1

Akl Oyunlar Michael Powell:

AKIL OYUNLARI Michael Powell

nsan beyni inanlmaz derecede gl bir organdr. Marifetleri hl ok az anlalmaktadr ve beyninin tam kapasitesinin en kk blmn bile ok az insan kullanabilmektedir. Yine de baz insanlar bu kk blm kullanarak olaanst iler baarmlardr. Bu etkileyici kitap akl ustalarnn srlarn aklamaktadr Sadece etkileyici olanlardan (yalan makinesini kandrmak, vcut dilini anlamak, satranta kazanmak) artc olanlara (acya hkmetmek, bir dahi gibi dnmek, kendinizi ve bakalarn hipnotize etmek), mucizeyi olanlardan (kaklar bkmek, zihin okumak, hastalklar iyiletirmek) inanlmas ok g olanlara (vcudunuzdan dar yolculuk yapmak, gelecei nceden haber vermek, ate zerinde yrmek) kadar 50 adet zihinsel marifeti gerekletirmek iin gerekli adm adm talimatlarla Akl Oyunlar kendi zihinsel glerinizi kefetmek ve hatta ina etmek iin tamamen uygulanabilir bir klavuzdur.

Giri
Beyin evrendeki yldzlarn saysndan daha fazla balantya ve 100 milyar sinir hcresine sahip 1,3 kiloluk sper bir bilgisayardr. Sizin nasl hissettiinizi, nasl dndnz, nasl hareket ettiinizi ve nasl yaadnz belirler. % 85 sudan ve baz et paralarndan oluur. Bu gerekten artc bir baardr. Beyninizle gurur duymalsnz; nk onu siz byttnz. Ve beyninizi ne kadar ok kullanrsanz o da o kadar byk ve ar olur! Beyin hcreleriniz arasndaki btn sinirsel balantlar u uca balansayd aya gidip geri gelebilecek kadar uzun olacaklarn biliyor muydunuz? Bu gri maddenin hl kefedilmemi ok fazla potansiyeli olduu sylenir. O zaman neden beynimizi gelitirmeyelim ki? Beyninizi boa harcamayn, kullann! Olaanst kimi baarlar sradan beyinlere sahip kiiler tarafndan gerekletirilmitir. Bu kiiler sadece beyinlerini dier insanlarnkinden daha farkl kullanmlardr. Amerikan futbolunda oyunu yneten kii oyunlar sadece daha stn bir teknik kulland iin deil ayn zamanda da kafasn kulland iin kazanr. Bu kitap mmkn olabileceini hayal bile edemeyeceiniz eyleri baarmanz iin beyninizin gizemli potansiyelini ke fetmenin 50 yolunu sunuyor sizlere. Bazlar hilelerden bazlar uygulamal bilimden bazlar da dnme eklinizi yeniden renmenin ilgi ekici yollarndan oluuyor. Her halkarda her ey beyninizde balyor ve bitiyor.

indekiler:

AKIL OYUNLARI ............................................................................................................................................................................................................. 1 Michael Powell ................................................................................................................................................................................................................... 1 Giri .................................................................................................................................................................................................................................... 3 1. Beyninizi Kefedin .......................................................................................................................................................................................................... 7 2. Beyninizi Besleyin .......................................................................................................................................................................................................... 9 3. Su mek ....................................................................................................................................................................................................................... 11 4. Yalan Makinesini Yenmek ............................................................................................................................................................................................ 12 5. Aklnzdan mknsz ilemler Yapn .............................................................................................................................................................................. 13 6. Bir Deste Kd Ezberleyin .......................................................................................................................................................................................... 15 7. Birisinin Yalan Sylediini Anlamak ............................................................................................................................................................................ 17 8. Beden D Deneyim Gelitirmek .................................................................................................................................................................................. 19 9. Gz Gze ...................................................................................................................................................................................................................... 21 10. Duyu tesi Alglamanz Gelitirmek .......................................................................................................................................................................... 22 11. Salkl Olduunuzu Dnn ..................................................................................................................................................................................... 24 12. Baarl Olma zni ....................................................................................................................................................................................................... 26 13. Satran Oyununu ki Hamlede Nasl Kazanrsnz?...................................................................................................................................................... 28 14. Vcut Dilini Okumak .................................................................................................................................................................................................. 29 15. Bilisel Grme ......................................................................................................................................................................................................... 31 16. Zihinsel Direnci Gelitirmek ....................................................................................................................................................................................... 33 17. Yzdeliklere Gre Hareket Edin .................................................................................................................................................................................. 34 18. Ponzi Sreci ................................................................................................................................................................................................................ 36 19. fke Ynetimi ............................................................................................................................................................................................................ 37 20. Nasl ansl Oluruz? .................................................................................................................................................................................................... 38 21. Grsel Yanlsamalar .................................................................................................................................................................................................... 39 22. Ezamanlln Gc ................................................................................................................................................................................................... 41 23. Hzl Okuma ................................................................................................................................................................................................................ 43 24. Vcut Saatinizi Yeniden Ayarlamak ............................................................................................................................................................................ 45 25. Atete Yrmenin Kurallar ........................................................................................................................................................................................ 46 26. Erimi Kuruna Ellerinizi Sokma ................................................................................................................................................................................ 47 27. atal-Bak-Kak Bkme ........................................................................................................................................................................................... 48 28. Mzakere Teknikleri ................................................................................................................................................................................................... 50 29. Bir Milyoner Gibi Dnn ......................................................................................................................................................................................... 52 30. Hipnoz nasl iler? ....................................................................................................................................................................................................... 54

31. Yaratc Risk Alma ...................................................................................................................................................................................................... 56 32. Beyin Jimnastii ...................................................................................................................................................................................................... 57 33. Cinsel Cazibenizi Artrn ............................................................................................................................................................................................. 58 34. Aura Nasl Okunur? .................................................................................................................................................................................................... 60 35. akralarnz Dengelemek ........................................................................................................................................................................................... 62 36. simleri Hatrlamak ..................................................................................................................................................................................................... 64 37. Telefon Rehberini Ezberlemek .................................................................................................................................................................................... 66 38. Zihin Kontrol Teknikleri ............................................................................................................................................................................................. 67 39. Dinleme Becerileri ...................................................................................................................................................................................................... 70 40. Bir Dahi Gibi Dnn ................................................................................................................................................................................................ 72 41. Mozart Etkisi............................................................................................................................................................................................................... 74 42. Riziko Yarmasn Kazanmak .................................................................................................................................................................................... 75 43. Rastgele arm Yntemiyle Beyin Frtnas ............................................................................................................................................................ 77 44. Sper G ................................................................................................................................................................................................................... 79 45. ddial Olmann Yollar ............................................................................................................................................................................................... 81 46. alma Becerileri ....................................................................................................................................................................................................... 83 47. Ak Ryalar Grmenin Yollar................................................................................................................................................................................... 85 48. Parmakla Akupunktur.................................................................................................................................................................................................. 87 49. Hzl Gzden Geirme ................................................................................................................................................................................................. 89 50. Stres Azaltc neriler ................................................................................................................................................................................................. 90 Dizin ................................................................................................................................................................................................................................ 93

1. Beyninizi Kefedin

2. Beyninizi Besleyin
Yediklerinizin beyninizin ileyii zerinde byk bir etkisi vardr. Uygun zamanlarda doru miktarda doru yemei yemek size gn boyu srece k zihinsel ve fiziksel enerji verir. Aada beyninizi beslemenin 10 yolunu bulacaksnz: 1. Normal sinir ve beyin ileyii iin belirli vitaminler ok nemlidir. B1 (tiyamin) saf buday ekmei, pirin ve makarnada bulunur. B (pantotenik asit) krmz et, kmes hayvanlarnn eti, balk, bol budayl msr gevrei, bakla, st, meyve ve sebzelerde bulunur. B6 (piridoksin) tavuk, balk, cier, bbrek, bol budayl msr gevrei, kuru yemi ve baklada bulunur. B12 (cyanocobalamin) yumurta, et, balk, kmes hayvanlarnn eli ve st rnlerinde bulunur. C (askorbik asit) taze sebze ve meyvelerde bulunur. Folik asit muz, portakal suyu, glendirilmi tahllar, yaprakl sebzeler, kuru fasulye ve bezelyede bulunur. 2. Karbonhidrat tketiminize dikkat edin. Beyniniz vcudunuzun karbonhidrat ihtiyacnn % 20sini kullanr; ancak bu karbonhidratlarn kendisine dzenli ve dzgn bir ekilde ulamasn ister. Kan ekeri seviyeniz dzensizlik gsterdiinde beyin fonksiyonlarnz aniden de geer. Hazr ve ilenmi yiyecekler kan dolamna hzla eker gndererek ekeri adeta yutan enslin salglanmasn tetiklerler. Bu da kan e keri seviyenizi drr ve vcudunuzun karacierinizden karbonhidrat almas gerekir. Bu yo-yo etkisi konsantrasyonunuz ve moraliniz asndan son derece ktdr.

1 0

3. Beyin dostu karbonhidratlarn dk glisemik indeksleri vardr; yani ekerlerini yava yava salgla rlar (zaten beyniniz de bunu tercih eder). Bunlar meyveler (meyve suyu deil), bol budayl msr gevrei (eker kapl olanlar deil), hububat, sebzeler (patates ve havu dnda), st ve yourttur.

4. Gn boyu eker ve ya bakmndan zayf besleyici besinler tketin 5. Gne zinde balamak iin kahvaltnz kompleks karbonhidratl yksek proteinli yiyeceklerden sein: 6. Akamlar uyumanza yardmc olacak daha yksek kalorili, daha yksek karbonhidratl ve daha dk proteinli yiyecekler tket in. 7. Yemeklerinizde ne kadar basit ekerler bulunursa vcudunuz beyin iin ykc etkisi olan serotonini o kadar ok retir. Bu yzden ok fazla ekerli yiyecek tketirseniz beyninizi uyku moduna geiriyorsunuz demektir. 8. Omega-3 yal asidi olan DHA (dokosa heksaenoik asit) beyin dokunuzun temel yapsal birimidir; bu yzden yeterli derecede DHA tketmeye gayret edin. DHA bakmndan zengin olan besinler arasnda souksu balklar (sardalye, ton bal, somon bal), balk yalar ve keten tohumu ya saylabilir. 9. Beyin fonksiyonlarn sekteye uratan trans ya asitlerinin youn olarak bulunduu hidrojene veya ksmi hidrojene yalardan u zak durun. 10. Her gn en az sekiz bardak su iin (12. sayfaya baknz).

1 1

3. Su mek
Beyniniz en byk likit varlnzdr. Beyninizin % 85inden daha fazlas sudan oluur. Susuz kaldnzda tm vcut performansnz dt gibi dnme yeteneiniz de ciddi oranda azalr. Toledodaki Ohio niversitesinde salk gelitirme ve insan performans alannda yardmc profesr olan Deborah Boardly yle diyor: Susuz kalmann atletler iin ve muhtemelen btn insanlar iin de en byk beslenme sorunu olduuna yrekten inanyorum... Yememiz ve yemememiz gerekenlerle ilgili bir sr endieler tayoruz; ancak su gibi en temel ve gerekli maddeye yeterli nemi kesinlikle vermiyoruz. Herkes nasl su iileceini biliyor. Aznz aarsnz, barda dudaklarnza getirirsiniz, suyu aznza dkersiniz ve yutarsnz. Bu blm nasl su imeniz gerektii ile ilgili deildir, beyninizi ve vcudunuzu en salkl durumda tutmak iin her gn neden sekiz bardak su imeniz gerektii ile ilgilidir. 1. Su, hayatta kalabilmek iin oksijenden sonra ikinci srada yer almaktadr. nsanlar oksijen olmadan dakikalarca, su olmadan birka gn ve yiyecek olmadan birka hafta boyunca hayatta kalabilir. 2. nsan vcudunun % 60, kann % 90, kaslarn % 75i ve kemiklerin de % 25i sudan olumaktadr. Su, vcudun temel yaplarn dan biridir. Vcudunuzdaki suyu karn ve 5$ deerinde yaklak bir kiloluk kimyasallarla kalakalrsnz. 3. Beyniniz toplam vcut arlnzn ellide birini oluturur; ama kan dolamnn % 20sini alr, dolaysyla vcudunuzun su ihtiyacnn bete biri beyninizden gelir. 4. Su, vcudunuzdaki scaklk ayarlama, sindirim ve boaltm gibi dier btn sistemleri dengeler ve dzenler. Yetersiz miktarda su ile vcudunuzdaki toksinleri atamazsnz. 5. 5. Birok ba ars ve yorgunluk hissi susuz kalmaktan kaynaklanmaktadr. 6. Her gn ter, idrar ve dk kararak yaklak olarak 10 bardak su kaybedersiniz. Solunum srasnda darya verdiiniz havada bile ok nemli su buhar bulunmaktadr. 7. Su imek iin susayana kadar beklerseniz oktan susuz kalmsnz demektir. Alktan farkl olarak susuzluk ktye iarettir. 8. Kafein ieren iecekler (kola ve kahve eitleri) idrar sktrcdr; yani vcudun su k alma ve bu suyu tutma gcn azaltrlar, vcudun suyunu alarlar. 9. Su imek moralinizi ve genel performansnz ykseltmenizin en zaman tasarruflu yoludur. Bir bardak su imek sadece birka saniyenizi alr; ancak su imenin faydalar 10.Salkl bir diyet ile tamamlandnda su imek kilo vermenizi hzlandrr.

1 2

4. Yalan Makinesini Yenmek

(Poligrafik grntlemenin) teorik bir temeli ve geerlilii kesinlikle yoktur... Bu trden bir test ynteminin tansal deeri astroloji veya ay yapra okumadan daha fazla deildir. Eski zel Tefti Uzman Dr. Drew C. Richardson, FBI Laboratuar Blm Yalan makinesi testinin ardnda yatan yalan reddederseniz onu alt etme ynndeki ilk adm atmsnz demektir. Yalan makinelerinin % 90dan daha fazla bir dorulua sahip olduklar iddia edilmektedir; ancak hakemli bilimsel denemelerle geerlikleri kantlanmamtr. Dolaysyla bilimden daha ok hilekrlk ve akl oyunlarna dayanmaktadr. Poligrafik ok grafikli anlamna gelir; nk sizin nabznz (kardiyograf), kan basncnz (spigmograf), terlemenizi (galvanograf) ve solunumunuzu (pneumograf) len bir aratr. Filmlerde izlediinizin aksine bu grafik kalemleri her yalan sylediinizde ar hzla hareket etmeye balamazlar. Makineyi kullanan uzman bu drt fizyolojik tepki lmn temel gereklik tepkisini belirleyen birtakm kontrol sorular srasnda kaydedilenlerle karlatrr. Bu ekilde kontrol sorgulamas srasnda anormal veya abartl tepkiler gsterebilirseniz sonular etkisiz olacaktr; nk temel lmleriniz baz alnacaktr. Fazlasyla soukkanl kalarak duygularnz saklamaya almayn. Iklar ak m? gibi bir kontrol sorusu sorulduunda kaslarnz gerginletirerek, zihinsel aritmetik yaparak, endie verici dnceleri aklnza getirerek ve hatta dilinizi srarak verdiiniz tepkileri artrmalsnz. Ortalama bir yalan makinesi testi genelde iki ile saat arasnda srer. En uzun blm 90 dakika kadar srebilecek olan test ncesi grmedir. Bu srete size test aklanr, yasal haklarnz sylenir ve konunun tartma blm olur. Sulu birok kii bu aamada poligrafa balandklarndan ok daha fazlasn ifa ederler. Testi yapan kii sizin duygu ve dncelerinizi byk bir ustalkla ynlendirme konusunda eitim almtr; poligraf sizin kendinizi gsz ve savunmasz hissetmeniz iin onun kulland en byk dayanaktan baka bir ey deildir. Dolaysy la sizin alt etmeniz gereken makine deil, testi yapan kiidir. En bandan sonuna kadar poligraf sreci szde drst kiilerde bile sululuk duygularn tevik edip eyleme geirmek zere tasarlanmtr. Bu iknaya tevik sizin poligraf testinin mutlak yanlmazlna inanmanz salamak zere tasarlanmtr. Poligrafn bilimsel bir geerlii olduuna zaten inanmsanz sizi bu yalana inandrmak iin medya organlarn ve Hollywoodu kullanan poligraf propagandas tarafndan ok uzun zamandr aldatlyorsunuz demektir. Baz kontrol sorularnn tuzak amal olduunu ve hibir ekilde llp deerlendirilmediklerini bilmenizde de fayda var. Yalan makinesini kullanan kii bu tr kastl sabotajlar fark edebileceini iddia eder; ancak bu da baka bir akl hilesidir. En gvenli ka yolu her tepkiye karlk olarak panik yapmaktr. POLGRAF GEREK PAN SAHTE PANKTEN NASIL AYIRT EDEBLR K? EDEMEZ.

1 3

5. Aklnzdan mknsz ilemler Yapn

Aklnzdan karmak ilemler yapabilmeyi renmek iin Harvard niversitesinde zeki bir profesr veya dahi bir bilim insan olmanza gerek yok. Bizlere Batda tamamen elikilerle dolu ve bizim doamz gerei sahip olduumuz sadelik ve kolaylk isteimize aykr olan bir matematik sis temi retiliyor. Bu sistem bizlerin alternatif say sistem- erinin kolay anlalr kld esnek ve gzel karlkl ilikileri anlamamz engelliyor. Bunlardan biri eski bir Hindistan sistemi olan Vedik matematiidir. Swami Bharathi Krishna Tirthaji tarafndan belirlenen 16 sutra (vecize) zerine kurulu olan bu sistemin doal prensipleri bunlar uygulayanlara her trl matematik problemini teorik ve uygulamal matematik erevesinde hzl bir ekilde zme imkn vermektedir. arpma 2 haneli rakamlarn arpm: 1. Adm Sol kolondaki saylar arpn: (7x7: 49) 2. Adm apraz rakamlar arpn ve kan sonular toplayn: (7x3) + (7x2): 35 3. Adm Sa kolondaki saylar arpn: (2x3:6) 4. Adm Elde ettiiniz bu sonucu yan yana getirin (49 35 6) ve bu sonulardan herhangi birinin sanda iki haneli bir rakam varsa soldan saa doru soldaki haneyi yanndaki sayya ekleyin (49+3)5 6 Cevap: 5256 Herhangi baka bir yntem gibi ilk bata karmak gelebilir; ama kt zerinde birka dakika pratik yaptktan sonra bu drt adm saniyeler ierisinde yapabilmeye ve sonunda da ayn ilemi aklnzdan yapabilmeye balayacaksnz. Hzl Kare Alma Bu yntem size be rakam ile biten herhangi bir iki haneli saynn karesini almay retecek. rnein, 75in karesi ilk hane yi (7) ondan sonra gelen say (8) ile arparak ve sonuna da Sin karesini (25) getirerek ok hzl bir ekilde bulunabilir: 5625 Bu yntem daha byk rakamlarda da uygulanabilir. 725in karesi 72x73 arplp sonuna 25 getirilerek bulunabilir: 525,625.

1 4

Zaman ve mekn, Vedik sutralarnn olaand gcne bundan fazla deinmeye izin vermemektedir. Daha fazlasyla ilgileniyorsanz Vedik Matematiine baknz.

1 5

6. Bir Deste Kd Ezberleyin

Srasz olan 52 iskambil kdn ezberleyebilmenin inanlmaz bir baar olduunu dnebilirsiniz; ancak 2003 ylnn Haziran aynda o zamann dnya hafza ampiyonu Andi Beli bir deil 100 deste iskambil kdn ezberleyerek yeni bir dnya rekoruna imza att. Andi Beli, kartlar hafzasna kaydetmek iin be saat alt ve daha sonra toplam 5200 kart arasndan seilen rastgele kartlarn konumlar hakknda kendisine yneltilen sorular doru olarak cevaplamay baard. Beli ayrca sadece 34.03 saniyede bir deste kd ezberlemi olup hl dnya hz rekorunu elinde tutmaktadr. Beli bunu nasl yapt? Nesnelerin kombinasyonlarn dnerek her kart grsel hafzasna kaydetti ve daha sonra bunlar Londra ehrinin detayl bir zihin haritasna yerletirdi. Daha sonra her bir kart bir resme dntrd; yani canl bir hayvan veya nesneyi belirli kartlarla ilikilendirdi. Sinek vale ay olurken, karo dokuzlu bir testere oldu ve maa ikili de ananas oldu. Sonra da bu iki aamay Londrada dsel bir yolculuk yaratmak iin bir araya getirdi ve bu nesneleri belirli noktalara yerletirdi. Bu bilgileri hatrlayabilmek iin bu admlar geriye doru tekrarlad.

Bir iskambil kd destesini ezberlemek isterseniz ilk olarak kendi kiisel grsel armlarnz belirlemelisiniz. rnein maa as futbol mandaki en iyi oyuncu olarak grebilirsiniz. Karo alt ise zerine al (alt) dm karo bir zemin kaplamas olarak dnlebilir. imdiden hatrlanmas kolay bir seriye sahipsiniz; nk grsel adan bir zenginlii var ve sadece kartlarn kendisini hatrlamaya almaktan ok daha fazla sinir yolunu uyaryor. Sinek altl da eve giren alt adet sinei yakalamaya alan bir adam olabilir. Ve bu liste bu ekilde devam eder. Bu rnekleri aynen almayn, kendi grsel imgenizle balant kuran kiisel armlarnz yaratn. Canl ve elendirici imge ler seerseniz bunlar hatrlamak skc olanlar hatrlamaktan ok daha kolay olacaktr. Sadece bir sayy deil ayn zamanda bir kart takmn hafzanza almanza izin veren kiisel bir grsel sistem kurduktan son ra imgeleri yan yana getirerek diziyi hatrlamaya balayabilirsiniz. rnein maa as/karo altl/sinek altl dizisini hatrlamak iin zerine al dklm karo bir zemi n kaplamas olan odada alt adet sinei kovalayan bir futbol takmnn en iyi oyuncusunu hayal edebilirsiniz. Artk biraz tuhaf (ve hi de ho olmayan)

1 6

ama diziyi daha hatrlanabilir klan bir kart dizisinin zihinsel resmine sahipsiniz. Bu ok farkl imgeler canl bir hikye, hatrlanmas kolay olan abartl bir yk oluturur. Bu gece yatanza yatmadan nce yukarda sz edilen kart hatrlamaya aln. Bu zihinsel resimlerin aklnza hemen nasl da geldiklerini grnce siz de ok aracaksnz. Bunu bir hafta boyunca tekrarlayn ve sonucun deimeyeceini greceksiniz. Hounuza gitsin gitmesin maa as/karo altl/ sinek altl dizisini bir daha asla unutmayacaksnz!

