You are on page 1of 87

Gmenler iin faydal bilgiler

trke

trke
FRSTENTUM LIECHTENSTEIN
REGIERUNG

Liechtensteina hofl geldiniz! Gmenler iin faydal bilgiler

Informations- und
Kontaktstelle fr Frauen

Liechtensteina
hofl geldiniz!

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 22.04.10 17:36 Seite II

Impressum
mtiyaz Sahibi:
infra (Informations- und Kontaktstelle fr Frauen)

Postfach, 9494 Schaan, Telefon 232 08 80


Stabsstelle fr Chancengleichheit

ulestrasse 51, 9490 Vaduz, Telefon 236 60 60


Amt fr Soziale Dienste

Postplatz 2, 9494 Schaan, Telefon 236 72 72


Auslnder- und Passamt

Stdtle 38, 9490 Vaduz, Telefon 236 61 41


Genel Yayn Mdr: Gabi Jansen / Brigitte Rhiner /
Claudia Heeb-Fleck, infra
Dizayn flleri: beck grafikdesign, Planken
eviri: futur2 gmbh, Buchs SG
Basn evi: BVD Druck+Verlag AG, Schaan
creti: CHF 5.
3. Bask, Haziran 2009
Bror Almanca, ngilizce, talyanca, Portekizce
spanyolca ve Trke dillerinde temin edilebilir.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 1

indekiler

3 nsz
6 Corafya ve klim
9 Siyasi Sistem ve Ekonomi
13 Gnlk Yaflamnz in nemli Bilgiler
18 Din
19 Girifl
21 kamet Hakk / alflma zni / Vatandafllk
25 Mesken / Yerleflmek iin Yardm
27 Okul / ocuk Yuvalar
31 Sigortalar
36 Vergiler
37 Salk Sistemi
39 Sosyal Hizmetler
40 Eitim ve Kurslar
44 Danflma Merkezleri
46 Kadnlar
48 Erkekler
49 iftler
51 Yallar
52 ocuk ve Genler
54 Medya
55 Elence ve Spor
56 Mzeler ve Kltr Evleri
57 Gmenler iin Danflma Yerleri
59 nemli Telefon Numaralar
60 Adresler
76 Kaynak Dipnot

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 2

Avrupadaki Liechtenstein

Berlin

Londra
Brksel
Parisa
Zrih

Viyana
Liechtenstein
Prenslii

Roma

Madrid

Feldkirch
Ruggell
Gamprin
Eschen

Schellenberg
Mauren
Avusturya

Planken
Schaan

Buchs/SG
svire

Vaduz
Triesenberg/Malbun
Triesen
R

Sargans

en

Balzers

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 3

nsz

Liechtensteina ho geldiniz!
Hkmet adna sizi Liechtenstein Prensliine geldiiniz iin
yrekten selamlyorum. Yurtdnda yeni bir yerleim zaman
getike zel bir anlam kazand. G etmek varlksal olarak
hareket etmek demektir. ok ey hareket etmeye balad.
Ulusal snrlar sadece insanlar, mallar ve de sermaye iin
almaz olmad, Avrupadaki toplumlar da almaya balad.
Liechtenstein da salam zemini olan ak bir toplum. Ekonomik adan kk bir devlet olarak yurtdyla sk balantlar
ierisindeyiz. Globalleme birok irketimizin gnlk almalarn etkiler. Yurtd ile alverie ihtiyacmz var ve
yabanc kltrlerle de alverie ihtiyacmz var. Firmalarmz ok eitli alanlarda yurtdna igc asndan ballar. Bu alverii yalnzca kk bir topluluk olmamza ramen ak grl olmamza borluyuz.
Aklk ve tolerans kesinlikle kaytszlk ile eit grlmemelidir. Liechtenstein demokratik ve parlamenter esasl verasete
dayanan bir krallktr. Prensliimiz Avrupann en eski hanedanlarn arasnda saylmaktadr. Gelenek ve tarihin ak ise
bir aykrlk deildir. Dnyadaki birok ey, zellikle de ekonomik denge ve orantlar, ksmen henz bilinmeyen bir yne
doru kaymaktadr. Ekonomi ve finans dnyas iin 2008
ylnn Ekim aynda balayan finansal kriz deerler dizisi
deiimine dayand. Pazarn taa kaznm saylan demir
gibi yasalar bir gecede geerliliini kaybetti.
Geriye kalan ise her toplumun kendi temel deerleridir. Bunlar arasnda bizce devletin vatandaa ve onun zel alanna
gsterdii sayg da var. Bu anlamda herkesin z sorumluluu devreye girmektedir. Buna gre de kadn ve ocuun

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 4

hak ve haysiyeti doal olarak saygyla gzetilir. Ayrca farkl


olmaya kar sayg gstermek de bunlar arasnda saylabilir,
bunu zellikle de erdem olarak alglyoruz.
Bu anlamda size lkemizde iyi bir balang yapmanz, birok gzel arkadaln ve mesleki baarnn ve de iyiliklerinizin olmasn dilerim.
Dr. Klaus Tschtscher
Hkmet bakan

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 5

Sayn okurumuz,
Artk Liechtensteinda yaflayacaksnz, ya ifl buldunuz veya
ailevi nedenlerden dolay buraya taflnmak zorunda kaldnz.
Belki Liechtensteindaki yaflam memleketinizdekinden biraz
daha farkl bulacaksnz. Belki de bir ok konular sizlere ok
yabanc gelebilir. Her durumda yeni bir yaflama adm atmak,
yeni bir evreye yerleflmek herkes iin heyecan verici bir
olaydr. Bilmediiniz olaylarla karfllaflmak ayrca zahmetli
ve zorlu olabilir, emin olamamanza ve hayal krklklarna
uramanza sebebiyet verebilir.
Liechtensteinda yapacanz yeni bafllangcnz iin bu
broflrle size biraz yardmc olmak istiyoruz. Broflrde lkemiz ve halkmz hakknda bir ok nemli bilgiler ile birlikte
sahip olduunuz haklarnz ve Liechtensteinn rf ve adetleri konusunda bilgiler bulacaksnz. Ayrca gnlk yaflamnz kolaylafltran bir ok pratik bilgiler de sunulmufltur.
Doru yerden doru bilgi alabilmeniz iin kolay bir yol
gstermek bu broflrn asli amacdr.
En ksa srede Liechtensteinda kendinizi iyi hissetmenizi
ve yrekten Liechtensteina ho geldiniz diyoruz!
Infra ynetim kurulu
(infra: Informations- und Kontaktstelle fr Frauen /
Kadnlar iin Danflma ve Bilgi Merkezi)

nsz

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 6

Corafya ve klim

Liechtenstein Prenslii Avusturya ile svire arasnda Ren


nehrinin dou kysnda yer alr. Bu nehir, lkenin svire
snrdr. Douya doru Liechtenstein topraklar Rhtikon
sra dalarnn eteklerine kadar ykselir ve orada Avusturya
snryla sona erer.
lkenin toplam alan 160 km2 olup, bunun te bir yerleflim
yerleri, te iki ise dalk blgeleridir. Blge daha nce
bataklkt. Geen yzyln 30lu yllarnda yaplan bir kanal
vastasyla blge kurutulmufltur. Bugn Liechtenstein, hem
mera olarak hem de bahe ve ekim iin kullanlan 38.9 km2
tarm alanna sahiptir. 2599 m rakml Grauspitz da lkenin en yksek dadr. ok masal konusu olan baflka bir
da grubu, 2052 m yksek Drei Schwestern ( kz kardefl)
grubudur. Fhn denilen gneybatdan esen rzgar, kfl
aylarnda bile havalar anszn +20 Cye kadar stabilmektedir. Baz insanlar bu rzgar esince bafl ars eker, bir ok
insan da moral bozukluundan flikayeti olur. Hava ss
Temmuz/Austos aylarnda +25 Cnin zerine kabilse de
+30 Cden daha yksek slar yln sadece birka gnnde
grlr. Kfl aylarnda ise s sfrn altna dfler ve olaanst souk geen kfllarda 20 Cnin altna bile varabilir.
lkenin hudutlar, byk zerklie sahip olan toplam onbir
beldeyi kapsamaktadr. Baflkent Vaduz (5104 Nfus),

Balzers (4507), Planken (407), Schaan (5691), Triesen


(4712), Triesenberg (2549), Eschen (4136), Gamprin
(1492), Mauren (3798), Ruggell (1931), Schellenberg
(1029), (Kaynak: ktisat Dairesi, 2000 / Amt fr Volkswirtschaft, Durum 2007).

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 7

Vaduz, lkenin bakenti ve turistik merkezidir. Ayrca prens-

lik ailesinin ikametgah ve hkmet ile parlamentonun


bulunduu yerdir.
Halk

Halk esasen aleman kkenlidir. Resmi dil Almanca ise de


gnlk hayatta daha ok bir aleman lehesi konuflulmaktadr. Baz yerlerde deiflik fliveler de kullanlmaktadr.
Liechtensteinn toplam nfusu yaklak 35000 olup
%34 yabanc uyruklu vatandafllardr. Bunlarn 3606s
svireli, 2045i Avusturyal, 1207 i Alman, 1180i talyan,
849si Trk, 587si Srp ve Karadal, 579s Portekiz, 378i
spanyol, 322si Bonak, 121i Makedonyal, 118i Hrvat,
66s

Yunan,

66s

Fransz,

58i

Hollandal,

55si

Brasilyadan, 52si Sloven, 52si inli, 521i dier lkelerin


vatandafldr. (Kaynak: ktisat Dairesi, 2000 / Amt fr Volkswirtschaft, Durum 2007).
Tarih

nsanlar, Neolitik adan bu tarafa Liechtenstein blgesine


yerleflmifltir. M.. 15 ylnda Romallarn hakimiyetine girip
5. Yzylda Alemanlar tarafndan fethedilmifltir. Blge, Orta
ada bir ok dklklere blnmfltr. O zaman bir dklk
olan Vaduz, 1396 ylnda devlet olmufltur.
Johann Adam Andreas von Liechtenstein, 1699 ylnda
Schellenberg Beyliini, 1712 ise Vaduz Dkln satn
almfltr. Ad geen blgeler 1719 ylnda Liechtenstein ad
altnda mparatorlua bal Prenslie terfi olmufltur. Liechtenstein, Ren Federasyonuna (Rheinbund) ye olmakla
1806 ylnda bamsz devlet statsne kavuflmufltur.
Delegeler tarafndan seilen bir parlamentoyu ngren anayasa, 1862 ylnda Prens II. Johannes tarafndan imzalanmfltr. Tm siyasi yetkiyi halka veren ve bugne kadar

Corafya ve klim

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 8

geerli olan anayasa, 1921 ylnda ayn biimde Prens


Johannes II. yeni bir anayasay yrrle koymutur, bu
halka tam siyasi erginlik kazandrmtr. 2003 ylnda bu
anayasa Prens Hans Adam II. giriimiyle byk apta revize edilmitir.
II. Hans Adamn babas olan Prens II. Franz Josef, lkede
bizzat ikamet eden ilk prens olmutur (1938).
kinci dnya savandan sonra Liechtenstein tarm lkesinden sanayi ve hizmet devleti olarak hzl bir gelime gstermitir.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 9

Liechtenstein, demokratik ve parlamenter temelli anayasaya


bal irsi bir monarflidir. Bu durum 1921 anayasasyla resmileflmifltir. Liechtenstein ikili bir devlet olup prens ve halk
mflterek egemendir.
lkenin prensi ayn zamanda devlet lideridir ve genifl kapsaml yetkilere sahiptir (Eyalet meclisinin tayin edilmesi,
kapatlmas ve fesh edilmesi, yasalarn tasdik ve kabul edilmesi, Hkmetin grevinin sonlandrlmas, hakim tayin
ederken belirleyici rol).
Liechtensteinn parlamentosu olan Landtag, dorudan halk
tarafndan seilir ve 25 milletvekilini kapsar. lkenin yasama
gc olan parlamento kanunlar kartr ve hkmeti kontrol
eder.
Hkmet befl yeden oluflur. Parlamento tarafndan neri-

len yeleri prens tayin eder.


Oy ve Seme Hakk: Liechtenstein, Oberland (15 milletve-

kili) ve Unterland (10 milletvekili) olmak zere iki seim blgesine blnmfltr. Parlamento, nispi temsil sistemine gre
seilir. Bu sistemin hedefi, demokraside temsil edilen tm
gruplarn eflit pay almalarn salamaktr. Kadnlarn oy
hakk ancak 1984 ylnda verilmifltir. Yabanc uyruklu insanlarn yerel ve parlamento seimlerinde seme hakk yoktur.
deolojik asndan birbirinden pek farkl olmayan iki byk
siyasi parti yllardan beri siyasete hakimdir. Bunlar

FBP Fortschrittliche Brgerpartei (Modern Halk Partisi)


ve VU Vaterlndische Union (Anavatan Birlii)dir. 1993
ylndan beri eyalet meclisinde nc bir siyasi g olarak
evresel arlkl sosyal demokrat FL Freie Liste (Serbest
liste) partisi faaliyettedir.

Corafya ve klim
Siyasi Sistem ve Ekonomi

Siyasi Sistem ve Ekonomi

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 10

10

Ekonomi ve Para

Liechtenstein uzun sre bir tarm lkesi idi. Ancak kinci Dn-

Birimi

ya Savaflndan sonra lke hzla geliflip modern bir sanayi ve


hizmet lkesine dnflmfltr. Metal sanayii rnleri, dental,
yani difl sal ile ilgili malzemeler, elektronik eflya ve gda
rnleri daha ok svireye ihra edilir. Ancak ayn zamanda
da Avrupa Ekonomik Blgesi (EWR) ve zellikle de Amerika
ve Uzakdou lkeleri gibi Avrupa dflndaki lkelere de gnderilmektedir. Liechtenstein endstrisi 2007 ylnda toplam
6.9 milyar svire Frang orannda ihracat yapmfltr. Liechtenstein bankalarnn toplam bilanosu 2007 ylnda 49.7
milyar svire Frang tutarndadr. 2007 ylnn sonunda
toplam 32435 insan alflmfltr. Bunlardan 16242nn ikametgahlar svire, Avusturya ve dier lkelerde olup sadece
iflyerleri Liechtensteinda bulunmaktadr.
svire ile imzalanan Gmrk antlaflmas ile Liechtensteinn
resmi para birimi olarak Isvire Frang (CHF) kabul edil-

mifltir.
yelikler ve

Liechtenstein bir ok uluslararas organizasyon ve kurumlar-

Taraf Olduu

da yer almaktadr. Avrupa Konseyi, Birleflmifl Milletler

Antlamalar

(UNO), Avrupa Serbest Ticaret Birlii (EFTA) ve Avrupa


Gvenlik ve flbirlii Organizasyonu (OSZE), Liechtensteinn ye olduu birka kurumdur. 1923 ylnda svire ile
imzalanan bir gmrk antlaflmas sonucunda Liechtenstein,
svire ekonomi blgesinin kapsamna girmifltir. 1992 ve
1995 ylnda yaplan iki referandumdan kan olumlu sonu
ile Liechtensteinn Avrupa Ekonomik Blgesine (EWR) girmesi onaylanmfltr. Ancak sviredeki referandum ayn
sonu vermeyince Gmrk Antlaflmasnda baz deifliklikler
zaruri olmufltur. Antlaflmann deiflmesiyle Liechtenstein
iin hem svire ile mevcut yakn partnerliinin (Gmrk
Birlii ) devam, hem de EWR-yelii mmkn olmufl ve

