ON THI HOC SINH GIOI

MON SINH LP 9+ THI&P N I/ MOT SO THUAT NG SINH HOC: 1. Tnh trang: - La nhng ac iem ve hnh thai cau tao, sinh l, sinh hoa cua c the ( ac iem hoac tnh chat bieu hien ra ben ngoai cua cac ca the trong loai giup ta nhan biet s khac biet gia cac ca the ) -V du: Than cao, qua luc... 2. Cap tnh trang tng phan -La2 trang thai (oi lap nhau ) bieu hien trai ngc nhau cua cung loai tnh trang tnh trang - V du: Trn ,nhan 3. Nhan to di truyen : La nhan to quy nh cac tnh trang cua c the. 4. Giong thuan chung: La giong co ac tnh di truyen ong nhat, cac the he sau giong cac the he trc 5. Kieu hnh la to hp cac tnh trang cua c the. 6. Tnh trang troi: La tnh trang bieu hien F1 ( P thuan chung) 7. Tnh trang lan: La tnh tramg en F 2 mi c bieu hien 8. Kieu gen : La to hp toan bo cac gen trong te bao cua c the . Kieu gen quy nh kieu hnh.( thong thng khi noi ti kieu gen la ngi ta ch xet 1 vai gen lien quan ti kieu hnh can nghien cu) 9. The ong hp: La kieu cha cap gen tng ng giong nhau.(aa,bb, AA) 10. The d hp: La kieu gen cha cap gen tng ng khac nhau.(Aa, Bb) 11) Cap NST tng ong : LaCap NST giong nhau ve hnh dang va kch thc 12) Bo NST lng boi:...cha cac cap NST tng ong ( tr NST gii tnh) 13) Bo NST n boi : ... cha 1 chiec cua cac cap tng ong. Chng I CAC TH NHIEM CUA MENDEN CAU HOI ON TAP CAC KIEN THC C BAN
1

GIAI BAI TAP LAI MOT CAP TNH TRANG A/ PHNG PHAP GIAI: I/ BAI TOAN THUAN: * La dang bai a biet tnh troi lan, kieu hnh cua P . T o tm kieu gen, kieu hnh cua F va lap s o lai. `1) Cach giai: Co 3 bc giai: Bc 1: Da vao e bai quy c gen troi, lan ( co the khong co bc nay neu nh bai a cho) Bc 2: T kieu hnh cua bo, me, bien luan e xac nh kieu gen cua bo me. Bc 3: Lap s o lai, xac nh ket qua cua kieu gen, kieu hnh con lai. 2) Th du: chuot, tnh trang long en la troi hoan toan so vi tnh trang long trang. Khi cho chuot long en giao phoi vi chuot long trang th ket qua giao phoi se nh the nao? II/ BAI TOAN NGHCH: *La dang bai tap da vao ket qua lai e suy ra kieu gen cua bo me va lap s o lai Thng gap 2 trng hp sau ay: 1) -Trng hp 1: Neu e bai cho t le phan tnh con lai: Co 2 bc giai: + Bc 1: Can c vao t le phan tnh con lai e suy ra kieu gen cua bo me. ( Rut gon t le a cho con lai thanh t le quen thuoc e de nhan xet) + Bc 2: Lap s o lai va nhan xet ket qua ( Lu y: Neu e bai cha xac nh gen troi lan th co the can c vao t le phan tnh con e quy c gen) -TH DU: Trong phep lai gia 2 cay lua than cao vi nhau; ngi ta thu c ket qua con lai nh sau: 3018 hat cho cay than cao, 1004 hat cho cay than thap.Hay bien luan va lap s o lai cho phep lai tren. 2) TRNG HP 2: Neu e bai khong cho t le phan tnh con lai: * e giai dang nay, da vao c che phan li va to hp NST trong qua trnh giam phan va thu tinh. Cu the la can c vao kieu gen cua F e suy ra giao t ma F co the nhan t bo va me. Sau o lap s o lai kiem nghiem * TH DU:
2

ON THI HOC SINH GIOI

 ngi , mau mat nau la tnh trang troi so vi mau mat en la tnh trang lan. Trong 1 gia nh, bo me eu mat nau. Trong so cac con sinh ra thay co a con gai mat en. Hay bien luan va lap s o lai giai thch. B/ BAI TAP VAN DUNG BAI 1: ca chua, Qua o latnh trang troi hoan toan so vi qua vang . Hay lap s o lai e xac nh ket qua ve kieu gen, va kieu hnh cua con lai F1 trong cac trng hp sau: -P qua o x qua o -P qua o x qua vang -P qua vang x qua vang. BAI 2: Cho biet ruoi giam gen quy nh o dai canh nam tren NST thng va canh dai la troi so vi canh ngan. Khi cho giao phoi 2 ruoi giam P eu co canh dai vi nhau va thu c cac con lai F1 a) Hay lap s o lai noi tren. b) Neu tiep tuc cho canh dai F1 Lai phan tch . ket qua se nh the nao? BAI 3: ruoi giam, gen quy nh chieu dai ot than nam tren NST thng va ot than dai la tnh trang troi hoan toan so vi ot than ngan. Di ay la ket qua cua 1 so phep lai: Kieu hnh cua P a) ot than dai x ot than ngan b) ot than dai x ot than dai c) ot than dai x ot than ngan d) ot than dai x ot than ngan So ca the F1 thu c ot than ot than ngan dai 390 O 262 150 350 87 148 0

ON THI HOC SINH GIOI

Hay giai thch va lap s o lai? BAI TAP 4 Toc quan la troi hoan toan so vi toc thang.

- Mot cap v chong sinh c 2 a con: a con gai co toc quan, a con trai co toc thang. Biet rang ngi cha co toc thang. Hay tm kieu gen cua me va lap s o lai - Mot phu nu mang kieu gen d hp muon chac chan sinh con eu co toc quan th kieu gen va kieu hnh cua ngi chong phai nh the nao? BAI TAP SO5 Co 2 a tre sinh oi: 1 a toc quan va 1 a toc thang. Biet rang qua trnh giam phan va thu tinh cua te bao sinh duc cha va me dien ra bnh thng. -ay la trng hp sinh oi cung trng hay khac trng? Giai thch va lap s o lai sinh ra 2 a tre tren. - a con toc qan noi tren ln len ci v cung toc quan th the he con tiep theo se nh the nao? BAI TAP SO 6 Khi lai 2 ga trong trang vi 1 ga mai en eu thuan chung, nhi ta a thu c cac con lai ong loatco mau xanh da tri. a) Tnh trang tren c di truyen thao kieu nao? b) Cho cac con ga long da tri nay giao phoi vi nhau, s phan li cua nhng tnh trang trong quan the con ga se nh the nao? c) Cho lai con ga xanh da tri vi con ga long trang, s phan li i con se nh the nao? Co can kiem tra o thuan chung ban au khong? BAI TAP SO 7 S di truyen nhom mau c quy nh bi 3 gen( a len) I A quy nh nhom mau A, IB quy nh nhom mau B, con IO quy nh nhom mau O. Gen IA va IB tng ng nhau va troi hoan toan so vi IO . a) Cho biet kieu gen nhom mau A,B,AB, O. b) Neu bo thuoc nhom mau O me thuoc nhom mau A th con co nhom mau g? c) Neu bo thuoc nhom mau B me thuoc nhom mau AB th con sinh ra thuoc nhom mau nao? d) Neu cac con co u 4 nhom mau th bo me phai co kieu gen nh the nao? e) nha ho sinh ngi ta nham lam gia 2 a tre, biet rang cha me cua 1 a be co nhommau O va A; Cha me cua a be kia co nhom mau A va AB . Hai a be co nhom mau O va A. Hay xac nh be trai nao la con cua cap v chong nao?
4

ON THI HOC SINH GIOI

f) V co nhom mau O, chong co nhom mau AB . Ho sinh ra con trai co nhom mau O. Tai sao co hien tng nay. Biet rang ngi v luon chung thuy vi chong mnh? BAI TAP SO 8 : Nha em A nuoi 1 oi tho ( 1 c, 1 cai) co long mau lang trang en. - La th nhat tho me cho 4 tho con, Trong o co 3 con lang trang en, 1 con trang. Em A cho rang ket qua nay nghiem ung quy luat phan li cua Menen. - La th 2, Tho me cung cho 4 con, trong o 1 con en, 2 con lang trang en va 1 con trang.Em A cho rang mnh a lam va noi lai rang ket qua nay nghiem ung t le cua quy luat troi khong hoan toan. a) theo em, nhan xet cua ban A hai trng hp tren co g khong thoa ang? b) Da vao au e biet c quy luat di truyen nao chi phoi 2 phep lai tren. Cho biet 1 gen quy nh 1 tnh trang, gen nam tren NST thng. BAI TAP 9: ga cap gen DD long en, Dd long mau xanh da tri, dd long mau trang. a) Hay viet kha co the co e giai thch va lap s o lai trong trng hp bo megiao phoi vi nhau tao ra F 1 ch co 1 kieu hnh. b) Hay neu cac kha nang co the giai thch va lap s o laitrong trng hp bo me giao phoi vi nhau tao ra con F 1 co nhieu hn 1 kieu hnh LAI HAI CAP TNH TRANG ( Mot gen quy nh 1 tnh trang) Phng phap giai: 1) BAI TOAN THUAN Biet P, xac nh ket qua lai F1 F2 . Cach lam tng t lai 1 cap tnh trang. Chu y cach viet cac loai giao t. - Trong te bao sinh dng, NST ton tai thanh tng cap nen gen cung ton tai thanh tng cap. V du: Aa, Bb. - Khi giam phan hnh thanh giao t: + Do s phan li cua cap NST trong cap tng ong, moi giao t ch cha 1 NST cua cap, do o giao t ch cha 1 gen cua cap tng ng: A hoac a B hoac b
5

ON THI HOC SINH GIOI

+ S to hp t do cua cac NST trong cac cap tng ong dan en s to hp t do gia cac gen trong cap gen tng ng: Aco the to hp t do vi B hay b, a co the to hp vi B hay b nen kieu gen AaBb se cho ra 4 loai giao t la AB, Ab, aB, ab, vi t le ngang nhau ( tren so lng ln) - Trng hp d hp ve nhieu cap gen. V du: AaBbCc co the viet cac loai giao t theo kieu nhanh canh cay: C -> ABC B c -> ABc A C -> AbC b c -> Abc C -> aBC B c -> aBc a C -> abC c -> abc V du: GIAI BAI TAP : 1 loai, gen A quy nh long en troi hoan toan so vi gen a quy nh long trang, gen B quy nh long xoan troi hoan toan so vi gen b quy nh long thang. Cac gen nay phan li oc lap vi nhau va eu nam tren NST thng. Cho noi long en, xoan thuan chung lai vi noi long trang, thang c F1. Cho F1 lai phan tch th ket qua ve kieu gen, va kieu hnh cua phep lai se nh the nao? GIAI P: Long en, xoan x Long trang , thang AABB aabb GP : AB ab F1 AaBb ( Long en, xoan) F1 lai phan tch P: AaBb x aabb G P: AB, Ab, aB, ab ab FB: 1AaBb : 1Aabb :1aaBb :1aabb 1 Long en, xoan : 1 Long en, thang : 1 Long trang, xoan : 1 Long trang thang BAI TOAN NGHCH:
6

ON THI HOC SINH GIOI

Biet ket qua lai, xac nh kieu gen, va kieu hnh cua P - Trng hp n gian nhat la: + Ket qua lai cho 4 kieu hnh vi t le 9:3:3:1. T t le nay co the suy ratong so kieu to hp giao t la: 9+3+3+1= 16= 4x4. Chng tomoi ben bo meacho ra 4 loai giao t vi t le ngang nhau, cac gen phan li oc lap, bo me la d hp ve 2 cap gen, kieu gen AaBb. + Thng ta xet ket qua lai cua tng cap tnh trang con lai, sau o to hp ket qua cua cac ket qualai 1 cap tnh trang lai ta xac nh c kieu gen cua bo me. * V du: Menen cho lai 2 cay au ha lan bo me deu co chung 1 kieu gen, thu c ket qua the he con nh sau: - Vang trn : 315 hat,- vang nhan 101 hat, - xanh trn : 108 hat, -xanh nhan : 32 hat a) Ket qua lai tuan theo quy luat di truyen nao? b) Xac nh kieu gen cua cac cay bo me va cac con. GIAI a) Xet s phan tnh cua tng cap tnh trang: Trn = 315+ 108 = 3 Nhan 101 + 32 1 -Suy ra trn (A) la troi hoan toan so vi nhan (a) Vang = 315 + 101 = 3 Xanh 108 + 32 1 - Suy ra vang (B) la troi hoan toan so vi xanh (b). - Nh vay khi lai 2 cap tnh trang th s phan tnh cua moi cap dien ra giong nh lai 1 cap tnh trang. ieu nay chng to co s di truyen rieng re cua moi cap tnh trang. Noi cach khac s di truyen 2 captnh trang nay tuan theo quy luat phan li oclap cua Menen. b) - i con lai co hat nhan( keu gen la aa), suy ra moi ben bo me co 1 gen a. T ke 3:1 cho phep ket luan bo me d hp ve cap gen nay: Aa x Aa - i con co hat xanh ( kieu gen la bb) , suy ra bo me moi ben co 1 gen b. T le 3:1 cho phep ket luan bo me d hp ve cap gen nay : Bb x Bb. - To hp cac kieu gen lai ta co kieu gen cua bo me la : AaBb x AaBb. + Kieu gen cua cac con: P: AaBb x AaBb Gp AB, Ab, aB, ab AB, Ab, Ab, ab Ke khung pennet -.> F1 Co 9 kieu gen la:
7

ON THI HOC SINH GIOI

1 AABB, 2 AABb, 2 AaBB, 4 AaBb, 1 AAbb, 2 Aabb, 1 aaBB, 2 aa Bb , 1 aabb Va co 4 kieu hnh la: 9 vang trn : 3 vang nhan : 3 xanh trn : 1 xanh nhan BAI TAP: BAI TAP 1: Da vao ket qua cua cac phep lai di ay, hay xac nh xem tnh trang nao la troi, tnh trang nao la lan, ong thi xac nh kieu gen cua cac cay bo me va i con trong moi phep lai. Phep lai 1: cho 12 cay ca chua lai vi nhau, ngi ta thu c F1 : 75% cay qua o, dang bau duc; 25% qua vang , dang bau duc. Phep lai 2: cho 2 cay ca chua lai vi nhau, thu c F 1 75% cay co qua mau vang, dang tron; 25% cay co qua mau vang dang bau duc. cho biet moi tnh trang do 1 gen quy nh BAI TAP 2: Cho 1 ca the F1 lai vi 3 ca the khac: a) Vi ca the th nhat cthe he lai, trong o co 6, 25% kieu hnh cay thap hat dai b) Vi ca the th hai c the he lai trong o co 12,5% cay thap hat dai. c) Vi ca the th ba c the he lai, trong o co 25% cay thap hat dai. Cho biet moi gen nam tren 1 NST va quy nh 1 tnh trang. Cac cay cao la troi so vi cay thap, hat tron la troi so vi hat dai. Bien luan va viet s o lai 3 trng hp tren BAI TAP SO 3 ruoi giamthan xam la tnh trang troi hoan toan so vi than en, long ngan la tnh trang troi hoan toan so vi long dai. cac gen qui nh tnh trang nam tren cac nhiem sac the thng khac nhau . a)Xac nh kieu gen va kieu so hnh co the co khi to hp 2 tnh trang noi tren va liet ke. b)Viet cac loai giao t co the c tao ra t moi kieu gen

