponduese t aplikuar n fillim. Mirpo, nse jan furnizuar gjat periudhs s rregulluar, mallrat kapitale duhet t trajtohen sikur t ishin zbatuar pr nj aktivitet ekonomik t personit t tatueshm deri n skadim t periudhs s rregulluar.
357
5. Nuk duhet t bhet rregullim n zbritjen e TVSH-s s zbritshme nse diferenca e TVSH-s s zbritur sht m e ult se njzet (20) euro. 6. Ministri i Ministris se Ekonomis dhe Financa prcakton rregullat praktike pr regjistrimin e rregullimeve t TVSH-s duke prcaktuar TVSH-n e zbritshme dhe TVSHn e pazbritshme n lidhje me kto rregullime.
Neni 22 Rregullimet e Zbritjeve

1. Zbritja fillestare e TVSH-s s zbritshme korrigjohet ather kur shfrytzimi i mallrave kapitale pson ndryshim q ndikon n t drejtn e personit t tatueshm n zbritjen shums q mund t jet m e vogl apo m e lart. Korrigjimi vjetor duhet t beht vetm pr nj t njzetn (1/20) e pasuris s paluajtshme dhe nj t pestn (1/5) e mallrave tjera kapitale mbi TVSH-n e ngarkuar pr mallrat kapitale. Korrigjimi duhet t bhet mbi bazat e ndryshimeve t t drejts s zbritjes pr vitet pasuese q ndrlidhen me vitin kur mallrat kapitale jan pranuar. Personi i tatueshm nuk sht i obliguar t korrigjoi zbritjen nse diferenca e TVSH-se se zbritshme sht me e ulet se njzet euro(20 euro). Korrigjimi pr secilin vit kalendarik duhet t bhet perms deklarats tatimore m s voni n Janar t muajit pasues kalendarik. 2.Nse mallrat kapitale furnizohet gjat periudhs s korrigjimit duhet t veprohet si vijim: 2.1. n qoft se furnizimi tatohet, mallrat kapitale duhet t konsiderohen se shfrytzohen plotsisht pr qllime tatimore pr periudhn e mbetur t korrigjimit. N qoft se tatimpaguesi nuk ka pasur t drejt t bj zbritjen e plot t TVSH-s s zbrtishme, korrigjimi mund t kryhet pr periudhn e mbetur korrigjuese t periudhs tatimore kur mallrat e kapitalit jan furnizuar. Korrigjimi nuk mund t tejkaloj 16% t mimit t shitjes pa TVSH; 2.2. n qoft se furnizimi nuk tatohet, mallrat kapitale duhet t konsiderohen se shfrytzohen pr qllime q nuk jan t tatueshme pr periudhn e mbetur korrigjuese. N qoft se tatimpaguesi ka pasur t drejtn pr zbritje t plot apo t pjesrishme t TVSH-s s zbritshme, korrigjimi duhet kryhet pr periudhn e mbetur t korrigjimit t periudhs tatimore kur jan furnizuar mallrat kapitale; 2.3. n qoft se furnizimi, sipas nenit 13 t Ligjit, nuk duhet t konsiderohet si furnizim i mallrave pr konsiderat, obligimi i korrigjimit t mallrave kapitale n fjal i transferohet pranuesit. Nj deklarat, q specifikon obligimin pr korrigjim pr secilin mall t kapitalit, q duhet t nnshkruhet nga t dy palt nga furnizuesi dhe pranuesi dhe duhet ti drgohet ATK-s jo m von se 8 dit, obligimi korrigjues bhet i obligueshm menjher pr pjesn e mbetur t korrigjimeve dhe pranuesi dhe furnizuesi jan bashkrisht prgjegjs. ATK mund t vendos se a do t ket nevoj pr nj formular t veant pr prdorim t nj deklarate t till.
358
3. N qoft se nj ndrtes ose pajisje bhet e pashfrytzueshme prpara se ti skadoj afati periudhs s korrigjimit t TVSH-s s zbrtishme, ather arsyet pr korrigjim t TVSH-s s zbrtishme duhet t ndrpriten. 4. N qoft investimet pasuese nuk e ndryshojn n thelb jetgjatsin e shfrytzimit t ndrtess ose pajisjes, ather korrigjimi i TVSH-s s zbritshme pr at investim duhet t kryhet n periudhn e korrigjimit t TVSH-s s zbritshme pr mallrat kapitale n fjal. 5. Nse bhet nj investim pasues i cili n thelb e ndryshon jetgjatsin e shfrytzimit ose paraqet nj njsi t ndar si mund t jet psh. nj pjes e shtuar t nj ndrtese ekzistuese , nj periudh (e veant) korrigjimit t TVSH-s s zbritshme duhet t prcaktohet pr kt investim. Shembulli 1 Korrigjimi i zbritjes s TVSH-s s zbritshme pr mallrat kapitale Kompania A kryen dy lloje furnizimesh t tatueshme me TVSH t liruara. Pas fundit t do viti, Kompania e llogarit qarkullimin e vet t ciln e ndan n furnizime t tatueshme dhe n furnizime t liruara si n vijim:
Viti 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 Furnizimet e tatueshme me TVSH 160 140 170 130 210 300 150 260 150 0 0 0 150 170 130 210 300 150 260 150 0 Furnizimet e liruara 150 150 140 50 680 80 150 300 150 250 50 300 150 140 50 680 80 150 300 150 250 Qarkullimi total 310 290 310 180 890 380 300 560 300 250 50 300 300 310 180 890 380 300 560 300 250 E drejta per zbritje te pjesshme 52 49 55 73 24 79 50 47 50 0 0 0 50 55 73 24 79 50 47 50 0
359
E drejta pr zbritje t pjesshme n pajtim me Nenin 39, paragrafi 4 t Ligjit duhet t rrumbullakohet me nj numr t plot. Kompania A e blen nj ndrtes komerciale n Shtator 2010. Blerjes i vjelet TVSH-ja n vler prej 250,000 Euro. Kompania A e pranon faturn n lidhje me blerjen e ndrtess n Shtator 2010 dhe fillon t shfrytzoj ndrtesn po ashtu n Shtator 2010. Kompania A do ta shfrytzoj kt ndrtes pr kryerjen e t dyja furnizimeve atyre t tatueshme dhe t liruara. Sa mund t zbres Kompania A n Shtator 2009? Llogarit shumn q mund ta zbres Kompania A si dhe korrigjimet vjetore t zbritjes s TVSH-s zbritshme q do t kryhen nga Kompania.
Zgjidhja N Shtator 2010 Kompania A mund t zbres 130,000 Euro. Arsyeja pr kt sht se zbritja e pjesshme mund t aplikohet paraprakisht gjat vitit 2010 q sht 52 prqind e norms s zbritjes s pjesshme t llogaritur pr vitin 2009. N deklaratn e TVSH-s q duhet t dorzohet n Janar 2010, kompania duhet t korrigjoj zbritjen e kryer paraprakisht n pajtim me normat aktuale t zbritjes t llogaritura mbi bazat e shumave t qarkullimit pr vitin 2010 q llogaritet pr 49 prqind. Prandaj, kompania duhet t zvogloj zbritjen e TVSH-s s zbritshme me 7,500 Euro q sht diferenca ndrmjet t drejts paraprake t zbritjes s pjesshme dhe t drejts aktuale pr zbritje t pjesshme pr vitin 2010. N vijim jan renditur korrigjimet e bra pr secilin vit.
Viti 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Zbritjet e mundshme per vit 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00
Zbritjet e kryera me heret ne vit 6125 6125 6125 6125 6125 6125 6125 6125 6125 6125 6125 6125 6125 6125
E drejta e zbritjes 6125 6875 9125 3000 9875 6250 5875 6250 0 0 0 6250 6875 9125
Korigjimi vjetor 0 750 3000 -3125 3750 125 -250 125 -6125 -6125 -6125 125 750 3000
360
2024 2025 2026 2027 2028 2029
12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00 12,500.00
6125 6125 6125 6125 6125 6125
3000 9875 6250 5875 6250 0
-3125 3750 125 -250 125 -6125
Secili korrigjim duhet t bhet n deklarat t TVSH-s q do t drgohet n Janar t vitit pasues.
Shembulli 2 Kompania B sht duke e drejtuar nj barnatore dhe nj supermarket. Kompania B nuk sht e regjistruar pr TVSH shkaku se qarkullimi i saj nuk e tejkalon pragun q referohet n Nenin 6 t Ligjit. N vitin 2010 kompania e blen nj kamion. Kamioni kryesisht shfrytzohet n lidhje me punt e supermarketit por gjithashtu shfrytzohet edhe pr punt e barnatores. mimi i kamionit ka kushtuar 21,000 Euro. Kompania e ka pranuar faturn prej furnizuesit, i cili sht i regjistruar pr TVSH, ku n kt fatur TVSH sht ngarkuar me vlern 3,360 Euro. N vitin 2010 kur kompania e ka bler kamionin nuk ka mundur t zbres TVSH-n shkaku se nuk sht e regjistruar pr TVSH. N Maj t vitit 2012 qarkullimi i kompanis e tejkalon pragun pr regjistrim t obliguar dhe pr kt arsye kompania e drgon aplikacionin pr regjistrim q kjo do t hyj n fuqi kur personi bhet person i tatueshm q nga 10 Qershori 2010. N vitin 2013 vllai i pronarit t kompanis do t shprngulet n Athin. Pronari i shfrytzon kamionin pr ta drguar vllain me gjsendet e tij n Athin. Ai nuk e ngarkon vllain e tij me ndonj mim pr kt shrbim t ofruar. Pas prfundimit t secilit vit tatimpaguesi A ka llogaritur qarkullimin dhe e ka ndar si n vijim:
Supermarketi para se te regjistrohet 150 170 150 E drejta e zbritjes se pjesshme 0 (no reg.) 0 (no reg.) 30% 53% 46%
Viti 2010 2011 2012 2013 2014
Supermarketi pas regjistrimit 0 0 160 450 500
Barnatorja 150 140 240 400 600
Qarkullimi total 300 310 550 850 1100
E drejta e zbritjes s pjesshme duhet t rrumbullakohet me numrin e plot n pajtim me Nenin 39, paragrafi 4 i Ligjit. Llogarit shumn e TVSH-s q mund t zbritet nga Kompania A n periudhn 2010-2014.
361
Zgjidhja Qarkullimi t cilin ai ka t drejt t zbres sht vetm qarkullimi i gjeneruar prej 10 Qershorit 2010 kur kompania sht br person i tatueshm i regjistruar. Transportimi i vllait me gjsendet e tij n Athin sipas Nenit 15, paragrafi 2 t Ligjit do t trajtohet si furnizim pr konsiderat. Shuma e tatueshme pr kt shrbim sht n pajtim me Nenin 24, nnparagrafi 7.2. t Ligjit sht shpenzim i plot pr ofrim shrbimi. Pr kt shrbim Kompania B duhet t lshoj nj fatur t brendshme t shitjes mbi t ciln do t ngarkoj TVSH e llogaritur. Shuma e tatueshme pr kt shrbim paraqitet n qarkullim t supermarketit. Shfrytzimi privat i kamionit nuk ndikon n zbritjen e TVSH-s pr kamionin. N vend t saj shfrytzimi privat etj. Do t trajtohet si furnizim pr konsiderat n pajtim me Nenin 15 t Ligjit. Zbritja e mundshme per vite 672 672 672 672 672 Zbritjet e bera paraprakisht per vit 0 0 0 0 0
Viti 2010 2011 2012 2013 2014
E drejta e zbritjes 0 0 201 356 309
Korigjimi vjetor 0 0 202 356 309
Kompania B ka t drejt t zbres shumat n vijim si TVSH t zbritshme n deklaratat e TVSH-s pr: Janar 2013: 202 Euro Janar 2014: 356 Euro Janar 2015: 309 Euro
Neni 42 - Zbritjet e TVSH-s s zbritshme n fillimin e aktivitetit

ekonomik si person i tatueshm i regjistruar pr TVSH
1. N ditn kur regjistrimi pr nevoja t TVSH-s bhet i vlefshm, personi i tatueshm duhet t fitoj t drejtn pr zbritje t TVSH-s s zbritshme pr mallrat t cilat ai i ka n stok nj dit prpara se regjistrimi t bhet i vlefshm bazuar n nenin 6, 7 dhe 8 t ktij Ligji. Zbritja e TVSH-s s zbritshme, mund t verifikohet nga ATK duke u bazuar n informatat nga kontabiliteti i personit t tatueshm dhe nga t dhnat e stokut t mallrave. 2. Personi i tatueshm varsisht nga implementimi i ktij neni mund t zbres TVSH-n e zbritshme n proporcion me furnizimet e bra prderisa e drejta e zbritjes ekziston, mirpo nuk duhet ta ket t drejtn pr rimbursim t TVSH-s n kto baza.
362
3. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet ti prcaktoj rregullat praktike pr zbatimin e ktij neni.
Neni 23 Zbritjet e TVSH-s s Zbritshme n Fillimin e Aktivitetit Ekonomik si Person i Tatueshm i Regjistruar pr TVSH
1.Si sht parapar me nenin 42 paragrafi 1 i Ligjit kur nj person bhet person i tatueshm qoft me kalimin e pragut t parapar me nenin 6 paragrafi 1 i Ligjit apo qoft i regjistruar si vullnetar sipas nenit 8 t Ligjit, ky person i tatueshm ka t drejt q n periudhn e par tatimore kur bhet person i tatueshm i regjistruar, t njoh TVSH-n e zbritshme pr t gjitha mallrat q ka n stoqet e tij n ditn para se regjistrimi t jet i vlefshm. Kushtet q duhet t plotsohen pr t ushtruar kt t drejt jan si n vijim: 1.1. mallrat q do t shfrytzohen pr kryerjen e furnizimeve q e kan t drejtn e zbritjes; 1.2. personi i tatueshm duhet t disponoj listn e stoqeve t specifikuar n sasi dhe ma datn e regjistrimit t stoqeve n ditn para se t jet br person i tatueshm; 1.3. duhet q t ket fatur me TVSh si sht e parapar n Kreun 15 t Ligjit; 1.4. duhet t ofroj evidenc pr regjistrimet si sht e parapar me Legjislacion tatimor. 2. Si sht parapar me nenin 42 paragrafi 2 i Ligjit, personi i cili bhet person i tatueshm, do ta ket t drejtn e zbritjes s TVSH-s s zbrithsme, n periudhn e par tatimore kur regjistrimi sht br i vlefshm. 3. Nse personi i tatueshm ndodh e ka zbritur TVSH-n pr mallrat n stoqe, dhe m von ato stoqe do ti shfrytzoj si furnizime t liruara pa t drejt t zbritjes s TVSHs s zbritshme duhet t aplikohet Neni 12, paragrafi 2 i Ligjit, q si rrjedhoj ka TVSH-n e llogaritur duhet t paguhet nga personi i tatueshm, n periudhn kur mallrat do t shfrytzohen si furnizime t liruara pa t drejt t zbritjes. Nj fatur e brendshme e shitjes duhet t lshohet n raste t tilla. 4. Gjithashtu nse personi i tatueshm ka kreditim t TVSH-s n fund t tremujorit pr shkak se ka e ka zbritur TVSH-s n mallra n stoqe, ather ky person nuk do t ket t drejt q t bj krkes pr rimbursim, n lidhje me kreditimin q sht rezultat i zbritjes s TVSH-s pr stoqe kur ai/ajo bhet person i tatueshm.
363
KREU XIV - BORXHET E KQIJA

Neni 43 - Borxhi i keq pr nevoja t TVSH-s
1. Kur pagesa e trsishme apo nj pjes e saj pr furnizimin e tatueshm nuk sht pranuar nga personi i tatueshmfurnizuesi, ai mund t konsideroj shumn e pa paguar si pr qllime t TVSH-s. Personi i tatueshm mund t aplikoj n ATK pr leje n form t shkruar pr t ulur shumn e obligimit t tatimit t llogaritur nga ai me shumn e paguar t TVSH-s n lidhje me furnizimin q i atribuohet pagess s trsishme apo nj pjese t saj pr furnizim t tatueshm q nuk sht pranuar. Aplikacioni duhet t shoqrohet me evidence t mjaftueshme t personit t tatueshm q t dshmoj se TVSH e borxhit i sht paguar ATK-s dhe e tr pagesa apo nj pjes e saj pr furnizimin e tatueshm nuk sht pranuar. 2. Aplikacioni sipas paragrafit 1 t ktij neni nuk duhet t bhet m hert se gjasht muaj pas prfundimit t periudhs tatimore n t ciln TVSH n pagesn e trsishme apo nj pjes t saj pr furnizimin e tatueshm nuk sht pranuar por i sht paguar ATK-s. 3. Drejtori ose personi i autorizuar, mund t refuzoj nj aplikacion t br sipas paragrafit 1 t ktij neni kur ai konsideron se evidenca e tatimpaguesit nuk sht e mjaftueshme q personi i tatueshm e ka paguar TVSH-n pr ATK-n n furnizimin e tatueshm dhe se ai nuk ka pranuar pagesn e trsishme apo nj pjes t saj pr at furnizim t tatueshm. 4. Kur Drejtori ose personi i autorizuar, ka prcaktuar se personi i tatueshm e ka paguar TVSH-n pr ATK-n n furnizimin e tatueshm dhe nuk e ka pranuar pagesn e trsishme apo nj pjes t saj pr at furnizim t tatueshm, ai duhet t jap leje me shkrim pr personin e tatueshm q t zbres nga shuma e obligimit t tatimit t llogaritur nga ai pr periudhn e ardhshme tatimore, shumn e TVSH-s pr pagesn e trsishme apo nj pjes t pagess e cila nuk sht pranuar. 5. Kur personi i tatueshm i cili ka br nj aplikacion sipas paragrafit 1 t ktij neni e pranon lejen me shkrim nga Drejtori ose personi i autorizuar pr t zvogluar tatimin e tij t llogaritur n lidhje me borxhin e keq, ai duhet t: 5.1. krijoj nj fatur pr borxhin e keq dhe ta prfshij at n shnimet e tij me letrn nga Drejtori ose personi i autorizuar t bashkangjitur n at fatur; 5.2. drgoj kopjet e faturs s borxhit t keq dhe letrs s Drejtorit ose personit t autorizuar, personit t cilit ja ka br furnizimin e tatueshm; 5.3. drgoj kopjet e faturs s borxhit t keq dhe kopjet e letrs s Drejtorit ose personit t autorizuar, n Zyrn tatimore regjionale kompetente. 6. Kur personi t cilit i sht br furnizimi i tatueshm dhe i cili sht borxhli i keq, pranon nj kopje t faturs s borxhit t keq dhe nj kopje t letrs s Drejtorit ose personit
364
t autorizuar, ai duhet t ngrit shumn e tatimit t llogaritur t paraqitur n deklaratn e tij tatimore t ardhshme me shumn e paraqitur n faturn e borxhit t keq. 7. Kur t jet zvogluar tatimi i llogaritur i personit t tatueshm si rezultat i nj aplikacioni t br sipas paragrafit 2 t ktij neni, dhe m pas e gjitha apo nj pjes e atij borxhi t jet paguar, personi i tatueshm duhet ta trajtoj si obligim t tatimit vijues t llogaritur pr periudhn tatimore n t ciln sht br pagesa vijuese pr pjesn e zvogluar t tatimit t llogaritur q i atribuohet pjess s borxhit t keq t paguar m pas. 8. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave mund t autorizoj zbatimin e skems speciale pr ndrmarrjet me interes publik.
365
KREU XV - FATURIMI DHE LSHIMI I DOKUMENTEVE T TJERA

TATIMORE
Neni 44 - Lshimi nga personi i tatueshmi faturave dhe dokumenteve

te tjera q shrbejn si fatura
1. do person i tatueshm duhet t sigurohet q sht lshuar nj fatur qoft nga ai vet, nga blersi i tij, n emrin e tij dhe n llogarin e tij nga pala e tret, n rastet si n vijim: 1.1. furnizimet e mallrave dhe shrbimeve t cilat ai i ka br pr personin tjetr t tatueshm; 1.2. cilado pages e br n llogarin e tij, para se t bhet njra nga furnizimet e mallrave t referuara n nn-paragrafin 1 t ktij neni. 1.3. cilado pages e br n llogarin e tij nga personi tjetr i tatueshm prpara se t jet br apo prfunduar ofrimi i shrbimeve. 2. Nj fatur prmbledhse mund t lshohet nse personi i tatueshm kryen disa furnizime t ndara t mallrave ose shrbimeve gjat periudhs tatimore. 3. Nse nj fatur i sht lshuar nj personi tjetr t tatueshm, ajo duhet t prmbaj t dhnat e prcaktuara n nenin 45 t ktij Ligji, ose nse i sht lshuar personave t tjer, ajo duhet t prmbaj sw paku t dhnat e prcaktuara n nenin 46 t ktij Ligji. 4. Fatura duhet t lshohet para dits s 15-t t muajit q vijon pas muajit n t cilin ka ndodhur momenti i lindjes s detyrimit. Faturat duhet t nnshkruhen n pajtueshmri me praktikat Kosovare gjat periudhs kalimtare t definuar n nenin 64 t ktij Ligji. 5. Faturat e krijuara nga blersi n lidhje me furnizimet e bra pr t: 5.1. faturat e krijuara nga blersi-personi i tatueshm n lidhje me furnizimin e mallrave dhe shrbimeve t bra pr t nga personi i tatueshm. Faturat gjithashtu mund t lshohen n emr ose n interesin e personit t tatueshm-furnizuesit; 5.2. ATK mund t imponoj kushtet pr procedurat e tilla dhe gjithashtu mund t imponoj kushte specifike pr personat e tatueshm q nuk jan t vendosur n Kosov mirpo q furnizojn mallra ose shrbime n Kosov.
Neni 45 Prmbajtja e faturave t lshuara nga personi i tatueshm pr

personin e tatueshm
1. Personi i tatueshm i cili lshon nj fatur pr personin e tatueshm, n fatur duhet t paraqes t dhnat si n vijim: 1.1. datn e lshimit; 1.2. numrin rendor q mundson identifikimin e faturs; 1.3. numrin e regjistrimit t TVSH-s si dhe numrin fiskal t personit t tatueshm me t cilin ai furnizon mallra ose shrbime;
366
1.4. numrin e regjistrimit t TVSH-s si dhe numrin fiskal t klientit apo t blersit, nse klienti apo blersi sht i obligueshm t paguaj TVSH-n n mallrat apo shrbimet e furnizuara pr t; 1.5. emrin dhe adresn e plot te personit t tatueshm dhe klientit apo blersit t tij; 1.6. sasin dhe natyrn e mallrave t furnizuara, ose nivelin dhe natyrn e shrbimeve t bra, 1.7. datn n t ciln sht br apo prfunduar furnizimi i mallrave ose shrbimeve, ose datn e pranimit t pagess n llogari, prderisa ajo dat mund t prcaktohet dhe ndryshon nga data e lshimit t faturs; 1.8. shumn e tatueshme n t ciln sht ngarkuar TVSH pr seciln shkall individuale ose pr t ciln aplikohen lirimet individuale, mimi i njsis duke prjashtuar TVSH-n pr mallrat apo shrbimet dhe do ulje t mimit dhe zbritje q nuk sht prfshir n mimin e njsis; 1.9. normn e aplikuar t TVSH-s; 1.10. shumn e TVSH-s, me prjashtim aty ku sht aplikuar aranzhimi special nn t cilin, n pajtueshmri me kt Ligj, ai detal sht prjashtuar; 1.11. n rast se personi i tatueshm furnizon mallra ose shrbime pr t cilat sht parapar lirimi nga TVSh, fatura duhet t tregoj dispozitn e ktij Ligji e cila e prcakton at lirim. 1.12. nse personi i tatueshm furnizon mallra ose shrbime ku klienti apo blersi sht i obliguar t paguaj TVSH-n, duhet t bhet referenc n dispozitn e aplikueshme t ktij Ligji ose ndonj referenc tjetr q tregon se furnizimi i mallrave ose i shrbimeve i nnshtrohet procedurs s ngarkimit t kundrt duke ju referuar n nn-paragrafin 1.4 te nenit 52 t ktij Ligji; 1.13. nj person i tatueshm i cili ngarkon TVSH-n n skemn e marzhs s br pr agjentt tregtar, n fatur duhet t cekt dispozita e ktij Ligji sipas s cils sht ngarkuar TVSH n diferencn e mimit duke ju referuar nenit 58, t ktij Ligji; 1.14. kur zbatohet njra nga aranzhimet speciale t zbatueshme pr mallrat e dors s dyt, punt artistike, artikujt e koleksionistve dhe artikujt antik, duhet t bhet referenca n nenet relevante t ktyre aranzhimeve duke ju referuar pjess A dhe pjess B t nenit 59 t ktij Ligji; 1.15. kur personi q lshon faturn sht i obligueshm pr t paguar TVSH-n si prfaqsues tatimor sipas paragrafit 5 t nenit 52 t ktij Ligji, n fatur duhet t shnoj detajet e obligueshme t cilat jan numri i regjistrimit t TVSH-s, emri dhe adresa e tij e plot.
Neni 46 - Prmbajtja e nj fature t lshuar nga personi i tatueshm

pr personin tjetr
1. Nj person i tatueshm i cili lshon fatur pr personat tjer nga ata q jan prcaktuar nn nenin 45 t ktij Ligji, n fatur duhet s paku t shnoj t dhnat si n vijim: 1.1. datn e lshimit; 1.2 kohn e furnizimit;
367
1.3 numrin rendor q mundson identifikimin e faturs; 1.4. numrin e regjistrimit t TVSH-s dhe numrin fiskal me t cilin personi i tatueshm furnizon mallra ose shrbime; 1.5. emrin dhe adresn e plot t personit t tatueshm; 1.6. emrin e plot, adresn e personit tjetr dhe numrin identifikues tatimor t ktij personi si do t definohet nga ATK; 1.7. shumn totale pr pages duke prfshir TVSH-n; 1.8. vlern e shitjes s mallrave apo shrbimeve pa TVSH, dhe 1.9. shumn e TVSH-s. 2. Nse personi i tatueshm furnizon mallra dhe shrbime me norma t ndryshme tatimore, ai duhet ta tregoj vlern e shitjeve duke prfshir TVSH-n ndaras pr seciln norm tatimore dhe gjithashtu duhet ndaras t tregoj vlern e TVSH-s. 3. Nse personi i tatueshm furnizon mallra ose shrbime pr t cilat sht parapar lirimi, fatura duhet t tregoj dispozitat e ktij Ligji t cilat prcaktojn lirimin. 4. N do rast kur pranuesi i mallrave ose shrbimeve sht person jo i tatueshm q zhvillon aktivitet ekonomik sipas nenit 4 t ktij ligji duhet t krkoj q personi i tatueshm t lshoj nj fatur pr t. Afati kohor pr lshimin e ksaj fature sht i njjt sikurse afati i prcaktuar n paragrafin 4 t nenit 44 t ktij ligji.
Neni 47 - Not debiti dhe not krediti

1. Kur shuma e tatueshme dhe TVSH n faturn tatimore duhet t korrigjohet n pajtueshmri me nenin 41 t ktij Ligji, furnizuesi duhet t lshoj nj not debiti apo nj not krediti dhe duhet t trajtoj at not sikur t ishte fatur tatimore. 2. Not debiti dhe not krediti duhet s paku t prmbajn informatat si n vijim: 2.1. datn e lshimit; 2.2. numrin rendor; 2.3. referencn n faturn origjinale; 2.4. identifikimin e furnizuesit dhe t blersit emrin, adresn dhe numrat e tyre fiskal, dhe nse sht e aplikueshme, numrat e tyre t regjistrimit t TVSH-s; 2.5. arsyen e korrigjimit, dhe 2.6. shumn e tatueshme t korrigjuar dhe TVSH-n e korrigjuar.
Neni 48 - Fatura e borxhit t keq

1. Fatura e borxhit t keq sikur qe sht referuar n nenin 43 t ktij ligji duhet t prmbaj informatat si n vijim:
368
1.1. datn e lshimit; 1.2. numrin rendor; 1.3. referencn n faturn origjinale dhe letrn e aprovuar nga Drejtori apo personi i autorizuar; 1.4. identifikimin e furnizuesit dhe blersitborxhliut t keq, numrat e tyre fiskal dhe numrin e tyre t regjistrimit t TVSH-s nse e posedojn; 1.5. shumat e tatueshme dhe TVSH-n e faturave origjinale si dhe shumat e korrigjuara t vlers s tatueshme dhe TVSH-s.
Neni 49 - Krkesat pr t siguruar fatura t thjeshtuara dhe kupona

fiscal
1. do person i cili nuk krkohet te regjistrohet pr TVSH, por i cili kryen aktivitet ekonomik sipas nenit 4 te ktij ligji do ti lshoj pranuesit te furnizimit si ne vijim: 1.1. nj fatur t thjeshtsuar sikur q sht parapar n nenin 46 t ktij Ligji ku furnizimi e ka vlern prej pesqind (500) euro apo m shum, ose kur personi q e pranon furnizimin sht i obliguar te krkoj kt fatur sipas paragrafit 4 t nenit 46. 1.2.Kupont fiskal t cilt: 1.2.1 prodhohen n mnyr automatike nga pajisjet elektronike fiskale t autorizuara (FED) duke dhn detalet e mallrave dhe shrbimeve t furnizuara n lokale, njsi ose lokacione q jan n qasje t publikut t prgjithshm si n tregtin me pakic ose n tregtin me shumic ose n prgjithsi aty ku nuk duhet t lshohet fatura n mnyr sistematike pr klientt q paguajn me para t gatshme ose me instrumente tjera ekuivalente t pagess; 1.2.2 duhet t ken prmbajtjen si n vijim: 1.2.2.1 koka e kuponit: 1.2.2.1.1. emrin,adresn e furnizuesit, numrin fiskal dhe numrin e regjistrimit t TVSH-s nse aplikohet. Kjo duhet t mundsoj kokn e programueshme q prbhet nga emri ose emri tregtar i personit,adresa e biznesit,numri fiskal dhe i regjistrimit t TVSh-s+Telefoni/mobili; 1.2.2.1.2. numrin identifikues t regjistruesit t arks. Kuponi duhet t ket numrin serik t regjistruesit t arks fiskale dhe identifikimin e brendshm t POS-it nse shfrytzohet nga shfrytzuesi; 1.2.2.1.3. identifikimin n rrjet, p.sh nse ekzistojn vendndodhje t ndryshme t biznesit t cilat jan t lidhura n nj rrjet;
369
1.2.2.1.4. datn dhe kohn e furnizimit. Kuponi fiskal duhet t ket datn dhe kohn e lshimit t kuponit; 1.2.2.1.5. numrin serik t transaksionit me konsumatorin/klientin i cili sht numri kumulativ i faturave t lshuara; 1.2.2.1.6. operatorin q ka shrbyer. 1.2.2.2 Detalet e artikujve t kuponit: 1.2.2.2.1 indikacionin e numrit pr artikull t mallrave ose shrbimeve t furnizuara ose indikacione t tjera t artikullit t lejuara nga Administrata Tatimore; 1.2.2.2.2. nj prshkrim t shkurtr t do artikulli t mallrave ose shrbimeve t furnizuara dhe t shoqruara nga kodi i referencs nse mbahet lista e kompjuterizuar e produkteve; 1.2.2.2.3. sasia dhe natyra e mallrave t furnizuara,ose shtrirjen dhe natyrn e shrbimeve t ofruara t shumzuara me mimin e njsis; 1.2.2.2.4. vlern e rabatit, zbritjeve, rimbursimeve dhe cash back-ave t treguara me shenjn e minusit dhe me vler; 1.2.2.2.5. normn e TVSH-s me kodin specifik pr seciln norm dhe pr artikull; 1.2.2.2.6. mimi me TVSH pr artikujt e shitur q e kan kualitetin e njjt me TVSH nse aplikohet (pra mimin total pr artikujt e shitur me kualitetit t njjt); 1.2.2.2.7. mimin pa TVSH pr artikujt e shitur me kualitet t njjt mirpo pa TVSH pr seciln linj t artikullit. 1.2.2.2.8. totalin pa TVSH pr furnizimet e transaksioneve pr norm pr klientin; 1.2.2.2.9. totalin e TVSH-s pr norm nse sht e aplikueshme. 1.2.2.3 N baz: Formulimin Kupon Fiskal dhe Logon fiskale dhe formn. 1.2.2.3.1. logoja fiskale sht shenja identifikuese q vendoset n baz t do kuponi tatimor q vrteton q shitjet jan regjistruar n memorien fiskale dhe n ditarin elektronik t llogarive/shiritin kontrollues t FED-ve dhe 1.2.2.3.2. forma grafike e logos fiskale sht: Republika e Kosovs MEF & ATK 1.2.2.4 kuponi fiskal mund t prmbaj t dhna identifikuese t klientit nse kjo krkohet nga legjislacioni tatimor. 1.3. informatat tatimore t prodhuara n mnyr automatike, prfshir qarkullimin dhe TVSH-n e paguar nga konsumatort, t cilat n formn online mund ti vihen n dispozicion ATK-s pr administrimin e TVSH-s dhe tatimeve tjera q duhet t paguhen nga tatimpaguesit ose nga kategori t caktuara t tatimpaguesve.
370
2. Personi i tatueshm, i cili furnizon persona t tjer me mallra dhe shrbime pr qllime jo-afariste, i lshon marrsit t furnizimit t njjtat fatura dhe dftesa t thjeshtsuara ashtu si prmendet n paragrafin 1 t ktij neni.
Neni 50 - Lshimi dhe drgimi i faturave prmes mnyrave

elektronike dhe dokumenteve q shrbejn si fatura
1. Faturat dhe dokumentet e tjera t lshuara sipas ktij kreu mund t drgohen n letr ose varsisht se a pranon pranuesi mund t drgohen ose vihen n dispozicion prmes mnyrave elektronike. Autenciteti i origjins dhe integriteti i prmbajtjes s tyre duhet t garantohet nprmes t nj nnshkrimi elektronik t avancuar ose nprmes t shkmbimit elektronik t t dhnave EDI sikurse sht definuar n aranzhimet dhe rekomandimet evropiane. 2. Obligimet specifike ose formalitetet q lidhen me lshimin, drgimin ose vnien n dispozicion t faturave ose dokumenteve t ngjashme prmes mnyrs elektronike dhe nnshkrimet elektronike t cilat jan n pajtueshmri me aranzhimet e Bashkimit Evropian dhe rekomandimet, do t prcaktohen n aktin nnligjor q nxirret nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave. 3. do dokument ose njoftim q plotson dhe q i referohet n mnyr specifike dhe t qart faturs fillestare, trajtohet si fatur.
Neni 51- Dispozitat e veanta

1. Shuma e tatueshme dhe shuma e TVSH-s n fatur duhet t shprehet n euro. 2. ATK mund t krkoj q faturat ose dokumentet q shrbejn si fatura n lidhje me furnizimet e mallrave ose shrbimeve n Kosov ose pr vendet tjera, t prkthehen n gjuht zyrtare t Kosovs. 3. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet t nxjerr akt nnligjor pr t paraqitur sqarimet detale dhe obligimet n mnyr q t respektohet implementimi i kreut 15 t ktij Ligji. Ministri sipas aranzhimeve t Bashkimit Evropian gjithashtu prve dokumenteve unike tregtare t shfrytzuara n Kosov, mund t imponoj dokumente t tjera si dokumentet e pranimit t drgesave, fletngarkesat, dokumentet e transportit, regjistrimet dhe shnimet detale si regjistrat pr kontrat dhe punn n proces dhe mjete t tjera dshmuese lidhur me transaksionet dhe zhvendosjet e mallrave n mnyr q t sigurohet vlersimi dhe mbledhja e drejt e TVSH-s.
371
Neni 24 Dispozitat e Veanta

1. Sipas krkesave t nenit 51, paragrafi 3, secili person i tatueshm duhet t udhheq dhe mbaj dokumentet si jan t prshkruara n kapitullin 15 t Ligjit. Gjithashtu ai sht i detyruara q t mbaj dhe udhheq dokumentet e tjera si n vijim: 1.1. dokumenti i transportit/ flet-drgesa si sht prshkruar n nenin 9 paragrafi 1.2 i Udhzimit nr 16/2009 pr zbatimin e Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat; 1.2. dokumenti i pranimit t Drgesave - Duhet t jet nj dokument i cili dshmon se malli sht pranuar nga personi i autorizuar pr pranimin e mallit. N kt dokument prve t tjerash duhet t prfshihen n detaje prshkrimi i llojit dhe sasive t mallit t pranuar; 1.3. regjistrimet dhe shnimet detale n lidhje me punn n proces duhet t ofrohen dshmi relevante n lidhje me sasit e mallrave q zhvendosen duke filluar nga lnda e par, gjysm produkti e deri te produkti final; 1.4. lvizja e mallit duhet t dshmohet me dokumentacion relevant n vendin apo vendndodhjet e tatimpaguesit nse ka m shum se nj vend ku ushtron afarizm. N kt dokument prve t tjerash duhet t prfshihen n detaje prshkrimi i llojit dhe sasive t mallit q ka lvizur; 1.5. n rastin e dhnies s mallit n Konsignacion si dokument relevant pr t dshmuar se mallrat jan dhn n konsignacion do t jen Kontrata e cila specifikon t gjitha kushtet e marrveshjes s konsignacionit si dhe dokumentacioni prcjells pr lvizjen e mallrave i cili prve t tjerash duhet t prfshij n detaje prshkrimi i llojit dhe sasive t mallit q ka lvizur.
372
KREU XVI - PERSONAT E OBLIGUESHM PR T PAGUAR TVSH

Neni 52 - Personat e obligueshm pr t paguar TVSH-n
1. Personat e obliguar pr t paguar TVSH jan: 1.1. do person i tatueshm q zhvillon furnizim t tatueshm t mallrave ose shrbimeve, me prjashtim kur TVSH duhet t paguhet nga personi tjetr si n rastet e referuara n nn-paragraft 1.2 dhe 1.3 t ktij neni; 1.2. do person i cili sht regjistruar pr qllime t TVSH-s n Kosov t cilit i jan furnizuar mallrat dhe shrbimet nga personi i tatueshm q nuk sht i themeluar n Kosov; 1.3. do person i cili sht regjistruar pr qllime t TVSH-s n Kosov n t cilin TVSH sht obligim dhe pr t cilin jan furnizuar mallrat nprmes t sistemit t shprndarjes t referuar n paragrafin 4 t nenit 19 t ktij Ligji, nse furnizimet jan zhvilluar nga personi i tatueshm q nuk sht i vendosur brenda Kosovs; 1.4. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave mund t nxjerr akt nnligjor dhe t parasheh se personi i obliguar pr t paguar TVSH-n sht personi i tatueshm pr t cilin jan br cilado nga furnizimet n vijim: 1.4.1. Furnizimi i puns ndrtimore, duke prfshir riparimin, pastrimin, mirmbajtjen, shrbimet e modifikimit dhe demolimit n lidhje me pasurin e paluajtshme; 1.4.2. Furnizimi nse sht i angazhuar personeli n aktivitetet e mbuluara me 1.4.1 t ktij neni; 1.4.3. Furnizimi i materialit t shfrytzuar, materialit t shfrytzuar i cili nuk mund t ri-shfrytzohet n t njjtn gjendje, mbeturinave,mbeturinave industriale dhe jo industriale, hedhurinave te riciklueshme, hedhurinave t prpunuara pjesrisht dhe mallrave dhe shrbimeve t caktuara; 1.4.4. Furnizimi i mallrave t ofruara si garancion nga nj person i tatueshm pr nj tjetr n ekzekutim t atij garancioni; 1.4.5. Furnizimi i mallrave pas pushimit t rezervimit t pronsis t nj prfituesi dhe ushtrimi i ksaj t drejte nga prfituesi; 1.4.6. Furnizimi i pasuris s paluajtshme t shitur nga borxhliu i gjykuar n procedurn e shitjes s detyruar. Ministri i Ekonomis dhe Financave n aktin nn-ligjor t prmendur m lart mund gjithashtu t specifikoj furnizimet tjera t mallrave dhe shrbimeve dhe kategorit e furnizuesve ose pranuesve pr t cilt mund t zbatohen kto masa. 2. TVSH duhet t jet e pagueshme nga do person i cili prezanton TVSH-n n nj fatur. 3. N importime, TVSH duhet t jet e pagueshme nga do person ose nga personat e caktuar apo t njohur si obligues n pajtueshmri me Legjislacionin Doganor t Kosovs.
373
Ministri i Ekonomis dhe Financave, me akt nnligjor mund t prcaktoj kushtet q n rast t importimit t mallrave nga personat e tatueshm ose kategorit e caktuara t tyre, ose nga personat q jan t obliguar pr t paguar TVSH ose kategori t caktuara t tyre, pagesa e obligimi t TVSH-s pr shkak t importimit mund t shtyhet pr nj periudh maksimale prej gjasht muajsh ose nuk ka nevoj t paguhet n kohn e importimit, me kusht q t jet e regjistruar si e till n deklaratn e TVSH-s q duhet t dorzohet n pajtueshmri me nenin 54 t ktij ligji. 4. TVSH do t jet e pagueshme nga do person i cili bn q mallrat t pushojn s prfshiri n depot doganore, depot tjera dhe aranzhimet e ngjashme. 5. Personi i tatueshm i cili nuk sht i vendosur n Kosov, duhet t emroj prfaqsuesin Tatimor si person t obliguar pr t paguar TVSH-n, n prjashtim pr rastet e definuara n nn-paragrafin 4 t paragrafit 1 t ktij neni dhe pr ushtrimin e t gjitha t drejtave t tij.
Neni 25 Personat e Detyruar pr t Paguar TVSH

1. Mjetet kryesore ,shtyerja e TVSH-s 1.1. N lidhje me nenin 52.3. t Ligjit , shtyrja e afatit t TVSH-s n Mjetet Kryesore do t lejohet pr bizneset , n importin t makineris dhe pajisjes q bien nn Kapitujt 84 dhe 87 t Nomenklaturs s Harmonizuar t Sistemit t Mallrave. Makineria dhe pajisja mund t jen t reja apo t prdorura dhe do t shfrytzohen pr prodhimin e mallrave dhe shrbimeve tjera. 1.2. M qllim t prfitimit nga kjo shtyerje bizneset do t krkojn nga Administrata Tatimore duke dorzuar njw aplikacion. Aplikuesi duhet tia bashkangjes aplikacionit kopjen e planit t biznesit, kopjen e kontrats me shitsin e makineris apo pajisjes, xhirollogarin pr t mbuluar pjesn e TVSH-s, nj plan t uzins apo fabriks, lejen e ndrtimit t dhn nga agjensit e autorizuara. 1.3. Administrata Tatimore do t shqyrtoj krkesat dhe do tu dhuroj shtyrje t afatit aplikantve t cilt prmbushin kushtet e besueshmris. Miratimi apo refuzimi t bra me shkrim do ti lshohen nga Administrata Tatimore aplikantit dhe nj kopje do ti dorzohet Shrbimit Doganor prpara se importimi t bhet. Biznesi do ti jap njoftim paraprak Shrbimit Doganor t dats q parashihet dhe vendit t hyrjes s mallrave n Kosov. N kohn e importimit, Shrbimi Doganor do t krkoj nga pronari i mallrave letrn e miratimit t lshuar nga Administrata Tatimore dhe t verifikoj se korrespondon me letrn e miratimit t drguar prpara Dogans nga Administrata Tatimore. Shrbimi Doganor do t llogaris shumn e shtyr t TVSH-s pr mjetin kryesor dhe t shkruaj E Shtyr pran shums s TVSH-s n Deklaratn Doganore. Shrbimi Doganor do t njoftoj Administratn Tatimore pr shtyrjen (e afatit) n kohn e arritjes.
374
1.4. Personi i tatueshm ka 6 muaj t kompensoje TVSH-n ndaj tatimit t llogaritur. Nse gjat periudhs gjashtmujore personi i tatueshm fillon t furnizoj mallrat dhe shrbimet e tatueshme, personi i tatueshm do t prgatis faturn tatimore me vlern e mjetit kryesor dhe tatimin mbi vlern e shtuar prkats. T dhnat n faturn tatimore do t korrespondojn me t dhnat n deklaratn doganore. T dhnat e faturs tatimore do t regjistrohen n dy librat si t shitjes ashtu edhe t blerjes, duke br zero TVSH-n pr mjetin kryesor dhe TVSH-ja e llogaritur q sht ngarkuar dhe mbledhur nga blersit do t derdhet n Buxhetin e Konsoliduar t Kosovs (pas zbritjes s ndonj TVSH-je t zbritshme potenciale n blerjet e tjera). 1.5. N qoft se n fund t periudhs 6 mujore tatimi mbi vlern e shtuar nuk sht paguar, Administrata Tatimore do t krkoj nga banka t mbuloj ndryshimin nga garancioni. Kurrfar krediti i tatimit t zbritshm nuk do t lejohet derisa prfituesi i shtyrjes s afatit te filloje furnizimin e mallrave dhe shrbimeve te tatueshme.
Neni 26 Ngarkesa e Kundert

1. Detyrimi pr t Paguar TVSH-n pr Shrbimet q Furnizohen nga nj Person i tatueshm q nuk sht i themeluar n Kosov dhe e drejta e ushtrimit t TVSh-s zbritshme sipas nenit 37 paragrafi 3.4. i Ligjit . 1.1. Neni 19 i Ligjit mbi TVSH-n e rregullon vendin e furnizimit t mallit, ndrsa, Neni 20 i Ligjit TVSH-se e rregullon vendin e furnizimit te shrbimit . N vijim do t shpjegohet n detaje se kush sht personi q sht i detyruar t paguaj TVSHn dhe obligimet tjera q lidhen me furnizimet e mallrave dhe shrbimeve q e kan vendin e furnizimit n Kosov por q furnizohen nga personi i tatueshm q nuk e ka njsin e themeluar n Kosov. 1.2. Ky udhzim administrativ nuk i shpjegon rastet kur shrbimet konsiderohen se kan vendin e furnizimit n Kosov.
2. Kur pranuesi sht i regjistruar pr TVSH n Kosov 2.1. sht i detyruar t paguaj 2.1.1 Sipas Nenit 52 t Ligjit mbi TVSH-n personi i obliguar t paguaj TVSHn sht personi i cili kryen furnizime t tatueshme. Sidoqoft, kur furnizimi kryhet nga nj person i tatueshm q nuk sht i themeluar n Kosov tek nj person i cili sht i regjistruar pr TVSH n Kosov, personi q ka pr detyrim t paguaj TVSH-n mbi at furnizim, sht pranuesi e jo furnizuesi. 2.2. Faturimi
375
2.2.1. Edhe pse furnizuesi nuk sht i obliguar t paguaj TVSH-n ai ende sht i obliguar t lshoi nj fatur n pajtim me Nenin 45 t Ligjit mbi TVSHn. 2.2.2. Furnizuesi duhet t cek n fatur se klienti sht i obliguar t paguaj TVSH-n duke e vendosur aty referencn e Nenit 52, paragrafi 2 t Ligjit mbi TVSH-n apo ndonj referenc tjetr q tregon se furnizimi do ti nnshtrohet procedurs s ngarkess s kundrt. Teksti n vijim do t konsiderohej si i duhur: Ngarkesa e kundrt, nnparagrafi 1.2 i Nenit 52 i Ligjit mbi TVSH-n n Kosov. 2.3. Llogaritja e TVSH-s 2.3.1.Pranuesi i furnizimit duhet t llogaris TVSH-n mbi t dhnat e faturs s pranuar nga urnizuesi. Sidoqoft, pranuesi duhet t sigurohet se baza tatimore llogaritet n pajtim me Nenin 24 t Ligjit mbi TVSH-n. Rrjedhimisht, pranuesi duhet t sigurohet se baza tatimore prfshin do gj q prmban konsideratn e fituar ose q do t fitohet nga furnizuesi, n kthim t furnizimit. 2.3.2. Detyrimi i pranuesit pr pagim t TVSH-s nuk kushtzohet nga kuponi i faturs s furnizimit. Prandaj, n qoft se pranuesi nuk e pranon faturn e furnizimit ai prap duhet t deklaroj kt shum n Deklaratn e TVSH-s pr periudhn prkatse tatimore dhe t paguaj TVSH-n. 2.4. Lindja e detyrimit ne periudhen Tatimore 2.4.1. Kjo shpjegohet n Nenin 22 t Ligjit mbi TVSH-s se kur TVSH bhet e detyrueshme. 2.4.2. N baz t ksaj dispozite TVSH bhet e detyrueshme n momentin kur kryhet njri nga aktivitetet n vijim, ai q sht m i hershmi: 2.4.3. kryerja e shrbimeve; 2.4.4. lshimi i faturave ose pagesa apo pagesa e pjesrishme e br para se t lshohet fatura; 2.4.5. Furnizimi i vazhdueshm me shrbime pas nj periudhe kohore duhet t njihet si i kompletuar s paku n interval nj mujor. 2.5. Perfshirja e TVSH se ngarkueshme ne deklaraten e TVSH-s 2.5.1. Pranuesi duhet t prfshij tatimin e llogaritur t TVSH s detyrueshme pr furnizimet e shrbimeve nga furnizuesi q nuk sht i themeluar n Kosov. 2.6. Zbritja 2.6.1. Pranuesi me t njjtn deklarat t TVSH-s ka t drejt t zbres shumn e TVSH-s t deklaruar si TVSH e llogaritur n pajtim me Kreun XIII t Ligjit mbi TVSH-n. 2.6.2. Nse pranuesi nuk ka pranuar fatur nga furnizuesi kushti i referuar n Nenin 37 paragrafi 2.1 n lidhje me lejimin e zbritjes q e lejon t bj kt vetm nse tatimpaguesi e posedon faturn e furnizimit,
376
nuk bn t aplikohet n lidhje me zbritjen e TVSH s llogaritur q sht llogaritur pr furnizimet e pranuara nga furnizuesi q nuk e ka njsin t themeluar n Kosov. 2.7. Regjistrimi i TVSH-s dhe prfaqsuesi tatimor 2.7.1. Kur zbatohet procedura e ngarkess s kundrt dhe si pasoj pranuesi sht i obliguar t paguaj TVSH-n, n kt rast furnizuesi nuk sht i obliguar t regjistrohet n Kosov ose t caktoj prfaqsues tatimor. 3. Kur pranuesi nuk sht i regjistruar pr TVSH 3.1. Kur nj person i tatueshm q nuk sht i themeluar n Kosov kryen nj furnizim ku vendi ku sht kryer ai furnizim njihet t jet Kosova, tek nj person i cili nuk sht i regjistruar pr TVSH n Kosov, furnizuesi sht i obliguar t regjistrohet pr TVSH n Kosov, prpara se ta kryej furnizimin n Kosov. 3.2. Furnizuesi q nuk sht i themeluar n Kosov duhet t emroj nj prfaqsues tatimor. Furnizuesi duhet t regjistrohet n emrin e tij dhe me emrin e prfaqsuesit tatimor brenda pes ditve pas emrimit t prfaqsuesit tatimor dhe prpara se t filloj aktivitetin ekonomik n Kosov. 3.3. Prfaqsuesi tatimor sht i detyruar t paguaj TVSH-n pr furnizimet n Kosov pr personin e tatueshm q e prfaqson pr furnizimet q i bn tek personat q nuk jan t regjistruar pr TVSH n Kosov. Shembulli 1 Nj avokat nga Austria angazhohet nga Banka X n Prishtin pr t prfaqsuar at n nj rast n gjykat, me arsyen sepse banka sht paditur pr nj shitje t paligjshme n nj ankand t nj ndrtese q sht vn si kolateral pr kredi, pr t ciln kstet nuk jan paguar n datat e marrveshjes t prcaktuara n kontratn e kredidhnies. Banka sht e regjistruar pr qllime t TVSH-s pr aktivitetet n vijim: 1.Menaxhimin dhe mirmbajtjen e letrave me vler 2.Dhnien me qira t kasafortave 3.Dhnien me qira (lizingun) e pasuris s luajtshme dhe t paluajtshme Avokati Austriak pr shrbimet e veta e ngarkon Bankn X me nj mim prej 7,500 Euro. Shpjegoni sesi trajtohet TVSH pr shumn e ngarkuar nga avokati pr ofrimin e ndihms ndaj banks n gjykat q lidhet me furnizimet bankare t TVSH-s t cilat jan t liruara pr transaksionet e dhnies s kredive. Zgjidhja S pari duhet t prcaktohet vend i furnizimit pr shrbimet e furnizuara nga Avokati. Banka sht person i tatueshm bazuar n prkufizimin e veant q parashihet nga nnparagrafi 1.1. i Nenit 20. N kt rast vendi i furnizimit t shrbimit sht Kosova sipas nnparagrafit 2.2 t Nenit 20. S dyti, sht e nevojshme t prcaktohet se a sht ky avokat i themeluar n Kosov. Prfaqsimi i kompanis n gjykat nuk paraqet ndonj arsye se ky avokat duhet konsiderohet s sht i themeluar n Kosov.
377
Sipas nnparagrafit 1.2 t Nenit 52 personi i obliguar pr t paguar TVSH-n sht Banka X. Arsyeja pr kt sht se banka sht e regjistruar pr TVSH. Sa i prket ktij konteksti nuk paraqet ndonj ndryshim arsyeja se banka sht e regjistruar pr TVSH sepse ato jan furnizime tjera krahasuar me furnizimet pr t cilat ka ofruar shrbim avokati. Banka X nuk mund t zbres shumn e TVSH si TVSH e zbritshme prve n rastet kur pranuesi i kredis sht i themeluar jasht Kosovs, sipas nnparagrafit 3.3 t Nenit 36.
Shembulli 2 Nj arkitekt nga Italia sht angazhuar nga kompania hoteliere X n Prizren pr tia skicuar nj plan t ri t nj ndrtese hotelerie n nj vend t caktuar n Prizren. Po ashtu ky arkitekt sht angazhuar t mbikqyr punn ndrtimore t ndrtess. Arkitekti qndron m shum se 14 jav n Kosov. Ai qndron n nj dhom t ofruar nga kompania e hotelit. Kompania hoteliere nuk sht e regjistruar pr TVSH n Kosov shkaku se qarkullimi i saj ende nuk e ka tejkaluar pragun e 50.000 n nj periudh 12 mujore. Arkitekti pr shrbimet e tij e ngarkon kompanin hoteliere m nj mim prej 12.000 Euro. Shpjegoni sesi trajtohet TVSH pr shumn e ngarkuar nga arkitekti. Zgjidhja S pari duhet t prcaktohet se a sht vendi i furnizimit t shrbimit n Kosov. Mund t supozohet se kompania hoteliere njihet si person i tatueshm sipas prkufizimit t veant q parashihet nga nnparagrafi 1.1.2 i Nenit 20. N kt rast vend i furnizimit t shrbimit sht Kosova n pajtim me nnparagrafin 2.1 t Nenit 20. Gjithashtu, vendi i furnizimit n baz t nnparagrafit 2.2. t Nenit 20 sht Kosova shkaku se shrbimet lidhen n nj pasuri konkrete q sht e paluajtshme. Vlen t prmendet se shrbimet e arkitektit nuk jan t lidhura tek nj pasuri specifike e paluajtshme ose nj pjese specifike t nj pjese t toks, ato nuk mbulohen nga nnparagrafi 2.2.1 i nenit 20. Arkitekti nuk mund t konsiderohet se sht i themeluar n Kosov sepse ai do t punoi 14 dit n nj pun specifike nga banesa e tij n Kosov q i sht dhn n dispozicion si klient. Pasi q Kompania Hoteliere X nuk sht e regjistruar pr TVSH, arkitekti n pajtim me nnparagrafin 1.1 t Nenit 52 sht i obliguar t paguaj TVSH-n. Arkitekti n pajtim me paragrafin 5 t Nenit 6, duhet t regjistrohet pr TVSH n Kosov dhe n pajtim me paragrafin 5 t Nenit 52 duhet t caktoj nj prfaqsues tatimor si person prgjegjs pr pagesn e TVSH-s. Shembulli 3 Kompania B nga Maqedonia i ofron kshillime nj personi privat se si t fillon nj biznes t suksesshm dhe si ti fitoj s paku 1 milion Euro n pes vitet e para si ndrmarrs. Kompania B e ngarkon me nj mim prej 5, 000 Euro pr kt paket shrbimesh q prmban 10 or takime me nj konsulent nga Kompania dhe rekomandime me shkrim t bazuara nga kto takime. Varet nga klienti t vendos se si dhe kur t mbahen kto takime dhe pr mnyrn se si kompania duhet ti kryej kto rekomandime. Shpjegoni trajtimin e TVSH-s pr mimin e ngarkuar nga Kompania B
378
Zgjidhja Pranuesi nuk mund t njihet si person i tatueshm sipas prkufizimit t ofruar n nnparagrafin 1.1 t Nenit 20 mbi supozimin se personi ende nuk ka filluar t kryej shrbime n kapacitetin e personi t tatueshm sipas nenit 4. Shrbimet e prmendura nuk mund t kategorizohen si shrbime elektronike si referohen n Shtojcn 2 t Ligjit. Sipas nnparagrafit 3.1 t Nenit 20 vendi i furnizimit t shrbimit duhet t jet vendi ku furnizuesi e ka t themeluar biznesin. Shkaku se nuk ka informata n lidhje me kompanin Maqedone se a sht themeluar n mnyr fikse n Kosov apo ngjashm prej ku sht ofruar furnizimi, vendi i furnizimit nuk sht Kosova. Rrjedhimisht, Kosova nuk mund t ngarkoj kt furnizim me TVSH.
379
KREU XVII - PERIUDHAT TATIMORE DHE DEKLARATAT E TVSH-S
Neni 53 - Periudhat tatimore

1. Varsisht nga paragraft 2 dhe 3 t ktij neni, periudha tatimore e t gjith personave t tatueshm duhet t jet do muaj kalendarik. 2. Kur personi sht: 2.1. i regjistruar pr TVSH n datn e cila nuk sht dita e par e muajit kalendarik, periudha e par tatimore pr at person duhet t filloj n datn e regjistrimit t tij dhe do t zgjat deri n ditn e fundit t atij muaji, dhe 2.2. i regjistruar pr TVSH n datn e cila nuk sht dita e fundit e muajit kalendarik, periudha e fundit e tatueshme pr at person duhet t prfundoj n datn e regjistrimit t tij, duke filluar nga dita e par e atij muaji. 3. Likuidimi dhe bankrotimi: 3.1. pr personin e tatueshm kundrejt t cilit sht filluar procedura e likuidimit apo bankrotimit, periudha tatimore duhet t filloj n ditn e hapjes s procedurs s likuidimit apo bankrotimit. Kjo periudh e tatueshme duhet t prfundoj n datn e vendimit mbi prfundimin e procedurs s likuidimit apo falimentimin; 3.2. deklaratat e TVSH-s duhet t dorzohen n baza mujore nse aktivitetet e biznesit vazhdojn nga likuiduesi apo kuruesi, t cilt caktohen ose emrohen pr administrimin e procedurs s likuidimit ose falimentimin n pajtueshmri me Legjislacionin e Kosovs; 3.3. ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave me akt nnligjor rregullon implementimin praktik t ktij neni. Ai mund t prcaktoj periudhn tatimore e cila sht e ndryshme nga ajo mujore dhe pagesat e avansit pr periudhn e till pr do kategori t personave t tatueshm.
Neni 27 Periudha Tatimore

1. N pajtim me nenin 53, paragrafi 1 i Ligjit, Periudh tatimore pr TVSH do t jet periudha nj muaj kalendarik e cila fillon n ditn e par t muajit dhe prfundon n ditn e fundit t t njjtit muaj. 2. N pajtim me nenin 53, paragrafi 2.1 i Ligjit, pr personin i cili pr her t pare bhet person i tatueshm n pajtim me nenin 6 paragrafi 1 i ligjit dhe i cili sht regjistruar n
380
pajtim me krkesat e nenit 7 dhe nenit 8 t Ligjit, Periudh tatimore pr TVSH do t jet periudha e cila fillon n ditn e regjistrimit pr TVSH (q nnkupton datn e momentit kur sht kaluar pragu pr regjistrim apo kur ka aplikuar pr regjistrim vullnetar) dhe do t prfundoj n ditn e fundit t atij muaji. 3. N pajtim me nenin 53, paragrafi 2.1 i Ligjit, pr personin e tatueshm i cili dshiron t regjistrohet nga TVSH n pajtim me nenin 9 t ligjit, Periudh tatimore pr TVSH do t filloj n ditn e par t muajit dhe do t prfundoj n datn e t njjtit muaj kur sht marr aprovimi i ATK-s pr regjistrim nga TVSH. 4. N pajtim me nenin 53, paragrafin 3.1 t Ligjit, pr personin pr t cilin sht filluar nj procedur e likuidimit apo bankrotimit pr arsye t ndryshme, Periudha Tatimore do t filloj n ditn kur sht br hapja e procedurs s likuidimit apo bankrotimit deri n ditn kur do t merret vendimi mbi prfundimin e procedurs s likuidimit apo bankrrotimit. N kto raste, nse personi i tatueshm i cili sht n procedur t likuidimit apo bankrotimit, nuk zhvillon aktivitet ekonomik gjat ktij procesi, nga ky person i tatueshm do t krkohet q t dorzoj nj deklarat deri n ditn e 20 t muajit pas muajit n t ciln sht marr vendimi mbi prfundimin e procedurs s likuidimit apo bankrrotimit, pavarsisht se sa zgjat procedura e till. 5. N pajtim me nenin 53, paragrafin 3.2 t Ligjit, pr personin pr t cilin sht filluar nj procedur e likuidimit apo bankrotimit dhe nga Likuiduesi apo kuruesi zhvillohet aktiviteti i biznesit, nga personi i cili sht n procedur likuidimi apo bankrotimi do t krkohet q t dorzoj deklarat t TVSH-s pr do muaj deri n ditn e 20 t muajit pas muajit pr t cilin deklarohet.
Neni 54 - Deklaratat e TVSH-s, dorzimi dhe pagesa

1. Nj person i tatueshm duhet t dorzoj nj deklarat tatimore dhe t bj pagesn prkatse m s voni deri n datn 20 t muajit kalendarik q pason pas fundit t secils periudh tatimore. Deklarata Tatimore duhet t prmbaj: 1.1. shumn e t gjitha furnizimeve t tatueshme dhe t liruara, eksportimeve dhe furnizimeve t trajtuara si eksportime si dhe obligimin e tatimit t llogaritur n furnizimet e tatueshme t bra nga ai gjat periudhs; 1.2. shumn e t gjitha blerjeve dhe importimeve si dhe tatimin e zbritshm t ciln personi ka t drejt ta zbres pr at periudh tatimore; 1.3. shumn e blerjeve me TVSH-n e cila i ngarkohet pranuesit sikur q sht referuar n nn-paragtafi 1.4 te nenit 52 t ktij ligji pr periudhn tatimore; 1.4. do ngritje dhe zbritje n lidhje me shumn e prmendur n nn-paragafet 1, 2, 3 t paragrafit 1 t ktij neni para se rezultati i do rregullimi t shums s tatueshme duke u bazuar n not debiti dhe not krediti, rregullimet e zbritjeve t
381
TVSH-s s zbritshme prfshir mallrat kapitale ose do rregullim si rezultat i faturs s borxhit t keq; 1.5. shumn neto t obligimit t TVSH-s q duhet ti paguhen ATK-s ose shumn neto e teprt pr at periudh tatimore. 2. Forma e deklarimit dhe informatat q duhet t deklarohen, vendi ku duhet t dorzohet deklarata si dhe vendi dhe mnyra e pagess s obligimit t TVSH-s, duhet t specifikohen n akt nnligjor t nxjerr nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave.
Neni 28 Deklarata e TVSH-s, Dorzimi dhe Pagesa

1. Secili person i tatueshm, detyrohet q t dorzoj n ATK deklaratn e TVSH-s deri n ditn e 20 t muajit pas periudhs tatimore pr t ciln deklarohet. 2. Nse dita e 20 do t jet dit e shtun, e diel apo dit feste zyrtare n Republikn e Kosovs, ather dita e fundit pr deklarim do t jet dita e par e puns pas pushimit apo fests. 3. Deklarata e TVSH-s do t dorzohet n vendin dhe mnyrn q do t prcaktohet nga ATK, qoft n mnyr fizike apo elektronike. 4. Forma e deklarats si dhe informatat q do t prmbaj kjo deklarat, do t prcaktohen nga ATK si dhe personit t tatueshm do ti ofrohet nj udhzim q prshkruan n mnyr t veanta pr t gjitha zrat q duhet t plotsohen. 5. Secili person i tatueshm deri me ditn 20 te muajit pas periudhs duhet te dorzoje deklaratn tatimore TVSh dhe nse periudha sht pr pages duhet te paguhet deri ne kt dite ,do vones e pagese do te ndshkohet sipas legjislacionit tatimore te ATK.
382
KREU XVIII - MBAJTJA DHE RUAJTJA E LIBRAVE T TVSH-S,

SHNIMEVE DHE DOKUMENTACIONIT TJETR
Neni 55 - Krkesa pr regjistrimin e informatave, mbajtjen e

shnimeve dhe sigurimin e qasjes
1. Nj person i tatueshm duhet t mbaj: 1.1. t gjitha informatat q gjenden n fatura, kupona, not krediti apo not debiti ose n dokumentet tjera q shrbejn pr qllim t njjt t lshuara nga ai. Kto informata duhet t regjistrohen n librat dhe shnimet q duhet t mbahen nga Tatimpaguesi; 1.2. kopjet pr do fatur tatimore ose fatur t borxhit t keq, not debiti apo not krediti dhe do dokumenti tjetr q shrben pr t njjtin qllim, t lshuar nga ai; 1.3. origjinalet e do fature tatimore ose fatur t borxhit t keq, t not kreditit dhe not debitit dhe do dokument tjetr q shrben pr qllim t njjt, t lshuar pr t; 1.4. t gjitha shnimet e pagesave n para t gatshme, shnimet bankare dhe shnimet e kartels s kreditit t cilat lidhen me do aktivitet ekonomik t zhvilluar nga ai; 1.5. kopjet e do kontrate pr: do importim ose furnizim t mallrave dhe shrbimeve pavarsisht se a sht ngarkuar TVSH apo jo, dhe do furnizim t mallrave dhe shrbimeve t cilat jan trajtuar pr qllime t ligjit ekzistues sikurse kan ndodhur jasht Kosovs. 1.6. do dokument unik doganor ose ndonj dokument tjetr t dogans relevant pr importim, eksportim apo ndonj aranzhim tjetr doganor. 2. T gjith dokumentet e prmendura n paragrafin 1 t ktij neni duhet t mbahen n radhitje kronologjike duke u harmonizuar me njri tjetrin ather kur lidhen me t njjtin moment t tatueshm. 3. T mbajn kopjet e programit t TI-s t cilat jan shfrytzuar ose shfrytzohen pr administrimin e shnimeve t tatimit dhe t kontabilitetit, librave dhe dokumenteve tjera dhe t sigurojn kopjet n letr t ktyre programeve q t mundsohet leximi. Krijimi dhe ruajtja e faturave dhe t gjitha dokumenteve t tjera tatimore, librave dhe shnimeve t referuara n kt Ligj n format t prshtatshm elektronik ose sistem t ngjashm si mikrofilmave, mikrofisheve dhe formateve t skenuara, do t autorizohen vetm nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s pas pranimit t krkess me shkrim lidhur me kto nga personi i tatueshm. Kjo krkes duhet t shoqrohet me prshkrim detal t sistemit dhe duhet t prmbaj evidencat e nevojshme se jan prmbushur t gjitha krkesat lidhur me krijimin dhe ruajtjen e faturave, librave dhe mbajtjes s shnimeve.
383
Gjithashtu duhet t shtohet marrveshja ndrmjet personit t tatueshm dhe nj specialisti t kontraktuar nga jasht nse furnizimi i ktyre shrbimeve sht i kontraktuar nga jasht. Personi i tatueshm dhe specialisti i kontraktuar nga jasht edhe bashk edhe n veti do t jen prgjegjs pr pagesn e tatimit. 4. T ofrohet qasja brenda voness s arsyeshme n t gjitha informatat sikur q jan referuar n paragraft 1, 2, 3 t ktij neni dhe n veanti pr sistemet e Teknlogjis Informative t shfrytzuara pr qllime t tatimit dhe t kontabilitetit, si dhe t ofrojn t gjith asistencn teknike pr leximin dhe kuptimin e sistemit t TI-s dhe programeve t referuara n paragrafin 3 t ktij neni. 5. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet t nxjerr akt nnligjor pr implementimin e ktij neni.
Neni 56 - Ruajtja e faturave, faturave t borxhit t keq, not kreditit dhe not debitit,faturave t thjeshtsuara, kuponve dhe dokumenteve q shrbejn si fatura,librave dhe shnimeve
1. do person q ka t drejtn dhe obligimin e imponuar nga ky ligj, duhet t sigurohet q t ruhen kopjet e faturave, faturave t borxhit t keq, not kreditit dhe not debitit, faturave t thjeshtsuara, kuponve dhe dokumenteve q shrbejn si fatura, t lshuara nga ai vet ose nga klienti i tij n emrin e tij dhe pr llogarin e tij, dhe t gjitha dokumentet t cilat ai i ka pranuar si dhe t gjitha librat dhe shnimet, regjistrat dhe t gjitha dokumentet tjera dshmuese t ruhen pr periudhn s paku prej gjasht vitesh e cila fillon me nj janar pas vitit n t cilin ka ndodhur momenti tatimor. T njjtat rregulla vlejn lidhur me ruajtjen elektronike t ktyre dokumenteve, librave, shnimeve dhe regjistrave. 2. do person q ka t drejtn dhe obligimin e imponuar nga ky ligj, duhet t mbaj dokumentet e referuara n paragrafin 1 t ktij neni, me radhitje sipas numrit rendor. Numri rendor gjithashtu duhet t figuroj n dokumentin origjinal t lshuar pr klientin e tij. 3. Vendi i ruajtjes: 3.1. do person q ka t drejtn dhe obligimin e imponuar nga ky ligj, mund t vendos pr vendin e ruajtjes pr t gjitha dokumentet e referuara n paragrafin 1 t ktij neni. Personi i tatueshm duhet t informoj ATK-n n lidhje me vendin e ruajtjes; 3.2. ATK duhet t ket qasje n vendin e ruajtjes dhe t gjitha dokumentet gjithashtu duhet pa vones t vihen n dispozicion t ATK-s n vendin ku ai e ka biznesin e tij ose njsin e tij fikse, ose n munges t ktij vendi, vendin ku ai e
384
ka adresn e prhershme ose ku zakonisht banon n Kosov, kurdo q ATK i krkon ato.
Neni 57 - Periudha e ruajtjes s Librave dhe t gjitha regjistrimeve pr

TVSH
1. Me prjashtim nga ajo q sht definuar n nenin 12 t Ligjit t ndryshuar dhe t plotsuar t Ligjit Nr. 2004/48 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat, personi i tatueshm duhet: 1.1. t mbaj librat e krkuara me kt Ligj pr periudhn s paku prej 6 viteve e cila fillon pas vitit n t cilin jan mbyllur ato libra; 1.2. t mbaj t gjitha regjistrimet dhe dokumentet tjera sikur q krkohet me nenin 55 dhe 56 t ktij ligji, pr periudhn m s paku prej 6 viteve e cila fillon pas vitit n t cilin ka lindur detyrimi pr TVSH, apo pasi q t ket ndodhur zbritja e TVSH-s apo rregullimi i TVSH-s; 1.3 t respektoj t njjtat rregulla lidhur me ruajtjen elektronike t ktyre librave, shnimeve dhe regjistrave. 2. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet t nxjerr akt nnligjor pr implementimin e ktij neni.
Neni 29 Mbajtja dhe Ruajtja e Librave te TVSH-se Shnimet dhe Dokumentacionet tjera
1. Libri i blerjeve 1.1. Libri i blerjeve sht i detyrueshm t mbahet nga t gjith personat e tatueshm. Ai duhet t tregoj n faqen e par numrin e identifikimit dhe emrin e personit. T gjitha faqet duhet t ken numr rendor. Libri plotsohet do dit nese ka transaksione. N t regjistrohen pr do transaksion furnizimi dhe t dhnat e faturs q paraqet transaksionin . 1.2. N kt libr regjistrohet data e lshimit t faturs, numri rendor i faturs, t dhnat e deklarats s importit ( nr i DUD),emri i shitsit dhe numri i identifikimit tatimor t tij. 1.3. Blerjet regjistrohen n vler totale e cila prfshin edhe TVSH (nqoftse ka) si dhe t ndara n blerje me TVSH dhe n blerje pa TVSH. Blerjet me TVSH regjistrohen t ndara n importe dhe blerje brenda vendit. 1.4. Pr do blerje me TVSH personi regjistron vlern e tatueshme dhe TVSH q i korespondon ksaj blerje.
385
2. Libri i shitjeve 2.1. Libri i shitjeve sht i detyrueshm t mbahet nga t gjith personat e tatueshm. Ai duhet t tregoj n faqen e librit numrin e identifikimit dhe emrin e personit t tatueshm. T gjitha faqet duhet t ken numr rendor. Libri plotsohet do dit nese ka transaksione. N t regjistrohen pr do transaksion klienti dhe t dhnat e faturs q paraqet transaksionin. 2.2. N librin e shitjeve regjistrohen data e lshimit t faturs, numri rendor i faturs, dhe data e numri i deklarats doganore kur mallrat eksportohen ( nr i DUD), emri i klientit dhe numri i identifikimit t tij. 2.3. N t regjistrohet vlera totale e transaksionit prfshire TVSH (nqoftse ka). 2.4. Shitjet regjistrohen t ndara n t prjashtuara, shitjet me te drejt kreditimi,eksportet dhe shitjet e tatueshme. 2.5. Pr do shitje t tatueshme regjistrohen vlera e tatueshme dhe TVSH. 2.6.Periudha e ruajts pr librat dhe regjistrimet dhe dokumentet e tjera origjinale t jet gjashte vjet, ashtu si eshte parapar me legjislacionin tatimore te ATK-se.
386
KREU XIX - SKEMAT E VEANTA
Neni 58 - Skemat e veanta pr agjentt e udhtimit

