NEW YORK STATE

DEPARTMENT OF DORACAKU I VOZITSIT

MOTOR VEHICLES

Janar 2017
Tabela e Prmbajtjeve

PJESA E PARE: INFORMACJONE PER SHOFERET DHE PRONARET E

AUTOMJETEVE ...............................................................................................................3
KAPITULLI 1 PATENTAT E SHOFEREVE ...................................................................3
KAPITULLI 2 - SI TA MBASH PATENTEN.....................................................................17
KAPITULI 3 - ZOTERIM I NJE AUTOMJETI ..................................................................26
PJESA E DYTE: RREGULLAT E RRUGES ...................................................................33
KAPITULLI 4: KONTROLLI I QARKULLIMIT .................................................................33
Sinjalet pr kalimin e hekurudhs............................................................................38
Kufizimet ansore dhe vijat e korsive ......................................................................38
ka tregojn disa vija t korsive: ............................................................................39
KAPITULLI 5 KRYQZIME DHE KTHESA..................................................................42
Ja shembuj t rregullave t s drejts t kalimit:.....................................................42
KTHIM DJATHTAS:.................................................................................................45
KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME NJ DREJTIM N RRUG ME NJ DREJTIM:
.................................................................................................................................45
KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME NJ DREJTIM N RRUG ME DY KORSI: ...45
KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME DY DREJTIME NE RRUG ME DY DREJTIME:
.................................................................................................................................45
KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME DY DREJTIME N RRUG ME NJ DREJTIM
.................................................................................................................................46
KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME DY DREJTIME N AUTOSTRAD ME KATR
KORSI: ....................................................................................................................46
Pr t br kthim me tre pika: .................................................................................47
KAPITULLI 6 SI T TEJKALONI .................................................................................49
KAPITULLI 7 PARKIMI PARALEL...............................................................................53
Nuk mund t parkoni, qndroni ose ndaloni: ...........................................................55
Parkimi ose qndrimi nuk lejohet:............................................................................55
PJESA 3 KESHILLA PR VOZITJE T SIGURT .....................................................58
KAPITULLI 8 VOZITJE MBROJTSE .........................................................................58
Kur konfrontoheni me ndonj vozits agresiv: ........................................................59
Pr tu shmangur q t mos bheni vozits agresiv: ...............................................60
Trbmi i rrugs mund t prfshij:...........................................................................61
Shenjat e Lodhjes....................................................................................................66
Kundrmasat efektive..............................................................................................67
Veprime pr vozitsin e prgjumur..........................................................................68
Dnimet pr shkruajtjen e mesazheve, prdorimin e paisjeve elektronike .............68
KAPITULLI I 9 ALKOHOLI DHE NARKOTIK T TJERA .........................................71
KUNDRVAJTESIT E PRSRITUR .....................................................................77
Zero toleranc pr shofert nn 21 vjet ..................................................................78
Blerja ilegale e pijeve q prmbajn alkohol ...........................................................78
Ligji per permbajtje t hapur ....................................................................................78
Programi per ndezje interlock...............................................................................78
Ligji i Leandrs ........................................................................................................79
KAPITULLI 10 KUSHTET SPECIALE T VOZITJES..................................................82
 Nse rrotat tuaja t pasme fillojn t rrshqasin: ....................................................87
Nse rrotat e parme rrshqasin:..............................................................................87
KAPITULLI 11 BASHKPRDORIMI I RRUGS..........................................................92
IKLISTT DHE RRSHQITSIT N RRESHT DUHET: ......................................94
iklistt gjithashtu duhet:.........................................................................................94
KAMIONAT E MEDHEJ, AUTOMJETET REKREATIVE DHE AUTOBUST NUK
JAN MAKINA T MDHA,SA M T MDHAJA T JEN: ................................97
Pikat e verbra anash..............................................................................................98
Pikat e verbra pas..................................................................................................98
Distanca pr t ndaluar ...........................................................................................98
Aftsia pr t manovruar .........................................................................................98
Kur ju ecni mbrapsht................................................................................................99
Kur i afroheni nj kamioni ......................................................................................100
Kur ndaloni pas nj kamioni ..................................................................................100
KAPITULLI 12 - NSE JENI N AKSIDENT ...............................................................103
CPR (Cardiopulmonary Resuscitation)..................................................................104
PJESA E PARE: INFORMACJONE PER SHOFERET DHE
PRONARET E AUTOMJETEVE

KAPITULLI 1 PATENTAT E SHOFEREVE

Per te ngare ligjshem ne New York ti duhet te kesh patente shoferi. Edhe nese je
resident apo ke leje nga nje shtet tjeter amerikan (si psh California) apo kombtar, (si
Shqiperia) ti mund te ngasesh makine ne shtetin e New Yorkut. Nese je nen moshen 16
vjec nuk mund te ngasesh makine ne New York edhe pse posedon leje te ndonje shteti
tjeter.

Shoferet qe levizin per jetese ne New York duhet te kthjene patenten e shtetit tjeter
brenda 30 diteve dhe te marrin licensen e New Yorkut. Ne shumicen e rasteve esht e
kundraligjshme te kesh patenten e New York dhe te nje shteti (amerikan) tjeter ne te
njejten kohe. Eshte shkelje e ligjit federal amerikan te posedosh me shume se nje
patente komerciale (CDL).

Gjithashtu, eshte krim te ndryshosh ose falcifikosh cfaredoqoft dokumemti te automjetit,

perfshire ketu edhe patenten.e shoferit. Ky krim mund te shkaktoj suspendim apo
rivokim te patentes si dhe peresekutim deri ne denim financjar dhe burgim.

LLOJET E PATENTAVE

Shteti i New Yorkut njeh 6 lloje te patentave jo-komeriale. Informacjonet ne kete kapitull
vlen per patenten e makines dhe te motorcikletes. Infomacjone mbi patenten komerciale
mund ti gjesh ne Commercial Drivers Manual (CDL-10) qe mund te kerkosh ne faqen e
internetit te DMV, zyrat e DMVs, apo nepermjet telefonit. Ti duhet te kesh CDL nese
nget automjet qe ka:

Peshen mbi 26,000 pound (11,794 kg); ose

Terheq rimorkio me peshe mbi 10,000 pound (4,536 kg); ose
Mban/ka kapacitet 15 ose me shume pasagjere, pa perfshire shoferin; ose
 Pavaresisht nga kapaciteti i ulseve, eshte definuar si autobus (perfshire dhe
automjetet qe levizin nxenes dhe ato te invalideve) nga Artikulli 19-A i ligjit te
Automjeteve dhe Trafikut; ose
Mbart materiale te rrezikshme qe detyrohen nga ligji federal te kene pankarte.

Patentat jo-komerciale ne kete manual jane:

Operues, Klasa D - Mosha minimale 18, ose 17 me edukim shoferi (shif Edukim
Shoferi). Te lejon te ngasesh makinen me peshe 26,000 lb (11,794 kg) ose nen; terheq
rimorkio me pshe 10,000lm (4,536 lb) ose nen; Apo pesha e te dy makinave se bashku
te jete nen 26,000 lb (11,794 kg). Ti gjithashtu mund te operosh Klase B dhe C
(biciklete me motor) me kete patente.

Operues Junior Limited/ Operues Junior, Klasa DJ - Mosha minimale 16. Te lejon
nga nasesh te njejtin automjet si Klasa D por me disa kufivize.

Non-CDL Klasa C - Mosha minimale 18. Te lejon te ngasesh disa makina me peshen e
kombinuar deri me 26,000 lb qe nuk kerkojne CDL si kush.

Taxi, Klasa E - Mosha minimale 18. Te lejon te ngasesh te njejtat automjete si Klasa D
dhe transportimin e pasagjereve me pagese me automjet te dezajnuar per 15 ose me
pak pasagjere. Nese automjeti eshte definuar si autobuz ne Artikullin 19-A te ligjit te
Automjeteve dhe lTrafikut, pavaresisht nga kapaciteti i ulseve, te nevoitet patenta CDL.

Motocikleta, Klasa M - Mosha minimale 18, ose 17 me edukim shoferi (shif Edukim
Shoferi). Te lejon te ngasesh motociklete dhe biciklete me motor

Motorcikleta Junior Limited/Junior Motorciklete, Klasa MJ - Mosha minimale 16. Te

lejon nga nasesh te njejtin automjet si Klasa M por me disa kufivize.

Shenim: Nese ke license per motorciklete dhe per automjet tjeter, te dy klaset do te
vihen te te njejtin dokument (psh: Klasa DM)

Patente e Shtuar - Mund te perdoret per te kaluar kufirin toksor ose ujor te SHBA,
Kanada, Meksika, Bermuda dhe Karibet. Kjo patente mund te perdoret ne vend te
pashaportes si dokument identiteti dhe nenshtetsie ne keto kufij si dhe per urdhetim
ajror brenda SHBA-se. Ky eshte nje opsjon vetem per rezidentet e shtetit te New Yorkut
qe jan shtetas amerikan.Patentat komerciale dhe ato te motocikletave mund te jepen si
Patente e Shtuar.
Edukim Shoferi (per te ndryshuar Klasen DJ ose MJ ne Klasen D ose M) - Ti mund
te aplikosh per te ndryshuar Patenten Junior ne patente te plote ne moshen 17 nese ke
marre Student Certificate of Completion (MV-285) (certificaten studentore te
kompletimit) nga nje kurs te edukimit te shoferit te aprovuar.Apliko ne cilendo zyre te
DMV. Ndryshe, Patenta Junior do te kthehem ne patente te plote ne moshen 18 vjece
dhe sduhet te aplikosh per ta ndryshuar ate.

Automjetet Rekreative ose R Certifikate. Automjetet rekreative, me apo pa frena

ajri, nukdefinohen si automjete komerciale. Ti mund te aplikosh per Cerifikate C qe te te
lejon me patenten e Klases D, E, apo non-CDL Klase C te operosh recreational
vehicle/automjet rekreativ (RV) me peshe 26,000 lb (11,794 kg). Certifikata C
gjithashtu te lejon te ngasesh makine me qira me gjatesi mbi 40 kembe per te
transportuar gjera personale shtepiake.

Per te marr Certifikaten R: Dorezo aplikimin e kompletuar per Patente Shoferi or karte
identiteti (MV-44), duke treguar ndyshimet ne patente tek ndonje zyre e DMV, paguaj
tarifen per permit (qe vlen per 2 teste rrugore) dhe kalo testin rrugor me automjet te llojit
dhe madhesise se mjetit qe do ngasesh. Nuk te duhet test me shkrim. Per testin rrugor,
duhet te jesh i shoqeruar nga nje shofer qe ka te pakten 21 vjet dhe posedon leje per
makinen qe do ngasesh gjate testimit (si psh Certifikate R per ate lloj makine apo
patente komerciale CDL). Testimi do te zgjase perafersisht 15 minuta dhe do kete
kthesa, kryqzime dhe kthim mbrapsht ne trotuar. Kur te kalosh testimin, duhet te shkosh
ne zyrat e DMV per te paguar tarifen dhe te kompletosh procesin e ndyrshimit te
patentes.

KUR APLIKON PER PATENTE PER HERE TE PARE

Informacjonet dhe formularet qe te nevoiten per permitin e nxenesit ose patenten e
shoferit mund ti gjesh ne cilendo zyre te DMV. Gjithashtu mund ti kerkosh nepermjet
telefonit dhe faqes se internetitt te DMV-se. Per te aplikuar per permit nxenesi ose
patente shoferi duhet te plotesosh Application for Drivers License (MV-44). Duhet ta
kalosh testin e syve, testin e shkrimit, si dhe te paguash tarifen e aplikimit dhe patentes.
Shumica e shofereve gjithasht duhet te kompletojne 5 ore kurs trajnimi nga nje klase e
aprovuar (nga DMV) si dhe te kalojne testin rrugor. Per me shume informata se si te
aplikosh dhe marresh patenten e motorcikletes de CDL referohu Motorcycle Operators
Manual (MV-21MC) ose Commercial Drivers Manual (CDL-10).

Ti duhet te sjellesh formularin e aplikimit te kompletuar ne nje nga zyrat e DMV,

te deshmosh emrin dhe daten e lindjes, te tregosh karten e Social Security dhe te
pagush tarifen.
 Leja e pare nga Shteti i New Yorkut do te jepet per jo me shume se 5 vjet, ne
muajin dhe diten e lindjes. Terifa per permitin e nxenesit dhe patenta per Klasen D, DJ,
M ose MJ do te bazohet nga mosha dhe dita e lindjes.

Prova e identitetit dhe moshes

Per mbrojtjen tuaj, DMV duhet te jete e sigurte se kush je ti. Si pjese e aplikimit ti
duhet te tragosh karten e Social Security. Duhet te tregosh dokument qe verteton emrin
dhe moshen tate. Te gjitha vertetimet duhet te jene ne gjuhen anglishte ose te
shoqeruar nga njer perkthim i certifikuar. Lista e dokumentave te pranueshme dhe piket
sipas vleres, te pershkruara me pshte, jane ne formularet e License/Permit/ID
Instructions (MV-44.1) edhe Proofs of Identify (ID-44) qe mund ti gjesh ne zyrat e DMV,
nepermjet telefonit ose ne faqen e internetit te DMV.

Prova e emrit

Dokumentave qe vertetojne emrin tend u jepen pike vlersimi. Ti duhet te

paraqesesh vertetime me vlera gjashte ose me shume pike. Te pakten njeri nga
vertetimet e tua duhet te kete nenshkrimin tuaj. Shembuj te vertetimeve te zakonshme
dhe piket e vlersimit i gjen me poshte.

Secili nga dokumentat me posht ka vlere 6 pikeshe:

Patente/Permit/Karta identiteti te Shtetit te New Yorkut me foto

Dokumentat me poshte kane vlere 4 pikeshe:

Nese nen moshen 21 -Statement of Identity (Deklarate Identiteti)
nga prindi/kujdestari (MV-45). Vertetim i datelindjes dhe karta
origjinale e Social Security te nevojiten per aplikuesin.
Pashaporta amerikane, duhet te jete e vlefshme.

Secili nga dokumentat e meposhtme ka vleren 3 pikeshe:

Pashaporte e huaj - ne anglish me vize amerikane dhe I-9 te
vlefshme ose vulen I-551 te paskaduar. Nese dokumenti nuk eshte
ne anglisht, perkthim i certifikuar nga ambasada ose konuslata e
shtetit ku vjen. Shif pulikimin Proofs of Identity (ID-44).
Permit per re-hyrje amerikan te vlefshem (I-327)
Refugee Travel Document (Dokument Udhetimi) (I-571)
Certifikate nenshtetesie ose Certifiate natyralizimi (N-550, N-560,
N-561, N-570, N-578, ose N-645)
Permanent rezident karte (green card) (INS I-551)
Employment Authorization Card (Karten e autorizimit per pune), te
vlefshme (INS I-688B osee I-766, me foto)
 Karten e identifikimit ushtarak me foto (vetem per personlin
ushtarak amerikan)
Karten e shtetit te NY per Medicaid/Beneficjone/Food Stamp, me
foto (ose, e vlefshme 2 pike pa foto)

Secili nga dokumentat e meposhtme ka vleren 2 pikeshe:

Fotot patente shoferi nga nje shtet tjeter amerikan,juridikacjon,

territor ose territor apo province kanadeze (te jet ne efekt te pakten
per 6 muaj dhe mos kete skaduar per me shume se 12 muaj).
Karte identiteti me foto te nje varesi nga nje person ushtarak
Leje e perkohshme ose permit i nxjerre nga kompjuteri, pa foto, nga
DMV e shtetit te New Yorkut
Certifikate e titles te automjetit nga Shteti i New Yorkut
Dokument regjistrimi te automjetit ose anijes nga Shteti i New
Yorkut
Karta e Social Security
Karte e indetifikimit te shkolles se mesme me karten e raportit
Karte e indetifikimit te kolegjit me foto dhe transkripte
Dokument gjysor te ndryshimit te emrit ose rekord te marteses apo
divorsit
License profesjonale nga Shteti i New Yorkut
Leje armembajtjenga Shteti i New Yorkut ose NYC
Karte identiteti nga St. Regis Mohawk Tribe

Secili nga dokumentat e meposhtme ka vleren 1 pikeshe:

Kredit karte amerikane, ose
ATM, karte parash amerikane (me emer te printuar dhe nenshkrim)
Cek amerikan te kanceluar (me emrin tend te printuar), ose
Dukemntacjon nga banka/institucjon financjar amerikan
Karte e identifikimit per punesim (US Employment authorization
card)
Raport te komjuterizuar te rroges me emrin tend
Dokument sigurimi amerikan (efektiv te pakten 2 vjet)
Karten e sigurimit shendetsor/karten e ilaceve
Fature te gjerave te shtepise (duhet te kete emrin dhe adresen
tende)
Diplomen e shkolles se mesme amerikane ose GED
Formen W-2 te taksave (duhet te paraqes dhe numbrin e Social
Security tend)
Karte Unioni (te punes)
 Karten identifimi me foto te vetereneve

Prova e Moshes

Ti duhet te vertetosh moshen. DMV-ja do te pranoje origjinalin ose kopje te

certifikuar nga cilido nga keto dokumenta te leshaur nga agjensjoni:

Certifikate lindje nga Departamenti Amerikan i Shtetit, ose Bordi i

Shendetesise, ose Bordi i Statistikave Vitale ne SHBA apo
territoreve te saj.
Certifikate e regjistrimit te lindjes nga Departamenti Shendetesor i
Shtetit te New Yorkut ose NYC.
Karte identiteti nga St. Regis Mohawk Tribe plus certifikata e lindjes
nga Kanada.
Karten e identifikimit ushtarakme foto
Pashaporta amerikane
Pashaportee huaj (me dokumentate INS) ose dokumentacjoni i
imigrimit.
Certifikate nenshtetsie ose natyralizimit.

Testi i syve dhe testi me shkrim

Per te kaluar testin e syve ti duhet te kesh shikim 20/40 te pakten ne njerin sy me
apo pa lense korrektive. Nese nuk e kalon kete test ose mban lense speciale kontakto
DMV-ne nepermjet telefonit per me shume infomata.

Testi me shkrim per Klasen D, M,DJ, MJ ose E egzaminon diturine rreth

rregullave rrugore, tabelat rrugore, ligjin mbi konsumimin e alkoholit dhe droges gjate
ngarjes si dhe teniken sigurise gjate ngarjes. Per te kalu testin, ti dueht te pergjigjesh
saktesisht ne te pakten 14 nga 20 pyetjet, por duhet te pergjigjesh saktesisht 2 nga 4
pyetjeve mbi shenjat rrugore. Mund te praktikosh per testin me shkrim me pyetjet qe
jane pershfi ne kete manual dhe mund te praktikosh kuizin onlinene faqen e DMV
(dmv.ny.gov)

Per patenten per motorciklete studio Motorcycle Operators Manual (MV-21MC).

Ka testim tjeter te vecante per CDL, Klase A,B ose C.Nese do te aplikosh per CDL
studio Commercial Driver Manual (CDL-10)

Aplikim per Test Diturie Online

Perpara se te aplikojne permitin fillestar, studentet e moshes 15 vjec e siper

mund te kyrejne testin me shkrim nepermjet programit DMV Online Knowledge Test
Application (OKTA). Testi mund te jepet neper shkollat e mesme te shtetit te New
Yorkut te cillat participojne ne kete program. Testi eshte ne nje format te lehte ne
gjuhen anglishte dhe spanjisht.
 Nuk eshte e domosdoshme per shkollat qe participojne te kene programe per
edukimin e shofereve. Ato duhet ta pajisin (nxenesin) me nje kopjuter te lidhur me
internet, printer dhe nje person zyrtar per te moniteruar testin. Programi OKTA vlerson
automatikisht testin dhe tregon rrezultatin per studentin ne ekranin e kompjuterit.

Studentet qe kalojne testin online do te marrin deftese, udhezimet dhe te gjitha

formularet e nexojshem per te aplikuar per permitin fillestar. Studentet qe jane 16 vjec
ose me shume mund te sjellin deftesen dhe formularet e plotesuara ne zyrat e DMVse
per te aplikuar per permit fillestar. Studentet nuk e kalojne testin mund ta provojne
prape online sa here qe te duan.

Permit Diturie

Pasi kalon testin e syze, testin me shkrim dhe paguan tarifen, permiti fillestar do
te jepet dhe mund te fillosh te mesosh te ngasesh. Kur praktikon duhet te jesh i
shoqeruar me nje shofer te moshen 21 vjec ose me i madh. Ai shofer dueht te kete
pantete te vlefshme per ate lloj automjeti. Ne Long Island dhe NYC ky person duhet te
jete prind, kujdestar, ose instruktor.

Ka disa kufizime per shoferet nen moshen 18 vjec (shif publikimin Learner
Permits and Junior Licenses (C-41), qe mund ta gjesh online ne faqen e DMV
dmv.ny.gov, ne zyrat e DMVse, ose nepermjet telefonit). Kur aplikon, permiti do te vleje
per 3 deri me 5 vjet, varesisht nga mosha juaj. Kur kalon testin rrugor, patenta do te
skadoje ne te njeten date qe do skadonte permiti.

Nese ke patente apo permit dhe do te aplikosh per permit per nje klase tjeter
patente, permiti i ri do te vleje vetem per nje vit. Kur paraqet aplikimin per permit, pyet
per procedurat speciale qe duhet te ndjekesh.

Pergaditja per testin rrugor

Shoferet e kujdesshem e shofin kohen e gjate te praktikimit si nje gje pozitive.

Para se te futesh ne test, eshte shume me rendesi qe te praktikosh te pakten 50 ore, 15
nga keto pas perendimit te diellit. Rekomandohet qe te besh te pakten 10 ore praktike
te mbikqyrur ne trafik te rende rrugor. Testi rrugor jepet ne rruget e qytetit por ti duhet te
praktikosh edhe ne autostrade. DMV te sugjeron qe te marresh kurse edukative te
shoferimit nga shkolla ose nga ndonjera nga auto-shkollat e licensuara nga DMVja.
Nese nuk ke mundesi te marresh kursin, i thuaj personit qe po te meson te lexoj Pjesen
2 dhe 3 te ketij manuali.

Nuk mund te praktikosh ne rruget ku behet testi i DMVse apo ne rruge tjera te
ndaluara. Ne NYC keto zona pershine rruget brenda parqeve, urat dhe tunelet nen e
jurisdicjonin e Triborough Bridge dhe Tunnel Authority. Ne Westchester County rruget
qe nuk mund te praktikosh perfshine: Cross County, Hutchinson River, Saw Mill River
dhe Taconic State.
Kushtet per kursin e ngarrjes me kujdes

Perpara se hysh per testin rrugor ti duhet te kryesh nje kurs te aprovuar per
ngarrje te kujdesshme. Ky kush plotesohet automotikisht ne kursin edukative te
shoferimit nga shkolla e mesme apo kolegji. Te gjithe shoferet tjere mund ta
kompletojne kete kusht nese marrin klasen 5 oreshe nga auto-shkollat. Per te gjetur se
ku ofrohet kursi, shif Yellow Pages dhe kerko nen Driving Instructions. Pasi kompleton
kursin do te jepet nje certifikate qe duhet ta tregosh gjate testit rrugor. Kjo certifikate
vlen per nje vit.

Note: Trajnimet online ose kursi i ngarrjes defensive qe jepet nga DMV si pjese e
programit Point/Insurance Reduction nuk kualifikohet si kurs 5 oresh ne klase

Testi rrugor

Ne shume zona te shtetit ti duhet ta besh rezervimin per testin rrugor nepermjet
telefonit 1-(518)-402-2100. Ti duhet ta kesh certifikaten e kompletimit te kursit te para-
licenses (MV-278) perpara se te besh revervimin. Gjate telefonates do te njoftohesh
nese DMV lokale participon ne rezervimin e testit nepermjet telefonit. Nje zyre qe nuk
participon mund ta bej rezervimin ne person ose nepermjet postes. Ne kete rast, sill ose
postoje permitin tend bashk me certifikaten e kompletimit te kursit. Mund te besh
rezervim edhe nepermjet faqes se internetit dmv.gov./roadtest.

Nese ti nuk mund te vish ne vendin e caktuar per testin rrugor ne kohen e dhene
per patenten jo-komerciale kerko nje rezervim tjeter. Duhet te besh kete te pakten 24
ore perpar npermjet telefonit, 1-(518)-402-2100, internetit dmv.gov, ose ne zyren ku ke
bere revervimin fillestar.

DMV mund te anuloj testin rrugor per shkak te motit te keq. Keto lajmerime mund
ti mesosh nepermjet telefonit ose duket vizituar zyren e DMVse.

Per shoferet e ri me permit

Ti duhet ta kesh permitin te vlefshem te paten per 6 muaj perpara se te futesh ne

testin rrugor, pervecse nese je 17 vjec dhe ke certifikaten studentore te kompletuar
(MV-285). Kur te kalosh testin rrugor do te jepet patente junior (Klasa DJ ose MJP)

Testin rrugor do ta kryej nje egazminues nga DMV. Ti duhet ti japesh

egzminuesit permitin e diturise, certifikaten MV-278 ose (MV-285) dhe certifikaten MV-
262 te kompletuar. Te gjithe shoferet e ri duet te paraqesin MV-262 te kompletuar ne
kohen e testit rrugor.

MV-262 mund ta gjesh ne faqen e DMVse dmv.ny.gov, nepermjet numrit te

telefonit ose duket vizituar njeren nga zyrat e DMVse. Me kete deklarate, prindi apo
kujdestari verteton qe ti ke kompletuar 50 ore praktike te mbikqyrur me makine,
pershfire dhe te pakten 15 ore pas perendimit te diellit.

Ti duhet te sjellesh automjetin per testin rrugor. Automjeti duhet te jete i

regjistuar, i siguruar, i inspetuar dhe te punoje ne rregull (perfshire ketu dhe dyert dhe
rrypin e sigurise). Rrypi i siguracjonit ne krahun e pasagjerit gjithashtu duhet te punoje
dhe i paster per egzaminuesin, Nese nget deri ne testin rrugor, me ti duhet te jete i
pranishem nje mbikqyres i/e moshes 21 vjec qe ka patente te vlefshme per makinen qe
ti po nget. Aplikuesit per motorcikleta duhet te sjellin me makine dhe nje shofer te
licensuar qe te transporton egzaminuesin gjate testimit.

Per te gjithe shoferet tjere me permit

Kur futesh ne testin rrgor, ti duhet ti japesh egzminuesit permitin e diturise,

certifikaten MV-278 ose (MV-285) dhe certifikaten MV-262 te kompletuar. Sic u
pershkru me siper ne Per shoferet e ri me permit ti gjithashtu duhet te sjellesh
automjetin per testim si dhe shoferin me licence korrekte,

Kur kualifikohesh per patente jo-komerciale Klase D, DJ, E, M ose MJ,

egzaminuesi do te jape deftese te printuar. Kjo deftese sebashku me permitin e diturise
do te jene patenta jote e perkoshme e vlefshme per 90 dite. Patenta e re do te vjen me
poste brenda 3 deri em 5 javesh.

PER MOTORCIKLETAT: nese ke patente te ndonje klase tjeter dhe permit diturie per
motorciklete, DMVja do ta shly testin rrugor nese ti kompleton kursin Safety Foundation
Motorcycle Rider. Nese shtn klasen M soe MJ ne nje patente te dhene me pare nga
shteti i New Yorkut, duhet te shkosh ne njeren nga zyrat lokale te DMV dhe te
ndryshosh patenten e vjeter brenda 5 diteve pasi te kesh kaluar testin rrugor. Nese nuk
ke pas patente te shtetit te New Yorkut me heret, patenta do te vjen me poste
perbrenda 3 deri em 5 javesh.

Nese kualifikohesh per CDL, DMVja do te jep deftese te printuar. Kjo deftese
bashke me patenten qe ke aktualisht do te sherben si CDL patente perkohesish - per 10
dite.Patenta do tu jepet vetem atyre aplikuesve qe plotosejne kushtet mjeksore dhe
kushtet tjera. Keto kushte pershine edhe verifikim me Regjistrin Kombetar te Shofereve
(NDR) si dhe Sistemin Informativ te Patentave Komerciale (SDLIS). Ti duhet te shkosh
ne njeren nga zyrat lokale te DMV dhe te ndryshosh patenten e vjeter. Prit te pakten 5
dite pasi te kesh kaluar testin rrugor. Nese nuk e ke kaluar testin rrugor ti mund te
vazhdosh te praktikosh deri sa te skadon permiti. Duhet te pagush per cdo rezervim per
testin rrugor.

Kur futesh per testin CDL (Klasa A,B ose C), nese te kerkohet ti plotesosh
kushtet federale shendetsore nr 49 CFR Part 391 ti duhet te prezentosh certifikate te
vlefshme shendetsore egzaminuesit gjate kohes se testimit. Keto kushte vlejne nese ti
nuk ke kufizimin A3, ose nese je mbi moshen 21, kufizimin K.
 Nese kualifikohesh per CDL (Klasa A,B ose C), ti dueht te korrigjosh patenten
origjinale personalisht ne nje nga zyrat e DMVse. Prit te pakten 5 dite pasi te kesh
kaluar testin rrugor para se ta besh ndryshimin. Nese nuk e ke kaluar testin rrugor ti
mund te vazhdosh te praktikosh deri sa te skadon permiti. Duhet te pagush per cdo
rezervim per testin rrugor.

Nese kualifikohesh per patente ti duhet ti zbatosh te gjitha rregullat e

komunikacjonit me kujdes qe te marresh experiencen e nje shoferi te afte. Shume
shofer regjistrohen ne DMV-certified Point and Insurance reduction Program (PIRP) per
me shume trajnim. PIRP mundesohet nga kompani private ose korporata ne shtetin e
New Yorkut. Ky prgram pasqyron keshilla per ngarrje me te mire qe kane kaluar
testimin e kohes, si dhe permbeledhje te ligjeve te automjetit dhe komunikacjonit. Nese
je i pranueshem per heqje pikesh, deri me 4 pike mund te te hiqen nga rekordi. Mund ta
kryesh kete kurs nje here ne 18 muaj per te hequr pike nga rekordi. Participuesit qe
kryejne kete program do te marrin 10% zbritje nga sigurimi baze cdo vit per tre vjet. Per
me shume informata shif publikimin Point and Insurance Reduction Program (C-32A).

SHOFERET JO-REZIDENTET DHE REZIDENTET E RI

Nese je rezident ne nje shtet tjeter amerikan ose shtet tjeter boteror dhe ke
patente te vlefshme ti mund te ngasesh ligjshem ne shtetin e New Yorkut.Ti nuk duhet
te aplikosh per patente ne NY. Apliko per patente te NY vetem pasi te behesh rezident
ne kete shtet. Atehere, qe te jesh i licensuar ligalisht, ti duhet te aplikosh perbrenda 30
ditesh.

Nese je rezident i ri dhe ke patente te vlefshme nga nje shtet/territor tjeter

amerikan ose kanadez ti duhet ta dorezosh kete patente qe te marresh patente te NY.
Ti duhe te tregosh dhe vertetimin e emrit dhe datelindjes se bashke me karten e Social
Security. Duhet ta kalosh dhe testine syve. Nese patenta e shetit tjeter eshte e vlefshme
per me pak se 6 muaj ose ka skaduar per me shume se 1 vit ti duhet ta kryesh dhe
testin me shkrim, testin rrugor, si dhe kurset.

Nese je rezident i ri dhe ke patente nga nje shtet tjeter boteror pervec Kanadase,
ti duhet ta kryesh dhe testin e zyve, testin me shkrim, testin rrugor, kursin, si dhe te
dorezosh patenten e vjeter. Pasi te kalosh testin rrugor dorezoja patenten e shtetit te
huaj egzaminuesitqe te beri testimin. Patenta e shtetit te juaj do te shaktrrohet nese nuk
i ben DMVse se NY kerkese me shkrim qe ta mbajne ne dosje. Egzaminuesi do te
tregoje se cila zyre do ta mban patenten e huaj. Patenta e huaj do te dorezohet prapsh
kur te kerkondi, por vetem pasi ti te kesh dorezuar patenten e NY.