ON THI HOC SINH GIOI

CHNG II: NHIEM SAC THE Giai ba tap ve nhiem sac the: A/ Nhng iem can lu y: Mot te bao sinh dng ( hoac hp t hoac te bao tran) - Lan phan bao th nhat tao ra 2 te bao con. - 2 te bao con lai nguyen phan lan 2 tao ra 2 2 = 4 te bao con. - 4 te bao con lai nguyen phan lan 3 tao ra 2 3 = 8 te bao con. - Tom lai , 1 te bao qua K lan nguyen phan tao ra 2 k te bao con. - Vay so NST the he cuoi cung se la : 2n . 2 k Mot te bao me qua giam phan cho ra 4 te bao con, neu: - Trong qua trnh phat sinh giao t c th chung tr thanh 4 tinh trung. Cac tinh trung eu tham gia vao qua trnh thu tinh. - Trong qua trnh phat sinh giao t cai th ch 1 te con tr thanh te bao trng trc tiep tham gia thu tinh, 3 te bao con lai la the cc khong tham gia vao thu tinh. Goi n la so cap NST tng ong, ta co: - So loai giao t c tao thanh : 2 n - T le moi loai giao t c tao thanh : 1 2n - So kieu to hp khac nhau: 3n * Bo NST lng boi cua loai co trong: - Hp t - Tinh nguyen bao va - Te bao sinh dng noan nguyen bao - Te` bao sinh duc s khai Bo NST lng boi : Luon luon ton tai thanh tng cap va hau het la cap tng ong (2n) Bo NST n boi : Ch cha 1 chiec cua cap tng ong (n) NST n co k sau, k cuoi, va au k trung gian : NST kep co` cuoi k trung gian, k au, k gia NST duoi xoan nhieu nhat k trung gian e de dang sao chep cac thong tin di truyen khi NST nhan oi NST ong xoan cc ai k gia ( co hnh thai ro nhat) e xep u hang tren mat phang xch ao
9

ON THI HOC SINH GIOI

cua thoi phan bao tao ieu kien cho s phan li ong eu cac NST n trong NP va giam phan II, NST kep trong giam phan I: B/ Giai bai tap: BAI TAP 1: lua nc, 2n=24. Hay ch ro: a) So tam ong k sau cua nguyen phan. b) So tam ong k sau cua giam phan 1 ( K nay NST kep phan li => moi NST kep co 1 tam ong) c) So cromatit k gia cua nguyen phan. ( moiNST kep gom 2 cromatit nh nhau tam ong ) d) So cromatit k sau cua nguyen phan.( 2 cromatit tach nhau --> NST n --> khong con crimatit) e) So NST k sau cua nguyen phan ( 48) f) So NST k gia cua giam phan 1 ( 24 NST kep) g) So NST k cuoi cua giam phan 1 ( 12 kep) h) So NST k cuoi cua giam phan 2: ( 12 n) Neu biet rang s phan chia chat te bao xay ra k cuoi. Bai Tap 2: ga 2n= 78. Mot ga mai e c 32 trng, trong o co 25 trng c thu tinh nhng ch ap n c 23ga con. Hoi cac trng khong n co bo NST la bao nhieu? Bai tap so 3: Mot loai co bo NST 2n= 20 1. Mot nhom te bao cua loai mang 200 NST dang si manh. Xac nh so te` bao cua nhom. 2. Nhom te bao khac cua loai mang 400 NST kep. nhom te bao ang k nao, So lng te bao bang bao nhieu? cho biet dien bien cua cac te bao trong nhom eu nh nhau. 3. Nhom te bao th 3 cua loai tren mang 640 NST n ang phan li ve 2 cc cua te bao. nhom te bao ang k nao, so lng te bao bang bao nhieu? Bai tap so 4 ruoi giamco bo NST la 2n= 8 a. Xac nh so lng te bao va so lng NST khi co 3 te bao tren thc hien 5 lan nguyen phan b. Tnh so lng te bao con c tao ra khi cac te bao tren ket thuc giam phan II?
10

ON THI HOC SINH GIOI

c. Cho rang cac te bao con c tao ra tren hnh thanh cac tinh trung va eu tham gia vao qua trnh thu tinh, trong o so tinh trung trc tiep thu tinh chiem 4% so tinh trung c tao thanh noi tren. xac nh so hp t c tao thanh. BAI TAP SO 5: ruoi giam 2n=8 a) Mot nhom te bao sinh duc ang thc hien qua trnh giam phan co tat ca 28 NST kep. Hay xac nh: - Nhom te bao nay ang thi iem nao cua qua trnh giam phan. - So lng te bao thi iem tng ng. b) Mot nhom te bao sinh duc khac co tat ca 512 NST ang phan li ve 2 cc cua te bao. Hay xac nh: - So lng te bao cua nhom. - So te bao con khi nhom te bao tren ket thuc phan bao. Biet rang: Moi dien bien trong nhom te bao tren la nh nhau va te bao chat phan chia bnh thng khi ket thuc k cuoi cua moi lan phan bao. GIAI BAI 5 a) -Thi iemtrong giam phan co NST kep la: + Lan phan bao I: Cuoi k trung gian, k au, k gia, k sau, k cuoi + Lan phan bao II: K au, k gia - So te bao thi iem tng ng: + 128 : 8 = 16 + So te bao con la la 16 khi cac thi iem cua lan phan bao I La k trung gian, k au, k gia k sau + SoTe bao con la 32 khi k cuoi lan phan bao I va k au k gia cua lan phan bao II. b) So lng te bao sinh duc cfo 512 NST ang phan li ve 2 cc cua te bao Te bao sinh duc trong giam phan co NST n phan li ve 2 cc te bao la ang k sau cua lan phan bao II --> Moi te bao con cha 8 NST n . So te bao thi iem nay la 512 : 8 = 64 - So lng te bao con khi ket thuc phan bao la: 64 x 2 = 128
11

ON THI HOC SINH GIOI

ON THI HOC SINH GIOI

PHNG GIO DC THI HC SINH GII CP HUYN NM HC 2007-2008 MN SINH HC 9 Thi gian: Thi gian: 150 pht (khng k thi gian giao ) Cu 1: ( 3 ) Mt on mch ARN c trnh t cc nucltt nh sau: -A-U-G-X-U-A-X-G-Ua. Xc nh trnh t cc nucltt trong on gen tng ra on mch ARN trn? b. Tnh s lng tng loi nucltt ca gen. c. Nu on gen nhn i 1 ln th cu trc ca cc on mi c to ra nh th no? Cu 2: (2) ADN l g? V sao ADN c tnh a dng v c th? Cu 3: (3) chut tnh trng mu lng do gen nm trn NST thng quy nh. Lng sm tri hon ton so vi lng en. Cho mt chut c giao phi hai chut ci khc nhau, thu c tng s t hp giao t t 2 php lai l 6. Bit s loi giao t ca c th ci th nht nhiu hn s loi giao t ca c th ci th 2. a) Bin lun xc nh kiu gen, ca cc c th ni trn. b) Lp s cho mi php lai. Cu 4: (3 ) ngi bnh teo c do gen ln d nm trn NST gii tnh X quy nh, gen D quy nh tnh trng bnh thng. Cho ngi n c kiu gen d hp kt hn vi ngi nam bnh thng th con ci sinh ra s nh th no ? Cu 5: (3) c chua, cy cao (A) tri so vi cy thp (a) , qu (B) tri so vi qu vng (b). Cho ph p lai sau: P: Cao, x cao, F1: 3 cao, : 1 thp, vng Em hy cho bit php lai trn tun theo quy lut di truyn no ? bin lun v vit s lai. Cho bit gen quy nh tnh trng nm trn NST thng ? Cu 6 : ( 3) Nu ngha sinh hc ca qu trnh nguyn phn, gim phn v th tinh? Cu 7: (3 ) C 5 t bo ca vt nh nguyn phn mt s ln bng nhau v s dng ca mi trng ni bo 2800 NST. Cc t bo con to ra c cha tt c 3200 NST. Xc nh: a). S NST lng bi ca vt nh? b). S ln nguyn phn ca mi t bo? c). S tm ng trong cc t bo con c to ra? H T
12

ON THI HOC SINH GIOI

13

PHNG GIO DC NM HC 2007-2008 )

THI HC SINH GII CP HUYN

MN SINH HC 9 Thi gian: Thi gian: 150 pht (khng k thi gian giao

Cu 1: (3 im) Cho v d v lai mt cp tnh trng trong trng hp tri khng hon ton v tri hon ton? Vit s lai t P n F2 minh ha? Gii thch v sao c s ging v khc nhau ? Cu 2: (3 im) Nu ngha sinh hc ca qu trnh nguyn phn, gim phn v th tinh? Cu 3: (3 im) Lai hai dng rui gim thun chng, con ci c kiu hnh bnh thng vi con c c kiu hnh hoang di. F1 thu c tt c c kiu hnh hoang di. Cho F1 giao phi vi nhau, F2 thu c: cc con ci c 50% kiu hnh bnh thng, 50% kiu hnh hoang di. Cc con c tt c 100% c kiu hnh hoang di. Hy xc nh c im di truyn ca gen quy nh kiu hnh hoang di? Bit rng mi gen quy nh 1 tnh trng. Cc gen quy nh kiu hnh bnh thng v hoang di khng nh hng n sc sng ca c th. Cu 4: (3 im) Qu trnh tng hp ADN, v qu trnh tng hp ARN khc nhau c bn nhng im no? Cu 5: (3 im) C 5 t bo ca vt nh nguyn phn mt s ln bng nhau v s dng ca mi trng ni bo 2800 NST. Cc t bo con to ra c cha tt c 3200 NST. Xc nh: a). S NST lng bi ca vt nh? b). S ln nguyn phn ca mi t bo? c). S tm ng trong cc t bo con c to ra? Cu 6: ( 3 ) Mt on mch ARN c trnh t cc nucltt nh sau: -A-U-G-X-U-A-X-G-Ua. Xc nh trnh t cc nucltt trong on gen tng ra on mch ARN trn? b. Tnh s lng tng loi nucltt ca gen. c. Nu on gen nhn i 1 ln th cu trc ca cc on mi c to ra nh th no? Cu 7: (2) ADN l g? V sao ADN c tnh a dng v c th?

14

H T

15

 THI HC SINH GII Mn : Sinh hc lp 9 Nm hc : 2007-2008 Phn I : Trc nghim: Chn cu tr li ng Cu 1: Hin tng di truyn lin kt l do: a)Cc gen t do tng hp trong qu trnh th tinh b)Cc gen phn ly c lp trong gim phn c)Cc gen quy nh cc tnh trng nm trn cc NST khc nhau d)Cc gen quy nh cc tnh trng nm trn cng mt cp NST Cu 2: Gen A b t bin thnh gen a. Gen a di hn gen A l 3.4A0 . y l t bin gen dng : a)Mt cp nucltit b)Thm cp nucltit c)Thay cp nucltit d)C b v c u ng Cu 3: Mt gen c A = T = 100 nucltit, G=X =300 nucltit. S nucltit ca gen ny l : a) N= 400 Nu b) N= 800 Nu c) N= 1200 Nu d)N= 600 Nu Cu 4: Kt thc qu trnh gim phn, s NST c trong mi t bo con l: a)Lng bi trng thi kp b)Lng bi trng thi n c) n bi trng thi n d) n bi trng thi kp Cu 5: Php lai no sau y c xem l php lai phn tch rui gim: a)Thn xm, cnh di x Thn en, cnh di b)Thn en, cnh ngn x Thn en, cnh ngn c)Thn xm,cnh di x Thn xm, cnh di d)Thn xm,cnh di x Thn en,cnh ngn Cu 6: S tm ng c trong mt t bo ngi c chu k nguyn phn l: A) 92 tm ng b) 69 tm ng c) 46 tm ng d) 23 tm ng Cu 7: S tng hp ARN xy ra u? a) Trong nhn t bo c) Trong mi trng ni bo b) Ti cc NST d) C a v b Cu 8: ng knh ca vng xon AND l : a) 10A0 b) 20A0 c) 34A0 d) 35A0 Cu 9: Khi x t bo m c b nhim sc th 2n nguyn phn k ln th tng s nhim sc th n mi do mi trng ni bo cung cp c cng thc : a) 2n(2k-1) b) x . 2n(2k-1) c) 2n(2k-2) d) x . 2n(2k-2) Cu 10: Mt gen c chiu di phn t 10200A0, s lng Nu Anin chim 20%, s lng lin kt H c trong gen l : a) 7200 b) 600 c) 7800 d) 3600
16

Phn II: T lun:( 15 im) Cu 1: (3 im) Hy so snh kt qu lai phn tch F1 trong hai trng hp di truyn c lp v di truyn lin kt ca hai cp tnh trng. Cu 2: (3 im ) Bin d t hp l g ? C ngha g trong tin ha v chn ging ? Ti sao cc loi sinh sn giao phi, bin d t hp phong ph hn nhiu so vi cc loi sinh sn v tnh ? Cu 3: ( 3 im ) Nu bn cht ha hc v chc nng ca gen. Cu 4: ( 3 im ) Nu mt s thnh tu v trin vng ca nhn ging v tnh trong ng nghim cy trng v ng vt. Cu 5 : ( 3 im) C 2 gen nhn i mt s ln khng bng nhau v to ra 20 gen con. Bit s ln nhn i ca gen I nhiu hn so vi gen II. a) Xc nh s ln nhn i v s gen con to ra ca mi gen b) Gen I v gen II u c 15% Anin. Gen I di 3060A0, gen II c 2400 nucltit. Xc nh s lng tng loi nucltit mi trng cung cp cho gen I nhn i. S lin kt hyr b ph v khi gen II nhn i.

THI CHN HC SINH GII Nm hc 2007 - 2008 mn thi : sinh hc - lp 9 Thi gian lm bi : 120 pht ( khng k thi gian giao ) Cu I : ( 1,5 im ) Th no l di truyn lin kt v nguyn nhn ca n ? Cu III : ( 2,0 im ) Gii thch v sao b nhim sc th c trng ca nhng loi sinh sn hu tnh li c duy tr n nh qua cc th h ? Cu IV : ( 2,0 im ) M t qu trnh t nhn i ca phn t ADN ? Cu V : ( 3,0 im ) Lai gia hai dng rui gim, ngi ta thu c kt qu nh sau:
17

140 c th c thn xm, lng ngn 142 c th c thn xm, lng di 138 c th c thn en, lng ngn 139 c th c thn en, lng di Cho bit mt gen quy nh mt tnh trng, cc gen nm trn cc nhim sc th thng khc nhau, thn xm v lng ngn l hai tnh trng tri. Hy gii thch kt qu v lp s lai ./.