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 11

bylece Liechtenstein ayn zamanda iki ekonomi birliine


ye olmufltur.
Liechtenstein, Multilateral, yani ok tarafl seviyede bir ok
nemli anlaflmalara taraftr. Bunlar hukuk, ekonomi, kltr,
eitim, evre korunmas, salk sistemi, trafik ve iletiflim ile
ilgili anlaflmalardr.
Bilateral, yani iki tarafl seviyede ise Liechtensteinn en
nemli partneri sviredir sizin iin de anlam ifade edebi-

lecek saysz birok lke ile anlamalar yapmtr: rnein


mesleki eitime giri artlar, diploma ve sertifikalarn tannmas, sosyal sigortalar ve ilgili konular gibi. svire 2008
ylnda Schengen Blgesine katlmtr. Liechtenstein 2010
yl sonuna kadar Schengen Blgesi'ne dhil olmay umuyor.
Schengen Schengen yesi lkelerin vatandalarna vizesiz giri k izni vermektedir. Schengen yesi olmayan
devletlerin vatandalar iin vize zorunluluu var, eer istisnai bir zel anlama yaplmamsa. Bunun iin Liechtensteindaki Yabanclar ve Pasaport Dairesi (Auslnder- und
Passamt; bk. Adresler) bilgi verebilir. Liechtenstein d
politikas ve Liechtenstein ile yaplm anlamalar konusundaki bilgileri Dileri Bakanlndan (Amt fr Auswrtige
Angelegenheiten; bk. Adresler) ya da www.liechtenstein.li
sayfasndan alabilirsininiz (devlet, d politika).
Liechtensteinda

Liechtenstein Prenslii'nin anayasasnda bir dizi temel hak

nsan Haklar

yer almaktadr. Ayrca Liechtenstein en nemli uluslararas


ve Avrupa nsan Haklar Anlamalarn onaylamtr, o
nedenle de bunlar Liechtenstein hukukunun otomatik olarak
bir paras haline gelmitir. Bu anlamalar arasnda ayrca
Avrupa nsan Haklar Konvansiyonu, vatandalk, politik,
sosyal, ekonomik ve kltrel haklar ile ilgili UNO-antlama-

Siyasi Sistem ve Ekonomi

11

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 12

12

larn, ayrca kadna kar cinsiyet ayrmna, rkla, ikenceye kar anlamalar ve ocuk haklar konvansiyonu da yer
almaktadr. Liechtenstein kendisini bu uluslararas standartlar gerekletirmekle ykmlendirmitir. Hkmet devaml
olarak yasal ve ynetimsel platformda gerekli uyum almalarn stlenmektedir. Toplum hukuku asndan Liechtenstein insan haklar ykmllklerinin gerekletirilmesi
konusunda daha geni bilgi almak iin bk. www.liechten
stein.li (blm Devlet / D Politika / nsan Haklar).
Her trl ayrmclk konusunda sorularla ilgili muhatap merci
Frsatlar Eitlii Dairesidir (Stabsstelle fr Chancengleich-

heit; bk. Adresler). ocuk ve genlik meseleleri iin ocuk


ve genlere ombudsman, hakem kurullar (Ombudsstelle
fr Kinder und Jugendliche; bk. Adresler) tahsis edilmitir.
Hkmet d organizasyonlar da insan haklarnn korunmas ve tevik edilmesi iin kendi faaliyet alanlar ierisinde
aktif olarak destek salyorlar.
Eer insanlar kendi temel haklarnn zedelendiini hissederlerse, bilinen mahkeme veya ikyet yntemlerine bavurabilirler. Nihai olarak da dorudan devlet mahkemesine bavurabilir ve sivil, ceza ve idari mahkeme kararlarna kar
anayasal bir dava talebinde bulunabilirler
Liechtenstein
Internette

Liechtensteina u web-sayfalarnda ziyaret edebilirsiniz:


www.firstlink.li, (2002nin sonuna kadar) yeni www.welcome.li
veya www.liechtenstein.li.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 13

Mesai Saatleri

Dkkanlar ve maazalar genel olarak leden nce saat


8:00 / 9:00dan saat 12:00ye kadar ve leden sonra saat
14:00ten saat 18:00e (Cumartesi gnleri saat 16:00ya)
kadar aktr. Pazar ve tatil gnlerinde yer yer spermarket
ve benzin istasyonundaki sat maazalar aktr.

Gda rnleri

Blgede bulunan birka zel dkkanlarda Uzakdou, Trkiye, Yunanistan ve dier lkelere has zel gda malzemelerini
bulabilirsiniz. Ayn rnler baz byk sper marketlerde
(Coop, Migros, Waro) de satlr.

stirahat Saatlerine Dikkat

Genel olarak istirahat saatlerine sayg duymanz beklenmektedir. Bundan dolay, im bime veya mzikli elenceler
gibi ok grltl faaliyetlerde bulunmamaya len saat
12:00 ile 13:30 arasnda ve akflam saat 22:00den sonra
zen gsteriniz.

Evsel pler iin


kupon

p toplanmas crete tabidir. p torbalar zerinde geerli


bir p kuponu bulunmaldr. Kuponlarn satflndan elde
edilen para ile p ve temizlik iflleri iin finansman salanr.
p kuponlarn, gnlk alfl-verifl yaptnz dkkanlarda ve
belediyelerde satn alabilirsiniz.
Ayrca her belediyede cam, kat, metal, yank ya, vs. gibi
zel atklar iin ngrlmfl toplama noktalar mevcuttur.
alma saatleri resmi Liechtenstein telefon rehberinde ilgili
beldeye gre yaynlanmaktadr.

Trafik ve Ulam

Toplu tama iin tm yerleflim yerlerine ulaflan bir otobs

a mevcuttur. Bu sistem ile ayn zamanda komflu blgelere


de ulaflm salanmaktadr. LBAnn (Liechtenstein Toplu
Tama Kurumu) gncel toplu tama hareket saat tarifesi

13

Siyasi Sistem ve Ekonomi


Gnlk Yaflamnz in nemli Bilgiler

Gnlk Yaflamnz in
nemli Bilgiler

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 14

14

tm evlere datlmaktadr ve ayn zamanda www.Iba.li


internet sayafsnda mevcuttur.
En yakn tren istasyonlar Buchs ve Sargans (svire),
Feldkirch (Avusturya) Liechtensteindan sadece on ile yirmi dakikalk mesafede bulunmaktadr.
Zrih Havaalan bir buuk saat, Mnih veya Innsbruck
Havaalanlarna ise yaklaflk iki saatte ulafllabilmektedir.
Altenrhein Havaalanndan (Konstanz Gl yaknnda) yaplan
seferler daha ok Avusturyayadr.
Banka Hesaplar

Kira demeleri ve maafl tahsilat dahil olmak zere hemen


hemen her deme banka veya posta ek hesab yoluyla
yaplmaktadr. Bundan dolay en ksa zamanda bir banka
veya PTT flubesinde hesap atrmanz zellikle tavsiye edilir. Hesap atrmak iin pasaportunuzu ve ikamet izninizi
ibraz etmeniz gereklidir.

Internet
Balants

Evdeki telefon hattnzla nternete balanabilmek iin, istediiniz zaman Liechtensteinda faaliyet gsteren bir nternet
Servis Sunucusu ISP (Internet Service Provider) ile temasa
geebilirsiniz. Bir defaya mahsus denecek gtr aylk
abonelik cretleri veya kullanm sresine bal olan aylk
tarifeler de mevcuttur. htiyacnza en uygun abonelii semek iin tarifeleri karlatrmanz faydal olacaktr. Liechtenstein'daki salayclar konusunda Liechtenstein telefon
rehberinin sar sayfalarndan liste temin edilebilir.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 15

Src Ehliyeti

AB-lkelerinde tanzim olunan src ehliyetleri Liechtensteinda geerlidir. Ancak yerlefltikten sonra oniki ay ierisinde ehliyetinizin bir fotokopisini ilgili olan trafik ubesine
(Motorfahrzeugkontrolle, bk. Adresler) gndermeniz gerekmektedir. stediiniz taktirde AB-Ehliyetinizi bir Liechtenstein
Ehliyetine evirttirebilirsiniz.
AB dflnda her hangi bir lkede tanzim edilen ehliyetler, trafik flubesi tarafndan ayr ayr kontrol edilecektir. Genel olarak bir test srfl de yaptrlacaktr. Ancak bu teorik bir
snav deil, sadece srfl pratiinizi kontrol eden bir testtir.
Test srfln baflaryla getiiniz taktirde Liechtenstein
ehliyeti tanzim edilir. Memleketinizde aldnz ehliyetiniz
emanete alnr ve yurtdflna ktnz anda sizlere iade
edilir. Deifltirilmesi gerekli ehliyetlerin Liechtensteina yerlefltikten sonraki oniki ay ierisinde deifltirilmesi gerekmektedir

Gnlk Yaflamnz in nemli Bilgiler

15

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 16

16

Bayramlar

Ylbafl

01 Ocak

ve Tatiller

Dreiknig

06 Ocak

Lichtmess

02 fiubat

Josef Gn

19 Mart

Paskalya (Ptz)
fli Bayram

01 Mays

Auffahrt
Pantekot (Ptz)
Fronleichnam
Cumhuriyet Bayram

15 Austos

Mari Geburt

08 Eyll

Azizler Gn

01 Kasm

Mari Empfngnis

08 Aralk

Noel Bayram

25 Aralk

Stefan Gn

26 Aralk

Spor Tatili

fiubat/Mart aylarna denk gelen

Paskalya Tatili

Mart/Nisan aylarnda iki hafta

Yaz Tatili

Temmuz ve Austos aylarnda alt

karnaval dneminde birer hafta

hafta
Gz Tatili

Ekim aynda iki hafta

Noel Tatili

Aralk aynn son ve Ocak aynn ilk


haftas

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 17

Yllk S enlikler

Liechtensteinda yl boyunca bir ok flenlikler yaplr:


Faing veya Fastnacht denilen Karnaval Sezonunun son
gnleri szde Kirli Perembe olarak anlr ve Faing Sal
gn arasndaki haftay kapsar. Bu gnlerde tm meydan ve
umumi lokallerde nefleli elenceler vardr. Rengarenk
kyafetleri ve zel mzikleriyle tannan Gugger gruplar her
yeri istila eder. Bir ok yerde de karnaval alaylar organize
edilir.
Karnaval dnemi sona erdikten sonraki ilk Pazar gnnn
ad Funkensonntag (Kvlcm Pazar). O gn tm beldelerde devasa odun ynlar yaklmakta ve bylece kfl boyunca
faaliyette olan kt ruhlar kovulmaktadr.
Paskalya, pantekot, noel gibi dini bayramlar yannda en
byk bayram, 15 Austosta kutlanan Prenslik Bayram
yln en grkemli flenliidir. Ayn gne denk gelen Cumhuriyet Bayram nedeniyle zel dini ayinler ve Vaduz saraynn

meydannda sylevler verilir. Vaduzun arfls bu gnde


7den 70e kadar herkes iin tek bir elenme yeridir. Grkemli bir havai fiflek gsterisiyle flenlik sona erer.
fienlikler ve elence programlar hakknda bilgi Liechtenstein Turizm Dairesi olan Liechtenstein Tourismusdan alabilirsiniz (bk. Adresler).

Gnlk Yaflamnz in nemli Bilgiler

17

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 18

Din

18

Nfusun ounluu Roma-Katolik mezhebindendir. 2000


ylnda gerekletirilen nfus saymnda Liechtenstein nfusunun %90,8i Roma-Katolik mezhebinden olduunu bildirdi, yabanc uyruklularda bu oran %56,8dir. Buna gre
yabanc uyruklularn kalan ksm dier dinlerdendir. 2000
ylnda yabanc uyruklularn % 17,1i Protestan, %2,7si Hristiyan-Ortodoks ve %12,5i msliman inancna balyken
%4,8in hibir dini aidiat bulunmamaktadr.
Liechtenstein anayasas gereince eitli dinlerin deerleri
farkldr. Geri anayasa din ve vicdan hrriyetini salamaktadr ancak Roma-Katolik Kilisesi Devlet Kilisesi olarak
devletin zel korumas altnda bulunmaktadr. 1998 ylndan
bu yana Vaduz Bapiskoposluu varln srdrmektedir.
Din dersi

Devlet okullarnn ilkokul kademesinde u ana kadar konfesyonel Katolik ve Protestan din eitimi verilmitir. Anne ve
babalar ocuklarn katlm konusunda tercih yapma hakkna
sahipler. slam iin ilkokul kademesinde din dersinin
2009 da uygulanmas ise henz proje aamasnda bulunmaktadr. Devam eitimindeki renciler ise din ve kltr
dersini veya konfesyonel (Katolik veya Protestan) din dersi
seme hakkna sahiptirler.

Kiliseler ve Dini

eitli dillerde ayin, dini hizmetler ve adresler iin bk.

Birlikler

Adresler.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 19

Kullanlmfl ve daha sonra kendiniz tarafndan kullanlacak


ev-eyalar gmrkszdr. Bu tr ev eflyalarnz getirirken

zel gmrk muamelesi iin dileke vermeniz gerekir. lgili


form, ayn zamanda Liechtenstein hudutlarn kontrol eden
svire Gmrk Mdrlnden de alabilirsiniz. Form ile birlikte flu belgeleri sunmanz gerekir:
Girifli yaplacak tm eflyalar gsterir liste
Liechtenstein Prenslii iin geerli ikamet izni
Kira kontrat veya meskeninizin tapusu /satfl belgesi
Yurtdflndaki ikamet kaytlarnzn silindiine dair belge
Gmrk Mdrl eflyalarnzn gmrksz girifli iin
baflka belge isteyebilir.
Buna ilaveten bir ok mevzuatlar geerlidir. Ev Eflyalar iin
Gmrk Muamelesi (Zollbehandlung von bersiedlungsgut) bafllkl formda bu konuda ayrntl bilgi verilmifltir. Formu svire Gmrk Mdrl Subelerinden alabilirsiniz
(Eidgenssische Zollverwaltung; bk. Adresler).

Not: Ev eflyalarnzn giriflini tm svire Gmrk Genel


Mdrlklerinde yaptrabilirsiniz. Liechtenstein snrnda
Schaanwald Gmrk Dairesi bulunmaktadr. Tanma iin
bir nakliyat irketini grevlendirdiiniz zaman bu daire size
gmrk formaliteleri konusunda yardmc olacaktr.

19

Din
Girifl

Girifl

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 20

20

Motorlu Aralarn

AB lkelerinden gelen aralar iin flu geerli: Aracnz ev

Gmrk Girii

eflyas olarak beyan edildiinde gmrk ve KDV demeksizin Liechtensteina girifl yapabilirsiniz. Bu muafiyetten ancak
aracn nceden yurtdflnda en az alt ay kullanlmfl olmas
halinde yararlanabilirsiniz. Ancak Liechtenstein ara ruhsatn almadan nce, aracnz trafik ubesinin resmi teknik
kontrolnden geirilecektir (Motorfahrzeugkontrolle; bk.
Adresler). Bir saatlik kontrol iin randevu almanz gereklidir. Kontrolden nce Liechtenstein veya svirede faaliyet
gsteren her hangi bir serviste egzoz gaz kontroln
yaptrmalsnz.
Dier lkelerden gelen aralar iin farkl mevzuatlar geerlidir. lgili bilgileri Trafik fiubesinden alabilirsiniz.

Not

Aracn Liechtensteina girerken hemen beyan edilmesi gereklidir. Araca ayrca, Liechtensteina yerlefltikten sonra en
ge 12 ay ierisinde Liechtenstein plakas taklmas mecburidir.

Evcil Hayvanlarn

Hayvann cinsi ve geldii lkeye bal olarak farkl mevzuat-

Girii

lar ve flartlar geerlidir. Giri yapmadan nce size, Gda


rnleri Kontrol ve Veteriner Dairesine danmanz
tavsiye ederiz (Amt fr Lebensmittelkontrolle und Veterinr-

wesen; bk. Adresler)

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 21

Liechtensteinda

Liechtenstein Prenslii'nin nfus orannn byk ounluu

Mesken

yabanc uyrukludur (31.12.2008de % 33,1 ). Bundan dolay


yabanclar asndan ikamet kstlamalarna tabidir. Planlanan tanma ncesinde Yabanclar ve Pasaport Dairesinden ilgili onayn ibraz edilmesi arttr. Ltfen zamannda
Yabanclar Dairesi Pasaport ubesine bavurunuz. (Aus-

lnder- und Passamt; bk. Adresler).


kamet hakk

Yabanc uyruklularn Liechtenstein iin her bir yerleme tale-

beyana tabi

bi, ksa sreli dahi olsa vatandalna baklmakszn onay


gerektirir.

