BLGSAYARLAGRSELLETRMENNKDEKENL FONKSYONLARDALMTKAVRAMININRETMNDERENC BAARISINAETKS

CemalettinIIK
Atatrkniversitesi KazmKarabekirEitimFakltesi lkretimMatematikretmenlii Erzurum/Trkiye cisik@atauni.edu.tr

ZET Bu almann amac, iki deikenli fonksiyonlarda limit kavramnn retiminde, bilgisayarla grselle tirmenin kullanld bilgisayar destekli retim ynteminin, geleneksel retim yntemine gre renci baarlarna olan etkisini karlatrmaktr. Aratrmann rneklemini 20052006 retim ylnda Atatrk niversitesiKazmKarabekirEitimFakltesilkretimMatematikretmenliiprogramnn2.snfndaki 74 renci (Kontrol grubu=37, Deney grubu=37) oluturmaktadr.ki deikenli fonksiyonlarda limit konusu, deney grubunda Mathematica program yardmyla, kontrol grubunda ise geleneksel retim yntemi kullanlarakikihaftasreyleanlatlmtr.Verilerinanaliziiinttestikullanlmtr.Aratrmannsonucunda, bilgisayar destekli retim ile renim gren rencilerin geleneksel retim yntemleri ile renim gren rencileregredahabaarlolduklargrlmtr. Anahtar kelimeler: Bilgisayar Destekli retim, Matematik retimi, Grselletirme, ki Deikenli FonksiyonlarnLimiti THEEFFECTOFCOMPUTERVISUALIZATIONONSTUDENTSACHIEVEMENTIN TEACHINGTHELIMITCONCEPTOFTWOVARIABLESFUNCTIONS ABSTRACT Thepurposeofthisstudyistocomparetheeffectofcomputerassistedwithcomputervisualizationwith traditional teachingonstudentsachievementsinthe limitoftwo variables functions. The sample of the study wascomposed74students(ControlGroup=37,ExperimentalGroup=37)secondyearundergraduatesfromthe department of primary mathematics education in Kazm Karabekir Education Faculty of Atatrk University in 20052006 academic year. The limit of two variables functions was taught with Mathematica software in the experimental group while control group was taught with traditional approach for two weeks. The means of groups compared with ttest. The results show that students in experimental group taught with computer assistedapproachwasmoresuccessfulthancontrolgrouptaughtwithtraditionalmethods. Key words: Computer Assisted Instruction, Mathematics Teaching, Visualization, The Limit of Two VariablesFunctions

1.Giri
inde bulunduumuz yeni yz yl, soyut dnmeyi ve buna bal olarak yaratc
132

zihinsel yeteneklerin gelitirilmesini ne karmtr. Matematikte rencilerin so yut dnmeye dayal yetenekleri kaza nabilmeleri, matematiin dayand kav
JournalofQafqazUniversity

BilgisayarlaGrselletirmeninkiDeikenliFonksiyonlardaLimitKavramnnretiminderenciBaarsnaEtkisi

ram ve kavramlarn arkasndaki ilemler arasndaki mantksal ilikileri alglama larna baldr. Genel olarak soyut kav ramlarn kazanlmas zor olmakta, ren cilerin kavramlar renmelerini gle tirmektedir. Ancak bu zorluk, matema tiksel kavramlarn retimi srasnda so mutlatrlarak veya somut aralar kul lanlarak giderilebilir veya azaltlabilir. (Ersoy1997;Baki2002). Matematikteki konularn soyut anlamlar algoritmik ilemler, sembollerin kullan m,analitikmuhakemevesonularierir. Halbuki matematikteki bir ok kavram algoritmikyaklamdanziyadegrselola rak sunulabilir. Bu yaklam akla daha yatkndr. nk; matematiksel kavram larn gsteriminde belli bir etkinin varl ve iyi planlanm grsel bir model ya da yorum zerine kurulu bir retim yakla mrencilerinbirokkuralveyailem lerikendibalarnakurgulamalarnsalar. Soyut kavramlarn yarsomut olarak ad landrlabilecek geometrik yaplarla ifade si olan grselletirmede temel ama; geo metrik kavram ve modellerden hareketle eitli aksiyom sistemlerinin ve eitli uzaylarn varln sezdirmek, bireye so yutlama alkanl kazandrarak bu yolla zihinsel bamszln ve yaratcln gelitirmek, anlaml ve kalc renmeyi salamaktr. Temelde renciden bekle nen ekil ya da izimlerden bamsz bir metin retmesidir. Bu rnn ortaya karlmasnda sezginin temel dayanann izimler olduu unutulmamaldr (Ersoy vd.1991). Grselletirme ile retim yaklam temel yolla gerekletirilebilir. Bunlar e killer (grafikler), animasyon ve bilgisayar yazlm programlardr. Burada ekiller