RINOVIMI I PATENTES
 Skadimi dhe rinovimi i patentes eshte pergjegjsia tende. Nese DMVja ka
aadresen tende aktuale ti duhet te marresh njoftim 45 dite perpara se te skadon patenta
per ta rinovuar. Nese nuk e mer kete njoftim mund te aplikosh per rinovim ne njeren nga
zyrat e DMVse. Mund ta rinovosh patenten deri me 1 vit perpara skadimit.

Shumica a patentave mund te rinovohen nepermjet postes ose internetit. Per

secilin nga keto procese ti duhet te vertetosh qe ke kaluar testine syve perbrenda 6
muajve ose 1 viti sic eshte vendosur nga profesionalistet e licensuar shendetsor. Per ta
rinovuar me poste, ti duhet te postosh formen e aplikimit dhe bashku me raportine testit
te syve (MV-619). Nese e rinovon nepermjet faqes se internetit dmv.ny.gov do te duhen
infomacjone nga MV-619. Ti mund te sjellesh formen e aplikimit personalisht se bashku
me raportin e testin e syze (MV-619) ne zyrat e DMVse dhe te aplikosh aty. Nese
aplikon ne zyrat e DMV ti mund te kryesh testine syve aty.

Kur rinovon personalish, ti mund te tregosh patenten aktuale ose gjashte pike te
identifikimit dhe, nese duhet, karten e Social Security. Mund ta rinovosh patenten deri
me 1 vit perpara skadimit. Rinovoje me mire me heret nese patenta skadon kur ti do
jesh jashte shtetit. Nese nuk mund ta rinovosh ne kohe per shkaqe shendetsore,
kontakto DMV-ne nepermjet telefonit.

Nese je ne sherbim ushtarak, patenta do te zgjatet automatikisht gjate kohes qe

je aktiv ne sherbim deri me 6 muaj pas shkarkimit. Duhet te njoftosh DMV-ne perbrenda
60 ditesh pasi ke hyre ne sherbim duke plotesuar formen Notification of Military Service
(MV-75), qe mund ta gjesh nepermjet faqes zyrtare te internetit, nepermjet telefonit ose
ne zyrat e DMV-se.

NDRYSHIM I ADRESES

Nese ndryshon adresen duhet te njoftosh DMV-ne per brenda 10 ditesh me

poste ose duke plotesuar formen Change-of-Address Form (MV-232). Duhet te
plotesosh adresen e re ne pjesen e pasme te patentes.

PERMITI I DITURISE DHE KUFIZIMET E OPERUESVE TE RI

Permitet e diturise, patentat e kufizuara per te rinj (Limited Class DJ ose MJ) dhe
patenta e plote per te rinj (Class DJ ose MJ) lejojne privilegjet e ngarjes per shoferet e
ri. Keta dokumenta kushtezojne se ku dhe ne cfare kushte ti mund te ngasesh. Nese je
nen moshen 18 vjec nga keto kushtezime varet se ku dhe kur mund te ngasesh ne
shtetin e NY dhe ne core te dites. Keto kushtezime vlejne dhe per te miturit qe jane te
licensuar jashte shtetit te NY.
 Kufizimet per shoferet permit diturie dhe patentat e reja jane te publikuara dhe
Learner Permit & Junior License (C-41), qe mund ta gjesh ne faqen e internetit te DMV-
se dmv.ny.gov

Definicjonet

Properly licensed/I licensuar sic duhet dmth shoferi mbykqyres ka patenten e

vlefshme per te ngarre llojin e makines qe do te perdoret nga shoferi i ri.

Guardian/Kujdestar dmth personi qe ka marre pergjegjesine e karaterit te prindit ne

mungese te prindit te vertete per shkaqe mungese, vdekjeje apo paaftesie.

In loco parentis dmth personi qe ka marre pergjegjesine e karaterit te prindit ne

mungese te prindit te vertete per shkaqe mungese, vdekjeje apo paaftesie.

School course/Kurs shkollor dmth instrusione qe jane te licensuara apo aprovuara

nga nje departament shtetit ose agjenci, ose trajnim i bere nga forcat ushtarake
amerikane. Termi kurs shkollor nuk pershfin aktivitete ose evinimente per te cilat nuk
jepen kredit shkollor.

Employment/Punesim dmth vendi biznesi ku paguhesh per te punuar me orar. Ti

nuk mund te ngasesh automjet ne pune apo si pjese e pergjegjesive te punes

Work study program/Program studime pune dmth program studim pune te

aprovuar nga shteti. Psh, kursi Board of Cooperative Educational Services (BOCES)
per te cilen jepet kredit akademik per eksperience pune.

Medical Appointment/ Apoitment mjeksor dmth trajtim mjeksor qe duhet per ti apo
ndonje anetar te famlijes suaj.

Daycare/ Ditesore vlen per te udhetuar tek dhe nga kujdesimi per femijet nese ky
kujdesim eshte i domosdoshem per nje anetar familjar qe te mban punen ose te shkoje
ne kurs shkollor.

Rregullat e pergjithshme per te gjithe shoferet me permit diturie:

Nese ti ke permit diturie, ti smund te ngasesh:

Pervec nese je i shoqeruar nga nje shofer mbikqyres mbi moshen 21 vjec qe ka
patente te perkatshme per automjetin qe ti nget. Ne Long Island dhe NYC ky
person duhet te jete prind, kujdestar ose instruktor. Psh, nje person me patente
per motorciklete mund te mbikqyr nje nxenes motorciklete.
Ne zone testimi te DMV-se
Ne rruget brenda parqeve te NYC ose neper ura apo tunele te juridiksionit
Triborough Bridge dhe Tunnel Authority.
 Ne Cross County, Hutchinson River, Saw Miller River, apo Taconic State
parkways ne Westchester County.

Shoferet nga jashte shtetit te NY

Nese je ne moshen 18 vjec me permit diture, permit te ri apo patente te re, nga
jashte shtetit te NY, ti duhet ti ndjekesh kufizimet te dhena ne kete publikim si dhe
kufizimet nga shteti qe vjen. Sigurohu qe permiti apo patenta qe ke vlen per te ngarre
jasht shtetit vendas (nga ku vjen) perpara se te ngasesh ne NY.

Nese je ne m oshen 16 vjec, ti nuk mund te ngasesh ne shtetin e NY edhe nese

ke patente nga ndonje shtet tjeter.

Shoferet me patente te shetit te NY qe vizitojne shtetet tjera amerikane

Ti mund te ngasesh jasht shtetit te NY me permit diturie, permit te ri apo patente

te re nese lejohet nga ligjet e atij shteti. Ti duhet ti respektosh kufizimet e atij shteti sa i
takon permit te diturise, permit te ri apo patentes se re. Pyet policine ose punonjesit e
DMVse te shtetit qe viziton.

Operuesit e motorcikletave dhe bicikletave me motor

Kufizimet ne kete publikim vlejne dhe per operuesit e motorcikletave dhe

bicikletave me motor. Permiti yt i diturise apo patenta e re e kufizuar (Klasa M, MJ), nuk
te lejon te kesh pasagjere tjere pervec shoferit mbikqyres. Shoferi mbikqyres duhet te
kete patente perkatese per te ngarre motorciklete te te njetit klase qe ti po nget, dhe
duhet te mbikqyre duke qene jo me larg se milje. Rekomandohet qe mbikqyresi te te
shef gjate gjith kohes.

Ngarje me permit diturie junior/te ri ose me patente junior

Nuk mund te ngasesh me me shume se 2 pasagjere nen moshen 21 vjec pervec

nese ata jane antare te familjes se afert ose shoferi mbikqyres eshte prind,
kujdestar, person in loco parentis, mesues shofer ose instuktor i autoshkolles.
Ti dhe pasagjeret duhet te veni rripin e sigurimit: nje per person. Cdo femije
duhet te vehet ne permajtje korrekte (Shif kapitullin 8 per me shume).
Nese ke permit te ri ose patente te re te kufizuar, i vetmi pasagjer ne karrigen
para qe lejohet eshte shoferi mbikqyres.
Gjithashtu shif Rregullat e vecanta per shoferet ne permit dhe patente te re,
kapitulli 2.
Te ngasesh i vetem me patente te re/junior ose me patente te re te kufizuar

Informacione te rendesishme nese ke patente te re ne qarkun Nassau ose

Suffolk, apo patente te re te kufizuar ne qarqet upstate (pervec Westchester, Rockland
dhe Putnam):
 Ti mund te ngasesh i vetem ndermjet shtepise dhe punes, perfshire ketu dhe
pune farme, nese ke vertetimin e duhur te punesimit. Punedhenesi mund te plotesoje
certifikaten e punesimit (MV-58A), qe mund ta gjesh nepermjet faqes se internetit,
telefonit, apo zyrave te DVM-se. Ne qarqet upstate, ne vend te certifikates se punesimit,
ti mund te mbash nje leter nga punedhenesi. Letra duhet te kete date dhe firmen e
punedhenesit si dhe emrin, adresen dhe numrin e telefonit te biznesit ku po punon ti.

Gjithashtu duhet te kete emrin tend, ditelidjen, numrin ID, pershkrim te punes,
ditet, oret dhe vendin e punes. Adresa dhe numri i telefonit ku polici mund te verifikoje
punesimin tend duhet te jene ne kete leter.

Kur nget i vetem ndermjet shtepise dhe shkolles, ti dueht te mbash me vete
vertetim regjistrimi. Kjo leter duhet te kete daten dhe firmen e nje zyrtari te shkolles si
dhe letterhead te shkolles/programit. Duhet te kete dhe numrine telefonit dhe adresen
ku polici mund te beje verifikimin. Letra gjitashtu duhet te kete dhe daten, oren, dhe
vendin e shkolles apo aktivitetit si dhe emrin tend, datelindjen, dhe number ID.

EDUKIMI I SHOFERIT

Nese je 17 vjec, ti je i pranueshem per patente senior (Klasa D ose M) nese ke

patente te re/junior ose patente te re te kufizuar dhe ke kryer kursin edukativ te shoferit
te aprovuar nga shteti nga shkolla e mesme apo kolegji. Per ta ndryshuar patenten nga
junior ne senior, sill patenten junior se bashku me cerfitikaten e perfundimit te studentit
(MV-285) ne zyrat e DMV-se. Ti duhet te dorezosh patenten junior dhe certifikaten MV-
285 per te marre ate senior. Nese nuk ndron patenten junior dhe senior, ti do kesh
kufizime deri ne moshen 18 vjec, edhe pse ke certifikaten e kompletimit me vete.
Gjithashtu ti mund tia japesh certifikaten dhe permitin junior egzaminuesit te testit
rrugor. Ti do te marresh patenten senior automatikisht kur te jesh i pranueshem.
KAPITULLI 2 - SI TA MBASH PATENTEN

Nese ben shkelje serioze te trafikut ose disa shkelje me pak serioze ti mund te
humbesh privilegjin e ngarjes neperjet suspendimit ose revokimit te patentes.

Suspendim dmth patenta (apo privilegji per te ngare) te hiqen per nje periudh
kohore perpara se te te kthehet prape. Mund te duhet te besh pagese per terminimin e
suspendimit.
Revokim dmth patenta (apo privilegji per te ngare) te anulohet. Per te marre patente
te re ti duhet te aplikosh prape ne DMV pasi te kaloje periudha e revokimit. Ti do te
dueht te paguash per te ri-aplikim per patente. Aplikimi mund te te refuzohet nese ke
rekord te keq shoferi ose nese refuzon ti plotesosh kerkesat e DMV-se. Periudha e
rivokimit mund te jete me e gjate se minimalja qe eshte dhene ne kete publikim.

Driving Privilege/ Privilegji i ngarjes dmth shtesa xhentile per shoferit me patente
nga jashte shteti i NY per te ngare ne kete shtet. Gjithashtu i referohet lejimit te
persomit pa patente per te marre patente ne shtetin e NY. Ky privilegj mund te
suspendohet ose revokohet per te njejtat arsye si patenta e NY. Nese nget me privilegje
te suspenduar ose revokuar ke te njetat denime sikur te ngasesh me patente te
suspenduar ose revokuar.

RREGULLA SPECIALE PER SHOFERET ME PATENTA DHE PERMITE

TE REJA/JUNIOR

Cdo shofer me permit ose patente junior te kufizuar ose te plote mund te
perballohet me sanksoine dhe denime tjera. Psh, permiti, patenti ose privilegji do te
suspendohet per 60 dite nese denohesh per shkelje serioze trafiku ( 3 ose me shume
pike), ose 2 denime perbrenda 6 muajve te para pasi te kesh marre patenten apo
privilegjin pas suspendimit ose revokimit.

Gjithashtu permiti junior/i ri, patenta, apo privilegji do te suspendohen per 120
dite nese denohesh per perdorim te telefonit ose mesazheve.

Permiti junior/i ri duhet te mbahet te pakten per 6 muaj, me perjashtim te kohes

se suspendimit apo revokimit, perpara se te besh testin rrugor.

PERIUDHA E KUSHTEZIMIT PER TE GJITHE SHOFERET E RI

Nese je ne moshen 18 vjec e me shume kur kalon testin rrugor per patente, ose
kur mer patenten pas revokimit, ti do te jesh ne prove per 6 muaj,
 Nese denohesh per: shpejtesi, ngarje te pajudesshme, ndjekje shume te afert te
ndonje automjeti tjeter, gara me automjet, apo 2 denime tjera trafiku gjate kohes se
proves, patenta do te suspendohet per 60 dite. Nese gjehesh i fajshem per ndonjeren
nga shkeljes e siperpermendura gjate kohes se proves se dyte, patenta do te
suspendohet te pakten per 6 muaj. Kur revokimi apo suspendimi perfundon, ti do jesh
ne prove edheper 6 muaj tjera.

Nese gjehesh i fajshem per perdorimin e telefonit apo mesazheve, patenta

provuese do te suspendohet per 120 dite.

NESE MERR TIKETE TRAFIKU

Nese merr tikete trafiku, mos vono - ndiq udhezimet ne tikete per qendrimin qe
do. Patenta jote do te suspendohet per nje kohe te pacaktuar nese nuk i pergjigjesh
tiketes perbrenda kohes se caktuar, ose te paguash gjobe (pervec tiketave te parkimit),
denim shtese, gjobe per asistimin e viktimave te krimit, si dhe gjobe per terminimin e
suspendimit.

Zyra e Shkeljeve Rrugore te DMV-se (TVB) proceson ticketat jo-kriminale te

trafikut rrugor te dhena ne 5 njesite bashkiake te NYC dhe Rochester. TVB u lejon
gjyqeve tjera ne keto zona te perqendrohen ne ceshtjet kriminale. Kjo perfshin edhe
Driving While Intoxicated/Ngarje kur je i/e pire (DWI) dhe ndarje kur je i/e suspenduar
apo revokuar. Ne zonat tjera te shtetit, shkeljet rrugore procesohen ne gjyqet kriminale
dhe trafikut te qytetit, qarkut apo fshatit ku shkelja e supozuar ke ndodh. Paraversisht
se cili sistem gjyqsor, secili shofer qe merr tikete ka te drejte te paraqet mbrojte dhe te
perfaqsohet nga nje avokat.

TIKETA TRAFIKU E MARRE JASHT SHTETIT

DMV-ja e shtetit te NY nuk regjistron denimet rrugore te shofereve jo-komercial

me patente te shtetit te NY te marra ne juridiksion tjeter, pervec denimeve te marra ne
Ontario dhe Quebec te Kanades. Denimet e marra jasht shtetit, pervec Ontarios dhe
Quebec, nuk hyjne ne rekordin e shtetit te NY.

Megjithate, patenta e NY do te suspendohet nese nuk i pergjighesh denimit

rrugor te cilido shtet amerikan, pervec Alaska, California, Michigan, Montana, Oregon
apo Wisconsin. Patenta do te ngelet e suspenuar deri sa ti pergjigjesh tiketes.
Shofereve nga cilido shtet, pervec 6 shteteve te siperpermendura, do tu suspendohet
patenta ne shtetit e tyre nese nuk i pergjigjen tiketes se shtetit te NY.

Nese je nen moshen 21 vjec dhe denohesh per shkleje ne lidhje me alkoolin apo
drogen qe ka ndodhur jashte shtetit ne ose pas 1 Nentorit te vitit 2000, patenta e shtetit
te NY do te revokohet per te pakten 1 vit. Nese ke denim per alkool, edhe pse shkelja
ka ndodhur perpara 1 Nentorit te vitit 2000, patenta jote do te revokohet per te pakten 1
vit ose deri ne moshen 21 vjec, cila eshte me e gjate nga te dyjat.

DMV-ja e shtetit te NY regjistron denimet shoferve me patente te NY per

neglizhence kriminale, vrasje, apo sulm qe vjen nga operimi i makines dhe qe rezulton
ne vdekje. Patenta ose privilegji per te ngare dhe te gjitha regjistrimet e automjeteve
mund te suspendohen. Pavaresisht nese denimi ka ndodhur ne kete shtet (NY) apo ne
shtet tjeter (amerikan).

SUSPENDIMI OSE REVOKIMI I DETYRUESHEM

Patenta ose privilegji mund te te suspendohet ose revokohet per shume arsye.
Note: operuesit e motorskafeve dhe snowmobilave nen moshen 21 vjec ballafaqohen
me te njejtat sanksione nese operojne te dehur. Shembuj te revokimit dhe suspendimit
qe kerkohen nga ligji:

Shkelje alkooli dhe droge (shif gjithashtu kapitollin 9: Alkooli dhe drogat tjera)

Ngarje e agrevuar kur je i dehur (Agg-DWI) me .18 perqind alkool ne gjak

(.18 BAC): minimum 1 vit rivokim
DW me .08 perqind alkool ne gjak (.08 BAC): minimum 6 muaj rivokim
Ngarje i paafte nga alkooli (DWAI): 90 dite suspendim
Ngarje i paafte nga droga (DWAI-drug): minimum 6 muaj suspendim
Ngarje nen influencen e alkoolit ose droges me patente jasht shtetit (DUI):
minimum 90 dite deri me 6 muaj revokim, varur nga denimi.

Refuzim i testit kimik (shif gjithashtu kapitollin 9: Alkooli dhe drogat tjera)

Refuzim i testit kimik, shoferet mbi moshen 21 vjec: minimum 1 vit rivokim
Refuzim i testit kimik, shoferet mbi moshen 21 vjec:perbrenda 5 viteve pas
revokimit per shkak te refuzimit te pare ose cdo shkelje ne lidhje me
alkoolin apo drogen: minimum 18 muaj revokim
Refuzim i testit kimik, shoferet nen moshen 21 vjec, hera e pare: minimum
1 vit revokim
Refuzim i testit kimik, shoferet nen moshen 21 vjec, hera e dyte: minimum
deri ne moshen 21 ose 1 vit revokim, cilado eshte me e gjate
Zero Tolerance refuzim testi: minimum 1 vit revokim

Shoferet nen moshen 21

 Nese je nen moshen 21 gjate arrestimit, denim per cdo shkelje
akooli dhe droge te dhena siper do te rezultoje ne 1 vit revokim. Nje shkelje e
dyte gjate moshes nen 21 vjec do te rezultoje ne revokim per 1 vit ose deri ne
moshen 21 vjec, cilado eshte me e gjate. Keto penalizime vlejne per shkelesit e
ri, ose nese je arrestuar ose denuar jashte shtetit (shif Tiketat e marra jashte
shtetit).

Nen ligjin shteteror Zero Tolerance, nje shoferi ne moshen 21 vjec do ti

suspendohet patenta per 6 muaj nese ke BAC .02 deri me .07 (alkool ne gjak).
BAC .02 mund ta arrish me vetem nje pije. Per shkelje te dyte te Zero
Tolerances, patenta do te revokohet per 1 vit ose deri ne moshen 21, cilado
eshte me e gjate.

Tejkalim shpejtesie dhe shkeljet tjera

Patenta jote do te revokohet per 6 muaj nese gjehesh i fajtor per:

3 shkelje per tejkalim shpejtesie dhe/ose keqberje perbrenda 18 muajsh

(bazuar ne datat e shkeljes, jo datave te denimit).
3 kalime te autobusit shkollor perbrenda 3 vitesh.
1 shkelje per lenie te vendngjarjes te nga nje aksident fatal ose lendim
personal
1 shkelje per perticipim ne gare shpejtesie. Denimi i dyte per gare
shpejtesie brenda 12 muajsh do te rezultoje ne revokim 1 vit minimum.

Pa sigurim

Patenta jote do te revokohet per 1 vit minimum nese operon ose lejon
person tjeter te operoje automjetin e pasiguruar, ose nese DMV pranon evidence
qe ti je perfshire ne nje akisdent rrugor i/e pasiguruar. Nese mbulimi i sigurimit ka
skadaur, ti duhet te dorezosht targat dhe regjistrimin e automjetit ne zyrat e
DMV-se. Nese automjeti eshte hequr nga rruga dhe nuk e nget, ti duhet te
dorezosh targat ose do te ballafaqohesh me penalizime civile ose suspendim te
regjistrimit dhe/ose patentes.

Suspendimet/revokimet e papercaktuara

Patenta jote do te suspendohet me afat te papercaktuar nese nuk kryen

raportim te aksidentit, paguan tarifat e DMV-se me cek te keq, nuk paguan
obligimet ndaj femijes (child support), nuk paguan taksat, nuk paguan vendimet
gjyqsore ne lidhje me aksident rrugor. Ky suspendim do jete ne fuqi deri sa te
korrigjosh kushtet qe cuan deri ne suspendim.
 Shoferet komercial

Eshte krim te ngasesh autobus shkollor me nje ose me shume nxenes

nese je i pire ose i paafte. Nese gjehesh i fajshem per shkelje ne lidhje me
akoolin ose drogen duke ngare autobus shkolle, taksi, ose automjet livre me
pasagjere brenda, patenta do te revokohet per 1 vit minimum. Nese gjehehs i
fajshem per here te dyte perbrenda 10 vitesh, ti mund te ndalohesh
permanentisht per te mbajtur patenten CDL. PEr me shume informacion mbi
penalizimet per patente komerciale shif manualin CDL-10.

SISTEMI I PIKEVE

Sistemi i pikeve te DMV-se identifikon shkelesit e vazhdueshem; dmth shoferet

qe bejne shkelje te perseriteshme per nje kohe te shkurter. Tabela ne kete kapitull
tregon vleren e pikeve te caktuar per shkelje te ndryshme rrugore. Ligjet rrugore duhet
te zbatohen ne autostradat dhe rruget publike, si dhe parkingjet publike.

Eshte pse nje shkelje e vetem nuk mjafton per nje suspendim ose revokim te
patentes, akumulimi i disa shkeljeve ne rekordin e ngarjes mund te indikon qe duhet
marruar masa.

Vlerat e pikeve te denimit ndaj rekordit tend jane qe nga data qe ke kryer
shkeljen, jo ne daten e denimit. Nenese merr 11 ose me shume pike brenda 18 muajve,
do te njoftohesh nepermjet postes se patenta te eshte suspenduar. Ti mund te kerkosh
nje seance degjimi nga DMV-ja vetem per te treguar qe denimi ne fjale nuk ishte i yti.
Nuk mund te ri-argumentosh denimin ose te kerkosh qe suspendimi te hiqet ne baze te
kushteve te vecanta.

Ti mund heqesh deri me 4 pike nga totali dhe te kursesh deri me 10% nga
sigurimi duke marre kursin e aprovuar nga DMV-ja Motor Vehicle Accident Course.
Perfundimi i kursit nuk mund te preventoje supendimin ose revokimin e domosdoshem
ose me merrert si kredit per pike ne te ardhmen, ose te preventoje ose ule Vleresimin
e Pergjegjesive te Shoferit (Driver Responsibility Assesment) nga DMV-ja. Per me
shume informata shif publikimin C-32, Point and Insurance Reduction, ne faqen e
internetit te DMV-se.

Shenim: Kompanite e sigurimit mund te kene sistemin e tyre te pikeve qe nuk ka lidhje
dhe nuk duhet perzier me sistemin e pikeve nga DMV-ja.

Shkelja Piket
Tejkalim shpejtesie - MPH e paspecifikuar 3

Tejkalim shpejtesie 1 - 10 MPH mbi 3

Tejkalim shpejtesie 11 - 20 MPH mbi 4

Tejkalim shpejtesie 21 - 30 MPH mbi 6

Tejkalim shpejtesie 31 - 40 MPH mbi 8

Tejkalim shpejtesie mbi 40 MPH 11

Reckless/ Ngarje e pamatur 5

Mos ndalim per autobusin shkollor 5

Frena joadekuate 4

Perdorim i papershatshem i mobilit 5

Ndjekje shume afer te automjetit perpara 4

Kalim te paligjshem, ndryshim te rrezikshem linje,

ngarje ne te majte te qendres, ngarje ne drejtim te 3
gabuar

Mosrespektim i shenjave rrugore, shenjes se stopit 3

Shkelje tek kalimi hekurudhur 3

 Mos respketik te perparsise se rruges 3

Shkleje te sigurise se pasagjereve, perfshire rripin

e sigurimit dhe sigurise se foshnjes si dhe femijeve 3
nen moshen 16 vjec.

Ikje nga vendi i aksidentit me deme materiale ose

3
lendim te kafshes shtepiake

Shkelje tjera rrugore 2

Frena joadekuate (automjeti i punedhenesit) 2

Perdorim i telefonit (tekst mesazhet) 5

PERPLASJET RRUGORE

Ne kete kohe, pervec ku kerkohet nga ligji, termi aksident do te zevendesohet

me perplasje. Kjo sepse perplasjet zakonisht mund te parandalohen. Nese je
perfshire ne nje perplasje rrugore ku person tjeter eshte vrare, patenta jote mund te
suspendohet ose revokohet pas seances se degjimit nga DMV-ja edhe pse ti nuk je
akuzuar per shkelje kur ka ndodher incidenti.

TARIFAT DHE GJOBAT CIVILE

Nese patenta juaj eshte suspenduar per nje periudhe egzakte, psh 30 ose 90
dite, pantenta nuk do te kthehet mbrapsht deri sa te paguash nje tarife te pakthyeshme
prej $50 per terminimin e suspendimit.

Ne te shumten e rasteve, nese patenta te eshte revokuar, ti nuk mund te apliosh

per patente te re deri sa te paguash $100 te pakthyeshme per ri-aplikim per patente.
Kjo tarife nuk vlen nese patenta te eshte revokuar per operim te automjetit ma sigurim
ose nese te eshte dhene patente me kushte ose kufizime.
 Pas revokimeve3 te meposhtme, ti duhet ti paguash DVM-se gjobe civile perpara
se aplikimi per patente te re te te pranohet:

Operim te automjetit pa sigurim ose aksident pa sigurim: $750 gjobe civile.

Refuzim te testit kimik: $500 gjobe civile ($550 per automjetet komerciale)
Refuzim te testit kimi perbrenda 5 vitesh te nje revokimi te meparshem per
shkak te refuzimit ne lidhje me akoolin ose drogen; $750 gjobe civile.
Suspendim ne baze te ligjit Zero Tolerance: $125 gjobe civile dhe $100
tarife per terminim te suspendimit

VLERESIM I PERGJEGJESIVE TE SHOFERIT

Pervec gjobave, tarifave dhe penalizimeve te autorizuara nga ligji, Ti mund te

duhet te paguash edhe Vlerim te pergjegjesive te shoferit per disa shkelje qe kane
nodhur ne ose pas 18 Nentorit, 2004, qe kan rezultuar ne denim ose gjetje
administrative. Permiti i diturise, patenta ose privilegji per ngarje do te suspendohen
nese nuk i ben keto pagesa.

Nese denohesh per ngarje te agrevuar i dehur (Agg-DWI), ngarje i dehur (DWI),
ngarje i paafte (DWAI), ngarje i paafte nga droga, DWAI kombinim akool dhe droge, ose
nese refuzon testin kimi, do te duhet te paguash vleresim pergjegjesish te shoferit $250
cdo vit per 3 vitet e ardhshme.

Nese denohesh per nje ose me shume shkelje rrugore qe rezultojne ne 6 pike
brenda nje periudhe 18 mujore, ti do te duhet te paguash $100 cdo vit per 3 vitet e
ardhshme. Per cdo pike tjeter brenda kesaj periudhe do te duhet te paguash $25 cdo vit
per 3 vitet e ardhshme, Per informata se si piket vleresohen, shif Sistemi i pikeve ne
kete kapitull. Ky vleresim vlen per motoristet te denuar per shkelje me ngarje
automobilit, motorskafit dhe snowmobilit. Perfundim i kursit Motor Vehucle Accident
Prevention Course nuk preventon apo ul kalkulimin e pikeve qe ndikojne ne Vleresimin
e pergjegjesive te shoferit.

NGARJE KUR JE I/E SUSPENDUAR OSE REVOKUAR

Eshte shkelje kriminale te ngasesh gjate kohes qe patante jote eshte e

suspenduar ose revokuar, dhe ka gjoba te detyrueshme prej $200 deri me $5000. Mund
te ballafaqohesh edhe me burgim ose kohe prove te detyruar. Automjeti qe nget mund
te te konfiskohet dhe ta humbesh. Denime dhe me te renda vlejne per ata qe ngasin te
pire ose te droguar me patente te suspenduar ose revokuar per te njejten gje me pare.
Shoferet me 10 ose me shume suspendime per mospagim ose mospergjigje ndaj
tiketave rrugore gjithashtu ballafaqohen me denime te renda. Shoferet me 20 ose me
shume suspendime per mospagim ose mospergjigje ndaj tiketave rrugore ballafaqohen
me akuza kriminale edhe nese nuk kane ngare gjate arrestit. Penalizimet per ngarje me
patente te suspenduar ose revokuar jane pershkruar ne publikim Suppose Your License
Were Taken Away (C-12) qe mund ta gjesh nepermjetit internetit ne dmv.ny.gov.
KAPITULI 3 - ZOTERIM I NJE AUTOMJETI

Pavaresisht a je pronari apo regjistruesi, apo nget automjet pronesi apo e

regjisturar nga dikush tjeter, eshte pergjegjesia jote te sigurohesh qe automjeti eshte i
regjistruar, siguruar, dhe inspektuar perpara se autojeti te operohet ne rruge publike.

REGJISTRIMI DHE TITULLI

Regjistrimi lejon automjetin qe te ece neper rruge dhe autostrada publike.

Certifikata e titullit tregon se kush eshte pronar i automjetit. Ne NY, vetem automjetet e
vitit 1973 dhe me te ri marrin titull. Per automjetet e viti 1972 dhe me te vejter, regjistrimi
gjithashtu sherben si vertetim pronesie.

Duhet te jesh 16 vjec ose me shume per te regjistruar nje automjet. Ti mudn te
regjisrosh automjet te cdo viti. Rezidentet e ri duhet te marrin regjistrim te NY per
automjetin perbrenda 30 ditesh.

Per te regjistruar nje automjet

Per te regjistruar nje automjet, ti duhet te vertetosh qe je pronar ose je i

autorizuar nga pronari per ta regjistuar, duhet te vertetosh qe automjeti eshte i siguruar,
qe taksat e shtetit dhe qarkut i jane te paguar, ti lexosh odometrin dhe/ose deklarosh
demet. Nese vertetimi i pronesise se paraqitur me poshte nuk eshte ne dispozicjon te
shitesit, kontakto cilendo zyre te DMV ose nepermjet telefonit, perpara se te besh
blerjen.

