iNSA VARLIGI, DEL1L1GE

GNDERiMDE BULUNMAKIZIN
ANLAILAMAZ.
iNSAI DELiLlGi
OGtRLtGUNUN SINIRI
OLARAK iiNDE TAlMAKIZIN
iNS OLAMA.
JACQUE LACA
SAHiBi v8
\A2IiL8Rl MDURO
AYEGL AKYPRAKLI
YA\!N kURuLu
FAIH ALTIN
GNO BiLGER
BANU BYKKAL
KEMAL SAR
YMUR TLAN
SAvtA v8 KAPAK
DOZENI
KLTEGIN OEL
YA2IvA ADRESi
BOLAHENK SOK.
19/3 GMSUYU
iSTNBUL
iiNDEKiLER
DE.:L=K UN
KON.
FG:L:
PS:K=YAT:
AIL KORS
:ZOF: (:::R)
K.l OL : C =N
FA T :
B:R PS1K:YAT
N G :T.
:
N YAMAI
HYATIMIN E GUZ.
sA.:
E:
YAIZ.IK
(::R)
B: BiL B:L:
B:LIM
ME
S:NIN DE..::SI
3
6
e
9
o

16
17
19
21
CIR SIR 22
AAU 'YA G VAN
GH
23

DELiLiK USTUNE
KONUSMALAR

HAZIRLAYA: FATIH ATIN"dZ
B! E KINI
5 yar- Oa okl mzu.
-l i?
y dlar yr en aln yitiri
bir in. y dlar yi. B o zor
ite. Psikolojik bmla heralde.
Nen oluyor hakikaten. Hi yotan
saldran bir in. Bizim ypadgmz
eyleri yapyor. Alla kimenin bn
verin. Al gidiyo herlde.
-TLleri?
Va tabi. Da a ey yap va.
sldra va, keri kerin bireyler
yap va.
-Teavisi?
Hralde var. Bn n bileyim. o
ileri olma hemn tevi olu bs
iyileir. Bs teka teka
teka lyor.
-Sata gre?
Hi c kd b. Heralde o
koram.
-hirleraas otobste ynz otua?
Hralde oytrm. er b birey
olm harim olm. A el le ml le ya
da agn ap dilini kara inan
heralde Uer.
-ta 1 er olmay?
Sldrrla.
-sikiyatistler?
Dli dotorla d deliyle ua
ua heralde onla d ey oltJ"Or.
Aln onla dha ziyade r eyleri
oluyor.
-Al haalayla ilgili bilgilenyi
atr icin?
T' de gyor. ' lr gidip gnk
lam. !n grii icin ite
ca 1'den gerk. birisimen
dua eniyor. Yaalan grk
lam.
BlR ''M!-DE!''
43, Yar
-lil ik?
Bn de bilmiy. Gi zekal demek.
Toplu d d Bir eyen
alayr b demek. Kerimi toplUIa
gire di deli olaa gyn..
Toplu dsn. Eit kiisin.
Sifa bldilir dl drdkile yle
diy. Tae ytt deyip
iin icinen kyla.
-TLlei?
K tl I? Valla @ izfrni
diyrla. N biley.. Eizaid miyi?
e
Di 1 im dyr. K t 1 de 1 i 1 ik v
3
{gly), Ne bileyim bn {gly). Yc
doto. Y
-Si?
fla dten mi? Yoo. . Fla
dten deil b yc . . N yy
a.l dy ki .. Ye ka t 1 del i 1 ik
va, n bi 1 e y m bn y c. . A
kltalam (kl dlen s y
ly) diyc y. 1 gitti ya ..
-Tedvileri?
Yc y . Z b.' A olu b! le
dee. All" ifa veir b! A bne
ite pikoptlk va, yle deek lam.
-Sal gjie?
Ac y b.
-Toplu Il bilgileririleilir?
OlMy b. Bizim toplu yimiz
d. Yeteri kdc toplU seviy.
-Ak?
Gel bir sey. Svr, tai
birbirini. Ta!c evlen yl.
Bd ytMla evleni icin y k, y
topJ olm lam kzn.
-hir hdyt?
agtc, kallk.
-Eebiyt?
TOI ik, Tea o-U (gly) .
KLltalCn b:yldm. Ea hiir ey
y.
- ol/ istein?
Sy. Dilerim o bbt b.
B!R HICI
4 yra- 18 yllk hatac.
-Dli?
Da haeketinen tanrm.
Vuailirler; bir ol ay yapilirler.
-TLleri?
3 tl. Oligofren. pikopt bir de
izofreni mi diyorla. B kad.
-Sizfn?
Pikoptla ay.
-ora 1 k im?
Zaz bir kime.
4
-a al 1 hasas gor?
Yarmc olm, iyilikle dv
lam.
-Sbbi n?
Slaleen gelen birey heralde. Bir
bl. bi db gibi olan bir olay.
-Tevisi?
Al hla iyil ez. Pek ndir.
r e sn. b: lu gen gel iyorla.
!yi olm m dei 1 . ndir.
-Top u nl tay?
kt gzle grorla.: Siz nl
kfaYJ to diye sro la.
-e yp lam?
Sla ad bile deli eenler va
dad. A rin erin gidiyor .
da o deli etmye alyorla.
Yamc olalar d v tai.
-ta ler olmy?
Kt oluu. Millet aar o
olayla oluu. Cinyetler oluu.
lle oluu.
-Yann al hatas olsa?
Bir ta v . D 1 i yi ta. Gl e
dlar. yeren s i cer. Htaye
yatlan taviye ettim. A l
hastala iin hicbir z ktul
dim. Acdm onlaa .en de
eniyon. Ne g n gaavet va.
I. ya uu d i 1 di yor.
-!sini seviyor mu?
Svi yon. Grv ica ca l 1 yon.
B!R HI
19 Yan . 1 y ldr alyor
-li?
Bn kim deli deiklerini bilmiy.
Sizfn y c paide bn del i
diym ki. Bn deli diy clgld e
l olM . zeka seviysi diler
diy.
-TLleri?
Sizfn, pay, kii 1 ik
blula, oligfrn fala fila b.
kad.
-izfrn?
Keisin geni hi olly,
etafr kerisin ktl
yplacagn den, bir de o]J
kolM e fala olc kiile b. la.
Itiklerin ila katldgn
dy 1 a.
-aay?
Dc o saldr tipler oluyla
g 1 im. B ll i sapl dt a keri 1 eini
ispt ete dcelei oluy.
- 1 n?
Nnl ytd ar bir haeti
olmy, dvala topl1Ii dig
inlala ay, dcelei heen heen
ay.
-Sa al hatas gige?
Qu ll 1 tty. Kd Sldr
saidra gliy. Hn alm aca .
saldrr m diy gliy. Sn 1 a}r
byleleiyle yi bir sele konk
getiini dy. Geni ere
eya etafa saldr. birin
ratladm. Ydl1 gdip gl seni
hastdey gtyim deim. Niy yptm
bi liy. c Za veri lei leceini
dii hera 1 de.
-Al hatalklann ted visi?
Taib bgl helde.
-ToplUI Ill tany?
C ko. Dae soyla
51 dry a m diy. C s dr
gylc. Hpini bir cinyt ilei
te hattey glmi sdyla.
- yp 1 am?
E ar tanDla lam. Gidip
bala. Tcnsala.
-tale ol!dyl?
Al hatlkla ri olaa giy
y eg hatMle ol!ay
ev 1 enir 1 ei, Sy1 a Ma .
Ai 1 el ein Zd vir 1 ei.
BI ''S1Z'
5 Ya, 21 yldr deval ytyr
-ss nl?
Dd intib zr eecim gibi
geliyo. Ean sinligini ayo.
Ds kalalk. gltl.
-li nir sizce?
de 1 i yerin al hata demek da
i yi . Bir haa lk ani a n ge 1 i yo.
Nrl olala d saglkl sylmla
a mealeleri va. Cemiyet hayatn
intib etmiler. Bizim iin zr,
cemiyete intib eemiyorla.
-Tleri?
Paranoid va, izfreni va, geri
zekallar va, epilepiler va.
malela va. Ey bir tLleri va.
-Sbbleri?
Ailevi sor olailir. B yoluyl a
yai kaltmla olailir. Zra kalm
bir inann al hasta olm m.
Bk nticesi de olailir.
-Tevi leri?
Tevi hatal g geitirmiyor.
Sglkl bir hale sokuor: a
hastalg tevisine o tevisinin
lehineyim. Ayca ilaca teavi
olailir. Mesela haldal eitli hapar.
A en tesiriisi b kalra ok
tevisi. Bira agrr. a iyi
sonula veritir. kez maade
ettim. Bn de o yedim.
-Skata gre?
Ulay tercih eiyor. tlgimi
cekiyar. Nl cks h vaziyette
diyor. Kime zten ilgileniyor al
hatayla.
-Toplu n diyor?
Toplu kl etiyor. Toplu acmz.
Al hata n iyi gryor. : alay
bilmiyo Avp 'd, Aerika 'd nl
a Tiye 'de o z al r. Nenini
bilmiyon. Mesela had ta.clu
oluor, gidiyor 2 g sna geri
geliyor. Yai ailesi bile istemiyor ki
toplu istesin. Blki Av 'da biraz
d inacl ynl.e bailirler a
TLi ye de zr.
-talgnz iliskn olaa?
Z z du! ular oluor fat
o dlula b mealelerle yenye
calyon. Ro o. dola.
Sili iyi hisseiyor. Bir zla
hakikaten zr ala geirim. O dner e
glerime prde va sai, dimm
dr oru.
5
FE)blh{ PSiKiYATRi
THOMA bP
C!R: GNO B!LGER
To S. Szz
ati-ikiyatrinin yekl i nferi, atall
dilini mer pikiyatriye, onu
sizofrniyi kavayn utyor ve moer
pikiytinin sylemini bize b kada
ti 1 en ta
ain ter yz
eiyor.
ANA ADI: TP
tmaler ota klmtu ve radi
halar %' ini friye bg l ral
hatalk geeiren inla tek i 1
ettey. O dnmlere pikiyatinin
zten kall atgn ve bad cal sn
pikiyatrlan
htalan tp
BABA ADI: TIMARNAN
diger oraik
kenli
S'a
gr gen yyln
mikal padig
frnidir. Kenini
EBE: DRREPELIN VE DrLEULER
VAFTiZ lSMt DEMENTIA PREAC
hta lk a
m zarip htala
gibi grlerini,
o,degiik
bicimlere gterebilen ve o fal
tezleri olan !reninin. o dnemlerin
onulmz htalklan biri olmsnn
teml neni, r deiik blirilerin bir
tek hatalgn sonucu olduu bir tUl
kava olmdr. Kerisini i lk
olaa fni s denilen bir clla
gteren b hatalk. ilerleyen sfalar
