You are on page 1of 36

September 2013

AGAPE

www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

www.mizoramsynod.org

September 2013
Editorial

AGAPE

Politics hi kan ni tin nun khawihtu a nih avngin tu mah hian kan bihrksan thei lo va; chuvngin, fmkhur taka ngaihtuahna kan hman a \l a. Ram rorelna fel leh \ha kan neih theihna trin kawng hrang hrangin \an kan lk a ngai a. Tu mah inthiarfhlim tak tak thei kan nih loh avngin politicsa kan inchiah dnah hian ringtute chuan kan fmkhur deuh a ngai tih hria ila. Politics hi thil \ha tak ni mah se mipuiin kan hmang dik lo fo. Hmun \henkhatah kohhran leh khawtlngah buaina leh inrem lohna leh neuh neuh a awm \hn a, hngte pawh hi politics thil nn a inzawm fo mai. Mizoramah inthlanpui a awm kum hi chuan kohhran thlarau lam nun pawh a tlahniam \hn, tia an sawite pawh hi thui tak chu a dikin a lang. Sawrkr dik leh \ha siam tr chuan kohhranhoten mawh kan phur nasa hle. Mizoramah chuan mipui tam ber hi kohhran mite kan nih avngin sawrkr siamtu pawimawh tak kan ni. Mipuiin kan thlan apiang hi sawrkrna chelhtu an nih \hin avngin inthlannaah pawh fmkhur a ngai hle a ni. Hmun \henkhatah chuan party ruih chilhna a la nasa viau mai. Hei hi thil fel lo tak a ni. Party mi nih avnga thlan ngawt aiin mi \ha leh rin tlk, mi rinawm leh Pathian \ih mi kan thlan chhuah thiam a ngai. Rilru dik tak pu chunga, thianghlim tak leh fel fai taka kan thlan chhuahte chu Pathianin kan rorltu atna min pkah ngai ila. An fel lohnaah pawh rl zui mai lovin, \anpuia, \awng\aisak \hin tr a ni.

www.mizoramsynod.org

September 2013
Kristian Chhngkua

AGAPE

M RAWH, I M PHA NGEI NGEI ANG -Upa K. Zoremsnga Kulikwn


Kan hun tawng mk leh kan nun han thlr hian, innghahna bulfk tak nei lo leh hma lam thlrna \ha nei mang lova nung, changpt cheh chhum an sawi ang mai a tl vl mai mai kan ang ta hle mai. Pawisak a tlm a, mahni nawmna tr leh hlwkna tr a nih dwn phawt chuan mi dang tihchhiat kan hreh ta lo va, mi rawk leh thah mai pawh pawisa lo kan awm ta mk a ni. Kan nun mawi - tlwmngaihna, hawihhwmna leh aia upa zahnaten chawimawi an hlawh loh avngin mual min liamsan mk a. Inelna leh intihsiakna a sng a, induhsak tawnna hmuh tr a vng ta. |halaite zngah beidawnna a hluar a, mahni intihchhiat pawi tih lohna a nasa hle. Pathian pawisakna leh \ihna a bo zl avngin hnam ral mai tr kawng lam kan hawi ta a nih hi! Chutiang dinhmuna kan Davida hnnah m rawh, i din avngin, \an lkna tr chu m pha ngei ngei ang a ti a, chhngkuaah a ni. a m pha ta ngei angin, kan Chhngkua a \hat chuan m ang a, kan m pha ngei kohhran, khawtlng, ram a ngei ang. Kan chhngkua leh \ha a, a chhiat erawh chuan kan ramin Lalpaa damna kan chng zawng zawng chu a chang zl dwn a ni. chhia a ni mai. Chuvngin, Chhngkuaah Lalpa lamlian Lalpa lamlian sial hmasak siala Kristian chhngkaw din phawt a \l a ni. Kan lo \ha trin hngte hi kan mamawh: tawh lo pawh a ni mai thei e, mahsela, kan beidawn mai tr 1. Lalpaa intihchak a ngai: a ni lo vang. Chhan tlk kan Sual rlin chhng tin min la awm a ni tih hriain, a chhan luhchilh a, kan kawppuite leh trin 1 Samuela 30-a Davida kan tu leh fate salah min chtzia kan hmuh a\ang hian mansak tk hi. Harsatna a i zir thar leh ang u. Lalpan tawh laiin Davida chu
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

beidawngin a tl buai mai lo va, LALPAAH chuan a intichak a, Abiathara hnnah Puithiam kawr a dl a, chumia inthuam chung chuan Lalpa a zwt ta a, Pathian chhnna ropui tak a lo lang ta a ni. Manganna kan tawha, \anpuitu kan ngaih chngte hian Lalpa kan Pathianah intichakin, kan Puithiam kawr Lal Isua-in kan inthuam hmasa \hn em le? Nge lei lalte leh mi lian kan bl hmasa zwk? Nge khawvl hmanrua kan hmang zwk? Lal Isua tel lo chuan kan sual do hi kan hneh thei lo vang. Lalpa tel lova fing intia, chumia innghah chu a pawi a, a daih rei ngai lo. Lalpa chakna ring lova khawvl finna kan m a nih chuan, kawng kan bo zl ang a, chatuan nunna kawng kan hloh mai ang. 2. Huaisen taka m a ngai: Davidan an hmlmate chu zm lovin, huaisen takin a m zui zl a, a m pha ta a ni. Chhngkuaah Kristan lalna a chan theih nn, dikna leh felna dinpui ngam leh nunpui ngam khawpa huaisen nu leh pa leh

\halaite kan mamawh a ni. Tlm leh tamah Lalpa a buai lo va, a mite chu a \anpui mai \hn a ni. Mahni chauh pawha him taka min awmtrtu chu amah chu a ni. Lalpa mite chu an dikin an huaisen \hn a; nimahsela, ringtuten dik lohna kan neih fo thin avngin kan dawihzep zo va; chuvng chuan, sual zuah lena awmin a ngampa ta a, chhngkua kan buai \hn a nih hi. Mi \henkhat chuan Ani pawh eng mah a ni bik lo min ti ang tih kan hlauh avngin Pathian thu pawh kan sawi \ha ngam ta mang lo, a pawi hle a ni. Kristian chhngkaw chungchang phei chu a sawi ngam kan tlem ta, hei hi Setana hmanrua a ni. Dwih rkna riau neite hian a rka eng emaw tih an ching a ni duh khawp mai. Chuvngin, sim ngai nei chuan sim ila, dikna nn huaisen takin m ila kan m pha ngei ngei ang. Kanan ram la tr chuan Israel fate hruaitu Josua chu chak tak leh huai takin awm rawh, hlau suh la, zm hek suh... tiin Lalpan thu a pe a, (Jos. 1:9) a zwm a, ram \ha
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

zwk an thleng a ni. Chhngkaw hruaitute pawh hi Lalpa rin chhanin chak tak leh huai takin awm ila ram \ha zwk kan thleng ve ngei ang. 3. Beiseina nn um a ngai: Kan chhngkuaah beidawnthlk tawp harsatna kan twk a nih pawhin Lalpa hnnah thlen ila, min \anpui ang tih beiseina nn kan thlr fo a pawimawh. Mi \anpuina tr chu LALPA, lei leh vn siamtu hnna mi a lo thleng ang tih ring tlat chunga kan m a \l. Mi beidawng an hlawhtling ngai lo tih hre rengin beiseina nn m zl ila kan hlawhtling ang. Hla siamtu chuan Hlim ni reng i beisei ngam tawh lo maw? Chung lam thlr reng la, Chhandamtu lam chu, Pathian hml duhawm chu a lo eng ngei dwn e a ti. Eng tik niah emaw chuan Kristian chhngkua kan din theih nan Pathian hml duhawm a lo eng ngei dwn a ni tih beisei chunga kan beih chuan kan la m pha ngei ang. Chhngkaw hruaitu berin beiseina a tlkchhama, a hma lam a thim zwng hlra

a thlr chuan, chu chhngkua chuan Lalpaa hlimna, lwmawm leh beiseina ng a nei har khawp ang. Pathian thu chuan, Beiseinain a ni, chhandamin kan awm ni (Rom 8:24) a ti; chuvngin, beiseinaa chhandamna kan chan tr hi thlr fo a pawimawh hle a ni. Nu leh pate pawhin kan inneih nia kan thutiam te, kan fate baptisma kan chantr nia kan thutiam te hre thar leh ila, kan beidawn dawn apiangin a hnnah thu tiam thar leh \hn ila, Kristan kan chhngkuaah hmun a chang ang a, kan beidawnna zawng zawngte beiseina chahbiin min hawnsak leh ang. Lalpaa intichak chung zelin chhngkua leh ram anga kan harsatna leh mangannate chu huaisen tak leh Lalpaa beiseina nn bei ila, m rawh, i m pha ngei ngei ang tih chu Lalpa thutiam a la ni zel; chuvngin, Tn a\ang hian Kristian chhngkua din trin i m nghl ang u, tih tak zeta kan ma, kan beih chuan hnehna chu kan chang ngei ang.
www.mizoramsynod.org