1 7

7. Birisinin Yalan Sylediini Anlamak

Baz insanlar her zaman, herkesi de baz zamanlar kandrabilirsiniz. Ama yalanlarnza inanmayacak birka kii vardr; bunlar da belirli iaretleri okumay bilenlerdir. Vcudumuz en iyi yalanclar bile ele verir; bu yzden neye dikkat edeceinizi bilirseniz bir yalancnn sizi tekrar kandrmasna izin vermemi olursunuz. Gz Temas: Gzlerle ilgili ok ey yazlp izildi; ancak bu konuda ok fazla yanl anlamalar bulunuyor. Genelde doruyu sylerken insanlar gz temas kurarlar. Yalanclar ise gz temasndan kanrlar. Ancak kt yalanclar bile kt gz temas kurmalar gerektiini v e size dik dik bakarak bu durumu dengeleyebileceklerini bilirler. Baz kltrlerde insanlarn gzlerinin iine bakmak saygszlk olarak nitelendirilmektedir. Gz Konumu: nsanlar hafzalarna ularken (zihinsel resimler) yukarya ve sola doru bakma eilimindedirler. nsanlar bir eyler uyduru rlarken aaya doru bakarlar. Her zamanki gz hareketlerinde bir deiiklik varsa bu yalan sylendiine iaret olabilir. rnein birka soru sorup size verilen cevaplarn ounun doru olduundan emin olduunuzda yalan sylendiini ortaya karacak gz hareketlerindeki bir deiiklie dikkat edin. Gzler kapya ve hatta pencereye doru kayabilir (bilinaltnda ka yolu aramak iin). Gz Krpma: Baz insanlar gergin olduklarnda gzlerini daha fazla krparlarken bazlar da daha az krparlar. Daha az veya daha fazla gz krpmaya ynelik bir deiiklik fark ettiinizde bu durum size yalan sylendiinin iareti olabilir. Yz: Gerginlik gstergeleri yzden belli olur; sz konusu kii kzarabilir veya yz bir anda beyazlayp solgunlaabilir. Baz insanlarn yzleri yalan sylerlerken bilinaltlarnda yz ifadeleriyle kendilerini ele vermek istemediklerinden sabit ve ifadesiz kalabilir. Bu, bir tr gizlenme yoludur ve genelde ters etki yaratp kiiyi ele verebilir. Dier bir gizlenme, saklanma yolu da kiinin yzne dokunmas veya yzn kapatmas ve zellikle de enesini veya burnunu svazlayp gzlerini ovuturmas eklinde kendini gsterebilir. Ses Tonu: Endieli anlarda ses tonu genelde ykselebilir. Yerinde Duramamak, Kprdanmak: Stresten kurtulmak iin vcudun bir yerini srekli hareket ettirmek veya bir nesne ile oynayp durmak yer deitirme olarak bilinen bir durumdur. Ayrca soru soran kiinin dikkatini sylenenlerden uzaklatrmak iin bilinaltyla da kullanlabilir. Vcudun Duruu: Vcut kapal bir pozisyondaysa -kollar kavuturulmu, bacak bacak stne atlm, vcut biraz uzaa doru dndrlm, eller arkaya, ceplere veya birbirlerinin iine gizlenmi- o kii yalan sylyor olabilir. Konuma Hz: Yalanclar genelde hzl konuurlar. Yalanlarn hemen syleyip konunun kapanmasn isterler. Ayrca gerektiinden daha fazla da konuabilirler; yalanlarnn doruluunu kantlamak ve yalanlarn daha inandrc klmak iin ok daha fazla bilgi uydururla r.

1 8

Savunmaya Geme: Yalanclar kolaylkla savunmaya geerler ve/ya sinirlenir - ler. Ve bunu abartl bir ekilde yaparlar. Milyon yl gese de asla olmaz veya Hayatm zerine yemin ederim. Birisi size Bana yalanc m demek istiyorsun? diye soruyorsa o kiinin bir eyler gizlediinden emin olabilirsiniz. Bir kiinin size fiilen yalan sylemesini zorlatrmak istiyorsanz aadaki tavsiyeye kulak verin: 1. O kiiden fiziksel olarak daha gl durumda olduunuzdan emin olun. Oturuyorsanz ayaa kalkn. 2. Size dorunun sylendiini anlayabileceinizi gsteren ak bir vcut pozisyonunda olun. Bu bir g gstergesidir. 3. Sessiz kalmak da gl bir silahtr. Sulu yalanclar sessizlik anlarn daha fazla yalan ve kendilerini mazur gsterme yollaryla doldurma ihtiyac duyarlar.

1 9

8. Beden D Deneyim Gelitirmek

1972de Robert A. Monroe astral seyahat ile ilgili Beden Dna Yolculuklar adnda ilgi ekici ve yeni ufuklar aan bir kitap yaymlamtr. Bu kitapta nasl istemi dnda beden d deneyimler (BDD) yaamaya baladn anlatmtr. Monroe kendi bedeninden kp dnyadaki hayatn maddesel ve spiritel gereklerinden ayr ok uzak yerlere, zaman ve lmn balamad bir dnyaya seyahat ederken bulmutur kendisini. Aadaki adm adm talimatlar BDDleri istedii zaman yaayabilmek iin bu fenomeni kontrol altna alabilmek amacyla daha sonradan Monroe tarafndan gelitirilmitir. 1. Adm lk adm hi phesiz zerine ok fazla ey yazlm olan rahatlama ve gevemeden oluuyor. Kendinizi derin bir rahatlama dur umuna getirmek iin hangi yntemi kullanrsanz kullann acele etmekten kesinlikle kanmalsnz. Bu deneyimi yaamak iin kendinize bolca zaman tanyn. Monroe bunu baarmak iin uyuma ve hl yatakta uzanrken uyanma durumlar arasnda bir snr noktas yaratmay ve gzleriniz kapal yken uyuyacanz hissettiinizde dikkatinizi baka bir noktaya ynelterek pratik yapmanz neriyor. Bu snr noktasn giderek daha uzun srelerle koruyabildiinizde 2. Adm iin hazrsnz demektir. 2. Adm nnzde uzanan karanla odaklann. Beyniniz ve grsel korteksiniz hl zihinsel simgeler yollamaya devam ediyor ve size dans eden k huzmeleri veya gn boyu gerekleen olaylarn resimlerini gsteriyor olabilir. Karanlk dnda hibir ey gremeyene kadar bu etkilerin azalmasn salayn. 3. Adm Artk dokunma, koku alma, tat alma ve son olarak da iitsel sinyal ve grntler gibi farkl duyularn kaybyla tanmlanan snr noktas uykusunun daha derin seviyelerini uygulamaya hazrsnz. 4. Adm Monroenun titreimsel evre diye adlandrd durumu yaratn. Monroe banz manyetik kuzeye verip vcudunuzu da kuzey-gney ekseninde konumlandrarak yatmanzn nemini vurguluyor. Gzlerinizin nndeki karanla konsantre olun ve daha sonra bu oda vcudunu zdan iki metre yksee gelene kadar yava yava hareket ettirin, daha sonra bu noktay vcut ekseninize paralel bir izgide 90 dndrn... Bu noktadaki titreimlere ulan ve sonra da bunlar zihinsel olarak tekrar kafanzn iine ekin. Banzn ierisinde vcudunuza doru yaylan bir dalgalanma, slk sesi, ate kvlcmlarnn ritmik titreim dalgasn yaayacaksnz. 5. Adm Yatana kadar korkmadan kendinizi bu titreimsel durumda objektif ve dikkatli bir ekilde inceleyin. Endieye kaplmadan bu deneyimi tekrarlayabildiinizde size molekler veya atomik seviyeye doru ciddi bir ekilde sallanma hissi verdiini hissedeceiniz titreimleri vcudunuzda aaya ve yukarya doru ynlendirebilmeye hazrsnz demektir.

2 0

6. Adm Bu, ayrlma srecidir. Hafifletiinizi ve havada yukarya doru szldnz dnn veya astral bedeninizi kaplad fiziksel alanda dndrdnz hayal edin. Bu aamada fiziksel bedeninizden ok fazla uzaklara seyahat etmeyin. Yaknlarda seyredin. Buraya k adar geldiyseniz belki de Robert Monroenun kitabn okuyup www.lucidity.com sitesini ziyaret etmenizin zaman gelmitir. Astral uan tadn karn. En azndan hl cretsiz ulaabileceiniz byle bir yer var.

2 1

9. Gz Gze
Bir snav sorusunun cevabn bilmediinizde ne yaparsnz? En olas tahminde mi bulunursunuz? Evet, ite gzleriniz de her zaman byle iler, tahminlerde bulunarak. te kant: Kitab gznzden 30 cm uzakta tutun. Sol gznz kapatn ve sadaki gznzden bakn. evresel grnzde sa gznzn farkna varacaksnz. imdi yavaa kitab yznze doru yaklatrn. Kitap yznzn 20 cm kadar uzana geldiinde sa gznz bir anda gzden kaybolacaktr. Bu gerekletiinde kitab hareket ettirmeyi brakn ve bunu anlamaya aln. Daha sonra kitab yznze daha fazla yaklatrn ve gznz tekrar ortaya kacaktr. Neler oluyor? Aslnda bu kk deney, imgenin belli bir blmn ilerken gzlerin - izin hile yaptn kantlyor. Gznzn arkasnda retina denilen ince bir doku yolu tabakas vardr. Retina, a duyarl reseptr hcreler ile kapldr ve gze giren yakalar. Bu k uyaranlar daha sonra ilenmek zere grme sinirinden beynin grsel korteks alanna doru ilerler. Grme sinirinin retinaya baland noktada duyusal reseptr sinirleri yoktur; dolaysyla buras kr bir noktadr. Her iki gzn gr st ste geldii iin buras normalde grlmez; ama bir gznz kapattnzda 2 -D grnz bu hileyi ortaya karr. Gzlerinizin size oyun oynadn gsteren baka bir durum daha. Bu spirale bakn. Ya da bu bir spiral mi? eklin evresinde parmanz gezdirirseniz resmin emerkezli birok daireden olutuunu grrsnz. Ve son olarak da retinanzn geri kalan hafzasna dayanan bir rnek daha. Bu bayraa 60 saniye boyunca bakn ve daha sonra baknz beyaz bir duvara veya bo bir kada yneltin. Birka saniye iin Yldz ve izgilerden oluan bir imge greceksiniz.

2 2

10. Duyu tesi Alglamanz Gelitirmek

Aklnzdan birisini geirirsiniz, daha sonra telefon alar ve arayan dndnz kiidir. Bu durumu bir tesadf olarak nit elendirip unutur musunuz? Bir ark mrldanrsnz, radyoyu aarsnz ve ayn ark almaktadr. Omuzlarnz silkip bunu ans olarak m dee rlendirirsiniz? Duyu tesi alglamanz (DA) olduunu dnyorsanz hakl olma ihtimaliniz yksektir. Aslnda herkesin duyu tesi alglamas vardr; ancak ne yazk ki fazla geliememitir. Yukarda sz edilenler gibi aklanamayan olaylar hepimizin sahip olduu potansiyelin sadece kk bir parasdr. nl medyum Edgar Cayce, DAnn ruhun doal bir becerisi olduuna inanrd. Aratrma ve Aydnlanma Derneine gre DA be duyu olan grme, iitme, tat alma, dokunma ve koku almay kullanmadan bilgi alp gnderebilme becerisidir. te bu yzden DA genellikle altnc his olarak adlandrlr. Genel olarak be kat egoride incelenir: telepati (zihinden zihine iletiim), gaipten haber verme (ak ve net gr - be duyumuz ile alglanamayan nesneleri veya olaylar grebilme yetenei -), gelecei bilme (olaylar gereklemeden grebilme), uzak gemii bilme (gemiteki olaylar grme) ve psikometri (bir nesneye dokunarak o nesnenin tarihi hakknda bilgi edinebilme yetenei). DA glerinizi gelitirebileceiniz baz basit yntemler vardr; ancak ok fazla alma gerektirir. Yrmeyi, okumay veya ilk Magic-Eye (a bak ar) resminizi grmeniz ne kadar srd? Bu egzersizlerin baarl olmas iin ilk olarak DAnn varln kabul etmeni z gerekmektedir. Varln kabul etmeyi reddettiiniz bir gc gelitiremezsiniz. Ne kadar ok pratik yapar ve DAnn gnlk hayatnzdaki gcnn ne kadar ok farkna varrsanz bilinli duygularnza bilgi vermek iin bilinaltnza izin verdiinizde bu tr kk tesadfler giderek daha da sk gerekleecektir. 1. Zener Kartlar Bir paket Zener kart kullanarak bir seferde tek bir kart evirin ve sradakinin hangi kart olacan tahmin etmeye aln. Sonularnz kaydedin. evirdiiniz her be kart iin saysal olarak ans eseri bir sembol doru bilmeniz gerekmektedir. Pratik yapmaya devam edin ve doru cevaplarnzn artmasn izleyin. 25 kartta 9dan fazla doru cevap saysal olarak ok nemlidir. Dncelerinizi bir kediye veya kpee anlatmaya, iletmeye aln. Bu hayvanlara bir oyun retiyorsanz el iaretleri yapma k veya havlama emirleri vermektense niyetinizi aktarmaya konsantre olun. Hayvan ak, net ve sakin dncelerle karlk verecektir.

2. Hayvanlarla letiim Kurmak

2 3

3. Sarka Sarkalar psiik enerjinizi ynlendirmenize yardmc olabilirler. Sarkalar en eski zamanlardan beri mistik amalar iin kullanlmlardr. lk olarak sarkac tutarak ve evet, hayr, bilmiyorum, cevap vermek istemiyorum tepkilerinden birini dnerek ayarn yapn. Sarkacn bu her bir dnceye nasl tepki verdiini grn (drt ynden birine doru sallanacaktr: Sadan sola, arkadan ne, saat ynnn tersine veya saat ynnde). Sarka sizin bilinaltnza deo Motor Tepkisi (MT) sarkacn zerindeki etkileri dnda fark edilemez olan elinizdeki kk kas hareketleri ile ulaacaktr. Daha sonra kendinize uygun sorular sorarken bilinaltndaki dncelerinizle balant kurmak iin kullanlabilir.

4. Rastgele Alan Cihaz Gelitirin Rastgele alan cihaz, beyninizin zamann ounlukla ilemeye harcad bilinli imgeleri ayarlayarak bilinaltnzdan sesler duymanz veya imgeler grmenizi salar. En basit grsel rasgele alan cihaz beyaz bir kt zerindeki ap yaklak olarak 12cm olan ii dolu siyah bir halkadr. Rahat bir pozisyonda oturarak veya yatarak bu daireye bakmak retinal geri beslemeye yani grme sinirinizden geriye retinaya doru yanl yolda seyreden imgelere ulamanz salayacaktr. Bu geri bildirim her zaman mevcuttur; ancak yldzlar sadece geceleri grlebildikleri gibi retinanzn normalde iledii imgelerin parlakl bunlar engeller. Bir iitme cihaz, bilinaltnzdan gelen mesajlar duyabilmeniz iin evredeki sesleri ve kafanzdaki bilinli dnceleri silecek istasyonlar arasnda beyaz sese ayarlanm olan bir radyo olabilir.

Alglamanzn en ok ne zaman ak olduunu anlayabilmek iin gnn deiik zamanlarnda denemeler yapn. Iyi zamanlardan biri uyku ile uyanklk arasnda alacakaranlk durumunda olduunuz sabah saatleridir. Sabrl olun. DAy gelitirmek bir atletin yapt spora kendisini adamasn gerektirir. 100 metreyi on saniyenin altnda koabilmeyi tek bir leden sonra- da renmezsiniz. Okul ncesi dnemizden beri kullanmadnz bir gcnz yeniden kefediyorsunuz.

2 4

11. Salkl Olduunuzu Dnn

Dnme tarznz deitirmek salnz dzeltmek iin yapabileceiniz en nemli eydir. Dnce ekliniz ne yediinizi, ne kadar sklkla spor yaptnz, stresle nasl baa ktnz, keyif durumunuzu, amalarnz, tutkularnz, hayal krklklarnz, aldnz riskleri ve ne kadar uyuduunuzu belirler. Ksacas salkl bir dnme ekli salkl ve mutlu olmanz salar. Doktorlar dnceler ve salk arasndaki balanty tam anlamyla anlamazlar; ancak birou dncelerinizi kullanarak baklk sisteminizi glendirebileceinizi, ameliyat sonrasnda daha hzl iyileebileceinizi, ektiiniz acy azaltabileceinizi ve daha uzun yaayabileceinizi kabul ederler. 1969 ylnda Dr. Carl Simonton ve psikolog ei kanser tedavisinde grselletirmenin kullanm zerine bir aratrma balattlar. Akyuvarlarn kt huylu kanser hcrelerini yok ettiini dnmeye tevik edilen hastalar bu trden bir grselletirmeyi yapmayan hastalara gre ok daha uzun yaadlar. oktan kalp krizi geireceklerine inandmz A tipi kiilikleri hatrlyor musunuz? Belki bazlar kalp krizi geirmi olabilir; ama siz D tipi bir kiilie sahipseniz yani endielerle boumakla ok megul olmadnda homurdanan tedirgin ve skntl bir insansanz kalp krizi gei rmeye A grubuna gre 10 kat daha meyillisiniz demektir. Ve unu da unutmayn: depresyon trombositleri daha yapkan bir hale getirir ve bu da sizin de tahmin edeceiniz zere kalp krizi riskini artrr. Bu yzden salkl yaamak istiyorsanz olumlu dnmenizde byk fayda vardr. Zihninizde Bahar Temizlii Yapmanz iin Kontrol Listesi 1. Sizi rahatsz eden bir ey varsa bunun ne olduunu bulun ve bununla baa kn. Endielenmek yerine iinde bulunduunuz durumu zmlemek iin hemen harekete gein. Bir eyi geciktirme ktye gitme ile eanlamldr. 2. Kaytsz artsz eylerden, siyah ve beyazdan ve ters dnme trlerinden kann. Hayatta birok gri alan da vardr; bu yzden kafanz O her zaman... Ben asla... Btn erkekler... Btn kadnlar... gibi dncelerle doldurmanz iinizi zorlatrr. Olumsuz dnceleri tetikleyen ya hep ya hi ifadelerinden ve genellemelerden kann. 3. En iyisini mi umut ediyorsunuz, yoksa kendinizi en ktsne mi hazrlyorsunuz? 4. Kendinizi yeterince iyi olmadnz iin yiyip bitiriyor musunuz? rnein hibir zaman en iyisi olamayacanza inandnzdan spor salonuna gitmeyi braktnz m? 5. Gemiteki olaylar hatrladnzda daha ok iyi eyleri mi yoksa kt eyleri mi hatrlyorsunuz? 6. Duygularnza kendinizin mi bakalarnn m sebep olduuna inanyorsunuz?

2 5

7. Mkemmel olmadnz iin baz eyleri brakyor veya bunlara hi balamyor musunuz? 8. Kendinizi isteklerinizle mi yoksa korkularnzdan kaarak m motive ediyorsunuz? 9. En kt eletirmeniniz kendiniz misiniz? Dier insanlar hakknda srekli olarak kt eyler mi dnyorsunuz? 10. Zihninizin iyi veya kt sizin gerekliinizi yarattna inanyor musunuz? 11. Deiebilme yeteneinize gveniyor musunuz? 12. Sizi gemiiniz mi ynetiyor? 13. Kendi dncelerinize deer veriyor musunuz, yoksa dncelerinize pheyle mi yaklayorsunuz? 14. Bo zamanlarnz kendinizi sulu veya rahatsz hissetmeden geirebiliyor musunuz? 15. Eletirilere nasl tepki veriyorsunuz? 16. Bir konu hakkndaki ilk dnceleriniz genelde olumlu mu olumsuz mu oluyor? 17. Kendi baarlarnz takdir etmek iin zaman ayryor musunuz? 18. Vcudunuzu dinliyor musunuz? 19. Hayatnzda deimesi gereken eylere drst bir ekilde karar verip bu deiime bugn balayabiliyor musunuz? 20. Normal bir gnden ne beklersiniz, mucizeler mi engeller mi?

2 6

12. Baarl Olma zni

Bu yeni bir kavram deil. Kendimizi nasl geriye ekip kendi baarmz baltaladmz zerine birok kitap yazlmtr. Ama buna gerekten inanyor musunuz? Amalarnz belirlediniz, bunlarn peinden hrsla ve istekle gittiniz, kararlsnz ve ok alyorsunuz. htiyacnz olduunu dndnz son ey ise bir eyler yapmak iin izin, btn youn almalarnzn sonularn almak. Peki, btn bunlar iin size izni veren nedir? Bu, herkes iin farkldr. Bazlar dierlerinden yardm istemek iin izne gerek duyar, bazlar ailelerinden veya arkadalarndan ayrlmak ve farkl bir ey yapma riskini almak iin izne gerek duyar ve bazlar da mevcut ilikilerine uyan eylerle anlamazlk iinde olan yeni bir benlik imgesi yaratmak iin izne gerek duyar. Aada sizi snrlayan alt adet inan yer alyor. Hangilerini yaptnza siz karar verin. Baar bencildir. Baarl insanlar kskanrsnz; dolaysyla bu kskanlk duygunuzu bastrmak iin bu insanlar sevmezsiniz ve onlarn bakalarn fazla umursamayan ama odakl ve bencil insanlar olduklarna inanrsnz. Baarl insanlarn byk ounluu dier insanlara amalarn gerekletirmeleri iin yardm ettikleri iin baarya ulam olan insan odakl kiilerdir. Baar ar bir yktr. Baarl olmak haftada 75 saat almak ve evden uzakta ok fazla zaman geirmek anlamna gelir ki bu da aileniz iin tam bir felakete dnebilir. Baar bir sorumluluktur, baarszlk ise ar bir yktr. u anda muhtemelen tm kapasitenizle alyorsunuzdur; dolaysyla deitirmeniz gereken alma saatleriniz deil dllerinizdir. Baar bir illzyondur. Baarl insanlar gerekten mutlu deillerdir. Baarszlkla sonulanm evlilikleri, sorunlu veya zrl ocuklar vardr v e onlar yine de hayat mkemmelmi gibi davranrlar. Baar (dier insanlar incitmeden) istediinizi elde etmek anlamna gelir. Mutlu bir ilikiniz, salkl ve mutlu ocuklarnz varsa bu, hayatnzdaki ncelii bunlara vermenizden kaynaklanmaktadr. Ama bu hayatn dier alanlarnda baar kazanmanz da engellememelidir. Hollywood yldzlar gibi ou baarl nlnn byk bir hreti, serveti ve ilikileri ncelik listelerinin balarnda yer almad iin baarszlkla sonulanm ilikileri vardr. Bu insanlar istediklerini nasl elde edeceklerini bilirler. Azimli, hedef merkezli, zeki ve hrsldrlar. Gerekten kendilerini adadklar uzun sreli ilikiler isteselerdi sizce bu gne kadar bunu baaramazlar myd? Baaryla baa kamadm Baaryla ne kadar iyi baa kabiliyorsunuz?

2 7

Srada ne var? Sendromu Olduka zor bir ii baardktan sonra hissettiiniz duyguyu bilirsiniz, deil mi? Be dakika kadar boyunca kendinizi harika hissedersiniz, daha sonra bu havanz hemen sner. Hayatnz size deimi gibi gelmez. Baarl olmusunuzdur; ama hissettiiniz tek ey yorgunluk ve biraz da rahatlamadr. Baarnn getirdiklerinin bundan ok daha fazla olmas gerekmez mi? Bir dahaki sefere bu kadar fazla abalamayn; nk bunun kendinizi daha farkl hissettirmeyeceini biliyorsunuz. Baarl olmann anahtar amalarnza baaryla ulatnz zamanlar fark etmek ve bu anlar kutlamaktadr. Genler baarlarn nasl kutlamalar gerektiini bilirler. nemli snavlardan sonra yaptklar ilk ey baarlarn bir parti veya bir tatil ile dllendirmektir. Bu olay bir kutlamaya dntrrler. Biroumuz bir sonraki amacmza odaklanmakla o kadar megulz ki kendimizi dllendirmeyi unuturuz. Kendinizi vmedi iniz srece kendinizi iyi hissetmeyeceinizi sylemeye gerek var m? Baary Aileler ekillendirir Anne ve babanz sizin kstaslarnza gre baarl deillerse bu sizin amalarnz baaramayacanz anlamna gelmez. Tabii ki babanz st dzey bir yatrm bankacsysa ocukluunuzda size yararl birka problem zme ve risk alma stratejileri retmi olabilir. Ya da retmemitir. Siz, anne babanz deilsiniz. Onlarn baarlaryla kendinizi snrlandrmayn. Yaamnz gemiinizle deil hayal gcnzle ynl endirin.