sinr sisemine de eti eer ve htada
genl felcle (genral palyis of te
ina) bir 1 ikte kii 1 ik O 1 u la
apti bllek ozlula gibi bir takm
rl Olulaa yol aca. Bt bla
g ni al rgn: 1900' lere yaa
tp doorla icin hatalk denince
allan freninin geliyor olu bira
d alalr zn iyor. !lerleyen
ylla tpta, atoi hisoloji,
bioimya ve bgklk sistemiyle ilgili
alala yapla gel iel er freninin
tehisi icin gerekli kiterlerin
olun neen olmutu. Bylelikle
freni olanla olmyan ayr eilebildigi
gibi tpta haalgn ta ve tavisi
icin blirin apirik ve epistemolojik
kiterlerin olun salatr.
Peki bt b.lan
pikiyatriyle i lgi si neir? Su b 1 irek
gerekir ki geen yln bn
6
aalari tek
far keri
halar ha linolan ve
de 1 ion 1 a n grlme s i k 1 ire
deerleniriklerini dek; frniden
dolay rl blu geiren inlan
ratzlklann byireki arl! ikten
kylagnn bilinei; zten o
dnme Fu u hoa Meyr in rn
cektigi, rl hatalklan byin
ptolojisinen bka birey olmgn
sv eilimin yeressine nen
olmutu. !te S' a gr oranik
pikiyatrinin temel leri b.aya
dydr. Bylelikle, friye bgl
rl l:lu teml padig olm
r, piiyati al htalklann
teis ve tevisiyl e ilgilenn bilim dl
olmtu. Atk r hastalkla hn
byreki arl biyolojiu slerin
p i ko 1 oj ik ve so 1 tezr en bk
biry deildir.
Sz deva eiyor ve yle diyor:
''Sini fr!inin pikiyatinin blleine
kangn ya d pikiyatrinin hala
frri ayla kontur e
eebi 1 iriyiz? Kuk hyr . G 1 in
mtafor biraz d deistirelim v
ferinin p iki yatinin co 1 uri
tavtik olaylan bir silsilesi oldu
g kal eelim . imi ise pikiyati. gece
rr tnriyi gne, uyagr
ise her b m y. her tuaf
denin an fninin hyaletini
aaar.
Gld gii S 19.
yl slana tp bilimcilerinin
haalklaa yol ac kein mrfolojik
yapy sptayla birlike verem.
difteri freri gibi birc haalgn
nenlerinin ve etin tevilerinin
blunn hemn an Bleuler gibi
dctorlan d tP difteri gibi
izfrniyi bldula svn lityle
ka ktar. O ge Kaep 1 in ve
d sna Bleler. halar
fizolojik hicbir bliri grikleri
halde si b t Olula rlmu gibi
dvala ve hlan b dyaa
adi ar r 1 ar. S, gereke
demntia pc kvann Kaeplin
tan icat eldigni oy yaptgnn
sece fal :liriyi bir ser
altma topla b birey
olm gn vlaar. Dla
hebfni. kattom, vnia typikadr ki
hla S'a g hlg deil
dva. hisotolojik deiim dei 1
onylanyan davalaa iet eer.
Ht blan g altr S icin
Keplin gibi doolan aademik-
bi 1 im 1 ptij i. pikotik diye
alarrla ve dvla ho
klaya b hlan etiketlenei
icin yete i nen oluunu.
Sizfnye nen oldu
dlen fizolojik Olula. tp
tarafn aynlatlmy bleren,
hlgn ayaklann iyice yer b
icin izfni a Bleule taafm
Ltineen Yuy cei lmistir. a
geliyle bra bir kle dbiyle
+
izfninin yayng hzla asra
Ba S Bleule' in sizfniyi
tamlaen kllarg .. idetli .. .. gizli ..
gibi kelimlere fnloji imj ve
sc nl s ttgn dikatimizi
ekiy. Kk ki "idetli vaalan
kptlm gerekir ve .. gizli vaalada
ise halk. h hi c tin etmeigi
halde p bleeir.
O halde ni s Birleik
Dvletlerin bir nal sglk prlemi
olaa g izfn! Kaep in e ve
Bleuler'e blr ptolojik. anrl ya
da kimyl byinl lluu.
El lerire bir pc bile l byle
oldu gtern b. lg olmg halde b
tezi sav b k isiler Sz' a gre r
bir eilde hil kiteleini
histoptolojiden piotolojiye
kayrlar. Ya al vct
ypsr a dvs h si lde
geilmiir. B. F'u ikolojiyi
ptolojize et myla birleis.
halk imj ve dei. halkla
tamlaa kl! ar gmz di 1 k&r en
deisisir.
- = - - - = - + ~ - = - = - - s - - - ~ = = - = = = - - - - = - - - = -
- ~ . . ' ~ ... - ~ + . + . . , , , ,
.. w ... lezo di lle. h! g
alalkla. ptofizlojiyi
pikotaihle ve en gnlim de
histotolojiyi piktolojiyle yer
deisirti ler ...
S' a g mm pikiyti
feDinin yol ag rl blulan
tann ve tevisiyle blas. hemn
an pikoptolojinin dentimin
ynlik bir bi 1 im dl olmu. Siliyse,
pikiyatri yls davlan
dentlerigi bir miz hlin
gelmitir. Ve izfri de pikiytinin
"ktl sizesi., ,en geni p torb
eklin dn. S icin
izfninin b fltl .. rl
Ululaaa Sglk Ct izfniyle
ilgili ola yymlg bildiride
gbi 1 iriz. & bi! dide izfni
teisi iin geri i dr ki ter S n
yt : .
.. Dlonla: Blan n ol
biliyo; Is 'nn tann olu old.
ve hla ygn i ...
U ve tuf dvla: Eet. b.
d hi 1 i yr: Pe 1 Hb' a sIdr ya
d Vi et n' isl etk ..
H ll i nonl a: : d bir s yo.
ller le konu y da cl u olmu
bir olay alnn gle gk ve b
in ....
Heketizlik y d ar
hketlilik: E en kolay; dn bir
ucr kalkp pikiyatiste gitk y d
gazete oken u .....
Szz. tbn timlerin oraya
(Clkyla ta 20 yldr pikiytriye
7
hile kldgn Kaeplin ve Bleulerin
sizfni an koyyla d bin
vftiz eildigini; blelikle tbi olara
slk hlu kiilein h olaa
tanmlap, kpt lmlarnn
mlatrlm ol tatle
sVir. O gr b al a. o
z tmlerinin h lary
ve tolt sptan istemii ve ola
d toluu b isteini yerine
get in 1 eri + By 1 e ce. bt b
adlanrla ve sralalala.
tmlere m inlarn tutulm
icin .grken bilimel raonlizonla
falayla sla old. a arada, b
doktorlan. toplu sal dentim ve
g keisi hlm ihtiyaclan
kaladkla icin epyce
llenirildiklerini de sylemeen geek
hazlk olacaktr.
..... Kaeplin. Bleuler ve
Fu'a in aln koloniz een
inla olaa byor. C toplu
onla tbn snrlarn. aian ve
hu tamlan
istei-aptla hataln snrlan
vctt dvana d geniletmelerini
istei -Ju d yaptla; ve onlar
toplul eeliskiyi pikoptoloji,
kptlmy da terapi olaak gizlemelirini
istei -b d yapt la.
E sr. dotorla,
grevlerinin .. spmla .. dentim altn
alm deil .haalklar tevi etk
oldu, eemn plitik. ekonik. alai
evlere ''hlkla anlalk''
aari fa alayncay kad
clemyecektir.
S n pikiyatri patigine
ve slemin iliskin b taihel
yalam, ge valan pikiyatri
pratigin ken eletiriler
getirkteir o Et dyada hla
izfninin byineki yapsl veya
kimyal al! ikl eren kayn 1 arg"n
katlaya ynlik binlerce aarn
yapldgn ve bir o kad da kan ne
sld g ne alr, freinin
yol actg anlaysn eemenligini hala
koru syleyebiliriz.
8
ANLAILMAK
W
KORKUSU
KULTEGtN GEL
Blg bp OJ hta old
sala leilirle, c DL fila
y ! Ren d1l dll ko b. ZL0D
Q1U einin tiren di yy l:y
1m1K OB1JO gtirle "anlalma
knu ce da sey O1O
fMn valar bile
By eferi, g bir COQ1D
sl On %0 ihtiil, an bir o
l i bir koi1 (!) ypy M
hi dydgnz V0) ke K0
k 11a k MlS slei kllap
lf uty, UL} DLLd O D
QCJSJ oldu dy
blyu ( Aai: OL ko}I
J. .,A. denyc kltl,
ilgisiz" denmyce k 0OJ y
mral irJ olsrz JJ0 ald1yr >
a '' a @91 ko diyu -
tte b a i 1 iki ein kad . a JO
ko nu yy.
C _ 1 eebiyt
B10J9 ! Byle iirlei gtri
J1 iinJ ksMrca folle i 1 0
ZSJDJ2 Aca .yiDJz de srlskldi
L0I16JJI Vey l Jr alee
"Bilin v J) e O simiytik
JI pisipyn var' OJ] lyD V0
111i r halini yd iki Zl }] ve
OJK] SJOJ]1 evre v KO110LJI
bilin OI j O1JO B]
JIDJIJOJ a.ly bi JICCJT` ile
sn C10J, 2L D0D1 ola kfa
kou l B grtiri.
JSJ ina ala v sl s
JJW on d tat O1 bilimlere n
1OI b? iselele
klmu Jyi li OU016J JOJI ?
Cyn vey OiDie isik
ei 1 J1CIJOJ smi O O1
Q}LJ deem o mu sldr O1u.:
B DJ1 eem a en ar Sizfrnik
dil diyk UU0 aalla ]Q],
s.rlar gcirigimiz J2OID6l ve
ODD kOO 1JJDJD hzlk
J) gibi gliy l .1
simfreni

