IZOTERMSKI BILANSNI I SIMULACIONI HOMOGENIH HEMIJSKIH REAKTORA

PRORA UNI

Reaktori za izvo enje reakcije u jednoj fazi (homogene reakcije) mogu se podeliti na: 1. arni reaktori 2. protoni ili kontinualni reaktori a) sa mealicom b) cevni reaktori

(1)

(2a)

(2b)

Pod pretpostavkom da je meanje reakcione smee idealno, arni i protoni reaktor su sistemi sa neraspodeljenim parametrima , Cevni reaktor je sistem sa raspodeljenim parametrima. arni reaktor predstavlja nestacionaran sistem Protoni reaktori, u normalnim uslovima rada (bez poremeaja) su stacionarn sistemi. Kod bilansnih prorauna, generisanje komponenata se ne rauna iz brzina generisanja Rj ve iz stepena napredovanja reakcija. Kod simulacionih prorauna, brzine generisanja komponenti Rj, se dobijaju iz brzina reakcija koje se odigravaju u reaktoru. Kako se u optem slu aju u reaktoru odigrava istovremeno vie reakcija u analizi rada reaktora, koriste se i veliine: Selektivnost Prinos

Prinos ili frakcioni (relativni) prinos nekog produkta, Y (yield) predstavlja odnos koliine dobijenog produkta (molovi) i broja molova reaktanta koji su izreagovali. Neka se na primer u arnom reaktoru odigrava sloena reakcija
A B C C
A B

Pod selektivnou S (selectivity) se podrazumeva odnos dobijenih koliina (molova) eljenog i sporednog (neeljenog) produkta.

BC AC

Selektivnost, ako je B eljeni proizvod, je, za arni reaktor:

S=

za protoni reaktor:

n broj molova B na kraju = B broj molova C na kraju nC

S=

n izlazni mol. protok komponente B = B ,iz izlazni mol. protok komponente C nC ,iz

Prinos proizvoda B e biti,

za arni reaktor: Y ( B) = za protoni reaktor:

n0 A - poetni broj molova reaktanta

nB n nA
0 A

Y ( B) =

n B,iz n n A,iz
0 A

n0 A - ulazni protok reaktanta

PRIMER 4.5 (4.6) U reaktoru se vri dekomponovanje etana, koga prati i sporedna reakcija:
C2 H 4 + H2 C2 H 6 2CH 4 C2 H 6 + H2

(R1)
(R2)

Molski sastav proizvoda je : 35%C2H6, 30%C2H4, 28%H2, 7%CH4. Izraunati: a) Stepen konverzije etana b) Selektivnost etilena u odnosu na metan c) Prinos etilena Numeracija komponenata: 1- C2H6 , 2- C2H4 , 3 - H2 , 4 - CH4 a) Baza prorauna: 100 mol prozvoda. Koliina etana koja je izreagovala je: Koliina etana u proizvodu : n1 = 100 0.35 = 35 mol

Polazna koliina etana, i stepen konverzije :

(n

0 1

n1 = ( n1 )R1 + ( n1 )R 2 = n 2 +

n4 = 30mol + 3.5mol = 33.5mol 2

n10 = n1 + 335 . = 68.5 mol ,

b) Za odabranu bazu prorauna, molC 2 H 4 30 S= = 4.29 7 molCH 4 c)

x1 =

n10 n1 335 . = = 0.489 = 48.9% 0 n1 68.5

n2 = 30 mol, n4 = 7 mol pa je selektivnost

Y (2) =

n2 30 mol C2 H4 = = 0.896 n n1 335 . mol C2 H6

0 1

Bilansni proraun arnog reaktora

Komponentni bilans za period trajanja reakcije:

akumulacija = generisanje ( kg ) ili ( mol )

akumulacija = n j n 0 j ( mol ) (4.30) n0 j - po etna koliina komponente

(4.29)

