B GIO DC V O TO

NGN HNG NH NC VIT NAM

TRNG I HC NGN HNG TP.H CH MINH

V C TON

TN DNG I VI DOANH NGHIP NH V VA CA CC NGN HNG THNG MI C PHN TRN A BN THNH PH H CH MINH

LUN N TIN S KINH T

TP.H CH MINH - 2012

B GIO DC V O TO

NGN HNG NH NC VIT NAM

TRNG I HC NGN HNG TP.H CH MINH

V C TON

TN DNG I VI DOANH NGHIP NH V VA CA CC NGN HNG THNG MI C PHN TRN A BN THNH PH H CH MINH

LUN N TIN S KINH T

Chuyn ngnh: Kinh T Ti chnh, Ngn hng M s: 60.31.12.01

Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS LINH HIP

TP.H CH MINH - 2012

LI CAM OAN
***** Ti tn l: V c Ton Sinh ngy 28 thng 03 nm 1980 Qu qun: Phng Xun i, Th x Sng Cu, Tnh Ph Yn Hin cng tc ti: Phng k ton Cng Ty TNHH Dc Phm Huy Ton - S 6 L J ng DD12, Phng Tn Hng Thun, Qun 12, Tp.H Ch Minh L nghin cu sinh kha: 13 ca Trng i Hc Ngn Hng Tp.H Ch Minh. M nghin cu sinh: 010113080007 Cam oan lun n: Tn dng i vi doanh nghip nh v va ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS. Linh Hip Lun n c thc hin ti Trng i Hc Ngn Hng Tp.H Ch Minh Lun n ny l cng trnh nghin cu ca ring ti, cc kt qu nghin cu c tnh c lp ring, khng sao chp bt k ti liu no v cha c cng b ton b ni dung ny bt k u; cc s liu, cc ngun trch dn trong lun n c ch thch ngun gc r rng, minh bch. Ti xin chu trch nhim trc php lut v li cam oan danh d ca ti. Tp.H Ch Minh, ngy thng .. nm 2012 TC GI LUN N

V C TON

II

M C L C
**** Trang DANH MC CC CH VIT TT ............................................................... DANH MC CC BNG BIU..................................................................... DANH MC CC BIU .......................................................................... M U ...................................................................................................... 1 1. L do nghin cu........................................................................................ 1 2. Tng quan cc cng trnh nghin cu c lin quan ..................................... 2 3. Mc tiu, mc ch v nhim v nghin cu .............................................. 3 4. i tng v phm vi nghin cu............................................................... 4 5. C s l lun v gi thuyt nghin cu....................................................... 4 6. Phng php lun, phng php nghin cu .............................................. 5 7. Nhng ng gp ca lun n ...................................................................... 6 8. Kt cu ca lun n .................................................................................... 7

CHNG 1 TNG QUAN V TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI I VI DOANH NGHIP NH V VA ....... 8
1.1 NHNG VN C BN V DOANH NGHIP NH V VA ........................................................................................................ 8 1.1.1 Khi nim v doanh nghip .................................................................. 8 1.1.2 Tiu chun doanh nghip nh v va .................................................. 11 1.1.2.1 Tiu chun ca mt s quc gia trn th gii ................................... 11 1.1.2.2 Tiu chun Vit Nam ..................................................................... 13 1.1.3 c im ca doanh nghip nh v va............................................... 15 1.1.4 Vai tr ca doanh nghip nh v va ................................................. 18 1.2 TNG QUAN V TN DNG NGN HNG I VI DOANH NGHIP NH V VA ....................................................................... 21

III

1.2.1 C s l lun chung v tn dng ngn hng ......................................... 21 1.2.1.1 Khi nim v c im tn dng ngn hng ...................................... 21 1.2.1.2 Bn cht ca tn dng ngn hng ..................................................... 23 1.2.1.3 Mt s hnh thc tn dng ngn hng ch yu trong nn kinh t ....... 25 1.2.2 Hot ng tn dng ca ngn hng thng mi.................................... 25 1.2.2.1 Hot ng huy ng vn ca ngn hng thng mi........................ 26 1.2.2.2 Hot ng cho vay ca ngn hng thng mi................................. 27 1.2.3 c im v ri ro ca tn dng ngn hng i vi DNNVV............... 33 1.2.4 Vai tr ca tn dng ngn hng i vi cc doanh nghip nh v va...................................................................................................... 34 1.2.4.1 Tn dng ngn hng l n by kinh t h tr cc DNNVV pht trin, lm chuyn dch c cu kinh t................................................ 35 1.2.4.2 Tn dng ngn hng gp phn tng ngun vn, nng cao kh nng cnh tranh ca cc DNNVV..................................................... 35 1.2.4.3 Tn dng ngn hng to iu kin cho cc DNNVV tip cn cc ngun vn t nc ngoi. ................................................................. 36 1.2.4.4 Tn dng ngn hng gp phn tch cc hnh thnh ng b h thng th trng cc yu t u vo v u ra cho cc DNNVV. ........................................................................................... 36 1.2.4.5 Tn dng ngn hng gp phn nng cao hiu qu sn xut kinh doanh ca cc DNNVV..................................................................... 37 1.2.4.6 Gp phn nng cao trnh cng ngh khoa hc, cht lng v mu m sn phm ............................................................................ 38 1.2.4.7 Gp phn nng cao trnh qun l ca lnh o doanh nghip v trnh tay ngh ngi lao ng ..................................... 38 1.2.5 Cc nhn t nh hng n hot ng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va........................ 39 1.2.5.1 Mi trng chnh tr, php l, kinh t x hi..................................... 39 1.2.5.2 Chnh sch h tr pht trin cc doanh nghip nh v va .............. 40

IV

1.2.5.3 Nng lc ca cc doanh nghip nh v va...................................... 40 1.2.5.4 Nng lc v chnh sch ca cc ngn hng thng mi c phn...... 42 1.2.6 M rng tn dng ca cc NHTM i vi DNNVV............................. 46 1.2.7 Cht lng tn dng ca ngn hng thng mi .................................. 47 1.3 BI HC KINH NGHIM T MT S QUC GIA V VNG LNH TH V TN DNG NGN HNG I VI DOANH NGHIP NH V VA ...................................................................... 51 1.3.1 Kinh nghim mt s quc gia, vng lnh th trong khu vc v trn th gii ........................................................................................... 51 1.3.2 Bi hc kinh nghim rt ra cho Vit Nam ........................................... 54

CHNG 2 THC TRNG TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI C PHN I VI DOANH NGHIP NH V VA TRN A BN THNH PH H CH MINH............................................................................................... 58
2.1 S LC V TNH HNH KINH T, X HI CA TP.HCM ........... 58 2.2 TNH HNH PHT TRIN DOANH NGHIP NH V VA TRN A BN THNH PH H CH MINH................................... 62 2.2.1 Tnh hnh pht trin s lng doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh ................................................................ 62 2.2.2 C cu ngun vn ca doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh....................................................................... 66 2.2.3 Thc trng cc ngun vn ca doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh trong thi gian qua. ................................ 68 2.2.3.1 Vn ng k kinh doanh ................................................................... 68 2.2.3.2 Ngun vn vay t ngn hng thng mi ......................................... 70 2.2.3.3 Vn huy ng thng qua th trng chng khon ............................. 73

2.2.3.4 Cc ngun vn khc.................................................................................74 2.2.4 Nhu cu vn pht trin doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh...................................................................... 74 2.2.5 Nhng ng gp ca doanh nghip nh v va i vi thnh ph H Ch Minh....................................................................................... 76 2.3 HOT NG TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI C PHN I VI DOANH NGHIP NH V VA TRN A BN THNH PH H CH MINH................................... 84 2.3.1 Huy ng vn ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh ................................................................ 84 2.3.1.1 Vn iu l ca mt s ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh ............................................................ 84 2.3.1.2 Tnh hnh huy ng tin gi t cc t chc, c nhn ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh. ............................................................................................... 86 2.3.2 Cho vay ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh...................... 90 2.3.2.1 Mt s sn phm cho vay ph bin c cc ngn hng thng mi c phn vn dng i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh....................................................... 90 2.3.2.2 Tnh hnh d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh....... 94 2.3.3 nh gi cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. ......................................................................................... 105 2.4 NHNG KT LUN RT RA T PHN TCH NH GI HOT NG TN DNG CA CC NGN HNG TMCP I VI DNNVV TRN A BN THNH PH H CH MINH.......... 112

VI

2.4.1 Nhng u im trong hot ng tn dng ca cc Ngn hng TMCP i vi DNNVV .................................................................... 112 2.4.2 Nhng hn ch v nguyn nhn ca n trong quan h tn dng ca cc Ngn hng TMCP i vi DNNVV..................................... 113 2.4.2.1 Nhng hn ch xut pht t pha cc ngn hng TMCP................. 113 2.4.2.2 Nhng hn ch xut pht t pha cc DNNVV................................ 120 2.4.2.3 Nhng hn ch xut pht t pha c quan qun l nh nc .......... 125

CHNG 3 GII PHP M RNG V NNG CAO CHT LNG TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI C PHN I VI DOANH NGHIP NH V VA TRN A BN THNH PH H CH MINH.................................... 134
3.1 NH HNG PHT TRIN TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI C PHN I VI DOANH NGHIP NH V VA TRN A BN THNH PH H CH MINH ....... 134 3.2 GII PHP M RNG TN DNG CA CC NHTMCP I VI DNNVV TRN A BN THNH PH H CH MINH. ......... 137 3.2.1 Gii php i vi cc ngn hng TMCP trn a bn Tp.H Ch Minh. ................................................................................................ 137 3.2.1.1 Cc gii php gia tng ngun vn .................................................. 137 3.2.1.2 Tng cng lin kt, hp tc vi cc hip hi, cc t chc ti chnh tn dng trong v ngoi nc trong vic cho vay h tr doanh nghip nh v va. ............................................................... 142 3.2.1.3 Xy dng mc tiu tn dng v chnh sch li sut i vi doanh nghip nh v va .............................................................. 143 3.2.1.4 Hon thin iu kin cho vay mt s sn phm tn dng i vi doanh nghip nh v va. ............................................................... 145

VII

3.2.1.5 Tng cng cng tc tip th, gii thiu sn phm cho vay i vi cc doanh nghip nh v va.................................................... 147 3.2.2 Gii php i vi doanh nghip nh v va trn a bn Tp.H Ch Minh ........................................................................................... 149 3.2.2.1 Tham gia vo cc hip hi doanh nghip, hip hi ngnh ngh tn dng s h tr. .................................................................... 149 3.2.2.2 Tng cng lin kt, hp tc theo chiu dc ln chiu ngang gia cc doanh nghip tn dng ngun lc ca nhau. .............. 149 3.2.2.3 Ch trng i mi v hin i ha cng ngh tng nng sut lao ng v cht lng sn phm.................................................... 150 3.2.2.4 Xy dng mng thng tin qung b hnh nh, ng thi cng l knh cung cp thng tin cho khch hng v ngn hng khi mun tm hiu doanh nghip. ......................................................... 150 3.2.2.5 Tn dng ti a s h tr ca cc t chc trung gian ti chnh trong quan h tn dng vi Ngn hng TMCP.............................. 151 3.3 GII PHP NNG CAO CHT LNG TN DNG CA CC NHTMCP I VI DNNVV TRN A BN THNH PH H CH MINH. .......................................................................................... 151 3.3.1 i vi cc ngn hng TMCP trn a bn Tp.H Ch Minh. ............ 151 3.3.1.1 Quan tm nghin cu rt ngn hn na thi gian t lc doanh nghip xin vay cho n lc gii ngn .............................................. 151 3.3.1.2 Qun l v thm nh cht ch cc yu t nh hng n tnh lnh mnh trong quan h tn dng vi DNNVV............................... 152 3.3.1.3 Nng cao cht lng ngun nhn lc tn dng trong quan h vi cc DNNVV thng qua cng tc o to, ti o to v tuyn dng. ..................................................................................... 153 3.3.1.4 Hon thin quy trnh thm nh tn dng cht ch v m bo thc hin ng qui trnh trc khi gii ngn................................... 155

VIII

3.3.1.5 Nng cao hiu qu thanh tra, kim tra, gim st tnh hnh s dng vn vay ca doanh nghip nh v va sau khi gii ngn........ 157 3.3.1.6 Tng cng qun l ri ro v thu hi n qu hn, n xu nng cao cht lng tn dng.......................................................... 159 3.3.2 i vi doanh nghip nh v va trn a bn Tp.H Ch Minh........ 160 3.3.2.1 Chuyn nghip ha trong t chc hot b my k ton ti chnh to tnh minh bch v trung thc trong cc bo co........ 160 3.3.2.2 Tng cng giao dch thanh ton qua ngn hng nhm tng tnh minh bch trong hot ng ti chnh ca DNNVV .................. 160 3.3.2.3 Nng cao k nng v trnh ngh nghip i vi nhn vin v cc cp qun l ca DNNVV. .......................................................... 161 3.3.2.4 Tng cng b sung ngun vn ch s hu tng nng lc ti chnh ca doanh nghip. ................................................................ 162 3.3.2.5 Xy dng h thng qun l cht lng nhm tng uy tn ca doanh nghip ................................................................................. 162 3.4 CC KHUYN NGH I VI HIP HI V C QUAN QUN L NH NC..................................................................... 163 3.4.1 Khuyn ngh i vi cc hip hi doanh nghip, hip hi ngh nghip............................................................................................... 163 3.4.2 Khuyn ngh i vi cc c quan qun l nh nc v cc t chc khc .................................................................................................. 164 3.4.2.1 Hon thin qui ch v thnh lp v hot ng qu bo lnh tn dng linh hot, hp l v hiu qu hn. .......................................... 164 3.4.2.2 Nng cao vai tr ch thc ca hip hi doanh nghip trong t cch ca mt t chc ngh nghip. ................................................. 164 3.4.2.3 y mnh hp tc vi cc t chc ti chnh tn dng quc t thc hin cc hot ng cho vay v bo lnh tn dng cho doanh nghip nh v va Vit Nam. ............................................ 165

IX

3.4.2.4 Xy dng chin lc pht trin ngun nhn lc c cht lng phc v cho hot ng sn xut kinh doanh ca cc DNNVV ......... 166 3.4.2.5 Tip tc hon thin cc chnh sch h tr nhm pht huy vai tr ca cc doanh nghip nh v va............................................. 166 3.4.2.6 Nng cao hiu qu hot ng ca Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va.......................................................................... 168 3.4.2.7 y nhanh tin c phn ha cc ngn hng thng mi Nh nc tng tnh linh hot v hiu qu trong hot ng ca ngn hng. ..................................................................................... 170 3.4.2.8 Nghin cu v xc tin phng n ti cu trc h thng ngn hng TMCP Vit Nam nhm tng kh nng cnh tranh trong iu kin hi nhp va gia tng kh nng p ng cc sn phm dch v c cht lng cao. .................................................... 171 3.4.2.9 Thnh lp v trin khai nghip v bo lnh tn dng thuc s hu t nhn.................................................................................... 172 3.4.2.10 Xy dng qu h tr li sut cho cc doanh nghip nh v va ... 172 KT LUN................................................................................................ 176 DANH MC CC CNG TRNH KHOA HC CNG B DANH MC TI LIU THAM KHO PH LC PH LC S 1 PH LC S 2 PH LC S 3 PH LC S 4

DANH MC CC CH VIT TT
************** T vit tt ABBANK ACB ATM CIC CIEM CP CTTC DNNVV EVN EU EUR FDI HSBC IFC ILSSA ISO JBIC GDP L/C MFN NAVIBANK NH NHNN Ngha ting nc ngoi Ngha Ting Vit An Binh Commercial joint Ngn hng thng mi c stock bank phn An Bnh Ngn hng Thng Mi C Asia Commercial Bank Phn Chu Automatic Teller Machine My rt tin t ng Trung tm thng tin tn Credit Information Center dng trc thuc Ngn hng Nh nc Vit Nam Central Institute for Vin Nghin cu qun l Economic Management Kinh t trung ng Chnh Ph Cho thu ti chnh Doanh nghip nh v va Tp on in lc Vit Vietnam Electricity Nam European Union Lin minh Chu u n v tin t ca Lin Euro minh Chu u Foreign Direct Investment u t trc tip nc ngoi The Hongkong and Tp on Ngn hng Hng Shanghai Banking Kng v Thng Hi Corporation International Finance Tp on Ti chnh Quc t Corporation Institute of labour science Vin Khoa hc Lao ng and Social Affairs v X hi International Organization T chc tiu chun ha for Standardization quc t Japan Bank for International Qu u t Pht trin ca Cooperation Ngn hng Hp tc Quc t Nht Bn Gross Domestic Product Tng sn phm quc ni Letter of Credit Th tn dng Most Favoured Nation Quy ch ti hu quc Ngn hng Thng Mi C Phn Nam Vit Ngn hng Ngn hng Nh nc

XI

Ngn hng thng mi c phn Nguyn tc i ng quc NT Nation Treatment gia Official Development H tr pht trin chnh thc ODA Assistance Qu Pht trin nng thn RDF Rural Development Fund Ngn hng th gii Ngn hng Thng Mi C SACOMBANK Phn Si Gn Thng Tn Ngn hng Standard SCB Standard Chartered Bank Chartered Ngn hng Thng Mi C SHB Phn Si Gn H Ni Ti tr doanh nghip nh Small and Medium SMEFP v va Ngn hng Hp tc Enterprise Finance Program Quc t Nht Bn Bo lnh tn dng dnh cho Small and Medium doanh nghip nh v va SMELG Enterprise Loan Guarantee C quan Vin tr pht trin Quc t M Small and Medium Qu pht trin doanh SMEDF Enterprise Development nghip nh v va lin Fund minh Chu u TNHH Trch nhim hu hn TP.HCM Thnh ph H Ch Minh TMCP Thng mi c phn TTCK Th trng chng khon UBND y Ban nhn dn United States Agency For C quan pht trin quc t USAID Internation Development Hoa K USD United States dollar la M Vietnam Joint Stock Ngn hng Thng Mi C VIETINBANK Commercial Bank for Phn Cng Thng Vit Industry and Trade Nam Joint stock commercial Ngn hng Thng Mi C VIETCOMBANK Bank for Foreign Trade of Phn Ngoi Thng Vit Vietnam Nam Vietnam Ho Chi Minh Ch s th trng chng VN-INDEX Stock Index khon ca Vit Nam WB World Bank Ngn hng th gii NHTMCP

XII

DANH MC CC BNG BIU *****

TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 TH T BNG TN BNG TRANG 12 15 58 63 66 67 68 69 71 75 76 77 78 85 86 87

Bng 1.1 Bng 1.2 Bng 2.1 Bng 2.2 Bng 2.3 Bng 2.4 Bng 2.5 Bng 2.6 Bng 2.7 Bng 2.8 Bng 2.9 Bng 2.10 Bng 2.11 Bng 2.12 Bng 2.13 Bng 2.14

Tiu chun phn nh doanh nghip nh v va ca mt s nc trn th gii Phn loi doanh nghip nh v va theo khu vc kinh t Vit Nam Mt s ch tiu c bn v kinh t x hi trn a bn Tp.HCM S lng doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 Tng ti sn v tng ngun vn bnh qun ca mt doanh nghip nh v va t nm 2006 n 2011 Kt cu Tng ngun vn bnh qun ca mt doanh nghip nh v va t nm 2006 n 2011 Kt qu kho st 83 DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 v tnh hnh ti sn v ngun vn S lng doanh nghip ng k kinh doanh v s vn ng k qua cc nm ti TP.HCM Vn huy ng v cho vay ca cc NHTM trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nm 2010 Doanh thu, chi ph v li nhun ca doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2010 Nhu cu vn ca doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 S lng lao ng lm vic trong cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 Thu nhp ca lao ng lm vic trong cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 Vn u l ca mt s ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh tnh n thi im 31/12/2010 Tnh hnh huy ng vn ca cc ngn hng trn a bn Tp.HCM S thay i ngun vn huy ng ca cc ngn hng trn a bn Tp.HCM so vi nm trc

XIII

17 18 19 20 21

Bng 2.15 Bng 2.16 Bng 2.17 Bng 2.18 Bng 2.19

22

Bng 2.20

23 24 25 26 27

Bng 2.21 Bng 2.22 Bng 2.23 Bng 2.24 Bng 2.25

28

Bng 2.26

29 28 30 31

Bng 2.27 Bng 2.28 Bng 2.29 Bng 2.30

Tnh hnh d n tn dng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh S thay i d n tn dng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh Tnh hnh d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh D n tn dng phn theo sn phm cho vay ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV a bn Tp.HCM T trng d n tn dng phn theo sn phm cho vay ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV a bn Tp.HCM T trng d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh phn theo ngnh ngh kinh doanh nm 2010 Kt qu kho st c cu sn phm cho vay cc doanh nghip nh v va ti cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh N qu hn ti cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh Cc ch tiu phn nh n ca cc NHTMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 N xu v t l n xu ca Ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 Ch tiu li nhun t hot ng tn dng ca cc Ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nm 2010 Ch tiu sinh li ca hot ng tn dng ca cc Ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nm 2010 Ch tiu hiu sut s dng vn ca cc Ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nm 2010 Kt qu kho st DNNVV v tm hiu sn phm cho vay ca cc NHTMCP nm 2010 Kt qu kho st trnh hc vn ca 83 DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 Hot ng bo lnh tn dng ca Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va thnh ph H Ch Minh t nm 2008 n 2010

95 95 96 100 101

102

104 107 109 109 110

110

111 121 124 126

XIV

32

Bng 2.31

33 34

Bng 2.32 Bng 2.33

Kt qu kho st cc nguyn nhn ch yu lm cho doanh nghip nh v va khng c ngn hng TMCP chp thun cho vay Kt qu kho st s thun li trong quan h tn dng gia doanh nghip nh v va vi ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh Kt qu kho st v nguyn nhn DNNVV khng vay vn ngn hng thng mi c phn kinh doanh

130

131 132

DANH MC CC BIU
*****
TT 1 2 3 4 TH T BIU TN BIU TRANG

Biu 2.1 Biu 2.2 Biu 2.3 Biu 2.4

5 6 7

Biu 2.5 Biu 2.6 Biu 2.7

Biu 2.8

C cu loi hnh doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 S DNNVV b gii th hoc ph sn trn a bn Tp.H Ch Minh t nm 2006 n nm 2011 Vn ng k ca cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 Thu v cc khon phi np ngn sch nh nc ca cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 T trng d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh phn theo loi hnh doanh nghip nm 2010 D n tn dng ca mt s ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh nm 2010 Th phn cho vay v huy ng vn ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011. N qu hn ca cc doanh nghip nh v va ti cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh

64 65 79 83 99 103 106 108

M U
1. L do nghin cu Doanh nghip nh v va c vai tr rt quan trng i vi Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring trong vic thc y pht trin kinh t, to cng n vic lm, cung cp a dng cc sn phm v dch v, thu ht ngun vn nhn ri trong dn c, gp phn thc y chuyn dch c cu kinh t . Chnh v vy m ng v Nh nc Vit Nam c nhiu chnh sch h tr pht trin doanh nghip nh v va trong tng giai on 5 nm. Thnh ph H Ch Minh l mt trung tm kinh t, ti chnh ca c nc, nn tp trung rt nhiu t chc tn dng v cc nh ch ti chnh trung gian trong v ngoi nc, c bit l h thng cc ngn hng thng mi. Cc ngun vn nhn ri t cc t chc v c nhn c tp trung ch yu thng qua h thng cc ngn hng thng mi, do c th ni h thng cc ngn hng thng mi gi vai tr ch o trong vic huy ng v cung ng vn cho nn kinh t Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring. Trong giai on 2006 n 2010 cc ngn hng thng mi c tc tng trng tn dng bnh qun l 32%, tc tng trng huy ng bnh qun l 29%. Cc ngn hng thng mi quc doanh vn chim t l cao v th phn cho vay v huy ng, tuy nhin khi ngn hng thng mi c phn ngy cng hot ng linh hot v dn chim lnh th phn. Cc ngn hng thng mi c phn tp trung vo hot ng ngn hng bn l v cho vay doanh nghip nh v va. Mc d vy, cc doanh nghip nh v va vn kh khn trong vic tip cn ngun vn tn dng t cc ngn hng thng mi c phn p ng nhu cu vn cho sn xut kinh doanh, nn hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip nh v va ang gp nhiu kh khn.

Xut pht t thc tin , ti Tn dng i vi doanh nghip nh v va ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh c chn nghin cu. 2. Tng quan cc cng trnh nghin cu c lin quan Lin quan n ti Tn dng i vi doanh nghip nh v va ca cc NH thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh c mt s cng trnh khoa hc nghin cu cng b di dng lun n tin s v cc cng trnh nghin cu. C th k ra mt s cng trnh nghin cu gn y c lin quan n ti lun n nh: Phm Vn Hng (2007), Pht trin doanh nghip nh v va Vit Nam trong qu trnh hi nhp quc t, Lun n tin s kinh t, i hc Kinh t Quc dn, H Ni. ti ny nghin cu v h thng ho cc vn l lun lin quan n s pht trin DNNVV. Tng kt kinh nghim pht trin DNNVV trong qu trnh hi nhp kinh t quc t ca mt s nc trn th gii. Phn tch, nh gi thc trng DNNVV v mi trng th ch pht trin DNNVV trong qu trnh hi nhp kinh t quc t. Nguyn Minh Tun (2008), Pht trin dch v ngn hng h tr doanh nghip nh v va Vit Nam, Lun n tin s kinh t, Trng i Hc Kinh T Quc Dn, H Ni. ti ny nghin cu v h thng ho cc vn l lun v dch v ngn hng v DNVVN, cp nhng vn qun l ri ro, chi ph giao dch v chi ph hnh chnh, s cn thit c h thng k ton ti chnh c th cho doanh nghip va v nh, xem xt cc DNVVN nh l cc khch hng tiu dng c nhn, phn loi cc DNVVN thnh nhm i chng v nhm c nhiu li nhun. ti a ra cc gii php chuyn su, c kh nng ng dng thc tin cao. Phn tch kinh nghim quc t t cc nn kinh t c mc pht trin khc nhau nh v h thng cc DNVVN Vit Nam v cc ngn hng thng mi Vit Nam trn bn ton cu t to

iu kin cho cng tc hoch nh chin lc v nh hng i vi cc c quan hoch nh chnh sch ca Vit Nam. TS. Trng Quang Thng (2010), Tn dng ngn hng cho cc doanh nghip nh v va, Nghin cu thc nghim ti khu vc Thnh ph H Ch Minh. ti ny nghin cu v h thng ha l thuyt v DNNVV, phn tch tng quan v DNNVV ti Vit Nam qua cc s liu thng k v chnh sch ca nh nc i vi DNNVV, ti cng tin hnh kho st v ti tr tn dng cho cc DNNVV, trn c s tc gi gi cc chnh sch i vi DNNVV, i vi ngn hng v cc c quan chnh ph. i chiu vi ti ca tc gi ang nghin cu th khng c s trng lp. 3. Mc tiu, mc ch v nhim v nghin cu Mc tiu nghin cu ca ti l hng n vic phn tch v thc trng tn dng i vi DNNVV ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh t tm ra nhng hn ch v nguyn nhn ca n, trn c s gp phn a ra cc gii php gip cc DNNVV d tip cn ngun vn tn dng t cc ngn hng thng mi c phn. Mc ch nghin cu l xut cc gii php, khuyn ngh nhm khc phc nhng mt hn ch, pht huy nhng u im, gp phn m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. t c mc tiu, mc ch nghin cu ca ti, lun n c cc nhim v sau: - H thng ha nhng l lun c bn v doanh nghip nh v va, tn dng ngn hng thng mi i vi doanh nghip nh v va, nghin cu kinh nghim ca mt s nc trn th gii v rt ra bi hc kinh nghim i vi Vit Nam.

- Phn tch v nh gi thc trng hot ng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t rt ra nhng mt c, nhng hn ch v nguyn nhn ca n. - xut cc gii php, khuyn ngh nhm khc phc nhng mt hn ch, pht huy nhng u im, gp phn m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh 4. i tng v phm vi nghin cu i tng nghin cu ca ti l l lun v thc trng tn dng i vi doanh nghip nh v va ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh. Thnh ph H Ch Minh c th xem nh l mt trung tm ti chnh Vit Nam do c rt nhiu loi hnh ngn hng ng trn a bn ny, nn Lun n ch nghin cu gii hn trong phm vi cc ngn hng thng mi c phn. V thi gian, ti gii hn phm vi nghin cu t nm 2006 n nay.

5. C s l lun v gi thuyt nghin cu

lm nn tng l lun ca Lun n, tc gi s dng c s l thuyt ca mt s tc gi v cc vn bn php lut ca Vit Nam nh sau: - L lun v doanh nghip nh v va: Tc gi tng hp l lun ca cc tc gi: TS. L Xun B, TS. Trn Kim Ho, TS. Nguyn Hu Thng [1]; ThS. Nguyn Cng Bnh [2]; Shim Shoon Chong [4]; TS m Vn Hu [8] v cc vn bn php lut nh Ngh nh s 56/2009/N-CP ca Chnh ph [27] ; Ngh nh 90/2001/CP-N [28] v cc bn lun ca tc gi. - L lun v tn dng ngn hng: Tc gi tng hp l lun ca mt s tc gi: TS Nguyn ng Dn [5]; TS. L Th Tuyt Hoa, PGS.TS Nguyn Th Nhung [6]; TS. Nguyn Minh Kiu [9],[10]; PGS.TS. Nguyn

Vn Tin [21] v mt s vn bn php lut nh Quyt nh s 457/2005/QNHNN [35]; Quyt nh s 493/2005/Q-NHNN [36]; Thng t 13/2010/TT-NHNN [38] v cc bn lun ca tc gi. Gi thuyt nghin cu ca ti: DNNVV c vai tr rt quan trng i vi hu ht cc quc gia trn th gii, do hu ht cc nc u c nhng chnh sch h tr pht trin DNNVV trong c chnh sch v tn dng. i vi Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring, khi chuyn t nn kinh t tp trung bao cp sang nn kinh t th trng to iu kin cho s pht trin ca kinh t t nhn vi nhiu loi hnh doanh nghip ra i, trong DNNVV chim t trng cao v ngy cng c nhiu ng gp cho s pht trin v n nh ca nn kinh t. Cc DNNVV li b hn ch v nng lc ti chnh nn cn c s h tr t Nh nc v cc t chc ti chnh trung gian, tuy nhin trong thi gian qua cc DNNVV rt kh khn trong vic tip cn ngun vn tn dng ca cc ngn hng thng mi. Trong xu th hi nhp kinh t quc t Vit Nam phi c phn ha cc ngn hng thng mi thuc s hu nh nc, chnh v vy vn t ra l phi lm g cc DNNVV d tip cn ngun vn tn dng ca cc ngn hng TMCP. 6. Phng php lun, phng php nghin cu Trn c s ca phng php lun ca ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s, cc phng php c s dng trong qu trnh thc hin lun n bao gm: - Phng php thng k, phn tch thng k. - Phng php iu tra kho st. - Tham vn kin ca cc nh doanh nghip, cc nh hoch nh chnh sch, cc chuyn gia trong lnh vc tn dng ngn hng i vi cc doanh nghip nh v va.

7. Nhng ng gp ca lun n Th nht, Lun n h thng ha nhng vn l lun c chn lc v doanh nghip nh v va, dnh phn ln cho ni dung l lun tng quan v tn dng ngn hng i vi doanh nghip nh v va, trong c kt hp gia l lun v thc tin nh gi vai tr tn dng ca cc ngn hng thng mi i vi doanh nghip nh v va, t gip cho ngi c thy c s cn thit phi m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. Th hai, trn c s ngun s liu c cp nht phong ph, lun n i su phn tch nh gi thc trng hot ng ca cc doanh nghip nh v va v hot ng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nay, phn tch c nhng nhn t nh hng n hot ng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va, t lun n rt ra nhng kt lun, nhng vn hn ch v nhng nguyn nhn khch quan v ch quan trong quan h tn dng gia cc ngn hng thng mi c phn vi cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. Th ba, xut pht t nhng vn hn ch v nhng nguyn nhn khch quan v ch quan trong quan h tn dng gia cc ngn hng thng mi c phn vi cc doanh nghip nh v va trn a bn Thnh ph, cng vi tnh hnh kinh t x hi ca thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nay, lun n xut cc gii php c th vn dng trong thc tin i vi doanh nghip nh v va tng kh nng tip cn ngun vn tn dng ngn hng, cc ngn hng thng mi c phn c th thc hin cho vay tn chp i vi cc doanh nghip t nhn, cc cng ty TNHH mt thnh vin v cc doanh nghip siu nh. Lun n cng gi khuyn ngh vi cc hip hi, cc c

quan qun l nh nc v cc t chc khc c th vn dng nhm gp phn thit thc h tr m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. 8. Kt cu ca lun n Ngoi phn M u, Kt lun, Mc lc, Danh mc cc ch vit tt, Danh mc ti liu tham kho v cc ph lc, Lun n c kt cu thnh 3 chng: Chng 1: Tng quan v tn dng ca cc ngn hng thng mi i vi doanh nghip nh v va Chng 2: Thc trng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. Chng 3: Gii php m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh.

CHNG 1 TNG QUAN V TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI I VI DOANH NGHIP NH V VA

1.1 NHNG VN C BN V DOANH NGHIP NH V VA 1.1.1 Khi nim v doanh nghip Doanh nghip c th c hiu mt cch chung nht l mt t chc kinh t c thnh lp nhm sn xut, cung ng sn phm hng ha hoc dch v trn th trng. Khon 1 v 2 iu 4 Lut doanh nghip s 60/2005/QH11 ngy 29 thng 11 nm 2005 th doanh nghip c hiu nh sau: Doanh nghip l t chc kinh t c tn ring, c ti sn, c tr s giao dch n nh, c ng k kinh doanh theo quy nh ca php lut nhm mc ch thc hin cc hot ng kinh doanh. Kinh doanh l vic thc hin lin tc mt, mt s hoc tt c cc cng on ca qu trnh u t, t sn xut n tiu th sn phm hoc cung ng dch v trn th trng nhm mc ch sinh li. T khi nim trn chng ta thy: trc ht doanh nghip phi l ch th kinh t c lp, c hoc khng c t cch php nhn, c tn gi v hot ng vi danh ngha ring, thc hin cc hot ng sn xut, kinh doanh trn th trng v chu trch nhim c lp v mi hot ng kinh doanh ca mnh. Th hai, ty theo mc ch thnh lp doanh nghip m mi doanh nghip c mc ch hot ng khc nhau nhng tr mt s t cc doanh nghip hot ng trong lnh vc cng ch cn mc ch ca cc doanh nghip l ti a ha li nhun. Trong nn kinh t th trng c nhiu loi hnh doanh nghip cng tn ti, pht trin v cnh tranh ln nhau. Tuy nhin, thun li cho vic qun l, h tr cc doanh nghip pht trin, ngi ta thng da theo nhng tiu thc khc nhau phn loi cc doanh nghip.

Da vo quan h s hu v vn v ti sn, cc doanh nghip c chia thnh: doanh nghip nh nc, doanh nghip c phn v doanh nghip t nhn. - Doanh nghip nh nc l doanh nghip do nh nc thnh lp, u t vn v qun l. - Doanh nghip c phn l cc doanh nghip c s an xen ca cc hnh thc s hu khc nhau trong cng mt doanh nghip. - Doanh nghip t nhn l nhng doanh nghip do c nhn u t vn v chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh v mi hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Cch phn loi ny ch r quan h s hu vn v ti sn trong doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t khc nhau ng thi l mt trong nhng cn c nh nc c chnh sch kinh t v nh hng pht trin ph hp i vi tng loi hnh doanh nghip. Da vo mc ch kinh doanh, ngi ta chia doanh nghip thnh doanh nghip hot ng kinh doanh (v mc tiu li nhun) v doanh nghip hot ng cng ch (khng v mc tiu li nhun). - Doanh nghip hot ng kinh doanh l nhng doanh nghip c thnh lp v hot ng theo c ch th trng vi mc tiu l thu li nhun. - Doanh nghip hot ng cng ch (thng thng l cc doanh nghip 100% vn ca Nh nc) l doanh nghip thnh lp thc hin cc hot ng sn xut, lu thng hay cung ng cc dch v cng cng, trc tip thc hin cc chnh sch x hi ca Nh nc hoc thc hin cc nhim v an ninh quc phng. Mc ch chnh ca cc doanh nghip ny l hiu qu v mt kinh t, x hi ni chung. Vic phn loi theo cch ny l c s chn tiu thc nh gi hiu qu hot ng ca cc doanh nghip v l cn c quan trng xc nh chnh sch ti tr ca Nh nc.

10

Da vo lnh vc hot ng kinh doanh, cc doanh nghip c th c chia thnh: doanh nghip ti chnh v doanh nghip phi ti chnh. - Doanh nghip ti chnh l doanh nghip hot ng trong lnh vc ti chnh, l cc t chc ti chnh trung gian nh cc ngn hng thng mi, cc cng ty ti chnh, cc cng ty bo him v.v Nhng doanh nghip ny cung ng cho nn kinh t cc dch v ti chnh, tin t, bo him v.v. - Doanh nghip phi ti chnh l cc doanh nghip ly hot ng sn xut kinh doanh cc hng ha v dch v thng thng l ch yu. Vic phn loi theo tiu thc ny nhm ch ra c chc nng ch yu ca tng loi doanh nghip. Chc nng ch yu ca cc doanh nghip ti chnh l lm mi gii thu ht vn, bin tit kim thnh u t trong nn kinh t, cn cc doanh nghip phi ti chnh c chc nng ch yu l cung cp cc sn phm hng ha dch v phi ti chnh p ng nhu cu tiu dng ca nn kinh t. iu gip Nh nc c cn c hoch nh cc chnh sch qun l ph hp vi mi loi hnh doanh nghip. V d: cc doanh nghip phi ti chnh th hot ng theo lut doanh nghip hay Lut doanh nghip Nh nc, cn cc doanh nghip ti chnh th hot ng theo lut ngn hng v cc t chc ti chnh. Tuy nhin cch phn loi ny cng ch mang tnh cht tng i v trong iu kin th trng bn thn cc doanh nghip phi ti chnh nhng vn c th cho cc doanh nghip khc hoc c nhn vay tin bng cch bn chu hng ha, cc doanh nghip ti chnh vn thnh lp cc cng ty c lp hot ng trong lnh vc cung cp hng ha v dch v. Da vo quy m kinh doanh ngi ta chia doanh nghip thnh doanh nghip ln, doanh nghip va v doanh nghip nh. Vic quy nh tiu thc nh th no l doanh nghip ln, doanh nghip nh v va l ty thuc vo iu kin kinh t, x hi ca tng nc trong tng giai on c th.

11

Thng thng nhng tiu thc c la chn l: S lng cn b cng nhn vin bnh qun, vn u t, tng ti sn, doanh thu tiu th. Ring Vit Nam hin nay th cn c vo hai tiu thc l s lao ng lm vic bnh qun v tng ngun vn phn loi doanh nghip thnh siu nh, doanh nghip nh v doanh nghip va. Vic phn loi theo tiu thc ny nhm gip cho Nh nc c nhng chin lc v nhng chnh sch hp l nhm h tr pht trin cc doanh nghip nh v va trong tng thi k, tng giai on pht trin kinh t x hi c th, c bit l trong lc nn kinh t ang gp nhiu kh khn nh lm pht, khng hong . 1.1.2 Tiu chun doanh nghip nh v va 1.1.2.1 Tiu chun ca mt s quc gia v t chc trn th gii Doanh nghip nh v va l khi nim tng i i vi doanh nghip c quy m ln. Phng thc phn loi doanh nghip nh v va thng l cn c cc tiu chun nh s lng nhn vin, tng s vn, tng s ti sn, th phn ca doanh nghip , hoc kt hp mt s tiu chun trn phn loi. Do mc pht trin kinh t, bi cnh vn ha v mc ch phn loi doanh nghip nh v va ca cc nc khc nhau, cho d cng mt quc gia, nhng a im hot ng v thi im hot ng khc nhau th phng php phn loi v ch tiu phn loi cng khc nhau. Tiu chun phn loi doanh nghip nh v va phn ln c quyt nh bi mc ch thit lp tiu chun. Mc ch thng gp nht l nm vng c tnh hnh hot ng kinh doanh, kt cu t l ca cc doanh nghip cc quy m khc nhau trong nn kinh t quc dn ng thi tin hnh qun l cc doanh nghip v phng din hnh chnh, kinh t v php lut . nhiu quc gia, tiu chun phn loi doanh nghip nh v va cc ngnh khc nhau cng c nhng khc bit nht nh. Di y l bng tiu chun

12

phn nh doanh nghip nh v va ca mt s quc gia v vng lnh th trong khu vc v trn th gii: Bng 1.1 Tiu chun phn nh doanh nghip nh v va ca mt s nc trn th gii.
Tn quc gia Nht Bn Braxin Indonesia Malaysia Tn v tiu chun phn nh Doanh nghip nh v va: Ngnh ch to: S lng nhn vin di 300 ngi hoc vn u t khong di 100 triu Yn Ngnh bn bun: Nhn vin di 50 ngi v vn u t 10 triu Yn. Doanh nghip va: S nhn vin t 50 249 ngi Doanh nghip nh: S nhn vin 5 49 ngi Doanh nghip nh: Nhn vin t 5 19 ngi, vn khong 70 triu Rubi (tr t ai v bt ng sn) Doanh nghip va: S nhn vin khong 20 29 ngi Doanh nghip nh v va: Nhn vin khong di 250 ngi, vn ti sn c nh hoc ti sn khong 1 triu Ringis Doanh nghip nh v va: 1. Ngnh ch to, vn ti c s lng nhn vin khong di 300 ngi hoc ti sn di 500 triu Won 2. Ngnh kin trc c s nhn vin di 50 ngi v ti sn di 500 triu Won 3. Ngnh thng mi, ngnh dch v c s nhn vin di 50 ngi v ti sn di 50 triu Won 4. Ngnh bn bun c s nhn vin di 50 ngi hoc ti sn di 200 triu Won. Cng nghip quy m nh v va: Tng ti sn trn 250 nghn v di 1 triu Ps. Cng nghip quy m nh: Ch doanh nghip ch o mi hot ng ngoi sn xut v c s lng nhn vin t 5 99 ngi, tng ti sn l 100 nghn n 1 triu Ps. Doanh nghip nh: Ti sn c nh di 5 triu la Sing Doanh nghip va: Vn c nh t 5 10 triu la Sing Doanh nghip nh v va: 1. Ngnh ch to: Vn di 40 triu i t, tng ti sn di 120 triu i t. 2. Ngnh khong sn: Tng vn di 40 triu i t 3. Ngnh thng mi, vn ti : Mc tiu th hng nm di 40 triu i t. Cng nghip quy m nh: Vn ng k di 2 triu Bt v di 50 nhn vin. Ngnh ch to: C s nhn vin di 500 ngi, ngnh ch to t di 1.000 ngi, ngnh ch to my hng khng di 500 ngi. Ngnh dch v bn l: Mc tiu th hng nm di 80.000 USD. Ngnh bn bun: Mc tiu th hng nm di 220.000 USD. Ngnh nng nghip: Mc tiu th hng nm di 1 triu la.

Hn Quc

Philippin

Singapore i Loan Thi Lan M

Ngun: Vin nghin cu v o to v qun l [42].

13

Theo quan nim ca Ngn hng th gii (WB) v Cng ty ti chnh quc t (IFC ) th doanh nghip nh v va l nhng doanh nghip c qui m vn, lao ng v doanh thu nh b. Cn c vo quan nim trn, doanh nghip nh v va c chia lm ba loi nh sau: - Doanh nghip siu nh: l cc doanh nghip c khng qu 10 lao ng, tng gi tr ti sn hoc ngun vn khng qu 100.000 USD v tng doanh thu hng nm khng qu 100.000 USD. - Doanh nghip nh: l cc doanh nghip c khng qu 50 lao ng, tng gi tr ti sn hoc ngun vn khng qu 3.000.000 USD v tng doanh thu hng nm khng qu 3.000.000 USD. - Doanh nghip va: l cc doanh nghip c khng qu 300 lao ng, tng gi tr ti sn hoc ngun vn khng qu 15.000.000 USD v tng doanh thu hng nm khng qu 15.000.000 USD. Theo khi EU, DNNVV l nhng doanh nghip c di 250 nhn cng v c chia thnh ba loi sau: - Doanh nghip siu nh: c di 10 nhn cng, doanh s 2 triu Euro, tng ti sn 2 triu Euro. - Doanh nghip nh: c t 10 nhn cng n di 50 nhn cng, doanh s 10 triu Euro, tng ti sn 10 triu Euro. - Doanh nghip va: c t 50 nhn cng n di 250 nhn cng, doanh s 50 triu Euro, tng ti sn 43 triu Euro. 1.1.2.2 Tiu chun Vit Nam Vit Nam, tiu ch phn loi doanh nghip nh v va c quy nh tm thi ti Cng vn 681/CP KTN ngy 20 thng 6 nm 1998 ca Th Tng Chnh Ph. Theo quy nh ti Cng vn ny, tiu ch xc nh doanh nghip nh v va l vn iu l v lao ng ca doanh nghip. C th: doanh nghip nh v va l doanh nghip c vn iu l di 5 t ng v s lao ng trung bnh hng nm di 200 ngi.