veya grafikler; matematiksel ifadelerin geometrik modeller yardmyla sunulma s durumu ile ilgilidir. Animasyon; mate matiksel ifadelerin geometrik modelleri nin hareket ya da aksiyom olarak dina mik bir ekilde sunumudur. Bilgisayar programlar ise; bilgisayar ortamnda ma tematiksel konularn kullanld ve rencilere herhangi bir konunun cebirsel rneklerinin ve gerektiinde geometrik modeller kullanlarak sunulmas iin ara rolndedir. Zihinsel grnt oluturma, gnmz matematik retiminde ciddi bir aama kat edilmesinde nemli bir ara rol g rebilir. Byle bir beceri, renciye keyfi hesaplama kurallarnn tesinde anlaml bir yol bulma olana salar. Ayrca, rencinin kendi mantksal dnyasnda ba armahissinivekendineolangvenduy gusunu arttrr. renci fiziksel objeler den herkes tarafndan kabul edilen ortak bir anlam karabiliyorsa; bu renci retmeninin, kitaplarnn veya bilgisayarn nerdii algoritmalar kabul etmi du rumdadr. Matematiksel dncenin ya ratc bir ok aamasnda, bantlarn tmresimlerinioluturanyaplarnkurul masndan yararlanlrken byle bir res min oluturulmasnda da grselletirme yaklamndanskayaralanlr(Tall1991). Matematiin grselletirilmesi, problem zme ve kavramlarn rencilerin zih ninde anlaml bir ekilde olumas ve matematiin eitli alanlarnda global ve sezgisel bir bak as kazandrmada y nnden son yllarda literatrde olduka rabet gren bir olgudur (Presmeg 1986; Vinner 1989; Zimmerman and Cunningham 1991; Eisenberg and Dreyfus 1991; Stylianou 2002; Seassa 1994; Dubinsky and Tall, 1991; Kaput 1994; Hitt 2001).

Number19,2007

133

CemalettinIk

rnein Fischbein (1987); grsel bir im genin verinin yalnzca anlaml birekilde kurgulanmas olmadn, ayn zamanda zmn analitik geliimini aklamada da nemli bir faktr olduunu ifade et mitir. retim programlarnda daha fazla gr selletirmenin olmas ynndeki yorum lardan bazlar rencilerin sadece mate matiianlamaszerindedurulmamasn, ayn zamanda matematik yapmak ve ma tematiksel dnmek iinde daha yaratc yollarn tevik edilmesi gerektiini ifade etmektedir (Cunningham, 1991). Okul matematii program iin yeni bir felsefe ve at adl aratrmada Ulusal Aratrma Kurulu (The National Research Council), daha gl olan bilgisayarlar gibi kom pleks fiziksel olaylar modelleyebilen ma tematikilerin gittike artarak g prob lemleri zmeye ihtiya duyacaklarn be lirtmektedir. Bilgisayar destekli retim srecinde ma tematiksel kavramlarn dayand bilisel aralarn gelitirilmesi, kullanlacak yaz lmlara bal olarak problem zme ve grsel dnme becerisinin kazanlma sna da katk salayacaktr. Bu srete, kavramlar arasndaki ilemlerin mantk sal ilikilerinin kefi, analizi ve bunlara dayal algoritmalarn yapsalc bir yak lamla kurulmas amalanmaktadr (Hacsaliholu vd. 2003). Goldenberg (1987)de; uygun grsel temsillerin ma tematik rencilerinin baa kmak zo runda olduklar sembol sistemini anlam landrmaya yardmc olduunu ve bu sis temin renimini tevik ettiini belirt mektedir. Bu yaklamn teorik olarak uy gun ve bilgisayar teknolojisinin de bu uygulamaya yardmc olduunu dn mektedir.