Ako se u reaktoru odvija Nr nezavisnih hemijskih reakcija

jk

A j = 0, k = 1, N r

Tada je generisanje komponente u k-toj reakciji jednako:

n jk = jk k
a ukupno generisanje:

n =
Nr Nr jk k =1 k =1

jk

( mol )

(4.31)

Tako je komponentni bilans :

n j n = jk k
Nr

0 j

, ( mol )

(4.32)

n j - konani broj molova

k =1

n0 j - po etni broj molova jk - stehiometrijski koeficijent komponente j u k - toj od ukupno Nr nezavisnih reakcija k - ostvaren stepen napredovanja k - te reakcije
ili
n n0 = S S - stehiometrijska matrica za posmatrani reakcioni sistem: Ukupni bilans dobijamo sabiranjem komponentnih bilansa :

(4.33)

N N 0 = k k
Nr

(4.34)

k = jk ukupna promena broja molova u k - toj reakciji

Nc j =1

k =1

N - ukupan broj molova na kraju N 0 - ukupan broj molova na po etku

Bilansni proraun protonog reaktora

Za stacionaran proto ni reaktor (cevni ili sa meanjem), komponentni bilans glasi: ulaz - izlaz + generisanje = 0 (mol/s) Ako je ukupan broj ulaznih i izlaznih struja jednak Ns onda (ulaz - izlaz) moemo da izrazimo kao:
ulaz - izlaz = nij
Ns i =1

(mol / s )

> 0 za ulazne struje (mol. protok komponente j sa strujom i) nij = Fi cij < 0 za izlazne struje
generisanje = jk k
Nr k =1

( mol / s )

k (mol/s) - stepen napredovanja k-te reakcije u jedinici vremena

Tako su komponentni bilansi:

n = Fc
Ns Ns ij i i =1 i =1

ij

= jk k ,
Nr k =1

j = 1, N c

( mol / s )

(4.35)

> 0 za ulazne struje Fi < 0 za izlazne struje

Ukupan bilans dobijamo sabiranjem jednaina (4.35) imajui u vidu da je:

n = n = F
ij ij j i i j i Nr

Fi + k k = 0 ( mol / s)
Ns i =1 k =1 Nc

(4.36)

k = jk
j =1

U sluaju jedne reakcije,

nij = Fi c ij = j ,
Ns Ns i =1 i =1

( j = 1,..., N c )

(4.35a)

F + = 0
Ns i i =1

(4.36a)

PRIMER 4.6 (4.7) U pe se uvodi propan i vazduh za sagorevanje u koliini koja je za 17.6% vea od minimalne (stehiometrijske) koliine vazduha.

1 2

C3H8 21%O2,79%N2

PE C3H8+5O23 CO2+4H2O

CO2, H2O,N2 3

Uz pretpostavku da je sagorevanje propana u pei potpuno, odrediti molski sastav produkata. Prethodno proveriti matematiku odreenost problema.

Nj =

Nc + Ns 1 2 3 1 2 3
komp. bilansi ( 4.35 ) sumacione . jedn.

N v = N s ( N c + 1) + 14 24 3
protoci i mol . udeli

1 1 2 3
step . napredovanja

d = ( N s 1) N c + 1 = (3 1) 5 + 1 = 11 Podatak:
koliina vazduha

Broj:
2( N c 1) 1

sastavi ulaznih struja

potpuno sagorevanje

= 2N

= 10

Nedostaje jedan podatak, i neophodna je osnova prorauna, recimo F1 = 1 mol/s. Komponentni bilansi (4.35a) uz c ij = xij.: C3H8: O2: CO2: H2O: N2: F1 x11 - F3 x31 - = 0 F2 x22 - F3 x32 - 5 = 0 - F3 x33 + 3 = 0 - F3 x34 + 4 = 0 F2 x25 - F3 x35 + 0 = 0
1 0

(1) (2) (3) (4) (5)

(x22 = 0.21)

(x25 = 0.79)