Snr iilii:

nc lkelerden olup, gei izni olan vatandalarnn

Kayt ve izne

Liechtensteinda ie alnmalar onaya tabidir. EWR-lke

tabidir

yeleri ise 10 gn ierisinde bildirimde bulunmakla ykmlyken, svire vatandalarndan bunun iin ne onay ne de
bildirim ykmll aranmaktadr.

Not: zin dilekesi tanmadan ve iba yaplacak


gnden en az drt hafta nce ibraz edilmelidir. e alnma
veya ikamet, onay alndktan sonra gerekleebilir.

kamet izni

EWR-lkesi yeleri yerleme onay ekiliine katlma hakk-

ekilii:

na sahiptir. Katlanlar ister alan, isterse almayan kategorisinde ekilie katlabilirler. n ekili creti CHF 80. ve
ana ekili iin CHF 200.dr. Katlma koullar hakknda
bilgiyi ve formlar Yabanclar Dairesi Pasaport ubesinden
temin edebilirsiniz veya www.apa.llv.li internet adresinden
indirebilirsiniz.

21

Girifl
kamet zni / alflma zni / Vatandafllk

kamet zni / alflma zni /


Vatandafllk

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 22

22

kamet

Giri yaptktan sonraki 8 gn ierisinde ikamet adresinizi

Yerinizde Kayt

belediye ve Yabanclar Dairesi Pasaport ubesine bildirmeniz arttr. Bu kayt iin geerli pasaportunuz ve Yabanclar
Dairesi Pasaport ubesinden ikamet izni alabileceinize dair
belge ibraz etmelisiniz.

Liechtensteina

Turist veya hizmet alcs olarak, yukardaki makamlara kayt

Ziyaret

gerekmeksizin, kesintisiz olarak Liechtensteinda en fazla


ay boyunca kalabilirsiniz. kinci defa aylk bir giri yapmak iin en az bir ay yurtdnda kalnmas arttr.

Not: Misafirlerinizin salk sigortasnn yeterli olup


olmadn kontrol ediniz. Avrupa Sigorta Kurumu zerinden
SWICA ya sreli bir sigorta yaptrlabilinir (bk. Adresler).

Vize

Liechtenstein vize ilemleri konusunda dnya apnda svire tarafndan temsil edilmektedir. O nedenle Liechtensteina gitmek isteyen vatandalar vize almak zorundadr.
Vize talebi iin en yakn svire Konsolosluklar'na bavurulmas gerekmektedir.

Aile birleimi

Liechtensteinda yaayan kiiler iin aile birleimine imkn

nedeniyle

tanmak sebebi ile bu kiilerin aile yelerine oturma izni veri-

ikamet izni

lebilmektedir. Aile yeleri arasnda EWR yeleri iin e,


baklmakla ykml olunan ve belgelendirilebilen akrabalar
saylmaktadr. nc devlet yeleri iin sadece eler ve 18
yan altndaki ocuklar aile yesi saylmaktadr. nc
lke vatandalarnn aile birleimi ikamet izni belirli koullara
baldr (azami sene ayn yerde ikametgah bavuran
kiinin ekonomik adan salam bir yaps, yeterli Almanca
bilgisinin seyahat ncesinde belgelenmesi).

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 23

Not: Evlilik birleimi veya birlikte yaamak


nedeniyle verilen bir ikamet izni boanma ve ayrlma
halinde iptal edilebilir.
Uyum

Yabanclar Dairesi Pasaport ubesi oturma ve yerleme


onay alan kiileri uyum abalarnda desteklemektedir.
nc lke yeleri iin Almanca ve Liechtenstein hakknda
bilgi sahibi olmak daha uzun sreli bir oturma iin n kouldur. nc lke vatandalar Yabanclar Dairesi Pasaport
ubesi ile bir uyum anlamas akdetmekle ykmldr.
Szkonusu Almanca kursu Yabanclar ve Pasaport Dairesi
tarafndan maddi olarak desteklenmektedir. Daha fazla bilgi
iin yabanclar dairesi pasaport ubesine veya belirtilen
internet adresine bavurabilirsiniz. www.apa.llv.li

Liechtenstein

30 yl boyunca Liechtensteinda ikamet edenler, yerliler iin

Vatandal

kolaylatrlm usul ile Liechtenstein vatandafllna gee-

bilmektedir. Liechtensteinda, ikamet sresi hesaplanrken,


kiflinin 20 yafln doldurana kadar Liechtensteinda yaflad
sre/yllar ift saylmaktadr. Bu usul iin dier flartlar:
Dileke tarihinden nceki en az son befl yl dzenli ve
aralksz Liechtensteinda ikamet etmifl olmak
Mevcut dier vatandafllklardan vazgemek
30 yl beklemeden Liechtenstein vatandafl olabilmek iin,
dier yol oylama ile vatandala geme usuldr. Bu sistemde; bir belediyede oy hakkna sahip olanlar sz konusu
olan kiflinin Liechtenstein vatandafllna gemesi hakknda
oylama yapmaktadr. Olumlu sonu alnd taktirde Liechtenstein Parlamentosunun onay ve Prens tarafndan taktir
edilen vatandafllk hakk alnacaktr. Mevcut olan dier
vatandafllklardan vazgeilmesi bu usul ile de flarttr.

kamet zni / alflma zni / Vatandafllk

23

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 24

24

Liechtenstein vatandaln alma hakk, Liechtenstein


vatandaflyla kylan bir nikahla otomatik olarak alnmaz.
Ancak Liechtenstein vatandafl ile yaplan evlilikle birlikte
afladaki flartlar yerine getirildiinde kolaylatrlm vatandal geme hakk sz konusudur.

Toplam on sene Liechtensteinda ikamet etmifl olmak (evli


kalnan yllar ift saylr)
Evlilik en az befl seneden beri devam etmifl olmas
Mevcut vatandafllktan vazgemek
Liechtenstein vatandafl olan efli, Liechtenstein vatandafllna daha nceki evlilii nedeniyle almfl olmamaldr.
Liechtensteinl evli iftler daha nce yaplm bir evlilik birliinden dolay vatandalk hakk elde etmi olmamaldr.
Ayrca Liechtensteinda vatandalk hakk elde etmek iin
aadaki artlar istenir: Almanca dil bilgisinin belgelenmesi
ve Liechtenstein hukuk dzeni ile devlet yapsnn (yurttalk
bilgisi) temel bilgilerine sahip olunduuna dair kant.

Not: Vatandafllk hakknda burada sadece en nemli


flartlar sunulmufltur. Buna ilaveten herkes iin ayrca
kontrol edilmesi gereken baflka flartlar da sz konusudur.

Annesi veya babas Liechtenstein vatandafl olan meru ve


gayr meru okuklar, doumla birlikte otomatik olarak
Liechtenstein vatanda olur. Liechtenstein vatandafllnn

kayd iin Nfus Dairesi (Zivilstandsamt; bk. Adresler).


Liechtenstein vatandalk hakknn kolaylatrlm ve nizama uygun bir dava olarak ocuklara aktarlmas iin bir dizi
yasal talimat szkonusudur. Bilgileri Nfus daresinden
temin edebilirsiniz (bk.Adresler).

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 25

Kiralk daireler genel olarak emlaklar vastasyla edinilir ve


komisyon ev sahibi tarafndan denir. Adresleri telefon rehberinin sektr dizininde veya www.welcome.li. web sayfas
zerinden temin edebilirsiniz. Ayrca gazetede veya iyerlerinin kara tahtalarnda ilan vermek suretiyle zel ev sahi-

pleri kiralk daireleri bildirir. Kira kontratn imzalarken genel


olarak bir aylk kira bedeline tekabl eden depozit denir.
Depozit, kirac ktktan sonra faiziyle birlikte iade edilir. Bir
ok ev sahibi, zel ev sigortasnn yaplmasn ister. Bu tr
sigorta, binann kiracdan dolay zarar grd durumlarda
(rnein su basmas) zarar karfllamaktadr. Kira kontrat
imzalamadan kiralk dairenin demirbafl ve noksanlklar
gsterir bir listeyi tanzim edip ev sahibinin imzasn almakta
fayda vardr. Liechtensteinda her hangi bir kirac koruma
kanunu yoktur.

Not: Liechtensteinda ev kiralar ok yksektir.


Piyasada genelde ok az sayda ekonomik konut bulunmaktadr. Gelir dzeyi dk olan ailelere devlet tarafndan
kira yardm yaplmaktadr. Kira yardm iin Toplu Konut
daresi'ne bavurulabilir (Amt fr Wohnungswesen; bk.
Adresler). Ayrntl bilgiler Liechtenstein'da aile yardm
balkl brordedir (bk. kaynak).

25

kamet zni / alflma zni / Vatandafllk


Mesken Edinmek / Yerleflmek iin Yardm

Mesken Edinmek /
Yerleflmek iin Yardm

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 26

Okul / ocuk Yuvalar

26

Oyun Gruplar

En az yanda olan ocuklar anaokuluna geene kadar


her birimde bulunan oyun gruplarna gidebilir. Oyun gruplar
haftada bir ya da iki kere iki - saat iin toplanr. cretler ve
alma saatleri iin detayl bilgileri yerleim yerinizdeki
belediyeden veya Liechtenstein Oyun Grubu Dernei'nden
alabilirsiniz (Spielgruppenverein; bk. Adresler).

Kre

Kreler genel olarak mecburi deildir ve cretsizdir. Liechtensteinda oturan ocuklarn %90 kree gider. Yabanc
uyruklu ocuklar iin prensip olarak bir yl kree gitmek
mecburidir. Bu ocuklara bu sre ierisinde Almanca dil

dersi sunulmaktadr. Kree kabul edilebilmek iin ocuk,


kre yl balangcndan (Austos ay ortas) nceki 30 Haziran tarihi itibariyle drt yana girmi olmaldr. (Son gn 30
Haziran, Temmuz /Austos aylar iin istisna yaplabilir).
Okul

Okul kanununda belirtilen mecburi eitim sresi dokuz


yldr. 30 Haziran tarihine kadar alt yan tamamlayan

ocuklar bir sonraki gz dnemi iin (Austos ayn ortasnda) okula kaydolunur. ocuklar be yllk ilkretimden
sonra yeteneklerine gre ya (drt yl) ortaokula ya da (drt
yl) Realschule adl okula ya da (yedi yl) Gymnasium adl
liseye gider. Spor yetenei olan ocuklar Realschule Schaan'daki Liechtenstein Spor Okuluna veya Liechtenstein
Gymnasium'undaki spor blmne katlabilirler. renci
dokuz yl olan mecburi eitim sresini tamamladktan sonra
gnll olarak 10.okul yln da okuyabilir.
nemli Not

Yabanc ocuklarn ebeveynleri Liechtensteina tanr


tanmaz ilgili Milli Eitim Mdrl'ne bavuracaktr
(Schulamt; bk. Adresler). Almanca bilen ocuklar olanlar
dorudan bulunduklar yerdeki okul mdrlne veya kre
idaresine bavurabilmektedir.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 27

Yabanc ocuklara kre ve okulda ilave Almanca dersleri


verilmektedir (ikinci dil olarak Almanca, DAZ). Almanca bilmeyen, fakat 1. snf iin fazla byk olan ocuklar nce zel
bir hazrlk snfnda youn bir ders programyla Almanca
renir. En ge bir yl sonra normal okul snfna devam
eder. Gerekli hallerde kk gruplara Almanca dersler verilmeye devam edilir.
Meslek eitimi

Mecburi eitimi tamamladktan sonra renciler, yetenekle-

ve meslek okulu

rine gre yksek renime veya bir firmada mesleki eitime


geebilirler. (bk. Eitim ve leri Eitim, Kurslar). Meslek eitimi tamamlandktan sonra meslek yksek okuluna devam
edilebilir. Buradan niversiteye giri iin bir genel diploma
verilir. Eitim dnemleri yllktr ve en az drt smestr srmektedir.

zel Okullar

Triesendeki Formatio zel renim Okulu tam gn


okuludur. Snflar olduka kktr ve ders iki dilde verilir

(nglizce). Schaandaki Waldorf Okulu Rudolf Steiner pedagojisi oryantasyonlu olarak bununla birlikte bir kre ve tam
gn okulu olan bir Gesamtschule iletmektedir (bk. Adresler). Dokuzuncu eitim ylna kadar (bk. Adresler). International School Rheintal Buchsta (snr komusu svire-

de) ok kltrl bir kre ve okul eitimi sunmaktadr, buna


Liechtenstein, St. Gallen ve Voralberg blgelerini de dhil
etmektedir. Kree il alt ya ocuklar kabul edilmektedir.
Okul eitimi birinci eitim kademesinden (alt ya) on ikinci
eitim kademesine kadar (18 ya) snflar iermektedir. Ders
dili ngilizcedir (bk. Adresler).
Baka sorunuz varsa Eitim Dairesi'ne bavurabilirsiniz.
Eitim Dairesi'nin Sekreterlii sorunuzu ilgili makama iletecektir (Schulamt; bk. Adresler).

Okul / ocuk Yuvalar

27

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 28

28

Gnlk yap ve

Okul ve refakat hizmetleri u anda youn bir deiim sreci

tam gn okullar

yaamaktadr. Okul ve gnlk ocuk bakm evleri gittike


artan oranda beldelerde gnlk eitim dzenine gre yaplandrlmaktadr. Gnlk eitim dzenine gre ett mantna gre okul balama saatinden le yemei sonrasna
kadar ve leden sonra refakat dhilinde ev devlerine yardm kapsamaktadr. Bu esnada ocuklar kendi yalarna
uygun olarak baklmaktadr. Anaokulu ve ilkoluk kademesinde Eschen, Planken ve Triesende tam gn eitim kurumlar
yer almaktadr. Plankendeki kurumlar tm beldelerin ocuklarna aktr. Okul tamamlayc bir hizmet olarak btn beldelerin ilkokullarna ev devlerinde yardm ve ders saatlerinden sonra refakat hizmeti verilmektedir. Liechtensteindaki
dier tm ileri kademe eitim kurumlar iin bir len bakm
hizmeti verilmektedir. Tam gn okullar (btn gn eitim
organizasyonu ile faaliyet gsteren okullar, le yemei, ev
devinde yardm ve bo zaman deerlendirmesinden ibarettir) zel okullar olarak organize edilmitir (Formatio, Waldorfschule und International School Rheintal). lkokul
Schaanda tam gn eitim iin pilot uygulamas (kre ve ilkokul) bulunmaktadr. Vaduzda 2010/2011 eitim ylnda yine
tam gn okul pilot uygulamas planlanmaktadr. Anaokulu
ve okul ocuklarnn refakati okul tatillerinde de yine yaplandrlma aamasndadr, rnein Triesende olduu gibi.

Aile, ocuk

Ev dndaki bakm yaplandrmasna ramen halen ok az

Bakm, Eitim

kurum hizmet vermektedir. Aadaki kurumlar size refakat


anlamnda hizmet veren kurumlar bulmakta yardmc olur:
Anne-Baba-ocuk Forumu (Eltern Kind Forum; bk.Adres-

ler) sizi ev dnda ocuk bakm konusunda bilgilendirir,


ailelere bakm yerleri bulur ve ocuk bakclarn eitir.
ocuk bakclar kendi z ocuklarnn yannda kendi evle-

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 29

rinde ek olarak tam gn eitli yataki ocuklara bakarlar.