Son yllarda bilgisayar destekli retim ynteminin etkinliinin belirlenmesi y nelik bir ok alma yaplmtr. Yaplan almalarda, aratrclar bilgisayar des tekli retim ynteminde geleneksel retim yntemine nazaran renci baar larnn daha yksek olduunu ve bu yak lamla retilen kavramlar rencilerin dahaetkinbirekilderendikleriniifade etmilerdir (Ayers et al. 1988; Ravaglia et al. 1995; Leron and Dubinsky 1995; Yalnalp vd. 1995; McCoy 1996; Hacker andSova1998;KrishnamaniandKimmins 2001; Rainbolt 2002; Van and Dempsey 2002; Chang 2002). Ayrca bir ksm aratrmacdabilgisayardesteklieitimin baaryarttrmannyansrarencilerde stdzeydnmebecerileriningelime sini saladn ve buna bal olarak rencilerin ezberden ok kavrayarak rendiklerini belirtmilerdir (Renshaw and Taylor2000). Gnlk yaamdaki bir ok olay genelde geometrikyadafizikselsezgilerleyorum lanmasna ramen, matematikteki bir ko nuyu aratrmak amacyla herhangi bir kitapta gnlk yaamn duyusal dene yimlerinin ihmal edildii soyut sembolik muhakemelerle karlalmas iten bile deildir. Baki (1996) soyut matematik kavramlarnn somutlatrlmasnn ne minden bahsetmi ve bilgisayar yard myla grsel yollarn matematiksel zmleri ve analizleri kolaylatrdn ifa deetmitir. Ubuz (2002), lisans dzeyindeki analiz derslerinde ISETL ve DERIVE yazlm larnn kullanld bilgisayar destekli retim yntemi ile rencilerin trev kavramn renmelerini incelemitir. a lmada, matematiksel kavramlar bilgi sayar ortamnda oluturmalarnda ren

134

JournalofQafqazUniversity

BilgisayarlaGrselletirmeninkiDeikenliFonksiyonlardaLimitKavramnnretiminderenciBaarsnaEtkisi

cilere yardm etmek iin ISETL program, hesaplamalar ve grafik izimleri iin ise DERIVE program kullanmtr. renci lerin limit ve trev konularn anlama larn lmek iin bir test gelitirilmi ve ntest, sontest olarak uygulanmtr. Uygulama sonrasnda renciler arasn dan rasgele seilen 11 renci ile mlakat yaplmtr. Testte yer alan sorulara ve rilen yazl ve szel cevaplar trev kav ramnn iyi bir ekilde kavrandn orta ya koymaktadr. Ubuz, sonularn ayn zamandarencilerinbilgiyiezberleyerek deil kavramsal olarak rendiklerini ifadeetmitir. Son yllarda bilgisayarn ve bilgisayar grafik izim programlarnn kullanmnn artmasyla grsel temsiller problem z mede kullanl bir ara olarak daha nemli bir role kavumutur. Ayn za manda matematik eitimi ile ilgili toplu luklar ve son reform abalar grsel mu hakemenin kullanmn desteklemekte ve cesaretlendirmektedir. rnein The National Counsil Of Teachers Of Mathe matics (NCTM 2000) okul matematiinde esas ve standartlar adl aratrmasnda snflardaki, problem zme srecinde ok ynl tasvirlerin kullanmn ner mektedir. ada matematiin farkl bilim dallar arasnda temel oluturan birka alt daln dan biriside Reel Analizdir. erik itiba ryla matematiin dier birok alanna (KarmakAnaliz,FonksiyonelAnaliz,e itli geometriler, Cebir vb.) zemin olu turmaktadr. Analiz derslerindeki temel kavramlardan birisi olan limitin iki de ikenli fonksiyonlarda ele alnmas, rencilerin tek deiken kavramndan ok deiken kavramna gei srecindeki ilk