Akmn iddetinden koptu gnll fen

Dktor bni sany hala sizofeni
Usklda tauculu hasretiyle derinden
Kalbimi hoplatyo hastanenin tren
Ta Laktan Maaa as k a cek i yo l: n i
Hayete kalam bni deli geni
Taucu olma icin kullanal dleni
Akmn iddetinden koptu genlUn feni
Dktor bni sanyo hala izofreni
(Bir "akl hastas")
9
I<ALBi OLANLAR iiN
J. SA YA
N.-hayt:, b.-. $.-<f.... de g.e.- @ ay. ve
y. . d . . d. va.- . .. K.-. .
-
. e y.- n yagL-: a. . n
yag . g . k . :.- . e y.-n p. .. . p. .. . . . k . c. r
aj . r .at t .g: ..-. gkL- g.-b.-c.-. onu .
-

dLya. . Cu t:ar.ma. :- . . c yag.-. ara
:1ny. ge a.ma...r., a.am.yran2
t:eh.-. ee ge.r.-; .
Bir sizofrenin
ic dnyasna sokulmak gkyzne
bakak gibidir. Gkyzne
baktgnzda bulutlar. gnesi.
ay @ ve yldzlar
grebilirsiniz. Grek srekli
bir baka. bir farkna vara
abasn gerektirir: Nasl her
arayan bularazsa her bakan da
gremez Ama grmek icin nce
bakalsnz. Gkyzne
bakt gnzda hibir ey
gremeyebilirsiniz de.
Koskocaan bir bolu olarak
alglayabilirsiniz onu. iinde
nefes alp verdigiriz bir
genilik olarak.
Nihayet. bir
sizofrenin de gnesi @ ay ve
yldzlar vardr. Kirileyin
yaurlarn yagdg kimileyin
prl prl klarn aydn
lattg bir gkyz gibidir onun
i dnyas. Onu tanmak icin o
yagurlarda slanay gze
almalsnz, alamyorsanz
teshis eder gecersiniz6
Halbuki bir tek
hakikat yoktur. Hakikatn bi
r
ksm onl arn kalbinde tecelli
eder. Onlar bildirir ve duyurur
insanlara : Meger ki ulamak
isteyeseniz o hakikate. Ona
ulamaksa kaf dagna yol alan
10
kularn hikayesi gibidir.
Hakikat ancak ugruna yanay
gze alabileceklerin
menzilindedir. Sizofrenin de bir
kalbi vardr. O, kalbini modern
dnyann tasallutundan koruak
ister. Geriye ekilir ve dnyay
istemez. Ayaklarnn ucuyla onu
iter ve iine dner. Kalbi ni
koruak ister nk haki kati bir
kor gibi kalbinde ta1 r. Dnyay
istemez nk yedi bal bir
ejderha olan o dnya @ bir
sokuluverse, dillerinden ateler
frlatarak kalbini
daglayacaktr. 'Kskn
Kal'lardr sizofrenler!
Kraldrlar ve kral oldular
icin ksebilirler 4
Dil onlarn
ulaabildigi hakikati tamaz.
Yarlr @ parcalanr ve patlar.
Bu dnyann dili onlara tercan
olamaz. O dili konusamazsnz. O
dili kimse konuamaz. O dil
iletisememenin, duyup da
anlayamarann dilidir. Ya da
duyup da anlatamamannq Onlar
anlamak icin nce onlar tehis
etmekten vazgecmelisiniz. Bir
izofreni anlamak icin onun da
bir kalbi oldugunu ayrd etmeniz
gerekir. Bir kalbiniz olmas
gerekir. Yagmurlardan korkamak
gerekir
FAK BEN
''BU D :C:NE NA:R SAl
IEAV:N:N SNA GIN:S G:B: TA
TPLUA ElR:K NOIAININ TA U:NE
V MIGIN DA TA DRUUA OL AIK
D DE : N : :
R
.

