8a. Sraunati i konstruisati montani nastavak zategnutog tapa prema zadatoj sili.

Za zategnuti tap usvojiti valjani IPN profil. Nastavak izvesti pomou: visokovrednih zavrtnjeva bez sile pritezanja klase vrstoe 10.9

Sila zatezanja Nt=1000 kN Osnovni materijal: 0361 Sluaj optereenja: I Radioniki crte dati u razmeri: 1 : 10

1.

Osnovni podaci neophodni za prora un

Osnovni materijal 0361 - I sluaj optereenja (JUS U.E7.145/1987) Doputen normalni napon (strana 567 Tabela 2): dop = 160 MPa

Visokovredni zavrtnjevi klase vrstoe 10.9 bez sile prednaprezanja (JUS U.E7.140/1985) Doputen smiui napon (strana 590, Tabela 7): Doputen napon pritiska po omotau rupe (strana 591, Tabela 8): 2. Dimenzionisanje zategnutog tapa dop = 240 MPa b,dop = 280 MPa

max = max =

Nt dop Anet 1000 16 kN/cm2 Anet

A pot 1,25

1000 = 78,1 cm2 16

Usvaja se I profil I 340 Geometrijski podaci: A = 86,7 cm 2 Rebro: tw = 12,2 mm No ica: tf = 18,3 mm bf = 137 mm

Kontrola napona: 3.

max =

1000 = 11,53 kN/cm2 <16,0 kN/cm2 86,7

Raspodela sile na noicu i rebro

Povrsina noice : Af = bf tf = 13,71,83 = 25,07 cm 2 Povrsina rebra : Aw = A - 2 Af = 86,7 225,07 = 36,56 cm 2 Sila u noici : Sila u rebru:

N t, f = N N t ,w

25,07 = 289,16 kN A 86,7 A 36,56 = N w = 1000 = 421,68 kN A 86,7 = 1000

Af

Odnosi se na zbirku ELINE KONSTRUKCIJE U GRAEVINARSTVU - etvrto izdanje

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE 4. Nastavak no ice

Odreivanje prenika zavrtnja:

maxd0

tf,p x bp

= 21 mm (strana 750 Tabela 6-IX)

tw,p x h p

Usvajaju se zavrtnjevi M16 .. 10.9 (d=16 mm d0=17 mm) Kontrola napona u no ici Neto povrina noice: Af,net = Af - 2d0tf = 25,07 - 2 1,71,83 = 18,85 cm 2

tf,p x bp

Nt, f A f .net

289,16 kN kN = 15,34 16 2 18,85 cm cm 2

Proraun podvezica usvaja se irina podvezica bp = 140 mm neto povrina podvezica: Af,p,net = bptf,p - 2d0tf,p tfp(14 - 21,7)

N t, f dop

289,16 = 18,07 cm 2 16

tf,p = 1,71 cm

Usvaja se podvezica 140 x 18 mm Nosivost jednog zavrtnja

d2 1,6 2 dop = 1 24 = 48,25 kN 4 4 Fb = d min t b ,dop = 1,6 1,83 28 = 81,98 kN Fv = m Fv ,dop = min{ 48,25 , 81,98 } = 48,25 kN Odreivanje potrebnog broja zavrtnjeva n=
5. -

289,16 = 5,99 48,25

Nastavak rebra

Usvaja se : 6M16 ...10.9

odreivanje prenika zavrtnja: ts,min 0,6 tw ts,min 7 mm =

optd

5 t s ,min 0,2 = 1,7 cm

( d=16 mm d0=17 mm )

Usvajaju se zavrtnjevi M16 .. 10.9

Odnosi se na zbirku ELINE KONSTRUKCIJE U GRAEVINARSTVU - etvrto izdanje

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE Predpostavlja se mogui raspored zavrtnjeva na rebru:

Kontrola napona u rebru

Neto povrina rebra: Aw,net = Aw - 4d0tw = 36,56 - 4 1,71,22 = 28,26 cm 2

N t ,w Aw,net

421,68 kN kN = 14,92 16 2 28,26 cm cm 2

Proraun podvezica
Usvaja se visina podvezica Aw,p,net = 2tw,p(hp-4d0) 2tw,p(25 - 41,7) hp = 250 mm

N t ,w dop

421,68 = 26.35 cm 2 16

tw,p = 0,73 cm

Usvajaju se podvezice 2 250 x 8 mm Nosivost jednog zavrtnja

d2 1,6 2 dop = 2 24 = 96,51 kN 4 4 Fb = d min t b ,dop = 1,6 1,22 28 = 54,66 kN Fv = m Fv ,dop = min{ 96,51 ; 54,66 } = 54,66 kN Odreivanje potrebnog broja zavrtnjeva n= 421,68 = 7,71 54,66
Usvaja se : 8M16 ...10.9

2-2
2

2 1
80

1
250 x 8 x 270 35

3 x 60

180

250

1 I 340

80

40

55

40

40

55

40

270

140

74

33

35

33

137

340

40

2 x 55

40 380

40

2 x 55

40

M16 ... 10.9

2

Osnovni materijal ^0361 1-1

140 x 18 x 380

1 I 340

Razmera 1 : 5

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

8a.-1 Sraunati i konstruisati montani nastavak zategnutog tapa prema zadatoj sili. Za zategnuti tap usvojiti valjani IPN profil. Nastavak izvesti pomou: visokovredni zavrtnjevi sa punom silom pritezanja klase vrstoe 10.9

Sila zatezanja: Nt = 1000 kN Osnovni materijal: 0361 Sluaj optereenja: I Radioniki crte dati u razmeri 1:10

1.

Osnovni podaci neophodni za proraun

Osnovni materijal 0361 - I sluaj optereenja (JUS U.E7.145/1987) Doputen normalni napon (strana 567 Tabela 2): dop = 160 MPa

Prednapregnuti visokovredni zavrtnjevi klase vrstoe 10.9 (JUS U.E7.140/1985) Koeficijent pritezanja (strana 584) Konvencijalna granica razvlaenja (strana 584, Tabela 2) Koeficijent trenja (strana 586, Tabela 5) Koeficijent sigurnosti (strana 589, Tabela 6) 2. Dimenzionisanje zategnutog tapa 1 = 0,7 f02 = 900 MPa = 0,40 2 = 1,25

max = max

Nt dop Anet 1000 = 16 kN/cm2 Anet

A pot 1,2

1000 = 75,00 cm2 16

Usvaja se I profil I340 Geometrijski podaci: A = 86,7 cm2 Rebro: tw = 12,2 mm Kontrola napona: max = 3. Noica tf = 18,3 mm bf = 137 mm

1000 = 11,53 kN/cm2 <16,0 kN/cm2 86,7

Raspodela sile na noicu i rebro

Povrsina noice : Af = bf tf = 13,71,83 = 25,07 cm2 Povrsina rebra : Aw = A - 2 Af = 86,7 225,07 = 36,56 cm2 Sila u noici : Sila u rebru: 4. Nastavak noice

N t, f = N N t ,w

25,07 = 289,16 kN A 86,7 A 36,56 = N w = 1000 = 421,68 kN A 86,7 = 1000

Af

Odnosi se na zbirku ELINE KONSTRUKCIJE U GRAEVINARSTVU - etvrto izdanje

5

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE Odreivanje prenika zavrtnja:

tf,p x bp
maxd0

= 21 mm (strana 750 Tabela 6-IX)

Usvajaju se zavrtnjevi M20 .. 10.9 ( d=20 mm d0=21 mm ) Nosivost jednog zavrtnja na smicanje (proklizavanje) As = 2,45 cm2 ispitni presek za zavrtanj M20

tw,p x h p

tf,p x bp

1 As f 02 0,7 2,45 90 = 1 0,4 = 49,4 kN 2 1,25 Potreban broj zavrtnjeva Fs ,dop = m n= 289,16 = 5,85 49,4
Usvaja se: 6M20...10.9