September 2013
Sermon

AGAPE

KRISTIAN CHHNGKUA LEH TNLAI KHAWVL - Rev. Vnlalzuata Senior Executive Secretary Kan thupui hi Kristian chhngkua leh tnlai khawvl tih a ni a. A hmasa berin tnlai khawvl hi thlr phawt ila. Hla phuahtu chuan, Lungawi lohna khawvl hi zawng belh chianin lungngaih a tizual. Rualawhna leh duhamna hian chin lm a nei lo ve, a lo ti a, a dik hle mai. Pathian pawh be hman lo khawpin biak tr dang kan nei tam tial tial a, Amosa hun lai ang khn chawlhni pawh hi hnawk kan ti lek lek tawh a, Babel in sng sain kan hnatlng luih luih a ni ta ber e. A lang thei lamah chuan hma kan swn chak hle a, mipui nun leh ram pawh a \hang chak a, chutih lai chuan duhmna leh rualawhna a zual deuh deuh si a. Tn hma ai khn kan neinung a, mahse, kan rilru a hah zwk a, kan rilru hi a aia lian duh, a aia tam duh a ni zl si a. Sum essay ziaktu pakhat chuan, Sumin khum kan lei thei a, mut tuina kan lei thei lo va. Sumin ei tr kan lei thei a, ei tuina kan lei thei lo va, sumin taksa mawina silhfen kan lei thei a, thinlung mawina kan lei thei lo va. In leh lo kan lei thei a, a chhng nun hlim kan lei thei lo va. Khawvl hmun tina kal theihna (passport) kan lei thei a, vnram kalna kan lei thei lo, tiin a ziak a. Tnlai khawvl hian chhngkaw tin nun hi a tipherh ta hle mai. Pa pakhat chuan, Ka fapa palite ai chuan kan kawmthlanga zawng\ah kung khat pawh hi min chwm trin ka ring zwk a ni, tiin a sawi hial a ni an ti a. Hmnlai chuan \halaite hian chhngkua an tiphuisuiin an timawi a; tnah chuan \halai \henkhatte chu chhngkaw tibuaitu leh tirl\itu an lo ni ta. Pa pakhat chuan phaiah a fapa lehkha a zirtr a, nupui atn an zirlaipui a lo ru ve ta ngawt mai a. A
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

pa chuan, Mama, ka fapa i ni a, pain fa chu an puitlin hma a chawm \hn angin nang pawh ka chwm che a. Tnah chuan fa nih duh lovin pa nih i lo duh ve ta a, tn a\ang chuan pa leh pa chu kan inchwm thei tawh lo vang, tiin lehkha a thawn a. A fapa chuan rang takin a nupui rk chu a dah leh ta a ni an ti. Tn hma kha chuan nu leh paten \halai thawh sa an ring a, tnah chuan \halai \henkhatte chuan an nu leh pa tar zwkte thawh sain zu an rui a, chhngkua a keh darh mk a ni. Thufing pakhat chuan, House is built by hands, home is built by heart, a ti a, chu chu, In chu kuta sak a ni a, chhngkua erawh chu thinlunga sak a ni, tihna a ni thei wm e. Kan Bible pawhin, Lalpan in a sak loh chuan a satu chuan a thawk rim thlwn mai a ni, a ti bawk (Sam 127:1). Kan in leh lote hi a ropui tial tial a, a lwmawm hle a, Pathian malswmna a ni. Chutih rual chuan tn hma ai zawngin a chhng nun hi a keh chhe tial

tial em le? Chuti a nih chuan kut chauhva sak in neiin, thinlunga sak chhngkua kan nei tel lo a ni lo maw? Keimahni sak chauh in neiin, Lalpa sak in kan neih loh avngin kan thawk rim thlwn ta a ni lo maw, tih hi ngaihtuah zui tham a awm ta a ni. Sitting room nuam tak takte kan nei a; nimahsela, chutah chuan kan fate nn hlim taka Pathian thu sawi ho a harsa ta hle. Kan fate hian chuta \hut ai chuan vng hmwra zu zuar \hutthlng ruh deuh maia nilnga \hut pawh nuam an ti zwk a nih chuan khawiah nge kan in hlutna chu a awm tak le? Pathian thu chuan, Insual bur bura ruai \hehna in ai chuan inrem taka chaw \hing bar khat eina a \ha zwk, tiin min hrilh a (Thuf. 17:1). In leh lo ropui tak aiin a chhng nun dan a pawimawh a, in \ha tak pawh nei ila, nupa kan inhauva, fate nn inhnial rengna in a nih chuan a nuam chuang rng rng lo va. Kan khumte hi dp nuam hle mah sela, a chunga mu chu rilru hah a
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

nih si chuan a dpnain min tihahdam zo lo. Lal Solomona rilru hahna chhan kha sum leh pai a tlkchham vng a ni lo va, in leh lo a neih chhiat vng a ni hek lo va, a hrisl loh vng a ni hek lo va, Pathian nn chu in chu an luah dun loh vng a ni zwk. Kan ram chhngkuate pawh hi i inchht chiang ang u. Chhngkaw nei nung deuhte chu sumin a lei theihah an buai tawh lo va, an duh duh an lei mai a ni. Nimahsela, an buaina chu sumin a lei theih loh lamah a ni daih. Kan fapa ngawl veite hi, Mama, ni tin drkr khat \awng\ai la, i \awng\ai apiangin chng sngkhat ka pe ang che, ti ta ila, a \awng\ai chuang hauh lo vang. Mi pakhat chuan, Pawisa chhiar sn loh nei ila aw, hman chawp tlm nei tel bawk ila, a ti a, chhiar sn loh neih tawh hnuah pawh hman chawp tlm a la duh tel ta hrm hrm a. He pa duhmna hi sum chhiar sn loh pawhin a lei thei lo a ni. Kawng lehlam thlr ve thung ila. Chhngkaw rethei tak pawh ni sela, Lal Isua

nna an chhngkua an nun ho chuan an hlim m m \hn. An retheih hrim hrim vnga hlim chu an ni bk lo va, Lal Isua avnga hlim an ni a, Isua nn chuan in nuam a ni, tiin an zai hlim thei a ni. Tirhkoh Petera khn keibai hnnah khn, Tangka leh rangkachak eng mah kan nei lo, kan neih chhun kan pe ang che, a tih lai khn, tangka a neih loh kha a pawizia sawi a tum lo va, a chhuang zwk mah a, a chhan chu tangka aia hlu a neih vng a ni. A neih chhun Isua chu kebai a pe ta a, kebai chu kein a kal ta a nih kha. Kan chhngkua hian sum leh pai aia hlu Lal Isua kan neih si loh chuan sum chhiar sn rual loh pawh nei ila, kan hlim tak tak thei ngai lo vang. Lal Isua nn erawh chuan sum neih tam hlei hlei chu a thlanawm daih zwk bawk. Vawi khat pawh Charlesa hian hna \ha tak, rei lo ta mi hausa tawntaw (millionaire) nih theihna a hmu a. Amaherawhchu, chu hna chu thawk duh lovin hna chhe t thawh a thlang ta hlauh zwk
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

10

a. A \hianpa chuan a hna duh loh chu lwm takin a thawk ta a, Charles-a chu a ti hle a. Charles-a \hianpa chu a hausa ta hle mai a, nimahsela, a hausakna chu an chhngkuain chhiat phah nn a hmang ta a, a fate nn Pathian hre hauh lovin zu leh sa an chn a, an chapo m m bawk si a. Nakinah chuan a mangang lutuk chu Charlesa hnnah a lo kal a, |hianpa, i chhngkua ang hi ka din ve theihna trin pawisa eng zt nge i mamawh ka pe ang che, a rawn ti a. Charles-a chuan, |hianpa, Kristian chhngkua hi suma lei chi a ni lo va, sum tam tak chna din chi a ni zwk alwm, tiin a lo chhng a ni an ti. Sumin a lei theih loh thil i chan fo hi, ngaihtuah bawk la lwmin i lo khat a ni, tih hla hi a dik a ni. Aizwl khawpui chhnga chhngkaw hlim pakhat an sawi hi i lo thlr lawk teh ang. An pa ber chuan dawhknah lehkha a chhiar a, an nu leh a fanu hmeichhe naupangin ei rawng an bwl a. Naupang chuan a pa chu thingpui a va pe a, dawhkna no a hn chu

a tlu a, dawhkn chu a huh ta vek mai a. Naupang chuan a pa hnnah, Ka pa, min ngaidam rawh, ka thiam loh a ni e, tiin zah takin a lu a kn a. Chokaa a nu rawngbwl chuan, Keima thiam loh a nih zwk kha, a hn dn tr ka lo hrilh lo a ni, a rawn ti a. An pa chuan, Keimah zwk a ni thiam lo ber chu, Mami kut a\angin ka lo la vat lo atin a ni e, a lo ti bawk a, an nui ho ta ham ham a. Chhngkaw nun a fuh loh chuan eng emaw hlekah kan inphun neuh neuh va. chhngkaw nun a fuh erawh chuan inhauna trah pawh an nui ho thei tlat a ni. He mite chhngkua pawh hi thingpui buak hma aiin an hlim mah zwk a nih hi. Nu pakhat pawh hian, Tkin chu ka buai hle mai. Ka fa pakhat dam lo paw chungin rawng ka bwl a, chaw kan ei dwn a, uiin kan chawhmeh neih chhun a rawn pal baw vek a, ka fanu pakhat lah chu a nuar tlat mai bawk si a. Chutih laiin mi pakhat a lo lt a, Ka pawisa in bat kha vawiin ngeiah min rawn pe ang che u, a rawn
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