14

Tip theo khuyn khch v to thun li cho vic pht trin cc doanh nghip nh v va, theo iu 3 ca Ngh nh s 90/2001/N-CP ngy 23 thng 11 nm 2001 v tr gip pht trin doanh nghip nh v va th doanh nghip nh v va c nh ngha nh sau: Doanh nghip nh v va l c s sn xut, kinh doanh c lp, ng k kinh doanh theo php lut hin hnh, c vn ng k khng qu 10 t ng hoc s lao ng trung bnh hng nm khng qu 300 ngi. Theo nh ngha ny, cc doanh nghip nh v va Vit Nam bao gm cc doanh nghip Nh nc c quy m nh v va ng k kinh doanh theo lut Doanh nghip nh nc, cc cng ty c phn, cng ty trch nhim hu hn, doanh nghip t nhn c quy m nh v va c ng k theo lut doanh nghip, lut Hp tc x, doanh nghip theo hnh thc h kinh doanh c th c iu chnh bi quy nh ca Chnh ph. Theo qu pht trin doanh nghip nh v va (SMEDF Small And Medium Enterprise Development Fund), l mt d n pht trin do lin minh Chu u ti tr th mt doanh nghip ti Vit Nam c xem l doanh nghip nh v va phi p ng c cc iu kin: S nhn vin t 10 ngi n 500 ngi; S vn ng k t hn 50.000 USD n 300.000 USD. Theo iu 3 Ngh nh s 56/2009/N-CP ca Chnh ph ngy 30 thng 06 nm 2009 v tr gip pht trin doanh nghip nh v va, nh ngha doanh nghip nh v va: DNNVV l c s kinh doanh ng k kinh doanh theo quy nh php lut, c chia thnh ba cp: siu nh, nh, va theo quy m tng ngun vn (tng ngun vn tng ng tng ti sn c xc nh trong bng cn i k ton ca doanh nghip) hoc s lao ng bnh qun nm (tng ngun vn l tiu ch u tin), ngoi cc tiu chi trn Ngh nh ny cn cn c vo ngnh hot ng phn loi, c th c th hin bng 1.2 nh sau:

15

Bng 1.2 Phn loi DNNVV theo khu vc kinh t Vit Nam
DN siu nh Ngnh S lao ng 1. Nng, lm 10 ngi tr nghip v xung thy sn 2.Cng nghip 10 ngi tr v xy dng xung 3. Thng mi 10 ngi tr v dch v xung Doanh nghip nh Tng S lao ngun vn ng T trn 10 20 t ng ngi n tr xung 200 ngi T trn 10 20 t ng ngi n tr xung 200 ngi T trn 10 10 t ng ngi n tr xung 50 ngi Doanh nghip va Tng ngun S lao vn ng T trn 20 t T trn 200 ng n 100 ngi n t ng 300 ngi T trn 20 t T trn 200 ng n 100 ngi n t ng 300 ngi T trn 10 t T trn 50 ng n 50 ngi n t ng 100 ngi

Ngun: Ngh nh s 56/2009/N-CP [27] 1.1.3 c im ca doanh nghip nh v va Nghin cu v m hnh cc doanh nghip nh v va trn th gii, ta c th nu bt nhng nt in hnh sau y: - a dng v loi hnh s hu Doanh nghip nh v va tn ti v pht trin mi loi hnh khc nhau nh doanh nghip c vn u t nc ngoi, doanh nghip nh nc, doanh nghip t nhn, cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn, hp tc x. - Hn ch v sn phm, dch v v nng lc ti chnh Doanh nghip nh v va c khi lng sn phm, dch v hn ch, ch yu da vo lao ng th cng: Cc doanh nghip nh v va thng ch kinh doanh mt vi sn phm dch v ph hp vi trnh v kinh nghim ca ch doanh nghip cng nh nng lc ti chnh ca doanh nghip. Phn ln cc doanh nghip nh v va c ngun ti chnh hn ch: Vn kinh doanh ca cc doanh nghip nh v va ch yu l vn t c ca ch s hu doanh nghip, vay mn t ngi thn, bn b, kh nng tip cn cc ngun vn t cc t chc tn dng thp. - Tnh nng ng v linh hot cao Doanh nghip nh v va c tnh nng ng v linh hot cao: Cc doanh nghip nh v va c mc u t ban u thp, s dng t lao ng v tn

16

dng cc ngun lc ti ch. Do , cc doanh nghip nh v va c th d dng chuyn i phng n sn xut, chuyn i mt bng kinh doanh, chuyn i loi hnh doanh nghip v thm ch d dng gii th doanh nghip. - Trnh qun l cha cao B my qun l thng gn nh, trnh t chc qun l cha cao: Cc doanh nghip nh v va c thnh lp v hot ng ch yu da vo nng lc v kinh nghim ca bn thn ch doanh nghip nn t chc b my rt gn nh, cc quyt nh trong qun l cng c thc hin nhanh chng. - Lao ng c trnh thp v s dng cng ngh c Lao ng trong cc doanh nghip nh v va c trnh thp v doanh nghip thng s dng cng ngh c, lc hu phc v cho hot ng sn xut kinh doanh nn cht lng sn phm cha cao. Cng nh cc doanh nghip nh v va trn th gii, vi quy m nh, doanh nghip nh v va Vit Nam cng c nhng c im tng t nh cc quc gia khc. Ngoi ra, do c trng ring ca nn kinh t ang trong giai on chuyn i t nn kinh t k hoch ha tp trung sang nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha nn cc doanh nghip nh v va Vit Nam cn c nhng c trng ring. Nhng c im c bn ca cc doanh nghip nh v va Vit Nam th hin nh sau: - Cc doanh nghip nh v va Vit Nam thuc nhiu thnh phn kinh t vi nhiu hnh thc t chc doanh nghip, bao gm t doanh nghip nh nc, doanh nghip v cc cng ty t nhn n cc hp tc x. Trong mt thi gian di, cc doanh nghip thuc cc thnh phn khc nhau khng c i x bnh ng, b phn bit i x. iu nh hng n tm l, phong cch kinh doanh ca cc doanh nghip hin nay, ng thi cng to ra nhng im xut pht v tip cn ngun lc khng nh nhau (trong giao t, trong vay vn ngn hng ).

17

- L nhng doanh nghip c quy m vn v lao ng nh, y thng l nhng doanh nghip khi s thuc khu vc kinh t t nhn. c im ny lm cho cc doanh nghip nh v va gp nhiu kh khn trong qu trnh hot ng ca mnh. - Kh nng qun l hn ch: Cc ch doanh nghip thng l nhng lao ng ph thng, k thut vin, k s t ng ra thnh lp v vn hnh doanh nghip. H va l ngi qun l doanh nghip, va tham gia trc tip vo sn xut nn mc chuyn mn trong qun l khng cao. i khi, vic tch bch gia cc b phn khng r rng, nhng ngi qun l cc b phn cng thng tham gia trc tip vo qu trnh sn xut. Phn ln nhng ngi ch doanh nghip u khng c o to qua mt kha qun l chnh quy no, thm ch c ngi cn cha qua mt kha o to no. Mc d vy, h thng khng quan tm n vic o to nng cao nng lc qun l. - Trnh tay ngh ca ngi lao ng thp. Cc ch doanh nghip nh v va thng khng kh nng cnh tranh vi cc doanh nghip ln trong vic thu nhng ngi lao ng c tay ngh cao do hn ch v kh nng ti chnh. Bn cnh , nh kin ca ngi lao ng cng nh ca nhng bn b, ngi thn ca h v khu vc ny vn cn kh ln v h cho rng lm vic trong cc doanh nghip ny ri ro mt vic ln nhng ng thi lng thp, khng thng tin c . Ngi lao ng t c o to, o to li do kinh ph hn hp hoc ngi ch khng mun o to ngi lao ng v vy trnh thp v k nng lm vic thp. Ngoi ra, s khng n nh khi lm vic cho cc doanh nghip nh v va, c hi pht trin thp ti cc doanh nghip ny cng tc ng lm cho nhiu lao ng c k nng khng mun lm vic cho khu vc ny. - Kh nng v cng ngh thp do khng ti chnh cho nghin cu trin khai, nhiu doanh nghip nh v va cho d c nhng sng kin cng ngh nhng khng ti chnh cho vic nghin cu trin khai nn khng th

18

hnh thnh cng ngh mi hoc b cc doanh nghip ln mua vi gi r. Tuy nhin, cc doanh nghip nh v va rt linh hot trong vic thay i cng ngh sn xut do gi tr ca dy chuyn cng ngh thng thp v h thng c nhng sng kin i mi cng ngh ph hp vi quy m ca mnh t nhng cng ngh c v lc hu. iu ny th hin tnh linh hot trong i mi cng ngh v to nn s khc bit v sn phm cc doanh nghip nh v va c th tn ti trn th trng. - Cc doanh nghip nh v va Vit Nam thng thu mt bng vi din tch hn ch v cch xa trung tm hoc s dng nhng din tch t ring ca mnh lm mt bng sn xut, kinh doanh. V vy, cc doanh nghip ny gp kh khn trong vic m rng sn xut kinh doanh khi quy m doanh nghip c m rng. - Kh nng tip cn th trng km, c bit i vi th trng nc ngoi. Nguyn nhn ch yu l do cc doanh nghip nh v va thng l nhng doanh nghip mi hnh thnh, kh nng ti chnh cho cc hot ng marketing (nhng vic lm tm hiu khch hng ca mnh l nhng ai, h cn g v mun g, v lm th no p ng nhu cu ca h ng thi to ra li nhun) rt hn ch v h cha c nhiu khch hng truyn thng. Thm vo , quy m th trng ca cc doanh nghip ny thng b hp trong phm vi a phng, vic m rng ra cc th thng mi l rt kh khn. - Cc doanh nghip nh v va kh tip cn ngun vn ngn hng, do h thng s dng ngun vn vay t bn b, ngi thn. Nguyn nhn l do cc doanh nghip nh v va thiu ti sn m bo, s sch chng t k ton khng r rng, minh bch, cha c uy tn trn th trng. 1.1.4 Vai tr ca doanh nghip nh v va Xt v mt lch s, s ra i v pht trin ca cc nc t bn c nn i cng nghip pht trin l gn vi nhng cng ty, tp on kinh t ln nh ngy nay nhng khi u ca h cng l nhng x nghip, nhng cng trng

19

th cng sn xut nh. V d nh Honda khi u ch l mt nh xng bnh thng lm bng g do ng Soichiro Honda thnh lp ti Nht Bn vo nm 1948; Micro-soft ra i 1975 ti Albuquerque, New Mexico do Bill Gates thnh lp. Trong qu trnh pht trin, quy lut ca s cnh tranh dn n tch t v tp trung vn thnh nhng tp on kinh doanh ln. Nhng tp on kinh doanh lc ban u cng ch b hp trong phm vi quc gia nhng trong qu trnh cnh tranh gay gt m cc cng ty xuyn quc gia ra i. Tuy vy, i vi nhng nc t bn pht trin, cc doanh nghip nh v va vn gi mt v tr quan trng v ngy cng c khng nh. iu xut pht t nhng c im ca cc doanh nghip nh v va. Sau khng hong kinh t 1929 1933, cc nh kinh t ch ra rng: cc DNNVV l nhn t cc k quan trng thc y v m rng cnh tranh, bo m cho s pht trin n nh nn kinh t, to cng n vic lm ( Hn Quc, DNVVN chim 88% lc lng lao ng), cung cp mt lng hng ha ng k cho nn kinh t, c bit l phng chng nguy c khng hong kinh t. iu ny li cng khng nh trong cuc khng hong kinh t cui th k th hai mi cc nc Chu . Mc d nm 2008 kinh t th gii ri vo khng hong nghim trng, tuy nhin theo kt qu kho st trn 2.700 DNVVN ti Hng Kng, Trung Quc, i Loan, Singapore, n , Vit Nam, Hn Quc, Malaysia v Indonesia trong qu 4 nm 2007 ca Ngn hng HSBC c cng b vo ngy 30/01/2008 th cc doanh nghip nh v va rt lc quan vi trin vng pht trin kinh t ca khu vc. Vi nim tin vo trin vng kinh t tt p trong nm 2008, cc DNVVN ca Vit Nam v n c k hoch tng u t vn trong na u nm 2008, 3/4 DNVVN ca Vit Nam tng mc chi u t hin ti. Cc DNVVN ca Hng Kng th thn trng hn: 61% trong s h tip tc gi nguyn mc s dng vn nh nm trc, ch c 26% c k hoch tng u t. Trong khi 72% cc DNVVN khu vc chu d nh

20

tip tc duy tr s lng nhn vin nh hin ti th 59% doanh nghip Vit Nam c k hoch tuyn dng thm nhn vin, 41% s gi nguyn s lng nhn vin trong khi khng cng ty no d nh sa thi bt nhn vin. Ti Vit Nam, theo kt qu bo co ngy 5 thng 5 nm 2010 ca nhm iu tra doanh nghip nh v va (DNNVV) do CIEM, Vin Khoa hc lao ng v x hi (ILSSA) v Trng i hc Copenhagen (an Mch) hp tc t chc: c 65% DNNVV chu tc ng ca cuc khng hong kinh t th gii, nht l cc doanh nghip H Ni, TP.HCM v Ngh An. Tuy nhin, nhm doanh nghip rt nh li chu t tc ng ca khng hong hn so vi DNNVV. Trong s nhng doanh nghip c kho st c ti 12% cho rng khng hong kinh t em li c hi tt trong kinh doanh, 70% nhn nhn khng hong ch l c sc tm thi v h c th ng u. Theo nhng doanh nghip ny, c hi trong khng hong l gi u vo s r hn, i th cnh tranh gp kh khn v h cng nhn c h tr tt hn t pha Chnh ph. Hin nay, i vi nhiu quc gia cc doanh nghip nh v va vn l xng sng trong s pht trin ca nn kinh t. Trong iu kin ngy nay, s pht trin ca chuyn mn ha v hp tc ha khng cho php mt doanh nghip t khp kn chu trnh sn xut kinh doanh mt cch c hiu qu m thay vo l cc doanh nghip nh v va l v tinh ca doanh nghip ln t ra rt thch hp. Nh vy, trong iu kin mt nn kinh t pht trin th cc doanh nghip nh v va cng khng th tan bin trong cc tp on kinh t ln m kh nng hp tc gia cc doanh nghip ny trong nn kinh t cng cht ch. Vai tr ca cc doanh nghip nh v va li cng c th hin r nt hn trong iu kin cc nc ang pht trin nh Vit Nam. iu c th hin c th trn nhng nt c bn sau:

21

Cc doanh nghip nh v va cung cp mt lng sn phm hng ha dch v ng k cho nn kinh t. Doanh nghip nh v va trong nn kinh t gp phn to vic lm v thu nhp cho ngi lao ng. Cc doanh nghip nh v va thu ht vn u t trong nn kinh t. Hot ng ca cc doanh nghip nh v va gp phn lm cho nn kinh t nng ng, t hiu qu kinh t cao. Vi quy m vn v lao ng khng ln, cc doanh nghip nh v va d dng c thnh lp, chuyn i mt hng sn xut kinh doanh. iu cho thy, cc doanh nghip nh v va ng vai tr quan trng trong lu thng hng ha v cung cp hng ha, dch v b sung cho cc doanh nghip ln, l nhng v tinh, nhng x nghip gia cng cho nhng doanh nghip ln cng h thng ng thi l mng li tiu th hng ha cho doanh nghip ln. Cc DNNVV p ng tch cc, kp thi nhu cu tiu dng ngy cng phong ph v a dng m cc doanh nghip ln khng th lm c. Cc doanh nghip nh v va c vai tr tch cc i vi s pht trin kinh t a phng, khai thc tim nng th mnh ca tng vng. Pht trin cc DNNVV s gip cc a phng khai thc th mnh v t ai, ti nguyn, lao ng trong mi lnh vc phc v pht trin kinh t a phng. Cc doanh nghip nh v va to c mi lin kt cht ch vi cc tng cng ty nh nc, cc tp on xuyn quc gia . 1.2 TNG QUAN V TN DNG NGN HNG I VI DOANH NGHIP NH V VA 1.2.1 C s l lun chung v tn dng ngn hng 1.2.1.1 Khi nim v c im tn dng ngn hng Tn dng ngn hng l mt giao dch v ti sn gia bn cho vay v bn i vay, trong cc cc ngn hng, cc t chc tn dng va l bn i vay va l bn cho vay. Bn cho vay chuyn giao tm thi quyn s dng ti sn

22

cho bn i vay trong thi gian tha thun, bn i vay c ngha v hon tr li v iu kin y vn v li cho bn cho vay khi n thi hn thanh ton. Theo khon 14 v 16 iu 4 Lut cc t chc tn dng s 47/2010/QH12: Cp tn dng l vic tha thun t chc, c nhn s dng mt khon tin hoc cam kt cho php s dng mt khon tin theo nguyn tc c hon tr bng nghip v cho vay, chit khu, cho thu ti chnh, bao thanh ton, bo lnh ngn hng v cc nghip v cp tn dng khc. Cho vay l hnh thc cp tn dng, theo bn cho vay giao hoc cam kt giao cho khch hng mt khon tin s dng vo mc ch xc nh trong mt thi gian nht nh theo tha thun vi nguyn tc c hon tr c gc v li. Ni cch khc, nu xem xt tn dng ngn hng nh mt qu trnh, c th pht biu tn dng ngn hng l s vn ng ca gi tr vn ln lt qua ba giai on: Giai on cho vay: chuyn giao cho bn i vay mt lng gi tr nht nh biu hin di hnh thi tin t hoc hin vt. Giai on s dng vn: Bn i vay s dng tm thi ti sn trn trong mt thi gian nht nh, ht thi gian tho thun, bn i vay phi hon tr li cho bn cho vay. Giai on hon tr: Sau thi gian s dng vn vay bn i vay phi hon tr cho bn cho vay mt gi tr vn ln hn gi tr lc cho vay. Phn chnh lch c th xem l li tc ca bn cho vay. Tn dng ngn hng cha ng mt s c im nh sau: V i tng dng cp tn dng: c thc hin ch yu di hnh thi tin t gm tin mt v bt t. Ch th trong quan h tn dng ngn hng: Trong quan h tn dng ngn hng, ngi i vay l cc t chc kinh t x hi, cc c nhn; ngi cho vay l cc ngn hng, cc t chc tn dng.

23

Qu trnh vn ng v pht trin ca tn dng ngn hng khng hon ton ph hp vi qui m pht trin ca sn xut v lu thng hng ha. V tn dng ngn hng c cp di hnh thi tin t c th p ng cc nhu cu khc nhau ngoi nhu cu sn xut v lu thng hng ha. 1.2.1.2 Bn cht ca tn dng ngn hng Tn dng ngn hng l mt phm tr kinh t v cng l mt phm tr lch s. S xut hin v tn ti ca n gn lin vi s xut hin v tn ti ca nn kinh t hng ha - tin t. Tht vy, trong x hi cng sn nguyn thy vi nn kinh t t cung t cp, ch chim hu t nhn v t liu sn xut v sn phm hng ha cha xut hin, khi cha c phm tr tn dng ngn hng. Cng vi s pht trin ca lc lng sn xut, x hi loi ngi cng dn dn xut hin ch chim hu t nhn v t liu sn xut (sn phm, hng ha) v din ra qu trnh phn ha giai cp, k giu, ngi ngho, y li x hi cng sn nguyn thy vo d vng. Nn kinh t t cung t cp c thay th bi nn kinh t hng ha - tin t. Trong nn kinh t hng ha tin t, lun lun tn ti mt hin tng, l trong khi mt s ch th c trong tay nhng khon vn tin t tm thi d tha, cha s dng; ng thi cng ti thi im ny, li c nhng ch th ang trng thi ngc li h ang b thiu vn, ang c nhu cu cn c b sung vn tin t. y chnh l mt mu thun rt thng xuyn, ph bin v khng th khng c gii quyt. Xt v bn cht kinh t, n sau mu thun trn chnh l s phn nh hin tng ch tc ca dng chu chuyn vn tin t trong nn kinh t. Gii quyt mu thun ny cng chnh l vic khi thng dng chu chuyn vn tin t trong nn kinh t, nhm to iu kin cn thit cho qu trnh pht trin nn kinh t x hi.

24

Vy gii quyt mu thun gia tnh trng tm thi tha v thiu vn bng cch no c th va tha mn nhu cu li va p ng quyn li ca mi bn? V nguyn l chung, c th gii quyt mu thun trn bng hai cng c chnh: Thng qua cng c ti chnh (cp pht ca ngn sch nh nc) v cng c tn dng. C th khng nh rng, s dng cng c ti chnh thng qua vic dng ngun vn ngn sch nh nc cp pht l khng ph hp vi hai l do c bn sau: + Th nht, phng php ngn sch da trn nguyn tc khng hon li. Trong khi thc cht nhng nhu cu vn tin t ny ch l nhu cu tm thi. Do vy, khng th cp khng hon li khi ch tm thi thiu vn. + Th hai, nu cc ch th trong quan h ny l khu vc ngoi quc doanh th hnh vi ny chnh l vic ly ti sn cng cp pht cho cc i tng t nhn. Nh vy, vic s dng phng thc ti chnh x l mu thun l khng thch hp. Cng c tn dng da trn nguyn l c bn l ng vn c hon tr. Khi mt ch th lm vo tnh trng tm thi thiu vn, h s c p ng nhu cu bng khon cho vay ca ch th c vn. Ngc li mt ch th trng thi tm thi tha vn, h c th tm kim c mt khon li nhun nht nh t hnh vi chuyn giao tm thi quyn s dng s vn nhn ri cho ch th khc. Nh vy, thng qua cng c ny mu thun gia tm thi tha v thiu vn trong nn kinh t x hi c gii quyt mt cch hp l, dng chy vn tin t c khi thng, p ng nhu cu ca cc ch th c lin quan. S xut hin ca cc t chc tn dng lm trung gian ti chnh trong nn kinh t lm cho cc dng chy vn ngy cng mnh m, gii quyt mi nhu cu ca cc ch th tha vn v thiu vn.

25

1.2.1.3 Mt s hnh thc tn dng ngn hng ch yu trong nn kinh t S pht trin ca nn kinh t hng ha tin t ko theo mi quan h tn dng ngn hng ngy cng a dng v phc tp thng qua cc hnh thc khc nhau, trong c ba hnh thc tn dng ngn hng c bn sau: - Tn dng b sung vn lu ng: y l loi hnh tn dng p ng nhu cu b sung vn lu ng phc v cho cc hot ng sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip: vay phc v cho hot ng xut nhp khu, vay mua nguyn liu sn xut, vay mua hng ha nhp kho . Vi hnh thc ny, mt s sn phm cho vay c cc ngn hng thng mi p dng: Cho vay sn xut kinh doanh, Bao thanh ton ni a, Cho vay sn xut kinh doanh tr gp, Ti tr thng mi trong nc, Cho vay ng trc tin bn hng dnh cho khch hng thu h .... - Cho vay u t ti sn hoc d n: y l loi hnh tn dng p ng nhu cu mua sm my mc thit b, u t m rng hot ng sn xut kinh doanh hoc u t d n mi ca cc doanh nghip. Mt s sn phm cho vay c cc ngn hng thng mi p dng: Cho vay u t ti sn hoc d n, Cho vay h tr cc doanh nghip bng ngun vn y thc, Ti tr mua xe t doanh nghip . - Bo lnh: y l loi hnh tn dng m ngn hng lm trung gian nhm gip cho cc doanh nghip thun li trong vic k kt cc hp ng sn xut kinh doanh, bng vic ngn hng ng ra m bo thanh ton cho cc doanh nghip thc hin hp ng. 1.2.2 Hot ng tn dng ca ngn hng thng mi Ngn hng thng mi c coi l mt loi hnh doanh nghip c bit, kinh doanh trn lnh vc tin t v dch v ngn hng. Trong hot ng kinh doanh tin t ca ngn hng thng mi, hot ng tn dng l hot ng ng gp li nhun nhiu nht cho ngn hng.

26

Nhn mt cch khi qut, hot ng tn dng ca ngn hng thng mi bao gm hai mt: Mt mt l to lp ngun vn, m trc ht v ch yu l t vic huy ng vn tin t nhn ri trong nn kinh t x hi. Mc khc l s dng ngun vn c to lp cho vay, p ng nhu cu vn cho nn kinh t. 1.2.2.1 Hot ng huy ng vn ca ngn hng thng mi M ti khon v nhn tin gi Trong giao dch gia ngn hng thng mi v khch hng, vic m ti khon c coi l dch v n gin nht, nhng li c ngha rt quan trng. N m u v t c s cho cc dch v a dng m mi ngn hng thng mi s cung cp cho khch hng ca mnh trong sut thi gian tn ti giao dch gia cc bn. Trong sut thi gian tn ti ca ti khon ti ngn hng, trn ti khon ca khch hng lun tn ti mt s d nht nh sn sng thc hin cc dch v cn thit ti ngn hng. Vi ngn hng, s d trn ti khon ca khch hng to ra ngun vn huy ng m ngn hng c th s dng vo hot ng cho vay ca mnh. Ty theo tng i tng khch hng v trn c s nhu cu ca h, ngn hng thng mi c th m cc loi ti khon ch yu: Ti khon tin gi thanh ton, ti khon tin gi c k hn, ti khon tin gi tit kim c k hn . S d trn ti khon tin gi khng k hn to ra ngun vn huy ng cho ngn hng vi chi ph thp. Tuy nhin, ngun huy ng ny cng bc l nhc im l khng n nh, do ngn hng khng ch ng c ngun vn cho vay ca mnh. Pht hnh chng ch tin gi Bn cnh ngun vn huy ng thng qua dch v m ti khon v nhn tin gi cc loi, c th b sung thm ngun vn cho vay mt cch ch

27

ng, ngn hng thng mi thng t chc cc t pht hnh chng ch tin gi, k phiu hoc tri phiu ngn hng. Khch hng mua cc loi chng khon ny cng c ngha l cho ngn hng vay mt khon vn vi li sut v thi hn c xc nh trc trn chng khon . C th thy c u im ni tri ca cch thc huy ng vn ny l ngn hng c th ch ng v thi im to vn, thi hn ca ngun vn, khi lng vn, li sut huy ng vn ph hp vi nhu cu cho vay. Vay t cc t chc ti chnh tn dng khc Ngoi ngun vn huy ng thng qua cc hot ng nu trn, ngn hng thng mi cn to cho mnh ngun vn cho vay thng qua nghip v i vay. Mt ngn hng thng mi c th vay cc ngn hng thng mi khc trn th trng lin ngn hng, vay cc t chc ti chnh tin t trn th trng ti chnh quc t. Tuy ngun vn i vay ny khng phi l ngun chim t trng ln trong ngun vn cho vay ca ngn hng thng mi, song n li c ngha kh quan trng trong vic to kh nng thanh khon kp thi cho ngn hng. 1.2.2.2 Hot ng cho vay ca ngn hng thng mi - Cc loi cho vay ca ngn hng thng mi + Cn c vo thi hn cho vay Cho vay ngn hn: loi cho vay c thi hn cho vay n mt nm, c s dng b p thiu ht vn lu ng ca cc doanh nghip v cc nhu cu chi tiu ngn hn ca c nhn. Cho vay trung di hn: loi cho vay c thi hn cho vay hn mt nm, ch yu s dng u t mua sm ti sn c nh, ci tin hoc i mi thit b, cng ngh, m rng thit b sn xut kinh doanh, xy dng d n kinh doanh, xy dng nh , mua phng tin vn ti c quy m ln, xy dng x nghip mi. Trong nng nghip, cho vay trung di hn ch yu u

28

t vo cc i tng: mua my cy, my xay st, xy dng h thng mn ti, ci to vn tp. + Cn c vo mc ch cho vay Tn dng sn xut v lu thng hng ha: Cp cho cc ch th kinh doanh nhm h tr m rng sn xut v lu thng hng ha. Tn dng tiu dng: p ng nhu cu tiu dng ca c nhn. + Cn c vo mc tn nhim i vi khch hng cho vay Cho vay khng bo m: l loi cho vay khng cn ti sn th chp, cm c hoc khng cn s bo lnh ca ngi th ba, m vic cho vay ch da vo uy tn ca bn thn khch hng xin vay. i vi nhng khch hng tt, trung thc trong kinh doanh, c kh nng ti chnh mnh, qun tr c hiu qu th ngn hng c th cp tn dng da trn uy tn ca khch hng m khng cn c s bo m v ngun thu n b sung. Cho vay c bo m: l loi cho vay c ngn hng cung ng trn c s ngi vay phi c ti sn th chp hoc cm c hoc phi c s bo lnh ca ngi th ba. i vi cc khch hng khng c nh gi tt v nng lc ti chnh v cc yu t khc, khng c uy tn cao vi ngn hng, khi vay vn i hi phi c s bo m. S bo m ny l cn c ngn hng c thm ngun thu th hai b sung cho ngun thu th nht thiu chc chn. + Cn c vo i tng dng cp tn dng Cho vay bng tin: l loi cho vay m hnh thi gi tr ca tn dng c cung cp bng tin. y l loi hnh cho vay ch yu ca cc ngn hng v thc hin bng cc k thut khc nhau nh: tn dng ng trc, tn dng thi v, tn dng tr gp . Cho vay bng ti sn: l hnh thc cho vay ti sn ph bin v a dng, i vi ngn hng cho vay bng ti sn c p dng ph bin l hnh thc ti tr thu mua. Theo phng thc cho vay ny, ngn hng hoc cng ty thu mua (cng ty con ca ngn hng) cung cp trc tip ti sn cho ngi i vay

29

v c gi l ngi i thu, theo nh k ngi i thu hon tr n vay bao gm c vn gc v li. + Cn c vo phng php hon tr Cho vay tr gp: L loi cho vay m khch hng phi hon tr vn gc v li theo nh k. Loi cho vay ny ch yu c p dng cho vay bt ng sn nh , vay tiu dng, cho vay i vi nhng ngi kinh doanh nh c thu nhp thng xuyn. Cho vay phi tr gp: L loi cho vay c thanh ton mt ln theo k hn tha thun. + Cn c phng thc cho vay Cho vay theo hn mc tn dng: L s d n cho vay cao nht m ngn hng cam kt s thc hin cho mt khch hng, c hiu lc trong mt thi gian nht nh, thng l 1 nm. Hn mc tn dng c xc nh trn c s nhu cu vay vn ca khch hng v kh nng p ng ca ngn hng. Khi c ngn hng n nh hn mc tn dng th khch hng c quyn vay vn vi s d trong phm vi ca hn mc tn dng . Nu khch hng vay tr nhiu t trong k th tng s tin cho vay c th vt qu hn mc tn dng nhiu ln, iu ny cng tt v vng quay vn tn dng gia tng. Cho vay theo hn mc tn dng c c im sau: Lun chuyn vn tn dng tham gia ton b vo vng quay vn ca doanh nghip, t khu d tr n khu sn xut v lu thng. Vn tn dng pht sinh theo nhu cu ca qu trnh tun hon lun chuyn vn m khng ph thuc vo tnh hnh d tr vt t, hng ha ca n v. Do vn tn dng tham gia vo ton b qu trnh lun chuyn vn ca doanh nghip nn cc th tc cho vay c thc hin n gin dn, to iu kin cho n v nhn c vn kp thi.

30

Cho vay tng ln: p dng cho cc n v t chc kinh t c nhu cu vay vn khng thng xuyn c tnh cht t xut, khng c n nh hn mc tn dng. Cho vay tng ln c c im sau: Vn tn dng ch tham gia vo mt giai on hay mt quy trnh nht nh trong chu k sn xut kinh doanh, chu k lun chuyn vn ca n v. V pha ngn hng vic cho vay v thu n c x l theo tng mn vay. Mi ln pht sinh nhu cu vay vn bt buc bn vay phi tin hnh cc th tc lm n xin vay km theo cc chng t ha n xin vay cn b tn dng kim tra i tng vay vn, nu i tng vay vn ph hp s gii quyt cho vay. Cho vay theo hn mc thu chi: L mt k thut cp tn dng cho khch hng, theo ngn hng cho php khch hng chi vt s d c trn ti khon thanh ton ca khch hng thc hin cc giao dch thanh ton kp thi cho nhu cu sn xut kinh doanh. c vay theo phng thc ny, khch hng phi l nhng khch hng quen bit, thng xuyn giao dch qua ngn hng, tnh hnh ti chnh tng i n nh. Cho vay thng qua nghip v pht hnh v s dng th tn dng: Th tn dng l loi th ngn hng pht hnh cho nhng khch hng s dng thanh ton tin hng ha, dch v, hoc rt tin mt ti cc ATM trong phm vi hn mc tn dng c ngn hng chp thun trong hp ng tn dng. Cho vay hp vn: L loi hnh cho vay, trong mt nhm ngn hng thng mi cng tham gia ti tr chung mt d n vay. Trong mt ngn hng lm u mi dn xp, phi hp cc ngn hng cn li cng cho vay. Loi hnh ny p dng trong trng hp d n c qui m vn ln, vt qu kh nng ti tr ca mt ngn hng hoc vt qu qui nh gii hn ca lut php. N cng c s dng vi mc tiu phn tn ri ro ca ngn hng.

31

Chit khu chng t c gi: Ngn hng thng mi ng ra tr trc cc hi phiu hoc cc chng t c gi khc cha n hn thanh ton theo yu cu ca ngi th hng bng cch khu tr ngay mt s tin nht nh c gi l chit khu, s tin khu tr c tnh theo tr gi chng t, thi hn chit khu, li sut v cc t l chit khu khc, s tin cn li thanh ton cho ngi th hng. Ngi th hng mun nhn s tin ny th bt buc phi lm th tc chuyn nhng quyn hng li cho ngn hng chit khu i vi cc chng t xin chit khu. Trong nghip v chit khu, ngn hng cung cp tn dng cho doanh nghip s hu chng t. Nhng khi chng t n hn ngn hng li gi chng t i i tin ngi c ngha v tr tin. Bo lnh ngn hng: L hnh thc cp tn dng c thc hin thng qua s cam kt bng vn bn ca ngn hng vi bn th hng bo lnh v vic thc hin ngha v ti chnh thay cho khch hng ca mnh, khi khch hng khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v cam kt vi bn th hng bo lnh. Khch hng phi nhn n v hon tr li cho ngn hng s tin c tr thay. Bao thanh ton: L nghip v tn dng gin tip ca ngn hng thng mi, theo , ngn hng thng mi ng cung cp tn dng cho nh cung cp nu nh cung cp xut trnh mt b chng t thanh ton, trn c s hp ng thng mi k kt vi bn mua. Ni cch khc, bao thanh ton l vic ngn hng thng mi ng ra tr tin ngay cho nh cung cp, theo b chng t m nh cung cp xut trnh. Sau , ngn hng s i tin ngi mua theo hp ng bao thanh ton k kt. Chnh lch gia s tin trn chng t ha n v s tin ng trc l khon thu nhp ca ngn hng.

32

- Qui trnh cho vay Nhm m bo hot ng cho vay c tin hnh mt cch khoa hc theo mt trnh t hp l, trn c s hn ch ti a ri ro khi cp tn dng, tit kim thi gian, chi ph, trnh phin h cc ngn hng thng mi thng xy dng qui trnh cho vay. Trn thc t, mi ngn hng thng mi c th xy dng cho mnh mt quy trnh cho vay ring, ph hp vi c im tnh hnh ca mnh. Tuy nhin, v c bn ni dung ca qui trnh cp tn dng bao gm by bc ch yu sau y: Bc 1: Tip nhn h s tn dng. Khch hng c nhu cu vay lp b h s ngh ngn hng phc v mnh xem xt p ng nhu cu vay vn ca mnh. Bc 2: Thm nh h s tn dng. y l bc c ngha rt quan trng ngn hng c th i n quyt nh c cho khch hng vay hay khng? Mc cho vay bao nhiu? Thi hn cho vay bao lu, li sut bao nhiu? . Bc 3: Ra quyt nh tn dng. Vi nhng kt qu sau khi thm nh v phn tch tn dng, ngn hng s ra quyt nh ng hay t chi cho vay i vi h s vay vn ca khch hng c thm nh. Bc 4: Gii ngn. Sau khi hp ng tn dng c k kt gia ngn hng v khch hng, vic gii ngn cho khch hng vay c ngn hng thc thi theo iu khon tha thun trong hp ng. Bc 5: Kim tra s dng vn vay. Kim tra s dng vn vay nhm pht hin kp thi hin tng s dng vn vay sai mc ch hoc gi tr ti sn m bo khng cn p ng yu cu. Bc 6: n c thu hi n. Cn c k hn tr n tha thun trong hp ng tn dng, cn b tn dng nhc nh khch hng c th thc hin thu hi n theo ng k hn tha thun.

33

Bc 7: Thanh l hp ng tn dng. Kt thc thi hn hp ng, ngn hng v khch hng cng xem xt kt qu thc hin tng iu khon hp ng c tha thun gia hai bn. 1.2.3 c im v ri ro ca tn dng ngn hng i vi DNNVV Xut pht t c im ca cc DNNVV nh qui m vn v ti sn nh b; s sch v bo co k ton khng r rng, minh bch; s dng cng ngh lc hu trong sn xut kinh doanh; trnh tay ngh cng nhn vin cng nh trnh qun l ca ch doanh nghip cn mc thp . Do , quan h tn dng gia doanh nghip nh v va vi cc ngn hng thng mi c nhng c im sau y: Th nht, v qui m tn dng: rt thp nu tnh bnh qun trn mt doanh nghip nh v va. Th hai, v thi hn tn dng: ch yu l vay ngn hn. Th ba, v m bo tn dng: hu ht cc DNNVV phi c ti sn m bo khi vay vn cc ngn hng thng mi. Th t, v mc ch s dng ca vn vay: ch yu s dng b sung vn lu ng. Th nm, v li sut: t c u i li sut, li sut theo s n nh ca cc ngn hng thng mi do DNNVV cha c s tn nhim cao t cc ngn hng thng mi. Th su, v kh nng hon tr n vay: DNNVV d gp kh khn trong vic tr n vay khi c s bin ng trn th trng ti chnh, tin t nh: lm pht, khng hong kinh t, ti chnh . Vi c im ca cc DNNVV v tn dng ngn hng i vi cc DNNVV, nn quan h tn dng gia DNNVV vi cc ngn hng thng mi tim n cc ri ro sau y:

34

Tnh trng thng tin bc cn xng lm cho ngn hng khng nm bt c cc du hiu ri ro ca DNNVV mt cch ton din v y , do cc ngn hng d b mt vn khi quyt nh cho vay. Cc DNNVV, c bit l doanh nghip nh thng kinh doanh da vo mi quan h quen bit v manh mn nn ngn hng kh pht hin c cc ri ro trong hot ng kinh doanh ca doanh nghip khi gii ngn. Kh nng ti chnh ca cc DNNVV b hn ch, c th l vn t c thp do khi gp kh khn th d b mt tnh thanh khon, dn n vic thu hi n vay ca ngn hng s gp kh khn. Vic s dng vn sai mc ch ca cc DNNVV cng lm ny sinh cc ri ro mt vn ca ngn hng. Cc DNNVV thng s dng vn vay cho mc ch c nhn v gia nh. Cc DNNVV kinh doanh thng ph thuc vo mt s khch hng ln, khi nhng khnh hng ny gp kh khn th DNNVV cng s kh khn theo, t gp ri ro cho ngn hng. Kh nng qun l ti chnh yu km ca cc DNNVV cng lm ny sinh cc ri ro cho ngn hng trong vic thu n vay ng hn. 1.2.4 Vai tr ca tn dng ngn hng i vi cc DNNVV Trong c ch cnh tranh hin nay, khi m tt c cc loi hnh doanh nghip ang pht huy hiu qu kinh doanh mc cao nht th cc DNNVV li cng phi n lc hn p ng nhng yu cu mi, sn phm cn tt hn, a dng hn, thit b cn hin i hn, my mc, cng ngh cn tin tin hn v tt yu vn phi cn nhiu hn. Nh vy, suy cho cng th vn vn l iu kin tin quyt, quyt nh s thnh cng hay tht bi ca doanh nghip. Tuy nhin, cc DNNVV li khng vn p ng nhng yu cu mi , nn tn dng ngn hng l knh huy ng vn ngy cng c vai tr quan trng hn, cn thit hn i vi cc DNNVV, vai tr c th hin trn mt s mt sau:

35

1.2.4.1 Tn dng ngn hng l n by kinh t h tr cc DNNVV pht trin, lm chuyn dch c cu kinh t. Ngy nay, trong nn kinh t th trng, bt c ai cng mun ng vn ca mnh sinh li. Nhng ngi c vn tm thi nhn ri sn sng cho vay s tin kim li, cn nhng nh doanh nghip cng v mc ch sinh li ca vn m cn vay thm tin m rng sn xut. Vi t cch l trung gian dn vn, ngn hng gii quyt mu thun . Vi hot ng i vay cho vay, ngn hng to c hi cho cc ch DNNVV mun m rng sn xut kinh doanh hay thc hin mt d n kinh doanh c th vay vn thc hin. Tn dng ngn hng tc ng iu tit s di chuyn vn u t lm bnh qun ho t sut li nhun thc y s pht trin ca cc DNNVV, tn dng ngn hng lun chuyn hng u t vo nhng doanh nghip c t sut li nhun cao, hn ch hoc khng u t vo nhng DNNVV c t sut li nhun thp. Qua tn dng ngn hng lm thay i quan h v cung - cu hng ho v thay i c cu ngnh ngh kinh t. 1.2.4.2 Tn dng ngn hng gp phn tng ngun vn, nng cao kh nng cnh tranh ca cc DNNVV. Mt trong nhng quy lut khch quan ca c ch th trng l cnh tranh v quy lut ny ngy cng quan trng, quyt nh rt ln n s tn ti v pht trin ca cc doanh nghip ni chung v DNNVV ni ring. Tuy nhin do nhng c im, tnh cht ca mnh, DNNVV gp khng t nhng kh khn trong vic pht trin to th phn, to nim tin, to hnh nh trong khi v th ca cc doanh nghip ln trong v ngoi nc n nh v c ch ng trn th trng, v vy xu hng hin nay ca cc DNNVV l tm cch lin doanh, lin kt nhm b sung v hon thin nhng hn ch ca mnh, c bit l hn ch v vn. Mc d vy, u t pht trin ln, lin doanh, lin kt thi cha v vn t c thng hn hp, kh nng tch t thp cn mt nhiu nm mi c

36

th c c vn nhng khi c hi lm n c th khng cn na. Do cc DNNVV thng xuyn tm cch huy ng vn t mi thnh phn kinh t, trong ch yu l ngun tn dng ngn hng. Khi vn c gii ngn, sc mnh ti chnh ca DNNVV tng ln th cc DNNVV cng c c hi thc hin c mc ch ca mnh, m rng pht trin sn xut kinh doanh, chim lnh th trng, to th cnh tranh. 1.2.4.3 Tn dng ngn hng to iu kin cho cc DNNVV tip cn cc ngun vn t nc ngoi. Bn cnh vic kch thch cc t chc kinh t v c nhn trong nc thc hin tit kim, thc y qu trnh tch t v tp trung vn tin t, tn dng ngn hng cn thu ht ngun vn nc ngoi di nhiu hnh thc nh trc tip vay bng tin, bo lnh cho cc DNNVV mua thit b tr chm, s dng hn mc L/C. Nh vy quan h quc t ca cc DNNVV c m rng, to iu kin thun li cho cc DNNVV, c bit l cc DNNVV hot ng trong lnh vc xut nhp khu. Thng qua ngun vn vay ny, DNNVV xc lp mt c cu vn ti u m bo kt hp hiu qu gia ngun i vay vi ngun vn t c sn xut nhng sn phm c gi thnh thp hn, nhng vn m bo c cht lng hng ho v c th trng chp nhn. C nh vy th DNNVV mi t mc tiu ti a ho li nhun trong hot ng kinh doanh ca mnh. 1.2.4.4 Tn dng ngn hng gp phn tch cc hnh thnh ng b h thng th trng cc yu t u vo v u ra cho cc DNNVV. Cc DNNVV c vn lu ng thp so vi nhu cu vn cn thit ca doanh nghip. Ngun vn mua vt t hng ho d tr cho sn xut kinh doanh (k c trong nc v ngoi nc) ch yu c b p bng vn tn dng ngn hng. Mt khc tn dng ngn hng cng tc ng mnh m vo vic tiu th sn phm cho cc doanh nghip thng qua vic m rng tn dng tiu dng; cho vay hoc bo lnh cc t chc kinh t, c nhn hot ng

37

trong lnh vc lu thng mua bn hng ho. Tuy nhin, ngn hng ch tp trung cho vay nhng i tng hng ho c cht lng cao, c sc cnh tranh tt, qua thc y vic xc lp c cu kinh t mi theo hng hin i. 1.2.4.5 Tn dng ngn hng gp phn nng cao hiu qu sn xut kinh doanh ca cc DNNVV. Tn dng ngn hng vi c ch hot ng c bn l i vay cho vay; vay c hon tr theo thi hn quy nh c vn gc v c li; nu qu hn phi chu li sut cao, thc y cc DNNVV nng cao hiu qu kinh t ca vic s dng vn. c tin cho cc DNNVV vay, ngn hng phi tin hnh huy ng vn v c quy nh thi hn tr vn r rng, nh vy ngn hng cng phi cn i gia ngun huy ng v ngun cho vay sao cho ph hp, m bo tnh thanh khon cho ngn hng. V vy, khi k kt hp ng tn dng, ngn hng cn nhc ngun c kh nng gii ngn, v thi hn cn thit thu hi vn. Cho nn n thi hn tr n, d DNNVV lm n c li hay khng cng phi thc hin nhim v tr n ca mnh. Do bt buc hot ng kinh doanh ca DNNVV phi sinh li. Thm vo , khi cho vay ngn hng thng xuyn kim tra tnh hnh kinh doanh cng nh tnh hnh ti chnh ca DNNVV v h ch cho vay nhng DNNVV c kt qu kinh doanh tt, tnh hnh ti chnh lnh mnh, minh bch, m bo c kh nng tr n cho ngn hng. Yu t ny thc y cc DNNVV cn quan tm hn na n hiu qu s dng vn, gim chi ph sn xut kinh doanh, tng vng quay vn to iu kin nng cao kh nng ti a ho li nhun ca cc DNNVV. Mt khc, thng qua cho vay, vn tn dng c cung cp kp thi to iu kin cho sn xut kinh doanh v nng cao trch nhim s dng vn ca cc DNNVV. Vic qun l vn thng qua qu trnh hch ton kinh t gp phn cng c ch hch ton kinh t trong cc DNNVV thm vng chc.

38

Khi quan h tn dng gia ngn hng v DNNVV c thit lp th cng l lc h cng bc trn mt con ng. Vn a vo kinh doanh th c ngn hng v DNNVV u mun n quay li vi mt lng gi tr ln hn khi b ra nn h cng nhau hp tc ng vn c li. Do , trc, trong v sau khi gii ngn, ngn hng lun quan tm n hot ng kinh doanh ca DNNVV c th gp , tham gia trn nhng lnh vc m ngn hng bit, cng bi ngn hng c quan h vi rt nhiu cc ch th kinh t khc, vy nn thng tin m h nm bt c cng rt nhanh, chnh xc gip DNNVV ch ng trc thi c cng nh thch thc, t tm ra cc bin php tt nht nhm nng cao hiu qu sn xut kinh doanh. 1.2.4.6 Gp phn nng cao trnh cng ngh khoa hc, cht lng v mu m sn phm Vi c im ngun vn thp, cc DNNVV kh u t c cng ngh sn xut tin tin, hin i ci thin cht lng v mu m sn phm. V vy, ngun vn huy ng t ngn hng c th coi l ngun quan trng DNNVV thc hin c nhu cu ny. 1.2.4.7 Gp phn nng cao trnh qun l ca lnh o doanh nghip v trnh tay ngh ngi lao ng Vic nng cao trnh qun l ca lnh o doanh nghip v trnh tay ngh ngi lao ng s gp phn nng cao hiu qu qun l ca doanh nghip v tng nng sut lao ng. Mc d hiu c iu ny nhng cc DNNVV c bit l cc doanh nghip nh khng mun chi tin o to, tt c ngun vn doanh nghip u tp trung cho hot ng sn xut kinh doanh ca mnh. Do vy, nu doanh nghip c th tip cn c ngun tn dng t ngn hng s lm tng ngun vn hot ng cho doanh nghip, t doanh nghip mnh dn hn trong cng tc o to ca mnh. Qua mt vi kha cnh nu trn, ta thy c vai tr to ln ca tn dng ngn hng i vi cc DNNVV, v s l quan trng hn i vi cc DNNVV

39

hot ng vng nng thn, nhng a phng cn gp nhiu kh khn. V vy, vic m rng v nng cao cht lng tn dng i vi DNNVV l thc s cn thit hon thin mt nn kinh t, c bit l nn kinh t ang pht trin nh nc ta hin nay. 1.2.5 Cc nhn t nh hng n hot ng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va 1.2.5.1 Mi trng chnh tr, php l, kinh t x hi Mi trng chnh tr Vit Nam c mi trng chnh tr rt n nh, y l iu kin ht sc thun li, to tm l an tm cho cc nh u t trong v ngoi nc, to s an tm cho ngi dn b vn sn xut kinh doanh. cng l mi trng thun li cho hot ng tn dng ni chung v hot ng tn dng ca cc ngn hng thng mi ni ring. Mi trng php l Hin ti nc ta c nhng ci cch ng k to ra mi trng php l bnh ng v cng bng cho cc loi hnh doanh nghip cng tham gia kinh doanh, tng bc tin ti h thng lut php ng b, iu chnh cc loi hnh doanh nghip theo mt c ch chnh sch thng nht trn quan im Nh nc tn trng v m bo quyn t do kinh doanh theo php lut ca mi cng dn, tng doanh nghip; huy ng ti a cc ngun vn trong x hi, gii phng trit v pht trin mnh m cc ngun lc sn xut. Trin khai nhanh chng v ton din nhng ni dung c bn ca Lut doanh nghip; tip tc xa b s lng cc giy php kinh doanh khng cn thit. R sot sa i, b sung cc vn bn php quy trong h thng lut php nhm bo m s bnh ng trong hng th cc dch v cng, tip cn cc ngun lc v c hi u t kinh doanh, trn c s to iu kin v to mi trng bnh ng cho tt c cc loi hnh doanh nghip c tip cn vn

40

tn dng, t ai, cng ngh mi, thng tin, th trng, o to v cc ch u i hin hnh ca Nh nc. Xy dng v hon chnh khung php l m bo s n nh v r rng v mi trng u t v tnh cng khai, minh bch v ch , chnh sch khuyn khch u t. Mi trng kinh t - x hi Mi trng kinh t, x hi nh hng rt ln n hot ng tn dng ca cc NHTM i vi cc doanh nghip ni chung v vi DNNVV ni ring. Mi trng kinh t, x hi thun li cho s pht trin ca tn dng ngn hng l c ng dn c, thu nhp cao; l trung tm ti chnh, trung tm thng mi, trung tm du lch, trung tm gio dc o to, trung tm khoa hc k thut .... 1.2.5.2 Chnh sch h tr pht trin cc doanh nghip nh v va Cc doanh nghip nh v va l nhn t cc k quan trng thc y v m rng cnh tranh, bo m cho s pht trin n nh nn kinh t, phng chng nguy c khng hong kinh t. i vi nhiu quc gia cc doanh nghip nh v va vn l xng sng trong s pht trin ca nn kinh t. Hin nay, cc DNNVV th rt thiu vn, cng thm vo l sc p cnh tranh t hi nhp kinh t quc t. Do vy, cc DNNVV pht huy tt vai tr ca mnh th vic Nh nc ta cn c nhng chnh sch h tr cho cc DNNVV l iu ht sc cn thit. Cc chnh sch phi ch trng vic khai thc v huy ng hp l cc ngun vn lun l mt nhim v trung tm, mt u tin hng u trong chin lc pht trin doanh nghip ni chung v DNNVV v va ni ring. 1.2.5.3 Nng lc ca cc doanh nghip nh v va Nng lc ti chnh Cc DNNVV Vit Nam thng gp kh khn v ti chnh. Doanh nghip thuc dng siu nh th cng gp kh khn v ti chnh trm trng hn

41

v cc doanh nghip ny a s l hot ng kinh doanh t ngun vn t c l chnh, hu ht cc doanh nghip ny u khng c nhiu ti sn nn vic tip cn vi ngun vn bn ngoi gp rt nhiu kh khn, c bit l ngun vn ngn hng. Trong thi k hi nhp nh ngy nay, vic thiu vn s gp nhiu kh khn trong cc vn v cnh tranh, m rng sn xut kinh doanh, thu ht nhn vin gii Nh vy, ch cn c mt s bin ng trn th trng nh c mt sn phm cng loi ca mt cng ty nc ngoi no xm nhp vo th trng Vit Nam cht lng tt hn v gi bn th thp, s c th dn n vic thu tm, sp nhp hoc ph sn ca doanh nghip. Nng lc t chc qun l Cc ch doanh nghip thng l nhng k s hoc k thut vin t ng ra thnh lp v vn hnh doanh nghip. H va l ngi qun l doanh nghip, va tham gia trc tip vo sn xut nn mc chuyn mn trong qun l khng cao. i khi, vic tch bch gia cc b phn khng r rng, nhng ngi qun l cc b phn cng thng tham gia trc tip vo qu trnh sn xut. Phn ln nhng ngi ch doanh nghip u khng c o to qua mt kha qun l chnh quy no, thm ch c ngi cn cha qua mt kha o to no. Mc d vy, h thng khng quan tm n vic o to nng cao nng lc qun l. Nng lc sn xut kinh doanh Do hn ch v ngun vn ch s hu ca DNNVV ng thi kh nng tip cn ngun vn vay km nn doanh nghip nh v va kh khn trong vic ng dng my mc, cng ngh mi vo sn xut kinh doanh. Chnh v vy nng lc sn xut kinh doanh ca doanh nghip nh v va rt nh b, kh pht trin thnh thng hiu ln xm nhp ra th trng th gii.