Kontrola napona u noici

Af,net = Af - 2d0tf = 25,07-22,11,83 = 17,4 kN NIt,f,red = Nt,f - 0,4n1Fs,dop = 289,16 - 0,4249,4 = 249,64 kN

N I t , f ,red 249,64 kN kN = = = 14,36 16 2 A f ,net 17,4 cm cm 2 Proraun podvezica N I t , f ,red = N f 2 0,4 Fs , dop = 289,16 2 0,4 49,4 = 249,64 kN
Ap,f,net = tf,p (bp-2d0) = tf,p(140-221) = tf,p9,8

N I f , red dop A p , f ,net

4. Nastavak rebra

tf,p = 15,9 mm

Usvaja se podvezica 140 x 16 mm

Odreivanje prenika zavrtnja: ts,min 0,6 tw

optd

ts,min 7 mm Usvajaju se zavrtnjevi M16 ... 10.9

5 t s ,min 0,2 = 1,7cm

Nosivost jednog zavrtnja na smicanje (proklizavanje) As = 1,57 cm2 ispitni presek za zavrtanj M16

Odnosi se na zbirku ELINE KONSTRUKCIJE U GRAEVINARSTVU - etvrto izdanje

6

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

1 As f 02 0,7 1,57 90 = 2 0,4 = 63,3 kN 2 1,25 Potreban broj zavrtnjeva Fs ,dop = m n= 421,68 = 6,66 63,3
Usvaja se: 7M16...10.9 II I

Raspored zavrtnjeva na rebru

Kontrola napona u rebru

presek I-I Aw,net = Aw - 3d0tw = 36,56-31,71,22 = 30,34 kN N1t,w,red = Nt,w - 0,4n1Fs,dop = 421,68 - 0,4363,3 = 345,72 kN II I

N I t , w, red 345,72 kN = = = 11, 4kN/cm 2 16 Aw,net 30,34 cm 2

presek II - II Aw,net = Aw - 4d0tw = 36,56-41,71,22 = 28,26 kN NIIt,w,red = Nt,w - 3Fs,dop -0,44Fs,dop = 421,68 363,3- 40,463,3 = 130,5 kN

N II t , w,red 130,5 = = = 4,62 kN/cm 2 Aw,net 28,26

Proraun podvezica usvojena irina podvezice hp = 250 mm

N t , w,red = N t , w 4 0,4 Fs ,dop = 421,68 4 0,4 63,3 = 320,4 kN

Aw,p,net = 2tw,p (hp-4d0) =2 tw,p(25-417)= tw,p 36,4

N t , w,red Aw , p ,net

dop

tf,pod = 5,5

Usvajaju se podvezice 2250 x 6 mm

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

8b. Sraunati i konstruisati montani nastavak zategnutog tapa prema povrini poprenog preseka (statiki pokriven). Dimenzije i oblik poprenog preseka zadati su na skici.
250x15

320x10

250x15

Nastavak izvesti pomou neobraenih zavrtnjeva klase vrstoe 5.6. Osnovni materijal: 0361 Sluaj optereenja: I Radioniki crte dati u razmeri: 1:5

Osnovni materijal: 0361 Zavrtnjevi: neobraeni klase vrstoe 5.6 1. Proraun nastavka noice

dop = 16,0 kN/cm2 dop = 14,0 kN/cm2

b,dop = 27,0 kN/cm2

Povrina noice: Af = 251,5 = 37,5 cm2 Zavrtnjevi: M20...5.6 1.1 Proraun ojaanja noica na mestu nastavka
* 1) t *f 37 ,5 A* f ,net A f (b f n1 d 0 ) t f A f (25 2 2 ,

t *f 1,802 cm

Usvajaju se ojaane noice: = 250x18 mm 1.2 Proraun podvezica na noicama

Pretpostavljaju se obostrane podvezice. irina spoljanjih podvezica je jednaka irini noice (250 mm), a irina unutranjih podvezica je 110 mm ( 2e2 = 3d0 = 69 mm < 110 mm). A f , p ,net A f b p ,1 + 2 b p ,2 2 n1 d 0 t f , p A f