Anne-baba-ocuk forumu ayn zamanda bebek bakclar
bulmakta da yardmc olur. Ayrca ailelere ocuk yetitirme
konusunda soru ve problemlerin danlmasna imkn tanr.
Tam gn krelerde eitli ya grubundaki ocuklar lisansl
bakclar tarafndan grup halinde baklr. Tam gn veya
yarm gn bakm, saatlik bakm, le yemei gibi hizmet
seenekleri mevcuttur. Tam gn krelerde tam gn bakm
hizmeti verilir ve neredeyse btn sene boyunca aktr.
Liechtenstein Kre Dernei (Verein Kindertagessttten; bk.

Adresler) aadaki beldelerde kre iletmektedir: Vaduz,


Schaan, Balzers, Triesen, Triesenberg, Eschen ve Ruggell;
Triesen'deki Swarowski firmasnn alanlar iin, Schaandaki Hilti AGin alanlar iin, Vaduz niversitesi'nde
alan ve okuyan renciler iin. Bunun dnda Gamprin,
Plankende de kreler bulunmaktadr, Vaduz ve Maurende
(Kinderoase ocuk vadisi) ve Schaanda (Sini Kidz
Highway) esnek bakm hizmeti verilmektedir. (bk. Adres-

ler)
zel ocuk bakc hizmetleri, Sosyal Hizmetler Dairesi (Amt
fr Soziale Dienste) tarafndan organize edilir.
Liechtensteinda anne-babalara yardmc olan baflka bir
adres: Mtterzentrum Rapunzel gibi aileler aras organize
edilen toplant yerleri (bk. Adresler). Ayrca Eitim ve Aile
Danma Hizmetleri de sizlere yardmc olmaktadr. Liech-

tensteinda Aile Yardm bafllkl broflrde gerekli tm bilgiler


mevcuttur (bk. Kaynak).

Okul / ocuk Yuvalar

29

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 30

30

Not: Ailenizin gelirine bal olarak ocuk bakm cretleri


btenize byk yk oluflturmaktadr. Dflk gelirli aileler
iin Sosyal Hizmetler Dairesi yardm salamaktadr Sosyal
Hizmetler Dairesi (Amt fr Soziale Dienste; bk.Adresler).

Bakm gnleri

Bir aile ferdi eer ayn evde mukim etmektese, aile yesi
birinin hasta veya kaza yapma durumunda gne kadar
iverenden izin hakk talep hakkna sahiptir. Bu hakktan faydalanabilmesi iin hekim raporu art aranr ve ayrca baka
imkann salanamad kantlanmaldr.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 31

Sosyal Sigortalar

flveren, cretlilerini sosyal sigortalara kayt etmek ve ilgili

Kayt ve Primleri

primleri maafltan kesme suretiyle sigortalar kurumuna iletmekle ykmldr.


Serbest alflanlar veya almayanlar, ilgili sosyal sigortalar
kurumuna (rnek: onayl her hangi bir salk sigortas) baflvurup gerekli kayt ve prim demelerini yapmak zorundadr.
Liechtensteindan taflndnz taktirde Liechtensteindaki
sigortanz sona ermektedir. stisna: Liechtensteinda alflp
dier bir lkede oturanlar iin sigorta mkellefiyeti devam
etmektedir.

Hastalk ve

Liechtenstein Salk Sigortas, hastalk ve doum durum-

Doum

larnda faaliyete geer. Hasta bakm iin masraflar stlenir


(tbbi tedavi) ve hastalk veya annelik izni sresince maa
kesilmesini karlamak iin gnlk hastalk paras der.
Liechtensteinda oturan herkes salk sigortasna kaytl
olmak zorundadr.

fliler kaza sigortal olup, iflten dolay kaza sigortas kapsamnda olmayanlarn kaza sonucunda meydana gelen tbbi
masraflarn salk sigortas karfllamaktadr.
Bu uygulama Liechtensteinda resmi onayl baz salk
sigortalar tarfndan salanmaktadr. (bk Adresler).
Kazalar ve

kazalar, mesleki hastalklar ve tatil sresince meydana

Mesleki

gelen kazalar kapsayan bir kaza sigortas, iflveren tara-

Hastalklar

fndan ifliler iin salanmaktadr. Kaza sigortas, kaza


sonucunda meydana gelen tbbi masraflar karfllar, Gnlk
Kaza Paras veya maluliyet emeklilii gibi kaza tazminatlarn da demektedir.

31

Sigortalar

Sigortalar

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 32

32

Malulen

alflamaz hale gelen bir kifliyi tekrar ifl hayatna kazan-

Emeklilik

drmak Maluliyet Sigortasnn (Invalidenversicherung IV/


1. stun) ilk hedefidir. rnein: Deneme alflmalar veya
yeni meslek edindirme gibi.
Entegrasyon programlarnn olumsuz sonular vermesi
durumunda Maluliyet Sigortas, alflamazlk durumun en az
bir yl srdkten sonra ve maluliyet derecesi en az %40
olmas flartyla emeklilik parasn demektedir.
Maluliyet sigortasnn dedii emeklilik parasna ilaveten
iflyerleri kendi iflileri iin zel bir sigorta sistemini (2. stun)
kurmufltur.
Emeklilik paras, Liechtensteindan taflndktan sonra da
kesilmez. Emeklilik paras, Liechtensteindan tandktan
sonra da kesilmez. Ancak alamaz derecesi %50den az
olanlar iin baz kstlamalar geerli olabilir.

Yallk
Emeklilii

Emekli Sand (Alters- und Hinterlassenenversicherung

AHV/ 1. stun) emeklilii demektedir. Emeklilik yafl, 60 ile


70 yafl arasnda serbest seilebilmektedir. Liechtensteinda
ikamet eden herkes, 20. yatan itibaren SSKda, yani AHVde sigortal olmak zorundadr. Liechtensteinda alflanlar

ise 18. yafltan itibaren sigortaldr.


Emekli sandnn dedii emeklilik parasna ilaveten iyerleri kendi iflileri iin zel bir sigorta sistemini (2. stun) kur-

mufltur. Bu tr zel sigortalar sadece ifliler iindir. Ancak


primler, hem ifli hem de iflveren tarafndan denmektedir.
2. stun sigortal olabilmek iin bir takm flartlar aranmaktadr (yllk asgari cret vs.). Bunlarla ilgili olarak Finanzmarktaufsicht FMA (Finansal Piyasa Denetim Merkezi),

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 33

Sigortaclk ve emeklilik denetimi blmnden bilgi alabilirsiniz (bk. Adresler).


Emeklilik paras, Liechtensteindan taflndktan sonra da
kesilmez.
Emekli yaflnz gelmeden nce Liechtensteindan taflnyor
iseniz, AHV/1.Stuna dayanan emeklilik hakknz devam
etmektedir. 2. stuna gelince; Liechtensteindan taflndnz
taktirde firmann sigorta kurumu sizlere serbest dolaflm
demesi gibi bir tr teminat olan Freizgigkeitsleistung
demesinde bulunmak zorundadr. Sigorta durumuna bal
olarak bu teminatn deme flekli deiflebilir (rnein sigorta
amacyla bloke edilen bir banka hesabna deme), mnferit
hallerde duruma baldr ve yasa erevesinde dzenlenir.
Vefat

Vefat durumunda Emekli Sand (AHV 1. stun) Dul ve


Yetim Maalar demektedir. alflanlarn vefatnda, ayrca

firmann sigortas (2. stun) tarafndan denen paralar da


eklenir.
Vefat durumundan kaynaklanan demeler Liechtenstein
dan taflnldnda da kesilmez.
sizlik

Tm ifli ve raklar sizlik sigortasnda (Arbeitslosenversicherung ALV) sigortaldr. flsizlik gnlk parasnn denmesi iin geerli flartlarn yerine getirilip getirilmedii ktisat
Dairesi tarafndan kontrol edilir. demeler belli bir sre ve
baz koflullara baldr.

Sigortalar

33

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 34

34

Doum izni

alan annelerin 20 haftalk bir doum izni bulunmaktadr.


Bunlarn 16 haftas doumdan sonra kullanlmak zorundadr.
Ayrca cretsiz olarak aylk bir ebeveyn izni kullanmak da
mmkndr (bk. bror Liechtensteinda aile yardm ve ek
literatr veya www.asd.llv.li web sayfasna bavurunuz).

Aile Yardm

Doum ve ocuk saysndan dolay veya tek bana ocuk


yetitirenlere verilen ek cretler Aile Vakf (Familienau-

sgleichskasse FAK) tarafndan denmektedir. Paralar genel


olarak iflverene verilir ve maafl ile birlikte ifliye iletilir. Ancak
almayanlar veya serbest meslek mensuplar da bu kapsamda baz haklara sahiptir.
Liechtensteindan kfl durumlarnda deme kesilir. Ancak
Liechtensteinda alflan fakat yurtdflnda ikamet edenler de
belirli yardmlardan (rn. Aile Yardm) faydalanabilmektedir.
Dier demeler

Dier hizmetler ile ilgili:


Doum ve lousa dneminde Gnlk Hastalk Parasn
alma hakkna sahip olmayan kadnlara devlet tarafndan
denen ve gelire bal olan Annelik Ek creti (sadece Liechtensteinda ikamet edildii zaman; kayt iin ktisat Dairesi
yetkilidir; Amt fr Volkswirtschaft)
Maddi adan muhta olan emeklilere devlet tarafndan denen gelire bal olan Ek cret (sadece Liechtensteinda ikamet edildii zaman; kayt iin AHV-IV-FAK yetkilidir)
Yardm veya bakma muhta olanlara devlet tarafndan denen Muhta Tazminatlar (Kayt iin AHV-IV-FAK yetkilidir)
Kr veya ileri derece grme engellilere devlet tarafndan
denen Krler Yardm (sadece Liechtensteinda ikamet
edildii zaman; kayt iin AHV-IV-FAK yetkilidir)

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 35

Not: Hastalk, annelik, i kazalar ve meslek hastalklar,


iveren personel emeklilik sigortas, maluliyet, yallk ve
lm (2.stun) konusunda daha ayrntl bilgileri Finanzmarktaufsicht FMA (Finansal Piyasa Denetim Merkezi),
Sigortaclk ve emeklilik denetimi blmnden alabilirsiniz
(bk. Adresler). sizlik sigortas konusunda daha ayrntl
bilgileri Amt fr Volkswirtschaft /Abteilung Arbeitslosenversicherung (Devlet ktisat Genel Mdrl /
ve i Bulma Kurumundan temin edebilirsiniz (bk.
Adresler). Yaflllk sigortas, dul ve yetim maafllar
(1. stun), ifl gremezlik sigortas (1.stun) ve Aile Yardm
hakknda ve ek cretleri, muhtalar yardm ve krler
yardm konusunda ayrntl bilgileri AHV/ IV/ FAK-Anstalten
(Liechtenstein Emeklilik, Veraset ve Aile Denkletirme
Kurumu) (bk. Adresler). Bu kurumlarda ve belediye
sandklarnda ayn zamanda detayl brorler mevcuttur
(bk. www.ahv.li). Emeklilik konusunda dzenli olarak
uluslararas sempozyumlar organize edilir ve svire,

Avusturya ve Almanyadan gelen uzmanlar sorularnz


cevaplamaya hazrdr.

Sigortalar

35

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 36

36

Vergiler

kamet ettiiniz belediye mntkasnda ikamet kaydnz


yaptrrken alfltnz iflyerini ve iflbafl yaptnz tarihi bildirmeniz istenir. Her iflveren, Liechtensteinda ikamet eden
iflilerinin maaflndan belli bir oranda Gelir Vergisini kesmek
zorundadr. Vergi mebla maa tutarna bal olup genelde
brt maan %4 ila %14 arasndadr.

Maaflnzdan ayrca Sosyal Sigortalar Primleri kesilmektedir: Emeklilik sigortas primleri (AHK-IV-FAK), firmann zel

sigorta primleri, iflsizlik sigortas primleri, kaza sigortas


primleri vs. Size denen maafl, net maanzdr (Sigortalar
bafllkl blme bkz).

Not: Maaflnzdan kesilen gelir vergisi meblann


sadece pein denen vergi olduunu ltfen unutmaynz.
Tanmlanan vergi hesaplamas bir sonraki yln ikinci
yarsnda vergi beyannza istinaden gnderilecektir. Eksik
denen vergi tutar sonradan denmek zorundadr, fazla
denen vergiler ise tarafnza geri denir.

Sorularnz varsa, iflvereniniz, belediyenizin Mali fiubesi


veya Liechtenstein Vergi daresi yardmc olacaktr (Liechtensteinische Steuerverwaltung; bk. Adresler).

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 37

Liechtensteinda ikamet eden herkes salk sigortasna


kaytl olmak zorundadr. Zorunlu hastalk sigortas konusunda Liechtenstein'da onayl hastalk kasas ile bir szleme akdedilir. Buna ek olarak eitli ilave sigortalar da farkl
katk pay oranlaryla hizmete sunulmaktadr: genel, yarzel ve zel sigortalar hizmetleri konusunda farkl stan-

dartlardadr. Genel olarak Liechtenstein'da ve snr komu


lkelerdeki yerleik szlemeli doktorlar ve szlemeli hastanelerdeki genel ve uzmanlk gerektiren tbbi tedaviler bir
ana sigorta ile teminat altna alnr. Standart hizmetler genel
olarak, Liechtenstein ve komflu lkelerinde (svire, Avusturya) faaliyet gsteren pratisyen ve uzman doktorlar ile szleflmeli hastaneler tarafndan gerekli grlen tm tbbi
mdahaleleri kapsamaktadr. Ancak yllk salk masraflarnz belli bir limite kadar kendiniz demek zorundasnz.
Sigortalar genel olarak difli masraflarnz demez.
Liechtensteinda oturan insanlardan bir mr boyu ihtiyat
muayene creti alnmaz (Bebek ve kk ocuk muayeneleri). Okul salk hizmeti,yetikinler iin ihtiyat muayenesi.
Bu konuda gelecek olan davetiyelere riayet ediniz (Salk
Dairesi)
Dk gelirli kiiler iin, salk sigortalar prim indirimi
yapmaktadr. Ayrntl bilgiler ve bavuru formlar iin (Salk
Dairesine veya Nfus Dairesine) bavurabilirsiniz (Amt fr
Gesundheit; bk. Adresler).
Liechtensteinn kendi devlet hastanesi bulunmaktadr (bk.
nemli telefon numaralar).

37

Vergiler
Salk Sistemi

Salk Sistemi

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 38

38

Sosyal sigor-

Liechtensteinda i ilikisi olan ve gei izinli kiiler iin esas

talara katlm ve

olarak sigorta ykmll devam eder. svire istisnadr,

primler

salk sigortasnda ikametgh prensibi geerlidir

Liechtensteinda

(bk. Adresler)

faaliyet gsteren
Salk Sigortalar
Uzman Doktorlar

Doktorlara ait gncel dizin iin bk. www.ag.llv.li/Gesundheitsberufe veya www.gesundesliechtenstein.li ve de Liechtenstein telefon rehberi.
Psikoterapi ve psikoloji hizmetleri iin bk. www.psychothera
pie.li ve psikologlarn meslek odalar (Berufsverband der
Psychologinnen und Psychologen; bk. Adresler).