Benim gidiatm
bilhassa ciddi tedaviye
balayarak ilerleyen son iki sene
icindeki gidiatm nl ressam
Picasso'nun ren dnemlerine
benzetek mndr. Picasso,
nasl ki her ele aldg renkte o
rengin hakim oldugu resimler
yapm1 ise. ben de dedigim gibi.
zihnimer ruh alemimde ve
dncelerimde ayr ayr
dnemlere girmekteyim. Bu
dnemler, ruh alemimde. i
dnyada muayen gnlk g haftalk
zan dilimlerini icerdigi gibi.
zellikle dunce yapmdaki
dil imler daha ksa ve anlk zaman
dilimlerini kapsamaktadr. Bu
anlk dnemlerde, bende dnce
akmlar nn ayr dnyalara
dalmasnn yannda mantk
mefhuuna uzaklasp yaklasma
dnemleri de gelip gemektedir
Bu dnemler icinde nadiren sanki
tedavinin- sonuna gel ini gibi
taamen topludan birlik
noktasnn tam zerinde ve
mantgn da tam dorugunda olar
anlk dnemler de kendini
gsterektedir. Dnce yaps
ile ilgili mantk gelis
gi dilerine rnek olarak. srtma
binen cocugun srtlma binesi
sonucu boyua bir etkisi olmas
dncesi ve buradan hareketle
srtma binilmesi halinde hayatn
di ger ilevlerinde baarszlk
ve aksa ol acag dncesinin
yersiz oldugunu anlamaktaym
Bu sylediklerimen, dikat
edilirse benim o ilgin alemde
olmayarak daha nonal bir alem
iinde olduguda anlaslabilir.
Fakat ben. hayatn akndan
etkilenen ve zerinde sinir
tayan insan topluluklarnn
hallerini ve onl arn da kendi i
dnyalarnn oldugunu dnerek.
onlardan fazla birey beklemeden
kendi varsaymma gre muamann
mantga ve anlalabilirlige
intikal eden ynlerini
bilgisayarla son derece dikatli
programlan ve son derece
yksek psikoterapi yetenegine
sahip beyinleri planlanms
robotlarla bir psikoterapiye
sokulmam halinde en azndan tam
manasyl a czlmese bile.
enginliginin azaltlacag, hic
olmzsa bu muamann uygun bir
dzeye ve moralman da
dzelecegine inanaktaym. nk
byle engin bir muama gercekten
bylesine hassas bir yapyla
birleince zaten kendil eri de
ayr bir muamm a olan insan larla
veya tek bir insanla
czlenemeyecegine ve rahatl ga
kavturulamayacagna
inanaktaym.
J.G.
ll
BiR PiKiYATR
NERELERE GiTMELi
NELER YAPMAI
CEZM! ERSZ
B rlga bp
hemn svya geeyi n;
b. bl g ata bn sonuc-
ta kfa corbya dn
bir fikirler ve dceler
halym. Tek idiam
pikiytistleren d
dolayor olm. f
ehi h byioe u
gip dol a
dielerle. elik
ks bir feyle dola
yo. Avm yni b
h her binlerce
tu hrlyor, a
nfile. ir o ien ice
kayy ylerce,binlece
ihtiral oylayla,
al alm garipl ikleriy
e, o sn deiken y
zle bt bt hespla
rm. mepli bi lgileri
m. ki tap k 1 ur
devirigim bilgic afariz
mlamla acmzca alay
eiyo. nen. dlei
den@ alan
geip gidiyor ...
, . , o , - o , , = o - - - = - - . - . -
, - - + - y , - - , = - - - - - - , - = -
- e o + , = + - + u a u y , , + . , , ,
, o y , = = - - - = - + - - - =
. ' ' ,
= - . . = t - - . - - - - - . - - - -
s , = = - , , - = - - . . -
. o s s . s
- - = - , o , = - - - - - - - = - - - - - ,
Bnim icin d
b. Nfi l e yi. Peki y
z lk sona en c
nmeigim, b nfile
dyad en co i lgimi ve
hyetimi eken pikiyat
rislik icin du n?
12
Bnim icin "deliliqin"
al haalg'nn birer
misik bir valu, st
raplaa ka bir ecinli
giyisi giykhyatn
azlgn ka bir
deccl rl oy. fela
ketiere k siee 1 bir
k koy. ygmz
b ko rl ve mdi
sefalet i nnl yolla
.. ny b alatammnn
bir b ifadei oldu
dl e serenin b
ytu ve anla deiir.
Pikiyatist, pcla
bir dyan a old
g bi !erk. b. luru
dJ der 1 , inc la ve
isla sla! dr. O
tala. literatler,
fiyal halk isimle
ri" zi f i ac pkt
lei, tezler, atitezler,
ko;ler, statler, h
tay vaa o 1 aa l 1 a,
by nl ler, ente ll ek
tel ehvetin i gckla
yc dala, lek
l er. kiyerler@ eoller,
amla. w . Inlk la i lg
i 1 i u yakn bir mese
lei ola pikiyatist
bil diklerini, bilecekle
rin, dlan. gide
cei ve gittigi yerle
ri ,gla ola ul
gn. ynlgn, elin
dei ki ar. rO i
entellekel bb, mr
htizligin izini,l
lerle ola hiselgni
derl, inca ve isala
deli4ir ve srla
ldr.
1 eye dev. ce 1 ik
e ve nyi bi lm 1 i dir h
pikiyatris? B. lkeyi
aa, e geeen,
rotize eteen, seve-
rk, nftle, lant ee
rk, kc i!teren
or yadtldgn bile
rk. 1 lkeei ktl
dyn dr.
: li k !
tlenl erin bri
inla evet kt.
Rn c kt. Kelim
nin yln v o dehet ve
rici alayla. a in
la siden bettikleri
kad ktler B n
d E Ay' n c1
dileiyle.celikle ''Dv
let ve Taiat". Sa
digerlei
+ - - = - - . . , , - , , - . - , - . .
+ u . - . , ' - - - - . -
- . . = . . . . - , , , . . - , . . - -
s '
liKtl dya
deik. Utmd ve derl
sevil i Tez l'n
"C! u S Gce 1 e
ri al enes ve i c ya
layc kit.B coaf
nn ktl hitan
od izleyebiliriniz.
Dv. Yu Atlg 1 n
Il
A
y
oel i" ni dl
elbt. Bcet Nctgil,
Mt Ki Tan, Sit
Faik. Af Hlet . H.lki
Atu. Et 1tuc u
TUiye 'deki
B
de 1 i 1 ik
tihin" ienlikle k
tut o zm r
11S 2 Ell cl.
M O! a. El i s
pl gllaicileri @ Ni
dceleriyl e zihinleri
kas y plis, y
"ddor" ula . Fa
rettin Kerim Gyla;
"Alkol ik leri, al h
la n fenili ol ala
igis eelim" diyen ori
n" filofl a". '
li leri" d olaa
grn al hti yn
ticilerini. Ve ba
hemen Michel Focault'ya
Gcileilir. celikle
liligin Taihin Giris
"ler ve sona digerlerio
!id ve slk ilii
lerin ailee ilenn
cintler bi b ir s
gkllkla girilmli
dir. "Sylemi ere" li
incelik gtererek
tai i . . . ve ar so
klan ve ezilmislerin
taihin geilmli ve aiz
Jea Gnt' in t ki tapla
r n cidi'yetle eilmli
dir. Sna T Cpte
Cs Pavese (Ya
ra) p Kfa Nov.
Joyce . S, Wol f,
Tense W i Il ia # # A
ne o sla kalnp
eline dli ligin zirli
ateler icioe y D
toevki 'yi . Ve, ve "
bir incinir diyen
!rebr Bch . Ve
d ylecein i . . . Yo
s, yoa . ayla icimize
h gibi aa" . Teka
dnlim, bizim hlal o
rafyaya .. . irleren Fip
Cever , Ceml Sya
Snilik splantsn t
klm d ols mtla
It l, Da, Mtin
Alto, Tt Ua, ve
hep Nm.
Ya nerlere git
mli? celikle ac eki
leh yerleri Ha koi
dor an p mz lk! a,
aker kClan, ehin
bt eini, c&t
olge erini" v la m"
ru kaas, sevineen
u kstrlm sola
rn, evin ansinin
diamle hayata bladg
i kac aile evleri
ni, mc dglmlan,
hapisa ziyetlerini,
ta.t 1 ul a , sa ko
gla, her snfta o
tel leri, genlevleri, c
hatanlerini. faikla
r oto krac la ,
taircilei adk yerleri
ni, kla, a hale
ri. aker ziyatlerini.
memelere,isence o
lan birini uyi,
her cesit p, cile
ri, s nlan ,
bya g icla,
sla evlerini e
sirem, yetiir k.
lulan. hibi yeteni
olmya dua sekter
kzlan, sab k
ka intih dlerini,
s kylerini, ky ve
ehir kavelerini. tea
ta kzlan a l:s
lan. imaz ak l a
yaaya snr'' inla
rn, firai aerlerin
uutlan, gnlerin
ylgnlgn , alci
leri , heenlei , bit
plan, isci blm
klan sy
mtaelik s nvn gi
renlerin o b kala
rn, siyi mltecilerin
ylgnlgn. kv is
yalan , ri bya
la bclayla brar
ru en k cola
r. ora ikidn ayla
inalan o ackl fate
zilerini. c le mlu p
mlu ve yitiklerin o ta
oad ayla ac yla
yr la selerini, sr
venleri gezip geli.b
laa dcl, hlala
btle! i , h mrc
o lm l dr. E ini k
hlleinin kenisini y
mn izin velidir
pikiytis. a lkenin
ac strap, gizm ve
tuaflkla taihini gezip
dolaldr . Eliy C
lebi.yi, Lyla ile
Mec u, Yu E yi,
Peyarle Taihi ni
bi ldigi k, Ctin
Yetkin in bne Ee Ay
han n .. Dvlet ve Taiat11l
kd deerli bld "17
Intiha Olay., kitan d
bilmlidir. Dim y ac
la. srapla p tuflk
la diye. B lkeyi nf
rtle, isla# ala sv
m i dir pikiytist = Ve
ulual pikiytinin ya
tlm ve ilerlige s
klm icin safra atll
dr.
Bilmelidir ki b
lke ou kaderidir. !ha
nti,eremi, aknlg,
sral g. ck, de
rinligidir Bty ola
kr incn yeniden sor
glaldr! ..
Pikiyatist mle
g inin cidiyetine olml
ve kerisini bylan
topran kap hzla
b cent ve cehenem ola
lkenin topralan y
ay ve hissetmeye b
laldr .
Sneta. bn k
pu ti bir my
k B se yeni 1-
misim. Kfa cohy dn
m. Uttu eyler ol
d siz talayn. Ya
la b zihnien
c hvl iyle kacrm b
strla. B. lkee ger
ce ate gibidir, tutan
y, da d yaaca
tr ...
13
HAYATIMIN EN GUZEL
SAHNELERi
- - . = =& , +,. = . = . =& = . . . . ,,...,.&& .._ @. . @ @~e~==~~W+~~WM="*~W=^*PWW*~M~*W=w*e&&+e~= oWe+waeW=w==Wwe =&&&.&,,W,,,
b!V b!NLNP bLYHbI blIPNALZNL U1K!b
DURUL TAYA
Cluu d lkeire @
siybya te 1 evizonuu bni hyt