Phng gio dc o to THI HC SINH GiI cp huyn

18

MN: SINH HC 9 Nm hc 2008 2009 (Thi gian lm bi 120 pht) I.Phn trc nghim.(4im) Khoanh trn vo mt ch ci trc cu tr li m em cho l ng. Cu1: Nghin cu s di truyn ca mt cp tnh trng,Menen pht hin c: A. nh lut phn li c lp. B. nh lut ng tnh. C. nh lut ng tnh v nh lut phn tnh. D. nh lut ng tnh, nh lut phn tnh v nh lut phn li c lp. Cu 2: C s t bo hc ca nh lut phn li c lp l: A. F1 l c th lai nhng to giao t thun khit. B. S phn li c lp v t hp t do ca cc cp NST trong qu trnh gim phn to giao t. C. S phn li v t hp NST trong gim phn v th tinh dn n s phn li v t hp ca cc cp gen. D. S phn li c lp v t hp t do ca cc cp tnh trng. Cu 3: Trong qu trnh phn bo nhim sc th c quan st r nht di knh hin vi k no? A. K u. B. K sau. C. K gia. D. K cui. Cu 4: C 4 t bo sinh dc c giai on chn tham gia gim phn s to ra bao nhiu tinh trng? A. 24. B. 16. C.8 . D. 4. Cu 5: ADN con c to ra theo nguyn tc bn bo tn ngha l: A. Trong hai ADN con c mt ADN c hai mch n c v mt ADN c hai mch n mi. B. Trong hai ADN con c mt ADN c hai mch n c v mt ADN c mt mch n c, mt mch n mi. C. Mi mch ca ADN con c 1/2 l nguyn liu c, 1/2 l nguyn liu mi. D. C hai ADN con u c mt mch n c ca m, mt mch n mi c to ra bi cc nucltit t do ca mi trng. Cu 6: Loi ARN no truyn t thng tin di truyn quy nh cu trc ca prtin t ADN trong nhn t bo ti ribxm t bo cht. A. mARN B. tARN C. rARN D. tARN v mARN Cu7: rui dm 2n = 8, qu trnh nguyn phn t mt hp t ca rui gim to ra 8 t bo mi. Hi s lng nhim sc th n k cui t nguyn phn tip theo l:
19

A. 64

B. 128

C. 256

D.

512 Cu 8: Cn c vo trnh t nu ca mt gen trc v sau t bin cho bit dng t bin gen xy ra: - Trc t bin: A-A-T-G-X-T-A-X-G-G-A-T-X-G- ... | | | | | | | | | | | | | | T -T-A-X-G-A-T-G-X-X-T-A-G-X-...

A-A-T-G-X-T-A-X-G-G-T-T-X- G-. | | | | | | | | | | | | | | T -T-A-X-G-A-T-G-X-X-A-A-G-X-... A. Mt mt cp nucltit C. Thay cp nucltit bng cp ncltit khc B. Thm mt cp nucltit D. o v tr mt cp nucltit Cu 9: Hnh bn, t bo 1ang k no ca chu k t bo? A. K trung gian C. K gia B. K u D. K sau

- Sau t bin:

Cu 10: Gen c chiu di l 10200 nu, nu loi A chim 20% s nu ca gen, hi s lin kt hir ca gen l bao nhiu? A. 7200 B. 600 C.7800 D. 3600 Cu 11: Qa trnh tng hp mt phn t prtin c s tham gia ca 150 lt tARN, hi gen m ha prtin c s nu l bao nhiu? A. 450 B.453 C.900 D. 906 Cu 12: Mi t bo sinh dc s khai nguyn phn lin tip 5 t. Tt c cc t bo con u tr thnh t bo sinh trng. Hiu sut th tinh ca trng l 10%. S hp t c to thnh l: A. 16 B. 32 C.64 D. 128 Cu 13: mt loi thc vt gen A quy nh hoa tri hon ton so vi gen a quy nh hoa trng. Lai cy hoa vi cy hoa F 1 xut hin c cy hoa v cy hoa trng. Kiu gen ca 2 cy P l:
20

A. Aa x Aa B. AA x aa C. Aa x aa D. Aa x AA Cu 14: Khi hai c th b m u c n cp gen d hp nm trn n cp nhim sc th khc nhau, s kiu t hp giao t i F1 l: A. 2n B. 3n C. 4n D.2n hoc 3n Cu 15: ngi mt nu: A, mt xanh: a, bnh thng:B, cm ic: b. Hai cp gen ny phn li c lp vi nhau. C hai v chng u mt nu, bnh thng, sinh c mt a con mt xanh v cm ic. Kiu gen ca hai v chng ni trn l: A. AaBB x AABb B. AaBb x AABb C. AaBb x AaBb D. AABB x AaBb Cu 16: mt loi thc vt gen A quy nh cy cao tri hon ton so vi gen a quy nh cy thp, gen B quy nh qu trn tri hon ton so vi gen b quy nh qu bu. Cc gen quy nh tnh trng phn li c lp. Cho cy cao, qu trn lai phn tch FB thu c t l kiu hnh 1:1. Kiu gen ca cy em lai l: A. AaBB B. Aabb C. AaBb D.C A v B II. Phn t lun:(16 im) A. L thuyt:(8 im) Cu 1:(2im) Phn loi cc loi bin d di truyn v bin d khng di truyn? Cu 2:(4im) Trnh by cu trc ho hc v cu trc khng gian ca ADN? Ti sao ni cu trc ADN ch c tnh n nh tng i? Cu 3:(2im) Cu trc no l vt cht di truyn cp t bo? C ch n nh vt cht qua cc th h khc nhau ca t bo v c th? B. Bi tp: Cu 1:(4,5im) Lai hai rui dm thun chng thn xm, cnh ngn v thn en, cnh di, F1 thu c ton rui thn xm, cnh di. Cho rui F 1 tp giao F2 thu c 101 rui thn xm, cnh ngn, 199 rui thn xm, cnh di v 100 rui thn en, cnh di. a. Bin lun vit s lai t P n F2? b. Phi chn rui khc c kiu gen v kiu hnh th no khi lai vi rui F1 trn thu c th h con c t l 3 rui thn xm, cnh di:1 rui thn xm, cnh ngn Bit mi tnh trng do mt gen quy nh. Cu 2:(3,5im)
21

Xt mt nhm t bo sinh giao t, mi t bo xt mt cp gen d hp di 5100 A0 nm trn mt cp nhim sc th tng ng. Gen tri A nm trn nhim sc th th nht c1200 Anin,gen ln a nm trn nhim sc th th hai c1350 Anin. a. Tnh s nucltit mi loi trn mi gen. b. Khi t bo vo k gia ca gim phn I, s lng tng loi nucltit ca cc gen trong t bo l bao nhiu? c. Nu c mt s t bo trong nhm t bo sinh giao t xy ra t bin d bi cp nhim sc th cha gen ni trn th khi nhm t bo kt thc gim phn s lng tng loi nucltit trong mi loi giao t l bao nhiu?

DE THI HC SINH GII Nm hc 2009-2010 Mn: sinh hc 9. Thi gian: 90 pht Cu 1: (2) Phn bit NST thng v NST gii tnh v cu to v chc nng. Cu 2: (1.5)Di truyn lin kt l g? Hin tng ny b sung cho quy lut phn li c lp ca men en nh th no? Cu 3: (2,5) Ti sao phng php sinh sn hu tnh (trng bng ht, giao phi ng vt, ngi) thng cho nhiu bin d hn sinh sn v tnh (gim cnh, chit cnh) Cu 4: (2)Cp gen d hp t l g? im khc nhau c bn gia Alen tri vi Alen ln trong cp gen tng ng. Mun to ra c th d hp t ngi ta lm th no? Cu 5: (2) Cho bit 1 loi g, hai cp tnh trng v chiu cao chn v di cnh do gen nm trn NST thng quy nh v di truyn c lp vi nhau. Gen A: Chn cao, gen a: chn thp Gen B: cnh di, gen b: cnh ngn Ngi ta tin hnh lai php lai v thu c kt qu nh sau F1 37,5% s c th c chn cao ,cnh di 37,5% s c th c chn thp, cnh di 12,5% s c th c chn cao, cnh ngn 12,5% s c th c chn thp, cnh ngn. a) Hy bin lun v lp s lai cho php lai trn b) Khi cho lai g c chn cao, cnh di thun chng vi chn thp, cnh ngn th kt qu lai s nh th no? THI 7

22

PHN I : TRC NGHIM KHCH QUAN ( 6 im ): Em hy chn phng n tr li ng nht 1/ Khi nim tnh trng tng phn ngha l: A . Cc tnh trng khc nhau do cng mt gen qui nh B . Cc gen khc nhau qui nhj cc tnh trng khc nhau C . Cc gen trong cng mt cp gen alen qui nh cc tnh trng khc nhau ca cng mt tnh trng D . Cc tnh trng c biu hin i lp ( tng phn ) vi nhau 2/ Th ng hp l : A. C th mang mt cp gen alen ging nhau B. C th mang mt cp gen alen khng ging nhau C. C th mang c 2 gen ln v mt cp gen alen D. C th mang c 2 gen tri v mt cp gen alen 3/Th d hp l : A. C th mang mt cp gen alen ging nhau B. C th mang mt cp gen alen khng ging nhau C. C th mang c 2 gen ln v mt cp gen alen D. C th mang c 2 gen tri v mt cp gen alen 4/ Kiu gen l : A. Tp hp ton b cc gen trong mt t bo B. Cc gen m con ci nhn c t th h b m C. Kiu gen qui nh kiu hnh ca sinh vt D. Gen tri qui nh kiu hnh tri , gen ln qui nh kiu hnh ln 5/ Bit t l phn ly kiu hnh th h lai l 9: 3 :3 : 1 th c th kt lun : A. C s di truyn c lp gia cc cp gen tng ng B. C s phn ly c lp gia cc cp gen tng ng C. i con c 16 kiu t hp v kiu hnh D. Mi bn b m u cho 4 loi giao t 6/ nh lut phn ly c lp xc nh qui lut di truyn ca : A. Cc cp gen alen nm trn cng mt cp nhim sc th ng dng B. Cc cp gen alen nm trn cc cp nhim sc th ng dng khc nhau C. Hai cp gen alen nm trn 2 cp nhim sc th ng dng khc nhau D. Mt cp gen nm trn i nhim sc th thng ,mt cp gen nm trn i nhim sc th gii tnh . 7/ iu kin quan trng nht nghim ng ng lut phn ly c lp ca MenDen l : A. Kho st mt s lng ln c th B. Mt gen qui nh mt tnh trng C. Mi cp gen nm trn mt cp nhim sc th ng dng khc nhau D. Cc c th th h P phi thun chng 8/ Nu i con F1 thu c l ng tnh th theo qui lut di truyn ca Menden ta c th khng nh :
23

A. B m thun chng v tnh trng em lai B. Tnh trng biu hin F1 l tnh trng tri C. Nu tnh trng biu hin F1 l tnh trng c b hoc m th tnh trng l tnh trng tri D. Ch A ,B ng E. Ch A ,C ng 9/ C ch ca bin d t hp xut hin trong sinh sn hu tnh l : A. Cc cp nhim sc th ng dng phn ly trong gim phn v t hp ngu nhin ca nhiu loi giao t trong th tinh B. Cc gen phn ly c lp trong gim phn v t hp t do trong th tinh C. Kt qu ca gim phn v th tinh D. Cc gen t hp li trong qu trnh sinh sn v th hin ra tnh di truyn sinh vt 10/ ngha sinh hc ca nh lut phn ly c lp ca Menden l : A. Gip gii thch tnh a dng ca sinh gii B. Ngun nguyn liu ca cc th nghim lai ging C. C s ca qu trnh tin ho v chn lc D. Tp hp cc gen tt vo cng mt kiu gen 11/ Crmatt (Nhim sc t ch em )ch tn ti khi : A. Nhim sc th trng thi n B. Nhim sc th trng thi kp C. Nhim sc th trng thi si mnh n D. Nhim sc th khi phn ly v 2 cc 12/ Trong t bo lng bi bnh thng ca mt loi , c bao nhiu cp NST thng A. 2n cp . B. n cp C. n -1 cp D. n + 1 cp 13/im khc nhau c bn gia nguyn phn v gim phn l : A. Nguyn phn ch xy ra t bo sinh dng cn gim phn ch xy ra t bo sinh dc B. Nguyn phn ch tri qua 1 ln phn bo cn gim phn tri qua 2 ln phn bo . C. T 1 t bo m qua nguyn phn cho 2 t bo con , cn qua gim phn cho 4 t bo con D. B NST ca t bo con nguyn phn l 2n , cn gim phn l n E. Tt c u ng 14/ S lng NST trong 1 t bo sinh dng bnh thng l : A. 1n nhim sc th n B. 2n nhim sc th kp C. 2n nhim sc th n
24

D. 1n nhim sc th kp 15/ ngi 2n =46 , s lng NST trong 1 t bo k trc v k gia ca nguyn phn l : A. 46 NST n B. 46 NST kp C. 23 NST kp D. 23 NST n 16/ S lng NST trong 1 t bo k u gim phn II l : A. 1n NST n B. 2n NST kp C. 2n NST n D. 1n NST kp 17/ rui gim 2n =8 ,s lng NST trong 1 t bo rui gim k sau nguyn phn l : A. 8 nhim sc th n B. 8 nhim sc th kp C. 16 nhim sc th n D. 16 nhim sc th kp PHN II : T LUN (4 im ) Cu 2: Cho bit b NST ca t bo rui gim 2n=8 . C 6 t bo lng bi ca rui gim i vo nguyn phn lin tip 4 t , cc t bo con sinh ra vn nguyn phn bnh thng.Hy cho bit ? 1/ Tng s t bo con c to thnh sau ln nguyn phn cui cng ? 2/ Mi trng ni bo phi cung cp nguyn liu tng ng vi bao nhiu NST n trng thi cha t nhn i hnh thnh nn b NST ca cc t bo con ? 3/ Vo k gia v k cui ca nguyn phn trong mi t bo c bao nhiu si c bn ,si nhim sc ,Crma tt , tm ng ,NST n ,NST kp ? Cu 3: Cho bit mi gen qui nh 1 tnh ,tri hon ton .Hy tm s nhm kiu gen, t l kiu gen, s nhm kiu hnh ,t l kiu hnh ,s hp t to ra F1trong php lai b v m u d hp n cp gen ? Cu 4: u H Lan gen A qui nh ht vng,gen a qui nh ht xanh Gen B qui nh ht trn ,gen b qui nh ht nhn .Cc gen phn li c lp . a/ Nu b v m u mang gen d hp v 2 tnh th i con F1 c t l kiu gen ,kiu hnh nh th no ? b/ Bin lun tm kiu gen ca b v m nu i con F1 phn tnh theo t l 3:3:1:1.Yu cu th li bng s lai ,thng k t l kiu gen ,kiu hnh ca F1 ?