2 8

13. Satran Oyununu ki Hamlede Nasl Kazanrsnz?

Bu blmde tecrbesiz rakibinize kendisini nasl aptal gibi hissettirebileceinizi reneceksiniz. ki hamle yaparak rakibinizi mat etmek gerekten mmkn (sizin iki hamleniz ve rakibinizin iki hamlesi sonucunda). Buna Budala ah Mat deniliyor. lk olarak sizin siyah piyonlar oynamanz ve beyaz piyonlar oynayan kiinin de ya uyuyor ya da aylk olmas gerekiyor. Beyaz piyonlarn sahibi g2 piyonunu g4e getirerek oyuna balar. Siyah piyonlarn sahibi de e7yi e5e gtrerek karlk verir. Beyaz piyonlarn sahibi hl oyunu alglamaya almaktadr ve piyonu f2den f3e veya f4e ilerletir. Siyah da vezirini h4e gtrerek rakibini mat eder. ah Mat! * * * Drt hamle gerektiren dier bir nl ve hzl ah mat oyunu da Bilginin ah Matdr. Her zamanki gibi oyuna beyazlar balar. Piyonu e2den e4e gtrr. Siyah da piyonunu e7den e5e gtrr. Beyaz, filmi c4e ilerletir. Siyah da filmi c5e gtrr. Beyaz da veziri f3e gtrr ve daha sonra siyah veziri f6ya gtrerek karlk vermedii srece beyazn bir sonraki hamlesi veziri f7ye ilerletmek olur. ah mat!

2 9

14. Vcut Dilini Okumak

Bir kiinin ne dndn bilmek isterseniz zihinlerini okumaya almayn, bunun yerine vcut dillerine dikkat edin. insan vcudu her zaman kolay fark edilen ve kolay fark edilmeyen mesajlar gnderir. oumuzun karmzdakinin vcut dilini okuduumuz tek zaman o kiinin bizden holanp holanmadn anlamak iindir; ancak vcut dilini birok farkl durumda gc ve kontrol elinize almak iin de kull anabilirsiniz. Vcut dilini okumak iin en nemli zaman ilk tanma andr. Btn ilikiler o kiiyi sevip sevmediimizde onunla anlap anlaamadmzla balantldr. Bir kiiyle ilk defa tantmzda ona gvenip gvenmediimizi ve ondan holanp holanmadmz deerlendirmeye balarz ve vcut dilimiz de bu durumu yanstr. Hi birisinin sizi sevmediini ve bunun sebebini anlayamadnz hissettiniz mi? Vcut dilleri gerek duygularna ihanet etmi olabilir. Ama ne kadar sklkla kendi vcut dilimizi okuma zahmetine giriyoruz? Dier insana odaklanmaya o kadar ok zaman harcyoruz ki kendimizi darya kar nasl sunduumuzu ve gsterdiimizi unutuyoruz.

3 0

3 1

15. Bilisel Grme

Dedektiflerin veya FBI ajanlarnn en nemli becerilerinden biri de ilenen bir suun tanklarndan bilgi alabilmektir. Gemite belirli detaylar hatrlamayan gnll tanklarla karlaan sorgu mfettileri bu kiilerin unuttuklarn hatrlamalar iin hipnotizmaya bavurdular. Bu yntem baarl oldu; ancak yanl hatralar akla sokma riskini tayordu. Sonu olarak da hata yapmaya ak olduundan kabul edilebilir bir kant olarak grlmeyip gvenilirliini kaybetti. Ve grmeyi yapan kiiler, nce Uluslararas Florida niversitesinde sonra da UCLAda profesr olarak grev yapan Ronald P. Fisher ve Edward Geiselmann gelitirdii bilisel grme denilen teknii kullanmaya baladlar. Bu yntemin temel kural unlardr: 1) olayn gerekletii artlar ve evreyi eski haline getirmek 2) olay farkl bir dzende hatrlamak 3) olay farkl alardan ele almak Olayn Gerekletii artlar ve evreyi Eski Haline Getirmek Tann kendisini rahat hissetmesinin saland ksa bir sre sonrasnda geleneksel grmeciler sze ne olduunu anlatr msnz? ya da hakknda ne hatrlyorsunuz? gibi cmlelerle balayabilirler. Bilisel yntem, tan olayn gereklemesinden ok daha nceki bir zamana gtrr ve olayn gerekletii artlar ve evreyi burada kurar. rnein bir kii bir sabah ie giderken bir soyguna tank olursa ilenen bu suun tan o sabahn olaylarna geri gtrlerek (yataktan kalkmas, du almas, kahvaltsn etmesi, keyif durumu, garaj amas, havann nasl olduu, radyoda ne ald, arabay altrmas, ie gidii, vb.) suun bu balamda canlandrlmas gerekir. Bylelikle olayn gerekletii zamana gelindiinde o anki ruh hali ve evre canl bir ekilde yeniden yaratlarak ayn artlar ve evrede yeniden yaanabilir. Bu yaklamn hafzay geri armada ok byk bir etkisi vardr. Olay Farkl Bir Dzende Hatrlamak Grmeyi yapan kii denei artk olay sonrasna gtrp ne kadar nemsiz olursa olsun her trl detay anlatmaya tevik ederek almasn gemie doru srdrebilir. Bu, tann kendisini sansrleyip kronolojik srada dzenlemeler yapma ve tann nemli detayla r olarak dndklerine geme eilimini azaltr. Grmeyi yapan kii belirli bir sra ierisinde birka kere belirli blmleri yeniden ziyaret e dip daha fazla aklk ve hatrlama iin bunlarla bamsz bir ekilde ilgilenebilir. Olay Farkl Alardan Ele Almak Bu aamada grmeyi yapan kii tanktan olaylar kendisininkinden farkl bir adan grmesini ister. Bu, tanktan olay baka birisinin asndan ele almasn, farkl bir yerde olduunu hayal etmesini ve hatta kurgusal bir gzetim kameras konumunda olduunu dnme sini isteyerek gerekletirilebilir. Bu, bak asn deitirir ve tann geriye dnk kurgusal bir filmde oynarken daha objektif olmasn salar. Dier Teknikler Bilindik Olanlarla arm Yaratma: Bu teknikte tank tand bir kiinin veya bir nlnn fiziksel zellikleriyle arm yapmas ynnde tevik edilir. rnein byle bir apkay baka kim takabilir? trnden bir soru sorulur. Hafza, armlarla alr.

3 2

Ksmi Hatrlama: Tank bir aracn plakasn hatrlamaya alyorsa grmeyi yapan kii plakann ilk veya son rakam, harfi veya ekli gibi paralara younlaabilir ve buradan yola kabilir. Grme sresince tana bildii her eyin ok nemli olduunu hissettirmek olduka nemlidir; aksi takdirde tank alakasz detaylar kendine saklayabilir veya grmeyi yapan kiinin ilgisi daldnda kendisini ekebilir. Grmeyi yapan kii tecrbesizse Atladnz bir yer var m? diye sorabilir ve cevap hayr ise tann kendisini gereksiz hissetmesine yol aabilir. Grmeyi yapan kii tann kendisini faydal hissettii bir diyalogu ne kadar uzun srdrebilirse daha fazla bilgi elde edilebilir.

3 3

16. Zihinsel Direnci Gelitirmek

Zihinsel direnin atletlere uygun olduunu ve sizin iin uygun olmadn ne kadar sklkla duydunuz? Bir atletin bir yar kazanmas iin zihinsel dirence ihtiyac varsa kendi hayatnz sizin iin ne kadar nemlidir? stediinizi elde edip salkl ve hareketli bir hayatnzn olmasn istiyorsanz zihinsel direncinizi fazlasyla gelitirmek zorundasnz. nsanlar fiziksel glerini gelitirmek iin spor salonuna giderler; ama zihinsel direnlerine gerekli nemi vermezler. Dzen li olarak egzersiz yapmak kaslarnz, formunuzu, esnekliinizi ve direncinizi gelitirirken dzenli olarak yaplan zihinsel egzersizler de zihinsel direncinizi artrr. Zihninizi eitmezseniz hibir zaman hayatnz kontrol edemez, tam potansiyelinize ulaamaz ve elenceli bir hayat sremezsin iz. Zihinsel direncinizi gelitirmenizin tek yolu mmkn olan en ok sayda srekli olarak egzersiz yapmaktr. Bunu nasl yapacaksnz? 1. Amalarnza ulatktan sonra mutluluu veya olanlar deitirebilme becerinizi ertelemeyin, yoksa ok uzun sre beklemek zor unda kalrsnz (Beklediim zamm alr almaz sigaray brakacam). 2. Ak, net ve ayrntl amalar belirleyin ve bunlar uzun vadeli, ksa vadeli ve gnlk amalar olarak snflandrn. Bir ey yapmak iin ok fazla iyi sebebinizin olmas size motivasyon kazandrr. yi sebepleriniz yoksa vakit kaybediyorsunuz demektir. 3. Kendi hznz ayarlayn. inde bulunulan evre ve koullar ne olursa olsun tutarl olmak elence veya yorgunlukla sonulanan hzl bir aktiviteden ok daha iyi solar verir. 4. yi iler karn. Amacnz her ne olursa olsun pratik yapmak sizi mkemmel klmaz, sadece iyi yaplan pratik sizi mkemmellie ulatrr. Btn dikkatinizi yaptnz ie verin. Sonuca deil, srece odaklann. Elinizdeki ii tamamladnzda kendinizi ne kadar iyi hissedeceinizi dnerek btn gn alr veya pratik yaparsanz gever ve kutlamak iin ikinizi ok erkenden yudumlamaya balarsnz. 5. Olmasndan korktuunuz eye deil olmasn istediinize odaklann. 6. Olumsuz dnmenin kesinlikle olumlu sonular olmadn fark edin. 7. stediiniz sonulara ulaamyorsanz taktik deitirmeye istekli olun. Ayn eyi yaparak farkl sonular beklemek deliliktir. 8. Kendinize Baarsz olmayacam bilsem bu durumda ne yapardm? diye sorun. 9. Kendinizi fiziksel ve zihinsel olarak olumlu davranmaya zorlayn. Bu ekilde davranmanz size sahte gelirse bu gerekten olumlu davranmaya ihtiyacnz olduunu gsteren ak ve net bir iarettir. 10.Gemii unutun ve imdiki zamana odaklann. Hatalar tekrarlamann en iyi yolu bunlar tekrarlamaktan korkmaktr. Hatalarnzdan ders karn, daha sonra hatalarnz unutun ve yolunuza devam edin. 11.Zorluklar ve problemlerle duvarlara yumruk atarak deil de disiplinli hareket ederek yzlein. 12.Sonu almann zaman aldn kabul edin, sonuca ulaacaksnz; ama hemen deil. Baarnn zor ve acl bir i olmamas gerektii sylenir. Kendinizi iinize ver- in ve yaptnz ie kar sorumluluunuzun farknda olun. En beklemediimiz anlarda baarnn bizi bulmas gibi bir huyu vardr. Size ok kolay geldii iin baarl olma imknlarn elinizin tersiyle itmeyin .

3 4

17. Yzdeliklere Gre Hareket Edin

Hayatn her aamas yzdeliklerle doludur, tpk bir canlandrma oyunu gibi. Bir parka doru yrdnzde parka hibir zarar grmeden yarma ansnz ok yksektir; ama yine de kuduz bir sincabn sizi poponuzdan srmas gibi kk bir ihtimal de vardr. Kendi yaamnzda da yzdeliklere dikkat eder misiniz yoksa onlar grmezden gelip hayatnzn belli blmlerinin neden dengesiz olduunu mu dnrsnz?

Yzdelikler oyunu olan golf temel blme ayrlabilir: (1) G Oyunu (balama vuruu ve demir oyunu) (2) Ksa Oyun (ustalk/100 yardada vurular) ve (3) Pata vuruu Tiger Woods, golf sporunun tartmasz kraldr; ama bu kategorinin herhangi birinde en iyisi deildir. Yaplan yanllar temel alndnda Darren Clark daha iyi bir balama vuruusudur, Phil Michelson ksa oyunda daha iyidir ve Ernie Els daha iyi bir pata vuruusudur. Peki, o zaman neden hep Tiger kazanyor? Her blmde toplamda en iyisi olarak yzdeliklere dikkat ediyor. Woodsun ok byk bir yetenee sahip olduu aktr; ancak ampiyonalar kazanmasn salayan her zaman tutarl olmasdr. Bu rnekten ne renebiliriz? 1. Her i bazlarnda ilerleyebileceiniz, bazlarnda da yetersiz kalacanz daha kk ilere blnebilir. Gl noktalarnz n plana kartn, elinizden geleni yapn; ama her eyden te zayf ynlerinizi gelitirmeye odaklann. Bu ok bilindik bir ey olsa da insanlar doalar gerei iyi olduklar noktalara odaklanp zayf ynlerini gz ard ederler. Yzdelikleri iyi kullanrsanz gl noktalarnzdansa zayf noktalarnz daha ok gelitirebilirsiniz. rnein profesyonel atletler saniyeden daha az zamanlar iin ok fazla alrlarken daha az yetenekli amatrler ok az bir eitimle saniyeler asndan ilerleme gsterebilirler. 2. Mutluluk bir yzdelik oyunudur. Hayatnzda zayf olduunuzu dndnz noktalara odaklanmay ve bunlara biraz daha ilgi gstermeyi ierir. rnein ok iyi bir iletiimci olmadnza inanyorsanz bir kitap alp kendinize bu

3 5

konuda daha iyi olmay reterek bu becerinizi % 20 orannda artrabilirsiniz. Bu alanda gerekten umutsuz bir vakasanz elde edebileceiniz baary bir dnn! 3. Be litre bira iip arabanza atlayp otobandan hzla aa doru iniyorsanz yzdelikler sizin lehinize deildir. Kaza yapmadan eve dnme ansnz ok azdr. Polisler tarafndan durdurulup ehliyetinize el konulmas daha da olasdr. Ve hatta siz yoldaki bir araba ya veya elektrik direine arptktan sonra polislerin olay yerine gelmesi de daha byk bir olaslktr. Yzdeliklere gre hareket etmek yaptklarnzn sonularnn sorumluluunu almak demektir. oumuz sonularn neler olacan biliriz; ama artk ok ge olana kadar bunlar kabul etmek istemeyiz.

3 6

18. Ponzi Sreci

1920 ylnda byle bir plan uygulayan Charles Ponzinin isim babas olduu Ponzi srecinde kazanlar tamamen yeni yatrmclarn plana dedikleri paradan daha nceki yatrmclara denir. Bu tr bir sre parann cazibesinin en zeki insanlar bile nasl budala yerine koyabileceini gstermektedir. Hemen imdi katln! Bu harika sistem gerekten ie yaryor. Eskiden yardm kurulularndan para alyordum, bugn ise artk multimilyonerim. Sadece 1 $ yatrm yaparak ok byk kazanlar vaat eden olaanst ve gvenilir yeni bir srece katlmaya ka kere davet edi ldiniz? Her geen yl buna benzer yeni planlar ortaya kyor; ama iin z deimiyor, ayn kalyor. Tanmadnz bir kiiden sizi tahmin edemeyeceiniz kadar ok zengin edebileceini iddia eden bir mektup alyorsunuz. Bu mektuba gre bir listenin en zerindeki isme biraz para gnderiyorsunuz ve kendi adnz en alta yazyorsunuz. Sonra bu mektubun birka kopyasn gnderiyorsunuz ve listeye sizden sonra yeni yeler katldka sizin isminiz de listenin stne doru ilerliyor. Birka hafta ierisinde beklenmedik bir ekilde para kazanmaya balyorsunuz. lk bakta bu srecin matematii mantkl geliyor. Size yedi kiiden oluan bir liste geldiini farz edin. Listenin en stndeki kiiye bir dolar gndermeniz, sonra bu ismi silmeniz ve kendinizi listenin en altna yazmanz gerekiyor. Siz bu mektubu baka 10 kiiye gnderiyorsunuz, onlar da aldklar mektubu 10 ayr kiiye gnderiyor ve bu dng bu ekilde devam ediyor. Sekizinci aamaya gelindiinde en banda si zin isminizin yer ald mektubu alan 10 milyon kiiye ulam olmanz gerekiyor. Bu kiilerin sadece % 10u size bir dolar gnderirse artk milyoner olmusunuz demitir. Ama Ponzi srecinin yanld bir nokta var: Dnyada listenin en stnde yer alan 11 kiinin dndakilerin zengin olacan garantileyecek kadar fazla insan yok. Dnyada bu mektubu alan ilk 11 kii arasnda deilseniz hi para kazanamayacaksnz demektir. Bu on bir kii ba sahtekr ve onun 10 yakn arkadandan olumaktadr. Bu srece nc aamada dhil olacak kadar ansl olduunuzu dnn. Bu mektubu alan dnyadaki ilk 100 kiinin arasndasnz. Ne kadar anslsnz! Ancak bu yz kiinin para kazanmas iin 1.000.000.000 kiinin daha (yani dnya nfusunun altda birinin) bu srece dhil olmas gerekir. Gerekte mektup size ulatnda mektubun dnyay oktan drt defa dolatn ve sizin de sekizinci veya dokuzuncu aamada srece dhil olduunuzu garanti altna alabilirsiniz. Ksa srede zengin olmay umut eden dier 10 milyon insandan biri olursunuz. Bu sekizinci aamadaki katlmclarn tek bir kuru kazanabilmeleri iin 100.000.000.000.000 katlmc veya tm dnya nfusunun 16.000 katndan daha fazla kii gerekir. Bu tr entrikalarla aldatlan birok insan sadece potansiyel kazanlarna bakyorlar ve srece o ana kadar dhil olmu kiilerin saysna bakmay ihmal ediyorlar. Bu tr sreler hibir zenginlik yaratmazlar. Tek yaptklar ok fazla sayda insandan para alp bu paray bu dolandrcl balatan bir avu insana aktarmaktan ibarettir.

3 7

19. fke Ynetimi

fke son derece normal bir duygudur; ancak artc bir ekilde her be insandan birinin fke ynetimi problemi bulunmaktadr. Bu insanlar fkelerinin hayatlarna hkmetmesine, yaam kalitelerini drmesine izin verirler. Hayat karnza neler karrsa karsn aklnz doru ekilde kullanmak istiyorsanz aadaki drt kural uygulamanz gerekmektedir. 1. fkenizi Kabullenin fkenizle baa kmann ilk adm fkeli olduunuzu kabul etmektir. Birok insan fkesini bastrr ve sonu olarak da hrn, keyifsiz ve hatta hasta olur. ou zaman bastrlan fke surat asma, konumak istememe, alayclk veya nemsememe gibi pasif-agresif davranlarla dolayl yoldan kendisine bir k bulur. 2. Kendinize Ben Neden fkeliyim? Diye Sorun fke genelde beklentilerimiz karlanmadnda ortaya kar. Bu durum beklentilerimizin ok yksek olmasndan veya daha farkl bir sonu hak ettiimizi hissetmemizden kaynaklanabilir. Her halkarda boa km beklentiler bize kendimizi evremiz zerinde beklediimizden daha az kontrolmz olduunu hissettirebilir ve bunlar dorudan kendimize duyduumuz saygyla ilgilidirler . Kendileriyle bark olan insanlar hayal krklklarn soukkanllkla karlayabilirler; nk genelde evreleri ve sonular zerinde byk etkileri vardr. Baka bir deyile yaptklar eylerin olumlu sonular dourduuna inanrlar. Kendilerine sayglar daha az olanlar ise yaptklar eyler in sonular zerinde ya ok az etkisi olduunu ya da hi etkisini olmadn dnrler; dolaysyla beklentilerine uymayan bir durumda karlatklarnda sinirlenmeye daha fazla eilimlidirler; nk bu durum kendi gszlkleriyle ilgili duygularn onaylamaktadr. 3. Deimeyi Sein fkeyi bir itici g olarak deil de bir baarszlk olarak grmeyi renin. fkenin ykc ifade eklini bir seenek olmaktan kartrsanz problemlerini baka ekilde zmeye zorlarsnz kendinizi. fkeyi yapc davranlara dntrmek de mmkndr. 4. Kendinizi fade Edin letiim ynnden zayf olanlar ok kolay sinirlenirler. iddetli fke iletiimin tamamen bozulmasnn ifadesidir. fkeli ve sinirli insanlar kendileriyle pek de bark olmayan iletiim ynnden zayf kiilerdir. Dier insanlarn grnr baarszlklarndan, kendilerini ifade e dememe beceriksizliklerinden veya duygu ve dncelerini evresindekilere iletememekten dolay srekli olarak hayal krklna urarlar. fkenin kendine gvenli ve saldrgan olmayan bir ekilde ifade edilmesi gerekir (120. sayfaya baknz). htiyalarnz ye problemlerinizi bir zm bulmak iin karnzdakine iletin. Abartdan kann! fkeli olmak dncelerinizi abartl hale sokar ve sadece kendinize saygnzn azalmasna yol aar: Bunu asla yapmayacam... Bu her zaman benim bama geliyor... Onlardan nefret ediyorum... Bunu zmek yllar srecek... James Thurberin szlerine kulak verelim: fkeyle gemie ve korkuyla gelecee bakmayalm, evremize farkndalkla bakalm.

3 8

20. Nasl ansl Oluruz?

Birok insan ansn ne anlama geldiini bilir; iyi talih veya refah ve baardr. ansl insanlar paylarna denden daha fazlasna sahip gibilerken anssz olanlar da fazla bir ey elde edemezler. ok az insan ansn nasl artrabileceini bilir. ansn insanlarn zihinlerinde oluturduklar bir kavram olduunu unutmayn; dolaysyla ansn metafizikselden ok maddesel olana doru bir yanlgda olmas kanlmazdr. Spiritelliinizi gelitirmek istiyorsanz kutsal kitaplardan birini okuyun. Nasl ansl (ok zengin ve baarl) olunacan renmek istiyorsanz okumaya devam edin. ansl olduunuza inanyorsanz; ama bunu dorulamak iin yaptnz tek ey haftada bir 5$a piyango bileti almaksa ans kurallar sizin aptal bir malup olduunuzu syler. Tabii ki piyangodan 200 milyon $ kazanan insanlar vardr. Ve bu kesinlikle ans deildir, bir bilet almak dnda bir beceri sz konusu deildir. evrenize bakarsanz ans imknlarnn yaamnzn her gnnde her yerde olduunu ve 70 milyonda birden ok daha olas olduunu greceksiniz. Jean Cocteaunun yle bir sz vardr: ansa inanmalyz. Aksi takdirde sevmediimiz insanlarn baarlarn nasl aklayabiliriz? Hi kimse doutan ansl deildir. Bazlar zengin, gzel olup sevgi dolu ailelere sahip olurken dierleri de fakir ve irkin olup pek sevilmezler. Ama aslnda herkesin birok ans vardr; ama oumuz bunlar gerekletiinde fark etmeyiz. Thomas Jefferson ansa ok inanrd. Daha fazla altmda daha fazla ansl olduumu anladm demitir. Ama ansl olmak iin Jefferson gibi herkese ya eken biri olmanz gerekmiyor. ou ansl insann nasl olup da hayatlarnda srekli iyi eyler olduuna dair bir aklamalar yoktur. Ancak ok sayda aratrma bu insanlarn ortak dnce ve davran ekillerine sahip olduklarn gstermektedir. Bu kiiler: Frsat yaratyorlar Frsatlarn farkna varyorlar Sezgilerini dinliyorlar Kendilerine inanyorlar ve olumlu beklentilere sahipler Hatalarndan ders karp yollarna bu ekilde devam ediyorlar. Ancak istekli ve kararl olduunuz srece her eyin mmkn olduuna inanma tuzana da dmemelisiniz. Bir snfta be renci de snf birincisi olmak istiyorsa temel mantk bunun sadece bir tanesi iin mmkn olacan syler. Ama bu durum dier drt kiinin aba gstermesini engellememelidir. Bir kiinin birinci olmas gerekiyor. Bu bazen siz olursunuz. ou zaman da dier kii olur. Ama elinizden gelen her eyi yapp kendi ansnz kendinizin yaratacana inanmazsanz kazanan da hibir zaman siz olamazsnz. Bunu kabul ettikten sonra kendinizi anssz olarak kabullenmek ya da dierlerinin baarlarn kskanmaktansa elinizdekileri gelitirmeye adamanz daha kolay olacaktr.