Per te aplikuar per regjistrim, ti duhet te plotesosh Vehicle Registration/Title

Application (MV-82). Gjithashtu duhet te prezentosh vertetim te emrit (6 pike) dhe
vertetim te dites se lindjes. Per me shume informata shif Registering A Vehicle in New
York State (MV-82.1), qe mund ta gjesh nepermjet faqes zyrtare te internetit, telefonit,
ose njeren nga zyrat e DMV-se. Pasi te kesh regjistruar automjetin do te jepen targat,
dokumenti i regjistrimit, afishe regjistrimi per ne xhamin perpara ose per ne targat. Nese
ke blere automejtin nga jo diler i regjistruar ne shtetin e NY, do te jepet afishe 10 ditore
inspektimi shtese nese kerkon. Ti dueht te inspektosh automjetin brenda 10 diteve prej
dites se regjistrimit. Automjeti duhet te kete afishe te vlefshme nese e ke blere nga nje
diler i regjistruar ne NY. Dileri duhet ta kete inspektuar atumjetin perbrenda 30 diteve qe
ta ka shitur.
Kur blen automjet te ri ose te perdorur nga nje diler i regjistruar me DMV-ne, ai
mund ta regjistroje kete automjet per ty dhe te te jape regjistrim te perkohshem, dhe
nese te duhen, targa te reja. Dileri mund te te kerkuj pagese per kete sherbim.
Gjithashtu mund te kerkoje pagese per regjistrimin, titullin dhe targat e automjetit.
 Nese automjeti eshte i vitit 19733 ose me i ri, certifikata e pronesise do te niset
me poste nga Albany disa jave pas regjistrimit.

Vertetim pronesie

Nese e blen automjetin nga nje diler i regjistruar ne shtetin e NY, vertetimi i
pronesise per automjetine ri do te jete Cerfitikata e Origjines nga Prodhuesi (
Manufacturers Certificate of Origin (MCO)) dhe Certifikata e Shitjes nga Dileri (MV-50).
Per automjet te perdorur te vitit 1973 dhe pas, vertetim pronesie do te sherbej certifikata
e pronesise te pronarit te meparshem (MV-999),odometri i sakte dhe deklarata e
rikuperimit, si dhe Certifikata e Shitjs nga dileri (MV-50). Per automjetet e 1972 dhe me
te vjetra, vertetim pronesie eshte Certifikata e Shitjs nga dileri (MV-50) si dhe regjistrimi
i transferueshem nga pronari i merparshem i firmosur per dilerin.

Nese dileri nuk regjistron automjetin per ju, sigurohu qe ti marresh dokumentat
siperpermendura te pronesise dhe aplikimin e kompletuar per regjistrim/pronesi (MV-82)
te firmosur nga nje perfaqsues te dilert. Egzamino keto dokumenta mire para se te
mbyllesh procesin e blerjes.

Nese ke blere automjetin nga nje diler jasht shtetit te NY vertetim pronesie eshte
certifikata e pronesise ose regjistrimi i transferueshem nga pronari i merparshem i
firmosur per dilerin, plus Fatura e Shitjes (Bill of Sale) ose vertetime tjera nga dileri.

Per automjet te perdor te blere nga shites priat - vertetim pronesie eshte
Certifikata e Pronesise (MV-999), ose regjistrimi i transferueshem firmosur per ty, per
automjetet me te vjetra se 1972. Shitesi duheet ta plotesoje odomterin dhe deklaraten e
demeve ndersa ti duhet ta pranosh duke firmosur.

Perpara se te pranosh Certifikaten e Pronesise nga kushdo shites, shif pjesen e

parme te titullit per emer dhe adrese te kreditues ndaj automjetit (lien holder). Lien
dmth qe pronari aktual ka marre borxh per automjetin. Nese ka kreditues ne titullin e
automjetit, kerkoj shitesit vertetim qe ka bere pagesen e borxhit - ne te shumten e
rasteve, eshte nje forme zyrtare nga borxhdhenesi. Nese nuk te eshte dhene vertetim
dhe borxhi nuk eshte paguar, borxhdhenesi ka te drejte te rimarr automjetin.

Zyra e DMV-se nuk do te pranoje vertetim pronesie nese odometri dhe deklarata
e demit nuk jane plotesuar, ose infomacionet ne titull jane ndryshuar, prishur ose fshire.
Kjo perfshin emrin dhe firmen.

Deklarata e zbulimeve

Nese ke blere automjet 8 vjet te vjeter ose me te ri, DMV-ja nuk do te

regjistroje automjetin dhe nuk do te jape cetifikate te re pronesie nese
shitesi nuk a kompletuar dhe ti ke firmosur odometrin dhe deklaraten e
demeve ne Certifikaten e Pronesise (MV-999). Keto deklarata tregojen
nese certifikata e re duhet te pershkruhet Rindertuar/Rikuperuar (Rebuilt
 Salvage). Kjo shpjegohet ne publikim e DMV-se Let the Buyer Be Aware
(C-18) dhe Q&A About Your Vehicle Title (C-19).
Nese ke blere automjet 10 vjet te vjeter ose me te ri , sigurohu qe shitesi
privat ka plotesuar deklaraten e odometrit ne pjesen e mrapme te
Certifikates se Pronesise (MV-999). Deklarata e demit nuk eshte e
kerkueshme per autmjetet 9 vjet ose m te vjetra. Si bleres, ti duhet te
konfirmosh deklaraten e odometrit te dhene ne titullin duke vene inicialet
afer kutise se odometrit. Krahaso deklaraten e odometrit ne certifikte me
ate ne automjet.

E RENDESISHME: DMV-ja duhet te egzaminoje per pjese te vjedhura cdo

automjet te pershkruar Rebuilt Salvage, ose me fjale te ngjajshme, perpara se autmjeti
te mund te .regjistrohet ose titillohet. Nese blen automjet te regjistruar apo titulluar
jashte shtetit, contakto qendrat telefonike te DMV-se per me shume info.

Vertetim i pageses se taksave te shtetit

Kur blen automjet nga nje diler te regjistruar ne shtetin e NY, taksat e shitjes
merren nga dileri.
Nese e blen automjetin prej dikuj tjeter pervec nje dileri te regjistruar ne shtetin e
NY, merr Statement of Transaction - Sale or Gift of Motor Vehicle (DTF-802) (Deklarata
e Shitblerjes), qe mund ta gjesh ne zyrat e DMV-se, nepermjet telefonit ose faqes
zyrtare dmv.ny.gov. Kjo forme verteton cmimin e blerjes dhe percakton se sa taksa
duhet te paguash kur regjistron automjetin. Njera ane e formes duhet te plotesohet dhe
firmoset nga bleresi. Ana tjeter duhet firmosur nga shitesi nese cmimi i shitjes eshte nen
vleren e marketit ose eshte dhene dhurate nga dikush qe seshte anetar i familjes. Nese
forma nuk eshte plotesuar nga shitesi, do te paguash taksat ne baze te vleres se
marketit per automjetin. Sill me vete formen e kompletuar ne zyren e DMV-se kur te
besh regjistrimin.

Vertetimi i sigurimi

Kur blen sigurimin e pergjegjesise, perfaqsuesi i kopanise se sigurimit do te jape

karten e identiikimit te sigurimit. Emri dhe numri i identifikimit te automjetit (VIN) duhet te
jete egzakt si ne formen e aplikimit. Ti duhet te sjellesh nje karte identifikimi te sigurmit
kur regjistron automjetin. Mbaje karten tjeter ne automjet.
No-Fault (Pa-faj) auto-sigurim jepet ne shtetin e NY. Per me shume info mbi
sigurimin no-fault kontakto Departamentine Sigurimit te Shtetit te NY, NYS Department
of Insurance, Agency Building 1, Empire State Plaza, Albany, NY 12257.
Tarifat

Regjistrimi per shumicen e automjeteve nen 18,000 lb (8,165 kg) peshe

maximumm bruto vlejne per 2 vjet, dhe tarifat bazohen ne peshen e automjetit.
Gjithashtu ka dhe tarife per targat dhe titullin.

Me ligj, tarifat e regjistrimit nuk mund te rimbursohen nese perdor targen edhe
per nje dite. Megjithate, nese i kthen pa perdorur perbrenda 60 diteve te regjistrimit, do
te jepet rimbursim te plote, minus tarifen per shqyrtim. Mudn te marresh rimburism per
vitin e dyte, minus tarifen per shqyrtim, nese perdor targat dhe regjistrimin vetem vitin e
pare.

Nese tranferon regjistrimin nga nje automjet ne automjet tjeter si zevendesim, do

te jepet kredit per afatin e ngelur te regjistrimit. Ky kredit nuk mudn te aplikohet ne
automjete tjera te regjistruara ne emrin tend.

Shkembimi ose shitja e automjetit tend te vjeter

Perpara se te shkembesh ose shesesh automejtin, sigurohu qe te heqesh targat

dhe afishen e regjistrimit, qe tregon numrin e targes. Kjo do te preventon qe mos
marresh gjobat e parkimit qe sjane te tuat.

RINOVIM I REGJISTRIMIT

Shumica e regjistrimeve rinovohen cdo 2 jet. Perafershisht 45 deri me 60 dite

perpara se te skadon regjistrimi do te marresh me poste nje leter kujtese per rinovim.
Nese ke ndruar adresen dhe nuk ke njoftuar DMV-ne, nuk do ta marresh kete leter.
Nese nuk u je pergjigjur 3 ose me shume gjobave te parkimit, ose nese regjistrimi te
eshte suspenduar ose revokuar, nuk do ta marresh kete leter. Lejo 2 jave per te
shqyrtim dhe dorezim te regjistrimit. Skadimi dhe rinovimi iregjistrimit jane pergjegjesia
jote. Kjo vlen edhe nese ke marre letren me poste.

Nese data e skadimit bie ne fundjave ose feste shteterore, atehere regjistrimi
shtohet automatikisht deri ne mesnaten e dites se ardhshme te punes. Sigurohu qe te
kesh sigurim ne te njejten kohe.

Nese nuk e ke marre paralejmerimin per rinovim, ti mund ta rinovosh regjistrimin:

Nepermjet postes: Ploteso fromen Vehicle Registration/Title Application (MV-82),
qe mund ta gjesh ne cilendo nga zyrat e DMV-se, nepermjet telefonit ose internetit
dmv.ny.gov. Nese do qe regjistrimi te vjen ne adrese tjeter qe seshte adresa e postimit
shkruaj nje note tjeter qe udhezon DMV-ne ta dergoje regjistrimin ne adresen tjeter.
Mos e vjen kete adresen ne formen MV-82 nese nuk do qe te shfaqet ne dosjen e
regjistrimit. Kujtese - nese shenon ndryshim adrese ne regjistrim, do te vlej vetem per
kete regjistrim. Perdor formen Change of Address (MV-232) per te ndryshu te gjith
rekordin ne DMV. Kete forme mund ta gjesh ne cilendo nga zyrat e DMV-se, nepermjet
telefonit ose internetit dmv.ny.gov.

Fut nje cek ose money order per tarifen e caktume ne emer te Commissioner of
Motor Vehicles.. Nese nuk e di shumen egzakte te pageses, mund ta percaktosh
nepermjet faqes se internetit te DMV-se ose duke telefonuar DMV-ne. Sigurohu qe te
kesh edhe karten e sigurimit me formen e aplkimit per rinovim te regjistrimit nese ke
ndruar kompanine e sigurimit dhe nuk i je pergjigjur letres se kerkimit te sigurimit nga
DMV-ja.

Posto aplikimin e kompletuar per regjistrim/titull dhe dokumentat tjera ne: NYS
DMV Utice Renewal Center, 207 Genesse Street, Utica, NY 13501.

Lejo 2 jave per te te ardhur rinovimi i regjistrimit. Nese nuk te ka ardhur pas 2
javesh, kontakto qendrat telefonike te DMV-se ose vizito njeren nga zyrat. Lejo me
shume kohe per poste jashte shtetit.

Nese ke ndryshuar emer dhe nuk ke njoftuar DMV-ne, duhet te vizitosh njeren
nga zyrat dhe te vertetosh identitetin. Per me shume info kontakto DMV nepermjet
telefonit.

Online nepermjet faqes se internetit dmv.ny.gov. Regjistrimi online ka per kusht

qe te mos kesh ndryshaur adresen ose kompanine e sigurimit, dhe regjistrimi eshte per
automjet pasagjeresh, kamion te vogel komercial ose motorciklete rruge. Tarifa e
regjistrimit si dhe tarifat tjetra do te shfaqen ne ekranin e kompjuterit. Ne 3 hapa te
shpejta mund te rinovosh regjistrimin online dhe te besh pagesen me kredit karte.
Rinovimi do te shqyrtohet automatikisht dhe do te niset me poste. Lejo 2 jave per te te
ardhur.

Peronalisht ne nje nga zyrat e DMV-se: duhet te kesh plotesuar formen Vehicle
Registration/Title Application (MV-82). Note: aplikimi qe eshte sjellur ne DMV nga
dikush tjeter vec regjistruesit duhet te shoqerohet me patenten/permitin/karten e
identitetit te sjellesit si dhe kopje ose origjinalin e regjistruesit. Kjo vlen edhe nse je burri
ose gruaja e regjistruesit. Aplikimi duhet te jete firmosur nga regjistruesi i automjetit, jo
personi qe e sjell.

Sigurimi

Automjeti yt duhet te jete i siguruar gjate gith kohes qe eshte i regjistruar, edhe
nese nuk e nget.
Mbulimi minimal i detyrueshem i sigurimit eshte $50,000 ndaj vdekjes per 1
person dhe $100,000 per 2 ose me shume persona, $25,000 ndaj lendimit te 1 personi
dhe $50,000 ndaj 2 ose me shume persona dhe $10,000 ndaj demeve materiale.
Mbulimi minimal referohet per cdo vdekje, lendim ose dem lidhur me cdo aksident.

Perpara se mbulimi minimal skadon kthe targat ne zyrat e DMV-se. Mer nga
DMV-ja Universal Receipt (FS6T) qe te kthesh tagat. Nese nuk ben kete, ti mund te
pagosh gjobe civile per cdo dite qe automjeti seshte i siguruar ose regjisrimi mund te te
suspendohet. Nese automjeti nuk eshte i siguruar per 90 dite dhe nuk i ke dorezuar
targat, patenta mund te te suspendohet.

Nese merr nje leter nga DMV-ja qe te kerkon per sigurimin e automjetit, lexoje
dhe pergjigju sic te udhezon letra.

Motorcikletat duhet te sigurohen, por nuk kerkohet qe te dorezosh targat kur

sigurimi skadon ose nderprehet.

Pergjegjesia per rezidentet dhe jo-rezidentet

Secili qe nget ose lejon automjetin te leviz ne shtetin e NY, kjo perfshin dhe
persona qe sjane rezidente te NY, duhet te vertetoje qe automjeti ka sigurim te
pranueshem pergjegjsie. (Shif Sigurimi siper, per kerkesat minimalete mbulimit). Nese
denohesh per ngarje te nje automjeti te pasiguruar ose nese lejon nje person tjeter te
ngase automejtin tend te pasiguruar, patenta ose privilegji epr te ngare ne shtetin e NY
do te revokohet per te pakten 1 vit. I njejti penalizim vlen edhe nese DMV-ja merr
evidence qe ti ke qen ne nje aksident pa sigurim,

Inspektim

Te gjitha automjetet te shitura ne shtetin eNY duhet te inspektohen brenda 30

diteve te tranferimit ose shitjes dhe duhet te kene certifikaten einspektimit perpara
dorezimit. Nese e blen nga nje diler qe seshte i regjistruar ne shtetin e NY, duhet te
inspektosh automjetin brenda 10 diteve te regjistrimit. Sigurohu qe te marresh nje Ted-
Day Time Extension for Motor Vehicle Inspection (VS-1077) (10 dite shtese per te
inspektuar automjetin). Nese je person lezin ne shtetin e NY nje certifikate inspektimi qe
eshte dhene me pare vlen deri sa skadon ose 1 vit prej dates se dhenies, cila vjen e
para.

Nen disa kushte, automjetet qe jane shitur ne treg nuk duhen inspektuar. Keto
kushte jane: transferim ne programin nidhme sociale per pune; transferim i nje shasie;
transferim i automejtit direkt nga fabrika, transferim i automejtit per regjistrim ne nje
shtet tjeter (amerikan dhe boteror); transferim i automejtit per hedhje/copetim;
tranfserim i automjetit tek nje qiramarres per nje afat te gjate.

Pas inspektimit te pare duhet te inspektohet prape ne nje stacion te aprovuar

nga shteti perpara skadimit te certifikates se inspektimit. Inspektimi eshte i detyrueshem
kur ndryshon dhe regjistruesi i automjetit. Stacionet e inspektimi kane shenjen te verdhe
me te zeze Official Motor Vehicle Station. Kamionat e rende, autobuset, traktoret dhe
gjysme-rimorkiot duhet te inspekohen ne stacione speciale inpektimi Heavy Vehicle,
ndersa motorcikletat ne stacione speciale per motorcikleta Motorcycle Inspection
Station.

Verja e firmes ne formen e rinovimit te regjistrimit garanton qe autimjeti eshte

inspektuar sic e kerkon ligji. Mbaj shenim se kur kalon inspektimi vjetor. Planifiko
inpsketimin me heret qe te kesh kohe te ndreqesh atuomjetin nese nuk e kalon.

Pas inspektimit, inspektori i automjetit do te jape afishe qe verteton qe automjeti

ka kaluar inspektimin. Nese automjeti nuk e kalon, inspektori do te jape letren e
refuzimit. Ne te shumten e rasteve automjeti ka nevoj te riparohetqe ti ploteson kushtet
dhe duhet inspektuar prape. Automjeti qe parashtorhet nje inspektimi te shtuar ose
inspektim OBD II pasi nuk ka kaluar inspekitmin e pare mudn te kualifikohet per shlyhet.
Nje perpjekje duhet bere per ta riparuar problemin dhe kostoja per riparim dueht te jete
te pakten $450. Shumica e automjeteve qe punojne me benzine (pervec motorcikletave)
duhen inpektuar per emision te tymit. Perjashtim bejne automjetet me benzin qe jane
me te vjetra se 26 vjet, ose me pak se 2 modele (vjet) te reja, ose te regjistruara si
historike. Keto duhen inspektuar per siguri vetem.

Automjetet me nafte qe operojne ne shtetin e NY, edhe nese jane te regjisturar

ne nje vend tjeter, mund tu behet test sigurie ne krah te rruges prej policise se shtetit te
NY dhe Departamentit te Transportit te Shtetit te NY. Automjetet mbi peshen 8,500 lb
mund tu behet inspektim emision i naftes. Per me shuem info shif publikimin New York
State Vehicle Safety/Emission Inspection Program of Cars and Light Trucks (C-50),
dhe A Consumer Guide to Readiness Monitor Failures as PArt of the New York State
Vehicle Inspection Program (C-114), qe mund ta gjesh ne faqen dmv.ny.gov.

Ankesat ndaj bizneseve

DMV-ja sistmon dileret, stacionet e inspektimit dhe auto-mekaniket. Keto biznese

duhen indetifikuar nga regjisrimi ose licensa e dyqanit dhe tabelat jashte. Sigurohu qe
po mirresh me nje biznes te regjisturar ose licensuar.

Nese ke ankese ndaj nje nga keta biznese, fillimisht mundohu ta zgjidhesh me
drejstuesit e dyqanit. Nese kjo deshton, telefono numrin (518) 474-8943 mes ores *:30
te mengjesit dhe 4:15 pasdreke gjate diteve te javes. Gjitashtu mund ti shkruash
VEhicle Safety Services, DMV, Bureau of Consumer and Facility Services, Box 2700-
ESP, Albany, NY, 12220-0700. Me ligj, DMV-ja mund te shqyrtoje ankesa permbrenda
90 diteve ose 3,000 milje te riparimit, cilado qe vjen e para.

Per me shume info shif publikim Know Your Rights in Auto Repair (C-17) dhe Let
the Buyer be Aware (C-18) dhe New York State Vehicle Safety/Emission Inspection
Program for Cars and Light Trucks (C-50), qe mund ti gjesh ne faqen e DMV-se,
dmv.ny.gov.
PJESA E DYTE: RREGULLAT E RRUGES

KAPITULLI 4: KONTROLLI I QARKULLIMIT

Shenjat

Shenjat e qarkullimit te tregojne per rregullat e qarkullimit, rreziqet e vecanta, ku

je, si te shkosh per ku je nisur dhe ku jane sherbimet.

Forma dhe ngjyra e shenjave tregojne per llojin e infomacionit qe ato japin:

Shenjat rregullore: zakonisht jane drejtkendesh ngjyre e bardhe me germa ose

simbole me ngjyre te zeze, por disa kane dhe forme ndryshe, dhe disa mund te perdorin
germa me ngjyre ose simbole te kuqe.

Shenjat paralajmeruese: zakonish jane ngjyre te verdhe ne frome te diamantit,

me germa dhe simbole me ngjyre te zeze.

Shenjat e destinacionit: jane ngjyre e gjelbert me germa ose simbole me ngjyre

te bardhe.

Shenja sherbimi: ngjyre blue me germa ose simbole te bardha.

Meso shenjat e meposhtme dhe cfare kuptimi kane. Do te pyetesh ne testin me

shkrim per to.

Pershkrimi i shenjave te pergjithshme dhe domethenia e tyre:

Stop - ngjyre e kuqe me germa te bardha

 Kuptimi: Bej ndalim te plote, jepu perparsi rruge automjeteve dhe kembesoreve
qe jane ne ose duke hyre ne kryqezim. Ec kur eshte e sigurte. Duhet te besh ndalim te
plote perpara linjes se ndalimit, nese ka nje. Nese jo, duhet te ndalosh perpara se te
hysh ne rrugekalim. ( Shif Stop dhe linjat e ruugekalimit nen Shenjat e Trotuarit nen
kete kapitull). Nese nuk ka linje per ndalim ose kalim rrugor, duhet te ndalosh para se te
hysh ne kryqezim, ne nje vend nga ku mudn te shofesh trafikun ne rrugen kryqesuese.

Yield - ngjyre e kuqe me te bardhe dhe germa te kuqe.

Kuptimi: Ul shpejtesine kur vjen en kryqezim. Pergaditu per tu ndalur dhe jepu
perparsi automjeteve dhe kemebsoreve ne kryqezim. Dueht te behs ndalim te plote ne
shenjen Yield nese kushtet rrugore te kerkojne. Kur vjen tek shenja Yield, shif me
kujdes trafikun dhe pergaditu per ndalim.

Shenjat tjera rregullore

Ngjyre e bardhe me germa ose simbole te zeza ose te

kuqe.

Kuptimi:Keto shenja japin informacion mbi rregullat per drejtimin e trafikut,

perdorimi i linjes, kthesat, shpejtesine, parkimin dhe kerkesa tjera te vecanta.

Disa shenja rregullore kane qark te kuq me prerje mbi simbol. Kjo dmth qe nje
verptim, si psh kthim djathtas, nuk lejohet ose disa automjete nuk lejohen ne rruge.
Drejtkenedeshat ngjyra e bardhe me germa ose simbole te zeza ose te bardha dmth te
jesh vigjilent per rregulla te vecanta.

Shenjat paralajmeruese:

Ngjyra e verdhe me germa ose simbole te zeza

 Kuptimi: Po afrohesh ne nje vend te rrezikshem ose ne nje vend ku ka rregulla te
vecanta sic i shef ne shumbullin ne foto. Ne disa raste shenja paralajmeruese eshte e
shoqeruar me nje shenje ngjyre verdh e zi shpejtesi e rekomanduar. Kjo mdth ulja e
shpejtesise rekomandohet ne kete zone.

Shenjat e paralajmerimit hekurudhur - ngjyre e verdhe me

germat RR dhe simbolin X te zeze.

Kuptimi: Hekurudha kalon perpara. Ki kujdes dhe pregaditu te ndalesh. Nese je

pas nje autobusi ose kamioni duke iu afruar hekurudhes, ki kujdes. Shumica e
autobuseve dhe kamionave duhet te ndalojne para hekurudhes. (Shif: Shenjat
Hekurudhure me poshte ne ekte kapitull.)

Shenjat e zones se punimit - ngjyre portokalli me germa

dhe simbole te zeza.

Kuptimi: Njerez jane duke punuar ne ose afer rruges dhe trafiku mund te
kontrollohet nga nje person me flamur. Shpejtesia ne zonat e punimit mund te jete
postuer deri me 25 MPH (40km/h). Edhe nese shpejtesia nuk eshte dhene ti dueht te
ngasesh me shpejtesi te ulur neper zonat e punimit dhe gjithmonde duhet te zbatosh
udhezimet e personit me flamur. Keto ilustrime te tregoje per disa nga shenjat qe
personi me flamur do te perdore. Mesoi dhe zbatoi ato.

NDALO: VAZHDO: NGADALE:

Shenjat e destinacionit - Ngjyre e gjelbert me germa te bardha

 Kuptimi: tregojne drejtimin dhe distancen e destinacionit.

Shenjat per rruget - Ngjyra te ndryshme.

Kuptimi: Tregoje rruget ndershteterore, shteterore dhe te qarqeve. Forma te

tregone se ne cfare llpoj rruge je. Shembujt ne foto jane per rruge shteterore dhe
ndershteterore. Kur pregaditesh per udhetim, perdor nje harte te autostradave per te
vendos se cilen rruge do perdoresh. Gjate udhetimit shif shenjat e destinacioneve qe te
mos humbesh, ose te detyrohesh te besh ndalim/kthim te shpejte.

Shenjat e sherbimit - Ngjyra blu me germa ose simbole te bardha

Kuptimi:tregojne lokacionin e vednit te sherbimit, si psh zonat e pushimit,

pompave te benzinit, sherbimet mjekesore dhe kampimet.

SHENJAT/SINJALET E TRAFIKUT

Semaforet - Zakonisht jane ngjyre e kuqe, verdhe dhe gjelbert prej parte
poshte ose prej ne te majte ne te djathte. Ne disa kryqezime ka te kuqe, te verdhe apo
te gjelbert vetem. Disa drita jane te qendrueshme, disa me shkrepime. Disa jane
rrethore, disa shigjete. Ligjet shteterore kerkojne qe nese semaforet ose kontrolluesit
nuk punojne, ti duhet te ndalosh plotesisht sic ndalon para shenjes se stopit. Pastaj
vazhdo sipas rregullit te perparsi te rruges, vec nese te eshte thene ndryshe nga nje
oficer trafiku.

Ja cfare kuptimi kane dritat e ndryshme te semaforit:

E kuqe e qendrueshme: Ndalo. Mos vazhdo deri ne te gjelbert. Nese shigjeta e
gjelbert ndizet, ti mund te vazhdosh vetem ne drejtim te shigjetes nese kryqezimi eshte i
hapur.

Mund te besh kthim djathtas ne te kuqe te qendrueshme pasi te besh ndalim te

plote dhe tu kesh dhene perparsi trafikut qe vjen dhe kembesoreve. Mund te besh kthim
majtas ne te kuqe te qendrueshme kur kthen nga nje rruge njekaheshe ne nje rruge
tjeter njekaheshe pasi te kesh ndalur plotesisht dhe tu kesh dhene perparsi trafikut qe
vjen dhe kembesoreve.

Nuk mund te kthesh ne te kuqe nese shenja NO TURN ON RED eshte postuar,
shenja ose shenimet ne trotuar nuk lejojne. Nuk te lejohet te besh kthim ne te kuqe ne
NYC pervec nese nje shenje e postuar te thote ndryshe,

Shoferi i autobusit shkollor qe ka nxenes brenda nuk mund te ben kthim ne asnje
drite te kuqe.

E kuqe flash (ndizet/fiket): ka te njetin kuptim si shenja e stopit.Ndalo, jep

perparsine e rruges dhe vazhdo ne te sigurte.

Shigjeta e kuqe: Mos hec ne drejtimin e shigjetes deri sa shigjeta e kuqe te fiket dhe
dirta apo shigjeta e gjelbert ndizet. Kthim majtas ose djathtas ne drite te kuqe nuk po
lejohet.

E verdhe e qendrueshme: Drita po ndryshon nga e gjelbert ne te kuqe.

Pregaditu per tu ndalur ne te kuqe.

E verdhe flash (ndizet/fiket): Vazhdo me kujdes

Shigjete e verdhe: Mbrojtja nga drita e gjelbert po mbaron. Nese po mundohesh te

besh kthin ne drejtim te shigjetes, pregaditu per tu ndalur.

E gjelbert e qendrueshme: Vazhdo por jepi perparesi trafikut ne kryqezim

sic kerkohet nga ligji (shif Kapitullin 5).

Shigjete e gjelbert: Mund te vazhdosh ne dretim te shigjetes por duhet tu japesh

perparesi automjeteve tjera ne ne kryqezim sic kerkohet nga ligji (shif Kapitullin 5).
DRITAT KONTROLLUESE PR PRDORIMIN E KORSIVE
Dritat speciale q jan t vendosura mbi trotuar ndonjher prdoren pr t treguar cilat
korsi t autostrads mund t prdoren n koh t caktuar:

X I KUQ I QNDRUESHM: Mos vozisni n kt

korsi.
X I VERDH I QNDRUESHM: Largohu nga kjo
korsi.
X I VERDH VEZULLUES: Kjo korsi mund t
prdoret vetm pr kthim n t majt.
SHIGJET E GJELBRT: Mund t vozisni n kt korsi.

Sinjalet pr kalimin e hekurudhs

Drita t kuqe vezulluese, tra (rampa) postblloku t ulura dhe/ose zile n kalim
hekurudhor tregon se duhet t ndaloni, s paku 15 feet (5m) nga hekurudha. Mos kaloni
mbi hekurudh pr derisa nuk jane ndalur dritat ose zilja dhe postblloku nuk sht
ngritur trsisht. Mos vozisni prreth ose nn postbllokun q lviz lart apo posht.
Shikoni dhe ndgjoni trenat para se t kaloni far do hekurudhe. Nse treni q
po afron sht aq afr ose lvizn aq shpejt sa paraqet rrezik, ju nuk mund t kaloni
mbi hekurudh, edhe nse ska sinjale ose sinjalet nuk punojn.
Nuk mund ta kaloni hekurudhn nse nuk keni vend t mjaftueshm pr
automjetin tuaj n ann tjetr. Nse komunikacioni nuk ju lejon t kaloni plotsisht n
ann tjetr, prisni dhe kaloni kur t ket vend pr t kaluar plotsisht.
Autobust shkollor me ose pa udhtar, autobust e tjer me udhtar dhe
automjetet me ngarkesa shprthyese ose me rrezik zjarri duhet t ndalen te t gjitha
kalimet hekurudhore. Mbani mend kto rregulla nse ndjekni ndonj mga kto
automjete.

SHNIMET N TROTUARE
Linjat dhe simbolet n rrug i ndajn korsit dhe ju tregojn kur mund t tejkaloni
automjetet tjera ose t ndroni korsin. Ato gjithashtu ju tregojn se cilat korsi ti
prdorni pr kthesa dhe ku duhet t ndaloni pr shenja apo sinjale t komunikacionit.