11

ti a. Tlngau a lo au va, Vawiinah dai theu tr a ni a, a thawk lo chu rn tr a ni, a rawn ti a, kan pa lah chu a la mu vm thr mai bawk si a. Chumi tk ang reng reng chuan ka la nui nasa ngai lo, a ti thn a. Nu \henkhat chu ni ila, kan tm hmuk ang a, kan thin a rim hlur wm e. Chhngkaw \henkhat inhau bur burna hmunah hian chhngkaw \henkhatte chu an nui hawk hawk thei a ni. Chhngkaw member-te hi huat tr leh phunnawina tr zawn reng tkah chuan eng lai pawhin huat tr a awm a, lungawi hun hi vng tak a ni. Lal Isua nn erawh chuan \ahna zn pawh zng lwm hla a chang leh \hn a ni. Kan sawi chhun a\ang khn Lal Isua chnna chhngkua leh a chn theih lohna chhngkuate nun inkr hlatzia chu a lang ruak wm e. Khawvl chhngkuate chu sum leh pai hman sn loh te, in leh lo ropui takte nei mah sela, thinlung hlimna an nei lo va, harsatna leh vn-

duainain a hlau chuang si lo va, a twpah Lal Isua tho tho an mamawh a, an tlai lutuk tawh a, anmahni thln khur laihah ngei ipik takin chatuanin an rm tawh dwn a ni. Lal Isua chnna chhngkuate erawh chu tuarna hnuaiah pawh, Hng hi Isua zra ka ta, tiin an zai hlim thei a. Thihna kut vwtin a rawn man pawhin, Hlim takin a hming ka puang ang, ka thih mk lai pawhin, tiin an zai thei a. An chhngte ruang chungah pawh Pathian an fak mawlh mawlh bawk. Lal Isuan \iauvut chunga in sa leh lungpui chunga in sa chanchin min hrilh a (Mat 7:24-27). Tnlai khawvlah hian \iauvut chunga chhngkaw dinte chu sualna leh duhmna tui lianin a ln pil mk a. Lungpui chunga chhngkaw dinte erawh chu sualna tuifwnin su ve mah sela, an dinna lungpui a ngheh avngin an nghng ve dwn si lo. Tnlai khawvl thlipui leh sualna tui fwn krah hian lungpui chungah nge chhngkua kan din dwna \iauvut chungah?
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

12

RAWNGBWLNA HLEN
-Pastor R. Lalrosiama i/c Muallungthu Pastor Bial Nang erawh chu engkimah fimkhur la, hrehawm tuar la, Chanchin |ha hriltu lam hna thawk la, i rawngbwlna kha hlen rawh (2 Tim 4:5).
Tirhkoh putar, \hahnemngai tak, lung in tng, a hmabk tih tr hlen chhuak tawha inhria Paulan, rawngbwltu naupang zwk Timothea hnnah fuihna hnuhnng a sawi hi, keini vawiina rawngbwl mkte leh ringtu zawng zawngte tn hian chona nung reng a la ni. Rawngbwlna hi a trah Nang erawh chu - Paulan chuan a hlimawmin, a mahni inhmangaihtu te, intivei, phrawm viauin a lang \hn, chapo, tangka ngainatu leh mahse, hun an rei deuh chuan Pathian sawichhetu chi hrang phrna a lo reh a, beisei ang hrangte chuan Pathian thu dik vekin Pathian hnathawh a lo chu kham khawp lovin lang nghl vek bawk si lo va, thusawitu danglam apiang an Thlmsama anga kawng la pan hum hum tr thu a sawi. laklawha kr leh mai awl tak Hetiang hun hi lo thleng mah a ni. Sp thufing lr tak pakhat se Paulan khauh taka chu, A bul \an \hat chu a Timothea chu fuihin, Nang chanve zo ang a ni tih kha a erawh chu chutiang mite lak ni. Mahse, ringtu nunah chuan a\ang chuan i danglam ngei a bul \an \ha\ ai mahin, a twp ngei tr a ni, a ti a ni. zawh \hat hi a pawimawh zwk. He \awngkam Nang Pathian thu min zirtr dn pawh erawh chu tih hian beng a hi a twp thlenga tuar peih tr verh hle mai, ringtute hi leh thih thlenga rinawm trin a khawvl mite lak a\ang hian ni. Chuvngin Tirhkohvin kan danglam ngei tr a ni. Mi rawngbwlna kan hlen chhuah insmthei lo, Pathian aia dn tr min hrilhte hi kan Bible mahni lwmna hmangaih chng thlan hmang hian in zir zwkten zu te, ruih hlo te leh chiang dwn teh ang. sual hrang hrangte an lo ti
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

13

bawrh bawrh a nih pawhin, Pawisa duh luat avnga a dik leh dik lo pawh thlu lova bawh huam huamte chuan lo ei ruin, eng pawh lo ti se Nang erawh chu... a ti a ni. Pathian mite chuan khawvl mite tih ang zawng zawng hi an ti ve thei lo, khawvl mite aiin a danglam ngei tr a ni. Ka thil tawn mwl t, Pathian ropui nn han share che ka duh a. Vawi khat chu ka fanu hian Minorities Scholarship dlna form hi a rawn hawn ve a, ka fill-up zawh dwnah chuan dltu nu leh paten kum khata sum lk luh bithliah a awm tih ka han hmu a, an bithliah aia ka kum khat lwmman lk a sn zwk si avngin, ka fanu hnnah chuan, Bawihte hei chu kan dl ve thei lo ka ti a. Ka fanu chuan Pa officer fate pawhin an dl, ka hre \euh a ti a; mahse, kei chuan, min an dl a nih pawhin kan dl ve thei chuang lo, form dang rawn hawn leh mai rawh ka ti a, merit scholarship form a rawn hawn leh a, chutah chuan annual income bithliah a lo awm ve lo a; mahse, ka fanu chuan, pa ka hmu chuang lo vang, first-ah chauh

ka pass si a, distinction-a pass an tam lutuk a ti a. Kei chuan, E, Pathian ringtu kan nih chuan mi tih ang zawng zawng kan ti ve thei lo, dik taka i tiha, i hmu lo a nih chuan lungawi takin hmu lo ngam la, a twpah chuan i lwm zwk ang, ka lo ti a. Kum a lo thar chuan tlai khat chu ka fanu vk chuan, Pa, a mak lutuk, merit scholarship kha ka hmu ve asin, kei aia ti\ha an tam teh rng nn, a rawn ti a, Pathian hi chu a va \ha em! Unau duh tak, i nuna i tawn ngei hetiang hi sawi tr tam tak i neih ve ngei ka ring. Hei hi kan rawngbwlna kan hlen dn tr pawimawh tak pakhat chu a ni, Nang erawh chu tih hi lo ngaihtuah chhunzawm teh. Engkimah fmkhur la - Pathian mite hi fimkhur trin Bible hian min chah ngun hle. Samsona, Pathian mi hman m m chu a fmkhur loh avngin a hriat loh hlnin Pathian Thlarauin a lo kalsan daih mai! Roreltute 16:20-in Samsona chungchng a sawi dn hi a runthlk teh asin, Ni dang ang bawk khn ka tl chhuak leh mai ang chu, a ti a. Nimahsela, Lalpan a kalsan tawh tih rng rng a hre lo va, tiin.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

14

Engkimah fmkhur la tih hi Bible lehlin tharah chuan Engkimah inthunun la tiin a dah a, a chian zwk dn pawh a awm. Mahni inthunun thei mite hi mi ropui leh mi hlawhtling an ni fo \hn. Napolean-a kha indona hmunah silai ri \uk \uk krah pawh a mut duh hunah chuan a muhl mai a, a duh hunah a tho leh mai \hn an ti. Mi dang hneh tr chuan mahni inhneh phawt a ngai a, kan hma chhawp \heuh kan zirlai emaw, kan hnathawh emaw hlen chhuak tr hian mahni inthunun kan mamawh \heuh. Zng \awng\aia kal tr leh ni tina Bible chhiar tr mai pawh hian mahni inthunun a va \l tehlul m! Hrehawm tuar la - Pathian rawngbwl hna hi a nuamin a va hlimawm tehlul em! Mahse, rawngbwl hna hi tuarna tel lo chuan hlen chhuah theih a ni lo. Kum zabi 4-na lai khn Armenia ramah Rom sipai 40 rual chu Kristiana an inpek avngin Kisil Irmak lui, vawt m m, vr tuiah zankhuain an chiah a. An hmuh phkah chuan meipui an chhep hluah a, thawmhnaw

lum an chhawp sa bawk a; Isua hming phat apiangte chu tui vwt a\anga lk chhuaha, thawmhnaw lm, mei lm leh ei tr tui tinrng pk nghl tr an ni a. Nakinah chuan sipai pakhat chu a rinna phatsanin lui a\ang chuan a lo zuang chhuak ta tlat mai! Thil mak tak a thleng ta, a tiduhdahtu znga mi pakhat chuan vntirhkoh sawmli, lallukhum sawmli keng chunga vn a\anga lo chhuk a hmu a; mahse, pakhat chuan khumtr tr a nei ve ta lo chu a hmuh chuan a thawmhnaw a hlp a, vr tuiah chuan a zuang thla ve ta thung a. Kan ramah hian rawngbwlna avnga nunna m chn ngaihna chu a tam rih lo a ni mai thei, mahse, rawngbwlna hlen tr chuan ni tin hian tuar tr leh chn tr a va tam m, \ap chunga kraws kawng zawha, an tisa nun vui liam tam apiangten maichm an vawng nung zl chu a nih hi, tuar zlin hnehna kan chang dwn si a. Chanchin |ha hriltu lam hna thawk la - Pathian thu thiam William Barclay-a chuan, Rawngbwltu tn chuan thil
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

