Professional Documents
Culture Documents
ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ:
Λόγω της προσωρινής στέγασης του σχολείου σε λυόμενες κατασκευές, υπήρχαν την
φετινή σχολική χρονιά, ιδιαίτερα προβλήματα στην λειτουργία του σχολείου. Με
αφορμή την κατάσταση αυτή, επιλέχθηκε λοιπόν σαν θέμα του προγράμματος
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, η μελέτη του χώρου του σχολείου, αλλά και η
διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους οι μαθητές θα μπορούσαν να παρέμβουν έτσι
ώστε να λειτουργεί καλύτερα.
Ο κύριος σκοπός ήταν να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με μεθόδους διαχείρισης του
χώρου τους, να διερευνήσουν το πώς και κατά πόσο μπορούν να παρεμβαίνουν οι ίδιοι
σε θέματα που τους αφορούν, να προβληματιστούν για τον ρόλο που παίζουν ή που θα
μπορούσαν να παίξουν μέσα στο σχολείο μέσα από την ουσιαστική τους συμμετοχή στην
λειτουργία του, και να αναπτύξουν πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση.
Παράλληλα, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να βρεθούν σε χώρους όπως το Ε.Μ.Π.
όπου έμαθαν για τους ηλιακούς συλλέκτες και την εξοικονόμηση της ηλιακής ενέργειας,
το Σκυρώνειο Κέντρο της Κηφισιάς όπου παρακολούθησαν ένα πρόγραμμα για την
τέχνη μέσα στο περιβάλλον, και το Κέντρο Ανακύκλωσης Αλουμινίου όπου έμαθαν για
την ανακύκλωση του αλουμινίου και παρακινήθηκαν να την εφαρμόσουν στο σχολείο.
Μια σημαντική δραστηριότητα ήταν η μελέτη των απόψεων όλων των μαθητών του
σχολείου για τα σχετικά με το σχολείο θέματα, η οποία έγινε με ερωτηματολόγια. Τους
δόθηκε έτσι η δυνατότητα να δουλέψουν σε όλα τα στάδια μιας έρευνας
ερωτηματολογίων. Στην διατύπωση των ερωτήσεων, την καταγραφή των απαντήσεων,
την ανάλυση των ευρημάτων αλλά και στην διατύπωση προτάσεων που ακολούθησαν.
Άλλες επιμέρους δραστηριότητες, εκτός από την προσπάθεια ανακύκλωσης χαρτιού
και αλουμινίου, ήταν η μελέτη του χώρου του σχολείου, η μελέτη της λειτουργίας του
κυλικείου, η καταγραφή των ηλεκτρικών συσκευών του σχολείου και η κατανάλωση
του ηλεκτρικού ρεύματος, και η μελέτη των μέτρων ασφαλείας στο σχολείο.
Έγινε επίσης μια προσπάθεια σύνδεσης του προγράμματος με άλλα μαθήματα,
όπως η Τεχνολογία στα πλαίσια της οποίας κατασκευάστηκε ο χάρτης του σχολείου, και
το μάθημα των Αγγλικών, με την διδασκαλία κειμένων σχετικών με την ανακύκλωση.
Τέλος πρέπει να ευχαριστήσουμε την διευθύντρια του σχολείου κα Μ. Θάνου που
πάντα συμπαραστέκεται σε τέτοιες προσπάθειες και βοηθάει όπως μπορεί, όπως και τους
καθηγητές Χ. Σιγανού και Γ. Καπρίνη για την βοήθεια και την συνεργασία τους.