Kao (Nc + 1)-vu jednainu u modelu moemo da koristimo alternativno

sumacionu jednainu

x
Nc i =1

3j

=1

totalni bilans (4.36a):

F1 + F2 F3 + = 0

(6)

Raunanje F2 :
(O2 ) min = 5 n11 = 5 F1 x11 = 5mol / s
F2 = 1.176 F2, min =

F2,min =

(O2 ) min 0.21

1.176 5 = 28mol / s 0.21

Iz (1) dobijamo stepen napredovanja:

= F1 x11 = 1 mol / s
a iz ukupnog bilansa (6) protok izlazne struje, F3: Iz jedn. (2)-(5) raunamo molski sastav izlazne struje:

F3 = F1 + F2 + = 1 + 28 + 1 = 30 mol / s

x32 = ( F2 x22 5 ) / F3 = ( 28 0.21 5) / 30 = 0.0293

Umesto komponentnog bilansa izraenog preko molskih udela, esto je pogodnije koristiti bilans preko komponentnih protoka, jer su tada bilansne jednaine linearne po nepoznatima.
C3H8: O2: CO2: H2O: N2: gde su: n11 = F1, n22 = 0.21F2, n 25 = 0.79F2 n 11 - n31 - = 0 n22 - n32 - 5 = 0 - n33 + 3 = 0 - n34 + 4 = 0 n25 - n35 = 0
0

x33 = 3 / F3 = 01000 . ; x34 = 4 / F3 = 01333 . ; x35 = F2 x25 / F3 = 0.7373

(1) (2) (3) (4) (5)

(n22 ) min = 5 n11 = 5 F1 n25 = 0.79 F2 = 0.79

Iz (1): Iz (2): Iz (3): Iz (4): Iz (5):

n22 = 1.176 (n22 ) min = 5.88mol / s

n22 = 22.12mol / s 0.21

= n11 = 1 mol / s n32 = n22 5 = 5.88 5 = 0.88 mol / s n33 = 3 = 3 mol / s n34 = 4 = 4 mol / s n35 = n25 = 2212 . mol / s
F3 = n3 j = 30 mol / s
j

Protok F3 nalazimo kao zbir komponentnih protoka:

Molski sastav izlazne struje: n3 j x3 j = , j = 1,2,...,5 F3

x31 = 0, x32 = 0.0293, x33 = 0.1000, x34 = 0.1333, x35 = 0.7373

PRIMER 4.7 (4.8) U proto nom reaktoru se oksidacijom metanola dobija formaldehid, pri emu se pored nje odvija i sporedna, neeljena reakcija :

HCHO + H 2 O CH 3OH + 1 / 2O2 HC OOH HCHO + 1 / 2O2

CH3OH vazduh

( R1) ( R 2)

1 2

REAKTOR

produkti 3 CH3OH, O2, HCHO, H2O HCOOH, N2

Koliina vazduha je za 20% vea od teorijske, koja se odreuje prema glavnoj reakciji. U reaktoru se postie konverzija metanola od 32%, a selektivnost formaldehid/mravlja kiselina je jednaka 9. Odrediti sastav izlazne struje.

N j = N c + N s , N v = N s ( N c + 1) +

Nr 123
stepeni napredovanja

d = N v N j = ( N s 1) N c + N r = (3 1) 6 + 2 = 14
Nezavisni podaci: Podatak:
koliina vazduha

Broj:
2( N c 1) 1

sastavi ulaznih struja

konverzija i selektivnost Baza prorauna: F1 = 1 mol/s (Reenje u Mathcad-u)

= 2N

+ 1 = 13

PRIMER 4.8 (4.9) U protonom reaktoru sa mealicom odigravaju se, u tenoj fazi, reakcije:

A + 2B = R R+B=S 3B = 2T 2A + B = D + S

( R1) ( R 2) ( R3) ( R 4)

Ako se zanemari promena gustine smee usled odvijanja reakcije, odrediti sastav izlazne struje i proizvodnost po produktu B pri sledeim podacima:

Ulazni protok: F1 = 5 10-5 m3/s

0 0 0 0 0 0 Ulazne koncentracije (kmol/m3): CA = 1, CB = 2, CR = CS = CT = CD =0

Izlazne konventracije: CA = 0.44, CR = 0.05, CS = 0.33, CT = 014 . (Reenje u Mathcad-u)

ZADATAK
U procesu proizvodnje acetilena iz metana, u reaktoru se na normalnom pritisku odigravaju sledee reakcije :

CH 4 + 2O2 = 2 H 2O + CO2 CH 4 + 1.5O2 = 2 H 2O + CO Metan i ist kiseonik se uvode u reaktor na 25 0C.

1 2 O2

2CH 4 = C2 H 2 + 3 H 2

CH4

Reaktor

Konden zator
H2O 5

CH4 C2H2 H2 CO CO2

U reaktoru se postie konverzija metana od 95%. U kondenzatoru se iz produkata praktino potpuno izdvaja voda, pri emu se na 1 mol metana dobija 1.5mol kondenzata. Izlazni gas iz kondenzatora ne sadri kiseonik, a molski odnos ugljenmonoksida i vodonika u njemu je :

CO : H 2 = 2.3 : 1
Odrediti molski sastav gasa koji izlazi iz kondenzatora sa temperaturom 50 0C, kao i njegovu koliinu (m3), koja se dobija iz 100 kmol metana.

PRIMER 4.9 Gas molskog sastava: 60% CH 4 , 20%C 2 H 6 , 5%CO, 5%O2 , 10% N 2 potpuno sagoreva u pei sa vikom vazduha od 50%. Izraunati sastav produkata sagorevanja. PRIMER 4.10 Na baklju, radi potpunog sagorevanja sagorljivih komponenata, alje se gas molskog sastava : 70% CH 4 , 5%C 3 H 8 , 15%CO, 5%O2 , 5% N 2 Produkti sagorevanja sadre 7.73% CO2 i 12.35% H2O Izraunati sa kojim vikom vazduha se gas mea pri slanja na baklju.

Bilansni proraun proto nog reaktora preko bilansa elemenata

Atomski bilansi
ulaz elementa e - izlaz elementa e = 0 e = 1,..., Ne (4.37) Ako sa a ej oznaimo broj atoma vrste e u molekulu j-te supstance, onda sa supstancom j u struji i u sistem ue ili izae: nij aej = Fi xij aej ( mol / s )

mola (gramatoma) elemenata e u jedinici vremena. Ukupna koliina elemenata e koji sa strujom i ue ili izae u sistem:

nij aej = Fi xij aej

Nc Nc j =1 j =1

( mol / s )

Ukupan (ulaz-izlaz) nekog elementa e dobijamo sumirajui protoke elemenata po svim strujama, pa atomski bilansi glase:

n
Ns Nc i =1 j =1

ij

a ej = 0

e = 1,..., N e

( mol / s )

(4.37a)

ili

Fx
Ns Nc i i =1 j =1

ij

aej = 0 ( mol / s )

(4.37b)

Jednainu (4.37a) moemo da napiemo i u obliku:

aej nij = 0, (mol / s), e = 1,..., N e

Nc Ns

Imaju i u vidu dogovor o znaku komponentnih protoka nij,:

j =1

i =1

n
NS i =1

ij

= n j = (n j n 0 j)

(mol / s )

(4.38)

nj - ostvarena promena koliine komponente j u reaktoru

Tako sistem (4.37a) moe da se prikae i u obliku:

a
Nc j =1

ej

n j = 0, e = 1,..., N e

(4.39)

ili
9

i to je homogen sistem Ne linearnih jedanina po Nc prirataja n j . Od Ne jednaina nezavisno je njih r gde je r = rang A.