Kufizimet ansore dhe vijat e korsive

Vijat e plota prreth rrugs ju tregojn se ku sht kufizimi ansor i rrugs- ku
mbaron korsia e udhtimit dhe fillon krahu rrugor. sht e paligjshme t vozisni prtej
vijs ansore, prve se kur jua thot polic ose ndonj zyrtar i autorizuar ose kur ju
lejohet nga ndonj sinjal oficial. Vija ansore e cila
e cila anon kah qendra e rrugs tregon se rruga
prpara po ngushtohet.
Vijat q ndajn korsit e trafikut q po ecn
n drejtimin e njejt jan t bardha. Vijat q ndajn
korsit e trafikut q ecin n drejtim t kundrt jan
t verdha. Mund t ket dy vija ndrmjet korsive dhe vijat mund t jen t plota apo t
ndrprera. Lexoni Kapitullin 6 pr rregullat se si t tejkaloni automjetet tjera.

ka tregojn disa vija t korsive:

Nj vij e ndrprer: Mund t tejkaloni

automjete tjera ose t ndroni korsin nse kjo sht e
sigurt dhe nuk ndrhyni n komunikacion.
Vij e plot me vij t ndrprer: Nse jeni
n ann me vij t plot, nuk mund t tejkaloni
automjetet tjera ose t tejkaloni vijn prve se nes
ktheni majtas n ndonj rrugic. Nse jeni n ann e
vijs s ndrprer, mund t tejkaloni nse sht e
sigurt dhe nuk do t ndrhyni n komunikacion.
Dy vija t plota: Nuk mund t tejkaloni apo t
ndroni korsin. Nuk mund t kaloni mbi vijat prve se
nse ktheni majtas pr t hyr apo dal nga
autostrada (p.sh., n apo nga rrugica ose pr t br
kthim 180 shkall).
Nj vij e plot: Mund t kaloni automjetet
tjera ose t ndroni korsin, por mund ta bni kt
vetm nse pengesat n rrug ose kushtet e
komunikacionit e bjn kt t nevojshme.
Linja e ndalimit dhe kalimit t kmbsorve:
N kryqzim q kontrollohet nga shenja STOP, shenja
e T DREJTS S KALIMIT ose drit komunikacioni,
mund t ket vij t bardh ndalimi t ngjyrosur prmes korsis, dhe/ose dy vija
paralele t ngjyrosura pmes
rrugs. Ky sht kalim
kmbsorsh. Kur ju kkohet t
ndaloni pr shkak t ndonj
shenje apo drite, ju duhet t
ndaloni para se t arini te vija e
ndalimit, nse ka, ose te kalimi
kmbsorik. Duhet t ndaloni n
vij ndalimi apo kalim kmbsorik
vetm nse ju krkohet nga
shenja, drita ose polic komunikacioni, ose pr t lejuar t kaloj kmbsor, rrshqits
ose skuter mbrenda vijs n kalim kmbsorsh t shnuar apo t pa shnuar. (Shikoni
Kmbsort n Kapitullin 11).
Shigjetat: Shigjetat tregojn se cilat korsi duhet ti prdorni. N kt ilustrim, pr
shembull, mund t ktheni djathtas vetm nga korsia e djatht. Pr t shkuar drejt duhet
t prdorni korsin e majt. Duhet t jeni n korsin e duhur para se t arini te vija e
plot q i ndan korsit.
 Simboli n form dijamanti: Ky simbol
tregon korsi t rezervuara pr autobus, HOV
(High Occupancy Vehicle)-Automjete me Shum
Udhtar, si makina udhtimi dhe furgon
udhtimi, biikleta ose automjete t tjera speciale.
Nuk mund t hyni dhe ti shfrytzoni kto korsi
prve se nse automjeti i juaj nuk prputhet me
ngarkesn e udhtarve ose krkesat tjera t
treguara me shenja n kohn kur kushtet e
jashtzakonshme jan prezente. Kur prdoret kjo
shenj pr t prcaktuar korsi t rezervuara n
rrug qyteti, pjes t vijs t bardh t plot q i
ndajn korsit e dijamantit nga korsit normalemund t zvendsohen nga vija t
bardha t ndrprera. N kto vende, automjetet jo-HOV mund t hyjn korsit pr HOV
nse marin kthes djathtas n kryqzimin e ardhshm. Korsit e autobusve dhe t
HOV-ve jan pr t promovuar prdorimin m efikas kapacitetit t kufizuar t rrugve
dhe autostradave. Ato sigurojn q automjetet m t rndsishme lvizin m shpejt.

POLICT E TRAFIKUT
Udhzimet t dhna nga polict e trafikut kan prparsi mbi shenjat, sinjalet
ose shnimet n trotuare. Nse nj polic trafiku ju sinjalizon t ndaloni n drit t
gjelbrt, psh, duhet t ndaloni. Nse polici i trafikut ju sinjalizon t vozisni n drit t
kuqe ose shnjn stop, ju duhet q ta bni at.
N mesin e personave q jan t autorizuar t drejtojn trafikun jan polict e
trafikut, policia zjarfikse, personat me flamuj n yonat e unimit n autostrada dhe
personat ne vendkalimet shkollore.

PYETJE
Para se t vazhdoni n Kapitullin 5, sigurohuni q mund ti identifikoni shenjat n
kt kapitull dhe t dini far tregojn ato. Gjithashtu, sigurohuni q mund tu prgjigjeni
ketyre pyetjeve:
- far forme ka zakonisht shenja e rregulacionit?
- Cila sht forma dhe ngjyra e zakonshme e nj shenje paralajmrimi?
- far ngjyre dhe forme ka shenja e destinacionit?
- far duhet t bsh n shenjn STOP?
- far ngjyre dhe forme ka shenja paralajmruese n kalimet hekurudhore?
- far duhet t bsh kur prballesh me seciln prej kta: drit e kuqe vezulluese,
drit e verdh vezulluese, drit e verdh e qndrueshme, drit e kuqe me shigjet t
gjelbrt?
- far tregon nse vija ansore anon kah qendra e rrugs?
- far tregojn secila nga kto vija: nj e ndrprer, nj e plot, dy t plota, e
plot dhe e ndrprer sbashku?
 - Nse nj kryqzim ka vija kalimtarsh por nuk ka vij ndalimi, ku duhet t ndaloni
n drit t kuqe n at kryqzim?
- far lloji t shnimeve n trotuare ju tregojn se ciln korsi duhet ta prdorni
pr kthes?
- Cils nga kto shenja duhet ti bindeni mbi tre t tjerat: drit e kuqe, drit e kuqe
vezulluese, shenja STOP, polic?
KAPITULLI 5 KRYQZIME DHE KTHESA

Shumica e aksidenteve ndodhin n kryqzime kur vozitsi mer kthesn. Shum

prejt tyre ndodhin n vend parkime t mdhaja t cilat jan t hapura pr prdorim
publik, si psh n qendrat tregtare. Pr t parandaluar prplasje t ktilla, ju duhet ti
kuptoni rregullat e t drejts s kalimit dhe si t bni kthesat e sakta.

E DREJTA E KALIMIT
Shenjat e komunikacionit, sinjalet dhe shnimet e trotuareve jo doher i zgjidhin
konfliktet e trafikut. Drita e gjelbrt, pr shembull, nuk e zgjidh konflitin kur automjeti
kthen majtas n kryqzim prderisa makina q afrohet kalon drejt npr kryqzim.
Rregullat e t drejts s kalimit ndihmojn pr t zgjdhur kto konflikte. Ato ju tregojn
kush kalon i pari dhe kush duhet t pres n situata (kushte) t ndryshme.

Ja shembuj t rregullave t s drejts t kalimit:

- Vozitsi q po afrohet n kryqzim duhet t lejoj t drejtn e kalimit
automjeteve q jan n kryqzim.

Shembull: Arrini n nj kryqzim. Drita e semaorit sht e gjelbr dhe dshironi t

vazhdoni drejt. Nj tjetr automjet ndodhet n kryqzim duke kthyer majtas. Ju duhet ta
lejoni at automjet ta kryen kthesn para se t hyni n kryqzim.

- Nse vozitsit q ijn nga drejtme t kundrta arjn n kryqzim n t njejtn

koh, vozitsi q kthen majtas duhet ti lejon automjetet q shkojn drejt apo djathtas.

Shembull: Dshironi t ktheni majtas n kryqzimin prpara. Arin nj automjet nga

drejtimi i kundrt dhe lizn drejt. Ju duhet t prisni automjetet q po afrohen t kalojn
prpara se t ktheni. Mund t hyni n kryqzim pr tu pregaditur pr t kthyer majtas
nse drita sht e gjelbrt dhe asnj automjet para jush nuk panifikon t kthej majtas
(shikoni Kthimet m posht n kt kapitull). Kur hyni n kryqzim, rrini n t djatht
na vija qndrore. Mbani rrotat drejt t parandaloni shtyrje n traikun q vjen nse
ndodh prplasje nga pas. Kur trafiku q lviz drejt jush pastrohet ose ndalet n drit t
kuqe, kryheni kthesn e juaj.

Duhet gjithashtu t jepni prparsi traikut q lviz drejt jush kur ju ktheni majtas n
rrugic, vend parkim ose tjetr vend, edhe po t mos ket shenja ose sinjale q e
kontrollojn (rregullojn) kthesn.
 Pr do kthes majtas, ligji ju krkon q t jepni prparsi do traiku q lvizn
drejt jush q sht mjaft afr pr t qen rrezik. Pr t vendosur pr at se kur trafiku
sht mjaft afr ju duhet prvoj dhe vlersim (gjykim). Nse keni ndonj mdyshje,
prisni q traku t kaloj] para se t ktheni majtas.

- N kryqzimet t pa kontrolluara nga shenjat ose sinjalet, ose aty ku dy ose m

shum vozits ndalojn n shenjat STOP n t njejtn koh dhe jan n knde t
djathta, vozitsi n t majt duhet t jap t drejt kalimi vozitsit n t djatht.

Shembull: Keni ndaluar n shenjn STOP dhe do t vazhdoni drejt npr kryqzim. Nj
vozits n udhkryq ka ndaluar n shenjn STOP n ann e juaj t djatht dhe do t
vazhdoj drejt. Duhet t jepni t drejtn e kalimit vozitsit tjetr.

- Nj automjet q hyn n rru nga ndonj rrugc, rrug private ose ndonj hyrje
tjetr q nuk sht rrug , duhet t ndaloj dh t jap t drejt kalimi traikut n rrug
dhe kmbsore.

Shembull: Jeni duke dalur nga vend parkimi dhe ktheni djathtas pr t hyre n rrug.
Nj automjet po afron nga ana e majte. Duhet t ndaloni dhe t prisni q automjeti t
kaloj para se t hyni n rrug. Nse duhet t ktheni majtas, duhet t lejoni prparsi
automjeteve q vijn nga t dy drejtimet. Nse ndonj kmbsor kalon para daljes s
vend parkimit, duhet t prisni q ai person t kaloj.

- Vozitsit duhet tu japin prparsi kmbsorve t cilt legalisht prdorin kalimet e

kmbsorve t shnuara apo t pa shnuara. Kjo do t thot q duhet t ngadasoni
ose t ndaeni nse sht e nevojshme.

Shembull: Keni ndaluar n drit t kuqe. Nj kmbsor hyn n kalimin e kembsorve,

dhe ather ndizet drita e gjelbrt. Ju duhet t prisni q kmbsori t kaloj. Gjthashtu
duhet ti lejoni edhe kmbsort n t majt apo n t djatht para se t ktheni.

- Nuk mund t hyni n ndonj kryqzim nse trafiku udhzohet nga ana tjetr t
kthehet pas dhe nuk mundeni t kaloni t trsisht kryqzimin. Prisni deri sa trafiku para
jush t pastrohet, q t mos e bllokoni kryqzimin.

- Nj vozits q hyn n rrethore duhet t jep t drejtn e kalimit vozitsve q jan

n rrethore.

AUTOMJETET E EMERGJENCS
Duhet t jepni t drejt kalimi zjarfiksit, ambuancs, policis dhe automjeteve
tjera emergjente t autorizuara kur u prgjigjen emergjencave. Ato do t ndezin drita t
cilat vezullojn t kuqe, t kuqe dhe t kaltr ose t kuqe dhe t bardh dhe lshojn
siren apo burij-ajri. Kur e dgjoni apo shikoni nj autpmjet emergjence q vjen kah
automjeti juaj nga cili do drejtim, me veprim t sigurt shkoni n cepin e djatht t
rrugs dhe ndaloni. Prisni deri sa t largohet automjeti i emergjencs para se t
vazhdoni me vozitjen. Nse jeni n kryqzim, largohuni nga kryqzimi para se t
ndaloni.

Duhet t ikni anash dhe t ndaloni edhe nse automjeti i emergjencs sht
duke ardhur drejt jush nga korsia e kundrt n nj rrug me dy korsi.

Nse degjoni siren apo burij-ajri n afrsi por nuke dini me saktsi se ku
ndodhet automjeti i emergjencs, ju mundeni me siguri t ndaleni n cepin e djatht t
rrugs deri sa t siguroheni se nuk vjen drejt jush.

Nj automjet emergjence q po prdor dritat dhe sirenn apo burijn e ajrit mund
t jet i pa parashikueshm. Vozitsi e ka t lejuar ligjrisht t tejkaloj kufirin e
shpejtsis, t kaloj n drit t kuqe dhe shenjn STOP ose YIELD (Prparsi), t
vozis n t kundrt n rrug me nj drejtim dhe t kthej n drejtime q normalisht nuk
jan t lejuara. Edhe pse vozitsve t automjeteve t emergjencave u krkohet q t
jan t kujdesshmm, kini kujdes kur nj automjet emergjence vjen drejt jush.

DRITAT BLU, T GJELBERTA DHE PORTOKALLI

Automjetet personale t vozitura nga zjarfiks volunter q jan duke prgjigjur
alarmeve jan t lejuar t ken drita blu dhe ato utomjete t vozitura nga volunter
ambulance apo nga antar t skuadrave t shptimit mund t ken drita t gjelbrta.
Dritat portokalli n automjetet e rreziqeve si jan kamionet e dbors dhe kamiont
trheks i paralajmrojn vozitsit tjer nga rreziqe t mundshme. Drita portokalle
vezulluese gjithashtu prdoren nga automjetet e posts t vendeve rurale dhe
autobusve shkollor pr ta paralajmruar trafikun pr prezencn e tyre. Automjetet q
kan drita blu, t gjelbrta ose portokalli nuk jan automjete emergjence t autorizuara.
Vozitsit e tyre duhet tu nnshtrohen t gjitha ligjeve t komunkacionit. Ndrsa ju nuk
jeni t obliguar tu jepni t drejt kalimi, mund tu jepni prparsi si mirsjellje nse mund
ta bni kt n mnyr t sigurt.

KTHESAT
Cdoher sinjazoni para se t ktheni ose t ndroni korsin. sht e rndsishme
q prdorsit e tjer t autostrads t din qllimet tuaja. Ligji ju krkon q t sinjalizoni
kthimin ose ndrimin e korsis me dritat e kthimit ose sinjale me duar t paktn 100 feet
(30m) para. Nj kshill e mir sigurie sht, kur sht e mundur, t sinjalizoni qllimn
tuaj pr t kthyer para se t filloni t frenoni pr t kryer kthesn. Jan t treguara
sinjalet e duhura me duar.
Mbani mend kto kshilla tjera kur po pregaditeni pr t kthyer:
- Zvogloni shpejtsin.
 - T jeni n gaditshmri ndaj trafikut n t gjitha ant. Bni kujdes t vecant
dhe kontrolloni motoikletat. Shumica e prplasjeve q prfshijn motoikleta
dhe automjete tjera jan t shkaktuara sepse vozitsi i automjetit tjetr nuk e ka
par motoikletn.

- Mbani mend se rrotat e pasme do t lvizin n pjesn e mbrendshme ku kan

lvizur rrotat e prparme, m afr skajit t trotuarit (nse kthen djathtas) ose m
afr traikut q vjen drejt jush (nse ktheni majtas).

- Keni kujdes kmbsort, iklistt dhe vozitsit e mopedve, sidomos n kthesat

e djathta. Ata shpesh jan vshtir pr t par n trafik.

Ilustrimet vijuese tregojn pozitn e duhur t automjetit tuaj pr t kryer kthesa.

Kto pozita jan t krkuara edhe nga ligji, jo vetm si keshill e mir.

KTHIM DJATHTAS:
Prderisa pregaditeni t ktheni, shkoni sa t mundeni n t djatht. Mos bni kthesa t
gjra gjithprfshirse. Prve se nse shenjat nuk ju tregojn t bni ndryshe, ktheni
n korsin e djatht t rrugs q po hyni.

KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME NJ DREJTIM

N RRUG ME NJ DREJTIM:
Hyni n korsin e majt kur pregaditeni pr t kthyer,
ose lvizni n ann e majt t t korsis s vetme, sa
m afr trotuarit n t majt ose skajit t rrugs .
Nse rruga n t ciln po hyni ka dy korsi, duhet t
ktheni n korsin e majt t saj.

KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME NJ DREJTIM

N RRUG ME DY KORSI:
Afrohuni kthess nga korsia e majt ose nga ana e
majt e korsis s vetme. Sikurse jeni duke shkuar
npr kryqzim, hyni n rrugn me dy korsi ne t
djatht t vijs qndrore t saj, por sa m afr vijs
qndrore. Kini kujdes trafikun q vjen nga rruga n t
majt. Motoikletat jan t vshtira pr tu par dhe
sh vshtir ta gjykosh shpejtsin dhe distancn e
tyre.

KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME DY DREJTIME

NE RRUG ME DY DREJTIME:
Afrohuni kthess me rrotat e majta sa m afr vjs
qndrore. Mundohuni t prdorni ann e majt t
kryqzimit pr tju ndihmuar t jeni t sigurt q t
mos ndrhyni me trafikun q vjen drejt jush q
dshiron t kthen majtas. Vazhdoni t mbani ann e djatht t vijs qndrore t rrugs
q po merni, por sa m afr vijs qndrore. Keni kujdes ndaj trafikut q vjen kah ju nga
e majta dhe nga korsia q do ta tejkaloni. . Motoikletat jan t vshtira pr tu par
dhe sh vshtir ta gjykosh shpejtsin dhe distancn e tyre. Vozitsit shpesh nuk i
shohin motoiketat q po shkojn drejt tyre dhe i prplasin prderisa kthejn prmes
korsis s trafikut.

KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME DY DREJTIME N RRUG ME NJ DREJTIM

Afrojuni kthess me rrotat e majta sa m afr vjs qndrore. Ktheni para se t arini
qendrn e kryqzimit dhe ktheni n korsn e majt t rrugs q po merni.

KTHIM MAJTAS NGA RRUG ME DY DREJTIME N AUTOSTRAD ME KATR

KORSI:
Afrojuni kthess me rrotat e majta sa m afr vjs qndrore. Hyni n korsin e majt, n
t djatht t vijs qndrore. Kur e lejon trafiku, ju mund t largoheni nga korsia e majt.

KTHESAT 180 (U-Turn)

Kthes 180 sht cilado kthes q mund ta bni q t vazhdoni n drejtimin e
kundrt.

Mos bni krhim 180 n autostrad prve se nse sht absolutisht e

nevojshme. Nse duhet t ktheheni, prdorni vend parkim, rrugic ose tjetr haprsir,
dhe, nse sht e mundur, hyni n rrug duke lvizur para, jo pas.

Mund t bni kthes 180 vetm nga pjesa e majt e korsis m t afrt t vijs
qndrore t rrugs, asnjher nga korsia e djatht. Prve se nse shenjat u thon
ndryshe, ju mund t bni kthim 180 kur ju lejon shigjeta me drit t gjebrt n semafor,
nse sht e lejuar dhe keni dhn prparsi traikut tjetr.

Nuk mund t bni kthim pr 180 afr majs t ndonj kodre, n kthes, ose tjetr
vend ku voztsit tjer nuk mund ta shohn automjetin tuaj prej nj largsie prej 500 feet
(150m) nga cili do drejtim. Kthesat 180 gjithashtu jan jo legale n rrethin e biznesit t
Nju Jork Sitit dhe ku jan t shfaqura shenjat NO U-TURN (JO KTHES 180).
Asnjher nuk mund t bni kthes 180 n autostrad t shpejt (expressway) me
kyje t kufizuar, edhe nse rruga i bashkon ann e juaj t autostrads s shpejt me
tjetrt. Duke shtuar se sht e ndaluar q automjeti t bj kthes 180 n zonat
shkollore.

Prve se nse nuk sht e ndaluar, mund t bni kthes me tre pika pr tu
kther pas n nj rrug t ngusht me dy drejtime. Mund tju krkohet n testin tuaj t
bni kthim me tre pika.
Pr t br kthim me tre pika:
1. Sinjalizoni me sinjalizuesin e tuaj t djatht, pastaj ndaloni n ann e djatht t
rrugs . Sinjalizoni me sinjalzuesin e majt, pastaj kontrolloni me kujdes trafikun
q vjen kah ju.

2. Ktheni majtas, vazhdoni prmes rrugs dhe ndaloni kur keni prball trotuarin e
majt ose skajin e rrugs.

3. Kontrolloni prsri trafikun. Ktheni timonin sa t mundeni n djatht, pastaj

pastaj lvizni pas deri te trotuar ose skaji i rrugs.

4. Ndaloni, kontrolloni prsri trafkun, dhe pastaj lvizni para.

PYETJE
Para se t vazhdoni n Kapitullin 6, sigurohuni q mund tju prgjigjeni ktyre
pyetjeve:
- Cili sht sinjali me dor pr t ndaluar? Pr kthim djathtas?

- Nse dy vozits arijn n kryqzim n t njejtn koh nga drejtime t

kundrta, dhe njri udhton drejt, tjeti pregaditet t kthej majtas, cili duhet t
jap t drejt kalimi?

- Nse hyni n kryqzim pr t kthyer majtas, por trafiku q vjen nuk e lejon
kthimin n at moment, far duhet t bni?

- Nse arini n nj kryqzim t pa kontrolluar n t njejtn koh sikurse vozitsi

n ann e djatht tuaj, dhe t dy pregaditeni t shkoni drejt, kush ka
prparsin e kalimit?

- fare duhet t bni nse hyni n rrug nga ndonj rrugic?

- Jeni prball drits s gjelb]rt, por trafiku n ann tjetr t kryqzimit nuk ju
lejon t kaloni trsisht kryqzimin. A mund t hyni n kryqzim?

- A ka t drejt kalimi automjeti q pregaditet t hyj n rreth-rrotullim ndaj

automjeteve q ve jan n rreth-rrotullim?

- far do t bni nse ndgjoni siren afr jush por nuk mund ta shihni se ku
ndodhet automjeti i emergjencs?

- N far largsie duhet t sinjalizoni para se t ktheni?

- Kur po pregaditeni pr kthim djathtas, a duhet t] rrini sa m n qendr t
korsis?

- Ku duhet ta poziciononi automjetin tuaj kur pregaditeni t ktheni majtas nga

nj rrug me dy drejtime n nj rrug me nj drejtim?
KAPITULLI 6 SI T TEJKALONI
Ligji na krkon q t vozisim n ann e djatht t rrugs. Kur na lejohet t
tejkalojm automjetet tjera, zakonisht i tejkalojm n ann e majt. Ju lejohet t
tejkaloni n t djatht vetm n rrethana t veanta dhe duhet t bhet vetm kur sht
e nevojshme dhe e sigurt.

Kur i tejkaloni automjetet tjera ose e ndroni korsin pr tu larguar rreziqeve,

bjeni at me kujdes dhe vetm kur sht e nevojshme. Nuk duhet a tejkaloni kufizimin
e shpejtsis pr t tejkaluar ndonj automjet tjetr.

Kur tejkaloni ndonj motoiklet, mbani mend se duhet ti jepni motoiklets gjith
gjrsin e korsis sikurse auomjeteve tjera. Asnjher mos hyni n t njejtin vend t
korsis me nj motoiklet, edhe pse korsia sht e gjr dhe motoikleta sht n
njrn an.

Ligji ju krkon q t prdorni sinjalet e kthimit ose t duarve s paku 100 feet
(30m) para se t ndroni korsin. Asnjher nuk duhet ta tejkaloni nj automjet q
sht ndalur n kalim kmbsorsh pr t lejuar q t kaloj ndonj kmbsor.

SI T TEJKALONI N T MAJT
Zakonisht prdoret korsia e majt pr t tejkaluar automjetet tjera. Nuk mund t
tejkaloni n t majt nse:

- Korsia e juaj ka vij qndrore t plot dhe t verdh.

- Nuk mundeni sigurt t ktheheni n korsin e djatht para se t arini vij

qndrore dhe t verdh n korsin e djatht.

- Nuk mundeni sigurt t ktheheni n korsin e djatht para se ndonj auomjet q

vjen kah ju nuk arije n 200 feet (60m) nga ju.

- Po afroheni n ndonj kthes ose maj kodre n rrug me dy drejtime dhe nuk
mund t shihni prreth ose prtej saj.

- Jeni mbrenda 100 feet (30m) nga kalimi hekurudhor n rrug me dy drejtime.

- Jeni mbrenda 100 feet (30m) nga nj ur, tunel ose ur-rrug n rrug me dy
drejtime dhe pamja e juaj sht e bllokuar.

- Nse mundoheni t tejakaloni, do t ndesheni me trafikun q vjen prball.

 Nse kushtet pr t tejkaluar jan t volitshme, kontrolloni pasqyrat dhe sinjalizoni
ndrimin e korsis. Para se t kaloni n korsn e majt, shikoni shpejt mbi supin e juaj t
majt, n dritaren e pasme, t siguroheni q nuk ka automjet afr pas jush n korsn e
majt. Asnjher nuk duhet t jeni t mvarur nga pasqyrat tuaja kur pregaditeni t
ndroni korsin. Edhe pasqyrat t rregulluara si duhet do t n pika t verbra n t
dy ant e pasme t automjetit tuaj. Nse nj automjet ndodhet n pikn e verbr, mund
t mos e shikoni n pasqyrat tuaja. doher shkoni shpejt pas supeve tuaja para se t
ndroni korsin ose t tejkaloni.

Kur tejkaloni, kaloni trsisht n korsin e majt. Para se t ktheheni n korsin

e djatht, sinjalizoni dhe shikoni pasqyrn e juaj t mbrendshme dhe sigurohuni q
mund ta shihni parakolpin e automjetit q keni tejkaluar. Shikoni shpejt pas supit t
djatht t siguroheni se mund t shikoni t paktn disa feet trotuar ndrmjet automjetit
tuaj dhe automjetit q keni tejkaluar. Pastaj kthehuni n korsin e djatht.

SI T TEJKALONI N T DJATHT
Zakonisht mund t tejkalon automjetet tjera n t majt, disa situata ju lejojn t
tejkalon n t djatht. Mund t tejkaloni nj automjet n t djatht vetm nse kushet
jan si m posh dhe nse mund te tejkaloni me siguri. Nuk mud t vozisni mbi ose
prtej supit ose vijse ansore t rrugs prve se nse ndonj shenj e lejon at ose
kur ndonj polic trafiku ju tregon (shikoni Kapitullin 4). Ju mund t tejkaloni n t djatht:

- Kur automjeti para jush kthen n t majt.

- Kur jeni n rrug me dy drejtime q sht e shnuar pr dy ose m shum korsi

ose mjaftueshm e gjr pr dy ose m shum korsi n do drejtim, pr t
tejkaluar nuk sht e ndaluar nga shenjat ose e kufizuar nga automjete t
pakuara ose pengesa tjera.

- Kur vozisni n rrug me nj drejtim q sht e shnuar pr dy ose m shum

korsi ose q sht mjaftueshm e gjr pr dy ose m shum korsi, dhe pr t
tejkaluar nuk sht e ndaluar nga shenjat ose e kufizuar nga automjetet e
parkuara ose pengesa tjera.

Nse pregaditeni t tejkaloni n t djatht n kryqzim, kontrolloni trafikun prpara

me kujdes. Sigurohuni q automjeti q po vjen nuk pregaditet t kthen majtas n rrugn
tuaj, dhe shikoni ann e djatht t rrugs mos ka kmbsor, iklist, rrshqits me
patina dhe vozits t mopedve.

Para se t tejkaloni n t djatht n rrug me shum korsi si autostradat e shpejta

(expressways), sigurohuni q ti kontrollon pasqyrat, ti prdorni sinjalet e duhura pr
ndrimin e korsis dhe t shikoni pas supit t djatht mos ka automjete tjera. Pasi t
tejkaloni, sigurohuni q t shikoni pas supit t majt dhe sinjalizoni para se t ktheheni
n korsin e majt.
KUR JU TEJKALOJN
Nse nj automjet ju tejkalon nga e majta, uleni shpejtsin ngadal dhe rrini n t
djatht. Kur automjeti ka kaluar me siguri dhe sht para jush, vazhdoni me shpejtsin
tuaj normale.

Nse e shihni se ju tejkalojn shum automjete n t djatht, duhet t kaloni n

korsin e djatht dhe ti lejoni q tju tejkalojn n t majt.

AUTOBUST SHKOLLOR
Kur nj autobus shkollor i vezullon dritat e kuqe, trafiku q po vjen nga cili do drejtim,
edhe para shkolls dhe n vend parkimet shkollore, duhet t ndaloj para se t arij te
autobusi. Duhet t ndaloni t paktn 20feet (6m) larg autobusit. Mund ta identifikoni
kt autobus me shenjn SCHOOL BUS, dritat e kuqe mbi dhe ngjyrn e tij t veant
t verdh-portokalli.

Para se autobusi t ndalet pr t marr apo pr t ln pasagjer, vozitsi zakonisht

do t ndez dritn e verdh t paralajmrimit. Kur ta shihni at, uleni shpejtsin dhe
pregadituni pr t ndaluar.

Kur ndaleni pr pr shkak t autobusit t shkolls, nuk mund t vazhdoni deri sa t

ndaloj drita e kuqe ose ju sinjalizon vozitsi i autobusit ose polici i trafikut q mund t
vazhdoni. Ky ligj zbatohet n t gjitha rrugt e shtetit t Nju Jorkut. Duhet t ndaloni pr
autobusin e shkolls edhe nse ndodhet n ann e kundrt t autostrads s ndar.

Pasi t keni ndaluar pr autobusin e shkolls, kontrolloni fmijt prreth rrugs .

Vozitni ngadal deri sa ti keni kaluar.

Kshill sigurie: Shumica e vdekjeve dhe lndimeve lidhur me autobust shkollor

ndodhin kur fmijt kalojn rrugn pasi kan zbritur nga autobusi, jo n prplasje me
autobusin shkollor.

Mbani mend q automjetet pr transport t personave t pamundur (invalid) mund

t jen t pajisur sikurse autobust shkollor dhe ju duhet t ndaloni pr ato sikurse do t
ndaloni pr do autobus shkollor.

Gjoba pr tejkalim t autobusit shkollor t ndalur shkon nga minimumi $250 pr

shkelje t par deri n maksimum nga $1000 pr tre shkelje n tre vjet. Nse jeni
dnuar pr tre nga kto shkelje n tre vjet, patenta e juaj do t pezullohet pr minimum
gjasht muaj.

PYETJE
Para se t vazhdoni n Kapitullin 7, sigurohuni q mundeni tu prgjigjeni ktyre
pyetjeve:
- Nn shumicn e kushteve, n ciln an mund t tejkaloni nj automjet tjetr q
sht duke lvizur n t njejtin drejtim?

- far duhet t bni para se t kaloni nj automjet?

- far duhet t shikoni n pasqyrn e juaj para se t provoni t ktheheni n

korsin e djatht pasi t keni kaluar automjetin n t majt?

- Nn cilat kusht mund t tejkaloni nj automjet n ann e djatht?

- Kur mund ta tejkaloni nj automjet q ka ndaluar para nj kalimi kmbsorsh

pr t lejuar t kalojn kmbsor?

- far veprimi duhet t bni kur ju tejkalon ndonj automjet nga e majta?

- far tregojn dritat e verdha n autobusat shkollor q ndizen dhe fiken?

- far tregojn dritat e kuqe n autobusat shkollor q ndizen dhe fiken?

KAPITULLI 7 PARKIMI PARALEL
Parkimi paralel don shkathtsi dhe sht pjes e do test rrugor. Duhet ta dini ku
parkmi nuk sht i lejuar dhe far tregojn shenjat NO PARKING (NDALOHET
PARKIMI), NO STANDING (NDALOHET NDEJTJA) dhe NO STOPPING (NDALOHET
NDALIMI).

SI T PARKOJM
Shum vozits e konsiderojn parkimin paralel si pjesn m t vshtir t
vozitjes. Por ushtrimet do tju msojn si t lvizni pas si duhet dhe t vlersoni distancat
dhe kndet.

Instruksionet vijuese jan t prgjithshme.