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 39

Liechtensteinda sosyal problemlere karfl ok sk nlemler


mevcuttur (Sigortalar bafllkl blme bkz). Buna ramen
geimini salamak iin yeterli bir gelire sahip olmayanlar iin
devlet Sosyal Yardm Paras demektedir. Bilgi iin Sosyal
Hizmetler Dairesine bavurunuz (Amt fr Soziale Dienste;
bk. Adresler)
Devlet dk gelirli ailelere kira yardm yapmakla, bunlarn
maddi ykn ksmen hafifletmeyi amalamaktadr. Kira
yardmnn tutar gelir ve bte byklne gre deiiklik
gsterir. Konut yardm iin Amt fr Wohnungswesen
(Toplu Konut daresine) bavurulabilir. (bk. Adresler)
Sosyal Hizmetler
Dairesi (ASD)

Devlet dairesi olan ASD, bir defa yaplan ksa bir danflma ile
bafllayan uzun sreli tedaviye kadar varan genifl yardm
imkanlar sunmaktadr. Dairede alflan uzmanlar, zel, sosyal veya maddi konularla ilgili sorularnza cevap vermek

iin hazrdr.
Sosyal Hizmetler Blm, zel (ailevi), sosyal (ifl, mesken)

ve maddi (borlar, dflk gelir) problemleri ile gelenlere


yardm ve bilgi vermektedir.
Kinder- und Jugenddienst (ocuk ve Genlik Hizmetleri)

blmne genlere yardm alanlarndaki soru ve problemler


iin ocuklar, genler ve yetikinler bavurabilir (yetitirme
sorunlar, ayrlma/boanma, krizler, suiistimaller, ev dnda
ocuk bakm finansman, babaln tannmas vs), ayrca
Jugendfrderung (Genlii Tevik Blm) (Proje animas-

yonlar, genlik almalarnn teviki vs.) ile Jugendschutz


(Genlik Koruma Blm) (alkol ve nikotin ile uyuturucu

tketimi, darya kma saatleri, medyalarn kullanm vs.)


blmne bavurabilirler.

39

Salk Sistemi
Sosyal Hizmetler

Sosyal Hizmetler

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 40

40

Terapi hizmeti iin kriz geiren kiiler bavurabilir. rnein

aile ii iddet, uyuturucu bamll, kiisel kriz vs. Terapi


hizmetleri tbbi ve psikolojik danmanlk ve kiiye zel
aydnlatmalarda refakati kapsamaktadr, bunlar eitli ayakta tedavi hizmetleri ile birlikte sunulmaktadr.
Aile ii iddet

Aile ii iddet uzun yllardan beri bir tabu idi. Bugn bu sorun
resmi makamlar ve emniyet mdrlkleri tarafndan ciddiye alnmaktadr (bk. Adresler acil yardm hatt 117) ve
kadn, ocuk ve erkekler iin ok eitli hizmet seenekleri
yer almaktadr. zel bilgilendirme ve danma merkezleri
ile gvenli bir yer arayan kadn ve ocuk iin kadn snma
evleri bulunmaktadr (Frauenhaus; bk. Adresler). Beden-

sel veya cinsel adan iddet nedeniyle bir maduriyet yayorsanz, doktor tarafndan muayene edilmelisiniz ve bir
doktor raporu almalsnz.
Danma, enformasyon ve destek hizmeti veren merkezlere insanlar her trl sorun, soru ve danma ihtiyac duy-

duklar konularda bavurabilirler (bk. ilgili blmler). Zordaki


insanlar rnein Caritas veya Liachtbleck Vakfna (bk.
Adresler) bavurabilir. Saysz kiisel yardm organizasyonlarna ilikin zet iin www.kose.llv.li web sayfasna baknz. Liechtensteinda aile yardm konulu bror eitli
resmi ve zel hizmetler ile uyumludur (bk. Literatr).

Not: Sosyal Hizmetler Dairesi'nin hizmetleri konusunda


kapsaml bir zet, dier resmi ve zel kurumlar ve
organizasyonlar hakknda bilgi iin bk. www.asd.llv.li
sayfasndan sosyal szlk ibaresi.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 41

Yetikinlere hitap eden eitim sunular olduka geni kapsamldr. Yetikinler iin Eitim Dernei'nin web sayfasndan
daha geni bilgi edinebilirsiniz. (bk. Adresler). Stein Egerta
Yetikin Eitimi Dernei genel ve gncel konularda kurslar

(dil, sosyoloji, tarih, medya, iletiim vs) vermektedir. Bunun


dnda tm belediyelerde bo zaman deerlendirmesine
ynelik kurslar verilmektedir. Schaan Belediyesi rnein
atlyeleri ve etkinlik merkezleri olan byk bir sosyal tesise
sahiptir. Haus Gutenbergin eitim sunusu zellikle de kiisel geliim ve maneviyat alanlarna arlk vermektedir.
Mesleki eitimin devam iin BW Enstits Liechtenstein
Ticaret Odasna ait olup organizasyon, iletiim, personel

ynetimi, pazarlama, muhasebe ve hukuk bilimi zerine


kurslar dzenlemektedir. Stein Egerta Yetikin Eitimi Dernei uzmanlk, sosyal ve ynetsel yetkinliin gelitirilmesine

ynelik mesleki eitim kurslar sunmaktadr. Refa Enstits


ekonomik alanda eitli temel eitim ve seminerler dzenlemektedir.
lkokul mezunu kiiler iin Liechtensteindaki saysz iletmede eitli mesleklere ynelik raklk eitimleri verilmektedir. Bu konuyla ilgili bilgi ve blgede mevcut bilgisayar ve
dil kurslarn gsterir listeyi Meslek Danma ve Meslek Eitimi Dairesinden (Amt fr Berufsbildung und Berufsbera-

tung) temin edebilirsiniz.


Yksek renim

Liechtenstein niversitesi (Hochschule), mimarlk, ekono-

mi ve finansman hizmetleri alannda ful-time ve part-time


eitim imknlar sunmaktadr (Bachelor, Master, Doktora).
Liechtenstein Prensliinde zel niversitede (Private

Universitt) meslek iin elik edici doktora eitimleri tp ve


hukuk alannda gerekletirilebilir.

41

Sosyal Hizmetler
Eitim ve Kurslar

Eitim ve Kurslar

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 42

42

Kadn meseleleri infra ve Frsat Eitlii Dairesi tarafndan

ele alnmaktadr. Anne-Baba-ocuk Forumu ebeveyn ve


ocuk yetitirenler iin seminer ve kurslar, ayrca ocuk
bakclar iin mesleki eitim kurslar ve bebek bakclar iin
eitim kurslar dzenlemektedir.
Almanca Dil

Toplamda Liechtensteinda geni bir meslek eitim sunu yel-

Eitimi

pazesi bulunmaktadr. Bahsi geen kurumlarn yannda


dier dernek ve organizasyonlar da ok eitli etkinlik ve
aktivite dzenlemektedir. Bunun iin basnda yaplan bilgilendirmeleri takip ediniz.

Almanca kurslar

Liechtensteinda yaamak istiyorsanz, baarnn anahtar


Almanca dilini bilmektir. Bu lke dilinde anlaabilen kiiler
iin meslek, bo zaman deerlendirmesi ve komuluk ile
okul ve idarelerde iletiim kurmak kolaylaacaktr. O nedenle de mmkn olduu kadar abuk Almanca renmek ok
nemlidir. svire ve AB / EWR alan dndan gelen vatandalar iin uzun sreli oturma izni almann n koulu Almanca bilgisidir.

Alacak dekontlar

Bu enstitlerin Almanca kurslar iin Yabanclar ve Pasaport


Dairesi tarafndan kurs bana 200 CHF yardm yaplmaktadr:
Verein fr Interkulturelle Bildung (ViB) (Uluslararas Kltr Eitim Dernei) Bu dernein kurs sunusu ek olarak zel

anne-ocuk Almanca kurslarn ve genel olarak uyum


destei iin etkinlikleri kapsamaktadr.
Erwachsenenbildung Stein Egerta (Yetikinler Eitim
Dernei Stein Egerta)

Institut fr Sprachkurse und Bildungsreisen AG (ISB) (Dil


Kurslar ve Eitim Seyahatleri Enstits)

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 43

Effect Stiftung (Vakf)


BZB Berufs- und Weiterbildungszentrum (Meslek ve Meslek Gelitirme Eitim Merkezi)

Maddi destek bono fiini yabanclar ve pasaport dairesinden ve belediyelerden alabilirsiniz.


eitli enstit ve hizmet salayclarna ait adresler iin bk.
Adresler.

Eitim ve Kurslar

43

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 44

44

Danflma Merkezleri

Liechtensteinda saysz danma, destekleme ve bilgilendirme merkezi bulunmaktadr: Aadaki kurumlara ynelik daha
detayl bilgiler iin bk. Blm, Adresler:
Aha Tipps & Infos fr junge Leute (Aha Genler iin
neri & Bilgiler)
Bebek bakcl hizmeti iin bk. anne-baba-ocuk forumu
Caritas
Eltern Kind Forum (Anne-baba-ocuk Forumu)
Fa6, Fachstelle fr Sexualfragen und HIV-Prvention
(Cinsel Sorunlar ve HIV-nleme Merkezi)
Frauenhaus Liechtenstein, Verein zum Schutz misshandelter
Frauen und deren Kinder (Liechtenstein Kadn Snma Evi
iddete Maruz Kalan Kadnlar ve ocuklar Koruma Dernei)
Hospizbewegung Liechtenstein (Begleitung von Sterbenden
und Trauernden); Liechtenstein Bakm Evi (lenler ve yas
tutanlara refakat)
IBA, Informations- und Beratungsstelle Alter (Yallar iin Bilgi
ve Danma Merkezi)
infra, Informations- und Kontaktstelle fr Frauen (Kadnlar
iin Bilgi ve Danma Merkezi)
Kinder- und Jugenddienst (Amt fr soziale Dienste);
ocuk ve Genlik Hizmeti (Sosyal Hizmetler Dairesi)
KBA, Kontakt und Beratung Alterspflege (Yallar Bakm
rtibat ve Danma Merkezi)
KIT, Stiftung fr Krisenintervention (Kriz Mdahale Vakf)
Krebshilfe Liechtenstein (Liechtenstein Kanserle Mcadele
Dernei)
Konsumentenberatungsstelle (Tketiciyi Koruma Dernei)
LANV, Liechtensteinischer ArbeitnehmerInnenverband
(Liechtenstein i Dernei)
Liechtensteinische Familienhilfen /SPITEX (Liechtenstein
Aile Yardm)

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 45

LiPo, Liechtensteiner Patientenorganisation (Liechtenstein


Hastalar Cemiyeti)
Mtter- und Vterberatung des Liechtensteinischen Roten
Kreuzes (Liechtenstein Kzl Ha, Anne-Baba Danma
Merkezi)
Mtterzentrum Rapunzel (Rapunzel Annelik Merkezi)
Ombudsstelle fr Kinder und Jugendliche (ombudsman,
hakem kurullar)
Online Beratung (Online-Danmanlk, www.helpmail.li)
Opferhilfestelle (Madurlar Yardm Merkezi)
Schwanger.li, Schwangerschaftsberatungsstelle (Hamilelik
Danma ve Yardm Merkezi)
Schulpsychologischer Dienst (Okul Psikolojisi Hizmetleri
Merkezi)
Selbsthilfegruppen in Liechtenstein (Liechtensteinda kendi
kendine yardmlama salayan gruplar)
Solina, Beratungsstelle fr Eltern, Kinder und Jugendliche
(Anne-Baba, ocuk ve Genler iin Danma Merkezi)
Sorgentelefon fr Kinder und Jugendliche (ocuk ve
genler iin yardm hatt, telefon: 147)
Sozialer Dienst (Amt fr soziale Dienste);
Sosyal Hizmet (Sosyal Yardm Kurumu)
Stiftung Liachtbleck (Liachtbleck Vakf)
Therapeutischer Dienst (Amt fr soziale Dienste);
Terapi Hizmetleri (Sosyal Hizmetler Dairesi)
Verein fr Betreutes Wohnen (Denetimli Ev Yaam Dernei)
Verein fr Mnnerfragen (Erkek Sorunlar Dernei)
Verein Kindertagessttten Liechtenstein (Liechtenstein
Kreler Dernei)

Danflma Merkezleri

45

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 46

46

Kadnlar

Liechtensteinda bir ok enstit ve organizasyonlar zellikle


kadnlara hizmet etmektedir.
Kadn ve anneler dernekleri bir ok belediyelerde gnll

sosyal ifllerlerle ilgilenmektedir. Daha ok dine ynelik olup


eflitli programlar sunmaktadr. (Bilgi iin belediyelere baflvurunuz).
Frsatlar Eitlii Dairesinin ana grevlerinden bir tanesi

ise Liechtensteindaki erkek ve kadn eitliini tevik etmektir. almalarda kadn ve erkek iin btn yaam alanlarnda eit frsatlar salamalar iin saysz tedbir alnmaktadr.
(Stabsstelle fr Chancengleichheit; bk. Adresler).
Bu dairenin en nemli hedefi ise kadn organizasyonlar arasnda sk bir a oluturmaktr: Kadn a u anda 18 organizasyondan olumaktadr. Bunlar kadnlarn frsat eitlii
konusunda aba gstermektedir. www.3laenderfrauen.org
ana sayfasnda Liechtenstein snrlar dna taarak kadnlar birbirine balamaktadr. Kadn anda g kkenli kadnlar da almaktadr. Saysz hizmet ve projelerini grmek
iin bk. www.scg.llv.li.
Liechtenstein Kadnlar Evi, fiziki, psikolojik veya cinsel flid-

dete maruz kalan kadn ve ocuklara snak ve yardm


salamaktadr. Kadnlar, gndz gece Kadnlar Evine kabul
edilir (Frauenhaus; bk. Adresler).
Kadnlar iin Danflma ve Kontak Brosu infra, bir ok konuda kadnlara bilgi ve danflma hizmetleri vermekte, rnein
aile hukuku, nikahsz evlilik, efller arasndaki problemler,
ayrlma ve boflanma, Stalking, cinsel taciz, tekrar mesleki
hayata dnmek, hamilelik ve annelikte sosyal haklar, g-

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 47

menlik gibi birok konuda yardmc olmaktadr. Kadnlara


zel hukuk danma hizmetleri dzenli ve cretsiz olarak
organize edilir. Gerektiinde danflma sohbetine bir tercman da tahsis edilmektedir. nfra, danflma ve yardm hiz-

metleri veren yerlerin adresleri ve gnlk hayata ynelik


danma brorleri sunmaktadr (bk. Kaynak). eflitli

konularda yaplan toplantlar programn tamamlayc parasdr (bk. Adresler).


schwanger.li danma sitesi (bk. Adresler) hamile kadnla-

ra ve elerine cretsiz ve anonim olarak danma hizmeti ve


yardm sunmaktadr: rnein hamilelikle ilgili btn sorular (kiisel, tbbi, sosyal hukuk asndan sorular), istenmeyen gebelik, korkuya yol aan bulgular (prenatal diyagnostik), dk ve l doum, hamilelik kesintisi nedeniyle
oluan sorunlar ve korunma ile aile planlamas konusundaki
sorular.

Kadnlar

47

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 48

48

Erkekler

Erkek Sorunlar iin Dernek Frsat Eitlii Dairesinin Manns-

Bilder alma Grubu tarafndan 2009 ylnda kurulmutur


ve erkek ile ilgili tm sorular iin bavuru merkezidir. Grevleri ve konular arasnda: Meslek ve aile uyumu, erkekler
iin hukuki danmanlk, erkek ve kadn iin uzlatrclk,
erkeklik ile ilgili almalar (babalk rol, baba-oul ilikisi,
mcadele oyunlar), babalar gn (Frsat Eitlii Dairesi ile
birlikte), roller ve kimlik, ayr yaayan anne ve babalar iin
ortak velayet hakk, erkek konusunda kamu almalar ve
duyarllatrma almalar, blgesel ve blgeler aras a
almalar (Verein fr Mnnerfragen; bk. Adresler).

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 49

Liechtensteinda iftler iin deiik bavuru merkezleri bulunmaktadr:


Serbest alan psikoterapistler, ayn zamanda iftler iin de
tedavi hizmeti sunmaktadrlar. Salk sigortalar tarafndan
tannan muayenehanelerin listesini meslek derneinin web
sayfasnda bulabilirsiniz (Berufsverband der Psychologinnen
und Psychologen; bk. Adresler). Burada ayn zamanda
uzman kiilerin dil yetkinliklerini ve zel ihtisas alanlarn da
grebilirsiniz. Ayrca doktorlar ile ilgili bilgi ve uygun adresler
iin de bu alana bavurabilirsiniz.
iftler aras ve aile ii atmalarda dava ile birlikte uzlatrma
imkn da salanmaktadr. Tarafsz uzlatrmaclar iftleri /
aileleri sorunlar zmede ve hedef odakl ve kiisel problem
zmede desteklemektedirler. lgili bilgilere Mediation Liechtenstein Uzlatrma Derneinden Salayabilirsiniz (bk.