15

dang zawng aia pawimawh chu Chanchin |ha thlentu nih hi a ni a ti. Isua zirtr znga lr tehchiam si lo, mahse, Bible-a a hming a lan apianga Isua hnna mi dang rawn hruai deuh ziah \hntu chu Philipa kha a ni. Rawngbwla inhriaa kan buai viau lai hian, sual vnga hliam tuara awm mkte tn hian Chanchin |ha thlentu, hmangaihtu, damna kengtu, niin kan lang em? Ni tina kan \awngka chhuakte hi chanchin \ha nge tam chanchin \ha lo? Chanchin \ha lo hi kan tuipui zwk fo lo maw? British Presbyterian Kohhran Pastor lr leh Pathian thu thiam Matthew Henry chuan, Miin thlarau bo chhan chhuah hna hi a ngai pawimawh tak tak a nih chuan hun remchng a neih zawng zawng chu Chanchin |ha puan chhuah nn a hmang mai tr a ni, tiin a sawi. Rawngbwltute hian dawhkna rl mai hi kan duh twk a nih chuan kan rawngbwlna chu kan hlen lo nasa tihna a ni ang. Historian hmingthang, Earle E. Cains chuan kum sawmthum (1965-1995)

chhnga America-a Kohhran member hloh hnem deuh deuh a sawite chu - Episcopal Church in 30%, Methodist 15%, PC USA 1.5 Million. Hng Kohhrante hian an member heti zt lai an chnna chhan chu Chanchin |ha hrila, Thlarau chhandamna hnathawh aia politics thil leh vntlang thil an ngaih pawimawh hmasak zwk vng a ni, a ti. Khawtlng siam \hat leh politics siam \hatte hi ringtute mawhphurhna leh kohhran ngei pawhin a ngaih pawimawh tr chu a ni ngei ang; mahse, ringtute hna pawimawh hmasa ber chu Krista thihna leh thawhlehna Chanchin |ha hril hi a ni. Tl ngkawmna - Thih thlengin rinawmin lo awm rawh titu hian kan hma zwn \heuha Jeriko kulhte chu rinnaa su chima, chawimawina lallukhum chu hlawh chhuak \heuh trin min duh a, chutianga kan rawngbwl hnate hlen chhuah theihna Thiltihtheihna chu Thlarau Thianghlim zrah pk kan ni si a.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

16

MIKHUAL KA NIH IN MI THLENG A (Mat 25:31-46) - Lalroengi Vnghlui, Aizawl


Kumina khawvl pum \awng\ai ni (World day of Prayer) kan hmana kan thupui kha Mikhual ka nihin mi thleng a tih a nih kha kan la hre \heuh wm e. He thu hi Lal Isua sawi a ni a. Rorlna ni lo thleng tra mi tinte chunga ro a rl dn tr a sawina a ni a. Mi tin an thil tih ang zla rorlsak an nih dn tr a sawina a ni ber wm e. Juda-te hian mikhualte chunga \hat chhuah pawimawh thu hi an inzirtr \hn a. An mikhualte k pawh an silsak \hn a, \ha takin an lo dawngsawng a, an rante ei tr thlengin an pksak \hn. Lal Isua chu he chunga ti in ni, a ti a. Lal khawvlah hian rorel trin a Isua hian mi rethei leh lo kal leh ngei dwn a, chutih chanhai te, fahrah te aiawhtu hunah chuan a ropuinaa niin a inchhal hmiah mai a. inthuamin, a lal\hutthlngah a An ai awhin a ding a, \hu ang a. Khawvla hnam mawhphurhna a inbel vek a tinte ro a la rlsak dwn a. ni. Chuti a nih chuan, a hnung Berm vngtuin berm znga kan zui Lal Isua ngaih klte a hlr angin a la hlr pawimawh leh a ngaihsak dwn a ni. Bermte chu a berte chu kan ngaihsaka, ding lamah a dah ang a, klte rawng kan bwlsak ve ngei a erawh chu a vei lamah a dah \l a ni. ang. Lal Isuan a rawngbwlna Lal Isua rawngbwl hna a ngaih pawimawh m m chu mi dangte hmangaih, mi chhunzawmtu kan nih angin dangte ngaihsak leh \anpui hi Kohhran Hmeichhiate hian a ni, Ka ril a \min ei tr mi kan vng chhngah rahbi tleu pe a, ka tui a hlin in tr mi chhawmdawl trin, tn aia pe a, mikhual ka nihin mi thuk zwka mi dangte thleng a...heng ka unau t harsatna tawh hre chiang tra berte chunga in tih chu ka \an kan lak a pawimawh hle.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

17

Kan hruaituten hmeichhe rahbi tleute enkawlna tr Women Centre din tra hma lkna an siamte hi thil lwmawm tak a ni. Nuhote theih twp chhuahin kan \ang tlng a, tnah chuan in sak hna a kal chho mk zl a. |awng\aina leh sum leh paia kan \an chhoh zel a ngai dwn a ni. Hengte hi kan hmeichhiatpui harsatna nasa tak twk te, mahni inkhai ding thei tawh lo, \anpui leh chhan chhuah ngai ngawih ngawihte enkawlna hmun tr a ni a. Hna ropui tak kan thawk mek a ni. Hng rawngbwl hna kan theih ang twka kan thawh hian, Lal Isua tn kan thawk a, Pathian hmangaihna kan tr lang a ni. Hebrai 13:2-ah chuan mikhual chunga \hat chhuah theihnghilh loh tra Paula fuihna kan hmu a. Tnlai hunah chuan mikhual, hmelhriat ngai loh te, khawpuiah phei chuan thlen a kht tawh hle a, chutih rualin tam tak chuan kan leh nau, kan tu leh fate chu kan la thleng mk zl a. Hngahte hian Pathian khawngaihna hre renga, a

hma aia \hat chhuah trin \an i la thar zl ang u. Lal Isua duh zwng rawngbwlna a ni. Leviticus 19:34-ah chuan, Ram dang mi, in znga khawsate chu in tn in rama mi reng ang an ni tr a ni, nangmah i inhmangaih angin i hmangaih tr a ni; nangni pawh Aigupta ramah khn ram dang mi (lehlin tharah mikhual) in nih kha. Kei hi Lalpa in Pathian ka nih hi, tiin Pathianin Kanaan ram an luah dwn khn a chah ngun hle a ni. Tnlai hian kan ramah ram dang Burmese te, Bru leh Chakmaho te eng emaw zat an lo chng ve a. Hng mi kan lo dawn sawn dnte hi ti \ha tawk kan inti em? ILP neia dn dik taka awmte chu \ha takin kan lo enkawlin, an chanvo tr chu an chang ve ngei tr a ni dawn lawm ni? Khawi ram mah hi mahni hnam bilin kan awm thei tawh lo va, keini Mizote pawh khawvl hmun hrang hrangah kan awm darh ve nual tawh si a. Amaherawhchu, kan ram dn lekkawhtute zngah kan pasal te, kan tu leh fate
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

18

an awm ve ngei ang a. Dik tak leh \ha taka, rinawm taka ram hmangaihnaa an thawh theih nn kan \anpui a, kan fuih sauh sauh an ngai a ni. Keini nuhote hian kan in chhngkhurah \an kan lk lehzual a \l hle mai. Kan ram leh hnam, kan sakhua humhim trin tih theih kan nei a ni tih hriain kan chhngkua \heuhah inzirtr zel ang u. Kan zain rorlna hmaah kan la ding \heuh dwn a, Lal Isua duh anga kan mihringpuite chunga \hat chhuah leh

ngilneihna kan lantr hian - a duh zawng rawngbwl hna kan chhunzawm zl a ni tih hriain, mikhual te, rahbi tleu te leh chhawmdwl ngaite tn, kan hun te, kan sum leh pai te i hmang \angkai zel ang u. Lal Isuan Heng mi t berte znga mi pakhat chunga ti lo chu ka chunga ti lo in ni chng chu kumkhaw hremnaah an kal ang a. Hng ka unaut berte znga pakhat chunga in tih chu ka chunga ti in ni - mi felte erawh chu kumkhaw nunnaah an kal ang a ti si a.