Duhet ti prshtatni procedurat e parkimit paralel ndaj
situatave t veanta. Ushtrimi sht metoda e vetme
pr t msuar me saktsi.

1. Zgjidhni nj hapsir n ann tuaj t rrugs q

sht mjafte madhe pr automjetin tuaj.
Kontrolloni pasqyrat tuaja para se t ndaloni
dhe sinjalizoni pr t paralajmruar vozitsit
tjer. Ndaloni pran automjetit q ndodhet
para vendit t zbrazt dhe lrni afrsisht 2 feet
(60cm) ndrmjet automjetit tjetr dhe t juajin.

2. Shikoni pas t dy supeve q t siguroheni se

nuk do t ndrhyni ndaj kmbsorve ose
trafiku q po vjen. Lvizni pas ngadal dhe
filloni ta ktheni timonin kah trotuari m i afrt.
Shikoni nga dritarja e pasme, jo nga pasqyra,
kur lvizni pas. Shikoni anash dhe ndonjher
para t siguroheni q t mos e prekni automjetin para.

3. Kur rrotat e juaja t parme jan prball prapakolpit t automjetit para, ktheni
timonin n ann tjetr prderisa vazhdoni t lvizni pas. Sigurohuni q i jeni
shmangur automjetit para. Shikoni pas dhe ndaloni q t siguroheni q t mos e
prplasni automjetin pas.
 4. Drejtoni rrotat dhe lvizni para. Lrni hapsir pr automjetin para dhe pas jush.
N pozitn e juaj prfundimtare t parkimit, rrotat tuaja nuk duhe t jen m
shum se 1 foot (30cm) nga trotuari.

Pr tu afruar m shum kah trotuari, vazhdimisht lvizni para dhe pas, dhe ktheni
timonin n fillim kah trotuari dhe pastaj shpejt drejt.

Pasi t keni parkuar, mbani mend se nuk duhet t hapni dern n ann e rrugs
nse do t ndrhyni me iklist ose trafik tjetr.

SI T PARKONI N PRPJETZ (KODR)

Pasi keni parkuar n kodr, sigurohuni q keni aktvizuar frenin e parkimit (t
dors). Ktheni rrotat ashtu q ta ndalojn auomjetin tuaj t mos hyj n komunikacion.

Nse ka trotuar, ktheni timonin trsisht n ann tjetr nse automjeti i juaj sht
i kthyer prpjet, ose trsisht kah trotuari nse automjeti i juaj sht i kthyer teposht.
Nse automjeti i juaj fillon t lviz, rrotat duhet a ndalojn te trotuari dhe t
parandalojn lvizjen teposht kodrs. Kjo metod funksionon m s miri kur trouari
sht i lart. Kur nuk ka trotuar ose sht i ult, ktheni rrotat trsisht kah ansorja
pamvarsisht n ciln an sht i kthyer automjeti. Nse automjeti juaj fillon t lviz,
do t largohet nga rruga dhe trafiku.

SI T LARGOHENI NGA PARKIMI PARALEL

Pr tu larguar nga hapsira e parkimit paralel, sigurohuni q rrotat tuaja t jen
t drejtuara, lvizni pas deri te automjeti pas jush dhe ktheni rrotat kah rruga.

Gjasht hapa pr t hyr t sigurt n trafik: 1) Ktheni kokn pas supit t djatht
dhe kontrolloni nprmjet dritares s pasme kmbsort, iklistt, motoiklistt dhe
automjetet tjera q mund t jen rrezik; 2) prdorni pasqyrn e mbrendshme pr tju
ndihmuar ti shikoni rreziqet pas automjetit tuaj; 3) sinjalzoni qllimin tuaj pr tu larguar
nga hapsira e parkimit dhe t hyn n trafik; 4) kontrolloni pasqyrat ansore mos vjen
ndonj automjet, kmbsor, iklist, patinator, motoiklist dhe shfrytzues tjer t rrugs;
5) ktheni kokn pas supit t majt dhe shkoni nga dritarja e pasme dhe filloni ngadal t
vozisni para. Sigurohuni q do ti shmangeni automjetit para kur t hyni n trafik; 6) )
ktheni kokn pas supit t majt dhe shkoni nga dritarja e pasme, hyni n korsin e
trafikut kur t jet e sigurt.

RREGULLAT E PARKIMIT
At se far nnkuptojn njerzit me parkim ligjrisht sht e ndar n tre
kategori: parkim, qndrim dhe ndalim.
 Shenja NO PARKING (NDALOHET PARKIMI) do t thot q mund t ndaloni
prkohsisht pr t marr ose pr t ln mall ose pasagjer.

Shenja NO STANDING (NDALOHET QNDRIMI) do t thot se ju mundeni t

ndaloni prkohsisht pr t mar ose pr t ln pasagjer.

Shenja NO STOPPING (NDALOHET NDALIMI) do t thot mund t ndaloni

vetm pr tju bindur ndonj shenje, sinjali apo polic trafiku pr t parandaluar konflikte
me automjetet tjera.

Prve rregullave t parkimit, qndrimit dhe ndalimit, kemi edhe rregulla

gjithshtetrore jo doher t treguara nga shenjat:

Nuk mund t parkoni, qndroni ose ndaloni:

- Mbrenda 15 feet (5m) nga hidranti i zjarit, prve se nse n automjet qndron
vozitsi i liensuar q t lviz n rast urgjence.

- Prkrah ndonj automjeti t parkuar (parkim i dyfisht).

- N trutuar ose n kalim kmbsorsh.

- N kryqzim, prve se nse sht e lejuar nga shenjat ose matsit e parkimit.

- N shinat hekurudhore.

- Pran apo prball punimit n rrug, konstruksionit ose pengesa tjera nse
automjeti juaj bllokon trafikun.

- Mbrenda 30 feet (10m) nga zona e siguris s kmbsorve, prve se nse

sht e shnuar tjetr distanc.

- N ur ose n tunel.

Parkimi ose qndrimi nuk lejohet:

- Prball ndonj rrugice.

- Mbrenda 20 feet (6m) nga kalimi i kmbsorve ose kryqzim.

- Mbrenda 30 feet (10m) nga semafori, shenja STOP ose shenja YIELD.

- Mbrenda 20 feet (6m) nga rrugica e stacionit t zjarfiksit ose mbrenda 75 feet
(23m) n ann e kundrt t rrugs.
 - Prreth trotuarit q sht prer, ulur ose i br pr hyrje n trotuar.

- Nuk mund ta parkoni automjetin tuaj mbrenda 50 feet (15m) nga kalimi
hekurudhor.

PARKIMI I REZERVUAR PR T PAMUNDURIT (INVALIDT)

Parkimi i rezervuar pr persona t pamundur ose invalid sht krkes ligjore.
Kto hapsira parkimi t veanta pr vozits invalid sigurojn kyje t barabart dhe t
sigurt ndaj mallrave dhe shrbimeve, kyje q nnvlersohen nga shum persona.
Mund t parkoni n hapsirat e rezervuara vetm nse keni leje ose targa pr persona
t pamundur dhe vetm se kur personi q ka marr lejen ose targat sht n automjet.
sht e palejuar pr cilindo automjet t parkoj, ndaloj ose qndroj n
hapsirn e rezervuar pr persona t pamundur prve se nse ka targa pr t
pamundur t dhnur nga DMV, Leje Parkimi t Shtetit t Nju Jorkut pr t pamundur t
dhn nga qytet, qytez, qark ose fshat ose targ apo leje t ngjashme t dhn nga
ndonj shtet tjetr. Automjeti duhet t jet n funksion pr t transportuar personin e
pamundur t prshkruar n regjistrim ose leje. Ky ligj aplikohet pr hapsirat t
rezervuara dhe t dhna nga urdhresat lokale pr rrugt dhe autostradat dhe ato q
jan pr prdorim special nga ligji i shtetit npr qendrat tregtare q kan pes ose m
shum kate dhe 20 ose m shum hapsira pubike parkimi jasht rruge.
sht nj keqbrje t bni nj deklarat t rejshme ose t jepni t dhna t
rejshme n aplikim pr targa. Nse bni nj deklarat t rejshme ose jepni t dhna t
rejshme pr t mar leje parkimi pr persona t pamundur, mund t prballeni me gjob
prej $250 deri m $1000, plus edhe mbipagesat t detyrueshme prej $30 dhe dnime t
mundshme civile nga $250 deri m $1000. Kto dnime aplikohen ndaj aplikuesit dhe
ndaj doktorit q jep ertifikatn.
Pr m shum informata rreth parkimit pr t pamundur, dhe si t kualifkoheni
dhe aplikoni pr targa ose leje parkimi, shikoni Parkimi pr Njerz T Pamundur (C-34).
Ky publikim sht n dispozicion nga websajti i DMV-s dmv.ny.gov .
Hapsirat e rezervuara duhet t jen t shnuara me shenja si kjo q sht
treguar, dhe gjithashtu mund t jet caktuar me shnimet e trotuarit.
Mos parkoni n hapsirat me vija diagonale pran zonave t
rezervuara t parkimit. Kto hapsira duhen pr tu dhan hapsir
atyre me karoca invalidsh dhe me automjete me paisje t veanta.
Gjobat pr shkeljet t parkimit n rrug jan t vendosura nga
komunat. Prve se nse komuna nuk vendos dnime m t larta,
gjoba pr shkelje n qendr tregtare sht $50 deri m $75 pr gabim
t par dhe $75 deri m $150 pr gabim t dyt mbrenda dy viteve n
t njejtn komun. Nj mbipages e detyrueshme prej $30 do ti
shtohet do dnimi.
PYETJE
Para se t kaloni n Kapitullin 8, sigurohuni q mundeni tu prgjigjeni ktyre pyetjeve:
- Pasi keni parkuar paralelisht, sa afr trotuarit duhet t jet automjeti juaj?

- A munden t hapni dern n ann e rrugs nse nuk vjen ndonj trafik?

- Para se t largoheni nga nj hapsir parkimi, far duhet t bni?

- far do t thot shenja NO STOPPING?

- A mund t ndaloni pr t marr ose pr t ln pasagjer n shenjn NO

STANDING ose NO PARKING?

- A mund t parkoni n kalim kmbsorsh n mest t lagjes?

PJESA 3 KESHILLA PR VOZITJE T SIGURT

KAPITULLI 8 VOZITJE MBROJTSE

Shumica e vozitsve jan vozits t mir. Por edhe vozitsit m t mir bjn
gabime ndonjher. Dshtimi i paisjeve, kushtet atmosferike mund t jen t vshtira,
dhe disa vozits i injorojn ligjet e trafikut ose vozisin n mnyr t rregullt. Pr t
parandaluar gabimet ose prfshrja n ndonj prplasje pr shkak t gabimit t dikujt
tjetr, msohuni t vozisni n mnyr mbrojtse:

- Rrini t pregaditur dhe shikoni prpara.

- Mbani shpejtsin e duhur.

- Sinjalizoni para se t ktheni ose ndroni korsin.

- Lejoni hapsir.

- Mbani rripin e sigurimit.

- Mos vozisni nse jeni shum t lodhur, jeni me medikamente ose keni
konsumuar pije q prmbajn alkool.

- Mirmbani automjetin tuaj n gjendje t mir.

RRINI T PREGADITUR DHE SHIKONI PARA

Duhet t jeni t ulur n pozit t rrhatshme por vertikale dhe ti mbani t dy duart
n timon. Lvizja ose shtrirja n ulsen e vozitsit ose prdorimi i timonit me vetm
njrn dor e bjn m t vshtir ose edhe t rezikshme kontrollimin e automjetit tuaj.

Kushtet e trafikut ndrojn vazhdimisht. doher kontrolloheni rrugn prpara.

Mos e prdorni rrugn para poashtu edhe automjetin para jush si pika t vetme t
prqndrimit tuaj. Shikoni m prpara q t mundeni t parandaloni, ose t zvogloni,
problemet e mundshme.

Mbani syt e juaja n lvizje, vini re se far po ndodh n ant e rrugs, dhe
nprmjet pasqyreve kontrolloni pas jush n do disa sekonda.

Parashihni gabimet e vozitsve tjer, iklistve dhe kmbsorve dhe mendoni

se far do t bni nse ndodh ndonj gabim. Mos supozoni se nj vozits q po i
afrohet shenjs STOP ose YIELD n rrug ansore aktualisht do t ndalet ose do t
lejoj t drejt kalimi. sht m mir t supozoni se vozits tjetr nuk do t ndalet.

Veprimi i Largimit (Move Over Act)

Ky ligj krkon q do vozits t ushtroj dshirn pr t shmangur prplasjen m
automjetet e autorizuara t emergjencs ose automjetet e rreziqeve q jan t
parkuara, t ndalura ose q qndrojn n krah t fardo pjese t autostrads m dritat
e emergjencs ose me nj apo m shum drita rrziku t aktivizuara. Vozitsit duhet t
ulin shpejtsin n t gjitha rrugt kur prballen m automjete t tilla, por n rrugt e
parqeve, ndrshtetrore dhe n rrugt hyrse t tjera t kontrolluara dhe m shum
korsi, vozitsve ju krkohet edhe m tej t largohen na korsia ngjitur m automjetin
emergjent ose t rreziqeve prve se nse trafiku ose rreziqe tjera nuk e lejojn kt n
menyr t sigurt. Shkejet e ktij ligji jan t dnueshme sikurse shkeljet n vozitje.

VOZITSIT AGRESIV DHE TRBIMI I RRUGS

Vozitje agresive prfshin edhe vozitjen me shpejtsi, q shum shpesh on n
ndjekje nga shum afr, ndrimi i shpesht dhe shpejt korsive pa sinjalizuar, tejkalim
n krah ose n pjes t rrugs q nuk jan t asfaltuara ose jan bezdi pr motoristt,
iklistt ose kmbsort, q nuk largohen nga rruga. Vozitsit agresiv ndonjher nuk
ndalen n shenjn stop dhe dritn e kuqe, i tejkalojn autobust e ndalur shkollor, nuk
rrin n ann e djatht, vozisin n ndikim t alkoolit ose drogs dhe vozisin n mnyr
t paprgjegjshme. Disa vozits agresiv mundohen tu shkaktojn dme vozitsve
tjer, dhe kshtu vozitja agresive shndrohet n trbim rruge.

Pr t parandaluar trbimine rrugs, ndonjher sht m mir t mos shikoni

drejt n sy vozitsit tjer. Vozitsi tjetr mund ta kuptoj kt se sht i sfiduar.

Kur konfrontoheni me ndonj vozits agresiv:

- Mos shikoni direk n sy.

- Rrini t qet dhe t relaksuar.

- Mundohuni t shmangeni ne mnyr t sigurt.

- Mos e sfidoni nj vozits agresiv me shpejtsi t shtuar ose duke u munduar t

mbani pozicionin tuaj n korsin e juaj t udhtimit.

- Mbani rripin e sigurimit dhe kshilloni pasagjert e juaj t bjn t njejtn.

- Injoroni gjestet dhe britmat dhe mos i ktheni ato.

- Raportoni vozitsit agresiv te autoritetet ligjore dhe jepni prshkrim t

automjetit, vendin, targat dhe drejtimin e udhtimit.
 - Nse nj vozits agresiv po ju ndjek, mos ndaloni ose t lrni automjetin tuaj.
Vozisni deri te stacioni policor m i afrt.

- Nse nj vozits agresiv sht prfshir n ndonj prplasje, ndaloni n nj

distanc t sigurt nga skena e prplasjes. Kur t arij policia, raportoni sjelljen
vozitse q keni par.

Pr tu shmangur q t mos bheni vozits agresiv:

- Lejoni koh t mjaftueshme udhtimi pr t aritur n destinacionin tuaj n koh.

- Rregulloni orarin tuaj q t mos vozisni kur ka m shum trafik n autostrada.

- Nse jeni von, paraqituni q t mund t relaksoheni.

- Mos vozisni kur jeni t zemruar, t mrzitur ose shum t lodhur.

- Bjeni automjetin tuaj t rrhatshm. Dgjoni muzik relaksuese dhe

parandaloni kushtet q ju vn n ankth.

- Kur vozisni, relaksohuni dhe duhet t jeni t vetdishm se si uleni.

Mbshtetuni n ulsen tuaj, lironi shtrngimin e timonit dhe mos i shtrngoni
dhmbt.

- Duhet t jeni t sjellshm, xhentil dhe fals ndaj vozitsve tjer.

- Ju mundeni t kontrolloni se si reagoni. Nse ndonj person vozit n mnyr

agresive, mos e bni t njejtn gj.

Nse keni t drejtn e kalimit, mos e mendoni at si t drejt t trsishme.

Duhet t jeni t pregaditur p t dhn t drejt kalimi shfytzuesve t tjer t
autostrads. T prisni disa sekonda ndonj vozits tjetr sht shum m mir se sa t
rrezikoni prplasje.

TRBIMI I RRUGS
ka sht trbimi rrugs? Trbimi i rrugs sht nj gjendje e zemruar,
armiqsore, e cila rritet n veprime t dhunshme penale ose tentime pr veprime t
dhunshme q vijn nga drejtimi i nj automjeti. Trbimi i rrugs mund t prfshij sjellje
pr t nxitur t tjert ose pr ti trembur.

Vozitja agresive nuk sht trbim rruge. Por vozitja agresive mund t shndrohet
n trbim rruge. Vozitja agresive n prgjithsi prfshin shkejen e ligjit pr sigurin e
komunikacionit, ndrsa trbimi i rrugs prfshin thyerje t ligjit penal.

Kujt mund ti ndodh trbimi i rrugs? Mund ti ndodh dokujt kur ngacmimi ose
zemrimi jon me t tjert na on n nj sjellje q sht krcnim pr t tjert. Ne
bhemi krcnim pr veten ton dhe pr sigurin dhe jetn t t tjerve n dhe afr
rrugs ose autostrads. Ta rrezikosh, krcnosh ose sulmosh nj person tjetr sht jo
ligjore. Ato mund t rrezultojn me dnime t ashpra q prfshijn gjoba, burgim dhe
kushtzime t urdhruara nga gjykata. Ato gjithashtu mund t nnkuptojn edhe marrje
ose pezullim t patents.

Trbmi i rrugs mund t prfshij:

- Britma, prdorim i teprt i burijs ose gjeste t pahijshme dhe krcnime.

- Veprime gjat vozitjes sikurse prerja e rrugs, vozitja shum afr, bllokim ndaj
nj automjeti tjetr ashtu q nuk mund t prdor korsi komunkacioni, ndjekja e
nj automjeti tjetr ose nxjerja nga rruga, prplasja e nj automjeti me qllim.

- Kur e ndaloni automjetin n ansore, dilni pr t krcnuar, sulmoni, ziheni ose

lndoni tjetr vozits ose pasagjer apo kmbsor, iklist ose tjetr peron.

Krkimet tregojn se t qenurit n gjendje trbimi mund t ndikoj n shtzpjen

tuaj t gjakut dhe aftsis s juaj pr t arsyetuar dhe pr t marr vendime. Si vozits,
do t bni m shum gabime. Gjasat pr tu prfshir n ndonj aksident trafiku do t
zmadhohen.

Vozitja agresive dhe trbimi i rrugs mund t oj deri te marja ose pezullimi i
lejes s vozitsit, probleme ndrmjet antarve t familjes dhe shokve, humbja e vendit
t puns dhe probleme ligjore.

Shum vozits mund t dallojn se voztja agresive e tyre ose trbimi rrugor po
ndikon n aftsin e tyre pr t vozitur me siguri. Ligji i shtetit krkon q do kurs i
aprovuar nga DMV-ja pr parandalimin e aksidenteve q t tregoj pr rreziqet nga
trbimi i rrugs. Pr informata mbi kurset t aprovuara nga DMV-ja pr preventimin e
aksidenteve, shikoni publikimin Point & Insurance Reduction Program (C-32A), n
dipozicion nga Zyra e Internetit e DMV-s. Mund t kontaktoni edhe ndonj sponsor t
programit. Inormatat jan t disponueshme n do zyr t automjeteve motoristike
shtetrore apo qarkore.

SHPEJTSIA
Duhet ti bindeni kufizimit t shpejtsis. N qoft se nuk ka t shfaqur ndonj
kufizim, mos vozisni m shum se 55 mph (88 kpm/h). Shpesh, sht e logjikshme t
mbani shpejtsin tuaj ndr kufizimin e dhn. Pr shembull, kufizimi ligjor n
autostrad t shpejt t rrshqitshme ose t mjegulluar mund t jet 55 mph (88 km/h),
ose edhe 65 mph (100 km/h), por shpejtsia m e sigurt pr t vozitur duhet t jet
shum m e ult. Edhe po t vozisni me 50 mph (80 km/h) n at autostrad t
rrezikshme, polici mund tju gjobis pr shpejtsi jo t arsyeshme pr kushtet.
 Pr t mbajtur trafikun t rrjedhshm, disa autostrada gjithashtu kan edhe
kufizim t shpejtsis minimale. Nse vozisni m pak se minimumi i shpejtsis mund
ta pengoni rrjedhshmrin e trafikut dhe t krijoni kushte t rrezikshme. Edhe n qoft
se nuk ka kufizim minimal t shpejtsis, ato q vozisin shum ngadal mund t jen t
rrezikshm sikurse ata q vozisin shum shpejt.

Duhet ta dini se disa qytete kan kufizim t shpejtsis m t vogl se 55 mph

(88 km/h) q nuk sht doher e shfaqur. Pr shembull, kufizimi i shpejtsis n Nju
Jork Siti sht 25 mph (48 km/h) prve se nse nuk ka ndonj kufizim tjetr t shfaqur.

LEJONI VETES HAPSIR

Katr n do dhjet prplasje ku jan prfshir prplasjet n pjesn e prapme,
normalisht ndodhin sepse nj person e ndjek tjetrin nga shum afr. Lejoni hapsir t
mjaftueshme ndrmjet automjetit tuaj dhe t atij q sht para jush ashtu q do t mund
t ndaloni n mnyr t sigurt nse automjeti tjetr ndalon pa pritmas. Frenoni hert
dhe ngadal kur pregaditeni t ndaloni dhe t ktheni. Kjo i jep paralajmrim t
mjaftueshm vozitsit pas jush se po planifikoni t ngadalsoni shpejtsin tuaj.

Pr nj jastk hapsire t mir, prdorni regulln e dy sekondave: Zgjidheni nj

objekt afr ose mbi rrugn para si psh shenj, pem ose mbikalim. Sa ta kaloj
automjeti para, numroni ngadal, one thousand one, one thousand two. Nse e arini
t njejtin objekt para se t mbaroni numrimin, jeni duke ndjekur shum afr. N kushte
t vshtira atmosferike dhe kur ndjekni kamion t mdhej, rrisni numrimin deri n s
paku tre ose katr sekonda pr hapsir.

Nse ndonj vozits ju ndjek nga shum afr, shkoni n tjetr korsi nse sht e
mundur ose ngadalsoni shpejtsin dhe largohuni nga rruga q tju kaloj vozitsi tjetr.
Sigurohuni q t sinjalizoni kur largoheni nga rruga dhe kur ktheheni. Mos i shtypni
frenat pr t paralajmruar vozitsin pas jush kjo mundet q pozitn t vshtir ta
bj edhe m t rrezikshme.

N rast se duhet t ndroni korsin shpejt ose t ndaloni n ansore pr t

shmangur ndonj rrezik, lrni pak hapsir shptimi n t djatht dhe n t majt.

RRIPAT E SIGURIMIT, ULSET T SIGURTA PR FMIJT DHE ER-

BEGT
Rripat e sigurimit shptojn jet dhe mund t parandalojn lndime serioze n
prplasjet ne trafik. Kjo sht ajo se pse Shteti i Nju Jorkut krkon q n automjete t
prdoren pr t rriturit rripat e sigurimit dhe pr femijt rripat e sigurimit, ulset e
ngritura apo ulset e sigurta pr fmij.
 Nju Jorku sht shtet me zbatim primar. Nj oficer i zbatimit t ligjit mund tju
jap gjob pr mos mbajtje t rripit t sigurimit. Ky ligj gjithashtu aplkohet edhe ndaj
vizitoreve nga jasht Shtetit t Nju Jorkut.

Pikat kryesore t ligjit t kufizimit t banorve t Shtetit t Nju Jorkut:

- N ulsen e parme, vozitsi dhe

do pasagjer duhet t mbaj rripin
e sigurimit, do person nga nj
rrip. Vozitsi dhe pasagjer q jan
t ulur para 16 vjear ose m t
mdhej mund t gjobiten deri m
$50 nse nuk mbajn rripin e
sigurimit.

- Pr automjete t vozitur nga

persona me leje nxnsi (fillestari)
Class-DJ ose leje e kufizuar
vozitsi Class-DJ, do udhtar, pa marr parasysh moshn apo pozitn e
ulses, duhet t prdor me korektsi mbajtset e siguris.

- Vozitsi duhet t sigurohet se do pasagjer nn moshn 16 vje i bindet ligjit.

Vozitsi mund t prballet me gjoba nga $25 deri m $100 dhe t merr 3 poena
negative n lejen e tij pr do shkelje.

- Prdorimi rripit t sigurimit nuk krkohet n taksit ose automjetet

shprndarse, automjetet emergjente, automjetet nga viti 1964 ose m t vjetra
ose nga pasagjert n autobuse (prve se n autobuset shkollore; rripat e
sigurimit mund t krkohen nga rrethi (qarku) i shkolls). Drguesit Rural t
Letrave bjn gjithashtu prjashtim kur drgojn postn.

do pasagjer nn moshn 16 vjeare duhet t prdor lidhse sigurie. Nse

sht m i vogl se 4 vjet, duhet t sigurohet me saktsi n ulse sigurie pr fmij t
aprovuar nga qeveria q sht e lidhur m autonjetin me rripin e sigurimit ose me
sistemin univerzal t ankorimit (LATCH). Nj fmij m i vogl se 4 vjet i cili peshon m
shum se 40 pounda (20kg) mund t lidhet n ulse t ngritur me rrip n prehr dhe n
sup. Nj fmij i moshs 4,5 ose 6 duhet t prdor ulse t ngritur dhe rrip sigurimi n
prehr dhe n sup ose ulse sigurie pr fmij (Sistemet pr lidhje sigurie dhe t
fmijve duhet t prputhen me rekomandimet e prodhuesit pr lartsin dhe peshn).

Prjashtim: Nj fmi m i gjat se 4 feet 9 incha ose m shum se 100 pound

sht i lejuar t prdor rrip t sigurimit q ka rrip n prehr dhe n sup. Nse rripi i
sigurimit nuk rrin si duhet, fmija duhet t prdor ulse t ngritur me rrip prehri dhe
supi.
 Kur vozisni, duhet t siguroheni q do person n automjeti tuaj ka vnduar rrip
sigurimi. Gjat prplasjes, personi i pa lidhur bhet objekt fluturues dhe rrezik pr do
person n automjet.

Pr m shum informata, shikoni publikimet NYS Seat Belt Law (C-1) dhe
Granting Medical Exemptions for Safety Belt Use (C-58), t disponueshme n
uebsajtin e DMV-s dmv.ny.gov.

- Pr mbrojtje t shtuar, rregulloni mbshtetsen e koks n automjetin tuaj,

mbyllni dyer dhe mos mbani objekte t rrnda dhe t palidhura n vendet e
pasagjerve. Vendosni ato n bagazh.

- Er-begt jan paramenduar t punojn ME rripat e sigurimit, jo ti zvendsojn

ato. Nj er-beg e mbron nj person n ulsen para n prplasje me kok duke
u fryr n goditje dhe jep nj jastk q personi mos prplaset me timonin,
panelin apo me xhamin mbrojts. Kombinimi i er-begut me rripin e sigurimit
ofron mbrojtje maksimale, pjesrisht sepse i ndihmojn vozitsit t mbaj
kontrollin e automjetit dhe t parandaloj prplasje sekondare.

- Er-begt aktivizohen (zgjerohen shpejt) nga timoni dhe/ose paneli. Shumica e

t rriturve t cilt jan t lidhur si duhet jan m t sigurt n nj automjet me
er-bega, por presioni i nj er-begu q po hapet mund t lndoj ato t cilt ulen
shum afr tij. Duhet t uleni me t paktn 10 ina largsi prej qendrs t
kraharorit tuaj dhe mbuless s er-begut. Vendosni duart n drejtime t
kundrta t timonit, n pozitn e ors 3 dhe ors 9, pr ti mbajtur larg nse
hapet er-begu.

ME RNDSI: ASNJHER N ULSEN PARA Q KA ER-BEG TE PASAGJER MOS

VENDOSNI NJ FOSHNJ T ULUR N ULSE SIGURIE PR FEMIJ Q
VENDOSET ME KAHJE PAS.

SI T VOZISNI SIGURT N ZONAT KU PUNOHET

Zonat ku zhvillohen punime n rrug jan t rrezikshme pr t vozitur dhe pr
t punuar. Prandaj kur vozsni m shum se duhet n kto zona, gjobat jan t dyfshta,
edhe kur puntort ose automjetet e puns nuk jan aty. Zonat e punimeve mund ti gjeni
kudo q po vozisni mund tju duhet q t zvogloni shpejtsin shpejt ose edhe t
ndaloni. Korsit e trafikut mund t zhvendosen ose t mbyllen trsisht. Puntort dhe
automjetet e puns n apo afr korsis tuajt vozitjes. Kur vozisni n nj zon punimi,
vozisni m sigurt sepse e din far t bni.

Shenjat porokalli n form dijamanti shenjat paralajmruese work zone (zon

punimi) zakonisht vvendosen para projekteve t konstruksionit t rrugs dhe n zona
tjera t punimit q mund ta ndryshojn rrjedhn e trafikut. Nj shenj mund t thot
flagger ahead (njeri me flamur para). Njeri me flamur sht puntor i cili ju sinjalizon t
ndaloni, vazhdoni me kujdesose ndroni korsin. Njeriu me flamur ka t njejtin autoritet
sikurse shenja, q tregon se mund t gjobiteni nse nuk i bindeni drejtimeve t tij. Uleni
shpejtsin! Rrini n gaditshmri! Bindjuni shenjave!

Kshilla pr n zonat e punimeve:

- Disa shenja mund t tregojn nj rrug tjetr q ju mundson t shmangni

zonn e punimit. Nse e dini se ku ndodhet zona e punimit, duhet t mundoheni
t gjeni tjetr rrug.

- Kur hyni n zon punimi, shenjat vezulluese ose shenjat me shigjeta apo q
paralajmrojn korsia para sht mbyllur tregojn duhet t bashkangjisni
automjetin tuaj n korsin e duhur kur sht e sigurt. Mos shpejtoni deri n
fund t korsis s mbyllur dhe t mundoheni t hyni n korsin tjetr. Nse
shkoni n korsin e duhur qysh n paralajmrimin e par, do t vozisni n
mnyr m t qet, m efikase dhe m t sigurt.

- Zvogloni shpejtsin kur nj shenj tregon: Punim n rrug 1,500 feet, q do

t thot se automjeti juaj, me shpejtsi prej 60 mph, do t arij pr 17 sekonda.

- Prplasja n prapakolp sht prplasja m e zakonshme n zon punimi. Pr

t shmangur nj t till, ndihmon q t keni distanc frenimi ndrmjet jush dhe
automjetit para prej 2 ose m shum sekonda. (Shikoni Lrni Vetes Hapsir,
faqe 72) Mbani nj hapsir t sigurt ndrmjet automjetit tuaj dhe barierat e
trafikut, kamionat, paisjeve ndrtuese dhe puntorve.

- Disa zona t punimit nuk jan n nj vend, si pr shembull kur puntort i

ngjyrosin vijat, i arnojn rrugt ose kur kosisin. Kto zona lvizin npr rrug sa
po t mbaroj puna. Puntort mund t jen afr edhe pse mund t mos i shhni
menjher pas shenjave paralajmruese. Bindjuni shenjave deri sa t kaloni at
e cila thot se zona e punimit ka mbaruar.