1. Parimi: 1.1. ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave mundet me akt nnligjor t parasheh skemn e veante pr agjentt e udhtimit; 1.2. kjo skem e veante mund t zbatohet pr transaksionet e zhvilluara nga agjentt e udhtimit t cilt punojn me klient n emrin e tyre dhe shfrytzojn furnizimet e mallrave ose shrbimeve t ofruara nga personat tjer t tatueshm n ofrimin e mundsive pr udhtim; 1.3. aplikimi i skems e veanet nuk duhet t zbatohet pr agjentt e udhtimit t cilt veprojn vetm si ndrmjetsues dhe pr t cilt nn-paragrafi 6.3 i nenit 24 t ktij Ligji zbatohet pr qllime t llogaritjes s shums s tatueshme; 2. Prkufizimet: 2.1. operatori i udhtimit nnkupton personin i cili vepron n emrin e tij dhe i cili organizon udhtime pr udhtart n form pakoje me mjetet e veta; 2.2. agjenti i udhtimit nnkupton personin i cili vepron si nj ndrmjetsues dhe aranzhon transportimin, akomodimin dhe udhtimet pr udhtart; 2.3. pr qllime t ktij neni, operatort e udhtimit duhet t konsiderohen si agjent t udhtimit. 3. Shrbimi i vetm: 3.1. transaksionet e bra nga agjenti i udhtimit n pajtueshmri me kushtet e paragrafit 1 t ktij neni n lidhje me udhtimin duhet t konsiderohet si shrbim i vetm i furnizuar nga agjenti i udhtimit pr udhtarin; 3.2. shrbimi i vetm sht i tatueshm n Kosov nse agjenti i udhtimit e ka vendosur biznesin e tij apo ka njsi fikse n Kosov prej t cilit ai e zhvillon furnizimin e shrbimit; 3.3. shuma e tatueshme dhe mimi pa TVSH lidhur me shrbimin e vetm t ofruar nga agjenti i udhtimit duhet t jet marzha e agjentit t udhtimit, e cila sht diferenca ndrmjet shums totale pa TVSH-n q duhet t paguhet nga udhtari dhe kostoja aktuale pr agjentin e udhtimit, e furnizimeve t mallrave dhe shrbimeve t ofruara nga personat tjer t tatueshm, ku kto transaksione jan pr prfitimin direkt t udhtarit; 3.4. nse transaksionet q ju kan dhn personit tjetr t tatueshm nga agjenti i udhtimit jan br nga ata persona jasht Kosovs, furnizimi i br nga agjenti i udhtimit duhet t konsiderohet si nj aktivitet i ndrmjetm i liruar sipas nenit 34 t ktij Ligji;
387
3.5. nse transaksionet jan br brenda dhe jasht Kosovs, vetm pjesa e shrbimit t agjentit t udhtimit q ka t bj m transaksionet jasht Kosovs mund t lirohet; 3.6. TVSH e ngarkuar pr agjentin e udhtimit nga personat tjer t tatueshm n lidhje me transaksionet t cilat jan referuar n paragrafin 3 t ktij neni dhe t cilat jan n prfitimin e drejtprdrejt t udhtarit, nuk do t jen t zbritshme ose t rimbursueshme;
dyt, punt artistike, artikujt e koleksionistve dhe antikitetet: Skema e marzhs s fitimit dhe aranzhimet speciale pr shitjet me ankand public
Neni 59 - Aranzhimet speciale t aplikueshme pr mallrat e dors s
Pjesa A: Skema e marzhs s fitimit 1. Parimi: Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave mundet me akt nnligjor t parasheh aranzhimin special pr tatuarjen e marzhs s fitimit t tregtarve t tatueshm lidhur me furnizimin e mallrave t dors s dyt, punve artistike, artikujve t koleksionistve dhe antikiteteve, si dhe pr thjeshtsimin e procedurave pr mbledhjen e tatimit. 2. Pr qllim t ktij aranzhimi, tregtari i tatueshm nnkupton do person t tatueshm, n kursin e aktivitetit t tij ekonomik dhe me qllim pr rishitje, blerje, ose aplikim pr qllim t biznesit t tij, apo importon mallra t dors s dyts, pun artistike, artikuj t koleksionistve ose antikitete qoft kur ai person i tatueshm vepron pr veten ose pr interesin e personit tjetr varsisht nga kontrata nn t ciln paguhet komisioni n blerje dhe shitje. Mallrat e dors s dyt, punt artistike, artikujt e koleksionistve, antikitetet dhe termet e tjera specifike t shfrytzuara n skemn speciale si mimi i shitjes dhe mimi i blerjes do t definohen n aktin nnligjor sikur q sht referuar n paragrafin 1 t ktij neni. 3. Skema e marzhs aplikohet pr furnizimet nga tregtari i tatueshm i mallrave t dors s dyt, punve artistike, artikujve t koleksionistve ose antikiteteve ku kto mallra jan furnizuar pr t brenda Kosovs, nga njri nga personat si n vijim: 3.1. nj person i pa tatueshm; 3.2. personi tjetr i tatueshm, nse furnizimi i mallrave nga ai personi tjetr i tatueshm sht i liruar sipas neneve 27 dhe 28 t ktij Ligji; 3.3. tregtari tjetr i tatueshm nse TVSH sht zbatuar n furnizimin e mallrave nga tregtari tjetr i tatueshm n pajtueshmri me kt skem t marzhs. 4. Marzha e fitimit t tregtarit t tatueshm duhet t jet e barabart me diferencn ndrmjet mimit t shitjes t ngarkuar pr mallrat nga tregtari i tatueshm dhe mimit t
388
blerjes s atyre mallrave. Shuma e tatueshme n lidhje me furnizimin e mallrave t dors s dyt, punve artistike, artikujve t koleksionistve dhe antikiteteve, duhet t jet marzha e fitimit e br nga tregtari i tatueshm, pa shumn e TVSH-s q lidhet me marzhn e fitimit. 5. Tregtarve t tatueshm duhet tju jepet e drejta pr t zgjedhur mbi aplikimin e skems s marzhs pr transaksionet si n vijim: 5.1. furnizimin e punve artistike, artikujve t koleksionistve dhe antikiteteve, t cilat tregtari i tatueshm i ka importuar vet; 5.2. furnizimin e punve artistike t furnizuara pr tregtarin e tatueshm nga kreatort e tyre ose trashguesit e titullit; 5.3. nse tregtari i tatueshm e ushtron zgjedhjen sipas paragrafit 5 t ktij neni, shuma e tatueshme duhet t prcaktohet n pajtueshmri me paragrafin 4 t ktij neni. 6. N rast t importit t punve artistike, artikujve t koleksionistve ose antikiteteve nga vet tregtari i tatueshm, mimi i blerjes q do t merret parasysh n llogaritjen e marzhs s fitimit duhet t jet i barabart me shumn e tatueshme n importim plus TVSH-n e paguar n importim. 7. Ngarkimi me TVSH, e drejta pr zbritjen e TVSH-s s zbritshme n lidhje me furnizimet e mallrave t dors s dyt, punve artistike, artikujve t koleksionistve ose antikiteteve q i nnshtrohen skems s marzhs, shnimet dhe kontot q duhet t mbahen, do t specifikohen n akt nnligjor t referuar n paragrafin 1 t ktij neni. 8. Procedurat e thjeshtsuara pr mbledhjen e TVSH-s: 8.1. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave gjithashtu mundet t aplikoj procedurat e thjeshtsuara pr mbledhjen e TVSH-s pr disa transaksione t caktuara ose pr kategorit e caktuara t tregtarve t tatueshm, n veanti n lidhje me shumn e tatueshme t furnizimeve t mallrave q i nnshtrohet skems s marzhs; 8.2. tregtari i tatueshm gjithashtu mund t zgjedh pr aplikimin e aranzhimeve normale t TVSH-s pr do furnizim t mbuluar me skemn e marzhs me t drejtn pr t zbritur nga TVSH pr t ciln sht i obligueshm, obligimin e TVSH-s apo TVSH-n e paguar n import ose obligimin e TVSH-s s paguar n lidhje me punt artistike t furnizuara pr t nga kreatori i tyre, trashguesi i titullit t kreatorit apo nga personi i tatueshm ndryshe nga tregtari i tatueshm; 8.3. e drejta pr t zbritur TVSH-n e zbritshme duhet t lind n kohn kur obligimi i TVSH-s n furnizimin n lidhje me t cilin tregtari i tatueshm zgjedh pr aplikimin e aranzhimit normal t TVSH-s, duhet t bhet e ngarkueshme. Pjesa B: Aranzhimet e veanta pr shitjet me ankand publik. 9. Parimi: Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave mund t aplikoj dispozita t veanta ndryshe nga ato t parapara n paragrafin 4 t ktij neni n lidhje me prcaktimin e shums s tatueshme t furnizimit t mallrave t dors s dyt, punve artistike, artikujve t koleksionistve ose antikiteteve, t bra nga nj organizues i shitjes me ankand publik,
389
q vepron n emr t tij, varsisht nga kontrata nn t ciln paguhet komisioni n shitjen e ktyre mallrave me ankand publik, n emr t personave q do t prcaktohen me akt nnligjor nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave. 10. Organizatorit t shitjes me ankand publik duhet ti imponohen obligimet speciale lidhur me lshimin e faturs apo nj dokumenti n vend t faturs pr blersin, si dhe n lidhje me prmbajtjen e atyre dokumenteve.
Neni 60 - Skema e norms s shesht pr bujqit

1. Parimi: Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave mundet me akt nnligjor t parasheh aplikimin e skems s norms s shesht n mnyr q t thyhet TVSH e ngarkuar n blerjet e mallrave dhe shrbimeve t bra nga bujqit, aktivitetet e t cilve jan zhvilluar n nj ndrmarrje bujqsore, t pylltaris ose t peshkataris. 2. Prqindjet e kompensimit me norm t shesht duhet t aplikohen pr bujqit t cilt e kan t drejtn pr kompensim me norm t shesht, pr mimet pa TVSH t mallrave dhe shrbimeve si n vijim: 2.1. produktet bujqsore t furnizuara nga bujqit me norm t shesht pr personat e tatueshm q nuk jan mbuluar me skemn e norms s shesht n Kosov; 2.2. shrbimet bujqsore t furnizuara nga bujqit me norm t shesht pr personat e tatueshm q nuk jan t mbuluar me skemn e norms s shesht n Kosov; 2.3. prqindjet e kompensimit t norms s shesht mund t jen t ndryshme pr pylltari, pr nn sektort e ndryshm t bujqsis dhe peshkataris. 3. Kategorit e caktuara t bujqve mund t prjashtohen nga skema e norms s shesht, si dhe bujqit pr t cilt aplikimi i aranzhimit normal sht e mundur q mos t shkaktoj vshtirsi administrative. 4. Secili bujk me norm t shesht mund t zgjedh, varsisht nga rregullat dhe kushtet e prcaktuara nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave pr aranzhimet normale t TVSH-s. 5. Akti nnligjor q do t nxjerret nga Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave gjithashtu do t definoj: 5.1. ndrmarrjet bujqsore, pylltaris, peshkataris, bujqit me norm t shesht, produktet bujqsore, shrbimet bujqsore, TVSH-n e zbritshme t ngarkuar, kompensimin me norm t shesht; 5.2. prqindjet e kompensimit me norm t shesht, dhe 5.3. zbritjet e TVSH-s s zbritshme t ngarkuara n mallrat kapitale.
390
Neni 61 - Skema e veant pr shrbimet e furnizuara n mnyr

elektronike
1. Parimi: Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave mundet prmes aktit nnligjor t lejoj do person t tatueshm q nuk sht i vendosur n Kosov dhe furnizon shrbime elektronike pr personin jo t tatueshm i cili sht i vendosur n Kosov, i cili e ka adresn e tij t prhershme ose zakonisht banon n Kosov, q t shfrytzoj skemn speciale pr t gjitha shrbimet e furnizuara n mnyr elektronike sikur q sht parapar n nn-paragrafin 3.2.8 t nenit 20 t ktij ligji dhe si sht radhitur n Aneksin II t ktij ligji. 2. Personi i tatueshm q nuk sht i vendosur n Kosov, duhet ti tregoj ATK-s kur ai fillon apo pushon aktivitetin e tij si person i tatueshm, ose pr ndryshimin e atij aktiviteti n at mnyr q ai m nuk i plotson kushtet e nevojshme pr shfrytzimin e ksaj skeme speciale. Ai duhet t komunikoj at informat n mnyr elektronike dhe do t krkoj kuponin e leximit pr at mesazh. 3. Personi i tatueshm jo i vendosur n Kosov i cili fillon aktivitetin e tij t tatueshm, ATK-s duhet ti siguroj informatat q duhet t prmbajn detajet si n vijim: 3.1. emrin; 3.2. adresn postare; 3.3. adresat elektronike, prfshir ktu edhe ueb faqet; 3.4. numrin tatimor kombtar, nse ekziston; 3.5. deklaratn q personi nuk sht i identifikuar pr qllime t TVSH-s n Kosov. Personi i tatueshm jo i vendosur duhet t njoftoj ATK-n pr ndonj ndryshim n informatat e ofruara 4. Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave duhet, me akt nnligjor duke ju referuar paragrafit 1 t nenit 61 t ktij ligji, t parasheh n veanti udhzimet lidhur me: 4.1. regjistrimin dhe regjistrimin; 4.2. personi i tatueshm i cili prodhon arin e investueshm ose e transformon arin n ari t investueshm mund ta zbres obligimin e TVSH-s dhe TVSH-n e paguar nga ai pr furnizimin ose importimin e mallrave ose shrbimeve t lidhura me prodhimin ose transformimin e ktij ari nse furnizimi pasues i arit t liruar sipas ksaj skeme sht tatuar; 4.3. mnyrn se si mund t bhen rimbursimet; 4.4. ahnimet q duhet t mbahen pr transaksionet e mbuluara me kt skem speciale, kohzgjatjen e mbajtjes s shnimeve dhe si duhet t vihen n dispozicion shnimet n mnyr elektronike me krkesn e ATK-s.
391
Neni 62 - Skemat e veanta pr arin e investueshm

1.Parimi: Ministri i Ministris s Ekonomis dhe Financave prmes aktit nnligjor pr aplikimin e skems speciale pr arin e investueshm mund t ofroj: 2. Prkufizimet pr qllim t ksaj skeme ari i investueshm nnkupton: 2.1. arin n form t shufrave apo vaferve me pesh t pranuar nga tregjet e arit me pastrti t barabart apo m t madhe se 995 mij, pavarsisht nga ajo se a sht prfaqsuar me letrat me vler apo jo, me prjashtim pr shufrat e vogla ose vafert me pesh m t vogl se 1 gram; 2.2. monedhat e arit t cilat: 2.2.1. e kan pastrtin t barabart ose m t lart se 900 mij; 2.2.2. q jan prodhuar pas vitit 1800; 2.2.3. ka ose ka pasur tender ligjor n vendin e origjins, dhe 2.2.4. normalisht jan shitur me mimin i cili nuk e tejkalon vlern e hapur t tregut t arit q gjendet n monedha m shum se tetdhjet pr qind (80%). Pr qllim t ksaj skeme, kto monedha nuk duhet t konsiderohen q do t shiten pr interes numizmatik. 3. Lirimet pr transaksionet e arit t investueshm: Nga TVSH duhet t lirohen si n vijim: 3.1. furnizimet dhe importimet e arit t investueshm, duke prfshir ktu arin e investueshm t prfaqsuar me certifikat pr arin e alokuar apo jo t alokuar ose t tregtuar n llogarit e arit dhe duke prfshir n veanti kredit e arit apo shkmbimet, duke involvuar t drejtn e pronsis ose t krkesave n lidhje me arin e investueshm, si dhe transaksionet q lidhen me arin e investueshm q i prfshin kontratat futures dhe kontratat forard q qojn n transferin e t drejtave t pronsis ose krkess n lidhje me arin e investueshm; 3.2. shrbimet e agjentve t cilt veprojn n emr dhe pr llogarin e personit tjetr kur ndrhyjn n furnizimet e arit t investueshm, pr klientt t cilt i prfaqsojn; 3.3. zgjedhja pr tatuarje: 3.3.1. pavarsisht nga dispozitat e paragrafit 3 t ktij neni, personat e tatueshm q prodhojn ari t investueshm ose prpunojn ari tjetr n ari t investueshm duhet ta ken t drejtn q t zgjedhin pr tatimin e arit t investueshm nse e furnizojn at pr personin tjetr t tatueshm, 3.3.2. personat e tatueshm t cilt n tregtin e tyre normalisht furnizojn ari pr personat tjer t tatueshm pr qllime industriale gjithashtu duhet t ken t drejtn pr t zgjedhur pr tatim t arit t investushm nga nn-paragrafi 2.1 i ktij neni. Mundsia e ksaj zgjedhje mund t jet e kufizuar; 3.3.3. nse furnizuesi nga 3.3.1 dhe 3.3.2 e ktij neni vendos t zgjedh pr tatuarje, agjenti q zhvillon shrbimet e referuara n 3.3.2 t ktij neni gjithashtu e kan t drejtn q t zgjedhin pr tatuarje.
392
4. T drejtat dhe obligimet speciale pr tregtart e arit t investueshm: 4.1. kur furnizimi vijues i arit t investueshm lirohet sipas ktij neni, personi i tatueshm ka t drejtn t zbres si n vijim: 4.1.1. obligimi i TVSH-s ose TVSH e paguar n lidhje me arin e investueshm t furnizuar pr t nga personi i cili ka zgjedh pr tatuarje n pajtueshmri me paragrafin 3 t ktij neni; 4.1.2. obligimi i TVSH-s ose TVSH e paguar n lidhje me furnizimet q jan br pr t ose nj importim i arit ndryshe nga ari i investueshm i br nga ai i cili m pas transformohet nga ai ose n llogari t tij n ari t investueshm; 4.1.3. obligimi i TVSH-s ose TVSH e paguar pr shrbimet e furnizuara pr t q prbhen nga ndryshimi i forms, peshs ose pastrtis s arit prfshir dhe arin e investueshm. 4.2. personi i tatueshm i cili prodhon arin e investueshm ose e transformon arin n ari t investueshm mund ta zbres obligimin e TVSH-s dhe TVSH-n e paguar nga ai pr furnizimin ose importimin e mallrave ose shrbimeve t lidhura me prodhimin ose transformimin e ktij ari nse furnizimi pasues i arit t liruar sipas ksaj skeme sht tatuar. 5. Obligimet speciale pr personat e tatueshm q tregtojn dhe prpunojn arin e investueshm. Personat e tatueshm duhet t mbajn regjistrime mbi transaksionet e arit t investueshm dhe t mbajn dokumentacionin pr 10 vite prjashtimisht nga ligji 2004/48, Mbi Administraten Tatimore dhe Procedurat pas fundit t vitit t cilit i referohet ai dokument.
393
KREU XX - DISPOZITAT PRFUNDIMTARE
Neni 63 - Ligji i aplikueshm dhe Autoritetet Tatimore

1. Ligji i tanishm bazuar n nenin 64 t ktij ligji, do t zvendsoj Ligjin e TVSH-s Nr. 03/L-114 t 18 dhjetor 2008. 2. Autoritetet tatimore: 2.1. ATK-ja do t ket prgjegjsin e veant q t administroj TVSH-n; 2.2. shrbimi Doganor i Republiks s Kosovs n emr t ATK-s duhet t vlersoj, ngarkoj dhe t bj mbledhjen e TVSH-s n importe, eksporte dhe n lidhje me aranzhimet tjera doganore, si dhe do t ndrmarr funksione t tjera lidhur me administrimin e TVSH-s nse kjo do t krkohet.
Neni 64 - Periudha kalimtare dispozitat kalimtare

1. Periudha tranzitore i mundson legjislacionit t TVSH-s s Kosovs q gradualisht n fusha specifike t adaptohet me legjislacionin e TVSH-s t Bashkimit Evropian. 1.1 gjat periudhs kalimtare nuk do t imlementohen dispozita t caktuara t ktyre fushave specifike si referohen n paragrafin 3 t ktij neni. Kjo n veanti vlen pr lvizjen n lirime pa t drejt t zbritjes s TVSH-s s zbritshme si sht referuar n nenet 27 dhe 28 t Kreun VIII; pr futjen n prdorim t skemave speciale si sht referuar n Kreun XIX me prjashtim t skems speciale pr shrbimet e furnizuara n mnyr elektronike si sht referuar n nenin 61; dhe pr obligimin e nnshkrimit t faturave; 1.2 gjat periudhs kalimtare mbeten t liruara dispozitat e caktuara lidhur me importet dhe furnizimet e referuara n paragrafin 4 t ktij neni. Kto dispozita kryesisht kan t bjn me importet dhe furnizimet e bra brenda kontekstit t projekteve dhe programeve pr rindrtimin e Kosovs, si dhe importet dhe furnizimet e bra brenda kontekstit t fushs s bujqsis; 2. Periudha kalimtare fillon me 1 janar 2010 dhe prfundon me 31 dhjetor t vitit 2012. Kjo periudh kalimtare mund t zgjatet ose shkurtohet me propozimin e br nga Ministri i
394
Ekonomis dhe Financave i cili aprovohet nga Kuvendi. Ky propozim duhet t prfshij vlersimin e efekteve buxhetore, ekonomike dhe sociale t implementimit karshi mos implementimit t dispozitave n fjal, dhe t paraqes arsyet e plota pr kt ndryshim. 3. Mos implementimi me 1 janar 2010 gjat periudhs tranzitore sht vn pr: 3.1. nn-paragraft 4; 5; 10; 11; 12 t paragrafit 1; pjesa e nn-paragrafit 14 e paragrafit l e cila ka t bj me nn-paragrafin 12 t paragrafit 1 t nenit 27 t ktij Ligji; 3.2. paragrafin 2 t nenit 27 t ktij Ligji; 3.3. pjesn e paragrafit 3 t nenit 27 e cila ka t bj me paragrafin 2 t nenit 27 t ktij Ligji; 3.4. pjesn e paragrafit 4 t nenit 44 t ktij Ligji e cila ka t bj me obligimin e nnshkrimit t faturave; 3.5. Kreu XX lidhur me skemat speciale me prjashtim t skems speciale pr shrbimet e furnizuara n mnyr elektronike si referohen n nenin 61 t ktij Ligji. 4. Implementimi me 1 janar 2010 gjat periudhs kalimtare t dispozitave t cilat e kan ekuivalentin e tyre n Rregulloren Nr. 2001/11 t TVSH-s si t plotsuar n Ligjin e TVSH-s 03/L-114: 4.1. paragrafi 2 i nenit 29 t ktij Ligji; 4.2. paragrafi 2 i nenit 30 t ktij Ligji; 4.3. Paragrafi 2 i nenit 33 t ktij Ligji; 4.4. Paragrafi 3 i nenit 33 t ktij Ligji. 5. ATK do t vazhdoj t zbatoj Rregulloren e TVSH-s Nr. 2001/11 si t plotsuar dhe Ligjin e TVSH-s Nr. 03/L-114, kur t shqyrtoj ndonj shtje tatimore q i takon periudhave tatimore deri m kt dat dhe duke prfshir periudhat tatimore para hyrjes n fuqi t ligjit ekzistues t TVSH-s q mund t lindin m ose pas ksaj date.
Neni 65 - Zbatimi
1. Ministri i Ekonomis dhe Financave nxjerr akt nnligjor t krkuar dhe t referuar n kt Ligj brenda periudhs prej gjasht muajve duke filluar nga data e hyrjes n fuqi t ktij Ligji. 2. Drejtori mund t lshoj shpjegime publike n pajtueshmri me nenin 9 t Ligjit 2004/48 pr Administratn Tatimore dhe Procedurat, duke ofruar komente dhe sqarime plotsuese pr administrimin e ktij ligji. 3. Ky Ligji zbatohet prej 1 janar 2010.
395

Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs. Ligji nr. 03/L- 146 M 29 dhjetor 2009 Kryetari i Kuvendit t Republiks s Kosovs, Jakup KRASNIQI
Neni 30 Hyrja n Fuqi

Ky Udhzim Administrativ, hyn n fuqi ditn e nnshkrimit nga Ministri i Ekonomis dhe Financave Bedri HAMZA Zv. Ministr Dat, 30.07.2010
396
ANEKSI I LISTA E AKTIVITETEVE T REFERUARA N PARAGRAFIN E TRET T NENIT 4: (Ligji Nr. 03/L-146) 1. Shrbimet telekomunikuese; 2. Furnizimi i ujit,gazit,elektricitetit dhe energjis termale ; 3. Transporti i mallrave; 4. Shrbimet e porteve dhe aeroporteve 5. Transporti i pasagjerve; 6. Furnizimi i mallrave t reja t prodhuara pr shitje; 7. Transaksionet lidhur me prodhimet bujqsore,t bra nga agjencionet e intervenimit bujqsor sipas Rregullores mbi organizimin e prgjithshm t tregut n kto produkte; 8. Organizimin e panaireve tregtare dhe ekspozitave; 9. magazinimi; 10. Aktivitetet e organeve t publicitetit komercial; 11. aktivitetet e agjentve t udhtimit; 12. funksionimi i shitoreve nga ndrmarrjet me qllim ekskluziv pr ti furnizuar punonjsit e tyre, koperativave dhe mensave industriale dhe institucioneve t ngjashme; 13. aktivitetet e zhvilluara nga organet e radios dhe televizionit mesa kto nuk jan t liruara sipas nn-paragrafit 1.16 t nenit 27. 14. Furnizimi me shrbime te kanalizimit, mbledhjes se mbeturinave dhe dheut pr nj kundrshprblim nga ana e organeve komunale ose publike .
397
ANEKSI II LISTA TREGUESE E SHRBIMEVE T FURNIZUARA N MNYR ELEKTRONIKE T REFERUARA N PIKN (K) T NN-PARAGRAFIT 3.2.9 T NENIT 20 (Ligji Nr. 03/L-146)
1. Furnizimi i Websiteve, Web-hosting, mirmbajtja n largsi e programeve dhe pajisjeve; 2. furnizimi i software-it dhe freskimi i tij; 3. furnizimi i figurs,tekstit dhe informatave dhe vnia ne dispozicion e bazs s shnimeve; 4. furnizimi i muziks,filmave dhe lojrave,duke prfshir lojrat shprblyese dhe lojrat e bixhozit, ngjarjeve politike,kulturore,artistike,sportive,shkencore dhe emisioneve zbavitse; 5. furnizimi i msimit nga largsia. ANEKSI III LISTA E FURNIZIMEVE T MALLRAVE DHE SHRBIMEVE PR T CILAT MUND T ZBATOHEN NORMAT E ULURA T REFERUARA N ANEKSIN III T PARAGRAFIT 2 T NENIT 26: (Ligji Nr. 03/L-146)
Lista e kufizuar e artikujve q i nnshtrohen norms s ulur t TVSH-s (6 %) 1. Gjrat ushqimore (duke prfshir pijet mirpo duke prjashtuar pijet alkoolike) pr konsum t njeriut; farat, bimt dhe prbrsit pr qllim t shfrytzimit n prgatitjen e gjrave ushqimore; produktet q normalisht shfrytzohen pr t plotsuar gjrat ushqimore ose si zvendsim pr gjrat ushqimore; 2. furnizimi me uj; dhe 3. furnizimi i shrbimeve lidhur me pastrimin e rrugve,mbledhjen e hedhurinave dhe trajtimin e mbeturinave tjera nga furnizimi i ktyre shrbimeve nga organet e referuara n paragrafin 3 t nenit 4 t ktij Ligji.
398
Lista alternative nse ekziston dshira q t zgjerohet edhe m shum lista me normn e ulur prej 6 %: Mallrat dhe shrbimet n t cilat do t aplikohet shkalla e zbritur: (Ligji Nr. 03/L-146)
1. Drithrat sikurse jan elbi, misri, variete e misrit, trshra, thekni, orizi dhe gruri; 2. Prodhimet e bra prej drithrave pr qllim t konsumimit njerzor dhe q prmbajn s paku 50% t drithrave, sikurse jan mielli, drithrat pr mngjes, brumrat, buka, etj; 3. Sojat dhe prodhimet me qllim pr konsumim njerzor e q prmbajn s paku 25% t sojave dhe ekstrakteve t sojave; 4. Sheqeri, i rafinuar dhe i parafinuar, prfshir sheqerin pluhur me qllim pr konsumim njerzor; 5. Perimet, e paprpunuara dhe t prpunuara, t ngrira apo n konserva, me qllim pr konsumim njerzor, prfshir patatet dhe produktet e patateve, domatet dhe produktet e domateve, dhe perimet e ngjashme dhe produktet e tyre q prfshijn s paku 50% t perimeve n produkt; 6. Peshqit, t ngrir, t freskt dhe t konservuar- me qllim pr konsumim njerzor; 7. Mishi, prfshir mishin e lops, puls, qengjit dhe derrit dhe produkteve t tyre me qllim pr konsumim njerzor, prderisa prodhimi prkats prmban minimum 50% t mishit n produkt; 8. Vajrat pr gatim t br nga drithrat apo farrat vajor pr prdorim n gatim pr konsumim njerzor; 9. Qumshti dhe produktet e qumshtit me qllim pr konsumim njerzor; 10. Pijet, prjashtuar pijet alkoolike dhe t gazuara, me qllim pr konsumim njerzor; 11. Pemt dhe produktet e pemve me qllim pr konsumim njerzor prderisa produkti i pems prmban minimum 50% t pems apo pemve.
399
LISTA E FURNIZIMEVE T MALLRAVE DHE SHRBIMEVE PR T CILAT MUND T ZBATOHEN NORMAT E ULURA T REFERUARA N ANEKSIN III T DIREKTIVS S KSHILLIT 2006/112/EC T 28 NNTORIT 2006 PARAGRAFI 2 I NENIT 26 (Ligji Nr. 03/L-146) 1. Gjrat ushqimore (duke prfshir pijet mirpo duke prjashtuar pijet alkoolike) pr konsum t njeriut dhe t shtazve; kafsht e gjalla, farat,bimt dhe prbrsit pr qllim t shfrytzimit n prgatitjen e gjrave ushqimore; produktet q normalisht shfrytzohen pr t plotsuar gjrat ushqimore ose si zvendsim pr gjrat ushqimore; 2. furnizimi me uj; 3. produktet farmaceutike t llojit q normalisht shfrytzohen pr kujdes shndetsor,pengimin e smundjeve dhe si trajtim pr qllime mjeksore dhe veterinare, duke prfshir produktet e shfrytzuara pr kontracepsion dhe mbrojtjen sanitare; 4. pajisjet mjeksore, ndihmat dhe aparatet tjera me qllim q t lehtsojn ose trajtojn paaftsin pr shfrytzim ekskluziv t t paaftve,duke prfshir riparimin e ktyre mallrave dhe furnizimin e ulseve t fmijve pr vetura; 5. transporti i pasagjerve dhe valigjeve shoqruese; 6. Furnizimi duke prfshir huadhnien e librave nga bibliotekat (duke prfshir broshurat,fletpalosjet dhe materialet e ngjashme t shtypura, librat me fotografi pr fmij,librat pr vizatim dhe ngjyrosje, muziks n form t shtypur apo t dorshkrimit, hartat dhe grafiqet hidrografike dhe t ngjashme), gazetat dhe botimet periodikes pr dallim nga materialet trsisht ose kryesisht t kushtuara reklamimit; 7. leja pr hyrje n shfaqje,teatr,cirqe,panaire,parqet pr zbavitje,koncerte,muze, kopshte zoologjike,kinema,ekspozita dhe ngjarje te ngjashme kulturore dhe shrbimet; 8. pranimi i shrbimeve t transmetimeve t radios dhe televizionit; 9. furnizimi i shrbimeve nga shkrimtart, kompozitort dhe artistt,ose t drejtat pronsore lidhur me to; 10. furnizimi, ndrtimi,renovimi dhe ndryshimi i banimit,si pjes e politikave sociale; 11. furnizimi i mallrave dhe shrbimeve t llojit q normalisht jan pr qllim n prodhimtarin bujqsor mirpo duke prjashtuar mallrat kapitale si makinerit ose ndrtesat; 12. akomodimi i ofruar n hotele dhe institucione t ngjashme duke prfshir ofrimin e akomodimit t pushimit dhe dhnien e hapsirave pr kamping dhe karvan;
400
13. hyrja n ngjarjet sportive; 14. shfrytzimi i rekuizitave sportive; 15. furnizimi i mallrave dhe shrbimeve nga organizatat e njohura q i kushtohen mirqenies sociale nga Shtetet Antare dhe t angazhuara n punn e siguris sociale dhe mirqenies, mesa kto transaksione nuk jan t liruara sipas neneve 132, 135 dhe 136; 16. furnizimi i shrbimeve nga ndrmarrsit e shrbimeve t varrimit dhe kremacionit, dhe furnizimi i mallrave t lidhura me kto; 17. ofrimi i kujdesit mjeksor dhe dentar dhe trajtimi termal mesa kto shrbime nuk jan t liruara sipas pikave (b) deri n (e) t nenit 132 (1); 18. furnizimi i shrbimeve lidhur me pastrimin e rrugve,mbledhjen e hedhurinave dhe trajtimin e mbeturinave tjera nga furnizimi i ktyre shrbimeve nga organet e referuara n nenin 13.
401
LISTA E FURNIZIMEVE T MALLRAVE DHE SHRBIMEVE PR T CILAT MUND T ZBATOHET NORMA E NGRITUR E REFERUAR N PARAGRAFIN 2 T NENIT 26 (Ligji Nr. 03/L-146) Mallrat dhe shrbimet pr t cilat mund t zbatohet norma e ngritur: 1. Automjetet pr pasagjer t shitura n Kosov pr shfrytzuesin e par t automjetit,t cilat duke prfshir t gjitha opsionet dhe shrbimet normale t bra n kohn e shitjes shiten me mim,prej 25,000 euro ose m shtrenjt; 2. Pijet alkoolike me prqindje alkoolike prej 8% (15 % ) ose m t lart; 3. Duhan dhe produktet e duhanit;dhe 4. Parfumet dhe ujin e kolonjs ANEKSI IV - Produktet Bujqsore Prshkrimi Kodi Gjedhe t gjalla, kafsh t mbarsuara prej racs s pastr Derra t gjall, kafsh t mbarsuara prej racs s pastr . Dele t gjalla, kafsh t mbarsuara prej racs s pastr Dhi t gjalla, kafsh t mbarsuara prej racs s pastr. Shpez t gjalla, d.m.th. shpez t llojit t gjelit shtpiak, rosa, pata, gjela deti dhe pula afrikane, q nuk peshojn m shum se 185 gr. Drunj t gjall dhe bim t tjera; bulba, rrnj dhe t ngjashme, ashtu si jan prshkruar n titujt e shnuar n kolonn vijuese. Patate, far Qep, tuba Spelt pr mbjellje Grur i zakonshm dhe przierje thekre e gruri Thekr, far Elb, far Trshr, far Misr, far Soj pr mbjellje Fara luledielli pr mbjellje Fara, pem dhe spore, lloji q prdoret pr mbjellje Mbetjet dhe mbeturinat nga industrit ushqimore, ashtu si jan prshkruar n titujt e shnuar n kolonn vijuese. Preparatet q prdoren pr ushqimin e kafshve (prve ushqimit t qenve dhe macave n shitje me pakic) Plehra, ashtu si jan prshkruar n titujt e kapitullit t shnuar n kolonn vijuese . Fungicide, Herbicide, produkte kundr mbirjes dhe rregullator pr rritjen e bimve Rodenticide Tharse pr produkte bujqsore. 0102 10 0103 1000 0104 1010 0104 2010 0105 11 deri 0105 19 0601 dhe 0602 0701 1000 0703 1011 1001 9010 1001 9091 ex 1002 0000 1003 0010 ex 1004 0000 1005 10 1201 0010 1206 0010 1209 2301 deri 2308 2309 90
Kapitulli 31 3808 20 3808 30 3808 9010 8419 3100
402
LIGJI NR. 03/L-161- LIGJI PR TATIMIN N T ARDHURAT PERSONALE

N mbshtetje t nenit 65.1 t Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton
LIGJ PR TATIMIN N T ARDHURAT PERSONALE
403
Neni 1 -Qllimi
Ky ligj vendos sistemin e Tatimit n t Ardhurat Personale n territorin e Republiks s Kosovs.

Qllimi i ktij Udhzimi Administrativ sht vendosja e procedurave dhe krkesave pr zbatimin e dispozitave t Ligjit nr 03/L-161, "Pr Tatimi n t Ardhurat Personale", (n tekstin e mtejm i referuar si Ligji).

Qllimi i ktij Udhzimi Administrativ sht prcaktimi i procedurave dhe krkesave pr zbatimin e dispozitave t ligjit nr 03/L-161, "Pr Tatimin n t Ardhurat Personale", ( n vijim Ligji).
Neni 2 -Prkufizimet
1. Shprehjet e prdorura n kt ligj kan kt kuptim: 1.1 Aktiviteti ekonomik - do aktivitet te prodhuesve, tregtarve ose personave q furnizojn mallra ose shrbime, duke prfshir aktivitetet e minierave dhe ato bujqsore, si dhe aktivitetet e profesioneve. Eksploatimi n baza t vazhdueshme i pasurive t prekshme dhe paprekshme me qllim t sigurimit t t ardhurave n veanti duhet t konsiderohet si nj aktivitet ekonomik.
404
1.2 Pasuri kapitale - pasuri e prekshme dhe e paprekshme q kushton m shum se 1,000 , me koh t prdorimit pr nj apo m shum vite; 1.3 Pron e patrupzuar - patentat, t drejtn e autorit, licencat, t drejtat ekskluzive dhe ronn tjetr q prbhet vetm nga t drejtat, por q nuk ka form fizike; 1.4 Dividend - nj shprndarje e br nga nj kompani pr nj aksionar: 1.4.1 N para t gatshme ose aksione n baz t pjess s interesit t aksionarit n kompani dhe 1.4.2 Prone tjetr, pos parave t gatshme ose aksioneve, prve nse shprndarja bhet si rezultat i likuidimit; 1.5 I punsuar- personi fizik, i cili e kryen punn pr pag nn drejtimin dhe kontrollin e pundhnsit, pavarsisht se a kryhet puna sipas kontrats ose ndonj forme tjetr t marrveshjes qoft e br me shkrim apo jo. 1.6 Person i vetpunsuar - do person fizik i cili punon pr prfitim personal, me para t gatshme ose me mallra, i cili nuk prfshihet n prkufizimin e t punsuarit sipas ktij Ligji. Personi i vetpunsuar e prfshin ndrmarrjen afariste personale dhe ortakun e angazhuar n aktivitet ekonomik; 1.7 Pundhns do person apo entitet q paguan paga prve tjerash: 1.7.1 Autoritet publik; 1.7.2 Njsi e prhershme e personit jorezident; 1.7.3 Organizat joqeveritare; 1.7.4 Organizat ndrkombtare prfshir KFOR-in, me prjashtim t: Kombeve t Bashkuara, agjencive t saj t specializuara dhe Agjencis Ndrkombtare pr Energji Atomike; 1.8 Pundhns kryesor - pundhns i prcaktuar nga i punsuari si i till n kohn dhe n mnyrn e prcaktuar me nj akt nnligjor q lshohet nga ministri; 1.9 Pagat - kompensimi financiar ose llojet e tjera t kompensimit, duke i prfshir mallrat, bonuset, favoret, shrbimet ose shkmbimet q paguhen n lidhje me punsimin n Kosov. 1.10 Pagat e tatueshme - pagat e paguara sipas nenit 9.1 t ktij ligji, duke zbritur shumat e prjashtuara nga t ardhurat bruto nga pagat sipas nenit 9.2 dhe 9.3 t ktij ligji. 1.11 E ardhura nga burimi i jashtm t ardhurat bruto q nuk sht e ardhur me burim n Kosov; 1.12 E ardhura me burim n Kosov - e ardhura bruto q krijohet n Kosov, si n vijim: 1.12.1 Pagat nga puna e kryer n Kosov; 1.12.2 T ardhurat nga aktivitetet ekonomike n rastet kur aktiviteti i till zhvillohet n Kosov; 1.12.3 T ardhurat nga shfrytzimi i pasuris s luajtshme dhe t paluajtshme n Kosov; 1.12.4 T ardhurat nga shfrytzimi i pasuris s paprekshme n Kosov; 1.12.5 Interesi n obligimin e borxhit q paguhet nga rezidenti ose autoriteti publik;
405
1.12.6 Dividendt e paguara nga organizata rezidente e biznesit; 1.12.7 Fitimi nga shitja e prons s luajtshme, prons s paluajtshme, apo letra me vler q gjenden n Kosov; dhe 1.12.8 T ardhurat e tjera q nuk jan prfshir 1.13 Person - pr qllime t ktij ligji do t prfshij: 1.13.1 Personin fizik; dhe 1.13.2 Personin Juridik i cili n nj term t prgjithshm nnkupton do organizat, prfshir do organizat afariste q ka, n lidhje me ligjin, nj identitet juridik q sht i ndar dhe dallon nga antart, pronart, apo aksionart e vet, sikurse jan, por nuk sht e kufizuar n, Shoqri Aksionare dhe Shoqri me Prgjegjsi t Kufizuar; 1.13.3 Nj Ortakri q nnkupton nj Ortakri t prgjithshme, Ortakri t kufizuar apo prmes marrveshjeve t ngjashme q nuk sht person juridik dhe q n mnyr proporcionale ndan pjest e kapitalit, t t ardhurave dhe humbjes n mes t ortakve; dhe 1.13.4 Nj grupim apo shoqri t personave, prfshir Konsorciumet, por duke i prjashtuar Ortakrit, t themeluara pr nj qllim t prbashkt t nj aktiviteti ekonomik t veant. Nj Shoqri sht dy apo m shum individ, kompani, organizata, apo qeveri (apo do kombinim i ktyre entiteteve) me qllim t pjesmarrjes n nj aktivitet t prbashkt apo grupim i burimeve t tyre pr arritjen e nj qllimi t prbashkt. Secili pjesmarrs mban statusin juridik t vetin t ndar dhe kontrolli i shoqris mbi secilin pjesmarrs sht prgjithsisht i kufizuar n aktivitetet q prfshin prpjekjen e prbashkt, n veanti ndarjen e fitimeve. Nj shoqri sht e formuar nga nj kontrat, e cila prcakton t drejtat dhe obligimet e secilit antar. 1.14 Entitet - Korporat ose organizat tjetr afariste q e ka statusin e personit juridik, organizata afariste q vepron me mjetet n pronsi publike dhe shoqrore, organizat joqeveritare e regjistruar sipas legjislacionit mbi regjistrimin dhe veprimin e organizatave joqeveritare n Kosov dhe njsia e prhershme e personit jo rezident. Termi entitet nuk prfshin nj ndrmarrje afariste personale, grupim apo shoqri e personave, apo nj ortakri. 1.15 Ndrmarrje afariste personale - nj person fizik q merret me nj afarizm, i cili nuk sht agjent i varur ose i punsuari i ndonj aktiviteti tjetr ekonomik; 1.16 Autoritet publik - nj autoritet qendror, rajonal, komunal ose lokal, organ publik, ministri, departament apo ndonj autoritet tjetr q ushtron pushtet publik ekzekutiv, ligjvns, rregullator, administrativ ose pushtet gjyqsor. 1.17 Njsia e prhershme - nj vend t fiksuar t biznesit prmes t t cilit afarizmi i nj personi jorezident trsisht ose pjesrisht kryhet n Kosov, ashtu si sht e prshkruar ne nenin 35 te ktij ligji. 1.18 Personat e lidhur - persona me lidhje t veanta q mund t ndikojn materialisht n rezultatet ekonomike t transaksioneve ndrmjet tyre. Personat konsiderohen se kan lidhje t veant nse: 1.18.1 Jan zyrtar ose drejtor t bizneseve t njri-tjetrit; 1.18.2 Jan partner t ligjshm n biznes;
406
1.18.3 Kan lidhje pundhnsi-punonjsi; 1.18.4 Nj person q mban apo kontrollon 50% ose m shum t aksioneve ose t drejtn e vots n personin tjetr juridik; 1.18.5 Njri prej tyre drejtprsdrejti ose trthorazi e kontrollon tjetrin; 1.18.6 Q t dyt drejtprsdrejti ose trthorazi kontrollohen nga nj person i tret, apo 1.18.7 Personat jan burr e grua apo t afrm t brezit t tret, si dhe te afrm t brezit t dyt t bashkshortit apo t bashkshortes. 1.19 Vlera e hapur e tregut - shuma q me qellim te sigurimit t mallrave apo shrbimeve ne fjal ne at kohe, nj konsumator n t njjtin nivel t tregut n t cilin ndodh furnizimi i mallrave apo shrbimeve t njjta apo t ngjashme, paguan nn kushtet e konkurrencs s drejt, pr nj furnizues duar lir; 1.21 Rezident - Personi fizik i cili ka vendbanim kryesor n Kosov ose sht fizikisht i pranishm n Kosov brenda 183 ditve apo m shum gjat do periudhe 12 mujore ose Entiteti, Ndrmarrje personale afariste, Ortakria apo Shoqria e personave q sht themeluar n Kosov apo q e ka vendin e tij t menaxhimit efektiv n Kosov. 1.22 Rezidenc kryesore gjithashtu e njohur si Rezidenc e prhershmevendi ku nj person fizik ka vendin e tij t zakonshm t banimit apo rndom jeton; vendi ku personi fizik trsisht i nnshtrohet tatimit n t ardhura pr arsye t rezidencs apo vendbanimit; 1.23 Jorezident - do person ose entitet q nuk sht rezident i Kosovs; 1.24 Shpenzimet e reprezentacionit -t gjitha shpenzimet lidhur me promovimin e biznesit dhe prfshijn shpenzimet pr zbavitje dhe prfaqsimit t biznesit; 1.25 Shndrrim jo i vullnetshm - pasuria e plot ose e pjesshme q sht shkatrruar, vjedhur, konfiskuar apo sht shpallur e paprdorshme, ose kur tatimpaguesi sht i detyruar t heq dor prej saj pr shkak t fardo krcnimi ose rreziku t prmendur m par; 1.26 Pasuria e paluajtshme - pr qllime tatimore, e tr toka dhe ndrtesat apo strukturat nn dhe mbi siprfaqen toksore dhe t lidhura me tokn, prfshir pasurin q sht shtes (ndihmse) n pasurin e paluajtshme; t drejtat n t cilat aplikohen dispozitat e ligjit t prgjithshm q respekton pasurin toksor; uzufruktin e pasuris s paluajtshme; dhe t drejtat n pagesat e ndryshueshme dhe t fiksuara si konsiderat pr punimin e, apo t drejtn pr t punuar, vendburimin minerar, burimet dhe rezervat tjera natyrore; 1.27 E drejta pronsore - pagesa e do lloji t pranuar si nj konsiderat pr shfrytzimin, apo t drejtn e shfrytzimit, t do t drejte t autorit t puns letrare, artistike apo shkencore prfshir filmat kinematografik, dhe patentat, emrin tregtar, dizajn apo plan modeli, formul apo proces sekret, apo pr informatat q lidhen me prvojn industriale, komerciale apo shkencore; 1.28 Nnkontraktor - do person q kryen a pjes t nj projekti trsor q sht marr nga kontraktori kryesor. Nnkontraktori sht drejtprdrejt i angazhuar n ekzekutimin dhe realizimin e projektit trsor dhe vepron n interes t kontraktonit kryesor. Periudha e kaluar nga nnkontaktori q punon n nj projekt gjithprfshirs konsiderohet si koh e kaluar nga kontraktori kryesor n projekt;
407
1.29 Kontraktori kryesor / Kontraktor do biznes, qoft organizat apo individ, i cili sht pajtuar t kryej operimet nn do dokument juridik detyrues i nnshkruar nga prfituesi , qoft duke i br operimet vet apo duke angazhuar dik tjetr pr ata; 1.30 Pranim konstruktiv tatimpaguesit baz n para t gatshme, q t ardhurat jan pranuar n mnyr konstruktive kur jan vn n dispozicion pr tatimpaguesin pa kufizime substanciale, sikurse sht kreditimi n llogarin e tij, jan vn anash pr t, apo ndryshe jan vn n dispozicion ashtu q ai mund ti trheq kurdo, apo ashtu q ai ka mundur ti trheq gjat vitit t tatueshm nse njoftimi pr qllimin e trheqjes sht dhn; 1.31 Prfitimet n natyr (po ashtu e njohur si prfitimet n gjsende) kompensimet e llojllojshme jo me pag t dhna t punsuarve prve pags apo rrogs s tyre normale. T dhna n mallra, artikuj apo shrbime se sa n para; 1.32 Periudh e tatimit - viti kalendarik apo do periudhe tjetr e raportimit e parapar me kt ligj; 1.33 Pasqyrat financiare - pasqyrat financiare me qllim t prgjithshme t prgatitura n prputhje me legjislacionin q rregullon Bordin e Kosovs mbi Standardet pr Raportimin Financiar dhe legjislacionin q rregullon raportimin financiar t organizatave afariste (shoqrive tregtare); 1.34 ATK Administrata Tatimore e Kosovs; 1.35 Ministr - Ministri i Ministris pr Ekonomi dhe Financa; 1.36 Kosov - gjith toka, ujrat e brendshme dhe hapsirn ajrore t Kosovs, sikur q sht prkufizuar me Kushtetutn e Republiks s Kosovs; 1.37 Lizingu operues do lizing q nuk sht lizing financiar; 1.38 Lizing financiar nj lizing q transferon n mnyr substanciale t gjitha rreziqet dhe shprblimet t rastit pr pronsin e nj artikulli t pasuris. Titulli mundet ose nuk mundet t transferohet n fund t lizingut. Nj lizing financiar plotson nj prej katr kushteve vijuese: 1.38.1 nse jeta e lizingut tejkalon 75% t jets s pasuris; 1.38.2 nse ekziston nj transferim i pronsis n lizing-marrsin n fund t afatit t lizingut 1.38.3 nse ekziston nj mundsi pr t bler pasurin me nj mim t dakorduar n fund t afatit t lizingut; 1.38.4 nse vlera aktuale e pagesave t lizingut, t zbritura me nj shkall zbritjeje t prshtatshme, tejkalon 90% t vlers s hapur t tregut pr pasurin.
Neni 2 Prkufizimet
1. Paragrafi 1.5 i nenit 2 t Ligjit prcakton nj T punsuar" si person fizik, i cili kryen pun kundrejt pagess sipas urdhrit dhe nn kontrollin e nj pundhnsi. Personi fizik i cili nuk quhet i punsuar, por ndryshe, si drejtor,zyrtar,parlamentar, ministr, npuns etj, do t konsiderohet se sht i punsuar nseprmbushen s paku dy nga katr kushtet n vijim:
408
1.1 kur i punsuari nuk sht n rrezik pr marrjen e pagess, 1.2 kur i punsuari nuk ka nevoj t investoj n instrumentet e puns, mjetet dhe pajisjet, 1.3 kur i punsuari nuk e prcakton vendin dhe kohn e puns, dhe 1.4 si rregull i prgjithshm nj i punsuar nuk punon pr m shum se nj pundhns. 2. Paragrafi 1.8 i nenit 2 t Ligji definon "Pundhnsin Kryesor" si "pundhnsi I caktuar nga i punsuari si i till n nj koh dhe n mnyrn e prcaktuar me akt nnligjor t nxjerr nga Ministri". 2.1 do i punsuar, nse punon pr nj apo m tepr pundhns, do t caktoj nj pundhns kryesor. T punsuarit, t cilt m par kan caktuar pundhnsin e tyre kryesor dhe q nuk duan t ndryshojn pundhnsin e tyre kryesor, nuk jan t nevojshme pr t ndrmarr ndonj veprim shtes t caktimit. 2.2 T punsuarit q fillojn punn do t caktojn pundhnsin kryesor brenda 15 ditve nga data e fillimit t punsimit duke plotsuar dhe dorzuar formularin mbi caktimin e pundhnsit kryesor (n formatin e prcaktuar nga Administrata Tatimore e Kosovs) n Administratn Tatimore t Kosovs. I punsuari i cili ndryshon pundhnsin kryesor duhet t caktoj pundhnsin e ri kryesor brenda 15 ditsh nga dita e ndryshimit, duke plotsuar dhe dorzuar formularin e ri mbi caktimin e pundhnsit kryesor n Administratn Tatimore t Kosovs. 3. Paragrafi 1.21 i nenit 2 t Ligjit definon "Rezidentin" si nj person fizik i cili ka nj vendqndrim kryesor n Kosov, ose fizikisht sht i pranishm n Kosov pr 183 dit apo m gjat n cilndo periudh kohore prej dymbdhjet muaj; apo nj entitet, ndrmarrje personale e biznesit, ortakri, apo shoqat e personave q sht themeluar n Kosov ose ka vendin e vet t menaxhimit efektiv n Kosov. 3.1 N lidhje me individt: 3.1.1 Krkesa prej 183 ditsh nnkupton numrin total t ditve t prezencs fizike n Kosov, me ose pa ndrprerje. N qoft se nj pjes e dits sht kaluar n Kosov duhet t llogaritet si nj dit e plot e kaluar n Kosov. 3.1.2 Termi Rezidenca Kryesore "e nj individi nnkupton vendin ku jeton familja e individit , ku jan t lidhura interesat kryesore t jets s individit dhe t ngjashme. Gjithashtu n prcaktimin e vendbanimit (rezidencs) kryesor duhet t merret parasysh gjatsia e kaluar e kohs dhe natyra e kohs s kaluar . 3.2 N lidhje me entitetet: 3.2.1 Krkesa pr t qen I vendosur n Kosov nnkupton entitetin q pavarsisht se a sht organizat biznesi, organizat jo-fitimprurse ose nj organ qeveritar etj, sht themeluar sipas ligjit t Kosovs dhe sht regjistruar nga autoritetet prkatse kompetente n Kosov. 3.2.2 Termi Vendi i Menaxhimit Efektiv " nnkupton vendin ku mblidhet shumica e drejtorve ekzekutiv dhe udhheqin punn n operacionet e prditshme. Kjo nuk e nnkupton domosdoshmrish drejtorin e entitetit
409
Neni 3 -Tatimpaguesit
Sipas ktij Ligji tatimpaguesit jan personat fizik rezident dhe jo rezident, Ndrmarrja personale afariste, Ortakrit dhe Shoqrit, t cilt pranojn ose krijojn t ardhura bruto t prshkruara n nenin 7 t ktij ligji gjat periudhs tatimore.
Neni 4 -Objekti i tatimit

1. Objekti i tatimit pr tatimpaguesin rezident jan t ardhurat e tatueshme nga burimi i t ardhurave nga Kosova dhe burimi i t ardhurave jasht Kosovs. 2. Objekti i tatimit pr tatimpaguesin jo rezident jan t ardhurat e tatueshme nga t ardhurat q e kan burimin n Kosov.
Neni 2 Objekti i Tatuarjes
1. Paragrafi 1 i nenit 4 t Ligjit e prcakton objektin e tatuarjes pr individt rezident. Pr nj rezident n Kosov objekti i tatuarjes prfshin t ardhurat q lindin nga burimet n Kosov si dhe t ardhurat q lindin jasht Kosovs. Shembull: 1. Nj msimdhns kosovar realizon t ardhura nga pagat n Universitetin e Prishtins dhe ai gjithashtu realizon t ardhura nga ligjratat e mbajtura n Universitetin e Tetovs, Maqedoni. Pr t ardhurat e fituara n Maqedoni ai do t paguaj tatim n Maqedoni dhe krkoj kreditimin tatimor t huaj kur ai t deklaroj deklaratn e tij vjetore tatimore n Kosov. 2. Paragrafi 2 i nenit 4 t Ligjit e prcakton objektin e tatuarjes pr individt jo-rezident. Pr individin jo-rezident vetm pjesa e t ardhurave t tatueshme q rrjedh nga burimi i Kosovs sht objekt i tatuarjes. Shembull: Nj ekspert italian pr kompjuter rri n Kosov pr 100 dit dhe realizon t ardhura nga pagat nga Kontrata e puns q ai e ka me nj organizat t biznesit n Kosov. Paga e tij sht e tatueshme n Kosovs dhe ai mund t krkon kreditin tatimor t huaj n Itali.
410
Neni 5 -T ardhurat e tatueshme

T ardhurat e tatueshme pr nj periudh t tatueshme do t thot ndryshimi ndrmjet t ardhurave bruto t pranuara ose t krijuara gjat periudhs tatimore dhe zbritjeve e lejueshme sipas ktij Ligji lidhur me t ardhurat e tilla bruto.
Neni 6 - Shkallt e tatimit

1. Pr t ardhurat t tatueshme n periudhn tatimore q fillon m 1 Janar 2009 dhe periudhat tatimore pasuese, tatimi n t ardhura personale ngarkohet sipas shkallve n vijim: 1.1. Pr t ardhurat e tatueshme 960 euro ose m pak, zero pr qind (0%); 1.2. Pr t ardhurat e tatueshme mbi 960 euro deri n 3000, duke prfshir edhe shumn 3.000 euro, katr pr qind (4%) t shums mbi 960 euro 1.3. Pr t ardhurat e tatueshme mbi 3.000 euro deri n 5,400, duke prfshir edhe shumn 5.400 euro, 81.6 euro plus tet pr qind (8%) t shums mbi 3.000 euro dhe 1.4. Pr t ardhurat e tatueshme mbi 5.400 euro, 273.6 euro plus dhjet pr qind (10%) t shums mbi 5.400 euro. 2. Pr seciln periudh tatimore, para 1 Janarit 2009, tatimi n t ardhura ngarkohet sipas shkallve n vijim: 2.1. Pr t ardhurat e tatueshme 960 euro ose m pak, zero pr qind (0%); 2.2. Pr t ardhurat e tatueshme mbi 960 euro deri n 3000, duke prfshir edhe shumn 3.000 euro, pes pr qind (5%) t shums mbi 960 euro; 2.3. Pr t ardhurat e tatueshme mbi 3.000 euro deri n 5,400, duke prfshir edhe shumn 5.400 euro, 102 euro plus dhjet pr qind (10%) t shums mbi 3.000 euro dhe 2.4. Pr t ardhurat e tatueshme mbi 5.400 euro, 342 euro plus njzet pr qind (20%) t shums mbi 5.400 euro.
Neni 3 Normat Tatimore
Neni 6 i Ligjit imponon shkallt tatimore. Normat tatimore jan aplikuar n mnyr progresive n grupet e t ardhurave.
411
Shembull: N rastin e nj individi tatimore zbatohen si m posht: T ardhurat e tatueshme T ardhurat e tatueshme T ardhurat e tatueshme T ardhurat e tatueshme __________________ Totali: 373,6 euro
i cili ka nj t ardhur vjetore t tatueshme prej 6400 , normat
0-960 euro % 0 euro 960.01-3,000 euro 4% 81,6 euro 3,000.01-5,400 euro 8% 92 euro 5,400.01-6,400 euro 10% 100 euro
Neni 7 - T ardhurat bruto

1. Prve pr t ardhurat q jan t liruara sipas ktij ligji, t ardhurat bruto nnkuptojn t gjitha t ardhurat q jan pranuar vrtet apo n mnyr konstruktive nga burimet vijuese: 1.1. Pagat; 1.2. Qirat; 1.3. Prdorimi i pasuris s paprekshme; 1.4. Interesi, prve interesit i cili sht i liruar sipas ktij ligji; 1.5. T ardhurat zvendsuese, sikurse ato t prmendura n nenin 8.1.8, t ktij ligji; 1.6. Fitimet kapitale q rezultojn nga nj rritje apo ulje n vlern e aksioneve; 1.7. Fitimet kapitale q rezultojn nga nja shitje me kste t nj pasurie kapitale; 1.8. Fitoret n lotari dhe duke iu nnshtruar nenit 49 te ktij ligji, fitoret n Lojrat e Fatit; 1.9. Pensionet e paguara nga nj pundhns i prparshm, apo n prputhje me Ligjin mbi Pensionet n Kosov; 1.10. Veprimtaria afariste e gjeneruar nga bizneset me t ardhura bruto vjetore prej 50,000 apo m pak prve nse ato biznese kan zgjedhur t mbajn libra dhe regjistrime si krkohet n nenin 33 t ktij ligji. 2. Prve si parashihet n paragrafin 1 t ktij neni, t ardhura bruto po ashtu nnkuptojn t gjitha t ardhurat e lindura (akruara) nga burimet vijuese: 2.1. Veprimtari afariste; 2.2. Fitimet kapitale, prve atyre fitimeve kapitale t prshkruara n paragrafin 1 t ktij neni; 2.3. do e ardhur tjetr q sht e prfshir me nj akt nnligjor t lshuar nga ministri.
412
Neni 3 T Ardhurat Bruto
1. Paragrafi 1 i nenit 7 t Ligjit t ardhurat bruto nnkupton t gjitha t ardhurat q jan pranuar aktualisht dhe n mnyr konstruktive nga nj varg i burimeve. N lidhje me burimet e mposhtme, shprehja "t pranuara me t vrtet dhe n mnyr konstruktive" ka kuptimin si n vijim: 1.1 Pagat. Zakonisht pagat paguhen nj her, dy her ose edhe m shum her n nj muaj edhe pse shrbimet e punsimit kryhen n baza ditore. T ardhurat nga pagat do t prfshihen n t ardhurat bruto t periudhs tatimore n t ciln paguhet paga nga pundhnsi dhe pranohen nga i punsuari dhe shpenzimi i pags do t krkohet nga pundhnsi si zbritje n periudhn e njjt tatimore. I njjti parim vlen edhe pr detyrimin pr ndaljen e tatimit n burim n paga - ky detyrim lind vetm kur pagat n t vrtet jan paguar ,e jo kur t jet prllogaritur detyrimi i pagave n librat e tatimpaguesit. do pjes prbrse e "pagave" q nuk sht paguar n para t gatshme, duhet gjithashtu t prfshihet n t ardhurat bruto t periudhs tatimore n t ciln sht pranuar kjo komponent. Shembull: Pundhnsi punson nj person gjat muajve prill deri n qershor t vitit 2010. Pundhnsi i paguan t punsuarit pagn e prillit n maj t vitit 2010 dhe tatimin n burim n kto paga ai e paguan n qershor t vitit 2010 (para afatit t 15 qershorit). Pr shkak t vshtirsive t qarkullimit t parave t gatshme ai vonohet n pagesn e pagave t mbetura t t punsuarit. Pagat e Majit nuk paguhen deri n tetor t vitit 2010 dhe tatimi i mbajtur n burim n kto pagat paguhet n nntor t vitit 2010 (para 15 nntorit). Pagat e qershorit nuk paguhen deri n janar 2011, por tatimi i mbajtur n burim n kto pagat nuk sht paguar deri m 15 mars 2011. Pasojat tatimore jan: 1. I punsuari prfshin pagat e prillit dhe majit n t ardhurat e tyre bruto t vitit 2010, por pagat e qershorit prfshihen n t ardhurat bruto t tyre t vitit 2011, kur kto paga n t vrtet jan pranuar; 2. pundhnsi merr zbritje tatimore pr pagat e prillit dhe majit dhe pr pagesn e tatimit t mbajtur n burim pr to n vitin 2010, por zbritja pr pagat e qershorit dhe tatimit i tyre i mbajtur n burim nuk lejohet deri n vitin tatimor 2011 , vit ky n t cilin jan paguar pagat dhe tatimi; 3. pundhnsi sht i detyruar q t plotsoj formulart mujor pr tatimin e mbajtur n burim vetm pr muajt kur sht paguar i punsuari(maj 2010, tetor 2010 dhe janar 2011); 4. interesi apo ndshkimet nuk zbatohen n lidhje me tatimin e mbajtur n burim n pagat e prillit dhe t majit (edhe pse pagat e majit nuk jan paguar deri n tetor dhe tatimi nuk sht paguar deri n nntor, sepse detyrimi tatimor mbshtetet n at se kur n t vrtet paguhen pagat ); 5. interesi dhe ndshkimet pr deklarim / pages me vones do t aplikohen n lidhje me pagat e qershorit meq kto paga jan paguar n janar t vitit 2011, tatimi n burim pr tu paguar n kto paga ka qen deri m 15 shkurt 2011, mirpo nuk sht paguar deri m 15 mars 2011. Mirpo interesi dhe ndshkimet do t aplikohen vetm pr periudhn nga 15
413
shkurti deri m 15 mars 2011 (ato nuk kthehen prapa n qershor t vitit 2010 kur jan fituar pagat, n korrik 2010 kur i punsuari normalisht sht dashur t paguhet ose n gusht 2010 kur tatimi i mbajtur n burim n kto paga normalisht sht dashur t paguhet) . 1.2 Qirat. T ardhurat nga qiraja e pasuris s paluajtshme ose t luajtshme n prgjithsi duhet t raportohen n periudhn tatimore n t ciln jan pranuar t ardhurat nga qiraja pavarsisht nga periudha t cils i takon pagesa e qiras. Megjithat, n pajtueshmri me paragrafin 2 t nenit 11 t Ligjit, tatimpaguesit q zhvillojn biznes t dhnies me qira t pasuris s luajtshme apo t paluajtshme duhet t llogarisin pr t ardhurat e tyre nga qiraja duke u bazuar q kto t ardhura jan krijuar nga nj aktivitet ekonomik. Shembulli 1: Tatimpaguesi A ka dy pronat pr banim, n njrn prej t cilave ai jeton dhe tjetrn t ciln e jep me qira. Ai/ajo e ngarkon qiramarrsin me dy vite qira n avanc. Edhe pse qiraja prfshin m shum se nj vit,Tatimpaguesi A sht i detyruar q t prfshij at t trn n t ardhurat bruto t tij/saj n periudhn tatimore pr t ciln sht pranuar qiraja. N kuptim t zbritjes s shpenzimeve t qiras nse tatimpaguesi A zgjedh q mos t mbaj regjistrime sipas nenit 27 t ligjit, ai/ajo mund t zbret 10% t qiras totale t pranuar, mirpo sikur ajo/ai t kishte mbajtur regjistrime pr qllim t krkimit t shpenzimeve t vrteta ata do t ishin n gjendje q t zbresin vetm shpenzimet e qiras q lidhen me do periudh tatimore sikurse kan lindur. Shembulli 2: Tatimpaguesi B ka nj numr t madh t pasurive dhe e kalon kohn e tij /saj t puns n mirmbajtjen e ktyre pasurive. Tatimpaguesi A pranon qira e cila i nnshtrohet tatimit, kur kto qira t jen pranuar. Tatimpaguesi B zhvillon aktivitet ekonomik t dhnies me qira dhe sht i detyruar t llogaris pr tatim n t ardhurat e tij/saj t qiras n prputhje me nenin 32 t Ligjit - pr shembull, ku tatimpaguesi merr me qira t ardhura vjetore prej m shum se 50.000 , ky tatimpagues sht i detyruar q t llogarit pr t ardhurat e tij nga qiraja na baza akruale. Shnim: N t dy shembujt 1 dhe 2 ndryshe nga trajtimi tatimor i pagave, koha se kur qiradhnsi i pranon t ardhurat nga qiraja dhe i prfshin ato n t ardhurat e tij/saj bruto,nuk ka ndikim se kur personi q e paguan qiran mund t krkoj zbritjen tatimore t shpenzimit pr qiran e paguar. Pra me qiran e paguar si avanc mund t ket situata kur qiradhnsi duhet t prfshij t ardhurat e qiras n deklaratn tatimore n fillim t periudhs s qiras,mirpo qiramarrsi nuk mund t krkoj shpenzimet e qiras deri n periudhat t cilave ju prkasin. 1.3 Interesi. T ardhurat nga interesi do t raportohen n periudhn tatimore kur ky interes sht paguar apo kredituar n llogarin e pranuesit. Shembull: Nj person investon fonde n nj depozit bankar t afatizuar pr nj periudh gjasht mujore. Interesi i shtohet bilancit t depozitit t afatizuar pr do muaj. N fund t periudhs prej gjasht muajsh, personi vendos pr t mbajtur fondet n depozitin e afatizuar pr gjasht muaj t tjera. Interesi i kredituar n bilancin e llogaris pr do muaj do t prfshihen n t ardhurat bruto n muajin n t ciln sht kredituar. Trajtimi tatimor
414
mbetet i njjt pavarsisht se a sht trhequr interesi pr do muaj ose jo, dhe pavarsisht nse fondet nga depoziti I afatizuar jan trhequr apo riinvestuar pas prfundimit t gjasht muajve t par apo nse depoziti I afatizuar thjesht sht "vazhduar". Edhe pse teknikisht mund t thuhet se interesi prllogaritet n baza ditore, ai do t prfshihet n t ardhurat bruto vetm kur nj shum vrtet sht paguar apo kredituar. 1.4 Fitoret n lotari dhe n lojrat e fatit. T ardhurat nga kto fitore do t raportohen n periudhn tatimore n t ciln jan pranuar ose kredituar n llogarin e fituesit. Shembull: Nj person rregullisht luan n nj institucion t lojrave t fatit. Institucioni hap nj llogari pr personin i cili mban nj bilanc rrjedhs pr fitoret nga lojrat e fatit dhe trheqjet. Fitoret do t prfshihen n t ardhurat bruto kur ato t kreditohen n llogari, pavarsisht nse personi n fakt i trheq kto fonde nga kjo llogari apo jo.
Neni 4 T ardhurat e Tjera
"T ardhurat e Tjera" t prmendura n nn-paragrafin 2,3 t nenit 7 t Ligjit prfshijn t gjithan t ardhurat e tjera q nuk jan cituar n mnyr specifike n nenin 7 t Ligjit, dhe q prfshijn shprblime jo- kesh n lotari p.sh. makinat, faljet e borxhit etj, t cilat e rrisin vlern neto t tatimpaguesve. Kto t ardhura duhet q t prfshihen n t ardhurat bruto t periudhs tatimore n t ciln jan marr. N rastin e shprblimeve jo- kesh t shprblimeve t lotarive, tatimpaguesi duhet t vlersoj mallrat e pranuara n baz t vlers s hapur t tregut t ktyre mallrave.
Neni 8 - T ardhurat q prjashtohen