3 9

21. Grsel Yanlsamalar

ou insan grsel yanlsamalar grme becerilerindeki bir bozukluk grr; ancak aslnda 24. sayfada da grld zere gzlerimiz dnyay anlamak adna srekli olarak ayarlamalar yapmakta ve kararlar vermektedir. Normalde bu mekanizmalar grlemez; ancak optik yanlsam alar kendilerini fiili olarak aa vururlar Bu grsel dnya o kadar karmaktr ki insan zihni bu karmaayla kabilmek iin birok yol gelitirmitir. nsan zihni, grsel sorunlar iin her zaman en kolay zmn peindedir. Bunu yapma yollarndan biri de benzer eyleri birlikte gruplandrmaktadr. Ayrca bir grup nesneden bir btn oluturmaya da alr. Buna Getalt etkisi denir. Bu fil yanlsamas Getalt etkisini gsteren gzel bir rnektir. Bu hay normal gibi grnyor; nk bir filin nasl gzkmesini bilen beynimiz para para ve birbirini tutmayan grsel bilgileri alp bunlar en yakn eye benzetiyor; yani bu rnekte olduu gibi drt ayakl bir file. Bu resme daha yakndan bakldnda ok daha karmak bir ey ortaya kyor.

Nesneler arasndaki iliki bizim onlar nasl yorumladmzla ilgili dier biri nemli etkendir. Buna rnek olarak uzakta olduu iin kk grnen bir ey ile yaknda olduu iin kk grnen ey arasndaki fark anlamamz gsterebiliriz.

Bu tuhaf ekle Pinna-Brelstaff Yanlsamas denilir. eklin ortasndaki noktaya bakn ve kitab ne arkaya doru hareket ettirin. ki daire de hareket eder gibi grnr, kk daire saat ynnn tersine dnerken daha byk olan daire de saat ynnde dnyor gibi grnr.

4 0

Burada iki ayr mekanizma bulunmaktadr. Dikdrtgenlerin 45lik ynelimi harekete duyarll tetikler ve Gestalt etkisi bizim bu btn bir halka rotasyonu olarak yorumlamamza yol aar.

Bu, klasik bir Hering Yanlsamasdr. ki yatay izgi dz ve birbirine paraleldir; ama darya doru eilmi gibi grnrler. Bu etki, bir perspektif yanlsamas ve yanl bir derinlik izlenimi yaratan arkadaki izgili desenden kaynaklanmaktadr.

Bu da nesnelerin gruplanmasnn ve aralarndaki ilikinin bizim onlar nasl algladmz ynettiklerini gsteren dier bir rnektir. Sa tarafta en ite bulunan daire soldakinden daha kkm gibi durmasna ramen aslnda ikisi de ayn byklktedir.

Sadeletirme sadece grsel bir olgu deildir; ayn zamanda kltrel ve szel yansmalar da vardr. Yukardaki yazy okuyun. Ve imdi tekrar okuyun. Beyniniz cmleyi anlaml olmas iin sadeletirir. Dolaysyla ou insan, iki kere yazlm olan ry fark etmez.

Algladklarmzn byk ounluu ait olduumuz kltre baldr; ama yaknlk gruplamas da ok gldr. Sizce burada ne satlyor, su mu yemek mi? Bizlere Batda soldan saa doru okumamz retilmitir; ama bizler grsel olarak birbirine en yakn kelimeleri gruplandrmak isteriz.

4 1

22. Ezamanlln Gc
1990l yllarda James Redfieldn Dokuz Kehanet isimli kitab tm dnyada en ok satan kitaplar arasnda yer ald. Kitap u anda dnyamz deitiren srlar anlattn sylyordu. Ezamanllktan sz ediyordu.

Bir sre nce onu dnrken bir anda eski bir arkadanza rastladnz veya tam ihtiyacnz varken beklenmedik bir ekilde para veya bilgi sahibi olduunuz oldu mu? Bir iaret veya tesadfi bir olaya gre zor bir karar verdiniz mi? Cevabnz evet ise bu gizemli gcn byklyle karlamsnz demektir. Bu gcn hayatnzda yer almasna izin verirseniz o da size rahatlatc ve glendirici bir kuvvet; yani dnyadaki nesnelerin ve olaylarn derin ve genelde alglanamaz bir seviyede balantl olduklar duygusunu verebilir. Ezamanlln doal akn kullanrsak hayatlarmz kendimizi parlak ve heyecan verici bir gelecee doru yol alrken bulduumuz her eyin yolunda olduu kolay kararlarn zahmetsizce verildii bir dzene kavuur. Ezamanllk Tanr anonim kalmak istediinde ortaya kar denilmektedir. Ezamanllk terimi Carl Jung tarafndan onun zihni ve maddeyi balayan nedensellik d balayc ilke olarak adlandrd kavram tanmlamak iin kullanlmaya baland. Jung bu balanmln kendisini sebep -sonu ilikisi ile aklanamayacak anlaml tesadflerle gsterdiini sylemitir. Peki, bunun arkasnda ne yatyor? Bu cidden gerek mi yoksa saf v gsz insanlar smrerek yazarlar zengin eden bir zamane samal m? Ezamanlln James Redfieldn iine yarad bir gerek, Redfield dolar milyoneri yapt! Ama ya biz geri kalanlar? Daha iyi ve daha rahat bir hayatn anahtar olabilir mi? Ksaca evet. Kendimize ve bakalarna zarar veren zararl ve tehlikeli kararlar vermeye bizi itmedikleri srece yaamlarmza anlam ve katan ve seimlerde bulunmamz salayan her ey olumludur. nsanolu yemek, su ve sevgi dnda hayatnda glenme duygusun da ihtiya duyar. Hayatmzn her gnnde seim yapma durumuyla k... karya kalrz. Az sayda seeneimiz varsa kendimizi tuzaa dm ve seecek bir eyimiz yokmu gibi hissederiz. ok fazla seeneimiz varsa doru karar verme zorluu bizi boabilir veya engelleyebilir. Bu tr zamanlarda sk sk tesadfi bir olay bizi doru yne itebilir; bir seim yapmamza yardmc olur.

4 2

Ama bunun gereklemesi iin bir koul vardr: kendinizi tutmalsnz. Yani evrenizi ok fazla kontrol etmeye almamals Ezamanll kullanmak kendinizi aka brakmanz gerektirir. Hayatnzdan ve yaptklarnzn sorumluluundan feragat etmeni anlamna gelmedii gibi gzlerinizi kapatp olaylara hi karmaman anlamna da gelmemektedir. Aksine takndnz tutumu yumuatarak, sizi buralara getiren (ama ok da ileri getirememi, deil mi?) git baar tavrn biraz geveterek amalarnza ulaabileceiniz anlamna gelmektedir. evrenizdeki dnyann farkna varmak ve zekice rnekleri fark etmek sizi esas amacnzdan uzaklatrp ayn derecede zorlayc bir yere bile gtrebilecek seimler yapmanza yardmc olabilir. Anlam ve rnekler aramak insanlarn doal kiilik zelliklerindendir; yaptklarmza bir btnlk ve bir ama duygusu katar. Bazen hibir eye yapmamak doru bir karardr; ancak ou zaman da en kt karardr; ilerleme basksndan kamak ve anlk mutluluklar iin kendimizi ya alkole veririz, ya televizyona kaptrrz ya da elence peine deriz. Aktif olduu iin seim yapmann olumlu olduunu fark etmek iin veya deneyimsiz olmanza gerek yoktur. Her gn birok kayp ruh bir konumda kapal kalmak iin deiik kiisel yer deitirme aktivitelerinde bulunmaktadr. Mutlu insanlar bir ama ve yn duygusuna sahip olanlardr. Mutsuz insanlar yaptklar ey lerin hayatlar ve evreleri zerinde ok az etkisi olduuna inanrlar. Hayatmza dhil edersek ezamanllk ie yarar; nk ezamanllk hareketi ve deiiklilii tevik eden ve bizi kendimizden ok daha byk bir eye bal hissetmemize yardmc olan bir sistemdir. anslysanz ayn anda kendi kaderini kabul edip ynlendiren kiilerin huzurunu bulmanza yardmc olabilir.

4 3

23. Hzl Okuma

Hzl okuma sihirli bir ey olmad gibi sadece mentalistlerin baarabilecei bir ey de deildir. Sizi yavalatan baz alkanlklarnz dzeltmek iin mevcut okuma eklinizi yeniden renmenizi gerektirir. lk olarak, hzl okumann anlama yeteneinizi azaltmadn, aksine gelitirdiini kabul etmek gerekiyor. Sradan bir kii d akikada 200 kelime okuyup bunlarn %60n hatrlarken hzl okuyan bir kii dakikada 1000 kelime okuyup bunun % 85ini hatrlayabilir. Hzla birlikte okuduunu anlama da artar; nk bylelikle beyin okuduklarn bir btn olarak grr ve arada balantlar kurar. Ve kii okuma iini d aha hzl tamamlad iin daha az yorulur ve daha yksek bir konsantrasyon salanr . Aada okuma hzn azaltan baz alkanlklar ve nedenleri bulacaksnz: 1. Kelimesi kelimesine okuma: ou insan ancak bir kelimeyi anladktan sonra dier kelimeye gemeleri gerektii eklinde yanl bir dnceye sahip olduklarndan bir kerede sadece bir kelime okurlar. Ayrca okumaya devam etmeden nce kelimeleri ve cmleleri birka kez daha tekrardan okurlar. Buna gerileme denir. Hzl okuma odaklanma blgesini hi durmadan tek bir gz hareketiyle bir cmleyi okuma gibi tek tek kelimelerden daha byk paralara ykseltmeyi amalar. Kelimeler yerine fikirleri okumak anlamna da gelir. Metinlerin de mzikte olduu gibi kendi aklar vardr. Bir mzik parasn durdurup baa sarmak ezgiyi anlamay ve zevk almay nasl engelliyorsa buradaki ak bozmak da anlamay olduka zorlatrr. Geri kalmamak iin hi ara vermeden okuduunuz satrda parmanz gezdirin. Bu size ak korumanz gerektiini hatrlatp hznz artracaktr. Biraz pratik yaptktan sonra bu ilemi parmanz kullanmadan igdsel olarak yapmaya balayacaksnz. 2. Okunan anlamak iin kelimeleri duyma ihtiyac hissetme: Baz okuyucular okuduklar metni kafalarnda duyarak ve hatta dudaklarn kprdatarak veya syleyerek sze dkerler. Hzl okuyanlar ise bunu yapmazlar; nk dnmeleri szl deildir; dolaysyla da konumadan ok daha hzldr. Szl ekilde okuyan kiiler anlama iin kullanlmas gereken beynin kullanlmayan blmn (ileme blm) boa harcarlar ve dnme hzn konuma hzna geriletirler. 3. Sayfann Konumu: Okuduunuz metni gzlerinize ok fazla yaklatrrsanz metni genel olarak gzden geiremez ve yavalamak zorunda kalrsnz. Hzl okuyucular, okuma mesafesini en iyi ekilde kullanrlar. Metni yakn ve daha sonra uzak tutarak okuma altrmas yapn ve bu mesafenin okuma hznz nasl etkilediini grn. 4. Zayf konsantrasyon ve dikkatsizlik: Hzl okuyucular konsantrasyonlarnn bozuk olduu zamanlar fark ederler. Dolaysyla en yksek konsantrasyonla, daha hzl ve zihinsel enerjilerini koruyarak okurlar. 5. Zor anlalr okuma fonksiyonu: (rnein okuyucu metni neden okuduundan ve bu metinden ne tr bir bilgi almak istediinden emin deildir). Hzl okuyucular henz daha okumaya balamadan nce bu metinden ne almak istediklerini bilirler. rnein bir roman okurken olay rgsn ve karakter geliimini anlayp aklnzda tutmanz ve betimleyici blmleri gznzde canlandrmanz veya benimsemeni z gerekmektedir. Bu, sadece temel konular ve maddeleri anlamay gerektiren ve ya ok az ya da hi hafza kullanm gerektirmeyen kacanz tatille ilgili fikir edinmek iin gzde tatil beldeleri hakknda bir gazete makalesi okumaktan farkldr.

4 4

Bu konuyla ilgili daha fazla aratrma yapmak isterseniz bu konu zerine yazlm birok kitap (Robert Krumpn Hzl Okumada Yenilikler veya Rick Ostrovun Etkili Okuma kitaplar) ve Rocket Reader gibi bilgisayarnzda kullanabileceiniz yazlm programlar mevcuttur.

4 5

24. Vcut Saatinizi Yeniden Ayarlamak

Bu, sadece o lkeden bu lkeye uup duran jet sosyeteye ait bir beceri deildir. Hepimizin vcut ritmimizin dengesini kaybettii ve yeniden kontrol altna alnmas gerektii stresli zamanlarmz vardr. Vcut saati sadece bir benzetmeden ibaret deildir. Bu, beynin alt tarafnda grme sinirlerinin arkasnda yer alan kk bir beyin hcresi yn olan ve st kiyazmatik ekirdek olarak bilinen gerek bir yerdir. Vcudun yirmi drt saatlik dngsn ayarlamak iin gzlerd en gelen a karlk verir. Vcudunuz da vcut saatiniz de alt eyleri sever. Bu dzeni bozmak isterseniz risklerini de alrsnz. 1. Yatmadan nce kendinize dinlenip gevemek iin en az bir saat zaman tanyn. 2. Yatmadan nce bir st rn veya karbonhidrat asndan zengin bir eyler yiyin; ama ok dolu veya guruldayan bir mide ile de uyumayn. 3. yi bir gece uykusu sekiz saatlik bilinsizlik ile ayn ey deildir. Uyku evrelerinde (derin ve REM veya rya uykusu) uyku ve uyanklk arasnda bir bilin durumu olan sessiz dinlenme dnemleri bulunur. Bu blm ya bir sonraki gnle ya da uykuda olmamanz gerei ile ilgili olarak kolaylkla bir endie durumuna dnebilir. Rahatlayn, bu uyku dngsnn doal bir parasdr. 4. Alkol veya uyku tabletleri uyumanza yardmc olabilir; ancak uyku kalitenizi sekteye uratr. 5. Her gn ayn saatte yatp ayn saatte kalkmaya zen gsterin. 6. Vcudunuz 24 saatlik dngde en dk scakla sahipken en iyi ekilde uyur. Geceleri ar scaklklar kalitesiz uykunun en byk sebebidir. 7. Genlerin i saatleri yetikinlerinkinden farkldr. Bir kural olarak, yetikinler gnbatmndan birka saat sonra kendilerin i yorgun hissetmeye balarlarken genler gnbatmndan birka saat sonra bile uykularnn geldiini hissetmezler; ancak ertesi gn okullar olduundan durumu dengelemek iin nadiren ge uyuyabilirler. Sonu da genlerde ok sk karlalan uykusuzluktur. 8. Yatmadan nce yorucu egzersizler yapmayn. Egzersiz yapmak kaslarnz yorsa da vcudunuzdaki ekstra kan ak ve adrenalin uyank kalmanza neden olacaktr. 9. le uykularndan vazgein. Bunlar akama saklayn. 10.Uyandnzda parlak ve aydnlk k, mmknse gne yla karlamanz salayn. Perdeleri an. Dar kp yryn ve birka dakika gne klarnn keyfini karn. Sabahlar benim iin deil diyenlerdenseniz bu uyanmanza fazlasyla yardmc olacaktr. 11.Her gn belirli zamanlarda spor yapp yemek yiyin. 12.Farkl bir saat dilimine doru yolculuk ettiinizde her zamankinden birka saat nce veya ge saatte yemek yiyerek veya uyuyarak yeni saate adapte olun. 13.Yatak odanzn zellikle uyanma vakti gelmeden afan skt yaz aylarnda karanlk olmasna zen gsterin. Koyu renk perde ler veya gz maskesi kullann. 14.Yatak odanz uyumak iin kullann, televizyon izlemek veya bilgisayar oyunlar oynamak iin deil. 15.Akamlar ay, kahve ve soda imemeye zen gsterin.

4 6

25. Atete Yrmenin Kurallar

Bu blm sadece bilgilendirme amaldr. Sadece F.I.R.E. (Atete Yrme Aratrma ve Eitim Enstits)n yetkili retmenlerinden eitim aldktan sonra atete yrmeyi denemelisiniz. Trensel atete yrmeler binlerce yldr dnyann her yerinde saysz kltr tarafndan gerekletirilmitir. lk yazl kayt 3000 yllk bir Hindu hikyesinde yer almaktadr ve Hawaideki Kahunalarn da lav kitleleri zerinde yrdklerine dair bilgiler bulunmaktadr. Gnmzde her yl binlerce kii herhangi bir zarar grmeden ate zerinde yrmektedir. Atete yrmek canlandrc ve hayat deitirici bir tecrbedir. Kendinizle ilgili snrlandrc inanlarnzn stesinden gelmek ve hayatnzn her alannda korkuya galip gelmek iin harika bir yol olabilir. Peki, bu nasl yaplyor?

Birok teori atete yrmenin kurallarn aklamaya almtr. Bazlar insanlarn yanmamasn sadece zihin gcnn nlediine inanrlar. Ac kavramnn kiiden -deitii doru olsa da- aadaki teoriler atete yrrken fiziksel zarar grlmemesini aklayabilir. 1. En nemli etken kmrlerin sy iletebilme becerileridir. Bir maddenin scak olmas ona temas edildiinde o kiiyi yakaca anlamna gelmez. Bu, maddenin iletkenliine yani kendisinden baka bir cisme s transferi becerisine baldr. Uzay mekiinde kullan lan 32.000 adet s demesi o kadar az s iletimi Salar ki kpkrmz parlamalarna ramen yine de dokunulabilecek kadar gvenlidirler. Ate zerinde yryenler s geirgenlii ok az olan kuru odun kmr (susediri ya da beyaz kayn aac en iyi sonular verir) kullanrlar. Dier taraftan metal ok iyi bir iletkendir (odunkmrnden binlerce kat daha iletkendir). Metal bir levha odun kmr ile ayn sya getirilirse metalden gelen s ayaklarnza yksek oranda iletileceinden bunun zerinde yrmeye alan bir kii ciddi yanklara maruz kalabilir . 2. Kmrler ayn boyutlarda deildir; dolaysyla ayan kmrlerle temas eden blm kktr. 3. Ate zerinde yryenler olduklar yerde durmazlar; her bir ayan kmr zerinde bir saniyeden daha az kalmas iin hi durm adan yrrler. Her ayan tekrar kmre basmadan nce havada kald sre boyunca soumaya zaman vardr. 4. Kan, sy ayak tabanlarndan uzaa iletir. 5. Souk ayaklar scak kmrlere temas ettiinde kmr ile ayak taban arasnda koruyucu bir buhar tabakas (s iletimi ok dktr) oluturmak iin ayak tabanlarndaki vcut nemi buharlar. Bu, Ledenfrost Etkisi olarak bilinir (62. sayfaya baknz). 6. 6. Ate zerinde yrmede herhangi bir ate yoktur (alev vb.). Alevler zerinde yrmeyi deneyen herkes yanar. 7. lk defa atete yrmenin artc ve g verici bir olay olduu sylenir. Ate zerinde yrmeyi renmek istiyorsanz 1977de Tolly Burkhan (www.firewalking.com) tarafndan kurulan ve kresel atete yrme hareketinin arkasndaki kr amac gtmeyen bir kurulu olan F.I.R.E. ile iletiime gein veya Michael Skyn Atele Dans veya Tolly Burkhann U Noktadaki Spiritellik: Snrlara Radikal Bir Yolculuk kitaplarn okuyun.

4 7

26. Erimi Kuruna Ellerinizi Sokma

Bu blm sadece bilgilendirme amaldr. Evde kendiniz yapmay denemeyin. Bir fizik kitabna bakarsanz (yamurlu ve skc bir Pazar leden sonrasnda) Leidenfrost Etkisi diye bir konuyla karlaa bilirsiniz. Bu etkiyi bulan Alman fizikisinin adyla anlan bu olgu insanlarn ate zerinde yryebilmelerini salayan etkenler den b (60. sayfaya baknz) ve efsanevi fiziki Jearl Walkern hibir zarar grmeden slak bir kova dolusu erimi kuruna batrabilmesi nin arkasnda yatan nedendir. (Bu ayrca Walkern hadi arkadalar, ben elimi erimi kurun dolu bir fya daldryors am siz de verimliliinizi % 15 artrabilirsiniz, vb. trnden motive edici konumalar yaparak c byk miktarlarda paralar ynetebilm esini de aklamaktadr. Tabii ki bunu yani ,,, kurun blmn evde denemeyin.) Peki, bu nasl oluyor? Aslnda Leidenfrost bir ka tamamen kzgnlaana kadar stt. Daha sonra kan zerine bir damla su koydu ve suyun buharlamasn izledi. Bu, yaklak olarak 20 saniye srd. Daha sonra Leidenfrost kan zerine biraz daha su koydu. Kak biraz soumutu; ama ikinci su damlas daha hzl bir ekilde, 10 saniyede buharlat. nc su damlasnn buharlamas ise sadece birka saniye srd. Ama durun, suyun daha yksek scaklkta daha hzl buharlamas gerekmez miydi? Ya da byle mi olmaldr? Leidenfrost ite bu sayede birok svnn bunun dnda buharlamann daha yava olduu kendi kaynama noktasndan yukarda bir scakla sahip olduunu buldu. Ve bu noktaya Leidenfrost noktas adn verdi. Suyun 200Cnin zerinde bir Leidenfrost noktas vardr. Leide nfrost noktas altnda stlm olan bir yzeye su damlas konulursa su damlac dalr ve abucak buharlar. Yzeyin scakl Leidenfrost noktasnn zerinde ise farkl bir ey gerekleir: Alt tabaka hemen buharlap su damlasnn altnda skr kalr ve su damlasnn geri kalanna s iletimini yavalatan koruyucu bir izolasyon tabakas oluturur (su buhar iyi bir s iletkeni deildir). Ve ite eriyik kurun ierisine slak elin sokulabilmesinin srr da burada yatmaktadr.

4 8

27. atal-Bak-Kak Bkme

Sadece zihinsel gcnz kullanarak bir atal, bak veya ka bkebilseydiniz bu sizin inan sisteminizi deitirirdi, de il mi? Bundan sonra nerdeyse her eyi yapabileceinizi hissederdiniz. Tabii ki psikokinesisin oumuzun gelitirebilecei bir g olduunu kefetmi olan ok az saydaki insandan biri olmadnz varsayarsak. En azndan bir kere denemeye var msnz? Uri Gellerin olaand becerileri sayesinde kak bkme 1970li yllarda tm moda oldu. Ama bu kadarla snrl kalmad. atal, bak ve kaklar karmak ekillere sokan dier birok alayl, kendine has yntemleri olan pyschometallurgist de ortaya kt. Cisimleri bk meyi becerenlerden biri de Kaliforniyal emekli uzay mhendisi Jack Houcktu. Houck 1980li yllardan itibaren kak bkme toplantlarna ev sahiplii yapyor; nk kak bkmenin en iyi bir grup almas srasnda baarlabileceine, inanyor. Bir Grup Yaratn Ak grl ve elenceli bir grup arkadanz ve zellikle ocuklar bir yere toplayn. Bu almay elenceli, heyecanl ve gayri resmi bir ekilde gerekletirin. Bu kaklarn bklmesini salayan aslnda bu grup enerjisidir. Dolaysyla ne kadar ok heyecan yaratabilirseniz atal, bak ve kaklar da o kadar kolaylkla ynetilebilir. En yi atal, Bak, Kak Takm Hangisidir? Gm kaplama pirin olan takmlar bu i iin en iyi materyaldir. Paslanmaz elik de olabilir; ancak baz kaynaklara gre elik takmlar bklmekten ok krlmaya daha ok meyillidir. kinci el eyalar satan bir maazadan kolaylkla eski atalbak-kaklar satn alp hangisinin daha iyi olduunu deneyerek grebilirsiniz. Her materyalin farkl metalrjik zellikleri vardr ve bazlar enerjiyi dierlerinden daha iyi ynlendirirler. Farkl malzemeden yaplma birka eit atal -bak-kak takm aln, sonrasnda hangisinin sizin iin en iyisi olduunu igdsel olarak anlayacaksnz. Ynlendirme Cisimleri zihin gcyle bkebilen baz kiiler bkme ilemine gemeden nce bir ynlendirme seans yaparlar. Bu seans vcudun uzu ve zihninizi rahatlatmaya yneliktir. Banzdan yz santimetre kadar yukarda parlak bir enerji topunun dndn dnn. Bu top enerji ve scaklk yayyor olmaldr. Kendinizi gl, rahat ve canl hissetmek iin topu alnnzdan vcudunuza ve vcudunuzdan aa doru aln. Vcudunuza boylu boyunca yaylan scakl hissedin. Bu enerjiyi sk ve gergin bir topa odaklandrn ve bu enerjinin parmaklarnzdan atal baa doru ilerlerken dorua ulamasna izin verin. Ayn anda gzlerinizi an, atal baa Bkl, bkl, bkl diye barn ve enerjinizi buna verin. Biraz sama gibi geliyor, deil mi? Elenmeye aln, ok ciddi olursanz baarl olamazsnz. Bkme ataln boyun ksmn iaret parmanz ve baparmanz arasnda tutun, ka okayn ve bir s re hissedin. Michael Crichton (ER ve Jurassic Parkn yaratcs) bkme ileminin odaklanm dikkatsizlik gerektirdiini syler. Bu mkemmel bir tanmlamadr. Bklmenin gereklemesini ok fazla isterseniz doru enerji yaratlamaz. Kendinizi rahat brakn ve sessizce oturmayn, arkadalarnzla muhabbet edin, gln ve elenin. Bklme sizin en beklemediiniz anda gerekleecektir. Metalin bir anda ekillenebilir bir hale geldiini hissettiinizde bklmesi iin hafif bir basn uygulayn. Metalin tereya gibi olaca anlar olacaktr; ite o zamanlarda hafife basn uygulamalsnz. Metali ellerinizle bktnz bilirsiniz,

4 9

doru ekilde bktnzde ok ok az bir aba gsterirsiniz. Bir atal kullanyorsanz ataln dilerini karmak helezonlar eklinde kvrabilir ve normal artlar altnda plak ellerinizle kesinlikle yapamayacanz, illa bir alet yardmyla yaplacak ekillerde bkebilirsiniz.