A n = 0

(4.39a)

Kako je najee rang A = Ne , to su obino atomski bilansi nezavisni to ipak treba proveriti

Matematiku odreenost problema reaavanja sistema atomskih bilansa diskutovaemo imaju i u vidu da je u pitanju homogen sistem od r = rang A nezavisnih linearnih jednaina po Nc (Nc > Ne r) nepoznatih n j . On, ima
jednoznano reenje za r prirataja nj od ukupno Nc, za zadat set vrednosti preostalih (Nc - r) prirataja tj. onoliko koliki je broj nezavisnih reakcija:

trivijalno reenje n j = 0, j = 1,2,..., N c , koje nas ne zanima i

N r = N c rang A = N c r
Dakle,

(2.71)

broj kljunih komponenata u sistemu sa Nc komponenti i Nr nezavisnih reakcija jednak je tano broju nezavisnih reakcija Nr.
Zanimljivo je uporediti dva ekvivalentna naina reavanja bilansnog problema (daju isti rezultat) :

Broj komponentnih bilansa je Nc, a broj nepoznatih u njima je

N s ( N c + 1) + 1 4 24 3
protoci i sastavi

N 12 4 r4 3
stepeni napredovana

Broj nezavisnih atomskih bilansa (4.37b) je jednak

rangA = N c N r
dakle, za Nr manji od komponentnih bilansa a broj nepoznatih:

N s ( N c + 1) (protoci i sastavi)
je takoe manji za Nr. Dakle, to je i trebalo oekivati broj stepeni slobode je isti za obe formulacije:
d = ( N s 1) N c + N r (izveden u Primeru 4.7) S obzirom da su dve formulacije ekvivalentne, zaklju ujemo: (4.40)

Atomski bilansi se mogu dobiti linearnim kombinovanjem komponentnih, tako da se pri tom eliminiu stepeni napredovanja.

10

Atomski bilansi su pogodni za reavanje bilansnih problema ako su pojedine struje sloene smee nedefinisanog komponentnog sastava (napr. pri bilansiranju pei, prirodna goriva). Sastav takvih smea se daje u obliku atomskog ili elementarnog sastava (% pojedinih elemenata u smei).

PRIMER 4.11 (4.10) Problem 4.6 reiti preko atomskih bilansa. Atomski bilansi e u konkretnom slu aju imati oblik:
ulaz elementa +ulaz elementa - izlaz elementa = 0 sa strujom 1 sa strujom 2 sa strujom 3 Numeracija komponenata: C3H8-1, O2-2, CO2-3, H2O-4, N2-5 C: H: O: N: 3n11 - n33 = 0 8n 11 - 2n 34 = 0 2n 22 - 2n 32 - 2 n33 - n34 = 0 2n25 - 2n35 = 0 (1) (2) (3) (4)

Gornje jednaine, redom, su sledee linearne kombinacije jednaina komponentnih bilansa (1-5) iz Primera 4.6 : 3 (1) + (3) 8 (1) + 2 ( 4) 2 (5)

2 ( 2) + 2 (3) + 4

U jednainama je poznato: n11 = F1 = 1 mol/s, n22 = 5.88 , n 25 = 22.12 a raunamo nepoznate komponentne protoke u 3. struji

PRIMER 4.12 (4.11) U pei sagoreva ugalj sledeeg elementarnog sastava, odreenog na suvoj bazi, tj. poto je uklonjena vlaga.
Element C H O N S Pepeo %(mas) 83.05 4.45 3.36 1.08 0.70 7.36 100.00

Vazduh za sagorevanje sadri 0.0048 kg H2O/kg suvog vazd. U ostatku, pored pepela ostaje i 14% nesagorelog uglja. Vlanost uglja je: 3.90 kg vlage na 100 kg suvog uglja.Orsatovim aparatom je izvrena analiza suvih produkata sagorevanja (3) nakon kondenzacije vode (5):

15.4% (CO2 + SO2 ), 4%O2 , 80.6% N 2

11

Potrebno je izraunati koeficijent vika vazduha.