PASTOR NUPUITE HRIATTRNA


Kum dang ang bawkin a hnuaia hun leh hmun ruatah hian Pastor nupuite intawhkhawm leh tr a ni a, Mi mal hnna hriattrna thawn chhuah a nih loh avngin hei hi kohnaa ngaih tr a ni e. A hun A hmun Thupui Speaker : Dt. 16.10.2013 (Nilaini) 10:00 a.m. - 3:00 p.m. : Synod Conference Centre : Lalpa hman tlk Pastor nupui : Rev. Remlalfaka
Sd/(R. THANMAWII) w/o Rev. Lalzuithanga Secretary
www.mizoramsynod.org

Sd/(LALROLUAHI) w/o Rev. Lalramliana Pachuau Chairman

September 2013

AGAPE

19

ENG ANG NU NGE I NIH LE -Upa C. Lalbiaktluanga Kulikawn I nupui chu i in chhng rilah chuan grep hrui rah duh mi tak angin a awm ang. Sam 128:3 Nu tih hi hawrawp pahnih lek a ni na a, mi tin mai hian kan va hmang rim tehlul m! Thumal kan lam hnem ber a ni hial mai wm e. Tnlai hian nupa pawh hi nu, pa, ti ringawtin kan inko tawh a, inkoh duatna a ni wm e. Bible-ah hian Nu tih hi vawi 293 vl chu kan hmu a, a pawimawh ve viau zawng a ni ang. Nu awm lohna in chhng Nu nau pai laiin thil \ha a ei chu in chhng khawhar a ni leh ei lohin kawngro a su a ngei ang le. Fate tn nute hi ni. Zuk leh hmuama insum an hlu a, pate tn an hlu hlei miah lo nu chuan a hlei a nih hi! Naupang chhuak kawchhnga nausen insiam vk lo haw se, Khaw nge ka mk tn thil \ha lo tak a ti a nu, an ti hmasa ber \hn. Pa ni. Nu natna ang kha a laka chhuak lo haw pawhin, nau lo piang chuan a nei ve Khaw nge i nu, I nu a lo nghl thei. haw tawh em? tih hi kan Nu pum chhng a\anga zwt \hn. Chuti taka mi kan lo pian chhuah phata min pawimawh an nih avng enkawltu chu nute hi an ni a, chuan a theih anga tam in kan tn zirtrtu hmasa ber an chhnga an awm hi a va \l ni. Kan hriat hmasak ber chu m. An pawimawhnate in nu w a ni a, Mi puitling kan thlr thuak thuak teh ang. lo nihna tr leh kan dam 1. Nu hna hi missionary khawchhuah theihna tra hna a ni: Nu pum chhnga mawhphurtu hmasa ber an ni. kan awm lai a\angin kan nute |awngkam \ha leh \ha lo te, hi kan tn an pawimawh m \awng\ai dn te, hla sak dn m a, an ei leh in ang ang te, thil \ha leh \ha lo min zirtr kha kan nun khawchhuahna \antu chu nute hi an ni. Faten tra thil awm chhun chu a ni. chatuan ram an thlen theihna
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

20

tra mawhphur nasa bertu chu nute hi an ni. Chhia leh \ha hriat hmaa thi naupangte chu a hringtu nu rinna avnga khawngaihnaa chhandam a nih ngei a rinawm. 2. Nu leh pawisa : Chhngkhat nute hi pawisa vawngtu leh enkawltu an ni a. Sum lk luh mil twka khawsa thiam lo chu eng zt pawh la lut se an indaih thei ngai lo. Lk luh tam ringawta hman thiam leh si loh chuan awmzia a nei lo. Pathian hnna kan thilpk bng zawng pawh hi Pathian t a nih avngin fmkhur takin hman tr a ni. I pawisa hman dn kha han chht chiang teh. A hmanna tr dik takah i hmang em? Mi harsa zwkte lam hawia hman thiam nachng hriat hi a pawimawh khawp mai. Thla khata i lk luh kha eng zt percent nge mi rethei leh harsa zwkten an lo dawn ve \hin? I mamawh chiah loh pawh mi retheite thil zawrh a nih chuan leisak \hn zwk rawh. A pe \hnte hi chuan an pe an pe mai asin. A pe ngai lm lote zngah i lo tel reng ang e. Pawisa hmang dik

trin Pathian hnnah \awng\ai \hin tr a ni. Lal Isuan, Sum lemin in tn \hiante siam rawh u, a tih angin nu \ha chuan sum lemin \hiante an siam \hn tr a ni. Kan neih sum leh pai insngsova mite kan \anpui hian talent min kawltr chu kan tipung a lo ni \hn. A lt tam taka tipung an awm a, tlm tea tipung an awm bawk ang. Eng zt pawhin tipung la, Lalpan a chhinchhiah hmaih ngai lo vang. Sum la lut theia siamtu che chu Pathian a ni si a. 3. Nu leh Pathian hnna thilpk : Pathian hnna thilpkah hian chhngkaw member zngah mawhphur ber tu nge ti ila, chhngkaw nu an ni mai thei a ni. Chhngkaw sum vawngtu an ni a, swma pakhat an pek ngam phawt chuan tu man an sawisl ngam lo vang. Pa rilru hneh tr pawhin mawh an phur thui hle a ni. Pathian hnna thilpk kawnga Lal Isuan a fak, thawh tam ber a tih pawh kha nu, hmeithai a nih kha (Mk 12:43). Nu berin a phal miau chuan pa pawhin a ui bik lo vang.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

21

4. Nu leh zng thawh hma: Tnlai khawvlah hian zn lamah kan men rei tk m avng hian zng thawh hma hi a har ta khawp mai. Hemi chungchngah pawh hian chhngkhat nu berin mawh a phur thui hle. Nu ber a thawh tlai \hin miau chuan fate chu thawh hma ngaihna a awm lo a ni. Nu ber chu fate kai tho hma tr ringawt pawhin zngah tho hma \hn sela, zng thawh hmaah chuan hma kan swn ngei ang. Nu ber a thawh tlai \hinna in chhngah chuan chhngkua an tho tlai deuh tlngpui. Bible-a Pathian mite hi zng taka tho \hn an lo ni vek mai. Lal Isua ngei pawh zng takah a tho va, tih a ni fo mai. Thln a\anga ropui taka a thawhleh pawh khn hun \ha dang a tam nn, zng tak kha a thlang tlat a ni. Mi thawh tam deuh hunah te lo tho ni se, a thawh leh hretu an tam zwk awm si a! Mahse, zng vr\ian kha a thlang tlat si! Zng thawh hma hi Isua chn dn a niin a lang. Ringtute tn chuan zng thawh hma hi engti kawng mahin sawi np theih a ni lo.

5. Nu leh \awng\ai: Kristian nu chu a \awng\ai \hn tr a ni a, fate \awng\ai dn a zirtr ang. Kan fate zin chhuak tr rng rng \awng\aia thlah ngei ngei \hin tr a ni. D.L. Moody-a chuan, Khawvla nu zawng zawng hi ka nu ang ni se, khawvlah hian lung in (Jail) siam a ngai lo vang, a ti. Thlarau leh tih tak zeta \awng\aina hian Pathian chu a chttr \hn. Hostel pakhata an warden chuan, Kan naupangte hi an \awng\ai hla chham a\angin eng ang chhngkua a\anga lo kal nge an nih, tih hi ka hre thei, a ti. Inkaihhruaina \ha tak chhngkua a\anga naupang lo seilian chu khawi hmunah pawh awm se an mualpho lo vang. 6. Duhthlang sual Herodi : Khawvl hmeichhiate znga duhthlang sual ka tih ber mai chu Herodi te nufa hi an ni. Heroda pian champhaah Herodi fanu chu a lm a, chu chuan Heroda chu a tilwm a, I duh apiang mi dl rawh, a ti thut mai a. Ani hmeichhe naupang chuan a nu a va rwn a, a nu chuan, Baptistu Johana lu le, a lo ti ta mai a ni. Duh thlan tr a tam tehlul nn, a va han
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

22

thlang sual chiang m! Lal khn a ram zt ve lai mai pk pawh a tiam a; mahse, thil \ha dil ta mai lo chuan Baptistu Johana lu an han dl tlat mai a, a pawi ngei mai. Nang leh i fate tn eng nge i thlan ve le? Kan fanute pawh hi duhthlanna kawng dik lovah thui tak kan lo hruai reng tawh em? 7. Potifara nupui: Potifara nupui khn a pasal thlimin Josefa kha uirna lipuiah chnpui a tum a. Mahse, Pathian pasal\ha, Setana tawlhpanl siama tlk tum miah lo chuan Potifara nupui chu a tlnsan a, beidawng takin a siam. Sual hnehtu a ni. Mahse, nasa takin a tawrh phah. Kum thum lai lung inah a tn phah maw le! Mahse, sual chunga hnehna hlado chham theitu chu a ni kumkhua tawh ang a, vnram

kawt chhuahah hnehna hlado chhamin vntirhkohten chawimawina nopui an hla ngei ang le. 8. Ti fuh Marthi-i: Marthi ve thung chuan Isua ke bulah hriak man tam tak a sawh keh ngam a, Isuan, Khawvl zawng zawngah khawiah pawh Chanchin |ha an hrilhna apiangah he hmeichhe thiltih pawh hi amah hriat rengna trin an sawi ve zl ang, a ti. Vawiin thlengin kan la sawi zl a ni. Isua hmaa tihfuh hi a va pawimawh tak m! A ral ve dwn lo. Vn lam chawimawina dawn hi a va np lo m! Chutih laiin Pathian chawimawi loh nih hi a va rpthlk tak m! Pathian hian Amah thlangtute chu a chawimawi a, a duh loh zwng titute chu a timualpho \hn. Eng ang nu nge i nih le?