(25 + 2 11 2 2 2,1) t f , p

37 ,5 t f , p 0 ,97 cm

Usvajaju se podvezice na noicama: = 250x10 + 2=110x10 mm 1.3 Proraun zavrtnjeva na noicama

Fb = 1,8 2,0 27 ,0 = 97 ,2 kN 2,0 2 Fv = 2 14 = 88,0 kN 4

Fv,dop = 88,0 kN

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

nf =

A f dop Fv ,dop

37 ,5 16 = 6,82 88

Usvaja se: 2x4=8M20...5.6 2. Proraun nastavka rebra Povrina rebra: Zavrtnjevi: 2.1 Aw = 321,0 = 32,0 cm2 M16...5.6

Proraun ojaanja rebra na mestu nastavka Pretpostavlja se 5 zavrtnjeva u jednom redu.

* * A* w ,net Aw (d n1 d 0 ) t w Aw (32 5 1,7 ) t w 32 ,0

t* w 1,36 cm

Usvaja se ojaano rebro: = 320x14 mm 2.2 Proraun podvezica na rebru Pretpostavljaju se obostrane podvezice visine 280 mm (hp = 30+455+30 = 280 mm). Aw , p ,net Aw 2 h p n1 d 0 t w , p Aw 2 (28 5 1,7 ) t w , p 32,0

t w , p 0,82 cm
Usvajaju se podvezice na rebru: 2=280x10 mm 2.3 Proraun zavrtnjeva na rebru

Fb = 1,4 1,6 27 ,0 = 60,5 kN 1,6 2 14 = 56,3 kN 4 Aw dop 32,0 16 nw = = = 9,09 Fv ,dop 56,3 Fv = 2
Usvaja se: 2x5=10M16...5.6 Fv,dop = 56,3 kN

1
50 30

160

160

7
280x10x270 rupe 17 4x55=220 320 220 350

4
280

320x14x160 rupe 17

6 2 6
320x10

50

40

55

40 40 270

55

40

330 285 45 3x65=195 45 45

330 285 3x65=195 45

30

3 1

250x18x330

rupe 21

250x15 55 110

55

250

140

55

55

55

250x10x570 rupe 21

45

570

45

55

110

110x10x570

rupe 21

Osnovni materijal: ^0361 Zavrtnjevi: M20...5.6 i M16...5.6 R 1:10

10

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE

8b. Sraunati i konstruisati montani nastavak zategnutog tapa prema povrini poprenog preseka (statiki pokriven). Dimenzije i oblik poprenog preseka zadati su na skici.
400x18

500x14

500x14

400x18

Nastavak izvesti pomou visokovrednih zavrtnjeva klase vrstoe 10.9 sa punom silom pritezanja. Osnovni materijal: 0562 Sluaj optereenja: I Radioniki crte dati u razmeri: 1:5

Osnovni materijal: 0562 dop = 24,0 kN/cm2 Zavrtnjevi visokovredni klase vrstoe 10.9 f02 =90,0 kN/cm2 Nastavk se izvodi tako da tap na mestu nastavka zadrava oblik sanduastog preseka. 1. Proraun nastavka gornje noice Povrina noice: Af = 401,8 = 72,0 cm2 Zavrtnjevi: M27...10.9 1.1 Proraun zavrtnjeva na noicama

0,7 4,59 90 = 115,7 kN 1,25 A f dop 72,0 24 nf = = = 14,94 Fs ,dop 115,7 Fs ,dop = 0,5

Usvaja se: 3x5=15M27...10.9 1.2 Proraun ojaanja noice na mestu nastavka

n1 * ( ) 1 0 4 b n d t A , f 1 0 f f n uk 3 * (40 3 2,8) t *f 72,0 1 0,4 = 66,21 t f 2,09 cm 14,94