SI T VOZISNI NPR NJ RRETHORE

Rrethorja sht nj kryqzim i rrumbullakt me diametr t vogl q i detyron
vozitsit t ulin shpejtsin, zakonisht deri n 30 mph ose m pak. Studimet tregojn se
rrethoret mund t zvoglojn numrin dhe ashprsin e aksidenteve n nj kryqzim, n
krahasim me kryqzimet t kontrolluara nga shenjat stop ose sinjalet e trafikut.
Rrethoret ose rrethrrotullimet jan m t shpeshta n Shtetin e Nju Jorkut. M shum
informata pr vozitje m t sigurt npr rrethore mund t gjeni n faqen e internetit t
Departamentit t Transportit t NYS dot.ny.gov/roundabouts .
Kshilla pr vozitje t sigurt npr rrethore:
- Sa t afroheni n rrethore, shikojeni rrugn dhe shenjat e drejtimit q ju
nevojiten. Kjo do tju ndihmoj t dini se ciln dalje t merni. Kto shenja duhet
t jen t shfaqura prreth rrugs para se t arini n rrethore.

- Kur arini n rrethore, jeni prparsi kalimi kmbsorve dhe iklistve. Duhet tu
jepni t drejt kalimi do vozitsi q ishin n rrethore para jush. Ndonjher
shenja stop ose ndonj sinjal trafiku do t kontrolloj pikn e juaj t hyrjes. Kur
niveli i trafikut ju lejon hapsir dhe koh t mjaftueshme, mund t hyni n
rrethore.

- Prderisa jeni n rrethore, rrini n korsin e juaj deri sa jeni t gatshm pr t

dal. Prdorni sinjalin e juaj t djatht pr tu br me dije shfrytzuesve tjer se
dshroni t kaloni nga ruga e mbrendshme n rrugn e jashtme, ose se jeni
tani n pozit pr t dal. Filloni t sinjalizoni PARA se t arini te dalja e juaj.
Mos i ndroni korsit ose t merni daljen para se t kontrolloni se mos ket
automjete q mund t jen duke vazhduar npr rrethore n korsin pran jush
ose pas jush. Duhet ta merni parasysh se mund t ket automjete n pikn e
verbr q nuk mund ta shihni n pasqyr. (Shikoni Pikat e Verbra, Kapitulli
11)

VOZITJA KUR JENI T PRGJUMUR OSE T LODHUR

Vozitja dhe gjumi nuk przihen. Kur jeni pas timont t nj makine apo kamioni,
lodhja sht e rrezikshme. Vozitsit q jan t lodhur reagojn m ngadal, nuk jan t
vetdijshm sikurse duhet t jen dhe kan vlersim t paaft. Sikurse me drogn dhe
alkoolin, prgjumshmria mund t kontribuoj me prplasje trafiku.

Shenjat e Lodhjes
Hulumtuesit kan gjetur simptomet q vijojn se jan t lidhura me vozitjen e
prgjumur:
- Ju mbyllen syt ose dalin nga fokusimi vetvetiu.

- E keni t vshtir t mbani kokn lart.

- Vazhdimisht hapni gojn.

- Mendimet e juaja bredhin dhe jan t shkputura.

- Nuk i mbani mend se si keni vozitur miljet e fundit.

- Lkundeni n mes korsive, ndjekni nga afr ose nuk i shihni shenjat e
komunikacionit.

- Duhet ta rivendosni makinn n korsi.

 - Keni dalur nga rruga dhe keni prekur shiritat e ngritura, t cilat bjn nj zhurm
t madhe dhe vibrim.

Kush sht m shum n rrezik? T gjith vozitsit q :

- Jan t privuar nga gjumi ose t lodhur.

- Vozisin n distanca t largta pa pushime.

- Vozisin natn ose n kohn kur zakonisht flejn.

- Marrin medikamente q e rrisin gjumsin ose q konsumojn alkool.

- Jan duke vozitur t vetm.

- Vozisin npr rrug t gjata, rurale dhe t mrzitshme.

- Udhtar t shpesht, p.sh., udhtare biznesi dhe banor q jetojn n

distanca t largta n periferi.

- Njerz t ri prplasjet pr shkak t pagjumsis jan m t shpeshtat pr

njrzit t moshs s re, t cilt tentojn t rin zgjuar deri von, t mos flejn sa
duhet dhe t vozisin natn.

- Puntort me turne Vozitsit t cilt nuk kan orar t zakonshm t puns

kan rrezik m t madh pr tu prfshir n prplasje pr shkak t lodhjes.

- Njerzit m rregullim t gjumit t pa diagnostifikuar Prezenca e rregullimit t

gjumit e rrit rrezikun e prplasjes. Nse e shihni se rregullisht jeni t lodhur
gjat dits ose i ndjeni rregullisht ndonjrin nga kto simptoma, ju mund t keni
rregullim t gjumit dhe duhet t krkoni ndihm medicinale.

Kundrmasat efektive
Parandalimi Para se t nisni nj udhtim, ju duhet :
- T fleni mjaftueshm.

- T planifikoni udhtimet e gjata me ndonj bashkudhtar.

- T caktoni ndalesa t rregullta n do 100 milje ose dy or.

- Shmangni alkoolin dhe medikamentet (me apo pa reeta) t cilat mund t ulin
performancn. Kontrolloni me mjekun ose farmacistin tuaj pr do medikament
q po merni. Alkooli bashkvepron me lodhjen, duke rritur efektet e saj.

- Ju jeni n gjendje m t mir nse jeni t smur apo t lodhur. Mos vozisni pr
t paktn 15 minuta pasi jeni zgjuar nga gjumi.
Veprime pr vozitsin e prgjumur
Kur vozisni, ju duhet:

- T dalloni kur jeni afr gjumit dhe nuk mund ta llogaritni kur gjumi mund t vjen.

- T mos mvareni nga radioja, hapja e dritares ose truqe tjera q tju mbajn
zgjuar.

- Gjeni nj vend t sigurt pr t ndaluar pr pushim nse keni simtoma t

lodhjes.

- Ndaloni n ndonj zon t sigurt nga trafiku dhe bni nj pushim (gjum) t
shpejt (15 deri m 45 minuta).

- Nse keni nevoj konsumoni kafe ose ndonj tjetr pije me kofein pr t aritur
shpejt nj gjendje m vigjilente. (Duhen 30 minuta q kofeini t hyj n
qarkullim t gjakut.)

SHNIM: Shikoni Kapitullin 9 pr m shum informata pr rreziqet e vozitjes nn

influenc t alkoolit dhe drogave tjera.

PRDORIMI I TELEFONIT CELULAR OSE MOBIL

Nj vozits mund t dekoncetrohet nga vozitja e sigurt nga prdorimi i mobilit
(si sht telefoni celular). N shtetin e Nju Jorkut, kjo sht shkelje trafiku, dhe mund
t pagoni gjob deri m $100 dhe pes pik negative n leje, duke folur ose duke
dgjuar n telefon t mbajtur n dor gjat vozitjes. Telefoni mund t jet i mnajtur n
dor pr aktivizim pr fillim apo mbarim t telefonats. Bhen prjashtime pr
telefonatat pr situata emrgjente, ndaj policis apo forcave tjera t rendit dhe pr
personelin e zjarfiksave dhe operatort e automjeteve t autorizuara emergjente n
zbatim t detyrave oficiale. N shtetit e Nju Jorkut, telefoni q prdoret pa duar u lejon
prdoruesve t komunikojn pa prdorimin e duarve. Vozitsi mund t prdor n do
koh telefon q prdoret pa duar.

Dnimet pr shkruajtjen e mesazheve, prdorimin e paisjeve elektronike

N shtetin e Nju Jorkut, sht ilegale t prdorsh paisje elektronike portative,
si jan telefonat celular dhe smartfonat, pr t drguar apo pranuar mesazhe ose
emajle gjat vozitjes. Dnimi pr shkelje t par sht gjob deri m $150. Pr shkelje
t dyt (t dyja t bra mbrenda 18 muajve) gjoba shkon deri m $200. Pr shkelje t
tret apo do tjetr me rradh (t gjitha t bra mbrenda 18 muajve) gjoba shkon deri
m $400. Gjithashtu, vozitsit me leje provuese ose juniore q gjat voztjes prdorin
telefona t mbajtur n dor ose shkruajn mesazhe do t marin pezullim 60-ditor pr
dnimet e para dhe marje t lejes pr 60 dit (pr lejet juniore) ose gjasht muaj (pr
lejet provuese) pr do dnim t ardhshm mbrenda gjasht muajve nga koha kur leja
sht liruar nga pezullimi.

GJENDJA E AUTOMJETIT
Automjetet duhet t kontrollohen t paktn nj her n vjet, por kjo nuk do t
thot se kjo duhet t jet e vetmja kontroll e paisjeve t siguris. Ndiqeni manualin tuaj
t prdorimit pr mirmbajtje rutinore. Rregulloni problemet te mekanikt e kualifikuar sa
m shpejt t jet e mundur. Mos prisni q problemet mekanike t shkaktojn thyerje ose
prplasje.

Tregoni kujdes t veant mirmbajtjes dhe riparimit t frerve, mekanizmit t

timonit, dritat, gomat dhe buris. Bazohuni n manualin tuaj t prdorimit dhe n nj
mekanik me eksperienc si els deri te nj automjet t sigurt.

Ktu keni disa probleme t zakonshme, dhe disa kontrolle te paisjeve q mund ti kryeni:
- FRERT Frert q ju trhekn n njrn an mund t jen t lagura ose duhet
t rregullohen apo t riparohen. Nse jan t lagura, mund ti thani duke shkelur
pedaln e frerit leht. Nse kjo nuk ndihmon, kontrolloni frert te mekaniku.
Nse dalloni ndonj ndryshim n performancn e frerve, kontrolloni menjher
ato.

- TIMONI Nuk duhet t ket shum lvizje t lir n timon. Nse automjeti tuaj
ka timon hidraulik, kontrolloni periodikisht nivelin e lngut. Nj zhurm si
fishkllim kur bni kthes t fort mund t trgoj se ka ndonj problem.

- DRITAT Mbani dritat e pastrta dhe pastroni nga balta, borra dhe akulli. Dritat
e thyera mund t shkaktojn reflektime t rrezikshme pr vozitsit tjer, prandaj
zvendsoni ato sa m shpejt. Sigurhuni q dritat e para jan t rregulluara si
duhet q tju mundsojn pamje sa m t mir t rrugs.

- GOMAT Ligji krkon q gomat e juaja t ken kanale me thellsi prej 2/32 e
init (.16 cm). Shumica e gomave pr vetura dhe kamion t vegjl kan
tregues q quhen wear bars q tregojn kur ka aritur thellsia minimale e
kanaleve. Gjithashtu sht ilegale t vozisni me goma t cilat kan t prera deri
n tela, gunga ose fryrje. Referohuni n manualin e prdorimit ose te shitorja e
gomave pr shtypjen e duhur t gomave, dhe kontroloni ato shpesh me paisje
t posame.

- XHAMAT Mbani dritaret e juaja t pastrta dhe t qarta. Ndroni fshirset e

vjetra t xhamave, mbani n gjendje t mir shkrirsin dhe mjegulluesin e
xhamit t pasm dhe sigurohuni q t ket lng t mjaftueshm n rezervuarin
e pastruesit t xhamave.
 - BURIJA Burija e juaj sht paisje sigurie e rrndsishme q mund t bhet e
vetmja mnyr e paralajmrimit ndaj vozitsve tjer ose kmbsorve pr
probleme t mundshme. Nse burija nuk funksionon, riparoheni sa m shpejt.
Duhet t prdoret si duhet, jo t shpreh zemrim ndaj vozitsve tjer apo
kmbsorve.

PYETJE
Para se t vahdoni n Kapitullin 9, sigurohuni se mund tu prgjigjeni ktyre pyetjeve:
- A duhet doher t shikon drejt kur vozisni?

- Nse nuk ka t shfaqur kufizim t shpejtsis, me ciln shpejtsi maksimale

mund t vozisni legalisht n Nju Jork Siti?

- A sht doher e sigurt t vozisni me shpejtsin e shfaqur?

- Cili sht qllimi i kufizimit minimal t shpejtsis?

- Kush duhet t mbaj rrip sigurimi medoemos? Kush duhet ta mbaj at?

- Si mund t parandaloni lodhjen n nj udhtim t gjat?

- ka sht trbim rruge? Si mund t parandaloni q t mos bni pjes n nj

trbim rruge?

- Si duhet t vozisni me siguri n nj zon punimi? N rrethore?

KAPITULLI I 9 ALKOHOLI DHE NARKOTIK T TJERA

Me siguri m par keni dgjuar per faktet vozitja kur nuk jeni n gjendje (t
aft) ose t n gjendje t dehur, sht nj problem serioz pr sigurin e trafikut n
SHBA. N shtetin e Nju Jorkut, m shum se 20 pqind e vdekjeve n autostrad n
prgjithsi prfshihen prej prdorimin e alkoholit dhe narkotikve t tjer. Por faktet dhe
statistikat nuk e tregojn t gjith historin. Pas numrave qndrojn me mijra jet t
shkurtuara, lndime t prhershme ose gjymtuese, dhe familje t shaktruara sepse
dikush ka vozitur prderisa ka qen nn ndikim t alkoholit ose ndonj narkotiku tjetr.

Kur pini alkohol ose merrni ndonj medikament tjetr, vozitja e sigurt nuk sht
e mundur. Jo do vozits i paaft ose n gjendje t dehur shkakton aksidente, por do
njri sht i rrezikshm, duke vn n rrezik jetn e tij ose t saj si dhe t
bashkudhtarve.

T rinjt, q kan m pak eksperienc prej t dyjave, alkoholit dhe vozitjes, jan
m shum n rrezik. Shofert m t rinj se 21 vje jan prafrsisht 5% t popullats
vozitse, por jan 11% t vozitsve t prfshir n aksidente nga shkaqet e alkoholit
ose narkotikve. Kjo sht nj arsye q n lejen e vozitjes dnohet me dnime m t
rnda pr shofert e rinj n ndikimin e alkoholit ose narkotikve t tjer.

Pr shkak se vozitja nn ndikim sht shum e rrezikshme, dnimet pr

kundrvjatje nga alkooli ose narkotik jan t rrepta dhe zbatimi sht I rrndsishm.
Mundesia e kapjes dhe bindjes jan t larta dhe ligji i shtetit t Nju Jorkut nuk ju lejon t
krkoni marrveshje pr nj vepr penale q lidhet me alkoholin ose narkotikt.

KA BN ALKOOLI
Alkooli zvoglon kohn e reagimit, zvoglon mundsin q ju t shihni qart,
ndryshon vendimin tuaj pr shpejtsin dhe distancn, shpesh ju bn m pak t frenuar
dhe ju bn m t prirur ndaj rreziqeve. Aftsit m t rndsishme q ju nevojiten pr
vozitje m t sigurt bhen m t dobta.

Pr arsye se shikushmria sht normalisht e kufizuar natn, sht veanrisht

e rrezikshme t pish dhe t vozitsh n errsir. Alkooli gjithashtu zvoglon aftsin pr
t rimar vehten prej shklqimit t dritave. Kur nj automjet tjetr lviz drejt jush, ju
mund t verboheni prej dritave t tij pr nj periudh t gjat.
 Ju nuk duhet t dukeni ose t ndejheni t turbulluar q t mos ndodhin ksi
gjrash. Symptomat e prdorimit t alkoholit mund t fillojn shum m par se ju t
dukeni t dehur ose madje ligjrisht t paaft duke filluar nga pija e par.
Meq alkooli fizikisht kufizon aftsin e vozitjes, gjithashtu ju bn m pak t vetdijshm
se far po ndodh me aftsin tuaj e vozitjes t sigurt. Bhet m e vshtir pr ju t
gjykoni gjendjen tuaj. Mund t fitoni besim pr t vozitur, kur ju nuk duhet t vozisni
fare.

Gjat do milje q ju vozisni, ju merrni qindra vendime. Vendimet tuaja kthehen

n veprime q mbajn automjetin tuaj nn kontroll dhe ju siguron q t shmangni
prplasjet. Alkooli e bn m t vshtir t merrni vendimet e duhura dhe t pr t marr
veprimet m t sigurta.

Si pr shembull: Ju sapo keni ndaluar para shenjs STOP. Ju vrejtt nj

automjet tjetr duke iu afruar kryqzimit. Ju duhet sa m shpejt t vendosni nse sht
e sigurt t shkoni npr kryqzim. Nn ndikimin e alkoolit, ka m shum gjasa q ju t
bni vendimin e gabuar dhe t rrezikoni. Koha e ngadalshme e reagimit, dhe vendimi i
keq, mund t shkaktojn aksidente.

Narkotikt e tjer
Narkotikt, t cilt prfshijn me receta dhe pa receta, mund t ndikojn n
aftsin tuaj pr vozitje. Ato mund t ken efekt t ngjajshm madje edhe m t keq nga
alkooli. Nse merrni medikamente, madje edhe ila pr ftohje ose alergji q nuk sht e
prshkruar, kontrolloni etiketn pr paralajmrime rreth efektit t tij. Nse nuk jeni t
sigurt, pyesni doktorin tuaj ose farmacistin pr vozitjen derisa e merrni mjekimin.

Asnjher mos pini alkool derisa merrni ilae tjera. Mund t jet e rrezikshme,
shpesh duke zmadhuar efektin e alkoholit dhe t ilait. Pr shembull, nse pini nj pije
kur gjithashtu prdorni ila pr ftohje mund t ndikoj tek ju si me pir disa pije.

Mund t jet kundrvajtje kriminele t vozisni derisa jeni t paaft nga efekti i
narkotikve ose alkoolit dhe narkotikve, narkotikve ilegal si marihuana, kokaina, LSD,
heroina dhe opiumi dhe prej disa ilace me receta si qetsues. Narkotikt mund t
ndikojn negativisht te refleksat tuaj, gjykimet, shikimi dhe vigjilencs n mnyra t
ngjajshme me alkoolin dhe mund t ken efekte t tjera t rrezikshme.

Kombinimi i alkoolit dhe narkotikve t tjer redukton shum aftsin tuaj t

vozitjes dhe mund t shkaktoj problem serioze shndetsore, t cilat mund t prfshijn
edhe vdekjen.
ALKOOLI, NARKOTIKT E TJER DHE LIGJI
N shtetin e Nju jorkut, ju mund t arrestoheni pr ndonj nga kto kundrvajtje:
vozitje e acaruar derisa jeni t dehur (Agg-DWI), vozitje derisa jeni t dehur(DWI),
vozitje me prqindje alkoholi ne gjak prej .08% ose m shum (.08 BAC), vozitje derisa
aftsit dobsohen nga narkotikt (DWAI- narkotik), vozitje derisa aftsit dobsohen
nga alkooli (DWAI), ose vozitje nn ndikimin e kombinuar t alkoolit dhe narkotikve.

Prmbjatja e alkoholit n gjak (PAGJ- BAC) sht prqindja e alkoolit n gjakun

tuaj dhe normalisht nxiret prej testit kimik t frymmarrjes, gjakut, urines ose
pshtyms. PAGJ q sht m shum se .05% sht prov ligjore q ju jeni t paaft,
PAGJ m shum .08% ose m i lart sht prov e dehjes, dhe PAGJ me .18% ose m
shum sht prov e vozitjes t acaruar gjat dehjes.

Shum njerz mendojn se prova e testit kimik nevojitet t dshmon se ju jeni t

dehur ose t paaft. Sidoqoft, dshmia e policit pr mnyrn se si vozisni ju, shfaqja
dhe sjellja kur ju arrestojn mund t sigurojn dshmi t mjaftueshme pr tju dnuar,
madje edhe pa test kimik.

Nse shpalleni i fajshm pr ndonj kundrvajtje n lidhje me alkoolin ose

narkotikt, gjygji duhet tju merr ose pezulloj patentn tuaj t vozitjes kur ju jeni t
dnuar. Edhe nse gjygji ju lejon t vazhdoni t vozisni pr 20 dit, patenta e vozitjes
do tju merret menjher.

Standardet dhe dnimet e PAGJ pr shofert tregtar jan edhe m t ashpra

sesa ato t treguara n kt kapitull. Pr informata m t plota, shihni Paragrafin 1 t
Doracakut Komercial t Shoferve (CDL-10)(DKSH-10).

PAGJ TUAJ

Prmbajtja e alkoholit n gjak (PAGJ) varet nga:

- sa alkool ju pini.
- sa koh kalon ndrmjet dy pijeve.
- pesha juaj.

PAGJ e juaj nuk varet nga lloji i pijeve q ju pini, sa n form jeni, ose sa mund
t mbani pijen tuaj.
 Lloje t ndryshme t pijeve nuk ndikojn te ju ndryshe. sht sasia e alkoholit q
ju konsumoni, jo se far ka n birr, verr ose liker q e rrit PAGJ tuaj dhe zvoglon
aftsin tuaj t vozitjes. Kta pije prmbajn afrsisht t njjtn sasi t alkoholit -1
ounces t pijeve alkoholike (likerve), 5 ounces t verrs, 12 ounces t birrs, dhe 12
ounces t verrs freskuese. Asnjra nuk sht ,,m e sigurt t pihet,, sesa tjerat.

Pr nj mashkull 150-paund, do njra prej ktyre pijeve prmbajn mjaftueshm

alkool pr t rritur PAGJ-n rreth .02%. Zakonisht, trupit i duhet prafrsisht nj or pr
t larguar aq shum alkool. Studimet vrtetojn se grave do tu duhet koh m e gjat
pr t larguar kt alkool nga gjaku. Kjo mund t shkakton PAGJ m t lart pr nj
periudh kohore m t gjat.

Krahasuar me mashkullin 150-paund t prshkruar m sipr, pesha e trupi tuaj

mund t bn disa dallime n PAGJ dhe n efektet e alkoolit. Askush nuk ka imunitet t
efektit t alkoholit. sht nj fakt i thjesht: sa m shum t pini n nj periudhe t
caktuar kohore, PAGJ juaj do t jet m e lart dhe m pak e sigurt q ju t vozisni.

Ju duhet vetm disa pije pr t rritur PAGJ deri n nivel i cili sht i lejuar pr
vozitje. Dhe mbani mend, efektet e alkoholit n aftsit tuaja pr t vozit fillojn madje
edhe n nivelet m ulta t PAGJ pas edhe vetm nj pijeje.

Ngrnia para ose gjat pijes ju ndihmon ngadalsimin e absorbimit t alkoholit

disi, por nuk mund t parandalon dehjen ose dmin nse keni shum pr t pir.
Metoda e vetme n mnyr efektive q zvoglon PAGJ sht t mos pini gjat nj
periudh kohore. Kafeja, ushtrimet dhe dushe t ftohta nuk mund t zvoglojn PAGJ
tuaj dhe efektin e alkoolit. Ato mund tju ndihmojn t qndroni zgjuar, por nuk mund t
ndryshojn PAGJ-n tuaj ose tju bjn t kthjellt.

TESTET KIMIKE
Testet kimike prdorin gjakun, frymmarrjen, urinn ose pshtymn pr t matur
PAGJ-n e nj personi. Nse jeni t arrestuar pr ndonj kundrvajtje n lidhje me
alkoolin ose narkotikt, polici do t paraqe krkes ti nnshtoheni testit kimik. Nn ligjin
e Plqimin e nnkuptuar t Nju Jorkut, kur ju vozisni vetur n kt shtet jeni t
konsideruar te keni dhn plqimin tuaj t bni kt lloj t testit.

Refuzimi i testit kimik sht shtje e veant nse ju jeni fajtor i ndonj
kundrvajtje n lidhje me alkoolin ose narkotikt. Nse refuzoni t bni testin pasi tju
ken arrestuar, patenta e vozitjes do tju miret prkohsisht kur t jeni paditur n gjyq
pr alkool ose dnimetjera lidhur me narkotik. Ve ksaj, fakti q ju refuzoni testin
kimik mund t sillet n gjyq kur ju jeni t sdnuar pr alkool ose kundrvajtje lidhur me
narkotik. Nse shqyrtimi i mvonshm i DMV konfirmo se ju keni refuzuar testin,
patenta e juaj do tju mirret edhe pse ju do t shpalleni t pafajshm pr alkohol ose
kundrvajtje tjetr lidhur me narkotik t tjer. Pr informata t tjera rreth revokimit t
patents dhe dnimet civile pr refuzimin e testit kimik, shihni Kapitullin 2.

DNIMET PR KUNDRVAJTJE LIDHUR ME ALKOOL/ NARKOTIK

VOZITJE E ACARUAR KUR JENI T DEHUR
AGG-DWI (0.18 dhe prbrja e lart e alkoholit n gjak [PAGJ-BAC])
DNIM VETM GJOBA* DNIM ME BURG VEPRIME N
PATENT DHE
KRKESAT**
Kundrvajtja I minimale 1000$ Deri m 1 vit Minimun 1 vit
(keqbrje) maximale 2500$ trheqje
Kundrvajtja II minimumi 1000 $ Deri m 4 vjet; Minimum 18 muaj
(Kategoria E e maximale 5000$ minimumi 5 dit Theqje
Krimit) burgim ose 30 dit
Brenda 10 viteve n shrbime publike
VOZITJE KUR GJAT DEHJES OSE VOZITJE ME AFTSI T ZVOGLUARA PREJ
NARKOTIKVE T TJER
DWI (0.08 dhe m shum prbrje e alkoholit n gjak (PAGJ) dhe DWAI- Narkotik
DNIM VETM GJOBA DNIM ME BURG VEPRIME N
PATENT DHE
KRKESAT
Kundrvajtja I minimale 500$ Deri m 1 vit Minimun 6 muaj
(keqbrje) maximale 1000$ Trheqje
Kundrvajtja II minimumi 1000$ Deri m 4 vjet; Minimum 1 vit
(Kategori E Krim) maximale 5000$ minimumi 5 dit Trheqje
Brenda 10 viteve burgim ose 30 dit
n shrbime publike
VOZITJE ME PAAFTSI PREJ KOMBINIMIT T ALKOOLIT DHE NARKOTIKVE
DWAI Kombinim
DNIM VETM GJOBA DNIM ME BURG VEPRIME N
PATENT DHE
KRKESAT
Kundrvajtja I minimale 500$ Deri 1 vit Minimun 6 muaj
(keqbrje) maximale 1000$ Trheqje
Kundrvajtja II minimumi 1000$ Deri 4 vjet; Minimum 1 vit
(Kategori E Krim) maximale 5000$ Theqje
Brenda 10 viteve
VOZITJE ME AFTSIE T DOBTA
DWAI (m shum se .05 deri m .07 prbrje e alkoholit n gjak [PAGJ]
Kundrvajtja I minimale 300$ Deri 15 dit 90 dit
(shkelje t trafikut) maximale 500$ Pezullim
(suspendim)
Kundrvajtja II minimumi 500$ Deri 30 dit Minimum 6 muaj
(shkelje t trafikut) maximale 750$ Theqje
Brenda 5 viteve

SHNIM: Gjobat e larta, dnime me te gjata me burg, dhe rritjet e dnimeve n lienc ( duke
prfshir edhe revokimet e prejetshme) mund t rezultojn prej denimit te trete e cdo dnim
pasues brenda 10 viteve.
*Gjoba vetm me dnim, nuk prfshin shtes t detyrueshme ose viktimave t krimit ndihm me
pages.
** Departamenti i Automjeteve me Motor prcakton kur patenta juaj mund tju kthehet. Kthimi i
saj ose rivendosja, bazuar n ligjin e shtetit ose rregullat, nuk sht automatike. Ju duhet te
riaplikoni pr patentn tuaj dhe mund t kaloni testin prsri.

PASOJAT

Tabela Dnimet pr Alkohol dhe Kundrvajtje Lidhur me Narkotik t tjer

prshkruan gjobat, dnimet e shtuara, dnimet e liencs dhe mundsin e burgimit
nse jeni i dnuar pr alkool ose kundrvajtje lidhur me narkotik t tjer. Vozitja n
gjendje t paaft ose t dehur gjithashtu mund t ket rezultate t tjera serioze.
 KUNDRVAJTESIT E PRSRITUR

Vozitsit me dnimet e rrezikshme t prsritura n Shtetin e Nju Jorkut

prballen me nj prej autoriteteve policore m t vshtira n vend. Kto rregulla
krkojn:

- Shqyrtimi i dosjes jetsore nga DMV: DMV do t shqyrtoj dosjen jetsore t

t gjith shoferve t cilt aplikojn pr t rimarr patentn pas revokimit.
- Trheqja vrtete e prhershme e patents pr vozitesit e rrezikshm dhe
vazhdimisht t dehur: Pas shqyrtimit t dosjes jetsore, DMV do t refuzoj
do krkes pr rimarrjen t patents pas marrjes nse aplikanti ka:
o Pes ose m shum dnime n dosjen jetsore pr vozitje me alkool ose
lidhur me narkotik t tjer,ose
o Tre ose m shum dnime lidhur me alkoolin ose narkotik t tjer n 25
vitet e fundit plus t paktn nj kundrvajtje serioze gjat ksaj periudhe.
Nj kundrvajtje serioze prfshin: prplasje fatale, vozitje lidhur me dnim
t ligjit penal, grumbullimi i 20 ose m shum pikve t vlersuara pr
kundrvajtjet n vozitje brenda 25 viteve t fundit ose duke pasur dy ose
m shum dnime pr vozitje do njra me vler prej pes ose m shum
pikve.
- Ri-liensimi i shtyr, Kufizimet e vozitjes & pputhjet pr vozitesit e tjer me
dnimet e prsritura lidhur me alkoolin ose narkotik t tjer: pr kta
vozits krkohet rimarrja e patents pas revokimit t cilt kan tre ose katr
dnime lidhur me alkoolin ose narkotikt e tjer por pa kundrvajtje vozitse
serioze n 25 vitet e fundit, DMV do t:
- Mohoj aplikimet e tyre pr pes vjet prtej periudhs revokuse statutore
nse patenta e krkuesit ishte e revokuar pr denime lidhur me alkoolin ose
narkotik t tjer; ose dy vite plotesuese nse patenta e krkuesit ka qen e
revokuar pr shkak tjetr se dnimi lidhur me alkoolin ose narkotikt e tjer;
- Kthim t patents t krkuesit pas asaj periudhe plotsuese si e kufizuar ,
kufizime t patents q krkuesi t vozise deri, pr shembull, udhetim prej
pune ose vizitave mjeksore; dhe
- Pr ata shofer te t cilt revokimi rrjedh prej dnimeve lidhur me alkoolin,
krkohet nj prputhje n mjetin drejtuar prej krkuesit pr pes vjet.
- Dhe zvoglimi i detyrueshm t suspendimit ose periudhat e revokimit:
- M par, shofert e dehur t prsritshem patentat e t cilve ishin t
rivokuara ose t suspenduara mund t marrin prapa privilegjet e plota t
vozitjes sa m pak si shtat jav duke plotsuar DMV Programin e Vozitesve
per t Pir. Rregullat e reja t DMV do t sigurojn se kto vozites nuk mund
 t marrin privilegjet e vozitjes derisa termi i plot i suspendimit ose revokimit
do t kete prfunduar.

Zero toleranc pr shofert nn 21 vjet

Blerja ligjore dhe posedimi i pijeve q prmbajn alkohol n Shtetin e Nju Jorkut
sht prej moshs 21 vjet. Sipas ligjit t shtetit zero toleranc , sht kundrvajtje pr
nj person nn 21 vjet q t vozit me ndonj PAGJ q mund t matet (.02 deri .07). Pas
nj konstatimit t kundrvajtjes q shte prcaktuar n dgjimin DMV, patenta e
vozitesit do t suspendohet pr gjasht muaj. Vozitesi ather duhet t paguaj 100$
pr t mbaruar pagesn e suspendimit dhe 125$ dnim civil pr t rimarr liencn. Pr
kundrvajtje t dyt Zero Toleranc, patenta do t revokohet pr s paku nj vit ose
derisa vozitesido ti mbush 21, cilado qoft m e gjat.