ve korlaa ]an onla fi Im aan
birc tesini nene hic uutyo.
Br'n 'Yeinci M"r e aille
oy stran oy . b yn sr
klarnn sc anlattg
esal rlgeler girenin dehet
kor amtt her dim. Mh
'Te Borist' in brbt bir talidini
izleigim o m gecen sa rla
ri derelerimi hla kdm. Film
eytann eleisi Dimiti'yle evlenn gl
kadn haile kalp krz-eil
kla sacyoru etafa sk I i.
'Te Eaist'i ise 20 ym. sin bir
gecee abimle video izleim4 : kez
'yetiin ou ki tapla la kafa
kalk ve t b ola bitenlerin
aln, gerici hristiy idelojisinin
en igenc ve mtl ineleriren ibt
oldu aiayacak yaym. A yin de
h kat! Ta. kc kzn
iin girn eytan. aniyle kacag
simiyotik i 1 iskinin ::lm src
oay kan 'atik' bilinonn
siuesiyi blki de. ta, vajinn
i cin hc so n, an inin
misfirleri yan oalk yer
isemini 'yonlayiliyoru' d
pikiytistin zola snc o m
kzn yze blirivern syta
stiren nen b. kd
ptlyoru?
Kor fi Imlerin ola if la
o 1 m dl n gecemei h
ignc film. Hlloween'i 17.
r
seyiime, acmz
katil Michael Mer'n
in ldeye nen b
kad mral oldu
sezr gibi oldu. Al
htalerine geen
colun intikan
alyou blki de. 'Gl
satla biri olaa
cinyet'in en mteem rklerinen
14
birini serileigi, blki de sinm
tihinin en tle rici si me.
ldg kz yat bylu b
utyo, etfn Jil kla scan
mla yeriesiriy v tn d
mz cldg aiann mz
tam koo. Blece. hr cinyetin
blc c elem ola niyet . yntem ve
sbp kc birleiy v ytn
cnter n snz de zvll
zihinlerimiz yttgmz mtfizik
ko prz alevleriryon.
Yin col 'klt'
fi lmleriren 'Atla d Vla'dai
zihimin sisleri aar blli bliriz
htrlayildigim clgn d
slerinin ala nyi? Gcn y
televizor film yenden
gerildigirer 'Atla d Vla'n
tolu denilen c ygnnn acmzc
yeren yer vld nrey 'mi 1 i t'
bir eser oldu detle faettim.
Peki b so derce ut v k
fi m. mc k C h yl
vicn douu? Siui incz bir
nihi 1 ist ola o m yvr kimi 1 ir
hi sr l aynt la etileni,
fi lne gr zvll. acn in
yzleri yinin hi derinliklerile
demir att?
Bni aglata filmlern biri de.
g en di ve en pislik
ynten! erinen Dvid Ly in ikinc i
filmi 'Fil A'd. (Dvid'in ilk filmi
'Eaeread-Silgikfa 'y izleigim
he lde, sar la rlan gm.
Mik derisire yg yyla, b
filmi splatm hlin getir Hlil
1al 'ya selala eeim). Tann
bile uttu bir bilkat gibiyen,
eii oa uttt bir d olay
src ynn s alamrata
ern Fil M (Jo tl, 'Bn de bir
inm' diye diy l br
kerisini tilmin s sir. B
mti ackl s @ glam
tutaen vrigim bir o kad ackl
sv , kaanl k sinem slon: ya
otua kenime b b kaybttim:
Bren c ya kc ol a knim.
ala icin pl to sryor, a
ykl ar sl en g dl al a
zpteemiyoru. Siz Lyc' in ' Blue
Velvet ' in, ' Wi ld at H ' n byn Q
bir g kagt meni l l erimizle gideceimiz
fi lmler cekeceine be girrim.
Fi lmlere agl a huymu
bce de kaybtim. Yagmulu bi
Sinm Gil eri sean tek bm
izl eigim L Ca' n ' Kt K ' u.
hyt! izleigim en gel grtler
g nen bir bir geeren.
gal a icire l at ola yaam
topl hyal gce , snrla(dr l ) m
gl ilerim ve kal ori fer beine
dn i da acmz kfler
ettim. Finl sasine gl im Jul iette
Bioe. bizimle brar ak oldu
Alex' in l e dayayor. o mt
havalnra aglaya koya bl yoru.
Bir c gibi koor. koor ve
przc sal l an kol l a . Alex' in ' b
dd ka iin bincei ucagn
pral erin dnyoru. Ca' n hayal
gc. her imeyi ayor. sinem denen
gizemli kal l gn b gene peni . gelmis
geeis en ' sk ' fi lmleren birini
yapyoru.
Biraz da Capl in' den setek
iserim. Gri columu b koigi
Alla bi l ir nen Hld Lloy' du a.
b kci bykl ad her gri e
ufal gm gel ir al m: Kutsl Ai lemin
' misfir on' siya by
televizonuu seyiyor hep brar.
An mtfakta. bira yla
getircek p Ai 1 ecek ' Kc ftor Kim l l
bkl iy sarzl kla . Biren. iki
pr aa sa karayo. 15
dikal k bir Slo filmi hl yor
Ol u doldu icin. Bl glerini
ea dizlerinin erineki gaeteye
ynltiyo. Bne tuf bir sevinl e.
da o yalayor tel evizon. 15
dik sona uyayor. Grisini
hatrlayor . . .
1 5
EBEDi YALNlZLIK
G ryoru rzgarda ucusan
Saclarda ak var
. Gryoru ak
Bir daml a ya o l up
Krp an naz l ki rp i ki eri n
Guruuna al d rmadan
Gz p nar ndan k yor
Sekerek i ni yor yanakl ar ndan
Bi l iyoru o bi r daml a yas
Paha bi i l mez bi r i nc i di r
Bi l iyorum onun i i nde
Ebedi bir ak var
Ben onun yan nda
. benim akl mda
Sadk vcudu i l e
Saf ak i l e kar mda
Beni bu ebedi ya l n z l k
Anl yorum b rakyacak
nnde bo be ik
! i nde haya l var
Bana bakyor sanki
Doaam yavucak
Gz l eri nden i niyor
Hep o i nc i yas l ar
: Sanki soruyor bana
Ne zaan ol uru sana
Ge l i nc ik
Ben onun ba ucunda
Bak l ar i imde
Unutur ya l n zl gm
Del dur diyor besi gi mi
Mesut ol ursun a di yor
Dnya evi eigi ni
Heyhat gnl n
Batag nda c rp nan
B rakyor batmayan
O ebedi ya l n zl k beni
Sen bu karanl k a l emde
Taht m aryorsun gn l de
Ey gze l mechul anne
Ask varsa seni n i c i n i imde
Seni s evi yorsam bundan sana ne
Bi l iyoru hem bana
Hem sana yaz k
Af fetme beni
Bi l i yoru icim ezik
B rakyar i ste beni
O ebedi ya l n z l k
R . T . B .
Bi r Akl hastas , . )
1
Bi Bi Bi L Bi Li Bi li
FATtH ALTINZ
An erl ik deikleri dualan
ar kal ml ar. nl leri ve
aialm l isalayla . Cididirl er.
cididirler. Meyla u
u ba l a. S ' 'yap l a
aatrl aa gre" diyerek blala;
"bi l ime olaa .. diye deva
eerler. Kula her clee en a bir
aet bi ime sc bl u. Hemen he
kor bi l imel akl ad rlui lm
yeti leri ve yeterl i l ikl eri var. H
kon i l iin mta oldul a kt
dlarki ai l ka mvcttu . C
bi l irler. Bi l imin al an giryen hibir
kon ola onl aa gr. in; eer
yetistiricisi Zira t Fal tei
prfelerinen biriye kestalerin
bi l imel olm kv etle mutemldir. B
keal er geerl i geni l ir
ketal erir.
ift kler . Kontl g. ieryen
aarya. arat: demz er. Yl
zerimn kc p. t! . kac p
sevinl isin. el lerine lekl eri
var. bi l irler. Ola ran sylerin
s kim ol sylerler. "Kii bn
den et tetimi kden , b k
olu aiden htl olm ihtimlimiz
bl iriverecekir onlaa gre . (E
mtemtigin bt sevi len
sy la , sizinle n kda
i lgileni ldigini bir bi l seyiniz. )
Birey soldu "O yle
dei !dir. By 1 eir . B bi 1 ime 1 olaa
ktl atr. ''tn aldgnz
vayl m. C"Ll eni n ''bi ime olaa
ka tlas" bl t dek d
oradr. Sra i le sa matap ola
ara her kein tl
sglastr. Ta ki o sihirl i sc
gel ir yerini al rp a slar
d. "Bi l ime olaa katl astr"
denir ve cle bitiri l ir. Sr
muata -bir, s sora
frr . M.a bira evel son
eriirq ( 1) Gl v"Keim. B.
bt l :u byle yapyor. . sekl ire de
yap l abi l ir.
B. y ldz fal n . fl
sa atal k ora patezine topl ayp
bir kena ; bla y l l ar
. . . . " BiLiM"
tal epleriyle vr een inla
"cai l l er" diyer teki kena
topl ala. keri leri o kal rla ( 2)
Yan her alan n
eti l erir . in; cr ipin tata
mi la agnz crnz siz
gip gelen deisl er olu. Al rnz
carnz bir cr ml
\n gt. Sizen ce bir
r ipi u n ipinizi kotol
ettirniz isenir. lp nlmis deyip
drz crnzn ipl ik
rt inelettirniz
il ir. O d ple } mlkon
y y a lm:s cr la
eti l eimi inceleyen ula g
isenir G al p d
ar ykgnz minnin
ula . osr agnz hvn
Ula . r koz ! eenin
lla @ hzla k cr la
yeip msfeinin i konr
yaynlan mlelei , veri lmis
koeral a blu ular , hikaye
b ya Ii' di r
A lmri Yeni ik er
Smu' m yn d ul a
(bn tenleriyle) dvye girrler.
Hre gr bi ldirir.B t gler
gerekl i ve zrlu l itet dseini
de terisin alms ola t
t gel ir P ' Crtala i lgi l i
binlere s. cle v imla
istinin orar giderk mla
crnzla a bnim tayl
eemyeceim 1 yoluta ala
geci ririnz.
Hrey bi l ire, rt sler
syleni ya d slenkeir.
Snfl anr sistel eri vlr. Sizi
kateorize eerler(3) . Dyalal a. Veri
toplarlar. Veri leri bi l gisaylan
girr 1 er" . Bir tu bak, sizi
ka lan al r l a. Bir
tuluu. l cl bir
bl irizl ikten aldgnz hicbir
solu al , hicbir gzy , bi lgisya
ekalan b.l a. f d
bi l imel olaa m dei l dir.
Gl eler . Gen de gler ler. Veri
cval l an paigtik gl erini
doldul a. Bir bt( vaa eer)
1 7
hi pn hi z bal a?
Glerii kim stariz eer? N
bi l eyim n ypl a.
Hel "Kerini ylnzc veri 1 er
bragn. ola sece ei lgen
biine ylagn in ya d yl e
gener a m dce erire
ei !gen di I dir. Kri kteori l erini