basamak olarak grlebilir. Dolaysyla bu srete yaanabilecek bir takm skn tlarn ileride (Rn nin topolojisi, nboyutlu uzay, ok deikenli fonksiyonlar vb.) daha byk problemleri douracaktr. Bu noktadan hareketle, tek deikenli fonksi yonlardan ok deikenli fonksiyonlara gei srecinin ilk halkas olarak grlen iki deikenli fonksiyonlarda; temel ilem olarak kabul edilen limit kavramnn retiminin aratrlmas gerekli bir konu olarak grlmektedir. Bu dnceden ha reketle aratrmann amac,ki deikenli fonksiyonlarda limit kavramnn reti minde, bilgisayarla grselletirmenin kul lanld bilgisayar destekli retim yn teminin, geleneksel retim yntemine grerencibaarlarnaolanetkisinikar latrmaktr. Bu amaca ynelik olarak problemcmleside; ki deikenli fonksiyonlarda limit kav ram ile ilgili renci baarlar asndan, bilgisayarla grselletirmenin kullanld bilgisayardestekliretimyntemiilege leneksel retim yntemi arasnda an lamlbirfarkllkvarmdr?olarakbelir lenmitir.

2.Yntem
Deneysel alma olarak planlanan ara trmann deseni, ntest sontest kontrol gruplu model eklindedir. Bu modelde, yansz atama ile oluturulmu iki grup bulunur ve bu gruplardan biri deney, di eri kontrol grubu olarak kullanlr. Her iki grupta da, deney ncesi ve sonras lmeler yaplr. Ancak gruplarn n test puanlar arasnda nemli bir fark yoksa, yalnzca son test puanlar kullanlr (Karasar2000).

Number19,2007

135

CemalettinIk

2.1.rneklem Aratrmann rneklemini Atatrk ni versitesi Kazm Karabekir Eitim Fakl tesi lkretim Matematik retmenlii Programnda 20052006 retim ylnda ayn retim yesinin ders verdii iki farkl ubedeki (37 Deney 37 kontrol grubu) 74 ikinci snf rencisi olutur maktadr. ubelerden birisi grselletirme yakla mnn kullanld deney grubu, dieri ise geleneksel retim ynteminin kullanl d kontrol grubudur. Bu seim rasgele yaplmtr ve gruplarn birinci snftaki Analiz I ve Analiz II dersleri tek bir re timyesitarafndanverilmitir. 2.2.VeriToplamaArac Aratrmadaveritoplamaaracolarak,iki deikenli fonksiyonlarda limiti uygula ma ncesi rencilerin konu hakkndaki n bilgilerini belirlemek, uygulama so nunda ise deney ve kontrol grubu rencilerinin kavramlar yaplandrma d zeyleri arasnda farkllk olup olmadn ortaya koymak amacyla be ak ulu sorudan oluan ki Deikenli Fonksi yonlarda Limit Kavram Testi kullanl mtr. Testin kapsam geerliliinin sa lanmas aamasnda literatr tarandktan sonra, daha nceki yllarda bu dersi oku tan retim yelerinin ve Analiz dalnda uzman retim yelerinin de grleri alnarakanlatlacakdersnotlarnavekav ramtestinesonhaliverilmitir. 2.3.AratrmannUygulanmas Aratrma 20052006 retim ylnda Ata trk niversitesi Kazm Karabekir Eitim Fakltesi lkretim Matematik ret menlii program 2. snfnn iki ube