Baza prorauna : 100 kg/h uglja.

Neophodno je najpre definisati sastave struja na bazi datih podataka. Definisaemo ga kao molski odnos vode i suvog vazduha: 0.0048 kg H 2O 0.0048 kmol H 2O 0.0048 kmol H 2O kmol H2O = = 29 = 0.00773 18 kmol s. v. kg s. v. 18 kg s. v. kmol s. v.

Sastav vazduha (2):

Oznaiemo sa A molski protok suvog vazduha u struji 2. Sastav je identian sastavu sagorivog dela suvog uglja i raunamo ga iz datog masenog sadraja suvog uglja i koliine pepela. U 100 kg suvog uglja ima 7.36 kg pepela i 92.64 kg sagorelih sastojaka. Tako za maseni udeo (%) ugljenika, u sagorivom delu imamo:

Sastav nesagorelog uglja u ostatku (4):

xc =
Analogno:

83.05 100 = 89.56% 92.64

4.45 3.36 = 4.80%, xO = = 3.63%, x N = 1.17%, x S = 0.76% 0.9264 0.9264

xH =

Pre nego to postavimo bilanse elemenata moemo da izraunamo protok ostatka, F4 na bazi bilansa pepela kao vezne komponente ( tie component). ulaz pepela = izlaz pepela
sa ugljem

7 .36 = F4 0.86 F4 = 8.53 kg / h { 12 4 4 3

uostatku

S obzirom da ne raspolaemo pojedinanim sadrajima CO2 i SO2 u produktima sagorevanja, umesto da postavimo posebne bilanse za C i S postaviemo bilans za (C+S):
ostatak ( 4 ) u struji1 4 74444 4 8 64444 74444 8 suvi gasovi( 3) 64444 6 4 7 4 8 83.05kg / h 0.70kg / h 0 . 8965 0 . 0076 C+S: + = F3 0.154 + 0.14 F4 + 12kg / kmol 32kg / kmol 12 32

(1)

Preostaju bilansi H, O, i N:
struja1 ostatak ( 4 ) 64444 744448 644 744 8 kondenzat (5) vazduh ( 2 ) 6 4 4 7 4 4 8 6 7 8 4.45kg / h 3.90 0.048 + 2 + 0.00773 A 2 = 0.14 F4 + 2 F5 1kg / kmol 18kg / kmol 1 1 4 24 3 14 4 244 3 suviugalj vlaga

H:

(2)

12

struja1 64444 74444 8 vazduh( 2 ) suvi gasovi( 3) 6444 4 74444 8 6444 4 74444 8 3.36 3.90 O: + +0 . 21 A 2 + 0 . 00733 A = 0 . 154 2 F + 0 . 04 F 3 3 2+ 4 24 3 14 24 3 14243 14 24 3 16kg / kmol 18kg / kmol 1 suvi vazduh vlaga CO2 + SO2 O2 14243 14243 suvi ugalj vlaga

ostatak 644 7448 0.0363 + 0.14 F4 + F5 16 struja1 ostatak ( 4 ) 647 48 644 7448 vazduh( 2 ) suvi gasovi( 3) 6 4 7 4 8 6 47 48 1.08 0.0117 N: + 0.79 A 2 = 0.806 F3 2 + 0.14 F4 14kg / kmol 14

(3)

(4)

U etiri bilansa figuriu tri molska protoka: A, F3, F5. Dakle, problem je preodreen i neophodno je proveriti konzistentnost podataka. Odabraemo jednaine (1), (4), (2): Iz (1): F3 = 44.50 kmol/h, Iz (4): A = 45.35 kmol/h , Iz (2): F5 = 2.747 kmol/h Konzistentnost ili korektnost podataka emo proveriti smenom reenja u preostalu jednainu (3): 19.82 20.10 Da bi utvrdili koeficijent vika vazduha, neophodno je izraunati minimalnu koliinu kiseonika za sagorevanje 100 kg suvog uglja (baza prorauna) na osnovu reakcije sagorevanja C, H i S : C: H: S: C + O2 CO2 H 2 + 1 / 2O2 H 2 O S + O2 SO2 S obzirom na greke koje sadre rezultati analize sastava, moemo smatrati da su podaci neprotivureni, tj. da je preodreeni problem korektan.