de braire tar v veri l eri onla
aac l g ile grler" der (4} ; a_ kim
dinler.
Paadign ayolu yntemi I im
aacn binrk geer l er. rtn
evlerini de ay aay doldu.
itiraz eenleri sz aai l ere
brarla. Bk yol la . bka
aala yotu. Bir s sona aad
iriri lenler a, ylt ve aan
klu i 1 iin 1 er
alar. Ayold ay la ptikay
terih eenler cl r, ptika giderk
gnile topr afal tl ar . yol
cizi leri bl irir. Yeni paig dyaya
gel ir. Kyaslaynz. Ne d
i leridir n d gri . Blki de bir
i leri . iki geri . Bi lmiyor ( 5) ( 6) . Kim
bi lebi l ir? Kim bi l ir?
Bir yr hla olu . Ol u Alla
ol u. eki yaa hayat hire srad
innl aa geb kl r. Srad inala
sra sr sralaa isierin gider
geirler. N innla bi l ir dua
aar olala . n onla inala
tanr(7) .
Feyerabr "Snlan lmesinin
ve lerin deerleniri lmesinin b
sonan etki lennl er ve b.l u
l er l e ya di ol al a
tarafn gerekleiri ldii bir
do dmoaiyi ' ' l er (8) . Herey
olai l ir dr. S lein hayata.
Sler tolul kale brr kerini .
ya. K: lu a ola d keri alt
gr si h. Birbirin
i l iezler. Bn de al r b gel lafl a
ylan kayk na kp J
strla yam. Gler de oylece
geer gider.
1
8
. AynS yer mcr spiker
Necati Kaya ' nn yt bitiris
a.
2. Paul K. Feyeran' n Aynt
Yaynlan k kita
. . Bir Toph Bi l im .. den.
3. Szn A r. pp er pa ' 'Bni
Kteoriz Ee. . .
Yayncs : Pol i fon KUik tim A. .
olai l ir. Ein dei l im.
4. To S. Kn u Alan Yaync l k tan
c ka "Bi ime 1 Dvi ml erin Yaps ' n
Ni lfer K n yg en.
5. 6. T S. K ve Paul
Feyerar' d. Feyer Y' ntem
Hyr" . K 4. md ee ad gecen kitap
ad . (a. g. k. a)
7. Ala Paer # Rer Water cal
. . Te Wal l " fi lmimen esinlene .
(Einlenyebi l irim)
8. P . K. Feyear' Bir Toplu
Bi l im" . Sya sysn
htrlayor. Mera ettiyeniz tamn
o. !yi kitap.
9. Kri c klu kafa. Bmevi
B. -!nl . Yayn Taihi : 196
-
meger . . .
PS!K!YATR!N!N KTYE KULAIMI OLARAK ADLANDI RDI G IM BU YAZIYI
ARALAR DAYAAAYARAK KOYDUGU BAZI tMLAR DI SINDA . DEG ! ST!RDEN.
BIRAZCIK KISALTARAK, OKCU DEGERED!RS!NE BIRAIYORUM .
BA BYUKL
Pikiyti deri l eimen
birire ge bir ya i l isti . Kon
in byi ve pl itik dvs .
D tlerim dken dken old. Mer
onl a, htta yl ere y ldr
pl erinen gittigmiz pl itikac l a
icire syl e al b:r biri you.
Hmn hepi kysr keiren
del i l iqe yala htt snr asms
bi l e ylan n s g. :
kla da klmyo. Taihin a s n
deiirn devimler bi le mer
innlan kitleel olaa kimyal
mdelerin etisi altm old
dula gelei. Mer biz r
doorlann ' a l h diye ikinci
bir kez den hasal er kaptt
inlala ytinleri ar sileyen
l iderler aan: pk de fa ydu.
Snai ler sal del i l er ala ldg
kadaryl a!
Pikiytrinin kte kl lam
ol aa al argm b yay , aalaa
dyy ko m imla
dn, deis
iren . birck
k sl taa. dc dee 1 emini n
brayo.
=
Yad in byi i 1 e
bi lgisyal a an bir al oji
kul a s blas; girilen verinin
colu her ikisine de etinl igi
atrc rl o denkte. Sviririci
bir snc, yay gr hen gl ip
du.
Ve pikiyti ie kasyer.
Pol itik dvan aklan al n
d i l e kaa ve yetisi ari
i l iiyi kefe kyo y. !lk dwa
ya !a. Hiren., Menuer. Mo Tse
'. Bjnv, Fao ve Jivov kitik
do nm 1 ere o ldu ca yas l y la. Cuchi 1 1
ise ta 19. de bya bl as b
i fadel ere gr.
!inci olara oranik byin
hlg ele al n . Lr Rr ol p
Ouci l L Nrcl i ffe ve hyk
ol a l kla Msol ini nri fi l izin
pnceire taihe im atsl a. Wi l sn,
Lnin. Winton Cuchil l Eisenower
Bjnv ve Nh' n gecirigi ine l er@
Hitler ve Fao' n pinonizi
byinlerine heralde b deiikl ikl e
ytr diyor ya. Lnin sylennl er
g hm oldtr co d y
gteriris. hem de b vcu gr
co 1i. Po mrem aatn
byire in lm bir skl er ..
fo i l l e' oaya koy.
Mtoan adl bir aatrc ,
Fa z ve R deviml erinin g o zl a
moer gd sla ynteml eri
bludg icin kl la la erot
bi leiklerin bgl erot zehirlenei
etisi altn gercekl etiri l digini
syl eyecek k i l eri gidiyor.
Ucc sra pikola va.
Yaz l blgel ern einilen kan laa
gr. Ndz @ V . Hn III . Gore @
II . Iwig_ Korc Iva ve C I . Pau de
pikotik hal k bl iri l eri grlm.
!i ay y Sal inde hezeyanl
blu oldt n s. Winon
Ouchi l l g M c Au. Kd f i ve !di
Ain' de bl irgin dlam
dlgl al a h kiil erin hayt
grl erin yms. He Au' u Kor
svn ynte ta ck l i le
ylme aan gidip geldiginin kat
b ya l aa gr.
Alkol ve i lal a, srad
lller kad pl itik l iderleri de
eti l emi4 Rica Nixon@ Waterate
skaal ptla verigire ac
dencek ka ieri .
Paaid izfniden ayrei l emyen bir
tablo yaatan aetinin taihteki rl
sa l ar da byk. yazn idiasn
b l ra . Hi t 1 er' in dotor Mor l l
1 9
- - - - - - -
. . . me ger . . . me ger . . . me ger . . meger . . . me ger . . . me ger . . . me ger . . .
seti fl er. notikl er ve diger
uyarc l an yasra amfetaini de bl
bl verekten ekinemis Hit l er' e .
Yaann sonl an do Hitler' de ai
mtkz fe ptl aal ar . ar
peci l ik ve genizl ik. ar ativite
donml eri . konik uyl u ve tutaz
de dnemleri gze bta hale gelmi .
Bla ve afetain zehirlenesine
bglai l ecek Okl i ve iine kap
dnmlerinin yasra sl kolui
titm ve sol hcagri aa.
Gibls i 1195 ara ceki len har
fil ml erini incel emeye ylti ve
pikiyatrik taioy da ackl ayai l ecek
olan Painon hatal g tas geme
gel mi .
J. F. Keny de 1955 ' ten sona
Adison hatal g neeniyle . steridlerin
yasra rl afetain kl l a .
Grin' in sava ly kul l a:g opiat l a
' akeri fori ' ye yo 1 aay sa va
taihi deiik ya l ai l iri meer.
Benel hastal kl a da byin
bi l isel yeti l erini eti leyebi l ir
kk. 195 ' teki Yalta Konferana
Roevel t agr hata imi . evesine
olup bitenl erin fan bi l e vas .
Vek nu tek ayn cidi
hatal kla oni matk d
maleiyi do olai l ir. yaa
gre .
Bir de iin piklitik yn
va. Lse e gre. pl itik gc hr
kiinin bnl ik saysni yeterizigi
gizl emeye ynel ik bir tepi . Pikal itik
acd sal in' deki ptoloji . olu
sao br yeigi dayaklar sonucu
gel ien aag l k kompl ekiin sav
mkaizl a i l e byl . duy ve
diger inala aag l ay dnesi
imi . Ay eki lde. b aag l k
d! a sa I dral a esim. nce
Ra . sona Hitler. sekl ine de oraya
k ol abi l iri . Alml an yenisinin
Stal in' de geci ci bir ba yaattg
syleniyor.
Diger bir ya Cuchi l l ' in
tekal ay depresonu al itik olaa
k yata duyal ycl ua mg l yor.
Ani ndirn eve blu. o z di
Cuchi l l ' le i lgi l enezi. Bnn
gterigi tek duy ise honutsl uu.
Zvl l k Cuchi l l ai l esini i lgisini
cekebi lmek i cin kerini by is ler
20
ba zora hissetis. tnfanti l
omipta fatai l eri d dyay
ynte hrsna dnm. B kiil ik
yap snn zay f yanl a ise hr.
duyazl k . sa atalaa ka zy f l k
ve s ezi er i mtk tan re tutm.
19 taki ekonomik kiz srar heres
duu itsiz olduu syl eren. ta
d Quchi in b. sezisel ynetimi
!ni l tere ' yi ka . Ya ul u
keri pikol oj isini gz eiyor gibi .
Maet Tatcher anesinin adn
' Kim kimir' ki tan yrdg iin
al ist l erin di l ine d. Yalnzca b
veriden yol a kaa. colugri
tua let terbiyesi hakn yorl ar
yap lm .
Kii l ik zel l ikleri de nye ki
gz ei lmemis. neye ki ! I.sel .
al tipin ul ay c . oral tipin ise
dei ikl ik yap c ol dugu i l eri s.
Psikiyatri stl erin sap at s ol a. bireyi
val a kateori l erden birine sok
a 1 bir kez daa see !
Yann sonur Sz n hak
Sz' a . ' Dvlet adal a d ina.
y l ai l irl er. Kitl elerin pl itikac la
inat va! k l ar katn ycel tei
yal nzca dkrkl g i l e sonlai l ir. '
Bavo!
Srad bir in ge
btyaca el l ikl er. r bi l imci l erin
etiket mera yen, nml i yerlene
blu kii lere oraya ktklan
falasyl a a l yor. B inanl a
olai lecek gercek ' del i l ik ' l erin
toplulan kaderine bl irl eyici
ol mn nl emenin tek yol u ise. bir
yan da deigi gibi . demokatik
sel ere tek bir kiinin verecei
kaal an sor kal ei lmesini
nl eyecek denel er kr. Bylece
pikiytristler de havan s dvek
zorr ka 1 ma 1 a.
i NEMANI N " DELi '' Si
(DOSTOYEVSKi ' Yi KISKANAN ZULA 11rSKi)
YAGMR TAYLA
i ) !n bnl i!inin tavyl a
ka l astg ala i dyann
ktul a gr hal e gel irw Yaa
ka lamz aik gn ol aylan
taj ik ynl eri rl dyan
derinl iklerin aJ l a kap lar.
Dtoyevski g pikolojinin diyal ektigi ni
kvayara ataai 1 en bir dehadr .