Adresler).
Netzwerk Dernei (Verein Netzwerk; bk. Adresler) eitli

yaam alanlarnda (okul, iletme, zel evre) saysz hizmet


seenei sunmaktadr. Danma hizmeti ierisinde alkol
bamll, sigaray brakma, iftler aras sorunlar, intihar,
yeme alkanl ile ilgili bozukluklar, iyerinde psikolojik iddet gibi konular yer almaktadr. Bu konularda tek kiilik ya da
gruplar iin hizmet verilmektedir. Ayrca anonim olarak evrimii danmanlk hizmeti de alnabilir: www.helpmail.li
Cinsel sorunlar ve HV-nleme konusundaki uzman kurulu (fa6) iftlere, kadnlara ve erkeklere cinsellikle ilgili her

konuda danmanlk hizmeti vermektedir (bk. Adresler).

49

Erkekler
iftler

iftler

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 50

50

Anne-Baba-ocuk forumu ocuk yetitirme, ocuk bakm,

ayrlkla ilgili sorunlar vs. konularnda iftlere destek vermektedir. (Eltern Kind Forum; bk. Adresler).

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 51

Yallk konusundaki tm sorular iin aadaki kurumlara


bavurulabilir:
KBA (Kontakt und Beratung Alterspflege) (Yallk Bakm
rtibat ve Danma Merkezi) Liechtenstein Yallk ve Hasta-

lk Yardm Vakf'na ait bir kurulu, yardma ve bakma muhta


olan kiiler ve onlarn refakatilerine ynelik destek vermektedir. Hizmetleri arasnda evsel bakm ve refakat ile ilgili
danmanlk ve ideal hale getirilmesi iin destek salanmaktadr, ayrca evde acil ar sisteminin kurulmas salanr.
Bakmevine kabul, tatil yataklar, ksa sreli bakm ve gnlk
bakm vs konularnda organizasyon yapan bir kurumdur (bk.
Adresler)
IBA (Informations- und Beratungsstelle Alter) (Yallar iin
Bilgilendirme ve Danma Merkezi) arlk noktas yallkta

yaam kalitesinin korunmasdr. rnein hizmetleri arasnda,


gnll borsa, yallar iin tatil ve eitim seyahatleri ile emeklilik, yaam biimlendirme, partner kayb, maddi veya hukuki
sorunlar iin kiilere ynelik (ve aile yelerine) cretsiz danmanlk hizmetini de kapsamaktadr (bk. Adresler).
Yallar Koleji dzenli aralklarla bilim, kltr, teknik, ekono-

mi, tp ve sanat dallarnda dersler sunmaktadr. Tm ilgililer


katlabilir. (Senioren-Kolleg; bk. Adresler).

51

iftler
Yallar

Yallar

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 52

52

ocuk ve Genler

Genlere ve ocuklara hitaben hizmet veren bir ok organizasyon yannda Sosyal Hizmetler Dairesi (Sosyal Faaliyetler bafllkl blme bkz.) mevcuttur.
aha Tipps & Infos fr junge Leute (aha Genler iin
neri ve bilgilendirme) genlere ynelik bir genlik bilgi

merkezidir. 14 ila 25 ya arasndaki genlere bilgi destei


salamaktadr: ahada Au-Pairden zaman geirme, yani
Adan Zye her ey bulunur. Hangi soru olursa olsun aha
her zaman yardm eder (bk. Adresler).
Cinsel sorunlar ve HV- nleme htisas Kurumu (fa6) aile-

lere cinsel pedagojik yetitirme almalarnda destek ve


danma hizmeti salar. Genlerle ilgili faaliyet gsteren
enstitlerde cinsel pedagojik esaslar tevik eder. Kurum
cinsel pedagojik konularda, seminer, alma atlyeleri ve
ihtisas konferanslar dzenlemektedir (rnein genler iin:
kzlar ver erkekler iin g gnleri, cinsellikle ilgili tartma
saati Lets talk about; anne ve babalar iin: ergenlik, cinsellik konusunu konuma vs.) dallarnda grme gnleri
dzenler ve korunma malzemeleri ieren sandk, bror,
video ve literatr kaynaklar sunar (bk. Adresler).
En byk genlik organizasyonu ise Liechtenstein zcilik
Kurumudur. Tm belediyelerde flubeleri mevcuttur. 720

yafllar arasndaki ocuklar ve genler iin kendi yafl gruplarna uygun toplu aktivitelere davet etmektedir (Pfadfinder- und Pfadfinderinnen; bk. Adresler)
Bir ok belediyelerde mevcut olan Genlik Merkezleri, 13 ile
20 yafllar arasndaki genler iin toplant imkanlarn
salamaktadr. rnein: Camleon (Vaduz), El Nio
(Schaan), Kontrast (Triesen), Papperlapapp (Mauren),

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 53

Pipoltr

(Triesenberg),

Scharmotz

(Balzers),

Scream

(Eschen), Zero (Nendeln), No Limit (Ruggell), Cosmos


(Gamprin), Rockroom (Schellenberg) ve Zuber (Planken).
Adresler iin ilgili belediyeye bavurunuz.
Schaan Belediyesi, Resch Sosyal Tesislerinde ocuk projeleri ve gruplar organize etmektedir (Gemeindschaftszentrum Resch; bk. Adresler).
Ludothek Fridolin Schaanda bulunan bir oyun-ktphane-

sidir. Oradan oyunlar dn alabilirsiniz (bk. Adresler).


Liechtenstein Milli Ktphanesinde ok sayda kitap,

video, DVD ocuk ve genler iin de sunulmaktadr (Liechtensteinische Landesbibliothek; bk. Adresler).
ocuk ve

Kiisel ve ailevi sorunlar iin ocuklar ve genler, Sosyal

Genler iin

Hizmetler Dairesine (Amt fr Soziale Dienste), Solinaya,

Yardm

Anne-Baba, ocuk ve Genler iin Danma Merkezine

(Solina, Beratungsstelle fr Eltern, Kinder und Jugendliche)


ve Anne-Baba-ocuk Forumuna (Eltern Kind Forum) bavurabilirler. Vaduzda faaliyet gsteren sosyal-pedagojik
Genler Evi (Sozialpdagogische Jugendwohngruppe) 20

yaflndan kkler iin uzman gzetimi ve danflma hizmetli


bir lojmandr. Uzmanlar burada, ksa veya daha uzun vadede ikamet edenler iin ihtiyalara gre danflma ve yardm
salamaktadr. Yardml Ev Yaam Dernei sosyal pedagojik yetitirme yurtlarn ynetiyor (bk. Adresler). Telefon
yardm hatt ocuk ve genler (Sorgentelefon fr Kinder

und Jugendliche) iin her saat 147 numaral telefondan


ulalabilir. Ayn ekilde www.help mail.li.web sayfasna
bavurulabilir.

ocuk ve Genler

53

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 54

54

Medya

Liechtensteinda iki gnlk gazete (Liechtensteiner Volksblatt ve Liechtensteiner Vaterland), bir haftalk gazete
(LIEWO) yaynlanmaktadr. Ayrca yerel bir radyo kanal da
(Radio Liechtenstein) faaliyettedir (bk. Adresler)
Serbest liste dzenli aralklarla fl infoyu yaynlamaktadr.
Btn belediyeler kendi bilgi yazlarn yaynlamaktadr.
Ayrca saysz zel dernek, eitli konularda dergiler karmaktadr.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 55

Liechtensteinn harika doas, bir ok elence ve tatil


imkanlar sunmaktadr. Hemen hemen tm spor ve hobi
eflitleri bir dernekte organize edilmifltir. Derneklerin sunduklar faaliyetlere katlnz ve Liechtensteinn gelenekleriyle ilgileniniz. Arkadafllar edinmek iin dernekler ok iyi bir
frsattr. Oturduunuz blgede faaliyette olan dernekler
listesini, belediyenizden alabilirsiniz. Liechtensteinda faali-

yette bulunan spor dernekleri hakknda bilgi edinmek iin


Liechtenstein Olimpiyat Oyunlar ve Spor Birliine bavurabilirsiniz (bk. Adresler).
Liechtenstein Gzel sanatlar Okulu (Liechtensteinische

Kunstschule; bk. Adresler) hem ocuklar hem de yetiflkinler iin genifl bir kurs program sunmaktadr. Tm belediyelerde flubesi olan Liechtenstein Mzik Okulunda (Liechtensteinische Musikschule; bk. Adresler) enstrman
eitiminin yannda klasik ve modern ses sanatn renebilirsiniz. Liechtensteinda bir ok hobi kurslar sunulmaktadr.
Bu konuda Eitim ve Kurslar bafllkl blme bakabilirsiniz.

55

Medya
Elence ve Spor

Elence ve Spor

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 56

Mzeler ve Kltr Evleri

56

Liechtensteinda tiyatro, dans gsterileri, konserler, sinema,


literatr okumalar gibi saysz etkinlik ve kltrel faaliyetler
dzenlenmektedir. lgili bilgilere www.tourismus.li web sayfasndan ve Adresler ekinden ulaabilirsiniz.

Liechtensteini-

Sal

13.3020.00

sche Landes-

Kitap Alm

arflamba Cuma

13.3018.30

bibliothek (Liech-

Cumartesi

13.0017.00

Pazartesi

18.0012.00 /

Sal

18.0012.00 /

aramba Cuma

18.0012.00

Cumartesi

13.0017.00

tenstein Devlet
Ktphanesi),
Vaduz

Okuma Salonu /
Multimedya alan

13.3018.00
13.3020.00
13.3018.30

Milli Ktphane ayn zamanda ngilizce, Franszca, talyanca, spanyolca ve Hollanda dilinde ocuk kitaplar sunmaktadr.

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 57

En nemli danflma noktalar flunlardr: Yabanclar ve Pasaport Dairesi (Auslnder und Passamt), Frsatlar Eitlii
Dairesi (Stabsstelle fr Chancengleichheit), infra (Kadnlar

iin Danflma ve Bilgi Merkezi) ve Kltrler aras Eitim


Dernei (Verein fr interkulturelle Bildung), (bk. Adresler).
Yabanclar ve

Yabanclar Dairesi Pasaport ubesi oturma ve yerleme

Pasaport Dairesi

onay alan kiileri uyum abalarnda desteklemektedir.


nc lke yeleri iin Almanca ve Liechtenstein hakknda
bilgi sahibi olmak daha uzun sreli bir oturma iin n kouldur. nc lke vatandalar Yabanclar Dairesi Pasaport
ubesi ile bir uyum anlamas akdetmekle ykmldr. Szkonusu Almanca kursu Yabanclar ve Pasaport Dairesi tarafndan maddi olarak desteklenmektedir. Daha fazla bilgi iin
Yabanclar Dairesi Pasaport ubesine veya belirtilen internet adresine bavurabilirsiniz. www.apa.llv.li

Frsat Eitlii
Dairesi

Frsat Eitlii Dairesi aadaki yaam alanlarnda frsat

eitliinin tevik edilmesi konusunda u ekil de aba


gstermektedir: kadn erkek eitlii, engellilik, gmenlik ve
uyum, sosyal dezavantaj ve cinsel uyum. zel kii ve
kurumlara, organizasyon ve irketlere cretsiz danmanlk
hizmeti vermektedir; etkinlik dzenlemekte ve projeler yrtmektedir, yaynlar bulunmaktadr, yasa taslaklar iin gr
bildirmektedir vs. Ayrca bir n kayt zerinden kamuya
eriim salanan bir dokmantasyon birimi yrtmektedir.
Dier hizmetler ve projeler konusunda bilgilere www.scg.llv.li.
web sayfasndan ulaabilirsiniz.

Kltrler aras

Kltrleraras Eitim Dernei 'nin arlk merkezi yabanc-

Eitim Dernei

larn uyumu ve Liechtenstein ve evresinde yerleik insanlarn kltrel al veriine dayanmaktadr. Bu amala da
yabanclara Almanca dil kursu sunulmaktadr. Kursun yap-

57

Mzeler ve Kltr Evleri


Gmenler iin Danflma Yerleri

Gmenler iin Danflma Yerleri

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 58

58

landrmas iyi olduundan, eitim dzeyi dk insanlarn


Almanca diline kolay adapte olmalarn salamaktadr. Birbirini takip eden bir kurs sistemi sunulmaktadr. Dernek ayrca
kltrleraras anlamay salamak iin deiik projeler
yrtmektedir. rnein uluslararas kadnlar kahvesi,
yabanc ve yerli kadn ve ocuklarn buluma noktasdr.
(Internationales Frauencaf; bk. Adresler).
Yabanclar
Organizasyonlar

Liechtensteinda oturan yabanclar, ilgili konularda Yabanclar Dernekleri tarafndan temsil edilir. Genel olarak bu tr
derneklerin bafl faaliyeti tatil ve bo zamanlar iin mterek programlar oluflturmaktr. Baz dernekler de klp-lokal-

leri iflletmekte ve orada hofl vakit geirmeniz mmkndr.


Bu broflrn eki olarak tm yabanclar derneklerini gsteren
bir listesi mevcuttur. Yabanc organizasyonlarn (Auslnderinnen-/Auslnderorganisationen) listesi iin bk. Adresler.
Konsolosluklar /
Bykelilikler

(bk. Adresler)

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 59

Acil Telefonlar

230 30 30

acil tbbi yardm hatt (hafta iinde saat


18 8 aras, hafta sonunda 24 saat)

112

Avrupa lk Yardm Hizmeti

117

Polis (sadece Acil Durumlar iin)

144

Ambulans

118

Yangn / tfaiye

147

ocuk ve genler iin telefon


yardm hatt

Tren stasyonlar

1414

Hava Ambulans

145

Zehirlenme Acil Yardm

1145

Krler iin bilgilendirme ve danmanlk

0900 300 300

Danflma (tm svire)

www.sbb.ch
051 228 72 21

letme ynetimi Buchs

051 228 61 11

Sargans Gar Mdrl

+43 517 17

Feldkirch Tren stasyonu

www.oebb.at
Hastaneler

Eczaneler

235 44 11

Vaduz Devlet Hastanesi

081 772 51 11

Grabs Blge Hastanesi

071 494 11 11

St. Gallen Blge Hastanesi

071 243 71 11

St. Gallen ocuk Hastanesi

081 256 61 11

Chur Blge Hastanesi

081 255 21 11

Chur Kreuz Hastanesi

081 254 81 11

Chur Fontana Kadn Hastanesi

081 736 11 11

Walenstadt Blge Hastanesi

071 757 44 11

Altsttten Hastanesi

+43 5522-30 30

Feldkirch Devlet Hastanesi

233 55 55

Eczane Apotheke am Postplatz, Schaan

232 48 44

Eczane Apotheke Laurentius, Schaan

233 25 30

Eczane Schlossapotheke, Vaduz

59

Gmenler iin Danflma Yerleri


nemli Telefon Numaralar

nemli Telefon Numaralar

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 60

Adresler

60

Liechtenstein

Yurtdflndan Liechtensteina telefon ederken Liechtenstein

telefon kodu

+423 kodu geerlidir.

Devlet Daireleri /

Liechtensteina taflnmanz iin nemli olabilecek resmi dai-

Makamlar / Resmi

re ve hizmetlerinin adreslerini bu blmde bulabilirsiniz.