42

Nng lc pht trin th trng Kh nng tip cn th trng km, c bit i vi th trng nc ngoi. Nguyn nhn ch yu l do cc doanh nghip nh v va thng l nhng doanh nghip mi hnh thnh, kh nng ti chnh cho cc hot ng marketing rt hn ch v h cha c nhiu khch hng truyn thng. Thm vo , quy m th trng ca cc doanh nghip ny thng b hp trong phm vi a phng, vic m rng ra cc th trng mi l rt kh khn. 1.2.5.4 Nng lc v chnh sch ca cc ngn hng thng mi c phn Nng lc ti chnh Vn ch s hu l ngun lc c bn minh chng sc mnh ti chnh ca cc ngn hng thng mi c phn, ng vai tr quan trng va mt ngn hng bt u hot ng, va m bo kh nng tn ti ca ngn hng , quyt nh quy m hot ng, tm vn v an ton cho cc hot ng kinh doanh ca mi ngn hng trn thng trng. Vn ch s hu ca ngn hng c chc nng quan trng l chng ri ro cho nhng ngi gi tin. Do vy, vn ch s hu ti thiu lun c cc c quan chc nng kim sot ngn hng quan tm. Rt nhiu cc ch tiu hot ng ca ngn hng b rng buc vi vn nh mc huy ng ti a, mc cho vay ti a cho mt khch hng .Vn thp cng gy gnh nng ti chnh to ln cho quc gia khi cc ngn hng b ph sn. Vn thp hn ch cc ngn hng m rng cc dch v v quy m hot ng. S pht trin ca th trng ti chnh, nhu cu m rng chi nhnh, thnh lp cc cng ty con, v i u vi ri ro, ang buc cc Ngn hng phi tng vn. y l qu trnh t tch ly hoc pht hnh c phiu mi. Chnh v vy, gii qun tr, iu hnh ngn hng, khch hng v cc c quan qun l u quan tm n kh nng ca ngn hng trong vic duy tr m bo mc vn ch s hu. Mi ngn hng c phng php qun tr vn ch s hu khc nhau, c ngn hng ly an ton lm tiu ch nh hng cc hot ng kinh doanh, nhng cng c ngn hng li chp nhn ri ro

43

xch gn ti nhng c hi sinh li cao hn. Tuy nhin, d phong cch qun tr nh th no chng na th vn an ton vn l vn cn phi c quan tm. Nng lc t chc qun l Vn then cht trong qun tr iu hnh ca cc NHTMCP chnh l cch xc nh hng hot ng ca ngn hng, t ra mc tiu chin lc, cc k hoch phi thc hin v phng thc thc hin nh th no. Ngn hng s thc s kinh doanh v li nhun hay vn tip tc c mt phn hot ng vi t cch l ngn hng chnh sch chu s tc ng ca cc cp chnh quyn v vic cho vay. Hay ni cch khc, ban lnh o ngn hng c thc s c chu trch nhim v phi chu trch nhim hon ton v kt qu kinh doanh ca ngn hng hay khng? Nng lc qun tr ca cc nh lnh o ngn hng s quyt nh cc chnh sch v pht trin ca ngn hng nh chin lc pht trin di hn, chnh sch u t, chnh sch huy ng vn, chnh sch khch hng, chnh sch u t vo con ngi, c s vt cht, cng ngh .... Phng thc qun tr kinh doanh thng gn cht vi ch s hu: Theo kinh nghim ca nhiu nc trn th gii, c bit cc nc qua ch s hu nh nc: Trung quc, cng nh thc t thi gian qua ti Vit Nam bn cnh vic i mi cc c ch chnh sch h thng php lut ca Nh nc th phng thc qun l doanh nghip nh nc s thc s thay i nhanh v mnh khi thay i ch s hu. i vi h thng ngn hng i mi phng thc qun tr iu hnh, cn c cc i tc chin lc sc tc ng mnh ti hot ng cc ngn hng. chnh l cc c ng chin lc. Trnh v o c ca cn b Ngn hng: Vn then cht c tnh quyt nh trong i mi phng thc qun l l con ngi. Cn c chnh sch o to li cn b qun l cc cp v c cn b qun l cp cao nhanh

44

chng tip cn c vi cc phng thc qun tr ngn hng hin i. ng thi, c cc chnh sch thu ht nhn ti v o to ngun nhn lc. M hnh t chc: Thng thng, m hnh t chc ca mt ngn hng c xy dng nhm thc hin c hiu qu cc hot ng ca ngn hng. Theo thi gian, hot ng ca ngn hng ngy cng phong ph a dng, theo hnh thc t chc ca ngn hng cng lun i mi v pht trin cho ph hp. Tuy nhin, m hnh t chc ca mi ngn hng ph thuc ch yu vo hai yu t: Quy m vn ca ngn hng v Quy nh Nh nc v cc hot ng ca ngn hng. Quy m vn ca ngn hng s quyt nh phng hng kinh doanh, cc hot ng ca ngn hng, cc dch v m ngn hng c th thc hin, i tng khch hng m ngn hng c th phc v, . thc hin cc hot ng ny, r rng l cc ngn hng phi la chn v xy dng mt m hnh thch hp, phi chun b mt i ng cn b c nng lc thc thi cng vic. Cc quy nh ca Nh nc v iu chnh, khng ch hot ng ca cc ngn hng theo mc tiu an ton trong hot ng ca ngn hng v ca nn kinh t. S hn ch hay ni lng trong quy nh ca Nh nc i vi hot ng ca ngn hng s nh hng trc tip ti c cu t chc ca ngn hng. V d, quy nh v cho php m chi nhnh hay khng? cho php thc hin loi nghip v no? .... Tuy nhin, trong thi i ngy nay, lut php t can thip c th vo vic t chc ca ngn hng, m thng l cng nhn nhng g m cc ngn hng thc hin nhm phc v cho cc hot ng ca nn kinh t v khng tim n nhng ri ro gy nn tnh trng bt n nh cho nn kinh t. Ngn hng ln thng c nhiu chi nhnh, s hu nhiu cng ty, hot ng trn nhiu lnh vc, th trng, v c th c nhiu chi nhnh nc ngoi. Ngn hng ln l ngn hng bn bun c nhng khch hng ln (tng cng ty, cc tp on kinh t ). V vy, t chc b my ca ngn hng phi

45

mang tnh chuyn mn ho cao. Ti cc phng chuyn mn tp trung cc chuyn gia v t vn, nghin cu th trng, phn tch ti chnh cng ty, ngnh, quc gia, cc chuyn gia v cho vay, chng khon, lut, nhn s, cng ngh . T chc b my ca ngn hng ln cn th hin t chc b my ca cc n v thnh vin. Cc chi nhnh ca ngn hng ln bao gm nhiu phng chuyn su nh tn dng cng ty, tn dng tiu dng, thm nh v bo lnh, k ton v thanh ton quc t, y thc, . Cc ngn hng nh thng t hoc khng c chi nhnh, hot ng trong phm vi a phng, nghip v km a dng. thch ng vi quy m nh, doanh li thp, ngn hng nh thng t chc b my gn, mi phng c th kim nhim nhiu nhim v, v d phng tn dng va cho vay doanh nghip va cho vay tiu dng, va phn tch d n . Ngn hng nh i hi mi cn b phi thng tho nhiu cng vic. So vi ngn hng ln, mi lin kt gia cc phng ca ngn hng nh cht ch hn, kh nng kim sot ca Ban Gim c i vi cc b phn cao hn. T chc b my ca ngn hng khng ngng thay i trc thay i ca mi trng kinh doanh. S pht trin ca cc t chc ti chnh mi, s ra i ca cc sn phm ngn hng, s thay i v nhu cu tit kim hay vay mn, s pht trin ca cng ngh, qu trnh a dng ho, ton cu ho to mi lin kt mi u dn n s thay i b my ca ngn hng. T chc b my nhm mc tiu ch yu l tng hiu sut cng vic, dn n tng thu nhp, gim ri ro cho ngn hng. Mi chi nhnh, cng ty con, phng ban t chc ra u gia tng chi ph nhn cng, chi ph qun l, chi ph u t . Hn na, nu phn nh nhim v khng r rng c th dn n trng lp gia cc phng. Do vy, t chc b my phi nghin cu sinh li ca cc phng, cc chi nhnh. T chc b my va phi m bo quyn v

46

hiu qu kim sot ca ban gim c va tng tnh c lp tng i ca cc thnh vin. Nng lc pht trin th trng Nng lc pht trin th trng ca ngn hng ph thuc rt ln vo nng lc ti chnh v nng lc t chc qun l iu hnh. Hin nay, cc ngn hng thng mi c phn Vit Nam c vn ch s hu thp so vi mc trung bnh ca th gii chnh v vy cc ngn hng ch c th pht trin mng li kinh doanh trn th trng trong nc, vic pht trin mng li chi nhnh sang cc nc khc vn cn nhiu kh khn v tr ngi. Chnh sch tn dng ca ngn hng Hot ng tn dng mang tnh cht sng cn i vi ngn hng thng mi, hn na chc nng huy ng v cho vay quyt nh quy m, cht lng, sn phm ngn hng to nn b mt ngn hng trc cng chng. Chnh sch tn dng ng vai tr then cht iu tit cc mt hot ng nh: huy ng vn v cho vay, qui trnh cho vay, li sut huy ng v cho vay, sn phm tn dng, qun l ri ro tn dng, chnh sch tip th thu ht khch hng . 1.2.6 M rng tn dng ca cc NHTM i vi cc DNNVV M rng tn dng ca cc ngn hng thng mi i vi doanh nghip nh v va l vic cc ngn hng thng mi ci thin, i mi cch thc v tng cng cp tn dng cho cc doanh nghip nh v va, to iu kin cho cc doanh nghip nh v va ngy cng d dng tip cn ngun vn cho vay ca ngn hng thng mi, t ngn hng thng mi tng c doanh s cho vay, tng thu nhp v nng cao hiu qu s dng vn ca ngn hng thng mi. Vic m rng tn dng ca cc ngn hng thng mi i vi doanh nghip nh v va phi m bo c hai mt sau: Mt nh tnh: l ngn hng thng mi phi nng cao c cht lng v hiu qu ca cc khon cho vay i vi doanh nghip nh v va,

47

lm m bo c mt ny th ngn hng cn phi gim c n qu hn, n xu ng thi tng thu nhp, li nhun t hot ng cho vay. Mt nh lng: l s gia tng s lng cc doanh nghip nh v va tip vay vn, tng d n i vi cc doanh nghip nh v va, tng doanh s cho vay i vi cc doanh nghip nh v va. Mt s ch tiu phn nh qui m tn dng i vi DNNVV: D n cho vay i vi DNNVV. Tc tng d n tn dng i vi DNNVV: Tc tng d n tn dng = (D n k ny D n k trc) x 100% D n k trc Tng d n DNNVV x 100% Tng ngun vn huy ng Tng d n DNNVV x 100% Tng tng d n

T trng d n DNNVV trn tng ngun vn huy ng: T trng d n trn tng ngun vn huy ng T trng d n DNNVV trn tng d n =

T trng d n DNNVV trn tng d n: =

1.2.7 Cht lng tn dng ca ngn hng thng mi Cht lng tn dng ca ngn hng thng mi l mt ch tiu tng hp phn nh v nh gi mt cch trung thc, khch quan ton b hot ng tn dng ca ngn hng thng mi, qua cho thy kh nng huy ng v cho vay, mc n cho vay, tr n gc v li ng hn cng nh kh nng to ra li nhun t hot ng tn dng ca ngn hng thng mi. Cht lng tn dng l mt phm tr va mang tnh tru tng, va mang tnh c th phn nh ton b hot ng tn dng ca ngn hng thng mi, qua nu bt c v tr quan trng ch yu ca tn dng i vi nn kinh t ni chung v ngn hng thng mi ni ring. Cht lng tn dng l mt ch tiu tng hp phn nh chin lc kinh doanh ca tng ngn hng thng mi.

48

Cht lng tn dng l kt qu tng hp ca ton b hot ng huy ng v cho vay. phn nh v cht lng tn dng, c rt nhiu ch tiu, nhng ni chung ngn hng thng mi thng quan tm: t l n xu trn tng d n, t l v c cu ti sn m bo. Ngoi ra, nh gi nh tnh v cht lng tn dng, ngi ta cn quan tm n: C cu d n cc khon vay ngn, di hn trong tng quan c cu ngun vn ca t chc tn dng, d n cho vay cc lnh vc ri ro cao ti thi im : bt ng sn, c phiu .... Vit Nam t nm 2006, Ngn hng Nh nc Vit Nam a cht lng tn dng vo lm mt ch tiu trong nhm ch tiu v cht lng hot ng khi xp hng cc t chc tn dng. Cht lng tn dng c Ngn hng Nh nc Vit Nam cn c vo: - Ch tiu phn nh n qu hn: T l n qu hn = T l n qu hn ngn hn = T l n qu hn di hn = N qu hn Tng d n N qu hn ngn hn Tng d n N qu hn di hn X 100% X 100%

X 100% Tng d n Vit Nam Ngn hng Nh nc khng qui nh c th t l n qu hn i vi h thng cc ngn hng thng mi, tuy nhin theo thng l quc t th N qu hn/Tng d n c th chp nhn c mc t 3% n 5%. - Cc ch tiu phn nh n xu v an ton vn: Theo Quyt nh s 457/Q-NHNN ngy 19 thng 04 nm 2005 ca Ngn hng Nh nc v cc t l bo m an ton trong hot ng ca t chc tn dng. Cc t chc tn dng tr chi nhnh ngn hng nc ngoi phi duy tr t l ti thiu 8% gia vn t c so vi tng ti sn c ri ro. Ngoi ra, Ngn hng Nh nc cng yu cu t chc tn dng phi thc hin hng lot cc ch tiu khc, nh xc nh c th gii hn tn dng p dng i vi

49

mi khch hng; tng d n cho vay i vi mt khch hng khng c vt qu 15% vn t c ca t chc tn dng; duy tr t l ti thiu 25% gia gi tr cc ti sn c c th thanh ton ngay v cc ti sn n s n hn thanh ton trong thi gian 1 thng tip theo. Tip theo ngy 20 thng 5 nm 2010, Ngn hng Nh nc ban hnh Thng t 13/2010/TT-NHNN qui nh v cc t l m bo an ton trong hot ng ca cc t chc tn dng, thay th Quyt nh s 457/Q-NHNN ngy 19 thng 04 nm 2005 ca Ngn hng Nh nc. Theo thng t ny, cc t chc tn dng, tr chi nhnh ngn hng nc ngoi, phi duy tr t l an ton vn ti thiu 9% gia vn t c so vi tng ti sn C ri ro ca t chc tn dng (t l an ton vn ring l). Ngoi ra t chc tn dng phi thc hin Bo co ti chnh hp nht theo quy nh ca php lut, ngoi vic duy tr t l an ton vn ring l, phi ng thi duy tr t l an ton vn ti thiu 9% trn c s hp nht vn, ti sn ca t chc tn dng v cng ty trc thuc (t l an ton vn hp nht). Theo quyt nh s 493/2005/Q-NHNN ca Thng c Ngn hng Nh nc ban hnh Quy nh v phn loi n, trch lp v s dng d phng x l ri ro tn dng trong hot ng ngn hng ca t chc tn dng. T chc tn dng c chnh sch d phng ri ro c Ngn hng Nh nc chp thun thc hin phn loi n v trch lp d phng c th nh sau: Phn loi n: + Nhm 1 (N tiu chun) bao gm: Cc khon n c t chc tn dng nh gi l c kh nng thu hi y c n gc v li ng hn. + Nhm 2 (N cn ch - Cc khon n qu hn di 90 ngy) bao gm: Cc khon n c t chc tn dng nh gi l c kh nng thu hi y c n gc v li nhng c du hiu khch hng suy gim kh nng tr n.

50

+ Nhm 3 (N di tiu chun - Cc khon n qu hn t 90 n 180 ngy) bao gm: Cc khon n c t chc tn dng nh gi l khng c kh nng thu hi n gc v li khi n hn. Cc khon n ny c t chc tn dng nh gi l c kh nng tn tht mt phn n gc v li. + Nhm 4 (N nghi ng - Cc khon n qu hn t 181 n 360 ngy) bao gm: Cc khon n c t chc tn dng nh gi l kh nng tn tht cao. + Nhm 5 (N c kh nng mt vn - Cc khon n qu hn trn 360 ngy) bao gm: Cc khon n c t chc tn dng nh gi l khng cn kh nng thu hi, mt vn. T l trch lp d phng c th i vi cc nhm n quy nh nh sau: Nhm 1: 0%; Nhm 2: 5%; Nhm 3: 20%; Nhm 4: 50%; Nhm 5: 100%. Vi cch phn loi n nh trn th n xu s thuc nhm 3, 4 v 5; n qu hn thuc nhm 2, 3, 4 v 5. Nh vy, cht lng tn dng ph thuc vo t trng ca cc nhm n, ngn hng no c t trng nhm n 2, 3, 4, 5 c bit l nhm 3, 4, 5 cng cao th cht lng tn dng cng thp v ngc li. T l n xu = (N xu/Tng d n) x 100% - Cc ch tiu sinh li t hot ng tn dng: Li t tn dng T l li nhun t tn dng = Tng li nhun Li t tn dng T l sinh li ca tn dng = Tng d n bnh qun - Ch tiu hiu sut s dng vn Hiu sut s dng vn = Tng d n cho vay Tng ngun vn huy ng X 100% X 100% X 100%

51

1.3 BI HC KINH NGHIM T MT S QUC GIA V VNG LNH TH V TN DNG NGN HNG I VI DNNVV 1.3.1 Kinh nghim mt s quc gia, vng lnh th trong khu vc v trn th gii nhiu nc trn th gii, k c nhng nc c nn kinh t pht trin, DNNVV vn gp nhiu kh khn trong vic tip cn cc ngun vn t bit l vn tn dng ngn hng. Bn cnh h thng tn dng thng mi, nhiu nc xy dng h thng cc qu h tr pht trin DNNVV di nhiu hnh thc thng qua h thng ngn hng thng mi. Thi Lan, thnh lp Qu h tr DNNVV di hnh thc cho vay vn vi li sut u i. Ngun ngn qu do Chnh ph cp mc 260 triu bath (hn 10 triu USD). Mc ch ca qu nhm h tr cho cc doanh nghip trong lnh vc sn xut khi thnh lp xy dng c s vt cht nh nh xng, my mc. DNNVV c vay khng qu 500.000 bath, li sut c nh mc 8%/nm (bng 1/2 mc li sut ca NHTM). i vi mn vay khng qu 50.000 bath (2.000 USD) khng phi tr li trong 4 thng u tin k t khi vay, trong thi hn 2 nm phi tr c gc ln li. i vi mn vay trn 50.000 n di 500.000 bath khng phi tr li trong 12 thng u k t khi vay v phi tr c gc ln li trong vng 10 nm. iu kin vay l ngoi t cch php nhn, ngi vay phi qua kho bi dng cc h tr ti chnh trong 3 tun v c st hch theo 100 iu quy nh v DNNVV. Ti Indonesia bt u t nm 1974, vic h tr tn dng cho cc DNNVV ch yu bng cc chng trnh tn dng tr cp v theo ch nh ca Chnh ph thng qua cc NHTM. Cc DNNVV thuc nhm mc tiu ca tng chng trnh c vay vn vi li sut u i, thp hn li sut th trng trong 23% s tn dng c cp l cho doanh nghip nh. c 2,5 triu doanh nghip c vay tn dng vi tng s tin ln ti 5,7 t rupia. Do vic h tr tn dng thng qua cc NHTM nn phn ln cc khon cho

52

vay c dnh cho cc hot ng thng mi ngn hn m cha ch trng ti cc hot ng sn xut di hn. Nhng nm gn y, Chnh ph gim bt cc chng trnh tn dng v cc chng trnh ny iu chnh theo hng cho vay theo li sut th trng. ng thi, Chnh ph nc ny quy nh tt c cc ngn hng trong nc phi cung cp 20% s tn dng ca h cho cc doanh nghip nh. iu quan trng trong chnh sch h tr tn dng cho cc doanh nghip nh l Chnh ph to iu kin cho h tip cn d dng hn vi tn dng ngn hng, ci thin dch v cho vay, nng cao tnh hiu qu v tnh cnh tranh trong qu trnh cho vay. Ti i Loan, mc tiu c bn i vi pht trin DNNVV ca h hin nay l nhm pht trin cc ngnh cng nghip b tr ng thi vi pht trin DNNVV trong lnh vc cng ngh cao. Ngay trong giai on u pht trin kinh t, i Loan p dng nhiu bin php chnh sch khuyn khch pht trin cc DNNVV trong mt s ngnh sn xut nh: nha, dt, knh, xi mng, g. Nm 1981, i Loan thnh lp Cc qun l DNNVV thuc B kinh t. Xut pht t cu trc ca nn kinh t m chnh quyn i Loan rt khuyn khch pht trin DNNVV gii quyt lao ng v tng kh nng thch ng ca doanh nghip, t vn ra chim lnh trong mt s lnh vc th trng th gii. Hin nay, s lng DNNVV i Loan chim khong 96% tng s doanh nghip. Chng to ra khong 40% sn lng cng nghip, hn 50% gi tr xut khu v chim hn 70% ch lm vic. t c nhng thnh tu , i Loan dnh nhiu n lc trong vic xy dng v thc thi cc chnh sch h tr huy ng vn cho cc DNNVV. Cho n nay, c rt nhiu t chc ngn hng v t nhn i Loan ng ra ti tr cho cc DNNVV, B Ti chnh i Loan c quy nh mt t l ti tr nht nh cho cc DNNVV, v t l ny c xu hng tng dn sau mi nm. ng thi cng lp ra 3 qu l: Qu pht trin, Qu Sino-US v

53

qu pht trin DNNVV nhm ti tr cho cc hot ng sn xut kinh doanh ca cc DNNVV thng qua cc NHTM. Nhn thc c s kh khn ca cc DNNVV trong vic th chp ti sn vay vn ngn hng, nm 1974, i Loan thnh lp Qu bo lnh tn dng. Nguyn tc hot ng ca qu ny l cng chia s ri ro vi cc t chc tn dng. Cc t chc tn dng ngy cng tin tng hn vo vic ti tr cho vay i vi cc DNNVV. K t ngy thnh lp, qu bo lnh cho 1,3 triu trng hp. Ngoi ra, i Loan cn p dng nhiu bin php nh: gim li sut i vi cc khon vay phc v mc ch mua sm my mc thit b, i mi cng ngh, pht trin sn xut v nng cao tnh cnh tranh, mi cc chuyn gia n gip DNNVV nhm ti u ho c cu vn v tng cng cc iu kin vay vn. Ti Malaysia, trong k hoch pht trin tng th ln th hai ca Malaysia (1991 - 2000) khng nh r vai tr ca cc DNNVV trong cng cuc hin i ho t nc. Do vy trong thi k ny, Chnh ph thng qua chng trnh h tr pht trin DNNVV nh: cc chng trnh v th trng v h tr k thut, chng trnh cho vay u i, chng trnh cng ngh thng tin . Mc ch ca chng trnh cho vay l nhm gip cc DNNVV c c mt lng vn cn thit thc y t ng ho v hin i ho, ci tin cht lng v pht trin c s h tng trong cc ngnh sn xut ph tng t, linh kin in, in t, my mc, nha, dt . Chng trnh ny c thc hin theo k hoch phn b hng nm ca Malaysia thng qua Qu cho vay u i, cp tn dng trc tip cho cc nh sn xut l cc DNNVV thuc cc lnh vc u tin ni trn. Nht Bn, cc chnh sch v DNNVV c hnh thnh t nhng nm 1950 trong dnh mt s ch c bit vi vic h tr ti chnh nhm gip cc DNNVV tho g nhng kh khn, cn tr vic tng vn trong qu trnh sn xut kinh doanh nh: kh nng tip cn tn dng thp, thiu s bo m v vn vay. Cc bin php h tr ny c thc hin thng qua H thng

54

h tr tn dng v cc t chc ti chnh cng cng phc v DNNVV. H thng h tr tn dng gip cho cc DNNVV tip cn c ngun vn tn dng, to iu kin cho h vay vn ca cc t chc tn dng t nhn thng qua s bo lnh ca Hip hi bo lnh tn dng trn c s hp ng bo lnh. Ngoi ra, cn c 3 t chc ti chnh cng cng khc. l: cng ty ti chnh DNNVV, cng ty ti chnh nhn dn v ngn hng Shoki Chukin do Chnh ph u t thnh lp ton b hoc mt phn nhm ti tr vn cho cc DNNVV i mi my mc thit b v h tr vn lu ng di hn m rng v pht trin sn xut kinh doanh. 1.3.2 Bi hc kinh nghim rt ra cho Vit Nam Vit Nam l mt nc i sau trong qu trnh pht trin kinh t trong khu vc cng nh trn th gii v vy chng ta c nhiu thun li hn do c th hc hi, tip thu nhng bi hc ph hp vi hon cnh kinh t nc nh v trnh c nhng lch hng ca cc nc i trc. Thng qua vic h tr cc DNNVV ca cc nc trn th gii, c bit l s h tr v ti chnh tn dng, chng ta rt ra mt s bi hc kinh nghim qu gi nhm thc y pht trin mt loi hnh doanh nghip ang chim mt v tr quan trng trong h thng cc doanh nghip nc ta. Tuy nhin, hin ti cc DNNVV Vit Nam ang ng trc nhng kh khn cn tho g v qu trnh pht trin DNNVV v ang bc l mt s hn ch ch yu. l do qu trnh pht trin DNNVV cn ngn, ang trong giai on khi u nn kh nng tch lu vn cn hn ch. Theo nh gi ca B K hoch v u t, phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam, tnh trng thiu vn ang l kh khn ln nht i vi cc doanh nghip Vit Nam. Nh vy, cng ging cc DNNVV cc nc trn th gii trong nhng thi k u mi thnh lp v thnh cng, Vit Nam thu c nhiu b ch t nhng bi hc .

55

Xy dng nn tng c bn v chc chn cho s pht trin cc DNNVV: c nhng bc i thnh cng cn mt nn tng c bn v chc chn, nn tng cho pht trin cc DNNVV l mt Chnh ph mnh, mt mi trng kinh doanh thun li, minh bch, cnh tranh lnh mnh v c s h tng c hiu qu. Sau i mi, ng v Chnh ph c ci nhn thc s ng hng v pht trin nn kinh t nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha nhng n nay nhng hnh ng c th v c hiu qu th cha nhiu. Thm vo l c s h tng yu km, hn ch s pht trin ca nn kinh t ni chung v cc DNNVV ni ring. Thnh lp cc t chc h tr DNNVV vay vn vi li sut u i: Vn quyt nh cc hot ng ca doanh nghip v pht trin m rng sn xut, mua sm trang thit b, kh nng cnh tranh, tay ngh ngi lao ng v vy thiu vn lm cho cc doanh nghip khng gii quyt c vn g, lm cho sn xut ngng tr v vy h tr ti chnh cho cc DNNVV l vic lm u tin cn c quan tm n. Chnh ph cc nc thnh lp cc t chc nhm h tr vn cho cc DNNVV m c bit h tr vn tn dng ngn hng. Cc t chc ny gip cc DNNVV d dng tip cn vn tn dng ngn hng, ci thin dch v cho vay, nng cao tnh hiu qu v tnh cnh tranh trong qu trnh hot ng. Bn cnh , t chc cn to iu kin cho cc DNNVV vay vi li sut u i hoc cc NHTM buc phi dnh mt lng vn nht nh cho cc DNNVV mi thnh lp hoc mua sm c s vt cht. Thnh lp qu h tr pht trin DNNVV: DNNVV ra i gp phn a dng ho cc thnh phn kinh t, tng tnh cnh tranh gia cc khu vc. Ngay t khi mi ra i, cc nc quan tm thnh lp cc qu h tr pht trin DNNVV trn tt c cc mt. Vic gip cho cc doanh nghip ny ngay t khi thnh lp cho n vic h tr cng ngh thng tin v c nhng sn phm tiu th gip hot ng kinh doanh ca cc DNNVV d dng hn, hiu qu hn.

56

Tng cng hp tc gia tc t chc tn dng vi cc t chc khc trong vic ti tr vn cho DNNVV: Hu ht cc nc thnh cng trong vic gip cc DNNVV m rng ngun vn u pht trin cc cng ty cho thu ti chnh vi chc nng cho thu ti chnh nhm ti tr vn trung, di hn cho cc DNNVV, hnh thnh cc t chc bo lnh tn dng c s hp tc cht ch ca cc phng thng mi, hip hi doanh nghip, ngn hng v chnh quyn a phng. Hot ng bo lnh khc phc c kh nhiu kh khn trong qu trnh huy ng vn ca cc DNNVV. Thnh lp cc hip hi doanh nghip, nghip on doanh nghip v hi ngh nghip h tr DNNVV: Do quy m ca ca cc DNNVV nh b nn vic lin kt, lin doanh l cn thit nhm gip cc DNNVV ng vng trc nhng bin ng ca th trng. V th cc nc thnh lp cc hip hi, nghip on DNNVV, thng qua cc hip hi ny, cc DNNVV c iu kin hc hi kinh nghim, h tr thng tin, qun l ln nhau to iu kin cho vic pht trin cc DNNVV. Xy dng hnh lang php l ng b v cc chnh sch ring cho cc DNNVV: hot ng ca cc DNNVV c thun li th mt hnh lang php l ng b, thng nht l rt quan trng trong nn kinh t th trng hin nay c bit l cc chnh sch ring cho cc DNNVV nh: xc nh i tng cc doanh nghip cn h tr, lnh vc u tin, u i, n gin ho cc th tc hnh chnh, pht trin c s h tng khu vc nng thn, ngoi thnh . Khi khung php l cho DNNVV ra i s khng nh r rng hn v ch trng khuyn khch pht trin DNNVV nc ta. Km theo l nhng chnh sch thng thong v ci m DNNVV c th t mnh tip cn c cc dch v h tr ti chnh, tn dng, thng tin th trng din ra trn th trng th gii.

57

Tm li, trong Chng 1 ca lun n, tc gi tp trung nghin cu v lm r mt s vn sau: Th nht, nghin cu nhng l lun c bn v doanh nghip nh v va nh: khi nim, c im, vai tr v tiu chun doanh nghip nh v va ca mt s nc v vng lnh th trong khu vc v trn th gii. Th hai, nghin cu nhng l lun chung v tn dng v cht lng tn dng ngn hng. H thng ha cc hot ng tn dng ca ngn hng thng mi v cho thy vai tr ca tn dng ngn hng i vi cc doanh nghip nh v va. Th ba, cho thy kinh nghim tn dng ca cc ngn hng thng mi i vi doanh nghip nh v va ca mt s nc v vng lnh th trn th gii, t rt ra bi hc kinh nghim i vi Vit Nam.

58

CHNG 2 THC TRNG TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI C PHN I VI DOANH NGHIP NH V VA TRN A BN THNH PH H CH MINH
2.1 S LC V TNH HNH KINH T, X HI CA TP.HCM Vi v th l trung tm kinh t ti chnh ca Vit Nam, Tp.HCM c s pht trin rt nhanh v kinh t, x hi, tc tng trng GDP bnh qun hng nm trn 10%, thu nhp bnh qun u ngi cao nht c nc, thu ht vn u t trong v ngoi nc, ng gp rt ln cho ngn sch nh nc. Bng 2.1 Mt s ch tiu c bn v kinh t x hi trn a bn Tp.HCM t nm 2006 n 2011
Mt s ch tiu KTXH c bn Tc tng trng GDP (%) Tng GDP ng) (T N m 2006 12,2 196.046 30,5 2007 12,6 228.795 34,6 2008 10,7 289.550 41,3 2009 8,0 2010 11,8 2011 10,3 502.227 66,07

332.076 414.068 46,3 55,6

GDP bnh qun u ngi (triu ng) GDP ng gp ca kinh t Nh nc (T ng) GDP ng gp ca kinh t ngoi Nh nc (T ng) GDP ng gp ca kinh t c vn u t nc ngoi (T ng) Tng thu ngn sch (t ng)

66.898

72.636

82.971

90.988 113.041

124.833

88.233

110.132

148.911

163.822 204.964

258.515

40.915

46.027

57.668

77.266

96.063

119.879

68.954

83.435

122.530

125.545 167.506

199.590

59

Tng chi ngn sch nh nc a phng (t ng) Tng vn huy ng qua ngn hng (t ng) Tng d n tn dng (t ng) Tng vn u t pht trin (t ng) Vn u t Nh nc (T ng) Vn u t nc ngoi (T ng) Vn u t ngoi Nh nc (t ng) Ch s gi tiu dng tng (%) Gi tr xut khu (Triu USD) Gi tr nhp khu (Triu USD)

19.009

22.555

35.132

34.199

46.918

54.998

277.911 226.336 66.978 9.474 11.317 34.062 6,45 13.694 6.621

484.272 397.172 84.520 27.185 14.263 43.072 14,72 18.311 14.995

561.500 490.000 115.246 34.528 16.740 63.978 18,08 22.334 18.326

780.200 766.300 695.500 699.800 143.504 173.492 43.000 24.201 76.303 7,57 18.306 15.915 55.048 32.300 86.144 9,58

886.900 753.800 201.500 58.357 40.224 102.919 15,86

20.967 26.868,4 21.063 27.524,3

Ngun: Cc thng k thnh ph H Ch Minh [44] Trong nm 2008 nn kinh t Thnh ph chu nh hng ca bin ng gi nguyn nhin vt liu nhp khu; th trng ti chnh tin t bin ng phc tp, khng hong kinh t th gii v nhng bt li v thi tit cho sn xut nng nghip nh hng n tc pht trin kinh t. Do , tc tng trung kinh t (GDP) ca Thnh ph c nm ch t 10,7%, thp hn mc tng 12,6% ca nm 2007. Gi tr sn xut cng nghip tng 12,1% (nm 2007 tng 14,1%). Tng thu ngn sch nh nc tng 33,1% (nm 2007 tng 30,4%), chi ngn sch a phng tng 37% (nm 2007 tng 5,2%). Tng vn huy ng qua ngn hng c t 561,5 ngn t, tng 15,3% so vi cng thi im nm trc (nm 2007 tng 70,6%).

60

Nm 2009, GDP Thnh ph t mc tng trng l 8,0%. Du hiu khi phc tng trng GDP din ra trong gn ht cc ngnh kinh t. GDP bnh qun u ngi nm 2009 t 46.328.000 ng/ngi (so nm 2008 tng 12,1%), quy i theo t gi USD bnh qun lin ngn hng th GDP u ngi ca thnh ph nm 2009 l 2.606 USD/ngi (so vi nm 2008 tng 4,4%). Lm pht c km ch mc mt ch s: biu hin l ch s gi tiu dng bnh qun c nm 2009 ch 7,57% (ch s gi bnh qun nm 2008 l 22,23%). Vn u t x hi tng cao hn cng k tt c cc ngun, biu hin gi tr sn xut ngnh xy dng tng cao hn cng k. Vn u t x hi t 143,5 ngn t ng v tng 23,1% (nm 2008 tng 21,2%). T trng vn u t so GDP nm 2009 t 44,8% (trong khi nm 2008 ch t 40,5%). Trong , vn u t c ngun t ngn sch tng 24,5% (2008: 20,4%); Vn u t ca Doanh nghip nh nc tng 26,9% (2008: 17,5%); Vn ODA tng 60,0% (t mc trn 18.000 t ng gii ngn); Vn u t ca Doanh nghip FDI tng 33,9% (tng ng vi 1,36 t USD, trong khi vn ng k mi v iu chnh nm nay ch t 1,21 t USD). Nh chnh sch h tr li sut ca Chnh ph nn vn u t x hi thng qua knh ngn hng si ng v tng trng cao hn cng k c u vo ln u ra: Tng ngun vn huy ng trong nm 2009 tng 38,3%, tng d n tn dng trong nm 2009 tng 43,8%. Nm 2010 l nm cui cng trong K hoch pht trin kinh t x hi 5 nm 2006 - 2010 ng thi y cng l nm c s, t nn tng cho vic xy dng K hoch pht trin kinh t x hi 5 nm 2011 - 2015 v Chin lc pht trin kinh t - x hi 10 nm 2011 - 2020. Kt qu kinh t - x hi thnh ph trong nm t c nhng thnh tch ng k, phn ln cc ch tiu v kinh t - x hi hon thnh vt mc k hoch. Kinh t thnh ph tip tc duy tr tng trng qu sau cao hn qu trc v c nm t 11,8% cao

61

hn ch tiu k hoch do Hi ng Nhn Dn thnh ph ra cho nm 2010 l 1,8 im phn trm. Cc doanh nghip c nhiu n hng sn xut hn nm 2009: gi tr sn xut cng nghip tng 14,2% so vi nm trc (nm 2009 tng 8,3%); tr gi hng ha xut khu khng tnh gi tr du th v vng ti xut tng 23,3% (nm 2009 gim 14,1%); lng hng ha bn l v dch v tiu dng tng 17,2% (nm 2009 tng 10,8%); lng khch quc t n thnh ph t 3,1 triu ngi, tng 20%; tng vn u t x hi t 173,5 ngn t ng; thu ngn sch nh nc khng tnh thu t du th t 150,2 ngn t, tng 23,3% (nm 2009 tng 5,3%); chi ngn sch a phng t 46.918,4 ngn t, tng 4%. Tng sn phm (GDP) trn a bn c nm 2010 c t 414.068 t ng (tnh theo gi thc t). Trong 11,8% tng trng chung ca nn kinh t, khu vc dch v vn gi mc ng gp cao nht l 6,56%, tip theo l cng nghip v xy dng 5,15%, cui cng l khu vc nng, lm nghip, thy sn l 0,07%. Gi tr tng thm khu vc nng lm thy sn t 4.741 t ng, chim 1,1% GDP, tng 5% (gi tr sn xut tng 5,7%). Gi tr tng thm ca khu vc cng nghip v xy dng t 187.385 t ng chim 45,3% GDP, tng 11,5%; trong cng nghip tng 11% (gi tr sn xut tng 14,2%) ; gi tr tng thm ca ngnh xy dng tng 14,7%. Gi tr tng thm khu vc dch v t 221.942 t ng chim 53,6% GDP tng 12,2%. Trong : ngnh thng nghip tng 14,4%, ngnh khch sn nh hng tng 7,3%, vn ti bu in tng 10%, ngnh ti chnh tn dng tng 20%. Nm 2011 l nm u ca K hoch pht trin kinh t x hi 5 nm 2011 2015. Tc tng trng kinh t ca thnh ph t mc tng 10,3%; tuy mc tng khng bng nm trc v k hoch ra cho nm 2011 nhng cao hn nm 2009. Gi tr sn xut cng nghip tng 11,7% so vi nm trc; tr gi hng ha xut khu khng tnh gi tr du th tng 11,4%; lng hng ha bn l v dch v tiu dng tng 7,2%; tng vn u t x hi t 201,5 ngn

62

t ng; thu ngn sch nh nc khng tnh thu t du th t 173,8 ngn t, tng 13,7%; chi ngn sch a phng t gn 55 ngn t, tng 10,2%. Gi tr tng thm khu vc nng lm thy sn t 5.552 t ng, chim 1,1% GDP, tng 6%. Gi tr tng thm ca khu vc cng nghip v xy dng t 224.378 t ng chim 44,6% GDP, tng 9,9%; trong cng nghip tng 9,9%; xy dng tng 10,3%. Gi tr tng thm khu vc dch v t 273.297 t ng chim 54,3% GDP tng 10,7%. Trong , ngnh thng nghip tng 9,2%, ngnh khch sn nh hng tng 7%, vn ti bu in tng 12,1%, ngnh ti chnh tn dng tng 12,1%. Tng vn huy ng trn a bn thnh ph n cui thng 12 c t 886,9 ngn t, tng 1,8% so thng trc, tng 10% so nm 2010. Tng d n tn dng trn a bn thnh ph n cui thng 12 c t 753,8 ngn t ng, tng 2,1% so thng trc, tng 6,3% so cng k nm 2010. Qua s liu thng k qua cc nm nh trn, cho thy tc pht trin GDP ca thnh ph H Ch Minh u trn 10%, thu nhp bnh qun u ngi cao nht c nc, ng thi Thnh ph cng l a bn tp trung ng dn c nht, l trung tm ti chnh, trung tm thng mi, trung tm du lch, trung tm gio dc o to, trung tm khoa hc k thut ca Vit Nam. Chnh v vy, y l a bn rt thun li cho hot ng tn dng ngn hng pht trin, trong c quan h tn dng gia DNNVV vi cc ngn hng thng mi ni chung v ngn hng TMCP ni ring. 2.2 TNH HNH PHT TRIN DOANH NGHIP NH V VA TRN A BN THNH PH H CH MINH 2.2.1 Tnh hnh pht trin s lng doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh Thnh ph H Ch Minh l mt trung tm kinh t, ti chnh ln nht c nc, do hng nm c hng ngn doanh nghip ng k thnh lp mi, trong ch yu l cc doanh nghip nh v va. Tnh n ht nm 2010

63

thnh ph H Ch Minh c hn 85.000 doanh nghip nh v va chim hn 24% tng s doanh nghip nh v va trong c nc. Tnh hnh pht trin s lng doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh (Tp.HCM) t nm 2006 n nm 2010 c th hin qua s liu thng k sau: Bng 2.2: S lng doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 n v tnh: Doanh nghip Ch tiu nh gi Nm 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Phn theo qui m lao 41.860 50.007 60.881 76.083 85.161 93.053 ng bnh qun Phn theo qui m vn 32.211 37.596 44.633 54.327 65.758 71.852 bnh qun Ngun: Tng cc Thng k [39], [40], [62] Vi s liu thng k Bng 2.2, nu xt theo qui m lao ng bnh qun th s lng doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh cao hn nu xt theo qui m vn bnh qun. Nh vy, so snh s lng doanh nghip qua cc nm vi nhau, tc gi thng nht s dng s liu phn theo qui m lao ng bnh qun. Nh vy, ta thy s lng doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh qua cc nm tng rt nhanh, c th so vi nm 2005 s lng doanh nghip nh v va nm 2006 tng ln 5.576 doanh nghip vi t l tng l 18,33%; so vi nm 2006 s lng doanh nghip nh v va nm 2007 tng 8.147 doanh nghip, tng 22,63%; so vi nm 2007 s lng doanh nghip nh v va nm 2008 tng 10.874 doanh nghip, tng 24,63%; so vi nm 2008 s lng doanh nghip nh v va nm 2009 tng 15.203 doanh nghip, tng 27,63%; nm 2010 l 85.161 doanh nghip, tng 9.078 doanh nghip tng ng t l tng 11,93% so vi nm 2009; nm 2011 l 93.053

64

doanh nghip, tng 7.892 doanh nghip tng ng t l tng 9,26% so vi nm 2010. Nu so vi c nc th s lng doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2006 chim t trng 28,21%, nm 2007 chim t trng 29,08%, nm 2008 chim t trng 29,97%, nm 2009 chim t trng 30,77%, nm 2010 chim t trng 24,33% v nm 2011 chim t trng gn 24%. iu ny phn nh c rng thnh ph H Ch Minh l mt trung tm kinh t, ti chnh ca Vit Nam nn thu ht s u t ca ngi dn v cc t chc trong v ngoi nc. Xt v loi hnh doanh nghip ta c c cu loi hnh doanh nghip c thng k trong biu sau: Biu 2.1: C cu loi hnh doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010
Doanh nghip t nhn
10,04%

2,02% 21,28%

Cng ty c phn
9,41%

Cng ty TNHH
0,005% 10,49%

Cng ty TNHH 1 thnh vin Cng ty hp danh n v trc thuc DN ngoi quc doanh
46,74%

Doanh nc

nghip

nh

Ngun: S k hoch v u t thnh ph H Ch Minh [59] Theo biu 2.1 th loi hnh Cng ty TNHH chim t trng cao nht, khong 46,74%; tip n l n v trc thuc doanh nghip ngoi quc doanh chim 21,28%; Cng ty TNHH 1 thnh vin chim 10,49%; Cng ty c phn chim 9,41%; Doanh nghip nh nc chim 2,02% v cui cng l cng ty hp danh chim 0,005%. Doanh nghip nh v va thuc loi hnh Cng ty

65

TNHH chim t trng cao nht l mt tt yu khch quan, v cc doanh nghip thnh ph H Ch Minh cng nh Vit Nam ch yu l do cc c nhn thnh lp, cc c nhn ny thng l nhm bn b, cng dng h hay mt c nhn t ng tn thnh lp, h khng mun c nhiu ngi tham gia. Ngoi ra t khi Lut doanh nghip 2005 ra i cho php cc c nhn thnh lp doanh nghip TNHH mt thnh vin nn loi hnh ny cng pht trin rt nhanh. Biu 2.2: S doanh nghip nh v va b gii th hoc ph sn trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nm 2011 n v tnh: Doanh nghip
18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.268 8.000 6.000 4.000 2.000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 9.372 7.986 8.639 11.131 16.521

Ngun: Tng cc Thng k [39], [40], [62]. S KH v T Tp.HCM [59] Theo s liu ti biu 2.2 s lng doanh nghip nh v va b gii th hoc ph sn tng qua cc nm, nm 2006 l 8.268 doanh nghip th nm 2011 l 16.521 doanh nghip tng 99,81% so vi nm 2006 v bng 17,75% s doanh nghip nh v va ang hot ng. C th ni s doanh nghip b gii th v ph sn ngy cng tng cao l do tnh hnh kinh t v m bt n trong thi gian va qua, nh hng khng nh n ngun thu ngn sch nh nc v cng n vic lm ca ngi lao ng.