i i ) B
y
l esin derinl ikl i bir kava
y

sinma
y
a aktaai lmk i cin ge l enekel
ynteml eri bir kena at
zlulut. !nn kenini al atya
sva st lerini Dto
y
evki ' den
yol a ka ol u. iyi bir kapnn
kefidir. Zl awki . bir fi l mini
yan far l r a r
haeketlenrek gercekl etiritir.
Heket 1 i kara n rl dyann
derinl ikl erine dolaran ynetmenin bir
fi lmidir Posession

i i i ) Ttulan bk snn kii l igi
pal adg . en derireki yaant l an s
ye ckt . b ve sonu taj ik bir
deneyimir; ak . !na ykma gt.
akn hem nssini hem de sini
pala. kii igi rl er. ol e ay
zr inn nuu 1 eses i dir.
Zl awki fi lmire a. on b yaps
crac l g i le . in deann
btl yitirsi alar
kl la 1 r. Keri ktl
y
aatcs
ina i L kol ayca
yol atrai l ecek bir yapya saiptir.
Aca Dtoyevski gibi Zul awki de
r 1 zor! ul uu kl eer .

iv) Yonten rl dyn
dehl i zl erini preye ve izl eyi ciye
ataai l mek i cin @ kol eri Gratowki '
y
e
kad u. izl eyicinin st
l erine yalaren kl l ag
kl iel eri an al ayan z z
gtesk sim; el ere ma. nereeye
pikotik bir di l kl l ar b fi lme

v) Itoyevki rlam sk
ratl a l a bir el l ik. kaaterlerin
bi l inal t l an. bkii l erin i
dyal ann etkisi al t n kal ml adr .
B olg fi lme genis bir atam al an
blu ve al atmn temel el erinen
birini ol uur. Oc kerisin .
veri len rl oy. onla hesapl ar.
Glenkel rl ve o bi imlerinin
dng pikol ojik derinl igi co fal
bir adan yaal ayan ve izl eyiciyi
kaalala elemken al ko
y
an bir
biim oluul u. !zleyici yolcl uu
hep prenin ne ol duu hisseerk
si.

vi ) Dtoyevki yapt 1 ari t
gl aa ait in l l iklerinin ynn
kl l a l a kil tl ve topl ual
dinikl ere ai t mtifl er, Zul awki
fi Imine de aga uylaa ata 1 r.
Topl ual i l iski l er ve tyapnn
pikotik bir di l le atam Zul awki ' nin
Bt kult ol a incszl gnn ve
fkeinin bir davuu. Alg l an
ds gerekl ik interior .. seciren
geciri l erek ul ar preye s Z tl kl a ve
el iki l erle dol u bir gr ka-a
sal t bi r mesaj ol m ei l imini kayber .
GrekUtu el er izl eyi cinin i
dyan saaca derecee kul l a lm
y
a
n gteri l ir. A i lk bta en
mrjinl grn simel er bi l e gerekl e
blatsn kops gtergel erir.
Yten zten ireleigi teml an
nitel ikl eriyl e gereee n denl i bgl
olduu gteritir.