25

 THI 8 MN: SINH HC LP 9 THI GIAN: 150 PHT (Khng k pht ) A. BI. Cu 1: 4 im Hy pht biu ni dung ca quy lut phn li v quy lut phn li c lp. So snh hai quy lut ny? Cu 2: 4 im a. M t cu trc khng gian ca phn t ADN. H qu ca nguyn tc b sung c biu hin nhng im no? b. ARN c tng hp trn khun mu ca gen nh th no? Cu 3: 4 im a. Nu c ch hnh thnh th a bi hay hin tng a bi ho. b. Ti sao t bin thng c hi cho bn thn sinh vt? Nu vai tr v ngha ca t bin gen trong thc tin sn xut? Cu 4: 4 im mt loi cn trng, tnh trng mt en tri so vi tnh trng mt nu. Gen quy nh tnh trng nm trn nhim sc th thng. Khi cho giao phi gia c th c mt en vi c th c mt nu thu c F1 u c mt xm. a. Hy nu c im di truyn ca tnh trng mu mt ni trn v lp s lai b. Cho 1 c th mt en giao phi vi mt c th khc, thu c 50% mt en: 50% mt xm. Hy bin lun v lp s lai. c. Cho 1 c th mt nu giao phi vi 1 c th khc, thu c 50% mt nu: 50% mt xm. Hy bin lun v lp s lai. THI 9 Mn : SINH HC LP 9 Thi gian lm bi : 150 pht Cu 1: ( 2,0 im) T bo mt loi sinh vt c b nhim sc th lng bi c k hiu: Aa Bb Dd XY . a) Hy xc nh tn v gii tnh ca loi ny ? b) Khi t bo ny gim phn th s to ra bao nhiu loi giao t ? c) Hy vit k hiu cc nhim sc th khi t bo ang vo : K u 1 v k cui 2 ca gim phn . Cu 2: ( 1,0 im)

26

C mt t bo mm phn bo lin tip 5 t, c mi trng ni bo cung cp 744 nhim sc th . Cc t bo con sinh ra u gim phn to thnh tinh trng. a) Xc nh b nhim sc th 2n. b) Xc nh s lng tinh trng c to thnh t cc t bo con. Cu 3: ( 1,5 im) Cho mt on phn t ADN di y : Mch 1: 5/ ... G T T A G A T A G X G ... G X X X A T G T A ... 3/ Mch 2: 3/ ... X A A T X T A T X G X ... X G G G T A X A T ... 5/ a) Vit th t cc n phn ca mARN c tng hp t mch 2 . b) Nu on ADN trn c cha 1 gen ; mch khun l mch 1. Hy : - Gii thch xc nh chiu ca mch khun v gii hn ca gen ? - Vit th t cc Ribnucltit tng ng ca mARN c tng hp t gen trn. Cu 4: ( 1,0 im) Ti sao t bin gen thng c hi cho bn thn sinh vt ? Cu 5: ( 1,0 im) cy ng d hp v 2 cp gen, t th phn qua 5 th h th t l cy d hp 2 cp gen th h F5 l bao nhiu ? Bit 2 cp gen ni trn nm trn 2 cp nhim sc th thng khc nhau . Cu 6: (1,5 im) Mt phn t ADN t nhn i 3 t , c mi trng ni bo cung cp l 21 000 Nucltit. a) Tnh chiu di ca phn t ADN ra ngstrng mt ? b) Tnh s lng cc loi Nucltit ca ADN ny ; bit trong phn t ADN ny c Nucltit loi T = 30 % s Nucltit ? Cu 7 : ( 2.0 im ) Gen D c 186 Nucltit loi Guanin v c 1068 lin kt Hiro . Gen t bin d hn gen D mt lin kt Hiro, nhng chiu di ca hai gen bng nhau , a) y l dng t bin no v lin quan n bao nhiu cp Nu ? b) Xc nh s lng tng loi Nu trong gen D v gen d ?

27

P N 1 Cu 1: ( 3 ) a. Trnh t cc Nucltt trong on gen l: Mch khun: -T-A-X-G-A-T -G-X-A Mch b sung: - A - T - G - X - T - A - X - G - T (0,5 ) b. (0,5 ) A = T = 5 (Nucltt) G = X = 4 (Nucltt) c. Gen nhn i 1 ln to 2 gen con c cu trc ging ht gen m. Vy cu trc ca 2 on gen mi c to ra nh sau: - on gen th nht: (0,75 ) Mch 1: -T-A-X-G-A-T -G-X-A Mch 2: -A-T-G-X-T-A -X-G-T - on gen th hai: (0,75 ) Mch 1: -T-A-X-G-A-T -G-X-A Mch 2: -A-T-G-X-T-A -X-G-T Cu 2 : (2 ) * Khi nim ADN: (1 ) - ADN thu c loi axt Nuclic, c cu to t cc nguyn t chnh C, H, O, N v P. (0, 5) - ADN l i phn t, c kch thc v khi lng ln, c th di n hng trm Micrmt v khi lng ln t n hng triu, hng chc triu n v ccbon. ADN l cu trc a phn m n phn l cc Nucltt : A, T, G, X (0, 5) * AND c tnh a dng v c th v : - Tnh c th : ADN ca mi loi c c th bi s lng thnh phn v trnh t sp xp ca cc Nucltt. (0, 5) - Tnh a dng : L so s sp xp khc nhau ca 4 loi Nucltt A, T, G, X to thnh 2 mch n ca phn t ADN. (0, 5) Cu 3 : (3 ) a) Theo bi ta c : Lng xm tri hon ton so vi lng en Quy c gen : Gi gen A l gen quy nh tnh trng lng xm kiu hnh lng xm c quy nh bi cc kiu gen : AA hoc Aa (0, 25) Gi gen a quy nh tnh trng lng en KH lng en do kiu gen aa quy nh (0, 25) Theo bi tng s hp t c to ra t 2 php lai l 6 6 t hp = 4 t hp + 2 t hp ( = 2 giao t x 2 giao t) + ( 2 giao t x 1 giao t ) (0, 5) M 1 c th c cng tham gia vi 2 php lai suy ra c th c phi to ra 2 loi giao t. vy, c th c phi mang kiu gen d hp, c kiu hnh lng xm (Aa) Mt khc trong 2 c th ci em lai, c mt c th ci cho 2 loi giao t v 1 c th ci cho 1 giao t. (0, 5) M c th ci th nht c s giao t nhiu hn s giao t ca c th th 2.

28

Suy ra : C th ci th nht cho 2 giao t mang kiu gen Aa, kiu hnh lng xm. C th ci th hai cho 1 loi giao t mang kiu gen AA (lng xm) hoc aa (lng en). (0, 5) b) S lai (1 ) Php lai gia chut c v chut ci th nht : P : Chut c Aa (lng xm) x Chut ci Aa (lng xm) Gp : A,a A,a F1 1AA : 2 Aa : 1aa ( 3LX : 1L) Php lai gia chut c v chut ci th hai : Trng hp 1 : Nu chut ci th hai mang kiu gen AA : S lai : P : Chut c Aa (lng xm) x Chut ci AA (lng xm) Gp : A,a A F1 1AA : 1Aa (100% xm) Trng hp 2: Nu chut ci th hai mang kiu gen aa: S lai: P : Chut c Aa (lng xm) x Chut ci aa (lng en) Gp : A,a a F1 1Aa : 1aa (1xm: 1 en) Cu 4: (3 ) Theo ra ta c : XD ( bnh thng ) ; Xd ( teo c ) ( 0,5) S lai : P : XDXd( bnh thng ) X XDY ( bnh thng ) ( 1) G: XD, Xd XD , Y F1 : 1 XD XD : 1 XDY : 1 XDXd : 1Xd Y gi : trai : gi : trai ( 2 con gi bnh thng : 1 con trai bnh thng : 1 con trai teo c ) ( 1,5) Cu 5: (3) Bin lun: Theo : tnh trng cao, tri so vi thp, vng, mi gen quy nh mt tnh trng cc gen nm trn NST thng. (0,25 ) P: Cao, x Cao, c 3 cao, : 1 thp, vng = 4 t hp (0,25 ) nu cao, l thun chng th kt qu php lai l 100% kiu hnh khc cho (loi) (0,25 )
29

Nu cao, l khng thun chng th kt qu php lai l 16 t hp khc cho (loi) (0,25 ) nu mt trong hai tnh trng l thun chng, tnh trng kia khng thun chng th kt qu php lai cng khng th 3 cao, : 1 thp, vng. (0,25 ) mt khc tnh trng cao, lun i vi nhau, thp, vng lun i vi nhau. Vy php lai trn ch tun theo quy lut di truyn lin kt gen, cc gen cng nm trn mt NST lin kt vi nhau. (0,75 ) S lai: (1 ) S lai : P : G: Kiu hnh :
AB ( Cao, ) ab

AB ( Cao, ) ab

AB , ab
AB AB

AB , ab
AB ab

F1 : ( Kg ) : 1

ab ab

3 Cao,

1 thp, vng

Cu 6: (3 ) ngha sinh hc ca qu trnh nguyn phn: (0,25 im) Nguyn phn l hnh thc sinh sn ca hp t,ca t bo sinh dng v t bo sinh dc s khai. (0,25 im) C th a bo ln ln nh nguyn phn. Khi cc c quan ca c th t khi lng ti hn th ngng sinh trng, lc ny nguyn phn b c ch (0,25 im) Nh s t nhn i ca NST k trung gian v s phn li ng u ca NST k sau ca nguyn phn, b NST 2n ca loi c duy tr n nh qua cc th h t bo ca mt c th v qua cc th h sinh vt ca nhng loi sinh sn v tnh. ngha sinh hc ca qu trnh gim phn: (0,25 im) Gim phn l hnh thc sinh sn ca t bo sinh dc (non bo bc 1, tinh bo bc 1) xy ra thi k chn ca t bo ny. (0,25 im) Nh s phn li ca NST trong cp tng ng xy ra trong gim phn, s lng NST trong giao t gim xung cn n NST.nn khi th tinh, b NST 2n ca loi li c phc hi. (0,25 im) S trao i cho gia 2 crmatit trong cp NST kp tng ng xy ra k u,s phn li c lp v t hp t do gia nhng NST kp trong cp tng ng xy ra k sau ca gim phn 1 to ra nhiu loi giao t khc nhau l c s cho s xut hin bin d t hp. ngha sinh hc ca qu trnh th tinh (0,25 im) Th tinh l s kt hp gia giao t c v giao tu ci, thc cht l s kt hp hai b NST n bi n to thnh b NST lng bi 2n ca hp t. (0,25 im) Th tinh l c ch hnh thnh hp t, t pht trin thnh c th mi.
30

(0,5 im) S kt hp ngu nhin gia cc giao t khc nhau lm cho b NST ca loi tuy vn n nh v mt s lng, hnh dng, kch thc nhng li xut hin di dng nhng t hp mi, to ra nhiu bin d t hp, lm tng tnh a dng ca sinh gii. Kt lun (0,5 im) S kt hp 3 qu trnh nguyn phn, gim phn v th tinh duy tr n nh b NST c trng cho mi loi giao phi qua cc th h c th, ng thi cn to ra ngun bin d t hp phong ph cho qu trnh tin ho v chn ging. Cu 7: (3 ) a. S NST lng bi ca vt nh : (1 im) S NST trong 5 t bo m(bng s NST trong cc t bo con tr i s NST mi trng cung cp) 3200 2800 = 400 (NST) S NST trong mi t bo 2n = 400 : 5 = 80 (NST) b. S ln nguyn phn ca mi t bo: Gi k l s ln nguyn phn ca mi t bo. Suy ra s NST trong cc t bo con: a . 2k .2n = 3200 (0,75 im) <=> 5. 2k.80 = 3200 2k = 3200 : (5 . 80) = 8 = 23 vy k = 3. (0,75 im) c. (0.5 im S tm ng trong cc t bo con bng s NST trong cc t bo con v bng 3200(tm ng)

P N 2 Cu1: (3 im)

31

V d:(0,25 im) Tri khng hon ton P u h lan Ht vng x Ht xanh F1 100% (Ht vng) F1 x F1 => F2: ht vng : ht xanh S lai minh ho:(0,75 im) Quy c gen: Gen A quy nh ht vng Gen a quy nh ht xanh Ta c s lai: P AA x aa G A a F1 Aa (100%) Gen A t hon ton gen a nn F1 biu hin 100% ht vng. F1 x F1 Aa x Aa G A,a A,a F2 AA : 2/4Aa : aa ( ht vng : ht xanh)

V d:(0,25 im) Tri khng hon ton P Hoa phn Hoa x hoa trng F1 100% (hoa hng) F1 xF1 => F2:1/4 hoa :2/4 hoa hng : hoa trng S lai minh hoa:(0,75 im) Quy c gen: Gen B quy nh hoa Gen b quy nh hoa trng Ta c s lai: P BB x bb G B b F1 Bb( 100% ) Gen B khng t hon ton gen b nn F1 biu hin 100% hoa hng. F1 xF1 Bb x Bb G B, b B, b F2 1/4BB : 2/4Bb : bb (1/2 hoa : 2/4 hoa hng : hoa trng)

Gii thch: (0,25 im) P u thun chng(kiu gen ng hp) nn ch cho mt loi giao t. Do F1 ch c mt kiu gen duy nht l Aa hay Bb. V vy F1 u ng tnh. (0,25 im) F1 u c kiu gen d hp nn khi gim phn cho hai loi giao t A v a, B v b trn s lng ln, 2 loi giao t ny c t l ngang nhau nn trong th tinh, s kt hp ngu nhin u cho ra 4 kiu t hp, 3 kiu gen vi t l 1 AA : 2 Aa : 1 aa hay( 1 BB : 2 Bb : 1 bb). (0,25 im) V A t hon ton a nn F1 thu c 100% ht vng, F2 kiu gen AA v Aa cho ht vng cn aa cho ht xanh nn t l phn ly kiu hnh F2 l 3 ht vng 1 ht xanh. (0,25 im) V B t khng hon ton b nn F1 thu c 100% hoa hng, F2 kiu gen BB cho hoa , Bb cho hoa hng, bb cho hoa trng nn t l phn ly kiu hnh F2 l 1 hoa : 2 hoa hng : 1 hoa trng. Cu 2: (3 im) ngha sinh hc ca qu trnh nguyn phn: (0,25 im) Nguyn phn l hnh thc sinh sn ca hp t,ca t bo sinh dng v t bo sinh dc s khai. (0,25 im) C th a bo ln ln nh nguyn phn. Khi cc c quan ca c th t khi lng ti hn th ngng sinh trng, lc ny nguyn phn b c ch

32

(0,25 im) Nh s t nhn i ca NST k trung gian v s phn li ng u ca NST k sau ca nguyn phn, b NST 2n ca loi c duy tr n nh qua cc th h t bo ca mt c th v qua cc th h sinh vt ca nhng loi sinh sn v tnh. ngha sinh hc ca qu trnh gim phn: (0,25 im) Gim phn l hnh thc sinh sn ca t bo sinh dc (non bo bc 1, tinh bo bc 1) xy ra thi k chn ca t bo ny. (0,25 im) Nh s phn li ca NST trong cp tng ng xy ra trong gim phn, s lng NST trong giao t gim xung cn n NST.nn khi th tinh, b NST 2n ca loi li c phc hi. (0,5 im) S trao i cho gia 2 crmatit trong cp NST kp tng ng xy ra k u,s phn li c lp v t hp t do gia nhng NST kp trong cp tng ng xy ra k sau ca gim phn 1 to ra nhiu loi giao t khc nhau l c s cho s xut hin bin d t hp. ngha sinh hc ca qu trnh th tinh (0,25 im) Th tinh l s kt hp gia giao t c v giao tu ci, thc cht l s kt hp hai b NST n bi n to thnh b NST lng bi 2n ca hp t. (0,25 im) Th tinh l c ch hnh thnh hp t, t pht trin thnh c th mi. (0,5 im) S kt hp ngu nhin gia cc giao t khc nhau lm cho b NST ca loi tuy vn n nh v mt s lng, hnh dng, kch thc nhng li xut hin di dng nhng t hp mi, to ra nhiu bin d t hp, lm tng tnh a dng ca sinh gii. Kt lun (0,5 im) S kt hp 3 qu trnh nguyn phn, gim phn v th tinh duy tr n nh b NST c trng cho mi loi giao phi qua cc th h c th, ng thi cn to ra ngun bin d t hp phong ph cho qu trnh tin ho v chn ging. Cu 3: (3 im) (0,25 im) F1 100% kiu hng hoang di chng t kiu hnh hoang di l tnh trang tri, kiu hnh bnh thng l tnh trng ln (0,25 im) F2 c t l phn li 150 kiu hnh hoang di, 50 kiu hnh bnh thng tng ng t l 3 :1, nghim ngquy lut Menen. Chng t F1 d hp v 1 cp gen v P thun chng,ng hp v cp gen ny. (0,5 im) Mt khc F2 thu c 100% con c c kiuhnh hoang di, khng c kiu hnh bnh thng. Chng t cp gen quy nh kiu hnh ny phi nm trn cp NST gii tnh XY v di truyn lin kt vi gii tnh. (1 im) quy c gen: Gen A quy nh kiu hnh hoang di Gen a quy nh kiu hnh bnh thng S minh ho: P XA YA x Xa Xa (kiu hnh hoang di) (kiu hnh bnh thng) A A G X , Y Xa, Xa F1 XA Xa, Xa YA (1 im) F1 xF1 XA Xa x Xa YA G XA, Xa Xa, YA F2 XA Xa , Xa Xa, Xa YA , XA YA