Την περιβαλλοντική ομάδα αποτελούσαν οι μαθήτριες και οι μαθητές:
Αγαπουλάκης Βασίλης
Αλιάϊ Ιλύρα
Αναστασιάδη Ελισάβετ
Αναστοπούλου Γεωργία
Αρβανίτης Μάνος
Βασιλόπουλος Αντώνης
Βώσικας Αργύρης
Γεωργίου Παναγιώτα
Θωμάς Γιάννης
Καραμπίνη Μαρία
Κλειδής Χάρης
Κουκουζή Τώνια
Λαζίδη Κατερίνα
Μακρή Μίνα
Παπαδοπούλου Χρυσάνθη
Πασπαλάρης Χρήστος
Περγαμηνέλης Αλέξανδρος
Πιλάβοβ Θεόδωρος
Πίνας Δημήτρης
Ράπτη Θεοδώρα
Ρούση Σταματίνα
Σαγώνα Ευαγγελία
Σαλάππας Νίκος
Σκουταρίδης Νίκος
Σουμπάση Βασιλική
Σπυροπούλου Μαρία
Στεφανόπουλος Σταμάτης
Στριγγάρη Βασιλική
Τζαβέλα Βασιλική
Τσουκαλά Αιμιλία
Φλαμπούρη Φρόσω
Φωλίνα Ειρήνη
Χαλά Μαρία
Χούμος Πέτρος
Χριστοπούλου Χρυσάνθη
Ψυχάρη Χριστίνα
και οι καθηγήτριες
Το σχολείο, το κάθε σχολείο, μπορούμε να το δούμε σαν ένα σύστημα που για να
λειτουργήσει χρειάζεται ορισμένα στοιχεία που τα ονομάζουμε εισόδους. Αυτά είναι
πρόσωπα, όπως οι μαθητές, οι καθηγητές, οι γονείς και όσοι άλλοι εμπλέκονται στην
διαδικασία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, υλικά μέσα όπως κτίρια, βιβλία, υλικοτεχνική
υποδομή, χρήματα, χρόνος, αλλά και γνώσεις, τεχνογνωσίες και άλλα τέτοια στοιχεία.
Τα στοιχεία αυτά εμπλέκονται σε διαδικασίες όπως τα μαθήματα, οι διάφορες
σχολικές δραστηριότητες, οι συνελεύσεις, οι γιορτές, αλλά και οι καθημερινές αλλά
πολύπλοκες ανθρώπινες συναναστροφές.
Από το σχολείο, αυτό που προκύπτει είναι αυτά τα στοιχεία που ονομάζουμε εξόδους,
και τέτοια είναι η γνώση, η πνευματικότητα, η διαμόρφωση προσωπικοτήτων.
Φαίνεται λοιπόν το πόσο πολύπλοκο είναι το περιβάλλον του σχολείου, το οποίο δεν
είναι μόνο τα κτίρια αλλά και οι άνθρωποι και όλα τα υπόλοιπα.
Το σχολείο μας, το 1ο Λύκειο του Αγίου Δημητρίου, στεγάζεται εδώ και τριάντα
χρόνια στο λεγόμενο ‘στρογγυλό’ κτίριο που αποτελεί σημείο αναφοράς για τους
ανθρώπους της περιοχής μας και όχι μόνο.
Αυτή την χρονιά όμως, λόγω ανακατασκευής του, στεγαζόμαστε προσωρινά, σε ένα
οικόπεδο με λυόμενες προκατασκευασμένες αίθουσες. Οι συνθήκες σε αυτόν τον χώρο
είναι ιδιαίτερα δύσκολες. Όμως εκεί βρισκόμαστε και αυτόν το χώρο θα μελετήσουμε.
Μέσα στο οικόπεδο λοιπόν βρίσκονται 16 προκατασκευασμένες αίθουσες. Από
αυτές, οι δύο χρησιμοποιούνται σαν γραφεία και η μία σαν εργαστήριο πληροφορικής.
Υπάρχουν επίσης 6 μικρές τουαλέτες, και μία μικρή αίθουσα για κυλικείο.
Στην αυλή εγκαταστάθηκε μια σειρά από βρύσες, τοποθετήθηκε φωτισμός για
ασφάλεια την νύχτα, και τώρα τελευταία, τοποθετήθηκαν και μερικά στέγαστρα.
Η κάθε αίθουσα έχει ένα ή δύο κλιματιστικά σώματα για θέρμανση ή ψύξη, και, αυτά
είναι όλα.
ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΤΟΥ
ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΣΚΥΡΩΝΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ:
Βλέπουμε ότι η πλειοψηφία των παιδιών δεν έχει να ζητήσει τίποτα απολύτως από
τους υπεύθυνους του σχολείου. Αυτό μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα: Ή ότι είναι
ευχαριστημένοι με όλα, ή ότι αδιαφορούν για όλα. Προφανώς συμβαίνει το δεύτερο, μια
που το σχολείο μας είναι γνωστό ότι έχει πάρα πολλά προβλήματα. Ακόμα μεγαλύτερο
είναι το ποσοστό αυτό ανάμεσα στα αγόρια, ενώ τα κορίτσια έχουν περισσότερες
προτιμήσεις.
Από τους υπόλοιπους, οι περισσότεροι ζήτησαν περισσότερη καθαριότητα και έργα
υποδομής, μετά έρχονται οι εκδρομές, ενώ πολύ μικρά ποσοστά μάζεψαν η διδασκαλία,
οι εξωδιδακτικές δραστηριότητες και η συνεργασία με τους μαθητές.
Ειδικά τα αγόρια της Γ’ τάξης ενδιαφέρονται μόνο για τις εκδρομές, ενώ τα κορίτσια
της Β’ τάξης ήταν τα μόνα που δήλωσαν προτίμηση για εξωδιδακτικές δραστηριότητες.
2. Eίστε ικανοποιημένοι από την θέρμανση στις αίθουσες;
Διαπιστώνουμε ότι τα 3/4 του συνόλου των μαθητών του σχολείου μας είναι
ικανοποιημένοι από την θέρμανση του σχολείου και μόνο το 1/4 δεν είναι
ικανοποιημένο. Οι περισσότεροι μαθητές είναι ικανοποιημένοι λόγω της αλλαγής των
κλιματιστικών. Το ερώτημα τέθηκε πριν αρχίσει ο χειμώνας, όπου φάνηκαν ορισμένα
προβλήματα στη λειτουργία τους. Η διεύθυνση, τις ημέρες που παρουσιάστηκαν τα
προβλήματα, έδειξε κατανόηση και έκανε τις ενέργειες που έπρεπε για να
αποκατασταθούν οι βλάβες.
Στην ερώτηση που κάναμε στους μαθητές αν είναι ευχαριστημένοι από την
καθαριότητα του σχολείου, οι περισσότεροι απάντησαν ότι είναι μέτρια ευχαριστημένοι.
Αυτό ίσως οφείλεται στην αδιαφορία των μαθητών για την καθαριότητα του σχολείου.
Δηλαδή, ο καθένας, όταν τρώει πετάει κάτω τα σκουπίδια και όχι στον κάδο και αυτό
έχει σαν αποτέλεσμα το σχολείο να είναι βρώμικο καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας.
Πρέπει να καταλάβουμε όλοι οι μαθητές ότι πρέπει εμείς να διατηρούμε το σχολείο
καθαρό.
Β. ΤΟ ΚΥΛΙΚΕΙΟ
Η πλειοψηφία των μαθητών υποστηρίζει ότι οι τιμές του κυλικείου είναι μέτριες.
Ωστόσο ένα ικανό ποσοστό μαθητών, θεωρεί τις τιμές του κυλικείου υψηλές.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, ελάχιστοι θεωρούν τις τιμές χαμηλές. Βάσει της στατιστικής, οι
απόψεις των μαθητών και των τριών τάξεων συμπίπτουν σε αυτό. Πρέπει να αναφερθεί
ότι κανείς μαθητής της Α’ Λυκείου δεν πιστεύει ότι οι τιμές είναι χαμηλές.
Λαμβάνοντας υπόψη και τα δύο διαγράμματα, συμπεραίνουμε ότι οι τιμές του
κυλικείου είναι σχετικά ικανοποιητικές, χωρίς να δημιουργούν ιδιαίτερη δυσαρέσκεια
στο σύνολο των μαθητών. Πάντως, για την ικανοποίηση των μαθητών θα μπορούσε να
γίνει μια μικρή μείωση των τιμών.
Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών θεωρεί ότι η ποιότητα των προϊόντων του
κυλικείου είναι καλή, και σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι, ότι είναι μέτρια. Ελάχιστοι είναι
αυτοί που παραπονούνται. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει πρόβλημα σε αυτό το σημείο.
9. Θα θέλατε να υπάρχει στο κυλικείο και κάποιο άλλο προϊόν; Αν ναι, ποιο;
Δ. ΟΙ ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ
Από τα διαγράμματα είναι φανερό ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών δεν
γνωρίζουν τον κανονισμό των μαθητικών κοινοτήτων. Ανεξαρτήτως φύλου και τάξης
παρόλο που δεν είναι λογικό, τα ποσοστά δεν διαφέρουν και αυτό γιατί κανένα παιδί και
σε καμία τάξη δεν ενημερώνεται για τον μαθητικό κανονισμό. Επίσης πιστεύουμε ότι
στην πραγματικότητα τα ποσοστά είναι ακόμα μεγαλύτερα δηλαδή ότι πολύ μεγαλύτερο
ποσοστό μαθητών δεν γνωρίζει πως λειτουργούν τα μαθητικά συμβούλια.
Γι’ αυτό μια πρόταση θα ήταν οι μαθητές να ενημερώνονται για τον σχετικό
κανονισμό πριν ψηφίσουν. Η ενημέρωση θα μπορούσε να γίνει με φυλλάδια που θα
μοιράζονται σε όλους τους μαθητές, με τοιχοκολλημένα κείμενα ή προφορικά, από τον
διευθυντή του σχολείου ή από το προηγούμενο 15μελές συμβούλιο.
Μέσα από τις απαντήσεις των μαθητών για τον λόγο που δεν θα έβαζαν
υποψηφιότητα για το 15μελές, βλέπουμε ότι η πλειοψηφία των μαθητών αδιαφορούν στο
να βάλουν υποψηφιότητα αλλά για διαφορετικούς λόγους η κάθε τάξη.
Τα παιδιά της Α’ Λυκείου, θεώρησαν ότι μια υποψηφιότητά τους δεν θα είχε επιτυχία,
πράγμα λογικό αν πάρουμε υπόψη μας την ανασφάλεια που νοιώθουν οι μαθητές μετά
από μια αλλαγή σχολείου. Όμως αυτό δείχνει και ότι δεν ξέρουν καλά την διαδικασία
των εκλογών, και ότι δεν έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.
Τα παιδιά της Β’ Λυκείου δήλωσαν ότι κυρίως δεν τους ενδιαφέρουν οι διαδικασίες
αυτές, πράγμα που μπορεί να είναι τυχαίο και να έχει σχέση με την συγκεκριμένη τάξη.
Τα παιδιά της Γ’ Λυκείου προτιμούν να απέχουν από μια τέτοια διαδικασία λόγω των
ευθυνών, πράγμα λογικό αν λάβουμε υπόψη μας ότι τα παιδιά της Γ’ Λυκείου
αποφεύγουν κάθε είδους δραστηριότητα στο σχολείο εξαιτίας της πίεσης που δέχονται
από τις εξετάσεις.
Αν και αυτές οι αντιδράσεις φαίνονται λογικές, όμως αποτελούν και πρόβλημα. Κάθε
παιδί ανεξαρτήτου τάξης έχει δικαίωμα να παίρνει μέρος σε τέτοιου είδους
δραστηριότητες. Γι’ αυτό μια συνετή πρόταση θα ήταν να γίνεται ενημέρωση των
μαθητών στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς και πριν την εκλογική διαδικασία. Έτσι, όλοι
οι μαθητές θα καταλάβουν την δύναμή τους. Επίσης μια άλλη πρόταση, θα ήταν τα
παιδιά να έχουν την δυνατότητα πριν από την ψηφοφορία να γνωστοποιούν την
συμμετοχή τους στις εκλογές μέσα από ομιλίες που θα διεξάγονται στο σχολικό χώρο
μπροστά σε όλη την μαθητική κοινότητα ώστε να γίνεται γνωστή η υποψηφιότητά τους.