66

2.2.2 C cu ngun vn ca DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh Theo s liu ca Tng cc thng k, c cu ti sn v ngun vn bnh qun tnh cho mt doanh nghip nh v va c th hin trong bng sau: Bng 2.3: Tng ti sn v tng ngun vn bnh qun ca mt doanh nghip nh v va t nm 2006 n 2011 n v tnh: T ng Ch tiu Ti sn Ti sn lu ng Ti sn c nh Tng ti sn Ngun vn Vn ch s hu N phi tr Tng ngun vn 2,35 5,27 7,62 2,54 5,60 2,47 5,43 2,56 5,63 4,49 5,93 5,04 6,30 4,40 3,22 7,62 4,99 3,15 8,14 4,84 3,05 7,89 5,02 3,17 6,26 4,16 6,87 4,47 11,34 Nm 2006 2007 2008 2009 2010 2011

8,19 10,42

8,14 7,89 8,19 10,42 11,34 Ngun: Tng cc Thng k [39], [40], [62]

Theo s liu Bng 2.3 ta thy: - Ti sn ca doanh nghip nh v va ch yu l ti sn lu ng, chim t trng bnh qun hn 61% trong tng ti sn. - Ngun vn ca doanh nghip nh v va ch yu s dng n phi tr, gi tr n phi tr hn gp i gi tr vn ch s hu, chim t trng bnh qun hn 69% trong tng ngun vn. Nh vy, c th kt lun doanh nghip nh v va s dng n phi tr ti tr cho ti sn, ch yu l b sung ti sn lu ng ca doanh nghip. iu ny phn nh c thc trng ca cc doanh nghip nh v va Vit Nam cng nh thnh ph H Ch Minh ch yu kinh doanh trong lnh vc thng mi v dch v do khng s dng nhiu ti sn c nh, mc khc ngun vn ch s hu ca cc doanh nghip nh v va rt khim tn

67

nn cc doanh nghip ny ch yu s dng n phi tr ti tr cho vn kinh doanh ca mnh. V kt cu ngun vn ca doanh nghip nh v va ta c bng thng k nh sau: Bng 2.4: Kt cu Tng ngun vn bnh qun ca mt doanh nghip nh v va t nm 2006 n 2011 n v tnh: % Ngun vn Vn ch s hu N phi tr Tng ngun vn Nm 2006 30,84 69,16 100,00 2007 31,20 68,80 100,00 2008 31,31 68,82 100,00 2009 31,26 68,74 2010 43,12 56,88 2011 44,44 55,56

100,00 100,00 100,00

Ngun: Tng cc Thng k [39], [40], [62] Vi s liu thng k Bng 2.3 v Bng 2.4 cho ta thy ngun vn trong cc doanh nghip nh v va ch yu s dng n phi tr, c th n phi tr bnh qun ca mt doanh nghip nm 2006 l 5,27 t ng chim t trng 69,16%; nm 2007 l 5,60 t ng chim t trng 68,80%; nm 2008 l 5,43 t ng chim t trng 68,82%; nm 2009 l 5,63 t ng chim t trng 68,74%, nm 2010 l 5,93 t chim t trng 56,88%, nm 2011 l 55,56%. Nu tnh ton tng s n phi tr ca cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh ta c: Tng s n phi tr bnh qun nm nm 2006 l 220.602 t ng, nm 2007 l 280.039 t ng, nm 2008 l 330.584 t ng, nm 2009 l 428.347 t ng, nm 2010 l 505.005 t ng v nn 2011 l 586.234 t ng. kim chng s liu thng k ca cc c quan thng k nh nc, tc gi thc hin mt cuc kho st 83 doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh, v c kt qu tnh hnh ti sn v ngun vn bnh qun ca DNNVV th hin trong Bng 2.5 nh sau:

68

Bng 2.5: Kt qu kho st 83 doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 v tnh hnh ti sn v ngun vn n v tnh: Triu ng
Ch tiu 1. Tng ti sn bnh qun 2. Tng ngun vn bnh qun 2.1 Vn ch s hu bnh qun - Trong : Vn iu l bnh qun 2.2 N phi tr bnh qun - Vay ngn hng bnh qun - Vay ngi thn, bn b bnh qun - N nh cung cp bnh qun - N khc bnh qun Nm 2010 S tin T l (%) 10.742 100,00 10.742 100,00 4.793 44,62 3.321 30,92 5.949 55,38 2.767 25,75 2.327 21,67 738 6,87 127 1,18

Ngun: Kt qu kho st 83 doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 ca tc gi [23] Theo kt qu kho st bng 2.5, n phi tr bnh qun ca cc doanh nghip l 5.949 triu ng chim 55,38%, trong ch yu l n vay: Vay ngn hng chim 46,51%, vay ngi thn v bn b chim t trng 39,12%. Nh vy, so vi kt qu thng k ca cc c quan chc nng th t trng n phi tr ca cc doanh nghip nh v va khng chnh lch ln (55,38% so vi 56,88%), l do c th xut pht t cng tc kho st, v s lng doanh nghip kho st khng nhiu (83 doanh nghip), cc doanh nghip c kho st cng c th khai bo cha tht s trung thc. 2.2.3 Thc trng cc ngun vn ca doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh trong thi gian qua. 2.2.3.1 Vn ng k kinh doanh Hng nm thnh ph H Ch Minh thu ht hng ngn ngi lao ng khp mi min t nc v cng l mi trng thun li ngi dn u t vn lm n nn hng nm c c chc ngn doanh nghip c thnh lp mi. Bng 2.6 di y cho ta thy s lng doanh nghip ng k thnh lp v s vn ng k t nm 2006 n 2011:

69

Bng 2.6: S lng doanh nghip ng k kinh doanh v s vn ng k qua cc nm ti TP.HCM Nm 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tng s doanh nghip S doanh nghip nh v va S lng S lng S vn ng S vn ng (doanh nghip) k (t ng) (doanh nghip) k (t ng) 13.844 36.282 13.016 22.716 17.519 153.371 16.506 82.802 18.860 122.097 17.808 67.786 23.841 118.408 22.559 67.810 20.209 193.387 19.061 110.900 24.413 182.344 21.247 102.168

Ngun: Cc thng k Tp.H Ch Minh, S k hoch v u t [44], [59] Nm 2007 S k hoch v u t cp giy php thnh lp mi 17.519 doanh nghip ngoi nh nc vi tng s vn ng k l 153.372 t ng. Trong doanh nghip nh v va l 16.506 doanh nghip vi s vn ng k l 82.802 t ng, tng 3.490 doanh nghip so vi cng thi k nm 2006. Qui m bnh qun vn ca 1 doanh ngip l 8,75 t ng, bng 3,34 ln vn bnh qun 1 doanh ngip nm 2006. Nm 2008 S K hoch v u t cp php thnh lp mi 18.860 doanh nghip ngoi nh nc vi tng s vn ng k 122.097 t ng. Trong doanh nghip nh v va l 17.808 doanh nghip vi s vn ng k l 67.786 t ng, tng 1.302 doanh nghip so vi cng thi k nm 2007. Qui m bnh qun vn ca 1 doanh ngip l 6,47 t ng, bng 0,74 ln vn bnh qun 1 doanh ngip nm 2007. Nm 2009 c 23.841 doanh nghip ngoi nh nc mi c cp php thnh lp vi tng s vn ng k 118.408 t ng. Trong doanh nghip nh v va l 22.559 doanh nghip vi s vn ng k l 67.810 t ng, tng 4.752 doanh nghip so vi cng thi k nm 2008. Qui m bnh qun vn ca 1 doanh ngip l 4,97 t ng, bng 0,77 ln vn bnh qun 1 doanh ngip nm 2008.

70

Nm 2010 c 20.209 doanh nghip ng k thnh lp mi gim 3.632 doanh nghip so vi nm 2009, vi tng s vn ng k kinh doanh l 193.387 t ng tng 74.974 t ng so vi nm 2009. Trong doanh nghip nh v va l 19.061 doanh nghip gim 3.498 doanh nghip so vi nm 2009, vi s vn ng k l 110.900 t ng tng 43.090 t ng so vi nm 2009. Qui m bnh qun vn ca 1 doanh ngip l 5,818 t ng, bng 1,17 ln vn bnh qun 1 doanh ngip su thng u nm 2009. Nm 2011 c 24.413 doanh nghip ng k thnh lp mi tng 4.204 doanh nghip so vi nm 2010, vi tng s vn ng k kinh doanh l 182.344 t ng gim 11.043 t ng so vi nm 2010. Trong doanh nghip nh v va l 21.247 doanh nghip tng 2.186 doanh nghip so vi nm 2010, vi s vn ng k l 102.168 t ng gim 8.732 t ng so vi nm 2010. Qui m bnh qun vn ng k ca 1 DNNVV l 4,808 t ng. Nhn chung, hng nm trn a bn thnh ph H Ch Minh thu ht nhiu ngi dn b vn u t sn xut kinh doanh. Tuy nhin, ta thy vn ng k bnh qun mt doanh nghip qua cc nm cha c s t bin vn cn mc thp, thm ch cn gim dn n tnh trng c ti 97% cc doanh nghip l doanh nghip nh v va. Nguyn nhn cng chnh l do s thng thong ca php lut to iu kin thun li cho ngi dn b vn thnh lp doanh nghip, tuy nhin do hn ch v vn nn cc doanh nghip thnh lp c mc vn t vi chc triu n 1 t chim t trng rt ln. 2.2.3.2 Ngun vn vay t ngn hng thng mi Ngun vn huy ng bng hnh thc i vay t cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh ca cc DNNVV hng nm u tng so vi nm trc, tuy nhin cc DNNVV vn cn nhiu kh khn trong cng tc tip cn ngun vn ny. Kh khn cng tng thm khi nn kinh t Vit Nam xy ra lm pht cao nh thi im hin nay (thng 5/2011). Bng 2.7

71

cho thy tnh hnh d n cho vay ca cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh i vi cc DNNVV: Bng 2.7: Vn huy ng v cho vay ca cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nm 2011 n v tnh: T ng
Ch tiu - Tng vn huy ng - Tng d n tn dng - D n tn dng i vi DNNVV N m 2006 285.502 229.747 89.705 2007 487.028 406.352 167.011 2008 585.339 502.687 212.637 2009 780.200 695.500 322.712 2010 2011

766.300 886.900 699.800 753.800 384.890 412.849

Ngun: Cc thng k Tp.H Ch Minh v Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va [44], [60]. Nm 2007 tng vn huy ng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh l 487.028 t ng tng 70,6% so vi nm trc, trong vn huy ng ca cc ngn hng thng mi c phn l 239.417 t ng chim t trng 49,16% v tng 108,7% so vi nm trc. D n cho vay i vi doanh nghip nh v va l 167.011 t ng chim t trng 41,1%. Nm 2008 tng vn huy ng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh l 585.339 t ng tng 120,2% so vi nm trc, trong vn huy ng ca cc ngn hng thng mi c phn l 305.873 t ng chim t trng 52,26% v tng 27,8% so vi nm trc. D n cho vay i vi doanh nghip nh v va l 212.637 t ng chim t trng 42,30%. Nm 2009 vn huy ng n u thng 12 t 780.200 t, tng 38,3% so cng k, tng 33,3% so u nm. Vn huy ng ca cc ngn hng thng mi c phn (NHTMCP) chim 58,6%, tng 55,1% so cng k, tng 49,6% so u nm. Vn huy ng bng ngoi t chim 28,3% tng vn huy ng, tng 38,6% so cng k v tng 38,9% so u nm; huy ng VND tng

72

38,2%, trong tin gi tit kim v k phiu t 407.200 t, tng 40%, chim 52,2% tng vn huy ng. Tng d n tn dng t 695.500 t, tng 43,8% so cng k, tng 38,3% so u nm. D n tn dng ca cc NHTMCP chim 53,6%, tng 63,7% so cng k. Tc tng trng d n VND lun cao hn nhiu so vi d n ngoi t l do chnh lch li sut gia VND v ngoi t khi thc hin h tr li sut trong chng trnh kch cu ca chnh ph. D n tn dng bng ngoi t t 170.400 t, chim 24,5% tng d n, tng 24,1% so cng k; d n tn dng bng VND tng 51,6% so cng k. D n tn dng trung di hn chim 41,7% tng d n, tng 34% so cng k; d n tn dng ngn hn tng 51,7% so cng k. D n cho vay i vi doanh nghip nh v va l 322.712 t ng chim t trng 46,4%. Nm 2010 vn huy ng ca cc ngn hng thng mi trn a bn Thnh ph n thng 12 c t 766.300 t ng, gim 1,78% so nm 2009, tng 27% so u nm. Vn huy ng ca cc ngn hng thng mi c phn l 432.960 t ng chim 56,5%, gim 5,5% so cng k. Tng d n tn dng c t 699.800 t, tng 0,6% so cng k, tng 16,6% so u nm. D n tn dng ca cc NHTMCP l 319.809 t chim 45,7%, gim 6,1% so cng k. D n tn dng bng VND gim 4,4%; d n tn dng trung di hn chim 40,1% tng d n, tng 6,1%; d n tn dng ngn hn gim 3,3%. D n cho vay i vi doanh nghip nh v va l 384.890 t ng chim t trng 55,0%. Nm 2011 vn huy ng ca cc ngn hng thng mi trn a bn Thnh ph t 886.900 t ng, tng 15,74% so nm 2010. Vn huy ng ca cc ngn hng thng mi c phn l 526.818 t ng chim 59,4%. Tng d n tn dng t 753.800 t, tng 7,71% so nm 2011. D n tn dng ca cc NHTMCP l 381.600 t chim t trng 50,6%, tng 19,32% so nm 2010. D n tn dng bng VND chim 71%; d n tn dng trung di hn

73

chim 50,2% tng d n, tng 6,1%; d n tn dng ngn hn gim 4,8%. D n cho vay i vi doanh nghip nh v va l 412.849 t ng chim t trng 54,76%. Nhn chung d n cho vay ca ngn hng thng mi i vi cc doanh nghip nh v va qua cc nm u tng ln v s lng v t trng y l xu hng thun li cho cc doanh nghip, mc khc cc doanh nghip nh v va ngy cng c cc ngn hng ch v c xem l khch hng mc tiu ca nhiu ngn hng thng mi. Tuy nhin, n nay vic tip cn ngun vn tn dng vn cn l vn kh khn ca cc doanh nghip nh v va. 2.2.3.3 Vn huy ng thng qua th trng chng khon Theo iu 8 Ngh nh s 14/2007/N-CP ngy 19 thng 01 nm 2007 th iu kin nim yt chng khon ti S Giao dch chng khon thnh ph H Ch Minh: Cng ty c phn c vn iu l gp ti thi im ng k nim yt t 80 t ng Vit Nam tr ln tnh theo gi tr ghi trn s k ton; Hot ng kinh doanh hai nm lin trc nm ng k nim yt phi c li v khng c l lu k tnh n nm ng k nim yt; Ti thiu 20% c phiu c quyn biu quyt ca cng ty do t nht 100 c ng nm gi. Theo iu 3 ca Ngh nh s 90/2001/N-CP ngy 23 thng 11 nm 2001 v tr gip pht trin doanh nghip nh v va th doanh nghip nh v va c nh ngha nh sau: Doanh nghip nh v va l c s sn xut, kinh doanh c lp, ng k kinh doanh theo php lut hin hnh, c vn ng k khng qu 10 t ng hoc s lao ng trung bnh hng nm khng qu 300 ngi. Theo iu 3 Ngh nh s 56/2009/N-CP ca Chnh ph ngy 30 thng 06 nm 2009 v tr gip gip pht trin doanh nghip nh v va, nh ngha doanh nghip nh v va: Doanh nghip nh v va l c s kinh doanh ng k kinh doanh theo quy nh php lut, c chia thnh ba cp: siu nh, nh, va theo quy m tng ngun vn (tng ngun vn tng ng

74

tng ti sn c xc nh trong bng cn i k ton ca doanh nghip) hoc s lao ng bnh qun nm (tng ngun vn l tiu ch u tin), c th c th hin trong Bng 1.2. Vi nhng qui nh nh trn th c th ni ch c cc doanh nghip loi va mi iu kin nim yt chng khon ti S giao dch chng khon thnh ph H Ch Minh. Ti thi im ngy 26 thng 10 nm 2010 c 265 m c phiu ang giao dch ti S giao dch chng khon thnh ph H Ch Minh, tt c cc cng ty ny u l cng ty c phn loi ln, trong khi doanh nghip nh v va gm nhiu loi hnh khc nhau nh: cng ty c phn, cng ty TNHH, cng ty hp danh, doanh nghip t nhn. Nh vy, c th ni th trng chng khon ti thnh ph H Ch Minh hin cha phi l ni p ng nhu cu vn cho cc doanh nghip nh v va. 2.2.3.4 Cc ngun vn khc Vic tip cn kh khn ngun vn t ngn hng dn n thc trng hin nay l cc doanh nghip nh v va huy ng mt ngun vn kh ln thng qua hnh thc vay mn bn b, ngi thn, tn dng thng mi v cc ngun vn chim dng khc. Theo kt qu kho st 83 doanh nghip nh v va ca tc gi trn a bn thnh ph H Ch Minh cho thy vn vay t ngi thn v bn b chim 21,67% trong tng ngun vn ca doanh nghip v chim 39,12% trong tng n phi tr, tn dng thng mi chim 6,87% trong tng ngun vn v chim 12,41% trong tng n phi tr, cc khon n khc chim 1,18% trong tng ngun vn v chim 2,14% trong tng n phi tr. 2.2.4 Nhu cu vn pht trin DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh Xc nh nhu cu vn ca cc doanh nghip nh v va: - Nhu cu vn vay = Nhu cu vn cho SXKD Vn ch s hu - Nhu cu vn cho sn xut kinh doanh = Tng chi ph/Vng quay vn - Vng quay vn = Doanh thu thun/Tng ti sn bnh qun

75

Bng 2.8: Doanh thu, chi ph v li nhun ca doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 n v tnh: T ng
N m Ch tiu Doanh thu thun bnh qun 1 doanh nghip Tng chi ph bnh qun 1 doanh nghip Li nhun sau thu thu nhp doanh nghip bnh qun 1 doanh nghip 2006 15,939 13,773 2007 18,261 15,986 2008 19,454 17,227 2009 20,657 18,305 2010 20,470 18,310 2011 19,911 17,947

2,166

2,275

2,227

2,352

2,184

2,012

Ngun: Tng cc Thng k [39], [40], [62] Theo s liu thng k Bng 2.3 kt hp vi s liu thng k bng 2.8 c th xc nh nhu cu vn ca DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh nh sau: Nhu cu vn vay bnh qun mt doanh nghip nh v va nm 2006: + Vng quay vn = 15,939/7,62 = 2,091 vng + Nhu cu vn cho sn xut kinh doanh = 13,773/2,091 = 6,585 t ng + Nhu cu vn vay = 6,585 2,350 = 4,234 t ng Nhu cu vn vay bnh qun mt doanh nghip nh v va nm 2007: + Vng quay vn = 18,261/8,14 = 2,243 vng + Nhu cu vn cho sn xut kinh doanh = 15,986/2,243 = 7,126 t ng + Nhu cu vn vay = 7,126 2,54 = 4,582 t ng Nhu cu vn vay bnh qun mt doanh nghip nh v va nm 2008: + Vng quay vn = 19,454/7,89 = 2,464 vng + Nhu cu vn cho sn xut kinh doanh = 17,227/2,464 = 6,991 t ng + Nhu cu vn vay = 6,991 2,47 = 4,524 t ng Nhu cu vn vay bnh qun mt doanh nghip nh v va nm 2009: + Vng quay vn = 20,657/8,19 = 2,521 vng

76

+ Nhu cu vn cho sn xut kinh doanh = 18,305/2,521 = 7,261 t ng + Nhu cu vn vay = 7,261 2,560 = 4,701 t ng Nhu cu vn vay bnh qun mt doanh nghip nh v va nm 2010: + Vng quay vn = 20,470/10,42 = 1,96 vng + Nhu cu vn cho sn xut kinh doanh = 18,310/1,96 = 9,342 t ng + Nhu cu vn vay = 9,342 4,49 = 4,852 t ng Nhu cu vn vay bnh qun mt doanh nghip nh v va nm 2010: + Vng quay vn = 19,911/11,34 = 1,756 vng + Nhu cu vn cho sn xut kinh doanh = 17,947/1,756 = 10,22 t ng + Nhu cu vn vay = 10,22 5,04 = 5,18 t ng Bng 2.9: Nhu cu vn ca doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011
Ch tiu Nhu cu vn bnh qun mt doanh nghip (t ng) S lng doanh nghip (doanh nghip) Tng nhu cu vn ca cc doanh nghip (t ng) 2006 4,234 41.860 177.240 2007 4,582 50.007 229.142 N m 2008 2009 4,524 60.881 275.402 4,701 76.083 2010 4,852 85.161 2011

5,18
93.053

357.629 413.201 482.014

Ngun: Tng cc Thng k [39], [40], [62] 2.2.5 Nhng ng gp ca DNNVV i vi thnh ph H Ch Minh Cung cp sn phm hng ha dch v Cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh hin nay chim hn 97% tng s doanh nghip. Nm 2009 tng s DNNVV l 76.083 doanh nghip bng 33,43% DNNVV trong c nc. T trng GDP cung cp cho nn kinh t ca cc DNNVV c xu hng ngy cng tng. Nu nm 2002 chim 9,02%, n nm 2004 t l ny khong 24% n 25,5%, nm 2006 t trng

77

ng gp khong 26% GDP, nm 2009 t trng ng gp hn 30% GDP, nm 2010 v 2011 ng gp khong 35% GDP. To vic lm v thu nhp cho ngi lao ng. Hng nm nc ta c khong hn mt triu ngi n tui lao ng nhng kh nng thu ht lao ng ca cc doanh nghip ln ngy cng hn ch. Thm vo , trong tin trnh i mi v ci cch doanh nghip Nh nc khin cho nhiu ngi lao ng b mt vic lm. Trong iu kin nh vy, cc doanh nghip nh v va c bit l cc doanh nghip ngoi quc doanh c vai tr quan trng trong vic thu ht lao ng bao gm nhng ngi mi n tui lao ng, nhng ngi b mt vic lm do tinh gim bin ch cng nh cc qun nhn khi hon thnh ngha v tr v. Thnh ph H Ch Minh l trung tm kinh t, trung tm ti chnh ca Vit Nam, nn hng nm ngi dn cc a phng khc chuyn n tm vic lm; sinh vin cc trng trung cp, cao ng, i hc ra trng a s li thnh ph H Chi Minh tm vic. Bng 2.10: S lng lao ng lm vic trong cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011
2006 2007 2010 2011 - Tng s doanh nghip 41.860 50.007 60.881 76.083 85.161 93.053 (doanh nghip) - Bnh qun 1 29 27 25 24 22 21 doanh nghip (ngi) - Tng s lao 1.206.280 1.336.530 1.526.276 1.791.563 1.865.470 1.936.987 ng (ngi) Ch tiu N m 2008 2009

Ngun: Tng cc thng k, S k hoch v u t Tp.HCM [39], [40], [59], [62]. Vi s liu Bng 2.10 ta thy tng s lao ng lm vic trong cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh u tng qua cc nm vi tc

78

tng binh qun hn 14% mt nm. Tuy nhin s lao ng bnh qun trong mt doanh nghip tnh t nm 2006 n nm 2011 c xu hng gim. Vi s liu thng k bng 2.10 v kt qu kho st 83 doanh nghip, cho thy s lao ng lm vic trong cc doanh nghip thp. Bnh qun cha ti 30 ngi/doanh nghip. So vi qui nh ti iu 3 Ngh nh s 56/2009/N-CP ca Chnh ph ngy 30 thng 06 nm 2009 v tr gip gip pht trin DNNVV th hu ht doanh nghip thuc vo loi nh xt v qui m lao ng. Bng 2.11: Thu nhp ca lao ng lm vic trong cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011
Ch tiu N m 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Tng s lao 1.206.280 1.336.530 1.526.276 1.791.563 1.865.470 1.936.987 ng (ngi) Thu nhp bnh qun 1 2,301 2,661 2,946 3,181 3,884 4,095 lao ng (Triu ng) Tng thu nhp (Triu 2.775.650 3.556.506 4.495.993 5.699.651 7.244.640 7.931.187 ng)

Ngun: Tng cc thng k, S k hoch v u t Tp.HCM [39], [40], [59], [62]. Nm 2007 s lao ng lm vic ti cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh l 1.336.530 ngi vi thu nhp bnh qun l 2,661 triu ng/ngi/thng v tng thu nhp l 3.556.506 triu ng. Nm 2008, c nc c khong 7.950.584 lao ng lm vic trong cc doanh nghip, trong c 1.526.276 lao ng lm vic trong cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh chim t trng 19,2% vi tng mc thu nhp l 4.495.993 triu ng. Nm 2009, c nc c khong 9.311.393 lao ng trong cc doanh nghip, trong c 1.791.563 lao ng lm vic trong cc DNNVV trn a

79

bn thnh ph H Ch Minh chim t trng 19,24% vi tng mc thu nhp l 5.699.651 triu ng. Nm 2010, c nc c khong 10.268.151 lao ng trong cc doanh nghip, trong c 1.865.470 lao ng lm vic trong cc DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh chim t trng 27,00% vi tng mc thu nhp l 7.244.640 triu ng. Nm 2011, c khong 1.936.987 lao ng lm vic trong cc DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh vi tng mc thu nhp l 7.931.187 triu ng. Vi s liu nu trn cho thy cc doanh nghip nh v va to ra nhiu cng n vic lm v thu nhp cho ngi lao ng, t gp phn n nh trt t x hi, gp phn tng trng GDP cho nn kinh t. Thu ht vn ng k u t kinh doanh Hin nay, Nh nc c ch trng bn, khon, cho thu v c phn ha cc doanh nghip c quy m nh v va. Ch trng ny c tc dng thc y hot ng u t vn vo sn xut kinh doanh ca mi ngi dn bng vic mua li doanh nghip, mua c phn hoc thnh lp mi cc DNNVV. Biu 2.3: Vn ng k ca cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 Vn
350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
2006 2007 2008 2009 2010 2011
98.371 150.376 127.018 194.772 244.786 304.832

n v tnh: T ng

Nm

Ngun: Tng cc thng k, S k hoch v u t Tp.HCM [39], [40], [59], [62].

80

Nm 2006, phn theo qui m lao ng trn a bn thnh ph H Ch Minh c 41.860 doanh nghip nh v va vi s vn ng k 98.371 chim khong 40,61% tng s vn ng k ca cc doanh nghip nh v va trong c nc (c nc 242.260 t ng). Nm 2007, phn theo qui m lao ng trn a bn thnh ph H Ch Minh c 50.007 doanh nghip nh v va vi s vn ng k 127.018 t ng chim khong 42,83% tng s vn ng k ca cc doanh nghip nh v va trong c nc (c nc l 296.586 t ng), tng 29,12% so vi nm 2006. Nm 2008, phn theo qui m lao ng trn a bn thnh ph H Ch Minh c 60.881 doanh nghip nh v va vi s vn ng k 150.376 t ng chim khong 43,21% tng s vn ng k ca cc doanh nghip nh v va trong c nc (c nc 348.033 t ng), tng 18,39% so vi nm 2007. Nm 2009, phn theo qui m lao ng trn a bn thnh ph H Ch Minh c 76.083 doanh nghip nh v va vi s vn ng k 194.772 t ng chim khong 46,50% tng s vn ng k ca cc doanh nghip nh v va trong c nc (c nc l 418.844 t ng), tng 29,52% so vi nm 2008. Nm 2010, phn theo qui m lao ng trn a bn thnh ph H Ch Minh c 85.161 doanh nghip nh v va vi s vn ng k 244.786 t ng, tng 25,68% so vi nm 2009. Nm 2011, phn theo qui m lao ng trn a bn thnh ph H Ch Minh c 93.053 doanh nghip nh v va vi s vn ng k 304.832 t ng, tng 24,53% so vi nm 2010. Vi s liu thng k nu trn cho thy tc pht trin v s lng v vn u t ca doanh nghip nh v va trong nn kinh t rt cao, tuy nhin

81

xt v t trng vn u t th doanh nghip nh v va ch chim khong 23% tng vn u t trong nn kinh t. Gp phn lm cho nn kinh t nng ng, t hiu qu kinh t cao Vi quy m vn v lao ng khng ln, cc doanh nghip nh v va d dng c thnh lp, chuyn i mt hng sn xut kinh doanh. iu cho thy, cc doanh nghip nh v va ng vai tr quan trng trong lu thng hng ha v cung cp hng ha, dch v b sung cho cc doanh nghip ln, l nhng v tinh, nhng x nghip gia cng cho nhng doanh nghip ln cng h thng ng thi l mng li tiu th hng ha cho doanh nghip ln. Hin nay doanh nghip nh v va chim khong 31% tng sn lng cng nghip hng nm, 78% doanh s bn l trong thng nghip, 64% khi lng vn chuyn hnh khch v hng ha. Cc doanh nghip nh v va p ng tch cc, kp thi nhu cu tiu dng ca dn c ngy cng phong ph v a dng m cc doanh nghip ln khng th lm c. Tch cc i vi s pht trin kinh t a phng, khai thc tim nng th mnh ca tng vng Pht trin cc doanh nghip nh v va s gip cc a phng khai thc th mnh v t ai, ti nguyn, lao ng trong mi lnh vc phc v pht trin kinh t a phng. cng l l do c bn ng v Nh nc ta a ra cc chnh sch h tr pht trin cc doanh nghip nh v va cng nh kinh t trang tri v pht trin cc lng ngh truyn thng cc vng nng thn nc ta. thnh ph H Ch Minh, mi qun, huyn u c nhng th mnh tim nng ring. Nhng qun trung tm s ph hp pht trin cc doanh nghip chuyn cung cp cc dch v (dch v n ung, du lch, gii tr ), nhng qun huyn xa trung tm nh Hc Mn, C Chi thun li cho pht trin nng nghip t bit l rau sch v chn nui kt hp vi cc dch v vui

82

chi gii tr (cu c, gii ngoi ), huyn Cn Gi th thch hp cho nui trng thy sn v du lch bin. To c mi lin kt vi cc tng cng ty, cc tp on xuyn quc gia Mc d trong thi gian qua, mi quan h ny mi ch c xc lp bc u qua vic cung ng nguyn vt liu, hp ng ph v thnh lp mng li v tinh phn phi sn phm cho cc tng cng ty, cc tp on xuyn quc gia, song y l mt hng pht trin ht sc quan trng thc y nhanh s pht trin ca cc doanh nghip nh v va ni ring v s pht trin chung ca nn kinh t nhiu thnh phn Vit Nam. Nh vy, t vic khng nh v tr v vai tr ca cc doanh nghip nh v va, vic ch trng pht trin cc doanh nghip nh v va nc ta l mt trong nhng chin lc quan trng trong qu trnh cng nghip ha v hin i ha t nc. c bit trong qu trnh hi nhp kinh t quc t hin nay vic h tr tn dng cho cc doanh nghip nh v va l iu rt cp thit, l cht xc tc gip doanh nghip nh v va pht huy vai tr ca mnh. ng gp khng nh vo ngn sch nh nc Vi s lng doanh nghip nh v va chim hn 97% tng s doanh nghip trn a bn thnh ph H Ch Minh, hng nm ng gp khng nh vo ngn sch nh nc. S thu t thu, ph v l ph ca cc doanh nghip nh v va chim t trng ln v u tng vi tc cao qua cc nm, nm 2005 doanh nghip nh v va np ngn sch nh nc chim t trng 53,07% trong tng doanh nghip n nm 2009 chim t trng hn 66,0%. S liu c th c th hin trn biu 2.4 nh sau:

83

Biu 2.4: Thu v cc khon phi np ngn sch nh nc ca cc DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh t nm 2006 n 2011 (n v tnh: Triu ng)
Gi tr
70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 0
27.054.448 50.023.204 45.188.079 59.076.403 54.025.060 64.201.281

2006

2007

2008

2009

2010

2011 Nm

Ngun: Tng cc thng k [39], [40], [62]. Nm 2006 doanh nghip nh v va np ngn sch nh nc l 27.054.448 triu ng tng 74,06% so vi nm 2005; nm 2007 doanh nghip nh v va np ngn sch nh nc l 45.188.079 triu ng tng 67,03% so vi nm 2006; nm 2008 doanh nghip nh v va np ngn sch nh nc l 50.023.204 triu ng tng 10,07% so vi nm 2007; nm 2009 np ngn sch nh nc l 54.025.060 triu ng tng 8,0% so vi nm 2008; nm 2010 np ngn sch nh nc l 59.076.403 triu ng tng 9,35% so vi nm 2009; nm 2011 np ngn sch nh nc l 64.201.281 triu ng tng 8,67% so vi nm 2010. Nh vy, so vi nm 2006 np ngn sch ca doanh nghip nh v va nm 2011 tng 137,3%. Xt v t trng nm 2006 doanh nghip nh v va np ngn sch nh nc chim t trng 53,77% trong tng doanh nghip, nm 2011 chim t trng gn 65,0%. Vi s liu trn cho thy s ng gp vo ngn sch nh nc ca doanh nghip nh v va chim mt t trng ln v tng qua cc nm, t gp phn lm tng ngun thu ngn sch nh nc phc v cho mc tiu pht trin kinh t x hi ca thnh ph H Ch Minh ni ring v Vit Nam ni chung.

84

2.3 HOT NG TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI C PHN I VI DNNVV TRN A BN TP.H CH MINH 2.3.1 Huy ng vn ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh 2.3.1.1 Vn iu l ca mt s ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh Vn iu l ca ngn hng thng mi c phn c hnh thnh lc mi i vo hot ng v trong qu trnh hot ng vn iu l c b sung bng hnh thc pht hnh c phiu (pht hnh tng thm vn, pht hnh chia li nhun, pht hnh t cc qu d tr ). Vn iu l chim t trng nh khong 10% trong tng ngun vn huy ng nhng c vai tr rt ln, gip cc ngn hng m rng qui m kinh doanh, trang b c s vt cht, k thut, thu ht nhn ti, gip ngn hng c th ng vng trong nhng cuc khng hong kinh t, ti chnh trong v ngoi nc. Theo ngh nh 141/2006/N-CP ngy 22 thng 11 nm 2006 v ban hnh danh mc mc vn php nh ca cc t chc tn dng th n cui nm 2010 cc ngn hng thng mi c phn phi m bo vn iu l ti thiu l 3.000 t ng. Tuy nhin, trn thc t mt s NHTMCP khng th p ng c Ngh nh ny, v du: Ngn hng TMCP Xng du Petrolimex (2.000 t VND), Ngn hng TMCP gia nh (2.000 t VND), Ngn hng TMCP Nht (2.000 t VND) . Do , to iu kin cho cc ngn hng pht trin trong bi cnh nn kinh t trong v ngoi nc gp nhiu kh khn, Chnh ph ban hnh Ngh nh 10/2011/N-CP ngy 26 thng 01 nm 2011 v vic sa i b sung mt s iu ngh nh 141/2006/N-CP ngy 22 thng 11 nm 2006 V ban hnh Danh mc mc vn php nh ca cc t chc tn dng. Vi ngh nh ny th cc ngn hng thng mi c phn c gia hn tng vn u l ln 3.000 t VND n ht nm 2011.

85

Bng 2.12: Vn u l ca mt s ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh tnh n thi im 31/12/2010 n v tnh: T ng Stt
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

Tn ngn hng
Ngn hng TMCP An Bnh Ngn hng TMCP Du kh Ton Cu Ngn hng TMCP Hng hi Ngn hng TMCP K Thng Ngn hng TMCP Nam Vit Ngn hng TMCP Nam Ngn hng TMCP Ngoi quc doanh Ngn hng TMCP Ngoi thng Vit Nam Ngn hng TMCP Pht trin Nh TP.HCM Ngn hng TMCP Phng Nam Ngn Hng TMCP Qun i Ngn hng TMCP Quc t Ngn hng TMCP Si Gn Ngn hng Si Gn - H Ni Ngn hng TMCP Si gn thng tn Ngn hng TMCP Vit Nam Tn Ngha Ngn hng TMCP Xut nhp khu Ngn hng TMCP Chu Ngn hng TMCP ng Nam Ngn hng TMCP ng Ngn hng TMCP i Dng Ngn hng cng thng Vit Nam

Vn iu l
3.482 3.018 5.000 6.932 3.500 3.000 4.000 13.223 3.000 3.049 5.300 4.000 4.185 4.995 9.179 3.399 8.800 7.814 5.068 4.500 3.500 15.172

Ngun: Tng hp t Bo co ti chnh ca cc ngn hng TMCP trn a bn Tp.HCM nm 2010, Hip hi ngn hng Vit Nam [22],[45].

86

2.3.1.2 Tnh hnh huy ng tin gi t cc t chc, c nhn ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn Tp.H Ch Minh. Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring, vn huy ng ca cc ngn hng thng mi ch yu l t vn tit kim ca cc tng lp dn c, tin gi thanh ton v tin gi c k hn ca cc doanh nghip. Vic cnh tranh huy ng c ngun vn ny din ra rt gay gt gia cc ngn hng thng mi, huy ng ngun vn ny cc ngn hng thng mi khng ngng thay i li sut hp dn ng thi c cc hnh thc tng qu, khuyn mi cho cc khch hng gi tin. Bng 2.13 th hin tnh hnh huy ng vn ca cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2010 nh sau: Bng 2.13: Tnh hnh huy ng vn ca cc ngn hng trn a bn Tp.HCM n v tnh: T ng Nm Ch tiu 2006 Tng cc Ngn hng Ngn TMCP hng 2007 2008 2009 2010 2011

285.479 487.028 585.339 780.200 766.300 886.900

114.718 239.417 305.873 457.197 432.960 526.818

Ngun: Cc thng k v Qu bo lnh tn dng Tp.H Ch Minh [44],[60] Cn c vo bng 2.13 ta c s thay i v ngun vn huy ng ca cc ngn hng trn a bn c thng k trong bng sau:

87

Bng 2.14: S thay i ngun vn huy ng ca cc ngn hng trn a bn Tp.HCM so vi nm trc. n v tnh: T ng
N m 2007 Ch Tiu S tin T l tng/ gim (%) Tng 201.549 70,6 cc NH NH 124.699 108,7 TMCP 98.311 66.456 S Tin 2008 T l tng/ gim (%) 20,2 27,8 S tin 2009 So nm trc (%) 2010 S tin T l tng/ gim (%) 2011 S tin T l tng/ gim (%)

194.861 33,3 151.324 49,5

-13.900 -1,8 120.600 15,7 -24.237 -5,3 93.858 21,7

Ngun: Cc thng k v Qu bo lnh tn dng Tp.HCM [44],[60] T s liu thng k bng 2.13 v 2.14 cho thy: Nm 2007 tng vn huy ng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh l 487.028 t ng tng 70,6% so vi nm trc, trong vn huy ng ca cc ngn hng thng mi c phn (NHTMCP) l 239.417 t ng chim t trng 49,16% trong tng ngun vn huy ng ca cc ngn hng thng mi v tng 108,7% so vi nm trc. Nu chia theo i tng gi tin th tin gi dn c l 215.976 t ng, tin gi t chc kinh t 263.950 t ng v tin gi ca khch hng nc ngoi l 7.102 t ng. Trong nm 2008 khng hong ti chnh ton cu din bin nhanh v phc tp cng vi lm pht trong nc tng cao trong nm (khong 19,8%) nh hng n vic thc thi chnh sch tin t, to ra tm l khng tch cc cho th trng tin t v hot ng ngn hng. Cc ch s v tng trng vn huy ng, d n cho vay u tng chm so nm trc. Ngn hng Nh nc ban hnh nhiu quyt nh nhm iu tit v m v hot ng ngn hng nh: cc quyt nh tng t l d tr bt buc (Quyt nh s 187/2008/QNHNNngy 16/1/2008, 2560/Q-NHNN ngy 03/11/2008, 2811/Q-NHNN

88

ngy 20/11/2008, 2951/Q-NHNN ngy 03/12/2008, 3158/Q-NHNN ngy 19/12/2008) v quyt nh v c ch iu hnh li sut (Quyt nh s 16/2008/Q-NHNN ngy 16/5/2008), cc quy nh v c ch iu hnh t gi v giao dch ngoi hi. Cc quyt nh trn c tc dng tch cc i vi th trng tin t, to c s n nh ca th trng nhng thng cui nm: th trng lin ngn hng n nh tr li, tnh thanh khon v vn kh dng c m bo, li sut cho vay ph bin mc 12% - 13,5%/nm, huy ng ph bin mc 10% - 11%/nm. Tng vn huy ng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh l 585.339 t ng tng 20,2% so vi nm trc, trong vn huy ng ca cc ngn hng thng mi c phn l 305.873 t ng chim t trng 52,26% trong tng ngun vn huy ng ca cc ngn hng thng mi v tng 27,8% so vi nm trc. Nu chia theo i tng gi tin th tin gi dn c l 294.166 t ng, tin gi t chc kinh t 278.416 t ng v tin gi ca khch hng nc ngoi l 12.757 t ng. Nm 2009 hot ng ngn hng trn a bn tip tc tng trng v pht trin trong iu kin kinh t ang hi phc. S tng trng trong hot ng tn dng (tng 38,3% so u nm) phn nh qu trnh tun hon v lun chuyn vn trong nn kinh t bnh thng, cc c nhn v doanh nghip tip cn c ngun vn vay duy tr v pht trin sn xut. Trong nm qua Ngn hng Nh nc c chnh sch iu hnh th trng tin t thch hp. Vic duy tr li sut c bn mc thp 7%/nm trong 11 thng, v iu chnh ln mc 8%/nm p dng t ngy 1/12 gp phn n nh th trng tin t, khng xy ra hin tng chy ua li sut gia cc t chc tn dng, gip doanh nghip tip cn c ngun vn tn dng vi li sut hp l trong c cu gi thnh sn phm. Hot ng dch v ngn hng tip tc pht trin, hu ht cc t chc tn dng trn a bn hon thin v pht trin. Cc ngn

89

hng ng dng cng ngh hin i, cho php t chc tn dng kt ni v tp trung d liu, rt ngn thi gian giao dch vi khch hng. Vn huy ng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh t 780.200 ngn t, tng 33,3% so vi nm 2008. Vn huy ng ca cc NHTMCP t 457.197 t ng, chim 58,6% trong tng ngun vn huy ng ca cc ngn hng thng mi, tng 49,5% so nm 2008. Vn huy ng bng ngoi t chim 28,3% tng vn huy ng, tng 38,9% so nm trc; huy ng VND tng 38,2%, trong tin gi tit kim v k phiu t 407.200 t, tng 40%, chim 52,2% tng vn huy ng. Nm 2010 do nhu cu huy ng vn trong 2 thng cui nm mt s ngn hng nng li huy ng bng tin Vit Nam ln trn 17%. bnh n li sut huy ng vn trn th trng, Ngn hng Nh nc Vit Nam n nh li sut huy ng vn khng vt qu 14%/nm bao gm c khon chi khuyn mi di mi hnh thc. Mc li sut ny c thc hin k t ngy 15/12/2010, iu ny lm nh hng n hot ng huy ng vn ca cc ngn hng thng mi ni chung v ngn hng TMCP ni ring, v vic huy ng vn ca cc ngn hng ph thuc phn ln vo mc li sut hp dn ca mnh. Vn huy ng trn a bn thnh ph H Ch Minh n cui thng 12 c t 766,3 ngn t ng, gim 1,8% so vi nm 2009. Vn huy ng ca cc NHTMCP chim 56,5% tng ng 432,96 ngn t, gim 5,3% so vi nm 2009. Vn huy ng bng ngoi t chim 25,6% tng vn huy ng, gim 11,2% so cng k, tng 2% so u nm. Vn huy ng VND chim 74,4%, tng 1,9% so cng k, trong tin gi tit kim v k phiu c t 265,1 ngn t, tng 0,6%, chim 34,6% tng vn huy ng. Tng vn huy ng ca cc ngn hng thng mi nm 2011 trn a bn thnh ph H Ch Minh t 886.900 t ng, tng 15,7% so nm 2010. Vn huy ng ca cc Ngn hng Thng mi c phn chim 59,4% t 526.818 t ng, tng 21,7% so vi nm 2010. Vn huy ng bng ngoi t

90

chim 24,7%, tng 8,2% so cng k. Vn huy ng VND chim 75,3% tng vn huy ng, tng 10,6% so cng k, trong tin gi tit kim tng 22,9%, chim 36,2%. 2.3.2 Cho vay ca cc ngn hng thng mi c phn i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh. y l hot ng s dng vn chim t trng ln nht trong tng s hot ng s dng vn v cng l hot ng mang li nhiu li nhun nht ca cc ngn hng. m bo thc hin tt nghip v cho vay, cc ngn hng phi tn trng nguyn tc phng nga ri ro, khng dn vn cho mt s t khch hng v cc qui nh v an ton vn ca Ngn hng Nh nc. 2.3.2.1 Mt s sn phm cho vay ph bin c cc ngn hng TMCP vn dng i vi DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh Ngy nay, hot ng cho vay ca cc ngn hng thng mi c phn c thc hin di nhiu hnh thc rt a dng th hin bng cc sn phm cho vay nhm p ng nhu cu ngy cng a dng ca cc doanh nghip. Tuy nhin, hin nay cc ngn hng thng mi c phn cung cp cc sn phm cho vay ch yu sau y: - Cho vay b sung vn lu ng Cho vay sn xut kinh doanh: Ngn hng cho vay b sung vn lu ng phc v cho cc hot ng sn xut kinh doanh: xut nhp khu, nguyn liu sn xut, thng mi . y l loi hnh cho vay ngn hn, thi hn vay ph hp chu k sn xut kinh doanh ca doanh nghip nhng ti a khng qu 12 thng. Ngn hng c th cho vay tng ln hoc vay theo hn mc. Doanh nghip c th chn loi tin vay nh: VND, ngoi t, vng . m bo khon vay doanh nghip c th s dng cc loi ti sn: Bt ng sn, My mc thit b, phng tin vn ti, hng ha, hoc ti sn hnh thnh t vn vay.