5 0

28. Mzakere Teknikleri

ou insan nasl mzakere edileceini bilmez ya da byle bir seeneinin olduunun farknda bile deildir. Bu sizin iin harika bir haber; nk aadaki tavsiyeleri uygularsanz i yapmann tek yolunun balangta istediinden daha azna raz olmak olduuna inanan ounluktan ok daha iyi bir yerdesiniz demektir. Her eyin mzakere edilebilir olduunu farz edin ve ou zaman da hakl olduunuzu greceksiniz. 1. Baarl bir mzakereci olmann ilk kural karlkl gven ortamnda kazan/kazan ilkesini baaryla gerekletirmektir. Her iki taraf da sonutan mutlu olmaldr. Dier kiinin kendisini smrlm hissetmesine neden olacak kadar sk bir pazarla giriirseniz baarszla mahkmsunuz demektir. 2. Ne istediinizi ve neyi kabul etmeye hazr olduunuzu bilin. Ayrca dier kiinin ihtiyalarn da anlamaya aln. Elde etmeyi beklediinizden daha fazlasn amalayn ve gerekte hak ettiinizden daha azn asla ve asla kabul etmeyin. 3. Dier kiinin ihtiyalarn anlamaya aln. Mzakere etmek karlkl gven temeline dayal bir iliki kurmaya dayanr. Size gvenmeyen birine herhangi bir ey satamazsnz ve satn alan taraf sizseniz kar taraftan iyi bir fiyat teklifi alamazsnz. 4. Tecrbesiz bir mzakereci kolaylkla anlalr; nk ya ortada bulumay nerirler, ya balangta istediklerinden daha azn kabul ederler, ya da hibir deiiklikte bulunmazlar. yi bir mzakereci karlkl bir fedakrlk srecine girer; yani istekler karsnda dn vermesini bilir . 5. Mzakereye istedikleriniz karlnda feda etmeye hazr olduunuz eylerin listesini hazrlayarak balayn. Ayn zamanda btn kozlarnz ortaya sererek veya karlnda hibir ey almadan dnler vererek kendinizi baarszla yneltmeyin. 6. Kendinize yeterince zaman ayrn. Aceleyle mzakere ederseniz kendinizi daha sonradan piman olacanz bir karar vermek zoru nda hissedebilirsiniz. Dier kiilerin sizi sadece bir tane kald, sat yarn sona eriyor veya elimde daha bir sr teklif var gibi ifadelerle acele ettirmesine izin vermeyin. u anda sizinle bir anlama yapmaya alyorlar. Size yaplmaya allan duygusal antajlara deil szlemenin artlarna odaklann. 7. Bir dn verdiinizde her zaman bunun karlnda bir ey isteyin. rnein Sevkiyat bir hafta nceye alrsanz ben de fiyatm Xe drebilirim veya Bana yedek para ve iilik garantisi verirseniz ben de size Y deyebilirim gibi. 8. ster bir ey aln, ister bir ey satn fiyat her zaman dier tarafn sylemesini salayn. Fiyat siz sylerseniz ok yksek veya ok dk olarak belirtme riskini alrsnz. Bir araba sattnz farz edelim, alc size Ne kadar? diye soruyor, siz de 5000 $ diyorsunuz ve alc da hemen Anlatk diyor. Bu durumda aklnza gelen ilk ey nedir? Daha yksek bir fiyata satabileceiniz mi? Alcdan bir fiyat sylemesini isteseydiniz daha dk bir fiyat alabilirdiniz, bu durumda ona kendi fiyatnzn uygun olduunu syleyebilirdiniz. Ya da alcnn daha yksek bir fiyat teklif etmesi durumunda ondan biraz daha fazla alm olurdunuz. 9. Birisi size bir fiyat verdiinde fiyat tekrar edin, bir sre sessiz kaln veya Hmmmm diyin. Bu, sizin fiyatn deimesini istediinizi gsterecektir. 10.Dier tekliflerden sz an ve dierleriyle karlatrmalar yapn. X orannda bir teklif aldm, bana bundan iyi nasl bir fiyat verebilirsiniz? Maanza zam yaplmas iin bir grme yapyorsanz piyasadaki deerinizin ne olduunu bilin. Gereki taleplerde bulunun. ok yksek bir rakam isterseniz ciddiye alnmazsnz. inde bulunduunuz piyasay iyi bilin ve devinizi iyi yapn. i brakma lksne sahip deilseniz blf yapmayn. 11.ekip gitmekten korkmayn. Ne istediinizi bilirseniz gvenle ekip gidebilirsiniz. Ne istediinizi bilmiyorsanz istediinizi alamazsnz veya daha da kts kandrlrsnz. 12.Objektif olun ve duygusal bir mesafeyi koruyun.

5 1

13.13.Mzakereyi her ynyle ele aln. cret nemli birok etkenden sadece biridir. rnein maanza zam iin bir grme yapyorsanz irketten kr pay, sorumluluklar, irket arabas, kr planlar, esnek alma saatleri, tatil vb. birok etken daha alabilmek mmkndr. 14.Agzl olmayn. 15.Doru kiiyle grtnzden emin olun. Doru kii karar vermeye yetkisi olan kiidir. 16.Mzakere ettiiniz kiiyle aranzda bir iliki kurulabilmesi iin ilk bata kolay konularda mutabakata yarn ve daha zorlu konular sonraya brakn. Kar tarafn gvenini salamak iin yeterince zaman harcadysanz iler zorlamaya baladnda bir zm yolu bulmak iin daha istekli olacan unutmayn. Plan ve sylerseniz kar taraf iin masadan kalkp gitmek ok dncelerinizi erkenden daha kolay olacaktr.

5 2

29. Bir Milyoner Gibi Dnn

Dikkat edin, bu konu bal size Milyoner olun demiyor. nk yaplan iler duygulardan ortaya kar. Milyonerlerin her zaman byk dnceleri yoktur; ama ou zaman olumlu dnrler . Milyoner olmak istiyorsanz bu isteiniz ilk olarak aklnzda olumaldr. sel Diyalogunuz Bu, gnnz ynlendiren srekli dnce ak; yani zihninizde kendinize sakladnz kk konumalardr. Sizinki ne syly or? Bunu yapamam. ie yaramayacak. ok yorgunum. Bu hi adil deil. Bunu oktan denedim. Her zaman fakir olarak kalacam... sesiniz bunu sylyorsa yatnzda oturmu zenginliinizin tadn karmyor olmanza amamak gerekir. Zengin insanlar bu ekilde dnmezler. Ve byle dnmemeleri sadece zengin olmalarndan kaynaklanmaz. Bu refah seviyesine ulamadan nce de bu ekilde dnmyorlard. Bu zenginlie ulaabileceklerin inanmalar sonucunda bu seviyeye ulaabildiler. Varlkl insanlar yle dnrler: Bunu yapabilirim. Bu, ie yarayacak. Dieri ie yaramad; ama onun yerine unu denemekte fayda var. Milyonerler ve Yatlar Milyonerler btn gnlerini yatlarnda yan gelip yatarak geirmezler. Hepimizden drt kat daha fazla alrlar. Bunu yapmaya hazr msnz? Sorumluluk Aln Bazen sizin kontrol edemediiniz kt eyler olur. Ama her zaman dncelerinizin ve bu durumlara kar nasl tepki vereceinizin kontrol sizin elinizde olmaldr. Hayatnz istediiniz gibi gitmiyorsa bunun sorumluluunu almanz gerekmektedir. Bunu deitirmek sizin elinizdedir. Tm zamannz dierlerini, koullar veya kt ansnz sulayarak geirirseniz ayn eski eyleri ve ayn eski hatalar yapmak iin harika bir bahaneye snyorsunuz demektir. Hatalarnzdan Ders Aln Herkes hata yapar. Milyonerlerin fark ise hatalarndan ders alp bir daha ayn hatalar yapmamaya almalarnda yatmaktadr. Kendinizi dllendirmeyi Erteleyin Milyonerler genelde cimri olarak bilinirler. Bazlar hayrseverken bazlarnn da cimri olduu dorudur; ama btn milyonerlerin ortak noktas kendilerini dllendirmeyi erteleyebilmeleridir. Ellerine fazladan para getiinde kendilerini dllendirmek yerine bu paray aktif almaya yatrrlar. Ancak geleceklerine yatrm yaptklar zaman kendilerine zenginliklerinin tadn karma iznini verirler. Bir eyler Satn Almak Tasarruf edilen bir dolar kazanlm bir dolardr sz tam anlamyla doru deildir.

5 3

Aslnda daha fazlasdr; nk bir dolar kazanmanz iin vergilerden dolay yaklak 1.30$ kazanmanz gerekmektedir. Her bir alveri bir dldr. Kendinizi dllendirmeden nce kendinize u sorular sorun: - Buna ihtiyacm var m? - Bunu nmzdeki hafta da isteyecek miyim? - Uzun vadeli finansal hedeflerim neler? Bunlar daha fazla m istiyorum? Her zaman ksa vadeli faydalar uzun vadeli faydalarla karlatrn. Bu yeni deri ceketi gerekten istiyor musunuz yoksa sahip olduklarnz artracak (evinizin deeri gibi) ve size daha fazla alan salayacak evinizi geniletme ii iin 400$ tasarruf etmeyi mi terci h edersiniz? Satn aldnz eyin dezavantajlarn avantajlaryla karlatrn. rnein, gsterili ve yeni bir araba alrsanz avantajlar arabanzdayken kendinizi harika hissetmeniz ve harika grnmeniz, kendinize olan gveninizin artmas ve zengin grnmenizi salamas olarak sralanabilir. Dezavantajlar ise araba servisi ve garantisinin daha pahal olmasdr. ocuklarn arabanza zarar vermesinden de daha ok endie edebilirsiniz (bu da hayatnzda daha fazla strese neden olur). Arabanz arpmaktan daha ok korkarsnz. Belki daha iyi bir eve (malvarl) tanmaya yetecek kadar paranz olmaz; nk arabay almak iin yksek bir kredi ekmisinizdir. Belki de arabay almaya da gcnz yetmemektedir. Kendinizi daha m zengin, daha m fakir hissediyorsunuz? Fakir insanlar paralarn kendilerini olduklarndan daha zengin gstermek iin harcarlar. Zengin insanlar ise paralarn kendilerini daha zenginletirecek ekilde harcarlar. Gereklemeyen stekler Ac Verir Baarsz olma korkusu elde edemeyeceiniz bir eyi istediinizi kabul etmenin verdii acdan kaynaklanr. Ancak, bunu tersine dndrrseniz, yani en gizli isteklerinizin farkna varr ve bunu bunlar baarabileceinize dair sarslmaz bir inanla birletirirseniz baarl olmak iin gl ve kar konulamaz bir forml bulduunuzu grrsnz. Bte Yapn Harcadnz her bir kuruun nereye gittiini biliyor musunuz? Bilgisayarnzda veya bir defterde bir bte hesab tutuyor musunuz, yoksa hesap zetiniz gelip byk bir ok yaayana kadar bekliyor musunuz? Bunu fakir insanlarn yaptn dndnz iin bir bte hesab tutmuyorsanz bir daha dnmenizde fayda vardr. Bilgisayarnzdaki basit hesap programlarn kullann. Banka ATMlerinden her para ektiinizde veya bir ey satn aldnzda makbuzunu saklayn ve her gn be dakikanz bunlar para programna kaydetmeye ayrn. Bunu fakir olduunuz iin yapmyorsunuz; bunu para durumunuzun kontroln elinizde tutmak istediiniz iin yapyorsunuz. Dier insanlara stediklerinizi Elde Etmeleri in Yardm Edin Hi kimse sadece kendini dnp kendine yardm ederek zengin olmaz. Zengin olmann en iyi yolu dier insanlara hedeflerine ulamalar iin yardmc olmaktr.

5 4

30. Hipnoz nasl iler?

Hipnoz denince zihnimizde masum kurbanlar kendi iradesine boyun edirerek, zincirin ucuna ast kstekli saati sallarken U ykun geliyor ve uyumak istiyorsun diye telkinde bulunan gizemli, ak sal bir adam canlanr. Aslnda durum olduka farkldr; nk ncelikle, varlklar kendi iradeleri olmakszn herhangi bir ey yapmaya zorlanamazlar. (Sosyal basknn hatr saylr bir etki yaratt izleyicili hipnotizma bir istisnadr.) Uyku kelimesinin Yunancadaki karl, hypnosis (hipnoz) szcnn kk olan hyposdur; ancak kelime birini uyutmak anlam tamaktan ziyade kiiyi uyku ile uyanklk arasnda rahat ve hassas, yani kolayca etki altnda kalabilen bir zihin durumuna tamak anlamna gelir. Hipnotizma her an olabilen bir durumdur. rnein iyi bir film izlerken veya bir kitabn iinde kaybolmuken, gerek olmadn bilsek de olaanst duygular tecrbe edebileceimiz aksiyonun iine fazlaca girerek kendimizi hipnotize ederiz. Korku filmleri tamamyla kendi kendini hipnotize etmeyi ya da dramaturjistlerin deyimiyle kukuyu ortadan kaldrmay gerektirir. Peki, hipnoz nasl iler? Bilimsel erevede hipnoz kavram 18. yzylda, bunun hipnotizmacdan karsndaki varla geen hayvani manyetizma diye adlandrlan mistik bir gcn tezahr etmesi olduuna inanan Franz Mesmer tarafndan ortaya atld. Gnmzde ise daha ok, bilinaltna dorudan eriim salayabilmek iin uurdan syrlmay baarabilen varlk zerinde younlalmaktadr. Bilinalt nefes alp vermek, kalbin atmas gibi tm otomatik tepkilerinizi ynetir. Ayrca, bir kez renildiinde bilinli bir biimde yapmanz gerektirmeyen ve artk otomatik olarak yaptnz pek ok eylem vardr. Bunlar da bilinaltnz tarafndan kontrol edilir. Aslnda, farknda olunmakszn dnme eyleminin byk bir blmn bilinaltnz gerekletirir. Duygularnz, hatralarnz ve duyularnz bilinaltnzla ciddi bir biimde balantldr. rnein, bir kokunun gl duygular harekete geirmesi ya da anlar canlandrmas bundandr. Uyku halinde, uur kapalyken bilinaltnza ryalar vastasyla ularsnz. Hipnoz srasnda da buna benzer bir durum oluu r- hipnotizmac, uur geriye ekilmiken, mantkl dnme ve kstlayc etkenleri bir tarafta brakarak bilinaltnzla dorudan alabilir. Hipnoz durumundaki bir kii normalde bilin tarafndan filtrelenen veya bloke edilen hatralara ulaabilir. Hipnoz halinin fiziksel yansmas elektroensefalografta (LEG) grntlenir. Uyku ve rya ile balantl olan alak frekans beyin dalgalarnda art ve uyanklk sresince bulunan yksek frekans beyin dalgalarnda azalma kaydedilir. Bunun yan sra, beynin sezgi ve hayal gc merkezi olan ve ayn zamanda iitsel ve grsel hafzann bulunduu sa lobunda bir faaliyet art olurken mantk, muhakeme ve nesnellik ile balantl olan sol lobunda faaliyet azalr. Hipnotizmann drt temel kural vardr:

5 5

Bu yntemler sadece hipnotize edilebileceklerine inanan ve hipnotizmann becerisine, gdlerine ve uzmanlna gvenen sakin, rahat ve istekli kiilerde ie yarar. Sigmund Fruedun psikoanalitik kanepesi hastalarn rahatlatp kendilerini fiziksel olarak daha aada hissetmelerini salayp kendi konumunu ykseltmede ve bylelikle baarl hipnozcularn en nemli iki zellii olan gvenilirlik ve uzmanln artrmada olduka etkilidir.

5 6

31. Yaratc Risk Alma

incede kriz kelimesi iki karakterden oluur. Biri tehlikeyi simgelerken dieri de olana simgeler. Hayat becerileri tavsiyelerinin bykbabas Dale Carnegie risk almakla ilgili yle demitir: En ileriye giden kii genelde yapmak isteyen ve cesareti olandr. Risk almayan ilerleyemez. Yz yl nce daclk gibi yksek risk tayan ilerle uraanlarn anormal olduklar dnlrd. Sigmund Freud bu tr risk almalar kendini lm isteiyle gsteren depresyon olarak yorumlamt. Gemiteki bu dnce eklinin bir blm risk alanlar adrenalin tiryakileri olarak nitelendirip sorumsuz ve hatta bencil olarak dlayarak bugn de etkilerini halen devam ettiriyor. Bir de iin dier tarafn dnn: Birok insan da gvenli bir ekilde lebilmek iin hayatta her eyi ok sakin bir ekilde yapmaya alyo r. nsan doas gerei risk alarak hayatta kalr ve geliir. Sanayileme sonrasndaki hayatnz size renksiz, monoton ve nceden tahmin edilebilir geliyorsa kendi konfor blgenizde korunakl bir ekilde yayorsunuz demektir. Bu, serbest paratlk yapmalsnz anlamna gelmiyor; ama yaratc bir ekilde risk almalsnz. Artistik srete en byk sanatlarn yarattklar eyin bitmemiliini, belirsizlii ve karkl ho grme becerisine sahip olduklar sylenmektedir. Daha kk sanatlar ilerini tamamlamaya, eksik kalan yerleri toparlamaya ve endielerinden kurtulmaya alrlarken byk sanatlar ise gerekten zgn bir eyin ortaya kmasna yetecek kadar uzun bir sre bu belirsizliin tadn karrlar. Her birimiz risk ieren kariyer, ocuk sahibi olma ve bir ilikiyi bitirme gibi nemli kararlar ve seimlerle kar karya kalrz. Yaadnz hissetmek ve kendinizi kaderinize derinden bal hissetmek istiyorsanz giriimcilerin, sanatlarn ve serbest dnrlerin 10 emrini uygulamalsnz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Hata yapmaya ve toplumun knamalarna hazrlkl olun. Farkl olmay ho grn. Hatalarnzla ve sizi gerekten zen eylerle yzlein. lk zme tutunmayn, en iyi sonular elde etmek iin belirsizliin yaratt endieyle baa kmay ren in. Kendi tembelliiniz, narsisliiniz ya da rahatlk ihtiyacnza uydurmaya almak yerine doru bir gereklik anlay geliti rin. sel byme ile vakit ldrmeyi brakn, buradan kn ve kendinizi elenceye verin ve her gn yeni insanlarla tann. Eski arkadalarnzla irtibatnz koparmayn. 7. Hibir eyin garanti olduunu dnmeyin. 8. nandklarnz sabitletirmeyin. Hatal olduunuzda bunu kabul edin. 9. Kafanzn kark olmas normaldir. Hayattaki elikilerin tadn karn, dzenli yaam ancak yaam tarz dergileri iindir. 10.Hi kimsenin sizi kendi kiisel grleri ile yanl ynlendirmesine izin vermeyin Kendiniz olun.

5 7

32. Beyin Jimnastii

Beynin, her biri farkl faaliyetlerden sorumlu iki yarkresi bulunmaktadr. Mantk ve dil renm e merkezi olan sol lob muhakeme yapma ve mantkl dnmeden sorumludur, konuma ilemini yrtr ve vcudunuzun sa tarafn ynetir. Yaratc sa lob ise hayal gcnz, uzamsal farkndalnz, yaratclnz ve vcudunuzun sol tarafn ynetir. ki yarkre corpus callosum diye adlandrlan sinir telleri yoluyla iletiim kurar. Tpk ellerimizden birini daha etkin kullanabildiimiz gibi, hepimizin baskn bir lobu vardr; ancak beynimizin iki lobu arasndaki iletiimi pekitirmek mmkndr. Bu egzersizler nrofizyolog ve eitimci Prof. Carla Hannaford ve beyin jimnastiinin yaratcs Paul Dennisonun (bkz. www.braingym.org) bulularna dayandrlr. Bu uzmanlar, konsantrasyon, bellek, okuma, yazma, dzenleme, dinleme ve fiziksel koordinasyonda ciddi ilerlemeler kaydetmek iin renme srecinde tm vcudun kullanlmasn tevik ederler. Su iin Susuzluk dk konsantrasyonun ana sebeplerinden biridir. Gnde en az sekiz bardak su imelisiniz. Bu egzersizlere benzer fiz iksel ya da zihinsel faaliyetlere balamadan nce de mutlaka su imelisiniz. Bask altndayken terlediimiz iin, stresli bir ortama girmeden nce su imek de olduka faydaldr (bkz. sf. 136). Basn noktalar Bu egzersiz konsantre olmaya yardmc olmak iin kan akn arttrarak beyne daha fazla oksijen gitmesini salar. Dominant elinizi kullanarak baparmanz ve iaret parmanz birbirinden olabildiince uzaklatrarak iyice an ve kprck kemiinin hemen altndaki bolua nazike bastrn. Dier elinizi karnnzn zerine yerletirin. Bu noktalara iki dakika boyunca bastrn. apraz yry Ayaa kalkn. ok yavaa sa bacanz havaya kaldrn, dizinizi bkn ve sol elinizi bacanzn zerine koyun. Sa bacanz indirin ve sol bacanz havaya kaldrarak dizinizi bkn, sa elinizi zerine koyun. Bu hareketi yava ve hafif bir ritimde drt dakika boyunca tekrarlayn. Kenetlenme Kollarnz tam nnze uzatn, bileklerinizi apraz hale getirin ve parmaklarnz kenetleyin. Parmaklarnz kenetlenmi halde dirseklerinizi bkn ve ellerinizi gsnze doru getirin. Belli aralklarla nefes alp verin. Sol ayak bileinizi sa bacanzn zerine apraz yerletirin ve sa ayanz zerinde denge kurun. Daha sonra sa ayak bileinizi sol bacanz zerine apraz yerletirin ve sol ayanz zerinde denge kurun.