( O2 )min

O2 uuglju 64 4 744 8 83.05 kg 4.45 kg 0.7 kg 336 . kg = + 0.5 + = 7.95 kmol 12 kg / kmol 2 kg / kmol 32 kg / kmol 2 16 kg / kmol 14243 14 24 3 14 4 24 4 3 za C za H za S

( O2 )min = 37.86 kmol 0.21 Stvarna koliina uvedenog suvog vazduha je A = 45.35 kmol, pa je:

Odgovarajua koliina suvog vazduha: Amin =

koef.viska =

A 100 = 1.198 Amin

13

ZADACI 1. U katalitiki reaktor za proizvodnju NO oksidacijom amonijaka i azota uvodi se smea amonijaka i vazduha sa 20 mol vazduha na 1 mol NH3 Izlazna struja sadri: O2 , N 2 , NH 3 , NO, NO2 i H 2 O .U reaktoru se postie konverzija amonijaka od 80%. Koliine kiseonika (mol. %) i NO u izlaznoj struji su : 3% O2 i 6% NO. Odrediti sastav izlazne struje. Reenje: 0.03, 0.655, 0.0096, 0.06, 0.187, 0.0577.

2. U katalitiki reaktor za oksidaciju metanola u formaldehid (CH2O), uvodi se smea metanola i vazduha sa 40% (mol.) metanola, na normalnom pritisku i temperaturi T0 = 70 0C. Reakcije u reaktoru su :
CH 3OH + 1 2 O2 = CH 2 O + H 2 O (1) CH 3OH = CH 2 O + H 2 CH 3OH = CO + 2 H 2 CH 3OH + H 2 = CH 4 + H 2 O Pri sledeim podacima : - u reaktoru se konvertuje ukupno 80% metanola, a od toga 87.5% u eljeni proizvod; - molski odnos neeljenih proizvoda u izlaznoj struji je :
- koliina kiseonika u izlaznoj struji je zanemarljiva, HCOOH : CO 2 : CO : CH 4 = 1.8 : 1.6 : 0.1 : 0.3

(2) (3)

CH 3OH + 3 2 O2 = CO2 + 2 H 2 O (4) (5) CH 3OH + O2 = HCOOH + H 2 O (6)

odrediti molski sastav izlazne struje. Za proizvodnost reaktora 1200 kg/h formaldehida, odrediti ulazni maseni protok metanola (kg/h) i zapreminski protok vazduha (m3/h). Reenje: x = 0.066, 0, 0.231, 0.212, 0.068, 0.023, 0.0014, 0.0076, 0.0013, 0.39.; 915 kg/h; 2412 m3/h.

3. Teno gorivo sa 88% (mas.) C i 12% H2 sagoreva u pei i molski sastav suvih produkata je: 13.4% CO2, 3.6% O2, 83.6% N2. Odrediti koliko suvih produkata sagorevanje se dobija od 100 kg goriva i koliki je koeficijent vika vazduha. Reenje: 54.52 kmol; = 65% za minimalnu koliinu samo po reakciji sagorevanja C.

4. Sve osim pepela u uglju masenog sastava 65.4%C, 5.3%H, 0.6%S, 1.1%N, 18.5%O i 9.1% pepela, potpuno sagoreva u pei. Molski sastav suvih produkata je: 13%(CO2 + SO2 ), 0.76%CO, 6.17%O2 , 0.87% H 2 i 79.20% N 2 . Izraunati,
a) Koliinu uglja po 1 kmol suvih produkata sagorevanja. Reenje: 2.37 kg. b) Koeficijent vika vazduha. Reenje: 56.6%.

14