Η πλειοψηφία των μαθητών δείχνει λίγο ικανοποιημένη από την λειτουργία του
15μελούς, ενώ αρκετοί είναι και οι μαθητές που δεν είναι καθόλου ικανοποιημένοι από
το μαθητικό συμβούλιο. Αυτό δείχνει ότι ίσως τα άτομα που εκλέγονται δεν είναι ικανά
να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που υπάρχουν στο σχολείο ή ότι δεν ενδιαφέρονται
για τις απόψεις των άλλων μαθητών και κυρίως της Α’ και της Β’ τάξης. Νομίζουμε ότι τα
παιδιά στο 15μελές παίρνουν την διαδικασία αυτή σαν παιχνίδι ή θέλουν απλώς να
χάνουν μάθημα.
Ίσως η έρευνα αυτή σταθεί η αφορμή για να αρχίσει το 15μελές να ενεργεί πιο
δραστικά και να παίρνει μέτρα για το καλό όλου του σχολείου.
Προτείνουμε, να ασκείται πίεση από όλους τους υπόλοιπους μαθητές, ώστε το
15μελές να ασχολείται με τα προβλήματα όλου του σχολείου και όχι μόνο με την
εκδρομή της Γ’ Λυκείου.
Προτείνουμε επίσης, ότι κατά την διαδικασία των εκλογών να γίνονται από πριν
γνωστές οι υποψηφιότητες, οι μαθητές να σκέφτονται ποιους ψηφίζουν και να γίνεται
ουσιαστικός προεκλογικός αγώνας.
‘Πιστεύω ότι ήταν μια καλή κίνηση. Μ’ αυτόν το τρόπο οι μαθητές μπορούν να
πουν την άποψή τους σε διάφορα θέματα σχετικά με το σχολείο*. Αυτό ισχύει φυσικά
μόνο αν είχαν εκφράσει την πραγματική τους άποψη γιατί μπορεί μερικά παιδιά να το
πήραν στα αστεία.
*Έτσι οι καθηγητές μπορούν να καταλάβουν τι γνώμη έχουν τα παιδιά για κάθε
κίνηση των καθηγητών και πώς νοιώθουν’.
‘Το πρόγραμμα ήταν ενδιαφέρον. Αυτό που μ’ άρεσε πιο πολύ ήταν οι εκδρομές γιατί
ήταν ιδιαίτερα εκπαιδευτικές, ειδικά η τελευταία στην ανακύκλωση αλουμινίου.
Μάθαμε πολλά αλλά η κατάσταση του σχολείου μας παραμένει η ίδια. Έτσι,
καταφέραμε μεν να ευαισθητοποιηθούμε μερικοί σε θέματα που αφορούν τον γύρω χώρο
μας, αλλά πέρα απ’ αυτό δεν υπήρχε καμία ιδιαίτερη αλλαγή. Σημασία έχει ότι
δραστηριοποιηθήκαμε μερικώς και πήραμε ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες. Από κει
και πέρα, είναι ατομικό θέμα το κατά πόσο ενεργοποιείται ο καθένας και κατά πόσο
θέτει σε εφαρμογή τις γνώσεις του’.
‘Ήταν μια εμπειρία που εκτός από γνώσεις πρόσφερε ευχαρίστηση, διασκέδαση,
ψυχαγωγία. Οι μαθητές έμαθαν τη συνεργασία αναπτύσσοντας την κοινωνικότητά τους
μέσα από την επικοινωνία και την οπτική πράγματα που μέχρι τότε δεν γνώριζαν. Τα
παιδιά έγιναν πιο ευσυνείδητα και έμαθαν το τι σημαίνει να προστατεύεις και να αγαπάς
το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζεις’.