1. Nga tatimi n t ardhura personale prjashtohen t ardhurat n vijim: 1.1. Rrogat e pranuara nga prfaqsuesit e huaj diplomatik e konsular dhe personeli i jashtm i Ambasadave apo Zyrave t Ndrlidhjes s shteteve t huaja n Kosov, si sht prcaktuar n legjislacionin e aplikueshm mbi vendosjen dhe funksionimin e zyrave ndrlidhse dhe shrbimeve diplomatike n Kosov. 1.2. Rrogat e pranuara nga prfaqsuesit e jashtm, zyrtart e jashtm dhe punonjsit e jashtm t organizatave ndrkombtare qeveritare dhe organizatave joqeveritare ndrkombtare q jan regjistruar n prputhje me legjislacionin n fuqi n Kosov dhe kan marr dhe mbajtur statusin e prfitimit publik sipas legjislacionit t till. 1.3. Rrogat e pranuara nga prfaqsuesit e jashtm, zyrtart e jashtm dhe punonjsit e jashtm t agjencive donatore, t kontraktorve t tyre apo t
415
fondacioneve q realizojn ndihmn humanitare, punn e rindrtimit, administratn civile a ndihmn teknike n Kosov; 1.4. Rrogat e pranuara nga zyrtart e jashtm dhe zyrtart e punsuar vendor t Kombeve t Bashkuara dhe t agjencive t saj t specializuara dhe Agjencia Ndrkombtare pr Energji Atomike, t cilat sipas ktij Ligji prfshijn personelin e huaj dhe vendor t UNMIK-ut, si saktsohet n legjislacionin lidhur me statusin, privilegjet dhe imunitetin e KFOR-it e t UNMIK-ut dhe personelit t tyre n Kosov. T njjtat prjashtime vlejn pr institucionet ndrkombtare financiare ndrqeveritare q kan t drejt dhe q jan t autorizuara t veprojn n Kosov. 1.5. Rrogat e marra nga personeli i jashtm i KFOR-it; PCN dhe EULEX-i; 1.6. Kompensimet pr dmtimin ose shkatrrimin e prons; 1.7. T ardhurat nga polisat e sigurimit t jets q paguhen si rezultat i vdekjes s personit t siguruar 1.8. Kthimin e parave ose kompensimin pr trajtimin mjeksor dhe shpenzimet, duke prfshir edhe hospitalizimin dhe mjekimin, pos rrogave t paguara gjat periudhs s mungess nga puna pr shkak t smundjes ose lndimit. 1.9. Interesi n instrumentet financiare t cilat jan t lshuara apo garantuara nga nj Autoritet Publik i Kosovs i paguar tatimpaguesve rezident apo jo rezident. 1.10. T ardhurat e kontraktuesit primar ose nn-kontraktuesit, prve personave vendor, q jan krijuar nga kontratat pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve t Kombeve t Bashkuara (duke prfshir UNMIK-un), agjencit e specializuara t Kombeve t Bashkuara, KFOR-it dhe Agjencin Ndrkombtare pr Energji Brthamore, t cilt drejtprdrejt jan t angazhuar n projekte dhe programe t organizatave t cekura m lart. 1.11. T ardhurat e kontraktuesit primar ose nn-kontraktuesit, prve personave vendor, q jan krijuar nga kontratat me qeverit e huaja, organet e tyre dhe Agjencionet, Bashkimin Evropian, Agjencionet e Specializuara t Bashkimit Evropian, Banks Botrore, FMN-s dhe organizatat ndrkombtare ndrqeveritare pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve n mbshtetje t projekteve dhe programeve pr Kosovn. 1.12. Dividendt e marr nga nj tatimpagues rezident dhe jo rezident. 1.13. Fitimet nga lojrat e fatit, prve fitimeve nga lotaria duke iu nnshtruar dispozitave t nenit 49 t ktij ligji. 1.14. Pagesat e pensioneve dhe asistencat sociale t paguara nga Qeveria e Kosovs. 1.15. Asetet e marra, apo vlera e aseteve te marra, si rezultat i trashgimis. 1.16. Shpenzimet edukative/arsimore t paguara nga nj pundhns n interes t nj punsuari me kusht q shpenzimet e tilla t jen paguar drejtprdrejt n institucionin edukativo/arsimor q sht i pranuar n prputhje me ligjin n fuqi t Kosovs, dhe me kusht q m tutje i punsuari t mbetet n punsim tek pundhnsi pr s paku 24 muaj pas prfundimit t edukimit/arsimit pr t ciln shpenzimet jan paguar nga pundhnsi. 1.17. Bursat e marra nga nj individ pr t marr pjes n nj institucion pr msim t lart, shkoll zanati, apo shkoll profesionale, prderisa bursa sht
416
paguar drejtprdrejt n institucion dhe asnj pjes e burss nuk sht e kompenzueshme pr studentin. 1.18. Shpenzimet e trajnimit t paguara nga nj pundhns pr nj t punsuar pr t marr pjes n programet zyrtare t trajnimit pr marr shkathtsit elementare t nevojshme pr t punsuarin pr t kryer detyrat e caktuara apo t nevojshme pr ti dhn shkathtsi t reja tw punsuarit q lidhen me punn prderisa shpenzimet e tilla nuk tejkalojn 1,000 n at periudh tatimore. 1.19 Shpenzime m shum se 1,000 n ndonj periudh tatimore do t konsiderohen t ardhura t tatueshme pr t punsuarin dhe do ti nnshtrohen mbajtjes n burim n prputhje me dispozitat e ktij ligji. 1.20 Shpenzimet pr jetes gjat pjesmarrjes n nj program zyrtar trajnimi do t jen t lejueshme deri n nj maksimum t vendosur nga ministri me nj akt nnligjor. 1.21 Akti nnligjor i till gjithashtu do t specifikoj fardo lloj t shpenzimeve t trajnimit q kualifikohen pr kt lirim. Shpenzimet e trajnimit pr kt nnparagraf nuk do t prfshijn shumat t barabarta me pagat dhe rrogat t cilat u paguhen fillestarve apo praktikantve.
Neni 4 T Ardhurat e Liruara
1. Paragraft 1.1 deri te 1.5 t nenit 8 t Ligjit parashikojn lirim nga Tatimi n t Ardhurat Personale pr pagat e paguar apo kredituar pr personelin e huaj, prfaqsuesit e huaj, zyrtart e huaj, etj. Termi 'i huaj' prdoret pr t definuar nj individ i cili nuk sht rezident i rregullt i Kosovs dhe i cili nuk sht regjistruar n regjistrin e shtetasve q krkohet t mbahet sipas ligjit nr. 03/L-034 "Pr shtetsin e Kosovs". 2. Paragrafi 1.4 i nenit 8 t Ligjit parashikon q lirimet nga Tatimi n t Ardhurat Personale do t zbatohen, mes tjerash, pr pagat e pranuara nga zyrtart e huaj dhe ata vendor t rekrutuar t "institucioneve financiare ndr qeveritare ndrkombtare t pranueshme dhe t autorizuara me ligj q veprojn n Kosov". Ky lirim tatimor vlen vetm pr zyrtart e institucioneve financiare ndr-qeveritare ndrkombtare q kan nj marrveshje zyrtare me Qeverin e Kosovs, e cila i njeh lirimet e tilla t tatimit. 3. Pr qllimet e paragrafve 1.10 dhe 1.11 t nenit 8 t Ligjit, shprehja "tjer nga personi vendor" nnkupton kontraktort e themeluar (vendosur) jasht Kosovs q nuk jan t detyruar t regjistrohen n Ministrin e Tregtis dhe Industris n Kosov mirpo t cilt jan t obliguar q t njoftojn ATK n form t shkruar se jan duke punuar n Kosov. 3.1 N qoft se kontraktori jo vendor kryen aktivitete t tjera n Kosov, prve atyre n lidhje me organizatat e prmendura n kta paragraf, ai duhet t regjistrohet n Kosov n Ministrin e Tregtis dhe Industris dhe n ATK (n kt t fundit , ose duke aplikuar pr numr fiskal ose duke caktuar prfaqsuesin fiskal i cili do t jet i detyruar pr t gjitha tatimet e kontraktonit
417
n Kosov) dhe t ardhurat e krijuara nga kto aktivitete t tjera , prfshihen n t ardhurat bruto t tatimpaguesit. 3.2 Kta kontraktor jo vendor, pavarsisht se a kan aktivitete t tjera apo jo, jan gjithashtu prgjegjs (qoft direkt apo nprmes t prfaqsuesit t tyre fiskal) pr prmbushjen e do detyrim t aplikueshm t tatimit n burim t parapara n Kapitullin IX t Ligjit. 4. Pr qllimet e paragrafit 1.11 t nenit 8 t Ligjit, shprehja "Organizatat Ndrkombtare Ndr qeveritare" nnkupton: 4.1 Korporatn Ndrkombtare t Financave (IFC) dhe antart tjer tGrupit t Banks Botrore; 4.2 Banka Ndr-Amerikane pr Zhvillim (IADB); 4.3 Banka Aziatike pr Zhvillim (ADB); 4.4 Banka Afrikane pr Zhvillim (AFDB); 4.5 Banka Islamike pr Zhvillim (IDB). 5. Paragrafi 1.18 i nenit 8 t Ligjit parasheh q shpenzimet e caktuara pr trajnim, t paguara nga nj pundhns pr nj t punsuar pr t marr pjes n nj program zyrtar t trajnimit do t lirohen nga tatimi n t ardhurat personale nse kto shpenzime nuk e tejkalojn vlern prej nj mij euro (1000 ) n nj periudh tatimore.Shpenzimet pr t cilat flet ky paragraf jan shpenzime aktuale t vet programit t trajnimit duke prjashtuar ato shpenzime q kan ndodhur pr t udhtuar pr n kursin e trajnimit dhe duke prjashtuar ato shpenzime q kan ndodhur pr jetes gjat kursit t trajnimit (t cilat jan mbuluar n paragrafin 1.20 t nenit 8 t ligjit). 6. Paragrafi 1.20 i nenit 8 t Ligjit parashikon se "shpenzimet pr jetes gjat kohs s ndjekjes s nj programi formal t trajnimit do t jen t lejuara deri n nj maksimum t caktuar nga Ministri n nj akt nn-ligjor". Pr qllimet e ktij paragrafi, shumat maksimale te shpenzimeve t jetess n dispozicion pr lirim nga tatimi mbi t ardhurat personale do t jen: 6.1. N rastin e strehimit q sht domosdoshmrish e nevojshme pr shkak t largsis t vendit t programit t trajnimit nga rezidenca kryesore e personit, ose pr shkak t krkesave pr pjesmarrje n programin e trajnimit: 6.1.1 strehimi brenda Kosovs 50 euro n dit, 6.1.2 pr strehim jasht Kosovs, shumat ditore pr shpenzimet pr strehim t pagueshme sipas nenit 12 t Udhzimit Administrativ t Ministris s Shrbimeve Publike nr.MSHP 2004/07 q lidhen nga shteti ku sht br strehimi, 6.2 N rastin e ushqimit: 6.2.1 programet e trajnimit brenda Kosovs 15 euro pr dit pr programet ditore t trajnimit ose 25 euro pr dit pr programet e trajnimit (me fjetje) 6.2.2 programet e trajnimit jasht Kosovs, shuma ditore pr shpenzimet e ushqimit t pagueshme sipas nenit 12 t Udhzimit Administrativ t Ministris s Shrbimeve Publike nr. MSHP 2004/07 q mvaren nga shteti ku jan siguruar ushqimet. 6.3 Kur shpenzimet e jetess n do periudh tatimore tejkalojn kto shuma, teprica do t konsiderohet si e ardhur e tatueshme e punonjsit dhe i nnshtrohet mbajtjes n burim n prputhje me dispozitat e Ligjit.
418
7. Paragrafi 1.21 i nenit 8 t Ligjit krkon q llojet e shpenzimeve pr trajnime t cilat kualifikohen pr lirim nga tatimi mbi t ardhurat personale sipas nenit 8 do t specifikohen n nj akt nn-ligjor. Ky paragraf ka t bj me shpenzimet e trajnimit q kualifikohen pr lirim sipas paragrafit 1.18 t nenit 8 t ligjit q parashikon se lirimi vlen pr "shpenzimet e trajnimit t paguara nga nj pundhns pr nj t punsuar pr t marr pjes n programet formale t trajnimit pr t fituar aftsit themelore t nevojshme pr punonjsin pr t kryer detyrat e prcaktuara, ose t nevojshme pr t siguruar aftsit e freskuara q jan t lidhura me punn, pr t punsuarin ". Shpenzimet e trajnimit t paguara nga nj pundhns pr t marr pjes n programet e trajnimit pr t arritur ose freskuar aftsit q nuk jan t nevojshme pr punn e t punsuarit (trajnim pr shembull n nj gjuh t huaj q nuk prdoret n vend t puns) nuk do t kualifikohen pr lirim. Paragrafi 1.21 i nenit 8 t ligjit m tej parashikon se shpenzimet e trajnimit q kualifikohen pr lirim gjithashtu nuk do t prfshij edhe shumat e barabarta me rrogat dhe pagat q paguhen pr fillestart ose nxnsit.
419
KREU II - T ARDHURAT NGA PUNSIMI
Neni 9 - T ardhurat nga pagat

1 .N t ardhurat bruto nga pagat prfshihen: 1.1. Rrogat e paguara n emr t nj pundhnsi pr punn t ciln e kryen punonjsi sipas udhheqjes s drejtorit ose pundhnsit; 1.2. Bonuset, provizionet dhe format e tjera t kompensimit q nj pundhns apo ndonj person tjetr, n emr t pundhnsit ua paguan punonjsve mbi dhe prtej rrogs; 1.3. T ardhurat e fituara nga puna e prkohshme t ciln e kryen punonjsi; 1.4. T ardhurat nga punsimi i mundshm, si sht nnshkrimi i nj bonusi t rrogs; 1.5. Premit e sigurimit shndetsor dhe t jets q nj pundhns paguan pr punonjsin; 1.6. Falja e huas s punonjsit ose e obligimit t pundhnsit; 1.7. Pagesa e shpenzimeve personale t punonjsit nga pundhnsi dhe 1.8. Pos nse prcaktohet ndryshe me kt ligj, prfitimet n gjsende q nj pundhns ia jep punonjsit q kalon shumn minimale t prcaktuar me nj akt nnligjor t lshuar nga ministri. 2. N t ardhurat e prgjithshme nga rrogat nuk prfshihen: 2.1. Kompensimi i shpenzimeve reale t udhtimeve t biznesit deri n shumn q duhet saktsohet me nj akt nnligjor q duhet t lshohet nga ministri; 2.2. Dmshprblimi pr aksidentet n pun dhe 2.3. Prfitimet n mall t dhna nga pundhnsi pr punonjsit e huaj pr t lehtsuar jetesn e tyre n Kosov, si sht banimi dhe pagesa e shkollimit. 2.4. Prfitimet n natyre n forma t shujtave t ofruara nga pundhnsi pr puntorin duke prjashtuar kompensimin n para. 2.5. Rimbursimin, e kufizuar n m pak nga kostoja e transportimit publik apo 0.16 euro/KM, pr shpenzimet e vajtje-ardhjeve pr t punsuarit distanca e vajtje-ardhjeve e t cileve nga rezidenca e tyre kryesore pr n vendin e rregullt t puns sht m e madhe se 20 kilometra. 2.6. Prfitimet n natyr q i jepen t punsuarave n form t biletave t transportit publik t kufizuara n transporitimin mbi transportin e autorizuar publik nga rezidenca kryesore e t punsuarit pr n vendin e rregullt t puns. Prfitimet n natyr mund tu jepen t punsuarve distanca e vajtje-ardhjeve e t
420
cilve nga rezidenca e tyre kryesore pr n vendin e tyre t rregullt t puns sht m e madhe se 1 kilometr. 2.7. Rimbursimi i till apo dhnia e prfitimeve n natyr nuk do t konsiderohen si shpenzime t zdritshme bizesi nga ndonj dhurues e rimbursimmit t till apo prfitimeve n natyre, e as nuk do t jen t zdritshme si shpenzim t ndonj lloji. 2.8. Ministri do t lshoj nj akt nnligjor pr t prkufizuar krkesat e raportimit q lidhen me dhnien e rimbursimit apo prfitimeve n natyr t lejuara me nnparagraft 2.5 dhe 2.6. 3. Pr kontributet pensionale, t ardhurat bruto do t prfshijn: 3.1. Kontributet e dhna nga pundhnsi n emr t punonjsit n sistemin e kursimeve individuale pensionale, n fondin plotsues t pensionit t pundhnsit dhe n skemn plotsuese individuale t pensioneve sipas legjislacionit mbi Trustin e Kursimeve Pensionale t Kosovs; 3.2. Kontributet e dhna nga punonjsi n sistemin e kursimeve individuale pensionale, n fondin pensional plotsues t pundhnsit dhe n skemn plotsuese pensionale individuale sipas legjislacionit mbi kursimet Pensionale n Kosov.
Neni 5 T Ardhurat nga Pagat
1. Paragrafi 1.8 i nenit 9 t Ligjit parashikon q t ardhurat bruto nga pagat do t prfshijn "prfitime n gjrat e dhna nga nj pundhns pr nj t punsuar q tejkalojn shumn minimale t prcaktuara n nj akt nn-ligjor t nxjerr nga Ministri". Pr qllimet e ktij paragrafi, shuma minimale e prfitimeve n gjrat, mbi t ciln shum prfitimet e tilla do t konsiderohen si t ardhura bruto nga paga do t jet gjasht dhjet e pes (65) euro n muaj. Pr shembull, nse nj i punsuar merr nga pundhnsi kryesor prfitime n natyr prej 90 / muaj, shuma prej 25 euro, e cila e kalon shumn e minimumit t caktuar prej 65 euro, do t prfshihet n t ardhurat bruto nga pagat. 2. Paragrafi 2.1 i nenit 9 t Ligjit parashikon q t ardhurat bruto nga pagat nuk do t prfshijn "rimbursimin e shpenzimeve aktuale t udhtimit t biznesit deri n shumat q do t specifikohen n nj akt nn-ligjor t nxjerr nga Ministri". Pr qllimet e ktij paragrafi, shpenzimet e udhtimit pr biznes prfshijn transportin, strehimin dhe ushqimin pr udhtimet afariste, por nuk prfshij shtesat pr vajtje ardhje n dhe nga vendi i puns e puns. Duhet t plotsohen kushtet e mposhtme pr t'u kualifikuar pr shpenzimet t udhtimit pr biznes(pun): 2.1 udhtimi pr pun duhet t ket qen i autorizuar me shkrim nga niveli prkats i menaxhmentit; 2.2 qllimi i udhtimit t biznesit duhet t deklarohet n mnyr t qart; 2.3 krkesa pr udhtim duhet t'i dorzohet pundhnsit n pajtim me politikat e pundhnsit pr shtesa pr udhtim; 2.4 shuma e rimbursueshme pr strehim duhet t jet brenda limitit t caktuar n dokumentin e pundhnsit pr politikat e shtesave pr udhtim. Pr qllime
421
tatimore ajo nuk duhet t jet m e lart se 50 euro pr strehim brenda Kosovs, dhe pr strehim jasht Kosovs nuk duhet t jet m e lart se shuma ditore e shpenzimeve pr strehim t pagueshme sipas nenit 12 t Udhzimit Administrativ t Ministris s Shrbimeve Publike Nr. MSHP 2004/07 e cila mvaret nga shteti ku sht siguruar strehimi, 2.5 shuma e rimbursueshme pr transport brenda Kosovs duhet t jet kostoja aktuale e transportit publik ose nj shum e arsyeshme pr kilometr e paraqitur n dokumentin e pundhnsit pr politikat e shtesave pr udhtim nse i punsuari e shfrytzon automjetin e saj/atij. Pr qllime tatimore duhet t mos jet m e lart se 16 cent / kilometr. Pr udhtimet jasht Kosovs nuk zbatohen kufizime me kusht q Fatura/bileta e transportit t jet n dispozicion pr inspektim nga Administrata Tatimore e Kosovs. 2.6 shuma e rimbursueshme pr ushqim duhet t jet shuma e caktuar pr mngjes, drek apo dark e paraqitur n dokumentin e pundhnsit pr politikat e shtesave pr udhtim . Pr qllime tatimore pr udhtimet brenda Kosovs nuk duhet t jet m i lart se 15 euro n dit pr udhtim ditor ose 25 euro pr udhtime q krkojn qndrimin gjat nats brenda Kosovs, dhe pr udhtime jasht Kosovs nuk duhet t jet m e lart se shuma ditore e shpenzimeve t ushqimit e pagueshme sipas nenit 12 t Udhzimit Administrativ t Ministris s Shrbime Publike me Nr. MSHP 2004/07 e cilat varet nga shteti ku sht siguruar ushqimi; 2.7 shpenzimet e udhtimit pr biznes duhet t jen plotsisht t regjistruara n librat e llogaris s pundhnsit; 2.8 kur rimbursimet tejkalojn kufijt monetar t specifikuar m lart, teprica do t konsiderohet si e ardhur e tatueshme e punonjsit dhe i nnshtrohet mbajtjes n burim n prputhje me dispozitat e ligjit. 3. Pr qllime t paragrafve 2.5 dhe 2.6 t nenit 9 t Ligjit duhet t plotsohen krkesat e raportimit si n vijim: 3.1 udhtimit shtpi / pun t duhet t ket qen i autorizuar me shkrim nga ana e nivelit t menaxhmentit prkats; 3.2 krkesa e udhtimit duhet t'i dorzohet pundhnsit n pajtim me politikat e pundhnsit pr shtesat pr udhtim; 3.3 fatura/bileta e transportit duhet t jet n dispozicion pr inspektim nga Administrata Tatimore e Kosovs; 3.4 shpenzimet e udhtimit, duhet t jen plotsisht t regjistruara n librat e llogarive t pundhnsit.
422
KREU III - TE ARDHURAT NDRYSHE NGA ATO TE PUNESIMIT

Neni 10 - T ardhurat nga aktivitetet afariste
1. T ardhurat bruto nga veprimtarit afariste nnkupton pranimet bruto t gjeneruara nga nj person apo entitet, prve personave juridik pr qllime t ktij ligji, t angazhuar n veprimtari t tilla. Pr tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto me m tepr se 50,000, apo ata t cilt zgjedhin t mbajn libra dhe regjistrime n prputhje me nenin 33 t ktij ligji, t ardhurat duhet t raportohen n periudhn tatimore gjat s cils jan pranuar apo akruar (lindur). 2. Bizneset me t ardhura vjetore bruto prej 50,000 e m pak, t cilat nuk zgjedhin t mbajn librat dhe regjistrimet n prputhje me nenin 33 t ktij ligji, do t raportoj t ardhurat nga veprimtarit afariste n periudhn tatimore n t ciln ato t ardhura n t vrtet apo n mnyr konstruktive jan pranuar. 3. Bizneset me t ardhura vjetore bruto me m shum se 50,000 do t raportojn t ardhurat nga veprimtarit afariste n periudhn tatimore n t ciln t ardhurat jan pranuar apo akruar (lindur). 4. Tatimpaguesit me t ardhura nga shitja e mallrave, t cilt e mbajn listn e artikujve pr ta llogaritur mimin e mallrave t shitura, e shfrytzojn metodn FIFO (i pari q hyn brenda del i pari) ose ndonj metode tjetr t till ashtu si mund t parashtrohet n aktin nnligjor t nxjerr nga ministri. 5. Kur nj metod e regjistrimit t mallit t jet zgjedhur, ajo metod do t prdoret pr vitin n t cilin sht zgjedhur plus s paku pr tri periudha tatimore shtes. Nj tatimpagues q dshiron t ndryshoj metodn e regjistrimit t mallit pas asaj periudhe kohore duhet t krkoj nj vendim shpjegues individual nga ATK n prputhje me dispozitat e aplikueshme t Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat i ndryshuar me Ligjin nr. 03/L-071. 6. Tatimpaguesit e angazhuar ne kontrata dhe projekte ndrtimore afatgjata do t raportojn t ardhurat e tatueshme nga ato kontrata dhe projekte afatgjata n mnyrn e prshkruar n nj akt nnligjor q lshohet nga ministri. 7. T ardhurat e tatueshme nga lizingjet operuese dhe lizingjet financiare do t prcaktohen dhe raportohen n mnyrn e prshkruar n nj akt nnligjor q do t lshohet nga minsitri. Akti nnligjor do t prshkruaj lizingjet operative dhe lizingjet financiare.
Neni 5 T Ardhurat nga Shitja e Mallrave

1. Paragrafi 4 i nenit 10 t Ligjit, mbulon metodat q tatimpaguesit mund ti prdorin pr vlersimin e inventarit t mallrave t tyre. Tatimpaguesit me t ardhura nga shitja e mallrave, t cilt mbajn inventarin pr t prcaktuar koston e mallit t shitur, prdorin FIFO (i pari-brenda -i pari-jasht) ose t tjera metoda t lejuara sipas Standardeve t
423
Kontabilitetit t Kosovs (p.sh kostoja mesatare e ponderuar ose metoda specifike t identifikimit), me kusht q tatimpaguesit mos t ndryshojn metodn e inventarit t tyre gjat nj periudhe tatimore. (Koment: Standardet Kosovare t Kontabilitetit po shkojn drejt bazimit t tyre n IFRS (Standardet Ndrkombtare t Raportimit Financiar). Meq metoda LIFO (i fundit brendai pari jasht) nuk lejohet sipas IFRS-s, n Kosov m nuk lejohet shfrytzimi i saj pr qllime t tatimit n t ardhura). 2. Cilado metod q zgjedhet pr prcaktimin e kostos s mallrave t shitura, ajo shfrytzohet pr vitin n t cilin sht zgjedhur, plus s paku pr tri vite t tjera tatimore shtes. Tatimpaguesi i cili ka aspirata t ndryshoj kt metod pas asaj periudhe kohore, do t krkoj nj shpjegim individual nga ATK, q t autorizon kt ndryshim n prputhshmri me dispozitat e aplikueshme t Ligjit Nr. 03/L-222 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat dhe Udhzimit Administrativ t nxjerr pr kt ligj.
Neni 6 T Ardhurat nga Kontratat Afatgjate Ndrtimore

1. Paragrafi 6 i nenit 10 t Ligjit parasheh shmangien nga rregullat normale t prcaktimit t tardhurave t tatueshme pr tatimpaguesit e angazhuar n projektet dhe kontratat afat gjate ndrtimore. Pr qllim t ktij neni, kontratat ndrtimore afat gjate dhe projektet jan kontratat dhe projektet q lidhen me punn ndrtimore ku ndrtimi shtrihet m gjat se nj vit i t ardhurave. Kto kontrata prfshijn ato pr: 1.1. ndrtimin e ndrtesave, urave, pendave, shtrirjes s gypave,tuneleve dhe projektet tjera t ingjineringut civil, 1.2. aktivietet q lidhen me kto si demolimi,grryerja,projektet e largimit t madh t dheut, 1.3. ndrtimi i gjrave t mdha t fabrikave duke prfshir anjjet dhe vaporat transportues, dhe 1.4. kontratat e ngajshme n fushat e lidhura p.sh kontratat pr klima dhe nxemje kontratat e mdha t vnies s rrjets elektrike dhe rivnjes s rrjets elektrike, renovimet e mdha t hoteleve,shitoreve etj, kontratat e mdha t menagjimit t ndrtimit etj. 1.5. Mirpo ktu nuk prfshihen kontratat e shitjes dhe furnizimit gjat kohs kur kto zakonisht mund t konsiderohen si shitje e stokut tregtar p.sh nuk prfshijn instalimin e mobiljeve t zyrs n ndrtesn e re edhe n ato raste kur mobiljet duhet t instalohen gjat dorzimit. 2. Pr qllime t tatimit n t ardhurat e korporatave, tatimpaguesit e angazhuar n kontratat dhe projektet afat gjate ndrtimore kategorizohen n tri kategori t mdha si n vijim: 2.1. punkryes ata q e kryejn punn ndrtimore (qoft n mnyr direkte ose nprmes t nn kontraktorve) ata n prgjithsi paguhen nga nj investitor i cili paguan n mnyr progresive pr punn ndrtimore, nprmes t nj kombinimi t pagesave t avancit, pagesave progresive dhe pagesave finale;
424
2.2. investitort ata q financojn punn e kontrats ndrtimore dhe q paguajn punkryesin pr at pun. 2.3. punkryes-investitor ata q edhe e financojn edhe e kryejn punn e kontrats ndrtimore vet. 3. Pr qllime t Tatimit n t Ardhurat Personale: 3.1. punkryesit lejohen t shfrytzojn metodn e prqindjes s kryerjes s parashikimeve t shpenzimeve (ku t ardhurat dhe shpenzimet e raportuara bazohen n proporcionin e ndrtimit q sht kryer bazohet n proprocionin q kan shpenzimet e krijuara t kontrats pr punn deri n at dat, n krahasim me shpenzimet totale t parashikuara t kontrats.
Shembull: Shembulli n vijim ilustron nj metod t prcaktimit t fazs s kompletimit t nj kontrate dhe kohzgjatjen e njohjes s t hyrave dhe shpenzimeve t kontrats. Nj kontrator ndrtimor e ka nj mim fiks prej 250,000 euro q t ndrtoj nj ur. Shuma fillestare e t hyrave t pajtuara n kontrat sht 250,000 euro. Supozimi fillestar i kontraktorit pr shpenzimet e kontrats sht 150,000 euro. Ndrtimi i objektit do t ndodh gjat vitit 2010 dhe 2011. Kontraktori e prcakton fazn e kompletimit t kontrats duke e llogaritur pjesn q shpenzimet e kontrats kan dal pr punn e kryer deri m tani duke pasur mbajtur shpenzimet totale m t fundit t kontrats. Nj prmbledhje e t dhnave financiare gjat periudhs s ndrtimit sht me sa vijon:
2010
2011
Shuma fillestare e t hyrave e pajtuar n kontrat 250,000 250,000 Shpenzimet e ndodhura deri me date 90,000 150,000 Shpenzimet e kontrats pr kompletimin e puns 60,000 Shpenzimet totale t vlersuara t kontrats 150,000 150,000 Fitimi i vlersuar 100,000 100,000 Faza e kompletimit (90,000/150,000) 60% 100% Shumat e t hyrave, shpenzimeve dhe fitimit t njohur n pasqyrn e t ardhurave n dy vitet me sa vijon: Deri m T njohura n T njohura n tash vitin e kaluar vitin aktual 2010 2010 T hyrat (250,000 x 60%) 150,000 Shpenzimet (150,000 x 60% 90,000 Fitimi 60,000 2011 T hyrat 250,000 150,000 Shpenzimet 150,000 90,000
150,000 90,000 60,000 100,000 60,000
425
Fitimi 100,000 60,000 40,000 3.2.investitort dhe punkryesitinvestitort jan t detyruar t shfrytzojn metodn e tatuarjes sipas prlogaritjes (ku t ardhurat raportohen duke u bazuar n pagesa, akruale (kur ka pranime dhe/ose ekziston e drejta pr ti pranuar bazuar n kontrat),dhe shpenzimet lejohen proprocionalisht n baza t njjta. N situatat kur n asnj periudh tatimore nuk sht pranuar asnj e ardhur dhe nuk sht br asnj kontrat t cilat do t mundsonin t drejtn pr t pranuar t ardhurat,athere nuk ka t ardhura pr tu raportuar, dhe shpenzimet nuk do t lejohen n relacion me kontratat afat gjate ndrtimore n at vit tatimor. Shembull: Kontrata 2 vjeqare me t ardhurat totale t pritura t kontrats prej 200,00 euro dhe shpenzimet totale t projektit prej 150,000 euro. Fondet e pranuara n vitin e par 100,000 euro. Shpenzimet e krijuara n vitin e par 50,000 euro. Njohja e t ardhurave pr vitin e par do t jet si n vijim: T ardhurat n vitin e par 100,000 euro (qe prfaqsojn 50% t t ardhurave totale t pritura t kontrats) 75,000 euro ( q jan 50% e shpenzimeve totale t pritura). Fitimi bruto 25,000 euro. 3.3. Kur me prfundimin e kontrats ndrtimore nga investitortose Punkryesit/investitort ekzistojn pjes t ndrtimit q kan mbetur t pa shitura, ku t ardhurat nga kto shitje (dhe shpenzimet e tyre prcjellse) nuk jan njohur ende,vlera e ktyre pjesve t pashitura do t regjistrohet si inventar i investitorit ose punkryesit/investitorit dhe t regjistrohen n gjendjen e tyre t bilancit deri sa t ndodh shitja. 3.4. Nuk lejohet t shfrytzohet metoda e Kryerjes s kontrats (ku nuk raportohen t ardhura ose shpenzime deri n vitin n t cilin kryhet kontrata ndrtimore afatgjate). 3.5. Drejtori i Prgjithshm i ATK-s n t ardhmen, mund t nxjerr nj shpjegim publik, dhe lejoj metoda t tjera pr regjistrimin e t hyrave dhe shpenzimeve n kontratat ndrtimore afat gjate, prveq ktyre t prmendura m lart, 3.6. do tatimpagues q ka filluar kontratat ndrtimore afat gjate para dats s hyrjes n fuqi t ktij Udhzimi Administrativ, t cilat jan llogaritur me metod tjetr nga kto t lejuara sipas ktij paragrafi, duhet t ndryshojn metodn e tyre dhe shfrytzojn ato t lejuarat sipas ktij paragrafi, n vitin tatimor n t cilin ky Udhzim Administrativ hyn n fuqi,dhe do t bjn nj rregullim t t ardhurave t tyre t tatueshme n at vit tatimor pr t pasqyruar ndryshimin e metods. 4. Shum kontrata ndrtimore afatgjate dhe projekte prfshijn ngarkimin e pagesave t kontrats s avancit n fillim, t cilat mund t jen t pagueshme kur vetm pak shpenzime kan ndodhur ose kur nuk kan ndodhur shpenzime. N ksi raste taturaja e ktyre t ardhurave, duhet t prcaktohet sipas metod q e shfrytzon tatimpaguesi pr t llogaritur t ardhurat nga kto kontrata dhe projekte. Nse Tatimpaguesi shfrytzon metodn e Tatimit n t ardhura kur jan prllogaritur (investitori dhe punkryesi/investitori) , si pagesat e avancit, do t jen pjes e t ardhurave t tatueshme
426
kur t jen pranuar, mirpo nse tatimpaguesi shfrytzon metodn e prqindjes s ndodhjes s shpenzimeve t parashikuara (punkryesit), kto pagesa t avancitvetm do t jen pjes e t ardhurave t tatueshme vetm n baza t shprndarjes sipas rrjedhjes s kontrats. 5. sht me rndsi q t pranuarat ose prqindjet e kryerjes t pasqyrohen drejt afr fundit t viti ose n fund t do viti tatimor. Tatimpaguesi q shfrytzon metodn e tatuarjes s t ardhurave ashtu si prllogaritennuk mund t shtyej vlersimin e t ardhurave t kontrats thjesht duke u prmbajtur n mnyr t qllimshme nga ose duke e shtyer faturimin deri pas fundit t vitit tatimor, kur ka qen e drejta sipas kontrats pr t faturuar para fundit t vitit tatimor. 6. Pavarsisht nga paragrafet m lart, nse nodnj kontrat afat gjate ndrtimore mban dispozitn pr pagesat e mbajtjura (ku sht nj dispozit pr klientt q t mbajn prqindjen e mimit t kontrats deri sa t kaloj periudha n kontrat e mbajtjes t specifikuar), kto pagesa nuk do t jen pjes e t ardhurave t tatueshme derisa kontraktori ti pranoj ato ose t ket t drejtn ti pranoj ato nga klienti. Kur kto para t mbajtura i paguhen kontraktorit aktualisht para se ato t jen obligim, me kusht q kontraktorit t prmirsoj do defekt para se puna ndrtimore ti dorzohet ose t pranohet nga klienti, ato do t trajtohen si t ardhura t tatueshme kur kto para t pranohen, prveq nse mbahen n llogari t veqant dhe nuk jan n dispozicion pr pages apo shfrytzim t prgjithshm nga kontraktori, derisa t prfundohen punt ndrtimore, n qrast parat nuk do t trajtohen si t ardhurat t tatueshme deri sa kontraktori t ket t drejtn ti trheq ose prdor ato. 7. Kur ka transaksione kmbimi (barter) si pjes e kontratave ndrtimore afat gjate,kto transaskione do t njihen si t ardhura ose shpenzime me vlern e tregut n pajtueshmri me nenin 47 t Ligjit Nr. 03/L-222 Pr Administratn tatimore dhe Procedurat. N kto situata kur vlerat e tregut nuk mund t prcaktohen ose vlersohen n mnyr t arsyeshme,investitori ose punkryesi/investitori mund t aplikojn n ATK (me evidence prkatse t justifikueshme) pr t aprovuar njohjen e ktyre t ardhurave dhe shpenzimeve nga transaskioni i kembimit (barter) n fund t kontrats ndrtimore.
Neni 7 T Ardhurat nga Lizingu

1. Paragrafi 7 i nenit 10 t Ligjit krkon nxjerrjen e nj akti nn-ligjor pr t shpjeguar se si prcaktohen dhe raportohen t ardhurat e tatueshme nga lizingu financiar dhe operativ. 2. Lizingu Financiar sht prcaktuar n paragrafin 1, 27 t nenit 2 t Ligjit, si lizing q transferon kryesisht t gjitha rreziqet dhe pagesat e rastit pr pronsin e nj zri t prons. Lizingu financiar duhet megjithat t plotsoj s paku nj nga kto katr kushte: 2.1. afati i lizingut t jet m i gjat se shtatdhjet e pes pr qind (75%) t jets s prdorimit t asetit t dhn me lizing; 2.2. t ket transferim t pronsis s asetit t dhn me lizing te Lizingmarrsi n fund t afatit t lizingut;
427
2.3. t ekzistoj mundsia pr t bler asetin e dhn me lizing me nj mim t pranuar n fund t afatit t lizingut, ose 2.4. vlera aktuale e pagess s lizingut, e zbritur me nj norm t prshtatshme t zbritjes, e tejkalon nntdhjet pr qind (90%) t vlers s drejt t tregut t asetit. (Komenti 1: Lidhur me kto kushtet e para, ATK n prgjithsi do t pranoj jetn e dobishmris s asetit t dhn me lizing sikur me qen e njjta jet e dobishmris q ATK e lejon pr qllime t zhvlersimit sipas ktij Ligji. N mnyr alternative Lizingdhnsi dhe Lizingmarrsi mund t bjn nj vlersim alternativ t jets s dobishmris s nj aseti n do rast t veqant, duke u bazuar n vlersimet e prodhuesit t pajisjes pr jetn e dobishmris s pritur t pajisjeve t tyre, varsisht prej ndryshimeve n mirmbajtje dhe n kushtet e puns. N cilindo rast pr shembull nse nj aset sht prcaktuar se e ka jetn e dobishmris prej 5 vitesh dhe afati i lizingut sht m i gjat se 45 muaj (75% t ksaj jete t dobishmris) lizingu do t jet lizing financiar). (Komenti 2: Lidhur me kto kushtet e fundit,vlera aktuale e pagess s lizingut sht vlera e pagesave n datat e tyre t pagess, t zbritura pr t pasqyruar vlern kohore t paras.Pr shembull, e njeh se pagesa prej 100 euro sot sht ekuivalente me pagesn prej 105 euro pr kohn prej nj viti, sikur t ishte nj norm e zbritjes/interesit vjetor prej 5%.Vlera aktuale prej 100 euroq krkohet t paguhet n periudhn prej nj viti me supozimin se norma e interesit/zbritjes prej 5% sht 95 euro 23 cent (= 100 euro pagesa e duhur pr nj vit e ndar me 105 e cila sht 100 euro nse tani sht krkuar pagesa dhe plus 5% interes). Pr pagesat e lizingut me afat prej dy vitesh,vlera aktuale e ksaj pagese do t ishte 90 euro dhe 70 cent (= pagesa e duhur prej 100 euro pr periudhn prej dy vitesh e pjestuar me 110.25 e cila do t ishte 100 euro sikurse pagesa t ishte krkuar tani, plus 5% interesi i shtuar pr dy vite).Llogaritjet e e vlers aktuale, duhet t bhen pr do pages t lizingut me totalin e shums t ktyre vlerave aktuale, t krahasuara me nj shum t barabart me 90% t vlers s drejt t tregut t asetit t dhn me lizing, pr t prcaktuar lizingun se a sht n kto kushte lizing financiar). 3. Lizingjet Financiare jan trajtuar teknikisht si marrveshje financiare, ku lizingmarrsi blen nga lizingdhnsi asetin e dhn me lizing. Kto lizingje n prgjithsi trajtohen edhe pr qllime t kontabilitetit edhe pr qllime tatimore, si shitje progresive t asetit t dhn me lizing nga Lizingdhnsi pr Lizingmarrsin, ku Lizingdhnsi trajtohet se po e jep nj kredi si avanc pr Lizingmarrsin, t ciln Lizingmarrsi e prdor pr t bler asetin e dhn me lizing. - Pr qllime t tatimit n t ardhurat sht: 3.1. shitje progresive e asetit t dhn me lizing me komponentin e kryegjs t pagess s lizingut e cila sht e tatueshme pr Lizingdhnsin, 3.2. blerje e asetit t dhn me lizing n fillim t lizingut (ku Lizingmarrsi ka t drejtn q t krkoj zbritjen e zhvlersimit n lidhje me asetin e dhn me lizing), dhe 3.3. kredi nga Lizingdhnsi pr Lizingmarrsin, me komponentin e interesit t pagess s lizingut, q sht e vlersueshme pr lizingdhnsin dhe e zbritshme pr Lizingmarrsin. Nuk krkohet q tatimi n burim n komponentin e interesit t lizingmarrsit t zbritet nga lizingmarrsi kur lizingmarrsi sht institucion financiar i autorizuar nga Banka Qendrore e Kosovs.
428
Shembull: Kompania A i jep me lizing nj automjet t ri Kompanis B me lizing financiar prej katr vitesh. Sipas lizingut Kompania B sht e obliguar q ti paguaj Kompanis A pagesn e lizingut prej 48 muajsh prej 200 euro, e cila prfshin komponentin e interesit prej 20 euro.N vitin e par t lizingut, Lizingdhnsi do t vlersohet me 2400 euro.(duke qen, kryegjja e pranuar 2160 dhe 240 interesi i pranuar gjat lizingut.) dhe mund t krkojn shpenzimet e prvetsimit t asetit t marr me lizing ,t zhvlersuar gjat jets s lizingut. Lizingmarrsi do t jet n gjendje q t krkoj zhvlersimin n mimin total kushtues t automjetit nga viti i par i lizingut, dhe do t jet n gjendje q t krkoj komponentin e interesit (mirpo jo komponentin e kryegjs) si zbritje tatimore. N vitet m t vonshme t lizingut, Lizingdhnsi do t vazhdoj q t pranoj kryegjn dhe t ardhurat nga interesi, dhe Lizingmarrsi do t vazhdoj q t jet n gjendje q t krkoj zhvlersimin dhe shpenzimet e interesit. N fund t periudhs s lizingut, do opsion i mimit t pranueshm pr t bler pagesat e bra nga Lizingmarrsi, do t jen t vlersueshme pr Lizingdhnsin, dhe Lizingmarrsi do t vazhdoj q t jet n gjendje q t krkoj zhvlersimin mirpo nuk do t ket konsekuenca tjera tatimore derisa Lizingmarrsi t shes ose ta largoj n forma tjera automjetin. Nse Lizingdhnsit i kthehet automjeti ,kjo do t trajtohet pr qllime tatimore si shitje e automjetit nga lizingmarrsi pr Lizingdhnsin me pasoja tatimore, q varen nga shkalla e fitimit apo humbjes n shitje t automjetit n at koh. 4. Lizingu Operativ n paragrafin 1.26 t nenit 2 t Ligjit, sht prcaktuar si do lizing q nuk sht lizing financiar. Lizingu Operativ i ngjan marrveshjes s dhnies me qira t asetit.- Pagesat e lizingut jan plotsisht t zbritshme pr Lizingmarrsin dhe plotsisht t tatueshme pr Lizingdhnsin. Meq lizingdhnsi sht pronar i asetit q sht dhn me lizing, lizingdhnsi mund t krkoj zbritje t zhvlersimit n pajtueshmri me dispozitat e zhvlersimit t ktij Ligji.
Neni 11 - T ardhurat nga Qirat

1. T ardhurat bruto nga qirat prfshijn: 1.1 t ardhurat e krijuara nga dhnia me qira e pasuris s patundshme sikurse jan ndrtesat, toka ose apartamentet; 1.2 t ardhurat e krijuara nga dhnia me qira e pajisjeve, automjeteve t transportit dhe llojeve tjera t pasuris. 2. Pavarsisht dispozitave t paragrafit 1 te ktij neni, t ardhurat e qiras t krijuara nga personat e angazhuar n veprimtari ekonomike t dhnies me qira t pasuris s luajtshme apo t paluajtshme pr klientt, do t trajtohen si t ardhura nga aktivitetet ekonomike dhe do t tatohen si t tilla.
429
Neni 12 - T ardhurat nga pasuria e paprekshme

T ardhurat bruto nga pasuria e paprekshme prfshijn t ardhurat e krijuara nga patentat, t drejtat autoriale, licencat, t drejtat ekskluzive dhe pasurit tjera q prbhen vetm nga t drejtat dhe q nuk kan form fizike. E drejta pr t shfrytzuar pasurin e paluajtshme sht e paprekshme. Ajo e drejt,si dhe pasuri tjetr q prbhet vetm nga t drejtat, por nuk ka form fizike, me tutje do t prkufizohet me akt nnligjor q lshohet nga ministri.
Neni 8 T ardhurat nga Pasuria e Paprekshme

1. Pr qllime t nenit 12 t Ligjit , kategorit e pasurive t pa prekshme t cilat prbhen vetm nga t drejtat q nuk kan form fizike jan: 1.1. Patentat, shpikjet, formulat, proceset, dizajnet, modelet, sekretet e tregtis dhe ofrimi i njohurive t veqanta 1.2. T drejtat e autorit duke prfshir t drejtat pr veprat letrare, kompozimet muzikore ose artistike 1.3. Shenjat tregtare, emrat tregtar ose emrat e marks 1.4. T drejtat ekskluzive, licencat ose kontratat 1.5. metodat, programet, sistemet, procedurat, fushatat, anketat, studimet, parashikimet, vlersimet, listat e klientve, ose t dhnat teknike 1.6. softuerat kompjuterik; dhe 1.7. t drejtat e tjera t ngjashme 2. N lidhje me softuert kompjuterik, licencat (si dallim nga shitjet) e t drejtave t autorit n programin kompjuterik, dhnia e t drejts pr prdorim (si dallim nga shitjet) e kopjeve t programeve q i nnshtrohen t drejtave t autorit, dhe furnizimet e njohurive pr programet kompjuterike (si dallim nga furnizimet e shrbimeve pr zhvillimin ose modifikimin e programeve kompjuterike) konsiderohen si e ardhur nga pasurit e pa prekshme.
Neni 13 - T ardhurat nga Interesi

1. T ardhurat bruto nga interesi prfshijn: 1.1. Interesin nga huat e dhna pr personat apo entitetet; 1.2. Interesin nga flet obligacionet ose letrat tjera me vler t lshuara nga organizatat afariste; 1.3. Interesin nga llogarit (e kursimeve) t cilat sjellin interes, e q mbahen n banka dhe n institucione t tjera financiare.
430
1.4. T ardhurat bruto nga interesi nuk prfshijn interesin (kamatn) nga mjetet e Trustit t Kursimeve Pensionale n Kosov apo nga cilido fond tjetr pensional i prkufizuar sipas legjislacionit mbi kursimet pensionale n Kosov.
Neni 14 - T ardhurat tjera prfshir dhuratat

1. T ardhurat bruto prfshijn do form tjetr t t ardhurave nga fardo burimi, si jan t ardhurat nga fitoret n lotari apo t ardhurat nga faljet e borxheve, prve atyre q jan t liruara nga tatimi n prputhje me dispozitat e ktij ligji. 2. Dhuratat n para apo gjsende t pranuara nga rezidentt prfshihen n t ardhurat tjera, nse dhuratat e tilla tejkalojn shumn 5.000 euro n nj periudh tatimore. 3. Dhuratat, qofshin n para apo n gjsende, t dhna n mes bashkshortve apo nga nj prind fmijs s tij natyror, apo ligjrisht t adoptuar, apo nga fmijt prindrve t tyre, jan t liruar nga t ardhurat pa marr parasysh shumn apo vlern e dhurats. 4. Dhuratat e pranuara pr qllime edukative arsimore jan t liruara nga tatimi prderisa dhurata i sht dhn, n form t pagess s shkollimit t paguar drejtprdrejt, nj institucioni edukativ arsimor t pranuar me ligjin publik pa marr parasysh marrdhnien n mes t donatorit dhe pranuesit.
431
KREU IV - SHPENZIMET AFARISTE T LEJUESHME
Neni 15 - Dispozitat e prgjithshme t shpenzimeve

1. N varsi t dispozitave t ktij neni, lejohen si zbritje nga t ardhurat e prgjithshme t krijuara nga pasuria e paprekshme, qirat apo aktivitetet afariste shpenzimet e paguara ose t shkaktuara gjat periudhs tatimore q jan trsisht, vetm dhe drejtprdrejt t lidhura me aktivitetet e tilla q gjenerojn t ardhura, prfshir primet pr sigurim shndetsor, t paguara n interes t puntorit dhe ato t varura q duhet t prfshihen n polisn e t punsuarit. 2. Kontributet pensionale t paguara nga nj pundhns jan t zbritshme, t kufizuara n shumn e kontributeve pensionale q n t vrtet jan paguar, pr aq sa ato kontribute pensionale nuk tejkalojn shumn e kontributeve pensionale t lejueshme me ligjin n fuqi. 3. Nuk lejohet zbritje pr ndonj shpenzim t akruar (rrjedhur) q lidhet me t ardhurat t cilat i nnshtrohen mbajtjes n burim (Pagave, dividendve, interesit, t drejtave pronsore, qirave, fitoreve n lotari, etj.) ve nse jan paguar m apo para 31 Marsit t periudhs tatimore vijuese. do shpenzim q nuk lejohet me kt nnparagraf do t jet i zbritshm n periudhn tatimore n t ciln n t vrtet sht paguar. 4. Bizneset me t ardhura vjetore bruto prej 50,000 e m shum, dhe ato biznese t cilat kan zgjedhur t mbajn libra dhe regjistrime si krkohet n nenin 33 t ktij ligji, mund t zbresin shpenzimet e lejuara e t paguara apo t akruara gjat periudhs tatimore. 5. Nuk do t lejohet zbritje pr ndonj shpenzim derisa nuk dokumentohet ne mnyrn e krkuar me akt nnligjor t lshuar nga ministri. 6. Shpenzimet, prfshir shpenzimet e zhvlersimit, q lidhen me lizingjet operative dhe lizingjet financiare do t raportohen n mnyrn e prshkruar n nj akt nnligjor q do t lshohet nga ministri.
Neni 6 Zbritja e Shpenzimeve
Paragrafi 3 i nenit 15 t Ligjit parasheh se nuk do t lejohen zbritje pr do shpenzim t prllogaritur pr t ardhurat t cilat i nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim prve nse ky shpenzim sht paguar m ose para 31 Marsit t vitit vijues: Shembull: Nj ndrmarrje personale e biznesit q e ka qarkullimin prej m shum se 50.000 euro (pra llogarisin pr tatim n t ardhura n baza reale) i jep me qira lokalet e saj .N fund t vitit 2010 i ka borxh qiradhnsit 3000 euro pr 3 muaj qira deri m 31 dhjetor 2010. Nse
432
qiradhnsi qiradhnien nuk e ka biznes,ather qiradhnsi mund t regjistroj vetm t ardhurat nga qiraja kur jan pranuar ato,dhe paguesit e qiras mund t krkojn shpenzimet e qiras vetm kur t jet paguar qiraja- n kt rast neni 15 nuk aplikohet meq ai aplikohet vetm lidhur me shpenzimet e prllogaritura. Nse qiradhnsi e ka biznes qiran dhe mund t krkojn t ardhurat nga qiraja n baza aktuale, ather paguesi i qiras gjithashtu mund t krkoj shpenzimet e qiras n baza aktuale. Nse qiraja e prllogaritur paguhet m ose para 31 Marsit 2011, do t lejohet zbritja e krkuar e shpenzimeve t qiras n periudhn tatimore 2010 pr tre muajt e fundit. Mirpo nse kjo qira nuk sht paguar deri m 31 mars 2011 ather ndrmarrja personale e biznesit nuk do t jet n gjendje q t krkoj qiran e prllogaritur n periudhn tatimore 2010. Kjo qira do t jet n gjendje t krkohet vetm si shpenzim n periudhn tatimore (2011 ose m von) kur qiraja sht paguar n t vrtet.
Neni 10 Shpenzimet e Lejuara
1. Paragrafi 5 i nenit 15 t Ligjit parasheh q n mnyr q shpenzimet t lejohen si zbritje, t gjitha shpenzimet duhet t jen plotsisht t dokumentuara pr inspektim me dokumente t tilla n dispozicion, me krkesn nga Administrata Tatimore. Krkesat pr dokumentacionin pr shpenzimet e lejueshme jan paraqitur n nenin 23 t Udhzimit Administrativ Nr. 15 /2010 Pr Zbatimin e Ligjit Nr. 03/L -222 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat. 2. Paragrafi 6 i nenit 15 t Ligjit I referohet shpenzimeve n lidhje me Lizingun Operativ dhe financiar. Shpenzimet e tilla do t jen t zbritshme duke u bazuar n at q sht paraqitur n nenin 7 t ktij Udhzimi Administrativ.
Neni 16 - Shpenzimet e reprezentacionit

Shpenzimet e ndodhura t reprezentacionit do t jen t kufizuara n 50% t shums s faturuar pr zbavitje afariste. Shuma maksimale e t gjitha shpenzimeve t reprezentacionit nuk do t tejkaloj 2% t t ardhurave bruto vjetore.
Neni 11 Shpenzimet e Reprezentacionit

1. Neni 16 i Ligjit parasheh zbritje pr shpenzimet e prfaqsimit mirpo i kufizon deri n 50% t shums s faturuar pr zbavitje t biznesit. Kjo zbritje dhe kufizimi i saj vlen pr shpenzimet e binzesit pr zbavitje. Shpenzimet e biznesit pr prfaqsim sikurse kto pr
433
publicitet, reklamim dhe pr promovim dhe prfaqsim t produkteve pa elemente t zbavitjes, ndryshe nga ato t rastsishme,do t jen plotisht t zbritshme sipas dispozits s zbritjes s shpenzimeve t prgjithshme t biznesit. 2. N mnyr q t lejohet do zbritje pr shpenzimet e prfaqsimit sipas nenit 16 duhet t aplikohet njra nga si n vijim: 2.1. shpenzimet t ken ndodhur kryesisht pr biznes 2.2. zbavitja sht pr nj klient apo furnizues ekzistues apo t mundshm 2.3. rrethanat e bjn t nevojshme q t diskutohet biznesi sbashku me zbavitjen, si dreka e biznesit ku qllimi kryesor sht pr biznes. 2.4. T punsuarit jan zbavitur pr t mbajtur disponimin e mir t stafit n ngjarjet si ahengjet dhe rastet e pensionimit. 3. Zbritja pr shpenzimet e zbavitjes sipas nenit 16 aplikohet pr zbavitjen pr biznes. Shpenzimet e zbavitjeve private nuk jan t zbritshme, p.sh drekat n restorane me shok, ose kur aspekti i biznesit apo profesional sht i rastsishm. 4. Zbritja pr shpenzimet e zbavitjes sipas nenit 16 aplikohet pr shumat e faturuara. N mnyr q t lejohet zbritja,duhet t ekzistoj nj fatur q mbulon shpenzimet e zbavitjes.Tatimpaguesit duhet t jen n gjendje q t dshmojn krkesn pr kto shpenzime duke qen n gjendje, kur t krkohet nga ATK , t sigurojn detajet si n vijim: 4.1. datn kur kan ndodhur shpenzimet; 4.2. emrat e personave q jan zbavitur; 4.3. binzesin q e kan prfaqsuar kta persona; 4.4. pozitn q e kan kta persona n kto biznese;dhe 4.5. arsyet pr zbavitje. 5. Shpenzimet e reprezentacionit sipas nenit 16 jan t zbritshme 50% deri n shumn e barabart me 2% t t ardhurave vjetore bruto. Shprehja t ardhurat vjetore bruto '' n at Nen nnkupton t gjitha t ardhurat q kan lindur gjat periudhs tatimore nga burimet brenda n Kosov, dhe kjo, prfshin t ardhurat nga veprimtaria e biznesit, t ardhurat nga prdorimi i pasuris s paluajtshme t luajtshme ose t paprekshme , t ardhurat nga interesi, t ardhurat nga dividentat , fitimi nga shitja e letrave me vler ose pasuris s paluajtshme dhe do e ardhur tjetr pavarsisht se a i nnshtrohet tatimit n t ardhura apo jo.
Neni 17 - Shpenzimet e Borxhit t keq

1. Nj borxh i keq konsiderohet shpenzim nse i plotson kushtet vijuese: 1.1. Shuma q korrespondon me borxhin m hert sht prfshir n t ardhura; 1.2. Borxhi sht fshir (regjistruar) n librat e tatimpaguesit si i padobishm pr qllime kontabiliteti; 1.3. Nuk ka kontest mbi vlefshmrin juridike te borxhit; 1.4. Borxhit i kan kaluar s paku 6 muaj nga afati;
434
1.5. Ka evidenc t mjaftueshme se jan br prpjekje substanciale pr t vjel borxhin, prfshir do veprim te aplikueshm pr t maksimalizuar vjeljen e borxhit sikurse jan: 1.5.1. Tatimpaguesi ka thyer (balancuar) do borxh te pakontestueshm kundrejt borxhit t keq; 1.5.2. Korrespodenca dhe kontaktet n prpjekje pr t vjel borxhin; 1.5.3. Veprimi juridik sht konsideruar si joekonomik pr arsye t dokumentuara, apo veprimi juridik ka qen i pasuksesshm, ose 1.5.4. Krkesa sht dorzuar mbi mjetet e falimentimit/likuidimit nse sht e aplikueshme dhe shuma q do t merret sht prcaktuar n mnyr t arsyeshme nga administratori/prmbaruesi. Prderisa ato para q jan marr nga falimentimi, jan aplikuar n borxhin e pashlyer. 2. Zbritjet e borxhit t keq jan t kufizuara n pjesn e pambuluar t borxhit. do borxh i keq i zbritur si nj shpenzim dhe mandej m pastaj sht vjel do t prfshihet n t ardhurat e kohs s vjeljes. 3. Nuk lejohet asnj zbritje e borxhit te keq pr borxhet ndrmjet palve te lidhura. 4. Ministri lshon nj akt nnligjor pr te prshkruar krkesat pr zbritjen e borxhit te keq sikur q sht parapar me kt nen.
Neni 12 Borxhet e Kqija
1. Nn-paragrafi 1.2 i nenit 17 t Ligjit krkon q borxhet e kqija t "shlyhen". N kontabilitet termi "shlyhen" nnkupton nj rregullim q bhet n librat e tatimpaguesve pr t reflektuar uljen e vlers s llogarive t arktueshme (zakonisht me an t nj llogarie, Dispozitat pr Borxhet e kqia). Shuma e prfshir n dispozitat pr llogari t borxhit t keq bazohet n t dhnat historike, dhe kur shuma e prkohshme t zbritet nga llogaria e llogaris s arktueshme, jep nj perspektiv m t mir t t ardhurave q nj tatimpagues mund t pret pr ti marr nga llogaria e tij e arktueshme. Megjithat, pr qllime tatimore, shpenzimet pr borxhet e kqija nuk mund t krkohen duke u bazuar n llogarin e prkohshme. Duhet t bhet nj rregullim n librat e tatimpaguesit, pr t pasqyruar shpenzimet aktuale t borxhit t keq t bazuara n ato borxhe t veanta q i plotsojn kushtet pr t qen shpenzim (dmth, nj borxh duhet t jet gjasht muaj i vjetr, duhet t ket prova t mjaftueshme t prpjekjeve t konsiderueshme t pasuksesshme pr t mbledh borxhin, etj). Nuk ka asnj shpres q tatimpaguesit duhet t heqin dor nga do prpjekje n t ardhmen pr t mbledhur borxhin. Si sht parapar n paragrafin 2 t nenit 17 t Ligjit, do borxh i keq q sht zbritur si shpenzim, dhe q sht mbledhur m von do t prfshihet n t ardhurat n periudhn tatimore n t ciln sht br mbledhja. 2. N lidhje me nn-paragrafin 1,5 t nenit 17 t Ligjit "dshmi adekuate" prfshin si n vijim: 2.1. vendimin prfundimtar t gjykats kompetente q vrteton se borxhi sht i pambledhshm; 2.2. aty ku veprimet ligjore nuk do t jen me kosto efektive, evidenca me shkrim qoft e
435
vendimit pr t trajtuar nj borxh specifik si borxh t keq pa ndrmarr veprime ligjore pr shkak t asaj arsyeje apo m n prgjithsi nj politik interne e cila trajton lloje t caktuara t borxheve si t kqia pa ndrmarr veprime ligjore pr shkak t asaj arsyeje, n t dyja rastet me kusht q ATK sht e knaqur se pragu i prdorur n prcaktimin nse veprimet ligjore jan me kosto efektive apo jo, sht i arsyeshm pr rrethanat. 2.3. aty ku veprimet ligjore nuk jan t mundshme,evidenca me shkrim qoft e vendimit pr t trajtuar borxhin specifik si t keq pa ndrmarrjen e veprimeve ligjore pr shkak t ksaj arsye,ose m n prgjithsi nj politik interne e cila trajton disa lloje t caktuara t borxheve si t kqia pa ndrmarrjen e veprimeve ligjore pr shkak t ksaj arsyeje. 2.4. certifikata e policis ose agjencioneve tjera t zbatimit t ligjit, q dshmon se tatimpaguesi borxhli nuk mund t gjindet 2.5. certifikata e Zyrs Civile q dshmon se tatimpaguesi ka vdekur, dhe 2.6. do dokument tjetr zyrtar q mbshtet krijimin e dispozites pr borxhin e keq.
Neni 18 - Shpenzimet afariste t udhtimit

1. Shpenzimet afariste t udhtimit prfshijn transportimin, shpenzimet e llojllojshme t udhtimit pr t punsuarin (sikurse jan shpenzimet ditore) akomodimi dhe shujtat pr udhtime afariste por nuk do t prfshij kompensimin pr vajtje-ardhje n vendin e puns. 2. Shpenzimet pr udhtim, shujta, akomodim, dhe shprngulja kufizohen n shumat q duhet t saktsohen me akt nnligjor q duhet t lshohet nga ministri.
Neni 7 Zbritja e Shpenzimeve t Udhtimit pr Pun

Paragrafi 2 i nenit 18 t ktij Ligji i referohet limiteve t zbritjeve n dispozicion pr shpenzimet e udhtimit.Limitet q do t aplikohen jan t njjta sikurse ato q jan paraqitur n paragrafin 2 t Nenit 5 t Ktij Udhzimi Administrativ.
Neni 19 - Pagesat pr personat e lidhur

1. Kompensimi ose pagat e paguara pr personin e lidhur lejohen si shpenzime n shumn e barabart me pagn aktuale minimale apo me vlern e hapur te tregut.
436
2. Interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera q i paguhen personave t lidhur lejohen si shpenzime n shumn e barabart me pagn aktuale minimale apo me vlern e hapur te tregut.
Neni 13 Pagesat pr Personat e Lidhur

Neni 19 i Ligjit siguron q kompensimi, pagat, interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera t paguara pr personat e lidhur lejohen si zbritje n nj shum t barabart me at m t vogln t paguar dhe vlern e hapur prkatse t tregut. Shembulli 1: I biri i pronarit t nj ndrmarrje te biznesit personal sht i punsuar nga ndrmarrja si shofer dhe paguhet 2.000 / muaj. Vlera e tregut pr shrbimet e vozitsit sht 400 . Kjo sht shuma q do t lejohet si zbritje meq shoferi dhe ndrmarrja jan persona t lidhur.
Shembulli 2: Ndrmarrja personale e biznesit A dhe B jan n pronsi t t njjtit individ dhe A jep me qira nj depo B-s pr 1,000 euro / muaj. Vlera e tregut pr nj shrbim t till me qira sht 1.800 . Vetm 1.000 do t lejohen si shpenzim i zbritshm meq A dhe B jan persona t lidhur.
Neni 20 - Zhvlersimi
1. Shpenzimet pr pronn e prekshme prve shpenzimeve pr tokn, veprat artistike dhe pronn tjetr e cila nuk konsumohet q i posedon tatimpaguesi dhe q shfrytzohen pr veprimtarin ekonomike t tatimpaguesit kompensohen me kalimin e kohs prmes zbritjeve t zhvlersimit n mnyrn e prcaktuar me kt nen. 2. Shpenzimet pr prmirsimin e pronave me qira t cilat prdoren pr veprimtari ekonomike t tatimpaguesit kompensohen prmes zbritjeve t zhvlersimit t llogaritura me metodn lineare pr periodn e kohzgjatjes s qiras. 3. E gjith prona materiale e tatimpaguesit q i nnshtrohet zhvlersimit sipas ktij nn neni, caktohet n njrn prej kategorive vijuese: 3.1. Kategoria 1: Ndrtesat dhe strukturat tjera ndrtimore; 3.2. Kategoria 2: Automobilat dhe kamiont e leht, mjetet e rnda pr transport, pajisjet pr bartje t dheut, buldozert, grmuesit e dheut dhe mjetet tjera t rnda, kompjutert, pjest shtes pr kompjuter dhe pajisjet tjera pr prpunimin e t dhnave,
437
mobilet dhe pajisjet pr zyra, instrumentet, gjrat e ndryshme dhe pajisjet tjera shtes; dhe bagtit te shfrytzuara pr prodhim ose pr mbarshtim; 3.3. Kategoria 3: Uzinat dhe makineria; inventari i hekurudhs dhe lokomotivat q shfrytzohen pr transportin hekurudhor; aeroplant; anijet dhe bimt shum vjeare dhe shkurret e shfrytzuara pr vreshtari ose pr prodhimin e frutave si p.sh. mollt, dardha, arrat, boronicat dhe te tjera ; dhe t gjitha asetet e trupzuara q nuk jan prfshir n kategorin 1 apo kategorin 2. 4. Shuma e lejuar si zbritje pr zhvlersim n periudhn tatimore prcaktohet duke aplikuar prqindjet e mposhtme n mnyr individuale t prons s prekshme individuale sipas metods lineare n fund t periudhs tatimore sipas kategoris si cils i prkasin asetet: 4.1. Kategoria 1: pes pr qind (5%); 4.2. Kategoria 2: njzet pr qind (20%) dhe 4.3. Kategoria 3: dhjet pr qind (10%). 5. Sipas ktij neni, nj pasuri s pari duhet t merret parasysh kur vihet pr her t par n shrbim. 6. Shuma fillestare q zhvlersohet sht mimi i blerjes apo, n munges t mimit t blerjes, mimi i kostos. Shuma fillestare prfshin: 6.1. detyrimet tatimore, ngarkesat dhe taksat, dhe 6.2. shpenzimet e rastit sikurse jan provizioni, paketimi, montimi, transporti dhe shpenzimet e sigurimit t ngarkuara nga furnizuesi. 7. Zhvlersimi individual i pasuris t Kategoris 2 dhe Kategoris 3 do t zbatohet vetm pr ato pasuri t cilat jan marr n apo pas dats s hyrjes n fuqi t ktij ligji. 8. Blerja e nj pasurie pr mimin prej 1,000 euro ose me pak do t lejohet si nj shpenzim rrjedhs. 9. Mjetet kapitale t cilat jan bler dhe ka filluar zhvlersimi i tyre sipas metods grupore para hyrjes n fuqi t ktij ligji, do t vazhdojn t zhvlersohen sipas legjislacionit paraprak derisa vlera e grupit t bhet zero. 10. Asetet (pasuria) e prekshme me mim t blerjes prej m shum se 1,000 euro dhe m pak se 3,000 euro, t siguruara pas dats n t ciln ky ligj hyn n fuqi, do t vendoset n nj grup t vetm t aseteve dhe do t zhvlersohet me shkalln 20% t vlers s aseteve n grup, pa marr parasysh n ciln kategori t aseteve do t vendosej sipas dispozitave t paragrafit tre t ktij neni. Kur asetet kualifikuese jan bler, mimi i tyre i blerjes do t shtohet n vlern e grupit. Kur asetet t jen shitur nga grupi, mimi i blerjes s asetit t shitur do t raportohet si e ardhur e zakonshme afariste n vitin n t cilin aseti sht shitur, por vlera e grupit nuk do t ulet si rezultat i shitjes.
Neni 14 Zhvlersimi
1. Shprehja n paragrafin 1 t nenit 20 t Ligjit "n pronsi t tatimpaguesit nnkupton se vetm pronari i pasurive t prekshme, i cili e bart rrezikun e shterrjes, dmtimit apo vjetrimit (amortizimit) t mjeteve, ka t drejt t zbres shpenzimet e zhvlersimit. Nuk
438
lejohet zbritja e zhvlersimit pr qiramarrsin e aseteve prve nse sht prcaktuar n marrveshjen e qiras se prfshihet Lizingu Financiar dhe t drejtat e pronsis kalojn nga qiradhnsi mbi qiramarrsin prmes pagesave periodike. 2. Sipas paragrafit 2 t nenit 20 t Ligjit, shpenzimet pr prmirsime t qiras mbulohen prmes zbritjeve t zhvlersimit duke prdorur metodn lineare t bazuar n kohzgjatjen e qiras. N rastin e kohzgjatjeve pa kufizim t qiras, ose kur kohzgjatja e qiras zgjatet shpesh, qiramarrsi, sipas gjykimit t tij ose t saj m t mir, dhe bazuar n rregullat e kontabilitetit dhe praktikat m t mira, do t prcaktoj kohzgjatjen e qiras, dhe do ta prdor at si emrues pr llogaritjen e shpenzimeve vjetore t prmirsimit pr zhvlersim. 3. Paragrafi 4 i nenit 20 t Ligjit parashikon q pr zhvlersim t prdoret Metoda Lineare. Duke pasur parasysh normat e zhvlersimit pr seciln kategori t aseteve (si kategorizohen n paragrafin 3 t nenit 20), kjo do t thot se Kategoria 1 e aseteve t reja (norma e zhvlersimit 5%) do t zhvlersohet n shuma t barabarta gjat 20 periudhave tatimore, Kategoria 2 e aseteve t reja (Shkalla e zhvlersimit 20%) do t zhvlersohen n shuma t barabarta gjat 5 periudhave tatimore, dhe Kategoria 3 e aseteve t reja (norma e zhvlersimit 10%) do t zhvlersohet n shuma t barabarta gjat 10 periudhave tatimore. Shembull: Supozojm se Ndrmarrja Personale e Biznesit X n fillim t periudhs tatimore 2010 e blen nj ndrtes prej 1.000.000 , e cila i prket Kategoris 1 t aseteve t zhvlersueshme (e cila lejon zhvlersimin prej 5% t vlers s secilit aset n fund t periudhs tatimore). Metoda lineare funksionon si vijon: Periudha 2010 2011 2012 .. . 2029 Bilanci 100,000,0 950,000 900,000 .. . 50,000 Shtesat Amortizimi 50,000 50,000 50,000 50,000 Bilanci tatimore i hapjes i mbylljes 950,000 900,000 850,000
4. Paragrafi 5 i nenit 20 t Ligjit parasheh q asetet s pari duhet t merren parasysh pr qllime t zhvlersimit vetm kur ato jan t vendosura n shrbim. Nuk lejohet zbritje pr zhvlersim nse nj aset nuk sht vn n shrbim dhe n qoft se nuk i shrben qllimit t aktivitetit ekonomik. Zhvlersimi i vitit t plot mund t krkohet n lidhje me asetet q jan vn n shrbim gjat gjasht muajve t par t nj viti, por vetm zhvlersimi i gjysms s vitit mund t krkohet n lidhje me asetet e vna n shrbim n gjasht muajt e fundit t nj viti. N t dy rastet zhvlersimi i plot pr vitin mund t krkohet n vitet vijuese deri n, mirpo duke mos e prfshir vitin n t cilin sht shitur aseti ose sht sistemuar n ndonj mnyr tjetr n vitin e shitjes ose t sistemimit, fitimi ose humbja n shitje mund t njihet bazuar n krahasimin ndrmjet mimit t shitjes/sistemimit dhe vlers kontabl t asetit n fillim t vitit t shitjes/sistemimit. Shembull: Ndrmarrja personale e biznesit X blen dy makina gjat viti 2010, secili pr 5000 , por e para sht bler m 15 prill 2010 dhe i dyti m 20 shtator 2010. Zhvlersimi i krkueshm n periudhn tatimore 2010 n lidhje me makinn e par do t jet e drejta pr vitin e plot
439
prej 1,000 euro (20%), ndrsa pr makinn e dyt sht i krkueshm vetm zhvlersimi i gjysms s vitit (500 ) . T dy makinat do t ken t drejtn t krkojn zhvlersimin pr vitin e plot nga 2011 e tutje( me prjashtim se makina e dyt do t merr vetm zhvlersimin pr gjysmn e vitit n periudhn e saj finale t zhvlersimit-gjysmn e par t vitit 2015). 5. Paragrafi 7 i nenit 20 t Ligjit parasheh q asetet e Kategorise 2 dhe 3 (si jan kategorizuar n paragrafin 3 t nenit 20) do t zhvlersohen individualisht duke prdorur metodn lineare nse jan bler pas dats s hyrjes n fuqi t Ligjit. Pr asrye praktike kjo vlen pr t asetet q jan bler m ose pas 1 janarit 2010. Paragrafi 9 i Nenit 20 parashikon q asetet n kto kategori t cilat jan bler para ksaj date dhe jan zhvlersuar sipas metods s grupit, do t vazhdojn t zhvlersohen sipas ksaj metode deri sa vlera e grupit t arrij n zero. Shembull: T supozojm se Ndrmarrja personale e biznesit X n fillim t periudhs tatimore 2010 posedon asetet vijuese q i prkasin Kategoris 2: 10 kompjutera - 1.000 secili; 2 fotokopjuese - 4.000 secila; 2 automobila 10,000 secili. N gjysmn e par t periudhs tatimore 2010 kompania blen nj tjetr fotokopjuese pr 5.000 . Asetet e fillimit t Kategoris 2 t cilat kan nj bilanc t hapjes n grup prej 38.000 do t zhvlersohen duke shfrytzuar metodn lineare prej 20% pr vit deri sa vlera e grupit t arrij n zero Fotokopjuesi i bler n vitin 2010 pr 5.000 do t zhvlersohet n mnyr individuale duke prdorur metodn lineare me shkalln prej 20% (1.000 ) pr vit. 6. Paragraft 8 dhe 10 t nenit 20 t Ligjit parashohin rregulla t veanta pr asetet e reja me mim t blerjes deri n 3.000 . Asetet me mim t blerjes prej 1,000 euro ose m pak mund t jen shpenzime t plota n periudhn tatimore n t ciln ato jan bler dhe jan vn n shrbim. Asetet me nj mim t blerjes prej 1000 deri 3.000 duhet t regjistrohen n nj grup t ri (n vend q t zhvlersohen individualisht si Kategoria 1, 2 ose 3 e aseteve) t cilat do t zhvlersohen n baz t metods lineare duke prdorur shkalln prej 20%. Nse blihen asete shtes me mimin prej 1.000 deri n 3.000 , mimi i tyre i blerjes do ti shtohet vlers s grupit. Nse kto asete shiten nga grupi, mimi i blerjes s asetit t shitur do t raportohet si t ardhura t zakonshme afariste n periudhn tatimore n t ciln sht shitur aseti, por vlera e grupit nuk do t ulet si rezultat i shitjes. Shembull: T supozojm se Ndrmarrja personale e biznesit X blen nj kompjuter n fillim t vitit 2010 prej 2000 dhe nj artikull t fabriks dhe t makineris n fillim t viti 2011 prej 2.400 . N vitin 2012 ajo e shet kompjuterin pr 1.000 . Secila nga kto asete i plotson kriteret pr t'u prfshir n grup, autorizuar sipas paragrafit 10 t nenit 15. Llogaria e grupit do t veproj si vijon: Periudha mbylljes 2010 2011 2012 Bilanci 2000 1600 3200 Shtesat 2400 Reduktimi Zhvlersimi Bilanci tatimore i hapjes i 400 800 640 1600 3200 2560
440
Pr periudhn tatimore 2012, 2000 (mimi i blerjes s kompjuterit), do t prfshihen n t ardhurat e tatueshme, por nuk do t bhen rregullime n llogarin e grupit, e cila do t vazhdoj t aplikoj 20% t zhvlersimit t aplikuara n bilancin e hapjes s grupit, plus do shtes n do periudhe tatimore.
Neni 21 - Zhvlersimi i bagtive

Zhvlersimi i bagtis sht i lejuar vetm pr kafsht e tilla nse jan prdor gjat rrjedhs s veprimtaris ekonomike. Kafsht t cilat rrisin pasardhsit vetm pr prdorim personal apo kafsh qumshtore t prdorura vetm pr prdorim personal nuk i nnshtrohet zhvlersimit.
Neni 15 Zhvlersimi i Bagtis
1. Paragrafi 3.2 i nenit 20 dhe nenit 21 t Ligjit lejon zbritjen e zhvlersimit pr bagtin q shfrytzohet n aktivitet ekonomik pr reproduktim ose mbarshtim. Kjo zbritje nuk vlen pr: 1.1. bagtin e rritur nga tatimpaguesi- n kto raste nuk ka baz zhvlersimi meq kostoja e rritjes s ksaj bagtie veq sht zbritur. 1.2. bagtin e bler pr rishitje- n kto raste kjo bagti do t regjistrohet si pjes e inventaritt tatimpaguesit dhe zbritjet e lejuara si pjes e llogaritjeve t kostos s mallrave t shitura (p.sh zbritja lejohet pr do vit pr inventarin hyrs, plus blerjet pa inventarin e mbylljes. 1.3. bagtin q nuk sht bler pr rishitje, e cila e ka koston e blerjes prej 1000 euro ose m pak- kjo bagti sht e mundur t krkohet si shpenzim rrjedhs n vitin e blerjes sipas paragrafit 8 t nenit 20 t Ligjit; 1.4. bagtin q nuk sht bler pr rishitje e cila e ka mimin e blerjes ndrmjet 1000 dhe 3000 euro e cila sht bler me 1 janar ose pas 1 janarit 2010 zbritjet e zhvlersimit pr kt bagti jan t lejueshme si pjes e grupit t aseteve t parapara n paragrafin 10 t nenit 20 t Ligjit; 1.5. duke pasur parasysh si m lart, zbritja e zhvlersimit e lejuar sipas paragrafit 3,2 t nenit 20, dhe sipas nenit 21, n praktik do t jet e kufizuar pr bagti me vler t lart, normalisht pr ato me rac t qmuar. N kto raste, zbritja e lejueshme e zhvlersimit,sikur me kategorin tjetr t aseteve 2 sht 20% e mimit t blerjes pr vit n baza lineare.
441
Neni 22 - Zbritjet e posame pr pasurit e reja

1. Nse nj tatimpagues blen linjat prodhuese pr uzina dhe makineria, inventari i hekurudhs dhe lokomotivat q shfrytzohen pr transportin hekurudhor, aeroplan, anijet, mjetet e rnda pr transport, pajisjet pr bartje t dheut, buldozert, grmuesit e dheut dhe mjetet tjera t rnda pr qllimet e veprimtaris ekonomike t tatimpaguesit ndrmjet 1 Janarit 2010 dhe 31 Dhjetorit 2012, lejohet nj zbritje e veant prej dhjet pr qind (10%) t mimit t prvetsimit t pasuris n vitin n t cilin pasuria sht vn pr her t par n shrbim. 2. Kjo zbritje bhet prve zbritjes normale t zhvlersimin t lejueshm. 3. Zbritja lejohet vetm nse pasuria sht e re ose sht vn pr her t par n shrbim n Kosov. Zbritja nuk lejohet nse pasuria sht bartur nga nj biznes ekzistues ose nj biznes i mparshm n Kosov. 4. Zbritjet tjera t posame mund t jepen vetm nse parashihen me ligj t veant.
Neni 16 Zbritjet e Posame pr Asetet e Reja