91

Bao thanh ton ni a: y l sn phm cho vay ng trc tin cho doanh nghip thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t hp ng mua bn hng. Vi sn phm ny doanh nghip khng cn ti sn m bo cho khon ng trc; thi gian gii quyt nhanh chng; tit kim chi ph v thi gian v khng phi theo di thu n; bn hng theo phng thc tr chm nhng vn m bo c ngun vn lu ng cho hot ng sn xut kinh doanh, qua ch ng trong vic lp k hoch kinh doanh v k hoch ti chnh; a dng ha hnh thc bn hng, nng cao li th cnh tranh trong kinh doanh; c ngn hng ng trc tin ngay sau khi giao hng thay v i n ngy thanh ton. s dng sn phm ny doanh nghip cn cung cp cho ngn hng cc h s gm: Hp ng, ha n bn hng, bin bn giao nhn hng ha, phiu xut nhp kho hng ha . Bao thanh ton cho khch hng xut khu sang th trng,chi nhnh nc ngoi: Sn phm ny s p ng nhu cu ca doanh nghip ang hot ng kinh doanh xut khu sang th trng nc ngoi theo phng thc bn hng tr chm nhng mun nhn tin ngay. Cc tin ch khi doanh nghip s dng sn phm bao thanh ton: Gia tng mc tin cy ca i tc trong vic thc hin hp ng, cc giao dch mua bn, cung cp sn phm, gia tng c hi tham gia u thu v thng thu cho khch hng, gia tng c hi vay vn phc v sn xut kinh doanh, c bit l vay vn ca cc t chc nc ngoi . Thu chi ti khon tin gi thanh ton doanh nghip: Ngn hng cung cp doanh nghip mt hn mc thu chi chi vt s d trong ti khon tin gi thanh ton khng k hn, p ng nhu cu vn thiu ht tm thi nh: cn tin gp tr lng, np thu, thanh ton ha n in thoi hoc thanh ton tin mua nguyn vt liutrong khi ch tin thanh ton t i tc. Loi tin vay l VND, thi gian ca hn mc thu chi thng ti a 12 thng, phng thc vay theo hn mc thu chi.

92

Cho vay sn xut kinh doanh tr gp: Ngn hng cho vay vn i vi cc doanh nghip c nhu cu b sung ngun vn kinh doanh nhng mong mun vic tr n vay c chia nh v tr theo nhiu k hn nhm gim p lc tr vn khi o hn. Thi hn vay linh hot ph hp vi chu k sn xut kinh doanh ca doanh nghip vi thi hn vay ti a ln n 60 thng. Phng thc tr n linh hot ph hp vi kh nng tr n ca tng doanh nghip, doanh nghip c th tr trc cho nhiu k hn n hoc tr trc ton b khon n gim chi ph s dng vn. Ti tr thng mi trong nc: y l sn phm cho vay ca ngn hng i vi cc doanh nghip l cc nh phn phi cho cc nh my sn xut trong nc ang c nhu cu vn b sung vn kinh doanh, nhng ti sn bo m l mt vn khi tip cn vay vn cc ngn hng. Nhng tin ch m ngn hng c th cung cp cho doanh nghip l thi gian gii quyt nhanh chng, p ng kp thi nhu cu vn ca doanh nghip; c nhn tin trc mi thc hin th tc cm c hng ha sau; phng thc vay a dng ty thuc vo nhu cu vn ca doanh nghip; gip doanh nghip n nh ngun ti chnh v tng ch ng trong kinh doanh. i tng khch hng ca ngn hng l cc doanh nghip ng vai tr l nh phn phi hng ha ca cc nh sn xut c lin kt vi ngn hng trong sn phm ny. Cho vay ng trc tin bn hng dnh cho khch hng thu h: y l sn phm u i dnh ring cho cc khch hng ang s dng dch v thu chi h vi ngn hng. Vi sn phm ny, doanh nghip c nhng tin ch sau: Khng cn ti sn bo m; phng thc vay a dng, ty thuc vo nhu cu s dng vn ca doanh nghip c th la chn phng thc vay theo thu chi hoc vay theo hn mc tn dng; c ngn hng h tr qun l ngun tin bn hng mt cch an ton v hiu qu; tp trung giao dch v mt ngn hng u mi to thun li trong vic theo di qun l tin mt, tin bn hng ca doanh nghip cng nh v giao dch.

93

- Cho vay u t ti sn hoc d n Cho vay u t ti sn hoc d n: Cc doanh nghip c nhu cu mua sm my mc thit b, u t m rng hot ng sn xut kinh doanh hoc u t d n mi nhng cha ngun lc ti chnh thc hin, vi sn phm ny ngn hng c th cho vay vi mc ti a ln n 85% tng tr gi ca d n u t, thi hn vay trung di hn ph hp vi thi gian hot ng ca d n u t, c chnh sch n hn trong thi gian trin khai d n gim p lc tr n cho doanh nghip, doanh nghip c th t ch c ngun vn trong sn xut kinh doanh. Vi sn phm ny ngn hng p dng i vi cc doanh nghip c d n mang tnh kh thi cao v ph hp vi quy nh ca php lt. Cho vay h tr cc doanh nghip bng ngun vn y thc: Mt s ngn hng (nh Sacombank, ACB, Vietinbank, ) c nhiu t chc quc t la chn cng phi hp trin khai cc d n h tr ti chnh, pht trin sn xut kinh doanh cho cc doanh nghip va v nh nh ngun SMEFP II (JBIC2), SMEDF, FMO II, ... vi chnh sch v li sut v thi hn vay u i. Ti sn m bo a dng, ph hp vi quy m v m hnh hot ng kinh doanh sn xut ca tng doanh nghip. Ti tr mua xe t doanh nghip: Cc ngn hng lin kt vi rt nhiu cc hng xe, i l bn xe t cho vay n khch hng. Vi sn phm "Ti tr mua xe t doanh nghip" cc doanh nghip s c ngn hng gii quyt h s vi thi gian nhanh chng v t l cho vay u i, phng thc tr n linh hot ph hp vi tnh hnh kinh doanh ca doanh nghip, ti sn bo m l chnh xe mua ca khch hng. - Bo lnh: gm c bo lnh trong nc v bo lnh nc ngoi Bo lnh trong nc: Doanh nghip c nhu cu bo m ngha v i vi bn mi thu khi tham gia d thu, bo m vic thc hin ng cc tha thun v cht lng ca sn phm do mnh cung cp nh cam kt vi

94

khch hng hay bo m vic hon tr tin ng trc theo hp ng k kt vi khch hng . Cc ngn hng s cung cp dch v bo lnh nhm bo m thc hin cc ngha v cam kt ca doanh nghip i vi khch hng ca mnh. Mt s loi bo lnh ch yu do cc ngn hng cung cp: Bo lnh d thu, Bo lnh thc hin hp ng, Bo lnh thanh ton, Bo lnh bo hnh, Bo lnh vay vn, Bo lnh hon thanh ton, Bo lnh thanh ton thu. Bo lnh nc ngoi: Cc doanh nghip l cc t chc chuyn cung cp hng ha v dch v cho i tc nc ngoi, ang cn mt ngn hng ng ra bo m uy tn thc hin cc cam kt trong giao dch kinh t tha thun vi khch hng. Cc ngn hng s cung cp dch v bo lnh di hai hnh thc ch yu: Th tn dng d phng (Standby L/C) v th bo lnh (Bank guarantee). 2.3.2.2 Tnh hnh d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh Trong nhng nm gn y, do tnh hnh kinh t - x hi ni chung Vit Nam v a bn thnh ph H Ch Minh ni ring gp nhiu kh khn, nh hng n hot ng huy ng vn tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn, lm nh hng trc tip ti t l tng trng tn dng i vi doanh nghip nh v va. c bit l cuc khng hong ti chnh ton cu bt u t nm 2007 v bng pht mnh vo nm 2008, ri tnh hnh lm pht cao Vit Nam, kim ch lm pht Ngn hng Nh Nc phi nng li sut c bn lm cho li sut huy ng tng ln v tt yu li sut cho vay cng s tng ln tng ng, ngoi ra Ngn hng Nh Nc cn qui nh hn mc tn dng chung cho nn kinh t (ti a 20%) nn cng lm tng thm kh khn cho hot ng tn dng ca ngn hng thng mi v lm nh hng trc tip n d n tn dng i vi doanh nghip nh v va.

95

Sau y, lun n xin a ra mt vi s liu ch yu cho thy tnh hnh d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh giai on t nm 2006 n nm 2011. Bng 2.15: Tnh hnh d n tn dng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh n v tnh: T ng
Ch tiu 2006 Tng cc Ngn hng Ngn hng TMCP 229.707 97.460 2007 406.352 206.712 N m 2008 502.687 236.028 2009 2010 2011

695.500 699.800 753.800 372.788 319.809 381.600

Ngun: Cc thng k v Qu bo lnh tn dng Tp.HCM [44],[60] Cn c vo bng 2.15 ta c s thay i v d n tn dng ca cc ngn hng trn a bn c thng k trong bng sau: Bng 2.16: S thay i d n tn dng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh n v tnh: T ng
N m Ch Tiu S tin 2007 2008 S Tin 2009 So nm trc (%) 2010 S tin So nm trc (%) 4.300 0,60 54.000 2011 S tin So nm trc (%) 7,7

So So nm S nm trc Tin trc (%) (%)

Tng 211.715 76,90 96.335 23,70 192.813 38,40 cc NH

NH 109.252 112,10 29.316 14,20 136.760 57,90 -52.979 -14,20 61.791 19,32 TMCP

Ngun: Cc thng k v Qu bo lnh tn dng Tp.HCM [44],[60]

96

Bng 2.17: Tnh hnh d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh
Ch Tiu D n cho vay N m 2006 2007 2008 2009 2010 2011 217.321 56,95 12,88

DNNVV (T ng) T trng (%) So vi nm trc (%)

48.486 101.496 118.722 206.525 192.525 49,7 49,1 109,3 50,3 16,97 55,4 73,96 60,2 - 6,78

Ngun: Cc thng k v Qu bo lnh tn dng Tp.HCM [44],[60] Cn c vo bng 2.15, 2.16, 2.17 ta thy nm 2007 tng d n tn dng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H Ch Minh t 406.352 t ng tng 76,9% so vi nm 2006, trong d n ngn hn l 238.991 t ng, trung di hn l 167.360 t ng. D n cho vay ca cc NHTMCP t 206.712 t ng, tng 112,1% so vi nm trc v chim t trng 50,87%. Tng doanh s cho vay ca cc ngn hng l 1.300.183 t ng trong NHTMCP t 700.054 t ng chim 53,84% v tng 174,1% so vi nm 2006. D n cho vay doanh nghip nh v va ca cc NHTMCP trn a bn t 101.496 t ng chim t trng 49,1%. Nm 2008 tng d n tn dng ca cc ngn hng trn a bn thnh ph H ch minh t 502.687 t ng tng 23,7% so vi nm 2007, trong d n ngn hn l 280.962 t ng, trung di hn l 221.725 t ng. D n cho vay ca cc NHTMCP t 236.028 t ng, tng 14,2% so vi nm trc v chim t trng 46,95%. Tng doanh s cho vay ca cc ngn hng l 2.450.724 t ng trong NHTMCP t 1.449.534 t ng chim 59,15% v tng 107,1% so vi nm 2007. D n cho vay doanh nghip nh v va ca cc NHTMCP trn a bn t 118.722 t ng chim t trng 50,3% v tng 16,97% so vi nm trc.

97

Nm 2009 tng d n tn dng t 695.500 t ng, tng 38,4% so vi nm 2008. D n tn dng ca cc NHTMCP 372.788 t ng, chim 53,6%, tng 57,9% so vi nm 2008. Tc tng trng d n VND lun cao hn nhiu so vi d n ngoi t l do chnh lch li sut gia VND v ngoi t khi thc hin h tr li sut trong chng trnh kch cu ca Chnh ph. D n tn dng bng ngoi t t 170.400 t, chim 24,5% tng d n, tng 24,1% so cng k; d n tn dng bng VND tng 51,6% so cng k. D n tn dng trung di hn chim 41,7% tng d n, tng 34% so cng k; d n tn dng ngn hn tng 51,7% so cng k. Tng doanh s cho vay ca cc ngn hng t 4.308.736 t ng, trong NHTMCP t 2.757.171 t ng chim 63,99% v tng 90,2% so vi nm 2008. D n cho vay doanh nghip nh v va ca cc NHTMCP trn a bn t 206.525 t ng chim t trng 55,4% v tng 73,96% so vi nm trc. So vi cc nm th nm 2009 c tc tng trng d n cao nht, nguyn nhn chnh l Nh nc thc hin chnh sch kch cu nn kinh t m ch yu l chnh sch h tr li sut 4% i vi cc doanh nghip nh v va, vi mc h tr 4%/nm cc DNNVV vay vn ch tr li khong 6,5% n 8%/nm kch thch cc doanh nghip vay vn m rng sn xut kinh doanh. Nm 2010 tng d n tn dng ca cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh l 699.800 t ng tng 0,6% so vi nm 2009. Trong d n cho vay ca cc ngn hng thng mi c phn l 319.809 t ng chim 45,70% v bng 85,8% nm 2009. D n tn dng bng ngoi t t 198,2 ngn t, chim 25,9% tng d n, tng 16,3% so cng k. D n tn dng bng VND gim 4,4%; d n tn dng trung di hn chim 40,1% tng d n, tng 6,1%; d n tn dng ngn hn gim 3,3%. D n cho vay doanh nghip nh v va ca cc ngn hng TMCP trn a bn t 192.525 t ng chim t trng 60,02% v gim 6,78% so vi

98

nm trc. Nguyn nhn chnh lm cho d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV gim xung l do Ngn hng Nh nc thc hin chnh sch tin t tht chc nh nng li sut c bn, qui nh hn mc tn dng. Tng d n tn dng ca cc ngn hng thng mi nm 2011 trn a bn thnh ph H Ch Minh n cui thng 12 c t 753.800 t ng, tng 2,1% so thng trc, tng 7,7% t 54.000 t ng so vi nm 2010. D n tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn t 381.600 t ng, chim 50,6% tng d n, tng 19,32% so vi nm 2010. D n tn dng bng ngoi t t 218.600 t ng, chim 29% tng d n, tng 13,1% so cng k. D n tn dng bng VN chim 71% tng d n, tng 3,7% so cng k. D n tn dng trung di hn chim 50,2%, tng 20,3%. D n tn dng ngn hn gim 4,8% cng k. D n cho vay doanh nghip nh v va ca cc ngn hng TMCP trn a bn t 217.321 t ng chim t trng 56,95% v tng 12,88% so vi nm trc. Mc d nm 2011 cng l nm y kh khn i vi DNNVV cng nh ngn hng TMCP, tuy nhin mc d n tn dng vn tng so vi nm 2010, iu ny cho thy cc ngn hng thng mi c phn rt quan tm n cc DNNVV. Nhn chung, tnh hnh d n tn dng i vi cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh ngy cng tng v chim t trng cao, nm 2006 chim t trng 49,7%, nm 2010 chim t trng 60,02% nhng nm 2011 chim t trng 56,95%. Tuy nhin, do tnh hnh kinh t kh khn trong nhng nm qua, c bit l t nm 2008 n nay Vit Nam chu s nh hng ca cuc khng hong ti chnh ton cu cng vi tnh trng lm pht cao tc ng n chnh sch tn dng ca ngn hng i vi cc doanh nghip nh v va.

99

Biu 2.5: T trng d n tn dng ca cc NHTMCP i vi DNNVV trn a bn Tp.HCM phn theo loi hnh doanh nghip nm 2010
T l 2,07% 3,10% 25,69% 30,35% Cng ty TNHH Cng ty h p danh Cng ty c ph n Doanh nghip t nhn Doanh nghip nh n c Doanh nghip c v n u t n c ngoi Kinh t tp th

6,22% 29,29%

3,28%

Ngun: Tng hp t Bo co thng nin, bo co ti chnh ca cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 [22] Theo Biu 2.5 ta thy t trng d n cho vay ca cc ngn hng TMCP i vi loi hnh Cng ty TNHH chim t trng cao nht l 30,35%, tip theo l Cng ty c phn chim t trng 29,29%, k tip l Doanh nghip nh nc chim t trng 25,69%, cn li 14,67% l Cng ty hp danh (3,28%), Doanh nghip t nhn (6,22%), Doanh nghip c vn u t nc ngoi (3,10%) v Kinh t tp th (2,07%). Nh vy, vi c cu d n tn dng nh trn, cho thy cc ngn hng TMCP ch trng cho vay i vi DNNVV thuc cc loi hnh Cng ty TNHH, Cng ty c phn v Doanh nghip nh nc. Theo Biu 2.1 th doanh nghip Nh nc ch chim 2,02% trong tng s doanh nghip nh v va, tuy nhin, t trng d n chim n 25,69%, iu ny cho thy cc ngn hng TMCP vn nh gi cao i vi cc

100

doanh nghip Nh nc, mc d thc t hiu qu hot ng kinh doanh ca loi hnh doanh nghip ny khng cao. Bng 2.18: D n tn dng phn theo sn phm cho vay ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV a bn Tp.HCM n v tnh: T ng D n theo sn phm cho vay D n cho vay theo hn mc v cho vay tng ln D n cho vay theo d n u t D n cho vay hp vn D n cho vay theo hn mc thu chi D n cho vay tr gp D n chit khu D n bo lnh ngn hng D n bao thanh ton Tng 4.534 815 2.494 65 8.750 3.558 2.065 167 7.086 496 2.715 212 12.767 758 5.057 338 13.962 1.200 4.647 254 15.198 656 5.137 266 24 27 32 427 326 374 13.934 215 34.538 223 47.001 790 71.505 1.125 76.483 909 86.259 1.104 26.406 52.168 60.392 114.549 94.744 108.326 2006 2007 2008 Nm 2009 2010 2011

48.486 101.496 118.722 206.525 192.525 217.321

Ngun: Tng hp Bo co thng nin, bo co ti chnh ca cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh [22]

101

Bng 2.19: T trng d n tn dng phn theo sn phm cho vay ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV a bn Tp.HCM n v tnh: %
D n theo sn phm cho vay D n cho vay theo hn mc v cho vay tng ln D n cho vay theo d n u t D n cho vay hp vn D n cho vay theo hn mc thu chi D n cho vay tr gp D n chit khu D n bo lnh ngn hng D n bao thanh ton Tng 28,74% 0,44% 0,05% 9,35% 1,68% 5,14% 0,13% 100% 34,03% 0,22% 0,03% 8,62% 3,51% 2,03% 0,16% 100% 39,59% 0,67% 0,03% 5,97% 0,42% 2,29% 0,18% 100% 34,62% 0,54% 0,21% 6,18% 0,37% 2,45% 0,16% 100% 39,73% 0,47% 0,17% 7,25% 0,62% 2,41% 0,13% 100% 39,69% 0,51% 0,17% 6,99% 0,30% 2,36% 0,12% 100% 54,46% 51,40% 50,87% 55,46% 49,21% 49,85% 2006 2007 2008 N m 2009 2010 2011

Ngun: Tng hp Bo co thng nin, bo co ti chnh ca cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh [22] Theo s liu Bng 2.18 v 2.19 cho thy: D n tn dng i vi cho vay hn mc tn dng v cho vay tng ln chim t trng cao nht, nm 2006 d n t 26.406 t ng, chim t trng 54,46%, n nm 2011 d n t 108.326 t ng tng 4,1 ln so vi nm 2006 v chim t trng 49,85% trong tng d n cc sn phm cho vay.

102

Tip theo l d n cho vay theo d n u t, c mc d n cho vay cao th hai trong tng cc sn phm, nm 2006 d n t 13.934 t ng, chim t trng 28,74%, n nm 2011 d n t 86.259 t ng tng 6,19 ln so vi nm 2006 v chim t trng 39,69% trong tng d n cc sn phm cho vay. Xp v tr th ba l d n cho vay tr gp nm 2006 d n t 4.534 t ng, chim t trng 9,53%, n nm 2011 d n t 15.198 t ng tng 3,35 ln so vi nm 2006 v chim t trng 6,99% trong tng d n cc sn phm cho vay. Xp th t l d n bo lnh ngn hng, tuy nhin t trng d n c xu hng gim, nm 2006 chim t trng 5,14% n nm 2011 ch chim 2,36%. Vi nhng phn tch trn c th thy cc sn phm cho vay nh cho vay mc tn dng, cho vay tng ln v cho vay theo d n u t c cc doanh nghip s dng nhiu. Bng 2.20: T trng d n tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV a bn Tp.HCM phn theo ngnh ngh kinh doanh nm 2010 Stt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 T l (%) Thng mi 20,93 Nng lm nghip 5,01 Sn xut v gia cng ch bin 29,92 Xy dng 8,57 Dch v c nhn v cng cng 12,85 Kho bi, giao thng vn ti v thng tin lin lc 5,24 Gio dc v o to 0,95 T vn v kinh doanh bt ng sn 2,38 Nh hng v khch sn 2,08 Dch v ti chnh 0,99 Cc ngnh khc 11,09 Tng cng 100,00 Ngun: Tng hp Bo co thng nin, bo co ti chnh ca cc ngn Ngnh

hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 [22]

103

Theo s liu thng k Bng 2.20 th t trng d n tn dng i vi ngnh sn xut v gia cng ch bin chim t trng cao nht l 29,92%, tip n l ngnh thng mi chim 20,93%, ngnh dch v c nhn v cng cng chim t trng 12,85%, cc ngnh cn li chim 36,29%. Nh vy cho thy cc ngn hng TMCP ch trng quan h tn dng vi hai ngnh ch yu l sn xut v gia cng ch bin v thng mi. Thc t hin nay, trn a bn thnh ph H Ch Minh th hai ngnh ny vn chim t trng cao v gi tr tng sn phm, tuy nhin theo xu hng chuyn dch c cu kinh t, th Thnh ph s pht trin mnh ngnh dch v, tip n l cng nghip v nng nghip. Do , trong thi gian ti vic ch trng quan h tn dng vi cc ngnh dch v cn c cc ngn hng TMCP xem xt v c nh hng c th. Biu 2.6: D n tn dng ca mt s ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 n v tnh: Triu ng
Oceanbank: 62,35% 3.490.613 25.237.065 5.952.416 14.993.108 Techcombank: 61,16% Ngn hng Qun i: 55,88% Eximbank: 54,11% Vietcombank: 52,18% 12.778.679 17.412.281 39.888.091 Ngn hng ACB: 51,13% Sacombank: 45,39% NH PT nh Tp.HCM: 40,65% Vietinbank: 39,37% Ngn hng Si Gn: 38,76%

10.784.877 1.357.195 9.028.284

Ngun: Tng hp t Bo co thng nin, bo co ti chnh ca cc ngn hng thng mi trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 [22] Theo s liu thng k biu 2.6, xt v tng d n cho vay th Vietcombank c d n tn dng cho cc DNNVV cao nht (39.888.091 triu

104

ng), thp nht l Ngn hng PT nh Tp.HCM (1.357.195 triu ng); Xt v t trng cho vay th Oceanbank c t trng cho vay cao nht (62,35%), thp nht l Ngn hng Si Gn (39,76%). Theo kt qu kho st 80 nhn vin tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 th khch hng mc tiu ca ngn hng l doanh nghip nh v va (t l kho st 83,7%). D n tn dng cho vay i vi cc doanh nghip nh v va ti cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh l 55,6%, trong d n ngn hn chim 47,3%, d n trung di hn chim 8,3%. C cu sn phm cho vay cc doanh nghip nh v va ti cc ngn hng c th hin trong bng sau: Bng 2.21: Kt qu kho st c cu sn phm cho vay cc DNNVV ti cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh Sn phm cho vay Vay ngn hn b sung vn lu ng Vay trung di hn u t pht trin Vay thanh ton Bo lnh ngn hng Thu ti chnh Cc sn phm cho vay khc T trng (%) 56,1 14,5 17,1 6,6 4,5 1,2

Ngun: Kt qu kho st 80 nhn vin tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 [24]. Qua bng s liu kho st trn (Bng 2.21) cho ta thy, cc doanh nghip nh v va ch yu s dng sn phm vay ngn hn b sung vn lu ng (t trng 56,1%); tip theo l vay thanh ton chim t trng 17,1%; vay trung di hn ch chim 14,5%; cn li l bo lnh ngn hng, thu ti chnh v cc sn phm khc chim t trng 12,3%. Nh vy, c th ni kt qu kho st cng phn nh c thc t tnh hnh d n ca cc doanh nghip nh v va trn a bn.

105

2.3.3 nh gi cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh. Nhng kt qu t c Tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va t c nhng kt qu rt kh quan, tnh hnh d n tn dng nm sau thng tng so vi nm trc v gi tr v t trng, iu ny cho thy cc ngn hng thng mi c phn ang ch trng v pht trin i tng cho vay l cc doanh nghip nh v va. C th t trng v gi tr cho vay ca cc ngn hng TMCP i vi cc doanh nghip nh v va thay i qua cc nm nh sau: nm chim t trng 49,1%; nm 2008 chim 50,3% v tng 16,97% so vi nm 2007; nm 2009 chim t trng 55,4% v tng 73,96% so vi nm 2008; nm 2010 chim t trng 60,2% v gim 6,78% so vi nm 2009; nm 2011 chim t trng 56,95% v tng 12,88% so vi nm 2010 (Bng 2.17). Mc d c kt qu nh vy, nhng thc t cc ngn hng TMCP cha p ng nh cu vay vn ca cc doanh nghip nh v va trn a bn. C th: Nm 2006 tng nhu cu vn ca cc doanh nghip nh v va l 177.240 t ng nhng cc ngn hng TMCP ch p ng c 48.486 t ng, t 27,36% tng nhu cu. Tng tt c cc ngn hng thng mi th p ng c 89.705 t ng. Nm 2007 tng nhu cu vn ca cc doanh nghip nh v va l 229.142 t ng nhng cc ngn hng TMCP ch p ng c 101.496 t ng, t 44,29% tng nhu cu. Tng tt c cc ngn hng thng mi th p ng c 167.011 t ng. Nm 2008 tng nhu cu vn ca cc doanh nghip nh v va l 275.402 t ng nhng cc ngn hng TMCP ch p ng c 118.722 t

106

ng, t 43,11% tng nhu cu. Tng tt c cc ngn hng thng mi th p ng c 212.637 t ng. Nm 2009 nhu cu vn ca cc doanh nghip l 357.629 t ng, cc ngn hng TMCP p ng c 206.525 t ng, t 57,75% tng nhu cu. Tng tt c cc ngn hng thng mi th p ng c 322.712 t ng. Nm 2010 nhu cu vn ca cc doanh nghip l 413.201 t ng, cc ngn hng TMCP p ng c 192.525 t ng, ng t 46,59% tng nhu cu. Tng tt c cc ngn hng thng mi th p ng c 384.890 t ng. Nm 2011 nhu cu vn ca cc doanh nghip l 482.014 t ng, cc ngn hng TMCP p ng c 217.321 t ng, t 45,08% tng nhu cu. Biu 2.7: Th phn cho vay v huy ng vn ca cc ngn hng TMCP trn a bn Tp.H Ch Minh t nm 2006 n 2011.
70,00% T l 56,96% 49,35% 52,60% 51,95% 48,46% 50,00% 42,42% 40,18% 40,00% 60,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Th phn cho vay Th phn huy ng vn

60,04%

56,50% 59,39% 50,60%

45,70%

Nm

Ngun: Phn tch hiu nng hot ng NHTM Vit Nam v tng hp t cc bo co thng nin ca cc ngn hng TMCP [18], [22] Nhn chung, th phn cho vay v huy ng ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh chim hn 50% v ngy cng c xu hng tng. Nguyn nhn xut pht t vic c phn ha cc ngn hng thng mi nh nc v cc ngn hng thng mi c phn ngy cng

107

ln mnh, tc m rng a bn hot ng ca cc ngn hng TMCP rt nhanh nh Ngn hng TMCP Si Gn Thng Tn, Ngn hng TMCP ng , Ngn hng TMCP Chu . Cc ch tiu nh gi cht lng tn dng Cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn c th hin qua cc ch tiu t l n qu hn, ch tiu phn nh n xu, ch tiu sinh li t hot ng tn dng, ch tiu hiu sut s dng vn ca cc ngn hng thng mi c phn. Sau y l mt s ch tiu nh gi cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn t nm 2006 n nm 2011: - Ch tiu phn nh n qu hn N qu hn ti cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh qu cc nm c th hin qua bng 2.20 nh sau: Bng 2.22: N qu hn ti cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh n v tnh: T ng Ch tiu 1. Tng d n 2. N qu hn - N ngn hn - N di hn - N khc 3. T l n qu hn (%) - N ngn hn - N di hn - N khc Nm 2006 2007 2008 2009 2010 2011 97.460 206.712 236.028 372.788 319.809 381.600 1.170 1.406 5.122 5.182 8.010 23.963 585 357 228 1,20 49,98 30,53 19,49 860 506 40 0,68 61,19 35,99 2,82 2.847 2.139 136 2,17 55,58 41,77 2,65 3.162 1.907 113 1,39 61,02 36,80 2,18 4.558 2.905 547 2,50 1,43 0,91 0,17 13.643 8.690 1.629 6,28 3,57 2,28 0,43

Ngun: Cc thng k, Ngn hng Nh Nc, Qu bo lnh tn dng Tp.H Ch Minh [44], [46], [60].

108

Nhn chung n qu hn bnh qun ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh qua cc nm c tng ln. T nm 2006 n nm 2010 vn mc thp hn theo thng l quc t l t 3% n 5%, tuy nhin n nm 2011 tng mnh ln 6,28% th hin cht lng tn dng ca Ngn hng b gim. iu ny cho thy cc ngn hng thng mi c phn trn a bn kh thn trng trong cho vay ca mnh, cng l mt nguyn nhn m cc doanh nghip nh v va kh tip cn ngun vn ny. Biu 2.8: N qu hn ca cc DNNVV ti cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh n v tnh: T ng S tin
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 574,0 704,4 2.627,6 2.922,6 5.062,5 12.943,8

N qu hn

N m

Ngun: Cc thng k, Qu bo lnh tn dng Tp.HCM [44], [60]. Qua Biu 2.7 ta thy n qu hn ca cc doanh nghip nh v va tng dn qua cc nm. Nm 2007 n qu hn l 704,4 t ng, nm 2008 l 2.627,6 t ng, nm 2009 l 2.922,6 t ng v mi 06 thng u nm 2010 n qu hn ln n 5.062,5 t ng. Xt v t l n qu hn th nm 2007 l 0,69%, nm 2008 l 2,21%, nm 2009 l 1,42%, nm 2010 l 2,63% v nm 2011 l 5,96%. N qu hn ca cc doanh nghip nh v va tng qua cc nm, c bit l nm 2011 c t l 5,96% cao hn thng l quc t l t l n qu hn t 3% n 5%.

109

- Cc ch tiu phn nh n Bng 2.23: Cc ch tiu phn nh n ca cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 n v tnh: T ng Ch tiu Nhm 1 (N
tiu chun)

2006 96.289 539 29 318 284 97.460

2007 205.303 343 131 692 244 206.712

N m 2008 2009 230.906 2.984 318 821 1.000 236.028 367.607 2.323 1.065 1.327 467 372.788

2010 311.799 4.191 1.935 1.143 741 319.809

2011 357.637 10.606 4.685 5.130 3.541 381.600

Nhm 2 (Qu hn di 90 ngy) Nhm 3 (Qu hn t 90 n 180 ngy) Nhm 4 (Qu hn

t 181 n 360 ngy) Nhm 5 (Qu hn trn 360 ngy)

Cng

Ngun: Tng hp t Bo co thng nin, Bo co ti chnh t nm 2006 n nm 2011 ca cc ngn hng thng mi c phn ln Tp.H Ch Minh [22] Bng 2.24 N xu v t l n xu ca ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n 2011 (n v tnh: T ng) Ch tiu N xu (T ng) T l (%) 2006 631 0,65 2007 1.067 0,52 Nm 2008 2009 2.139 2.859 0,91 0,77 2010 2011 3.819 13.356 1,19 3,50

Ngun: Tng hp t Bo co thng nin, Bo co ti chnh t nm 2006 n nm 2011 ca cc ngn hng thng mi c phn ln Tp.H Ch Minh [22] Vi t l n xu ca nm 2006 l 0,65%, nm 2007 l 0,52%, nm 2008 l 0,91%, nm 2009 l 0,77%, nm 2010 l 1,19% v nm 2011 l 3,5%. N

110

xu ca cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh c xu hng tng t nm 2006 l 0,65% ln 3,50% nm 2011, c bit l t nm 2008 n nm 2011 n xu tng cao, phn nh tnh hnh kh khn ca cc doanh nghip nh hng n cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi ni chung v ngn hng TMCP ni ring. - Cc ch tiu sinh li t hot ng tn dng Bng 2.25: Ch tiu li nhun t hot ng tn dng ca cc NHTMCP trn a bn Tp.H Ch Minh t nm 2006 n nm 2010 n v tnh: T ng Ch tiu 1. Li nhun t tn dng 2. Tng li nhun 3. T l li nhun t hot ng tn dng (%) Nam [18]. Bng 2.26: Ch tiu sinh li t hot ng tn dng ca cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nm 2010 n v tnh: T ng Ch tiu 1. Li t tn dng 2. Tng d n bnh qun 3. T l sinh li/1 ng vn d n tn dng (%) N m 2006 2.739 2007 6.348 2008 5.976 2009 7.452 2010 15.825 2006 2.739 3.424 80,0 2007 6.348 7.984 79,5 Nm 2008 5.976 7.084 84,4 2009 7.452 10.113 73,7 2010 15.825 19.934 79,4

Ngun: Phn tch hiu nng hot ng ngn hng thng mi Vit

97.460 206.712 236.028 372.788 319.809 2,811 3,071 2,532 1,999 4,948

Ngun: Phn tch hiu nng hot ng NHTM Vit Nam [18]. Theo s liu thng k Bng 2.25, Bng 2.26 cho thy li nhun t hot ng tn dng ca cc ngn hng TMCP chim t trng kh cao, bnh qun khong 80% trong tng li nhun ca ngn hng, t l sinh li trn tng d

111

n bnh qun t hn 3% v ang c xu hng tng qua cc nm, ring nm 2008 so vi nm 2007 gim 372 t ng tng ng t l gim 5,86%, nguyn nhn chnh l nm 2008 th trng ti chnh b nh hng nghim trng bi cuc khng hong ti chnh ton cu cng vi tc ng ca lm pht cao Vit Nam. Tuy nhin, n nm 2009 th tnh hnh c ci thin do chnh sch kch cu ca Chnh Ph v n nm 2010 th li t hot ng tn dng tng kh cao, mc tng l 8.373 t ng tng ng t l tng l 112,36% so vi nm 2009 v tng n 164,81% so vi nm 2008. C th ni nm 2010 l nm hi phc ca th trng ti chnh Vit Nam nh vo nhng chnh sch v m ca Ngn hng Nh Nc v Chnh Ph. - Ch tiu hiu sut s dng vn Bng 2.27: Ch tiu hiu sut s dng vn ca cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh t nm 2006 n nm 2010 n v tnh: T ng
Ch tiu 1. Tng d n bnh qun 2. Tng ngun vn huy ng 3. Hiu sut s dng vn (%) N m 2006 2007 2008 2009 2010

97.460 206.712 236.028

372.788 319.809 432.960 73,87

140.338 239.417 305.873 457.197 69,45 86,34 77,17 81,54

Ngun: Phn tch hiu nng hot ng NHTM mi Vit Nam [18]. Theo s liu thng k Bng 2.27, hiu sut s dng vn bnh qun ca cc ngn hng TMCP trn a bn t khong 77,7%. Nguyn nhn c th xut pht t qui nh Thng t 13/2010/TT-NHNN ngy 20/05/2010. Theo qui nh ti iu 18 ca Thng t 13/2010/TT-NHNN ngy 20/05/2010 qui nh t l cp tn dng so vi ngun vn huy ng khng c vt qu 80%. Nh vy cc ngn hng TMCP m bo c t l cho vay ng qui nh m vn thu c li nhun kh cao.

112

2.4 NHNG KT LUN RT RA T PHN TCH NH GI HOT NG TN DNG CA CC NGN HNG TMCP I VI DNNVV TRN A BN THNH PH H CH MINH 2.4.1 Nhng u im trong hot ng tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV Qua qu trnh phn tch nh gi hot ng tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh, tc gi nhn thy hot ng tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph c nhng u im sau: Th nht, trong nhng nm qua, cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh ch trng tng vn iu l p ng nhu cu hot ng kinh doanh. in hnh nh ngn hng TMCP Cng Thng Vit Nam t mc tiu tng vn iu l trong nm 2011 l 1 t USD. Th hai, th phn huy ng v cho vay ca cc ngn hng TMCP tng i n nh, i tng khch hng ca ngn hng kh a dng, bao gm mi tng lp dn c v cc doanh nghip nh v va. Th ba, cht lng tn dng ca cc ngn hng TMCP c m bo, c th t l n qu hn thp hn 3%, t l n xu thp hn 2%, li t hot ng tn dng lun chim t trng cao (khong 80%) trong tng li nhun. Th t, cc ngn hng TMCP m rng h thng mng li cc chi nhnh, ATM, phng giao dch khp cc tuyn ng thnh ph H Ch Minh. Th nm, vic ng dng cng ngh thng tin, cng ngh vin thng hin i vo hot ng kinh doanh, c bit l hot ng tn dng, c cc ngn hng TMCP quan tm t cng cp cho khch hng nhng sn phm rt tin ch. Th su, th tc vay vn ngy cng c tinh gn, thi gian lm th tc ngy cng nhanh, nhn vin tn dng ngy cng nim n vi khch hng.

113

Thnh ph H Ch Minh l mt trung tm kinh t - ti chnh ln nht nc, cc ngn hng TMCP ch yu c tr s t ti thnh ph H Ch Minh nn rt thun li trong hot ng kinh doanh ca mnh. Trn c s nhng kt qu t c trong hot ng ca ngn hng TMCP c bit l hot ng tn dng i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh thi gian qua gp phn lm tng uy tn, tng nc nng cao v tr, vai tr ca cc ngn hng TMCP trong s pht trin kinh t thnh ph H Ch Minh cng nh c nc, c bit l vic ti tr vn cho cc doanh nghip nh v va gp phn pht huy vai tr ca cc doanh nghip. y l c s Nh nc c nhng chnh sch ph hp h tr cho s pht trin ca h thng ngn hng TMCP v doanh nghip nh v va. 2.4.2 Nhng hn ch v nguyn nhn ca chng trong quan h tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV Bn cnh nhng mt t c, hot ng tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi cc doanh nghip nh v va, vn cn nhng mt tn ti v hn ch nht nh lm nh hng khng nh n quy m v cht lng tn dng i vi doanh nghip nh v va. Xt v c hai pha DNNVV v ngn hng TMCP, lun n xin a ra mt s hn ch ch yu trong quan h tn dng ca ngn hng TMCP i vi DNNVV: 2.4.2.1 Nhng hn ch xut pht t pha cc ngn hng TMCP Vn iu l ca cc ngn hng TMCP vn cn mc thp Vn iu l ca cc ngn hng TMCP mc d c tng qua cc nm gn y. Tuy nhin, mc vn vn cn thp, vn iu l bnh qun ca cc ngn hng TMCP khong 5.000 t ng. Thi Lan, Singapo, Philipine, Indonesia mc vn iu l ca ngn hng thuc loi nh th t mc vn hn 100 triu USD, ngn hng ln th ln ti hng t USD. Vn iu l thp s hn ch qui m hot ng, nh hng n kh nng huy ng vn ca cc ngn

114

hng TMCP t nh hng trc tip n hot ng cho vay ca cc ngn hng, c bit l cho vay i vi doanh nghip nh v va. Nguyn nhn ch yu l qu trnh ra i v pht trin ca cc ngn hng TMCP cn ngn cng vi tnh hnh kinh t - ti chnh trong nc v th gii nhng nm gn y gp nhiu kh khn nn nh hng khng nh n hot ng pht hnh c phiu ca cc ngn hng TMCP Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring. T l DNNVV c tip cn ngun vn ca ngn hng TMCP vn cn thp Hin nay trn a bn thnh ph H Ch Minh c hn 93.000 doanh nghip nh v va chim khong 97% tng s doanh nghip. Tuy nhin, cha ti 50% s doanh nghip c th tip cn c ngun vn ngn hng, trong khi nhu cu vn vay ca cc DNNVV cn rt ln. Theo s liu iu tra nm 2006 v thc trng hot ng ca doanh nghip va v nh, c Cc Pht trin doanh nghip (B K hoch - u t) ch c 48,65% s doanh nghip nh v va c kh nng tip cn ngun vn t ngn hng, 30,43% s doanh nghip kh tip cn v 20,92% s doanh nghip khng tip cn c. Theo nghin cu ca phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (VCCI), c n 75% doanh nghip mun tm vn bng hnh thc vay ngn hng, nhng thc cht khng phi n v no cng tip cn c. Ti bui ta m "Gii php vn cho doanh nghip" t chc ngy 10/05/2011, ng V Tin Lc, Ch tch VCCI cho hay, tip cn vn ang l mt trong nhng ro cn chnh cho khu vc doanh nghip nh v va. Theo ng Lc, a s nhng doanh nghip ln, c uy tn, thng hiu mi p ng c nhng yu cu ca ngn hng. ng Lc cho bit thm, s liu t B K hoch v u t cng b gn y cng khng nh, ch c khong 1/3 doanh nghip nh v va c kh

115

nng tip cn vn vay ngn hng, s cn li kh tip cn hoc khng tip cn c. Khng t doanh nghip cho rng, th tc cc ngn hng t ra qu sc vi h, thm ch ngay c khi c chnh sch u i ca Chnh ph cng ch c rt t s doanh nghip va v nh c vay. Theo kt qu kho st 83 doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh, th c 75,9% doanh nghip c vay vn kinh doanh, tuy nhin ch c 38,7% doanh nghip vay c vn ngn hng TMCP. Vic t l DNNVV tip cn ngun vn ca cc ngn hng TMCP vn cn mc thp l do mt s nguyn nhn ch yu sau: - S e ngi ca ngn hng TMCP v nng lc, tnh hiu qu trong hot ng kinh doanh ca cc DNNVV Thc t hin nay cc ngn hng TMCP vn e ngi khi cho vay i vi cc DNNVV v cc doanh nghip ny thiu ti sn m bo, cm c, thiu kinh nghim trong qun l, tnh hnh ti chnh khng minh bch v thiu chin lc pht trin sn phm, kh nng cnh tranh ca doanh nghip nh thp nn hot ng sn xut kinh doanh cha c hiu qu cao. V vy, doanh nghip nh v va d gp kh khn trong ti chnh khi c s c trong kinh doanh nh: khch hng n lu, c l hng no cha bn c . - Tc ng bi chnh sch tht cht tin t ca Ngn hng Nh nc hn ch vn tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV Trong iu kin nn kinh t th trng hin nay, tnh hnh lm pht cao xy ra buc Ngn hng Nh nc phi a ra cc bin php tht cht tin t nh tng li sut, hn mc tn dng lm cho cc ngn hng khng th tip tc cho vay, trong khi vn huy ng ca ngn hng cha s dng ht, iu nay gy bt li cho c DNNVV v ngn hng TMCP, gy lng ph ngun vn ca x hi. - DNNVV thiu ti sn th chp khi vay vn ngn hng

116

Cc doanh nghip nh v va lm vo tnh trng kh khn v ti chnh trc ht do bn thn cc doanh nghip nh v va thiu ti sn th chp ngn hng. Do vy, cc doanh nghip nh v va hot ng c lp c k hoch m rng sn xut th h li thiu vn a cc k hoch vo thc hin. Hn na, do hu ht cc khon vay u l ngn hn vi li sut cao nn cc doanh nghip nh v va cho d c php vay vn kh tm c ngun vn trung v di hn. Bn cnh , hin nay cha c cc quy nh php l m bo cho cc doanh nghip ca ta c th tip cn thng xuyn, nhm tin ti kh nng vay vn t cc t chc ti chnh nc ngoi mt cch rng ri v n nh hn. Theo kt qu kho st 80 nhn vin tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh, cho thy t trng d n tn dng cho vay i vi cc doanh nghip nh v va ti cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh l 55,6%, trong d n ngn hn chim 47,3%, d n trung di hn chim 8,3%. T l cc doanh nghip khng c ngn hng chp thun cho vay l 26,1%, trong nguyn nhn ch yu l doanh nghip thuc loi khch hng xu (mc thang o l 4,2 kh quan trng) thiu ti sn th chp vi mc thang o l 3,7 (mc 3 l quan trng). - DNNVV c quy m sn xut kinh doanh nh, trang thit b, cng ngh sn xut c, lc hu Phn ln doanh nghip nh v va c quy m sn xut kinh doanh nh, vn t, cng ngh lc hu, thiu iu kin u t m rng sn xut, thu chuyn gia c trnh . Mc d c n lc t pha chnh quyn a phng xong vn cn s phn bit i x gia cc doanh nghip thuc cc thnh phn (doanh nghip nh nc, doanh nghip ngoi quc doanh v doanh nghip c vn u t nc ngoi) trong cc lnh vc nh t ai, mt bng sn xut, vay

117

vn tn dng dn n tnh trng doanh nghip nh v va thiu mt bng sn xut kinh doanh, thiu vn u t cho sn xut v i mi cng ngh. Nng sut lao ng ni chung cn thp, cht lng sn phm ni chung cha p ng c yu cu th trng. Trn thc t, c rt nhiu doanh nghip nh v va hin ang s dng trang thit b khng ng b v hn tp do nhiu nc sn xut. Theo s liu iu tra nm 2006 v thc trng hot ng ca doanh nghip va v nh, c Cc Pht trin doanh nghip (B K hoch - u t) c 41,74% doanh nghip gp kh khn v t ai v mt bng sn xut; c tnh c n 27,30% doanh nghip c vn di 1 t ng, t 1 t n di 5 t ng c 46,71%, t 5 t n di 10 t c 11,12%. V trnh cng ngh ch c khong 10% s doanh nghip t trnh cng ngh tin tin m phn ln l cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. Doanh nghip trong nc ang s dng cng ngh c, lc hu. Theo kt qu nghin cu ca PGS.TS Trn Vn Tng, Vin Nghin cu chu Phi v Trung ng ng trn Tp ch Tiu chun o lng cht lng, s 4, 2/2011, trang 10 n 11 khng nh, Hin phn ln cc doanh nghip ca Vit Nam ang s dng cng ngh lc hu v c ti 80% cng ngh c nhp t nc ngoi. Cng theo bi vit trn, Vin Qun l kinh t Trung ng nh gi, c ti 76% my mc dy chuyn cng ngh nhp khu thuc th h nhng nm 1950-1960. S thit b ht khu hao, hoc mt na trong s l cng ngh c tn trang. Tnh chung, ch c 10% doanh nghip Vit Nam s dng cng ngh hin i nm trong nhm khai thc du kh, ha cht, in lc, 38% s dng cng ngh trung bnh v 52 % s dng cng ngh lc hu. c bit, vi cc doanh nghip va v nh, t l doanh nghip s dng cng ngh lc hu hn 75%. Trong cc ngnh cng nghip, mc lc hu ca cng ngh ngy cng th hin r rng hn. Cc doanh nghip p dng t ng

118

ha ch chim 1,9%, bn t ng l 19,6% v cn li l c kh ha v th cng. Nu so snh vi cc nc thuc Hip hi cc quc gia ng Nam (ASEAN) th t l nhm ngnh s dng cng ngh cao ca Vit Nam cha t ti 20%, trong t l ny ca Thi Lan l 31%, Malayxia 51% v Singapore l 73%. Thi gian t lc doanh nghip xin vay cho n lc gii ngn vn cn ko di. Qu trnh xt duyt v phn quyt mc cho vay cn ko di thi gian lm nh hng n c hi u t cng nh tin trnh thi cng cc cng trnh, d n ca doanh nghip. Vic xt duyt ko di i lc lm cho doanh nghip nn lng, nn mt s doanh nghip cn vn gp th thng vay mn bn b, ngi thn v h chp nhn vay vi li sut cao nhng i li l nhanh v kp thi cho nhng phi v lm n c li nhiu. Mt s cn b ngn hng vn cha nghim tc chp hnh quy trnh tn dng Vic chp hnh quy trnh tn dng ca ngn hng cha c cn b ngn hng coi trng, nhiu khi ch l hnh thc i vi c ngn hng v doanh nghip nn nhiu mn vay ngn hng khng da vo hiu qu kinh doanh ca doanh nghip m li quan tm n s thn quen, thm ch c tiu cc trong quan h tn dng gia doanh nghip vi cn b ngn hng. Ngoi ra c nhng doanh nghip lm n phi php hoc khng hiu qu li c ngn hng cho vay. Thc t cho thy rng nhiu doanh nghip v cn b ngn hng b a ra php lut. Qu trnh kim tra trc, trong v sau khi cho vay cn mang tnh th tc, cha thc s i su, i st vo tnh hnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip nn nhiu khi c du hiu ri ro nhng khng pht hin kp thi x l.