vi i ) T sat yapt la ve bt
bilimel al a sonuta hep innn
keni gizini c al ann
ut 1 adr. E avat-ae r en
pplerin kad t al atm biimlerinin
yc latg ve bnstigi , eemen
idel ojinin hereyi sou, traj ik
cmz. Zl awki fi lml eri cidi ka
kl a ierir inn taihini ve
kerini al tertif bi iml ere yeniden
yorl aya ab l a. Tt. ll ar cidi
ve entel l ektel ' ol du s
y
lenn sinm
senl ikl erine 'yal bl Ue al n'
pn yap ve yin yap.
Eet cagmza d l a kaal a
bl utadr ve yeni l gi . byl esi
kc-al a i in al r bir zferir.
2 1
22
cEBi RSEL Si i R
W
U roktadar
Bi dUl em geer derl er
:y: ho amma
:ks a :gek
Ei ttir bir ol ca
Yoksl gece l eri mde
Al maar re l er ge l i gece
Bi l i m:s: r agayc i gi m .
Bin dok yl al tm Uc
Esi
Bin dok1. yi. e : d.oku
Y l l a ta kal an
MUf:k b:r ses
Al aan sac l arm
Uze kend: r:
Ve
o
kad n
Urt. dey: :n agabyc:gi m .
( Bir " Akl hastas " )
ARTlD' YA GRE VAN GOGH
" Herey b i r yana , kendi kendi ne i nt i har ed i l me z . .
' ' YAZAN : PHI L BROW TRES I : HAKAN ATALAY
Aau. Va G a yap l ai ara
i 1 isi n dcesini anl at icin "Van
G: Topluu Intiha Etirigi A1 1 1
yat . Rdikl gercektc, del i l ige
. . ' tel im olmutu, d oyu. r
dya"y ya l aya, yeni bir dya
icil .
.
sva Aat, kerisinin, Va
G: ' u' ve telerinin
( tUesl erimizin? ) deha olmn acsn
ctikl_erini doru.
:
.
"F yemir ki kos
toplu;:: _ nezi yetenkl eriren rahatsz
oldq kimi t aynl al an
so:, al ar kor icin
pikiyaqiyi icat etti . "

T
o
pl u, herein yaam
ka_i l ai lecei : tn
ay_al a dolay sars ve
ci 1 }1
. .-.. Hyr. Va G del i dei ldi ,
teri n, atom tl a . ate sacan
si l. al a onu tablol a ; gr ac la
znn kal grn diger li t
taJ_qlayla ka l atr l ra , cc
Nplyon' ui denl i Tier, Gatta .
Fel ix Fat.' u dlkavlan da, !kinci
!atorlu bjuaisinin yeni
ka. k konoizini de cidi
biiie raatz eebi l eeeti .
! lk kez pikiyati
impatorlunu aymn vaz
sglay ylnzca Va G dei 1 ,
aynl gn her ala ykmdr da.
' 1Va G ' u dud prl ayan
s l tsn ka l k. pikiyatri ,
inl gn en tc sknt l an
bl mlarn geisir icin yalnzca
gl e bir terinlojisi bl u, keri
keri l erini sapl atya ve kkl aa
di ken rka il eri olmaya bir
gori l l er yvan bka birey
dei ldir. "
Aca, pikiyatinin
terinlojiden d fal a birey oldu
da ack . o . ala ziyat edip
dr snftai col ann neden
kave ictigini soa ol pikol ou.
O. ci ltl i pikoloji kitapl an
sl adg , keni l erin yeten
hi l ikl erine genl i devl et
memul an n yalnz ev kadnl ann
uyululatr lmdr.
"Pikiyati , hatal klan
kaygr g grkten vaecek
isemeyen . keni hil ikl erinen
kop lms ag l k ina ygnlan
dou. dehan eki hak l isa
d kr en s atya al s
bir t muafzr, !sicel i bir
muafz. "
Kitl elere dn . kitl el eri haekete
geirenel i l eri zinl aa yval aya
pikiyati . Ve biz. hi c kime duy
d . duyaca birey olmdgn de de
hayny brayan; taml a , rl
bl irl enis . kn bir inann
tesine , del inin n ol duu bi l e
bi lmiyor. Syl eyisl er. hayrs l a
al a l abi l ir, yal d ol sa .
Yetenekl i , yetenekiz. Yaa soluy
sona da ayal an! Faeneit 45l ' de
pikiyatist l er byinl erinizi teterk
yol al rla. Sna knrkl arr
"Siden" gcenirler. Lrtomi l er geri
gel iyor. deri lere grebi l iriniz bu.
"Zvl l Va G a co bniyor.
ltk dl. 'yor a her giderek
ineel en iel calkant l ala ugayor.
Hrani bir detor gel ip bni
gresini . keriren bk ra dei n
b sitem etesini iserim. ' '
Sizi bktrta knkla icin sizi
keri keriniz bktrrla, keri
tas l an.zl a hem de . Keri
taarnza 9nmi yo.
"Ve D. Gcht ' yl e Van G ' u kaei
Te aari konu. koku
ai l el erin haay getirikl eri
tmanenin yntici leri i l e ' 'hasta
erine yap la gevezel iklerin herai
birimen bka birey dei ldi .
1
Aaud ve digerl erini n ve bka
birokl arnn deigi gibi , resim Va
G u si lay . Bizim si l al amz
genel l ikle k l k deitiristir a
kfalamzn girinti l erine ayreeriz
b, oradai dU eri ne
yapcagmz syl erler bize .
"Kim ki atel ern omn ko
alm. hneini bk l aa. onu
22
cal k l m1n deez. " A yine de b
bi r deer sru dei l , gerek bir
il eyi ve val u sru. Biz oyle
bir kou al yon. I.in kimi n da
l gn oldugnu sorutu; ii re rm
ol duu iddia een mi , yo gerekten
om at gce saip ol a m? oyl e
bir k ou almya deva eiyor. Em
i cimizeir; yanc bir el ementi n. bir
agr gan giriine har, temizl eni
bir atofer bnzeyen benimize donp
duyor.
"Herey bir yan, keri
kerine intiha ei lmez"
Hi kime , hi bir z keni
kenine dod .
Ne de hi kime keri kerine
l d .
A intiha ol gr beni doal
olmyan bir hakete zrl ay, keri
ynn yadmya gtn bir
ktl l er oru ibua olsa
gerk . "
Keni keri ne l ycel ti l emz,
keri kenine l diye birey yo.
Oaagdai kentl erin oran hi
soyl u, yab l bir izfrnigin
dol atg goril mei . Btiyle
kk'yz.
B! R SORU-AKAB! NDE-BI R YANI T
( Ya ni ge c i ke l i muhabbet )
Sr- Bn 3 g: Nroz se:. sine
yatktaym . Gl el i bri koa
ziyaet ime ge l mei . Mera eiyor.
Ya t- H mefeni . B sor bizim n
sor hal i n getireyin l tfen. Sr
oyl e ol ai l iri , bnz:
Sy n eitr. Htaeye
gel el i 3 g ol uyor. Bn 3 ya r 13
y l l k evl i ev kadnym_ . 2 oc va.
By 10 ya ra ( Al la bgl asn)
kU b y l i l kokl a bl ad (mavi
nl g va) . Koamn i lk bir hafta
i i ne bni ziyaete ge l me ol a l g
i stat i stiki ol aa neir?
ii b. sorya ya t
verebi 1 ir iz.
Hamefeni . 1 982 ' de A' de
Schwaz ve aadal a nn yaptg
al mya gore hastaeye yatan 3D ya
g 13 y l l k evl i ev kadnl ann i lk
hafta i ine koal a taafn ziyat
ei l m ol a l ! %6 ' dr. B ora
24
evl i l ikte 1 . y l n snl ere %9 . 6 , 20
y l l k evl i l ere ise %. 5 ' tu.
saibi ol ma i l e i lk bir hafta iine
ziyaet ei l me aan i se istatist iki
ol aa al al bir i l iki
saptatr. Jol of Hewi fe ' n
1 987 t saysn ise Paistal
byin g lJl l a ve aadal ann
ay konua bir aatr
r utadr. B. ca l sd o s a ibi
olmn ( ze l l ikl e 2 co ve t)
ziyaete ge lme ol a l pn atrg
idia ei lmekteir.
Faat b. aratrada kontl
g kl l an l madgn sonul a n
gveni l irl igi pel idir. Al na
raaz herai bir lka konu gibi
b. konu d yal a aan:
tamal dr. l e de diyen var.
fyl e de . Siz en iyisi koaz te 1 e fon
edip neen hal a ziyaetinize ge lmeiini
sor.