Bookroom News Hmeichhiate tna lehkhabu \angkai tak An va hlu m nute hi tih Pi Zohmingthangi, Mizoram Presbyterian Kohhran Hmeichhe Chairman lo ni tawh buatsaih chu Synod Bookroom hrang hrangah lei theih a ni e. A man: ` 80
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

23

CHHNGKUA A MI DANGTE TN MALSAWMNA

-C. Lalneihthangi Treasurer, Central Committee

Chhngkuaa chng ho nu leh pa, tu leh fa leh mote tna malswmna kan nih theih dn tr chungchng hi sawi hlawh tak a ni a. Tn \umah hi chuan chhngkuaa mi dang lo awm vete tna malswmna kan nih theih dn lam kan hawi dwn a ni. Chhngkuaa mi dangte han a har hle ang tih ring ila. Han tih hian a chunga kan tr lante intithu viau se, sawisl a hlawh baka kan hnna chng vete - mai thei a, intimikhual viau se kan unaute emaw, kan chhngkaw ngaih dn a ni lo chhngkhat hnaivaite leh thei bawk a. Chuvngin, chhng khat ni lm lo eng emaw chhngkuaa nu leh pa, a bk vnga lo chng vete leh kan takin nu hi hetiang krah hian mamawh avnga hlawh neia kan pawimawh hlein ka hria. kan chhawrte a huap thei ang. An inthlahrun lohna tra Mi chunga \hat hrim hrim \awngkam leh chtziaa kan hi malswmna a ni tih kan hre lantr a \l \hn. Ei leh in chungin a taka thlentu nih hi kawngahte inthlahrung lova an harsa kan tih chng a awm awm theih dn tr kan rl fel \hn. Kan chunga \hate chunga thiam a pawimawh hle. Kan \hat ve hi chu a har lem lo va, tu leh fate pawh an chunga an amaherawhchu, min lwm lo leh min hawtu nia kan ngaihte rilru put dn tr \ha kan hrilh chunga \hat chhuah hi har kan a \l a ni. Mahni in leh lo ni ti fo. Mahse, Pathian thu chuan lovah hun kan hmang ve fo hmlmate pawh hmangaih trin \hn a, kan chunga \hate avnga kan lwm \hinzia hahpin kan min zirtr a ni a. Chhngkua kan din tirh sawi \hn a ni. Lal Isua min a\anga lo chng ve nghl mai zirtrna "Miin in chunga an tiha lo, kan unaute leh chhngkhat in duh tr ang apiang chu, mi hnaivaite kan hnna lo awm ve chungah pawh ti ve rawh u" ta an awm nawk \hn a. Anni tih hi hre thar \hn ila, mi dangte angho tn hian awm dn thiam tn malswmna kan ni thei ang.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

24

Tin, tnlaiin kan khawsak dnah mahni chhng maiin kan awm thei tawh lo va, min pui tr 'awmpui' kan tih angte nn kan khawsa ho va. |henkhat chuan hlawh neia kan awmpuite hi kan hnuaichhiah lutuk deuh \hn. Hlawh chu pe ve mah ila mihring keimahni ang thova hah thei leh chau thei, harsatna nei thei, rilru na thei an ni tih hi hre tel ila. Khwl ang maia thawk char char reng trah dah lo ila. An tn hian han hahchawlhna hun te pe ve \hn ila. Thil pakhat nu tam takten kan tlkchham chu mi dangte nna indwr thiamna hi niin ka hre ve \hn. A harsa hle chungin zir hrm hrm tum hi a \ha khawp mai. Tlma awki hniam zwk leh dam zwk hmanna trah kan insm hman loh avngin kan hnna awmte rilru kan tina \hn. Hei hi chu kan fate chunga kan tih dn pawh a ni tho wm e. Kan thuhnuaia awm an nihzia lantr kan duh nge, kan w dam zwk hmang hman lovin kan fate leh mi dangte kan hliam \hn. Hman ni khn kan \hiante nn kan lng a, in neitunu te nn kan titi laiin, room lehlamah thil keh ri chhawr hi kan hria a, kan

\hiannu pakhat chu a phu deuh zawk a. In neitu ber chu thil eng mah thleng awm lo ang maiin a titi chhunzawm mawlh mawlh a, a fakawm ka ti hle mai. Zirlai thar ka zirin ka hria. Kan hnna awmte hi eng emaw chngin thil \ha tr kan duh dn leh an \hatna tr zwk kan hrilh hunte chu a awm tr a ni. Hauh an \l hun te pawh a awm ang. Mahse, a hun leh a hmun azirin anmahni siam \ha zwng ni thei sela, an tn malswmna kan ni thei dwn a ni. Ei leh in chungchng hi thil pawimawh tak a ni. A theih chin chinah kan ei ang eitr a, intr mai te pawh hian kawngro a su zl a ni tih hriat a \ha hle. Ei leh ina mi uikawm tak chhngkua hi tu man an bl rei peih miah lo nia. Hlim vak lo leh ril\m chunga hnathawh hi chu thil nuam a ni lo tih kan hria ang a. Hna \ha taka thawk tra kan duh chuan ei puar sela, hlim sela, intirh fo hi an ngai lo vang. Chhngkua kan chn honaah hian kan hnna lo awm ve te nn hian Pathianin angkhat renga a siam kan ni tih hre reng \hn ila. An tn malswmna kan ni thei dwn a ni.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

25

2013 HMEICHHE INKHAWMPUI LIAN KHA


- Upa B. Lalhmunliana Jt. Secretary, Organising Committee
Lehkha, 26.10.2011-a thawn chhuahah Executive Secretary i/c Hmeichhia chuan, a lehkhathawn subject-a Inkhawmpui Lian thleng tra ngenna tih hmangin Vnghlui Bial, Republic Vng Bial, Bethlehem Bial leh I.T.I. Vng Bial-ten Bial 4 infin khwma 2013 Mizoram Presbyterian Kohhran Hmeichhe Inkhwmpui Lian vawi 45-na chu Vnghlui/College Vng Field-a thleng tra ngenna lehkha kan dawng \heuh a. Aizwl-ah ngei nghah an duh chhan hetiangin lehkhaah chuan a inziak a: ...Kohhran Hmeichhe hmalkna lian tak Women Centre hi Inkhwmpui Lian laiin hawn theihte kan inbeisei a. Chuvngin, Inkhawmpui Lian hi Aizwl khawpui chhngah awm thei se... tiin. Hng Bial 4-a Standing Committee, Vnghlui Bial Republic Vng Bial, Bethlehem Bial leh I.T.I. Vng Bial-te chuan Bial 4 infina thlen kan inhuam thu Central Kohhran Hmeichhiaah kan hrilh \heuh a. Tichuan, Inkhwmpui Lian thleng tr chuan Bial palite chu kan inbuatsaih ta a. Hetiangin 1. A hmun: A remchng zwka hriat a nih avngin Mizoram State Sports Council-ah Republic Vng Field dl a ni a, a lo rem hlauh a. He Field-ah hian kan inkhwmpui ta a ni. 2. Mawhphurtu: Bial 4-te a\anga Bial puipate \heuh kal khwm chuan Organising Committee member tr te, Sub Committee tr leh Sub Committee tina mawhphurtu trte a ruat a, mahni \l \lin kan \l ta sung sung a ni ber mai. 3. Snso: K|P General Conference thleng hnaivai ber Thenzwl Bial-in chng nuai 30 an budget tih hriat a ni a, chutiang thova hautak chu a nih ring si, mahse, chu aia zngkhai sia thlen theih inringin, Sub Committee tinte chu mahni chan \heuha sum ngai zt tr budget (a hautak lo thei ang ber) siam tra tih an ni a. Sub Committee tinten sum an mamawh tr zt nia an hriatte chu Organising Committee-ah an hriattr ta \heuh a, chng nuai 25 chuang a ni. Central Kohhran
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