119

Thc trng hin nay mt s ngn hng TMCP, cn b ngn hng li dng s kh khn ca doanh nghip vay vn trong vic hon tr li v vn gc, thc hin vic gii chp cho doanh nghip bng cch s dng tin ca c nhn cho doanh nghip vay vn vi li sut kh cao (dao ng t 0,3% n 1% mt ngy) tr n ngn hng, sau doanh nghip tip tc lm th tc vay vn ly tin tr li cho cc c nhn cho doanh nghip vay. Nguyn nhn ch yu ca vn tn ti trn l do tnh ch quan v o c ngh nghip ca cn b ngn hng. Mt s ti sn ca DNNVV vn m bo tnh php l nhng khng iu kin theo qui nh ca ngn hng m bo cho khon vay, thm ch nhiu ti sn m bo cn b ngn hng nh gi kh thp so vi gi tr trng. Mt s doanh nghip i vay vn c ti sn m bo nhng khng ng theo qui nh ca ngn hng, v d nh ch c hp ng mua nh, mua t d n, nn khng c ngn hng chp thun cho vay, trong khi vic bo lnh ca cc t chc khc nh Qu bo lnh tn dng cng gp khng t kh khn do th tc, quan h ba bn. Khi ngn hng nh gi gi tr ti sn cm c, th chp cng cha hp l, c bit l vic nh gi v gi tr ca t ai, nh xng, my mc, thit b ca doanh nghip thng nh gi thp hn nhiu so vi gi th trng, nn cho d doanh nghip c iu kin vay th khon vay cng khng p ng c nhu cu vn ca doanh nghip. i vi mt s ti sn th chp nh dy chuyn sn xut, hng ha, phng tin k thut ... khi c ri ro tn dng xy ra th ngn hng kh khn trong vic thanh l thu hi n. Nguyn nhn ch yu l do hin nay Vit Nam cha c khung php l, cha c s phi hp ng b gia cc c quan hu quan cng nh s phi hp gia ch u t vi ngn hng v doanh nghip vay vn trong vic s

120

dng ti sn cha c y giy t hp l m bo cho vic vay vn ca doanh nghip. Cn b ngn hng cn thiu nng lc chuyn mn trong vic nh gi tnh hiu qu ca cc d n Cn b ca cc ngn hng TMCP hu ht u c kinh nghim trong nghip v nhng nng lc hiu bit v kinh t th trng, k thut my mc cn hn ch c bit khi cng ngh hin i, tin tin ang ngy cng ph bin nn nhiu d n c ni dung kinh t k thut phc tp, cn b tn dng khng c trnh chuyn mn nh gi, xc nh hiu qu kinh t, dn n quan h tn dng c th khng thc hin c hoc vic nh gi sai ca cn b ngn hng ko theo vic cp tn dng c th gp ri ro. Ngoi ra, do nhng hn ch kin thc v qun tr, k ton, thu v vic tm hiu v l lch ban qun tr trong doanh nghip cng khng d dng, a s l tm hiu bng phng vn nn cn b ngn hng gp kh khn trong vic nh gi cht lng qun tr cng nh tnh chnh xc trong thng tin qun tr ca doanh nghip v tnh trung thc, hp l cc bo co ca doanh nghip, c bit l bo co ti chnh v quyt ton thu. Nguyn nhn l do qu trnh o to khng c theo st vi thc t trong h thng o to Vit Nam, ngn hng cng cha quan tm ng mc ng thi cn b ngn hng cng cha t gic tm hiu m rng kin thc chuyn ngnh. Mt s sn phm tn dng i vi doanh nghip nh v va vn cha pht huy tim nng nh: Sn phm bao thanh ton, thu chi ti khon tin gi thanh ton, cho vay tn chp. 2.4.2.2 Nhng hn ch xut pht t pha cc DNNVV DNNVV vn cha bit nhiu v sn phm cho vay ca cc NHTMCP. Hin nay, mt s doanh nghip khng bit nhiu v cc sn phm ca ngn hng TMCP, doanh nghip ngh rng n ngn hng l ch vay vn

121

hay m ti khon thanh ton. Nguyn nhn ch yu l do cng tc tip th ca ngn hng cha c ch trng. Theo kt qu kho st 80 nhn vin tn dng nm 2010, c th hin trong Bng 2.28 cho thy ch c 33,7% cc doanh nghip bit cc sn phm ca ngn hng thng qua t chc tn dng v 66,3% l tm hiu t ngi thn, bn b v t tm hiu. Bng 2.28: Kt qu kho st doanh nghip nh v va v tm hiu sn phm cho vay ca cc ngn hng thng mi c phn nm 2010. i tng tm hiu T chc tn dng Bn b Ngi thn T tm hiu T l (%) 33,7 31,5 7,6 27,2

Ngun: Kt qu kho st 83 doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 [23]. Vic khai bo thng tin ca cc DNNVV trong quan h tn dng vi ngn hng vn cha trung thc. Ngn hng (NH) thiu thng tin ng tin cy v doanh nghip i vay vn. Vit Nam chng ta, khi cc ngn hng mun cho khch hng vay th thng phi xem thng tin tn dng Trung tm thng tin tn dng trc thuc Ngn hng Nh nc Vit Nam (Credit Information Center CIC). Tuy nhin, CIC thnh lp ch yu l gim st hot ng ca ngn hng l chnh, thng tin tn dng y cng ch ch trng vo nhng khon vay ln. Thi quen ghi chp y , chnh xc, r rng cc s sch k ton vn cha c cc doanh nghip tun th nghim chnh v trung thc. Do vy, s sch k ton m cc doanh nghip cung cp cho ngn hng nhiu khi ch mang tnh hnh thc hn l thc cht. Khi cn b ngn hng lp cc bn phn tch ti chnh ca doanh nghip da trn s liu do cc doanh nghip cung cp, thng thiu tnh thc t v xc thc. y cng l nguyn nhn v sao

122

ngn hng vn lun xem nng phn ti sn th chp nh l ch da cui cng thu hi n vay. Mt s doanh nghip vay s dng vn sai mc ch, khng c thin ch trong vic tr n vay a s cc doanh nghip khi vay vn ngn hng u c cc phng n kinh doanh c th, kh thi. S lng cc doanh nghip s dng vn sai mc ch, c la o ngn hng chim ot ti sn khng nhiu. Tuy nhin, nhng v vic pht sinh li ht sc nng n, lin quan n uy tn ca cn b ngn hng, lm nh hng xu n cc doanh nghip khc. Cng tc k ton ti chnh ti cc doanh nghip nh v va cn nhiu hn ch, tnh trng thu chi ngoi s sch k ton vn cn ph bin gy kh khn cho cng tc thm nh tn dng ca ngn hng thng mi. Vic tham gia vo cc hip hi doanh nghip, hip hi ngh nghip cha c cc doanh nghip nh v va ch trng. Thiu s lin kt gia DNNVV vi cc doanh nghip ln trong quan h tn dng vi ngn hng Hin nay, cc DNNVV l v tinh tiu th hng ha cho cc doanh nghip ln, l khch hng trong quan h y thc nhp khu, ngoi ra doanh nghip ln cng l khch hng tiu th hng cho doanh nghip nh v va. Do , vic cc doanh nghip ln h tr cho doanh nghip nh v va trong quan h tn dng vi ngn hng l ht sc cn thit nh: h tr doanh nghip nh v va vay vn ngn hng tr n cho doanh nghip ln, m bo cho doanh nghip nh v va vay vn ngn hng bng khon phi tr ca doanh nghip ln cho doanh nghip nh v va. Nu lm c nh vy s c nhng li ch sau: Th nht, tng kh nng tiu th hng ha cho doanh nghip ln. Th hai, cc doanh nghip ln tng c doanh thu y thc nhp khu. Th ba, tng vng quay cc khon phi thu.

123

Th t, gim c kh khn v vn cho cc DNNVV. Th nm, tng cht lng, hiu qu kinh doanh v sc cnh tranh ca cc doanh nghip ln v DNNVV trn th trng. Nguyn nhn ch yu ca vn tn ti ny l do cc doanh nghip ln cha nh gi c nng lc chuyn mn, nng lc ti chnh cng nh nng lc qun l iu hnh ca DNNVV. Trnh hc vn ca lnh o DNNVV cn thp Phn ln cn b qun l trong cc doanh nghip khi thnh lp doanh nghip v hot ng kinh doanh da trn kinh nghim l chnh, cha c o to qua trng lp c bn nn c nhiu hn ch trong cng tc qun l kinh t, ti chnh cng nh nh hng n vic thc hin cc quy nh ca php lut trong qu trnh hot ng, kinh doanh. Theo s liu thng k, c ti 55,63% s ch doanh nghip c trnh hc vn t trung cp tr xung, trong c 43,3% ch doanh nghip c trnh hc vn t s cp v ph thng cc cp. S ngi tin s ch chim 0,66%; thc s 2,33%; tt nghip i hc l 37,82%; tt nghip cao ng chim 3,56%; tt nghip trung hc chuyn nghip chim 12,33% v 43,3% c trnh thp hn. Khi cc doanh nghip vay tin ngn hng m rng quy m kinh doanh, a phn l tp trung vn u t vo ti sn vt cht ch t doanh nghip no mnh dn i mi cung cch qun l, u t cho b my gim st kinh doanh, ti chnh, k ton theo ng chun mc. Quy m kinh doanh phnh ra qu to so vi t duy qun l l nguyn nhn dn n s ph sn ca cc phng n kinh doanh y kh thi m l ra n phi thnh cng trn thc t. Theo kt qu iu tra nm 2006 ca Cc Pht trin doanh nghip nh v va - B K hoch v u t c 33,64% s doanh nghip c nhu cu o to v ti chnh, k ton; 1,62% s doanh nghip c nhu cu o to v qun tr doanh nghip; 24,14% c nhu cu o to v pht trin th trng; 20,17% s

124

doanh nghip c nhu cu o to v lp k hoch, chin lc kinh doanh; 12,89% c nhu cu o to v pht trin sn phm mi; 12,89% c nhu cu o to v k nng m phn v k kt hp ng kinh t; 11,62% c nhu cu o to v qun l ngun nhn lc; 10,85% s doanh nghip c nhu cu o to v ng dung cng ngh thng tin trong doanh nghip. Trnh hc vn thp s hn ch kh nng lp d n vay vn ngn hng, kh nng lp d ton thu chi trong k ca doanh nghip. Nguyn nhn l cc DNNVV thnh lp da trn kinh nghim chuyn mn ca mt hoc vi c nhn, DNNVV khng mun o to nng cao trnh v s tn km nhng khng mang li hiu qu. tm hiu v vn ny, tc gi tin hnh kho st v trnh hc vn ca ch DNNVV trn a bn Thnh ph v c kt qu c thng k trong bng sau: Bng 2.29: Kt qu kho st trnh hc vn ca 83 doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010. Tr li T l (%) (Doanh nghip) Ph thng 6 7,1 Trung cp 16 19,0 Cao ng 15 17,9 i hc 40 48,8 Thc s 5 6,0 Tin s 1 1,2 Ngun: Kt qu kho st 83 doanh nghip nh v va trn a bn Trnh hc vn So vi s liu ca Vin nghin cu pht trin thnh ph H Ch Minh, th c s chnh lch ng k. Theo s liu kho st th ch doanh nghip c trnh i hc l 48,8%; c trnh trn i hc l 7,2% v trnh di i hc l 44%. Trnh tay ngh ca ngi lao ng ti cc DNNVV a s cha c o to qua trng lp chuyn nghip

thnh ph H Ch Minh nm 2010 [23].

125

Trnh tay ngh ca ngi lao ng trong cc doanh nghip cha c quan tm o to thng xuyn, phn ln ngi lao ng c truyn dy ngh thng qua gia nh hoc cc k thut vin ca doanh nghip, do vy tnh nng ng, sng to trong vic pht huy sng kin ci tin mu m hng ha cha cao, chnh v vy hiu qu hot ng cha tng xng vi tim nng ca DNNVV nh hng trc tip n nng lc ti chnh ca doanh nghip, n kh nng tip cn ngun vn ca cc ngn hng. Theo s liu iu tra th ch c 5,65% doanh nghip c nhu cu o to v tay ngh, k thut v cng ngh. DNNVV c t l n phi tr so vi vn t c cao Qui m ti sn, ngun vn nh b, t l n phi tr so vi vn t c cao (chim t trng gn 70% trong tng ngun vn Biu 2.2) l c im chung ca hu ht cc doanh nghip nh v va Vit Nam. Nguyn nhn l do ngun vn ban u thnh lp doanh nghip ch yu l ca mt hoc vi c nhn gp vn, nn ngun vn kh thp, p ng nhu cu vn cho hot ng kinh doanh, cc DNNVV phi chim dng v vay mn t nhiu ngun khc nhau, thm ch DN chp nhn vay vn vi li sut kh cao (t 2% n 3%/thng). Vic t l n phi tr so vi vn t c cao lm cho kh nng thanh ton ca DNNVV thp nh hng n kh nng tip cn ngun vn ca ngn hng. 2.4.2.3 Nhng hn ch xut pht t pha c quan qun l nh nc v cc t chc khc Qui nh ca lut php trong quan h tn dng gia ngn hng thng mi vi DNNVV vn cha thong Tnh trng hnh s ha quan h gia ngn hng v doanh nghip, nhiu cn b tn dng khng dm cho vay do s lm tri lut. Vic t chu trch nhim v quyt nh trong vic cho vay, v vic khng t chc, c nhn no c can thip tri php lut vo quyn t ch trong qu trnh cho vay v thu

126

hi n ca ngn hng vn cha c thng thong. Vic cho php ngn hng c cho vay theo phng thc m php lut khng cm, ph hp vi iu kin hot ng kinh doanh ca ngn hng v c im ca doanh nghip, nht l i vi cc khon cho vay ln khng c ti sn th chp ngn hng vn khng dm cho vay mc d c nhng doanh nghip kinh doanh tt, t doanh s v np thu cao. Qu bo lnh tn dng cho cc doanh nghip nh v va thnh ph H Ch Minh hot ng cha hiu qu Quy ch thnh lp Qu bo lnh tn dng cho cc doanh nghip nh v va (Qu BLTD) c ban hnh t ngy 20 thng 12 nm 2001 theo quyt nh s 193/2001/Q-TTg ca Th tng Chnh ph. Tuy nhin cho n ngy 8 thng 3 nm 2006 th y ban nhn dn thnh Tp.H Ch Minh mi ban hnh Quyt nh s 36/2006/Q-UBND v vic thnh lp Qu bo lnh tn dng cho cc doanh nghip nh v va Tp.HCM. y l mt thng tin tt cho cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh Ph H Ch Minh c bit l i vi cc doanh nghip khng c ti sn th chp, cm c hoc c nhng gi tr thp hay khng iu kin th chp vay vn. Tuy nhin, hu nh cc doanh nghip cha quan tm thng tin ny, cn mt s doanh nghip th c tm l e ngi v tnh hiu qu ca khon vay. Theo kt qu kho st 83 doanh nghip nm 2010 trn a bn thnh ph H Ch Minh th c n 41,8% doanh nghip nh v va tr li khng bit Qu bo lnh tn dng DNNVV thnh ph H Ch Minh, 21,5% th bit cht t. Bng 2.30: Hot ng bo lnh tn dng ca Qu bo lnh tn dng DNNVV thnh ph H Ch Minh t nm 2008 n 2010 Ch tiu - S lt doanh nghip c bo lnh - Doanh s bo lnh (Triu ng) - S d bo lnh tn dng (Triu ng) 2008 2 6.080 10.080 Nm 2009 35 201.288 199.493 2010 36 250.062 301.742

Ngun: Bo co tng kt Qu bo lnh tn dng DNNVV nm 2010 [60]

127

Bng 2.30 cho ta thy hot ng bo lnh ca Qu BLTD cn qu khim tn, thnh ph H Ch Minh c hng chc ngn DNNVV nhng n nm 2010 ch c 36 lt doanh nghip c bo lnh vay vn ngn hng vi s d bo lnh ch hn 300 t ng. y l vn cn c s quan tm hn na ca cc cp qun l nng cao hiu qu hot ng ca Qu BLTD. Qu bo lnh tn dng cho cc DNNVV thnh ph H Ch Minh hot ng cha hiu qu l do mt s nguyn nhn ch yu sau y: - Qu BLTD vn cn th ng, cha tch cc tm n doanh nghip: Mc d Qu BLTD trong thi gian va qua c nhiu n lc, c gng thng tin trn cc phng tin i chng v mc ch, nhim v v vai tr ca mnh; tuy nhin, cng tc ny vn mang tnh phong tro, hnh thc, cha thc hin thng xuyn. - Hot ng phi hp gia Qu BLTD vi cc ngn hng TMCP cha ng b, a dng: Hot ng phi hp gia Qu BLTD vi cc T chc tn dng vn cha ng b, nhiu ngn hng TMCP cn nghi ng v s tn ti ca Qu BLTD nn cha mnh dn tham gia vo s phi hp thm nh h s vay vn ca DNNVV cp tn dng. Mt s trng hp Qu BLTD thm nh h s tn dng ca doanh nghip nhng khi n ngn hng TMCP, DNNVV vn phi mt thi gian ngn hng TMCP thm nh li h s, t lm cho DNNVV cm thy th tc hnh chnh rm r, kh tip cn vi ngun vn ngn hng. Qu BLTD tr gip ti chnh i vi DNNVV thng qua BLTD, to c ch khuyn khch v dnh mt s d n h tr k thut tng cng nng lc cho cc t chc ti chnh m rng tn dng cho DNNVV; a dng ha cc sn phm, dch v ph hp vi DNNVV, cung cp cc dch v h tr v t vn ti chnh, qun l u t v cc dch v h tr khc. Phn ln cc hot ng ca cc Qu BLTD hin nay l tp trung vo phi hp tr gip cho cc

128

DNNVV v lp phng n sn xut kinh doanh, lp cc d n u t, hng dn, ph bin thng tin php lut, ch trng, chnh sch ca Nh nc. - Qu BLTD cha c chin lc hot ng di hn: Hu ht cc Qu BLTD hin nay ch tp trung vo k hoch ngn hn tng nm, cha xy dng c chin lc pht trin hot ng lu di to nn tng pht trin hot ng phi hp vi cc TCTD mt cch cn c v lu di, c bit l vi cc ngn hng TMCP. - Cha c qui trnh thng nht gia Qu BLTD v cc ngn hng TMCP cng phi hp, cng thm nh h s vay vn ca doanh nghip, to iu kin tt nht gip DNNVV tip cn vi ngun vn cho vay ca cc ngn hng TMCP. - Qu BLTD hin ang kh khn v ti chnh: Hin nay, vn ca Qu bo lnh tn dng cho cc doanh nghip nh v va Tp.H Ch Minh cng rt khim tn cha ti 200 t VND. Vn hot ng ca Qu BLTD ch yu l t ngn sch, s cn li l ng gp ca cc TCTD; mc khc vic huy ng t cc t chc khc rt kh khn do khng v mc tiu li nhun nn cc t chc khc tham gia qu t. Ngoi ra, Qu BLTD cn b hn ch do quy nh BLTD cho mt DNNVV khng vt qu 15% vn iu l ca Qu BLTD, nn kh p ng c trn vn nhu cu BLTD. - Cn b Qu BLTD kim nhim nhiu vic nn cht lng cng vic cha cao: cn b cng tc ti Qu BLTD l nhng cn b kim nhim nn khng c thi gian tp trung tt cho chuyn mn pht trin hot ng ca Qu BLTD; mc khc, do kim nhim nn cn b cng tc ti Qu BLTD khng c kin thc chuyn mn su, c o to bi bn v cc nghip v, chng trnh v nhng hot ng ca Qu BLTD nn nh hng n hot ng phi hp ca Qu BLTD vi cc TCTD, DNNVV, cc hip hi v t chc khc.

129

- Chnh sch tin lng, ch o to cha ph hp: Cha c h thng chnh sch thu ht nhn lc c cht lng cao phc v cho yu cu pht trin ca Qu BLTD. - Cha c s ch o thng nht t Trung ng: Hin nay vic phi hp gia cc t chc, cc hip hi, ngn hng TMCP cha c s ch o thng nht t trung ng nn cc n v ny cha quan tm n cng tc phi hp cng nhau tr gip cc DNNVV. - Nhiu cn b tn dng cn nghi ng v s tn ti ca Qu BLTD: Do hin nay ch mi c mt s t a phng thnh lp Qu BLTD, cc a phng khc cha thnh lp do nhiu l do khc nhau, trong ch yu l khng c s vn ban u 30 t ng. iu ny lm cho mt s ngn hng TMCP khng tin tng vo s hot ng ca Qu BLTD, thm ch nghi ng s tn ti ca Qu BLTD nn khng tch cc tham gia trong cng tc phi hp. - Thiu s tc ng, thc y ca Ngn hng Nh nc (NHNN) cho cc ngn hng TMCP tham gia phi hp vi Qu BLTD; vic tc ng, ch o thng xuyn ca NHNN s tc ng rt ln n cc ngn hng TMCP tham gia tch cc trong hot ng phi hp. - Mt s ngn hng TMCP cha nm r hot ng ca Qu BLTD: Mc d cc Qu BLTD c thnh lp v hot ng c hn 5 nm, gp phn tr gip cc DNNVV pht trin nhng hin nay mt s ngn hng TMCP vn cha nm r hot ng ca Qu nn cha tham gia phi hp. Cc chng trnh h tr pht trin DNNVV ca Nh nc cha tht s hiu qu. H thng ngn hng thng mi vn cn nhiu hn ch cn phi c s c cu li cc ngn hng hot ng hiu qu hn, to s tin tng cho ngi dn v doanh nghip.

130

Vit Nam cha c t chc mnh, chp nhn ri ro cao thc hin bo lnh cho doanh nghip vay vn ngn hng. tm hiu v cc nguyn nhn ch yu lm cho DNNVV kh tip cn ngun vn t cc ngn hng TMCP, tc gi thc hin kho st vi qui m 80 nhn vin tn dng ca cc ngn hng TMCP v 83 DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh. Kt qu kho st c th hin nh sau: Kt qu kho st nhn vin tn dng v cc nguyn nhn ch yu lm cho doanh nghip nh v va khng c ngn hng chp thun cho vay: Theo kt qu kho st 80 nhn vin tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh, t l cc doanh nghip c chp thun cho vay l 73,9%, cc doanh nghip khng c chp thun cho vay l 26,1%. Cc doanh nghip khng c chp thun cho vay l do cc nguyn nhn sau: Doanh nghip thuc loi khch hng xu (n qu hn); Kh nng tr n thp; Doanh nghip khng np v ng th tc vay vn; Khng c ti sn th chp, cm c; Phng n kinh doanh ca doanh nghip khng kh thi; Khng ph hp chnh sch tn dng ca ngn hng. nh gi kt qu kho st nguyn nhn lm cho cc DNNVV trn a bn Tp.HCM b ngn hng t chi cho vay c th hin trong bng sau: Bng 2.31: Kt qu kho st cc nguyn nhn ch yu lm cho DNNVV khng c ngn hng TMCP chp thun cho vay.
Ch tiu - Doanh nghip thuc loi khch hng xu - Kh nng tr n thp - Doanh nghip khng np v ng th tc vay vn - Khng c ti sn th chp, cm c - Phng n kinh doanh ca doanh nghip khng kh thi - Khng ph hp chnh sch tn dng ca ngn hng - Bo co ti chnh khng y , minh bch - Doanh nghip c vn t c thp - Khng hiu r cc yu cu ca ngn hng Thang o 4,18 3,94 3,85 3,66 3,64 3,60 2,78 2,65 2,31

Ngun: Kt qu kho st 80 nhn vin tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 [23].

131

Mc thang o trong bng 2.31 c hiu nh sau: 1: Rt t quan trng; 2: t quan trng; 3: Quan trng; 4: Kh quan trng; 5: Rt quan trng; Theo kt qu kho st Bng 2.31 cho thy cc doanh nghip nh v va khng th tip cn vi ngun vn vay t ngn hng nu doanh nghip b ngn hng xp vo loi khch hng xu, tip theo l kh nng tr n thp, k tip l doanh nghip khng np v ng th tc vay vn do ngn hng yu cu, sau cng l doanh nghip khng c ti sn th chp, cm c, phng n kinh doanh ca doanh nghip khng kh thi. Trn y l nhng nguyn nhn ch yu m cc doanh nghip nh v va thng gp, chnh v vy cc doanh nghip nh v va Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring cn phi ci thin rt nhiu vn , knh huy ng vn t ngn hng tr thnh knh ch yu, quan trng nht ca cc doanh nghip. Bng 2.32: Kt qu kho st s thun li trong quan h tn dng gia doanh nghip nh v va vi ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh S lng nhn vin Thang o Tng tn dng tr li A B C D=BxC (1). Rt kh khn 0 1 0 (2). Kh khn 19 2 38 (3). t kh khn 22 3 66 (4). t thun li 9 4 36 (5). Thun li 26 5 130 (6). Kh thun li 3 6 18 (7). Rt thun li 1 7 7 Cng 80 295 Ngun: Kt qu kho st 80 nhn vin tn dng ca cc ngn hng Mc thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 [24]. Bnh qun = 295/80 = 3,69

132

Vi kt qu kho st (Bng 2.32) trn cho thy quan h tn gia doanh nghip nh v va vi ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh khng c thun li. Kt qu kho st v nguyn nhn doanh nghip nh v va khng vay vn ngn hng thng mi c phn kinh doanh: Theo kt qu kho st 83 doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010, c 75,9% doanh nghip c vay vn v 24,1% doanh nghip khng vay vn kinh doanh, nguyn nhn cc doanh nghip khng vay vn kinh doanh c th hin trong bng sau: Bng 2.33: Kt qu kho st v nguyn nhn doanh nghip nh v va khng vay vn ngn hng thng mi c phn kinh doanh Nguyn nhn T l (%) Khng thiu vn Khng vay c Khng mun vay E ngi khi tip xc vi ngn hng Ngun: Kt qu kho st 83 doanh nghip nh v va v nguyn 37,1 34,3 17,2 11,4 nhn

khng vay c vn ngn hng thng mi c phn kinh doanh [23]. Vi kt qu kho st Bng 2.33 cho thy c ti 34,3% doanh nghip khng vay vn kinh doanh l do khng vay c vn, 17,2% khng mun vay v 11,4% l e ngi tip xc vi ngn hng. Cn li 37,1% tr li l khng thiu vn. Tm li, trong Chng 2 ca Lun n, tc gi tp trung nghin cu v lm r mt s vn sau: Th nht, nghin cu tnh hnh hot ng ca cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. cho thy thc trng pht trin s lng doanh nghip nh v va, c cu ngun vn, nhng ng gp ca doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh.

133

Th hai, xc nh c nhu cu vn ca cc doanh nghip nh v va trn a bn Thnh ph. Th ba, nu c thc trng v hot ng tn dng nh: Hot ng huy ng vn, cc sn phm cho vay v hot ng cho vay ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. Lun n cng nh gi c cht lng tn dng. Th t, nu c nhng nhn t nh hng n cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va nh: mi trng chnh tr, php l, kinh t x hi; chnh sch h tr ca nh nc, nng lc ca cc doanh nghip nh v va, nng lc ca cc ngn hng thng mi c phn trn a bn thnh ph H Ch Minh. Th nm, nu ln c nhng hn ch v nguyn nhn ca n trong quan h tn dng gia cc ngn hng thng mi c phn vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh.

134

CHNG 3 GII PHP M RNG V NNG CAO CHT LNG TN DNG CA CC NGN HNG THNG MI C PHN I VI DOANH NGHIP NH V VA TRN A BN THNH PH H CH MINH
3.1 NH HNG PHT TRIN TN DNG CA CC NHTMCP I VI DNNVV TRN A BN THNH PH H CH MINH Cc doanh nghip nh v va ang rt thiu vn, thm vo l sc p cnh tranh t hi nhp kinh t quc t li cng lm gia tng nhu cu vn ca doanh nghip nh v va. Do vy, cc DNNVV pht huy tt vai tr ca mnh th vic Nh nc ta c nhng nh hng v chnh sch pht trin h thng tn dng h tr cho cc doanh nghip nh v va Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring l iu ht sc cn thit. Cc chnh sch phi ch trng vic khai thc v huy ng hp l cc ngun vn, iu m lun c coi l mt nhim v trung tm, mt u tin hng u trong chin lc pht trin doanh nghip ni chung v DNNVV ni ring. Hin nay, thnh ph H Ch Minh cha c s nh hng pht trin tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi cc DNNVV, m ch c nh hng h tr pht trin cc doanh nghip ny. Do , tm hiu v nh hng pht trin tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh, Lun n trch dn nh hng ca mt s ngn hng TMCP c qui m ln thnh ph H Ch Minh. Theo bo co thng nin ca Ngn hng TMCP Cng Thng Vit Nam nm 2010 th Ngn hng c k hoch pht trin hot ng tn dng nm 2011: Thng xuyn phn tch nh gi khch hng c nhu cu vay vn trn a bn, ch ng tm kim phng n, d n, cc khch hng tt. Mt mt quan tm n pht trin cho vay tiu dng, cc sn phm cho vay i vi

135

Khch hng c nhn, mt khc y mnh cho vay i vi cc chng trnh tn dng mc tiu ca VietinBank bao gm: cho vay nng nghip nng thn, xut khu, doanh nghip va v nh m bo ng mc ch, an ton, hiu qu, t mc tiu ra (Trch bo co thng nin nm 2010). Qua , cho thy hot ng cho vay i vi doanh nghip nh v va c coi l nh hng chng trnh mc tiu ca Ngn hng TMCP Cng Thng Vit Nam. Theo bo co thng nin ca Ngn hng TMCP Ngoi Thng Vit Nam nm 2010 th Ngn hng c nh hng hot ng tn dng nm 2011 l Duy tr c cu tn dng hp l, cn i vi kh nng ngun vn; Ch ng nh gi khch hng c nhu cu vay vn trn a bn, la chn tm kim cc phng n, d n, khch hng vay tt. u tin cho vay cc chng trnh tn dng: phc v cho sn xut, xut khu, khu vc nng nghip, nng thn v doanh nghip nh v va. Hn ch cho vay phi sn xut (Trch bo co thng nin nm 2010). L mt ngn hng TMCP hng u Vit Nam hin nay, trong nh hng hot ng tn dng ca mnh, Ngn hng TMCP Ngoi Thng Vit Nam cng ch r mt trong nhng mc tiu u tin hot ng cho vay ca mnh cng nhm vo i tng cc DNNVV. Vi nh hng a dng ha sn phm v hng n khch hng tr thnh ngn hng bn l hng u ca Vit Nam, Ngn hng TMCP Chu (ACB) hin ang thc hin y cc chc nng ca mt ngn hng bn l. Danh mc sn phm ca ACB rt a dng tp trung vo cc phn on khch hng mc tiu, bao gm c nhn v doanh nghip va v nh. ng Phm Quc Thanh, Ph tng gim c Ngn hng An Bnh (ABBANK) cho bit, tip cn ngun vn ti ABBANK, doanh nghip nh v va ch cn p ng iu kin c vn iu l khng vt qu 10 t ng v s lao ng bnh qun di 300 ngi. Theo , ABBANK s dnh hn mc 15.000 t ng ti tr vn cho doanh nghip nh v va.

136

Theo b Thu Ngn, Tng gim c Cng ty Cho thu ti chnh (CTTC) Ngn hng Sacombank (SacombankLeasing), so vi trc y, hin Vit Nam c knh gip cc doanh nghip huy ng vn hiu qu l pht hnh tri phiu, c phiu qua Th trng chng khon (TTCK). Tuy nhin, iu khng c ngha l tt c doanh nghip u c iu kin huy ng vn qua knh ny, nht l i vi doanh nghip nh v va. Nh vy, doanh nghip nh v va c th vng mnh, tr thnh cng ty i chng huy ng vn qua TTCK, trc ht phi gip doanh nghip nh v va tip cn ngun vn vay pht trin quy m v hot ng, trong CTTC l mt cng c c lc gip doanh nghip nh v va. Theo thng tin t Ngn hng Nh nc, ngy 17/3/2010, Ban Qun l cc D n Tn dng Quc t ODA, Ngn hng Nh nc Vit Nam v 17 nh ch ti chnh l cc ngn hng thng mi nh nc, ngn hng thng mi c phn tin hnh k kt tha thun khung v cho vay li D n Ti tr doanh nghip nh v va giai on III (SMEFP III) vi tng s vn tn dng l 15 t Yn. D n SMEFP do Chnh ph Nht Bn ti tr thng qua Ngn hng Hp tc Quc t Nht Bn (JBIC) trin khai t nm 2003 qua 2 giai on vi s vn trung v di hn tng ng trn 9 t Yn. Tip theo s thnh cng ca SMEFP I, II, SMEFP III c s vn kh ln so vi 2 giai on trc ; s cc nh ch ti chnh iu kin tham gia cng c m rng t 9 t chc (SMEFP II) ln 17 t chc. Mc tiu chnh ca d n l thng qua cc nh ch ti chnh k trn s cung cp vn vay trung v di hn cho cc doanh nghip nh v va, to iu kin thun li cho cc doanh nghip ny d dng tip cn ngun vn. Bn cnh , thng qua cc tr gip k thut cho Ngn hng Nh nc v cc nh ch ti chnh tham gia, d n cng gp phn tng cng nng lc ti tr doanh nghip nh v va cho cc t chc ny. Trn c s , thc hin chin lc pht trin ngn hng, thc y tng trng kinh t v hi nhp quc t ca Vit Nam.

137

3.2 GII PHP M RNG TN DNG CA CC NHTMCP I VI DNNVV TRN A BN THNH PH H CH MINH. Qua phn tch thc trng v hot ng tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh, mc d kt qu c nhiu u im nhng bn cnh cn khng t nhng vn tn ti. Nguyn nhn xut pht t nhiu pha: t cc ngn hng TMCP, t bn thn cc DNNVV v t pha cc c quan hu quan cng nh chnh sch ca Nh nc. Nhm m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh, Lun n xut mt s gii php thc hin i vi ngn hng TMCP, DNNVV v khuyn ngh vi cc c quan hu quan nh sau: 3.2.1 Gii php i vi cc NHTMCP trn a bn Tp.H Ch Minh. 3.2.1.1 Cc gii php gia tng ngun vn Nh phn trn ca lun n phn tch v nh gi quy m tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh trong nhng nm qua tuy c tng trng nhng khng n nh. Mt trong nhng nguyn nhn ch quan v pha cc ngn hng TMCP l do kh khn v ngun vn. V vy trong thi gian ti, mun gia tng quy m tn dng (trong gii hn ch tiu tng trng tn dng qui nh hng nm ca Ngn hng Nh nc), iu u tin cc ngn hng TMCP cn ngh ti, l bin php gia tng ngun vn, k c ngun vn ch s hu v ngun vn huy ng. - Nghin cu xy dng k hoch kh thi v cc bin php c th i vi vic gia tng ngun vn ch s hu Tuy khng phi l ngun vn ch lc cho vay, song vic gia tng ngun vn ny, mt mt trc tip lm gia tng ngun vn kinh doanh tin t, mt khc n li gn b trc tip ti kh nng tng ngun vn tn dng ca ngn hng.

138

Trong iu kin hin nay, vi tnh trng nn kinh t khng n nh, c bit tnh trng lm pht ang mc cao v tin trin phc tp gy nn nhng kh khn nht nh trong vic pht hnh c phiu trn th trng chng khon. Tuy nhin, vi nhng ngn hng TMCP hot ng c hiu qu, c thng hiu tt th vic pht hnh c phiu tng vn iu l vn c coi l gii php kh thi. c th thu c thnh cng cho t pht hnh c phiu ca mnh, cc NHTMCP cn xy dng n pht hnh ht sc c th, chnh xc, c bit l phi c phng n s dng vn tng thm v vn hin c mt cch hiu qu nht. Mc khc cc ngn hng cng cn la chn thi im thch hp, khi th trng chng khon c tn hiu si ng t pht hnh thnh cng. Mt yu t cng rt cn c quan tm khi xy dng n pht hnh c phiu l phi ch trng la chn cho ngn hng mnh i tc c ng chin lc l cc nh ch ti chnh nc ngoi c uy tn. Theo qui ch sp ban hnh, c ng chin lc nc ngoi s c tham gia ti 20% (thay v 15% nh hin ti) vn iu l ca ngn hng TMCP. y l iu kin ht sc thun li cc ngn hng TMCP c th c k vng khng nhng tng vn iu l m cn tn dng c hi ng gp tch cc v nhiu mt (kinh nghim, trnh chuyn mn, ...) ca cc c ng chin lc nc ngoi. i vi cc ngn hng TMCP vic tng ngun vn ch s hu khng ch dng li gii php ch lc l nghin cu pht hnh b sung c phiu nh va trnh by. Cc ngn hng TMCP cng cn quan tm gii php tng ngun tch ly t li nhun sau thu. Trong iu kin nn kinh t nc ta hin nay ang tnh trng kh khn, t sut li nhun bnh qun i vi cc ngnh sn xut kinh doanh ni chung cn m mc thp. V vy, cc ngn hng TMCP nn cn nhc nhng phng n phn phi li nhun ca mnh sao cho t sut c tc c s hi ha vi cc ngnh sn xut kinh doanh khc c th dnh phn nht nh cho tch ly tng vn ch s hu ca mnh.

139

Tng vn t c cng l iu kin ht sc cn thit cc ngn hng pht trin h thng mng li hot ng ca mnh t c th gia tng cc ngun vn tin gi trong dn c v cc t chc, trn c s tng ngun vn kinh doanh tn dng ca mnh. - Nghin cu p dng cc sn phm, dch v huy ng vn linh hot Xt trn phng din khi lng, ngun vn kinh doanh tin t ch yu ca cc ngn hng TMCP khng phi l vn iu l, bi l vn iu l ca ngn hng thng ch chim khong 10% so vi vn huy ng khc. ng thi hot ng kinh doanh tin t ca cc Ngn hng c tin hnh theo nguyn tc i vay cho vay. Chnh v vy, ngun vn huy ng c vai tr rt quan trng i vi cc ngn hng TMCP. hnh thnh ngun vn ny, thng thng s dng bin php kch thch ngi gi tin bng cng c li sut c coi l bin php rt quan trng v c hiu lc nhanh chng. Tuy nhin, trong iu kin hin nay, cc ngn hng nh nc ang thc hin ch trng lp li trt t trn th trng huy ng vn, vi nhng qui nh nghim ngt v trn li sut huy ng th bin php nng li sut tin gi l kh thc hin. V vy, cc ngn hng TMCP cn nghin cu, trin khai p dng cc sn phm dch v huy ng vn mi, a dng v c tnh linh hot cao, c th khi tng ngun vn huy ng cho mnh. C th l: + M rng hot ng v nng cao cht lng thanh ton th Th ngn hng (th thanh ton, th tn dng) l phng tin thanh ton khng dng tin mt hin i. Thc hin dch v ny mang li nhiu tin ch i vi c khch hng v ngn hng TMCP. Trn gic ngn hng, mt trong nhng li ch ng k l to ra ngun vn huy ng gi r vi khi lng ln p ng nhu cu tn dng ca mnh. Tuy nhin, gia tng khi lng khch hng tham gia dch v th, cc ngn hng TMCP cn ch trng mt s vn sau y:

140

Tng cng tuyn truyn, qung co, tip th vi khch hng. p dng mc ph thch hp, m bo tnh cnh tranh. M rng mng li cc n v chp nhn thanh ton th. Mi rng mng li my rt tin t ng v phn b hp l, ch trng nhng ni trng hc, bnh vin, khch sn, cc doanh nghip s dng nhiu lao ng, khu vui chi gii tr, khu ch xut, khu cng nghip v khu dn c ng c. Nng cao cht lng my, hn ch ti a hin tng trc trc v ri ro s dng. Gii quyt nhanh nhng trng hp khch hng gp nhng vn (qun mt khu, b gi th, b mt tin, b mt th, th h hng ...) khi s dng th. + a dng ha cc sn phm dch v gi tin: Trong iu kin li sut b hn ch trn nh hin nay, cc ngn hng TMCP cn c bit quan tm nghin cu p dng a dng cc sn phm, dch v gi tin i vi khch hng gp phn m rng ngun vn huy ng. thu ht c vn huy ng, ngn hng cn p dng chnh sch li sut linh hot hn, v d nh nu khch hng gi tin ang gp kh khn v ti chnh nht thi th cho php ngi gi rt tin nhng vn hng li sut nu khch hng np li trong ngy hoc qua ngy hm sau. Vic lm ny ch p dng cho cc khch hng c uy tn, c quan h giao dch thng xuyn vi ngn hng v khch hng phi trnh by c phng n kh thi, hp l v vic s dng v np li cho ngn hng. Ngn hng cng c th dng hnh thc khuyn khch l cho im khch hng gi tin cn c vo s tin gi. Chng hn nh khch hng gi tin tit kim hng thng, c mt triu ng hng thng s c mt im, vi iu kin khch hng khng c rt trc hn. Nh vy, khch hng gi tin s c tch ly im, ngn hng lin kt vi mt s n v kinh doanh

141

cung cp sn phm dch v, cn c vo s im ca mi khch hng th ngn hng qui i ra nhng mn hng c gi tr khch hng la chn khi h c nhu cu. Tng cng lin kt, hp tc vi cc doanh nghip s dng nhiu lao ng, nhng doanh nghip bn l, trng hc, bnh vin cung ng cc sn phm, dch v cho ngi lao ng, hc sinh, sinh vin v cc bnh nhn thng qua cc hnh thc thanh ton bng th ATM vi ch u i gim gi hng bn, gim hc ph, vin ph .... Nh vy s kch thch hot ng s dng th thanh ton ATM v ngn hng s huy ng c vn tin gi khng k hn ca khch hng m th. thc hin vic ny, ngn hng cn phi k hp ng vi n v lin kt, trong phi rng buc tt c cc hot ng thanh ton (hc ph, vin ph, hng ha, dch v khc ...) phi thc hin qua ngn hng (thanh ton th ATM) i li ngn hng phi thc hin qung b hnh nh, gii thiu hng ha, dch v ca n v lin kt ti cc chi nhnh hot ng ca mnh. Hin nay, ngi dn Vit Nam ang s hu c ngn tn vng nhiu dng khc nhau nh trang sc, vng ming [Ngun: Hi tho Tc ng ca th trng vng n th trng ti chnh Vit Nam sng 9/62011 do U ban gim st ti chnh quc gia t chc] vic c nhng sn phm huy ng vn tit kim c m bo bng gi tr ca vng cng cn c cc ngn hng TMCP quan tm. Nu sn phm ny ra i ngi dn c th bn vng ly tin mt gi vo ngn hng, iu ny s an ton hn so vi vic ct tr vng trong nh. Ngoi vic m bo gi tr tin gi bng vng ngn hng cng c th nghin cu trin khai cc sn phm tin gi c m bo bng gi tr ngoi t, m bo li sut thc dng. Nghin cu trin khai cc sn phm tit kim mua nh, mua xe, i du hc vi li sut hp dn v gi c u i, t thu ht khch hng c nhu cu m ti khon tin gi tit kim. thc hin sn phm ny, ngn hng cn

142

lin kt vi cc cng ty kinh doanh bt ng sn, kinh doanh xe .... Cc n v lin kt phi cam kt bn hng v cung cp dch v vi gi u i (thp hn gi th trng) cho nhng khch hng c gi tit kim ti ngn hng. Nh vy, vi sn phm ny th c n v lin kt, ngn hng v khch hng gi tit kim u c li. n v lin kt th c thm mt lng khch hng t ngn hng, tng c doanh s bn hng, ngn hng TMCP th huy ng c mt khon tin gi t khch hng phc v cho hot ng kinh doanh tin t ca mnh, cn khch hng gi tin th c mua hng vi gi r hn gi th trng. + Pht trin dch v thanh ton trc tuyn i vi khch hng Cc dch v ngn hng hin i (Homebanking, Phonebanking, Internetbanking, ...) em n rt nhiu tin li cho khch hng, ng thi cng mang li cho ngn hng TMCP ngun li ch ng k. Khng ch thu c dch v ph m thng qua cc dch v ny ngn hng TMCP huy ng c mt lng vn nht nh trn ti khon tin gi thanh ton ca khch hng tham gia dch v. V vy, tn dng kh nng khi tng ngun vn ny, v pha cc ngn hng TMCP ngoi hot ng tuyn truyn, qung b, phi nghin cu p dng nhng bin php phc v tt nht i vi khch hng ca mnh, to s an ton v s hi lng ti a i vi cc sn phm mnh cung ng thu ht lng khch hng tham gia ngy cng nhiu hn. 3.2.1.2 Tng cng lin kt, hp tc vi cc hip hi, cc t chc ti chnh tn dng trong v ngoi nc trong vic cho vay h tr DNNVV. Lin kt vi cc Hi doanh nhn, Hip hi doanh nghip, Qu h tr tn dng v cc T chc ti chnh tn dng khc nh Hi doanh nhn tr thnh ph H Ch Minh, Hi doanh nghip tr thnh ph H Ch Minh, Qu bo lnh tn dng thnh ph H Ch Minh, Ngn hng pht trin Vit Nam trong vic cho vay cc doanh nghip nh v va cha iu kin vay theo quy ch ca ngn hng. Cc Hi, Hip hi v cc t chc ti chnh tn dng

143

ny s ng ra bo lnh mt phn hoc ton b i vi khon vay ca doanh nghip nh v va, t lm tng kh nng tip cn ngun vn tn dng ca cc ngn hng i vi DNNVV. Hin nay hot ng phi hp vi Qu bo lnh tn dng cp tn dng cho cc DNNVV ch thc hin vi mt s ngn hng TMCP, vn cn nhiu ngn hng TMCP cha tham gia. Do nhiu ngn hng TMCP ch quan tm n ti sn m bo n vay khi cp tn dng cho cc DNNVV, cha ch ng tham gia phi hp vi Qu bo lnh tn dng cp tn dng nhm to iu kin cho cc DNNVV tip cn vn tn dng ca ngn hng. Do vy, cc ngn hng TMCP trn a bn Thnh ph cn quan tm hn na hot ng phi hp, pht huy hiu qu hot ng phi hp vi Qu bo lnh tn dng Thnh ph to iu kin cho cc DNNVV vay vn. Vic lin kt ny s c li cho c doanh nghip nh v va v cho ngn hng thng mi c phn. Pha ngn hng s c thm khch hng tt c s gii thiu t hip hi, t qu bo lnh tn dng; Pha Hip hi s c thm cc doanh nghip nh v va tip cn vi ngun vn ngn hng d dng hn. 3.2.1.3 Xy dng mc tiu tn dng v chnh sch li sut i vi DNNVV V mc tiu tn dng: Trong iu kin nn kinh t th trng Vit Nam hin nay, doanh nghip nh v va chim n 98% tng s doanh nghip. Vic xy dng mc tiu tn dng i vi cc doanh nghip nh v va l ht sc cn thit, c nh vy th cc ngn hng thng mi c phn mi dn dn chim th phn ngy cng cao khng ch trong hot ng tn dng m cn cung cp cc dch v ngn hng khc. Mc tiu tn dng ca ngn hng phi th hin cc ni dung ch yu: - V th phn: Hin nay, th phn cho vay ca cc ngn hng TMCP cha ti 50%. V vy cc ngn hng TMCP cn xy dng mc tiu ngn hn v di hn v th phn cho vay i vi DNNVV. lm c iu ny, cc