33

(50% ci hoang di : 50% ci bnh thng :100% c hoang di) Cu 4: (3 im)(0,5 im cho mi so snh) Qu trnh tng hp ARN: -Xy ra trn tng gen ring r ti mt mch n ca gen - Nguyn liu tng hp l 4 loi -Nguyn liu tng hp l 4 loi nucltit A,U,G,X nucltit A,T,G,X. - Nguyn tc tng hp l NTBS : A -Nguyn tc tng hp l nguyn tc U, G X.v nguyn tc khun b sung A T, G X v nguyn mu. tc gi li mt na. - Enzim xc tc ch yu l ARN -Enzim xc tc ch yu l ADNplimelaza. plimelaza - Kt qu mi ln tng hp to ra 1 -Kt qu t 1 ADN m to ra 2 ARN c s lng, thnh phn, trt ADN con ging ht ADN m. t cc n phn ging mch b sung ca gen,ch khc T c thay -Tng hp ADN l c ch m bo bng U truyn t thng tin di truyn cho - Tng hp ARN m bo cho cc cc th h sau c n nh. gen cu trc ring r thc hin tng hp prtin. Cu 5 (3 im) c. S NST lng bi ca vt nh : (1 im) S NST trong 5 t bo m(bng s NST trong cc t bo con tr i s NST mi trng cung cp) 3200 2800 = 400 (NST) S NST trong mi t bo 2n = 400 : 5 = 80 (NST) d. S ln nguyn phn ca mi t bo: Gi k l s ln nguyn phn ca mi t bo. Suy ra s NST trong cc t bo con: a . 2k .2n = 3200 (0,75 im) <=> 5. 2k.80 = 3200 2k = 3200 : (5 . 80) = 8 = 23 vy k = 3. (0,75 im) e. (0.5 im S tm ng trong cc t bo con bng s NST trong cc t bo con v bng 3200(tm ng) Cu 6: ( 3 ) a. Trnh t cc Nucltt trong on gen l: Mch khun: -T-A-X-G-A-T -G-X-A Mch b sung: - A - T - G - X - T - A - X - G - T (0,5 ) Qu trnh tng hp ADN. -Xy ra trn ton b hai nch n ca phn t ADN.

34

b.

(0,5 )

A = T = 5 (Nucltt) G = X = 4 (Nucltt)

c. Gen nhn i 1 ln to 2 gen con c cu trc ging ht gen m. Vy cu trc ca 2 on gen mi c to ra nh sau: - on gen th nht: (0,75 ) Mch 1: -T-A-X-G-A-T -G-X-A Mch 2: -A-T-G-X-T-A -X-G-T - on gen th hai: (0,75 ) Mch 1: -T-A-X-G-A-T -G-X-A Mch 2: -A-T-G-X-T-A -X-G-T Cu 7 : (2 ) * Khi nim ADN: (1 ) - ADN thu c loi axt Nuclic, c cu to t cc nguyn t chnh C, H, O, N v P. (0, 5) - ADN l i phn t, c kch thc v khi lng ln, c th di n hng (0, 5) Micrmt v khi lng ln t n hng triu, hng chc triu n v ccbon. ADN l cu trc a phn m n phn l cc Nucltt : A, T, G, X * AND c tnh a dng v c th v : - Tnh c th : ADN ca mi loi c c th bi s lng thnh phn v trnh t sp xp ca cc Nucltt. (0, 5) - Tnh a dng : L so s sp xp khc nhau ca 4 loi Nucltt A, T, G, X to thnh 2 mch n ca phn t ADN. (0, 5)

P N 3 MN: SINH Thi gian : 90 pht Cu 1: (2 im ) Nu c khi nim : 0.5 im Phn bit thng bin v t bin: Thng bin Khi -L nhng bin i kiu hnh nim ca cng mt kiu gen(0.25) Nguyn -Do iu kin sng ca mi nhn trng thay i (0.25) Tinh cht -L bin d khng di truyn

t bin L nhng bin i v vt cht di truyn (ADN hoc NST)(0.25) Do nhng tc nhn trong hay ngoi t bo (0.25) -L bin d di truyn c

35

c (0.125) -Xut hin ng lot theo hng xc nh-C li (0.125) Vai tr Gip sinh vt thch nghi vi s thay i ca mi trng (0.25)

(0.125) -Xut hin ring l, khng xc nh-C li, c hi hoc trung tnh (0.125) To ngun nguyn liu cho chn ging v tin ho.(0.25)

Cu 3: (1.5im) + ADN l khun mu mARN. (0.25) + mARN l khun mu Prtin. (0.25) + Prtin tng tc vi mi trng Tnh trng. (0.25) Bn cht: +Trnh t Nucltit/ADN trnh t Nucltit/mARNtrnh t axit amin/phn t Prtin.Prtin tham gia cu trc v hot ng sinh ltnh trng.. (0.75) S : Xt cp NST 21 P: 2NST cp 21 x 2NST cp 21 Gp : 2NST cp 21( giao t t bin) 1NST cp 21 F: 3 NST 21 (Ba nhim) ( 1.0) Ngoi 35 tui ph n khng nn sinh con v: Con sinh ra d mc cc bnh v tt di truyn,c bit l nguy c mc bnh ao rt ln. (0.5 ) Cu 5:( 3im) a)Xt tng cp tnh trng : + Vng/Xanh =3/1 ,suy ra ht vng tri hn ht xanh Quy c : A: ht vng, a:ht xanh (0.25 ) +Trn/ Nhn= 3/1,suy ra ht trn tri hn ht nhn Quy c: B : ht trn, b: ht nhn (0.25) +F2 thu c theo t l cc tnh trng l 9:3:3:1 suy ra F2 c 16 kiu genF1 cho 4 giao t F1d hp hai cp gen.(AaBb) (1.0) S lai: F1xF1 : AaBb x AaBb (0.25) GF1: AB,Ab,aB,ab AB,Ab,aB,ab (0.25) F2 : 9A-B-(9ht vng trn) 3A-bb(3ht vng nhn) 3aaB-(3 ht xanh trn) 1aabb(1 ht xanh nhn) (0.25) b) F1 c kiu gen AaBb(vng trn)P phi thun chng 2 cp gen.

36

C 2 trng hp xy ra: TH1 : AABB x aabb TH2 : Aabb x aaBB p n 4 Cu I : ( 1,5 im )

(0.25) ( 0.25) (0.25)

- Di truyn lin kt : L hin tng di truyn m cc cp tnh trng c s ph thuc vo nhau. S di truyn ca cc cp tnh trng ny ko theo s di truyn ca cc cp tnh trng khc. ( 0,5 ) - Nguyn nhn : + Do cc cp gen quy nh cc cp tnh trng cng nm trn mt cp NST tng ng (hay trn mi NST c mang nhiu gen khc nhau). ( 0,5 ) + Cc gen trn 1 NST cng phn li v cng t hp vi nhau trong gim phn v trong th tinh. ( 0,5 ) Cu II : ( 1,5 im ) T th phn hoc giao phi gn li gy ra hin tng thoi ho nhiu loi nhng li khng gy nh hng mt s loi khc v: - T th phn bt buc cy giao phn v giao phi gn ng vt nhiu loi thng dn n hin tng thoi ho l do cc gen ln (thng c hi) chuyn t trng thi d hp (cha gy hi) sang trng thi ng hp gy hi. ( 0,75 ) - Mt s loi thc vt t th phn nghim ngt (u H lan, c chua...), ng vt thng xuyn giao phi gn (chim b cu, cu gy...) khng b thoi ho khi t th phn hay giao phi gn v hin ti chng ang mang nhng cp gen ng hp khng gy hi cho chng. ( 0,75 ) Cu III : ( 2,0 im ) B nhim sc th c trng ca nhng loi sinh sn hu tnh li c duy tr n nh qua cc th h l do: - Kt qu ca qu trnh nguyn phn l t 1 TB m cho ra 2 TB con c b NST ging nh b NST ca t bo m ( 2n NST ). Do vy nguyn phn l phng thc sinh sn ca t bo, truyn t v n nh b NST c trng ca loi qua cc th h t bo trong qu trnh pht sinh c th. (0,5 )

37

- Kt qu ca qu trnh gim phn l t 1 TB m ( t bo sinh dc thi k chn) vi 2n NST , qua 2 ln phn bo lin tip, to ra 4 TB con u mang b NST n bi ( n NST), ngha l s lng NST TB con gim i mt na so vi TB m. Cc TB con ny l c s hnh thnh giao t. ( 0,5 ) - Qua th tinh c s t hp ngu nhin gia mt giao t c ( tinh trng ) vi mt giao t ci ( trng) to thnh hp t c b nhim sc th lng bi c phc hi c ngun gc t b v m. ( 0,5 ) Nh vy b nhim sc th c trng ca nhng loi sinh sn hu tnh li c duy tr n nh qua cc th h l nh s phi hp cc qu trnh nguyn phn, gim phn v th tinh (0,5 ) Cu IV : ( 2,0 im ) Qu trnh t nhn i ca phn t ADN : - Phn t ADN c cu trc 2 mch Nucltit b sung cho nhau, nh ADN c mt c tnh quan trng l t nhn i ( sao chp) ng mu ban u (0,5 ) - Qu trnh t nhn i ca ADN din ra trong nhn TB, ti cc NST trong k trung gian, lc ny NST dng si mnh, dn xon (0,5 ) - Khi bt u qu trnh t nhn i, phn t ADN tho xon, 2 mch n tch nhau dn dn v cc Nuclotit trn mi mch n sau khi tch ra ln lt lin kt vi cc Nuclotit t do trong mi trng ni bo theo NTBS hnh thnh mch mi (0,5 ) - Khi qu trnh t nhn i kt thc, 2 phn t ADN con c to thnh ri ng xon, sau ny chng phn chia cho 2 TB con thng qua qu trnh phn bo ( 0,25 ) - Trong qu trnh t nhn i ca phn t ADN c s tham gia ca mt s Enzim v mt s yu t khc c tc dng tho xon, tch mch, gi mch trng thi dui, lin kt cc Nuclotit vi nhau (0,25 ) Cu V : ( 3,0 im ) F2 (0,25 ) c t l 140 : 142 : 138 : 139 xp x 1 : 1 : 1 : 1

Theo bi, ta quy c gen: - V mu thn: Gen A : thn xm; Gen a : thn en

38

- V di lng: Gen B : lng ngn ; (0,25 ) Phn tch tng tnh trng con lai F1 : - V mu thn: (0,25 ) thn xm =

Gen b : lng di

140 + 142 = 282 xp x 1 xm 138 + 139 277 1 en

thn en

y l t l php lai phn tch. Suy ra c 1 c th lai mang tnh ln thn en ( aa) v c th cn li mang kiu gen d hp Aa ( thn xm) P : Aa ( xm) (0,25 ) - V di lng: (0,25 ) y l t l php lai phn tch. Suy ra c 1 c th lai mang tnh ln lng di ( bb) v c th cn li mang kiu gen d hp Bb ( lng ngn) P : Bb ( lng ngn) (0,25 ) T hp 2 tnh trng, c 1 trong 2 s lai sau: P : AaBb ( thn xm, lng ngn) x aabb ( thn en, lng di) P : Aabb ( thn xm, lng di) x aaBb ( thn en, lng ngn) * (0,75 ) GP : F1 : * (0,75 ) GP : Ab , ab S lai 1: x bb ( lng di) lng ngn = 138 + 140 = 278 xp x 1 ngn 142 + 139 281 1 di x aa ( en)

lng di

P : AaBb ( thn xm, lng ngn) x aabb ( thn en, lng di) AB, Ab , aB , ab 1AaBb , S ab 1 Aabb , 1aaBb , 1aabb lai 2:

Kiu hnh: 1 xm, ngn : 1 xm, di : 1 en, ngn : 1 en di

P : Aabb ( thn xm, lng di) x aaBb ( thn en, lng ngn) aB , ab
39

F1 :

1AaBb ,

1 Aabb , 1aaBb , 1aabb

Kiu hnh: 1 xm, ngn : 1 xm, di : 1 en, ngn : 1 en di

Phng gio dc o to p n 5 THI HC SINH GiI cp huyn MN: SINH HC 9 Nm hc 2008 2009 (Thi gian lm bi 120 pht) I.Phn trc nghim.(4im) Mi cu tr li ng cho 0,25 im. 1.C 5. D 2.C 6. A 3.C 7. B 4.B 8. C II. Phn t lun:(16 im) A. L thuyt:(8 im)

9.A 10.C 11.D 12.B

13.A 14.C 15.C 16.A

Cu 1: Phn loi cc loi bin d di truyn v bin d khng di truyn? p n im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im

* Bin d di truyn: a. Bin d t hp b. t bin: - t bin gen: Gm cc dng: Mt mt hoc mt s cp nucltit. Thm mt hoc mt s cp nucltit. o v tr mt hoc mt s cp nucltit. Thay th mt hoc mt s cp nucltit ny bng mt hoc mt s cp nucltit khc. - t bin nhim sc th: + t bin cu trc nhim sc th: Gm cc dng: Mt on nhim sc th. Lp on nhim sc th. o on nhim sc th. Chuyn on nhim sc th.
40

+ t bin s lng nhim sc th. Gm cc dng: t bin d bi. t bin a bi. * Bin d khng di truyn: Thng bin.

0,25im 0,25im

Ch : Nu ch k tn t bin gen ch cho 0,25im. Nu phn loi c 2 loi t bin gen tr ln cho thm 0,25im. Nu ch k tn t bin NST cho 0,25im, ch phn loi t bin s lng v t bin cu trc NST, cho thm 0,25im Cu 2: Trnh by cu trc ho hc v cu trc khng gian ca ADN? Ti sao ni ADN ch c tnh n nh tng i? p n im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im

* Cu trc ha hc ca ADN. - ADN (axit xiribnuclic) c cu to t cc nguyn t ch yu l: C, H, O, N, P... - ADN l i phn t c kch thc v khi lng phn t ln. - ADN c cu to theo nguyn tc a phn, n phn l cc nucltit. - Mt nucltit gm 3 thnh phn: Axit phtphoric H 3PO4, ng xirib C5H10O4 v baznitric, trong baznitric l thnh phn quan trng nht. C 4 loi baznitric l A, T, G, X. Do cc nucltit ch khc nhau thnh phn baznitric nn ngi ta dng tn baznitric gi tn cc nucltit. - Thnh phn, s lng trt t sp xp cc n phn to ra v s loi ADN khc nhau t quy nh tnh a dng cho sinh vt. * Cu trc khng gian ca ADN. - Do Oatxn v Cric cng b nm 1953. - ADN l mt chui xon kp gm hai mch n song song xon u quanh mt trc theo chiu t tri sang phi. - Trn mi mch n cc nucltit lin kt vi nhau bng lin kt ho tr bn vng gia ng ca nucltit ny vi axit ca nucltit bn cnh. - Gia hai mch n cc nucltit lin kt vi nhau bng lin kt hir theo nguyn tc b sung, trong mt baznitric c kch thc ln phi c b bng mt baznitric c kch thc nh. A i vi T bng hai lin kt hir, G i vi X bng ba lin kt hir. Do khi bit trt t sp xp cc nucltit trn mch n ny c th suy ra trt t sp xp cc nucltit trn mch n kia. - ADN xon c tnh cht chu k, mi chu k xon gm 10 cp nu, cao 34A 0, ng knh 20A0. - T l (A+T)/(G+X) c trng cho loi.