‘Η άποψή μου πάνω σε αυτό το θέμα είναι ότι είναι παντελώς μάταιη και χάσιμο
χρόνου. Έντεκα χρόνια σε σχολικές αίθουσες και περιβάλλον, έχω παρατηρήσει ότι
μονίμως υπάρχουν ομάδες ατόμων που διαμαρτύρονται και φωνάζουν για αυτά που τους
δυσαρεστούν, όπως επίσης λαμβάνουν μέρος και σε ανάλογες οργανώσεις όπως το
δεκαπενταμελές. Ωστόσο ο μοναδικός λόγος που κάνουν αυτές τις ενέργειες είναι
ακριβώς επειδή νιώθουν ότι πάντα κάποιος πρέπει να φωνάζει εκτός του ότι – είναι
αλήθεια – είναι και ένας εύκολος τρόπος για να απουσιάζεις από τις διδακτικές ώρες.
Όμως ακριβώς όπως ένας μίζερος άνθρωπος που παραπονιέται συνεχώς για την
μονοτονία της ζωής του και στο τέλος του τύχει μια καλή ευκαιρία για αλλαγή είναι τόσο
συνηθισμένος σ’ αυτόν τον τρόπο ζωής που αρνείται κατά βάθος να τον αποχωριστεί.
Έτσι συμβαίνει και εμάς τα παιδιά που συμμετέχουμε σε αυτό το πρόγραμμα, που
πιστεύω ότι ειλικρινά κάναμε κάποιες προσπάθειες για βελτίωση από την αρχή της
χρονιάς και τους τις παρουσιάσαμε μπροστά στα ίδια τους τα μάτια, αυτοί πλέον
αδυνατούσαν να τις δουν και συνέχισαν τις παράλογες διαμαρτυρίες τους για να μη
χάσουν τον εξίσου παράλογο τίτλο που τους έχουν αδίκως αποδώσει κάποια παιδιά,
δηλαδή του δήθεν «επαναστάτη» και ατόμου που ξανά – υποτίθεται ότι φωνάζει για τις
άσχημες συνθήκες’.
‘Το πρόγραμμα που κάναμε στις Αρχές Περιβαλλοντικών Επιστημών πιστεύω ότι
ήταν αρκετά καλό γιατί βοήθησε να καταλάβουν οι μαθητές του τμήματος τα
προβλήματα που έχει το σχολείο. Με αποτέλεσμα να ενεργούν πιο προσεχτικά για να μην
επιβαρύνουν και άλλο την δύσκολη αυτή κατάσταση. Αυτό θα προσπαθήσουμε να το
βγάλουμε προς τα έξω για να το καταλάβουν και οι υπόλοιποι μαθητές. Πιστεύουμε
ότι το πρόγραμμα θα έχει κάποια αποτελέσματα, έτσι ελπίζουμε. Αυτό θα το ξέρουμε
μετά. Επίσης κατά τη διάρκεια της χρονιάς πήγαμε κάποιες εκδρομές που μας έδωσαν
κάποιες γνώσεις όπως π.χ. η ανακύκλωση, η αποθήκευση της ηλιακής ενέργειας κ.λ.π.
Πιστεύω ότι έκανα σωστά που επέλεξα το μάθημα αυτό’.
‘Παρόλο που οι σκέψεις και οι προτάσεις που ακούστηκαν στο πρόγραμμα που
αφορούσε το χώρο του σχολείου, είναι δύσκολο να τεθούν σε εφαρμογή, ωστόσο
καταλήξαμε σε πολλά ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με τη σχολική κοινότητα.
Αν ένα τέτοιο πρόγραμμα εφαρμοζόταν σε περισσότερα σχολεία, σίγουρα θα
βοηθούσε στην επίγνωση της κατάστασης που επικρατεί σ’ αυτά και θα αποτελούσε
πιθανότατα αφορμή για βελτίωση.
Προσωπικά, μπόρεσα να καταλάβω ότι περιβάλλον δεν είναι μόνο η φύση ή
οτιδήποτε άλλο αλλά και κάτι τόσο κοντινό μου... το σχολείο μου. Βέβαια αυτό που με
δυσαρέστησε ήταν η έλλειψη ενδιαφέροντος από πολλά άτομα και η αρνηικότητα που
εισπράτταμε από αυτά’.