144

ngn hng TMCP cn xy dng chnh sch li sut hp dn, nghin cu cung cp cc sn phm hu ch v tin li cho cc DNNVV. - V d n cho vay: Tng dn t trng d n cho vay cc DNNVV - V loi hnh doanh nghip: u tin cho vay cc cng ty c phn, cng ty TNHH t 2 n 50 thnh vin. - V lnh vc hot ng: Ch trng cc DNNVV hot ng trong lnh vc sn xut hng ha, c bit l cc doanh nghip sn xut hng xut khu. V chnh sch li sut: Hot ng tn dng c thc hin trn c s m bo ba mt li ch: li ch Nh nc, li ch ngn hng v li ch khch hng di hnh thc thun mua va bn thng qua gi c cho vay hay li sut cho vay. Vy hp dn khch hng l cc DNNVV, mc li sut cho vay phi linh hot, tu vo tng thi k hay tng i tng m chnh sch li sut cng c nhng u tin khc nhau. i vi cc DNNVV, li sut cng c quan tm hn do vn u t ca h thng khng ln, nu chi ph u vo qu cao, li nhun h thu c khng b p chi ph s dn n tnh trng khng tr c n, xut hin n qu hn, n xu lm cho cht lng tn dng gim st s l nguyn nhn ca vic hn ch m rng tn dng, v vy ngn hng cn theo kp nhng thng tin th trng v cung cu vn nhm xy dng bi ton li sut hp l bo m li nhun ca ngn hng nhng cng khng loi tr li ch ca doanh nghip v c th trng chp nhn. Tu vo tng tiu chun ca cc DNNVV m ngn hng a ra mc li sut u i khc nhau. Nhng doanh nghip c quan h lu nm vi ngn hng, vay tr ng hn, c tn nhim th ngn hng c th cho vay vi li sut u i hn, hoc thi hn tr n khng hn ch, c th ph thuc vo thi gian thu hi vn ca Doanh nghip. Nhng u tin ny s thc y cc DNNVV s dng vn c hiu qu, m bo cht lng trong quan h tn dng mi quan h ny tip tc c m rng. Vi nhng doanh nghip

145

mi vay vn ln u, nu d n kh thi th ngn hng c th to iu kin vic gii ngn c nhanh chng vi nhng u i v li sut thp hn v vn vay cao hn cc mn vay thng thng. DNNVV hot ng trong tt c cc lnh vc, ngnh ngh v mi ngnh li c nhng th mnh cng nh hn ch ring nn nhu cu hay quan nim ca h v vn v chi ph vn cng khc nhau v vy khi ngn hng m rng quan h tn dng vi cc lnh vc mi th nn tm hiu k c nhng nhn nh, nh gi chnh xc nhm xy dng mt biu li sut cho vay ph hp vi tng i tng ngnh ngh, c nh vy ch trng m rng tn dng ca ngn hng mi c th thnh cng. Khng ch c u i v li sut vay vn m ngn hng nn tng thm cc dch v khng thu ph cho cc DNNVV nh: chuyn tin, thanh ton b tr to tm l khch hng lun c hng thin ch ca ngn hng, t khuyn khch cc DNNVV t quan h vi ngn hng lu di v n nh. 3.2.1.4 Hon thin iu kin cho vay mt s sn phm tn dng i vi doanh nghip nh v va. - i vi sn phm Bao thanh ton: Bao thanh ton l sn phm dch v kt hp thanh ton v tn dng. Thc hin dch v ny, hin nay cc ngn hng TMCP thng xy dng danh mc i tng khch hng (bao gm cc DNNVV) c nhu cu v c iu kin tham gia sn phm dch v thng xuyn v c nh danh sch. Nh vy xy ra hin tng i vi nhng khch hng ngoi danh sch, c nhu cu v iu kin tham gia dch v ny li b ngn hng t chi. V vy, m rng sn phm dch v ny p ng nhu cu ca khch hng, c bit l cc DNNVV v gp phn tng thu nhp cho ngn hng, cc ngn hng TMCP nn nghin cu p dng bin php:

146

+ Tng nh k hng qu, ban lnh o ngn hng nn sot xt li b sung vo danh mc khch hng c nhu cu v p ng cc iu kin theo tiu ch ca ngn hng b sung vo danh sch khch hng. + Ngoi nhng i tng trong danh sch khch hng ng k trc, trong tng trng hp nhng khch hng c nhu cu t xut v xt thy iu kin cung cp sn phm dch v ny, cc ngn hng cng nn sn sng xem xt cung ng dch v nhm p ng yu cu hai bn cng c li. + i vi sn phm dch v ny, ngn hng TMCP khng cn yu cu ti sn m bo hay cm c, ch cn yu cu pha doanh nghip ngh cp hn mc bao thanh ton chuyn ton b cc giao dch thanh ton v ngn hng mnh. - i vi sn phm cho vay tn chp Trong thc t, i tng khch hng l cc DNNVV t c ngn hng thng mi ni chung v ngn hng TMCP ni ring quan tm cung ng sn phm cho vay tn chp. Thc trng ny cng gy kh khn khng nh trong vic b sung kp thi nhu cu vn tm thi thiu ht cho cc DNNVV, nh hng nht nh i vi kt qu sn xut kinh doanh ca loi hnh doanh nghip ny. C th d dng nhn thy l do ch yu xut pht t mi lo ngi v kh nng ri ro i vi ngn hng TMCP khi cung cp cc khon tn dng cho i tng DNNVV. Thc ra, iu lo ngi ri dn n vic hn ch cc khon vay tn chp vi cc DNNVV l c c s, tuy nhin nu qu cng nhc th li khng hp l v gy ra bt li cho c ngn hng TMCP v DNNVV. V vy, trong thi gian ti, cc ngn hng TMCP nn xem xt gii quyt cho cc DNNVV vay di hnh thc tn dng i vi nhu cu vn thiu ht tm thi ngn hn (nh: tr lng cng nhn vin, tr tin bo him, np thu thu nhp doanh nghip, thu thu nhp c nhn, thu gi tr gia tng .) h tr DNNVV trang tri cc khon chi ph sn xut kinh doanh. Cc chi ph ny

147

thng khng ln, ch xut hin trong thi gian ngn nhng li ht sc cn thit b p kp thi nhu cu vn i vi DNNVV. Khi gii quyt cho vay tn chp, cc ngn hng TMCP cn c bit quan tm vic thm nh h s tn dng v ch gii quyt cho vay khi DNNVV p ng ti thiu cc iu kin sau y: + i tng vay bao gm cc yu t chi ph sn xut kinh doanh, cc khon chi hp l v phi c chng c r rng, minh bch. + Nguyn nhn lm ny sinh cc khon vay l khch quan. + Doanh nghip phi c bin php, phng n khc phc kh thi. + Doanh nghip phi c uy tn trong quan h tn dng vi cc ngn hng. + Doanh nghip c nng lc tt v ti chnh, v qun l. + Doanh nghip m ti khon thanh ton ti ngn hng v c giao dch thng xuyn. + Sn phm, dch v kinh doanh ca doanh nghip ang trong thi k pht trin. Trong thc t, cc ngn hng thng mi c phn trin khai cho vay tn chp i vi khch hng c nhn cn c vo thu nhp bnh qun thng ca c nhn . V vy, trong thi gian ti cc ngn hng thng mi c phn cng cn xem xt sn phm cho vay tn chp i vi cc doanh nghip nh v va, t bit l cc doanh nghip siu nh da trn li nhun sau thu bnh qun thng ca doanh nghip c khai bo vi c quan thu v np thu thu nhp doanh nghip. 3.2.1.5 Tng cng cng tc tip th, gii thiu sn phm cho vay i vi cc doanh nghip nh v va. Cng tc tip th, gii thiu v cc sn phm dch v l vic cn phi quan tm i vi cc doanh nghip ni chung v ngn hng TMCP ni ring. Trong xu hng hi nhp quc t v s cnh tranh ngy cng gay gt th vn

148

cng tc tip th, gii thiu v cc sn phm dch v cng tr nn ht sc cn thit v gp phn quyt nh s thnh bi ca doanh nghip. Chnh v l , cc ngn hng TMCP cn tip tc quan tm, xy dng chin lc tip th, gii thiu sn phm dch v, c bit l cc sn phm cho vay i vi cc DNNVV. Vic lm ny s gip ngn hng tng bc chim dn th phn cho vay, nng cao v cng c v th ca mnh trn th trng ti chnh. Cng tc tip th, gii thiu v cc sn phm dch v phi c qun trit t nhn thc n cc cng vic c th nht t cp lnh o cao cp n tng nhn vin trong h thng ca ngn hng mnh, mi n v, mi c nhn thy c tm quan trng ca vic lm ny. lm c vic ny, lun n xin xut mt s vn m ngn hng TMCP cn thc hin nh sau: - T chc tuyn dng, o to v hun luyn cc k nng cho cc cn b chuyn ph trch cng tc tip th, gii thiu v cc sn phm dch v. - Ngn hng nn thnh lp trung tm t vn, tuyn truyn v h tr khch hng trc thuc chi nhnh cc tnh thnh nhm h tr, t vn v gii p mi thc mc cho khch hng v cc sn phm dch v ca ngn hng mnh. Trong phi c b phn chuyn trch v khch hng DNNVV. - nh k (ba thng, su thng hoc mt nm) t chc hi tho gii thiu sn phm dch v vi khch hng, trong ch trng khch hng l DNNVV. - B phn chuyn trch cng tc tip th, gii thiu v cc sn phm dch v phi thng xuyn cp nht thng tin v cc doanh nghip mi thnh lp thc hin cng tc tip th, gii thiu v cc sn phm dch v cho cc doanh nghip. - Tng cng qung b hnh nh ca mnh ra cng chng thng qua cc phng tin thng tin i chng nh bo i, truyn hnh, bng hiu .

149

- Xy dng thng hiu ngn hng TMCP, v hin nay khng t cc khch hng trong c DNNVV vn cha tin tng vo nng lc ti chnh cng nh e ngi s ri ro khi quan h tn dng vi ngn hng. 3.2.2 Gii php i vi DNNVV trn a bn Tp.H Ch Minh 3.2.2.1 Tham gia vo cc hip hi doanh nghip, hip hi ngnh ngh tn dng s h tr. DNNVV nn tham gia vo t nht mt hip hi doanh nghip c c s h tr nht nh t pha hip hi, chng hn nh Hip hi cc doanh nghip tr hu nh tnh thnh no cng c, Hip hi ngnh ngh. Trong trng hp doanh nghip mun xin vay vn ngn hng nhng khng ti sn m bo khon vay th Hip hi doanh nghip c th dng uy tn ca mnh bo lnh cho doanh nghip vay vn. Ngoi ra vic tham gia vo cc hip hi, doanh nghip s tn dng c cc c hi lm n gia cc doanh nghip trong hip hi, hc hi kinh nghim kinh doanh, kinh nghim qun l ca nhau. 3.2.2.2 Tng cng lin kt, hp tc theo chiu dc ln chiu ngang gia cc doanh nghip tn dng ngun lc ca nhau. Hin nay, vic hp tc gia doanh nghip ln vi doanh nghip nh vn cha c cc doanh nghip quan tm, cc doanh nghip ln cha c chnh sch tn dng (tn dng thng mi) hp l h tr cho cc doanh nghip nh cng ngnh. Chnh v vy cc doanh nghip nh v va cn ch ng hp tc vi cc doanh nghip ln cng ngnh vi mnh tn dng nhng u th sn c ca doanh nghip ln nh ngun vn, quan h cc i tc trong v ngoi nc, kinh nghim qun l iu hnh, . T s tng c thng hiu, uy tn ca doanh nghip trn th trng. Tng cng lin kt gia cc doanh nghip nh v va c mi quan h trong kinh doanh vi nhau cng cn c cc doanh nghip quan tm hn

150

na. Vic lin kt ny s gip cho cc doanh nghip tn dng c cc li th, cc ngun lc, cc kinh nghim ln nhau cng nhau pht trin. Nu vic lin kt, hp tc gia cc doanh nghip c pht trin c chiu rng ln chiu su s l iu kin thun li cho cc DNNVV pht huy vai tr ca mnh, tng uy tn, tng nng lc qun l, tng kh nng cnh tranh t c th tng kh nng tip cn ngun vn vay t cc ngn hng TMCP. 3.2.2.3 Ch trng i mi v hin i ha cng ngh tng nng sut lao ng v cht lng sn phm Hin nay cc doanh nghip nh v va, c bit l cc doanh nghip nh ang s dng cng ngh lc hu, chnh v vy chi ph sn xut tng lm cho gi thnh sn phm tng t s mt u th trong cnh tranh v gi, mc khc cng ngh lc hu cng lm cho nng sut sn xut thp, sn phm cha m bo cht lng. Tuy nhin, vic i mi v hin i ha cng ngh hin i khng phi d dng i vi cc doanh nghip nh v va v xut pht t hai nguyn nhn: th nht, cc doanh nghip nh v va khng vn u t; th hai, cc doanh nghip vn cha th nh gi c tnh hiu qu ca u t, do h khng dm mo him. Mc d vy, mun hay khng th cc doanh nghip cng phi c nhng chin lc i mi cng ngh hin i hn to ra cc sn phm, dch v c cht lng tt p ng nhu cu ngy cng cao v a dng ca ngi tiu dng. T doanh nghip s gim c chi ph sn xut, gim gi thnh, tng nng xut lao ng v nng cao hiu qu trong hot ng sn xut kinh doanh, v vy s gip doanh nghip thun li hn trong vic tip cn ngun vn tn dng ca ngn hng. 3.2.2.4 Xy dng mng thng tin qung b hnh nh, ng thi cng l knh cung cp thng tin cho khch hng v ngn hng khi mun tm hiu doanh nghip. Thi i hin nay l thi i ca cng ngh thng tin, nn vic tn dng cng ngh thng tin trong cng tc tip th bn hng, qun l, nng cao hnh

151

nh, thng hiu ca doanh nghip l ht sc cn thit. Chnh v vy cc doanh nghip nn c website ring gii thiu v doanh nghip mnh vi khch hng, vi ngi tm vic . ng thi y cng l mt knh thng tin hu ch cc t chc tn dng c bit l ngn hng tham kho khi h a ra quyt nh cho vay. 3.2.2.5 Tn dng ti a s h tr ca cc t chc trung gian ti chnh trong quan h tn dng vi ngn hng TMCP Hin nay c cc t chc trung gian ti chnh do nh nc thnh lp nhm h tr cho cc doanh nghip, c bit l doanh nghip nh v va nh: Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va, Ngn hng pht trin Vit Nam, Cng ty ti chnh thnh ph H Ch Minh. Cc t chc ny c chc nng h tr cho cc doanh nghip nh v va vay vn ngn hng nh bo lnh vay vn, hng dn lp phng n, d n kinh doanh . Cc DNNVV cn xy dng phng n kinh doanh kh thi ph hp vi iu kin, hon cnh c th ca mnh, ch ng tn dng s tr gip thit thc c hiu qu ca cc t chc trung gian ti chnh ny c th tip cn c nhng khon tn dng t cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh. 3.3 GII PHP NNG CAO CHT LNG TN DNG CA CC NGN HNG TMCP I VI DNNVV TRN A BN THNH PH H CH MINH. 3.3.1 i vi cc ngn hng TMCP trn a bn Tp.H Ch Minh. 3.3.1.1 Quan tm nghin cu rt ngn hn na thi gian t lc doanh nghip xin vay cho n lc gii ngn Mc d thi gian xin vay vn ca cc doanh nghip c ci thin so vi trc y, tuy nhin vn cn khng t trng hp ko di do nhng nguyn nhn mang tnh ch quan t pha ngn hng, nn lm nn lng v

152

mt c hi kinh doanh ca cc doanh nghip xin vay vn. rt ngn thi gian xin vay, ngn hng c th thc hin nh sau: - Hng dn v cung cp y cc mu biu v h s vay vn thng qua mng thng tin ca ngn hng. - Doanh nghip c th gi h s vay vn qua mng. - Ngn hng nhn h s qua mng c th thm nh s b, nu thy t yu cu th thng bo cho doanh nghip chun b nhng h s cn thit tin hnh thm nh thc t ti doanh nghip, nu h s thc t khng c vn g th tin hnh cc th tc cn thit gii ngn cho doanh nghip ngay. Trng hp h s khng t yu cu th thng bo ngay cho doanh nghip doanh nghip tm ngun vn khc. 3.3.1.2 Qun l v thm nh cht ch cc yu t nh hng n tnh lnh mnh trong quan h tn dng vi DNNVV. Ti sn m bo cha phi l ch da an ton cho hot ng tn dng ca ngn hng. Trong nguyn tc m c th ni l bt di bt dch ca tn dng l tin vay phi c bo m bng ti sn di hnh thc th chp, cm c, bo lnh bn th ba. Ti sn bo m l ngun thu cui cng ca ngn hng mt khi khch hng khng tr c n cho Ngn hng, v y cng l ngun thu khng mong mun ca ngn hng. Do vy, khng nn xem ti sn bo m l s an ton cho ngn hng. Ngoi ra ngn hng cng cn linh hot hn trong vic xem xt tnh php l ca ti sn m bo nh giy t t, nh khng nht thit phi c s , s hng th mi c m bo m mt s trng hp ch cn c hp ng mua bn l c (v d nh t mua d n hay nh chung c ) Trong hot ng tn dng ca ngn hng, ti sn th chp thng l bt ng sn nh t ai, nh ca. Cc bt ng sn th ph thuc nhiu vo tnh hnh kinh t x hi, cc chnh sch ca nh nc, do c th s xy ra nhng bin ng ln, nhng trng hp la o hoc c tip tay ca cn b

153

tn dng ngn hng lm cho ngn hng khng thu hi c n. V vy, khi xem xt cp tn dng cho khch hng, ngn hng cn ch trng vo cc yu t khc nh: tnh hnh ti chnh, tnh hnh hot ng kinh doanh, kh nng cnh tranh ca doanh nghip, nng lc qun l v kinh nghim ca ban lnh o, cc yu t ny mi quyt nh khch hng c tr c n cho ngn hng hay khng. Vic ch trng vo cc yu t nu trn y s lm gim c cc khon n xu (n cn ch , n di tiu chun, n nghi ng, n c kh nng mt vn), ng thi cng lm tng kh nng qun l ri ro tn dng cho ngn hng v dn dn ngn hng s xy dng c nhng tiu chun i vi cc doanh nghip xin vay vn tn chp, c bit l i vi cc doanh nghip nh v va. T tng kh nng tip cn vn vay t ngn hng ca cc DNNVV c hot ng kinh doanh hiu qu, c d n kinh doanh tt nhng khng c hoc khng ti sn m bo. 3.3.1.3 Nng cao cht lng ngun nhn lc tn dng trong quan h vi cc DNNVV thng qua cng tc o to, ti o to v tuyn dng. C th ni i ng nhn vin tn dng l lc lng rt quan trng i vi bt k mt ngn hng no. Do , vic o to v tuyn dng phi c mt quy trnh cht ch c c mt i ng nhn vin tn dng cht lng cao. Mt nhn vin tn dng cn c nhng k nng cn thit sau: - S hiu bit v sn phm, dch v ca ngn hng; - K nng giao dch, ng x, thuyt trnh; - Cc kin thc cn thit cho vic thm nh v nh gi tn dng: kin thc v lut php; kin thc v k ton, ti chnh; kin thc v nn kinh t, ngnh ngh kinh doanh; - Kin thc tng qut v chnh tr, vn ha, x hi, a l, lch s, o c; - Kh nng pht hin v ra gii php;

154

- Cn phi c o c ngh nghip, trung thc v trch nhim y l k nng m hu nh cc ngn hng cha ch trng ng mc. Chnh v iu ny m xy ra khng t cc v la o, nhn vin tn dng cu kt vi khch hng rt tin ngn hng. Trong qui trnh tuyn dng ngoi kin thc chuyn mn, anh vn, vi tnh ngn hng cn kim tra v cc kin thc kinh t x hi khc, c bit ch trng o c ngh nghip ca ng c vin. C khng t nhn vin tn dng b sa thi ngn hng ny do vi phm nghim trng v quy nh ca ngn hng chy sang ngn hng khc lm vic. Do , khi tuyn dng nhn vin mi ngn hng nn c kim tra l do ngh vic ch c ca nhn vin mi. Ngoi vic tuyn dng theo hnh thc ng bo, ngn hng nn lin kt vi cc trng i hc nh: i hc Ngn hng, Hc Vin Ngn hng v i hc Kinh t thu nhn, chn lc cc sinh vin n thc tp v b tr cng vic lun. Cc sinh vin n thc tp ngn hng phi c chn lc, thi u vo v phng vn cng ging nh nhng nhn vin tuyn dng mi. Nu lm nh vy th trong mt thi gian vi nm na ngn hng s c mt i ng nhn vin cht lng cao phc v cho yu cu ngy cng pht trin ca ngn hng trong bi cnh hi nhp Vit Nam hin nay. Vic b nhim cc cp bc t ph trng phng tr ln ngoi cc cn c khc nh kinh nghim, nng lc cn phi cn c vo bng cp, chn hn nh: ngi c b nhim vo chc Ph Trng phng phi c hai bng i hc (mt bng chuyn mn v mt bng qun l) tr ln, ngi c b nhim vo cc chc danh t Trng phng tr ln phi c trnh thp nht l thc s. Nu t ra iu kin nh vy s to ra tnh ch ng t nng cao kin thc v trnh hc vn ca nhn vin. T , ngn hng s c c i ng nhn vin c trnh cao, kin thc rng. Hin nay cc ngn hng u c trung tm o to ring cho nhn vin nhng ch tp trung o to nghip v, sn phm mi, chnh sch mi. Do

155

kin ngh ngn hng ngoi vic o to chuyn mn nghip v cn phi o to v cc k nng khc nh k ton, ti chnh, lut php, ngnh ngh kinh doanh v o c ngh nghip. 3.3.1.4 Hon thin quy trnh thm nh tn dng cht ch v m bo thc hin ng qui trnh trc khi gii ngn. Mc ch ca tn dng l u t b sung vn cho khch hng phc v cc nhu cu sn xut kinh doanh, nhng ch trng m rng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi cc DNNVV c thnh cng th mt trong nhng vn cn quan tm l hot ng tn dng phi tun theo ng quy trnh, khng b qua, khng lm tt c bit ch trng vo cng tc thm nh d n nhm c c nhng nh gi ng n nht v khch hng, v d n u t. Vic thm nh tn dng tp trung ch yu vo cc vn nh: phng n, d n vay vn phi p ng y cc iu kin, nguyn tc tn dng theo quy nh c th i vi tng loi tn dng , m bo chc chn rng sau khi gii ngn ngn hng s thu hi c n c gc v li ng k hn m ngn hng v khch hng tho thun trong hp ng tn dng; h s, th tc vay vn ca khch hng phi y , hp l, hp php theo ch quy nh, nu xy ra tranh chp t tng th n m bo an ton v php l cho ngn hng. Nhng tn ti nht nh trong cng tc thm nh ch yu do trnh , nng lc chuyn mn ca cn b tn dng cha cao, v vy trong thm nh, cn b tn dng cn tp trung mt s vn sau: - Nng lc php l v nng lc ti chnh ca doanh nghip: l cc quyt nh thnh lp ng k kinh doanh, quyt nh b nhim gim c, k ton trng; l kh nng c lp, t ch trong sn xut kinh doanh, kh nng thanh ton, kh nng hon tr n vn vay .

156

- nh gi v uy tn, t cch ca doanh nghip nhm mc tiu hn ch n mc thp nht ri ro do ch quan ca doanh nghip gy ra c th pht hin ra m mu la o ngay t ban u ca mt s khch hng doanh nghip. Mun xem xt uy tn ca doanh nghip, cn b ngn hng c th tm hiu thng qua gi c, cht lng sn phm, th phn ca doanh nghip, quan h thanh ton vi khch hng, nhn vin, thu . - Thm nh v phng din th trng nhm phn tch kh nng tiu th sn phm v mt gi c, quy cch phm cht, mu m th hiu ca ngi tiu dng, xem xt cc hp ng v s lng sn phm, chng loi, gi c, thi hn v phng thc thanh ton . Ch nhng doanh nghip cung cp hng ho cho mt th trng hoc mt nh tiu th duy nht, v nhng doanh nghip ny thiu tnh ch ng nn d gp ri ro trong tiu th hng ha v tt yu dn dn ri ro v ti chnh khi c s bin ng ca th trng tiu th. - c bit khu thm nh d n c ngha quyt nh n vic cp tn dng v hin nay cc ngn hng ch yu da vo tnh kh thi, hiu qu ca cc d n u t ra quyt nh cho vay. Ngn hng s tin hnh thm nh tnh kh thi ca d n v ni dung kinh t ti chnh thng qua cc ch tiu nh: li nhun rng, t sut li nhun, thi gian thu hi vn, im ho vn gi tr hin ti thun, t sut hon vn ni b. Thm nh v phng din k thut nhm nh gi quy m ca d n c ph hp vi nng lc, tiu thc sn phm ca doanh nghip khng, thm nh v mt s lng, cng sut quy cch, chng loi, danh mc ca thit b, dy chuyn sn xut v nng lc hin c ca doanh nghip so vi quy m d n. Thm nh a im xy dng d n theo cc yu cu: c gn ni cung cp nguyn vt liu ch yu hoc ni tiu th chnh hay tin li v giao thng vn ti hay khng. Ngoi nhng ni dung trn, khi thm nh cn c cc yu t nh mi trng x hi, thm nh v phng din t chc qun l thc hin v vn hnh d n .

157

Trong qu trnh thm nh d n hoc phng n vay vn ca doanh nghip, nu c vn no m cn b ngn hng cha c iu kin hoc trnh thm nh th cn phi phi hp vi cc c quan chc nng c thm quyn gip thm nh t c cht lng cao nht nh: thm nh v phng din k thut, th trng ca nhng d n trung, di hn. cng tc thm nh c y , chnh xc, ngn hng thng mi c phn cn thu thp thng tin t nhiu pha, trn nhiu phng din, ngoi nhng thng tin do doanh nghip cung cp, ngn hng cn phi thu thp thng tin t bn ngoi nh thng tin v chin lc pht trin quy hoch vng, lnh th, thng tin th trng, bn hng, ngi thn quen hoc thng tin t nhng c quan c lin quan vi cc DNNVV, thng qua , cn b tn dng phn tch, x l thng tin c th a ra quyt nh ng n nht trong cng tc tn dng. Trong hot ng thm nh tn dng, cn b ngn hng phi trit tun th ng qui trnh thm nh tn dng nhm hn ch nhng ri ro c th xy ra cho ngn hng. Nu cn b ngn hng no khng tun th, ngn hng cn c bin php x l ngay mc d s vic cha gy ra ri ro no cho ngn hng. Ty vo mc sai phm ca cn b, ngn hng c th s dng bin php x l nh: ct gim mc thng, iu chuyn cng tc, sa thi, bi thng vt cht v nu nghim trng cn a ra php lut trng tr thch ng khng n nang, bao che. 3.3.1.5 Nng cao hiu qu thanh tra, kim tra, gim st tnh hnh s dng vn vay ca doanh nghip nh v va sau khi gii ngn. Trong qui trnh cho vay, sau khi cp tin vay, mt cng on v cng quan trng nh hng trc tip ti cht lng, hiu qu tn dng l cng tc kim tra gim st vic s dng vn vay ca n v vay. Tuy nhin, xut pht t nhng l do khc nhau, thi gian qua mt s ngn hng TMCP trn a bn Thnh ph vn cn nhng biu hin thc hin cha tt cng tc ny.

158

V pha cc DNNVV vi t cch ngi i vay cng cha t gic tun th cc iu khon qui nh trong hp ng tn dng, cn s dng vn khng ng i tng qui nh, sai mc ch cam kt. Kt qu tt yu l doanh nghip khng tr c n ng hn, thm ch mt kh nng tr n c vn v li cho ngn hng. khc phc tnh trng ny, nhm nng cao cht lng hot ng tn dng i vi DNNVV cc ngn hng TMCP cn c bit quan tm cng tc kim tra, gim st vic s dng vn vay ca doanh nghip. C th l: - V nhn thc i vi cn b lnh o, iu hnh ti cc chi nhnh ngn hng TMCP: Cn chuyn bin mnh m trong nhn thc v tm quan trng c bit ca vic kim tra, gim st sau khi gii ngn. Trn c s , iu hnh, ch o st sao v quyt lit i vi cn b tn dng trong vic thc thi tt nhim v ny. - Trn c s qui trnh chung v kim tra, gim st s dng vn vay sau khi gii ngn, ti mi chi nhnh ngn hng TMCP cn c th ha qui trnh ny sao cho ph hp vi hon cnh, iu kin a phng cng nh c im ca loi hnh DNNVV. - Cn thng xuyn t chc ph bin, tp hun y , r rng v nghim tc ni dung qui nh v kim tra, gim st cho mi cn b tn dng sao cho sau mi t tp hun h phi nm chc c nhng vn nh: v sao phi lm, lm nh th no, ni dung cng vic phi lm, khi no cn lm, cn phi kt hp ra sao t hiu qu cao nht? .... - Mi cn b tn dng phi tun th ng ni dung qui trnh c ph bin. Trng hp vi phm qui nh cn c bin php x l trch nhim k c hnh thc bi thng vt cht, m bo qui trnh c thc hin mt cch nghim tc. - Trn c s bo co v tnh hnh vi phm qui nh s dng vn vay cng nh tnh hnh v ti sn m bo tin vay, cn b lnh o cn c bin

159

php x l kp thi v kin quyt nhm hn ch ti a ri ro tn dng i vi ngn hng. y l mt quyt nh kh phc tp, v vy ngn hng cng cn tranh th s h tr gip ca cc c quan ban ngnh hu quan, chnh quyn a phng c th gii quyt mt cch thun li hn. 3.3.1.6 Tng cng qun l ri ro v thu hi n qu hn, n xu nng cao cht lng tn dng. Qun l ri ro l ht sc quan trng i vi ngn hng, c bit l ri ro tn dng, v ri ro do nhiu yu t to ra c bit nguy him nht l yu t con ngi bn trong ngn hng v khch hng xin vay. Do , mt gii php c th thc hin hn ch bt ri ro xut pht t yu t con ngi l dng bin php phng vn trc tip. Ngn hng lp hi ng thm nh h s vay vn, nhn vin tn dng trc tip th l h s v khch hng phi t mnh bo v phng n kinh doanh, phng n tr n vay ca mnh trc hi ng thm nh. Ngn hng ch quyt nh cho vay khi c kt qu chp thun t Hi ng thm nh. N qu hn, n xu l iu tt yu i vi cc ngn hng, tuy nhin vic n c thu hi n i vi nhng khch hng n qu hn l iu ht sc cn thit. Thc t hin nay, cch i n ca ngn hng ch yu theo dng mnh lnh, thm ch cn e da c i vi khch hng cha n mc phi b nh vy nn thng xy ra mu thun gia khch hng v nhn vin ngn hng v tt nhin l cc khch hng s khng quan h tn dng vi ngn hng na, y cng l mt thit hi cho c ngn hng v doanh nghip. Chnh v l , vic thu hi n qu hn t hiu qu cao, ngn hng nn xem vic n c thu hi n qu hn l mt ngh thut v phi c o to mt cch bi bn. Ty thuc vo tng i tng m ngn hng c cch i n ph hp, cn quan tm, chia s nhng kh khn vi khch hng, ng cm vi khch hng trnh gy ra mu thun khi i n.

160

3.3.2 i vi doanh nghip nh v va trn a bn Tp.H Ch Minh 3.3.2.1 Chuyn nghip ha trong t chc hot b my k ton ti chnh to tnh minh bch v trung thc trong cc bo co. T chc b my k ton chuyn nghip hn, ngi ng u b my k ton phi c o to chuyn nghip (c trnh t cao ng tr ln), s dng cc phn mm k ton hch ton v lp cc bo co ti chnh s gip doanh nghip trnh c nhiu sai st, s liu d c, d kim tra. nng hiu qu trong cng tc khai bo thu cc doanh nghip nn ng k khai bo thu qua mng, b phn k ton phi thng xuyn cp nhp nhng vn bn php lut trong lnh vc k ton mi ban hnh thc hin ng qui nh. Doanh nghip khng nn s dng hai loi bo co ti chnh, mt dnh cho ngn hng v mt dnh cho c quan thu. iu ny s lm kh khn cho ngn hng trong cng tc nh gi tnh hnh ti chnh ca doanh nghip khi doanh nghip lp h s xin vay vn ng thi cng lm mt i s tin tng t pha ngn hng. T chc b my k ton chuyn nghip s gip doanh nghip lp s sch, bo co chuyn nghip hn t tng tnh trung thc v minh bch ca cc bo co, c bit l bo co ti chnh. Nh vy s dn nng cao uy tn ca doanh nghip i vi cc ngn hng trong quan h tn dng. 3.3.2.2 Tng cng giao dch thanh ton qua ngn hng nhm tng tnh minh bch trong hot ng ti chnh ca DNNVV Cn tng cng giao dch chuyn khon qua ngn hng nh: thanh ton cng n mua bn hng ha v dch v, tr lng nhn vin. Vic giao dch qua ngn hng cng nhiu s c nhiu li th hn khi xin vay vn ngn hng. V khi giao dch qua ngn hng, lung tin i ra v i vo ti khon thanh ton ti ngn hng s gip cho ngn hng c nh gi ng v hot ng sn xut kinh doanh cng nh tnh minh bch v nng lc ti chnh ca doanh

161

nghip xin vay vn. Ngoi thun li trong hot ng vay vn, cc doanh nghip cn thun li hn trong hot ng bo lnh (d thu, thc hin hp ng ...) 3.3.2.3 Nng cao k nng v trnh ngh nghip i vi nhn vin v cc cp qun l ca DNNVV. Cc doanh nghip nh v va ngy nay t ch trng vo cng tc o to nhn vin ca mnh, doanh nghip cng nh th cng t ch trng hn. C hai nguyn nhn chnh ca thc trng ny: Th nht, doanh nghip thy khng cn thit v khng c gip ch g cho doanh nghip; Th hai, doanh nghip khng mun b tin ra o to. Hu nh nhn vin t tc trong vic hc tp nng cao trnh , khi h c kin thc v kinh nghim tt th h s ri b doanh nghip iu ny gy khng t kh khn cho doanh nghip nh v va c bit l doanh nghip nh. Do , doanh nghip nn quan tm n vic o to nng cao tay ngh ca nhn vin. c o to nng cao tay ngh nhn vin phi lm cam kt phc v li cho doanh nghip trong mt thi gian nht nh. C c nh vy th cht lng sn phm, dch v ca doanh nghip mi c nng cao, tng tnh cnh tranh trn th trng t tng c th phn, uy tn v thng hiu ca doanh nghip, c bit l tng s tin tng ca ngn hng i vi doanh nghip trong quan h tn dng. Hot ng trong nn kinh t th trng, c bit l trong bi cnh hi nhp kinh t quc t din ra mnh m nh ngy nay, vic nng cao trnh qun l l iu rt cn thit i vi Ban lnh o doanh nghip c bit l nng cao v trnh qun tr kinh doanh, qun tr nhn s, ti chnh, k ton. Hin nay, c khong 40% ch doanh nghip c trnh hc vn t s cp v ph thng cc cp tr xung, trong khi c hi v mi trng hc tp Vit Nam ang rt thun li. V vy, cc ch doanh nghip nn tham gia hc tp nng cao trnh qun l ca mnh v cng l li th trong vic tip

162

cn vi ngun vn ngn hng cng nh cc ngun vn khc (cc qu tn dng). 3.3.2.4 Tng cng b sung ngun vn ch s hu tng nng lc ti chnh ca doanh nghip. Thc trng cc doanh nghip nh v va Vit Nam cng nh trn a bn thnh ph H Ch Minh l cc doanh nghip gia nh hay cc doanh nghip do mt nhm bn b c cng ngnh ngh lp nn. Trong qu trnh kinh doanh thng ny sinh cc mu thun v quyn li ca nhau, do cc doanh nghip thng b tch ra thnh hai hay nhiu doanh nghip nh hn cnh tranh vi nhau ginh khch hng quen bit. Trong thc t Vit Nam it khi cc doanh nghip nh sp nhp li thnh mt doanh nghip ln. Chnh v c im nh vy nn cc doanh nghip nh v va khng thch kt np thm thnh vin, c ng mi m ch s dng vn t c ca mnh, nu thiu th i vay gia nh, bn b hoc ngn hng, thm ch c doanh nghip suy ngh c bao nhiu vn kinh doanh by nhiu, cha quan tm n huy ng vn v s ri ro. Do , vn ch s hu ca doanh nghip thng rt nh. Chnh v vy, tng cng tim lc ti chnh, tng cng kh nng cnh tranh, m rng qui m sn xut kinh doanh, cc doanh nghip nh v va cn huy ng thm ngun vn ch s hu bng cch ku gi thm thnh vin, c ng gp vn. Ngun vn ch s hu ln th hin nng lc ti chnh mnh, tng kh nng thanh ton, ci thin h s n ca doanh nghip nh v va, t tng kh nng tip cn ngun vn ca ngn hng. 3.3.2.5 Xy dng h thng qun l cht lng nhm tng uy tn ca doanh nghip Trong bi cnh nn kinh t ngy cng hi nhp su rng vi kinh t th gii, nn cc doanh nghip sn xut kinh doanh cng phi ch ng hi nhp, thc hin iu ny cc doanh nghip cn phi quan tm nng cao nng lc

163

qun l, nng cao cht lng sn phm v dch v. Chnh v l vic p dng tiu chun ISO v cc tiu chun quc t v cht lng khc ph hp vi tng hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip l ht sc cn thit, chng hn nh: H thng qun l cht lng cc yu cu (ISO 9001: 2000), H thng qun l cht lng v mi trng (ISO 1400). Trong thi k hi nhp nh ngy ny vic qun l v sn xut theo mt tiu chun quc t no ph hp cho hot ng kinh doanh ca doanh nghip mnh s to c thng hiu nht nh, tng tnh cnh tranh trn th trng trong v ngoi nc cng nh s nh gi tt ca ngn hng khi mun vay vn. 3.4 CC KHUYN NGH I VI HIP HI, C QUAN QUN L NH NC V CC T CHC KHC 3.4.1 Khuyn ngh i vi cc hip hi doanh nghip, hip hi ngh nghip. Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring c nhiu hip hi doanh nghip nh: Hip hi doanh nghip tr, Hip hi doanh nghip nh v va, cc hip hi doanh nghip cng ngnh , Tuy nhin, vic h tr ca Hip hi i vi cc doanh nghip nh v va, c bit l h tr cng tc huy ng vn trong thi gian qua cha em li kt qu kh quan, cha tng xng vi cc tim nng ca cc Hip hi. Vic c nhng hip hi doanh nghip ng ra bo lnh s em li kh nng thun li i vi doanh nghip nh v va trong quan h vay vn vi ngn hng TMCP. V vy, cc hip hi doanh nghip nn thng xuyn t chc cc lp tp hun, cc lp o to, gii thiu cc k thut sn xut mi, cng nh kinh nghim trong cng tc qun l cho cc doanh nghip thuc hip hi ngh nghip ca mnh. ng thi, bn thn cc DNNVV cng cn ch ng lin h vi cc hip hi tranh th s tr gip c hiu qu t pha hip hi.

164

3.4.2 Khuyn ngh i vi cc c quan qun l nh nc v cc t chc khc 3.4.2.1 Hon thin qui ch v thnh lp v hot ng qu bo lnh tn dng linh hot, hp l v hiu qu hn. Nh nc c chnh sch v thnh lp, hot ng ca Qu bo lnh tn dng h tr cho cc doanh nghip nh v va t nm 2001, tuy nhin, hin nay vic thnh lp cc qu bo lnh ny vn cha c trin khai tt, cc doanh nghip hu nh cng khng bit v cc qu bo lnh ny. Vic quy nh mun thnh lp qu th cn phi c ti thiu l 30 t ng gy kh khn cho mt s tnh trong vic thnh lp qu v khng kim u ra tin. Do vy, Nh nc nn c nhng quy nh m hn ty thuc vo iu kin ca tng tnh m c th cho php thnh lp qu vi mc vn thp hn 30 t. V t l ng gp vo Qu BLTD nn bt buc cc t chc tn dng phi thc hin. Qu BLTD nn thng xuyn t chc gii thiu cho cc doanh nghip bit v c bit l nn xy dng website nu r cc chnh sch, iu kin c bo lnh, h tr v c lin kt n cc tnh thnh thnh lp qu. Nn c quy nh cho php doanh nghip nh v va ng k vay vn trc i vi Qu bo lnh tn dng, cn c vo n xin php, tnh hnh hot ng cng nh ti sn th chp, cm c, Qu bo lnh tn dng phi hp vi ngn hng cp cho doanh nghip mt hn mc tn dng. Khi doanh nghip c nhu cu th s tin hnh th tc cho vay, iu ny s lm gim thi gian xin vay ca doanh nghip, p ng c nhu cu vn nhanh v kip thi cho doanh nghip. 3.4.2.2 Nng cao vai tr ch thc ca hip hi doanh nghip trong t cch ca mt t chc ngh nghip. Vic c chnh sch h tr, khuyn khch cc hip hi doanh nghip pht trin c vai tr rt ln i vi doanh nghip ni chung v doanh nghip nh v va ni ring. Hip hi doanh nghip c th h tr cho cc doanh nghip

165

nh v va trong vic vay vn, tm i tc kinh doanh. c bit, hip hi l ngi h tr DNNVV nng cao kin thc v kinh nghim qun l, to iu kin cc DNNVV c th p ng yu cu ca ngn hng TMCP xem xt cho vay. i vi nhng vng cn kh khn, nh nc phi ng ra thnh lp hip hi v ku gi cc doanh nghip trong vng tham gia, khi hip hi mnh nh nc s chuyn giao li cho cc doanh nghip t qun l v hot ng. Vic thnh lp cc hip hi doanh nghip cn ch trng c hai hnh thc a dng ha v chuyn mn ha. a dng ha l c nhiu doanh nghip hot ng nhiu ngnh ngh khc nhau, chuyn mn ha l hip hi c nhiu doanh nghip hot ng cng ngnh ngh khng phn bit doanh nghip nh, va hay ln. 3.4.2.3 y mnh hp tc vi cc t chc ti chnh tn dng quc t thc hin cc hot ng cho vay v bo lnh tn dng cho DNNVV Vit Nam. Cc t chc ti chnh tn dng quc t nh Tp on Ti chnh Quc t (IFC), Qu Pht trin Doanh nghip va v nh (SMEDF) ca Cng ng Chu u, Qu Pht trin Nng thn (RDF) ca Ngn hng Th gii v Qu u t Pht trin (JBIC) ca Ngn hng Hp tc Quc t Nht Bn, C quan pht trin quc t Hoa K - USAID (United States Agency For Internation Development) thng c nhng ngun vn tn dng y thc cho cc nc km v ang pht trin vi li sut thp h tr cho cc DNNVV. Chnh v vy, Ngn hng Nh nc cn tng cng hp tc vi cc t chc ny tranh th ngun vn tn dng y thc . Khi c c ngun vn tn dng, Ngn hng Nh nc c th y thc cho cc ngn hng TMCP tin hnh cho vay h tr cc doanh nghip nh v va Vit Nam ni chung v thnh ph H Ch Minh ni ring vi li sut u i.

166

3.4.2.4 Xy dng chin lc pht trin ngun nhn lc c cht lng phc v cho hot ng sn xut kinh doanh ca cc DNNVV Chin lc pht trin ngun nhn lc ni chung v nhn lc cho cc doanh nghip nh v va Vit Nam chng ta l ht sc cn thit, bi v hin nay ngun nhn lc c bit l ngun nhn lc c trnh chuyn mn cao Vit Nam va thiu v va yu, cha p ng c nhu cu cng vic ca cc doanh nghip nh v va ch cha ni n cc doanh nghip ln. V vy chin lc pht trin ngun nhn lc cho cc doanh nghip nh v va cn ch trng cht lng hn l s lng, o to phi gn lin vi thc tin, c s lin kt chc ch gia doanh nghip vi n v o to. Cc t chc o to cn xy dng chin lc o to theo hng: o to theo nhu cu x hi, o to theo a ch s dng nhm cung cp ngun nhn lc c trnh ph hp yu cu chuyn mn ca cc DNNVV, bao gm c i ng cc nh qun l v chuyn mn k thut. Khi ngun nhn lc c chuyn mn cao s nng cao hiu qu hot ng ca cc DNNVV, nng cao kh nng lp d n cng nh tnh r rng, minh bch ca cc bo co t gip cc ngn hng thun li hn trong vic thm nh cho vay vn i vi DNNVV. 3.4.2.5 Tip tc hon thin cc chnh sch h tr nhm pht huy vai tr ca cc doanh nghip nh v va. T chc trin khai c hiu qu cc chng trnh tr gip ca Nh nc i vi DNNVV: Chng trnh tr gip c b tr trong k hoch hng nm v k hoch 5 nm do Th tng Chnh ph hoc Ch tch y ban nhn dn cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng quyt nh. Chng trnh tr gip gm c mc tiu, lnh vc, i tng, ni dung, bin php, tuy nhin t chc thc hin vn cha i vo thc t, cha mang li hiu qu v ngi dn v doanh nghip nh v va cha nm r c chng trnh ny, ngoi ra vic trin khai cn chm thm ch h tr cha ng i tng, sai mc ch v vn

167

cn c ch xin cho, thiu tnh r rng minh bch. Chnh v vy, cng tc tuyn truyn, thng tin cho cc doanh nghip v ngi dn l ht sc cn thit. Nh nc khuyn khch u t thng qua cc bin php ti chnh, h tr tn dng cho cc doanh nghip nh v va hot ng trong cc ngnh ngh truyn thng c trng cho cc a phng, ch trng h tr doanh nghip nh v va, cc h kinh doanh s dng nhiu lao ng nng thn. Chnh sch ti chnh cn ch trng vo chnh sch thu, ph, l ph, u t c s h tng; chnh sch tn dng nn tp trung vo cc ngn hng chnh sch a phng vi li sut u i. V mt bng sn xut kinh doanh: thnh ph H Ch Minh, t ai thuc quyn s dng ca nh nc cn b hoang rt lng ph, vic qui hoch xy dng mt bng cho thu gi r i vi cc doanh nghip nh v va l ht sc cn thit. Vic ny s gip cc doanh nghip c thm a im sn xut kinh doanh n nh, chi ph thu thp, v tr thun li , t s nng cao hiu qu hot ng ca mnh. i vi Nh nc s c thm ngun thu khng ch t ph cho thu m cn l phn thu tng thm do hot ng hiu qu ca doanh nghip. V xc tin xut khu: Nh nc cn quan tm hn na v tr gip cc doanh nghip nh v va lin kt hp tc vi nc ngoi, m rng th trng xut khu hng ha, dch v bng cch h tr mt phn kinh ph cho doanh nghip nh v va tham gia hi ch gii thiu sn phm, kho st, tm hiu th trng nc ngoi. thc hin vic ny nh nc cn trch mt phn t thu xut nhp khu thnh lp qu h tr xut khu cho cc doanh nghip nh v va. Cung cp thng tin v t vn cho DNNVV: Cc c quan ban ngnh cn cung cp thng tin cn thit ph hp cho cc ngnh ngh kinh doanh ca doanh nghip thng qua cc n phm v mng internet cho cc doanh nghip

168

nh v va; tr gip mt phn kinh ph t vn v o to nhn lc cho doanh nghip nh v va c bit l cc doanh nghip nh v va, cc h kinh doanh c th, c nhn kinh doanh nng thn, th trn, th x. Hin nay, cc c quan c pht hnh cc n phm, c chng trnh o to nhng tt c u thu tin, thm ch cn thu tin rt t. 3.4.2.6 Nng cao hiu qu hot ng ca Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va bo lnh cho cc doanh nghip nh v va khi vay vn ca cc t chc tn dng nhng khng ti sn th chp, cm c. Tuy nhin, hin nay Qu bo lnh tn dng (Qu BLTD) cha c cc doanh nghip nh v va bit n nhiu, hot ng ca Qu bo lnh tn dng cha hiu qu. Ngoi ra, vic phi hp gia doanh nghip, ngn hng v qu bo lnh tn dng vn cha c thng sut. nng cao hiu qu hot ng ca Qu bo lnh tn dng, lun n xut mt s gii php sau: Mt l, to mi trng v php lut v cc c ch, chnh sch thun li cho hot ng ca Qu BLTD: - Hon thin quy nh v thnh lp v t chc hot ng ca Qu BLTD, to thun li cho Qu BLTD nng lc ti chnh, c ngun ti chnh ph hp vi tng nhu cu pht trin ca cc DNNVV ti mi a phng, cng nh tng xng vi mc cp tn dng, bo lnh tn dng (BLTD) c phi hp gia Qu BLTD vi cc t chc tn dng (TCTD), c bit l phi hp gia Qu BLTD vi cc ngn hng TMCP. - Quy nh chi tit v c ch phi hp cp tn dng v BLTD, cng nh quan h gia Qu BLTD v cc TCTD trong hot ng phi hp. Hai l, tng cng hp tc gia Qu BLTD vi cc TCTD cp tn dng v BLTD cho cc DNNVV vi hot ng tr gip pht trin DNNVV:

169

pht trin v nng cao hiu qu hot ng phi hp, Qu BLTD cn duy tr mi quan h hp tc vi cc TCTD c mi quan h trong hot ng phi hp cp tn dng v BLTD cho cc DNNVV qua nhiu nm, ng thi m rng v pht trin thm cc quan h hp tc vi cc TCTD mi tng thm quy m hot ng phi hp, trn c s hot ng phi hp ngy cng gia tng v hiu qu. Ba l, Qu BLTD cn c chin lc pht trin lu di v k hoch thc hin hot ng phi hp vi cc TCTD cp tn dng v BLTD cho cc DNNVV: Hin nay, hu ht cc Qu BLTD u cha xy dng chin lc pht trin hot ng lu di to nn tng pht trin hot ng phi hp vi cc TCTD mt cch cn c v lu di. Do vy, vic cha xy dng chin lc pht trin hot ng lu di l mt trong nhng gii php cn quan tm to iu kin cho hot ng phi hp trong qu trnh cp tn dng v BLTD cho cc DNNVV. Bn l, Ngn hng Nh nc c c ch nhm to thun li cho hot ng phi hp gia cc TCTD vi Qu BLTD: Hin ti c nhiu TCTD, c bit l cc NHTM c phn c b phn ring bit cp tn dng cho cc DNNVV, mt s TCTD cha c b phn ring bit, nhng vn tham gia cp tn dng cho cc DNNVV ngy cng tng. Tuy nhin, vn cha c c ch phi hp cng Qu BLTD cp tn dng v BLTD cho cc DNNVV. Do vy, NHNN cn to c ch chung cho hot ng phi hp, cng nh xc nh t l d phng ri ro l 0% i vi cc khon cp tn dng c BLTD ca Qu BLTD, nhm to iu kin tt nht cho vic pht huy hiu qu hot ng phi hp cp tn dng v BLTD. Ti mi a phng, Chi nhnh NHNN s thc hin thc y c ch phi hp gia Qu BLTD v cc TCTD cp tn dng v BLTD cho cc DNNVV i vo thc t v pht huy hiu qu thc s ca hot ng phi hp.