sindeki toplam 74 renciye iki hafta s reyle uygulanmtr. Her ikiubedeki rencilerin birinci snf sonundaki arlkl genel not ortalamalar (AGNO) hesaplan m, ubeler arasnda not ortalamalar ynnden anlaml bir farklln olmad tespit edilmi ve ikiubesinden birisi de ney dieri ise kontrol grubu olarak ras gele belirlenmitir. Uygulama sreci iki hafta (8 ders saati) olarak belirlenmitir. ki deikenli fonksiyonlarda limit kavra m, kontrol grubuna geleneksel yntem lerle, deney grubundaki rencilere ise, bilgisayar laboratuarnda Mathematica 5.0 program yardmyla grselletirilerek ilenmitir. Her iki gruba da uyulama s recinde daha nceden literatr taramas yaplarak aratrmann amacna uygun olarak hazrlanm ayn ders notlar anla tlmtr. Bu ders notlar deney grubun daki rencilere teorik anlatmla birlikte incelenen fonksiyonlarn Mathematica 5 programyardmylaboyutlugrafikleri grsel olarak sunularak, bu fonksiyon larn grafiklerinin projeksiyon cihaz yar dmyla yanstlmas ile yrtlmtr. Yine fonksiyonlarn grafiklerine limit he saplanacak noktalarn ok kk komu luklarndan farkl bak alar ile (koor dinatlarla) baklarak fonksiyonun grafii nin bu noktalardaki deiimlerinin grl mesi salanm ve fonksiyonlarn bu nok talardaki deiimlerinin limit kavramna olan etkileri tartlm ve teorik bilgilerle desteklenerek kavramsal renmenin gerekletirilmesi salanmaya allm tr. Uygulama srecine ait bir rnek aa dasunulmutur.

2 xy fonksiyonunun x2 + y 2 (x,y)(0,0)iinlimitinihesaplaynzek lindeki bir soru iin fonksiyonun grafii

f:R2R, f(x,y) =
JournalofQafqazUniversity

136

BilgisayarlaGrselletirmeninkiDeikenliFonksiyonlardaLimitKavramnnretiminderenciBaarsnaEtkisi

izdirilerek (0,0) noktasndaki fonksiyo nun deiiminin farkl alardan grl mesi ve tanm aralnn istenildii kadar

daraltlmas salanarak teorik ksmla b tnletirilmitir.

ekil1.f(x,y)=

2 xy x + y2
2

fonksiyonunungrafii

ekil2.Fonksiyonungrafiinin(3,3,0)noktasndan(koordinatndan)grnm

Number19,2007

137

CemalettinIk

1 0.5

Ekseni

0.01 0 0.005

-0.5 -1 -0.01 1 -0.005 0 -0.005 0.005 0.01 -0.01

Ekseni

Ekseni

ekil3.Fonksiyonun0,01

x 0,01ve0,01 y 0,01aralndakigrafiiningrnts
Tablo1. DeneyvekontrolgruplarnnAGNO puanlarnndalmlar Gruplar Deney Grubu Kontrol Grubu N 37 37

2.4.VerilerinAnalizi Limit kavram testinde sorulan be ak ulu sorunun her birisi; limiti ilemsel olarak doru hesaplayabilme 10 puan, teknii ile dorulama 5 puan ve bulu nan sonucun yorumlanmas 5 puan ol mak zere toplam 20 puan zerinden de erlendirilmitir. Bu deerlendirmede el de edilen verilerin istatistiksel analizleri SPSS/PC (Statistical Package for Social Sciences for Personal Computers) paket program kullanlarak yaplmtr. Verile rin test edilmesinde bamsz grup t testi kullanlm ve sonular 0.05lik nem se viyesindetestedilmitir.