Paragrafi 1 i nenit 22 i Ligjit parasheh q fabrika dhe makinerit, inventari i hekurudhs dhe lokomotivat q shfrytzohen pr transportin hekurudhor, aeroplant, anijet, mjetet e rnda t transportit, pajisjet pr bartje t dheut, buldozert, grmuesit e dheut dhe mjetet tjera t rnda t reja t blera n vend ose t importuara pr her t par n Kosov prej 1 janarit 2010 dhe 31 dhjetorit 2012, do t prfitojn nga nj zbritje e veant prej 10% prve zbritjes normale t zhvlersimit t lejueshm. Shembull: T supozojm se Ndrmarrja personale e biznesit X ka nj bilanc t hapjes t Kategoris 3 pr periudhn tatimore 2010 prej 160,000 . Gjat gjysms s par t vitit biznesi importon nga Gjermania nj automjet t rnd transportues t ri prej 40.000 . Zbritja e zhvlersimit pr kt periudh tatimore do t ket tre komponente: 1. zhvlersimin e makins s re si nj aset individual: vler 40.000 x 10% = 4.000 ; 2. zhvlersimi i grupit t kategoris 3 t aseteve n dor n fillim t periudhs tatimore 2010: 160.000 x 15% = 24.000 ; 3. zbritje e posame pr automjetin e ri: 40.000 x 10% = 4.000 . Zbritja totale e zhvlersimit 32000 . Zbritja e veant pr automjet t ri jipet vetm nj her, n periudhn tatimore n t ciln sht bler n Kosov ose sht sjell n Kosov.
442
Neni 23 - Riparimet dhe prmirsimet

1. Ne rast t ndonj aseti t zhvlersueshm, shumat e shpenzuara pr riparime apo pr prmirsime, prjashtuar riparimet e mirmbajtjes s zakonshme, do t kapitalizohen dhe t shtohen n bazn e asetit nse riparimet apo prmirsimet tejkalojn jetn e prdorimit t asetit pr s paku nj vit dhe shuma e riparimit apo prmirsimit sht m e madhe se 1,000 pr at aset. Nse riparimi apo prmirsimi sht 1,000 apo m pak pr ndonj aset, shuma e riparimit apo prmirsimit do t jet shpenzim n vitin q sht paguar apo ka ndodhur. 2. Nse riparimet apo prmirsimet plotsojn kriterin pr kapitalizim sipas paragrafit 1 t ktij neni, shuma kapitalizohet dhe shtohet ne vlern kontabl t mbetur t asetit kapital. Vlera e re kontabl e asetit prdoret si baze pr zhvlersimin e asetit. Aseti zhvlersohet ne prputhje me rregullat e kategoris s aplikueshme . 3. Ministri lshon nj akt nnligjor pr zbatimin e ktij neni.
Neni 17 Riparimet dhe Prmirsimet

1. Neni 23 i Ligjit merret me riparimet dhe prmirsimet. Termi 'Riparime ose Prmirsime' nnkupton punn q sht br pr t rritur ndjeshm kapacitetin, jetn, kushtet dhe produktivitetin e asetit. N rastin e nj ndrtese, mbulimi, hidraulika, lyerja dhe pun t tjera t ngjashme,me prjashtim t ngjyrosjes, konsiderohen riparime dhe prmirsime. N rastin e nj kamioni, ndrrimi i gomave nuk sht prmirsim, por zvendsimi i motorit ekzistues me nj t ri, sht riparim dhe prmirsim. 2. Paragrafi 1 i nenit 23 t Ligjit parasheh q shumat e shpenzuara pr riparime ose prmirsimet t nj aseti kapitalizohen dhe i shtohen bazs s shpenzimeve t zhvlersueshme t asetit nse riparimet ose prmirsimet e tejkalojn jetn e prdorimit t asetit pr s paku nj vit, dhe shuma e riparimit apo prmirsimi sht m e madhe se 1.000 . N ato situata kur riparimet ose prmirsimet e zgjasin prdorimin e asetit pr nj vit ose m shum, dhe shuma e shpenzuar pr riparime ose prmirsimet sht m e madhe se 1.000 , shuma e plot e shpenzuar sht e nevojshme pr tu kapitalizuar (1.000 prej ksaj shume nuk lejohet q t krkohet si shpenzim). N ann tjetr, n ato situata kur riparimet ose prmirsimet nuk e zgjasin jetn e prdorimit t asetit, ose e zgjasin at pr m pak se nj vit, shumat e prfshira mund t krkohen si shpenzim i plot edhe kur shumat kalojn 1.000 . 3. Paragrafi 2 i nenit 23 t Ligjit parashikon rregullat pr llogaritjen e zhvlersimit, ku shumat e shpenzuara pr riparime ose prmirsimet t nj aseti kapitalizohen. 3.1 Pr riparimet e bra pr kategorin 1 t aseteve kurdo q t jen bler, dhe pr riparimet e bra pr kategorin 2 dhe 3 t aseteve t blera m ose pas hyrjes n fuqi t ktij Ligji, shumat e kapitalizuara t riparimit i shtohen vlers s mbetur kontabl t asetit.
443
Shembull: Supozoni se vlera kontabl fillestare e ndrtess s tatimpaguesit sht 100.000 . Gjat vitit tatimor 2010 tatimpaguesi shpenzon 4.000 n riparimin e kulmit t cilat e zgjasin jetn e prdorimit t ndrtess pr pes vjet t tjera. Zhvlersimi pr ndrtesn pr vitin tatimor 2010 llogaritet si vijon: Vlera kontabl fillestare e objektit 100.000 Riparimet dhe prmirsimet e kapitalizuara 4,000 Vlera kontabl e mbylljes para zhvlersimit 104,000 Zhvlersimi 5% 5,200 Vlera prfundimtare kontabl e ndrtess 98,800 3.2. Pr riparimet e bra n Kategorin 2 dhe Ketgorin 3 t aseteve t blera para hyrjes n fuqi t ktij Ligji, shumat e kapitalizuara t riparimeve jan: 3.2.1. kur shuma e riparimit sht ndrmjet 1000 dhe 3000 euro, e shtuar grupit t referuar n paragarfin 10 t nenit 20 t Ligjit si asete t reja t kualifikuara 3.2.2. kur shuma e riparimit sht mbi 3000 euro ,e trajtuar si kategoria e re 2 ose kategoria 3 e aseteve, nse aplikohet,pr t cilat do t lejohet zhvlersimi si zbritje n pajtueshmri me paragarfin 4 t nenit 20 t Ligjit.
Neni 24 - Amortizimi
1. Shpenzimet n mjetet e paprekshme t cilat kan afat t kufizuar prdorimi, prfshir por duke mos u kufizuar ne patentat, t drejtat e autorit, licencat pr vizatime apo modele, kontratat dhe t drejtat ekskluzive, zbriten n form t detyrimeve t amortizimit. 2. Metoda e amortizimit sht metoda e shlyerjes lineare dhe lejimi bazohet n afatin e prdorimit t pasuris t prcaktuar n marrveshjen ligjore mbi prvetsimin dhe prdorimin e pasuris s paprekshme.
Neni 25 - Shpenzimet krkimore dhe zhvillimore

1. Shpenzimet pr krkim dhe zhvillim lidhur me rezervat natyrore t mineraleve dhe t resurseve t tjera natyrore, si dhe kamatat q u ngarkohen, i shtohen llogaris kapitale dhe amortizohen sipas ktij neni. 2. Shuma e lejuar si zbritje pr amortizim prkitazi me shpenzimet krkimore dhe zhvillimore, e cekur n paragrafin 1 t ktij neni pr periudhn tatimore, prcaktohet duke shumzuar bilancin n llogarin kapitale me nj thyes prej:
444
2.1.Numruesi i s cils paraqet njsit e nxjerra prej rezervave natyrore gjat vitit dhe 2.2.Emruesi i s cils paraqet shumn e njsive t prgjithshme t parapara pr tu nxjerr nga rezervat natyrore gjat jetgjatsis s pasuris. 3. Njsit e prgjithshme t parapara pr nxjerrje, t referuara n paragrafin 2 t ktij neni do t prcaktohen n prputhje me udhzimet lidhur me vlersimet e tilla q do t vendosen n nj akt nnligjor q lshohet nga ministri.
Neni 18 Shpenzimet pr Krkim dhe Zhvillim

1. Paragrafi 1 i nenit 25 t Ligjit parashikon zhvlersimin e rezervave natyrore t mineraleve dhe burimeve t tjera natyrore. Shfrytzuesi i rezervave mund t krkoj zbritje pr shpenzimet e eksplorimit dhe zhvillimit. Shpenzimet pr hulumtim, shpenzimet pr zhvillim dhe interesi prkats duhet t shtohet n llogarin kapitale ashtu si kan ndodhur. N fund t periudhs tatimore, pjesa e shpenzimeve t eksplorimit dhe zhvillimit q i prkasin asaj periudhe do t prcaktohen duke shumzuar bilancin n llogarin kapitale me Koeficientin e Zhvlersimit (KZH) i cili sht:
KZH =
Numri i njsive t nxjerra gjat vitit _____________________________ Totali i vlersuar i njsive n rezerva
Shembull: Ndrmarrja personale e biznesit X ka marr me qira nj fush bakri dhe numri i llogaritur i njsive n rezervat natyrore sht 15.000.000. Prodhimi pr vit sht 1.500.000 njsi. Bilanci n llogarin kapitale n fund t periudhs tatimore sht 500,000 . Pr t prcaktuar shumn e lejuar t zhvlersimit pr periudhn tatimore, bilanci n llogari duhet t shumzohet me KZH. N kt rast, koeficienti sht 10%, (1.500.000 / 15.000.000). Prandaj zhvlersimi i lejuar si zbritje, sht 50,000. 2. Pr prcaktimin e numrit t prgjithshm t parashikuar t njsive n rezerva, tatimpaguesi duhet t marr nj raport nga ekspertt dhe duhet ta vej at n dispozicion pr ATK-n, pr inspektim n baz t krkess apo t dorzohet me deklaratn tatimore vjetore. Llogaritja e njsive t nxjerra duhet t bhet duke prdorur metodat e pranuara n prgjithsi. ATK ruan t drejtn e prdorimit t shrbimeve t specialistve t pavarur pr t rishikuar raportet inxhinierike dhe metodat e llogaritjes s nxjerrjeve.
445
Neni 26 - Humbjet tatimore

1. Humbjet tatimore si sht e definuar me kt ligj sht ndryshimi negativ ndrmjet t ardhurave dhe shpenzimeve e lejimeve t tatimpaguesit t prcaktuara me kt ligj. 2. Shuma e humbjes tatimore e prcaktuar sipas ktij neni mund t bartet deri n shtat (7) periudha t njpasnjshme tatimore dhe sht e disponueshme si zbritje ndaj fardo t ardhure pr ato vite. 3. Shuma e bartur q merret parasysh pr fardo periudhe tatimore pas vitit t humbjes tatimore, sht shuma e prgjithshme e humbjes e zvogluar pr shumn e grumbulluar q sht lejuar m par si zbritje. 4. Nse tatimpaguesi ka pasur humbje tatimore m gjat se nj (1) vit, ky nen zbatohet pr humbjet q jan krijuar sipas radhs. 5. Dispozitat e ktij neni do t jen t lejueshme vetm pr biznesin i cili ka krijuar humbje. Nse biznesi ka ndryshim n pronsi prej m shum se 50% apo nse nj ndrmarrje personale afariste sht ndryshuar n ndonj form tjetr biznesi (entitet juridik, ortakri, etj.) humbja e bartur nuk do t lejohet m. Ministri mund t lshoj nj akt nnligjor pr t rregulluar dispozitat e bartjes s humbjes q lidhen me ndryshimin e llojit t organizats biznesore apo ndryshimit t pronsis, si dhe do dispozit tjetr t bartjes s humbjes t nevojshm pr zbatimin e ktij neni.
Neni 19 Humbjet Tatimore
1. Paragrafi 5 i nenit 26 t Ligjit parasheh q humbjet tatimore t krijuara n nj vit tatimor, n prgjithsi do t jen n gjendje q t barten dhe thyhen kundrejt t ardhurave t tatueshme n vitet vijuese t t njjtit biznes q e ka krijuar humbjen. Ky paragraf gjithashtu parasheh se nuk lejohet bartja e humbjeve kur biznesi e ndryshon llojin e tij t organizimit t biznesit (p.sh biznesi ndryshon prej funksionimit si ndrmarrje personale individuale n ortakri ose n nj entitet juridik t inkorporuar) ose kur ka ndryshim n pronsi prej m shum se 50%. N lidhje me ndryshimin e pronsis, n mnyr q t barten humbjet tatimore, npr periudhn q fillon me ditn e par t vitit tatimor me humbje deri n ditn e fundit t vitit tatimor n t cilin bhet theyrja e humbjes, duhet t zbatohet si n vijim: 1.1. pr ndrmarrjet personale t biznesit, biznesi duhet t jet uhdhhequr nga i njjti person (nse ky person vdes ose n mnyra tjera e kalon pronsin e bzinesit te i afrmi atehere pushon mundsia e bartjes s humbjeve tatimore); 1.2. pr ortakrit ose aranzhimet e ngajshme t bashkimit, s paku 50% t ortakve duhet t jen t njejtit.
Shembull: Ortakria operohet nga tre ortak (A,B,dhe C), ku secili prej tyre kan aksione t barabarta n ortakri. N vitin 2010 sht krijuar humbja tatimore prej 10.000 eurosh.Gjat vitit 2011
446
C lshon ortakrin dhe zvendsohet nga ortaku i ri D. Humbja tatimore e vitit 2010 sht e mundur q t bartet n vitin 2011 sepse ende sht 2/3 e pronsis s prbashkt (A dhe B).Gjat vitit 2012 B e lshon ortakrin dhe gjithashtu zvendsohet nga ortaku i ri E. Humbja tatimore e vitit 2010 nuk mund t bartet n vitin 2012 (sepse tani sht vetm 1/3 e pronsis s prbashkt, A). do humbje tatimore q sht krijuar n vitin 2011, do t mundet t bartet sepse jan 2/3 e pronsis s prbashkt ndrmjet viti 2011 dhe 2012 (A dhe D).
Neni 27 - Shpenzimet e qiras

Nse nj tatimpagues, ndryshe nga nj tatimpagues i angazhuar n afarizm pr dhnie me qira t pasuris s luajtshme apo t paluajtshme, zgjedh t mos mbaj regjistrime t shpenzimeve aktuale t paguara apo te lindura n aktivitetin e qiras, tatimpaguesit t till i lejohet nj zbritje nga t ardhurat bruto nga qiraja n nj shum t barabart me dhjet pr qind (10%) t qirave t pranuara me qllim t mbulimit t shpenzimeve t riparimit, arktimit t pagesave dhe t shpenzimeve tjera t paguara apo t krijuara gjat realizimit t qiras.
Neni 28 - Zbritjet e lejuara pr kontribute bamirse

1. Kontributet q bhen nga tatimpaguesit q mbajn regjistrime sipas nenit 33.4 t ktij ligji, pr qllime humanitare, shndetsore, arsimore, fetare, shkencore, kulturore, t mbrojtjes s ambientit dhe sportive lejohen si zbritje me vler maksimale prej pes pr qind (5%) t t ardhurave t tatueshme t llogaritura prpara se t jet zbritur ky kontribut bamirs. 2. Kontributet bamirse sipas paragrafit 1 t ktij neni duhet t bhen pr: 2.1. Nj organizat t regjistruar sipas legjislacionin mbi regjistrimin dhe funksionimin e Organizatave Joqeveritare q kan marr dhe mbajn statusin e prfitimit publik. 2.2. do organizat tjetr jo komerciale q drejtprsdrejti kryen veprimtari jo fitimprurse q jan t interesit publik, sikurse jan: 2.2.1. Institucionet mjeksore; 2.2.2. Institucionet arsimore; 2.2.3. Organizatat pr mbrojtjen e ambientit; 2.2.4. Institucionet fetare; 2.2.5. Institucionet q kujdesen pr personat e paaft ose t moshuar; 2.2.6. Jetimoret dhe 2.2.7. Institucionet q nxisin krijimin e shkencs, kulturs, sporteve apo arteve.
447
3. Kontributi bamirs nuk prfshin kontributin q sht n dobi t drejtprdrejt t donatorve apo t personave t tjer q kan lidhje me donatorin. 4. do tatimpagues q sht objekt i tatuars reale, i cili krkon zbritje pr kontributin bamirs duhet ta dorzoj nj deklarat vjetore dhe t siguroj faturn (dftesn) n lidhje me at kontribut, n mnyrn si prshkruhet n akt nnligjor t lshuar nga ministri.
Neni 20 Zbritja pr Kontributet Bamirse

1. N paragrafin 1 t nenit 28 t Ligjit, shprehja 't llogaritura para se t zbritet kontributi bamirs " nnkupton se limiti i lejuar prej 5% aplikohet n fitimin bruto prpara se nj shpenzim i till t jet zbritur nga bruto t ardhurat e rregulluara. Shembull: Nse nj ndrmarrje personale biznesi ka nj fitim bruto para kontributeve bamirse prej 10.000 dhe ajo ka br nj donacion n nj spital prej 400 euro, do t aplikohet 5% limiti i lejuar mbi 10.000 euro dhe jo n 10.000 - 400 = 9.600 . N kt rast 400 sht plotsisht e zbritshme meq sht brenda limitit t lejuar prej 10.000 x 5 % = 500 . 2. Sipas paragrafit 4 t nenit 28 t Ligjit, tatimpaguesit t cilt krkojn zbritje n lidhje me kontributet bamirse t bra gjat periudhs tatimore, n kohn e deklarimit t deklarats vjetore tatimore dhe pasqyrs financiare prkatse, do t sigurojn kupont e nnshkruar dhe vulosur nga ana e prfituesve t kontributeve bamirse, q e vrteton qllimin e ktyre donacioneve, shumat e atyre donacioneve dhe kohn kur jan br donacionet. Zbritja e nj kontributi bamirs mund t krkohet vetm nga ata tatimpagues q paguajn tatim mbi baza t t ardhurave reale dhe n kt mnyr t cilt tashm jan t detyruar t dorzojn nj deklarat tatimore vjetore. Tatimpaguesit me tatim t paragjykuar nuk mund t krkojn kt zbritje. 3. do kupon i referuar n paragrafin e mparshm do t prmbaj informatat si n vijim: 3.1. emrin e donatorit 3.2. numrin e identifikimit tatimor (numrin fiskal) t donatorit, apo kur dhuruesi sht nj individ dhe nuk krkohet t ken numr fiskal, numrin personal identifikues t individit 3.3. adresn e donatorit 3.4. emrin e pranuesit 3.5. numrin tatimor identifikues (numrin fiskal) t pranuesit 3.6. adresn e pranuesit 3.7. emrin e personit kontaktues t pranuesit dhe numrin e telefonit 3.8. shumn e kontributit bamirse t dhuruar 3.9. datn e dhurimit 3.10. nj deklarat nga pranuesi se t dhnat n kupon jan t sakta dhe se pranuesi nuk ka konflikt t drejtprdrejt ose t trthort interesi me donatorin.
448
Neni 29 - Shpenzimet edukative/arsimore dhe trajnuese

1. Shpenzimet edukativo ose arsimore t paguara nga nj pundhns nj institucioni edukativ ose arsimor pr nj t punsuar do t jen t lejueshme n trsi n vitin n t cilin shpenzimet e tilla jan paguar, me kusht q: 1.1. shpenzimet edukative ose arsimore t jen paguar drejtprdrejt n institucionin edukativ ose arsimor; 1.2 institucioni edukativ/arsimor njihet nga ligji publik n fuqi i Kosovs. 1.3. edukimi/arsimimi lidhet me pozitn e t punsuarit dhe nuk e kualifikon at t punsuar pr pun n nj profesion tjetr; dhe 1.4. i punsuari mbetet n marrdhnie pune me pundhnsin pr s paku 24 muaj pas prfundimit t edukimit ose arsimimit pr t ciln shpenzimet jan paguar nga pundhnsi. 2. Shpenzimet e trajnimit (shpenzimet e dala nga nj pundhns pr ti dhn aftsit elementare t nevojshme pr t punsuarin pr t kryer detyrat e caktuara apo t nevojshme pr ti dhn aftsit e reja t punsuarit) t cilat lidhen me punn do t lejohen n trsi n vitin n t cilin shpenzimet e tilla t trajnimit kan lindur. Shuma e shpenzimeve t tilla nuk do t tejkaloj 1,000 pr t punsuar n do periudh tatimore, do shpenzim i trajnimit i lindur mbi at shum nuk do t jet e lejueshme n at periudh tatimore.
449
KREU V - SHPENZIMET E PALEJUESHME
Neni 30 - Shpenzime e palejueshme

1. Nuk lejohet kurrfar zbritje pr: 1.1. Shpenzimet e prvetsimit t toks; 1.2. Gjobat, dnimet, shpenzimet dhe interesi qe lidhet me to, pr do shkelje t ligjit apo procedurave administrative; 1.3. Tatimi n t ardhura t paguara apo t akruara (nuk prfshin tatimet e mbajtura n burim nga t punsuarit); 1.4. Tatimi n vlern e shtuar pr t cilin tatimpaguesi krkon zbritje ose kreditim pr tatimin e zbritshm n baz t legjislacionit pr Tatimin n Vlern e Shtuar; 1.5. Shpenzimet personale, t jetess ose ato familjare; 1.6. fardo humbje nga shitja ose kmbimi i prons ndrmjet personave t afrm, dhe 1.7. Shpenzimet pr dfrim dhe rekreacion, prve nse kan ndodhur n lidhje me afarizmin e tatimpaguesit q ofron aktivitetet pr dfrim dhe rekreacion; 1.8. Shpenzimet e pa dokumentuara sipas krkesave t vendosura me nj akt nnligjor t lshuar nga ministri, do t konsiderohen si shpenzime t palejueshme. 2. N t ardhurat e prgjithshme nuk prfshihen kontributet pensionale, si n vijim: 2.1. Kontributet pensionale mbi shumn maksimale t lejuar sipas Ligjit pr Pensionet n Kosov; 2.2. Trajtimi i shpenzimeve t cilat mund t jen pjesrisht personale dhe pjesrisht afariste, apo t cilat mund ti nnshtrohen dilems se a jan ato personale apo afariste, do t prkufizohen n nj akt nnligjor q lshohet nga ministri.
Neni 21 Shpenzimet e Papranueshme

1. Paragrafi 1 i nenit 30 t Ligjit, merret me shpenzimet e papranueshme. Shpenzimet e mposhtme nuk jan t lejuara si shpenzime: 1.1. Kostoja e Blerjes s Toks. Si parim, toka nuk e humb vlern e saj n koh dhe nuk I nnshtrohet konsumimit. Toka sht leht e konvertueshme n para t gatshme. Kostoja e blerjes s toks prfshin edhe shpenzimet e prmirsimeve t tilla si drenazhs, terracimit kanalizimit , ujsjellsit dhe punve t tjera t ngjashme t cilat bhen pjes e toks dhe t cilat e rrisin vlern e prgjithshme t toks.
450
1.2. Gjobat, Ndshkimet, Shpenzimet dhe Interesi i Lidhur me to. Shpenzimet e tilla ndodhin kur tatimpaguesit shkelin rregullat tatimore, apo t tjera t aplikueshme dhe krkesat. Ato do t mbulohen nga fitimi pas tatimit. 1.3. Tatimi n t Ardhura. Pagat bruto, prfshir tatimin n t ardhurat personale t mbajtur n burim nga t punsuarit, prbjn nj shpenzim, pra jan t zbritshme. Tatimi mbi t ardhurat personale nuk sht nj z i zbritshm, pasi q llogaritet pas zbritjes s t gjitha shpenzimeve t lejuara. 1.4. TVSH ja e Zbritshme nuk sht z i zbritshm, nse sht rikthyer ose kredituar nga TVSh e llogaritur. N nj rast t veant kjo sht nj z i zbritshm, dhe kjo sht kur nj tatimpagues me t ardhurat e biznesit i cili ka br zgjedhje pr t br llogaritjen pr t ardhura dhe shpenzime n baza reale nuk ka arritur pragun e regjistrimit t TVSH-s, dhe n kt mnyr nuk ka t drejt t aplikoj TVSh n furnizimet vendore. 1.5. Shpenzimet Personale, t Jetess ose ato Familjare. 1.6. Humbja nga Shitja ose Kmbimi i Prons Ndrmjet Personave t Lidhur. Fitimet nga shitja ose kmbimi i pasuris s luajtshme ose t paluajtshme n mes personave t lidhur do t formojn nj pjes t t ardhurave t tatueshme t pals q e krijon fitimin, ndrsa n t njjtn koh pala q e krijon humbjen nuk do t jet n gjendje t krkoj humbjen e till si shpenzim t zbritshm. 1.7. Shpenzimet e Argtimit apo Rekreacionit. Prjashtimi zbatohet kur biznesi i tatimpaguesit sht ofrimi i argtimit apo rekreacionit. 1.8. Shpenzimet jo t Dokumentuara pr Krkesat. Krkesat e dokumentacionit t shpenzimeve jan t prshkruara n paragrafin 1 t nenit 10 t ktij Udhzimi Administrativ. 2. Nn-paragrafi 2.1 i nenit 30 t Ligjit parasheh q kontributet e pensionit mbi shumn maksimale t lejuar me Ligjin Pensional t Kosovs gjithashtu nuk lejohen t zbriten si shpenzime ndaj t ardhurave t tatueshme. Ligji q mbulon pensionet e menaxhuara nga Trusti i Kursimeve Pensionale t Kosovs i lejon pundhnsit pr t br kontributeve vullnetare t pensioneve n lidhje me punonjsit e tyre deri n shumn maksimale prej 15% t pags bruto t t punsuarit. Kontributet e tilla jan t zbritshme pr pundhnsin, por do tepric mbi kt shum maksimale, nuk sht e zbritshme. 3. Nn-paragrafi 2.2 i nenit 30 t Ligjit i referohet shpenzimeve q jan pjesrisht pr qllime t biznesit dhe pjesrisht pr qllime personale. Shpenzimet e biznesit n prgjithsi jan t zbritshme, ndrsa shpenzimet personale, n prputhje me nn-paragrafin 1.5 t nenit 30, nuk jan t zbritshme. N rastet kur ka nj komponent t przier biznes / personale, shpenzimet do t duhet t shprndahen n baza t arsyeshme dhe zbritja krkohet vetm pr komponentin e biznesit. Shembull: Nj person q udhheq nj ndrmarrje personale biznesi e prdor nj pjes t qndrimit t tij personal si zyr pr biznesin e tij. Kjo zyr prdoret vetm pr biznes dhe ka nj siprfaqe t katit prej 10 metra katror krahasuar me siprfaqe totale prej 200 metra katrore t vendbanimit personal. Ndrmarrja personale e biznesit mund t krkoj 5% t shpenzimeve q kan t bjn me vendbanimin personal q gjithashtu kan t bjn me zyrn. Kshtu q 5% t shpenzimeve t energjis elektrike (duke supozuar se kan t bjn
451
me tr vendbanimin ) do t jen t zbritshme, por shpenzimet e ujit nuk do t jen t zbritshme (duke supozuar se nuk ka prdorim t ujit n zonn e zyrs).
452
KREU VI - FITIMET DHE HUMBJET KAPITALE

Neni 31 - T ardhurat nga fitimet kapitale
1. T ardhurat bruto nga fitimet n kapital nnkuptojn fitimin q tatimpaguesi realizon nprmjet shitjes apo formave t tjera t tjetrsimit t pasuris kapitale, duke prfshir pasurin e patundshme dhe letrat me vler. 2. Shuma e fitimit kapital sht dallimi pozitiv ndrmjet mimit t shitjes s pasuris dhe vlers s pasuris s kapitalit, si prcaktohet n paragrafin 5 te ktij neni. 3. mimi i shitjes s pasuris kapitale sht shuma e do paraje t pranuar, plus do konsiderat tjetr e pranuar pr shitje. 4. Nse palt jan persona me ndonj lidhje mes veti dhe mimi i shitjes sht m i ult se mimi i hapur i tregut, ather mimi i shitjes do ti prshtatet mimit t hapur t tregut n mnyrn si prshkruhet n akt nnligjor t lshuar nga ministri. 5. Kostoja e pasuris kapitale, sht shuma q tatimpaguesi ka paguar pr prvetsimin e pasuris, e rritur pr koston e prmirsimeve dhe e zvogluar nga zhvlersimi dhe shpenzimet tjera q lejohen me kt ligj. 6. Fitimet kapitale do t pranohen si t ardhura biznesi dhe humbjet kapitale si humbje biznesi, nse nuk parashihet ndryshe me kt ligj. 7. Fitimet dhe humbjet kapitale nuk do t pranohen pr pasurin e grupuar (pasuria n kategorin 2 dhe kategorin 3 e marr para dats s hyrjes n fuqi t ktij ligji) t referuara n nenin 20 t ktij ligji. 8. Humbja kapitale nnkupton humbjen q e pson tatimpaguesi nprmjet shitjes apo ndonj forme tjetr t tjetrsimit t pasuris kapitale, prfshir pasurin e palvizshme dhe letrat me vler. 9. Shuma e humbjes n kapital paraqet dallimin negativ t t mimit t shitjes s pasuris sipas paragrafit 3 apo 4 t ktij neni dhe kostos s pasuris kapitale sipas paragrafit 5 t ktij neni. 10. Humbje kapitale nnkupton humbje, t ciln tatimpaguesi e pson prmes shitjes apo tjetrsimit n ndonj mnyr tjetr t pasuris kapitale, duke prfshir patundshmrit dhe letrat me vler. Dispozitat e Nenit 26 t ktij ligji do t aplikohen n humbjet e prshkruara n kt paragraf. 11. T ardhurat bruto nga fitimet kapitale nuk prfshijn fitimet kapitale t realizuara nga shitja e mjeteve t Trustit t Kursimeve Pensionale n Kosov apo cilitdo fond tjetr pensional t prkufizuar me legjislacionin mbi Pensionet n Kosov. 12. Fitimi kapital nuk pranohet n rast t ndrrimit pa dashje t prons nse konsiderata sht marr nga ndrrimi qe prbhet nga prona e karakterit apo natyrs s njjt ose nga parat q jan investuar n pronn e natyrs apo t karakterit t njjt brenda periudhs dy vjeare (2) t zvendsimit. 13. Nse nj shitje e pasuris kapitale prfshin nj marrveshje me kste q zgjat m shum se periudha tatimore n t ciln shitja sht finalizuar (t gjitha dokumentet e aplikueshme jan t nnshkruara nga t gjitha palt dhe marrveshja e shitjes ligjrisht sht e zbatueshme), do fitim duhet t amortizohet me baz t linjs direkte pr
453
jetgjatsin e marrveshjes m kste dhe shuma e fitimit q i atribuohet ndonj periudhe tatimore duhet t raportohet n deklaratn tatimore si e ardhur n at periudh tatimore. Dispozitat tjera q lidhen me shitjes me kste do t prshkruhen n nj akt nnligjor. 14. Fitimi kapital nuk pranohet n rast t ndrrimit pa dashje t prons nse konsiderata sht marr nga ndrrimi q prbhet nga prona e karakterit apo natyrs s njjt ose nga parat q jan investuar n pronn e natyrs apo t karakterit t njjt brenda periudhs dy vjeare (2) t zvendsimit.
Neni 22 Fitimet Kapitale apo Humbjet

1. Paragrafi 4 i nenit 31 t Ligjit krkon prdorimin e vlerave t tregut t hapur, ku shitjet e aseteve kapitale jan br n mes personave t lidhur me mime t shitjes q jan m t ulta se vlera e hapur e tregut . N raste t tilla, vlera e hapur e tregut duhet t prcaktohet si: 1.1. shuma monetare e parashikuar pr nj shitje t asetit t njjt n mes t blersit t vullnetshm dhe shitsit t vullnetshm n nj transaksion t mbizotrimit t tregut; 1.2. ose, ku kjo m sipr nuk sht n dispozicion, shumat q do t lindin nga shitja e nj aseti t ngjashm n rrethana t ngjashme (p.sh. cilsi t ngjashme, madhsi t ngjashme ose periudh kohore dhe kushte t njjta t shitjes); 1.3. ose, kur nuk aplikohen asnjra m lart, nj metod e miratuar nga ATK, e cila siguron nj prafrim t mjaftueshm objektiv. Metoda e lejueshme nga ATK sipas opcionit t fundit nga ato m lart sht e bazuar n Koston Plus, me shpenzimet t cilat jan t puns dhe materialit, plus prqindja e shpenzimeve t prgjithsme dhe pastaj prqindja e arsyeshme e marzhs. Tatimpaguesit t cilt dshirojn t prdorin kt metod duhet t sigurojn ATK me dokumentacion q tregon se pse ata nuk mund t prdorin dy opsionet e mparshme. 2. Pr qllime t paragrafit 5 t nenit 31 t Ligjit,kur sht prvetsuar aseti kapital nga tatimpaguesi me trashgimi,kostoja e asetit kapital pr tatimpaguesin do t jet vlera e hapur e tregut t asetit n datn e vdekjes s personit t cilit i takon trashgimia. Shembull: Tatimpaguesi blen nj pron pr banim n vitin 2010.Tatimpaguesi vdes dhe pasuria trashgohet nga djali i tatimpaguesit n vitin 2008. Djali i tatimpaguesit e shet pronn n vitin 2010.Pr qllime t llogaritjes s humbjeve/fitimeve kapitale,kostoja e prvetsimit t prons q do t mund t zbritet nga mimi i shitjes n vitin 2010 do t jet vlera e hapur e tregut n datn e vdekjes s tatimpaguesit. 3. Paragrafi 13 i nenit 31 t Ligjit mbulon shitjet e aseteve kapitale duke prfshir marrveshjet me kste t cilat zgjasin m shum se nj periudh tatimore. N raste t tilla fitimet ose humbjet kapitale duhet t raportohen n baza lineare gjat kohs s marrveshjes me kste,
454
duke filluar nga data m e hershme e pagess s depozitit , ose nga data kur ky depozit e ka afatin dhe duke prfunduar n datn m t hershme t pagess s fundit t kstit ose datn kur kjo pages bhet obligim. 4. N brjen e ktyre llogaritjeve n baza lineare: 4.1. Kur data e fillimit pr marrveshjen me kste bjen brenda 6 muajve t par t viti, data fillestare e marrveshjes me kste do t konisderohet se sht dita e par e vitit; 4.2. Kur data e fillimit t marrveshjes me kste bie n 6 muajt e dyt t vitit,datat e fillimit do t konsiderohet se sht dita e par e ksaj periudhe gjasht mujore; 4.3. Kur data e fundit e marrveshjes me kste bie n 6 muajt e par t vitit,data e fundit do t konsiderohet se sht dita e fundit e ksaj periudhe 6 mujore; 4.4. Kur data e fundit e marrveshjes me kste bjen n 6 mujorin e dyt t vitit, data e fundit e marrveshjes me kste do t konsiderohet se sht dita e fundit e atij viti; 4.5. do pages e kstit kur shuma e pagess nuk sht e sigurt derisa t ndodh ngjarja e veqant (p.sh. kur nj pjes e mimit t shitjes/blerjes sht pjes n arritjen e nivelit t caktuar t shitjes ose ndonj ngjarje tjetr kur ekziston mundsia q kjo e arritur ose ngjarje nuk do t ndodh) duhet t injorohet njohja e t ardhurave jo t sigurta pr shitsin, dhe kostoja e pa caktuar pr blersin n kto rrethana do t lind vetm nse dhe kur pjesa t jet larguar dhe shuma e pagess bhet e sigurt.
Shembulli 1: Nse nj aset kapital e ka vlern neto (kostoja e prvetsimit plus kostoja e prmirsimit pa zhvlersimin e krkuar pr qllime tatimore) n libra prej 5,000 euro dhe sht shitur pr 7,000 euro, kjo rezulton n fitimin kapital prej 2,000 euro. Nse marrveshja e shitjes parasheh pagesat e ksteve q jan br gjat periudhs nga 1 prilli 2010 deri m 31 Mars 2012 (periudh prej dy viteve q shtrihet n tri vite tatimore), ather fitimi kapital do t njihet si n vijim: N brjen e llogaritjeve lineare, marrveshja me kste do t trajtohet se ka filluar me 1 janar 2010 dhe se ka prfunduar me 30 qershor 2012, periudh prej 30 muajsh. Shuma e fitimit e regjistruar pr vitin 2010 do t jet 2,000 x 12/30 = 800 euro Shuma e fitimit e regjistruar pr vitin pr vitin 2011 do t jet 2,000 x 12/30 = 800 euro Shuma e fitimit e regjistruar pr vitin pr vitin 2012 do t jet 2,000 x 6/30 = 400 euro Shembulli 2: Nse aseti kapital n libra e ka vlern neto prej 9,000 euro dhe sht shitur pr 6,000 euro, kjo rezulton n humbje kapitale prej 3,000 euro. Nse marrveshja e shitjes parasheh pagesat e ksteve q jan br gjat periudhs prej 1 tetorit 2010 deri m 30 shtator 2012, athere humbja kapitale do t organizohet si n vijim: Pr t br llogaritjet n baza lineare, marrveshjet e ksteve do t trajtohen se kan filluar me 1korrik 2010 dhe se kan prfunduar me 31 dhjetor 2012, periudh prej 30 muajsh. Shuma e humbjes s regjistruar pr vitin 2010 do t jet 3,000 x 6/30 = 600 euro Shuma e humbjes s regjistruar pr vitin 2011 do t jet 3,000 x 12/30 = 1,200 euro Shuma e humbjes s regjistruar pr vitin 2012 do t jet 3,000 x 12/30 = 1,200 euro.
455
Neni 9 T Ardhurat nga Riorganizimi

1. Paragrafi 3 i nenit 26 t Ligjit Nr. 03/L -162 Pr Tatimin n t Ardhurat n Korporata, parasheh se gjat riorganizimit shprndarja e interesit t ekuitetit t tyre pr aksionart, nuk prbn t ardhura t tatueshme t aksionarit. N rast t riorganizimit t kualifikuar t nj NSH, pr shprndarjen e t cilave aplikohet ai paragraf, do t prfshin aksionet e t ardhurave nga shitja e aksioneve t korporatave vartse t NSH q sht privatizuar pr personat n kapacitetin e tyre si bashk-pronar ose si ko-menagjer t NSH, mirpo nuk prfshijn pagesat pr personat e pushuar nga puna n kapacitetin e tyre si t punsuar ose ish t punsuar t NSH (t cilat do t prbjn t ardhura t tatueshme t ktyre personave pr qllim t ktij Ligji.
Neni 32 - Metoda e paras s gatshme dhe akruale e kontabilitetit

1. Tatimpaguesit q nuk jan t angazhuar n aktivitet ekonomik do t raportojn t hyrat me kontabilitetit n baz t paras s gatshme. T ardhurat e tilla raportohen n vitin i cili sht aktual apo jan marr n mnyr konstruktive n formn e paras s gatshme, sht e barabart me t apo pasuri tjetr. 2. Tatimpaguesit e angazhuar n aktivitet ekonomik me t ardhura vjetore bruto prej 5,000 euro apo m pak dhe tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto nga aktivitetet ekonomike me m shum se 5,000 euro deri n, dhe duke prfshir, 50,000 euro, t cilt nuk krkohet dhe nuk kan zgjedhur t mbajn librat dhe regjistrimet e listuara n nenin 33.4 t ktij ligji, komponentt e tyre t llojllojshme t t ardhurave do ti raportojn me kontabilitet n baz t paras s gatshme (t ardhurat e raportuara kur jan pranuar n t vrtet dhe n mnyr konstruktive). 3. Tatimpaguesit e angazhuar n aktivitet ekonomik me t ardhura vjetore bruto m tepr 50,000 euro, tatimpaguesit q krkohet t mbajn librat dhe regjistrimet e listuara n nenin 33.4 t ktij ligji dhe tatimpaguesit t cilt zgjedhin t mbajn kto libra dhe regjistrime si dhe ortakrit e prgjithshme dhe t kufizuara dhe grupimi i personave komponetet e tyre t llojllojshme t t ardhurave do ti raportojn me kontabilitet n baz akruale, prve atyre pikave t t ardhurave t prshkruara n nenin 7.1 t ktij ligji. 4. Tatimpaguesit e prshkruar n paragrafin 3 t ktij neni do t raportojn komponentt e llojllojshme t tyre t shpenzimeve me kontabilitet n bazn akruale, prve nse sht parapar ndryshe n paragrafin 3 t nenit 15 t ktij ligji.
456
KREU VII - LIBRAT DHE REGJISTRIMET

Neni 33 - Krkesa pr libra dhe regjistrime
1. Tatimpaguesi me t ardhura bruto vjetore nga aktivitetet afariste q i tejkalon 50.000 euro pr periudhn tatimore, si dhe ortakrit dhe grupet e personave, mbaj librat dhe regjistrimet e identifikuara n paragrafin 4 t ktij neni. 2. Tatimpaguesi me t ardhura bruto vjetore nga aktivitetet afariste q ka 50.000 euro ose m pak pr periudhn tatimore mund t zgjedh ti prgatis librat dhe regjistrimet e identifikuara n paragrafin 4 t ktij neni. 3. Tatimpaguesi q zgjedh ti prgatis librat dhe regjistrimet e identifikuara n paragrafin 4 t ktij neni pr cilndo periudh tatimore krkohet ti prgatis librat dhe regjistrimet e tilla pr periudhn tatimore n t ciln zgjedhja (opsioni) sht br plus se paku tri (3) periudha tatimore pasuese sikurse sht parapar n aktin nnligjor t lshuar nga ministri. 3.1 Nj tatimpagues q dshiron t zgjedh opsionin e prshkruar n paragrafin tre (3) t ktij neni do t dorzoj nj pasqyr n administratn tatimore deri m 1 Mars t periudhs tatimore n t cilin tatimpaguesi dshiron t bj zgjedhjen dhe se zgjedhja sht br. Pasqyra q dorzohet do t jet n formatin e prshkruar nga administrata tatimore. Kur zgjedhja e till t jet br, tatimpaguesi duhet t vazhdoj t prgatis pasqyrat financiare dhe t rregulloj t ardhurat dhe shpenzimet e regjistruara n pasqyrat e tilla pr periudhn tatimore n t ciln zgjedhja sht br dhe, s paku, pr tri periudha tatimore pasuese sikurse sht parapar n paragrafin 3 t ktij neni. 3.2 Nj tatimpagues me t drejt pr t zgjedhur mbajtjen e librave dhe regjistrimeve sikurse krkohet n paragrafin 4 t ktij neni, duhet t dorzoj nj krkes pr vendim shpjegues n ATK, n prputhje me dispozitat e aplikueshme t ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat, dhe t marr miratimin nga ATK prpara mbajtjes s librave dhe regjistrimeve n prputhje me Nenin 34 t ligjit. Miratimi duhet t merret deri m 1 Mars t vitit pr t cilin tatimpaguesi krkon vendim shpjegues. 4. Librat dhe regjistrimet t krkuara sipas ktij Neni, t mbajtur n prputhje me standardet e kontabilitetit n Kosov, jan me sa vijojn: 4.1. Nj libr t shitjes n t cilin t gjitha shitjet dhe kthimet duhet t regjistrohen. 4.2. Nj libr t blerjes n t cilin t gjitha blerjet dhe kthimet duhet t regjistrohen. 4.3 Nj ditar t pranimeve n para t gatshme (kesh) dhe nj ditar t pagesave n para t gatshme (kesh) q lidhen me librin e shitjes dhe librin e blerjes. 4.4. Nj llogari kapitale, nse sht aplikueshme, q prmban bilancin e hapjes, shtimet n kapital, shpenzimet q do t kapitalizohen, shkalla e zhvlersimit, shuma e zhvlersimet, t gatshmet dhe bilanci mbylls;
457
4.5. Librat dhe regjistrimet e tilla t tjera sipas nevojs pr t dhn llogari t sakt t t gjitha t ardhurave dhe shpenzimeve ashtu q t mund t bhet nj prcaktim i sakt i tatimit; 4.6. Pavarsisht krkess n paragrafin 1 t ktij neni q ortakrit dhe grupet e personave duhet t mbajn libra dhe regjsitrime t prshkruara n Paragrafin 4 t ktij Neni, ortakrit dhe grupet e personave me qarkullim vjetor prej 50,000 apo m pak nuk do t krkohet t mbajn pasqyra t t ardhurave apo financiare si krkohet me Standardet e Kontabilitetit t Kosovs. Megjithat, ato do t krkohet t mbajn librat dhe regjistrimet e prshkruara n nn-paragraft 4.1 deri 4.5, dhe do regjistrim tjetr i krkuar me qllim q t prcaktohet me saktsi shuma e fitimit, apo humbjes, q do tu shprndahet ortakve t ndar. 4.7. Prmbajta e librave dhe regjistrimeve t krkuara me kt paragraf dhe do libr dhe regjistrim i krkuar, prfshir ato t mbajtura n format elektronik, do t prkufizohen n nj akt nnligjor t lshuar nga ministri.
Neni 23 Librat dhe Regjistrimet
1. Tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto prej 50,000 euro ose m tepr dhe ata me t ardhura vjetore bruto m t ulta se 50,000 euro t cilt zgjedhin t tatohen mbi baza t t ardhurave reale, do t mbajn librat dhe regjistrimet n pajtueshmri me krkesat e: 1.1. nenit 33 t Ligjit;dhe 1.2. paragrafin 4 t nenit 17 t Udhzimit Administrativ nr. 15 /2010 pr Zbatimin e Ligjit Nr. 03/L-222 pr Administratn tatimore dhe Procedurat. 2. Tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto m t ulta se 50,000 euro t cilt nuk kan zgjedhur t tatohen n baz t t ardhurave reale, do t mbajn librat dhe regjistrimet n pajtueshmri me krkesat e: 2.1. nenit 34 t Ligjit;dhe 2.2. paragrafit 2 t nenit 17 t Udhzimit Administrativ nr. 15/2010 pr Zbatimin e Ligjit nr. 03/L-222 pr Administratn Tatimore dhe Procedurat. 3. Tatimpaguesit e sepcifikuar n paragraft 1 dhe 3 t ktij neni jan t detyruar t lshojn fatura/ kupon pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve t kryera nga ata. 4. Prmbajtja e librave dhe regjistrimeve t referuara n paragraft 1 dhe 2 t ktij neni dhe i faturave / kuponve t referuar n paragrafin 3 t ktij Neni duhet t jen n prputhje me Udhzimin Administrativ nr. 15/2010 Pr Zbatimin e Ligjit nr 03/L-222 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat. 5. Dispozitat e mposhtme t Ligjit nr 03/L-222 pr Administratn Tatimore dhe Procedurat, zbatohen n lidhje me librat dhe regjistrimet e referuara n kto nene: 5.1. Neni 13, n lidhje me prkthimin, mbajtjen dhe ruajtjen e t dhnave dhe periudhat t cilave duhet t ju prkasin regjistrimet; 5.2. Neni 14, n lidhje me qasjen n regjsitrime nga ATK dhe pr heqjen dhe kopjimin e t dhnave t tilla; 5.3. Neni 14 dhe 15, n lidhje me krkesn pr tatimpaguesit pr t prodhuar t dhnat kur krkohet nga ATK;
458
5.4. Neni 19, n lidhje me t dhnat q jan humbur ose shkatrruar; 5.5. Neni 15 dhe 53, n lidhje me ndshkimet pr mos mbajtjen e regjistrimeve ose pr mos lejimin e qasjes s ATK-s n regjistrime.
Neni 34 - Krkesat pr libra dhe regjistrime pr bizneset e vogla

1. Nj tatimpagues me t ardhura bruto vjetore prej 50.000 euro apo m pak, i cili nuk zgjedh t prgatis librat dhe regjistrimet e krkuara sipas paragrafit 4 t nenit 33, duhet t mbaj librat dhe regjistrimet vijuese minimale: 1.1. Nj libr t shitjes n t cilin t gjitha shitjet dhe kthimet duhet t regjistrohen. 1.2. Nj libr t blerjes n t cilin t gjitha blerjet dhe kthimet duhet t regjistrohen. 1.3. Nj ditar t pranimeve n para t gatshme (kesh) dhe nj ditar t pagesave n para t gatshme (kesh) q lidhen me librin e shitjes dhe librin e blerjes. 1.4. Prmbajta e librave dhe regjistrimeve t krkuara me kt paragraf dhe do libr dhe regjistrim i krkuar pr biznesin e vogl, prfshir ato t mbajtura n format elektronik, do t prkufizohen n nj akt nnligjor t lshuar nga ministri.
459
KREU VIII - DISPOZITAT NDRKOMBTARE

Neni 35 - Njsi e Prhershme
1. Njsia e prhershme prfshin: 1.1. do vend te menaxhmentit; 1.2. do deg; 1.3. do zyr; 1.4. do fabrik; 1.5. do puntori; 1.6. do minier dhe 1.7. do burim i nafts dhe gazit, gurore ose vend tjetr i shfrytzimit t burimeve natyrore. 2. Njsia e prhershme gjithashtu prfshin; 2.1. do vend ndrtimi, ndrtim, montim ose projekt instalimi, ose ndonj aktivitet mbikqyrs n lidhje me kt, por vetm nse ndrtimi, projekti ose aktiviteti i till zgjat m shum se 183 dit. Kur vend ndrtimi, projekti ose aktiviteti zgjat m shum se 183 dit, duke prfshir edhe aktivitetet prgatitore, vend ndrtimi, projekti apo aktiviteti konsiderohet se ka qen apo sht krijuar si njsi e prhershme nga dita kur ka filluar puna e till; 2.2. Ofrimin e ndonj shrbimi, duke prfshir shrbime t konsultimeve, por duke prjashtuar aktivitetet e mbikqyrjes t parapara ne paragrafin 2.1 t ktij neni t kryera n Kosov nga personi jo rezident prmes puntorve ose personelit tjetr, por vetm nse aktivitetet e tilla vazhdojn brenda Kosovs pr nj periudh apo periudha gjithsejt 90 ditore apo m shum brenda nj periudhe dymbdhjet mujore. Kur aktivitetet vazhdojn brenda Kosovs pr nj periudh apo periudha gjithsejt 90 ditore ose m shum gjat nj periudhe dymbdhjet mujore, aktivitetet konsiderohet se kan krijuar njsi t prhershme nga dita kur kan filluar aktivitetet e tilla; 2.3. do vend ndrtimi i shfrytzuar pr krkimin e resurseve natyrore brenda Kosovs, kur aktivitetet e tilla brenda Kosovs vazhdojn pr nj periudh apo periudha gjithsejt 183 ditore apo m shum brenda cilsdo periudhe dymbdhjet mujore. Kur aktivitetet vazhdojn pr nj periudh apo periudha gjithsejt 183 ditore ose m shum brenda nj periudhe dymbdhjet mujore, aktivitetet konsiderohen se kan krijuar ndrmarrje t prhershme nga dita kur kan filluar aktivitetet e tilla, dhe 2.4. do pasuri e paluajtshme q ndodhet n Kosov dhe posedohet nga nj person jo rezident. 3. Pavarsisht nga paragrafi 1 t ktij neni, kur personi, prve agjentit me status t pavarur pr t cilin zbatohet paragrafi 6 i ktij neni, vepron n Kosov n emr t personit jo rezident, personi jo rezident konsiderohet se ka njsi t prhershme n Kosov lidhur me aktivitetet q ai person i ndrmerr pr personin jo rezident, nse personi i till:
460
3.1. Ka dhe zakonisht ushtron autorizimin n Kosov pr t lidhur kontrata n emr t personit jo rezident, prve nse aktivitetet e personit t till jan t kufizuara n ato t prmendura n paragrafin 6 t ktij neni t cilat, nse ushtrohen prmes nj vendi t caktuar t biznesit, nuk do ta bnin kt vend t caktuar t biznesit njsi t prhershme sipas dispozitave t atij nn neni; ose 3.2. Nuk ka autorizim t till, por zakonisht mban nj magazin t mallrave ose materialeve n Kosov nga i cili vazhdimisht shprndan mallra ose materiale n emr t tatimpaguesit. 4. Personi jo rezident i cili ofron sigurim, prve ri-sigurimit, do t konsiderohet se ka njsi t prhershme n Kosov nse mbledh primet n Kosov ose siguron rreziqet q ndodhen n Kosov prmes nj personi, prve agjentit me status t pavarur pr t cilin zbatohet paragrafi 6 i ktij neni. 5. Pavarsisht nga paragrafi 1 dhe 2 i ktij neni, Njsia e prhershme konsiderohet se nuk prfshin: 5.1. Shfrytzimin e objekteve vetm me qllim t ruajtjes ose ekspozimit t mallrave ose materialeve q i prkasin personit jo rezident ; 5.2. Mbajtja e magazins s mallrave dhe materialeve q i prkasin personit jo rezident vetm me qllim t ruajtjes apo ekspozimit; 5.3. Mbajtja e magazins s mallrave dhe materialeve q i prkasin personit jo rezident vetm pr qllime t prpunimit nga nj tatimpagues tjetr; 5.4. Mbajtja e nj vendi t caktuar t biznesit vetm me qllim t blerjes s mallrave ose materialeve ose mbledhjes s informacioneve pr personin jo rezident; 5.5. Mbajtja e nj vendi t caktuar t biznesit vetm pr qllimin e kryerjes s aktiviteteve t tjera t karakterit prgatitor apo ndihms pr personin jo rezident, dhe 5.6. Mbajtja e nj vendi t caktuar t biznesit vetm pr kombinimin e ndonj nga aktivitetet e paraqitura n paragraft 1 deri 5 t ktij nn neni, me kusht q aktiviteti i prgjithshm i vendit t caktuar t biznesit q rezulton nga ky kombinim ka vetm karakter prgatitor apondihms. 6. Personi jo rezident nuk konsiderohet se ka njsi t prhershme n Kosov vetm pse kryen veprimtari afariste n Kosov prmes komisionarit, agjentit t prgjithshm t komisionit apo ndonj agjenti tjetr me status t pavarur, me kusht q personat e till veprojn sipas rrjedhs s rndomt t biznesit t tyre. Megjithat, kur aktivitetet e agjentit t till prkushtohen trsisht apo gati trsisht n emr t atij tatimpaguesi, dhe krijohen kushtet apo imponohen ndrmjet atij tatimpaguesi dhe agjentit n marrdhniet e tyre komerciale dhe financiare q ndryshojn nga ata q do t kishin mundur t bhen ndrmjet tatimpaguesve t pavarur, ai nuk konsiderohet agjent me status t pavarur n kuptimin e ktij nn neni. 7. Fakti se personi jo rezident kontrollon ose kontrollohet nga nj kompani q sht rezidente e Kosovs, apo q kryen biznes n Kosov (qoft prmes ndrmarrjes s prhershme apo ndryshe), nuk e konsideron asnjrn kompani njsi t prhershme t tjetrs.
461
Neni 36 - mimet e transferimit

1. mimi q shfrytzohet lidhur me transaksionet e mjeteve apo t obligimeve kontraktuese ndrmjet personave te lidhur konsiderohet mimi i transferit. 2. mimi q pritet t pranohen lidhur me transaksionet e pasuris apo t obligimeve kontraktuese ndrmjet palve q kan punuar sipas mbizotrimit te tregut duhet te konsiderohet vlera e hapur e tregut. 3. Vlera e hapur e tregut prcaktohet sipas metods krahasuese t mimeve t pakontrolluara dhe n rastet kur kjo nuk mund t shfrytzohet prdoret metoda e mimeve t rishitjes, metoda e kostos-plus ose ndonj metod tjetr si definohet me akt nnligjor. 4. Dallimi ndrmjet vlers se hapur te tregut dhe mimit t transferimit prfshihet n t ardhurn e tatueshme. 5. Ministri nxjerr nj akt nnligjor pr zbatimin e ktij neni .
Neni 24 Transferimi i mimeve
1. Paragrafi 4 i nenit 36 t Ligjit parasheh dallim ndrmjet vlers s hapur t tregut dhe transferit t mimeve q prfshihen n t ardhurat e tatueshme. Kjo dispozit aplikohet, vetm kur ka transaksione t aseteve ose obligime kontraktuale ndrmjet personave t lidhur. N kuptim t gjer, qllimi i ksaj dispozite sht q t siguroj q mimet pr transaskionet ose obligimet ndrmjet personave t lidhur (transfer i mimeve) pasqyrojn mimet e mbizotrimit t tregut (t prfaqsuara nga vlera e hapur e tregut) nse pr shembull, mallrat e shitura dhe/ose shpenzimet e prgjithshme t ngarkuara filialit n Kosov, t tatimpaguesit nga zyra am e vendosur jasht Kosovs, jan konsideruar si me qen n t njjtin nivel q do t ngarkohet nga pala jo e lidhur q ofron mallra ose shrbime t ngjashme, athere nuk do t ket dallim ndrmjet mimit t ngarkuar dhe mimit t mbizotrimit t tregut, dhe nuk do t lindin t ardhura t tatueshme. Anasjelltas nse shpenzimet e ngarkuara nga zyra am jan konsideruar se kan tejkaluar ato q do t ngarkoheshin nga pala jo e lidhur q ofron mallra ose shrbime t ngjashme ( duke i zvogluar t ardhurat e tatueshme t filialit t Kosovs), diferenca do t shtohet si e ardhur e tatueshme e filialit t Kosovs. 2. N prcaktimin e do diference ndrmjet vlers s hapur t tregut dhe transferit t mimeve, transferi i mimeve n pajtueshmri me paragrafin 1 t nenit 36 t Ligjit, sht mimi aktual i ngarkuar, ose i ngarkueshm ndrmjet palve t lidhura. Prcaktimi i vlers s hapur t tregut prap se prap sht m komplekse n metodn q duhet t shfryrtzohet n prcaktimin e saj, q i nnshtrohet shkalls n t ciln jan n dispozicion informatat pr palt jo t lidhura q ofrojn mallra ose shrbime t ngjashme. Metoda q do t shfrytzohet n prcaktimin e vlers s hapur t tregut sht paraqitur n paragrafet si n vijim. 3. N pajtueshmri me paragrafin 3 t nenit 36 t Ligjit, vlera e hapur e tregut nse sht e mundur prcaktohet me Metodn e Krahasimit t mimeve t Pakontrolluara. Kjo metod mund t shfrytzohet kur tatimpaguesi blen ose shet mallra t caktuara ose
462
shrbime, me kuantitet t ngjashm dhe sipas kushteve t ngjashme pr palt jo t lidhura n tregjet e ngjashme (nj krahasim i brendshm), ose pala jo e lidhur blen ose shet mallin ose shrbimin e caktuar, me kuantitet t ngjashm dhe sipas kushteve t ngjashme pr paln tjetr jo t lidhur n tregjet e ngjashme (krahasim i jashtm). Transaksionet mund t shrbejn si t krahasueshme, edhe prkundr diferencave ndrmjet ktyre transaksioneve dhe transaksioneve t palve t lidhura ku diferencat mund t maten n baza t arsyeshme dhe mund t bhen rregullimet e prshtatshme pr t eliminuar efektet e ktyre diferencave. Krahasimet, ose krahasimet e rregulluara ku jan eliminuar diferencat, do t jen vlera e hapur e tregut.
Shembulli 1: Tatimpaguesi i shet 1,000 tona t produktit prej 80 euro per ton nj ndrmarrje t lidhur n grupin e saj, dhe n t njjtn koh shet 500 tona t t njjtit produkt pr 100 euro per ton nj ndrmarrje t pavarur. Ky rast krkon nj vlersim se nse vllimet e ndryshme duhet t rezultojn n rregullimin e transferit t mimeve. Duhet t hulumtohet tregu relevant duke analizuar transaksionet pr produktet e ngjashme pr t prcaktuar zbritjet tipike n vllim.
Shembulli 2: Nj shembull ilustrativ ku mund t krkohen rregullimet, sht kur rrethanat q rrethojn shitjet e kontrolluara dhe t pa kontrolluara jan identike, me prjashtim t faktit se mimi i kontrolluar i shitjes sht mimi i furnizimit dhe shitjet e pakontrolluara bhen nga fabrika duke prjashtuar shpenzimet e transportimit dhe sigurimit. Dallimet n kushtet e transportimit dhe sigurimit n prgjithsi kan efekt t caktuar, dhe t konstatuara arsyeshm n mim. Prandaj, pr t prcaktuar mimet e shitjeve t pa kontrolluara duhet t bhen rregullime n mimin pr diferencn n kushtet e furnizimit. 4. Kur ka munges t krahasimeve ose t dhnave t rregulluara t krahasueshme, ashtu q nuk mund t shfrytzohet metoda e krahasimeve t mimeve t pakontrolluara, vlera e hapur e tregut do t prcaktohet duke shfrytzuar metodn e mimit t rishitjes (e cila sht m e prshtatshme pr shfrytzim nga distributort) ose metoda e kostos plus (e cila sht m e prshtatshme pr shfrytzim nga prodhuesit) sikur q sht paraqitur n paragraft si n vijim. 5. Metoda e mimit t Rishitjes sht e shfrytzueshme kur mallrat ose shrbimet e blera nga tatimpaguesi nga pala e lidhur, jan rishitur pr paln jo t lidhur, me veqanti kur tatimpaguesi shits i shton nj vler relativisht t vogl mallrave ose shrbimeve. N kto raste, vlera e hapur e tregut llogaritet duke zbritur nga mimi i rishitjes nj marzh t prshtatshme t rishitjes bruto e cila mundson q shitsi ti mbuloj shpenzimet operative t tij dhe t fitoj nj fitim sipas mbizotrimit t tregut t bazuar n funksionet e kryera, asetet e shfrytzuara dhe rreziku i supozuar. Kjo marzh bruto mund t prcaktohet duke ju referuar marzhs s mimit t rishitjes t fituar nga antari i t njjts grup si tatimpagues n krahasimet e transaksioneve t pa kontrollura (krahasimet interne) ose marzha e mimit t rishitjes e fituar nga palt jo t lidhura n transaskionet e krahasueshme t pakontrolluara (krahasimet eksterne).
463
Shembulli 1: Supozoni se jan dy distributor, q shesin t njjtin produkt n t njjtin treg, me t njejtin emr t marks. Distributori A ofron garancion; Distributori B nuk ofron asgj. Distributori A e prfshin garancionin si pjes t strategjis s tij t mim vnies, dhe kshtu I shet produktet e saja me mim m t lart q rezulton n nj marzh m t madhe t fitimit bruto (nse shpenzimet e shrbimit t garancionit nuk jan marr parasysh) se sa ajo e Distributorit B, i cili shet me mim m t ult. Dy marzhat nuk jan t krahasueshme deri sa t bhet nj rregullim pr t marr parasysh dallimin. Shembulli 2: Biznesi shet produktin, nprmes t distributorve t pavarur n pes shtete n t cilat nuk ka varts. Distributort, thjesht i shesin produktet dhe nuk kryejn ndonj pun shtes. N nj shtet, kompania vendos nj varts. Meq tregu i caktuar ka nj rndsi strategjike, kompania krkon nga vartsi q t shes vetm produktin e tij. dhe t kryej aplikimin teknik pr klientt. Edhe nse faktet dhe rrethanat tjera jan t ngjashme, nse marzhat vijn nga ndrmarrjet e pavarura q nuk kan rregullim ekzskluziv t shitjes, ose kryejn aplikime teknike sikurse kto t ndrmarra nga vartsi, sht e nevojshme q t shqyrtohet se nse duhet t bhet ndonj rregullim pr t arritur krahasueshmrin. 6. Metoda e Kostos Plus sht e shfrytzueshme, kur nga tatimpaguesi krijohen shpenzimet n furnizimin e mallrave dhe shrbimeve pr paln e lidhur. N kto raste vlera e hapur e tregut prcaktohet, duke ju shtuar shpenzimeve t krijuara nga tatimpaguesi (llogaritur n pajtueshmri me principet e kontabilitetit q jan n prgjithsi t pranueshme pr nj industri t caktuar) marzhat bruto te krahasueshme te cilat prcaktohen duke ju referuar marzhs kosto plus t fituar nga antari i t njjtit grup, si tatimpagues n transaskionet e krahasueshme t pakontrolluara (krahasime t brendshme), ose marzha e kostos plus e fituar nga palt jo t lidhura n krahasimin e transaksioneve t pakontrolluara (krahasimet e jashtme). N cilindo rast, deklaratat e shfrytzuara pr t prcaktuar nj marzh t mbizotrimit t tregut, duhet t jen ato t fituara nga personat q kryejn funksione t ngjashme dhe m e preferueshme q shesin mallra t ngjashme pr palt jo t lidhura. Kur transaksionet nuk jan t krahasueshme n asnj mnyr, dhe diferencat kan nj efekt t dukshm n mim, tatimpaguesit duhet t bjn rregullime, pr t eliminuar efektin e diferencave t tilla (si diferencat n eficiencn relative t furnizuesit, dhe do prparsi q krijon aktiviteti pr grupin q prfshin tatimpaguesin). Shembulli 1: A sht prodhues vendor i mekanizmave t minutazhit pr ort e tregut masiv. A i shet kto produkte vartsit t saj t huaj B. A, fiton 5 per qind t marzhs s fitimit bruto pr operimet e saja prodhuese. X, Y, dhe Z jan prodhues jo t lidhur vendor t mekanizimit t minutazhit pr ort e tregut masiv. X, Y, dhe Z i shet blersve t huaj jo t lidhur. X, Y, dhe Z fiton marzhn e fitimit bruto pr operimet e saja prodhuese q rangohen prej 3 deri n 5 per qind. A, llogarit shpenzimet e mbikqyrjes, t prgjithshme dhe administrative si shpenzime operative dhe prandaj kto shpenzime nuk pasqyrohen n koston e mallrave t shitura. Marzhat e fitimeve bruto t X, Y, dhe Z, megjithat pasqyrojn shpenzimet e mbikqyrjes, t prgjithshme dhe administrative si pjes e mallrave t shitura. Prandaj marzhat e fitimit bruto t X, Y, dhe Z duhet t rregullohen pr t siguruar prputhshmri me kontabilitetin.
464
Shembulli 2: Biznesi C n shtetin D sht 100% vartse e kompanis E, e vendosur n shtetin F. N karahasim me shtetin F, pagat jan shum t ulta n shtetin D. N shpenzimet dhe rrezikun e kompanis E, pakot e televizionit jan montuar nga kompania C. T gjitha komponentt e nevojshme, njohurit specifike, etj. sigurohen nga kompania E. Blerja e produktit t montuar, sht i garantuar nga kompania E, n rast se pjest e televizionit dshtojn n prmbushjen e standardeve t caktuara t kualitetit. Pas kontrollimit t kualitetit, pjest e televizionit sjelln n shpenzim dhe n rrezikun e kompanis E n qendrat e distribuimit q kompania E i ka n disa shtete. Funksioni i kompanis C, mund t prshkruhet thjesht si kosto e funksionit t prodhimit. Rreziku i kompanis C mund t bart diferencat eventuale pr kualitetin, dhe kuantitetin e miratuar. Bazat pr aplikimin e metods s kostos plus do t formohen nga t gjitha shpenzimet e lidhura me aktivitetet e montimit.
Shembulli 3: Biznesi A i grupit t korporats, pajtohet me kompanin B t njjtit grup pr t zhvilluar hulumtimin e kontrats pr kompanin B. T gjitha rreziqet e dshtimit t hulumtimit barten nga kompania B. Kjo kompani gjithashtu zotron t gjitha t paprekshmet, t zhvilluara nprmes t hulumtimit dhe prandaj ka gjasa t fitimit q rezultojn nga hulumtimi. Ky sht nj organizim tipik pr aplikimin e metods s kostos plus. T gjitha shpenzimet pr hulumtim, me t cilat jan pajtuar t gjitha palt e lidhura, duhet t kompensohen. Kostoja plus shtes mund t pasqyroj se sa sht inovativ dhe kompleks hulumtimi i zhvilluar. 7. Kur tatimpaguesi beson q metodat e msiprme nuk mund t shfrytzohen, dhe mund t siguroj evidenc pr kt, ATK mund t lejoj shfrytzimin e metods s shprndarjes s fitimit. Metoda e Shprndarjes s Fitimit mund t zbatohet kur operimet e dy ose m shum palve t lidhura jan shum t integruara, duke e br t vshtir pr t vlersuar transaksionet e tyre n baza individuale dhe/ose aty ku ekzistenca e t paprekshmeve t mueshme dhe unike e bn t pamundur krijimin e nivelit t duhur t krahasimit me transaksionet e pa kontrolluara sipas nj metode tjetr. 7.1. Hapi i par sipas ksaj metode sht q t prcaktohet fitimi total i fituar nga palt nga transaskionet e kontrolluara. Metoda e shprndarjes s fitimit alokon fitimin total t integruar t lidhur me transaskionet e kontrolluara, e jo fitimin total t grupit si trsi. Fitimi q do t shprndahet sht fitimi operativ para zbritjes s interesit dhe tatimit. 7.2. Hapi i dyt sht q t shprndahet fitimi ndrmjet palve, bazuar n vlern relative t kontributeve t tyre t transaksioneve t palve t lidhura, duke marr parasysh funksionet e kryera, asetet e shfrytzuara, dhe rreziqet e supozuara nga secila pal e lidhur, lidhur me at se cilat pal t lidhura do t kishin pranuar, me rezultat i cili sht vlera e hapur e tregut 8. N rast se asnjra nga metodat e mparshme nuk mund t prdoret, ATK mund t lejoj shfrytzimin e Metods s Marzhs Neto t Transaksioneve. Kjo metod krahason marzhn e fitimit neto t tatimpaguesit q del nga transaksionet e palve t lidhura, me marzhat e fitimit neto t realizuara nga palt jo t lidhura nga transaksionet e ngjashme,
465
dhe shikon marzhn e fitimit neto q lidhet me nj baz t prshtatshme si shpenzimet, shitjet ose asetet, duke marr parasysh natyrn e aktivitetit t biznesit, me rezultatin i cili sht vlera e hapur e tregut. 9. Tatimpaguesit t cilt zhvillojn transaksione me palt e lidhura duhet t mbajn dokumentacion t mjaftueshm, pr t arsyetuar zgjedhjen e tyre t metods s prcaktimit t vlers s hapur te tregut, dhe t tregojn se kjo e prodhon rezultatin e mbizotrimit t tregut.
Neni 37 - Shmangia e tatimeve t dyfishta

1. Tatimpaguesi rezident n Kosov q prfiton t ardhura nga aktivitetet ekonomike jasht Kosovs dhe i cili paguan tatimin ne te ardhura ne shtete tjera sipas ktij Ligji i lejohet nj kredi tatimore pr tatimin n t ardhura t paguara n shtetin tjetr, q i atribuohet t ardhurave t gjeneruara nga shteti tjetr. 2. Kreditimi tatimor i lejuar n paragrafin 1 te ktij neni sht i kufizuar n shumn e tatimit t jashtm t paguar n t ardhurat e prfituara jasht Kosovs, e nuk tejkalon shumn e tatimit obligues n Kosov n ato t ardhurat. Pr aq sa tatimi i Kosovs n ato t ardhura tejkalon tatimin e jashtm t paguar, shuma tepric duhet t prfshihet n llogaritjen e tatimit obligues t Kosovs. 3. do marrveshje e zbatueshme ndrkombtare e negociuar nga ministri dhe e ratifikuar nga Kuvendi mbi shmangien e tatimit t dyfisht zvendson dispozitat e ktij neni kur ato lidhen me palt n at marrveshje ndrkombtare.
466
KREU IX - DISPOZITAT E MBAJTJES N BURIM

Neni 38 - Mbajtja n tatimit n paga
1. Secili pundhns sht prgjegjs t mbaj n burim tatimin nga pagat e tatueshme t paguara puntorve t tij gjat do periudhe t list pagess pr t ciln pagat jan paguar. 2. Nj pundhns, i cili sht pundhnsi kryesor i nj t punsuari, mban nj shum pr periudhn e duhur nj list t pagesave, n prputhje me shkallt parapara n nenin 6 t ktij ligji. Tatimi synues pr muajin e caktuar do t zbritet pr shumn e mbajtur n burim nga pundhnsi kryesor pr muajin paraprak brenda vitit. 3. Pundhnsi, i cili nuk sht pundhns kryesor i t punsuarit, mban n burim nj shum t barabart me dhjet pr qind (10%) t pagave pr seciln periudh tatimore. 4. Pensionet e paguara nga, apo pr interes t, Trusti i Kursimeve Pensionale t Kosovs, apo nga nj fond i autorizuar plotsues i pensioneve i rregulluar me legjislacionin mbi Kontributet pensionale, i nnshtrohet mbajtjes s tatimit n burim nga paguesi i pensioneve t tilla n shkallt e parapara n nenin 6 t ktij ligji. 5. Secili pundhns, apo person q krkohet t mbaj n burim sipas paragrafit 4 t ktij neni, dorzon pasqyrn e tatimit t mbajtur n burim dhe e transferon shumn e tatimit t mbajtur n burim n llogarin t caktuar nga Administrata Tatimore n nj bank, apo institucion financiar, i licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs brenda pesmbdhjet (15) ditve pas dits s fundit t secilit muaj kalendarik, n prputhje me aktin nnligjor t lshuar nga ministri. 6. Secili pundhns apo person q krkohet t mbaj n burim sipas paragrafit 4 t ktij neni q bn pagesa t pagave gjat periudhs tatimore dorzoj n Administratn Tatimore deri m 31 Janar t vitit pasues t periudhs tatimore nj pasqyr vjetore barazuese t pagess s tatimit me informata rreth pagave t paguara dhe tatimit t mbajtur n burim e t transferuar, n lidhje me secilin t punsuar n prputhje me formn dhe procedurat e cekura n akt nnligjor t lshuar nga ministri. 7. Secili pundhns apo person q krkohet t mbaj n burim sipas paragrafit 4 t ktij neni, deri m 1 Mars t vitit vijues t periudhs tatimore, i siguron secilit t punsuar nga i cili tatimi n paga sht mbajtur n burim, nj certifikat t tatimit t mbajtur n burim n formn e specifikuar n aktin nn ligjor t lshuar nga ministri.
Neni 8 Tatimet e Mbajtura n Paga