0,25im 0,25im 0,25im

41

* Tnh n nh ca ADN ch c tnh cht tng i: - Cu trc ADN n nh nh: + Trn hai mch n cc nucltit lin kt vi nhau bng lin kt ho tr bn vng. + Gia hai mch n cc nucltit lin kt vi nhau bng lin kt hir c s lng rt ln. - Tnh n nh ca ADN ch c tnh tng i v: + Lin kt hir c s lng ln nhng l lin kt yu nn khi khi cn lin kt hir c th t, hai mch n ca ADN tch nhau ra ADN ti sinh v sao m. + ADN c kh nng t bin (t bin gen). + k u gim phn I c th xy ra hin tng bt cho trao i on to thng tin di truyn mi.

0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im

Cu 3: Cu trc no l vt cht di truyn cp t bo? C ch n nh vt cht qua cc th h khc nhau ca t bo v c th? im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,5im

p n * Vt cht di truyn cp t bo l nhim sc th. * C ch n nh vt cht qua cc th h khc nhau ca t bo v c th - i vi loi sinh sn hu tnh: + Qua cc th h khc nhau ca t bo trong cng mt c th, b nhim sc th c duy tr n nh nh c ch nguyn phn. S kin chnh l l s nhn i nhim sc th k trung gian v s phn li ng u nhim sc th k sau m bo hai t bo con sinh ra c b nhim sc th ging ht m. + Qua cc th h khc nhau ca c th b nhim sc th c duy tr n nh nh s kt hp ca ba c ch nguyn phn, gim phn v th tinh. Cc s kin quan trng nht l s nhn i, phn li v t hp nhim sc th trong nguyn phn v gim phn, s t hp cc nhim sc th tng ng c ngun gc t b v m trong th tinh ( gim phn to giao t c b nhim sc th n bi (n), th tinh khi phc li b nhim sc th lng bi (2n). - i vi loi sinh sn sinh dng: b nhim sc th c duy tr n nh qua cc th h khc nhau ca t bo v qua cc th h khc nhau ca c th u nh c ch nguyn phn. S kin chnh l l s nhn i nhim sc th k trung gian v s phn li ng u nhim sc th k sau m bo hai t bo con sinh ra c b nhim sc th ging ht m.

0,25im 0,25im

42

B. Bi tp: Cu 1: p n im

a. Bin lun vit s lai t P n F2. - Xc nh tri ln: Lai hai rui dm thun chng thn xm, cnh ngn v thn en, cnh di, F 1 0,25im thu c ton rui thn xm, cnh di. Vy tnh trng thn xm l tnh trng tri, thn en l tnh trng ln, tnh trng cnh di l tnh trng tri, cnh ngn l tnh trng ln.(theo nh lut ng tnh Menen) - Quy c gen: B: thn xm b: thn en 0,25im V: cnh di v: cnh ngn - Xt s di truyn tnh trng mu sc thn: F2 thn xm : thn en = 3:1. Suy ra c b v m u c kiu gen Bb 0,25im SL: P:

Thn xm x Thn xm Bb x Bb GP: B;b B;b F1 T l kiu gen: 1BB : 2Bb : 1bb T l kiu hnh: 3 thn xm: 1 thn en - Xt s di truyn tnh trng kch thc cnh: F2 cnh di : cnh ngn = 3:1. Suy ra c b v m u c kiu gen Vv SL: P:

0,25im

0,25im 0,25im

Cnh di x Cnh ngn Vv x Vv GP: V;v V;v F1 T l kiu gen: 1VV : 2Vv : 1vv T l kiu hnh: 3 cnh di: 1 cnh ngn - Xt s di truyn ng thi c hai tnh trng: Nu cc gen quy nh tnh trng phn li c lp th: (3 thn xm: 1 thn en) (3 cnh di: 1 cnh ngn) = 9thn xm, cnh di:3thn xm, cnh ngn:3thn en, cnh di:1 thn en, cnh ngn Nhng t l bi l 1thn xm, cnh ngn:2thn xm, cnh di:1thn en, cnh di. Vy cc gen khng phn li c lp m di truyn lin kt. - F1 d hp hai cp gen, F2 c t l phn li kiu hnh l 1:2:1, suy ra F 1 c kiu gen d hp t cho Bv bV - B m thun chng
43

0,5im

0,5im 0,25im

thn xm, cnh ngn kiu gen Bv bV P: GP: F1: F1 x F1: GF1: Bv thn xm, cnh ngn x Bv Bv x Bv

; thn en, cnh di c kiu gen bV thn en, cnh di bV bV bV 0,25im

SL:

Bv bV ( 100% thn xm, cnh di) thn xm, cnh di x thn xm, cnh di Bv x Bv bV bV Bv ; bV Bv ; bV Bv 1 : 2 Bv : 1 bV

0,5im

F2: T LKG:

Bv bV bV TLKH: 1thn xm, cnh ngn:2thn xm, cnh di:1thn en, cnh b. Chn rui khc khi lai vi rui F 1 trn thu c th h con c t l 3 0,25im rui thn xm, cnh di:1 rui thn xm, cnh ngn. Th h con c kiu hnh 100% thn xm m rui F 1 c kiu gen Bb, vy rui 0,25im em lai ch cho giao t B, kiu gen l BB. Th h con c t l cnh di: cnh ngn= 3:1, suy ra c b v m c kiu gen 0,25im Vv. Vy rui em lai c kiu gen l BV Bv x x (kiu hnh thn xm, cnh di) 0,25im P: GP: thn xm, cnh di Bv bV Bv ; bV BV 1 : 1 thn xm, cnh di BV Bv BV ; Bv Bv : 1 BV : 1 bV

di.

F1: T LKG: TLKH:

Bv Bv bV Bv 3 thn xm, cnh di:1 thn xm, cnh ngn.

44

Cu 2: p n a. Tnh s nucltit mi loi trn mi gen. - Tng s nu ca mi gen l: (5100 : 3,4). 2 = 3000 (nu) - S nucltit mi loi ca gen tri A l: A = T = 1200 (nu) G = X = 3000 : 2 1200 = 300 (nu) - S nucltit mi loi ca gen ln a l: A = T = 1350 (nu) G = X = 3000 : 2 1350 = 150 (nu) b. Khi t bo vo k gia ca gim phn I, s lng tng loi nucltit ca cc gen trong t bo l bao nhiu? - k gia ca gim phn I nhim sc th nhn i thnh nhim sc th kp, do gen trn nhim sc th cng c nhn i. - S lng tng loi nucltit trong t bo ti thi im l: A = T = (1200 + 1350) . 2 = 5100 (nu) G = X = (300 + 150) . 2 = 900 (nu) c. Nu xy ra t bin d bi cp nhim sc th cha gen ni trn th s lng tng loi nucltit trong mi loi giao t l bao nhiu? - Nu mt s t bo xy ra t bin d bi cp nhim sc th cha gen ni trn th khi kt thc qu trnh gim phn s to ra bn loi giao t, trong c hai loi giao t bnh thng l A, a, hai loi giao t khng bnh thng l Aa v O. - S nu mi loi trong cc giao t l: + Giao t A: A = T = 1200 (nu) G = X = 300 (nu) + Giao t a: A = T = 1350 (nu) G = X = 150 (nu) + Giao t Aa: A = T = 1200 + 1350 = 2550 (nu) G = X = 300 + 150 = 450 (nu) + Giao t O: A = T = 0 (nu) G = X = 0 (nu) im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im

0,25im 0,25im 0,25im

0,25im

0,25im 0,25im 0,25im 0,25im 0,25im

P N 6. Nm hc 2009-2010. Mn: sinh hc 9 . Thi gian: 90 pht Cu 1: (2) Cu to NST thng NST gii tnh - C nhiu cp trong t bo lng bi - Ch c 1 cp trong t bo lng bi

45

(2n) (2n) - Lun sp xp thnh nhng cp - Cp XY l cp khng tng ng tng ng - Ging nhau gia cc th c v c - Khc nhau gia cc th c v c th ci trong loi. th ci trong loi. Chc - Khng quy nh gii tnh ca c th - Qui nh gii tnh nng - Cha gen qui nh tnh trng - Cha gen qui nh tnh trng c thng, khng lin quan n gii lin quan yu t gii tnh. tnh. Cu 2(1.5): - Di truyn lin kt : Ghi nh Trang 43 SGK - Nu s di truyn c lp lm xut hin nhiu bin di t hp th di truyn loieen kt li hn ch s xut hin bin d t hp. V vy di truyn lin kt m bo cho s di truyn bn vng ca tng nhm tnh trng c quy nh bi cc gen trn mt nhim sc th Cu 3: (2,5) - Phng php sinh sn hu tnh l s kt hp gia 2 qu trnh gim phn v th tinh: trong gim phn to ra nhiu loi giao t khc nhau v ngun gc NST v s kt hp ngu nhin ca cc loi giao t, qua th tinh to ra cc hp t mang nhng t hp NST khc nhau. => xut hin bin d t hp phong ph - Phng php sinh sn v tnh: qu trnh ny da vo c ch nguyn phn ca 2 t bo trong c s nhn i ca NST v AND, qua cc c im di truyn thng c sao chp nguyn vn sang cho cc t bo con nn t c kh nng to ra bin d. Cu 4(2): - Cp gen d hp t: 2 Alen ca mt cp gen tng ng khc nhau bi s lng, thnh phn, trnh t phn b cc Nucltit, tn ti mt v tr nht nh ca mt cp nhim sc th tng ng. -im khc nhau: + Khc nhau v trnh t, s lng, thnh phn cac Nucltit + Quy nh cc kiu hnh khc nhau + Alen tri c th ln t hon ton hay khng hon ton Alen ln -Phng php: + thc vt lai khc dng n v lai khc dng kp. + ng vt giao phi gia cc c th thuc cc ging khc nhau Cu 5: (2) a) Theo F1 c t l 37,5% : 37,5% : 12,5% : 12,5% = 3:3:1:1 - Phn tch tng cp tnh trng F1 +v chiu cao ca chn: Chn cao = 37,5% +12,5% = 50% = 1:1 Chn thp 37,5% +12,5% 50% => F1 c t l ca php lai phn tch => chn cao l tnh trng tri c kiu gen d hp t Aa, chn thp l tnh trng ln c kiu gen ng hp t aa. + v di cnh:
46

cnh di = 37,5% +37,5% = 75% = 3:1 cnh ngn 12,5% +12,5% 25% => F1 c t l nh lut phn li 3 tri : 1 ln => b m u c kiu gen d hp t Bb - T hp 2 cp tnh trng trn suy ra: + Mt c th p mang kiu gen AaBb (chn cao, cnh di) + Mt c th p mang kiu gen aaBb (chn thp, cnh di) S lai p: chn cao, cnh di x chn thp, cnh ngn b) G chn cao, cnh di thun chng c kiu gen l AABB G chn thp, cnh ngn c kiu gen l aabb - S lai: P: Thn cao, cnh di (TC) X Thn thp, cnh ngn AABB aabb P N 7 PHN I TRC NGHIM KHCH QUAN (6 IM ) Mi cu 0,2 im : CU 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 CHN C A B A C B C E A A CU 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 CHN B C E C B D C E B D CU 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 CHN D E B A D C E E A C

PH N II : T LUN : (4 im )
47

Cu 1 : So sanh vong tun hoan ln va nho ngi . 1/ Ging nhau : +u co 2 phn : Phn dn mau i va phn nhn mau v . Mau dn i t tim theo ng mach , v tim theo tinh mach . +ng mach xut phat t tm tht , tinh mach v tm nhi + ng i cua mau : Tim ng mach ln ng mach va ng mach nho Mao mach Tinh mach nho Tinh mach va Tinh mach ln Tim (Tm nhi 2/ Khac nhau : Vong tun hoan ln +Mau ra khoi tim la mau o ti .Xut phat t tm tt trai theo ng mach chu +Mau tr v tim la mau o thm theo tinh mach chu vao tm nhi phai +Qua trinh trao i khi din ra tai t bao ,m c quan +Chc nng : Mang xi ,cht dinh dng n cho t bao ,nhn cht thai ,khi cacbonich , cht c t t bao v tim Vong tun hoan nho +Mau ra khoi tim la mau o thm .Xut phat t tm tht phai theo ng mach phi +Mau tr v tim la mau o ti theo tinh mach phi vao tm nhi trai + Qua trinh trao i khi din ra tai ph nang cua phi +Chc nng : Nhn xi t khng khi vao mau va a v tim ,thai khi cacbonich vao ph nang tng ra ngoai

Cu 2 : a/ Tng s t bo con c to thnh sau ln nguyn phn cui cng : 6 x 24 =96 ( T bo con ) b/ S NST n m mi trng ni bo phi cung cp to thnh s t bo con trong qu trnh nguyn phn ni trn l : 8 x 96 (8 x 6)=720 (NST n ) c/ S si c bn, si nhim sc .crmatit, tm ng ,NST n ,NST kp trong 1 t bo k gia v k cui nguyn phn l : S SI C BN S SI NHIM SC CRMATIT S TM NG K GIA 16 16 16 8
48

K CUI 8 8 Khng tn ti 8

S NST N S NST KP

Khng tn ti 8

8 Khng tn ti

Cu 3 : + S nhom kiu gen : 3n +Ty l kiu gen : (1: 2 :1 )n +S nhom kiu hinh : 2n + Ty l kiu hinh : (3 : 1)n + S hp t tao ra F1 : 4 n Cu 4: a/ C b v m u mang gen d hp v 2 tnh ,vy kiu gen ca c b v m u l : AaBb Ta c s lai : P: AaBb x AaBb Gp: AB, Ab , aB , ab AB ,Ab , aB ab F1 : Lp khung Pen net: AB Ab aB ab AB AABB AABb AaBB AaBb Ab AABb AAbb AaBb Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb aabb T l kiu gen F1 : 1AABB : 2AABb : 2AaBB : 4 AaBb: 1AAbb: 2Aabb: 1aaBB: 2aaBb : 1aabb T l kiu hnh F1: 9A-B- : 3aaB: 3A bb : 1aabb (9 Vng trn ) : (3 Xanh trn ) : (3 Vng nhn ) : (1 Xanh nhn ) b/ Theo bi ra ,Ta c : P: ? x ? F1 : 3 :3 : 1 : 1 Bin lun : V i con F1 phn tnh theo t l ( 3 :3 ::1 :1) = ( 3 :1) (1 : 1 ). Chng t rng c mt cp tnh trng i F1 phn tnh theo t l 3:1 cn cp tnh trng cn li phn tnh theo t l 1:1 - i F1 phn tnh theo t l 3 : 1 .Chng t rng c b v m u mang cp gen d hp .Kiu gen ca b v m cp tnh trng ny l : (Aa x Aa ) hoc (Bb x Bb ) - i F1 phn tnh theo t l 1 : 1 .Chng t rng b v m mt bn mang cp gen d hp (Aa hoc Bb ) v mt bn mang cp gen ng hp ln (aa hoc bb ) . Vy kiu gen ca b v m cp tnh trng ny l : (Aa x aa ) hoc ( Bb x bb )