2,54 2,58

Std. Sap. 0,48 0,46

t 0,093

p 0,89

3.BulgularveYorum
Bu blmde kontrol ve deney gruplar iinproblemintestedilmesindeneldeedi len bulgular sunulmutur. Aratrmann balangcnda deney ve kontrol grubu rencilerinin renme ve baar dzeyleri arasnda fark olup olmadn belirleye bilmek iin, 1. snf sonundaki arlkl genel not ortalamalarna uygulanan ba msz gruplar iin ttesti analiz sonular Tablo1deverilmitir.
138

Tablo 1de grld gibi; deney ve kontrol grubunda yer alan rencilerin 1. snf arlkl genel not ortalamalar ara snda anlaml bir farkllk olmad g rlmtr(t72=0.093;p=0,890).Busonu, deneysel alma ncesinde deney ve kontrol gruplarnn renme dzeyi a sndan benzer seviyede olduklarn gs termektedir. Limit kavram testi, uygulamaya bala madanncedeneyvekontrolgrubundaki rencilerin iki deikenli fonksiyonlar daki limit kavram hakkndaki bilgi d zeylerinin ortaya karabilmek amacyla aratrma kapsamndaki rencilerin ta mamna n test olarak uygulanmtr. n test sonucunda elde edilen verilerin ana lizinden elde edilen bulgular tablo 2de sunulmutur.
JournalofQafqazUniversity

BilgisayarlaGrselletirmeninkiDeikenliFonksiyonlardaLimitKavramnnretiminderenciBaarsnaEtkisi

Tablo2.Deneyvekontrolgruplarnnntest puanlarnndalmlar Gruplar Deney Grubu Kontrol Grubu N 37 37

8,51 8,64

Std. t Sap. 4,98 0,114 5,22

p 0,91

olduu grlmektedir(t72=4,334; p=0,000). Deney grubu rencilerinin son test orta lamalar kontrol grubu rencilerinin or talamalarndandahayksektir( X D=70,81;

X K=50,27).
4.Sonuveneriler
Aratrmada elde edilen bulgulara daya narak elde edilen sonular aada sunul mutur: Kontrol grubundaki renciler ile deney grubundaki renciler arasnda iki dei kenli fonksiyonlardaki limit kavramnn alglanmasnda anlaml farklklar vardr. Kontrol grubundaki rencilerin byk bir ksm sorularn sonularnn yorum lanmas aamasnda tekniindeki saysnnR3teyaraplkreninyarap olduunu dndkleri grlmtr. Halbuki R2Ryetanmlbirfonksiyonun grnt kmesi bir boyutlu iken say sn boyutlu bir krenin yarap ola rak dnmeleri, bu fonksiyonun grafi ini zihinlerinde canlandramadklarnn birgstergesiolarakdnlebilir. Bir dier nemli sonuta ilemsel olarak limit deerinin varlnn bulunmasnn limitin varl iin yeterli olduu dn cesidir. Halbuki test sorularndan zellik le 4. soruda (
( x , y ) (0,0)

n test verilerinin analiz edilmesi sonu cunda elde edilen bulgular, deney ve kontrol gruplar arasnda iki deikenli fonksiyonlarda limit kavram ile ilgili bilgi dzeyleri arasnda anlaml bir fark olmadn (t72 =0,114; p=0,91) gstermi tir. Ksaca aratrmaya balanmadan nce deney ve kontrol gruplarnn bilgi dzey lerinin birbirine denk olduklar sylene bilir. Bilgisayar ile grselletirmenin yapld deney grubu ile geleneksel retim yn teminin kullanld kontrol grubu ren cilerinin iki deikenli fonksiyonlarda li mit kavram ile ilgili renci baarlar asndan, son test puanlar arasnda nemli bir farkn olup olmadn belir leyebilmek iin, bams grup ttesti kul lanlm ve elde edilen analiz sonular Tablo2deverilmitir.
Tablo3. Deneyvekontrolgruplarnnsontest puanlarnndalmlar Gruplar Deney Grubu Kontrol Grubu N 37 37