Blerja ilegale e pijeve q prmbajn alkohol

Kur ju prdorni patentn e vozitesit ose kartn identifikuese t jo vozitesit si
dshmi t viteve pr t bler ilegalisht pije q prmbajn alkohol, ligji i shtetit krkon
suspendim t patents tuaj ose privilegj q t aplikoni pr lienc.

Ligji per permbajtje t hapur

sht shkelje e trafikut pr vozitesin ose pasagjerin n automjet me motor n
rrug publike, rrug ose udh q t pijn pije q prmban alkohol ose t mban pije
alkoholike me qllim q ta pin at. Ndshkimi pr dnimin e par sht gjob deri m
150$, shtes mim i detyrueshm, nj ndihm pagese pr viktimn e krimit, burgim i
mundshm prej 15 ditve dhe mundsi e vlersimit t dy poenave kundrejt dosjes t
patents t vozitesit. Dnime t tjera brenda 18 muajve sjellin ndshkime m t larta.
Ligji prjashton pasagjer n automjete si limuzina t zgjatura dhe automjete t tjera q
paraqesin ertifikata tregtare ose leje t lshuara nga U.S Departamenti i Transportit
ose NYS Departamenti i Transportit.

Programi per ndezje interlock

Gjykatsi mund t urdhron nj pajisje per startimin e automjetit interlock si nj
kusht t provs q kan t bjn me disa dnime lidhur me alkoolin. Pr nj dnim t
acaruar DWI ose ndonj dnim te prsritur nga alkooli ose narkotiku brenda pes
viteve, krkohet q gjykatsi t urdhroj instalimin e sistemit n do automjet n
pronsi dhe t drejtuar nga vozitesi gjat t dyjave, periudhs t revokimit dhe do
periudh prov q pason. Gjykatsi gjithashtu duhet t urdhroj vlersimin e alkoolit
pr kundrvajtsit e prsritur. Nse vlersimi dshmon se sht e nevojshme mjekim i
alkoolit, mund t krkohet q gjykatsi t urdhroj prfundimin e mjekimit si kusht i
provs.

Kjo pajisje, blihet dhe installohet me shpenzimet e vozitesit, lidhet n sistemin e

ndezjes t motorit t automjeteve dhe mat prmbajtjen e alkoholit n frymn e shoferit.
Automjeti nuk mund t starton derisa shoferi t jap nj frym t pranueshme. Vozitesit
mund t jen t kualifikuar t mbajn liencn e kushtzuar gjat kohs q pajisja
interlock sht n prdorim. Kjo lienc e kushtzuar do t revokohet nse automobilisti
nuk prputhet me termet e gjygjit ose pr ndonj dnim pr shkelje trafiku prve
parkimit, ndalimit ose qndrimit.

Ligji i Leandrs
Nn ligjin e Leandrs, shkelsit pr her t par qe vozisin derisa jan t dehur
ose jan t paaft nga narkotikt, me fmij te moshes 16 vjet dhe me pak n automjet
mund t ngarkohen me krim t klass E i dnueshm deri mbi katr vjet n burgun
shtetror. Gjykatat duhet t urdhrojn t gjithvozitesit duke prfshir edhe
kundrvajtsit e ri, t dnuar gjat vozitjes t dehur ose vozitje t acaruar gjat dehjes
t instalojn dhe mirmbajn ndezjen interlock n do automjet t poseduar ose t
drejtuar nga shofer t till pr s paku 12 muaj. Krkesa 12 mujore mund t shtyhet
prej gjygjit nse mbrojtsi demonstron se pajisja interlock ka qen e instaluar pr t
paktn gjasht muaj, prve nse gjykata urdhron q pajisja interlock t instalohet pr
nj periudh m t gjat kohore. Ligji gjithashtu e bn krim t vozisesh i dehur me
patent t kushtzuar. Patent e till mund t prdoret vetm pr vozitje deri n dhe
prej destinacioneve t nevojshme si jan shkolla, puna dhe termin mjeksor.

Shofert t cilt vozisin gjat dehjes ose t paaft prej narkotikve dhe
shkaktojn vdekje t fmijve m t vegjl se 16 vjet n automjet, mund t ngarkohen
m krim t klass B, i dnueshm deri ne 25 vjet n burgun shtetror. Shofert t cilt
vozisin gjat dehjes ose t paaft prej narkotikve dhe shkaktojn lndime serioze fizike
fmijve m t vegjl se 16 vjet n automjet, mund t ngarkohen me krim t klass C, i
dnueshm deri ne 15 vjet n burgun shtetror.

Disa kujtues t rndsishm

- Nse vrisni ose shkaktoni lndim ndonj personi tjetr pr shkak t alkoolit ose
kundrvajtje lidhur me narkotik t tjer, ju mund t dnoheni pr vrasje
kriminale t pakujdesshme, vrasje me automjet ose sulm. Ato mbajn nj gjob
prej mijra dollarve dhe maksimum term burgimi prej 15 viteve.
 - Nse vozisni derisa patenta juaj sht suspenduar ose revokuar, ju prballeni
me gjob t detyrueshme prej 200$ deri 1000$ dhe kohe te detyrueshme
burgimi ose me kusht. Nse jeni t paaft ose t dehur kur ju arrestojn, gjoba
maximale e detyrueshme sht 5000$ dhe automjeti mund t konfiskohet.
- Sigurimi i prgjegjsis mund t mos i mbulon kostot e lndimeve dhe
dmtimeve prej prplasjes trafikore. Ju mund t paditeni pr mijra dollar dhe
ju mund ta gjeni t vshtir dhe t shtrenjt t bleni sigurimin e prgjegjsis
pr disa vjet.
- Prkrah gjobave dhe pagesave shtes, ju gjithashtu mund t prballeni me
tarifat e kushtueshme ligjore.
- Ju mund t keni dosje kriminale, q e bn m t vshtir t gjeni pun ose t
ecni prpara me punn tuaj.

SI TJU SHMANGENI PROBLEMEVE

Ju nuk duhet t shqetsoheni pr rezulatet e veprimeve tuaja gjat kohs q ju
jeni i dehur ose i paaft. Koha e duhur q t merren parasysh ato, dhe si ti
parandalojm ato, sht koha para se ju t bheni t dehur ose t paaft.

- Nse ju shkoni npr evente me t njjtn grup t shoqrise, beni rotacion mes
vozitesve. do shok e merr rradhn duke u br shoferi i prcaktuar i cili nuk
konsumon asfar alkooli.
- Organizoni q t qndroni brenda nats ose shkoni n shtpi me nj shok i cili
nuk konsumon alkool.
- Para se t konsumoni alkool, jepjani elsat e makins shokut i cili nuk pije dhe i
cili nuk do tju lejoje t vozisni pasi t keni pir.
- Thirni taksi ose prdorni transportin publik.
- Pini ngadal. Bni alternativ ndrmjet pijeve me alkool dhe pijeve pa aspak
alkohol.
- Mos e bni alkoolin fokusim t rastit tuaj.
- Nse keni konsumuar shum alkohol, ndaloni pijen disa or para se ju t keni
pr qllim t largoheni ashtu q trupi juaj t fillon t ul PAGJ-n.

PYETJE
Para se t kaloni n kapitullin 10, sigurohuni q mund tju prgjigjeni ktyre pyetjeve:
- Si rrenditet vozitja n gjendje t dehur si problem sigurie n autostrad?
- Cilat jan efektet e alkoolit n shkathtsit t cilat ju nevojiten pr t vozitur?
- Cilat nga kto narkotik mund t,ju ndikoj n aftsin tuaj pr vozitje: marihuana,
nj medikament per ftohje, nj qetsues?
- Nse merrni narkotik pa recet, far duhet t bni para se t vozisni?
- far efekti mund t shkaktoj kur ju merrni narkotik t tjer gjat pirjes t pijeve
q prmbajn alkohol?
- N cilat prej tre kushteve varet prbrja e alkoholit n gjakun tuaj (PAGJ)?
- Cila prej ktyre prmban m shum alkohol sesa tre t tjerat: 1,1/2(30ml) liker,
pes onc (120ml) ver, 12 onc (360ml) birre, 12 ons (360ml) ver freskuese?
- Mesatarisht, sa gjat do ti duhet trupit tuaj q t largon alkoolin q prmban n
12 onc birr?
- Cila sht metoda e vetme m efektive pr t zvogluar PAGJ-n?
- far ndodh me patentn tuaj nse e refuzoni testin kimik?
- Prve gjobave, akteve kundr patents tuaj dhe mundsin t termit burgim,
cilat jan disa prej rezultateve kur ju vozisni nn ndikimin e alkoolit ose
narkotikve t tjer?
KAPITULLI 10 KUSHTET SPECIALE T VOZITJES

Edhe nn kushtet m t mira, vozitja krkon vmendjen tuaj t plot dhe

vendimin tuaj m t mir. Kur kushtet speciale ose rreziqet ndodhin, vmendja dhe
vendimi bhen edhe m t rrndsishme. Pr t qen vozites i mir dhe i sigurt, ju
duhet t msoni si t vozisni n autostrad t shpejt, natn me mot t lig (koh t
keqe) dhe n rast urgjence.

VOZITJA N AUTOSTRAD T SHPEJT

Autostrad e shpejt do t thot do autostrad e ndar ku trafiku lviz n nj

drejtim n dy ose m shum korsi. Ju normalisht hyni ose dilni ne autostrad t shpejt
npr rampa (hyrje t kontrolluara). Limiti i shpejtsis normale sht 55 mph (88
km/h), por mund t jete e shnuar n 65 mph (100 km/h) n disa zona rurale. Shembujt
e autostrads s shpejt jan Shteti i Nju Jorkut Thruway, rrugt e mdha
ndrshtetrore dhe vend parkimet.

Para se t udhtoni n autostrad, identifikoni pikat hyrse dhe dalse n mapn

rrugore. T dini se ku mund t hyni dhe t dilni prej autostrads t shpejt dhe t
prgaditeni t futeni n korsite e sakta pr hyrjen dhe daljen tuaj. Nse jeni n daljen e
gabuar, asnjher mos vozisni mbrapsht q t ktheheni n autostradn e shpejt. Dilni
jasht n daljen e rradhs dhe krkoni shenjat si t khteheni n autostradn e shpejt.

Nse nuk ka shenja STOP ose shenja e

t DREJTS S KALIMIT ose semafor n
hyrjen e ramps, prdorni rampn t
prshpejtoni shpejtsin e autostrads s
shpejt dhe przihuni me trafikun. Jepni
shenj, dhe mandej shihni n krah trafikun n
autostradn. Nse sht e nevojshme,
ngadalsoni q n menyr t sigurt t
bashkoheni n trafik.

Nse korsia hyrse sht shum e shkurtr pr t lejuar prshpejtimin e

shpejtsis t autostrads, metoda m e sigurt q t hyni sht t ndaleni dhe t prisni
pr nj hapsir t madhe n trafik. Mandej hyni n autostrad dhe nxitoni
prshpejtimin. Pr t shmangur konfliktet me korsite tjera hyrse t trafikut, ndaloni ku
sht e nevojshme dhe bashkohuni n trafikun e autostrads sa m par t jet e
mundur.

Si vozisni n autostrad, sigurohuni t jepni shenj n do ndryshim t korsise

dhe kontrolloni n krah q t siguroheni q t mos pengoni ndonj automjet pas jush.
Sigurohuni q sinjali juaj i drejtuar shkon pasi q ju ti ndroni kosite.

Rrini vigjilent ndaj trafikut qe hyn prpara. Nse sht e mundur, lvizni prej
korsise s djatht kur t afroheni hyrjes q t lejoni hapsir pr trafikun q vjen prej
rampave (hyrjeve).

Pr t parandaluar ndryshimin e korsise n momentin e fundit, kontrolloni

destinacionin dhe shenjat e daljes dhe futuni n korsine e sakt pr daljen para afatit.
Sigurohuni q t sinjalizoni daljen tuaj s paku n 100 feet (30m) para se t arrini
rampn e daljes. Kur ju jeni tek rampa dalse, zvogloni shpejtsin. Shpeshhere ka
limit m t ult t shpejtsis pr rampat.

Pasi t largoheni prej autostrads, krkoni shenjat e limitit t shpejtsis

kontrolloni matsin e shpejtsis q t siguroheni se jeni brenda limitit t shnuar. Nuk
sht e dshirueshme t jeni n 55 mph (88 km/h) n rrug.

Vozitja normale n autostrad

kombinon shpejtsit e larta me trafikun e
rnd. Shpejtsia e lart dhe sasia e trafikut
krkon q ju t mendoni shpejt dhe t
manovroni automjetin tuaj n mnyr m
efikase sesa n shum kushte t tjera. N
udhtime t gjata, planifikoni ndalesa t
shpeshta pr pushim. N nj dit t
ndritshme, syzet mund t zvoglojn
shklqimin dhe lodhjen e syve.

VOZITJA NATN
Rreth 90% e vendimeve tuaja bazohen n at se far shihni ju. Natn, ju duhet
t benikujdes te vecante q t kompezoni shikueshmerine e zvogluar. Ju duhet
gjithashtu t dini se mundsia e t pamurit mir natn zvoglohet me moshe.
 Vozitja natn sht m e rrezikshme sepse distanca q ju mund t shihni
prpara ose n an sht e zvogluar. Ju duhet t vozisni m ngadal sesa ditn,
veanrisht n zona q nuk jan t njohura ose n rrug t ngushta me shum kthesa.
Dritat tuaja mbulojn rreth 350 feet prpara. sht e rrndsishme se ju vozisni n
shpejtsi q ju lejon t ndaloni sigurt brenda kesaj distance. Kjo quhet vozitje brenda
intervalit t dritave tuaja.

Ligji ju krkon q t prdorni dritat prej gjysm ore pas perndimit t diellit deri
n gjysm ore para agimit t diellit, kur dukshmria sht m pak se 1000 hapa (300m)
dhe kur ju prdorni fshirset e xhamave qe t pastroni shiun, born ose born e shkrir.

Ndizi dritat n agim, n muzg dhe kur ka mjegull. Edhe kur dritat nuk ju
ndihmojn t shihni n periudha me pak drit, ata e bjn m t leht q vozitesit e
tjer dhe kmbsort t shohin automjetin tuaj. Mos prdorni dritat e parkimit ose dritat
e dits si zvendsim. Dritat e zakonshme e kryejne punn m mir. Nse vozitesi q
afrohet blindon me dritat n ju gjat periudhs s duskshmris s ult, kjo do t thot
s automjeti juaj sht vshtir t shihet dhe ju duhet t ndizni dritat e gjata.

Behuni t vmendshm kur prdorni dritat e gjata. Dritat duhet ti keni n rreze t
ulta kur jeni brenda 500 hapave (150m) t automjetit q afrohet ose brenda 200 hapave
(60 m) t automjetit para jush, madje edhe nse automjeti para jush sht n korsi t
ndryshme. Ju duhet gjithashtu t ulni dritat pr kmbsort q afrrohen drejt jush. Cdo
drite per mjegull ose dritat tjera qe i ka automjeti juaj, duhet t rregullohen te adaptohen
ose te drejtohen q t shmangen shndritshmrit ndaj vozitesve t tjer.

Nse vozitesi q afrohet nuk i ul dritat, blindoni pr nj moment dritat t gjata t

dritave t para, dhe mandej kthehuni n drita t ulta. Q t shmangni shndritshmrin
e dritave t gjata te automjetit q afrohet, hiqni syt n t djatht. Prdorni tehet e
rrugs si udhheqs derisa t kalon automjeti q afrohet.

Pr t reduktuar shndritshmrin prej drits t automjetit pasues, ndroni

pikpamjen e pasme t pasqyrs s brendshme, n pozicionin e nats.
Drita prej brenda automjetit ose prej drits t rrugs jua bn m t vshtir q t shihni
rrug para. Mbani dritn e tavanit t brendshm t fikur dhe t ulni dritat e panelit t
aparaturave.

Rregulloni xhamin kundr diellit q t reduktoni shndrishmrin e drits nga lart.

Nj xham i prparm i flliqur rrit shndritshmrin t dritave q afrrohen. Sigurohuni q
dritat tuaja dhe xhamat e prparm t jen t pastr pr vozitjen e nats.
VOZITJA N SHI, MJEGULL OSE N BOR
Pak shi, bor ose akull e bjn rrugn t rrshqitshme. Gjethet e lagta mund t
jen t rrshqitshme dhe t rrezikshme. Shpejtsia e ulur dhe distanca e rritur pasuese
prmirsojn sigurin tuaj nn kto kushte (shihni kapitullin e 8). Beni kujdes t veant
n kthesa, rrotullime dhe n ramapat e autostrads.

Kur bie shum shi, gomat tuaja mund t fillojn t notojn n uj q sht n
maj t trotuarve t rrugs. Ky lundrim mbi uje (hydroplaning) mund t shkaktoj
humbje t plot t trheqjes dhe kontrollit t drejtimit t timonit. Hydroplanimi
normalisht ndodh n shpejtsi m t larta, por gjithashtu mund t ndodh nse gomat
tuaja jan harxhuara ose jo t fryra si duhet. Kur ka shi te rnd, gjithmon ka kuptim
t vozisni m ngadal. Nse automjeti juaj fillon t humb forcn trheqse, ulni
shpejtsin edhe m shum. Gomat e mira me siprfaqen e goms t thell ju ndihmon
t parandaloni hydroplanimin.

Shiu, mjegulla ose bora e bn m t vshtir t shihni prmes xhamit t

prparm, dhe t vshtir pr vozitesit e tjer q tju shohin. Ligji i Shtetit t Nju Jorkut
krkon q t ndizni dritat kur kushtet kohore krkojn q t prdorni fshirset e
xhamave pr t pastruar shiun, born, born e shkrir ose mjegulln. Drita e dits
nuk kualifikohet si drite.

Rrezet e larta t dritave t para reflektojn shiun, mjegulln dhe born ashtu si
bien. Kjo e bn edhe m t rnd pr ju q t shihni. Pr dukshmri m t mir gjat
ktyre kushteve kohore, mbani dritat e para n rreze t ulta. Zvogloni shpejtsin.
Sinjalizoni kthimet tuaja m prpara kohe q tju jepni vozitesve t tjer dhe prdoruesve
t rrugs m shum paralajmrime. Frenoni m par kur ju t ulni shpejtsin pas
automjetit tjetr ose kur vini ne ndalim ne kryqezim.

Disa automjete kan drita t para pr mjegull ose drita t parme dhe t pasme
pr mjegull, pr ti prdorur kur ka mjegull t rnd ose kushte kohore t rrezikshme t
ngjajshme q kufizojn shikimin. N Shtetin e Nju jorkut, t gjitha dritat e mjegullave
duhet t instalohen saktsisht dhe t jen t llojit t aprovuar nga komisioneri i DMV.
Dritat e parme e mjegulls mund t jen te verdha ose me ngjyr t bardh. Dritat e
pasme t mjegulls duhet t jen t kuqe dhe mund t jen m t mdha sesa dritat e
pasme normale ato t gjitha do t japin paralajmrim paraprak t prezencs t
automjetit tuaj, shoferve pas jush. Kur dukshmria do t prmirsohet, ju mund t fikni
dritat e mjegulls q t zvogloni shndritshmrin q mund t shqetsoj vozitesit e
tjer.
SI T VOZISNI N DIMR
Dimri sht sezoni m i vshtir pr t vozitur. Jo vetm q ka bor dhe akull,
por ka edhe m pak or t drits ditore.

Para se t vjen koha e dimrit, sigurohuni q automjeti juaj t jet n gjendje t

mir. Sigurohuni q automjeti juaj t ket goma t mira dimrore. Vendosni n automjet
para stuhis s par. Asnjher mos i kombinoni gomat radiale dhe jo radiale n t
njjtin automjet. Gomat me kopsa metalike mund t prdoren n Shtetin e Nju Jorkut
vetm prej 16 Tetorit deri me 30 Prill.

Gjat akullit ose stuhive t bors, mos vozisni vetm nse duhet patjetr. Nse
duhet t vozisni, m par pastorni akullin dhe born prej automjetit tuaj. Kjo prfshin
edhe dritat e parme dhe dritat e pasme, fshirset e xhamave dhe t gjith dritareve.
Sigurohuni q rezervoari i larsit t xhamave t jet i mbushur me solucion pastrues q i
reziston edhe ngrirjes.

Vozisni ngadale. Edhe nse automjeti juaj ka forc trheqse t mir n akull
dhe n bor, vozitesit e tjer do t udhtojn me kujdes. Mos e prishni rrjedhn e
trafikut duke vozitur m shpejt se automjetet e tjera.

N automjetet q vozisin n rrotat e pasme, ju normalisht mund t ndjeni

humbjen e forcs trheqse ose fillim t rrshqitjes. Me automjetet q vozisin me rrotat
e pasme, mund t mos ket paralajmrime. Megjithse automjetet q vozisin me rrotat
e parme dhe me katr rrota normalisht q manovrohen m mir n akull dhe n bor,
ato nuk kan forc trhqse t prsosur; rrshqitjet mund t ndodhin pa paralajmrim.
Mos lejoni aftsin q m mir t manovroni automjetet me rrotat e pasme ose me
katr rrota, tju bjn t vozisni m shpejt sesa ju lejojn kushtet.

Metoda m e mir q t rimerrni vehten prej rrshqitjes sht e njjt pr t dy

automjetet q vozisin me rrotat e pasme dhe t parme.
Nse rrotat tuaja t pasme fillojn t rrshqasin:
- Ktheni timonin n drejtim q automjeti tenton t shkoj. Nse rrotat e pasme
rrshqasin n t majt, drejtoni timonin n t majt. Nse rrshqasin n t
djatht, drejtoni timonin n t djatht.
- Nse rrotat e pasme fillojn t rrshqasin n drejtime t tjera pas rimarrjes,
ktheni timonin drejt asaj ane. Mund t duhet t ktheni rrotat n t majt dhe n t
djatht disa her q t keni automjetin tuaj totalisht nn kontroll.
- Nse automjeti juaj ka frer anti-kyse (ABS), mbani kmbn me t gjith forcen
n pedalin e frerit. Nse automjeti juaj nuk ka ABS, pomponi pedalin me kujdes.
Pomponi m shpejt vetm nse makina juaj ngadalson. Nse fernoni shum me
frer t zakonshem, do ta bn situatn m t vshtir.

Nse rrotat e parme rrshqasin:

- Hiqni kmbn prej gazit dhe zhvendoseni te neutrali ose shtypni pedalin e
friksionit, por mos u mundoni q menjher t drejtoni.
- Ashtu si rrshqasin rrotat anash, ato do t ngadalsojn automjetin dhe forca
trheqse do t kthehet. Si ktheht forca trheqse, drejtoni timonin n drejtim q
dshironi t shkoni. Pastaj vendosni marshin ne shpejtesi ose lshoni pedalin e
friksionit dhe prshpejtoni me kujdes.

Q t parandaloni rrshqitjet n bor dhe n akull, frenoni m par, me kujdes

dhe ngadal. Shtypni frert ngadale, dhe me goditje t qndrueshme. Lejoni rrotat t
rrotullohen. Nse fillojn t bllokohen, zvogloni shtypjen n pedalin e frerit. Si
automjeti e ul shpejtsin, ju gjithashtu mund t zhvendoseni n marsh m t ult.

Kur bor me shi, shi i akullt ose bor fillojn t bien, mbani mend se urat, ramoat
dhe mbikalimet t part do t ngrin. Gjithashtu t dini se vendet t rrshqitshme mund
t mbeten edhe pasi puntort e rrugve t ken hequr born.

SI MUND T SHMANGIM PRPLASJET ME DRERE

Dy t tretat e prplasjeve t automjeteve me drer ndodhin gjat muajve t

Tetorit., Nntorit dhe Dhjetorit. Kjo sht gjithashtu kur drert shumohen, kur ata
udhtojn m s shumti. Aktiviteti ditor i drerve m i lart sht n agim dhe n muzg,
q sht koha m e lart e udhtimit pr banort periferik m automjete motorike.
Drert udhtojn n grupe nse shihni nj, prisni m shum.
Zonat ku ka pasur shum prplasje mes automjeteve dhe drerve shpesh jan shnuar
me shenj pr kalimin e drerve. Departamenti i Mbrojtjes t Mjedisit t Shtetit t Nju
Jorkut i rekomandon kto masa paraprake q nj motorist mund t marr pr t
zvogluar mundsin q t godas nj drer:

- Behuni t kujdesshm kur vozisni n agim dhe n muzg; kjo sht kur
dukshmria e vozitjes sht e keqe dhe drert jan shum aktiv.
- Rreziku i prplasjeve t automjeteve me drer rriten kur rriten lvizjet e drerve
gjat periudhs s shumimit n sezonin e Tetorit, Nntorit dhe Dhjetorit.
- Zvogloni shpejtsin kur i afroheni drerve pran rrugs. Dreri mund t turret
ose t ndron drejtimin n minutn e fundit.
- Nse shihni ndonj drer q kalon rrugn, uleni shpejtsin dhe keni kujdes.
Drert udhtojn n grupe, prisni edhe drert e tjer q ta ndjekin.
- Prdorni dritat e emergjencs ose sinjalizoni me drita t gjata q t paralajmroni
vozitesit e tjer kur drer jan par n rrug ose afr.
- Prdorni paralajmrimet n rrug t shnuara m shenjat drert kalojn rrugn.
Kto shenja jan vendosur n zonat q kan pasur numr t madh t
prplasjeve t automjeteve me drer.

URGJENCAT NE VOZITJE

Rregulli m i rrndsishm n do rast emergjent sht t mos bni panik. Ju keni

mundsi m t mir n rast emergjent, nse nuk e lejoni q tju kaplon frika. N shum
raste emergjente, ju do t keni mundsi t dyt ose dy mundsi t mendoheni para se
t veproni.

Ja se far duhet br n disa raste t ndryshme emergjente:

PLASJE E GOMAVE Nj z i jashtzakonshm mund t jet nj paralajmrim se nj

plasje do t ndodh. Nse e ndgjoni at, largohuni me kujdes nga rruga dhe
kontrolloni gomat tuaja. Nse goma plaset, mbani timonin fort dhe me ngadal largoni
kmbn tuaj prej pedalit t gazit. Nse automjeti juaj ju rrshqet, manovorni me t sikur
do t bnit n akull dhe n bor. Mos i prdorni frert derisa automjeti juaj sht i
kontrolluar. Largohuni prej rrugs kur ju mendoni se sht e sigurt pr tu larguar.

HUMBJA E RROTES- Manovroni m kt sikurse do t veproni kur plas goma. Nj

goditje e fort ose nj zhurm n timon mund t jet nj tingull paralajmrimi. Largohuni
prej rruge dhe ndaloni. Mandej kontrolloni automjetin tuaj ose ta kontrollon dikush.
DSHTIM NE DREJTIM Nse automjeti juaj papritur nuk reagon kur jeni duke
drejtuar, ngadal hiqni kmbn prej pedalit t gazit, ndizni dritat e emergjencs dhe
mbani larg kmbn prej pedalit t frenit derisa sht e sigurt kshtu t veproni. Balanci
i automjetit do tju lejoj t vazhdoni t shkoni drejt, por nj ndryshim i papritur i
shpejtsis mund ta nxejrr prej kontrolli. Si automjeti e zvoglon shpejtsin, ju mund
t fernoni me shum kujdesq t arrini t ndaloni.

DSHTIM I FRERVE Nse pedalet e frerve papritur bijne n dysheme mundohuni

ti pomponi q t rrisni shtypjen. Nse kjo nuk ju ndihmon, prdorni fernt emergjente
ose t parkimit por prdorini me butsi, me kujdes. Nse zhvendoseni n marsh m t
ult, do ti ndihmon automjetit tuaj q t zvogloni shpejtsin.

DSHTIMI I DRITAVE Nse dritat papritur prishen, provoni dritat e emergjencs,

dritat e parkimit ose shenjat drejtuese. Kjo mund t vazhdoj t funksionoj dhe mund
tju jep drit t mjaftueshme q t largoheni prej rruge i sigurt. Nse dritat fillojn t
zbehen, vozisni deri te stacioni i servisit ose largohuni prej rruge dhe krkoni ndihm.

NGECJE E PEDALIT TE GASIT - Fiksoni kpucn tuaj nn pedalin dhe provoni nse
mund ta lironi. Nse jo, ndroni marshinj ne neutral dhe prdorni frenin t ngadalsoni
automjetin tuaj dhe largohuni prej rruge. Mos e fikni motorin nse automjeti juaj ka
drejtim hidraulik t timonit ose timon q ka shtyll q bllokohet, sepse n qoft se ju e
bni, ju do t humbni drejtimin hidraulik t timonit ose nuk do t keni mundsi q t
manovroni fare.

Nse rrotat tuaja lvizin jasht trotuarit, mos e trhiqni timonin mbrapa. Lironi ngadal
kmbn prej pedalit t gazit dhe frenoni ngadal (butsisht). Kur automjeti juaj t ket
ulur shpejtsin, kontrolloni trafikun pas jush, dhe mandej kthehuni me kujdes prapa n
trotuar.

AUTOMJETI Q AFROHET PERBALLE JUSH N KORSINE TUAJ Ulni

shpejtsin, ndaloni n t djatht dhe bjerni boris q t paralajmroni shofert e tjer.
Mos u ktheni n korsine e majt. Nse ashtu veproni, shofer e tjer mund papritmas t
rimarrin vehten dhe t trhiqen mbrapsht n at linj, duke shkaktuar prplasje me
prparzn.

NDALESA (ZVARRITJA) N HEKURUDH Nse nj tren afrohet, lironi rripin e

sigurimit, lereni automjetin dhe ikni sa m larg q t mundni prej binarve. Vraponi n
drejtimin e prgjithshm prej ku vjen treni. Nse ju vraponi posht binarve n t njjtin
drejtim me trenin, mund t goditeni (qlloheni) me copza q do t shkaktohen kur treni
do t godet n automjetin tuaj. Kur totalisht t siguroheni q nuk vijn m trena t tjer,
hapni dritaren q t dgjoni trenin dhe provoni q t ndizni motorin. Nse kjo nuk
funksionon (dshton), ndroni automjetin tuaj n neutrale dhe shtyjeni prej binarve.

KALIMI NPER UJ Automjeti zakonisht do t notoj pr nj koh, dhe ju duhet t

gjeni koh q t largoheni para se t filloni t fundoseni. Lironi rripin e sigurimit dhe dilni
npr dritare. Dera e hapur mund t shkaktoj vrsuljen e ujit brenda n makin dhe
makina mund t kthehet mbi jush.

Nse automjeti fundoset para se ju t largoheni, shkoni n ulset e pasme. Nj grop

ajri mund t formohet ashtu q pesha e motorit m par e trheq teposht pjesn e
prparme t automjetit. Kur automjeti t vendoset, merrni frym dhe dilni npr dritare.
Kur ju t ngriteni shtypja e ajrit do t ndrtohet n mushkrit tuaja. Lreni t dal me
frym t vogla prmes hunds ose buzve si dilni n siprfaqe. Mos e mbani frymn
gjat ose t provoni t nxjerrni ajrin jasht; vetm lejoni q ajri t del n mnyr natyrale.

ZJARR Nse shihni tym q vjen prej ndr kapakut, dilni nga trafiku dhe parkoni
automjetin. Fikeni automjetin. Largohuni prej makins dhe thirni zjarrfiksit. sht e
rrezikshme q t provoni vet t fikni zjarrin.

PAMJE E BLLOKUAR Nse kapaku papritmas ju hapet ose shikimi npr xhamin e
prparm ju bllokohet prej ndonj objekti tjetr ose fshirset q kan dshtuar, ju mund
t hapni dritaren anesore ashtu q t mund t shihni. Ndizni dritat e emergjencs dhe
ngadal nxirni automjetin jasht rrugs dhe parkohuni.