26

Hmeichhia a\anga \anpuina dawn trte a awmin an sawi a, a bk zawng chu Bial 4-ten intumsem mai ni se, tia rl a ni. 4. Budget delh : Bial tinin an thawh tr an han hria chu, Kohhran Hmeichhe Inkhwmpui Lian senso la hmlhriat lo deuh hlr an ni hlawm si a, Bial Standing Committee member \henkhatten, ...rin aiin a va ngai hnem ve, an ti a. Bial chuan kohhran mal tum tr an ruahman leh a, Kohhran mal Committee member \henkhat chuan ...a lo ngai hnem mang e, an ti leh a. Hnem ti deuh mah se, phr takin budget an tuak a, Kohhran tin, Bial tinin an budget an tlk thuai vek. 5. Hman bng : Kan huphurh angreng tehlul nn, keini Bial 4te thawh khwm te, Bial 4 chhnga Bial Hmeichhia leh Kohhran Hmeichhia te, Bial K|P leh Branch K|P te thawh khwm bkah Zoram chhng leh pwna Bial Hmeichhia leh Kohhran Hmeichhia \hahnem takin \anpuina an rawn chhng lt ta ruih ruih mai a, kan sum neihte chu kan hmang zo sng ta teuh lo mai a, chng nuai 6.7 chuang lai mai hman bng a awm

a nih chu. A makin, a lwmawm tak meuh meuh a ni. Thlengtu bial 4-ten an thawh zt a\anga chhutin rual takin an insem leh a. Inkhwmpui Lian inbuatsaih \an dwn laia hnem (rit) titute chuan Rin ai takin a lo rit lo e, an ti leh ta si. Inkhwmpui hi Lalpan mal a swm a ni tih a langin ka hria. 6. Chhuanawm: Khawvl hmun danga mite mit hmuha Mizo Kristiante hml lanna chhuanawm ber eng nge, tih zawhna hi chhng ta ila: Isua hminga Isua zuitu mi sng tl an pung khwm \hn hi, tiin ka chhang ngei ang. Hetianga Pathian mite intichak tr leh intiswt tawn tra an pung khwm \hn hi a hlu hlein ka hria. K|P General Coference a ni emaw, Kohhran Hmeichhe Inkhawmpui Lian a ni emaw, khuang nufa rk ruala mipui sng tam takten a huhova Pathian kan han fak mup mup mai \hn hi vnram tem lwkna chi khat ni hialin ka hria. 7. Hah man awm: Pandal sak te, ei leh in buatsaih te, mikhual thlen te, \hutna inkawhhmuh leh inkhwm lai an lo vil te, a hmunhma vawn fai lam te, chei mawi lam te, ng, khawlphetha,
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

27

\awngrinna leh tui lam buaipui te, vnhimna lam leh motor tln dn lo kaihhruai te, dam loh thulha lo duty leh chhiahhlawh hna thawh \l zawng zawng thawh te kha thlengtute min tipumkhattu, vnram zia kan inkaichhwn chu a ni a, hahthlk mah se, hahthlk manhla a ni tho tho. Pathian mite pung khwm lo buaipui hi vntirhkohte hna a ni a, chutiang thawk ve theia kan awm kha vnnei kan inti. 8. Hautak manhla: Inkhawmpui thlen hautak zet mai hi tih tawh loh mai ni se, sawrkr hnk lovin eng mah kan ti thei bawk si lo va, tih thu hi a ri ve fo ta mai. Sawrkr chuan, eng vng pawhin a khua leh tuite thil \ha ti tr lam zwnga, chhan neia an pun khwm chuan, ei in tr chaw, tui, inkalpawhna, hrislna, power and electricity a theih anga ngaihtuahsak a tum \hn. Hindu-ho, Kumbh Melaa an pung khawm \hnte pawh hi a snsoah tn hnaiah chuan chng vaibelchhe 350 chuang te sawrkrin a hmang \hn. Krista avnga mipui pung khwmte hian a huhovin Pathian an chawimawi a, mipui sng tlin a huhova Pathian fakna hun, hunbi

neia kan hman \hin chu Kohhran Hmeichhe Inkhwmpui Lian leh K|P General Conference chauh hi a ni ta deuh mai. Isua hminga pun khwmna lian dang hi chu Jubilee nikhuaah leh eng emaw chng chauhvin a ni. Krista avnga pun khwmna kan neih chhun hi hautak mah se hautak manhla, insensona awmze nei a ni. 9. Duhsm: Kohhran Hmeichhe Inkhwmpui Lian leh K|P General Conferene-a Isua avnga an pung khwm \hn hi a hlu lutuk a, hei hi a twk lovin ka hria. Ringtute intihswt tawn nn leh inpumkhat lehzual nn Synod hian Kohhran mi zawng zawng huap pun khwmna lian tham programme kum nga danah emaw buatsaih \hn se, khawvl hriatah kan thangmawi lehzual ngeiin ka ring. 10. Lwm thu: Inkhwmpui Lian hlimawm tak kan hman avng khn Pathian chungah kan lawm m m a, Central Kohhran Hmeichhe chungah te, sawrkr lama thuneitute chungah te, sum leh pai, tha, hun, thiamna leh finna, remhriatna thawhtu zawng zawngte chungah kan lwm m m a ni.
www.mizoramsynod.org

September 2013
Hriselna Huang

AGAPE

28

TUI THIANGHLIM LOVIN NATNA A TIHDARH THEIHTE


-Dr. Sang\huama Ngente Luangmual Vngthlang Kan thupui tr hi, Sp \awngin Infectious disease through polluted water tih a ni a. Kan \awng chuan Tui thianghlim lo avnga natna kai theih chite tihna a ni ber wm e. Mihring ni tin nun dn leh Thufingin, Tihdam aiin khawsak rlbwlna atn tui hi invn a \ha zwk a tih hi a kan hmang nasa hle a. Thil dikzia chu kan hre vek wm pakhat rau rauvah chuan tui hi e. Chuvngin, tui thianghlim kan mamawh ber a, a tel lo kan neih theih reng nn, tui a chuan drkr tam pawh a awm lo thianghlim lohna chhante kan theih loh a ni. Kan taksa siamtu ber a ni bawk a, zaa 72 (72%) hriat hmasak a ngai a ni. Tui hi hlr hlak (pure wavl hi tui hlwm khwm a ni a. Kan taksa hrislna atn ni ter = H2O) chu a ni reng thei tin tui thianghlim no 5-7 vlin lo va. Thil dang, organic leh a ngai a. Ni tin hman atn litres inorganic thilten a pawlh vl 100-150 vl hi mi pakhat \hin a. A tlem tham chuan taksa mamawh twk a ni. Hetiang tn \hat lohna a thlen phah taka hman nasat a nih avngin, chuang lo va. Mahse, chungte tui thianghlim lo in a awl m chu a lo tama, a bkin, natna m a, Tui thianghlim lo kan in hrik a tel hlauh chuan, a avngin natna hrang hrangte thianghlim lo ta \hn a. A kan vei \hn. tlangpui thuin tui tibawlhhlawhtute chu kan Natna kai theih lar zual deuh deuhte chu, kaw\halo leh bawlhhlawh paih \hat tawk loh luak, rl pn, khawsikpui, te, zun, k leh khkte hi a tuihri, mtliam, Rlht chi hlauhawm zualte an ni. Hngte hrang hrang paite an ni. Hng hian tui a\angin natna chi hrang natnate hi ruah tui tlk \an leh hrang an sem darh ta \hn a ni. fur \an tr lamah a zual \hn. Lui hnr lama mite mawng leh,
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

29

lui mawng lama mite ka a inzawm tihna a nih chu. Hei hian cht fmkhur hi mahni tn chauh ni lo, \henawm khawvngte tn pawh \lzia a tilang chiang hle a ni. Khawpuiah chuan tui sem ring kan tam hle a. Tui sem hi a thianghlim tawk ngei tr a ni. A tam tham tih thianghlim chu he lama hotute leh mi thiamte hna a ni a, mahse, chhng tinten mahni hman tr kan tih thianghlim theih dn awlsam zualte i han sawi teh ang - A hmasa leh lr ber leh chin uar tak chu, Chhuan so hi a ni. Hei hi chu mi tinin kan tih theih vek a ni a. Minute 510 chhuan so hian natna eng pawh a tihlum vek thei. Boruak \ha lo, Co2 an tih pawh a tibo thei a. A dahna tr bla chhuan so nghl hi a \ha hle. Tui chhuan so chu a rim a dang deuh va, mah se a \hatna hre rengin tih hrm a \ha. Tin, fr in\an lai chhovah phei hi chuan, tui chhuan so in hrm hrm tr. Tin, damdawi hmanga tihthianghlim pawh hi a \ha hle.

A tlngpuiin, bleaching powder te, khwl leh chlorine tablets te hman a ni \hn. Tuiah erawh chuan damdawi rim a nam duh deuh. A twk tr aia tlm telh chuan a tithianghlim zo \hn lo. Chuvngin, mi thiam rwn a \ha. Hei hi thil harsa lo tak a ni. Damdawi hman chi te hi damdawi zawrhnaah leh damdawi inah te lei theih leh lk theiin a awm a ni. Tui rim tidanglam lm lo, hman awlsam tak bawk si chu Tuithlitfimna (Filter) hi a ni. A man a to deuh vngin neih a har mai thei a. Neih hrm tum erawh a \ha hle. Keimahni \hatna tr tho a ni si a. Chuvngin, mi tinin kan khawtlng hrislna atn mawh kan phur tlng \heuh a ni tih kan hriat a \ha hle mai. Kan ramah tui a harsa m m a. Sawrkarin mipuite tn tui tam twk pk tumin \an a la nasa hle a. Tui thianghlim twk lo sem palh a hlauhawm hle. Hrislna hi hausakna aiin a hlu zwk tih hriain, mahni hrisel nn \heuh \an i la thar leh ang u.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

30

IN CHHNG
- G. Curtis Jones translated by Thanpari Pautu Tlai lam a lo nihin mipa hnathawk hawngin a hawnna hmun a niha, Naupangte thlamuang taka an awmna hmun a niha, Nu awmna hmun a niha, Hmangaihna leh inrin tawnna awmna hmun a niha, Chutiang in a awm chuan hnam damlo pawh an dam leh \hn. In chu meichhmna hmun leh ei tr siamna tr a niha, |awng\aina hmanna hmun a nih chuan, Miten harsatna twkin, hnamte tlachhe mah se, He in t tak tah hian Pathian a awm chuan Beiseina a awm \hn. In chu Thlarau Thianghlim sikul a ni a, Mihring chu mihring anga a awmna hmun a ni. Hmangaihna awmna hmun leh Mi dangte pk chhuahna hmun a ni. Naute bwm a\anga finna a \han lenna mai ni lovin, Rorlna sng ber thlenga mite din chhuaktu a ni. In chu a sak dnah te lo danglam mah se, Thil changkng tak pawhin cheibwl ni mah se Thlarau Thianghlim sikul a nih miau chuan A chhnga awm mihringte chu an danglam tak tak thei lo. Naupangte pawh puitlingin khawvl hmaswnnate Pawhin chiahpiah mah se an danglam tak tak thei lo. C h u i n c h u i d i n t h e i e m?