70,81 50,27

Std. Sap. 20,49 20,27

t 4,334

p 0,00

lim

xy 2 ) grld x2 + y4

Yaplan deerlendirme sonucunda iki de ikenli fonksiyonlarda limit kavram a sndan deney grubundaki rencilerle kontrolgruburencilerininsontestorta lamalararasndadeneygruburencileri lehine istatistiksel olarak anlaml bir fark
Number19,2007

gibi limit deerlerinin ilemsel olarak bir birine eit ve sfr olarak bulunmas bu fonksiyonun limitinin var ve sfr oldu unu sylemek iin yeterli deildir. n k (0,0) noktasna x = y2 erisi ile yakla lacak olursak limit deeri ye eit olacak ve dolaysyla limitin varlndan sz edi lemeyecektir.
139

CemalettinIk

Kontrol ve deney grubu rencileri ara snda anlaml bir fark olmamasna ra men, kontrol grubundaki bir ok ren cinin birinci soruda lim ( x 2 + 3 xy ) li
( x , y ) ( 1,2)

lanlan boyutlu kavramlarda yine bil gisayarda oluturulacak grafikler yard myla grselletirilerek daha anlalr hale getirilebilir.
KAYNAKLAR Ayers, T., Davis, G., Dubinsky, E.,and Lewin, P., 1988. Computer experiences in learning composition of functions. Journal For Research inMathematicsEducation,19(3),246259. Baki, A., 1996. Matematik retiminde bilgi sayar her ey midir?, Hacettepe niversitesi EitimFakltesiDergisi,12,135143. Baki, A., 2002. renen ve retenler iin bilgi sayardesteklimatematik,CerenYaynDatm, stanbul. Chang, C.Y., 2002. Does computerassisted instruction+problem solving = Improved scienceoutcomes?Apioneerstudy.TheJournal ofEducationalResearch,95(3),143150. Cunningham, S., 1991. The visualization environment for mathematics education, n W. Zimmerman And S. Cunningham (Eds.), Visualization in teaching and learning mathematics, 6776, Mathematical Association ofAmerica,Washington. Dubinsky, E., Tall, D., 1991. Advanced mathematicalthinking and computer.in D.Tall (Ed.), Advanced mathematical thinking, 231 248,KluwerAcademinPublisher,Netherlands. Eisenberg, T., Dreyfus, T., 1991. On the reluc tance to visualize in mathematics, visualization in teaching and learning mathematics, 2538, Mathematical Association of America, Washington. Ersoy, Y., Kaya, R., Aksu, M., vd., 1991. Mate matik retimi, Anadolu nv., Ak retim Fak.,Yay.No:113 Ersoy, Y., 1997. Bilgisayarn matematik eiti minde kullanlmas, Ortaretim Matematik retimi, Cilt 2, YKDnya Bankas MEGP, Ankara. Fischbein, E., 1987. Intution in sciences and mathematics: an educational approach, D. RiedelPubl.Comp.,Dordrecht. Goldenberg, E., 1987. Believing is seeing: How preconceptions fluence the perception of

miti hesaplanrken, eriler boyunca yak lamda genel olarak y=mx dorularn kullanmalardr. Halbuki y=mx dorular nn tamam (1 , 2) noktasndan gemez, sadece y = 2x dorusu bu noktadan ge er ve dolaysyla buradan elde edilen sonu bu fonksiyonun limiti iin genel bir yaklam deildir. Bu durumun fonksi yonun limit alnacak noktadaki grnt sn zihinlerinde canlandramamalarnn bir sonucu olduu eklinde deerlendir mekmmkndr. Bu aratrmadan elde edilen bulgularn, retim grevini stlenenlerin kendi bilgi ve anlaylarn gzden geirmelerine ve yapacaklar etkinliklere yardmc olaca dnlebilir. Ayrca sonularn, renci lere kavramsal dzeyde renmenin ger ekletirilebilmesi amacna ynelik olarak yaplan dier almalara katkda bulu nabilecei de dnlebilir. rencilere kavramsal renmenin oluturulmas s recinde, kavramlar anlamalarna ve kav ramlar arasndaki ilikileri kurabilmeleri ne yardmc olacak yntemler matematik retiminin her dzeyinde kullanlmas gerekir. zellikle boyutluekillerin iki boyutta resmedilmeye allmas bir ok kavram yanlgsn da beraberinde getir mektedir. Bu nedenle gelimi bilgisayar grafik izimlerinden faydalanarak bu gr sel unsurlarn retilecek kavrama bir model oluturmas salanabilir. zelikle Rn nin topolojisinin incelenmesinde kulla nlan kavramlar (snr noktas, ylma noktas, kapan vb.), analitik geometri, diferansiyel geometri vb. derslerinde kul