49

Xt c 2 cp tnh trng mu sc c hnh dng v ht th kiu gen ca b v m xy ra 2 trng hp sau : P1 : AaBb x aaBb P2 : Aa Bb x Aabb S lai : P1 : Aa Bb x aa Bb Gp : AB , Ab , aB , ab aB ,ab F1 : AaBB : AaBb : aaBB : aaBb : AaBb : Aabb : aaBb : aabb KG : 1AaBB: 2AaBb : 1aaBB : 2aaBb : 1aabb : 1Aabb KH : 3 A B - : 3 aa B - : 1 A bb : 1 aabb (3 VT ) : ( 3 X T ) : (1 V N ) : (1 X N ) P2 : Aa Bb x Aabb Gp : AB , Ab ,aB , ab Ab ,ab F1 : AABb : AAbb : AaBb : Aabb: AaBb : Aabb : aaBb : aabb KG : 1AABb: 2AaBb : 1AAbb : 2 Aabb : 1aaBb : 1 aabb KH : 3 A B - : 3 A bb : 1 aaB - : 1 aabb (3 V T ) : (3 V N ) : ( 1 X T ) : ( 1 X N )

P N 8 Cu 1: 4 im * Pht biu ni dung quy lut phn li v phn li c lp: 1 . Tr li ng mi quy lut cho 0,5 - Quy lut phn li: Trong qu trnh pht sinh giao t, mi nhn t di truyn trong cp nhn t di truyn phn li v mt giao t v gi nguyn bn cht nh c th thun chng ca P. - Quy lut phn li c lp: Cc cp nhn t( cp gen) di truyn phn li c lp trong qu trnh pht sinh giao t. * So snh nhng im ging v khc nhau gia quy lut phn li v phn li c lp: * Nhng im ging nhau: 1 - u c cc iu kin nghim ng nh: + B m mang lai phi thun chng v cc cp tnh trng c theo di + Tnh tri phi l tri hon ton + S lng con lai phi ln - F2 u c s phn li tnh trng ( xut hin nhiu hn mt kiu hnh) - S di truyn ca cc cp tnh trng u da trn s kt hp gia hai c ch l: Phn li ca cc cp gen trong gim phn to giao t v t hp ca cc gen trong th tinh to
50

hp t. * Nhng im khc nhau:2 . Mi so snh ng cho 0,2 im Quy lut phn li Quy lut phn li c lp - Phn nh s di truyn ca mt cp tnh - Phn nh s di truyn ca hai cp tnh trng. trng. - F1 d hp mt cp gen (Aa) to ra 2 loi giao t. - F1 d hp hai cp gen (AaBb) to ra 4 loi giao t. - F2 c 2 loi kiu hnh vi t l 3: 1. - F2 c 4 loi kiu hnh vi t l 9:3:3:1. - F2 c 4 t hp vi 3 kiu gen. - F2 c 16 t hp vi 9 kiu gen. - F2 khng xut hin bin d t hp. - F2 xut hin bin d t hp. Cu 2: 4 im a. M t cu trc khng gian ca phn t ADN. H qu ca nguyn tc b sung c biu hin nhng im no? * Cu trc khng gian phn t AND.(1 ) - ADN l mt chui xon kp gm 2 mch song song xon u quanh 1 trc theo chiu t tri sang phi. Cc Nucleotit gia 2 mch lin kt vi nhau bng cc lin kt hiro to thnh cp. Mi chu k xon di 34 A0, gm 10 cp Nucleotit. ng knh vng xon l 20 A0. * H qu ca NTBS c th hin: Cho 1 . - Do tnh cht b sung ca 2 mch nn khi bit trnh t n phn ca 1 mch th suy ra c trnh t n phn ca mch cn li - V t l cc loi n phn trong ADN: A+G=T+X, A=T; G=X b.(2im) ARN c tng hp giao on G1 ca chu k trung gian gia hai ln phn bo, nhm chun b tng hp li cc phn t prtin cn cho s ln ln ca t bo. Phn t ARN c tng hp da trn khun mu mt mch ca gen v din ra theo nguyn tc b sung. V d: Mch khun mu ADN...AAA TTX XGA TXA AXT AAT XGG mch ARN tng hp ...UUU AAG GXU AGX UGA UUA GXX Do trnh t cc Nucltit trn mch khun ca gen quy nh trnh t cc Nucltit trn mch ARN. Sau khi tng hp xong, mi loi phn t ARN tu theo chc nng c bin i cu trc v vn chuyn n nhng ni thch hp trong t bo. Cu 3: 4 im a. (2im) Nu c ch hnh thnh th a bi hay hin tng a bi ho. Trong qu trnh phn bo, khi nhim sc th nhn i nhng thoi v sc khng hnh thnh, s phn chia nhn khng xy ra nn s lng NST trong t bo tng ln gp bi gi l s a bi ha. Ngi ta s dng consixin lm cht gy a b th nhn to. S a bi th xy ra trong nguyn phn hoc gim phn. Trong nguyn phn, t bo hp t 2n khi s l a bi to th t bi 4n. thc vt s l a bi ho to giao t lng bi 2n.
51

S th tinh gia mt giao t 2n vi mt giao t bnh thng n cho hp t tam bi 3n. S th tinh gia mt giao t 2n vi mt giao t 2n cho hp t t bi 4n. b.(2 im) - t bin thng c hi cho bn thn sinh vt v chng ph v s thng nht hi ho trong kiu gen, v gy ra nhng ri lon trong qu trnh tng hp Prtin. (0,5) - Vai tr ca t bin gen: t bin gen to ra gen ln, chng ch biu hin ra kiu hnh khi th ng hp v trong mi trng thch hp.(0,5) - Qua giao phi, nu gp t hp gen thch hp, mt t bin vn c hi c th tr thnh c li, t bin lm tng kh nng thch ng ca sinh vt vi cc iu kin ngoi cnh. (0,5) - t bin c li c ngha i vi chn nui v trng trt.(0,5) Cu 4: 4 im a. c im di truyn v s lai: 1 . Thang im nh sau: + Nu ng cc c im di truyn cho 0,5 + Vit ng s lai cho 0,5 * Theo bi quy c: Gen A mt en, Gen a mt nu. Suy ra mu mt di truyn theo hin tng tnh tri khng hon ton. Mu mt en l tnh trng tri khng hon ton so vi mu mt nu v mt xm l tnh trng trung gian. Cc kiu gen: AA: Mt en, Aa: Mt xm, aa: Mt nu * S lai P: AA(mt en) X aa(mt nu) Gp: A a F1: Aa(100% mt xm) b. Bin lun v s lai: 1,5 im. Thang im c th nh sau: + Bin lun ng cho 1 + vit ng s lai cho 0,5 Mt c th P c mt en, kiu gen AA to 1 loi giao t duy nht mang A. F1 c 50% mt en: 50% mt nu C th P cn li - F1 xut hin mt en, kiu gen AA C th P cn li to to c giao t A - F1 xut hin mt xm, kiu gen Aa c giao t a T hp li suy ra, c th P cn li to c 2 loi giao t A v a, nn c kiu gen Aa, kiu hnh mt xm. - S lai: P: AA(mt en) X Aa(mt xm) Gp: A A, a F1: Kiu gen 50% AA : 50% Aa Kiu hnh 50% mt en : 50% mt xm c. Bin lun v s lai.: 1,5 im. Thang im c th nh sau: + Bin lun ng cho 1 + vit ng s lai cho 0,5 Mt c th P c mt nu, kiu gen aa to 1 loi giao t duy nht mang a. F1 c
52

50% mt nu: 50% mt xm C th P cn li - F1 xut hin mt nu, kiu gen aa C th P cn li to c to c giao t a - F1 xut hin mt xm, kiu gen Aa giao t A T hp li suy ra, c th P cn li to c 2 loi giao t A v a, nn c kiu gen Aa, kiu hnh mt xm. - S lai: P: aa(mt nu) X Aa(mt xm) Gp: a A, a F1: Kiu gen 50% Aa : 50% aa Kiu hnh 50% mt xm : 50% mt nu.

DAP AN 9 MN SINH HC Cu 1: ( 2,0 im) T bo mt loi sinh vt c b nhim sc th lng bi c k hiu: Aa Bb Dd XY . a) Hy xc nh tn v gii tnh ca loi ny ? b) Khi t bo ny gim phn th s to ra bao nhiu loi giao t ? c) Hy vit k hiu cc nhim sc th khi t bo ang vo : K u 1 ; k cui 1 v k cui 2 ca gim phn . p n: a) y l rui gim c : 2n = 8 b) Do c 4 cp NST tng ng nn s giao t = 24 loi = 16 giao t . (0,25) c) K u 1: Do NST nhn i trc nn k hiu : AAaa BBbb DDdd XXYY ( 0,25 ) K cui 2 : C 16 loi giao t vi b NST n bi ( n ) ( 1,5 ) ABDX AbDX aBDX ab DX ABDY AbDY aBDY ab DY ng mi loi = 0,1 im Cu 2: ( 1,0 im) C mt t bo mm phn bo lin tip 5 t, c mi trng ni bo cung cp 744 nhim sc th . Cc t bo con sinh ra u gim phn to thnh tinh trng. a) Xc nh b nhim sc th 2n. ABdX AbdX aBdX abd X ABdY AbdY aBdY abdY

53

b) Xc nh s lng tinh trng c to thnh t cc t bo con ? p n a) p dng : ( 25 - 1 ) . 2n = 744 ( 0,25) - Vy b NST 2n = 744 : 31 = 24 ( NST ) ( 0,25) c) Tng s t bo con c to thnh qua 5 ln phn bo l: p dng : 2k = 25 = 32 t bo (0,25) Mt TB con gim phn to ra 4 tinh trng . Vy 32 TB s to ra : 32 x 4 = 128 tinh trng ( 0,25) Cu 3: ( 1,5 im) Cho mt on phn t ADN di y : Mch 1: 5/ ... G T T A G A T A G X G ... G X X X A T G T A ... 3/ Mch 2: 3/ ... X A A T X T A T X G X ... X G G G T A X A T ... 5/ a) Vit th t cc n phn ca mARN c tng hp t mch 2 . b) Nu on ADN trn c cha 1 gen ; mch khun l mch 1. Hy : - Gii thch xc nh chiu ca mch khun v gii hn ca gen ? - Vit th t cc Ribnucltit tng ng ca mARN c tng hp t gen trn. p n: a) Vit th t cc n phn ca m ARN dc tng hp t mch n th 2 : Mch 2: 3/ ... X A A T X T A T X G X ... X G G G T A X A T ... 5/ mARN: 5/ ... G U U A G A U A G X G ... G X X X A U G U A ... 3/ ( 0,5) b) Nu ADN trn cha 1 gen , mch khun l mch 1 th: - Chiu ca mch khun 1 l chiu : t 3/ --- > 5/ ( 0,25) - C 3 Nu ng k tip nhau ca ADN s qui nh 1 axit amin . Vy gii hn ca Gen l bi s ca 3 . Vy 2 Nu u tin ca chiu 5/ khng thuc gii hn ca gen. (0,25) Th t cc Ribnucltit l : Mch 1: 5/ ... G T - TAG - ATA - GXG ... GXX - XAT - GTA ... 3/ mARN 3/ ... . - AUX - UAU - XGX ... XGG - GUA - XAU ... 5/ ( 0,5 ) Cu 4: ( 1,0 im) Ti sao t bin gen thng c hi cho bn thn sinh vt ? V : - t bin gen lm thay i trong cu trc ca gen dn n sai lc ARN nn lm bin i Protein ( 0,5 ) - Lm ph v mi quan h hi ha c trong c th dn n sc sng km.
54

( 0,5 ) Cu 5: (1,0 im) cy ng d hp v 2 cp gen, t th phn qua 5 th h th t l cy d hp 2 cpgen th h F5 l bao nhiu ? Bit 2 cp gen ni trn nm trn 2 cp nhim sc th thng khc nhau p n: T l cy d hp i F5 = 1 /25 = 1/ 32 = 0,03125 % cy d hp. Cu 6: ( 1,5 im) Mt phn t ADN t nhn i 3 t , c mi trng ni bo cung cp l 21 000 Nucltit. a) Tnh chiu di ca phn t ADN ra ngstrng mt ? a) Tnh s lng cc loi Nucltit ca ADN ny ; bit trong phn t ADN ny c Nucltit loi T = 30 % s Nucltit ? p n : - p dng : ( 23 - 1 ). N = 21000 ( 0,25 )

a) Vy tng s Nu ( N ) l : 21000 : 7 = 3000 Nu. ( 0,25 ) - Chiu di ca ADN l : L = ( 3000 . 3,4 ) : 2 = 5100 ngstrong ( 0,25) b ) S lng tng loi Nucltit : + Loi Nu T = A = ( 3000 . 30 ) : 100 = 900 Nu ( 0,25 ) % ca Nu X = G = 50 % - 30 % = 20 % ( 0,25 ) + S Nu loi X = G = ( 3000 . 20 ) : 100 = 600 Nu ( 0,25 ) p s : a ) 5100 b ) T = A = 900 G = X = 600 Cu 8 : ( 2,0 im ) Gen D c 186 Nucltit loi Guanin v c 1068 lin kt Hiro . Gen t bin d hn gen D mt lin kt Hiro, nhng chiu di ca hai gen bng nhau , a) y l dng t bin no v lin quan n bao nhiu cp Nu ? b) Xc nh s lng tng loi Nu trong gen D v gen d ? p n: a) Do gen t bin d c chiu di bng gen bnh thng D , nhng gen d nhiu hn D : 1 lin kt H. Vy y l t bin thay th 1 cp Nucltit. (0,5 ) C th : Cp A - T ca D b thay th bi cp G - X ca gen t bin d. ( 0,5) b) S lng tng loi Nu ca gen bnh thng D l : Ta c : 2 A + 3 G = 1068 ( 0,25 ) Thay G = 186 == > 2 A + 3 . 186 = 1068 ( 0,25 ) Vy : A = T = 255 Nu G = X = 186 Nu ( 0,25 )
55

* S lng tng loi Nu ca gen t bin d l : A = T = 255 - 1 = 254 Nu G = X = 186 + 1 = 187 Nu

( 0,25)