1. Paragrafi 2 i nenit 38 t Ligji krkon q pundhnsit t cilt jan pundhnsi kryesor i t punsuarit t mbajn n burim nj shum t tatimit pr periudhn prkatse t pagesave t pagave, n prputhje me normat e prcaktuara n nenin 6 t ktij ligji. 1.1 do tatim tentativ pr nj muaj t caktuar do t zvoglohet pr shumn e mbajtur nga ana e pundhnsit kryesor pr muajin e mparshm n vit". Pr
467
zbatimin e ksaj dispozite pr personat t cilt presin t ken nj pundhns kryesor gjat vitit tatimor, shuma e pagueshme pr do periudh t pagess duhet t ngritt deri n nj baz vjetore, duke u bazuar n numrin e periudhave t pagess n vitin tatimor, para se t aplikohen shumat vjetore t paraqitura n nenin 6 t ktij ligji. 1.2 Tatimi vjetor pr t'u paguar i llogaritur n kt mnyr m pas ndahet me numrin e njjt t periudhave t pagess pr t dhn shumn q duhet t mbahet n burim pr periudhn e pagess. Personat t cilt nuk pranojn q t ken nj pundhns kryesor gjat vitit tatimor (p.sh personat q hyjn n pun pas prfundimit t edukimit t plot,personat t cilt jan larguar nga puna dhe nuk kan gjetur pun tjetr,personat q presin t pensionohen ose t ndrprejn n ndonj mnyr tjetr marrdhnien e punsimit gjat vitit,etj) munden pas 1 Janarit 2011 t plotsojn Formularin e Aplikacionit pr Norm t Veant Tatimore (n formatin e prcaktuar nga ATK), dhe aplikojn n ATK q nga pundhnsi i tyre kryesor t zbatohet norm speciale tatimore q sa m saktsisht t harmonizoj zbritjet e tatimit t mbajtur n burim me shumn e tatimit pr tu paguar nga i punsuari n baza vjetore. Shembulli 1: Nj pundhns kryesor paguan nj t punsuar 500 n muaj. Meq jan 12 periudha t pagess gjat vitit, paga vjetore e punonjsit do t jet 6.000 (500 x 12) Pas lejimit t zbritjes prej 5% nga bruto pr kontributet pensionale pr t punsuarin, paga vjetore e tatueshme do t jet 5700 euro. Mandej aplikohet paragrafi 1.4 i nenit 6 i cili parashikon q tatimi vjetor pr tu paguar mbi kt shum do t jet 273.60 + 10% e shums mbi 5.400 (5.700 - 5.400 = 300 x 10% = 30 euro), duke i dhn nj total prej 303.60 . Kjo shum mandej ndahet me numrin e periudhave t pagess (12) q rezulton n 25.30 e cila krkohet q t ndalet n burim nga shuma bruto 500 . S bashku me kontributet pensionale prej 25 euro (5% t 500 eurove) i punsuari do t pranoj pagn neto prej 449.70 euro (500 - 25 euro kontribute pensionale t mbajtura dhe pa 25.30 euro tatim t mbajtur n paga). Shembulli 2: T njjtat fakte sikurse n Shembullin 1 me prjashtim se tani sht muaji vijues dhe Pundhnsi ka vendosur q t paguaj t punsuarin me nj pag m t madhe prej 550 euro pr at muaj. N kt rast shuma vjetore llogaritet si 6.600 euro (fakti se i punsuari ka pranuar pagn bruto prej 500 euro n muajin e mparshm sht jo relevant) ku pas kontributeve pensionale t t punsuarit prej 5% tregon nj pag t tatueshme vjetore prej 6270 euro. Mandej zbatohet paragrafi 1.4 i Nenit 6 dhe ky parasheh se tatimi vjetor i pagueshm do t jet 273.60 + 10% e shums mbi 5400 euro (6270- 5400 x 10% = 87 euro q e jep totalin prej 360.60. Duke e pjestuar me numrin e periudhave t pagesave (12) rezulton n 30.5 euro e krkuar pr tu mbajtur n burim nga 550 euro),i punsuari do t pranoj pagn neto prej 492.45 euro (550 27.50 kontribute pensionale t mbajtura n burim dhe pa 30.5 euro tatim n burim n paga). N muajin e tret, nse pundhnsi vazhdon t paguaj t punsuarin me pagn bruto 550 euro, ather i punsuari do t vazhdoj t pranoj 492.45 euro neto sikurse n shembullin 2. Mirpo nse pundhnsi paguan vetm 500 euro pagn bruto n muajin e
468
tret ather i punsuari do t pranoj 449.70 euro, neto sikurse n shembullin 1. Nuk bhet ndonj rregullim i asaj me t ciln i punsuari aktualisht sht paguar n dy muajt e par. Shembulli 3: Pundhnsi kryesor paguan nj t punsuar 200 euro pr dy jav. ( I vetmi dallim nga shembulli i mparshm sht se i punsuari paguhet do dy jav e jo do muaj). N kt rast llogaritjet do t bazohen n 26 periudha t pagess. Pra shuma prej 200 euro do t ngritt deri n vjetoren e barabart me 5200 euro (200x 26). Pas zbritjes prej 5% t kontributeve pensionale, paga vjetore e tatueshme sht 4940 euro. N kt rast,pastaj zbatohet paragrafi 1.3 i nenit 6 dhe ky parashikon se tatimi vjetor pr tu paguar do t jet 81.60 + 8% t shums mbi 3000 euro (4,940-3000 x 8% = 155.20 euro) qe e jep totalin prej 236.80 euro. Duke e pjestuar me numrin e periudhave t pagess (26) rezulton n 9.10 euro t cilat krkohen pr tu mbajtur n burim nga 200 euro t shums bruto t pagueshme. S bashku me kontributet pensionale prej 10 euro (5% prej 200 euro) i punsuari do t pranoj pagn neto prej 180.90 euro (200 10% kontribute pensionale t mbajtura n burim dhe pa 9.10 euro tatim t mbajtur n burim n paga). Shembulli 4: Nj student i universitetit prfundon studimet e tij n fund t vitit akademik dhe fillon pun q nga fillimi i tetor me nj pag prej 400 euro n muaj. Duke prdorur metodn e normave t mbajtjes t tatimit n burim t prshkruara n kt paragraf, pundhnsi do llogarit pagesn vjetore bruto pr gjith vitin deri n nj shum bruto prej 4800 , zbret 5% kontribute pensionale t t punsuarit pr t arritur n nj pag vjetore t tatueshme prej 4560 , dhe llogarit ndaljen e tatimit mujor prej 10.40 (4560 - 3000 x 8%) / 12. Pr 3 muajt e fundit t vitit i punsuari merr 1.200 dhe ka tatimin total t mbajtur n burim prej 31.20 . Megjithat, detyrimi tatimor vjetor i tyre (duke supozuar se nuk ka t ardhura t tjera t tatueshme) n 1200 euro t ardhura sht vetm 9.60 (1200 - 960 x 4%) kshtu q personi nuk do t jet n gjendje t krkoj rimbursim tatimor prej 21.60 . Prndryshe, personi (nga 1 janari 2011) ka mund t aplikoj pr nj norm tatimore t veant q ATK do t kishte llogaritur n kt rast me 0,8% q do t thot tatimi i mbajtur pr do muaj do t kishte qenvetm 3.20 euro,(400 x 0,8%) dhe si rezultat tatimi i mbajtur gjat tre muajve t punsimit do t jet 9.60 q harmonizohet me detyrimet vjetore. 2. Paragraft 1 dhe 4 i nenit 38 t Ligjit krkojn q pagesat e pagave dhe pensioneve ti nnshtrohen tatimit n burim. Pagat e tatueshme apo pensionet e paguara / kredituara nj person i cili sht i liruar nga Tatimi n t Ardhurat Personale sipas nenit 8 t Ligjit, sipas do ligji tjetr t Kosovs, ose sipas nj marrveshje / konvente ndrkombtare, nuk do t'i nnshtrohet mbajtjes n burim. N raste t tilla, barra i takon marrsit te pagave apo pensioneve pr t siguruar dshmi t shkruara pr paguesin q t ardhurat e tij jan t liruara nga tatimi mbi t ardhurat personale. Deri sa t sigurohet nj dshmi e till, detyrimi mbetet n paguesin q t mbaj n burim. 3. Dshmia me shkrim q krkohet sipas paragrafit 2 t ktij neni do t jet: 3.1 n rast t personave t liruar nga tatimi mbi t ardhurat personale sipas paragrafve 1.10 apo 1.11 t nenit 8 t ligjit, nj kopje e kontrats s tyre, 3.2 n do rast, tjetr nga rasti i pagave dhe pensioneve q jan t liruara nga tatimi n t ardhurat personale sipas paragrafve 1.1,1.2,1.3,1.4,1.5 ose 1.14 t
469
nenit 8 t ligjit (ku nuk ka nevoj pr evidenc me shkrim), nj kopje e nj letre nga ATK duke konfirmuar lirimin nga tatimi mbi t ardhurat personale. 4. Pr qllime t pagess s tatimit t mbajtur n pagat e tatueshme dhe pensionet sipas ktij neni, mbajtsit n burim do t prfundojn mbajtjen e tatimit dhe formularin e deklarimit t pagess ashtu si prshkruhet nga ATK dhe do t'i dorzoj formulart dhe pagesat n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. 5. Pundhnsit t cilt paguajn paga m shpesh se nj her n muaj jan t detyruar q t mbajn tatimin n burim nga kto paga n do periudh t pagess, mirpo jan t detyruar vetm q t plotsojn nj formular t mbajtjes n tatim dhe t pagess dhe paguajn tatimin e mbajtur n burim nj her lidhur me do muaj. Pundhnsit t cilt dshirojn t mbajn n burim dhe t paguajn tatim m shpesh se nj her n muaj mund t bjn nj gj t till duke plotsuar pasqyrn shtes t mbajtjes n burim dhe pagess mirpo duhet t tregojn nse formulart e dyt apo pasues pr t njjtin muaj jan nj korrigjim apo nj pages shtes pr at muaj.
Neni 39 - Tatimi i mbajtur n burim n interes dhe t drejta pronsore

1. Secila ndrmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, ortakri apo grupim i personave, bank apo institucion tjetr financiar i cili iu paguan interes apo t drejta pronsore, prve interesit q sht i liruar sipas ktij ligji, personave rezident apo jo rezident, do t mbaj n burim tatimin dhjet pr qind (10%) n kohn e pagess apo kreditimit. 2. Pavarsisht paragrafit 1 t ktij neni, interesi n hua i parapar nga institucionet financiare t licencuara nga BQK m klientt e tyre do ti nnshtrohen mbajtjes n burim. 3. Secila ndrmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, ortakri apo grupim i personave, bank apo institucion tjetr financiar, dorzon nj pasqyr t tatimit t mbajtur n burim dhe transferon shumn e tatimit t mbajtur n burim n llogarin e caktuar nga Administrata Tatimore n nj bank apo institucion financiar, t licencuar nga BQK, brenda pesmbdhjet (15) ditve pas dits s fundit t secilit muaj kalendarik, n prputhje me aktin nnligjor t lshuar nga ministri. 4. Secila ndrmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, ortakri apo grupim i personave, bank apo institucion tjetr financiar q paguan interes apo t drejta pronsore gjat nj periudh tatimore, me krkes t pranuesit, jep nj certifikat pr mbajtjen n burim t tatimit deri m 1 Mars t vitit q pason periudhn tatimore, n formn e specifikuar n nj akt nnligjor t lshuar nga ministri. 5. Secila ndrmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, ortakri apo grupim i personave, bank apo institucion tjetr financiar q mban n burim tatimin sipas ktij neni gjat nj periudhe tatimore do t dorzoj n administratn tatimore nj pasqyr vjetore barazimi n formn dhe formatin e specifikuar nga Administrata Tatimore jo m larg se 1 Mars t vitit q pason periudhn tatimore. Secila ndrmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, bank apo institucion tjetr financiar duhet t prfshij nj kopje t t
470
gjitha certifikatat e mbajtjes n burim, q krkohen me paragrafin katr t ktij neni, me pasqyrn vjetore t barazimit t dorzuar n administratn tatimore.
Neni 9 Mbajtja e Tatimit n Burim n Interes dhe n t Drejtat Pronsore (Rojaltis)

1. Paragrafi. 1 i nenit 39 t Ligjit krkon q t mbahet tatimi n burim nga pagesat e interesit dhe t drejtave pronsore. Interesi ose t drejtat pronsore t paguara apo kredituara nj person i cili sht i liruar nga Tatimi n t Ardhurat Personale sipas nenit 8 t ligjit, apo ndonj ligji tjetr t Kosovs, ose sipas nj marrveshje / konvente ndrkombtare, nuk do ti nnshtrohet tatimit n burim. N raste t tilla, sht prgjegjsia e marrsit t interesit dhe t drejtave pronsore q t ofroj dshmi me shkrim pr paguesin q t ardhurat e tyre jan t liruara nga tatimi n t ardhurat personale. Derisa t sigurohet nj dshmi e till , detyrimi mbetet n paguesin q t mbaj n burim. 2. Dshmit me shkrim q krkohen sipas paragrafit 3 t ktij neni do t jen: 2.1 n rastin e personave t liruar nga Tatimi n t Ardhurat Personale sipas paragrafve 1.10 apo 1.11 t nenit 8 t ligjit, nj kopje e kontrats s tyre; 2.2 n do rast tjetr, nj kopje e nj letre nga ATK e cila konfirmon lirimin nga Tatimi n t Ardhurat Personale.
Neni 40 - Tatimi i mbajtur n burim n fitoret nga lotaria dhe lojrat e

fatit
1. Secili organizator i lotaris, mban n burim tatimin n shumn e barabart me dhjet pr qind (10%) n seciln pages pr fituesit. 2. Duke iu nnshtruar dispozitave t nenit 49 t ktij ligji, secili organizator i lojrave t fatit do t mbaj n burim tatimin n nj shum t barabart me dhjet pr qind (10%) t secils pages pr fitore. 3. Secili organizator i nj loje te fatit dhe lotaris, dorzon nj deklarat t tatimit t mbajtur n burim dhe transferoj shumn e tatimit t mbajtur n nj llogari t caktuar nga Administrata Tatimore, n nj bank t licencuar nga BQK brenda pesmbdhjet (15) ditve pas dits s fundit t secilit muaj kalendarik, n prputhje me nj akt nnligjor t lshuar nga ministri. 4. Secili organizator i nj loje te fatit dhe lotaris, gjat periudhs tatimore, me krkes t fituesit, dorzon nj certifikat pr mbajtjen n burim t shums s tatimit deri m 1 Mars t vitit pasues t periudhs tatimore n formn e specifikuar n nj akt nnligjor t lshuar nga ministri. 5. Secili organizator i nj loje t fatit dhe organizator i nj lotarie i cili mban n burim tatimin sipas ktij neni gjat nj periudhe tatimore do t dorzoj n administratn tatimore nj pasqyr vjetore t barazimit n formn dhe formatin e specifikuar nga Administrata Tatimore jo m larg se 1 Marsi i vitit q pason periudhn tatimore. Secili organizator i nj
471
lotarie duhet t prfshij nj kopje t t gjitha certifikatave t mbajtjes n burim, q krkohen me paragrafin tre t ktij neni, me pasqyrn vjetore t barazimit t dorzuar n administratn tatimore.
Neni 10 Mbajtja e Tatimit n Burim n Fitimet e Lotaris dhe Lojrave t Fatit

[Shnim: Ky nen i Udhzimit Administrativ, pr aq sa lidhet me lojrat e fatit, do t dal nga prdorimi kur t hyj n fuqi Ligji i ri pr Lojrat e fatit dhe Lotarin, n pajtim me paragrafin 2 t nenit 49 t ligjit.] 1. Paragraft 1 dhe 2 t nenit 40 t Ligjit krkojn q pagesat e fitoreve t lotaris dhe lojrave t fatit ti nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim. Lotaria, ose loja e fatit, fitimet e paguara apo kredituar nj personi i cili sht i prjashtuar nga tatimi mbi t ardhurat personale sipas nenit 8 t Ligjit, sipas do ligji tjetr t Kosovs, ose sipas nj marrveshje ose konvente ndrkombtare, nuk do ti nnshtrohet tatimit n burim. N raste t tilla, barra i bie pranuesit t fitimeve q t siguroj dshmi t shkruara pr paguesin se t ardhurat e tyre jan t liruara nga tatimi mbi t ardhurat personale. Deri sa t sigurohet nj evidenc e till , detyrimi bie n paguesin q t mbaj tatimin n burim. 2. Dshmit me shkrim q krkohen sipas paragrafit 1 t ktij neni do t jen: 2.1 n rast t personave t liruara nga tatimi mbi t ardhurat personale sipas paragrafve 1.10 apo 1.11 t nenit 8 t Ligjit, nj kopje e kontrats s tyre; 2.2 n do rast tjetr, nj kopje e nj letre nga ATK q konfirmon lirimin nga tatimi mbi t ardhurat personale; 2.3 vini re se prjashtimi nga Tatimi n t Ardhurat Personale i parapar pr fitimet nga Lojrat e fatit sipas paragrafit 1,13 t nenit 8 t Ligjit, vetm hyn n fuqi n t njjtn koh kur tatimi i mbajtur n burim m nuk aplikohet pr fitimet e Lojrave t fatit -kjo do t ndodh kur t hyn n fuqi Ligji i ri pr Lojrat e fatit dhe Lotarin, n pajtim me paragrafin 2 t Nenit 49 t Ligjit. 3. Pr qllime t pagess s tatimit t mbajtur n fitimet n lotari, apo lojra t fatit sipas ktij neni, mbajtsit n burim do t plotsojn formularin e pasqyrs s tatimit t mbajtur n burim pagess ashtu si prcaktohet nga ATK, dhe do t dorzojn formularin dhe pagesn n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs.
Neni 41 - Mbajtja n burim n pagesa t caktuara pr jo-rezidentt

1. T ardhurat q i atribuohen nj jo-rezidenti n Kosov si nj zbavits, sikurse sht teatri, figurat e lvizshme, artist radioje apo televizioni, ose nj kngtar a muzikant, ose si nj sportist, nga aktivitetet e tija apo saja t ushtruara n Kosov i nnshtrohet mbajtjes n burim nga paguesi i atyre t ardhurave, qoft t paguara drejtprdrejt apo trthorazi jorezidentit, prderisa kompensimi bruto nga aktivitetet e tilla tejkalon 1,000 n nj periudh tatimore. 2. T ardhurat, prve t ardhurave t prshkruara n paragrafin 1 te ktij neni, t realizuara nga marrveshjet apo kontratat, qofshin me shkrim apo me goj, me personat apo entitetet
472
e Kosovs nga nj person apo entitet jo-rezident nga shrbimet e kryera n Kosov i nnshtrohen mbajtjes n burim nga paguesi i atyre t ardhurave, prderisa personi apo entiteti jo-rezident nuk ka njsi t prhershme n Kosov dhe kompensimi bruto i paguar pr jo-rezidentin sht m shum se 5,000 n ndonj periudh tatimore. 3. Pavarsisht nga dispozitat tjera n kt ligj, shuma e mbajtjes n burim sipas paragrafit 1 dhe 2 t ktij neni sht 5% e kompensimit bruto. Secili pagues do t dorzoj nj pasqyr t mbajtjes n burim dhe t transferoj shumn e tatimit t mbajtur n burim n nj llogari t caktuar nga Administrata Tatimore n nj bank t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs brenda pesmbdhjet (15) ditve pas dits s fundit t secilit muaj kalendarik, n prputhje me nj akt nnligjor t lshuar nga ministri. 4. Mbajtja n burim sipas ktij neni konsiderohet t jet tatim prfundimtar dhe pranuesit e t ardhurave t tilla q i nnshtrohen mbajtjes n burim nuk do t dorzojn deklarat n Administratn Tatimore, pavarsisht dispozitave t nenit 48 t ktij ligji. 5. Secili pagues i cili mban n burim sipas ktij neni gjat nj periudhe tatimore, me krkes t pranuesit t t ardhurave, deri m 1 Mars t vitit vijues t periudhs tatimore do ti jap certifikatn e tatimit t mbajtur n burim n formn e specifikuar n nj akt nnligjor t lshuar nga ministri. 6. do tatimpagues i cili mban n burim tatimin sipas ktij neni gjat nj periudhe tatimore do t dorzoj n administratn tatimore nj pasqyr barazimi vjetore n form dhe format t specifikuar nga Administrata Tatimore jo m larg se 1 Mars t vitit q pason periudhn tatimore. do tatimpagues duhet t prfshij nj kopje t t gjitha certifikatave t mbajtjes n burim, q krkohen me paragrafin pes t ktij neni, me pasqyrn vjetore t barazimit, me pasqyrn vjetore t barazimit t dorzuar n administratn tatimore. 7. Ministri lshon nj akt nnligjor q do t specifikoj ata persona apo entitete t cilt do t konsiderohen pagues sipas ktij neni dhe t gjitha aktivitetet tjera t krkuara pr zbatimin e ktij neni.
Neni 11 Mbajtja e Tatimit n Burim pr Jo-Rezident t Caktuar

1. Paragraft 1 dhe 2 t nenit 41 t Ligjit krkojn q mbajtja e tatimit n burim nga t ardhurat e atribuara pr zbavitsit jo-rezident dhe pr jo-rezidentt t cilt kryejn shrbime n Kosov. Kur kto t ardhura i paguhen apo i kreditohen nj personi jorezident ose entiteti i cili sht i liruar nga tatimi mbi t ardhurat personale sipas nenit 8 t Ligjit, sipas ndonj ligji tjetr t Kosovs, ose sipas nj marrveshje osekonvente ndrkombtare, kto t ardhura nuk do ti nnshtrohen tatimit t mbajtur n burim. N raste t tilla, sht prgjegjsia e pranuesit t t ardhurave q t siguroj dshmi me shkrim pr paguesin se t ardhurat e tyre jan t liruara nga Tatimi n t Ardhurat Personale. Deri sa t sigurohet nj dshmi e till, detyrimi mbetet npaguesin q t mbaj tatimin n burim. 2. Dshmit me shkrim q krkohen sipas paragrafit 1 t ktij neni do t jen: 2.1 n rastin e personave t liruara nga tatimi mbi t ardhurat personale sipas paragrafve 1.10 apo 1.11 t nenit 8 t Ligjit, nj kopje e kontrats s tyre; 2.2 n do rast tjetr, nj kopje e nj letre nga ATK e cila konfirmon lirimin nga tatimi mbi t ardhurat personale.
473
3. T ardhurat e atribueshme pr jo-rezidentt t cilat i nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim sipas nenit 38 t Ligjit gjithashtu nuk do ti nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim n baz t nenit 41 t ktij Ligji. N kto raste aplikohet vetm mbajtja n burim e tatimit sipas nenit 38. 4. T ardhurat e atribueshme pr zbavitsit jo-rezident sipas paragrafit 1 t nenit 41 t ligjit, t cilat jan paguar apo kredituar n ndonj rast tjetr nga ato q mbulohen nga paragraft 1 dhe 3 i ktij neni, do t'i nnshtrohen mbajtjes n burim prve nse kompensimi bruto nga aktivitetet e tij apo t saj personale nga t gjith paguesit e aktiviteteve t tilla nuk e ka tejkaluar vlern prej nj mij (1.000) euro n nj periudh tatimore. N situatat kur paguesi nuk sht i sigurt nse kompensimi bruto i artistit nga aktivitetet e tij apo t saj personale gjat periudhs tatimore do t tejkaloj 1,000 euro, paguesi sht i detyruar t krkoj nga artisti rreth kompensimi bruto t tij apo t saj t pritur dhe vetm nse artisti tregon q kompensimi i tyre bruto nga aktivitetet personale n periudhn e tatueshme do t jet 1.000 ose m pak, pagesat apo kreditimet nuk do ti nnshtrohen tatimit n burim. 5. Krkesa pr t mbajtur tatimin n burim nga t ardhurat e atribueshme pr zbavitsit jorezident n baz t paragrafit 1 t nenit 41 t Ligjit ka t bj me aktivitetet personale t artistit q jan ushtruar n Kosov. Pagesat pr artistin jorezident q nuk jan n lidhje me aktivitetet e tyre personale (p.sh nga shitjet e mallrave) nuk i nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim. Pagesave nga Kosova pr aktivitetet personale t ushtruara jasht Kosovs gjithashtu nuk i nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim.
Shembull: Nj artist jo rezident viziton Kosovn dhe fiton para nga shfaqja n Prishtin dhe n Prizren. Artisti gjithashtu fiton para nga shitjet e CD-ve t muziks s tyre dhe nga shitjet e mallrave t tjera. Tatimi n burim aplikohet vetm pr parat e paguara artistit pr shfaqjet. Parat nga shitjet e mallrave nuk sht n relacion me aktivitetin personal t artistit. 6. Krkesa pr t mbajtur tatimin n burim nga t ardhurat e atribueshme pr zbavitsit jorezident n baz t paragrafit 1 t nenit 41 t ligjit ka t bj me t ardhurat q i atribuohen (qoft t paguara n para t gatshme apo natyre, ku kto t fundit do t vlersohen me vlern e hapur t tregut) artistit qoft t paguara n mnyr direkte ose indirekte. Mbajtja e tatimit n burim gjithashtu krkohet kur artisti paguhet n mnyr t trthort, pr shembull kur pagesa sht br pr nj korporate apo person tjetr juridik, e cila mbahet 100% nga artisti ose q sht n pronsi tjetr t prfitimit nga artisti n vend se drejtprdrejt pr artistin. 7. Krkesa pr t mbajtur tatimin n burim nga t ardhurat e paguara pr jo-rezidentt sipas paragrafit 2 t nenit 41 t Ligjit ka t bj me pagesat pr shrbimet e kryera n Kosov. Nuk krkohet mbajtja e tatimit n burim n pagesat e bra pr jo-rezidentt pr mallra ose nga pagesat e bra pr jo-rezidentt pr shrbimet e kryera jasht Kosovs (pr shembull shrbimet e transportit ndrkombtar, mbshtetjen e sistemit kompjuterik t siguruar nga distanca nga nj vend tjetr). Duhet t bhet nj shprndarje kur shrbimet kryhen brenda dhe jasht Kosovs me prjashtim pr rastet kur shrbimet e kryera n nj shtet dhe shrbimet e kryera n shtetin tjetr jan shum t vogla .
474
Shembull: Biznesi i Kosovs hyn n kontrat me furnizuesin jo-rezident pr t dizajnuar softuerin kompjuterik pr shfrytzim nga biznesi i Kosovs. E gjith puna e dizajnimit dhe testimit kryhet jasht Kosovs. Mirpo prfaqsuesi i furnizuesit krkohet q t vizitoj Kosovn pr tu siguruar se softueri sht instaluar si duhet. N kto rrethana vizita e instalimit do t konsiderohet si pjes shum e vogl n krahasim me punn kryesore t dizajnimit t softuerit,dhe meq kjo sht kryer jasht Kosovs,nuk do t aplikohet mbajtja e tatimit n burim pr pagesat pr furnizuesit jo-rezident. Prdallim nga kjo nse furnizuesi m pas ka hyr n kontrat pr mirmbajtje pr softuer e cila ka parapar disa testime t sistemit jasht Kosovs, mirpo gjithashtu disa vizita n vend n Kosov, ather do t aplikohet mbajtja e tatimit n burim pr shpenzimet e kontrats s mirmbajtjes lidhur me at pjes t shpenzimeve q lidhen me punn e vizits n vend t puns. 8. Krkesa pr t mbajtur tatimin n burim nga t ardhurat sipas paragrafve 1 dhe 2 t nenit 41 t Ligjit vlen vetm pr ata q konsiderohen si jo-rezident pr qllimet tatimit n t ardhurat personale. Pr artistt persona fizik t cilt e kan vendbanimin e tyre kryesor n Kosov apo q jan fizikisht n Kosov pr m shum se 183 dit n do periudh 12mujore, mbajtja e tatimit n burim nuk duhet t zbatohet meq artistt do t konsiderohen si rezident dhe do ti nnshtrohen tatimit n t ardhurat e tyre n mbar botn. Krkesa pr t mbajtur tatimin n burim nga t ardhurat e paguara pr jo-rezidentt sipas paragrafit 2 t nenit 41 t ligjit gjithashtu vlen pr personat fizik jo rezident t cilt zhvillojn biznes mirpo t cilt nuk kan njsi t prhershme n Kosov. 8.1 Paragrafi 4 i nenit 31 t Ligjit parasheh se n t dy rastet mbajtja n burim sipas ktij neni do t konsiderohet tatim i fundit dhe pranuesit e ktyre t ardhurave q i nnshtrohen tatimit n burim nuk do t dorzojn deklarat n administratn tatimore, pavarsisht nga dispozitat e nenit 34 t ktij ligji. Tatimi n burim prej 5% do t jet obligimi i tyre i fundit pr tatim n t ardhurat personale n Kosov dhe kta nuk jan t lejuar q t dorzojn deklarat vjetore pr tatim n t ardhura personale pr t krkuar mbajtjet n burim duke u bazuar n at se nuk jan t obliguar pr tatim n t ardhurat personale n Kosov sepse kta nuk kan ktu njsi t prhershme. 9. Pr qllim t pagess s tatimit t mbajtur n burim n t ardhurat e referuar n parafin 1 dhe 2 t nenit 41 t Ligjit, paguesit do t plotsojn formulari e pasqyrs s mabjtjs s tatimit n burim dhe pagess t prcaktuar nga ATK-ja, dhe do t dorzojn formularin dhe pagesn n bankn ose institucionin financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. 10. Pr qllime t ktij neni, termi "paguesi" nnkupton do person ose entitet, qoft organizat ose individ, i cili ka rn dakord t paguaj nj person jo-rezident ose entitet pr argtim apo shrbime t tjera t kryera n Kosov.
Neni 12 Dispozitat e Prgjithshme q Zbatohen pr Tatimin e Mbajtur n Burim

1. Kapitulli IX i Ligjit parasheh q tatimet e mbajtura n burim duhet t paguhen n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. Transferimi bankar mund t bhet n vend t pagess me para t gatshme. Kto pagesa (duke prfshir t urdhrat pr transferimin t parave pr transferime bankare) mund t dorzohen n do
475
deg te t nj banke ose institucioni financiar t autorizuar q i pranon ato. Prve n rastet kur nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s caktohen zyrtar tatimor t caktuar pr t mbledhur tatimin sipas ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat kto pagesat nuk do t dorzohen n do zyr apo te do zyrtar i ATK-s. 2. Pagesat e referuara n paragrafin 1 t ktij neni duhet t shoqrohen nga pasqyra e mbajtjes n burim. Pasqyra e mbajtjes n burim do t jet: 2.1 pr ata mbajts t tatimit n burim t cilt dshirojn t deklarojn dhe jan n gjendje t deklarojn informatat e tyre t tatimit t mbajtur n burim n ATK n mnyr elektronike, nj dftes e pagess s tatimit t mbajtur n burim. 2.2 pr mbajtsit tjer t tatimit n burim, formularin e plotsuar t pasqyrs s tatimit t mbajtur n burim dhe pagess si do t prcaktohet nga ATK. 3. Kapitulli IX i Ligjit parasheh se pasqyrat vjetore t barazimit, s bashku me kopjet e certifikatave t mbajtjes s tatimit n burim, krkohet q ti sigurohen Administrats Tatimore. Pasqyrat dhe certifikatat e tilla mund t sigurohen n do zyr t Administrats Tatimore t Kosovs apo n do deg t nj banke ose institucion financiar t autorizuar q i pranon ato. 4. Kapitulli IX i Ligjit parasheh data t caktuara n t cilat tatimet e mbajtura n burim duhet t paguhen, certifikatat e tatimeve t mbajtura n burim duhet ti jepen pranuesve, dhe mbajtsit n burim jan t obliguar q t sigurojn pasqyrn vjetore t barazimit pr Administratn Tatimore. N do rast, kur data e veant pr deklarim dhe / ose pages sht e shtun,e diele apo fest zyrtare, kta formular dhe / ose pagesa duhet t dorzohen m s voni n ditn e par t puns pas s shtuns, diels apo fests zyrtare. Interesi dhe dnimet pr deklarim me vones ose pages nuk do t zbatohen kur deklarimi dhe / ose pagesa bhet m hert ose n ditn e ardhshme t puns. 5. Kapitulli IX i Ligjit parasheh krkesa t ndryshme pr deklarim dhe pagesa pr mbajtsit n burim dhe paguesit. Kur kto krkesa nuk plotsohen, ATK do t zbatoj interesin dhe ndshkimet administrative sipas Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat, si t aplikueshme pr: 5.1 dshtimin pr t mbajt n burim, mbledhur ose paguar tatimin e mbajtur n burim, 5.2 dshtimin pr t siguruar pranuesin e t ardhurave q i nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim me certifikatn e mbajtjes s tatimit n burim, 5.3 dshtimi pr t deklaruar pasqyrn vjetore t barazimit n ATK-s n afatin e caktuar, 5.4 deklarimi i pasqyrs s pasakt ose t paplot vjetore t barazimit n ATK .
476
KREU X - ORTAKRIT DHE GRUPIMI I PERSONAVE

Neni 42 - Ortakrit dhe grupimi i personave
1. Secila ortakri dhe grupim i personave q merr apo akruon t ardhura bruto n prputhje me dispozitat e ktij Ligji, pr qllime t tatimit n t ardhura personale, dorzon nj deklarat tatimore vjetore pr t ardhurat, m apo para 31 Marsit t vitit q pason periudhn tatimore por nuk do t bj pages t detyrimit mbi tatimin n t ardhura. 2. Deklarata tatimore bhet n formn e prshkruar nga Administrata Tatimore e Kosovs dhe prfshin, midis tjerash, t ardhurat bruto nga t gjitha burimet, zbritjet e lejueshme, t ardhurat e tatueshme dhe pjesn shprndarse t secilit ortak apo antar, q bashku me numrin e tyre fiskal t Kosovs dhe adresat e tyre prkatse. Secili ortak apo antar i grupit raporton pjesn shprndarse t t ardhurave t tatueshme n deklaratn e tyre tatimore individuale t t ardhurave t dorzuar n prputhje me nenin 48 t ktij ligji. 3. Ortakrit dhe grupimi i personave, gjithashtu do t dorzojn pagesa tremujore paradhnie sipas paragrafit 2.2 t nenit 43 dhe t paguajn shumn obligative pr secilin ortak apo secilin antar t grupit n emr t secilit ortak apo antar, duke prdor numrin fiskal t secilit ortak apo antar. 4. Ortakrit dhe grupimi i personave, si dhe ortakt e ortakrive dhe antart e grupeve, duhet t mbajn libra dhe regjistrime n prputhje me paragrafin 4 t nenit 33 t ktij ligji dhe secili ortak duhet t paguajn tatimet n t ardhura obligative n prputhje me paragrafin 2.2 te nenit 43 t ktij ligji. 5. Ortakria dhe grupimi i personave krkohet t mbaj n burim tatimin dhe kontributet pensionale nga pagat e t punsuarve t ortakris apo grupimit t personave dhe t kryej pagesn n prputhje me krkesat e ktij ligji. 6. Ortakria, apo grupimi i personave, sht prgjegjs pr dorzimin e deklaratave dhe kryerjen e pagess t t gjitha tatimeve pr t cilat ortakria apo grupimi i personave bhet i detyrueshm, prve pr tatimet n t ardhura t cilat do t deklarohen n prputhje me paragraft 1 dhe 2 t ktij neni. 7. Ortakria dhe grupimi i personave do t dorzoj t gjitha deklaratat dhe pasqyrat duke prdor numrin fiskal t caktuar nga Administrata Tatimore. 8. Secila ortakri dhe grupim i personave do t caktoj nj prej ortakve t prgjithshm apo nj prej personave q i prkasin grupimit si prfaqsues. Ky prfaqsues, n baz t nj autorizimi me shkrim t dhn nga t gjith ortakt apo personat q i prkasin grupimit, do t veproj n emr t tyre dhe n interes t tyre dhe t jen t autorizuar t plotsoj t gjitha obligimet tatimore t ortakrive apo grupimit t personave , prfshir pagesn e obligimeve, sikurse jan t prkufizuara me ligj. Megjithat, caktimi i nj prfaqsuesi nuk do ti liroj ortakt apo antart individual nga detyrimi i tyre individual pr tatimet e tyre n t ardhura apo borxhit t ortakris apo grupit sikurse parashihet n Ligjin per Shoqrit Tregtare, nse ortakria dshton n plotsimin e obligimeve t veta financiare.
477
KREU XI - PAGESAT, KREDITIMET DHE DEKLARATAT

Neni 43 - Pagesa e tatimit pr veprimtarit afariste
1. Secili tatimpagues i cili realizon apo akruon t ardhura nga veprimtarit afariste paguan tatimin do tre muaj n nj llogari t caktuar nga Administrata tatimore n nj bank t licencuar nga BQK jo m von se pesmbdhjet (15) dit pas prfundimit t do tremuajshi kalendarik (15 prill, 15 korrik, 15 tetor, 15 janar). 2. Shuma pr seciln pages tremujore t tatimit sipas paragrafit 1 t ktij neni sht si vijon: 2.1. Tatimpaguesit me t Ardhura bruto vjetore nga veprimtarit afariste deri n 50.000 euro prej t cilve nuk krkohet dhe q nuk zgjedhin ti mbajn librat dhe regjistrimet e prmendura n paragrafin 4 te nenit 33, duhet t paguajn: 2.1.1. Tre pr qind (3%) t t ardhurave bruto nga tregtia, transporti, bujqsia dhe veprimtarit e ngjashme ekonomike t do tremujori, por jo m pak se 37.5 pr tremujor. 2.1.2. Pes pr qind (5%) t t ardhurave bruto nga shrbimet, veprimtarit profesionale, t zanatit, t argtimit dhe t ngjashme t do tremujori, por jo m pak se 37.5 pr tremujor. 2.1.3 Nse nj tatimpaguesi i prshkruar n paragrafin 2.1 t ktij neni nuk ka t ardhura n nj periudh tremujore, nuk krkohet pages, por tatimpaguesi duhet t dorzoj deklaratn e kstit tremujor pr periudhn kur nuk ka obligim tatimor. 2.2 Tatimpaguesit me t ardhura bruto vjetore nga aktivitetet afariste q tejkalojn 50.000 euro, tatimpaguesit q krkohet, apo q zgjedhin, sikurse sht parapar n paragrafin 3 t nenit 33, t mbajn librat dhe regjistrimet t prmendura n paragrafin 4 t nenit 33, duhet t paguajn paradhnie: 2.2.1. Nj t katrtn (1/4) e detyrimit tatimor t prgjithshm pr periudhn aktuale tatimore duke u bazuar n t ardhurat e tatueshme t parashikuara, t zbritura nga do shum e tatimit t mbajtur n burim n prputhje me nenin 39 t ktij ligji dhe nenin 30 t Ligjit pr Tatimin n t Ardhurat e Korporatave; apo 2.2.2 Pr periudhn e dyt tatimore dhe ato pasuese, pr t cilat tatimpaguesi bn pagesn sipas ktij paragrafi, nj t katrtn (1/4) apo m shum se 110% e detyrimit tatimor t prgjithshm pr periudhn tatimore q i paraprin periudhs aktuale tatimore, t zbritura nga do shum te tatimit t mbajtur n burim n prputhje me nenin 39 t ktij ligji dhe nenin 30 t Ligjit pr Tatimin n t Ardhurat e Korporatave. 2.2.3 Tatimpaguesi i cili ka tejkaluar t ardhurat vjetore bruto prej 50.000 n cilin do vit krkohet t raportoje te ardhurat dhe bj pagesat n pajtueshmri me paragrafin 2.2 t ktij neni pr periudhn tatimore n t
478
ciln t ardhurat vjetore bruto ka tejkaluar 50,000 euro dhe, s paku, tri periudha tatimore vijuese. Nse pas asaj kohe t ardhurat vjetore bruto i tatimpaguesit ka rn m posht se pragu 50,000 dhe tatimpaguesi dshiron te kthehet ne raportimin e te ardhurave dhe t bj pagesat ne pajtueshmri me nn-paragrafin 2.1 t ktij neni, ai tatimpagues duhet te dorzoje krkes n ATK pr vendim ne pajtueshmri me nenin 10 te Ligjit pr Administratn Tatimore dhe Procedurat para 1 Marsi t vitit n t cilin sht krkuar ndryshimi. 3. Nse pagesa paradhnie nuk sht br me koh, apo n shumn q sht m pak se ajo e krkuar, administrata tatimore mund t vendos nj ndshkim n nj shum t barabart m shkalln e interesit q sht n fuqi n kohn kur pagesa paradhnie ka qen obligative pr tu br. Nuk do t ket shtesa tjera n tatim, pr pagesat paradhnie me vones apo t pamjaftueshme. Nse pagesat e ksteve tremujore bhen n datat e caktuara ose para atyre dhe nse pagesa prfundimtare bhet si krkohet n paragrafin 4 t nenit 38, t ktij ligji, nuk aplikohet ndshkime pr pagesa t pamjaftueshme, nse: 3.1. Dallimi ndrmjet shums q krkohet n do kst tremujor dhe shums s paguar pr do kst nuk tejkalon dhjet pr qind (10%) t shums s duhur, ose 3.2. Pas periudhs s par tatimore t tatimpaguesit, shuma e paguar n do kst sht minimum dhjet pr qind (10%) s paku m shum se nj e katrta ( ) e tatimit t obligueshm n deklaratn tatimore t detyrimit tatimor. 3.2.1 Nse administrata tatimore kryen nj kontroll t ndonj viti dhe bn nj rregullim t tatimit t atij viti pr m shum se 20%, lirimi nga ndshkimi i parapar n nn-paragrafin 8.2 nuk do t aplikohet n krkesat pr pages paradhnie pr periudhn tatimore pasuese. 3.3. Pr periudhn e par tatimore gjat s cils nj tatimpagues ka qen n pun (periudha tatimore n t ciln tatimpaguesi ka krkuar nj numr fiskal, apo nse tatimpaguesi ka kryer pun para asaj kohe, periudha tatimore n t ciln aktiviteti ekonomik ka filluar), nuk do t ngarkohet ndshkim nse, prfshir kstin e katr tremujor q pritet m 15 Janar, tatimpaguesi ka br pagesa paradhnie tremujore t barabarta me s paku 90% t tatimit prfundimtar obligativ pr at periudh tatimore. 3.4 Tatimpaguesi q ka pasur humbje n Deklaratn e Tatimit n t Ardhurat e Personale t vitit t kaluar nuk ka t drejt t prdor dispozitat e nn-paragrafit 2.2.2 t ktij neni n kryerjen e pagesave paradhnie pr vitin aktual. Tatimpaguesi i till duhet t kryej pagesat paradhnie n prputhje me dispozitat e nn-paragrafit 2.2.1 t ktij neni. 3.5 Ndshkimi q do t ngarkohet sipas ktij neni do t aplikohet vetm n shumn e nn-paguar nga data e nn-pagess deri n datn e prshkruar n paragrafin 3 t ktij neni pr t br rregullimin prfundimtar pr periudhn tatimore, apo, nse sht m hert, data e pagess n t ciln pagesa paradhnie e tatimpaguesit prfshin nj shum t mjaftueshme pr t paguar pagesn paradhnie pr at tremujor plus shuma e nn-paguar.
479
Neni 13 Pagesat Tremujore t Paradhnieve t Aktivitetit Ekonomik

1. N prputhje me paragrafin 2.1 t nenit 43 t Ligjit, tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto prej 50,000 euro ose m pak dhe ata q nuk zgjedhin t prgatisin pasqyrat financiare jan t obliguar pr t br pagesat tremujore t paradhnieve pr tatimin mbi t ardhurat personale.Tatimpaguesit e till do t dorzojn pagesa tremujore t paradhnieve pr formulart e bizneseve t vogla individuale n formatin e prshkruar nga ATK,n do bank apo institucion financiar t autorizuar n ose prpara 15 prillit, 15 korrikut, 15 tetorit dhe 15 janarit n lidhje me tremujort kalendarik q i paraprijn menjher ktyre datave. 2. N prputhje me paragrafin 2.2 t nenit 43 t Ligjit, tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto q tejkalojn 50,000 euro dhe ata q zgjedhin t prgatisin pasqyrat financiare jan t obliguar pr t br pagesat tremujore t paradhnieve pr tatimin mbi t ardhurat personale.Tatimpaguesit e till, dhe kompanit e sigurimit, do t dorzojn pagesa tre mujore t paradhnieve pr formulart e bizneseve individuale t mdha n formatin e prshkruar nga ATK n do bank apo institucion financiar t autorizuar n ose prpara 15 prillit, 15 korrikut, 15 tetorit dhe 15 janarit n lidhje me tremujort kalendarik q ju paraprijn menjher ktyre datave. 3. Tatimpaguesit e mbuluar nga paragrafi 2.2 i nenit 43 t Ligjit jan t detyruar t prdorin bazat e parashikimit n vitin e tyre t par t brjes s pagesave tremujore t avancit dhe parashikimet bazohen n e detyrimit tatimor vjetor t parashikuar pr vitin e par. Pr ata q fillojn veprimtari ekonomike gjat tremujorit t par kjo nuk sht problem, por pr ata t cilt fillojn m von n vit, ata krkohet q t paguajn vetm , ose vetm e detyrimit t tyre t vitit t par n kste gjat vitit t par. Pr vitin e tyre t dyt, duke br pagesa tremujore t avancit bazuar n detyrimin tatimor vjetor pr aktivitetin e tyre ekonomik pr vitin e tyre t par., t rritura prej 10%, do t thot nuk paguhet ndshkimi me interes. Tatimpaguesit ku pagesat e paradhnieve t t cilve jan t pamjaftueshme krahasuar me detyrimin tatimor final do t ndshkohen vetm pr tremujorin e tyre t fundit t vitit t par, por bazuar n shumat kumulative t ksteve krahasuar me detyrimin vjetor, e jo vetm t konsiderohet ksti i fundit thjesht i izoluar. N kto raste interesi dhe ndshkimet do t aplikohet vetm kur pagesat tremujore t bra jan m t ulta se 90% e detyrimit tatimor vjetor pr aktivitetin e tyre ekonomik pr vitin e par t tyre. Pr vitin e dyt dhe vitet tjera t m pasme meq sht n dispozicion opsioni i pagess pa ndshkime dhe interes, ata do t ndshkohen pr do kst tremujor nse jan br pagesat e pamjaftueshme gjat vitit.
Shembulli 1: Nj tatimpagues individual ka filluar nj aktivitet ekonomik n vitin 2010. Ai ka paguar n 3 kste (tremujort 2, 3 dhe 4), respektivisht 100 , 200 dhe 620 . Detyrimi vjetor i tatimit mbi t ardhurat personale pr vitin 2010 n lidhje me kt aktivitet ekonomik rezulton t jet 1.000 . N kt rast, meq t gjitha kstet (920 euro), ishin m shum se 90% e detyrimit vjetor (90% e 1.000 = 900 euro) nuk aplikohet interesi dhe ndshkimet (sipas paragrafi 3.3 t nenit 43 t Ligjit).
480
Shembulli 2: Nj tatimpagues individual ka filluar nj aktivitet ekonomik n vitin 2010. Ai ka paguar n 2 kste (tremujort 3 dhe 4), respektivisht 200 dhe 500 . Detyrimi vjetor i tatimit mbi t ardhurat personale pr vitin 2010 n lidhje me kt aktivitet ekonomik rezulton t jet 1.000 . N kt rast, meq t gjitha kstet (700 euro) jan m pak se 90% e detyrimit vjetor (90% e 1.000 = 900) interesi paguhet duke filluar nga 15 janar 2011 (data e afatit t tremujorit t kstit t fundit n lidhje me vitin tatimor 2010). Interesi i till sht i bazuar n 300 , diferenca mes detyrimit vjetor (1.000 euro) dhe ksteve kumulative t paguara gjithsej (700 euro)- dhe llogaritet prej 15 janar 2011 deri n datn e afatit pr dorzimin e deklarats s fundit(31 mars 2011). N kt koh interesi dhe ndshkimi pr nn-pagesn e pagess s paradhnies prfundon mirpo pastaj aplikohen ndshkimet e rregullta lidhur me do periudh ndrmjet ksaj date t afatit dhe derisa t paguhet tatimi. 4. N rastet kur kstet e hershm ishin shum t ulta dhe kstet e m vonshme shum t larta, interesi dhe ndshkimet do t aplikohen pr kstet e mhershme deri sa pagesat e teprta t m vonshme t mbulojn Mungesat e mhershme. N rastet kur kstet e mhershme jan shum t larta dhe ato t m vonshme jan shum t ulta, ATK do t pranoj tepricat n periudhat e mhershme q mbulojn mungesat n periudhat e mvonshme dhe interesi dhe ndshkimet mund ose mund t mos aplikohen, varsisht nga shumat e tepricave dhe mungesave. Shembull: N vitin 2010 biznesi i tatimpaguesit ka pasur nj fitim dhe 1.000 t tatimit mbi t ardhurat personale sht e pagueshme n lidhje me kt biznes. Pr vitin 2011, nj tjetr fitimi sht br dhe 2.000 jan tatim mbi t ardhurat personale pr tu paguar (n vitin 2012). Gjat vitit 2011 kstet tremujore jan br prej 600 euro, 100 , nuk ka kst, dhe 350 . Bazuar n detyrimin vjetor t viti 2010 prej 1,000 euro dhe duke shtuar 10%, kstet tremujore gjat vitit 2011 duhet t ket qen t paktn 275 secila. Nuk ka ndshkim me interes pr tu paguar n lidhje me kstin e par (meq 600 euro pagesa e tejkalon 275 euro pr t'u paguar). Nuk ka ndshkim me interes pr tu paguar n lidhje me kstin e dyt (meq pagesa 100 plus 325 euro (600 pa 275) tepric nga ksti i par e ka tejkaluar 275 euro pr t'u paguar). Interesi pr tu paguar n kstin e tret do t bazohet mbi 125 ( q sht 275 pr tu paguar pa 150 euro t mbetura (dy pagesa q gjithsej bjn 700 euro pa detyrimet pr kto kste prej 550 euro) tepr nga tremujort e mparshm). Nuk ka interes pr tu paguar n kstin e katrt dhe teprica prej 75 (350 t paguara krahasuar me 275 pr tu paguar) mund t aplikohet pr t ulur interesin pr t'u paguar n kstin e tret, por me efekt vetm nga data e pagess s kstit t katrt. 5.Nnparagrafi 2.2.2 i nenit 43 t Ligjit i referohet pagesave t bazuara n detyrimin tatimor t vitit t kaluar. N rastin kur tatimpaguesi ka humbje tatimore pr nj vit t caktuar, ather n vend se t shfrytzoj bazat e detyrimit tatimor t vitit t kaluar dhe aplikoj llogaritjen prej 110%, tatimpaguesi sht i obliguar q t llogarit dhe paguaj kstet duke u bazuar n t ardhurat e tatueshme t parashikuara pr vitin aktual. Nse tatimpaguesi parashikon se gjithashtu do t ket humbje n vitin aktual, apo do fitim do t tejkalohet nga humbjet e bartura prpara ,nuk do t ket nevoj pr kste,mirpo do t zbatohet ndshkimi dhe interesi nse parashikimi i tatimpaguesit del i pa sakt.
481
Shembull: N vitin e 2010 biznesi i tatimpaguesit ka pasur nj humbje. N vitin 2011, tatimpaguesi parashikon se biznesi do t ket fitim (pas lejimit t bartjes s humbjeve prpara) dhe detyrimi vjetor tatimor do t jet 1.000 . Gjat vitit 2011 do t krkohet q t paguhen kstet duke u bazuar n e detyrimit vjetor tatimor t parashikuar. 6. N rastet kur ka pasur nj kontroll tatimor ose ngjarje t tjera n vitin vijues q prcakton nj detyrim tatimor vjetor t ndryshm pr nj vit tatimor t mhershm n , nse detyrimi vjetor tatimor sht gjetur t jet m i lart, ndshkimet do t aplikohen pr nn-deklarim, pr pagesa t vonuara dhe gjithashtu interesi n lidhje me detyrimin vjetor t paguar m pak. Ndshkimet e tilla dhe interesi pr detyrimin tatimor shtes t zbuluar m pas do t aplikohet vetm n detyrimin vjetor tatimor, dhe nuk do t bhen rregullime n shumat e ksteve tremujore t kaluara ku rezultati i kontrollit tatimor apo ngjarjeve t tjera e ka ngritur detyrimin tatimor deri n 20%. N rastet kur ka pasur ngritje t detyrimit tatimor pr m shum se 20% ,ather interesi ndshkimi do t zbatohet pr shkalln sa ksti tremujor ka qen m ult se e 110% e detyrimit t rregulluar t tatimit n t ardhura si rezultat i kontrollit tatimor ose ngjarjeve t tjera. 7. Formulari vjetor i Tatimit n t Ardhurat Personale sht nj deklarat tatimore por pasqyrat tremujore t pagesave t paradhnieve nuk konsiderohen t jen deklarata tatimore. N prputhje me paragrafin 3 t nenit 43 t ligjit, ndshkimet pr deklarimin me vones dhe pagesn me vones nuk do t zbatohen pr formulart e deklaruar me vones t ksteve tremujore, por interesi do t aplikohet prve kur zbatohen dispozitat e nnparagrafve 3.1, 3.2 ose 3.3 t ktij neni.
Neni 44 - Pagesa e tatimit pr qirat

1. Tatimpaguesi, i mbuluar me nenin 27 t ktij ligji, i cili merr t ardhura nga qiraja, prve atyre tatimpaguesve aktiviteti afarist i t cilve sht dhnia me qira e pasuris s luajtshme dhe t paluajtshme, paguan do tremujor n vit tatimin n llogarin e caktuar nga Administrata Tatimore n nj bank apo institucion financiar t licencuar nga Autoriteti Bankar dhe i Pagesave i Kosovs jo m von se pesmbdhjet (15) dit pas prfundimit t do tremujori kalendarik (15 prill, 15 korrik, 15 tetor, 15 janar). 2. Shuma e secils pages tremujore, sipas paragrafit 1 t ktij neni, sht dhjet pr qind (10%) e t ardhurave t tatueshme t marra nga qiraja (t ardhurat bruto nga qiraja minus dhjet pr qind (10%) zbritje t parapar n nenin 27 t ktij ligji) n tremujorin kalendarik q sht menjher para dats s pagess, e zvogluar pr cilndo shum t parave t ndalura gjat ktij tremujori, n prputhje me nenin 30.2 t Ligjit pr Tatimin n t Ardhurat e Korporatave.
Neni 14 Pagesat Tremujore t Paradhnieve pr t Ardhurat nga Qiraja

Paragraft 1 dhe 2 t nenit 44 t ligjit i obligon tatimpaguesit q t bjn pagesa tremujore t tatimit n t ardhurat personale pr t ardhurat nga qiraja. Pr qllim t brjes s ktyre
482
pagesave tremujore, paguesit duhet t plotsojn nj formular tremujor pr pagesat e paradhnieve ashtu si prcaktohet nga ATK dhe do t'i dorzojn formularin dhe pagesn n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs.
Neni 45 -Pagesa e tatimit pr pasurin e paprekshme

1. Secili tatimpagues, i cili merr t ardhura nga pasuria e paprekshme ben pagesa tremujore t tatimit n nj llogarin e t caktuar nga Administrata Tatimore n nj bank apo institucion financiar t licencuar nga BQK, jo m von se pesmbdhjet (15) dit pas prfundimit t do tremujori kalendarik (15 prill, 15 korrik, 15 tetor, 15 janar). 2. Shuma e secils pages tremujore sipas nenit paragrafit 1 t ktij neni sht dhjet pr qind (10%) e t ardhurave t tatueshme nga pasuria e paprekshme t realizuara n tremujorin kalendarik menjher para dats s pagess, e zbritur nga do shum e mbajtur n burim n t drejtat pronsore prputhje me nenin 39 t ktij ligji.
Neni 15 Pagesat Tremujore t Paradhnieve pr t Ardhurat nga Pasuria e Paprekshme

Paragraft 1 dhe 2 t nenit 45 t ligjit i detyrojn tatimpaguesit q t bjn pagesa tremujore pr tatim n t ardhurat personale pr t ardhurat nga pasuria e paprekshme. Pr qllim t brjes s ktyre pagesave tremujore , paguesit duhet t plotsojn nj formular tremujor t pagesave t paradhnieve ashtu si prcaktohet nga ATK dhe do t'i dorzoj formularin dhe pagesn n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs.
Neni 46 - Pagesa e tatimit pr t ardhurat tjera t tatueshme, prfshir

fitimet kapitale
1. Secili tatimpagues, i cili merr t ardhura t tatueshme nga fitimet kapitale ose nga do burim tjetr, q nuk prshkruhet n nenet 38 deri 43 t ktij ligji, paguan tatimin m 31 Mars ose para 31 Marsit t vitit pasues t periudhs tatimore, n prputhje me dispozitat e parashtruara prpara n Nenin 48 t ktij ligji. 2. Tatimpaguesit t cilt marrin dhurata t tatueshme sipas nenit 14 t ktij ligji, duhet t bjn nj pages paradhnie prej dhjet pr qind (10%) t shums s dhurats e cila
483
tejkalon 5,000 deri n ditn e fundit t muajit q pason tremujorin n t cilin sht marr dhurata.
Neni 16 Pagesat Tremujore t Paradhnieve nga t Ardhurat nga Dhuratat

Paragrafi 2 i nenit 46 t ligjit i obligon tatimpaguesit q pranojn dhurata t tatueshme q t bjn pagesat tremujore pr tatim n t ardhura. N pajtueshmri me paragrafin 2 t nenit 14 t Ligjit dhuratat e tatueshme jan dhuratat monetare dhe jo monetare (t tjera nga dhuratat e liruara nga tatuarja sipas paragrafve 3 dhe 4 t nenit 14 t Ligjit) t pranuara nga rezidentt t cilt n do periudh tatimore kan nj vler t kombinuar m t madhe se 5000 euro. Pr qllim t brjes s ktyre pagesave tremujore , paguesit duhet t plotsojn nj formular tremujor t pagess s paradhnies ashtu si prcaktohet nga ATK, dhe do t'i dorzoj formularin dhe pagesn n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs.
Neni 17 Dispozitat e Prgjithshme q Zbatohen n Pagesat Tremujore t Paradhnieve

1. Kapitulli XI i Ligjit parasheh se pagesat tremujore t paradhnieve do t derdhen n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. Transferimi bankar mund t bhet n vend t pagess me para t gatshme. Kto pagesa (duke prfshir t urdhrat pr transferimin e parave pr transferime bankare) dhe formulart mund t dorzohen n do deg t nj banke ose institucioni financiar t autorizuar q i pranon ato. Me prjashtim t rasteve kur nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s caktohen zyrtart e caktuar tatimor pr t mbledhur tatim sipas Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat, kto pagesa dhe formular nuk do t dorzohen n do zyr apo te do zyrtar i ATK-s. 2.Pagesat e referuara n paragrafin 1 t ktij neni duhet t shoqrohen me pasqyrn e pagesave tremujore t avancit. Pasqyra e pagesave tremujore t avancit do t jet: 2.1 pr ata pagues t cilt dshirojn t shtojn dhe jan n gjendje q t deklarojn informatat e pagesave t tyre tremujore t avancit n ATK n mnyr elektronike,nj dftes e pagess tremujore t avancit, 2.2 pr paguesit tjer,formulari i plotsuar i pasqyrs s pagess tremujore t avancit sikur q prshkruhet nga ATK. 3. Kapitulli XI i Ligjit parasheh data t caktuara n t cilat do t dorzohen formulart tremujor t pagesave t paradhnieve dhe n t cilat data duhet t bhen pagesat tremujore t paradhnieve. N do rast, kur data specifike e deklarimit dhe / ose pagess sht e shtune, e diele apo fest zyrtare, kta formular dhe / ose pagesat do t dorzohen m s voni n ditn e par t puns pas s shtuns, s diels apo Fests Kombtare. Nuk do t zbatohen interesi dhe ndshkimet pr deklarim ose pages me vones kur deklarimi dhe/ose pagesa ndodhin n ose para dits s ardhshme t puns.
484
Neni 47 - Kreditimet kundrejt tatimit

1.Tatimpaguesit mund t kreditojn kundrejt shums s tatimit t obligueshm sipas ktij ligji pr vitin e tatueshm, si n vijim : 1.1 Shumat e ndalura gjat periudhs s njjt tatimore sipas dispozitave t ktij ligji dhe nenit 30.2 t Ligjit pr Tatimin n t Ardhurat e Korporatave. 1.2. Pagesat e tatimit sipas neneve 42, 43, 44, 45 apo 46 t ktij ligji; 1.3. Tatimet n t ardhura t paguara n cilindo shtet t huaj, si parashihet n nenin 37 t ktij ligji, nse t ardhurat pr t cilat paguhet tatimi i huaj i nnshtrohen tatimit sipas ktij ligji. Shuma e kreditit t tatimit t huaj kufizohet n shumn e tatimit q do t paguhej pr t ardhura t tilla sipas ktij ligji.
Neni 48 - Deklaratat tatimore dhe pagesat

1. Prve rasteve ku paragrafi 2 te ktij neni aplikohet, t gjith tatimpaguesit duhet t prgatisin dhe dorzojn nj deklarat tatimore vjetore m 31 Mars ose para 31 Marsit t vitit q pason periudhn tatimore. Deklarata bhet n formulart e parapar nga Administrata tatimore dhe prfshin, mes tjerash, t ardhurat bruto nga t gjitha burimet, zbritjet e lejueshme, t ardhurat e tatueshme, kreditimet e aplikueshme dhe tatimin pr tu paguar n prputhje me nenin 6 t ktij ligji. 2. Tatimpaguesit q pranojn apo q akrojn t ardhurat prej vetm nj burimi t cekur n vijim, nuk krkohet ti dorzojn deklaratn vjetore: 2.1. Pagat; 2.2. Aktivitetet ekonomike pr t cilat paguhet tatimi sipas paragrafit 2.1 t nenit 43 t ktij ligji; 2.3 . Qiraja, kur bhet pagesa e plot sipas nenit 44 t ktij ligji; 2.4. Interesi; 2.5. Fitoret nga lotaria, dhe duke iu nnshtruar nenit 49 t ktij ligji, Lojrat e Fatit; 2.6. T ardhurat nga prona e paprekshme; 2.7. T ardhurat nga dhuratat. 3. Tatimpaguesit, t cilt pranojn apo u mblidhen t ardhurat vetm nga burimet e parapara n paragrafin 2 t ktij neni, mund t zgjedhin q t prgatisin dhe dorzojn deklaratn vjetore m 31 mars ose para 31 marsit t vitit q pason periudhn tatimore. Deklarata bhet n formulart e parapar nga Administrata tatimore dhe prfshin, mes
485
tjerash, t ardhurat bruto nga t gjitha burimet, zbritjet e lejueshme, t ardhurat e tatueshme dhe tatimin pr tu paguar n prputhje me nenin 5 t ktij ligji. 4. do tatimpagues i cili zgjedh t dorzoj nj deklarat vjetore sipas ktij neni do ti nnshtrohet krkesave t vendosura n paragrafin 3 t nenit 33 t ktij ligji pr t br dhe ndryshuar at zgjedhje (opsionin). Tatimpaguesi i till krkohet t dorzoj deklaratat vjetore n vitin n t cilin zgjedhja sht br plus tri periudha tatimore pasuese. 5. Tatimpaguesit prej t cilve krkohet dorzimi i deklarats tatimore vjetore, s bashku me at deklarat dorzojn shumn prfundimtare t tatimit q duhet t paguhet. Shuma prfundimtare e tatimit q duhet t paguhet sht dallimi ndrmjet shums s prgjithshme t tatimit t papaguar pr periudhn tatimore t prcaktuar n prputhje me kt ligj dhe shums s prgjithshme t kredive n tatim sipas nenit 47 t ktij ligji. 6. N qoft se shuma e prgjithshme e kredive n tatim, n prputhje me nenin 47 t ktij ligji e tejkalon shumn e prgjithshme t tatimit t papaguar pr periudhn tatimore, tatimpaguesi ka t drejt n rimbursimin e tatimit shtes t paguar. 7. Vendi pr dorzimin e deklaratave tatimore, tatimit t ridrguar dhe pr krkimin e rimbursimit prcaktohet n nj akt nnligjor t nxjerr nga ministri.
Neni 25 Deklaratat Tatimore dhe Pagesat

1. N pajtim me Nenin 48 t Ligjit ,deklaratat e tatimit n t ardhura personale dhe nse sht e aplikueshme pagesat tatimore t lidhura me to, duhet t dorzohen n ATK m apo para dits s 31 t marsit t vitit q pason periudhn tatimore. Kto deklarata mund t dorzohen n ATK nprmjet nj banke ose institucion financiar t autorizuar. Deklarata Tatimore do t konsiderohet si nj vlersim i br nga vet tatimpaguesit. 2. Kur data e afatit t deklarimit dhe pagess pr do deklarat tatimore ose pasqyr t informatave sht e shtun, E diele apo Fest Kombtare,kta formular mund t drgohen, pa ndshkim pr paraqitjen me vones ose pagesn me vones (duke prfshir interesin), m s voni n ditn e par t puns pas s shtuns, s diels apo Fests Kombtare.
Neni 49 - Ankesa dhe masat e prkohshme

1. do person i pa knaqur me vendimin e sjell sipas dispozitave te ktij ligji nga ana e Administrats Tatimore Kosoves ka te Drejtn e ushtrimit te krkess pr rishqyrtim ne departamentin e Ankesave t Administrats Tatimore. 1.1. Tatimpaguesit t cilt nuk pajtohen me vendimin e Departamentit t Ankesave mund t dorzojn ankesn n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime. 1.2. Ushtrimi i Ankese nuk e pezullon ekzekutimin e aktvendimit te nxjerr nga Administrata tatimore e Kosovs. 1.3. Nse nj Tatimpagues nuk sht i knaqur me vendimin e Bordit t Pavarur pr Rishqyrtime, mund t paraqes padi n Gjykatn kompetente.
486
2. Dispozitat q lidhen me Lojrat e Fatit n nn-paragrafin 1.8 t nenit 7, nn-paragrafi 1.13 i Nenit 8, Neni 40, dhe nn-paragrafi 2.5 i Nenit 48 do t bhen t vjetruar dhe do t zvendsohen nga dispozitat n Ligjin mbi Lojrat e Fatit dhe Lotarin (apo ligj t ngjashm q lidhet me rregullimin dhe tatuarjen e lojrave t fatit dhe lotaris) q lidhen me kuoatat fikse me datn e hyrjes n fuqi. 3. N prputhje me Ligjin mbi TVSh-n, nj tatimpagues duhet t regjistrohet n TVSh kur t arrij pragun prej 50,000 t qarkullimit bruto n nj periudh t 12 muajve t njpasnjshm. Ligji mbi TVSh-n prmban dispozitat sipas s cilave pragu i regjistrimit mund t ndryshohet me miratimin e Kuvendit. Nse pragu i regjistrimit n TVSh rritet apo ulet, pragu pr prcaktimin e detyrimit t tatimit n t ardhurat personale bazuar n nj llogaritje t t ardhurave dhe shpenzimeve (aktualisht qarkullimi vjetor 50,000) do t rritet apo ulet n prputhje me t. 3.1. Nj rrije apo ulje n pragun pr prcaktimin e detyrimit t tatimit n t ardhurat personale do t reflektohet n dispozitat e aplikueshme t neneve 7, 10, 15, 32, 33, 34 dhe 43 t ktij ligji. 3.2. do rritje apo ulje n pragun e tatimit n t ardhurat personale do t jet efektiv pr periudhn tatimore q fillon m 1 Janar t vitit q pason ndryshimin e pragut t TVSh-s dhe do periudh tjetr pasuese nga aty. Nse rritja n pragun e TVSh-s sht efektive nga 1 Janari i nj periudhe tatimore, ndryshimi i pragut t tatimit n t ardhurat personale do t jet efektiv duke filluar m 1 Janar t asaj periudhe t njjt tatimore. 3.3. Me miratimin e nj rritje apo ulje n prag nga Kuvendi, ministri do t lshoj nj akt nnligjor pr t implementuar nivelin e pragut t ndryshuar, i cili do t pasqyroj ndryshimet e nevojshme n nenet 7, 10, 15, 32, 33, 34 dhe 43 t ktij ligji.
Neni 50 - Zbatimi
1. Ministri nxjerr akte nnligjore q krkohen me kt ligj pr zbatimin e ktij ligji.
Neni 51 - Ligji i aplikueshm

Ky ligj shfuqizon Ligjin Nr. 03/L- 115 dat 18 dhjetor, 2008, si dhe do dispozit tjetr q sht n kundrshtim me kt ligj.
487

1. Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs. 2. Me hyrjen n fuqi t ktij ligji, efektet e tij do t jen nga 1 Janari 2010.
Ky Udhzim Administrativ, hyn n fuqi ditn e nnshkrimit nga Ministri i Ekonomis dhe Financave.
Ky Udhzim Administrativ, hyn n fuqi me nnshkrimin nga Ministri i Ekonomis dhe Financave. Ligji Nr. 03/ L-161 29 dhjetor 2009 Kryetari i Kuvendit t Republiks s Kosovs, Jakup KRASNIQI
488
LIGJI NR. 03/L- 162 - PR TATIMIN N T ARDHURAT E KORPORATAVE