140

JournalofQafqazUniversity

BilgisayarlaGrselletirmeninkiDeikenliFonksiyonlardaLimitKavramnnretiminderenciBaarsnaEtkisi

graphs, in J. Bergeron, N. Herscovics And C. Kieran (Eds.), Proceedings of the eleventh nternational conference for the psycology of mathematics education, 197203, University Of Montreal,Canada. Glc, A., 2004. Mathematica 5 Bilgisayar Des tekliMatematik,NobelYaynDatm,Ankara. Hacsaliholu, H.H., Mirasyediolu,., Akpnar, A., 2003. Matematik retimi, Asil yayn da tm,Ankara. Hacker, R.G., Sova, B., 1998. Initial teacher education: A study of the efficacy of computer mediated courseware delivery in a partnership concept. British Journal Of Education Technology,29(4),333341. Hitt, F., 2001. Working group on represen tations and mathematics visualization, repre sentationsandmathematicsvisualization(1998 2001). Kaput, J., 1994. Linking represantions in the symbol systems of algebra, in S. Wagner And C. Kieran (Ed.), Research ssues in the learning and teaching of algebra, 167194, NCTM: Reston,Virginia. Karasar,N.,2000.BilimselAratrmaYntemi, Ankara:NobelYaynDatm. Krishnamani, V., Kimmins, D., 2001. Using technology as a tool in abstract algebra and calculus: The MTSU Experience, http://archives.math.utk.edu/ICTCM. Leron, U., Dubinsky, E., 1995. An abstract algebra story, The American Mathematical Monthly,102(3),227242. McCoy, L.P., 1996. ComputerBased in mathematics learning, Journal Of Research On ComputingInEducation,28(4),3860. Presmeg, N., 1986. Visualisation in high school mathematics,ForThe LearningOfMathematics 6,4246.

Ravaglia, R., Suppes, P., Stillinger, C., Alper, T.M., 1995. ComputerBased mathematics and physics for gifted students, Gifted Child Quarterly,39(1),713. Renshaw, C.E., Taylor, H.A., 2000. The educa tional effectiveness of computerbased instruc tion, Computers And Geoscienes, 26(6), 667 682. Stylianou, D.A., 2002. On The intraction of visualization and analysis: The negotiation of visualrepresentationinexpertproblemsolving, The Journal Mathematical Behaviour, 21(3), 303317. Tall, D., 1991. Intition and Rigour: The role of visualization in the calculus, visualization in teaching and learning mathematics, 19,105119, MathematicalAssociationofAmerica. Ubuz, B., 2002. development of calculus concepts through a computerbased learning environment, Proceedings of The 2th International Conference On Teaching of Mathematics,1,110 Van, E., Dempsey, J., 2002. The effect of competition and contextualized advisement on the transfer of mathematics skills in a computerbased instructional simulation game, Educational Technology Research and Development,50(3),2341. Vinner, S., 1989. The avoidance of visual considerations in calculus students, Focus on LearningProblemsinMathematics,11,149156. Yalnalp, S., Geban, ., zkan, ., 1995. Effectiveness of using computerassisted supplementary instruction for teaching the mole concept. Journal Of Research In Science Teaching,32,10831095. Zimmerman, W., Cunningham, S., 1991. What is mathematical visualization?, visualization in teaching and learning mathematics, 18, Mathematical Association of America, Washington.

Number19,2007

141