5 8

33. Cinsel Cazibenizi Artrn

lk olarak cinsel cazibenin reme deeri demenin farkl bir ekli olduunu kabul edin. Bunu anladysanz insanlar sizinle b ir araya gelmek isteyeceklerdir. Buluma an karmak bir durumdur; ama gnmzde erkekler ve kadnlar randevularnda maaralarda yaayanlardan ok daha bilgili, grm geirmi deillerdir. Erkekler Gven Kendinize gvenmiyorsanz ya bir an nce gvenmeye balayn, ya da gveniyormu gibi yapn. En irkin erkeklerin bir blm kendilerine olan gvenlerini gsterdiklerinden ok fazla iliki yaayabiliyorlar. ou zaman gzel bir kadna yaklap onunla konumak iin kendinize gveniniz varsa ou kiiden ileridesiniz demektir. Gzel birok kadn erkeklerin kendilerinden korktuunu; bu yzden daha sradan kadnlarla daha rahat bir ekilde konuabildiklerini ve en ekici kadnlar cuma geceleri evlerinde oturmak zorunda braktklarndan ikyet etmektedir. Hrs Hrsl olduunuzu gsterin. Bu sizin konumunuzu ykseltir ve ne istediinizi bildiinizi gsterir. Fazla abartmayn, sadece karnzdaki kadnn sizin kendi hayatnz kontrol altnda tuttuunuza inandnz bilmesini salayn. Karnzdaki bayan da size katlmaya karar verebilir. Kadnlar sizin kazanma potansiyelinizden etkilenirler; dolaysyla -henz- zengin deilseniz ona yaknda olacanz ispat edin. Sslenme Hafif uzam sakal ve mcevherlerden vazgein, alabileceiniz en iyi kyafetleri giyin, her gn du aln ve ok fazla parfm skmayn. Kaliteli ayakkablar aln; kadnlar her zaman ayakkablara dikkat ederler. Onunla lgilenin Karnzdaki bayann tantnz en zel, en ilgi ekici ve en gzel kii olduunu hissetmesini salayn. Ancak ok fazla pohpohlamayn; yoksa dalkavuk biri olduunuzu dnr. En iyi yntem btn konumay bayana brakmaktr. Btn bunlar bilirsiniz, dolaysyla ben, ben, ben yerine bunu neden kendiniz yapmyorsunuz? Kadnlar Gzellii Unutun

5 9

Erkekler grsellie nem verirler, grdklerinden etkilenirler; ama doduunuz zellikleri de kolay kolay deitiremezsiniz. Hayat byledir. Baz kadnlar dierlerinden daha gzeldir ve bu da onlar iin byk bir avantajdr. Mutlaka baz harika zelliklerin - iz ve de deitirmek istediiniz baz yerleriniz vardr. Siz bunlarn neler olduunu bilirsiniz ve yeni gzellik rnlerini ne kadar kullanrsanz kullann ok byk bir deiiklik yaratmaz. Bugne kadar enerjinizin byk bir ksmn daha iyi grnmek iin harcadnz. En iyi gzellik rnlerini, kyafetleri ve benzeri eyleri satn alarak neredeyse iflas ettiniz ve btn bunlar yetikinlik dneminizde yaptnz. Sonucu biliyorsunuz. stediiniz erkei elde etme nin sadece tek bir yolu vardr. Gven Evet, erkekler de tpk kadnlar gibi bu konuda baarl deillerdir. Kendinizi gerekten beeniyorsanz karnzdaki erkek de sizi beenecektir (ok ekici deilseniz en azndan eriilebilir olun, aksi takdirde sizden nefret edebilir). Kendinize gvenirseniz karnzdaki erkek de sizi ekici, merak uyandrc ve seksi bulacaktr, Kendinize gvenir ve iddial olursanz sizin onunla ilgilenmeniz iin aba gstermesi gerektiini dnecek ve bu da onun iin byk bir meydan okuma olacaktr (ve erkekler meydan okumalardan holanrlar).

6 0

34. Aura Nasl Okunur?

Aura, canllarn ve nesnelerin bedenlerini evreleyen elektromanyetik radyasyondur. Aura okuyucularn en ok ilgilendiren blm; dnceler, duygular ve niyetler gibi bilinli faaliyetler ile balantl olan alann ultraviyole (UV) -mortesi- ksmndaki radyasyondur. Bazlar auran zdan faydalanarak kendinizi tedavi edebileceinize inanrlar. Uzman aura okuyucusu, bir kiinin srekli olarak deiiklik gsteren aurasn gzlemleyerek o kiinin karakteri ve ruh haline dair pek ok ey renebilir (Kaya ve kristal gibi cansz nesnelerin yayd auralar sabittir, deiiklik gstermez). Prof. Dr. Tom J. Chalko, aura grme ve okuma zerine dzenli olarak eitim seminerleri vermektedir. Chalkoya gre, bir kiinin aurasn izleyerek dier kiinin dncelerini, szl olarak ifade edildiini duymadan nce grebiliyorsunuz. Aura gerek yapmz aa karr ve yanl ynlendirilemez. Ayn zamanda bir kiinin ruhsal geliimini de yanstr - rnein, parlak ve temiz bir aura iyiliin ve ruhsal olgunluun gstergesidi r (ruhani liderlerin balarnn etrafnda altn sars bir renk olmaldr). Daha koyu renkteki auralar daha maddeci kayglarn ve kt niyetlerin gstergesidir. Dr. Chalko hepimizin kendi auramz ve dier insanlarnkileri grmek ve yorumlamak iin aurik gzlem gelitirebileceini ne srmektedir. Bu, hepimizin 5 yana kadar sahip olduumuz ancak bu yatan sonra kaybettiimiz doal bir beceridir. Aadaki talimatlar Dr. Chalkonun bu becerimizi gelitirmek iin yaplandrd tekniklerin bir zeti niteliindedir. Auray grmek iin iki ey yapmamz gerekir: gzlerimizin hassasiyetini arttrmak ve UV nn iine almas iin gr alanmz geniletmek. Bu, evresel grmz eiterek ve beynin sa ve sol loblar arasndaki iletiimi glendirerek gerekletirilebilir. (Sol lob dorusal, sral, sembolik ve szl; sa lob sezgisel, yaratc, szl olmayan ve renk duyarll olan blmdr; bkz. sf. 9) Baz durumlarda evresel grmz bakir alandr- az kullanlmtr ve belli bir noktaya odaklanmada kullanlan retinann merkezinden daha az hasar grmtr. evresel Gr Altrmas Bu resmi 150 cm kadar uzakta tutun ve noktaya odaklann. Sadece noktaya odaklanrken evresel grnzn renkli iki daireyi de iine almasn salayn. Bir sre sonra turkuaz dairenin evresinde krmz bir aura ve krmz daire evresinde de trkuaz bir aura greceksiniz; ancak bunlarn merkezi grnzle baktnzda ortadan kaybolduklarn greceksiniz. Sa/Sol Beyin Altrmas Resmi bir sra halinde drt daire grene kadar 100 cm kadar uzanzda tutun ve gzlerinizi aprazlayarak bakn. Sonra da ortadaki iki daire birleecek ekilde

6 1

odaklanmanz geri getirin. Ortadaki bu tek daireye odaklanmaya devam edin. Sa ve sol beyniniz birlikte altnda beyaz bir arp iareti greceksiniz. Bir yarkre dierinden daha baskn olduunda ou zaman ya dikey ya da yatay bir izgi grrsnz (a bak ar resimleri de sa/sol beyin iletiimini gelitirirler). Pratik yaparak arpy tek izgilerden daha ok ve daha uzun srelerle grebilirsiniz.

Bir Kiinin Ba Aurasn Grmek 1. Kii yumuak, tek tip bir k altnda beyaz bir fon nnde oturmaldr (Kendi auranz arkanzda beyaz bir fon varken ayn aya bakarak okuyabilirsiniz). 2. Kiinin alnnn ortasna 60 saniye kadar odaklann (Aln akras), daha sonra Aln akrasna odaklanmken auray gzlemlemek iin kendi evresel grnz kullanmaya balayn. Bu ikili odaklanmay ne kadar uzun sre srdrrseniz aura da o kadar parlak olacaktr. Yorumlama Genelde temiz, parlak ve dzgn datlm bir aura, spiritel ilerleme ve salkl olmann gstergesidir. nsanlarn genelde bir veya iki baskn renkleri vardr ve dnceler banzdan uzaklara doru parldayan gne klar gibi grnrler. Mor: spiritel dnceler Mavi: denge, rahatlama, telepati Turkuaz: yksek enerji, canllk, karizma, liderlik Yeil: sakin, yattrc Sar: nee, zgrlk, kendiliinden olma, cmertlik, mizah Turuncu: g, ilham Dore: gl spiritel reti Krmz: maddecilik, dnyevilik Pembe: spiritel sevgi, spiritel ve maddesel arasndaki denge Kahverengi: maddecilik, spiritellik eksiklii Gri: zor anlalr niyetler, depresyon Beyaz: hastalk, yapay uyarlma (uyuturucu haplar), beyaz sesin grsel edeeri, uyumsuzluk.

6 2

35. akralarnz Dengelemek

akra, Sanskrit dilinde tekerlek demektir. Kavramsal olarak, her insanda bu yuvarlak, atomdan kk (kozmik) enerji emberlerind en yedi tane, omurga boyunca konumlanm halde bulunmaktadr. Bunlar enerji toplayan ve datan ruhun fiziksel tezahrleridir. Dengesiz veya bloke edilmi akralar kt salk durumunun, stresin, dk enerji dzeylerinin ve ruhsal ve duygusal potansiyelinizle balantnzn kesildiinin gstergesidir. Yedi akra: Ta (mor): Ban stnde bulunur ve balangc temsil eder. Aln (ivit mavisi): Kalarn arasnda alnn merkezinde bulunur; buras yksek znze ve ruhsal iletiim merkezinize giri kapsdr. Boaz (mavi): Boyun blgesinde bulunur, iletiim ve ruh ile fiziin bir araya gelmesiyle balantldr. Kalp (yeil): Gsn ortasnda bulunur, sevgi ve tutku ile balantldr. Solar pleksus (sar): Gs kafesinin karnn zerindeki birleme yerinde bulunur, yaratc merkezi, duygu ve otonomi blgesini oluturur. Dalak (turuncu): Gbek deliinin altnda bulunur, cinsellik ve genleme ile balantldr. Kk (krmz): Omurgann alt ksmnda bulunur, bizi fiziksel dnyada konulandrr. Yan taraflara doru duran ve saat ynnn tersine dnen dalak akras hari, akralar n tarafa doru durur ve saat ynnde farkl hzlarda dnerler. Kk akras en yava olandr ve omurganz yukar doru diktiinizde her akra bir altndakinden daha hzl dner. akra Meditasyonu Yalnz kalabileceiniz ve rahatsz edilmeyeceiniz bir yerde kendinize 20 dakika ayrn. Bir sandalyeye ayaklarnz plak ve yere basacak ekilde srtnz dik konumda fazla gerilmeden oturun. Burnunuzdan nefes aln ve nefesinizi ayaklarnza doru ve kk akranzn ve karnnzn iine ektiinizi hayal edin. phesiz, burnunuzdan aldnz nefes akcierlerinize gider ancak nefesin aaya doru dolduunu hayal ederseniz bu gsnz rahatlatacak ve akcierlerinizin daha rahat almasn salayacaktr. Bu, kaslar vastasyla gerekletirilen bir yapma faaliyeti deil, daha ziyade izin verme ve mmkn klma faaliyetidir. akra sistemindeki enerji akna kundalini denir. akralarnz bir dizi yel deirmeni olarak dnrseniz, kundalini, ie ekilen nefes vastasyla kk akradan geerek omurgann sa tarafna ve banza doru ilerleyerek yel deirmenlerinin dnmesini ve her bir akraya de nk gelen renk ile

6 3

parldamasn salar. Aznzdan nefes aldnzdaysa saat ynnde dne daha da ivme kazandrarak omurganzn sol tarafna doru hareket eder. akralar fiziksel olmayan alanlar olduu iin onlar uyarmak ve amak iin zihninizi srasyla her birine odaklamalsnz. Kkten balayp ba ksmnda sona erecek ekilde srasyla tm renkli akralarnza odaklanrken dzenli ve derin nefes almaya devam edin. Egzersiz sresince havadaki enerjinin tepe akranza giriini ve topraktaki enerjiyle birlemesini tecrbe edebilirsiniz. Kendinize devaml olarak hayatnzda gzel eylerin olacan syleyin. Bu uyarlm g ve korunma duygusunun, denge ve i huzurun tadn karn ve gn boyunca devam ettirin.

6 4

36. simleri Hatrlamak

te onun ad yani, aa, ah, dilimin ucunda. Bu cmleler size tandk geliyor mu? nsanlarn isimlerini hatrlayamadnz iin takdimlerden kayor musunuz? Tantma memnun oldum demeden nce bir kiinin ismini unuttuunuz oldu mu? Aadaki be hafza oyununu denemelisiniz. Dikkat Edin Bu size zaten yaptnz bir eymi gibi gelebilir; ancak el skma, gz temas salama ve yanaktan pme ritelleriyle o kadar megul oluruz ki karmzdaki kiinin ismini dinlemeyiz. Kullanmazsanz Unutursunuz Yeni birisi ile tantrldnzda o kiiyle konuurken sk sk adn telaffuz edin. Srekli tekrar ederek bu ismi hafzanza alrsnz ve karnzdaki kii de sizin onunla gerekten ilgilendiinizi dnr. nsanlar kendilerine isimleriyle hitap edilmesinden holanrlar. Bu, onlara kendilerini zel hissettirir. Sizin bir hafza oyunu oynadnz farkna pek varmazlar. arm Oyunu Hafza en iyi armlarla alr ve bazen de kibar olmanz iin acmasz olmanz gerekir. Tantnz kiilerin yzlerine dikkatlice bakn. Gzlerinizi dikip bakmayn; ama kellik, byk burun, kocaman kulaklar ve aralkl diler gibi en gze arpan zelliklerini aklnza yazn. Sonra da bu zelliklerini isimleriyle ilikilendirin. rnein Tim ile tantysanz ve Tim peltek peltek konuuyorsa adn Peltek Tim koyabilirsiniz. Ya da kocaman bir burnu olan Edward adnda biri ile tanrsanz adn Pinokyo ile ilikilendirebilirsiniz. Gilliann uzun bir boynu varsa o zaman ad da Zrafa Gillian olur.

Tantnz Kiileri nl Yapn Burt ile tantrldysanz onu Burt Reynolds ile ilikilendirin veya bu kiiyi bykl olarak hayal edin. Bu kii Jennifer ise onun Jennifer Aniston olduunu dnn ve onu kafanzda Friends dizisindeki karakterlerle veya kahve ierken, ya da sayla oynarken ilikilendirin. Aradaki balanty kuvvetlendirmek adna tantnz kii ile nl kii arasnda fiziksel bir benzerlik bulmaya aln. Tantnz Kiilerin Alnlarna Yazn Tabii ki mecazi anlamda. Hayal edin. Dokunmann devinduyumsal duyusunu kullanmak bilgileri hatrlamann ok iyi bir yoludur.

6 5

smi iinizden tekrar ederken sihirli kalem parmanzla yazdnz da hayal edin. smi hatrlamada sorun yaarsanz bile ismin uzun (Kimberley) veya ksa (Ann) olduunu hatrlama ihtimaliniz yksektir. Ya da ismin ilk harfini hatrlayabilirsiniz. Bu bilgi, hafzanz tazelemeniz iin yeterli olabilir. Tekrar Sorun kinci bulumada bir kiinin ismini hl hatrlayamyorsanz bir daha sorun. Bunu kar tarafn gnln okayarak sormann bir yolu da Sizi ok iyi hatrlyorum; ama isminiz aklmdan uup gitmi demek olabilir.

6 6

37. Telefon Rehberini Ezberlemek

Bunu gerekten yapabileceiniz gibi (18. sayfaya bakn) aadaki sper akl hilesini de deneyebilirsiniz. Bir arkadanzdan size rakaml herhangi bir say sylemesini isteyin, daha sonra baka bir arkadanzdan bir sonuca ulamak iin bu say ile birka hesaplama yapmasn isteyin. Daha sonra arkadanza bir telefon rehberi verin ve ona sonula eleen sayfa ve isme gelmesini syleyin. Derin bir ekilde konsantre olduktan sonra arkadanza onun setii isim, adres ve telefon numarasn syleyebileceksiniz. Siz telepatik bir insan msnz yoksa dnyann en iyi hafzasna m sahipsiniz?

Aslnda bu hileye bavurmadan nce ezberlemeniz gereken tek detay 108. sayfadaki dokuzuncu kayttr (her kitapta 108. sayfa 9. satr ie yarar). Bu ayrnty sakn atlamayn; yoksa hileniz tamamen baarsz olur. in srr hesaplamalarda yatyor. Arkadanz hangi numaray seerse sesin hesaplamalarn sonucu her zaman 1089 olacaktr. Nasl m? haneli rakamn 946 olduunu dnelim. kinci arkadanza bu rakam tersine evirmesini syleyin (649), sonra da byk saydan kk sayy karn (946 -649: 297) imdi de arkadanza kan sonucu (297) alp tersine evirmesini (792) ve bu son iki rakam toplamasn syleyin (297+792: 1 089). (Arkadanza kartma ilemi srasnda iki haneli bir rakam bulursa tersine evirdikten sonra sana bir sfr eklemesini syleyin; 99+990 : 1089) Hangi rakamlar kullanlm olursa olsun o ok nemli 1089 rakamn elde ettiniz. (Hl inanmyor musunuz? 0 zaman herhangi bir haneli rakamla deneyin ve 1089 sonucunu elde ettiinizi grn. rnein 741i seelim. 741 -147: 594+495:1089). imdi tek yapmanz gereken ey ise saf arkadalarnz bu verilen hatrlamak iin ok byk zihinsel bir aba ierisine girdiiniz roln yaparak kandrmak.

6 7

38. Zihin Kontrol Teknikleri

Hepimiz ynlendirilmeye kar ok zayfzdr ve zihni kontrol etmenin saysz yolu bulunmaktadr. Aadaki liste yaamnzda dncelerinizin baka bir insan veya organizasyon, iinde bulunduunuz toplum veya kltr tarafndan en ok ne zaman kolayca etkilenebileceini fark etmenizi salayacak. Hipnoz Kiinin genelde meditasyon ve rahatlama yntemleri kullanlarak en fazla ekilde ynlendirilmeye ak ve etki altna alnabilir olduu yapay olarak yaratlm bilin durumudur (74. sayfaya baknz). alma Grubu Basnc Kiinin bir gruba ait olma ihtiyacndan istifade etmek, kendilerince zararl olan dnce ve eylemlere kar phe ve direnci bastrmak iin gl bir yol olabilir. Sevgi Bombardman Denekler grupta kalan denee bal olan ok kuvvetli efkat, vg ve sevgi ifadeleriyle kuatlr. Grup sorgulanr veya terk edilirse sevgi geri ekilir. Eski Deerlerin Reddi nceki deerler ve inanlar toptan reddedilir ve yeni retiler ile yaam tarzlarnn kabul edilmesi hzlanr. artc reti reti o kadar karmak ve anlalmazdr ki denek mantksal anlamay askya almaya ve retiyi uursuzca kabul etmeye zorlanr. Bilinalt Mesaj Anahtar szckler ve ifadeler uzun ve karmak bir talimatta veya anlatda gizlidir. Bilinalt bunlara anlalamaz yorumlamalar olarak karlk verir. Gizliliin Ortadan Kaldrlmas Bu, sosyal snrlar ve bireyin kiisel alan duygusunu ortadan kaldrr ve zel deerlendirme ve derin dnmelerin nne geer. Zaman Duyumsal Yoksunluk Btn duvar ve kol saatlerini ortadan kaldrarak zamann geii ile ilgili nesnel ve znel deerlendirmeleri ve vcut fonksiyonlarn (yeme, uyuma, sindirim) ortadan kaldrma. Engellemelerin Ortadan Kaldrlmas Kltrel normlara olan ball ortadan kaldrarak ocuksu davranlar dzenleyerek itaat etmeyi artrma.

6 8

Kat Kurallar ounlukla basit ve zararsz olan kurallar uzlalamaz ve bazen de mantkszdr. Srekli olarak kabul edilileri itaat etmeyi glendirir ve bireysel muhakemeyi nler. Duygusal Suistimal Saldrgan ve kfrl bir dil kullanarak kiinin kendisiyle barklnn azaltlmas ve yok edilmesi. Uyku Yoksunluu Yeterli dinlenme ve uykuyu salamayarak ok fazla zihinsel ve fiziksel aktivitelerde bulunarak zayflk ve oryantasyon eksiklii yaratma. Giyim Kuam Grubun giydii kyafetlere uyum salamay talep ederek bireysellii ortadan kaldrma. Tekrarlamak ve ark Sylemek Zihni daraltc mantra ve arklarn tekrar yoluyla retiyi glendirmek. Karmak konularn basit klie ve sloganlara indi rgenmesi. tiraf Etme Kiisel zayflklarn itiraf edilmesi yoluyla utanma ve sululuk duygularn kullanr. Kirli srlarn paylalmas ile gruba olan gveni pekitir ir. Finansal Ballk nceki yaam tarzndan kopmay pekitirmek iin deerli eylerin balanmas ve maddi varlklarn yok edilm esi. Biz ve Onlar Dier gruplarn ve genel olarak da d dnyann baarszlklarn eletirerek grubun kimliini ve ahlaki stnln pekiti rmek. Tek Bana Brakma Aile, arkadalar ve toplumdan fiziksel bir ayrlk yaratarak balantlar koparmak. Kontroll Onaylama Benzer eylemleri srasyla dllendirerek ve cezalandrarak davrann ahlaki zorunluluunu kontrol etme. Diyetin Deitirilmesi Duygusal dengeyi ve zihinsel akl zayflatan zel diyetler uygulama. Sululuk Kurtarlma ihtiyacn pekitirmek ve kiinin iindeki ve evresindeki iyileri ve ktleri iki ayr noktada toplayarak saflk istemesi kendini sulama ve utan duygularna yol aar. Korku

6 9

En basit bir su iin ceza veya kimsenin sizi kurtaramamasn da ieren korkutucu sonularn vurgulanmas. Ayrca gruptan uzaklatrlma korkusu.

7 0

39. Dinleme Becerileri

Dinleme, btn iletiim becerileri arasnda en nemlisidir; ama ok nadiren retilir. ou anne baba ocuklarna iyi dinleme becerilerini kendileri zerinden gstermede baarszdr. Bunun yerine yetersiz ilgi gsterip kendi grlerini ortaya koyarlar ya da ocuklar syleyeceklerin i bitirip onlar huzur iinde brakp gidene kadar dinliyormu gibi yaparlar. Dinleme olduka fazla disiplin, empati ve konsantrasyon gerektirir. Ama aadaki teknik ve kurallardan bazlarn benimseyerek iyi bir dinleyici olmak adna btn bunlar gelitirebilirsiniz. 1. Yznzle dinleyin. Canl bir ifade kullanarak konumacnn sizin kendisiyle ilgilendiinizi anlamasn salayn. Kafas kark veya zayf dinleyiciler aslnda bunu yapmakta o kadar baarldrlar ki Dinliyorum diyen abartl derecede kalkm kalar ile ilgisizliklerini gsterirler; ama aslnda konuulanlar dinlememektedirler. 2. Dzgn bir gz temas salayn ve konumacya btn vcudunuzla bakn. 3. Konumanz da dhil olmak zere dier btn ilerinizi brakn. 4. Vcut dili, ses tonu gibi szl olmayan ipularn fark etmeye aln. 5. Kendi aklnzdan tartmayn ve konumacnn sylediklerini yarglamayn. Zihninizi ak tutun ve karnzdakinin duygularn paylan. Sadece sylenenleri netletirmek (sorular sorarak) ve kar tarafn ne syleyip hissettiini anladnz gsteren geri bildirimlerde bulunun (Sylenenleri tekrarlayp temel noktalar ve duygular zetleyerek). 6. Aznz bir verici olarak deil de bir bilgi alcs olarak kullann. 7. Zihninizde konumacnn sylediklerinin bir resmini oluturmaya aln. 8. Konumacnn hissettiklerini hissetmeye aln. 9. Konumay tevik eden konumacnn fikirleri anlatp aklayp paylamasn salayacak sorular sorun. 10. Konumacyla ayn fikirde olmasanz da onun grlerine sayg duyduunuzu gsterin. ocuklar dinlemek bal bana bir sanattr; nk ocuklarn szl iletiimde yetikinlerden daha az tecrbeleri vardr, kelime hazneleri daha snrldr ve kanlmaz olarak ocuksu dnce ve fikirleri kelimelere dkerler. 11. ocuklar konumaya tevik eden konumalar balatn. 12. Sabrl olun. Bir ocuun doru kelimeleri bulmas bir yetikinininkinde91 uzun srer. ocuklar sonrasnda ne syleyeceklerini dnrken bir kelime veya cmleyi bktrncaya kadar tekrar edebilirler. Ne kadar ekici gelse de onlarn cmlelerini siz tamamlamayn ya da syleyecekleri eyi tahmin etmeye almayn. 13. Kendi daha iyi fikirlerinizi sunmak yerine ocuklarn grlerine sayg duyun. 14. Szl olmayan iletiime dikkat edin ve ocuun duygularn dile getirin ve onaylayn. ocuklara srekli olarak nerilerini ve grlerini sormay bir alkanlk haline getirin (Btn ailenin katlmnn fayda salayaca evle ilgili alnabilecek bir sr karar vardr).