Kuvendi i Republiks s Kosovs,
N mbshtetje t nenit 65 (1) te Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton:
LIGJ PR TATIMIN N T ARDHURAT E KORPORATAVE
489
Neni 1- Qllimi
(Ligji Nr.03/L-162)
Ky ligj rregullon sistemin e Tatimit n t Ardhurat e Korporatave, n territorin e Republiks s Kosovs. Neni 1 Qllimi
Qllimi i ktij Udhzimi Administrativ sht vendosja e procedurave dhe krkesave pr zbatimin e dispozitave t Ligjit Nr. 03/L-162, Pr Tatimin n t Ardhurat e Korporatave, (ktu e tutje e referuar si Ligji). Neni 1 Qllimi dhe Fushveprimi
Qllimi i ktij Udhzimi Administrativ sht vendosja e procedurave dhe krkesave pr zbatimin e dispozitave t Ligjit nr 03/L-162, Pr Tatimin n t Ardhurat e Korporatave, ( n vijim Ligji).
Neni 2 - Prkufizimet
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Pr qllime t ktij ligji prkufizimet n vijim kan kt kuptim. 1.1. Pasuri kapitale - pasuria e prekshme dhe e paprekshme q kushton m shum se 1,000 euro, me afat prdorimi pr nj apo m shum vite; 1.2. Korporat person juridik, i cili ka nj identitet q sht i ndar dhe dallon nga antart, pronart dhe aksionart. Nj shoqri tregtare, kapitali i s cils sht i ndar n numr t specifikuar t aksioneve t s njjts vler nominale. Aksionart nuk jan t detyruar pr obligimet e korporats, nj korporata mundet t jet qoft kompani aksionare apo kompani me prgjegjsi t kufizuar, e cila sht treguar n diagramin e vet t ekonomis apo emrin e kompanis. 1.3. Dividend - shprndarje e bere nga nj kompani pr nj aksionar : 1.3.1 Ne para t gatshme ose aksione n baz t pjess s interesit t aksionarit n kompani dhe 1.3.2 Prone tjetr, pos parave t gatshme ose e aksioneve, prve nse shprndarja bhet si rezultat i likuidimit;
490
1.4. Veprimtari ekonomike - do aktivitet te prodhuesve, tregtarve ose personave q furnizojn mallra ose shrbime, duke prfshir aktivitetet e minierave dhe ato bujqsore, si dhe aktivitetet e profesioneve. Eksploatimi n baza t vazhdueshme i pasurive t prekshme dhe paprekshme me qllim t sigurimit t t ardhurave n veanti duhet t konsiderohet si nj aktivitet ekonomik; 1.5. Pasqyr financiare - pasqyrat financiare t karakterit t prgjithshm t prgatitura n prputhje me Legjislacionin q rregullon Bordin e Kosovs mbi standardet e raportimit financiar dhe pr raportimin financiar t shoqatave tregtare; 1.6. T ardhura nga burimet e Kosovs - t ardhura bruto q krijohen n Kosov, t cilat prfshijn: 1.6.1 T ardhurat nga veprimtarit afariste t ushtruara n Kosov; 1.6.2 T ardhurat nga shfrytzimi i pasuris s tundshme dhe t patundshme n Kosov; 1.6.3 T ardhurat nga shfrytzimi i pasuris s paprekshme n Kosov; 1.6.4 Interesi mbi obligimin e borxhit te paguar nga nj rezident apo autoritet publik; 1.6.5 Dividendt e paguara nga nj organizate afariste rezidente; 1.6.6 Fitimin nga shitja e pasuris s luajtshme, t paluajtshme dhe letrave me vlere n Kosov; 1.6.7 T ardhura tjera q nuk jan t mbuluara me nnparagrafet e lartprmendura q dalin nga veprimtaria ekonomike n Kosov. 1.7. T ardhurat e burimeve t jashtme - t ardhurat bruto q nuk jan t ardhura t brendshme t Kosovs. 1.8. T ardhurat bruto - t gjitha t ardhurat e fituara ose t akumuluara, duke prfshir mes tjerash, t ardhurat nga veprimtarit e prodhimit, tregtis, financave, investimeve, veprimtaris profesionale ose veprimtarive t tjera ekonomike; 1.9. Pron e prekshme parat e gatshme, pajisje, makineri, uzin, pron do gj q ka ekzistenc afatgjate fizike apo sht prvetsuar pr shfrytzim n operimet e biznesit dhe jo pr shitje pr klientt. N bilancin e gjendjes t biznesit, Uzina, prona dhe pajisja. 1.10. Pron e paprekshme - patentat, t drejtat e autorit, licencat, t drejtat ekskluzive dhe pronn tjetr q prbhet vetm nga t drejtat, por q nuk ka form fizike. 1.11. Shndrrim jo i vullnetshm - pasuri e plot ose t pjesshme q sht shkatrruar, vjedhur, konfiskuar apo sht shpallur e paprdorshme, ose kur tatimpaguesi sht i detyruar t heq dor prej saj pr shkak t fardo krcnimi ose rreziku t prmendur m par; 1.12. Vlera e hapur e tregut - shum qe, me qellim te sigurimit t mallrave apo shrbimeve ne fjale ne at kohe, nj konsumator ne te njjtin nivel te tregut ne te pasurit e tilla prgjithsisht jan t listuara nn kapitullin Uzina dhe pajisja apo
491
cilin ndodh furnizimi i mallrave apo shrbimeve te njjta apo te ngjashme, do te paguhej nen kushtet e konkurrencs se drejt, pr nj furnizues duar lir; 1.13. Rezident - nj person ose grup i personave q sht i vendosur n Kosov ose q e ka vendin e vet t menaxhimit efektiv n Kosov. 1.14. Jo rezident - nj person ose grup personash q nuk jan rezident te Kosovs; 1.15. Njsia e prhershme - nj vend t fiksuar t biznesit prmes t t cilit afarizmi i nj personi jo-rezident trsisht ose pjesrisht kryhet n Kosov, ashtu si sht e prshkruar ne nenin 29 te ktij ligji. 1.16. Person - pr qllime t ktij Ligji do t prfshij me sa vijon: 1.16.1 person fizik, 1.16.2 person Juridik i cili sht nj term i prgjithshm q nnkupton do organizat, prfshir do organizat afariste q ka, n lidhje me ligjin, nj identitet juridik q sht i ndar dhe dallon nga antart, pronart, apo aksionart e vet, t tilla si, por pa u kufizuar n Shoqri Aksionare dhe Shoqri me Prgjegjsi t Kufizuar; 1.16.3 nj Ortakri q nnkupton nj Ortakri t prgjithshme, Ortakri t kufizuar apo prmes marrveshjeve t ngjashme q nuk sht person juridik dhe q n mnyr proporcionale ndan pjest e kapitalit, t t ardhurave dhe humbjes n mes t ortakve; dhe 1.16.4 Nj grupim apo shoqri t personave, prfshir Konsorciumet, por duke i prjashtuar Ortakrit, t themeluara pr nj qllim t prbashkt t nj aktiviteti ekonomik t veant. Shoqria prbhet prej dy apo m shum individ, kompani, organizata, apo qeveri, apo do kombinim i ktyre entiteteve me qllim t pjesmarrjes n nj aktivitet t prbashkt apo grupim i burimeve t tyre pr arritjen e nj qllimi t prbashkt. Secili pjesmarrs mban statusin juridik t vetin t ndar dhe kontrolli i shoqris mbi secilin pjesmarrs sht prgjithsisht i kufizuar n aktivitetet q prfshin prpjekjen e prbashkt, n veanti ndarjen e fitimeve. Shoqria themelohet nga nj kontrat, e cila prcakton t drejtat dhe obligimet e secilit antar. 1.17. Autoritet publik - autoriteti qendror, rajonal, komunal ose lokal, organ publik, ministri, departament apo ndonj autoritet tjetr q ushtron pushtet publik ekzekutiv, ligjvns, rregullator, administrativ ose pushtet gjyqsor. 1.18. Personat e lidhur - personat me lidhje t veanta q mund t ndikojn materialisht n rezultatet ekonomike t transaksioneve ndrmjet tyre. Personat konsiderohen se kan lidhje t veant nse: 1.18.1 Jan zyrtar ose drejtor t bizneseve t njri - tjetrit; 1.18.2 Jan partner t ligjshm n biznes; 1.18.3 Kan lidhje pundhnsi-punonjsi; 1.18.4 Nj person q mban ose kontrollon pesdhjet pr qind (50 %) a m shum t aksioneve ose t t drejtave t votimit n kompanin e personit tjetr;
492
1.18.5 Njri prej tyre drejtprsdrejti ose trthorazi e kontrollon tjetrin; 1.18.6 Q t dy drejtprsdrejti ose trthorazi kontrollohen nga nj person i tret apo 1.18.7 Personat jan burr e grua apo t afrm t brezit t tret, si dhe te afrm t brezit t dyt t bashkshortit apo t bashkshortes. 1.19. Shpenzimet e reprezentacionit - t gjitha shpenzimet lidhur me promovimin e biznesit dhe prfshijn shpenzimet pr zbavitje dhe reprezentacionit te biznesit . 1.20. Periudha tatimore - viti kalendarik ose do periudh tjetr raportuese t parapar sipas ktij ligji. 1.21. Pasuria e paluajtshme - pr qllime tatimore, e tr toka dhe ndrtesat apo strukturat nn dhe mbi siprfaqen toksore dhe t lidhura me tokn, prfshir pasurin q sht shtes (ndihmse) n pasurin e paluajtshme; t drejtat n t cilat aplikohen dispozitat e ligjit t prgjithshm q respekton pasurin toksor; uzufruktin e pasuris s paluajtshme; dhe t drejtat n pagesat e ndryshueshme dhe t fiksuara si konsiderat pr punimin e, apo t drejtn pr t punuar, vendburimin minerar, burimet dhe rezervat tjera natyrore. 1.22. E drejta pronsore - pages e do lloji t pranuar si nj konsiderat pr shfrytzimin, apo t drejtn e shfrytzimit, t do t drejte t autorit t puns letrare, artistike apo shkencore prfshir filmat kinematografik, dhe patentat, emrin tregtar, dizajnin apo plan modeli, formul apo proces sekret, apo pr informatat q lidhen me prvojn industriale, komerciale apo shkencore. 1.23. Religjion Bashksia Islame e Kosovs, Kisha Ortodokse Serbe, Kisha Romano-Katolike, Bashksia Religjioze ifute dhe Kisha Evangjeliste. 1.24. Religjion i pranueshm - do religjion i prfshir n prkufizimin e religjionit t vendosur n kt Ligj. 1.25. Kosov - prfshin gjith tokn, ujrat e brendshme dhe hapsirn ajrore t Kosovs, sikur q sht prkufizuar me Kushtetutn e Republiks s Kosovs. 1.26. Lizingu operues do lizing q nuk sht lizing financiar. 1.27. Lizing financiar nj lizing q transferon n mnyr substanciale t gjitha rreziqet dhe shprblimet t rastit pr pronsin e nj artikulli t pasuris. Titulli mundet ose nuk mundet t transferohet n fund t lizingut. Nj lizing financiar plotson nj prej katr kushteve vijuese: 1.27.1. Nse jeta e lizingut tejkalon 75% t jets s pasuris, 1.27.2. Nse ekziston nj transferim i pronsis n lizing-marrsin n fund t afatit t lizingut, 1.27.3. Nse ekziston nj mundsi pr t bler pasurin me nj mim t dakorduar n fund t afatit t lizingut, 1.27.4. Nse vlera aktuale e pagesave t lizingut, t zbritura me nj shkall zbritjeje t prshtatshme, tejkalon 90% t vlers s hapur t tregut pr pasurin. 1.28. Nnkontraktor - do person q kryen nj pjes t nj projekti trsor q sht marr nga kontraktori kryesor. Nnkontraktori sht drejtprdrejt i
493
angazhuar n ekzekutimin dhe realizimin e projektit trsor dhe vepron n interes t kontraktorit kryesor.Periudha e kaluar nga nnkontaktori q punon n nj projekt gjithprfshirs konsiderohet si koh e kaluar nga kontraktori kryesor n projekt. 1.29. Kontraktori kryesor/Kontraktor do biznes, qoft organizat apo individ, i cili sht pajtuar t kryej operimet nn do dokument juridik detyrues i nnshkruar nga prfituesi, qoft duke i br operimet vet apo duke angazhuar dik tjetr pr ata. 1.30. ATK Administrata Tatimore e Kosovs. 1.31. Ministr - Ministrin e Ministris s Ekonomis dhe Financave.
Neni 2 Prkufizimet
1. Paragrafi 1.3 i nenit 2 t Ligjit e definon Dividentn si shprndarje t br nga kompania pr aksionart. Pavarsisht se a sht shprndarja nj dividend ajo duhet t bazohet vetm n prkufizimin e dhn n Ligj pa marr parasysh nse entiteti ka fituar apo jo fitime gjat periudhave tatimore aktuale ose t mparshme. 2. Paragrafi 1,13 i nenit 2 t Ligjit e definon Rezidentin si nj person apo grup personash q sht themeluar n Kosov ose q ka vendin e vet t menaxhimit efektiv n Kosov. 2.1 Krkesa pr t qen I vendosur n Kosov nnkupton entitetin qoft nj organizat biznesi ose nj organizat jo-fitimprurse ose nj organ qeveritar etj, sht themeluar sipas ligjit t Kosovs dhe e regjistruar nga autoritetet prkatse kompetente n Kosov. 2.2 Termi Vendi i Menaxhimit Efektiv nnkupton vendin ku mblidhen shumica e drejtorve ekzekutiv dhe udhheqin punn n operacionet e prditshme. Kjo nuk e nnkupton domosdoshmrish drejtorin e entitetit.
Neni 3 T Ardhurat nga Pasurit e Paprekshme

1. Pr qllime t paragrafit 1.10 t nenit 2 t Ligjit, kategorit e pasurive t pa prekshme t cilat prbhen vetm nga t drejtat q nuk kan form fizike jan: 1.1. patentat, shpikjet, formulat, proceset, dizajnet, modelet, sekretet e tregtis dhe ofrimi i njohurive t veqanta; 1.2. t drejtat e autorit duke prfshir t drejtat pr veprat letrare, kompozimet muzikore ose artistike; 1.3. shenjat tregtare, emrat tregtar ose emrat e marks; 1.4. t drejtat ekskluzive, licencat ose kontratat; 1.5. metodat, programet, sistemet, procedurat, fushatat, anketat, studimet, parashikimet, vlersimet, listat e klientve, ose t dhnat teknike
494
1.6. softuerat kompjuterik; dhe 1.7. t drejtat e tjera t ngjashme 2. N lidhje me softuert kompjuterik, licencat (si dallim nga shitjet) e t drejtave t autorit n programin kompjuterik, dhnia e t drejts pr prdorim (si dallim nga shitjet) e kopjeve t programeve q i nnshtrohen t drejtave t autorit, dhe furnizimet e njohurive pr programet kompjuterike (si dallim nga furnizimet e shrbimeve pr zhvillimin ose modifikimin e programeve kompjuterike) do t konsiderohet si e ardhur nga pasurit e pa prekshme n form t t drejtave pronsore.
Neni 3 - Tatimpaguesit
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Sipas ktij Ligji tatimpagues jan personat e mposhtm: 1.1. Nj korporat apo ndonj ndrmarrje tjetr afariste q ka statusin e personit juridik sipas ligjit n fuqi n Kosov; 1.2. Nj shoqri tregtare q vepron me pasuri n pronsi shoqrore ose publike; 1.3. Nj organizat e regjistruar si organizat jo qeveritare sipas Legjislacionit n rregullon regjistrimin dhe funksionimin e OJQ-ve, n Kosovs. 1.4. Person jo rezident me njsi t prhershme n Kosov, duke iu nnshtruar paragrafit 2 t nenit 4 t ktij Ligji.
Neni 4 - Objekti i tatimit

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Objekt i tatimit pr tatimpaguesin rezident jan t ardhurat e tatueshme nga burimet e t ardhurave n Kosov dhe burimit t ardhurave t jashtme. 2. Objekt i tatimit pr tatimpaguesin jo rezident jan t ardhurat e tatueshme nga burimi i t ardhurave brenda Kosovs.
Neni 5 - T ardhurat e tatueshme

(Ligji Nr.03/L-162)
1. T ardhura t tatueshme pr nj periudh tatimore nnkupton ndryshimin n mes t t ardhurave bruto t pranuara apo t rrjedhura (akruar) gjat nj periudhe tatimore dhe zbritjeve dhe lejimeve t lejueshme sipas ktij ligji n lidhje me t ardhurat bruto t tilla.
495
2. Nj tatimpagues me t ardhura vjetore bruto mbi 50.000 euro do t llogaris t ardhurat e tatueshme duke prgatitur pasqyrat financiare dhe rregullimet e t ardhurave dhe shpenzimeve t regjistruara n pasqyrat e tilla n mnyrn e prshkruar n kt Ligj. 3. Nj tatimpagues me t ardhura vjetore bruto prej 50.000 euro apo m pak do t llogaris t ardhurat e tatueshme: 3.1. n prputhje me paragrafin 2.1 t nenit 35 t ktij ligji; ose 3.2. Duke zgjedhur pr t prgatitur pasqyrat financiare; rregulluar t ardhurat dhe shpenzimet e regjistruara dhe t mbajtura n librat dhe regjistrimet e krkuara m Nenin 36 t ktij Ligji dhe duke dorzuar deklaratat vjetore n mnyrn t prshkruar n kt Ligj. 3.2.1. Tatimpaguesi i cili dshiron t zgjedh mundsin e prshkruar n nnparagrafin 3.2 do t dorzoj nj pasqyr n administratn tatimore deri m 1 Mars t periudhs tatimore n t ciln tatimpaguesi dshiron t bj zgjedhjen se mundsia (opsioni) sht br. Pasqyra q do t dorzohet do t jet n formatin e prshkruar nga administrata tatimore. Kur zgjedhja e till t jet br, tatimpaguesi duhet t vazhdoj t prgatis pasqyrat financiare dhe t rregulloj t ardhurat dhe shpenzimet e regjistruara n deklaratat e tilla pr periudhn tatimore n t ciln mundsia (opsioni) sht br dhe, s paku, pr tri periudhat tjera tatimore pasuese. 3.2.2. Nj tatimpagues me t drejt pr t kthyer opsionin e br n nnparagrafin 3.2.1 t ktij neni, duhet t dorzoj nj krkes pr vendim n ATK, n prputhje me dispozitat e aplikueshme t Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat, dhe t marr miratimin nga ATK para mbajtjes s librave dhe regjistrimeve n prputhje me nenin 37 t ktij ligji. Miratimi duhet t merret deri m 1 Mars t vitit pr t cilin tatimpaguesi krkon vendim. 3.3. Duke prgatitur pasqyrat financiare dhe duke rregulluar t ardhurat dhe shpenzimet e regjistruara n pasqyrat e tilla n mnyrn e prshkruar n kt ligj, nse tatimpaguesi i till ka t ardhura nga m shum se nj veprimtari ekonomike, sikurse jan veprimtarit e qiras dhe veprimtari tregtare. 3.4. N prputhje me nn-paragrafin 2.1.3 t nenit 35 t ktij Ligji nse t ardhurat e vetme t tatimpaguesit jan nga veprimtaria e qiras, prve tatimpaguesit t angazhuar n afarizm t dhnies me qira t pasuris s luajtshme dhe t paluajtshme. Tatimpaguesi i angazhuar n afarizm t dhnies me qira t pasuris s luajtshme dhe paluajtshme krkohet t ndjek dispozitat e aplikueshme pr tatimpaguesit e angazhuar n veprimtari tregtare apo afariste. 4. Si nj prjashtim n nn-nenet m sipr, do biznes i licencuar nga BQK pr t siguruar apo ri-siguruar jet, pasuri apo rreziqe tjera do t llogaris t ardhurat e tatueshme dhe t paguaj t tatimin n t ardhura n prputhje me Nenin 32 t ktij Ligji.
496
5. Si nj prjashtim i ktij neni, tatimpaguesit e angazhuar n kontrata dhe projekte ndrtimore afat-gjata do t raportojn t ardhurat e tatueshme nga ato kontrata dhe projekte afat-gjata n mnyrn e prshkruar n nj akt nnligjor q lshohet nga Ministri. 6. T ardhurat e tatueshme nga lizingjet operuese dhe lizingjet financiare do t prcaktohen dhe raportohen n mnyrn e prshkruar n nj akt nnligjor q do t lshohet nga Ministri. Akti nnligjor do t prshkruaj lizingjet operative dhe lizingjet financiare.
Neni 3 T Ardhurat e Tatueshme

1. Paragrafi 1 i nenit 5 t Ligjit parashikon q T ardhurat e tatueshme pr nj periudh tatimore nnkuptojn dallimin ndrmjet t ardhurave bruto t pranuara ose t prllogaritur gjat periudhs tatimore dhe zbritjet dhe shtesat e lejuara sipas ktij ligji n lidhje me t ardhurat e tilla bruto. N lidhje me t ardhurat bruto n vijim,t tjera nga t ardhurat bruto nga kontratat afat gjate ndrtimore dhe projektet, shprehja q jan marr ose prllogaritur do t ket kuptimin e mposhtm: 2. Aktiviteti i Biznesit. Pranuar nnkupton t ardhurat q jan pranuar n periudhn tatimore kur jan furnizuar mallrat ose kur jan kryer shrbimet. Pr bizneset q I nnshtrohen tatimit t paragjykuar, metoda e kontabilitetit do t jet ajo me para t gatshme, kshtu q t ardhurat do t raportohen n periudhn tatimore kur jan pranuar parat. Pr bizneset q i nnshtrohen tatuarjes n t ardhurat reale metoda e kontabilitetit do t jet metod akruale kshtu q t ardhurat do t raportohen n periudhn tatimore kur jan furnizuar mallrat dhe kur jan kryer shrbimet , kur sht lshuar fatura ose jan pranuar parat, cilado q t ndodh e para. 3. Qirat. Pranuar dhe Akruale kan t njjtin kuptim pr qllime t ktij Udhzimi Administrativ. T ardhurat nga qiraja nga lshimi me qira i pasuris s luajtshme dhe t paluajtshme do t raportohen n periudhn tatimore n t ciln jan furnizuar shrbimet e qiras,sht lshuar fatura ose jan pranuar parat,cilado q t ndodh e para. 4. Shfrytzimi i pasuris s paprekshme. Pranuar dhe Akruale kan t njjtin kuptim pr qllime t ktij Udhzimi Administrativ. T ardhurat nga patentat, t drejtat e autorit, markat tregtare, ekskluzivitetet etj, do t raportohen n periudhn tatimore n t ciln jan pranuar t ardhurat nga prdorimi i pasuris s paprekshme. 5. Interesi. T ardhurat nga interesi do t raportohen n periudhn tatimore n t ciln ky interes sht paguar apo kredituar n llogarin e pranuesit. Shembull: Personi juridik investon fonde n bank me afatizim pr gjasht muaj. Interesi i shtohet bilancit t depozitit t afatizuar pr do muaj. N fund t periudhs prej gjasht muajsh,personi juridik vendos q ti mbaj fondet n depozit t afatizuar pr gjasht muaj t tjera. Interesi i kredituar n bilancin e llogaris pr do muaj do t prfshihet n t ardhurat bruto n muajin n t cilin sht kredituar. Trajtimi tatimor mbetet i njjt pavarsisht se a sht trhequr interesi apo jo n do muaj, dhe pavarsisht se a jan trhequr fondet nga
497
afatizimi dhe jan ri-investuar pas prfundimit t gjasht muajve t par ose nse depoziti i afatizuar sht vazhduar edhe m tutje. Edhe pse teknikisht mund t thuhet se interesi prllogaritet n baza ditore, ai do t prfshihet n t ardhurat bruto kur t jet paguar apo kredituar nj shum. 6. Fitimi kapital. Pranuar nnkupton se q nga shitja e pasuris s paluajtshme ose t letrave me vler ka rezultuar fitimi dhe pagesa sht pranuar gjat periudhs tatimore. Pr ata q i nnshtrohen tatimit t paragjykuar, metoda e kontabilitetit do t jet ajo me para t gatshme n mnyr q ardhurat do t raportohen n periudhn tatimore kur jan pranuar parat. Pr ata q i nnshtrohen tatimit n t ardhurat reale metoda e kontabilitetit do t jet ajo akruale. Pr kt kategori Akruale nnkupton se t ardhurat q raportohen n periudhn tatimore n t ciln jan pranuar parat, sht lshuar fatura ose kur jan t predispozuara pasurit e paluajtshme ose letrat me vler, cilado q ndodh e para. 7. Fitimet nga Lotarit dhe lojrat e fatit. T ardhurat nga kto fitore raportohen n periudhn tatimore n t ciln jan pranuar ose jan kredituar n llogarin e fituesit.
Neni 2 T Ardhurat nga Shitja e Mallrave

1.Tatimpaguesit me t ardhura nga shitja e mallrave, t cilt mbajn stokun, pr t prcaktuar koston e mallit t shitur, duhet t prdorin metodn FIFO (i pari-brenda i parijasht ) ose metoda t tjera t tilla te lejuara sipas Standardeve t Kontabilitetit t Kosovs (p.sh kostoja mesatare e ponderuar ose metoda specifike t identifikimit), me kusht q tatimpaguesit mos t ndryshojnmetodn e tyre t stokut gjat nj periudhe tatimore. (Koment: Standardet Kosovare t Kontabilitetit po shkojn drejt bazimit t tyre n IFRS (Standardet Ndrkombtare t Raportimit Financiar). Meq metoda LIFO (i fundit brendai pari jasht) nuk lejohet sipas IFRS-s, n Kosov m nuk lejohet shfrytzimi i saj pr qllime t tatimit n t ardhura). 2. Metoda q zgjedhet pr prcaktimin e kostos s mallrave t shitura, shfrytzohet pr vitin n t cilin sht zgjedhur, plus s paku pr tri vite t tjera tatimore shtes. Tatimpaguesi i cili ka aspirata t ndryshoj kt metod, pas asaj periudhe kohore, krkon nj shpjegim individual nga Administrata Tatimore e Kosovs (n vijim ATK) q t autorizoj kt ndryshim n pprputhshmri me dispozitat e aplikueshme t Ligjit Nr. 03/L222 Pr Administratn Tatimore dhe Procedurat dhe Udhzimit Administrativ t nxjerr pr kt Ligj.
Neni 4 T Ardhurat nga Ndrtimi Afatgjat

1. Paragrafi 5 i nenit 5 t Ligjit, parasheh shmangien nga rregullat normale t prcaktimit t tardhurave t tatueshme pr tatimpaguesit e angazhuar n projektet dhe kontratat afat gjate ndrtimore. Pr qllim t ktij neni, kontratat ndrtimore afat gjate dhe projektet jan
498
kontratat dhe projektet q lidhen me punn ndrtimore ku ndrtimi shtrihet m gjat se nj vit i t ardhurave. Kto kontrata prfshijn ato pr: 1.1. ndrtimin e ndrtesave, urave, pendave, shtrirjes s gypave,tuneleve dhe projektet tjera t ingjineringut civil, 1.2. aktivietet q lidhen me kto si demolimi,grryerja,projektet e largimit t madh t dheut, 1.3. ndrtimi i gjrave t mdha t fabrikave duke prfshir anjjet dhe vaporat transportues, dhe 1.4. kontratat e ngajshme n fushat e lidhura p.sh kontratat pr klima dhe nxemje kontratat e mdha t vnies s rrjets elektrike dhe rivnjes s rrjets elektrike, renovimet e mdha t hoteleve,shitoreve etj, kontratat e mdha t menagjimit t ndrtimit etj. 1.5. Mirpo ktu nuk prfshihen kontratat e shitjes dhe furnizimit gjat kohs kur kto zakonisht mund t konsiderohen si shitje e stokut tregtar p.sh nuk prfshijn instalimin e mobiljeve t zyrs n ndrtesn e re edhe n ato raste kur mobiljet duhet t instalohen gjat dorzimit. 2. Pr qllime t tatimit n t ardhurat e korporatave, tatimpaguesit e angazhuar n kontratat dhe projektet afat gjate ndrtimore kategorizohen n tri kategori t mdha si n vijim: 2.1. punkryes ata q e kryejn punn ndrtimore (qoft n mnyr direkte ose nprmes t nn kontraktorve) ata n prgjithsi paguhen nga nj investitor i cili paguan n mnyr progresive pr punn ndrtimore, nprmes t nj kombinimi t pagesave t avancit, pagesave progresive dhe pagesave finale; 2.2. investitort ata q financojn punn e kontrats ndrtimore dhe q paguajn punkryesin pr at pun. 2.3. punkryes-investitor ata q edhe e financojn edhe e kryejn punn e kontrats ndrtimore vet. 3. Pr qllime t Tatimit n t Ardhurat n Korporata: 3.1. punkryesit lejohen t shfrytzojn metodn e prqindjes s kryerjes s parashikimeve t shpenzimeve (ku t ardhurat dhe shpenzimet e raportuara bazohen n proporcionin e ndrtimit q sht kryer bazohet n proprocionin q kan shpenzimet e krijuara t kontrats pr punn deri n at dat, n krahasim me shpenzimet totale t parashikuara t kontrats.
Shembull: Shembulli n vijim ilustron nj metod t prcaktimit t fazs s kompletimit t nj kontrate dhe kohzgjatjen e njohjes s t hyrave dhe shpenzimeve t kontrats. Nj kontrator ndrtimor e ka nj mim fiks prej 250,000 euro q t ndrtoj nj ur. Shuma fillestare e t hyrave t pajtuara n kontrat sht 250,000 euro. Supozimi fillestar i kontraktorit pr shpenzimet e kontrats sht 150,000 euro. Ndrtimi i objektit do t ndodh gjat vitit 2010 dhe 2011.
499
Kontraktori e prcakton fazn e kompletimit t kontrats duke e llogaritur pjesn q shpenzimet e kontrats kan dal pr punn e kryer deri m tani duke pasur mbajtur shpenzimet totale m t fundit t kontrats. Nj prmbledhje e t dhnave financiare gjat periudhs s ndrtimit sht me sa vijon: 2010 2011
Shuma fillestare e t hyrave e pajtuar n kontrat 250,000 250,000 Shpenzimet e ndodhura deri me date 90,000 150,000 Shpenzimet e kontrats pr kompletimin e puns 60,000 Shpenzimet totale t vlersuara t kontrats 150,000 150,000 Fitimi i vlersuar 100,000 100,000 Faza e kompletimit (90,000/150,000) 60% 100% Shumat e t hyrave, shpenzimeve dhe fitimit t njohur n pasqyrn e t ardhurave n dy vitet me sa vijon: Deri m T njohura n T njohura n tash vitin e kaluar vitin aktual 2010 2010 T hyrat (250,000 x 60%) 150,000 Shpenzimet (150,000 x 60% 90,000 Fitimi 60,000
150,000 90,000 60,000
2011 T hyrat 250,000 150,000 100,000 Shpenzimet 150,000 90,000 60,000 Fitimi 100,000 60,000 40,000 3.2.investitort dhe punkryesitinvestitort jan t detyruar t shfrytzojn metodn e tatuarjes sipas prlogaritjes (ku t ardhurat raportohen duke u bazuar n pagesa, akruale (kur ka pranime dhe/ose ekziston e drejta pr ti pranuar bazuar n kontrat),dhe shpenzimet lejohen proprocionalisht n baza t njjta. N situatat kur n asnj periudh tatimore nuk sht pranuar asnj e ardhur dhe nuk sht br asnj kontrat t cilat do t mundsonin t drejtn pr t pranuar t ardhurat,athere nuk ka t ardhura pr tu raportuar, dhe shpenzimet nuk do t lejohen n relacion me kontratat afat gjate ndrtimore n at vit tatimor. Shembull: Kontrata 2 vjeqare me t ardhurat totale t pritura t kontrats prej 200,00 euro dhe shpenzimet totale t projektit prej 150,000 euro. Fondet e pranuara n vitin e par 100,000 euro. Shpenzimet e krijuara n vitin e par 50,000 euro. Njohja e t ardhurave pr vitin e par do t jet si n vijim: T ardhurat n vitin e par 100,000 euro (qe prfaqsojn 50% t t ardhurave totale t pritura t kontrats) 75,000 euro ( q jan 50% e shpenzimeve totale t pritura). Fitimi bruto 25,000 euro. 3.3. Kur me prfundimin e kontrats ndrtimore nga investitortose Punkryesit/investitort ekzistojn pjes t ndrtimit q kan mbetur t pa
500
shitura, ku t ardhurat nga kto shitje (dhe shpenzimet e tyre prcjellse) nuk jan njohur ende,vlera e ktyre pjesve t pashitura do t regjistrohet si inventar i investitorit ose punkryesit/investitorit dhe t regjistrohen n gjendjen e tyre t bilancit deri sa t ndodh shitja. 3.4. Nuk lejohet t shfrytzohet metoda e Kryerjes s kontrats (ku nuk raportohen t ardhura ose shpenzime deri n vitin n t cilin kryhet kontrata ndrtimore afatgjate). 3.5. Drejtori i Prgjithshm i ATK-s n t ardhmen, mund t nxjerr nj shpjegim publik, dhe lejoj metoda t tjera pr regjistrimin e t hyrave dhe shpenzimeve n kontratat ndrtimore afat gjate, prveq ktyre t prmendura m lart, 3.6. do tatimpagues q ka filluar kontratat ndrtimore afat gjate para dats s hyrjes n fuqi t ktij Udhzimi Administrativ, t cilat jan llogaritur me metod tjetr nga kto t lejuara sipas ktij paragrafi, duhet t ndryshojn metodn e tyre dhe shfrytzojn ato t lejuarat sipas ktij paragrafi, n vitin tatimor n t cilin ky Udhzim Administrativ hyn n fuqi,dhe do t bjn nj rregullim t t ardhurave t tyre t tatueshme n at vit tatimor pr t pasqyruar ndryshimin e metods. 4. Shum kontrata ndrtimore afatgjate dhe projekte prfshijn ngarkimin e pagesave t kontrats s avancit n fillim, t cilat mund t jen t pagueshme kur vetm pak shpenzime kan ndodhur ose kur nuk kan ndodhur shpenzime. N ksi raste taturaja e ktyre t ardhurave, duhet t prcaktohet sipas metod q e shfrytzon tatimpaguesi pr t llogaritur t ardhurat nga kto kontrata dhe projekte. Nse Tatimpaguesi shfrytzon metodn e Tatimit n t ardhura kur jan prllogaritur (investitori dhe punkryesi/investitori) , si pagesat e avancit, do t jen pjes e t ardhurave t tatueshme kur t jen pranuar, mirpo nse tatimpaguesi shfrytzon metodn e prqindjes s ndodhjes s shpenzimeve t parashikuara (punkryesit), kto pagesa t avancitvetm do t jen pjes e t ardhurave t tatueshme vetm n baza t shprndarjes sipas rrjedhjes s kontrats. 5. sht me rndsi q t pranuarat ose prqindjet e kryerjes t pasqyrohen drejt afr fundit t viti ose n fund t do viti tatimor. Tatimpaguesi q shfrytzon metodn e tatuarjes s t ardhurave ashtu si prllogaritennuk mund t shtyej vlersimin e t ardhurave t kontrats thjesht duke u prmbajtur n mnyr t qllimshme nga ose duke e shtyer faturimin deri pas fundit t vitit tatimor, kur ka qen e drejta sipas kontrats pr t faturuar para fundit t vitit tatimor. 6. Pavarsisht nga paragrafet m lart, nse nodnj kontrat afat gjate ndrtimore mban dispozitn pr pagesat e mbajtjura (ku sht nj dispozit pr klientt q t mbajn prqindjen e mimit t kontrats deri sa t kaloj periudha n kontrat e mbajtjes t specifikuar), kto pagesa nuk do t jen pjes e t ardhurave t tatueshme derisa kontraktori ti pranoj ato ose t ket t drejtn ti pranoj ato nga klienti. Kur kto para t mbajtura i paguhen kontraktorit aktualisht para se ato t jen obligim, me kusht q kontraktorit t prmirsoj do defekt para se puna ndrtimore ti dorzohet ose t pranohet nga klienti, ato do t trajtohen si t ardhura t tatueshme kur kto para t pranohen, prveq nse mbahen n llogari t veqant dhe nuk jan n dispozicion pr pages apo shfrytzim t prgjithshm nga kontraktori, derisa t prfundohen punt ndrtimore, n qrast parat nuk do t trajtohen si t ardhurat t tatueshme deri sa kontraktori t ket t drejtn ti trheq ose prdor ato.
501
7. Kur ka transaksione kmbimi (barter) si pjes e kontratave ndrtimore afat gjate,kto transaskione do t njihen si t ardhura ose shpenzime me vlern e tregut n pajtueshmri me nenin 47 t Ligjit Nr. 03/L-222 Pr Administratn tatimore dhe Procedurat. N kto situata kur vlerat e tregut nuk mund t prcaktohen ose vlersohen n mnyr t arsyeshme,investitori ose punkryesi/investitori mund t aplikojn n ATK (me evidence prkatse t justifikueshme) pr t aprovuar njohjen e ktyre t ardhurave dhe shpenzimeve nga transaskioni i kembimit (barter) n fund t kontrats ndrtimore.
Neni 5 T Ardhurat nga Lizingu

1. Paragrafi 6 i nenit 5 t Ligjit krkon nxjerrjen e nj akti nn-ligjor pr t shpjeguar se si prcaktohen dhe raportohen t ardhurat e tatueshme nga lizingu financiar dhe operativ. 2. Lizingu Financiar sht prcaktuar n paragrafin 1, 27 t nenit 2 t Ligjit, si lizing q transferon kryesisht t gjitha rreziqet dhe pagesat e rastit pr pronsin e nj zri t prons. Lizingu financiar duhet megjithat t plotsoj s paku nj nga kto katr kushte: 2.1. afati i lizingut t jet m i gjat se shtatdhjet e pes pr qind (75%) t jets s prdorimit t asetit t dhn me lizing; 2.2. t ket transferim t pronsis s asetit t dhn me lizing te Lizingmarrsi n fund t afatit t lizingut; 2.3. t ekzistoj mundsia pr t bler asetin e dhn me lizing me nj mim t pranuar n fund t afatit t lizingut, ose 2.4. vlera aktuale e pagess s lizingut, e zbritur me nj norm t prshtatshme t zbritjes, e tejkalon nntdhjet pr qind (90%) t vlers s drejt t tregut t asetit. (Komenti 1: Lidhur me kto kushtet e para, ATK n prgjithsi do t pranoj jetn e dobishmris s asetit t dhn me lizing sikur me qen e njjta jet e dobishmris q ATK e lejon pr qllime t zhvlersimit sipas ktij Ligji. N mnyr alternative Lizingdhnsi dhe Lizingmarrsi mund t bjn nj vlersim alternativ t jets s dobishmris s nj aseti n do rast t veqant, duke u bazuar n vlersimet e prodhuesit t pajisjes pr jetn e dobishmris s pritur t pajisjeve t tyre, varsisht prej ndryshimeve n mirmbajtje dhe n kushtet e puns. N cilindo rast pr shembull nse nj aset sht prcaktuar se e ka jetn e dobishmris prej 5 vitesh dhe afati i lizingut sht m i gjat se 45 muaj (75% t ksaj jete t dobishmris) lizingu do t jet lizing financiar.) (Komenti 2: Lidhur me kto kushtet e fundit,vlera aktuale e pagess s lizingut sht vlera e pagesave n datat e tyre t pagess, t zbritura pr t pasqyruar vlern kohore t paras.Pr shembull, e njeh se pagesa prej 100 euro sot sht ekuivalente me pagesn prej 105 euro pr kohn prej nj viti, sikur t ishte nj norm e zbritjes/interesit vjetor prej 5%.Vlera aktuale prej 100 euroq krkohet t paguhet n periudhn prej nj viti me supozimin se norma e interesit/zbritjes prej 5% sht 95 euro 23 cent (= 100 euro pagesa e duhur pr nj vit e ndar me 105 e cila sht 100 euro nse tani sht krkuar pagesa dhe plus 5% interes). Pr pagesat e lizingut me afat prej dy vitesh,vlera aktuale e ksaj pagese
502
do t ishte 90 euro dhe 70 cent (= pagesa e duhur prej 100 euro pr periudhn prej dy vitesh e pjestuar me 110.25 e cila do t ishte 100 euro sikurse pagesa t ishte krkuar tani, plus 5% interesi i shtuar pr dy vite).Llogaritjet e e vlers aktuale, duhet t bhen pr do pages t lizingut me totalin e shums t ktyre vlerave aktuale, t krahasuara me nj shum t barabart me 90% t vlers s drejt t tregut t asetit t dhn me lizing, pr t prcaktuar lizingun se a sht n kto kushte lizing financiar). 3. Lizingjet Financiare jan trajtuar teknikisht si marrveshje financiare, ku lizingmarrsi blen nga lizingdhnsi asetin e dhn me lizing. Kto lizingje n prgjithsi trajtohen edhe pr qllime t kontabilitetit edhe pr qllime tatimore, si shitje progresive t asetit t dhn me lizing nga Lizingdhnsi pr Lizingmarrsin, ku Lizingdhnsi trajtohet se po e jep nj kredi si avanc pr Lizingmarrsin, t ciln Lizingmarrsi e prdor pr t bler asetin e dhn me lizing. - Pr qllime t tatimit n t ardhurat sht: 3.1. shitje progresive e asetit t dhn me lizing me komponentin e kryegjs t pagess s lizingut e cila sht e tatueshme pr Lizingdhnsin, 3.2. blerje e asetit t dhn me lizing n fillim t lizingut (ku Lizingmarrsi ka t drejtn q t krkoj zbritjen e zhvlersimit n lidhje me asetin e dhn me lizing), dhe 3.3. kredi nga Lizingdhnsi pr Lizingmarrsin, me komponentin e interesit t pagess s lizingut, q sht e vlersueshme pr lizingdhnsin dhe e zbritshme pr Lizingmarrsin. Nuk krkohet q tatimi n burim n komponentin e interesit t lizingmarrsit t zbritet nga lizingmarrsi kur lizingmarrsi sht institucion financiar i autorizuar nga Banka Qendrore e Kosovs. Shembull: Kompania A i jep me lizing nj automjet t ri Kompanis B me lizing financiar prej katr vitesh. Sipas lizingut Kompania B sht e obliguar q ti paguaj Kompanis A pagesn e lizingut prej 48 muajsh prej 200 euro, e cila prfshin komponentin e interesit prej 20 euro.N vitin e par t lizingut, Lizingdhnsi do t vlersohet me 2400 euro.(duke qen, kryegjja e pranuar 2160 dhe 240 interesi i pranuar gjat lizingut.) dhe mund t krkojn shpenzimet e prvetsimit t asetit t marr me lizing ,t zhvlersuar gjat jets s lizingut. Lizingmarrsi do t jet n gjendje q t krkoj zhvlersimin n mimin total kushtues t automjetit nga viti i par i lizingut, dhe do t jet n gjendje q t krkoj komponentin e interesit (mirpo jo komponentin e kryegjs) si zbritje tatimore. N vitet m t vonshme t lizingut, Lizingdhnsi do t vazhdoj q t pranoj kryegjn dhe t ardhurat nga interesi, dhe Lizingmarrsi do t vazhdoj q t jet n gjendje q t krkoj zhvlersimin dhe shpenzimet e interesit. N fund t periudhs s lizingut, do opsion i mimit t pranueshm pr t bler pagesat e bra nga Lizingmarrsi, do t jen t vlersueshme pr Lizingdhnsin, dhe Lizingmarrsi do t vazhdoj q t jet n gjendje q t krkoj zhvlersimin mirpo nuk do t ket konsekuenca tjera tatimore derisa Lizingmarrsi t shes ose ta largoj n forma tjera automjetin. Nse Lizingdhnsit i kthehet automjeti ,kjo do t trajtohet pr qllime tatimore si shitje e automjetit nga lizingmarrsi pr Lizingdhnsin me pasoja tatimore, q varen nga shkalla e fitimit apo humbjes n shitje t automjetit n at koh. 4. Lizingu Operativ n paragrafin 1.26 t nenit 2 t Ligjit, sht prcaktuar si do lizing q nuk sht lizing financiar. Lizingu Operativ i ngjan marrveshjes s
503
dhnies me qira t asetit.- Pagesat e lizingut jan plotsisht t zbritshme pr Lizingmarrsin dhe plotsisht t tatueshme pr Lizingdhnsin. Meq lizingdhnsi sht pronar i asetit q sht dhn me lizing, lizingdhnsi mund t krkoj zbritje t zhvlersimit n pajtueshmri me dispozitat e zhvlersimit t ktij Ligji.
Neni 6 - Shkalla e tatimit

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Tatimi n t ardhurat e korporatave sht dhjet pr qind (10%) e t ardhurave t tatueshme. 2. Pr t ardhurat e tatueshme n periudhat tatimore para 1 Janarit 2009, tatimi n t ardhurat e korporatave sht njzet pr qind (20%) e t ardhurave t tatueshme n prputhje me legjislacionin q ka qen n fuqi .
504
KREU II - T ARDHURAT Q LIROHEN NGA TATIMI

Neni 7 - T ardhurat e liruara
(Ligji Nr.03/L-162)
1. T ardhurat si n vijim lirohen nga tatimi n t ardhurat e korporatave: 1.1. Pa paragjykuar nenin 33 t ktij Ligji, t ardhurat e organizatave t regjistruara sipas legjislacionit pr regjistrimin dhe funksionimin e organizatave si organizata joqeveritare q kan fituar dhe mbajtur statusin e prfituesit publik me kusht q t ardhurat t shfrytzohen vetm pr qllime t prfitimit publik. 1.2. T ardhurat e Banks Qendrore t Kosovs dhe t institucioneve financiare qeveritare ndrkombtare t lejuara dhe t autorizuara pr t vepruar n Kosov. 1.3. Dividendt e marr nga nj tatimpagues rezident dhe jo rezident; 1.4. Interesi nga instrumente financiare i lshuar apo garantuar nga Autoriteti Publik i Kosovs, i paguar pr Tatimpaguesin rezident apo jo rezident; 1.5. T ardhurat e Religjioneve t pranuara t Kosovs pr ushtrimin e aktivitetit ekonomik t veant pr vet mbshtetjen e tyre, si p.sh.: 1.5.1 prodhimi i rrobave fetare, klerike dhe t qndisura, qirinjve, pikturimi i ikonave, 1.5.2 skalitjet n dru, mjeshtri e marangozit dhe 1.5.3 produktet bujqsore tradicionale, n pajtueshmri me Ligjet e aplikueshme pr Religjionin n Kosov. 1.6. T ardhurat e kontraktorve primar ose nn-kontraktorve, prve personave vendor, q jan krijuar nga kontratat pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve t Kombeve t Bashkuara (duke prfshir UNMIK-un), agjencit e specializuara t Kombeve t Bashkuara, KFOR-it dhe Agjencin Ndrkombtare pr Energji Brthamore me kusht q ata drejtprdrejt t jen t angazhuar n projekte dhe programe t organizatave t cekura m lart. 1.7. T ardhurat e kontraktorve primar ose nn-kontraktorve, prve personave vendor, q jan krijuar nga kontratat me qeverit e huaja, organet e tyre dhe Agjencionet, Bashkimin Evropian, Agjencionet e Specializuara t Bashkimit Evropian, Banks Botrore, Fondit Monetar Ndrkombtar dhe organizatat ndrkombtare ndrqeveritare pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve n mbshtetje t projekteve dhe programeve pr Kosovn. 2. Organizatat ndrkombtare ndrqeveritare do t prcaktohen n nj akt nnligjor te lshuar nga Ministri.
505
Neni 4 T Ardhurat e Liruara

1. Paragrafi 1.2 i nenit 7 t Ligjit parasheh se T ardhurat e Banks Qendrore t Kosovs dhe t institucioneve financiare qeveritare ndrkombtare t lejuara dhe t autorizuara pr t vepruar n Kosov duhet t jen t liruara nga tatimi n t ardhurat n korporata. Pr qllim t ktij paragrafi institucionet financiare qeveritare ndrkombtare prfshijn: 1.1.Fondi Monetar Ndrkombtar (FMN); 1.2.Bankn Botrore- Bankn Ndrkombtare pr Rindrtim dhe Zhvillim (IBRD) dhe Asociacionin Ndrkombtar pr Zhvillim (IDA); 1.3.Korporatn Ndrkombtare pr Financim (IFC) dhe antart tjer t Grupit t Banks Botrore; 1.4.Komisionin Evropian(EC); 1.5.Bankn Evropiane pr Rindrtim dhe Zhvillim(EBRD); 1.6.Bankn Evropiane pr Investim (EIB); 1.7.Bankn Ndr-amerikane pr Zhvillim(IADB); 1.8.Bankn Aziatike pr Zhvillim (ADB) 1.9.Bankn Afrikane pr Zhvillim (AFDB); 1.10.Fondin Ndrkombtar pr Zhvillim t Bujqsis (IFAD) 1.11.Bankn Islamike pr Zhvillim (IDB) 2. Pr qllime t paragrafve 1.6 dhe 1.7 t Nenit 7 t Ligjit, shprehja ndryshe nga personi vendor nnkupton kontraktuesit e vendosur jasht Kosovs t cilt nuk jan t obliguar q t regjistrohen n Ministrin e Tregtis dhe Industris n Kosov por t cilt jan t obliguar q t njoftojn ATK-n n form t shkruar se jan duke punuar n Kosov. 2.1. Nse kontraktuesi jo-vendor zhvillon aktivitetet t tjera n Kosov,q jan t ndryshme nga kto n relacion me organizatat e prmendura n kta paragraf, duhet t regjistrohet n Kosov n Ministrin e Tregtis dhe Industris dhe n ATK( n kt t fundit qoft duke aplikuar pr numrin fiscal ose duke caktuar prfaqsuesin fiskal i cili do t jet i detyruar pr t gjitha tatimet e kontraktorit n Kosov), dhe t ardhurat e krijuara nga kto aktivitetet tjera prfshihen n t ardhurat bruto t tatimpaguesit. 2.2. Kta kontraktues jo-vendor pavarsisht se a kan ndonj aktivitet tjetr apo jo, gjithashtu jan prgjegjs (qoft n mnyr direkte ose nprmes t prfaqsuesit t tyre fiskal) pr prmbushjen e do obligimi t mbajtjes s tatimit n burim t aplikueshm t parapar n Kapitullin VII t Ligjit 3. Pr qllime t paragrafit 1.7 t Nenit 7 t Ligjit shprehja organizatat ndrkombtare ndr-qeveritare duhet t prfshij: 3.1. Korporatn Ndrkombtare t Financave (IFC) dhe antart tjer t Grupit t Banks Botrore, 3.2. Bankn Ndr-Amerikane pr Zhvillim(IADB) 3.3. Bankn Aziatike pr Zhvillim (ADB), 3.4.Bankn Afrikane pr Zhvillim (AFDB) 3.5.Bankn Islamike pr Zhvillim (IDB).
506
KREU III - SHPENZIMET

Neni 8 - Shpenzimet e palejueshme
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Gjat prcaktimit t t ardhurave t tatueshme shpenzimet e mposhtme jan t palejueshme: 1.1. Shpenzimet e prvetsimit dhe prmirsimit t toks; 1.2. Shpenzimet e prvetsimit, prmirsimit, riprtritjes dhe rindrtimit t mjeteve t cilat jan kapitalizuar dhe zhvlersuar ose amortizuar n baz t dispozitave t ktij Ligji; 1.3. Gjobat, ndshkimin, shpenzimet dhe interesi q lidhet me to; 1.4. Tatimi n t ardhura i paguar ose i lindur pr periudhn tatimore aktuale ase t mparshme dhe do interes ose ndshkim i krijuar pr pagese me vonese te tij; 1.5. Tatimi n vlern e shtuar pr t cilin tatimpaguesi krkon zbritje ose kreditim pr tatimin e zbritshm n baz t legjislacionit pr Tatimin n Vlern e Shtuar; 1.6. do humbje nga shitja apo kmbimi i pasuris n mes t personave t lidhur; 1.7. Kontributet pensionale mbi shumn maksimale t lejuar nga ligji mbi pensionet n Kosov.
Neni 6 Shpenzimet e Palejueshme

1. Paragrafi 1 i Nenit 8 t Ligjit ka t bj me shpenzimet e palejueshme. Shpenzimet e mposhtme jan t palejueshme: 1.1. Kostoja e prvetsimit dhe prmirsimit t toks. Si parim, toka nuk e humb vlern e saj n koh dhe nuk i nnshtrohet prishjes. Toka sht leht e konvertueshme n para t gatshme. Prmirsimi nnkupton punn q rrit vlern e toks dhe q prfshin punn e drenazhs, tarracimit, kanalizimit dhe ujsjellsit dhe vepra t tjera t ngjashme t cilat bhen pjes e toks dhe q e rrisin vlern totale te toks. 1.2. Kostoja e blerjes, prmirsimit, riprtritjes dhe rindrtimit t aseteve q jan kapitalizuar dhe zhvlersuar ose amortizuar. Shpenzimet e tilla mbulohen gjat kohs prmes lejimit t zhvlersimit dhe amortizimit. 1.3. Gjobat, ndshkimet, shpenzimet dhe interesi i lidhur me to. Shpenzimet e tilla ndodhin kur tatimpaguesit shkelin rregullat e aplikueshme tatimore dhe krkesat e tjera . Ato do t mbulohen nga fitimi pas tatimit. 1.4. Tatimi n t Ardhura. Pagat bruto, prfshir tatimin n t ardhurat personale, t mbajtur n burim nga t punsuarit, prbjn nj shpenzim, pra jan t zbritshme.
507
Tatimi mbi t Ardhurat e Korporatave nuk sht nj z i zbritshm sepse ai llogaritet pas zbritjes s t gjitha shpenzimeve t lejuara. 1.5. TVSH-ja e Zbritshme nuk sht nj z i zbritshm nse sht rikthyer ose kredituar nga TVSH-ja e llogaritur. N nj rast t veant, kjo sht nj z I zbritshm, dhe kjo sht kur nj tatimpagues pr t ardhurat e korporatave , I cili ka br zgjedhje pr t llogaritur t ardhurat dhe shpenzimet n baza reale, nuk e ka arritur pragun e regjistrimit t TVSH-s dhe n kt mnyr nuk ka t drejt t ngarkoj TVSh n furnizimet vendore. 1.6. Humbjet nga shitja ose kmbimi i prons ndrmjet personave t lidhur. Fitimet nga shitja ose kmbimi i pasuris s luajtshme ose t paluajtshme n mes personave t lidhur, do t formojn nj pjes t t ardhurave t tatueshme t pals q e bn fitimin, ndrsa n t njjtn koh pala q e bn humbjen nuk do t jet n gjendje ta krkoj kt humbje si shpenzim t zbritshm. 1.7. Kontributet pensionale mbi shumn maksimale t lejuar me ligj pensional t Kosovs. Ligji q mbulon pensionet q menaxhohen nga Trusti i Kursimeve Pensionale t Kosovs lejon pundhnsit t bjn kontribute vullnetare t pensioneve pr t punsuarit e tyre deri n shumn maksimale prej 15% t pags bruto t t punsuarit. Kontributet e tilla jan t zbritshme pr pundhnsin, por do shum e teprt mbi kt shum maksimale, nuk sht e zbritshme.
Neni 9 - Shpenzimet e lejueshme

(Ligji Nr.03/L-162)
1. N varsi t kufizimeve t ktij Ligji, n prcaktimin e t ardhurave t tatueshme, tatimpaguesit i lejohet zbritje nga t ardhurat bruto t paguara ose t bra vetm gjat periudhs tatimore n trsi dhe ekskluzivisht prkitazi me veprimtarin e tij ekonomike, prfshir primet pr sigurim shndetsor, t paguara n interes t puntorit dhe ato t varura q duhet t prfshihen n polisn e t punsuarit. 2. Shpenzimet edukative/arsim t paguara nga nj pundhns n nj institucion edukativ/arsimor pr nj t punsuar do t jen t lejueshme n trsi n vitin n t cilin shpenzimet e tilla jan paguar, me kusht q: 2.1. shpenzimet edukative/arsimore t jen paguar drejtprdrejt n institucionin edukativ/arsimor; 2.2. institucioni edukativ/arsimor sht i pranuar me ligjin n fuqi n Kosov; 2.3. edukimi/arsimi lidhet me pozitn e t punsuarit dhe nuk e kualifikon at t punsuar pr pun n nj profesion tjetr; dhe 2.4. i punsuari mbetet n punsim te pundhnsi pas prfundimit t edukimi/arsimit pr t cilin shpenzimet jan paguar nga pundhnsi pr nj periudh kohore t specifikuar n nj akt nnligjor t lshuar nga Ministri. 3. Shpenzimet e trajnimit (shpenzimet e dala nga nj pundhns pr ti dhn aftsi bazike t nevojshme pr t punsuarin pr t kryer detyrat e caktuara apo t nevojshme pr ti dhn aftsi t reja t punsuarit q lidhen me vendin e puns do t jen t lejueshme n
508
trsi n vitin n t cilin shpenzimet e tilla t trajnimit kan ndodhur. Shuma e shpenzimeve t tilla nuk do t tejkaloj 1,000 pr puntor n do periudh tatimore. do shpenzim trajnimi i ndodhur m tepr se ajo shum nuk do t jet e lejueshme n at periudh tatimore. 4. Nse nj tatimpagues, ndryshe nga tatimpaguesi i angazhuar n biznes t dhnies me qira t pasuris s luajtshme dhe t paluajtshme, zgjedh t mos mbaj regjistrime t shpenzimeve aktuale t paguara apo t lindura n veprimtarin e qiras, tatimpaguesi i till do t lejohet t zbres nga t ardhurat bruto t qiras nj shum t barabart me 10% t qirave t pranuara me qllim t llogaritjes s lejimeve t zhvlersimit dhe pr t mbuluar shpenzimet e riparimit, pagesat e mbledhjes dhe shpenzimet tjera t paguara apo t lindura n gjenerimin e t ardhurave nga qiraja. 5. Nuk do t lejohet zbritje pr do shpenzim t rrjedh bazuar n nj obligim t mbajtjes n burim prve nse shpenzimet e tilla t jen paguar n ose para 31 Marsit t periudhs pasuese tatimore. do shpenzim i palejuar nga ky nen-paragraf do t jet i zbritshm n periudhn tatimore n t ciln n t vrtet sht paguar. 6. Shpenzimet, prfshir shpenzimet e zhvlersimit, q lidhen me lizingjet operuese dhe lizingjet financiare do t raportohen n mnyrn e prshkruar n nj akt nnligjor q do t lshohet nga Ministri. 7. Nuk do t lejohet si zbritje pr shpenzimet prve atyre t dokumentuara n mnyrn e krkuar me akt nnligjor t lshuar nga Ministri.
Neni 5 Shpenzimet e Lejueshme

1. Paragrafi 5 i nenit 9 t Ligjit parasheh q nuk lejohen zbritje pr do shpenzim t prllogaritur lidhur me t ardhurat t cilat i nnshtrohen tatimit n burim prve nse jan paguar shpenzimet m ose para 31 Marsit t vitit vijues. Shembull: Kompania e nj biznesi q ka qarkullim m t lart se 50,000 euro (dhe llogarit pr tatim n t ardhura n baza reale jep me qira lokalet e saj. N fund t vitit 2010,ja ka borxh qiradhnsit 3000 euro pr 3 muaj t qiras deri m 31 dhjetor 2010. Biznesi krkon kt shpenzim t qiras n baza aktuale. Nse qiraja e prllogaritur paguhet m ose para 31 marsit 2011,zbritja e shpenzimeve t qiras e krkuar n periudhn tatimore 2010 pr tre muajt e fundit, do t lejohet. Mirpo nse kjo qira nuk paguhet deri m 31 Mars 2011, ather kompania nuk do t jet n gjendje q t krkoj qiran e prllogaritur n periudhn tatimore 2010. Kjo qira mund t krkohet si shpenzim n periudhn tatimore (2011 ose m von) kur sht paguar borxhi i qiras.
509
Neni 7 Shpenzimet e Lejuara

1. Paragrafi 2, i nenit 9 t Ligjit, parashikon pr zbritjen e shpenzimeve t edukimit, t paguara nga nj pundhns pr t punsuarit. Nn-paragrafi 2,4 i ktij neni krkon q i punsuari pas prfundimit t edukimit pr t cilin jan paguar shpenzimet nga pundhnsi, t qndroj n marrdhnie punsimi me pundhnsin pr nj periudh minimale. Pr qllime t ktij nnparagrafi, periudha minimale do t jet 24 muaj. 2. Nse nj i punsuar, pas prfundimit t edukimit pr t cilin pundhnsi i asaj /atij ka paguar shpenzimet, e lshon punn para 24 muajve athere nse: 2.1. nse i punsuari e ka paguar plotsisht pundhnsin pr shpenzimet e edukimit, pundhnsi do t vlersohet pr ripagesn n vitin n t cilin sht br ripagesa, dhe nuk bhet ndryshim n zbritjet tatimore t krkuara n lidhje me kto shpenzime;2.2. nse i punsuari e ripaguan pundhnsin pjesrisht pr shpenzimet e ndhnsi do t vlersohet pr ripagesn e pjesrishme n vitin n t cilin sht br ripagesa, dhe shpenzimet e zbritshme t pundhnsit n vitin kur e ka ln punn i punsuari, do t zvoglohen nga bilanci i shums s shpenzimeve t edukimit t zbritura m par). 2.3. nse i punsuari nuk e ka ripaguar pundhnsin pr shpenzimet edukative, shpenzimet e zbritshme t pundhnsit n vitin kur i punsuari e lshon punn do t zvoglohen nga shuma e shpenzimeve edukative t zbritura m par). 3. Paragrafi 6 i nenit 9 t Ligjit, i referohet shpenzimeve n lidhje me lizingun operativ dhe financiar. Shpenzimet e tilla, do t jen t zbritshme bazuar n at q sht paraqitur n nenin 5 t ktij Udhzimi Administrativ. 4. Paragrafi 7 i nenit 9 t Ligjit parasheh q, n mnyr q shpenzimet t lejohen si t zbritshme, t gjitha shpenzimet duhet t jen plotsisht t dokumentuara me dokumente t tilla n dispozicion pr inspektim, me krkes nga Administrata Tatimore. Krkesat pr dokumentacion pr shpenzimet e lejueshme jan paraqitur n nenin 23 t Udhzimit Administrativ Nr. 15/2010 Pr Zbatimin e Ligjit Nr. 03/L-222 Pr Administratn Tatimore dhe Procedurat .
Neni 10 - Zbritjet e lejueshme

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Kontributet e dhna pr qllime humanitare, shndetsore, edukativo-arsimore, fetare, shkencore, kulturore, mbrojtje t ambientit dhe pr qllime sportive sipas ktij Ligji lejohen si shpenzime deri n maksimumin prej pese pr qind (5%) t t ardhurave t tatueshme t llogaritura prpara se t jet zbritur ky kontribut bamirs. 2. Nj kontribut i lejueshm sipas paragrafit 1 t ktij neni, duhet ti bhet:
510
2.1. Nj organizate t regjistruar sipas legjislacionit mbi themelimin dhe funksionimin e organizatave joqeveritare q ka pranuar dhe mbajtur statusin e beneficuar publik; 2.2. do organizate tjetr jo komerciale q n mnyr t drejtprdrejt kryen aktivitete me interes publik dhe jo pr prfitim, si jan: 2.2.1. Institucionet shndetsore; 2.2.2. Institucionet edukativo-arsimore; 2.2.3. Organizatat pr mbrojtjen e mjedisit; 2.2.4. Institucionet fetare; 2.2.5. Institucionet q prkujdesen pr persona t paaft apo pr persona t moshuar; 2.2.6. Jetimoret dhe 2.2.7. Institucionet n prkrahje t shkencs, kulturs, sportit apo t arteve. 3. Zbritja e lejueshme nuk prfshin kontributin nga i cili direkt apo indirekt prfitojn donatoret ose personat e afrm me donatorin. 4. Secili tatimpagues q krkon zbritje t lejueshme duhet t dorzoj deklaratn vjetore tatimore n prputhje me nenin 34.2 t ktij Ligji dhe ti paraqes Administrats tatimore t Kosovs dftesn e pagess pr nj zbritje t till. 5. Ministri lshon nj akt nnligjor pr zbatimin e ktij neni.
Neni 8 Zbritjet e Lejuara

1. N paragrafin 1 t nenit 10 t Ligjit, shprehja t llogaritura para se t jen zbritur kontributet e bamirsis do t thot se do t aplikohet limiti i lejuar prej 5% n fitimin bruto, prpara se nj shpenzim i ktill t jet zbritur nga t ardhurat e rregulluara bruto. Shembull: Nse nj kompani ka nj fitim bruto, prpara kontributeve bamirse prej 10.000 , dhe ajo ka br nj donacion n nj spital prej 400 , do t aplikohet limiti i lejuar prej 5% n 10.000 euro dhe jo n 10.000 - 400 = 9.600 . N kt rast 400 jan plotsisht t zbritshme sepse jan brenda limitit t lejuar prej 10.000 x 5 % = 500 . 2. N paragrafin 4 t nenit 10 t Ligjit, tatimpaguesit t cilt krkojn nj zbritje n lidhje me kontributet bamirse t bra gjat periudhs tatimore, n kohn e deklarimit t deklarats vjetore tatimore do t sigurojn edhe pasqyrat financiare prkatse, kupont e nnshkruar dhe vulosur nga ana e prfituesve t kontributeve bamirse, q vrtetojn qllimin e atyre donacioneve, shumat e atyre donacioneve dhe kohn kur jan br donacionet. Nj zbritje e kontributit bamirs mund t krkohet vetm nga ata tatimpagues q paguajn tatim n baza t t ardhurave reale, dhe q ve jan t detyruar t dorzojn nj deklarat tatimore vjetore. Tatimpaguesit me tatim t paragjykuar nuk mund t krkojn kt zbritje.
511
3. do kupon i referuar n paragrafin e mparshm duhet t prmbaj informatat si n vijim: 3.1. emrin e donatorit; 3.2. numrin identifikues tatimor (numrin fiskal) t donatorit, ose kur donatori sht individ q nuk sht i detyruar t ket numr fiskal, numrin personal t identifikimit t individit; 3.3. adresn e donatorit; 3.4. emrin kontaktues t personit t donatorit dhe numrin e telefonit; 3.5. emrin e pranuesit; 3.6. numrin identifikues tatimor (numrin fiskal) t pranuesit; 3.7. adresn e pranuesit; 3.8. emrin e personit kontaktues t pranuesit dhe numrin e telefonit; 3.9. shumn e kontributit bamirs t dhuruar; 3.10. datn e donacionit; 3.11. deklaratn e pranuesit se t dhnat n kupon jan t sakta dhe se pranuesi nuk ka konflikt direkt apo indirekt t interesit me donatorin.
Neni 11 - Shpenzimet e reprezentacionit

(Ligji Nr.03/L-162)
Shpenzimet e ndodhura t reprezentacionit do t jen t kufizuara n 50% t shums s faturuar pr zbavitje afariste. Shuma maksimale e shpenzimeve t reprezentacionit nuk do t tejkaloj 2% t t ardhurave bruto vjetore.
Neni 9 Shpenzimet e Prfaqsimit

1. Neni 11 i Ligjit parasheh zbritje n lidhje me shpenzimet e prfaqsimit, por e kufizon kt n 50% t shums s faturuar pr argtim t biznesit. Kjo zbritje, dhe kufizimet e saj, zbatohen n lidhje me shpenzimet argtuese t biznesit. Shpenzimet e prfaqsimit t biznesit si jan ato pr publicitet, reklamim, pr promovimin dhe prfaqsimin e produkteve pa elemente argtimi, ndryshe nga ato t rastit, jan plotsisht t zbritshme sipas dispozitave t zbritjes s shpenzimeve t prgjithshme t biznesit. 2. N mnyr q t lejohet ndonj zbritje pr shpenzimet e prfaqsimit, sipas nenit 11 duhet t zbatohet nj nga kto: 2.1. shpenzimet t jen shkaktuar kryesisht n lidhje me biznesin; 2.2. argtimi sht pr nj klient ose furnizues ekzistues apo t ardhshm; 2.3. rrethanat e bjn t nevojshme pr t diskutuar punn s bashku me argtim, si nj drek biznesit ku qllimi kryesor sht biznesi; 2.4. punonjsit jan argtuar pr t ruajtur vullnetin e mir t personelit n ngjarje t tilla, si ahengjet dhe rastet e daljes n pension.
512
3. Zbritja pr shpenzimet e argtimit n baz t nenit 11, zbatohet n lidhje me zbavitjet afariste. Shpenzimet private pr argtim nuk jan t zbritshme, p.sh. drekat n restorant me miqt, ose kur aspekti i biznesit ose profesionale sht i rastit. 4. Zbritja pr shpenzimet e argtimit, n baz t nenit 11 zbatohet n lidhje me shumat e faturuara. N mnyr q t lejohet nj zbritje, duhet t ket nj fatur, q mbulon shpenzimet pr argtim. Tatimpaguesit duhet t jen n gjendje pr t mbshtetur kto krkesa pr shpenzime duke qen n gjendje pr t siguruar, kur t krkohet nga ATK, t dhnat e mposhtme: 4.1. datn kur kan ndodhur shpenzimet 4.2. emrat e personave q kan marr pjes n argtim; 4.3. bizneset q prfaqsojn kta persona ; 4.4. pozicionet q kan kta persona n kto biznese, dhe 4.5. arsyet pr argtim. 5. Shpenzimet e reprezentacionit n baz t nenit 11, jan 50% t zbritshme deri n shumn e barabart me 2% t t ardhurave vjetore bruto. Shprehja T Ardhurat Vjetore Bruto n at nen, do t thot t gjitha t ardhurat q jan krijuar gjat periudhs tatimore nga burimet mbrenda n Kosov, dhe kjo prfshin t ardhurat nga veprimtaria e biznesit, t ardhurat nga prdorimi i pasuris s luajtshme, paluajtshme ose t paprekshme t ardhurat nga interesi, t ardhurat nga dividentat , fitimi nga shitja e letrave me vler ose t paluajtshme, dhe t gjitha t ardhurat e tjera pavarisht nse ato i nnshtrohen tatimit mbi t ardhurat ose jo.
Neni 12 - Borxhet e kqija

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Nj borxh i keq do t konsiderohet shpenzim nse i plotson kto kushtet:
1.1. Shuma q korrespondon me borxhin m hert sht prfshir n t ardhura; 1.2. Borxhi sht fshir (regjistruar) n librat e tatimpaguesit si i padobishm pr qllime kontabiliteti; 1.3. nuk ka kontest mbi vlefshmrin juridike t borxhit ; 1.4. Borxhit i kan kaluar s paku 6 muaj nga afati; dhe 1.5. Ka evidenc t mjaftueshme se jan br prpjekje substanciale pr t vjel borxhin, prfshir do veprim te aplikueshm pr te maksimalizuar mbledhjen e borxhit sikurse jan: 1.5.1. tatimpaguesi ka thyer (balancuar) do borxh t pakontestueshm kundrejt borxhit t keq; 1.5.2. korrespodenca dhe kontaktet n prpjekje pr t vjel borxhin; 1.5.3. veprimi juridik ka qen i pasuksesshm, apo veprimi juridik sht konsideruar si joekonomik pr arsye t dokumentuara, ose
513
1.5.4. Krkesa sht dorzuar mbi mjetet e falimentimit/likuidimit, nse sht e aplikueshme, dhe shuma q do t merret sht prcaktuar n mnyr t arsyeshme nga administratori/prmbaruesi. Deri n shkalln sa jan marr nga falimentim, jan aplikuar n borxhin e pashlyer. 2. Zbritjet e borxhit t keq jan t kufizuara n pjesn e pambuluar t borxhit. do borxh i keq i zbritur si nj shpenzim dhe mandej m pastaj sht mbledh do t prfshihet n t ardhurat e kohs s mbledhjes. 3. Nuk do t lejohet asnj zbritje e borxhit te keq pr borxhet ndrmjet palve te lidhura . 4. Ministri lshon nj akt nnligjor pr te prshkruar krkesat pr zbritjen e borxhit te keq sikur qe sht parapare me kt nen .
Neni 10 Borxhet e Kqija

1. Nn-paragrafi 1.2 i nenit 12 t Ligjit krkon q borxhet e kqija t shlyhen. N terminin e kontabilitetit shlyhen do t thot q sht br nj rregullim n librat e tatimpaguesve pr t reflektuar uljen e vlers s llogarive t arktueshme (zakonisht me an t nj llogarie, Dispozita pr Borxhet ). Shuma e prfshir n dispozitat pr llogarin e borxhit t keq, sht e bazuar n t dhnat historike, dhe kur t jet zbritur shuma e prkohshme nga llogaria e llogaris s arktueshme jep nj perspektiv m t mir pr t ardhurat q nj tatimpaguesi mund t pres pr t marr nga llogaria e tij e arktueshme. Megjithat, pr qllime tatimore, shpenzimi pr borxhet e kqija nuk mund t krkohet bazuar n llogarin e prkohshme. Duhet t jet br nj rregullim n librat e tatimpaguesit pr t pasqyruar shpenzimin aktual t borxhit t keq, duke u bazuar n ato borxhe t veanta q i plotsojn kushtet pr t qen shpenzime (dmth, nj borxh duhet t jet gjasht muaj I vjetr, duhet t ket prova t mjaftueshme t prpjekjeve te konsiderueshme t pasuksesshme pr t vjel borxhin, etj). Nuk ka asnj shpres q tatimpaguesi duhet t heq dor nga do prpjekje n t ardhmen pr t mbledhur borxhin. Si sht parapar n paragrafin 2 t nenit 12 t Ligjit, do borxh i keq q sht zbritur si shpenzim dhe q sht mbledhur m von do t prfshihet n t ardhurat n periudhn tatimore n t ciln sht br mbledhja. 2. Lidhur me nn-paragrafin 1,5 t nenit 12 t Ligjit dshmi adekuate - prfshin: 2.1. vendimin prfundimtar t gjykats kompetente q vrteton se borxhi sht i pa mbledhshm; 2.2. kur veprimet ligjore nuk jan me kosto efektive, evidenc me shkrim ose t vendimit pr t trajtuar nj borxh t veqant si borxh t keq pa marrjen e veprimeve ligjore pr shkak t asaj arsyeje, ose m n prgjithsi nj politik interne e cila trajton llojet e caktuara t borxheve si t kqia pa ndrmarrjen e veprimeve ligjore pr shkak t asaj arsyeje, n t dyja rastet me kusht q Administrata Tatimore e Kosovs sht e knaqur, dhe se pragu i aplikuar n prcaktimin se nse veprimet ligjore jan me kosto efektive ose jo sht i arsyeshm pr rrethanat; 2.3. kur veprimet ligjore nuk do t jen t mundshme, evidenc me shkrim ose e vendimit pr t trajtuar borxhin specifik si t keq pa ndrmarr veprime ligjore pr
514
shkak t asaj arsyeje apo m n prgjithsi nj politike interne e cila trajton llojet e caktuara t borxheve si t kqia pa ndrmarrjen e veprimeve ligjore pr shkak t asaj arsyeje; 2.4. vrtetimin zyrtar t veprimeve t pasuksesshme t mbledhjes s detyrueshme; 2.5. certifikatn nga policia, ose agjencionet e tjera t zbatimit t ligjit pr t provuar se borxhliu i tatimpaguesit nuk ka gjurm; 2.6. certifikatn e Zyrs Civile q dshmon se tatimpaguesi ka vdekur, dhe 2.7. do dokument tjetr zyrtar q mbshtet krijimin e dispozits s borxhit t keq.
Neni 13 - Fondet rezerv

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Prve nse sht parapar ndryshe n kt Ligj, kontributet n fondet rezerv nuk lejohen si shpenzime. 2. Institucionet financiare te licencuara nga Banka Qendrore e Kosovs, ndryshe nga ato t ardhurat qe dalin nga sigurimi i jets, pasuris, apo rreziqeve tjera, kan t drejt n shpenzime pr krijimin e fondit t posam rezerv pr mjetet e dyshimta t tyre n shumn e cila nuk duhet t kaloj shumn maksimale t lejueshme nga Banka Qendrore e Kosovs. Nse nj institucion financiar sht i angazhuar edhe ne aktivitete bankare edhe ne ato te sigurimit, shpenzimet pr fondin rezerve jan te lejueshme vetm ne raport me mjetet e dyshimta qe dalin nga aktivitetet bankare . 3. Pas krijimit t fondit t posam rezerv, do shum e trhequr prej fondit duhet t prfshihet n t ardhura dhe n do shum t kthyer n fond pr ta rimbushur at deri n shumn e lejueshme qe lejohet si zbritje.
Neni 14 - Pagesat pr personat e lidhur

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Kompensimi ose pagat e paguara pr personin e lidhur lejohen si shpenzime n shumn e barabart me pagn aktuale minimale apo me vlern e hapur te tregut. 2. Interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera q i paguhen personave t lidhur lejohen si shpenzime n shumn e barabart me pagn aktuale minimale apo me vlern e hapur t tregut.
Neni 11 Pagesat pr Personat e Lidhur