Hizmetler

Tm resmi daireler ise, Liechtenstein Telefon Rehberinin


Yeflil sayfalarnda mevcuttur. Genel olarak tm dairelere,
236 61 11 telefon numaras altnda ulaflabilirsiniz. Orada
idarelerin konum planlarn da bulabilirsiniz.

aha Tipps und Infos fr

Amt fr Auswrtige

junge Leute

Angelegenheiten

(Genler iin Bilgi ve Danma)

(Dileri Dairesi)

Bahnhof

Heiligkreuz 14

9494 Schaan

9490 Vaduz

239 91 11

236 60 58

www.aha.li

www.aaa.llv.li

AHV/IV/FAK (Liechtensteinische

Amt fr Berufsbildung und

Alters- und Hinterlassenenver-

Berufsberatung

sicherung, Invalidenversicherung,

(Mesleki Eitim ve Mesleki

Familienausgleichskasse)

Danma Dairesi)

(Liechtenstein Emeklilik, Veraset

Postgebude

ve Aile Denkletirme Kurumu)

9494 Schaan

Gerberweg 2

236 72 00

9490 Vaduz

www.llv.li

238 16 16
www.ahv.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 61

Amt fr Gesundheit

Amt fr Wohnungswesen

(Salk Dairesi)

(Toplu Konut daresi)

ulestrasse 51

Stdtle 38

9490 Vaduz

9490 Vaduz

236 73 41

236 69 11

www.ag.llv.li

www.aww.llv.li

Amt fr Lebensmittelkontrolle

Arbeitsmarktservice AMS

und Veterinrwesen

Amt fr Volkswirtschaft

(Gda rnleri Kontrol ve

( Hizmet Servisi AMS

Veteriner Dairesi)

Devlet ktisat Genel Mdrl)

Postplatz 4

Gerberweg 5

9494 Schaan

9490 Vaduz

236 73 11

236 68 85 veya 236 64 58

www.alkvw.llv.li

www.avw.llv.li

Amt fr Soziale Dienste

Auslnder- und Passamt

(Sosyal Hizmetler Dairesi)

(Yabanclar ve Pasaport Dairesi)

Postplatz 2

Stdtle 38

9494 Schaan

9490 Vaduz

236 72 72

236 61 41

www.asd.llv.li

www.apa.llv.li

Amt fr Volkswirtschaft

Auslnder- /Auslnderinnen-

Arbeitslosenversicherung

organisationen

(Devlet ktisat Genel Mdrl

(Yabanc organizasyonlarn)

ve i Bulma Kurumu)
Gerberweg 5

Dachverband der Konferenz

9490 Vaduz

der Auslndervereine

236 68 85 veya 236 64 58

(Yabanc Tekilatlarn- Yabanc

www.avw.llv.li

Dernekler Konferansnn emsiye


Organizasyonu)
Auring 9, 9490 Vaduz,
alfierif@yahoo.it

Adresler

61

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 62

62

American Womens Club


Im Fetzer 49, 9494 Schaan,
232 26 46

Griechischer Verein im FL
(Liechtenstein Prensliinde
Yunan Halk Dernei)
Im Rietacker 10, 9494 Schaan,

British Club im FL

232 82 98

Bahnhofstrasse 7, 9494 Schaan,


232 24 37

Islamische Gemeinschaft
(slam Topluluu)

Centro Espaol
Im Rietacker 10, 9494 Schaan,

Meldina 10, 9493 Mauren,


373 07 76

232 82 84
Italiener-Vereinigung im FL
Centro Italiano
Postfach 113, 9494 Schaan,
232 99 79

(Liechtenstein Prensliinde
talyanlar Birlii)
Rtikonstr. 31, 9490 Vaduz,
233 31 88

Chinesischer Verein
(in Halk Dernei)

Marokkanischer Verein

Reberastrasse 9, 9494 Schaan,

(Fas Cemiyeti)

079 549 09 49

Postfach 563,9490 Vaduz,


078 644 67 58

Dnischer Verein
(Danimarka Halk Dernei)

Neue Italienische Vereinigung

Weiherring 16, 9493 Mauren,

(Yeni talyan Halk Birlii)

373 78 37

Postfach 133, 9494 Schaan,


079 659 48 34

Deutscher Verein im FL
(Liechtenstein Prensliinde

Niederlndischer Verein im FL

Alman Halk Dernei)

(LiechtensteinPrensliinde

Gapetschstr. 97, 9494 Schaan,

Hollanda Halk Dernei)

232 46 37

Toniulestrasse 7, 9490 Vaduz,


232 62 69

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 63

sterreichischer Verein im FL

Slowenischer Verein

(Liechtenstein Prensliinde

(Sloven Halk Dernei)

Avusturya Halk Dernei)

Dr. Albert-Schdler-Strasse 34,

Wingertgasse 30, 9490 Vaduz,

9492 Eschen

232 18 45
Trkische Elternvereinigung
Portugiesischer Verein

(Trk Veliler Dernei)

(Portekiz Dernei)

Frstenstrasse 21, 9496 Balzers,

Indstriestrasse 32, 9495 Triesen,

076 309 24 38

392 10 35
Trkischer Frauenverein
Russische Kulturgesellschaft

(Trk Kadnlar Dernei)

(Rus Kltr Birlii)

Buchenweg 1, 9490 Vaduz,

Postfach 79, 9490 Vaduz,

232 27 55

232 09 12
Trkische Vereinigung im FL
Schweizer Verein im FL

(Liechtenstein Prensliinde Trk

(Liechtenstein Prensliinde

halk Dernei)

svire Halk Dernei)

Postfach 724, 9490 Vaduz,

Postfach 654, 9490 Vaduz,

791 73 49

373 32 04
Verein Bosnien-Herzegowina
Section Francophone du

(Bosna Hersek Birlii)

Liechtenstein (UFEZ)

Grossfeld 8, 9492 Eschen,

Altenbach 12, 9490 Vaduz

370 24 79

Slawischer Frauenkreis Balzers

Verein der Slowenen im FL

(Balzer Slav Kadnlar Birlii)

(Liechtenstein Prensliinde

Neue Churerstrasse 27,

Slovenyallar Halk Dernei)

9496 Balzers

Im Pardiel 68, 9494 Schaan,


232 14 59

Adresler

63

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 64

64

Verein der Sdtiroler in


Liechtenstein

LIEWO Sonntagszeitung
(Pazar Gazetesi)

(Liechtenstein Prensliinde

Lova Center

Gney Tirol Halk Derne)

9490 Vaduz

Landstrasse 93, 9495 Triesen,

236 16 96

392 13 53

www.liewo.li

Vereinigung der Spanier im FL

Radio Liechtenstein

(Liechtenstein Prensliinde

(Radyo Liechtenstein)

spanyollar Dernei)

Dorfstrasse 24

Mhleweg 3, 9490 Vaduz,

9495 Triesen

232 82 94

399 13 13
www.radiol.li

Basn

Motorfahrzeugkontrolle
Liechtensteiner Vaterland

(Motorlu Tat Kontrol)

(Liechtenstein Anavatan

Gewerbeweg 2

Gazetesi)

9490 Vaduz

Lova Center

236 75 01

9490 Vaduz

www.mfk.llv.li

236 16 16
www.vaterland.li

Berufsverband der Psychologinnen und Psychologen

Liechtensteiner Volksblatt

Liechtensteins (BPL)

(Liechtenstein Halk Gazetesi)

(Liechtenstein Psikologlar

Im alten Riet 103

Meslek Odas)

9494 Schaan

Postfach 103

237 51 51

9494 Schaan

www.volksblatt.li

237 55 77
www.psychotherapie.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 65

Caritas Liechtenstein

Familienausgleichskasse

Bahnstrasse 20

(ocuk Paras Kasas)

9494 Schaan

Gerberweg 2

236 48 90

9490 Vaduz

www.caritas.li

238 16 16
www.ahv.li

Eidgenssische Zollverwaltung
Zollamt Schaanwald

Finanzmarktaufsicht

(svire Gmrk Genel Mdrl

Liechtenstein FMA

Schaanwald Gmrk Mdrl)

(Finansal Piyasa Denetim Merkezi)

Vorarlbergerstrasse

Heiligkreuz 8

9486 Schaanwald

9490 Vaduz

377 12 77

236 73 73

www.ezv.admin.ch

www.fma-li.li

Eltern Kind Forum

Frauenhaus Liechtenstein,

(Anne-Baba-ocuk Forumu)

Verein zum Schutz misshandelter

St. Markusgasse 16

Frauen und deren Kinder

9490 Vaduz

(Liechtenstein Kadn Snma Evi

233 24 38

iddete Maruz Kalan Kadnlar ve

www.elternkindforum.li

ocuklar Koruma Dernei)


380 02 03

Fachstelle fr Sexualfragen

www.frauenhaus.li

und HIV-Prvention (Fa6)

(Cinsel Sorunlar ve HIV-nleme

Hospizbewegung Liechtenstein

Merkezi)

(lmcl hastalarn lene kadar

Im Malarsch 4

bakld bakm evi)

9494 Schaan

Bahnstrasse 20

232 05 20, +41 79 478 61 46

9494 Schaan

www.fa6.li

233 41 38
www.hospizbewegung.li

Adresler

65

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 66

66

Informations- und Beratungsstelle

Kilise ve Dini Kurulular

Alter (IBA)

(Yallar iin Bilgi ve Danma


Merkezi)

Erzbistum Vaduz
(Vaduz Bapiskopozluu)

Poststrasse 15

Dorf 35, Postfach 14

9494 Schaan

9488 Schellenberg

230 48 01

370 16 75

www.seniorenbund.li

www.erzbistum-vaduz.li

infra (Informations- und

Evangelische Kirche

Kontaktstelle fr Frauen)

(Protestan Kilise)

(Kadnlar iin Bilgi ve Kontak

Frst-Franz-Josef-Strasse 11

Merkezi)

9490 Vaduz

Landstrasse 92

232 21 42

9494 Schaan

www.kirchefl.li

232 08 80
www.infra.li

Evangelisch-lutherische Kirche
(Protestan-Lteriyen Kilise)

Internationales Frauencaf

Eggasweg 10

Verein fr interkulturelle Bildung

9490 Vaduz

(Kltrleraras Eitim Birlii-

232 25 15

Uluslararas Kadnlar Kahvehanesi)

www.luth-kirche.li

Landstrasse 140
9494 Schaan

Gottesdienste in Spanisch

230 17 20

(spanyol Dilinde Din Hizmetleri)

www.ifc.li

Kpl. Thomas Jger


373 33 89

Justitia et Pax Liechtenstein

Postfach 825
9494 Schaan
233 40 33
justitia-et-pax@adon.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 67

Grne Moschee
(Yeil Cami)

Orthodoxer Kirchenverband
Liechtenstein

Industriestrasse 32

(Liechtenstein Ortodoks

9495 Triesen

Kiliseler Birlii)

232 27 55

Postfach 79

www.camii.turkbirligi.li

9490 Vaduz
www.orthodox.li

Islamische Gemeinschaft FL

Yunan Dilinde Din Hizmetleri

(slam Topluluu FL)

+41 71 278 17 08

Meldina 10

Rus Dilinde Din Hizmetleri

9493 Mauren

+41 43 252 98 33

078 850 07 76

Srp Dilinde Din Hizmetleri


+41 71 222 04 92

Italienischsprachige Seelsorge
Don Egidio Todeschini
(talyanca Dilinde Din Hizmetleri)

Rmisch-katholische Kirchen
(Roma-Katolik Kiliseleri)

Reberastrasse 1

kamet edilen ilin papazlk

9494 Schaan

makam yetkilidir

232 29 22
www.donegidio.com

Verein fr eine offene Kirche


(Ak Kiliseler Birlii)
Bartledura 14
9494 Schaan
233 40 33 veya 071 750 06 24
www.offenekirche.li
KIT, Stiftung fr
Krisenintervention

(Kriz Mdahale Vakf)


Bahnstrasse 20
9494 Schaan
236 48 33

Adresler

67

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 68

68

Kinder- und Jugenddienst /


Amt fr Soziale Dienste

spanya, Triesen
237 06 68

ocuk ve Genlik Hizmeti


(Sosyal Hizmetler Dairesi)
Postplatz 2

sve, Schaan
234 33 77

9494 Schaan
236 72 72
www.asd.llv.li

vire, Bern
+41 31 322 30 61

Konsolosluklar / Bykelilikler

talya, St. Gallen

Almanya, Schaan

Lksemburg, Vaduz

+41 71 227 41 41
262 04 62
Avusturya, Schaan
232 74 77
Brezilya, Zrih
+41 44 206 90 20
Byk Britanya, Bern
+41 31 359 77 22
Fransa, Vaduz
777 88 55
Hrvatistan, Bern
+41 31 352 02 79
slanda, Schaan
236 10 60

232 22 92
Macaristan, Vaduz
237 52 25
Makedonya, Vaduz
232 08 08
Malta, Schaan
265 22 00
Monako, Vaduz
233 34 74
Portekiz, Zrih
+41 44 200 30 40
Russische Fderation, Vaduz
(Rus Federasyonu, Vaduz)
233 44 50

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 69

Srbistan, Zrih
+41 44 202 02 89

Kontakt und Beratung


Alterspflege KBA
Stiftung LAK

Trkiye, Zrih
+41 44 368 29 00

(Yallar Bakm
rtibat ve Danma Merkezi
LAK Vakf)

Ukrayna, Schellenberg
373 65 78

St. Florinsgasse 16
9490 Vaduz
239 90 80

Yunanistan, Zrih

www.lak.li

+41 44 388 55 22
Krebshilfe Liechtenstein

Liechtenstein Prensliinde

(Liechtenstein Kanserle

konsolosluk ve diplomatik temsil-

Mcadele Dernei)

ciliklere ilikin tam mevcut listeyi

Im Malarsch 4

www.liechtenstein.li web sayfasnda

9494 Schaan

bulabilirsiniz.

233 18 45
www.krebshilfe.li

Konsumentenberatungsstelle
Amt fr Handel und Transport

Landespolizei

(Tketici Danma Dernei

(Emniyet Genel Mdrl)

Ticaret ve Tamaclk daresi)

Gewerbeweg 4

Austrasse 15

9490 Vaduz

9490 Vaduz

236 71 11

236 69 99

www.landespolizei.li

www.konsumentenschutz.ll.v.li
Landgericht

(Adliye)
Mahkeme Stajyerleri tarafndan
hukuki bilgilendirme
236 65 31 veya 236 65 32
www.gerichte.li

Adresler

69

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 70

70

Liechtensteinischer Arbeit-

Liechtensteinischer

nehmerInnenverband (LANV)

Olympischer Sportverband

(Liechtenstein i Dernei)

(Liechtenstein Olimpiyat Oyunlar

Dorfstrasse 24

ve Spor Birlii)

9495 Triesen

Im Rietacker 4

399 38 38

9494 Schaan

www.lanv.li

232 37 57
www.losv.li

Liechtensteinische
Familienhilfen / SPITEX

Liechtenstein Tourismus

(Liechtenstein Aile Yardm)

(Liechtenstein Turizm Merkezi)

Bahnstrasse 20

Stdtle 37

9494 Schaan

9490 Vaduz

236 48 75

239 63 00

www.familienhilfen.li

www.tourismus.li

Liechtensteiner Patienten-

Ludothek Fridolin

organisation LIPO

Im Rietacker 2

(Liechtenstein Hastalar Cemiyeti)

9494 Schaan

Im Lutzfeld 2

233 14 68

9493 Mauren

www.ludothek.li

230 00 33
www.lipo.li

Mesleki Eitim

Liechtensteiner Seniorenbund LSB

Agentur fr internationale

(Liechtenstein Yallar Birlii)

Bildungsangelegenheiten

Poststrasse 15

(Uluslararas Eitim Acentesi)

9494 Schaan

Postplatz 2

230 48 00

9494 Schaan

www.seniorenbund.li

236 72 20
www.aiba.llv.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 71

Amt fr Berufsbildung und

Erwachsenenbildung

Berufsberatung

(Yetikinler Eitim Merkezi)

(Meslek Eitimi ve Meslek

Stein Egerta

Danma Hizmetleri Dairesi)