7 1

Yznzle dinleyin. Canl bir ifade kullanarak konumacnn sizin kendisiyle ilgilendiinizi anlamasn salayn. Kafas kark veya zayf dinleyiciler aslnda bunu yapmakta o kadar baarldrlar ki Dinliyorum diyen abartl derecede kalkm kalar ile ilgisizliklerini gsterirler; ama aslnda konuulanlar dinlememektedirler.

Size sylenenleri tam anlamyla dinliyorsanz bu ok yorucu bir itir; nk btn ilgi ve konsantrasyonunuzu vermeniz gerekir. Dinleme hibir zaman pasif bir sre deildir.

7 2

40. Bir Dahi Gibi Dnn

Bir dahi gibi dnmek iin dahi, akl ustas ya da ok eitimli olmanza gerek yoktur. Deha, tecrbelerinizden daha nce kim senin yapmad yaptlarsa da igdsel olarak bir ey yapabilmek iin sezgilerine yeterince gvenmemilerdir - karmlar yapmakla alakal bir olgudur. Post-It not kartlarnn mucidi Art Fry, aklnda yanan bir takip ederek harekete gemitir. Etrafndaki dnyay incelemi ve bir problemi zebilmek iin iki fikri bir araya getirmitir. 1970lerde kilisede ilahi kitabna, dmeyecek bir kitap ayrac bulmak istemiti. Arkadalarndan biri, Dr. Spencer Silver, kalnt brakmayan bir yaptrc gelitirmiti. Fry bir para kadn kenarna erit halinde bu yaptrcdan srd ve kitap ayrac ie yarad. Daha sonra, ayn teknii bir alma dosyasnn zerine yaptrd not kadnda da kullanarak baka bir fikir atlm yapt. Dier taraftan kitap ayrac arkadalarnn da dikkatini ve ilgisini ekmeye balamt. Bylece Fry, bilgiyi iletmek ve dzenlemek iin yeni bir yntem icat ettiini fark etti. Yapkan o icat etmemiti, icat arkadana aitti. Kd da eski Msrllar icat etmiti. Onun yapt, iki fikri ilk defa bir araya getirerek bir problemi zgn bir yntemle zmek olmutu. Bette Nesmith Graham ise kt bir daktilocu idi ve bu nedenle hatalarn dzeltmek iin bir yntem gelitirdi. Beyaz tempura boyas kulland ve daha sonra bunu dier sekreter ve ofis alanlarna satmaya balad. Kendisine ait Liquid Paper, 20 yl sonra Gillette Firmas tarafndan 47,5 milyon dolar + telif haklar art ile satn alnd. Aada bir dhinin dnyay alglay biimine dair baz gzlemler ve kendi dnme srelerinizi dntrmek iin birka basit yntem sralanmtr. 1. Problemlerinizi baarya alan bir kap gibi grmeye aln. 2. ki fikir arasnda yeni bir balant algladnzda buna dikkat edin nemi zerinde aratrmalar yapn. Sz konusu balant bir benzerlik veya karlatrma olabilir. 3. Beyinlerimiz srekli olarak karlatrmalar yapar. Bu bizim dnyay alglay biimimizdir. Bir dahi, karmak ve ok katmanl bir balantlar sistemi gelitiren kimsedir. 4. Bir dhi, kati olgulara bakarak bunlarn arkalarndaki yaplar analiz etmek iin genellemeler yapabilir. 5. Bir dahi, akl oyunlarndan keyif alr -bazlar buna gndz d diyebilir-. Yeni dnce alanlar kefetmek hedefe ulama zerine kurulmu olan, sonulara, ilerin tamamlanmasna ve para kazanmaya ok fazla nem veren bir dnyada elverisiz grnebilir. Bir dahi, bir sonuca ulamaya almaktansa sreleri kefetmek zerinde ok fazla vakit harcamaktan mutlu olur. Bir dncenin iinde kaybolun. yle odaklann ki zaman mefhumunu kaybedin. Gerekten bir ey yaratmann ve sezgisel olmann tek yolu budur. 6. Yaamn derin gizeminde merak duygunuzu gelitirin. Hi kimse merak etmeden bir ey kefetmemitir. 7. Fikirleriniz basit ve gzel olsun. 8. lgi alanlarnz geniletin. Bir dahi, uzmanlk alanna tutkuyla baldr; ancak bu alan besleyen baka ok sayda ilgi ve bilgi alanndan da bir yelpaze oluturmutur.

7 3

9. Hlihazrda biliyor olduunuzla uyumayan bilgiyi eleme telana kar koyun. Var olan bilginiz ile yeni ve yabanc fikirler arasnda bir kpr oluturmaya aln. 10. Fikirlerinize hayat kazandrn. Bazen en belirgin fikirler en orijinal olanlardr, ancak biz bunlar bir bakasnn da zaten dnm olacan farz ederek ounlukla gz ard ederiz. Mthi bir fikir gelir aklmza, ancak o kadar basit, o kadar taze ve o kadar barizdir ki Yok, bunu zaten binleri yapyordur diye dnrz. Acaba gerekten yle mi? Nasl bu kadar emin olabiliyorsunuz?

7 4

41. Mozart Etkisi

Wolfgang Amadeus Mozart, Ocak 1756da Salzburg Avusturyada dodu. 35 yanda ldnde ardnda oda mzii, orkestra eserleri ve operalardan oluan, stn gzellii, duygusal incelii ve anlaml karmakl ile esiz bir nitelik kazanan bir hatra brakt. Doumundan yaklak 250 yl sonra, mziinin bilisel ve uzamsal alglamay gelitirme zellii tadna dair ateli bir tartma balad. Bu olay u anda dnya apnda Mozart Etkisi olarak bilinmektedir. 1993te Kaliforniya niversitesinde (UC) fiziki Gordon Shaw ve eski viyolonselist Frances Rauscher bir deney yaptlar. Mozartn D Majr (K.448) ki Piyano iin Sonatnn ilk 10 dakikasn dinlemenin uzamsal -geici muhakeme becerisini gelitirdiini gstermek iin 84 niversite rencisini denek olarak kullandlar. Etkiler ksa sreli olsa da (bir saat srd) arpcyd. 0 zamandan beri Mozart Etkisi insanlar tarafndan beeni kazanarak zerlerinde gl bir hkimiyet kurdu. Bu, ounlukla ismi markalatran ve ok satanlar listesinden dmeyen Mozart Etkisi: Bedeninizi yiletiren, Zihninizi Aan ve Yaratc Ruhunuzu Harekete Geiren Mziin Gcne Kulak Verin adl kitabnn ve bu konuyla alakal dier birok rnn tantmn iyi yapan Don Campbellin stn pazarlama yetenei sonucu gerekleti. Peki, Mozart dinlemek gerekten zihninizi gelitirebilir mi? Dorudan pazarlamaclardan tutun kanun koyuculara ve eitmenlere kadar herkes (hayat boyunca hep hastalklarla uram sefalet iinde lm olmasna ramen - belki de ok fazla death metal dinlemitir-) Wolfgangn masum olduunu sylemeye hazrdr. Ancak durum bununla kalmad. 1998de Floridadaki iki kanun koyucu devlete ait ocuk eitim merkezlerinde her gn ocuklara Beethoven dinletilmesini nerdi. unu unutmamak gerekir ki, yksek lQ ile bir enstrman almay renme arasndaki balantlar gstermek iin pek ok aratrma yaplm olsa da, Kaliforniya niversitesinde yrtlen alma olduka dar kapsaml idi. Peki, ne zarar olabilir ki? lQnuzu gelitirmek istiyorsanz, birka saatliine de olsa, mzik alara bir Mozart koyun, gidin ve gllerinizi budayn ya da uzamsal farkndalnz doruk noktasndayken ssl bahenizle biraz uran. Daha da nemlisi, ocuunuzu bir enstrman almay renmesi iin tevik edin, hatta neden siz de u hep istediiniz piyano derslerini almaya balamyorsunuz? Bir enstrman almay ya da ark sylemeyi renmek komularnz size gldrse veya rahatsz etse de ev halknn entelektel geliimine katkda bulunacaktr.

7 5

42. Riziko Yarmasn Kazanmak

Yarmay her gn televizyonda izliyorsunuz ve 17 milyon izleyicinin gzleri nnde o kazananlardan biri olabileceinizden em insiniz. Bu sizin kaderiniz. Ne gerektiini biliyorsunuz. Elinizden gelenin en iyisini yapacaksnz, buna phe yok; ancak bu ciddi bir hazrlk gerektiriyor. Byk miktar nakit paray cebe indirmeniz iin ite size 12 ipucu. 1. En az bir ylnz program seyrederek ve sistematik olarak rendiiniz yeni bilgileri aklda tutmaya alarak geirin. Semelere katlmadan nce bile bunu yapn; nk eer yeterince hazr olmadan semeleri geerseniz kendinizi birka hafta ierisinde televizyonda bulduunuzda en iyi performans sergileyemeyeceksinizdir. 2. Eer cevaplar biliyor ancak ksa srede hatrlayamyorsanz bu demektir ki hatrlama beceriniz zerinde almalsnz. Bu da zaten biliyor olduunuzu, hafzanzda taze kalmas adna dzenli olarak gzden geirmek anlamna gelir. Eer cevaplar bilmiyorsanz bilgi daarcnz geniletmek durumundasnz. 3. Program her gn izleyin ve skorlarnz bir yere yazn. 6ya 5lik iki tablo karn ve her bir stunun zerine kategori balklarnz yazn . Programdaki yarmaclardan daha hzl verdiiniz her doru yant iin iki art, doru ancak ge gelen bir yant iin tek art ve hibir fikrinizin olmad bir soru iin de bir eksi koyun. Bu, sizin zayf olduunuz alanlar grmenizi Salar ve hatrlama beceriniz zerinde mi yoksa bilgi daarcnz zerinde mi almanz gerektiini gsterir. 4. Artk srekli 28,000 dolar civarnda bir skor elde etmeye baladnz zaman semelere bavurun. Ancak, evde rahatken sorular yantlamann televizyonda stres altndayken olduundan ok daha kolay olduunu unutmayn. abuk gerilen bir insansanz skorunuz 32,000 hat ta 36,000 dolarlk olana kadar bekleyin. 5. Dnya ve eyalet bakentleri; A.B.D. Bakanlar (sras, hizmet yllar ve kiisel detaylar ile birlikte); eyalet isimlerinin ksaltmalar; Shakespearein eserleri-temel tema izgileri ve bakarakterler; tarih; corafya; edebiyat; mitoloji; sanatlar; besteciler; dinler ve diller mutlaka bitmeniz gereken bilgi alanlardr. 6. Popler kltr, elence endstrisi ve spor, kaybedilecek parann ok daha az olduu ancak sizi fazla ileriye gtrmeyecek etap olan ilk etapta sorulan bilgi alanlardr. 7. Sorulardaki ipularn grmeyi renin. pularnn ounu uyruk ya da meslekler oluturur. rnein, sveli oyun yazar dendiinde bu genellikle Strindbergdir; Norveli oyun yazar muhtemelen lbsen; Polonyal besteci ya Chopin ya da Paderews ki; Gal eyaletinden bir air Dylan Thomas olacaktr. 8. Yeterince blm izledikten sonra sorularn defalarca farkl ekillerde sorulduunu greceksiniz. Double ve Final Riziko etaplarna, modelleri materyal, biim ve ifade tarz asndan tespit edebilmek iin zellikle dikkat edin. Bu byk para getiren sorularda iinize yarayacaktr.

7 6

9. Semelerde iyi bir yarmac olun ve iyi bir izlenim brakn; ak ve net konuun, canl grnn ve durumun keyfini karn. Hepsinden nemlisi de yarmac koordinatrlerinin istediklerini yapn. Talimatlara uymazsanz, szl ifadede yetersizseniz ya da para iin en yaknnz satacak biri gibi grnrseniz seilemezsiniz. 10. Evde stdyo atmosferini yaratmaya aln. Bunun bir yolu, stdyodaki klandrmay anmsatsn diye zerinize parlak klar gelecek ekilde klandrma yapmaktr. 0 ortamdaki stresi yaratmak iin televizyonda program izlerken radyonun sesini olduka aabilirsiniz . Bu dikkatinizi datacak ve odaklanamamann konsantrasyonunuzu nasl bozduunu size gsterecektir. Kazananlar daima sinirlerini kontrol edebilir ve dardan gelen rahatsz edici etkenleri filtreleyebilir. 11. Sorular kendinize Alex Trebekden daha hzl okuyun. Bylece o henz bitirmeden siz cevab dnebilir ve zile doru zam anda basmaya konsantre olabilirsiniz.

12. Program koordinatrleri size zile yarma krssnn etrafn evreleyen panelin ortasndaki kk uyar yandktan sonra basabileceinizi syler. Bunu yapmayn. Bunun yerine, Alexin szn bitirmesini bekleyin. nk o szn bitirdikten sonra arka taraftaki asistan zillerin kilidini aar. Eer zile ok erken basarsanz birka saniyeliine de olsa kilitlenirsiniz. Dolaysyla zile ilk bas zamannz ok iyi ayarlamalsnz. Daha sonra da basabildiiniz kadar basmaya devam edin. nk ilk seferde kilitlenebilirsiniz ama eer dier yarmaclar da kilitlendiyse birka defa bastnzda bu size ans kazandrabilir.

7 7

43. Rastgele arm Yntemiyle Beyin Frtnas

Bu, gl bir problem zme ya da yeni fikirler retme yntemidir. Bu yntem sizi iki geliigzel kelime, fikir ya da resim arasnda bir balant kurarak bir problemin zmn bulmaya zorlar. Ayn zamanda, mantk bulmacalar ve beyin jimnastii yaptran elenceli problemler iin de mkemmel bir egzersizdir. Beyin frtnas ve etraflca dnmenin yolu yerleik kalplara yeni balamlar yaratmaktan geer. rnein, Romeo ve Juliet su ve krk cam bulunan bir havuzda cansz yatyorlar--- onlara ne oldu? gibi beyin ac bir problem sadece buradaki iki bakahramann hayvan (rnein, akvaryum balklar) adlar olabilecei gereini kabul ederek balamn deitirdiiniz zaman bir anlam ifade eder. Rastgele arm etkili bir yntemdir, nk sizi iinde genellikle belli bir durum ya da problem olduunu dndnz balam deitirmeye zorlar. te size yntemin nasl ilediine dair bir rnek: Szlkte rastgele bir kelime sein. Hile yapmayn. Size sama da gelse, size verilen kelimeyi kullanmanz gerekir. Ardndan, o kelime ile aratrmak istediiniz bir fikir arasnda balant kurun. Fikir retmenin temel kurallar: Fikirlerinizi eletirmeyin ya da sansrlemeyin Fazla sayda fikir aratrn Bir fikri bir dierini oluturmak iin kullann lgn, aptal ve ar fikirler uydurun Fikir retme rnek 1 Kt ile ilgili yeni fikirler aratrmak istediinizi tarz edin. Rastgele kelimeniz de ekmek kzartma makinesi. Balantl fikir, bir ekmek kzartma makinesinin hazr olduunda kzarm ekmei frlataca olabilir. Bundan doacak nihai fikir de zerine yaz yazlacak not ktlarn frlatan bir datma makinesi tasarlamak olabilir. Yaratc Potansiyel Enerji Potansiyel enerji, bir cismin dier nesnelere gre bulunduu fiziksel durumundan dolay sahip olduu depolanm enerji olarak tanmlanr. rnein, bir topu alp banzn zerinde tutarsanz top potansiyel enerji kazanr, nk topu braktnzda yere decektir. Bu enerjiyi nesnenin konumunu deitirerek yarattnz. Yaratc potansiyel enerji

7 8

retmek iin rastgele arm yntemini kullanabilirsiniz; nk bu yntem bir cismin dier cisimlere bal olan konumunu bilisel bir sistemle deitirir. Bu sistemin ierisine yaratc potansiyel enerji verir; bu nedenle olaylar mantkla dnen genelde beyninin sol lobunu daha etkin kullanan biri de olsanz rastgele arm yntemi sistemin iine yaratc potansiyel enerji verdiinden yaratc bir zme ularsnz. Fikir retme - rnek 2 Dinozorlar ile ilgili yeni fikirler retmek iin rastgele bir kelime olan byk kelimesini kullanalm. Balantl fikir, Grauchosaurus adl bir dinozorla beraber sigara, gzlk ve uzun izgili bir kuyruk olabilir. Bu kelime dizisi de sizi dier bykl hayvanlar dnmeye sevk edebilir. Bundan doacak nihai fikir de bir ocuun, btn hayvanlarn insan gibi giyinip geldii bir kyafet partisini resmeden bir boyama kitab olabilir. Bu teknii uyguladnzda dncelerinizi sansrlediiniz ya da geleneksel yntemlerle dndnz iin yaamnzn daha nce kapal olan pek ok alannn kaplarn aabilirsiniz. Rastgele arm yntemini kullanmak bir daha asla fikir retmede aresiz kalmak zorunda olmayacanz anlamna gelir.

7 9

44. Sper G
Dnme yntemimiz fiziksel gcmz fazlasyla etkiler. Bir tat altnda kalm ocuklarn kurtarmak iin plak elleriyle bu aralar kaldran anne babalar gibi kriz anlarnda fiziksel kuvvet isteyen imknsz baarlar gsteren sradan insanlarla ilgili birok bilgi vardr. Adrenalin ve zihin mthi bir birleim oluturur. te size zihnin gcnden daha ok kullanlan gle ilgili numara; yine de bunu kurbanlarnza sylemek zorunda deilsiniz. Brakn elik gibi bir iradeniz olduuna inansnlar. Ba rnei Yere oturup bacaklarnz aprazlayn. grdnz elinizi avu iiniz banza deecek ekilde banzn zerine koyun. Parmaklarnz iyice aralayn. imdi bir arkadanza kolunuzu dirseinizden kavrayarak elinizi banzn zerinden uzaklatrmaya almasn syleyin. Bunun neredeyse imknsz olduunu greceklerdir. Srr: Kolunuz bir kaldra grevi grmektedir ve bir kaldracn en gl yeri ulardr. Dirseiniz destek noktasdr, bu yzden kolunuzdaki kaldra buraya uygulanacak herhangi bir kuvvete kolayca stn gelecektir. Bu ilem bir kapy menteelere bask yaparak amaya almakla edeerdir. Sandalye Denetimi Bir arkadanzdan arkas dz olan bir sandalyeye dizleri skca birletirilmi, ayaklar yerde dz bir ekilde dururken oturmasn ve elleriyle de sandalyenin kenarlarndan tutmasn isteyin. imdi arkadanzn nnde durup orta parmanz alnnn ortasna yerletirin. Derin derin nefes almaya ve zihinsel enerjinizi odaklandryor gibi yapmaya balayn. Hazr olduunuzda, arkadanza ayaa kalkmaya almasn syleyin. Onu sandalyeye mhlamak iin psiik enerjinizi kullandnz iin ayaa kalkmasnn imknsz olacan aklayn. Srr: Ayaa kalkabilmesi iin arlk merkezini dizlerinin nne vermesi gerekir; ancak srt sandalyenin arkalna skm durumdayken bunu yapamayacaktr. Sistene apeli Dirsekleriniz ve dizleriniz hafife bkl ve iaret parmaklarnz gsnzn nnde birbirine deecek ekilde, Zen pozisyonunda ayakta durun. Bir arkadanzdan bir kol boyu mesafesinde karnzda durmasn, her iki bileinizi kavrayp parmaklarn izi birbirinden uzaklatrmaya almasn isteyin. Siz hipnoz halindeymisiniz gibi durduunuzdan arkadanz bunu baaramayacaktr.

8 0

Srr: Arkadanzn kollar dz bir konumda olacandan, sizin bklm kollarnzla ayn kaldrma gcn kullanamayacaktr. Ayrca, u anda siz belli kaslarnz daha gl bir biimde kullanmaktasnz.

8 1

45. ddial Olmann Yollar

Pek ok insan iddial olmay saldrgan olmakla kartrr. Bu insanlar saldrgan bir ekilde davranrlar, sonra da dier insanlarn onlarn sinirli ve ezik olduklarn dnmelerine arrlar. Saldrgan davran kendisini isteklerinizi dier insanlara onlarn canlarn en fazla yakacak ekilde tehditler ya da tenkit dolu laflar savurarak ifade etmek eklinde gsterir. ddial davran ise, gereksinimlerinizi anlatmak ve bunlar dier insanlarn ihtiyalarna ve grlerine sayg duyarak -- tabii ki ok psrk olmadklar srece --- dorudan ifade etmek anlamna gelir. Dier insanlar kar tarafn onlar sevmemeleri riskini almamak iin iddial davranmaktan kan rlar. Uzun vadede ise, duygudalkla ifade edilen drstlk, huzuru bozmamak ve hoa gitmek amacyla bir durumu hi ses kartmadan kabullenmekten daha gl daha hoa giden ve daha saygya deer bir davrantr. Peki, nasl iddial olunur? te size daha iddial olmann 10 kural: 1. Sakin olun. fke, gcn deil zayfln belirtisidir. ddial insanlar bakalarn etkilemeye kalkmadan nce kendi duygularn kontrol ederler. Eer fkeli ve sinirliyseniz, bu duygular zapt etmenin en iyi yolu ihtiyalarnz aka ve sakince ifade etmektir. Biri size fkelenirse, fkeyi datmann en iyi yolu dinlemektir. Karnzdaki kii sakinlemezse, uzaklan ve onunla daha sonra konuun. 2. Szlerinizi beden diliyle yanstn (rnein gz temas kurun, aka ve duyulacak ekilde konuun, rahat bir duru sergileyin) ve dncelerinize bahaneler silsilesi elik etmesin. Basit ve drst bir aklama yeterli olacaktr. Gsz olduunuzu ima eden Yapamam, edemem gibi ifadeler yerine, bir tercih yaptnz vurgulayan yapmayacam ya da Yapmamaya karar verdim gibi ifadeler kullann. 3. Birisini geri evirirken zr dilemek etkili bir yumuatma olarak grnebilir; ancak ounlukla duruunuzu zayflatr ve karnzdaki kiinin olas sululuk duygunuzu smrmesine olanak verir. rnein, size sat yapmak iin ok ksa sreceini syleyerek arayan bir irkete Hayr, ama aradnz iin teekkr ederim. Hoa kaln, demek, konumay daha fazla uzatmayacanz gsteren hem kibar hem de iddial bir yoldur. Ama Hayr, zgnm, u anda ok megulm demek arayan kiinin Sizi daha sonra arayabilir miyim? demesine frsat vermektir ki bu da muhtemelen sizin baka bir bahane bulmanzla sonulanacaktr: Hayr, zgnm. Konumay, sululuk duyarak, smrlm ve rahatsz edilmi olarak bitireceksinizdir. 4. Fikrinizi deitirmeye hakknz olduunu kabul edin. 5. Ne istediinizi aka belirleyin. steklerinizin ne olduu konusunda ak olmazsanz onlar iin mcadele edemezsiniz.