PYETJE
Para se t kaloni n kapitullin e 11, sigurohuni q tju prgjigjeni ktyre pyetjeve:

- far duhet t bni nse e humbisni daljen e autostrads?

- Pr far prdoren rampat hyrse t autostrads?
- far duhet t bni nse rampa hyrse sht e shkurtr?
- Kur duhet t sinjalizoni pr dalje prej autostrads?
- far duhet t kontrolloni kur dilni prej autostrade?
- Pse vozitja n autostrd sht ndryshe prej vozitjes normale?
- Cila sht arsyja kryesore q vozitja natn sht m e vshtir sesa vozitja
ditn?
- Vozitja brenda hapsirs s dritave tuaja tregon se ju mund t ndaloni automjetin
brenda sa hapave?
- far duhet t bni nse blindoheni me drita prej makins q afrohet?
- A sht m mir t mbani dritat n rreze t gjata (t larta) ose n rreze t
shkurtra (ulta) n mjegull, shi dhe n born q bie?
- N far drejtimi duhet t ktheni timonin q t largoheni prej rrshqitjes?
- Si duhet t prdorni pedalin e frenit n rrug t rrshqitshme?
- Cili sht rregulli m i rrndsishm q duhet t mbani mend n rast
emergjence?
- far duhet t bni nse ju plas ndonjra prej gomave?
- Cila sht gjja e par q ju duhet t bni nse ju dshtojn frert?
- far duhet t bni nse rrotat lvizin jasht trotuarit?
KAPITULLI 11 BASHKPRDORIMI I RRUGS

Ju duhet t msoni q n mnyr t sigurt t ndani rrugn me automjete t

mdha, motoikleta, motor t vegjl, kmbsor, iklist, patinator n rresht,
patinatore, patinatore me derasa, automjete q lvizin ngadal, skuter pa motor dhe
kalorsit mbi kal. Ju duhet t dini si t menaxhoni n mnyr t sigurt problemet q
ata mund t paraqesin dhe t kuptoni rregullat speciale q ata duhet t zbatojn.

Pr m shum informata rreth ligjit t trafikut dhe rregullave pr kto prdorues

t rrugs, shihni Prdorja e Rrugs n Mnyr t Sigurt (C-77), i disponueshm n
Web sajtin e DMW.

KMBSORT DHE RRESHQITESIT ME DERRASE (SKATEBOARD)

Kmbsort dhe rrshqitesit me derrasa jan n rrzik t madh n trafik. Ligji
krkon q ju t jeni veanrisht te jeni t kujdesshm q t shmangni prplasjen me ta.

Bni kujdes me fmijt, afr shkolls, ndalesave t autobusit, sheshet e lojrave,

parqet dhe kamiont e akulloreve.

Kur ecni mbrapsht me makin ose kamion, shihni kmbsort npr dritaren e
pasme. Mos u mbshtesni vetm n pamjet e pasqyreve kur n afrsi ka fmij. Para
se t shkoni pas n rrug, ose jasht saj, dilni jasht automjetit dhe kontrolloni pas
automjetit tuaj.

Kmbsort supozohet q t ecin n ann e rrugs dhe t prballen me trafikun

n korsine m t afrt. Kur t bni kthimin e duhur, shihni ato kmbsor q jan n t
djathtn tuaj. Kur ktheni n t majt, shihni kmbsort n ann tjetr t rrugs n t
majtn tuaj. Kmbsort dhe rrshqitsit me drrasa t cilt n mnyr t rregullt e
kalojn rrugn te kalimet e shnuara ose jo t shnuara, si jan kryqzimet, gjithmon
kan t drejt kalimi. Ju duhet t zvogloni shpejtsin ose nse sht e nevojshme, t
ndaloni totalisht. Kmbsort m t moshuar dhe t paaft mund t krkojn koh
shtes q t kompletojn kalimin e tyre.

Ligji special pr t drejtn e kalimit lejon kmbsort e verbr q t kalojn

rrugn m qen udhheqs ose me bastun t bardh ose metalik. Ju duhet gjithnmon tju
jepni t drejt kalimi atyre, kur ata provojn t kalojn n vija t bardha t shnuara ose
jo t shnuara madje edhe nse shenjat e tjera t trafikut me t drejt kalimi nuk jan
n favor t tyre.

Mbani mend t lvizni syt kur jeni duke vozitur. Shihni n t dz ant do
moment q tju ndihmoni kmbsorve q jan afr ose afrohen n rrug.
Ligji u lejon kmbsorve dhe patinatorve q:

- Zbatoni shenjat e trafikut dhe t kmbsorve, polict e trafikut dhe shenjat

zyrtare.
- Prdorni trotuarin kur e keni n dipozicion ose ecni n ann q t keni prball
trafikun, sa m larg t jet e mundur prej korsis t trafikut m t afrt.
- Asnjher mos rini n rrug pr autostop ose t bni biznes me vozitsit.

IKLIST DHE RRSHQITS N RRESHT

iklistt dhe rrshqitsit n rresht kan t drejt q t ndajn rrugn dhe t
udhtojn n t njjtin drejtim si dhe automjetet me motor. Ato zakonisht nuk shihen n
trafik dhe nuk kan mbrojtje prej prplasjeve t trafikut. Kontrolloni vendet e verbra
para se t ktheni, pakoni paralelisht, hapeni dern ose lreni buz trotuarit. Mos u
mbshtesni vetm n pasqyret ktheni kokn q t shihni edhe iklistt, rrshqitsit
dhe operatort me skuter q mund t jen pran tyre ose duke u afruar.

Jepni iklistve dhe rrshqitsve n rresht hapsir kur ju vozisnj. Ulni

shpejtsin duke i kaluar ato. Shtypja e ajrit prej automjetit q i tejkalon ato me
shpejtsi mund ti ,ekuilibron ato.

Duhet t jeni t vetdijshm se iklistt ose rrshitsit n rresht afr ose para
jush mund t rreagojn n rreziqet rrugore si motoiklist, me ndrim t papritur t
shpejtsis, drejtimin ose pozicionin e korsis (linjs).

Rregullat rrugore dhe e drejta e kalimit zbatojn dhe mbrojn kto dhe prdorues
t tjer t rrugs. Ju duhet tu jepni t drejt kalimi atyre ashtu si do tju jepnit
automjeteve t tjera. Dhe ato duhet t zbatojn rregullat e rrugs ashtu si bjn edhe
shofert e automjeteve motorike.
IKLISTT DHE RRSHQITSIT N RRESHT DUHET:

- T vozisin n korsi t iklistve, nse sht n dispozicion. Nse nuk ka, ato
duhet t qndrojn n t djatht buz trotuarit ose n skaj t rrugs ose n
krahun e djatht t rrugs, pr t parandaluar ndrhyrjen me trafikun tjetr. Kur
ata pregaditen t kthejn n t majt ose duhet t lvizin n t majt pr t
shmang rrezikun, iklisti nuk duhet t qndroj n t djatht.
- Ndaloni plotsisht para se t hyni n rrug prej n rrugic, ose far do rrugice
tjetr ansore.
- Asnjher mos udhtoni m shum se dy krah pr krah n nj korsi t vetme.
- Asnjher mos vozisni n trotuar nse sht i ndaluar prej ligjit lokal.

iklistt dhe pasagjert e tyre dhe rrshqitsit n rresht, prej 1 deri 13 vjet, duhet
t mbajn helmet t aprovuar. T rriturit duhet t zbatojn ligjet apo rregulloret lokale
pr prdorimin e helmetave.

iklistt gjithashtu duhet:

- T sinjalizojn kthimet, ndrimet e korsis dhe ndalesat duke prdorur shenjat e
treguara me dor. Nj iklist mund t sinjalizon kthim n t djatht kur ato zgjasin
krahun e djatht n t djatht.
- Asnjher mos merrni si pasagjer nj foshnj nn nj vjet. Ajo sht e kundr
ligjshme. Fmijt pasagjer duhet t voziten n karrike t sigurt t bashkangjitur
n biiklet.
- Mbani t paktn njrn dor te timoni gjat gjith kohs dhe mos mbani sende q
e pengon kontrollin e drejt t biiklets.
- Ndonj prplasje me biiklet (aksident) q shakton vdekjen ose lndime serioze
duhet t paraqitet te DMV brenda 10 ditve t aksidentit. Format e raportit t
aksidentit me biiklet (MV104C) jan n dispozicion te do zyr e automjeteve
motorike.

Biikleta q prdoret n rrug publike duhet t ket frena t prshtatshme dhe

bori ose zile q mund t dgjohet s paku 100 hapa (30m) larg. Biikleta q prdoret
natn duhet t ket drita t dukshme prej s paku 500 hapave (150m) para dhe drit t
pasme t kuqe t dukshme prej s paku 300 hapave (90m) pas. Njra prej ktyre
dritave duhet t jet e dukshme s paku prej 200 hapave (60m) larg prej do ane. Nj
biiklet e shitur prej nj tregtari duhet t ket knd t gjer, reflektor me foli t
montuar ose goma reflektuese, reflektor me knd t gjer n pjesn e pasme dhe
pedala me reflektor.
MOTOIKLISTT

Motoiklistt udhtojn aq shpejt sa edhe makinat dhe motoiklistt duhet t

zbatojn t njjtat ligje t trafikut. Por, motoiklistt gjithashtu ndajn problemet e
kmbsorve, iklistt dhe rrshqitsit n rresht: dukshmri m t ult, qndrueshmri
t ult dhe mbrojtje t ult.

Pr t vrtetuar dukshmrin e tyre, motoiklistt ju krkohet t mbajn dritat e

parme dhe t dritat e pasme t ndezura gjat gjith kohs. Pr mbrojtje, motoiklistt ju
krkohet q t mbajn helmeta t aprovuara, si jan t prshkruara prej USDOT
standardet motorike federale t siguris t automjeteve (FMVSS218) dhe syze kundr
diellit ose mburoj fytyre.

Shpesh sht e vshtir q t gjykojm sa larg sht motoikleta ose sa shpejt

mund tju arrin ajo juve. Shum prplasje me motoikleta q prfshijn automjete t tjera
ndodhin kur shoferi i automjetit tjetr dshton pr t gjykuar shpejtsin ose distancn
ose nuk e sheh fare motoikletn, dhe ather ndalet ose kthen n t majt para
motoiklets.

Te shum motoikleta, sinjali drejtues nuk fiket n mnyr automatike pas

kthimit. Para se t ndaloni ose t ktheni para motoiklets e cila sinjalizon kthim,
sigurohuni q motoiklisti n t vrtet do t kthehet.

Nj motoiklist mund t prdor nj korsi t plot dhe dy motoiklistve ju lejohet

t vozisin krah pr krah n t njjtn korsi. Nj motoiklist me eksperienc shpesh do t
ndroj pozicionin brenda n korsi q t ket pamje t qart t trafikut, t shmang rreziqet
dhe t jet m i dukshm pr shofert. Ju nuk mund t tejkaloni ose t vozisni afr
motoiklistit n t njjtin korsi dhe motoiklisti nuk mund t ndan korsin me ju.
Keni kujdes kur e kaloni motoiklistin. Si dhe te biikleta, shtypja e ajrit t automjetit q
kalon me shpejtsi mund t godas motoikletn.

Pr shkak se motoiklistt duhet t marrin masa paraprake kur ata vijn n

siprfaqet e veanta t autostrads, ju duhet t dini se far mund t bj nj
motoiklist:

- Motoiklisti mundet shpejt t ndryshoj shpejtsin ose pozicionin e korsis q t

shmang rrugn t shtruar me zhavor, copzat, shtresat ose plasaritjet n trotuar,
kanalizime apo qasje t mbuluara ose kafsh t vogla.
 - Kur afrohen tek kalimi hekurudhor, motoiklistt mund t zvoglojn shpejtsin
dhe t ngrihen nga ulset e karrikes deri t kalimi i prafrt dhe t ndrojn
drejtimin q t kalojn npr binart n ann e djatht.
- N urrat me kuverta prej eliku motoiklisti mund t lviz n qendr t korsit pr
t rregulluar siprfaqen q nuk sht e rrafsht. Rrini n distanc t mjaftueshme
pas motoiklistit n situata t tilla.

OPERATOR ME BIIKLETA ME MOTOR (MOPED)

Motoikletat me prdorim t kufizuar, shpesh t thirura moped (biiklet me
motor), jan me shpejtsi t ult, dy ose tre rrotshe automjete pr prdorim n rrug
publike t kufizuara. Ka tre klas t ndyshme t biikletve me motor t bazuara n
shpejtsi maksimale t performacs. Tabela m posht prshkruan krkesat pr
prdorimin e biikletave me motor.

Biikletat me motor t klass B dhe C mund t voziten vetm n ann e djatht

t trafikut, sa m shum t jet e mundur n t djatht. Biikletat me motor t klass A
lejohen t voziten n do korsi dhe n do pjes t korsis. Biikletat me motor nuk
lejohen n autostrad ose n hyrje t tjera t kontrolluara t autostrads prve nse ka
t postuar shenjn q lejohet.

Kur i afroheni nj biiklete me motor, prdorni t njjtat masa paraprake q do t

prdorni kur ti afroheni nj biiklete.

AUTOMJETE T MDHA
N m shum se 60 prqind t prplasjeve fatale q prfshijn makinat dhe
kamiont e mdhej, shoferi i makins, jo shoferi i kamionit, kontribuon n. Katr prej
pes herve, shoferi i makins sht ai q vdes.

UDHZUES PR FUNKSIONIMIN E MOTOIKLETAVE ME PRDORIM T

KUFIZUAR
KLASI A B C
shpejtsia me e lart 31 deri 40 21 deri 30 20 ose me pak
mph (km/hr) (mbi 48 deri 64) (mbi 32- 48) (32 ose m pak)
Lloji i patents ose M FARDO KLAS1 FARDO KLAS
leja e nxnsit q
krkohet

1 Zbatohen leja e zakonshme pr nxns dhe restriksionet pr licenc juniorsh.

Regjistrimi i PO (A Targ) PO (B Targ) PO (C Targ)
nevojshm
Dritat t jen t PO PO PO
ndezura
gjat funksionimit
Helmeta dhe PO PO Rekomandohen
mbrojtse pr syt
t nevojshme gjat
funksionimit2
Ku lejohet funksionimi do korsi trafiku N korsin e krahut N korsin e krahut
vetm3 & n krah t djatht ose n t djatht ose n
an an
Sigurim i PO PO Rekomandohet4
detyrueshm krkohet
Zbatohet prgjegjsia PO PO PO
e siguris5
Krkohet inspektimi PO Rekomandohet Rekomandohet
vjetor
Tituj t nevojshm JO JO JO

Shum prej ktyre prplasjeve mund t parandalohen nse motoristt din pr

kufizimet e kamionve (dhe autobusvr) dhe si t drejtojn lirshm prej situatave q
jan t pasigurta dhe t prfshira me automjete t mdha.

KAMIONAT E MEDHEJ, AUTOMJETET REKREATIVE DHE AUTOBUST NUK

JAN MAKINA T MDHA,SA M T MDHAJA T JEN:
- Aq m t mdhaja jan pikat e verbra.
- Aq m gjat ju duhet atyre q t ndalojn.
- Aq m shum vend ju duhet atyre pr t manovruar.
- Aq m shum koh ju merr automobilave pr ti tejkaluar ato.

2 Motoiklistt duhet t mbajn helmeta t pranuara pr motoikleta, si prcaktohen prej USDOT motor
federal standardet e siguris t automjeteve (FMVSS 218). Pr t prmirsuar dukshmrin e motoristit,
DMV ju rekomandon q ato helmeta t ken s paku katr in katror t materjalit reflektiv n t dy ant.
Motoiklistt duhet gjithashtu t mbajn mbrojtse sysh t aprovuara, edhe motoiklisti sht i pajisur me
xham mbrojts. Udhzimi ose syze sigurie t bra me porosi mund t prdoren nse prdoruesi mund t
paraqes ertifikatn m shkrim q ata u takojn standardeve t DMV. Mbrojtset e syve duhet t
prodhohen n prputhje me rregullat t nxjerra prej Komisionit t Sigurimit t Pajisjeve t Automjeteve
(KSPA; VESC-8).
3 Prve kur bn kthim n krah t majt.
4 Nse motoikletat me prdorim t kufizuar t klass C prdoren n biznense me qira, sigurimi sht i

detyrueshm.
5 Prgjegjsia e siguris sht krkes pr ta paguar ose pas sigurim pr dmin (dmshprblim) ose

lndime personale nse q ju mund t shkaktoni n prplasjen n trafik.

 - Pikat e verbra

Ndryshe prej makinave, automjetet e mdha kan pika t verbra pas tyre. Ato
gjithashtu kan pika t verbra n t dy ant. Traktort me mbules t gjat mund t
ken pika t verbra prej 20 hapave para automjeteve. Ju duhet ti shmangni kto jo
zona.

Pikat e verbra anash

Automjetet e mdha kan pika t verbra t mdha n t dy ant. Nse
nbdodheni n kto pika t verbra, juve nuk mund tju shohin shofert. Madje edhe nse
shofert e din se ju jeni aty, nse ju qndroni pas automjetit, mund ta bj t vshtir
pr shofert q t shmangin situatn e rrezikshme.

Pikat e verbra pas

Nse ju qndroni n pikat t verbra mbrapa t nj automjeti t madh, ju mund t
rrisni mundsin pr prplasje. Shofert e tjer nuk mund t shohin makinn tuaj dhe
pamja juaj me trafikun do t bllokohet.

Distanca pr t ndaluar
Automjeteve t mdha ju duhet distanc shum m e gjat pr t ndaluar sesa
automjeteve t vogla q udhtojn n shpejtsi t njjt. Pr traktort me rimorkio,
ndryshimi vjen prej voness t frenave. Frenat e ajrit transmetojn fuqin e frenave prej
traktorit deri te rimorkioja dhe kjo mund t shtoj shum hapa hapsirs q i duhet pr
t ndaluar. Lerni hapsir t mjaftueshme mes makins tuaj dhe kamionit. Nse jeni
para kamionit, tregoni qllimin tuaj pr t kthyer ose pr t ndryshuar korsin m hert.
Mos bni lvizje t befasishme (t papritura).

Aftsia pr t manovruar
Automjetet e mdha nuk jan shum t manovrueshme si makinat. Atyre ju
duhet m shum koh pr t ndaluar dhe pr t prshpejtuar dhe shpesh u nevojitet t
lvizin gjr pr t br kthimet e tyre.

Ju mund t zvogloni mundsin e nj prplasjeje me nj automjet t madh nse

ju:

- Nuk preni rrugn befas para nj automjeti t madh; kur dilni, merrni edhe disa
sekonda shtes pr t zvogluar shpejtsin dhe dilni prmbas tij; kur ju tejkaloni,
mos ndaloni para tij vetm nse mund t shihni t gjith pjesn e prparme t
automjetit n pasqyrn tuaj.
 - Kushtoni vmendje sinjaleve pr kthim. Sepse kamiont bjn kthimet e duhura
t gjra, ata lvizin n t majt para se ato t kthejn n t djatht. Shihni sinjalet
e kthimit.
- Mos ngadalsoni para automjeteve t mdha. Mund t mos jeni t dukshm pr
shoferin n zon t gjr q kamionit i duhet pr t br kthimin.

Kur t parakaloni
Kur parakaloni nj automjet t madh, ju merr m shum koh dhe ju krkohet m
shum hapsir sesa kur parakaloni nj makin. N rrug dy kahshe, lerni m shum
koh dhe hapsir kur parakaloni nj automjet t madh.

Sigurohuni q mund t shihni t gjith pjesn e prparme t automjetit para se t

ktheni n korsin tuaj pasi t keni parakaluar. Nj automjet i madh normalisht humb
shpejtsin n prpjetz ose n kodr. Shihni larg prpara kur vozisni. Nse ju
nevojitet t parakaloni nj automjet t madh, duhet t jeni t pregaditur dhe t dini kur ju
jeni afr prpjetzs q mund t shkaktoj q automjeti tjetr t zvogloj shpejtsin.
Gjithashtu, si automjeti juaj fillon t shkoj n rnie t pjert, shpejtsia e automjetit
tjetr mund t rritet n mnyr t konsiderueshme. Kjo do t rris kohn q ju ju duhet
pr ta parakaluar.

Kur ju ecni mbrapsht

Asnjher mos parakaloni afr pas nj automjeti t madh q sht duke ecur
mbrapsht. Shpesh shoferi i kamionit duhet t bllokoj rrugn, t hyn mbrapsht n nj
zon pr t shkarkuar ose ngarkuar mallra. Bhuni t durueshm!
 sht shum m mir q t prisni derisa automjeti i madh t ket kompletuar
manovrimin mbrapsht dhe mandej provoni t kaloni. Nse provoni t kaloni n kt
situat, sht e mundshme q ju mund t hyni n nj prej pikave t verbra. Kjo mund
ta bn automjetin tuaj t padukshm pr vozitsin dhe t rris rrezikun pr prplasje
trafiku.

Kur i afroheni nj kamioni

Mos e nnvlersoni madhsin dhe shpejtsin e nj traktori me rimorkio q afrohet ose

t automjeteve t tjera t mdha. Madhsia e tij shpesh do ta bj t duket se lviz n
shpejtsi m t ult sesa n t vrtet sht duke lvizur. Gjithashtu, prej n distanc
mund t mos duket aq e madhe sa n t vrtet sht. Automjeti tjetr shpesh do tju
arrij para se ju ta prisni at! Kur ju vozisni n rrug dy kahshe, sht shpesh m mir
t lvizni sa m shum t jet e mundur n t djatht q t siguroheni q automjeti juaj
nuk do t goditet prej nj traktori me rimorkio q afrohet ose automjete t tjera t
mdha.

Kur ndaloni pas nj kamioni

Gjithmon lrni hapsir kur ndaloni n ann e pasme t nj kamioni ose
autobusi n semafor ose shenjat e stopit, veanrisht kur prballeni me nj kodr.
Kamioni ose autobusi mund t ndalojn ose t lvizin prapa leht kur t startojn. Nse
lini hapsir t mjaftueshme ne mes automjetit tuaj dhe automjetit prpara, ju zakonisht
mund t trhiqeni nga mbrapa dhe t shkoni rreth tij.

AUTOMJETET Q LVIZIN NGADAL

Simboli automjetet q lvizin ngadal, nj terkndsh reflektues me ngjyr
portokalle, duhet t shafeqet n pjesn e prapme t automjeteve q trhiqen nga
kafsh, dhe shum automjete t farms dhe pajisje ndrtimore. Shrbimi Postal i
Shteteve t Bashkuara gjithashtu krkon q kto trekndsha sigurie me ngjyr
portokalle t ekspozohen te t gjith automjetet postare shprndarse t fshatrave. Kini
kujdes kur i afroheni nj automjeti q lviz ngadal dhe sigurohuni q sht i sigurt para
se ta parakaloni.

AUTOMJETET PR T GJITHA TERRENET DHE SAJAT ME MOTOR

Ligji shtetror lejon q automjete prt t gjitha terrenet (ATVs) dhe sajat me
motor q legalisht t kalojn shum rrug shtetrore dhe rrug lokale. Para se t
kalojn, ato duhet t vijn te shenja e ndalimit dhe t lejoj t drejt kalimi n trafik. Ata
duhet t kalojn n knd prej 90 shkall t siprfaqes t rrugs.

KALORSIT

Kalorsit jan t ekspozuar ndaj, dhe t mbrojtur prej, rregullave t rrugs. Ata
gjithashtu duhet t kalrojn n nj rresht t vetm buz trotuarit t duhur ose skajit t
rrugs ose n krahun e djatht, n korsin ose shtegun q mund t prdoret.

Ligji ju krkon q t jeni t kujdesshm kur afroheni nj kali q kalrohet ose q

ec vetm npr rrug. Ju duhet t vozisni n shpejtsi t pranueshme dhe n distanc
t pranueshme larg prej kalit. sht e paligjshme q ti bjerrni boris kur i afroheni ose e
parakaloni kalin.

PYETJE

Para se t kaloni n kapitullin 12, sgigurohuni q tju prgjigjeni ktyre pyetjeve:

- Si ndryshojn pikat e verbra rreth nj automjeti t madh tregtar prej pikat e

verbra rreth nj makine?
- Si krahasohet distanca e ndalimit t nj automnjeti t madh m frena ajrore me
distancn e ndalimit t nj makine?
- Pasi e parakaloni nj automjet t madh, far duhet t siguroheni para se t
ktheheni n korsin e automjeteve t mdha?
- Cila sht metoda m e mir pr t ndjekur, kur i afroheni nj automjeti t madh i
cili sht n marsh t mbrapm duke lvizur drejt zonave t ngarkimit?
- Kur jan fmijt afr, far duhet t bni para se t dilni mbrapa nga nj rrug?
- Si mund t identifikoni nj kmbsor t verbr t cilit duhet ti jepni t drejt
kalimi?
- Ku duhet t ecin kmbsort kur nuk ka trotuare?
- Si duhet ti afroheni nj biiklisti?
- A duhet nj iklist tu bindet ligjeve t trafikut dhe shenjave?
- Kur nuk ka korsi pr biikleta, ku duhet n rrug t vozis nj iklist?
- far pajisjeje duhet t ket nj biiklet kur prdoret natn?
- A mund tre motoiklist t vozisin krah pr krah n t njjtn linj?
- Cila sht shenja (simboli) i automjeteve q lvizin ngadal?
- Ku ka gjasa t gjeni nj ATV, saj me motor ose kalors?
KAPITULLI 12 - NSE JENI N AKSIDENT

do vit n Shtetin e Nju Jorkut ka m shum se 300,000 aksidente. Nse i

bindeni ligjit dhe ndiqni kshillat t ktij doracaku, sht e mundshme q ju t
shmangni prplasjen. Madje edhe shofert m t kujdesshm jan t prfshir n
prplasjet t shkaktuara prej ngjarjeve t cilat nuk jan t planifikuara ose prej
gabimeve t shoferve t tjer. Nse jeni n prplasje t trafikut (n aksident), ju duhet
t jeni t gatshm t veproni n mnyr t prgjegjshme n vend ngjarje dhe t zbatoni
ligjin kur t raportoni incidentin.

Ju mund t mbani n automjetin tuaj nj kuti veglash pr rast emergjent, i cili

prmban sinjal me drit dhe furnizime pr ndihmn e par. Sinjalet me drit emergjente
rrugore jan n dispozicion n supermarketet ose shitoret q shesin mallra
automobilistike.

N VENDNGJARJE
Nse ndodheni n prplasje ju duhet t ndaleni. Niveli i dmit nuk sht me
rrndsi. Ju duhet t ndaloni. sht kundrvajtje trafiku nse leni vendngjarjen e
aksidentit, si nj aksident trafiku q prfshin dmtime prone. sht nj krim
kundrvajtjeje t leni vendngjarjen e aksidentit (incidentit) q prfshin lndime fatale ose
personale. Madje edhe nse prplasja prfshin vetm dmtime t prons, ju duhet t
shkmbeni informata me shofert e tjer t prfshir. Jepni emrin tuaj, adresn,
identifikimin motorist (ID), numri i patents tuaj dhe regjitrimi i automjetit dhe informata
t sigurimit. Kjo prfshin numrin e poliss t sigurimit dhe data efektive. Jepni informata
vozitsve t tjer dhe policit n vendngjarje. Ju duhet t tregoni kartn e identifikimit t
sigurimit nse ju krkohet. Nse nj automjet i parkuar ose pron ndryshe prej
automjeteve sht dmtuar ose nj kafsh shtpiake sht lnduar, ju duhet t provoni
t gjeni pronarin ose t njohtoni (informoni) policin.

Nse ndonj person sht i lnduar ose i vdekur, policia duhet t imformohet
menjher dhe duhet t siguroheni se ambulanca ose personeli i shptimit sht thirur.

Nse sht e mundur, lvizni automjetin tuaj jasht rrugs. Mbroni (ruani)
vendngjarjen me reflektor ose sinjale me drit, por kini kujdes q mos rrjedh ndonj
karburant . Sigurohuni q t mbroni vehten dhe t tjert prej trafikut q afrohet.
EMERGJENCA E NDIHMS S PAR
Mos u ndalni n vendngjarjen e aksidentit prve nse jeni i prfshir ose
ndihma emergjente akoma nuk ka arritur. Fokusohuni n vozitjen dhe n udhzimet q
ju jepen nga polici i trafikut.
Ndiqni kto kshilla pr ndihmn e par nse ndihma nuk sht menjher n
dispozicion:
- Mos e lvizni personin e lnduar vetm nse sht e domosdoshme pr shkak t
zjarrit ose nse sht i krcnuar nga ndonj rrezik tjetr jetsor. Nse duhet t
lvizni personin e lnduar, mbani shpinn dhe qafn sa m drejt t jet e
mundur. Vendosni duart nn shpin, dhe me kujdes mbshtetni qafn n kraht
tuaj t siprm. Kapni teshat me duart tuaj dhe trhiqni spari kokn e viktims
larg prej rrezikut.
- Nse ka tela t rrzuar, mos shkoni pran tyre. Nse telat e prekin automjetin
ose shtrihen afr tij, paralajmroni udhtart t qndrojn derisa ndihma t
arrij.
- Kontrolloni nse personi i lnduar merr frym. Nse personi nuk merr frym dhe
ju jeni t trajnuar n reanimimin kardiopulmonar (CPR), filloni t jepni CPR ose
frymmarje goj me goj si tregohet m posht.

CPR (Cardiopulmonary Resuscitation)

Nse sht e nevojshme, me kujdes poziciononi viktimn n shpin, dhe mandej
hapni udhn ajrore si tregohet. Dgjoni frymmarjen, kontrolloni nse ngrihet dhe bie
krahrori dhe ndjeni lvizjen e ajrit. Nse viktima nuk merr frym, filloni frymmarrjen e
shptimit.
Pr t dhn frymmarjen-shptuese, ngjitni buzt tuaj me gojn e viktims,
shtypni vrimat e hunds bashk dhe jepni dy fryma t plota, duke par q t ngrihet
krahrori. Largoni gojn tuaj q t lejoni ajrin t ik. Nse krahrori nuk ngrihet, me
kujdes lvizni kokn e viktims q t hapni udhn ajrore. Kontrolloni nse viktima merr
frym. Nse ai nuk merr frym, jepni nga nj frym n do pes sekonda. Pauzoni do
minut q t shihni nse viktima mund t marr frym pa ndihm. Nse viktima mund t
marr frym, ndalni frymemarrjen e shptimit.

Ilustrime nga Asociacioni Medikal Amerikan. E prdorur me leje.

RAPORTE DERI TE DMV-ja
Nse jeni n prplasje trafiku q prfshin lndime fatale ose personale, ju duhet
ti rapotoni (paraqisni) ato te DMV-ja. Ju duhet gjithashtu t raportoni do incident t
trafikut ose prplasje q prfshijn 1000$ ose m shum n dmtimin me pronn e do
personi. Forma e raportit t Aksidentit t Automjetit me Motor (MV -104) sht n
dispozioni n do zyr pr automjete me motor, prej shum agjentve t sigurimit, prej
krkess t DMV Qendrs Thirse (Call Center) dhe prej DMV-s Web site dmv.ny.gov.

Kur raportoni prplasje ose incident kompanis tuaj t sigurimit, nuk do t thot
se detyrimi juaj ligjor ka mbaruar. Ju duhet t paraqitni nj raport n DMV brenda 10
ditve nga data e ngjarjes. Dshtimi pr t parqitur nj aksident sht shkelje
(kundrvajtje) ligjore dhe mund t thot se mund t suspendohet (pezullimi) ose
revokohet patenta tuaj dhe / ose regjistrimi i pronarit t automjetit.

Nse shoferi sht i lnduar dhe i paaft t kompleton raportin, pasagjeri ose
pronari i automjetit mund ta bjn at.