In der Steinegerta 26

Postgebude

9494 Schaan

9494 Schaan

232 48 22

236 72 00

www.steinegerta.li

www.llv.li
Gemeinschaftszentrum Resch
Berufliches Weiterbildungs-

(Resch Halk Merkezi)

institut BWI

Duxgasse

(Mesleki Eitim Gelitirme

9494 Schaan

Enstits)

237 72 99

Zollstrasse 23

www.schaan.li

9494 Schaan
235 00 60
www.kurse.li

Haus Gutenberg
Burgweg 8
9496 Balzers

Berufs und Weiterbildungszentrum BZB

388 11 33
www.haus-gutenberg.li

(Meslek Eitim ve Eitim


Gelitirme Merkezi)

Hochschule Liechtenstein

Hanflandstrasse 17

(Liechtenstein niversitesi)

CH-9471 Buchs

Frst-Franz-Josef-Strasse

+41 81 755 52 52

9490 Vaduz

www.bzbuchs.ch

265 11 11
www.hochschule.li

Effect Stiftung
(Effect Vakf)
Poskahaldaweg 4
9495 Triesen
392 21 07
www.effect.li

Adresler

71

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 72

72

infra (Informations- und


Kontaktstelle fr Frauen)

Private Universitt im
Frstentum Liechtenstein

(Kadnlar iin Bilgi ve Danma

(Liechtenstein Prenslii zel

Merkezi)

niversiteleri)

Landstrasse 92

Dorfstrasse 24

9494 Schaan

9495 Triesen

232 08 80

392 40 10

www.infra.li

www.universitaet.li

ISB Sprachen AG

Refa Institut fr berufliche

(Dil Okulu)

Weiterbildung

Im Malarsch 11

(Refa Mesleki Eitim Gelitirme

9494 Schaan

Enstits)

233 38 80

Egga 843

www.isb.li

9497 Triesenberg
268 31 84

Liechtensteinische Kunstschule

www.refa.li

(Liechtenstein Gzel Sanatlar


Okulu)
Churerstrasse 60

Stiftung Erwachsenenbildung
(Yetikinler Eitim Vakf)

9485 Nendeln

Lettstrasse 4

375 05 05

9490 Vaduz

www.kunstschule.li

232 95 80
www.erwachsenenbildung.li

Liechtensteinische Musikschule
(Liechtenstein Konservatuar)

Verein fr interkulturelle

St. Florinsgasse 1

Bildung ViB

9490 Vaduz

(Kltrleraras Eitim Birlii)

235 03 30

Landstrasse 140

www.musikschule.li

9494 Schaan
230 17 20
www.vib.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 73

Wirtschaftskammer
Liechtenstein

DoMuS
Rathaus

(Liechtenstein Ticaret Odas)

9494 Schaan

Zollstrasse 23

237 72 71

9494 Schaan

www.schaan.li

237 77 88
www.wirtschaftskammer.li

Kunstmuseum Liechtenstein
(Liechtenstein Gzel Sanatlar

Mtter- und Vterberatung des

Mzesi)

Liechtensteinischen Roten Kreuzes

Stdtle 32

(Liechtenstein Kzl Ha, Anne-Baba

9490 Vaduz

Danma Merkezi)

235 03 00

Heiligkreuz 25

www.kunstmuseum.li

9490 Vaduz
Oberland: 233 37 21
(PtzPer, 8.009.00 Uhr)

Kunstraum Englnderbau
(Englaenderbau Sanat Odas)

veya 777 37 21

Stdtle 37

Unterland: 233 37 20

9490 Vaduz

(PtzPer, 8.009.00 Uhr)

233 31 11

veya 777 37 20

www.kunstraum.li

Schaan: 777 37 22
www.roteskreuz.li

Kefer-Martin Huus
Giessenstrasse 14

Mzeler ve Kltr Kurulular

9491 Ruggell
371 12 66

Buerliches Wohnmuseum

www.ruggell.li

Biedermann Haus

(Eski Ky Yaam Mzesi)

Liechtensteinisches

9488 Schellenberg

Landesmuseum

239 68 20

(Liechtenstein Devlet Mzesi)

www.landesmuseum.li

Stdtle 43
9490 Vaduz
239 68 20
www.landesmuseum.li

Adresler

73

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 74

74

Literaturhaus

Schlsslekeller

(Edebiyat Evi)

(Tiyatro)

Dorfstrasse 24

Frst-Franz-Joser-Str. 68

9495 Triesen

9490 Vaduz

390 02 80

232 10 40

www.literaturhaus.li

www.schloesslekeller.li

Postmuseum

TaK Theater am Kirchplatz

(Posta Mzesi)

(Tiyatro)

Stdtle 37

Reberastrasse 10/12

9490 Vaduz

9494 Schaan

236 61 05

237 59 69

www.landesmuseum.li

www.tak.li

Rechen- und Schreibmaschinenmuseum

TaKino
(Sinema)

(Hesap Makinesi ve Daktilo

Zollstrasse 10

Mzesi)

9494 Schaan

Altes Riet 121

233 21 69

9494 Schaan

www.filmclub.li

232 11 41
Tangente
Skimuseum

(Mzik ve Sanat)

(Ski Mzesi)

Haldengasse 47

Fabrikstrasse 5

9492 Eschen

9490 Vaduz

373 28 17

232 15 02

www.tangente.li

www.skimuseum.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 75

Walsermuseum
(Mze)

Formatio Billinguale
Privatschule

Dorfzentrum

(ki dilli zel okul)

9497 Triesenberg

Dorfstrasse 24

262 19 26

9495 Triesen

www.triesenberg.li

392 20 88
www.formatio.li

Liechtensteinische
Landesbibliothek

(Liechtenstein Milli Ktphanesi)

Heilpdagogisches Zentrum
(Pedagojik Tedavi Merkezi)

Gerberweg 5

Bildgass 1

9490 Vaduz

9494 Schaan

236 63 62

237 61 61

www.landesbibliothek.li

www.hpz.li

Netzwerk

International School Rheintal

Verein fr Gesundheitsfrderung

(Uluslararas Okul Rheintal)

(Salk Tevik Birlii)

Aeulistrasse 10

Landstrasse 194

CH-9471 Buchs

9495 Triesen

+41 81 750 63 00

399 20 82

www.isr.ch

www.netzwerk.li
Liechtensteinische
Okul / ocuk Yuvalar

Waldorfschule

(Liechtenstein Waldorf Okulu)


Eltern Kind Forum

Im Bretscha 14

(Okul / ocuk Danmanl

9494 Schaan

Anne-Baba-ocuk Forumu)

232 80 03

St. Markusgasse 16

www.waldorfschule.li

9490 Vaduz
233 24 38
www.elternkindforum.li

Adresler

75

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 76

76

Verein Kindertagessttten

Verein Kindertagessttte

Liechtenstein

(Kreler Birlii)

(Liechtenstein ocuk Kreleri

Pimbolino

Birlii)

Bhl 88

Im Malarsch 4

9487 Gamprin

9494 Schaan

373 74 75

390 05 95

www.kindertagesstaette.li

www.kita.li
Verein fr Kinderbetreuung
Verein Kinderoase

(ocuk Bakm Dernei)

(ocuk Dernei)

Dorfstrasse 96

Aubndt 5

9498 Planken

9490 Vaduz

373 72 67

232 49 37
www.kinderoase.li

Verein SiNi kidz Highway


(Dernek)

Verein Kinderoase

Bahnhofstrasse 19

(ocuk Kreleri Birlii)

9494 Schaan

Weiherring 3

230 21 21

9493 Mauren

www.sini.li

077 442 22 25
www.kinderoase.li

Mtterzentrum Rapunzel
(Rapunzel Annelik Merkezi)

Spielgruppenverein

Schmedgssle 6

Liechtenstein SPGV-FL

9494 Schaan

(Liechtenstein Oyun Gruplar

233 33 03

Birlii)

www.muetterzentrum.li

Postfach 736
9494 Schaan
spielgruppenverein-fl@adon.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 77

Ombudsstelle fr

Regierungskanzlei

Kinder und Jugendliche

(Devlet Yaz leri Genel Mdrl)

(ombudsman, hakem kurullar)

Peter-Kaiser-Platz 1

Pradafant 1

9490 Vaduz

9490 Vaduz

236 60 35

230 22 33

www.rk.llv.li

Opferhilfestelle

Salk Sigortalar

(Madurlar Yardm Merkezi)


Landstrasse 190
9495 Triesen

Concordia Schaan
235 09 09

236 76 97
www.ohs.llv.li

Freiwillige Krankenkasse Balzers


(Serbest Salk Sigortas Balzers)

Pfadfinder und Pfadfinderinnen

388 19 90

Liechtensteins PPL

(Liechtenstein zci Kuruluu)


Dorfstrasse 52

Swica Vaduz
233 26 00

9491 Ruggell
373 02 70
www.scout.li

Liechtensteinischer
Krankenkassenverband (LKV)

(Liechtenstein Hastalk Kasas


Regierung / Ressort Inneres

Birlii)

(ileri Bakanl)

Postfach 281, 9490 Vaduz,

Regierungsgebude

233 43 00, www.lkv.li

Peter-Kaiser-Platz 1
9490 Vaduz

Schulamt

236 61 11

(Milli Eitim)
Austrasse 79
9490 Vaduz
236 67 70
www.sa.llv.li

Adresler

77

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 78

78

Schulpsychologischer Dienst

Solina

(Okul Psikolojisi Hizmetleri Merkezi)

Beratungsstelle fr Eltern,

Landstrasse 190

Kinder und Jugendliche

9495 Triesen

(Anne-Baba, ocuk ve Genler

236 61 11

iin Danma Merkezi)


Feldstrasse 7

schwanger.li

9490 Vaduz

Beratung und Hilfe (Hamilelik

232 58 80

Danma ve Yardm Merkezi)

www.solina.li

Bahnstrasse 20
9494 Schaan

Sozialer Dienst

0848 00 33 44

Amt fr soziale Dienste

www.schwanger.li

(Sosyal Hizmet
Sosyal Hizmetler Dairesi)

Selbsthilfegruppen in

Postplatz 2

Liechtenstein

9494 Schaan

(Liechtenstein'da kendi kendine

236 72 72

yardmlama salayan gruplar)

www.asd.llv.li

dernekleri)
Kontaktstelle

Sozialpdagogische

Postfach 14

Jugendwohngruppe

9494 Schaan

(Sosyal pedagojik gzetimde

236 72 56

Genler Lojman)

www.kose.llv.li

Pradafant 42
9490 Vaduz

Senioren-Kolleg Liechtenstein

232 75 35

(Liechtenstein Yallar Koleji)

www.vbw.li

Postfach 330
9493 Mauren
373 87 97
www.senioren-kolleg.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 79

Stabsstelle fr

Therapeutischer Dienst

Chancengleichheit

Amt fr Soziale Dienste

(Frsat Eitlii Genel Mdrl)

Terapi Hizmetleri

ulestrasse 51

Sosyal Hizmetler Dairesi

9490 Vaduz

Postplatz 2

236 60 60

9494 Schaan

www.scg.llv.li

236 72 72
www.asd.llv.li

Steuerverwaltung

(Vergi Dairesi)

Verein fr Betreutes Wohnen

Lettstrasse 37

(Denetimli Ev Yaam Dernei)

9490 Vaduz

Feldkircherstrasse 13

236 68 17

9494 Schaan

www.stv.llv.li

235 00 20
www.vbw.li

Stiftung Liachtbleck

(Liachtbleck Vakf)

Verein Kindertagessttten

Postfach 441

Liechtenstein

9496 Balzers

(Liechtenstein Kreler Dernei)

www.liachtbleck.li

Im Malarsch 4
9494 Schaan

Telecom Liechtenstein

390 05 95

Austrasse 77

www.kita.li

9490 Vaduz
237 74 00

Verein fr Mnnerfragen

www.telecom.li

(Erkek Sorunlar Dernei)


Unterm Schloss 14
9496 Balzers
392 38 94
www.maennerfragen.li

Adresler

79

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 80

80

Verein fr Mediation
Liechtenstein

(Liechtenstein Arabuluculuk Birlii)


Postfach 916
9490 Vaduz
262 58 80 oder 373 79 60
www.verein-mediationliechtenstein.li
Zivilstandsamt

(Evlenme Dairesi)
St. Florinsgasse 3
9490 Vaduz
236 69 26
www.zsa.llv.li

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 81

Familienfrderung in Liechtenstein

(Liechtensteinda aile yardm)


Liechtensteinda aile yardm ile ilgili resmi ve zel hizmetler
konusunda bror yaynlayan Sosyal Hizmetler Dairesi
(cretsiz)
Arbeitslosenwegweiser (sizler iin rehberlik)

Toplum Ekonomisi Dairesi tarafndan yaynlanmaktadr


(cretsiz)
Erben und Vererben (Miras)

KBA Yallar iin bakm konusunda Kontak ve Danma


Merkezi) (CHF 10.)
Gleichstellung lohnt sich (eit grlmeye deer)

hayatnda kadn erkek eitlii konusunda Liechtenstein


yasas ile ilgili bilgiler. Yaynlayan kurum, Frsat Eitlii Dairesi (cretsiz)
Gewaltschutzrecht (iddete kar korunma hakk)

Eve girme ve eve yaklama yasann uygulanmasna dair


bilgiler); Frsatlar Eitlii Dairesi tarafndan yaynlanan rehber (cretsiz)
Husliche Gewalt: Wie kann ich helfen?

(Ev ii iddet: Nasl yardm edebilirim?)


Frsatlar Eitlii Dairesi tarafndan aile yeleri ve yaknlar
iin yaynlanan rehber (cretsiz)
Notfallkarte bei Gewalt in Ehe und Partnerschaft

(Evlilik ii ve eler aras iddet durumunda acil durum kart)


Frsatlar Eitlii Dairesi' tarafndan sekiz farkl dilde yaynlanan rehber (cretsiz)

81

Adresler
Kaynak Dipnot

Kaynak Dipnot

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 82

82

Infos fr Grenzgnger 2009

(snr gei izni olanlar iin bilgiler 2009)


Liechtenstein alma piyasas ile ilgili hizmet biriminden ve
Liechtenstein alanlar Dernei'nden temin edilebilir.
(cretsiz)
Barrierefrei durch Liechtenstein

(Liechtensteindan engelsiz gei)


Frsatlar Eitlii Dairesi tarafndan engelli insanlar iin
yaynlanan rehber (cretsiz)
Konkubinat Zusammenleben ohne Trauschein

(Evli olmadan birlikte yaama Nikahsz evlilikler)


Danma bror, yaynlayan Infra (CHF 10.)
Juhui, wir heiraten! Eherecht

(Evleniyoruz! Evlilik hukuku)


Danma bror, yaynlayan Infra (CHF 10.)
Scheidung Scheidungsrecht, Information und Beratung

(Boanma Hukuku, Bilgi ve Danmanlk Hizmeti)


Danma bror, yaynlayan Infra (CHF 15.)
Altersvorsorge was Frauen wissen mssen

(Emeklilik kadnlarn bilmesi gereken konular)


Yaynlayan Infra (CHF 5.)
Wiedereinstieg ins Erwerbsleben

( hayatna tekrar dn)


Yaynlayan Infra (CHF 5.)

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 83

Frau & Finanzen (Kadn ve Finans)

Yaynlayan Infra (CHF 5.)


Familie & Erwerb unter einem Hut

( ve aile ayn apka altnda)


Yaynlayan Infra (CHF 5.)
Schutz fr Migrantinnen

(Gmen kadnlar iin koruma)


Yaynlayan Infra (cretsiz)

Kaynak Dipnot

83

Inhalt trkisch 2009 RZ_Umbruch_turkisch 29.04.10 09:20 Seite 84

Gmenler iin faydal bilgiler

trke

trke
FRSTENTUM LIECHTENSTEIN
REGIERUNG

Liechtensteina hofl geldiniz! Gmenler iin faydal bilgiler

Informations- und
Kontaktstelle fr Frauen

Liechtensteina
hofl geldiniz!

You might also like