Th lar au Th ian ghl im pui hna in i din th ei


www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

31

WOMEN CENTRE SAKNA ATNA SUM LTTE


Women Centre sakna atna thawhtute hming kan han tr lang leh a, thil petute zawng zawng chungah lwm thu kan sawi nawn leh e (Receipt No. 1801-1865).
Sl.No. Petu Pk zt

1. Thnzwl Bial ` 4,360.00 2. Pi Liannghnglovi, Zrkawt, a nu leh pa Pu Hrangchhuana leh Pi Lalbiakvli hriat rng nn ` 2,00,000.00 3. Piler Kohhran W/C sak \anpuina ` 3,385.00 4. Hualngohmun Kohhran Hmeichhia W/C sak \anpuina ` 10,000.00 5. West Phailng Bial ` 10,000.00 6. East Phailng Bial ` 3,000.00 7. Chawngtlai Bial ` 10,000.00 8. Rabung Kohhran ` 1,000.00
* Women Centre sakna tra thilpk kan dawn zl avnga lwm thu sawina te, hna tluang taka a kal zl theih nn te, hnathawktuten \ha taka an thawh zl theih nn te, a sakna tr sum kan neih zl theih nn te, beisei anga puitlin a nih ngei theih nn te Pathian hnnah i dl \hn ang u.

NGENNA
Bial tinin kumin chhnga thawhlwm kan thawh tr ki hrang hrang - Central Budget te, Inkhwmpui Lian thawhlwm (Fee) te, WDP thawhlwm te, PWF \awng\ai rual thawhlwm te, Women Centre sakna tr leh Hospital Charity Fund te chu Bial eng emaw zt a\angin a lo lt ta a, a lwmawm hle. La theh lt lote pawh mahni remchn hunah kumin chhnga theh lt trin kan inngn nghl e. Sd/Fin. Secretary
www.mizoramsynod.org

September 2013
Hruaitute chanchin

AGAPE

32

PI MARIA LALCHHANHIMI

Pi Maria Lalchhanhimi hi Pu Sna (L) leh Pi Saihnni (L) kra piang a ni a, kum 1973, December ni 5 khn Pu J.H. Pahlra nn Dwrpui Biak inah Pastor Lalthangan a inneihtr a, fapa pathum leh fanu pakhat neiin t pakhat a nei tawh bawk a ni. Tnah hian Khatla North Kohhranah lawiin Khatla Vngah an chng a. Eizawnna lamah chuan Minor Irrigation Department hnuaiah Finance and Accounts Officer hna a thawk mk a ni. Pi Maria-i hi kum 2013 a\angin Kohhran Hmeichhia, Central Committee Member atn Khatla Bial aiawhin a lt a. Bial Hmeichhe Committeeah Committee Member,

Finance Secretary, Treasurer, Asst. Secretary, Secretary te a ni tawh bawk. Khatla North Kohhranah chuan Secretary, Chairman, Treasurer, Asst. Secretary, leh Committee Member-te a ni tawh bawk. An Kohhran lama rawngbwlnaah chuan Puitling Sunday School Zirtrtu, Nilai zn thupui hawngtu leh Ramthar Committee Member ni lai a ni. Bible chng a duh zwng chu: Nangni erawh chu ama zrah Krista Isuaah chuan in awm a ni; ani chu Pathian hnn ata kan tn finnaah siam a ni, felnaah te, thianghlimnaah te, tlannaah te nn; chutichuan, an ziak ang khn, A chhuang apiangin Lalpa chhuang rawh se. (1 Kor 1:30-31) a ni a. KHB no. 432 Khawngaihna mak mawi leh duhawm tih hla hi a hla duh ber a ni bawk. Rawngbwlna kawng hrang hranga a tuipui ber leh a ngaih pawimawh ber chu Chanchin |ha hril a ni. Nute hian kan phk ang twk twkin a hnaiah emaw, a hlaah emaw, Chanchin |ha a thlwna kan chan hi i hril zl ang u tih hi min chah a ni.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

33

PI LALBIAKENGI

Member leh Bial Buhfai\hm ziaktu a ni tawh bawk a. Ramhlun South Bialah Committee Member, Vice Chairman leh Bial Buhfai\hm ziaktu a ni a. Ramhlun Vngthar Bialah Bial Committee Member a ni mek. W. Phailng kohhranah Thuhriltu, NPSS Dept. hrang hranga zirtrtu a ni \hn a. Ramhlun Vngthar kohhranah hian Thuhriltu leh Puitling Sunday School zirtrtu a ni mek a ni. A tlin lohna leh a fel lohna haider a, a rawngbwl hna thawhtrtu, vawiin thlenga thawk theia siamtu Pathian chungah lwm thu a sawi a ni. A hla duh ber chu KHB no. 261, Isua neih ka duh zwk tih leh KHB no. 432 Khawngaihna mak mawi leh duhawm tih te hi a ni a. Bible chang a duh zwng chu Rom 8:28 leh Sam 37:1-5 kha a ni. Tin, Pathian hmangaihtu, maha ruat anga a kohvate tn chuan, an \hatna trin engkimin a thawhsak hlawm \hin tih kan hria (Rom 8:28)
www.mizoramsynod.org

Pi Lalbiakngi hi Upa Ruaia (L) leh Pi Lallianthangi te fa pahnihna niin Dt. 16.12.1949 khn Chhippui khuaah a piang a. Rambuai avngin 1969 khn W. Phailngah sawi khwm an ni a, an khawsa zui ta a ni. Kum 1984 khn Pu J. Rammawia nn inneiin fanu pakhat leh fapa pakhat an nei a, Ramhlun Vngthara anmahni inah an khawsa a ni. Eizawnna lamah chuan 1973 a\angin Primary Teacher niin kum 2011 khn a pension. Rawngbwlna lamah West Phaileng Bialah Chairman, Secretary, Fin. Secretary, Bial Buhfai\ham ziaktu te a lo ni tawh a. Ramhlun North Bialah Bial Committee

September 2013
Hriat atn

AGAPE

34

1. November 6, 2011 khn Bangalore Mizo Presbyterian Kohhran din a ni a, he tih rual hian Kohhran Hmeichhe Committee pawh din nghl a ni a, a theih chen chenah Mizoram Presbyterian Kohhran Hmeichhe kal hmang an zui ang. 2. June 7, 2013 (Zirtwpni) khn ATC-a Doctoral Study Centre hawnnaa tel trin Kohhran Hmeichhia, Central Committee Office Bearers-te swm an ni a. Pi Rochuangkimi, Vice Chairman, Pi H. Lalpianthangi, General Secretary leh Pi Vnlaltluangi, Fin. Secretary-te an kal. 3. Hng Bialahte hian Leadership Training leh Kristian Chhngkaw Campaign neih a ni a, Pathian hruainain tluang taka hun hman a ni. (1) Dt. 12-15/7/2013-ah Reik Bialah Pi Vnlaltluangi, Fin. Secretary, Pi Laltlanthangi leh Pi C. Chawngpuii Committee Member te an kal. (2) Dt. 12-15/7/2013 khn Knghmun Bialah Pi H. Kpthangi, Pi Zothanpri leh Pi B. Zomawithangi te an kal. (3) Dt. 12/7/2013 khn Sairng Dinthar Bialah Pi Zohmachhuani leh Pi K. Lalthangmawii te an kal. (4) Dt. 13/7/2013 khn Ramhlun Vngthar Bialah Leadership Training neiin Pi Laltlanmawii, Ex-Chairman leh Pi C. Lalrinliani te an kal. (5) Dt. 13-15/7/2013 khn Srchhp Bial Kristian chhngkaw Campaign-in Pi Lalthansngi leh Pi R. Rngkhmi 4. July 18, 2013 (Ningani) khn Mizoram chhng Hmr lam area-a Synod Account khawitute Training, neih a ni a, Pi Lalfakmawii, Co-ordinator, Pi H. Lalpianthangi, General Secretary, Pi C. Lalneihthangi, Treasurer leh Pi Vnlaltluangi, Fin. Secretary-te an kal. 5. Agape Silver Jubilee puala lehkhabu buatsaih Thu ziak \ha zual 50 thlan chhuah bu chu peih a ni tawh a, `100-in Kohhran Hmeichhe Office-ah lei theih a ni e.
www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

35

www.mizoramsynod.org

September 2013

AGAPE

36

www.mizoramsynod.org

You might also like