56

CHNG III : ADN VA GEN A/ Tom tat l thuyet: - Moi chu k xoan co 10 cap nucleotit va cao 34 A O, nen kch thc cua moi cap nucleotit la 3,4A o. Mot Nucleotit co khoi lng khoang 300 vc - Theo nuyen tac bo sung : A lien ket vi T, G lien ket vi X . V vay A=T, G=X.. T o suy ra: + So lng nucleotit cua ca ADN hoac gen k hieu la: N= 2A+2X + So lng nucleotit cua ca ADN hoac gen k hieu la: N=2A+2X + So lng nucleotit 1 mach cua adn hay gen: N/2= A+X + % Cua 2 loai nucleotit khong bo sung : %A+%X=50% + chieu dai cua phan t ADN hay gen: L= N/2 x 3,4A 0 - Goi k la so lt t sao t 1 phan t ADN(gen) ban au. So phan t c tao ra t t sao cuoi cung la 2 k - 1 axit amim c ma hoa bi 3 nucleotit tren mARN . Khoi lng cua 1 aa la 110 vc B/ BAI TAP: BAI TAP 1: Mot gen co 3000 nucleotit, trong o co 900 A 1. Xac nh chieu dai cua gen. 2. So nucleotit tng loai cua gen la bao nhieu? 3. Khi gen t nhan oi 1 lan a lay t moi trng te bao bao nhieu nucleotit? Giai: 1. Chieu dai cua gen la: ( 3000:2) x 3,4 = 5100AO 2. So nucleotit tng loai cua gen: A = T = 900 nucleotit, G = X = ( 3000 : 2 ) 900 = 600 nucleotit 3. Khi gen t nhan oi 1 lan a lay t moi trng noi bao 3000 nucleotit BAI TAP 2: Mot gen cau truc co 6o chu k xoan, va co G= 20% nhan oi lien tiep 5 t. Moi gen con phien ma 3 lan , moi mARN cho 5riboxom trt qua e tong hp protein. a. Tnh so lng nucleotit gen. b. Khoi lng phan t cua gen la bao nhieu?
57

c. Tnh so nucleotit moi loai ma moi trng noi bao can cung cap cho gen tai ban. d. So lng Nu ma moi trng noi bao cung cap e cac gen con tong hp tong hp mARN la bao nhieu? e. Tnh so lng phan t Protein c tong hp, So lng axit amin ma moi trng cung cap e tong hp cac phan t Protein. Trong qua trnh tong hp Protein a giai phong ra bao nhieu phan t nc, va hnh thanh bo so lng phan t protein c tong hp t 96 mARN la: 96 x 5 = 480 Protein -so lng axit amin can cung cap e tong hp nen 1 phan t protein la: 600 - 1 = 199 f. 3 nhieu moi lien ket peptit? GIAI: a.Moi chu k xoan cua gen co 10 cap Nu. Vay so lng Nu cua gen la: 60 x 20 = 1200 Nu b. Moi Nu nang trung bnh la 300 vc. suy ra khoi lng phan t cua gen la: 1200 x 300 = 360000 vc c. Da vao NTBS va theo gia thiet, ta co % va so lng moi loai Nu cua gen : G=X=20%, A=T=30% ==> Suy ra G=X= 1200 x 30 = 360 Nu ; A=T= 1200 x 20 = 240 Nu 100 100 -so lng nucleotit moi loai moi trng cung cap cho gen tai ban 5 t lien tiep. A=T= ( 25 -1) 360 = 31 x 360 = 11160 Nu G=X= ( 25 -1) 240 = 31 x 240 = 7440 Nu d. so long phan t mARN Cac gen con tong hp c : 32 x 3 = 96 mARN -so lng ribonucleotit can cung cap e tong hp 1 phan t mARN la: 1200 = 600 Ribo 2 -tong so ribonucleotit can cung cap e tong hp 96 mARN la:
58

600(rib) x 96 = 57600 Ribo e.-Moi phan t mARN co 5 riboxom trt qua se tong hp c 5 phan t protein .suy ra (trong so 200 bo ba tren phan t mARN th co 199 bo ba ma hoa axit amin con bo ba cuoi cung cua mARN goi la bo 3 ket thuc khong tham gia vao qua trnh giai ma .v vay ,muon xac nh so lng axit amin can cung cap e tong hp nen 1 phan t protein th ta phai lay tong so bo ba tren gen ( hoac tren phan t mARN) tr i 1 bo ba ket thuc khong tham gia qua trnh giai ma) - So lng axit amin can cung cap e tong hp nen 480 Protein la: 199 x 480 = 95520 aa. f. e tong hp c 1 phan t Protein gom co 199 aa can giai phong ra 199 1 = 198 phan t nc e hnh thanh 198 lien ket peptit. Suy ra so lng phan t nc c giai phong khi tong hp 480 phan t Protein la: 198 x 480 = 95040 phan t nc - T o suy ra so lien ket peptit c hnh thanh la bang so phan t nc c giai phong ra trong qua trnh hnh thanh cac lien ket peptit ngha la a hnh thanh 95040 lien ket peptit. * Bai tap t giai: Bai 1. Gen B co 2400 Nucleotit, co hieu so cua A vi loai Nucleotit khac la 30% so Nucleotit cua gen. 1. Xac nh chieu dai cua gen 2. Qua trnh t sao cua gen B a dien ra lien tiep 3 t.Xac nh so Nu tng loai trong tong so gen mi c tao thanh t t sao cuoi cung. ap an 1. L= 4080 AO 2. A=T = 7680 Nu ; G=X= 1920 Nu. Bai 2: Hai gen B va b cung nam trong 1 te bao va co chieu dai bang nhau. Khi te bao nguen phan lien tiep 3 t th tong so Nu cua 2 gen tren trong the he te bao cuoi bcung la 48000 Nu ( cac gen cha nhan oi). 1. Xac nh so te bao mi c tao thanh sau 3 t nguyen phan 6 noi tren. 2. Xac nh so Nu cua moi gen. Bai 3. Mot phan t mARN dai 2040 A0 , co A= 40%, U=20%, X= 10% SO Nu cua phan t mARN . 1. Xac nh tng loai Nu cua phan t mARN
59

2. Phan t mARN cha bao nuhieu bo ba? Bai 4: Mot oan gen B mang thong tin cau truc cua 1 loai Protein co trnh t cac Nu nh sau: Mach 1: - A-G-X-G-G-A-A-T-A-G-T-AMach 2: - T-X-G-X-X-T-T-A-T-X-A-T( Xet 2 trng hp) Bai tap 5:Mot gen Bb Ton tai tren 1 cap NST tng ong, gen B co chieu dai 5100 A0 co A= 15%, gen b co chieu dai 4080 A0 co so lng 4 loai Nu bang nhau. a. Tnh so Nu moi loai cua moi gen. b. Tnh so Nu moi loai cac k trong nguyen phan:( k gia, k cuoi) c. Tnh so lng moi loai Nu cac k cua giam phan: ( K gia I, k gia II, k cuoi II) d. Mot te bao cha cap gen noi tren nguyen phan 3 t lien tiep, oi hoi moi trng noi bao cung cap moi loai Nu la Khi em lai cac c the cha cap gen tren, hay xac nh so lng Nu moi loai trong tng kieu gen i con. e. bao nhieu? CHNG IV/ BIEN D I/ TOM TAT L THUYET 1. S o phan loai bien d Bien d Bien d di truyen truyen ot bien Bien d khong di (Thng bien) Bien d to hp

ot bien gen

ot bien NST ot bien so lng

ot bien cau truc

60

The a boi

The d boi

-Bien d: La hien tng cac ca the i con co nhieu net khac nhau va khac vi bo me. - Bien d di truyen: la nhng bien oi trong vat chat di truyen va truyen lai cho cac the he sau, gom 2 loai la ot bien va bien d to hp. Bien d khong di truyen la nhng bien oi kieu hnh cua cung 1 kieu gen d tac ong cua nhng ieu kien moi trng khac nhau va khong di truyen cho i sau. - ot bien: La nhng bien oi trong vat chat di truyen cap o phan t ( gen) va te bao ( NST) 2. ot bien gen: a. Khai niem: La nhng bien oi cau truc cua gen lien quan en 1 hoac 1 so cap Nu . b. Cca dang ot bien gen ien hnh: - ot bien mat 1 cap Nu - ot bien them 1 cap Nu - ot bien thay the cap Nu c. C che phat sinh: - Tac nhan t moi trng trong c the: o la nhng roi loan sinh l lam mat can bang moi trng trong c the va lam roi loan qua trnh t sao cua phan t ADN. - Tac nhan t moi trng ben ngoai c the: o la cac tac nhan vat l( tia t ngoai, tia phong xa...) hoahoc ( oxin, thuoc tr sau DDT...) Lam ton thng phan t ADN hoac roi loan qua trnh t sao chep cua no. d. Vai tro: S bien oi cau truc cua gen do ot bien dan en nhng bien oi loai phan t protein ma no quy nh nen dan en bien oi kieu hnh. Nhng bien oi nay thng co hai cho ban than sinh vat. Tuy nhien cung co trng hp co li. 3. ot bien NST a. Khai niem: La nhng bien oi ve cau truc hay so lng NST b. Cac dang ot bien NST - ot bien cau truc NST: La nhng bien oi trong cau truc cua NST, gom cac dang sau: + ot bien mat oan + ot bien ao oan
61

+ ot bien lap oan + ot bien chuyen oan - ot bien so lng: La nhng bien oi SO lng NST xay ra 1 hoac 1 so cap hoac xay ra tat ca bo NST, Gom cac dang sau: + D boi the: Them hoac mat mot hoac mot so` NST thuoc 1 hoac 1 so cap NST nao o + a boi the: Bo NST co so lng tang len theo boi so cua n,( nhieu hn 2n) c. C che phat sinh - The d boi: Cac tac nhan gay ot bien lam roi loan qua trnh phan li cua 1 hoac 1 so cap NST nao o dan en s khong phan li cua chung va tao ra cac giao t bat thng( mot giao t cha ca 2 NST cua cap, con 1 giao t khong cha NST nao cua cap) - The a boi: Cac tac nhan gay ot bien lam roi loan qua trnh nguyen phan hoac giam phan dan en s khong phan li cua cac cap NST a nhan oi. d. Vai tro: - Cac dang ot bien cau truc NST vad boi the thng co hai cho ban than sinh vat. - Cac dang ot bien a boi the tao ra cac c the a boi co nhieu ac tnh quy: Kch thc ln, c quan sinh dng to, sinh trng phat trien manh va chong chu tot. 4. Bien d to hp: a. Khai niem: La s to hp lai vat chat di truyen cua bo me thong qua qua trnh giao phoi dan ti s to hp lai cac tnh trang von co cua bo me, Lam xuat hien cac tnh trang mi. b. C che phat sinh: Do s phan li oc lap va to hp t do cua cac gen tren c s s phan li oc lap va to hp t do cua cac NST trong giam phan va thu tinh. c. Vai tro: - Cung cap nguyen lieu cho qua trnh chon giong, va tien hoa. 5. Thng bien: a. KHAI NIEM:

62

Thng bien la nhng bien oi kieu hnh cua cung 1 kieu gen, phat sinh trong i song ca the di tac ong trc tiep cua ieu kien ngoaicanh. b. Tnh chat - Xuat hien ong loat theo hng xac nh - Phat sinh trong i song ca the - Tng ng vi ieu kien ngoai canh - Khong di truyen c c. Vai tro: -Giup sinh vat co nhng bien oi kieu hnh thch nghi vi ieu kien ngoai canh cu the: 6. Mc phan ng: a. Khai niem: La gii han thng bien cua 1 kieu gen trc ieu kien ngoai canh khac nhau. b. Tnh chat - Do cung 1 kieu gen quy nh, do vay co gii han. - Kieu hnh la ket qua tng tac gia kieu gen va moi trng. - Cac tnh trang chat lng thng co mc phan ng hep, Con cac tnh trang so lng thng co mc phan ng rong. c. Y ngha: Trong chan nuoi va trong trot, Ngi ta van dung nhng hieu biet ve anh hng cua moi trng( ieu kien cham soc, k thuat cham soc, thc an phan bon...) oi vi cac tnh trang so lng. Nhng kien thc ve mc phan ng e co nhng bien phap nang cao nang xuat cay trong, vat nuoi.

63

Tai sao cay trinh n xau ho ? Khi cham vao la cay trinh n, lap tc la cua no cup lai. o la nh co nc. Cac te bao cuong la khi trng nc se co o cng cng giup nang la, con khi ta cham vao cay lap tc cac te` bao nay b mat nc lam cho no xep lai dan en cuong la b gap xuong. Khi kch thch qua i, cac te bao cuong la lai hut no nc lam cho la tr lai v tr bnh thng. ( khong phai la phan xa than kinh) SI T NHEN? Neu ben cac si t nhen mong manh thanh 1 si co ng knh c ong nha mem dung e ti cay th co the dung no keo cung 1 luc 2 chiec may bay Boing 737. Tuy nhien ta khong the san xuat t nhen giong nh kieu nuoi tam lay t v khi nuoi nhen vi so lng ln chung se an tht lan nhau. Hien nay ngi ta san xuat t nhen bang con ng cong nghe sinh hoc: cu the la phan lap gen quy nh s tong hp protein cua nhen ( spiroinII) roi bang k thuat di truyen chuyen gen nay vao he gen cua de tao nen con de bien oi gen cho sa cha protein t nhen. Sau o, bang cong nghe ac biet, ngi ta lay sacho vao may keo thanh cac si t nhen. Vai det t cac si t nhen ben en noi ta co the may ao chong an

E CNG ON TAP HOC K I MON SINH LP 9

64

Cau 1: Menen a nghien cu s di truyen cac tnh trang ( tm ra cac quy luat di truyen) bang phng phap g? Noi dung cua phng phap o? Cau 2: Trnh bay Th nhiem lai 1 cap tnh trang cua Menen? Menen giai thch ket qua th nghiem cua mnh nh the nao? Phat bieu noi dung cua quy luat phan li? Cau 3: Muon xac nh kieu gen cua 1 ca the mang tnh trang troi can phai lam g? Cau 4 : Troi khong hoan toan la g? cho v du? Cau 5: Can c vao au ma Menen cho rang cac tnh trang mau sac va hnh dang hat au trong th nghiem cua mnh lai di tuyen oc lap vi nhau? cau 6: Bien di to hp la g? no xuat hien trong hnh thc sinh san nao? Cau 7: Thc chat cua s di truyen oc lap nhat thiet F 2 phai nh the nao? Cau 8: Neu noi dung cua quy luat phan li oc lap? y ngha cua quy luat phan li oc lap. Cau 9 : giai bai tap 2,3,4 5 trang 22,23 sgk : cau 10: Neu v du ve tnh ac trng cua bo NST cua moi loai sinh vat. Phan biet bo NST lng boi va n boi ? Cau truc ien hnh cua NST nhn ro nhat k nao cua qua trnh phan chi te bao? mo ta cau truc o.? Vai tro cua NST oi vi s di truyen cac tnh trang. Cau 11: Nhng dien bien c ban cua NST trong NP va GP? Cau 12: Y ngha cua NP, GP, thu tinh ? Cau 13: Trnh bay qua trnh phat sinh giao t ong vat? Giai thch tai sao bo NST trong cac loai sinh san hu tnh lai c duy tr va on nh qua cac the he c the? Cau 14: Neu nhng iem khac nhau gia NST thng va NST gii tnh? Tai sao trong cau truc dan so, t le nam: n xap x 1:1. Cau 15: The nao la di truyen lien ket? Y ngha cua di truyen lien ket? Hien tng nay bo sung cho quy luat di truyen cua Menen nh the nao? Cau 16: Neu ac iem hoa hoc cua phan t ADN? V sao ADN a dang va ac thu ? Cau 17: Mo ta cau truc khong gian cua phan t ADN? He qua cua NTBS: ? Viet 1 oan mach bo sung vi oan mach sau: - AGXAGGXAX
65

Cau 18: Mo ta s lc qua trnh nhan oi cua ADN? Tai sao 2 ADN con c tao ra qua c che nhan oi lai giong ADN me( Trnh bay nguyen tac nhan oi) Cau 19: Nhng iem khac nhau c ban trong cau truc cua ADN va ARN? Cau 20: Mot oan mach ARN co trnh t cac nucleotit nh sau: - A A U G X X U U - Xac nh trnh t cac Nutronh gen a tong hp ra oan mach ARN tren? Cau 21: Tnh a dang va ac thu cua PROTEIN do nhng yeu to nao xac nh? Cau truc nao co vai tro chu yeu? Cau 22: Moi quan he gia gen va ARN , gia ARN va protein. Cau 23; ot bien gen la g? cho v du? Tai sao ot bien gen thng co hai cho ban than SV Cau 24: ot bien cau truc NST la g? Nguyen nhan gay ot bien? Tai sao thpng cohai? Cau 25: The d boi la g c che hnh thanh the d boi 2n+1 va 2n 1? Cau 26: The a boi la g? v du? c che hnh thanh? Cau 27: Thng bien la g? Phan biet thng bien va ot bien? CAU 28: Neu cac phng phap nghien cu s di truyen ngi? Y ngha cua cac phng phap o? Tai sao khong ap dung cac phng phap giong nh cac sinh vat khac? Cau 29: Neu nguyen nhan phat sinh cac tat benh di truyen ngi? bien phap han che ?

66