Neni 14 i Ligjit parasheh q kompensimi, pagat, interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera t paguara pr personat e lidhur lejohen si zbritje n nj shum t barabart me shumn m t vogl t paguar dhe vlern prkatse t tregut t hapur.
515
Shembulli 1: I biri i pronarit t nj kompanie sht i punsuar nga kompania si shofer dhe paguhet 2.000 / muaj. Vlera e tregut pr shrbime t vozitjes sht 400 . Kjo sht shuma q do t lejohet si zbritje meq shoferi dhe kompania jan persona t lidhur. Shembull 2: Kompania A dhe B jan n pronsi nga individ i njjt dhe A i jep me qira nj depo B-s pr 1,000 euro / muaj. Vlera e tregut pr nj shrbim t till me qira sht 1.800 . Vetm 1.000 lejohet si shpenzim i zbritshm meq A dhe B jan persona t lidhur.
Neni 15 - Zhvlersimi
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Shpenzimet pr pronn e prekshme prve shpenzimeve pr tokn, veprat artistike dhe pronn tjetr e cila nuk konsumohet q i posedon tatimpaguesi dhe q shfrytzohen pr verimtarin ekonomike t tatimpaguesit do t kompensohen me kalimin e kohs prmes zbritjeve t zhvlersimit n mnyrn e prcaktuar me kt nen. 2. Shpenzimet pr prmirsimin e pronave me qira t cilat prdoren pr veprimtari ekonomike t tatimpaguesit do t kompensohen prmes zbritjeve t zhvlersimit t llogaritura me metodn lineare pr periodn e kohzgjatjes s qiras. 3. E gjith prona e prekshme e tatimpaguesit q i nnshtrohet zhvlersimit sipas ktij nenit caktohet n njrn prej kategorive vijuese: 3.1. Kategoria 1: Ndrtesat dhe strukturat tjera ndrtimore; 3.2. Kategoria 2: Automobilat dhe kamiont e leht, mjetet e rnda pr transport, pajisjet pr bartje t dheut, buldozert, grmuesit e dheut dhe mjetet tjera t rnda, kompjutert, pjest shtes pr kompjuter dhe pajisjet tjera pr prpunimin e t dhnave, mobilet dhe pajisjet pr zyra, instrumentet, gjrat e ndryshme dhe pajisjet tjera shtes; dhe bagtit te shfrytzuara pr prodhim ose pr mbarshtim ; 3.3. Kategoria 3: Uzinat dhe makineria; inventari i hekurudhs dhe lokomotivat q shfrytzohen pr transportin hekurudhor; aeroplant; anijet dhe bimt shum vjeare dhe shkurret e shfrytzuara pr vreshtari ose pr prodhimin e frutave si p.sh. mollt, dardha, arrat, boronicat dhe te tjera; dhe t gjitha asetet e trupzuara q nuk jan prfshir n kategorin 1 apo Kategorin 2 t ktij paragrafi. 4. Shuma e lejuar si zbritje pr zhvlersim n periudhn tatimore prcaktohet duke aplikuar prqindjet e mposhtme n mnyr individuale t prons s prekshme individuale sipas metods lineare n fund t periudhs tatimore sipas kategoris si cils i prkasin asetet: 4.1. Kategoria 1: pes pr qind (5%); 4.2. Kategoria 2: njzet pr qind (20%) dhe 4.3. Kategoria 3: dhjet pr qind (10%).
516
5. Sipas ktij neni, nj pasuri s pari duhet t merret parasysh kur vihet pr her t par n shrbim. 6. Shuma fillestare q do t zhvlersohet do t jet mimi i blerjes apo, n munges t mimit t blerjes, mimi i kostos. Shuma fillestare do t prfshij: 6.1. detyrimet tatimore, ngarkesat dhe taksat, dhe 6.2. shpenzimet e rastit sikurse jan provizioni, paketimi, transporti dhe shpenzimet e sigurimit t ngarkuara nga furnizuesi. 7. Zhvlersimi i individual i aseteve t Kategoris 2 dhe 3 do t aplikohet vetm n ato asete t prvetsuara m, apo pas, dats s hyrjes n fuqi t ktij ligji. 8. Pasuria (mjetet) kapitale q jan bler dhe ka filluar zhvlersimi i tyre sipas metods s grupimi para hyrjes n hyrjes n fuqi t ktij ligji, do t vazhdoj t jet zhvlersohen sipas legjislacionit t mparshm deri sa vlera e grupit sht barabart me zero. 9. Blerja nj pasurie pr mimin prej 1,000 euro ose me pake do t lejohet si shpenzim rrjedhs. 10. Asetet e prekshme me mim t blerjes prej m shum se 1,000 euro dhe m pak se 3,000 euro, t siguruara pas dats n t ciln ky ligj hyn n fuqi, do t vendoset n nj grup t vetm t aseteve dhe do t zhvlersohet me shkalln 20% t vlers s aseteve n grup, pa marr parasysh n ciln kategori t aseteve do t vendosej sipas dispozitave t paragrafit 3 t ktij neni. Kur asetet kualifikuese jan bler, mimi i tyre i blerjes do t shtohet n vlern e grupit. Kur asetet t jen shitur nga grupi, mimi i blerjes s asetit t shitur do t raportohet si e ardhur e zakonshme afariste n vitin n t cilin aseti sht shitur, por vlera e grupit nuk do t ulet si rezultat i shitjes.
Neni 12 Zhvlersimi
1. Shprehja N Pronsi t Tatimpaguesit n paragrafin 1 t nenit 15 t Ligjit nnkupton q vetm pronari i pasurive t prekshme, i cili mban rrezikun e konsumimit, prishjes apo vjetrimit t mjeteve, ka t drejt t zbres shpenzimet e zhvlersimit. Nuk lejohet zbritja e zhvlersimit pr qiramarrsin e aseteve, prve nse sht prcaktuar n marrveshjen e qiras se sht i prfshir lizingu financiar dhe t drejtat e pronsis kalojn mbi qiramarrsin nga qiradhnsi perms pagesave periodike. 2. Sipas paragrafit 2, t nenit 15 t Ligjit, shpenzimet pr prmirsimin e prons s dhn me qira mbulohen prmes zbritjeve t zhvlersimit duke prdorur Metodn Lineare t bazuar n kohzgjatjen e kontrats s qiras. N rastin e kontratave pa kufizim t qiras, ose kur kohzgjatja e kontrats s qiras zgjatet shpesh , qiramarrsi sipas gjykimit t tij apo t saj m t mir, dhe bazuar n rregullat e kontabilitetit dhe praktikat m t mira, duhet t prcaktoj kohzgjatjen e kontrats s qiras dhe ta shfrytzoj at si emrues pr llogaritjen e shpenzimeve vjetore t zhvlersimit pr prmirsim. 3. Paragrafi 4 i nenit 15 t Ligjit parashikon q pr zhvlersim t prdoret metoda lineare. Duke pasur parasysh normat e zhvlersimit pr seciln kategori t aseteve (si jan kategorizuar n paragrafin 3 t nenit 15), kjo do t thot Kategoria 1 e aseteve t reja
517
(norma e zhvlersimit 5%) do t zhvlersohet n shuma t barabarta gjat 20 periudhave tatimore, Kategoria e re 2 e aseteve (Shkalla e zhvlersimit 20%) do t zhvlersohet n shuma t barabarta gjat 5 periudhave tatimore, dhe Kategoria 3 e re e aseteve (norma e zhvlersimit 10%) do t zhvlersohet n shuma t barabarta gjat 10 periudhave tatimore. Shembull: T supozojm se kompania X n fillim t periudhs tatimore 2010 blen nj ndrtes prej 1.000.000 , e cila i prket Kategoris 1 t aseteve t zhvlersueshme (e cila lejon zhvlersimin e 5% t vlers s secilit aset n fund t periudhs tatimore). Metoda lineare funksionon si n vijim: Periudha tatimore 2010 2011 2012 2029 Bilanci fillestar 1000000 950,000 900,000 50.000 Shtesat Zhvlersimi 50,000 50,000 50,000 50,000 Bilanci i mbylljes 950,000 900,000 850,000 0
4. Paragrafi 5, i Nenit 15 t Ligjit parasheh, q asetet s pari duhet t merren parasysh pr qllime t zhvlersimit vetm kur ato jan t vendosura n shrbim. Nuk do t lejohet zbritje pr zhvlersim nse nj aset nuk sht vn n shrbim dhe n qoft se nuk i shrben qllimit t aktivitetit ekonomik . Zhvlersimi i vitit t plot mund t krkohet n lidhje me asetet q jan vn n shrbim gjat gjasht muajve t par t nj viti, por vetm zhvlersimi i gjysms s vitit mund t krkohet n lidhje me asetet e vna n shrbim n gjasht muajt e fundit t nj viti. N t dy rastet zhvlersimi i plot pr vitin mund t krkohet n vitet vijuese deri n, mirpo duke mos e prfshir vitin n t cilin sht shitur aseti ose sht sistemuar n ndonj mnyr tjetr n vitin e shitjes ose t sistemimit fitimi ose humbja n shitje mund t njihet bazuar n krahasimin ndrmjet mimit t shitjes/sistemimit dhe vlers kontabl t asetit n fillim t vitit t shitjes/sistemimit.
Shembull: Kompania X blen dy makina gjat 2010, secila nga 5000 , por e para sht bler m 15 prill 2010 dhe e dyta me 20 shtator 2010. Zhvlersimi q mund t krkohet n periudhn tatimore 2010 n lidhje me makinn e par do t jet e drejta pr vitin e plot prej 1,000 euro (20%), ndrsa pr makinn e dyt mund t krkohet vetm zhvlersimi i gjysms s vitit (500 ) . T dy makinat do t ken t drejt t krkojn zhvlersimin pr vitin e plot nga viti 2011 e tutje (me prjashtim se makina e dyt do t merr vetm zhvlersimin pr gjysmn e vitit n periudhn e saj finale t zhvlersimit-gjysmn e par t vitit 2015. 5. Paragrafi 7 i nenit 15 t Ligjit parasheh q asetet e Kategorise 2 dhe 3 (si jan kategorizuar n paragrafin 3 t nenit 15) zhvlersohen individualisht, duke prdorur metodn lineare kur sht siguruar pas dats s hyrjes n fuqi t Ligjit. Pr arsye praktike kjo vlen pr asetet q jan siguruar m ose pas 1 janarit 2010. Paragrafi 8 i nenit 15 parashikon q asete n kto kategori t cilat jan bler para ksaj date dhe jan zhvlersuar sipas metods s grupimit, vazhdojn t zhvlersohen sipas asaj metode derisa vlera e grupit t bhet zero.
518
Shembull: T supozojm se kompania X n fillim t periudhs tatimore 2010 posedon asetet vijuese q i prkasin Kategoris 2: 10 kompjuter - secili 1.000 ; 2 fotokopjuese secila nga 4.000 ; 2 automobila secili nga 10,000 N gjysmn e par t periudhs tatimore 2010, kompania blen nj tjetr fotokopjuese pr 5.000 . Kategoria 2 e aseteve t para, t cilat kan nj bilanc t hapjes n grup prej 38.000 do t zhvlersohet duke shfrytzuar metodn lineare me normn prej 20% pr vit, derisa vlera e grupi t arrij n zero. Fotokopjuesi i bler n vitin 2010 pr 5.000 do t zhvlersohet n mnyr individuale duke prdorur metodn lineare me normn prej 20% (1.000 ) n vit. 6. Paragraft 9 dhe 10 t nenit 15 t Ligjit, parashohin rregulla t veanta pr asetet e reja me mim t blerjes deri n 3.000 . Asetet me nj mim blerjeje prej 1,000 euro ose m pak mund t jen shpenzime t plota n periudhn tatimore n t ciln ato jan bler dhe jan vn n shrbim. Asetet me nj mim t blerjes prej 1000 dhe 3.000 duhet t regjistrohen n nj grup t ri (n vend q t zhvlersohen individualisht si asete t Kategoris 1, 2 ose 3 )t cilat do t zhvlersohen bazuar n metodn lineare duke prdorur normn prej 20%. Meq jan bler asete shtes me mim prej 1.000 deri n 3.000 , mimi i blerjes s tyre do ti shtohet vlers s grupit. Nse asetet e tilla shiten n grup, mimi i blerjes s asetit t shitur do t raportohet si e ardhur e zakonshme e biznesit n periudhn tatimore n t ciln sht shitur aseti, por vlera e grupit nuk do t ulet si rezultat i shitjes.
Shembull: T supozojm se kompania X blen nj kompjuter n fillim t vitit 2010 pr 2000 dhe nj artikull pr fabrik, dhe makineri n fillim t viti 2011 pr 2.400 . Ajo shet kompjuterin pr 1.000 n vitin 2012. Secila nga kto asete i plotson kriteret pr tù prfshir n grupin e autorizuar sipas paragrafit 10 t nenit 15. Llogaria e grupit do t veproj si vijon: Periudha tatimore Bilanci i hapjes Shtesat Reduktimi Zhvlersimi Bilanci i mbylljes 2010 2000 400 1600 2011 1600 2400 800 3200 2012 3200 640 2560 Pr periudhn tatimore 2012, do t prfshihen 2000 (mimi i blerjes s kompjuterit), n t ardhurat e tatueshme, por nuk do t bhet rregullim n llogarin e grupit e cila do t vazhdoj t aplikohet me 20% t zhvlersimit t aplikuar n bilancin e hapjes s grupit, plus do shtes n do periudhe tatimore. 7. Rregulla e prgjithshme pr prcaktimin e sakt t zhvlersimit pr qllime tatimore, sht se zhvlersimi i aseteve duhet t bazohet n mimin e kostos historike. Megjithat duke pasur parasysh rrethanat e periudhs pas lufts n Kosov, Drejtori iPrgjithshm i ATK mund t nxjerr nj shpjegim t prgjithshm pr ndrmarrjet me pronsi shoqrore apo publike duke lejuar bazn e rivlersuar, nse ai ose ajo konsideron se n ato rrethana duhet t aplikohet nj qasje alternative.
519
Neni 16 - Zhvlersimi i bagtive

(Ligji Nr.03/L-162)
Zhvlersimi i bagtis sht i lejuar vetm pr bagtit e tilla nse jan prdor gjat rrjedhs s veprimtaris ekonomike t entitetit bujqsor. Kafsht t cilat rrisin pasardhsit vetm pr prdorim personal apo kafsh qumshtore t prdorura vetm pr prdorim personal nuk i nnshtrohet zhvlersimit.
Neni 13 Zhvlersimi i Bagtis

1. Paragrafi 3.2 i nenit 15 t Ligjit lejon zbritjen e zhvlersimit pr bagtin q shfrytzohet n aktivitet ekonomik pr reproduktim ose mbarshtim. Kjo zbritje nuk vlen pr: 1.1.bagtin e rritur nga tatimpaguesi- n kto raste nuk ka baz zhvlersimi meq kostoja e rritjes s ksaj bagtie veq sht zbritur. 1.2. bagtin e bler pr rishitje- n kto raste kjo bagti do t regjistrohet si pjes e inventarit t tatimpaguesit dhe zbritjet e lejuara si pjes e llogaritjeve t kostos s mallrave t shitura (p.sh zbritja lejohet pr do vit pr inventarin hyrs, plus blerjet pa inventarin e mbylljes. 1.3. bagtin q nuk sht bler pr rishitje, e cila e ka koston e blerjes prej 1000 euro ose m pak- kjo bagti sht e mundur t krkohet si shpenzim rrjedhs n vitin e blerjes sipas paragrafit 9 t nenit 15 t Ligjit. 1.4. Bagtin q nuk sht bler pr rishitje e cila e ka mimin e blerjes ndrmjet 1000 dhe 3000 euro e cila sht bler me 1 janar ose pas 1 janarit 2010 zbritjet e zhvlersimit pr kt bagti jan t lejueshme si pjes e grupit t aseteve t parapara n paragrafin 10 t nenit 15 t Ligjit. 1.5. Duke pasur parasysh si m lart, zbritja e zhvlersimit e lejuar sipas paragrafit 3,2 t nenit 15, dhe sipas nenit 16, n praktik do t jet e kufizuar pr bagti me vler t lart , normalisht pr ato me rac t qmuar.N kto raste, zbritja e lejueshme e zhvlersimit,sikur me kategorin tjetr t aseteve 2 sht 20% e mimit t blerjes pr vit n baza lineare.
Neni 17 - Zbritjet e posame pr pasurit e reja

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Nse nj tatimpagues blen: Linjat prodhuese pr uzina dhe makineria, inventari i hekurudhs dhe lokomotivat q shfrytzohen pr transportin hekurudhor, aeroplan, anijet, mjetet e rnda pr transport, pajisjet pr bartje t dheut, buldozert, grmuesit e dheut dhe mjetet tjera t rnda pr qllimet e veprimtaris ekonomike t tatimpaguesit ndrmjet 1 Janarit 2010 dhe 31 Dhjetorit 2012 , lejohet nj zbritje e veant prej dhjet pr qind (10%)
520
t mimit t prvetsimit t pasuris n vitin n t cilin pasuria sht vn pr her t par n shrbim. Kjo zbritje do bhet prve zbritjes normale t zhvlersimit t lejueshm. Zbritja lejohet vetm nse pasuria sht e re ose sht vn pr her t par n shrbim n Kosov. Zbritja nuk lejohet nse pasuria sht bartur nga nj biznes ekzistues ose nj biznes i mparshm n Kosov. 2. Kjo zbritje do bhet prve zbritjes normale t zhvlersimin t lejueshm. 3. Kjo zbritje lejohet vetm nse pasuria sht e re ose sht vn pr her t par n shrbim n Kosov. Zbritja nuk lejohet nse pasuria sht bartur nga nj biznes ekzistues ose nj biznes i mparshm n Kosov. 4. Zbritjet tjera t posame mund t jepen vetm nse parashihen me ligj t veant.
Neni 14 Zbritjet e Posame pr Asetet e Reja

Paragrafi 1 i nenit 17 t Ligjit parasheh q fabrika dhe makinerit, inventari i hekurudhs dhe lokomotivat q shfrytzohen pr transportin hekurudhor, aeroplant, anijet, mjetet e rnda t transportit, pajisjet pr bartje t dheut, buldozert, grmuesit e dheut dhe mjetet tjera t rnda t reja, t blera n vend ose t importuara pr her t par n Kosov n mes t 1 janarit 2010 dhe 31 dhjetorit 2012, do t prfitojn nga lejimi i veant prej 10%, prve zbritjes normale t zhvlersimit t lejueshm. Shembull: T supozojm se Kompania X ka nj bilanc t hapjes n Kategorin 3 pr periudhn tatimore 2010 prej 160,000 . Gjat gjysms s par t vitit kompania importon nga Gjermania nj automjet t ri t rnd pr transport prej 40.000 . Zbritja e zhvlersimit pr kt periudh tatimore do t ket tre komponenta: 1. Zhvlersim i makins s re si nj aset individual: 40.000 x 10% = 4.000 ; 2. Zhvlersimi aseteve n grup t kategoris 3 n dor n fillim t periudhs tatimore 2010: 160.000 x 15% = 24.000 ; 3. Lejimet e posame pr automjetin e ri: 40.000 x 10% = 4.000 . Zbritja totale e zhvlersimit prej 32000 . Lejimi i posam pr automjetin e ri sht dhn vetm nj her, n periudhn tatimore n t ciln sht bler n Kosov apo sjell n Kosov.
Neni 18 - Riparimet dhe prmirsimet

(Ligji Nr.03/L-162)
1. N rast t ndonj aseti t zhvlersueshm, shumat e shpenzuara pr riparime apo pr prmirsime, prjashtuar riparimet e mirmbajtjes s zakonshme, do t kapitalizohen dhe t shtohen n bazn e asetit nse riparimet apo prmirsimet tejkalojn jetn e prdorimit t asetit pr s paku nj vit dhe shuma e riparimit apo prmirsimit sht m e madhe se 1000
521
pr at aset. Nse riparimi apo prmirsimi sht 1000 apo m pak pr ndonj aset, shuma e riparimit apo prmirsimit do t jet shpenzim n vitin q sht paguar apo ka ndodhur. 2. Nse riparimet apo prmirsimet plotsojn kriterin pr kapitalizim sipas paragrafit 1 t ktij neni, shuma do t kapitalizohet dhe do t shtohet ne vlern kontabl t mbetur t asetit kapital. Vlera e re kontabl e asetit do t prdoret si baze pr zhvlersimin e asetit. Aseti do t zhvlersohet ne prputhje me rregullat e kategoris s aplikueshme. 3. Ministri lshon nj akt nnligjor pr zbatimin e ktij neni.
Neni 15 Riparimet dhe Prmirsimet

1. Neni 18 i Ligjit merret me riparimet dhe prmirsimet. Termi riparime ose prmirsime nnkupton punn q sht br pr t rritur dukshm kapacitetin, jetn, kushtet dhe produktivitetin e asetit. N rastin e nj ndrtese, mbulimit, futjes s ujsjellsit, suvatimit dhe pun t tjera t ngjashme konsiderohen riparime dhe prmirsime, por ngjyrosja nuk sht. N rastin e nj kamioni, ndrrimi i gomave nuk sht prmirsim, por zvendsimi i motorit ekzistues me nj t ri, sht riparim dhe prmirsim. 2. Paragrafi 1 i nenit 18 t Ligjit parasheh q shumat e shpenzuara pr riparime ose prmirsime t nj aseti do t kapitalizohen dhe do ti shtohen bazs s shpenzimeve t zhvlersueshme t asetit, nse riparimet ose prmirsimet e tejkalojn jetn e prdorimit t asetit pr s paku nj vit, dhe shuma e riparimit apo prmirsimi sht m e madhe se 1.000 . N ato situata kur riparimet ose prmirsimet e zgjasin prdorimin e asetit pr nj vit ose m shum, dhe shuma e shpenzuar pr riparime ose prmirsimet sht m e madhe se 1.000 , shuma e plot e shpenzuar sht e nevojshme pr tu kapitalizuar (1.000 prej ksaj shume nuk lejohet q t krkohet si shpenzim). N ann tjetr, n ato situata kur riparimet ose prmirsimet nuk e zgjasin jetn e prdorimit t asetit, ose e zgjasin at pr m pak se nj vit, shumat e prfshira mund t krkohen si shpenzim I plot edhe kur shumat kalojn 1.000 . 3. Paragrafi 2 i nenit 18 t Ligjit, parashikon rregullat pr llogaritjen e zhvlersimit, ku shumat e shpenzuara pr riparime ose prmirsimet t nj aseti kapitalizohen. 3.1. Pr riparimet e bra pr kategorin 1 t aseteve kurdo q t jen bler, dhe pr riparimet e bra pr kategorin 2 dhe 3 t aseteve t blera m ose pas hyrjes n fuqi t Ligjit, shumat e kapitalizuara pr riparim i shtohen vlers s mbetur kontabl t asetit.
Shembull: Supozoni se vlera fillestare kontabl e ndrtess s tatimpaguesit sht 100.000 . Gjat vitit tatimor 2010 tatimpaguesi shpenzon 4.000 n riparimin e kulmit t cilat e zgjasin jetn e prdorimit t ndrtess pr pes vjet t tjera. Zhvlersimi pr ndrtesn pr vitin tatimor 2010 llogaritet si vijon:
522
vlera kontabl fillestare e objektit 100.000 riparimet dhe prmirsimet e kapitalizuara 4,000 vlera kontabl e mbylljes para zhvlersimit 104,000 Zhvlersimi 5% 5,200 vlera kontabl e mbylljes e ndrtess 98,800 3.2. Pr riparimet e bra n Kategorin 2 dhe Ketgorin 3 t aseteve t blera para hyrjes n fuqi t ktij Ligji, shumat e kapitalizuara t riparimeve jan: 3.2.1. kur shuma e riparimit sht ndrmjet 1000 dhe 3000 euro, e shtuar grupit t referuar n paragarfin 10 t nenit 15 t Ligjit si asete t reja t kualifikuara 3.2.2. kur shuma e riparimit sht mbi 3000 euro ,e trajtuar si kategoria e re 2 ose kategoria 3 e aseteve,nse aplikohet,pr t cilat do t lejohet zhvlersimi si zbritje n pajtueshmri me paragarfin 4 t nenit 15 t Ligjit.
Neni 19 - Amortizimi
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Shpenzimet pr mjetet e paprekshme, t cilat kan afat t kufizuar prdorimi, prfshir patentet, t drejtat e autorit, licencat pr vizatime apo modele, kontratat dhe t drejtat ekskluzive, zbriten n form t detyrimeve t amortizimit. 2. Metoda e amortizimit do t jet metoda e shlyerjes lineare dhe lejimi bazohet n afatin e prdorimit t pasuris t prcaktuar n marrveshjen ligjore mbi prvetsimin dhe prdorimin e pasuris s paprekshme.
Neni 20 - Shpenzimet krkimore dhe zhvillimore

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Shpenzimet pr krkime dhe zhvillim lidhur me rezervat natyrore t mineraleve dhe t resurseve t tjera natyrore, si dhe kamatat q u ngarkohen, i shtohen llogaris kapitale dhe amortizohen sipas ktij neni. 2. Shuma e lejuar si zbritje pr amortizim prkitazi me shpenzimet krkimore dhe zhvillimore, e cekur n paragrafin 1 te ktij neni, pr periudhn tatimore, prcaktohet duke shumzuar bilancin n llogarin kapitale me nj thyese: 2.1. Numruesi i s cils paraqet njsit e nxjerra prej rezervave natyrore gjat vitit dhe 2.2. Emruesi i s cils paraqet shumn e njsive t prgjithshme t parapara pr tu nxjerr nga rezervat natyrore gjat jetgjatsis s pasuris. 3. Njsit e prgjithshme t parapara pr nxjerrje, t referuara n nn-paragrafin 2.2 t ktij neni, do t prcaktohen n prputhje me udhzimet q lidhen me vlersimet e tilla ose ndonj metode tjetr, do t prshkruhet n nj akt nnligjor q lshohet nga Ministri.
523
Neni 16 Shpenzimet Krkimore dhe Zhvillimore

1. Paragrafi 1 i nenit 20 t Ligjit parashikon zhvlersimin e nj rezerve natyrore t mineraleve dhe burimeve t tjera natyrore. Shfrytzuesi i rezervs mund t krkoj zbritje pr shpenzimet e eksplorimit dhe zhvillimit. Shpenzimet pr hulumtim, shpenzimet e zhvillimit dhe interesi prkats, duhet t shtohen n llogarin kapitale ashtu si kan ndodhur. N fund t periudhs tatimore, pjesa e shpenzimeve t eksplorimit dhe zhvillimit q i prkasin asaj periudhe, do t prcaktohet duke shumzuar bilancin n llogarin kapitale me Koeficientin e Zhvlersimit (n vijim KZH) i cili sht: Numri i njsive t nxjerra gjat vitit KZH = ____________________________ Totali i vlersuar i njsive n rezerva
Shembull: Kompania X ka marr me qira nj fush bakri dhe numri i vlersuar i njsive n rezervat natyrore sht 15.000.000. Prodhimi pr vit sht 1.500.000 njsi. Bilanci n llogarin kapitale n fund t periudhs tatimore sht 500,000 . Pr t prcaktuar shumn e lejuar t zhvlersimit pr periudhn tatimore, bilanci n llogari duhet t shumzohet me KZH. N kt rast, koeficienti sht 10%, (1.500.000 / 15.000.000). Prandaj zhvlersimi i lejuar si zbritje, sht 50,000. 2. Pr t prcaktuar totalin e numrit t njsive n rezerva, tatimpaguesi duhet t marr nj raport nga ekspertt, dhe nse krkohet duhet ta vej at n dispozicion pr ATKpr inspektim, apo t dorzohet me deklaratn tatimore vjetore. Llogaritja e njsive t nxjerrjes duhet t bhet duke prdorur metoda t pranuara n prgjithsi. ATK e ruan t drejtn pr t prdorur shrbimet e specialistve t pavarur pr t rishikuar raportet inxhinierike dhe metodat e llogaritjes s nxjerrjes.
524
KREU IV - FITIMET DHE HUMBJET N KAPITAL, HUMBJET N

BIZNES
Neni 21 - Fitimet dhe humbjet n capital

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Fitimet kapitale nnkuptojn t ardhurn, t ciln tatimpaguesi e realizon prmes shitjes apo disponimit t pasurive kapitale duke prfshir pasurin e patundshme dhe letrat me vler. 2. Shuma e fitimit kapital paraqet dallimin pozitiv t mimit t shitjes s pasuris kapitale dhe t mimit t pasuris si sht prcaktuar n paragrafin 5 t ktij neni. 3. mimi i shitjes s nj pasurie kapitale do t jet shuma e do shume t pranuar, plus do kompensim tjetr i pranuar, si konsiderat pr at shitje. 4. Nse palt jan persona t lidhur dhe mimi i shtijes sht m i vogl se vlera e hapur e tregut, ather, pr qllim t ktij neni, mimi i shitjes do t rregullohet n vlern e hapur t tregut n mnyrn e prshkruar n nj akt nnligjor t lshuar nga Ministri. 5. Kostoja e pasuris kapitale sht shuma, t ciln tatimpaguesi e ka paguar pr prvetsimin e pasuris, prfshir shpenzimet e dala n prvetsimin e asetit q m hert nuk jan shpenzuar, q rritet me shpenzimet e prmirsimeve dhe zvoglohet nga zhvlersimet apo shpenzimet tjera t lejueshme sipas ktij Ligji. 6. Fitimet kapitale njihen si t ardhura afariste dhe humbjet n kapital njihen si humbje afariste nse nuk parashihet ndryshe me kt ligj. 7. Fitimet dhe humbjet kapitale nuk do t pranohen pr asetet e grupuara, asetet n Kategorin 2 dhe Kategorin 3 t prvetsuara para dats s hyrjes n fuqi t ktij ligji t referuar n paragrafin 8 te nenit 15 te ktij Ligji. 8. Humbje kapitale do t thot humbje, t ciln tatimpaguesi e pson prmes shitjes apo tjetrsimit n ndonj mnyr tjetr t pasuris kapitale, duke prfshir patundshmrit dhe letrat me vler. 9. Shuma e humbjes n kapital paraqet dallimin negativ t mimit t shitjes s pasuris kapitale sipas paragrafit 3 apo 4 t ktij neni dhe kostos s pasuris kapitale si sht prcaktuar n paragrafin 5 t ktij neni. 10. Humbjet kapitale do t trajtohen sikurse humbje t zakonshme nga veprimtarit ekonomike q mund t jen zbritur nga t ardhurat n vitin aktual. Nse shuma e humbjes kapitale pr vitin e tatueshm tejkalon t ardhurat e tatimpaguesit pr at vit, shuma tepric e humbjes s till mbi t ardhurat n vitin aktual mund t bartet pr deri shtat (7) periudha tatimore pasuese dhe do t jet e gatshme si nj zbritje kundrejt do t ardhure n ato vite. Dispozitat e nenit 23 t ktij ligji do t aplikohen n humbjet e prshkruara n kt paragraf.
525
11. T ardhurat bruto nga fitimet kapitale nuk prfshijn fitimet kapitale t realizuara nga shitja e pasuris s Trustit t Kursimeve Pensionale t Kosovs apo ndonj fondi tjetr pensional t prkufizuar me legjislacionin mbi pensionet n Kosov. 12. Nj fitim kapital nuk do t pranohet n shndrrimin e pavullnetshm t pasuris deri n shkalln sa konsiderata e pranuar nga shndrrimi prbhet qoft nga pasuria e t njjtit karakter ose natyr, apo nga para q jan investuar n pasuri t t njjtit karakter apo natyre prbrenda nj periudhe zvendsuese prej dy (2) vjetve. 13. Nse nj shitje e nj aseti kapital prfshin nj marrveshje me kste q zgjat m shum se periudha tatimore n t ciln shitja sht finalizuar (t gjitha dokumentet e aplikueshme jan nnshkruar nga t gjitha palt dhe marrveshja e shitjes sht ligjrisht e zbatueshme) do fitim duhet t raportohet n baz lineare gjat ekzistencs s marrveshjes me kste dhe shums s fitim q i atribuohet do periudhe tatimore duhet t raportohet n deklaratn tatimore si e ardhur n at periudh tatimore. Dispozitat tjera q lidhen me shitjet me kste do t prshkruhen n nj akt nnligjor.
Neni 17 Fitimet apo Humbjet Kapital

1. Paragrafi 4 i Nenit 21 t Ligjit krkon prdorimin e vlers s hapur tregut ku shitjet e aseteve kapitale jan br n mes personave t lidhur me mime t shitjes q jan m t ulta se vlera e hapur e tregut . N raste t tilla, vlera e hapur e tregut duhet t prcaktohet si: 1.1. shuma monetare e parashikuar pr nj shitje t asetit t njjt n mes t blersit t vullnetshm dhe shitsit t vullnetshm n nj transaksion t mbizotrimit t tregut 1.2. ose, kur kjo m sipr nuk sht n dispozicion, shumat q do t lindin nga shitja e nj aseti t ngjashm n rrethana t ngjashme (p.sh. cilsi t ngjashme, madhsi t ngjashme ose periudh kohore dhe kushte t njjta t shitjes) 1.3. ose, kur nuk aplikohen asnjra m lart, nj metod e miratuar nga ATK, e cila siguron nj prafrim t mjaftueshm objektiv. 1.4. Metoda e lejueshme nga ATK sipas opcionit t fundit nga ato m lart, sht e bazuar n koston plus, me shpenzimet t cilat jan t puns dhe materialit, plus prqindja e shpenzimeve t prgjithsme dhe pastaj prqindja e arsyeshme e marzhs. Tatimpaguesit t cilt dshirojn t prdorin kt metod duhet t sigurojn ATK-n me dokumentacion q tregon se pse ata nuk mund t prdorin dy opsionet e mparshme. 2. Paragrafi 13 i nenit 21 t Ligjit, mbulon shitjet e aseteve kapitale q prfshijn marrveshjet me kste t cilat shtrihen n m shum se nj periudh tatimore. N raste t tilla fitimet ose humbjet kapitale duhet t raportohen n baza lineare gjat kohs s marrveshjes me kste, duke filluar nga data m e hershme e pagess s depozitit, ose nga data kur ky depozit e ka afatin dhe duke prfunduar n datn m t hershme t pagess s kstit t fundit ose dats kur e ka pasur afatin kjo pages. 3. N brjen e ktyre llogaritjeve n baza lineare:
526
3.1. kur data e fillimit pr marrveshjen me kste bjen brenda 6 muajve t par t viti, data fillestare e marrveshjes me kste konisderohet se sht dita e par e vitit; 3.2. kur data e fillimit t marrveshjes me kste bie n 6 muajt e dyt t vitit,datat e fillimit konsiderohet se sht dita e par e ksaj periudhe gjasht mujore; 3.3. kur data e fundit e marrveshjes me kste bie n 6 muajt e par t vitit,data e fundi konsiderohet se sht dita e fundit e ksaj periudhe 6 mujore; 3.4. kur data e fundit e marrveshjes me kste bjen n 6 mujorin e dyt t vitit, data e fundit e marrveshjes me kste konsiderohet se sht dita e fundit e atij viti; 3.5. do pages e kstit kur shuma e pagess nuk sht e sigurt derisa t ndodh ngjarja e veqant (p.sh. kur nj pjes e mimit t shitjes/blerjes sht pjes n arritjen e nivelit t caktuar t shitjes ose ndonj ngjarje tjetr kur ekziston mundsia q kjo e arritur ose ngajrje nuk do t ndodh) duhet t injorohet njohja e t ardhurave jo t sigurta pr shitsin, dhe kostoja e pa caktuar pr blersin n kto rrethana do t lind vetm nse dhe kur pjesa t jet larguar dhe shuma e pagess bhet e sigurt. Shembulli 1: Nse nj aset kapital e ka vlern neto (kostoja e prvetsimit plus kostoja e prmirsimit pa zhvlersimin e krkuar pr qllime tatimore) n libra prej 5,000 euro dhe sht shitur pr 7,000 euro, kjo rezulton n fitimin kapital prej 2,000 euro. Nse marrveshja e shitjes parasheh pagesat e ksteve q jan br gjat periudhs nga 1 prilli 2010 deri m 31 Mars 2012 (periudh prej dy viteve q shtrihet n tri vite tatimore), athere fitimi kapital do t njihet si n vijim: n brjen e llogaritjeve lineare, marrveshja me kste do t trajtohet se ka filluar me 1 janar 2010 dhe se ka prfunduar me 30 qershor 2012, periudh prej 30 muajsh shuma e fitimit e regjistruar pr vitin 2010 do t jet 2,000 x 12/30 = 800 euro shuma e fitimit e regjisitruar pr vitin pr vitin 2011 do t jet 2,000 x 12/30 = 800 euro shuma e fitimit e regjsitruar pr vitin pr vitin 2012 do t jet 2,000 x 6/30 = 400 euro.
Shembulli 2: Nse aseti kapital n libra e ka vlern neto prej 9,000 euro dhe sht shitur pr 6,000 euro, kjo rezulton n humbje kapitale prej 3,000 euro. Nse marrveshja e shitjes parasheh pagesat e ksteve q jan br gjat periudhs prej 1 tetorit 2010 deri m 30 shtator 2012, athere humbja kapitale do t organizohet si n vijim: pr t br llogaritjet n baza lineare, marrveshjet e ksteve do t trajtohen se kan filluar me 1 korrik 2010 dhe se kan prfudnuar me 31 dhjetor 2012, periudh prej 30 muajsh shuma e humbjes s regjistruar pr vitin 2010 do t jet 3,000 x 6/30 = 600 euro shuma e humbjes s regjistruar pr vitin 2011 do t jet 3,000 x 12/30 = 1,200 euro shuma e humbjes s regjistruar pr vitin 2012 do t jet 3,000 x 12/30 = 1,200 euro.
527
Neni 22 - Shndrrimi jo i vullnetshm

(Ligji Nr.03/L-162)
Fitimi kapital nuk pranohet n rast t ndrrimit pa dashje t prons nse konsiderata sht marr nga ndrrimi qe prbhet nga prona e karakterit apo natyrs s njjt ose nga parat q jan investuar n pronn e natyrs apo t karakterit t njjt brenda periudhs dy vjeare (2) t zvendsimit.
Neni 23 - Humbjet Tatimore

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Humbjet tatimore si sht e definuar me kt ligj sht ndryshimi negativ ndrmjet t ardhurave dhe shpenzimeve e lejimeve t tatimpaguesit t prcaktuara me kt ligj. 2. Shuma e humbjes tatimore e prcaktuar sipas ktij neni mund t bartet deri n shtat (7) periudha t njpasnjshme tatimore dhe sht e disponueshme si zbritje ndaj fardo t ardhure n ato vite. 3. Shuma e bartur q merret parasysh pr fardo periudhe tatimore pas vitit t humbjes tatimore, do t jet shuma e prgjithshme e humbjes e zvogluar pr shumn e grumbulluar q sht lejuar m par si zbritje. 4. Nse tatimpaguesi ka pasur humbje tatimore m gjat se nj (1) vit, ky nen zbatohet pr humbjet q jan krijuar sipas radhs. 5. Prve sikurse sht parapar n nenin 26, dispozitat e ktij neni do t jen t lejueshme vetm pr biznesin i cili ka krijuar humbje. Nse biznesi ndryshon llojin e organizats biznesore apo ka ndryshim t pronsis pr m shum se 50% bartja nuk do t jet m e zbatueshme. Ministri mund t lshoj nj akt nnligjor pr t rregulluar dispozitat e bartjes s humbjes q lidhen me ndryshimin e llojit t organizats biznesore apo ndryshimit t pronsis, si dhe do dispozit tjetr t bartjes s humbjes t nevojshm pr zbatimin e ktij neni.
Neni 18 Humbjet Tatimore

1. Paragrafi 5 i nenit 23, i Ligjit parasheh q humbjet tatimore t krijuara n nj vit tatimor, n prgjithsi do t jen n gjendje q t barten dhe thyhen kundrejt t ardhurave t tatueshme n vitet vijuese t t njjtit biznes q e ka krijuar humbjen. Ky paragraf gjithashtu parasheh se nuk lejohet bartja e humbjeve kur biznesi e ndryshon llojin e tij t organizimit t biznesit (p.sh biznesi ndryshon prej funksionimit si ndrmarrje personale individuale n ortakri ose n nj entitet juridik t inkorporuar) ose kur ka ndryshim n pronsi prej m shum se 50%. 1.1.N lidhje me ndryshimet e organizats s biznesit, prjashtimi nga rregulla e prgjithshme q humbjet tatimore m nuk do t jen n gjendje t barten, vlen kur nj tatimpagues tjetr prvetson tatimpaguesin sipas riorganizimit t aprovuar nga ATK sipas nenit 26 t Ligjit, n qrast humbjet tatimore t krijuara nga tatimpaguesi
528
para riorganizimit mund t krkohen nga tatimpaguesi q e ka br prvetsimin n vitin vijues. 1.2.N lidhje me ndryshimet e pronsis, n mnyr q t barten humbjet gjat periudhs q fillon me ditn e par t vitit tatimor me humbje, deri n ditn e fundit t vitit tatimor n t cilin thyhet humbja, aplikohet si n vijim: 1.2.1. pr ortakrit ose aranzhimet e ngjashme t bashkimit, s paku 50% e ortakve duhet t jen t njjtit 1.2.2. pr entitetet e inkorporuara apo t ngjashme, s paku 50% e aksioneve, s paku 50% e t drejtave t votimit, s paku 50% me t drejt n divident dhe s paku 50% e t drejtave pr shprndarje t kapitalit duhet t mbahen nga personat e njjt.
Shembulli 1: Ortakria operohet nga tre ortak (A,B,dhe C), ku secili prej tyre kan aksione t barabarta n ortakri. N vitin 2010 sht krijuar humbja tatimore prej 10.000 eurosh.Gjat vitit 2011 C lshon ortakrin dhe zvendsohet nga ortaku i ri D.Humbja tatimore e vitit 2010 sht e mundur q t bartet n vitin 2011 sepse ende sht 2/3 e pronsis s prbashkt (A dhe B).Gjat vitit 2012 B e lshon ortakrin dhe gjithashtu zvendsohet nga ortaku i ri E. Humbja tatimore e vitit 2010 nuk mund t bartet n vitin 2012 (sepse tani sht vetm 1/3 e pronsis s prbashkt, A). Q do humbje tatimore q sht krijuar n vitin 2011, do t mundet t bartet sepse jan 2/3 e pronsis s prbashkt ndrmjet vitit 2011 dhe 2012 (A dhe D). Shembulli 2: Kompania ka 1000 aksione ( ku t gjitha kan t drejta t barbarta) dhe t cilat jan mbajtur si n vijim: Aksionari A 400 aksione Aksionari B 300 aksione Aksionari C 150 aksione Aksionari D 150 aksione N vitin pasues zotrimi i aksioneve ka ndryshuar n: Aksionari A 300 aksione Aksionari B 0 aksione Aksionari C 150 aksione Aksionari D 0 aksione Aksionari E 550 aksione Humbja tatimore nga viti i par nuk mund t bartet n vitin pasues sepse ndrmjet tyre Aksionart A dhe C kan ruajtur vetm 450 aksione (m pak se 50% t totalit).
529
KREU V - LIKUIDIMET DHE RIORGANIZIMET

Neni 24 - Shprndarja e prons
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Kompania q ia shprndan pronn prve aksioneve t nj aksionari, duke pasur parasysh interesin e aksionarit, njeh fitim ose humbjen sikur ajo pron ti ishte shitur aksionarit n vlern e hapur te tregut. 2. Vlera e prons s shprndar pr aksionarin vlersohet sipas vlers s hapur te tregut te asaj prone . 3. N rast t shprndarjes s dividendve t aksioneve q nuk ndrrojn hisen e pjesmarrjes s fituesit, kompania nuk e njeh fitimin as humbjen dhe kshtu aksionari nuk realizon t ardhura.
Neni 25 - Likuidimi
(Ligji Nr.03/L-162)
1. N rast t likuidimit t nj kompanie ne pajtueshmri me ligjet e aplikueshme te Kosovs , kompania merr parasysh humbjen apo fitimin sikur ta kishte shitur pronn q sht shprndar gjat likuidimit sipas vlers s hapur te tregut . 2. Prve nse sht parapar ndryshe n kt Ligj, pranuesit e prons s shprndar gjat likuidimit trajtohen sikur ta kishin kmbyer interesin e vlers s mbetur n kompanin e likuiduar pr shumn q sht e barabart me vlern e hapur te tregut te asaj prone. 3. N rast t likuidimit t nj filiali ku prona e filialit i shprndahet nj filiali am, filiali am nuk pranon kurrfar humbjesh apo fitimesh.
Neni 26 - Riorganizimi
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Transferimi i prons n pajtim me planin e shkruar pr riorganizimin e tatimpaguesit qoft pr shkak t bankrotimit, bashkimit, prvetsimit, ndarjes, kmbimit t aksioneve, apo t ndonj arsyeje tjetr, q e miraton Administrata tatimore e Kosovs, nuk i nnshtrohet tatimeve sipas ktij Ligji. 2. N rast t riorganizimit, vlera e prons sipas librave t mbajtura nga tatimpaguesi i riorganizuar prcaktohet n baz t vlers s prvetsimit s asaj prone menjher para riorganizimit. 3. Gjat riorganizimit, shprndarja e drejt e vlers s interesit t mbetur pr aksionarin, nuk paraqet t ardhur t tatueshme pr aksionarin. 4. Prve rasteve kur prcaktohet ndryshe me ndonj akt nn ligjor t nxjerr nga Ministri , tatimpaguesi prvetsues trashgon dhe zvendson tatimpaguesin dorzues prkitazi me
530
inventarin, shumn e humbjes s bartur, konton e dividends dhe t gjitha zrat tjer. Bartjet e humbjeve jan t lejueshme te tatimpaguesi prvetsues vetm nse jan t parashikuara me planin e riorganizimit dhe t aprovuara nga Administrata Tatimore e Kosovs, n prputhje me rregullat parapara me aktin nnligjor sipas ktij nn-paragrafi.
Neni 19 Riorganizimi
1. Paragrafi 3 i nenit 26 t Ligjit parasheh se gjat riorganizimit shprndarja e interesit t ekuitetit t tyre pr aksionart, nuk prbn t ardhura t tatueshme t aksionarit. N rast t riorganizimit t kualifikuar t nj NSH , pr shprndarjen e t cilave aplikohet ai paragraf, do t prfshin aksionet e t ardhurave nga shitja e aksioneve t korporatave vartse t NSH q sht privatizuar pr personat n kapacitetin e tyre si bashk-pronar ose si ko-menagjer t NSH, mirpo nuk do t prfshijn pagesat pr personat e pushuar nga puna n kapacitetin e tyre si t punsuar ose ish t punsuar t NSH (t cilat do t prbjn t ardhura t tatueshme t ktyre personave pr qllim t Ligjit Nr. 03/L-161 Pr Tatimin n t Ardhurat Personale). 2. Paragrafi 4 i nenit 26 t Ligjit, parasheh se n rast t riorganizimit t tatimpaguesit q n prgjithsi tatimpaguesit q e marrin biznesin e ndrmarrjes do t jen t suksesshm dhe zn vendin e tatimpaguesve q e dorzojn biznesin e ndrmarrjes n lidhje me stoqet, bartjet e humbjeve, llogarit e dividentave, dhe t gjitha zrat e tjer t till, me prjashtim kur vendoset ndryshe n aktin nn-ligjor t nxjerr nga Ministri i Ekonomis dhe Financave. Paragrafet tjera t ktij neni, mbulojn prjashtimet e tilla. 3. Pr qllime t ktij neni: 3.1. Riorganizimi i Skualifikuar nnkupton do riorganizim pr t cilin nuk sht marr miratimi nga Administrata Tatimore e Kosovs. Nj riorganizim i till i skualifikuar, do t trajtohet si nj shitje normale e entitetit apo aseteve t tij; 3.2. Ndrmarrja e Re nnkupton nj korporat vartse t nj ndrmarrje te themeluar sipas nenit 8 t Ligjit Nr 03/L-067 mbi Agjencin Kosovare t Privatizimit; 3.3. AKP nnkupton Agjencin Kosovare t Privatizimit themeluar n baz t nenit 1 t Ligjit nr 03/L-067 mbi Agjencin Kosovare t Privatizimit; 3.4. NSH nnkupton Ndrmarrjet me Pronsi Publike si jan definuar n nenin 3 t Ligjit nr. 03/L-067 Pr Agjeniconin Kosovar t Privatizimit; 3.5. Riorganizim i kualifikuar nnkupton riorganizimin e nj Ndrmarrje Shoqrore (n vijim NSH) t prfshir n procesin e privatizimit n prputhje me rregullat e prcaktuara nga AKP-ja, n pajtim me planin e shkruar t riorganizimit pr qllime t biznesit, financiare dhe ekonomike dhe e cila nuk e ka si qllim t saj shmangien nga tatimi nga do pal ose aksionar. Nj riorganizim i kualifikuar aprovohet me shkrim ngaATK; 3.6 Riorganizimin prfshin si vijon: 3.6.1. nj ndryshim n formn e nj entiteti, ose n emrin e tij apo vendin e organizimit; 3.6.2. nj ri kapitalizim t nj entiteti;
531
3.6.3. nj kombinim i dy ose m shum entiteteve n nj, qoft me shkrirje, prvetsim, ose ndryshe; 3.6.4. nj ndarje e nj entiteti n dy ose m shum entitete, qoft me ndarje, shkputje, spin off ose ndryshe q (menjher pas ndarjes) jan nn kontrollin e entitetit t ndar, aksionarve t saj ose t dyja; 3.6.5. marrja e kontrollit t nj entiteti n shkmbim vetm pr interesin e votimit n entitetin e marr; 3.6.6. marrjen n thelb t t gjitha aseteve t nj entiteti n shkmbim vetm pr interesin e votimit n entitetin e bler; dhe 3.6.7. transferimin e disa, ose t gjitha aseteve t nj NSH te nj ose m shum Ndrmarrje t Reja n pajtim me Nenin 8 t Ligjit Nr 03/L-067 mbi Agjencin Kosovare t Privatizimit; 3.7. NSH nnkupton nj Ndrmarrje n pronsi shoqrore si prcaktohet n Nenin 3 t Ligjit nr 03/L-067 Pr Agjencin Kosovare t Privatizimit. 4. N rastin e nj riorganizimi t kualifikuar t nj NSH, ku NSH themelon nj ose m shum ndrmarrje t reja, pozita tatimore e NSH nuk transferohet n Ndrmarrjet e Reja, por mbetet me NSH-n. Pr qllim t fjalis s mparshme, pozita tatimore nnkupton do borxh tatimor, do humbje tatimore ose ndonj kredi tatimore pr seciln nga tatimet e aplikueshme n Kosov, por pa cenuar t drejtn e AKP q t caktoj prgjegjsit pr Ndrmarrjet e Reja pr shlyerjen e detyrimeve tatimore t tilla ashtu si mund t miratohet koh pas kohe midis AKP dhe Ministris s Ekonomis dhe Financave, ose si mund t prcaktohet me ligjin e zbatueshm. Shembull: Nj NSH, q operon nj biznes prodhues ka ndrtesn dhe asetet prodhuese t punishtes. sht punuar me humbje dhe humbjet e saja n tatim n t ardhura q do t barten prej 100,000 euro dhe TVSH-n e pa paguar prej 50,000 euro pr dy vitet e fundit. Agjencia Kosovare e Privatizimit, vendos q t privatizoj kt biznes dhe pr kt qllim themelohet NeCo . Nj marrveshje ndrmjet AKP dhe MEF parasheh q borxhet tatimore t pa paguara t 12 muajve t borxhit t TVSH-s (q supozohet t jet 40,000 prej 50,000 euro t borxhit t TVSH-s n kt shembull) barten nga NSH n NwCo. Asetet e NSH do t transferohen n NeCo (me t njjtn vler kontabl q e kan pasur m par n llogarit financiare t NSH) e cila do t jet gjithashtu prgjegjse pr t prmbushur TVSH-n e pa paguar prej 40,000 euro (s bashku me detyrimet tregtare rrjedhse) nga NSH. NSH n kt rast do t mbetet pa asete dhe do t mbetet me obligimin e pa paguar t TVSH-s prej 10,000 euro, dhe me humbje n tatimin n t ardhura prej 100,000, q jan n gjendje t barten mirpo e mundshme q mos t shfrytzohen. 5. Nj NSH (ose AKP n emrin e saj) ose nj NP e cila sht e pranuar, duhet t krkoj miratim me shkrim nga ATK, se riorganizimi sht nj riorganizim i kualifikuar. do NSH ose NP q aplikon pr nj t status t riorganizimit t kualifikuar dorzon nj krkes me shkrim n Njsin e Tatimpaguesve t Mdhenj, pr t sqaruar arsyet pse sht duke u br riorganizimi, duke paraqitur mekanizmin e riorganizimit dhe duke prmbledhur asetet dhe detyrimet (nse ka) q do t transferohen. ATK para dhnies s miratimit, e rezervon t drejtn pr t kontrolluar librat dhe regjistrimet e NSH-s ose NP-s.
532
KREU VI - MIMET E TRANSFERIMIT, SHMANGIA E TATIMEVE T

DYFISHTA
NENI 27 - mimet e transferimit

(Ligji Nr.03/L-162)
1. mimi q shfrytzohet lidhur me transaksionet e mjeteve apo t obligimeve kontraktuese ndrmjet personave te lidhur konsiderohet mimi i transferit. 2. mimi q pritet t pranohen lidhur me transaksionet e pasuris apo t obligimeve kontraktuese ndrmjet palve q kan punuar sipas mbizotrimit t tregut duhet t konsiderohet vlera e hapur e tregut. 3. Vlera e hapur e tregut prcaktohet sipas metods krahasuese t mimeve t pakontrolluara dhe n rastet kur kjo nuk mund t shfrytzohet prdoret metoda e mimeve t rishitjes ose metoda e kostos-plus ose do metod tjetr si parashihet me akt nnligjor. 4. Dallimi ndrmjet vlers se hapur te tregut dhe mimit t transferimit prfshihet n t ardhurn e tatueshme. 5. Ministri lshon nj akt nnligjor pr zbatimin e ktij neni.
Neni 20 Transferi i mimeve

1. Paragrafi 4 i nenit 27 i Ligjit, parasheh dallim ndrmjet vlers s hapur t tregut dhe transferit t mimeve q prfshihen ne t ardhurat e tatueshme. Kjo dispozit aplikohet vetm kur ka transaskione t aseteve ose obligime kontraktuale ndrmjet personave t lidhur. N kuptim t gjr, qllimi i ksaj dispozite sht q t siguroj q mimet pr transaskionet ose obligimet ndrmjet personave t lidhur (transfer i mimeve) pasqyrojn mimet e mbizotrimit t tregut (t prfaqsuara nga vlera e hapur e tregut) nse pr shembull, mallrat e shitura dhe/ose shpenzimet e prgjithshme t ngarkuara filialit n Kosov, t tatimpaguesit nga zyra am e vendosur jasht Kosovs, jan konsideruar si me qen n t njjtin nivel q do t ngarkohet nga pala jo e lidhur q ofron mallra ose shrbime t ngjashme, athere nuk do t ket dallim ndrmjet mimit t ngarkuar dhe mimit t mbizotrimit t tregut, dhe nuk do t lindin t ardhura t tatueshme. Anasjelltas nse shpenzimet e ngarkuara nga zyra am jan konsideruar se kan tejkaluar ato q do t ngarkoheshin nga pala jo e lidhur q ofron mallra ose shrbime t ngjashme ( duke i zvogluar t ardhurat e tatueshme t filialit t Kosovs), diferenca do t shtohet si e ardhur e tatueshme e filialit t Kosovs. 2. N prcaktimin e do diference ndrmjetvlers s hapur t tregut dhe transferit t mimeve, transferi i mimeve n pajtueshmri me paragrafin 1 t nenit 27 t Ligjit, sht mimi aktual i ngarkuar, ose i ngarkueshm ndrmjet palve t lidhura. Prcaktimi i vlers s hapur t tregut prap se prap sht m komplekse n metodn q duhet t shfryrtzohet n prcaktimin e saj, q i nnshtrohet shkalls n t ciln jan n dispozicion informatat pr palt jo t lidhura q ofrojn mallra ose shrbime t
533
ngjashme. Metoda q do t shfrytzohet n prcaktimin e vlers s hapur t tregut sht paraqitur n paragrafet si n vijim. 3. N pajtueshmri me paragrafin 3 t nenit 27 t Ligjit, vlera e hapur e tregut nse sht e mundur prcaktohet me Metodn e Krahasimit t mimeve t pakontrolluara. Kjo metod mund t shfrytzohet kur tatimpaguesi blen ose shet mallra t caktuara ose shrbime, me kuantitet t ngjashm dhe sipas kushteve t ngjashme pr palt jo t lidhura n tregjet e ngjashme (nj krahasim i brendshm), ose pala jo e lidhur blen ose shet mallin ose shrbimin e caktuar, me kuantitet t ngjashm dhe sipas kushteve t ngjashme pr paln tjetr jo t lidhur n tregjet e ngjashme (krahasim i jashtm). Transaksionet mund t shrbejn si t krahasueshme, edhe prkundr diferencave ndrmjet ktyre transaksioneve dhe transaksioneve t palve t lidhura ku diferencat mund t maten n baza t arsyeshme dhe mund t bhen rregullimet e prshtatshme pr t eliminuar efektet e ktyre diferencave. Krahasimet, ose krahasimet e rregulluara ku jan eliminuar diferencat, do t jen vlera e hapur e tregut.
Shembulli 1: Tatimpaguesi i shet 1,000 tona t produktit prej 80 euro per ton nj ndrmarrje t lidhur n grupin e saj t korporats dhe n t njjtn koh shet 500 tona t t njjtit produkt pr 100 euro per ton nj ndrmarrje t pavarur. Ky rast krkon nj vlersim se nse vllimet e ndryshme duhet t rezultojn n rregullimin e transferit t mimeve. Duhet t hulumtohet tregu relevant duke analizuar transaksionet pr produktet e ngjashme pr t prcaktuar zbritjet tipike n vllim. Shembulli 2: Nj shembull ilustrativ ku mund t krkohen rregullimet, sht kur rrethanat q rrethojn shitjet e kontrolluara dhe t pa kontrolluara jan identike, me prjashtim t faktit se mimi i kontrolluar I shitjes sht mimi i furnizimit dhe shitjet e pakontrolluara bhen nga fabrika duke prjashtuar shpenzimet e transportimit dhe sigurimit. Dallimet n kushtet e transportimit dhe sigurimit n prgjithsi kan efekt t caktuar, dhe t konstatuara arsyeshm n mim. Prandaj, pr t prcaktuar mimet e shitjeve t pa kontrolluara duhet t bhen rregullime n mimin pr diferencn n kushtet e furnizimit. 4. Kur ka munges t krahasimeve ose t dhnave t rregulluara t krahasueshme, ashtu q nuk mund t shfrytzohet metoda e krahasimeve t mimeve t pakontrolluara, vlera e hapur e tregut do t prcaktohet duke shfrytzuar metodn e mimit t rishitjes (e cila sht m e prshtatshme pr shfrytzim nga distributort) ose metoda e kostos plus (e cila sht m e prshtatshme pr shfrytzim nga prodhuesit) sikur q sht paraqitur n paragrafet si n vijim. 5. Metoda e mimit t Rishitjes sht e shfrytzueshme kur mallrat ose shrbimet e blera nga tatimpaguesi nga pala e lidhur, jan rishitur pr paln jo t lidhur, me veqanti kur tatimpaguesi shits i shton nj vler relativisht t vogl mallrave ose shrbimeve. N kto raste, vlera e hapur e tregut llogaritet duke zbritur nga mimi i rishitjes nj marzh t prshtatshme t rishitjes bruto e cila mundson q shitsi ti mbuloj shpenzimet operative t tij dhe t fitoj nj fitim sipas mbizotrimit t tregut t bazuar n funksionet e kryera, asetet e shfrytzuara dhe rreziku i supozuar. Kjo marzh bruto
534
mund t prcaktohet duke ju referuar marzhs s mimit t rishitjes t fituar nga antari i t njjts grup si tatimpagues n krahasimet e transaksioneve t pa kontrollura (krahasimet interne) ose marzha e mimit t rishitjes e fituar nga palt jo t lidhura n transaskionet e krahasueshme t pakontrolluara (krahasimet eksterne).
Shembulli 1: Supozoni se jan dy distributor, q shesin t njjtin produkt n t njjtin treg, me t njejtin emr t marks. Distributori A ofron garancion; Distributori B nuk ofron asgj. Distributori A e prfshin garancionin si pjes t strategjis s tij t mimvnjes, dhe kshtu i shet produktet e saja me mim m t lart q rezulton n nj marzh m t madhe t fitimit bruto (nse shpenzimet e shrbimit t garancionit nuk jan marr parasysh) se sa ajo e Distributorit B, i cili shet me mim m t ult. Dy marzhat nuk jan t krahasueshme deri sa t bhet nj rregullim pr t marr parasysh dallimin. Shembulli 2: Kompania shet produktin, nprmes t distributorve t pavarur n pes shtete n t cilat nuk ka varts. Distributort, thjesht i shesin produktet dhe nuk kryejn ndonj pun shtes. N nj shtet, kompania vendos nj varts. Meq tregu i caktuar ka nj rndsi strategjike, kompania krkon nga vartsi q t shes vetm produktin e tij. dhe t kryej aplikimin teknik pr klientt. Edhe nse faktet dhe rrethanat tjera jan t ngjashme, nse marzhat vijn nga ndrmarrjet e pavarura q nuk kan rregullim ekzskluziv t shitjes, ose kryejn aplikime teknike sikurse kto t ndrmarra nga vartsi, sht e nevojshme q t shyrtohet se nse duhet t bhet ndonj rregullim pr t arritur krahasueshmrin. 6. Metoda e Kostos Plus sht e shfrytzueshme, kur nga tatimpaguesi krijohen shpenzimet n furnizimin e mallrave dhe shrbimeve pr paln e lidhur. N kto raste vlera e hapur e tregut prcaktohet, duke ju shtuar shpenzimeve t krijuara nga tatimpaguesi (llogaritur n pajtueshmri me principet e kontabilitetit q jan n prgjithsi t pranueshme pr nj industri t caktuar) marzhat bruto te krahasueshme te cilat prcaktohen duke ju referuar marzhs kost plus t fituar nga antari i t njjtit grup, si tatimpagues n transaskionet e krahasueshme t pakontrolluara (krahasime t brendsheme), ose marzha e kostos plus e fituar nga palt jo t lidhura n krahasimin e transaskioneve t pakontrolluara (krahasimet e jashtme). N cilindo rast, deklaratat e shfrytzuara pr t prcaktuar nj marzh t mbizotrimit t tregut, duhet t jen ato t fituara nga personat q kryejn funksione t ngjashme dhe m e preferueshme q shesin mallra t ngjashme pr palt jo t lidhura. Kur transaskionet nuk jan t krahasueshme n asnj mnyr, dhe diferencat kan nj efekt t dukshm n mim, tatimpaguesit duhet t bjn rregullime, pr t eliminuar efektin e diferencave t tilla (si diferencat n eficiencn relative t furnizuesit, dhe do prparsi q krijon aktiviteti pr grupin q prfshin tatimpaguesin).
Shembulli 1: A sht prodhues vendor i mekanizmave t minutazhit pr ort e tregut masiv. A i shet kto produkte vartsit t saj t huaj B. A, fiton 5 per qind t marzhs s fitimit bruto pr
535
operimet e saja prodhuese. X, Y, dhe Z jan prodhues jo t lidhur vendor t mekanizimit t minutazhit pr ort e tregut masiv. X, Y, dhe Z i shet blersve t huaj jo t lidhur. X, Y, dhe Z fiton marzhn e fitimit bruto pr operimet e saja prodhuese q rangohen prej 3 deri n 5 per qind. A, llogarit shpenzimet e mbikqyrjes, t prgjithshme dhe administrative si shpenzime operative dhe prandaj kto shpenzime nuk pasqyrohen n koston e mallrave t shitura. Marzhat e fitimeve bruto t X, Y, dhe Z, megjithat pasqyrojn shpenzimet e mbikqyrjes, t prgjithshme dhe administrative si pjes e mallrave t shitura. Prandaj marzhat e fitimit bruto t X, Y, dhe Z duhet t rregullohen pr t siguruar prputhshmri me kontabilitetin. Shembulli 2: Kompania C n shtetin D sht 100% vartse e kompanis E, e vendosur n shtetin F. N karahasim me shtetin F, pagat jan shum t ulta n shtetin D. N shpenzimet dhe rrezikun e kompanis E, pakot e televizionit jan montuar nga kompania C. T gjitha komponentet e nevojshme, njohurit specifike, etj. sigurohen nga kompania E. Blerja e produktit t montuar, sht i garantuar nga kompania E, n rast se pjest e televizionit dshtojn n prmbushjen e standardeve t caktuara t kualitetit. Pas kontrollimit t kualitetit, pjest e televizionit sjellen n shpenzim dhe n rrezikun e kompanis E n qendrat e distribuimit q kompania E i ka n disa shtete. Funksioni i kompanis C, mund t prshkruhet thejst si kosto e funksionit t prodhimit. Rreziku i kompanis C mund t bart diferencat eventuale pr kualitetin, dhe kunatitetin e miratuar. Bazat pr aplikimin e metods s kostos plus do t formohen nga t gjitha shpenzimet e lidhura me aktivitetet e montimit. Shembulli 3: Kompania A e grupit t korporats, pajtohet me kompanin B t njjtit grup pr t zhvilluar hulumtimin e kontrats pr kompanin B. T gjitha rreziqet e dshtimit t hulumtimit barten nga kompania B. Kjo kompani gjithashtu zotron t gjitha t paprekshmet, t zhvilluara nprmes t hulumtimit dhe prandaj ka gjasa t fitimit q rezultojn nga hulumtimi. Ky sht nj organizim tipik pr aplikimin e metods s kostos plus. T gjitha shpenzimet pr hulumtim, me t cilat ja pajtuar t gjitha palt e lidhura, duhet t kompenzohen. Kostoja plus shtes mund t pasqyroj se sa sht inovativ dhe kompleks hulumtimi I zhvilluar. 7. Kur tatimpaguesi beson q metodat e msiprme nuk mund t shfrytzohen, dhe mund t siguroj evidenc pr kt, Administrata Tatimore e Kosovs mund t lejoj shfrytzimin e metods s shprndarjes s fitimit. Metoda e shprndarjes s fitimit mund t zbatohet kur operimet e dy ose m shum palve t lidhura jan shum t integruara ,duke e br t vshtir pr t vlersuar transaskionet e tyre n baza individuale dhe/ose aty ku ekzistenca e t paprekshmeve t qmueshme dhe unike e bn t pamundur krijimin e nivelit t duhur t krahasimit me transaskionet e pa kontrolluara sipas nj metode tjetr. 7.1. Hapi i par sipas ksaj metode sht q t prcaktohet fitimi total i fituar nga palt nga transaskionet e kontrolluara. Metoda e shprndarjes s fitimit alokon fitimin total t integruar t lidhur me transaskionet e kontrolluara, e jo fitimin total t
536
grupit si trsi. Fitimi q do t shprndahet sht fitimi operativ para zbritjes s interesit dhe tatimit. 7.2. Hapi i dyt sht q t shprndahet fitimi ndrmjet palve, bazuar n vlern relative t kontributeve t tyre t transaskioneve t palve t lidhura, duke marr parasysh funksionet e kryera, asetet e shfrytzuara, dhe rreziqet e supozuara nga secila pal e lidhur, lidhur me at se cilat pal t lidhura do t kishin pranuar, me rezultat i cili sht vlera e hapur e tregut. 8. N rast se asnjra nga metodat e mparshme nuk mund t prdoret, ATK mund t lejoj shfrytzimin e metods s marzhs neto t transaskioneve. Kjo metod krahason marzhn e fitimit neto t tatimpaguesit q del nga transaskionet e palve t lidhura, me marzhat e fitimit neto t realizuara nga palt jo t lidhura nga transaskionet e ngjashme, dhe shikon marzhn e fitimit neto q lidhet me nj baz t prshtatshme si shpenzimet, shitjet ose asetet, duke marr parasysh natyrn e aktivitetit t biznesit, me rezultatin i cili sht vlera e hapur e tregut. 9. Tatimpaguesit t cilt zhvillojn transaskione me palt e lidhura duhet t mbajn dokumentacion t mjaftueshm, pr t arsyetuar zgjedhjen e tyre t metods s prcaktimit t vlers s hapur te tregut, dhe t tregojn se kjo e prodhon rezultatin e mbizotrimit t tregut.
Neni 28 - Shmangia e tatimeve t dyfishta

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Tatimpaguesi rezident n Kosov q prfiton t ardhura nga aktivitetet afariste jasht Kosovs dhe i cili paguan tatimin n t ardhura n shtete tjera sipas ktij Ligji i lejohet nj kredi tatimore pr tatimin n t ardhura t paguar n shtetin tjetr q i atribuohet t ardhurave q krijohen n shtetin tjetr. 2. Kreditimi tatimor i lejuar n paragrafin 1 t ktij neni sht i kufizuar n shumn e tatimit t jashtm t paguar n t ardhurat e prfituara jasht Kosovs, e nuk tejkalon shumn e tatimit obligues n Kosov n ato t ardhurat. Pr aq sa tatimi i Kosovs n ato t ardhura tejkalon tatimin e jashtm t paguar, shuma tepric duhet t prfshihet n llogaritjen e tatimit obligues t Kosovs. 3. do marrveshje e zbatueshme ndrkombtare e negociuar nga Ministri, dhe e ratifikuar nga Kuvendi mbi shmangien e tatimit t dyfisht do t zvendsoj dispozitat e ktij neni aq sa ato lidhen me palt e asaj marrveshje ndrkombtare.
Neni 29 - Njsi e Prhershme

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Njsia e prhershme do t thot vend i caktuar i veprimtaris afariste nprmes te cilit veprimtaria afariste e personit jo rezident zhvillohet trsisht apo pjesrisht n Kosov. Njsia e prhershme prfshin:
537
1.1. do vend t menaxhmentit; 1.2. do deg; 1.3. do zyr; 1.4. do fabrik; 1.5. do puntori; 1.6. do minier dhe 1.7. do burim i nafts dhe gazit, gurore ose vend tjetr i shfrytzimit t burimeve natyrore. 2. Njsia e prhershme gjithashtu prfshin: 2.1. do vend ndrtimi, ndrtim, montim ose projekt instalimi, ose ndonj aktivitet mbikqyrs n lidhje me kt, por vetm nse ndrtimi, projekti ose aktiviteti i till zgjat m shum se 183 dit. Kur vend ndrtimi, projekti ose aktiviteti zgjat m shum se 183 dit, duke prfshir edhe aktivitetet prgatitore, vend ndrtimi, projekti apo aktiviteti konsiderohet se ka qen apo sht krijuar si ndrmarrje e prhershme nga dita kur ka filluar puna e till; 2.2. Ofrimin e ndonj shrbimi, duke prfshir shrbime konsultuese, por duke prjashtuar aktivitetet e mbikqyrjes t parapara n paragrafin 2.1. t ktij neni, t kryera n Kosov nga personi jo rezident prmes puntorve ose personelit tjetr, por vetm nse aktivitetet e tilla vazhdojn brenda Kosovs pr nj periudh apo periudha gjithsejt 90 ditore apo m shum brenda nj periudhe dymbdhjet mujore. Kur aktivitetet vazhdojn brenda Kosovs pr nj periudh apo periudha gjithsejt 90 ditore ose m shum gjat nj periudhe dymbdhjet mujore, aktivitetet konsiderohen se kan krijuar ndrmarrje t prhershme nga dita kur kan filluar aktivitetet e tilla; 2.3. do vend ndrtimi i shfrytzuar pr krkimin e resurseve natyrore brenda Kosovs, kur aktivitetet e tilla brenda Kosovs vazhdojn pr nj periudh apo periudha gjithsejt 183 ditore apo m shum brenda cilsdo periudhe dymbdhjet mujore. Kur aktivitetet vazhdojn pr nj periudh apo periudha gjithsejt 183 ditore ose m shum brenda nj periudhe dymbdhjet mujore, aktivitetet konsiderohen se kan krijuar njsi t prhershme nga dita kur kan filluar aktivitetet e tilla, dhe 2.4. do pasuri e paluajtshme q ndodhet n Kosov dhe posedohet nga nj person jo rezident. 3. Pavarsisht nga paragrafi 1 i ktij neni, kur personi, prve agjentit me status t pavarur pr t cilin zbatohet neni 29.6 t ktij Ligji, vepron n Kosov n emr t personit jo rezident, personi jo rezident konsiderohet se ka ndrmarrje t prhershme n Kosov lidhur me aktivitetet q ai person i njsi pr personin jo rezident, nse personi i till: 3.1. Ka dhe zakonisht ushtron autorizimin n Kosov pr t lidhur kontrata n emr t personit jo rezident, prve nse aktivitetet e personit t till jan t kufizuara n ato t prmendura n paragrafin 5 t ktij neni t cilat, nse ushtrohen prmes nj vendi t caktuar t biznesit, nuk do ta bnin kt vend t caktuar t biznesit njsi t prhershme sipas dispozitave t atij neni ose
538
3.2. Nuk ka autorizim t till, por zakonisht mban nj magazin t mallrave ose materialeve n Kosov nga i cili vazhdimisht shprndan mallra ose materiale n emr t tatimpaguesit. 4. Personi jo rezident i cili ofron sigurim, prve risigurimit, konsiderohet se ka njsi t prhershme n Kosov nse mbledh shprblime n Kosov ose siguron rreziqet q ndodhen n Kosov prmes nj personi, prve agjentit me status t pavarur pr t cilin zbatohet paragrafi 6 i ktij neni. 5. Pavarsisht paragrafve 1 dhe 2 t ktij neni, Njsia e prhershmekonsiderohet se nuk prfshin: 5.1. Shfrytzimin e objekteve vetm me qllim t ruajtjes ose ekspozimit t mallrave ose materialeve q i prkasin personit jo rezident ; 5.2. Mbajtja e magazins s mallrave dhe materialeve q i prkasin personit jo rezident vetm me qllim t ruajtjes apo ekspozimit; 5.3. Mbajtja e magazins s mallrave dhe materialeve q i prkasin personit jo rezident vetm pr qllime t prpunim nga nj tatimpagues tjetr; 5.4. Mbajtja e nj vendi t caktuar t biznesit vetm me qllim t blerjes s mallrave ose materialeve ose mbledhjes s informacioneve pr personin jo rezident; 5.5. Mbajtja e nj vendi t caktuar t biznesit vetm pr qllimin e kryerjes s aktiviteteve t tjera t karakterit prgatitor apo ndihms pr personin jo rezident, dhe 5.6. Mbajtja e nj vendi t caktuar t biznesit vetm pr kombinimin e ndonj nga aktivitetet e paraqitura n nnparagrafet 1 deri 5 t ktij paragrafi, me kusht q aktiviteti i prgjithshm i vendit t fiksuar t biznesit q rezulton nga ky kombinim ka vetm karakter prgatitor apo ndihms. 6. Personi jo rezident nuk konsiderohet se ka njsi t prhershme n Kosov vetm pse kryen veprimtari afariste n Kosov prmes komisionarit, agjentit t prgjithshm t komisionit apo ndonj agjenti tjetr me status t pavarur, me kusht q personat e till veprojn sipas rrjedhs s rndomt t biznesit t tyre. Mirpo, kur aktivitetet e agjentit t till kushtohen trsisht apo gati trsisht n emr t atij taksapaguesi, dhe krijohen kushtet apo imponohen ndrmjet atij taksapaguesi dhe agjentit n marrdhniet e tyre komerciale dhe financiare q ndryshojn nga ata q do t kishin mundur t bhen ndrmjet taksapaguesve t pavarur, ai nuk konsiderohet agjent me status t pavarur n kuptimin e ktij nn neni. 7. Fakti se personi jo rezident kontrollon ose kontrollohet nga nj kompani q sht rezidente e Kosovs, apo q kryen biznes n Kosov (qoft prmes njsi s prhershme apo ndryshe), nuk e konsideron asnjrn kompani ndrmarrje t prhershme t tjetrs.
539
KREU VII - MBAJTJA N BURIM E TATIMEVE

NENI 30 -Tatimi i mbajtur n burim n, interes, t drejtat pronsore
(royalties), qirat, fitoret n lotari dhe Lojrat e Fatit
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Tatimpaguesit q paguajn interes, me prjashtim si sht parapar n paragrafin 4 t ktij neni, apo t drejta pronsore (royalties) personave rezident dhe jo rezident do t mbaj n burim tatimin n shkalln dhjet prlind (10%) n kohn e pagess apo kreditimit dhe t transferoj tatimin e mbajtur n burim n nj llogari t prcaktuar nga Administrata Tatimore n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. Tatimi i mbajtur n burim duhet t paguhet n bank, apo institucion financiar deri n t 15 dit t muajit q pason muajin n t cilin llogaria sht kredituar apo pagesa sht br. 2. do tatimpagues q i paguan qira personave t cilt jan banor t Kosovs apo atyre q nuk jan banor t Kosovs mban nnt pr qind (9%) t tatimit n kohn e pagess apo t kreditimit dhe transferoj tatimin e mbajtur n nj llogari t caktuar nga Administrata tatimore n bankn ose institucion financiar licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. Tatimi i mbatur n burim duhet t paguhet ne bank, apo institucion financiar deri n t 15 dit t muajit q pason muajin n t cilin pagesa sht br apo sht kredituar. 3. Secili organizator i nj lotarie, apo loje t fatit q i nnshtrohen dispozitave t nenit 38 t ktij Ligji, i cili paguan pr fitoret n lotari, apo lojrat e fatit, personave rezident apo jorezident do t mbaj n burim tatimin n shkalln prej dhjet prqind (10%) n kohn e pagess apo kreditimit dhe ta trnasferoj tatimin e mbajtur n burim n nj llogari t caktuar nga Administrata Tatimore n nj bank, apo institucion financiare, t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. Tatimi i mbajtur n burim duhet t paguhet ne bank, apo institucion financiar deri n t 15 dit t muajit q pason muajin n t cilin pagesa sht br apo pranuesi sht kredituar pr fitoret. 4. Interesi n kredit e dhna nga institucionet financiare te licencuara nga BQK pr klientt e tyre ne kursin normal te biznesit te tyre dhe interesi n instrumentet financiare t lshuara ose t garantuara nga Autoriteti Publik i Kosovs, nuk duhet ti nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim. 5. do tatimpagues apo organizator i nj lotarie, apo organizator i nj loje t fatit q i nnshtrohen dispozitave t nenit 38 t ktij Ligji, i cili paguan interes, t drejtn pronsore qiran apo pr fitoret n lotari, apo fitoret n lotari gjat nj periudhe tatimore do t ofroj nj certifikat pr pranuesin pr mbajtjen e tatimit n burim n formularin e caktuar nga Administrata tatimore deri m datn 1 Mars t vitit pasues t periudhs tatimore. 6. do tatimpagues, organizator i nj lotarie, apo organizator i nj loje t fatit q i nnshtrohen nenit 38 t ktij Ligji, i cili paguan interes, t drejta pronsore, qira, fitore n lotari, apo fitore nga lojrat e fatit dhe i cili mban n burim tatimin sipas ktij neni gjat nj periudhe tatimore do t dorzoj n administratn tatimore nj pasqyr barazimi vjetore n
540
form dhe format t specifikuar nga Administrata Tatimore jo m larg se 1 mars t vitit q pason periudhn tatimore. do tatimpagues duhet t prfshij nj kopje t t gjitha certifikatave t mbajtjes n burim, q krkohen me paragrafin 4 t ktij neni, me pasqyrn vjetore t barazimit t dorzuar n administratn tatimore.
Neni 6 Tatimi i Mbajtur n Burim n Interes dhe t Drejtat Pronsore (Royalties)