Usvaja se ojaana gornja noica: = 400x22 mm

n1 A* f ,net A f 1 0 ,4 nuk

11

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE 1.3 Proraun podvezice na gornjoj noici

Podvezica je jednostrana. irina podvezice je jednaka irini noice (400 mm), pa se, s obzirom na isti broj rupa za zavrtnjeve u svakom redu, moe usvojiti da je debljina podvezice na gornjoj noici jednaka debljini ojaane noice. Usvaja se podvezica na gornjoj noici: = 400x22 2. Proraun nastavka donje noice

Na donjoj noici se predvia otvor irine 160 mm, kako bi se onoguio pristup zavrtnjevima i njihovo pritezanje. Broj zavrtnjeva je isti kao i kod gornje noice, ali je njihov raspored izmanjen (videti radioniki crte nastavka). Takoe se usvaja ista debljina ojaane noice. 2.1 Kontrola napona u donjoj ojaanoj noici na mestu otvora (presek IV-IV)
2 A IV f ,net = (40 - 16 - 22,8)2,2 = 40,48 cm

N tIV 14 kN , f ,red = 72 24 3 3 115 ,7 0 ,4 2 115 ,7 = 594 , =

2.2

N tIV , f ,red A
IV f ,net

594,14 = 14,68 kN/cm2 < 24,0 kN/cm2 = dop 40,48 n1 bot n1 d 0 ) t f , p A f 1 0 , 4 n uk 2 72 1 0,4 = 68,14 t f , p 3,70 cm 14,94
p ,1

Proraun podvezice na donjoj noici

A f , p ,net A f

(b

(40 16 2 2,8) t f , p

Usvaja se podvazica na donjoj noici: =400x38 mm 3. Proraun nastavka rebra Povrina rebra: Zavrtnjevi: Aw = 501,4 = 70,0 cm2 M24...10.9

3.1

Proraun zavrtnjeva na rebru

0,7 3,53 90 = 88,96 kN 1,25 Aw dop 70,0 24 nw = = = 18,88 Fs ,dop 88,96 Fs ,dop = 0,5
Usvaja se: 4x5=20M24...10.9

12

GRAEVINSKI FAKULTET UNIVERZITETA U BEOGRADU KATEDRA ZA METALNE KONSTRUKCIJE 3.2 Proraun ojaanja rebra na mestu nastavka Pretpostavlja se 5 zavrtnjeva u jednom redu.

n1 * d n d t A 1 0 , 4 ( ) 1 0 w w n uk 5 * (50 5 2,5) t w 70,0 1 0,4 = 62,58 t * w 1,67 cm 18,88

Usvaja se ojaano rebro: = 500x18 mm 3.3 Proraun podvezica na rebru Pretpostavljaju se obostrane podvezice visine 440 mm (hp = 40+490+40 = 440 mm).

n1 A* w ,net Aw 1 0 ,4 nuk

n1 n1 Aw , p ,net Aw (h p n1 d 0 ) t w, p Aw 1 0,4 n 1 0,4 n uk uk (44 5 2,5) t w, p 62,58 t w , p 1,99 cm

Usvajaju se podvezice na rebru: 2=440x20 mm

13

350

350

70

40

440x20x650 rupe 25

2
4x90=360 536 500

2
4x90=360

8 5 2
500x18x350 rupe 25

2
500x14

500x14 40

1 7

4
50 3x75=225 50 50 650 3x75=225 50

70

160

7 3
400x22x510 rupe 28 510 595

400x38x1090

rupe 28

400x22x595

rupe 28

50

1
75
28 28 28 28 28 28

75

400x18
28 28 28 28 28

2x125=250

45

400

300

28

28

28

28

28

28

45

160

28

28

28

28

28

80

28

28

28

28

28

28

28

28

75

50

400x22x920 rupe 28

60

4x85=340 460

60

60

75

5x85=425 545

60

Osnovni materijal: ^0562 Zavrtnjevi: M27...10.9 i M24...10.9 R 1:10

14