170

Nm l, a dng ho hot ng phi hp tr gip cho cc DNNVV: Phn ln cc hot ng ca cc Qu BLTD hin nay l tp trung vo phi hp tr gip cho cc DNNVV v lp phng n sn xut kinh doanh, lp cc d n u t, hng dn, ph bin thng tin php lut, ch trng, chnh sch ca Nh nc. Nh vy vn cha tng xng vi tim nng v chc nng ca Qu BLTD, do cn pht trin cc hot ng phi hp a dng hn. C th thc hin m rng thm cc hot ng phi hp a dng nh: - H tr u t bng cch phi hp cng cc ngnh, cc khu cng nghip. Hng dn, to iu kin v mt bng u t, cc th tc u t, th tc vay vn tn dng u t, bo lnh tn dng thc hin cc d n u t ca cc DNNVV. - To iu kin nng cao nng lc qun l cho cc DNNVV thng qua thc hin cc chng trnh hun luyn k nng qun l, cc hi tho, din n,... - H tr pht trin th trng v tng cng kh nng cnh tranh, to iu kin DNNVV tip cn cc thng tin v th trng, gi c hng ha, tr gip m rng th trng, tiu th sn phm. To iu kin thun li cho cc DNNVV lin kt hp tc vi nc ngoi, m rng th trng xut khu hng ha dch v. 3.4.2.7 y nhanh tin c phn ha cc NHTM Nh nc tng tnh linh hot v hiu qu trong hot ng ca ngn hng. Hin nay, ngn hng thng mi thuc s hu nh nc gm c Ngn hng Nng nghip v pht trin nng thn, Ngn hng pht trin nh ng bng Sng Cu Long. Nh nc cn y nhanh tin c phn ha nhng ngn hng ny nhm to ra tnh cnh tranh cng bng hn gia cc ngn hng thng mi c phn vi nhau, ng thi nng cao nng lc qun l, trnh tnh trng li nh nc lm gim hiu qu trong hot ng ca ngn hng thng mi nh nc.

171

Ngoi ra, vic c phn ha cc ngn hng thng mi nh nc s lm tng tnh t ch, tnh c lp v ti chnh v chin lc kinh doanh ca ngn hng, t lm tng kh nng tip cn ca cc DNNVV i vi ngun vn t ngn hng ny. 3.4.2.8 Nghin cu v xc tin phng n ti cu trc h thng ngn hng TMCP Vit Nam nhm tng kh nng cnh tranh trong iu kin hi nhp va gia tng kh nng p ng cc sn phm dch v c cht lng cao. Bn cnh vic y nhanh tin c phn ha cc ngn hng thng mi nh nc hnh thnh cc ngn hng TMCP mi c nng lc ti chnh mnh, c kinh nghim v uy tn trn thng trng, s gp phn cung ng vn c hiu qu hn i vi cc DNNVV trn a bn thnh ph H Ch Minh. Tuy nhin, cng t thc trng hot ng cha thc s hiu qu ca cc ngn hng TMCP hin nay, cho thy mt vn bc xc hin nay l phi nghin cu phng n ti cu trc h thng ngn hng thng mi ni chung v ngn hng TMCP ni ring. Trn c s s nng cao cht lng hot ng, hiu qu v an ton h thng ngn hng Vit Nam ni chung. Ngn hng Nh nc cn ch tr xc tin xy dng phng n ti cu trc ny, c th gim khong 20% s lng cc ngn hng TMCP hin nay, thng qua cc bin php nh sp nhp, hp nht v gii th nu cn. Trc mt cn thc hin ngay bin php tng vn iu l theo php nh, mt gii php thit thc ng l phi hon tt vo cui nm 2010 va qua. Mt h thng ngn hng TMCP c ti cu trc li va gia tng kh nng cnh tranh trong iu kin hi nhp va gia tng kh nng p ng cc sn phm dch v trong c sn phm dch v tn dng i vi cc DNNVV vi cht lng c ci thin r rt so vi hin nay.

172

Ti cu trc h thng cc ngn hng thng mi ni chung v ngn hng TMCP ni ring l mt ch trng ln ca t nc thc hin qu trnh ti cu trc nn kinh t ti chnh nc ta trong thi gian ti, vic ny c ch ra trong Ngh quyt Hi ngh ln th 3 ca Ban chp hnh trung ng ng kha XI va qua. 3.4.2.9 Thnh lp v trin khai nghip v bo lnh tn dng thuc s hu t nhn. Vic ban hnh qui ch cho php thnh lp t chc bo lnh vay vn thuc s hu t nhn l ht sc cn thit. iu ny s to iu kin thun li hn cho cc doanh nghip nh v va khi c nhu cu vay vn ngn hng, nhng khng p ng iu kin qui nh v m bo tn dng ca cc ngn hng nh: khng c ti sn m bo, ti sn m bo khng , ti sn m bo khng c chng t theo qui nh nh nc, bo co ti chnh khng r rng minh bch . Cc t chc bo lnh tn dng ny s h tr cho DNNVV c c nhng iu kin cn thit ngn hng TMCP c th chp nhn cp tn dng cho Doanh nghip. 3.4.2.10 Xy dng qu h tr li sut cho cc doanh nghip nh v va Trong thi gian gn y, tnh hnh kinh t - ti chnh trong nc v trn th gii bin ng khng thun li, nh hng rt ln n hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip, c bit l cc doanh nghip nh v va. Cc doanh nghip nh v va vn kh khn v ti chnh, nay tnh hnh kinh t ti chnh bt li li cng thm kh khn. Chnh Ph cng c nhiu gii php h tr nh h tr li sut, gin np thu, gim thu . Tuy nhin, theo tc gi vic h tr ca Chnh ph cng ch mang tnh cp bch cha mang tnh di hn. Chnh v vy lun n xin xut kin ngh vi c quan Chnh ph (thuc B ti chnh) nn thnh lp qu h tr li sut cho cc doanh nghip nh v va c t chc t trung ng xung a phng. Hng nm,

173

ngun hnh thnh Qu h tr li sut nn trch ra mt t l phn trm t tin np thu thu nhp doanh nghip ca cc doanh nghip nh v va. Nu qu h tr li sut c thnh lp s lm gim chi ph s dng vn ca cc DNNVV, t kch thch cc Doanh nghip tng cng vay vn ngn hng m rng hot ng sn xut kinh doanh. Tm li, trn c s nghin cu, phn tch nhng tn ti v nguyn nhn ca n trong quan h tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV, lun n hon thnh mt s ni dung sau: Th nht, Lun n a ra nh hng pht trin tn dng ca mt s ngn hng TMCP i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. Th hai, Trn c s phn tch d liu chng 2, Lun n nghin cu v a ra mt s gii php nh hng c th vn dng trong thc t nhm m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh:

- i vi cc ngn hng TMCP: Cc gii php gia tng ngun vn;

Tng cng lin kt, hp tc vi cc hip hi, cc t chc ti chnh tn dng trong v ngoi nc trong vic cho vay h tr doanh nghip nh v va; Xy dng mc tiu tn dng v chnh sch li sut i vi doanh nghip nh v va; Quan tm nghin cu rt ngn hn na thi gian t lc doanh nghip xin vay cho n lc gii ngn; Qun l v thm nh cht ch cc yu t nh hng n tnh lnh mnh trong quan h tn dng vi DNNVV; Nng cao cht lng ngun nhn lc tn dng trong quan h vi cc DNNVV thng qua cng tc o to, ti o to v tuyn dng; Hon thin iu kin cho vay mt s sn phm tn dng i vi doanh nghip nh v va; Tng cng cng tc tip th, gii thiu sn phm cho vay i vi cc doanh nghip nh v va; Hon thin quy trnh thm nh tn dng cht ch v m bo thc hin ng qui trnh trc khi gii ngn; Nng cao hiu qu thanh tra, kim tra, gim st

174

tnh hnh s dng vn vay ca doanh nghip nh v va sau khi gii ngn; Tng cng qun l ri ro v thu hi n qu hn, n xu nng cao cht lng tn dng. - i vi cc DNNVV: Chuyn nghip ha trong t chc hot b my k ton ti chnh to tnh minh bch v trung thc trong cc bo co; Tng cng giao dch thanh ton qua ngn hng nhm tng tnh minh bch trong hot ng ti chnh ca DNNVV; Tham gia vo cc hip hi doanh nghip, hip hi ngnh ngh tn dng s h tr; Tng cng lin kt, hp tc theo chiu dc ln chiu ngang gia cc doanh nghip tn dng ngun lc ca nhau; Nng cao k nng v trnh ngh nghip i vi nhn vin v cc cp qun l ca DNNVV; Tng cng b sung ngun vn ch s hu tng nng lc ti chnh ca doanh nghip; Xy dng h thng qun l cht lng nhm tng uy tn ca doanh nghip; Ch trng i mi v hin i ha cng ngh tng nng sut lao ng v cht lng sn phm; Xy dng mng thng tin qung b hnh nh, ng thi cng l knh cung cp thng tin cho khch hng v ngn hng khi mun tm hiu doanh nghip; Tn dng ti a s h tr ca cc t chc trung gian ti chnh trong quan h tn dng vi Ngn hng TMCP - Khuyn ngh i vi cc c quan qun l nh nc v cc t chc khc: Hon thin qui ch v thnh lp v hot ng qu bo lnh tn dng linh hot, hp l v hiu qu hn; Nng cao vai tr ch thc ca hip hi doanh nghip trong t cch ca mt t chc ngh nghip; y mnh hp tc vi cc t chc ti chnh tn dng quc t thc hin cc hot ng cho vay v bo lnh tn dng cho doanh nghip nh v va Vit Nam; Xy dng chin lc pht trin ngun nhn lc c cht lng phc v cho hot ng sn xut kinh doanh ca cc DNNVV; Tip tc hon thin cc chnh sch h tr nhm pht huy vai tr ca cc doanh nghip nh v va; Nng cao hiu qu hot ng ca Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va; y nhanh tin

175

c phn ha cc ngn hng thng mi Nh nc tng tnh linh hot v hiu qu trong hot ng ca ngn hng; Nghin cu v xc tin phng n ti cu trc h thng ngn hng TMCP Vit Nam nhm tng kh nng cnh tranh trong iu kin hi nhp va gia tng kh nng p ng cc sn phm dch v c cht lng cao; Thnh lp v trin khai nghip v bo lnh tn dng thuc s hu t nhn; Xy dng qu h tr li sut cho cc doanh nghip nh v va

176

KT LUN
****** C th ni, trong thi gian qua quan h tn dng gia DNNVV vi cc ngn hng thng mi ni chung v ngn hng TMCP ni ring c nhng bc pht trin. Tuy nhin, tc cn chm cha p ng c nhu cu vn ngy cng cao ca cc DNNVV, doanh nghip vn cn gp nhiu kh khn trong vic tip cn ngun vn tn dng ngn hng, iu ny nh hng khng nh n s ng gp ca cc DNNVV cho s pht trin kinh t x hi trn a bn thnh ph H Ch Minh. Chnh v l mc ch nghin cu ca ti l xut cc gii php, khuyn ngh nhm khc phc nhng mt hn ch, pht huy nhng u im, gp phn m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. Trn nhng c s tp hp, lun gii, minh chng v phn tch cc d liu t l lun v thc tin, Lun n hon thnh mt s ni dung sau: Th nht, nghin cu nhng l lun c bn v doanh nghip nh v va nh: khi nim, c im, vai tr v tiu chun doanh nghip nh v va ca mt s nc trn th gii v Vit Nam. Th hai, nghin cu nhng l lun chung v tn dng v cht lng tn dng ngn hng i vi doanh nghip nh v va. H thng ha cc hot ng tn dng ca ngn hng thng mi v cho thy vai tr ca tn dng ngn hng i vi cc doanh nghip nh v va. Th ba, nghin cu tnh hnh hot ng ca cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. cho thy thc trng pht trin s lng doanh nghip nh v va, c cu ngun vn, nhng ng gp ca cc doanh nghip nh v va trn a bn Tp.H Ch Minh. Th t, nu c thc trng v hot ng tn dng nh: hot ng huy ng vn, cc sn phm cho vay v hot ng cho vay ca cc ngn hng

177

thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn Tp.HCM. Lun n cng nh gi c cht lng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn Thnh ph. T nhng phn tch nh gi quan h tn dng gia ngn hng TMCP vi DNNVV, lun n h thng ha cc nhn t nh hng n quan h tn dng gia DNNVV vi NHTMCP v rt ra nhng kt qu t c, nhng hn ch v nguyn nhn ca nhng hn ch lm c s xut cc gii php thch hp. Th nm, h thng ha cc nh hng pht trin tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi doanh nghip nh v va. Gp phn a ra cc gii php v khuyn ngh: i vi ngn hng thng mi c phn: C th vn dng cc gii php trong thc tin m rng quan h tn dng vi cc DNNVV, c bit l c th xem xt pht trin hnh thc cho vay tn chp i vi cc doanh nghip t nhn, cng ty TNHH mt thnh vin v cc doanh nghip siu nh. i vi doanh nghip nh v va: Tng kh nng tip cn ngun vn tn dng ca cc ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh. Cc khuyn ngh i vi c quan qun l nh nc v cc t chc khc: Vn dng cc gii php h tr cc DNNVV trong quan h tn dng vi cc ngn hng thng mi ni chung v cc ngn hng TMCP ni ring. Trn c c nhng gii php c th vn dng trong thc tin nhm nng cao cht lng v m rng tn dng ca cc ngn hng thng mi c phn i vi doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh. Cc gii php a ra c c s l lun v thc tin nn c tnh ng dng cao. thc thi cc gii php, tc gi mnh dn a ra cc khuyn ngh v xut thc hin. Tc gi cng hy vng rng Lun n s ng gp c mt phn nh trong vic m rng v nng cao cht lng tn dng ca cc ngn hng TMCP i vi DNNVV trn a bn Tp. H Ch Minh hin nay.

DANH MC CC CNG TRNH KHOA HC CNG B

********************* 1. ThS. V c Ton (2007), Gii php pht trin tn dng ngn hng h tr doanh nghip nh v va Vit Nam hin nay, Tp ch Th Trng Ti Chnh Tin T (ISSN 1859-2805), S 19 (241), 01/10/2007. 2. ThS. V c Ton (2011), Hot ng phi hp gia qu bo lnh tn dng vi cc ngn hng thng mi v t chc hip hi trong vic bo lnh tn dng v tr gip doanh nghip nh v va Vit Nam, Tp ch i hc Si Gn (ISSN 1859-3208), S 07 thng 09/2011.

3. ThS. V c Ton (2012), Vai tr DNNVV trong cung ng v tng tc lu thng hng ha, Vietnam Supply Chain Insight (ISSN 18592988), S 26 Qu 2/2012. 4. ThS. V c Ton (2012), Tn dng ngn hng h tr DNNVV nng cao
nng lc cnh tranh, Vietnam Supply Chain Insight, S 26 Qu

2/2012.
5. ThS. V c Ton (2012), Hot ng phi hp gia qu BLTD vi cc NHTM v t chc hip hi trong vic BLTD, tr gip DNNVV Vit Nam, Tp ch khoa hc Thng mi i hc Thng Mi (ISSN 1859-3666), S 49 thng 8/2012.

II

TI LIU THAM KHO

********* Ting Vit 1. TS. L Xun B, TS. Trn Kim Ho, TS. Nguyn Hu Thng (2006), Doanh nghip nh v va ca Vit Nam trong iu kin hi nhp kinh t quc t, Nh xut bn chnh tr quc gia, H Ni. 2. 3. ThS. Nguyn Cng Bnh (2008), Cm nang dnh cho ch doanh nghip va v nh, Nh xut bn Giao thng vn ti, Tp.H Ch Minh. Ng Quc Chnh (2007), Gii php huy ng vn cho cc doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh, Lun n thc s, Hc vin Ti Chnh, H Ni. 4. 5. 6. 7. Shim Shoon Chong - Thuyt trnh vin (21 22/8/2006), Kha hc cho vay doanh nghip va v nh, Ngn hng UOB Singapore. TS Nguyn ng Dn (2000), Tn Dng Ngn Hng, Nh xut bn Thng K, Tp. H Ch Minh. TS. L Th Tuyt Hoa, PGS.TS Nguyn Th Nhung (2007), Tin t Ngn hng, Nh xut bn Thng K, H Ni. Phm Vn Hng (2007), Pht trin doanh nghip nh v va Vit Nam trong qu trnh hi nhp quc t, Lun n tin s kinh t, i hc Kinh t Quc dn, H Ni. 8. 9. 10. 11. TS m Vn Hu (2006), Hiu qu s dng vn trong cc doanh nghip va v nh, Nh xut bn i hc Kinh T Quc Dn, H Ni TS. Nguyn Minh Kiu (2007), Tn Dng v Thm nh Tn Dng Ngn Hng, Nh Xut Bn Ti Chnh, Tp.HCM TS. Nguyn Minh Kiu (2009), Nghip v ngn hng thng mi, Nh Xut Bn Thng K, H Ni Phm Th Bch Lng (2006), Gii php nng cao hiu qu hot ng ca cc ngn hng thng mi nh nc Vit Nam, Lun n tin s kinh t, i hc Kinh t Quc dn, H Ni.

III

12. 13.

PGS.TS Dng Th Bnh Minh (1999), L thuyt ti chnh tin t, Nh xut bn Gio Dc, Tp. H Ch Minh. PGS.TS. Phm Vn Nng, PGS.TS Trn Hong Ngn, TS. Trng Quang Thng (2005), Ngn Hng Thng Mi C Phn Thnh Ph H Ch Minh Nhn Li Mt Chng ng Pht Trin, Nh xut bn i Hc Quc Gia Tp.H Ch Minh.

14.

PGS.TS. Trn Hong Ngn, Th.S V Th Tuyt Anh; Ngn hng thng mi Vit Nam im mnh, im yu, c hi v thch thc; Tp ch pht trin kinh t, S 198 thng 8 nm 2006.

15.

PGS.TS. Trn Hong Ngn, ThS. Trn Th Phng Lan (2006), Vn t c v phng thc tng vn t c ca Ngn hng thng mi, Tp ch Pht Trin Kinh T, S ra thng 03/2006.

16. 17.

Nguyn B Ngc (2005), WTO thun li v thch thc cho cc doanh nghip Vit Nam, Nh xut bn Lao ng X hi, H Ni. PGS.TS. S nh Thnh, TS. V Th Minh Hng (2006), Nhp mn Ti chnh Tin t, Nh xut bn i hc Quc gia Tp.H Ch Minh, Tp.H Ch Minh

18.

TS. Trng Quang Thng (2010), Ti tr tn dng ngn hng cho cc doanh nghip nh v va mt nghin cu thc nghim ti khu vc Tp.HCM, Nh xut bn i hc Quc gia Tp.H Ch Minh, Tp.H Ch Minh.

19.

TS. Trng Quang Thng (2010), Phn tch hiu nng hot ng ngn hng thng mi Vit Nam, Nh xut bn Phng ng, Tp.H Ch Minh

20. 21. 22.

PGS.TS Trn Ngc Th (2005), Ti chnh doanh nghip hin i, Nh xut bn thng k, H Ni. PGS.TS. Nguyn Vn Tin (2009), Gio trnh ngn hng thng mi, Nh xut bn Thng K, H Ni. Bo co thng nin Ngn hng nh nc, Bo co thng nin v bo co ti chnh ca cc Ngn hng TMCP trn a bn Tp.H Ch Minh.

IV

23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.

Kt qu kho st doanh nghip nh v va trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010. Kt qu kho st nhn vin tn dng cc Ngn hng TMCP trn a bn thnh ph H Ch Minh nm 2010 Hc vin Ngn hng (2010), k yu hi tho Hiu lc h thng gim st ti chnh Vit Nam, Nh xut bn ti chnh Lut s 60/2005/QH11 ngy ngy 29 thng 11 nm 2005 ca Quc Hi ban hnh Lut doanh nghip. Ngh nh ca Chnh ph s 56/2009/N-CP ngy 30 thng 06 nm 2009 v tr gip pht trin doanh nghip nh v va. Ngh nh 90/2001/CP-N ngy 23 thng 11 nm 2001 v tr gip pht trin doanh nghip nh v va. Ngh nh 141/2006/N-CP ngy 22 thng 11 nm 2006 ca Chnh Ph V ban hnh Danh mc mc vn php nh ca cc t chc tn dng.

30.

Ngh nh 10/2011/N-CP ngy 26 thng 01 nm 2011 v vic sa i b sung mt s iu ngh nh 141/2006/N-CP ngy 22 thng 11 nm 2006 V ban hnh Danh mc mc vn php nh ca cc t chc tn dng.

31.

Ngh quyt s 22/NQ-CP ca Chnh ph ngy 05 thng 5 nm 2010, V vic trin khai thc hin Ngh nh s 56/2009/N-CP ngy 30 thng 6 nm 2009 ca Chnh ph v tr gip pht trin doanh nghip nh v va.

32.

Quyt nh S 193/2001/Q-TTg ca Th tng Chnh ph V vic ban hnh Quy ch thnh lp, t chc v hot ng ca Qu bo lnh tn dng cho doanh nghip nh v va.

33.

Quyt nh s 236/2006/Q-TTg ca Th Tng Chnh Ph ngy 23 thng 10 nm 2006 Ph duyt K hoch pht trin doanh nghip nh v va 5 nm (2006 - 2010).

34.

Quyt nh s 53/2007/Q-UBND ngy 30/3/2007 ca y ban nhn dn TP.H Ch Minh ban hnh iu l T chc v hot ng ca Qu bo lnh tn dng.

35. 36.

Quyt nh s 457/2005/Q-NHNN v vic ban hnh quy nh v cc t l m bo an ton trong hot ng ca t chc tn dng. Quyt nh s 493/2005/Q-NHNN ca thng c Ngn hng Nh nc ban hnh Quy nh v phn loi n, trch lp v s dng d phng x l ri ro tn dng trong hot ng ngn hng ca t chc tn dng.

37.

Quyt nh s 36/2006/Q-UBND ngy 8 thng 3 nm 2006 v vic thnh lp Qu bo lnh tn dng cho cc doanh nghip nh v va thnh ph H Ch Minh.

38. 39. 40. 41.

Thng t 13/2010/TT-NHNN ngy 20/05/2010 ca Ngn hng Nh nc qui nh v cc t l an ton trong hot ng ca t chc tn dng. Tng cc Thng k (2009), Thc trng doanh nghip qua kt qu iu tra, Nh xut bn Thng k, H Ni. Tng cc Thng k (2010), Thc trng doanh nghip qua kt qu iu tra, Nh xut bn Thng k, H Ni. Trng i hc Ngn Hng Tp.HCM (2008), Hot ng h thng ngn hng thng mi Vit Nam mt nm sau gia nhp WTO, Nh xut bn Thng K, H Ni.

42.

Vin nghin cu v o to v qun l, C ch qun l trong cc doanh nghip va v nh, nm 2008, Nh xut bn Lao ng X hi, H Ni.

43. 44. 45. 46. 47.

B Ti Chnh, Website: http://www.mof.gov.vn/. Cc Thng K Thnh ph H Ch Minh, Website: http://www.pso.hochiminhcity.gov.vn/so_lieu_ktxh/. Hip hi ngn hng Vit Nam, Website: http://www.vnba.org.vn/ Ngn hng nh nc Vit Nam, http://www.sbv.gov.vn/wps/portal/vn Ngn hng TMCP Chu, http://www.acb.com.vn/

VI

48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63.

Ngn hng TMCP Si Gn, http://www.scb.com.vn/ Ngn hng TMCP Si Gn H Ni, http://www.shb.com.vn/ Ngn hng TMCP pht trin nh Tp.HCM, http://www.hdbank.com.vn/ Ngn hng TMCP Qun i, http://www.militarybank.com.vn/ NH TMCP K Thng Vit Nam, https://www.techcombank.com.vn/ Ngn hng TMCP Cng Thng Vit Nam, http://www.vietinbank.vn/ Ngn hng TMCP Si Gn Thng Tn, http://www.sacombank.com.vn/ Ngn hng TMCP XNK Vit Nam, http://www.eximbank.com.vn/vn/ NH TMCP Ngoi Thng Vit Nam, http://www.vietcombank.com.vn/ Ngn hng TMCP i Dng, http://oceanbank.vn/ Ngn hng TMCP Nam Vit, http://www.navibank.com.vn/ S K Hoch v u T Thnh ph H Ch Minh, Website: www.dpi.hochiminhcity.gov.vn. Qu bo lnh tn dng cho cc doanh nghip nh v va thnh ph H Ch Minh, Website: http://www.hcgf.com.vn/. Tin nhanh Vit Nam, http://vnexpress.net/ Tng cc thng k, http://www.gso.gov.vn/. Vin nghin cu pht trin Tp.HCM, Thc trng doanh nghip nh v v a Trnh bt cp, thiu vn, thiu nhn lc, www.hids.hochiminhcity.gov.vn

64. 65. 66. 67.

VCBS, Bo co ngnh ngn hng ngy 27/09/2011 Eugene F.Brigham (1993), Fundamental of Financial Management Peter S.Rose and Sylvia C.Hudgins (2007). Bank Management and Financial Services. Mc Graw Hill International Edition. Scherr E.C., Surgue T.F and J.B. Ward (1993). Financing the small firm start up: determinants of debt use. The Journal of Business Finance.

Ting nc ngoi

PH LC PHC LC 1: PHIU KHO ST DOANH NGHIP NH V VA

PHIU KHO ST DOANH NGHIP NH V VA n v c kho st: .. a ch: .. Lnh vc hot ng chnh: CU HI KHO ST: Cu 1: Doanh nghip anh/ch c vay vn kinh doanh khng? C Khng Nu chn c th tip tc cu 2, nu chn khng th sang cu 9 Cu 2: Doanh nghip anh/ch vay vn u? Ngn hng TM Quc Doanh Ngn hng TM C Phn Ngn hng lin doanh Ngn hng 100% vn nc ngoi Ngi thn Bn b Khc: Cu 3: Ti sao doanh nghip vay vn ngi thn/bn b? Nhanh Khng phi th chp hay cm c D vay Khc: Cu 4: Ti sao doanh nghip vay vn ngn hng? Nhanh Vay s tin ln D vay

Khng vay c ni khc Khc: . Cu 5: Khi vay vn ngn hng doanh nghip anh/ch chn nhng sn phm no? Vay ngn hn b sung vn lu ng Vay di hn Vay thanh ton

II Bo lnh ngn hng Thu ti chnh Khc Cu 6: Doanh nghip anh/ch vay c vn ngn hng c gp kh khn lm khng? Khng kh khn Kh khn t kh khn Rt kh khn

Cu 7: Doanh nghip anh/ch gp nhng kh khn no khi vay vn ngn hng? Khng c ti sn th chp, cm c Lp phng n kinh doanh Khng hiu r cc yu cu ca ngn hng Nhn vin tn dng gy kh khn Th tc vay vn kin khc: Cu 8: Hnh thc m bo khi doanh nghip anh/ch vay vn ngn hng? Cm c, th chp ti sn Bo lnh ca cc t chc khc Bo lnh ca c nhn, gia nh Khc ... Cu 9: Ti sao doanh nghip anh/ch khng vay vn kinh doanh? Khng thiu vn Khng vay c Khng mun vay E ngi khi tip xc vi ngn hng Khc: . Nu chn khng vay c vn th tip cu 10, nu chn khng thiu vn/khng mun vay th chuyn sang cu 11. Cu 10: Ti sao doanh nghip anh/ch khng vay c vn? Khng ti sn m bo

III Phng n SXKD khng kh thi Bo co ti chnh khng minh bch Khc: Cu 11: Doanh nghip anh/ch c bit v cc sn phm cho vay ca ngn hng i vi doanh nghip khng? Khng Bit Bit cht t Bit rt r

Cu 12: Doanh nghip anh/ch c bit v cc sn phm cho vay ca cc t chc tn dng phi ngn hng (Cty ti chnh, Cty cho thu ti chnh ) i vi doanh nghip khng? Khng Bit Bit cht t Bit rt r

Cu 13: Doanh nghip anh/ch c bit g v Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va ca thnh ph H Ch Minh khng? Khng Bit Bit cht t Bit rt r

Cu 14: Doanh nghip anh/ch tng thng qua Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va c vay vn ngn hng cha? Cha tng ang tm hiu Cu 15: Nu doanh nghip anh/ch hoc ang nh s bo lnh ca Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va vay vn ngn hng, th anh/ch vui lng cho bit c Qu bo lnh bao nhiu ln, trung bnh mi ln bo lnh vay bao nhiu tin? S ln: ln S tin bnh qun . VND Cu 16: Ti sao doanh nghip anh/ch phi nh s bo lnh ca Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va vay vn ngn hng? Khng c ti sn m bo Khng ti sn m bo Ti sn khng iu kin vay trc tip ngn hng Khc: .. Cu 17: Doanh nghip anh/ch bit v cc sn phm cho vay thng qua ai? T chc tn dng Bn b Ngi thn T tm hiu

IV Cu 18: Anh/chi vui lng cho bit thng tin mt s ch tiu trong bng sau: n v tnh: Triu ng Ch tiu Nm 2009 Nm 2010 1. Tng s lao ng 2. Tng doanh thu thun 3. Tng chi ph sn xut kinh doanh 4. Tng ti sn 5. Vn ch s hu - Trong : Vn ng k kinh doanh (vn iu l) 6. N phi tr Trong : + Vay ngn hng + Vay ngi thn, bn b + N nh cung cp + N khc Cu 19: Vn iu l ca doanh nghip anh/chi huy ng c t u? Tit kim ca c nhn v gia nh: Vy mn bn b, ngi thn: Vy ngn hng, cc t chc tn dng: Nh nc u t: . . . . Triu ng Triu ng Triu ng Triu ng Triu ng Triu ng ng gp ca cc thnh vin, c ng: ...

Ngun khc: .. Ku gi cc c ng mi tham gia Khng mun c ng mi tham gia Khi tch ly vn th mi tng Khc:

Cu 20: Quan im ca doanh nghip bn khi mun tng vn iu l?

Cu 21: Anh/ch vui lng cho bit trnh hc vn ca ch doanh nghip? Ph thng i hc Trung cp Thc s Cao ng Tin s

Khc: Cu 22: Doanh nghip anh/ch c xut g vi cc t chc tn dng, vi c quan nh nc v vi cc t chc khc cc doanh nghip tip cn ngun vn ngn hng c d dng hn? ..

V PHC LC 2: PHIU KHO ST NGN HNG THNG MI C PHN PHIU KHO ST NGN HNG THNG MI C PHN ******************* Nhn vin tn dng: ....... Ngn hng: . a ch: CU HI KHO ST: Cu 1: Khch hng mc tiu chin lc ca ngn hng anh/ch? Doanh nghip c vn u t nc ngoi Doanh nghip ln quc doanh Doanh nghip ln ngoi quc doanh Doanh nghip nh v va ngoi quc doanh Khc: Cu 2: D n tn dng cho vay i vi doanh nghip nh v va ti ngn hng anh/ch chim t trng bao nhiu trong tng d n? T l phn trm: % Trong : + D n ngn hn chim: .. % + D n di hn chim: . %

Cu 3: C cu sn phm cho vay cc doanh nghip nh v va s dng ti ngn hng anh/ch? (Tng cc sn phm phi bng 100%) Vay ngn hn b sung vn lu ng: % Vay trung di hn u t pht trin: Vay thanh ton Bo lnh ngn hng: Thu ti chnh: Cc sn phm cho vay khc: % % % % %

Cu 4: Doanh nghip nh v va thng gp nhng kh khn no khi vay vn ngn hng anh/ch? Thang o Cc ch tiu 1 2 3 4 5 Khng c ti sn th chp, cm c Bo co ti chnh khng y , minh bch Phng n kinh doanh ca doanh nghip khng kh thi Khng hiu r cc yu cu ca ngn hng Th tc vay vn kin khc:

VI 1: Rt t quan trng; 2: t quan trng; 3: Quan trng; 4: Kh quan trng; 5: Rt quan trng; Cu 5: T l cc doanh nghip nh v va c/khng c ngn hng anh/ch chp thun cho vay? T l c chp thun cho vay: T l khng c chp thun cho vay: hng anh/ch chp thun cho vay? Cc ch tiu Khng ph hp chnh sch tn dng ca ngn hng Khng c ti sn th chp, cm c Bo co ti chnh khng y , minh bch Phng n kinh doanh ca doanh nghip khng kh thi Doanh nghip c vn t c thp Kh nng tr n thp Khng hiu r cc yu cu ca ngn hng Doanh nghip khng np v ng th tc vay vn Doanh nghip thuc loi khch hng xu kin khc: 1: Rt t quan trng; 2: t quan trng; 3: Quan trng; 4: Kh quan trng; 5: Rt quan trng; Cu 7: Anh/ch nh gi nh th no v quan h tn dng gia doanh nghip nh v va vi ngn hng? (1). Rt kh khn (2). t kh khn (3). Kh khn (4). Thun li Cu 8: Anh/ch c xut hay gi g cc doanh nghip nh v va tip cn ngun vn ngn hng c d dng hn? .. .. (5). t thun li (6). Kh thun li (7). Rt thun li Thang o 1 2 3 4 5 % %

Cu 6: Nguyn nhn ch yu cc doanh nghip nh v va khng c ngn

VII

PH LC 3: KT QU KHO ST DOANH NGHIP NH V VA

- i tng kho st: cc DNNVV theo Ngh nh ca Chnh ph s 56/2009/N-CP ngy 30 thng 06 nm 2009 v tr gip pht trin doanh nghip nh v va. - a bn kho st: Qun Tn Bnh, Qun Tn Ph v Qun 12 - S lng phiu kho st c gi: 250 phiu - Thu v: 83 phiu - Kt qu kho st nh sau: Cu 1: Doanh nghip anh/ch c vay vn kinh doanh khng? C Khng Cu 2: Doanh nghip anh/ch vay vn u? Ngn hng TM Quc Doanh Ngn hng TM C Phn Ngn hng 100% vn nc ngoi Ngn hng lin doanh Ngi thn Bn b Khc: Cu 3: Ti sao doanh nghip vay vn ngi thn/bn b? Nhanh Khng phi th chp hay cm c D vay Khc: Cu 4: Ti sao doanh nghip vay vn ngn hng? Nhanh Vay s tin ln D vay Tr li 63 20 Tr li 9 46 0 1 52 11 0 Tr li 23 38 12 0 Tr li 4 40 8 T l 75.9% 24.1% T l 7.6% 38.7% 0.0% 0.8% 43.7% 9.2% 0.0% T l 31.5% 52.1% 16.4% 0.0% T l 6.6% 65.6% 13.1%

VIII

Khng vay c ni khc Khc: . Cu 5: Khi vay vn ngn hng doanh nghip anh/ch chn nhng sn phm no? Vay ngn hn b sung vn lu ng Vay di hn Vay thanh ton Bo lnh ngn hng Thu ti chnh Khc ... Cu 6: Doanh nghip anh/ch vay c vn ngn hng c gp kh khn lm khng? Khng kh khn t kh khn Rt kh khn Kh khn Cu 7: Doanh nghip anh/ch gp nhng kh khn no khi vay vn ngn hng? Khng c ti sn th chp, cm c Lp phng n kinh doanh Khng hiu r cc yu cu ca ngn hng Nhn vin tn dng gy kh khn Th tc vay vn kin khc: Cu 8: Hnh thc m bo khi doanh nghip anh/ch vay vn ngn hng? Cm c, th chp ti sn Bo lnh ca cc t chc khc Bo lnh ca c nhn, gia nh Khc ..... Cu 9: Ti sao doanh nghip anh/ch khng vay vn

8 1 Tr li 50 5 39 32 1 0 Tr li 22 27 1 13 Tr li 31 37 3 3 30 3 Tr li 47 20 7 Tr

13.1% 1.6% T l 39.4% 3.9% 30.7% 25.2% 0.8% 0.0% T l 34.9% 42.9% 1.6% 20.6% T l 29.0% 34.6% 2.8% 2.8% 28.0% 2.8% T l 63.5% 27.0% 9.5% T l

IX

kinh doanh? Khng thiu vn Khng vay c Khng mun vay E ngi khi tip xc vi ngn hng Khc: . Cu 10: Ti sao doanh nghip anh/ch khng vay c vn? Khng ti sn m bo Phng n SXKD khng kh thi Bo co ti chnh khng minh bch Khc: . Cu 11: Doanh nghip anh/ch c bit v cc sn phm cho vay ca ngn hng i vi doanh nghip khng? Khng Bit cht t Bit Bit rt r Cu 12: Doanh nghip anh/ch c bit v cc sn phm cho vay ca cc t chc tn dng phi ngn hng (Cty ti chnh, Cty cho thu ti chnh ) i vi doanh nghip khng? Khng Bit cht t Bit Bit rt r Cu 13: Doanh nghip anh/ch c bit g v Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va ca thnh ph H Ch Minh khng? Khng Bit cht t Bit Bit rt r

li 13 12 6 4 0 Tr li 14 5 1 1 Tr li 8 18 55 3 Tr li 29 20 34 0 Tr li 33 17 29 0

37.1% 34.3% 17.1% 11.4% 0.0% T l 67% 24% 5% 5%

T l 9.5% 21.4% 65.5% 3.6% T l 34.9% 24.1% 41.0% 0.0%

T l 41.8% 21.5% 36.7% 0.0%

Cu 14: Doanh nghip anh/ch tng thng qua Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va c vay vn ngn hng cha? Cha tng ang tm hiu Cu 15: Nu doanh nghip anh/ch hoc ang nh s bo lnh ca Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va vay vn ngn hng, th anh/ch vui lng cho bit c Qu bo lnh bao nhiu ln, trung bnh mi ln bo lnh vay bao nhiu tin? S ln: ln S tin bnh qun . VND Cu 16: Ti sao doanh nghip anh/ch phi nh s bo lnh ca Qu bo lnh tn dng doanh nghip nh v va vay vn ngn hng? Khng c ti sn m bo Khng ti sn m bo Ti sn khng iu kin vay trc tip ngn hng Khc: .. Cu 17: Doanh nghip anh/ch bit v cc sn phm cho vay thng qua ai? T chc tn dng Bn b Ngi thn T tm hiu

Tr li 50 5 10

T l 76.9% 7.7% 15.4%

Tr li 1 700 Tr li 2 6 12 Tr li 31 29 7 25

T l

T l 10.0% 30.0% 60.0% T l 33.7% 31.5% 7.6% 27.2%

Tr Cu 18: Anh/chi vui lng cho bit thng tin mt s ch tiu T l li trong bng sau: n v tnh: Triu ng N m N m Ch tiu 2009 2010 1. Tng s lao ng 22 2. Tng doanh thu thun 11.677 3. Tng chi ph sn xut kinh doanh 11.096 580 Li nhun 4. Tng ti sn 10.742 5. Vn ch s hu 4.793

XI

- Trong : Vn ng k kinh doanh (vn iu l) 6. N phi tr Trong : + Vay ngn hng + Vay ngi thn, bn b + N nh cung cp + N khc Cu 19: Vn iu l ca doanh nghip anh/chi huy ng c t u? Tit kim ca c nhn v gia nh ng gp ca cc thnh vin, c ng Vy mn bn b, ngi thn Vy ngn hng, cc t chc tn dng Nh nc u t Ngun khc Cu 20: Quan im ca doanh nghip bn khi mun tng vn iu l? Ku gi cc c ng mi tham gia Khng mun c ng mi tham gia Khi tch ly vn th mi tng Khc: Cu 21: Anh/ch vui lng cho bit trnh hc vn ca ch doanh nghip? Ph thng Trung cp Cao ng i hc Thc s Tin s Khc: Tr li 6 16 15 40 5 1 Tr li 1,097 2,181 60 25 0 0 Tr li 20 5 55 0

3.321 5.949 2.767 2.327 738 127 T l 32.6% 64.9% 1.8% 0.7% 0.0% 0.0% T l 25.0% 6.3% 68.8% 0.0% T l 7.1% 19.0% 17.9% 48.8% 6.0% 1.2%

Cu 22: Doanh nghip anh/ch c xut g vi cc t chc tn dng, vi c quan nh nc v vi cc t chc khc cc doanh nghip tip cn ngun vn ngn hng c d dng hn?

XII

PH LC 4: KT QU KHO ST NHN VIN TN DNG

- i tng c kho st: nhn vin tn dng, cp bc t nhn vin n trng phng - Ngn hng kho st: cc ngn hng TMCP c qui m ln trn a bn Tp.HCM - S lng phiu kho st c gi: 150 phiu - Thu v: 80 phiu - Kt qu kho st nh sau: Cu 1: Khch hng mc tiu chin lc ca ngn hng Tr T l li anh/ch? Doanh nghip c vn u t nc ngoi 2 2.3% Doanh nghip ln quc doanh 6 7.0% Doanh nghip ln ngoi quc doanh 6 7.0% Doanh nghip nh v va ngoi quc doanh 72 83.7% Khc: Cu 2: D n tn dng cho vay i vi doanh nghip nh v va T l ti ngn hng anh/ch chim t trng bao nhiu trong tng d n? T l phn trm: 55.6% Trong : + D n ngn hn chim: 47.3% + D n di hn chim: 8.3% Cu 3: C cu sn phm cho vay cc doanh nghip nh v va s T l dng ti ngn hng anh/ch? (Tng cc sn phm phi bng 100%) Vay ngn hn b sung vn lu ng: 56.0% Vay trung di hn u t pht trin: 14.5% Vay thanh ton 17.1% Bo lnh ngn hng: 6.6% Thu ti chnh: 4.5% Cc sn phm cho vay khc: 1.2% Cu 4: Doanh nghip nh v va thng gp nhng kh khn no khi vay vn ngn hng anh/ch? Thang o Cc ch tiu 1 2 3 4 5 Khng c ti sn th chp, cm c 3 43 3 2 29 Bo co ti chnh khng y , minh bch 1 4 47 18 10 Phng n kinh doanh ca doanh nghip 2 7 24 43 4 khng kh thi Khng hiu r cc yu cu ca ngn hng 10 24 42 1 3 Th tc vay vn 1 38 6 33 2

XIII

kin khc: 0 0 0 0 0 1: Rt t quan trng; 2: t quan trng; 3: Quan trng; 4: Kh quan trng; 5: Rt quan trng; Cu 5: T l cc doanh nghip nh v va c/khng c ngn T l hng anh/ch chp thun cho vay? T l c chp thun cho vay: 73.9% T l khng c chp thun cho vay: 26.1% Cu 6: Nguyn nhn ch yu cc doanh nghip nh v va khng c ngn hng anh/ch chp thun cho vay? Cc ch tiu 1 2 Thang o 3 4 5

Khng ph hp chnh sch tn dng ca 8 4 33 2 33 ngn hng Khng c ti sn th chp, cm c 1 9 36 4 30 Bo co ti chnh khng y , minh bch 0 42 18 16 4 Phng n kinh doanh ca doanh nghip 0 8 18 49 5 khng kh thi Doanh nghip c vn t c thp 7 22 44 6 1 Kh nng tr n thp 1 10 4 43 22 Khng hiu r cc yu cu ca ngn hng 13 30 36 1 0 Doanh nghip khng np v ng th 9 5 3 35 28 tc vay vn Doanh nghip thuc loi khch hng xu 1 7 3 35 34 kin khc: 0 0 0 0 0 1: Rt t quan trng; 2: t quan trng; 3: Quan trng; 4: Kh quan trng; 5: Rt quan trng; Cu 7: Anh/ch nh gi nh th no v quan h tn dng gia doanh nghip nh v va vi ngn hng? Tr li T l (1). Rt kh khn 0 0.0% (2). Kh khn 19 23.8% (3). t kh khn 22 27.5% (4). t thun li 9 11.3% (5). Thun li 26 32.5% (6). Kh thun li 3 3.8% (7). Rt thun li 1 1.3% Cu 8: Anh/ch c xut hay gi g cc doanh nghip nh v va tip cn ngun vn ngn hng c d dng hn? ..