1. Paragrafi 1 i nenit 30 i Ligjit krkon nga tatimpaguesit q t mbajn tatimin n burim n pagesat e interesi dhe t drejtave pronsore. Interesi apo t drejtat pronsore t paguara apo t kredituara personit i cili sht i liruar nga Tatimi n t Ardhurat n Korporata sipas nenit 7 t Ligjit dhe sipas do ligji tjetr t Kosovs, ose sipas nj marrveshje ose konvente ndrkombtare, nuk duhet ti nnshtrohen tatimit n burim. N kto raste barra bie n pranuesin e interesit dhe t drejtave pronsore q ti siguroj evidenc me shkrim paguesit se t ardhurat e tij jan t liruara nga Tatimi n t Ardhurat n Korporata. Derisa t krijohet nj evidenc e ktill obligimi i mbetet paguesit q t mbaj n burim. 2. Evidenca n form t shkruar e krkuar n paragrafin 2 t ktij Neni duhet t jet: 2.1 n rast se organizata sht e liruara nga Tatimi n t Ardhurat n Korporata sipas paragrafit 1.1 t nenit 7 t Ligjit, nj kopje e certifikats s regjistrimit t organizats jo-qeveritare; 2.2 n rast t organizatave t liruara nga Tatimi n t Ardhurat n Korporata sipas paragrafit 1.7 ose 1.8 t nenit 7 t Ligjit,nj kopje e kontrats s tyre, 2.3 n rast t institucioneve financiare qeveritare ndrkombtare t cilat nuk jan prmendur n mnyr t veant n paragrafin 1 t nenit 2 t ktij Udhzimi Administrativ, nj kopje e letrs e cila autorizon veprimtarin e tyre n Kosov, 2.4 n rast t organizatave t huaja qeveritare dhe diplomatike, nj kopje e letrs e cila autorizon punn e tyre n Kosov; 2.5 n do rast, tjetr nga rasti i autoriteteve publike (ku nuk ka nevoj pr evidenc me shkrim) nj kopje e letrs nga ATK e cila konfirmon lirimin nga Tatimi n t Ardhurat n Korporata. 3. Paragrafi 4 i nenit 30 t Ligjit parasheh q interesi n kredit e dhna nga institucionet e licencuara nga BQK pr klientt e tyre n kursin e zakonshm t biznesit t tyre nuk do ti nnshtrohen tatimit n burim. Shembull: Banka A e Kosovs i jep kredi Biznesit B t Kosovs si pjes e biznesit normal komercial t huadhnies. Meq kredia sht dhn n kursin e zakonshm t biznesit t Banks A,Biznesi B nuk sht i detyruar t mbaj tatimin n burim n komponentin e interesit t ripagess s kredis. 4. Lirimi nga mbajtja e tatimit n burim i parapar n paragrafin 3 t ktij neni aplikohet vetm pr interesin e kredive t dhna nga institucionet financiare t licencuara nga BQK. Kjo nuk aplikohet pr interesin e paguar n kredi nga institucionet financiare jo-
541
rezidente-n kto raste paguesi i interesit sht i detyruar q t mbaj tatimin n burim nga pagesat e tyre t interesit pr institucionet financiare jorezidente. 5. Pr qllim t pagess s tatimit t mbajtur n burim ose interesit dhe/ose t drejtave pronsore sipas ktij Neni, mbajtsit n burim duhet t plotsojn formularin e tatimit te mbajtur n burim dhe te pasqyrs s pagess sikur q sht prshkruar nga ATK dhe duhet t dorzoj formularin dhe pagesn n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs.
Neni 7 Tatimi i Mbajtur n Burim n Qira (Udhzimi Administrativ Nr. 8/2010)
1. Paragrafi 2 i nenit 30 t Ligjit krkon q tatimpaguesit t mbajn tatimin n burim n pagesat e qiras. Qiraja e paguar ose e kredituar pr personin i cili sht i liruar nga Tatimi n t Ardhurat e Korporatave sipas nenit 7 t Ligjit, sipas do ligji tjetr n Kosov ose sipas nj marrveshje ose konvente ndrkombtare nuk duhet ti nnshtrohet tatimit n burim. N kto raste barra bie mbi pranuesin e qiras q t siguroj evidenc me shkrim pr paguesin se t ardhurat e tyre jan t liruara nga Tatimi n t Ardhurat e Korporatave. Derisa t sigurohet kjo evidenc, obligimi mbetet te paguesi q t mbaj Tatimin n Burim. 2. Evidenca me shkrim e krkuar sipas paragrafit 2 t ktij Neni duhet t jet: 2.1 n rast t organizatave t liruara nga tatimi n t ardhurat e korporatave sipas paragrafit 1.1 t nenit 7 t Ligjit, nj kopje e certifikats s regjistrimit t organizats jo qeveritare; 2.2 n rastin e organizatave t liruara nga tatimi n t ardhurat n korporata sipas paragrafit 1.7 ose 1.8 t nenit 7 t Ligjit,nj kopje e kontrats s tyre; 2.3 n rast t institucioneve financiare qeveritare ndrkombtare t cilat nuk jan prmendur n mnyr specifike n paragrafin 1 t nenit 4 t ktij Udhzimi Administrativ,nj kopje e letrs e cila e autorizon operimin e tyre n Kosov; 2.4 n rast t organizatave t huaja qeveritare dhe diplomatike nj kopje e letrs e cila autorizon veprimtarin e tyre n Kosov; 2.5 pr do rast tjetr nga rasti i autoriteteve publike (ku nuk ka nevoj pr evidenc me shkrim) nj kopje e letrs nga ATK q konfirmon lirimin nga tatimi n t ardhurat e korporatave. 3. Pr qllim t pagess s tatimit t mbajtur n burim sipas ktij Neni, mbajtsit n burim duhet t plotsojn formularin e mbajtjes s tatimit t burim dhe t pasqyrs s pagess sikurse prcaktohet nga ATK dhe duhet t dorzojn formularin e pagess n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. 4. Krkesat pr t mbajtur n burim tatimin n qira aplikohet vetm pr tatimpaguesit t cilt paguajn qira. Tatimpaguesit jan definuar n nenin 3 t ktij Ligji,mirpo ky nuk i mbulon institucionet qeveritare t huaja apo t Kosovs,duke prfshir komunat. Kto organizata nuk jan t obliguara q t mbajn tatimin n burim n pagesat e qiras q i bjn mirpo jan t detyruar t njoftojn ATK-n n form t shkruar se kujt i kan paguar kt pages t qiras dhe shumn e ktyre pagesave.
542
Neni 8 Mbajtja e Tatimit n Burim n Fitimet e Lotaris dhe Lojrave t Fatit (Udhzimi Administrativ Nr. 8/2010) [Not:Ky nen i Udhzimit Administrativ do t del nga prdorimi kur t hyj n fuqi Ligji i ri pr Lojrat e Fatit dhe Lotarin,n prputhshmri me paragrafin 1 t Nenit 38 t ktij Ligji] 1. Paragrafi 3 i nenit 30 i Ligjit krkon q tatimpaguesit t mbajn tatimin n burim n pagesat e lotarive dhe lojrave t fatit. Lotaria, ose lojrat e fatit, fitimet e paguara apo kredituara pr personin i cili sht i liruar nga Tatimi n t Ardhurat n Korporata sipas Nenit 7 t Ligjit, sipas do ligji tjetr t Kosovs ose sipas nj marrveshje apo konvente ndrkombtare, nuk i nnshtrohet mbajtjes s tatimit n burim. N kto raste barra bie mbi pranuesin e fitimeve q t siguroj evidenc me shkrim pr paguesin se t ardhurat e tyre jan t liruara nga Tatimi n t Ardhurat e Korporatave. Derisa t sigurohet kjo evidenc, obligimi bie n paguesin q t mbaj tatimin n burim. 2. Evidenca me shkrim q krkohet sipas paragrafit 2 t ktij Neni duhet t jet: 2.1 n rastin e organizatave t liruara nga tatimi n t ardhurat e korporatave sipas paragrafit 1.1 t Nenit 7 t Ligjit, nj kopje e certifikats s regjistrimit t organizats jo-qeveritare; 2.2 n rastin e organizatave t liruara nga tatimi n t ardhurat n korporata sipas paragrafit 1.7 ose 1.8 t nenit 7 t Ligjit,nj kopje e kontrats s tyre 2.3 n rastin e institucioneve financiare qeveritare ndrkombtare t cilat nuk jan prmendur n mnyr t veant n paragrafin 1 t nenit 4 t ktij Udhzimi Administrativ, nj kopje e letrs e cila autorizon veprimtarin e tyre n Kosov, 2.4 n rast t organizatave t huaja dhe diplomatike, nj kopje e letrs e cila autorizon veprimtarin e tyre n Kosov; 2.5 n t gjitha rastet tjera nga rasti i autoriteteve publike (ku nuk ka nevoj pr evidenc me shkrim), nj kopje e letrs nga ATK q konfirmon lirimin nga Tatimi n t Ardhurat n korporata. 3. Pr qllime t pagess s tatimit t mbajtur n burim pr lotari ose n lojrat e fatit, fitimet sipas ktij neni, mbajtsit n burim duhet t plotsojn formularin e mbajtjes n burim dhe pasqyrn e pagess sikurse caktohet nga ATK dhe duhet t dorzojn formularin dhe pagesn n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs.
Neni 31 - Mbajtja n burim n pagesa t caktuara pr jo-rezidentt

(Ligji Nr.03/L-162)
1. N prputhje me aktin nnligjor t lshuar nga Ministri, t ardhurat q i atribuohen nj jo-rezidenti n Kosov si nj zbavits, sikurse sht teatri, figurat e lvizshme, artist radioje apo televizioni, ose nj kngtar a muzikant, ose si nj sportist, nga aktivitetet e tija
543
apo saja t ushtruara n Kosov do ti nnshtrohet mbajtjes n burim nga paguesi i atyre t ardhurave, qoft t paguara drejtprdrejt apo trthorazi jo-rezidentit. 2. T ardhurat, prve t ardhurave t prshkruara n paragrafin 1 te ktij neni, t realizuara nga marrveshjet apo kontratat, qofshin me shkrim apo me goj, me personat apo entitetet e Kosovs nga nj person apo entitet jo-rezident nga shrbimet e kryera n Kosov do ti nnshtrohen mbajtjes n burim nga paguesi i atyre t ardhurave, prderisa personi apo entiteti jo-rezident nuk ka njsi t prhershme n Kosov dhe kompensimi bruto i paguar pr jo-rezidentin sht m shum se 5,000 n ndonj periudh tatimore. 3. Pavarsisht nga dispozitat tjera n kt ligj, shuma e mbajtjes n burim sipas n paragrafin 1 dhe 2 te ktij neni ,do t jet 5% e kompensimit bruto. Secili pagues do t dorzoj nj pasqyr t mbajtjes n burim dhe t transferoj shumn e tatimit t mbajtur n burim n nj llogari t caktuar nga Administrata Tatimore n nj bank t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs brenda pesmbdhjet (15) ditve pas dits s fundit t secilit muaj kalendarik, n prputhje me nj akt nnligjor t lshuar nga Ministri. 4. Mbajtja n burim sipas ktij neni do t konsiderohet t jet tatim prfundimtar dhe pranuesit e t ardhurave t tilla q i nnshtrohen mbajtjes n burim nuk do t dorzojn deklarat n Administratn Tatimore, pavarsisht dispozitave t nenit 34 t ktij Ligji. 5. Secili pagues i cili mban n burim sipas ktij neni gjat nj periudhe tatimore, me krkes t pranuesit t t ardhurave, deri m 1 Mars t vitit vijues t periudhs tatimore do ti jap certifikatn e tatimit t mbajtur n burim n formn e specifikuar n nj akt nnligjor t lshuar nga Ministri. 6. do tatimpagues i cili mban n burim tatimin sipas ktij neni gjat nj periudhe tatimore do t dorzoj n administratn tatimore nj pasqyr barazimi vjetore n form dhe format t specifikuar nga Administrata Tatimore jo m larg se 1 mars t vitit q pason periudhn tatimore. do tatimpagues duhet t prfshij nj kopje t t gjitha certifikatave t mbajtjes n burim, q krkohen me paragrafin pes t ktij neni, me pasqyrn vjetore t barazimit t dorzuar n administratn tatimore. 7. Ministri do t lshoj nj akt nnligjor q do t specifikoj ata persona apo entitete t cilt do t konsiderohen pagues sipas ktij neni dhe t gjitha aktivitetet tjera t krkuara pr zbatimin e ktij neni.
Neni 9 Mbajtja e Tatimit n Burim pr Disa Jo-rezident

1. Paragraft 1 dhe 2 t nenit 31 t Ligjit krkojn mbajtjen e tatimit n burim nga t ardhurat e atribueshme pr artistt jo rezident dhe pr jo rezidentt q kryejn shrbime n Kosov. Kur kto t ardhura i paguhen apo kreditohen personit jorezident ose entitetit t cilt jan t liruar nga tatimi n t ardhurat n korporata sipas nenit 7 t Ligjit, sipas do Ligji tjetr t Kosovs ose sipas nj marrveshje apo konvente ndrkombtare,kto t ardhura nuk duhet ti nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim. N kto raste barra bie mbi pranuesin e t ardhurave q t siguroje nj evidenc me shkrim pr paguesin se t ardhurat e tija jan t liruara nga Tatimi n t
544
Ardhurat n Korporata. Deri n sigurimin e ksaj evidence,obligimi mbetet te paguesi q t mbaj tatimin n burim. 2. Evidenca me shkrim e krkuar sipas paragrafit 1 t ktij neni duhet t jet: 2.1 n rast t organizatave t liruara nga tatimi n t ardhurat n korporata sipas paragrafit 1.1 t nenit 7 t Ligjit, nj kopje e certifikats s regjistrimit t organizats jo-qeveritare; 2.2 n rastin e organizatave t liruara nga tatimi n t ardhurat n korporata sipas paragrafit 1.7 ose 1.8 t nenit 7 t Ligjit, nj kopje e kontrats s tyre; 2.3 n rast t institucioneve financiare qeveritare ndrkombtare q nuk jan prmendur n mnyr t veant n paragrafin 1 t nenit 4 t ktij Udhzimi Administrativ, nj kopje e letrs e cila e autorizon veprimtarin e tyre n Kosov; 2.4 n rast t organizatave t huaja dhe diplomatike,nj kopje e letrs q autorizon veprimtarin e tyre n Kosov; 2.5 n do rast tjetr,,, nj kopje e letrs nga ATK q konfirmon lirimin nga tatimi n t ardhurat e korporatave. 3. Krkesa pr t mbajt tatimin n burim nga zbavitsit jo rezident sipas ktij neni aplikohet pr t ardhurat e paguara nga do person pr disa jo-rezident .Ndryshe nga dispozitat e mbajtjes s tatimit n burim t cilat aplikohen pr interes,t drejta pronsore dhe qira,ku krkesa pr t mbajtur tatimin n burim kufizohet n tatimpagues sipas Ligjit,obligimi pr t mbajtur tatimin n burim sipas ktij neni gjithashtu aplikohet pr personat tjer si autoritetet publike. 4. Krkesa pr t mbajtur n burim nga t ardhurat e atribueshme pr zbavitsit jo rezident sipas paragrafit 1 t nenit 31 t Ligjit ka t bj me aktivitetet personale t zbavitsit q ushtrohen n Kosov. Pagesat pr artistt jo rezident q nuk jan n lidhje me aktivitetet e tyre personale (p.sh nga shitjet e mallrave) nuk i nnshtrohen tatimit t mbajtur n burim. Pagesat nga Kosova pr aktivitetet personale t ushtruara jasht Kosovs gjithashtu nuk i nnshtrohen tatimit n burim. 5. Krkesat pr t mbajtur tatimin n burim nga t ardhurat e atribueshme pr jorezident sipas paragrafit 1 t nenit 31 t Ligjit lidhet me t ardhurat q i atribuohen (qoft t paguara me kesh apo n natyr, t cilat m von do t vlersohen me vlern e hapur t tregut) zbavitsit qoft t paguara direkt apo n mnyr indirekte. Mbajtja n burim gjithashtu krkohet kur zbavitsi paguhet n mnyr indirekte, pr shembull kur pagesa i sht br Korporats ose ndonj personi tjetr juridik e cila sht mbajtur 100% nga zbavitsi ose t cilat jan zotruar nprmes t prfituesve t ndryshm, e jo direkt te zbavitsi. 6. T ardhurat e atribueshme pr zbavitsin jo rezident sipas paragrafit 1 t Nenit 31 t Ligjit t cilat jan paguar ose kredituar n do rast tjetr nga ato t mbuluara n paragrafin 1 t ktij neni, do ti nnshtrohen tatimit n burim prve nse kompensimi bruto i paguar ose kredituar pr zbavitsin jo rezident lidhur me aktivitetet e tyre personale nga t gjith paguesit pr kto aktivitete nuk do t tejkalon vlern prej 1000 euro n periudhn tatimore (n pajtueshmri me paragrafin 1 t nenit 41 t Ligjit Nr. 03/L-161 Pr Tatimin n t Ardhurat Personale). N situatat kur paguesi nuk sht i sigurt se nse kompensimi bruto i artistit nga aktivitetet personale t atij apo asaj n periudhn tatimore do t tejkalojn vlern prej 1000 eurove, paguesi sht i obliguar q t pyes artistin lidhur me kompensimin e asaj apo atij bruto t pritur,dhe vetm nse artisti tregon se kompensimi i tij bruto nga aktivitetet personale n periudhn tatimore
545
do t jet 1000 euro ose m pak pagesat ose kreditimi nuk do ti nnshtrohet tatimit t mbajtur n burim. 7. Krkesa pr t mbajtur tatimin n burim nga t ardhurat e paguara pr jo rezidentt sipas paragrafit 2 t nenit 31 t Ligjit lidhet me pagesat pr shrbimet e kryera n Kosov. Nga pagesat e bra pr jo-rezidentt pr mallrat ose nga pagesat e bra pr jo rezidentt pr shrbimet e kryera jasht Kosovs nuk krkohet mbajtja e tatimit n burim (p.sh shrbimet e transportit ndrkombtar, mbshtetja e sistemit kompjuterik e siguruar nga distanca nga nj shtet tjetr). Nevojitet nj shprndarje kur shrbimet kryhen edhe nga brenda edhe nga jasht Kosovs, me prjashtim t rasteve kur shrbimet e kryera n nj shtet jan shum t vogla pr shrbimet e bra n shtetin tjetr.
Shembull: Biznesi i Kosovs hyn n kontrat me furnizuesin jo-rezident pr t dizajnuar softuerin kompjuterik pr shfrytzim nga biznesi i Kosovs. E gjith puna e dizajnimit dhe testimit kryhet jasht Kosovs. Mirpo prfaqsuesi i furnizuesit krkohet q t vizitoj Kosovn pr tu siguruar se softueri sht instaluar si duhet. N kto rrethana vizita e instalimit do t konsiderohet si pjes shum e vogl n krahasim me punn kryesore t dizajnimit t softuerit,dhe meq kjo sht kryer jasht Kosovs, nuk do t aplikohet mbajtja e tatimit n burim pr pagesat pr furnizuesit jo-rezident. Pr dallim nga kjo nse furnizuesi m pas ka hyr n kontrat pr mirmbajtje pr softuer e cila ka parapar disa testime t sistemit jasht Kosovs, mirpo gjithashtu disa vizita n vend n Kosov, ather do t aplikohet mbajtja e tatimit n burim pr shpenzimet e kontrats s mirmbajtjes lidhur me at pjes t shpenzimeve q lidhen me punn e vizits n vend t puns t kryera n Kosov. 8. Krkesa pr t mbajtur tatimin n burim sipas paragrafit 2 t nenit 31 t Ligjit aplikohen vetm pr ata t cilt konsiderohen si jo-rezident pr qllime t tatimit n t ardhura e korporatave dhe t cilt nuk kan njsi t prhershme n Kosov. Paragrafi 4 i nenit 31 t Ligjit parasheh q n kto raste mbajtja e tatimit n burim sipas ktij neni do t konsiderohet si tatim final dhe pranuesit e ktyre t ardhurave q i nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim nuk do t dorzojn deklarat n administratn tatimore pavarsisht nga dispozitat e nenit 34 t ktij Ligji Tatimi i mbajtur n burim prej 5% do t jet detyrimi i fundit tatimor pr t ardhurat n korporata n Kosov dhe kta nuk jan t lejuar q t dorzojn deklarat tatimore vjetore pr tatimin n t ardhurat n korporata pr t krkuar mbajtjet n burim duke u bazuar n at se nuk jan obligues pr tatim n t ardhurat e korporatave n Kosov sepse nuk kan njsi t prhershme ktu. 9. Pr qllim t pagess s tatimit t mbajtur n burim n t ardhurat e llojeve t referuara n paragraft 1 dhe 2 t Nenit 31 t Ligjit, paguesit duhet t plotsojn formularin e tatimit t mbajtur n burim dhe pasqyrs s pagess sikurse caktohet nga ATK, dhe formulari dhe pagesa duhet t dorzohen n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs.
546
10. Pr qllime t ktij Neni, termi pagues nnkupton do person ose entitet, qoft nj organizat ose individ i cili sht pajtuar q t paguaj personin jo-rezident ose entitetin pr zbavitje ose shrbime tjera t kryera n Kosov. Neni 10 Dispozitat e Prgjithshme q Aplikohen pr Tatimet e Mbajtura n Burim (Udhzimi Administrativ Nr. 8/2010) 1. Kapitulli VII i Ligjit parasheh q tatimet e mbajtura n burim do t zbriten nga llojet e ndryshme t pagesave pr personat pavarsisht nse sipas Ligjit kta persona jan tatimpagues apo jo. Megjithse ky Udhzim Administrativ parasheh, q mbajtjet e tatimit n burim nuk duhet t zbatohen pr personat t cilt jan tatimpagues t cilt jan t liruar nga tatimi n t ardhurat n korporata, ato aplikohen pr personat t cilt nuk jan tatimpagues. Shembull: 1. Kompania jo rezidente q nuk ka njsi t prhershme n Kosov pr qllime t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat e Korporatave t Kosovs nuk sht Tatimpagues.Interesi i paguar ksaj kompanie nga banka e Kosovs do ti nnshtrohet tatimit n burim. Edhe pse kompania nuk sht obliguese pr tatim n tardhurat e korporatave n Kosov,nuk mund t dorzoj deklarat pr tatimin n t ardhurat e korporatave n Kosov pr t krkuar mbajtjet n burim meq nuk sht tatimpagues 2. Kapitulli VII i Ligjit parasheh q tatimet e mbajtura n burim duhet t paguhen n nj bank ose institucion financiar t licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs. Kto pagesa mund t dorzohen n do filial t nj banke apo institucioni financiar t autorizuar q i pranon ato. Me prjashtim t rasteve kur nga Drejtori i Prgjithshm i ATK-s caktohen zyrtart tatimor t caktuar pr t mbledhur tatimin sipas Ligjit Mbi Administratn Tatimore dhe procedurat kto pagesa nuk duhet t dorzohen n do zyr apo te do zyrtar i ATK-s. 3. Pagesat e referuara n paragrafin 2 t ktij neni duhet t shoqrohen me nj pasqyr mbitatimin e mbajtur n burim. Pasqyra e tatimit t mbajtur n burim do t jet: 3.1 pr ata mbajts t tatimit n burim t cilt dshirojn dhe jan n gjendje q t deklarojn n mnyr elektronike n ATK informatat e tyre mbi tatimin e mbajtur n burim,nj dftes e pagess s tatimit t mbajtur n burim. 3.2 pr mbajtsit tjer t tatimit n burim,nj formular i pasqyrs s tatimit t mbajtur n burim dhe pagess si do t prshkruhet nga ATK. 4. Kapitulli VII i Ligjit parasheh q pasqyrat vjetore t barazimit, s bashku me kopjet e certifikatave t tatimit t mbajtur n burim krkohen q ti sigurohen Administrats tatimore. Kto pasqyra dhe certifikata mund t sigurohen n do zyr t Administrats tatimore t Kosovs ose n do filial t nj banke apo institucioni financiar t autorizuar q i pranon ato. 5. Kapitulli VII i Ligjit parasheh datat specifike n t cilat duhet t bhet pagesa e tatimit t mbajtur n burim, certifikatat e tatimit t mbajtur n burim duhet t sigurohen pr pranuesit,dhe mbajtsit e tatimit n burim krkohet q t sigurojn pasqyrn vjetore t barazimit pr Administratn tatimore. N do rast ku data specifike e deklarimit apo
547
pagess sht e shtun, e Diele apo Fest Kombtare, kto forma dhe/ose pagesa duhet t dorzohen m s voni n ditn e par t puns q pason pas s shtuns,diels apo Fests Kombtare. Interesi dhe ndshkimet pr deklarim apo pages me vones nuk do t aplikohen kur deklarimi dhe/ose pagesa ndodhin para ose m ditn pasuese t puns. 6. Kapitulli VII i Ligjit parasheh krkesa t ndryshme t deklarimit dhe pagesave pr mbajtsit n burim dhe paguesit. Kur kto krkesa nuk plotsohen, ATK do t zbatoj interesin dhe ndshkimet administrative sipas Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat pr, si t aplikueshme : 6.1 dshtimin e mbajtjes n burim, mbledhjes ose pagess s tatimit t mbajtur n burim, 6.2 dshtimin pr t siguruar pranuesin e t ardhurave q i nnshtrohen mbajtjes s tatimit n burim me certifikatn e mbajtjes s tatimit n burim, 6.3 dshtimin pr t deklaruar pasqyrn vjetore t barazimit n ATK n afatin e caktuar, 6.4 deklarimin jo t sakt dhe jo t plot t pasqyrs vjetore t barazimit n ATK. 7. Ndshkimi pr mos mbajtjen e Tatimit n Burim sipas Ligjit mbi Administratn tatimore dhe Procedurat , do t aplikohet pr personin i cili ka qen i detyruar t mbaj n burim nga data e duhur, n mnyr q Tatimi i Mbajtur n Burim t paguhet n at dat kur detyrimi vjetor mbi tatimin n t ardhurat n korporata i pranuesit sht paguar, ose sht finalizuar n nj mnyr tjetr.
548
KREU VIII - DISPOZITAT E VEANTA
Neni 32 - Trajtimi i aktiviteteve t sigurimit

(Ligji Nr.03/L-162)
1. N rastin e ndonj personi t licencuar nga BQK, pr sigurimin ose risigurimin e jets, prons ose rreziqeve t tjera, tatimi q caktohet me kt Ligj sht shuma e cila sht e barabart me pes pr qind (5%) t primeve bruto t grumbulluara gjat periudhs tatimore. 2. Nse nj kompani e sigurimit ka t ardhurave tjera nga ato t krijuara nga sigurimi ose risigurimi i jets, prons ose rreziqeve tjera, kto t ardhura t tjera duhet ti nnshtrohen tatimit sipas norms se caktuar te tatimit ne korporata, dhe te ardhurat e tatueshme duhen t prcaktohen sipas rregullave t ardhurave dhe shpenzimeve t prcaktuara me kt ligji 3. do biznese q angazhohet n aktivitetet e sigurimit dhe aktivitetet tjera ekonomike duhet t mbaje shnimet dhe regjistrimet e ndara pr aktivitet t sigurimit dhe aktivitetet tjera ekonomike.
Neni 33 - Trajtimi i t ardhurave komerciale t organizatave

joqeveritare
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Organizats joqeveritare, e cila ndrmerr aktivitete komerciale ose aktivitete t tjera q nuk jan t lidhura me qllimin e saj publik, i caktohet tatimi n t ardhura n shkall prej dhjet pr qind (10%) pr t ardhurn nga nj aktivitet i till biznesi t zvogluar nga cilado zbritje, e cila sht drejtprdrejt e lidhur me kryerjen e biznesit t till dhe e cila sht e lejuar me kt Ligj. 2. Administrata tatimore ka autoritet t kontrolloj do OJQ pr t prcaktuar respektimin e rregullave me te cilat punojn OJQ-te. N rastet kur konstatohet qe fitimet e OJQ-se e tejkalojn nivelin e arsyeshm te fitimeve te nj organizate qe sht krijuar si organizate jofitimprurse, Administrata tatimore ka autoritet te trajtoje fitimet e teprta ne pajtueshmri me dispozitat e paragrafit 1 te ktij neni . 3. do OJQ qe angazhohet ne aktivitetet e liruara nga tatimi sipas nn-paragrafit 1.1 t nenit 7, t ktij ligji dhe n aktivitetet tjera komerciale, duhet t mbaje shnimet dhe regjistrimet e veanta pr aktivitetin e prfitimit publike dhe pr aktivitetet tjera komerciale. 4. Ministri lshon akt nnligjor me t cilin parasheh kuptimin e fitim i tepruar sipas ktij neni.
549
Neni 21 T Ardhurat Komerciale t OJQ-ve

1. Paragrafi 1 i Nenit 33 t Ligjit ka t bj me t ardhurat komerciale t OJQ-ve Shprehja Aktiviteti komercial apo tjetr q nuk sht ekskluzivisht i lidhur me qllimin e saj publik prfshin kto kuptime: 1.1. n rastin e nj kishe q shet qirinj dhe i shfrytzon t ardhurat nga shitja pr prmirsimin e objekteve pr t shrbyer m mir komunitetin, nj aktivitet i till komerciale do t gjykohet t jet ekskluzivisht i lidhur me qllimin e prfitimit publik. 1.2. n rastin e nj OJQ q veprojn n promovimin e veprimtarive bujqsore, shitja e farrave dhe fidanve, do t konsiderohet t jet ekskluzivisht e lidhur me veprimtarin e saj primare t prfitimit me kusht q OJQ-ja t prdor t ardhurat e shitjes brenda fushveprimit t qllimit t prfitimit publik. 1.3. n rastin e nj OJQ-je q vepron n fushn e shndetsis, e cila drejton nj kiosk t shitjes me pakic, aktiviteti i till komerciale nuk do t konsiderohet si ekskluzivisht i lidhur me qllimin primar t saj pr prfitim publikun . N kt rast t ardhurat q rrjedhin nga kioski me shitje me pakic do ti nnshtrohen tatimit n t ardhurat n korporata, t reduktuara nga do zbritje q lidhet direct me kioskin me shitje me pakic t cilat lejohen me Ligj. 2. Paragrafi 2 i nenit 33 i Ligjit i jep t drejtn ATK-s ta trajtoj tepricn e fitimitt krijuar nga OJQ-t si t nnshtruar tatimit n t ardhurat n korporata. OJQ-ja me status t prfitimit public mbshtetet nga donatort t cilt pranojn zbritje nga t ardhurat e tyre bruto n mnyr q t inkurajojn kontributet private drejt plotsimit t nevojave sociale t shoqris.Sipas rrethanave t tilla,nj OJQ do t pritet q t operoj me nj marzh m t ult se sa biznesi privat q ofron shrbime t njjta apo t ngjashme. N t vrtet ,neni 17.2 I Ligjit nr.03/L -134 Pr Lirin e Asociimit t Organziatave Jo Qeveritare, parasheh q OJQ-t do t marrin statusin e prfitimit publik vetem ne rast se perfitime te konsiderueshme ofrohen falas ose me lire se sa vlera e drejt e tregut, per grupe ose individ ne kushte te pavolitshme.N t njjtn koh sht e njohur se OJQ-t me status t prfitimit publik kan t drejtn t krijojn aq fitim I cili sht I nevojshm pr vet mbajtje dhe mundsisht t siguroj zhvillimin dhe zgjerimin e shrbimeve.Pr aq sa kto fitime t OJQ-ve I tejkalojn ato t nevojshmet pr kt qllim, ato do t konsiderohen si teprica e fitimit. 3.N mnyr m specifike n mbshtetje t paragrafit 4 t nenit 33 t Ligjit, situatat si n vijim mund t trajtohen se e krijojn tepricn e fitimit: 3.1. kur fitimet q dalin nga aktivitetet e OJQ-s lidhur me qllimin e saj pr publik, zvoglohen nga pagesat pr menagjert e OJQ-s, zyrtart, t punsuarit ose antart t shumave t cilat jan dukshm m t mdha nga ato q zakonisht do ti paguheshin ktyre personave duke pasur parasysh prgjegjsit e tyre dhe detyrat q i kan kryer lidhur me kto aktivitete;
550
3.2. n rast t OJQ-s e cila siguron mallra dhe shrbime, ku fitimet e krijuara nga aktivitetet e OJQ-s lidhur me qllimin e saj publik jan br duke ngarkuar mime t cilat jan shum nga ato q zakonisht do t ngarkoheshin duke pasur parasysh sasin dhe kualitetin e mallrave dhe shrbimeve dhe kushtet n t cilat jan siguruar; 3.3. n rast t OJQ-ve t cilat japin me qira prona, ku fitimet e krijuara nga aktivitetet e OJQ-s lidhur me qllimin e saj publik jan br duke ngarkuar qira me norma shum m t larta se ato q zakonisht do t paguhen duke pasur parasysh standardin dhe lokacionin e prons dhe kushtet tjera t marrveshjes s qiras; 3.4. n rast t OJQ-ve t cilat huazojn para, si institucionet mikrofinanciare, kur fitimet e krijuara nga aktivitetet e OJQ-s lidhur me qllimin e tyre publik ,jan br duke ngarkuar interes me norma t cilat jan dukshm m t mdha nga ato q do t paguheshin zakonisht duke pasur parasysh rrezikun, afatin dhe kushtet tjera t kredive; 3.5. n secilin rast teprica e fitimit q do t i nshtrohej tatimit n t ardhura n korporata sht shuma e fitmit t teprt t br si m lart n krahsim me at q zakonisht do t bhej (n vend t shums s plot t fitimit). 4. Pr qllim t prcaktimit t shkalls n t ciln do tepric e fitimit e fituar nga nj OJQ- sipas paragrafit 2 t ktij neni, ATK duhet t jet n gjendje t merr informata lidhur me at OJQ nga: 4.1. kontrolli i OJQ-s (si sht autorizuar me paragrafin 2 t nenit 33 t Ligjit); 4.2. raportet vjetore t OJQ-s q i deklarojn sipas nenit 18 t Ligjit Nr. 03/L-134 mbi Lirin e Asociimit n Organizatat jo Qeveritare n organin kompetent sipas atij Ligji; 4.3. ndonj pale t tret ose burime tjera ku ATK ka qasje n informata sipas ligjit.
551
KREU IX - DISPOZITAT ADMINISTRATIVE

Neni 34 - Deklarimi i tatimeve
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Tatimpaguesi nga i cili krkohet apo i cili zgjedh t llogaris t ardhurn e tatueshme duke prshtatur pr qllime tatimore t ardhurat dhe shpenzimet e raportuara n pasqyrat e tij financiare, duhet tia dorzoj Administrats tatimore deklaratn vjetore pr tatim m datn 31 mars apo para ksaj date t vitit pasues t periudhs tatimore. Deklarata bhet n formulart e parapar nga Administrata Tatimore dhe prmban, mes tjerash, t ardhurat bruto, zbritjet e lejueshme, t ardhurat e tatueshme dhe tatimin q duhet t paguhet sipas ktij Ligji. S bashku me deklaratn tatimore, tatimpaguesit e till gjithashtu duhet ti dorzojn pasqyrat financiare t prpiluara n prputhje me Standardet Kosovare te Kontabilitetit dhe legjislacionin ne fuqi . 2. Tatimpaguesi, i cili krkon zbritje t lejueshme n pajtim me nenin 10 te ktij ligji, duhet tia dorzoj administrats tatimore deklaratn vjetore pr tatim m datn 31 Mars apo para asaj date t vitit pasues t periudhs tatimore. Deklarata bhet n formulart e parapar nga Administrata tatimore e Kosovs dhe prmban, mes tjerash, t ardhurat bruto, zbritjet e lejueshme, t ardhurat e tatueshme dhe tatimin q duhet t paguhet sipas ktij Ligji.
Neni 22 Deklaratat Tatimore

1. N pajtim me paragrafin 1 t nenit 34 t Ligjit mbi Tatimin n t ardhurat e korporatave, deklaratat tatimore dhe pasqyrat financiare duhet t dorzohen n ATK me apo para dits s 31 marsit t vitit q pason periudhn tatimore. Kto deklarata / pasqyra financiare mund t dorzohen n ATK nprmjet nj banke t autorizuar ose institucioni financiar. Deklarata tatimore do t konsiderohet si nj vlersim i br nga vet tatimpaguesit. 2. Kur data e afatit t dorzimit t do deklarate tatimore ose pasqyr informacioni, sht e shtun, e diel apo Fest shtetrore, kta formular mund t dorzohen, pa ndshkim pr deklarim me vones, m s voni n ditn e par t puns pas s shtuns, s diels apo Fests Shtetrore. 3. Pr qllime t tatimit n t ardhura, ortakrit jan t detyruara t deklarojn deklarata tatimore vjetore pr ortakri, pr t ardhura dhe shpenzime (kta nuk jan t detyruar t deklarojn deklarat pr tatim n t ardhurat e korporatave) t cilat tregojn pr pjesn e fitimeve apo humbjeve t ortakrive q i jan alokuar ortakve, por nuk jan t detyruar q t bjn ndonj pages t detyrimit tatimor prkats. Vet ortakt duhet t llogarisin pr pagesn e tatimit n lidhje me t gjitha t ardhura q ata marrin nga ortakria. Ortakt e inkorporuar t ortakrive t cilt jan t detyruar t deklarojn deklarat pr tatimin n t ardhurat e korporatave dhe t cilt marrin aksione fitimi nga
552
ortakria, duhet ti prfshijn ato me t ardhura e tjera q i nnshtrohen tatimit n t ardhurat e korporatave.
Neni 35 - Pagesat e tatimit

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Sipas ktij Ligji, secili tatimpagues do tre muaj bn pagesat e tatimit n avanc n llogarin e caktuar nga Administrata Tatimore e Kosovs n bankn apo institucionin financiar e licencuar nga Banka Qendrore e Kosovs n datat apo para datave 15 prill, 15 korrik, 15 tetor dhe 15 janar pr tremujorin kalendarik q paraprin menjher ktyre datave . 2. Shuma e secils pages tremujore n avanc sht si n vijim: 2.1. tatimpaguesit me t ardhura bruto vjetore deri ne 50.000 euro ose m pak t cilt nuk krkohen ose nuk bjn zgjedhje pr t dorzuar deklaratn vjetore sipas nenit 34 t ktij Ligji duhet t bjn pagesat si n vijim pr tremujor: 2.1.1. Tre pr qind (3%) t t ardhurave bruto nga tregtia, transporti, bujqsia dhe veprimtarit e ngjashme komerciale t do tremujori, por jom pak se 37.5 Euro pr tremujor. 2.1.2 Pes pr qind (5%) t t ardhurave bruto nga shrbimet, veprimtarit profesionale, t zanatit, t argtimit dhe t ngjashme t do tremujori, por jo m pak se 37.5 Euro pr tremujor. 2.1.3. Dhjet pr qind (10%) t t ardhurave neto t qiras pr tremujor ( t ardhurat bruto t qiras jo m pak se dhjet prqind (10%) t lejimeve t parapara n paragrafin 2 t nenit 9 t ktij ligji), t zvogluara nga cila do shum e mbajtur gjat atij tremujori n pajtim me paragrafin 2 t nenit 30 t ktij Ligji; 2.2. Tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto m t mdha se 50.000 euro dhe tatimpaguesit t cilt duhet ti prpilojn pasqyrat financiare apo ata t cilt zgjedhin ti prpilojn ato, bjn pagesat tremujore si n vijim: 2.2.1. nj t katrtn (1/4) e detyrimit t prgjithshm tatimor pr periudhn tatimore n vijim bazuar n t ardhurn e tatueshme t vlersuar dhe t zvogluar nga cilado shum e mbajtur ne burim gjat tremujorit n pajtim me nenin 30 t ktij Ligji apo nenin 40 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale, apo 2.2.2. pr periudhn e dyt dhe periudhat vijuese tatimore pr t cilat tatimpaguesi bn pagesn sipas ktij paragrafi, s paku nj t katrtn (1/4) e njqind e dhjet prqind (110%) t detyrimit t prgjithshm tatimor pr periudhn tatimore q vie menjher pas periudhs tatimore vijuese, t zvogluar nga cilado shum e mbajtur ne burim gjat
553
tremujorit n pajtim me nenin 30 t ktij Ligji apo nenin 40 t Ligjit mbi Tatimin n t Ardhurat Personale. 3. Tatimpaguesi i cili ka zgjedhur te prgatis pasqyrat financiare dhe te raportoje ne baza reale duhet t vazhdoj n at baz pr vitin n cilin zgjedhja sht br plus s paku tri periudha tatimore vijuese si sht parapar n nn-paragrafin 3.2 t nenit 5 t ktij Ligji. 4. Tatimpaguesi i cili ka tejkaluar qarkullimin bruto prej 50.000 sht i obliguar q t raportoj t ardhurat dhe bj pagesat n pajtueshmri me paragrafin 2 t nenit 5 t ktij Ligji dhe nn-paragrafin 2.2 t ktij neni, pr periudhn tatimore n t ciln bruto qarkullimi tejkalon 50.000 euro dhe se paku pr tri periudha tatimore vijuese. Nse pas ksaj kohe, tatimpaguesi dshiron t kthehet ne raportimin e te ardhurave dhe te beje pagesat ne pajtueshmri me nn-paragrafin 3.1 t nenit 5 t ktij Ligji dhe nn-paragrafin 2.1. t ktij neni ai tatimpagues duhet te dorzoje krkes ne ATK pr shpjegim ne pajtueshmri me nenin 10 te Ligjit mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat para 1 Marsi te vitit ne te cilin sht krkuar ndryshimi. 5. Tatimpaguesi i cili bn pagesn tremujore n avanc n pajtim nn-paragrafin 2.2 t ktij neni, do te beje nj deklarate me rregullime prfundimtare t tatimeve dhe paguan shumn e duhur m 31 Mars apo para 31 marsit t vitit pas periudhs tatimore. 6. Shuma pr rregullimin prfundimtar sht shuma e prgjithshme e tatimit pr periudhn tatimore e caktuar n prputhje me kt Ligj, minus: 6.1. Shumat e mbajtura ne burim dhe t paguara n Administratn Tatimore pajtim me nenin 30 t ktij Ligji dhe nenin 40 te Ligjit pr t Ardhura Personale; 6.2. Shumat e paguara n kste tremujore; 6.3. Krediti i jashtm tatimor i lejuar sipas ktij Ligji. 7. Nse shumat e paguara, apo kredituara sipas nenit 6 t ktij Ligji jan m t madhe se shuma e prgjithshme e tatimit e caktuar n prputhje me kt Ligj, tatimpaguesi ka t drejtn e kthimit t shums s teprt t tatimeve t paguara. 8. Nse pagesa paradhnie nuk sht br me koh apo n shumn q sht m pak se ajo e krkuar Administrata Tatimore mund t vendos nj ndshkim n nj shum t barabart me shkalln e interesit q sht n fuqi n kohn kur pagesa paradhnie ka qen obligative pr tu br. Nuk do t ket shtesa tjera n tatim, pr pagesat paradhnie me vones apo t pamjaftueshme. Nse pagesat ose pagesat e korrigjuara te ksteve tremujore bhen n datn apo para dats s duhur dhe deklarata me rregullime prfundimtare ose deklarata prfundimtare me rregullime te korrigjuara sht bere si parashihet me paragrafin 5 t ktij neni, ather nuk krkohet kurrfar kamate apo dnimi pr pages t pamjaftueshme nse: 8.1. Dallimi ndrmjet shums s duhur pr do kst dhe shums s paguar n do kst nuk tejkalon dhjet pr qind (10%) t shums s duhur, apo 8.2. pas periudhs s par tatimore t taksapaguesit, shuma e paguar n do kst sht dhjet pr qind (10%) s paku m shum se nj e katrta (1/4) e detyrimit tatimor n deklaratn tatimore pr periudhn tatimore paraprake.
554
8.2.1. Nse administrata tatimore kryen nj kontroll t ndonj viti dhe bn nj rregullim t tatimit t atij viti pr m shum se 20%, lirimi nga ndshkimi i parapar n nn paragrafin 8.2. t ktij neni, nuk do t aplikohet n krkesat pr pages paradhnie pr periudhn tatimore pasuese. 8.3. Pr periudhn e par tatimore gjat s cils nj tatimpagues ka qen n pun (periudha tatimore n t ciln tatimpaguesi ka krkuar nj numr fiskal, apo nse tatimpaguesi ka kryer pun para asaj kohe, periudha tatimore n t ciln aktiviteti ekonomik ka filluar), nuk do t ngarkohet ndshkim nse, prfshir kstin e katr tremujor q pritet m 15 Janar, tatimpaguesi ka br pagesa paradhnie tremujore t barabarta me s paku 90% t tatimit prfundimtar obligativ pr at periudh tatimore. 8.4. Tatimpaguesi q ka pasur humbje n Deklaratn e Tatimit n t Ardhurat e Korporatave t vitit t kaluar nuk ka t drejt t prdor dispozitat e nnparagrafit 2.2. t ktij neni n kryerjen e pagesave paradhnie pr vitin aktual. Tatimapguesi i till duhet t kryej pagesat paradhnie n prputhje me dispozitat e nnparagrafit 2.1. t kij neni. 8.5. Ndshkimi q do t ngarkohet sipas ktij neni do t aplikohet vetm n shumn e nnpaguar nga data e nnpagess deri n datn e prshkruar n paragrafin 5 t ktij neni pr t br rregullimin prfundimtar pr periudhn tatimore, apo, nse sht m hert, data e pagess n t ciln pagesa paradhnie e tatimpaguesit prfshin nj shum t mjaftueshme pr t paguar pagesn paradhnie pr at tremujor plus shuma e nnpaguar. 9. Ministri do te lshoj nj akt nnligjor pr zbatimin e ktij neni.
Neni 11 Pagesat Tremujore t Paradhnieve

1. N prputhje me paragrafin 2.1 t Nenit 35 t Ligjit, tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto prej 50,000 euro ose m pak dhe ata q nuk zgjedhin t prgatisin pasqyrat financiare jan t obliguar pr t br pagesat tremujore t paradhnieve pr tatimin mbi t ardhurat e korporatave. Kta Tatimpagues do t dorzojn pasqyrat Tremujore t pagesave t avancit pr Korporatat e vogla n formatin e prshkruar nga ATK,n do bank apo institucion financiar t autorizuar n ose prpara 15 prillit, 15 korrikut, 15 tetorit dhe 15 janarit n lidhje me tremujort kalendarik q menjher I paraprijn ktyre datave. N mnyr alternative, kur tatimpaguesit deklarojn n ATK n mnyr elektronike pasqyrat e tyre mbi pagesat tremujore t avancit pr Korporatat e vogla ,pagesat n nj bank apo institucion financiar t autorizuar duhet t shoqrohen me nj dftes mbi pagesn tremujore t avancit. 2. N prputhje me paragrafin 2.2 t Nenit 35 t Ligjit, tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto q tejkalon 50,000 euro dhe ata q zgjedhin t prgatisin pasqyrat financiare jan t obliguar pr t br pagesat tremujore t avancit pr tatimin mbi t ardhurat e korporatave. Kta Tatimpagues dhe kompanit e sigurimit, duhet t dorzojn Pasqyra
555
Tremujore t pagess s Avancit pr Korporatat e mdha n formatin e prshkruar nga ATK,n do bank apo institucion financiar t autorizuar n ose prpara 15 prillit, 15 korrikut, 15 tetorit dhe 15 janarit pr tremujort kalendarik q menjher i paraprijn kto data. N mnyr alternative,kur tatimpaguesit deklarojn n ATK n mnyr elektronike pasqyrat e tyre mbi pagesat tremujore t avancit pr Korporatat e mdha ,pagesat n nj bank apo institucion financiar t autorizuar duhet t shoqrohen me nj dftes mbi pagesn tremujore t avancit. 3. Tatimpaguesit e mbuluar nga paragrafi 2.2 i nenit 35 t ligjit jan t detyruar t prdorin bazat e parashikimit n vitin e tyre t par t brjes s pagesave tremujore t avancit dhe parashikimet jan t bazuara n e detyrimit tatimor vjetor t parashikuar pr vitin e par. Pr ata q fillojn si tatimpagues gjat tremujorit t par kjo nuk sht problem, por pr ata t cilt fillojn m von gjat vitit, ata krkohet t paguajn vetm , ose vetm e detyrimit t tyre t vitit t par n kste gjat vitit t par. Pr vitin e tyre t dyt, duke br pagesa tremujore t avancit bazuar n detyrimin tatimor vjetor pr aktivitetin e tyre ekonomik pr vitin e par t tyre, e rritur pr 10%, do t thot se nuk paguhet ndonj ndshkim interesi. Tatimpaguesit, pagesat e paradhnieve t t cilve jan t pamjaftueshme krahasuar me detyrimin tatimor final do t ndshkohen vetm pr tremujorin e fundit t vitit t par, por bazuar n shumat kumulative t ksteve krahasuar me detyrimin vjetor, e jo duke e konsideruar kstin e fundit thjesht si t izoluar. N kto raste interesi ndshkimi do t aplikohet vetm kur pagesat e bra tremujore t avancit kan qen m t vogla se 90% t detyrimit tatimor vjetor pr aktivitetin e tyre ekonomik pr vitin e par t tyre. Pr vitin e dyt dhe vitet tjera vijuese meq sht n dispozicion opsioni i pagess pa ndshkime dhe interes ata do t ndshkohen pr do kst tremujor nse jan br pagesa t pamjaftueshme gjat vitit. Shembulli 1: Nj tatimpagues korporat ka filluar aktivitetin e tij n vitin 2010. Ai ka paguar n 3 kste (tremujort 2, 3 dhe 4), respektivisht 100 , 200 dhe 620 . Detyrimi vjetor pr tatimin n t ardhurat e korporatave pr vitin 2010 rezulton t jet 1.000 . N kt rast, meq tr kstet (920 euro), jan m shum se 90% e detyrimit vjetor (90% e 1.000 = 900 euro) nuk aplikohet ndshkimi n interes (sipas paragrafi 8,3 t nenit 35 t Ligjit). Shembulli 2: Nj tatimpagues korporat ka filluar aktivitetin e tij n vitin 2010. Ai ka paguar n 2 kste (tremujort 3 dhe 4), respektivisht 200 dhe 500 . Detyrimi vjetor pr tatim n t ardhurat e korporatave pr vitin 2010 rezulton t jet 1.000 . N kt rast, meq tr kstet (700 euro) jan m pak se 90% e detyrimit vjetor (90% e 1.000 = 900) interesi paguhet duke filluar nga 15 janar 2011 (data e caktuar e kstit t tremujorit t fundit n lidhje me vitin tatimor 2010). Ky interes sht i bazuar n 300 , diferencs n mes detyrimit vjetor (1.000 euro) dhe ksteve kumulative totale t paguara (700euro) dhe llogaritet nga 15 janari 2011 deri n datn e afatit pr dorzimin e deklarats finale (31 mars 2011). N kt koh prfundojn ndshkimet, interesi pr nnpagesn e pagesave t paradhnieve, mirpo
556
pastaj mund t aplikohen ndshkimet e rregullta lidhur me do periudh ndrmjet ksaj date t afatit deri sa t paguhet tatimi. 4. N rastet kur kstet e hershme kan qen shum t ulta dhe kstet e m vonshme kan qen shum t larta, ndshkimet do t aplikohen pr kstet e hershme derisa pagesat e teprta t mvonshme t mbulojn mungesat e hershme. N rastet kur Kstet e hershm kan qen shum t larta dhe kstet e m vonshme kan qen shum t ulta, ATK do t pranoj tepricat e periudhave m t hershme q mbulojn mungesat n periudhat e mvonshme dhe interesi dhe ndshkimet mund, ose mund t mos aplikohen, varsisht nga shumat e tepricave dhe mungesave. Shembull: N vitin 2010 biznesi i tatimpaguesit ka br nj fitim dhe 1.000 tatim mbi t ardhurat e korporatave ka qen pr tu paguar. Pr vitin 2011, nj tjetr fitimi sht br dhe 2.000 tatimi mbi t ardhurat e korporatave ka qen e pagueshme (n 2012). Gjat viti 2011 kste tremujore jan prbr prej 600 euro, 100 , nuk ka kst, dhe 350 respektivisht. Duke pasur parasysh detyrimin vjetor n vitin 2010 prej 1,000 euro dhe duke shtuar 10%, kstet tremujore gjat vitit 2011 duhet t ken qen t paktn 275 secila. Nuk ka pasur ndshkim dhe interes pr tu paguar pr kstin e par (meq pagesa prej 600 euro e ka tejkaluar 275 euro pr tù paguar). Nuk ka pasur ndshkim dhe interes pr tu paguar pr kstin e dyt (meq pagesa prej 100 plus 325 euro (600 pa 275) q ka tepruar nga ksti i par e ka tejkaluar 275 euro pr tù paguar). Interesi pr tu paguar n kstin e tret do t bazohet n 125 (duke qen 275 pr tu paguar pa 150 euro q kan mbetur (dy pagesat q gjithsejt bjn 700 euro pa detyrimi pr kto dy kste prej 550 euro) q kan mbetur tepric nga kstet e mparshme). Nuk ka interes pr tu paguar n kstin e katrt dhe teprica prej 75 (350 t paguara, krahasuar me 275 t pagueshme) mund t aplikohen pr t ulur interesin pr tù paguar n kstin e tret, por me efekt vetm nga data e pagess s kstit t katrt. 5. Nn-paragrafi 2.2.2 i nenit 35 t Ligjit i referohet pagesave t bazuara n detyrimin tatimor t vitit t kaluar. N rastin kur tatimpaguesi ka humbje tatimore pr nj vit t caktuar, ather n vend q t prdoren bazat e detyrimit tatimor te vitit t kaluar dhe t aplikohet llogaritja prej 110%, tatimpaguesi sht i detyruar t llogaris dhe t paguaj kstet bazuar n t ardhurat e tatueshme te parashikuar pr vitin aktual. Nse tatimpaguesi vlerson se ata do t bjn nj humbje n vitin aktual, ose q do Fitim do t tejkalohet nga humbjet e bartura prpara, kstet nuk do t jen te nevojshme, por ndshkim me interes mund t aplikohet nse rezulton q parashikimi i tatimpaguesit t jet i pasakt. Shembull: N vitin 2010 biznesi i tatimpaguesit ka pasur humbje. N vitin 2011, tatimpaguesit parashikon se biznesit do t ket fitim (pas lejimit q humbjet t barten prpara) dhe detyrimi vjetor tatimor do t jet 1.000 . Kstet krkohet q t paguhen gjat vitit 2011 duke u bazuar n e detyrimit tatimor vjetor t parashikuar. 6. N rastet kur ka pasur nj kontroll tatimor ose ngjarje t tjera n vitin vijues q prcakton nj detyrim tatimor vjetor t ndryshm n lidhje me nj vit tatimor t
557
mhershm, nse detyrimi vjetor tatimor sht gjetur t jet m i lart, ndshkimet do t aplikohen pr nn-deklarim, pr pagesa t vonuara dhe gjithashtu edhe interesi n lidhje me detyrimin vjetor t paguar m pak. Ndshkimet e tilla dhe interesi pr detyrimin tatimor shtes t zbuluar m pas do t aplikohen vetm pr detyrimin vjetor tatimor, dhe nuk do t bhet rregullim n shumat e ksteve tremujore t kaluara ku rezultati i kontrollit tatimor apo ngjarjeve t tjera ka qen rritja e detyrimit tatimor deri n 20%. N rastet kur ka pasur nj rritje t detyrimit tatimor prej m shum se20%, ather dnimi me interes do t aplikohet deri n at mas ku kstet tremujorekan qen nn e 110% t detyrimit tatimor t rregulluar n t ardhura si rezultat i kontrollit tatimor apo ngjarjeve t tjera. 7. Paragraft paraprijs t ktij neni parashohin data specifike n t cilat krkohet q t dorzohen formulart e pagesave tremujore t avancit dhe n t cilat krkohet q t paguhen pagesat tremujore te avancave. N secilin rast, kur data specifike e deklarimit/ose pagess sht e shtun,e Diele ose Fest Shtetrore, kta formular dhe/ose pagesa duhet t dorzohen m s voni n ditn e par t puns pas s (shtuns) diels ose Fests Kombtare. Nuk do t aplikohen ndshkimet dhe interesi pr deklarim ose pages me vones kur deklarimi/ose pagesat ndodhin n ose m hert se dita e ardhshme e puns. 8. Formulari vjetor i tatimit n t ardhurat e korporatave sht nj deklarat tatimore por pasqyrat tremujore te pagesave t paradhnieve nuk konsiderohen t jen deklaratat tatimore. N prputhje me paragrafin 8 t nenit 35 t Ligjit, ndshkimet pr deklarimin e vonuar dhe pr pagesn e vonuar nuk do t zbatohen pr formulart e deklaruar me vones t ksteve tremujore, por interesi do t aplikohet, prve kur zbatohen dispozitat e nn-paragrafve 8,1, 8,2 ose 8, 3 t ktij neni.
Neni 36 - Krkesa pr Libra dhe Regjistrime

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Nj tatimpagues me t ardhura vjetore bruto, nga veprimtarit afariste pr periudh tatimore, m tepr se 50.000 euro, do t mbajn libra dhe regjistrime t identifikuara n paragrafin 4 t ktij neni. 2. Nj tatimpagues m t ardhura vjetore bruto, nga veprimtarit afariste pr periudh tatimore, prej 50.000 euro a m pak mund t zgjedhin t prgatisin librat dhe regjistrimet t identifikuara n paragrafin 4 t ktij neni n prputhje me nn-paragrafin 3.2 t nenit 5 t ktij ligji. 3. Nj tatimpagues i cili zgjedh t prgatis librat dhe regjistrimet e identifikuara n paragrafin 4 t ktij neni pr do periudh tatimore do t krkohet t prgatis librat dhe regjistrimet e tilla pr periudhn tatimore n t ciln zgjedhja (opsioni) sht br plus se paku tri periudha tatimore pasuese sikurse sht parapar n nnparagrafin 3.2 t nenit 5 t ktij Ligji. 4. Librat dhe regjistrimet t krkuara sipas ktij neni, t mbajtura n prputhje me standardet e kontabilitetit n Kosov, jan me sa vijojn:
558
4.1. Nj libr t shitjes n t cilin t gjitha shitjet dhe kthimet duhet t regjistrohen. 4.2. Nj libr t blerjes n t cilin t gjitha blerjet dhe kthimet duhet t regjistrohen. 4.3. Nj ditar financiar q regjistron pranimet dhe shpenzimet n para t gatshme (kesh) q lidhen me librin e shitjes dhe librin e blerjes. 4.4. Nj llogari kapitale, nse sht aplikueshme, q prmban bilancin e hapjes, shtimet n kapital, shpenzimet q do t kapitalizohen, shkalla e zhvlersimit, shuma e zhvlersimet, t gatshmet dhe bilanci mbylls; dhe 4.5. Pasqyrat financiare dhe bilancet e gjendjeve si krkohen pr vendosjen e piks filluese pr llogaritjen e deklarimit vjetor t tatimit n t ardhurat e korporatave. 4.6. Prmbajta e librave dhe regjistrimeve t krkuara me kt paragraf dhe do libr dhe regjistrim i krkuar, prfshir ato t mbajtura n format elektronik, do t prkufizohen n nj akt nnligjor t lshuar nga Ministri.
Neni 23 Librat dhe Regjistrat

1. Tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto prej 50,000 euro ose m tepr dhe ata me t ardhura vjetore bruto m t ulta se 50,000 euro t cilt zgjedhin t tatohen mbi baza t t ardhurave reale, do t mbajn librat dhe regjistrimet n pajtueshmri me krkesat e: 1.1. Nenit 36 t Ligjit; dhe 1.2. Paragrafin 4 t nenit 17 t Udhzimit Administrativ nr. 15/2010 pr Zbatimin e Ligjit Nr. 03/L-222 mbi Administratn Tatimore dhe Procedurat. 2. Tatimpaguesit me t ardhura vjetore bruto m t ulta se 50,000 euro t cilt nuk kan zgjedhur t tatohen n baz t t ardhurave reale, do t mbajn librat dhe regjistrimet n pajtueshmri me krkesat e : 2.1. Nenit 37 t Ligjit; dhe 2.2. Paragrafit 2 t nenit 17 t Udhzimit Administrativ nr. 15/2010 Pr Zbatimin e Ligjit Nr. 03/L-222 Pr Administratn Tatimore dhe Procedurat. 3. Tatimpaguesit e prmendur n paragrafet 1 dhe 2 jan t obliguar q t lshojn fatura/kupon pr furnizimin e mallrave dhe shrbimeve t bra nga ata. 4. Prmbajtja e librave dhe regjistrimeve t referuara n paragraft 1 dhe 2 t ktij neni dhe I faturave / kuponve t referuar n paragrafin 3 t ktij Neni, duhet t jen n prputhje me Udhzimin Administrativ nr. 15/2010 Pr Zbatimin e Ligjit Ligjit Nr. 03/L-222 Pr Administratn Tatimore dhe Procedurat. 5. Dispozitat e mposhtme t Ligjit nr 03/L-222 Pr Administratn Tatimore dhe Procedurat, zbatohen n lidhje me librat dhe regjistrimet e referuara n kt nen: 5.1. Neni 13, n lidhje me prkthimin, mbajtjen dhe ruajtjen e t dhnave dhe periudhat t cilave duhet t ju prkasin regjistrimet; 5.2. Neni 14, n lidhje me qasjen n regjistrime nga ATK, dhe pr heqjen dhe kopjimin e t dhnave t tilla;
559
5.3. Neni 14 dhe 15, n lidhje me krkesn e tatimpaguesit pr t prodhuar t dhnat kur krkohet nga ATK; 5.4. Neni 19, n lidhje me t dhnat q jan humbur ose shkatrruar; 5.5. Neni 15 dhe 53, n lidhje me ndshkimet pr mos mbajtjen e regjistrimeve ose pr mos lejimin e qasjes s ATK-s n regjistrime.
Neni 37 - Krkesat pr Libra dhe Regjistrime pr bizneset e vogla

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Nj tatimpagues me t ardhura vjetore bruto prej 50,000 euro apo m pak, i cili nuk zgjedh t prgatis librat dhe regjistrimet q krkohen sipas paragrafit 4 i nenit 36, duhet t prmbaj librat dhe regjistrimet vijuese: 1.1. Nj libr t shitjes n t cilin t gjitha shitjet dhe kthimet duhet t regjistrohen. 1.2. Nj libr t blerjes n t cilin t gjitha blerjet dhe kthimet duhet t regjistrohen. 1.3. Nj ditar financiar q regjistron pranimet dhe shpenzimet n para t gatshme (kesh) q lidhen me librin e shitjes dhe librin e blerjes. 1.4. Prmbajta e librave dhe regjistrimeve t krkuara me kt paragraf dhe do libr dhe regjistrim i krkuar, prfshir ato t mbajtura n format elektronik, do t prkufizohen n nj akt nnligjor t lshuar nga Ministri.
Neni 38 - Dispozitat kalimtare

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Dispozitat q lidhen me Lojrat e Fatit n nn-paragrafin 1, 3, 5 dhe 6 t nenit 30 t ktij ligji do t bhen t vjetruar dhe do t zvendsohen nga dispozitat n Ligjin mbi Lojrat e Fatit dhe Lotarin (apo ligj t ngjashm q lidhet me rregullimin dhe tatuarjen e lojrave t fatit dhe lotaris) q lidhen me kuoatat fikse me datn e hyrjes n fuqi. 2. N prputhje me Ligjin mbi TVSh-n, nj tatimpagues duhet t regjistrohet n TVSh kur t arrij pragun prej 50,000 t qarkullimit bruto n nj periudh t 12 muajve t njpasnjshm. Ligji mbi TVSh-n prmban dispozitat sipas s cilave pragu i regjistrimit mund t ndryshohet me miratimin e Kuvendit. Nse pragu i regjistrimit n TVSh rritet apo ulet, pragu pr prcaktimin e detyrimit t tatimit n t ardhurat personale bazuar n nj llogaritje t t ardhurave dhe shpenzimeve (aktualisht qarkullimi vjetor 50,000) do t rritet apo ulet n prputhje me t. 2.1. Nj rrije apo ulje n pragun pr prcaktimin e detyrimit t tatimit n t ardhurat personale do t reflektohet n dispozitat e aplikueshme t neneve 5, 35, 36 dhe 37 t ktij ligji.
560
2.2. do rritje apo ulje n pragun e tatimit n t ardhurat personale do t jet efektiv pr periudhn tatimore q fillon m 1 Janar t vitit q pason ndryshimin e pragut t TVSh-s dhe do periudh tjetr pasuese nga aty. Nse rritja n pragun e TVSh-s sht efektive nga 1 Janari i nj periudhe tatimore, ndryshimi i pragut t tatimit n t ardhurat personale do t jet efektiv duke filluar m 1 Janar t asaj periudhe t njjt tatimore. 2.3. Me miratimin e nj rritje apo ulje n prag nga Kuvendi, Ministri do t lshoj nj akt nnligjor pr t implementuar nivelin e pragut t ndryshuar, i cili do t pasqyroj ndryshimet e nevojshme n nenet 5, 35, 36 dhe 37 t ktij ligji.
561
KREU X - DISPOZITAT PRFUNDIMTARE

NENI 39 - Zbatimi
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Ministri i Ekonomis dhe financave do t ket autoritetin t shpall me shkrim, Rregullore pr zbatimin dhe aplikim t prgjithshm nse jan t nevojshme pr interpretim t mtejm t drejt , t arsyeshm dhe uniform pr zbatimin e ktij ligji. Kto akte nnligjore duhet t administrohen dhe zbatohen nga ATK. Rregulloret e tilla zbatuese nuk do t ken ose nuk do tu jepen ndonj efekt ligjor deri sa t publikohen nga ATK-ja n pajtueshmri me ligjin pr Qasjen ne Dokumente zyrtatre. 2. Pa u kufizuar ose paragjykuar paragrafi i msiprm, Ministri do te lshoj nj akt nnligjor pr implementimin dhe interpretimin e neneve 5, 7, 9, 10, 12, 18, 20, 23, 26, 27, 31, 33, 36, dhe 37 t ktij ligji, brenda 120 dite pas shpalljes se ktij ligji. Neni 15 i Ligjit Nr. 03/L-113 aplikohet pr periudhn 1 Janar 2009 deri m 31 Dhjetor 2009.
Neni 40 - Ankesat
(Ligji Nr.03/L-162)
1. do person i pa kenaqur me vendimin e Adiministrates Tatimore Kosoves ka te Drejten e ushtrimit te kerkeses per rishqyrtim ne departamentin e Ankesave t Administarts Tatimore. 2. Tatimpaguesit t cilt nuk pajtohen me vendimin e Departamentit t Ankesave mund t dorzojn ankesn n Bordin e Pavarur pr Rishqyrtim. 3. Nse nj Tatimpagues nuk sht i knaqur me vendimin e Bordin e Pavarur pr Rishqyrtime, mund t paraqes padi n Gjykatn kompetente.
Neni 41 - Ligji n fuqi

(Ligji Nr.03/L-162)
Ky Ligj shfuqizon Ligjin pr Tatimin n t Ardhurat t Korporatave, Nr. 03/L-113 dats 18 dhjetor, 2008.
562

(Ligji Nr.03/L-162)
1. Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet dit pas shpalljes n Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs. 2. Me hyrjen n fuqi t ktij Ligji, efektet e tij do t jen nga 01 Janar 2010.
Neni 8 Hyrja n Fuqi

Ky Udhzim Administrativ, hyn n fuqi ditn e nnshkrimit nga Ministri i Ekonomis dhe Financave.

Ky Udhzim Administrativ, hyn n fuqi me nnshkrimin nga Ministri i Ekonomis dhe Financave. Ligji Nr. 03/L - 162 29 dhjetor 2009 Kryetari i Kuvendit t Republiks s Kosovs ________________________ Jakup Krasniqi
563
564
ORGANIZIMI TERRITORIAL SIPAS ATK-s
LEGJENDA
Ferizaj
Kufiri ndrmjet regjioneve Kufiri ndrmjet komunave

Libri Ligje 20111

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Libri Ligje 20111

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

REPUBLIKA E KOSOVS - REPUBLIKA KOSOVA - REPUBLIC OF KOSOVO QEVERIA E KOSOVS - VLADA KOSOVA - GOVERNMENT OF KOSOVO MINISTRIA E FINANCAVE - MINISTARSTVO

LEGJISLACIONI TATIMOR I KOSOVS

Nntor, 2011 - Prishtin

ADMINISTRATA TATIMORE E KOSOVS

LEGJISLACIONI TATIMOR I KOSOVS

BOTIMI II Nntor, 2011 Prishtin

KREU II - PERSONAT E TATUESHM ..............................................................................290

KREU III - TRANSAKSIONET E TATUESHME ....................................................................300

KREU IV - VENDI I TRANSAKSIONEVE T TATUESHME ..................................................308

KREU V - MOMENTI I LINDJES S DETYRIMIT DHE NGARKIMI ME TVSH.......................318

KREU VI - SHUMA E TATUESHME ..................................................................................320

KREU VII - NORMAT ......................................................................................................325

KREU VIII - LIRIMET PA T DREJTN E ZBRITJES S TVSH-S S ZBRITSHME .................326

KREU X - LIRIMET N EKSPORTIM .................................................................................339

KREU XI - LIRIMET E LIDHURA ME TRANSPORTIN NDRKOMBTAR ............................341

KREU XIII - ZBRITJET ......................................................................................................344

KREU XIV - BORXHET E KQIJA ......................................................................................364

KREU XV - FATURIMI DHE LSHIMI I DOKUMENTEVE T TJERA TATIMORE .................366

KREU XVI - PERSONAT E OBLIGUESHM PR T PAGUAR TVSH ...................................373

KREU XVII - PERIUDHAT TATIMORE DHE DEKLARATAT E TVSH-S ...............................380

KREU XIX - SKEMAT E VEANTA ....................................................................................387

KREU XX - DISPOZITAT PRFUNDIMTARE .....................................................................394

LIGJI NR. 03/L-161- LIGJI PR TATIMIN N T ARDHURAT PERSONALE ........... 403

KREU II - T ARDHURAT NGA PUNSIMI .......................................................................420

KREU III - TE ARDHURAT NDRYSHE NGA ATO TE PUNESIMIT .......................................423

KREU IV - SHPENZIMET AFARISTE T LEJUESHME .........................................................432

KREU V - SHPENZIMET E PALEJUESHME .......................................................................450

KREU VI - FITIMET DHE HUMBJET KAPITALE .................................................................453

KREU VII - LIBRAT DHE REGJISTRIMET...........................................................................457

KREU VIII - DISPOZITAT NDRKOMBTARE ...................................................................460

KREU IX - DISPOZITAT E MBAJTJES N BURIM ..............................................................467

KREU X - ORTAKRIT DHE GRUPIMI I PERSONAVE ......................................................477

KREU XI - PAGESAT, KREDITIMET DHE DEKLARATAT ....................................................478

LIGJI NR. 03/L- 162 - PR TATIMIN N T ARDHURAT E KORPORATAVE.......... 489

KREU II - T ARDHURAT Q LIROHEN NGA TATIMI .......................................................505

KREU III - SHPENZIMET ..................................................................................................507

KREU IV - FITIMET DHE HUMBJET N KAPITAL, HUMBJET N BIZNES ..........................525

KREU V - LIKUIDIMET DHE RIORGANIZIMET .................................................................530

KREU VI - MIMET E TRANSFERIMIT, SHMANGIA E TATIMEVE T DYFISHTA ...............533

KREU VII - MBAJTJA N BURIM E TATIMEVE .................................................................540

KREU VIII - DISPOZITAT E VEANTA ..............................................................................549

KREU IX - DISPOZITAT ADMINISTRATIVE .......................................................................552

KREU X - DISPOZITAT PRFUNDIMTARE........................................................................562

Administrata Tatimore e Kosovs, Departamenti i Prmbushjes

LIGJI NR. 03/L- 222 - PR ADMINISTRATN TATIMORE DHE PROCEDURAT

LIGJ PR ADMINISTRATN TATIMORE DHE PROCEDURAT

Neni 1 Qllimi dhe Fushveprimi

Neni 2 - Administrata Tatimore e Kosovs

Neni 3 Administrata Tatimore e Kosovs (ATK)

Neni 3 - Drejtori i Prgjithshm i ATK-s

Neni 4 Drejtori i Prgjithshm i ATK-s

Neni 5 Marrveshjet me Ndrmarrjet Publike

Neni 4 - Zvends Drejtort e Prgjithshm

Neni 5 - Menaxhert kryesor

Neni 6 - Zyrtart e tatimeve

Neni 6 Njsia pr Hetime Tatimore

Neni 7 - Kompetenca delegimi

Neni 7 Delegimi i Autorizimeve

Neni 9- Vendimet shpjeguese publike

Neni 10 - Vendimet shpjeguese individuale

Neni 8 Vendimet Shpjeguese Individuale

Neni 11 - Numri Fiskal dhe pajisja me ertifikat Fiskale

Neni 9 Numrat Fiskal

Neni 10 Personat jo-rezident dhe Prfaqsuesit Fiskal