8 2

6. Farkl olup kalabalk ierisinde kendinizi gstermekten korkmayn. Uyum salama drts ou kiinin ihtiyalarn ifade etmesini engeller. 7. Herkesin farkl grleri vardr ve bu da kanlmaz olarak anlamazlklara yol aar. Bunlarn hayatn doal ynleri olduunu kabul edin. 8. Uzlamaya hazr olun; ama smrlme noktasna kadar deil, ou zaman her iki tarafn da sonutan mutlu olaca bir kazan/kazan durumu salanabilir. 9. Bir karar vermek iin yeterli bilgiye sahip deilseniz sorular sorun ve durumunuzu netletirin. Kendinize yet erli zaman tanyn ve acele kararlar vermeye itilmeyin. 10. Kendine gvenli iddial hareketler bir ilikide bir g dengesizlii salamak ister. Ne pahasna olursa olsun kazanmann peinde deildir.

8 3

46. alma Becerileri

Aadaki 20 kuraln ounu muhtemelen bir yerlerde okumusunuzdur; ancak alrken bunlarn kan uyguluyorsunuz? Bu maddeleri kullann, gerekten iinize yaradklarn greceksiniz. 1. Sadece alma amal bir alan yaratn ve her zaman ayn yerde aln. Bu alan dank ve dikkat datc olmamal, iyi aydnlatlm, iyi havalandrlm ve uygun bir scaklkta olmaldr. Yatakta almayn; nk aklnz ve vcudunuz yata uykuyla eletirir. Zaten altklarnz hatrladnzda da yatakta olmayacaksnz! allan ve allanlarn hatrland ortamlar en st dzeyde hatrlama salanmas iin benzer olmaldr. 2. almaya balamadan nce zihninizi gnlk karmaalardan arndrmak iin be dakika boyunca nefes aln. Aksi taktirde aklnz bitirilmemi iler, denmemi faturalar, yaplmas gereken iler ve aranmas gereken kiilere gidecektir. 3. Dnme kepinizi takn! yi alma olumlu alkanlklar yaratmaktan geer. alma ile belirli bir para kyafeti eletirirseniz (apka, kazak, ayakkab, vb.) bu size imdi almalym diyen baka bir pekitirici olacaktr. Alkanlklar ve konsantrasyon. Maalesef, bu ayn alkanlklar kahve yapmak veya sigara imek gibi zaman kaybedici etmenler de olabilirler. 4. Sizin iin en uygun ve elverili konsantrasyon sresini belirleyin (aklnz baka yerlere gitmeden alabileceiniz sre) ve alma srelerinizi aralarnda onar dakikalk aralar olacak ekilde muhtelif blmlere ayrn. 5. alma dnemi iin belirli bir zaman belirleyin ve bu zaman % 100 almaya ayrn, baka bir eyle ilgilenmeyin. Dikkatinizi datacak eylere izin verirseniz bunlar giderek artar (e-postalar kontrol etmek, kahve yapmak, gelen postaya bakmak, vb.). Ksa ve youn blmler halinde aln. Her gn ayn saatte almaya zen gsterin. 6. BALAYIN. Bitirmenin en iyi yolu balamaktr! Balamadan nce harcanan zaman endielenerek geirilen zamandr. 7. Kendinize fazla yklenmeyin. En yksek derecede konsantrasyonla geirilen bir saatlik alma saatlik aklnz baka yerlerdeyken almaktan hem daha az yorucu, hem de daha verimlidir. 8. yknz kk paralara bln; aksi taktirde toplam i hacmi sizi bunaltr. Gereki bir program hazrlayn ve bir seferde bir gnn almasna odaklann. Her gn kk paralara bln. 9. Amalarnz belirleyin, almanzn tam amacnz anlayn. Bu bir snav gemekse niversiteye girmek veya terfi almak gibi daha byk bi r amac dnn. Amacnz kt bir ekilde belirlemeniz bu kadar yeterli sendromuna yol aar. 10. Enerjinizin olduu ilk anlarda nemli veya zor ileri halledin.

8 4

11. Kendinizi test edin. Bu, bilgileri anladnz ve hafzaya aldnz kontrol etmenin tek yoludur. 12. Yarm renilmi eyler aslnda renilmi saylmazlar. 13. Skldysanz baka bir i yapmaya balayn. 14. Her gece uyumadan nce hafzaya alarak renmeyi alkanlk haline getirin. 15. Az ama sk almak bir gece nce almadan daha iyi hatrlama salar. 16. Anlalmas gereken kavramlar ve harfi harfine renmeniz gerekenleri ayirt edin. Tembellik yapmayn ve her ikisini kartrmayn. 17. Aklnz baka yerlere kayarsa be dakika ara verin, ayaa kalkn ve odadan kn. Aksi takdirde alma alan ile bozuk konsantrasyonunuz arasnda bir arm yaratm olursunuz. 18. alrken bireysel grevlerin tamamlanmasn kendiniz iin en byk dl olarak belirleyin. Kendinize sadece alma sresinin sonunda fiziksel birdl iin izin verin. Aksi takdirde dller (ikolata, bir bardak arap, ksa bir yry, bir fincan kahve) sizi motive etmek yerine ilginizi databilirler. 19. almak ile dinlenmek arasnda ak ve net bir ayrm yaratn. Aksi takdirde ikisi birbirine girer. Ksa bir sre sonra dinlenmenin ekstra alma zamannzdan aldn (ya da tam tersi) veya almanz gerektii iin endie ederek dinlenmenizi bldnz fark edersiniz. 20. alma programnzda sekiz saatlik uykuya yer ayrn ve bunu bir yere yazn.

8 5

47. Ak Ryalar Grmenin Yollar

Pek oumuz ak rya grrz. Ak rya, rya grdnz fark ettiiniz zaman mey -dana gelir ve ou zaman ksa bir sre sonra yatanzda gvenli ve salam bir ekilde uyanacanz iin herhangi bir sosyal veya fiziksel sonucu olmayacandan emin olduunuzdan mutlak bir zgrlk ierisinde en lgn fantezilerinizi gerekletirebilir ve olaylar etkileyebilirsiniz. Ne yazk ki bu ryalar ok nadir grlr, bazen de en iyi arkadanz pmek, bir Ferrari'ye binmek ve patronunuzu aalamak gibi harika, ar ve inanlr olabilirler; ama bu ryalardan kolay kolay uyanamazsnz. Tm bunlardan sonra rya grmediinizden phe etmeye balarsnz. Rya abucak bir karabasana dnverir. Neyse ki, ak rya grmek dndnzden daha kolaydr ve yeni bir dil renmek gibi gelitirebileceiniz bir beceridir. s telik bunu gelecekteki hayatnzda baarl ol-mak, sorun zmek, salnza kavumak ya da insanst bir farkndalk yaratmak gibi iyi amalar iin kullanmak da mmkndr (topluma zararl ya da dman davranlar yerine). Ak rya en iyi yaratc grselletirme eklidir. 1. Bir rya gnl tutun Uyanr uyanmaz ve henz ryanz hafzanzda tazeyken bunu bir rya gnliine not edin. Ryalar hatrlamak size rya grdnz iaret eden bir takm kalplar ve ipularn tanmanzda yardmc olacaktr. Srekli olarak her gece en az bir ryanz yazmalsnz (ve bylece de hatrlamalsnz). 2. Uyank olma gerekliinizi test edin Ne zaman riiya grdnz bilmenin en iyi yolu uyankken gereklii test etmektir. Birtanesi bir metne ya da dijital bir saate bakmak ve baka tarafa ynelmektir. Ryada metnin ya da numaralarn deime ihtimali vardr ya da ikinci grte normal olmayan bir ey olabilir, oysa uyank olma durumunda bunlar olmaz. Uyankken bilinli olarak, bir rya srasnda gerekletirmesi zor olacak bir davranta bulunun. rnein, baz insanlar ryalarnda bir topu attiklan zaman onun ellerine yapm olduklarn grr -ler. Uyanik olduunuz zaman topu attnzda "gerekliin" nasl bir ey olduunun farknda olun. O zaman, bir dahaki sefere ryanzda bir topu attnzda ve top elinize yaptnda ak olabilirsiniz. 3. Rya grdnz hayal edin Bu, bir nceki egzersizin tersini yapma durumudur. Uyanikken mevcut bir durumun eer riiyada olsaydnz nasl olacan hayal edin. Bilinaltnz yle ok allmadk imge ve ipucunu yzeye karr ki ancak o zaman gerekten rya grdnz anlayabilirsiniz. 4. Bir rya eylemini gznzde canlandrn Uyankken, bir daha ak rya grdnz zaman yapmak isteyeceiniz bir eyleme karar verin ve bunu gznzde canlandrn. 5. Bir rya dedektifi olun Ryalarda hep tuhaf eyler olur, ama ounlukla da hep ayn trden eyler olur. Kiisel rya blgesi yanl yere konulmu nesneler, ekil deiiklikleri gibi allmadk ortak zellikler ierir. rnein, her zaman arabanzn bozulduunu ya da sk sk buzdolabnzn yanl yerde olduunu grebilirsiniz. Bu gibi durumlar bunlar belirlemek iin kendinizi eitmediiniz srece bir ryada kabul edeceiniz tuhaf eylerdir. Rya gnlnz

8 6

kiisel rya ipularnz tanmanzda size yardmc olacaktr, bylece tpk bir dedektif gibi ak rya grmenize yol aan "a-ha" diyeceiniz anlarla karlaabilirisiniz. 6. Niyet Bu beceri hepsinden nemlidir. Niyetinizin ak rya grmek olduuna kararl bir ekilde odaklann. Uyumadan nce 50 kere "bu kez rya grdm hatrlayacam" deyin. Motivasyon ve kendini adama sayesinde bazlarmzn ergenlik andan beri hi yapmam olduu bir eyi, ak rya grme yeteneinizi artracaksnz. Bunu daha da ileri gtrmek isterseniz Lucidity Institute (www.lucidity.com) insanlarn ak rya halini yaamalarna yardmc olmak iin atlye almalar, dersler, konferanslar ve elektronik cihazlar salamaktadr. Tatl ryalar!

8 7

48. Parmakla Akupunktur

Bu eski tedavi sanat 5000 yldan daha uzun bir sure nce Asya'da gelitirildi. Bu yntem, vcuttaki enerji blokajlarn amann etkili bir yolu olup koruyucu tip ile beyin gcnz en yksek dereceye karmann en gl esaslarndan biridir. Akupunktur ile ayn ilkelere dayanr - Meridyen denilen vcuttaki enerji geitleri zerinde bulunan aku-noktalarn hedefler; ancak, vcudun enerjisini harekete geirmek iin ineler kullanmak yerine basn (eller, parmaklar, baparmak ya da eklemlerden) uygular.

Aku-noktalar ya da Meridyenler tkandnda ar ya da fiziksel bir rahatszlk duyarsnz; ayrca duygusal anlamda mutluluk ve enerji dzeyleri zerinde gl bir etkisi vardr. En fazla gerginlik ve tkanma boyun ve omuzlarda oluur. Birka dakikalk aku -bask uygulamas hemen fayda salar; bu egzersizleri yapmaya devam ederseniz kendinizi daha enerjik, zihinsel olarak daha canl ve olumlu hissetmeye balarsnz. Basit Boyun ve Omuz Aku-Bask Uygulamas Yukardaki ekil st gvdedeki nemli aku -noktalar gstermektedir. Bu noktalar, zerlerine hafif bir bask uyguladnzda bir hassaslk ya da gergin-lik hissi veren blgeleri parmaklarnzla yoklayarak bulabilirsiniz. Noktalarn yerlerini belirlediinizde her bir noktaya vcudunuzun tepki verdiini hissedene kadar hafif bir kuvvetle bask uygulayn ya da o noktay skn. Dayanlmaz bir ac hissetmemek iin ok fazla bastrmayn; ama gerginliinizi aldn hissettiiniz trden "tatl" bir ar duyabilirsiniz. Bu ac ounlukla gergin bir kasn gevemesiyle hissedilir. Banzn altna, banzn geriye ya da ileriye doru skmasn nlemesi, omurganzla bir hizada olmas iin bir kitap yerletirerek yere uzann. Ellerinizi karnnzn zerine koyun ve bir dakika boyunca ellerinize doru derin bir ekilde nefes aim. Bylelikle nefesiniz gsnzde tkal kalmadan karnnzn derinliklerine ulaacaktr.

8 8

Sonra kulaklarnzdan balayarak omurganza doru inerek baparmaklarnzla kafatasnzn balad yerdeki kaslara nazik ama kuvvetli bir bask uygulayn. Kaslarnz yumuayncaya ve rahatlayncaya kadar hassasiyet ya da gerginlik hissi veren blgeler zerine younlan. Ensenizde kan aknn arttn imdiden hissedebilirsiniz. imdi gsnz aprazlayacak ekilde bir elinizle ense ve omuzlarnz skn ve bunu br elinizle br tarafnza da uygulayn. Bastrp serbest brakrken derin nefes almaya devam edin. Son olarak, ellerinizi tekrar kamnza koyun ve nce saat ynnde, sonra saat ynnn tersine doru banz dairesel hareketlerle hafife dndrerek arlamasn salayn. Bu egzersiz iin 10 dakika ayrn; ayaa kalkmaya hazr olduunuzda yavaa yan tarafnza dnp drt ayak zerinde durun ve sonra da yavaa kalkn. Kendinizi biraz sersemlemi ve beyninize giden kan arttndan omuz ve boyun blgenizde bir karncalanma olduunu his sedebilirsiniz. Dnyaya yeniden dnmek iin biraz bekleyin!

8 9

49. Hzl Gzden Geirme

Bu yntem hzl okumaya benzer (43. sayfaya -23. konu balna- baknz); fark bir kitab sadece 10 dakikada zetleyebilmenizde yatmaktadr. Tamamlamanz gereken bir aratrmanz olduunda ve birka nemli metni daha detayl bir ekilde incelemeye balamadan nce her kitapla ilgili genel bir bilgiye sahip olmanz gerektiinde kullanlabilecek esiz bir beceridir. Tek ihtiyacnz olan bir kronometre, bir kalem ve post -it veya birka para kattr. Kronometreyi balatn ve kitab an. Her sayfay evirip hzl bir ekilde gzden geirin. Her bir sayfa iin sadece saniyeler harcayabilirsiniz. Btn kitap iin sadece 10 dakikanz olduunu unutmayn. Kitap 200 sayfalksa her sayfa iin 3 saniyeniz var demektir, oyalanmayn! Kitab okumaya almyorsunuz. Size aadaki madde hakknda fikir verecek genel bir gzden geirme yapyorsunuz: 1.Kitabn ne ekilde dzenlendii (blmler, konular) 2.Temel konular ve zet blmler 3.zel ilgi/alaka alanlar Eer dikkatinizi eken bir ey olursa daha sonra etraflca okumak iin buray Post -it veya bir para ktla iaretleyin. 10 dakikalk sure kstlamasna uymanz ok nemlidir. Daha sonra kitabn ksa bir grsel zetini (Zihin Haritas denilir) oluturmak iin en fazla be dakikanz harcayn. Bunu aklnzdan yapn. Kitabn plan ve ierii hakknda ne kadar ok ey hatrladnz grnce siz de aracaksnz. renmenin nemli bir blm bilgiyi nerede bulacanz bilmekte yatar; renme ok nemlidir ve ayr bir beceridir. Ayrntl ekilde okumaya balamadan nce bir konuyu aratrmak iin kullanmay dndnz bir kitab hzl bir ekilde gzden geirirseniz inceleyeceiniz blmleri ve bu blmlerin nerede olduklarn bileceiniz iin konsantrasyonunuzu inanlmaz derecede gelitirirmi olursunuz. Baz konular ve zellikler birok kitapta tekrarlanacandan size bunlarn en nemli konular olduunu gsterecek ve siz de konuyla ilgili olduka geni bir bak asna sahip olmu olacaksnz. Ayrca bir kitaptan dierine geerek kaybedeceiniz zaman fazlasyla geri kazanacaksnz. Benzer konularn dier kitaplarda ele alndn bildiinizden ilk bata uyguladnz hzl gzden geirme dnda okumanza da ger ek kalmayacak. Hzl gzden geirme ok etkili bir yntemdir; nk size ne yapacanzn genel bir erevesini izer. ierik, renme srecinin en nemli blmdr.

9 0

50. Stres Azaltc neriler

Stres azaltma programlarnn en byk sorunu sadece saatlerce sren derin nefes alma, meditasyon ve gnmz dnyasnn yutturmacalarn ieren programlar, konferanslar, kurslar, kasetler, CDler ve hafta sonu tatillerinden olumalardr. Ama tanabilir deil lerdir. Aada nrolojik sisteminizi yeniden ykleyecek hatrlamas kolay, uygulamas hzl ve olduka etkili 10 adet basit; ama sama olmayan fikir bulacaksnz. Yavalayn

Biraz Ara Verin Endielenmeye ve soukkanllnz kaybetmeye baladnz hissettiinizde bir saat kullanarak nefesinizi dakikada 6 nefes alp verecek ekilde yavalatn (be saniye nefes aln, be saniye nefes verin) ve bunu skntnz azalncaya kadar devam ettirin. 60 Saniye Ayrn Bazen sadece be dakika bile bir lkstr. Bir dakika iin gzlerinizi kapatn, derin ve yava bir ekilde nefes aln. Gneli bir havada bir piknik alannda yrdnz veya bir elalenin altnda serinletici ve canlandrc bir du aldnz hayal edin. Tatile kn Gzlerinizi kapatn, glmseyin ve hem zel, hem de dinlendirici bir tatil yresine gittiinizi dnn. Kokular ve sesleri hatrlamaya aln. Esneyin Esnemek, oksijen almnz artrmann ve eneniz ile yznzde oluan gerginlii azaltmann en iyi yoludur. nsanlar neden esnediinizi sorarlarsa bunun bir glenme esnemesi olduunu syleyin. Alveri Listesi Kafanzda bir endie ve sknt listesi tutmanz son derece yorucu olabilir. Bunun yerine bunlar bir yere yazn, listeyi ceb inize koyun ve bu maddeleri hafzanzdan silin. Bu, ok deerli beyin alannz boaltacak ve size ok daha yksek bir konsantrasyon salayacaktr.

Ev taksidi... Eim beni seviyor mu? Salm... im... Arabam bozuldu.

9 1

Hzlann

Vcudunuzla Esnemek Hayvanlarn nasl da btn vcutlaryla esnediklerini fark ettiniz mi? Esnenmelerini kollaryla bastrmaya ve kapatmaya almazlar, ok iyi bir ekilde gerinirler ve hatta srtlarn karlar. Siz de byle yapn; srtnz kabartn, parmaklarnz esnetin ve aalardaki kular korkutacak kadar yksek bir sesle esneyin. Ve sizi grecek kimse yoksa yere uzann ve srtnz yerde kar gibi yapn.

I-Pod Gc
Canl mzikler dinleyerek enerjinizi artrn. Mozart ve Brian Enoyu unutun, yksek tempolu mziklerden bahsediyoruz. Vcudunuzu canlandrn ve heyecanlandrn. Vurmak ve Gdklamak

9 2

Ellerinizi 30 saniye boyunca rahat bir ekilde sallayn ve sonra da kan aknz hzlandrmak ve sizin de uyanmanz iin btn vcudunuza kk kk vurun. Kulaklarnz sert bir ekilde ovalayn ve kulak memelerinizi ekip uzatn. Vcudunuzun sndn ve karncalandn hissedene kadar alnnza, yanaklarnza, kollarnza, bacaklarnza ve gsnze hafife vurun.

Yeldeirmeni
Ayaa kalkn ve kollarnz iki yana an ve vcudunuzla bir T ekli oluturun. Kollarnz omuzlarnzdan saat ynnde dndrerek kk daireler izmeye balayn. Kendinize bir zarar vermeden mmkn olan en byk daireleri yapana kadar yava yava bu halkalar daha da bytn ve sonra da daireleri tekrar kltn ve dinlenin. Kahkaha Atarak Glmek Her zaman glecek bir eyler bulmak kolay deildir; ama kalarn kaldrld kocaman sahte bir glmsemeyle birleen numaradan bir kahkaha bile keyfinizi dzeltir ve kendinizi daha canl hissetmenizi salar.

9 3

Dizin
Hazrlayan: lhan GL

adrenalin adrenalin tiryakisi, 45, 56 Andi Beli, 15 aura, 60, 61 beyaz ses, 95 Bilinalt Mesaj, 67 akra, 62 evresel Gr, 60 Duygusal Suistimal, 68 ezber, 66 Hzl Kare Alma, 13 I-Pod, 91
-dAn bir yelpaze oluturmak, ah-a diyebileceiniz anlar, akl ustas, aklnda yanan bir izleyerek eyleme gemek, akupunktur, aku-bask uygulamas, parmakla akupunktur, aln akras, altnc his = DA, anlaml karmaklk, anlaml tesadf, anlk mutluluk, atete yrme, aurik gzlem, bahar temizlii, belirsizliin yaratt kaygyla baa kmay renmek,

iskambil, 15 kayp ruh, 42, 94 Mozart Etkisi, 74 Post-It, 72 Sevgi Bombardman, 67 Sululuk, 68 ark, 68 artc reti, 67 Turkuaz, 61 Uyku Yoksunluu, 68 Yeldeirmeni, 92 Zihin Kontrol, 67

9 4

beyaz ses, beyin jimnastii, bilisel grme teknii, bir dncenin iinde yitmek, cinsel cazibe, akralar (akralar) = 7 enerji emberi, akra dengelemek, apraz yry, evresel gr, death metal, DA (Duyu tesi Alglama), duygusal incelik, duygusal suistimal, Duyu tesi Alglama (DA), dnme kepini takmak, ezamanllk = nedensellik d balayc ilke, git ve baar tavr, grsel yanlsamalar, Hering yanlsamas, Pinna-Brelstaff yanlsamas, Gestalt etkisi, glenme esnemesi, hzl kare alma, isel byme, ideo motor tepkisi, ilerleme basks, MT (deo Motor Tepkisi) ve sarka, inandklarn sabitletirmek, jet sosyete, kayp ruh, Kendiniz olun!, kendisini aka brakmak, kirli gizlerini paylamak, kitap ayrac, konfor blgesi, kuduz sincap, Ledenfrost etkisi, Mozart etkisi, nedensellik d balayc ilke = ezamanllk,

9 5

oda mzii, fke ynetimi, Ponzi sreci, Pos-it not kart, RAC (Rastgele Alan Cihaz), Rastgele Alan Cihaz (RAC), rastgele arm, rya, ak rya, REM uykusu = rya uykusu, rya uykusu = REM uykusu, sevgi bombardman, akralar (akralar) = 7 enerji emberi, akra dengelemek, artc reti, toplumun knamalarna hazrlkl olmak, UV n, uzamsal farkndalk, stn gzellik, vakit ldrmeyi brakmak, vedik matematii, vcut saati, yzdeliklere gre davranmak, zaman duyumsal yoksunluk, zihin direncini gelitirmek,

9 7

(Arka Kapak ve arkasndaki yaz:) Bu sayfalarda yer alan baz aktivitelerin salam bilimsel temelleri varken bunlar baardn iddia edenlerin anlattklarna dayanan dierleri de koulsuz inan gerektirir. Beyninizi altrp onun o mthi gcn kamlayp onu gerekten inanlmaz iler yapmas iin eittiinizde neyin gerekten mmkn olduuna sadece siz karar verebilirsiniz. Akl oyunlaryla Uri Geller kaklar bkt, Albert Einstein inanlmaz derecede karmak denklemleri zd. Sradaki neden siz olmayasnz?